78

• • วารสารเกษตรศาสตร์ธุรกิจ ...ผ ช วยศาสตราจารย ดร.จงร กษ หงษ งาม มหาว

  • Upload
    others

  • View
    11

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

• • วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต• •Kasetsart Applied Business Journal

คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

กองบรรณาธการวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ทปรกษารองศาสตราจารย ดร.ศศวมล มอำาพล ผชวยศาสตราจารย ดร.หฤทย นำาประเสรฐชย

บรรณาธการดร.ณฐวฒ ควฒนเธยรชย

กองบรรณาธการบรหาร (ภายใน)รองศาสตราจารย ดร.ศศวมล มอำาพล ผชวยศาสตราจารย ดร.หฤทย นำาประเสรฐชยดร.ณฐวฒ ควฒนเธยรชย ดร.พลวฒน เลศกลวฒนรองศาสตราจารย ดร.ทพยรตน เลาหวเชยร ผชวยศาสตราจารย ดร.ศภชาต เอยมรตนกลดร.พทวส เออสงคมเศรษฐ ดร.สธาวลย พฤกษอำาไพ

กองบรรณาธการกลนกรองบทความ (ภายใน) รองศาสตราจารย ดร.ทพยรตน เลาหวเชยร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรรองศาสตราจารย ดร.ภทรกตต เนตนยม มหาวทยาลยเกษตรศาสตรรองศาสตราจารย ดร.ยรพร ศทธรตน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรรองศาสตราจารย ชนจตต แจงเจนกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรรองศาสตราจารย ทองฟ ศรวงศ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรรองศาสตราจารย ไพบลย ผจงวงศ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.ทรงพร หาญสนต มหาวทยาลยเกษตรศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.พพฒน นนทนาธรณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.ศภชาต เอยมรตนกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.ศภฤกษ สขสมาน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.หฤทย นำาประเสรฐชย มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.จารภา วภภญโญ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.ณฐพล พนธภกด มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.ณฐวฒ ควฒนเธยรชย มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.ธรารตน วรพเชฐ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.นนธวฒ ลอมรศร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.ประพมพรรณ ลมสวรรณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ดร.พรเทพ รตนตรยภพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.พลวฒน เลศกลวฒน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ดร.พทวส เออสงคมเศรษฐ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.ยอดมน เทพานนท มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.ศรรตน โกศการกา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.สวสด วรรณรตน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.สชาดา เจยมสกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.สธาวลย พฤกษอำาไพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.สนยรตน วฒจนดานนท มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.อรรถสดา เลศกลวฒน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดร.เอกอนงค ตงฤกษวราสกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

กองบรรณาธการกลนกรองบทความ (ภายนอก) ศาสตราจารย ดร.ตรทศ เหลาศรหงสทอง มหาวทยาลยธรรมศาสตรรองศาสตราจารย ดร.แกวตา โรหตรตนะ มหาวทยาลยธรรมศาสตรรองศาสตราจารย ดร.ประจต หาวตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยรองศาสตราจารย ดร.ไพบลย ดาวสดใส มหาวทยาลยขอนแกนรองศาสตราจารย ดร.เพญศร เจรญวานช มหาวทยาลยขอนแกนรองศาสตราจารย ดร.วษณ ภมพานช มหาวทยาลยขอนแกนรองศาสตราจารย ดร.ศากน บญอต มหาวทยาลยธรรมศาสตรรองศาสตราจารย ดร.อดมศกด ศลประชาวงศ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรรองศาสตราจารย ศรนย ชเกยรต จฬาลงกรณมหาวทยาลยผชวยศาสตราจารย ดร.กญช อนทรโกเศศ มหาวทยาลยหอการคาไทยผชวยศาสตราจารย ดร.กลเชษฐ มงคล มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒผชวยศาสตราจารย ดร.คณตศร เทอดเผาพงศ มหาวทยาลยรงสตผชวยศาสตราจารย ดร.จงรกษ หงษงาม มหาวทยาลยขอนแกนผชวยศาสตราจารย ดร.ไตรรงค สวสดกล มหาวทยาลยมหาสารคามผชวยศาสตราจารย ดร.ธนพล วราสา มหาวทยาลยมหดลผชวยศาสตราจารย ดร.ธรนช พศกดศรกจ มหาวทยาลยหอการคาไทย ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรพรรณ องภากรณ มหาวทยาลยมหาสารคามผชวยศาสตราจารย ดร.ธราลกษณ สจจะวาท มหาวทยาลยพายพผชวยศาสตราจารย ดร.นภวรรณ คณานรกษ มหาวทยาลยหอการคาไทยผชวยศาสตราจารย ดร.นวลฉว แสงชย มหาวทยาลยขอนแกนผชวยศาสตราจารย ดร.นลบล ศวบวรวฒนา มหาวทยาลยศรปทมผชวยศาสตราจารย ดร.ปภศร ชยวฒน มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรผชวยศาสตราจารย ดร.ประวฒน เบญญาศรสวสด มหาวทยาลยกรงเทพผชวยศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ สทธจรพฒน มหาวทยาลยศรปทมผชวยศาสตราจารย ดร.ปราณ เอยมละออภกด มหาวทยาลยหอการคาไทย ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรารถนา ปณณกตเกษม มหาวทยาลยมหดลผชวยศาสตราจารย ดร.พรวรรณ นนทแพศย มหาวทยาลยศรปทมผชวยศาสตราจารย ดร.เพชรไพรนทร อปปง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสานวทยาเขตสกลนคร

ผชวยศาสตราจารย ดร.วรรณรพ บานชนวจตร มหาวทยาลยหอการคาไทยผชวยศาสตราจารย ดร.วฒไกร งามศรจตต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.ศลปพร ศรจนเพชร มหาวทยาลยธรรมศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.อดศกด ธรานพฒนา มหาวทยาลยเชยงใหมผชวยศาสตราจารย ดร.อมรนทร เทวตา มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตเพชรบรผชวยศาสตราจารย ดร.อมลยา โกไศยกานนท มหาวทยาลยเชยงใหมผชวยศาสตราจารย ดร.อลสรา รงนนทรตน ชรนทรสาร มหาวทยาลยธรรมศาสตรดร.ไกรฤกษ ปนแกว มหาวทยาลยกรงเทพดร.คมน พนธรกษ มหาวทยาลยธรรมศาสตรดร.ทรงวฒ ไกรภสสรพงษ กรรมการสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยดร.ทรรศนะ บญขวญ มหาวทยาลยหอการคาไทยดร.บญเกยรต เอยววงษเจรญ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรดร.ปณทพร เรองเชงชม มหาวทยาลยขอนแกนดร.ปณธาน จนทองจน มหาวทยาลยธรรมศาสตรดร.ภญโญ รตนาพนธ มหาวทยาลยขอนแกนดร.ภษต วงศหลอสายชล มหาวทยาลยหอการคาไทยดร.พนตา สรชยกลวฒนา มหาวทยาลยหอการคาไทยดร.พฒนธนะ บญช มหาวทยาลยธรรมศาสตรดร.โรจนศกด โฉมวไลลกษณ มหาวทยาลยหอการคาไทยดร.โรจนา ธรรมจนดา มหาวทยาลยเชยงใหมดร.วนดา พลเดช มหาวทยาลยขอนแกนดร.วรท วนจ มหาวทยาลยเชยงใหม ดร.ศรณย  ศานตศาสน สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรดร.ศรรตน รตนพทกษ มหาวทยาลยหอการคาไทยดร.สทธาวรรณ จระพนธ มหาวทยาลยหอการคาไทยดร.อนฉตร ชำาชอง มหาวทยาลยหอการคาไทยดร.อภชย อภรตนพมลชย บรษท ดเคเอสเอช (ประเทศไทย) จำากดดร.อจฉรา โยมสนธ มหาวทยาลยกรงเทพ

ดร.อารยา เอกพศาลกจ มหาวทยาลยหอการคาไทย

ผชวยบรรณาธการนางศรวรรณ ภทรประภานนท

นางสาวอรการณ วระชยาภรณ

นายทองปาน ขนตกรม

Mr.Joefrey B.Geroche

ความเปนมาของวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต Kasetsart Applied Business Journal

หลกการและเหตผล ดวยส ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรอดมศกษำ (สกอ.) ก ำหนดหลกเกณฑวำบณฑตทศกษำระดบปรญญำโทและปรญญำเอก จะตองมกำรเผยแพรวทยำนพนธในวำรสำรทำงวชำกำรทมคณะกรรมกำรภำยนอกมำ รวมกลนกรอง (Peer Review) กอนกำรตพมพทงนเพอประกนคณภำพของผลงำนกอนกำรเผยแพรในระดบชำต และนำนำชำต ประกอบกบนโยบำยดงกลำวไดสอดคลองกบนโยบำยของมหำวทยำลยเกษตรศำสตรทมงเนน กำรเปนมหำวทยำลยวจย ตลอดจนเพอใหบรรลวตถประสงคของกำรประเมนคณภำพดำนกำรเผยแพรผลงำนวชำกำรภำยใตเกณฑมำตรฐำนของส ำนกงำนรบรองมำตรฐำนและประเมนคณภำพกำรศกษำ (สมศ.) โดยทมดชนชวดทระบถงจ ำนวนวทยำนพนธ ผลงำน งำนวจยทพมพเผยแพรในระดบชำตและนำนำชำต รวมทงกำรชน ำสงคมในแนวทำงทถกตองผำนกำรแสดงควำมคดเหนทำงวชำกำร คณะบรหำรธรกจไดตระหนกถงควำมส ำคญในเรองดงกลำว จงมแนวคดในกำรจดท ำวำรสำรของ คณะบรหำรธรกจ ภำยใตชอวำ “วำรสำรเกษตรศำสตรธรกจประยกต (Kasetsart Applied Business Journal : KAB Journal)” เพอสนองนโยบำยของรฐบำลและมหำวทยำลยเกษตรศำสตรและเปนสวนหนงของกำรเผยแพรบทควำม ผลงำนวจย และวทยำนพนธ สสำธำรณชน เพอใหคณำจำรย บณฑตระดบปรญญำโท ปรญญำเอก และบคคลทสนใจในสำขำบรหำรธรกจทวประเทศไดมแหลงน ำเสนอบทควำมและผลงำนวชำกำร วทยำนพนธ ใหเผยแพรสชมชนวชำกำรอยำงเปนรปธรรม วตถประสงค

๑. เพอสนองนโยบำยของคณะบรหำรธรกจ ในกำรน ำเสนอผลงำนทำงวชำกำรของคณำจำรย นสตปรญญำโท นสตปรญญำเอก และบคคลทสนใจไดเผยแพรผลงำนอนจะน ำไปสงำนบรกำรทำงวชำกำรระดบนำนำชำต

๒. เพอเปนแหลงเผยแพรบทควำม ผลงำนวจย วทยำนพนธ ๓. เพอเปนแหลงคนควำใหกบนสต นกศกษำ และผทสนใจไดศกษำหำควำมรจำกบทควำม ผลงำนวจย

และบทวจำรณหนงสอ

ก าหนดออก – ชวงเวลาพมพ “วำรสำรเกษตรศำสตรธรกจประยกต (Kasetsart Applied Business Journal : KAB Journal)” เปนวำรสำรรำย 6 เดอน (1 ปม 2 ฉบบ) ก ำหนดออกฉบบทหนงคอ เดอนมกรำคมถงเดอนมถนำยน และ ฉบบทสองประจ ำเดอนกรกฎำคมถงเดอนธนวำคม ของทกป

บทบรรณาธการ

เรยนทานสมาชกและทานผอานทกทาน

วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกตฉบบเดอนมถนายน – ธนวาคม 2560 เนอหาของ

บทความคงเนนเนอหาสาระทเกยวกบสาขาบรหารธรกจและยงเปนแหลงเผยแพรผลงานวชาการ

ซงในฉบบนประกอบไปดวยบทความวจย และ บทความวชาการทมเนอหาหลากหลายดานไมวาจะ

เปนบทความ เรอง การบรหารพนทหนางานตามแนวทางวฒนธรรมการผลตแบบญปน เรอง อทธพล

กำากบของภาวะผนำาทมตอความสมพนธระหวางความเครยดในการทำางานภาวะหมดไฟในการทำางาน

และพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน เรอง ปจจยทมผลตอการตดสนใจเคลอนยายแรงงานฝมอเสรใน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร และ

เรอง แนวทางการจดการความเสยงทสงผลตอตนทนการจดการสนคาคงคลงของรานขายยา CDE

ในจงหวดขอนแกน เปนตน

กองบรรณาธการหวงเปนอยางยงวา บทความตางๆ ทปรากฎในวารสารจะสงประโยชนทาง

วชาการแกทานตามสมควร และ หากทานมความประสงคจะตชมหรอใหคำาแนะนำา กองบรรณาธการ

ยนดรบฟงทานดวยความเตมใจ โดยทานสามารถสงขอเสนอแนะมาท [email protected] เพอ

กองบรรณาธการจะไดรบและนำาไปปรบปรงตอไป แลวพบกนใหมฉบบหนา

กองบรรณาธการ

สารบญ

การบรหารพนทหนางานตามแนวทางวฒนธรรมการผลตแบบญปน 1

The work site management in Japanese Monozukuri

ดำารงค ถาวร

Damrong Thavorn

อทธพลกำากบของภาวะผนำาทมตอความสมพนธระหวางความเครยดในการทำางาน 14

ภาวะหมดไฟในการทำางานและพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

The Moderating Effects of Leadership on the Relationships between Work Stress,

Job Burnout and Deviant Workplace Behavior

ธนพร พงศบญช และ ธนวต ลมปพาณชยกล

Thanaporn Pongboonchoo and Thanawut Limpanitgul

ปจจยทมผลตอการตดสนใจเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของ 33

พนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร

Factors Affecting the Decision on the Free Flow of Skilled Labour in the

Asean Economic Community (AEC) of Hotels’ Staff in Pattaya City Chonburi

สวรรค อาจผกปง

Sawan Artpukpung

แนวทางการจดการความเสยงทสงผลตอตนทนการจดการสนคาคงคลงของรานขายยา CDE 46

ในจงหวดขอนแกน

The Approach of Risk Management that Affecting the Inventory

Management Cost of CDE Drugstore in Khonkaen Province

แสงระว รงวถ และ ปณทพร เรองเชงชม

Saengrawee Rungwithee and Panutporn Ruangchoengchum

1วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

การบรหารพนทหนางานตามแนวทางวฒนธรรมการผลตแบบญปนThe work site management in Japanese Monozukuri

ดำารงค ถาวร1

Damrong Thavorn

บทคดยอ พนทหนางานทางธรกจเปนสถานทดำาเนนกจกรรมการเพมมลคาใหกบวตถดบ เพอใหไดผลตภณฑท

จะสงมอบใหกบลกคาซง ถาหากพนทหนางานไดรบการเอาใจใสและบรหารจดการเปนอยางดกจะทำาใหได

ผลตภณฑทมคณภาพสง, ลกคาเกดความเชอมน,ทำาใหสถานประกอบการสามารถรกษาความไดเปรยบทางการ

แขงขนและลดความสญเปลาภายในกระบวนการดำาเนนงานซงชาวญปนถอไดวาเปนชนชาตทมวฒนธรรมการ

บรหารพนทหนางานอยางเขมแขง ซงถาหากผประกอบการไดเรยนรและนำาไปประยกตใชกจะเปนการปรบปรงเพม

ศกยภาพใหกบสถานประกอบการและมความไดเปรยบทางการแขงขนทเพมขน

ค�าส�าคญ : การบรหารพนทหนางาน, วฒนธรรมการผลตแบบญปน

Abstract Business work site is one of the important factors in increasing the values of raw materials

which will later be transformed into quality products delivering to the customers. Well-managed

work sites could lead to production of high-quality products, customers’ confidence, company’s

competitiveness, and reduction of waste in production systems. This paper proposes that an

application of Japanese Monozukuri in work site management is likely to increase company’s

capability and competitiveness in the markets.

Keywords: Work Site Management, Japanese Monozukuri

1อาจารยประจำาโครงการจดตงภาควชาการตลาดและโลจสตกส E-Mail: [email protected]

2 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

บทน�า ในปจจบนการดำาเนนธรกจในประเทศไทย ม

ความเปนสากลและมการลงทนจากนกธรกจขามชาต

จำานวนมาก โดยขอมลของเงนลงทนจากนกธรกจตาง

ประเทศซงจดทำาโดยคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

ในชวง เดอน มกราคม- กนยายน 2559 พบวา นกธรกจ

ชาวญป น เปนชาตเขามายนขอสงเสรมการลงทนใน

ธรกจอตสาหกรรมเปนอนดบ 1 คดเปนรอยละ 19 ของ

มลคาการลงทนจากตางชาตทงหมด สงผลใหเกดการ

ถายทอดวฒนธรรมการบรหารจดการแบบโมโนซคร

(Monozukuri) ของชาวญปนสบคคลากรชาวไทยซง

ถอวาเปนวถการบรหารในแบบญปน ทม งเนนการ

บรหารและการปรบปรงกระบวนการดำาเนนงานทงใน

ส วนของ พนท หน า งานและสำ า นกงานอย างต อ

เนอง(Continual Improvement) และมการสบทอด

มาจนถงปจจบน สงผลใหญปนยงคงเปนผนำาทางดาน

ธรกจอตสาหกรรม และ บรการในลำาดบตนๆ ของโลก

จะเหนไดวาวฒนธรรมการบรหารแบบโมโนซคร เปน

เรองทนาสนใจศกษา และนำาไปประยกตใชในการเสรม

สร างขดความสามารถในการแข งขนให กบสถาน

ประกอบการ โดยทำาการผลตทตรงกบความตองการ

ของลกคาและตนทนทตำาลง บทความนจะนำาเสนอ

ความหมาย หลกการบรหารพนทหนางานตามแนวทาง

วฒนธรรมการผลตแบบญปน เพอใหผ ประกอบการ

สามารถนำาไปประยกตใชในการเพมศกยภาพการแขงขน

ของธรกจตอไป

ความหมายของการบรหารพนทหนางาน พนท

หนางานหมายถง สถานทดำาเนนกจกรรมเพมคณคาให

กบวตถดบ เพอใหไดมาซงผลตภณฑและนำาสงไปยง

ลกคา ซงชาวญปนมองวาพนทหนางานเปนรากฐานท

สำาคญของวธคด และเปนสวนสำาคญในการเตบโตของ

สงคม โดยเรยกการบรหารพนทหนางานวา “Genba

kanri ” โดยพนทหนางานนนเปนแหลงกำาเนดขอมล

และขอเทจจรงตางๆมากมาย ซงถาบคลากรสามารถ

ดแลพนทหนางานใหเปนระเบยบเรยบรอย พรอมทง

สกด แยกแยะขอเทจจรงทเกดขนมาเปนสถานประกอบ

การความรกจะเสรมสรางความสามารถในการแขงขนให

กบสถานประกอบการ พรอมทงสรางความเชอมนใหกบ

ลกคาไดอกดวย ความหมายของวฒนธรรมการผลตแบบ

ญปน รองศาสตราจารย อทย บญประเสรฐ แหง

สถาบนเทคโนโลย ไทย- ญป น ไดใหความหมายวา

“โมโนซคร” เปนคำาภาษาญปน 2 คำารวมกน คอ คำาวา

Mono หมายถง ผลตภณฑ และคำาวา Zukuri หมายถง

การผลต การสรางสรรค เมอรวมกนโดยปกตหมายถง

การผลตสนคาหรอการสรางสรรคในผลตภณฑนนเอง

แตในวฒนธรรมญปน จะเปนการผลตสนคาหรอบรการ

ทตอบสนองความตองการและสรางความพงพอใจใหกบ

ลกคา โดยใชทกษะความประณต, ความชำานาญ และ

เทคโนโลย โดยมงเนนการปรบปรงกระบวนการอยางตอ

เนอง (Continual improvement) ซงแบงออกเปน

5 ดาน โดย สถาบนการบำารงรกษาโรงงานแหงประเทศ

ญปน ดงนคอ 1.แนวคดพนฐานการผลตและหลกการ

บรหารพนทหนางาน 2.แนวคดการคนหาความสญเสย

ภายในกระบวนการดำาเนนธรกจ 3. แนวคดการ

วเคราะหและการปรบปรงกระบวนการดำาเนนธรกจ

4. ความรพนฐานของเครองจกร,อปกรณ และการบำารง

รกษา 5. ความร พนฐานกจกรรมการบำารงรกษา

เครองจกร,อปกรณดวยตนเอง โดยบทความนจะกลาว

ถงรายละเอยด แนวคดพนฐานการผลตและหลกการ

บรหารพนทหนางาน

1. แนวคดพนฐานการผลตการผลตอยางมคณภาพ คอ การปอนปจจยการผลต

ซงไดแก วสด (Material), คน (Man), เครองจกร

(Mach ine ) , ว ธ ก าร (Method ) , การว ดค า

(Measurement) เขาไปในกระบวนการผลต (Process)

แลวแปรรปวสด ใหมมลคาเพมมากขน จนไดออกมา

เปนผลตภณฑ (Product) ทมคณภาพดใหกบลกคา

3วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ภายใตแนวทางของ โมโนซคร คำาวาผลตภณฑทมคณภาพด หมายถง ผลตภณฑทมคณลกษณะดงอกษรยอ

ตอไปนคอ “ PQCDSM” โดยท

ปรมาณการผลต (Productivity) คอ การผลตสนคาทลกคาตองการในปรมาณทตองการ

คณภาพ (Quality) คอ การผลตสนคาทมคณภาพทลกคาตองการ

ตนทน (Cost) คอ การผลตสนคาโดยพยายามลดตนทนใหถกกวาคแขง

ระยะเวลาในการสงมอบ (Delivery) คอ การรกษาการสงมอบใหทนเวลา

ความปลอดภย สขอนามย (Safety) คอ การดำาเนนการผลตอยางปลอดภยและเปนมตรตอโลกและสงแวดลอม

คน (Man) คอ การใหความสำาคญกบธรรมชาตความเปนมนษย ความประสงคอยางแรง

กลาท จะปฏบตงาน (สถาบนการบำารงรกษาโรงงานแหงประเทศญปน, 2559)

รปท 1 แบบจำาลองพนฐานการผลต (สถาบนการบำารงรกษาโรงงานแหงประเทศญปน, 2559)

3

1. แนวคดพนฐานการผลต กำรผลตอยำงม คณภำพ คอ กำรปอนปจจยกำรผลตซงไดแก วสด (Material), คน (Man), เค รองจกร

(Machine), วธกำร (Method), กำรวดคำ (Measurement) เขำไปในกระบวนกำรผลต (Process) แลวแปรรปวสด ใหมมลคำเพมมำกขน จนไดออกมำเปนผลตภณฑ (Product) ทมคณภำพดใหกบลกคำ

รปท 1 แบบจ ำลองพนฐำนกำรผลต (สถำบนกำรบ ำรงรกษำโรงงำนแหประเทศญปน, 2559)

ภำยใตแนวทำงของ โมโนซคร ค ำวำผลตภณฑทมคณภำพด หมำยถง ผลตภณฑทมคณลกษณะดงอกษรยอตอไปนคอ “ PQCDSM” โดยท

ปรมำณกำรผลต (Productivity) คอ กำรผลตสนคำทลกคำตองกำรในปรมำณทตองกำร คณภำพ (Quality) คอ กำรผลตสนคำทมคณภำพทลกคำตองกำร ตนทน (Cost) คอ กำรผลตสนคำโดยพยำยำมลดตนทนใหถกกวำคแขง ระยะเวลำในกำรสงมอบ (Delivery) คอ กำรรกษำกำรสงมอบใหทนเวลำ ควำมปลอดภย สขอนำมย (Safety) คอ กำรด ำเนนกำรผลตอยำงปลอดภยและเปนมตรตอโลกและสงแวดลอม คน (Man) คอ กำรใหควำมส ำคญกบธรรมชำตควำมเปนมนษย ควำมประสงคอยำงแรงกลำท จะปฏบตงำน (สถำบนกำรบ ำรงรกษำโรงงำนแหประเทศญปน, 2559)

ซงกำรทจะไดผลตภณฑทมคณภำพสงตำมแนวทำงโมโนซคร ผบรหำรกจะตองท ำควำมเขำใจควำมสมพนธของปจจยปอนเขำและบรหำรควบคมใหปจจยทงหมดท ำงำนรวมกนอยำงมประสทธภำพ เพอทจะสรำงควำมประทบใจแกลกคำของสถำนประกอบกำร ซงเมอพจำรณำในเชงกำรไหลของวสด เรำจะพบวำกระบวนกำรด ำเนนกำรผลต เปนกระบวนกำรทเพมมลคำใหกบวสดจนกระทงผลตภณฑสงถงมอลกคำ โดยกำรปฏบตงำนรวมกนของเครองจกร, อปกรณ, หวหนำงำน, กระบวนกำรผลตถดไปในบรเวณพนทหนำงำน และปจจย “คน” เปนปจจยทบทบำทส ำคญในบรเวณพนทหนำงำน ดงนนพนทหนำงำนและพนกงำนปฏบตงำนจงมควำมจ ำเปนทจะตองไดรบกำรดแล เอำใจใส บรหำรจดกำรใหมควำมเรยบรอย เพอใหลกคำเกดควำมมนใจในคณภำพผลตภณฑของสถำนประกอบกำร ซงถำหำกพนทหนำงำนขำดกำรดแลรกษำ กจะมแตปญหำรำยวนเกดขนอยำงมำก มกำรเปลยนแปลงพนกงำนเขำออกบอยๆ สถำนประกอบกำรไมสำมำรถ

ซงการทจะไดผลตภณฑทมคณภาพสงตาม

แนวทางโมโนซคร ผ บรหารกจะตองทำาความเขาใจ

ความสมพนธของปจจยปอนเขาและบรหารควบคมให

ปจจยทงหมดทำางานรวมกนอยางมประสทธภาพ เพอท

จะสรางความประทบใจแกลกคาของสถานประกอบการ

ซงเมอพจารณาในเชงการไหลของวสด เราจะพบวา

กระบวนการดำาเนนการผลต เปนกระบวนการทเพม

มลคาใหกบวสดจนกระทงผลตภณฑสงถงมอลกคา โดย

การปฏบตงานรวมกนของเครองจกร, อปกรณ, หวหนา

งาน, กระบวนการผลตถดไปในบรเวณพนทหนางาน

และปจจย “คน” เปนปจจยทบทบาทสำาคญในบรเวณ

พนทหนางาน ดงนนพนทหนางานและพนกงานปฏบต

งานจงมความจำาเปนทจะตองไดรบการดแล เอาใจใส

บรหารจดการใหมความเรยบรอย เพอใหลกคาเกด

ความมนใจในคณภาพผลตภณฑของสถานประกอบการ

ซงถาหากพนทหนางานขาดการดแลรกษา กจะมแต

ปญหารายวนเกดขนอยางมาก มการเปลยนแปลง

พนกงานเขาออกบอยๆ สถานประกอบการไมสามารถ

ดำารงอยได ดงนนจะเหนไดวาพนทหนางานจงเปรยบ

เสมอนฐานรากของสงกอสรางทมความสำาคญเปนอยาง

มาก จงควรไดรบการบรหารจดการใหมความเรยบรอย

และเกดประสทธภาพในการทำางาน ซงตองเรมตนโดย

ผบรหารของผบรหารตองปรบเปลยนทศนคต ใหมความ

เขาใจพนฐานของพนกงานบรเวณพนทหนางานดงตอไปน

(เกตพงศ ดำารงสนทรชย, 2558)

4 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

1. พนกงานทหนางาน ตองอาศยการทำาความ

เขาใจ ในเรองตางๆ คอนขางมาก มใชอาศยการบงคบ

หรอออกคำาสงเพยงอยางเดยว

2. ความคดเหนของพนกงานทหนางาน มความ

สำาคญอยางมากตอการปรบปรงกระบวนการและควร

จดกจกรรมกระต นการแสดงความคดเหน เพอการ

ปรบปรงกระบวนการดำา เนนงานอย างต อ เน อง

(Continual Improvement)

3. สถานประกอบการตองทำาการปรบปรงผลต

ภาพ(Productivity)ทหนางานเพอใหคาใชจายแรงงาน

คมคาทสด

4. สถานประกอบการตองปรบปรงใหพนกงาน

ระดบปฏบตการสามารถทำางานไดหลากหลาย (Multi

skill) เพอเพมทกษะทหนางานและสามารถทดแทนกน

ไดในเวลาฉกเฉน

5. สถานประกอบการปรบเปลยนวธการทำางาน

ใหงายขน เพอใหพนกงานสามารถควบคมงานไดดวย

ตนเอง (Self-control)

เมอผบรหารมความเขาใจพนฐานของพนกงานบรเวณ

พนทหนางานกจะกลาวถงหลกการบรหารพนทหนางาน

ในลำาดบถดไป

2. หลกการบรหารพนทหนางาน ในการผลตสนคาใหมคณภาพเพอสรางความ

ประทบใจใหแกลกคา สถานประกอบการจะตองทำาให

พนกงานในพนทหนางาน มความเขาใจและตระหนกถง

ความสำาคญในการปฏบตงาน จากภายในจตใจทจะ

ทำางานใหบรรลเปาหมายของหนวยงาน ผานกจกรรม

การบรหารพนทหนางานซงแนวทาง โมโนซคร มงเนน

กจกรรมทสำาคญ 2 ประการ คอ

ก ) การควบคมพนทหนางาน (Worksite Control) คอ

การควบคมรกษาสภาพพนทหนางานใหมสภาพทด

พรอมตลอดเวลา

ข) การปรบปรงอยางไมหยดยง (Continual Improve-

ment) คอการปรบปรงพนทหนางานใหดขนตลอดเวลา

เพอใหพนกงานบรเวณพนทหนางานสามารถควบคม

และปรบปรงกระบวนการทำางานดวยตวเอง โดยจะขอ

กลาวในรายละเอยดของแตละกจกรรมดงตอไปน

ก) กจกรรมการควบคมพนทหนางานเรมตนจาก

กจกรรมการทำาความสะอาดครงใหญ( Big cleaning)

3ส. (สะสาง, สะดวก, สะอาด) เพอใหเกดระบบการเฝา

ระวงดวยตนเอง (Self Monitoring) โดย เรมจากการ

แยกแยะสงของทจำาเปนกบไมจำาเปนออกจากกนโดยใช

เกณฑในการจำาแนกดงรปท 2

รปท 2 การแบงประเภทสงของสำาหรบกจกรรมสะสาง ( ดำารงค ถาวร, 2559)

5

รปท 2 กำรแบงประเภทสงของส ำหรบกจกรรมสะสำง( ด ำรงค ถำวร, 2559)

โดยท

สงของทจ ำเปนและมคำ(สงของประเภท A) จดกำรโดย เกบไวใหเปนระเบยบอยำงมดชด สงของทไมจ ำเปนและมคำ(สงของประเภท B) จดกำรโดย ขำยโดยทท ำใหถกขนตอน สงของทจ ำเปนและไมมคำ(สงของประเภท C) จดกำรโดย เกบและท ำปำยบอก สงของทไมจ ำเปนและไมมคำ(สงของประเภท D) จดกำรโดย ถำทงไดกควรทงไปเลย

เพอเตรยมพนทหนำงำนไวส ำหรบกำรตรวจสอบดวยประสำทสมผส (Visual Control ) ซงเรยกกจกรรมดงกลำววำ สะสำง หรอ เซร (Seiri) ตอมำท ำกำรวเครำะหกระบวนกำรท ำงำนวำตองใชวตถดบ, อปกรณอะไร เพอทจะก ำหนดปรมำณและควำมจ ำเปนทแนนอน ส ำหรบกำรใชงำน, กำรจดเกบและกำรหยบ เพอดแลระเบยบของสถำนทท ำงำนและอปกรณตำง ๆ ซงเรยกวำ สะดวก หรอ เซตง (Seiton) โดยตองประยกตหลกกำร 5 เท (5 tei) เพอใหทรำบวำมสงของ อะไร, อยทไหน ,จ ำนวนเทำไหร ซงประกอบไปดวย เทอ (Teii) คอ ต ำแหนงหรอสถำนทวำงของทถกก ำหนด, เทโย(Teiyo) คอ รปแบบกำรกำรจดเกบสงของ, เทอำโย (Teiryo) คอ ปรมำณทก ำหนดไวหรบกำรจดเกบ,เทจ(Teiji) คอชวงเวลำส ำหรบกำรเตมหรอจดซอ, เทชตส (Teishitsu) คอคณภำพของสงของทจดเกบ (สมชำย อครทวำ, 2549)จำกนนกตองดสภำพควำมเปนระเบยบเรยบรอยของพนทหนำงำนดงกลำวไวอยเสมอ ดวยกำรหมนตรวจสอบสำเหตของปญหำดวยตนเองผำน กำรใชประสำทสมผสตำง ๆ โดยท ำกจกรรม สะอำด หรอ เซโซ (Seiso) จะเหนไดวำวตถประสงคทแทจรง ของกจกรรมสะอำดคอ กำรตรวจสอบสำเหตของปญหำทอำจจะเกดขนในอนำคต โดยควำมสะอำดของพนทหนำงำนเปนผลพลอยได จำกกจกรรมสะอำด ซงพนกงำนทปฏบตงำน มกจะเขำใจผดวำ ควำมสะอำดของพนทหนำงำนคอวตถประสงคหลกของกจกรรมสะอำด(กตศกด พลอยพำณชเจรญ, 2544)

จำกทกลำวมำขำงตน คอ กระบวนกำรสรำงระบบกำรเฝำระวงดวยตนเองส ำหรบพนกงำนหนำงำนโดยผำนกจกรรม 3ส. (สะสำง, สะดวก, สะอำด) ซงเมอเพมอก 2ส. (สขลกษณะ, สรำงนสย) กจะพฒนำสระบบกำรควบคมดวยตนเอง (Self - Control) ดงตอไปน

5วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

โดยท

สงของทจำาเปนและมคา(สงของประเภท A) จดการโดย เกบไวใหเปนระเบยบอยางมดชด

สงของทไมจำาเปนและมคา(สงของประเภท B) จดการโดย ขายโดยททำาใหถกขนตอน

สงของทจำาเปนและไมมคา(สงของประเภท C) จดการโดย เกบและทำาปายบอก

สงของทไมจำาเปนและไมมคา(สงของประเภท D) จดการโดย ถาทงไดกควรทงไปเลย

เพอเตรยมพนทหนางานไวสำาหรบการตรวจสอบดวย

ประสาทสมผส (Visual Control ) ซงเรยกกจกรรมดง

กลาววา สะสาง หรอ เซร (Seiri) ตอมาทำาการวเคราะห

กระบวนการทำางานวาตองใชวตถดบ, อปกรณอะไร

เพอทจะกำาหนดปรมาณและความจำาเปนทแนนอน

สำาหรบการใชงาน, การจดเกบและการหยบ เพอดแล

ระเบยบของสถานททำางานและอปกรณตาง ๆ ซงเรยกวา

สะดวก หรอ เซตง (Seiton) โดยตองประยกตหลกการ

5 เท (5 tei) เพอใหทราบวามสงของ อะไร, อยทไหน,

จำานวนเทาไหร ซงประกอบไปดวย เทอ (Teii) คอ

ตำาแหนงหรอสถานทวางของทถกกำาหนด, เทโย (Teiyo)

คอ รปแบบการการจดเกบสงของ, เทอาโย (Teiryo) คอ

ปรมาณทกำาหนดไวหรบการจดเกบ,เทจ (Teiji) คอชวง

เวลาสำาหรบการเตมหรอจดซอ, เทชตส (Teishitsu) คอ

คณภาพของสงของทจดเกบ (สมชาย อครทวา, 2549)

จากนนกตองดสภาพความเปนระเบยบเรยบรอยของ

พนทหนางานดงกลาวไวอยเสมอ ดวยการหมนตรวจ

สอบสาเหตของปญหาดวยตนเองผาน การใชประสาท

สมผสตาง ๆ โดยทำากจกรรม สะอาด หรอ เซโซ (Seiso)

จะเหนไดวาวตถประสงคทแทจรง ของกจกรรมสะอาด

คอ การตรวจสอบสาเหตของปญหาทอาจจะเกดขนใน

อนาคต โดยความสะอาดของพนทหน างานเป น

ผลพลอยได จากกจกรรมสะอาด ซงพนกงานทปฏบต

งาน มกจะเขาใจผดวา ความสะอาดของพนทหนางาน

คอวตถประสงคหลกของกจกรรมสะอาด (กตศกด

พลอยพาณชเจรญ, 2544)

จากทกลาวมาขางตน คอ กระบวนการสราง

ระบบการเฝาระวงดวยตนเองสำาหรบพนกงานหนางาน

โดยผานกจกรรม 3ส. (สะสาง, สะดวก, สะอาด) ซงเมอ

เพมอก 2ส. (สขลกษณะ, สรางนสย) กจะพฒนาสระบบ

การควบคมดวยตนเอง (Self - Control) ดงตอไปน

จากระบบการเฝาระวงดวยตนเอง (3ส) ทำาการ

เพม “ ส ” ตวท 4 คอ สขลกษณะ หรอ เซเกต

ส (Seiketsu) เพอรกษาไวซงระบบการเฝาระวงดวย

ตนเองหรอ 3ส แรกอยางตอเนอง โดยใชแนวคดการ

จดการดวยประสาทสมผส (Visual Management) โดย

การทำาใหสงทเปนเปาหมายทตองการควบคมจดการ

ดวยการมองเหนเปดเผยออกมา เพอทำาใหเหนความเสย

หายทซอนเรน หากมความผดปกตเกดขน อาทเชน

รปท 3 แสดงการเกบอปกรณของฝายซอมบำารง หากม

การสญหายของอปกรณกสามารถมองเหนไดจากเสน

ของหมกทลากตามรปทรงของอปกรณชนดนน

6

จำกระบบกำรเฝำระวงดวยตนเอง (3ส) ท ำกำรเพม “ ส ” ตวท 4 คอ สขลกษณะ หรอ เซเกตส(Seiketsu) เพอรกษำไวซงระบบกำรเฝำระวงดวยตนเองหรอ 3ส แรกอยำงตอเนอง โดยใชแนวคดกำรจดกำรดวยประสำทสมผส (Visual Management) โดยกำรท ำใหสงทเปนเปำหมำยทตองกำรควบคมจดกำรดวยกำรมองเหนเปดเผยออกมำ เพอท ำใหเหนควำมเสยหำยทซอนเรน หำกมควำมผดปกตเกดขน อำทเชน รปท 3 แสดงกำรเกบอปกรณของฝำยซอมบ ำรง หำกมกำรสญหำยของอปกรณกสำมำรถมองเหนไดจำกเสนของหมกทลำกตำมรปทรงของอปกรณชนดนน

รปท 3 กำรเกบอปกรณของฝำยซอมบ ำรง (ด ำรงค ถำวร, 2559)

หรอกำรเกบแฟมเอกสำรใด กำรขดเสนทแยง ดงรปท 4 เมอเอกสำรเลมไหนหำยไปกจะท ำใหเสนทลำกไวขำดหำยไป

รปท 4 กำรเกบแฟมเอกสำรภำยในทท ำงำน( ด ำรงค ถำวร, 2559)

รปท 5 กำรเปรยบเทยบควำมปรกตและควำมผดปรกตของกำรขนนท (ด ำรงค ถำวร, 2559)

6 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

หรอการขนนท ดงรปท 5 จะเหนไดวา ในสภาวะปกต

เสนทลากไวจะอยในแนวเดยวกน แตเกดสภาวะทผด

ปกต โดยมพนกงาน มาคลาย นทออก กจะสามารถ

ตรวจสอบไดโดย เสนทลากไวไมอยในแนวเดยวกน จะ

เหนไดวา แนวคดการควบคมดวยประสาทสมผส (Visual

Control) เปนเครองมอทมความสำาคญของการทำา “ ส ”

สขลกษณะ เพอดำารงรกษาสภาพการควบคม ดแลพนท

หนางานใหคงสภาพทพรอมปฏบตไดและตองเพมระดบ

ใหดขน โดยการจดทำาเกณฑมาตรฐาน ในการดแลรกษา

สภาวะทดขนพนฐาน และมาตรฐานวธการแกไขความ

ผดปกต ทเกดขนบรเวณพนทหนางาน ทำาใหพนกงาน

ปฏบตงานไดงายขน ทำาใหอายของอปกรณมอายการใช

งานทยาวนานขน ตอมาคอการทำาใหเกดการปฏบตตาม

กฏระเบยบทวทงสถานประกอบการ คอ “ ส ” ตวท 5 ได

การสรางนสย หรอ ชซเกะ (Shitsuke) คอการปฏบต

ตามกฎอยางเครงครด โดยขนตอนนผ บรหารหรอ

หวหนางาน จะเขามามบทบาททสำาคญ โดยตองมความ

มงมน (Commitment) และใหการสนบสนน กจกรรม

5ส อยางจรงจง ตองใหความรและอบรมพนกงานใน

สถานประกอบการอยางทวถง หวหนางานตองมสวน

รวมโดยการลงมอทำา 5ส ไมใชเปนแคผดแลหรอสงการ

เทานน เพอใหพนกงานเกดความตระหนกและใสใจใน

กจกรรม 5ส และสถานประกอบการจะตองดำาเนน

กจกรรม 5 ส อยางตอเนอง เพอยกระดบมาตรฐานใหสง

ขนเรอย ๆ และตลอดไป

จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา ระบบการ

ควบคมดวยตนเอง สำาหรบพนทหนางานเปนพนฐานท

สำาคญของการปฏบตงานไมวาจะเปนการผลตหรอการ

บรการโดยทไมจำาเปนตองใชงบประมาณในการลงทน

มากนก และใหผลตอบแทนแกสถานประกอบการอยาง

มหาศาล คอ ผลตอบแทนทมองเหน ไดแก สภาวะจรง

ของกระบวนการทสามารถสงเกตไดงายดวยประสาท

สมผส เชน แผนผงโรงงาน, สภาพเครองจกร, ความเปน

ระเบยบของกระบวนการดำาเนนธรกจ ผลตอบแทนท

6

จำกระบบกำรเฝำระวงดวยตนเอง (3ส) ท ำกำรเพม “ ส ” ตวท 4 คอ สขลกษณะ หรอ เซเกตส(Seiketsu) เพอรกษำไวซงระบบกำรเฝำระวงดวยตนเองหรอ 3ส แรกอยำงตอเนอง โดยใชแนวคดกำรจดกำรดวยประสำทสมผส (Visual Management) โดยกำรท ำใหสงทเปนเปำหมำยทตองกำรควบคมจดกำรดวยกำรมองเหนเปดเผยออกมำ เพอท ำใหเหนควำมเสยหำยทซอนเรน หำกมควำมผดปกตเกดขน อำทเชน รปท 3 แสดงกำรเกบอปกรณของฝำยซอมบ ำรง หำกมกำรสญหำยของอปกรณกสำมำรถมองเหนไดจำกเสนของหมกทลำกตำมรปทรงของอปกรณชนดนน

