คณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม

โดย

นางสาวจรรญารกษ พนธยม

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

คณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม

โดย

นางสาวจรรญารกษ พนธยม

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

QUALITY OF LIFE AND DEMAND OF ELDERLY IN NURSING HOME,

NAKHON PATHOM PROVINCE

By

Miss Janyarak Punyim

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Arts Program in Public and Private Management

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2014

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “คณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม” เสนอโดย นางสาวจรรญารกษ พนธยม เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน

……………..……....................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท.......... เดอน.................. พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร.สวรรยา ธรรมอภพล

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ

.................................................... ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.วโรจน เจษฎาลกษณ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.สทศา ลมบตร) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.สวรรยา ธรรมอภพล) ............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

ง

56601301 : สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน คาสาคญ : ผสงอาย/คณภาพชวต/ความตองการ/สถานสงเคราะหคนชรา จรรญารกษ พนธยม : คณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : อ.ดร.สวรรยา ธรรมอภพล. 98 หนา.

การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยวธการสมภาษณเชงลกกบกลมผใหขอมลหลก 3 กลม คอ ผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา และผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา จานวน 18 คน ขอมลเชงคณภาพทไดมาจะนามาตรวจสอบความถกตองของขอมลแบบสามเสาดานวธการ จดหมวดหมของขอมล สรปผลการศกษา และนาเสนอขอมลในรปแบบพรรณนาความ

จากผลการศกษาสรปไดวา ในดานเศรษฐกจ รายไดของผสงอายสวนใหญมาจากการไดรบเงนบรจาค โดยจะนาเงนทไดไปใชในการทาบญและใชจายในชวตประจาวน ไมมภาระหนสนและมเงนเกบออม ดานสงคม สาเหตของการเขารบการสงเคราะห คอ มความเดอดรอนและประสบปญหาในการดารงชวต โดยมทงผสงอายทถกนาตวมาสงและผสงอายทสมครใจเขามาอยดวยตนเอง ซงผสงอายตองมการปรบตวใหเขากบสภาพสงคมและปรบตวใหเขากบผอน โดยผสงอายจะมปฏสมพนธกนเพยงผวเผน แตจะมความกระตอรอรนทจะเขารวมกจกรรมตางๆ ทจดขนทกครง และใหความรวมมอในการปฏบตงานรวมกนเปนอยางด ดานสงแวดลอม สถานสงเคราะหมสภาพแวดลอมทรมรน มความสะอาด และมการรกษาความปลอดภยเปนอยางด มสงอานวยความสะดวกจดไวใหใชอยางเพยงพอ สาธารณปโภคเขาถงไดทงนาและไฟ และสามารถเดนทางไปยงสถานพยาบาลไดสะดวก ดานรางกาย ผสงอายทแขงแรงจะมโรคประจาตว แตไมใชโรคทรายแรงและยงมความสามารถในการดแลตวเองในกจวตรประจาวน สวนผสงอายทปวยนนจะมอาการปวยทรนแรงและไมสามารถทากจวตรตนเองไดเลย โดยทางสถานสงเคราะหจะเปนผดแลในเรองของโภชนาการและการตรวจสขภาพใหแกผสงอายทกคน ดานจตใจ ผสงอายมความรสกดขนหลงจากทไดเขามารบการสงเคราะห มความรสกดตอคนรอบขางและบคคลภายนอก มความสข และมความพอใจในชวตปจจบน โดยทางสถานสงเคราะหจะมการดแลดานจตใจใหผสงอาย เพอใหผสงอายสามารถดารงชวตไดอยางมความสข

ขอมลทไดจากการศกษาสามารถนาไปเปนแนวทางในการชวยเหลอ เกยวกบการดแล และพฒนาคณภาพชวตของผสงอายทพกในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม

ภาควชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา …………………………………. ปการศกษา 2557

ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ………………………………….

สำนกหอ

สมดกลาง

จ

56601301 : MAJOR : PUBLIC AND PRIVATE MANAGEMENT

KEY WORD : ELDERLY/QUALITY OF LIFE/DEMAND/NURSING HOME

JANYARAK PUNYIM : QUALITY OF LIFE AND DEMAND OF ELDERLY IN

NURSING HOME, NAKHON PATHOM PROVINCE. THESIS ADVISOR : SAWANYA

THAMMA-APIPON, Ph.D.. 98 pp.

This research aimed to study the quality of life and demand of the elderly in nursing home,

Nakhon Pathom province. Using in-depth interviews with 3 groups of key informants were parent, staff

and elderly 18 people. Qualitative information acquired be used to determine the accuracy of the

information on the methodological triangulation. classification of information, conclusion and presents

information in the form portray.

The study concluded that the economic income of the elderly, money was donated. The

proceeds went to charity and spended on a daily basis. No debt and saving money. Social, the cause of

relief was suffering and have problems in life. Both elderly were brought forward and the elderly who

came on their own. The elderly need to be adapted to the conditions and adapted to others. The elderly

will interact only superficial but were eager to attend the event held each time and cooperated in

working together very well. Environment, The environment at nursing home are shady, clean and safe.

A facilities provided adequate. Access to both water and power utilities and easy access to medical

facilities. Physical, the elderly who had strong will have a slight diseases but not a serious disease and

ability to take care of themselves in their daily activities. The elderly patients were severely ill and could

not do their routine at all. Nursing home would be in charge of nutrition and health check for the elderly.

Psychological, the elderly were feeling better after them came relief. Have a nice feel to the people

around them and the third party. Happy and satisfied in life. Nursing home care to mentally adjust to the

elderly to give the elderly can living with happiness.

The data from the study can be used as a guide to help with the care and quality of life of the

elderly in nursing home, Nakhon Pathom province.

Department of Public and Private Management Graduate School, Silpakorn University

Student’s signature …………………………………. Academic Year 2014 Thesis Advisor’s signature ………………………………….

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด ดวยความกรณาอยางดยงจากอาจารย ดร. สวรรยา ธรรมอภพล ซงเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร. วโรจน เจษฎาลกษณ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และอาจารย ดร. สทศา ลมบตร ทไดสละเวลาใหคาปรกษาและใหคาแนะนา ตลอดจนการแกไขขอบกพรองตางๆ ตลอดระยะเวลาในการทาวทยานพนธ จนวทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด

ขอขอบคณ ผดแลสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม และผดแลสถานสงเคราะหคนชราเฉลราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) รวมทงเจาหนาททกทานทใหความรวมมอในการเกบขอมล

รวมทงชแนะขอมลทเปนประโยชนใหแกผวจย

ขอขอบคณ คณตา คณยาย ผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชรา ในจงหวดนครปฐมทกทาน ทยนดใหความรวมมอในการสมภาษณเกบขอมลและเลาประสบการณชวตตางๆ ใหฟงดวยความใจด

ขอขอบคณเจาหนาทคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร รวมทงเจาหนาทบณฑตวทยาลย ทอานวยความสะดวกในการตดตอประสานงาน ซงมสวนใหสนบสนนใหวทยานพนธฉบบนสาเรจ

และทายทสดขอกราบขอบพระคณคณพอ คณแม รวมไปถงนองชายและมตรสหายทกทาน

ทคอยใหคาปรกษา ใหความหวงใยและเปนกาลงใจใหผวจยเสมอมา จนสามารถทาใหวทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยด

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญเรอง หนา

บทคดยอภาษาไทย.............................................................................................................. ง

บทคดยอภาษาองกฤษ......................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ.............................................................................................................. ฉ

บทท 1 บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา…………………………………………... 1

วตถประสงคของการศกษา……..…………………………………………………. 3 ขอบเขตของการศกษา…………………………………………………………….... 3 ขนตอนของการศกษา………..…………………………………………………….. 4

คาจากดความทใชในการศกษา…………………………………………………….. 5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ………………………………………………………… 6

2 วรรณกรรมทเกยวของ

บรบทเกยวกบสถานสงเคราะหคนชรา…………………………………………….. 7

แนวคดเกยวกบผสงอาย................…………………………………………………. 18

แนวคดทฤษฎเกยวกบคณภาพชวต………………………………………………….. 22

แนวคดทฤษฎเกยวกบความตองการของผสงอาย…….……………………………... 26

งานวจยทเกยวของ…………………………………………………………………... 28

3 วธการดาเนนงานวจย กลมผใหขอมลหลก…………………………………………………………………. 32 เครองมอทใชในการศกษา…………………………………………………………... 33

การเกบรวบรวมขอมล………………………………………………………………. 34

การตรวจสอบความนาเชอถอของขอมล................................................................... 34

การวเคราะหขอมล…………………………………………………………………... 35

การพทกษสทธผใหขอมล…………….……………………………………………... 35

สำนกหอ

สมดกลาง

ซ

หนา 4 ผลการศกษา

สวนท 1 คณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม……. 36

คณภาพชวตดานเศรษฐกจ.......................................................................... 36

คณภาพชวตดานสงคม............................................................................... 42

คณภาพชวตดานสภาพแวดลอม................................................................ 50

คณภาพชวตดานรางกาย............................................................................ 56

คณภาพชวตดานจตใจ................................................................................ 65 สวนท 2 ความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม…... 70

ความตองการดานเศรษฐกจ.......................................................................... 70

ความตองการดานสงคม............................................................................... 71

ความตองการดานสภาพแวดลอม................................................................ 73

ความตองการดานรางกาย............................................................................ 73

ความตองการดานจตใจ............................................................................... 74

5 สรปผลการวจย อภปราย และขอเสนอแนะ สรปผลการศกษา…………………………………………………………………...... 77 อภปรายผลการศกษา…………………………………………………………........... 81 ขอเสนอแนะในการศกษา……………………………………………………………. 85

รายการอางอง………………………………………………………………………………….. 86

ภาคผนวก……………………………………………………………………………….…...... 89

แบบสมภาษณทใชในการวจย.…………....................…………………………....... 90

ประวตผวจย………………………………………………………………………………...… 98

สำนกหอ

สมดกลาง

1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

การเปลยนแปลงโครงสรางของประชากรโลกเกดขนอยางรวดเรวในชวง 3-4 ทศวรรษทผานมา จากอตราการเกดทลดตาลงและความเจรญกาวหนาทางการแพทยและสาธารณสขทาใหในปจจบนประชากรสงอายทวโลกมจานวนเพมขนอยางรวดเรว จากขอมลเมอป พ.ศ.2556 ไดระบไววา ประชากรโลกทมอาย 60 ปขนไปมสดสวนสงถงรอยละ 12 จากจานวนประชากรโลกทงหมด 7,100 ลานคน (สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, 2556)

สาหรบประเทศไทยไดเรมเขาสการเปนสงคมผสงอายมาตงแตป พ.ศ.2547 โดยมประชากรทมอาย 60 ปขนไปมากกวารอยละ 10 ของประชากรทงหมด จากขอมลประชากรไทยป พ.ศ.2557 พบวามจานวนประชากรอายมากกวา 60 ป หรอทเรยกวาประชากรสงอาย คดเปนรอยละ 15.3 ของจานวนประชากรทงหมด และคาดวาในอก 20 ปขางหนา ประเทศไทยจะมจานวนประชากรสงอายเพมสงขนถงรอยละ 29 ของประชากร ซงจะทาใหโครงสรางประชากรของประเทศไทยกลายเปนสงคมผสงอายโดยสมบรณ (สถาบนวจยประชากรและสงคม, 2557)

จากขอมลดงกลาว ประเทศไทยจงไดเรมเตรยมความพรอมในดานตางๆ เพอรองรบการเปลยนแปลงทจะเกดขน เชน การจดสวสดการสาหรบผสงอายหลงเกษยณ การใหเบยยงชพ การสรางสงอานวยความสะดวกตามทสาธารณะ การดแลทางดานการแพทยและสาธารณสข เปนตน เพอใหผสงอายในประเทศมความเปนอยและคณภาพชวตทด แตภายใตกระแสโลกาภวตน โลกไดเกดการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ทงในเรองของวฒนธรรม เศรษฐกจและสงคม ทาใหประชาชนสวนใหญตองออกไปทางานนอกบาน คนทอยตางจงหวดหรอชนบทกตองจากบานเขาไปทางานในเมองเพอหารายไดไปเลยงครอบครวใหเพยงพอ ไมมโอกาสและเวลาในการดแลผสงอายทอยในบาน สาหรบบางรายกอาจถกทงใหอยบานเพยงลาพง ทาใหมความเสยงทจะเกดอบตเหตและเกดการกออาชญากรรมตามมา ดงนนหลายๆ ครอบครวจงเลอกทจะสงตวผสงอายใหไปอาศยอยในสถานพานกสาหรบผสงอายเพอความปลอดภย และเปนการลดภาระของครอบครว ทงสถานพานกสาหรบผสงอายทจดตงขนโดยองคกรเอกชน เชน บานพกคนชราหรอสถานพานกท

สำนกหอ

สมดกลาง

2

จดตงขนโดยรฐ เชน ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมคมผสงอายหรอสถานสงเคราะหคนชรา ทอยในความดแลของกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยมกระจายอยในจงหวดตางๆ ทงหมด 12 แหง ไดแก จงหวดนครปฐม และจงหวดนครราชสมา จงหวดละ 2 แหง จงหวดนครสวรรค จงหวดจนทบร จงหวดกาญจนบร จงหวดกรงเทพฯ จงหวดลพบร จงหวดตรง จงหวดชมพร และจงหวดมหาสารคาม จงหวดละ 1 แหง (กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2554)

สถานสงเคราะหคนชรา เปนหนวยงานของรฐทใหการดแลชวยเหลอผสงอายทไรญาตและพงตนเองไมได เพอใหมทอยอาศย และมความสขตามอตภาพจนถงบนปลายชวต ผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราจงจาเปนตองแยกออกมาจากครอบครวและพกอาศยรวมกบผสงอายอนๆ นบเปนผสงอายกลมเลกๆ ในสงคมกลมหนง ทไมมโอกาสไดรบการดแลในชวงบนปลายชวตจากครอบครว ผสงอายเหลานตองเผชญกบปญหาความชราภาพและความเจบปวยทเปนอยโดยขาดการดแลจากคนในครอบครวทตนเองคนเคยมาในอดต และทสดตองจากไปโดยไมไดรบการดแลจากบตรหลานคนใกลชด (สรลกษณ โสมานสรณ, 2557)

การทผสงอายตองยายเขาไปอยในสถานสงเคราะหคนชราทาใหเกดการเปลยนแปลงในทกๆ ดาน ทงการดาเนนชวต สภาพแวดลอม และสงคม ดงนนสถานสงเคราะหคนชราจงตองมการใหบรการทเหมาะสมและครอบคลม ไมวาจะเปนทางดานรางกายหรอจตใจ การใหการดแลดวยความรก ความเมตตา โดยคานงถงความเปนปจเจกบคคล และทาใหผสงอายรสกถงความเปนคนพเศษจากการดแลทไดรบ (กตตกร นลมานต, 2555) เพอใหผสงอายมความสข ความสบาย และมคณภาพชวตทดตามสทธทสมควร

ถงแมวาผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชรานนจะมทพก มอาหาร และไดรบการดแลจากเจาหนาทอยตลอดเวลา แตกอาจจะยงมผสงอายบางทานทยงมความรสกไมสบายใจและไมมความสข ดงนนคณภาพชวตและความตองการของผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหจงเปนสงทไมสามารถมองขามไปได เพราะคณภาพชวตเปนสงทมคณคาและถกกาหนดใหเปนเปาหมายสงสดในการพฒนาประเทศ คณภาพชวตทดจงเปนสงสาคญทจะชใหเหนวาประเทศจะสามารถพฒนาเศรษฐกจและสงคมใหเจรญกาวหนาไปไดมากเพยงใด ซงถาเราสามารถตอบสนองตอความตองการของบคคลในดานตางๆ ได กจะสงผลใหบคคลเหลานนรสกมความสขและพงพอใจ สามารถใชชวตไดอยางมประสทธภาพและมคณภาพชวตทด

สำนกหอ

สมดกลาง

3

ดวยเหตผลดงกลาวผวจยจงมความสนใจทจะศกษาคณภาพชวตของผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม เนองจากมสถานสงเคราะหคนชราตงอยถง 2 แหง โดยตองรองรบผสงอายจากจงหวดตางๆ ในพนทใกลเคยงรวมทงหมด 5 จงหวด ไดแก จงหวดนครปฐม นนทบร ปทมธาน สมทรสาคร และสมทรปราการ ซงเปนจงหวดทมความแตกตางและมความหลากหลายทางสภาพแวดลอม เศรษฐกจและสงคม โดยมจดมงหมายเพอศกษาคณภาพชวตและความตองการของผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม เพอใชเปนแนวทางในการชวยเหลอ ดแล และพฒนาคณภาพชวตของผสงอายทพกในสถานสงเคราะหตอไป

วตถประสงคของการศกษา

เพอศกษาคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม ขอบเขตของการศกษา

1. ขอบเขตดานเนอหา ศกษาคณภาพชวตและความตองการของผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา ซง

จาแนกเปน 5 ดาน ไดแก ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานรางกาย และดานจตใจ

2. ขอบเขตดานพนท พนทศกษาคอสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม จานวน 2 แหง คอ สถาน

สงเคราะหคนชราบานนครปฐม และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ)

3. ขอบเขตดานประชากร กลมผใหขอมลหลกในการวจยครงน แบงออกเปน 3 กลม ไดแก 1. ผปกครองสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม และสถานสงเคราะหคนชราเฉลม

ราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) ในฐานะผควบคมดแล ซงใหขอมลเกยวกบนโยบายในการดแลผสงอาย คณสมบตของผเขารบบรการ ประเภทของการใหบรการและขอมลของสถานสงเคราะห รวมถงปญหาและอปสรรคในการดาเนนงาน

2. เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม และสถานสงเคราะหคนชราเฉลม-ราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) ในฐานะผทปฏบตงานในการดแลผสงอาย ซงใหขอมล

สำนกหอ

สมดกลาง

4

เ กยวกบการปฏบตงานดแลผ สงอายและความตองการของผ สงอายใน ดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานรางกายและดานจตใจ รวมถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตงาน โดยคดเลอกจากเจาหนาทพเลยงทเปนผดแลผสงอายโดยตรง

3. ผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม และสถานสงเคราะหคนชราเฉลม-ราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) ในฐานะผรบบรการ โดยใหขอมลเกยวกบคณภาพในการดแลผสงอายของสถานสงเคราะห และความตองการในดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานรางกายและดานจตใจ โดยคดเลอกจากผสงอายทมศกยภาพในการพดคยสอสารและสามารถตอบคาถามได

4. ขอบเขตดานเวลา

ดาเนนการศกษาตงแตเดอนตลาคม 2557 – เดอนมถนายน 2558 และเกบขอมลโดยใชวธการสมภาษณเชงลกในเดอนพฤษภาคม 2558

ขนตอนของการศกษา

1. การเกบรวบรวมขอมลทตยภม ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลทตยภมเกยวกบสถานการณผสงอายของประเทศไทย แนวคดคณภาพชวต และงานวจยทเกยวของกบผสงอายและคณภาพชวต เพอนามากาหนดกรอบแนวคดในการวจย

2. การเกบรวบรวมขอมลปฐมภม ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลปฐมภม โดยการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) จากผใหขอมลหลกเปนรายบคคล โดยใชการสงเกตและแบบสมภาษณปลายเปดแบบกงโครงสราง (Semi-Structure Interview) ทไดมการกาหนดแนวคาถามไวลวงหนาตามประเดนทสอดคลองกบวตถประสงคทกาหนดไว

3. การวเคราะหขอมล นาขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลกมาตรวจสอบความครบถวน ความถกตองของขอมลและทาการวเคราะหขอมล

4. การสรปผลการศกษา 5. การเสนอแนะ

สำนกหอ

สมดกลาง

5

คาจากดความทใชในการศกษา

1. ผสงอาย หมายถง บคคลทมอาย 60 ปขนไปตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ.2546 ทงชายและหญงเปน โดยแบงเปน 3 กลม คอ ผสงอายวยตน (60-69 ป) ผสงอายวยกลาง (อาย 70-79 ป) และผสงอายวยปลาย (อาย 80 ปขนไป)

2. สถานสงเคราะหคนชรา หมายถง สถานททรฐจดตงขนเพอใหบรการทพกอาศยสาหรบผสงอายทประสบปญหา ฐานะยากจน และไมมผอปการะ โดยจะไดรบการคมครอง ดแลและไดรบบรการในดานตางๆ โดยในงานวจยชนน หมายถง สถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม จานวน 2 แหง คอ สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ)

3. คณภาพชวตของผสงอาย หมายถง สภาวะความพรอมของผสงอายทงในดานรางกาย จตใจ และดานอนๆ ทจาเปนตอการดารงชวตทจะสามารถสงผลใหเขาดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข สามารถปรบตวใหเขากบสภาวะแวดลอมและสงคมทตนอยไดเปนอยางด ในการวจยครงนแบงออกเปน 5 ดาน คอ

3.1 คณภาพชวตดานเศรษฐกจ หมายถง สภาวะทางการเงนของผสงอาย ซงเปนปจจยทมอทธพลตอสภาพความเปนอยทด อนไดแก รายได การใชจายในการชวตประจาวน ภาระหนสนและเงนออม

3.2 คณภาพชวตดานสงคม หมายถง ปจจยทมอทธพลตอความสมพนธและการอยรวมกนในสงคม เชน สาเหตและความสมครใจในการเขารบการสงเคราะห การปรบตวใหเขากบสงคม การมปฏสมพนธทางสงคม การปฏบตกจกรรมตางๆ เชน การทากจกรรมในเวลาวางและการเขารวมกจกรรมทางสงคม

3.3 คณภาพชวตดานสภาพแวดลอม หมายถง การดารงชวตอยในสภาพแวดลอมและทรพยากรทมอยอยางเหมาะสมและมความสข เชน การมสภาพแวดลอมทสะอาด มสงอานวยความสะดวก มสาธารณปโภคและสถานพยาบาลเขาถงสะดวก และมความปลอดภยในการพกอาศย

3.4 คณภาพชวตดานรางกาย หมายถง การศกษาถงการดารงชวตและการดาเนนกจกรรมดวยพละกาลงไดอยางเหมาะสม เชน การมโรคประจาตว การมความสามารถในการทากจวตรประจาวน การดแลรกษาสขภาพ และการดแลในเรองของโภชนาการ

3.5 คณภาพชวตดานจตใจ หมายถง ความพอใจในชวตทสงผลใหสามารถดารงชวตในสงคมไดอยางมความสข เชน ทศนคตของผสงอายทมตอสถานทและตอบคคลอน การฟนฟสภาพจตใจ และความพงพอใจในชวต

สำนกหอ

สมดกลาง

6

4. ความตองการของผสงอาย หมายถง ความตองการของผสงอายทในสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมและสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) ในดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสงแวดลอม ดานรางกาย และดานจตใจ

4.1 ความตองการดานเศรษฐกจ หมายถง ความตองการไดรบการชวยเหลอดานการเงนเพอสะสมไวใชจายในภาวะทตนเองเจบปวย ความตองการในการชวยจดหาอาชพเพอเปนการเพมพนรายได

4.2 ความตองการดานสงคม หมายถง ความตองการการมสวนรวม การยอมรบและนบถอจากบคคลอน ความตองการมความสมพนธอนดและความตองการมกจกรรมทางสงคม

4.3 ความตองการดานสภาพแวดลอม หมายถง ความตองการมทอยอาศยทปลอดภย รมรน อากาศถายเทไดด มสงอานวยความสะดวก

4.4 ความตองการดานรางกาย หมายถง ความตองการอาหารครบทง 3 มอ มเสอผาเครองนงหมทเหมาะสม การรกษาพยาบาลเมอเจบปวย และความตองการในการชวยเหลอตนเอง

4.5 ความตองการดานจตใจ หมายถง ความตองการความรกและการดแลเอาใจใส ความตองการเปนบคคลทมความสาคญ และไดรบการยอมรบนบถอจากคนรอบขาง ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบถงคณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม 2. ทราบถงความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม 3. ขอมลทไดจากการศกษาสามารถนาไปเปนแนวทางในการชวยเหลอ เกยวกบการดแล

และพฒนาคณภาพชวตของผสงอายทพกในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม

สำนกหอ

สมดกลาง

7

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาเรอง “คณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม” ผศกษาไดทบทวนเอกสาร ศกษาหลกการ แนวคด และทฤษฎทเกยวของ จากเอกสาร หนงสอ ตารา งานวจยทเกยวของ ระบบสบคนทางอนเตอรเนต เพอนามากาหนดกรอบแนวคดในการศกษา ในประเดนตอไปน

1. บรบทเกยวกบสถานสงเคราะหคนชรา 2. แนวคดเกยวกบผสงอาย 3. แนวคดทฤษฎเกยวกบคณภาพชวต 4. แนวคดทฤษฎเกยวกบความตองการของผสงอาย 5. งานวจยทเกยวของ

1. บรบทเกยวกบสถานสงเคราะหคนชรา

1.1 สถานสงเคราะหคนชราในประเทศไทย

ในประเทศไทยเรมจดประกายเรองผสงอายและการสงเคราะหคนชราในสมยจอมพล ป. พบลสงคราม เปนนายกรฐมนตร โดยมการกาหนดนโยบายทจะสงเสรมสนบสนนใหประชาชนมสภาพความเปนอยทด มคณภาพ สามารถดารงชวตในสงคมไดอยางปกตสขและไดมอบใหกรมประชาสงเคราะหจดตงสถานสงเคราะหคนชราบานบางแคเปนแหงแรกในป พ.ศ. 2496 (ศรพรรณ รกษาภกด, 2554 : 19-20) โดยมวตถประสงค ดงน

1. เพอใหการสงเคราะหคนชราทไมสามารถชวยเหลอตนเองไดหรอประสบปญหาความทกขยาก เดอดรอน ยากจน ไมมทอยอาศยหรอไมสามารถอยกบครอบครวได

2. เพอใหบรการแกคนชราทอยกบครอบครวของตน แตมความตองการบรการสงเคราะหคนชราบางอยาง เชน การรกษาพยาบาล กายภาพบาบด นนทนาการ

สำนกหอ

สมดกลาง

8

3. เพอแบงเบาภาระของครอบครวผมรายไดนอยหรอยากจนทไมสามารถจะอปการะเลยงดคนชราไวในครอบครวได

4. เพอปองกนและแกไขปญหาสงคมอนเกยวกบคนชรา ไมใหเรรอน ทาความเดอดรอนราคาญแกสงคม และใหสามารถอยในสงคมไดอยางผาสกตามสมควรแกอตภาพ

5. เพอเปนการตอบแทนคณความดทคนชราไดทาประโยชนใหแกประเทศชาต 6. เพอผสงอายจะไดคลายวตกกงวล เมอชราภาพ ไมสามารถประกอบอาชพตอไปได

แลวทางรฐบาลมหนาทจะเปนผอปการะเลยงดตอไป

ตอจากนน จงไดมการจดตงสถานสงเคราะหคนชราขนรวมทงหมด 20 แหง กระจายไปทกภาคของประเทศ ไดแก

1. สถานสงเคราะหคนชราบานบางแค กรงเทพมหานคร 2. สถานสงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ (วดมวง) จงหวดนครราชสมา 3. สถานสงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ (เชยงใหม) จงหวดเชยงใหม 4. สถานสงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ (โพธกลาง) จงหวดนครราชสมา 5. สถานสงเคราะหคนชราบานบางละมง จงหวดชลบร 6. สถานสงเคราะหคนชราบานทกษณ จงหวดยะลา 7. สถานสงเคราะหคนชราบานจนทบร จงหวดจนทบร 8. สถานสงเคราะหคนชราบานอทองพนงตก จงหวดชมพร 9. สถานสงเคราะหคนชราบานมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม 10. สถานสงเคราะหคนชราวาสนะเวศมฯ จงหวดพระนครศรอยธยา 11. สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม จงหวดนครปฐม 12. สถานสงเคราะหคนชราวยทองนเวศน จงหวดเชยงใหม 13. สถานสงเคราะหคนชราบานเขาบอแกว จงหวดนครสวรรค 14. สถานสงเคราะหคนชราบานภเกต จงหวดภเกต 15. สถานสงเคราะหคนชราบานบางแค 2 กรงเทพมหานคร 16. สถานสงเคราะหคนชราบานศรตรง จงหวดตรง 17. สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปน) จงหวดนครปฐม 18. สถานสงเคราะหคนชราบรรมย จงหวดบรรมย 19. สถานสงเคราะหคนชราบานลพบร จงหวดลพบร 20. สถานสงเคราะหคนชราหลวงพอลาใย จงหวดกาญจนบร

สำนกหอ

สมดกลาง

9

ตอมาไดมการเปลยนชอสงกดจาก กรมประชาสงเคราะห มาเปน กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และในป พ.ศ.2547 ตามพระราชบญญตแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ไดมการถายโอนภารกจของสถานสงเคราะหคนชราใหไปอยในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน โดยปจจบนมจานวน 12 แหง ดงน

1. สถานสงเคราะหคนชราบานเขาบอแกว จ.นครสวรรค 2. สถานสงเคราะหคนชราบานจนทบร จ.จนทบร 3. สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จ.นครปฐม 4. สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอลาใยอปถมภ) จ.กาญจนบร 5. สถานสงเคราะหคนชรานครปฐม จ.นครปฐม 6. สถานสงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ (โพธกลาง) จ.นครราชสมา 7. สถานสงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ (วดมวง) จ.นครราชสมา 8. สถานสงเคราะหคนชราบานบางแค 2 จ.กรงเทพฯ 9. สถานสงเคราะหคนชราบานลพบร จ.ลพบร 10. สถานสงเคราะหคนชราบานศรตรง จ.ตรง 11. สถานสงเคราะหคนชราบานอทอง-พนงตก จ.ชมพร 12. สถานสงเคราะหคนชราบานมหาสารคาม จ.มหาสารคาม

จากระเบยบกรมพฒนาสงคมและสวสดการวาดวยการใหบรการผสงอาย พ.ศ. 2550 ไดกาหนดระเบยบไวดงตอไปน

หมวด 1 คณสมบตของผรบบรการ

ขอ 6 ผสงอายทมความประสงคเขารบบรการในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายตองมคณสมบตดงน

1. มสญชาตไทยอายตงแต 60 ป ขนไป 2. ไมเปนผตองหาวากระทาผดอาญาและอยระหวางการสอบสวนของพนกงาน

สอบสวนหรออยระหวางการพจารณาคดของศาล 3. ไมเปนโรคเรอรงหรอโรคตดตอรายแรง 4. ไมพการทพพลภาพหรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ 5. สามารถชวยเหลอตนเองไดในกจวตรประจาวน

สำนกหอ

สมดกลาง

10

ขอ 7 ผสงอายทมความประสงคเขาอยในบานพกผสงอายตองมคณสมบตตามขอ 6 และเปนผประสบปญหาความเดอดรอนอยางใดอยางหนง ดงน

1. ฐานะยากจน 2. ไมมทอยอาศย 3. ขาดผอปการะหรอผใหความชวยเหลอ 4. ไมสามารถอยกบครอบครวไดอยางปกตสข

ขอ 8 ผสงอายทประสงคจะสมครเขาพกในบานพกฉกเฉน ตองมคณสมบตตามขอ 6 และตองเปนผประสบปญหาความเดอดรอนอยางใดอยางหนง ดงน

1. ไมมทพกอาศย ก. ระหวางรอเขารบอปการะในสถานสงเคราะห ข. ระหวางรอพบแพทยเพอเขารบการรกษาจากโรงพยาบาล ค. ระหวางรอสงกลบภมลาเนา ง. ระหวางทากายภาพบาบดตามทแพทยสง

2. ไมมผดแล เนองจากบตรหลานไปทาธระทอน 3. มปญหาดานจตใจอยางรนแรง จาเปนตองหางจากครอบครวระยะหนง 4. พลดหลง โดยหนวยงานของรฐ องคกรเอกชนหรอพลเมองดนาสง

