895 (2) 1) กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับ ...2.3 กฎหมายท เก ยวข องก บการประก นช ว ต Ü î

บทท 2 กฎหมายทเกยวของกบตวแทนประกนชวต

อาจารยรงอรณ จนทรพล

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบตวแทนประกนชวต 2-13

ทายาท หรอผรบประโยชน เหมอนดงเชนผเอาประกนภยถกผรบประโยชนฆาตายโดยเจตนา ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 895 (2) 3.2 หนาทของผ รบประโยชน มดงตอไปน

1) กรณผเอาประกนภยเสยชวต ผรบประโยชนจะตองแจงใหผรบประกนภยทราบโดยเรวทสด ไมเกน 14 วน เวนแตมเหตอนควร

2) ตองรวบรวมเอกสารเกยวกบการมรณกรรมสงใหผรบประกนภย เชน ใบมรณบตร ส าเนาทะเบยนบาน บตรประชาชน ใบรบรองแพทย เปนตน

3) ตองใหความรวมมอในการพสจนศพ กรณถกฆาตกรรม หรออบตเหต สทธของทายาทผเอาประกนภย เมอผเอาประกนภยถงแกความตายเพราะความผดของบคคลภายนอกไมวา

ความตายนนจะเกดขนเพราะสาเหตใด เชน ถกท าละเมด ทายาทของผตายยอมมสทธทจะไดรบเงนตามกรมธรรมประกนชวตในฐานะผรบประโยชน และในขณะเดยวกนกมสทธทจะเรยกคาสนไหมทดแทนจากบคคลภายนอกทมาท าละเมดอกดวย ซงเปนไปตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 896 ซงบญญตไววา “มรณภยเกดขนเพราะความผดของบคคลภายนอก ผ รบประกนภยหาอาจจะเรยกเอาคาสนไหมทดแทนจากบคคลภายนอกนนไดไม แตสทธของฝายทายาทแหงผมรณะ ในอนจะไดคาสนไหมทดแทนจากบคคลภายนอกนนหาสญสนไปดวยไม แมทงจ านวนเงนอนจะพงใชตามสญญาประกนชวตนนจะหวนกลบมาไดแกตนดวย” อาจกลาวไดวาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 896 ในการประกนชวต ทายาทของผถกละเมด (ทายาทของผเอาประกนชวต) มสทธไดรบเงนตามกรมธรรมประกนชวตระบ และมสทธเรยกคาสนไหมทดแทนในสวนละเมดจากผท าละเมดไดอก ทงนในกรณทผรบประกนภยจายเงนตามกรมธรรมประกนชวตไปแลว ผรบประกนภยกไมมสทธทจะรบชวงสทธในเงนทจายไปเรยกกบผท าละเมดดงเชนกรณวนาศภยไดแตอยางใด ค าพพากษาฎกาท 2361/2515 แมสามและบตรผเยาวของผตายจะไดรบชดใชคาสนไหมทดแทนจากบรษทประกนภยแลว กหาเปนการตดสทธทจะเรยกรองเอาคาสนไหมทดแทนทยงขาดอยจากผท าละเมดอกไม

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคาลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

บทท 2 กฎหมายทเกยวของกบตวแทนประกนชวต

อาจารยรงอรณ จนทรพล


2-2 คมอปฏบตงานส าหรบตวแทนประกนชวต

บทท 2 กฎหมายทเกยวของกบตวแทนประกนชวต ตช.0 (1 ชวโมง)

เรองท

2.1 ความหมายของการประกนชวตและบคคลทเกยวของกบการประกนชวต 2.2 สทธและหนาทของบคคลทเกยวของกบสญญาประกนชวต 2.3 กฎหมายทเกยวของกบการประกนชวต

แนวคด

1. การประกนชวต คอ สญญาซงผรบประกนภยตกลงจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหแกผ เอาประกนภย หรอผรบประโยชน เมอผซงถกเอาประกนชวต หรอผเอาประกนภยเสยชวตลงภายในเวลาทไดตกลงกนไว หรอยงมชวตอยจนถงเวลาทตกลงกนไว และผเอาประกนภยตกลงจะสงเงนซงเรยกวา เบยประกนภยใหแกผรบประกนภย

2. บคคลซงเกยวของในการประกนชวต ไดแก ผเอาประกนภย ผรบประกนภย และผรบประโยชน ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 862 เมอสญญาประกนภยเกดขนแลว คสญญามสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกนในสวนส าคญ คอ ผรบประกนภยมสทธไดรบเบยประกนภยจากผเอาประกนภย และผ รบประกนภยมหนาท ใช เงนตามผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตแก ผเอาประกนภยดวย สวนผเอาประกนภยมสทธไดรบเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต และมหนาทช าระเบยประกนภยใหกบผรบประกนภย

3. กฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญและตองศกษาไดแก 1) ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 ประกนภย 2) พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม 3) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 4) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 และ 5) พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551

วตถประสงค เมอศกษาบทท 2 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. อธบายความหมายของการประกนชวตและระบบคคลทเกยวของกบการประกนชวตได 2. อธบายสทธและหนาทของบคคลทเกยวของกบสญญาประกนชวตได 3. อธบายกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตได 4. ระบบทก าหนดโทษตวแทนประกนชวตได



บทท 1 ภาพรวมของธรกจประกนชวต และสรปสาระส าคญของการประกนชวต ตช.0 (2 ชวโมง)

เรองท 1.1 หลกพนฐานของการประกนชวตและความแตกตางระหวางการประกนชวตกบการฝากเงนกบธนาคาร 1.2 ประโยชนและบทบาทของธรกจประกนชวต 1.3 ชนด ประเภท และแบบของการประกนชวต 1.4 เงอนไขและขอก าหนดทส าคญในกรมธรรมประกนภยและสทธเกยวกบมลคากรมธรรมประกนภย 1.5 สญญาเพมเตมแนบทายกรมธรรม 1.6 ชองทางการจดจ าหนายกบการเตบโตของอตสาหกรรมประกนชวต 1.7 กองทนประกนชวต

แนวคด 1. การประกนชวตใชหลกการพนฐาน ไดแก หลกสวนไดเสยในเหตทเอาประกนภย หลกสจรตอยางยง

หลกการใชจ านวนเงน การประกนชวตมความแตกตางจากการฝากเงนกบธนาคารในดานทการประกนชวตจะคมครองชวต พรอมรบสทธประโยชนทางภาษ สวนการฝากเงนกบธนาคารมสภาพคลองสงฝากถอนไดทกวน

2. ธรกจประกนชวตมประโยชน ทงในเรองใหความคมครอง ใหการออมทรพย ลดหยอนภาษ และยงใหประโยชนในดานการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ส าหรบบทบาทของธรกจประกนชวตประกอบดวย บทบาทดานออมทรพย บทบาทดานธรกจ การลงทน และบทบาทดานสงคมและประเทศชาต

3. การประกนชวตแบงไดเปน 2 ชนด คอ ชนดมเงนปนผล และชนดไมมเงนปนผล การประกนชวตม 3 ประเภท คอ ประเภทสามญ ประเภทอตสาหกรรม และประเภทกลม นอกจากนการประกนชวตยงแบงไดเปน 4 แบบมาตรฐาน คอ แบบชวระยะเวลา แบบสะสมทรพย แบบตลอดชพ และแบบเงนไดประจ าหรอแบบบ านาญ และยงมแบบพเศษอก คอ แบบยนเวอรแซล ไลฟ อนชวรรนซ และแบบ ยนต ลงค ไลฟ อนชวรรนซ

4. ในกรมธรรมประกนชวตจะมเงอนไขและขอก าหนดทส าคญทเปนเงอนไขทยนยอม และขอหาม ส าหรบผเอาประกนภย ไดแก การแถลงขอความจรง การแถลงอายคลาดเคลอน ระยะเวลาบอกลางสญญา เปนตน ตลอดจนการใชสทธเกยวกบมลคากรมธรรม ซงจะเกดขนหลงจากทผเอาประกนภย ช าระเบยประกนมาแลวมากกวา 1 ป ประกอบดวย มลคาเวนคน มลคาเงนส าเรจ และมลคาขยายเวลา

5. สญญาเพมเตมแนบทายกรมธรรมประกนชวต คอสญญาคมครองความเสยงภยทเกยวของกบชวตเพอเพมความคมครองนอกเหนอจากสญญาประกนชวต


2-2


เรองท 2.1 ความหมายของการประกนชวตและบคคลทเกยวของ กบการประกนชวต

ทกวนนทกคนตองเผชญกบความไมแนนอนและการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงท าใหไมสามารถคาดคะเนไดวาจะเกดอะไรขนกบตนเองในอนาคต ไมวาจะเปนภยจากธรรมชาต อบตเหต หรอโรคภยไขเจบ ซงอาจสงผลกระทบกบบคคลไดอยตลอดเวลา รวมทงความเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลย กไดเพมความเสยงตอภยนตรายกบบคคลดวย ดงนน การหลกเลยงจากภยนตรายตาง ๆ เปนสงทเรยนรเพอปฏบตได แตในบางครงอาจมเหตทไมอาจหลกเลยงได วธหนงทจะชวยลดความสญเสยทเกดขนตอทรพยสน หรอชวตของบคคลไดกคอ การท าประกนชวต โดยการท าประกนชวตจะชวยเยยวยา หรอใหความพทกษความสญเสยทางการเงนและเศรษฐกจ เนองจากการสญเสยทรพยสน หรอชวตของบคคลอนเปนทรกของครอบครว การประกนชวตจะเปนเคร องมอในการชวยเยยวยาความเสยหายทางการเงน หรอเปนการชดเชยใหแกครอบครวผถงแกกรรม

สญญาประกนภย แบงไดเปน 2 ประเภท คอ 1. สญญาประกนวนาศภย คอ สญญาทมงหมายใหชดใชคาสนไหมทดแทนตามความเสยหายทเกดขนจรง

เพอเยยวยาความเสยหายอยางใด ๆ บรรดาซงจะพงประมาณเปนเงนได และสญญาประกนวนาศภยอาจมชอเฉพาะไดหลายอยาง เชน ประกนภยขนสง ประกนภยรถยนต ประกนอคคภย ซงตางมจดมงหมายในการชดใชคาเสยหาย กรณดงกลาวยอมถอวาเปนสญญาประกนวนาศภยทงสน

การชดใชเงนประกนภยนน ผรบประกนภยจะจายตามความเสยหายทแทจรง แตไมเกนจ านวนเงนเอาประกนภย ดงนน ในการประกนวนาศภยการระบจ านวนเงนเอาประกนภยตองใกลเคยงกบราคาทรพยทประสงคทจะเอาประกนภยจรง เพราะกฎหมายก าหนดใหผรบประกนภยชดใชคาสนไหมทดแทนตามจ านวนทเสยหายจรงเทานน กลาวคอ จะหาก าไรจากการสมครท าประกนภยไมได ดงนนหากท าประกนภยไวในจ านวนเงนทสงเกนกวาราคาทรพยทเอาประกนภยมากกไมเกดประโยชน เพราะจะตองเสยคาเบยประกนทสงขนโดยไมจ าเปน

2. สญญาประกนชวต คอสญญาทจะชดใชจ านวนเงนตามทตกลงกนโดยอาศยความทรงชพ หรอมรณะของบคคลคนหนงเปนเงอนไขในการใชเงน

การชดใชเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ผรบประกนภยตองจายตามจ านวนทระบไวในสญญาซงเปนจ านวนเงนทแนนอนตามทไดตกลงกนไว ซงตางจากการประกนวนาศภยดงทกลาวมาแลว เนอหาในบทนจะเนนกลาวถงเฉพาะสวนของการประกนชวตเทานน









2-3


เรองท 2.1 ความหมายของการประกนชวตและบคคลทเกยวของ กบการประกนชวต

ทกวนนทกคนตองเผชญกบความไมแนนอนและการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงท าใหไมสามารถคาดคะเนไดวาจะเกดอะไรขนกบตนเองในอนาคต ไมวาจะเปนภยจากธรรมชาต อบตเหต หรอโรคภยไขเจบ ซงอาจสงผลกระทบกบบคคลไดอยตลอดเวลา รวมทงความเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลย กไดเพมความเสยงตอภยนตรายกบบคคลดวย ดงนน การหลกเลยงจากภยนตรายตาง ๆ เปนสงทเรยนรเพอปฏบตได แตในบางครงอาจมเหตทไมอาจหลกเลยงได วธหนงทจะชวยลดความสญเสยทเกดขนตอทรพยสน หรอชวตของบคคลไดกคอ การท าประกนชวต โดยการท าประกนชวตจะชวยเยยวยา หรอใหความพทกษความสญเสยทางการเงนและเศรษฐกจ เนองจากการสญเสยทรพยสน หรอชวตของบคคลอนเปนทรกของครอบครว การประกนชวตจะเปนเคร องมอในการชวยเยยวยาความเสยหายทางการเงน หรอเปนการชดเชยใหแกครอบครวผถงแกกรรม

สญญาประกนภย แบงไดเปน 2 ประเภท คอ 1. สญญาประกนวนาศภย คอ สญญาทมงหมายใหชดใชคาสนไหมทดแทนตามความเสยหายทเกดขนจรง

เพอเยยวยาความเสยหายอยางใด ๆ บรรดาซงจะพงประมาณเปนเงนได และสญญาประกนวนาศภยอาจมชอเฉพาะไดหลายอยาง เชน ประกนภยขนสง ประกนภยรถยนต ประกนอคคภย ซงตางมจดมงหมายในการชดใชคาเสยหาย กรณดงกลาวยอมถอวาเปนสญญาประกนวนาศภยทงสน

การชดใชเงนประกนภยนน ผรบประกนภยจะจายตามความเสยหายทแทจรง แตไมเกนจ านวนเงนเอาประกนภย ดงนน ในการประกนวนาศภยการระบจ านวนเงนเอาประกนภยตองใกลเคยงกบราคาทรพยทประสงคทจะเอาประกนภยจรง เพราะกฎหมายก าหนดใหผรบประกนภยชดใชคาสนไหมทดแทนตามจ านวนทเสยหายจรงเทานน กลาวคอ จะหาก าไรจากการสมครท าประกนภยไมได ดงนนหากท าประกนภยไวในจ านวนเงนทสงเกนกวาราคาทรพยทเอาประกนภยมากกไมเกดประโยชน เพราะจะตองเสยคาเบยประกนทสงขนโดยไมจ าเปน

2. สญญาประกนชวต คอสญญาทจะชดใชจ านวนเงนตามทตกลงกนโดยอาศยความทรงชพ หรอมรณะของบคคลคนหนงเปนเงอนไขในการใชเงน

การชดใชเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ผรบประกนภยตองจายตามจ านวนทระบไวในสญญาซงเปนจ านวนเงนทแนนอนตามทไดตกลงกนไว ซงตางจากการประกนวนาศภยดงทกลาวมาแลว เนอหาในบทนจะเนนกลาวถงเฉพาะสวนของการประกนชวตเทานน



1. ความหมายของการประกนชวต ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยไมไดใหความหมายของค าวา “ประกนชวต” ไวโดยตรง เพยงแตได

บญญตถงเหตการณอนเปนเหตใหมการใชเงนตามสญญาประกนชวตไวสองเหต คอ เหตทรงชพประการหนง และเหตมรณะอกประการหนง ดงทบญญตไวในมาตรา 889 “ในสญญาประกนชวตนน การใชเงนยอมอาศยความทรงชพ หรอมรณะของบคคลคนหนง”

การประกนชวตเปนการจายเบยประกนภยของสมาชกของกลมคนทซอประกนชวตเฉลยรวมกนเพอจายใหแกทายาทของผทเสยชวตเพอชวยเหลอทางการเงนแกผทตองพงพาผทเสยชวตนน เมอพจารณาจากประมวลกฎหมายแพงและพาณชย การประกนชวตคอ การประกนภยอยางหนง ซงเมอน าเอาความหมายของสญญาประกนภยในมาตรา 861 (ประกนภย) มาประกอบกบมาตรา 889 (ประกนชวต) กลาวโดยสรปแลว “การประกนชวต คอ สญญาซงผ รบประกนภยตกลงจะจายเงนหรอใชเงนจ านวนหนงใหแกผ เอาประกนภย หรอผ รบประโยชน หรอทายาทโดยชอบดวยกฎหมาย (ในกรณทไมระบผรบผลประโยชนไว) ภายใตเงอนไขทวาผเอาประกนภยไดเสยชวตภายในระยะเวลา หรอมชวตอยภายในระยะเวลาทไดตกลง หรอก าหนดไว และในกรณดงกลาวผเอาประกนภย ตกลงทจะช าระคาเบยประกนภยใหแกผรบประกนภยตามจ านวนเงนทไดตกลงกนไว”

เนองจากเปนความแนนอนททกคนตองเสยชวต แตระยะเวลาทเสยชวตเปนความไมแนนอน ดงนนการประกนชวตจงเปนการเอาประกนในความไมแนนอนดงกลาว

จากความหมายดงกลาวขางตนนจะเหนไดวาการจายเงนเอาประกนชวตไม ไดเกดในกรณท ผเอาประกนภยเสยชวตอยางเดยว (การใชจ านวนเงนทอาศยการมรณะของบคคลหนง) แตการจายเงนเอาประกนชวตยงสามารถจายใหแกผเอาประกนภยทมชวตอยจนครบตามระยะเวลาทก าหนดไวในสญญาอกดวย (การใชจ านวนเงนยอมอาศยความทรงชพของบคคลหนง) ดงนนสามารถแบงเหตแหงการจายเงน หรอใชเงนตามสญญาประกนชวตออกเปน 2 กรณ คอ

1.1 การใชจ านวนเงนโดยอาศยความทรงชพของผเอาประกนภย คอ ผเอาประกนภยสงเบยประกนภยเปนระยะเวลาตามทไดก าหนดในสญญาประกนชวต โดยมขอตกลงวาถาผเอาประกนภยมชวตอยจนถงระยะเวลาทก าหนดในสญญาประกนชวต ผรบประกนภยกจะจายเงน หรอใชเงนในจ านวนทแนนอนให สญญาประเภทนมขอเสยตรงทวา หากผเอาประกนภยเสยชวตกอนระยะเวลาทก าหนดไวผเอาประกนภยกจะไมไดเงนใด ๆ

1.2 การใชจ านวนเงนโดยอาศยความมรณะของผ เอาประกนภย คอ ผเอาประกนภยสงเบยประกนชวตเปนระยะเวลาตามทไดก าหนดในสญญาประกนชวต โดยมขอตกลงวาถาผเอาประกนภยเสยชวตในระยะเวลาทก าหนดในสญญาประกนชวต ผรบประกนภยกจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงให สญญาประเภทนมขอเสยตรงทวา หากผเอาประกนภยมไดเสยชวตในระยะเวลาทก าหนดไว ผเอาประกนภยกจะไมไดเงนใด ๆ

จะเหนไดวา เหตแหงการจายเงน หรอใชเงนทงสองเหตดงกลาวตางกมขอเสยดวยกน ทงนขนอยกบแบบความคมครองทผเอาประกนภยเลอกซอ ส าหรบแบบประกนสะสมทรพย ซงเปนทนยมของตลาดนนใหความคมครองการเสยชวตในเวลาทก าหนดและใหความคมครองการออมดวย












2-4


2. บคคลทเกยวของกบการประกนชวต สญญาประกนชวตมลกษณะเปนการเสยงภยของชวต โดยคสญญาทงฝายผรบประกนภยและฝายผเอา

ประกนภย ตางตระหนกดวาฝายหนงอาจไดรบการตอบแทนไมสมกบการตอบแทนทเสยไป ทงนขนอยกบโอกาส หรอความไมแนนอนอนเปนสาระส าคญของการเสยงโชค แมวาในธรกจประกนชวต ผรบประกนภยอาจมขอสนนษฐานโดยอาศยทฤษฎวาดวยความนาจะเปน (Theory of Probability) ซงเปนทฤษฎทวาดวยการค านวณโอกาสวาเหตการณใดเหตการณหนงจะเกดขนไดกครงในจ านวนทไดก าหนดไวทงหมด และกฎวาดวยจ านวนมาก (Law of Large Number) หรอกฎการถวเฉลย (Law of Average) ซงเปนกฎแหงความจรงทวา เหตการณทท าการสงเกตมจ านวนมากเทาใด โอกาสทนาจะเปนยงมความถกตองมากขนเทานน ทงนประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ไดมการบญญตถงบคคลทเกยวของในสญญาประกนชวต ไดแก 1) ผรบประกนภย 2) ผเอาประกนภย และ 3) ผรบประโยชน

2.1 ผรบประกนภย (Insurer) กรณของสญญาประกนชวต ผรบประกนภยจะหมายถง คสญญาฝายทตกลงจะใชจ านวนเงนทแนนอนตามทก าหนดไวในสญญาประกนชวตใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชน ทงนเปนไปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 862

นอกจากน ตามพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 7 ไดระบไววา การประกอบธรกจประกนชวตกระท าไดเมอไดจดตงขนในรปบรษทมหาชนจ ากดตามกฎหมายวาดวยบรษทมหาชนจ ากด และโดยไดรบใบอนญาตประกอบธรกจประกนชวตจากรฐมนตรโดยอนมตคณะรฐมนตร รวมทงตองปฏบตตามเงอนไขและหลกเกณฑตาง ๆ ตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 เชน ตองด ารงไวซงเงนกองทน ตองวางหลกทรพยประกนไวกบนายทะเบยน เปนตน

2.2 ผ เอาประกนภย (Insured) หมายถง คสญญาฝายทตกลงจะสงเบยประกนภย เปนการตอบแทนทผรบประกนภยตกลงเขารบเสยงภยให ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 862 โดยทการท าสญญาประกนภยเปนการท านตกรรมอยางหนง ผทจะเปนผเอาประกนภยไดตองเปนผทมความสามารถตามกฎหมาย กลาวคอ ตองเปนผทบรรลนตภาวะตามกฎหมาย ถาเปนผเยาวกตองไดรบความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรมกอน และนอกจากจะตองเปนผมความสามารถตามกฎหมายแลว ขอส าคญอกประการหนงกคอ ผเอาประกนภยจะตองเปนผมสวนไดสวนเสยในเหตทเอาประกนภยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863

2.3 ผ รบประโยชน (Beneficiary) หมายถง บคคลผจะพงไดรบเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 862 ซงแทจรงแลวผรบประโยชนมใชคสญญาโดยตรงในสญญาประกนชวต เพยงแตเขามาเกยวของในสญญาประกนชวต โดยผเอาประกนภยก าหนดใหเปนผรบเงนผลประโยชนตามสญญาประกนชวต ในกรณทผเอาประกนภยเสยชวตตามทระบไวในสญญาประกนชวต

ผรบประโยชน กฎหมายไมไดบงคบวาจะตองเปนบคคลซงมความเกยวของกบผเอาประกนภ ย จงเปนสทธของผเอาประกนภยวาจะระบใหบคคลใดเปนผรบประโยชนตามสญญาประกนชวตกได ผรบประโยชนเปนเพยงบคคลทผเอาประกนภยก าหนดใหเปนผรบผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตจากผรบประกนภย ในกรณทผเอาประกนภยเสยชวต แตหากผเอาประกนภยไมไดระบผรบประโยชนไว เมอผเอาประกนภยเสยชวตผรบประกนภยจะจายเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตใหแกทายาทของผเอาประกนภย ดงจะเหนไดจากประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 862 วรรคทาย บญญตไววา “อนง ผเอาประกนภยและผรบประโยชนนน จะเปนบคคลหนง









2-5


2. บคคลทเกยวของกบการประกนชวต สญญาประกนชวตมลกษณะเปนการเสยงภยของชวต โดยคสญญาทงฝายผรบประกนภยและฝายผเอา

ประกนภย ตางตระหนกดวาฝายหนงอาจไดรบการตอบแทนไมสมกบการตอบแทนทเสยไป ทงนขนอยกบโอกาส หรอความไมแนนอนอนเปนสาระส าคญของการเสยงโชค แมวาในธรกจประกนชวต ผรบประกนภยอาจมขอสนนษฐานโดยอาศยทฤษฎวาดวยความนาจะเปน (Theory of Probability) ซงเปนทฤษฎทวาดวยการค านวณโอกาสวาเหตการณใดเหตการณหนงจะเกดขนไดกครงในจ านวนทไดก าหนดไวทงหมด และกฎวาดวยจ านวนมาก (Law of Large Number) หรอกฎการถวเฉลย (Law of Average) ซงเปนกฎแหงความจรงทวา เหตการณทท าการสงเกตมจ านวนมากเทาใด โอกาสทนาจะเปนยงมความถกตองมากขนเทานน ทงนประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ไดมการบญญตถงบคคลทเกยวของในสญญาประกนชวต ไดแก 1) ผรบประกนภย 2) ผเอาประกนภย และ 3) ผรบประโยชน

