Health 건 강

2012.4. 10

2

Эрүүл мэнд Health

• “Эрүүл байна “ гэдэг нь ямар утгатай вэ?

• Ямар хүн эрүүл амьдардаг вэ?

Та өөрийнхөө эрүүл мэндийг хэрхэн дүгнэж байна вэ?

Бодох хэрэгтэй тал

Critical thinking생각할 점

• “ 건강하다” 는 뜻은 ?• 나는 건강한가 ?• 어떤 사람이 건강한가 ?• 간호에서는 사람의 건강을 어떻게

정의하는가 ?

1. Ахуйн хэвшил /амьдралын

зуршил/ 2. Эрүүл мэнд3. Өвчин4. Эрүүл байхуй5. Зовиур6. Эрүүл мэндээ хамгаалах

Хэрэглэх үгсийн тодорхойлолт

학습활동

아래의 건강관련 용어를 정의하시오

건강 (Health) 질병 (Disease) 안녕 (Wellness) 질환 (Illness) 치유 (Healing) 안녕 (Well-being) 총체성 (Wholeness) 전인 (Holistic) 건강행위 (Health behavior)

Эрүүл 건健↓

Strong хүчтэй

No disease өвчингүй

Health Эрүүл мэнд

Хөгжилтэй 강康↓

Comfortable Амар амгалан

pleasant Хөөр баяртай

Бие махбодийн төрх байдал согоггүй төгс эрүүл чийрэг хүчтэй байхыг хэлнэ.

Дэлхийн эрүүлийг хамгаалах байгууллага(The World Health Organiza-tion, WHO)-аас эрүүл байна гэдэг нь “зөвхөн өвчингүй байх бус бие махбод, сэтгэц, нийгэмшил, сүнсний байр байдал хамаарагдана” хэмээн тодорхойлсон байна.(1998). Энэ тодорхойлолт нь олон төрлийн түвшинөөс гаргаж ирсэн эрүүл мэндийн талархи анхны орчин үеийн үзэл бодол юм.

Дэлхийн эрүүлээс хамгаалах байгууллага(WHO) -ийн гаргасан тодорхойлолт нь эрүүл мэнд бол хүн төрөлхтөний сэтгэц, сүнс, бие махбод өөр хоорондын харилцан үйлчлэлийг илэрхийлэн харуулдаг ерөнхий үзлийг заан харуулж буй юм гэсэн байна.

Эрүүл мэнд гэдэг нь

건 강건강은 간호행위를 하기 위한 기본적인 개념이다 .

건강은 각각의 개인의 건강상태는 휴식 , 영양 , 스트레스 원 같은 다양한 요인들에 따라 그날그날 달라진다 .

질병 또한 절대적인 상태가 아니다 . 사람들은 당뇨 또는 발작 장애와 같은 만성적 질병을

가질 수 있고 여전히 일을 하고 , 여가 활동에 참여하고 , 적절하게 건강한 생활을 유지할 수 있도록 관리한다 .

Зайлшгүй эрүүл байх шаардлагатай гэхээс илүү цаг хугацааны хувьд үргэлжилэх үйл явц гэж харж болох юм.

Хувь хүний эрүүл мэндийн байдал нь амралт,

амин дэм, стресс гэх олон шалтгаанаас болж өдөр бүр өөр өөр байдаг.

Өвчин ч гэсэн зайлшгүй байх ёсгүй зүйл гэж харах хэрэггүй юм. Хүмүүс чихрийн шижин гэнэтийн ослоос үүдэлтэй өвчинтэй байж болох ч өмнөх шигээ ажиллаж амралт чөлөөт цагийг сайн өнгөрөөж зохистой эрүүл амьдралаар амьдрахаа анхаарах нь хамгийн чухал.

Эрүүл мэнд Health

신체적으로 완전해야 ?

Гэр бүл

нийгэм

сэтгэцБие махбодь

өсөлт

сүнс

Хамт олон

нийгэм

орчин

Эрүүл мэндийн бүрэлдэхүүний өөрчлөлтийн явц

Эрүүл мэндийн бүрэлдэхүүн

Бие махбодийн бүрэлдэхүүн

Сэтгэц

Бие махбод

Сэтгэц

Бие махбод

Нийгэмшил

Он цагийн дараал

МЭӨ400

2сая жилийн өмнө? МЭ1850 1940

Хүн ам 1тэрбум

2тэрбум

Нийгэмшил

Сэтгэ

ц ёс

жур

ам

Бие махбод

Мэдлэ

г

Хүн чанармэд

лэг

Ёс

журам

1960 1970 1980 2000

3тэрбум 4тэрбум 5тэрбум

6-7тэрбум

Нийгэмшил

Сэтгэ

ц

Бие махбод

Нийгэмшил

Сэтгэ

цБие махбод

Хүн ч

анар

건강은 절대적 상태 아니다 .건강은 연속선 , 또는 계속되는 상태다 .