หมวด 2 ประเภทของการใหบรการ

ขอ 9 ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายใหบรการ 4 ลกษณะ ดงน 1. ศนยบรการผสงอาย สาหรบใหบรการผสงอายทมาขอใชบรการทศนยพฒนาการ

จดสวสดการสงคมผสงอายไดจดไวในเวลากลางวน 2. ศนยบรการเลยงดผสงอายสาหรบใหบรการเลยงดผสงอายทมาขอใหบรการแบบ

เชาไป – เยนกลบ 3. บานพกฉกเฉน สาหรบใหบรการผสงอายเปนการชวคราวไมเกน 15 วนหาก

ผสงอายมเหตจาเปนตองพกเปนระยะนานกวาทกาหนด ตองไดรบอนญาตจากผอานวยการศนยฯ 4. บานพกผสงอายม 3 ประเภท ดงน

ก. ประเภทสามญ ไดแก การใหบรการดแลผสงอาย โดยไมเสยคาบรการ ข. ประเภทหอพก ไดแก การใหบรการดแลผสงอาย โดยเสยคาบรการใหศนย

พฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอาย ตามอตราทกรมพฒนาสงคมและสวสดการกาหนด

สำนกหอ

สมดกลาง

11

ค. ประเภทปลกบานอยเอง ไดแก การใหบรการผสงอาย โดยอนญาตใหผสงอายปลกบานพกอยอาศยในบรเวณศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอาย ตามหลกเกณฑทกรมพฒนาสงคมและสวสดการกาหนด

สรปไดวาสถานสงเคราะหคนชรานนเปนหนวยงานของรฐทใหการดแลชวยเหลอผสงอายทไรญาตและไมสามารถพงพาตนเองได เพอใหมทอยอาศย และมความสขตามอตภาพจนถงบนของปลายชวต โดยการวจยในครงนผวจยไดทาการเลอกศกษาสถานสงเคราะหคนชราทอยในจงหวดนครปฐมทง 2 แหง ไดแก สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ)

1.2 บทบาทหนาทของสถานสงเคราะหคนชรา

กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดกาหนดขนตอนแนวทางปฏบตงานสถานสงเคราะหคนชราไวดงน (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2552 : 108-118)

1. ฝายบรหารงานสถานสงเคราะห

1.1 ฝายบรหารทวไป

รบผดชอบการบรหารงานบคคล (การพฒนาบคลากร การประชมการนเทศงานการประเมนบคลากร การธารงรกษาบคลากร การปฏบตการแกไขและปองกนปญหาการตรวจตดตามคณภาพภายใน) งานธรการ งานสารบรรณ การบรหารการเงนและบญช (งบประมาณเงนนอกงบประมาณ) งานพสดและยานพาหนะ งานการเจาหนาท งานเผยแพรประชาสมพนธงานอนๆ ทไมใชหนาทของฝายใดโดยเฉพาะ

1.2 งานบรการ

รบผดชอบงานเลยงดผรบการสงเคราะห ดานปจจย สงเกตพฤตกรรมผรบการสงเคราะหดแลการปฏบตงานของเจาหนาทและพเลยง และงานตดตอประสานงานโดยมรายละเอยดดงน

1.2.1 การบรการดานอาหารและโภชนาการ เชน ควบคมดแลโรงครวและเครองใชตางๆ การจดทารายการอาหาร จดทาใบรายการสงอาหารของแตละเดอน ทาอาหารใหผรบ

สำนกหอ

สมดกลาง

12

การสงเคราะหรบประทานทง 3 มอ ประสานงาน และใหความสะดวกแกผบรจาคทมาเลยงอาหารผรบการสงเคราะห เปนตน

1.2.2 การบรการดานอาคารสถานทและครภณฑสานกงาน เชน จดใหมอาคารทเหมาะสมกบสภาพของผรบบรการ จดทาทะเบยนประวตการสรางและซอมแซมอาคารแตละหอง การจดทาทะเบยนครภณฑ เปนตน

1.2.3 การบรการดานของใชประจาตวผรบการสงเคราะห เชน จดเครองนงหม จดเสอผาและของใชประจาตวผ รบฯ อยางเพยงพอ ควบคมดแลการรกษาความสะอาดของเครองนงหมและซอมแซมเสอผาทชารดหรอเปลยนใหมรวมทงเครองใชในการหลบนอนเปนประจาตามความเหมาะสม

2. ฝายสวสดการการสงเคราะห

รบผดชอบงาน ดาน คอ งานสงคมสงเคราะหและงานฟนฟสมรรถภาพ มสาระสาคญดงน

. งานสงคมสงเคราะห

งานสงคมสงเคราะห มหนาทรบผดชอบเกยวกบผรบการสงเคราะห ไดแก งานทะเบยน ประวต งานนนทนาการ งานวเคราะหปญหาผรบการสงเคราะห งานแกไขปญหาและพฤตกรรมผรบการสงเคราะห งานบรการสงคมสงเคราะหเฉพาะราย/เฉพาะกลม งานเยยมเยยนตดตามผลงานตดตอประสานงาน งานรบบรจาค โดยมการปฏบตงาน ดงน

2.1.1 การรบตวผรบฯ เขาใหม 2.1.2 การสงผสงอายเขาอาคารทพก 2.1.3 การชแจงระเบยบของสถานสงเคราะหใหผสงอายรบใหมทราบ (ตาม

เอกสารระเบยบฯ) 2.1.4 บนทกขออนญาตรบผ สงอายเขารบบรการในสถานสงเคราะหตอ

ผปกครองสถานสงเคราะห 2.1.5 บนทกการเปลยนแปลงของผสงอายแตละรายลกษณะในแฟมประวตท

จาเปน เชน ประวตการเจบปวยปญหาทางดานจตใจ ฯลฯ 2.1.6 การใหค าแนะนาปรกษาแกผ สงอาย ตามกระบวนการทางสงคม

สงเคราะห เชน ในกรณเกดความขดแยงระหวางผสงอาย กรณผสงอายตองการตดตอญาต 2.1.7 การแกไขปญหาใหแกผสงอาย

สำนกหอ

สมดกลาง

13

2.1.8 การปฏบตเมอมผมาเยยมผสงอาย 2.1.9 การเยยมบานผสงอาย 2.1.10 การจดกจกรรมทางสงคมสงเคราะห 2.1.11 การจาหนายผสงอายออกจากทะเบยน 2.1.12 การลาเยยมบาน 2.1.13 การตดตามผลภายหลงพนการสงเคราะห 2.1.14 การปฏบตกรณผสงอายพลดหลง หลบหน 2.1.15 การปฏบตกรณผสงอายถงแกกรรม 2.1.16 งานวชาการสงคมสงเคราะห 2.1.17 การบรหารงานสงคมสงเคราะห

2.2 งานฟนฟสมรรถภาพ

การฟนฟสมรรถภาพประกอบดวย การฟนฟสมรรถภาพทางรางกาย จตใจ อารมณและสงคม โดยใหการดแลผรบการสงเคราะหใหมสขภาพดทงดานรางกายและจตใจ ใหบรการดานการรกษา บรการดานกายภาพบาบด การปองกนโรค แยกประเภทผรบบรการทชวยตนเองไดและไมไดเพอการดแลทเหมาะสม มเวชภณฑพอเพยง มพยาบาลใหการรกษาพยาบาลผปวย จดทาทะเบยนประวตการรกษาพยาบาลของทกครง และมความพรอมในการนาสงไปรกษาตอทโรงพยาบาลในกรณฉกเฉนหรอรนแรง ใหบรการเชงปองกน เชน สนบสนนกจกรรมการออกกาลงกาย การฉดวคซนปองกนโรคตางๆ ใหการฟนฟสมรรถภาพทางรางกายและจตใจ โดยมการปฏบตงาน ดงน

2.2.1 งานบรการตรวจรกษา 2.2.2 งานบรการดานกายภาพบาบด 2.2.3 งานปองกนโรค 2.2.4 งานบรการดานอาชวบาบด 2.2.5 งานฟนฟสมรรถภาพทางสงคม 2.2.6 งานตดตามผล 2.2.7 งานวชาการ 2.2.8 งานอนๆ

เนองจากผสงอายเปนกลมคนทตองประสบกบปญหาตางๆ มากมาย ไมวาจะเปนปญหาในเรองสขภาพ ปญหาในเรองทอยอาศยหรอปญหาทางดานเศรษฐกจ ดงนนจะเหนไดวา

สำนกหอ

สมดกลาง

14

บทบาทหนาทของสถานสงเคราะหคนชรามขนตอนแนวทางในการปฏบตงานทครอบคลมในทกๆดาน ไมวาจะเปนการบรหารงาน การบรการ การฟนฟและบาบด และการสงคมสงเคราะห ทงนกเพอใหผสงอายทเขาพกไดรบการบรการและการดแลอยางเหมาะสม รวมไปถงทาใหผสงอายมคณภาพชวตทด

1.3 สถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม

สถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม เปนหนวยงานทางราชการ มหนาทใหความอปการะเลยงดผสงอายทประสบปญหาความทกขยากเดอดรอน อนเนองมาจากสภาพปญหาทางดานเศรษฐกจและสงคม ขาดผอปการะเลยงดและไมมทอยอาศย ในจงหวดนครปฐมมสถานสงเคราะหคนชรา 2 แหง ซงอยในความรบผดชอบขององคการบรหารสวนจงหวดนครปฐม ไดแก สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม ซงจะรบอปการะผสงอายทงเพศชายและเพศหญง และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) ทรบอปการะเฉพาะผสงอายเพศหญงเทานน (สจตรา สมพงษ, 2555 : 19-22) โดยสถานสงเคราะหคนชราทง 2 แหงมประวตความเปนมาดงตอไปน

1. สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม

สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม เปนสถานสงเคราะหประเภทสามญ ใหบรการดแลผ สงอายโดยไมเสยคาบรการ เดมเปนหนวยงานสงกดกองสวสดการสงเคราะห กรมประชาสงเคราะห กอตงขนมาโดย นายบญนาค สายสวาง อดตผวาราชการจงหวดจนทบร และนางชนจต สายสวาง ภรยา มจตศรทธาบรจาคทดน จานวน 11 ไร 1 งาน 92 ตารางวา บรเวณ หมท 5 ตาบลสนามจนทร อาเภอเมองนครปฐม และมผบรจาคเงนซอทดนบรเวณเดยวกนเพมเตมอก 2 ไร รวมพนททงหมด 13 ไร 1 งาน 92 ตารางวา เพอจดสรางสถานสงเคราะหคนชรานครปฐม กรมพฒนาสงคมและสวสดการ (เดมกรมประชาสงเคราะห) รวมกบจงหวดนครปฐมรณรงคหาทนเพอเปนคาใชจายในการสรางอาคาร จานวน 11 หลง รวมทงจดซอวสดอปกรณและเครองใชตางๆ ซงไดรบความรวมมอชวยเหลอดวยดจากคหบด พอคา นกธรกจ สโมสรโรตารและประชาชนในจงหวดนครปฐม รวมทงจงหวดใกลเคยง ไดบรจาคเงนสมทบทนกอสรางอาคารตางๆ จนเสรจเรยบรอยและไดเปดดาเนนการเมอวนท 30 กนยายน 2531 และจากพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2546 กรมพฒนาสงคมและสวสดการจงไดทาพธสงมอบภารกจใหองคการบรหารสวนจงหวดนครปฐมเปนผดาเนนการในวนท 30 ธนวาคม 2546

สำนกหอ

สมดกลาง

15

สามารถรบผ สงอายชายและหญงไดจ านวน 100–110 คน ปจจบนมผ รบการสงเคราะหอยในความดแลจานวน 54 ทาน เปนชาย 24 ทาน เปนหญง 30 ทาน โดยสามารถแบงไดตามชวงอาย ดงน

ผสงอายวยตน อายระหวาง 60–69 ป จานวน 10 คน ผสงอายวยกลาง อายระหวาง 70–79 ป จานวน 20 คน ผสงอายวยปลาย อายระหวาง 80 ปขนไป จานวน 24 คน

แบงเปนผทสามารถชวยเหลอตนเองไดด จานวน 26 คน ชวยเหลอตนเองไดปานกลาง จานวน 15 คน ชวยเหลอตนเองไดนอย จานวน 13 คน โดยมจานวนเจาหนาทในสถานสงเคราะหฯ ทงหมด 23 คน (สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม, 2558)

คณสมบตของผสมครเขารบการสงเคราะห

1. มสญชาตไทย อายตงแต 60 ปขนไป 2. ไมเปนผตองหาวากระทาผดอาญาและอยระหวางการสอบสวนของพนกงาน

สอบสวนหรออยระหวางการพจารณาคดของศาล 3. ไมเปนโรคตดตอเรอรงหรอโรคตดตออนตราย 4. ไมพการทพพลภาพหรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ 5. สามารถชวยเหลอตนเองไดในกจวตรประจาวน 6. ฐานะยากจน ไมมทอยอาศย ขาดผอปการะหรอผใหความชวยเหลอ และไม

สามารถอยกบครอบครวไดอยางปกตสข และสมครใจเขารบการสงเคราะห 7. อยในเขตพนทจงหวดนครปฐม นนทบร ปทมธาน สมทรสาครและสมทรปราการ

2. สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ)

สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) เกดขนโดยพระราชดารของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ซงมพระราชดารกบพระอดมประชานาถ (หลวงพอเปน) เจาอาวาสวดบางพระ ใหดาเนนการจดสรางสถานสงเคราะหคนชราขนทอาเภอนครชยศร ในการนพระอดมประชานาถ (หลวงพอเปน) สภากาชาดไทย จงหวดนครปฐมและเหลากาชาดจงหวดนครปฐม จงไดรวมกนสนองพระราชดา ร โดยการจดหาท ดนสาธารณประโยชน ณ บรเวณหมท 3 ตาบลวดสาโรง อาเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม จานวน 24 ไร 3 งาน 97 ตารางวา และไดประกอบพธวางศลาฤกษ ในวนท 26 ธนวาคม พ.ศ. 2539 นอกจากนน

สำนกหอ

สมดกลาง

16

ยงไดรบพระมหากรณาธคณจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร พระราชทานนามของสถานสงเคราะหฯ และเสดจพระราชดาเนนทรงเปดสถานสงเคราะหฯ เมอวนท 29 มกราคม พ.ศ. 2542 ปจจบนสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) เปนหนวยงานสวนทองถน สงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครปฐม

โดยสามารถรบผสงอายไดจานวน 70 คน ปจจบนมผสงอายอยในความอปการะเลยงดทงหมด จานวน 52 คน เปนเพศหญงทงหมด สามารถแบงไดตามชวงอาย ดงน

ผสงอายวยตน อายระหวาง 60–69 ป จานวน 10 คน ผสงอายวยกลาง อายระหวาง 70–79 ป จานวน 22 คน ผสงอายวยปลาย อายระหวาง 80 ปขนไป จานวน 20 คน

และมจานวนเจาหนาทในสถานสงเคราะหฯ ทงหมด 23 คน (สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ), 2558 )

วตถประสงคของสถานสงเคราะห

1. เพอเปนการสงเคราะหผสงอายทไมสามารถชวยเหลอตนเองได หรอประสบปญหาทกขยากเดอดรอน ขาดผอปการะเลยงด ไมมทอยอาศย อยกบครอบครวไมมความสข หรอไมสามารถอยกบครอบครวได

2. เพอแบงเบาภาระของครอบครวผทมรายไดนอย ไมสามารถทจะอปการะเลยงดผสงอายไวในครอบครว

3. เพอเปนการตอบแทนคณงามความดของผสงอายทเคยทาประโยชนแกประเทศชาต เมอครงยงอยในวยหนมสาว

4. เพอปองกนและแกไขปญหาสงคม มใหผสงอายเรรอน ทาความเดอดรอนแกสงคม 5. เพอใหผสงอายไดคลายกงวลวา เมอชราภาพแลวไมสามารถประกอบอาชพตอไป

ไดรฐยงอปการะเลยงด

คณสมบตของผสมครเขารบการสงเคราะห

1. สตรทมอายตงแต 60 ปขนไป สามารถชวยเหลอตวเองได 2. ไมเปนโรคตดตอเรอรงหรอโรคตดตออนตราย 3. ไมพการหรอทพพลภาพ หรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ

สำนกหอ

สมดกลาง

17

4. มความทกขยากเดอดรอน ฐานะยากจน ไมมผอปการะ ไมมทอยอาศยและอยกบครอบครวไมมความสข

5. ตองมภมลาเนาอยในเขตพนทใหบรการ ดงตอไปน นครปฐม นนทบร ปทมธาน สมทรปราการและสมทรสาคร

การใหบรการในสถานสงเคราะห

1. บรการเลยงดผสงอาย โดยจดปจจย 4 ทจาเปนตอชวต เพอใหมความสขทงรางกายและจตใจในบนปลาย

ชวต ตามสมควรแกอตภาพ 2. บรการทางการแพทยและอนามย

2.1 ดานการรกษาพยาบาล สถานสงเคราะหไดจดกจกรรมเสรมสรางสขภาพเพอผ สงวย โดยเชญแพทยและพยาบาลจากโรงพยาบาลตางๆ มาบรการตรวจสขภาพแกผสงอาย ในกรณทเจบปวยเฉพาะโรคหรอประสบอบตเหตฉกเฉนจะสงไปรกษาทโรงพยาบาล

2.2 ดานการอนามย จดใหมเจาหนาทพยาบาลของสถานสงเคราะหและวทยากรจากโรงพยาบาลตางๆ ใหความรเกยวกบการสงเสรมสขภาพอนามยแกผสงอายตลอดจนเรองสขาภบาล การทาความสะอาดทพก

2.3 ดานการสงเสรมสขภาพ สถานสงเคราะหไดจดกจกรรมการออกกาลงกายเพอสขภาพ โดยเชญวทยากรภายนอกเปนผนาในการออกกาลงกาย

2.4 ดานกายภาพบาบด สถานสงเคราะหฯ จดใหมการทากายภาพบาบด ทกวนจนทร พธและศกร

3. บรการอาชวบาบด เปนการสงเสรมและสนบสนน ใหผสงอายมกจกรรมยามวางใหเหมาะสมกบความสามารถและตามความสมครใจ โดยเชญวทยากรจากภายนอก มาสอนงานประดษฐตางๆ เชน ดอกไมประดษฐ พรมเชดเทา เปนตน

4. บรการดานสงคมสงเคราะห จดใหมบรการใหคาปรกษาและแกไขปญหา ฟนฟและปรบสภาพในสวนตางๆ โดยใชหลกวธการทางสงคมสงเคราะหเฉพาะรายและกลมชน

5. บรการดานศาสนา ไดจดใหผสงอายมโอกาสประกอบพธกรรมทางศาสนา ตามประเพณนยมในวนสาคญในสถานสงเคราะหฯ นอกจากนยงนมนตพระสงฆมาแสดงธรรมเทศนาเดอนละ 1 ครง

สำนกหอ

สมดกลาง

18

6. บรการดานฌาปนกจ ผสงอายทถงแกกรรมในสถานสงเคราะหฯ และไมมญาตจดการศพให สถานสงเคราะหฯ จะจดการศพให และทาบญอทศสวนบญสวนกศลใหในชวงเทศกาลสงกรานตของทกป

2. แนวคดเกยวกบผสงอาย

2.1 ความหมายของผสงอาย

“ผสงอาย” หรอบางคนเรยกวา “ผสงวย” เปนคาทบงบอกถงตวเลขของอายวามอายมาก โดยนยมนบตามอายตงแตแรกเกด (Chronological age) หรอทวไปเรยกวา คนแกหรอคนชรา โดยพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ใหความหมายของคาวา “คนแก” คอ มอายมากหรออยในวยชรา และใหความหมายของคาวา “ชรา” คอ แกดวยอาย ชารดทรดโทรม สวนองคการอนามยโลก (World Health Organization, WHO) และองคการสหประชาชาต (United Nations, UN) ใชคาในภาษาองกฤษของผสงอายวา Older person or elderly person และไดใหนยามวา "ผสงอาย" คอ ประชากรทงเพศชายและเพศหญง ซงมอายมากกวา 60 ปขนไป โดยเปนการนยามนบตงแตอายเกด (ชมพนท พรหมภกด, 2556 : 2)

รายงานประจาปสถานการณผสงอายไทย พ.ศ. 2555 (วพรรณ ประจวบเหมาะ, 2556 : 96) ไดระบความหมายของผสงอายไววา ผสงอายหมายถง ผทมอาย 60 ปบรบรณขนไปตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ.2546 และนยามนไดใชเปนอายทเรมไดรบสทธตางๆ จากทางราชการดวย เชน อายเกษยณของขาราชการ หรออายทเรมไดรบเบยยงชพ อยางไรกตาม การกาหนดอายท 60 ปนไมไดเปนเกณฑ หรอขอตกลงทเปนสากลมความแตกตางกนไปในแตละประเทศ ประเทศทพฒนาแลวสวนใหญกาหนดนยามผสงอาย คอ ผทมอาย 65 ปขนไป

รายงานการสารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2557 (สานกงานสถตแหงชาต, 2557 : บทสรปสาหรบผบรหาร) ใหความหมายของผสงอายไววา ผสงอาย หมายถง ผทมอายตงแต 60 ปบรบรณขนไป และมการแบงชวงอายของผสงอายออกไดเปน 3 ชวง คอ วยตน (อาย 60-69 ป) วยกลาง (อาย 70-79 ป) และวยปลาย (อาย 80 ปขนไป)

จากการศกษาความหมายของผสงอายจากทรรศนะของนกวชาการ และหนวยงานทเกยวของ ผวจยนามาสรปความหมายของผสงอายไดวา ผสงอาย คอ บคคลทมอาย 60 ปขนไปตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ.2546 ทงชาย และหญง โดยอาจจาแนกไดเปน 3 กลม คอ ผสงอายวยตน (60-69 ป) ผสงอายวยกลาง (อาย 70-79 ป) และผสงอายวยปลาย (อาย 80 ปขนไป)

สำนกหอ

สมดกลาง

19

2.2 การเปลยนแปลงในผสงอาย

ความชราหรอขบวนการความแก (Aging Process) เปนขบวนการทเกดจากการเปลยนแปลงของเซลลในรางกาย ตงแตเรมอยในครรภจนเตบโตกลายเปนผใหญ ในชวงเวลานเซลลจะมการเปลยนแปลงไปในทางเสรมสรางทาใหเจรญเตบโต แตเมอพนวยผใหญไปแลวจะมผลในทางตรงกนขาม คอ เซลลจะเกดสลายตวมากกวาสราง ทาใหสมรรถภาพในการทางานของอวยวะตางๆ ลดลง ซงการเปลยนแปลงดงกลาวจะแตกตางกนไปในแตละบคคล (อารย เสนาชย, 2549)

สทธพงศ บญผดง (2554 : 10 - 11) ไดจดแบงการเปลยนแปลงในวยสงอายไว 3 ประการ ไดแก

1. การเปลยนแปลงทางดานรางกาย เปนการเปลยนแปลงในโครงสรางและหนาทของทกระบบในรางกายตาม

ธรรมชาตจากวยมใชจากการเปนโรค การเปลยนแปลงทางรางกายของผสงอายนนขนอยกบอทธพลทางดานพนธกรรม โภชนาการ การพกผอน การออกกาลงกายและสงแวดลอม เปนการเปลยนแปลงในชวงสดทายของชวตทมลกษณะการพฒนาการไปในทางตรงกนขามกบวยเดก ผสงอายจะมการเปลยนแปลงทางรางกายไปในทางเสอมมากกวาในดานการเสรมสราง การเปลยนแปลงเหลานนไดแก การเปลยนแปลงระบบผวหนง ระบบประสาท ระบบกระดกและกลามเนอ ระบบการไหลเวยนของโลหต ระบบการหายใจและระบบทางเดนอาหาร

2. การเปลยนแปลงทางดานจตใจ การเปลยนแปลงทางดานจตใจของผสงอายเปนผลมาจากการเปลยนแปลงทางดาน

รางกายและสงคม เพราะการเปลยนแปลงดงกลาวจะกอใหเกดปญหาสขภาพ เปนผลมาจากการเปลยนแปลงของระบบประสาทสวนกลาง ทาใหหลงลม สบสนไดงาย ปญหาการออกจากงาน ตองสญเสยอานาจ บทบาทหนาท ซงอาจจะกอใหเกดความเครยด สงผลใหมความรสกไมมนใจในตนเอง รสกวาความสามารถและคณคาของตนเองลดลง และในวยนจะตองพบกบการสญเสยทยงใหญในชวงชวต คอ การขาดคชวต ซงเปนผลทาใหภาวะจตใจของผสงอายไดรบการกระทบกระเทอน การอยโดยขาดคคดจะทาใหจตใจหดห และเพอนฝงวยเดยวกนกมกจะลมหายตายจากไป ทเหลอกขาดการตดตอ เนองจากสขภาพไมอานวย จงตองอยแบบเหงาๆ ซงจะทาใหผสงอายรสกทอแทหรอมกมอารมณฉนเฉยว โกรธงาย สนหวง และอาจะเปนเหตใหการทางานของระบบตางๆ ออนลาลงไดอก

สำนกหอ

สมดกลาง

20

3. การเปลยนแปลงทางดานสงคม ปจจยทางสงคมและวฒนธรรมมสวนเกยวของกบสาเหตของปญหาทางกายและ

ทางจตใจของผสงอาย เปนลกษณะทผสงอายไมสามารถแสดงบทบาทตางๆ ได มผลทาใหรสกขาดคณคา ขาดความภาคภมใจในตวเอง และในปจจบนสงคมเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทงในเรองของเทคโนโลยทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาและวฒนธรรมทมแนวโนมไปทางตะวนตกมากขน สงผลใหผสงอายไดรบผลกระทบเปนอยางมาก

จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนเมอบคคลเขาสวยสงอายจะสงผลกระทบตอตวผสงอายไมวาจะเปนทางดานรางกาย หรอดานจตใจ เนองจากอายทเพมมากขนทาใหสมรรถภาพรางกายนนลดลง ความสามารถในการชวยเหลอตวเอง หรอทากจวตรประจาวนตางๆ เปนไปไดยากขน สงผลกระทบไปถงจตใจ ทาใหเกดความไมมนใจในตนเอง เกดความหดห ไมกลามกจกรรมรวมกบผอน ขาดการเขาสงคม ซงการเปลยนแปลงดงกลาวจะแตกตางกนไปในแตละบคคล เชน ผสงอายบางคนรจกทจะดแลสขภาพของตนเองกจะทาใหรางกายมความแขงแรง มความเสอมสภาพชาลง กจะทาใหมกาลงใจในการทจะมชวตอยตอไป แตถาผสงอายไมดแลตนเอง รางกายกจะเสอมสภาพเรวขน ทาใหเกดความเจบปวยไดงาย สงผลใหกาลงใจในการใชชวตลดลง และมผลทาใหคณภาพชวตลดลงตามไปดวย เปนตน

2.3 สวสดการสงคมสาหรบผสงอาย

ศศพฒน ยอดเพชร (2544 : 48–49) ไดกลาวไววา จากแผนปฏบตการระยะยาวระหวางประเทศวาดวยผสงอายของสหประชาชาต ไดมขอเสนอสาหรบการดาเนนงานจดสวสดการสาหรบผสงอาย ประกอบดวยแนวความคด 2 ประการ คอ

1. แนวคดดานมนษยธรรม หมายถง ผสงอายควรไดรบความชวยเหลอตามหลกมนษยธรรม และความตองการ ไดแก ความชวยเหลอในดานสขภาพอนามย และโภชนาการ ความชวยเหลอในดานทอยอาศย และสภาวะแวดลอม สวสดการสงคม ความมนคงทางรายได และการจางงาน และความชวยเหลอในดานการศกษา

2. แนวคดดานพฒนา หมายถง บทบาทของผสงอายในกระบวนการพฒนาเศรษฐกจ และสงคม ซงรฐบาลจะตองรบผดชอบในการทาใหความสงอายมผลในทางลบนอยทสดตอการเปลยนแปลงทางดานสงคม รวมทงในเรองของการสงเสรมใหผสงอายมบทบาทในดานการพฒนาประเทศโดยรวมดวย

สำนกหอ

สมดกลาง

21

โดยในวนท 16 ธนวาคม 2534 สมชชาใหญแหงสหประชาชาตไดรบรองหลกการ 18 ประการสาหรบผสงอาย (วนชย ชประดษฐ, 2555 : 21-22) โดยมหลกการทสนบสนนเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายในดานตางๆ ยกตวอยางเชน หลกการท 1 การมเสรภาพ ทวาผสงอายควรไดรบอาหาร นา ทอยอาศย เครองนงหม และการดแลสขภาพอนามยอยางพอเพยง โดยการมรายได การสนบสนนของครอบครว และชมชน และการชวยเหลอตนเอง หลกการท 3 การไดรบการดแล ทวาผสงอายควรไดรบการดแลคมครอง ฟนฟ และสงเสรมทางดานสงคม และจตใจอยางเหมาะสม และควรไดรบสทธมนษยชน และเสรภาพขนพนฐานในการดารงชวต และหลกการท 5 ความมศกดศร ทวาควรไดรบการปฏบตอยางเหมาะสมตามสถานภาพ และภมหลง และมอสระในการชวยเหลอตนเองทางดานเศรษฐกจ เปนตน

สพตรา ศรวณชชากร (2556 : 4-5) ไดกลาวไววา ในประเทศไทยเองกไดมการจดสวสดการสงคมในรปแบบตางๆ ทครอบคลมสาหรบผสงอาย ซงประกอบไปดวย 7 ดาน ไดแก

1. สถานสงเคราะหคนชรา เปนบรการทพกอาศยสาหรบผ สงอาย ทไมสามารถชวยเหลอตวเองไดและขาดผอปการะ โดยมการแบงประเภทการพกอาศยออกเปน 3 ประเภท คอ ประเภทสามญ ผสงอายทอยในสถานสงเคราะหประเภทนจะไมตองเสยคาใชจายใดๆ สวนประเภทหอพก ผสงอายทอยในสถานสงเคราะหประเภทนจะตองเสยคาใชบรการ และประเภทพเศษ ผสงอายประเภทนจะปลกบานอยเองตามแบบแปลนของกรมประชาสงเคราะหในทดนของสถานสงเคราะห โดยสามารถอยไดตลอดชวต (มาตรฐานการสงเคราะหผสงอาย, 2552 : 20 )

2. ศนยบรการผสงอายทางสงคม เปนบรการทจดสาหรบผสงอายทอยกบครอบครว โดยมการจดบรการใน 3 ลกษณะ ไดแก บรการภายในศนย เปนบรการทจดขนภายในศนยฯ บรการหนวยเคลอนท เปนบรการทจดใหแกผสงอายในชมชนโดยการออกหนวยเคลอนท และบรการบานพกฉกเฉน เปนการบรการชวยเหลอผสงอายทประสบปญหาความเดอดรอนเฉพาะหนา

3. บตรผสงอาย เปนบตรทออกใหผสงอายเพอรบบรการดานสขภาพ จดใหเฉพาะผสงอายทไมไดรบบรการดานสขภาพจากชองทางอน

4. เบยยงชพ เปนเงนชวยเหลอคาเลยงชพรายเดอนใหแกผสงอายทกคนทไมมบานาญ โดยผทมอาย - ป ไดรบเบยยงชพคนละ บาทตอเดอน ผทมอาย - ป ไดรบเบยยงชพคนละ บาทตอเดอน ผทมอาย - ป ไดรบเบยยงชพคนละ บาทตอเดอน และผทมอาย

ปขนไป ไดรบเบยยงชพคนละ , บาทตอเดอน 5. โครงการหลกประกนสขภาพถวนหนา เดมคอ โครงการ 30 บาท รกษาทกโรค