2.1 ผรบประกนภย (Insurer) กรณของสญญาประกนชวต ผรบประกนภยจะหมายถง คสญญาฝายทตกลงจะใชจ านวนเงนทแนนอนตามทก าหนดไวในสญญาประกนชวตใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชน ทงนเปนไปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 862

นอกจากน ตามพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 7 ไดระบไววา การประกอบธรกจประกนชวตกระท าไดเมอไดจดตงขนในรปบรษทมหาชนจ ากดตามกฎหมายวาดวยบรษทมหาชนจ ากด และโดยไดรบใบอนญาตประกอบธรกจประกนชวตจากรฐมนตรโดยอนมตคณะรฐมนตร รวมทงตองปฏบตตามเงอนไขและหลกเกณฑตาง ๆ ตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 เชน ตองด ารงไวซงเงนกองทน ตองวางหลกทรพยประกนไวกบนายทะเบยน เปนตน

2.2 ผ เอาประกนภย (Insured) หมายถง คสญญาฝายทตกลงจะสงเบยประกนภย เปนการตอบแทนทผรบประกนภยตกลงเขารบเสยงภยให ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 862 โดยทการท าสญญาประกนภยเปนการท านตกรรมอยางหนง ผทจะเปนผเอาประกนภยไดตองเปนผทมความสามารถตามกฎหมาย กลาวคอ ตองเปนผทบรรลนตภาวะตามกฎหมาย ถาเปนผเยาวกตองไดรบความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรมกอน และนอกจากจะตองเปนผมความสามารถตามกฎหมายแลว ขอส าคญอกประการหนงกคอ ผเอาประกนภยจะตองเปนผมสวนไดสวนเสยในเหตทเอาประกนภยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863

2.3 ผ รบประโยชน (Beneficiary) หมายถง บคคลผจะพงไดรบเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 862 ซงแทจรงแลวผรบประโยชนมใชคสญญาโดยตรงในสญญาประกนชวต เพยงแตเขามาเกยวของในสญญาประกนชวต โดยผเอาประกนภยก าหนดใหเปนผรบเงนผลประโยชนตามสญญาประกนชวต ในกรณทผเอาประกนภยเสยชวตตามทระบไวในสญญาประกนชวต

ผรบประโยชน กฎหมายไมไดบงคบวาจะตองเปนบคคลซงมความเกยวของกบผเอาประกนภ ย จงเปนสทธของผเอาประกนภยวาจะระบใหบคคลใดเปนผรบประโยชนตามสญญาประกนชวตกได ผรบประโยชนเปนเพยงบคคลทผเอาประกนภยก าหนดใหเปนผรบผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตจากผรบประกนภย ในกรณทผเอาประกนภยเสยชวต แตหากผเอาประกนภยไมไดระบผรบประโยชนไว เมอผเอาประกนภยเสยชวตผรบประกนภยจะจายเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตใหแกทายาทของผเอาประกนภย ดงจะเหนไดจากประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 862 วรรคทาย บญญตไววา “อนง ผเอาประกนภยและผรบประโยชนนน จะเปนบคคลหนง



คนเดยวกนกได” จงอาจกลาวไดวา สญญาประกนภย หากมผเอาประกนภยและผรบประกนภยสญญากสมบรณไดแมจะไมมผรบประโยชน แตในทางปฏบตผรบประกนภยจะพจารณาวา ผรบประโยชนตองมสวนไดสวนเสยกบผเอาประกนภยเสมอ แตทงนขนอยกบนโยบายของแตละบรษทในพจารณาสวนไดเสย

ในกรณทผเอาประกนภยไดระบใหบคคลอนเปนผรบเงนแทน เชน กรณการประกนชวตในเหตทมรณะ ซงผเอาประกนภยจะตองระบตวบคคลไวรบเงนในเมอผเอาประกนภยถงแกกรรมลง บคคลท ผเอาประกนภยระบไวกจะเปนผรบเงนตามสญญาประกนชวตนนในฐานะผรบประโยชน สญญาประกนภยทระบใหบคคลอนเปนผรบประโยชนเชนน ถอเปน “สญญาเพอประโยชนบคคลภายนอก” ตามทก าหนดไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 374-376 นนเอง












2-6


เรองท 2.2 สทธและหนาทของบคคลทเกยวของกบสญญาประกนชวต เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธ และหนาทตามสญญาซงกนและกน ประกอบดวย 1) สทธและหนาทของผรบประกนภย 2) สทธและหนาทของผเอาประกนภย และ 3) สทธและหนาทของผรบประโยชน โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. สทธและหนาทของผรบประกนภย 1.1 สทธของผรบประกนภย คอ ผรบประกนภยมสทธบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะ ในกรณทผเอาประกนภยรอยแลว ละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขน หรอบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนเทจ อนเปนผลท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคแรก ผรบประกนภยมสทธบอกลางสญญาประกนชวตซงเปนโมฆยะนน ภายใน 1 เดอนนบแตผรบประกนภยทราบมลอนจะบอกลางได1 แตตองไมเกน 5 ป นบแตวนท าสญญาประกนชวต แตโดยทวไปกรมธรรมประกนชวตทผรบประกนภยออกใหแกผเอาประกนภยจะก าหนดเงอนไขใหผรบประกนภยตองใชสทธการบอกลางในโมฆยะกรรมภายในก าหนดไมเกน 2 ป นบแตวนท าสญญาประกนชวต ผรบประกนภยจงตองผกพนตามเงอนไขทก าหนดไวในกรมธรรมประกนชวตดวย ผลของการบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะนน ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 892 ก าหนดใหผรบประกนภยเพยงแตคนคาไถถอนกรมธรรมประกนชวต ซงในทางปฏบตบรษทประกนชวตกจะคนเบยประกนภยทไดรบมาช าระทงหมดใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทเทานน โดยการคนคาไถถอนกรมธรรมประกนชวตนน ใหคนแกผเอาประกนภย แตทงนถาหากผ เอาประกนภยถงแกความตายไปแลว กใหคนแกทายาทของผเอาประกนภย มใชคนใหแกผรบประโยชน เนองจากเมอบอกลางสญญาแลว สญญายอมตกเปนโมฆะและถอวาสญญาไมมผลบงคบมาตงแตตน 1.2 หนาทของผ รบประกนภย ผรบประกนภยมหนาททส าคญดงตอไปน 1 ค าวา “มล” ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน มความหมายถง โคน ราก เคาตน ทตงเดม ความมงหมายของกฎหมายตามมาตรานกคอ เมอรถงเคาเรองหรอตนเรองเดมวาโมฆยกรรมเกดจากอะไรแลว ยอมใชสทธบอกลางไดทนท ไมจ าเปนตองคนควาเพอทราบความจรงจนเปนทยตแนนอนเสยกอน (ค าพพากษาฎกาท 1247/2514)









2-7


เรองท 2.2 สทธและหนาทของบคคลทเกยวของกบสญญาประกนชวต เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธ และหนาทตามสญญาซงกนและกน ประกอบดวย 1) สทธและหนาทของผรบประกนภย 2) สทธและหนาทของผเอาประกนภย และ 3) สทธและหนาทของผรบประโยชน โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. สทธและหนาทของผรบประกนภย 1.1 สทธของผรบประกนภย คอ ผรบประกนภยมสทธบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะ ในกรณทผเอาประกนภยรอยแลว ละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขน หรอบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนเทจ อนเปนผลท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคแรก ผรบประกนภยมสทธบอกลางสญญาประกนชวตซงเปนโมฆยะนน ภายใน 1 เดอนนบแตผรบประกนภยทราบมลอนจะบอกลางได1 แตตองไมเกน 5 ป นบแตวนท าสญญาประกนชวต แตโดยทวไปกรมธรรมประกนชวตทผรบประกนภยออกใหแกผเอาประกนภยจะก าหนดเงอนไขใหผรบประกนภยตองใชสทธการบอกลางในโมฆยะกรรมภายในก าหนดไมเกน 2 ป นบแตวนท าสญญาประกนชวต ผรบประกนภยจงตองผกพนตามเงอนไขทก าหนดไวในกรมธรรมประกนชวตดวย ผลของการบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะนน ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 892 ก าหนดใหผรบประกนภยเพยงแตคนคาไถถอนกรมธรรมประกนชวต ซงในทางปฏบตบรษทประกนชวตกจะคนเบยประกนภยทไดรบมาช าระทงหมดใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทเทานน โดยการคนคาไถถอนกรมธรรมประกนชวตนน ใหคนแกผเอาประกนภย แตทงนถาหากผ เอาประกนภยถงแกความตายไปแลว กใหคนแกทายาทของผเอาประกนภย มใชคนใหแกผรบประโยชน เนองจากเมอบอกลางสญญาแลว สญญายอมตกเปนโมฆะและถอวาสญญาไมมผลบงคบมาตงแตตน 1.2 หนาทของผ รบประกนภย ผรบประกนภยมหนาททส าคญดงตอไปน 1 ค าวา “มล” ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน มความหมายถง โคน ราก เคาตน ทตงเดม ความมงหมายของกฎหมายตามมาตรานกคอ เมอรถงเคาเรองหรอตนเรองเดมวาโมฆยกรรมเกดจากอะไรแลว ยอมใชสทธบอกลางไดทนท ไมจ าเปนตองคนควาเพอทราบความจรงจนเปนทยตแนนอนเสยกอน (ค าพพากษาฎกาท 1247/2514)



1) สงมอบกรมธรรมประกนชวต ซงมเนอความตรงตามสญญาประกนชวตและมรายการตาง ๆ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 867 วรรคสาม (1) – (11)2 ใหแกผเอาประกนภย 2) จายเงน หรอใชเงนประกนชวต เมอผเอาประกนภยตายลงภายในก าหนดระยะเวลาทตกลงกนไว หรอทรงชพอยจนถงก าหนดระยะเวลานน ผรบประกนภยมหนาทตองจายเงน หรอใชเงนเปนจ านวนแนนอน ตามทไดตกลงกนไว มใชตามความเสยหายทแทจรง เพราะชวตคนไมอาจประมาณราคาเปนเงนเพอหาความเสยหายทแทจรงดงเชนทรพยสนไดนนเอง 3) คนเงนคาไถถอนกรมธรรมประกนชวต ในกรณผรบประกนภยบอกลางโมฆยะกรรมตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ซงในทางปฏบตบรษทประกนชวตกจะคนเบยประกนภยทไดรบช าระมาทงหมดใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทเทานน 4) คนเงนคาเวนคนกรมธรรมประกนชวตหรอเมอผเอาประกนภยบอกเลกสญญา ภายหลงจากไดสงเบยประกนภยมาแลวอยางนอย 3 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 894 ทงนหากกรมธรรมประกนชวตมมลคาเวนคนกรมธรรมประกนชวตแลว ผรบประกนภยกตองคนใหกบผเอาประกนภยดวย แตทงนมขอยกเวนความรบผดของผรบประกนภยไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 895 วา ในกรณทอาศยเหตมรณะของผเอาประกนภยเปนหลกในการจายเงน หรอใชเงน ผรบประกนภยไมจ าตองจายเงน หรอใชเงนประกนชวต หากปรากฏวา (1) ผเอาประกนภยไดกระท าอตตวนบาตกรรม กลาวคอ ฆาตวตายดวยใจสมคร ภายใน 1 ป นบแตวนท าสญญาประกนชวต เหตผลทกฎหมายบญญตขอยกเวนไวเชนนกเพอปองกนมใหมการฆาตวตายเพ อหวงเอาประกนชวตใหแกทายาท หรอบคคลอนทเปนผรบประโยชน และเหตทกฎหมายก าหนดระยะเวลาไววา จะตองเปนการฆาตวตายโดยสมครใจภายใน 1 ป นบแตวนท าสญญากเพราะหากมการฆาตวตายภายในก าหนดระยะเวลาดงกลาว กพงเหนไดวาผเอาประกนภยนาจะมความตงใจมาตงแตแรกท าสญญาทจะฆาตวตายเพอหวงเอาเงนประกนชวต กฎหมายจงบญญตขอยกเวนมใหผรบประกนภยจายเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตนนเอง

(2) ผเอาประกนภยถกผรบประโยชนฆาตายโดยเจตนา ในกรณนตองเปนการกระท าของผรบประโยชน และตองเปนการฆาตายโดยเจตนาเทานน หากผรบประโยชนกระท าใหบคคลดงกลาวตายโดยไมเจตนา

2 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 867 วรรคสาม กรมธรรมประกนภย ตองลงลายมอชอของผรบประกนภยและมรายการดงตอไปน

(1) วตถทเอาประกนภย (2) ภยใดซงผรบประกนภยรบเสยง (3) ราคาแหงมลประกนภย ถาหากไดก าหนดกนไว (4) จ านวนเงนซงเอาประกนภย (5) จ านวนเบยประกนภย และวธสงเบยประกนภย (6) ถาหากสญญาประกนภยมก าหนดเวลา ตองลงเวลาเรมตนและเวลาสนสด ไวดวย (7) ชอหรอยหอของผรบประกนภย (8) ชอหรอยหอของผเอาประกนภย (9) ชอของผรบประโยชน ถาจะพงม (10) วนท าสญญาประกนภย (11) สถานทและวนทไดท ากรมธรรมประกนภย












2-8


หรอเปนการกระท าโดยประมาท กไมเขาขอยกเวนน ทงนดวยเหตผลวา บคคลจะไดรบประโยชนจากการกระท า ผดของตนเองไมได แตกระนนกตาม ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 895 วรรคทาย บญญตใหผรบประกนภยจ าตองจายคนคาไถถอนกรมธรรมใหแกผเอาประกนภย หรอใหแกทายาทของผเอาประกนภย 2. สทธและหนาทของผเอาประกนภย 2.1 สทธของผเอาประกนภย ผเอาประกนภยมสทธตาง ๆ ดงน 1) สทธไดรบผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ทงนผเอาประกนภยจะมสทธไดรบเงนประกนชวตเมอใดนน ขนอยกบประเภทของสญญาประกนชวต กลาวคอ

หากเปนสญญาประกนชวตประเภทอาศยความมรณะของบคคลอนเปนหลกในการจายเงน หรอใชเงน ผเอาประกนภยจะมสทธไดรบเงนประกนชวตเปนจ านวนแนนอนตามทไดตกลงไว เมอบคคลซงถกเอาประกนชวตนนถงแกความตาย

หากเปนสญญาประกนชวตประเภทอาศยความทรงชพของผเอาประกนภยเอง หรอบคคลอนผเอาประกนภยปนหลกในการจายเงน หรอใชเงน ผเอาประกนภยจะมสทธไดรบเงนประกนชวตกตอเมอผเอาประกนภยยงคงมชวตอยจนถงเวลาตามทไดตกลงไวในสญญา

ทงน คสญญาอาจตกลงกนใหมการรบเงนประกนชวตเปนเงนกอนเดยว หรอเปนเงนรายปกได โดยเปนไปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 890 ก าหนดไว แตทงนในทางปฏบตผรบประกนภยจะจายเงนเอาประกนภยตามทไดตกลงไวในกรมธรรมประกนภย

2) สทธโอนประโยชนแหงสญญาประกนชวตใหบคคลอน ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 891 ซงบญญตวา “แมในกรณทผเอาประกนภยมไดเปนผรบประโยชนเองกด ผเอาประกนภยยอมมสทธทจะโอนประโยชนแหงสญญานนใหแกบคคลอกคนหนงได เวนแตจะไดสงมอบกรมธรรมประกนภยใหแกผรบประโยชนแลว และผรบประโยชนไดบอกกลาวเปนหนงสอไปยงผรบประกนภยแลววาตนจ านงจะถอเอาประโยชนแหงสญญานน ถากรมธรรมประกนภยไดท าเปนรปใหการจายเงน หรอใชเงนตามเขาสงแลว ทานใหน าบทบญญตมาตรา 309 มาใชบงคบ” ในกรณทผเอาประกนภยประสงคจะโอนประโยชนทไดรบจากการท าประกนชวต เชน เงนปนผล ซงเปนเงนผลประโยชนทจะไดรบกรณผเอาประกนภยยงมชวตอยใหกบบคคลอน (ผรบโอน) ผเอาประกนภยยอมมสทธโอนประโยชนตามสญญาประกนชวตใหบคคลอนไดตามเงอนไขกรมธรรมประกนชวต

ทงน วธการโอนประโยชนตามสญญาประกนชวตน ไมมกฎหมายในสวนการประกนภยบญญตไวโดยเฉพาะยอมตองบงคบตามวธการโอนสทธเรยกรองทวไป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 306 กลาวคอ การโอนตองท าเปนหนงสอจงจะสมบรณและตองบอกกลาวการโอนไปยงผรบประกนภยเปนหนงสอ หรอผรบประกนภยยนยอมเปนหนงสอจงจะใชยนผรบประกนภยได 3) สทธบอกเลกสญญาประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 894 ผเอาประกนภยมสทธทจะบอกเลกสญญาประกนชวตเมอใดกได โดยเพยงแตงดไมสงเบยประกนภยตอไป ซงถอวา เปนการบอกเลกสญญาแลวนบแตนน









2-9


หรอเปนการกระท าโดยประมาท กไมเขาขอยกเวนน ทงนดวยเหตผลวา บคคลจะไดรบประโยชนจากการกระท า ผดของตนเองไมได แตกระนนกตาม ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 895 วรรคทาย บญญตใหผรบประกนภยจ าตองจายคนคาไถถอนกรมธรรมใหแกผเอาประกนภย หรอใหแกทายาทของผเอาประกนภย 2. สทธและหนาทของผเอาประกนภย 2.1 สทธของผเอาประกนภย ผเอาประกนภยมสทธตาง ๆ ดงน 1) สทธไดรบผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ทงนผเอาประกนภยจะมสทธไดรบเงนประกนชวตเมอใดนน ขนอยกบประเภทของสญญาประกนชวต กลาวคอ

หากเปนสญญาประกนชวตประเภทอาศยความมรณะของบคคลอนเปนหลกในการจายเงน หรอใชเงน ผเอาประกนภยจะมสทธไดรบเงนประกนชวตเปนจ านวนแนนอนตามทไดตกลงไว เมอบคคลซงถกเอาประกนชวตนนถงแกความตาย

หากเปนสญญาประกนชวตประเภทอาศยความทรงชพของผเอาประกนภยเอง หรอบคคลอนผเอาประกนภยปนหลกในการจายเงน หรอใชเงน ผเอาประกนภยจะมสทธไดรบเงนประกนชวตกตอเมอผเอาประกนภยยงคงมชวตอยจนถงเวลาตามทไดตกลงไวในสญญา

ทงน คสญญาอาจตกลงกนใหมการรบเงนประกนชวตเปนเงนกอนเดยว หรอเปนเงนรายปกได โดยเปนไปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 890 ก าหนดไว แตทงนในทางปฏบตผรบประกนภยจะจายเงนเอาประกนภยตามทไดตกลงไวในกรมธรรมประกนภย

2) สทธโอนประโยชนแหงสญญาประกนชวตใหบคคลอน ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 891 ซงบญญตวา “แมในกรณทผเอาประกนภยมไดเปนผรบประโยชนเองกด ผเอาประกนภยยอมมสทธทจะโอนประโยชนแหงสญญานนใหแกบคคลอกคนหนงได เวนแตจะไดสงมอบกรมธรรมประกนภยใหแกผรบประโยชนแลว และผรบประโยชนไดบอกกลาวเปนหนงสอไปยงผรบประกนภยแลววาตนจ านงจะถอเอาประโยชนแหงสญญานน ถากรมธรรมประกนภยไดท าเปนรปใหการจายเงน หรอใชเงนตามเขาสงแลว ทานใหน าบทบญญตมาตรา 309 มาใชบงคบ” ในกรณทผเอาประกนภยประสงคจะโอนประโยชนทไดรบจากการท าประกนชวต เชน เงนปนผล ซงเปนเงนผลประโยชนทจะไดรบกรณผเอาประกนภยยงมชวตอยใหกบบคคลอน (ผรบโอน) ผเอาประกนภยยอมมสทธโอนประโยชนตามสญญาประกนชวตใหบคคลอนไดตามเงอนไขกรมธรรมประกนชวต

ทงน วธการโอนประโยชนตามสญญาประกนชวตน ไมมกฎหมายในสวนการประกนภยบญญตไวโดยเฉพาะยอมตองบงคบตามวธการโอนสทธเรยกรองทวไป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 306 กลาวคอ การโอนตองท าเปนหนงสอจงจะสมบรณและตองบอกกลาวการโอนไปยงผรบประกนภยเปนหนงสอ หรอผรบประกนภยยนยอมเปนหนงสอจงจะใชยนผรบประกนภยได 3) สทธบอกเลกสญญาประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 894 ผเอาประกนภยมสทธทจะบอกเลกสญญาประกนชวตเมอใดกได โดยเพยงแตงดไมสงเบยประกนภยตอไป ซงถอวา เปนการบอกเลกสญญาแลวนบแตนน



เนองจากสญญาประกนชวตเปนสญญาระยะยาว ดงนนเพอรกษาใหสญญาประกนชวตยงคงมผลบงคบ เพอใหผเอาประกนชวตไดรบประโยชนสงสด กรณทผเอาประกนชวตประสบปญหาทางการเงนไมสามารถช าระเบยประกนภยในงวดใดงวดหนงชวคราว และกรมธรรมประกนชวตนนมมลคาเวนคนกรมธรรมประกนชวตแลว ผ เอาประกนภยสามารถเลอกใชสทธตาง ๆ ดงน (1) การเปลยนเปนกรมธรรมใชเงนส าเรจ หากมการช าระเบยประกนภยมาจนถงเวลาทมเงนคาเวนคนกรมธรรมประกนชวตและกรมธรรมยงมผลบงคบอย ผเอาประกนภยมสทธจะขอเปลยนกรมธรรมประกนชวตนนเปนกรมธรรมใชเงนส าเรจ ซงมระยะเวลาเอาประกนภยเปนไปตามกรมธรรมประกนชวตเดม แตจ านวนเงนทเอาประกนภยจะเปลยนเปนมลคาใชเงนส าเรจ ตามทก าหนดไวในตารางมลคากรมธรรมประกนชวต โดยผเอาประกนภยไมตองช าระเบยประกนภยตอไป และบรษทจะจายเงนจ านวนนใหเมอครบก าหนดระยะเวลาเอาประกนภย หรอเมอผเอาประกนภยเสยชวต (2) การแปลงเปนการประกนชวตแบบขยายเวลา การประกนภยแบบขยายเวลา จะใชเฉพาะกบกรมธรรมประกนชวตทออกโดยใชอตราเบยประกนภยมาตรฐานเทานน หากมการช าระเบยประกนภยมาจนถงเวลาทมเงนคาเวนคนกรมธรรมประกนชวต และกรมธรรมประกนชวตยงมผลบงคบ ผเอาประกนภยมสทธจะขอเปลยนกรมธรรมเปนการประกนภยแบบขยายเวลา ซงจ านวนเงนเอาประกนภยจะคงเดมตามเงอนไขทก าหนดไวในกรมธรรมประกนชวต แตระยะเวลาประกนภยจะเปลยนไปตามทก าหนดไวในตารางการขยายเวลาประกนชวต โดยผเอาประกนภยไมตองช าระเบยประกนภยตอไป ถาผเอาประกนภยเสยชวตในระหวางระยะเวลาทขยาย บรษทจะจายจ านวนเงนเอาประกนภยใหแกผรบประโยชน หากผเอาประกนภยมชวตอยจนพนก าหนดระยะเวลาทขยายกรมธรรมประกนชวตเปนอนสนผลบงคบโดยไมมมลคาใด ๆ (3) การน ามลคาเวนคนมาช าระเบยประกนภยโดยอตโนมต เมอกรมธรรมประกนชวตยงมผลบงคบและมเงนคาเวนคนกรมธรรมประกนชวตเกดขนแลว เพอใหกรมธรรมประกนชวตมผลบ งคบตอไป ผรบประกนภยจะน าเงนเวนคนกรมธรรมประกนชวตมาช าระเบยประกนภยแทนใหโดยอตโนมต (4) การกยมเงน เมอกรมธรรมประกนชวตยงมผลบงคบและมเงนคาเวนคนกรมธรรมประกนชวตเกดขนแลว หากผเอาประกนภยไมไดใชสทธเกยวกบมลคากรมธรรมประกนชวตเปนการเปลยนเปนกรมธรรมใชเงนส าเรจ การแปลงเปนการประกนชวตแบบขยายเวลา หรอการน ามลคาเวนคนมาช าระเบยประกนภยโดยอตโนมต ผเอาประกนภยมสทธขอกเงนตามกรมธรรมประกนชวตจากบรษทมาใชไดโดยมดอกเบย 2.2 หนาทของผ เอาประกนภย ผเอาประกนภยมหนาททส าคญดงตอไปน 1) หนาทสงเบยประกนภย ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 861 “อนวาสญญาประกนภยนน คอสญญาซงบคคลคนหนง ตกลงจะใชคาสนไหมทดแทน หรอใช เงนจ านวนหนงใหในกรณวนาศภย หากมขน หรอในเหตอยางอนในอนาคตดงไดระบไวในสญญาและในการนบคคลอกคนหนงตกลงจะสงเงนซงเรยกวาเบยประกนภย” อยางไรกด ในทางปฏบตการทผเอาประกนภยตกลงจะสงเบยประกนภยใหแกผรบประกนภยนน ถอเปนสาระส าคญประการหนงของการเกดสญญาประกนชวต และเมอไดท าสญญาประกนชวตขนแลว ยอมกอใหเกดหน หรอหนาททผเอาประกนภยจะตองสงเงนเบยประกนภยตามจ านวน เงอนไขและวธการทก าหนดไวในกรมธรรมประกนชวต ทงนผรบประกนภยจะเปนผก าหนดอตราเบยประกนภย ซงคดค านวณจากจ านวนเงนทเอาประกนชวต อาย