รปท 3 กำรเกบอปกรณของฝำยซอมบ ำรง (ด ำรงค ถำวร, 2559)

หรอกำรเกบแฟมเอกสำรใด กำรขดเสนทแยง ดงรปท 4 เมอเอกสำรเลมไหนหำยไปกจะท ำใหเสนทลำกไวขำดหำยไป

รปท 4 กำรเกบแฟมเอกสำรภำยในทท ำงำน( ด ำรงค ถำวร, 2559)

รปท 5 กำรเปรยบเทยบควำมปรกตและควำมผดปรกตของกำรขนนท (ด ำรงค ถำวร, 2559)

6

จำกระบบกำรเฝำระวงดวยตนเอง (3ส) ท ำกำรเพม “ ส ” ตวท 4 คอ สขลกษณะ หรอ เซเกตส(Seiketsu) เพอรกษำไวซงระบบกำรเฝำระวงดวยตนเองหรอ 3ส แรกอยำงตอเนอง โดยใชแนวคดกำรจดกำรดวยประสำทสมผส (Visual Management) โดยกำรท ำใหสงทเปนเปำหมำยทตองกำรควบคมจดกำรดวยกำรมองเหนเปดเผยออกมำ เพอท ำใหเหนควำมเสยหำยทซอนเรน หำกมควำมผดปกตเกดขน อำทเชน รปท 3 แสดงกำรเกบอปกรณของฝำยซอมบ ำรง หำกมกำรสญหำยของอปกรณกสำมำรถมองเหนไดจำกเสนของหมกทลำกตำมรปทรงของอปกรณชนดนน

รปท 3 กำรเกบอปกรณของฝำยซอมบ ำรง (ด ำรงค ถำวร, 2559)

หรอกำรเกบแฟมเอกสำรใด กำรขดเสนทแยง ดงรปท 4 เมอเอกสำรเลมไหนหำยไปกจะท ำใหเสนทลำกไวขำดหำยไป

รปท 4 กำรเกบแฟมเอกสำรภำยในทท ำงำน( ด ำรงค ถำวร, 2559)

รปท 5 กำรเปรยบเทยบควำมปรกตและควำมผดปรกตของกำรขนนท (ด ำรงค ถำวร, 2559)

รปท 4 การเกบแฟมเอกสารภายในททำางาน( ดำารงค ถาวร, 2559)

รปท 5 การเปรยบเทยบความปรกตและความผดปรกตของการขนนท (ดำารงค ถาวร, 2559)

7วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

มองไมเหน ไดแก ประสทธภาพของระบบการทำางาน

เช น ความค มค าของการใช ทรพยากร ความม

ประสทธภาพของระบบการเดนเอกสารและอนๆท

สามารถสบคนจากสภาวะจรงของกระบวนการดำาเนน

งาน กลาวโดยสรป การควบคมพนทหนางาน คอ การ

ควบคมรกษาสภาพพนทหนางานใหมสภาพทดพรอมท

จะปฏบตงานและสามารถตรวจสอบความผดปกตได

ดวยตวเอง ดวยพนกงาน โดยอาศยการดำาเนนการผาน

กจกรรม 5 ส ไดแก ส 1 = สะสาง, ส 2 = สะดวก,

ส 3= สะอาด, ส 4 = สขลกษณะ, ส 5= สรางนสย และ

เมอมอง 5 ส ในเชงระบบวงจรการควบคมงานสำาหรบ

พนกงานหนางาน คอ

PDCA โดยท

P = การวางแผนการทำางาน(Plan)

D = การปฏบตงาน (DO)

C = การตรวจสอบผลลพธ (Check)

A = การปรบปรงแกไข (Action)

จะไดวงจรการควบคมการปฏบตงาน สำาหรบพนท

หนางาน ดงรปตอไปน

ข) กจกรรมการปรบปรงตลอดเวลา (Continual

Improvement/ Kaizen) ภายใตแนวทางโมโนซคร

นอกจากการควบคมพนทหน างานแลวยงม งเน น

กจกรรมการปรบปรงตลอดเวลาหรอทเรยกวา “ไคเซน

(Kaizen)” ซงหมายถง แนวคดการปรบปรงอยางตอ

เนองตลอดชวตของคน โดยถอวาเปนวถชวตแหงการ

ทำางานทงผบรหารรวมไปถงพนกงานในพนทหนางาน

ซงเปนการปรบปรงทละเลกทละนอยในปจจบน โดย

เปนผลมาจากความพยายามอยางตอเนองของบคลากร

และใชตนทนในการดำาเนนงานไมสงมากหรอไมใช

ตนทนเลยซงตางจาก “นวตกรรม (Kaikaku)” ซงตองใช

เงนลงทนและเทคโนโลยคอนขางสง ดงนนจงมความ

จำาเปนทจะตองปลกฝงแนวความคดไคเซนในการ

บรหารพนทหนางาน เพอใหพนกงานสามารถปรบปรง

งานตลอดเวลาไดดวยตนเอง(มาซาก อไม, 2534)โดย

แนวทางในการทำาไคเซน มดงตอไปนคอ 1.ทำาการ

ปรบปรงหรอแกปญหาโดยเลอกจากปจจยทสงผลตอ

ความรนแรงของปญหามาก ๆ ในลำาดบตนๆ กอน

2. ทำาการปรบปรงแกปญหาจากหลาย ๆ แนวคด เพราะ

ลำาพงเพยงแนวคดเดยวอาจไม ทำาให การปรบปรง

ประสบความสำาเรจได 3. ทำาการปรบปรง จากเรองเลก ๆ

โดยยดหลกการลงมอจากเรองททำาไดแลวทำาตอไป, ไม

ลองไมร, คดไปทำาไป พรอมกบการคนหาแนวคดในการ

ปรบปรงใหม ๆ และเมอทดลองทำาไคเซนแลวไมสำาเรจ ก

ทำาไคเซนใหมอกครง ซงจะเปนการสงเสรมใหพนกงานม

ความพยายามทจะแก ป ญหา อย างไม มทสนสด

รปท 6 วงจรการควบคมพนทหนางาน

(สมจตร ลาภโนนเขวา, 2559)

8

รปท 6 วงจรกำรควบคมพนทหนำงำน (สมจตร ลำภโนนเขวำ, 2559)

ข) กจกรรมกำรปรบปรงตลอดเวลำ (Continual Improvement/ Kaizen) ภำยใตแนวทำงโมโนซคร นอกจำกกำรควบคมพนทหนำงำนแลวยงมงเนนกจกรรมกำรปรบปรงตลอดเวลำหรอทเรยกวำ “ไคเซน (Kaizen)” ซงหมำยถง แนวคดกำรปรบปรงอยำงตอเนองตลอดชวตของคน โดยถอวำเปนวถชวตแหงกำรท ำงำนทงผบรหำรรวมไปถงพนกงำนในพนทหนำงำน ซงเปนกำรปรบปรงทละเลกทละนอยในปจจบน โดยเปนผลมำจำกควำมพยำยำมอยำงตอเนองของบคลำกรและใชตนทนในกำรด ำเนนงำนไมสงมำกหรอไมใชตนทนเลยซงตำงจำก “นวตกรรม (Kaikaku)” ซงตองใชเงนลงทนและเทคโนโลยคอนขำงสง ดงนนจงมควำมจ ำเปนทจะตองปลกฝงแนวควำมคดไคเซนในกำรบรหำรพนทหนำงำน เพอใหพนกงำนสำมำรถปรบปรงงำนตลอดเวลำไดดวยตนเอง(มำซำก อไม, 2534)โดยแนวทำงในกำรท ำไคเซน มดงตอไปนคอ 1.ท ำกำรปรบปรงหรอแกปญหำโดยเลอกจำกปจจยทสงผลตอควำมรนแรงของปญหำมำก ๆ ในล ำดบตนๆ กอน 2. ท ำกำรปรบปรงแกปญหำจำกหลำย ๆ แนวคด เพรำะล ำพงเพยงแนวคดเดยวอำจไมท ำใหกำรปรบปรงประสบควำมส ำเรจได 3. ท ำกำรปรบปรง จำกเรองเลก ๆ โดยยดหลกกำรลงมอจำกเรองทท ำไดแลวท ำตอไป, ไมลองไมร, คดไปท ำไป พรอมกบกำรคนหำแนวคดในกำรปรบปรงใหม ๆ และเมอทดลองท ำไคเซนแลวไมส ำเรจ กท ำไคเซนใหมอกครง ซงจะเปนกำรสงเสรมใหพนกงำนมควำมพยำยำมทจะแกปญหำ อยำงไมมทสนสดเพอทจะเอำชนะปญหำ และอปสรรคทผำนเขำมำในพนทหนำงำน

จำกแนวคดกำรท ำ ไคเซนทกลำวมำขำงตนจะเหนไดวำไคเซน คอ กำรใชควำมพยำยำมของพนกงำนอยำงตอเนอง ทจะท ำใหเกดผลลพธแบบคอยเปนคอยไป และคอยๆเปนไปอยำงตอเนองโดยเรมใหกำรศกษำแกพนกงำนโดยเรมจำกเครองมอพนฐำนอยำงงำยไปจนถงเครองมอระดบแนวคดทจะชวยใหพนกงำนหนำงำน ซงมกำรศกษำไมสงมำกนก สำมำรถสรำงแนวคดในกำรท ำไคเซน ไดดวยตนเอง ในทนจะขอน ำเสนอ เครองมอในกำรไคเซนตำมแนวทำงโมโนซคร ดงนคอ กำรบรหำรดวยควำมจรง (Management by fact) กำรวเครำะหวำย-วำย, กำรไคเซนโดยแนวคดอซอำรเอส (Kaizen by ECRS Concept) และกำรตงค ำถำม 5W1H ตำมล ำดบ

ในกำรปฏบตงำนบรเวณพนทหนำงำนน นสภำพแวดลอมรวมไปถงปจจย 5M และ 1E มกำรเปลยนแปลงอยตลอดเวลำซงจะสงผลใหกำรปฏบตงำนของพนกงำนไมเปนตำมเปำหมำยทตงไวเพรำะฉะนนทกษะในกำรตรวจจบควำมเปลยนแปลงทอำจกลำยเปนปญหำ บรเวณพนทหนำงำนจงมควำมจ ำเปนส ำหรบพนกงำน เพอทจะท ำกำรปองกนปญหำทอำจจะเกดขน บรเวณพนทหนำงำนซงชำวญปนเรยกแนวคดกำรบรหำรดวยควำมจรง โดยใชเทคนค “ 5G ” ซงประกอบไป

ส 3= สะอาด, ส 4 = สขลกษณะ, ส 5= สรางนสย และ

เมอมอง 5 ส ในเชงระบบวงจรการควบคมงานสำาหรบ

8 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

9

ดวยดงตอไปน คอ Genba = สถำนทเกดเหต , Genbutsu = ของจรง ,Genjitsu = สภำวะจรง , Genri = ทฤษฎ/หลกกำร, Gensoku = ระเบยบ/กฎเกณฑ (เกตพงศ ด ำรงสนทรชย, 2558) ในกำรบรหำรพนทหนำงำนเพอใหมควำมเขำใจถงประเดนส ำคญและจดทตองกำรตรวจสอบสำมำรถมองเหนสภำวะผดปกต พนกงำนตองมภำพทำงทฤษฏและกฎเกณฑทถกตองของหนำงำนภำยในใจและเมอไดเดนทำงไปยงสถำนทเกดเหตเพอศกษำของจรงและสภำวะจรงจะท ำใหเกดกำรเปรยบเทยบระหวำงสภำวะปกตเปรยบเทยบกบสภำวะทเกดเปนจรงซงถำสภำวะปกตมควำมแตกตำงจำกสภำวะทเกดขนจรงจะเรยกควำมแตกตำงนนวำ “ สภำวะผดปกต” จำกเปำหมำยทตงไวหรอปญหำ(Problem)ในกำรด ำเนนงำน ดงรปท 7

Genri , Gensoku สภำวะทผดปกต/ปญหำ(Problem)

Genba, Genbutsu, Genjitsu

รปท 7 กำรนยำมค ำวำสภำวะผดปกต (ดดแปลงจำก กตศกด พลอยพำณชเจรญ, 2557)

ซงพนกงำนตรวจพบควำมผดปกตดวยแนวคด 5G แลวตองท ำกำรหำสำเหตเบองตน ดวยเทคนคกำรวเครำะหวำย-วำย (Why-Why Analysis) ซงเปนเทคนคกำรวเครำะหหำปจจย ทเปนตนเหตใหเกดปรำกฏกำรณอยำงเปนระบบไมเกดกำรตกหลน ซงไมใชกำรคำดเดำ เมอมปรำกฏกำรณอยำงใดอยำงหนงเกดขน เรำจะมำคดกนดวำอะไรเปนปจจยหรอสำเหตทท ำใหมนเกดโดยตงค ำถำมวำ “ท ำไม” สมมตวำเรำไดปจจยมำ 2 ขอ คอ A และ B ดงรปท 8 เรำตองมำคดตอไปอกวำท ำไม A และ B ถงเกดขนมำได ในทนเรำพบวำปจจยทท ำให A เกดขนคอ A-1 และ A– 2 สวนปจจยทท ำให B เกดขนคอ B – 1 และ B – 2 เหมอนกบกำรสบสวนของต ำรวจโดยกำรถำมวำ “ ท ำไม,ท ำไม ” ไปเรอยๆ จนกวำจะสำวถงสำเหตรำกเหงำ ในชอง “ท ำไม” ชองสดทำย จะเปนตนตอของปจจยตำง ๆ ทน ำไปสกำรเกดขนของปรำกฏกำรณ ซงตนตอตวจรงในสถำนพนทหนำงำนของพวกเรำนนโดยสวนใหญแลวจะเปนเรองของ วธปฏบต หรอวธกำรบรหำรจดกำรทไมถกตอง ถำเรำคดกลบไป เรำสำมำรถหำมำตรกำรแกไขไดดงรปท 9

B

A

A-1

A-2

B-1

B-2

รปท 8 กำรวเครำะห วำย-วำย (ดดแปลงจำก ฮโตช โอกระ, 2545) 9

ดวยดงตอไปน คอ Genba = สถำนทเกดเหต , Genbutsu = ของจรง ,Genjitsu = สภำวะจรง , Genri = ทฤษฎ/หลกกำร, Gensoku = ระเบยบ/กฎเกณฑ (เกตพงศ ด ำรงสนทรชย, 2558) ในกำรบรหำรพนทหนำงำนเพอใหมควำมเขำใจถงประเดนส ำคญและจดทตองกำรตรวจสอบสำมำรถมองเหนสภำวะผดปกต พนกงำนตองมภำพทำงทฤษฏและกฎเกณฑทถกตองของหนำงำนภำยในใจและเมอไดเดนทำงไปยงสถำนทเกดเหตเพอศกษำของจรงและสภำวะจรงจะท ำใหเกดกำรเปรยบเทยบระหวำงสภำวะปกตเปรยบเทยบกบสภำวะทเกดเปนจรงซงถำสภำวะปกตมควำมแตกตำงจำกสภำวะทเกดขนจรงจะเรยกควำมแตกตำงนนวำ “ สภำวะผดปกต” จำกเปำหมำยทตงไวหรอปญหำ(Problem)ในกำรด ำเนนงำน ดงรปท 7

Genri , Gensoku สภำวะทผดปกต/ปญหำ(Problem)

Genba, Genbutsu, Genjitsu

รปท 7 กำรนยำมค ำวำสภำวะผดปกต (ดดแปลงจำก กตศกด พลอยพำณชเจรญ, 2557)

ซงพนกงำนตรวจพบควำมผดปกตดวยแนวคด 5G แลวตองท ำกำรหำสำเหตเบองตน ดวยเทคนคกำรวเครำะหวำย-วำย (Why-Why Analysis) ซงเปนเทคนคกำรวเครำะหหำปจจย ทเปนตนเหตใหเกดปรำกฏกำรณอยำงเปนระบบไมเกดกำรตกหลน ซงไมใชกำรคำดเดำ เมอมปรำกฏกำรณอยำงใดอยำงหนงเกดขน เรำจะมำคดกนดวำอะไรเปนปจจยหรอสำเหตทท ำใหมนเกดโดยตงค ำถำมวำ “ท ำไม” สมมตวำเรำไดปจจยมำ 2 ขอ คอ A และ B ดงรปท 8 เรำตองมำคดตอไปอกวำท ำไม A และ B ถงเกดขนมำได ในทนเรำพบวำปจจยทท ำให A เกดขนคอ A-1 และ A– 2 สวนปจจยทท ำให B เกดขนคอ B – 1 และ B – 2 เหมอนกบกำรสบสวนของต ำรวจโดยกำรถำมวำ “ ท ำไม,ท ำไม ” ไปเรอยๆ จนกวำจะสำวถงสำเหตรำกเหงำ ในชอง “ท ำไม” ชองสดทำย จะเปนตนตอของปจจยตำง ๆ ทน ำไปสกำรเกดขนของปรำกฏกำรณ ซงตนตอตวจรงในสถำนพนทหนำงำนของพวกเรำนนโดยสวนใหญแลวจะเปนเรองของ วธปฏบต หรอวธกำรบรหำรจดกำรทไมถกตอง ถำเรำคดกลบไป เรำสำมำรถหำมำตรกำรแกไขไดดงรปท 9

B

A

A-1

A-2

B-1

B-2

รปท 8 กำรวเครำะห วำย-วำย (ดดแปลงจำก ฮโตช โอกระ, 2545)

เพอทจะเอาชนะปญหา และอปสรรคทผานเขามาใน

พนทหนางาน

จากแนวคดการทำา ไคเซนทกลาวมาขางตนจะ

เหนไดวาไคเซน คอ การใชความพยายามของพนกงาน

อยางตอเนอง ทจะทำาใหเกดผลลพธแบบคอยเปนคอย

ไป และคอยๆเปนไปอยางตอเนองโดยเรมใหการศกษา

แกพนกงานโดยเรมจากเครองมอพนฐานอยางงายไป

จนถงเครองมอระดบแนวคดทจะชวยใหพนกงานหนา

งาน ซงมการศกษาไมสงมากนก สามารถสรางแนวคดใน

การทำาไคเซน ไดดวยตนเอง ในทนจะขอนำาเสนอ เครอง

มอในการไคเซนตามแนวทางโมโนซคร ดงนคอ การ

บรหารดวยความจรง (Management by fact) การ

วเคราะหวาย-วาย, การไคเซนโดยแนวคดอซอารเอส

(Kaizen by ECRS Concept) และการตงคำาถาม

5W1H ตามลำาดบ

ในการปฏบตงานบรเวณพนทหนางานนนสภาพ

แวดลอมรวมไปถงปจจย 5M และ 1E มการเปลยนแปลง

อยตลอดเวลาซงจะสงผลใหการปฏบตงานของพนกงาน

ไมเปนตามเปาหมายทตงไวเพราะฉะนนทกษะในการ

ตรวจจบความเปลยนแปลงทอาจกลายเปนปญหา

บรเวณพนทหนางานจงมความจำาเปนสำาหรบพนกงาน

เพอทจะทำาการปองกนปญหาทอาจจะเกดขน บรเวณ

พนทหนางานซงชาวญปนเรยกแนวคดการบรหารดวย

ความจรง โดยใชเทคนค “ 5G ” ซงประกอบไปดวยดง

ตอไปน คอ Genba = สถานทเกดเหต , Genbutsu =

ของจรง ,Genjitsu = สภาวะจรง , Genri = ทฤษฎ/

หลกการ, Gensoku = ระเบยบ/กฎเกณฑ (เกตพงศ

ดำารงสนทรชย, 2558) ในการบรหารพนทหนางานเพอ

ใหมความเขาใจถงประเดนสำาคญและจดทตองการตรวจ

สอบสามารถมองเหนสภาวะผดปกต พนกงานตองม

ภาพทางทฤษฏและกฎเกณฑทถกตองของหนางาน

ภายในใจและเมอไดเดนทางไปยงสถานทเกดเหตเพอ

ศกษาของจรงและสภาวะจรงจะทำาใหเกดการเปรยบ

เทยบระหวางสภาวะปกตเปรยบเทยบกบสภาวะทเกด

เปนจรงซงถาสภาวะปกตมความแตกตางจากสภาวะท

เกดขนจรงจะเรยกความแตกตางนนวา “ สภาวะผด

ปกต” จากเปาหมายทตงไวหรอปญหา(Problem)ใน

การดำาเนนงาน ดงรปท 7

ซงพนกงานตรวจพบความผดปกตดวยแนวคด

5G แลวตองทำาการหาสาเหตเบองตน ดวยเทคนคการ

วเคราะหวาย-วาย (Why-Why Analysis) ซงเปน

เทคนคการวเคราะหหาปจจย ทเปนตนเหตใหเกด

ปรากฏการณอยางเปนระบบไมเกดการตกหลน ซงไมใช

การคาดเดา เมอมปรากฏการณอยางใดอยางหนงเกด

ขน เราจะมาคดกนดวาอะไรเปนปจจยหรอสาเหตท

ทำาใหมนเกดโดยตงคำาถามวา “ทำาไม” สมมตวาเราได

ปจจยมา 2 ขอ คอ A และ B ดงรปท 8 เราตองมาคดตอ

ไปอกวาทำาไม A และ B ถงเกดขนมาได ในทนเราพบวา

ปจจยททำาให A เกดขนคอ A-1 และ A– 2 สวนปจจยท

ทำาให B เกดขนคอ B – 1 และ B – 2 เหมอนกบการ

สบสวนของตำารวจโดยการถามวา “ ทำาไม,ทำาไม ” ไป

เรอยๆ จนกวาจะสาวถงสาเหตรากเหงา ในชอง

“ทำาไม” ชองสดทาย จะเปนตนตอของปจจยตาง ๆ ท

นำาไปสการเกดขนของปรากฏการณ ซงตนตอตวจรงใน

สถานพนทหนางานของพวกเรานนโดยสวนใหญแลวจะ

เปนเรองของ วธปฏบต หรอวธการบรหารจดการทไมถก

ตอง ถาเราคดกลบไป เราสามารถหามาตรการแกไขได

ดงรปท 9

รปท 7 การนยามคำาวาสภาวะผดปกต (ดดแปลงจาก กตศกด พลอยพาณชเจรญ, 2557)

9วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

นอกจากเทคนคการวเคราะห วาย-วาย ทกลาวมายงมเทคนคการตงคำาถามดวย 5W1H

9

ดวยดงตอไปน คอ Genba = สถำนทเกดเหต , Genbutsu = ของจรง ,Genjitsu = สภำวะจรง , Genri = ทฤษฎ/หลกกำร, Gensoku = ระเบยบ/กฎเกณฑ (เกตพงศ ด ำรงสนทรชย, 2558) ในกำรบรหำรพนทหนำงำนเพอใหมควำมเขำใจถงประเดนส ำคญและจดทตองกำรตรวจสอบสำมำรถมองเหนสภำวะผดปกต พนกงำนตองมภำพทำงทฤษฏและกฎเกณฑทถกตองของหนำงำนภำยในใจและเมอไดเดนทำงไปยงสถำนทเกดเหตเพอศกษำของจรงและสภำวะจรงจะท ำใหเกดกำรเปรยบเทยบระหวำงสภำวะปกตเปรยบเทยบกบสภำวะทเกดเปนจรงซงถำสภำวะปกตมควำมแตกตำงจำกสภำวะทเกดขนจรงจะเรยกควำมแตกตำงนนวำ “ สภำวะผดปกต” จำกเปำหมำยทตงไวหรอปญหำ(Problem)ในกำรด ำเนนงำน ดงรปท 7

Genri , Gensoku สภำวะทผดปกต/ปญหำ(Problem)

Genba, Genbutsu, Genjitsu

รปท 7 กำรนยำมค ำวำสภำวะผดปกต (ดดแปลงจำก กตศกด พลอยพำณชเจรญ, 2557)

ซงพนกงำนตรวจพบควำมผดปกตดวยแนวคด 5G แลวตองท ำกำรหำสำเหตเบองตน ดวยเทคนคกำรวเครำะหวำย-วำย (Why-Why Analysis) ซงเปนเทคนคกำรวเครำะหหำปจจย ทเปนตนเหตใหเกดปรำกฏกำรณอยำงเปนระบบไมเกดกำรตกหลน ซงไมใชกำรคำดเดำ เมอมปรำกฏกำรณอยำงใดอยำงหนงเกดขน เรำจะมำคดกนดวำอะไรเปนปจจยหรอสำเหตทท ำใหมนเกดโดยตงค ำถำมวำ “ท ำไม” สมมตวำเรำไดปจจยมำ 2 ขอ คอ A และ B ดงรปท 8 เรำตองมำคดตอไปอกวำท ำไม A และ B ถงเกดขนมำได ในทนเรำพบวำปจจยทท ำให A เกดขนคอ A-1 และ A– 2 สวนปจจยทท ำให B เกดขนคอ B – 1 และ B – 2 เหมอนกบกำรสบสวนของต ำรวจโดยกำรถำมวำ “ ท ำไม,ท ำไม ” ไปเรอยๆ จนกวำจะสำวถงสำเหตรำกเหงำ ในชอง “ท ำไม” ชองสดทำย จะเปนตนตอของปจจยตำง ๆ ทน ำไปสกำรเกดขนของปรำกฏกำรณ ซงตนตอตวจรงในสถำนพนทหนำงำนของพวกเรำนนโดยสวนใหญแลวจะเปนเรองของ วธปฏบต หรอวธกำรบรหำรจดกำรทไมถกตอง ถำเรำคดกลบไป เรำสำมำรถหำมำตรกำรแกไขไดดงรปท 9

B

A

A-1

A-2

B-1

B-2

รปท 8 กำรวเครำะห วำย-วำย (ดดแปลงจำก ฮโตช โอกระ, 2545) รปท 8 การวเคราะห วาย-วาย (ดดแปลงจาก ฮโตช โอกระ, 2545)10

รปท 9 มำตรกำรตอบโตปญหำ (ดดแปลงจำก ฮโตช โอกระ, 2545)

นอกจำกเทคนคกำรวเครำะห วำย-วำย ทกลำวมำยงมเทคนคกำรตงค ำถำมดวย 5W1H

รปท 10 เทคนคกำรตงค ำถำมดวย 5W1H (จกรกฤช ย งยน และ ปณทพร เรองเชงชม, 2559)

และ แนวคดกำรปรบปรงแบบอซอำรเอส (ECRS) โดยท Eliminate : ท ำกำรก ำจดใหหมดไป โดยใหพจำรณำวำจะเกดผลอยำงไรถำเลกใชหรอเลกขนตอน Combine : กำรผนวกหรอรวมเขำดวยกน โดยใหพจำรณำวำ จะเกดผลอยำงไรถำรวมขนตอนตำงๆ เขำดวยกน Rearrange : กำรจดล ำดบใหม หรกำรกลบทศทำงกนใหมโดยใหพจำรณำวำจะเกดผลอยำงไรถำเปลยน ล ำดบงำน หรอมกำรสลบต ำแหนงหนำทกำรงำนกนใหม Simplify : กำรท ำงำนใหงำยขน โดยใหพจำรณำวำจะเกดผลอยำงไรถำเปลยนวธกำรท ำงำนใหมทงำยมำกขน ซง 2 เทคนคมกจะใชควบคกนในกำรปรบปรงพนทหนำงำน โดยมควำมหมำยและตำรำงสรปหลกกำรใชงำน ดงตอไปน(ดดแปลงจำก กตศกด พลอยพำณชเจรญ, 2557)

10

รปท 9 มำตรกำรตอบโตปญหำ (ดดแปลงจำก ฮโตช โอกระ, 2545)

นอกจำกเทคนคกำรวเครำะห วำย-วำย ทกลำวมำยงมเทคนคกำรตงค ำถำมดวย 5W1H

รปท 10 เทคนคกำรตงค ำถำมดวย 5W1H (จกรกฤช ย งยน และ ปณทพร เรองเชงชม, 2559)

และ แนวคดกำรปรบปรงแบบอซอำรเอส (ECRS) โดยท Eliminate : ท ำกำรก ำจดใหหมดไป โดยใหพจำรณำวำจะเกดผลอยำงไรถำเลกใชหรอเลกขนตอน Combine : กำรผนวกหรอรวมเขำดวยกน โดยใหพจำรณำวำ จะเกดผลอยำงไรถำรวมขนตอนตำงๆ เขำดวยกน Rearrange : กำรจดล ำดบใหม หรกำรกลบทศทำงกนใหมโดยใหพจำรณำวำจะเกดผลอยำงไรถำเปลยน ล ำดบงำน หรอมกำรสลบต ำแหนงหนำทกำรงำนกนใหม Simplify : กำรท ำงำนใหงำยขน โดยใหพจำรณำวำจะเกดผลอยำงไรถำเปลยนวธกำรท ำงำนใหมทงำยมำกขน ซง 2 เทคนคมกจะใชควบคกนในกำรปรบปรงพนทหนำงำน โดยมควำมหมำยและตำรำงสรปหลกกำรใชงำน ดงตอไปน(ดดแปลงจำก กตศกด พลอยพำณชเจรญ, 2557)

รปท 9 มาตรการตอบโตปญหา (ดดแปลงจาก ฮโตช โอกระ, 2545)

รปท 10 เทคนคการตงคำาถามดวย 5W1H (จกรกฤช ยงยน และ ปณทพร เรองเชงชม, 2559)

10 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

และ แนวคดการปรบปรงแบบอซอารเอส (ECRS) โดยท

Eliminate : ทำาการกำาจดใหหมดไป โดยใหพจารณาวาจะเกดผลอยางไรถาเลกใชหรอเลกขนตอน

Combine : การผนวกหรอรวมเขาดวยกน โดยใหพจารณาวา จะเกดผลอยางไรถารวมขนตอนตางๆ เขาดวยกน

Rearrange : การจดลำาดบใหม หรการกลบทศทางกนใหมโดยใหพจารณาวาจะเกดผลอยางไรถาเปลยน ลำาดบงาน

หรอมการสลบตำาแหนงหนาทการงานกนใหม

Simplify : การทำางานใหงายขน โดยใหพจารณาวาจะเกดผลอยางไรถาเปลยนวธการทำางานใหมทงายมากขน

ซง 2 เทคนคมกจะใชควบคกนในการปรบปรงพนทหนางาน โดยมความหมายและตารางสรปหลกการใชงาน ดงตอ

ไปน(ดดแปลงจาก กตศกด พลอยพาณชเจรญ, 2557)

ตารางท 1 สรปหลกการใชงานเทคนคการตงคำาถาม 5W1H และ แนวคดการปรบปรงแบบอซอารเอส (ECRS)

(ดดแปลงจาก กตศกด พลอยพาณชเจรญ, 2557)

11

ตำรำงท 1 สรปหลกกำรใชงำนเทคนคกำรตงค ำถำม 5W1H และ แนวคดกำรปรบปรงแบบอซอำรเอส (ECRS) (ดดแปลงจำก กตศกด พลอยพำณชเจรญ, 2557)

บทสรป

จำกทกลำวมำท งหมด จะเหนไดวำหลกกำรบรหำรพนทหนำงำนมงเนนกจกรรมทส ำคญ 2 ประกำรคอ ก) กำรควบคมพนทหนำงำน โดยกำรสรำงระบบกำรเฝำระวงดวยตนเอง โดยเรมตนจำกกจกรรม ท ำควำมสะอำดครงใหญ (Big Cleaning) ผำนแนวควำมคด 3 ส คอสะสำง, สะดวก, สะอำด จำกนนเพมอก 2 ส คอ สขลกษณะและสรำงนสย และก ำหนดเปนมำตรฐำนในกำรปฏบตงำนทวพนทหนำงำน จะไดระบบกำรควบคมดวยตนเอง เปนวงจรในกำรควบคมคอ SDCA โดยท S คอ มำตรฐำน (Standardization) D คอ ปฏบตงำน (Do) C คอ กำรตรวจสอบ (Control) A คอ กำรแกไข (Action) โดยทพนกงำนท ำหนำทในกำรหมนวงจร SDCA เพอคงสภำพพนทหนำงำนและระบบกำรควบคมดวยตนเอง จนกวำจะคนพบวธกำรหรอมำตรฐำนกำรท ำงำนทดกวำตอไป

ข) กำรปรบปรงอยำงไมหยดย ง (Continual Improvement /Kaizen) คอกจกรรมทปลกฝงแนวคดไคเซน ใหพนกงำนทหนำงำนมจตส ำนกจะใชควำมพยำยำมอยำงตอเนอง ทจะปรบปรงพนทหนำงำน, วธกำรท ำงำน ใหดขนอยำงคอยเปนคอยไป อยำงตอเนองโดยใหกำรศกษำแกพนกงำนดวยแนวคดพนฐำนกำรบรหำรดวยควำมจรง, กำรวเครำะหวำย-วำย, เทคนคกำรตงค ำถำม 5W1H, เทคนคอซอำรเอส ( ECRS )เพอยกระดบมำตรฐำนและประสทธภำพของกำรปฏบตงำนในพนทหนำงำน โดยทพนกงำนมสวนรวมท ำใหเกดควำมภำคภมใจ ในผลงำนทเกดขน ผำนวงจรกำรปรบปรงงำนคอ

PDCA โดยท P คอ กำรวำงแผน ( Plan ), D คอ ปฏบตงำน (Do), C คอ กำรตรวจสอบเทยบกบแผน ( Check ), A คอ กำรแกไข ( Action ) โดยทพนกงำนตองท ำกำรปรบปรงดวยวงจร PDCA เพอท ำกำรยกระดบประสทธภำพและมำตรฐำนพนทหนำงำน ซงควำมสมพนธของวงจร SDCA และ PDCA เปนไปตำมภำพดำนลำง

บทสรป

จากทกลาวมาทงหมด จะเหนไดวาหลกการ

บรหารพนทหนางานมงเนนกจกรรมทสำาคญ 2 ประการคอ

ก) การควบคมพนทหนางาน โดยการสรางระบบการเฝา

ระวงดวยตนเอง โดยเรมตนจากกจกรรม ทำาความ

สะอาดครงใหญ (Big Cleaning) ผานแนวความคด 3 ส

คอสะสาง, สะดวก, สะอาด จากนนเพมอก 2 ส คอ

สขลกษณะและสรางนสย และกำาหนดเปนมาตรฐานใน

การปฏบตงานทวพนทหนางาน จะไดระบบการควบคม

ดวยตนเอง เปนวงจรในการควบคมคอ SDCA โดยท S

คอ มาตรฐาน (Standardization) D คอ ปฏบตงาน

(Do) C คอ การตรวจสอบ (Control) A คอ การแกไข

(Action) โดยทพนกงานทำาหนาทในการหมนวงจร

SDCA เพอคงสภาพพนทหนางานและระบบการควบคม

ดวยตนเอง จนกวาจะคนพบวธการหรอมาตรฐานการ

ทำางานทดกวาตอไป

ข) การปรบปรงอยางไมหยดยง (Continual Improve-

ment /Kaizen) คอกจกรรมทปลกฝงแนวคดไคเซน ให

พนกงานทหนางานมจตสำานกจะใชความพยายามอยาง

ตอเนอง ทจะปรบปรงพนทหนางาน, วธการทำางาน ใหด

ขนอยางคอยเปนคอยไป อยางตอเนองโดยใหการศกษา

แกพนกงานดวยแนวคดพนฐานการบรหารดวยความจรง,

การวเคราะหวาย-วาย, เทคนคการตงคำาถาม 5W1H,

เทคนคอซอารเอส ( ECRS )เพอยกระดบมาตรฐานและ

11วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ประสทธภาพของการปฏบตงานในพนทหนางาน โดยท

พนกงานมสวนรวมทำาใหเกดความภาคภมใจ ในผลงาน

ทเกดขน ผานวงจรการปรบปรงงานคอ PDCA โดยท P

คอ การวางแผน ( Plan ), D คอ ปฏบตงาน (Do), C คอ

การตรวจสอบเทยบกบแผน ( Check ), A คอ การแกไข

( Action ) โดยทพนกงานตองทำาการปรบปรงดวยวงจร

PDCA เพอทำาการยกระดบประสทธภาพและมาตรฐาน

พนทหนางาน ซงความสมพนธของวงจร SDCA และ

PDCA เปนไปตามภาพดานลาง

12

รปท 11 ควำมสมพนธของวงจร SDCA และ PDCA (สมจตร ลำภโนนเขวำ, 2559)

รปท 12 ทศทำงกำรควบคมและกำรปรบปรงพนทหนำงำน (สมจตร ลำภโนนเขวำ, 2559)

โดยเรมตนกระบวนกำรท ำงำน มควำมเสถยรภำพซงเกดจำกวงจร SDCA ถกหมนมำเปนระยะเวลำยำวนำน จนกระทงมกำรตรวจสอบมำตรฐำน (C) ทวงจร SDCA พบวำมควำมจ ำเปนตองปรบปรงมำตรฐำนเพอปองกนกำรเกดปญหำหรอแกไขปญหำทหนำงำน (A) ตอมำท ำกำรวำงแผน (P) เพอน ำมำตรฐำนดงกลำวไปทดลองปฏบตงำน ตอมำท ำกำรปฏบตงำน (D) ตำมแผนทวำงไว และท ำกำรตรวจสอบ (C) วำไดผลลพธตำมทตองกำรหรอไม ถำเปนไปตำมเปำหมำยตองกำรท ำกำรปรบปรงมำตรฐำนอกเพยงเลกนอย (A) แลวท ำกำรตงเปนมำตรฐำนใหม (S) แลวน ำไปปฏบตงำนหมนเปนวงจร SDCA ตอไป แตหำกไมเปนไปตำมเปำหมำยทตองกำรกตองท ำกำรปรบปรงมำตรฐำน(A)และวำงแผน(P)อกครงแลวน ำไปทดลองปฏบตงำน(D)อกครงตำมวงจร PDCA จนกวำจะไดผลลพธตำมเปำหมำย แลวจงน ำวธกำรดงกลำวก ำหนดเปนมำตรฐำน (S) แลวน ำไปปฏบตงำนหมนเปนวงจร SDCA เพอรกษำมำตรฐำนกำรควบคมพนทหนำงำนและยกระดบมำตรฐำนกำรท ำงำนตำมรปท 11 เพอใหระดบระดบผลงำนมทศทำงทดขนไปเรอย ๆ สอดคลองกบแนวคดกำรปรบปรงอยำงตอเนองตำมแนวทำงโมโนซครตอไป

12

รปท 11 ควำมสมพนธของวงจร SDCA และ PDCA (สมจตร ลำภโนนเขวำ, 2559)

รปท 12 ทศทำงกำรควบคมและกำรปรบปรงพนทหนำงำน (สมจตร ลำภโนนเขวำ, 2559)

โดยเรมตนกระบวนกำรท ำงำน มควำมเสถยรภำพซงเกดจำกวงจร SDCA ถกหมนมำเปนระยะเวลำยำวนำน จนกระทงมกำรตรวจสอบมำตรฐำน (C) ทวงจร SDCA พบวำมควำมจ ำเปนตองปรบปรงมำตรฐำนเพอปองกนกำรเกดปญหำหรอแกไขปญหำทหนำงำน (A) ตอมำท ำกำรวำงแผน (P) เพอน ำมำตรฐำนดงกลำวไปทดลองปฏบตงำน ตอมำท ำกำรปฏบตงำน (D) ตำมแผนทวำงไว และท ำกำรตรวจสอบ (C) วำไดผลลพธตำมทตองกำรหรอไม ถำเปนไปตำมเปำหมำยตองกำรท ำกำรปรบปรงมำตรฐำนอกเพยงเลกนอย (A) แลวท ำกำรตงเปนมำตรฐำนใหม (S) แลวน ำไปปฏบตงำนหมนเปนวงจร SDCA ตอไป แตหำกไมเปนไปตำมเปำหมำยทตองกำรกตองท ำกำรปรบปรงมำตรฐำน(A)และวำงแผน(P)อกครงแลวน ำไปทดลองปฏบตงำน(D)อกครงตำมวงจร PDCA จนกวำจะไดผลลพธตำมเปำหมำย แลวจงน ำวธกำรดงกลำวก ำหนดเปนมำตรฐำน (S) แลวน ำไปปฏบตงำนหมนเปนวงจร SDCA เพอรกษำมำตรฐำนกำรควบคมพนทหนำงำนและยกระดบมำตรฐำนกำรท ำงำนตำมรปท 11 เพอใหระดบระดบผลงำนมทศทำงทดขนไปเรอย ๆ สอดคลองกบแนวคดกำรปรบปรงอยำงตอเนองตำมแนวทำงโมโนซครตอไป

โดยเรมต นกระบวนการทำ างาน มความ

เสถยรภาพซงเกดจากวงจร SDCA ถกหมนมาเปนระยะ

เวลายาวนาน จนกระทงมการตรวจสอบมาตรฐาน (C)

ทวงจร SDCA พบวามความจำาเป นต องปรบปรง

มาตรฐานเพอปองกนการเกดปญหาหรอแกไขปญหาท

หนางาน (A) ตอมาทำาการวางแผน (P) เพอนำามาตรฐาน

ดงกลาวไปทดลองปฏบตงาน ตอมาทำาการปฏบตงาน

(D) ตามแผนทวางไว และทำาการตรวจสอบ (C) วาได

รปท 11 ความสมพนธของวงจร SDCA และ PDCA (สมจตร ลาภโนนเขวา, 2559)

รปท 12 ทศทางการควบคมและการปรบปรงพนทหนางาน (สมจตร ลาภโนนเขวา, 2559)

12 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ผลลพธตามทตองการหรอไม ถาเปนไปตามเปาหมาย

ตองการทำาการปรบปรงมาตรฐานอกเพยงเลกนอย (A)

แลวทำาการตงเปนมาตรฐานใหม (S) แลวนำาไปปฏบต

งานหมนเปนวงจร SDCA ตอไป แตหากไมเปนไปตาม

เปาหมายทตองการกตองทำาการปรบปรงมาตรฐาน(A)

และวางแผน(P)อกครงแลวนำาไปทดลองปฏบตงาน(D)

อกครงตามวงจร PDCA จนกวาจะไดผลลพธตามเปา

หมาย แลวจงนำาวธการดงกลาวกำาหนดเปนมาตรฐาน

(S) แลวนำาไปปฏบตงานหมนเปนวงจร SDCA เพอรกษา

มาตรฐานการควบคมพนทหน างานและยกระดบ

มาตรฐานการทำางานตามรปท 11 เพอใหระดบระดบผล

งานมทศทางทดขนไปเรอย ๆ สอดคลองกบแนวคดการ

ปรบปรงอยางตอเนองตามแนวทางโมโนซครตอไป

ขอเสนอแนะ จากทกลาวมาขางตน สถานประกอบการไมวา

จะเปนธรกจดานการผลตสนคาหรอบรการสมควรทจะ

ประยกตหลกการบรหารพนทหนางานโดยเรมจาก

กจกรรมทมความเรยบงายเชน Big cleaning , 5ส เพอ

รกษามาตรฐานการทำางานใหแขงแกรงและสมำาเสมอ

จากนน ทำาการปลกฝงใหพนกงานมแนวคดการปรบปรง

การทำางานอยางตอเนองโดยใชเทคนค 5G, อซอาร

เอส(ECRS) , การวเคราะห Why-Why, การตงคำาถาม

5W1H เพอยกระดบมาตรฐานการทำางานจนเกดเปน

วฒนธรรมการทำางานแลว เสนอแนะตอให สถาน

ประกอบการเปดโอกาสใหพนกงานระดบปฏบตการได

เรยนรเครองมอในการปรบปรงงานขนสง เชนเครองมอ

ในการควบคมคณภาพ 7 อยาง (Q.C. 7 tools) ,การ

วเคราะหขอมลเชงสถต, แนวคดการควบคมคณภาพเชง

สถต(Statistics Quality Control) , การบำารงรกษา

เครองจกรดวยตนเอง(Autonomous Maintenance)

เพอยกระดบการบรหารพนทหนางานใหเกดการดำาเนน

งานทมประสทธภาพและบรรลเปาหมายอยางตอเนอง

เพอใหไดมาซงผลตภณฑหรอบรการทมคณภาพทดม

คณลกษณะสอดคลองกบ “ PQCDSM ” ตามแนวทาง

ของวฒนธรรมการผลตแบบญปน ตอไป

บรรณานกรม กตศกด พลอยพาณชเจรญ. 2544. ระบบการควบคม

คณภาพทหนางาน. พมพครงท 4.