สาหรบประชาชนทกคนทกวยทไมไดรบสวสดการดานการรกษาพยาบาลจากแหลงอน

สำนกหอ

สมดกลาง

22

6. หนวยบรการสขภาพ คอ บรการดานสขภาพทบคลากรทางการแพทย และพยาบาลออกใหบรการเยยมบานทมผสงอายเปนครงคราว

7. การลดหยอนคาโดยสาร สาหรบรถไฟ และรถยนตโดยสารสาธารณะทดาเนนการโดยรฐสาหรบผสงอาย

โดยเราจะเหนไดวาสาหรบประเทศไทยเองไดมการพฒนารปแบบในการจดสวสดการสงคมสาหรบผสงอายมาอยางตอเนอง และมการใหหนวยงานตางๆ ไดเขามามสวนรวม ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน รวมไปถงประชาชนทวไป ในขณะเดยวกนกไดมการปรบเปลยนนโยบายเพอรองรบกบจานวนผสงอายทมเพมมากขน มการสงเสรม สนบสนนกจกรรม และโครงการตางๆ ทเปนการชวยเหลอผสงอาย เพอใหผสงอายไดรบการดแลทเหมาะสมและมคณภาพชวตทด

3. แนวคดทฤษฎเกยวกบคณภาพชวต

3.1 ความหมายเกยวกบคณภาพชวต

สาหรบความหมายของ “คณภาพชวต” ไดมผใหความหมายไวหลากหลายทรรศนะ พอสรปไดดงน

อจฉรา นวจนดา และคณะ (2532, อางถงใน ภรณ เกตกนทะ, 2542 : 32) ไดใหความหมายของคณภาพชวต หมายถง ความรสกพงพอใจของบคคลทเกดจากการไดรบการตอบสนองตอสงทตองการดานรางกายและจตใจ และการมสวนรวมในการพฒนาสภาพแวดลอมดานเศรษฐกจและสงคมอยางเพยงพอ จนกอใหเกดความมสขภาพกายและสขภาพจตทด

ผาสก มทธเมธา (2535, อางถงใน ศรพรรณ รกษาภกด, 2554 : 23) ไดใหความหมายของคณภาพชวต หมายถง ชวตของบคคลทสามารถตอบสนองความตองการของตนเองไดอยางเหมาะสมกบอตภาพ อยในกรอบและระเบยบแบบแผนวฒนธรรมทดงามตามมาตรฐานทยอมรบของสงคม พรอมทงสามารถพฒนาตนเองไดอยางเหมาะสมกบสงคมทเปลยนแปลง

อารดา ธระเกยรตกาจร (2554 : 3-4) ไดใหความหมายของคณภาพชวต หมายถง การรบรความพงพอใจและการรบรสถานะในดานตางๆ เชน ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานสขภาพรางกายและดานจตใจ

ศร ฮามสโพธ (2543 : 57) ไดใหความหมายของคณภาพชวต หมายถง ชวตของบคคลทสามารถดารงชวตอยรวมกบสงคมไดอยางเหมาะสม ไมเปนภาระและไมกอใหเกดปญหาแกสงคม

สำนกหอ

สมดกลาง

23

เปนชวตทสมบรณทงรางกาย จตใจ และสามารถดารงชวตทชอบธรรมสอดคลองกบสภาพแวดลอม และคานยมของสงคม ตลอดจนแสวงหาสงทตนปรารถนาใหไดมาอยางถกตองภายใตเครองมอ และทรพยากรทมอย

แนวคดเกยวกบคณภาพชวตตามแนวความคดขององคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและพฒนา (OECD) (อางถงใน ศนสนย มโนสจรต, 2550 : 6) ไดใหคาจากดความทครอบคลมหลายมต ดงน

1. คณภาพทางดานอนามยและสาธารณสข 2. พฒนาการบคคลโดยผานการศกษาฝกอบรม 3. การทางานและคณภาพชวตการทางาน 4. เวลาวางทสรางสรรค 5. ความสขสมบรณทางดานเศรษฐกจ รวมทงความเสมอภาคทางเศรษฐกจ 6. คณภาพสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต 7. สงแวดลอมทางสงคม 8. โอกาสทางสงคมและการมสวนรวมทเทาเทยมกน 9. ความมนคงในการดารงชวต 10. สทธเสรภาพทางการเมอง

จากการใหความหมายของคณภาพชวตในทรรศนะของนกวชาการและหนวยงานตางๆ ผวจยสรปไดวาคณภาพชวต หมายถง การดารงชวตและสภาพความเปนอยของบคคลในดานตางๆ ซงแสดงใหเหนวาบคคลเหลานนมความพงพอใจในชวตของตนเอง ในงานวจยครงนผวจยนามาประยกตใชในการศกษาคณภาพชวตของผสงอาย ซงผวจยใหความหมายวาคณภาพชวตของผสงอาย หมายถง สภาวะความพรอมของผสงอายทงในดานรางกาย จตใจและดานอนๆ ทจาเปนตอการดารงชวตทจะสามารถสงผลใหเขาดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข สามารถปรบตวใหเขากบสภาวะแวดลอมและสงคมทตนอยไดเปนอยางด

3.2 องคประกอบคณภาพชวตของผสงอาย

องคการยเนสโก (UNESCO, 1980 : 312) ไดใชเกณฑในการประเมนคณภาพชวตไว 2 ดาน คอ การประเมนดานวตถวสย ซงวดไดโดยอาศยขอมลตางๆ ทเปนรปธรรมสามารถมองเหนได นบได วดคาได เชน ดานเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม และการประเมนดานจตวสย เปนการประเมนขอมลดานจตวทยา ซงอาจทาไดโดยการสอบถามความรสกและเจตคตตอประสบการณ

สำนกหอ

สมดกลาง

24

ของบคคลทเกยวของกบชวต การรบรตอสภาพความเปนอย การดารงชวต รวมทงสงตางๆ ทเกยวของและความพงพอใจในชวต

ศรพรรณ รกษาภกด (2554 : 23-24) กลาวถงคณภาพชวตวาม 2 องคประกอบ คอ องคประกอบดานจตวสยซงเปนเรองของอารมณ ความรสกของบคคล อนไดแก ความเชอ คานยม และความรสกนกคดของบคคล เปนตน และองคประกอบดานวตถวสย ไดแก ปจจยหรอสภาพแวดลอมของบคคล เชน ดานสงคม เศรษฐกจ การเมองและสงแวดลอม

Beadle-Brown และคณะ ( , อางถงใน สทธพงศ บญผดง, 2554 : 18-19) ไดเสนอการแบงคณภาพชวตเปน 8 ดาน ดงน

1. คณภาพชวตดานการรวมกลมทางสงคม (Social Inclusion) การรวมกลมทางสงคมจะเกยวของกบความเปนอนหนงอนเดยวกนของสงคม การมสวนรวมในกลมทางสงคม สภาพแวดลอมของทอยอาศยทมอทธพลตอการรวมกลมทางสงคม บทบาทในการดาเนนชวต และการชวยเหลอสนบสนนตางๆ เชน วถทางการดาเนนชวต พฤตกรรมการปรบเปลยนวถการดาเนนชวตเพอความเหมาะสม ความพงพอใจในการบรการทางสงคม การยอบรบทางสงคมและสถานภาพทางสงคม

2. คณภาพชวตดานความเปนอยทางกายภาพ (Physical Well-being) ดานความเปนอยทางกายภาพ หมายถง ลกษณะทางสขภาพ ซงจะเกยวของกบความปลอดภย การมสขภาพด การมเวลาพกผอนหยอนใจ กจกรรมในชวตประจาวน กจกรรมสนทนาการตางๆ อาหารและโภชนาการ ความสามารถในการเคลอนไหวของรางกายและการดแลสขภาพ

3. คณภาพชวตดานความสมพนธระหวางบคคล (Interpersonal Relations) ดานความสมพนธระหวางบคคลจะเกยวของกบปฏสมพนธทางสงคม และการมมตรภาพ เชน ความสมพนธระหวางบคคลภายใตบรบทสถานททางาน หรอบรบทครอบครว นอกจากนดานความสมพนธระหวางบคคลยงเกยวของกบภาวะความโดดเดยวเดยวดาย การสนบสนนชวยเหลอ จากเครอขายทางสงคม ความใกลชดสนทสนม และความรก

4. คณภาพชวตดานปจจยทมอทธพลตอความเปนอยทด (Material Well-being) ดานปจจยทมอทธพลตอความเปนอยทดจะเกยวของกบปจจยตางๆ ดงน อาชพการงาน สภาพทางการเงน การเปนเจาของ (สงหารมทรพยและอสงหารมทรพย) ความปลอดภย สถานภาพทางเศรษฐกจ ลกษณะทอยอาศย และการคมนาคมขนสง

5. คณภาพชวตดานลกษณะทางอารมณ (Emotional Well-Being) ดานลกษณะทางอารมณจะเกยวของกบความพงพอใจในการงานอาชพ ทอยอาศย การชวยเหลอสนบสนน ความพง

สำนกหอ

สมดกลาง

25

พอใจในกลมทางสงคมของตนเอง นอกจากนดานลกษณะทางอารมณยงเกยวของกบสขภาพจต มโนภาพแหงตน การไรความเครยด และความสขในการดาเนนชวต

6. คณภาพชวตดานความสามารถในการตดสนใจดวยตนเอง (Self-determination) ดานความสามารถในการตดสนใจไดดวยตนเองจะเกยวของกบความมอสรภาพในการตดสนใจ การควบคมตนเอง การกาหนดทศทางการดาเนนชวตดวยตนเอง อทธพลของทอยอาศยทมผลตอความสามารถในการตดสนใจ การสนบสนนชวยเหลอดวยคาพด และการแกตางเพอตนเอง

7. คณภาพชวตดานการพฒนาตนเอง (Personal Development) ดานการพฒนาตนเองจะเกยวของกบเรองของการศกษา และทกษะในการปฏบตตน ความสามารถสวนตว การบรรลสงทปรารถนา ความกาวหนา และพฒนาการในดานตางๆ

8. คณภาพชวตดานสทธเสรภาพ (Rights) ดานสทธเสรภาพจะเกยวของกบการเคารพในสทธสวนบคคล สทธมนษยชน สทธในความเปนพลเมอง เชน การมสทธเลอกตง เปนตน ความรบผดชอบในฐานะความเปนพลเมอง และกจกรรมตางๆ ซงเกยวของกบชมชนหรอรฐบาล

สาหรบองคประกอบของคณภาพชวตนนสามารถจาแนกออกเปน 2 ดานใหญๆ ไดแก ดานวตถวสย ซงเปนสงทเปนรปธรรม และดานจตวสย ซงเปนความรสกของบคคล โดยในการวจยครงนไดแบงองคประกอบคณภาพชวตของผสงอายออกเปน 5 ดาน คอ

1. คณภาพชวตดานเศรษฐกจ หมายถง สภาวะทางการเงนของผสงอาย ซงเปนปจจยทมอทธพลตอสภาพความเปนอยทด อนไดแก รายได การใชจายในการชวตประจาวน ภาระหนสนและเงนออม

2. คณภาพชวตดานสงคม หมายถง ปจจยทมอทธพลตอความสมพนธและการอยรวมกนในสงคม เชน สาเหตและความสมครใจในการเขารบการสงเคราะห การปรบตวใหเขากบสงคม การมปฏสมพนธทางสงคม การปฏบตกจกรรมตางๆ เชน การทากจกรรมในเวลาวางและการเขารวมกจกรรมทางสงคม

3. คณภาพชวตดานสภาพแวดลอม หมายถง การดารงชวตอยในสภาพแวดลอมและทรพยากรทมอยอยางเหมาะสมและมความสข เชน การมสภาพแวดลอมทสะอาด มสงอานวยความสะดวก มสาธารณปโภคและสถานพยาบาลเขาถงสะดวก และมความปลอดภยในการพกอาศย

4. คณภาพชวตดานรางกาย หมายถง การศกษาถงการดารงชวตและการดาเนนกจกรรมดวยพละกาลงไดอยางเหมาะสม เชน การมโรคประจาตว การมความสามารถในการทากจวตรประจาวน การดแลรกษาสขภาพ และการดแลในเรองของโภชนาการ

สำนกหอ

สมดกลาง

26

5. คณภาพชวตดานจตใจ หมายถง ความพอใจในชวตทสงผลใหสามารถดารงชวตในสงคมไดอยางมความสข เชน ทศนคตของผสงอายทมตอสถานทและตอบคคลอน การฟนฟสภาพจตใจ และความพงพอใจในชวต 4. แนวคดทฤษฎเกยวกบความตองการของผสงอาย

ผสงอายกเปนเหมอนกบบคคลทวไปในสงคม มความตองการในการดาเนนชวตอยางปกต มความเปนอยทดและมชวตชวา มความอสระในการตดสนใจ ตองการความปลอดภยและไมอยากเจบปวย ตองการมเงนใชเปนของตวเอง ตองการมคนคอยชวยเหลอเมอถงเวลาทชวยตวเองไมไดแลว รวมถงตองการกาลงใจและความรกจากญาต พนองและคนรอบขางของตน จากทรรศนะของนกวชาการและหนวยงานทเกยวของ ผวจยนามาสรปความตองการของผสงอายไดดงน

บงอร ธรรมศร (2549, อางถงใน สทธพงศ บญผดง, 2554 : 11-12) ไดกลาวถงความตองการของผสงอายวา ผสงอายแตละคนมความตองการทแตกตางกนไป ดงนนควรทจะทาความเขาใจพนฐานชวตของผสงอายทอยในความดแล ซงครอบครวจะมบทบาทสาคญยงในเรองดงกลาว โดยมความตองการ 4 ดานคอ 1) ความตองการทางดานรางกาย เปนความตองการขนพนฐาน ไดแก ความตองการอาหาร การขบถาย การพกผอนนอนหลบ การมทอยอาศยทปลอดภย การมเสอผาเครองนงหมทเหมาะสมและตองการการรกษาพยาบาลเมอเจบปวย 2) ความตองการทางดานจตใจ ผสงอายตองการความรก การดแลเอาใจใส การยอมรบนบถอ การเขาใจ การเหนอกเหนใจและการใหอภย 3) ความตองการทางดานสงคม ผสงอายยงตองการมกจกรรมทางสงคม เชน การพบปะเพอน การรวมกจกรรมทางศาสนา เปนตน 4) ความตองการทางดานเศรษฐกจ ผสงอายจาเปนตองใชเงนเพอเปนคาใชจายสาหรบตนเอง ชวยเหลอกจกรรมทางสงคมและทาบญ รวมทงเปนคารกษาพยาบาลเมอยามเจบปวย

พนธทพย รามสตร (2524, อางถงใน วนชย ชประดษฐ, 2555 : 13) ไดกลาวถงความตองการของผสงอายใน 2 ประเดน คอ 1) ความตองการพนฐาน ซงประกอบดวยเรองทสาคญ 3 เรอง คอ ผสงอายพยายามมชวตอยนานเทาทจะเปนได หรออยางนอยกอยไปจนกวาความพงพอใจในสงรอบตวนนไมมความหมาย หรอเมอถงแกความตาย ผสงอายพยายามรกษาพลงและศกยภาพทางรางกายและทางสมองใหคงอยใหมากทสด และใชประโยชนจากพลงและศกยภาพดงกลาวอยางสงสดเทาทจะทาได ผสงอายพยายามปองกนและธารงไวซงสทธพเศษทเคยเปนในชวตวยตน เชน ความร ความชานาญ ทรพยสมบต เกยรตคณและอานาจ 2) ความตองการขนสง คอ ความ

สำนกหอ

สมดกลาง

27

ตองการซงมลกษณะเปลยนแปลงงาย อาจเปนความตองการเฉพาะหนาหรอระยะยาว หรอเปนจดหมายปลายทางของผสงอาย เปนความตองการทสอดคลองกบลกษณะสงคมและวฒนธรรมของผสงอาย และจะถกปรงแตงโดยวฒนธรรมนนๆ ดวย เปนลกษณะทเขากบวถชวตของผสงอาย ซงเปนผลจากการขดเกลาของแบบแผนและบรรทดฐานของสงคม

มลนธวจยและพฒนาผสงอายไทย (2551, อางถงใน สจตรา สมพงษ, 2555 : 17-18) ไดแบงความตองการของผสงอายออกเปน 7 ดานคอ ความตองการการสนบสนนจากครอบครว ความตองการดานการประกนรายได ความตองการมสวนรวมในชมชน ความตองการทจะลดการพงพาคนอนใหนอยลง ความตองการทางสงคมของผสงอาย ความตองการทางกายและจตใจ และความตองการดานเศรษฐกจ

จากการศกษาความตองการของผสงอายจากทรรศนะของนกวชาการและหนวยงานตางๆ จะเหนไดวาเปนไปในลกษณะทคลายคลงกนและสอดคลองกน กลาวคอผสงอายมความตองการปจจยพนฐานในการดารงชวตทงดานรางกาย และตองการปจจยสนบสนนทางดานจตใจ สงคม วฒนธรรมและสงแวดลอม ซงผวจยนามาประยกตใชในการศกษาความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) ครงน โดยศกษาความตองการใน 5 ประเดน คอ

1. ความตองการดานเศรษฐกจ หมายถง ความตองการไดรบการชวยเหลอดานการเงนเพอสะสมไวใชจายในภาวะทตนเองเจบปวย ความตองการในการชวยจดหาอาชพเพอเปนการเพมพนรายได

2. ความตองการดานสงคม หมายถง ความตองการการมสวนรวม การยอมรบและนบถอจากบคคลอน ความตองการมความสมพนธอนดและความตองการมกจกรรมทางสงคม

3. ความตองการดานสภาพแวดลอม หมายถง ความตองการมทอยอาศยทปลอดภย รมรน อากาศถายเทไดด มสงอานวยความสะดวก

4. ความตองการดานรางกาย หมายถง ความตองการอาหารครบทง 3 มอ มเสอผาเครองนงหมทเหมาะสม การรกษาพยาบาลเมอเจบปวย และความตองการในการชวยเหลอตนเอง

5. ความตองการดานจตใจ หมายถง ความตองการความรกและการดแลเอาใจใส ความตองการเปนบคคลทมความสาคญ และไดรบการยอมรบนบถอจากคนรอบขาง

สำนกหอ

สมดกลาง

28

5. งานวจยทเกยวของ

ศนสนย มโนสจรต (2550 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาเรอง คณภาพชวตของผสงอาย กรณศกษา ศนยพฒนาการในสวสดการสงคมผสงอายบานบางแค โดยมวตถประสงคเพอศกษาคณภาพชวตของผสงอายในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานบางแค ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยวธการวเคราะหเอกสารและสมภาษณเชงลกผสงอายและเจาหนาทภายในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานบางแคครอบคลมปจจย 3 ดาน คอ ดานรางกาย ดานจตใจและดานสงคม ผลการศกษาพบวา ผสงอายสวนใหญมสภาพรางกาย สภาพจตใจและสภาพเปนอยทดขนหลงจากไดยายเขามาอยในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมของผสงอายบานบางแค เนองจากมชวตสภาพความเปนอยและสงคมทดขน แตยงคงมอาการเครยดอยบาง โดยมสาเหตหลกๆ มาจากการทะเลาะกนและการมเวลาวางมากเกนไป ในสวนของการดแลผสงอายของเจาหนาท ผสงอายมความคดเหนวาเจาหนาทใหการดแลด แตบางครงเจาหนาทกยงดแลไมทวถง เพราะจานวนของเจาหนาทมนอยกวามากเมอเปรยบเทยบกบจานวนผสงอาย

อารดา ธระเกยรตกาจร (2554 : 16) ไดทาการศกษาเรอง คณภาพชวตผสงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยมวตถประสงคเพอวดระดบคณภาพชวตของผสงอาย และเพอวเคราะหปจจยทมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามการวดระดบคณภาพชวตของผสงอาย 5 ดาน ไดแก ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสงแวดลอม ดานสขภาพและดานทศนคต ผลการศกษาพบวา ระดบคณภาพชวตโดยเฉลยของผ สงอายอยนนในระดบด โดยการทผ สงอายจะมคณภาพชวตอยในระดบดไดนน องคประกอบทง 5 ดานจะตองในระดบดเชนกน ซงคะแนนเฉลย 3 อนดบแรก คอ ดานสงแวดลอม ดานสขภาพและดานสงคม สาหรบปจจยทมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย พบวา ปจจยทมความสมพนธในทศทางบวกกบระดบคณภาพชวตผสงอาย ไดแก ปจจยดานประชากร ปจจยดานเศรษฐกจและปจจยดานสงคมซงเปนปจจยทมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอายมากทสด สวนปจจยทมความสมพนธในทศทางลบกบระดบคณภาพชวตผสงอาย ไดแก ปจจยดานสขภาพ โดยปจจยดานเพศนนไมมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย

เกยรตนดดา พงสมบต และ ปรตา ธนสกาญจน (2554 : 6) ไดทาการศกษาเรอง คณภาพชวตของผสงอายในตาบลโรงชาง อาเภอเมองพจตร จงหวดพจตร โดยมวตถประสงคเพอศกษาคณลกษณะและระดบคณภาพชวต ดานรางกาย ดานจตใจ ดานสมพนธภาพทางสงคม ดานสงแวดลอมและดานความมนคงในชวตของผสงอาย ตาบลโรงชาง ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถาม ผลการศกษาพบวา สวนใหญผสงอายมอาย 60-65 ป ประกอบอาชพ

สำนกหอ

สมดกลาง

29

เกษตรกรรม มรายไดเฉลยตากวา 2,000 บาทตอเดอน ไมไดอาศยอยเพยงลาพงและมโรคประจาตว ในสวนของระดบคณภาพชวตของผสงอาย พบวา ในดานรางกาย ดานจตใจและดานสมพนธภาพทางสงคม มระดบคณภาพชวตอยในระดบมาก สวนดานสงแวดลอมและดานความมนคงในชวต มคณภาพชวตในระดบปานกลาง โดยผสงอายมความพงพอใจเฉลยตอคณภาพชวตในระดบมากและปจจยทไมมความสมพนธกบความพงพอใจของผสงอายตอคณภาพชวต ไดแก ปจจยในดานเพศ อาย การศกษา สถานภาพ อาชพและรายได

ดวงใจ คาคง (2554 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาเรอง ปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ตาบลลาสนธ อาเภอศรนครนทร จงหวดพทลง โดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบคณภาพชวตและปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ตาบลลาสนธ อาเภอศรนครนทร จงหวดพทลง ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถาม ซงประกอบดวย 5 องคประกอบ คอ ดานปญญา ดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคมและดานสงแวดลอม ผลการศกษาพบวา ผสงอายในตาบลลาสนธ มคณภาพชวตอยในระดบสง 4 ดาน ไดแก ดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคมและดานสงแวดลอม โดยดานปญญามคณภาพชวตอยในระดบปานกลาง สวนปจจยทมผลตอคณภาพชวตพบวา ปจจยดานอายและสถานภาพหมายมผลในทางลบ สวนสถานภาพสมรสมผลในทางบวก สวนปจจยในดานเพศ การออม ภาระหนสน การเปนสมาชกกลมตางๆ ในชมชน และภาวะการมโรคไมมผลตอคณภาพชวตของผสงอายแตอยางใด

ศรพรรณ รกษาภกด (2554 : 75-78) ไดทาการศกษาเรอง คณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราวยทองนเวศน โดยมวตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาระดบคณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราวยทองนเวศน และ 2) เพอศกษาความพงพอใจของผสงอายทมตอการจดบรการของสถานสงเคราะหคนชราวยทองนเวศน ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามจากกลมตวอยางผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราวยทองนเวศน ผลการศกษาขอมลทวไปของกลมตวอยางพบวา สวนใหญกลมผใหขอมลมสถานภาพเปนหมาย มการศกษาอยในระดบประถมศกษา ไมไดประกอบอาชพและมรายไดสวนใหญจากเงนบรจาค มโรคประจาตวไดแก โรคความดนโลหต โรคกระดกและปวดขอ สาเหตทมาอยสถานสงเคราะหเนองจากไมมผ อปการะและมภมลาเนาเดมจากภาคเหนอ ผลการศกษาระดบคณภาพชวตของกลมตวอยางพบวา คณภาพชวตโดยรวมอยระดบปานกลาง กลมตวอยางประเภทพเศษมระดบคณภาพชวตดกวากลมตวอยางประเภทสามญ 3 ดาน ไดแก ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคมและดานสงแวดลอม สวนดานรางกายมระดบคณภาพชวตปานกลางเหมอนกนทงสองกลม กลมตวอยางประเภทพเศษจะมคณภาพชวตโดยรวมในระดบด โดยอนดบ 1 นนเปนดานจตใจ รองลงมา ไดแก ดานสงแวดลอม

สำนกหอ

สมดกลาง

30

ดานความสมพนธทางสงคมและดานรางกาย ตามลาดบ สวนกลมตวอยางประเภทสามญนนมคณภาพชวตโดยรวมในระดบปานกลาง โดยอนดบ 1 คอ ดานสงแวดลอม รองลงมา ไดแก ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคมและดานรางกาย ตามลาดบ สวนผลการศกษาเกยวกบความพงพอใจ พบวา กลมตวอยางมความพงพอใจในอยในระดบมา โดยมดานบคลากรและดานสภาพแวดลอมทางดานกายภาพ เปนอนดบ 1 รองลงมา ไดแก ดานกระบวนการใหบรการ ดานผลตภณฑและบรการ ตามลาดบ

ภรชญา เทพศร (2555 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาเรอง คณภาพชวตของผสงอายในตาบลทองหลาง อาเภอบานนา จงหวดนครนายก โดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบคณภาพชวตของผสงอายและความแตกตางของคณภาพชวตของผสงอายในตาบลทองหลาง อาเภอบานนา จงหวดนครนายก ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถามประกอบดวย ดาน ไดแก ดานรางกาย ดานทางจตใจ ดานความสมพนธทางสงคม ดานความตระหนกในคณคาแหงตน ดานความสมพนธกบสมาชกในครอบครว ดานการรกษาพยาบาลและดานสวสดการสงคม ผลการศกษาพบวา คณภาพชวตของผสงอายโดยภาพรวมนนอยในระดบสง และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานสวสดการสงคม มอนดบสงสด รองลงมาคอ ดานการรกษาพยาบาล ดานความตระหนกในคณคาแหงตน ดานความสมพนธกบสมาชกในครอบครว ดานรางกาย ดานความสมพนธทางสงคมและดานจตใจ ตามลาดบ

สจตรา สมพงษ (2555 : 103-115) ไดทาการศกษาเรอง ความสขของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม โดยมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาระดบความสขของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม 2) ศกษาเปรยบเทยบ ความสขของผสงอาย ในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐมจาแนกตามขอมลสวนบคคลไดแก สถานภาพการสมรสกอนเขาพกอยในสถานสงเคราะห จานวนบตร การมโรคประจาตว การเขารวมกจกรรมทางศาสนา ระยะเวลาทพกอยในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐมและการมาเยยมของครอบครวของผสงอาย 3) ศกษาถงมมมองทมผลตอความสขของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราจงหวดนครปฐม ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสมภาษณทผวจยสรางขน ผลการศกษาพบวา ผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม มความสขอยในระดบมาก ขอมลสวนบคคล ไดแก สถานภาพสมรส การมโรคประจาตวตางกน ระยะเวลาทพกอยในสถานสงเคราะหคนชราและการมาเยยมของครอบครว นนไมทาใหมระดบความสขทแตกตางกน แตจานวนบตรและการเขารวมกจกรรมทางศาสนานนทาใหมระดบความสขทแตกตางกน โดยผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐมมมมมองตอความสขวา เกดจากการ

สำนกหอ

สมดกลาง

31

ชวยเหลอตนเองได การยอมรบตอการเปลยนแปลงตอสภาพรางกาย การมศาสนาเปนเครองยดเหนยวทางจตใจ การไดรบการยอมรบจากเพอนรวมสถานสงเคราะห การยมแยมแจมใส การแบงปนทกขสข การไดเหนความสาเรจของลกหลานและการไดรวมกจกรรมในสถานสงเคราะห

จากการศกษาคนควางานวจยทเกยวของกบคณภาพชวตของผสงอาย พบวา ไดมการเสนอแนวคดทเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายไวอยางหลากหลาย โดยจะเหนไดวาปจจยในแตละดานนนจะสงผลซงกนและกน เชน ถาผสงอายอยในสงคมทดกจะทาใหผสงอายมสขภาพจตทด ถาผสงอายอาศยอยในสภาพแวดลอมทดกจะทาใหมรางกายทแขงแรง เปนตน ซงสามารถสรปไดวา ดานสงคมนนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายมากทสด รองลงมา คอ ดานรางกาย ดานจตใจและดานสงแวดลอม จะมผลตอคณภาพชวตของผสงอายในระดบทเทาๆ กน โดยทดานเศรษฐกจนนสงผลตอคณภาพชวตนอยทสด และถาพจารณาผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหจะพบวา ผสงอายนนจะมสภาพรางกาย สภาพจตใจและสภาพความเปนอยทดขนเมอไดยายเขามาอยในสถานสงเคราะหคนชรา อาจเปนเพราะวาไดรบการดแลทดสงผลใหผสงอายมความสขและคณภาพชวตทดขนนนเอง

จากทไดกลาวไววา ในปจจบนมจานวนของผสงอายเพมขน ทาใหหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและภาคเอกชนใหความสนใจในการปรบปรงใหผสงอายมคณภาพชวตทด แตกมผสงอายอกจานวนมากทถกทอดทงหรอตองจากลกหลานไปใชชวตในสถานสงเคราะหคนชรา และจากการศกษาคนควางานวจยตางๆ ทเกยวของ ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาถงคณภาพชวตของผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา ในจงหวดนครปฐม เพอตองการทราบถงคณภาพชวตและความตองการของผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา เพอใชเปนแนวทางในการชวยเหลอ ดแลและพฒนารปแบบในการดแลผสงอายทพกในสถานสงเคราะหตอไป

สำนกหอ

สมดกลาง

32

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การศกษา “คณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม” เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) มวตถประสงคเพอศกษาคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) เพอใชเปนแนวทางในการชวยเหลอ ดแล และพฒนาคณภาพชวตของผสงอายทพกในสถานสงเคราะหตอไป ดาเนนการศกษาโดยใชระเบยบวธวจยดงรายละเอยดตอไปน

1. กลมผใหขอมลหลก

2. เครองมอทใชในการศกษา 3. การเกบรวบรวมขอมล

4. การตรวจสอบความนาเชอถอของขอมล

5. การวเคราะหขอมล

6. การพทกษสทธผใหขอมล

1. กลมผใหขอมลหลก

กลมผใหขอมลหลกทใชในงานวจย ประกอบดวย 3 กลม คอ

1. ผปกครองสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมและสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) ในฐานะผควบคมดแล ซงใหขอมลเกยวกบนโยบายในการดแลผสงอาย คณสมบตของผเขารบบรการ ประเภทของการใหบรการและขอมลของสถานสงเคราะห รวมถงปญหาและอปสรรคในการดาเนนงาน

2. เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมและสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) ในฐานะผทปฏบตงานในการดแลผสงอาย ซงใหขอมลเกยวกบการปฏบตงานดแลผสงอายและความตองการของผสงอายในดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดาน

สำนกหอ

สมดกลาง

33

รางกายและดานจตใจ รวมถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตงาน โดยมเกณฑในคดเลอกจากเจาหนาทททาหนาทเปนพเลยง ซงเปนผใหการดแลผสงอายโดยตรง

3. ผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมและสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) ในฐานะผรบบรการ โดยใหขอมลเกยวกบคณภาพในการดแลผ สงอายของสถานสงเคราะห และความตองการในดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานรางกาย และดานจตใจ โดยมเกณฑในการคดเลอกแบบสมจากผสงอายทมสขภาพแขงแรง มศกยภาพในการพดคยสอสารและสามารถตอบคาถามได