2-10


ตลอดจนสขภาพของผเอาประกนภย โดยอตราเบยประกนภยซงผรบประกนภยก าหนดนน จะตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยน ตามพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 มาตรา 30 การช าระเบยประกนภยพงช าระเบยเงนสด หากการช าระเบยประกนภยดวยต วสญญาใชเงน เชค ดราฟต หรอวธอนใดจะถอวาไดช าระเบยประกนภยตอเมอเรยกเกบเงนสดไดแลว ทงน ตองช าระเบยประกนภยกอน หรอในวนถงก าหนดช าระ3 โดยช าระเปนงวดรายป รายงวด 6 เดอน 3 เดอน หรอรายเดอน ณ ส านกงานใหญ หรอสาขาของบรษท หรอใหกบตวแทนประกนชวต หรอนายหนาประกนชวต ทงน บรษทตวแทนประกนชวตหรอนายหนาประกนชวตจะออกใบรบเงนเบยประกนภยไวเปนหลกฐาน โดยการช าระเบยประกนภยใหแกผเอาประกนภย ทงน เมอไดรบเลมกรมธรรมประกนชวตมาแลวผเอาประกนภยควรศกษาและท าความเขาใจ ในรายละเอยดและเงอนไขความคมครองตาง ๆ วาถกตองตามทไดตกลงท าประกนชวตผานตวแทนประกนชวตหรอนายหนาประกนชวตหรอไม 2) เปดเผยขอความจรง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 บญญตใหเปนหนาทของ ผเอาประกนภย ทจะตองเปดเผยขอความจรงอนเปนสาระส าคญ ซงอาจจงใจใหผรบประกนภยเรยกเบยประกนภยสงขน หรอบอกปดไมยอมท าสญญา หากวาผเอาประกนภยรอยแลวไมเปดเผยขอความจรงอนมสาระส าคญดงกลาว หรอรอยแลวแถลงขอความนนเปนเทจ สญญาประกนชวตนนเปนโมฆยะ ซงผรบประกนภยมสทธบอกลางภายในระยะเวลาทกฎหมายก าหนด และเมอบอกลางสญญาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 แลว ผรบประกนภยจะตองคนคาไถถอนกรมธรรมประกนภยใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทของผนน ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 892 3. สทธและหนาทของผรบประโยชน 3.1 สทธของผรบประโยชน สทธของผรบประโยชนมดงตอไปน 1) สทธในการทจะไมถกเปลยนตวเมอเกดสทธตามกฎหมายแลว ในกรณสญญาประกนชวตระบใหบคคลใดเปนผรบประโยชน เมอบคคลนนไดแสดงเจตนาแกผรบประกนภย โดยผเอาประกนภยสงมอบกรมธรรมประกนชวตใหกบผรบประโยชนและผรบประโยชนไดแจงความจ านงทจะถอเอาประโยชนแหงสญญาใหกบผรบประกนภยทราบ สทธของบคคลภายนอกนนยอมเกดมขนตงแตเวลาทแสดงเจตนาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 374 วรรคสอง ซงบญญตไววา “ในกรณดงกลาวมาในวรรคตนนน สทธของบคคลภายนอกยอมเกดมขนตงแตเวลาทแสดงเจตนาแกลกหนวาจะถอเอาประโยชนจากสญญานน” ผเอาประกนภยและผรบประกนภยจะเปลยนแปลง หรอระงบสทธนนในภายหลงไมได ตองหามตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 375 ซงบญญตไววา “เมอสทธของบคคลภายนอกไดเกดมขนตามบทบญญตแหงมาตรากอนแลว คสญญาหาอาจจะเปลยนแปลง หรอระงบสทธนนในภายหลงไดไม” แตถายงไมไดแสดงเจตนาทจะถอเอาประโยชนจากสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยและผรบประกนภยยงมสทธทจะเปลยนแปลงหรอระงบสทธของผรบประโยชนนนได 3 อยางไรกด กรมธรรมประกนชวตมระยะเวลาผอนผนการช าระเบยประกนชวต 30 วน









2-11


ตลอดจนสขภาพของผเอาประกนภย โดยอตราเบยประกนภยซงผรบประกนภยก าหนดนน จะตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยน ตามพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 มาตรา 30 การช าระเบยประกนภยพงช าระเบยเงนสด หากการช าระเบยประกนภยดวยต วสญญาใชเงน เชค ดราฟต หรอวธอนใดจะถอวาไดช าระเบยประกนภยตอเมอเรยกเกบเงนสดไดแลว ทงน ตองช าระเบยประกนภยกอน หรอในวนถงก าหนดช าระ3 โดยช าระเปนงวดรายป รายงวด 6 เดอน 3 เดอน หรอรายเดอน ณ ส านกงานใหญ หรอสาขาของบรษท หรอใหกบตวแทนประกนชวต หรอนายหนาประกนชวต ทงน บรษทตวแทนประกนชวตหรอนายหนาประกนชวตจะออกใบรบเงนเบยประกนภยไวเปนหลกฐาน โดยการช าระเบยประกนภยใหแกผเอาประกนภย ทงน เมอไดรบเลมกรมธรรมประกนชวตมาแลวผเอาประกนภยควรศกษาและท าความเขาใจ ในรายละเอยดและเงอนไขความคมครองตาง ๆ วาถกตองตามทไดตกลงท าประกนชวตผานตวแทนประกนชวตหรอนายหนาประกนชวตหรอไม 2) เปดเผยขอความจรง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 บญญตใหเปนหนาทของ ผเอาประกนภย ทจะตองเปดเผยขอความจรงอนเปนสาระส าคญ ซงอาจจงใจใหผรบประกนภยเรยกเบยประกนภยสงขน หรอบอกปดไมยอมท าสญญา หากวาผเอาประกนภยรอยแลวไมเปดเผยขอความจรงอนมสาระส าคญดงกลาว หรอรอยแลวแถลงขอความนนเปนเทจ สญญาประกนชวตนนเปนโมฆยะ ซงผรบประกนภยมสทธบอกลางภายในระยะเวลาทกฎหมายก าหนด และเมอบอกลางสญญาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 แลว ผรบประกนภยจะตองคนคาไถถอนกรมธรรมประกนภยใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทของผนน ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 892 3. สทธและหนาทของผรบประโยชน 3.1 สทธของผรบประโยชน สทธของผรบประโยชนมดงตอไปน 1) สทธในการทจะไมถกเปลยนตวเมอเกดสทธตามกฎหมายแลว ในกรณสญญาประกนชวตระบใหบคคลใดเปนผรบประโยชน เมอบคคลนนไดแสดงเจตนาแกผรบประกนภย โดยผเอาประกนภยสงมอบกรมธรรมประกนชวตใหกบผรบประโยชนและผรบประโยชนไดแจงความจ านงทจะถอเอาประโยชนแหงสญญาใหกบผรบประกนภยทราบ สทธของบคคลภายนอกนนยอมเกดมขนตงแตเวลาทแสดงเจตนาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 374 วรรคสอง ซงบญญตไววา “ในกรณดงกลาวมาในวรรคตนนน สทธของบคคลภายนอกยอมเกดมขนตงแตเวลาทแสดงเจตนาแกลกหนวาจะถอเอาประโยชนจากสญญานน” ผเอาประกนภยและผรบประกนภยจะเปลยนแปลง หรอระงบสทธนนในภายหลงไมได ตองหามตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 375 ซงบญญตไววา “เมอสทธของบคคลภายนอกไดเกดมขนตามบทบญญตแหงมาตรากอนแลว คสญญาหาอาจจะเปลยนแปลง หรอระงบสทธนนในภายหลงไดไม” แตถายงไมไดแสดงเจตนาทจะถอเอาประโยชนจากสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยและผรบประกนภยยงมสทธทจะเปลยนแปลงหรอระงบสทธของผรบประโยชนนนได 3 อยางไรกด กรมธรรมประกนชวตมระยะเวลาผอนผนการช าระเบยประกนชวต 30 วน



ถาผเอาประกนภยไดระบผรบประโยชนไวแลวบรษทประกนชวตจะจายคาผลประโยชนตามเงอนไขกรมธรรมประกนชวตดงตอไปน

(1) หากผเอาประกนภยเสยชวต บรษทประกนชวตจะจายเงนผลประโยชนใด ๆ ภายใตขอก าหนดกรมธรรมประกนชวตใหแกผรบประโยชนทระบไว

(2) หากมไดระบชอผรบประโยชน บรษทประกนชวตจายเงนผลประโยชนใหแกกองมรดกของ ผเอาประกนภย

(3) ในกรณทผเอาประกนภยระบชอผรบประโยชนเพยงคนเดยวและผรบประโยชนไดเสยชวตกอนผเอาประกนภย หรอพรอมกบผเอาประกนภย ผเอาประกนภยตองแจงใหบรษททราบเปนหนงสอถงการเปลยนตวผรบประโยชน หากผเอาประกนภยมไดแจง หรอไมสามารถแจงใหบรษททราบถงการเปลยนแปลงดงกลาวขางตน เมอผเอาประกนภยเสยชวต บรษทจะจายเงนผลประโยชนใหแกกองมรดกของผเอาประกนภย

(4) ในกรณทผเอาประกนภยระบชอผรบประโยชนมากกวาคนหนงและผรบประโยชนรายใดเสยชวตกอนผเอาประกนภย ผเอาประกนภยตองแจงใหบรษททราบเปนลายลกษณอกษรถงการเปลยนตวผรบประโยชนนน หรอแจงเปลยนแปลงการรบประโยชนของผรบประโยชนทเหลออย หากผรบประกนภยมไดแจงหรอ ไมสามารถแจงใหบรษทราบถงการเปลยนตวผรบประโยชนดงกลาว เมอผเอาประกนภยเสยชวต บรษทจะจายเงนผลประโยชนสวนของผรบประโยชนรายทเสยชวตใหแกผรบประโยชนทเหลอคนละเทา ๆ กน 2) สทธทจะไดรบเงนจากผรบประกนภย กรณสญญาประกนชวตทอาศยความมรณะเปนเหตใหมการใชเงน เมอผเอาประกนภย ไมวาจะเสยชวตดวยสาเหตใด รวมถงกรณทศาลสงใหเปนบคคลสาบสญตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 61 โดยมผลเปนไปตามค าสงของศาล ผรบประกนภยจ าตองจายเงน หรอใชเงนใหแกผรบประโยชนตามจ านวนซงเอาประกนภยไว ขอยกเวนทผรบประโยชนไมมสทธทจะไดรบผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต คอ ผรบประโยชนฆาผเอาประกนภยตายโดยเจตนา หมายถงการฆาตายโดยเจตนาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 288 และมาตรา 289 เทานน หากเปนการฆาตายโดยไมเจตนา ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 290 หรอกระท าใหตายโดยประมาท มาตรา 291 หรอการเขารวมในการชลมนตอสของผรบประโยชนจนเปนเหตใหผเอาประกนภยถงแกความตายตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 294 ผรบประกนภยยงคงตองรบผดจายเงน หรอใชเงนใหแกผรบประโยชนอย ทงน เมอผรบประกนภยไมตองจายเงน หรอผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตใหแกผรบประโยชนแลว ผรบประกนภยกตองใชคาไถถอนกรมธรรมประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 895 วรรคทาย ในทางปฏบตผรบประกนภยจะคนเงนคาเบยประกนภยทงหมดใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทของผนน และในกรณททายาทของผเอาประกนภยเปนผรบประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตและไดฆาผเอาประกนภยตายโดยเจตนา นอกจากทายาทนนจะไมไดรบเงนจากผรบประกนภยแลว ยงอาจจะถกก าจดมใหรบมรดกฐานเปนผไมสมควรตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1606 (1) ดวย คอจะท าใหทายาทผนนหมดสทธทจะไดเงนคาไถถอนกรมธรรมประกนชวต กรณทผเอาประกนภยฆาตวตายดวยใจสมครภายใน 1 ป นบแตวนท าสญญาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 895 (1) กฎหมายไมมบทบญญตใหผรบประกนภยตองคนคาไถถอนกรมธรรมประกนชวตใหแก












2-12















2-13









เรองท 2.3 กฎหมายทเกยวของกบการประกนชวต กฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตส าหรบตวแทนประกนชวต มกฎหมายหลก ๆ ทควรจะท าการศกษาซงประกอบดวย 1) ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย 2) พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม 3) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 4) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 และ 5) พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย การประกนชวตปนสญญาประกนภยประเภทหนง ซงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยบรรพ 3 ลกษณะ 20 วาดวยประกนภย ไดมบทบญญตวาดวยเรองประกนภยไว รวม 37 มาตรา ตงแตมาตรา 861 ถง มาตรา 897 โดยบทบญญตในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย แบงออกเปน 3 หมวด คอ หมวด 1 บทเบดเสรจทวไป (มาตรา 861 – มาตรา 868) หมวด 2 ประกนวนาศภย แยกเปน ประกนวนาศภยทวไป (มาตรา 869 – มาตรา 882) ประกนภยรบขน (มาตรา 883 – มาตรา 886) และประกนภยค าจน (มาตรา 887 – มาตรา 888) หมวด 3 ประกนชวต (มาตรา 889 – มาตรา 897) โดยทง 3 หมวดดงกลาวขางตน เปนหลกกฎหมายวาดวยสญญาประกนภย ซงจะกลาวถงการกอใหเกดสญญาประกนภย การบอกเลกสญญา ความสมบรณของสญญา อายความตาง ๆ สทธและหนาทของผรบประกนภย และผเอาประกนภย ทงนประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ในสวนของการประกนชวตมสาระส าคญทกลาวถงดงน

1.1 รปแบบของสญญาประกนชวต 1.2 การจายเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต 1.3 การโอนประโยชนแหงสญญาประกนชวต 1.4 การบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะกรรมตามมาตรา 865 1.5 การแถลงอายของผเอาประกนภยคลาดเคลอน 1.6 การบอกเลกสญญาประกนชวต 1.7 ขอยกเวนความรบผดของผรบประกนภย 1.8 สทธของทายาทในการไดรบเงนประกนชวต 1.9 สทธของเจาหนของผเอาประกนภย












2-14


1.1 รปแบบของสญญาประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 889 บญญตวา “ในสญญาประกนชวตนน การใชจ านวนเงนยอมอาศยความทรงชพ หรอมรณะของบคคลคนหนง” จากบทบญญตของกฎหมายขางตนแสดงใหเหนวา สญญาประกนชวตอาจกระท ากนได 2 รปแบบ คอ 1) รปแบบซงอาศยความทรงชพของบคคลใดบคคลหนง เปนหลกในการจายเงน หรอใชเงน

2) รปแบบซงอาศยความมรณะของบคคลใดบคคลหนง เปนหลกในการจายเงน หรอใชเงน โดยสญญาประกนชวตทงแบบแรกและแบบทสองอยทความประสงคทจะเลอกความคมครองในรปแบบใดรปแบบหนง หรอทงสองรปแบบกได 1.2 การจายเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ในการจายเงนตามผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ผรบประกนภยจะจายเงนตามจ านวนทแนนอนทไดตกลงไวในกรมธรรมประกนชวต โดยไมค านงถงความเสยหายทแทจรงดงเชนการประกนวนาศภย ซงหนงในปจจยทผรบประกนภยจะพจารณาก าหนดจ านวนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตคอความสามารถในการช าระเบยประกนภยของผเอาประกนภย ในการจายเงนตามผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 890 บญญตไววา “จ านวนเงนอนพงใชนน จะช าระเปนเงนจ านวนเดยวหรอเปนรายปกได สดแลวแตจะตกลงกนระหวางคสญญาฯ กลาวคอจ านวนเงนทผรบประกนภยจะจายใหแกผเอาประกนภย แตขนอยกบการตกลงระหวางผเอาประกนภยและผรบประกนวาจะจายเปนเงนจ านวนเดยวหรอรายป ทงนการจายจะมการระบไวในกรมธรรมประกนชวต อยางไรกด ส าหรบจ านวนเงนทจะใชใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชน พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 มาตรา 31 บญญตหามมใหระบเปนเงนตราตางประเทศ 1.3 การโอนประโยชนแหงสญญาประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 891 บญญตวา “แมในกรณทผเอาประกนภย มไดเปนผรบประโยชนเองกด ผเอาประกนภยยอมมสทธทจะโอนประโยชนแหงสญญานนใหแกบคคลอกคนหนงได เวนแตจะไดสงมอบกรมธรรมประกนภยใหแกผรบประโยชนไปแลว และผรบประโยชนไดบอกกลาวเปนหนงสอไปยงผรบประกนภยแลววาตนจ านงจะถอเอาประโยชนแหงสญญานน ถากรมธรรมประกนภยไดท าเปนรปใหใชเงนตามเขาสงแลว ทานใหน าบทบญญต มาตรา 309 มาใชบงคบ” วธการโอนประโยชนตามสญญาประกนชวตน ไมมกฎหมายในสวนการประกนภยบญญตไวโดยเฉพาะยอมตองบงคบตามวธการโอนสทธเรยกรองทวไป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 306 กลาวคอ การโอนตองท าเปนหนงสอจงจะสมบรณและตองบอกกลาวการโอนไปยงผรบประกนภยเปนหนงสอ หรอผรบประกนภยยนยอมเปนหนงสอจงจะใชยนผรบประกนภยได ในกรณตามมาตรา 891 วรรคแรก แสดงใหเหนวา แมผเอาประกนภยจะไดก าหนดตวผรบประโยชนตามสญญาประกนชวตไวแลว ผเอาประกนภยกยงมสทธทจะโอนประโยชนตามสญญานนใหบคคลอนได เวนแตวาผเอาประกนภยจะไดสงมอบกรมธรรมประกนชวตใหผรบประโยชนไปแลว และผรบประโยชนไดบอกกลาวเปนหนงสอไปยงผรบประกนภยแลววา ผรบประโยชนประสงคจะถอเอาประโยชนตามสญญาประกนชวตนน









2-15


1.1 รปแบบของสญญาประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 889 บญญตวา “ในสญญาประกนชวตนน การใชจ านวนเงนยอมอาศยความทรงชพ หรอมรณะของบคคลคนหนง” จากบทบญญตของกฎหมายขางตนแสดงใหเหนวา สญญาประกนชวตอาจกระท ากนได 2 รปแบบ คอ 1) รปแบบซงอาศยความทรงชพของบคคลใดบคคลหนง เปนหลกในการจายเงน หรอใชเงน

2) รปแบบซงอาศยความมรณะของบคคลใดบคคลหนง เปนหลกในการจายเงน หรอใชเงน โดยสญญาประกนชวตทงแบบแรกและแบบทสองอยทความประสงคทจะเลอกความคมครองในรปแบบใดรปแบบหนง หรอทงสองรปแบบกได 1.2 การจายเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ในการจายเงนตามผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ผรบประกนภยจะจายเงนตามจ านวนทแนนอนทไดตกลงไวในกรมธรรมประกนชวต โดยไมค านงถงความเสยหายทแทจรงดงเชนการประกนวนาศภย ซงหนงในปจจยทผรบประกนภยจะพจารณาก าหนดจ านวนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตคอความสามารถในการช าระเบยประกนภยของผเอาประกนภย ในการจายเงนตามผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 890 บญญตไววา “จ านวนเงนอนพงใชนน จะช าระเปนเงนจ านวนเดยวหรอเปนรายปกได สดแลวแตจะตกลงกนระหวางคสญญาฯ กลาวคอจ านวนเงนทผรบประกนภยจะจายใหแกผเอาประกนภย แตขนอยกบการตกลงระหวางผเอาประกนภยและผรบประกนวาจะจายเปนเงนจ านวนเดยวหรอรายป ทงนการจายจะมการระบไวในกรมธรรมประกนชวต อยางไรกด ส าหรบจ านวนเงนทจะใชใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชน พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 มาตรา 31 บญญตหามมใหระบเปนเงนตราตางประเทศ 1.3 การโอนประโยชนแหงสญญาประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 891 บญญตวา “แมในกรณทผเอาประกนภย มไดเปนผรบประโยชนเองกด ผเอาประกนภยยอมมสทธทจะโอนประโยชนแหงสญญานนใหแกบคคลอกคนหนงได เวนแตจะไดสงมอบกรมธรรมประกนภยใหแกผรบประโยชนไปแลว และผรบประโยชนไดบอกกลาวเปนหนงสอไปยงผรบประกนภยแลววาตนจ านงจะถอเอาประโยชนแหงสญญานน ถากรมธรรมประกนภยไดท าเปนรปใหใชเงนตามเขาสงแลว ทานใหน าบทบญญต มาตรา 309 มาใชบงคบ” วธการโอนประโยชนตามสญญาประกนชวตน ไมมกฎหมายในสวนการประกนภยบญญตไวโดยเฉพาะยอมตองบงคบตามวธการโอนสทธเรยกรองทวไป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 306 กลาวคอ การโอนตองท าเปนหนงสอจงจะสมบรณและตองบอกกลาวการโอนไปยงผรบประกนภยเปนหนงสอ หรอผรบประกนภยยนยอมเปนหนงสอจงจะใชยนผรบประกนภยได ในกรณตามมาตรา 891 วรรคแรก แสดงใหเหนวา แมผเอาประกนภยจะไดก าหนดตวผรบประโยชนตามสญญาประกนชวตไวแลว ผเอาประกนภยกยงมสทธทจะโอนประโยชนตามสญญานนใหบคคลอนได เวนแตวาผเอาประกนภยจะไดสงมอบกรมธรรมประกนชวตใหผรบประโยชนไปแลว และผรบประโยชนไดบอกกลาวเปนหนงสอไปยงผรบประกนภยแลววา ผรบประโยชนประสงคจะถอเอาประโยชนตามสญญาประกนชวตนน



