Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
บทท� 4
เคร�องดนตร และ การประสมวง
เคร�องดนตรสากลแบงออกเปน 5 ตระกล ดงตอไปน�
1. ตระกลเคร�องสาย (String Instruments)
2. ตระกลเคร�องเปาลมไม (Woodwind Instruments)
3. ตระกลเคร�องเปาทองเหลอง (Brasswind Instruments)
4. ตระกลเคร�องดนตรท�มล�มน�ว (Keyboard Instruments)
5. ตระกลเคร�องประกอบจงหวะ (Percussion Instruments)
1. ตระกลเคร�องสาย
1.1 เคร�องสายท�บรรเลงโดยการสดวยคนชก ไดแก ไวโอลน วโอลา เซลโล ดบเบ�ลเบส
1.2 เคร�องสายท�บรรเลงโดยการดด ไดแก ฮารฟ กรตา แบนโจ แมนโดลน ยคาเลล ลท
46
Cello Double Bass
2. ตระกลเคร�องเปาลมไม
2.1 ทาใหเกดเสยงโดยลมเปาปะทะขอบแขง ไดแก เรคคอเดอร ฟลท ปคโคโล
2.2 ทาใหเกดเสยงโดยลมเปาผานล�น แบงออกเปน
2.2.1 ประเภทล�นเด�ยว ไดแก คลารเนต แซกโซโฟน
2.2.2 ประเภทล�นค ไดแก โอโบ บาสซน คอรองแกลล
47
3. ตระกลเคร�องเปาทองเหลอง
ไดแกพวกแตรท�งหลาย ใชลมเปาเขากาพวดผานทอลม ภายในทออาจจะมกลไก บงคบทศทางลม
หรอไมกได เชน ทรมเปต คอรเปต คอรเนท ทรอมโบน เฟรนฮอรน ทบา
48
4. ตระกลเคร�องดนตรท�มล�มน.ว
ไดแกเคร�องดนตรท�มแผงล�มน�วเพ�อกดเสยงตางๆ เสยงท�เกดข�นมาน�นอาจจะเกดจากทอลม สายท�
ขงตงอยภายใน หรอ วงจรอเลกทรอนกส กแลวแตข�นอยกบการประดษฐเคร�องดนตรน�นๆ ในลกษณะใด
เชน เปยนโน ฮารฟซคอรด ออรแกน แอคคอเดยน อเลกโทน เปนตน
5. ตระกลเคร�องประกอบจงหวะ
5.1 ประเภทมระดบเสยงแนนอน ไดแก กลองทมปาน ไซโลโฟน คลอคเคนซปล เบลไลรา
เซเลสตา ระฆงราว
5.2 ประเภทท�มระดบเสยงไมแนนนอน ไดแก กลองสแนร กลองใหญ ทรมบรน กรบสเปน
กVง วดบลอคส
49
5.3 ประเภทท�เลยนเสยงตาง ๆ ไดแก
แรทเตล (ใชหมนฟนเฟองมเสยงแกรกๆ)
ซเลเบล (กระด�งลกกระพรวนใชกบเล�อนหมะ)
เคาเบล (กระด�งผกคอวว)
วพ หรอ ตะขาบ (ใชเลยนเสยงหวดแส)
หมายเหต ในปจจบนน� เสยงซาวด เอฟเฟทตาง ๆ เชน เสยงลมพาย ฟารอง เสยงระเบด เสยงเคร�องบน เสยง
หวใจเตน ฯลฯ น�นสามารถสรางไดดวยเคร�องซนธไซเซอร
5.4 ประเภทละตนอเมรกน ไดแก มาราคส กวโร เคลฟส บองโกส คองกา เปนตน
Guiro และ Maracus
50
เคร�องดนตรสากล
เคร�องสาย ลมไม ทองเหลอง ล�มน�ว ประกอบจงหวะ
-ไวโอลน -รคอเดอร -ทรมเปต -เปยนโน -ทมปาน
-วโอลา -ฟลท -คอรเนท -ฮารฟซคอรด -ไซโลโฟน
-ดบเบ�ลเบส -ปดโคโร -ทรอนโบน -ออรแกน -คลอค
เคนซปล
- ฮารฟ -คลารเนต -เฟรนฮอร -แอคคอรเดยน -เบลไลรา
-กรตา -แซกโซโฟน -ยโฟเนยม -อเลกโทน -เซเลสตา
-แบนโจ -โอโบ -ทบา -ระฆงราว
-แมนโดลน -บาสซน -กลองสแนร
-ยคาเลล -คอรองแกลส -กลองใหญ
-ลท -กVง
-ทรมบรน
-วดบลอคส
-เคาเบล
-วพ
-มาราคส