กรงเทพมหานคร:บรษท เทคนคอล

แอพโพรช เคานเซลลง แอนด เทรนนง จำากด.

กตศกด พลอยพาณชเจรญ. 2557. การบรหารเพอ

คณภาพโดยรวม. พมพครงท 1.

กรงเทพมหานคร: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย

(ไทย- ญปน).

เกตพงศ ดำารงสนทรชย. 2558. เอกสารประกอบการ

สมมนาหลกสตรการบรหารพนทหนางานของ

อตสาหกรรมยานยนต อยางเปนระบบ ระดบ

วทยากร. สถาบนยานยนต. (อดสำาเนา)

กฤษดา วศวธรานนท. (2551). วฒนธรรมการผลต

แบบญปน (The Art of Japanese Manu-

facturing) (ออนไลน). www.tni.ac.th/

gallery /KrisadaSIT/monotsukuriTNI.

pdf .,18 มนาคม 2560.

คณะกรรมการสงเสรมการลงทน(BOI). (2560).

สถตการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ

รายเดอนสะสม – BOI (ออนไลน).

www.boi.go.th/upload/ summarize

_1611_85393.pdf.,19 มนาคม 2560.

จกรกฤช ยงยน และ ปณทพร เรองเชงชม. 2559.

“การลดความสญเปลาในการะบวนการเชอม

ประกอบรถเขนดวยแนวคดลน ของบรษท

ด-พฒนะมงคล จำากด จงหวดระยอง.” วารสาร

เกษตรศาสตรธรกจประยกต. 7 (12): 5.

ดำารงค ถาวร. 2559. เอกสารประกอบค�าสอนรายวชา

0 1 1 3 3 3 2 1 1 ก า ร จ ด ก า ร ก า ร ผ ล ต .

มหาวทยาล ย เกษตรศาสตร ( วทยา เขต

กำาแพงแสน). (อดสำาเนา).

มาซาก อไม. 2534. ไคเซน การปรบปรงอยางไมหยดยง.

พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: บรษทสำานก

พมพดอกหญา จำากด.

13วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

สถาบน การบำารงรกษาโรงงานแหงประเทศญป น.

2559. เอกสารประกอบการสมมนาหลกสตร

โมโนซคร และ ค มอเตรยมสอบ โมโนซคร

โครงการพฒนาบคลากรยานยนต ระดบ

วทยากร. สถาบนยานยนตและสมาคมสงเสรม

เทคโนโลย (ไทย- ญปน). (อดสำาเนา).

สถาบน การบำารงรกษาโรงงานแหงประเทศญป น.

2559. Monozukuri Test 2016 in Thai-

land. (ออนไลน). www.jipm.or.jp /busi-

ness/training/monodzukuri .html. ,1

มนาคม 2560

สมชย อครทวา. 2549. เทคนคการควบคมดแลดวย

การมอง. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร:

สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย- ญปน).

สมจต ลาภโนนเขวา. 2559. เอกสารประกอบการ

สมมนาหลกสตร ลน เพอการบรการชนเลศ.

สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย- ญปน). (อด

สำาเนา).

อทย บญประเสรฐ. 2553. โมโนซคร วฒนธรรมการ

บรหารจดการวถหลกของญปน. (ออนไลน).

w w w . h r c h o n b u r i . o r . t h /

files/1000_11102921211749 .pdf., 18

มนาคม 2560

ฮโตช โอกระ. 2545. Why-Why Analysis เทคนค

การวเคราะหอยางถงแกนเพอปรบปรงสถาน

ประกอบการ. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร:

สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย- ญปน).

14 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

1นกศกษาปรญญาโท คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร Email: [email protected]อาจารยทปรกษา สาขาวชาการบรหารองคการ การประกอบการ และทรพยากรมนษย (MOEH) คณะพาณชยศาสตรและการบญช

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อทธพลก�ากบของภาวะผน�าทมตอความสมพนธระหวางความเครยดในการท�างาน

ภาวะหมดไฟในการท�างานและพฤตกรรมการท�างานทเบยงเบน The Moderating Effects of Leadership on the Relationships between Work

Stress, Job Burnout and Deviant Workplace Behaviorธนพร พงศบญช1 และ ธนวต ลมปพาณชยกล2

Thanaporn Pongboonchoo and Thanawut Limpanitgul

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธของความเครยดในการทำางาน ภาวะหมดไฟในการทำางาน

ภาวะผนำา และพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน รวมถงศกษาอทธพลกำากบของภาวะผนำาการเปลยนแปลง และ

ภาวะผนำาแบบแลกเปลยนทมตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและพฤตกรรมการทำางานทเบยง

เบน งานวจยน เป นการวจยเชงปรมาณใชแบบสอบถามจากกล มตวอยางพนกงานบรษทเอกชนในเขต

กรงเทพมหานครและปรมณฑลจำานวน 429 คน สถตทใชในการวจยคอ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ทำาการทดสอบสมมตฐานโดยใชการวเคราะหถดถอยพหคณ และการวเคราะหถดถอยพหคณเชงชน ผลการวจยพบ

วา 1) ความเครยดในการทำางานมความสมพนธเชงบวกกบภาวะหมดไฟในการทำางานอยางมนยสำาคญทางสถตท

ระดบ 0.05 2) ความเครยดในการทำางาน ภาวะหมดไฟในการทำางานและภาวะผนำาแบบแลกเปลยนมความสมพนธ

เชงบวกกบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน ในขณะทภาวะผนำาการเปลยนแปลงมความสมพนธเชงลบกบพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 3) ภาวะผนำาการเปลยนแปลงไมมอทธพลกำากบตอ

ความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน ในขณะทภาวะผนำาแบบแลก

เปลยนมอทธพลกำากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05

ค�าส�าคญ: ความเครยดในการทำางาน ภาวะหมดไฟในการทำางาน พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน ภาวะผนำาการ

เปลยนแปลง ภาวะผนำาแบบแลกเปลยน

15วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

Abstract This research aims to study the relationship of work stress, job burnout, and leadership on

deviant workplace behavior along with moderating effects of transactional and transformational

leadership on the relationship between job burnout and deviant workplace behavior. The research

used quantitative research method by conducting questionnaire survey with 429 samples from all

private company employees in the Bangkok Metropolitan Area. The statistical tools used in this

study were descriptive statistics including percentage, mean, and standard deviation. Multiple

regression and hierarchical multiple regression analysis were used to test the hypothesis.

From the analysis, it is found that there was a significant positive relationship between work

stress and job burnout at a 0.05 level. In addition, work stress, job burnout and transactional

leadership had significant positive relationships with deviant workplace behavior, while transfor-

mational leadership had a negative relationship with deviant workplace behavior at a 0.05 level.

For transformational leadership, there was no moderating effect on the relationship between job

burnout and deviant workplace behavior, whereas transactional leadership had a moderating

effect on the relationship between job burnout and deviant workplace behavior at a 0.05 level.

Keywords: Work stress, Job burnout, Deviant workplace behavior, Transformational leadership,

Transactional leadership

บทน�า พฤตกรรมของบคคลในองคการ เปนเรองทผ

บรหารควรใหความสำาคญและตดตามอยางใกลชด

อยางไรกตาม มการศกษาพฤตกรรมทพงปรารถนา

มากกวาพฤตกรรมในดานลบ ทงทในความเปนจรงแลว

พฤตกรรมในดานลบหรอพฤตกรรมการทำางานทเบยง

เบน (Deviant Workplace Behavior) ถกพบเหนได

โดยทวไปในองคการสวนใหญ เชน การกลบบานกอน

เวลา การมาสาย การขโมยทรพยสนในททำางาน เปนตน

พฤต กรรม เหล าน ส ามารถนำ า ไปส ก ารบ นทอน

ประสทธภาพและประสทธผลในการทำางานเพอบรรล

เปาหมายขององคการ รวมไปถงความเสยหายทงดาน

ชอเสยง รายได และทรพยสนตางๆ ผลจากการศกษา

ผลกระทบของพฤตกรรมการทำางานท เบยงเบนใน

ประเทศสหรฐอเมรกา พบวา พฤตกรรมดงกลาวกอให

เกดมลคาความเสยหายสงมาก โดยประมาณ 4.2 พน

ลานเหรยญสหรฐฯ จากการใชความรนแรงในททำางาน 2

แสนลานเหรยญสหรฐฯ มาจากการลกขโมยในททำางาน

5.3 พนลานเหรยญสหรฐฯ มาจากการใชอนเทอรเนต

เพอทำาสงอนในชวงเวลางาน และ 3 หมนลานเหรยญ

สหรฐฯ เปนมลคาความเสยหายจากการขาดงานของ

พนกงาน (Alias and Mohd Rasdi, 2011) สำาหรบใน

ประเทศไทย ระหวางปพ.ศ. 2557-2558 รอยละ 26

ของบรษทในประเทศไทยประสบปญหาการฉอโกงใน

องคการ โดยรอยละ 78 เปนการยกยอกสนทรพย

ภายในองคการ และรอยละ 20 เปนการรบสนบนและ

คอรปชน นอกจากน จากการสำารวจทวโลก ยงพบ

วาการฉอโกงเกอบรอยละ 80 เกดจากสมาชกภายใน

องคการเอง (Pwc, 2016)

จากทกลาวมาขางตน จะเหนไดวาพฤตกรรม

เบยงเบนในการทำางานสรางความเสยหายตอองคการ

หลายดาน นอกจากความสญเสยทางดานเศรษฐกจแลว

องคการยงมความเสยงกบการสญเสยภาพลกษณ ทำาให

16 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ขาดความนาเชอถอตอค ค าหากพบวาสมาชกของ

องคการเปนผประพฤตพฤตกรรมไมเหมาะสมดงกลาว

(ชชย สมทธไกร, 2551) ดงนน การศกษาเกยวกบ

พฤตกรรมการทำางานท เบยงเบนจงมความสำาคญ

ผ บรหารจงจำาเปนตองพยายามหาแนวทางในการ

จดการทเหมาะสมเพอลดพฤตกรรมทไมพงปรารถนาให

นอยลงหรอหมดไปจากองคการ ในการศกษาแนวทาง

เพอใชจดการกบพฤตกรรมเหลาน มงานวจยพบวา

ปจจยทเกยวของกบองคการ (Organizational-related

Factors) และปจจยทเกยวของกบงาน (Work-related

Factors) เปนสาเหตของการเกดพฤตกรรมการทำางานท

เบยงเบนของสมาชกในองคการ (Chirasha and

Mahapa, 2012) เมอพจารณาปจจยทเกยวของกบงาน

มงานวจยทพบวา ความเครยดในการทำางานทเพมขน

สงผลกระทบตอการแสดงออกของพฤตกรรมทางลบ

ของพนกงาน ซงความเครยดในการทำางานนเอง กเปน

สาเหตหลกประการหนงของภาวะหมดไฟในการทำางาน

อนสบเนองมาจากการตอบสนองตอภาวะเครยดเรอรง

จากสงแวดลอมในการทำางาน ภาวะหมดไฟในการ

ทำางานจงมผลกระทบต อพฤตกรรมทางลบต างๆ

ทสมาชกในองคการแสดงออกมาเชนกน (Javed,

Amjad, Faqeer-UI-Ummi and Bukhari, 2014)

นอกจากน หากจะกลาวถงปจจยทเกยวของกบองคการ

บทบาทของภาวะผนำากเปนสงสำาคญทองคการควรให

ความสนใจ เนองจากผนำามบทบาทสำาคญในการบรหาร

จดการองคการใหเปนไปอยางมประสทธภาพ แนวคด

เกยวกบลกษณะภาวะผนำาทมผ ศกษาวจยอยางกวาง

ขวางและเปนทฤษฎทไดรบการยอมรบวาเหมาะสมกบ

การเปลยนแปลงของโลกยคปจจบน คอ ทฤษฎภาวะ

ผนำาการเปลยนแปลง (Transformational Leader-

ship) ของแบสส (Bass, 1985) ทงน จากแนวคดของ

แบสส ยงมภาวะผนำาอกรปแบบหนงทผวจยสนใจนำามา

ศกษา คอ ภาวะผนำาแบบแลกเปลยน (Transactional

Leadership) โดยแบสสกลาววา ภาวะผนำาทงสองน

มลกษณะเปนพลวตร (Dynamics) ทมความตอเนองกน

ผนำาคนเดยวอาจใชลกษณะของภาวะผนำาทตางกนขน

กบความเหมาะสมตามสถานการณ

จากการศกษาแนวคด ทฤษฎ และผลการศกษา

วจยตางๆ ทกลาวมาขางตน ผวจยจงมความประสงคท

จะศกษาอทธพลกำากบของภาวะผ นำาท มต อความ

สมพนธระหวางความเครยดในการทำางาน ภาวะหมดไฟ

ในการทำางานและพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

เนองจากในบรบทของสงคมไทย พฤตกรรมเบยงเบนใน

การทำางานเปนสงทดำาเนนการศกษาไดคอนขางยาก

เนองจากสงคมไทยมกไมมการแสดงออกทางความคด

ในดานลบอยางตรงไปตรงมา งานวจยสวนใหญจง

เปนการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ซงเปนพฤตกรรมเชงบวกมากกวา (ชยเสฏฐ พรหมศร,

2557) และยงมงานวจยทสนบสนนวาพฤตกรรมการ

บรหารของหวหนางาน พฤตกรรมทพนกงานแสดงออก

และการตงใจลาออกมความสมพนธ กน (ปารชาต

อมรรตนนำาหนง, พรรตน แสดงหาญ, และ อภญญา อง

อาจ, 2556) อกทงมงานวจยทพบวาภาวะผนำามผลกระ

ทบตอพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนของผใตบงคบ

บญชา (Bruursema, 2004; Pradhan and Pradhan,

2014; Yao, Fan, Guo and Li, 2014) รวมถงมการ

ศกษาโดยนำาลกษณะผนำามาใชเปนตวแปรกำากบทพบวา

ภาวะ ผ นำ าม อ ท ธ พลต อความ สมพ นธ ร ะหว า ง

ความเครยดในการทำางานและพฤตกรรมเบยงเบนใน

การทำางาน (Yao, Fan, Guo and Li, 2014) การศกษา

ความสมพนธของตวแปรดงกลาว จงสามารถนำาไปเปน

แนวทางในทางการพฒนาและปรบปรงการบรหารงาน

ดานทรพยากรมนษยในองคการ ทงในระดบผนำาและ

ระดบพนกงาน เพอนำาไปสการหาแนวทางลดพฤตกรรม

ทไมพงปรารถนาทอาจนำาไปส การทำาลายองคการใน

อนาคต

วตถประสงคในการวจย 1. เพอศกษาระดบของความเครยดในการ

ทำางาน ภาวะหมดไฟในการทำางาน ภาวะผ นำา และ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

2. เพอศกษาความสมพนธระหวางความเครยด

ในการทำางาน ภาวะหมดไฟในการทำางาน ภาวะผนำา

และพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

17วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

3. เพอศกษาอทธพลกำากบของภาวะผนำาทมตอความ

สมพนธ ระหว างภาวะหมดไฟในการทำางานและ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

ทบทวนวรรณกรรม ความเครยดในการท�างาน หมายถง สภาวะ

ทางอารมณทเกดจากปฏสมพนธระหวางบคคลกบ

ปจจยตางๆ ในการทำางานทไมมความสมดลและไม

เหมาะสม ซงสงผลกระทบโดยตรงตอรางกาย จตใจ

และพฤตกรรมการแสดงออกของบคคลนน ทำาใหเกด

ความเจบปวยทางรางกาย สงผลเสยตอสขภาพจต และ

ประสทธภาพในการทำางานของบคคลลดลง โดยรตกร

ลละยทธสนทร (2546) ไดแบงผลของความเครยดออก

เปน 2 รปแบบ คอ

1. ผลของความเครยดตอตวบคคล คอ การ

แสดงออกทางรางกาย จตใจ หรอพฤตกรรมในตวบคคล

ทแตกตางไปจากเดม โดยมากมกเปนการแสดงออกท

เปนผลทางลบ ซงในแตละบคคลจะแสดงออกแตกตาง

กน โดยสามารถแบงการแสดงออกของความเครยดได

3 ลกษณะ คอ 1) การแสดงออกของความเครยดทาง

รางกาย เปนการแสดงออกในดานการทำางานทผดปกต

ของรางกาย ผลทางสขภาพททรดลง มอาการเจบปวย

และเกดโรคตางๆ ขน 2) การแสดงออกของความเครยด

ทางจตใจ เปนปฏกรยาตอบโตทางดานความร สก

ทศนคต หรออารมณ เชน แรงจงใจในการทำางานลดลง

ความพงพอใจในการทำางานลดลง เกดความเบอหนาย

3) การแสดงออกของความเครยดทางพฤตกรรม มงท

พฤตกรรมทเปลยนแปลงไปหรอผดปกตของบคคล อน

เปนผลมาจากความเครยด

2. ผลของความเครยดต อองค การ การท

พนกงานเกดอาการเจบปวยทางสขภาพ ทางจตใจ และ

แสดงออกทางพฤตกรรม สงผลกระทบตอองคการทงใน

ด านของค าใช จ ายทเพมมากขน รวมถงด านของ

ประสทธผลขององคการ คอ ผลผลตทองคการควรไดรบ

ลดลง ประสทธผลของผลผลตตำาลง และอาจสญเสย

ลกคาจากผลผลตทดอยคณภาพ

ภาวะหมดไฟในการท�างาน สรปความหมายได

วาเปนกลมอาการทแสดงออกในลกษณะความออนลา

ทางรางกาย จตใจ อารมณ และพฤตกรรม อนสบเนอง

มาจากการตอบสนองตอภาวะเครยดเรอรงจากสง

แวดลอมในการทำางาน โดยบคคลไมสามารถปรบตวเพอ

เผชญกบสภาวะความเครยดทเกดขนได ภาวะหมดไฟใน

การทำางานมผลตอทศนคต พฤตกรรม และสงผลทไมพง

ปรารถนาตอบคคลและองคการ เนองจากเปนเหตให

รสกเบอหนาย ทอแท ไมอยากทำางาน ไมสนใจบคคล

รอบขาง และร สกวาตนเองไมมประสทธภาพทจะ

ทำางานใหบรรลตามเปาหมาย

แมสแลช และเลเทอร (Maslach and Leiter,

1997) ไดเสนอสาเหตของภาวะหมดไฟในการทำางานท

เกดจากความเครยดในการทำางาน 6 ประการ ไดแก 1)

ภาระงานทมากเกนไป (Work Overload) 2) ความรสก

สญเสยการควบคมและไมสามารถทำานายสถานการณ

ได (Lack of Control) นโยบายหรอกฎเกณฑของ

องคการทขาดความยดหย น ทำาใหบคคลไมสามารถ

พฒนาหรอรเรมความคดสรางสรรค สงผลใหพวกเขา

รสกไมมสวนรวมรบผดชอบตอผลลพธ รวมทงมความ

สามารถในการปรบตวและมความคดสรางสรรคนอยลง

3) ผลงานกบรางวลทไดรบไมสมดลกน (Insufficient

Reward) การทบคคลไมไดถกตอบสนองทางดานรางวล

เมอทำางานอยางเตมความสามารถ ทำาใหรสกถกลดคา

ของตวเองลง สงผลใหขาดแรงจงใจในการทำางานและ

เกดภาวะหมดไฟตามมา 4) ความลมเหลวในการอย

รวมกนกบผอน (Breakdown of Community) เกด

จากการไมสามารถมสมพนธภาพทางบวกกบกลมบคคล

ในททำางาน สงผลใหเกดความขดแยงกน ขาดการ

สนบสนนและการเคารพซงกนและกน บคคลมความ

รสกอยากแยกตวออกจากกลมเพอหลกเลยงการเผชญ

หนากบผ อน 5) การร สกวาไมไดรบความยตธรรม

(Absence of Fairness) ทงจากผบงคบบญชาหรอ

เพอนรวมงาน 6) การจดการกบความขดแยงทางคานยม

(Conflicting Values) เมอพนกงานตองปฏบตตาม

นโยบายขององคการทขดตอจรยธรรมหรอคานยมของ

18 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ตนเองเพอผลกำาไรและความอย รอดขององคการใน

ระยะสน สงผลใหบคคลรสกเสยศกดศร ไมซอสตย กอ

ใหเกดภาวะหมดไฟในทสด

มลดาร (Muldary, 1983) สรปผลกระทบของ

ภาวะหมดไฟในการทำางานไว ดงน 1) ผลกระทบตอตว

บคคล แบงออกเปน 3 ดาน คอ ทางรางกาย (Physical)

อาการทพบ เชน ปวดศรษะ ปวดเมอยกลามเนอ

ออนเพลย ทางจตใจ (Psychological) บคคลจะรสก

ไมมความสขในการทำางาน ทอแทใจ หมดหวง เฉอยชา

เบอหนายวตกกงวล และสญเสยความตงใจและสมาธใน

การทำางาน และทางพฤตกรรม (Behavioral) บคคลจะ

มพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนไปจากปกต มความ

บกพรองในการทำางาน มปญหากบเพอนรวมงาน ขาด

ความกระตอรอรน มประสทธภาพในการทำางานตำาลง

ไมสามารถปฏบตงานใหสำาเรจไดตามเปาหมายทวางไว

แยกตวเองออกจากสงคม มกลางานบอยครง ในทาย

ทสดจะเปลยนงาน หรอลาออกจากงาน 2) ผลกระทบ

ตอบคคลรอบขาง บคคลจะมความอดกลนตอสงตางๆ

รอบตวนอยลง ทำาใหเกดปญหาความขดแยงกบเพอน

รวมงาน 3) ผลกระทบตอองคการ เมอบคคลเกดภาวะ

หมดไฟในการทำางาน ผลการปฏบตงานทตำาลงกจะ

ทำาใหประสทธภาพขององคการลดลงตามไปดวย ไม

สามารถดำาเนนการได ตามเปาหมาย และสญเสย

บคลากรทมคณภาพเนองจากการลาออก

การศกษาเกยวกบความเครยดในการทำางาน

และภาวะหมดไฟในการทำางานจากงานวจยทเกยวของ

(McCranie, Lambert & Lambert, 1987; Etzion,

Eden & Lapidot, 1998; ศจมาจ ขวญเมอง, 2541)

สามารถสรปไดวาความเครยดในการทำางานเปนปจจย

สำาคญททำาใหพนกงานเกดภาวะหมดไฟในการทำางาน

เนองจากภาวะหมดไฟในการทำางานเปนผลสบเนองมา

จากการตอบสนองตอภาวะเครยดเรอรงจากสงแวดลอม

ในการทำางานทบคคลไมสามารถปรบตวเพอเผชญกบ

สภาวะความเครยดทเกดขนได และภาวะหมดไฟในการ

ทำางานนเอง จะนำาไปส พฤตกรรมรปแบบตางๆ ท

พนกงานแสดงออกมาเพอตอบสนองกบความเครยดท

เกดขน

ภาวะผ น�าการเปลยนแปลงและภาวะผ น�า

แบบแลกเปลยน

แบสส (Bass, 1985) เสนอแนวคดทฤษฎภาวะ

ผนำาการเปลยนแปลงและภาวะผนำาแบบแลกเปลยนไว

ดงน

ภาวะผนำาการเปลยนแปลง เปนภาวะทผนำาม

อทธพลตอผตามโดยเปลยนแปลงความพยายามของผ

ตามใหสงขนกวาความพยายามทคาดหวง จะเกดขนเมอ

ผนำากระตนใหผตามทำางานของตนดวยมมมองและแนว

คดใหมๆ โดยผนำากระตนใหผตามรบรในภารกจและ

วสยทศนของกลมและองคการ พฒนาใหผตามมความ

สามารถและมศกยภาพในการทำางานทระดบสงขน รวม

ทงจงใจใหผตามมองไกลเกนกวาความสนใจของพวกเขา

ไปสประโยชนของกลมหรอองคการ การทผนำามอทธพล

ตอผตามนจะกระทำาผานองคประกอบพฤตกรรมเฉพาะ

4 ประการ คอ 1) การมอทธพลอยางมอดมการณ

(Idealized Influence) หมายถง การทผนำาปฏบตตว

เปนแบบอยางตอผตาม ผนำาจะไดรบการยกยอง เคารพ

นบถอ ศรทธา ผตามจะพยายามปฏบตตนเหมอนกบ

ผนำาของเขา 2) การสรางแรงบนดาลใจ (Inspirational

Motivation) หมายถง การทผนำาสรางแรงจงใจภายใน

แกผ ตามผานการสอความหมายของงานอยางชดเจน

ทำาใหพนกงานรสกวางานมความทาทาย ผนำาจะกระตน

จตวญญาณของทม (Team Spirit) มความกระตอรอรน

โดยการสรางเจตคตทดและการคดเชงบวก ผนำาจะทำาให

ผตามเหนภาพของเปาหมายในอนาคต แสดงการอทศ

ตว และความตงใจแนวแนตอการบรรลเปาหมายนน

รวมทงมวสยทศนรวมกน 3) การกระตนทางปญญา

(Intellectual Stimulation) หมายถง การทผนำามการ

ตงคำาถามและขอสมมตกระต นผ ตามใหตระหนกถง

ปญหาตางๆ ทเกดขนในหนวยงาน ทำาใหผตามมความ

ตองการหาแนวทางใหมๆ มาแกไขปญหาในหนวยงาน

เพอหาขอสรปใหมทดกวาเดม ทำาใหเกดสงใหมและ

สรางสรรค 4) การคำานงถงความเปนปจเจกบคคล (Indi-

vidualized Consideration) ผนำาจะใหการดแลเอาใจ

ใส ใหความสนใจกบความตองการสำาเรจและความเจรญ

กาวหนาของผ ตามเปนรายบคคล ทำาใหผ ตามร สกม

19วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

คณคา และมการพฒนาดานศกยภาพใหสงขน มการ

พฒนาโอกาสในการเรยนรโดยใหการสนบสนนผตาม

แตกตางกนตามความตองการ

ภาวะผนำาแบบแลกเปลยน หมายถง ผนำาทมง

เนนใหเกดการแลกเปลยนระหวางผนำาและผตาม ซง

ผนำาจะใชการแลกเปลยนเสรมแรงตามสถานการณ และ

จงใจโดยเชอมโยงความตองการและรางวลกบความ

สำาเรจตามเปาหมายเพอใหผตามปฏบตตามระดบทคาด

หวง ชวยใหผ ตามมความเชอมนทจะปฏบตงานตาม

บทบาทและเหนคณคาของผลลพธทกำาหนด ประกอบ

ดวย 2 องคประกอบ คอ 1) การใหรางวลตามสถานการณ

(Contingency Reward) เปนการสรางขอตกลงรวมกน

ระหวางผนำาและผตามเกยวกบสงทผนำาปรารถนาและ

รางวลทผตามตองการ เมอผตามสามารถปฏบตงานได

สำาเรจในระดบทผนำาคาดหวงไว ผนำาจะใหสงตอบแทนท

ตองการ จงเปรยบเสมอนการเสรมแรงทางบวกทเหมาะ

สม เชน การขนเงนเดอนหรอเลอนตำาแหนง การให

โบนส การยกยองชมเชย 2) การบรหารงานแบบวางเฉย

(Management-by-exception) เปนการบรหารโดย

ผนำาปลอยใหผตามทำางานโดยไมเขาไปยงเกยว และจะ

เขาไปแทรกตอเมองานบกพรองหรอไมเปนไปตาม

มาตรฐาน ม 2 รปแบบ รปแบบแรกเปนการบรหารแบบ

วางเฉยเชงรก (Management-by-exception Active

Form) ผนำาจะใชวธการทำางานแบบกนไวดกวาแก โดย

จะคอยสงเกตผลการปฏบตงานของผตามและชวยแกไข

ใหถกตองเพอปองกนการเกดความผดพลาดหรอลม

เหลว รปแบบทสองเปนการบรหารแบบวางเฉยเชงรบ

(Management-by-exception Passive Form) ผนำา

จะใชวธการทำางานแบบเดม โดยรอใหความผดพลาด

หรอปญหาเกดขนกอนแลวจงเขาไปชวยลงมอแกไข

ปญหา พรอมทงชแจงในสงทผ ตามจำาเปนตองทราบ

เกยวกบการปฏบตงาน

จากการศกษางานวจย ท เ กยวข อง พบว า

ลกษณะของภาวะผ นำาทแตกตางกนมอทธพลตอ

พฤตกรรมของผตามทแตกตางกน ดงนนจงสงผลตอ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนของพนกงานแตกตางกน

พฤตกรรมการท�างานทเบยงเบน หมายถง

พฤตกรรมใดๆ ทพนกงานในองคการกระทำาโดยตงใจท

จะละเมดบรรทดฐานขององคการ และกอใหเกดความ

เสยหายตอองคการและสมาชกในองคการ โรบนสนและ

เบนเนทท (Robinson and Bennett, 1995) ไดแบง

กลมพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนหรอพฤตกรรมทไม

พงปรารถนาโดยใชเกณฑ 2 มต มตแรก พจารณาวาเปน

พฤตกรรมทกระทำาตอองคการหรอบคคล และมตทสอง

พจารณาความรนแรงของพฤตกรรม โดยกำาหนด

ประเภทของพฤตกรรมออกเปน 4 ประเภท ไดแก 1)

พฤตกรรมเบยงเบนดานการทำางาน (Production

Deviance) หมายถง พฤตกรรมทขดขวางการทำางาน

ภายในองคการโดยตรง เชน การขาดงานโดยไมมเหตผล

สมควร การทำาเรองสวนตวในเวลาทำางาน หรอพกกลาง

วนนานกวาเวลาทกำาหนด เปนตน พฤตกรรมดงกลาวสง

ผลเสยอยางไมรายแรงตอการปฏบตงานของสวนรวม

2) พฤตกรรมเบยงเบนดานทรพยสน (Property

Deviance) หมายถง การทพนกงานทำาลายทรพยสน

ขององคการหรอใชทรพยสนขององคการอยางไมเหมาะ

สม เชน การขโมยทรพยสนในททำางาน การทำาลาย

อปกรณหรอเครองมอในการทำางาน เปนตน พฤตกรรม

ดงกลาวสงผลเสยรายแรงตอทรพยสนขององคการ 3)

พฤตกรรมเบยงเบนดานการเมอง (Political Deviance)

หมายถง พฤตกรรมทส งผลเสยอยางไมร ายแรงตอ

สมาชกคนอนในองคการ แตสงผลเสยตอสมาชกคนใด

คนหนงเฉพาะ เชน การกลาวโทษผอนทงทเปนความผด

ของตน การแสดงพฤตกรรมหยาบคาย หรอการนนทา

เพอนรวมงาน เปนตน 4) ความกาวราวตอบคคล (Personal

Aggression) หมายถง พฤตกรรมทสงผลเสยอยางราย

แรงตอสมาชกคนอนในองคการ เชน การแสดงความ

กาวราวทางรางกายและวาจา เปนตน ตอมา โรบนสน

และเบนเนทท (Robinson and Bennett, 2000) ได

รวมพฤตกรรมเบยงเบนดานการทำางานและพฤตกรรม

เบยงเบนด านทรพย สนเข าด วยกน โดยเรยกว า

พฤตกรรมเบยงเบนทกระทำาตอองคการ (Organizational

Deviance) และรวมพฤตกรรมเบยงเบนดานการเมอง

20 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

เขากบความกาวราวตอบคคล เรยกวา พฤตกรรมเบยง

เบนทกระทำาตอบคคล (Interpersonal Deviance)

คราชาและมาฮาพา (Chirasha and Mahapa,

2012) ศกษาสาเหตของการเกดพฤตกรรมการทำางานท

เบยงเบนในระดบองคการ สรปไดว า สาเหตของ

พฤตกรรมทไมพงปรารถนาในองคการเกดจากปจจย

สำาคญ 2 ประการ คอ 1) ปจจยทเกยวของกบองคการ

(Organizational-related Factors) ไดแก บรรยากาศ

ในองคการ ความยตธรรมในองคการ การรบร การ

สนบสนนจากองคการ และความไวเนอเชอใจในองคการ

2) ปจจยทเกยวของกบงาน (Work-related Factors)

ไดแก ความเครยดในการทำางาน และการไรซงอำานาจใน

การทำางาน

การศกษาเกยวกบภาวะผนำาและพฤตกรรมการ

ทำางานทเบยงเบน สามารถสรปไดวา ภาวะผนำาแบบ

แลกเปลยนม งเนนผลลพธและเปาหมายในระยะสน

ผนำามกจะเอาใจใสผตามในระดบตำา และบรหารแบบ

เนนทผลงาน เมอตองการกระตนใหผตามปฏบตงานจะ

ทำาผานการวพากษวจารณ หรอการกลาวโทษ (Bass,

1985; Chen and Shi, 2007, as cited in Yao, Fan,

Guo and Li, 2014) พนกงานจงมงใหความสำาคญกบผล

งานสวนบคคลมากในการสรางผลงาน จงมโอกาสทจะ

เกดพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนเพอสรางความได

เปรยบใหแกตนเอง ดงนน ภาวะผนำาแบบแลกเปลยนจง

ส งผลให พนกงานมระดบความเครยดทสงขน ซง

ความเครยดทเกดขนนนเปนปจจยพนฐานในการเกด

อารมณเชงลบและภาวะหมดไฟในการทำางาน เชน

ความผกพนตอองคการตำา การขาดงานบอย ความไมพง

พอใจในการทำางาน เมอถงจดๆ หนงทพวกเขาไม

สามารถปรบตวตอความเครยดนนได จะสงผลใหเกด

การแสดงออกทางรางกาย จตใจ หรอพฤตกรรมในตว

บคคลทแตกต างไปจากเดม โดยมากมกเป นการ

แสดงออกท เ ป นผลทา งลบ เพ อ ตอบสนองต อ

ความเครยดนน ซงจะนำาไปสผลกระทบทงตอตวบคคล

บคคลรอบขาง รวมถงองคการ (Bruursema, 2004;

O’Brien, 2008; Chirasha and Mahapa, 2012;

Ansari, Maleki V. and Mazraeh, 2013; Yao, Fan,

Guo and Li, 2014)

สวนภาวะผนำาการเปลยนแปลง มงเนนการ

สรางแรงจงใจจากภายในและกระตนใหบคคลเกดความ

อยากทำางานดวยตนเอง งานวจยของแมคคอลและ

แอนเดอรสน (McColl & Anderson, 2002) พบวา

ภาวะผนำาการเปลยนแปลงมอทธพลเชงลบกบความไม

พงพอใจ พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนซงเปนรป

แบบหนงของการแสดงออกจากความไมพงพอใจน จง

สามารถถกขจดไดด วยภาวะผ นำาการเปลยนแปลง

นอกจากน ยงมงานวจยจำานวนมากทศกษาผลของภาวะ

ผ นำาการเปลยนแปลง วามความสมพนธเชงบวกกบ

พฤตกรรมเชงบวกตางๆ ของพนกงาน เชน พฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการ ความผกพนตอองคการ

และความพงพอใจในการทำางาน รวมถงงานวจยทพบวา

ภาวะผ นำาการเปลยนแปลงสงผลกระทบเชงลบตอ

พฤตกรรมทางลบของพนกงานได (Pradhan & Prad-

han, 2014; Uddin, Rahman & Howlader, 2014;

Yao, Fan, Guo & Li, 2014) จงสรปไดวาภาวะผนำาการ

เปลยนแปลงชวยยบยงการเกดพฤตกรรมการทำางานท

เบยงเบนของพนกงานได

ภาวะผนำายงสามารถมอทธพลกำากบตวแปร

ตางๆ ทเกยวของกบความเครยดในการทำางาน ภาวะ

หมดไฟในการทำางาน และพฤตกรรมการทำางานทเบยง

เบน เมอพนกงานตองเจอกบผนำาทมภาวะผนำาแตกตาง

กน ความเครยดในการทำางานและพฤตกรรมการทำางาน

กอาจแตกตางกน (Hater and Bass, 1988; Gill et al.,

2006) ดงนน ภาวะผนำาจงมอทธพลกำากบตอความ

สมพนธ ระหว างความเครยดในการทำางานและ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน (Russell, 2014; Yao,

Fan, Guo and Li, 2014) โดยภาวะผ นำาการ

เปลยนแปลงชวยปองกนการเกดพฤตกรรมการทำางานท

เบยงเบนทเกดจากความเครยดในการทำางาน (Khalid

et al., 2012) สวนภาวะผนำาแบบแลกเปลยนอาจทำาให

ผตามเกดความเครยดในการบรรลผลการปฏบตงาน สง

ผลใหบคคลมพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนในการ

แขงขนเพอใหตนเองไดเปรยบหรอไดรบรางวลตอบแทน

(Bruursema, 2004)

21วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

สมมตฐานการวจย จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ ผวจยกำาหนดสมมตฐานการวจยดงตอไปน

1. ความเครยดในการทำางานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

2. ภาวะหมดไฟในการทำางานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

3. ภาวะผนำาการเปลยนแปลงมความสมพนธเชงลบกบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

4. ภาวะผนำาแบบแลกเปลยนมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

5. ความเครยดในการทำางานมความสมพนธเชงบวกกบภาวะหมดไฟในการทำางาน

6. ภาวะผนำาการเปลยนแปลงมอทธพลกำากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบน

7. ภาวะผนำาแบบแลกเปลยนมอทธพลกำากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบน

กรอบแนวคดการวจย

8

มอทธพลก ากบตอความสมพนธระหวางความเครยดในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน (Russell, 2014; Yao, Fan, Guo and Li, 2014) โดยภาวะผน าการเปลยนแปลงชวยปองกนการเกดพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนทเกดจากความเครยดในการท างาน (Khalid et al., 2012) สวนภาวะผน าแบบแลกเปลยนอาจท าใหผตามเกดความเครยดในการบรรลผลการปฏบตงาน สงผลใหบคคลมพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนในการแขงขนเพอใหตนเองไดเปรยบหรอไดรบรางวลตอบแทน (Bruursema, 2004) สมมตฐำนกำรวจย จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ ผวจยก าหนดสมมตฐานการวจยดงตอไปน

1. ความเครยดในการท างานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน 2. ภาวะหมดไฟในการท างานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน 3. ภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธเชงลบกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน 4. ภาวะผน าแบบแลกเปลยนมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน 5. ความเครยดในการท างานมความสมพนธเชงบวกกบภาวะหมดไฟในการท างาน 6. ภาวะผน าการเปลยนแปลงมอทธพลก ากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและ

พฤตกรรมการท างานทเบยงเบน 7. ภาวะผน าแบบแลกเปลยนมอทธพลก ากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรม

การท างานทเบยงเบน

กรอบแนวคดกำรวจย

วธกำรวจย

ประชำกรและกลมตวอยำง งานวจยนก าหนดกลมประชากรคอพนกงานบรษทเอกชนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ใชวธการเลอกสมตวอยางโดยไมอางองความนาจะเปน (Non-probability Sampling) ก าหนดขนาดกลม