1.4 การบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะกรรมตามมาตรา 865 ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 892 บญญตวา “ในกรณการบอกลางสญญาตามความในมาตรา 865 ผรบประกนภยตองคนคาไถถอนกรมธรรมประกนภยใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทของผนน” การบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ซงมผลมาจากการทผเอาประกนภย ไดปกปดขอความจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจ แมวาเมอบอกลางแลวจะมผลใหสญญานนเปนโมฆะ แตผรบประกนภยตองคนเพยงคาไถถอนกรมธรรมประกนชวตใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทเทานนโดยใหคกรณกลบคนสฐานะเดมเหมอนกบการบอกลางตามหลกทวไป ตามมาตรา 176 ซงประเดนนจะตางกบกรณของการประกนวนาศภย ทงน เพราะการประกนวนาศภยไมมบทบญญตเหมอนกบการประกนชวต เพราะหากเปนการประกนวนาศภย ผรบประกนภยจะคนคาไถถอนกรมธรรมเทานนไมได เพราะไมมกฎหมายบญญตไว จงตองใชหลกการบอกลางนตกรรม ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 176 มาบงคบใช คอ ใหคกรณกลบสสถานะเดม ผรบประกนภยตองคนเบยประกนภยใหเตมจ านวน 1.5 การแถลงอายของผเอาประกนภยคลาดเคลอน ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 893 บญญตวา “การใชเงนอาศยเหตความทรงชพ หรอมรณะของบคคลผใด แมไดแถลงอายของบคคลผนนไวคลาดเคลอน ไมถกตอง เปนเหตใหไดก าหนดจ านวนเบยประกนภยไวต าไซร ทานใหลดจ านวนเงนอนผรบประกนภยจะพงตองใชนนลงตามสวน แตถาผรบประกนภยพสจนไดวา ในขณะทท าสญญานนอายทถกตองแทจรงอยนอกจ ากดอตราตามทางคาปกตของเขาแลว ทานวาสญญานนเปนโมฆยะ” ทงนค าวา นอกจ ากดอตราตามทางคาปกต ซงจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 893 นนหมายถง อตราเบยประกนภยทผรบประกนภยไดขอรบความเหนชอบจากนายทะเบยน ซงไดก าหนดอายของผเอาประกนภยในแตละแบบวามชวงอายทจะรบประกนชวตทชวงอายเทาใด แตหากเกนกวาอายทไดขอรบความเหนชอบในแตละแบบจะถอวาเปนกรณนอกจ ากดอตราตามทางคาปกต ท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ในการท าสญญาประกนชวตนน อายของบคคลทขอเอาประกนชวตตนเอง หรอบคคลทถกคนอนเอาประกนชวต ยอมจะมความส าคญมาก เพราะเปนปจจยหนงในการค านวนเบยประกนภย หรอกรณทผเอาประกนภย ดงนนการแถลงเรองอายจงมความส าคญในการท าสญญาประกนชวตมาก ถาผเอาประกนภยไดแถลงอายไวกบผรบประกนภยไมตรงตามความจรง เปนเหตใหผรบประกนภยก าหนดเบยประกนภยไวต า จ านวนเงนทบรษทจะพงตอง จายตามกรมธรรมประกนชวตจะตองลดลงเทาทเบยประกนภยทจะไดมาจะซอความคมครองได แตส าหรบในกรณท ผเอาประกนภยไดช าระเบยประกนภยเกนอตราตามอาย บรษทจะคนเบยประกนภยสวนทเกนให 1.6 การบอกเลกสญญาประกนชวต ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 894 บญญตวา “ผเอาประกนภยชอบทจะบอกเลกสญญาประกนภยเสยในเวลาใด ๆ กได ดวยการงดไมสงเบยประกนภยตอไป ถาและไดสงเบยประกนภยมาแลวอยางนอย 3 ปไซร ทานวา ผเอาประกนภยชอบทจะไดรบเงนคาเวนคนกรมธรรมประกนภย หรอรบกรมธรรมใชเงนส าเรจจากผรบประกนภย”












2-16


ในการเขาท าสญญาประกนชวตนน โดยปกตคสญญามกจะตกลงก าหนดเวลากนไวเปนระยะเวลาหลายป ตางกบสญญาประกนวนาศภย ซงมกจะก าหนดเวลากไวแคหนงป เมอคสญญาในสญญาประกนชวตไดตกลงก าหนดเวลากนไวแลว แมจะยาวนานเพยงใด ผเอาประกนภยกยอมมหนาทสงเบยประกนภยใหแกผรบประกนภยไปจนกวาจะครบก าหนดอายสญญา หรอตามเงอนไขทก าหนดไวในกรมธรรมประกนภย ซงนบวาเปนภาระอย และในบางกรณอาจเกดความจ าเปนแกผเอาประกนภยท าใหไมสะดวกแกการทจะสงเบยประกนภยตอไป เชน ผเอาประกนภยมฐานะยากจนลงจนไมสามารถทจะสงเบยประกนภยได เปนตน หรอผเอาประกนภยอาจไมมความประสงคทจะเอาประกนชวตตอไปกได กฎหมายจงไดหาทางแกไขใหผเอาประกนภย พนจากภาระทตองผกพนอยตามสญญาประกนชวต ในเมอไมประสงคจะถกผกพนตอไป โดยเปดโอกาสใหผเอาประกนภยใชสทธบอกเลกสญญาประกนชวตได ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 894 น หมายความวา ผเอาประกนภยจะบอกเลกสญญาประกนชวตเสยเมอใดกได ไมเหมอนกบสญญาประกนวนาศภย ซงผเอาประกนภยจะบอกเลกสญญาไดเฉพาะแตเมอกอนเรมเสยงภย (มาตรา 872) หรอเมอผรบประกนภยตองค าพพากษาใหเปนคนลมละลาย (มาตรา 876) เมอผเอาประกนภยงดไมสงเบยประกนภย ซงถอเปนการบอกเลกสญญาประภนภยแลว มาตรา 894 บญญตไวดวยวา ถาไดสงเบยประกนภยมาแลวอยางนอย 3 ป หรอกรณทกรมธรรมมมลคาเวนคนกรมธรรมประกนชวตแลว ผเอาประกนภยกมสทธเวนคนกรมธรรมประกนชวตและไดรบเงนคาเวนคนกรมธรรมประกนชวต

1.7 ขอยกเวนความรบผดของผ รบประกนภย ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 895 บญญตวา “เมอใดจะตองใชจ านวนเงนในเหตมรณะของบคคลหนงบคคลใด ทานวาผรบประกนภยจ าตองใชเง นนน ในเมอมรณภยอนนนเกดขน เวนแต 1) บคคลผนนไดกระท าอตวนบาตดวยใจสมครภายในปหนงนบแตวนท าสญญา หรอ

2) บคคลผนน ถกผรบประโยชนฆาตายโดยเจตนา กรณท 2 น ทานวาผรบประกนภยจ าตองใชเงนคาไถถอนกรมธรรมใหแกผเอาประกนภย หรอใหแก

ทายาทของผนน” ตามบทบญญตดงกลาวนแสดงวา ส าหรบสญญาประกนชวตทอาศยความมรณะเปนหลก เมอผเอาประกนภย หรอผเอาประกนภยไดถงแกความตายลง ผรบประกนภยจะตองจายเงน หรอใชเงนตามสญญา เวนแตมกรณตามทก าหนดไวในมาตรา 895 (1) และ (2) เกดขน ผรบประกนภยกไมมหนาททจะตองจายเงนหรอใชเงนกลาวคอ (1) เมอปรากฏวาผทเอาประกนชวตตนเองไว หรอผทถกบคคลอนเอาประกนชวตไว ไดกระท าอตวนบาตกรรม คอฆาตวตายดวยใจสมครภายในก าหนด 1 ป นบแตวนท าสญญา โดยจะตองมใชกระท าเพราะถกบงคบใหกระท า หรอกระท าเพราะวกลจรต (2) เมอปรากฏวาผทเอาประกนชวตตนเองไว หรอผทถกบคคลอนเอาประกนชวตไว ไดถกผรบประโยชนฆาตายโดยเจตนา เพราะบคคลทกระท าความผดอนมโทษทางอาญาเชนน ไมควรจะไดรบประโยช นอนเกดขนจากการกระท าของตน ผรบประกนภยจงไมตองจายเงน หรอใชเงนตามสญญาประกนภยใหแกผรบประโยชน แตตองจายเงน หรอใชเงนคาไถถอนกรมธรรมใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทของผนน 1.8 สทธของทายาทในการไดรบเงนประกนชวต ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 896 บญญตไววา “ถามรณะภยเกดขน เพราะความผดของบคคลภายนอก ผรบประกนภยหาอาจจะเรยกเอาคาสนไหมทดแทนจาก









2-17


ในการเขาท าสญญาประกนชวตนน โดยปกตคสญญามกจะตกลงก าหนดเวลากนไวเปนระยะเวลาหลายป ตางกบสญญาประกนวนาศภย ซงมกจะก าหนดเวลากไวแคหนงป เมอคสญญาในสญญาประกนชวตไดตกลงก าหนดเวลากนไวแลว แมจะยาวนานเพยงใด ผเอาประกนภยกยอมมหนาทสงเบยประกนภยใหแกผรบประกนภยไปจนกวาจะครบก าหนดอายสญญา หรอตามเงอนไขทก าหนดไวในกรมธรรมประกนภย ซงนบวาเปนภาระอย และในบางกรณอาจเกดความจ าเปนแกผเอาประกนภยท าใหไมสะดวกแกการทจะสงเบยประกนภยตอไป เชน ผเอาประกนภยมฐานะยากจนลงจนไมสามารถทจะสงเบยประกนภยได เปนตน หรอผเอาประกนภยอาจไมมความประสงคทจะเอาประกนชวตตอไปกได กฎหมายจงไดหาทางแกไขใหผเอาประกนภย พนจากภาระทตองผกพนอยตามสญญาประกนชวต ในเมอไมประสงคจะถกผกพนตอไป โดยเปดโอกาสใหผเอาประกนภยใชสทธบอกเลกสญญาประกนชวตได ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 894 น หมายความวา ผเอาประกนภยจะบอกเลกสญญาประกนชวตเสยเมอใดกได ไมเหมอนกบสญญาประกนวนาศภย ซงผเอาประกนภยจะบอกเลกสญญาไดเฉพาะแตเมอกอนเรมเสยงภย (มาตรา 872) หรอเมอผรบประกนภยตองค าพพากษาใหเปนคนลมละลาย (มาตรา 876) เมอผเอาประกนภยงดไมสงเบยประกนภย ซงถอเปนการบอกเลกสญญาประภนภยแลว มาตรา 894 บญญตไวดวยวา ถาไดสงเบยประกนภยมาแลวอยางนอย 3 ป หรอกรณทกรมธรรมมมลคาเวนคนกรมธรรมประกนชวตแลว ผเอาประกนภยกมสทธเวนคนกรมธรรมประกนชวตและไดรบเงนคาเวนคนกรมธรรมประกนชวต

1.7 ขอยกเวนความรบผดของผ รบประกนภย ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 895 บญญตวา “เมอใดจะตองใชจ านวนเงนในเหตมรณะของบคคลหนงบคคลใด ทานวาผรบประกนภยจ าตองใชเง นนน ในเมอมรณภยอนนนเกดขน เวนแต 1) บคคลผนนไดกระท าอตวนบาตดวยใจสมครภายในปหนงนบแตวนท าสญญา หรอ

2) บคคลผนน ถกผรบประโยชนฆาตายโดยเจตนา กรณท 2 น ทานวาผรบประกนภยจ าตองใชเงนคาไถถอนกรมธรรมใหแกผเอาประกนภย หรอใหแก

ทายาทของผนน” ตามบทบญญตดงกลาวนแสดงวา ส าหรบสญญาประกนชวตทอาศยความมรณะเปนหลก เมอผเอาประกนภย หรอผเอาประกนภยไดถงแกความตายลง ผรบประกนภยจะตองจายเงน หรอใชเงนตามสญญา เวนแตมกรณตามทก าหนดไวในมาตรา 895 (1) และ (2) เกดขน ผรบประกนภยกไมมหนาททจะตองจายเงนหรอใชเงนกลาวคอ (1) เมอปรากฏวาผทเอาประกนชวตตนเองไว หรอผทถกบคคลอนเอาประกนชวตไว ไดกระท าอตวนบาตกรรม คอฆาตวตายดวยใจสมครภายในก าหนด 1 ป นบแตวนท าสญญา โดยจะตองมใชกระท าเพราะถกบงคบใหกระท า หรอกระท าเพราะวกลจรต (2) เมอปรากฏวาผทเอาประกนชวตตนเองไว หรอผทถกบคคลอนเอาประกนชวตไว ไดถกผรบประโยชนฆาตายโดยเจตนา เพราะบคคลทกระท าความผดอนมโทษทางอาญาเชนน ไมควรจะไดรบประโยช นอนเกดขนจากการกระท าของตน ผรบประกนภยจงไมตองจายเงน หรอใชเงนตามสญญาประกนภยใหแกผรบประโยชน แตตองจายเงน หรอใชเงนคาไถถอนกรมธรรมใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทของผนน 1.8 สทธของทายาทในการไดรบเงนประกนชวต ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 896 บญญตไววา “ถามรณะภยเกดขน เพราะความผดของบคคลภายนอก ผรบประกนภยหาอาจจะเรยกเอาคาสนไหมทดแทนจาก



บคคลภายนอกนนไดไม แตสทธของฝายทายาทแหงผมรณะ ในอนจะไดคาสนไหมทดแทนจากบคคลภายนอกนนหาสญสนไปดวยไม แมทงจ านวนเงนอนจะพงใชตามสญญาประกนชวตนน จะหวนกลบมาไดแกตนดวย” ในกรณประกนชวต โดยอาศยความมรณะเปนเหตแหงการจายเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต ถาปรากฏวาความมรณะของผเอาประกนภยไดเกดขนเพราะความผดของบคคลภายนอก ผรบประกนภยไมอาจจะเรยกเอาคาสนไหมทดแทนจากบคคลภายนอกทท าใหเกดความมรณะได แมตนจะไดจายเงน หรอใชเงนตามสญญาประกนชวตใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชนไปแลว เนองจากการประกนชวตใชหลกการชดใชเงนตามจ านวนเงนทแนนอนตามทตกลงกน และผรบประกนภยไมมสทธไลเบยเอาจากบคคลภายนอกผท าใหผเอาประกนภยถงแกความตาย ซงแตกตางกบการประกนวนาศภยทจายตามความเสยหายทแทจรง ดงนนถาผรบประกนภยใชคาสนไหมทดแทนใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชนไปแลว ยอมจะเขารบชวงสทธไลเบยเอาจากบคคลภายนอก ผทกอใหเกดวนาศภยขนได ทงนเปนไปตามทประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 880 ก าหนดไว 1.9 สทธของเจาหนของผ เอาประกนภย ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 897 บญญตวา “ถา ผเอาประกนภยไดเอาประกนภยไวโดยก าหนดวา เมอตนถงซงความมรณะใหใชเงนแกทายาททงหลายของตน โดยมไดเจาะจงระบชอผหนงผใดไวไซร จ านวนเงนอนจะพงใชนน ทานใหฟงเอาเปนสนทรพยสวนหนง แหงกองมรดกของผเอาประกนภย ซงเจาหนจะเอาใชหนได ถาไดเอาประกนภยไว โดยก าหนดวาใหจายเงน หรอใชเงนแกบคคลใดคนหนงโดยเฉพาะเจาะจง ทานวาเฉพาะจ านวนเบยประกนภย ซงผเอาประกนภยไดสงไปแลวเทานน จกเปนสนทรพยสวนหนงแหงกองมรดกของผเอาประกนภยอนเจาหนจะเอาใชหนได” ในสวนทเกยวกบสทธของเจาหนของผเอาประกนภยนน อาจแยกพจารณาไดเปน 2 กรณ คอ 1) กรณทผเอาประกนภยมไดเจาะจงตวผรบประโยชนไว กรณนประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 897 วรรคแรก บญญตวา “ถาผเอาประกนภย ไดเอาประกนภยไวโดยก าหนดวา เมอตนถงซงความมรณะใหใชเงนแกทายาททงหลายของตน โดยมไดเจาะจงระบชอผใดไวไซร จ านวนเงนอนจะพงใชนน ทานใหฟงเอาเปนสนทรพยสวนหนงแหงกองมรดกของผเอาประกนภย ซงเจาหนจะเอาใชหนได” ซงหมายความวา ถาผเอาประกนภย ไดท าสญญาประกนชวตโดยมไดระบตวผรบประโยชนไวเปนการเฉพาะเจาะจง เปนแตระบใหจายเงน หรอใชเงนแกทายาทของตนเชนน เมอผเอาประกนภยถงแกความตาย จ านวนเงนซงผรบประกนภยจะตองจายใหแกทายาทของผเอาประกนภยตามสญญาประกนชวต กฎหมายใหถอวาเปนสนทรพยสวนหนงของกองมรดกของผเอาประกนภย และเจาหนยอมจะเอาเงนจ านวนดงกลาวมาใชหนของตนได 2) กรณทผเอาประกนภยเจาะจงตวผรบประโยชนไว กรณนประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 897 วรรคสอง บญญตไววา “ถาไดเอาประกนภยไวโดยก าหนดวา ใหใชเงนแกบคคลใดคนหนงโดยเฉพาะเจาะจง ทานวาเฉพาะแตจ านวนเงนเบยประกนภย ซงผเอาประกนภยไดสงไปแลวเทานน จกเปนสนทรพยสวนหนงแหงกองมรดกของผเอาประกนภย อนเจาหนจะเอาใชหนได” ซงหมายความวา ถาผเอาประกนภยไดท าสญญาประกนชวต โดยไดระบตวผรบประโยชนไวเปนการเฉพาะเจาะจง เมอผเอาประกนภยถงแกความตาย ผรบประโยชนตามทระบไวในสญญาประกนชวตนน กจะเปนผไดรบเงนจากผรบประกนภย แตผรบประโยชนจะตองสงเงนทไดรบมาเปนจ านวนเทากบเงนเบยประกนภยทผเอาประกนภยไดสงใหแกผรบประกนภยไวใหเปนสนทรพยสวนหนงของกองมรดกของ ผเอาประกนภย เพอทเจาหนจะไดเอาจ านวนเงนดงกลาวมาช าระหนของตนได












2-18


อนง บทบญญตมาตรา 897 วรรคสองน คงใชบงคบเฉพาะแตในกรณทผรบประโยชนมไดเปนเจ าหนของผเอาประกนภย หากปรากฏวาผเอาประกนภยไดระบตวเจาหนคนใดคนหนงของตนไวใหเปนผรบประโยชนตามสญญาประกนชวตทท าไว กรณเชนนจะตองบงคบตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1742 ในบรรพ 6 มสาระส าคญดงน ถาในกรณทเจาหนคนใดคนหนงไดรบการแตงตงใหเปนผรบประโยชนในระหวางทผเอาประกนภยมชวตอย เจาหนของผเอาประกนภย (ผรบประโยชน) จะไดรบประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต แตเจาหนตองสงเบยประกนภยสวนทไดช าระใหกบผรบประกนภยไวแลวเพอคนเขากองมรดกของผเอาประกนภย เพอใหเจาหนอน ๆ มารบสวนแบง โดยเจาหนตองพสจนใหเหนวา

(1) การทผเอาประกนภยช าระเบยประกนภยท าใหเจาหนอนเสยเปรยบตามบญญตประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 237 และ

(2) เบยประกนภยทผเอาประกนภยไดช าระเบยประกนภยใหกบผรบประกนภยนน เปนจ านวนสงเกนสวนเมอเทยบกบรายได หรอฐานะของผตายถงอยางไรกด เบยประกนภยซงจะพงสงคนเขากองมรดกนน ตองไมเกนกวาจ านวนเงนทผรบประกนภยช าระให 2. พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 เปนกฎหมายทก ากบดแลธรกจประกนชวตโดยเฉพาะ โดยยกเลกพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2510 และใชพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 แทน ตอมาพระราชบญญตประกนชวต พ .ศ. 2535 ไดรบการแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 และพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 กฎหมายฉบบนไดกลาวถงการด าเนนการของบรษทประกนชวตไวทงหมด โดยแยกเปนหมวด ๆ ไดดงน









2-19


อนง บทบญญตมาตรา 897 วรรคสองน คงใชบงคบเฉพาะแตในกรณทผรบประโยชนมไดเปนเจ าหนของผเอาประกนภย หากปรากฏวาผเอาประกนภยไดระบตวเจาหนคนใดคนหนงของตนไวใหเปนผรบประโยชนตามสญญาประกนชวตทท าไว กรณเชนนจะตองบงคบตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1742 ในบรรพ 6 มสาระส าคญดงน ถาในกรณทเจาหนคนใดคนหนงไดรบการแตงตงใหเปนผรบประโยชนในระหวางทผเอาประกนภยมชวตอย เจาหนของผเอาประกนภย (ผรบประโยชน) จะไดรบประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต แตเจาหนตองสงเบยประกนภยสวนทไดช าระใหกบผรบประกนภยไวแลวเพอคนเขากองมรดกของผเอาประกนภย เพอใหเจาหนอน ๆ มารบสวนแบง โดยเจาหนตองพสจนใหเหนวา

(1) การทผเอาประกนภยช าระเบยประกนภยท าใหเจาหนอนเสยเปรยบตามบญญตประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 237 และ

(2) เบยประกนภยทผเอาประกนภยไดช าระเบยประกนภยใหกบผรบประกนภยนน เปนจ านวนสงเกนสวนเมอเทยบกบรายได หรอฐานะของผตายถงอยางไรกด เบยประกนภยซงจะพงสงคนเขากองมรดกนน ตองไมเกนกวาจ านวนเงนทผรบประกนภยช าระให 2. พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 เปนกฎหมายทก ากบดแลธรกจประกนชวตโดยเฉพาะ โดยยกเลกพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2510 และใชพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 แทน ตอมาพระราชบญญตประกนชวต พ .ศ. 2535 ไดรบการแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 และพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 กฎหมายฉบบนไดกลาวถงการด าเนนการของบรษทประกนชวตไวทงหมด โดยแยกเปนหมวด ๆ ไดดงน



หมวด 1 บรษท (มาตรา 7 – มาตรา 26) กฎหมายในหมวดนเกยวของกบการขอรบใบอนญาตประกอบธรกจประกนชวต การควบโอนกจการ การเปดสาขาของบรษทประกนภย การวางหลกทรพยประกน การจดสรรเงนส ารอง หมวด 1/1 การด ารงเงนกองทนและสนทรพยสภาพคลอง (มาตรา 27 – 27/7) กฎหมายในหมวดนเกยวของการค านวณเงนกองทน การฝากสนทรพยของบรษทไวกบผรบฝากทรพยสน การด ารงสนทรพยสภาพคลอง มาตรการตาง ๆ ในการก ากบดแลบรษทประกนภย เมอบรษทด ารงเงนกองทนนอยกวาทกฎหมายก าหนด หมวด 2 การควบคมบรษท (มาตรา 28 – มาตรา 63) กฎหมายในหมวดนมงควบคมการด าเนนการของบรษท เชน การลงทนของบรษท การออกกรมธรรมประกนภย การค านวณเบยประกนภยของบรษท ขอหามทบรษทหามปฏบต การใหอ านาจเจาหนาทปฏบตหนาทสอดสองดแลบรษท หมวด 3 การเพกถอนใบอนญาตประกอบธรกจประกนชวต (มาตรา 64 – มาตรา 67) กฎหมายในหมวดนกลาวถง อ านาจของรฐมนตรในการเพกถอนใบอนญาตประกอบธรกจ และการกระท าทเปนเหตใหเพกถอน เปนตน หมวด 4 ตวแทนประกนชวตและนายหนาประกนชวต (มาตรา 68 – มาตรา 83) กฎหมายในหมวดนเกยวของกบการก ากบดแลคนกลางประกนภย โดยก าหนดใหบคคลดงกลาวตองมคณสมบตตามทกฎหมายก าหนด ตองมใบอนญาต และพฒนาความรเกยวกบการประกนภยอยางสม าเสมอ หมวด 4/1 นกคณตศาสตรประกนภย (มาตรา 83/1 – มาตรา 83/10) กฎหมายในหมวดนเกยวของกบผทตองค านวณความรบผดตามสญญาประกนภย เนองจากความรบผดตามสญญาประกนภยเปนหนในอนาคต จงตองใชผทมความเชยวชาญและความรดานคณตศาสตรประกนภยในการค านวณความรบผดตามสญญาประกนภยของบรษท หมวด 5 กองทนประกนชวต (มาตรา 84 – มาตรา 88/2) กฎหมายในหมวดนเกยวของกบการจดตงกองทนเพอคมครองเจาหนตามสญญาประกนภย กรณบรษทถกเพกถอนใบอนญาตประกอบธรกจประกนชวต หมวด 6 บทก าหนดโทษ (มาตรา 89 – 117/2) กล าวถง โทษการฝาฝนบทบญญ ตแหงพระราชบญญต คอ โทษอาญา ซงมทงจ าคกและปรบ ตามความรนแรงของการกระท าความผดทเกดขน

ธรกจประกนชวตนอกจากผเอาประกนภยและผรบประกนภยแลว ยงมคนกลางอยระหวางบคคลทงสองคนเพอชวยเหลอ หรอท าใหเกดสญญาประกนชวตขน บคคลดงกลาวไดแกตวแทนประกนชวตและนายหนาประกนชวตนนเอง กฎหมายทเกยวของกบตวแทนประกนชวตในสวนของพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม จะกลาวถง 1) ค านยาม 2) การก าหนดคณสมบตของการเปนตวแทนประกนชวต 3) หลกเกณฑ วธการ

เงอนไขในการขอรบใบอนญาตและอ านาจในการกระท าการแทนบรษท 4) การก ากบดแลตวแทนประกนชวต












2-20


5) หลกเกณฑการเพกถอนใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต และ 6) บทก าหนดโทษตวแทนประกนชวต โดยมรายละเอยดดงตอไปน

