บทท 1

เดกปฐมวย วยทองของชวต

ภาพท 1 เดกปฐมวย วยทองของชวต

“ ปฐมวย ” เปนชวงวยทองของชวต เพราะการวางรากฐานทมนคงสงผลใหเตบโตเปนผใหญทดมคณภาพในวนขางหนา สงสาคญอนดบแรกทสงผลใหมนษยดารงชวต และเจรญเตบโต ในแตละชวงวยของชวตมนษย ลวนแลวแตมความสาคญไมยงหยอนไปกวากน เพราะแตละชวงวยตางกมบทบาทตอการดาเนนชวตของบคคล ท กาวตอเพองานไปตงแตเกดจนถงวยชรา ซงแตละขนตอนหรอในแตละวยนน จะมลกษณะเฉพาะของวย สาหรบในวยตน หรอระยะปฐมวย การจดการศกษาปฐมวยเรมมขนโดยมบคคลทมความคดรเรมในประเทศตางๆ ไดวางรากฐานการจดการศกษาระดบนโดยเลงเหนความสาคญของการเจรญเตบโตของเดก และปญหาการอบรมเลยงด ซงในการเรยนรของเดกไดอาศยความเขาใจในธรรมชาตและสงแวดลอมของเดกเปนสาคญ นกจตวทยา และนกการศกษา ตางใหความสนใจทจะศกษาหรอหาวธการทจะทาความเขาใจถงลกษณะเฉพาะของวยน ดวยเหตทวาเปนวยเรมตนของชวต เปนวยทเรมตนแหงพฒนาการดานตางๆ ขณะเดยวกนไดมการศกษาวจยทมขอคนพบวา ถาเดกวยนไดรบการเตรยมตวหรอวางพนฐานดานพฒนาการไวดและเหมาะสม หมายถงวาเดกไดรบการวางรากฐานชวตทมนคงตอไป

ความหมายของเดกปฐมวย

เดกปฐมวย คอเดกอาย 3-5 ป พฒนาการเดกในแตละชวงอายอาจเรวหรอชากวาเกณฑทกาหนดไว และการพฒนาจะเปนไปอยางตอเนอง ถาสงเกตพบวาเดกไมมความกาวหนาอยางชดเจนตองพาเดกไปปรกษาผเชยวชาญหรอแพทยเพอชวยเหลอ และแกไขไดทนทวงท เอาวาผมขอเอาเรองพฒนาการในทกดานอนประกอบดวยดานรางกาย, ดานอารมณและจตใจ, ดานสงคม, และดานสตปญญา เปนอนวาครบทกดาน เดกปฐมวยจดอยในระยะวยทองของชวต โดยเฉพาะ 3 ปแรก เปนจงหวะทองของการสรางเสรมพฒนาการ เดก เปนการวางรากฐานของการพฒนาความเจรญเตบโตทกดานโดยเฉพาะทางดานสมอง เพราะสมองเตบโตและพฒนาเรวทสด ดงนนการอบรมเลยงดในชวงระยะนมผลตอคณภาพของคนตลอดชวต สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ไดศกษาองคความรจากตางประเทศเกยวกบการพฒนาเดกปฐมวย และการ

-2-

พฒนาสมอง ทสนบสนนใหเหนความสาคญของการพฒนาเดกในชวงวยเรมแรกของชวต เชน การพฒนาสมอง ซงพฒนาอยางรวดเรวในชวงวยนบทบาทของพอแมในการสงเสรมการพฒนาเดกปฐมวย กระบวนการเรยนรของเดกปฐมวย การพฒนากระบวนการคด แนวคดนวตกรรมในการจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวย (แนวการ เรยนรภาษาอยางธรรมชาตแบบองครวม แนวคดมอนเตสซอร แนวคดไฮสโคป แนวคดวอลดอรฟ แนวคดเรกจโอ เอมเลย) ตลอดจนมาตรฐานการเลยงดเดกปฐมวย

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 (กรมวชาการ, 2546, หนา 3) เดกตงแตแรกเกดจนถงอาย 6 ป ซงในชวงอายดงกลาวนสามารถแยกออกไดเปน 2 กลม คอ กลมวยทารก หมายถงเดกอาย 0 – 3 ป และวยเดกตอนตน คอกลมเดกอาย 3 – 6 ป

สวนในเอกสารการสอนชดวชา การฝกอบรมครและผเกยวของกบการอบรมเลยงดเดกปฐมวย ของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2533, หนา 10) ไดระบวา

เดกปฐมวย หมายถง เดกทอยในชวงอายระหวาง 3 – 5 ป ซงเปนระยะทเดกกาลงเจรญเตบโต สามารถพงตนเองไดบางแลว เดกในวยนมกจะตองการเปนอสระและตองการทดลองความสามารถของตนเอง ซงสวนมากจะผานขนตอนพฒนาการมาบาง ทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เดกปฐมวยนบางครงอาจเรยกไดวาเปนเดกทอยในวยกอนเรยน ซงคาทง 2 คาน สามารถใชแทนกนได

เดกปฐมวย คอ เดกทมอายตงแตปฏสนธถง 6 ปบรบรณ การอบรมและเลยงดแกเดกปฐมวยมความสาคญอยางมาก เนองจากเดกวยนตองการการเรยนร ในสงแวดลอมรอบๆตว ผานประสาทสมผสทง 5 ดาน จากบดา มารดา คนรอบขางและสงแวดลอม ซงจะสงผลใหเกดพฒนาการทเปนรากฐานของ บคลกภาพ อปนสย และการเจรญเตบโตทงทางรางกายและจตใจ สมอง สตปญญา ความสามารถ เพราะเดกในชวงตงแตปฏสนธในครรภแมจนถง 4 ป ระบบประสาทและสมองจะเจรญเตบโตในอตราสงสด (ประมาณ 80 % ของผใหญ) การอบรมปลกฝงสรางเสรมพฒนาการทกดานใหแกเดกปฐมวยไดเจรญ เตบโตเตมศกยภาพในชวงอายน จะเปนรากฐานทดจะใหเขาเตบโตเปนเยาวชนและพลเมองทด เฉลยวฉลาด คดเปน ทาเปน และมความสข เดกปฐมวยจะมชวต รอดและเตบโตไดกดวยการพงพาพอแม และผใหญทชวยเลยงด ปกปองจากอนตราย หากผใหญใหความรกเอาใจใสใกลชด อบรมเลยงดโดยเขาใจเดกพรอมจะ ตอบสนองความตองการพนฐานท เปลยนไปตามวยไดอยางเหมาะสมใหสมดลยกนทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สตปญญา และสงคมแลว เดกจะเตบโตแขงแรง แจมใส มความมนคงทางใจ รภาษา ใฝร และใฝด พรอมทจะพฒนาตนเองในขนตอไป ใหเปนคนเกงและคนดอยในสงคมไดอยางเปนสขและมประโยชน