18

Эрүүл мэнд- Өвчний удаашралт –эрүүл мэндийн ерөнхий онол

Хөнгөн өвчтэй

Цоо эрүүл донорын шаардлага хангана

Эрүүл мэнд сайн

Эрүүл мэнд хэвийн

Эрүүл мэнд сул

Амв насанд аюултай өвчин

Үхэл

Figure 1. The health-illness continuum-

a holistic health model

Health-illness continuum

• Twaddle(1977)

완전한 건강 정상적인 건강

아픈 건강 죽음

조기사망

최상의 건강

비건강 건강

치료모델

Эрүүл мэндийн тэнхлэгэ (Dunn, 1959)

Үхэл

Death

Муу эрүүл мэнд (Муу орчин)

Муу эрүүл мэндээ хамгаалах

(Сайн орчинд )

Өндөр түвшиний wellness(сайн орчин)

Аажим илэрдэг өндөр түвшин(Муу орчин)

Орчны тэнхлэгэЭрүүл мэндийн

тэнхлэгэ

Маш сайн орчин

Very good environment

Хамгийн муу орчин

Very bad environment

Хамгийн сайн

wellness

Wellness• Тодорхойлолт: Хувь хүн өөрийн боломжтой

орчинг бүрдүүлэн өөрийнхөө хийж чадах бүхийл зүйлсийг хийх нь ерөнхий арга зам юм(Dunn, 1977)

Wellness/Эрүүл Illness/Өвчтэй Бие даасан Хөдөлмөрч Удирдагч Амьдралын эрч хүч Чадварлаг Итгэлтэй

Аливаад түшиглэгч Ажлаас зайлсхийгч Буруутгал Эрч хүчгүй Чадваргүй Итгэлгүй

안 녕 (Wellness)

좋 은 (Good) 건 강 : 상 대 적 으 로 질병으로부터의 자유로운 소극적 상태 -개인이 자신의 환경과 평온한 존재할 수 있다 .

안 녕 은 역 동 (dynamic) 으 로 개 인 이 앞으로 나아가는 변환의 상태 . 기능의 더 높은 잠재성으로 올라가는 것 (Dunn, 1956,p.447)

High-level wellnessЦоо эрүүл байхуй

Цоо эрүүл байхуй Өөрөө биеийн хүчээ нэмэгдүүлэх,

орчингоо хамгийн сайнаар бүрэлдүүлэх арга байдаг. Цоо эрүүл байхуйд доорх зүйлсүүд ордог.

1. Бид чийрэгжүүлэх аргаа үргэлжлүүлэн сайжруулах

2. Амьдралын өдөөлтөнд хариу үйлдэл үзүүлэхийн тулд чадвар дотроо үргэлжлүүлэх явц

3. Бид чийрэгжих аргандаа өөрийн биеийн сэтгэл, бие, сүнсний нэгдмэл байдлыг өсгөх

Эрүүл мэнд нь идэвхитэй байх явц юм. Эрүүл мэнд нь субъектив болон объективоор

шийдэгдэнэ. Эрүүл мэнд нь амьдралын зорилго юм. Эрүүл мэнд нь өөрийгөө хамгаалах чадвар юм. Эрүүл мэнд нь бие махбодь, сэтгэц, нийгэмшил,

сүнсний талбар харилцан бие биендээ холбогдох нэгдмэл ойлголт юм.

Эрүүл мэнд нь таны нэг хэсэг юм. Эрүүл мэнд нь нэгдсэн мөн чанарыг илэрхийлнэ. Эрүүл мэнд нь дасан зохицох арга хэмжээ юм. Эрүүл мэнд нь субъектив туршлага юм. Эрүүл мэнд нь хувийн болон нийгэмийн томоохон

сэдэв юм.

Эрүүл мэндийн талаарх бодлоо хураангуйлбал…

• 건강의 최대 목표 : 높은 수준의 안녕• 건강의 목표 :

– Эрүүл мэнд нөхөн сэргээх– Эрүүл мэнд хамгаалалт– Эрүүл мэнд хадгалах– Эрүүл мэнд сайжруулах

Эрүүл мэндийн чиглэл

건강의 방향

건강의 모델 건강은 다 잘 아는 개념

같 음 에 도 불 구 하 고 각 사 람 들 에 게 다 른 것 들 을 의미한다 . 건강에 대한 우리 자신의 개념을 확인하는 것은 우리가 건강을 잘 보전하기 위해 수행하는 여러 활동들 뿐만 아니라 과거의 질병 경험을 회상함으로써 가능하다 .