2. เครองมอทใชในการศกษา

ในการศกษาครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ใชวธการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview)

โดยสมภาษณแบบรายบคคล โดยมเครองมอทใชในการศกษา ดงน

1. แบบสมภาษณกงโครงสราง (Semi-Structure Interview) ซงผทาการศกษาไดทาการเตรยมไวลวงหนา เปนแนวคาถามทเปนทางการและไมเปนทางการผสมกน เพอเปนการเปดกวางในการเสนอความคดเหนของผตอบคาถามและใหสอดคลองกบวตถประสงคทกาหนดไว โดยแบงเปน 3 ชด ไดแก

แบบสมภาษณชดท 1 สาหรบผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา โดยสมภาษณในประเดนทเกยวกบนโยบายในการดแลผสงอาย คณสมบตของผเขารบบรการ ประเภทของการใหบรการ และขอมลของสถานสงเคราะห รวมถงปญหาและอปสรรคในการดาเนนงาน

แบบสมภาษณชดท 2 สาหรบบคลากรของสถานสงเคราะหคนชรา โดยสมภาษณในประเดนทเกยวกบการดแลผสงอาย คณภาพชวตและความตองการของผสงอายในดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานรางกาย และดานจตใจ รวมถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตงาน

แบบสมภาษณชดท 3 สาหรบผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา โดยสมภาษณในประเดนทเกยวกบคณภาพในการดแลผสงอายของสถานสงเคราะห และความตองการของผสงอายในดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานรางกาย และดานจตใจ

2. แบบสงเกต (Observation) ซงผทาการศกษาจะทาการสงเกตเกยวกบสภาพแวดลอมของสถานสงเคราะหคนชรา สาธารณปโภค และสงอานวยความสะดวกภายในสถานสงเคราะหคนชรา และพฤตกรรมของผสงอายเกยวกบการดาเนนชวตประจาวนและการเขาสงคมของผสงอาย โดยทไมไดเขาไปมสวนรวมหรอทากจกรรมกบผถกสงเกต

สำนกหอ

สมดกลาง

34

3. การเกบรวบรวมขอมล

1. การเกบรวบรวมขอมลทตยภม ดาเนนการคนควาและเกบรวบรวมขอมลเกยวกบ แนวคดทฤษฎ ไดแก 1) บรบทของ

สถานสงเคราะหคนชรา 2) แนวคดเกยวกบผสงอาย 3) คณภาพชวตของผสงอาย 4) ความตองการของผสงอาย และงานวจยทเกยวของจากแหลงขอมลตางๆ ไดแก หนงสอ เอกสาร ตารา บทความ ตลอดจนแหลงความร เชน หองสมด ระบบสบคนทางอนเตอรเนตและองคกรทเกยวของ ไดแก สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมและสถานสงเคราะหคนชราเฉลม-ราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จงหวดนครปฐม ทงน เพอเปนแนวทางในการกาหนดวตถประสงคของการศกษา และนามาใชประกอบการวเคราะหและสรปผลการศกษาในครงน

2. การเกบรวบรวมขอมลปฐมภม ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม โดยใชวธการสมภาษณเชงลก (In-depth

Interview) จากผใหขอมลหลกเปนรายบคคล ไดแก ผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชราและผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา โดยมเครองมอทใชในการศกษา ไดแก 1) แบบสมภาษณแบบกงโครงสราง ซงทาการเตรยมไวลวงหนา โดยแบบสมภาษณทใชเปนคาถามแบบปลายเปด เพอผใหขอมลสามารถตอบคาถามไดอยางเปดกวาง ไมมกรอบ และ 2) แบบสงเกต โดยเปนการสงเกตแบบไมมสวนรวม เพอใหไดขอมลเกยวกบสภาพแวดลอมของสถานสงเคราะหและพฤตกรรมของผสงอายภายในสถานสงเคราะหคนชรา

4. การตรวจสอบความนาเชอถอของขอมล

การตรวจสอบสามเสาดานวธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) คอ การใชวธการเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ กน เพอรวบรวมขอมลเรองเดยวกน โดยใชการสงเกตของผวจยควบคกบการสมภาษณเชงลกกลมผใหขอมลหลก พรอมกบศกษาขอมลจากแหลงเอกสารประกอบ เพอความแนนอนวาขอสรปนนเทยงตรงตามความเปนจรงหรอไม โดยทาการตรวจสอบสามเสาดานวธรวบรวมขอมล ดงน

1. ผวจยจะนาขอมลเชงคณภาพทไดจากการศกษาเอกสาร การสงเกตโดยผวจย และการสมภาษณจากกลมผใหขอมลหลก มาสรปรวม เปรยบเทยบความสอดคลอง รวมทงเพมเตมประเดนสาคญใหงานวจยมเนอหาสาระทสมบรณ

2. นาผลจากการเกบรวบรวมขอมลทไดมาตรวจสอบซงกนและกน เพอทาใหเชอมนไดวารายงานการวจยนนมขอมลทมความครอบคลมเพยงพอในการวเคราะหพรรณนา

สำนกหอ

สมดกลาง

35

3. ทาการตรวจสอบความถกตอง โดยรวบรวมขอมลทงในสวนของประเดนวเคราะหและขอมลความคดเหน ผลการวเคราะหทมลกษณะเปนขอโตแยงหรอไมลงรอยกนจากแหลงขอมลตางๆ เพอนามาเปรยบเทยบผล ซงนาไปสการปรบปรงขอสรปและการอภปรายผลเปนระบบ และมความชดเจนมากขน

5. การวเคราะหขอมล

ผวจยจะใชวธการวเคราะหและตความจากขอมลทไดรบจากการสงเกต การสมภาษณ การจดบนทกขอมล และการบนทกเสยง นามาสรปผลในประเดนตามวตถประสงคทไดกาหนดไว ซงสามารถแบงขนตอนการวเคราะหไดดงน

1. รวบรวมขอมลและจดแยกเปนหมวดหมตามประเดนทศกษา เพอทาการตความในบรบทตางๆ ในแตละประเดน

2. ตรวจสอบความครบถวนและความถกตองของขอมลและทาการวเคราะหขอมลจนไดขอสรปทชดเจนเปนภาพรวมตามประเดนทตองการ เพอใหไดขอมลทสอดคลองกบขนตอนของการศกษาและวตถประสงค

3. สรปและอภปรายผลโดยนาแนวคดทฤษฎทเกยวของมาประกอบการอภปราย และนาเสนอผลการศกษาในรปแบบเชงพรรณนา

6. การพทกษสทธผใหขอมล

ในการวจยครงนเปนการศกษาขอมลคณภาพชวตและความตองการของผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชรา ดงนนขอมลจะไดจากการบอกเลาประสบการณจากผสงอาย และเจาหนาททปฏบตงานดแลเปนสวนใหญ ซงผวจยตองใชความละเอยดออนในการเกบขอมล เพอใหไดขอมลทเปนขอเทจจรงและเปนธรรมชาตของผใหขอมล จะเหนไดวาตลอดกระบวนการวจยมทงการสงเกต และการสมภาษณเจาะลกเขาไปในเรองสวนตวและความรสกนกคด ซงบางครงอาจละเมดความเปนสวนตวของผใหขอมลได ดงนนเพอเปนการเกบรกษาความลบและความปลอดภย ผวจยจงไมสามารถเปดเผยนามของผใหขอมล โดยคานงถงจรรยาบรรณของนกวจยอยางเครงครด และคาถามทใชนนตองไมคกคามอารมณ ความรสก และเคารพสทธของผใหขอมล

สำนกหอ

สมดกลาง

36

บทท 4

ผลการศกษา

จากการศกษาคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม โดยใชวธการสมภาษณเชงลก และใชแบบสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi–Structure In–Depth Interview) กบกลมผใหขอมลทเปน ผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชราและผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา ของสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม จานวน 10 ราย และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จานวน 8 ราย รวมทงหมด 18 ราย สามารถนาเสนอผลการศกษาเปน 2 สวน ดงน

สวนท 1 คณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม

สวนท 2 ความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม สวนท 1 คณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม

ผ วจ ยดาเนนการศกษาคณภาพชวตของผ สงอายในดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานรางกายและดานจตใจ โดยใชวธการสมภาษณเชงลกกลมผใหขอมลหลกทเปน ผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชราและผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา ของสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม จานวน 10 ราย และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จานวน 8 ราย รวมเปนทงหมด 18 ราย ผลการศกษาพบวา

1. คณภาพชวตดานเศรษฐกจ

การศกษาคณภาพชวตดานเศรษฐกจของผสงอาย เปนการศกษาถงสภาวะทางการเงนของผสงอาย ซงเปนปจจยทมอทธพลตอสภาพความเปนอยทด อนไดแก รายได การใชจายในการใชชวตประจาวน ภาระหนสนและเงนออม โดยจากการศกษาพบวา

สำนกหอ

สมดกลาง

37

1.1 งบประมาณสนบสนนของสถานสงเคราะหคนชรา

จากสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชราเกยวกบงบประมาณสนบสนน พบวา สถานสงเคราะหคนชราทง 2 แหงนนจะไดรบงบประมาณสนบสนนจาก 3 สวน คอ 1) กรมสงเสรมการปกครองทองถน 2) องคการบรหารสวนจงหวด และ 3) มลนธททางสถานสงเคราะหจดตงขน โดยงบประมาณทไดรบจากกรมสงเสรมการปกครองทองถนและองคการบรหารสวนจงหวดนนจะมการนาไปใชเพอการจดหาอาหารสาหรบผสงอาย ใชในการปรบปรงซอมแซมอาคารสถานท และใชในการจดกจกรรมใหกบผสงอาย ซงการไดมาของงบประมาณในสวนนนนทางสถานสงเคราะหตองสงหนงสอคารองไปยงองคการบรหารสวนจงหวดเพอของบประมาณ และตองรอการอนมตซงตองใชเวลานานหลายเดอน ทางสถานสงเคราะหจงไดจดตงมลนธขนเพอเปนกองทนสารอง โดยงบประมาณทมาจากมลนธนนจะนาไปใชเพอการดแลรกษาพยาบาลผสงอายและการจดการงานศพเมอผสงอายเสยชวต โดยงบประมาณทง 3 สวนนจะถกนาไปใชในดาเนนงานตางๆ เพยงเทานนไมไดมการจดสรรใหแกผสงอายแตอยางใด จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

งบประมาณ เงนอดหนนมาจากกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน เวลาตองการก

ทาหนงสอขอไป อยางลาสดกขอมาสรางลานเอนกประสงค กไดรบมาเรยบรอยแลว แลวกจะมเงนทมคนเขามาบรจาคเขามลนธ เรากจะจดสรรเอามาใช อยางเวลามคณตา คณยายเสยชวต ไมมญาตจดงานศพให เรากจะนาเงนสวนนออกมาใชจดใหแทน (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

งบประมาณทใชกเปนของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน สวนหนงก

จากอบจ. แลวกจากมลนธ กเอาไปใชเปนงบดาเนนงานตางๆ ทเกยวกบความเปนอยของคณยาย หลกๆ กจะเปนการจดซออาหาร แลวกการบารงอาคารสถานท (คารณ นามสมมต, 2558)

1.2 รายไดของผสงอาย

1.2.1 แหลงทมาของรายได

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา สถานสงเคราะหคนชราทงสองแหงนนเปนสถานสงเคราะหคนชราประเภทสามญ ซงจะใหการดแลผสงอายโดยไมคดคาบรการ ผสงอายจงไมไดรบเบยยงชพตามชวงอายทกาหนดไว ซงเปนเงนชวยเหลอจากรฐบาล

สำนกหอ

สมดกลาง

38

ในจานวน – บาท/คน/เดอน ในปจจบนรายไดของผสงอายสวนใหญจงมาจากเงนบรจาคทไดรบจากบคคลภายนอกทเขามาทาบญและจดกจกรรม โดยมทงการบรจาคใหกบผสงอายโดยตรงและบรจาคผานทางมลนธของสถานสงเคราะห นอกจากนกจะมผสงอายบางทานทไดรบเงนจากลกหลานหรอมรายไดเสรมจากการทางานฝมอจาหนาย โดยรายไดจากเงนบรจาคและการจาหนายงานฝมอนนไมสามารถระบจานวนเงนทไดรบตอเดอนอยางชดเจนได เนองจากจานวนเงนทไดรบจะขนอยกบจานวนของแขกทเขามาเยยมชม ซงมความแตกตางกนไปในแตละเดอน โดยมจานวนเงนตาสดทไดรบ คอ 40 บาท และจานวนเงนสงสด 100 บาทตอการบรจาคในแตละครงตอคน สวนเงนทไดรบจากลกหลานนนไมสามารถระบเปนจานวนเงนทแนนอนไดเชนเดยวกน เนองจากการสงเงนมาใหนนจะขนอยกบความพรอมของแตละบคคล จงไมสามารถสงมาใหไดเปนประจาทกเดอน โดยมการเวนระยะเวลาในการสงเงนมาใหนนตางกนไป ตงแต 2 เดอนตอครง 3 เดอนตอครง หรอนานถงครงป ขนอยกบความสะดวกของแตละคน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กไดจากเงนบรจาคนะแหละ ใครไปใครมา ใครมาเทยวกบรจาค เขากมา

บรจาคท 50 บาท รอยนง เรากเกบไว (ดวงพร นามสมมต, 2558) ทเขามาทาบญกไดท 40 มง 50 มง รอยนงมง โดยมากกจะเขามลนธ (ทองเจอ

นามสมมต, 2558) ลกชายคนทอยฟลปปนสจะสงมาให แตกนานๆ ครง จะไดกทเขามาบรจาค

บรษท หางราน โรงงาน ทเขาทางานวนเกดนะ (เชาว นามสมมต, 2558) มรายไดจากการรบบรจาค แลวยายกถกกระเปาขาย เวลาใครมาทาบญ เขา

สนใจกขายใหเขา (จรภา นามสมมต, 2558) รายไดไมมเลย อยทนสทธผสงอายไมได หลวงเลยง มแตทแขก เจาภาพมา

บรจาค เราจะไดสวนน แลวกทนเขามอาชวบาบดใหทา มประดษฐดอกไม บางทเจาภาพมาเปนคณะใหญๆ เหนมดอกไมกชวยกนซอ เขากวาชวยยาย ไดมรายได เรากไดตรงนบาง (สกลยา นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

39

1.2.2 การสนบสนนรายได

จากสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชราเกยวกบการสนบสนนรายไดของผสงอายนน พบวา ในปจจบนทางสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมไมไดมการฝกอาชพใหกบผสงอาย เนองจากผสงอายสวนใหญมอายมาก จงมปญหาในการมองเหนทาใหไมสะดวกในการเรยนการสอน สถานสงเคราะหจงทาเพยงสนบสนนในการชวยจาหนายสนคาทมผสงอายบางทานทาไว เชน กระเปา ผาปโตะ หรอผาเชดมอ เปนตน โดยรายไดจากการจาหนายสนคาทงหมดทางสถานสงเคราะหจะนาไปมอบใหกบผสงอายโดยไมมการหกออก สวนทางสถานสงเคราะหเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) นนจะมการสอนเกยวกบการทางานฝมอใหแกผสงอายเพอเปนรายไดเสรม เชน การทาดอกไมประดษฐ การถกกระเปา หรอพรมเชดเทา เปนตน และจะมจดทแสดงสนคาไวเพอวางจาหนายใหกบแขกทเขามาเยยมชม โดยจะมการตดชอของผสงอายทเปนผทาไวกบสนคา ถาสนคาของทานใดถกจาหนาย ผสงอายกจะไดรบเงนรายไดตามจานวนสนคาทจาหนายไป โดยรายละเอยดของราคาสนคาในแตละชนดนน ทางสถานสงเคราะหทงสองแหงจะจาหนายสนคาในราคาทแตกตางกนไปตามขนาดและความประณตของชนงาน เชน ดอกไมประดษฐจาหนายทราคา 50 บาท กระเปาใสโทรศพทจาหนายทราคา 60 บาท พรมเชดเทาจาหนายทราคา 150 บาท ผาปโตะจาหนายทราคา 600 – 900 บาท เปนตน ซงจานวนของสนคาทจาหนายไปนนจะขนอยกบจานวนของแขกทเขามาเยยมชมและจดกจกรรมภายในสถานสงเคราะหซงมปรมาณทไมแนนอน จงทาใหไมสามารถระบจานวนรายไดทไดรบจากการจาหนายสนคาไดอยางชดเจน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

เมอกอนเราจะมฝกอาชพให แตเดยวนเขาแกเยอะแลว ตามองไมคอยเหน กเลย

ไมมการฝกอะไร แตมบางคนทเขาทาเปนอยแลว เขากจะทาเปนอาชพเสรมกนเอง เขาจะถกโครเชต ถกเปนผาปตง ปโตะอะไรอยางเงย กแลวแตคนสง บางคนมาจากเมองนอกกสง เขาขายไดบางผน 900 บางผน 600 แลวแต แลวกมอกคนทเขาถกโครเชตเปนผาเชดมอ ถกกระเปาเปนทหอยโทรศพท อกคนนงกเยบเปนผาเชดเทา หรอทเราจบเปนผาทวากนความรอนเรากจะเอาของทเขาทาเสรจมาใสตวางขายไวให เงนทขายไดกยกใหเขาไป (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

เรองกจกรรมหารายไดของคณยาย เรากจะมการทาหตถกรรม ดอกไมประดษฐ

พรมเชดเทา ผาเชดมอ แลวกมเชดหนาแบบปก อนนคณยายคนไหนทากเปนรายไดของ

สำนกหอ

สมดกลาง

40

คนนนไป ใครทามากกไดมาก โดยตอนแรกจะมคนมาสอนให เขากหด แลวพอเขาจาได เขากจะไปสอนตอกนเอง (คารณ นามสมมต, 2558)

1.3 การใชจายในชวตประจาวน

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายสวนใหญจะนาเงนทไดรบมาจากแหลงรายไดตางๆ ไปใชในการทาบญและใสบาตร ซงผสงอายทอยในสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมจะมการใสบาตรทกวนพระใหญเดอนละ 2 ครง โดยเจาหนาทจะเปนผไปนมนตพระสงฆมาจากวดเพอมารบบณฑบาตในสถานสงเคราะหและจะมบคคลภายนอกจดชดอาหารสาหรบใสบาตรมาวางขาย ซงใน 1 ชดนนจะประกอบไปดวย ขาวสวย 1 ถง อาหารคาว 1 ถง ของหวาน 1 อยาง ดอกไม และนาแกวพลาสตก โดยจะจาหนายในราคาชดละ 30 บาท และผสงอายจะนาเงนใสบาตรเปนจานวนเงน 20 บาทตอพระสงฆ 1 รป สวนผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) นนอยใกลกบวดสาโรงจงมพระสงฆเดนมารบบณฑบาตบรเวณหนาสถานสงเคราะหทกวน ซงจะมผทอาศยอยแถวนนมาจาหนายชดอาหารสาหรบใสบาตรเชนเดยวกบสถานสงเคราะหบานนครปฐม และผสงอายกจะนาเงนใสบาตรดวยเชนเดยวกน สวนในการทาบญนนผสงอายจะบรจาคเงนใหกบผทเขามาขอรบบรจาคในกรณตางๆ เชน การทอดผาปา การทาบญกฐน การขอเงนบรจาคเพอซอเครองมอแพทย หรอการบรจาคเพอชวยในการจดงานศพของเพอนผสงอายทเสยชวต เปนตน การนอกจากการใชจายเพอการทาบญตกบาตรแลวกจะมการนาเงนไปซออาหารในกรณทไมชนชอบอาหารททางสถานสงเคราะหจดไวใหในวนนน ซอขนมและผลไมเพอทานเลน และซอของใชสวนตว เชน เสอผา รองเทา หรอของใชในชวตประจาวนตางๆ ตามตองการ จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กเอาไวซอของใชมง ทาบญมง แลวแต (ดวงพร นามสมมต, 2558) เรากทาบญ ใสบาตรทกวนพระ พระ 3 องค องคละ 20 ก 60 บาท ซอขาวชด

หนงกเปน 90 ทเหลอกเกบไว เอาไวบรจาค ไวใหตอนงานศพ ไวใชสวนตว (บญนาค นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

41

กเอาไวทาบญ เดอนนงใสวนพระใหญ 2 ครง เวลามบญทอนมาตากทา เวลาโรงพยาบาลเขามาเรยไรคาเครองมอ คาอะไรตากทา ผาปา กฐนมากทา (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

ยายเอาไปทาบญ บางทกมมาเรยไรบาง เอาไปทาศพบาง แลวกซอของกนของ

ใชบาง บางทอาหารไมอรอยเรากซออาหารทาน แลวกมเอาไปซออปกรณทใชถกกระเปาของยาย (จรภา นามสมมต, 2558)

เงนทไดมากเอาไปทาบญ ตกบาตร จะมพระมาเดนบณฑบาตทกเชา กซอใส

บาตร นอกนนกเอาไปซอของกน ของใชทเราอยากได (อสา นามสมมต, 2558)

1.4 ภาระหนสนและเงนออม

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ในปจจบนผสงอายสวนใหญจะไมมภาระหนสน และมเงนเกบออมจากทมสะสมไวกอนเขามาอาศยอยในสถานสงเคราะหและทไดรบหลงจากทเขามาอยในสถานสงเคราะหจากแหลงรายไดตางๆ ทงการบรจาค การจาหนายสนคาและไดรบมาจากลกหลาน ซงเงนในสวนนจะเปนเงนทเหลอจากการใชจายในชวตประจาวนและเกบสะสมเอาไวเพอใชในยามจาเปน เชน การไปหาหมอ หรอเกบไวสาหรบจดงานศพเมอถงเวลาทตนเองเสยชวต โดยแตละบคคลนนจะมวธการเกบออมทแตกตางกนไป เชน การฝากไวกบสถานสงเคราะห ฝากไวทธนาคาร หรอเกบไวทตนเอง ซงการเลอกวธในการเกบออมนนจะขนอยกบความสะดวกและความพงพอใจของผสงอายแตละคน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

หนสนไมมนะ เงนเกบกมสวนตวบางนดๆ หนอยๆ เนอะ ไดจากเงนทเคามา

บรจาค เรากเกบไว ไวไปโรงพยาบาล ไปหาหมอ (ดวงพร นามสมมต, 2558) หนสนไมมนะครบ อยนกไมไดใชอะไร เงนเกบออมกมอยบาง เกบไวท

ธนาคาร (เชาว นามสมมต, 2558) กมเงนสะสมไวตงแตสมยทยงอยขางนอกฝากไวทธนาคาร พอมาอยทนไดเงน

มา พอเหลอใชกเอาไปฝากเพม (จรภา นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

42

ตอนนมเงนเกบอย 3000 ฝากไวทสานกงาน สวนหนสน ไมมคะ (สมหมาย นามสมต, 2558)

2. คณภาพชวตดานสงคม

การศกษาคณภาพชวตดานสงคมของผสงอาย เปนการศกษาถงปจจยทมอทธพลตอความสมพนธและการอยรวมกนในสงคม เชน สาเหตและความสมครใจในการเขารบการสงเคราะห การปรบตวใหเขากบสงคม การมปฏสมพนธทางสงคม การปฏบตกจกรรมตางๆ เชน การทากจกรรมในเวลาวางและการเขารวมกจกรรมทางสงคม โดยจากการศกษาพบวา

2.1 สาเหตและความสมครใจในการเขารบการสงเคราะห

2.1.1 สาเหตทเขารบการสงเคราะห

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา สาเหตททาใหตองมาเขารบการสงเคราะหจากทางสถานสงเคราะหคนชรานน เนองจากการทตองอาศยอยเพยงลาพง ไมมผดแล ไมมทอยอาศยเปนของตวเอง และไมสามารถอยรวมกบครอบครวไดอยางมความสข ทาใหผสงอายเกดความลาบากและประสบปญหาในการดารงชวต ซงทางสถานสงเคราะหจะมการตรวจสอบคณสมบตของผสงอายทจะมาเขารบการสงเคราะหวามความเดอนรอนตามทไดระบไวจรงหรอไม โดยการตรวจสอบจากประวตหรอสอบถามขอมลจากบคคลทรจกกบผสงอาย ถาสาเหตทระบไวเปนความจรงกจะรบใหเขามาอยในความดแล จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ไมมลก อยคนเดยวคะ (ดวงพร นามสมมต, 2558) ไมมญาตคะ ไมมคนดแล แลวกคนทเขาเคยใหอาศยเขายายบานไปเลยไมมท

อย (บญนาค นามสมมต, 2558) ไมมบานเปนของตวเองคะ ตองเชาเขา พอเขาไมใหเชาเลยไมมทอย (สกลยา

นามสมมต, 2558) ลกสาวเขาตองทางาน เขาไมมเวลามาดแล (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

43

ลกๆ แตงงานมครอบครวกนไปหมด เราเลยอยกบเขาไมได (เชาว นามสมมต, 2558)

2.1.2 ความสมครใจในการเขารบการสงเคราะห

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายมทงเตมใจและไมเตมใจทจะมาอยในสถานสงเคราะหคนชรา โดยการทผสงอายจะเขามารบการสงเคราะหนนมวธการอยหลายวธ ไดแก การเขามาสมครเพอรบการสงเคราะหดวยตนเอง การใหลกหลาน เพอนหรอญาตพามาสมคร การทมบคคลภายนอกแจงเขามายงสถานสงเคราะหวามผสงอายทประสบปญหาเพอใหสถานสงเคราะหไปรบตวมา หรอการทผสงอายถกพาไปปลอยไวในสถานทตางๆ แลวมผไปพบเหนจงแจงมาหรอนาตวมาสง ซงในสองกรณหลงนนผสงอายบางทานไมไดสมครใจทจะเขามาอาศยอยในสถานสงเคราะหดวยตนเอง แตเมอเวลาผานไปผสงอายรสกวาอยทนแลวมความรสกสบาย มทนอน มคนดแล และมอาหารใหทานครบทงสามมอ จงทาใหผ สงอายมความรสกทเปลยนไป มความยนดทจะพกอยในสถานสงเคราะหตอไป และไมคดทจะกลบไปอาศยอยภายนอกอก จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ครงแรกไมเตมใจนะครบ พวกลกๆ เขาเอาตามาทงไวทหนาประตแลวเขากไป

(เชาว นามสมมต, 2558) ไมเตมใจกไมได เพราะเราไมมญาต ไมมทอย ไมมคนดแล พอมคนแจง เขาก

ไปรบเรามา (บญนาค นามสมมต, 2558) กอนหนานอยกบลกสาวแตเขาไมมเวลาดแล กเลยใหมาอยทน ทแรกกนกวาจะ

อยไดรเปลากไมร ประมาณเดอนนงไดคดจะหนกลบ แตทนมพเลยงปลอบกเลยอยไป เดยวนเลกคดแลว (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

เตมใจสคะ อยทนเขาด ดมากเลย อยทนกดอยแลว (อสา นามสมมต, 2558) เตมใจมาเอง เคยมาเยยมเพอนทน เหนแลวกชอบ กเลยมาสมคร (สกลยา

นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

44

2.2 การปรบตวเขากบสงคม

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ในการปรบตวใหเขากบสงคมนน โดยสวนใหญผสงอายมความเหนวาในชวงแรกมความรสกไมคนเคยกบการทตองเขามาอาศยอยในสถานสงเคราะห เพราะกอนหนานเคยอาศยอยเพยงลาพงและมอสระในการดาเนนชวต แตเมอมาอยในสถานสงเคราะหแลวตองมาอยรวมกบผสงอายทานอน มพเลยงคอยควบคมดแล มกฎระเบยบทตองปฏบตตาม ทาใหในบางครงเกดความรสกอดอดใจ แตยนยนวาไมตองมการปรบตวอะไรมาก เนองจากเขาใจวากฎตางๆ ตงขนมาเพอดแลความเปนระเบยบเรยบรอย จงสามารถยอมรบและปรบตวใหเขากบการใชชวตในสถานสงเคราะหได ในสวนของการปรบตวใหเขากบผอนนน ผสงอายใหความเหนวาตองมการปรบตวเลกนอย เพราะผสงอายแตละทานมลกษณะนสยทไมเหมอนกน จงตองทาความเขาใจลกษณะนสยของเพอนผสงอายแตละคนเพอใหสามารถอยรวมกนได และผสงอายสวนใหญสามารถปรบตวใหเขากบผอนไดงาย ทาใหไมมปญหาในการทตองมาอาศยอยรวมกน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

มาอยมนกมฝนบาง เคากมขอ มระเบยบ แตยายเปนคนเรยบๆ กอยได ไมมปญหาอะไร (ดวงพร นามสมมต, 2558)

เราทางานเกยวราชการเรากรเกยวกบกฎระเบยบอยแลว วาตองทาตวยงไง กไม

ตองปรบตวอะไร ทาตามกฎเขา พเลยงเขาบอกใหทาอะไรกทา (อสา นามสมมต, 2558) พอมาอยเรากปรบตวกบเพอนๆ ทมาอยเกาๆ เรามาอยกทาความเคารพเขา

เพราะเราเขามาใหม (บญนาค นามสมมต, 2558)

ยายเปนคนงายๆ นะ ไมตองปรบตวอะไร เพราะสาหรบยาย ยายคดวาอยทไหนกเหมอนกน (จรภา นามสมมต, 2558)

ยายไมไดปรบตวอะไร เพราะเรากนงายอยงาย อยทนเราอยไดอยแลว เรองแค

นไมมปญหา (สกลยา นามสมมต, 2558) ไมไดปรบอะไรเลย เพราะวาเราไมตองทาอะไร กนแลวกนอน (เจรญ

นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

45

2.3 การมปฏสมพนธทางสงคม

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายจะมปฏสมพนธและพดคยกนเพยงแคผวเผน เพราะเกรงวาการทกลาวอะไรออกไปอาจทาใหอกฝายเกดความไมพอใจและกลายเปนความขดแยงขนได ถงแมวาสวนใหญจะเปนเพยงความขดแยงเลกๆ นอยๆ ทเกดจากความไมเขาใจหรอการมความคดเหนทไมตรงกน แตกไมตองการใหเกดขนและเลอกทจะหลกเลยงโดยการไมเขาไปพดคยหรอยงเกยวกบผสงอายทานอนมากจนเกนไป ดงนนการมปฏสมพนธระหวางผสงอายดวยกนจงเปนเพยงการพดคยกนเพยงแคผวเผน ไมมการนงคยหรอทากจกรรมในระหวางวนรวมกน ซงการทาเชนนชวยทาใหผสงอายรสกสบายใจและสามารถอยรวมกนไดโดยไมมปญหาเกดขน แตเมอมการจดกจกรรม ผสงอายนนสามารถทจะทากจกรรมรวมกน เชน การใหการตอนรบแขกรวมกน หรอการแสดงละครรวมกน ไดเปนอยางด โดยจะใหความรวมมอในทางานรวมกนอยางเตมทและไมเคยมปญหาในการทะเลาะเบาะแวงกนในระหวางการทางาน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ทจะสนทกนมากๆ กไมคอยมอะเนอะ กมทกทายกนตอนทางานนแหละ จะ

สนทแคบางคน บางคนเขาชวยเหลอเรากสนทกบเขา ดกบเขา เราไมไปยงกบใคร ไมจกจกกบใคร (ดวงพร นามสมมต, 2558)

ใครดมากดดวย ใครวาอะไรกปลอยวาง กคยกนคาสองคา ถารเรองกร ถาไม

พอใจกไมตองพดอะไร กแคนน (บญนาค นามสมมต, 2558) ตาไมคอยคยกะใครหรอก กตาทางาน ตาสบายใจกวา มนไมมเรอง (ทองเจอ

นามสมมต, 2558) มเรองกคยกน ไมมเรองกไมคย ปญหาทะเลาะเบาะแวงกมบาง แตเรากดกน

เคองแลวกดกน เพราะเราอยดวยกนทกวน เหนหนากนทกวน (จรภา นามสมมต, 2558) เราอยาไปยงกบเขา อยาพดมาก คนแกพดมากมนกเปนเรองเปนราว ไมตองไป