2.1 ค านยาม ตวแทนประกนชวต หมายถง ผซงบรษทมอบหมายใหท าการชกชวนใหบคคลท าสญญาประกนชวตกบบรษท จากค านยามขางตนจะเหนไดวา ตวแทนประกนชวตท าหนาทเปนตวแทนทบรษทไดมอบหมายใหไปพบลกคาผทคาดหวงวาจะเอาประกนชวต เพอชกชวนใหซอกรมธรรมประกนชวตของบรษท ตามพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม ยงก าหนดใหตวแทนประกนชวตสามารถทจะท าสญญาประกนชวตได หากไดรบมอบอ านาจจากบรษทประกนชวต และรบเบยประกนชวตแทนบรษทได ตวแทนประกนชวตมสทธและหนาททส าคญตามกฎหมาย 3 ประการ คอ 1) การชกชวนใหบคคลท าสญญาประกนชวตกบบรษททตนสงกดเทานน 2) การท าสญญาประกนชวตในนามบรษท เมอไดรบหนงสอมอบอ านาจจากบรษท 3) การรบเบยประกนภยในนามบรษท 2.2 การก าหนดคณสมบตของการเปนตวแทนประกนชวต เนองจากการปฏบตหนาทของตวแทนประกนชวตมความเกยวของกบผลประโยชนของผเอาประกนภยและผรบประโยชนซงเปนผบรโภค ดงนนเพอเปนการคมครองผลประโยชนของสาธารณชนโดยสวนรวม พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 69 จงไดมการบญญตในเรองคณสมบตของตวแทนประกนชวตไวดงตอไปน

1) บรรลนตภาวะ 2) มภมล าเนาในประเทศไทย 3) ไมเปนคนวกลจรต หรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ 4) ไมเคยตองโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคกในความผดเกยวกบทรพยทกระท าโดยทจรต

เวนแตไดพนโทษมาแลวไมนอยกวาหาปกอนวนขอรบใบอนญาต 5) ไมเปนบคคลลมละลาย 6) ไมเปนนายหนาประกนชวต 7) ไมเคยถกเพกถอนใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต หรอใบอนญาตเปนนายหนาประกนชวตใน

ระยะเวลาหาปกอนวนขอรบใบอนญาต 8) เปนผส าเรจการศกษาไมต ากวาระดบชนปรญญาตร หรอเทยบเทาจากสถาบนการศกษา โดยไดสอบ

ผานวชาการประกนชวตไมนอยกวา 6 หนวยกต หรอเปนผสอบความรเกยวกบการประกนชวตไดตามหลกสตรและวธการทนายทะเบยนประกาศก าหนด คณสมบตเพมเตม ในกรณทตวแทนประกนชวตประสงคทจะขายกรมธรรมประกนชวตแบบยนเวอรแซล ไลฟ อนชวรนซ (Universal Life Insurance) มการก าหนดคณสมบตเพมเตมใหบคคลทจะเสนอขายกรมธรรมประกนชวตแบบยนเวอรแซล ไลฟได ตองเปนตวแทนประกนชวต นายหนาประกนชวตทไดรบการขนทะเบยนตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทนายทะเบยนประกาศก าหนดตามประกาศ เรอง หลกเกณฑ วธการและเงอนไขในการ









2-21


5) หลกเกณฑการเพกถอนใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต และ 6) บทก าหนดโทษตวแทนประกนชวต โดยมรายละเอยดดงตอไปน

2.1 ค านยาม ตวแทนประกนชวต หมายถง ผซงบรษทมอบหมายใหท าการชกชวนใหบคคลท าสญญาประกนชวตกบบรษท จากค านยามขางตนจะเหนไดวา ตวแทนประกนชวตท าหนาทเปนตวแทนทบรษทไดมอบหมายใหไปพบลกคาผทคาดหวงวาจะเอาประกนชวต เพอชกชวนใหซอกรมธรรมประกนชวตของบรษท ตามพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม ยงก าหนดใหตวแทนประกนชวตสามารถทจะท าสญญาประกนชวตได หากไดรบมอบอ านาจจากบรษทประกนชวต และรบเบยประกนชวตแทนบรษทได ตวแทนประกนชวตมสทธและหนาททส าคญตามกฎหมาย 3 ประการ คอ 1) การชกชวนใหบคคลท าสญญาประกนชวตกบบรษททตนสงกดเทานน 2) การท าสญญาประกนชวตในนามบรษท เมอไดรบหนงสอมอบอ านาจจากบรษท 3) การรบเบยประกนภยในนามบรษท 2.2 การก าหนดคณสมบตของการเปนตวแทนประกนชวต เนองจากการปฏบตหนาทของตวแทนประกนชวตมความเกยวของกบผลประโยชนของผเอาประกนภยและผรบประโยชนซงเปนผบรโภค ดงนนเพอเปนการคมครองผลประโยชนของสาธารณชนโดยสวนรวม พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 69 จงไดมการบญญตในเรองคณสมบตของตวแทนประกนชวตไวดงตอไปน

1) บรรลนตภาวะ 2) มภมล าเนาในประเทศไทย 3) ไมเปนคนวกลจรต หรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ 4) ไมเคยตองโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคกในความผดเกยวกบทรพยทกระท าโดยทจรต

เวนแตไดพนโทษมาแลวไมนอยกวาหาปกอนวนขอรบใบอนญาต 5) ไมเปนบคคลลมละลาย 6) ไมเปนนายหนาประกนชวต 7) ไมเคยถกเพกถอนใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต หรอใบอนญาตเปนนายหนาประกนชวตใน

ระยะเวลาหาปกอนวนขอรบใบอนญาต 8) เปนผส าเรจการศกษาไมต ากวาระดบชนปรญญาตร หรอเทยบเทาจากสถาบนการศกษา โดยไดสอบ

ผานวชาการประกนชวตไมนอยกวา 6 หนวยกต หรอเปนผสอบความรเกยวกบการประกนชวตไดตามหลกสตรและวธการทนายทะเบยนประกาศก าหนด คณสมบตเพมเตม ในกรณทตวแทนประกนชวตประสงคทจะขายกรมธรรมประกนชวตแบบยนเวอรแซล ไลฟ อนชวรนซ (Universal Life Insurance) มการก าหนดคณสมบตเพมเตมใหบคคลทจะเสนอขายกรมธรรมประกนชวตแบบยนเวอรแซล ไลฟได ตองเปนตวแทนประกนชวต นายหนาประกนชวตทไดรบการขนทะเบยนตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทนายทะเบยนประกาศก าหนดตามประกาศ เรอง หลกเกณฑ วธการและเงอนไขในการ



ขนทะเบยนเปนตวแทนและนายหนาขายกรมธรรมประกนชวตแบบยนเวอรแซล ไลฟ อนชวรนซ พ.ศ. 2552 ฉบบลงวนท 29 กรกฎาคม 2552 โดยไดก าหนดคณสมบตของตวแทนขายกรมธรรมประกนภยแบบยนเวอรแซล ไลฟ ไวดงน

(1) เปนผไดรบใบอนญาตตวแทนประกนชวต หรอนายหนาประกนชวตไมนอยกวา 6 เดอน (2) เปนผขายประกนชวตแบบรายบคคลรายใหม ประเภทสามญ หรอประเภทอตสาหกรรม ไมต า

กวาสบหาราย หรอจ านวนเงนเอาประกนภยไมต ากวาสองลานบาท ทงนไมรวมการประกนภยกลมและการประกนภยแบบช าระเบยประกนภยครงเดยว

(3) เปนผผานการอบรมความรพนฐานเกยวกบกรมธรรมประกนชวตแบบยนเวอรแซล ไลฟ อนชวรนซตามหลกสตรทนายทะเบยนใหความเหนชอบไมเกนสองปกอนวนขอขนทะเบยน นอกจากน ผขอรบความเหนชอบเปนตวแทนประกนชวต หรอนายหนาประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวตแบบยนเวอรแซล ไลฟ อนชวรนซ ตองไมมลกษณะตองหามดงตอไปนดวย (1) ไมมประวตการกระท าความผดเกยวกบการปฏบตงานทมลกษณะเปนการหลอกลวง ฉอฉล หรอทจรต ตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย กฎหมายวาดวยการประกอบธรกจเงนทน ธรกจหลกทรพย และธรกจเครดตฟองซเอร กฎหมายวาดวยธนาคารพาณชย กฎหมายวาดวยการประกนช วต กฎหมายวาดวยการประกนวนาศภย หรอกฎหมายอนทเกยวกบธรกจทางการเงน ไมวาจะเปนกฎหมายไทย หรอกฎหมายตางประเทศภายในระยะเวลาสามปกอนวนทยนค าขอรบความเหนชอบ (2) ตองไมมประวตการกระท าความผดตามกฎหมายวาดวยการตอตานการฟอกเงน และการอดหนนทางการเงนแกกอการรายไมวาจะเปนกฎหมายไทย หรอกฎหมายตางประเทศ (3) ตองไมมประวตดงตอไปนภายในระยะเวลาสามปกอนวนทยนขอรบความเหนชอบ

ก. เคยตองค าพพากษา หรอถกเปรยบเทยบปรบเนองจากการกระท าโดยทจรต ข. เคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากงาน อนเนองจากการกระท าโดยทจรต

ค. เคยมการท างานทมลกษณะอนเปนการหลอกลวง หรอไมซอสตยสจรต หรอแสดงถงการขาดความรบผดชอบ ไมระมดระวงรกษาผลประโยชนของลกคา หรอขาดความรอบคอบ หรอสะทอนถงการท างานทไมเปนธรรม หรอไมนาเชอถอ คณสมบตเพมเตม สวนกรณของตวแทนประกนชวตทตองการขายกรมธรรมประกนชวตแบบยนต ลงค ไลฟ อนชวรนซ (Unit Linked Life Insurance) มการก าหนดคณสมบตประการหนงของบคคลทจะเสนอกรมธรรมประกนชวตแบบยนต ลงค ไลฟ อนชวรนซ ไดกคอ ตองเปนตวแทนประกนชวต นายหนาประกนชวตทไดรบการขนทะเบยนตามประกาศนายทะเบยน เรองหลกเกณฑ วธการและเงอนไขในการขนทะเบยนเปนตวแทนและนายหนาประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวตแบบยนต ลงค ไลฟ อนชวรนซ พ.ศ. 2551 ประกาศ ณ วนท 30 ธนวาคม 2551 และตามประกาศคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย เรอง ก าหนดหลกเกณฑ วธการออก การเสนอขายกรมธรรมประกนภย และการปฏบตหนาทของตวแทนประกนชวต นายหนาประกนชวต และธนาคาร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2557 ลงวนท 13 มนาคม 2557 กรณทเปนบคคลธรรมดาตองมคณสมบตดงตอไปน

(1) เปนผไดรบใบอนญาตตวแทนประกนชวต หรอนายหนาประกนชวต และไดรบอนญาตใหขายกรมธรรมประกนชวตแบบยนต ลงค ไลฟ อนชวรนซ












2-22


(2) เปนผผานการอบรมความรเกยวกบกรมธรรมประกนชวต แบบยนต ลงค ไลฟ อนชวรนซ ตามหลกสตรทส านกงานประกาศก าหนด และไดรบความเหนชอบใหปฏบตหนาทเปนนกวเคราะหการลงทน หรอผแนะน าการลงทนตามตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

(3) ไดรบการขนทะเบยนตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทนายทะเบยนก าหนด ผขอรบความเหนชอบเปนตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต แบบยนต ลงค ไลฟ อนชวรนซ นอกจากมคณสมบตตามหลกเกณฑดงกลาวขางตนแลว ตองไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(1) ตองไมมประวตการกระท าความผดเกยวกบการปฏบตงานทมลกษณะเปนการ หลอกลวง ฉอฉล หรอทจรต ตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย กฎหมายวาดวยการประกอบธรกจเงนทน ธรกจหลกทรพย และธรกจเครดตฟองซเอร กฎหมายวาดวยธนาคารพาณชย กฎหมายวาดวยการประกนชวต กฎหมายวาดวยการประกนวนาศภย หรอกฎหมายอนทเกยวกบธรกจทางการเงน ไมวาจะเปนกฎหมายไทย หรอกฎหมายตางประเทศ ภายในระยะเวลา 3 ปกอนวนทยนค าขอรบความเหนชอบ

(2) ตองไมเคยถกส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยเพกถอนการปฏบตงานใด ๆ ทเกยวกบธรกจหลกทรพยตามทไดรบความเหนชอบ การขนทะเบยน หรอการอนญาตใด ๆ ภายในระยะเวลา 3 ปกอนวนทยนค าขอรบความเหนชอบ

(3) ตองไมมประวตการกระท าความผดตามกฎหมายวาดวยการตอตานการฟอกเงน และการอดหนนทางการเงนแกกอการรายไมวาจะเปนกฎหมาย หรอกฎหมายตางประเทศ

(4) ไมมประวตดงตอไปนภายในระยะเวลา 3 ป กอนวนทยนขอรบความเหนชอบ ก. เคยไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคกในความผดเกยวกบทรพยทกระท าโดย

ทจรต ข. เคยตองค าพพากษา หรอถกเปรยบเทยบปรบเนองจากการกระท าโดยทจรต ค. เคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากงาน อนเนองจากการกระท าโดยทจรต ง. เคยมการท างานทมลกษณะอนเปนการหลอกลวง หรอไมซอสตยสจรต หรอแสดงถงการ

ขาดความรบผดชอบ ไมระมดระวงรกษาผลประโยชนของลกคา หรอขาดความรอบคอบ หรอสะทอนถงการท างานทไมเปนธรรมหรอไมนาเชอถอ

จ. เคยถกนายทะเบยนเพกถอนใบอนญาตใหเปนตวแทนประกนชวต หรอนายหนาประกนชวต 2.3 หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขอรบใบอนญาตและอ านาจในการกระท าการแทนบรษทหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขอรบใบอนญาต การขอตอใบอนญาตตวแทนประกนชวต และการใหอ านาจในการกระท าการแทนบรษท แยกออกพจารณาได ดงน 1) วธการขอรบใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต คอ ตามมาตรา 68 แหงพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 บญญตวา ผใดทจะกระท าการเปนตวแทนประกนชวตตองไดรบอนญาตจากนายทะเบยน การขอรบใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวตนนมาตรา 70 ก าหนดวา ผมคณสมบตตามมาตรา 69 ซงประสงคจะเปนตวแทนประกนชวตของบรษทใด ใหยนค าขอรบใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวตของบรษทนนตอ









2-23


(2) เปนผผานการอบรมความรเกยวกบกรมธรรมประกนชวต แบบยนต ลงค ไลฟ อนชวรนซ ตามหลกสตรทส านกงานประกาศก าหนด และไดรบความเหนชอบใหปฏบตหนาทเปนนกวเคราะหการลงทน หรอผแนะน าการลงทนตามตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

(3) ไดรบการขนทะเบยนตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทนายทะเบยนก าหนด ผขอรบความเหนชอบเปนตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต แบบยนต ลงค ไลฟ อนชวรนซ นอกจากมคณสมบตตามหลกเกณฑดงกลาวขางตนแลว ตองไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(1) ตองไมมประวตการกระท าความผดเกยวกบการปฏบตงานทมลกษณะเปนการ หลอกลวง ฉอฉล หรอทจรต ตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย กฎหมายวาดวยการประกอบธรกจเงนทน ธรกจหลกทรพย และธรกจเครดตฟองซเอร กฎหมายวาดวยธนาคารพาณชย กฎหมายวาดวยการประกนชวต กฎหมายวาดวยการประกนวนาศภย หรอกฎหมายอนทเกยวกบธรกจทางการเงน ไมวาจะเปนกฎหมายไทย หรอกฎหมายตางประเทศ ภายในระยะเวลา 3 ปกอนวนทยนค าขอรบความเหนชอบ

(2) ตองไมเคยถกส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยเพกถอนการปฏบตงานใด ๆ ทเกยวกบธรกจหลกทรพยตามทไดรบความเหนชอบ การขนทะเบยน หรอการอนญาตใด ๆ ภายในระยะเวลา 3 ปกอนวนทยนค าขอรบความเหนชอบ

(3) ตองไมมประวตการกระท าความผดตามกฎหมายวาดวยการตอตานการฟอกเงน และการอดหนนทางการเงนแกกอการรายไมวาจะเปนกฎหมาย หรอกฎหมายตางประเทศ

(4) ไมมประวตดงตอไปนภายในระยะเวลา 3 ป กอนวนทยนขอรบความเหนชอบ ก. เคยไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคกในความผดเกยวกบทรพยทกระท าโดย

ทจรต ข. เคยตองค าพพากษา หรอถกเปรยบเทยบปรบเนองจากการกระท าโดยทจรต ค. เคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากงาน อนเนองจากการกระท าโดยทจรต ง. เคยมการท างานทมลกษณะอนเปนการหลอกลวง หรอไมซอสตยสจรต หรอแสดงถงการ

ขาดความรบผดชอบ ไมระมดระวงรกษาผลประโยชนของลกคา หรอขาดความรอบคอบ หรอสะทอนถงการท างานทไมเปนธรรมหรอไมนาเชอถอ

จ. เคยถกนายทะเบยนเพกถอนใบอนญาตใหเปนตวแทนประกนชวต หรอนายหนาประกนชวต 2.3 หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขอรบใบอนญาตและอ านาจในการกระท าการแทนบรษทหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขอรบใบอนญาต การขอตอใบอนญาตตวแทนประกนชวต และการใหอ านาจในการกระท าการแทนบรษท แยกออกพจารณาได ดงน 1) วธการขอรบใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต คอ ตามมาตรา 68 แหงพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 บญญตวา ผใดทจะกระท าการเปนตวแทนประกนชวตตองไดรบอนญาตจากนายทะเบยน การขอรบใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวตนนมาตรา 70 ก าหนดวา ผมคณสมบตตามมาตรา 69 ซงประสงคจะเปนตวแทนประกนชวตของบรษทใด ใหยนค าขอรบใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวตของบรษทนนตอ



นายทะเบยนพรอมดวยหนงสอแสดงความตองการของบรษทใหผนนเปนตวแทนประกนชวตและหนงสอรบรองวาผานการอบรมจากส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หรอผานการอบรมตามหลกสตรและวธการทส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภยประกาศก าหนด 2) การขอตออายใบอนญาตตวแทนประกนชวต วธการขอตออายใบอนญาตตวแทนประกนชวต พระราชบญญตประกนชวต มาตรา 77 บญญตไววา ใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวตใหมอายหนงปนบแตวนทออกใบอนญาต ถาผรบใบอนญาตดงกลาวประสงคจะขอตออายใบอนญาต ใหยนค าขอตออายใบอนญาตตอนายทะเบยนภายในก าหนดสองเดอนกอนใบอนญาตสนอาย โดยผขอตออายใบอนญาตตองมหนงสอรบรองวาผานการฝกอบรมเพมเตมจากส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หรอผานการอบรมตามหลกสตรและวธการทส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภยประกาศก าหนด ถาผไดรบใบอนญาตตามวรรคหนงไดตออายใบอนญาตครบสองคราวตดตอกนแลว และไดยนค าขอตออายใบอนญาต ใหใบอนญาตทออกใหตอไปมอายครงละหาป การขอตออายใบอนญาตและการอนญาต ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทคณะกรรมการประกาศก าหนด 3) อ านาจในการกระท าการแทนบรษท มาตรา 71 และมาตรา 79 แหงพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 ก าหนดใหตวแทนประกนชวตมสทธรบเบยประกนภยในนามของบรษทได โดยไมตองมหนงสอมอบอ านาจจากบรษท สวนนายหนาประกนชวต หรอพนกงานของบรษทซงมหนาทเกยวกบการรบเงนอาจรบเบยประกนภยในนามของบรษทได เมอไดรบหนงสอมอบอ านาจจากบรษท แตทงนหนงสอมอบอ านาจของบรษท แมมไดท าตามแบบทนายทะเบยนก าหนดกไมเปนเหตใหเสอมสทธของผเอาประกนภย ผรบประโยชนตามกรมธรรมประกนภย หรอบคคลภายนอกทเกยวของ เพราะเหตทมไดท าตามแบบทก าหนดนน และในกรณทบรษทไดสงมอบกรมธรรมประกนภยใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชนตามกรมธรรมประกนภยนนแลว หรอสงมอบแกนายหนาประกนชวตเพอสงมอบใหแกผเอาประกนภย หรอผรบประโยชนตามกรมธรรมประกนภย ใหสนนษฐานไวกอนวาผเอาประกนภยรายนนไดช าระเบยประกนภยแกบรษทแลว 2.4 การก ากบดแลตวแทนประกนชวต 1) หามตวแทนประกนชวตน าขอความหรอภาพโฆษณา หรอหนงสอชกชวนทไมไดรบความเหนชอบจากบรษทไปใชในการชกชวนใหบคคลอนมาท าสญญาประกนชวต (ตามมาตรา 30/1 วรรคสอง) 2) ในการปฏบตหนาทหรอกระท าการเปนตวแทนประกนชวตของบรษทประกนชวตตองไมแสดงขอความอนเปนเทจหรอปกปดขอความจรงซงควรบอกใหแจง แตทงนกรณทตวแทนประกนชวตไมปฏบตกไมเปนเหตใหผเอาประกนภย ผรบประโยชน และผทเกยวของเสอมสทธ (ตามมาตรา 70/2) 3) ตวแทนประกนชวตตองแสดงใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวตทกครงทมการชกชวนใหบคคลท าสญญาประกนชวต หรอรบเบยประกนภยในนามของผรบประกนภย โดยตวแทนประกนชวตจะตองออกเอกสารแสดงการรบเงนของบรษททกครงทมการรบเบยประกนภยในนามของผรบประกนภย (ตามมาตรา 71/1)












2-24


4) หามมใหตวแทนประกนชวตชกชวน แนะน า หรอกระท าดวยประการใด ๆ เพอใหบคคลท าสญญาประกนชวตกบผประกอบธรกจประกนชวตในตางประเทศ หรอบคคลใด ๆ ทไมไดรบใบอนญาตประกอบธรกจประกนชวตตามพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 (มาตรา 83 วรรคหนง) 2.5 หลกเกณฑการเพกถอนใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต พระราชบญญตประกนชวต มาตรา 81 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 ใหอ านาจนายทะเบยนทจะสงเพกถอนใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต เมอปรากฏแกนายทะเบยนวา ตวแทนประกนชวต 1) กระท าการอนเปนการฝาฝนบทบญญตแหงพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 2) ฝาฝนหรอไมปฏบตตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทนายทะเบยน หรอคณะกรรมการประกาศก าหนด 3) ขาดคณสมบตตามมาตรา 69 หรอมาตรา 72 แลวแตกรณ 4) ด าเนนงานท าใหเกด หรออาจท าใหเกดความเสยหายแกผ เอาประกนภย ผรบประโยชนตามกรมธรรมประกนภย หรอประชาชน เมอนายทะเบยนสงเพกถอนใบอนญาตตวแทนประกนชวตและใบอนญาตนายหนาประกนชวตแลว ใหแจงค าสงนนไปยงผถกสงเพกถอนใบอนญาต อยางไรกด ผถกสงเพกถอนใบอนญาตตามมาตรา 81 ขางตน มสทธอทธรณตอคณะกรรมการภายใน 15 วน นบแตวนทไดทราบค าสง และค าวนจฉยของคณะกรรมการใหเปนทสด (มาตรา 82) 2.6 บทก าหนดโทษตวแทนประกนชวต พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 ไดมบทก าหนดโทษทางอาญา ซงมทงจ าคกและปรบ โดยมรายละเอยดดงน 1) ตวแทนประกนชวตฝาฝน หรอไมปฏบตตาม กลาวคอ ตวแทนประกนชวตน าขอความ หรอภาพโฆษณา หรอหนงสอชกชวนทไมไดรบความเหนชอบจากบรษทไปใชในการชกชวนใหบคคลท าสญญาประกนชวต ตามมาตรา 30/1 วรรคสอง ตวแทนประกนชวตตองแสดงใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวตทกครงทมการชกชวนใหบคคลท าสญญาประกนชวต หรอรบเบยประกนภยในนามของบรษท และตวแทนประกนชวตตองออกเอกสารแสดงการรบเงนของบรษททกครงทมการรบเบยประกนภยในนามของบรษท ตามมาตรา 71/1 ตองระวางโทษปรบไมเกนสามหมนบาท หากเปนเหตใหเกดความเสยหายแกบรษท หรอผเอาประกนภยตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามเดอน หรอปรบไมเกนสามหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ (พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 106/1) 2) ผใดกระท าการเปนตวแทนประกนชวตโดยไมไดรบใบอนญาต ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ (พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 มาตรา 105) 3) ตวแทนประกนชวตท าสญญาประกนชวตโดยไมไดรบมอบอ านาจเปนหนงสอจากบรษท ตามมาตรา 71 วรรคสอง ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ (พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 106)