-3-

ภาพท 2 เดกปฐมวย คอ เดกทอยในชวงอายระหวาง 3 – 5 ป

ดงนน ในความหมายของคาวา “เดกปฐมวย” ในวงการศกษาปฐมวยในประเทศ จะหมายถงเดกปฐมวยในกลมทกาวไปอยในสภาพการอบรมดแลเดก ซงมผเกยวของ เชน คร หรอพเลยงเดก เปนผดและและสงเสรมพฒนาการเดกใหพฒนาไปตามเปาหมายของการจดการศกษาในระดบน

ความสาคญของเดกปฐมวย

เนองจากระยะปฐมวย เปนวยพนฐานของชวตมนษย ซงมผใหความสาคญในการพฒนาเดกในวยน ในทนจะแสดงใหเหนทรรศนะของกลมบคคลทใหความสาคญของเดกปฐมวย ซงจาแนกออกเปน 2 กลม คอ ทรรศนะของนกจตวทยา และทรรศนะของผกาหนดนโยบายการพฒนาเดกของประเทศ ดงมรายละเอยด ดงน

1. ทรรศนะของนกจตวทยา จากการศกษาแนวความคดของนกจตวทยาทมชอเสยง เชน ซกมน ฟรอยด (Sigmund

Freud) อรค อรคสน (Erik Erikson) และฌอง พอาเจท (Jean Piaget) ทไดศกษาเกยวกบเดกในวยนพอจะสรปไดวา เดกในวยนมความสาคญมาก กลาวคอ

ภาพท 3 ซกมน ฟรอยด (Sigmund Freud)

-4-

1.1 ประสบการณในวยเดก นบเปนสงสาคญและมอทธพลตอพฒนาการดานบคลกภาพของ

บคคลทจะเตบโตเปนผใหญในอนาคต เมอเดกเรมเขาสระยะปฐมวยน เดกจะเรมเรยนรจากสภาพแวดลอมตางๆ โดยเฉพาะอยางยงสภาพแวดลอมใกลตวเขาทประกอบดวย พอ แม แตกอาจมบคคลอนซงมสวนในการอบรมเลยงดเดก เชน ป ยา ตา ยาย ญาตพนอง ครและพเลยง ในวยนเดกเรมเรยนรความแตกตาง ระหวางเพศ รจกเลยนแบบพฤตกรรมทพบเหน และรวาตนมความสามารถทจะทากจกรรมบางอยางไดเอง ผทดแลเดกจงควรใชเวลาในการเลยงดอยางมคณภาพ คอรจกวธถายทอดลกษณะทาทาง ลกษณะการประพฤตตนทเหมาะสมใหกบเดก เพอใหเดกทราบแนวทางทถกตองและเหมาะสมในการปฏบตตนดานตางๆ

1.2 สงคมทแวดลอมตวเดกสามารถกาหนดใหเดกมบคลกภาพทแตกตางกนได และการกาหนดบคลกภาพของเดกนจะเกดขนไดงายเมอเดกยงไมมประสบการณไมมากนก เดกทอายประมาณ 3 – 5 ปน เปนวยทมพฒนาการทกดานสบตอมาจากวยทารกซงเปนวยแรกสดของชวต พฤตกรรมทเดกปฐมวยจะแสดงออกจงมพนฐานจากพฒนาการขนแรก ถาพฒนาการขนแรกของเดกเปนไปดวยดมความเหมาะสมแลว พฒนาการทจะเกดขนในชวงปฐมวยกจะพฒนาไปในแนวทางทดเชนกน ตวอยางเชน เดกปฐมวยมกจะ อยากรจกสภาพแวดลอม จงตองการจะทาอะไรตามใจตนเองโดยถอวาตนเองเปนผใหญ ไมฟงความคดเหน ของคนอน ชวงนเดกเรมมความเปนตวของตวเอง มความคดรเรมและมจนตนาการ ซงถาผเลยงดไมเขาใจสภาพของเดกปฐมวย กจะทาใหพฒนาการของเดกวยนถกสกดกนอยางนาเสยดาย จงนบวาชวงชวตนมความสาคญสาหรบการพฒนาบคลกภาพของเดกปฐมวยเชนกน

1.3 เดกปฐมวยจะเรมเรยนรโลกภายนอกมากขน และรจกปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมไดอยางเหมาะสม หากไดรบการเลยงดทสอดคลองกบความตองการตามวย ในชวงปฐมวยนเดกไดมโอกาสรจกสภาพแวดลอมมากกวาในวยทารก รวมทงเขายงไดพฒนาความสามารถมากกวาในวยทารก รวมทงเขายงไดพฒนาความสามารถของตวเองมาบางแลว ทงในดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เดกๆ จงชอบทจะทดสอบพละกาลงและความสามารถของตนองอยเสมอ อยางไรกตาม การเรยนรของเดกปฐมวยนนยงคงเปนไปในลกษณะของรปธรรมมากกวานามธรรม โดยเดกจะเขาใจเฉพาะสงทเขาไดเหนหรอไดสมผสเทานน การอธบายความหมายตางๆ ทเปนลกษณะนามธรรมจะยงใชไมไดผลกบเดกวยน ดงนน การอบรมสงสอนของครและผเกยวของกบการอบรมเลยงดจงตองตงอยบนฐานดงกลาว รวมทงตองคานงถงความตองการของเดกดวย จงจะทาใหเดกผานชวงวยนไปไดดวยด และจะเปนพนฐานทดตอชวงวยตอๆ ไปของเดก (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2533, หนา 10-11)

-5-

ภาพท 4 ประสบการณในวยเดก นบเปนสงสาคญและมอทธพลตอพฒนาการ

2. ทรรศนะของผกาหนดนโยบายการพฒนาเดกของประเทศ คณะกรรมการพฒนาการศกษาอบรมเลยงดเดก ซงไดกาหนดนโยบายพฒนาเดก (2535) ได

ระบวา เดกวยแรกเกดจนถงอาย 12 ป เปนวยทองของชวต เรมตงแตวยทารก (0-2 ป) ซงเปนชวงทมการพฒนาอยางรวดเรวในดานความเจรญเตบโตทางดานรางกาย เพอเปนพนฐานรองรบการพฒนาทางสตปญญา และความมนคงทางจตใจตลอดจนบคลกภาพ และลกษณะนสยพนฐานในเวลาเดยวกน ความเจรญเตบโตอยางรวดเรวทางดานรางกายและจตใจน จะดาเนนตอเนองกนมาตลอดจนถงวยกอนเขาเรยน คอวย 3 – 5 ป และเมอเดกเรมเขาสวนเรยน คอยางเขาปท 6 จนถงอาย 12 ป การพฒนาทางดานรางกายยงคงดาเนนตอไป แตในอตราการเจรญเตบโตทชากวาวยทารกและวยกอนเขาเรยน ขณะเดยวกนกจะเจรญเตบโตเพมขนอกมากทางดานสตปญญา สงคม อารมณ บคลกภาพ และจรยธรรม กลาวไดวา ในชวงอาย 0 – 12 ปของชวต เดกทอยในสภาพแวดลอมปกตจะสามารถพฒนาไปไดอยางมากทงทางดานรางกาย สตปญญา สงคม อารมณ บคลกภาพ และจรยธรรม โดยผานกระบวนการอบรมเลยงดจากครอบครว และไดรบการเรยนรจากกระบวนการขดเกลาทางสงคมในโรงเรยน รวมทงองคกรอนๆ อกมาก