개인의 재산으로써의 다른 관점은 다음의 문장에서 보여진다 : “ 건강할 때 모든 것을 가진 것이다 .”, “ 나는 … . 할 때 내 건강을 잃었다 .” 건강은 주의 깊은 생활스타일의 성과물이나 통제가 거의 없는 생활의 단면으로 보여질 수 있다 .

28

Ideas about health may be summarized in the following statement:

Health is a dynamic process. Health is determined subjectively and objec-

tively. Health is a goal. Health is being able to take care of yourself. Health is optimal functioning in body, mind,

and spirit. Health is integrity of self. Health is a sense of wholeness. Health is coping adaptively. Health is a subjective experience. Health is growing and becoming. Health is a broad concept. Health is both an individual and societal is-

sue.

건강에 대한 견해- 모델 -

1. 원시 (Primitive) 모델

2. 생태학적 (Ecological) 모델

3. 임상적 (Clinical) 모델

4. 역 할 수 행 (Role-performance)

모델

5. 적응 (Adaptation) 모델

6. 행복주의적 (Eudaimonistic) 모델

7. 경험 (Experiential) 모델

1. 원시 모델 건강과 질병은 인간에 대한 외적 힘으로

인해 조절된다 . 고대 사람들은 질병을 포함 한 자연적 현상 을 신 또는 영혼 , 종교의 일로 생각했고 건강 행위들은 이에 근거하였다 .

의 료 인 이 나 성 직 자 들 은 불 행 한 질병으로부터 악령을 쫓아버렸다 . 지금도 질병을 잘못으로 인한 벌이나 경고 없는 자율적이고 무정형적인 힘 때문이라고 생각하는 많은 사람들이 있다 .

이런 사람들이 아프게 되면 “ 왜 나인가 ?” 라는 생각을 하게 된다 .

2. 생태학적 모델

생태학적 모델은 인간 - 환경 관계에 근거한다 .

세가지 구성요소는 1) 영향 받기 쉬운 개인 2) 상해 혹은 질병 - 생산 병원체 3) 환경 - 인간이 질병에 쉽게 걸리게 할 수 있는 가난 혹은 비위생적인 환경 질병은 이러한 요소들로 인해 직접적으로 관찰

가능하게 변형된다 . 이 모델의 장점은 그것의 초점이 개인 건강보다는 대중의 건강에 있다는 것이다 .

3. 임상적 모델임상적 모델은 건강의 생의학적 관점 .

건 강 은 질 병 이 없 거 나 질 병 에 반 대 되 는 것 . 건강이 직선의 한 쪽 끝에 있고 질병이 다른 쪽 끝에 있는 건강 - 비 건강 연속선의 개념은 이 모델과 일치 .

돌봄의 초점은 “근본적으로 병리학적인 신체적 정신적 상태를 제거하고 그에 수반되는 통증을 완 화 시 키 는 것 (Smith, 1981, p. 46). 건강관리자의 역할은 질병의 증상이 더 이상 존재하지 않고 완화가 되면 끝난다 .

인간의 총체적 관점에 대한 인식이 없다 .

4. 역할 - 수행 모델

역할 - 수행 모델은 건강을 인간이 자신의 역할을 효율적으로 수행하기 위한 능력으로써 본다 .

질병은 건강하지 않은 느낌으로 인해 사회적 역할과 업무를 수행하는데 대해 무능함으로써 나타난다 .

질병은 이 모델에서 정의하는데 어려울 수도 있다 . 인간은 어떤 역할들을 수행할 수 있지만 다른 것들을 수행하는 것은 실패할 수 있기 때문이며 그 반대 현상도 생긴다 .

5. Adaptation model(1)

인간이 살아가면서 새로운 , 다양한 때로는 위협적인 경험을 하게 되면서 , 건강의 상실

없이 삶의 통합성과 전체성을 유지하기 위해 변화하는 과정

Bio-psycho-social being 환경과 상호작용 하면서 , 변화 적응의 목적은 건강을 유지하기 위함 .

5. Adaptation model The essence of adaptation is change. 생존하기 위해 필요한 역동적인 평형 상태 생물적 , 사회적 , 영적 측면 모두를 포함 . 건강과 성장의 방향으로 이끌어 감 . 인간은 변화에 적응해야만 하고 , ‘ 에너지 ’를

필요로 한다 . 급격한 변화에는 개인이 가용할 수 있는 에너지보다 더 많은 에너지를 필요 .

변화의 rate, amount 가 인간이 적응할 수 있는 한계를 벗어나게 되면 질병이 발생 .

성공적인 적응은 삶의 통합성을 강화하면서 , 기능 수준을 보다 높게 이끌 수도 있다 .

신체적으로 완전해야 ?