2535 ซ ง








2-25


4) หามมใหตวแทนประกนชวตชกชวน แนะน า หรอกระท าดวยประการใด ๆ เพอใหบคคลท าสญญาประกนชวตกบผประกอบธรกจประกนชวตในตางประเทศ หรอบคคลใด ๆ ทไมไดรบใบอนญาตประกอบธรกจประกนชวตตามพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 (มาตรา 83 วรรคหนง) 2.5 หลกเกณฑการเพกถอนใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต พระราชบญญตประกนชวต มาตรา 81 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 ใหอ านาจนายทะเบยนทจะสงเพกถอนใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวต เมอปรากฏแกนายทะเบยนวา ตวแทนประกนชวต 1) กระท าการอนเปนการฝาฝนบทบญญตแหงพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 2) ฝาฝนหรอไมปฏบตตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทนายทะเบยน หรอคณะกรรมการประกาศก าหนด 3) ขาดคณสมบตตามมาตรา 69 หรอมาตรา 72 แลวแตกรณ 4) ด าเนนงานท าใหเกด หรออาจท าใหเกดความเสยหายแกผ เอาประกนภย ผรบประโยชนตามกรมธรรมประกนภย หรอประชาชน เมอนายทะเบยนสงเพกถอนใบอนญาตตวแทนประกนชวตและใบอนญาตนายหนาประกนชวตแลว ใหแจงค าสงนนไปยงผถกสงเพกถอนใบอนญาต อยางไรกด ผถกสงเพกถอนใบอนญาตตามมาตรา 81 ขางตน มสทธอทธรณตอคณะกรรมการภายใน 15 วน นบแตวนทไดทราบค าสง และค าวนจฉยของคณะกรรมการใหเปนทสด (มาตรา 82) 2.6 บทก าหนดโทษตวแทนประกนชวต พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 ไดมบทก าหนดโทษทางอาญา ซงมทงจ าคกและปรบ โดยมรายละเอยดดงน 1) ตวแทนประกนชวตฝาฝน หรอไมปฏบตตาม กลาวคอ ตวแทนประกนชวตน าขอความ หรอภาพโฆษณา หรอหนงสอชกชวนทไมไดรบความเหนชอบจากบรษทไปใชในการชกชวนใหบคคลท าสญญาประกนชวต ตามมาตรา 30/1 วรรคสอง ตวแทนประกนชวตตองแสดงใบอนญาตเปนตวแทนประกนชวตทกครงทมการชกชวนใหบคคลท าสญญาประกนชวต หรอรบเบยประกนภยในนามของบรษท และตวแทนประกนชวตตองออกเอกสารแสดงการรบเงนของบรษททกครงทมการรบเบยประกนภยในนามของบรษท ตามมาตรา 71/1 ตองระวางโทษปรบไมเกนสามหมนบาท หากเปนเหตใหเกดความเสยหายแกบรษท หรอผเอาประกนภยตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามเดอน หรอปรบไมเกนสามหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ (พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 106/1) 2) ผใดกระท าการเปนตวแทนประกนชวตโดยไมไดรบใบอนญาต ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ (พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 มาตรา 105) 3) ตวแทนประกนชวตท าสญญาประกนชวตโดยไมไดรบมอบอ านาจเปนหนงสอจากบรษท ตามมาตรา 71 วรรคสอง ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ (พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนชวต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 106)



4) หามมใหบคคลใดชกชวน แนะน า หรอกระท าดวยประการใด ๆ เพอใหบคคลท าสญญาประกนภยกบผประกอบธรกจประกนชวตในตางประเทศ หรอกบบคคลใด ๆ นอกจากผทไดรบใบอนญาตประกอบธรกจประกนชวตตามพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 มาตรา 83 วรรคหนง หากฝาฝนตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ (พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 มาตรา 113) 3. พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 และพระราชบญญตปองกน และปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 ธรกจประกนภย อนไดแก บรษทประกนชวต บรษทประกนวนาศภย ซงมเงนทนหมนเวยนจ านวนมาก และเกยวของโดยตรงกบความมนคงดานการเงนของประชาชนและภาครฐ ถอเปนธรกจสถาบนการเงนตามกฎหมายว าดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ทมหนาทตองรายงานและปฏบตตามกฎหมายของส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (ส านกงาน ปปง.) ภายใตกลมกฎหมาย 2 กลม คอ กลมกฎหมายปองกนการฟอกเงนและกลมกฎหมายปองกนการกอการราย ดงน กลมกฎหมายปองกนการฟอกเงน คอ พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม ซงก าหนดใหบรษทประกนชวตตองจดใหมนโยบายดานการปองกนและปราบปรามการฟอกเงนและการตอตานการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ตองรายงานการท าธรกรรมของลกคาตามหล กเกณฑทกฎหมายก าหนด ตองจดใหลกคาหรอผทตดตอธรกรรมประกนชวตตองแสดงตนตามหลกเกณฑทกฎหมายก าหนด รวมถงตองน าขอมลการแสดงตนของลกคามาพจารณาตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคาเพมเตม (รายละเอยดกลาวในขอ 3.1) กลมกฎหมายปองกนการกอการราย คอ พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 กฎหมายกลมน เรมบงคบใชเมอตนป 2556 น ซงความเกยวของกบธรกจประกนภย คอ บรษทประกนวนาศภย และบรษทประกนชวต จะตองขอขอมลสวนบคคลของลกคา คอ ชอ-นามสกล และหมายเลขบตรประชาชน แลวน าขอมลดงกลาว ไปตรวจสอบในเวบไซต www.amlo.go.th ของ ส านกงาน ปปง. ในฐาน ขอมล “บคคลทถกก าหนด Designed person” วามรายชออยในฐานขอมลนหรอไม หากลกคามรายชออยในฐานขอมลน บรษทประกนจะตองระงบการด าเนนการเกยวกบกรมธรรมประกนภยของบคคลทมรายชอดงกลาวทนท และแจงรายละเอยดใหกบส านกงาน ปปง. ทนทดวย (รายละเอยดกลาวในขอ 3.2) 3.1 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 เปนกฎหมายพเศษ โดยมทงมาตรการในการด าเนนการเรองทรพยสน โดยน ามาตรการรบทรพยสนในทางแพงมาใช รวมทงมบทบญญตใหลงโทษทางอาญากบผทกระท าผดฐานฟอกเงน ซงมาตรการทงสองนไดก าหนด เพมขนนอกเหนอไปจากการลงโทษทางอาญากบผทกระท าผดทางกฎหมายอาญา ในขณะเดยวกนทรพยสนทเกยวกบการกระท าความผดพระราชบญญตนกอาจถกคณะกรรมการธรกรรมทไดรบแตงตงตามพระราชบญญตน มค าสงยด หรออายดทรพยสนทเกยวกบการกระท าความผด และสงเรองใหพนกงานอยการยนค ารองเพอใหศาลมค าสงใหทรพยสนนนตกเปนของแผนดน ในกรณทมการท าธรกรรมกบธรกจประกนชวต เพอวตถประสงคอนเปนความผดฐานฟอกเงนตามกฎหมาย ซงธรกจประกนชวตแตกตางจากธรกจธนาคารพาณชย กลาวคอ ในการท าสญญาประกนชวตนน มเงอนไขวา จะมการ












2-26


จายเงน หรอใชเงนตามสญญากโดยอาศยความทรงชพ หรอมรณะของบคคลหนง เมอผกระท าความผดฐานฟอกเงนมเจตนาทจะน าเงนทไมชอบดวยกฎหมายทไดมาจากการกระท าซงเปนความผดมลฐาน อนเปนทรพยทเกยวกบการกระท าความผดไปช าระเบยประกนภย เพอท าสญญาประกนชวต โดยมวตถประสงคจะไปแปรสภาพเปนเงน หรอทรพยสนทชอบดวยกฎหมาย โดยหวงวาหากครบก าหนดสญญาประกนชวตแลวผเอาประกนภยยงไมเสยชวต ผรบประกนภยจะจายเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต หรอการจายเงนตามผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตโดยอาศยความทรงชพของผเอาประกนภย แมโดยหลกการจะถอเปนการออมทรพยในระยะยาวรปแบบพเศษแบบหนง เมอผรบประกนภยไมทราบวาเงนคาเบยประกนภยนนเปนเงนอนไมชอบดวยกฎหมาย หรอวาเปนทรพยสนทเกยวกบการกระท าความผด แตคณะกรรมการธรกรรมตรวจสอบพบในภายหลงวา สญญาประกนชวตมผลบงคบจากเงนคาเบยประกนภยอนเปนทรพยสนท เกยวของกบการกระท าความผดตามกฎหมาย จะน ามาตราการตามพระราชบญญตปองกนปราบปราบการฟอกเงน พ.ศ. 2542 มาบงคบใชได 3.1.1 ความหมายของการฟอกเงน การฟอกเงน หมายถง การน าเงนหรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผด หรอไดมาโดยไมชอบดวยกฎหมาย มาเปลยนสภาพใหเปนเงนหรอทรพยสนทไดมาอยางถกตอง โดยมวตถประสงคเพอช าระคาใชจายทเชอมโยงกบกจกรรมทผดกฎหมาย ลงทนเพอด าเนนกจกรรมทผดกฎหมายตอไป และใชผลประโยชนทเกดขนจากการกระท าทผดกฎหมาย 3.1.2 กระบวนการฟอกเงน การฟอกเงนแบงได 3 ขนตอน ซงสามารถแยกกระท าเพยงครงเดยวหรอกระท าเปนชดกจกรรมกได

ภาพท 2.1 ขนตอนในการฟอกเงน ทมา: ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.)

ขนตอนท 1 การน าเงนเขาสระบบ (Placement Stage) ผฟอกเงนแบงเงนสดเปนหลายสวน น าเขาสถาบนการเงนหลายแหงโดยผานผลตภณฑทางการเงนทหลากหลาย มเปาหมายคอ การแปลงเงนสดกอนใหญใหอยในรปแบบทสามารถเคลอนยายและจดการไดงาย ขนตอนท 2 การยายเงน (Layering Stage) ผฟอกเงนด าเนนการโอนยายเงนใหยากตอการตรวจสอบ มเปาหมายคอเพอตดความเชอมโยงระหวางรายไดและแหลงทมาของรายไดทผดกฎหมาย โดยการสรางขนตอนการท าธรกรรมทางการเงนทซบซอนเพอปองกนมใหเจาหนาทสบสวนสามารถตดตามแหลงทมาของเงนได


จะน�ำมำตรกำรตำม








2-27


จายเงน หรอใชเงนตามสญญากโดยอาศยความทรงชพ หรอมรณะของบคคลหนง เมอผกระท าความผดฐานฟอกเงนมเจตนาทจะน าเงนทไมชอบดวยกฎหมายทไดมาจากการกระท าซงเปนความผดมลฐาน อนเปนทรพยทเกยวกบการกระท าความผดไปช าระเบยประกนภย เพอท าสญญาประกนชวต โดยมวตถประสงคจะไปแปรสภาพเปนเงน หรอทรพยสนทชอบดวยกฎหมาย โดยหวงวาหากครบก าหนดสญญาประกนชวตแลวผเอาประกนภยยงไมเสยชวต ผรบประกนภยจะจายเงนผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวต หรอการจายเงนตามผลประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตโดยอาศยความทรงชพของผเอาประกนภย แมโดยหลกการจะถอเปนการออมทรพยในระยะยาวรปแบบพเศษแบบหนง เมอผรบประกนภยไมทราบวาเงนคาเบยประกนภยนนเปนเงนอนไมชอบดวยกฎหมาย หรอวาเปนทรพยสนทเกยวกบการกระท าความผด แตคณะกรรมการธรกรรมตรวจสอบพบในภายหลงวา สญญาประกนชวตมผลบงคบจากเงนคาเบยประกนภยอนเปนทรพยสนท เกยวของกบการกระท าความผดตามกฎหมาย จะน ามาตราการตามพระราชบญญตปองกนปราบปราบการฟอกเงน พ.ศ. 2542 มาบงคบใชได 3.1.1 ความหมายของการฟอกเงน การฟอกเงน หมายถง การน าเงนหรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผด หรอไดมาโดยไมชอบดวยกฎหมาย มาเปลยนสภาพใหเปนเงนหรอทรพยสนทไดมาอยางถกตอง โดยมวตถประสงคเพอช าระคาใชจายทเชอมโยงกบกจกรรมทผดกฎหมาย ลงทนเพอด าเนนกจกรรมทผดกฎหมายตอไป และใชผลประโยชนทเกดขนจากการกระท าทผดกฎหมาย 3.1.2 กระบวนการฟอกเงน การฟอกเงนแบงได 3 ขนตอน ซงสามารถแยกกระท าเพยงครงเดยวหรอกระท าเปนชดกจกรรมกได

ภาพท 2.1 ขนตอนในการฟอกเงน ทมา: ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.)

ขนตอนท 1 การน าเงนเขาสระบบ (Placement Stage) ผฟอกเงนแบงเงนสดเปนหลายสวน น าเขาสถาบนการเงนหลายแหงโดยผานผลตภณฑทางการเงนทหลากหลาย มเปาหมายคอ การแปลงเงนสดกอนใหญใหอยในรปแบบทสามารถเคลอนยายและจดการไดงาย ขนตอนท 2 การยายเงน (Layering Stage) ผฟอกเงนด าเนนการโอนยายเงนใหยากตอการตรวจสอบ มเปาหมายคอเพอตดความเชอมโยงระหวางรายไดและแหลงทมาของรายไดทผดกฎหมาย โดยการสรางขนตอนการท าธรกรรมทางการเงนทซบซอนเพอปองกนมใหเจาหนาทสบสวนสามารถตดตามแหลงทมาของเงนได



ขนตอนท 3 การน าเงนกลบมาใช (Integration Stage) เงนกลบเขาสเศรษฐกจทถกกฎหมาย อกครง เพอน าเงนทผดกฎหมายเขาสอาชญากรเสมอนเปนรายไดทถกกฎหมาย มเปาหมายเพอน าเงนทฟอกแลวกลบมาสมอของอาชญากรในรปแบบทอาชญากรสามารถน าเงนเหลานไปใชไดโดยดเสมอนวาเปนรายไดหรอทรพยสนทไดมาจากการประกอบธรกจปกต บรษทประกนชวต ตามกฎหมายวาดวยการประกนชวตถอเปนสถาบนการเงนตามความหมายในมาตรา 3 ของพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 จงมหนาทตองรายงานการท าธรกรรมตอส านกงาน ปปง. เมอปรากฏวามการท าสญญาประกนชวต ทเขาหลกเกณฑของการท าธรกรรมตามมาตรา 13 ของพระราชบญญตดงกลาวน ซงก าหนดใหผท าธรกรรม เชน ผเอาประกนภย และบรษทประกนชวต เปนผบนทกขอเทจจรงในแบบรายงานธรกรรม ตามหลกเกณฑทก าหนดโดยกฎกระทรวง ฉบบท 4 (พ.ศ. 2543) ทออกตามความในพระราชบญญตดงกลาวน กลาวคอ

1) สญญาประกนชวตทใชเงนสดมจ านวนตงแต 2 ลานบาทขนไป โดยใหบรษทประกนชวตรายงานการท าธรกรรมไปยงส านกงาน ปปง.

2) ในกรณทสญญาประกนชวตนนเขาขายเปนธรกรรมทมเหตอนควรสงสย หมายความวา ธรกรรมทมเหตอนควรเชอไดวากระท าขนเพอหลกเลยงมใหตองตกอยภายใตบงคบแหงพระราชบญญตน หรอธรกรรมทเกยวของหรออาจเกยวของกบการกระท าความผดมลฐานหรอการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ทงน ไมวาจะเปนการท าธรกรรมเพยงครงเดยวหรอหลายครง และใหหมายความรวมถงการพยายามกระท าธรกรรมดงกลาวดวย

3) ในกรณทปรากฏในภายหลงวามเหตอนควรเชอไดวา ธรกรรมใดทไดกระท าไปแลวโดยมไดรายงานตามมาตรา 13 เปนธรกรรมทสถาบนการเงนตองรายงานตามมาตรา 13 กใหใชแบบรายงานการท าธรกรรมแบบเดยวกบทตองรายงานในกรณปกต 3.1.3 ธรกรรมทมเหตอนควรสงสย ธรกรรมทมเหตอนควรสงสย หมายความวา4 ธรกรรมทมเหตอนควรเชอไดวากระท าขนเพอหลกเลยง มใหตองตกอยภายใตบงคบแหงพระราชบญญตน หรอธรกรรมทเกยวของหรออาจเกยวของกบการกระท าความผด มลฐานหรอการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ทงน ไมวาจะเปนการท าธรกรรมเพยงครงเดยวหรอหลายครง และใหหมายความรวมถงการพยายามกระท าธรกรรมดงกลาวดวย บรษทมหนาทในการรายงานธรกรรมทมเหตชวนสงสย แตทงนตวแทนประกนชวตกมหนาททจะสอดสองดแลพฤตกรรมของผเอาประกนภยวามมพฤตกรรมหรอมเหตอนควรสงสยหรอไม โดยม ตวอยาง Criteria ในการก าหนดธรกรรมทมเหตอนควรสงสย5 4 สายพฒนามาตรฐานการก ากบส านกงาน คปภ.: แนวทางการปฏบตตามมาตรการดานการปองกนการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายส าหรบธรกจประกนภย (มการแกไขในนยามใน พรบ. ปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (ฉบบท 4) พ.ศ. 2556 แตแนวทางการปฏบตดงกลาวประกาศใชในป 2555) 5 อายศร ค าบรรลอ. (เมษายน, 2555). กฎหมายทเกยวของกบการฟอกเงน. จดโดยสมาคมประกนชวตไทย.


ภยวำมพฤตกรรมหรอมเหต











2-28


1) กรณทลกคาขอท าสญญาประกนชวต ในทนประกนทมมลคาสงผดปกต โดยพยายามหลกเลยงการใหขอมลเกยวกบรายได หรอฐานะทางการเงน 2) กรณทลกคารายหนงรายใด ขอท าสญญาประกนชวตในลกษณะการออม ทมมลคาเบยประกนภยสง และขอท าสญญาหลายฉบบ ซงผดปกตจากการท าสญญาประกนของลกคาชวตในลกษณะการออมของลกคาทวไป 3) กรณทลกคารายหนงรายใดขอเพมวงเงนในสญญาประกนชวตในลกษณะการออมในมลคาทสงขนอยางผดปกต หรอขอท าสญญาประกนชวตในลกษณะการออมฉบบใหม เพมเตมจากทท าไวเดม และพยายามเลอกสญญาทมระยะเวลาการคนเงนในระยะทสนทสด และผดปกตไปจากการท าสญญาลกษณะนของลกคาทวไป 4) กรณทบคคลหรอนตบคคล แจงความประสงคขอซอกรมธรรมประกนชวตพรอมสงมอบคาใชจาย ตอมาขอยกเลกความประสงคดงกลาวและรบเงนคนกอนบรษทประกนชวตอนมตกรมธรรมประกนชวต โดยด าเนนการลกษณะนมากกวาหนงครง ซงรวมแลวเปนจ านวนเงนทมมลคาสง 6 โดยพฤตกรรมดงกลาวเปนการซอกรมธรรมประกนชวตเพอเอาประกนชวตตนเอง หรอญาต สวนใหญจะเปนการประกนชวตแบบสะสมทรพย โดยถอวาเปนการออมทรพยรปแบบหนงทจะไดรบเงนคนตามสญญาประกนชวต เมอครบก าหนดระยะเวลาตามทกรมธรรมประกนชวตก าหนด เพอทจะเปลยนแปลงแปรสภาพเปนเงนทชอบดวยกฎหมาย ตามขอก าหนดการจายผลประโยชนและเงอนไขทระบไวในกรมธรรมประกนชวต 3.1.4 กรณบรษทประกนชวตใหตวแทนประกนชวตด าเนนการขายกรมธรรมประกนชวตแกลกคา7 กรณทบรษทประกนชวตไดมอบหมายใหตวแทนประกนชวต ซงมใชพนกงานของบรษทประกนชวตด าเนนการตดตอขายกรมธรรมประกนชวตแกลกคา บรษทตองมนใจไดวา

1) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต เขาใจเรอง หนาทในการจดใหลกคาแสดงตนและการเกบรกษาขอมลการแสดงตนของลกคา

2) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต เขาใจไดวา ตวแทนประกนชวตนน อาจตองรบผดทางแพงหากด าเนนการโดยประมาทเลนเลอหรอไมสจรต อนเปนเหตใหบรษทประกนชวตเกดความเสยหาย จากการฝาฝนบทบญญตตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน 3) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต จะตองสามารถตดตอขอขอมลจากลกคาได ในกรณทบรษทตองการขอมลเพมเตม เพอพจารณาตรวจสอบขอมลเพอการรายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสยตอส านกงาน 4) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต จะตองสามารถสงมอบขอมลและส าเนาหลกฐานการแสดงตนของลกคาใหแกบรษทประกนชวตได เมอบรษทประกนชวตรองขอในเหตจ าเปนและเรงดวน

6 ส านกก ากบตรวจสอบและเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน. (2555). แนวทางปฏบตตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน เรองการรายงานธรกรรมและการจดใหลกคาแสดงตน ส าหรบสถาบนการเงนประเภทบรษทประกนชวต (หนา 6).

7 ส านกก ากบตรวจสอบและเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน. (2555). แนวทางปฎบตตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน เรองการรายงานธรกรรมและการจดใหลกคาแสดงตน ส าหรบสถาบนการเงนประเภทบรษทประกนชวต (หนา 19-20). (มคมอฉบบปรบปรง ซงก าหนดรายละเอยดเกยวกบการแสดงตนไว คอ แนวทางปฏบต เรอง การตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคาตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ส าหรบธรกจประกนชวต)









2-29


1) กรณทลกคาขอท าสญญาประกนชวต ในทนประกนทมมลคาสงผดปกต โดยพยายามหลกเลยงการใหขอมลเกยวกบรายได หรอฐานะทางการเงน 2) กรณทลกคารายหนงรายใด ขอท าสญญาประกนชวตในลกษณะการออม ทมมลคาเบยประกนภยสง และขอท าสญญาหลายฉบบ ซงผดปกตจากการท าสญญาประกนของลกคาชวตในลกษณะการออมของลกคาทวไป 3) กรณทลกคารายหนงรายใดขอเพมวงเงนในสญญาประกนชวตในลกษณะการออมในมลคาทสงขนอยางผดปกต หรอขอท าสญญาประกนชวตในลกษณะการออมฉบบใหม เพมเตมจากทท าไวเดม และพยายามเลอกสญญาทมระยะเวลาการคนเงนในระยะทสนทสด และผดปกตไปจากการท าสญญาลกษณะนของลกคาทวไป 4) กรณทบคคลหรอนตบคคล แจงความประสงคขอซอกรมธรรมประกนชวตพรอมสงมอบคาใชจาย ตอมาขอยกเลกความประสงคดงกลาวและรบเงนคนกอนบรษทประกนชวตอนมตกรมธรรมประกนชวต โดยด าเนนการลกษณะนมากกวาหนงครง ซงรวมแลวเปนจ านวนเงนทมมลคาสง 6 โดยพฤตกรรมดงกลาวเปนการซอกรมธรรมประกนชวตเพอเอาประกนชวตตนเอง หรอญาต สวนใหญจะเปนการประกนชวตแบบสะสมทรพย โดยถอวาเปนการออมทรพยรปแบบหนงทจะไดรบเงนคนตามสญญาประกนชวต เมอครบก าหนดระยะเวลาตามทกรมธรรมประกนชวตก าหนด เพอทจะเปลยนแปลงแปรสภาพเปนเงนทชอบดวยกฎหมาย ตามขอก าหนดการจายผลประโยชนและเงอนไขทระบไวในกรมธรรมประกนชวต 3.1.4 กรณบรษทประกนชวตใหตวแทนประกนชวตด าเนนการขายกรมธรรมประกนชวตแกลกคา7 กรณทบรษทประกนชวตไดมอบหมายใหตวแทนประกนชวต ซงมใชพนกงานของบรษทประกนชวตด าเนนการตดตอขายกรมธรรมประกนชวตแกลกคา บรษทตองมนใจไดวา

1) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต เขาใจเรอง หนาทในการจดใหลกคาแสดงตนและการเกบรกษาขอมลการแสดงตนของลกคา

2) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต เขาใจไดวา ตวแทนประกนชวตนน อาจตองรบผดทางแพงหากด าเนนการโดยประมาทเลนเลอหรอไมสจรต อนเปนเหตใหบรษทประกนชวตเกดความเสยหาย จากการฝาฝนบทบญญตตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน 3) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต จะตองสามารถตดตอขอขอมลจากลกคาได ในกรณทบรษทตองการขอมลเพมเตม เพอพจารณาตรวจสอบขอมลเพอการรายงานธรกรรมทมเหตอนควรสงสยตอส านกงาน 4) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต จะตองสามารถสงมอบขอมลและส าเนาหลกฐานการแสดงตนของลกคาใหแกบรษทประกนชวตได เมอบรษทประกนชวตรองขอในเหตจ าเปนและเรงดวน

6 ส านกก ากบตรวจสอบและเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน. (2555). แนวทางปฏบตตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน เรองการรายงานธรกรรมและการจดใหลกคาแสดงตน ส าหรบสถาบนการเงนประเภทบรษทประกนชวต (หนา 6).