วธการวจย ประชากรและกลมตวอยาง งานวจยนกำาหนด

กล มประชากรคอพนกงานบรษท เอกชนในเขต

กรงเทพมหานครและปรมณฑล ใชวธการเลอกส ม

ตวอยางโดยไมอางองความนาจะเปน (Non-probability

Sampling) กำาหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชวธการของ

Yamane (1973) ทระดบความเชอมน 95% โดยยอมรบ

ความคลาดเคลอนทระดบ 0.05 ไดกลมตวอยางจำานวน

429 คน

เครองมอทใชในการวจย ใชแบบสอบถามเพอ

สำารวจความคดเหน ซงประกอบไปดวยคำาถามทงหมด

จำานวน 53 ขอ โดยแบงออกเปน 5 สวน ดงน

1. แบบสอบถามขอมลเกยวกบความเครยดใน

การทำางาน จำานวน 11 ขอ โดยผวจยปรบปรงมาจาก

แบบประเมนความเครยดของสถาบนการศกษาดาน

ความเครยด ประเทศสหรฐอเมรกา (The American

Institute of Stress)

22 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

2. แบบสอบถามขอมลเกยวกบภาวะหมดไฟใน

การทำางาน จำานวน 10 ขอ โดยผวจยปรบปรงจากแบบ

วดภาวะหมดไฟในการทำางาน Oldenburg Burnout

Inventory (OLBI) ของเดอเมอรต มอสเทรทและ และ

แบกเกอร (Demerouti, Mostert and Bakker, 2003)

ประกอบดวย 2 ดาน คอ ความออนลาจากการทำางาน

และความไมเกยวของในงาน

3. แบบสอบถามขอมลเกยวกบพฤตกรรมการ

ทำางานทเบยงเบน จำานวน 11 ขอ โดยผวจยปรบปรง

จากแบบวดพฤตกรรมการทำางานทเ บยงเบนของ

โรบนสนและเบนเนทท (Robinson and Bennett,

2000) ประกอบดวย 2 ดาน คอ พฤตกรรมเบยงเบนท

กระทำาตอองคการ และพฤตกรรมเบยงเบนทกระทำาตอ

บคคล

4. แบบสอบถามขอมลเกยวกบภาวะผ นำา

จำานวน 21 ขอ โดยผวจยปรบปรงมาจากแบบสอบถาม

MLQ หรอ Multifactor Leadership Questionnaire

ทพฒนาขนจากแนวคดของแบสส (Bass, 1985) โดย

แบงภาวะผนำาออกเปน 2 ประเภท คอ 1. ภาวะผนำาการ

เปลยนแปลง ประกอบดวย 4 ดาน คอ การมอทธพล

อยางมอดมการณ การสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทาง

ปญญา และการคำานงถงความเปนปจเจกบคคล 2. ภาวะ

ผนำาแบบแลกเปลยน ประกอบดวย 2 ดาน คอ การให

รางวลตามสถานการณ และการบรหารงานแบบวางเฉย

5. แบบสอบถามขอมลปจจยสวนบคคล จำานวน

4 ขอ

การทดสอบคณภาพของเครองมอ

1. การทดสอบความเทยงตรงของเนอหา

(Content Validity) ผวจยไดทำาการหาคาดชนความ

สอดคลอง (IOC: Index of Item - Objective

Congruence) กอนนำาไปเกบขอมลจรง โดยเลอกขอ

คำาถามทมคา IOC มากกวา 0.5 จากการพจารณาของ

ผเชยวชาญจำานวน 3 ทาน ทไดตรวจสอบแบบสอบถาม

และเหนวาแบบสอบถามมความเทยงตรงของเนอหา

2. การทดสอบคาความเชอมน (Reliability)

ผวจยนำาแบบทดสอบทผานการวเคราะหองคประกอบ

แลวมาวเคราะหหาคาความเชอมน โดยทำาการทดสอบ

กบกลมตวอยางทมคณสมบตใกลเคยงกบกลมตวอยางท

ต องการศกษา จำานวน 30 ชด หลงจากนนนำามา

วเคราะหหาคาความเชอมนของแบบสอบถามดวยคา

สมประสทธแอลฟาของครอนบาค (a: Cronbach

Alpha Coefficient) โดยระดบแอลฟาทเปนทยอมรบ

ได คอ ตองมคาสมประสทธแอลฟาอยทระดบ 0.70

(Nunnaly, 1978) ซงคาสมประสทธแอลฟาของครอ

นบาคของแบบสอบถามดานความเครยดในการทำางาน

ภาวะหมดไฟในการทำางาน พฤตกรรมการทำางานทเบยง

เบน ภาวะผนำาการเปลยนแปลง และภาวะผนำาแบบ

แลกเปลยน ไดแก 0.912 0.886 0.881 0.931 และ

0.880 ตามลำาดบ

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดำาเนนการเกบ

รวบรวมขอมลโดยเกบขอมลจากกล มตวอยางโดย

ประสานกบเจาหนาทบรหารทรพยากรบคคลหนวยงาน

ตางๆ เพอขอความรวมมอในการแจกและกระจาย

แบบสอบถามใหกบพนกงาน โดยชแจงวตถประสงคของ

การศกษาครงนใหทราบอยางชดเจน มการกำาหนดระยะ

เวลาใหทำาแบบสอบถาม และเกบแบบสอบถามคนหลง

แจกแบบสอบถาม 1 สปดาห สำาหรบชองทางออนไลน ผ

วจยไดสรางลงคแบบสอบถามและประสานกบเจาหนาท

บรหารทรพยากรบคคลเพอสงใหพนกงานในหนวยงาน

ทงน ผวจยไดรบแบบสอบถามทสมบรณคนจำานวน 429 ชด

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ใชการวเคราะห

2 ลกษณะ ไดแก 1) สถตเชงบรรยาย (Descriptive

Statistics) ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย

(Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard

Deviation) ในการอภปรายขอมลปจจยสวนบคคลของ

กลมตวอยางและระดบของความเครยดในการทำางาน

ภาวะหมดไฟในการทำางาน และการแสดงออกของ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน 2) สถตเชงอนมาน

(Inferential Statistics) ใชวธการวเคราะหความ

ถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis)

เพออธบายความสมพนธของตวแปร และการวเคราะห

อทธพลรวมหรอปฏสมพนธ (Interaction Effect) เพอ

วเคราะหอทธพลของตวแปรกำากบ

23วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ผลการศกษา ขอมลทวไปของกลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการศกษามเพศหญงจำานวน

237 คน คดเปนรอยละ 55.2 และเพศชาย มจำานวน

192 คน คดเปนรอยละ 44.8 โดยสวนใหญมอาย

ระหวาง 22-30 ป ซงมจำานวน 237 คน คดเปนรอยละ

55.2 รองลงมาคอกลมตวอยางทมอายระหวาง 31-40 ป

จำานวน 104 คน คดเปนรอยละ 24.2 อายระหวาง

41-50 ป จำานวน 46 คน คดเปนรอยละ 10.7 และอาย

ระหวาง 51-60 ป จำานวน 42 คน คดเปนรอยละ 9.8

อายงานของกลมตวอยางทใชศกษา สวนใหญมอายงาน

ระหวาง 0-3 ป จำานวน 190 คน คดเปนรอยละ 44.3

รองลงมาคอกลมตวอยางทมอายงานระหวาง 3.1-5 ป

จำานวน 79 คน คดเปนรอยละ 18.4 อายงาน 10.1-20 ป

จำานวน 68 คน คดเปนรอยละ 15.9 อายงานระหวาง

5.1-10 ป จำานวน 61 คน คดเปนรอยละ 14.2 และอาย

งาน 20 ป ขนไป มจำานวน 31 คน คดเปนรอยละ 7.2

ตำาแหนงงานของกลมตวอยาง สวนใหญเปนพนกงาน

ระดบปฏบตการ มจำานวน 373 คน คดเปนรอยละ 86.9

รองลงมาคอผบรหารระดบตน จำานวน 32 คน คดเปน

รอยละ 7.5 ผบรหารระดบกลาง จำานวน 22 คน คดเปน

รอยละ 5.1 และผบรหารระดบสงจำานวน 2 คน คดเปน

รอยละ 0.5

ขอมลเกยวกบตวแปรทใชในการวจย

กล มตวอย างมระดบความคดเหนเกยวกบ

ความเครยดในการทำางานในระดบปานกลาง โดยมคา

เฉลยเทากบ 3.209 และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ

.648 ภาวะหมดไฟในการทำางาน มระดบความคดเหน

อยในระดบปานกลาง ซงมคาเฉลยเทากบ 2.816 และม

คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ .610 พฤตกรรมการ

ทำางานทเบยงเบน มระดบความคดเหนอยในระดบตำา

โดยมคาเฉลยเทากบ 1.812 และมคาเบยงเบนมาตรฐาน

เทากบ .667 สำาหรบภาวะผนำา ซงแบงเปนภาวะผนำา 2

แบบ ภาวะผนำาการเปลยนแปลง มระดบความคดเหน

ในระดบสง โดยมคาเฉลยเทากบ 3.544 และมคาเบยง

เบนมาตรฐานเทากบ .870 สวนภาวะผนำาแบบแลก

เปลยน มระดบความคดเหนในระดบสง โดยมคาเฉลย

เทากบ 3.425 และมคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ .907

ผลการทดสอบสมมตฐาน ผวจยใชการวเคราะหถดถอยพหคณ (Multiple

Regression Analysis) เพอใชทดสอบสมมตฐานท 1-4

ในการวเคราะหอทธพลหลกของตวแปรทำานาย โดยม

ตวแปรทำานาย คอ ความเครยดในการทำางาน ภาวะหมด

ไฟในการทำางาน ภาวะผนำาการเปลยนแปลง และภาวะ

ผนำาแบบแลกเปลยน สงผลตอพฤตกรรมการทำางานท

เ บ ย ง เ บ น ข อ ง พ น ก ง า น บ ร ษ ท เ อ ก ช น ใ น เข ต

กรงเทพมหานครและปรมณฑลอยางมนยสำาคญทาง

สถตทระดบ 0.05 โดยมคาสมประสทธการพยากรณท

เปลยนไป (Adjusted R Square) เทากบ .155 ซง

หมายความวา พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนของ

พนกงานบรษทเอกชนในเขตกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑล เปนผลมาจากตวแปรทำานายรอยละ15.5

ผวจยไดทำาการทดสอบสมมตฐานโดยหาคาสมประสทธ

การถดถอย (B) ของปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการ

ทำางานทเบยงเบน รวมทงพจารณาคาคงท (Constant)

เพอนำามาพยากรณเชงเสนตรง ดงตารางท 1

11

บรษทเอกชนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล เปนผลมาจากตวแปรท านาย รอยละ15.5 ผวจยไดท าการทดสอบสมมตฐานโดยหาคาสมประสทธการถดถอย (B) ของปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน รวมท งพจารณาคาคงท (Constant) เพอน ามาพยากรณเชงเสนตรง ดงตารางท 1

ตารางท 1 แสดงคาสมประสทธถดถอยของตวแปรท านายในรปของคะแนนดบ (B) และคะแนนมาตรฐาน (Beta) ระหวางตวแปรท านาย กบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน

Variable B Std. Error Beta T Sig. (Constant) 1.045 .257 4.061 .000 ความเครยดในการท างาน .113 .054 .110 2.107 .036 ภาวะหมดไฟในการท างาน .155 .055 .142 2.814 .005 ภาวะผน าการเปลยนแปลง -.227 .041 -.296 -5.577 .000 ภาวะผน าแบบแลกเปลยน .225 .039 .307 5.788 .000 ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 1 ความเครยดในการท างานมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ .113 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .110 แสดงวา ความเครยดในการท างานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนทระดบความเชอมน 95% ดงนน จงยอมรบสมมตฐานท 1 ทวา ความเครยดในการท างานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 2 ภาวะหมดไฟในการท างานมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ .155 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .142 แสดงวา ภาวะหมดไฟในการท างานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนทระดบความเชอมน 95% ดงนน จงยอมรบสมมตฐานท 2 ทวา ภาวะหมดไฟในการท างานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 3 ภาวะผน าการเปลยนแปลงมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ -.227 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ -.296 แสดงวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธเชงลบกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนทระดบความเชอมน 95% ดงน น จงยอมรบสมมตฐานท 3 ทวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธเชงลบกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 4 ภาวะผน าแบบแลกเปลยนมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ .225 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .307 แสดงวา ภาวะผน าแบบแลกเปลยนมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนทระดบความเชอมน 95% ดงน น จงยอมรบสมมตฐานท 4 ทวา ภาวะผน าแบบแลกเปลยนมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน

ผวจยใชการวเคราะหถดถอยอยางงาย (Simple Regression Analysis) เพอใชทดสอบสมมตฐานท 5 การวเคราะหอทธพลหลก โดยมตวแปรท านาย คอ ความเครยดในการท างาน สงผลตอภาวะหมดไฟในการท างาน

อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคาสมประสทธการพยากรณทเปลยนไป (Adjusted R Square) เทากบ .169 ซงหมายความวา ภาวะหมดไฟในการท างานเปนผลมาจากตวแปรท านายรอยละ 16.9 ผวจยไดท าการทดสอบสมมตฐานโดย

ตารางท 1 แสดงคาสมประสทธถดถอยของตวแปรทำานายในรปของคะแนนดบ (B) และคะแนนมาตรฐาน (Beta)

ระหวางตวแปรทำานาย กบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

24 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ผลการทดสอบสมมตฐานท 1 ความเครยดในการ

ทำางานมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนน

ดบเทากบ .113 และคาสมประสทธการถดถอยในรป

แบบคะแนนมาตรฐาน เท ากบ .110 แสดงว า

ความเครยดในการทำางานมความสมพนธเชงบวกกบ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนทระดบความเชอมน

95% ดงนน จงยอมรบสมมตฐานท 1 ทวา ความเครยด

ในการทำางานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการ

ทำางานทเบยงเบน

ผลการทดสอบสมมตฐานท 2 ภาวะหมดไฟในการ

ทำางานมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนน

ดบเทากบ .155 และคาสมประสทธการถดถอยในรป

แบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .142 แสดงวา ภาวะหมด

ไฟในการทำางานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบนทระดบความเชอมน 95% ดงนน

จงยอมรบสมมตฐานท 2 ทว า ภาวะหมดไฟในการ

ทำางานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการทำางาน

ทเบยงเบน

ผลการทดสอบสมมตฐานท 3 ภาวะผ นำ าการ

เปลยนแปลงมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบ

คะแนนดบเทากบ -.227 และคาสมประสทธการถดถอย

ในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ -.296 แสดงวา

ภาวะผ นำาการเปลยนแปลงมความสมพนธเชงลบกบ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนทระดบความเชอมน

95% ดงนน จงยอมรบสมมตฐานท 3 ทวา ภาวะผนำา

การเปลยนแปลงมความสมพนธเชงลบกบพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบน

ผลการทดสอบสมมตฐานท 4 ภาวะผ นำาแบบแลก

เปลยนมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนน

ดบเทากบ .225 และคาสมประสทธการถดถอยในรป

แบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .307 แสดงวา ภาวะผนำา

แบบแลกเปลยนมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบนทระดบความเชอมน 95% ดงนน

จงยอมรบสมมตฐานท 4 ทว า ภาวะผ นำาแบบแลก

เปลยนมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการทำางาน

ทเบยงเบน

ผวจยใชการวเคราะหถดถอยอยางงาย (Simple

Regression Analysis) เพอใชทดสอบสมมตฐานท 5

การวเคราะหอทธพลหลก โดยมตวแปรทำานาย

คอ ความเครยดในการทำางาน สงผลตอภาวะหมดไฟใน

การทำางานอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยม

คาสมประสทธการพยากรณทเปลยนไป (Adjusted R

Square) เทากบ .169 ซงหมายความวา ภาวะหมดไฟใน

การทำางานเปนผลมาจากตวแปรทำานายรอยละ 16.9 ผ

วจยไดทำาการทดสอบสมมตฐานโดยหาคาสมประสทธ

การถดถอย (B) ของความเครยดในการทำางานทสงผล

ตอภาวะหมดไฟในการทำางาน รวมทงพจารณาคาคงท

(Constant) เพอนำามาพยากรณเชงเสนตรง ดงตารางท 2

ตารางท 2 แสดงคาสมประสทธถดถอยของตวแปรทำานายในรปของคะแนนดบ (B) และคะแนนมาตรฐาน (Beta)

ระหวางตวแปรทำานาย กบภาวะหมดไฟในการทำางาน

12

หาคาสมประสทธการถดถอย (B) ของความเครยดในการท างานทสงผลตอภาวะหมดไฟในการท างาน รวมท งพจารณาคาคงท (Constant) เพอน ามาพยากรณเชงเสนตรง ดงตารางท 2 ตารางท 2 แสดงคาสมประสทธถดถอยของตวแปรท านายในรปของคะแนนดบ (B) และคะแนนมาตรฐาน (Beta) ระหวางตวแปรท านาย กบภาวะหมดไฟในการท างาน

Variable B Std. Error Beta T Sig. (Constant) 1.567 .136 11.542 .000 ความเครยดในการท างาน .389 .041 .414 9.387 .000 ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 5 ความเครยดในการท างานมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ .389 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .414 ดงนน จงยอมรบสมมตฐานท 5 ทวา ความเครยดในการท างานมความสมพนธเชงบวกกบภาวะหมดไฟในการท างาน

กำรทดสอบอทธพลของปฏสมพนธ (Interaction effect) ในการทดสอบอทธพลของปฏสมพนธ (Interaction effect) ของตวแปรภาวะผน า 2 ลกษณะ ทมตอความสมพนธ

ระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน ผวจยใชการวเคราะหถดถอยพหคณเชงชน (Hierarchical Multiple Regression Analysis) โดยมล าดบการใสตวแปร ดงน

ขนตอนท 1 ใสตวแปรท านาย (ภาวะหมดไฟในการท างาน) และตวแปรก ากบ (ภาวะผน าการเปลยนแปลง ภาวะผน าแบบแลกเปลยน) เพอท านายตวแปรตาม (พฤตกรรมการท างานทเบยงเบน)

ขนตอนท 2 ค านวณคาปฏสมพนธระหวางตวแปรท านายและตวแปรก ากบ แลวน าคาปฏสมพนธทค านวณไดใสในสมการเพอท านายตวแปรพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน

ผลการทดสอบพบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลง และภาวะผน าแบบแลกเปลยน สงผลตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนของพนกงานบรษทเอกชนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคาสมประสทธการพยากรณทเปลยนไปเทากบ .179 ซงหมายความวา ปฏสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและภาวะผน าสามารถท านายความแปรปรวนของพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนไดรอยละ 17.9 ดวยความคลาดเคลอนมาตรฐานของการพยากรณเทากบ .604 ผวจยไดท าการทดสอบสมมตฐานโดยหาคาสมประสทธการถดถอยของปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน รวมทงพจารณาคาคงท (Constant) เพอน ามาพยากรณเชงเสนตรง ดงตารางท 3

ตารางท 3 แสดงคาสมประสทธถดถอยของตวแปรท านายในรปของคะแนนดบ (B) และคะแนนมาตรฐาน (Beta) ในการพยากรณเปนแบบขนท านายพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน โดยมภาวะผน าเปนตวแปรก ากบ Model B Std. Error Beta T Sig. 1 (Constant) 1.374 .205 6.692 .000

ภาวะหมดไฟในการท างาน .204 .050 .186 4.043 .000 ภาวะผน าการเปลยนแปลง -.240 .040 -.313 -5.942 .000 ภาวะผน าแบบแลกเปลยน .209 .038 .284 5.451 .000

ผลการทดสอบสมมตฐานท 5 ความเครยดในการ

ทำางานมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนน

ดบเทากบ .389 และคาสมประสทธการถดถอยในรป

แบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .414 ดงนน จงยอมรบ

สมมตฐานท 5 ทวา ความเครยดในการทำางานมความ

สมพนธเชงบวกกบภาวะหมดไฟในการทำางาน

การทดสอบอทธพลของปฏสมพนธ

(Interaction effect)

ในการทดสอบอทธพลของปฏสมพนธ (Interac-

tion effect) ของตวแปรภาวะผนำา 2 ลกษณะ ทมตอ

25วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน ผวจยใชการวเคราะห

ถดถอยพหคณเชงชน (Hierarchical Multiple Regres-

sion Analysis) โดยมลำาดบการใสตวแปร ดงน

ขนตอนท 1 ใสตวแปรทำานาย (ภาวะหมดไฟใน

การทำางาน) และตวแปรกำากบ (ภาวะผ นำ าการ

เปลยนแปลง ภาวะผนำาแบบแลกเปลยน) เพอทำานาย

ตวแปรตาม (พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน)

ขนตอนท 2 คำานวณคาปฏสมพนธระหวาง

ตวแปรทำานายและตวแปรกำากบ แลวนำาคาปฏสมพนธท

คำานวณไดใสในสมการเพอทำานายตวแปรพฤตกรรมการ

ทำางานทเบยงเบน

ผ ล ก า ร ท ด ส อ บ พ บ ว า ภ า ว ะ ผ นำ า ก า ร

เปลยนแปลง และภาวะผนำาแบบแลกเปลยน สงผลตอ

ความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนของพนกงานบรษท

เอกชนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลอยางมนย

สำาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคาสมประสทธการ

พยากรณทเปลยนไปเทากบ .179 ซงหมายความวา

ปฏสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและภาวะ

ผนำาสามารถทำานายความแปรปรวนของพฤตกรรมการ

ทำางานทเบยงเบนไดรอยละ 17.9 ดวยความคลาด

เคลอนมาตรฐานของการพยากรณเทากบ .604 ผวจยได

ทำาการทดสอบสมมตฐานโดยหาคาสมประสทธการ

ถดถอยของปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการทำางานท

เบยงเบน รวมทงพจารณาคาคงท (Constant) เพอนำา

มาพยากรณเชงเสนตรง ดงตารางท 3

ตารางท 3 แสดงคาสมประสทธถดถอยของตวแปรทำานายในรปของคะแนนดบ (B) และคะแนนมาตรฐาน (Beta)

ในการพยากรณเปนแบบขนทำานายพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน โดยมภาวะผนำาเปนตวแปรกำากบ

12

หาคาสมประสทธการถดถอย (B) ของความเครยดในการท างานทสงผลตอภาวะหมดไฟในการท างาน รวมท งพจารณาคาคงท (Constant) เพอน ามาพยากรณเชงเสนตรง ดงตารางท 2 ตารางท 2 แสดงคาสมประสทธถดถอยของตวแปรท านายในรปของคะแนนดบ (B) และคะแนนมาตรฐาน (Beta) ระหวางตวแปรท านาย กบภาวะหมดไฟในการท างาน

Variable B Std. Error Beta T Sig. (Constant) 1.567 .136 11.542 .000 ความเครยดในการท างาน .389 .041 .414 9.387 .000 ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 5 ความเครยดในการท างานมคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ .389 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .414 ดงนน จงยอมรบสมมตฐานท 5 ทวา ความเครยดในการท างานมความสมพนธเชงบวกกบภาวะหมดไฟในการท างาน

กำรทดสอบอทธพลของปฏสมพนธ (Interaction effect) ในการทดสอบอทธพลของปฏสมพนธ (Interaction effect) ของตวแปรภาวะผน า 2 ลกษณะ ทมตอความสมพนธ

ระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน ผวจยใชการวเคราะหถดถอยพหคณเชงชน (Hierarchical Multiple Regression Analysis) โดยมล าดบการใสตวแปร ดงน

ขนตอนท 1 ใสตวแปรท านาย (ภาวะหมดไฟในการท างาน) และตวแปรก ากบ (ภาวะผน าการเปลยนแปลง ภาวะผน าแบบแลกเปลยน) เพอท านายตวแปรตาม (พฤตกรรมการท างานทเบยงเบน)

ขนตอนท 2 ค านวณคาปฏสมพนธระหวางตวแปรท านายและตวแปรก ากบ แลวน าคาปฏสมพนธทค านวณไดใสในสมการเพอท านายตวแปรพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน

ผลการทดสอบพบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลง และภาวะผน าแบบแลกเปลยน สงผลตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนของพนกงานบรษทเอกชนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคาสมประสทธการพยากรณทเปลยนไปเทากบ .179 ซงหมายความวา ปฏสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและภาวะผน าสามารถท านายความแปรปรวนของพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนไดรอยละ 17.9 ดวยความคลาดเคลอนมาตรฐานของการพยากรณเทากบ .604 ผวจยไดท าการทดสอบสมมตฐานโดยหาคาสมประสทธการถดถอยของปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน รวมทงพจารณาคาคงท (Constant) เพอน ามาพยากรณเชงเสนตรง ดงตารางท 3

ตารางท 3 แสดงคาสมประสทธถดถอยของตวแปรท านายในรปของคะแนนดบ (B) และคะแนนมาตรฐาน (Beta) ในการพยากรณเปนแบบขนท านายพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน โดยมภาวะผน าเปนตวแปรก ากบ Model B Std. Error Beta T Sig. 1 (Constant) 1.374 .205 6.692 .000

ภาวะหมดไฟในการท างาน .204 .050 .186 4.043 .000 ภาวะผน าการเปลยนแปลง -.240 .040 -.313 -5.942 .000 ภาวะผน าแบบแลกเปลยน .209 .038 .284 5.451 .000

13

2 (Constant) 1.149 .239 4.804 .000 ภาวะหมดไฟในการท างาน .252 .069 .231 3.652 .000 ภาวะผน าการเปลยนแปลง -.219 .055 -.286 -3.960 .000 ภาวะผน าแบบแลกเปลยน .203 .043 .276 4.675 .000 ภาวะหมดไฟในการท างาน x ภาวะผน าการเปลยนแปลง

-.033 .021 -.137 -1.557 .120

ภาวะหมดไฟในการท างาน x ภาวะผน าแบบแลกเปลยน

.035 .009 .194 3.951 .000

ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 6 ตวแปรทใชทดสอบอทธพลของผลปฏสมพนธ (Interaction effect) คอ ภาวะหมดไฟในการท างาน x ภาวะผน าการเปลยนแปลง มคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ -.033 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ -.137 ซงไมมนยส าคญทางสถต (p > 0.05) แสดงวามอทธพลก ากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนอยางไมมนยส าคญทางสถต ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานท 6 ทวาภาวะผน าการเปลยนแปลงมอทธพลก ากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 7 ตวแปรทใชทดสอบอทธพลของผลปฏสมพนธ (Interaction effect) คอ ภาวะหมดไฟในการท างาน x ภาวะผน าแบบแลกเปลยน มคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ .035 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .194 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 (p < 0.05) ดงน น จงยอมรบสมมตฐานท 7 ทวา ภาวะผน าแบบแลกเปลยนมอทธพลก ากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน

เพอเปนการตรวจสอบและยนยนผลการทดสอบอทธพลปฏสมพนธ ผวจยไดท าการวเคราะหตามวธการของลว และคณะ (Luo et al., 2008) โดยมขนตอนคอ แบงกลมภาวะผน าแบบแลกเปลยนออกเปน 2 กลม ซงก าหนดโดยใชคา มธยฐานในการแบงกลมตวอยาง (Median = 3.625) หากกลมตวอยางทมคาเฉลยต ากวาคามธยฐาน จะถกจดใหเปนกลมทมภาวะผน าแบบแลกเปลยนต า และกลมทมคาเฉลยสงกวาคามธยฐาน จะถกจดใหเปนกลมทมภาวะผน าแบบแลกเปลยนสง จากนนจงน ากลมตวอยางทงสองกลมไปเขาสมการถดถอยพหคณทละสมการ เพอวเคราะหคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐานเปรยบเทยบกน ดงตารางท 4 ตารางท 4 ตารางแสดงคาสมประสทธการถดถอยพหคณของภาวะหมดไฟในการท างาน ทสงผลตอพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน โดยเปรยบเทยบระหวางกลมทมภาวะผน าแบบแลกเปลยนต าและภาวะผน าแบบแลกเปลยนสง

ภำวะผน ำแบบแลกเปลยนต ำ (n=221)

ภำวะผน ำแบบแลกเปลยนสง (n=208)

Beta Sig. Beta Sig ภาวะหมดไฟในการท างาน .221 .001 .326 .000

จากตางรางท 4 การแบงกลมภาวะผน าแบบแลกเปลยนสงและภาวะผน าแบบแลกเปลยนต า พบวา ทงสองกลมมความสมพนธตอตวแปรตามอยางมนยส าคญทางสถตท 0.05 โดยเมอพจารณาเปรยบเทยบกน สามารถอธบายไดวา กลมทม

ผลการทดสอบสมมตฐานท 6 ตวแปรทใชทดสอบ

อทธพลของผลปฏสมพนธ (Interaction effect) คอ

ภาวะหมดไฟในการทำางาน x ภาวะผนำาการเปลยนแปลง

มค าสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบ

เทากบ -.033 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบ

คะแนนมาตรฐาน เทากบ -.137 ซงไมมนยสำาคญทาง

สถต (p > 0.05) แสดงวามอทธพลกำากบตอความ

สมพนธ ระหว างภาวะหมดไฟในการทำางานและ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนอยางไมมนยสำาคญทาง

สถต ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานท 6 ทวาภาวะผนำาการ

26 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

เปลยนแปลงมอทธพลกำากบตอความสมพนธระหวาง

ภาวะหมดไฟในการทำางานและพฤตกรรมการทำางานท

เบยงเบน

ผลการทดสอบสมมตฐานท 7 ตวแปรทใชทดสอบ

อทธพลของผลปฏสมพนธ (Interaction effect) คอ

ภาวะหมดไฟในการทำางาน x ภาวะผนำาแบบแลกเปลยน

มค าสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบ

เทากบ .035 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบ

คะแนนมาตรฐาน เทากบ .194 อยางมนยสำาคญทาง

สถตทระดบ 0.05 (p < 0.05) ดงนน จงยอมรบ

สมมตฐานท 7 ทวา ภาวะผนำาแบบแลกเปลยนมอทธพล

กำากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการ

ทำางานและพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

เพ อ เป นการตรวจสอบและยนยนผลการ

ทดสอบอทธพลปฏสมพนธ ผ วจยไดทำาการวเคราะห

ตามวธการของลว และคณะ (Luo et al., 2008) โดยม

ขนตอนคอ แบงกลมภาวะผนำาแบบแลกเปลยนออกเปน

2 กลม ซงกำาหนดโดยใชคา มธยฐานในการแบงกลม

ตวอยาง (Median = 3.625) หากกลมตวอยางทมคา

เฉลยตำากวาคามธยฐาน จะถกจดใหเปนกลมทมภาวะ

ผนำาแบบแลกเปลยนตำา และกลมทมคาเฉลยสงกวาคา

มธยฐาน จะถกจดใหเปนกลมทมภาวะผนำาแบบแลก

เปลยนสง จากนนจงนำากลมตวอยางทงสองกลมไปเขา

สมการถดถอยพหคณทละสมการ เพอวเคราะหคา

สมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน

เปรยบเทยบกน ดงตารางท 4

ตารางท 4 ตารางแสดงคาสมประสทธการถดถอยพหคณของภาวะหมดไฟในการทำางาน ทสงผลตอพฤตกรรมการ

ทำางานทเบยงเบน โดยเปรยบเทยบระหวางกลมทมภาวะผนำาแบบแลกเปลยนตำาและภาวะผนำาแบบแลกเปลยนสง

13

2 (Constant) 1.149 .239 4.804 .000 ภาวะหมดไฟในการท างาน .252 .069 .231 3.652 .000 ภาวะผน าการเปลยนแปลง -.219 .055 -.286 -3.960 .000 ภาวะผน าแบบแลกเปลยน .203 .043 .276 4.675 .000 ภาวะหมดไฟในการท างาน x ภาวะผน าการเปลยนแปลง

-.033 .021 -.137 -1.557 .120

ภาวะหมดไฟในการท างาน x ภาวะผน าแบบแลกเปลยน

.035 .009 .194 3.951 .000

ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 6 ตวแปรทใชทดสอบอทธพลของผลปฏสมพนธ (Interaction effect) คอ ภาวะหมดไฟในการท างาน x ภาวะผน าการเปลยนแปลง มคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ -.033 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ -.137 ซงไมมนยส าคญทางสถต (p > 0.05) แสดงวามอทธพลก ากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบนอยางไมมนยส าคญทางสถต ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานท 6 ทวาภาวะผน าการเปลยนแปลงมอทธพลก ากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน ผลกำรทดสอบสมมตฐำนท 7 ตวแปรทใชทดสอบอทธพลของผลปฏสมพนธ (Interaction effect) คอ ภาวะหมดไฟในการท างาน x ภาวะผน าแบบแลกเปลยน มคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบเทากบ .035 และคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐาน เทากบ .194 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 (p < 0.05) ดงน น จงยอมรบสมมตฐานท 7 ทวา ภาวะผน าแบบแลกเปลยนมอทธพลก ากบตอความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการท างานและพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน

เพอเปนการตรวจสอบและยนยนผลการทดสอบอทธพลปฏสมพนธ ผวจยไดท าการวเคราะหตามวธการของลว และคณะ (Luo et al., 2008) โดยมขนตอนคอ แบงกลมภาวะผน าแบบแลกเปลยนออกเปน 2 กลม ซงก าหนดโดยใชคา มธยฐานในการแบงกลมตวอยาง (Median = 3.625) หากกลมตวอยางทมคาเฉลยต ากวาคามธยฐาน จะถกจดใหเปนกลมทมภาวะผน าแบบแลกเปลยนต า และกลมทมคาเฉลยสงกวาคามธยฐาน จะถกจดใหเปนกลมทมภาวะผน าแบบแลกเปลยนสง จากนนจงน ากลมตวอยางทงสองกลมไปเขาสมการถดถอยพหคณทละสมการ เพอวเคราะหคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนมาตรฐานเปรยบเทยบกน ดงตารางท 4 ตารางท 4 ตารางแสดงคาสมประสทธการถดถอยพหคณของภาวะหมดไฟในการท างาน ทสงผลตอพฤตกรรมการท างานทเบยงเบน โดยเปรยบเทยบระหวางกลมทมภาวะผน าแบบแลกเปลยนต าและภาวะผน าแบบแลกเปลยนสง

ภำวะผน ำแบบแลกเปลยนต ำ (n=221)

ภำวะผน ำแบบแลกเปลยนสง (n=208)

Beta Sig. Beta Sig ภาวะหมดไฟในการท างาน .221 .001 .326 .000

จากตางรางท 4 การแบงกลมภาวะผน าแบบแลกเปลยนสงและภาวะผน าแบบแลกเปลยนต า พบวา ทงสองกลมมความสมพนธตอตวแปรตามอยางมนยส าคญทางสถตท 0.05 โดยเมอพจารณาเปรยบเทยบกน สามารถอธบายไดวา กลมทม จากตางรางท 4 การแบงกลมภาวะผนำาแบบ

แลกเปลยนสงและภาวะผนำาแบบแลกเปลยนตำา พบวา

ทงสองกล มมความสมพนธตอตวแปรตามอยางมนย

สำาคญทางสถตท 0.05 โดยเมอพจารณาเปรยบเทยบกน

สามารถอธบายไดวา กลมทมภาวะผนำาแบบแลกเปลยน

ตำา มคาสมประสทธการถดถอยเชงพหคณในรปแบบ

คะแนนมาตรฐานเทากบ .221 ซงนอยกวากลมทมภาวะ

ผนำาแบบแลกเปลยนสง ทมคาสมประสทธการถดถอย

เชงพหคณในรปแบบคะแนนมาตรฐานเทากบ .326

ดงนน กลมทมภาวะผนำาแบบแลกเปลยนสงจะทำาให

พนกงานมพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนสงกวากลมท

มภาวะผนำาแบบแลกเปลยนตำา

อภปรายและสรปผลการวจย จากผลการวจย สามารถอธบายอทธพลกำากบ

ของภาวะผนำาทมตอความสมพนธระหวางความเครยด

ในการทำางาน ภาวะหมดไฟในการทำางานและพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบน ไดดงน

1. ความเครยดในการทำางานมความสมพนธเชง

บวกกบพฤตกรรมการทำางานท เบยงเบน โดยอาจ

วเคราะหไดวา เมอพนกงานเกดความเครยดในการ

ทำางานขนจากปจจยตางๆ ไมวาจะเปนปจจยทางดาน

องคการหรอปจจยทเกยวกบงาน ความเครยดเหลานจะ

สงผลใหพนกงานเกดความไมพงพอใจและนำาไปส

พฤตกรรมเชงลบในรปแบบตางๆ ทพนกงานแสดงออก

มาเพอตอบสนองตอความเครยดนน ไมว าจะเปน

พฤตกรรมเบยงเบนทกระทำาตอองคการหรอพฤตกรรม

เบยงเบนทกระทำาตอบคคล สอดคลองกบงานวจยของค

27วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ราชาและมาฮาพา (Chirasha and Mahapa, 2012) ท

พบว าความเครยดในการทำางานสงผลกระทบตอ

พฤตกรรมของพนกงาน โดยความเครยดในการทำางาน

เปนปจจยพนฐานในการเกดความไมพอใจ ความไมอดทน

และความโกรธเคองซงจะนำาไปสพฤตกรรมเชงลบได

2. ภาวะหมดไฟในการทำางานมความสมพนธเชง

บวกกบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน โดยอาจ

วเคราะหไดวา ภาวะหมดไฟในการทำางานเปนปฏกรยา

ตอบสนองทางดานอารมณทมตอความเครยดในการ

ทำางานซงเปนปจจยพนฐานใหบคคลเกดความคบของใจ

ความโกรธ และความไมพงพอใจ เมอบคคลเกดภาวะ

หมดไฟในการทำางาน จะเกดความรสกเบอหนาย วตก

กงวล เฉอยชา ขาดความตงใจและสมาธในการทำางาน ม

ความผกพนตอองคการตำา จงสงผลใหมพฤตกรรมการ

ทำางานท เบ ยง เบนไปจากปกต เช น ขาดความ

กระตอรอรนในการทำางาน ลางานบอยครง เปนตน

สอดคลองกบงานวจยของอนซาร มาเลก ว. และมาซเรห

(Ansari, Maleki V. and Mazraeh, 2013) ทพบวา

ภาวะหมดไฟในการทำางานสงผลเชงบวกตอพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบน

3. ภาวะผนำาการเปลยนแปลงมความสมพนธเชง

ลบกบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน สามารถอธบาย

ไดวา ภาวะผนำาการเปลยนแปลงมลกษณะมงเนนการ

สรางแรงจงใจจากภายในและกระตนใหบคคลเกดความ

อยากทำางานดวยตนเอง ใหความเอาใจใสแกผ ตาม

ทำาใหผตามมแนวคดในทางบวกตองาน ผตามจะเกดแรง

บนดาลใจทจะมการกระทำาอยางมจรยธรรมและถกตอง

รวมทงจงใจใหผ ตามใหความสำาคญกบประโยชนของ

กลมหรอองคการมากกวาประโยชนสวนตน โดยแรง

จงใจในดานพฤตกรรมเชงบวกจะมาจากความเชอ

ภายในตวของผตามเอง ผนำาทมลกษณะดงกลาว จง

สามารถสรางความพงพอใจใหแกพนกงาน ซงเปน

อารมณเชงบวก ประกอบกบงานวจยของแมคคอลและ

แอนเดอรสน (McColl and Anderson, 2002) ทพบวา

ภาวะผนำาการเปลยนแปลงมอทธพลเชงลบกบความไม

พงพอใจในการทำางาน พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

ซงเปนรปแบบหนงของการแสดงออกจากความไมพง

พอใจน จงสามารถถกขจดได ด วยภาวะผ นำาการ

เปลยนแปลง ดงนน ผนำาลกษณะน จงสงผลใหพนกงาน

มอตราการขาดงานตำาและการลกขโมยหรอทำาลาย

ทรพยสนขององคการตำา นอกจากน ยงทำาใหพนกงาน

รสกวาตนไดรบการดแลเอาใจใสและไดรบการพฒนา

ทำาใหรสกวางานมความทาทาย รวมถงมการสงเสรมให

พนกงานมความสมพนธทดกบเพอนรวมงานผานการ

ทำางานเปนทมและการมเปาหมายการทำางานรวมกน จง

สรปได ว าภาวะผ นำ าการเปลยนแปลงช วยยบย ง

พฤตกรรมทางลบของพนกงานได สอดคลองกบงานวจย

ของพราดนและพราดน (Pradhan and Pradhan,

2014) ทพบวา ภาวะผนำาการเปลยนแปลงมผลกระทบ

เชงลบกบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนของพนกงาน

และงานวจยของเหยา ฟาน กว และหล (Yao, Fan,

Guo and Li, 2014) ทพบวา ภาวะผนำาการเปลยนแปลง

มผลกระทบเชงลบตอความเครยดและพฤตกรรมเชงลบ

ของพนกงาน

4. ภาวะผนำาแบบแลกเปลยนมความสมพนธเชง

บวกกบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน อธบายไดวา

ภาวะผนำาแบบแลกเปลยน มงเนนผลลพธและเปาหมาย

ในระยะสน ผนำาลกษณะนมกจะมความเอาใจใสผตาม

ในระดบตำาและใหความสำาคญเพยงแคผ ตามจะตอง

ทำางานใหประสบความสำาเรจตามทตกลงกนไวเพอใหได

รบสงตอบแทน พนกงานจงใหความสำาคญกบผลงาน

สวนบคคลมากในการสรางผลงาน กอใหเกดเปน

ความเครยด ซงเปนอารมณเชงลบและทำาใหเกดโอกาส

ทพนกงานจะแสดงพฤตกรรมเบยงเบนในการทำางาน

ออกมามากขนในการสรางความไดเปรยบใหแกตนเอง

นอกจากน ผนำาทมภาวะผนำาแบบแลกเปลยนทใชการ

บรหารแบบวางเฉย จะทำาใหพนกงานรสกเครยดและ

กดดน เนองจากผนำาจะใหความสนใจการปฏบตงาน

อยางใกลชดเพอปองกนขอผดพลาดในการทำางาน หรอ

มงเนนแตจดทพนกงานทำาผดพลาด โดยละเลยสวนท

ปฏบตงานไดดไป ความเครยดและความกดดนทเกดขน

เปนปจจยหนงในการเกดความไมพงพอใจของบคคลท

28 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

สงผลใหพนกงานแสดงพฤตกรรมเบยงเบนในการ

ทำางานออกมามากขน สอดคลองกบงานวจยของบรเอ

อรซมา (Bruursema, 2004) ทพบวาอทธพลของภาวะ

ผนำาแบบแลกเปลยนและความเครยดในการทำางาน ม

ผลทำาใหพนกงานเกดพฤตกรรมเชงลบตอเพอนรวมงาน

และองคการ เพอทจะใหตนไดรบสงตอบแทนหรอความ

ไดเปรยบ และงานวจยของเหยา ฟาน กว และหล (Yao,

Fan, Guo and Li, 2014) ทพบวา ภาวะผนำาแบบแลก

เปลยนสงผลกระทบเชงบวกตอความเครยดในการ

ทำางานและพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน

5. ความเครยดในการทำางานมความสมพนธเชง

บวกกบภาวะหมดไฟในการทำางาน สามารถวเคราะหได

วา ภาวะหมดไฟในการทำางานเปนผลทเกดตามมาจาก

การมความเครยดเปนระยะเวลานาน โดยบคคลไม

สามารถปรบตวเพอเผชญกบสภาวะความเครยดทเกด

ขนได ดงนน เมอพนกงานเกดความเครยดในการทำางาน

ขนจากปจจยตางๆ สะสม เชน ปจจยสวนบคคล

องคการ ลกษณะงาน สมพนธภาพในททำางาน เปนตน

ยอมสงผลตอภาวะหมดไฟในการทำางานของพนกงาน

เปนเหตใหรสกเบอหนาย ทอแท ไมอยากทำางาน ไม

สนใจบคคลรอบขาง และรสกวาตนเองไมมประสทธภาพ

ทจะทำางานใหบรรลตามเปาหมาย กลาวคอ เมอ

พนกงานมระดบความเครยดในการทำางานสง สงผลให

พนกงานเกดภาวะหมดไฟในการทำางานสงขนดวย

สอดคลองกบงานวจยของศจมาจ ขวญเมอง (2541) ท

พบวา ความเครยดในการทำางานมความสมพนธเชงบวก

กบความเหนอยหนายในการทำางานอยางมนยสำาคญ

6. ภาวะผนำาการเปลยนแปลงมอทธพลกำากบตอ

ความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนอยางไมมนยสำาคญทาง

สถต อาจวเคราะหไดวา บทบาทของภาวะผนำาการ

เปลยนแปลงไมสามารถชวยยบยงการเกดพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบนของพนกงานไดภายใตภาวะหมด