-กวโร
-บองโก
-ฯลฯ
(แผนภมการจดแบงประเภทเคร�องดนตรสากล)
51
ลกษณะของวงดนตรสากล
การนาเอาเคร�องดนตรในตระกลตางๆมาเลนบรรเลงกนตามความตองการของผประพนธเพ�อใหได
แสดงความหมายของเสยงดวยเคร�องดนตรตางชนดกนเกดมสของเสยง (Tone color) สมบรณเปนความ
กลมกลนของเสยงหลากหลาย ซ� งเราเรยกวา วงดนตร
วงดนตรสากล แบงออกเปน 2 ประเภท คอ
1. วงออรเคสตา (Orchestra)
2. วงแบนด (Band)
1. วงออรเคสตา หรอมกใชคาวาวงดรยางคน�นแบงออกเปน
1.1 วงซมโฟนออรเคสตา หรอ วงดรยางคซมโฟน หมายถงวงดนตรท�มเคร�องดนตรผสม
กนเปนวงขนาดใหญมเคร�องดนตรครบท�ง 4 กลม คอ
ก. กลมเคร�องสาย
ข. กลมเคร�องลมไม
ค. กลมเคร�องทองเหลอง
ง. กลมเคร�องประกอบจงหวะ
โดยแตละกลม (หรอเรยกวา “แนว”) น�นจะมนกดนตรกลมละหลายคนทกกลมนบรวมกนประมาณ 40-100
คน ข�นอยกบการเลอกใชเคร�องดนตรมากนอยเพยงใดแตจะมเคร�องสายเปนหลก และมผเลนมากกวากลม
อ�นๆ โดยตองมผอานวยเพลง หรอ คอนดกเตอร (Conductor) เปนผควบคมบรรเลง
52
1.2 แชมเบอรออรเคสตา
ในกรณท�กลมนกดนตรไมวาชนดท�มเฉพาะผเลนเคร�องสายลวนๆ หรอ ชนดท�มผ
เลนเคร�องสายเปนสวนใหญและมผเลนเคร� องผสมอยบาง ถาจานวนของผเลนเคร� องสายในแนวตางๆ
(ไวโอลนหน� ง ไวโอลนสอง วโอลา เชลโล ดบเบ�ลเบส) มมากพอท�จะจดเปนอตรสวนเชนเดยวกบวง
ซมโฟนออรเคสตาและจานวนผ เลนไมเกน 30 คน กลมนกดนตรน� จะเรยกวา วงดรยางคแชมเบอร
(Chamber orchestra) (ไขแสง ศขะวฒนะ,2519:101)
โดยปกตคาวา แชมเบอร มวสค (Chamber music) น�นหมายถง “ดนตรประเภท
บรรเลงดวยเคร�องดนตรนอยช.นเหมาะสาหรบแสดงในหองโถงแคบๆ ท�สามารถบรรจผฟงไดจานวนนอย
....” หรอหมายถง “ดนตรในหมญาต” หรอ “ดนตรของมตรสหาย” (ไขแสง ศขะวฒนะ,2519:20)
ในผลงานประเภท แชมเบอรมวสค โดยท�วไปกาหนดผบรรเลงต�ง 2 คน ไปจนถง
9 คน
ถามผเลน 2 คน เรยก ดโอ (Duo)
3 คน เรยก ตรโอ (Trio)
4 คน เรยก ควอเตท (Quartet)
5 คน เรยก ควนเตท (Quintet)
6 คน เรยก เซกซเตท (Sextet)
7 คน เรยก เซฟเตท (Septet)
8 คน เรยก ออคเตท (Octet)
9 คน เรยก โนเนท (Nonet)
ถาผเลนเกน 9 คนแตไมถง 20 นยมเรยกกนวา องซงเบลอ (Ensemble)
ช�อตางๆ เหลาน� จะใชเปนช�อบทประพนธอกดวย เชน สตรงควอเตท (String
quartet) หมายถง แชมเบอรมวสคท�มผ บรรเลงประกอบดวย ไวโอลนท�หน� ง ไวโอลนท�สอง วโอลา
และเชลโล
53
แซกโซโฟนควอเตท กจะม แซกโซโฟน 4 ตว ไดแก โซปราโน อลโต เตเนอร และบารโทน
String Quartet
2. วงแบนด
คาวาแบนด (Band) มาจากคาวา Banda ในภาษาอตาเลยน โดนมเคร�องเปาลมไม หรอ
เคร�องเปาทองเหลองเปนหลก และมเคร�องดนตรอ�นประกอบอกดวย เชน กลมเคร�องประกอบจงหวะ เปน