7 ส านกก ากบตรวจสอบและเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน. (2555). แนวทางปฎบตตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน เรองการรายงานธรกรรมและการจดใหลกคาแสดงตน ส าหรบสถาบนการเงนประเภทบรษทประกนชวต (หนา 19-20). (มคมอฉบบปรบปรง ซงก าหนดรายละเอยดเกยวกบการแสดงตนไว คอ แนวทางปฏบต เรอง การตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคาตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ส าหรบธรกจประกนชวต)



5) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรมประกนชวต จะตองทราบวา ตนมหนาทด าเนนการจดใหลกคาแสดงตนและตรวจสอบความครบถวนของขอมลการแสดงตน และความถกตองของขอมลการแสดงตน รวมถงหนาทในการขายและสงมอบกรมธรรมประกนชวต และการรบเบยประกนภยในนามของบรษทประกนชวต 6) ตวแทนประกนชวตขายกรมธรรม จะตองทราบวา ในกรณทตวแทนประกนชวตไมสงมอบขอมล การแสดงตนของลกคาทกรายใหบรษทประกนชวต หรอไมเกบรกษาขอมลการแสดงตนของลกคาตามระยะเวลาทกฎหมายก าหนด (กรณทอยในขอบเขตการรบผดชอบของตวแทนประกนชวต) นน จะท าใหบรษทประกนชวตมโอกาสเสยงสงในการฝาฝนกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ทงนบรษทประกนชวตตองมการก ากบดแลหรอมการตรวจทานวา ตวแทนประกนชวตทตนมอบหมายนน มการจดใหลกคาแสดงตนอยางครบถวนและถกตองตามแนวปฏบตฯ น และมการเกบรกษาขอมลการแสดงตนของลกคาตามระยะเวลาทกฎหมายก าหนดอยางสม าเสมอ 3.1.5 การจดใหลกคาแสดงตนกอนท าธรกรรม การจดใหลกคาแสดงตน หมายความวา การด าเนนการใหไดมาซงขอมลของลกคาและการด าเนนการเพอตรวจสอบความถกตองแทจรงของขอมลการแสดงตน การจดใหลกคาแสดงตนกอนท าธรกรรม เปนขนตอนแรกเมอลกคาประสงคจะสรางความสมพนธหรอผทท าธรกรรมครงคราวประสงคจะท าธรกรรมครงแรกในวงเงนทก าหนดหรอเมอมเหตตามกฎหมาย โดยผมหนาทรายงานตองจดใหลกคาแจงขอมลเบองตน ตามประกาศส านกนายกรฐมนตร เรองวธการแสดงตนของลกคาสถาบนการเงนและผประกอบอาชพตามมาตรา 168 ซงมการแบงประเภทของลกคาไว 2 ประเภท ไดแก 1) ลกคา ไดแก บคคลผประสงคทจะท าสญญาประกนชวต โดยบคคลดงกลาวตองแจ งขอมล การแสดงตนใหครบถวนตามทกฎหมายก าหนด 2) ผทท าธรกรรมเปนครงคราว ไดแก บคคลผประสงคทจะท าสญญาประกนสขภาพ หรอเปนผรบประโยชน โดยบคคลดงกลาวจะตองแสดงตนตอเมอมลคาธรกรรมในสญญาประกนภยดงกลาว (พจารณาจากทนประกนภย) เกนกวา 700,000 บาท ทงน ในกรณทเปนลกคาทมความเสยงต าสามารถใหแสดงตนไดนอยกวาทกฎหมายก าหนดกได โดยผลตภณฑทถอวามความเสยงต าของธรกจประกนภย ไดแก สญญาประกนชวตทมการจายผลประโยชนเฉพาะกรณเสยชวตหรอทพพลภาพเทานน สญญาประกนสขภาพ และสญญาประกนภยแบบกลมทไมมการลงทนรวมอย 3.1.6 การจดใหลกคาแสดงตน (Customer Identification: CID)

ตามประกาศส านกนายกรฐมนตร เรอง วธการแสดงตนของลกคาสถาบนการเงนและผประกอบอาชพตามมาตรา 16 เลมท 130 ตอนพเศษ ง ราชกจจานเบกษา 17 กรกฎาคม 2556 มการระบใหลกคาทท าสญญาประกน

8 กองก ากบและตรวจสอบ ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน. (2557). แนวทางปฏบตเรองการตรวจสอบเพอทราบ

ขอเทจจรงเกยวกบลกคาตามกฎหมายวาดวยปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ส าหรบสถาบนการเงนประเภทบรษทประกนชวต (หนา 8).












2-30


ชวตกบบรษทประกนชวตนน โดยบรษทประกนชวตจะตองมหนาทตองจดใหลกคาแสดงตนกอนสรางความสมพนธหรอกอนอนมตกรมธรรมประกนชวต โดยบรษทตองด าเนนการเพอใหไดขอมลจากลกคาดงตอไปน 1) การแสดงตนของลกคา อยางนอยตองแสดงขอมลและหลกฐานดงตอไปน (1) การแสดงตนของลกคาซงเปนบคคลธรรมดา ก. ชอเตม ข. วนเดอนปเกด ค. เลขประจ าตวประชาชน กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมาย หรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว ง. ทอย กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาวใหระบทอยปจจบนดวย กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย จ. อาชพและสถานทท างาน ฉ. ขอมลการตดตอทผมหนาทรายงานและสามารถตดตอลกคาได เชน หมายเลขโทรศพท ทอยอเลกทรอนกส ช. ลายมอชอผสรางความสมพนธ (2) การแสดงตนของลกคาซงเปนนตบคคล ก. ชอนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย ข. เลขประจ าตวผเสยภาษ ในกรณทม ค. เอกสารทแสดงถงการรบรองสถานภาพความเปนนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมายทนาเชอถอได - กรณนตบคคลไทย ไดแก เอกสารรบรองการจดทะเบยนทนายทะเบยนออกใหไมเกน 6 เดอน - กรณนตบคคลไมไดจดทะเบยนในประเทศไทย ไดแก เอกสารทแสดงถงสถานภาพความเปนนตบคคลทรฐบาลหรอหนวยงานรฐในประเทศทจดทะเบยนหรอไดรบอนญาตประกอบการออกให หรอ ทองคกรทนาเชอถอรบรอง และการออกเอกสารหรอการรบรองเอกสารนน กระท าไวไมเกน 6 เดอน - กรณสวนราชการ องคกรของรฐบาล รฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐทมฐานะเปนนตบคคล ไดแก หนงสอแสดงความจ านงในการสรางความสมพนธและท าธรกรรม และหนงสอแตงตงหรอมอบอ านาจใหสรางความสมพนธและท าธรกรรม - กรณสหกรณ มลนธ สโมสร วด มสยด ศาลเจา และนตบคลอนในลกษณะทคลายคลงกน ไดแก เอกสารแสดงการจดทะเบยน เอกสารใบอนญาตประกอบกจการหรอแสดงการจดตงจาก









2-31


ชวตกบบรษทประกนชวตนน โดยบรษทประกนชวตจะตองมหนาทตองจดใหลกคาแสดงตนกอนสรางความสมพนธหรอกอนอนมตกรมธรรมประกนชวต โดยบรษทตองด าเนนการเพอใหไดขอมลจากลกคาดงตอไปน 1) การแสดงตนของลกคา อยางนอยตองแสดงขอมลและหลกฐานดงตอไปน (1) การแสดงตนของลกคาซงเปนบคคลธรรมดา ก. ชอเตม ข. วนเดอนปเกด ค. เลขประจ าตวประชาชน กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมาย หรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว ง. ทอย กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาวใหระบทอยปจจบนดวย กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย จ. อาชพและสถานทท างาน ฉ. ขอมลการตดตอทผมหนาทรายงานและสามารถตดตอลกคาได เชน หมายเลขโทรศพท ทอยอเลกทรอนกส ช. ลายมอชอผสรางความสมพนธ (2) การแสดงตนของลกคาซงเปนนตบคคล ก. ชอนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย ข. เลขประจ าตวผเสยภาษ ในกรณทม ค. เอกสารทแสดงถงการรบรองสถานภาพความเปนนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมายทนาเชอถอได - กรณนตบคคลไทย ไดแก เอกสารรบรองการจดทะเบยนทนายทะเบยนออกใหไมเกน 6 เดอน - กรณนตบคคลไมไดจดทะเบยนในประเทศไทย ไดแก เอกสารทแสดงถงสถานภาพความเปนนตบคคลทรฐบาลหรอหนวยงานรฐในประเทศทจดทะเบยนหรอไดรบอนญาตประกอบการออกให หรอ ทองคกรทนาเชอถอรบรอง และการออกเอกสารหรอการรบรองเอกสารนน กระท าไวไมเกน 6 เดอน - กรณสวนราชการ องคกรของรฐบาล รฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐทมฐานะเปนนตบคคล ไดแก หนงสอแสดงความจ านงในการสรางความสมพนธและท าธรกรรม และหนงสอแตงตงหรอมอบอ านาจใหสรางความสมพนธและท าธรกรรม - กรณสหกรณ มลนธ สโมสร วด มสยด ศาลเจา และนตบคลอนในลกษณะทคลายคลงกน ไดแก เอกสารแสดงการจดทะเบยน เอกสารใบอนญาตประกอบกจการหรอแสดงการจดตงจาก



หนวยงานรฐทเกยวของ และเอกสารแตงตงหรอมอบอ านาจใหสรางความสมพนธและท าธรกรรม และการออกเอกสารนนหรอการรบรองเอกสารนน กระท าไวไมเกน 6 เดอน - กรณบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย ไดแก เอกสารส าคญอนแสดงวา ไดมการกอตงบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมายนน และมการรบรองเอกสารดงกลาวไวไมเกน 6 เดอน โดยผทมอ านาจของบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมายนน ง. ประเภทกจการและวตถประสงคในการด าเนนกจการ จ. ตราประทบ (ในกรณทม) ฉ. สถานทตงและหมายเลขโทรศพท รวมถงขอมลการตดตออน เชน ทอยอเลก - ทรอนกส ช. ชอเตมของผมอ านาจลงนามแทนนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมายทกราย ซ. ขอมลของ “ผมอ านาจลงนามแทนนตบคคลทไดรบมอบหมายใหด าเนนการสรางความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” และ “บคคลทไดรบมอบอ านาจทอดสดทาย ใหด าเนนการสรางความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” อนไดแก - ชอเตม - วนเดอนปเกด - เลขประจ าตว กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมายหรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว - ทอย กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาว ใหระบทอยปจจบนดวย กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย ฌ. ลายมอชอผมอ านาจลงนามและผรบมอบอ านาจตามขอ 8) 2) การแสดงตนของลกคาทไมไดทาธรกรรมตอหนา อยางนอยตองแสดงขอมลและหลกฐานดงตอไปน (1) ลกคาทไมไดท าธรกรรมตอหนาทเปนบคคลธรรมดา ก. ชอเตม ข. เลขประจ าตวประชาชน












2-32


กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมาย หรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว ค. ทอย กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาวใหระบทอยปจจบนดวย กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย ง. ขอมลการตดตอทมผมหนาทรายงานจะสามารถตดตอลกคาได เชน หมายเลขโทรศพท ทอยอเลกทรอนกส (2) ลกคาทไมไดท าธรกรรมตอหนาทเปนนตบคคล ก. ชอนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย ข. เลขประจ าตวผเสยภาษอากร (เฉพาะนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมายทรฐก าหนดใหตองเสยภาษอากร) หรอกรณเปนนตบคคลทไมตองช าระภาษ ใหแสดงเอกสารทจดตงนตบคคล หรอเอกสารทแสดงวาไดรบอนญาตใหจดตง ค. สถานทตงและหมายเลขโทรศพท รวมถงขอมลการตดตออน เชน ทอยอเลก - ทรอนกส ง. ขอมลของ “ผมอ านาจลงนามแทนนตบคคลทไดรบมอบหมายใหด าเนนการสรางความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” และ “บคคลทไดรบมอบอ านาจทอดสดทาย ใหด าเนนการสรางความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” อนไดแก - ชอเตม - วนเดอนปเกด - เลขประจ าตว กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมายหรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว - ทอย กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาว ใหระบทอยปจจบนดวย กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย









2-33


กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมาย หรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว ค. ทอย กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาวใหระบทอยปจจบนดวย กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย ง. ขอมลการตดตอทมผมหนาทรายงานจะสามารถตดตอลกคาได เชน หมายเลขโทรศพท ทอยอเลกทรอนกส (2) ลกคาทไมไดท าธรกรรมตอหนาทเปนนตบคคล ก. ชอนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย ข. เลขประจ าตวผเสยภาษอากร (เฉพาะนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมายทรฐก าหนดใหตองเสยภาษอากร) หรอกรณเปนนตบคคลทไมตองช าระภาษ ใหแสดงเอกสารทจดตงนตบคคล หรอเอกสารทแสดงวาไดรบอนญาตใหจดตง ค. สถานทตงและหมายเลขโทรศพท รวมถงขอมลการตดตออน เชน ทอยอเลก - ทรอนกส ง. ขอมลของ “ผมอ านาจลงนามแทนนตบคคลทไดรบมอบหมายใหด าเนนการสรางความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” และ “บคคลทไดรบมอบอ านาจทอดสดทาย ใหด าเนนการสรางความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” อนไดแก - ชอเตม - วนเดอนปเกด - เลขประจ าตว กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมายหรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว - ทอย กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาว ใหระบทอยปจจบนดวย กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย



3.1.7 การแสดงตนของผ ทท าธรกรรมเปนครงคราว ตามแนวทางปฏบต เรอง การตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคาตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ส าหรบสถานบนการเงนประเภท บรษทประกนชวต ไดมการก าหนดการแสดงตนของผทท าธรกรรมเปนครงคราวคอ

กรณทผมหนาทรายงาน มการใหบรการลกษณะทเปนครงคราว โดยการท าธรกรรมในแตละครง ไมจ าเปนตองเกยวของหรอเชอมโยงกบการท าธรกรรมครงกอน ใหผมหนาทรายงานจดใหผทใชบรการกลมนรายงานจดใหผทใชบรการกลมนเปน “ผท าธรกรรมเปนครงคราว” และผมหนาทรายงานควรพจารณาใหการบรการครงคราวลกษณะนใชเฉพาะประเภทธรกรรมหรอประเภทบรการทมความเสยงต าดานการฟอกเงนและสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายเทานน (วธการพจารณาความเสยง เปนไปตามแนวทางทางเลขาธการก าหนดตามกฎกระทรวง) ในกรณทผมหนาทรายงาน ใหบรการลกษณะน กบประเภทธรกรรมหรอประเภทบรการทมความเสยงสง ผมหนาทรายงานตองก าหนดมาตรการในการขอขอมลเพมเตม เพอมนใจไดวา การท าธรกรรมแบบครงคราวนนสมเหตสมผลและไมเสยงตอการฟอกเงนและสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย เชน การขอเอกสารทางการคาทสามารถแสดงเหตผลหรอวตถประสงคในการท าธรกรรม หรอขอขอมลการแสดงตนทเพมเตมขน เปนตน ใหผมหนาทรายงานก าหนดให ผท าท าธรกรรมเปนครงคราว ซงท าธรกรรมในมลคาเงนหรอในเงอนไขตอไปนตองแสดงตน 1) มการท าธรกรรมดวยเงนสด หรอดวยทรพยสน ในมลคาตงแต เจดแสนบาทขนไป 2) มการท าธรกรรมการโอนเงนทางอเลกทรอนกส (ทงการโอนเงนทางเลกทรอกสทด าเนนการโดยสถาบนการเงน และการโอนเงนทางอเลกทรอนกสตามพระราชกฤษฎกาวาดวยการช าระเงนทางอเลกทรอนกสทด าเนนการโดยผประกอบอาชพตามมาตรา 16 (9) และมการท าธรกรรมเงนอเลกทรอนกสในมลคาตงแต หาหมนบาทขนไป 3) ไมจ าตองพจารณามลคาในการท าธรกรรม หากพบวา มขอสงสยในการใหขอมลเกยวกบการท าธรกรรม หรอพบพฤตกรรมทนาสงสยหรอผดปกต ขอมลการแสดงตนส าหรบผทท าธรกรรมเปนครงคราว ในการใชบรการหรอท าธรกรรมทมความเสยงต าดานการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย อยางนอยไดแกขอมลดงน

(1) ผททาธรกรรมเปนครงคราวประเภทบคคลธรรมดา ก. ชอเตม ข. วนเดอนปเกด ค. เลขประจ าตว กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง หรอ

เลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมาย หรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว



3.1.7 การแสดงตนของผ ทท าธรกรรมเปนครงคราว ตามแนวทางปฏบต เรอง การตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคาตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ส าหรบสถานบนการเงนประเภท บรษทประกนชวต ไดมการก าหนดการแสดงตนของผทท าธรกรรมเปนครงคราวคอ

กรณทผมหนาทรายงาน มการใหบรการลกษณะทเปนครงคราว โดยการท าธรกรรมในแตละครง ไมจ าเปนตองเกยวของหรอเชอมโยงกบการท าธรกรรมครงกอน ใหผมหนาทรายงานจดใหผทใชบรการกลมนรายงานจดใหผทใชบรการกลมนเปน “ผท าธรกรรมเปนครงคราว” และผมหนาทรายงานควรพจารณาใหการบรการครงคราวลกษณะนใชเฉพาะประเภทธรกรรมหรอประเภทบรการทมความเสยงต าดานการฟอกเงนและสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายเทานน (วธการพจารณาความเสยง เปนไปตามแนวทางทางเลขาธการก าหนดตามกฎกระทรวง) ในกรณทผมหนาทรายงาน ใหบรการลกษณะน กบประเภทธรกรรมหรอประเภทบรการทมความเสยงสง ผมหนาทรายงานตองก าหนดมาตรการในการขอขอมลเพมเตม เพอมนใจไดวา การท าธรกรรมแบบครงคราวนนสมเหตสมผลและไมเสยงตอการฟอกเงนและสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย เชน การขอเอกสารทางการคาทสามารถแสดงเหตผลหรอวตถประสงคในการท าธรกรรม หรอขอขอมลการแสดงตนทเพมเตมขน เปนตน ใหผมหนาทรายงานก าหนดให ผท าท าธรกรรมเปนครงคราว ซงท าธรกรรมในมลคาเงนหรอในเงอนไขตอไปนตองแสดงตน 1) มการท าธรกรรมดวยเงนสด หรอดวยทรพยสน ในมลคาตงแต เจดแสนบาทขนไป 2) มการท าธรกรรมการโอนเงนทางอเลกทรอนกส (ทงการโอนเงนทางเลกทรอกสทด าเนนการโดยสถาบนการเงน และการโอนเงนทางอเลกทรอนกสตามพระราชกฤษฎกาวาดวยการช าระเงนทางอเลกทรอนกสทด าเนนการโดยผประกอบอาชพตามมาตรา 16 (9) และมการท าธรกรรมเงนอเลกทรอนกสในมลคาตงแต หาหมนบาทขนไป 3) ไมจ าตองพจารณามลคาในการท าธรกรรม หากพบวา มขอสงสยในการใหขอมลเกยวกบการท าธรกรรม หรอพบพฤตกรรมทนาสงสยหรอผดปกต ขอมลการแสดงตนส าหรบผทท าธรกรรมเปนครงคราว ในการใชบรการหรอท าธรกรรมทมความเสยงต าดานการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย อยางนอยไดแกขอมลดงน

(1) ผททาธรกรรมเปนครงคราวประเภทบคคลธรรมดา ก. ชอเตม ข. วนเดอนปเกด ค. เลขประจ าตว กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง หรอ

เลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมาย หรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว


จดใหมกำรรำยงำนผทใชบรกำรกลมนเปน

ผท�ำธรกรรมเปนครงครำว

ทงกำรโอนเงนทำงอเลกทรอนกส











2-34


ง. ทอย กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอย

ดงกลาว ใหระบทอยจจบนดวย กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย จ. ขอมลการตดตอทผมหนาทรายงานจะสามารถตดตอลกคาได เชน หมายเลขโทรศพท

ทอยอเลกทรอนกส (2) ผททาธรกรรมเปนครงคราวประเภทนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย ก. ชอนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย (ทปรากฏในเอกสาระส าคญตาง ๆ) ข. เลขประจ าตวผเสยภาษอากร (เฉพาะนตบคคลหรอเปนบคคลทมการตกลงกนทาง

กฎหมายทรฐก าหนดใหตองเสยภาษอากร) หรอกรณเปนนตบคคลทไมตองช าระภาษ ใหแสดงเอกสารทจดตงนตบคคล หรอเอกสารทแสดงวาไดรบอนญาตใหจดตง

ค. สถานทตงและหมายเลขโทรศพท รวมถงขอมลการตดตออน เชน ทอยอเลกทรอนกส ง. ขอมลของ “ผมอ านาจลงนามแทนนตบคคลทไดรบมอบหมายใหด าเนนการสราง

ความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” และ “บคคลทไดรบมอบอ านาจทอดสดทายใหด าเนนการสรางความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” อนไดแก

ชอเตม วนเดอนปเกด เลขประจ าตว

- กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน - กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง

หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมายหรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว ทอย - กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาว ใหระบทอยปจจบนดวย - กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย 3.1.8 การแสดงตนของผท าท าธรกรรมเปนครงคราวแบบไมพบหนา

ผมหนาทรายงาน ไมควรจดใหมบรการแบบไมพบหนา ส าหรบผทท าธรกรรมเปนครงงคราว เนองจากมความเสยงสงดานการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย เวนแตผมหนาทรายงานจะก าหนดมาตรการในการลดความเสยงในการใหบรการประเภทน เชน การจ ากดวงเงนตอครงและตอวน การขอขอมลเพมเตมเพอใชในการตรวจสอบวตถประสงคในการท าธรกรรมและตรวจสอบตวตนของผทท าธรกรรมเปนครงคราว มระบบตรวจสอบหรอปฏเสธการท าธรกรรมเปนครงคราวทผดปกตหรอนาสงสย เปนตน









2-35


ง. ทอย กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอย

ดงกลาว ใหระบทอยจจบนดวย กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย จ. ขอมลการตดตอทผมหนาทรายงานจะสามารถตดตอลกคาได เชน หมายเลขโทรศพท

ทอยอเลกทรอนกส (2) ผททาธรกรรมเปนครงคราวประเภทนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย ก. ชอนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย (ทปรากฏในเอกสาระส าคญตาง ๆ) ข. เลขประจ าตวผเสยภาษอากร (เฉพาะนตบคคลหรอเปนบคคลทมการตกลงกนทาง


ค. สถานทตงและหมายเลขโทรศพท รวมถงขอมลการตดตออน เชน ทอยอเลกทรอนกส ง. ขอมลของ “ผมอ านาจลงนามแทนนตบคคลทไดรบมอบหมายใหด าเนนการสราง

ความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” และ “บคคลทไดรบมอบอ านาจทอดสดทายใหด าเนนการสรางความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” อนไดแก

ชอเตม วนเดอนปเกด เลขประจ าตว


หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมายหรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว ทอย - กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาว ใหระบทอยปจจบนดวย - กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย 3.1.8 การแสดงตนของผท าท าธรกรรมเปนครงคราวแบบไมพบหนา

ผมหนาทรายงาน ไมควรจดใหมบรการแบบไมพบหนา ส าหรบผทท าธรกรรมเปนครงงคราว เนองจากมความเสยงสงดานการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย เวนแตผมหนาทรายงานจะก าหนดมาตรการในการลดความเสยงในการใหบรการประเภทน เชน การจ ากดวงเงนตอครงและตอวน การขอขอมลเพมเตมเพอใชในการตรวจสอบวตถประสงคในการท าธรกรรมและตรวจสอบตวตนของผทท าธรกรรมเปนครงคราว มระบบตรวจสอบหรอปฏเสธการท าธรกรรมเปนครงคราวทผดปกตหรอนาสงสย เปนตน



ขอมลการแสดงตนส าหรบผทท าธรกรรมเปนครงคราวแบบมาพบหนา ในการใชบรการหรอท าธรกรรมทมความเสยงต าดานการฟอกเงนและการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย อยางนอยไดแก ขอมลดงน (เทยบเคยงไดกบการแสดงตนส าหรบลกคาในขอ 2 ลกคาทไมไดสรางความสมพนธตอหนา)