อยางไรกตาม ภายใตสภาพแวดลอมปกตดงกลาว เดกจะตองไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานอยางเพยงพอทงดานรางกายและจตใจ เพอจะเตบโตตอไปไดอยางมประสทธภาพ กลาวคอ เตบโตอยางมพนฐานแขงแรงทจะรองรบสงตางๆ ทเขาจะตองเผชญไดเปนอยางดในอนาคต

-6-

ภาพท 5 เดกไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานอยางเพยงพอ

ความสาคญของเดกปฐมวย เปนสงททวโลกไดตระหนกถง โดยประเทศตางๆ ไดมการรวมกนประชมและรางเอกสารเกยวกบการพฒนาเดกขนใชรวมกน ซงเอกสารสาคญเกยวกบสทธเดก มดงน

ปฏญญาเจนวา ค.ศ. 1924 (พ.ศ. 246) จดโดยสหภาพกองทนชวยเหลอเดกระหวางประเทศ กฎบตรสหประชาชาต ค.ศ. 1945 (พ.ศ. 2488) ปฏญญาวาดวยสทธมนษยชน ค.ศ. 1948 (พ.ศ. 2491) ของสหประชาชาต ปฏญญาสากลวาดวยสทธเดก ค.ศ. 1959 (พ.ศ. 2502) ของสหประชาชาต อนสญญาวาดวยสทธเดก ค.ศ. 1989 (พ.ศ. 2532) ของสหประชาชาต ซงอนสญญาฉบบน

เปนกฎหมายทมผลบงคบใชมากกวาปฏญญาฉบบกอนๆ เพราะอนสญญามการกาหนดใหแตละประเทศสมาชกลงนาม และใหสตยาบนในทางปฏบต เชน สงรายงานตอสหประชาชาตเปดเผยขอมล ยนยอมให

ตรวจสอบและปรบปรงแกไขกฎหมาย เปนตน ถาประเทศใดละเมดขอตกลงจะถก ประณามหรอถกบงคบใหเปลยนการปฏบต ซงประเทศไทยเปนประเทศภาคสมาชกของสหประชาชาตไดเปนประเทศหนงทไดใหสตยาบนแลว จงไดมการกาหนดปฏญญาเพอเดกไทย พ.ศ. 2533 เพอเปนแนวทางในการพฒนาเดกไทย โดยกาหนดสภาวะความตองการพนฐานและบรการสาหรบเดกขน โดยรฐบาลไทยไดประกาศปฏญญาเพอเดกอยางเปนทางการเมอวนท 13 สงหาคม 2534 โดยกาหนดใหหนวยงานทดาเนนงานเกยวกบเดกทงภาครฐและเอกชนถอเปน

แนวนโยบายในการดาเนนงานพฒนาเดก โดยใชสภาวะความตองการพนฐานและบรการสาหรบเดก (สพด.) (Basic Minimum Needs) เปนแนวทาง ทงนไดอธบายวา การพฒนาเดกจะตองอาศยสภาวะความตองการพนฐานของเดกเปนตวกาหนดทศทาง เดกทกคนควรไดรบการสนองตอบขนพนฐาน เพอใหการ

-7-

พฒนาบรรลถงศกยภาพของการเปนมนษยโดยสมบรณ เพอใหเดกสามารถใชชวตอยางมประโยชนตอตนเองและตอสงคม ทศทางในการพฒนาเดกตามความตองการพนฐานของเดก โดยกาหนดไวดงน

1. เดกตองไดรบการอบรมเลยงดจากบดามารดา บคคล หรอครอบครวทใหความรกและความเขาใจ เพอเปนฐานในการสรางเสรมพฒนาการทกดาน อนไดแก การพฒนาทางกาย จตใจ สตปญญา สงคม อารมณ คานยม และเจตคต โดยเฉพาะในระยะตงแตอยในครรภถงอาย 6 ปแรกของชวต ซงเปนระยะทสาคญทสดในการวางรากฐานและสรางเสรมคณภาพคน

2. เดกตองไดรบสารอาหารอยางนอยทสด ตามความตองการของรางกายทไดกาหนดไวตามวย เรมตงแตปฏสนธจนถงชวงอายตางๆ เพอใหรางกายเจรญเตบโตเตมทและแขงแรงสมบรณตามปกตในวยของตน

ภาพท 6 เดกไดรบการสงเสรมสขภาพ และพฒนาการ

3. เดกตองไดรบการสงเสรมสขภาพและพฒนาการ และไดรบการปองกนจากโรคและภยทสามารถหลกเลยงได เดกจะตองไดรบการสรางเสรมภมคมกนโรคดวยวคซนตามทกาหนดไว ตลอดจนไดรบ

การปองกนโรคตดตอ รวมทงตองไดรบการรกษาพยาบาลขนพนฐานในกรณทเจบปวยและไดรบการฟนฟสขภาพ

4. เดกตองมทอยอาศยทถกสขลกษณะ ไมคบแคบจนเกนไป และอยในสงแวดลอมทไมเปนพษเปนภยตอสขภาพทงทางกายและทางจต เดกตองมโอกาสและสถานทวงเลนออกกาลงกายและเลนกฬา รวมทงมสวนรวมในกจกรรมนนทนาการตามวย

5. เดกตองไดรบการศกษาขนพนฐานเปนอยางนอย เพอพฒนาใหมปญญา มคณธรรมตามหลกศาสนาของตน และมจรยธรรมขนพนฐาน เดกตองไดรบการฝกอบรมใหมความรและทกษะในการดารงชวต มความคดรเรมสรางสรรค มเจตคตทจะใฝเรยนรอยางตอเนองและตลอดชวต มเจตคตทดตอครอบครว สงคม และการดาเนนชวต มความเขาใจเกยวกบตนเองอยางถกตอง เปนจรง เขาใจและยอมรบความตองการสทธและบทบาทของตนเองและผอน เพอใหเปนพลเมองไทยทรบผดชอบ มคณภาพ และรจกอยรวมกนโดยสนต