ตน แตเดมคาวา แบนด (Band)
54
จะใชเรยกวงดนตรท�มลกษณะเฉพาะของพระเจาชารลท� 2 ซ� งสมยน�นจะหมายถงวงดนตรท�มขนาดใหญแต
ในปจจบนเราใชคาวา แบนด ตอทายวงดนตรท�มลกษณะผสมเคร�องดนตรในรปแบบตางๆ กน มดงน�
2.1 วงมลตารแบนด หรอ วงโยธวาทต (Military Band) แตเดมหมายถง วงดนตรสาหรบ
ทหารมจดประสงคในการใชประกอบการสวนสนามของทหารเพ�อปลกใจในยามสงครามหรอประกอบพธ
ตางๆ ของทหาร ในปจจบนไมไดใชเฉพาะกจการของทหารเทาน�นแตหมายถงลกษณะวงดนตรท�ใชเดนใน
สนาม สาหรบขบวนพาเหรด และนกดนตรกไมจาเปนตองเปนทหารดวย
2.2 วงบราสแบนด หรอแตรวง (Brass Band) วงแตรวงน�น จะประกอบดวยเคร�องดนตร
เพยง 2 กลม เทาน�นคอ กลมเคร� องทองเหลอง และกลมเคร� องประกอบจงหวะ เหมาะท�จะใชบรรเลง
กลางแจง, ในสวนสาธารณะ, ในสนาม การแหแหนตางๆ ในปจจบนคาวาแตรวงในบานเราน�นจะนาเอา
เคร�องลมไมเชน คลารเนท, แซกโซโฟน มาผสมดวย และนยมเลนในงานแหตางๆ เชน แหนาค แหศพ แห
เทยนพรรษา เปนตน
55
2.3 วงซมโฟนค แบนด หรอ คอนเสรทแบนด (Symphonic Band หรอ Concert Band) เปน
ววฒนาการของวงโยธวาทต โดยเนนการบรรเลงท�ใหสมเสยงไพเราะแทนการบรรเลงประกอบภารกจเดน
แถวสวนสนามดงเดม จะใชเคร�องดนตรหลกๆ เชน
1. กลมเคร�องลมไม เชน ฟลท คลารเนท โอโบ แซกโซโฟน เปนตน
2. กลมเคร�องทองเหลอง เชน ทรมเปท ทรอมโบน ทบา เปนตน
3. กลมเคร�องประกอบจงหวะ เชน กลองทมปาน กลองสแนร เปนตน
4. กลมเคร�องสาย จะใชซอดบเบ�ลเบส หรอ เซลโล เทาน�น
56
2.4 แจส แบนด (Jazz Band) วงดนตรแจส เปนวงดนตรท�ใหความสนกสนานครกคร�นเรา
อารมณ ตนกาเนดมาจากพวกนโกรแหงเมองนวออรลน การจดวงดนตรแจสมลกษณะการจดวงโดยใช
เคร�องดนตร 2 กลม คอ
ก. กลมบรรเลงทานอง ไดแก ทรมเปท ทรอมโบน คลารเนท แซกโซโฟน เปนตน
ข. กลมบรรเลงลลา ไดแก ดบเบ�ลเบส หรอ ทบา กรตา หรอ เบนโจ เปยนโน และ
กลองชด เปนตน
2.5 วงลลาศ หรอ สเตทแบนด (Dance Band หรอ Stage Band) เปนวงดนตรท�แนวเพลง
สวนใหญจะเลนในแนวดนตรปอป (Popular Music) เหมาะสาหรบเตนรา เราเลยเรยกวงดนตรชนดน� วา วง
ลลาศ สวนคาวา สเตทแบนด จะเรยกในลกษณะของสถานท�บรรเลง คอน�งบรรเลงบนเวทน�นเอง วงลลาศ
หรอ สเตทแบนดยงแบงออกเปนไดอก คอ
57
2.5.1 วงคอมโบ (Combo) คอวงดนตรขนาดเลกมงบรรเลงประกอบการขบรองเปนสวนใหญ
นยมนาไปบรรเลงตามรานอาหาร ไนทคลบ หรอตามสถานเรงรมยตาง ๆ วงดนตรประเภทน� มจานวนนก
ดนตรและเคร�องดนตรไมแนนอน ท�งน�แลวแตความสะดวกในการจดการ สวนมากจะมเคร�องดนตรดงน�
1. ทรมเปท 5. เบสกรตา
2. แซกโซโฟน 6. คอรดกรตา
3. ทรอมโบน 7. กลองชด
4. เปยนโน
การจดวงดนตรขนาดเลกแบบน� อาจจะใชเคร�องดนตรมากวา 7 ช�นกได
2.5.2 วงชาโดว (Shadow) เปนวงดนตรขนาดเลกเกดในอเมรกาวงดนตรท�ไดรบความนยม
สงสดในประเภทน� คอ วงเดอะบทเดล หรอ วงส� เตาทอง จดสาคญของวงดนตรชาโดว คอ ทกคนในวงจะ
รองเพลงและเลนดนตรไปพรอมกน มเคร�องดนตร ดงน�
1. โซโลกรตา 3. เบสกรตา
2. คอรดกรตา 4. กลองชด
2.5.3 วงสตรงคอมโบ (String Combo) เปนวงดนตรท�เกดข�นลาสด คอการนาอาลกษณะของวง
คอมโบมาผสมผสานกบวงชาโดว การบรรเลงและการโซโล (Solo) ทานองเพลงน�นจะใช เคร�องสายเปน
58
สวนใหญ (กรตา) เราจงเรยกกนส� นๆ วา “วงสตรง” วงสตรงคอมโบท�มช�อเสยงในสมยกอนๆ เชน
วงดอมพอสซเบ�ล วงแกรนดเอกซ วงรอยลสไปรท เปนตน
59
วงดนตรสากล
ออรเคสตา แบนด
->ซมโฟน ->มลตารแบนด (โยธวาทต)
->ดโอ ->บราสแบนด (แตรวง)
->แซมเบอร ->ตรโอ ->ซมโฟนคแบนด
->ควอเตท ->แจสแบนด
->ดวนเตท ->สเตทแบนด
องซงเบอล ->เซกซเตท ->คอมโบ
->เซฟเตท ->ชาโดว
->ออคเตท ->สตรง
->คอมโบ
->โนเนท
(แผนภมลกษณะวงดนตรสากล)
60
คาถามทายบท
คาช�แจง
จากขอมล 1-25 ใชคาตอบจากขอ ก,ข,ค,ง และ จ นาไปใสหนาขอท�มความสมพนธกนมาก
ท�สด แตคาตอบใชตอบไดมากกวา 1 ขอ
ก. เคร�องสาย (String Instruments)
ข. เคร�องเปาลมไม (Woodwind Instruments)
ค. เคร�องเปาทองเหลอง (Brasswind Instruments)
ง. เคร�องดนตรล�มน�ว (Keyboard Instruments)
จ. เคร�องประกอบจงหวะ (Percussion Intruments)
( ) 1. ไวโอลน (Violin) ( ) 16. อเลคโทน (Electone)
( ) 2. ทรมเปท (Trumpet) ( ) 17. ทรอมโบน (Trombone)
( ) 3. คอรเนท (Cornet) ( ) 18. แซกโซโฟน (Saxophone)
( ) 4. เปยนโน (Piano) ( ) 19. ฮารฟ (Harp)
( ) 5. ทรมบลน (Trumburine) ( ) 20. แอดดอรเดยน (Accordian)
( ) 6. ทมปาน (Tympani) ( ) 21. เบลไลลา (Bellila)
( ) 7. กรตา (Guitar) ( ) 22. บราสซน (Brassoon)
( ) 8. ทบา (Tuba) ( ) 23. ออรแกน (Organ)
( ) 9. ดบเบ�ลเบส (Double Bass) ( ) 24. กลองใหญ (Bass Drum)
( ) 10. เฟรนฮอรน (French Horn) ( ) 25. โอโบ (Oboe)
( ) 11. ฮารพซคอรด (Harpsichord)
( ) 12. แบนโจ (Banjo)
( ) 13. คลารเนท (Clarinet)
( ) 14. ไซโลโฟน (Xylophone)
( ) 15. ฟลท (Flute)
61
จงเขยนคาตอบท�ถกตองท�สดลงในชองวาง
1. วงดนตรท�เกดข�นใหมสด คอ
2. ตวอยางเคร�องเปาลมไมชนดล�นค คอ
3. วงดนตรใชกลมเคร�องสายเปนจานวนมาก คอ
4. วงดนตรท�ผฟงมงฟงลลา และแนวทานอง คอ
5. วงดนตรท�ใชเคร�องสายบรรเลงเพยง 4 คน เรยกวา
6. จากคาตอบในขอ 4 มเคร�องดนตรม�ใชบรรเลง คอ
7. คาวา องซงเบอล หมายถง
8. ถ�นกาเนดวงดนตรแจส คอ
9. ผควบคมวงดนตร เราเรยกวา
10. เคร�องดนตรท�ทาหนาท�บรรเลงทานองในวงดนตรแจส คอ