1) ลกคาบคคลธรรมดา (1) ชอเตม (2) เลขประจ าตว

ก. กรณคนไทย หมายถง เลขประจ าตวประชาชนทปรากฏในบตรประชาชน ข. กรณคนตางดาว หมายถง เลขหนงสอเดนทางทปรากฏบนหนาหนงสอเดนทาง

หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกให เพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมาย หรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว (3) ทอย ก. กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาวใหระบทอยปจจบนดวย

ข. กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย (4) ขอมลการตดตอทผมหนาทรายงานจะสามารถตดตอลกคาได เชน หมายเลขโทรศพท

ทอยอเลกทรอนกส 2) ลกคานตบคคล หรอลกคาทเปนบคคลทมการตกลงกนตามกฎหมาย

(1) ชอนตบคคลหรอบคคลทมการตกลงกนทางกฎหมาย (ทปรากฏในเอกสาระส าคญตาง ๆ) (2) เลขประจ าตวผเสยภาษอากร (เฉพาะนตบคคลหรอเปนบคคลทมการตกลงกนทาง


(3) สถานทตงและหมายเลขโทรศพท รวมถงขอมลการตดตออน เชน ทอยอเลกทรอนกส (4) ขอมลของ “ผมอ านาจลงนามแทนนตบคคลทไดรบมอบหมายใหด าเนนการสราง

ความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” และ “บคคลทไดรบมอบอ านาจทอดสดทาย ใหด าเนนการสรางความสมพนธและท าธรกรรมกบผมหนาทรายงาน” อนไดแก

ก. วนเดอนปเกด ข. เลขประจ าตว


หรอเลขประจ าตวทรฐบาลหรอหนวยงานรฐเจาของสญชาตออกใหเพอรบรองสทธใด ๆ ตามกฎหมายหรอเลขประจ าตวทรฐบาลไทยออกใหตามเอกสารส าคญประจ าตว ค. ทอย

- กรณคนไทย หมายถง ทอยตามทะเบยนบาน และในกรณทไมไดอาศยในทอยดงกลาว ใหระบท าอยปจจบนดวย


ใหระบทอย











2-36


- กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย 3.2 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 เปนเรองของการตรวจสอบกบขอมลรายชอตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 ตามขอบญญตในกฎกระทรวงการตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคา พ.ศ. 2556 ก าหนดให “กระบวนการตรวจสอบขอมลลกคารวมถงผทเกยวของในการสรางความสมพนธหรอบคคลทท าธรกรรมแบบครงคราวแลวแตกรณ กบขอมลรายชอบคคล คณะบคคล นตบคคล หรอองคกร ซงมมตของหรอประกาศภายใตคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาตก าหนดใหเปนผทมการกระท าอนเปนการกอการราย หรอบคคลทศาลมค าสงเปนบคคลทถกก าหนดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย” เปนสวนส าคญในขนตอนกอนการอนมตรบลกคาหรอรบท าธรกรรมใหกบผทท าธรกรรมแบบครงคราว ขอมลรายชอทใชตรวจสอบตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 ประกอบดวย 2 ขอมล 2 สวน ตามกฎหมายดงกลาวคอ 1) ขอมลผทเกยวของกบการกอการรายและสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ซงเปนบคคลทถกก าหนดโดยค าสงศาล 2) ขอมลผทเกยวของกบการกอการรายและสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ตามมตคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาต ทไดรบการกลนกรองโดยส านกงานและอนมตโดยรฐมนตร รวมถงขอมลจากประเทศอนทไดรบการกลนกรองโดยส านกงานและอนมตโดยรฐมนตร เมอบรษทประกนภยตรวจพบวาลกคามรายชอเปนบคคลตาม 1) และ 2) บรษทประกนชวตจะตอง ระงบการด าเนนการเกยวกบกรมธรรมประกนภยของบคคลทมรายชอดงกลาวทนท และแจงรายละเอยดใหกบส านกงาน ปปง. ตอไป 4. พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 กฎหมายฉบบน เปนกฎหมายทเกยวกบการด าเนนคดทางแพง (เปนขอพพาทระหวางเอกชนกบเอกชนดวยกนเอง) โดยเปนกฎหมายเพอการเยยวยาดวยความรวดเรวใหแกผบรโภค เปนการเปลยนแปลงแนวปฏบตของการด าเนนคดทางศาลจากระบบกลาวหา คอ ผฟองคดมหนาทหรอภาระในการน าสบหรอพสจนใหศาลเหนมาเปนระบบ ไตสวน คอ ศาลมอ านาจในการเรยกพยานหลกฐานทงฝายกลาวหาและผถกลาวหามาใหศาลพจารณาไดตามสมควร โดยผทเสยหายจากการบรโภคสนคาและบรการ ไมจ าเปนตองไปเสาะแสวงหาทนายความมาชวยด าเนนคดเรยกรองคาเสยหาย หรอสนไหมทดแทนให เหมอนในคดความปกตกได (ถาจะมกได) เพราะส านกงานศาลคดผบรโภคทเกดขนใหมจะมบคลากรของศาลมาชวยด าเนนการทางคดใหกบผรองทงหมด เรมตงแตการไตสวน รบค ารองเรยนจะดวยวาจา หรอเอกสารกได รวมถงท าค าฟองให การธรกจประกนชวตและธรกจประกนวนาศภย หากมกรณพพาทระหวางผเอาประกนภยและผรบประกนภย ขอพพาทดงกลาวถอเปนขอพพาทระหวางผประกอบกจธรกจกบผบรโภคอนเนองมาจากการใชบรการซงเปนคดผบรโภคตามพระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551









2-37


- กรณคนตางดาว หมายถง ทอยในประเทศเจาของสญชาตและทอยในประเทศไทย 3.2 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 เปนเรองของการตรวจสอบกบขอมลรายชอตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 ตามขอบญญตในกฎกระทรวงการตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคา พ.ศ. 2556 ก าหนดให “กระบวนการตรวจสอบขอมลลกคารวมถงผทเกยวของในการสรางความสมพนธหรอบคคลทท าธรกรรมแบบครงคราวแลวแตกรณ กบขอมลรายชอบคคล คณะบคคล นตบคคล หรอองคกร ซงมมตของหรอประกาศภายใตคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาตก าหนดใหเปนผทมการกระท าอนเปนการกอการราย หรอบคคลทศาลมค าสงเปนบคคลทถกก าหนดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย” เปนสวนส าคญในขนตอนกอนการอนมตรบลกคาหรอรบท าธรกรรมใหกบผทท าธรกรรมแบบครงคราว ขอมลรายชอทใชตรวจสอบตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 ประกอบดวย 2 ขอมล 2 สวน ตามกฎหมายดงกลาวคอ 1) ขอมลผทเกยวของกบการกอการรายและสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ซงเปนบคคลทถกก าหนดโดยค าสงศาล 2) ขอมลผทเกยวของกบการกอการรายและสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย ตามมตคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาต ทไดรบการกลนกรองโดยส านกงานและอนมตโดยรฐมนตร รวมถงขอมลจากประเทศอนทไดรบการกลนกรองโดยส านกงานและอนมตโดยรฐมนตร เมอบรษทประกนภยตรวจพบวาลกคามรายชอเปนบคคลตาม 1) และ 2) บรษทประกนชวตจะตอง ระงบการด าเนนการเกยวกบกรมธรรมประกนภยของบคคลทมรายชอดงกลาวทนท และแจงรายละเอยดใหกบส านกงาน ปปง. ตอไป 4. พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 กฎหมายฉบบน เปนกฎหมายทเกยวกบการด าเนนคดทางแพง (เปนขอพพาทระหวางเอกชนกบเอกชนดวยกนเอง) โดยเปนกฎหมายเพอการเยยวยาดวยความรวดเรวใหแกผบรโภค เปนการเปลยนแปลงแนวปฏบตของการด าเนนคดทางศาลจากระบบกลาวหา คอ ผฟองคดมหนาทหรอภาระในการน าสบหรอพสจนใหศาลเหนมาเปนระบบ ไตสวน คอ ศาลมอ านาจในการเรยกพยานหลกฐานทงฝายกลาวหาและผถกลาวหามาใหศาลพจารณาไดตามสมควร โดยผทเสยหายจากการบรโภคสนคาและบรการ ไมจ าเปนตองไปเสาะแสวงหาทนายความมาชวยด าเนนคดเรยกรองคาเสยหาย หรอสนไหมทดแทนให เหมอนในคดความปกตกได (ถาจะมกได) เพราะส านกงานศาลคดผบรโภคทเกดขนใหมจะมบคลากรของศาลมาชวยด าเนนการทางคดใหกบผรองทงหมด เรมตงแตการไตสวน รบค ารองเรยนจะดวยวาจา หรอเอกสารกได รวมถงท าค าฟองให การธรกจประกนชวตและธรกจประกนวนาศภย หากมกรณพพาทระหวางผเอาประกนภยและผรบประกนภย ขอพพาทดงกลาวถอเปนขอพพาทระหวางผประกอบกจธรกจกบผบรโภคอนเนองมาจากการใชบรการซงเปนคดผบรโภคตามพระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551



พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 ใชบงคบเมอวนท 24 สงหาคม 2551 ก าหนดใหมการพจารณาคดผบรโภคขนในศาลแพง ศาลจงหวดและศาลแขวง ตามมาตรา 4 (1) ของประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง โดยสรปหลกการทส าคญ ดงน 4.1 ความหมายของคดผบรโภค ตามมาตรา 3 ไดใหค านยามของค าวา คดผบรโภค สรปไดวาหมายถง คดแพงระหวางผบรโภค หรอผมอ านาจฟองคดแทนผบรโภคตามกฎหมายกบผประกอบธรกจซงพพาทกนเกยวกบสทธหนาทตามกฎหมายอนเนองมาจากการบรโภคสนคา หรอบรการ คดแพงตามกฎหมายทเกยวกบความรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภย

คดแพงทเกยวพนกนกบคดทกลาวมาแลวขางตน รวมถงคดแพงทมกฎหมายบญญตใหใชวธพจารณาตามพระราชบญญตน ดงนน ผใดกตามทเปนผบรโภคตามกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภค และผเสยหายตามกฎหมายเกยวกบความรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภย จงอยในความหมายของ “ผบรโภค” ตามกฎหมายฉบบน “ผประกอบธรกจ” หมายถง ผประกอบธรกจตามกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภค และใหหมายความถงผประกอบการตามกฎหมายเกยวกบความรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภยดวย 4.2 ผมอ านาจฟองคด 1) ผบรโภค คอ ผบรโภคตาม พ.ร.บ. คมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 และผบรโภคทเปนผเสยหายตาม พ.ร.บ. ความรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภย พ.ศ. 2551 2) ผมอ านาจฟองคดแทนผบรโภค ประกอบไปดวยคณะกรรมการค มครองผบรโภค สมาคมทคณะกรรมการคมครองผบรโภครบรองตามกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภค และมลนธทคณะกรรมการคมครองผบรโภครบรองตามกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภค ตวอยางเชน คดทผบรโภคฟองผประกอบธรกจใหรบผดตามสญญาประกนชวต คดทผบรโภคฟอง ผประกอบธรกจซงเปนโรงพยาบาล คลนก ในเรองละเมดทเกยวกบการใหบรการสาธารณสข เปนตน 3) ผประกอบธรกจ ผประกอบธรกจกสามารถฟองคดผบรโภคไดเชนกน โดยฟองผบรโภคเปนจ าเลยตอศาลในคดแพงซงพพาทกนเกยวกบสทธ หรอหนาทตามกฎหมายอนเนองมาจากการบรโภคสนคา หรอบรการ ตามมาตรา 3 (1) ของ พ.ร.บ. วธพจารณาคดผบรโภคฯ ซงใหสทธทงผบรโภคและผประกอบธรกจเปนโจทกไดทงสองฝาย เชน คดทผประกอบธรกจธนาคารพาณชยฟองบงคบลกหนใหช าระหนตามหนบตร เครดต สญญากยม จ านอง จ าน า ตวเงน หรอการใหบรการอน ๆ 4.3 การฟองคดบรโภค โจทกจะฟองดวยวาจาหรอเปนหนงสอกได ในกรณทโจทกประสงคจะฟองดวยวาจา ใหเจาพนกงานคดจดใหมการบนทกรายละเอยดแหงค าฟองแลวใหโจทกลงลายมอชอไวเปนส าคญ ในกรณทโจทกยนค าฟองเปนหนงสอ หากค าฟองนนไมถกตอง หรอขาดสาระส าคญในเรองใดเจาพนกงานคดอาจใหค าแนะน าแกโจทกเพอจดท าค าฟองใหถกตองครบถวนเพอประโยชนในการด าเนนคด ใหโจทกเสนอพยาน หลกฐานทเกยวของเทาทท าไดมาพรอมกบค าฟอง












2-38


4.4 คดผบรโภคตองฟองทศาลใด ในกรณทผประกอบธรกจจะฟองผบรโภค ผประกอบธรกจมสทธเสนอ ค าฟองตอศาลทผบรโภคมภมล าเนาอยในเขตศาล หรอตอศาลอนไดดวย ใหผประกอบธรกจเสนอค าฟองตอศาลทผบรโภคมภมล าเนาอยในเขตศาลไดเพยงแหงเดยว แตถาผบรโภคจะฟองผประกอบธรกจ มสทธเสนอค าฟองทงตอศาลทมลคดเกดและตอศาลทผประกอบธรกจมภมล าเนาอยในเขตศาล คดผบรโภคทราคาทรพยสนทพพาท หรอจ านวนเงนทฟองไมเกน 300,000 บาท (หากเกนตองฟองทศาลจงหวด) 4.5 การอทธรณฎกาคดผ บรโภค เมอศาลชนตนมค าสง หรอค าพพากษาแลว คความอาจอทธรณ ค าพพากษาหรอค าสงของศาลชนตนในคดผบรโภคไดภายในหนงเดอนนบแตวนทศาลไดอานค าพพากษา โดยทวไปถอวาคดถงทสดในชนอทธรณ สวนคกรณทประสงคจะฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ สามารถขออนญาตฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณในปญหาขอเทจจรงทมทนทรพยทพพาทในชนฎกาเกนสองแสนบาท หรอในปญหาขอกฎหมายไดโดยใหยนฎกาไปยงศาลชนตนทมค าพพากษาหรอค าสงในคดนนเพอใหศาลฎกาพจารณาอนญาตใหฎกาได โดยเฉพาะคดทเปนปญหาเกยวกบประโยชนสาธารณะ หรอปญหาส าคญอนทศาลฎกาควรวนจฉย จงอาจกลาวไดวาคดผบรโภคมระบบตรวจสอบของศาลทงสามชนเชนเดยวกบคดแพงทวไป แตศาลฎกาจะรบพจารณาเฉพาะคดทเปนเรองส าคญเทานน ตวอยางคดเกยวกบผบรโภค และไมใชคดผบรโภคของธรกจประกนภย

1. กรณเปนคดผบรโภค 1.1 โจทกเปนผเอาประกนภย ท าสญญาประกนภยกบจ าเลยซงประกอบธรกจรบประกนภยทกประเภท การทจ าเลยเขาไปรบภาระเสยงภยแทนโจทกตามสญญา ถอเปนการจดท าการงานใหอยางหนง เมอจ าเลยไดรบเบยประกนภยจากกจการของจ าเลย จงเปนการใหบรการ จ าเลยยอมเปนผใหบรการและเปนผประกอบธรกจ สวนโจทกเปนผไดรบบรการและเปนผบรโภค เมอโจทกฟองเรยกใหจ าเลยช าระคาสนไหมทดแทนตามสญญาประกนภย เปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 60/2551, 162/2551) 1.2 ผตายเอาประกนภยไวแกบรษทผประกอบธรกจประกนภย ผตายยอมเปนผใชบรการและเปนผบรโภค สญญาประกนภยระหวางผตายกบบรษทประกนภย จงเปนสญญาระหวางผประกอบธรกจกบผบรโภค เมอผตายถงแกความตาย การทผรบประโยชนตามกรมธรรมประกนภยฟองเรยกคาสนไหมทดแทนโดยอาศยกรมธรรมประกนภยดงกลาว จงเปนคดทเกยวพนกนกบคดผบรโภค เปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 61/2551) 1.3 บรษทประกนภยออกหนงสอรบรองการประกนตวใหเพอใชเปนหลกประกนในการปลอยชวคราวจ าเลยในคดอาญา ฟองผเอาประกนภยและผค าประกนใหชดใชคาเสยหาย เนองจากจ าเลยหลบหนและศาลสงปรบบรษท เปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 76/2551) 1.4 ผเอาประกนภยซอกรมธรรมประกนภยผานตวแทนของบรษทประกนภย ฟองเรยกคาเบยประกนภยคน เปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 183/2551, 184/2551)









2-39


4.4 คดผบรโภคตองฟองทศาลใด ในกรณทผประกอบธรกจจะฟองผบรโภค ผประกอบธรกจมสทธเสนอ ค าฟองตอศาลทผบรโภคมภมล าเนาอยในเขตศาล หรอตอศาลอนไดดวย ใหผประกอบธรกจเสนอค าฟองตอศาลทผบรโภคมภมล าเนาอยในเขตศาลไดเพยงแหงเดยว แตถาผบรโภคจะฟองผประกอบธรกจ มสทธเสนอค าฟองทงตอศาลทมลคดเกดและตอศาลทผประกอบธรกจมภมล าเนาอยในเขตศาล คดผบรโภคทราคาทรพยสนทพพาท หรอจ านวนเงนทฟองไมเกน 300,000 บาท (หากเกนตองฟองทศาลจงหวด) 4.5 การอทธรณฎกาคดผ บรโภค เมอศาลชนตนมค าสง หรอค าพพากษาแลว คความอาจอทธรณ ค าพพากษาหรอค าสงของศาลชนตนในคดผบรโภคไดภายในหนงเดอนนบแตวนทศาลไดอานค าพพากษา โดยทวไปถอวาคดถงทสดในชนอทธรณ สวนคกรณทประสงคจะฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ สามารถขออนญาตฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณในปญหาขอเทจจรงทมทนทรพยทพพาทในชนฎกาเกนสองแสนบาท หรอในปญหาขอกฎหมายไดโดยใหยนฎกาไปยงศาลชนตนทมค าพพากษาหรอค าสงในคดนนเพอใหศาลฎกาพจารณาอนญาตใหฎกาได โดยเฉพาะคดทเปนปญหาเกยวกบประโยชนสาธารณะ หรอปญหาส าคญอนทศาลฎกาควรวนจฉย จงอาจกลาวไดวาคดผบรโภคมระบบตรวจสอบของศาลทงสามชนเชนเดยวกบคดแพงทวไป แตศาลฎกาจะรบพจารณาเฉพาะคดทเปนเรองส าคญเทานน ตวอยางคดเกยวกบผบรโภค และไมใชคดผบรโภคของธรกจประกนภย

1. กรณเปนคดผบรโภค 1.1 โจทกเปนผเอาประกนภย ท าสญญาประกนภยกบจ าเลยซงประกอบธรกจรบประกนภยทกประเภท การทจ าเลยเขาไปรบภาระเสยงภยแทนโจทกตามสญญา ถอเปนการจดท าการงานใหอยางหนง เมอจ าเลยไดรบเบยประกนภยจากกจการของจ าเลย จงเปนการใหบรการ จ าเลยยอมเปนผใหบรการและเปนผประกอบธรกจ สวนโจทกเปนผไดรบบรการและเปนผบรโภค เมอโจทกฟองเรยกใหจ าเลยช าระคาสนไหมทดแทนตามสญญาประกนภย เปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 60/2551, 162/2551) 1.2 ผตายเอาประกนภยไวแกบรษทผประกอบธรกจประกนภย ผตายยอมเปนผใชบรการและเปนผบรโภค สญญาประกนภยระหวางผตายกบบรษทประกนภย จงเปนสญญาระหวางผประกอบธรกจกบผบรโภค เมอผตายถงแกความตาย การทผรบประโยชนตามกรมธรรมประกนภยฟองเรยกคาสนไหมทดแทนโดยอาศยกรมธรรมประกนภยดงกลาว จงเปนคดทเกยวพนกนกบคดผบรโภค เปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 61/2551) 1.3 บรษทประกนภยออกหนงสอรบรองการประกนตวใหเพอใชเปนหลกประกนในการปลอยชวคราวจ าเลยในคดอาญา ฟองผเอาประกนภยและผค าประกนใหชดใชคาเสยหาย เนองจากจ าเลยหลบหนและศาลสงปรบบรษท เปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 76/2551) 1.4 ผเอาประกนภยซอกรมธรรมประกนภยผานตวแทนของบรษทประกนภย ฟองเรยกคาเบยประกนภยคน เปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 183/2551, 184/2551)



1.5 กรณรบชวงสทธ บรษทประกนภยซอมแซมรถยนตทรบประกนภยใหแกผบรโภค แลวรบชวงสทธฟองไลเบยเอาแกบรษทจ าหนายอปกรณทปดน าฝนจ าเลย เปนการรบชวงสทธของผบรโภคฟอง ผประกอบธรกจ (ค าวนจฉยท 199/2553, 200/2553) 1.6 คดละเมด โจทกฟองขอใหจ าเลยทงสองรวมกนช าระเงนพรอมดอกเบยอนเนองมาจากรถกระบะทเอาประกนภยไวแกจ าเลยท 2 และจอดไวในลานจอดรถของจ าเลยท 1 สญหายไป เมอกรณพพาทเกดขนระหวางโจทกกบจ าเลยท 2 ซงเปนผบรโภคกบผประกอบธรกจและโจทกฟองจ าเลยท 1 ใหรบผดในกรณรถกะบะของโจทก สญหายทลานจอดรถของจ าเลยท 1 คดระหวางโจทกกบจ าเลยท 1 จงเปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 81/2553) ผกระท าละเมดขบรถโดยไดรบความยนยอมจากผเอาประกนภยฟองบรษทประกนภยซงรบประกนภยรถทผกระท าละเมดเปนผชดใชคาสนไหมทดแทน เปนคดผบรโภค (ค าวนจฉย 431/2553) 2. กรณไมเปนคดผบรโภค บรษทประกนภยฟองเรยกใหตวแทนประกนภยและผค าประกนช าระคาเบยประกนภยทไดรบจากลกคาไวแทน ไมเปนคดผบรโภค (ค าวนจฉยท 169/2551)












2-40


บรรณานกรม กองก ากบและตรวจสอบ ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน. (กมภาพนธ, 2557). แนวทางปฏบตเรองการ

ตรวจสอบเพอทราบขอเทจจรงเกยวกบลกคาตามกฎหมายวาดวยปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ส าหรบสถาบนการเงนประเภทบรษทประกนชวต . สบคนจาก http://amlo.go.th/amlofarm/farm/web/index.php?option=com_content&view=article&id=11960&Itemid=554457

ไชยยศ เหมะรชตะ. (2555). ค าอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยประกนภย (พมพครงท 6 แกไขเพมเตมปรบปรงใหม). กรงเทพฯ: ส านกพมพนตธรรม.

ประกาศส านกนายกรฐมนตร เรอง วธการแสดงตนของลกคาสถาบนการเงนและผประกอบอาชพตามมาตรา 16 เลมท 130 ตอนพเศษ ง ราชกจจานเบกษา 17 กรกฎาคม 2556.

พรชย สนทรพนธ. (2545). ค าอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยลกษณะประกนภย (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: ส านกพมพบรษท ธนธชการพมพ จ ากด.

วรเทพ เชอสนทรโสภณ. (2544). พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542: ศกษาเฉพาะกรณ ธรกรรมทมเหตอนควรสงสย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สทธโชค ศรเจรญ. (2529). ความรทวไปเกยวกบการประกนภย (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: ส านกพมพประชมทองการพมพ. สภาพ สารพมพ. (2545). คมอกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยประกนภย (อธบายเรยงตามมาตรา) (พมพครงท 4). กรงเทพฯ:

ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง. ส านกก ากบตรวจสอบและเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน. (มนาคม, 2555). แนวทาง

ปฎบตตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน เรองการรายงานธรกรรมและการจดใหลกคาแสดงตน ส าหรบสถาบนการเงนประเภทบรษทประกนชวต. สบคนจาก http://www.amlo.go.th/amlo farm/farm/web/index.php?option=com_content&view=article&id=11241&Itemid=554308&lang=en

ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน. (2558). คมอประชาชนการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (พมพครงท 8). กรงเทพฯ: หางหนสวนจ ากดอดมศกษา.

อ านวย สภเวชย. (2551). ค าอธบายกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยประกนภย (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: ส านกพมพบรรณกจ 1991.









2-41

Documents

895 (2) 1) กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับ ...2.3 กฎหมายท เก ยวข องก บการประก นช ว ต Ü î