-8-

6. เดกตองไดรบการพฒนาใหมสนทรยภาพ ซาบซงในความงาม รจกรก เขาใจและอนรกษ

มรดกและเอกลกษณของชาต ดวยการมสวนรวมสรางสรรค และพฒนาในกจกรรมดานศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ธรรมชาตและสงแวดลอม

7. เดกตองไดรบการฝกอบรม พฒนาความรและทกษะสาหรบการเตรยมการประกอบอาชพตามความถนด ความสามารถและความสนใจของตน เพอใหพงตนเองไดในเชงเศรษฐกจ รวมทงมคานยมทพงประสงคในการทางานทสจรตและเหมาะสมกบวย

8. เดกตองมโอกาสและสามารถแสดงความคดเหนของตนเองได ดวยจตสานกตอสงคมสวนรวมและสาธารณะสมบต มสวนรวมในกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม รวมทงการยดถอเรองความมวนยในตนเองและความยตธรรมในสงคม เพอเปนพนฐานของวถทางในการดาเนนชวตตามครรลองในระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยเปนประมข

ภาพท 7 เดกตองมโอกาสเขาถงบรการขนพนฐานดานตางๆ ในสงคม

9. เดกตองมโอกาสเขาถงบรการขนพนฐานดานตางๆ ในสงคมทงภาครฐ และภาคเอกชนอนหมายรวมถงสทธในการใชบรการดานการปองกน การคมครองและการแกไข การฟนฟและการพฒนา

10. เดกตองไดรบโอกาสในการรบร และการพทกษสทธ และผลประโยชนพนฐานจากรฐ สถาบนสงคม และองคกรธรกจ พรอมทงการมตวแทนในการพทกษสทธและผลประโยชนดงกลาวตามความเหมาะสม เดกตองไดรบการพทกษและคมครองตอการถกกลาวหาวากระทาผด โดยไมนามาเปดเผยตอ สาธารณะชนหรอประชาชน และตองไดรบการปฏบตทแตกตางไปจากผใหญ (คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, 2533, หนา 1-2)

-9-

ธรรมชาตของเดกปฐมวย

เนองจากบคคลในแตละวยจะมธรรมชาตเฉพาะในวยนนๆ โดยเฉพาะเดกปฐมวยเปนวยเรมตนของชวต ครและผใหการดแลเดกจาเปนตองเขาใจถงธรรมชาตของเดก เพราะการทเขาใจในเรองดงกลาวจะทาใหรจกถงสาเหตของธรรมชาตเหลานน อนจะนาไปสการจดกจกรรมและประสบการณทเหมาะสมสอดคลองกบธรรมชาตและความตองการของเดกได วราภรณ รกวจย (2527, หนา 4-5) ไดระบถงธรรมชาตของเดกปฐมวยไวดงน 1. เดกทกคนมความสามารถภายในขอบเขตจากดและตางกน การทพอแมหรอผใหญใกลชดจะกะเกณฑใหเดกทางานเกนความสามารถโดยเอาเดกคนอนมาเปรยบเทยบ จงเปนการฝนธรรมชาตของเดก ทาใหเดกเกดความเบอหนายและไมประสบความสาเรจในการทางานของเดก เปนการสรางปมดอยในใจใหแกเดก 2. เดกทกคนไมชอบอยนง มความอยากรอยากเหน ชอบจบตอง พดคย ซงผใหญไมคอยชอบ จะคอยดวาบงคบใหเดกอยนงๆ ไมใหพด วธนจะเปนการขดขวางความเจรญเตบโตของ เดก ซงเปนการฝนธรรมชาตของเดก เพราะเดกทกคนตองการเคลอนไหวออกกาลงกายจะทาใหรางกายเจรญเตบโต กลามเนอทกสวนมการพฒนา มการประสานกบกบประสาทสวนตางๆ การเลนคอการเรยนร ซงเปรยบไดกบการทางานของผใหญ การทางานเปนสงจาเปนแกผใหญฉนใด การเลนกเปนสงจาเปนแกเดกฉนนน ฉะนนผใหญจงไมควรทจะขดขวางการเลนหรอการไมอยนงของเดก

ภาพท 8 เดกทกคนไมชอบอยนง มความอยากรอยากเหน

3. เดกเลกเปนคนทมความรสกนกคดเหมอนผใหญ และมความตองการทจะแสดงใหผอนเหนถงความรสกนกคดของเขา

4. เดกเลกทกคนเปนคนทตองการทจะรและตองการทจะเรยน เพอใหสามารถปรบตวอยในโลกทแทจรงได

5. เดกทกคนตองการทจะไดแสดงถงความสามารถของตน และความตองการเปนอสระ 6. ความสนใจของเดกเลก มระยะเวลาเพยงสนๆ การใหเดกทางานตองดระยะเวลาชวงทเดก

สนใจทจะทาและไมนานเกนไป

-10-

7. เดกเลกมความแตกตางระหวางบคคล มลกษณะเปนของตนเองซงไดรบการถายทอดมาจาก

กรรมพนธและการอบรมเลยงด ทาใหเดกมวฒภาวะ (Maturation) ในการพฒนาขนตามลาดบของอายและประสบการณทไดรบ

8. เดกเลกมความตองการทงทางดานรางกาย (Biological Needs) และดานจตใจ (Psychological Needs)

ลกษณะของเดกปฐมวย

เดกปฐมวยจะมลกษณะเฉพาะอกประการหนงทเปนไปตามธรรมชาต ซงนกจตวทยาเรยกลกษณะเชนนวา การยดตนเองเปนศนยกลาง (Egocentrism) ซงการยดตนเองเปนศนยกลางอาจจะเปนธรรมชาตของเดกเอง หรออาจจะเปนเพราะวาเดกยงไมไดเรยนรในเรองการเขาสงคมกได ลกษณะการแสดงออกทหมายถงการยดตนเองเปนศนยกลางของเดกปฐมวยนน มดงตอไปน 1. ดานความคด เดกปฐมวยเปนวยทรบร เรยนร และกระทากบสงทกอยางทอยรอบตวเดก อกทงจะทาทกอยางตามความตองการของตนเอง เดกยงไมสามารถเรยนรเกยวกบโลกทแยกไปจากตวของเดก ซงในชวงอาย

ภาพท 9 พอาเจท (Piaget)

ตอนตนของเดกปฐมวยน เดกจะตองพฒนามโนภาพทวาวตถตางๆ ทมอยนนมใชของเขาคนเดยว นนกหมายความวา เดกจะตองเรยนรวาวตถตางๆ เชน เสอผา ของเลน หรอสงของตางๆ กตามยอมเปนของคนอนได อกทงเปนของทแยกไปจากตวของเดกไดดวย พอาเจท มความ เชอวา เดกทยดตนเองเปนศนยกลางนน จะมองโลกในลกษณะทเปนภาพทไมตอเนองกน หรอลกษณะของภาพเดยวทมอยและประเดยวกหายไป