6. 행복주의적 모델 이 모 델 의 이 름 이 유 래 된 행 복

(Eudemonia) 은 이성에 맞는 활동적인 삶의 결과로써 행복한 상태를 의미한다 .

인본주의적 심리학자 , 특히 Maslow 에 의해 기술된다 ..

건강은 사람의 잠재성의 구체화 또는 현실화로써 정의된다 .

질 병 은 자 기 - 구 체 화 를 방 해 하 는 상황으로써 정의된다 .

7. Experience model 최근 들어 , 개인의 health experience 에

focus.

간호이론가 - Martha Rogers(1990), Jean Watson(1988) Madeleine Leiniger(1991).

Health is the experience of well-being.

Health is characterized by patterns and meanings for individuals and groups.

7. Experience model Health is defined by its context.

Illness vs disease. • Illness is subjective. • only the person experiencing it can de-

scribe it. • Disease is defined by objective param-

eters such as behavioral manifesta-tions.

Quality of life is defined as the subjec-tive experience of well-being that in-cludes physical, mental, and social di-mensions.

건강에 대한 생각들을 요약하면…그런데 왜 ?

건 강 은 신 체 , 정 신 , 사 회 , 발 달 , 영 적 영 역 에 서 의 샇호의존적인기능이다

건강은 역동적인 과정이다 . 건강은 주관적 , 객관적으로 결정된다 . 건강은 삶의 목표이다 . 건강은 자기 자신을 돌보기 위한 능력이다 . 건강은 자신의 통합이다 . 건강은 총체성의 의미이다 . 건강은 적응하는 대처이다 . 건강은 주관적인 경험이다 . 건강은 개인적이고 사회적인 이슈이다 .

Эрүүл мэнд нь идэвхитэй байх явц юм. Эрүүл мэнд нь субъектив болон объективоор

шийдэгдэнэ. Эрүүл мэнд нь амьдралын зорилго юм. Эрүүл мэнд нь өөрийгөө хамгаалах чадвар юм. Эрүүл мэнд нь бие махбодь, сэтгэц, нийгэмшил,

сүнсний талбар харилцан бие биендээ холбогдох нэгдмэл ойлголт юм.

Эрүүл мэнд нь таны нэг хэсэг юм. Эрүүл мэнд нь нэгдсэн мөн чанарыг илэрхийлнэ. Эрүүл мэнд нь дасан зохицох арга хэмжээ юм. Эрүүл мэнд нь субъектив туршлага юм. Эрүүл мэнд нь хувийн болон нийгэмийн томоохон

сэдэв юм.

Эрүүл мэндийн талаарх бодлоо хураангуйлбал…

TYPOLOGY OF 11 FUNCTIONAL HEALTH PATTERNS-1

1. 건강지각 - 건강관리양상 (Health perception - health management pattern)

대상자의 인지된 건강 , 안녕 , 건강관리 방법 양상을 서술한다 .

2. 영양 - 대사 양상 (Nutritional – Metabolic pattern)

3.배설양상 (Elimination pattern)

4. 활동 - 운동 양상 (Activity - Exercise pattern)

대상자의 대사요구와 관련된 음식과 수액의 양상과 부분적영양 공급 양상을 서술한다 .

장 , 방광 , 피부등의 배설기능 양상을 서술한다 .

운동 , 활동 , 여가시간 , 레크리에이션 양상을 서술한다 .간호학입문

TYPOLOGY OF 11 FUNC-TIONAL HEALTH PATTERNS-2

5. 수면 - 휴식 양상 (Sleep – Rest pattern)

수면 , 휴식 , 이완 양상을 서술한다 .

6. 인지 - 지각 양상 (Cognitive - Perceptual pattern)

감각 - 지각과 인지양상을 서술한다 .

7. 자아 개념 양상 (Self – perception Self - concept pattern)

대상자의 자아 - 인지형태와 자아 - 개념에 관하여 서술한다 .예 ) 자아개념 / 가치 , Body image, 지각상태

8. 역할 - 관계 양상 (Role - Relationship pattern)

대상자의 역할과 관계 양상에 관하여 서술한다 .

간호학입문

TYPOLOGY OF 11 FUNC-TIONAL HEALTH PATTERNS-3

9. 성 - 생식 양상 (Sexuality – Reproductive pattern)

성생활의 만족이나 불만족 상태를 서술한다; 생식양상을 서술한다

10. 스트레스 대처 양상 (Coping – Stress tolerance pattern)

대상자의 일반적인 대처기전과 스트레스 인내의 효과적인양상에 관하여 서술한다 .

11. 가치 - 신념 양상 (Value - Belief pattern)

가치 , 신념 ( 영적인 면 포함 ) 이나 대상자가 선택하거나 결정하는데 도움을 주는 목적의 양상의 서술한다 .

간호학입문