วนวายอะไรกบเขา ไมตองไปยงกบเขา เรากอยตามประสาเรา เขาพดมาเรากสนทนากลบไปนดๆ หนอยๆ (อสา นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

46

ซงเมอสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชราและเจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา เกยวกบปญหาในการเขาสงคมของผสงอาย พบวา ในการทผสงอายตองมาอยรวมกนนนมปญหาและมความไมเขาใจกนบาง เพราะผสงอายแตละทานนนมลกษณะนสยทแตกตางกน จงมบางครงทมการแสดงความคดเหนทไมตรงกนและทาใหมการถกเกยงกนเกดขน แตเมอเวลาผานไปกจะสามารถปรบความเขาใจและกลบมาพดคยกนไดในภายหลง ซงพเลยงและผปกครองจะใหความชวยเหลอในกรณทปญหาเกดความยดเยอ โดยการเปนคนกลางในการไกลเกลยปรบความเขาใจ หรอถาในกรณทไมสามารถไกลเกลยไดกจะมการจดประชมใหทกคนไดแสดงความคดเหนเกยวกบปญหาทเกดขนเพอหาขอสรปททกฝายสามารถยอมรบได นอกจากนกจะมปญหาเกยวกบผสงอายทมาอยใหม ทไมสามารถปรบตวใหเขากบสงคมไดในทนท พเลยงและผปกครองจงตองคอยชวยเหลอในการปรบพฤตกรรม โดยการชแนะและพดคยเปนเพอนเพอสรางความสนทสนมและใหผสงอายเกดความเคยชน ซงเปนสงทตองใชเวลาและความเขาใจ จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ทเขามาอยกอาจมทะเลาะ มปากเสยงกนบาง คนแกนะ บางทกหลง แตกไมได

รนแรงอะไร เรากชวยเหลอดวยการไกลเกลย ถายงไมฟงกจะเปดประชม แลวใหทกคนมาลงความเหนกน ทาใหเขาเหนวาคนเราอยรวมกนทะเลาะกนไปกไมไดอะไร คณอยดวยกน คณกตองอภยใหกน กลบมาคนดกน เพราะคณเหนหนากนทกวน (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

สวนใหญมปญหาเลกๆ นอยๆ บางคนเขามาใหมกยงปรบตวเองไมได กตอง

ใชเวลานดนง (คารณ นามสมมต, 2558) การทอยรวมกนหลายๆ คน ใชของรวมกน กยอมมความไมเขาใจกนบาง ม

ความคดเหนไมตรงกนเปนธรรมดา (สนนทา นามสมมต, 2558) กมผสงอายบางทานทยงเอาแตใจตวเองอย เลยยงตองมการปรบพฤตกรรมของ

ตวเองในการทจะตองอยรวมกบผอน (จนทนา นามสมมต, 2558) บางคนยงไมชน เชน คณตาทเพงเขามาใหม กจะคดถงหลาน นงรอหลานทง

วน บางคนกชอบอยคนเดยว ไมชอบเขาสงคมกบใคร (ประไพ นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

47

2.4 การปฏบตกจกรรมของผสงอาย

2.4.1 การทากจกรรมในเวลาวาง

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ในเวลาวางผสงอายจะเลอกการพกผอน เชน การนอนหลบ การฟงวทย และการดโทรทศน เนองจากผสงอายมอายมาก และมปญหาจากการเปลยนแปลงของสภาพรางกายทไมเอออานวย โดยนอกเหนอจากการพกผอนนน กจกรรมททาสวนใหญจะเปนการทาความสะอาดเลกๆ นอยๆ เชน การทาความสะอาดภายในบรเวณอาคารทพกและบรเวณทนอนของตน โดยผสงอายทานทยงแขงแรงอยจะชวยกนทาการเกบกวาดเพอใหบรเวณดงกลาวนนดสะอาดและมความเปนระเบยบเรยบรอย นอกเหนอจากน คอ การออกกาลงกาย การทากายบรหาร การทาอาชวบาบด และมผสงอายบางสวนไปชวยทางานใหกบทางสถานสงเคราะห เชน การทาอาหาร การปลกตนไม การรดนาตนไม หรอชวยดแลคนปวย ซงเปนกจกรรมทไมสงผลเสยหรอเพมภาระใหแกรางกายเพราะใชเวลาในการปฏบตไมนาน โดยสาเหตทผสงอายเลอกทากจกรรมตางๆ นอกเหนอจากการพกผอนในเวลาวางนน ผสงอายไดกลาววาเพอเปนการออกกาลงกายและบรหารแขนขาใหไดมการใชงานอยเปนประจา เพอเปนการชะลอใหการเสอมสมรรถภาพของรางกายเกดขนชาลง และเพอรกษาสขภาพใหแขงแรง จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กจกรรมกไมมอะไร กกวาดบาน เกบกวาดบานนได อยางอนกไมไหวหรอก

เมอกอนยงแขงแรงกทาได แตเดยวนไมไหวแลว (ดวงพร นามสมมต, 2558) เวลาวางกเชดแถวเตยงเรา ทาความสะอาดเตยงเรา ตเรา แลวกมชวยดแลคนท

ปวย เกบถาด แลวเรากชวยลาง ทาเสรจกพกผอน ถงขาเจบเรากไมเคยหยดหรอก ทาพอทเราทาได กกลวถาเราอยเฉยๆ เดยวจะเดนไมไดเอา (บญนาค นามสมมต, 2558)

เวลาวางตานกดแลทงหมด ทง 4 ตกน ตากดแล คอยเกบกวาดจดขาวของ แลว

กชวยพวกชางเวลามซอมนนซอมน ตากจะคอยไปชวยเขา (เชาว นามสมมต, 2558) เวลาวางกจะไปทาสวน ขางหลงเนยฝมอตาทงหมด เหนอยกนอนพก พอ

กลางคนกนงดโทรทศน แลวกนอน (ทองเจอ นามสมมต, 2558) กเนยรดนาตนไม กวาดบานมง อะไรมง แลวแต (จรภา นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

48

แรกๆ กชวยทางานใหเหมอนกนคะ ชวยทาเปนแมครว หนผก ปอกกระเทยมอะไรอยางน เดยวนกไมคอยไดทาอะไร กมเชดนดหนอย กวาดนดหนอย ไมไดทาเยอะ แคทาออกกาลง (สมหมาย นามสมมต, 2558)

2.4.2 การเขารวมกจกรรมในสงคม

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายมความยนดทจะเขารวมในกจกรรมทจดขนทกครง ไมวาจะเปนกจกรรมททางสถานสงเคราะหและผใจบญจดขนภายในสถานสงเคราะหเอง หรอกจกรรมทตองออกไปรวมกบหนวยงานตางๆ ภายนอก สาเหตทผสงอายมความชนชอบในการทากจกรรมตางๆ เนองจากการไดเขารวมในกจกรรมเหลานชวยทาใหผสงอายมความสข รสกสนกสนาน ชวยทาใหรสกคลายเหงา และทาใหผสงอายมรายไดจากการจาหนายสนคาและการไดรบการบรจาคเงน โดยกจกรรมทจดนนมหลายหลายรปแบบ ไดแก การจดงานวนเกดหรอการจดเลยงอาหารจากผใจบญ การจดกจกรรมตามวนสาคญทางศาสนา เชน การเวยนเทยนในวนวสาขบชา การตกบาตรเทโวในวนออกพรรษา เปนตน และการจดกจกรรมในวนสาคญตางๆ เชน การรดนาดาหวในวนสงกรานต การถวายพระพรในวนพอ การเขารวมในงานวนลอยกระทง เปนตน โดยถาเปนผสงอายทแขงแรงทางสถานสงเคราะหจะขอความรวมมอใหเขาไปรวมทากจกรรมตางๆ เชน การแสดงละคร การรองเพลง หรอการราวงรวมกบแขก แตในกรณทผสงอายไมแขงแรงหรอผสงอายเปนผปวย ถาตองการเขารวมกจกรรมกไมไดมการหามแตอยางใด โดยจะมการแจงใหเจาหนาทหรอพเลยงรบทราบเพอใหพเลยงเปนผพาผสงอายนงรถเขนออกมาจากหองพก ซงผสงอายจะมสวนรวมในกจกรรมเพยงการนงดและชวยปรบมอเทานน ไมสามารถเขาไปรวมทากจกรรมไดทงหมด จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

เขารวมทงนน กด สนกด มนไมเงยบ ไมเหงา (ดวงพร นามสมมต, 2558) แตกอนแขงแรงกจะเขารวมตลอด ออกไปราวงอยางเงย เมอกอนทาทงนน

แหละ ออกไปทไหนกไป จะถอพมนาหนา เดยวนไดแตนงฟง เขามเพลงกตบมอไป อะไรไป กไดแคนนแหละ (บญนาค นามสมมต, 2558)

ผมเขาตลอด การเตน การราวงนผมประจา แสดงดาวมหาลย มนตรกลกทง

อะไรพวกน แสดงคกบพเลยง แสดงทงขางใน ทงขางนอก ไปทวหมด (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

49

กเขาใหทาอะไรกรวม ชอบ สนก มนไดคยกบคนภายนอก มทานขาว รองเพลง

มเลนเกมกบเขา กเพลนด (สกลยา นามสมมต, 2558) เขามากเขารวมกบเขาทกอยาง เขาใหทาอะไรกทาตาม เจาหนาทเขาจะใหเขา

รวมกจกรรม เจาภาพเขาอตสาหมา จะไปนงเฉยๆ มนกไมด ทาไดแคไหนกแคนน (อสา นามสมมต, 2558)

ซงเมอสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผ ปกครองสถานสงเคราะหคนชราและ

เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา พบวา ทางสถานสงเคราะหนนไดมการจดกจกรรมไวอยางหลากหลายใหผสงอายไดปฏบต เชน การไหวพระสวดมนตในตอนเชา การออกกาลงกายโดยการใชไมพลอง การทากายภาพบาบด การทาอาชวบาบด และการเขารวมทากจกรรมในเวลาทมแขกเขามาเลยงอาหารหรอเขาเยยมชม รวมไปถงการรวมมอกบหนวยงานตางๆ จากภายนอกในการจดกจกรรมทผสงอายสามารถไปเขารวมได เชน กจกรรมทางศาสนา และกจกรรมในวนสาคญตางๆ เพอใหสงอายนนมความสข มความรสกสนกสนาน และเพอเปนการชวยผอนคลายความเครยด โดยในการเขารวมกจกรรมนนทางสถานสงเคราะหจะไมมการบงคบแตจะใหผสงอายเขารวมทากจกรรมดวยความสมครใจ ซงผสงอายตางกมความยนดในการเขารวมทากจกรรมและใหความรวมมอในการทากจกรรมทกครงเปนอยางด จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กจกรรมกมออกกาลง แตตอนนกแทบไมไดออกแลว งอมเยอะ กคอเมอกอน

ออกกาลง วนองคารตอนเชา ไมพลองมง ไอกจกรรมเขาจงหวะ แลวกวนพธ จะมนกสงคมสงเคราะหคนทนวดได แตเคาโอนหนไปแลวกเลยไมมนวดแลว แลววนพฤหสพจะใหทาขอสอบ ทาเลข ทาไรอยางเงย เหมอนใหเขยดขด ใหฝกสมอง (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

กจกรรมกจะเปน เชาเคารพธงชาต กวาดใบไม งานครว เดดผก ปอกหอม ปอก

กระเทยม ทสามารถชวยงานได แลวกจะมรบแขก รากระบกระบอง ออกกาลงกาย สวดมนต (คารณ นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

50

ผสงอายทชวยเหลอตนเองไดเราจะใหเขารวมกจกรรมทกครง สวนคนทชวยตวเองไดนอยจะเขารวมกจกรรมเปนบางครง แลวแตความสมครใจของเขา (ประวณา นามสมมต, 2558)

กเวลามกจกรรมเรากจะใหเขาไปนงดานหนา อะไรอยางเงย เราไมไดบงคบวา

ใครจะเขาไมเขา แตวาคนแขงแรงเราจะใหออกทกคน คนทกนขาวดานนอกเราใหออกทกคน อยางดานในนใครเดนไหว ถาอยากออกไปกไป กพาเขาออกไป (ประไพ นามสมมต, 2558)

3. คณภาพชวตดานสภาพแวดลอม

การศกษาคณภาพชวตดานสภาพแวดลอมของผสงอาย เปนการศกษาถงการดารงชวตอยในสภาพแวดลอมและทรพยากรทมอยอยางเหมาะสมและมความสข เชน การมสภาพแวดลอมทสะอาด มสงอานวยความสะดวก มสาธารณปโภคและสถานพยาบาลเขาถงสะดวก และความปลอดภยในการพกอาศย โดยจากการศกษาพบวา

3.1 สภาพแวดลอม

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายตางมความเหนทตรงกนวา ร สก ชนชอบและพงพอใจในสภาพแวดลอมททางสถานสงเคราะหจดไวให สภาพแวดลอมภายนอกของสถานสงเคราะหทง 2 แหงนนมสภาพแวดลอมทรมรน มความปลอดโปรง มความสะอาดและมรวกนอยโดยรอบทาใหรสกปลอดภย บรเวณภายนอกอาคารนนจะมบรเวณทเปนสนามหญา สวนหยอมและศาลาสาหรบใหผสงอายไดนงพกผอน มบรเวณทเปนสระนาและมศาลากลางนาเพอใชเปนสถานทสวดมนต มลานกวางสาหรบใชในการจดกจกรรมและการออกกาลงกาย ในบรเวณทางเดนเชอมระหวางอาคารตางๆ จะมการวางกระถางไมดอกและไมประดบอยเปนระยะเพอเพมความสดชนและความสวยงาม สาหรบตวอาคารจะมการแยกอาคารทพกระหวางผสงอายทแขงแรงกบผสงอายทปวยออกจากกนอยางชดเจน และในกรณของสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมนนจะมการแยกอาคารทพกระหวางผสงอายเพศชายและเพศหญงดวย เมอสอบถามถงสภาพแวดลอมภายในอาคารทพก ผสงอายไดระบวาภายในอาคารทพกนนจะเปนหองโถงใหญซงใชเปนหองนอนรวม มการจดแบงพนทในการวางเตยงนอนและวางเครองใชตางๆ ไวอยางไมแออด โดยมการจดใหสามารถรองรบจานวนผสงอายทมาพกในอาคารแตละหลง

สำนกหอ

สมดกลาง

51

ไดไมเกนหลงละ 30 คน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

อยทนกไมมอะไร หองเขากแยกกน ตกนเขากผชายลวน ตกนกผหญงลวน ตก

นนกผปวยเขาอยรวมกน (ทองเจอ นามสมมต, 2558) อนนสะอาดจรงๆ คะ เพราะวาพเลยงเขากมาทาความสะอาดหองพก ทาความ

สะอาดหองนาให ขางนอกนกรมรนด สมยกอนตรงเนยตนไมมนเขยวพรบเลย (จราภา นามสมมต, 2558)

อากาศดคะ สะอาด สบาย หองกเรยบรอยด (สมหมาย นามสมมต, 2558) สภาพแวดลอมดคะ เราเคยมาเยยมเพอนกอนทจะเขามาอย มาเหนกชอบ

(สกลยา นามสมมต, 2558) ดมาก สภาพแวดลอมดมาก ทกอยางกสมบรณแบบอยแลว (อสา นามสมมต,

2558) ชอบ ดมาก มนสะอาด เรยบรอย มนโลง เยน ถงแดดมนจดกจรง แตมนโปรง

หองพกกดมาก (จาลอง นามสมมต, 2558)

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชราและเจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา พบวา ลกษณะพนทของสถานสงเคราะหทง 2 แหงนนมขนาดทกวางขวาง ตงอยในบรเวณทปราศจากมลพษ มกาแพงอยโดยรอบและอยไกลจากถนนใหญเพอความปลอดภยของผสงอาย มการปลกตนไมไวในบรเวณรอบๆ เพอเพมความรมรน มการจดสวนหยอมและมศาลาเพอใชนงพกผอน มจานวนอาคารทเพยงพอตอการใชงาน ซงประกอบไปดวย อาคารสานกงาน อาคารทพกแยกกนระหวางผสงอายทยงมสขภาพดกบผสงอายทปวย และสาหรบสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมนนจะมการแยกอาคารเพมระหวางผสงอายเพศชายกบเพศหญงทแขงแรง มอาคารสาหรบทานอาหาร อาคารสาหรบจดกจกรรม มหองอาบนาและหองสขาอยตามจดตางๆ และสาหรบสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) นนจะมหองสขาและหองอาบนาอยภายในอาคารทพกดวย ซงอาคารตางๆ อยในสภาพทสมบรณ

สำนกหอ

สมดกลาง

52

แขงแรง สามารถใชงานไดเตมประสทธภาพ และอาคารทพกมปรมาณเพยงพอทจะรองรบผสงอายตามจานวนทมอยในปจจบน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ดานสภาพแวดลอม ขนาดพนท กพอนะ หองพก โรงเรอน กมอาคารทพกชาย

หญงเรากแยกกนอย ตกผปวยเรากแยกไวอกหลงหนง ไมไดใหมาอยรวมกน ซงพวาของพกพอนะ อยางตอนนพกสรางอาคารอเนกประสงคตรงนเพม ไวสาหรบออกกาลงกาย (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

กเพยงพอนะ ตกคณยายม 2 ตก มบรรทมทพยกบนทราภรมย จะแยกตกท

แขงแรงกบปวย อาคารอนกจะมอาคารพยาบาล มสานกงาน โรงอาหารกบโรงกจกรรมใชทเดยวกน (คารณ นามสมมต, 2558)

อาคารสถานทจดใหเหมาะสม มหองแยกสาหรบคนทมปญหา มอาคารผปวย

พเลยงจะเปนผดแลทาความสะอาด (ประวณา นามสมมต, 2558) มสวนหยอมใหคณยายไดพกผอน มศาลานงพก นงคยกบญาต มสถานทออก

กาลงกาย (มาล นามสมมต, 2558)

3.2 สงอานวยความสะดวกและสาธารณปโภค

3.2.1 สงอานวยความสะดวก

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ภายในอาคารทพกผสงอายจะมสงอานวยความสะดวก เชน เตยงนอน ชนวางของ และอปกรณทใชสาหรบการนอนประจาตวผสงอายแตละคน สาหรบภายนอกทางสถานสงเคราะหไดมการจดสงอานวยความสะดวกตางๆ มาไวสาหรบรองรบการใชงานของผสงอาย เชน ไมเทา รถเขน ตเยน เครองซกผา โทรทศน อปกรณสาหรบใชออกกาลงกาย และอปกรณชวยในการทากายภาพบาบด ซงมทงททางสถานสงเคราะหจดหามาไวเองและไดรบบรจาคมา ซงมจานวนทเพยงพอตอการใชงาน โดยผสงอายระบวาถามการบรจาคของ เชน ไมเทา เขามาใหม ผ สงอายกสามารถนาไมเทาเกาทตนใชไปขอเปลยนเปนไมเทาอนใหมมาใชได นอกจากน ตามทางเดนจะมบรเวณทเปนทางลาดและมราวจบ มหองอาบนาทงแบบแยกและแบบรวม หองสขาเปนแบบชกโครกและมราวจบอยภายใน โดยสง

สำนกหอ

สมดกลาง

53

อานวยความสะดวกตางๆ ยงสามารถใชงานไดและอยในสภาพทสมบรณ ผสงอายทกทานรสกวาการทไดมาพกอยในสถานสงเคราะหคนชรานนมความสะดวกสบายกวาตอนทอาศยอยภายนอก อกทงยงสามารถใชงานสงอานวยความสะดวกและขาวของเครองใชตางๆ ไดตามทตองการ จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

เครองออกกาลงกายกมเยอะเลย มเครองดงรอกอยางน แลวกมเครองจกยานอย

ดานนน (บญนาค นามสมมต, 2558) ใชไดครบ เขากมใหเราใชเพยงพอ มสวมบางกทนสมยด (เชาว นามสมมต,

2558) สงอานวยความสะดวกเขากมใหทกอยาง อยางทวตากดกอนนอน (ทองเจอ

นามสมมต, 2558) กพอคะ เราไมตองใชอะไรแลว อยางเครองออกกาลงกายเขากม รถเขนนกม

คนเขาบรจาค ถามใหมเรากขอเขา (จรภา นามสมมต, 2558)

มหองนา หองอาบนาอยในตวหองนอน 6-7 หอง ทเรอนพกจะมหองนาอยในตว นอนคนละเตยง มตของใชเรามาเขากจะจดไวใหดานหลง พวกขน แฟบ สบ ยาสฟน ขนอาบนา กมใหใช เปนสวนตวด (สกลยา นามสมมต, 2558)

เขาใหความสะดวกทกอยาง ตเยนนเขากใหคณยายใช ของหลวง หองนอนเปน

พดลม มหองโทรทศนอยตรงนน (จาลอง นามสมมต, 2558)

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชราและเจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา พบวา สถานสงเคราะหคนชราทง 2 แหงนนมสงอานวยความสะดวกตางๆ ไวรองรบอยางเพยงพอ เชน มหลงคาบงแดดบรเวณทางเดนทเชอมตอระหวางอาคารตางๆ มทางลาดในบรเวณทมความตางระดบ มราวจบอยตามทางเดน มราวจบอยในหองสขา มหองอาบนาทเปนหองแบบสวนตวและเปนทอาบนารวม และมสงอานวยความสะดวกไวสาหรบใหผสงอายไดใชงาน ไดแก ตเยน โทรทศน พดลม อปกรณทใชสาหรบออกกาลงกาย เชน ไมพลอง กระบกระบอง เครองปนจกรยาน เปนตน และอปกรณทใชในการทากายภาพบาบด เชน เครองดง

สำนกหอ

สมดกลาง

54

แขน เครองแกวงขา เครองนวดฝาเทา เปนตน โดยทางสถานสงเคราะหไดคอยดแลและซอมบารงอยตลอดเวลา สงอานวยความสะดวกจงอยในสภาพทสมบรณและพรอมใชงาน ทาใหผสงอายสามารถใชไดอยางมประสทธภาพ จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

สงอานวยความสะดวกเรากมใหพรอมนะ อยางทางลาดนกม หองนากมทงขาง

ในขางนอก พวกเครองออกกาลงกายกม (แสงเดอน นามสมมต, 2558) กมโทรทศน มพดลม กมเหมอนทเราอยบานทวไป ทวเรากจะใหดไดเวลาไมม

แขก มกระบกระบอง มเครองออกกาลงกาย มทแกวงขา เอาไวทากายภาพบาบด (คารณ นามสมมต, 2558)

มพดลม มเครองซกผา มตเยน มททานารอน นาเยน มต มลอคเกอรสวนตว ม

ประสทธภาพมากและเพยงพอตอความตองการ (นภสวรรณ นามสมมต, 2558) จะมพดลม 2 คนตอ 1 ตว มเครองออกกาลงกาย และสามารถพาคณยายไป

โรงพยาบาลไดเมอคณยายเจบปวย (มาล นามสมมต, 2558)

มเครองออกกาลงกาย มไมเทา มรถเขน มทว สงอานวยความสะดวกมประสทธภาพด มเพยงพอตอความตองการ (จนทนา นามสมมต, 2558)

3.2.2 สาธารณปโภค

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา พบวา ในพนททสถานสงเคราะหตงอยนนมสาธารณปโภคทงนาและไฟฟาเขาถงไดอยางสะดวก โดยทางสถานสงเคราะหจะมถงขนาดใหญเพอกกเกบนาไวใชในยามฉกเฉน อกทงยงมสระนาซงสามารถนานามาใชในการอปโภคไดชวคราว มการตดตงไฟฉกเฉนไวในบรเวณหองนา บรเวณอาคารตางๆ และบรเวณทางเดน เพอรองรบในกรณทไฟฟาดบ สวนการเขาถงของสถานพยาบาลนนกสามารถเขาถงไดอยางสะดวกเชนเดยวกน เนองจากสถานสงเคราะหตงอยไมไกลจากเขตชมชน บรเวณทางเขา เปนถนนลาดยางและมปายบอกทางอย เ ปนระยะ ซงทาใหรถจากสถานพยาบาลสามารถเขามารบตวผสงอายไดอยางสะดวกและรวดเรว และในกรณเรงดวนทางสถานสงเคราะหกไดมการจดหารถเพอใชในการรบสงผปวยโดยเฉพาะไวอยประจาสถาน

สำนกหอ

สมดกลาง

55

สงเคราะหเพอใหสามารถนาตวผสงอายทปวยสงไปยงสถานพยาบาลไดอยางทนทวงท จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

สาธารณปโภคกมครบทงนาทงไฟ มโรงพยาบาลศนยตงอยไมไกล เดนทางไป

มาไดสะดวก แลวเรากมรถสาหรบพาไปหาหมอของเราเอง (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

มนาประปาใช มไฟฟาตามอาคารและทางเดน มไฟฟาฉกเฉนในอาคารและ

หองนา สวนเรองสถานพยาบาลนน สามารถเขาถงไดไมมปญหา (คารณ นามสมมต, 2558)

3.3 ความปลอดภย

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายรสกวาไดรบการดแลดานความปลอดภยในขณะทอาศยอยภายในสถานสงเคราะหเปนอยางด เนองจากบรเวณรอบสถานสงเคราะหมกาแพงทมความมนคง และมเจาหนาทรกษาความปลอดภยเฝาอยตรงบรเวณทางเขาออกตลอดเวลา มพเลยงผลดเปลยนกนมาใหความดแลตลอด 24 ชวโมง เมอมความตองการทจะออกไปภายนอกสถานสงเคราะหกสามารถเดนทางออกไปได แตตองแจงใหพเลยงรบทราบ และขออนญาตกบผปกครองสถานสงเคราะห และใหเจาหนาทพยาบาลตรวจสขภาพใหกอนออกไปทกครง ถาผสงอายมสขภาพทแขงแรงเพยงพอจะสามารถออกไปภายนอกได พรอมทงตองแจงขอมลใหเจาหนาททราบวาจะออกไปยงทใด ในกรณทมเบอรโทรตดตอกใหแจงเบอรทสามารถตดตอไดไว เพอททางสถานสงเคราะหจะสามารถตดตามและตดตอไปสอบถามไดในกรณทมเหตฉกเฉน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ปลอดภยคะ เขามคนอยเวรทงคน (บญนาค นามสมมต, 2558) รสกปลอดภยคะ เขามยามคอยเฝา ตอนกลางคนกมเจาหนาทคอยเดนด ไมตอง

กลวอะไร (จรภา นามสมมต, 2558) ถาคนแขงแรงเขากใหออกไป ถาคนไมแขงแรงไมใหไป ตองมญาตมารบ ไปท

ไหนกตองแจงใหร บอกทอยไว มอะไรเขาไดตดตอได (สกลยา นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

56

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา พบวา สถานสงเคราะหทง 2 แหงมการใหความสาคญเกยวกบความปลอดภยของผสงอาย โดยมการเปด–ปดประตทเปนเวลา ซงจะเปดประตในตอน 6 โมงเชาและปดในเวลา 6 โมงเยน มการจางเจาหนาทรกษาความปลอดภยอยเฝาทงในชวงเวลากลางวนและกลางคน มจดเวรยามของเจาหนาทเพอคอยใหการดแลตลอด 24 ชวโมง โดยทางสถานสงเคราะหจะอนญาตใหเฉพาะผสงอายทมสขภาพแขงแรงออกไปภายนอกได แตจะตองมการมาขออนญาตจากผปกครองหรอพเลยงประจาตก และตองใหเจาหนาทพยาบาลตรวจสขภาพใหกอนออกไปทกครง เพอดวาผสงอายมสขภาพทแขงแรงเพยงพอทจะออกไปภายนอกไดหรอไม ถาไมทางสถานสงเคราะหจะไมอนญาตใหผสงอายเดนทางออกไปเพอความปลอดภยของตวผสงอายเอง ในกรณของผสงอายทเปนผปวยนน หากมความจาเปนตองออกไปภายนอกจะตองมญาตมารบออกไปเทานน จงจะสามารถอนญาตใหออกไปได ทางสถานสงเคราะหจะไมอนญาตใหผสงอายทปวยออกไปภายนอกเพยงลาพงไมวาในกรณใดๆ จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

เราไมใหเขาออกโดยพลการนะ จะมคนแกนแหละนงเปนยามอย ถาคนแกจะ

ออกตองมใบขออนญาต พวกพเซน กคอขาราชการทกคนเซนอนญาตได หวหนางานหรอวาผปกครอง แตตองผานพเลยงมา อยๆ คนแกถอมาขออนญาตเองไมได ตองใหพเลยงประจาตกเขยนใหวา ใครคนไหนจะออกไป แลวพกใชวธวาใหพยาบาลผานดวย พจารณาสขภาพกอนวาออกไปแลวจะมปญหาปาว ไมงนพไมเซน (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

กจะมเวรยามชวยดแล มพเลยงสลบเวรกน มเจาหนาท มพเลยงคอยดแลทง

กลางวน กลางคน เสาร อาทตย วนหยด แลวก ประตเราจะเปดปดเปนเวลา 6 โมงเยนกปดเลย ถาจะออกไปขางนอกเรากจะอนญาตเฉพาะคนทแขงแรง ดแลตวเองได คนไมแขงแรงกจะไมใหไป นอกจากวาจาเปน ถามญาตมารบ คนทไมแขงแรงกจะใหออกไป (คารณ นามสมมต, 2558)

4. คณภาพชวตดานรางกาย

การศกษาคณภาพชวตดานรางกายของผสงอาย เปนการศกษาถงการดารงชวตและการดาเนนกจกรรมดวยพละกาลงไดอยางเหมาะสม เชน การมโรคประจาตว การมความสามารถในการทากจวตรประจาวน การดแลรกษาสขภาพ และการดแลในเรองของโภชนาการ โดยจากการศกษาพบวา

สำนกหอ

สมดกลาง

57

4.1 โรคประจาตว

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายสวนใหญจะมโรคประจาตว ไดแก โรคตอ โรคเบาหวาน โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง นอกเหนอจากนจะมโรคไขขอและอาการแขนขาออนแรง ซงเปนปญหาสขภาพทเกดมาจากการเสอมสภาพของรางกาย ซงมทงผทมอาการของโรคประจาตวเหลานนอยกอนแลว และผทมโรคประจาตวเพมหลงจากทเขามาอยในสถานสงเคราะห โดยผสงอายยงไมมอาการเจบปวยทรนแรงหรอมอาการของโรคทเรอรงจนทาใหเปนอปสรรคตอการดารงชวต และไมมอาการของโรคตดตอรายแรงแสดงใหเหนแตอยางใด ดงนนผสงอายจงยงสามารถดแลตวเองและดาเนนกจกรรมตางๆ ในชวตไดอยางเปนปกต จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

มโรคหวใจ กบความดนสง ความดนเปนอยกอนแลว โรคหวใจเพงมาเปน

(ดวงพร นามสมมต, 2558) เปนตอหน ไมเหนแลวขางนง อกขางกพอเหนแตไมชดเทาไหร ความดนอะไร

กไมเปน เพงจะมาเรมปวดเขาเอาเนย นอกนนไมเปนไรเลย (บญนาค นามสมมต, 2558) สายตามองไมชด เปนตอ แลวกขาเปนเสนเลอดขอด ไมคอยมแรง แตกไมปวด

ไมเจบอะไร (เชาว นามสมมต, 2558) ปวดเขาคะ ปวดเขาทงสองขางเลย โรคอนๆ โรคตากหมอทาใหแลว หกหมอ

ทาใหแลว ตาชดแลว หยงมบางนดหนอย (จรภา นามสมมต, 2558) มความดนสงกบไขมน ความดนเปนตงแตอาย 13 แตไขมนมาเปนตอนอยทน

(สกลยา นามสมมต, 2558)

ซงเมอสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชราและเจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา พบวา ทางสถานสงเคราะหคนชราทง 2 แหงจะแยกผสงอายออกเปน 2 กลมใหญๆ ไดแก ผสงอายทยงมสขภาพดและสามารถดแลตวเองได กบ ผสงอายทปวยและไมสามารถดแลตวเองไดแลว ซงจะมการแยกอาคารทพกกนอยางชดเจน โดยในสวนของผสงอายทปวยนนพบวา อาการปวยสวนใหญนนจะเปนอาการของโรคอมพฤกษ อมพาตและอาการแขนขาออนแรงจนไมสามารถชวยเหลอตนเองได และในสวนของผสงอายทยงสามารถ

สำนกหอ

สมดกลาง

58

ดแลตวเองไดอยนน โดยสวนมากจะมโรคประจาตว เชน โรคตอ โรคความดนโลหตสง โรคหวใจ โรคทเกดจากการเสอมสภาพของรางกาย และมอาการหลงลม ซงเมอไดเขามาอยภายในสถานสงเคราะหแลวจะไดเขารบการรกษาทาใหอาการของโรคไมมความรายแรง จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

เรองสขภาพสวนใหญเปนไปตามสภาพ มาใหมๆ กยงดอย แตพอนานไปกจะ

เรมหลงๆ ลมๆ (คารณ นามสมมต, 2558) ถาเปนผปวยกจะเปนอมพฤกษ อมพาต ชวยเหลอตวเองไมได (สนนทา นาม

สมมต, 2558) ผ สงอายสวนมากจะมโรคประจาตว เ ชน เบาหวาน ความดนโลหตสง

โรคหวใจ (ประวณา นามสมมต, 2558) โรคประจาตวกพวกความดน เบาหวาน ขาเดนไมไหว ตามสภาพคนแกนะ ไป

ตามวย (ประไพ นามสมมต, 2558)

4.2 ความสามารถในการทากจวตรประจาวน

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายมความสามารถในการทากจว ตรประจาว นตางๆ สามารถอาบนาและทานอาหารไดดวยตนเอง ในสวนของความสามารถในการเคลอนไหวของรางกายนนพบปญหาเกยวกบการเดนอยบาง เนองจากผสงอายบางทานมปญหาเกยวกบการเสอมสมรรถภาพของรางกาย มอาการปวดเขาและขาออนแรง ทาใหไมสามารถเดนไดอยางสะดวก จงจาเปนตองใชไมเทาหรอรถเขนชวยพยงในการเดน สาหรบการซกเสอผา ผสงอายสวนใหญระบวาทาการซกเสอของตนดวยตวเอง จะมผสงอายเพยงบางทานทใหเจาหนาทหรอเพอนผสงอายเปนผซกเสอผาให เนองจากมขอจากดทางรางกายทาใหไมสามารถนงซกเสอผาได หรอเปนลกษณะนสยทไมชอบการซกผาเปนการสวนตว กจวตรอนๆ นอกเหนอจากน ไดแก การจดเตรยมอาหาร การทาความสะอาดบรเวณหองพก อาคาร และหองนา เจาหนาทของทางสถานสงเคราะหจะเปนผจดการดให เพราะเปนสงทผสงอายไมมพละกาลงพอทจะสามารถทาไดดวยตนเอง จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

เรายงทาเองได อาบนาเองได ทาอะไรเองได แตซกเสอผาใหพเลยงเขาทาให

เดนกอาศยรถเขน (ดวงพร นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

59

ทาอะไรเอง ซกผาเอง เวลาเราอาบนา เรากซกของเราทกวน (บญนาค นามสมมต, 2558)

ทกอยางทาเองหมดคะ ยกเวนซกผา ยายไมชอบซกเลยใหพเลยงเขาจดการให

(จรภา นามสมมต, 2558)

ทาไดทกอยางคะ ไมตองอาศยพเลยง กนไดทกอยาง ทาไดทกอยาง เสอผายายนงไมไดกใหเพอนชวยซกให (อสา นามสมมต, 2558)

เจาหนาทเขาจะคดขาวมาตงไวใหเรากกน เพราะตาเรามองไมคอยเหน แตตายง

อาบนาเอง เขาหองนาเองไดอย (เจรญ นามสมมต, 2558)

ซงเมอสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชราและเจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา พบวา สาหรบผสงอายทแขงแรงนนจะสามารถดแลตนเองได จงใหความชวยเหลอเฉพาะในกรณทจาเปน แตสาหรบผสงอายทเปนผปวยนนจะไมสามารถเคลอนไหวและปฏบตกจวตรประจาวนไดดวยตนเองจงตองมการดแลเปนพเศษ คอ พเลยงจะคอยดแลในเรองของการทาความสะอาดรางกาย การขบถายและการรบประทานอาหาร เชน ผสงอายทไมสามารถขบถายเองไดกจะตองทาการลวงถายให โดยจะทาการลวงถายใหทกๆ 2 วน ผสงอายททานอาหารเองไมไดจะตองมการปอนอาหารหรอการเตรยมอาหารปนสาหรบใหทางสายยาง และถาเปนผสงอายทนอนตดเตยงกจะตองคอยจบพลกตวเพอไมใหเกดแผลกดทบ โดยจะตองมการจบพลกตะแคงทกๆ 2 ชวโมง ซงเจาหนาททเปนพเลยงจะมการจดเวรสลบกนดแลระหวางผสงอายทมสขภาพดกบผสงอายทปวย เชน กรณของสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จะแบงพเลยงจานวนครงหนงไปดแลผอายทปวย ทเหลออกครงจะไปดแลผสงอายทแขงแรง เพอใหพเลยงไดมการพกและไมตองทางานหนกจนเกนไป โดยการแบงนนเจาหนาทพเลยงนนจะเปนผกาหนดและตกลงกนเอง แตในกรณของสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม พบวา จานวนเจาหนาททมอยในตอนนมนอยกวาจานวนทตองการ ทาใหเจาหนาทตองทางานหนก และบางทานตองทางานดานอนทไมไดอยในสวนทตนรบผดชอบเพมดวย แตเนองจากมการบรหารจดการและจดตารางงานใหอยางเหมาะสม จงทาใหเจาหนาทยงสามารถดแลผสงอายไดอยางทวถงและมประสทธภาพ จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

60

เรากชวยเหลอตามอาการเวลาเขาเจบปวย หมนใหขยบแขนขาดวยตวเอง (จนทนา นามสมมต, 2558)

กดแลชวยเหลอ อยางคณตาทตามองไมเหนกจะชวยใสแพมเพทให จะไดไม

องเดนบอยเวลากลางคน (ประไพ นามสมมต, 2558) ดแล อาบนา ปอนอาหารใหคณยายทง 3 มอ และมการใหอาหารทางสายยาง

ทาแผล (นภสวรรณ นามสมมต, 2558) ถาผสงอายทเปนผปวย เปนอมพฤกษ ชวยเหลอตวเองไมได จะมปญหารางกาย

แขง แขนขายดตด ตองมหมอนรอง ตองคอยจบพลกตะแคงทก 2 ชวโมงเพอไมใหมแผลกดทบ การขบถายกตองลวงถายใหในกรณทถายเองไมได แตถาคนทแขงแรงกแคชวยซกผา ลางถาด และยกถงนาดม (มาล นามสมมต, 2558)

มปอนขาว อาบนา เสอผาซกให ของพจานวนตอคนมนบอกไมได ของพเปน 2

คนตอ 1 ตก เจาหนาทดแลผสงอายของเรามไมพอ ตองใชระบบหมนเวยน บางคนกตองทาควบ 2 - 3 หนาท จรงๆ พอยากไดเพมอกสก 2 คน จะไดอยประจาตกไปเลย (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

มนแบงเปนตกละ 4 คนนะ พเลยงนะ ทเอาไวดแลยาย 4 คนเนย ตกลาง 4 คน

ตกบน 4 คนเคาจะสลบกนหยด สลบกนด ซงกพอนะ ไมไดมปญหาอะไร ถาเปนตกบนเคากจะดแลทกอยาง อาบนาให ปอนขาวให เปลยนผาปทนอนซกผา เพราะเขาทาเองไมได สวนขางลาง เขายงดแลตวเองได เรากแคตกขาวให ลางถาด นอกนนกใหเขาทาเอง (คารณ นามสมมต, 2558)

4.3 การดแลสขภาพ

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายจะไดรบการดแลในดานสขภาพทงจากเจาหนาทพยาบาลของสถานสงเคราะหและจากแพทยของโรงพยาบาล โดยผสงอายระบวาในสถานสงเคราะหนนจะมเจาหนาทพยาบาลประจาอย 2 คน ซงจะคอยสลบกนดแลทงในเวลากลางวนและกลางคน เมอผสงอายรสกไมสบายจะแจงใหกบพยาบาลไดรบทราบ และเจาหนาทพยาบาลจะทาการตรวจอาการเบองตนให เชน การวดไขและการวดความดน ถาอาการไม

สำนกหอ

สมดกลาง

61

มความรนแรงกจะจายยาใหผสงอายทานตามอาการปวย และคอยสอบถามเพอตดตามอาการวามการเปลยนแปลงทดขนหรอไม ในกรณทผสงอายมอาการเจบปวยรนแรงกจะทาการสงตวผสงอายไปยงโรงพยาบาลใกลเคยงเพอรบการรกษาจากแพทยผเชยวชาญ นอกเหนอจากการรกษา เจาหนาทพยาบาลจะคอยดแลใหคาแนะนาในเรองของการทานอาหารและการออกกาลงกายของผสงอาย รวมไปถงการจดหานกกายภาพบาบดมาดแลและใหคาแนะนาเกยวกบการทากายภาพบาบด ในสวนของการดแลสขภาพจากแพทยนน ผสงอายระบวาจะมแพทยจากทางโรงพยาบาลเขามาทาการตรวจสขภาพใหเปนประจาทกเดอน นอกจากนยงมเจาหนาทจากสาธารณสข นกเรยนแพทย และนกเรยนพยาบาล สลบสบเปลยนกนมาตรวจเชคสขภาพใหบางเปนครงคราว โดยผสงอายกลาววาตอนทยงอยภายนอกนนไมสามารถดแลสขภาพของตนได เนองจากไมมเงนทจะรกษาและไมมเวลาไปรบการตรวจ แตหลงจากทเขามาอาศยในสถานสงเคราะหคนชราแลวไดรบการตรวจสขภาพและการดแลจากเจาหนาท ทาใหสขภาพมการเปลยนแปลงไปในทศทางทดขนและมรางกายทแขงแรงกวาเมอกอน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

มหมออยประจา ม 2 คนคะ คอยดแล พาไปหาหมอทโรงพยาบาล มบอกใหเรา

ออกกาลงกาย (ดวงพร นามสมมต, 2558)

เรองสขภาพเปนไรเรากบอกเขา เรองไมสบาย เปนไรอยางเนย กลางคนเขากจะเดนมาตรวจดวาใครเปนอะไรรเปลา ถาใครเจบปวยกะทนหนกสงโรงพยาบาล (บญนาค นามสมมต, 2558)

เขาดแลทกอยาง ใครเปนไรกหาหมอ หมอประจาตกนม ถาเปนหนกกไป

โรงพยาบาล มหมอประจาอย 2 คน ใครเปนไรเขากออกยาให (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

ถาเปนนอยยายกจะมพารากน แตถาเปนมากไมไหวกบอกเขา เขากจะใหยาเรากน ถาลดลง วดความดนลดลง ไมเปนไร ถามากกจะพาไปหาหมอทโรงพยาบาล (สกลยา นามสมมต, 2558)

ถาเวลาเราไมสบายบอกเขา เขากจดการพาไปหาหมอ ถาเปนไมมากมายกยาใน

นม เขากใหกน เรองออกกาลงกายเขากจะมครสอน (จาลอง นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

62

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา พบวา ทางสถานสงเคราะหจะจดใหมการตรวจสขภาพกบแพทยของโรงพยาบาลเปนประจาทกเดอน โดยจะทาการประสานงานกบโรงพยาบาลของรฐทอยใกลเคยงเพอใหเขามาตรวจสขภาพใหกบผสงอายภายในสถานสงเคราะห และเพอทาการจดสงตวผปวยในกรณทมอาการปวยรนแรง โดยสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมนนจะมการประสานงานกบโรงพยาบาลศนยนครปฐม สวนสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จะประสานงานรวมกบโรงพยาบาลศนยนครปฐมและโรงพยาบาลหวยพล ซงในกรณทอาการเจบปวยนนมความรนแรงจนโรงพยาบาลศนยนครปฐมไมสามารถดแลรกษาไดหรอไมมแพทยเฉพาะทาง กจะมการสงตวผสงอายไปรกษาทโรงพยาบาลในกรงเทพ เชน โรงพยาบาลศรราช เพอทาการรกษาตอไป นอกจากนทางสถานสงเคราะหยงไดรบความรวมมอจากสาธารณสขจงหวด รวมทงนกเรยนแพทยและนกเรยนพยาบาลของมหาวทยาลยตางๆ เชน นกศกษาพยาบาลของมหาวทยาลยครสเตยน เขามาชวยดแลและตรวจสขภาพใหกบผสงอายดวยอกทางหนง โดยทางสถานสงเคราะหเองกไดมการจดใหมเจาหนาทพยาบาลอยประจาสถานสงเคราะหเพอใหการดแลเกยวกบสขภาพของผสงอายเบองตนตลอด 24 ชวโมง รวมไปถงไดมการจดตารางในการออกกาลงกายและการทากายภาพบาบดใหกบผสงอาย เชน ออกกาลงกายดวยการราไมพลองในเวลา 7.30 น. และทากายภาพบาบดในเวลา 10.00 – 11.30 น. เปนตน เพอใหผสงอายนนไดมสขภาพทด จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ตรวจสขภาพประจาเดอนจะมแพทยจากโรงพยาบาลนครปฐมมาตรวจ ถาม

โรคเฉพาะตามใบนดหมอเนย เรากจะสงตวไป แตถาเบองตนกจะมพยาบาล จะเปนไรกใหมาคยกบพยาบาล เบกยา เบกอะไร ใครเปนอะไร พยาบาลเขาจะมประวตของทกคน มยาของทกคน เขาจะจดใหแตละวน (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

ตรวจสขภาพกจะมหมอมาตรวจ ถาเจบปวยเรากจะมผชวยพยาบาลคอยดแลอย

ประจา เราจะไปหาหมอ ไปโรงพยาบาลอย 2 ท คอโรงพยาบาลศนยกบโรงพยาบาลหวยพล พาไปตลอด พาไปเกอบทกวน พาไปเจาะเลอดอะไรอยางเนย แลวกจะมเจาหนาทจากหนวยงานสาธารณสขเขามาดแลอยเรอยๆ (คารณ นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

63

4.4 โภชนาการ

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา เจาหนาทจะเปนผทาการจดเตรยมอาหารไวใหทง 3 มอ ไดแก อาหารเชาเวลา 7.00 น. อาหารกลางวนเวลา 11.00 น. และอาหารเยนเวลา 16.00 น. โดยอาหารทสถานสงเคราะหเตรยมไวใหนนจะมทงอาหารคาว ของหวานและผลไม โดยจะเปนอาหารทผสงอายสามารถทานไดงายและไมมรสจดจนเกนไป ซงเมอถงเวลาอาหารเจาหนาทจะยกอาหารมาใหและตกแจกจายใหผสงอายมารบไปรบประทาน แตมบางครงทผสงอายรสกไมชนชอบอาหารททางสถานสงเคราะหจดเตรยมไวให ผสงอายกสามารถไปซออาหารทชนชอบมาทานเองไดเชนกน นอกจากอาหารของทางสถานสงเคราะหแลว ผสงอายยงไดทานอาหารจากผใจบญทเขามาจดเลยง ซงอาหารทมาจากในสวนนจะมประเภททหลากหลายแตกตางกนไปตามความสะดวกของแขกในการจดเตรยมมา เชน ขาวขาหม ขาวมนไก กวยเตยว ขนมหวาน และผลไมตามฤดกาล ซงผสงอายไดกลาววารสกชนชอบอาหารทผจดเลยงนามาใหทาน เพราะจะไดทานอาหารทแตกตางไปจากปกต จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

อาหารเขากดแล เขากมเผด มจด ทานเผดไมไดเขากเอาจดให กบขาวก 2 อยาง

3 อยาง (ดวงพร นามสมมต, 2558) อาหารกมทาน 3 เวลา เชาไมเกน 7 โมงครง กลางวนกไมเกน 11 โมงครง ตอน

เยนก 4 โมง ถาวนไหนอาหารเราไมชอบ ไมถกใจ เรากจะไปซอมาทานเอง มนจะมรถเขามาขาย เรากจะไปซอทานจากตรงนน (จรภา นามสมมต, 2558)

เจาหนาทเขาจะเปนคนทาอาหารไวให แตเวลาทมแขกมาเลยงกจะกนอาหาร

ของแขก (สกลยา นามสมมต, 2558) เวลามแขกมาเลยงกจะไดกนอาหารดๆ เขาจะเอามามากมาย ทงคาว ทงหวาน

มสารพด (เชาว นามสมมต, 2558)

จากการสมภาษณกลมผ ใหขอมลทเปนผ ปกครองสถานสงเคราะหคนชราและเจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา พบวา ทางสถานสงเคราะหจะมเจาหนาทททาหนาทแมครวคอยจดเตรยมอาหารไวใหทง 3 มอ โดยทางสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมนนจะมการทาเมนอาหารเตรยมไวทกๆ 15 วน ถาวนไหนมแขกเขามาจดเลยงกจะตดรายการอาหารทจดเตรยม

สำนกหอ

สมดกลาง

64

ไวในมอนนๆ ออกไปและทารายการอาหารทอยถดไปตามลาดบ สวนในทางสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) นนจะจดเตรยมอาหารเปนรายวนไมไดมการจดเตรยมรายการอาหารไว และมการบรการจดเตรยมอาหารไวใหในกรณทมผแจงความประสงคเขามาเลยงอาหารแตไมสะดวกทจะนาอาหารมาเอง โดยจะมการคดคาบรการเปนจานวนเงน 3,000 บาทตอมอ ในการจดเตรยมอาหารของสถานสงเคราะหนนจะมการแยกประเภทอาหารตามลกษณะของผสงอาย คอ ถาเปนผสงอายทแขงแรง อาหารทเตรยมจะเปนอาหารแบบปกตทวไป ไดแก ขาว อาหารคาว ของหวานและผลไม ซงจะเปนอาหารทดตอสขภาพ มสารอาหารครบทง 5 หม มรสชาตทไมจดจาน ซงผสงอายสามารถทานและยอยไดงาย แตถาเปนผสงอายทปวยจะตองมการดแลเปนพเศษ เชน ในกรณของผสงอายทไมสามารถทานอาหารแบบปกตได กจะตองมการเตรยมอาหารปนเพอสาหรบใหทางสายยาง โดยในอาหารปนนนจะมสวนผสมของขาว ไขขาว ผกใบเขยวและฝกทอง และมนมไอโซคาลเปนสวนผสมเพมเขาไปมาในมอเยน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

อาหารเราจะทาไวใหทง 3 มอ อยางของพกจะทาเมนเตรยมเอาไวทกๆ 15 วน

ถาวนไหน มอไหน มคนเขามาเลยงกจะขดฆาทงไป แลวพอครบ 15 วนกทาใหม (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

กมนจะมอย อยาง กอาหารทใชงบองคการกบทมแขกมาเลยง วนไหนทไมม

แขกมาเลยง เรากจดเตรยมอาหารไว โดยจะเปนการทาวนตอวน ถามแขกมาเลยงเรากจะตองถามแขกดวาเขาจะใหเราจดการไหม กจะใหเขาเอาตงคมาจายหนางาน แลวเรากจดการให ก (คารณ นามสมมต, )

เรองอาหารกจะเนนสะอาด ไมเผด ไมหวาน กนใหครบ 5 หม (จนทนา

นามสมมต, 2558) เนองจากจากผสงอายทนจะมปญหาสขภาพทสามารถควบคมไดดวยการทาน

อาหาร กเลยจะควบคมอาหารประเภทหวาน มนและเคม (ประวณา นามสมมต, 2558) มคณยายทตองทานอาหารทางสายยาง 2 ทาน กตองเตรยมอาหารปนให กจะม

ขาว ไขขาว 12 ฟอง ผกใบเขยว ฝกทอง แลวกนมเพมไอโซคาล สวนคณยายทแขงแรงก

สำนกหอ

สมดกลาง

65

จะจดเตรยมอาหารเพอสขภาพ มอาหารคาวหวาน แลวกผลไม (นภสวรรณ นามสมมต, 2558)

5. คณภาพชวตดานจตใจ

การศกษาคณภาพชวตดานจตใจของผสงอาย เปนการศกษาถงความพอใจในชวตทสงผลใหสามารถดารงชวตในสงคมไดอยางมความสข เชน ทศนคตของผสงอายทมตอสถานทและตอบคคลอน การฟนฟสภาพจตใจ และความพงพอใจในชวต โดยจากการศกษาพบวา

5.1 ทศนคตของผสงอาย

5.1.1 ทศนคตตอสถานท

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา เมอเปรยบเทยบความรสกของผสงอายหลงจากทไดเขามาอยในสถานสงเคราะหนน ผสงอายกลาววามความรสกทดขน เนองจากกอนเขามารบการสงเคราะห ผสงอายสวนใหญใชชวตอยเพยงลาพง ไมมลกหลาน ไมมญาต ไมมผดแล และยงคงตองทางานเพอหาเลยงชพ อกทงบางทานยงทางานไมเปนทและไมมทพกอาศยแบบถาวรทาใหมความเปนอยทลาบาก แตเมอไดเขามาอยในสถานสงเคราะหนนทาใหผสงอายมชวตทเปลยนไป คอ ผสงอายจะไดรบการดแลจากเจาหนาท มทใหพกอาศย มอาหารใหทานครบทง 3 มอ มเพอน และไมตองทางานใดๆ เพอหาเลยงชพอก ถงแมในบางครงผสงอายจะรสกอดอดกบการทตองปฏบตตามกฎระเบยบแตกยนยอมทจะปฏบตตาม โดยกลาววาการทอาศยอยในสถานสงเคราะหนนดกวาการทตองออกไปอาศยอยภายนอกเพยงลาพง ดงนนความรสกของผสงอายภายหลงจากทไดเขามาอยในสถานสงเคราะหนนจงเปลยนแปลงไปในทศทางทดและมความสขมากขนเมอเทยบกบตอนทอาศยอยภายนอก จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กด อยบานกไมมใครมาบงคบใชไหม อยนกมขอบงคบไปในตว แตกอยได

(ดวงพร นามสมมต, 2558) ทไหนมนจะดเหมอนบานเรา จะเอาสะดวกทกอยางมนไมได มนมกฎระเบยบ

ตองทาตามกฎ แตกไมไดมปญหาอะไร (สมหมาย นามสมมต, 2558) อยคนเดยวมนกเหงา มาอยทนมนกมเพอน ชอบ (บญนาค นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

66

กอยทนสบาย สบายกวาอยบาน ถาอยบานนเราไมไดพกผอน ตองออกไปรบจางหากน เลยงพอเลยงแม ตองออกทกวน วนไหนไมไปกอด มาอยทนกสบายกวา (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

ดมากคะ ด มความสขสบาย กนอมนอนหลบ ไมมทกขอะไรหรอกคะ (อสา

นามสมมต, 2558)

5.1.2 ทศนคตตอบคคลภายใน

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายมทศนคตตอเจาหนาทและเพอนผสงอายในแงบวกและความรสกเอออาทรตอผอน กลาวคอ ผสงอายจะมความรสกเหนอกเหนใจใหแกเจาหนาทพเลยงทคอยดแล โดยกลาววาเจาหนาทนนมจานวนนอยและตองทางานหนกในการดแลผสงอายทงหมด อกทงยงตองคอยทาความสะอาด ซกเสอผา และจดเตรยมอาหารไวให ดงนนจงพยายามชวยเหลอตนเองใหไดมากทสดเทาทจะทาได เพอเปนการแบงเบาภาระไมใหเจาหนาทนนตองทางานหนกจนเกนไป และผสงอายทแขงแรงยงมความรสกเหนอกเหนใจใหแกเพอนผสงอายทไมแขงแรง โดยการเขาไปชวยดแลผสงอายทปวยและผสงอายทไมสามารถชวยเหลอตนเองได เชน การชวยยกถาดอาหารไปให ชวยปอนขาว ปอนนา เปนตน เนองจากมความรสกสงสารและเหนใจ และเปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน อกทงไดกลาววาการอยรวมกนนนตองชวยเหลอดแลซงกนและกน และอกไมนานสภาพรางกายของตนกจะคอยๆ เปลยนไปจนไมสามารถชวยเหลอตวเองได การทาเชนนจะชวยใหตนสามารถเขาใจถงการเปลยนแปลงทจะเกดขน และทาใหสามารถเตรยมใจยอมรบสงทจะเกดไดในอนาคต จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กชวยดแลคนทปวย ทชวยตวเองไมได ตอนเชาขนมายายกไปชวยทา ไปแจก

แกวนา แจกชอน แจกขวดนาไว แลวกออกมารอขาว พอเขาตกขาวยายกยกถาดไปใหเขา หยบชอนใสถาด เขากตกทานกนเอง คนทไหนตกทานไมไดเรากปอนเคา (บญนาค นามสมมต, 2558)

เมอกอนนยงแขงแรงอย ยายกไปชวยตกสาวนอย ชวยปอนขาวมง ชวยเขนขาว

ชวยทาอะไรตออะไร ตอนน 10 กวาคนกตายไปหมดแลว เดยวนกยงมไปชวยปอนยายหมอ คนทอายรอยกวานะ บางทเหนยายเขาไมกนขาวกสงสาร กไปชวย (จรภา นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

67

เขามแค 8 คนเทานน เขาจะมาดแลเราอยางเดยวไมได ไหนจะคนปวย ไหนจะตองถงเวลากลบบาน เรากตองเหนใจเขา (เจรญ นามสมมต, 2558)

เราพอจะทาอะไรเองไดเรากทาหมด เราจะไมใหเขามาชวยเราหรอก เขาตอง

ดแลคนปวย (อสา นามสมมต, 2558) 5.1.3 ทศนคตตอบคคลภายนอก

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา เมอถามถงความรสกของผสงอายทมตอบคคลภายนอกทเขาไปเยยมเยอน ผสงอายตางมความเหนทตรงกนวารสกชอบและดใจเวลาทมบคคลจากภายนอกเขามาเยยมและจดกจกรรมตางๆ เนองจากทาใหรสกมความสข ทาใหเกดความสนกสนาน และชวยใหคลายเหงา ไดทานอาหารในเมนทไมจาเจ อกทงยงไดรบการบรจาคสงของ และทาใหมรายไดจากการจาหนายสนคาและการบรจาคเงน และการทมแขกเขามาเยยมนนทาใหผสงอายรสกวาไดรบความรกและยงไมถกทอดทงจากสงคม ถาชวงใดไมมแขกเขามาเยยมตดตอกนหลายวนกจะทาใหรสกเหงา ผสงอายจงมกจะคอยใหมบคคลจากภายนอกเขามา และเมอมบคคลจากภายนอกเขามากจะชวยกนตอนรบและดแลเปนอยางด เพอทาใหแขกทเขามานนมความรสกประทบใจและรสกอยากกลบมาเยยมเยอนพวกทานใหม จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กเขามาเยยม กดสครบ ขาวของ ของกนของใช ยกยา สารพด แลวกเงนดวย เขา

มาแจกใหเปนรายคนเลย (เชาว นามสมมต, 2558) กด เขามาจดบอยๆ ถาขาดไปสองวน สามวนนเหงา เพราะมเจาภาพมาทกวน

นะ จะไดกนอาหารดๆ แปลกๆ มขนม มอะไรมาแจก ของอะไรตออะไรมาแจก กอมปากอมทอง (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

เขากดกนทกคนนะคะ เขาดกบพวกยายหยงกะเราเปนญาตเขาเหมอนกนนะ

ไมมใครแสดงเหมอนรงเกยจรงงอนพวกเรา ทเขามาเขากตงใจมาให มาเลยงเรา เอาของดๆ มาใหเรากน (จรภา นามสมมต, 2558)

เราจะดใจมาก ขอบคณอยางสง แลวเรากจะใหพรเขา (จาลอง นามสมมต,

2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

68

5.2 การฟนฟสภาพจตใจ

จากการสมภาษณเฉพาะกลมผใหขอมลทเปนผปกครองสถานสงเคราะหคนชราและเจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชราเกยวกบการดแลและฟนฟสภาพจตใจใหแกผสงอาย พบวา เมอมผสงอายทรบการสงเคราะหเขามาอยใหมทางสถานสงเคราะหและเจาหนาทจะชวยดแลในการปรบตวและฟนฟสภาพจตใจใหกบผสงอาย ในเบองตนนนทางสถานสงเคราะหจะใหเจาหนาทพยาบาลทาการประเมนวาผสงอายมสขภาพจตใจเปนเชนใดและทาการชวยฟนฟสภาพจตใจใหกบผสงอาย โดยการมนเขาไปพดคยกบผสงอาย พดปลอบใจและใหคาปรกษาเกยวการใชชวตในสถานสงเคราะห จดหาเพอนผสงอายทมลกษณะนสยทใกลเคยงกนและมนาใจในการชวยเหลอเขาไปคยดวยเพอใหผสงอายเกดความเคยชน การใหผสงอายเขารวมทากจกรรมตางๆ เพอใหผสงอายสามารถปรบตวใหเขากบสงคมได ซงจากการปฏบตเหลานทาใหผสงอายทเขามาใหมเกดความรสกอบอนใจและสามารถใชชวตอยภายในสถานสงเคราะหไดอยางมความสข จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

บางคนแรกๆ เขามากมซมเศรา เรากหาเพอนใหคย หาเพอนทดวาลกษณะนสย

จะไปกนได คยกนได ม ใหมเพอนชวนคย ถาใหอยคนเดยวกยงจะเปนหนกเขาไปใหญ ใหมเพอนทแบบเคาพอทจะคยกบคนอนรเรอง พอทจะเปนคนทมนาใจ เมตตาอารกบเพอน (แสงเดอน นามสมมต, 2558)

เราจะไมถามเรองอดตทผานมา ไมไปรอฟน แรกๆ เขากจะมเศราๆ ซมๆ บาง

พอนานๆ ไปเขากปรบตวได พเลยงเขากจะชวนพด ชวนคยใหเขาไมเหงา ใหเพอนคณยายชวนคย ใหเขาเขารวมกจกรรม (คารณ นามสมมต, 2558)

เรากจะพดคย ใหคาปรกษา ใหกาลงใจ ใหเขารวมกจกรรมในรายทสามารถเขา

รวมได (ประวณา นามสมมต, 2558) กมชวนคย อยางคนทคดถงหลานนกจะชวนคยประจา ทมาอยางซมเศราจรงๆ

เลยเนยไมมหรอก มากยงราเรง อาจจะมหลงๆ ลมๆ บาง โรคคดถงบานอะไรอยางเนย (ประไพ นามสมมต, 2558)

มการอานขาวสารตางๆ ใหคณยายฟง รองเพลง พดคยแบบเปนกนเอง ให

ความใกลชดสนทสนม ดแลกนเหมอนญาต (สนนทา นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

69

5.3 ความพอใจในชวต

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายทกทานตางมความรสกวามความสขและพอใจในชวตปจจบน โดยผสงอายไดกลาววาการทมอายยนยาวจนมาถงตอนนไดนนถอเปนความโชคด การทไมมลกหลานใหตองเลยงดเปนภาระนนกถอเปนความโชคด ซงการทไดเขามาอยทสถานสงเคราะหนนทาใหมชวตและมสขภาพทดขน ทาใหมความสข ไมตองลาบากในการประกอบอาชพ อกทงยงไดรบการดแลเอาใจใสทงทางดานรางกายและจตใจจากเจาหนาททกคน ไดรบความเคารพจากผปกครองและเจาหนาทในสถานสงเคราะห ไดรบความรกและความสนใจจากแขกทมาเยยมเยอน ทาใหรสกวาตนยงมคณคาและไมไดถกทอดทง และไมตองรสกเงยบเหงาอยเพยงลาพงในชวงบนของปลายชวต ไดจากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