-11-

ดงนน ถาเดกไมไดพบวตถเชนนนอก เดกกจะถอวาวตถนนๆ ไมมอยตอไป เพอพสจนความคดน เขาจงไดทาการทดลองและสงเกตลกสาวโดยเอาตกตาทเปนรปเปดมาแขวนไวทหองนอนลกสาว ปรากฏวา ลกสาวของเขาพยายามเออมมอจบตกตาเปดนนใหได ตอจากนนพอาเจทกเลอนตกตาเปดนนลงมาใหใกลมอของลกสาวมากยงขน เดกกพยายามจบใหได เมอเขาเลอนตกตาไปทใดกตาม ลกสาวของเขากพยายามจะตามไปจบใหได เมอสามารถมองเหนตกตาเปดตวนนไดอก เดกกจะนงเฉยโดยไมไดทาทาวาจะไปจบตกตาเปดตวนนอก คอ ทาเหมอนกบวาไมมอะไรเกดขน ทงๆ ทถาจบกสามารถทาไดงายมาก พอาเจทไดเอาตกตาเปดตวนนออกมาจากทซอนไวหลงผาปทนอนถง 3 ครง และวางใกลๆ มอของลกสาว ซงลกสาวของเขากเออมมอมาหยบทกครง และทกครงทลกสาวของเขาเออมมอมาจบเขากจะเอาตกตาไปซอนเสย ครนเมอเขาทาเชนนตอไปอก ผลทตามมากคอ ลกสาวของเขาจะไมเออมมอไปจบอก จากผลการทดลองของพอาเจท จะเหนไดวาวตถนนไมไดอยในความคดของเดกอกเลย หมายความวา เดกจะคดวาวตถมอยจรงกตอเมอสามารถมองเหนไดเทานน แสดงใหเหนวาความคดของเดกในชวงนยงมการยดตวเองเปนศนยกลางอย เมอเดกพฒนาขนจะเรมเรยนรวาวตถนนมอยซงแยกไปจากตวเขาและการกระทาของเดกเอง 2. การสอสาร ในระยะแรกทเดกปฐมวยเรมสอสารไดนน เดกอาจจะเลกยดตนเองเปนศนยกลางไดในบางเรอง โดยเฉพาะในเรองของความคดทเกยวกบวตถทมจรงในโลก และทแยกออกไปจากโลกของตวเดก เดกกจะมแนวโนมทจะยดตวเองเปนศนยกลางในดานอนๆ อก และทเหนไดชดคอ ในดานการสอสารของเดก ซงพอาเจทพบวา ประมาณ 30 เปอรเซนตของประโยคทเดกพดนน มกจะเปนการพดทแสดงถงการยดตนเองเปนศนยกลาง ซงการพดเลนนอาจแบงออกไดเปน 3 ลกษณะ คอ

ภาพท 10 การพดซาเปนตวอยางทเหนไดชดเจนของการยดตนเองเปนศนยกลาง

-12-

2.1 การพดซา การพดซาเปนตวอยางทเหนไดชดเจนของการยดตนเองเปนศนยกลาง คอ เดกจะพดซาในสงตวเองไดยนหรอในสงทตนเองพด การทเดกทาเชนนเพราะเดกมความสนกสนานในการทาซาซาก มความพอใจในการใชคา และตองการทจะเลนกบคาทตนเองพด อยางไรกตามการพดซาซากอาจจะเปนลกษณะการฝกการพดของเดกกได อยางเชน การทเดกสนใจรายการโทรทศนรายการหนง เดกอาจจะพดวา “โดเรมอนมาเมอไหรบอกดวยนะ” ตอมาอก 10 นาท เดกกจะพดประโยคเชนนซาอก และจะฟงไวจนกวารายการของโดเรมอนเรมฉาย และพอวนรงขน พอโปรแกรมโดเรมอนจะฉายอก เดกกจะใชคาพดซาเชนนอก เปนตน 2.2 การพดกบตนเอง เหตการณเชนนจะเกดขนเมอเดกอยคนเดยว เดกจะพยายามแสดงเหมอนกบวาเขาไดสนทนากบตวเอง อยางเชนการพดวา “แดงจะนงอยทโตะเพยงคนเดยว” “ตอยตองการวาดภาพตรงนน” “ตกตาของเรา” ลกษณะทเดกพดเชนน เปนประโยคทแสดงถงการยดตนเองเปนศนยกลาง 2.3 การพดกบตวเองเมออยรวมกบเดกคนอน จะมลกษณะคลายๆ กบการพดกบตนเองเมออยคนเดยว อยางไรกตาม กมขอแตกตางกนตรงทวาในกรณนเดกไดอยรวมกนตงแต 2 คนขนไป แตถงแมวาเดกจะอยรวมกนกตาม เดกกจะไมสนใจผอนและยงคงพดกบตนเอง ประโยคคาพดทใชนนยงเปนประโยคทแสดงถงการยดตวเองเปนศนยกลาง และจะยงไมมประโยคใดทแสดงถงการสอสารทสมบรณ นอกจากน เดกปฐมวยยงไมรจกทจะพจารณาถงความนกคดของผฟงได อกทงเดกจะยงไมสนใจวาผอนกาลงฟงเขาอย สาหรบประโยคทเดกพดอกประมาณ 70% ของประโยคทเขาพดทงหมดนนนบวาเปนการพดเพอสอสารได แตอยางไรกตามคาพดทเดกกลาวมานน ถงแมวาจะยงไมสมบรณตามความคดของผใหญนก แตสาหรบตวของเดกนนมความหมายครอบคลมไปไดกวาง เชนเขาพดวา “ไปเทยว” เขาจะหมายถงการไปทกหนทกแหง หรอคอการเดนออกไปทรวบานเทานน เปนตน