ไฟในการทำางาน เนองจากภาวะผนำาดงกลาวไมสามารถ

มอทธพลเหนอการควบคมตนเองของบคคล (Self-

regulation) ซงเปนความสามารถในการจดการกบ

อารมณตางๆ ทเกดขนและการปรบเขาสภาวะปกตได

อยางรวดเรว ดงนน ภาวะหมดไฟในการทำางานทสงผล

ใหพนกงานเกดพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนทเกด

จากปจจยดานองคประกอบของบคคลจงไมอาจถกขจด

ได ด วยภาวะผ นำาการเปลยนแปลง ผลการศกษา

สอดคลองกบงานวจยของกอลพาวาร คมการ และจาวาเดยน

(Golparvar, Kamkar and Javadian, 2012) ทศกษา

อทธพลกำากบของความเครยดในการทำางานทมตอความ

สมพนธระหวางออนลาทางอารมณกบพฤตกรรมการ

ทำางานทเบยงเบน ผลการศกษาพบวา ความเครยดใน

การทำางานมอทธพลกำากบตอความสมพนธระหวาง

ความออนลาทางอารมณและพฤตกรรมเบยงเบน หาก

ความเครยดในการทำางานตำา ความออนลาทางอารมณ

จะมความสมพนธเชงลบกบพฤตกรรมการทำางานทเบยง

เบน ในขณะทเมอความเครยดในการทำางานสง จะทำาให

ความออนลาทางอารมณมความสมพนธเชงบวกกบ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน นอกจากน ผลการ

ศกษายงสอดคลองกบงานวจยของ เหยา ฟาน กว และ

หล (Yao, Fan, Guo and Li, 2014) ททำาการศกษาเรอง

อทธพลของภาวะผนำาและความเครยดในการทำางานท

สงผลตอพฤตกรรมของพนกงาน โดยในการศกษาได

กำาหนดภาวะผนำาการเปลยนแปลงเปนตวแปรกำากบ ผล

การศกษาพบวา ภาวะผนำาการเปลยนแปลงไมมอทธพล

กำากบความสมพนธระหวางความเครยดในการทำางาน

กบพฤตกรรมทางลบของพนกงาน กลาวคอ หาก

พนกงานอยภายใตภาวะความเครยดหรอมความเครยด

สะสม ภาวะผ นำาการเปลยนแปลงจะไมสามารถลด

พฤตกรรมเชงลบของพนกงานได

7. ภาวะผนำาแบบแลกเปลยนมอทธพลกำากบตอ

ความสมพนธระหวางภาวะหมดไฟในการทำางานและ

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบน อาจวเคราะหไดวา เมอ

ระดบของภาวะผนำาแบบแลกเปลยนสงขน ผ บงคบ

บญชาจะมงเนนผลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชา

มากขน พนกงานจงใหความสำาคญกบผลการปฏบตงาน

ของตนมากขนเพอผลตอบแทนทจะไดรบ สงผลให

พนกงานเกดความเครยดในการทำางาน และภายใต

29วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ความเครยดในการทำางานซงเปนปจจยของการเกด

ภาวะหมดไฟในการทำางานน เมอถงจดหนง พนกงานจะ

มแนวโนมทจะมพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนตอ

องคการและตอเพอนรวมงานสงขนในการทจะบรรลเปา

หมาย เพอผลตอบแทนทตนเองตองการและเพอให

ตนเองไดเปรยบ ดงนน เมอผนำามระดบของภาวะผนำา

แบบแลกเปลยนสง ความสมพนธระหวางความเครยด

ในการทำางานและภาวะหมดไฟทำางานทมตอพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบนจงสงขน ทงน ผลการศกษา

สอดคลองกบงานวจยของบรเออรซมา (Bruursema,

2004) ทศกษาลกษณะของภาวะผนำาทเกยวของกบ

พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน พบวา อทธพลของ

ภาวะผ นำาแบบแลกเปลยนและความเครยดในการ

ทำางาน มผลทำาใหพนกงานเกดพฤตกรรมเชงลบตอ

เพอนรวมงานและองคการ เพอทจะใหตนไดรบสง

ตอบแทนหรอความไดเปรยบ และงานวจยของเหยา

ฟาน กว และหล (Yao, Fan, Guo and Li, 2014)

ท ทำ าการศกษา เร อ งอทธพลของภาวะผ นำ าและ

ความเครยดในการทำางานทสงผลตอพฤตกรรมของ

พนกงาน โดยมภาวะผนำาแบบแลกเปลยนเปนตวแปร

กำากบ ผลการศกษาพบวา ภาวะผนำาแบบแลกเปลยน

ชวยเสรมอทธพลของความสมพนธระหวางความเครยด

ในการทำางานกบพฤตกรรมเชงลบของพนกงานใหสงขน

เนองจากเปนการใหความสำาคญกบความสมพนธแบบ

แลกเปลยนผลตอบแทนกนระหวางผบงคบบญชาและผ

ใตบงคบบญชา

ขอเสนอแนะจากการวจย 1. องคการควรใหความสำาคญกบการคดเลอก

และสรรหาบคลากร โดยนำาเอาปจจยความเครยดใน

การทำางานและภาวะหมดไฟในการทำางานไปใชเปนสวน

หนงในการพจารณาสรรหาและคดเลอกบคลากร โดยม

ระบบการคดเลอกบคลากรทมคณภาพ สามารถทดสอบ

ความสามารถในการควบคมและจดการอารมณของ

ตนเอง รวมถงความสามารถในการอดทนตอสภาวะ

ความเครยดของผสมครงาน เพอใหไดบคลากรทมความ

สามารถตามลกษณะทพงประสงค และยงสามารถลด

แนวโนมของการแสดงพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนได

2. องคการควรใหความสำาคญกบการจดการ

และควบคมความเครยดของพนกงาน โดยการวางแผน

การพฒนาหลกสตรการฝกอบรมตางๆ เพอใชในการ

จดการความเครยดในการทำางาน และภาวะหมดไฟใน

การทำางาน

3. องคการควรเพมศกยภาพของผนำา โดยสง

เสรมใหผ นำามภาวะผนำาการเปลยนแปลงผานการฝก

อบรม สมมนา เพอพฒนาใหผ นำามภาวะผ นำาการ

เปลยนแปลงครบทกดาน นอกจากน องคการควรสราง

มาตรฐานและหลกเกณฑทชดเจนในการเลอกสรรผทจะ

ขนมารบตำาแหนงเปนผบรหาร โดยใชภาวะผนำาการ

เปลยนแปลงเปนเกณฑหนงในการพจารณา อาจใชแบบ

ทดสอบพฤตกรรมลกษณะภาวะผนำาการเปลยนแปลง

เพอใหไดผนำาทมคณสมบตตามทตองการ

4. องคการควรสำารวจระดบภาวะผนำาของผ

บรหารในองคการเพอการบรหารลกษณะของผนำาท

แตกตางกนใหเหมาะสมกบลกษณะของงาน เชน ภาวะ

ผนำาแบบแลกเปลยนเหมาะสมกบงานทตองการการ

บรหารจดการเพอใหเกดประสทธภาพในการทำางาน

ตามเปาหมายทไดกำาหนดไวอยางชดเจน ภาวะผนำาการ

เปลยนแปลงเหมาะสมกบการกำาหนดวสยทศนและ

ทศทางแกผตาม นอกจากน งานบางประเภททมระบบ

และโครงสรางทแนนอนชดเจน และเปนงานทสราง

คณคาและความพงพอใจในตวบคคลไดอยแลว อาจเปน

งานทไมจำาเปนตองมผ นำาในการบรหารกได ดงนน

องคการจงควรพจารณาปจจยตางๆ ในองคการให

สอดคลองกบลกษณะของภาวะผ นำาทผ บรหารใน

องคการม เพอสามารถนำาไปเปนแนวทางในการพฒนา

และจดการอยางเหมาะสม

5. องค การควรกำาหนดมาตรการเพอลด

พฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนทสรางปญหาใหแก

องคการ

ขอจ�ากดในงานวจย 1. การวจยในครงนเปนการศกษาตวแปรเพยง 4

ตว คอ ความเครยดในการทำางาน ภาวะหมดไฟในการ

ทำางาน ภาวะผนำาการเปลยนแปลง และภาวะผนำาแบบ

แลกเปลยน ซงอาจมตวแปรอนทสงผลตอพฤตกรรมการ

30 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ทำางานทเบยงเบน

2. การวจยครงนเปนการศกษาเชงปรมาณโดย

ใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบขอมลเพยงอยาง

เดยว จงทำาใหมขอจำากดในการลงรายละเอยดเชงลก

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ในการวจยครงตอไปควรมการศกษาตวแปร

อนทอาจสงผลตอพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนนอก

เหนอไปจากความเครยดในการทำางาน ภาวะหมดไฟใน

การทำางาน และภาวะผนำา เชน การรบรความยตธรรม

ขององคการ วฒนธรรมองคการ เปนตน

2. ในการวจยครงตอไปควรมการเกบรวบรวม

ขอมลแบบอนเพมเตม อาจใชการสมภาษณเชงลกราย

กลม (Focus Group) ในการคนหาขอมลเชงคณภาพ

เพมเตมของแตละกลมประชากรศาสตร เพอสามารถนำา

ไปขยายขอบเขตการวจยใหกวางมากขนและทำาให

ทราบประเดนทแตกตางของการศกษาวจย

3. ในการวจยครงตอไปควรมการศกษาเปรยบ

เทยบพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนของประเภท

องคการทแตกตางกน หรอเปรยบเทยบขามวฒนธรรม

ระหวางพฤตกรรมการทำางานทเบยงเบนในสงคมไทย

และสงคมตะวนตก

เอกสารอางองชยเสฏฐ พรหมศร. 2557. “ความสมพนธระหวางการ

รบร ความยตธรรมขององคการกบพฤตกรรม

การทำางานทเบยงเบน: กรณศกษาบคลากรสาย

สนบสนนของมหาวทยาลยของรฐแหงหนง.”

วารสารปญญาภวฒน 6 (1): 60-76.

ชชย สมทธไกร. 2551. “ลกษณะบคลกภาพทพยากรณ

พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน.” วารสาร

สงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตร และ

มนษยศาสตร 14 (4): 513-530.

ปารชาต อมรรตนนำาหนง, พรรตน แสดงหาญ, และ

อภญญา องอาจ. 2556. “การพฒนาโมเดล

ความสมพนธเชงสาเหตการตงใจลาออกของ

พนกงานระดบปฏบตการกลมธรกจการเกษตร

ในเขตภาคตะวนออก.” วารสารเกษตรศาสตร

ธรกจประยกต 7 (7): 19-34.

รตกร ลละยทธสนทร. 2546. ความสมพนธระหวาง

ตวกอความเครยดในงาน ความเครยด วธการ

จดการกบตวกอความเครยด วธการจดการกบ

ความเครยด โดยมความอดทนตอแรงกดดน

ความตองการประสบความส�าเรจ และความ

ต อ ง ก า ร ส ม พ น ธ เ ป น ต ว แ ป ร ก� า ก บ .

วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา

จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ, จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ศจมาจ ขวญเมอง. 2541. ความสมพนธระหวาง

ความเครยด ความพงพอใจในการท�างาน กบ

ความเหนอยหนายของพยาบาลประจ�าการ

โรงพยาบาลรามาธบด. วทยานพนธวทยา

ศาสตรมหาบณฑ ต ส าขาว ช าจ ต ว ทยา

อตสาหกรรม,มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Alias, M. and Mohd Rasdi, R. 2011. “Towards

developing a theoretical model on the

determinants of workplace deviance

among support personnel in the Malay-

sian public service organizations.” 12th

International Conference on Human

Resource Development Research and

Practice across Europe. Cheltenham,

England. 23-48.

Ansari, M. E., Maleki V. S., and Mazraeh, S. 2013.

“An analysis of factors affected on em-

ployees’ counterproductive work behav-

ior: The moderating role of job burnout

and engagement.” Journal of American

Science 9 (1): 350-359.

Avol io, B . J . 1999. Full leadership

development: Building the vital forces

in organizations. Thousand Oaks, CA:

Sage Publications.

31วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

Bass, B. M. 1985. Leadership and

performance beyond expectations.

New York: The Free Press.

Bass, B.M. 1998. Transformational leadership:

Industrial, military and educational

impact. Mahwah, NJ: Lawrence

Erlbaum.

Bruursema, K. 2004. Leadership style and the

link with counterproductive work

behavior (cwb): An investigation using

the job-stress/cwb model. Master of

Arts in Psychology, University of South

Florida.

Bycio, P., Hackett, R. D., and Allen, J. S. 1995.

“Further assessment of Bass’s (1985)

conceptualization of transactional and

transformational leadership.” Journal of

Applied Psychology 80 (4): 468-78.

Chirasha, V. and Mahapa, M. 2012. “An analysis

of the causes and impact of deviant be-

haviour in the workplace. The case of

secretaries in state universities.” Journal

of Emerging Trends in Economics and

Management Sciences (JETEMS) 3 (5):

415-421.

Demerouti, E., Mostert, K., and Bakker A. B.

2010. “Burnout and work engagement: A

thorough investigation of the indepen-

dency of both constructs.” Journal of

Occupational Health Psychology 15 (3):

209-222.

E r ku t lu , H . 2008 . “The impact o f

transformational leadership on organiza-

tional and leadership effectiveness: The

Turkish case.” Journal of Management

Development 27 (7): 708 – 726.

Etzion, D., Eden, D., and Lapidot, Y. 1998.

“Relief from job stressors & burnout:

Reserve service as a respite.” Journal of

Applied Psychology 83 (4): 577-85.

Gill, A. S., Flaschner, A. B., and Shachar,

M. 2006. “Mitigating stress & burnout by

implementing transformational-leader-

ship.” International Journal of Con-

temporary Hospitality Management

18 (6): 469 – 481.

Golparvar, M., Kamkar, M., and Javadian, Z.

2012. “Moderating effects of job stress

in emotional exhaustion and feeling of

energy relationships with positive and

negative behaviors: Job stress multiple

functions approach.” International

Journal of Psychological Studies 4 (4):

99-112.

Javed, R., Amjad, M., Faqeer-Ul-Ummi, U. Y., and

Bukhari, R. 2014. “Investigating factors

affecting employee workplace deviant

behavior.” International Journal of

Innovation and Applied Studies 9 (3):

1073-1078.

Luo, S. Q., Jiang, Y., Chen, X. P., and Xu, S. Y.

2008. Measurement of s ingle-

d i m e n s i o n a l c o n s t r u c t a n d

multidimensional construct. Beijing:

Peking University Press.

Maslach, C. and Leiter, M. P. 1997. The truth

about burnout: How organizations

cause personal stress and what to do

about it. San Francisco: Jossey-Bass.

McColl-Kennedy, J. R. and Anderson, R. D.

2002. “Impact of leadership style and

emotions on subordinate performance.”

Leadership Quarterly 13: 545-559.

32 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

McCranie, E. W., Lambert, V. A., and Lambert, C.

E. Jr. 1987. “Work stress, hardiness, &

burnout among hospital staff nurses.”

Nursing Research 36 (6): 374-8.

Muldary, T. W. 1983. Burnout and health

professionals: Manifestations and

management. San Jaun Capistrano, CA:

Capistrano Press.

Nunnally, J. C. 1978. Psychometric theory.

2nd ed. New York: McGraw-Hill.

O’Brien, K. E. 2008. A stressor-strain model of

organizational citizenship behavior &

counterproductive work behavior.

Doctor of Philosophy Thesis in Psychology,

University of South Florida.

Pradhan, S. and Pradhan, R. K. 2014.

“Transformational leadership and deviant

workplace behaviors: The moderating

role of organizational justice.” Proceedings

of the First Asia-Pacific Conference on

Global Business, Economics, Finance

and Social Sciences (AP14 Singapore

Conference). Singapore. 1-11.

Pwc. 2016. Global economic crime survey

2016: Economic crime in Thailand

(On l i ne ) . www .pwc . com/ th /en /

publications/2016-economic-crime-in-

thailand.html, February 6, 2017.

Robinson, S. L. and Bennett, R. J. 1995.

“A typology of deviant workplace

behaviors: A multidimensional scaling

study.” The Academy of Management

Journal 38 (2): 555-572.

Robinson, S. L. and Bennett, R. J. 2000.

“Development of a measure of work-

place deviant.” Journal of Applied

Psychology 85 (3): 349-360.

Russell, L. M. 2014. “An empirical investigation

of high-risk occupations leader influence

on employee stress & burnout among

police.” Management Research Review

37 (4): 367- 384.

Uddin, A., Rahman, S., and Howlader, M. H. R.

2014. “Exploring the relationships

among transformational leadership,

deviant workplace behavior & job perfor-

mance: An empirical study.” ABAC Journal

34 (1): 1-12.

Yao, Y.-H., Fan, Y.-Y., Guo, Y.-X., and Li, Y. 2014.

“Leadership, work stress and employee

behavior.” Chinese Management

Studies 8 (1): 109-126.

33วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

1นกศกษาปรญญาโท หลกสตรการจดการมหาบณฑต สาขาวชาการจดการทรพยากรมนษย คณะการจดการและการทองเทยว

มหาวทยาลยบรพา. Email Address: [email protected]

ปจจยทมผลตอการตดสนใจเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบรFactors Affecting the Decision on the Free Flow of Skilled Labour in the Asean

Economic Community (AEC) of Hotels’ Staff in Pattaya City Chonburiสวรรค อาจผกปง1

Sawan Artpukpung

บทคดยอ การวจยมวตถประสงคเพอศกษาปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมอาเซยน จำาแนกตาม

ปจจยสวนบคคล และปจจยสวนบคคลทมผลตอแนวโนมการตดสนใจยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

รวมถงปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมอาเซยนทมผลตอแนวโนมการตดสนใจยายไปทำางานใน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร กลมตวอยางเปนพนกงาน

โรงแรมระดบ 3 ดาว สงกดในแผนกตามขอตกลง MRA สาขาธรกจโรงแรม จำานวน 4 แผนก 23 ตำาแหนงงาน ในเขต

เมองพทยา จงหวดชลบร จำานวน 400 คน ใชการสมกลมตวอยางแบบโควตา โดยกำาหนดโควตาแผนกละ 2 คนใน

แตละโรงแรม เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ

คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาทแบบอสระ การวเคราะหความแปรปรวนแบบทาง

เดยว และการวเคราะหการถดถอยโลจสตก ผลการวจยพบวา พนกงานทมอตราเงนเดอน และสถานภาพสมรส ท

แตกตางกน มปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมอาเซยนโดยรวมแตกตางกน อกทงประสบการณ

ทำางานในโรงแรม สถานภาพสมรส และแผนกทสงกดตามขอตกลง MRA มผลตอแนวโนมการตดสนใจยายไปทำางาน

ในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร และปจจยดานการรบรขน

ตอนการเดนทางไปทำางานในกลมประเทศอาเซยนมผลตอแนวโนมการตดสนใจยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร

ค�าส�าคญ : ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน, การเปดเสรดานแรงงาน, พนกงานโรงแรม, การเคลอนยายแรงงาน

34 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ABSTRACT This study aimed at identifying the factors for free flow of skilled labour in the ASEAN

economic communities (AEC) as classified in accordance with the personal factors, as well as those

affecting the trend for the decisions to move to work in the ASEAN economic communities. It also

aimed to identify the factors of the free flow of skilled labour in the ASEAN economic communities

yielding an impact on the decisions to move to work in the ASEAN economic communities of staff

working in hotel businesses of Pattaya City. The samples were 400 three-star hotels staff working

in 23 positions at the 4 departments, according to the MRA Hotel Business Major Agreement, in

Pattaya City, Chonburi province. The quota sampling was adopted for the study, whereby 2 staff

were selected from each department of each hotel. In addition, questionnaires were used for the

data collections, whereas frequency, percentage, average score, standard deviation, independent

t-test, one-way ANOVA (Analysis of Variance), and The Logistic Regression Analysis were the

statistics used for analyzing the data. The findings revealed that, as a whole, the staff with different

salary rate and marital status had different factors for the free flow of skilled labour in the ASEAN

economic communities. Also, the hotel work experience, the marital status and the department

they worked in according to the MRA yielded an impact on their decisions to move to work in the

ASEAN economic communities. Likewise, the factors regarding their perceptions for the travelling

procedures to work in the ASEAN economic communities also had an impact on their decisions to

move to work in the ASEAN economic communities.

Keywords: The Asean Economic Community (AEC), Labour Free Flow Opening, Hotel Staff, Flow

Of Labour

บทน�า ในป พ.ศ. 2558 มการรวมตวกนทางเศรษฐกจ

ของประเทศอาเซยน (ASEAN Economics Commu-

nity: AEC) อยางเตมรปแบบ ซงประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนมจดม งหมายเพอการเปนตลาดและฐานการ

ผลตเดยว อนหมายถง การเคลอนยายปจจยการผลตได

อยางเสรสามารถดำาเนนกระบวนการผลตทไหนกได

โดยมการใชทรพยากรจากแตละประเทศทงวตถดบและ

แรงงานมารวมกนในการผลต มมาตรฐานสนคาและกฎ

ระเบยบเดยวกน สงผลใหตลาดประชากรมจำานวนรวม

กนถงเกอบ 600 ลานคน (เออซ ศนยขอมลความร

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน, 2555) จงมการนำาหลก

การขอตกลงยอมรบรวมในคณสมบตของบคลากร

วชาชพทองเทยวแหงอาเซยน ประกอบดวย 2 สาขา

หลก คอ สาขาทพก 4 แผนก 23 ตำาแหนงงาน และสาขา

การเดนทาง 2 แผนก 9 ตำาแหนงงานรวม 32 ตำาแหนง

งาน นนหมายความวาบคลากรในสายอาชพดงกลาว

หากมความสามารถและผานเกณฑเงอนไขตามทแตละ

ประเทศกำาหนดได กจะเขาไปทำางานในกลมสมาชก

อาเซยนทง 10 ประเทศไดอยางเสร

เมองพทยาเปนแหลงทองเทยวทมความสำาคญ

อกแหงหนงของประเทศไทยมนกทองเทยวเดนทางมา

ทองเทยวและพกผอนสงถง 9 ลานคน ในป พ.ศ. 2555

35วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

(ชลบร, 2559) ดวยสภาพภมประเทศทเออตอการทอง

เทยว ทงทางธรรมชาตและจากการสรางสรรคของ

มนษย ไดแก หาดจอมเทยน หมเกาะลาน เขาพระ

ตำาหนกหรอเขาพระบาท ตลาดนำา 4 ภาค ปราสาทไม

สจธรรม แหลงทองเทยวยามคำาคน และรานอาหาร

นานาชาตตางๆ (เมองพทยา, 2553) จงทำาใหโรงแรม

และทพกในเมองพทยามจำานวนมาพอทจะรองรบกบ

จำานวนและรสนยมทหลากของลกคาทงในเรองคณภาพ

และราคา รวมถงบคลากรทปฏบตงานในโรงแรมเหลา

นนกตองจำานวนทเหมาะสมตอการใหบรการ รวมทง

ทกษะและความสามารถในการปฏบตงานทดดวย

แตป จจบนธรกจโรงแรมในประเทศไทยได

ประสบปญหาในการลาออกของพนกงานเปนอยางมาก

โดยเฉพาะในธรกจโรงแรมขนาดกลางถงขนาดเลก เชน

โรงแรมระดบ 1-3 ดาว เพราะมขอจำากดมากมายไมวา

จะเปนเรองเงนลงทน สถานทตง (สภาภรณ ประสงค

ทน, 2555) และในป พ.ศ. 2558 มการรวมตวกนทาง

เศรษฐกจของประเทศอาเซยนอยางเตมรปแบบเกดการ

เคลอนยายแรงงานอยางเสร ซงนบวาเปนไดทงวกฤต

และโอกาสดานแรงงานของบคลากรวชาชพทองเทยว

โดยเฉพาะสาขาทพกทง 4 แผนก จำานวน 23 ตำาแหนง

งาน ดงน แผนกอาหารและเครองดม ไดแกตำาแหนง

ผอำานวยการแผนกอาหารและเครองดม ผจดการ Out-

let อาหารและเครองดมหวหน าพนกงานบรกร

พนกงานผสมเครองดม และพนกงานบรกร แผนก

อาหาร ไดแกตำาแหนง หวหนาพอครว พอครวแตละงาน

ผชวยพอครวฝายอาหาร ครวงานขนมหวาน ผชวยพอ

ครวขนมหวาน งานขนมปง และงานเนอ แผนกตอนรบ

ไดแกตำาแหนง ผจดการฝายตอนรบผควบคมดแลฝาย

ตอนรบ พนกงานตอนรบ พนกงานรบโทรศพท พนกงาน

ยกกระเปา และแผนกแมบาน ไดแก ตำาแหนง ผจดการ

แผนกแมบาน ผจดการฝายซกรด ผควบคมดแลหองพก

พนกงานซกรด พนกงานดแลหองพก พนกงานทำาความ

สะอาด (สำานกงานปลดกระทรวงแรงงาน, 2555) เปนท

นาจบตาอยางยงคอพนกงานไทยทปฏบตงานในโรงแรม

ทไดรบมาตรฐานของไทยและในระดบสากลขนาดเลก

เชน โรงแรมระดบ 3 ดาวในเขตเมองพทยา ซงเปนกลมท

มศกยภาพและมความพรอมทงดานการศกษา ทกษะ

การปฏบตงาน ประสบการณทำางานในโรงแรม และ

ทกษะทางดานการสอสารภาษาตางประเทศทมโอกาสท

จะมการเคลอนยายไปยงประเทศอนๆ ในอาเซยน จง

เปนเหตผลทสำาคญทผวจยสนใจศกษาปจจยทมผลตอ

การตดสนใจเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมอง

พทยา จงหวดชลบร

วตถประสงคการวจย การวจยเรองปจจยทมผลตอการตดสนใจเคลอน

ยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของ

พนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร ม

วตถประสงคของการวจย ดงน

1. เพอศกษาปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอ

เสรในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจ

โรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร จำาแนกตามปจจย

สวนบคคล

2. เพอศกษาปจจยสวนบคคลทมผลตอแนวโนม

การตดสนใจย ายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา

จงหวดชลบร

3. เพอศกษาปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอ

เสรในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทมผลตอแนวโนม

การตดสนใจย ายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา

จงหวดชลบร

สมมตฐานของการวจย 1. พนกงานโรงแรมระดบ 3 ดาวในเขตเมอง

พทยาทมปจจยสวนบคคลทแตกตางกนมปจจยการ

เคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนทแตกตางกน

2. ปจจยสวนบคคลของพนกงานโรงแรมระดบ 3

ดาวในเขตเมองพทยาแตกตางกนมแนวโนมการตดสนใจ

ย ายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของ

พนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร

36 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

3. ปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรใน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมผลตอแนวโนมการตดสน

ใจยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของ

พนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร

ประโยชนทไดรบจากการวจย 1. หนวยงานทกำากบดแลบคลากรวชาชพทอง

เทยวสามารถนำาปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอเสร

ในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนไปเปนแนวทางในการ

พฒนา ปรบปรงระบบการสอสารเพอเผยแพรขอมลให

เกดความร ความเขาใจทถกตองเพมขดความสามารถให

กบบคลากรดานวชาชพทองเทยวของไทย

2. เจาหนาทฝกอบรมของโรงแรมและหนวยงาน

ทกำากบดแลดานการพฒนาสมรรถนะบคลากรวชาชพ

ทองเทยวสามารถนำาแนวโนมการตดสนใจไปวางแผน

สงเสรม พฒนาทกษะการปฏบตงานใหกบบคลากร

วชาชพทองเทยวใหมศกยภาพในการแขงขนในตลาด

แรงงานทเปดกวางยงขน

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการยายถน จากการศกษาประวตศาสตรการตงถนฐานของ

ประเทศตางๆ ทวโลกนน พบวา มนษยไดมการยายถน

มาชานานแลว แตการศกษาเกยวกบการยายถนของ

มนษยเรมมการศกษากนอยางจรงจงเมอใดนนมได

ปรากฏอยางชดเจน ผ วจยจงไดรวบรวมแนวคดและ

ทฤษฎตางๆ ดงน 1. ทฤษฎการยายถนของเอรน จอรจ

เรเวนสไตน ทฤษฎนเหนวา การยายถนเกดขนเพอยก

ระดบฐานะทางเศรษฐกจใหสงขน สวนใหญเปนการยาย

ถนในพนทยากจนไปสพนททใหโอกาสทางเศรษฐกจท

จะทำาใหมชวตทดขน 2. ทฤษฎการยายถนของเอเวอร

เรท ล อธบายปรากฏการณดานการยายถน โดยใหความ

สำาคญกบปจจยผลกดนและปจจยดงดดทนำามาสการ

ยายถน 3. ทฤษฎการยายถนในสงคมทวลกษณ

ของเลวส เฟ เรนส เปนแนวคดเกยวกบแรงงานลนเกน

โดยพจารณาวา เศรษฐกจของประเทศดอยพฒนา

4. ทฤษฎความคาดหวงในรายได โดย ซาสทดและซลท

ทกลาววา การยายถน เปนการไหลเวยนของทนมนษย

และจะทำา ให เพ มความสามารถในการผลตของ

ทรพยากรมนษย การยายถนเปนการลงทนทตองม

5. ทฤษฎการตดสนใจยายถนในระดบจลภาค ซงบราวน

และมวร ซงใหความสำาคญกบระดบความพอใจ หรอไม

พอใจของบคคล หรอครอบครว ตออรรถประโยชนใน

สถานทหนงๆ หากไมพอใจกจะมการยายถนเกดขน

6. ทฤษฎการพงพา เปนแนวคดของกลมนโอ-มารกซสท

พจารณาเรองทางเศรษฐกจกบเรองทางสงคม และ

สถาบนการเมองวาเปนสงทไมอาจแยกพจารณาจากกน

(ฝายวจยและศนยสารสนเทศ วทยาลยประชากรศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551)

งานวจยทเกยวของ เจรญชย ยศบรรดาศกด (2542) ศกษาเรอง

สาเหตการไปทำางานประเทศบรไนของแรงงานไทย

พบวา ปจจยสำาคญทผลกดน คอ การวางงานเนองมา

จากเศรษฐกจตกตำาในประเทศไทย จงไมตองการเปน

ภาระตอครอบครวและญาตพนอง ปจจยทดงดด คอ

เชอทวาจะทำาใหมรายไดสงขนและจะทำาใหมการพฒนา

ฝมอ ทกษะและประสบการณในการทำางาน แรงงาน

สวนใหญเปนเพศชาย อาย 26-30 ป สมรสและมบตร

แลว ไดรบการศกษาระดบประถมศกษาปท 6, เปน

ชาวนาและวางงานในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รอยละ

71.3 ของแรงงานเหลานไมเคยมประสบการณในการ

เดนทางไปทำางานตางประเทศ สวนใหญจะมรายไดตอ

เดอนตำากวา 12,000 บาท

เบญจมาศ ศรทอง (2547) ศกษาเรอง ปจจยทม

ความสำาคญตอการตดสนใจไปทำางานทไตหวนของ

แรงงานไทย พบวา แรงงานไทยทเคยไปทำางานทไตหวน

สวนใหญเปนแรงงานเพศชาย อายระหวาง 25 – 30 ป

เคยเดนทางไปทำางาน 2 ครง ทำางานอยไตหวน 3-4 ป

และพงพอใจกบอตราเงนเดอน 20,001 บาทขนไป

ปจจยดงดดใหไปทำางานทไตหวน คอ ไดรบเงนเดอน

และคาจางแรงงานทสง

กงกรานต แสนศร (2551) ศกษาเรอง ปจจยทม

ผลตอการตดสนใจเดนทางไปทำางานตางประเทศของ

แรงงานไทย ผลการศกษาพบวา ปจจยทมสวนผลกดน

37วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

มากทสด คอ อตราคาจางในทองถนตำาเมอเทยบกบการ

ไปทำางานในตางประเทศ ปจจยทมสวนดงดด คอ ระดบ

คาจาง และเงนเดอนทสงกวา มความตองการพฒนา

ฝมอทกษะประสบการณในการทำางานเพมขนและเหน

คนอนไปทำางานแลวมรายไดเพมมากขนจงอยากไป

ทำางานตางประเทศ มเพอนบาน ญาตพนองททำางานอย

ในตางประเทศชกชวนไปทำางาน โดยคาดวาจะทำาใหม

ความมนคงกวาทำางานในประเทศไทย

วลาสน สญราชา (2555) ไดศกษาปจจยทมผล

ต อการตดสนใจในการเคล อนย ายแรงงานจาก

กรงเทพมหานครเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ใน

กล มประชากรแรงงานฝ มอทประกอบอาชพตาม

แนวทางการเคลอนยายแรงงานเสรอาเซยนในเขต

กรงเทพมหานคร พบวา สถานภาพและอาชพตามขอ

ตกลง MRA ทแตกตางกน มแนวโนมการตดสนใจเคลอน

ยายไปทำางานในประเทศอาเซยน ไมแตกตางกน และ

ปจจยผลกดนการเคลอนยายแรงงานเสรโดยภาพรวม

อยในระดบมาก คอ การจดการดานสวสดการแรงงานใน

ประเทศไทยยงไมดพอ เศรษฐกจภายในประเทศตกตำา

ความไมมนคงทางการเมอง และตำาแหนงงานภายใน

ประเทศมไมเพยงพอกบความตองการ สวนปจจยดงดด

คอ การทำางานตางประเทศทำาให มรายได เพมขน

ต องการตำาแหน งงานทดขนหล งจากกลบมาอย

ประเทศไทย และพฒนาทกษะและประสบการณในการ

ทำางานมากกวาในประเทศไทย

บอรจาส (2001) ศกษาเรองความสมพนธของ

แรงงานตางดาวกบคาจางและการจางงาน พบวา การ

เขามาของแรงงานตางดาวทำาใหแรงงานในทองถนตอง

ยายไปทำางานพนทอนทสามารถสรางรายไดสงมากขน

ปจจยทมผลตอการตดสนใจเคลอนยายแรงงาน

ฝมอเสร จากการคนควาขอมลจากเอกสารและงานวจยท

เกยวของสามารถนำามาเปนแนวทางในการกำาหนด

ปจจยทมผลตอการตดสนใจเคลอนยายแรงงานฝมอเสร

ยายไปทำางานในกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนหลง

การเปดเสรดานการคาของพนกงานในธรกจโรงแรมเขต

เมองพทยา จงหวดชลบร ได 10 ปจจย ไดแก

1. โอกาสไดงานทำา หมายถง เมอภายในประเทศ

มอตราการวางงานสง แรงงานมกมแนวโนมทจะอพยพ

หรอยายถนไปทำางานยงแหลงจางงานอนโดยเฉพาะ

ตลาดแรงงานในตางประเทศทมเศรษฐกจและความ

มนคงทางสงคมทดกวา มงานทำาทมนคงกวา และ

ตำาแหนงงานวางทตรงกบทกษะและประสบการณ

2. คาตอบแทน หมายถง อตราคาจางทสงขน

จากเดมทลกจางเคยไดรบ รวมถงสวสดการจากการ

ทำางานทดขนดวย เพอตอบแทนการปฏบตงานตาม

หนาทความรบผดชอบ จงใจใหมการปฏบตงานอยางม

ประสทธภาพ และเสรมสรางฐานะความเปนอยของ

ครอบครวผปฏบตงานใหดขน รวมถงสามารถจายหนสน

ทมอยได

3. โอกาสกาวหนาในสายอาชพ หมายถง การไป

ทำางานตางประเทศสามารถเพมทกษะและฝมอการ

ปฏบตงาน เพราะในบางประเทศทพฒนาแลวยอมมสง

อำานวยความสะดวกในการคนควาวจย เทคโนโลยททน

สมย และเมอกลบมาทำางานในประเทศบานเกดยงม

โอกาสไดทำางานในตำาแหนงทสงขนดวย

4. มญาตหรอเพอนอยตางประเทศ หมายถง ม

ญาต พนอง เพอนฝงทไดยายถนจากประเทศหนงไปยง

อกประเทศหนงกอนหนาแลว มกจะมาจากการชกชวน

ใหตดสนใจยายถนตามไปดวย หรอบางทองถนตางกม

คานยมในสงคมทตองการรายไดสงเทาเทยมกบผอน

หรอบางครงกหวงเพยงใหไดไปทำางานในตางประเทศ

เหมอนคนอน เพอมใหมความรสกวาตนเองดอยกวาคน

อนในสงคมแวดลอมเทานนเอง

5. การอนญาตใหเดนทางไปทำางานตางประเทศ

หมายถง กฎเกณฑ ระเบยบและขนตอนปฏบตเกยวกบ

การจางงานในอาเซยนทเมอเขาสประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนทกประเทศจะตองยกเลกการกดกนการจางงาน

เปดตลาดอยางไมมเงอนไขในการบรการ ปฏบตตอ

สมาชกอยางเทาเทยมและขจดอปสรรคทางการคาออก

ลดคาใชจายในการดำาเนนการ อำานวยความสะดวกใน

การจดทำาความตกลงยอมรบรวมในบรการวชาชพ

38 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

6. การเดนทางและการตดตอสอสารสะดวก

หมายถง ระบบการโทรคมนาคมขนสงและระบบการ

ตดตอสอสารมการพฒนาใหมความรวดเรว สะดวก

สบายและราคาประหยดยงขน เชน ระบบขนสงทางบก

ทมการสรางถนนเชอมโยงกนทกพนท ทางอากาศมการ

เพมเทยวบนพานชมากมายเชอมโยงกนทวโลก ระบบ

ขนสงทางเรอทขนสงขามทวปทวโลกและระบบการ

สอสารทางอนเตอรเนต รวมการตดตอไรสายเพอเพม

การตดตอเชอมโยงกนแบบไรพรมแดนทกททกเวลา

7. การรบรการเคลอนยายบคลากรวชาชพทอง

เทยวแหงอาเซยน หมายถง การมความร ความเขาใจ ถง

กลไกลหลกภายใตหลกการขอตกลงยอมรบรวมในเรอง

คณสมบตของนกวชาชพอาเซยนของบคลากรวชาชพ

ทองเทยวแหงอาเซยน การเตรยมการรองรบดานการ

พฒนาศกยภาพบคลากรทางดานการทองเทยวเมอเขาส

เปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยอาศยการกำาหนด

มาตรฐานสมรรถนะขนตำาดานการทองเทยวสาขาทพก

8. อปสรรคทางดานภาษา หมายถง การขาด

ทกษะและความสามารถในการสอสารทงการฟง พด

อาน และเขยน ภาษาองกฤษและภาษาอาเซยนไดอยาง

มประสทธภาพ อนเนองมาจากขาดการเตรยมตว การได

รบการศกษาดานภาษาตางประเทศไมเพยงพอ ขาดการ

ฝกอบรมทางดานภาษา ความอายไมกลาสอสารกบชาว

ตางชาต ความรดานคำาศพทและไวยากรณทไมเพยงพอ

กงวลเมอตองพดภาษาองกฤษ หรอพดแลวกลววาผอน

จะไมเขาใจและอนๆ ซงทำาใหแรงงานของประเทศไทย

เสยเปรยบดานแรงงานกบประเทศคแขง

9. ความแตกตางทางวฒนธรรม หมายถง ความ

แตกตางของระบบความคด คานยม ความร บรรทดฐาน

และเทคโนโลยทมอยรวมกนในสงคมๆ หนงของประเทศ

ในอาเซยน ซงวฒนธรรมกมความแตกตางกนไปใน

แตละสงคม ซงหากบคคลเรยนร และทำาความเขาใจ

วฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยนไวจะมสวนชวย

ในการสรางความประทบใจและยงเปนประโยชนหากจะ

ออกไปทำางานในประเทศสมาชกอาเซยนอกดวย

10. การรบร ขนตอนการไปทำางานในกล ม

ประเทศอาเซยน หมายถง การเตรยมความพรอมของ

แรงงานไทยกอนเดนทางไปทำางานตางประเทศอยางถก

ตองตามกฎหมาย โดยการศกษาขอมลจากหนวยงาน

ของรฐ เชน สำานกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ

ทมหนาทคมครอง ดแล และชวยเหลอคนหางานทไป

ทำางานตางประเทศใหไดรบการปฏบตตามกฎหมาย ซง

ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ วธการไปทำางานตาง

ประเทศอยางถกตองตามกฎหมายขนตอนการดำาเนน

การเรองหนงสอเดนทาง เตรยมพรอมกอนแจงการเดน

ทางไปทำางานตางประเทศ และเอกสารทใช เพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนและลดปญหาการดาน

แรงงานในตางประเทศเมอกาวเขาไปส ยคของการ

เคลอนยายอยางเสร

นอกจากนจากการศกษาปจจยสวนบคคล จาก

เอกสารและงานวจย พบวา เพศ อาย ประสบการณ

ทำางานในโรงแรม อตราเงนเดอน สถานภาพสมรส ระดบ

การศกษา และแผนกทสงกดตามขอตกลง MRA อาจจะ

สงผลตอปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรใน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนและแนวโนมการตดสนใจ

ย ายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของ

พนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร ผ

วจยจงกำาหนดปจจยสวนบคคลเปนตวแปรอสระทใชใน

การศกษา

วธด�าเนนการวจย ประชากรในการศกษาครงน ศกษาเฉพาะ

พนกงานโรงแรมระดบ 3 ดาว จำานวน 87 แหง (สำา

นกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดชลบร, 2559) ใน

เขตเมองพทยา จงหวดชลบร พนทครอบคลม 4 ตำาบล

ไดแก ตำาบลนาเกลอ ตำาบลหนองปรอ ตำาบลหวยใหญ

ตำาบลหนองปลาไหล สงกดในแผนกตามหลกการขอ

ตกลงยอมรบร วมในเรองคณสมบตของนกวชาชพ

อาเซยน (Mutual Recognition Arrangements:

MRAs) สาขาธรกจโรงแรม

กล มตวอย างแบบใช สตรไม ทราบจำานวน

ประชากรไดขนาดตวอยางทงหมด 400 ตวอยาง ใชการ

39วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

เลอกตวอยางแบบโควตา โดยกำาหนดโควตาแผนกละ

2 คน ในแตละโรงแรม

เค รองมอท ใช ในการรวบรวมข อ มล คอ

แบบสอบถาม (Questionnaire) ซงไดมาจากศกษา

ขอมลจากตำารา เอกสาร บทความ และงานวจยท

เกยวของ และผานตรวจสอบความตรงตามเนอหา

(Content Validity) จากผเชยวชาญจำานวน 3 ทาน และ

การหาความเชอมน คาความเชอมนของคำาถามแตละ

ดานตองมคาไมนอยกวา 0.70 (กลยา วานชยบญชา,

2549) แบบสอบถามทงฉบบมคาสมประสทธแอลฟา

(Alpha – Coefficient) เทากบ 0.82 ซงแบบสอบถาม

ประกอบดวย 3 สวน ไดแกสวนท 1 ขอมลสวนบคคล

ลกษณะคำาถามทมหลายคำาตอบใหเลอก (Multiple

Choice Questions) จำานวน 7 ขอ สวนท 2 ปจจยการ

เคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยน ประกอบดวยคำาถามจำานวน 50 ขอ เปน

แบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating

Scale) โดยใชมาตราสวน 4 ระดบ และกำาหนดนำาหนก

คะแนน คะแนน 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด คะแนน

4 หมายถง เหนดวยมากทสด และสวนท 3 เปนคำาถาม

เก ยวกบแนวโน มการตดสนใจย ายไปทำางานใน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจ

โรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร ลกษณะคำาถามทม

หลายคำาตอบใหเลอก (Multiple Choice Questions)

จำานวน 1 ขอ

ซงผ วจยเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง ซง

แบบสอบถามทไดรบกลบคนมาและมสภาพทสมบรณ

จำานวนทงสน 400 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 ของ

แบบสอบถามทงหมด จากนนนำาแบบสอบถามมาลง

รหสเพอประมวลผลและวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชง

พรรณนา ไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย คาสวน

เบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมาน ไดแก การ

ทดสอบคาทแบบอสระ (t-tests) การวเคราะหความ

แปรปรวนแบบทางเดยว (one-way ANOVAS: F-tests)

ทดสอบคาความแตกตางระหวางกลมและทดสอบความ

แตกตางรายค โดยใชวธ LSD (Least Significant

Difference) และการวเคราะหการถดถอยโลจสตก

(Logistic Regression Analysis)

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

• ผลการวจยและอภปรายผล 1. ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง

จำานวน 244 คน คดเปนรอยละ 61.00 มอายนอยกวา

27 ป จำานวน 145 คน คดเปนรอยละ 36.25 ม

ประสบการณนอยกวาหรอเทากบ 3 ป จำานวน 165 คน

คดเปนรอยละ 41.20 สวนมากมอตราเงนเดอนนอยกวา

15,000 บาท จำานวน 268 คน คดเปนรอยละ 67.00 ม

สถานภาพโสด จำานวน 227 คน คดเปนรอยละ 56.75 ม

ระดบการศกษาตำากวาปรญญาตร จำานวน 272 คน คด

เปนรอยละ 68.00 และทำางานในแผนกตอนรบ จำานวน

125 คน คดเปนรอยละ 31.25

40 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ตารางท 1 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน

ปจจย

ปจจย c S.D.แปล

ความลำาดบ

1. โอกาสไดงานทำา 3.15 0.55 มาก 3

2. คาตอบแทน 3.21 0.62 มาก 1

3. โอกาสกาวหนาในสายอาชพ 3.16 0.55 มาก 2

4. มญาตหรอเพอนอยตางประเทศ 2.90 0.65 มาก 8

5. การอนญาตใหเดนทางไปทำางานตางประเทศ 3.05 0.61 มาก 6

6. การเดนทางและการตดตอสอสารสะดวก 3.10 0.64 มาก 5

7. การรบรการเคลอนยายบคลากรวชาชพ

ทองเทยวแหงอาเซยน2.71 0.73 มาก 9

8. อปสรรคทางดานภาษา 2.69 0.80 มาก 10

9. ความแตกตางทางวฒนธรรม 3.12 0.57 มาก 4

10. การรบรขนตอนการเดนทางไปทำางานใน

กลมประเทศอาเซยน

2.91 0.60 มาก 7

2. จากตารางท 1 พบวาพนกงานมปจจยการ

เคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยน ทง 10 ปจจย อยในระดบมากโดยเรยงลำาดบคา

เฉลยจากมากไปหานอย ไดแก คาตอบแทน โอกาส

กาวหนาในสายอาชพ โอกาสไดงานทำา ความแตกตาง

ทางวฒนธรรม การเดนทางและการตดตอสอสาร

สะดวก การอนญาตใหเดนทางไปทำางานตางประเทศ

การรบรขนตอนการไปทำางานในกลมประเทศอาเซยน ม

ญาตหรอเพอนอยตางประเทศ การรบรการเคลอนยาย

บคลากรวชาชพทองเทยวแหงอาเซยน และอปสรรคทาง

ดานภาษา ตามลำาดบ

ตารางท 2 จำานวนและรอยละของแนวโนมการตดสนใจยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของพนกงานใน

ธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร

ขอมลของสถานประกอบการ จำานวน (คน) รอยละ

ไป 287 71.80

ไมไป 113 28.20

รวม 400 100.00

41วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

3. จากตารางท 2 พบวาแนวโนมการตดสนใจ

ย ายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของ

พนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร

พบวาสวนมากตดสนใจยายไปทำางานในกลมประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนหลงการเปดเสรดานการคาจำานวน

287 คน คดเปนรอยละ 71.80 และไมไปทำางานจำานวน

113 คน คดเปนรอยละ 28.20 ตามลำาดบ

4. อตราเงนเดอน และสถานภาพสมรส ทแตก

ตางกน มปจจยการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรใน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนโดยรวม แตกตางกน อยางม

นยสำาคญทางสถตท 0.05

5. ประสบการณทำางานในโรงแรม สถานภาพ

สมรส และแผนกทสงกดตามขอตกลง MRA มผลตอ

แนวโน มการตดสนใจย ายไปทำางานในประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมอง

พทยา จงหวดชลบร อยางมนยสำาคญทางสถตท 0.05

6. ปจจยทมผลตอแนวโนมการตดสนใจยายไป

ทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของพนกงานใน

ธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร อยางมนย

สำาคญทางสถตท 0.05 คอ การรบร ขนตอนการไป

ทำางานในกลมประเทศอาเซยน โดยคนทรบรขนตอน

การเดนทางไปทำางานในกลมประเทศอาเซยนมแนวโนม

ไปทำางานในกลมประเทศอาเซยนมากกวาคนทไมรบร

ขนตอนการเดนทางไปทำางานในกลมประเทศอาเซยน

1.79 เทา ซงสมการถดถอยโลจสตกใชพยากรณไปและ

ไมไปทำางานในกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนไดถก

ตอง รอยละ 72.80

อภปรายผลการวจย ผลการศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจเคลอน

ยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของ

พนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร

สามารถอภปรายผลการวจยดงตอไปน

1. อตราเงนเดอนแตกตางกน มปจจยการ

เคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนโดยรวมแตกตางกน อาจเปนเพราะพนกงานทม

รายไดนอยอาจตองการคาตอบแทนเพมขน เพอใชใน

การดำารงชพ จงมผลทำาใหมความคดเหนตางจาก

พนกงานกล มอน ซ งสอดคล องกบงานวจยของ

เบญจมาศ ศรทอง (2547) ศกษาเรอง ปจจยทมความ

สำาคญตอการตดสนใจไปทำางานทไตหวนของแรงงาน

ไทย พบวา แรงงานไทยทเคยไปทำางานทไตหวนสวน

ใหญพงพอใจกบอตราเงนเดอน 20,001 บาทขนไป

ปจจยดงดดใหไปทำางานทไตหวน คอ ไดรบเงนเดอน

และคาจางแรงงานทสง เจรญชย ยศบรรดาศกด (2542)

ศกษาเรอง สาเหตการไปทำางานประเทศบรไนของ

แรงงานไทย พบวา ปจจยทดงดดใหไปทำางานในประเทศ

บรไนคอทำาใหมรายไดสงขน สอดคลองกบกงกรานต

แสนศร (2551) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอการตดสนใจ

เดนทางไปทำางานตางประเทศของแรงงานไทย พบวา

รายไดในประเทศนอยไมพอเลยงดครอบครว จงตองไป

ทำางานในตางประเทศททำาใหมรายไดสงกวา และ

วลาสน สญราชา (2555) ไดศกษาปจจยทมผลตอการ

ตดสนใจในการเคลอนยายแรงงานจากกรงเทพมหานคร

เขาส ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน พบวา ปจจยสง

แวดลอมทผลกดนการเคลอนยายแรงงานเสรคอการ

จดการดานสวสดการแรงงานในประเทศไทยยงไมดพอ

และการทำางานตางประเทศทำาใหมรายไดเพมขน และ

สอดคลองกบบอรจาส (2001) ศกษาเรองความสมพนธ

ของแรงงานตางดาวกบคาจางและการจางงาน พบวา

แรงงานในทองถนตองยายไปทำางานพนทอนทสามารถ

สรางรายไดสงมากขน

2. สถานภาพสมรสทแตกตางกน มปจจยการ

เคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนโดยรวมแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะผตอบ

แบบสอบถามทมสถานภาพสมรถแลวมภาระครอบครว

ทตองรบผดชอบ จงมปจจยดานการโอกาสไดงานทำา คา

ตอบแทน การเดนทางและตดตอสะดวกมากขน การรบ

รการเคลอนยายบคลากรวชาชพทองเทยวแหงอาเซยน

และความแตกตางทางวฒนธรรม ท สงกว าผ ตอบ

แบบสอบถามทมสถานภาพโสดและหยาราง/หมาย/

แยกกนอย ตามลำาดบ ซงสอดคลองกบแนวคดของบราว

นและมวร ไดเสนอแนวคดเรอง “Place Utility” ซงให

42 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ความสำาคญกบระดบความพอใจ หรอไมพอใจของบคคล

หรอครอบครว ตออรรถประโยชนในสถานทหนงๆ หาก

ไมพอใจกจะมการยายถนเกดขน(ฝายวจยและศนย

สารสนเทศ วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2551)

3. ประสบการณทำางานในโรงแรม มผลตอแนว

โนมการตดสนใจยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา

จงหวดชลบร ทงนอาจเปนเพราะผทมประสบการณ

นอยอาจมองวาการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

เปนการเพมโอกาสใหแกบคลากรวชาชพทองเทยวไดม

โอกาสเพมทกษะและฝมอการปฏบตงาน และเพม

ประสบการณการทำางานในตางประเทศได อกทงเมอ

กลบมาทำางานในประเทศบานเกดยงมโอกาสไดทำางาน

ในตำาแหนงทสงขนดวย ซงสอดคลองกบงานแผนพฒนา

บรการทองเทยวเพอรองรบการเปดเสรบรการทองเทยว

ป พ.ศ. 2555 – 2560 ของกรมการทองเทยว (2555) ท

กลาววา คณสมบตดานการประสบการณทำางาน เปน

คณสมบตทประเทศสมาชกอาเซยนยอมรบรวมกน และ

เปนเกณฑพนฐานในการรบรองมาตรฐานของบคลากร

วชาชพทองเทยวแหงอาเซยน ซงผ ผ านการรบรอง

คณสมบตและไดรบใบรบรองมาตรฐานวชาชพดงกลาว

มสทธในการเดนทางไปทำางานในประเทศสมาชก

อาเซยนได แตยงตองปฏบตตามกฎระเบยบและขอ

กำาหนดทเกยวของของประเทศทเขาไปทำางาน

4. สถานภาพสมรส มผลตอแนวโนมการตดสน

ใจยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของ

พนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร

อาจเปนเพราะมปจจยทบงช เชน พนกงานทสมรสแลว

หรอสถานะหยาราง/หมาย/แยกกนอยอาจมครอบครว

และไมอยากแยกจากครอบครว หรอเปลยนแปลงสงคม

และสงแวดลอมใหม รวมถงไมมคาใชจายในการเดนทาง

ไปทำางานในประเทศอาเซยน ซงสอดคลองกบแนวคดขอ

งบราวนและมวร ไดเสนอแนวคดเรอง “Place Utility”

ซงใหความสำาคญกบระดบความพอใจ หรอไมพอใจของ

บคคล หรอครอบครว ตออรรถประโยชนในสถานท

หนงๆ หากไมพอใจกจะมการยายถนเกดขน และ

สอดคลองกบแนวคดของซาสทดและซลท ทกลาววา

การยายถน เปนการไหลเวยนของทนมนษย และจะ

ทำาใหเพมความสามารถในการผลตของทรพยากรมนษย

การยายถนเปนการลงทนทตองมคาใชจาย 2 ประเภท

คอคาใชจายทเปนตวเงน ไดแก คาเดนทาง และคาใช

จายทไมเปนตวเงน คอ คาเสยโอกาสตนทนทางจตใจ ใน

การทตองเปลยนสภาพสงคมและสงแวดลอมใหม ใน

ขณะทผ ทมสถานภาพโสดไมมภาระทางครอบครวจง

ตดสนใจในการไปทำางานงายกวา (ฝายวจยและศนย

สารสนเทศ วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2551) ซงผลการศกษาไมสอดคลองกบ

งานวจยของวลาสน สญราชา (2555) ไดศกษาปจจยทม

ผลตอการตดสนใจในการเคลอนยายแรงงานจาก

กรงเทพมหานครเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ใน

กล มประชากรแรงงานฝ มอทประกอบอาชพตาม

แนวทางการเคลอนยายแรงงานเสรอาเซยนในเขต

กรงเทพมหานคร พบวา สถานภาพทแตกตางกน มแนว

โนมการตดสนใจเคลอนยายไปทำางานในประเทศ

อาเซยน ไมแตกตางกน และกไมสอดคลองกบงานวจย

ของเจรญชย ยศบรรดาศกด (2542) ศกษาเรอง สาเหต

การไปทำางานประเทศบรไนของแรงงานไทย พบวา แรง

ไทยสวนใหญทเดนทางไปทำางานทประเทศบรไน มสวน

ใหญมสถานะสมรสและมบตรแลว

5. แผนกทสงกดตามขอตกลง MRA มผลตอแนว

โนมการตดสนใจยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา

จงหวดชลบร อาจเปนเพราะมปจจยทบงช เชน จำานวน

ผตอบแบบสอบถามสวนมากทำางานอยในแผนกตอนรบ

และแผนกอาหารและเครองดม ซงทง 2 แผนกมโอกาส

ดแลการตอนรบ และการใหบรการอาหารและเครองดม

แกลกคาโดยตรงมาก (ไอโฮเทลกร, 2012) ทำาใหมความ

มนใจดานการสอสารและการบรการทมประสทธภาพให

แกลกคา จงสงผลใหมแนวโนมการตดสนใจยายไป

ทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมากขน ซงผลการ

ศกษาไมสอดคลองกบงานวจยของวลาสน สญราชา

43วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

(2555) ไดศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจในการ

เคลอนยายแรงงานจากกรงเทพมหานครเขาสประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน ในกล มประชากรแรงงานฝมอท

ประกอบอาชพตามแนวทางการเคลอนยายแรงงานเสร

อาเซยนในเขตกรงเทพมหานคร พบวา อาชพตามขอ

ตกลง MRA ทแตกตางกน อนไดแก วศวกร พยาบาล

สถาปนก แพทย ทนตแพทย และนกบญช มแนวโนม

การตดสนใจเคลอนยายไปทำางานในประเทศอาเซยน ไม

แตกตางกน

6. การรบรขนตอนการไปทำางานในกลมประเทศ

อาเซยน มผลตอแนวโนมการตดสนใจยายไปทำางานใน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจ

โรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร อาจเนองจากการ

เคลอนยายแรงงานฝมออยางเสรภายในภมภาคอาเซยน

นน จะเปนการเปดโอกาสใหแรงงานฝมอของไทยกจะ

สามารถเขาไปทำางานในประเทศอนๆ ในภมภาคอาเซยน

ไดงายและสะดวกมากยงขนจงจำาเปนอยางยงทแรงงาน

ฝมอเหลานจะตองรบรขนตอนการเดนทางไปทำางานใน

กลมประเทศอาเซยน สอดคลองกบงานวจยของออทพย

ราษฎรนยม และชมพนท โกสลากร เพมพนววฒน

(2551) พบวา ปญหาการเดนทางไปทำางานตางเทศเกด

จากการไมใหความสำาคญกบขาวสารขอมลและการ

เรยนร ทเปนประโยชนตอการเดนทางไปทำางานตาง

ประเทศทำ า ให แรงงานไทยขาดความร เ ก ยว กบ

ขนบธรรมเนยม กฏหมายของประเทศปลายทาง การถก

เอารดเอาเปรยบจากนายจาง ทงเรองคาจาง สวสดการ

และความปลอดภยในการทำางาน ซงสำานกงานบรหาร

แรงงานไทยไปตางประเทศ (2558) เปนหนวยงานของ

รฐทมพนธกจ ปกปอง ค มครอง สทธประโยชนของ

แรงงานไทยและครอบครว รวมถงเสรมสรางความเขม

แขงของตลาดแรงงานไทยในตางประเทศ ซงมอำานาจใน

การพฒนาระบบ กลไก และการดำาเนนการเกยวกบการ

จดสงแรงงานไทยไปทำางานตางประเทศ รวมไปถง

ควบคม ดแล และตรวจสอบการจดสงแรงงานไทยไป

ทำางานในตางประเทศของผรบอนญาตจดหางานเพอไป

ทำางานในตางประเทศใหเปนไปตามกฎหมาย ชวยเหลอ

คนหางานทไปทำางานตางประเทศใหไดรบการปฏบต

ตามกฎหมาย และยงปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนน

การปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ หรอไดรบ

มอบหมาย ดงนน กอนแรงงานไทยจะเดนทางไปทำางาน

ตางประเทศอยางถกตองตามกฎหมายนน จำาเปนอยาง

ยงทตองศกษาและปฏบตตามกฎหมาย ซงประกอบดวย

5 ขนตอน คอ วธการไปทำางานตางประเทศอยางถกตอง

ต า ม ก ฎ ห ม า ย ข น ต อ น ก า ร ดำ า เ น น ก า ร เ ร อ ง

หนงสอเดนทาง เตรยมพรอมกอนแจงการเดนทางไป

ทำางานตางประเทศ และเอกสารทใช เพอเพมขดความ

สามารถในการแขงขนและลดปญหาการดานแรงงานในตาง

ประเทศเมอกาวเขาไปสยคของการเคลอนยายอยางเสร

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะจาการวจยเรอง ปจจยทมผล

ตอการตดสนใจเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมอง

พทยา จงหวดชลบร ผวจยไดใหขอเสนอแนะจากการ

ศกษาครงนและมขอเสนอแนะในการศกษาครงถดไป ไว

ดงน

ขอเสนอแนะจากการศกษา 1. จากผลการศกษาพบวา ปจจยการเคลอนยาย

แรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ใน 5

อนดบแรก คอ คาตอบแทน โอกาสกาวหนาในสาย

อาชพ โอกาสไดงานทำา ความแตกตางทางวฒนธรรม

และการเดนทางและการตดตอสอสารสะดวก ซงผลการ

ศกษาสามารถประยกตใชไดดงน

1.1 หากโรงแรมในเมองพทยาตองการธำารง

รกษาพนกงานใหทำางานกบโรงแรมในระยะยาวอาจตอง

พจารณาในประเดนดานคาตอบแทน และโอกาส

กาวหนาในสายอาชพ โดยการปรบปรงคาตอบแทนและ

สวสดการจากการทำางานใกลเคยงหรอเทยบเทาประเท

ศอนๆ ในอาเซยน และปรบปรงวธการทำางานโดยนำา

เทคโนโลยมาใชควบคกบการเปดโอกาสใหพนกงานได

ฝกทกษะการปฏบตงานกบชาวตางชาตทงภายในและ

ภายนอกโรงแรมมากยงขน พรอมทงควรวางแผนความ

กาวหนาในสายอาชพใหมความชดเจนและนำาไปปฏบตจรง

44 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

1.2 หากหนวยงานภาครฐตองการสงเสรม

ใหมการเคลอนยายแรงงานในกลมนไปทำางานในกลม

ประเทศอาเซยน จะตองสงเสรมและสรางความรความ

เขาใจเกยวกบความแตกตางทางวฒนธรรม โดยการ

ประชาสมพนธและจดหลกสตรใหความร ความเขาใจ

เกยวกบวฒนธรรมของประเทศอาเซยนใหแกนสตนกษา

ศกษา รวมถงแรงงานฝมอตามขอตกลงยอมรบรวมใน

เรองคณสมบตของนกวชาชพอาเซยน (Mutual Recog-

nition Arrangements: MRAs) และแรงงานฝมอกลม

อนๆ ทกำาลงพจารณาเพมเตม

1.3 หากโรงแรมในตางประเทศหรอโรงแรม

ไทยทไปลงทนในตางประเทศตองการสรรหาพนกงาน

ไปทำางาน อาจใชกลยทธในการสรรหาบคลากรทมงเนน

ดานการเพมโอกาสในการทำางาน คาตอบแทนทสง

โอกาสกาวหนาในสายอาชพ และการเดนทางและการ

ตดตอสอสารระหวางประเทศทสะดวก

2. ผลการศกษาเกยวกบแนวโนมการตดสนใจ

ย ายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของ

พนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา จงหวดชลบร

พบวา พนกงานตดสนใจไปทำางานในกล มประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนมากกว าตดสนใจไม ไปทำางาน

กสะทอนใหเหนเชนกนวา โรงแรมในเมองพทยาจำาเปน

ตองวางแผนและกลยทธการธำารงรกษาพนกงานอยาง

เรงดวนเชนกน โดยเฉพาะอยางยงในกลมพนกงานทม

ประสบการณทำางานในโรงแรมนอยกวาหรอเทากบ 3 ป

กลมพนกงานทมสถานภาพโสด และพนกงานในแผนก

ตอนรบ เนองจากปจจยสวนบคคลเหลานมผลตอแนว

โนมการตดสนใจยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมองพทยา

จงหวดชลบร อยางมนยสำาคญทางสถต

3. จากผลการวเคราะหปจจยการเคลอนยาย

แรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมผลตอ

แนวโน มการตดสนใจย ายไปทำางานในประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนของพนกงานในธรกจโรงแรมเขตเมอง

พทยา จงหวดชลบร พบวา การรบร ขนตอนการไป

ทำางานในกล มประเทศอาเซยนมผลตอแนวโนมการ

ตดสนใจยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ดงนน หากหนวยงานภาครฐทต องการสงเสรมการ

เคลอนยายแรงงานไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยน รวมถงโรงงานในตางประเทศทอยในภมภาค

อาเซยน ซงตองการสรรหาพนกงานไปทำางาน จำาเปน

อยางยงทจะตองใหความร พนกงานกอนเดนทางไป

ทำางาน เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและลด

ปญหาการดานแรงงานในตางประเทศ

ขอเสนอแนะในการศกษาครงถดไป 1. ควรมการศกษาขยายผลเพมเตมกบพนกงาน

โรงแรมระดบอนๆ เชน 4 ดาว และ 5 ดาวดวย เพอ

เปรยบเทยบปจจยทมผลตอการเคลอนยายแรงงานฝมอ

สการเปนประชาคมอาเซยน และแนวโนมการตดสนใจ

ยายไปทำางานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนใหสามารถ

นำาไปวางแผน สงเสรม พฒนาทกษะการปฏบตงานให

กบบคลากรวชาชพทองเทยวใหมศกยภาพในการ

แขงขนในตลาดแรงงานเพมยงขน

2. ควรมการศกษาพนกงานโรงแรมในพนทการ

ทองเทยวในแตละภมภาคของประเทศเพมเตม เชน ภาค

เหน อ ใ นจ ง ห ว ด เ ช ย ง ใ หม ภ าคกล า งบ ร เ วณ

กรงเทพมหานคร ภาคตะวนออกเฉยงจงหวดขอนแกน

และภาคใตจงหวดภเกต เปนตน

3. ควรทำาการสมภาษณแบบเจาะลก (Indept

Interview)

45วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

บรรณานกรมกรมการทองเทยว. 2555. โครงการจดท�าแผนพฒนา

บรการทองเทยวเพอรองรบการเปดเสรบรการ

ทองเทยวป พศ.2555-2560 (Online).

www.senate.go.th, 13 ธนวาคม 2557.

กลยา วานชยบญชา. 2549. สถตส�าหรบงานวจย.

พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย

กงกรานต แสนศร. 2551. ปจจยทมผลตอการตดสนใจ

เดนทางไปท�างานตางประเทศของแรงงานไทย.

การคนควาแบบอสระรฐประศาสนศาสตร

มหาบณฑต สาขาร ฐประศาสนศาสตร ,

มหาวทยาลยเชยงใหม

เจรญชย ยศบรรดาศกด. 2542. สาเหตการไปท�างาน

ในประเทศบรไนของแรงงานไทย (Online).

www.research.mol.go.th, 25 สงหาคม

2558.

ชลบร. 2559. สวสดเมองชล (Online).

www.chonburi.go.th, 4 มนาคม 2559.

เบญจมาศ ศรทอง. 2547. ปจจยทมความส�าคญตอ

การตดสนใจไปท�างานทไตหวนของแรงงาน

ไทย. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต,

มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ฝายวจยและศนยสารสนเทศ วทยาลยประชากรศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2551. การยายถน

(Online). www.cps.chula.ac.th, 11 ตลาคม

2558.

เมองพทยา. 2553. แผนการพฒนาเมองพทยา 10 ป

(Online).

www.pattaya.go.th, 13 พฤศจกายน 2557.

วลาสน สญราชา. 2555. ปจจยทมผลตอการตดสนใจ

ใ น ก า ร เ ค ล อ น ย า ย แ ร ง ง า น จ า ก

กรงเทพมหานครเขาส ประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยน. ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต

สาขาวชาธรกจระหวางประเทศ, มหาวทยาลย

เทคโนโลยราชมงคลธญบร.

สำานกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดชลบร. 2559.

การทองเทยว (Online). www.chonburi-

mots.go.th, 29 พฤษภาคม 2559.

สำานกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ. 2558.

แนะน�าการเตรยมตวกอนเดนทางไปท�างาน

ตางประเทศ (Online) www.overseas.doe.

go.th/guide.php, 17 ตลาคม 2558.

สำานกงานปลดกระทรวงแรงงาน. 2555. รายงานการ

ศกษาฉบบสมบรณโครงการเตรยมการรองรบ

การ เคล อนย ายของแรงงานส การ เป น

ประชาคมอาซยนกรงเทพมหานคร: โรงพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สภาภรณ ประสงคทน. 2555. ความผกพนของ

พนกงานต อองค การ: การเพมขดความ

สามารถทางการแขงขนของ ธรกจโรงแรมไทย

ในยค AEC, ในการประชมวชาการระดบชาต

การจดการการทองเทยวแบบบรณาการ ครงท 1

ออทพย ราษฎรนยม และชมพนท โกสลากร เพมพน

ววฒน. 2551. การพฒนาระบบการจดสง

แรงงานไทยไปท�างานตางประเทศเพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนในตลาดแรงงาน

(Online). www.research.mol.go.th,

21 สงหาคม 2558.

เออซ ศนยขอมลความร ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน.

2555. ธรกจโรงแรมพรอมรบ AEC ประชาคม

อาเซยน หรอยง (Online).

www.thai-aec.com, 1 ธนวาคม 2557.

ไอโฮเทลกรดอทคอม. 2012. การแบงสายงานและ

ระ ดบของการบรหารจดการในโรงแรม

(Online). www.ihotelguru.com, 7 สงหาคม

2558.

Borjas, G.J. 2001. “Does Immigration Grease

the Wheels of the Labor Market?.”

Brookings Papers on Economic

Activity, 1-52.

46 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

แนวทางการจดการความเสยงทสงผลตอตนทนการจดการสนคาคงคลง

ของรานขายยา CDE ในจงหวดขอนแกนThe Approach of Risk Management that Affecting the

Inventory Management Cost of CDE Drugstore in Khonkaen Province แสงระว รงวถ1 และ ปณทพร เรองเชงชม2

Saengrawee Rungwithee and Panutporn Ruangchoengchum

บทคดยอ ธรกจรานขายยาในประเทศไทยนนปจจบนมมลคา 3.5 หมนลานบาท ในขณะทรานขายยามจำานวนเพมขน

รอยละ 27 การเพมจำานวนนแสดงใหเหนถงสภาพการแขงขนทมความรนแรงขน เปนผลใหธรกจรานขายยาจำาเปน

ตองพจารณาแนวทางในการลดตนทนเพอความอยรอดในสภาวการณดงกลาว ซงการจดการความเสยงของธรกจ

เปนแนวทางในการลดตนทนวธการหนงเชนเดยวกบการศกษาในครงน โดยอาศยแหลงขอมลจากรานขายยา CDE

ซงมสภาพธรกจสอดคลองตอสภาพการแขงขนทเพมขนเปนสำาคญ และวเคราะหแนวทางในการจดการความเสยง

ดวยวธการระดมความคด จากผมสวนเกยวของในการจดการสนคาคงคลงของรานขายยาทงสน 5 ทาน เพอเสนอ

เปนแนวทางในการจดการความเสยงทมผลกระทบตอตนทนขน ผลจากการระดมความคดพบแนวทางการจดการ

ความเสยงคอ การบรณาการโปรแกรมจดการสนคาคงคลง และการสงซอตามปรมาณความตองการสนคาดวยตว

แบบอนกรมเวลา และวดมลคาผลกระทบจากความเสยงทเปลยนแปลงซงพบวา มลคาผลกระทบจากความเสยงลด

ลงจาก 0.94 ลานบาท เหลอ 0.81 ลานบาท หรอลดลงรอยละ 13.14 การเปลยนแปลงดงกลาวสมพนธโดยตรงตอ

ตนทนการจดการสนคาคงคลง จงสรปไดวา แนวทางในการจดการความเสยงในการศกษาครงนสามารถลดตนทน

การจดการสนคาคงคลงของธรกจรานขายยาไดรอยละ 13.14

ค�าส�าคญ : ตนทนการจดการสนคาคงคลง การลดตนทน ความเสยง การประเมนความเสยง การจดการความเสยง

1มหาบณฑตวทยาลยบณฑตศกษาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน จ.ขอนแกน 40002 email: [email protected]อาจารยประจำา หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต วทยาลยบณฑตศกษาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน

Corresponding author email: [email protected]

47วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

Abstract The current Pharmacy business value in Thailand was 35 billion Baht, while the number of

drugstores has increased 27 percent, which represented the intense competitive environment.

This effect to drugstore business needed to consider cost reduction for surviving in this situation.

Business risk management is the way to cut costs as in this study. The data rely on CDE pharmacies

business which increases competing condition. Then analyzed risk management that on cost by

using brainstorming method from five samples who involved in the management of CDE drug-

stores. The result found the integration of the inventory Management Software and bought,

according to quantity demanded by time series can impact the change in cost as a value of risk.

The cost has decreased from 0.94 million Baht to 0.81 million Baht or 13.14 percent reduction.

Such changes relate to inventory management costs. In summary, the risk management approach in

this study could decrease inventory management costs of the drugstore business by 13.14 percent.

Keywords: Inventory cost, Cost reduction, Risk, Risk assessment, Risk management

1. บทน�า ร านขายยาเป นช องทางหนงในการรบ

บรการเวชภณฑ และผลตภณฑสขภาพทสะดวกของ

ประชาชนในประเทศไทย และเปนหนวยธรกจซงทำา

หนาทคดกรองความเจบปวยกอนสงต อใหแก โรง

พยาบาลห รอหน วยงานทางส ขภาพ ป จจ บ น

อตสาหกรรมของรานขายยามมลคาเพมขนจาก 3.1

หมนลานบาท เปน 3.5 หมนลานบาท หรอคดเปนการ

ขยายตวเพมขนรอยละ 12.9 ในชวงป พ.ศ. 2557 ถง

พ.ศ. 2558 (ศนยวจยกสกรไทย, 2558) ในขณะท

จำานวนรานขายยาในชวงป พ.ศ. 2556 ถง พ.ศ. 2557

เพมจำานวนจาก 12,123 รานเปน 15,359 ราน หรอคด

เปนการเพมขนรอยละ 27 ซงคดเปนจำานวนรานยาคา

ปลกทงสนรอยละ 90 จากจำานวนรานขายยาทงหมด

(สำานกงานคณะกรรมการอาหารและยา, 2557) ขอมล

ดงกลาวแสดงใหเหนถงการขยายตวของอตสาหกรรม

และสภาวะการแขงขนของธรกจของรานขายยาทมแนว

โน ม เ พ มส ง ข น ร วมถ งล กษณะร านขายยา ใน

อตสาหกรรมสวนใหญเปนธรกจคาปลก

การแขงขนในเชงธรกจนนสงผลใหเกดการชวง

ชงสวนแบงทางการตลาดและมความสมพนธโดยตรงตอ

การดำารงอย ของสมาชกในอตสาหกรรม สวนแบง

ทางการตลาดทมปรมาณมากกวาคแขงเปนผลมาจาก

การรกษาความไดเปรยบทางธรกจ และเปนหลกฐาน

แสดงความสำาเรจของธรกจนน รวมถงเพมโอกาสการอย

รอดของธรกจอยางยงยนในอนาคต หนงในวธการสง

เสรมความไดเปรยบทางการตลาดนนคอการลดตนทน

รวมในการประกอบธรกจ ซงการลดตนทนนนจำาเปน

ตองคำานงถงคณภาพและมาตรฐานในการประกอบ

ธรกจรวมดวย (Thompson et al., 2014) ตนทนสวน

ใหญของธรกจรานคาปลกนนเกดจากตนทนในการ

จดการสนคาคงคลง (Heizer and Render, 2013) ซง

ประกอบดวย ตนทนสนคา ตนทนการเกบรกษา ตนทน

การสำารองสนคา ตนทนจากการขาดสนคา และตนทน

จากการสงซอสนคา (Russell and Taylor, 2014) เมอ

เกดภาพการแขงขนของอตสาหกรรมรานขายยาขน การ

ลดตนทนจงเปนวธการรกษาความไดเปรยบทางการ

ตลาดทมความสำาคญตออตสาหกรรมดงกลาว

48 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

รานขายยา CDE เปนรานขายยาประเภทรานคา

ปลกทดำาเนนธรกจสงมอบผลตภณฑทางสขภาพและ

เวชภณฑแกประชาชนในพนทอำาเภอเมอง จงหวด

ขอนแกน มทนจดทะเบยนท 3 ลานบาท ดำาเนนธรกจมา

แลวเปนเวลาทงสน 31 ป และเผชญสภาวะการแขงขนท

มแนวโนมทวความรนแรงขน เมอวดจากการนบจำานวน

รานขายยารอบสถานประกอบธรกจในระยะ 600 เมตร

พบวามจำานวนเพมขน 5 ราน ภายในระยะเวลา 5 ป

นอกจากนแนวโนมของตนทนในการจดการสนคา

คงคลงของหนวยธรกจดงกลาวมมลคาเพมสงขนจาก

2.47 ลานบาท เปน 2.57 ลานบาท ใน พ.ศ. 2558 ถง

พ.ศ. 2559 หรอเพมขนรอยละ 4.29 ดงนนรานขายยา

CDE จงเผชญตอสถานการณเกยวกบสภาวะการแขงขน

และตนทนทเพมสงขน สงผลใหรานขายยา CDE ม

โอกาสสญเสยความไดเปรยบทางการตลาดตามมา

หนวยธรกจดงกลาวจงจำาเปนตองพฒนาแนวทางในการ

ลดตนทนเพอเสรมสรางความยงยนในการดำาเนนธรกจ

และปองกนความเสยเปรยบทางการตลาดทอาจเกดขน

ในอนาคต

การศกษาในอดตเกยวกบการลดตนทนสวน

ใหญนนอาศยแนวคดและวธการทแตกตางกนโดยพบวา

มการประยกตแบบจำาลองเชงเสนเพอชวยในการสงซอ

ใหเกดความประหยดมากทสด (Krittanathip et al.,

2013) การประสานงานเกยวกบสนคาคงคลงระหวางผ

ซอและผสงมอบสนคา (Kannan et al., 2013) การ

ปรบปรงวธการจดเกบสนคาคงคลง (Tadokoro, 2014)

การเพมความประหยดตอขนาดจากการปรบเปลยน

จำานวนและวธการสงซอสนคา (Lee, 2014) การอาศย

เทคโนโลยรบรปรมาณและตำาแหนงสนคาเพอเพมความ

แมนยำาในการจดการสนคาคงคลง (Kasim, 2015) วธ

การลดตนทนดงกลาวสามารถลดตนทนจากสาเหตซง

แตกตางกนและสงผลตอการลดตนทนรวมของธรกจใน

ทสด

ปจจบนมการศกษาสวนนอยทศกษาเกยวกบ

การลดต นทนโดยอาศยวธการจดการความเสยง

เนองจากความเสยงเกดขนในทกขนตอนของการดำาเนน

การทางธรกจ และในทกขนตอนลวนแลวแตมตนทนท

เกยวของอยทงสน ฉะนนเมอมการจดการความเสยง

อยางใดอยางหนงยอมสงผลตอตนทนของการดำาเนน

งานทางธรกจในทสด (Water, 2011) ดวยเหตนผศกษา

จงมความสนใจเกยวกบความเสยงของรานขายยา ความ

สมพนธตอตนทนสนคาคงคลง และแนวทางการจดการ

ความเสยงทสงผลตอตนทนการจดการสนคาคงคลง

สำาหรบรานขายยาคาปลกโดยอาศยแหลงขอมลจากราน

ขายยา CDE ซงมสภาวะตนทนการจดการสนคาคงคลง

ทเพมขนเปนสำาคญ และมเปาหมายเพอพฒนาวธการ

จดการความเสยงสำาหรบลดตนทนการจดการสนคา

คงคลงในธรกจรานขายยา ฉะนนขอมลจากการศกษาใน

ครงนเปนการนำาเสนอแนวทางการจดการความเสยง

สำาหรบรานขายยา CDE เพอลดตนทน กระทงสงผลตอ

การเพมความไดเปรยบทางการตลาดและเปนประโยชน

แกรานขายยาคาปลกอนในอนาคต

2. ทบทวนวรรณกรรม2.1 การแบงประเภทความเสยง และความสมพนธ

ของความเสยงทมอทธพลตอตนทน

Venkatesh et al. (2015) ไดอธบายความ

หมายของความเสยงวา ความเสยงคอปจจยใดๆ ทกอให

เกดความไมราบรนในการดำาเนนธรกจ ในขณะท Gul

and Guneri (2016) อธบายวา ความเสยงคอโอกาสการ

เกดความไมพงประสงค หรอความเปนไปไดทกอใหเกด

ความเสยหายตอธรกจ รวมถง Water (2011) กลาววา

ความเสยง คอความไมแนนอนจากสภาวการณทสงผล

ใหเกดเหตไมพงประสงคขน และความเสยงเปนโอกาส

ของเหตการณทเกดขนในทกกจกรรมการดำาเนนงาน

ของธรกจ ซงความเสยงทมความสมพนธตอตนทนใน

ธรกจคาปลก โดยสามารถแบงออกเปน 4 ประเภทตาม

แหลงทมาของความเสยงดงน (1) ความเสยงภายใน

กระบวนการดำ า เนนงานทางธ รกจ ซ งวดต งแต

กระบวนการรบสนคาถงการสงมอบสนคาแกลกคา

กระบวนการดงกลาวอาจทำาใหเกดความไมแนนอนทง

ปรมาณสนคา และการควบคมการเคลอนไหวของระบบ

49วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

เปนเหตททำาใหเกดความไมราบรนในการดำาเนนงานได

ประเภทความเสยงนมความสมพนธตอตนทนสนคา

ตนทนการสงซอสนคา ตนทนการเกบรกษา และตนทน

สนคาสำารอง (2) ความเสยงจากสนทรพย ได แก

ผลตภณฑสนคานนๆ ขอมลและตนทน เชน อายสนคา

ความลาสมยของขอมล สภาพอปกรณหรอเครองจกรซง

อาจเสอมสภาพตามระยะเวลา โดยมความสมพนธตอ

ตนทนของสนคา (3) ความเสยงจากลกษณะทาง

กายภาพในการดำาเนนงาน ความเสยงประเภทนเปน

ความเสยงจากลกษณะงานทมความไมปลอดภยตอชวต

หรอธรกจประเภทตางๆ เชน สนคาทมความหลากหลาย

เสยงตอความผดพลาดในการสงซอ เมอเหตการณดง

กลาวเกดขนองคกรหรอหนวยธรกจนนอาจสญเสย

ทรพยากรหรอมโอกาสใชตนทนเกนจำาเปนขน ความ

เสยงประเภทนมความสมพนธตอตนทนการสงซอสนคา

ตนทนการเกบรกษา และตนทนสนคาสำารอง (4) ความ

เ สยงจากส งแวดล อม เป นความเส ย งจากการ

เปลยนแปลงทางสภาวะแวดลอมทางเศรษฐกจ ซงม

ผลกระทบตอการแขงขนภายในอตสาหกรรม สงผลตอ

ความเปลยนแปลงและความยงยนในการทำาธรกจนน

ซงมความสมพนธตอตนทนสนคาขาด ในการศกษาน

อาศยคำาหรอวลทมความหมายสอดคลองตอความเสยง

หรอโอกาส ความไมแนนอน จากปจจยใดๆในกจกรรม

ทางธรกจ ทกอใหเกดความไมราบรนหรอไมพงประสงค

ในการดำาเนนธรกจ เพอระบกรอบของความเสยง

สำาหรบใชในการสบคนรายการความเสยงทเกดขนจาก

การศกษา สำาหรบอธบายความเสยงของรานขายยาทใช

เปนแหลงขอมลหลก และแบงความเสยงของธรกจราน

ขายยาตามแหลงทมาจากแนวคดของ Water (2011)