เรามาถงตอนนกนาจะดใจแลว ลกเตาเรากไมม ไมตองเปนภาระใหใคร

(ดวงพร นามสมมต, 2558) พอใจแลวคะ ไมมอะไรทยงอยากจะไดอก เมอไหรทเสยชวตกคอไดสบาย จะ

ไดไมตองเปนภาระของคนอนเขา (จรภา นามสมต, 2558) มความสข พอใจ ยายกไมคดอะไรแลว อะไรกเอาไปไมได เวลาไดอยมาจนถง

อายปานน นอยคนทจะไดอย (บญนาค นามสมมต, 2558)

ชวตของตา อยทไหนๆ มนกดทงนนแหละ สวนตวตาเอง เสยอยอยางเดยว ตามนมองไมเหน ทาอะไรกไมถนด ถาหากวาตาดอยางคนอนเขา ตากยงเขาครวชวยเขาไดเยอะ (เจรญ นามสมมต, 2558)

มความสขดคะ พอใจในชวต เรากอยทนดกวาอยทบานเราอกนะ อยบานแมด

พนองด อยทนไมม (อสา นามสมมต, 2558) โอโห ดมาก ดกวาอยบานเราอก อยบานอยคนเดยว ไมสบายยงตองคลานไป

หงขาว ไมเหมอนทน อยทนมนดกวาบานเรา ทนมของดๆ ใหกน (จาลอง นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

70

สวนท 2 ความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม

ผวจ ยดาเนนการศกษาความตองการของผสงอายในดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสงแวดลอม ดานรางกาย และดานจตใจ โดยใชวธการสมภาษณเชงลกกลมผใหขอมลหลกทเปน ผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา และผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา ของสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม จานวน 10 ราย และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จานวน 8 ราย รวมเปนทงหมด 18 ราย ผลการศกษาพบวา

1. ดานเศรษฐกจ

การศกษาความตองการดานเศรษฐกจของผสงอาย เปนการศกษาถงความตองการไดรบความชวยเหลอดานการเงนและความตองการในการชวยจดหาอาชพ โดยจากการศกษาพบวา

1.1 ความตองการมรายได

จากการสงเกตกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายยงมความตองการทจะมรายไดเพอนามาใชในการทาบญ ซออาหารและใชจายในชวตประจาวน โดยในขณะทผสงอายอาศยอยในสถานสงเคราะหนนจะไดรบความชวยเหลอทางดานการเงน โดยการบรจาคเงนจากแขกผใจบญ ซงผสงอายกลาววาจานวนเงนทไดรบมานนเพยงพอตอความตองการ

1.2 ความตองการในการประกอบอาชพ

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายไมมความตองการทจะประกอบอาชพใดๆ เนองจากมอายทมากและมสภาพรางกายทไมเอออานวย อกทงผสงอายยงรสกวาการประกอบอาชพนนเปนการเพมภาระใหกบรางกาย ถงแมวาจะมการทาอาชวบาบด เชน การถกโครเชตหรอการทาดอกไมประดษฐ ซงสามารถทาเปนรายไดเสรมได แตทาเพยงเพอผอนคลายและใชเวลาวางใหเปนประโยชน ไมไดตองการทจะทาเปนอาชพแตอยางใด จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ไมเอาอะไรแลวคะ ตา หกฟางทาอะไรไมไหวแลว (ดวงพร นามสมมต, 2558) ไมไหวแลว สายตากไมด ทาอะไรกไมไหว (บญนาค นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

71

ไมคะ อาชพเสรมกพอแลว 77 แลว ไมใชทาไมไหว แตกมนพอแลว (สมหมาย นามสมต, 2558)

ไมคะ ยายไมแขงแรง 86 แลว ยายไมเอาแลวคะ (อสา นามสมมต, 2558) เวลาวางกเอาดอกไมมานงทา ฆาเวลาไป แตใหทาอาชพกไมไหว ไมเอาแลว

(สกลยา นามสมมต, 2558)

2. ความตองการดานสงคม

การศกษาความตองการดานสงคมของผสงอาย เปนการศกษาถงความตองการในการตดตอญาตหรอบคคลภายนอก และความตองการในการมบทบาทและความสาคญในสงคม โดยจากการศกษาพบวา

2.1 ความตองการในการตดตอญาตหรอบคคลภายนอก

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายสวนใหญใหความเหนวาไมตองการเปนฝายตดตอไป และจะรอใหญาตหรอบคคลทอยภายนอกเปนฝายตดตอเขามาเอง โดยจะสามารถตดตอไดผานทางโทรศพทของสถานสงเคราะห และผานทางพเลยงทไดใหหมายเลยตดตอไว โดยการตดตอหรอการมาเยยมของบคคลทอยภายนอกนนมระยะเวลาทไมแนนอน ขนอยปจจยตางๆ เชน ระยะหางของสถานสงเคราะหกบทพกอาศยของบคคลภายนอก หรอความใกลชดสนทกนระหวางผสงอายกบบคคลเหลานน เปนตน แตกยงมผสงอายบางทานทมความตองการในการตดตอและเดนทางออกไปเยยมบคคลทอยภายนอกดวยตนเอง เนองดวยผสงอายทานนนมภมลาเนาเดมอยใกลกบสถานสงเคราะห ทาใหมญาตและเพอนอาศยอยไมไกล จงยงมความตองการทจะเดนทางไปเยยมเยอนกนอย จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ไมเคย ไมไดตดตอ นอกจากญาตจะมาหา แตนาน 5-6 เดอน ปนง ถงจะมา เขา

มาลาบาก (ดวงพร นามสมมต, 2558) กไมตดตอไป เคาจะโทรมา เพราะโทรศพทผมไมไดใช ลกสาวจะโทรมท

โทรศพททพเลยง แลวเขากจะมาเยยม เดอนนงมาครง (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

72

ไมตองตดตออะ เขาจะมาเอง แตฉนไมคอยใหเขามาหรอก เราไปเอง เพราะอยใกลแคตรงน (จาลอง นามสมมต, 2558)

ญาตมคะ 2 เดอนมาท เหลน หลานมาเยยม เราไมตองตดตอไปหรอกคะ เขามา

เองคะ (อสา นามสมมต, 2558) ตดตอบางทกโทรศพทคย นกเพงกลบมาได 3-4 วน ไปเยยมพสาวมา (สกลยา

นามสมมต, 2558)

2.2 ความตองการในการมบทบาทและความสาคญในสงคม

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายตางมความเหนทแตกตางกนไป โดยสามารถแยกออกไดเปน 2 กลม คอ 1) กลมผสงอายทเคยประกอบอาชพทวไป เชน การคาขายหรอทาการเกษตร โดยผสงอายกลาววาไมตองการมบทบาทใดๆ เพราะกอนทจะเขามาอยในสถานสงเคราะหนนตนเปนเพยงแคบคคลธรรมดา ไมเคยมบทบาทสาคญสงคม จงมความพงพอใจทจะไมตองมบทบาทใดๆ และใชชวตอยอยางสงบ และ 2) กลมผสงอายทเคยประกอบอาชพทมตาแหนง เชน ขาราชการหรอนายชาง เนองจากตอนทยงประกอบอาชพอยนนเคยมบทบาททมความสาคญในสงคม มผใหความเคารพนบถอ จงยงตองการมสวนรวมในการแสดงบทบาทนนๆ อย ซงการแสดงออกกจะแตกตางกนไปตามความถนดของแตละทาน เชน ผสงอายทเคยเปนขาราชการกจะเปนผนาในการกลาวตอนรบและขอบคณแขกทเขามาเยยมชม เปนตน จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ไมตองมอะคะ เราแกแลว ไมตองมบทบาทอะไร คนแกทนเขาไมตองการม

บทบาทอะไรกน มนยงยาก เขาไมชอบ (อสา นามสมมต, 2558) กอยากครบ เพราะวา กมลกศษยลกหา พปานาอา ผหลกผใหญ เคยนบถอตา

(เชาว นามสมมต, 2558) บางครงเขากใหทาเหมอนกน เมอกอนเรามนกสงคมสงเคราะห ยายกตวเอกบ

เขาเหมอนกน เขามอะไรยายกตองออกไปชวยเขา ตอนนนยายยงแขงแรงอย ตอนนกไมคอยจะไหวแลว (จรภา นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

73

3. ความตองการดานสภาพแวดลอม

การศกษาความตองการดานสภาพแวดลอมของผสงอาย เปนการศกษาถงความตองการมทอยอาศยทปลอดภย รมรน อากาศถายเทด มสงอานวยความสะดวก โดยจากการศกษาพบวา

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอายเกยวกบความตองการในการปรบปรงสภาพแวดลอม พบวา ผสงอายไมมความตองการใหมการปรบปรงในสวนใดเพมเตม โดยผสงอายไดกลาววาสภาพแวดลอมในสถานสงเคราะหทง 2 แหงนนสามารถตอบสนองความตองการไดอยางครบถวน คอ มความรมรน มอากาศทด มสงอานวยความสะดวกไวรองรบเพยงพอตอความตองการ มนาและไฟฟาใหใชงานไดอยางสะดวก และมการดแลรกษาความปลอดภยเปนอยางด และทางสถานสงเคราะหไดมการดาเนนการจดการดแลและบารงรกษาอยเสมอ อกทงยงมความคดเหนวาเรองของการปรบปรงตางๆ นนเปนเรองทอยในความดแลของเจาหนาท จงไมตองการทจะออกความคดเหนใดๆ จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กไมมนะ มนกมครบแลวนะ ทออกกาลงกายกมแลว มทเดนใหเหยยบ ทเปน

อฐกอนๆ นนกม (สกลยา นามสมมต, 2558) เรองปรบปรงเขากทาอยตลอดเวลานะ อยางตรงนเขากจะทาเปนโดมใหเรา

เอาไวใหออกกาลงกาย (จรภา นามสมมต, 2558) ไอเรองนกตองถามเจาหนาทเขาเอง ยายไมกลา มนกมอยแลวนะ ทกอยาง

นาแขงเขากมให นารอนเขากมให ไมตองทาเอง (ดวงพร นามสมมต, 2558) ทนมนกมเยอะ อะไรกมทกอยาง ยายกไมกลาจะไปขออะไรหรอก (สกลยา

นามสมมต, 2558)

4. ความตองการดานรางกาย

การศกษาความตองการดานรางกายของผสงอาย เปนการศกษาถงความตองการอาหารครบทง 3 มอ การรกษาพยาบาลเมอเจบปวย และความตองการในการชวยเหลอตนเอง โดยจากการศกษาพบวา

สำนกหอ

สมดกลาง

74

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอายเกยวกบความตองการไดรบการดแลเพมเตม พบวา ผสงอายไมมความตองการทจะไดรบการดแลในดานใดเปนพเศษ โดยไดกลาววาสถานสงเคราะหทง 2 แหงนนใหการดแลในดานรางกายใหกบผสงอายอยางครอบคลม ไดแก การจดเตรยมอาหาร การรกษาพยาบาล และการชวยเหลอในชวตประจาวน ผสงอายจงมความเหนวาไมไดรบการดแลทขาดตกบกพรอง อกทงยงรสกวาเจาหนาทแตละทานมหนาททตองรบผดชอบ และตองดแลผสงอายทานอนดวย จงไมตองการทจะเพมภาระใหกบเจาหนาทอก จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กไมละครบ เจาหนาทเขากดแลดมาก มคนมาตรวจสขภาพ อาหารเขากเตรยม

ให (เชาว นามสมมต, 2558) ไมตองการ เขากดแลเราด บางทเราหายไปสกพก พเลยงกจะเดนมาดวาเปนไร

รเปลา (ทองเจอ นามสมมต, 2558) ไมตองการอะไรแลวคะ เขากดแลเราดอะคะ ใครเปนอะไร ใครปวยอะไรเขาก

ดแล (จรภา นามสมมต, 2558) ถาไมจา เปนกไมตองการนะคะ เขาเหนอยกบคนทไมแขงแรงอยแลว

(สมหมาย นามสมมต, 2558)

5. ความตองการดานจตใจ

การศกษาความตองการดานจตใจของผสงอาย เปนการศกษาถงความตองการความรกและการดแลเอาใจใส ความตองการเปนบคคลทมความสาคญ และไดรบการยอมรบนบถอจากคนรอบขาง โดยจากการศกษาพบวา

5.1 ความตองการความรกและการดแลเอาใจใส

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายระบวาไมมความตองการ เนองจากไดรบการดแลเอาใจใสจากเจาหนาท โดยการใหความเขาใจ ใหความรกและความสาคญกบความรสกของตน ไมเคยถอโทษโกรธเคองเวลาทตนทาสงผดพลาด อาจจะมบางครงทผสงอายถกเจาหนาทวากลาวตกเตอน แตกเขาใจวาเจาหนาทนนตองทาตามหนาท และเขาใจวา

สำนกหอ

สมดกลาง

75

เจาหนาทแตละคนตองคอยดแลรบผดชอบผสงอายจานวนมาก การทจะใหเจาหนาทมาใหความสนใจและเอาใจใสตนอยเพยงผเดยวนนไมสามารถเปนไปได จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

กไมเปนไร ไมตองการ เขากคอยดแล คอยมองอย ผปกครองใหญเขากใจด

บางทเขากคอยถามวาเราเปนไง (ดวงพร นามสมมต, 2558) เขาทาไมไดหรอก กเหนวาเขากมกนแค 8 คนเทานน เขาจะมาดแลเราอยาง

เดยวไมได ไหนจะคนปวย ไหนจะตองถงเวลากลบบาน เรากตองเหนใจเขา กไมไดตองการอะไร (จรภา นามสมต, 2558)

เราไมตองการอะไร เพราะเขาดแลเราอยแลว เขากเอาใจใสเรา เขากยมแยม

แจมใสกะเรา พเลยงเขาใจดกบเราทกคน (อสา นามสมมต, 2558) ไมตองการอะไร ตอนนมความสขดอยแลว พเลยงเขากเอาใจใส อยางเวลาตา

เงยบไป เขากจะเดนมาดวาเปนอะไรรเปลา (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

5.2 ความตองการการยอมรบนบถอจากคนรอบขาง

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลทเปนผสงอาย พบวา ผสงอายระบวาไมมความตองการ เนองจากผสงอายรสกวาตอนนไดรบการยอมรบนบถอจากคนรอบขาง ไมวาจะเปนจากผปกครอง จากเจาหนาท จากเพอนผสงอายดวยกน และจากแขกทเขามาเยยมชม เชน ผปกครองและเจาหนาททมความออนอาวโสกวากจะใหความนบถอผสงอายดวยการเรยกผสงอายวาพอหรอแม สวนแขกทเขามาเยยมชมกจะใหความเคารพแกผสงอายเสมอนวาผสงอายเปนญาตผใหญและไมมแสดงออกวารสกรงเกยจ ทาใหผสงอายมความรสกดและรสกวาทไดรบการยอมรบจากสงคม จากคาบอกเลาของผใหขอมลหลกไดใหขอมลสอดคลองกบประเดนน ดงน

ไมตองการครบ เจาหนาทเคากใหความนบถอเราตามความอาวโส เวลามคน

เขามากไมเคยมใครแสดงวารงเกยจเรา (เจรญ นามสมมต, 2558) ไมตองการหรอกคะ อยางเราเขามาอยใหมกใหความเคารพคนทผใหญกวา คน

ทเดกกวากใหความเคารพเรา (จาลอง นามสมมต, 2558)

สำนกหอ

สมดกลาง

76

พวกพเลยงเขากนบถอเรา พวกพเลยงนะ ทกคนนะ เรยกตาวาพอๆ เขานบถอ

เรยกพอทกคา เวลาทเขาจดวนแมวนพอ พเลยงเขานะแยงตากน จะใหตาเปนพอ (ทองเจอ นามสมมต, 2558)

เราอยดวยกน เปนเพอนบานกน กนบถอกนอยแลว แขกทเขามาเขากดกบพวก

ยายหยงกะเราเปนญาตเขา ไมมใครแสดงเหมอนรงเกยจรงงอนพวกเราเลย (จรภา นามสมต, 2558)

ดงนน จากการศกษาขางตนจงสรปไดวาใน ดานเศรษฐกจ รายไดของผสงอายสวนใหญมา

จากการไดรบเงนบรจาค โดยจะนาเงนทไดไปใชในการทาบญและใชจายในชวตประจาวน ไมมภาระหนสนและมเงนเกบออม ดานสงคม สาเหตของการเขารบการสงเคราะห คอ มความเดอดรอนและประสบปญหาในการดารงชวต โดยมทงผสงอายทถกนาตวมาสงและผสงอายทสมครใจเขามาอยดวยตนเอง ซงผสงอายตองมการปรบตวใหเขากบสภาพสงคมและปรบตวใหเขากบผอน โดยผสงอายจะมปฏสมพนธกนเพยงผวเผน แตจะมความกระตอรอรนทจะเขารวมกจกรรมตางๆ ทจดขนทกครง และใหความรวมมอในการปฏบตงานรวมกนเปนอยางด ดานสงแวดลอม สถานสงเคราะหมสภาพแวดลอมทรมรน มความสะอาด และมการรกษาความปลอดภยเปนอยางด มสงอานวยความสะดวกจดไวใหใชอยางเพยงพอ สาธารณปโภคเขาถงไดทงนาและไฟ และสามารถเดนทางไปยงสถานพยาบาลไดสะดวก ดานรางกาย ผสงอายทแขงแรงจะมโรคประจาตว แตไมใชโรคทรายแรงและยงมความสามารถในการดแลตวเองในกจวตรประจาวน สวนผสงอายทปวยนนจะมอาการปวยทรนแรงและไมสามารถทากจวตรตนเองไดเลย โดยทางสถานสงเคราะหเปนผดแลในเรองของโภชนาการและการตรวจสขภาพใหแกผสงอายทกคน ดานจตใจ ผสงอายมความรสกดขนหลงจากทไดเขามารบการสงเคราะห มความรสกดตอคนรอบขางและบคคลภายนอก มความสข และมความพอใจในชวตปจจบน โดยทางสถานสงเคราะหจะมการดแลดานจตใจใหผสงอาย เพอใหผสงอายสามารถดารงชวตไดอยางมความสข

สำนกหอ

สมดกลาง

77

บทท 5

สรปผลการวจย อภปราย และขอเสนอแนะ

จากการศกษาคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา

จงหวดนครปฐม โดยใชวธการสมภาษณเชงลกและใชแบบสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi–Structure In–Depth Interview) กบกลมผใหขอมลทเปน ผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา และผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา ของสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม จานวน 10 ราย และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จานวน 8 ราย รวมเปนทงหมด 18 ราย สามารถสรปผลการศกษา อภปรายผลการศกษา และกาหนดขอเสนอแนะ ไดดงน สรปผลการศกษา

จากการศกษาคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม โดยใชวธการสมภาษณเชงลกและใชแบบสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi–Structure In–Depth Interview) กบกลมผใหขอมลทเปน ผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา เจาหนาทประจาสถานสงเคราะหคนชรา และผสงอายทพกอยในสถานสงเคราะหคนชรา ของสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม จานวน 10 ราย และสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จานวน 8 ราย รวมเปนทงหมด 18 ราย สรปไดวา

1. คณภาพชวตของผสงอาย

ดานเศรษฐกจ รายไดของผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐมสวนใหญมาจากเงนบรจาคทไดรบเมอมบคคลภายนอกเขามาทาบญและจดกจกรรมภายในสถานสงเคราะห และมผสงอายบางทานทไดรบเงนจากลกหลานและมรายไดเสรมจากการทางานฝมอจาหนาย โดยทางสถานสงเคราะหจะชวยสนบสนนในการวางจาหนายสนคาให แตรายไดทงหมดนนไมสามารถระบเปนจานวนเงนทแนนอนได สาหรบการนาไปใชนนผสงอายจะนาเงนทไดรบมาไปทาบญ ซออาหาร และซอของใชทตองการ ไมมภาระหนสนและมเงนเกบออมไวเพอเอาไปใชในยามจาเปน

สำนกหอ

สมดกลาง

78

ดานสงคม สาเหตททาใหผสงอายตองมาเขารบการสงเคราะห คอ ไมมผดแลและอาศยอยเพยงลาพง โดยในตอนแรกนนผสงอายมทงเตมใจและไมเตมใจทจะมาอยในสถานสงเคราะหคนชรา แตเมอเวลาผานไปผสงอายทกทานตางยนดทจะอาศยอยในสถานสงเคราะหตอไป เพราะรสกวาอยทนแลวสบาย มทนอน มคนดแลและมอาหารใหทานครบทงสามมอ ในสวนของการปรบตวนน ผสงอายตองมการปรบตวใหเขากบการใชชวตในสถานสงเคราะหทมกฎระเบยบและตองปรบตวใหเขากบลกษณะนสยของเพอนผสงอายเพอทจะไดสามารถอยรวมกนได ในการมปฏสมพนธทางสงคมนน ผสงอายจะมปฏสมพนธและพดคยกนเพยงแคผวเผน และหลกเลยงทจะไมเขาไปยงเกยวกบผสงอายทานอนมากจนเกนไป เพราะกลววาจะทาใหมความขดแยงเกดขน แตเมอมการจดกจกรรมจะใหความรวมมอกนเปนอยางด โดยกจกรรมทมกทาเปนประจาในเวลาวาง กคอ การทาความสะอาด ซงจะทาในบรเวณอาคารทพกของตน เพราะมความคดวาทาเพอเปนการออกกาลงกาย และมความยนดทจะเขารวมในกจกรรมทจดขนทกครง เพราะชวยทาใหคลายเหงาและทาใหมความสข

ดานสภาพแวดลอม สถานสงเคราะหคนชราทง 2 แหงนนมลกษณะพนทภายนอกทกวางขวาง มสภาพแวดลอมทรมรน มสวนหยอม มศาลาใหผสงอายไดนงพก มความสะอาดและอากาศสามารถถายเทไดด มจานวนอาคารทเพยงพอตอการใชงานและอาคารตางๆ ยงอยในสภาพทแขงแรง และไดมการจดอาคารทพกแยกกนระหวางผสงอายทยงมสขภาพดกบผสงอายทปวยไวอยางชดเจน ภายในและภายนอกอาคารมสาธารณปโภคทงนาและไฟ มสงอานวยความสะดวกตางๆ ไวรองรบอยางเพยงพอ และมความสะดวกในการเดนทางไปยงสถานพยาบาล ไดดานความปลอดภยไดมการจดเวรยามคอยผลดเปลยนกนดแลตลอด 24 ชวโมง ผสงอายทกทานรสกวาการทไดมาพกอยในสถานสงเคราะหคนชรานนมความสะดวกสบายกวาตอนทอาศยอยภายนอก และไมไดรสกแออดกบจานวนผสงอายทมอย อกทงยงรสกปลอดภย เพราะมเจาหนาทคอยดแลอยตลอดเวลา

ดานรางกาย สถานสงเคราะหคนชราทง 2 แหงจะแยกผสงอายออกเปน 2 กลมใหญๆ ไดแก ผสงอายทยงมสขภาพดและสามารถดแลตวเองได กบ ผสงอายทปวยและไมสามารถดแลตวเอง โดยผสงอายทมสขภาพดนนจะมโรคประจาตว เชน โรคตอ โรคความดนโลหตสงและโรคทเกดจากการเสอมสภาพของรางกาย โดยยงสามารถทากจวตรประจาวนตางๆ ดวยตนเองได สวนผสงอายทปวยจะมอาการของโรคอมพฤกษ อมพาต ทาใหไมสามารถทากจวตรประจาวนตางๆ ไดดวยตนเอง จงตองมการดแลเปนพเศษ คอ พเลยงจะคอยดแลในเรองของการทาความสะอาดรางกาย การขบถายและการรบประทานอาหาร ในสวนของการดแลสขภาพ ทางสถานสงเคราะหจะจดใหม

สำนกหอ

สมดกลาง

79

การตรวจสขภาพกบแพทยของโรงพยาบาลเปนประจาทกเดอน และจดใหมเจาหนาทพยาบาลอยประจาสถานสงเคราะหเพอใหการดแลเกยวกบสขภาพของผสงอายตลอด 24 ชวโมง โดยเจาหนาททเปนพเลยงจะมการจดเวรสลบกนดแลระหวางผสงอายทมสขภาพดกบผสงอายทปวย เพอใหผสงอายไดรบการดแลอยางทวถง และในดานโภชนาการนน ทางสถานสงเคราะหจะทาการจดเตรยมอาหารไวใหผสงอายทง 3 มอ โดยอาหารทเตรยมจะเปนอาหารทดตอสขภาพ มสารอาหารครบทง 5 หม เปนอาหารทผสงอายทานไดงายและมรสชาตทไมจดจานเกนไป และไดมการเตรยมอาหารปนเพอไวใหทางสายยางสาหรบผสงอายทไมสามารถทานอาหารไดตามปกต

ดานจตใจ ในดานทศนคต ผสงอายมความรสกเปลยนแปลงไปในทศทางทดขนหลงจากทไดเขามาอาศยอยในสถานสงเคราะห เพราะกอนเขามาอยในสถานสงเคราะห ผสงอายตองใชชวตอยตามลาพง ไมมผดแลและยงตองทางานเพอหาเลยงชพ แตเมอไดเขามาอยในสถานสงเคราะหแลว ผสงอายจะไดรบการดแลจากเจาหนาท มอาหาร มทนอน มเพอนและไมตองทางานใดๆ และยงมทศนคตทดตอทงบคคลทอยภายในสถานสงเคราะหและตอบคคลภายนอกทเขามาเยยมเยอน ผสงอายมความรสกมความสขและพอใจในชวตปจจบน เพราะคดวาการทมอายยนยาวนนถอเปนความโชคด และการทไดเขามาอยทสถานสงเคราะหทาใหไมตองรสกเงยบเหงาอยเพยงลาพงในชวงบนปลายชวต ในการฟนฟสภาพจตใจ ทางสถานสงเคราะหจะใหการดแลและฟนฟสภาพจตใจใหกบผสงอายโดยการเขาไปพดคย แนะนาใหรจกกบผสงอายทานอน และใหเขารวมทากจกรรม

2. ความตองการของผสงอาย

ดานเศรษฐกจ ผสงอายยงมความตองการทจะมรายไดและไดรบความชวยเหลอทางดานการเงนจากการบรจาค และไมมความตองการทจะประกอบอาชพใดๆ เนองจากมอายทมากและสภาพรางกายทไมเอออานวย ถงแมวาจะมการอาชวบาบดทสามารถเปนรายไดเสรม แตกเพยงแคทาเพอผอนคลายในเวลาวาง ไมไดตองการทจะทาเปนอาชพ

ดานสงคม ในสวนของความตองการในการตดตอญาตหรอบคคลภายนอก ผสงอายสวนใหญระบวาไมตองการ และจะรอใหญาตหรอบคคลทอยภายนอกเปนฝายตดตอเขามาเอง สวนความตองการในการมบทบาทและความสาคญในสงคม สามารถแยกความตองการออกไดเปน 2 กลม คอ กลมท 1 เปนผทเคยประกอบอาชพทวไป จะรสกวาไมตองการมบทบาทใดๆ เพราะกอนหนาทจะเขามาอยในสถานสงเคราะหนนไมเคยมบทบาทสาคญสงคม จงมความพงพอใจทจะไมมบทบาทใดๆ มากกวา สวนกลมท 2 คอ ผทเคยประกอบอาชพทมตาแหนง เพราะเคยมผเคารพนบ

สำนกหอ

สมดกลาง

80

ถอ และเคยไดรบบทบาททมความสาคญมากอน จงยงมความตองการทจะมสวนรวมในการแสดงบทบาทนนๆ อย ซงการแสดงออกกจะแตกตางกนไปตามความถนดของแตละคน

ดานสภาพแวดลอม ผ ส งอายใหความเหนวาไม มความตองการใหปรบปรงสภาพแวดลอมในสวนใดเพมเตม เพราะวาสถานสงเคราะหไดมการดาเนนการจดการดานสภาพแวดลอมทด มการบารงซอมแซมอยเสมอ และมสงอานวยความสะดวกตางๆ ใหใชอยางเพยงพอ

ดานรางกาย ผสงอายมความเหนตรงกนไมมความตองการทจะรบการดแลใดๆ เพมเตมเปนพเศษ เนองจากวาไดรบการดแลจากทางสถานสงเคราะหทครอบคลมและไมมความบกพรอง อกทงยงรสกวาเจาหนาทลวนมหนาททตองรบผดชอบและตองดแลผสงอายทกคนอยางทวถง จงไมตองการทจะเพมภาระใหแกเจาหนาท

ดานจตใจ ในสวนของความตองการไดรบความรกและการดแลเอาใจใส รวมไปถงความตองการการยอมรบนบถอจากคนรอบขาง ผสงอายมความเหนวาไมมตองการ เพราะรสกวาไดรบความรก ไดรบการเอาใจใส และไดรบความยอมรบนบถอเปนอยางดอยแลว และยงคดวาการทมอายยนยาวจนมาถงตอนนไดนนถอเปนความโชคด และการอาศยมาอยในสถานสงเคราะหนนผสงอายไดรบการดแลจากเจาหนาท มอาหาร มทนอน มเพอน ทาใหไมตองรสกเงยบเหงาอยเพยงลาพงในชวงบนปลายชวต

ดงนน จากการศกษาขางตนจงสรปไดวาผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐมทง 2 แหง ไดแก สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐมและสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) นน ไดรบการตอนรบและการดแลเอาใจใสจากบคลากรของสถานสงเคราะหเปนอยางดในทกๆ ดาน ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานรางกาย และดานจตใจ ทาใหผสงอายสวนใหญรสกมความสข มความพอใจในชวตและไมมความตองการใดๆ เพมเตม จงสามารถกลาวไดวา ผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐมนนสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข สามารถปรบตวใหเขากบสภาวะแวดลอมและสงคมทตนอยไดเปนอยางด ซงหมายถง มคณภาพชวตทดนนเอง

สำนกหอ

สมดกลาง

81

อภปรายผลการศกษา

จากการศกษาคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม ผศกษาจะขออภปรายโดยนาเอาประเดนจากปญหาของการศกษาเปนหลก ซงสามารถแบงออกไดเปน 5 ดาน ไดแก ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสภาพแวดลอม ดานรางกายและดานจตใจ ดงน

ดานเศรษฐกจ จากการศกษาพบวา ผสงอายทอาศยในสถานสงเคราะหคนชราจะมรายไดหลกมาจากการบรจาคเงนของบคคลภายนอกทเขามาทากจกรรมตางๆ และมรายไดเสรมจากการขายของใหกบผทเขามาทาบญ ซงถอวาเปนรายไดทไมมความแนนอน ถาชวงไหนทมแขกเขามาจดกจกรรมมาก ผสงอายกจะไดรบการบรจาคเงนมาก แตถาชวงไหนไมมแขกเขามาผสงอายกจะขาดรายได แตการทมาอาศยอยในสถานสงเคราะหนนไมตองเสยคาใชจาย จงยงทาใหผสงอายมเงนเหลอเกบเพอเอาไวใชจาย ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศรพรรณ รกษาภกด (2554) ทวาผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหแบบประเภทสามญทงหมดมรายไดจากเงนบรจาค โดยผสงอายจะนาเงนมานนไปทาใชในการบญ ซออาหารและซอของใชทตองการ ในสวนของความตองการนนผสงอายยงมความตองการทจะมรายไดอยแตไมตองการทาการประกอบอาชพ เพราะมความรสกเหนอยลาจากการทางานตลอดเวลาทผานมา และมสมรรถภาพทางรางกายไมเอออานวยเหมอนเดม จงไมอยากเพมภาระใหกบรางกายของตน ดงนนผสงอายจงเลอกทจะรอใหมแขกเขามาบรจาคเงนมากกวาการประกอบอาชพดวยตนเอง ซงเปนไปตามแนวคดเกยวกบความตองการทางดานเศรษฐกจของผสงอายของ บงอร ธรรมศร (2549) ทไดกลาวไววา ผสงอายจาเปนตองใชเงนเพอเปนคาใชจายสาหรบตนเอง ชวยเหลอกจกรรมทางสงคมและทาบญ รวมทงเปนคารกษาพยาบาลเมอยามเจบปวย