ภาพท 11 เดกในวยนยงชอบใชคาสรรพนาม เชน เขา มน

-13-

นอกจากน อาจจะสงเกตเหนไดวาเดกในวยนยงชอบใชคาสรรพนาม เชน เขา มน ของเขา โดยทผฟงจะไมรเลยวาคาสรรพนามนนอางถงสงใด ทงน อาจเปนเพราะวาเดกละเลยหรอพดขามลกษณะท สาคญของเรองราวตางๆ เอาไว หรออาจเปนผลจากการทเดกลาดบขนตอนของเรองราวตางๆ สบสนกได อยางไรกตาม ลกษณะเชนนอาจเปนผลเนองมาจากความจาของเดก แทนทจะเปนผลเนองมาจากการทเดกยดตนเองในแงของการฟง พอาเจทยงไดศกษาถงการยดตนเองเปนศนยกลางในแงของการฟงของเดกอกดวย ซงเขาพบวาลกษณะการฟงของเดกเปนการยดตวเองเปนศนยกลางเหมอนลกษณะของการพดของเดกเชนกน ดงทเขาไดพบวา เดกในวยนจะแสดงความไมแนใจวาเขาเขาใจในสงทเดกในวยเดยวกน ซงไมวาผพดนนจะพดไดชดเจนหรอไมกตาม เดกจะรบรไดเหมอนกน กยอมแสดงใหเหนวา การฟงของเดกนนขนอยกบวาเดกนกวาผพดกาลงพดอะไรอยกบเขา เทากบแสดงใหเหนวา การฟงของเดกเปนการยดตนเองเปนศนยกลางเชนกน 3. การแบงปน เมอเดกเรมเขากบสงคมโดยการมปฏสมพนธกบผอน ไมวาจะเปนเดกวยเดยวกนหรอกบผใหญกตาม เดกจะตองเรมพฒนาพฤตกรรมการแบงปนของใหกบผอน แตเนองจากเดกในวยนยดตนเองเปนศนยกลาง โดยเดกจะมงทตนเองไมวาจะเปนความสนใจ หรอความตองการของเดกอนไดดวย เหตนจงทาให เดกปฐมวยไมยอมแบงปนสงของตางๆ ใหผอน และยงไมสามารถทจะรบรถงความตองการของเดกคนอนๆ อกดวย (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2526, หนา 11-14) ลกษณะทแสดงถงพฤตกรรมและความสามารถของเดกปฐมวย

นอกจากลกษณะของการยดตนเองเปนศนยกลางแลว เดกปฐมวยยงมลกษณะเฉพาะอนแสดงถงความสามารถในแตละดานตามวย ซงในทนจะกลาวถงลกษณะความสามารถดานตางๆ ของเดกวย3 – 5 ป อนเปนวยเดกตอนตน ซงสวนใหญจะเรมเขาเรยนในสถานศกษาระดบอนบาล ลกษณะดงกลาวจะทาใหครหรอผเลยงดเดกไดเขาใจถงความสามารถของเดก และจะไดหาวธการทสงเสรมสนบสนนใหเดกไดพฒนาความสามารถทเหมาะสมตอไป ลกษณะพฤตกรรมและความสามารถทางดานตางๆ ของเดกปฐมวยอาย3-5 ป มดงน

1. ลกษณะทางกาย 1.1 เดกในวยนชอบเคลอนไหว มความกระฉบกระเฉง คลองแคลว วองไว ไมชอบอยนงเฉย

-14-

ภาพท 12 เดกวยนจะแสดงอารมณออกมาอยางเปดเผย

1.2 กลามเนอของเดกในวยนเจรญอยางรวดเรว แตกลามเนอใหญจะเจรญมากกวากลามเนอยอย การประสานงานระหวางกลามเนอมอและตายงไมดนก เดกยงไมสามารถควบคมมอและนวใหเขยนหนงสอได และตายงเพงมองวตถเลกๆ ไมได อกทงเดกในวยนกระดกยงไมแขงแรงพอ เชน กระดกกะโหลกศรษะ เปนตน 1.3 อตราพฒนาการระหวางเดกหญงกบเดกชายจะไมเทากน ในระยะนเดกหญงจะพฒนาเรวกวาเดกชายในทกๆ ดาน โดยเฉพาะพฒนากลามเนอยอย เดกชายจะงมงามกวาเดกหญงในการทากจกรรมและอปกรณตางๆ 1.4 ความถนดการใชมอของเดกพอจะสงเกตได โดยสวนใหญเดกจะถนดมอขวา แตกมบางคนอาจถนดมอซาย 2. ลกษณะทางอารมณ เดกวยนจะแสดงอารมณออกมาอยางเปดเผย และมกจะเกดขนบอยๆ แลวแตสถานการณทมากระทบ อารมณทเดกปฐมวยแสดงออกมา ไดแก 2.1 อารมณโกรธ พฤตกรรมทแสดงออกทางอารมณของเดกอาจแสดงออกในการรองกรด เตะถบ ทบต ตอส อายสงขนจะแสดงออกดวยคาพด เรมพดแสดงออกซงอารมณโกรธ แทนการแสดงออกดวย กาลงกาย และลกษณะทแสดงใหเหนอกอยางหนงของเดกวยน ถาโกรธหรอไมพอใจจะแยกตวออกจากเพอน อาการแสดงออกทางอารมณโกรธของเดกอาจสรปได 3 ลกษณะ คอ 2.1.1 แสดงอารมณโกรธออกมาอยางไมมจดมงหมาย เชน การรองกรด ดนไปดนมา กลนลมหายใจ 2.1.2 แสดงอาการตอตานดวยคาพด และทาทาทาง 2.1.3 แสดงอารมณโกรธแกแคน เชน กด ขวน หยก เปนตน

-15-

2.2 อารมณอจฉารษยา เดกในวยนมกมอารมณอจฉารษยาและมกจะเรมจากพอแม สาเหตอาจเนองมาจากพอแมใหความสนใจบคคลอนมากกวาตน โดยเฉพาะเมอพอแมใหความสนใจกบนองคนใหมหรอคนขางเคยง การแสดงตอบสนองตออารมณอจฉารษยานจะเหนไดจากการทเดกตนอง รงแกนอง แยงของเลนจากนอง เปนตน สาหรบครเมอเดกไปโรงเรยนใหมๆ จะรกครประจาชน และตดครประจาชนมากกวาครอนๆ เดกจะมอารมณอจฉารษยาถาครทตนใหความใกลชดใหความสนใจเดกคนอนมากกวา

ภาพท 13 อารมณอวดด เปนอารมณทเกดขนมากพอกบความโกรธ

2.3 อารมณรก เดกในวยนจะรกหรอชอบคนทตามใจทาในสงทตนตองการ ชอบคนทใหความสนกสนาน เปนเพอนเลนดวย และโดยเฉพาะคนทใหของขวญหรอของเลนแกตน เดกแสงอารมณรกดวยการกอดและจบ เดกจะรกและภมใจพอแมของตน 2.4 อารมณกลว เดกแสดงอารมณกลวดวยการรองให หนหางหรอตวสน ซงสาเหตทเดกกลวอาจเนองมาจากการทเคยไดรบความเจบปวดเมอยงเลก เชน เดกเคยถกไฟลวก เคยถกทาโทษ หรอไดรบความตกใจสดขด ความกลวของเดกอาจสรปไดดงน 2.4.1 กลวสตว เชน เดกอาจกลวทงสตวใหญและสตวเลก 2.4.2 กลวสถานการณทนากลว เชน กลวแมจากไป 2.4.3 กลวธรรมชาตบางอยาง เชน ความหนาว ความรอน ฟาแลบ ฟาผา 2.4.4 กลวสงทนอกเหนอธรรมชาต เชน กลวผ ยกษ ฯลฯ 2.5 อารมณอวดด เปนอารมณทเกดขนมากพอกบความโกรธ เดกจะแสดงอารมณดวยความดอรน อยากอาบนาเอง รบประทานอาหารเอง ใสรองเทาเอง ถาถกบงคบเดกจะแสดงพฤตกรรมนงเฉย ไมโตตอบ ทาเปนไมไดยนคาขอรองของพอแมหรอคร จะไมเอาใจใส แสรงทาใหชา เปนตน 2.6 อารมณทเกดจากความอยากรอยากเหน เดกวยนชางซกถาม เพราะเรมรจกใชเหตผล จงอยากรอยากเหน ถาพอแมหรอครไมสนใจ เดกจะรสกวาผใหญไมพอใจ จะคอยๆ หยดนสยอยากรอยากเหนนน จะกลายเปนเดกทมพฤตกรรมนงเฉยในทสด

-16-

3. ลกษณะทางสงคม ในระยะของวยเดกตอนตน เดกจะแสดงใหเหนถงพฒนาการทางสงคมทตางไปจากวยทารก เพราะเดกจะเรมชวยตวเองได และสามารถทจะสอสารตดตอกบผอนได การตดตอสอสารกบผอนทาใหสภาพแวดลอมทางสงคมของเดกตางออกไป ซงจะปรากฏในลกษณะดงน

3.1 เดกสวนใหญในวยนมกมเพอสนท 1 – 2 คน แตมตรภาพอาจเปลยนไดอยางรวดเรว เดกวยกอนเขาเรยนมกมสงคมไมแนนอน และมความสมครใจทจะเลนกบเพอนสวนใหญในชนเรยนของตน และเพอนทสนทมกเปนเพศเดยวกบตน แตมตรภาพระหวางเพศชายและเพศหญงกเรมพฒนาขน 3.2 การเลนของเดกในวยน มกเลนเปนกลมเลกๆ และไมคอยเปนระเบยบ และมกเปลยนบอย

ภาพท 14 เดกวยนชอบเลนละคร และสมมตตนเองเลนบทเดยวกบบทบาทของละคร

3.3 การทะเลาะกนระหวางเพอนมกเกดขนบอยๆ แตเปนระยะสน และเดกมกจะลม การทะเลาะไดเรวและงายมาก 3.4 เดกวยนชอบเลนละคร และสมมตตนเองเลนบทเดยวกบบทบาทของละครบาง ตวในรายการโทรทศนทตนไดด และชอบพดและแสดงเลยนแบบตวละครนนๆ ดวย ครและผปกครองจงควรสงเสรมใหเดกไดแสดงออกอยางสรางสรรค 3.5 เดกหญงและเดกชายเพงจะเรมตนเรยนรบทบาทของตน และยงไมเขาใจบทบาทของเพศชดเจนนก ฉะนนจงไมควรหามหรอกงวลในเมอพบเดกชายเลนตกตาและเดกหญงเลนปน เปนตน 4. ลกษณะทางสตปญญา เดกปฐมวยมลกษณะทแสดงถงความสามารถทางสมองทเพมขนอยางรวดเรว แสดงออกใหเหนในลกษณะของการพดและการสอสาร ตลอดจนการรบรและการคดซงแสดงออกดงน

-17-

4.1 การรบร

ในระยะนเดกจะพฒนาความสามารถดานการรบร ซงสามารถสงเกตเหนไดอยางชดเจน การรบรของเดกจะเพมขนมาก เชน การศกษาของกปสน (Gibbson. 1969) ซงศกษา เกยวกบการมองวตถหรอภาพของเดก พบวาเมอเดกเรมเขาสอาย 2 – 3 ป จะมองวตถไดละเอยดยงขน แสดงใหเหนวาเดกเมอเตบโตขนจะมความสามารถในการรบรดานวตถดขน ความสามารถทเพมขนมาใหม จะนาไปสความสามารถในการแยกแยะความแตกตางของวตถหรอรปภาพในระยะตอไป สวนการศกษาของฮดสน (Hudson. 1960) พบวา เดกโตจะมความสามารถในการมองรปโครงรางตางๆ ไดดกวาเดกเลก ซงความสามารถนจะคอยๆ พฒนาขนตามลาดบอายและประสบการณ

ภาพท 15 เดกจะพฒนาความสามารถดานการรบรสงเกตเหนไดอยางชดเจน

4.2 การคดและความเขาใจ เกยวกบความคดความเขาใจของเดกปฐมวยนน พอาเจท ไดอธบายวาเปนวยทเรมรจกการแกปญหา หากเปนการแกปญหาดวยการรบรและยงไมรจกการใชทาใหการตดสนใจหรอความเขาใจสงตางๆ คลาดเคลอนไปจากความเปนจรง เมอเดกอาย 1 – 7 ป ความคด ความเขาใจในสงตางๆ จะพฒนาดขนอยางเหนไดชด มมโนภาพเกยวกบสงตางๆ รอบตวดขน จะสามารถแยกแยะความแตกตางของสงของ วตถตางๆ ได มมโนภาพพนฐานเกยวกบจานวนและตวเลข 4.3 การใชเหตผล

ในการใชเหตผลนน เดกวย 2 – 4 ป เรมรจกการใชเหตผลเบองตน โดยการนาวตถ 2 สง หรอเหตการณสองเหตการณทเกดขนพรอมๆ กนมาเปนเหตผลซงกนและกน ซง พอาเจท อธบายวา เปนการใหเหตผลทเกยวของกน (Transductive Reasoning) แตเปนการใหเหตผลทไมถกตองนก เพราะเดกยงยดอยกบความคดและความตองการของตนเอง ทาใหเหตผลทเดกบอกไมเปนเหตผลทสมควร ลกษณะของการใหเหตผลของเดกจะมหลกเกณฑมากขนเมอมอายเพมขน แตอยางไรกตามการใหเหตผลของเดกยงเปนเหตผลทสรปจากความเขาใจของเดกเอง ซงมความผดพลาดอย สรปไดวา ในระยะปฐมวย เดกมความ

-18-

สามารถในการใหเหตผลขนพนฐานไดเปนอยางด และเหตผลจะอาศยความเปนไปไดในแงของความเปนจรงมากขน เมอมอายเพมขน 4.4 ความสามารถทางภาษา สาหรบความสามารถทางภาษาน เปนสงทมความสมพนธกบความสามารถทางสตปญญา ในระยะนเดกจะพฒนาความสามารถทางภาษาโดยแสดงใหเหนวารจกคาศพทและถอยคาตางๆ เพมมากขน อนชใหเหนถงความฉลาดและความรอบรของเดก เนองจากความเจรญอยางรวดเรวทางภาษาทาใหเดกมเรอง ทตองการจะพดมากมาย แตไมสามารถหาคาตอบหรอนกคาทจะ ใชไดเรวเทาความคด จงมลกษณะการพดอางอง แตจะหายไปในทสด เดกจะใชภาษาเปนสอในการตดตอเกยวของกบผอน การใชภาษาจะสงเกตไดจากการรจกคาศพทมากขน และสามารถผกประโยคใชในการพดตดตอสอสารและแกปญหาตางๆ รจกฟงและพดเพอแสดงความรสกนกคดของตนไดมากขน

ภาพท 16 เดกวย 2 – 4 ป เรมรจกการใชเหตผลเบองตน

จะเหนไดวา แมเดกปฐมวยจะอยในระยะแรกของชวต หากแตพฒนาการดานตางๆ ไดพฒนาไปอยางรวดเรว โดยเฉพาะทางดานรางกายและดานสตปญญา การทสนใจและสงเสรมพฒนาการใหแกเดกวยน ซงเปรยบเสมอนการวางพนฐานทสาคญใหแกชวตของบคคลทงในดานสตปญญา และดานบคลกภาพ พนฐานชวตทด จะทาใหเดกเตบโตเปนบคคลทมคณภาพในวยตอไป

-19-

สรปทายบท

เดกปฐมวย หมายถง เดกวยตงแตแรกเกดถง 5 ป แตเนองจากเดกปฐมวยทเขาสสถานการศกษามกจะเรมตงแตวย 3 – 5 ป เดกปฐมวยจงมความหมายครอบคลมในอายระหวาง 3 – 5 ป ซงมคาเรยกเดกปฐมวยในชอตางๆ กน เชน เดกกอนวยเรยน เดกกอนประถมศกษา เปนตน

นกจตวทยา นกการศกษา และผจดการศกษาระดบปฐมวยศกษา ใหความสาคญตอการพฒนาเดกในระยะปฐมวยอยางยง เพราะมการศกษาและมขอยนยนไดวาระยะวยตนเปนวยสาคญของการ วางรากฐานพฒนาการดานตางๆ โดยเฉพาะทางดานสตปญญาและดานบคลกภาพ การพฒนาพฤตกรรมทพงประสงคตางๆ ควรอยางยงทจะตองปลกฝงในระยะปฐมวย ขณะเดยวกนทฤษฎทางจตวทยาพฒนาตางกระบไปในทศทางเดยวกนวา ขนพฒนาการตางๆ ซงเกดขนในระยะปฐมวยจะเปนพนฐานของพฒนาการในขนตอไปของบคคล ถาพฒนาการในระยะปฐมวยดาเนนไปอยางไมสมบรณ บคคลกอาจจะไดพฒนาในพฒนาการนนๆ ในขนตอไปได และจะทาใหเกดปญหาดานพฒนาการในทสด

ดงนน การพฒนาชวตของบคคล ควรเรมตนในระยะปฐมวย ทงนครและผดแลเดกจะตองเขาใจลกษณะและธรรมชาตของเดกปฐมวยเปนอยางด เพอทสามารถจดประสบการณใหกบเดกไดอยางเหมาะสมกบธรรมชาตของผเรยน อนจะทาใหการพฒนาเดกไดผลไปตามเปาหมายทกาหนดไว

ภาพท 17 เดกปฐมวย หมายถง เดกวยตงแตแรกเกดถง 5 ป

-20-

คาถามทายบท

1. ขอความทวา “เดกปฐมวย วยทองของชวต” ทานเหนดวยหรอไม เพราะเหตใด จงอธบาย 2. ทานเชอตามคากลาวของนกจตวทยาทวา “ประสบการณวยเดกนบเปนสงสาคญและมอทธพลตอพฒนาการดานบคลกภาพของบคคล” หรอไม เพราะเหตใด จงอธบาย 3. ทานคดวาสงใดมผลตอการอบรมเลยงดเดกปฐมวย จงอธบาย 4. เดกปฐมวยควรไดรบการตอบสนองเพอการเจรญเตบโตอยางมประสทธภาพดานใดบาง จงอธบาย 5. ความตองการพนฐานของเดกปฐมวย 10 ประการ มอะไรบาง และทานมแนวคดการใหความตองการพนฐานของเดกปฐมวยอยางไร จงอธบาย 6. ทานควรมบทบาทอยางไรตอธรรมชาตของเดกปฐมวย จงอธบาย 7. “การยดตนเองเปนศนยกลาง” (Egocentrism) มลกษณะและมผลตอพฒนาการเดกปฐมวยอยางไร จงอธบาย 8. ทานจะทราบไดอยางไรวาเดกปฐมวยมความสามารถในดานตอไปนอยางไร จงอธบาย 8.1 ลกษณะทางกาย 8.2 ลกษณะทางอารมณ 8.3 ลกษณะทางสงคม 8.4 ลกษณะทางสตปญญา 9. ทานคดวาเดกปฐมวยมความสาคญหรอไม อยางไร จงอธบาย 10. ธรรมชาตของเดกปฐมวยเปนอยางไร จงอธบาย

เอกสารอางอง

กรรณการ วจตรสคนธ และคนอนๆ .การเลยงลกดวยนมแม. กรงเทพฯ : ศนยฝกอบรมการเลยงลกดวยนมแมและโภชนาการเดก คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล, 2555

คณะกรรมการพฒนาการศกษาอบรมเลยงดเดก. (2535) ภาวะวกฤตชวตเดกไทย : ปญหาทยงไมสายเกนแก. กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, สานกงาน. (2533). รายงานการประชมสมชชาแหงชาต ครงท 1 ดานการพฒนาเดก. กรงเทพมหานคร : บรษทอมรนทรพรนตงกรฟจากด.

นตยา ประพฤตกจ. (2536). การพฒนาเดกปฐมวย. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา.

พชร สวนแกว. (2536). เอกสารการสอนประกอบวชา 2173107 จตวทยาพฒนาการและการดแลเดกปฐมวย. กรงเทพฯ : บรษทสานกพมพ ดวงกมล จากด.

พรรณ เจนจต. (2528) .จตวทยาการเรยนการสอน. พมพครงท 3 กรงเทพฯ : อมรนทรการพมพ.

เยาวพา เดชะคปต. (2542). การจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ : บรษท สานกพมพแมค จากด.

วราภรณ รกวจย. (2527). ตาราการอบรมเลยงดเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร : ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

วฒนา ปณญฤทธ. (2538). การเตรยมความพรอมเพอการเรยนรของเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร : โปรแกรมการศกษาปฐมวย คณะครศาสตร สถาบนราชภฏพระนคร.

สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย. (2533). เอกสารการสอนชดวชาการสรางเสรมลกษณะนสย ระดบปฐมวยศกษา หนวยท 1-7. กรงเทพมหานคร : บรษทอมรนทรพรนตงกรฟ จากด

. (2533). เอกสารการสอนชดวชาฝกอบรมครและผเกยวของกบการอบรมเลยงดเดกปฐมวย หนวยท 1-5. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

อาร พนธมณ. (ม.ป.ป.). จตวทยาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ : บรษท ตนออ 1999 จากด.