อนเนองมาจากธรกจคาปลกมความสอดคลองตอบรบท

ของรานขายยา จงกำาหนดกรอบของความเสยงทแบง

เปน 4 ประเภท คอ ความเสยงจากกระบวนการดำาเนน

งาน ความเสยงจากสนทรพย ความเสยงจากลกษณะ

ทางกายภาพของธรกจ และความเสยงจากสงแวดลอม

ทางเศรษฐกจ รวมถงระบมลคาของความเสยงโดยอาศย

ความสมพนธระหวางความเสยงตามประเภทและตนทน

การจดการสนคาคงคลง เพอใชเป นขอมลสำาหรบ

วเคราะหในการศกษาน

2.2 ตนทนการจดการสนคาคงคลง

Heizer and Render (2013) กลาววาธรกจเชง

พาณชระดบโลก เชน ธรกจของ Amazon มสนทรพย

กวารอยละ 50 ของเงนลงทน (Total invest capital)

เปนตนทนเกยวกบสนคาคงคลง แสดงใหเหนวาสดสวน

เงนทนเกยวกบการจดการสนคาคงคลงนนมบาบาท

สำาคญตอหนวยธรกจ ในขณะท Russell and Taylor

(2014) ไดอธบายถงลกษณะตนทนในการจดการสนคา

คงคลงนนประกอบดวยตนทน 5 ประเภท ไดแก ตนทน

ของสนคา (Item cost, IC) คอตนทนจำานวนและชนด

ของสนคา ขนตามการประมาณการณความตองการ

สนคา ตนทนการเกบรกษา (Carrying cost, CC) คอคา

ใชจายเกยวกบสถานทเกบ คาเชาอาคาร คาเสอมราคา

สนคา คารบประกนสนคา คาเสยโอกาส ตนทนเนองจาก

สนคาขาด (Shortage cost, SC) คอคาใชจายทเกดขน

เมอสนคาคงคลงมไมพอตอการขายและสงผลใหตนทน

สงกวาปกต ตนทนสนคาสำารอง (Safety stock cost,

SSC) คอคาใชจายในการสำารองสนคาตำาสด และคง

เหลอเทากบจำานวนเฉลยซงเพยงพอตอการรอซอสนคา

รอบใหม และตนทนการสงซอสนคา (Ordering cost,

OC) คอคาใชจายททำาใหไดมาซงสนคา ในการศกษาครง

นผ ศกษาไดม งเนนเกยวกบการลดตนทนสำาหรบราน

ขายยาประเภทรานคาปลก จงใชหลกการแบงประเภท

ตนทนการจดการสนคาคงคลงทงหมด 5 ประเภท

สำาหรบนำาไปใชในการคำานวณตนทนเพอวเคราะห

แนวทางการลดตนทนในการศกษาน

2.3 การประเมนความเสยง (Risk assessment)

การประเมนความเ สยงเป นวธการในการ

วเคราะหผลของแนวทางหรอกจกรรมตางๆของธรกจ

เพอกำาหนดระดบความสำาคญของความเสยงตอหนวย

ธรกจ Gul and Guneri (2016) กลาววาการประเมน

ความเสยงทำาใหทราบระดบผลกระทบหรอความสำาคญ

ของความเสยงทแตกตางกน โดยผลกระทบของความ

เสยงความเสยงขนอยกบความรนแรงและโอกาสการ

50 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

เกดความเสยงนน การประเมนความเสยง (Risk assess-

ment) มทงหมด 2 ขนตอน คอ

ขนท 1 การระบความเสยงซงเป นการหา

รายการความเสยงโดยอาศยตารางบนทกรายการความ

เสยงทเกดขน

ขนท 2 การประเมนความเสยง ซงอาศยแนวคด

การประเมนจากการพจารณาของระบบเมตรกซ (Deci-

sion Matrix in Risk Assessment: DMRA) เปนเครอง

มอประเมนคาความเสยง (Risk value: R) จากความ

สมพนธของผลคณโอกาสในการเกดความเสยง และ

ความรนแรงของผลกระทบ วธการประเมนเรมจากการ

ใหคะแนนในแตละปจจยดงน

ปจจยท 1 โอกาสในการเกดความเสยง

(Likelihood: L) ซงคดจากจำานวนครงทเกดเหตโดยการ

กำาหนดเกณฑการเกดจากชวงเวลาทำาธรกจหรอตามแต

ความเหมาะสม มลกษณะการใหคะแนนได ดงน

(Rare) มคาเทากบ 1 หมายถง มโอกาสเกดขนในระยะเวลาทก 10 ปหรอมากกวา

(Unlikely) มคาเทากบ 2 หมายถงมโอกาสเกดขนในระยะเวลาทก 6 – 9 ป

(Possible) มคาเทากบ 3 หมายถงมโอกาสเกดขนในระยะเวลาทก 3 - 5 ป

(Likely) มคาเทากบ 4 หมายถงมโอกาสเกดขนในระยะเวลาทก 1- 2 ป

(Almost certain) มคาเทากบ 5 หมายถงมโอกาสเกดขนภายในระยะเวลา 1 ป

ปจจยท 2 ความรนแรงของผลกระทบ

(Severity: S) อาศยความถของคำาแทนคาดงกลาว และ

มวธการใหคะแนนไดจากการแบงความถออกเปน 5

ระดบชน แตละระดบชนมคาเทากบ 5 คะแนน และลด

ลงทก 1 คะแนนเมอระดบชนลดลง คำานวณจากรายการ

ความเสยงทงหมดหารดวยจำานวนชวงคะแนน (จำานวน

รายการความเสยงทงหมดหาร 5) หาจำานวนสมาชก

รายการความเสยง เพอจดรายการความเสยงเปนคา

คะแนนตามปจจยน วธดงกลาวตงอยบนสมมตฐานเกยว

กบความหมายแฝงเรนในคำาพดซงหากมการกลาวซำา

บอยครงมากทสด แสดงถงรายการความเสยงดงกลาวม

ความสำาคญ แตวธการนอาจเกดความอคตจากการเกบ

ขอมล ควรมการตงคำาถามในการเกบขอมลทครอบคลม

ในการศกษาอยางระมดระวง รวมถงเทยบขอมลหรอ

วเคราะหความนาเชอถอของขอมลจากความถของคำาท

ไดกอนนำาขอมลไปวเคราะหทกครง เพอลดความคลาด

เคลอนจากความเปนจรงใหเกดนอยทสด ซงจากการ

ศกษาของ Gul and Guneri (2016) ทใชวธการถอดคำา

เพอใหคะแนนความเสยงในแตละปจจยโดยมการเทยบ

ความนาเชอถอของผถอดคำา ไดใชวธการประเมนวธการ

ทแตกตาง และผสมภาษณทแตกตางกนในการเปรยบ

เทยบขอมล

เมอใหคะแนนทง 2 ปจจยเสรจสนจงทำาการ

ประเมนคาความเสยง (R) โดยอาศย ผลคณซงมความ

สมพนธดงสมการ R = L × S เมอทำาการประเมนคา R

เสรจสน จงทำาการจดหมวดหมความเสยงแตละรายการ

ตามระดบคะแนนทแตกตางกน และแปรผลความเสยง

ทเกดขนตามชวงคะแนนทปรากฏ โดยมความหมายใน

แตละชวงคะแนนดงตอไปน

ระดบท 1 ความเสยงทไมมผลกระทบ เปนระดบ

ท ไมจำาเปนตองแกไขความเสยงทเกดขน (มคะแนน R = 1)

ระดบท 2 ความเสยงทยอมรบได เปนระดบทไม

จำาเปนตองแกไขเมอเกดขน แตควรตดตามความเสยง

เปนระยะ (มชวงคะแนน R = 2 - 6 คะแนน)

ระดบท 3 ความเสยงปานกลาง เปนระดบท

จำาเปนตองมการลด และใชเวลาในการจดการ (มชวง

คะแนน R = 8 - 12 คะแนน)

ระดบท 4 ความเสยงระดบสง เปนระดบททำาให

งานเกดการหยดชะงกของกจกรรมทางธรกจ จำาเปน

ตองมการประสานงานแลววางมาตรการรองรบ (มชวง

คะแนน R = 15 - 20 คะแนน)

ระดบท 5 ความเสยงทรบไมได เปนระดบท

ทำาใหงานเกดการหยดชะงกของกจกรรมทางธรกจ

จำาเปนตองมแผนควบคมระบบการทำางานใหอยในชวงท

51วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ยอมรบได และจำาเปนตองมการจดการลวงหนา (ม

คะแนน R = 25 คะแนน)

การศกษานไดทำาการประเมนความเสยงโดยเรม

ระบรายการความเสยงจากจำานวนของความเสยงทม

โอกาสเกดขน และทำาการประเมนคาความเสยงตาม

การพจารณาของระบบเมตรกซ (DMRA) เพอแบง

รายการความเสยงตามระดบชวงคะแนน R เพอนำาไปใช

วเคราะหขอมลซงมผลกระทบตอตนทนในลำาดบถดไป

2.4 โปรแกรมจดการสนคาคงคลง

(Inventory Management Software)

Heizer and Render (2013) กลาววาการ

รวบรวมขอมลเขาระบบหรอการจดบนทกเปนการ

ประสานงานภายในองคกรทางธรกจ เพอทำาใหขอมล

สามารถเขาถงและใชประโยชนได ขนตอนดงกลาวม

โอกาสสรางความคลาดเคลอนของขอมลไดมาก และ

เพอจำากดโอกาสผดพลาดดงกลาว การนำาเทคโนโลยเขา

มาประยกตใชจงเปนแนวทางในการจดการปญหาท

สำาคญ Antoniolli (2016) กลาววา เทคโนโลยท

สามารถประยกต ใช สำ าหรบองค กรทางธร กจคอ

โปรแกรมจดการสนคาคงคลงซงสามารถลดความผด

พลาด โดยอาศยการบนทกผานระบบทดแทนการบนทก

ดวยมอมนษย รวมถงมสวนชวยใหการเขาถงขอมลเกด

ขนอยางรวดเรว เชอมตอขอมลทางธรกจไดอยางเปน

ปจจบน องคประกอบหลกของโปรแกรมจดการสนคา

คงคลง ประกอบดวย (1) ระบบฐานขอมล (Data cen-

ter) อาศยอปกรณคอมพวเตอรเปนเครองประสานและ

บนทกขอมล (2) ซอฟตแวรเชอมโยงระบบ (Enterprise

Application Integration software: EAI software)

เปนเครองตดตามความเคลอนไหวของสนคาในองคกร

สามารถประสานคำาสงซอทแมนยำา รวมถงแสดงสถานะ

จำานวนและขอมลสนคาคงคลงอยางรวดเรว (3) การ

ปอนขอมล เนองจากการปฏบตงานมการเปลยนถาย

ขอมล และการนำาไปใชผานระบบดจตอลในรปแบบบต

และไบต (Bits and Bytes) การปอนขอมลจำาเปนตอง

อาศยกำาลงคน และเครองมอตางๆชวย เชน เครองพมพ

บารโคด (Barcode printer) เครองอานบารโคด

(Barcode reader) เปนตน

2.5 การสงซอตามปรมาณความตองการสนคาดวย

การพยากรณแบบอนกรมเวลา

Render (2015) กลาววา การพยากรณ

ปรมาณความตองการสนคาแบบอนกรมเวลาประกอบ

ดวย 5 วธการหลกได คอ การใชการเฉลยเคลอนท

(Moving average) การเฉลยเคลอนทสองครง (Double

moving average) การเฉลยเคลอนทแบบถวงนาหนก

(Weighted moving average) และการใชวธปรบเรยบ

เอกซโพแนนเชยล (Exponential smoothing) และวธ

ปรบใหเรยบแบบเอกซโพแนนเชยลซาสองครง (Double

exponential smoothing) ทกวธนนสามารถหาคา

ความคลาดเคลอนเพอนำาไปใชเลอกเปนวธการทดทสด

สำาหรบพยากรณตามแตชนดของสนคา Da veiga et al.

(2016) ไดทำาการศกษาเพอหาการสงซอประหยดสด

โดยอาศยแนวทางการคำานวณปรมาณความตองการ

สนคาสำาเรจรปท เหมาะสม และทำาการสงซอตาม

ปรมาณความตองการสนคาซงแตกตางกนตามแตละ

ชนดรายการสนคานน และพบวาสามารถลดตนทนของ

การจดการสนคาคงคลงได ผศกษาไดใชแนวคดเกยวกบ

ตวแบบการพยากรณทง 5 วธ เพอกำาหนดเปนสวนหนง

ของแนวทางในการจดการความเสยง อนมผลกระทบตอ

ตนทนการจดการสนคาคงคลงของการศกษาครงน

3. วธการศกษา3.1 ผใหขอมลหลก

การศกษานอาศยรานขายยา CDE ซงเปนชอ

สมมตของรานขายยาแหงหนงในจงหวดขอนแกน เปน

แหลงขอมลสำาคญ โดยผใหขอมลหลกคดเลอกจากผม

สวนเกยวของและปฏบตหนาทโดยตรงตอการจดการ

สนคาคงคลงภายในรานขายยา CDE เปนระยะเวลา 1 ป

ขนไป มประสบการณการทำางานเกยวกบรานขายยาไม

ตำากวา 3 ป รวมถงสามารถตดตอสอสารเพอใหขอมลแก

ผทำาการศกษาตลอดชวงระยะเวลาการเกบขอมล ตงแต

วนท 2 มกราคม พ.ศ. 2560 ถงวนท 15 กมภาพนธ

พ.ศ. 2560 บรเวณสถานประกอบการรานขายยา

จำานวนทงสน 5 ทาน ไดแก ผประกอบการรานขายยา

CDE เภสชกรประจำาราน พนกงานสนคาคงคลง พนกงาน

52 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ขายสนคาของบรษททรานขายยาซอสนคา 2 ทาน

3.2 วธการเกบรวบรวมขอมล

การเกบขอมลแบงออกเปน 4 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 เกบขอมลจากประชมในรปแบบ

การระดมความคดซงมการบนทกเสยงและสงเกตการณ

จากผศกษาเปนเวลาทงสน 1 ชวโมง โดยกอนทำาการ

ประชมไดมการอธบายเกยวกบความหมายของความ

เสยงกอนทำาการเกบขอมล การเรมเกบขอมลเรมจาก

คำาถามปลายเปดกงโครงสรางจากคำาถาม “รานขายยา

แหงน ทานคดวามความเสยงซงสงผลกระทบตอตนทน

ในการจดการใดเกดขนบาง และบอยเพยงใด” จากนน

ให สมาชกผ รวมประชมอภปรายทละคน โดยมผ

เชยวชาญ 2 ทานเขารวมสงเกตการณ การประชมม

สาระม งเนนเกยวกบการหารายการความเสยงและ

ความถของรายการความเสยงทเกดขนในธรกจรานขายยา

CDE เพอใชเปนขอมลในขนตอนท 2 และในขนตอนท 4

ขนตอนท 2 ผศกษาทำาการแบงหมวดหมความ

เสยงทเกดขนตามแหลงทมาของความเสยง 4 ประเภท

ตามแนวคดของ Water (2011) ไดแก ความเสยงภายใต

กระบวนการดำาเนนงาน ความเสยงจากสนทรพย ความ

เสยงจากลกษณะทางกายภาพในการดำาเนนงาน และ

ความเสยงจากสงแวดลอมทางเศรษฐกจโดยอาศยผ

เชยวชาญทเขาสงเกตการณจากขนตอนท 1 ทง 2 ทาน

รวมกบผศกษา ทำาหนาทแบงประเภทความเสยงตาม

ทมาจากรายการความเสยงทผศกษาทำาเปนรายการไว

กอนหนา จากนนทำาการสบคนตนทน 5 ประเภท ไดแก

ตนทนสนคา (Item cost, IC) ตนทนการเกบรกษา

(Carrying cost, CC) ตนทนการสำารองสนคา (Shortage

cost, SSC) ตนทนจากการขาดสนคา (Safety stock,

SC) และตนทนจากการสงซอสนคา (Ordering cost,

OC) จากบนทกของรานขายยา CDE ในป พ.ศ. 2559

จากนนจงทำาการกำาหนดมลคาของความเสยงตามแหลง

ทมา สำาหรบนำาไปหามลคาตนทนจากรายการความ

เสยงตามลำาดบ รวมถงทำาการถอดคำาพดเพอหารายการ

ความเสยงทเกดขนจากการประชมระดมความคด

ขนตอนท 3 ทำาการประชมเชนเดยวกบขนตอนท

1 โดยมสาระสำาคญเกยวกบการหาแนวทางในการ

จดการความเสยงตามประเภททมาของความเสยง ดวย

เครองมอ How – How decision และทำาการสรป

แนวทางจากเครองมอทได

ขนตอนท 4 ทำาการประชมเชนเดยวกบขนตอน

ท 1 โดยมสาระสำาคญคอการหาความถการเกดความ

เสยงทเปลยนแปลงไปเรยงตามรายการความเสยงเดม

เพอใชเปนขอมลการประเมนคาความเสยง และมลคา

ของความเสยง

3.3 การวเคราะหขอมล

จากการระดมความคดผศกษาไดทำาการถอดคำา

จากเครองบนทกเสยงแบบคำาตอคำาจากการประชมและ

จดพมพเปนหลกฐานรายงานผลการประชมครงท 1

จากนนทำาการนบจำานวนความเสยงทมความหมาย

สอดคลองกบความเสยงทผศกษาไดจดเตรยมเปนสมดคำา

หรอวลทมความหมายสอดคลองกบความเสยง เพอสรป

เปนรายการความเสยงแจกแจงตามความถเรยงจากมาก

ไปนอย สำาหรบการประชมครงท 2 วเคราะหแนวทาง

การจดการความเสยงท เกดขนตามขอเสนอวธการ

จดการความเสยงโดยการตงคำาถามทลงทายดวยคำาวา

“อยางไร” กระทงสามารถหาแนวทางการจดการความ

เสยงตามประเภทนน และจากการประชมครงท 3

เปนการหาความถการเกดความเสยงทเปลยนแปลง

เรยงตามรายการความเสยงเดม เพอนำาไปใชในการ

ประเมนความเสยงใหมหลงหากมการใชแนวทาการ

จดการความเสยงเพอลดตนทน

ตนทนของรานยา CDE ในป พ.ศ. 2559 ซงผ

ศกษาไดทำาการแยกหมวดหมเปน ตนทนสนคา (IC)

ตนทนการเกบรกษา (CC) ตนทนการสำารองสนคา (SSC)

ตนทนจากการขาดสนคา (SC) และตนทนจากการสงซอ

สนคา (OC)

การหามลคาของความเสยงตามแหลงทมา

ไดมากจากการกำาหนดมลคาของความเสยงใชผลบวก

ของตนทนทมความสมพนธตอประเภทความเสยงนนๆ

หากตนทนใดมความสมพนธตอความเสยงตามประเภท

53วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ของทมามากกวาหนงประเภท ใหใช จำานวนความ

สมพนธดงกลาวหารมลคากอนใชรวมผล เชน ความเสยง

จากสนทรพย มความสมพนธตอ CC SSC และ OC แต

ตนทนทงสามประเภทมจำานวนความสมพนธตอความ

เสยงทงหมด 2 ความสมพนธดงนนมลคาของความเสยง

จากสนทรพย จงมคาเทากบ CC/2 + SSC/2 + OC/2

เปนตน

การหามลคาต นทนจากรายการความเสยง

เปนการนำามลคาของความเสยงตามแหลงทมา หารดวย

จำานวนความสมพนธทมเกยวกบรายการความเสยง เชน

ความเสยงจากสนทรพย มลคา CC/2 + SSC/2 + OC/2

บาท สมพนธกบรายการความเสยงรายการท 1, 2, 4, 6

ตนทนของรายการความเสยงทง 4 รายการมคาเทากบ

(CC/2 + SSC/2 + OC/2 )/4 มลคาตนทนจากรายการ

ความเสยงของความเสยงรายการท 1 จงมคาอยางละ

(CC/2 + SSC/2 + OC/2 )/4

การประเมนความเสยงกอนและหลงแนวทาง

การจดการความเสยง กำาหนดสญลกษณเปน คาความ

เสยงกอน (R) และหลง (Rn) ซงอาศยผลคณระหวาง

ความถของการเกดเหตการณของรายการความเสยง (L)

หรอความถการเกดของรายการความเสยงหลงการ

จดการความเสยง (Ln) และความถของคำาทถกใชแทน

ความรนแรงของผลกระทบจากความเสยง (S) รวมเปน

คาความเสยง 5 ชวงระดบคะแนนไดแก ระดบความ

เสยงทรบไมได ความเสยงระดบสง ความเสยงปานกลาง

ความเสยงทยอมรบได และความเสยงทไมมผลกระทบ

การประเมนมลคาของความเสยง แบงออก

เปนการประเมนกอนการจดการความเสยง (VR) และ

หลง (VRn) จากการประเมนความเสยง (R,Rn) หลง

ประเมนความเสยงและจดรายการความเสยงใหอยใน

ชวงระดบคะแนนทแตกตางกนแลวเสรจ โดยคำานวณหา

มลคาของความเสยงกอนการจดการความเสยง (VR)

และหลงการจดการความเสยง (VRn) จากการกำา

หนดเฟคเตอรขนตามระดบความสำาคญของความเสยง

เสยงเพอทำาใหหามลคาไมเกดเปนชวงคะแนนและ

คำานวณหามลคาในลำาดบถดไปได โดยคาดงกลาวมคา

เปนการใหคะแนนจากลำาดบความสำาคญของความเสยง

5 ลำาดบชน และลดความสำาคญตามสดสวนดงน 1/1,

1/2, 1/3, 1/4 และ 1/5 เมอนำาคาเฟคเตอรคณดวย

มลคาตนทนจากรายการความเสยงตามรายการความ

เสยงทงหมด จงสามารถคำานวณหามลคา VR และ VRn

ได ความแตกตางของมลคาทงสองแสดงถงรอยละของ

ตนทนทเปลยนแปลงเมอมการจดการความเสยงดวย

แนวทางจากการศกษาในครงน

3.4 เครองมอทใชในการศกษา

การระดมความคด (Brainstorming) เปนเครอง

มอซงถกพฒนาขนโดย Osborn (1966) ในการดงความ

คดเหนของสมาชกในการประชมโดยไมมการประเมน

ไมจำากดจำานวนความคด และการสรางความคดใด เพอ

ใหขอมลมความคลอบคลมความเปนจรงของเหตการณ

มากทสด องคประกบในการระดมความคดอาศยคน

ตงแตสองคนขนไป และทำาการแสดงความคดเหนตอ

ประเดนทสนใจ ในชวงระยะเวลาหนงๆ

เครองมอ How – How decision เปนเครองมอ

ทใชหาวธการแกปญหา หรอประเดนทมความสนใจ

ดวยการสรางคำาถามปลายเปดทลงทายดวยคำาว า

“อยางไร” เชน สามารถจดการความเสยงตามทมาของ

ความเสยงแตละประเภทไดอยางไร เปนตน โดยผลของ

คำาตอบของคำาถามแรกเปนขอมลในการตงคำาถามครง

ถดไปซำากนทงสนหาครง หรอไมสามารถพบประเดน

ใหมหลงคำาตอบกอนหนา ผลของคำาตอบครงสดทายถอ

เปนแนวทางในการจดการความเสยงนน เครองมอนได

รบการประยกตจากแนวคด 5 ทำาไม (Five why) ของ

เทอรเนอร (2558)

การระบความเสยงเปนการหารายการความ

เสยงโดยอาศยตารางบนทกรายการความเสยงเพอ

บนทก ซงประกอบดวยขอมลหลกคอ รายการความ

เสยง ความถของคำา ความถการเกดของความเสยงนน

ดงตารางท 1

54 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ตารางท 1 ตวอยางตารางรายการความเสยง

การประเมนความเสยงกอนและหลงแนวทางการจดการความเสยง ก าหนดสญลกษณเปน คาความเสยงกอน (R) และหลง (Rn) ซงอาศยผลคณระหวาง ความถของการเกดเหตการณของรายการความเสยง (L) หรอความถการเกดของรายการความเสยงหลงการจดการความเสยง (Ln) และความถของค าทถกใชแทนความรนแรงของผลกระทบจากความเสยง (S) รวมเปนคาความเสยง 5 ชวงระดบคะแนนไดแก ระดบความเสยงทรบไมได ความเสยงระดบสง ความเสยงปานกลาง ความเสยงทยอมรบได และความเสยงทไมมผลกระทบ

การประเมนมลคาของความเสยง แบงออกเปนการประเมนกอนการจดการความเสยง (VR) และหลง (VRn) จากการประเมนความเสยง (R,Rn) หลงประเมนความเสยงและจดรายการความเสยงใหอยในชวงระดบคะแนนทแตกตางกนแลวเสรจ โดยค านวณหามลคาของความเสยงกอนการจดการความเสยง (VR) และหลงการจดการความเสยง (VRn) จากการก าหนดเฟคเตอรขนตามระดบความส าคญของความเสยงเสยงเพอท าใหหามลคาไมเกดเปนชวงคะแนนและค านวณหามลคาในล าดบถดไปได โดยคาดงกลาวมคาเปนการใหคะแนนจากล าดบความส าคญของความเสยง 5 ล าดบชน และลดความส าคญตามสดสวนดงน 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 และ 1/5 เมอน าคาเฟคเตอรคณดวยมลคาตนทนจากรายการความเสยงตามรายการความเสยงทงหมด จงสามารถค านวณหามลคา VR และ VRn ได ความแตกตางของมลคาทงสองแสดงถงรอยละของตนทนทเปลยนแปลงเมอมการจดการความเสยงดวยแนวทางจากการศกษาในครงน

3.4 เครองมอทใชในการศกษา การระดมความคด (Brainstorming) เปนเครองมอซงถกพฒนาขนโดย Osborn (1966) ในการดงความคดเหนของสมาชกในการประชมโดยไมมการประเมน ไมจ ากดจ านวนความคด และการสรางความคดใด เพอใหขอมลมความคลอบคลมความเปนจรงของเหตการณมากทสด องคประกบในการระดมความคดอาศยคนตงแตสองคนขนไป และท าการแสดงความคดเหนตอประเดนทสนใจ ในชวงระยะเวลาหนงๆ เครองมอ How – How decision เปนเครองมอทใชหาวธการแกปญหา หรอประเดนทมความสนใจ ดวยการสรางค าถามปลายเปดทลงทายดวยค าวา “อยางไร” เชน สามารถจดการความเสยงตามทมาของความเสยงแตละประเภทไดอยางไร เปนตน โดยผลของค าตอบของค าถามแรกเปนขอมลในการตงค าถามครงถดไปซ ากนทงสนหาครง หรอไมสามารถพบประเดนใหมหลงค าตอบกอนหนา ผลของค าตอบครงสดทายถอเปนแนวทางในการจดการความเสยงนน เครองมอนไดรบการประยกตจากแนวคด 5 ท าไม (Five why) ของ เทอรเนอร (2558)

การระบความเสยงเปนการหารายการความเสยงโดยอาศยตารางบนทกรายการความเสยง เพอบนทก ซงประกอบดวยขอมลหลกคอ รายการความเสยง ความถของค า ความถการเกดของความเสยงนน ดงตารางท 1

ตารางท 1 ตวอยางตารางรายการความเสยง

ล าดบท รายการความเสยง ความถของค า ความถการเกด 1 2 3

การประเมนความเสยง พจารณาจากแนวคดของระบบเมตรกซ (Decision Matrix in Risk Assessment: DMRA) อาศยผลคณของปจจยสองชนดเพอประเมนคาความเสยง R และ Rn จากปจจยความรนแรงของผลกระทบ (S) การประเมนความเสยง พจารณาจากแนวคด

ของระบบเมตรกซ (Decision Matrix in Risk Assess-

ment: DMRA) อาศยผลคณของปจจยสองชนดเพอ

ประเมนคาความเสยง R และ Rn จากปจจยความรนแรง

ของผลกระทบ (S) อาศยการถอดคำาจากการระดมความ

คด ใชความถของคำาในการจดลำาดบคะแนน โดยใช

จำานวนรายการความเสยงทงหมดทเรยงตามความถของ

คำาจากมากไปนอยหาร 5 เพอหาจำานวนของสมาชกใน

แตละชวง เมอไดจำานวนสมาชกในแตละชวงจงกำาหนด

รายการความเสยงทไดเรยงตามลำาดบคะแนน 5, 4, 3,

2, 1 เชน หากไดรายการความเสยง 20 รายการ จากนน

จงเรยงลำาดบรายการดวยความถของคำาทพบจากมากไป

นอย นำารายการทงหมดหาร 5 ไดสมาชกแตละชวง

จำานวนเทากบ 4 รายการ ดงนนรายการความเสยงทม

คาปจจยความรนแรงของผลกระทบซงมคาคะแนน

เทากบ 5 จงเปนรายการความเสยงทมความถมากทสด

4 อนดบแรก ปจจยความรนแรงของผลกระทบซงมคา

คะแนนเทากบ 4 จงมรายการความเสยงลำาดบท 5 – 8

ทำาเชนนจนกระทงรายการความเสยงทกรายนนถกจด

เขากลมตามคาคะแนนของปจจย (S) สำาหรบปจจยดาน

โอกาสในการเกดความเสยง (Likelihood: L) นนอาศย

ความถในการเกดความเสยง ประกอบดวยขอมลสองชด

คอ ความถกอนและหลงจากการจดการความเสยงตาม

แนวทางทไดนำาเสนอ ซงถกแบงออกเปนขอมลสองชด

คอ L และ Ln โดยอาศยเกณฑจากการศกษาของ Gul

and Guneri (2016) ในการใหคะแนนปจจยดานโอกาส

ในการเกดความเสยง เชนเดยวกบผลของคาความเสยง

R และ Rn

3.5 การทดสอบความนาเชอถอของขอมล

อาศยการทบทวนขอมลจรง โดยเทยบขอมล

จากการเกบขอมลตางวธอนไดแก การระดมความคด

บนทกการประชม แลวนำาขอมลทงหมดรวมกน เพอ

ประกอบขอมลใหเหนปรากฏการณทเกดขนคลอบคลม

ความเปนจรงมากท สด และทำาการตรวจสอบจาก

ผเชยวชาญทงหมด 2 ทาน โดยมเกณฑการคดเลอกจาก

การศกษาทางดานเภสชศาสตรหรอการบรหารจดการ ม

ประสบการณการทำางานเกยวกบรานขายยาเปนเวลา

อยางนอยไมตำากวา 3 ป และผานการอบรมจากผทำาการ

ศกษาเกยวกบความเสยงในการศกษาน ในกรณทม

ความไมสอดคลองกนเกยวกบขอมลเรองความถของ

รายการความเสยงการศกษานใชความถจากผเชยวชาญ

ทให ค าสงสดเป นหลก และในกรณท เกดความไม

สอดคลองเกยวกบการแบงหมวดหมความเสยงขนตาม

รายการความเสยงใดๆ หากรายการความเสยงนนถก

แบงเปนหมวดหมความเสยงใดมากกวาถอวาความเสยง

รายการดงกลาวถกจดตามหมวดหมหมวดนน หรอหาก

รายการความเสยงไมมหมวดหมทถกแบงตรงกนให

อาศยการประชมแบงหมวดหมใหม และนบความเสยง

ของรายการนนๆตามหมวดหม ทมผ ลงความเหน

มากกวาเปนขอสรป

4. ผลการวจยและอภปรายผล4.1 ผลการหารายการความเสยงของธรกจรานขายยา

CDE

55วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ตารางท 2 รายการความเสยงของรานขายยา CDE ในป พ.ศ. 2559

4. ผลการวจยและอภปรายผล

4.1 ผลการหารายการความเสยงของธรกจรานขายยา CDE

ตารางท 2 รายการความเสยงของรานขายยา CDE ในป พ.ศ. 2559 รายการท รายการความเสยง

1 อคคภย 2 อทกภย 3 สภาพเศรษฐกจ 4 คาเงนทเปลยนแปลง 5 แหลงทมาของเงนทน 6 การสงมอบสนคาทลาชา 7 การสงสนคาไมถกตอง 8 ราคาสนคาทเปลยนแปลง 9 ความเชอมนตอผขาย 10 การจดการสนคามปญหาของผขาย 11 วธการสงสนคาทเปลยนแปลง 12 ปรมาณสนคาคงคลงทไมคงท

13 ความผดพลาดในการสอสารระหวางผซอและผสงมอบสนคา

รายการท รายการความเสยง 14 คานยม/ทศนคตในการซอสนคาของลกคา 15 การทจรตของพนกงาน 16 การขาดการตดตอของตวแทนจ าหนาย

17 สนคาขาดจากความเปลยนแปลงความตองการอยางรวดเรว

18 ผลของสภาวะทางเศรษฐกจทไมสอดคลองตอการสงซอสนคา

19 ความปลอดภยของสนคา 20 การช าระเงนลาชา 21 การลงทนเพมเตมเพอจดการสนคาคงคลง 22 ความไมยดหยนของการเปลยนแปลงผขาย

23 ความไมโปรงใสในการปฏบตงานของพนกงาน

การเกบขอมลรายการความเสยงจากรานขายยา CDE จงหวดขอนแกน ซงมโครงสรางองคกรเปนรานยาคาปลกทมผประกอบการเปนเจาของรายเดยว มพนกงานสนคาคงคลง 1 ทาน และเภสชกร 1 ทาน การจดการสนคาคงคลงอาศยประสบการณของผประกอบการในการสงซอสนคา บรหารจดการ โดยพนกงานและเภสชกรท าหนาทตามค าสงของผประกอบการ จากการระดมความคดพบรายการความเสยงของรานขายยา CDE ทงหมดจ านวน 23 รายการ ดงตารางท 2

ความเสยงทพบนมความถของค าทงหมด 50 ครง สามารถเรยงล าดบของรายการความเสยงตามล าดบการพบในแบบถอดค าจากการระดมความคด ซงรายการความเสยงมความคลายคลงกบการศกษาของ Venkatesh et al. (2015) ทศกษาความเสยงของรานคาปลก ดงนนลกษณะความเสยงของรานคาปลกและรานขายยาคาปลกจงมความใกลเคยงกน

4.2 ผลของตนทนทเกยวของกบความเสยงของธรกจรานขายยา CDE ตนทนของการจดการสนคาคงคลงของรานขายยา CDE ในป พ. ศ. 2559 มมลคาทงสน 2,578,637.00 บาท แบงออกเปนมลคาตามประเภทดงน ตนทนของสนคา (IC) 2,195,305.32 บาท คดจากมลคารายการสนคาทงสน 373 รายการ ตนทนการเกบรกษา (CC) 275,443.04 บาท คดจากคาใชจายตอเดอน ไดแก คาจางพนกงานดแลสนคาคงคลง 8,500 บาท คาดแลการจายสนคา 7,500 บาท คาพนทเกบรกษา 3,000 บาท คาไฟฟา 3,000 บาท คาวสดสนเปลอง 953.59 บาท ตนทนสนคาส ารอง (SSC) 73,800.00 บาท คดจากนโยบายของผประกอบการ ซงมการส ารองสนคาทกรายการอยางนอย 12 ชน

การเกบขอมลรายการความเสยงจากรานขายยา

CDE จงหวดขอนแกน ซงมโครงสรางองคกรเปนรานยา

คาปลกทมผ ประกอบการเปนเจ าของรายเดยว ม

พนกงานสนคาคงคลง 1 ทาน และเภสชกร 1 ทาน การ

จดการสนคาคงคลงอาศยประสบการณของผประกอบ

การในการสงซอสนคา บรหารจดการ โดยพนกงานและ

เภสชกรทำาหนาทตามคำาสงของผประกอบการ จากการ

ระดมความคดพบรายการความเสยงของรานขายยา

CDE ทงหมดจำานวน 23 รายการ ดงตารางท 2

ความเสยงทพบนมความถของคำาทงหมด 50

ครง สามารถเรยงลำาดบของรายการความเสยงตาม

ลำาดบการพบในแบบถอดคำาจากการระดมความคด ซง

รายการความเสยงมความคลายคลงกบการศกษาของ

Venkatesh et al. (2015) ทศกษาความเสยงของราน

คาปลก ดงนนลกษณะความเสยงของรานคาปลกและ

รานขายยาคาปลกจงมความใกลเคยงกน

4.2 ผลของตนทนทเกยวของกบความเสยงของธรกจ

รานขายยา CDE

ตนทนของการจดการสนคาคงคลงของรานขาย

ยา CDE ในป พ. ศ. 2559 มมลคาทงสน 2,578,637.00

บาท แบงออกเปนมลคาตามประเภทดงน ตนทนของ

สนคา (IC) 2,195,305.32 บาท คดจากมลคารายการ

สนคาทงสน 373 รายการ ตนทนการเกบรกษา (CC)

275,443.04 บาท คดจากคาใชจายตอเดอน ไดแก คา

จางพนกงานดแลสนคาคงคลง 8,500 บาท คาดแลการ

จายสนคา 7,500 บาท คาพนทเกบรกษา 3,000 บาท

คาไฟฟา 3,000 บาท คาวสดสนเปลอง 953.59 บาท

ตนทนสนคาสำารอง (SSC) 73,800.00 บาท คดจาก

นโยบายของผประกอบการ ซงมการสำารองสนคาทก

รายการอยางนอย 12 ชนตามนโยบายการสงซอของผ

ประกอบการ ต นทนเน องจากสนค าขาด (SC)

33,360.00 บาท คดจากการเรยกหาสนคาแตรานไม

สามารถตอบสนองความตองการของลกคาได คดมลคา

เฉพาะสวนตางระหวางราคาตนทนและราคาขาย ซง

56 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

เปนขอมลจากผประกอบการ ทรวบรวมเหตการณการ

ขาดสนคาตลอดป พ.ศ. 2559 และตนทนการสงซอ

สนคา (OC) 728.64 บาท คดจากคาคาใชจายตอเดอน

เกยวกบการตดตอสอสาร 52.06 บาท และคาเขยนเชค

8 บาท ตนทนการสงสนคาดานนมคานอยทสดอนเนอง

มาจากธรกจรานขายยานน ตวแทนผขายเปนผตดตอ

เสนอสนคามากกวาผประกอบการทำาการสงซอสนคา

ดวยตนเอง ซงตนทนทง 5 ประเภทนนมความสมพนธ

ต อความเ สยงตามแนวคดของ Water (2011)

จงสามารถคำานวณมลคาของความเสยงตามทมา

ดงตารางท 3

ตารางท 3 มลคาของความเสยงตามทมาจากมลคาตนทน 5 ประเภททมความสมพนธตอความเสยงตามแหลงทมา

ตามนโยบายการสงซอของผประกอบการ ตนทนเนองจากสนคาขาด (SC) 33,360.00 บาท คดจากการเรยกหาสนคาแตรานไมสามารถตอบสนองความตองการของลกคาได คดมลคาเฉพาะสวนตางระหวางราคาตนทนและราคาขาย ซงเปนขอมลจากผประกอบการ ทรวบรวมเหตการณการขาดสนคาตลอดป พ.ศ. 2559 และตนทนการสงซอสนคา (OC) 728.64 บาท คดจากคาคาใชจายตอเดอน เกยวกบการตดตอสอสาร 52.06 บาท และคาเขยนเชค 8 บาท ตนทนการสงสนคาดานนมคานอยทสดอนเนองมาจากธรกจรานขายยานน ตวแทนผขายเปนผตดตอเสนอสนคามากกวาผประกอบการท าการสงซอสนคาดวยตนเอง ซงตนทนทง 5 ประเภทนนมความสมพนธตอความเสยงตามแนวคดของ Water (2011) จงสามารถค านวณมลคาของความเสยงตามทมา ดงตารางท 3

ตารางท 3 มลคาของความเสยงตามทมาจากมลคาตนทน 5 ประเภททมความสมพนธตอความเสยงตามแหลงทมา

ความเสยงตามแหลงทมา คาทใชในการค านวณ มลคาของความเสยงตามทมา

รายการความเสยงทเกยวของ

มลคาแตละรายการ

กระบวนการด าเนนงาน 0.5 x (IC+CC+SSC+OC) 1,272,638.50 6, 7, 9, 10, 11, 13, 15, 16, 19, 20, 21, 22, 23