ดานสงคม จากการศกษาพบวา ผสงอายตองมการปรบตวใหเขากบการใชชวตในสถานสงเคราะหและตองปรบตวใหเขากบคนรอบขาง จากการสงเกตในเวลาปกตนนผสงอายจะไมมการจบกลมรวมกน ตางคนตางอย มมมทใชพกผอนประจาของตนเอง ไมมการยงเกยวกนมากนก และกจกรรมทมกจะทาเปนประจากคอ การทาความสะอาด โดยเฉพาะบรเวณทนอนและทนงพกผอนของตน ผสงอายจะเปนผดแลรบผดชอบและทาความสะอาดบรเวณเหลานนดวยตนเอง สอดคลองกบงานวจยของ ศนสนย มโนสจรต (2550) ทไดกลาวไววา ผสงอายตองมการปรบตวใหเขากบผอนในการอยรวมกน เนองจากตองอยรวมกนทงตลอดเวลาอาจมการทะเลาะเบาะแวงกนบางในบางครง ถงแมวาผสงอายจะหลกเลยงในการยงเกยวซงกนและกน แตกไมไดปฏเสธในการเขาสงคม โดยเมอมการจดกจกรรมขน ผสงอายจะมความกระตอรอรนและมความสามคคทจะรวมกน

สำนกหอ

สมดกลาง

82

ทากจกรรมทงหลายเหลานนเปนอยางด โดยการชวยกนดแลตอนรบแขกและออกไปทากจกรรมรวมกบแขก ทงการรองเพลง การราวงและการเลนเกมรวมกน ซงเปนไปตามแนวคดเกยวกบความตองการทางดานสงคมของผสงอายของ บงอร ธรรมศร (2549) ทไดกลาวไววาผสงอายยงตองการมกจกรรมทางสงคม เชน การพบปะเพอน การรวมกจกรรมทางศาสนา เปนตน ซงจะชวยใหผสงอายมความสขและมกาลงใจ ไมทอแทตอการดาเนนชวต และทสาคญ คอ ชวยสงเสรมใหผสงอายรสกไมโดดเดยวกบการใชชวตทเปนอยตอไป และยงสอดคลองกบงานวจยของ ภรชญา เทพศร (2555) ทไดกลาวไววา ผสงอายมความรสกมความสขในการเขารวมกจกรรมในสงคมซงถอวาเปนแนวโนมทด เชน เขารวมงานเทศกาลตามประเพณ งานบญ งานวด ทาใหผสงอายมความสนกสนาน รสกสดชนมชวตชวาและรนรมยกบสงรอบตว

ในดานความตองการทางสงคมนน ผสงอายทระบวาไมมความตองการทงการตดตอบคคลภายนอกและการมบทบาทในสงคม เพราะรสกวาสงเหลานลวนเปนเรองทยงยาก จงเลอกทจะอยอยางสงบดกวาเพอความสบายใจของตนเอง สวนผทระบวายงมความตองการอยนน สวนใหญจะเปนบคคลทเคยไดรบหนาทหรอเคยมความสาคญในสงคมมากอน เลยมความรสกชนชอบเวลาทไดรบมอบหมายใหปฏบตหนาทตางๆ เวลามการจดกจกรรม ซงทาใหตนรสกวายงเปนบคคลทมคณคาและมความสาคญอย ซงเปนไปตามแนวคดเกยวกบความตองการของมาสโลว (1943) ทวา มนษยมความตองการทจะไดรบการยอมรบนบถอ และตองการจะมกจกรรมททาใหรสกวาเขาไดมสวนทาประโยชน เพอจะรสกวาตวเองมคณคา ไดรบการยกยองและเปนทยอมรบของผอน

ดานสภาพแวดลอม จากการศกษาพบวา สถานสงเคราะหคนชราทง 2 แหงนนมสภาพแวดลอมทอยในสภาพทสมบรณ มความรมรน มความสะอาด มการแบงสดสวนการใชงานอาคารตางๆ อยางชดเจน มสาธารณปโภค มสงอานวยความสะดวกเพยงพอตอความตองการ และมการรกษาความปลอดภยเปนอยางด จงทาใหผสงอายเหนพองตองกนวาการมาอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชรานนมความสะดวกสบายกวาตอนทอาศยอยทบานตนเองและรสกชอบทจะอาศยอยทนตอไป โดยมผสงอายบางทานไดเลาใหฟงวากอนทจะเขามาอยในสถานสงเคราะหนนมความยากลาบากเปนอยางมาก เนองจากไมมทอยอาศยเปนของตนเอง บางทานตองเปลยนทอยบอยๆ หรอบางทานตองอาศยอยภายในสภาพแวดลอมทแยและรสกไมมความปลอดภยในชวต แตพอไดเขามาอยในสถานสงเคราะหนน ไดอยในสภาพแวดลอมทดและไมตองเจอความลาบากในเรองของทอยอาศยอก ซงเปนไปตามแนวคดเกยวกบการบรการดานอาคารสถานทและครภณฑสานกงานของสถานสงเคราะหคนชรา ของกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2552) ทไดกลาวไววา อาคารตองมความเหมาะสมกบสภาพของผรบบรการ มการสรางและซอมแซมอาคารแตละหองให

สำนกหอ

สมดกลาง

83

ทนสมย สามารถใชประโยชนไดคมคา การสขาภบาลและสงแวดลอมในหนวยงานตองมความเพยงพอ มความสะอาด กวางขวาง และมระบบถายเทอากาศทด

ผสงอายจงระบวาไมไดมความตองการใหทางสถานสงเคราะหปรบปรงในสวนไหนเพมเตม เพราะตอนนไดอยในสภาพแวดลอมทมความปลอดภย ทาใหรสกพอใจและมความสข ซงเปนไปตามแนวคดเกยวกบความตองการของมาสโลว (1943) ทวา มนษยมความตองการทจะมชวตทมนคง ปลอดภย และอยหางจากสงทเปนอนตรายทงปวง และยงสอดคลองกบงานวจยของ ศรพรรณ รกษาภกด (2554) ทไดกลาวไววา ผสงอายจะรสกพงพอใจในสภาพแวดลอมของสถานสงเคราะหทบาน/เรอนนอนมอากาศถายเท มความสะอาด และเปนระเบยบเรยบรอย มการจดการสขาภบาลและมความปลอดภย

ดานรางกาย จากการศกษาพบวา ผสงอายสวนใหญจะมโรคประจาตว แตไมใชโรคเรอรงและไมมอาการทรนแรง จงทาใหยงสามารถดแลตนเองในชวตประจาวนไดอย โดยสถานสงเคราะหจะใหการดแลในเรองของอาหาร การรกษาพยาบาลใหกบผสงอาย เชน การใหทากายภาพบาบดและการออกกาลงกาย ในสวนของโภชนาการนน มบางครงผสงอายรสกเบออาหารททางสถานสงเคราะหจดไวใหและจะไปหาซออาหารทชนชอบมาทานเอง แตวาอาหารทผสงอายซอมาทานในบางครงนนกสงผลเสยตอสขภาพ ซงผสงอายจะชอบซอนอาหารไวในหองพก เจาหนาทจงตองคอยดแลและทาการตรวจทพกอยเปนประจา เพอดวามการซอนอาหารเอาไวหรอไม ซงเปนไปตามแนวคดเกยวกบงานฟนฟสมรรถภาพของสถานสงเคราะหคนชรา ของกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2552) ทไดกลาวไววา การฟนฟสมรรถภาพประกอบดวย การฟนฟสมรรถภาพทางรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม โดยใหการดแลผรบการสงเคราะหใหมสขภาพดทงดานรางกายและจตใจ ใหบรการดานการรกษา บรการดานกายภาพบาบด การปองกนโรค แยกประเภทผรบบรการทชวยตนเองไดและไมไดเพอการดแลทเหมาะสม มเวชภณฑพอเพยง มพยาบาลใหการรกษาพยาบาลผปวย จดทาทะเบยนประวตการรกษาพยาบาลของทกครง และมความพรอมในการนาสงไปรกษาตอทโรงพยาบาลในกรณฉกเฉนหรอรนแรง และใหบรการเชงปองกน เชน สนบสนนกจกรรมการออกกาลงกาย และแนวคดเกยวของ Beadle-Brown และคณะ ( ) ทกลาวไววา คณภาพชวตดานความเปนอยทางกายภาพ เปนลกษณะทางสขภาพ การมสขภาพด ความสามารถในการเคลอนไหวของรางกาย และการดแลสขภาพ

จากการสมภาษณผสงอายนนรสกพงพอใจในการดแลของเจาหนาท จงไมมความตองการไดรบการดแลเปนพเศษ โดยไดกลาววาเจาหนาทกมงานในสวนอนทตองรบผดชอบ จะใหมาคอยดแล คอยเอาใจตนอยตลอดเวลากคงเปนไปไมได ดงนนผสงอายกจะพยายามทากจวตรตางๆ ดวย

สำนกหอ

สมดกลาง

84

ตนเอง เพอใหไดมการขยบแขนขาและเปนการออกกาลงกาย ซงตงแตทผสงอายเขามารบการสงเคราะหนนผสงอายจะมสภาพรางกายทดขน ไดทานอาหารครบทง 3 มอ ไดทานอาหารทมประโยชนตอรางกาย ไดนอนหลบพกผอนอยางเพยงพอ ทาใหสขภาพของผสงอายคอยๆ ดขนและมความแขงแรงมากขนเมอเทยบกบตอนทยงไมไดเขามา แตถงแมวาผสงอายจะมสขภาพทแขงแรงขนและสามารถทากจวตรประจาวนดวยตนเองได แตดวยการเปลยนแปลงทางรางกายทมการเสอมถอยลง จงทาใหผสงอายตองประสบปญหากบอาหารปวยตางๆ ทมเพมเขามาเมอแกชราลง ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศนสนย มโนสจรต (2550) ทไดกลาวไววา ผสงอายบานบางแคมสภาพรางกายดขนหลงจากไดยายเขามาอยในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมของผสงอายบานบางแค และยงสอดคลองกบงานวจยของ ศรพรรณ รกษาภกด (2554) ทกลาววา ผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราวยทองนเวศนนนมความสามารถในการประกอบชวตประจาวน มความสามารถไปไหนมาไหนดวยตนเอง มกาลงเพยงพอทจะทาสงตางๆ ในแตละวน แตยงมความจาเปนตองไปรบการรกษาพยาบาลและใชยาบางชนดเปนประจา

ดานจตใจ จากการศกษาพบวา ผสงอายมความรสกทดทไดเขามาอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชรา รสกชอบทมบคคลภายนอกทเขาไปเยยมเยอน มความสขและมความพอใจในชวตปจจบน พสจนไดจากการดแลตอนรบในเวลาทมคนเขาไปพดคย การยมแยมแจมใสและความยนดทจะใหความรวมมอในการตอบคาถาม โดยไมพบผสงอายทานใดเลยทจะรสกกลวหรอปฏเสธในตอนทเขาไปขอทาการขอสมภาษณ และรสกไดวาผสงอายรสกมความสขและพอใจกบชวตในปจจบน ซงสอดคลองกบงานวจยของ สจตรา สมพงษ (2555) ทไดกลาวไววา ผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม มความสขอยในระดบมาก โดยผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐมมมมมองตอความสขวา เกดจากการชวยเหลอตนเองได การยอมรบตอการเปลยนแปลงตอสภาพรางกาย การมศาสนาเปนเครองยดเหนยวทางจตใจ การไดรบการยอมรบจากเพอนรวมสถานสงเคราะห การยมแยมแจมใส การแบงปนทกขสข การไดเหนความสาเรจของลกหลาน และการไดรวมกจกรรมในสถานสงเคราะห

เมอถามถงความตองการเกยวกบความรก การดแลเอาใจใส และความตองการการยอมรบนบถอในสงคมนน ผสงอายตอบมาวาไมมตองการใดๆ เพราะวาตนไดรบความรกและการเอาใจใสจากผปกครองและเจาหนาทเปนอยางด โดยเจาหนาทจะใหความสนทสนมและคอยเขามาพดคยกบผสงอาย มการอานหนงสอใหผสงอายฟง มการทากจกรรมรวมกนกบผสงอาย ทาใหผสงอายมความอบอนใจและมความไวใจเจาหนาท ซงเจาหนาทกจะใหความเคารพและนบถอผสงอายทกทานเสมอนเปนญาตผใหญของตน และใหการดแลผสงอายทกคนอยางเทาเทยม ซงเปนไปตาม

สำนกหอ

สมดกลาง

85

แนวคดเกยวกบความตองการความรกของมาสโลว (1943) ทวา มนษยเมอเขาไปอยในกลมใดกตองการใหตนเปนทรกและยอมรบในกลมทตนอย มนษยตองการทจะรกและถกรกจากคนอน ถาขาดความตองการเรองนไป หลายๆ คนกอาจกลายเปนคนขเหงา เปนโรคซมเศราและมปญหาในการเขาสงคม และยงสอดคลองกบงานวจยของ ศนสนย มโนสจรต (2550) ทไดกลาวไววา ผสงอายสวนใหญรสกมความสขและสภาพจตใจดขนมากกวากอนทจะเขามาอยในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานบางแค เนองมาจากมพเลยงดแล มกจกรรมนนทนาการผอนคลายความตงเครยดและไมตองทางานหนกเหมอนเดม ขอเสนอแนะในการศกษา

1. ขอเสนอแนะจากการศกษา

1.1 ทางสถานสงเคราะหควรมนโยบายสนบสนนเกยวกบเรองรายไดของผสงอายทเปนรปธรรม เชน มการใหเงนเดอนแกผสงอายทมาชวยงานหรอทางานใหกบทางสถานสงเคราะห เพอใหผสงอายมรายไดตอเดอนทมนคง

1.2 ทางสถานสงเคราะหควรมการจดกจกรรมเพอใหผสงอายมปฏสมพนธกนมากขน เชน การใหผสงอายทากจกรรมเปนกลมรวมกน ซงอาจจะเปนกจกรรมงายๆ เชน การทาความสะอาดหรอการรดนาตนไม เพอใหผสงอายไดพดคยกนและมความสนทสนมกนมากขน

1.3 ทางองคการบรหารสวนจงหวดควรใหความสนใจในการบรหารจดการของสถานสงเคราะหคนชรา เพอดวามจานวนเจาหนาททเพยงพอตอการปฏบตงานหรอไม หรอตองการไดรบความชวยเหลอในดานใดเพมเตม เพอใหการบรการของสถานสงเคราะหคนชรานนมประสทธภาพมากยงขน

2. ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

2.1 ควรมการวจยเชงปรมาณในกลมตวอยางเพมเตม เพอใหไดขอมลเกยวกบระดบของคณภาพชวต และระดบของความตองการในแตละดาน ทจะชวยสงเสรมในการใหบรการของสถานสงเคราะหคนชราแกผสงอายในอนาคตตอไป

2.2 ทาการศกษาเกยวกบคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราแหงอน เพอศกษาวาผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชราแตละแหงนนมคณภาพชวตเปนเชนใด และเพอเปนการเปรยบเทยบการดแลผสงอายของสถานสงเคราะหในแตละแหงวามมาตรฐานเดยวกนหรอไม

สำนกหอ

สมดกลาง

86

รายการอางอง

ภาษาไทย

กรมพฒนาสงคมและสวสดการ (2550). ระเบยบกรมพฒนาสงคมและสวสดการ วาดวยการใหบรการผสงอาย พ.ศ. 2550. เขาถงเมอ 17 มกรา. เขาถงไดจาก http://law.m-society.go.th/

law/module.php?name=search&pg=listLaw&todo=estep % C % C % C % C #

_ _ _ _ .doc กรมสงเสรมการปกครองทองถน (2552). มาตรฐานการสงเคราะหผสงอาย. กระทรวงมหาดไทย. กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2554). “ประกาศกระทรวงการพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษย เรอง รายชอสถานสงเคราะหของรฐ”. ราชกจจานเบกษา. เลม

128 ตอนพเศษ 28 ง 10 มนาคม 2554 : 29-31

กตตกร นลมานต (2555). การดแลระยะสดทายของชวต. สงขลา : ชานเมองการพมพ. เกยรตนดดา พงสมบต และปรตา ธนสกาญจน (2554). คณภาพชวตของผสงอายในตาบลโรงชาง

อาเภอเมองพจตร จงหวดพจตร. เขาถงเมอ 19 มกราคม. เขาถงไดจาก http://www.social.nu.ac.th/th/IS .php

ชมพนท พรหมภกด (2556). การเขาสสงคมผสงอายของประเทศไทย (Aging society in

Thailand). กรงเทพฯ : สานกวชาการ สานกงานเลขาธการวฒสภา. ดวงใจ คาคง (2554). “ปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ตาบลลาสนธ อาเภอศรนครนทร

จงหวดพทลง”. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการระบบสขภาพ มหาวทยาลยทกษณ.

ภรณ เกตกนทะ (2542). “คณภาพชวตของผสงอายในบานพกคนชรา ในเขตกรงเทพมหานคร”. วทยานพนธปรญญาคหกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาคหกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ภม โชคเหมาะ, โชคชย สทธาเวศ, วทย ชะนะภย และ คนงรตน บศยบตร (2552). รายงานการวจย เรอง กฎหมายการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายในประเทศไทย. เขาถงเมอ 19 มกราคม. เขาถงไดจาก http://www .nrct.go.th/downloads/ac/branch/ _law/report_Law_ for_Quality_of_Life_Promotion_of_the_Old_Age_Persons_in_Thailand.pdf

ภรชญา เทพศร (2555). คณภาพชวตของผสงอายในตาบลทองหลาง อาเภอบานนา จงหวดนครนายก. กรงเทพฯ : คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยเกรก.

สำนกหอ

สมดกลาง

87

วนชย ชประดษฐ (2555). “การศกษาความตองการสวสดการสงคมของผสงอายในเขตเทศบาลตาบลลาทบ อาเภอลาทบ จงหวดกระบ”. การคนควาอสระ ปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ.

วพรรณ ประจวบเหมาะ (2556). รายงานประจาป สถานการณผสงอายไทย พ.ศ. 555. นนทบร : เอสเอส พลส มเดย จากด.

ศศพฒน ยอดเพชร (2544). สวสดการผสงอาย. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศนสนย มโนสจรต (2550). “คณภาพชวตของผสงอาย : ศกษากรณ ศนยพฒนาการจดสวสดการ

สงคมผสงอายบานบางแค”. ปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา.

ศร ฮามสโพธ (2543). ประชากรกบการพฒนาคณภาพชวต. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตง เฮาส. ศรพรรณ รกษาภกด (2554). “คณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราวยทองนเวศน”.

การคนควาอสระ ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. สถาบนวจยประชากรและสงคม (2557). การสงวยของประชากรไทย พ.ศ. 2557. นครปฐม :

มหาวทยาลยมหดล. สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) (2558). เอกสารแนะนาสถาน

สงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ). นครปฐม : สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ)

สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม (2558). เอกสารแนะนาสถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม. นครปฐม : สถานสงเคราะหคนชราบานนครปฐม.

สรลกษณ โสมานสรณ (2557). “ความตองการการดแลในระยะสดทายของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา”. วารสารพยาบาลสงขลานครนทร. ปท 34 ฉบบท 1 : 71-87.

สจตรา สมพงษ (2555). “ความสขของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราในจงหวดนครปฐม”. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาชมชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

สพตรา ศรวณชชากร (2556). โครงการวจยบรณาการเพอพฒนารปแบบการดแลผสงอายแบบองครวม. นครปฐม: สถาบนพฒนาสขภาพอาเซยน มหาวทยาลยมหดล.

สทธพงศ บญผดง (2554). การพฒนาคณภาพชวตผสงอายในทองถนโดยใชโรงเรยนเปนฐานตามหลกเศรษฐกจพอเพยง (ระยะท ). กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

สำนกหอ

สมดกลาง

88

สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (2556). ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานผสงอายและสงคมสงอาย. กรงเทพมหานคร : นโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2555-2559).

สานกงานสถตแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (2557). การสารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2557. กรงเทพฯ : สานกงานสถตพยากรณ สานกงานสถตแหงชาต.

อารดา ธระเกยรตกาจร (2554). “คณภาพชวตผสงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม”. วารสาร Veridian E-Journal, Silpakorn University. ปท 4 ฉบบเดอนกนยายน-ธนวาคม 2554 : 1-19

อารย เสนาชย (2558). การเปลยนแปลงของผสงอาย. เขาถงเมอ 19 มกราคม. เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/

ภาษาตางประเทศ

Abraham, Maslow H. “A Theory of Human Motivation.” Psychological Review 50, 4 (Jul 1943)

: 370-396.

UNESCO (1980). Evaluating the Quality of life in Belgium. Social Indicators Research 8

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาคผนวก

สำนกหอ

สมดกลาง

แบบสมภาษณทใชในการวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

91

แบบสมภาษณชดท 1 สาหรบผปกครองสถานสงเคราะหคนชรา

แบบสมภาษณฉบบนจดทาขนเพอศกษาเรองคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม ซงเปนสวนหนงของวทยานพนธของ นางสาว จรรญารกษ พนธยม ระดบปรญญาโท คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลย

1. ขอมลพนฐาน 1.1 ชอ ________________ นามสกล _______________ 1.2 อาย ______ ป 1.3 จานวนผสงอายในสถานสงเคราะห หญง _____ คน ชาย _____ คน 1.4 จานวนเจาหนาทในสถานสงเคราะห หญง _____ คน ชาย _____ คน 1.5 สถานสงเคราะหกอตงขนเมอใด ( ป พ.ศ.) 1.6 ประเภทและระยะเวลาทเปดใหบรการของสถานสงเคราะห 1.7 ขนตอนการรบและคณสมบตของผรบบรการ (ผสงอาย) 1.8 รปแบบโครงสรางขององคกรเปนอยางไร

2. นโยบายในการดแลผสงอายของสถานสงเคราะห 2.1 ดานเศรษฐกจ

2.1.1 งบประมาณสนบสนนมทมาจากแหลงใด และมการนาไปใชอยางไร 2.1.2 ทางสถานสงเคราะหมกจกรรมในการหารายไดสาหรบผสงอายหรอไม อยางไร

2.2 ดานสงคม 2.2.1 ทางสถานสงเคราะหมการจดกจกรรมอะไรบางใหแกผสงอายและมผลตอบรบเปนอยางไร 2.2.2 ผสงอายมปญหาเรองใดเปนสวนใหญ และทางสถานสงเคราะหมการใหการชวยเหลออยางไร

สำนกหอ

สมดกลาง

92

2.3 ดานสภาพแวดลอม 2.3.1 ขนาดพนทและสภาพแวดลอมโดยรวมของสถานสงเคราะห เพยงพอหรอไม 2.3.2 จานวนอาคารและหองพก ประกอบดวยอาคารสาหรบอะไรบาง 2.3.3 สาธารณปโภคและสงอานวยความสะดวกสาหรบผสงอายมอะไรบาง ขาดอะไรบาง เพยงพอหรอไม (เชน ทางลาด / หองนา / ฯลฯ) 2.3.4 การดแลความปลอดภยทางสถานสงเคราะหมมาตรการหรอวธการอยางไร

2.4 ดานรางกาย 2.4.1 การจดสรรเจาหนาทในการดแลผสงอาย (จานวนเจาหนาทตอผสงอาย และหนาททรบผดชอบ) เพยงพอหรอไม เจาหนาทดแลเรองอะไรบาง (ปอนขาว / นนทนาการ / อาบนา) 2.4.2 การตรวจสขภาพและการรกษาพยาบาล (ประจาป / ประจาเดอน / อนๆ) 2.4.3 การบรการดานอาหารและโภชนาการ (ประเภทอาหาร / จานวนมอ) 2.4.4 กจกรรมนนทนาการทจดมอะไรบาง

2.5 ดานจตใจ 2.5.1 การดแลปรบสภาพจตใจใหกบผสงอาย (กจกรรมทางศาสนา / นกสงคมสงเคราะห) 2.5.2 การสรางความเชอมน และความมนใจใหกบผสงอาย

2.6 ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงาน

สำนกหอ

สมดกลาง

93

แบบสมภาษณชดท 2 สาหรบบคลากรของสถานสงเคราะหคนชรา

แบบสมภาษณฉบบนจดทาขนเพอศกษาเรองคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม ซงเปนสวนหนงของวทยานพนธของ นางสาว จรรญารกษ พนธยม ระดบปรญญาโท คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร

1. ขอมลพนฐาน 1.1 ชอ________________ นามสกล _______________ 1.2 เพศ _______ 1.3 อาย _____ ป 1.4 หนาททรบผดชอบ ____________________________ 1.5 ระยะเวลาการทางาน _______ ป 1.6 ประวตการทางานกอนหนาน (ถาม)

2. การดแลและพฤตกรรมของผสงอาย 2.1 ดานสงคม

2.1.1 ปญหาเกยวกบการเขาสงคมและการปรบตวทพบในผสงอายมอะไรบาง และทพบมากคอเรองใด 2.1.2 ผสงอายเขารวมกจกรรมหรอโครงการททางสถานสงเคราะหจดใหหรอไม อยางไร

2.2 ดานสภาพแวดลอม 2.2.1 มการจดสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบผสงอายอยางไรบาง 2.2.2 การดแลอาคาร หองพกทาอยางไร และพบปญหาอะไรบาง 2.2.3 การใชงานสาธารณปโภคและสงอานวยความสะดวกของผสงอาย มประสทธภาพแคไหน และเพยงพอหรอไม

2.3 ดานรางกาย 2.3.1 ทานใหการดแลและชวยเหลอผสงอายอยางไรบาง 2.3.2 ปญหาสขภาพใดทพบบอยในผสงอาย

สำนกหอ

สมดกลาง

94

2.3.3 ทานมการดแลเรองสขภาพและการออกกาลงกายใหกบผสงอายอยางไร 2.3.4 ประเภทของอาหารทตองจดเตรยม ตองมการดแลเปนพเศษอยางไร

2.4 ดานจตใจ 2.4.1 มการดแลปรบสภาพจตใจใหกบผสงอายอยางไรบาง 2.4.2 มการสรางความเชอมน และความมนใจใหกบผสงอายอยางไร

2.5 ปญหาและอปสรรคในการปฏบตงาน

สำนกหอ

สมดกลาง

95

แบบสมภาษณชดท 3 สาหรบผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา

แบบสมภาษณฉบบนจดทาขนเพอศกษาเรองคณภาพชวตและความตองการของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา จงหวดนครปฐม ซงเปนสวนหนงของวทยานพนธของ นางสาว จรรญารกษ พนธยม ระดบปรญญาโท คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร

1. ขอมลพนฐาน 1.1 ชอ________________ นามสกล _______________ 1.2 เพศ _______ 1.3 อาย _____ ป 1.4 สถานภาพในปจจบน (โสด / สมรส) 1.5 เปนหมาย (หยาราง / คชวตเสย) 1.6 ภมลาเนาเดม 1.7 การศกษา 1.8 อาชพกอนหนาน 1.9 ระยะเวลาทมาอยในสถานสงเคราะห 1.10 สาเหตของการเขามาอยในสถานสงเคราะห 1.11 จานวนสมาชกในครอบครว ______ คน 1.12 กอนหนานอาศยอยกบใคร

2. คณภาพชวตและความตองการของผสงอาย

2.1 ดานเศรษฐกจ 2.1.1 ปจจบนทานมรายไดหรอไม ถาม รายไดมาจากแหลงใด (ลกหลาน / เบยยงชพ) 2.1.2 สภาวะการเงนในปจจบน (เงนออม-หนสน) 2.1.3 ความตองการมรายไดหรอการประกอบอาชพหรอไม (ตองการ / ไมตองการ) 2.1.4 คาใชจายสวนตวมาจากใคร ใชจายเรองอะไรบาง เพยงพอไหม

สำนกหอ

สมดกลาง

96

2.2 ดานสงคม 2.2.1 ทานยนดและเตมใจทจะมาอยในสถานสงเคราะหใชไหม อยางไร 2.2.2 ทานมเหตผลหรอความจาเปนอยางไรในการมาอาศยในสถานสงเคราะห 2.2.3 ทานมการปรบตวอยางไรในการอาศยอยในสถานสงเคราะห 2.2.4 กจกรรมนนทนาการททานมกทาเปนประจาเพอผอนคลาย 2.2.5 ความสมพนธกบผสงอายทานอนเปนเชนไร 2.2.6 ทานมการเขารวมกจกรรมทสถานสงเคราะหหรอบคคลภายนอกจดขนบอยแคไหน 2.2.7 ทานตองการการตดตอญาตหรอบคคลภายนอกหรอไม อยางไร 2.2.8 ทานตองการมบทบาทและความสาคญในสงคมหรอไม อยางไร

2.3 ดานสภาพแวดลอม 2.3.1 สภาพความเปนอยในสถานสงเคราะห (ปลอดโปรง / สะอาด / สะดวกสบาย / ปลอดภย) 2.3.2 อาคารและหองพกทสถานสงเคราะหจดใหเปนอยางไร สะดวกสบาย สะอาดและเพยงพอหรอไม 2.3.3 สงอานวยความสะดวกเปนอยางไร (ด / ไมด) เพยงพอหรอไม 2.3.4 ทานตองการใหสถานสงเคราะหปรบปรงเรองใดเพมเตม

2.4 ดานรางกาย

2.4.1 สขภาพและโรคประจาตวของทานกอนหนานและปจจบนเปนอยางไร 2.4.2 ความสามารถในการทากจวตรประจาวนของทานเปนเชนไร 2.4.3 ทานไดรบการดแลจากเจาหนาทในดานอาหารอยางไร พอใจหรอไม 2.4.4 ทานไดรบการดแลจากเจาหนาทในดานรางกายอยางไร พอใจหรอไม 2.4.5 ทานไดรบการดแลจากเจาหนาทในดานสขภาพอยางไร พอใจหรอไม 2.4.6 ทานมความตองการไดรบคาแนะนาในดานตางๆเพมเตมหรอไม อยางไร

2.5 ดานจตใจ 2.5.1 ความรสกหลงจากททานเขามาอยในสถานสงเคราะหเปนอยางไร 2.5.2 ความรสกของทานตอบคคลภายนอกทเขาไปเยยมเยยนเปนอยางไร 2.5.3 ทานมความสขและพอใจในชวตปจจบนหรอไม อยางไร

สำนกหอ

สมดกลาง

97

2.5.4 ทานตองการความรกและการดแลเอาใจใสหรอไม จากใคร 2.5.5 ทานตองการมบทบาทและการยอมรบนบถอจากคนรอบขางหรอไม อยางไร

2.6 ความคดเหนและความชอบของผสงอายเกยวกบการดแลของเจาหนาทโดยรวมเปนอยางไร

สำนกหอ

สมดกลาง

98

ประวตผวจย

ชอ – นามสกล น.ส.จรรญารกษ พนธยม ทอย เลขท 122 ม. 2 ต.ชองสะแก อ.เมอง จ.เพชรบร 76000 ประวตการศกษา

พ.ศ. 2555 สาเรจการศกษาปรญญาวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาปโตรเคมและวสดพอลเมอร คณะวศวกรรมศาสตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยศลปากร

โทรศพท 081-904-7791 E-mail address keita.yu28@gmail.com

สำนกหอ

สมดกลาง