97,895.27

สนทรพย 0.5 x (IC) 1,097,652.66 12 1,097,652.66 ลกษณะทางกายภาพของธรกจ 0.5 x (CC+SSC+OC) 174,985.84 1, 2 87,492.92

สงแวดลอมทางเศรษฐกจ 1 x (SC) 33,360.00 3, 4, 5, 8, 14,

17, 18 4,765.71

การศกษานอาศยวธการเกบขอมลจากผเกยวของโดยตรงในการหารายการความเสยงและแบงประเภทความเสยงออกเปน 4 กลม ไดผลคลายคลงกบการศกษา Venkatesh et al. (2015) ทอาศยขอมลตามความเหนจากการสมภาษณผเชยวชาญในธรกจ ในขณะท วไลลกษ และ ศภชาต (2559) ไดแบงความเสยงทแตกตางจากการศกษานคอแบงตามระบบการบรหารงาน แตผลของความเสยงทพบมความคลายคลงกบการศกษาในครงน ดงนนการศกษาเกยวกบเรองของความเสยงนนสามารถบนทกและแบงประเภทความเสยงทเกดขนไดดวยวธทหลากหลายตามแตความเหมาะสมขององคกร และผลของรายการความเสยงหรอประเภทของความเสยงทไดมความคลายคลงกน เมอแบงรายการดงกลาวตามความสมพนธตอทมาของความเสยงพบวา ความเสยงภายใตกระบวนการด าเนนงาน มมลคาความเสยงมากทสด มรายการความเสยงทเกยวของจ านวนทงสน 13 รายการ ไดแก รายการความเสยงท 6, 7, 9, 10, 11, 13, 15, 16, 19, 20, 21, 22, 23 และมคารายการละ 97,895.27 หนวย สวนมลคาความเสยงล าดบทสองคอความเสยงจากสนทรพยม 1 รายการทเกยวของ ไดแก รายการความเสยงท 12 มคา 1,097,652.66 หนวย รายการความเสยงดงกลาวเปนรายการความเสยงเดยวทมมลคาสงสดอนเนองมาจากรายการความเสยงดงกลาวสมพนธตอสนคาในคลงสนคาโดยตรง และเปนตนทนสวนใหญของรานขายยา CDE ส าหรบความเสยงล าดบทสามคอความเสยงจากลกษณะทางกายภาพในการด าเนนงานม 2 รายการความเสยงทเกยวของ ไดแก รายการความเสยงท 1, 2 มคารายการละ 87,492.92 หนวย มลคาความเสยงต าสดคอ ความเสยงจากสงแวดลอมทางเศรษฐกจม 7 รายการความเสยงทเกยวของ ไดแก รายการความเสยงท 3, 4, 5, 8, 14, 17, 18 มคารายการละ 4,765.71 หนวย ดงตารางท 3

การศกษานอาศยวธการเ กบข อมลจากผ

เกยวของโดยตรงในการหารายการความเสยงและแบง

ประเภทความเสยงออกเปน 4 กลม ไดผลคลายคลงกบ

การศกษา Venkatesh et al. (2015) ทอาศยขอมลตาม

ความเหนจากการสมภาษณผเชยวชาญในธรกจ ในขณะ

ท วไลลกษ และ ศภชาต (2559) ไดแบงความเสยงท

แตกตางจากการศกษานคอแบงตามระบบการบรหาร

งาน แตผลของความเสยงทพบมความคลายคลงกบการ

ศกษาในครงน ดงนนการศกษาเกยวกบเรองของความ

เสยงนนสามารถบนทกและแบงประเภทความเสยงท

เกดขนไดดวยวธทหลากหลายตามแตความเหมาะสม

ขององคกร และผลของรายการความเสยงหรอประเภท

ของความเสยงทไดมความคลายคลงกน

เมอแบงรายการดงกลาวตามความสมพนธตอ

ทมาของความเสยงพบวา ความเสยงภายใตกระบวนการ

ดำาเนนงาน มมลคาความเสยงมากทสด มรายการความ

เสยงท เกยวของจำานวนทงสน 13 รายการ ไดแก

รายการความเสยงท 6, 7, 9, 10, 11, 13, 15, 16, 19,

20, 21, 22, 23 และมคารายการละ 97,895.27 หนวย

สวนมลคาความเสยงลำาดบทสองคอความเสยงจาก

สนทรพยม 1 รายการทเกยวของ ไดแก รายการความ

เสยงท 12 มคา 1,097,652.66 หนวย รายการความ

เสยงดงกลาวเปนรายการความเสยงเดยวทมมลคาสงสด

อนเนองมาจากรายการความเสยงดงกลาวสมพนธตอ

สนคาในคลงสนคาโดยตรง และเปนตนทนสวนใหญของ

รานขายยา CDE สำาหรบความเสยงลำาดบทสามคอความ

เสยงจากลกษณะทางกายภาพในการดำาเนนงานม 2

รายการความเสยงทเกยวของ ไดแก รายการความเสยง

ท 1, 2 มคารายการละ 87,492.92 หนวย มลคาความ

เสยงตำาสดคอ ความเสยงจากสงแวดลอมทางเศรษฐกจ

ม 7 รายการความเสยงทเกยวของ ไดแก รายการความ

เสยงท 3, 4, 5, 8, 14, 17, 18 มคารายการละ 4,765.71

หนวย ดงตารางท 3

57วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

การศกษานว เคราะหข อมลดวยตนทนการ

จดการสนคาคงคลงเพออธบายผลกระทบดานตนทน

จากความเสยง สอดคลองตอปจจยผลกระทบของความ

เสยงจากศกษาของ Borkowski (2015) ซงใชการ

สมภาษณเพอวเคราะหหาผลกระทบแหงความเสยง

จากการศกษาผลกระทบสำาคญดานหนงคอ ผลกระทบ

เกยวกบตนทน ดงนนเมออาศยขอมลเกยวกบมลคา

ตนทนทเกดขน ความเสยงทเกดจากกระบวนการดำาเนน

งานนนเปนมลคาสงทสดของรายการความเสยง และม

รายการความเสยงทเกยวของเปนจำานวนมาก แสดงให

เหนวา เมอมการจดการความเสยงขนรายการความ

เสยงจากกระบวนการดำาเนนงานของรานคาปลกเปน

ประเดนสำาคญทสงผลตอตนทนสวนใหญ ในขณะท

ความเสยงทเกดจากสนทรพยมมลคาสงสดหากเทยบ

ตามมลคาตามแตละรายการความเสยง โดยมลคาดง

กลาวสมพนธกบความเสยงรายการท 12 ปรมาณสนคา

คงคลงทไมคงท มความเกยวเนองกบปรมาณสนคา

คงคลงอนเปนตนทนสวนใหญของรานคาปลก ซง

สมพนธตอตนทนการจดการสนคาคงคลง ดงนนในการ

จดการเกยวกบความเสยงจงควรเนนการจดการใน

รายการความเสยงในหมวดความเสยงจากกระบวนการ

ดำาเนนงาน หรอความเสยงจากสนทรพยเปนสำาคญเมอ

พจารณาจากมลคาของตนทน

4.3 ผลการหาแนวทางจดการความเสยงทสงผลกระ

ทบตนทนการจดการสนคาคงคลงของธรกจรานขาย

ยา CDE

ภาพท 1 ผลการจดการความเสยงตามแหลง

ทมาดวยเครองมอ How – How decision

แนวทางในการจดการความเสยงทมผลตอการ

ลดตนทนซงไดจากการระดมความคดเพอจดการความ

เสยงตามแหลงทมาดานกระบวนการดำาเนนงานและ

ลกษณะทางกายภาพของธรกจคอ การบรณาการ

โปรแกรมจดการสนคาคงคลง (Inventory Manage-

ment software) ทตอบสนองตอกจกรรมการบรหาร

จดการสนคาคงคลงของราน อาศยอปกรณไดแก เครอง

คอมพวเตอร ซอฟแวรจดการสนคาคงคลง กระดาษกาว

กำากบสนคา และกำาลงคนในการปอนขอมลเขาระบบ

เมอมการเคลอนไหวสนคาขน ซงปรบเปลยนจากการจด

บนทกดวยมอเปนการใชอปกรณชวยในการเกบขอมล

ของสนคาทงเขาและออกจากระบบ ในขณะทแนวทาง

เกยวกบการสงซอสนคาตามคาพยากรณปรมาณความ

ตองการสนคาของตวแบบอนกรมเวลาตามรายการและ

ประเภทสนคาทแตกตางประกอบการตดสนใจรวมกบ

ประสบการณของผประกอบการโดยใชระบบการสงซอ

ดวยปรมาณคงท (Fix order quantity) เมอปรมาณ

สนคาลดลงถงระดบหนงจงสงสนคาเพมเตม และใช

การศกษานวเคราะหขอมลดวยตนทนการจดการสนคาคงคลงเพออธบายผลกระทบดานตนทนจากความเสยง สอดคลองตอปจจยผลกระทบของความเสยงจากศกษาของ Borkowski (2015) ซงใชการสมภาษณเพอวเคราะหหาผลกระทบแหงความเสยง จากการศกษาผลกระทบส าคญดานหนงคอ ผลกระทบเกยวกบตนทน ดงนนเมออาศยขอมลเกยวกบมลคาตนทนทเกดขน ความเสยงทเกดจากกระบวนการด าเนนงานนนเปนมลคาสงทสดของรายการความเสยง และมรายการความเสยงทเกยวของเปนจ านวนมาก แสดงใหเหนวา เมอมการจดการความเสยงขนรายการความเสยงจากกระบวนการด าเนนงานของรานคาปลกเปนประเดนส าคญทสงผลตอตนทนสวนใหญ ในขณะทความเสยงทเกดจากสนทรพยมมลคาสงสดหากเทยบตามมลคาตามแตละรายการความเสยง โดยมลคาดงกลาวสมพนธกบความเสยงรายการท 12 ปรมาณสนคาคงคลงทไมคงท มความเกยวเนองกบปรมาณสนคาคงคลงอนเปนตนทนสวนใหญของรานคาปลก ซงสมพนธตอตนทนการจดการสนคาคงคลง ดงนนในการจดการเกยวกบความเสยงจงควรเนนการจดการในรายการความเสยงในหมวดความเสยงจากกระบวนการด าเนนงาน หรอความเสยงจากสนทรพยเปนส าคญ เมอพจารณาจากมลคาของตนทน

4.3 ผลการหาแนวทางจดการความเสยงทสงผลกระทบตนทนการจดการสนคาคงคลงของธรกจรานขายยา CDE ภาพท 1 ผลการจดการความเสยงตามแหลงทมาดวยเครองมอ How – How decision

แนวทางในการจดการความเสยงทมผลตอการลดตนทนซงไดจากการระดมความคดเพอจดการความเสยงตามแหลงทมาดานกระบวนการด าเนนงานและลกษณะทางกายภาพของธรกจคอ การบรณาการโปรแกรมจดการสนคาคงคลง (Inventory Management software) ทตอบสนองตอกจกรรมการบรหารจดการสนคาคงคลงของราน อาศยอปกรณไดแก เครองคอมพวเตอร ซอฟแวรจดการสนคาคงคลง กระดาษกาวก ากบสนคา และก าลงคนในการปอนขอมลเขาระบบเมอมการเคลอนไหวสนคาขน ซงปรบเปลยนจากการจดบนทกดวยมอเปนการใชอปกรณชวยในการเกบขอมลของสนคาทง

เขาและออกจากระบบ ในขณะทแนวทางเกยวกบการสงซอสนคาตามคาพยากรณปรมาณความตองการสนคาของ

ตวแบบอนกรมเวลาตามรายการและประเภทสนคาทแตกตางประกอบการตดสนใจรวมกบประสบการณของผประกอบการโดยใชระบบการสงซอดวยปรมาณคงท (Fix order quantity) เมอปรมาณสนคาลดลงถงระดบหนงจงสงสนคาเพมเตม และใชระบบสงซอตามระยะเวลาคงท (Fix time period) ในสนคาทมการเปลยนแปลงตามฤดกาลเปนรอบคลายกนทกป เพอเปนแนวทางในการจดการกบความเสยงตามแหลงทมาในหมวดสนทรพย และสงแวดลอมทางเศรษฐกจ ดงภาพท 1

วธการไดมาของแนวทางการแกปญหาของการศกษานไดมาจากการใชเครองมอ How – How decision จากการระดมความคด ซงแตกตางจากการศกษา Sylla (2014) อาศยผเชยวชาญในการตอบแบบสอบถามแบบประมานคา 10

การบรณาการโปรแกรมจดการสนคาคงคลง (Inventory Management software)

การสงซอสนคาตามคาพยากรณปรมาณความตองการสนคาของตวแบบอนกรมเวลา

กระบวนการด าเนนงาน สนทรพย

ลกษณะทางกายภาพของธรกจ สงแวดลอมทางเศรษฐกจ

ระบบสงซอตามระยะเวลาคงท (Fix time period) ใน

สนคาทมการเปลยนแปลงตามฤดกาลเปนรอบคลายกน

ทกป เพอเปนแนวทางในการจดการกบความเสยงตาม

แหลงทมาในหมวดสนทรพย และสงแวดลอมทาง

เศรษฐกจ ดงภาพท 1

วธการไดมาของแนวทางการแกปญหาของการ

ศกษานไดมาจากการใชเครองมอ How – How decision

จากการระดมความคด ซงแตกตางจากการศกษา Sylla

58 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

(2014) อาศยผเชยวชาญในการตอบแบบสอบถามแบบ

ประมานคา 10 ระดบ (Rating scale) จากแบบสอบถาม

180 ขอ รวมกบวธการทางสถตเพอหาแนวทางในการ

จดการความเสยงทเหมาะสมตามคาคะแนนความเสยง

ทมความสำาคญ

4.4 ผลของการประเมนความเสยงทสงผลตอตนทน

สนคาคงคลงกอนและหลงการจดการความเสยง

ตารางท 4 ผลการประเมนคาความเสยงกอนและหลงการจดการความเสยง

ระดบ (Rating scale) จากแบบสอบถาม 180 ขอ รวมกบวธการทางสถตเพอหาแนวทางในการจดการความเสยงทเหมาะสมตามคาคะแนนความเสยงทมความส าคญ

4.4 ผลของการประเมนความเสยงทสงผลตอตนทนสนคาคงคลงกอนและหลงการจดการความเสยง

ตารางท 4 ผลการประเมนคาความเสยงกอนและหลงการจดการความเสยง รายการความเสยงท

ความถของค า

คะแนนดาน (S)

ความถการเกดปญหา

(ป)

คะแนนดาน (L) กอน

คา R จาก L*S

ความถการเกดปญหา หลง(ป)

คะแนนดาน (Ln) หลง

คา Rn จาก

Ln*S 7 8 5 0.25 5 25 0.75 5 25 6 7 5 0.08 5 25 6 2 10 14 5 5 0.08 5 25 0.08 5 25 10 3 5 0.75 5 25 1 4 20 15 3 5 3 3 15 3 3 15 1 2 4 30 1 4 30 1 4 2 2 4 5 3 12 5 3 12 8 2 4 1 4 16 5 3 12 16 2 4 1 4 16 5 3 12 17 2 4 1 4 16 6 2 8 21 2 3 8 2 6 5 3 9 3 1 3 10 1 3 10 1 3 4 1 3 30 1 3 30 1 3 5 1 3 30 1 3 30 1 3 9 1 3 6 2 6 6 2 6 11 1 2 3 3 6 3 3 6 12 1 2 5 3 6 5 3 6 13 1 2 1 4 8 2 4 8 18 1 2 5 3 6 5 3 6 19 1 2 1 4 8 1 4 8 20 1 1 8 2 2 8 2 2 22 1 1 9 2 2 9 2 2 23 1 1 3 3 3 6 2 2

เมอประเมนคาความเสยง R กอนและหลงการจดการความเสยง ดงตารางท 4 พบวาจากแนวทางการจดการความเสยงดวยการการบรณาการโปรแกรมจดการสนคาคงคลงท าใหรายการความเสยงท 6, 10, 16, 23 มคา R ลดลง แตความ

59วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

เมอประเมนคาความเสยง R กอนและหลงการ

จดการความเสยง ดงตารางท 4 พบวาจากแนวทางการ

จดการความเสยงดวยการการบรณาการโปรแกรม

จดการสนคาคงคลงทำาใหรายการความเสยงท 6, 10,

16, 23 มคา R ลดลง แตความเสยงในรายการท 21 มคา

R เพมขน ซงรายการความเสยงกลมนเกยวเนองกบ

ความเสยงจากหมวดกระบวนการดำาเนนงาน และพบวา

แนวทางการการสงซอสนคาตามคาพยากรณปรมาณ

ความตองการสนคาของตวแบบอนกรมเวลา ทำาให

รายการความเสยงท 8, 17 ซงเกยวเนองกบความเสยง

จากหมวดสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ มคา R ลดลง จง

สรปไดวา การจดการความเสยงดวยแนวทางจากการ

ศกษานไดลดคาความเสยงเกยวกบ การสงมอบสนคาท

ลาชา การจดการสนคามปญหาของผขาย การขาดการ

ตดตอของตวแทนจำาหนาย ราคาสนคาทเปลยนแปลง

สนคาขาดจากความตองการเปลยนแปลงความตองการ

อยางรวดเรว และความไมโปรงใสในการปฏบตงานของ

พนกงาน แตอาจเพมความเสยงเกยวกบการลงทนเพม

เตมเพอจดการสนคาคงคลง เมอแบงความเสยงตาม

ระดบคา R พบวาความเสยงทรบไมได ความเสยงระดบ

สง และความเสยงทความเสยงทยอมรบได มจำานวน

รายการลดลง สวนคาความเสยงปานกลาง มจำานวน

รายการความเสยงเพมขน แสดงใหเหนวาความเสยง

จากแนวทางดงกลาวมผลตอการเปลยนแปลงระดบคา

ความเสยง คอสามารถลดความเสยงทอาจสงผลตอการ

หยดชะงกของการดำาเนนงานและตองทำาแผนจดการ

ควบค กบการตดตามผล แตสามารถเปลยนรายการ

ความเสยงเหลานนเปนเพยงการพยายามลดการเกด

เหตการณซงอาจมแผนการจดการรองรบเทานน ดง

ตารางท 5

ตารางท 5 ผลการประเมนคาความเสยงกอนและหลงการจดการความเสยง

เสยงในรายการท 21 มคา R เพมขน ซงรายการความเสยงกลมนเกยวเนองกบความเสยงจากหมวดกระบวนการด าเนนงาน และพบวาแนวทางการการสงซอสนคาตามคาพยากรณปรมาณความตองการสนคาของตวแบบอนกรมเวลา ท าใหรายการความเสยงท 8, 17 ซงเกยวเนองกบความเสยงจากหมวดสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ มคา R ลดลง จงสรปไดวา การจดการความเสยงดวยแนวทางจากการศกษานไดลดคาความเสยงเกยวกบ การสงมอบสนคาทลาชา การจดการสนคามปญหาของผขาย การขาดการตดตอของตวแทนจ าหนาย ราคาสนคาทเปลยนแปลง สนคาขาดจากความตองการเปลยนแปลงความตองการอยางรวดเรว และความไมโปรงใสในการปฏบตงานของพนกงาน แตอาจเพมความเสยงเกยวกบการลงทนเพมเตมเพอจดการสนคาคงคลง เมอแบงความเสยงตามระดบคา R พบวาความเสยงทรบไมได ความเสยงระดบสง และความเสยงทความเสยงทยอมรบได มจ านวนรายการลดลง สวนคาความเสยงปานกลาง มจ านวนรายการความเสยงเพมขน แสดงใหเหนวาความเสยงจากแนวทางดงกลาวมผลตอการเปลยนแปลงระดบคาความเสยง คอสามารถลดความเสยงทอาจสงผลตอการหยดชะงกของการด าเนนงานและตองท าแผนจดการควบคกบการตดตามผล แตสามารถเปลยนรายการความเสยงเหลานนเปนเพยงการพยายามลดการเกดเหตการณซงอาจมแผนการจดการรองรบเทานน ดงตารางท 5

ตารางท 5 ผลการประเมนคาความเสยงกอนและหลงการจดการความเสยง

ความหมาย ชวงคะแนน

จ านวนรายการความเสยง

(กอน)

รายการความเสยงทเกยวของ

จ านวนรายการความเสยง (หลง)

รายการความเสยงทเกยวของ

ความเสยงทรบไมได 25 4 6,7,10,14 2 7,14

ความเสยงระดบสง 15 - 20 4 8,15,16,17 2 10,15

ความเสยงปานกลาง 8 - 12 3 2,13,19 8 2,6,8,13,16,17,19,21

ความเสยงทยอมรบได 2 - 6 12

1,3,4,5,9,11,12,18,20,21,22,23

11 1,3,4,5,9,11,12,18,20,22,23

ความเสยงทไมมผลกระทบ

1 0 0

4.5 ผลของแนวทางการจดการความเสยงทสงผลตอตนทนการจดการสนคาคงคลง จากผลการประเมนมลคาของความเสยงกอนและหลงการจดการความเสยงในการศกษาน เปนการอธบายถง

ผลกระทบของความเสยงในรปมลคาความเสยง VR, VRn ทเปลยนแปลงไป เพอหาผลกระทบตอตนทนการจดการสนคาคงคลงตามระดบชวงคะแนน R และ Rn ทแตกตางกน โดยมหนวยวดผลเปนบาท พบวา หากมการจดการความเสยงตามแนวทางการบรณาการโปรแกรมจดการสนคาคงคลง ประกอบการซอสนคาตามการพยากรณปรมาณความตองการสนคาแบบอนกรมเวลาแลวนน สงผลกระทบตอมลคาความเสยงจาก 943,435.34 บาท เหลอ 819,477.68 บาท ลดลงเปนมลคาทงสน 123,957.66บาท หรอลดลงรอยละ 13.14 ดงตารางท 6

4.5 ผลของแนวทางการจดการความเสยงทสงผลตอ

ตนทนการจดการสนคาคงคลง

จากผลการประเมนมลคาของความเสยงกอน

และหลงการจดการความเสยงในการศกษาน เปนการ

อธบายถงผลกระทบของความเสยงในรปมลคาความ

เสยง VR, VRn ทเปลยนแปลงไป เพอหาผลกระทบตอ

ตนทนการจดการสนคาคงคลงตามระดบชวงคะแนน R

และ Rn ทแตกตางกน โดยมหนวยวดผลเปนบาท พบวา

หากมการจดการความเสยงตามแนวทางการบรณาการ

โปรแกรมจดการสนคาคงคลง ประกอบการซอสนคา

60 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ตามการพยากรณปรมาณความตองการสนคาแบบ

อนกรมเวลาแลวนน สงผลกระทบตอมลคาความเสยง

จาก 943,435.34 บาท เหลอ 819,477.68 บาท ลดลง

เปนมลคาทงสน 123,957.66บาท หรอลดลงรอยละ

13.14 ดงตารางท 6

ตารางท 6 ผลการประเมนมลคาของความเสยงกอนและหลงการจดการความเสยงตารางท 6 ผลการประเมนมลคาของความเสยงกอนและหลงการจดการความเสยง

ความหมาย ชวง

คะแนน

เฟคเตอรระดบความส าคญของคาความเสยง

จ านวนรายการความเสยง

(กอน)

มลคา VR

จ านวนรายการความเสยง

(หลง)

มลคา VRn

กอน หลง ความเสยงทรบไมได 25 1 4 298,451.52 2 102,660.98 ความเสยงระดบสง 15 - 20 0.5 4 102,660.98 2 97,895.27 ความเสยงปานกลาง 8 - 12 0.33 3 94,427.82 8 195,500.23 ความเสยงทยอมรบได 2 - 6 0.25 12 447,895.01 11 423,421.20 ความเสยงทไมมผลกระทบ 1 0.2 0 0.00 0 0.00

รวมมลคาความเสยงรวม 943,435.34 819,477.68

ความแตกตาง 123,957.66 ความแตกตาง (%) 13.14

5. บทสรปและขอเสนอแนะ

การศกษานสะทอนใหเหนถงการจดการความเสยงดวยแนวทางการบรณาการโปรแกรมจดการสนคาคงคลง (Inventory Management software) และการพยากรณปรมาณความตองการสนคาแบบอนกรมเวลา เปนแนวทางในการลดตนทนวธการหนง โดยแนวทางนมผลตอการลดตนทนการจดการสนคาคงคลงส าหรบรานขายยา CDE จงหวดขอนแกน ซงอาจน าไปประยกตใชกบธรกจรานขายยา หรอธรกจคาปลกอน ทตองการหาแนวทางการจดการความเสยงโดยมเปาประสงคตอการลดตนทนเปนส าคญ

การจดการความเสยงนนมวธการทหลากหลายตามแตระดบความส าคญหรอตามความจ าเปนขององคกร แนวทางในการจดการความเสยงในการศกษาครงนเปนแนวทางหนงในจ านวนแนวทางอน แตแนวทางนนมสวนนอยทอธบายถงผลกระทบตนทนของธรกจ แมวาจาการศกษานท าใหทราบวาการจดการความเสยงซงท าใหตนทนของธรกจลดลง แตการจดการนนยอมเปนการปรบเปลยนวธการด าเนนการทางธรกจ และจ าเปนตองมการลงทนเพมเตม ฉะนนกอนการเลอกใชแนวทางใดในการจดการธรกจ จงจ าเปนตองค านงถงความคมคาในการลงทน ผลตอบแทนจากการลงทนเพมเตม ซงการวเคราะหความคมคาเพมเตมจากการศกษานอาจเปนประโยชนแกการน าไปศกษาแนวทางการลดตนทนทคมคาของธรกจในอนาคต

วธการการวเคราะหความเสยงจากกรณศกษาในครงนเหมาะส าหรบการวเคราะหธรกจรานขายยาคาปลกซงมเจาของกจการรายเดยว และควรระวงเกยวกบการตรวจสอบความคลาดเคลอนของขอมลทเกบได โดยอาจอาศยการตรวจสอบจากเนอหา เวลา วธการเกบขอมล รวมถงผเกบขอมลทแตกตางกน หากจ าเปนตองศกษาในระดบกวางมากขนเพอท าใหเหนภาพการวเคราะหและผลกระทบนนมความชดเจนมากขน

5. บทสรปและขอเสนอแนะ การศกษานสะทอนใหเหนถงการจดการความ

เสยงดวยแนวทางการบรณาการโปรแกรมจดการสนคา

คงคลง (Inventory Management software) และการ

พยากรณปรมาณความตองการสนคาแบบอนกรมเวลา

เปนแนวทางในการลดตนทนวธการหนง โดยแนวทางน

มผลตอการลดตนทนการจดการสนคาคงคลงสำาหรบ

รานขายยา CDE จงหวดขอนแกน ซงอาจนำาไปประยกต

ใชกบธรกจรานขายยา หรอธรกจคาปลกอน ทตองการ

หาแนวทางการจดการความเสยงโดยมเปาประสงคตอ

การลดตนทนเปนสำาคญ

การจดการความเสยงนนมวธการทหลากหลาย

ตามแตระดบความสำาคญหรอตามความจำาเปนของ

องคกร แนวทางในการจดการความเสยงในการศกษา

ครงน เป นแนวทางหนงในจำานวนแนวทางอน แต

แนวทางนนมสวนนอยทอธบายถงผลกระทบตนทนของ

ธรกจ แมวาจาการศกษานทำาใหทราบวาการจดการ

ความเสยงซงทำาใหตนทนของธรกจลดลง แตการจดการ

นนยอมเปนการปรบเปลยนวธการดำาเนนการทางธรกจ

และจำาเปนตองมการลงทนเพมเตม ฉะนนกอนการเลอก

ใชแนวทางใดในการจดการธรกจ จงจำาเปนตองคำานงถง

ความคมคาในการลงทน ผลตอบแทนจากการลงทนเพม

เตม ซงการวเคราะหความคมคาเพมเตมจากการศกษาน

61วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

อาจเปนประโยชนแกการนำาไปศกษาแนวทางการลด

ตนทนทคมคาของธรกจในอนาคต

วธการการวเคราะหความเสยงจากกรณศกษา

ในครงนเหมาะสำาหรบการวเคราะหธรกจรานขายยาคา

ปลกซงมเจาของกจการรายเดยว และควรระวงเกยวกบ

การตรวจสอบความคลาดเคลอนของขอมลทเกบได โดย

อาจอาศยการตรวจสอบจากเนอหา เวลา วธการเกบ

ขอมล รวมถงผเกบขอมลทแตกตางกน หากจำาเปนตอง

ศกษาในระดบกวางมากขนเพอทำาใหเหนภาพการ

วเคราะหและผลกระทบนนมความชดเจนมากขน

บรรณานกรมศลพร บญบงการ และ ,ศรชย จาตกวณช. 2558.

เครองมอส�าหรบผบรหารยคใหม Tools for

success: a manager’s guide 94 .

กรงเทพฯ. แปลจาก Suzanne Turner.

2003. Tools for Success: A Manager’s

Guide. Europe: Mcgraw-Hill Education

วไลลกษ วงศตระกลอาร และ ศภชาต เอยมรตนกล.

2559. การประเมนปจจยทนำาไปสความสำาเรจ

ตอการบรหารความเสยงดานปฏบตการองคกร

ในสถาบนการเงน The Assessment of Key

Success Factors of Financial Institution’s

Operational Risk Management. วารสาร

เกษตรศาสตรธรกจประยกต 13 (2): 1-16.

ศนยวจยกสกรไทย. 2558. ธรกจรานขายยา (Online).

www.kasikornbank.com/SME/Docu-

ments/KSMEAnalysis/IndustrySolution_

PharmaceuticalAndHospital_2015.pdf, 8

ธนวาคม 2559

สำานกงานคณะกรรมการอาหารและยา. 2557. สถตใบ

อนญาตประกอบธรกจเกยวกบยาทวราช

อาณาจกร (Online). http://drug.fda.moph.

go.th/ zone_search/files/sea001_d19.

asp, 28 ธนวาคม 2559

Antoniolli, P. D. 2016. “Information Technology

Framework for Pharmaceutical Supply

Chain Demand Management: a Brazilian

Case Study.” Brazilian Business Review

13 (2): 27-55.

Borkowski, P. 2015. “A framework for risk

analysis in infrastructure project.”

Metoda analizy ryzyka w inwestycjach

infrastrukturalnych 401 (6): 69–82.

Da veiga, C. P. et al. 2016. “Demand forecasting

based on natural computing approaches

applied to the foodstuff retail segment.”

Journal of Retailing and Consumer

Services 31: 174-181.

Gul, M., and Guneri, A. F. 2016. “A fuzzy

multi-criteria risk assessment based on

decision matrix technique: A case study

for aluminum industry.” Journal of Loss

Prevention in the Process Industries 40

(3): 89–100.

Heizer, J. H., and Render, B. 2013. Operations

management. Boston: Pearson Education.

Kannan, G. et al. 2013. “An analysis of the

general benefits of a centralized VMI

system based on the EOQ model.”

International Journal of Production

Research 51 (1): 172–188.

Kasim, N. 2015. “Intelligent Materials Tracking

System for Construct ion Projects

Management.” Journal of Engineering

& Technological Sciences 47 (2):

218-230.

Krittanathip, V. et al. 2013. “The Reduction of

Inventory and Warehouse Costs for Thai

Traditional Wholesale Businesses of Con-

sumer Products.” Procedia - Social and

Behavioral Sciences 88 (10): 142–148.

62 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

Lee, P. 2014. “Coordinating pricing and

inventory purchasing decision of a

supply chain for an E-tailer in face of

quantity discounts.” Academy of

Information & Management Sciences

Journal 17 (2): 31–40.

Osborn, A. F. 1966. The creative education

movement. New York: Creative

Education Foundation.

Render, B. 2015. Quantitative analysis for

management. Boston: Pearson Education.

Russell, R. S., and Taylor, B. W. 2014.

Operations and supply chain manage-

ment. International student version.

Singapore: John Wiley & Sons.

Sylla, C. 2014. “Managing Perceived

Operational Risk Factors for Effective

Supply-Chain Management.” AIP Con-

ference Proceedings (1635): 19–26.

Tadokoro, Y. 2014. “Warehouse cost reduction

by improving the storage policy.” Journal

of Supply Chain Management 8 (2): 60-80.

Thompson, A. A. et al. 2014. Crafting and

executing strategy: The quest for com-

petitive advantage: Concepts and

cases. Singapore: McGraw-Hill Education

(Asia).

Venkatesh, V. G., Rathi, S., and Patwa, S. 2015.

“Analysis on supply chain risks in Indian

apparel retail chains and proposal of risk

prioritization model using Interpretive

structural modeling.” Journal of Retailing

and Consumer Services 26 (9): 153–167.

Waters, C. D. 2011. Supply chain risk

management: Vulnerabil ity and

resilience in logistics. London: Kogan.

63วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต77 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

• • รายนามผสนบสนนการจดทำา

วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต • •

Kasetsart Applied Business Journal

คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

โครงการปรชญาดษฎบณฑตสาขาวชาบรหารธรกจ โครงการปรญญาโทสำาหรบผบรหาร

โทรศพท: 02-942-8777 ตอ 1832 - 3 โทรศพท: 02-562-0135-6 ตอ 3333

Website: www.phd.bus.ku.ac.th Website: www.exmba.bus.ku.ac.th

E-Mail: [email protected], [email protected] E-Mail: [email protected]

โครงการบณฑตศกษาสาขาบรหารธรกจ (นานาชาต) โครงการปรญญาโทการบญช ภาคพเศษ

โทรศพท: 02-942-8691-2 / 081-658-2798 โทรศพท: 02-579-5355 ตอ 1573

Website: www.kimba.ku.ac.th Website: www.masp.bus.ku.ac.th

Email: [email protected] Email: [email protected]

โครงการปรญญาโทสาขาบรหารธรกจ ภาคปกต/ภาคคำา โครงการบณฑตศกษาสาขาบรหารธรกจ (สปท.)

โทรศพท: 02-579 5355 ตอ 1901-1905 โทรศพท : 02-942-8847 ตอ 1251-2 / 081-831-2069

Website: www.ymba.bus.ku.ac.th Website: www.cm-mba.bus.ku.ac.th/

Email: [email protected]

โครงการหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการเงนประยกต (ภาคพเศษ)

โทรศพท: 02-942-8103

Website: www.mof.bus.ku.ac.th.

Email: [email protected]

65 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

64 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต 78วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

ค ำแนะน ำส ำหรบผประสงคสงบทควำมลงตพมพในวำรสำรเกษตรศำสตรธรกจประยกต ขอก ำหนดหลก

1. บทความทแสดงเจตจ านงเพอตพมพในวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกตจะตอง กอใหเกดประโยชนแกวงการวชาการโดยตรงซงแสดงถงการพฒนา หรอตอยอดองคความรทางดานบรหารธรกจ

2. บทความทประสงคจะเผยแพรจะตองไมมเนอหาทแสดงถงการหมนประมาท ดหมน ใหราย หรอยยงใหเกดความเกลยดชงตอบคคลหรอองคกรใดองคกรหนง และการกระท าตางๆซงรวมถงการขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน ทงนความคดเหนทปรากฏใน วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกตถอเปนความคดเหนและความรบผดชอบของผเขยนเพยงผเดยวโดยคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไมมสวนเกยวของและจะไมรบผดชอบใดๆทงสน

3. บทความทจะลงตพมพในวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกตจะตองเปนบทความท ไมเคยไดรบการเผยแพรหรออยระหวางการพจารณาเผยแพรของวารสารใดวารสารหนงมากอน ทงการเผยแพรในรปแบบของเลมหรอบางสวนของขอมลหรอทงสองอยาง

4. ขอมล ตาราง รปภาพ แผนภาพ หรอสวนหนงสวนใดของบทความทไดรบการต พมพในวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกตถอเปนลขสทธของคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร การคดลอกหรอเผยแพรจะตองไดรบอนญาตจากคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนลายลกษณอกษร

กำรพจำรณำบทควำม

บทความทจะไดรบการพจารณาลงตพมพจะตองผานการพจารณาจากกองบรรณาธการ และผทรงคณวฒในสาขาทเกยวของ โดยกองบรรณาธการจะตรวจสอบ (ความเหมาะสมและสอดคลองกบวตถประสงคและประโยชนทางดานทฤษฎและทางดาน ปฏบต) ของหวขอและเนอหาของบทความ โดยบรรณาธการจะสงบทความใหผทรงคณวฒในสาขาทเกยวของเพอสอบทาน คณภาพของบทความวาอยในระดบท เหมาะสมทจะลงตพมพหรอไมโดยกระบวนการพจารณากลนกรองน ผทรงคณวฒจะไมสามารถทราบขอมลของผสงบทความ (Double-Blind Process) หากผทรงคณวฒไดพจารณากลนกรองบทความแลว กองบรรณาธการจะตดสนใจโดยองตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒวาบทความนนๆ ควรจะลงตพมพในวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกตหรอควรทจะสงใหกบผ สงบทความน ากลบไปแกไขกอนแลวพจารณาอกครงหนงหรอปฏเสธการลงตพมพ

วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต 66

65วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต79 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

หลกเกณฑการจดทำาตนฉบบ (Manuscript Requirements)

1. บทความตนฉบบตองระบชอ-นามสกล ตำาแหนงทางวชาการ ตำาแหนงทางบรหาร สถานททำางานหรอ

สถาบนการศกษา ทอยตดตอไดและอเมลลของผเขยนไวในหนาแรกของบทความ

2. บทความตนฉบบพมพลงเอกสารหนาเดยว ควรมความยาวไมเกน 20หนากระดาษ A4 ตงคาหนากระ

ดาษดงน บน (Top) 1 นว, ลาง (Bottom) 1.5 นว, ซาย (Left) และขวา (Right) 1 นว

3. ชอเรองภาษาไทย ใชตวอกษร Angsana New ขนาด 18 Point ตวหนา และชอเรองภาษาองกฤษใชตว

อกษร Time New Roman ขนาด 16 Pointตวหนา

4. หวเรองหลก เชน บทนำา บททบทวนวรรณกรรม วธการวจย ผลการศกษา อภปรายและสรปผลการวจย

เอกสารอางอง เปนตน ภาษาไทยใชตวอกษร Angsana New ขนาด 16 Point ตวหนา และภาษาองกฤษใชตวอกษร

Time New Roman ขนาด 14 Pointตวหนา

5. การพมพเนอเรอง ภาษาไทยใชตวอกษร Angsana New ขนาด 14 Point ภาษาองกฤษใชตวอกษร

Time New Roman ขนาด 12 Point

6. แนวทางการเขยนบทความวจย หวขอมดงน

- บทคดยอ ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

- บทนำา ครอบคลมถงความสำาคญ ความเปนมา และวตถประสงคของการวจย

- บททบทวนวรรณกรรม

- วธการวจย อธบายถงวธการดำาเนนการวจย รวมถงการเกบรวบรวมขอมลหรอเครองมอทใชในการวจย

อยางชดเจน

- ผลการวจย

- การอภปราย สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ

- เอกสารอางอง

7. แนวทางการเขยนบทความวชาการ หวขอมดงน

- บทคดยอ ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

- บทนำา ครอบคลมถงความสำาคญ ความเปนมา และวตถประสงคของบทความวชาการ

- เนอหาบทความ ชใหเหนถงประเดนทตองการนำาเสนอโดยมการอางองทฤษฎหรองานวจยทเกยวของ

- บทสรปและขอเสนอแนะ

- เอกสารอางอง

8. ผสงบทความจะตองเขยนอางองเอกสารโดยจดใหอยในรปแบบ APA Style และตองตรวจสอบความ

ถกตองและความสมบรณของการอางองกอนสงบทความตนฉบบ สามารถเขาไปดรายละเอยดไดท

http://journal.bus.ku.ac.th/files/Journal_Guideline.pdf

หมายเหต : เอกสารอางองทไมอยในฐานขอมล TCI เชน ขอมลจาก Website การศกษาคนควาอสระ

วทยานพนธ และ วารสารทยงไมไดเขาฐานขอมล TCI ใหจำากดอยท 30% ของจำานวนเอกสารอางองทงหมดและ

ปรบเนอหาใหสอดคลองกบกบเอกสารอางองทมการแกไขและอางองบทความจากในวารสารเกษตรศาสตรธรกจ

ประยกต อยางนอย 1 งาน

67 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

66 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

[email protected]

67วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต81 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

แบบเสนอบทความ วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต (Kasetsart Applied Business Journal)

คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

1. ขาพเจา (นาย/นาง/นางสาว/..................) .............................................................................................. .... 2. วฒการศกษาขนสงสด ............................................................................................................ ...................... 3. ต าแหนงวชาการ (ถาม) ................................................................ ........................................................ ........ 4. สถานภาพผเขยน

อาจารยในสถาบนการศกษา (ชอสถาบน) .................................................................................................. สาขาวชา ............................................................................ ........................................................................ คณะ ........................................................................................................................................................... นสต/นกศกษา (สาขาวชา/มหาวทยาลย) .................................................................................................

5. ขอสงบทความ ชอเรองภาษาไทย................................................................... ............................................................. ..................................... ............................................................................................................................. ........................................ ชอเรองภาษาองกฤษ ..................................................................... .................................................................................... ............ ............................................................................................................................. ........................................

6. ประเภทผลงาน บทความวจย บทความวชาการ

7. ชอผเขยนรวม (ถาม) ............................................................................................................................. .........................................

8. ทอยทสามารถตดตอไดสะดวก เลขท ......................................... ถนน .....................................................แขวง/ต าบล ................................................ ..... เขต/อ าเภอ ......................................................................จงหวด ...............................................................................รหสไปรษณย ..................... .............................โทรศพท ...................................... โทรศพทมอถอ ................................... โทรสาร .................................... E-mail: ......................................................................................................................... ...............................

8. สงทสงมาดวย แผน CD Rom ขอมลตนฉบบ ชอแฟมขอมล เอกสารพมพตนฉบบ จ านวน 3 ชด ลงนาม ................................................................ผเขยน

(...................................................................) วนท ............/................/..............

69 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

68 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

69วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต

70 วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต