บทที่ 1 - Mahidol University · 2.1 การจัดการความปลอดภัยของอาคารและสถานที่ คณะทันตแพทย์ศาสตร์มีพื้นที่ทั้งหมด

1 คมอการบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล

การบรหารจดการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานเปนการจดการสงทจะมผลกระทบตอสขภาพจากการท�างานของผปฏบตงานและลดความสญเสยจากอบตเหตหรอเหตฉกเฉนจากการท�างาน โดยมงเนนใหผบรหารและบคลากรทกระดบมความตระหนกและมการด�าเนนการดานความปลอดภยอยางสม�าเสมอเพอเสรมสรางใหสภาพแวดลอมในการท�างานมความปลอดภยไดมาตรฐานตามทกฎหมายก�าหนดไวเพอใหผปฏบตงานมสขภาพกายและใจทดและในพระราชบญญตความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานพ.ศ.2554มาตรา3วรรค2ไดก�าหนดใหราชการสวนกลางราชการสวนภมภาคและราชการสวนทองถนจดใหมมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน ในหนวยงานของตน ไมต�ากวามาตรฐานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานตามพระราชบญญตนซงมผลบงคบใชตงแตวนท16กรกฎาคมพ.ศ.2554

ในการจดท�าคมอการบรหารจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานส�าหรบคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดลไดใชหลกเกณฑและแนวทางปฏบตทสอดคลองและอางองไดตามกฎทกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานพ.ศ.2549และพ.ศ.2553(เพมเตมระบบการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน)โดยไดท�าการวเคราะหความเสยงเพอก�าหนดแนวทางดานความปลอดภยเพอน�ามาจดท�าคมอการบรหารจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานตามทกฎหมายก�าหนดในพระราชบญญตความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานพ.ศ.2554ตามวรรคหนงมาตรา8เพอใหมการบรหารจดการและด�าเนนการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานและมาตรา32เพอประโยชนในการควบคมก�ากบดแลการด�าเนนการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานซงไดก�าหนดใหนายจางด�าเนนการดงตอไปน

บทท 1ความน�า


1) จดใหมการประเมนอนตราย 2) ศกษาผลกระทบของสภาพแวดลอมในการท�างานทมผลตอลกจาง 3) จดท�าแผนงานดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานรวมทงแผนการควบคมดแลลกจางและสถานประกอบกจการ 4) สงผลการประเมนอนตราย การศกษาผลกระทบ แผนการด�าเนนงานและแผนการควบคมตาม(1)(2)และ(3)ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายหลกเกณฑวธการและเงอนไขในการด�าเนนการตามวรรคหนงประเภทกจการขนาดของกจการทตองด�าเนนการและระยะเวลาทตองด�าเนนการใหเปนไปตามทรฐมนตรก�าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

ในการด�าเนนงานวเคราะหสภาพการท�างานและสภาพแวดลอมการท�างานในแตละบรเวณไดด�าเนนการสอบถามสมภาษณผดแลรบผดชอบหนวยพนทเพอจดท�าขอมลการใชประโยชนพนทแตละบรเวณเปนสวนประกอบในแตละพนทปฏบตงานเพอน�ามาจ�าแนกและบงชพนทกจกรรมทมความเสยงตอความปลอดภยของผปฏบตงานและผใชบรการหรอมลกษณะเขาขายตองก�าหนดมาตรการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานโดยมการด�าเนนงานดงน 1) ส�ารวจสถานประกอบการเพอจดท�าบญชงาน(TaskInventory)เพอ วเคราะหสภาพการท�างานและสภาพแวดลอมการท�างานในแตละบรเวณ 2) จ�าแนกและบงชพนทกจกรรมทมความเสยงตอความปลอดภยของผปฏบต งานและผใชบรการหรอมลกษณะเขาขายตองก�าหนดมาตรการเพอ ความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน 3) ประเมนและวเคราะหงานในแตละรายการโดยใชเกณฑความรนแรง (Severity)หากงานมความลมเหลวหรอบกพรองจะสงผลกระทบท ท�าใหเกดความรนแรงในระดบสงปานกลางหรอนอย 4) จ�าแนกขนตอนในแตละงาน(BreakTaskInfoStep)พรอมทงด�าเนน การส�ารวจและวเคราะหหาอนตรายแตละขนตอนพรอมทงก�าหนด มาตรการในการควบคมหรอปองกน 5) ก�าหนดแนวทางวธการขอปฏบตตามหลกเกณฑดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมโดยใหสอดคลองกบความในมาตรา8 แหงพระราชบญญตความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมใน การท�างานพ.ศ.2554


ส�าหรบพนทในการด�าเนนงานศกษา วเคราะห และจดท�าคมอการบรหารจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานส�าหรบคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดลครอบคลมพนทประกอบดวย • อาคารเฉลมพระเกยรต50พรรษาเปนอาคาร17ชนประกอบดวย ชนท18 ดาดฟา ชนท17 ส�านกงานผบรหาร ชนท16 ส�านกงานคณบดงานแผนและงบประมาณและ ส�านกงานตรวจสอบภายใน ชนท15 ภาควชาทนตกรรมประดษฐภาควชาทนตกรรมบดเคยว และงานสอสารองคกร ชนท14 ภาควชาทนตกรรมหตถการและวทยาเอนโดดอนต ภาควชาทนตกรรมชมชนและภาควชาทนตกรรมจดฟน ชนท13 ภาควชาศลยศาสตรชองปากและเมกซโลเฟเชยล ภาควชาทนตกรรมเดก ภาควชารงสวทยาชองปากและแมกซลโลเฟเชยล ชนท12 ภาควชาเวชศาสตรชองปากและปรทนตวทยา ภาควชาทนตกรรมทวไปชนสง ชนท11 ส�านกงานโรงพยาบาลทนตกรรมงานบรหารคณภาพ ส�านกงานโรงเรยนทนตแพทยศาสตรนานาชาต ส�านกงานคณะกรรมการวจยในคนประจ�าคณะฯ ศนยทนตกรรมพระราชทานฯและหอผปวยใน ชนท10A ชนลอย ชนท10 หองผาตดและหนวยผปวยใน ชนท9 คลนกประดษฐใบหนาขากรรไกรและหองปฏบตการทนตกรรม ชนท8 คลนกราชวงศและคลนกเพรสทจ ชนท7A ชนลอย ชนท7 หองประชมและหองบรรยายหนวยพธการ หนวยจดการนกศกษาหลงปรญญา หนวยจดการศกษาหลกสตรทนตแพทยศาสตรบณฑต ชนท6 คลนกกลาง


ชนท5 คลนกทนตกรรมหตถการคลนกวทยาเอนโดดอนต คลนกทนตกรรมประดษฐคลนกทนตกรรมทวไปชนสง คลนกปรทนตวทยาและเวชศาสตรชองปาก ชนท4 คลนกทนตกรรมเดกคลนกทนตกรรมจดฟน และคลนกวทยาระบบบดเคยวและหองประชม ชนท3 คลนกศลยกรรมชองปากและใบหนาขากรรไกร คลนกรงสวทยาชองปากและใบหนาขากรรไกร ศนยทนตกรรมรากเทยมและศนยทนตกรรมสหสาขา ชนท2 คลนกตรวจพเศษและบ�าบดฉกเฉนคลนกทนตกรรมพเศษ คลนกสงเสรมสขภาพคลงผปวยหองละหมาด สวนบรหารเครดตและหนวยสงคมสงเคราะห ชนท1 หนวยเวชระเบยนหนวยเภสชกรรม หนวยฉกเฉนทางการแพทยรานอาหารM-Dent พพธภณฑมลนธฯสมาคมหองควบคมCCTV ศษยเการานคารานกาแฟและธนาคารกรงเทพ ชนB1 หองเกบบตรหองเกบวสดการแพทยหนวยเวชภณฑปลอดเชอ หองเครองระบบไฟฟาปรบอากาศและหองผลตกระแสไฟฟา ชนB2 ทจอดรถ ชนB3 ทจอดรถ

•อาคารปฏบตการรวมและวจย ชนท10 หองปฏบตการกายวภาคศาสตร ชนท9 หองปฏบตการสรรวทยาและชวเคม ชนท8 หองปฏบตการจลชววทยา ชนท7 หองเตรยมงานวจยพรคลนกและส�านกงานการวจย ชนท6 หองปฏบตการวจย ชนท5 หองปฏบตการวจย ชนท4 หองปฏบตการรวม ชนท3 ศนยปฏบตการซมมเลชน(DentalsimulationLab) ชนท2 ศนยปฏบตการซมมเลชน(DentalsimulationLab) ชนท1 ศนยปฏบตการซมมเลชน(DentalsimulationLab)


•อาคารศนยการเรยนรและนนทนาการ ชน5 หองประชมหองพกนกศกษาระดบหลงปรญญา ชน4 หองพกนกศกษาระดบหลงปรญญา หนวยโสตทศนศกษาและหนวยพฒนาสอมลตมเดย ชน3 หองพกนกศกษาระดบหลงปรญญาและหนวยคอมพวเตอร ชน2 หองพกนกศกษาระดบปรญญาตร ชน1 หองพกนกศกษาระดบปรญญาตร ชนG งานกายภาพและสงแวดลอม

•อาคารพรคลนก ชน9 ศนยกฬา ชน8 ภาควชาสรรวทยาและชวเคม ภาควชากายวภาคศาสตรและภาควชาเภสชวทยา ชน7 ภาควชาจลชววทยา ชน6 หองสนทนาการ ชน5 ภาควชาพยาธวทยา ชน4 หองปฏบตการรวม ชน3 หองปฏบตการชางทนตกรรม หองปฏบตการทนตกรรมประดษฐ ชน2 หองอาหารสวสดการบณฑตวทยาลย หนวยรกษาความปลอดภยและจราจร ชน1 หองปฏบตการวจยและส�านกงานหนวยยานพาหนะ ทนตกรรมพระราชทาน ทนตกรรมชมชนและหองเครองระบบประจ�าอาคาร ชนB หองเกบของ



2.1 การจดการความปลอดภยของอาคารและสถานท

คณะทนตแพทยศาสตรมพนททงหมด12ไร5งาน95ตารางวามอาคารเปนองคประกอบอย4อาคารไดแก • อาคารเฉลมพระเกยรต50พรรษาเปนอาคาร17ชนเปนทตงของส�านกงานคณบดส�านกงานภาควชาทางคลนกโรงพยาบาลทนตกรรมหองพกผปวยในหนวยจายกลางหองเกบพสดและหองอาหาร • อาคารปฏบตการและวจยเปนทตงของหองปฏบตการและหนวยวจยทรองรบการเรยนการสอนระดบกอนปรญญาระดบปรญญาตรและระดบหลงปรญญาประกอบดวยหองวจยททนสมยและหองปฏบตการ • อาคารศนยการเรยนรและนนทนาการเปนทตงของงานกายภาพและสงแวดลอมศนยนนทนาการส�าหรบนกศกษาหนวยคอมพวเตอรหนวยโสตทศนศกษาและหนวยพฒนาสอมลตมเดย • อาคารพรคลนก เปนทตงของส�านกงานภาควชาพรคลนกหองสมดหนวยรกษาความปลอดภยและจราจรหนวยบรหารสถานทและเทคโนโลยหองประชมส�านกงานบณทตศกษาหนวยยานพาหนะสหกรณคณะฯและหองอาหารสวสดการ

อาคารตางๆเหลานเปนอาคารทมความหลากหลายรปแบบตามวตถประสงคการใชงาน มเครองจกรอปกรณจ�านวนมากทใชในอาคาร หองฝกปฏบตการหองวเคราะหและในโรงพยาบาลนอกจากนยงมกจกรรมทมความเสยงตอสขภาพและอาชวอนามย เชนการท�างานในทอบอากาศการท�างานบนทสงการเกดเหตฉกเฉนเปนตน

2.1.1 โครงสรางและพนทภายในอาคาร 1) ฐานรากอาคารเสาและคาน • ควรตรวจสอบการทรดตวของฐานรากอาคาร โดยตรวจสอบทเสาแตละตนของอาคารมการทรดตวแตกตางกนหรอไมอาคารมการเอยงตวดานใดดานหนงผดปกตหรอไมกรณเปนทจอดรถชนใตดนควรตรวจสอบการแตกราวหรอการทรดตวของเสาดวย

บทท 2การบรหารจดการความปลอดภยทวไป


• เสาทอยในอาคารใหตรวจสอบหาความผดปกตเชนเอยงหรอมการโกงตวแตกราวเสาเหลกเปนสนมและกดกรอนโคนเสามหลมหรอรผดปกตเสาคอนกรตมการแตกราวบนถาพบวาแตกราวจนเหนเหลกภายในจ�าเปนตองปรกษาวศวกร • คาน ทงแบบคานเหลกหรอคานคอนกรต ใหตรวจสอบการโกงตวการแตกราวของคอนกรตจดทตองพจารณาเปนพเศษคอรอยตอของเสากบคานและตรงกงกลางของคาน • ส�าหรบอาคารทยกพนลอย เสาแตละตนโดยเฉพาะทอยเหนอพนดนจะมการกดกรอนคอนขางเรวควรมการสงเจาหนาทเขาไปตรวจสอบ

ตวอยางเสาและโครงสรางอาคารทเกดการกดกรอน

2)พนและผนงโดยทวไปพนชนลางมทงทวางบนคานกบแยกออกจากคานแตสวนใหญจะวางไวบนคาน • อาคารทกชนตองตรวจสอบการยบตวของพนโดยเฉพาะตามขอบทง4ดานกบตรงกลางของพนตองไมยบหรองอตวถาพบคอนกรตตกจากเพดานตองตรวจสอบโดยละเอยดทนท • วสดทปพนตองเลอกใหเหมาะสมกบการใชงานดแลใหเรยบสะอาดและแหงพนตองไมมรองหรอรขนาดใหญทอาจจะเดนสะดดท�าใหขอเทาพลก โดยเฉพาะกรณทสวมรองเทาสนแหลม


• พนทมความเสยงตอการเกดอบตเหตสงคอพนตางระดบพนทางเดนทเปนทางลาด พนทท�าจากวสดทลนไดง ายเมอมน�า พนในหองครวจงควรมเครองหมายเตอน • ผนง อาจท�าจากคอนกรต ไมอด ยบซม หรอวสดอน ๆ ตามความเหมาะสมตองตรวจการแตกราวทเกดจากการสนสะเทอนการขยายตวหรอการเซตตวของโครงสรางประตและ/หรอหนาตางอาจมการยบตวของโครงสรางหรอผนงท�าใหปดไมสนทปดหรอเปดไมได • ผนงปนทมรอยแตกอาจเกดเฉพาะทผว แตบางกรณกอาจเกดจากเนอวสดทท�าผนงควรมการตรวจสอบทงดานในและดานนอกถาพบวาแตกหกเขาไปทงดานในและดานนอกกรณนตองรบด�าเนนการแกไข

3)บนไดและทางเดนในอาคารเปนจดส�าคญทมกพบวาเกดอบตเหตบอยๆซงเกดจากขนบนไดแตละขนสงไมเทากนขนบนไดบนวสดทปขอบของขนบนไดช�ารดมสงของวางไวทขนบนไดสวนบนสดลางสดของบนไดมสงของวางเกะกะหรอบดบงการมองบนไดทใชเปนทางหนไฟตองตรวจสอบเปนพเศษวาอยในสภาพทใชหนไฟไดไมมสงของวางขวางทงทขนบนไดและทางออกมแสงสวางเพยงพอแมไฟดบบนไดทมคนใชจ�านวนมากควรท�าปายหรอสญลกษณใหเดนชดดานใดดานหนงและควรมราวจบทงสองฝงดวย บนไดส�าหรบทางขนอาคาร ส�านกงาน หอพกหองเรยนทมพนทรวมไมเกน300ตารางเมตรตองจดบนไดกวางตงแต1.20เมตรขนไปถาพนทเกน300ตารางเมตรบนไดกวางตงแต1.50เมตรขนไปถาความกวางนอยกวาก�าหนดตองใช 2 บนได ซงแตละบนไดควรกวางไมนอยกวา 1.20 เมตรสวนกรณบนไดทสงเกน4เมตรตองมชานพกทกชวง4เมตรหรอนอยกวาชานพกตองกวางเทากบบนได เวนแตบนไดทกวางเกน2 เมตรบนไดตองมลกตงสงไมเกนตามทแนวปฏบตอาชวอนามยและความปลอดภยมหาวทยาลยมหดลก�าหนดไว131.18เซนตเมตรลกนอนเมอหกสวนเหลอมกนออกกวางไมนอยกวา25เซนตเมตรบนไดทกวางเกน6 เมตรตองมราวบนไดกนตกทง2ขางบรเวณจมกบนไดตองมวสดกนลน

สวนบนไดหนไฟ ส�าหรบอาคารทสงตงแต 3 ชนขนไปและมดาดฟา หรออาคารสงตงแต 4 เมตรขนไป แตไมเกน 23 เมตร นอกจากมบนไดตามปกตแลวตองมบนไดหนไฟท�าจากวสดทนไฟอยางนอย1แหงมความลาดชนของบนไดนอยกวา


60องศาส�าหรบบนไดหนไฟในอาคารกวางไมนอยกวา0.80เมตรผนงทบกอสรางดวยวสดททนไฟหรอมชองระบายอากาศทมพนท1.4ตารางเมตรประตหนไฟท�าจากวสดทนไฟกวางไมนอยกวา0.80เมตรสงไมนอยกวา1.90เมตรท�าบานชนดผลกออกประตสามารถปดไดเองและตองไมมธรณหรอขอบกน สวนบนไดหนไฟนอกอาคารกวางไมนอยกวา0.60เมตรถาทอดไมถงพนตองมบนไดโลหะทสามารถเลอนไดถงพน

4)หลงคาและเพดาน อาคารหรอหลงคาทปดวยกระเบองตางๆ เมอใชงานนานจะมโอกาสแตกราวหรอรวท�าใหตองขนไปเปลยนโครงสรางทปกระเบองหลงคาอาจเปนไมหรอเหลก เมอถกน�าท�าใหช�ารดส�าหรบคนทขนไปเปลยนหรอซอมหลงคาตองมมาตรการปองกนการตกจากทสง โดยจดเตรยมสายชวยชวตและเขมขดนรภยใหกบผทขนไปท�างานทกคน และตองระมดระวงเนองจากกระเบองปหลงคาทใชมานานอาจรบน�าหนกไมได จ�าเปนตองใชวสดปเพอกระจายการรบน�าหนกขณะขนไปปฏบตงานส�าหรบขอก�าหนดเกยวกบความสงของเพดานก�าหนดใหทางเดนในหอพกหรออาคารอาศยรวมกวาง1.5เมตรตองมเพดานสง2.6เมตรส�าหรบหองส�านกงานหองเรยนหองอาหารตองมเพดานสง3.0เมตรและสวนหองประชมตองมเพดานสง3.5เมตร

2.1.2 การจดการระบบระบายอากาศ อาคารในการบรหารจดการของคณะทนตแพทยศาสตร ในสวนทเปนอาคารสง23เมตรขนไปหรออาคารขนาดใหญทมพนทใชสอยรวมกนในหลงเดยวกนตงแต10,000ตารางเมตรขนไปตองปฏบตตามกฎกระทรวงของกระทรวงมหาดไทยฉบบท33พ.ศ.2535ซงออกตามพระราชบญญตควบคมอาคารพ.ศ.2522และพระราชบญญตควบคมอาคารฉบบท3พ.ศ.2543ซงทอาคารสงหรออาคารขนาดใหญตองจดใหมการระบายอากาศโดย • วธธรรมชาตใชกบพนททมผนงดานนอกหนงดานมชองเปดสภายนอก อาคารไดเชนประตหนาตางหรอบานเกลดเปดไวระหวางใชสอย พนทชองเปดนตองเปดไดไมนอยกวารอยละ10ของพนท • วธกลจดใหมกลอปกรณขบเคลอนอากาศเพอใหเกดการน�าอากาศ ภายนอกเขามาตามอตราดงในตารางท2.1-1


ตารางท2.1-1อตราการระบายอากาศทเหมาะสมในแตละสถานท

ส�าหรบชองน�าอากาศเขาโดยวธกลตองหางจากทเกดอากาศเสยและชองระบายอากาศทงไมนอยกวา5เมตรและตองอยสงจากพนดนไมนอยกวา1.5เมตร

ล�าดบ สถานท อตราการระบายอากาศไมนอยกวาจ�านวนเทาของปรมาตรของหอง

ใน1ชวโมง

123456789

หองน�าหองสวมของทพกอาศยหรอส�านกงานหองน�าหองสวมของอาคารสาธารณะทจอดรถทอยต�ากวาระดบพนดนสถานทจ�าหนายอาหารและเครองดมส�านกงานหองพกในโรงแรมหรออาคารชดหองครวของทพกอาศยหองครวของสถานทจ�าหนายอาหารและเครองดมลฟตโดยสารและลฟตดบเพลง

244777122430


สวนในกรณอาคารทใชระบบปรบอากาศตองมการระบายอากาศดงตารางท2.1-2

ตารางท2.1-2การระบายอากาศภายในอาคารทมระบบปรบอากาศ

2.1.3 ระบบปองกนอนตรายจากฟาผา ระบบปองกนอนตรายจากฟาผามขอก�าหนดและแนวทางปฏบตดงน 1) อาคารสงตองมระบบปองกนอนตรายจากฟาผาประกอบดวยเสาลอฟา สายลอฟาสายตวน�าสายน�าลงดนและหลกสายดน 2) อาคารแตละหลงตองมสายตวน�าโดยรอบอาคารโดยมสายน�าลงดนตอ จากสายตวน�าหางกนทกระยะไมเกน30เมตรวดตามขอบอาคารทงน สายน�าลงดนตองมไมนอยกวา2สายตออาคาร

2.1.4 ระบบจายไฟฟาส�ารอง ระบบจายไฟฟาส�ารองมขอก�าหนดและแนวทางปฏบตดงน 1) ตองท�างานอตโนมตเมอระบบไฟฟาปกตหยดท�างาน 2) ตองจายไฟไดไมนอยกวา2ชวโมงส�าหรบเครองหมายแสดงทางฉกเฉน ทางเดนหองโถงบนไดและระบบสญญาณเตอนเพลงไหมเมอเกดไฟดบ

ล�าดบ สถานท ลกบาศกเมตร/ชวโมง/ตารางเมตร

1234567

8

ส�านกงานหองปฏบตการหองเรยนสถานบรหารรางกายหองประชมหองน�าหองสขาสถานทจ�าหนายอาหารและเครองดม(หองรบประทานอาหาร)หองครว

224561010

30


3) ตองจายไฟตลอดเวลากบลฟตดบเพลงเครองสบน�าดบเพลงและระบบ สอสาร

2.1.5 ระบบสญญาณเตอนเพลงไหม ระบบสญญาณเตอนเพลงไหมมขอก�าหนดและแนวทางปฏบตดงน 1) ตองมสญญาณเตอนเพลงไหมทกชน 2) ตองมทงระบบแจงเหตอตโนมตและใชมอเพอใหอปกรณท�างาน

2.1.6 ระบบปองกนเพลงไหม ระบบปองกนเพลงไหมประกอบดวยทอยนทเกบน�าส�ารองและหวรบน�าดบเพลงมขอก�าหนดและแนวทางปฏบตดงน 1) ทอยนทนความดนไดไมนอยกวา1.2MPaทาดวยสแดงตดตงแตชนลาง สดไปยงชนสงสดอาคารทอยนตองตอกบทอประธานสงน�าและหวรบ น�าดบเพลงนอกอาคาร 2) ตฉดน�าดบเพลงตองมทกชนประกอบดวย • หวตอสายฉดน�าดบเพลงพรอมสายฉดขนาด25มลลเมตร • หวตอสายฉดน�าดบเพลงชนดหวตอสวมเรวขนาด65มลลเมตรพรอม ฝาครอบและโซรอย • ตดตงตฉดน�าดบเพลงหางกนไมเกน64เมตร 3) ทเกบน�าส�ารอง(ส�าหรบอาคารสง)โดยมระบบสงน�าทมความดนต�าสดท หวตอสายฉดน�าดบเพลงทชนสงสด0.45–0.70MPaดวยอตราการไหล 30ลตร/วนาทปรมาณสงจายน�าส�ารองตองจายไดไมนอยกวา30นาท 4) หวรบน�าดบเพลงตดตงภายนอกอาคารเปนขอตอสวมเรวขนาด 65มลลเมตรมฝาครอบและโซรอยตดไวมขอความเขยนดวยสสะทอน แสง“หวรบน�าดบเพลง”


2.1.7 เครองดบเพลงแบบมอถอ การตดตงเครองดบเพลงแบบมอถอมขอก�าหนดและแนวทางปฏบตดงน 1) ตดตงทกชนบรรจสารเคมไมนอยกวา4กโลกรม 2) ตดตง1เครองตอพนทไมเกน1,000ตารางเมตรระยะหางไมเกน45เมตร 3) ตดตงสวนบนเครองดบเพลงแบบมอถอสงจากพนอาคารไมเกน1.50เมตร

2.1.8 ระบบดบเพลงอตโนมต(sprinklesystem) ระบบดบเพลงอตโนมตมขอก�าหนดและแนวทางปฏบตดงน 1) ท�างานไดโดยอตโนมตดวยตวเองทนทเมอเกดเพลงไหม 2) ท�างานไดครอบคลมทกพนททกชน 3) จดใหมแบบแปลนและรายการประกอบตดตงแสดงไวทกชนของอาคาร

2.1.9 บนไดหนไฟ(ส�าหรบอาคารสง) การจดใหมบนไดหนไฟมขอก�าหนดและแนวทางปฏบตดงน 1) ตดตงบนไดหนไฟทชนสงสดหรอดาดฟาลงสพนอยางนอย2ทาง 2) บนไดหนไฟแตละจดหางกนไมเกน60เมตร

2.1.10การจดการพนทดานนอกโดยรอบอาคาร 1) ทางเดนภายนอกอาคารควรแยกทางเดนออกจากถนนอยางชดเจนโดยท�ารวหรอขอบกนความกวางของทางเดนขนอยกบปรมาณผใชทางเดนตองเรยบไมมน�าขง ทางเดนระหวางอาคารควรมหลงคาคลมเพอกนแดดและฝน พรอมมรางระบายน�า 2) ถนนปดวยวสดทผวเรยบไมมหลมหรอบอมลกระนาดบรเวณทางแยกหรอทางคนขามมปายจราจรทกจดทเปนทางแยกทางโคงทางคนขามมปายหามบบแตร ปายจ�ากดความเรว ปายบอกเสนทาง ตดตงไวเปนระยะ ทพนมเสนแบงจราจรชดเจน บรเวณทางแยกส�าคญทมการจราจรคบคงควรตดตงสญญาณไฟเขยวไฟแดงถาสามารถท�าไดควรจดรถเดนทางเดยวจะมความปลอดภยยงขน 3) ทจอดรถกรณทจอดรถ1คนตองเปนสเหลยมผนผามลกษณะและขนาดดงน • จอดรถขนานหรอท�ามมกบแนวทางเดนรถนอยกวา30องศาตองกวางตงแต2.4เมตรยาวตงแต6.0เมตร


• จอดรถตงฉากกบแนวทางเดนรถตองกวางตงแต2.4เมตรยาวตงแต5.0เมตรแตตองไมจดทางเขาออกของรถเปนทางเดนรถทางเดยว • จอดท�ามมกบแนวทางเดนรถมากกวา30องศาตองกวางตงแต2.4เมตรยาวตงแต5.5เมตรทจอดรถแตละคนตองมเครองหมายแสดงลกษณะและขอบเขตของรถทจอดไวใหปรากฏบนพนความสงของทจอดรถและทางเดนรถตงแต2.10เมตร ส�าหรบอาคารจอดรถใตดนควรตดตงระบบระบายอากาศมทงทเปาอากาศเขาและดดอากาศออก เพอใหระบายอากาศไดอยางเพยงพอ โดยเฉพาะชวงเวลาทมรถเขา-ออกมาก มปายบอกทางเขาทางออก ทางเดนรถ พรอมปายเตอนไมใหรถใชกาซLPGลงมาจอดมปายแนะน�าใหจอดรถโดยการถอยหลงเขาซองมขอบกนรถลอรถไมใหชนกบก�าแพงดานหลง และในกรณเปนอาคารจอดรถสงหลายชน ทางขนทางลงทางเขาทางออกตองมเครองหมายแสดงชดเจนทพนก�าแพงหรอเสาทางลงทชนควรมเครองหมายเตอนใหใชเกยรต�า ก�าแพงของอาคารตองสามารถปองกนรถพงชนไดโดยเฉพาะทางลงทมก�าแพงตองออกแบบปองกนการชนเปนพเศษ

2.2 ความปลอดภยในการท�างาน

2.2.1 ค�าส�าคญทเกยวของ 1) ความปลอดภยในการท�างาน(occupationalsafetyandhealth)หมายถงความปลอดภยและสขภาพอนามยในการท�างานของผประกอบอาชพทงหลายการประสบอนตรายจากการท�างาน มความหมายครอบคลมถงการเกดอบตเหตจากการท�างานและ/หรอการเจบปวยหรอเกดโรคจากการท�างาน 2) โรคจากการท�างานหรอโรคจากการประกอบอาชพหรอโรคอนเกดขนเกยวเนองกบการท�างาน(occupationaldisease)หมายถงการเจบปวยทเกดขนกบผปฏบตงานอนมสาเหตมาจากสภาพแวดลอมการท�างานทเปนอนตรายลกษณะทาทางการท�างานทไมเหมาะสมเชนโรคผวหนงจากสารเคมหตงจากเสยงดงเปนตน 3) อบตการณหรอเหตการณผดปกต(incident)หมายถงเหตการณทไมพงประสงคทเกดขนแลวมผลใหเกดอบตเหต หรออาจหมายถงเหตการณเกอบเกดอบตเหต


4) เหตการณเกอบเกดอบตเหต(nearmiss)หมายถงเหตการณทไมพงประสงคซงเมอเกดขนแลวมแนวโนมทจะกอใหเกดอบตเหต 5) อบตเหต(accident)หมายถงเหตการณทไมพงประสงคทไมไดคาดคดไวลวงหนา หรอไมทราบลวงหนา หรอขาดการควบคม แตเมอเกดขนแลว มผลใหเกดการบาดเจบ หรอความเจบปวย หรอการเสยชวต หรอการสญเสยตอทรพยสนหรอความเสยหายตอสภาพแวดลอมในการท�างานหรอตอสาธารณชน 6) ความเจบปวยจากการท�างาน(occupationalillness)หมายถงความเจบปวยทไดพจารณาวามสาเหตจากกจกรรมการท�างานหรอสงแวดลอมของการท�างาน อบตเหตเกดขนไดเสมอหากขาดความระมดระวงหรอประมาทอบตเหตจากการท�างานท�าใหเกดการบาดเจบซงมตงแตการบาดเจบเลกนอยจนถงบาดเจบสาหสทท�าใหเกดความพการหรอสญเสยชวตนอกจากนยงท�าใหสญเสยเวลาท�างานเสยขวญและก�าลงใจของผบาดเจบตลอดทงสญเสยทรพยสน

2.2.2 ลกษณะของอบตเหตจากการท�างาน อบตเหตจากการท�างานทพบมหลายประเภทไดแก • การบาดเจบทบรเวณหลงซงมสาเหตจากการเคลอนยายสงของหรอคน ทมน�าหนกเกนก�าลงทาทางการท�างานทไมถกวธเชนการเคลอนยาย ผปวยทไมถกวธหรอการนงท�างานอยกบทเปนเวลานาน • การลนและหกลมซงมสาเหตจากพนลนเปยกหรอพนผวทางเดนไมเรยบ • การบาดเจบจากการบาดต�าดวยวตถมคมเชนเขมฉดยาใบมดเปนตน • การถกไฟฟาดดซงมสาเหตจากการใชอปกรณไฟฟาทช�ารดมกระแส ไฟฟารวหรอใชในสภาวะทไมเหมาะสม

2.2.3 สาเหตการเกดอบตเหตในการท�างาน สาเหตการเกดอบตเหตในการท�างานม3ประการไดแก 1) สภาพการท�างานทไมปลอดภย(unsafecondition)ไดแก • การวเคราะหผลประโยชนและความคมทนของเครองมออปกรณ • ไมมฝาครอบปองกนสวนทเปนอนตรายของเครองมอ • เครองมออปกรณช�ารด • สภาพแวดลอมการท�างานไมดเชนเสยงดงแสงสวางไมพอการระบาย อากาศไมด


2)การกระท�าทไมปลอดภย(unsafeact)ไดแก • การหยอกลอกนในขณะท�างาน • ความประมาทไมระมดระวง • การรบเรงลดขนตอนการท�างาน • การไมสวมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลเชนปลกอดหถงมอ • การเสพสราหรอยาเสพตดขณะท�างาน 3)ขาดความรวมมอทดของบคลากรในเรองความปลอดภยไดแก • เมอมอบตเหตเกดขนไมรายงานอบตเหต • ไมเขารวมกจกรรมความปลอดภย • ไมปฏบตตามกฎความปลอดภย

2.2.4 อนตรายในทท�างานและการปองกน อนตรายในทท�างานและการปองกนไดแก 1)ลนการปองกนไดแก • ท�าความสะอาดพนใหแหงอยเสมอ • เมอพบเหนสงผดปกตตองรบแจงใหผรบผดชอบทราบ 2)ลมการปองกนไดแก • ไมควรยกของสงเกนไปจนมองไมเหนทาง • สวมรองเทาใหรดกมไมคบหรอหลวมเกนไป 3) สะดดสงกดขวางการปองกนไดแก • สวมรองเทาใหรดกมไมคบหรอหลวมเกนไป • เครองใชไฟฟาควรวางใกลปลกไฟฟาใหมากทสด • สายไฟฟาสายโทรศพทหากเดนบนพนตองตดเทปกาวใหเรยบรอย หรอใชรางพลาสตกครอบใหเรยบรอย • จดเกบอปกรณใหเปนระเบยบไมกดขวางทางเดน • ไมควรวางสงของเกะกะทางเดน • ตรวจบรเวณทางเดนใหปลอดภยและสะอาดอยเสมอ 4) หงายหลงการปองกนไดแก • ไมควรยนบนเกาอเพอหยบ/วางสงของในทสงๆควรใชแทนหรอบนได วางใหมนคงและมคนชวยจบ


• บรเวณมมอบหรอหวมมตองเดนใหมมกวางชดขวามอตนเองอยาเดน ชดหวมม 5) สงของลมทบการปองกนไดแก • หาตเกบเอกสารใสแฟมเอกสารเอกสารทใชบอยควรเกบไวลนชกลาง • ควรวางและยดตเอกสารใหมนคง • ไมควรเปดตเอกสารทละหลายๆชนพรอมกนควรเปดทละชนเสมอ 6) ของมคมบาดหรอถกตด/ทบการปองกนไดแก • ตองใชอปกรณใหปลอดภยดวยความระมดระวงและใชเหมาะสมกบ ลกษณะงาน • ไมดมสรา • เมอรบประทานยาทท�าใหงวงซมควรหลกเลยงการท�างานกบเครองจกร และของมคม 7) อคคภยการปองกนไดแก • ดงปลกไฟฟาและเกบเครองใชไฟฟาเมอเลกใชงานทกครง • บคลากรตองรจกวธการใชถงดบเพลงและการอพยพออกจากพนท ปฏบตงานตามแผนผจญเพลง

2.3 การท�างานกบเครองใชไฟฟาใหปลอดภย การท�างานกบเครองใชไฟฟามแนวทางปฏบตดงน • ตรวจสอบอปกรณเครองใชไฟฟากอนใชงานเสมอ • เมอจะถอดปลกใหจบทปลกเพอดงออกหามจบทสายไฟอาจท�าให ฉนวนสายไฟช�ารดและลดวงจร • สายไฟทรอนอาจจะเปนตวบอกเหตวามอะไรผดปกตเกยวกบเครองใช ไฟฟาตองรบแจงกบหวหนางานหรอผเกยวของท�าการแกไขหยดใช เครองนนจนกวาจะไดท�าการแกไขใหเรยบรอยกอน • หามใชเตาเสยบทมสภาพช�ารดไมใชปลายสายเปลอยเสยบในเตารบ และควรตดตงเตารบชนดมขวสายดน • หามใชไฟฟาเกนก�าลงทมอย • เมอหยบจบอปกรณเครองใชไฟฟามอจะตองแหงและยนอยบนพนผวทแหง


• เมอท�างานเกยวกบไฟฟาตองมนใจวาไดปดหรอตดระบบไฟฟาและลอค ตไฟฟาพรอมแขวนปายบอกใหเรยบรอย • อยาปฏบตงานเกยวกบไฟฟาตามล�าพง • ส�าหรบอปกรณไฟฟาทเหนวาอยในสภาพทไมปลอดภยอยาจบตองหรอ น�ามาใชใหม • เมอเหนสายไฟหรออปกรณไฟฟาช�ารดใหแจงหวหนางานใหทราบโดยดวน • ไมท�างานอยกบทนานๆและทาทางในการท�างานไมถกวธ

2.4 การขนยายสงของทถกวธ อนตรายจากการยกเคลอนยายสงของเมอยกผดวธแลวจะเกดอนตรายขนไดมแนวทางปฏบตคอ 1) ส�ารวจเสนทางการเคลอนยายไมใหมสงกดขวางอยบนพนซงอาจจะท�าให สะดดหรอลนหกลม 2) วธยก4ขนตอนการยกทถกวธจะท�าใหเราปลอดภยและไมปวดหลง ควรท�าดงน • พจารณาขนาดของวสดกอนยกเสมอ • นงยองๆใหหลงตรงวางเทาทงสองขางแยกกนพอสบายโดยวาง รองเทาขางหนงไวขางๆของทจะยกเทาอกขางถอยออกมาและ รกษาสมดลใหมนคงใหหลงและแนวตนคออยในระดบเดยวกน • มอทงสองจบของใหแนนและกระชบชดกบล�าตวเมอวสดอยสงเกน กวาระดบหนาอกควรใหอยในระดบหนาอกกอนเพอความมนคงในการยก • ควรใชแขนและศอกแนบกบล�าตวไมควรยกวสดอยหางจากล�าตวมาก และยกขนโดยใชก�าลงของตนขา

2.5 การปองกนอนตรายจากกาซภายใตความดน(compressedgas)

2.5.1 ความหมายของภาชนะรบแรงดนและภาชนะบรรจกาซ ภาชนะทรบความดนจากภายนอกและท�าใหภายในภาชนะมความดนสงกวา 15 ปอนดตอตารางนว ความดนทสงเขามาอาจเปนไอน�าหรออากาศกได เชนหมออบหรอหมอตมหมอนงฆาเชอ(Autoclave)ในโรงพยาบาลถงลมและภาชนะอนๆ


ASMEก�าหนดความหมายภาชนะรบความดนและภาชนะบรรจกาซไวดงน ภาชนะทมความดนหรอสญญากาศเกดขนภายใน โดยทภาชนะนนไมไดรบความรอนหรอไฟโดยตรงถาจะเกดความรอนภายในภาชนะจะตองเกดจากปฏกรยาเคมหรอการใหความรอนจากไฟฟา ไอน�าและน�ามนรอน (Hot oil) สวนภาชนะทไมเขาขายคอ ภาชนะทมความดนภายในหรอภายนอกไมเกน 15 ปอนดตอตารางนวหรอมเสนผาศนยกลางเลกกวา6นว

ภาชนะบรรจกาซ ภาชนะทสรางขนมาส�าหรบบรรจกาซอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง อยในสภาวะเปนของเหลวหรอกาซกได เชน ถงกาซปโตรเลยมเหลว(ถงหงตม) ถงกาซปโตรเลยมเหลวส�าหรบเครองยนตสนดาปภายใน ถงแอมโมเนย(ในโรงงานน�าแขงหรอหองเยน)ถงคลอรนทอออกซเจนทอไนโตรเจนทอไนตรสออกไซดและทอคารบอนไดออกไซดเปนตนปจจบนมใชกนอยางแพรหลายทงในโรงงานอตสาหกรรมและโรงพยาบาล


2.5.2 อปกรณความปลอดภยส�าหรบภาชนะรบแรงดนและภาชนะบรรจกาซ อปกรณความปลอดภยส�าหรบภาชนะรบแรงดนและภาชนะบรรจกาซดงตารางท2.5-2

ตารางท2.5-2อปกรณความปลอดภยส�าหรบภาชนะรบแรงดนและภาชนะบรรจกาซ

1) กลอปกรณระบายความดน 1.1) PressureReliefValve(วาลวระบายความดน)ลกษณะโดยทวไป จะมวาลวถกกดใหสมผสกบบาวาลวดวยแรงของสปรง การท�างานวาลวจะเปดกตอเมอมความดนทสงกวาแรงกดสปรงวาลวระบายความดนม3ชนดคอ • Safety Valve เปนอปกรณทระบายความดนอยางอตโนมตโดยอาศยความดนทเพมขนมากระท�าตอวาลว เมอความดนสงถงจดSafetyValveท�างาน วาลวจะถกเปดออกอยางรวดเรวและเตมท เหมาะทจะน�าไปใชกบภาชนะบรรจกาซหรอเปนไอ • ReliefValve เปนอปกรณทระบายความดนอยางอตโนมตโดยอาศยความดนทเพมขนมากระท�าตอวาลว เมอความดนสงถงจดทตงไววาลวกจะเปดออกเปนสดสวนกนคอการเปดจะมากหรอนอยขนอยกบความดนทเพมขนเหมาะทเลอกใชกบภาชนะบรรจของเหลว

ภาชนะรบแรงดน ภาชนะบรรจกาซ

-ลนนรภย-มาตรวดความดน-วาลวรบไอน�า-วาลวลดความดน-วาลวระบายไอ-วาลวถายน�า-ทลอคฝา

-กลอปกรณนรภยแบบระบาย-วาลวจายและบรรจ-มาตรวดความดน-วาลวถาย-วาลวควบคมการไหลเกน


• Safety Relief Valve เปนอปกรณทระบายความดนอยางอตโนมตลกษณะการท�างานเปนแบบเปดอยางรวดเรว หรอเปดเปนสดสวนกบความดนทเพมขนจงสามารถน�ามาใชแทนSafetyValveและReliefValveไดทงนขนกบการน�าไปใชงาน 1.2) NonreclosingPressureReliefDevicesเปนกลอปกรณระบายความดนชนดทเมอท�างานแลวตองเปลยนหรอตองปรบตงใหมซงจะตางกบวาลวระบายความดนทเมอท�างานแลว พอความดนลดต�าลงวาลวกจะหยดระบายความดนออกมาภายนอกกลอปกรณแบบนม3ชนดคอ • RuptureDiskDevicesซงกคอฝาครอบปะท(FrangibleDisc)นนเองลกษณะจะเปนฝาครอบทรงกลมแบบนนออกหรอยบเขาหรอแบนปดไวทชองระบายของภาชนะรบความดนถาความดนภายในสงมากกวาทฝาครอบปะทจะทนไดกจะฉกขาดหรอระเบดออกเพอระบายความดนภายในออก • BreakingPinDevicesจะไมน�ามาใชระบายความดนเดยวๆแตจะใชรวมกนและอยระหวาง Safety Valve และ Safety Relief Valve และภาชนะรบความดนพนทระหวางBreakingPinDevicesกบSafetyValveตองมเกจวดความดนวาลวทดสอบและทอระบาย เพอใชตรวจสอบการท�างานและรอยรวของBreakingPinDevices • SpringLoadedNonreclosingPressureReliefDevicesการท�างานความดนจะไปกระท�าจนชนะแรงสปรง ท�าใหวาลวเปดออกทความดนหนงทตงไวและจะเปดคางอยจนกวาจะรบตงใหมอปกรณชนดนไมจ�าเปนตองใชรวมกบPressureReliefDevicesอนๆ

2) กลอปกรณนรภยแบบระบายของถงกาซ กลอปกรณนรภยแบบระบายของถงกาซตามมาตรฐานมอก.255-2521ครอบคลมถงถงกาซทงขนาดเลกและขนาดใหญ ชนดของกาซทอนญาตใหใชและไมใหใชทงเปนของเหลวและกาซกลอปกรณนรภยแบบระบายของถงกาซมหลายชนดดงน 2.1) ฝาครอบปะท(frangibledisc,CG–1)หมายถงชนสวนท�างานทมรปรางเปนฝาครอบท�าดวยโลหะท�าหนาทปดชองระบายของกลอปกรณนรภยแบบระบายในภาวะปกตจะระเบดออกเมอถงความดนทก�าหนดไวเพอปลอยใหกาซระบายจากภายในถงสบรรยากาศ


2.2) จกหลอมละลาย(fusibleplug,CG–2หรอCG–3)หมายถงชนสวนท�างานทมรปรางทเปนจกท�าดวยวสดทมจดหลอมตวต�าโดยปกตเปนโลหะผสมท�าหนาทปดชองระบายของกลอปกรณนรภยแบบระบายในภาวะปกตจกนจะหลอมละลายเพอใหกาซระบายออกเมออณหภมเพมขนถงจดจ�านวนทก�าหนดไว 2.3) จกหลอมละลายเสรมก�าลง(reinforcedfusibleplug,CG–2หรอCG–3) หมายถง จกหลอมละลายทมแกนท�าดวยโลหะมอณหภมจ�านวนสงลอมรอบดวยโลหะทมจดหลอมตวต�าและมอณหภมจ�านวนตามทก�าหนดไว 2.4) ฝาครอบปะทควบคกบจกหลอมละลาย(combinationfrangibledisc-fusibleplug,CG–5)หมายถงฝาครอบปะทใชคกบจกหลอมละลายเพอปองกนฝาครอบปะทระเบดออกกอนถงอณหภมจ�านวนของจกหลอมละลาย 2.5) ลนนรภยแบบระบาย(safetyreliefvalve,CG–7)หมายถงกลอปกรณนรภยแบบระบายทมชนสวนท�างานปดชองระบายของกลอปกรณนรภยแบบระบายโดยแรงดนของสปรงลนจะเปดและปดเมอถงความดนทก�าหนด 2.6) ลนนรภยแบบระบายควบคกบจกหลอมละลาย(combinationsafetyreliefvalvefusibleplug,CG–8)หมายถงกลอปกรณนรภยแบบระบายชนดลนนรภยแบบระบายใชค กบจกหลอมละลายอาจอยในตวเดยวกนหรอแยกกนกไดท�าหนาทเปดและปดเมอถงความดนทก�าหนดหรอเปดออกเมอถงอณหภมทก�าหนด

2.5.3 การจดการความปลอดภยส�าหรบกาซภายใตความดน กาซภายใตความดน สวนใหญเปนกาซทมคณสมบตตดไฟ เปนพษท�าใหเกดการระคายเคองหมดสตและอาจเกดการระเบดไดกาซถกอดภายใตความดนและบรรจในภาชนะเฉพาะ ในการเคลอนยายจะตองท�าดวยความระมดระวง กาซภายใตความดนทใชในโรงพยาบาลมหลายชนดไดแกอะเซทลนแอมโมเนยกาซทใชในการดมยาสลบ อารกอน คลอลน เอทลนออกไซด ฮเลยม ออกซเจน ไฮโดรเจนซลเฟอรไดออกไซดเปนตนซงกาซเหลานมกาซไวไฟหลายชนดเชนอะเซทลนเอทลนออกไซดเมทลคลอไรดและไฮโดรเจนเปนตน


1) แหลงทพบ • หนวยจายกลาง(centralsupply)มการใชกาซเอทลนออกไซด • หองผาตดใชกาซดมยาสลบ • หองผปวยฉกเฉนใชกาซออกซเจน • หองปฏบตการซงใชกาซไนโตรเจนไฮโดรเจนฮเลยม

การเกบถงกาซออกซเจน

2) ผลตอสขภาพ อนตรายจากการใชกาซภายใตความดนขนอย กบคณสมบตความเปนพษของกาซทใชการจดเกบสารเคมทไมถกตองการเคลอนยายทไมถกตองและการเกดการกระแทกอยางแรงขณะเคลอนยายจะท�าใหเกดการระเบดเกดเพลงไหมผลทตามมาคอการบาดเจบและสญเสยชวตของผ ปฏบตงานและผอยขางเคยง 3) ขอควรระวงเกยวกบการเกบและเคลอนยายถงกาซภายใตความดน • ถงกาซภายใตความดนทกถงควรอยในสภาพปลอดภยและไมควรวางถงกาซตดกน • ถงกาซภายใตความดนสามารถเกบไดในทโลงแจงไมถกแสงแดด โดยตรงหรอหางจากแหลงความรอนหรอรงสความรอนทสามารถ แผไปถงถงได • ไมเกบถงกาซเปลาใกลกบถงกาซทบรรจกาซเตมควรแยกเกบและ ตดปายบอกชดเจน • ไมวางถงกาซเปลาใกลหรอสมผสเปลวไฟหรอกระแสไฟฟา • ไมเกบถงกาซภายใตความดนชนดไวไฟและไมไวไฟไวในทเดยวกน • ไมสบบหรในบรเวณทมถงกาซภายใตความดนและมปายเตอนหาม สบบหร • ขณะทมการเคลอนยายหรอจดวางถงกาซภายใตความดนไมควร กระแทกถงกาซ


• ควรใชรถเขนถงกาซเฉพาะในการเคลอนยาย • ระมดระวงมใหถงกาซภายใตความดนลมกระแทกซงอาจท�าใหวาลว ช�ารดหรอถงแตกราวควรตรงถงกาซใหอยกบท • ขณะเคลอนยายถงกาซภายใตความดนตองแนใจวาวาลวและจดตอ ไมช�ารด 4) การปองกนและควบคม • การใหความรแกผปฏบตงานและผเกยวของในเรองอนตรายจากกาซ ภายใตความดนการใชการเคลอนยายและการจดเกบถงกาซภายใต ความดน • การใชและเคลอนยายถงกาซภายใตความดนจ�าเปนตองด�าเนนการ โดยผทไดรบการฝกอบรมมาแลวและใหปฏบตตามขนตอนทก�าหนด เพอความปลอดภย • การจดเกบถงกาซภายใตความดนควรเกบในทมอากาศถายเทไดดอย ในอาคารปองกนไฟมประตหนไฟมระบบแสงทมสวตชไฟอณหภม ทจดเกบไมควรเกน52องศาเซลเซยสและไมควรอยใกลทอไอน�า ทอน�ารอนหมอไอน�าวสดไวไฟของเสยทตดไฟไดบรเวณทมการเชอม หรอบรเวณอนใดทมแหลงความรอนจนเปนสาเหตของการตดไฟ 5) การตรวจสอบและทดสอบภาชนะรบความดน การตรวจภาชนะรบความดนควรกระท�าทกวนหรอทกสปดาห เปนการตรวจภาชนะรบความดนก�าลงท�างาน สวนการตรวจสอบภาชนะรบความดนควรกระท�าอยางนอยปละครง การตรวจและทดสอบภาชนะรบความดนสามารถกระท�าไดดงน • ตรวจการรวซมหรอแตกราวของเปลอกและฝาปดโดยเฉพาะบรเวณ รอยตอหรอรอยเชอมถาพบตองหยดใชงานแลวซอมทนท • ตรวจทลอกฝาดการบดงอแตกราวสกหรอหรอช�ารดในลกษณะ อนเมอปดฝาแลวลอคสนท • การตรวจช�ารดหรอรวซมของวาลวตางๆเชนวาลวรบไอน�า วาลวระบายไอและวาลวถายน�าวาลวเหลานใชงานวนละหลายๆครง มโอกาสรวไดงายโดยเฉพาะแกนวาลว


• ตรวจการท�างานของเกจวดความดนเขมจะตกลงท0ปอนดตอตารางนว เมอไมมไอน�าในภาชนะรบความดนเขมจะคอยๆขยบขนเมอม ความดนถามการตดขดเปนระยะๆตองซอมหรอเปลยนใหมตรวจ การท�างานของลนนรภยทกสปดาห • การตรวจสอบท�าขณะภาชนะรบความดนมความดนไอน�าขณะใชงาน ปกตดวยการยกคานหรอกานนรภยขนไอน�าจะพงออกมาและเมอ ปลอยคานนรภยกจะหยดท�างานถาพบวามไอน�าซมออกมาขณะลน นรภยไมไดท�างานแสดงวาลนกบฝาเกดการสกกรอนควรจะถอดมา ท�าใหมใหเรยบ • ตรวจทดสอบประจ�าปท�าไดโดยการอดไอน�าเขาไปในภาชนะรบความดน ดวยความดน1.5เทาของความดนใชงานปกตจากนนกตรวจสอบ การรวซมของเปลอกฝาปดโดยเฉพาะบรเวณรอยตอหรอรอยเชอม ตรวจการท�างานของลนนรภยเกจวดความดนหรอทลอกฝาแลว ปรบตงลนนรภยใหระบายไอทความดนสงกวาใชงานปกต5–10ปอนด ตอตารางนวจากนนระบายน�าออกใหหมดเปดฝาพรอมตรวจสอบ โครงสรางภายในของภาชนะรบความดนเกยวกบการกดกรอนทอ ทางทตอไปยงเกจวดความดนและวาลวทกตวควรถอดออกมาท�า ความสะอาดพรอมปรบแตงใหเรยบรอย 6) การตรวจสอบและทดสอบถงกาซปโตรเลยมเหลว การตรวจถงกาซปโตรเลยมเหลวควรกระท�าทกวนแตการทดสอบจะกระท�าเมอถงมอายการใชงาน5-10ปวธการตรวจและทดสอบถงกาซปโตรเลยมเหลวกระท�าไดดงน • ตรวจสอบภายนอกของถงตองไมบวมบบหรอไฟไหม • ตรวจแกนวาลวไมเอยงและเกลยวทจะตอทอจายกาซไมช�ารด • ตรวจการรวของกาซบรเวณวาลวลนนรภยรอยตอและกนถง • ตรวจสอบถงโดยละเอยดถาพบขอบกพรองจะตองน�าไปซอมแซม แตถาช�ารดมากกหามน�ามาใช • ตรวจสภาพของลนนรภยใหอยในสภาพพรอมใชงาน 7) การตรวจสอบและทดสอบถงกาซปโตรเลยมเหลว 7.1) การตรวจพนจภายนอกตองขดสของถงออกใหหมดแลวพนจดการผกรอนรอยบบหรอเปนหลมการขดขดการบวมและรอยถกไฟไหม


7.2) การตรวจพนจภายในตองท�าความสะอาดภายในถงดวยลกเหลกจากนนใชแสงไฟสองเขาไปตรวจภายในถงเพอหาการผกรอนหรอเปนหลม 7.3) ชงน�าหนกเมอถอดอปกรณตางๆออกและท�าความสะอาดถงแลวน�าถงไปชงน�าหนกถาน�าหนกนอยกวาเดมรอยละ95หามน�ามาใช 7.4) ตรวจการรวซมเมอตดตงวาลวตางๆเขาทเรยบรอยแลวใหอดอากาศหรอกาซเฉอยเขาไปในถงแลวจมลงในน�าหรอใชน�าสบทารอบๆถงบรเวณทเปนรอยตอหรอรอยเชอม 8) การตรวจสอบโดยการอดน�า(อดไฮดรอลก) การตรวจสอบโดยการอดน�า (อดไฮดรอลก) เปนการการอดน�าเขาไปในถงดวยความดน2เทาของความดนใชงานสงของถงนาน30วนาทจากนนตรวจหารอยรวซมหรอการบดเบยวแตถาถงมอายการใชงานครบ10ปตองตรวจทดสอบหาการขยายตวถาวรของถงดวย 9) การตรวจสอบและทดสอบภาชนะบรรจกาซชนดอนๆ การตรวจสอบและทดสอบภาชนะบรรจกาซชนดอนๆเชนทอออกซเจนทอไนตรสออกไซดและทอไนโตรเจนการตรวจเหลานควรกระท�าทกวนสวนการตรวจทดสอบจะเรวหรอชาขนอยกบขนาดและชนดของทอดวยเชนทอแบบไมมตะเขบขนาดบรรจน�าไมเกน500ลตรควรตรวจสอบทก3ปขนาดบรรจใหญกวานตรวจทก5ปทอแบบมตะเขบขนาดบรรจน�าไมเกน500ลตรตรวจทก3ปแตถาอาย10หรอ15ปตองตรวจทก2ป

2.6 กฎความปลอดภยทวไป(Generalsafety) กฎความปลอดภยทวไป เปนกฎในการปฎบตงานทพนกงานลกจางผรบเหมาควรจะปฏบตเพอความปลอดภยขององคกรดงแนวทางปฏบตตอไปน • หากมความสงสยหรอไมเขาใจทเกยวกบงานควรรบปรกษาหวหนางาน(ทนท) • หามหยอกลอเลนกนในขณะปฏบตงาน • ตองปดสวทซหรอถอดปลกกอนซอมแซมเครองจกรทกครง • ไมสบายรางกายไมพรอมงวงซมใหรบปรกษาพยาบาลหรอแพทยทนท • ตองปฏบตตามแผนฉกเฉนกฎระเบยบเครองหมายปายเตอนและปายหาม ตางๆของคณะอยางเครงครดและก�าจดบ�าบดลดผลกระทบทอาจเกดขน และมผลตอสงแวดลอม


• งานทเสยงอนตรายเชนงานไฟฟาทอบอากาศสมผสสารเคมเชอโรค เปนตนอยาท�างานในทลบตาคนเพยงคนเดยวโดยไมมใครทราบโดยเฉพาะ การท�างานหลงเวลาท�างานปกต • ตองแตงกายใหเรยบรอยรดกมไมขาดรงรงหรอมสวนยนหอย • ตองใสอปกรณปองกนอนตรายPPEตามประเภทหรอชนดของงานนนๆ ตลอดเวลาท�างาน • ขณะปฏบตงานตองมการสอสารประสานงานทดกบเพอนรวมงานเชน ใชวทยสอสาร • การปรบแตงเปลยนแปลงหรอซอมแซมอปกรณใดๆตองกระท�าโดยผม หนาทรบผดชอบเทานน • หามน�าอาหารเครองดมขนมขบเคยวลกอมรบประทานบรเวณทเกบ สารเคมหรอบรเวณอนทมประกาศหามไว • หามสบบหรในสถานทหามสบตามทคณะประกาศหามไว • ไมอนญาตใหใชทางออกหรอประตฉกเฉนในสถานการณปกต • หามฉดเครองดบเพลงหรอกดสญญาณแจงเหตฉกเฉนเลนโดยไมมเหตอนควร • ผรบเหมาทเขามาปรบปรงแกไขซอมแซมเครองจกรงานHOTWORK งานไฟฟางานอบอากาศงานทท�าบรเวณสารเคมสารไวไฟงานบนทสง ตองปฏบตตามกฎดานความปลอดภยหรอตองไดรบใบอนญาตการ ท�างาน(Workpermit)กอนเรมงานทกครง • กรณหญงมครรภหามยกของหนกขนทสงหรอท�างานทอาจเปนอนตราย ตอสขภาพและไมท�างานในชวงเวลา24.00-06.00น.หรอเกน กวาทกฎหมายก�าหนดไว

2.7 ระเบยบปฏบตความปลอดภยส�าหรบผรบเหมา เพอความปลอดภยของผรบเหมาควรปฏบตดงน

• แตงกายสภาพไมสวมกางเกงขาสนไมใสรองเทาแตะ • จอดรถยนตในทก�าหนดไวหรอพนททไดรบอนญาตแลวเทานน • ตดตอพนกงานรกษาความปลอดภยเพอแลกบตรประชาชนหรอบตรท ราชการออกให • แจงรายชอบคคล/แจงรายการสงของทน�าเขาคณะฯตอรปภ.อยางละเอยด


• แจงชองานและผทตองการตดตอและท�าใบผาน กรณผรบเหมารายใหมจะตองไดรบการอบรมเรองความปลอดภยในการท�างานจากเจาหนาทความปลอดภยของคณะฯกอนเรมงานผรบเหมาจะตองสงส�าเนาบตรประชาชนของพนกงานทกคนทเขามาปฏบตงานกรณเจาหนาทความปลอดภยไมอย/ปฏบตงานภายนอกคณะฯใหผควบคมงานท�าการอบรมเรองความปลอดภยใหกบผรบเหมาแทน • ผทมาสงของทเปนเครองมอเครองจกรทมน�าหนกมาก ไมสามารถยกลงจากรถไดอนญาตใหน�ารถเขามาสงดานหนาส�านกงานไดเมอน�าสงของลงหมดแลวใหน�ารถออกไปจอดในพนทของคณะฯก�าหนดเทานนยกเวนไดรบอนญาตและตองเปดไฟกระพรบตลอดเวลา/มกรวยกน เมออยในพนททมรถโฟลคลฟทท�างาน และหามตดเครองยนตทงไวขณะจอดรอเพอลดโลกรอนและการใชพลงงาน • ใหอยในสถานททผควบคมงานจดใหเทานนหากตองการไปพนทอนหรอ ตองการสงใดเพมเตมใหแจงผควบคมงานน�าไป • ระหวางการอยในบรเวณคณะฯหามกระท�าการดงตอไปน - หามสบบหรหรอหามท�าใหเกดประกายไฟทกกรณ - หามเขาไปในสถานทอนทตนไมเกยวของ - หามเลนการพนนหามดมสราหรอสงเสพตดใดๆ - หามทะเลาะววาทกอการไมสงบ - หามน�าเดกหรอสตวเลยงเขามาในคณะฯ • หากผรบเหมาปฏบตเกยวกบงานทมความเสยงเชนงานเชอมงานเจยรงานตดหรองานทกอใหเกดประกายไฟหรองานขนทสงจะตองกรอกแบบฟอรมWorkpermitขออนญาตกอนทกครงหลงเสรจงานตองตรวจสอบจดเกบเศษวสดตามประเภทของขยะเพอลดผลกระทบตอสงแวดลอม • ผรบเหมาตองสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลPPE ตามชนด/ประเภทของงานนนๆ • เจาหนาทความปลอดภยหรอผควบคมงานสามารถสงหยดงานวากลาว ตกเตอนไดในกรณทพบวาการกระท�านนอาจกอใหเกดอนตรายหรอ เปนการฝาฝนกฎของคณะฯ • กรณมเหตฉกเฉนเกดขนใหปฏบตตามทผควบคมงาน/รปภ.แนะน�าและ ปฎบตตามแผนฉกเฉน • เมอเสรจธระใหบคคลทเกยวของลงนามในใบอนญาตตดตองาน


• แสดงหลกฐานการน�าสงของออกนอกคณะฯตอรปภ.และแลกบตร ประชาชนคน

2.8 ระบบใบขออนญาตท�างาน(Workpermit)

เนองจากคณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล มวตถดบซงเปนสารไวไฟและยงมสารเคมบางอยางทมพษและมคณสมบตในการกดกรอนมบรเวณทอาจสมผสเชอโรคนอกจากนในบรเวณบางแหงอาจมสายไฟฟาแรงสงและทอใตดนฝงอยใตบรเวณทจะท�างาน หรอมการท�างานบนทสง และอาจมผคนทเกยวของเดนผานไป - มาหรอท�างานในบรเวณใกลเคยงกน ดงนน เพอใหระบบการตรวจสอบความเรยบรอยและความปลอดภยทกรายการหรอระบบอนญาตการท�างาน(WorkPermitSystem)ส�าหรบการท�างานซงไมใชงานประจ�าแตเปนงานเพอปรบปรงเปลยนแปลงตอเตมโครงสราง และอปกรณของกระบวนการผลตภายในเขตปฏบตการ ไดแก งานรอน(Hotwork)งานบนทสง(HighWork)และงานขดเจาะ(Excavation)เปนตนโดยใหมความเสยงนอยทสดหรอไมมเลย

วตถประสงค • เพอใหการปฏบตงานตางๆไดรบการควบคมความปลอดภยอยางมระบบ และเปนการรบประกนความปลอดภยส�าหรบพนกงานทรพยสนเครองจกร อปกรณสงแวดลอมและชมชนใกลเคยงใหมความเสยงนอยทสด • เพอใหมการควบคมและประสานงานทรดกมระหวางหนวยงานทเขามา ท�างานกบหนวยงานผรบผดชอบในพนทหรอเจาของอปกรณและเครองจกร • เพอใหสามารถตรวจวดตดตามและประเมนผลดานความปลอดภยได ตามมาตรฐานสากล

กฎและระเบยบการขอใบอนญาต • กอนเรมปฏบตงานใดๆทนอกเหนอจากการปฏบตงานประจ�าในเขตปฏบตการพนกงานหรอชาง รวมทงคณะผรบเหมาทไดรบมอบหมาย จะตองขอใบอนญาตท�างาน (Work Permit) จากผควบคมงานหรอผทรบผดชอบในพนทหรออปกรณทจะปฏบตงานนนๆ


• ใบอนญาตท�างานทสมบรณจะตองระบวนระยะเวลาอปกรณหรอสถานท ทอนญาตใหท�างานรายละเอยดของงานทท�าลายมอชอของผตรวจสอบ ผรบอนญาตและผอนญาต • ตองตดตงตนฉบบใบอนญาตท�างานไวในบรเวณทไดรบอนญาตใหเปนท สงเกตไดชดเจนกอนเรมปฏบตงาน • เมอปดงานแลวใหน�าสงใบอนญาตท�างาน(WorkPermit)มายงเจาหนาท ความปลอดภย

ผรบอนญาต : เมอลงนามในใบอนญาตแลว หมายถง ไดเขาใจในงานทจะท�า และยอมรบทจะปฏบตตามขอก�าหนดในใบอนญาตทกประเภทผอนญาต : คนทตดสนใจแลววาอปกรณ หรอบรเวณทท�างานนนปลอดภยและไดมการเตรยมการท�างานดมอปกรณปองกนอคคภยทเหมาะสมเพยงพอแลว

2.8.1 ใบอนญาตท�างานทมความรอนหรอมประกายไฟ(HotWorkPermit) ใบอนญาตท�างานทมความรอน หรอมประกายไฟ (Hot Work Permit)ส�าหรบแสดงการอนญาตท�างานทใชความรอนหรอมประกายไฟไดแก • การท�างานทมความรอนหรอประกายไฟในเขตปฏบตการ • การน�ารถยนตหรออปกรณไฟฟาเขาไปในเขตปฏบตการหรอสถานทมวตถไวไฟ • งานเชอมประสานหรอตดดวยเปลวไฟหรอไฟฟา • งานทท�าใหเกดปฏกรยาทางเคมแลวเกดความรอนหรอเกดการลกไหม • งานทท�าใหเกดประกายไฟจากการเคาะขดลบตดหรอท�าใหเกดไฟฟาสถตย 2.8.2 ใบอนญาตท�างานขดเจาะ(ExcavationPermit) ใบอนญาตท�างานขดเจาะ(ExcavationPermit)ส�าหรบใชอนญาตใหท�างานขดเจาะพนผวใหลกลงไปมากกวา15 เซนตเมตร (6นว) ไดแกการขดการปกหลกการตอกเสาไฟเขมหรอเสาและงานอนๆทมลกษณะเดยวกน

2.8.3 ใบอนญาตท�างานไฟฟา(WorkWithElectricalSourcePermit) ใบอนญาตท�างานไฟฟา(WorkWithElectricalSourcePermit)ส�าหรบใชอนญาตท�างานใด ๆทมการเขาในเครอขายระบบไฟฟาทกแรงดนยกเวนไฟฟา24VDC.ในเขตปฏบตการและใชอนญาตส�าหรบงานไฟฟาแรงสงนอกเขตปฏบตการทมแรงดนไฟฟามากกวา220Volt


2.8.4 ใบอนญาตตดตง/รอถอนนงราน(ScaffoldingPermit) ใบอนญาตตดตง/รอถอนนงราน(ScaffoldingPermit)ส�าหรบใชตรวจสอบ/อนญาตการตงนงรานเฉพาะเวลาทอนญาต รวมทงใหท�าการรอถอนทนททหมดเวลาอนญาตส�าหรบงานในเขตพนท

2.8.5 ใบอนญาตท�างานในทสง(HighWorkPermit) ใบอนญาตท�างานในทสง(HighWorkPermit)มแนวทางปฏบตดงน 1) ในกรณทมการตดตงนงรานนงรานจะตองมสภาพทมนคงแขงแรง 2)จดใหมเขมขดนรภยสายชวยชวตส�าหรบใหผปฏบตงานสวมใสตลอดเวลาทปฏบตในทสง2เมตรขนไปโดยยดตดกบสวนหนงสวนใดของอาคารหรอโครงสราง 3)จดใหมอปกรณปองกนภยสวนบคคลทตองสวมใสขณะท�างาน 4)จดใหมผาใบหรอสงปดกนไมใหวสดรวงหลนเปนอนตรายตอผทท�างานหรอทรพยสนทอย ดานลางหรอจะตองปดกนบรเวณโดยรอบใตพนทปฏบตงานเพอปองกนผไมเกยวของเขาไปในเขตอนตราย 5)การท�างานบนทสงหรอบนหลงคาใกลสายไฟฟาตองจดท�าปายเตอนหรอท�ารวกน 6)สภาพดนฟาอากาศปกตไมมลมแรงหรอฝนฟาคะนอง

2.8.6 ใบอนญาตท�างานขนถายสารเคม/น�ามน(Chemicals/OilTransferWorkPermit) ใบอนญาตขนถายสารเคม/น�ามนมแนวทางปฏบตดงน 1) ไดท�าการปดกน/แยกอปกรณออกจากสวนอนและตดปายเตอนเรยบรอย 2) ไดท�าการหนนลอรถดวยไมหมอนกนรถไหลทงลอหนา-ลอหลง 3) การจอดรถตองเอาหนารถออกเมอมเหตฉกเฉนสามารถน�าออกรถไดทนท


4) ตงปายเตอน“เขตพนทอนตรายก�าลงขนถายสารเคม/น�ามน”ไวดานหนาของรถ 5)ท�าการสวมสายทอสงของรถกบทอรบของถงสารเคม/น�ามนตองไมมการ รวไหลของสารเคม/น�ามนในระหวางLoadสารเคม/น�ามน 6)ตรวจสอบอปกรณ(ตองไมท�าใหเกดประกายไฟ) 7)จดเตรยมอปกรณถงดบเพลงไวยามฉกเฉน

2.8.7 ใบอนญาตท�างานซอมธรรมดาทวไป(ColdWorkPermit) ใบอนญาตท�างานซอมธรรมดาทวไปมแนวทางปฏบตดงน 1)ไดท�าการปดกนหรอแยกอปกรณออกจากสวนอนๆและตดปายเตอน เรยบรอย 2) ไดตดระบบไฟฟาทสงตอไปยงอปกรณนนและตดปายเตอนเรยบรอย 3) ไดตดแยกระบบควบคมการท�างานและตดปายเตอนเรยบรอย 4) ไดท�าความสะอาดอปกรณจนปราศจากสารเคมน�ามนไอน�าสารอนตราย 5)จดเตรยมอปกรณดบเพลงไวยามเกดเหตฉกเฉน 6)บรเวณรอบๆรวมทงบรรยากาศและทศทางลมอย ในสภาพท�างาน อยางปลอดภย 7)ตรวจสอบไมใหมวตถทท�าใหเกดการตดไฟในพนท 8)ปดกนระบบทอ/วาวลตางๆและตดปายเตอนเรยบรอย

2.9 การจดการความปลอดภยส�าหรบการท�างานในส�านกงาน

2.9.1 ความปลอดภยทวไป แนวทางปฏบตส�าหรบความปลอดภยทวไปมดงน 1)พนส�านกงานควรสะอาดอยเสมอ 2)หามวงหรอลนไถลในส�านกงาน 3)ขณะทมการขดหรอท�าความสะอาดพนผปฏบตงานควรเดนหรอปฏบต งานดวยความระมดระวงยงขน 4) ถาพบน�ามนหกบนพนส�านกงานใหแจงเจาหนาทรบผดชอบหรอกนพนท และแสดงเครองหมายเตอนหรอหาวสดดดซบและน�าไปทงตามชนด/ ประเภทของขยะเพอลดปญหาดานสงแวดลอม


5) ถาพบวสดหรอเครองใชส�านกงานเชนดนสอหรอสงอนใดตกหลนรบเกบทนท 6)ในขณะทเดนถงมมตกใหเดนทางขวาของทางเดนเดนชาๆอยาง ระมดระวง 7)สายโทรศพทหรอสายไฟฟาควรตดตงใหเรยบรอยไมกดขวางทางเดน 8)อยาอยใกลบรเวณประตทเปดอยประตอาจเปดมากระแทกได 9) เมอจะเขาออกบงตาหรอเปดปดประตบานกระจกควรเปดปดอยาง ระมดระวง 10)ประตบานกระจกทเปดปดสองทางใหตดเครองหมาย“ดง”หรอ“ผลก” ใหชดเจน 11)ไมวางสงของเกะกะทางเดนชองประต 12)ตดตงกระจกเงาทบรเวณมมอบ 13)ท�าความสะอาดและก�าจดขยะฝนผงหรอเศษกระดาษทกวน 14)หามสบบหรในสถานทหามสบสบบหรในทจดไวใหเทานน

2.9.2 การจดการความปลอดภยในการใชบนได อบตเหตจากการใชบนไดมกเกดขนเสมอดงนนขณะทท�างานอยบนขนบนไดจ�าเปนตองระมดระวงและปฏบตไดถกวธโดยมแนวทางปฏบตดงน

ขอหามปฏบต • อยาวงเลนหรอหยอกลอกนขนลงบนไดดวยความระมดระวง • อยาขนหรอลงบนไดเปนกลมใหญเวลาเดยวกน


ขอควรปฏบต • กอนขนลงบนไดควรสงเกตสงทจะกอใหเกดอนตรายขนได • ถาบนไดมแสงสวางไมเพยงพอหรอบนไดเกดช�ารดใหแจงเจาหนาทเพอ ท�าการแกไขปรบปรงใหเรยบรอย • ดแลอยาใหมเศษวสดชนเลกนอยตกอยตามขนบนได • จดใหมพรมหรอทเชดเทาบรเวณเชงบนได • ขนลงทางดานขวาและจบราวบนไดทกครง • ขณะขนลงบนไดตองมองขนบนไดทกครง

2.9.3 การจดการความปลอดภยของโตะท�างานเกาอต

ขอหามปฏบต • หามวางสงของไวใตโตะท�างาน • หามเอนหรอพงพนกเกาอโดยใหรบน�าหนกเพยงขางใดขางหนง • หามวางวสดสงของบนหลงต ขอควรปฏบต • การจดวางตตองไมเกะกะทางเดน • ใหมพนทเคลอนยายเกาอเขาออกทสะดวก • จดเอกสารใสลนชกตชนลางสดขนไปหลกเลยงการใสเอกสารมากเกนไป • ลนชกตเอกสารควรเปดใชทละชกและปดทกครงหลงเลกใชงาน • ใหจบหลนชกตทกครงในการเปดเพอปองกนนวถกหนบ

2.9.4 การจดการความปลอดภยในการใชเครองใชส�านกงาน

ขอหามปฏบต • หามใชเลบแกะลวดเยบกระดาษใหใชทดง • หามใชกลองโตะหรอเกาอตดลอควรใชบนไดเหยยบเมอตองการหยบของในทสง • หามปรบแตงหรอเปลยนแปลงสวนประกอบของเครองใชส�านกงานท อาจกอใหเกดอนตรายในขณะเครองก�าลงท�างาน • หามถอดอปกรณปองกนอนตรายหรอเปดแผงเครองใชส�านกงานทม อนตรายโดยเดดขาดกรณเครองขดของใหชางมาท�าการซอมแซมแกไข


ขอควรปฏบต • ในขณะขนยายกระดาษควรระวงกระดาษบาดมอ • ใหเกบปากกาหรอดนสอโดยการเอาปลายชลงหรอวางราบในลนชก • ใหท�าการหบขากรรไกรทเปดซองจดหมายใบมดคตเตอรหรอของมคม อนใหเขาทกอนการเกบ • การใชเครองตดกระดาษตองระวงนวมอใหอยหางจากมด • หลงเลกใชงานใหปดไฟทกดวงและตดวงจรไฟฟาภายในหองท�างานเพอ ลดการใชพลงงาน • ใหตดกระแสไฟฟาของเครองใชส�านกงานทใชไฟฟาทกครงเมอจะปรบ แตงเครอง

2.10 การจดการความปลอดภยในการใชลฟตโดยสาร ความปลอดภยเกยวกบลฟตมแนวทางปฏบตดงน

ขอหามปฏบต • หามคนโดยสารไปกบลฟตขนสงวสด • หามใชลฟตเมอพบลกษณะตอไปนตองหยดเพอตรวจสอบทนท - หองลฟตหยดไมตรงกบพนแตละชน - ขณะลฟตเคลอนทมอาการสนหรอกระตกเปนครงคราว - ขณะใชงานลฟตหยดแลวมอาการเลอนลงต�าหรอหยดไมสนท - ประตลฟตดานในปดไมสนทขณะลฟตเคลอนท - ลวดสลงมการกดกรอนเหนไดชดเสนลวดฉกขาด3เสนขนไปหรอลวดสลง มขนาดลดลงเกนรอยละ5ของเสนผาศนยกลางเดม


ขอควรปฏบต • การประกอบการตดตงการทดสอบการใชการซอมบ�ารงและการ ตรวจสอบลฟตตองปฏบตตามรายละเอยดคณลกษณะของลฟตแตละ ประเภทหรอตามคมอทผผลตก�าหนด • ลวดสลงทใชส�าหรบลฟตขนสงวสดมคาความปลอดภยไมนอยกวา4เทา ส�าหรบลฟตโดยสารมคาความปลอดภยไมนอยกวา10เทา • จดใหมการตรวจสอบลฟตกอนใหงานทกวนสวนใดทช�ารดตองซอมแซม • จดใหมการตรวจสอบระบบความปลอดภยและระบบการท�างานของลฟต เปนประจ�าทกเดอน • จดท�าค�าแนะน�าการใชลฟตและการขอความชวยเหลอตดไวในหองลฟต • จดท�าค�าแนะน�าการใหความชวยเหลอตดไวในหองจกรกลและหองผดแลลฟต • จดท�าขอหามใชลฟตตดไวดานนอกทกชนเชนกรณเกดเพลงไหม หรอแผนดนไหว • มปายบอกพกดน�าหนกหรอจ�านวนคนโดยสารทลฟตจะยกไดอยางปลอดภย • มมาตรการปองกนมใหลฟตเคลอนทกรณทประตลฟตยงไมปด • มระบบไฟสองสวางฉกเฉนและระบบระบายอากาศทเพยงพอในกรณไฟฟาดบ • มระบบเสยงหรอแสงเตอนกรณการใชลฟตบรรทกน�าหนกเกนพกดพรอม กบมอปกรณตดระบบการท�างานของลฟต • มปายหามใชลฟตในระหวางการซอมบ�ารงการตรวจสอบหรอการทดสอบ ตดตงไวทหนาลฟตทกชน • จดใหมการตรวจสอบและการทดสอบชนสวนและอปกรณของลฟตโดย วศวกรอยางนอยปละครงการทดสอบการรบน�าหนกตองไดไมนอยกวา รอยละรอยของน�าหนกการใชงานสงสด

2.11 การจดการความปลอดภยในการใชลฟทขนสงสงของ ความปลอดภยเกยวกบลฟตขนสงสงของมแนวทางปฏบตดงน

ขอหามปฏบต • หามโดยสารลฟตเดดขาด • หามหยอกลอเลนกนในขณะท�างานโดยเดดขาด


ขอควรปฏบต • ตรวจสภาพทวไปของลฟตเชนประตลฟต กระเชาปมกดลฟตไฟฟาแสงสวางเปนตน ทกครงกอนใชงาน • หามวางสนคากระแทกกบประตลฟต • ตรวจสภาพชนงานทใสในลฟตเพอปองกน ชนงานไหลออกนอกประตลฟต • ใหปดประตลฟตเบาๆหามกระแทกประต โดยเดดขาด • ปดประตลฟตใหสนททกครงหลงเลกใชงาน และเอาลฟตลงทกครง(หามคางไว) • เปดประตลฟตทกครงทมการเอาของออกจากลฟต • หากพบวาลฟตช�ารด/เสยหายใหรบแจงซอมบ�ารงทนท

2.12 การจดการความปลอดภยในการท�างานบนทสง

งานหรอกจกรรมทมความเสยงสงในคณะสถาบนโรงพยาบาลและสถานทตางๆในมหาวทยาลยยงมงานหรอกจกรรมทมความเสยงสงแฝงตวอยเชนการท�างานบนทสงการท�างานในทอบอากาศงานกอใหเกดความรอนหรอประกายไฟงานกอสรางและงานซอมบ�ารงตางๆ งานหรอกจกรรมเหลานมความเสยงทจะเกดอบตเหตตงแตบาดเจบสาหสจนถงขนเสยชวตได เพอใหเกดความปลอดภยสามารถด�าเนนในแตละงานหรอกจกรรมไดดงน การท�างานบนทสง หมายถง การท�างานบนทสงหรอใกลกบจดทจะตกทมความสงตงแต2.0เมตรขนไปไมวาจะเปนงานตดตงบ�ารงรกษาหรองานกอสรางเพอใหเกดความปลอดภยสามารถด�าเนนตามขนตอนตอไปน


1) การชบงอนตรายการประเมนความเสยงและการควบคมทกคณะสถาบนโรงพยาบาลและสวนงานตองท�าการชบงทกงานทมโอกาสตกจากทสงตงแต2.0เมตรโดยท�าการส�ารวจประเภทของงานทท�าสถานทท�ามาตรการปองกนการตกและการคมครองความปลอดภยจากนนจดท�าบญชขนมาตวอยางงานทควรอยในบญชคองานนงรานงานเปลยนหลงคางานเปลยนหลอดไฟโคมไฟงานเชดกระจกงานทาสภายนอกอาคารการใชบนไดพาดในการท�างานการตงหรอรอถอนนงรานเปนตน

2) จดท�ามาตรการท�างานหรอขอบงคบในการท�างานบนทสงแตละประเภทงานหรอสถานท กรณทงานนนยงไมมมาตรฐานหรอขอบงคบใหด�าเนนการวเคราะหงานเพอความปลอดภย(jobsafetyanalysis)กอนแลวจดท�าเปนมาตรฐานการท�างานใหพนกงานปฏบต 3)การท�างานบนทสงตองสวมสายรดกนตกอาจเปนเขมขดนรภยหรอสายรดตวนรภย พรอมกบยดกบจดยดเหนยวทปลอดภยหรอสายชวยชวต (life lines)ตลอดเวลาทท�างาน การท�างานบนทสงมากกวา 2 เมตรขนไป จะตองมการแจงหรอตดประกาศใหทราบทวกนและตองกนเขตอนตรายเพอเตอนปองกนพนกงาน ขอควรปฏบต • หากมอาการผดปกตเจบปวยตองหยดท�างานและรายงานหวหนางานให ทราบทนท • บรเวณทไมมราวเกาะหรอเครองปองกนชนดอนใหคาดเขมขดนรภย และกอนใชงานควรตรวจสอบสภาพของเขมขดนรภยทกครง • อยาวางเครองมอและวสดอนๆในต�าแหนงทอาจจะตกลงมาได • อยาโยนหรอขวางเครองมอหรอวสดอนๆในต�าแหนงทอาจจะตกลงมาได


2.13 การจดการความปลอดภยในการใชเครองมอชาง

ความปลอดภยในการใชเครองมอชางมแนวทางปฏบตดงน • เลอกใชเครองมอทเหมาะสมกบงานทท�า • ดแลรกษาเครองมอใหอยในสภาพดอยเสมอตรวจสภาพกอนใชงานทกครง • ซอมแซมหรอหาเครองมอใหมทดแทนเครองมอทช�ารดทนท • ลางน�ามนจากเครองมอหรอชนงานกอนการใชงานและทงขยะตามชนด/ ประเภทของขยะ • ตรวจสอบและปฏบตตามขอแนะน�าการใชเครองมอ • จบหรอถอเครองมอใหกระชบ • กอนเรมงานตองตรวจสอบสภาพตางๆโดยรอบหรอบรเวณพนททท�างาน กอนทกครง


2.14 การจดการความปลอดภยในการท�างานกบเครองจกร

ขอหามปฏบต • หามใชเครองจกรเกนก�าลงทก�าหนดจะเกดอนตราย • หาม เขาไปในสวนทเปนอนตรายหรอสวนทมการเคลอนไหวของเครองจกร ตลอดเวลาถาจ�าเปนตองเขาไปตองแนใจวาเครองจกรไดหยดเดนเครองแลว

ขอควรปฏบต • ใชเครองจกรไดเฉพาะคนทมอ�านาจหนาทเทานนและการใชตองใชอยางถกตอง • เครองจกรสงซอใหมหรอน�ามาใชในกระบวนการผลตตองท�าการขนทะเบยน และประเมนความเสยงกอนใชงานทกครง • สวมใสเสอผาทรดกมอยาสวมเสอปลอยชายหรอแขนหลดลยเครองจกรตางๆ จะตองมทครอบหรอปกปดปองสวนทหมนไดและตดอยในทของมน เรยบรอยแลวเพอปองกนอนตรายจากการยนชนสวนของรางกายเขาไป ถกเครองจกร • สวมใสเครองปองกนและใชเครองมออยางถกตองและเหมาะสมกบงาน ระวงการใชถงมอ • ในการตรวจสอบซอมแซมและท�าความสะอาดเครองจกรนนตองหยด เครองจกรใหเรยบรอยและมเครองหมายชบอกหรอตดปายแขวนวา“หาม” เดนเครองจกรและน�าขยะทเกดขนทงตามชนด/ประเภทของขยะเพอ ลดผลกระทบทมตอสงแวดลอม • รกษาเครองจกรใหสะอาดอยเสมอตรวจสภาพของเครองจกรกอนใช งานทกครงหากมสวนใดช�ารดใหแจงหวหนางานทราบทนท • เมอตองท�างานรวมกนจะตองแนใจวาทกคนเขาใจสญญาณในการสอสาร ตางๆอยางชดเจนและถกตองตรงกน


2.15 การจดการความปลอดภยในงานซอมบ�ารงหรอบ�ารงรกษา

งานซอมบ�ารงหรอบ�ารงรกษาเปนงานทมความเสยงสงอกงานหนงทพบวาเกดอบตเหตบอยๆและรนแรงแตส�าหรบเอกสารนจะเนนไปทการควบคมและการตดแหลงพลงงานดวยวธการลอคกญแจและการแขวนปายเมอมการตดแหลงพลงงานเชนไฟฟาไอน�าเชอเพลงเหลว(น�ามน)กาซอนตรายหรอไวไฟและลมเปนตนเพอความปลอดภยมแนวทางปฏบตดงน 1) ก�าหนดลกษณะงานทตองลอคกญแจและแขวนปาย 2) จดอบรมพนกงานทกคนใหทราบเพอจะไดทราบและเขาใจถงปายและ กญแจทใชลอค 3) มอบหมายใหหวหนางานควบคมใหเปนไปตามทก�าหนดและสมตรวจ เปนครงคราว 4)พนกงานควรมกญแจและปายเฉพาะตวกญแจควรไดมาตรฐานและ มmasterkeyเกบไวทหวหนากญแจและปายควรแตกตางกนแยกตาม แผนกกะหรอผรบเหมา 5)ปายควรท�าจากพลาสตกหรอโลหะขนาด3”x6”ตวอกษรใหญมองเหน ชดเจนและมขอความดงน -อนตราย -หามเดนเครองหรอเปดสวทซ -หามเอาปายออกโดยไมไดรบอนญาต -ชอเจาของปายหนวยงาน ขนตอนในการลอคกญแจและแขวนปายท�าไดดงน • ตรวจสอบหาแผงควบคมหรอเมนสวทซหรอตนตอของพลงงานทสง เขาเครองจกร • ลอคกญแจแผงควบคมหรอเมนสวทซพรอมทดลองแลวแขวนปายซง เขยนขอความแลว • ปายมไมเพยงพอใหเขยนเพมทงดานหนาและดานหลงวาก�าลงปฏบตงาน • กรณทไมสามารถลอคกญแจไดควรใหชางถอดฟวสหรอสายไฟออก • ทดสอบเครองจกรวาตนก�าลงถกตดแลวจรง • กรณเปลยนกะตองเปลยนกญแจและปายดวยตนเองเสมอ • ถากญแจหายตองรายงานหวหนาทราบกอนจงจะไดรบกญแจใหม


• เมองานแลวเสรจตองถอดกญแจและปายดวยตนเองเสมอ • คนทถอดกญแจคนสดทายตองแจงหวหนางานหรอผรบผดชอบ • ตรวจสอบวาไมมบคคลหรอสงของอยจดทอนตรายจงเรมเดนเครองจกร

2.16 การจดการความปลอดภยจากไฟฟาและฟาผา

การจดการความปลอดภยเกยวกบไฟฟาและฟาผามแนวทางปฏบตดงน 1) จดใหมแผนผงวงจรไฟฟาทตดตงภายในอาคารหรอนอกอาคารซงไดรบการรบรองจากวศวกรไฟฟาและผานการเหนชอบจากการไฟฟานครหลวงหรอการไฟฟาสวนภมภาค 2)จดใหมการตรวจสอบบ�ารงรกษาระบบไฟฟาอปกรณเครองมอเครองใชหรอเครองจกรทใชไฟฟาหรอเกยวเนองกบไฟฟาใหใชงานไดโดยปลอดภยไมนอยกวาปละครง 3) เมอมการตดตงตรวจสอบหรอซอมแซมอปกรณเครองมอหรอเครองจกรทมกระแสไฟฟาผานตองปลดสวตซและแขวนปายพนสแดงทมขอความวา“หามสบสวตซ”หรอใสกญแจปองกน 4) จดใหมการตดตงเตารบเพยงพอแกการใชงานกรณเตารบใชงานเกนก�าลงใหจดเปลยนขนาดเตารบสายไฟฟาและเครองปองกนใหเหมาะสมกบประเภทและสภาพการใชงาน 5) ฟวสหรอเบรกเกอร(สวตซตดตอไฟอตโนมต)อปกรณเครองมอเครองใชและเครองจกรทใชไฟฟาทกจดตองตอผานฟวสหรอเบรกเกอรเพอปองกนกระแสไฟฟาเกน


6)วสดอปกรณและสวนประกอบตางๆเชนสายไฟฟาตวน�าไฟฟาและอปกรณตดตอนเปนตนของระบบไฟฟาตองมลกษณะและคณสมบตเปนไปตามมาตรฐานผลตภณฑอสาหกรรมหรอมาตรฐานอนทยอมรบกน

การใชเครองก�าเนดไฟฟามแนวทางปฏบตดงน • ตดตงไวบรเวณทมการระบายอากาศอยางเพยงพอ กรณตดตงในหองตองตอทอไอเสยออกไปภายนอก • จดใหมเครองปองกนกระแสไฟฟาไหลเกน • จดใหมเครองดบเพลงทดบไฟจากไฟฟาไดอยางเพยงพอและสามารถดบเพลงทเกดจากน�ามนได

การจดใหมสายดนและหลกดนมแนวทางปฏบตดงน • การเดนสายไฟตองจดใหมสายดน กรณเปนอาคารเกาและไมไดจดเตรยมสายดนควรจดท�าสายดนเพมเตม • หลกดนสายดนทกจดตองเดนมาสหลกดนทท�าดวยแทงโลหะทปกลงในดนหรอสงทฝงอยในดนเพอจะน�าประจไฟฟาหรอกระแสไฟลงสดน • อปกรณเครองมอเครองใชและเครองจกรทใชไฟฟาหรอโครงโลหะของแผงวงจรไฟฟาตองตอสายดนเพอน�าประจไฟฟาหรอกระแสไฟฟาทรวลงสหลกดน • จดใหมการตรวจสอบรอยตอระหวางสายดนกบหลกดนอยางนอยปละครงพรอมจดท�ามาตรการปองกนการชนกระแทก • หลกดนและสงทใชแทนหลกดนควรมคณลกษณะดงน - แทงเหลกอาบโลหะชนดกนการผกรอนหรอแทงเหลกหมทองแดงหรอแทงทองแดงทมขนาดเสนผานศนยกลางไมนอยกวา 16 มลลเมตร ยาวไมนอยกวา2.40เมตร


- แผนโลหะทมพนทสมผสไมนอยกวา 1,800 ตารางเซนตเมตร กรณเปนเหลกอาบโลหะชนดกนการผกรอนตองหนาไมนอยกวา6มลลเมตรถาเปนโลหะททนการผกรอนชนดอนตองหนาไมนอยกวา1.5มลลเมตร - หลกดนชนดอนนอกเหนอจากน ใหขอความเหนชอบจากการไฟฟานครหลวงหรอการไฟฟาสวนภมภาคแลวแตกรณ - หลกดนเมอตอกลงดนแลวควรมความตานทานการตอลงดนไมเกน5โอหม

2.17 การรกษาความปลอดภย(security)

ในอาคารหรอสถานททมความส�าคญมากๆจ�าเปนตองมระบบรกษาความปลอดภยทเขมงวดแตอยางไรกตามตองค�านงถงความปลอดภย(safety)ดวยดงนนตองรกษาสมดลระหวางระบบรกษาความปลอดภยและระบบความปลอดภยใหมความสมดลกน การรกษาความปลอดภยเกยวกบสถานท คอ มาตรการทก�าหนดขนเพอปองกนพทกษรกษาความปลอดภยของชวตและทรพยสนใหพนจากการโจรกรรมการจารกรรมการกอวนาศกรรมและเหตอนๆอนอาจท�าใหการประกอบการมสมรรถภาพลดลงหรอตองยตการประกอบการภยนตรายเกยวกบสถานททส�าคญมดงน 1) เกดจากปรากฏการณธรรมชาตและอบตเหตไดแกการเกดพายน�าทวม แผนดนไหวฟาผาและเพลงไหมเปนตน 2) เกดจากการกระท�าของมนษยแบงออกเปน2ประเภทคอ - กระท�าโดยเปดเผยเชนการโจรกรรมการจลาจลการกอความไมสงบ และการวางเพลง - การกระท�าโดยทางลบเชนการจารกรรมขอมลหรอทรพยสนและ การวนาศกรรมเปนตน

ขอพจารณาในการวางระบบรกษาความปลอดภยเกยวกบสถานท 1) ความส�าคญของสถานทส�าหรบสถานศกษา และโรงพยาบาล ไมใชจดมงหมายโดยตรงของการกอวนาศกรรมและการจารกรรมมเพยงโจรกรรมดงนนตองพจารณาวาในอาคาร ในหอง ในชน ในพนทใดทมทรพยสนทมคา หรอมความส�าคญ เชน หองเกบเงนระบบดบเพลงหองเกบขอมลส�าคญและพนทเกบสารไวไฟหรอระเบดไดเชนถงกาซหงตมขนาดใหญหรอถงออกซเจนเหลวเปนตน


2) ระดบการรกษาความปลอดภยแตละสถานทอาจมความแตกตางกน เชน บรเวณหอพกนกศกษาอาคารผปวยอาคารเรยนอาคารอ�านวยการอาจมการรกษาความปลอดภยเฉพาะทางเขา-ออกอาคารหรอเฉพาะชนหรอพนทส�าคญอาจมการรกษาความปลอดภยเพมเตมเพอใหเขมงวดขนกได

การด�าเนนการเพอรกษาความปลอดภยเกยวกบสถานทมแนวทางปฏบตดงน 1) การส�ารวจหรอตรวจสอบ โดยใหผมสวนเกยวของท�าการเดนส�ารวจตรวจสอบบรเวณพนทและอาคารอยางละเอยดทงการวเคราะหสภาพแวดลอมหลกฐานในการปฏบตและขอบกพรองทเคยมมา 2) จดท�ารายงานการส�ารวจหรอตรวจสอบโดยชใหเหนขอบกพรองของมาตรการรกษาความปลอดภยทใชในการปองกนทมอยในปจจบนทไมเหมาะสมไมเพยงพอไมถกตองหรอจะท�าใหเกดการละเมดการรกษาความปลอดภยแลวเสนอแนะใหหวหนาสวนงานพจารณาแกไขและวางระเบยบปฏบตใหมใหเหมาะสมถกตองเพยงพอตอไป 3) มาตรการรกษาความปลอดภยทส�าคญของเรองตางๆมดงน • เขตรวและการจ�ากดชองเขาออก ก�าหนดมาตรการรกษาความปลอดภยดวยวธการใชเครองกดขวางการควบคมจราจรการใหแสงสวางกลองวงจรปดการควบคมการเขาออกของบคคลภายนอก การควบคมการเขาออกของเจาหนาทภายในรวมถงนกศกษา • เจาหนาทรกษาความปลอดภยเปนสงทจ�าเปนตองม ถงจะมเครองกดขวางมระบบกลองวงจรปด ระบบสญญาณเตอน หากไมมการเฝารกษาแลว กอาจมการเลดลอดเขามาไดนอกจากนนยงท�าหนาทตรวจสอบบคคลยานพาหนะและสงของทน�าเขามาหรอออกไปจากอาคารสถานทนอกจากนนยงมหนาทเกยวกบการปองกนอคคภยอบตเหตและภยนตรายอนๆ ส�าหรบจ�านวนเจาหนาทรกษาความปลอดภยจะมากหรอนอยใหพจารณาปจจยตอไปน - จดออนของสถานทอาคารหรอพนท - จ�านวนชองทางเขา-ออก - จ�านวนบคคลภายนอกผานเขา-ออก - จ�านวนยานพาหนะทผานเขา-ออก - จ�านวนอาจารยเจาหนาทและนกศกษาในแตละอาคารสถานท - ลกษณะของงานและทรพยสนทพงไดรบการพทกษรกษา


- เวลาพกผอนของเจาหนาทรกษาความปลอดภย - การควบคมยานพาหนะมเจาหนาทรกษาความปลอดภยตรวจสอบยานพาหนะประจ�าอยทชองทางเขา-ออกสถานทตงท�าหนาทตรวจสอบบคลากรและสงของตางๆบนยานพาหนะและควบคมยานพาหนะใหใชเสนทางหรอทจอดรถทอนญาตเทานนนอกจากนนในบางพนทอาจจ�าเปนตองท�าบนทกหลกฐานคอชอคนขบและผโดยสาร วนเวลาทเขาออก เลขทะเบยนรถ วตถประสงค และสถานทจะเขาไป ลกษณะและจ�านวสงของทบรรทกเขา-ออก การแลกบตรเขา-ออกกเปนสงทดส�าหรบในบางพนท - การปองกนอคคภยเนองจากในบางอาคารหรอสถานทไมมคนอยในเวลากลางคนหรอในวนหยด จงจ�าเปนตองอาศยเจาหนาทรกษาความปลอดภยในการชวยดแล ทงการดบเพลงขนตน และการแจงเหตเพลงไหม ดงนน จงควรอบรมการดบเพลงขนตนใหกบเจาหนาทรกษาความปลอดภยทกคน พรอมมเบอรโทรศพทส�าหรบแจงเหตฉกเฉนไปยงสถานดบเพลงหรอสถานต�ารวจทอยใกล - การใชกลองวงจรปด(CCTV)ในพนทมความส�าคญเชนทางเขา-ออกสถานทหรออาคารและจดส�าคญควรตดตงกลองวงจรปดเพอชวยในการสอดสองบคคลหรอยานพาหนะทเขา-ออกควรพจารณาจดทตดตงกลองความจทจะเกบขอมลไดกวนบางกรณอาจตองมจอภาพส�าหรบใชในการสงเกตการณของเจาหนาทตลอดเวลากลองทเลอกควรสามารถใชไดทงเวลากลางวนและกลางคน มความละเอยดทเพยงพอทจะเหนใบหนาหรอทะเบยนรถ ต�าแหนงทตดตงตองระมดระวงการถกท�าลายความจงใจหรอไมตงใจมเจาหนาทตรวจการท�างานของกลองทกสปดาหเพอใหกลองวงจรปดสามารถใชงานไดจรงตลอดเวลา - การตดตงกลองนอกอาคารตองเลอกชนดททนทงแดดและฝน บางครงจ�าเปนตองตดตงกลองชนดปรบหมนได หรอมเลนสปรบขนาดภาพได (zoom) ทงนกอนตดสนใจวาจะเลอกกลองวงจรปดชนดใดแบบใดควรค�านงถงประโยชนจากการใชงาน


2.18 การจดการความปลอดภยในการท�างานกบวตถอนตรายหรอสารเคม

วตถอนตราย หมายถง วตถทสามารถลกไหมได ตดไฟได และระเบดไดซงวตถอนตรายเหลานจะมกฎหมายควบคมพเศษ และมขอบงคบในการท�างานโดยเฉพาะอกดวยการจดการความปลอดภยในการท�างานกบวตถอนตรายหรอสารเคมมแนวทางปฏบตดงน ขอหามปฏบต • หามผไมมหนาทเกยวของเขา-ออกพนทจดเกบสารเคมและวตถอนตราย เดดขาดก�าหนดผทสามารถเขา-ออกพนทและมปายบงชชดเจนไวหนา ทางเขา-ออก • หามผทไมมหนาทเกยวของท�างานเกยวกบสารเคม • หามรบประทานอาหารเครองดมหรอสบบหรขณะท�างานกบสารเคม ขอควรปฏบต • พนทจดเกบวตถอนตรายหรอสารเคมตองมการระบายอากาศทด • ผปฏบตงานตองสวมใสอปกรณPPEเชนหนากากแวนตาถงมอทกครง กอนเรมท�างาน • ถาไดรบอบตเหตผเขาท�าการชวยเหลอจะตองรบขนยายผปวยออกไปส บรเวณทโลงโดยเรวทสดและปฏบตตามMSDSของสารเคมนนๆ • หบหอหรอภาชนะบรรจสารเคมทกชนดตองมสลากบงชทชดเจน • กอนท�างานตองทราบชนดและอนตรายทอาจเกดขนจากMSDS • หลกเลยงการสมผสสารเคมโดยตรง • กอนทานอาหารสบบหรหรอเขาหองน�าตองถอดอปกรณปองกนอนตราย และลางมอใหสะอาดกอนทกครง • หากสารเคมหกตองรายงานผบงคบบญชาท�าการก�าจดตามวธแนะน�า ของคมอ • อปกรณปองกนอนตรายทใชแลวตองท�าความสะอาดหรอท�าลายทงตามค�าแนะน�า • เมอท�างานเสรจตองลางมออาบน�าและผลดเปลยนเสอผา • การเกบสารเคมควรแยกเกบใหเปนระเบยบตามชนดและประเภทของสารเคม


เมอสารเคมกระเดนโดนผวหนง • รบลางบรเวณทโดนสารเคมทนทโดยใหลางอยางนอย15นาท • ถอดเสอผาทถกสารเคมออกทนทหากรนแรงมาใหลางน�าอกครง เมอสารเคมกระเดนเขาตาควรปฏบตดงน • ไปทอางลางตาฉกเฉนทใกลทสด • ลมตาตลอดเวลาในน�าโดยใหน�าไหลผานตาประมาณ15นาท • รบพบแพทยหรอพยาบาลทนท • จดเกบวสดดดซบสารเคมหลงท�าความสะอาดพนทเขยนปายบงชและ แยกทงตามประเภท/ชนดของขยะ

2.19 การจดการความปลอดภยในการเคลอนยายวสดสงของหรอยกของหนก

การยกสงของหรอเคลอนยายสงของใดๆ จะตองรจกวธทถกตอง หากท�าไมถกวธแลวอาจกอใหเกดอนตรายได ซงการยกของหนกตามมาตรฐานและขอก�าหนดตามกฏหมายมการแบงประเภทไวดงน • พนกงานชายตองยกของหนกไมเกน50กโลกรม • พนกงานหญงตองยกของหนกไมเกน25กโลกรม ทงชายและหญง หากตองยกของหนกเกนทก�าหนด จะตองหาคนชวยหรอตองใชเครองทนแรงในการชวยยกการเคลอนยายสงของมวธทแตกตางกนไปดงน

การเคลอนยายดวยมอ พจารณาดความสามารถดานรางกายของตวเอง “ยกไหวหรอไม” วางเทาใหหางจากวตถประมาณ8-12นวแยกขาออกเลกนอยเพอการทรงตวทดยอตวลงหรอนงยองๆโดยใหหลงตรงแลวจบของนนใหมนคงดวยฝามอยกวตถขนตรงๆโดยใหเขา เปนสวนทรบน�าหนกหลงตรงใหใชก�าลงขา อยาใชก�าลงของสวนหลงเปนอนขาดการวางวตถลงกใหใชหลกการเดยวกนกบการยกของขน


การเคลอนยายดวยรถเขนหรอเครองทนแรง รถเขนโดยทวไปมอย4ลอหากน�าหนกบรรทกเบาควรใชรถเขน2ลอถาน�าหนกมากควรใช4ลอหรอใชHandLift • การเขนรถเขนควรใชดนไมควรดงใหเลอน • หามวางของบนรถเขนสงเกนไปจะท�าใหมองไมเหนทางหรอท�าใหของ ตกหลนเสยหาย • การเขนรถลงทางทลาดชนอาจจะเกดอนตรายไดตองมคนชวยพยงหรอ ลดการไหลของรถ

2.20 การจดการความปลอดภยในงานตดงานเชอมและงานเจยรโลหะ

หามเชอมหรอตดภาชนะ (เชน ถง กระปอง ฯลฯ ) ทใชบรรจวตถไวไฟพนกงานทท�าการเชอมโลหะตองสวมอปกรณปองกนดวงตา และอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลPPE

ระวง!อยาใหเถาหรอประกายไฟจากการเชอมสมผสวสดตดไฟเชนกาซของตดไฟได ตองระวงในการตด หรอเชอมโลหะในบรเวณทอยเหนอศรษะ เพราะสะเกดของการเชอมหรอประกายไฟอาจกอใหเกดอคคภยหรอเปนอนตรายตอพนกงาน


การเชอมดวยไฟฟา พนกงานเชอมโลหะตองตรวจสอบสายเชอม สายดน และสายตอกอนท�างานหากพบวาฉนวนหมช�ารดเสยหายตองเปลยนทนท ควรตอสายดนใหใกลกบชนงานเพอปองกนกระแสตกคาง ไมมวนสายไฟเพอปองกนการสะสมความรอน เครองเชอมชนดทเคลอนทไดตองตอสายดนขณะท�าการเชอมควรมการระบายอากาศ

การเชอมและการตดโลหะโดยใชกาซมแนวทางปฏบตดงน • ระมดระวงในการยกและเคลอนยายถงบรรจกาซ • ควรเกบถงในทรมหางจากเปลวไฟและความรอน • วางถงในแนวตงและยดอยางแขงแรง • กอนการเคลอนยายควรครอบถงกาซใหเรยบรอย • ถงออกซเจนควรจดเกบแยกจากถงกาซเชอเพลง • เมอตองการเคลอนยายถงกาซและถงออกซเจนใหวางถงลงในตะแกรง ตะกราหรออปกรณอนๆ ทคลายกนหามใชเชอกหรอลวดผกมดถงกาซโดยตรง • หามใชถงกาซทรวทดสอบโดยการใชสบสายตอออกซเจนและกาซอะเซทลน ตองมอปกรณปองกนเปลวไฟตดตงอยหลงตวควบคมความดนกาซ

การเจยรโลหะมแนวทางปฏบตดงน • ตองตดตงเครองขดใหยดแนนกบโตะทมนคงและมฝาครอบปองกนอนตราย • ไมตงอตรารอบหมนของจานขดเกนอตรา • จานทสกช�ารดตองเปลยนใหม • ผทปฏบตงานตองสวมแวนนรภยสวมเครองกรองอากาศและถงมอปองกน เศษโลหะ


2.21 การจดการความปลอดภยในการใชนงราน

การจดการความปลอดภยในการใชนงรานมแนวทางปฏบตดงน • การประกอบนงรานตองไดรบอนญาตและตรวจสอบกอนใชงาน • ตองปองกนลวงหนามใหวสดหรอเศษวสดตกในระหวางกอตงหรอระหวางใชงาน • แตละระดบของนงรานจะตองปดวยกระดานไมใหเตมทและมราวไมกนระดบ ของพนโดยรอบ • ชองทางขนลงของแตละขนบนไดจะตองมขนาดเลกพอเหมาะในการขนลง • ยดกระดานแตละแผนใหแนน • การกอตงหรอรอถอนตองหยอนวสดและอปกรณทกอยางของนงรานลง มาโดยปลอดภยหามโยนลงมา


2.22 การปองกนและระงบอคคภย

สาเหตการเกดและแหลงก�าเนดอคคภย สาเหตการเกดอคคภย จะตองทราบทฤษฎการเผาไหม การแบงประเภทของไฟแหลงก�าเนดอคคภยการดแลควบคมแหลงก�าเนดอคคภยดงน ทฤษฎการเผาไหม องคประกอบในการเผาไหมมอย3องคประกอบคอ

ปฏกรยาลกโซ(ChainReaction)

เราสามารถปองกนการตดไฟไดโดยแยกองคประกอบ2อยางออกจากองคประกอบท 3 เอาองคประกอบใดองคประกอบหนงออกจากอกสององคประกอบไมใหเกดปฏกรยาลกโซ เนองจากองคประกอบของการเผาไหมไมครบถวนกจะสามารถดบไฟได

การแบงประเภทของไฟ โดยทวไปไดแบงชนดของไฟตามลกษณะและปฏกรยาในการลกไหมของเชอเพลงตามมาตรฐานของสมาคมปองกนอคคภยของสหรฐอเมรกา (National Fire ProtectAgency:NFPA)ไดเปน4ประเภท 1) อคคภยประเภทAไดแกอคคภยทเกดขนจากเชนไมกระดาษเศษผาและขยะอคคภยเหลานใชน�าธรรมดาหรอน�ายาดบเพลงได 2) อคคภยประเภทBไดแกอคคภยทเกดขนจากน�ามนเชอเพลงตางๆเชนน�ามนสามารถดบไดโดยใชเครองดบเพลงแบบทฉดเปนฟองหรอแบบกาซคารบอนได-ออกไซคCO

2หรอผงเคมแหงDryChemical


3) อคคภยประเภทC ไดแกอคคภยทเกดขนจากเครองอปกรณไฟฟาสารดบเพลงทใชไดมเฉพาะน�ายาชนดทไมเปนสอไฟฟาเทานน เชน เครองดบเพลงแบบกาซคารบอนไดออกไซคCO

2หรอผงเคมแหงDryChemical

4) อคคภยประเภท D ไดแก อคคภยทเกดจากเชอเพลงทเปนโลหะเชน แมกนเซยม ลเทยม และโซเดยม เชอเพลงจะมความรอนสงและลกไหมตลอดเวลาตองใชเครองดบเพลงและวธการชนดพเศษเทานน

แหลงก�าเนดอคคภย 1) อปกรณไฟฟา 2) ความเสยดทาน 3) วสดไวไฟชนดพเศษ 4) การเชอมและการตดโลหะ 5) เตาเผาซงไมมฝาปดหรอเปลวไฟทไมมสงปดคลม 6) การสบบหรหรอการจดไฟ 7) วตถทผวรอนจด 8) ไฟฟาสถต 9) เครองท�าความรอน 10)การลกไหมดวยตนเอง

พนกงานและผรบเหมาสามารถปองกนและระงบอคคภยโดยทราบสาเหตการเกดและแหลงก�าเนดอคคภยวธการระงบอคคภยการใชอปกรณเตอนและการปองกนอคคภยระบบการหนอคคภยและหนาทของเจาหนาทความปลอดภยและผควบคมงานในการปองกนอคคภยมแนวทางปฏบตดงน


การปองกนอคคภยสามารถกระท�าไดโดยตดและควบคมแหลงเชอเพลง • เปนหนาทของทกคนทตองปฏบตอยางเครงครดดงน • สถานทท�างานสถานทเกบวสดหรออปกรณตองสะอาดและเปนระเบยบ เรยบรอย • หามสบบหรหรอท�าใหเกดประกายไฟในบรเวณทอาจกอใหเกดอคคภยได • หามทงกนบหรหรอวตถทมความรอนลงในตะกราถงขยะหรอสงรองรบ อนๆทอาจกอใหเกดอคคภย • เชอเพลงสารไวไฟหรอสารเคมตองจดเกบและขนยายใหถกวธและใช ความระมดระวงเปนพเศษ • หมนตรวจสอบอปกรณปองกนและระงบอคคภยหามมสงของวางกดขวาง เดดขาด • เสนทางหนไฟทางเดนตางๆจะตองรกษาความสะอาดและไมวางสงของ กดขวางทางเดดขาด • เศษผาเศษวสดทเปอนน�ามนเศษวสดอนๆทตดไฟไดจะตองแยกประเภท ใหชดเจน • ตองฝกซอมการดบเพลงเบองตนและซอมอพยพหนไฟตามระยะเวลาท ก�าหนด • ผรบเหมาชวงตองอยในความควบคมดแลของผควบคมงาน

การก�าจดเชอเพลง • การเคลอนยายเชอเพลงออก • การเคลอนยายเชอเพลงทตดไฟออกจากกองเพลง • การท�าใหปรมาณของสงทจะไหมไฟนอยลง


การก�าจดอากาศ • การลดปรมาณออกซเจนใหนอยลง • การเตมออกซเจนใหมากขน • การท�าใหเยนตวลงหรอลดอณหภม

การท�าใหเยนตวลงหรอลดอณหภม • การท�าใหสารทเปนเชอเพลงมอณหภมต�ากวาจดวาบไฟ • การท�าใหเยนลงโดยการถายเทความรอนออกจากสารทก�าลงลกไหม • การท�าใหเยนตวลงโดยการใหสารท�าปฏกรยาดดกลนความรอน

การใชอปกรณเตอนและการปองกนอคคภย • ระบบสญญาณอคคภย • ระบบทบกระจกเครองสญญาณใหแตก • ระบบสญญาณควนไฟ • ระบบสญญาณความรอน • ระบบสญญาณดบเพลงอตโนมต




3.1ค�าส�าคญเกยวกบสงแวดลอมในการท�างาน

สงแวดลอมหมายถง สงตาง ๆ ทอยลอมรอบตวมนษย สงแวดลอมอาจจะเปนสงทมชวตหรอไมมชวตกไดบางชนดกมองเหนไดดวยตาเปลาและบางชนดอาจตองใชแวนขยายหรอใชเครองมอพเศษตรวจดจงจะเหนเชนทอย อาศยอากาศน�าอาหารเชอโรคแมลงและสตวตางๆเปนตน

สงแวดลอมในการท�างานทเปนอนตรายตอสขภาพหมายถงสงตางๆทอยลอมรอบตวผปฏบตงานในขณะทก�าลงปฏบตงานเชนอปกรณเครองมอเครองจกรตางๆรวมถงสงแวดลอมทางกายภาพเคมชวภาพและทางเออรกอนอมคสดวย

ประเภทสงแวดลอมในการท�างาน

บทท 3ความเจบปวยจากสงแวดลอมในการท�างาน


3.2 องคประกอบทท�าใหเกดการเจบปวยจากการท�างาน องคประกอบทท�าใหเกดโรคจากการท�างานจ�าแนกออกไดดงน ตวเหตของโรคหรอสงทท�าใหเกดโรค หมายถง สาเหตทท�าใหเกดโรคจากการประกอบอาชพแบงออกไดเปนกลมใหญๆคอ • ตวเหตทางเคมอาจอยในรปของกาซไอสารละอองฝนหรอตวท�าละลาย เชนยาฆาแมลงฝนใยหนสารตะกวแมงกานสปรอท • ตวเหตทางกายภาพเชนเสยงความรอนสนสะเทอนและรงสชนดแตกตว เปนตน • ตวเหตทางชวภาพไดแกไวรสแบคทเรยเชอราพยาธและฝนเสนใยพช เปนตน

คนทท�างาน เปนองคประกอบส�าคญทเกยวของกบการไดรบตวเหตของโรคและตอบสนองตอโรคนนสงทมอทธพลตอการเกดโรคมหลายประการเชน • กรรมพนธเชอชาตเพศและอาย • พนฐานสขภาพกอนเขาท�างานเชนมโรค/ความเจบปวยแฝงเรนอยและ เมอไดรบตวเหตของโรคบางชนดเขาไปอาจท�าใหเกดโรคไดเรวขน • ภาวะโภชนาการของแตละบคคล • พฤตกรรมในการท�างานอนามยสวนบคคลนสย • พนฐานการศกษาทไมเทากน

3.3 ประเภทของโรคจากการท�างาน

ประเภทของโรคจากการท�างานแบงไดเปน6ประเภทดงน • โรคปอดจากการท�างาน • โรคผวหนงจากการท�างาน • โรคจากการท�างานเกดจากตวเหตทางเคม • โรคมะเรงจากการท�างาน • โรคจากตวเหตทางชวภาพไดแกไวรสแบคทเรยเชอราพยาธและฝนเสนใยพช • โรคจากตวเหตทางกายภาพเชนเสยงดงความรอนความสนสะเทอนรงส ชนดแตกตวเปนตน


โรคจากการท�างาน(OccupationalDiseases) โรคจากการท�างานหรอโรคจากการประกอบอาชพหรอตามกฎหมาย เรยกวาโรคซงเกดขนเกยวเนองกบการท�างานบางโรคอาจจะปรากฏอาการอยางเฉยบพลนเนองจากอาจไดรบสงท�าใหเกดโรคในปรมาณคอนขางสงในระยะเวลาอนสน แตบางโรคอาจจะปรากฏอาการแบบเรอรงเนองจากคนงานจะคอยๆไดรบสงทท�าใหเกดโรคนนทละนอยๆ เปนเวลานานหลายเดอนหรอหลายป โรคสวนใหญเมอเกดขนแลวจะมความรนแรงสงบางครงไมอาจรกษาใหกลบสสภาพเดมไดและมจ�านวนมากทเปนโรคนเกดความรนแรงมากจนพการหรอเสยชวต

จากประกาศกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมก�าหนดชนดของโรคตามพระราชบญญตเงนทดแทนพ.ศ.2537มจ�านวน32โรคดงน 1) โรคจากตะกว/สารประกอบตะกว 2) โรคจากแมงกานส/สารประกอบแมงกานส 3) โรคจากสารหน/สารประกอบสารหน 4) โรคจากเบอรลเลยม/สารประกอบเบอรลเลยม 5) โรคจากปรอท/สารประกอบปรอท 6) โรคจากโครเมยม/สารประกอบโครเมยม 7) โรคจากนเกล/สารรประกอบนเกล 8) โรคจากสงกะส/สารประกอบสงกะส 9) โรคจากแคดเมยม/สารประกอบแคดเมยม 10)โรคจากฟอสฟอรส/สารประกอบฟอสฟอรส 11)โรคจากคารบอนไดซลไฟด 12)โรคจากไฮโดรเจนซลไฟด 13)โรคจากซลเฟอรไดออกไซด/กรดซลฟรค 14)โรคจากไนโตรเจนออกไซด/กรดไนตรค 15)โรคจากแอมโมเนย 16)โรคจากคลอรน/สารประกอบคลอลน 17)โรคจากคารบอนมอนนอไซด 18)โรคจากเบนซนหรอสารประกอบเบนซน 19)โรคฮาโลเจนเปนอนพนธของกลมน�ามน 20)โรคจากสารก�าจดศตรพช


21)โรคจากสารเคมอน/สารประกอบสารเคมอนๆ 22)โรคจากเสยง 23)โรคจากความรอน 24)โรคจากความเยน 25)โรคจากความสนสะเทอน 26)โรคจากความกดดนอากาศ 27)โรคจากรงสไมแตกตว 28)โรคจากรงสแตกตว 29)โรคจากคลนแมเหลก-ไฟฟาอนๆ 30)โรคจากฝน 31)โรคตดเชอจากการท�างาน 32)โรคอนๆซงเกดขนตามลกษณะหรอสภาพ

3.4 การประเมนอนตรายในสงแวดลอมการท�างาน การตรวจประเมนระดบอนตรายตางๆอาทความเขมขนของสารเคมในอากาศ ท�าใหมนใจวาไดควบคมการสมผส/ไดรบสารของผ ปฏบตงานอยางมประสทธภาพ อกทงยงเปนการประเมนวาระบบการจดการการควบคมทางวศวกรรมและวธการปฏบตงานสามารถลดการสมผสสาร/อนตรายไดอยางมประสทธภาพหรอไม โดยน�าผลการตรวจวดการสมผสสารหรอปจจยเสยงของผปฏบตงานไปเปรยบเทยบกบคามาตรฐานตามกฎหมายหรอคามาตรฐานทเสนอแนะโดยหนวยงานตางๆซงเปนทยอมรบโดยทวไปเชนAmericanConferenceofGovernmentIndustrialHygiene(ACGIH)และNationalInstituteofOccupationalHealthandSafety(NIOSH)ประเทศสหรฐอเมรกาหากไดผลการตรวจวดทสงเกนคามาตรฐานตองด�าเนนการปรบปรงสภาพแวดลอมการท�างานหรอควบคมการสมผสของผปฏบตงานโดยเรว

อนตรายจากสงแวดลอมในการท�างานทางกายภาพ ทจะกลาวในหวขอนคออนตรายทางกายภาพสวนอนตรายในดานอนๆไดกลาวแลวในตอนตน


3.4.1 เสยง ผลกระทบทส�าคญของเสยงตอมนษยคอ • เสยงดงรบกวนการท�างานและอาจท�าใหประสทธภาพการท�างานลดลงเกดความผดพลาดหรอเกดอบตเหตได • เสยงรบกวนการนอนหลบ ผปฏบตงานทไมคนเคยกบการนอนในทมเสยงดงไมสามารถหลบไดอยางเตมทเกดความออนเพลยซงอาจเปนเหตท�าใหเกดอบตเหตได • เสยงรบกวนการตดตอสอสาร ท�าใหผปฏบตงานไมไดยนสญญาณเตอนอนตรายหรอเสยงเตอนใหระวงอนตรายของเพอนๆ ท�าใหเกดอบตเหตในการท�างานได • การสญเสยการไดยน สามารถตรวจพบไดโดยใชเครองมอตรวจสมรรถภาพการไดยน(audiometer)การสญเสยการไดยนอาจเกดขนในระยะ2-3เดอนของการสมผสกบเสยงดง หรอใชเวลานานหลายป ขนกบระดบความดงของเสยงระยะเวลาทตองท�างานในททมเสยงดงและปจจยทางสรระของแตละบคคล

3.4.2 ความรอน ความรอนทสะสมในรางกายมแหลงทมา 2 แหลง คอ แหลงความรอนภายในรางกายซงเกดจากการเผาผลาญอาหาร และแหลงความรอน ในสงแวดลอมการท�างานความรอนทสะสมในรางกายมาจากสองแหลงน รางกายพยายามทจะรกษาระดบความรอนใหคงทท37±cซงอาจอธบายไดดวยสมการสมดลความรอนของรางกายดงน

H=M±R±C-E±Dเมอ H=ความรอนสะสมในรางกาย M=ความรอนจากการเผาผลาญอาหาร R=ความรอนทถายเทโดยการแผรงส C=ความรอนทถายเทโดยการพา E=ความรอนทสญเสยโดยการระเหยของเหงอ D=ความรอนทถายเทโดยการน�า

อยางไรกตามความสามารถในการตอบสนองตอความรอนของแตละบคคลอาจแตกตางกน และปจจยทมอทธพลตอการตอบสนองของรางกายตอความรอนไดแก อาย เพศ ปรมาณไขมนในรางกาย การใชยา เครองดมผสมแอลกอฮอลและโรคประจ�าตวหรอความเจบปวย


3.4.3 รงส รงสแบงออกเปน 2 ประเภท คอรงสไมแตกตว (non-ionizing radiation)และรงสแตกตว(ionizingradiation) 1) รงสไมแตกตวหมายถงพลงงานแมเหลกไฟฟาในชวงของรงสเหนอมวงแสง รงสใตแดง และคลนวทย (เรดาและไมโครเวฟ) ซงเปนรงสทมพลงงานต�าไมสามารถท�าใหอะตอมแตกตวได เพยงแตท�าใหอะตอมสนสะเทอนหรอหมนเทานน อยางไรกตามผลจากการสนสะเทอนและความรอนทเกดขนนนอาจท�าอนตรายตอเซลลของรางกายไดเชนกน และเนองจากมพลงงานจ�ากด รงสไมแตกตว จงไมสามารถทะลผวหนงเขาไปในรางกายไดดงนนอวยวะเปาหมายของรงสเหลานจงไดแกผวหนงและดวงตา 1.1) รงสเหนอมวง(ultravioletradiation)แบงเปน3ชนดตามความยาวคลนคอUV-A(315–400นาโนเมตร)UV-B(280-315นาโนเมตร)และUV-C (100-280 นาโนเมตร) UV-A เปนชนดทเปนอนตรายนอยทสดและพบในธรรมชาตมากทสด UV-A มกเรยกวา black light เนองจากสามารถท�าใหวตถเรองแสง (fluorescent materials) เปลงแสงในทมด หลอดไฟ UV-A ใหรงส UV-Aส�าหรบการรกษาโรคดวยแสงและการท�าใหผวมสแทนUV-Bเปนรงสยวทเปนอนตรายทสด เนองจากมพลงงานมากพอทจะท�าลายเนอเยอของสงมชวต และยงสามารถเคลอนทผานชนบรรยากาศไดบางUV-Bเปนรงสททราบกนดวาท�าใหเกดมะเรงผวหนง(การท�าลายชนโอโซนในบรรยากาศจงเปนการเพมความเสยงของมะเรงผวหนง) UV-Cมความยาวคลนสนทสดจงมคณสมบตเปนควอนตมมากกวานนคอมพลงงานสงกวาแตในขณะเดยวกนกถกดดซบโดยชนบรรยากาศไดงายกวา กลาวคอ อากาศสองสามรอยเมตรสามารถดดซบรงส UV-C ได เมอโฟตอนของ UV-C ชนกบอะตอมของออกซเจน จะเกดการถายเทพลงงานท�าใหเกดโอโซนขนโดยทวไปแทบไมพบ UV-CในธรรมชาตคณสมบตเดนประการหนงของUV-CคอสามารถฆาเชอโรคไดดงนนหลอดไฟUV-Cจงถกน�ามาใชเพอฆาเชอโรคในเครองกรองอากาศและเครองกรองน�า 1.2) รงสใตแดง(infraredradiation)เปนรงสทมพลงงานต�า 2) รงสแตกตว หมายถงรงสแตกตวเมอเคลอนทผานตวกลางใดๆ สามารถท�าใหอะตอมของตวกลางนนแตกตว ปลอยอเลกตรอนทอยรอบๆนวเคลยส ออกมาเปนอออน ซงการแตกตวใหอออนนอาจรบกวนการท�างานของเซลลปกตและเปนสาเหตใหเซลลท�างานผดปกตหรอตายได


3.4.4 แสงสวาง แสงสวางมกจะถกมองขามความส�าคญเสมอทงในชวตประจ�าวนและในการท�างานทงนเพราะตาสามารถปรบเขากบสภาวะแวดลอมไดงายแมวาแสงสวางทไมเหมาะสมจะท�าใหการท�างานยากล�าบาก และอาจเปนสาเหตของอบตเหตได ยงไปกวานนแสงสวางทไมเหมาะสมยงอาจเปนอนตรายตอสายตาท�าใหตาลาและตอบสนองตอภาพชาลง

3.5 การตรวจวดเพอประเมนการสมผสของผปฏบตงาน การตรวจวดเพอประเมนการสมผสของผปฏบตงาน ขนตอนการด�าเนนงานม3ขนตอนคอ 1) การเตรยมตวเพอตรวจวดและเกบตวอยาง 2)การตรวจวดและเกบตวอยาง 3)การวเคราะหตวอยางและแปลผลเพอเปรยบเทยบกบมาตรฐานหรอ ขอมลในอดตวธการตรวจวดเพอประเมนอนตราย/ปจจยเสยงแตละชนด มแตกตางกนดงน • การประเมนการสมผสสารเคม • การวเคราะหตวอยางอากาศในสงแวดลอมการท�างาน • การตรวจวดปจจยเสยงทางกายภาพ

3.5.1 การประเมนการสมผสสารเคม การประเมนการสมผสสารเคม อาจตรวจวดดวยเครองมออานคาโดยตรงซงสามารถแสดงผลในขณะตรวจวด หรอโดยการเกบตวอยางอากาศเพอสงวเคราะหปรมาณสารในหองปฏบตการซงมวธการเกบตวอยางอากาศดงน 1) การเกบตวอยางทตวบคคล(personalsampling)หมายถงการเกบตวอยางอากาศหรอการตรวจวดโดยการตดตงอปกรณการเกบตวอยาง/ตรวจวดทตวผ ปฏบตงาน เพอเกบตวอยางอากาศทเขาหายใจ เปนวธทดทสดส�าหรบการประเมนการสมผสของบคคล 2)การเกบตวอยางในพนท (area sampling) หมายถงการเกบตวอยางอากาศโดยการตงวางอปกรณเกบตวอยางไว ณ จดใดจดหนงโดยไมเปลยนต�าแหนงตลอดเวลาทเกบตวอยางอาจเปนบรเวณใกลกบแหลงทปลอยสารออกมาหรอบรเวณทผปฏบตงานท�างานหรอรวมกนเพอประเมนการปลอยสารจากแหลงและประเมน


ความเขมขนของสารในบรเวณนน ควรพจารณาอยางรอบคอบหากใชขอมลจากการเกบตวอยางดวยวธนเพอการประเมนการสมผสของบคคล 3)การเกบตวอยางจากพนผว(wipesampling)หมายถงการเกบตวอยางสารเคมหรอจลชพทตกคางหรอสะสมบนพนผว และอปกรณปกปองอนตรายสวนบคคลเชนโตะถงมอหนากากฯลฯ 4)การเกบตวอยางทางชวภาพ (biological sampling) หมายถง การเกบตวอยางเนอเยอและ/หรอสารคดหลงของผปฏบตงานเพอวเคราะหปรมาณสารทเขาสรางกายการเกบตวอยางเพอประเมนการสมผสสารของผปฏบตงานม4ประเภทใหเลอกใชไดตามวตถประสงคคอ • การเกบตวอยางเพยงหนงตวอยางตลอด 8 ชวโมง หรอตลอดชวงเวลาการท�างาน (single sample for full period) ขอมลทไดสะทอนคาเฉลยการสมผสสารรายวนของผปฏบตงาน • การเกบตวอยางหลายตวอยางตอเนองกนในเวลา 8 ชวโมง หรอตลอดเวลาการท�างาน (consecutive samples for full period) ประเมนการสมผสสงสดในระหวางวน ซงการเกบตวอยางเดยวตลอดวนไมสามารถระบได ใชในกรณทสารมพษเฉยบพลน • การเกบตวอยางตอเนองมากกวาหนงตวอยางโดยระยะเวลาการเกบตวอยางทงหมดนอยกวา8ชวโมง(consecutivesamplesforpartialperiod)ใชกรณทการสมผสสารของบคคลคอนขางคงทตลอดวนการท�างาน • การเกบตวอยางในชวงสนๆ หลายตวอยาง (grab sampling)เปนการเกบตวอยางในเวลาสนๆโดยทวไปไมเกน15นาทเพอระบงานและพนททมความเขมขนสารสงมากๆ

3.5.2 การวเคราะหตวอยางอากาศในสงแวดลอมการท�างาน วธทนยมและเปนทยอมรบในการวเคราะหตวอยางอากาศในสงแวดลอมการท�างานคอวธของOccupationalHealthandSafetyAdministration(OSHA),ประเทศสหรฐอเมรกาและวธของNational InstituteforOccupationalSafetyandHealth(NIOSH)ประเทศสหรฐอเมรกาซงระบทงอปกรณและเครองมอส�าหรบเกบและวเคราะหโดยทวไปอปกรณทใชทวไปในการเกบตวอยางอากาศประกอบดวยเครองดดอากาศ อปกรณดกเกบสาร (สารแขวนลอยในอากาศ แบงเปนอนภาค ทงของแขงของเหลวและกาซ)สายยางน�าอากาศและอปกรณเสรมเพอความสะดวก


และความถกตอง เชน ทยดตวอยางตดกบตวผปฏบตงาน เขมขดยดเครองดดอากาศตดกบตวผปฏบตงาน เครองปรบเทยบความถกตองของเครองดดอากาศ ขาตงในกรณเกบตวอยางอากาศแบบพนท

การเกบตวอยางอากาศ ขนตอนแรก คอการเลอกเทคนคการเกบตวอยางอากาศซงควรพจารณาปจจยตอไปน • ทางทสารสามารถเขาสรางกายและความเขมขนสารทคาดหมาย • สมบตทางกายภาพเคมและพษวทยาของสารทจะเกบและวเคราะห • จ�านวนตวอยางทเปนตวแทนการสมผสสาร • สภาพแวดลอมเชนอณหภมความดนความชนกระแสลมและการ ปฏบตงานอนในพนทเดยวกนนน • สารรบกวนปรมาณสารต�าสดทสามารถตรวจพบ(limitofdetection) ดวยอปกรณเครองมอทใชตรวจวด

ชดเครองมอเกบตวอยางอากาศชนดอนภาคขนาดเลก


3.5.3 การตรวจวดปจจยเสยงทางกายภาพ 1) การตรวจวดเสยง เครองมอทใชในการตรวจวดเสยงในสงแวดลอมการท�างานม 3 ชนด คอ เครองวดระดบเสยง (sound level meter, SLM)เครองวเคราะหความถ(frequencyanalyzer)และเครองวดปรมาณเสยงสะสม(noisedosimeter)

เครองวดระดบเสยงเครองวเคราะหความถเครองวดปรมาณเสยงสะสม

2) การตรวจวดอนตรายและปจจยเสยงทางชวภาพ โดยใชเพลทเกบตวอยางซงถกออกแบบใหสามารถคดแยกขนาดอนภาคและนบจ�านวนจลชพทมชวตในเวลาเดยวกนไดเชนอปกรณชนดชนเดยว(Singlestageimpactor)

Singlestageimpactor

3.5.4 การแปลผลและแจงผลการประเมนการสมผส เมอเกบตวอยางและวเคราะหผลแลวจะตองน�าขอมลทงหมดมาวเคราะหผลการเกบตวอยางอากาศอาจสรปลกษณะของการสมผสออกเปน3ลกษณะคอ • การสมผสอยในระดบทยอมรบได(ต�ากวาคามาตรฐาน) • การสมผสอยในระดบทยอมรบไมได(สงกวาคามาตรฐาน) • ขอมลไมเพยงพอซงอาจเนองมาจากการเกบตวอยางอากาศไมเหมาะสม หรอไมเพยงพอทจะแปลผลได


1) คาขดจ�ากดการสมผส(thresholdlimitvalue;TLV)หมายถงคาความเขมขนของสารเคมในอากาศและสภาพแวดลอมซงเชอวาผปฏบตงานเกอบทงหมดสามารถท�างานอยในสงแวดลอมนนโดยปราศจากผลเสยตอสขภาพ 2) การสอสารหรอแจงผลการตรวจวด ตองตดประกาศโดยตดประกาศในทซงบคลากรสามารถเขาถงไดทกคน ผลการตรวจวเคราะหสารเคมในอากาศ และการประเมนการสมผสสารตองแจงเปนลายลกษณอกษรใหผปฏบตงานทราบภายในระยะเวลาทก�าหนด

3.5.5 การจดเกบบนทก หองปฏบตการควรจดท�าระบบการจดเกบขอมลทสามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพ กลาวคอสามารถเรยกดวเคราะหขอมลปจจบนและยอนหลง รวมทงสามารถใชขอมลในการท�านายผลการสมผสสารของผปฏบตงานได และตองจดเกบบนทกผลการประเมนการสมผส รวมทงผลการตรวจสขภาพรางกายของบคลากรไวอยางนอย30ปหลงการเลกจากงานหรอออกจากงาน

3.6 หลกการควบคมปองกนโรคและอนตรายจากการประกอบอาชพ หลกการควบคมปองกนโรคและอนตรายจากการประกอบอาชพ เพอลดอตราเสยงของคนงานผประกอบอาชพตอการเกดโรคจากการประกอบอาชพจงควรยดหลกในการด�าเนนการดงน 1) การควบคมและปองกนทสงแวดลอมดวยการตระหนกถงความปลอดภยเปนอนดบแรกดวยวธการจดระเบยบสถานทท�างานการดแลตรวจสอบระบบควบคมกระบวนการผลตอณหภมในทท�างาน การรกษาความสะอาด เครองมออปกรณ การปรบสภาพแวดลอมของการท�างานใหถกสขลกษณะ ซงอาจยดทฤษฎ 5ส. ในการปฏบตได 2)การควบคมปองกนดานตวบคคล เพอสงเสรมศกยภาพของแตละบคคลและเพอความปลอดภยในการท�างานสงสดจงควรด�าเนนการดงตอไปน 2.1) การใหการศกษาและฝกอบรมแนะน�า ใหความรความเขาใจดานสขภาพอนามยและความปลอดภยแกพนกงานทกคนทกระดบเพอการด�าเนนการและปฏบตจนเปนนสย


2.2) ควบคมและปองกนโดยการใชอปกรณปองกนอนตรายทงสวนกลางและสวนบคคลอยางจรงจงตอเนองเพอสงเสรมใหเกดการท�างานอยางปลอดภย 2.3) ควบคมและปองกนทางดานการแพทยโดยวธการตรวจสขภาพทงกอนเขาท�างานเพอทราบประวตความเปนมาของสขภาพและตรวจเพอส�ารวจสภาพรางกายกบความเหมาะสมในงานทจะตองท�าและหลงจากท�างานแลวควรไดรบการตรวจเปนระยะๆ เพอส�ารวจสขภาพและหาสงผดปกตในรางกาย โดยเฉพาะอยางยงผทท�างานในสถานประกอบการทมสารเคม เพอใหการดแลรกษาไดทนทและสามารถปรบปรงสภาพแวดลอมของการท�างานใหดยงขน นอกจากนน สถานประกอบการควรจะตองมหนวยงานพยาบาลของหนวยงานเพอการจดท�าแฟมประวตสขภาพของคนงานตงแตแรกเขาท�างานสะสมอยางตอเนอง เพอเปนขอมลเบองตนกบดแลรกษาและสงตอการรกษาพยาบาลกบแพทยในกรณเกดอบตเหตโรคภยหรออนตรายอนๆ 3) การบรหารจดการสถานประกอบการ ควรไดการบรหารจดการเกยวกบการควบคมปองกนโรค หรออนตรายจากการประกอบอาชพ เพอลดโอกาสเสยงตอการเจบปวยเปนโรคจากการท�างานประกอบอาชพซงมขนตอนการด�าเนนงานคอ 3.1) แบงการท�างานเปนกะหรอหมนเวยนต�าแหนงคนงาน ผลดเปลยนในแตละฝายทสามารถหมนเวยนกนไดในงานประเภททมความเสยงตอการเกดการเจบปวยหรอโรคจากการประกอบอาชพสง 3.2) แยกแยะสวนการท�างานของคนงานกบสวนพนทอนตรายส�าหรบงานทมสารอนตรายในกระบวนการผลตและการท�างาน 3.3) การพยายามหาสารทมคณสมบตใกลเคยงหรอเปนอนตรายนอยกวาทดแทนสารหรอวตถทเปนพษหรออนตรายมากกวา เชนการใชโทลอน (Toluene)ผสมสแทนการใชเบนซน(Benzene) 3.4) การเลอกใช กระบวนการท�างานในขนตอนการผลตท เป นอนตรายนอยกวาเชนการใชวธชบสแทนการพนสการใชเครองผสมสารเคมแทนการใชมอผสมหรอการใชหนยนตแทนแรงงานคนในกระบวนการท�างานเปนอนตราย 3.5) ใชวธปดคลมกระบวนการทมพษหรออนตรายหรอใชอปกรณเครองมอเครองจกรอตโนมตในการท�างานทมสารพษหรออนตรายมากจะชวยลดการแพรกระจายของสารละลายชนดฟงกระจายไปบรรยากาศในการท�างาน


3.6) แยกกระบวนการทเปนอนตรายหรอเปนพษออกเปนพนทเฉพาะและก�าหนดระเบยบปฏบตเวลาการเปด-ปด การเขาออก อปกรณปองกนเพอลดการสมผสอนตรายของคนงานใหนอยทสดเชนหองเกบเสยงหองพนสอบส 3.7) การใชระบบระบายอากาศทงแบบเฉพาะทและแบบทวไป เพอดดอากาศเสยและระบายอากาศทวไปเพอเพมปรมาณอากาศดและลดปรมาณความเขมขนของ สารพษในบรรยากาศการท�างาน เชน การเปดประต หนาตาง หลงคาพดลมดดอากาศปลองควนเปนตน 3.8) การใชระบบเปยกชนปองกนการฟงกระจายในกระบวนการท�างานฝนฟงกระจาย 3.9) การตรวจสภาพการท�างานตดตงสญญาณเตอนภยหรอเพมระยะทางระหวางแหลงอนตรายใหหางจากทท�างานทมคนจ�านวนมาก จะชวยลดอตราเสยงจากการเกดอนตรายไดมากและสามารถปรบปรงแกไขไดทนทวงทหากเกดสญญาณอนตราย 3.10) การเฝาระวงโรคเพอทราบขอมลสาเหตและปจจยของการเกดโรคไดอยางรวดเรว จะเปนประโยชนส�าหรบการควบคมปองกน การแกไขปรบปรงและการประเมนผลการด�าเนนงานการบรหารจดการเกยวกบสขภาพของหนวยงาน

3.7 อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล(PersonalProtectiveDevices=PPDผปฏบตงานสวมใสขณะท�างาน เพอปองกนอนตรายทอาจเกดขนอนเนองมาจากสภาพและสงแวดลอมการท�างานการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลเปนวธการหนงในหลายวธการปองกนอนตรายจากการท�างาน โดยทวไปจะยดหลกการปองกนควบคมทสงแวดลอมการท�างานกอนในกรณทไมสามารถด�าเนนการไดจงน�ากลวธการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลมาแทน

ชนดของอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล 1) อปกรณปองกนศรษะ(HeadProtectionDevices) 2) อปกรณปองกนใบหนาและดวงตา(Eyeandfaceprotectiondevices) 3) อปกรณปองกนห(Earprotectiondevices) 4) อปกรณปองกนการหายใจ(Respiratoryprotectiondevices)


5) อปกรณปองกนล�าตว(Bodyprotectiondevices) 6) อปกรณปองกนมอ(Handprotectiondevices) 7) อปกรณปองกนเทา(Footprotectiondevices) 8) อปกรณปองกนการตกจากทสง 3.7.1 อปกรณปองกนศรษะ(HeadProtectionDevices) อปกรณปองกนศรษะ(HeadProtectionDevices)สวมไวเพอปองกนศรษะจากการถกชนหรอกระแทกหรอวตถตกจากทสงกระทบตอศรษะ ไดแก หมวกนรภยม2ชนดคอชนดทมขอบหมวกโดยรอบและชนดทมเฉพาะกระบงดานหนา

สวนประกอบของหมวกนรภย ตวหมวก ท�าดวยพลาสตกหรอไฟเบอรกลาส หรอโลหะสายพยง ประกอบดวยสายรดศรษะและสายรดดานหลงศรษะ สามารถปรบไดเพอความสะดวกส�าหรบผใชสายรดคางแผนซบเหงอท�าดวยใยสงเคราะหสามารถซบเหงอและใหอากาศผานไดผสวมจงไมตองถอดหมวกเพอซบเหงอบอยๆ

1)หมวกนรภยแบงเปน4ประเภทตามคณสมบตการใชงานคอ • ประเภทA เหมาะส�าหรบการใชงานทวไป เชน งานกอสราง งานอนเพอปองกนวตถหรอของแขงหลนกระแทกศรษะวสดทใชท�าหมวกประเภทนเปนพลาสตกหรอไฟเบอรกลาสปองกนการกระแทกและปองกนไฟได2,200โวลท • ประเภทBเหมาะส�าหรบการใชงานทเกยวของกบสายไฟแรงสงวสดทใชท�าหมวกคอวสดสงเคราะหประเภทพลาสตกและไฟเบอรกลาสปองกนการกระแทกและปองกนไฟได2,200โวลท • ประเภทCเหมาะส�าหรบงานทตองท�าในบรเวณทมอากาศรอนวสดท�าจากโลหะไมเหมาะใชกบงานเกยวของกบประแสไฟฟา


• ประเภท D เหมาะส�าหรบงานดบเพลง วสดทใชท�าหมวกเปนอปกรณวสดสงเคราะหประเภทพลาสตกและไฟเบอรกลาส ขอควรปฏบตในการใชหมวกนรภยและการบ�ารงรกษา 1) ตรวจสภาพความเรยบรอยของหมวกกอนใชงานถาช�ารดไมควรน�ามาใช 2) เมอใชงานแลวควรมการท�าความสะอาดเปนระยะดวยน�าอนและสบขณะลางควรถอดสวนประกอบออกท�าความสะอาดผงใหแหงแลวจงประกอบเขาไปใหม 3) หามทาสหมวกใหม เพราะจะท�าใหประสทธภาพในการตานแรงไฟฟาและแรงกระแทกลดต�าลง 4) ไมวางหมวกนรภยไวกลางแดดหรอททมอณหภมสงเพราะจะท�าใหอายการใชงานสนลง

3.7.2 อปกรณปองกนใบหนาและตา อปกรณปองกนใบหนาและตา (Eye and face protection devices)ชวยปองกนอนตรายทอาจเกดขนจากวตถสารเคมกระเดนเขาตาใบหนาหรอปองกนรงสทจะท�าลายดวงตาแบงเปน

แวนชนดมแผนกนดานขางแวนชนดครอบแวนครอบแบบรดศรษะ

1)แวนตานรภย(ProtectivespectaclesorGlassess)ม2แบบคอ • แบบไมมกระบงขางเหมาะส�าหรบใชงานทมเศษโลหะ หรอวตถกระเดนมาเฉพาะทางดานหนา • แบบมกระบงขางเหมาะส�าหรบการใชงานทมเศษโลหะ หรอวตถกระเดนขาง เลนสทใชท�าแวนตานรภยตองไดมาตรฐาน การทดสอบความตานทานแรงกระแทก


2) แวนครอบตา (Goggles) เปนอปกรณปองกนตาทปดครอบตาไว มหลายชนดไดแก • แวนครอบตาปองกนวตถกระแทกเหมาะส�าหรบงานสะกดงานเจยระไน • แวนครอบตาปองกนสารเคม เลนสของเวนชนดนจะตานทานตอแรงกระแทกและสารเคม • แวนครอบตาส�าหรบงานเชอมปองกนแสงจารงสความรอนและสะเกดไฟจากงานเชอโลหะหรอตดโลหะ 3)กระบงปองกนใบหนา (Face shield) เปนวสดโคงครอบใบหนา เพอปองกนอนตรายตอใบหนาและล�าคอจากการกระเดนกระแทกของวตถหรอสารเคม 4)หนากากเชอมเปนอปกรณปองกนใบหนาและดวงตาซงใชในงานเชอมเพอปองกนการกระเดนของโลหะความรอนแสงจาและรงสจากการเชอม 5)ครอบปองกนหนา เปนอปกรณสวมปกคลมศรษะ ใบหนาและคอลงมาถงไหล และหนาอก เพอปองกนสารเคม ฝน ทเปนอนตราย ตวครอบปองกนหนาม2สวนคอตวครอบและเลนส

ครอบปองกนใบหนาแบงออกเปน2ชนดคอ • ครอบปองกนหนาชนดมไสกรองสารเคม • ครอบปองกนหนาชนดไมมไสกรองสารเคม แตจายอากาศเขาไปโดยใชทออากาศบางชนดอาจมหมวกนรภยตดมาดวยเพอปองกนอนตรายทศรษะ


ตารางท3.7-1คณลกษณะการใชงานของหนากากเชอมแยกตามวธการเชอมแบบตางๆ

ประเภท การใชงาน ภาพประกอบ

1.หนากากเชอม ปองกนดวงตาหนาและศรษะชนดสวมศรษะท�าจากไฟเบอรมชองกระจกซงท�าจากกระจกทแขงแรงปองกนความรอนและสะเกดจากการเชอมและมลกษณะการใชงาน

2.หนากากเชอมชนดมอถอ

โดยทวไปใชกบผตรวจสอบหรอผควบคมงานท�าจากไฟเบอรมชองมองท�าจากกระจกทแขงแรงและมคณลกษณะของการใชงานตามตาราง


ตารางท3.7-2การเลอกใชอปกรณปองกนตามวธการเชอม

วธการเชอมขนาดของอเลกโทรด

1/32นว(มม.)

ขนาดของกระแสไฟฟา

(arccurrent)(แอมแปร)

หมายเลขเฉดสต�าสดทใชได

หมายเลขเฉดสทแนะน�า

ใหใช(สขสบาย)

Shieldedmetalarcwelding

นอยกวา3(2.5)3-5(2.5-4)5-8(4-6.4)

มากกวา8(6.4)

นอยกวา6060-160160-250250-550

781011

-101214

GasmetalarcWeldingandfluxCoredarcwelding

นอยกวา6060-160160-250250-500

7101010

-111214

Gastungstenarcwelding

นอยกวา5050-150150-500

8810

101214

AircarbonArccutting

(เบา)(หนก)

นอยกวา500500-1000

1011

1214

Plasmaarcwelding

นอยกวา2020-100100-400400-800

681011

6-8101214

Plasmaarccutting

(เบา)(ปานกลาง)

(หนก)

นอยกวา300300-400400-800

8910

91214

TorchbrazingCarbonarcwelding

--

--

3-414


3.7.3 อปกรณปองกนห อปกรณปองกนห (Ear protection devices) เปนอปกรณทสวมใสเพอปองกนความดงของเสยงทจะมากระทบตอแกวห กระดกห และเพอปองกนอนตรายทมตอระบบการไดยนแบงตามลกษณะการใชงานไดดงน 1) ชนดสอดเขาไปในรห(Earplugs)มหลายแบบบางชนดท�าจากวสดทสามารถเปลยนแปลงรปรางตางๆไดเมอปลอยไวสกครจะขยายตวเทากบขนาดรหของผสวมใส วสดทใชท�าแตกตางกนไป เชน พลาสตกบาง โฟม เปนตน อปกรณปองกนหชนดนนยมใชกนมากเนองจากราคาไมแพงสะดวกในการเกบและท�าความสะอาดสามารถลดเสยงลงไดประมาณ15-20เดซเบลวธการใสอปกรณชนดนเจาไปในรหคอเมอจะใสเขาไปในหขวาใหใชมอซายผานดานหลงศรษะดงใบหขวาขนและใชมอขวาหยบอปกรณปองกนห สอดเขาในรห คอย ๆ หมนใสเขาไปจนกระชบพอดสวนการทหซายกใชวธการเดยวกบทกลาวมาขางตน 2) ชนดครอบห (EarMuffs) เปนอปกรณปองกนหทครอบปดหสวนนอกท�าใหสามารถกนเสยงไดมากกวาชนดสอดเขาไปในรห ประสทธภาพในการกนเสยงของอปกรณชนดนขนอยกบขนาดรปรางวสดกนเสยงรวรอบๆทครอบหและวสดดดซบเสยงในทครอบหปกตจะลดเสยงไดประมาณ20-30เดซเบล

3.7.4 อปกรณปองกนการหายใจ อปกรณปองกนการหายใจ(Respiratoryprotectiondevices)เปนอปกรณชวยปองกนอนตรายจากมลพษเขาสรางกาย โดยผานทางปอด ซงเกดจากการหายใจเอามลพษเชนอนภาคกาซและไอระเหยทปนเปอนอยในอากาศหรอเกดจากปรมาณออกซเจนในอาการไมเพยงพอ


อปกรณปองกนทางหายใจแบงออกได2ประเภทคอ 1) ประเภททท�าใหอากาศปราศจากมลพษ กอนทจะเขาสทางเดนหายใจ(Airpurifyingdevices)ไดแก • หนากากกรองอนภาค ท�าหนาทกรองอนภาคทแขวนลอยในอากาศซงไดแก ฝน ฟม ควน มสท สวนประกอบทส�าคญของหนากากกรองอนภาค ไดแกสวนหนากากมหลายขนาด เชนขนาด¼หนาขนาด½หนาหรอขนาดเตมหนาและสวนกรองอากาศประกอบดวยวสดกรองอากาศ(Filter)ทนยมใชม3ลกษณะคอชนดเปนแผนท�าจากเสนใยอดใหมความพอเหมาะส�าหรบกรองอนภาคโดยใหมประสทธภาพการกรองอากาศสงสดและแรงตานทานตอการหายใจเขานอยทสดชนดทวสดกรองอากาศถกบรรจอยในตลบแบบหลวมๆ เหมาะส�าหรบกรองฝนและชนดทมประสทธภาพสงโดยน�าวสดกรองอากาศทมลกษณะเปนแผนบางมาพบขนลงใหเปนจบบรรจในตลบ เพอเพมพนทผว ส�าหรบอนภาคทจะไปเกาะและลดแรงตานการหายใจสายรดศรษะซงสามารถปรบไดตามตองการเพอใหกระชบกบหนาผสวมใสอยเสมอนอกจากน ยงมหนากากกรองอนภาคชนดใชแลวทง สวนประกอบของหนากากคอหนากากและวสดกรองจะรวมไปชนเดยวกนสวนบนของหนากากมแผนโลหะออนซงสามารถปรบใหโคงงอไดตามแนวสนจมก เพอชวยใหหนากากแนบกบใบหนาผสวมใส

• หนากากกรองกาซไอระเหย ท�าหนาทกรองกาซและไอระเหยทแขวนลอยอยในอากาศ • สวนประกอบทส�าคญของหนากากกรองกาซและไอระเหยคอสวนหนากากและสายรดศรษะเชนเดยวกบทกลาวมาขางตนและสวนกรองอากาศเปนตลบหรอกระปองบรรจสารเคมซงเปนตวจบมลพษโดยการดดซบหรอท�าปฏกรยากบมลพษ ท�าใหอากาศทผานตลบกรองสะอาด ปราศจากมลพษ สวนกรองอากาศนสามารถใชไดเฉพาะส�าหรบกาซหรอไอระเหยแตละประเภทตามทระบไวเทานนเชนสวนกรองอากาศทใชกรองกาซแอมโมเนยจะสามารถปองกนเฉพาะกาซแอมโมเนย


เทานนไมสามารถปองกนมลพษชนดอนไดเปนตนดงนนผทจะใชหนากากกรองกาซและไอระเหย ควรเลอกซอและหรอเลอกใชใหเหมาะสมกบชนดของมลพษทจะปองกนตามทAmericanNationalStandardไดก�าหนดมาตรฐาน(ANSIK13.1-1973)รหสสของตลบกรองส�าหรบกรองกาซและไอระเหยชนดตางๆมดงน

ตารางท3.7-3รหสสของตลบกรองส�าหรบกรองกาซและไอระเหยชนดตางๆ

ท ชนดมลพษ สทก�าหนด

1 กาซทเปนกรด ขาว

2 ไอระเหยอนทรย ด�า

3 กาซแอมโมเนย เขยว

4 กาซคารบอนมอนอกไซด น�าเงน

5 กาซทเปนกรดและไอระเหยอนทรย เหลอง

6 กาซทเปนกรดแอมโมเนยและไอระเหยอนทรย น�าตาล

7 กาซทเปนกรดแอมโมเนยคารบอนมอนอกไซดไอระเหยอนทรย

แดง

8 ไอระเหยอนๆและกาซทไมกลาวไวขางตน เขยวมะกอก

9 สารกมมนตรงส(ยกเวนไทรเทยมและโนเบลกาซ) มวง

10 ฝนฟมมสท สม


หนากากกรองกาซและไอระเหยมอย3ประเภทคอ 1) หนากากกรองกาซและไอระเหยชนดตลบกรองสารเคมสามารถปองกนกาซและไอระเหยทปนเปอนในอากาศทความเขมขนประมาณ10-1,000ppm.ไมเหมาะทจะใชกรณทมความเขมขนสงในระดบทอาจเปนอนตรายตอชวตทนท(Immediatelydangeroustolifeorhealthlevel-IDHL)ยกเวนในกรณทใชหนออกจากบรเวณอนตรายนนซงใชเวลาสนๆ 2) หนากากกรองกาซ(Gasmask)มลกษณะคลายหนากากกรองกาซและไอระเหยชนดตลบกรองสารเคม ตางกนสวนทบรรจสารเคมเพอท�าใหอากาศทปนเปอนดวยมลพษสะอาดกอนทจะถกหายใจเขาสทางเดนหายใจเทานนซงแบงเปน • ชนดทกระปองอยทคางบรรจสารเคมประมาณ250-500ลบ.ซม. ใชกบหนากากเตมหนา • ชนดทกระปองบรรจสารเคมอยดานหนาหรอดานหลงบรรจ สารเคม1,000-2,000ลบ.ซม.ใชกบหนากากเตมหนา • ชนดหนากากหนภย 3) หนากากทท�าใหอากาศสะอาดชนดทมพลงงานชวยเปาอากาศเขาในหนากาก (Powered ait-purifying respirator) หนากากชนดนมสวนประกอบคลายกบหนากากปองกนกาซและไอระเหยและหนากากกรองกาซมสงทเพมขนคอมเครองเปาอากาศใหผานตลบหรอกระปองสารเคม ซงจะชวยลดแรงตานทานการหายใจเขาของผสวมท�าใหผสวมรสกสบายขน

ขอปฏบตในการใชหนากาก ประเภททท�าใหอากาศสะอาด กอนเขาสทางเดนหายใจ 1) เลอกขนาดหนากากใหเหมาะเพอไมใหมชองวางระหวางหนาและขอบ หนากาก 2) เลอกวสดกรองอนภาคหรอตลบกรองมลพษ(Cartridges)หรอ กระปองกรองมลพษ(Canisters)ใหเหมาะสมกบชนดมลพษทตองการกรอง 3) ใสสวนทท�าหนาทกรองมลพษกบตวหนากาก 4) ตรวจสอบรอยรวหรอชองวางทท�าใหอากาศเขาไปในหนากากโดย ทดสอบnegativepressureและpositivepressure


• วธทดสอบnegativepressureโดยใชฝามอปดทางทอากาศเขา ใหสนทแลวหายใจเขาตวหนากากจะยบลงเลกนอยและคงคาง ไวในสภาพนนประมาณ10วนาทแสดงวาไมมรอยรวทอากาศ จะไหลเขาไปในหนากากได • วธทดสอบpositivepressureโดยการปดลนอากาศออกแลว คอยๆหายใจออกถาเกดความดนเพมขนในหนากากแสดงวา หนากากไมมรอยรว 5)ขณะสวมหนากากหากไดกลนกาซหรอไอระเหยควรเปลยนตลบกรอง หรอกระปองกรองมลพษทนท 6) หนากากแบบpoweredairpurifyingควรตรวจสอบทอสงอากาศ และขอตอตางๆทอาจท�าใหกาซหรอไอระเหยรวซมเขาไปได

2)ประเภททสงอากาศจากภายนอกเขาไปในหนากาก (Atmospheresupplying respirator) เปนอปกรณปองกนทางการหายใจชนดทตองมอปกรณสงอากาศหรอออกซเจนใหกบผสวมใสโดยเฉพาะแบงเปน • ชนดทแหลงสงอากาศตดทตวผสวม (Self contained breathingapparatusหรอทเรยกวาSCBA)ผสวมจะพกเอาแหลงสงอากาศหรอถงออกซเจนไปกบตวซงสามารถใชไดนานถง4ชวโมงสวนประกอบของอปกรณนประกอบดวยถงอากาศสายรดตดกบผสวมเครองควบคมความดนและการไหลของอากาศจากถงไปยงหนากาก ทออากาศ และหนาชนดเตมหนา หลกการท�างานของอปกรณนม2แบบคอ - แบบวงจรปดหลกการคอลมหายใจออกจะผานเขาไปในสารดดซบ เพอก�าจดกาซคารบอนไดออกไซดแลวกลบเขาไปในภาชนะบรรจออกซเจนเหลวหรอออกซเจนแขงหรอสารสรางออกซเจนแลวกลบสหนากากอกครง - แบบวงจรเปด หลกการคอ ลมหายใจออกจะถกปลอยออกไปไมหมนเวยนกลบมาใชอกอากาศทหายใจเขาแตละครงมาจากถงบรรจออกซเจน • ชนดทสงอากาศไปตามทอ(Suppliedairrespirator)แหลงหรอถง เกบอากาศจะอยหางออกไปจามตวผสวมอากาศจะถกสงมาตามทอ เขาสหนากาก


ขอปฏบตในการใชอปกรณปองกนทางหายใจแบบสงอากาศจากภายนอกเขาไปในหนากาก 1) ตรวจอปกรณทกสวนใหอยในสภาพเรยบรอยกอนใชงาน 2) ปรบอตราการไหลของออกซเจนใหเหมาะสมหนาปทมบอกปรมาณ ออกซเจนควรอยในสภาพทผสวมใสสามารถเหนไดชดเจน 3) ขณะสวมหนากากอยหากไดกลนสารเคมควรรบออกจากบรเวณนนทนท 4) ควรมทอส�ารองและสารชวยชวตในกรณฉกเฉนหรอเกดอบตเหตขนเชน ทอน�าสงอากาศช�ารดเปนตน 5) ผสวมใสตองไดรบการฝกอบรมวธการใชงานมาเปนอยางด 6) ตองมการบ�ารงรกษาทดเชนตรวจสอบถงอากาศเครองควบคมความดน และการไหลเวยนของอากาศตามค�าแนะน�าของผผลต

การท�าความสะอาดหนากาก(Facepieces) 1) ถอดสวนกรองอากาศเชนตลบหรอกระปองบรรจสารเคมออกจากตว หนากากน�าหนากากไปลางดวยน�าอนและสบโดยใชแปรงนมๆขดเบาๆ 2) น�าไปฆาเชอโรคโดยจมลงในสารละลายไฮโปคลอไรท2นาทแลวตาม ดวยน�าสะอาดปลอยทงไวใหแหง 3) ประกอบชนสวนตางๆเขาทและตรวจสอบใหเรยบรอยกอนเกบโดยเกบ ในทสะอาดไมปนเปอนฝนสารเคมหรอถกแสงแดด

3.7.5 อปกรณปองกนล�าตว อปกรณปองกนล�าตว(BosyProtectionDevices)เปนอปกรณทสวมใสเพอปองกนอนตราย จากการกระเดนหกรดของสารเคม การท�างานในทมความรอนสงหรอมสะเกดลกไฟเปนตน 1) ชดปองกนสารเคมท�าจากวสดททนตอสารเคมเชนโพลเมอรใยสงเคราะหPolyesterและเคลอบดวยpolymerชดปองกนสารเคมมหลายแบบเชนผากนเปอนปองกนเฉพาะล�าตวและขาเสอคลมปองกนล�าตวแขนและขาเปนตน 2) ชดปองกนความรอน ท�าจากวสดทสามารถทนความรอน โดยใชงานทมอณหภมสงถง2000ºF เชนผาททอจากเสนใยแขง (glassfiber fabric) เคลอบผวดานนอกดวยอลมเนยม เพอสะทอนรงสความรอนหรอ ท�าจากหนง เพอใชปองกนความรอนและการกระเดนของโลหะทรอน


3) ชดปองกนการตดไฟ จากประกายไฟ เปลวไฟ ลกไฟ วสดจากฝายชบดวยสารปองกนการตดไฟ 4) เสอคลมตะกวเปนเสอคลมทมชนตะกวฉาบผววสดท�าจากผาใยแกวฉาบตะกวหรอพลาสตกฉาบตะกวผปฏบตงานสวมใสขณะท�างานเพอปองกนการสมผสรงส ขอควรปฏบตเกยวกบใชอปกรณปองกนล�าตว 1) ท�าความสะอาดตามค�าแนะน�าของผผลต 2) ขณะท�าความสะอาดควรตรวจรอยช�ารดเพอท�าการซอมแซม 3) เกบไวในทสะอาดและอณหภมพอเหมาะ

3.7.6 อปกรณปองกนมอ อปกรณปองกนมอ(HandProtectionDevices)สวมใสเพอลดการบาดเจบของอวยวะสวนนวมอและแขนอนเนองมาจากการท�างานมหลายชนดไดแก 1) ถงมอปองกนความรอน ใชส�าหรบงานทตองจบตองกบวตถทรอน เชน งานเปาแกวรดเหลกถลงโลหะเปนตนวสดทใชท�าถงมอมหลายชนดขนอยกบอณหภมของวตถทตองสมผสเชนถงมอทท�าจากวสดทมสวนผสมของแรใยหนอะลมเนยมหนงเปนตน 2) ถงมอปองกนสารเคมท�าจากยางนโอพรนไวนลและโพลเมอร 3) ถงมอปองกนไฟฟา ท�าจากยาง ตองไดมาตรฐานรบรองคณภาพ และทดสอบการรวถงมอประเภทนแบงเปน5ประเภทตามความสามารถในการตานไฟฟา 4) ถงมอปองกนการขดขวนของมคม และรงส เปนถงมอทท�าจากผาหนงถงมอตาขายลวดท�าจากลวดซงถกเปนถงมอ


ขอปฏบตในการใชอปกรณปองกนมอ 1) ท�าความสะอาดทกครงหลงการใชงานดวยน�าสบตามดวยน�าสะอาดและ ตากใหแหง 2) เกบไวในทสะอาด

3.7.7 อปกรณปองกนเทา อปกรณปองกนเทา (Foot Protection Devices) สวมใสเพอปองกนสวนของเทานวเทาหนาแขงไมใหสมผสกบอนตรายจากการปฏบตงานมหลายชนดไดแก 1) รองเทานรภย ชนดหวรองเทาเปนโลหะ สามารถรบน�าหนกได 2,500 ปอนดและทนแรงกระแทกของวตหนก50ปอนดทตกจากทสง1ฟตไดเหมาะส�าหรบใชในงานกอสรางอตสาหกรรมอนๆ 2) รองเทาปองกนอนตรายจากไฟฟาวสดทใชท�าจากยางธรรมชาตหรอยางสงเคราะห 3) รองเทาปองกนสารเคมท�าจากวสดททนตอการกดกรอนของสารเคมเชนไวนลนโอพรนยางธรรมชาตหรอยางสงเคราะหแบงเปนชนดทมหวโลหะและไมมหวโลหะ

ประเภท ไฟฟากระแสสลบททดสอบ

(Voltagerms)

ไฟฟาตรงททดสอบ

(Voltageavg)

แรงดนไฟฟาสงสดทใหใชงานได

(Voltagerms)

0 5,000 20,000 1,000

1 10,000 40,000 7,500

2 20,000 50,000 17,000

3 30,000 60,000 26,500


3.7.8 อปกรณปองกนการตกจากทสง อปกรณปองกนการตกจากทสง การท�างานในทสง เชน งานกอสราง งานท�าความสะอาดงานไฟฟาจ�าเปนตองใชอปกรณปองกนการตกจากทสงไดแก 1) เขมขดนรภยประกอบดวยตวเขมขดและเชอกนรภยตวเขมขดท�าดวยหนงเสนใยจากฝายและใยสงเคราะหไดแกไนลอน 2) สายรดตวนรภย หรอสายพยงตว เปนอปกรณทใชส�าหรบงานทเสยงภยท�างานในทสงออกแบบมาเพอใหผใชงานสามารถเคลอนตวขณะท�างานไดหรอชวยพยงตว ใหสามารถท�างานไดในทไมมจดยดเกาะตวในขณะท�างาน ท�าจากวสดประเภทเดยวกบเขมขดนรภยม3แบบคอชนดคาดหนาอกเอวและขาและชนดแขวนตว 3) สายชวยชวต เปนเชอกทผกหรอยดตดกบโครงสรางของอาคารหรอสวนทมนคงเชอกนจะถกตอเขากบเชอกนรภยและเขมขดนรภยหรอสายรดตวนรภย(สายพยงตว)

ขอปฎบตเกยวกบการใชอปกรณปองกนการตกจากทสง 1) กอนใชเขมขดนรภยผใชควรตรวจสอบการฉกปรขาดหรอรอยตดถาพบไมควรน�ามาใชงานเมอใชไป1-3เดอนควรใหผเชยวชาญตรวจสอบ 2) การลางท�าความสะอาดควรท�าเดอนละครงเมอมการใชงานทกวนหรอเมอเกดความสกปรกมาก โดยลางน�าอนและสบกรดตามดวยน�าสะอาดและปลอยใหแหงทอณหภมหอง เขมขดนรภยหนง กอนทจะแหงสนท ควรชโลมหนงดวยน�ามนละหงหรอน�ามนถวเหลองเพอเปนการรกษาหนงเขมขดนรภย

อปกรณรงดงจ�ากดระยะผปฏบตงาน(RestraintSafetyHarness)


3.8ปายเตอนและสญลกษณความปลอดภย

3.8.1สเพอความปลอดภย

สเพอความปลอดภย

ความหมาย การใชงาน สตด

(สแดง)

หามหรอแสดงสถานทตดตงอปกรณดบเพลง(FireSigns)

-เครองหมายหยด-เครองหมายหาม-อปกรณดบเพลง(FireSigns)

สขาว

(สน�าเงน)

บงคบใหตองปฏบต(MandatorySigns)

-เครองหมายบงคบ-บงคบใหสวมอปกรณนรภย

สขาว

(สเขยว)

แสดงสภาวะปลอดภย(SafeConditions)

-ทางออกฉกเฉน-ทเกบอปกรณปฐมพยาบาล-เครองหมายสารนเทศเกยวกบภาวะปลอดภย

สขาว

(สเหลอง)

ระวงอนตราย(CautionSigns)

-เครองหมายชบงวามอนตราย-เครองหมายชบงวาเปนเขตอนตราย-เครองหมายเตอน

สด�า


3.8.2ปายหาม

3.8.3ปายเครองหมายบงคบ


3.8.4ปายแสดงสภาวะความปลอดภย

3.8.5ปายเตอน




4.1 มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานการใขเครองเชอมไฟฟา เครองเชอมกาซและเครองตด

วธปฏบตงานเพอความปลอดภย

รหสเอกสาร

วนทท�าเอกสาร

SafetyWorkInstruction

แกไขครงท

หนาท

มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานการใชเครองเชอมไฟฟา

เครองเชอมกาซและเครองตด

บนทกผจดท�า

ผจดท�า: ผทบทวน ผอนมต:

เจาหนาทความปลอดภย

ตวแทนฝายบรหาร ตวแทนฝายบรหาร

บทท 4มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานเฉพาะดาน


1.วตถประสงค เพอคมครองปองกนไมใหพนกงานหรอผรบเหมาไดรบอนตรายจากการท�างานเกยวกบการใชเครองเชอมไฟฟา เครองเชอมกาซ และเครองตด ซงไดแก ความรอนสารเคมระเบดเพลงไหม

2.ขอบเขต มาตรฐานการปฏบตงานใชในการปฏบตงานการใชเครองเชอมไฟฟา เครองเชอมกาซในหนวยซอมบ�ารงและผรบเหมา

3.ผรบผดชอบ(Responsibility) 1)หวหนางานทมหนาทควบคมการปฏบตในสายงานทรบผดชอบ 2)พนกงานทมหนาทปฏบตงานHotWork 3) เจาหนาทความปลอดภยมหนาทตรวจสอบและควบคมความปลอดภย

4.ค�านยาม 1)HotWorkหมายถงงานใดๆทกอใหเกดประกายไฟไฟหรอวสดทมความรอนทอาจกอใหเกดไฟไหมหรอการระเบดซงโดยปกตจะประกอบดวย




SafetyWorkInstruction แกไขครงท

หนาท






1.1)งานตดโลหะดวยแกสหรอดวยเครองมอกล 1.2)งานเชอม/ประสาน/บดกร 1.3)งานใหความรอนชนงาน 2)การเชอม (Welding)หมายถงการท�าใหโลหะชนดเดยวกนหรอตางชนดหลอมตดกนโดยอาศยความรอนทเกดจากวสดหรอเครองมอใดๆทท�าใหเกดความรอนสงผลใหเกดการหลอมตดกนของโลหะ 3)การเชอมแกส (Oxy-Acetylene Welding: OAW) หมายถง การท�าใหโลหะหลอมเหลวตดกนโดยอาศยความรอนทเกดจากการสนดาปของแกสเชอเพลงและแกสออกซเจนจนเกดความรอนท�าใหเกดการหลอมเหลวตดกนของโลหะงานโดยจะเตมลวดเชอมหรอใหโลหะหลอมเหลวตดกนเองกได 4)การเชอมไฟฟาดวยลวดเชอม(ShieldedMetalArcWelding:SMAW) หมายถง กระบวนการเชอมทอาศยความรอนจากการอารคระหวางลวดเชอมโลหะมสารพอกหมกบชนงานท�าใหลวดเชอมและชนงานบรเวณการอารคหลอมละลายรวมตวกนเปนแนวเชอมและสารพอกหมจะเกดเปนแกสและสแลคปกคลมแนวเชอมจากบรรยากาศภายนอก 5)การเชอมตก(TungstenInertGasWelding;TigorGasTungstenArcWelding;GTA)หมายถงกรรมวธการเชอมโลหะโดยใชความรอนเกดจากการอารคระหวางลวดทงสเตนกบชนงานเชอม มแกสเฉอยปกคลมบรเวณเชอมและบอหลอมละลาย





หนาท






5.การปฏบตงาน

กอนการปฏบตงาน 1.1) พนกงานควรสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลใหถกตองและครบถวนไดแกหนากากเชอมทปองกนแสงจากการเชอมไดแวนตานรภยรองเทานรภยปลอกแขนปองกนอนตรายจากสะเกดไฟอปกรณปองกบระบบหายใจชนดทมไสกรองสามารถปองกนฟมของโลหะทเกดจากความรอนขณะเชอม 1.2) เตรยมอปกรณดบเพลงและแผงปองกนสะเกดไฟไวในบรเวณทมการเชอม 1.3) ตรวจสอบพนทท�างานกอนทกครงวามสารไวไฟและสารทอาจเปนเชอเพลงอยในบรเวณใกลเคยงหรอไมหากพบวามใหน�าออกจากบรเวณกอนทจะท�าการเชอม 1.4) หากในบรเวณทท�าการเชอมเปนพนทอนตรายใหด�าเนนการขออนญาตโดยใชแบบฟอรมHOTWORKPERMITรวมทงปฏบตตาม“รายการตรวจสอบ”ในใบHOTWORKPERMITเสยกอน





หนาท






ขณะปฏบตงาน ใหปฏบตงานเกยวเครองเชอมแตละชนดดงน

เครองเชอมไฟฟา เครองเชอมกาซ

1.ตอสายดนโครงสรางทเปนโลหะ 1.ตดตงมาตรความดนทถกตองกบชนดของกาซ

2.การใชสายดนหวจบสายดนสายเชอมหวจบลวดเชอมใหเปนไปตามผผลตก�าหนด

2.หามการใชทอาจจะเกดการรวไหลของกาซอปกรณช�ารดหากพบขอบกพรองตองแกไขทนท

3.สายไฟฟาสายดนตองมอปกรณปองกนความเสยหายจากการบดทบหรอเปยกน�าชนแฉะแสงสวางและการระบายอากาศเฉพาะท





หนาท






การตอสายกบตเชอม การตอแบบDC-/Straightpolarity ตอสายเชอมเขาขนลบ(-)และสายดนเขาขวบวก(+)ความรอนทชนงานจะมากกวาทลวดเชอมการซมลกของแนวเชอมมาก

การตอแบบDC+/Reversepolarity ตอสายเชอมเขาบวก(+)และสายดนเขาขวลบ(- )ความรอนทลวดเชอมจะมากกวาทชนงานการซมลกของแนวเชอมนอย

วธใชและตอเครองเชอม





หนาท






การเลอกสายเชอมทเหมาะสม

ความยาวสงสดของสายเชอมทใช(ฟต)

กระแสไฟฟาเปนแอมแปร

50 75 100 125 150 175 200

100 2 2 2 2 1 1/0 1/0

150 2 2 1 1/0 2/0 2/0 3/0

200 2 1 1/0 2/0 3/0 4/0 4/0

250 2 1/0 2/0 3/0 4/0

300 1 2/0 3/0 4/0

350 1/0 3/0 4/0

400 1/0 3/0 4/0

450 2/0 3/0

500 3/0 4/0





หนาท






ขอควรระมดระวง • หามใชถงกาซทรวทดสอบโดยการใชสบ • ระมดระวงในการยกและเคลอนยายถงบรรจกาซ • ควรเกบถงในทรมหางจากเปลวไฟและความรอน • วางถงในแนวตงและยดอยางแขงแรง • กอนการเคลอนยายควรครอบถงกาซใหเรยบรอย • ถงออกซเจนควรจดเกบแยกจากถงกาซเชอเพลง • เมอตองการเคลอนยายถงกาซและถงออกซเจนใหวางถงลงในตะแกรงตะกราหรอ อปกรณอนๆทคลายกนหามใชเชอกหรอลวดผกมดถงกาซโดยตรง • สายตอออกซเจนและกาซอะเซทลนตองมอปกรณปองกนเปลวไฟตดตงอย หลงตวควบคมความดนกาซ

การเชอมแบบSMAWการเชอมTIG





หนาท






ชดปองกนอนตรายสวนบคคลส�าหรบงานเชอมโลหะ

6.เอกสารอางอง กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบเครองจกร ปนจนและหมอน�าพ.ศ.2552





หนาท






4.2มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานทนตกรรมประดษฐ






หนาท

มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานทนตกรรมประดษฐ






1.วตถประสงค เพอคมครองปองกนไมใหพนกงานและนกศกษาไดรบอนตรายจากการท�างานเกยวกบการใชเครองขดเครองเจยรจากการสดหายใจวสดสะเกดกระเดนใสและความเมอยลาอาการบาดเจบสะสมเรอรงจากการท�างานเนองมาจากการใชเครองมอและทาทางการท�างานไมถกตอง

2.ขอบเขต มาตรฐานการปฏบตงานใชในการปฏบตงานการในแผนกทนตกรรมประดษฐหรอบรเวณสถานทท�างานทใชเครองจกรดงกลาว

3.ผรบผดชอบ(Responsibility) 1)ผบงคบบญชา มหนาทตรวจสอบ ตดตาม ดแลผปฏบตงาน และการท�างานพนทปฏบตงานในการใชอปกรณและปฏบตงานงานเจยรงานขดเพอใหปลอดภย 2) เจาหนาทความปลอดภย มหนาทตรวจสอบ ตดตาม ดแลผปฏบตงานอปกรณและการท�างานพนทปฏบตงานในการตดใชงานเจยรงานขดเพอใหปลอดภย





หนาท






3)พนกงานและ/หรอนกศกษามหนาทปฏบตงานตามขนตอนของงานเจยรงานขดใหถกตองปลอดภยตามทผ บงคบบญชาและเจาหนาทความปลอดภยไดท�าการมอบหมายงาน

4.ค�านยาม 1)ผบงคบบญชา หมายถง หวหนางานหรออาจารยผควบคมการปฏบตงานทนตกรรมประดษฐของคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดล 2)ผปฏบตงานหมายถงพนกงานนกศกษาผปฏบตงานงานเจยรงานขดงานตด 3)อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล หมายถง แวนตาหรอหนากากกระบงหนาปองกนการกระเดนของเศษวสดตาง ๆ ผาปดจมกชนดปองกนฝนละออง ถงมอผาเพอปองกนการบาดจากชนงานหรอโลหะอนๆรองเทานรภย 4)อปกรณเครองเจยรหมายถงสวตชปด–เปดสายไฟมการดนรภยและใบเจยรปลกเสยบ 5) งานเจยรงานขดหมายถงอปกรณส�าหรบขดผวโลหะท�างานดวยก�าลงไฟฟาหรอลม 6)สภาพทปลอดภยหมายถงการท�างานทไมท�าใหเกดอนตรายอบตเหตบาดเจบและเสยชวตทรพยสน เชน สภาพภายนอกหนเจยร ใบตดไมแตกไมช�ารด มการดนรภยสวตชปด-เปดสามารถใชงานไดสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลตลอดระยะเวลาปฏบตงานงานเจยรงานขด





หนาท






7)สภาพทไมปลอดภยหมายถงการท�างานทท�าใหเกดอนตรายอบตเหตบาดเจบและเสยชวตทรพยสนเชนสภาพภายนอกหนเจยรใบตดแตกช�ารดไมมการดนรภยสวตชปด - เปด ไมสามารถใชงานได สายไฟรว ช�ารด ไมสวมใส อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลตลอดระยะเวลาการท�างานเจยรงานขด


กอนการปฏบตงาน 1)พนกงานและนกศกษาแตงกายใหรดกม เกบผม และไมสวมเครองประดบทเปนสาเหตใหเกดการใชเครองขด เครองเจยร อบตเหตจากเครองจกรดงพนมวนเขาไปในสวนทเปนอนตราย

ตรวจสอบเครองปองกนอนตรายเครองจกร(safeguard)ใหอยในสภาพทปลอดภย

การสวมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลขณะปฏบตงาน





หนาท






2)ควรสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลใหถกตองและครบถวน ไดแกแวนตานรภย ถงมอ รองเทานรภย อปกรณปองกบระบบหายใจ ชนดทมไสกรองสามารถปองกนฝนและสารเคม 3)ตรวจสอบปลกไฟวาเสยบแนน ไมหลวม รวมทงตรวจสอบเตาเสยบวามการตอสายดนแลวและรวมทงความพรอมของตวตดไฟ 4)ตรวจสอบหนเจยรดวยตากอนเรมงานและใหเปดเครองประมาณ1นาทเพอตรวจสอบวามการท�างานทผดปกตหรออาจมอนตรายส�าหรบการใชงานหรอไม 5)ตรวจสอบเครองปองกนอนตรายเครองจกร(safeguard)

การปฏบตงาน 1)การใชเครองขดเครองเจยร 1.1) เมอผปฏบตงานปฏบตงานเจยรหรองานขด ไมควรเจยรชนงานเกนก�าลงของเครองเจยร 1.2) ผปฏบตงานเจยรชนงานควรเจยรหยาบกอนแลวจงใชหนเจยรชนดละเอยดอกครง 1.3) ผปฏบตงานควรนงในทาทถนดมองในระยะทพอเหมาะและควรสวมถงมอทเหมาะสมในกรณชนงานมขอบคม 1.4) บรเวณทผปฏบตงาน ปฏบตงานเจยรหรองานขดยอมมสะเกดไฟจากชนงานจงควรมฉากกนทเหมาะสมและไมมวสดไวไฟ





หนาท






1.5) การถอดประกอบหนเจยรผปฏบตงานจะตองถอดปลกสายไฟหรอยกคทเอาทกอนทจะด�าเนนการใดๆในกรณทเปนเครองมอทใชลมใหปดวาลวตวเครองพรอมทงปลดสายออกจากหวจายลมกอน 1.6) ผปฏบตงานตองดแลไมใหเครองเจยรถกฝนหรอถกน�าอนๆ เพราะอาจท�าใหเกดการลดวงจรและมไฟฟารวไหลไดซงจะเปนอนตรายตอผใชงาน 2)การใชเครองมอกลและเครองมอออกแรงดวยแรงคน 2.1) ควรเลอกใชเครองมอทมดามจบยาวพอดกบฝามอหากหลกเลยงไมไดใหใชเครองมอทมปลายดามกลมมนไมเปนปลายตด เพอหลกเลยงแรงกดทอาจเกดขนบรเวณฝามอ 2.2) เลอกใชเครองมอทมระยะหางระหวางดามไมมากเกนไปและดามเครองมอไมมสนเหลยม

การเลอกใชเครองมอ





หนาท






3) การจดสถานทปฏบตงาน เกาอนงปฏบตงาน • มพนกพงหลงทสามารถรองรบหลงสวนลางได • ทนงควรไมกอใหเกดแรงกดดนทดานหลงของตนขาหรอหวเขา • มฐานทมนคงแขงแรง • มกลไกทสามารถปรบระดบไดงาย • มททาวแขนหรอทรองรบแขนสวนลางซงไมเปนอปสรรคตอการท�างาน • ใชวสดทเหมาะสมส�าหรบบเกาอ 4)จดวางอปกรณปมควบคม • จดวางอปกรณปมควบคมทส�าคญไวในต�าแหนงทจบถงไดงายและสะดวกไมเกนความยาวขอศอกซงรวมถงอปกรณปมควบคมทตองบงคบอยางรวดเรวใชบอยและเปนงานทตองการความละเอยดถกตองแมนย�าสง

การนงปฏบตงานและการจดสถานทการปฏบตงาน





หนาท






• จดวางอปกรณ ป มควบคม ใหมทศทางการบงคบใหสอดคลองกบสามญส�านกของผปฏบตงานเชนเลอนจากซายไปขวา หลงเลกปฏบตงาน 1) เมอผปฏบตงานปฏบตงานเสรจแลว ใหท�าการปดสวทซใชเบรกเกอรหรอคทเอาททกครงรวมทงจดเกบอปกรณวสดตางๆใหเรยบรอย 2)หากเครองเจยร/ขดเปนแบบเคลอนยายได ในเวลาทมการเคลอนยายใหผปฏบตงานจบทตวเครองหามหวทสายไฟโดยเดดขาด 3)ผบงคบบญชาควรตรวจสอบ ตดตามดแลผปฏบตงานในพนทปฏบตงานเจยรและงานขดหากมสภาพทไมปลอดภยใหท�าการแกไขปรบปรงทนทเพอปองกนอนตรายจากงานเจยรงานขด 4) เจาหนาทความปลอดภยตรวจสอบอปกรณและพนทปฏบตงานเจยรงานขดและการสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลของผปฏบตงาน 5)หากม “สภาพทไมปลอดภย” เจาหนาทความปลอดภยสงผปฏบตงานหยดงานทนทและท�าการแกไขปรบปรงใหถกตองเพอใหปลอดภย 6)หากผปฏบตงานไมท�าการแกไขปรบปรงงานเจยรงานขดใหอยสภาพทปลอดภยใหเจาหนาทความปลอดภยรายงานตอผบงคบบญชาเพอท�าการปรบปรงแกไขเพอใหปลอดภย





หนาท






7)ทก 1 เดอน เจาหนาทความปลอดภยจะตองท�าการตรวจเชคอปกรณเครองเจยรโดยใชแบบฟอรมตรวจเชคเครองเจยร 8)หากตรวจสอบวาอปกรณเครองเจยรม“สภาพทไมปลอดภย”สามารถน�าไปใชงานไดโดยจะตดปายซอมบ�ารงหรอEQUIPMENTINSPECTIONTAGทอปกรณเครองเจยร 9)หากตรวจสอบวาอปกรณเครองเจยรม“สภาพทไมปลอดภย”ผปฏบตงานจะตองด�าเนนการซอมแซมแกไขใหเรยบรอย จนกวาจะมสภาพทเหมาะสมและปลอดภย ตองตดปายซอมบ�ารง EQUIPMENT INSPECTION TAG ทอปกรณเครองเจยร เพอน�าไปใชงาน แตถาไมสามารถแกไขได ภายในระยะเวลา 1 วน เจาหนาทความปลอดภยจะท�าการตดปายแจง“หามใชเครองมอช�ารด”เพอปองกนไมใหบคคลอนไปใชงาน

6.เอกสารอางอง กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบเครองจกรปนจนและหมอน�าพ.ศ.2552





หนาท


4.3มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานในหองเครอง






หนาท

มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานในหองเครอง






1.วตถประสงค เพอคมครองปองกนไมใหพนกงานและผรบเหมาไดรบอนตรายจากการท�างานในหองเครองจากสภาพแวดลอมไมเหมาะสม เชน เสยงดง แสงสวางไมเพยงพอ สารเคมเชอจลนทรย และอบตเหตจากการท�างาน เชน ไฟฟาดดชนกระแทกกบวสดเครองจกรเกยวดดพนและอคคภยหรอวสดสะเกดกระเดนใสและความเมอยลา

2.ขอบเขต มาตรฐานการปฏบตงานใชในการปฏบตงานการในหองเครอง

3.ค�าจ�ากดความ การปฏบตงานในหองเครองหมายถงการปฏบตงานการตรวจสอบการซอมบ�ารงในหองเครองทมอปกรณเครองจกรเครองก�าเนดไฟฟาตเมนตไฟฟาเครองจกรระบบระบายอากาศเครองยนตตดตงอย

4.ผรบผดชอบ(Responsibility) 1) ผบงคบบญชามหนาทตรวจสอบ ตดตาม ดแลผปฏบตงานและการท�างานพนทปฏบตงานในการใชอปกรณและปฏบตเพอใหปลอดภย





หนาท






2) เจาหนาทความปลอดภยมหนาทตรวจสอบ ตดตาม ดแลผปฏบตงานอปกรณและการท�างานพนทปฏบตงานเพอใหปลอดภย 3)พนกงานหรอผ รบเหมามหนาทปฏบตงานตามขนตอนของงานใหถกตองปลอดภยตามทผบงคบบญชาและเจาหนาทความปลอดภยไดท�าการมอบหมายงาน


กอนการปฏบตงาน 1)พนกงานแตงกายใหรดกมเกบผมและไมสวมเครองประดบทเปนสาเหตใหเกดอบตเหตจากเครองจกรดงพนมวนเขาไปในสวนทเปนอนตราย 2)ควรสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลใหถกตองและครบถวนไดแกแวนตานรภยถงมอรองเทานรภยอปกรณปองกบระบบหายใจชนดทมไสกรองสามารถปองกนฝนและสารเคม 3)แจงสอสารใหผบงบญชาทราบหรอผควบคมงานทราบเพอขออนญาตเขาพนทปฏบตงานหากเขาไปปฏบตงานในสถานททมความเสยงภยสถานทอบอากาศใหขออนญาตการท�างานตามแบบWORKPERMIT

การปฏบตงานในหองเครอง





หนาท






ขณะปฏบตงาน 1)ปฏบตตามขอบงคบกฎระเบยบ ปาย สญลกษณความปลอดภยอยางเครงครด 2)จดใหมปายเครองหมายและสญลกษณแสดงพนทปฏบตงาน 3)จดใหมเครองดบเพลงตามประเภทของการเกดไฟไหมอยใกลๆการปฏบตงานตลอดเวลาการปฏบตงาน 4)จดใหมการสอสารระหวางการท�างานและสงงานตอระหวางกะการท�างาน 5)หลกเลยงสมผสเครองจกรอปกรณทใชพลงงานไฟฟาและโครงนอกเปนโลหะหากจะสมผสใหใชเครองมอหรอไขควงทดสอบวามกระแสไฟรวหรอไมหากมกระแสไฟรวใหหยดการปฏบตแลวแจงหวหนางานผบงคบบญชาเพอพจารณาและสงงานในการด�าเนนการซอมบ�ารงพรอมทงแขวนปายและลอคสวตซ 6)จดใหมแสงสวางเพยงพอตอการท�างาน หากตองใชไฟฉายตองเปนแบบNonExplosiveProofในพนททมสารไวไฟ

ปฏบตตามขอบงคบหรอกฎระเบยบปายสญลกษณความปลอดภยอยางเครงครด





หนาท






7)จดใหมการระบายอากาศอยางพอเพยง 8)การปฏบตงานบรเวณตเมนตไฟฟา หรอบรเวณทมไฟฟาแรงดนสงใหปฏบตงานนอกเขตแผงกนอนตรายควรยนปฏบตงานบนพนทมฉนวนหมและหามท�าความสะอาดดวยน�าทพนเครองจกรโดยเดดขาดหากจะท�าความสะอาดตองไดรบความเหนชอบจากผเชยวชาญและตองมแผนความปลอดภย และขอใบอนญาตการท�างานกอนปฏบตงาน

หลงปฏบตงาน 1)จดใหมการสอสารและสงงานตอระหวางกะการท�างาน 2)ท�าความสะอาดตรวจสอบ และซอมแซม อปกรณและเครองมอภายหลงการใชงานใหอยในสภาพทพรอมใชงานไดทนทในคราวตอไป

6.เอกสารอางอง กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบเครองจกรปนจนและหมอน�าพ.ศ.2552





หนาท






4.4 มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานการใหบรการทนตกรรม






หนาท

มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานการใหบรการทนตกรรม






1.วตถประสงค เพอคมครองปองกนไมใหทนตแพทยผชวยทนตแพทยพนกงานและนกศกษาทใหบรการทนตกรรมไดรบอนตรายอบตเหตจากการท�างานเชนลนลมเครองมอบาดเขมทมต�าความเมอยลาจากทาทางการท�างานและอาการผดปกตกลามเนอและกระดกเชนอาจจะเจบปวดหรอรสกไมสบายทไหลทคอทบรเวณหลงสวนบนหรอเกดอาการทขอมอหรอมอจากการใชเครองมอและการปฏบตงานเปนเวลานานและสมผสสงแวดลอมไมเหมาะสมไดแกแสงสวางไมเพยงพอสมผสเชอโรค

2.ขอบเขต มาตรฐานการปฏบตงานใชในการปฏบตงานของทนตแพทย ผชวยทนตแพทยพนกงานนกศกษาทใหบรการทนตกรรมคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทลยมหดล

3.ผรบผดชอบ(Responsibility) 1)หวหนางานทมหนาทควบคมการปฏบตในสายงานทรบผดชอบ 2)พนกงานและศกษาปฏบตตามมาตรฐานความปลอดภย 3) เจาหนาทความปลอดภยมหนาทตรวจสอบและควบคมความปลอดภย





หนาท






4.การปฏบตงาน กอนการปฏบตงาน 1)ควรสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลใหถกตองและครบถวน ไดแกแวนตาถงมอหนากากปองกนเชอโรคชดปฏบตงานรองเทา 2)ตรวจสอบเครองมออปกรณใหพรอมใชงานอยในต�าแหนงทถกตองและมแสงสวางทเพยงพอ 3)มพนทเพยงพอ การปฏบตงานใหเคลอนไหวไดสะดวก และโตะเครองมอทวางเครองมอตดลอ(mobilecarts)หรอมกลไกเคลอนยายไดสะดวก ขณะปฏบตงาน 1)การนงปฏบตงาน 1.1) จดต�าแหนงนงเขาปฏบตงานทนตแพทย ท�างานโดยการมองโดยตรงบางทอาจจะเปนการเหมาะสมส�าหรบทนตแพทยทจะนงในต�าแหนง9นาฬกา12นาฬกาจะชวยลดความเมอยลา เมอท�างานในขากรรไกรบนเพอลดความตงเครยดทคอทนตแพทยทนงอยในต�าแหนง 10 หรอ 11 นาฬกา ควรทจะใชกระจกเพอชวยลดภาระของคอนอกจากนยงพบวาถาเกาอผปวยอยในต�าแหนงนอนราบหรอพนกพงหลงของผปวยเอยงมมมเอยงนอยกวา300องศาความเครยดของทนตแพทยจะลดลง 1.2) ระยะเออมเพอหยบอปกรณหรอใหบรการดานหนาของล�าตวไมควรเกน20นว





หนาท






1.3) นงบนเกาอทมฐานมนคง(Stability)มแผนรองรบหลงสวนลาง(Lumbarsupport)มทวางเทาวางแขนและเกาอสามารถปรบความสงได 1.4) เกาอคนไขควรปรบระดบไดมทวางแขนมทรองคอแผนหลงและเทา

2)การใชเครองมอ 2.1) ใชเครองมอทท�าใหขอมอตรงไมบดงอขอมอและน�าหนกเบา 2.2) ดามจบกระชบไมมเหลยมควรมวสดเรซนหมดามเพอลดแรงกดทมอ 2.3) งานทใชแรงมากควรใชเครองมอกลแทนเครองมอทออกแรงคนเพอชวยแรงในการท�างานแตเครองมอทความสนสะเทอนสงควรมอปกรณควบคมเพอปรบลดรอบหรอหยดการท�างานได 2.4) เครองมอควรมความคมและมการบ�ารงรกษาทดจะชวยผอนแรงการท�างาน

การจดต�าแหนงนงเขาปฏบตงานบรการทนตกรรม

การเลอกใชเครองมอ





หนาท






3)การจดรปแบบงาน 3.1) ควรจดรปแบบงานและตารางงานใหมความเหมาะสมความยากงายของงานพอลดความเครยดความเมอยลา 3.2) ลดทาทางการท�างานทอย นงๆนานควรเปลยนอรยาบถหรอกจกรรมเพอผอนคลายกลามเนอ

5.เอกสารอางอง 1) พรสวรรค ธนธรวงศ การศกษาปจจยเสยงจากการท�างานตอการเกดอาการผดปกตของระบบกลามเนอและกระดกของทนตแพทยกลมหนงวทยาสารทนตสาธารณสขปท16ฉบบท2กรกฎาคม-ธนวาคม2554 2) DaviesMH.andEcclesJD.Attitudesofdentalpatientstoconservationtreatmentindifferentchairpositions.JournalofDentistry1978;6:294





หนาท






4.5 มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานงานปฏบตงานเกยวกบรงส






หนาท

มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานงานปฏบตงานเกยวกบรงส






1.วตถประสงค เพอคมครองปองกนไมใหพนกงานไดรบอนตรายจากการท�างานเกยวกบการท�างานเกยวกบรงส

2.ขอบเขต มาตรฐานการปฏบตงานใชในการปฏบตงานทมเครองฉายภาพรงส

3.ผรบผดชอบ(Responsibility) 1) หวหนางานทมหนาทควบคมการปฏบตในสายงานทรบผดชอบ 2) พนกงานทมหนาทปฏบตงานเกยวกบรงส 3) เจาหนาทความปลอดภยมหนาทตรวจสอบและควบคมความปลอดภย

4.ค�านยาม “รงส”หมายความวารงสชนดกอไอออน “รงสชนดกอไอออน(ionizingradiation)”หมายความวาพลงงานในรปของคลนแมเหลกไฟฟาหรออนภาครงสใดๆทสามารถกอใหเกดการแตกตวเปนไอออนไดทงโดยทางตรงหรอโดยทางออมในตวกลางทผานไปไดแก รงสแอลฟารงสบตารงสแกมมารงสเอกซอนภาคนวตรอนอเลกตรอนหรอโปรตอนทมความเรวสงเปนตน





หนาท






“ตนก�าเนดรงส (source)” หมายความวา สงหนงสงใดทมการแผรงสออกมาโดยการสลายตวของนวเคลยสหรอสามารถกอใหเกดการแผรงสออกมาโดยวธอนทงนไมวาตนก�าเนดรงสนนจะเปนชนดปดผนกหรอไมปดผนกกตาม “กากกมมนตรงส (radioactive waste)” หมายความวา สงหนงสงใดทประกอบหรอปนเปอนดวยสารกมมนตรงสและไมเปนประโยชนในการใชงาน “ปรมาณรงสสะสม”หมายความวาผลรวมของปรมาณรงสทรางกายไดรบ “พนทควบคม”หมายความวาบรเวณทก�าหนดเปนบรเวณรงสและบรเวณรงสสง “บรเวณรงส”หมายความวาบรเวณทมอตราปรมาณรงสเกน2.5ไมโครซเวอรต(microSievert)ตอชวโมงแตไมเกน25ไมโครซเวอรต(microSievert)ตอชวโมง “บรเวณรงสสง” หมายความวา บรเวณทมอตราปรมาณรงสเกน 25 ไมโครซเวอรต(microSievert)ตอชวโมงขนไป “อปกรณบนทกปรมาณรงสประจ�าตวบคคล”หมายความวาอปกรณบนทกปรมาณรงสทใชสวมใสหรอตดไวตามสวนตางๆของตวลกจางเพอการบนทกปรมาณรงสสะสมทลกจางไดรบตามชวงเวลาของการปฏบตงานเกยวกบรงสซงสามารถอานคาไดโดยทนทหรอน�าไปวเคราะหผลในภายหลงไดแกฟลมแบดจ(filmbadge)ฟลมรงก(filmring)





หนาท






ทแอลดแบดจ(TLDbadge)ทแอลดรงก(TLDring)ทแอลดแคปซล(TLDcapsule)พอคเคทแชมเบอร (pocketchamber)พอคเคทโดสซมเตอร (pocketdosimeter)เปนตน

5.การปฏบตงาน กอนการปฏบตงาน 1)หนวยงานทมผ ปฏบตงานทางรงสตองแตงตงผรบผดชอบทางเทคนคและความปลอดภยทางรงส (Radiation Safety Officer) ซงไดรบการรบรอง และขนทะเบยนเจาหนาทความปลอดภยทางรงสจากส�านกงานปรมาณเพอสนต เพอเปนผรบผดชอบดแลใหค�าปรกษาเกยวกบความปลอดภยในการใชสารกมมนตรงสแกบคลากรภายในหนวยงาน 2)ผใชสารกมมนตรงสจะตองเตรยมพนทปฏบตการใหพรอม กอนเรมใชสารกมมนตรงสพนทดงกลาวจะตองเปนบรเวณซงไดก�าหนดไวแลววาจะใชส�าหรบงานท





หนาท






เกยวของกบสารกมมนตรงสโดยใหปพนทๆจะใชสารกมมนตรงสดวยพลาสตกหรอวสดทสามารถปองกนการซมของสารกมมนตรงสนอกจากนใหเตรยมวสดทสามารถซบน�าหรอของเหลวไดอยางรวดเรวในกรณทมสารกมมนตรงสกระเดนหรอเปรอะเปอน 3)ผใชเครองกมมนตรงสจะตองเตรยมเครองมอ เชน เครองวดรงส ตลอดจนเครองใชและอปกรณตางๆใหครบถวนกอนเรมใชเครองฉายกมมนตภาพรงส 4)จดแบงพนทตางๆเพอควบคมการสมผสดงน 4.1) พนทควบคม (Control Areas) ไดแก บรเวณทใชงาน หรอจดเกบวสดกมมนตรงสซงผปฏบตงานหรอผมสวนเกยวของมโอกาสไดรบปรมาณรงสสงกวา1/3 ของปรมาณทก�าหนดในกฎกระทรวงฯ (20 มลลซเวรตตอป) ตองมการควบคมระดบรงส การเปรอะเปอน และการฟงกระจายของสารกมมนตรงสใหอยในเกณฑทถอวาปลอดภยส�าหรบผปฏบตงานทางรงส โดยตองมการแบงขอบเขตบรเวณใหชดเจนโดยใชอปกรณทางภายภาพและตองมเครองหมายทางรงสพรอมขอความระบระดบรงสตดไวใหเหนอยางเดนชด และมกฎระเบยบและขนตอนในการปฏบตเกยวกบการปองกนและความปลอดภยทางรงสส�าหรบการปฏบตงานบรเวณดงกลาว 4.2) พนทตรวจตรา (Supervised Areas) ไดแกบรเวณใดกตามทมไดก�าหนดเปนพนทควบคม ซงผปฏบตงานหรอผมสวนเกยวของม โอกาสไดรบปรมาณรงสต�ากวา1/3ของทก�าหนดในกฎกระทรวงฯ(20มลลซเวรตตอป)แตตองมการจ�ากดการไดรบรงสโดยมการแบงขอบเขตของบรเวณโดยชดเจน และมเครองหมายทางรงสพรอมขอความระบระดบรงสตดไวใหเหนอยางเดนชด





หนาท






ขณะปฏบตงาน 1) เจาหนาทผใหบรการฉายรงสอธบายขนตอนการใหบรการและจดใหคนไขสวมใสชดปองกนรงสใหผรบบรการ 2) เจาหนาทสวมชดปองกนรงส ตดตงเครองวดรงสประจ�าตวผปฏบตงาน และอานใบสงงานทระบอวยวะและปรมาณฉายรงสพรอมตงเครองฉายรงส 3) เจาหนาทด�าเนนการฉายรงสโดยยนหลงฉากก�าบงรงสเพอปองกนรงส 4)ถอดชดปองกนรงสไวในบรเวณหองพนทควบคม 5)น�าฟลมไปลางเครองลางฟลม (ถาม) โดยสวมอปกรณปองกนสวนบคคลปองกนสารเคมไดแกสวมหนากากแวนตาถงมอสารเคมและชดปองกน 6)หามรบประทานอาหารและเครองดมในบรเวณพนทควบคม 7)ขณะปฏบตงานหากพบวามสงผดปกตหรอเกดเหตฉกเฉนใหระงบการปฏบตงานและปฏบตตามแผนฉกเฉนทไดเตรยมไว และใหแจงเจาหนาทความปลอดภยทางรงสในทนทตวอยางเหตผดปกตทอาจพบไดเชน 7.1) เครองฯไมหยดการฉายรงสขณะทสนสดเวลาทตงไว 7.2) ระบบdoorinterlockไมท�างาน 7.3) เครองฯไมสามารถฉายรงสไดหรอฉายไมครบตามเวลาทตงไว 7.4) เครองฉายรงสไดเองขณะทยงไมไดเรมฉาย 7.5) ฟงกชนอนๆของเครองผดปกต





หนาท






หลงปฏบตงาน หลงสนสดการฉายรงสแตละครงก อนเข าห องฉายฯตองแนใจว าตนก�าเนดไดถกเกบในต�าแหนงเกบปกตแลวโดยใหสงเกตทแผงควบคมเครองสญญาณไฟและระดบรงสจากเครองวดรงส

ชดปองกนรงส

6.การประเมนการไดรบรงสของผปฏบตงาน 1)ประเมนปรมาณการไดรบรงสของผปฏบตงานในบรเวณพนทควบคมหรอในบรเวณทมระดบรงสสง โดยใชเครองบนทกปรมาณรงสประจ�าบคคล หรออปกรณอนทเหมาะสม ในกรณทไมสามารถจะใชเครองบนทกปรมาณรงสประจ�าบคคลได ตองมการประเมนปรมาณการไดรบรงสของผปฏบตงานจากการค�านวณ





หนาท






2)ประเมนปรมาณการไดรบรงสของผปฏบตงานในพนทตรวจตรา หรอผปฏบตงานในพนทควบคมเปนครงคราวโดยใชอปกรณทเหมาะสม 3)ความถในการประเมนปรมาณรงสอยางนอย3เดอนตอ1ครงโดยหนวยงานทมมาตรฐานเปนทยอมรบของส�านกงานปรมาณเพอสนต 4)หากผปฏบตงานมโอกาสไดรบรงสจากการเปรอะเปอนวสดกมมนตรงสในบรเวณทปฏบตงานตองจดหาวธการตรวจวดทเหมาะสมเพอประเมนปรมาณรงสทผปฏบตงานไดรบเชนการตรวจวดการเปรอะเปอนของวสดกมมนตรงสในบรเวณปฏบตงานอปกรณปฏบตงานหรอการตรวจวดปรมาณวสดกมมนตรงสทผปฏบตงานมโอกาสไดรบเขาสรางกาย 5)การเกบบนทกผลการการไดรบรงสประจ�าบคคลผรบใบอนญาตตองจดใหมการเกบบนทกผลการไดรบรงสประจ�าบคคลตามแบบรายงานโดยบนทกผลการไดรบรงสตองประกอบดวย • ขอมลทวไปของผปฏบตงาน • ปรมาณรงสทไดรบในแตละครงทประเมน ผลรวมการไดรบรงสในแตละปและผลรวมทงหมด





หนาท






• วนทเรมปฏบตงานและปรมาณรงสทผปฏบตงานไดรบกอนเขาปฏบตงานในกรณทผปฏบตงานนนเคยปฏบตงานทอนมากอน • ปรมาณรงสทผปฏบตงานไดรบในกรณเกดเหตฉกเฉนหรออบตเหตทางรงสซงตองแยกจากการไดรบรงสในการปฏบตงานตามปกต

7.การตรวจสขภาพของผปฏบตงานทางรงส ตองจดใหผปฏบตงานทางรงสไดรบการตรวจสขภาพเมอแรกเขากอนการปฏบตงานและเปนประจ�าทกป

8.เอกสารอางอง 1) กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมการท�างานเกยวกบรงสชนดกอไอออนพ.ศ.2547 2) แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางรงส ศนยบรหารความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมมหาวทยาลยมหดล 3) มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมการปองกนรงสส�าหรบผปฏบตงานรงส





หนาท






4.6 มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานในสถานทอบอากาศ






หนาท

มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานในสถานทอบอากาศ






1.วตถประสงค 1) เพอคมครองปองกนไมใหพนกงานและ/หรอผรบเหมา ไดรบอนตรายจากการท�างานเกยวกบการในสถานทอบอากาศจากการสมผสบรรยากาศอนตรายเชนสารเคมการขาดอากาศและอบตเหตจากการท�างานระเบดเพลงไหม 2) เพอใชเปนมาตรฐานในการปฏบตงานในสถานทอบอากาศในกรณทมเหตจ�าเปนกรณมการกอสรางระหวางท�างานและกรณเขาชวยเหลอผปฏบตงานอย 3) เพอลดและควบคมความเสยงการปฏบตงานในสถานทอบอากาศใหอยในระดบทยอมรบได

2.ขอบเขต มาตรฐานการปฏบตงานใชในการปฏบตงานของพนกงานและผ รบเหมาคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดลในสถานทอบอากาศเชนบอระบบบ�าบดน�าเสยบอเกบน�าส�ารองถงเกบสารเคม

3.ผรบผดชอบ(Responsibility) บทบาท หนาท และความรบผดชอบของผเกยวของกบการปฏบตงานในสถานทอบอากาศถกก�าหนดไวแลวในกฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานในทอบอากาศพ.ศ.2547ไดแก





หนาท






1)นายจางหรอตวแทนนายจาง (AreaOwner) เปนผประสานหวหนากลมงานหรอผควบคมงานและรวมกนส�ารวจทอบอากาศซงจะเขาไปท�างานจากนน ใหนายจางหรอตวแทนนายจางด�าเนนการและจดท�าใบอนญาตท�างานทอบอากาศใหกบหวหนากลมงาน(ConfinedSpaceWorkPermit)เพอควบคมอนตรายทอาจเกดขน 2)หวหนากลมงานหรอผควบคมงาน (Job Leader or Job Supervisor)หวหนากลมงานท�าหนาทเปนศนยกลางในการสอสารแบบ360องศา(360degreecommunication) ในการปฏบตงานในทอบอากาศ หวหนากลมงานจะมบทบาทหลกในการน�าทมฯไปปฏบตการในทอบอากาศใหแลวเสรจตามทไดรบมอบหมายทงนบทบาทหนาทและความรบผดชอบของหวหนากลมงานมดงน 2.1) ส�ารวจทอบอากาศฯจากนนใหจดท�าเอกสารสนบสนนการปฏบตงานเพอยนขออนญาตเขาท�างานกบนายจางหรอตวแทนนายจางซงเอกสารทตองเตรยมมดงตอไปน 2.1.1) ใบขออนญาตเขาท�างาน (Permit toWork or Authority toWorkPermit) 2.1.2) คมอค�าแนะน�าการปฏบตงาน(WorkInstruction) 2.1.3) จดท�าWorkPermitทเกยวของกรณมงานเสยงอนตรายสงรวมดวยในงานปฏบตการทอบอากาศ(งานเสยงอนตรายสงม6ประเภทคอ





หนาท






1) งานปฏบตการเกยวกบแหลงก�าเนดความรอนและประกายไฟ-HotWork 2) งานปฏบตการทอบอากาศ-SafeWorkinginConfinedSpace 3) งานปฏบตการบนทสง-WorkingatHeights 4) งานปฏบตการนงราน-AccessandWorkingScaffolds 5) งานปฏบตการไฟฟาแรงสง-High Voltage และงานปฏบตการขดเจาะ-Excavation) 2.1.4) ใบรายการตดแยกระบบ(EquipmentLockoutList) 2.1.5) ใบอนญาตใหท�างานทอบอากาศ(ConfinedSpaceWorkPermit) 2.1.6) ใบบนทกปฏบตการทอบอากาศ(ConfinedSpaceEntryLog) 2.2) ประสานชางเทคนคผมหนาทในการตดแยกระบบเพอตดแยกระบบทดสอบวาระบบฯถกตดแยกจรงและปดกนควบคมพนทปฏบตงาน 2.3) ประชมกลมท�างานเพอชแจงขอบเขตของงานปฏบตการทงหมดรวมถงมาตรการทางดานความปลอดภยดวย 2.4) ใหผปฏบตงานลงชอเขาท�างานและเปดงาน





หนาท






3)ผชวยเหลอในงานปฏบตการทอบอากาศ(StandbyPerson) ผชวยเหลอในงานปฏบตการทอบอากาศ(StandbyPerson)เปนผชวยของหวหนากลมงาน ตองเปนผมความรและมความสามารถในเชงเทคนคปฏบตการอยางครอบคลมมหนาทและความรบผดชอบดงน: 3.1) ศกษาขอบเขตการปฏบตการทงหมดจากหวหนากลมงาน ตรงไหนไมเขาใจ-ตองถาม 3.2) ศกษาล�าดบปฏบตงานและทราบขนตอนฯทงหมดแตแรกเรมกระทงงานจบ 3.3) ท�าส�ารวจและปดกนพนทปฏบตการ 3.4) ก�าหนดระยะเวลาการตรวจวดอากาศลงในใบบนทกปฏบตการทอบอากาศ(ConfinedSpaceEntryLog)และใชเครองตรวจวดอากาศไดเปนอยางด 3.5) ทบทวนและทดลองใชช องทางสอสารระหวางผ ช วยเหลอกบพนกงานปฏบตการผชวยเหลอกบหวหนาทมกภยและผชวยเหลอกบหวหนากลมงาน 3.6) ก�ากบดแลการเขา-ออกทอบอากาศของผปฏบตงานบนทกและลงนามเขาทอบอากาศกอนเขาฯและบนทกลงนามทกครงเมอผปฏบตงานออกจากทอบอากาศทงนโดยใชใบบนทกปฏบตการทอบอากาศ(ConfinedSpaceEntryLog)





หนาท






3.7) สงการก�ากบดแลใหผปฏบตงานออกจากทอบอากาศ หรอใหหยดงานเปนการชวคราวกรณพบความผดปกตใดๆใน5กลมดงน:ผปฏบตงานมสภาพไมพรอมปฏบตงาน เอกสารสนบสนนการปฏบตงานบกพรอง ไมสมบรณ อปกรณในงานปฏบตการหรอการควบคมพนทปฏบตงานบกพรอง ขดของเกยวกบระบบสอสารและทมกภยทมชวยเหลอชวยชวตไมพรอม 3.8) ไดรบการฝกฝนใหมความรความสามารถในเรองการประเมนสภาพงานการบงช&การควบคมอบตเหตงานกภยชวยเหลอชวยชวต 3.9) ประสานและรายงานใหหวหนากลมงานทราบเกยวกบสงผดปกตทนทและแจงความคบหนาการปฏบตงานฯใหทราบเปนระยะ 4)ผไดรบมอบหมายใหเปนผตดแยกระบบ(AuthorizedIsolator) ผท�าหนาทตดแยกระบบควรมความรและความเขาใจเกยวกบการขออนญาตเขาท�างานและการตดแยกระบบเปนพนฐาน (Lockout Tagout and Permit toWork)และแนะน�าใหเปนชางเทคนคสวนงานไฟฟาประจ�าสวนงานนนๆถอวาดทสดทงนหนวยงานตนสงกดควรจะทวนสอบถงความรความสามารถเสยกอนโดยบทบาทหนาทและความรบผดชอบมดงน





หนาท






4.1) เปนทปรกษาหวหนากลมงาน (Job Supervisor or Job Leader)เพอก�าหนดจดตดแยกลงในใบบนทกการตดแยกระบบ(EquipmentLockoutList) 4.2) รวมตดแยก&ลอคเอาทอปกรณเชนวาลวเบรคเกอรไฟฟายดตรงอปกรณดานบนทอาจตกใส ฯลฯ และรวมทดสอบเพอยนยนวาระบบดงกลาวไมท�างานแลวและไมเปนอนตราย โดยอปกรณทจะตดแยกใหอางองตามรายการทก�าหนดไวในใบบนทกการตดแยกระบบ(EquipmentLockoutList) 4.3) หลงจากงานแลวเสรจ รวมปลดคนอปกรณทตดแยกเอาไว และรวมทดสอบเพอยนยนวาระบบกลบมาท�างานไดดงเดม 5)ผปฏบตงาน(WorkerorEnteringPerson) ผปฏบตงานในทอบอากาศมหนาทท�างานในทอบอากาศตามทไดรบอนญาตจากนายจางซงจะมหนงคนหรอมากกวากไดตามความจ�าเปนขนอยกบลกษณะงานในทอบอากาศซงตองเขารวมการประชมกอนเปดงานเพอท�าความเขาใจถงขอบเขตและขนตอนการปฏบตงานในทอบอากาศโดยละเอยดดงน 5.1) ขณะเขารวมประชมเพอเปดงาน หากไมเขาใจใหถาม กรณผดปกตระหวางการปฏบตงานใหแจงผคอยชวยเหลอทนท





หนาท






5.2) ไมท�างานลดขนตอนและตองมพฤตกรรมทปลอดภยตลอดระยะเวลาปฏบตงาน 5.3) หากเกดเหตฉกเฉนตองมความรและมความสามารถในการหนภย

6)ทมชวยเหลอ ทมกภย (Rescue and First Aid Team) มหนาทเฝาดแลบรเวณทางเขาออกทอบอากาศ เพอคอยตดตอสอสารกบลกจางทท�างานในทอบอากาศและชวยเหลอลกจางออกจากทอบอากาศ โดยผชวยเหลอจะมหนงคนหรอมากกวากได ขนอยกบความจ�าเปนในแตละครง เชน จ�านวนลกจางทเขาไปปฏบตงานในทอบอากาศลกษณะของทอบอากาศเปนตนโดยใหหวหนาทมด�าเนนการดงน 6.1) เขารวมประชมกอนเปดงาน 6.2) รวมวางแผนและเตรยมอปกรณฯตามแผน 6.3) ทดสอบและยนยนวาเครองมอสอสารมความพรอมใชงานไดจรง 6.4) ชแจงและก�ากบดแลใหทมกภย ชวยเหลอชวยชวตมความพรอมปฏบตการหากเกดเหต 6.5) หากทมก ภยไมพรอมใหประสานผ ชวยเหลอในงานปฏบตการทอบอากาศเพอทราบทนท





หนาท






4.คณสมบตผปฏบตงาน(QualifiedWorker) 1)ผควบคมงาน(JobSupervisororJobLeader) 2)ผชวยเหลอในงานปฏบตการทอบอากาศ(StandbyPerson) 3)ผรบผดชอบผตดแยกระบบ(AuthorizedIsolator) 4)ผปฏบตงาน(WorkerorEnteringPerson) 5)ทมกภยชวยเหลอชวยชวต(RescueTeam) ตองไดรบการฝกอบรมความปลอดภยในการท�างานในทอบอากาศ ตามหลกเกณฑวธการและหลกสตรทกฎหมายระเบยบขอบงคบตางๆก�าหนดไวหากลกจางทท�างานเกยวของกบทอบอากาศไดรบการฝกอบรมใหปฏบตงานในหนาทใด เมอไดรบมอบหมายใหไปปฏบตหนาทอนทเกยวของกบทอบอากาศ ลกจางผนนจะตองไดรบการฝกอบรมใหมทสอดคลองกบหนาทใหมทไดรบมอบหมาย

หมายเหต : การฝกอบรม-ตองผานการฝกอบรมตามหลกเกณฑ วธการตามหลกสตรฯทอธบดกรมสวสดการและคมครองแรงงานประกาศก�าหนดดงเงอนไขตามตาราง





หนาท






ตารางเงอนไขการอบรม

ขอหวขอฝกอบรม

ทฤษฏเชงปฏบตการเวลา(ชม.)

ผอนญาต

หวหนากลมงาน

ผชวยเหลอ

ผปฏบตงาน

1 กฎหมายความปลอดภยในทอบอากาศ

1 Y Y Y Y

2 ความหมายชนดประเภทของทอบอากาศและอนตรายในทอบอากาศ

1 Y Y Y Y

3 การประเมนสภาพงานและเตรยมความพรอมในการท�างานทอบอากาศ

1 Y Y Y Y

4 วธปฏบตงานฯทถกตองและปลอดภย

1 Y Y Y Y

5 อปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล

1 Y Y Y Y

6 ระบบการขออนญาตเขาท�างาน-การยกเลกการท�างาน

0.5 Y Y Y Y





หนาท






ขอ หวขอฝกอบรมทฤษฏเชงปฏบตการ

เวลา(ชม.)

ผอนญาต

หวหนากลมงาน

ผชวยเหลอ

ผปฏบตงาน

7 บทบาทหนาทความรบผดชอบของผอนญาตหวหนากลมงานผชวยเหลอและผปฏบตงาน

0.5 Y Y Y Y

8 การตรวจสอบสภาพอากาศและเทคนคการระบายอากาศ

2 - Y Y Y

9 การสงหยดงานชวคราว

10 การวางแผนการปฏบตงานและการปองกนอนตรายทอาจเกดจากการท�างาน

0.5 - Y - -

11 อนตรายทอาจไดรบในกรณฉกเฉนและวธหลกหนภย

0.5 - Y - -

12 การดบเพลงขนตน 0.5 - - Y Y

13 การชวยเหลอและชวยชวต 0.5 - - Y Y

14 การปฐมพยาบาลและการชวยเหลอเบองตน

0.5 - - Y -

0.5 - - Y -

สรปชวโมงการฝกอบรม





หนาท






• การฝกอบรมภาคปฏบต - หวหนากลมงาน(ผควบคมงาน)ตองผานการฝกอบรมภาคปฏบตไมนอยกวา3ชวโมง - ผชวยเหลอตองผานการฝกอบรมภาคปฏบตไมนอยกวา5ชวโมง ผปฏบตงานตองผานการฝกอบรมภาคปฏบตไมนอยกวา3ชวโมง

• การตรวจรางกาย-ผคอยชวยเหลอ ผปฏบตงานและทมกภยทตองปฏบตการในทอบอากาศตองผานการตรวจรางกายโดยแพทยซงมใบประกอบโรคศลปสาขาอาชวอนามยฯทงนใบรบรองแพทยส�าหรบพนกงานสงกดคณะฯตองไมนานเกน12เดอนและผรบเหมาตองไมเกน6เดอน(พนกงานสงกดคณะฯซงท�างานเปนการประจ�ามการตรวจตดตามผลทางสขภาพทกปปฏทนตอเนองและมการเกบผลฯนนไวแตผรบเหมาคณะฯวาจางไมสามารถกระท�าในเรองดงกลาวไดฉะนนถอเกณฑรบรองผลสขภาพ6 เดอน หลกเกณฑดงกลาวไมไดถกระบไวในกฎหมายหรอมาตรฐานสากลฉบบใดหากแตใหแตละหนวยงานก�าหนดขนเอง โดยพจารณาจากกระบวนการท�างานและผลจากการท�าประเมนความเสยง (Risk Assessment) จากนนใหเขยนระบไวในระเบยบปฏบตฯ)





หนาท






• อายขนต�าของผทเกยวของฯตองมอายไมต�ากวา18ปบรบรณ (อางอง :ประกาศกรมสวสดการและคมครองแรงงานเรองหลกเกณฑวธการและหลกสตรการฝกอบรมความปลอดภยในการท�างานในทอบอากาศฉบบท2พ.ศ.2551ขอ7/1)

5.ค�านยาม 1)ConfinedSpaceทอบอากาศทซงมทางเขาออกจ�ากดการระบายอากาศไมเพยงพอทจะท�าใหอากาศภายในถกสขลกษณะและปลอดภย เชน อโมงค ถ�า บอหลมหองใตดนหองนรภยถงถงน�ามนถงหมกไซโลทอเตาภาชนะหรอสงอนใดทมลกษณะคลายกน 2)No Entry Space ทอบอากาศ ซงยงไมถกควบคมอนตรายทเกยวของกบงานปฏบตการไมอนญาตใหคนเขาไป





หนาท






3)Hazardsอนตรายอนทเกยวของกบงานปฏบตการม4กลมคออนตรายทางดานกายภาพ(PhysicalHazards)อนตรายทางดานเคม(ChemicalHazards)อนตรายทางดานไบโอโลจคอล (Biological Hazards) และอนตรายทางดานเออโกโนมคส(ErgonomicHazards) 4)Physical Hazardsอนตรายทางดานกายภาพ เชน ไฟฟาดด สนสะเทอนบาดตดหนบทมแทงฝนควนรอนหนาวกระแทกชนตกใสทบตรงสมดแสงสวางเปนตน 5)ChemicalHazardsอนตรายจากสารเคมซงอาจจะอยในสถานะหนงสถานะใดเชนของแขงของเหลวหรอแกส 6)BiologicalHazardsอนตรายจากสงมชวตขนาดเลกซงหมายถงเชอโรคหรอแบคทเรยเมอเขาสรางกายจะท�าใหเกดโรคจากการท�างาน 7)Ergonomic Hazards อนตรายจากการยกของผดทาทางหรอยกของหนกเกนก�าลงและสงผลกระทบกบระบบกลามเนอและกระดกโครงราง 8)ContaminantAtmosphereบรรยากาศอนตรายสภาพอากาศทอาจไดรบอนตรายตามเงอนไขใดกไดดงตอไปน





หนาท






8.1) ออกซเจนต�ากวารอยละ19.5หรอมากกวารอยละ23.5โดยปรมาตร 8.2) มแกส ไอ ละอองหรอฝนทตดไฟหรอระเบดไดเกนรอยละ 10 ของคาความเขมขนต�าสดทท�าใหเกดการตดไฟหรอระเบดได 8.3) คาความเขมขนของสารเคมอนตรายหรอแกสพษเกนมาตรฐานตามขอมลจ�าเพาะซงระบในเอกสารSDS-SafetyDataSheet 8.4) สภาวะบรรยากาศอนซงอาจกอใหเกดอนตราย เชน บรรยากาศทมความดนหรออณหภมสง 9)HazardsControlMeasureการควบคมอนตรายโดยวธการบรหารจดการหรอวธการทางวศวกรรม(AdministrativeControlorEngineeringaSolution) 10)AdministrativeControlการควบคมอนตรายโดยวธบรหารจดการโดยการเขยนเปนขอก�าหนดไวในเอกสารสนบสนนการปฏบตงาน 11)Engineering a Solution การควบคมอนตรายโดยวธทางวศวกรรมโดยการปดกนอนตรายไมใหสงผานถงตวคนหรอรอถอนอปกรณฮารดแวรเพอปองกนไมใหผปฏบตงานไดรบอนตรายจากอปกรณนนตวอยางเชน





หนาท






11.1)ปดลอมพนทดวยแถบกนตดตงรวแขงไฟวบวาบตาขายปองกนของตกผากนไฟ ปดปายขอความเพอรณรงคหรอเตอนหรอปายหาม ขดสตเสนระบการควบคมเปนตน 11.2) ในพนทท�างานคบแคบ ใหถอดทอทางทกดขวางออกเปนการชวคราวเพอใหท�างานไดสะดวกสบายขนปลอดภยจากเออรโกโนมคสหรอจากการขดขดฯลฯ 12) PPM(Partpermillion) สวนในหนงลานสวน เชน 30PPM= สามสบสวนในหนงลานสวน 13) LELorLFL(LowerExplosiveLimitorLowerFlammabilityLimit)คาความเขมขนต�าสดทท�าใหแกสตดไฟหรอระเบดได 14) UEL (Upper Explosive Limit) คาความเขมขนสงสดทท�าใหแกสตดไฟหรอระเบดได 15) Density relative toairความหนาแนนของแกสเมอเทยบกบอากาศ(อากาศในภาวะปกตทไมมสภาพปนเปอนมคาความหนาแนน=1) 16) SCBA(SelfContainedBreathingApparatus)เครองชวยหายใจแบบถงอากาศอด





หนาท






ภาพแสดงตวอยางUEL,LELแกสไฮโดรเจน(Hydrogen)

6.ความเสยงผปฏบตงานอาจไดรบอนตรายจาก 1)ขาดอากาศหายใจถงแกชวต 2)หมดสต 3) เกดการระเบด

7.วธปฏบตงาน(WorkInstruction) เมอไดมการด�าเนนการเกยวกบทอบอากาศแลว นายจางจะตองดแลไมใหลกจางหรอบคคลอนเขาไปในทอบอากาศจนกวาจะไดมการด�าเนนการใหมความปลอดภย





หนาท






ตามมาตรฐาน ซงลกจางหรอบคคลทจะเขาไปในทอบอากาศกจะตองขออนญาตจากนายจางและเมอไดรบอนญาตจากนายจางแลวจงเขาไปในทอบอากาศนนได 1)การด�าเนนการเพอใหมความปลอดภยตองด�าเนนการดงน 1.1) ตดปายทอบอากาศหามเขาบรเวณทอบอากาศทจะเขาปฏบตงานพรอมทงปดกนพนท 1.2) ประเมนสภาพอากาศท พนทปฏบตได แก ตรวจสอบปรมาณออกซเจน(ตองมไมนอยกวา19.5%หรอไมมากกวา23.5%โดยปรมาตร)แกสไวไฟตรวจเปอรเซนการระเบดตรวจแกสพษไอระเหยทเปนพษ 1.3) ประเมนสภาพปฏบตงานโดยประเมนจากลกษณะการท�างาน และลกษณะพนทภายในทอบอากาศ 1.4) ท�าแผนการปฏบตงานและแผนฉกเฉนส�าหรบการเกดเหตอนตรายโดยแจงใหผปฏบตงานทกคนทราบและปฏบตตามแผนทก�าหนดไว 1.5) จดท�าระบบใบอนญาตเขาท�างานในทอบอากาศ 1.6) ตดแยกแหลงพลงงานทเกยวของ 1.7) จดเตรยมอปกรณส�าหรบใหความชวยเหลอในกรณเกดเหตการณฉกเฉน 1.8) ตรวจสอบอปกรณเครองมอทใชในการปฏบตงาน 1.9) น�าส�าเนาเอกสารใบอนญาตท�างานตดบรเวณทางเขา-ออก





หนาท






2)การตรวจสอบเพอประเมนอนตรายทอาจแอบแฝงอย 2.1)การตรวจสอบปรมาณออกซเจน(ตองมไมนอยกวา19.5%หรอไมมากกวา23.5%โดยปรมาตร) 2.2) การตรวจสอบเปอรเซนตการระเบด หรอการไวไฟของแกส/ไอระเหยไวไฟไมใหเกนกวา10%ของคาความเขมขนขนต�าของสารเคมแตละชนดในอากาศทอาจตดไฟหรอระเบดได 2.3) การตรวจสอบแกส/ไอระเหยทเปนพษทฟงกระจายในบรรยากาศทอยในรปของเสนใยฝนละอองแกสไอฟมไมใหเกนกวาทกฎหมายความปลอดภยในการท�างานเกยวกบสารเคมก�าหนด 3)ความรนแรงของเหตการณฉกเฉนในทอบอากาศ สามารถจดระดบความรนแรงไดเปน5ระดบคอ 3.1) สถานการณทตองอพยพผปฏบตงานออกจากบรเวณพนทอบอากาศ 3.2) สถานการณทเกดการบาดเจบในขณะปฏบตงาน 3.3) สถานการณทตองเขาไปชวยเหลอเบองตน 3.4) สถานการณทตองท�าการชวยชวตจากภายนอก 3.5) สถานการณทตองชวยชวตจากภายใน

8.เอกสารอางอง กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานในทอบอากาศพ.ศ.2547





หนาท






4.7 มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานจายกลาง






หนาท

มาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานจายกลาง






1.วตถประสงค เพอคมครองปองกนไมใหพนกงานไดรบอนตรายจากการท�างานจากงานจายกลางจากการสมผสหรอหายใจเชอโรค สารคดหลง สารเคม ความเมอยลาจากการปฏบตงานและอบตเหตไดแกสงของบาดทมแทงจากการปฏบตงาน

2.ขอบเขต มาตรฐานการปฏบตงานใชในการปฏบตงานงานจายกลางคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดล

3.ผรบผดชอบ(Responsibility) 1)หวหนางานทมหนาทควบคมการปฏบตในสายงานทรบผดชอบ 2)พนกงานทมหนาทปฏบตงานงานจายกลาง 3) เจาหนาทความปลอดภยมหนาทตรวจสอบและควบคมความปลอดภย 4.ค�าจ�ากดความ 1) งานจายกลางคอ งานดแลอปกรณ/เครองมอทางการแพทยใหปราศจากเชออยางถกตองครบถวนรวดเรวเพยงพอและพรอมใชงานใหแกหนวยงานตางๆในโรงพยาบาลและสถานบรการระดบรองในยามปกตและฉกเฉนหรอมภยพบต





หนาท






2)การท�าความสะอาด หมายถง กระบวนการลางเครองมอเครองใชทางการแพทยใหสะอาดดวยน�าและผงซกฟอกหรอสารท�าความสะอาด 3)การท�าลายเชอ หมายถง กระบวนการท�าใหเครองมอและอปกรณทางการแพทยปราศจากเชอกอโรคทกชนดยกเวนสปอรของแบคทเรย 4)การท�าใหปราศจากเชอ หมายถง กระบวนการท�าใหเครองมอและอปกรณทางการแพทยปราศจากเชอโรคทกชนดรวมถงสปอรของแบคทเรย5)อปกรณความปลอดภยสวนบคคล(Personalprotectiveequipment :PPE)คออปกรณตางๆทก�าหนดไวใสปองกนไมใหน�าสกปรก เลอดหนองกระเดนเขาตาปากจมกของผปฏบตงานในการลางท�าความสะอาด

5.ขนตอนการปฏบตงาน

กอนการปฏบตงาน 1)พนกงานทเกยวของกบการปฏบตงาน งานจายกลางตองไดรบการอบรมและชแจงขนตอนการปฏบตงาน เพอความปลอดภยในการปฏบตงานและวธสวมใสอปกรณความปลอดภยสวนบคคล (Personal protective equipment : PPE)จากหวหนางาน





หนาท






2) เตรยมอปกรณความปลอดภยสวนบคคลไดแก 2.1) หมวกคลมผม(Cap) 2.2) แวนตา(Eyeglass) 2.3) ผาปดปากปดจมก(Mask) 2.4) เอยมพลาสตก(Apron) 2.5) รองเทาบท(Boot) 2.6) ถงมอยางแบบหนา (Cleaningglove)

ขณะปฏบตงาน เพอคมครองสขภาพอนามยและความปลอดภยของผปฏบตงาน ผปฏบตงานตองสวมอปกรณความปลอดภยสวนบคคลอยางเครงครด และปฏบตตามมาตรการความปลอดภยตามขนตอนการปฏบตงานดงน 1)การรบอปกรณปนเปอนจากหนวยงาน ใชอปกรณบรรจภาชนะอปกรณทมฝาปดมดชดพรอมแยกประเภทอปกรณของเครองมอทางการแพทยและของแหลมคมใชรถหรอภาชนะส�าหรบรบอปกรณทไมปราศจากเชอ หลกเลยงการรบอปกรณดวยมอทไมสวมอปกรณความปลอดภยสวนบคคล 2) คดแยกอปกรณกอนลางท�าความสะอาด ผปฏบตงานตองใสเครองปองกนรางกายตามขอปฏบตตรวจสอบและคดแยกอปกรณทางการแพทยทมการช�ารดแตกราว

อปกรณความปลอดภยสวนบคคล





หนาท






3)ลางท�าความสะอาดอปกรณ/เครองมอตามแนวทางปฏบตน�าอปกรณทลางท�าความสะอาดแลวผงหรออบใหแหงในขนตอนนผปฏบตงานตองเครงครดในการใสPPE 4)การบรรจหบหอใหตรวจสอบอปกรณและคดแยกอปกรณทางการแพทยทมการช�ารด แตกราว หรอสกปรกกอนการบรรจหบหอ หลงจากนน จดประเภทของอปกรณตามชดใหครบถวนถกตอง โดยเลอกวสดในการบรรจหบหอใหเหมาะสมตามประเภทของเครองมอตดแสดงปายวนผลตวนหมดอายและExternalindicatorทกหบหอ

5)การท�าใหปราศจากเชอ โดยใชเครองท�าใหปราศจากเชอและเครองท�าลายเชอ(autoclave, เครองอบแกส)พนกงานตองสวมถงมอกนความรอนหรอใชเครองมอหยบจบทอบเพอปองกนสมผสความรอนและยนหางจากเครองเพอปองกนไมใหสมผสแรงดนทเปนไอรอนระบายออกมาและผปฏบตงานตงคาใชงานตามคมอทก�าหนด





หนาท






6)การจดเกบอปกรณปราศจากเชอ 6.1) จดเกบตามล�าดบทไดผานกระบวนการท�าใหปราศจากเชอ (first infirstout) 6.2) จดเกบในต หรอชนท มฝาปดมดชดในหองทไม มคนพลกพลานควบคมอณหภมและความชนตามแนวทางปฏบต 6.3) หลกเลยงการสมผสอปกรณทปราศจากเชอโดยไมจ�าเปน โดยผปฏบตงานในหองเกบอปกรณตองสวมใสเสอผาเฉพาะภายในหอง 7)การแจกจายอปกรณ/เครองมอแกหนวยงานโดยใชรถมฝาหรอผาปดมดชด

6.เอกสารอางอง แนวทางการพฒนาหนวยจายกลางส�านกพฒนาระบบบรการสขภาพกรมสนบสนนบรการสขภาพและชมรมควบคมโรคตดเชอในโรงพยาบาลแหงประเทศไทย






หนาท








5.1 นโยบายดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน

การก�าหนดนโยบายความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน (occupational safety, health and environment policy) เปนสงทมความส�าคญและจ�าเปน เพราะนโยบายเปรยบเสมอนการประกาศเจตนารมณ การก�าหนดทศทางและเปนเครองมอในการด�าเนนงานการก�าหนดนโยบายทดควรเปดโอกาสใหผ บรหาร บคลากร และนกศกษาทกระดบมสวนรวมในการเสนอแนะความคดเหนกอนทจะใหผบรหารสงสดพจารณาลงนามและประกาศใชตอไปนโยบายความปลอดภยทดจะตองสอดคลองกบลกษณะการบรหารองคกร มความกะทดรดชดเจน แนวปฏบตดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานของมหาวทยาลยมหดลประกอบดวยคณลกษณะนโยบายทเหมาะสม6ประการดงน 1) นโยบายความปลอดภยฯ ก�าหนดเปนลายลกษณอกษร ประกาศใหผบรหารและบคลากรทกคนทราบรวมทงปรบปรงทบทวนใหทนสมยอยเสมอ 2) ก�าหนดใหมคณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานขององคกร 3) ก�าหนดภาระหนาทและการคมครองความปลอดภย สขภาพอนามยใหครอบคลมทกลกษณะงาน 4) ก�าหนดกจกรรมหลกทจ�าเปน เชน การอบรม การส�ารวจ การประเมนความเสยงและเฝาระวงความปลอดภยการสงเสรมความปลอดภยฯลฯ 5)ก�าหนดใหผปฏบตงานทกคนมหนาทรบผดชอบ และใหความรวมมอในการด�าเนนกจกรรมความปลอดภย 6)ก�าหนดใหมการตดตามประเมนผลใหเปนไปตามนโยบายมหาวทยาลยมหดลไดมการก�าหนดนโยบายความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานดงประกาศมหาวทยาลยมหดล เรองนโยบายและแนวปฏบตดานความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมพ.ศ.2553ลงวนท17สงหาคมพ.ศ.2553เพอใชเปนแนวทางปฏบตของหนวยงานและบคลากรในมหาวทยาลยมหดล

บทท 5คณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน

คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล


5.2 ศนยบรหารความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอม(COSHEM)

มหาวทยาลยมหดลไดตระหนกถงความส�าคญในเรองความปลอดภยอาชวอนามยทงของบคลากรผมาปฏบตงานและผมารบบรการรวมไปถงสภาพแวดลอมของมหาวทยาลยและชมชนโดยรอบ จงไดวางแนวทางพฒนาระบบความปลอดภยอาชวอนามย และสงแวดลอม โดยไดแตงตงคณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมและคณะอนกรรมการความปลอดภยในดานตางๆรวมทงจดตงศนยบรหารความปลอดภย อาชวอนามยและสงแวดลอม (COSHEM) ซงมหาวทยาลยมหดล ไดวางโครงสรางการบรหารงานของศนยฯ ใหเปนหนวยงานในสงกดกองกายภาพและสงแวดลอมส�านกงานอธการบด เพอท�าหนาทในการวางแผนและแนวปฏบต ประสานงาน ตดตามและประเมนผลการด�าเนนงานด านความปลอดภยทเกยวของใหบรรลผลตามประกาศมหาวทยาลยมหดล เรองนโยบายและแนวปฏบตด านความปลอดภย อาชวอนามยและสงแวดลอม พ.ศ.2553โครงสรางศนยบรหารความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอม(COSHEM)แสดงไดดงรปท5.2-1ดงน

รปท5.2-1โครงสรางศนยบรหารความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอม(COSHEM)


5.3 คณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการ ท�างานระดบสวนงาน เพอใหการบรหารความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานของสวนงานตางๆเปนไปอยางมระบบมทศทางการด�าเนนการสอดคลองกนและเกดประโยชนสงสดตอมหาวทยาลยมหดลจงไดก�าหนดใหทกสวนงานมการแตงตงคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน(occupationalsafety,healthandenvironmentcommittee)มวตถประสงคดงน 1) เพอใหบคลากรและนกศกษาทกคน มความปลอดภยและปฏบตงานในสภาพแวดลอมการท�างานทด 2)เพอสงเสรมใหบคลากรและนกศกษาทกคนตระหนกและเขาใจในเรองของการเสรมสรางสขภาพอนามย ความปลอดภยและการปองกนอบตภย รวมทงยอมรบวางานเสรมสรางสขภาพอนามยและความปลอดภยเปนภารกจของทกคนดงนนทกสวนงานจงตองด�าเนนการและรวมมอกน 3)เพอสงเสรมใหบคลากรและนกศกษาทกคนเกดความตระหนกวาตนเองเปนผทมสวนเกยวของและมโอกาสไดรบอบตภยมากทสดดงนนทกคนจงมสวนชวยในการดแลสขภาพและปองกนอบตเหต 4)เพอด�าเนนการใหกจกรรมความปลอดภยและสขภาพอนามยเปนสวนหนงทผสมผสานอยในนโยบายตามภารกจของหนวยงานรวมถงวธการปฏบตงาน และถอเปนหนาทหนงในการปฏบตงาน 5) เพอเปดโอกาสใหบคลากรและนกศกษาเสนอความคดเหนในการปรบปรงวธการปฏบตงานและสงแวดลอมในการท�างาน ตลอดจนวางมาตรการปองกนอบตภยและปองกนการเจบปวยทเกยวเนองจากการท�างาน 6)เพอปรบปรงและสงเสรมสมพนธภาพระหวางฝายบรหารกบผใตบงคบบญชาใหเกดความเขาใจและความรวมมอทดยงขนซงจะสงผลใหการดแลสขภาพอนามยและปองกนอบตภยประสบความส�าเรจดวยด

ดงนน ทกสวนงานจงควรจดตงคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานตามขอก�าหนดของกฎหมาย เพอวางแผนงานกจกรรมโครงการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานมการก�าหนดวตถประสงคและเปาหมายทชดเจนเพอใหสามารถจดสรรทรพยากรได


อยางเหมาะสมทงดานงบประมาณและบคลากรรวมทงการก�าหนดหนาทความรบผดชอบของผบรหารและบคลากรระดบบงคบบญชาโดยมหลกในการพจารณาการจดตงคณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมในการท�างานมหาวทยาลยมหดลดงน 1) ผบรหารระดบสงของหนวยงาน เปนประธานคณะกรรมการความปลอดภยฯมความรบผดชอบในเรองความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานขององคกร 2)องคประกอบของคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานควรมหลกเกณฑดงน • สวนงานทมบคลากรนอยกวา100คนใหมคณะกรรมการฯไมนอยกวา 5คนประกอบดวย - ผ บรหารสวนงานหรอบคคลทผ บรหารสวนงานมอบหมาย ท�าหนาทเปนประธาน1คน - ผแทนระดบหวหนาสวนงานท�าหนาทเปนกรรมการ1คนและ เลขา1คน - บคลากรระดบปฏบตการท�าหนาทเปนกรรมการ2คน • สวนงานทมบคลากรตงแต100คนแตไมถง500คนใหมคณะกรรมการฯ อยางนอย7คนประกอบดวย - ผ บรหารสวนงานหรอบคคลทผ บรหารสวนงานมอบหมาย ท�าหนาทเปนประธาน1คน - ผแทนระดบหวหนาสวนงานท�าหนาทเปนกรรมการ2คนและ เลขา1คน - บคลากรระดบปฏบตการท�าหนาทเปนกรรมการ3คน • สวนงานทมบคลากรตงแต500คนขนไปใหมคณะกรรมการอยาง นอย11คนประกอบดวย - ผบรหารสวนงานหรอบคคลทผบรหารสวนงานมอบหมายท�า หนาทเปนประธาน1คน - รองผบรหารสวนงานท�าหนาทเปนเลขา1คน - ผแทนระดบหวหนาสวนงานท�าหนาทเปนกรรมการ4คน - บคลากรระดบปฏบตการท�าหนาทเปนกรรมการ5คน


ส�าหรบหนวยงานทมเจาหนาทความปลอดภยเทคนคขนสง (จป. เทคนคขนสง) หรอเจาหนาทความปลอดภยวชาชพ(จป.วชาชพ)ใหท�าหนาทเปนเลขานการ

ตารางท5.2-1องคประกอบของคณะกรรมการฯพจารณาตามจ�านวนบคลากรในหนวยงาน

จ�านวนบคลากร

จ�านวนกรรมการ

ประธาน(หวหนา

หนวยงานหรอผแทนระดบบรหารทไดรบการแตงตง)

ผแทนบคลากรระดบหว

หนางานหรอเทยบเทาขนไป

ผแทนบคลากร

ผปฏบตงานทวไป

เลขานการ

50-99 5 1 1 2 1(จป.เทคนคขนสงหรอจป.วชาชพ)

100-499

7 1 2 3 1(จป.วชาชพ)

500ขนไป

11 1 4 5 1(จป.วชาชพ)

หมายเหต:ส�าหรบหนวยงานราชการทเขาขายการด�าเนนกจการประเภท(6)-(13)ซงไมมเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบวชาชพใหผมอ�านาจสงสดของหนวยงานราชการคดเลอกบคลากรระดบบงคบบญชาหนงคนเปนกรรมการ และใหประธานกรรมการเลอกกรรมการซงเปนผแทนระดบบงคบบญชาคนหนงเปนเลขานการ


5.4 หนาทและความรบผดชอบของคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามยและสงแวดลอมในการท�างานระดบสวนงาน

หนาทและความรบผดชอบของคณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมในการท�างานระดบสวนงานมดงน 1) พจารณาก�าหนดแนวทางปฏบตงานดานความปลอดภย อาชวอนามยและสงแวดลอมในการท�างาน รวมถงการปฏบตงานของบคลากรและนกศกษาทกระดบตงแตการเรยนการสอนการวจยและการบรการวชาการตลอดจนลกจางผรบเหมาและบคคลภายนอกทเขามาปฏบตงานหรอเขามาใชบรการ เพอใหเกดความปลอดภยทสอดคลองตามกฎหมายหรอตามมาตรฐานสากล 2) จดท�าระบบมาตรฐานการจดการความเสยงทเกยวของกบความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมในการท�างาน 3) พจารณาระบบการตรวจสอบโครงสรางพนฐาน เครองมอ/อปกรณ และบคลากรทเกยวของดานความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมในการท�างาน 4)สงเสรมสนบสนนกจกรรมดานความปลอดภยในการท�างานของมหาวทยาลย 5) สนบสนนและประสานงานใหเกดความเชอมโยงเกยวกบการด�าเนนงานดานความปลอดภย อาชวอนามย และสงแวดลอมในการท�างาน รวมถงหองปฏบตการระหวางหนวยงานตางๆและทเกยวของกบกรรมการชดตางๆของมหาวทยาลย 6)ส�ารวจการปฏบตการดานความปลอดภยในการท�างานและตรวจสอบสถตการประสบอนตรายทเกดขน 7)วางระบบการรายงานสภาพการท�างานทไมปลอดภยเพอใหเปนแนวปฏบตของบคลากรและนกศกษาทกระดบ 8)ประเมนและรายงานผลการด�าเนนงานรวมทงระบปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะในการปฏบตหนาทตอศนยบรหารความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมมหาวทยาลยมหดลทก6เดอน 9)ปฏบตภารกจอนๆตามทอธการบดและคณะกรรมการอ�านวยการความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมมหาวทยาลยมหดลมอบหมาย


หนาทความรบผดชอบของผบรหารระดบสวนงาน 1) ก�ากบดแลบคลากรระดบบงคบบญชาทท�าหนาทดแลความปลอดภยในการท�างาน 2) เสนอแผนงานโครงการดานความปลอดภยในหนวยงานทรบผดชอบ 3) สงเสรม สนบสนน และตดตามการด�าเนนงานเกยวกบความปลอดภยในการท�างานใหเปนไปตามแผนงานโครงการเพอใหมการจดการดานความปลอดภยในการท�างานทเหมาะสม 4)ก�ากบดแลและตดตามใหมการแกไขขอบกพรองเพอความปลอดภยของบคลากรและนกศกษาตามทไดรบรายงาน หรอตามขอเสนอแนะของเจาหนาทความปลอดภยในการท�างาน คณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามยและสงแวดลอมในการท�างานหรอหนวยงานความปลอดภย หนาทความรบผดชอบของบคลากรระดบบงคบบญชาระดบตน/หวหนางาน 1)ก�ากบ ดแลใหบคลากรและนกศกษาในหนวยงานทรบผดชอบปฏบตตามขอบงคบและคมอความปลอดภย 2)วเคราะหงานในหนวยงานทรบผดชอบเพอคนหาความเสยงหรออนตรายเบองตน 3)สอนวธการปฏบตงานทถกตองแกบคลากรและนกศกษาในหนวยงานทรบผดชอบเพอใหเกดความปลอดภยในการปฏบตงาน 4)ตรวจสอบสภาพการท�างาน เครองมอและอปกรณใหอยในสภาพท ปลอดภยกอนลงมอปฏบตงานประจ�าวน 5)ก�ากบ ดแล การใชอปกรณค มครองความปลอดภยสวนบคคลของบคลากรและนกศกษาในหนวยงานทรบผดชอบ 6)รายงานการประสบอนตราย การเจบปวย หรอการเกดเหตเดอดรอนร�าคาญอนเนองจากการท�างานของบคลากรตอคณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอมในการท�างานของหนวยงานตามระยะเวลาทมหาวทยาลยก�าหนดในระเบยบ 7)ตรวจสอบหาสาเหตการประสบอนตรายการเจบปวยหรอการเกดเหตเดอดรอนร�าคาญอนเนองจากการท�างานของผบรหาร บคลากรนกศกษาในหนวยงานและรายงานผลรวมทงเสนอแนะแนวทางแกปญหา 8)สงเสรมและสนบสนนกจกรรมความปลอดภยในการท�างาน


9)ปฏบตงานดานความปลอดภยในการท�างานอนตามทเจ าหนาทความปลอดภยในการท�างานเสนอแนะแผนงานดานความปลอดภย อาชวอนามยและสงแวดลอมในการท�างานและการน�าไปปฏบต

5.5 การบรหารแผนงานดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอม ในการท�างาน

การบรหารแผนงานดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานตองมความสอดคลองกบการปฏบตตามกฎหมายครอบคลมถงการพฒนาและการน�าไปปฏบตองคกรตองน�าแผนงานทก�าหนดไวมาปฏบตโดยมผบรหารระดบสงเปนผรบผดชอบ ควรมการก�าหนดกรอบเวลา งบประมาณและเกณฑวดผลการปฏบตทชดเจนรวมทงมการตดตามและทบทวนเปนระยะโดยมการปรบเปลยนใหเหมาะสมโดยแผนงานดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานควรมลกษณะดงน 1)การฝกอบรมบคลากรและนกศกษาเพอใหสามารถท�างานไดอยางปลอดภยตลอดจนมการทบทวนอยางตอเนอง 2)ขอบงคบคมอและเอกสารเกยวกบการจดการดานความปลอดภยในการท�างานใหมความทนสมยซงทกคนสามารถเขาถงขอมลได 3)การประชาสมพนธเพอปลกจตส�านกใหทกคนในองคกรไดตระหนกถงความรบผดชอบรวมกนใหความส�าคญและรวมมอกนน�าไปใชปฏบต 4)ขนตอนการด�าเนนงานส�าหรบการชบงอนตรายและการประเมนความเสยงตอสขภาพและความปลอดภยในทกกจกรรมการท�างานของบคลากรและนกศกษารวมทงมการทบทวนอยางตอเนอง 5)การเฝาระวงสภาพแวดลอมในการท�างานและสขภาพของบคลากรและนกศกษา 6)แผนปองกนและเตรยมความพรอมโตตอบเหตฉกเฉนตามความเสยงของสงแวดลอมในการท�างานควรมการฝกซอมแผนอยางนอยปละ1ครง 7)ขอก�าหนดดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานใหผรบเหมาปฏบตและใชเปนเกณฑในการคดเลอกผรบเหมา


8)ขนตอนการด�าเนนงานในการสอบสวนสาเหตของอบตการณการบาดเจบการเกดอบตเหต การเจบปวยและโรคทเกดจากการท�างาน รวมทงก�าหนดมาตรการแกไขปองกนมใหเกดซ�า

5.6 การประเมนผลและทบทวนการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน

ผบรหารระดบสงขององคกรจะตองก�าหนดใหมการประเมนผลและทบทวนการจดการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานดงน 1)จดท�าขนตอนการประเมนผลการปฏบตงานและจดท�าเกณฑการชวดทงเชงปรมาณและคณภาพ 2)จดใหมการตรวจประเมนการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานไมนอยกวาปละ1ครงมการสรปผลรวมทงแจงใหผเกยวของเพอด�าเนนการตอไป 3)จดใหมการทบทวนการจดการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานโดยทบทวนในเรอง • ผลการด�าเนนการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน • ผลการแกไขขอบกพรองทพบจากการตรวจประเมน • ผลการมสวนรวมจากผมสวนไดสวนเสยทงในและนอกองคกร • ปจจยภายนอกและภายในทเปลยนแปลงไป 4)สรปผลการทบทวนการจดการความปลอดภยและแจงใหผเกยวของใหทราบเพอด�าเนนการตอรวมทงก�าหนดแผนงานในเชงปองกน 5)การด�าเนนการปรบปรงดานความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน ผบรหารขององคกรตองก�าหนดใหมการตรวจตดตามผลการปฏบตงานเปนระยะๆโดยการตรวจประเมนเพอวดผลการปฏบตและหาขอบกพรองแลวน�าไปวเคราะหหาสาเหตและท�าการแกไขปรบปรงตลอดจนบนทกรายงานอยางตอเนองไวเปนลายลกษณอกษร



6.1 แผนปองกนและระงบอคคภย คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล เปนสวนราชการทเปนทงสถานศกษาและโรงพยาบาลทนตกรรม มสงกอสรางและอาคารสนบสนนหลายอาคารส�าหรบการเรยนการสอนและบรการผปวยทางทนตกรรม เพอเปนการปองกนและระงบอคคภยไดแบงเปน3สวนคอ 1) แผนกอนจะเกดเหตเพลงไหมเปนการก�าหนดพนททมความเสยงจดตดตงอปกรณรวมทงการเตรยมพรอมดานบคลากร 1.1) แผนเตรยมความพรอมเปนการก�าหนดพนททมความเสยงจดตดตงอปกรณรวมทงการเตรยมพรอมดวยบคลากร 1.2) แผนการตรวจตรา ก�าหนดใหมการตรวจตราเกยวกบวสดทเปนเชอเพลงของทตดไฟไดงายแหลงความรอนอปกรณดบเพลง 1.3) แผนการอบรม ก�าหนดใหมการอบรมพนกงานหรอเจาหนาทผปฏบตงานในเรองการดบไฟและการหนไฟ 1.4) แผนการรณรงคปองกนอคคภยเปนแผนทจดท�าเพอการสรางความสนใจและรวมสงเสรมในการปองกนอคคภยไมใหเกดขน 2) แผนขณะเกดเหตเพลงไหม เปนแผนเกยวกบการดบเพลงและลดความสญเสยประกอบดวย 2.1) แผนการดบเพลง ก�าหนดตวบคคลและหนาทเพอระงบเหตเพลงไหมขนตน/ขนรนแรง 2.2) แผนการอพยพหนไฟก�าหนดขนเพอความปลอดภยของชวตเจาหนาทหรอผทอยในเหตการณ 3) แผนหลงเหตเพลงไหมสงบแลว จะตองมการพจารณาด�าเนนการเกยวกบการบรรเทาทกขซงด�าเนนการตอเนองจากเหตเพลงไหม และการฟนฟและปรบปรงพนทเพอใหสถานทพรอมใชงานและปองกนอนตรายทจะเกดขน

บทท 6แผนปฏบตการในสถานการณฉกเฉน

คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล


คณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดลไดก�าหนดแผนปองกนและระงบอคคภยไวส�าหรบเปนแนวทางใหหนวยงานภายในถอปฏบตดงแสดงในภาคผนวกท1

6.2 แผนปฏบตการปองกนและบรรเทาภยจากสารเคมและวตถอนตราย

1.บทน�า ปจจบนประเทศไทยมการน�าวทยาการและเทคโนโลย รวมทงสารเคมและวตถอนตรายมาใชในดานตางๆทงในภาคเกษตรกรรมภาคอตสาหกรรมการศกษาวจยและอนๆ เปนจ�านวนมากอยางแพรหลายซงผลของการน�ามาใชโดยขาดความรความเขาใจตลอดจนขาดความระมดระวงในเรองความปลอดภยไมวาจะเปนการผลตการเกบรกษาการบรรจและการขนสงอาจกอใหเกดอบตภยและสรางความเสยหายตอชวตและทรพยสนตลอดจนสงแวดลอมไดดงนนจงตองมมาตรการปองกนและมการเตรยมความพรอมในการแกไขปญหาอบตภยจากสารเคมและวตถอนตราย 2.วตถประสงค 2.1เพอปองกนและบรรเทาผลกระทบตอชวตและทรพยสนของประชาชนทเกดจากสารเคมและวตถอนตราย 2.2เพอใหการด�าเนนการชวยเหลอผประสบภยเปนไปอยางมประสทธภาพและสามารถฟนฟพนทประสบภยใหกลบสสภาวะปกตโดยเรว 2.3เพอก�าหนดหนาท ความรบผดชอบของหนวยงานทเกยวของและองคกรเครอขายทกภาคสวนในการปองกนและบรรเทาสถานการณฉกเฉนจากสารเคมและวตถอนตรายใหชดเจนบรณาการและมประสทธภาพ

3.นยามศพท 3.1ภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตราย หมายถง ภยทเกดจากสารเคมและวตถอนตรายรวไหลเพลงไหมและการระเบดซงเกยวของกบสถานททมการเกบการใชการบรรจและการขนสงทงทเคลอนทไดและไมได


3.2สารเคมและวตถอนตราย หมายถง สงทมลกษณะอยางใดอยางหนงดงตอไปน 1) วตถทระเบดไดหมายถงเปนสารทเกดการระเบดไดเมอไดรบความรอน เปลวไฟ ถกกระแทกหรอจดระเบด เชน กระสนปน ดนระเบด ดนปน ตวจดระเบดพลแกปประทดดอกไมไฟเปนตน 2)กาซ หมายถง กาซทสามารถตดไฟไดงายเมอไดรบความรอน หรอเปลวไฟเชนกาซหงตมกาซไฮโดรเจนกาซบวเทนเปนตนหรอกาซทเมอสดดมกลนหรอสมผสถกรางกายแลว ท�าใหเกดอนตรายตอสขภาพและอาจเสยชวตได เชนกาซคลอรนกาซแอมโมเนยเปนตนหรอกาซทถกอดไวในถงดวยความดนสงเมอถกกระแทกอยางแรงอาจเกดระเบดไดเชนกาซคารบอนไดออกไซดกาซออกซเจนเปนตน 3)ของเหลวไวไฟ หมายถง ของเหลวทสามารถตดไฟไดงายเมอไดรบความรอนหรอเปลวไฟเชนบวเทนเมทลแอลกอฮอลเอทลแอลกอฮอลน�ามนเปนตน 4)ของแขงไวไฟ หมายถง สารทลกไหมไดงายเมอไดรบความรอนหรอเปลวไฟเชนไมขดไฟก�ามะถนฟอสฟอรสลกไนตเปนตนหรอสารทเมอถกน�าหรอความชนจะท�าใหเกดกาซไวไฟซงลกไหมไดเชนแคลเซยมคารไบดโซเดยมเปนตน 5)สารออกซไดซและสารเปอรออกไซดอนทรยหมายถงสารทตวเองไมเกดการลกไหม แตชวยใหสารอนลกไหมไดโดยสลายตวใหกาซออกซเจนออกมา เชนปยแอมโมเนยมไนเตรทดางทบทมเปนตนหรอสารทสลายตวแลวใหกาซออกซเจนซงจะท�าใหตวเองและสารอนเกดการลกไหมเชนอะเซทตลเปอรออกไซดเปนตน 6)สารมพษและสารตดเชอโรคหมายถงสารทเมอกนสมผสกบผวหนงหรอสดลมหายใจรบสารนแลว เปนอนตรายตอรางกายและอาจท�าใหเสยชวตได เชนปรอท ตะกว แคดเมยม ยาฆาแมลง หรอสารทปนเปอนกบอาหารแลวกนเขาไปจะเปนอนตรายเชนสารละลายพลาสตกหรอสารตดเชอไดแกเชอจลนทรยเปนตน 7)วสดกมมนตรงสหมายถงธาตหรอสารประกอบใดๆทมองคประกอบสวนหนงมโครงสรางภายในอะตอมไมคงตวและสลายตวโดยการปลดปลอยรงสออกมาเชนโคบอลต-60เรเดยม-226เปนตน 8)สารกดกรอน หมายถง สารทมคณสมบตในการท�าลายเนอเยอของรางกายเชนกรดดางเปนตน


9) สารหรอวตถอนทอาจเปนอนตรายไดหมายถง สารทไมไดจดอยในประเภทใดใน8ประเภทขางตนแตสามารถกอใหเกดอนตรายไดเชนสารคลอโรฟลออโรคารบอน(CFC)เปนตน นอกจากนยงหมายรวมถงอาวธเคมและอาวธชวภาพดวย

อาวธเคมหมายถงสงใดสงหนงหรอหลายสงรวมกนดงตอไปน 1)สารเคมพษและสารทใชผลตสารเคมพษ เวนแตกรณทมเจตนาเพอความมงประสงคทไมไดหามไวภายใตอนสญญาหามอาวธเคม ตราบใดทชนดและปรมาณของสารเคมเหลานนสอดคลองกบความมงประสงคทไมไดหามไว ภายใตอนสญญาหามอาวธเคม 2)ยทธปจจยและอปกรณทออกแบบโดยเฉพาะ เพอกอใหเกดความตายหรออนตรายอน โดยอาศยคณสมบตทเปนพษของสารเคมพษเหลานนทระบไวใน1)ซงอาจถกปลอยออกมาเมอมการใชยทธปจจยและอปกรณดงกลาว 3) เครองมอใดทออกแบบโดยเฉพาะเพอใชเกยวเนองโดยตรงกบการใชยทธปจจยและอปกรณทไดระบไวใน2) สารเคมพษ หมายถง สารเคมใดทโดยปฏกรยาเคมของสารเคมนนมผลตอกระบวนการของชวตซงสามารถกอใหเกดความตาย การไรความสามารถชวคราวหรออนตรายถาวรตอมนษยและสตวทงนรวมถงสารเคมเชนวาทงปวงโดยไมค�านงถงตนก�าเนดหรอวธการผลตสารเคมนน และไมค�านงวาสารเหลานถกผลตขนในสถานทผลตในยทธปจจยหรอทอน สารทใชผลตสารเคมพษหมายถงตวท�าปฏกรยาเคมใดซงมสวนในขนตอนใดในการผลตสารเคมพษไมวาโดยวธใดกตามทงนรวมถงองคประกอบหลกใดของระบบเคมทมองคประกอบทวภาคหรอพหภาค องคประกอบหลกของระบบเคมทมองคประกอบทวภาคหรอพหภาค หมายถงสารทใชผลตสารเคมพษซงมบทบาทส�าคญทสด ในการก�าหนดคณสมบตทเปนพษของผลตภณฑสดทายและท�าปฏกรยาอยางรวดเรวกบสารเคมอน ในระบบเคมทมองคประกอบทวภาคหรอพหภาค อาวธชวภาพหมายถงยทธภณฑทใชสงแพรหรอกระจายสารชวภาพและสตวพาหะทงนหมายรวมถงสารชวภาพซงมงหมายส�าหรบใชยทธภณฑดงกลาวเปนเครองสงแพรหรอกระจายดวยไมวาสารนนจะบรรจอยในยทธภณฑแลวหรอยงไมไดบรรจ


ความมงประสงคทไมไดหามไวภายใตอนสญญาหามอาวธเคมหมายถง 1) ความมงประสงคดานอตสาหกรรม เกษตรกรรม การวจย การแพทยเภสชกรรมหรอความมงประสงคอนในทางสนต 2) ความมงประสงคดานการปองกน คอ เปนความมงประสงคทเกยวของโดยตรงกบการปองกนสารเคมพษและการปองกนอาวธเคม 3) ความมงประสงคทางทหารทไมไดเกยวของกบการใชอาวธเคม และไมไดขนอยกบการใชคณสมบตทเปนพษของสารเคมเปนวธหนงในการสงคราม 4) การบงคบใชกฎหมายรวมถงความมงประสงคเพอควบคมการจลาจลภายในประเทศ

4. ขนตอนการปฏบต กองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภย คณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดล และหนวยงานทเกยวของ เตรยมพรอมรบสถานการณการเกดภยจากสารเคมและวตถอนตรายดงน

4.1 กอนเกดภยประกอบดวย 1) การปองกนและลดผลกระทบมแนวทางดงน 1.1) หนวยกายภาพและสงแวดลอม ประเมนความเสยงภยจากสารเคมและวตถอนตรายโดยการประเมนภยและความลอแหลมเพอประเมนโอกาสหรอความเปนไปไดทจะเกดภยจากสารเคมและวตถอนตราย รวมทงศกษาวธลดผลกระทบเพอน�าไปก�าหนดมาตรการทเหมาะสมในการบรหารจดการภยจากสารเคมและวตถอนตราย 1.2) หนวยกายภาพและสงแวดลอม ตรวจสอบและปรบปรงขอมลพนทเสยงภยสารเคมและวตถอนตราย รวมทงขอมลพนทปลอดภยเพอรองรบการอพยพและจดท�าแผนทพนทเสยงภยของสถานทเกบสะสมสารเคมและรายชอสารเคมและวตถอนตรายใหเปนปจจบน 1.3) จดท�าฐานขอมลก�าลงเจาหนาทอาสาสมครเครองจกรเครองมอและอปกรณการกชพกภยเพอใหพรอมเรยกใชงานไดทนทเมอเกดภาวะฉกเฉน 1.4) พฒนาระบบเครอขายฐานขอมลสารสนเทศดานสารเคมและวตถอนตรายใหมความเชอมโยงระหวางหนวยงาน


1.5) เสรมสรางความรและความตระหนกแกประชาชนนกเรยนนกศกษาและเยาวชนเกยวกบการปองกนและการปฏบตตนอยางถกตองและปลอดภยจากสารเคมและวตถอนตราย

2) การเตรยมความพรอมมแนวทางดงน 2.1) หนวยกายภาพและสงแวดลอมจดตงและฝกอบรมบคลากรและอาสาสมครเพอชวยเหลองานเจาหนาทปฏบตงาน 2.2) จดท�าบญชผ เชยวชาญเฉพาะดานวตถอนตรายและสารเคมหรอเจาหนาทจากหนวยงานและองคกรทเกยวของ 2.3) จดท�าแผนปฏบตการปองกนและแกไขปญหาภยจากสารเคมและวตถอนตรายแบบบรณาการใหสอดคลองกบแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยกรงเทพมหานครหรอแผนอนๆทเกยวของ 2.4) หนวยสนบสนนบรการส�ารองเครองอปโภคบรโภคทจ�าเปนและเหมาะสมเพอรองรบการอพยพและใหความชวยเหลอผประสบภยไดทนทเมอเกดภย 2.6) หนวยสนบสนนบรการจดเตรยมเครองจกร เครองมอ ยานพาหนะและวสดอปกรณทจ�าเปนในการปองกนภยเพอใหน�าไปใชไดทนทในกรณทเกดภย 2.7) หนวยสนบสนนบรการจดเตรยมสถานทปลอดภยเพอรองรบผ ประสบภยพรอมสงสาธารณปโภคทจ�าเปน 2.8) หนวยรกษาความปลอดภยและจราจรจดเตรยมระบบสอสารหลกระบบสอสารรองและระบบสอสารส�ารองทจ�าเปนพรอมทงจดหาเครองมออปกรณสอสารใหเพยงพอและใชงานไดตลอดเวลา 2.9) หนวยกายภาพและสงแวดลอม จดใหมการฝกซอมแผนปฏบตการปองกนและแกไขปญหาภยจากสารเคมและวตถอนตราย


4.2 ขณะเกดภย

การบรหารจดการในภาวะฉกเฉนมแนวทางดงน 1) เมอเกดภยจากสารเคมและวตถอนตรายใหผประสบเหตหรอหนวยงานทไดรบทราบเหตแจงหรอรายงานไปยงศนยวทยสอสาร 2) เมอไดรบแจงเหตใหผรบแจงหาขอมลเกยวกบสารเคมและวตถอนตรายบรเวณทเกดเหตใหไดมากทสดไดแก 2.1) ชอและประเภทของสารเคมพรอมUNNUMBER 2.2) ปรมาณและภาชนะบรรจสารเคม 2.3) ลกษณะการเกด 2.4) สถานทและเวลาเกดเหต 3) ใหหนวยปฏบตการแรกทถงทเกดเหตใหกนพนทเกดเหตระยะพนท 100เมตรโดยรอบพรอมประกาศแจงเตอนอนตรายอพยพประชาชนไปจดรวมพล 4)รายงานเหตการณใหผอ�านวยการทราบ 5) ใหจดตงศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาภยจากสารเคมและวตถอนตรายทงในระดบคณะ เพอเปนศนยในการบญชาการและอ�านวยการปฏบตและจดใหเจาหนาทเขาประจ�าศนยทนทและด�าเนนการตามแนวทางการปฏบตของศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯ 6) ใหเจาหนาทหนวยปฏบตการด�าเนนการสวมชดปองกนสารเคม และด�าเนนการระงบเหตในกรณทเหนวาไมอยในสภาพทแนชดเกยวกบการปฏบตตอสารเคมและวตถอนตรายในบรเวณทเกดเหตใหแจงประสานส�านกงานเขตราชเทวหรอศนยวทยพระรามทางหมายเลข199 กรณทเกยวของกบวสดกมมนตรงส ใหประสานกบส�านกงานปรมาณเพอสนต 7)ประชาสมพนธ แจ งให ประชาชนผ อาศยอย ในบรเวณสถานท เกดเหตการณหรอบรเวณทอาจไดรบผลกระทบขางเคยงทราบเหตการณทเกดขนรวมทงอพยพออกจากพนทในกรณทจ�าเปน และวธการปองกนตวส�าหรบผอยในบรเวณทอาจไดรบอนตราย เพอใหปองกนตนเองใหปลอดภยจากสารเคมและวตถอนตรายหากจ�าเปนใหประกาศเปนเขตอนตรายหามมใหผไมมหนาทเกยวของเขาไปบรเวณดงกลาว 8)การตรวจพสจนเอกลกษณบคคลในกรณมผเสยชวต ใหเปนไปตามอ�านาจหนาทการปฏบตงานของส�านกงานต�ารวจแหงชาตและตามบนทกขอตกลง


ความรวมมอการปฏบตงานพสจนเอกลกษณบคคลและการสงกลบในกรณภยพบตรายแรงระหวางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยกระทรวงมหาดไทยกบส�านกงานนตวทยาศาสตรต�ารวจส�านกงานต�ารวจแหงชาต 9)กรณจ�าเปนตองรบบรจาคความชวยเหลอดานตางๆจากสาธารณชน ใหศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯจดตงศนยรบบรจาคและประสานหนวยงานทเกยวของในการก�าหนดสถานทเกบรกษาสงของและเงนบรจาครวมทงวธการแจกจายเพอใหเกดเอกภาพและเปนประโยชนแกผประสบภยอยางเสมอภาคและทนเหตการณ

4.3 หลงเกดภย

การจดการหลงเกดภยมแนวทางดงน 1) ใหหนวยกายภาพและสงแวดลอมจดผเชยวชาญเกยวกบสารเคมและวตถอนตรายจากหนวยงานทเกยวของเขาไปยงบรเวณทเสยหาย และตรวจสอบวามผลกระทบขางเคยงหรอมสารเคมและวตถอนตรายตกคางหรอไม เพอด�าเนนการแกไขใหบรเวณทเกดเหตและบรเวณขางเคยงเกดความปลอดภย 2) ใหศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯระดบเขตด�าเนนการประเมนความเสยหายและความตองการเบองตนโดยจดท�าบญชรายชอผประสบภยและทรพยสนทเสยหายไวเปนหลกฐาน พรอมทงออกหนงสอรบรองใหผประสบภยไวเปนหลกฐานในการรบการสงเคราะหและฟนฟ 3) จดหาทพกชวคราว และใหความชวยเหลอผประสบภยดานสขภาพอนามยสภาพจตใจการชวยเหลอและฟนฟสตวปาและสตวเลยงทไดรบผลกระทบจากภยจากสารเคมและวตถอนตราย 4)การจดการศพผเสยชวตมแนวทางดงน 4.1) จดหาสถานทเกบรกษาศพและพนทในการพสจนเอกลกษณศพผเสยชวต 4.2) การพสจนเอกลกษณบคคลและการสงกลบใหเปนไปตามขอตกลงความรวมมอการปฏบตงานพสจนเอกลกษณบคคลและการสงกลบในกรณภยพบตรายแรงระหวางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยกบส�านกงานต�ารวจแหงชาต 4.3) การเคลอนยายศพใหส�านกงานเขตพนทควบคมการเคลอนยายศพ


5)หนวยพยาบาลปองกนเฝาระวงและควบคมโรคทอาจจะเกดขนทงดานรางกายและจตใจ 6)หนวยกายภาพและสงแวดลอมฟ นฟโครงสรางพนฐาน รวมทงสงสาธารณประโยชนอนๆทไดรบความเสยหายใหกลบสสภาพเดมและสงแวดลอมทไดรบความเสยหายรวมทงแกไขปญหาภาวะมลพษตางๆ

6.3 แผนปฏบตการปองกนและบรรเทาภยจากอทกภย

1.บทน�า โดยทวไปฤดฝนในประเทศไทยจะอยในชวงเดอนพฤษภาคมถงกนยายนของทกปในชวงนหลายพนทจะมฝนตกชกตดตอกนเปนเวลานานจนเกดน�าไหลบามาตามผวดนมากกวาปกตกอใหเกดปญหาน�าทวมขงและท�าความเสยหายแกพนทเพาะปลกและทรพยสนตางๆนอกจากนนการท�าการเกษตรการเผาปาและการตดไมท�าลายปา ลวนเปนสาเหตส�าคญ ทท�าใหอทกภยทวความรนแรงมากยงขน สงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจของประเทศอยางมากกรงเทพมหานคร ซงตงอยบนพนทราบลมตอนปลายของแมน�าเจาพระยาและอยในอทธพลของการขนลงของน�าทะเลจงประสบป ญหาจากน� าฝนท วมขงและป ญหาน� าหลากซงเป นสาเหตส� าคญทท� า ให กรงเทพมหานครมปญหาแผนดนทรดในบรเวณทมน�าทวมขงดงนนภารกจในการปองกนและบรรเทาภยจากอทกภยจงตองมการเตรยมการเผชญเหตสาธารณภยดงกลาวเพอปองกนและลดผลกระทบจากภยทอาจเกดขนใหมนอยทสด

2.วตถประสงค 1) เพอปองกนและบรรเทาผลกระทบตอชวตและทรพยสนของประชาชนทเกดจากอทกภย 2) เพอใหการด�าเนนการชวยเหลอผประสบภยเปนไปอยางมประสทธภาพและสามารถฟนฟพนท 3) ประสบภยใหกลบสสภาวะปกตโดยเรว 4) เพอก�าหนดหนาทความรบผดชอบของหนวยงานและบคลากรทเกยวของและองคกรเครอขายทกภาคสวนในการปองกนและบรรเทาสถานการณฉกเฉนจากอทกภยใหชดเจนบรณาการและมประสทธภาพ


3. นยามศพท3.1 อทกภย หมายถง เหตการณทมน�าทวมพนดนสงกวาระดบปกต ซงมสาเหตจากมปรมาณน�าฝนมากจนท�าใหมปรมาณน�าสวนเกนมาเตมปรมาณน�าผวดนทมอยตามสภาพปกต จนเกนขดความสามารถการระบายน�าของแมน�า ล�าคลอง และยงมสาเหตมาจากการกระท�าของมนษย โดยการปดกนการไหลของน�าตามธรรมชาต ทงเจตนาและไมเจตนาจนเปนอนตรายตอชวตทรพยสนของประชาชนและสงแวดลอมสามารถจ�าแนกตามลกษณะการเกดไดดงน 1)น�าทวมขง/น�าลนตลง (Inundation/Over bank flow) เปนสภาวะน�าทวมหรอสภาวะน�าลนตลงทเกดขนเนองจากระบบระบายน�าไมมประสทธภาพ มลกษณะคอยเปนคอยไปอนเปนผลจากเกดฝนตกหนกณบรเวณนนๆตดตอกนเปนเวลาหลายวน มกเกดขนในบรเวณทราบลมแมน�าและบรเวณชมชนเมองใหญๆ น�าทวมขงสวนใหญจะเกดบรเวณทายน�าและแผเปนบรเวณกวางเนองจากไมสามารถระบายน�าไดทน 2)น�าทวมฉบพลน (FlashFlood) เปนภาวะน�าทวมทเกดขนอยางฉบพลนในพนทเนองจากฝนตกหนกในบรเวณพนทซงมความชนมาก และมคณสมบตในการกกเกบน�าหรอตานน�านอยหรออาจเกดจากสาเหตอนๆ เชน เขอนหรออางเกบน�าพงทลายน�าทวมฉบพลนมกเกดขนหลงจากฝนตกหนกและมกเกดขนในบรเวณทราบระหวางหบเขาซงอาจจะไมมฝนตกหนกในบรเวณนนมากอนเลยแตมฝนตกหนกมากบรเวณตนน�าทอยหางออกไป การเกดน�าทวมฉบพลนมความรนแรงและเคลอนทดวยความเรวมากโอกาสทจะปองกนและหลบหนจงมนอย

4. ขนตอนการปฏบต กองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภย คณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดลและหนวยงานทเกยวของเตรยมพรอมรบสถานการณการเกดภยจากอทกภยดงน

4.1 กอนเกดภยประกอบดวย 1) การปองกนและลดผลกระทบมแนวทางดงน 1.1) งานกายภาพและสงแวดลอม ประเมนความเสยงภยจากอทกภยโดยการประเมนภยและความลอแหลมเพอประเมนโอกาสหรอความเปนไปไดทจะเกดอทกภยและรวมทงศกษาวธลดผลกระทบเพอน�าไปก�าหนดมาตรการท


เหมาะสมในการบรหารจดการภยจากอทกภยโดยการตดตามขอมลอทกภยจากขอมลส�านกการระบายน�ากรงเทพมมหานครส�านกงานเขตราชเทวกรมอตนยมวทยาและสอมวลชน 1.2) จดท�าแผนการใหความชวยเหลอประชาชนทมาใชบรการแจงเตอนภยและประสานงานพรอมประชาสมพนธขาวการพยากรณอากาศและระดบน�าเพอประโยชนในการปองกนภยและจดตงหนวยปฏบตการเพอปองกนและแกไขปญหาน�าทวมตลอดจนชวยเหลอประชาชนผประสบภยตามแผนฯทจดท�าไว 1.3) ตรวจสอบและปรบปรงขอมลพนทเสยงภย เครองจกร อปกรณภายในคณะรวมทงขอมลพนทปลอดภยเพอรองรบการอพยพใหเปนปจจบน 1.4) จดท�าฐานขอมลก�าลงเจ าหนาท อาสาสมคร เครองจกรเครองมอและอปกรณการกชพกภยเพอใหพรอมเรยกใชงานทนทเมอเกดภาวะฉกเฉน 1.5) เสรมสรางความร และความตระหนกแกประชาชนนกเรยนนกศกษาและเยาวชนเกยวกบการปองกนและการปฏบตตนอยางถกตอง 2)การเตรยมความพรอมมแนวทางดงน 2.1) จดตงและฝกอบรมอาสาสมครเพอชวยเหลองานเจาหนาทเมอเกดอทกภยและมผลกระทบตอการด�าเนนการบรการของคณะ 2.2) จดท�าบญชผ เชยวชาญเฉพาะดานอทกภยหรอเจาหนาทจากหนวยงานทเกยวของ 2.3) พฒนาระบบการพยากรณและตดตงอปกรณเตอนภยในพนทเสยงพรอมทงจดเจาหนาทเฝาระวงเพอการเตอนภยจากพายหมนเขตรอน 2.4) จดเตรยมเครองจกร เครองมอ ยานพาหนะ และวสดอปกรณทจ�าเปนเพอใหน�าไปใชไดทนทในกรณทเกดภย 2.5) ส�ารองเครองอปโภค บรโภคทจ�าเปนและเหมาะสมเพอรองรบการอพยพและใหความชวยเหลอผประสบภยไดทนทเมอเกดภย 2.6) จดเตรยมระบบสอสารหลก ระบบสอสารรอง และระบบสอสารส�ารองทจ�าเปนพรอมทงจดหาเครองมอ อปกรณสอสารใหเพยงพอและใชงานไดตลอดเวลา 2.7) จดเตรยมสถานทปลอดภยเพอรองรบผ ประสบภยพรอมสงอ�านวยความสะดวกและสาธารณปโภคทจ�าเปน


4.2 ขณะเกดภย

การบรหารจดการในภาวะฉกเฉนมแนวทางดงน 1) เมอไดรบขอมลการเกดพายหมนเขตรอน ใหจดตงศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยของคณะฯตามระดบความรนแรง พรอมทงจดเจาหนาทรบผดชอบประจ�าศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯและด�าเนนการตามแนวทางการปฏบตของศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯ 2)กรณจ�าเปนตองรบบรจาคความชวยเหลอดานตางๆ จากสาธารณชน ใหศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯจดตงศนยรบบรจาคและประสานหนวยงานทเกยวของในการก�าหนดสถานทเกบรกษาสงของและเงนบรจาครวมทงวธการแจกจายเพอใหเกดเอกภาพและเปนประโยชนแกผประสบภยอยางเสมอภาคและทนเหตการณ 3)การตรวจพสจนเอกลกษณบคคลในกรณมผเสยชวตจากเหตการณเปนจ�านวนมากใหเปนไปแนวทางปฏบตของส�านกงานต�ารวจแหงชาต

4.3 หลงเกดภย

การจดการหลงเกดภยมแนวทางดงน 1) ใหศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯ ด�าเนนการประเมนความเสยหายและความตองการเบองตนโดยจดท�าบญชรายชอผประสบภยและทรพยสนทเสยหายไวเปนหลกฐาน และแจงส�านกงานเขตราชเทวเพอขอใหออกหนงสอรบรองใหผประสบภยไวเปนหลกฐานในการรบการสงเคราะหและฟนฟ 2)จดทพกอาศยชวคราวและใหความชวยเหลอแกผ ประสบภยดานสขภาพอนามยสภาพจตใจ 3) ในกรณทผเสยชวตการจดการศพผเสยชวตมแนวทางดงน 3.1) จดหาสถานทเกบรกษาศพและพนทในการพสจนเอกลกษณศพผเสยชวต 3.2) การพสจนเอกลกษณบคคลและการสงกลบ ใหเปนไปตามขอตกลงความรวมมอการปฏบตงานพสจนเอกลกษณบคคลและการสงกลบในกรณภยพบตรายแรงระหวางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยกบส�านกงานต�ารวจแหงชาต


3.3) การเคลอนยายศพใหส�านกงานเขตพนทควบคมการเคลอนยายศพผเสยชวต 4) ปองกนเฝาระวงและควบคมโรคทอาจจะเกดขนทงดานรางกายและจตใจ 5) ฟนฟคณภาพชวตและฟนฟอาชพของผประสบภยทงทางดานรางกายและจตใจใหสามารถด�ารงชวตและประกอบอาชพไดอยางปกต 6)ฟนฟและจดการระบบสงแวดลอมทงระบบบ�าบดน�าเสย สถานทก�าจดขยะมลฝอยทไดรบผลกระทบจากอทกภยใหใชการไดดงเดม 7) ให การสงเคราะห ผ ประสบภยฟ นฟโครงสร างพนฐาน รวมท งสงสาธารณประโยชนอน ๆ ทไดรบความเสยหายใหกลบสสภาพเดม เชน สถานทเครองจกรเครองมอสาธารณปโภคและสงแวดลอมทไดรบความเสยหายรวมทงแกไขปญหาภาวะมลพษตางๆ

6.4 แผนปฏบตการปองกนและบรรเทาภยจากแผนดนไหวและอาคารถลม

1. สถานการณทวไป ปจจบนประเทศไทยมความเสยงตอการเกดแผนดนไหวโดยเฉพาะบรเวณภาคเหนอและภาคตะวนตกของประเทศ เนองจากตงอยใกลรอยเลอนของเปลอกโลก ส�าหรบกรงเทพมหานครและปรมณฑลแมจะไมไดอยใกลรอยเลอนแตมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากแผนดนไหวเชนกน โดยเฉพาะหากเกดบรเวณสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาทะเลอนดามน และจงหวดกาญจนบร เนองจากกรงเทพมหานครมสภาพดนเปนดนออน หากเกดแผนดนไหวขนาดใหญบรเวณดงกลาวจะกอใหเกดการขยายความรนแรงของการสนสะเทอนของพนดนไดถงประมาณ 3 - 4 เทาของระดบปกต สงผลใหอาคารเกดความเสยหายหรอพงทลายลง

ดงนนเพอเปนการเตรยมการปองกนและบรรเทาภยจากแผนดนไหวและอาคารถลมทอาจเกดขนจงตองจดท�าแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาภยจากแผนดนไหวและอาคารถลมกรงเทพมหานครขน เพอใหหนวยงานทเกยวของใชเปนแนวทางในการเตรยมความพรอมและปฏบตงานรวมกนอยางบรณาการเพอปองกนและบรรเทาความเสยหายหรอลดความสญเสยทอาจเกดจากภยแผนดนไหวและอาคารถลม


2. วตถประสงค 2.1) เพอเตรยมพรอมดานทรพยากร ระบบการปฏบต ทงหนวยปฏบตการหลกและหนวยสนบสนนใหสามารถด�าเนนการปองกนและแกไขปญหาจากภยแผนดนไหวและอาคารถลมไดอยางรวดเรวทนเหตการณและมประสทธภาพ 2.2) เพอก�าหนดกรอบการปฏบตงานใหหนวยงานทเกยวของสามารถปฏบตการปองกนและบรรเทาภยจากแผนดนไหวและอาคารถลมไดอยางเปนระบบและบรณาการ 2.3) เพอป องกนและบรรเทาผลกระทบตอชวตและทรพย สนของประชาชนทอาจเกดจากภยแผนดนไหวและอาคารถลม

3. นยามศพท แผนดนไหวคอการสนสะเทอนของพนดนอนมสาเหตหลกมาจากการขยบเคลอนตวของเปลอกโลก การสนสะเทอนนอาจมระดบความรนแรงขนต�าทไมกอใหเกดความเสยหายใดๆแตบางครงอาจมระดบความรนแรงในขนทเปนอนตรายจนกอใหเกดความเสยหายอยางมากได อาคารถลม คอ อาคารและสงปลกสราง ไดแก ตก บาน โรงเรอน รานแพคลงสนคาส�านกงานทไดรบความเสยหายจากการโยกไหวตวรนแรงซงเปนผลมาจากแผนดนไหวและอาจท�าใหเกดความเสยหายหรอพงทลายลงมาได กองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดลหมายถงองคกรปฏบตทจดตงขนผอ�านวยการเปนผรบผดชอบอ�านวยการควบคมปฏบตงานและประสานการปฏบตเกยวกบการด�าเนนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตพนทคณะฯ

4. ระดบความรนแรงและการจดการสาธารณภย การปฏบตตามระบบการบญชาการเหตการณ โดยรวมอ�านาจสงการแบบรวมศนยเรยกวา“SingleCommand”เพอแกไขปญหาความซ�าซอนและความลาชาในการปฏบต โดยมผบญชาการเหตการณ (Incidentcommander) ในแตละระดบตามความรนแรงของสาธารณภย เปนผอ�านวยการสงสดและมองคกรรบผดชอบในการแกไขเหตการณดงน


5. การจดตงองคกรปฏบต 5.1) องคกรปฏบตทรบผดชอบในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของคณะ(ภาวะปกต)ประกอบดวย 5.1.1) กองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยคณะมผอ�านวยการปองกนภย รองคณบดทไดรบมอบหมาย เปนผรบผดชอบในฐานะผชวยผอ�านวยการคณะรบผดชอบและปฏบตหนาทในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตของตน โดยใหสวนราชการและหนวยงานของกรงเทพมหานคร รวมทงภาคเอกชนทอยในเขตพนทรวมปฏบตงานในกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของคณะและท�าหนาทเปนหนวยชวยเหลอผชวยอ�านวยการเขตในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ระดบ การจดการสาธารณภย

ผมอ�านาจตามกฎหมาย องคกรรบผดชอบ

1. สาธารณภยขนาดเลก

ผอ�านวยการปองกนภยคณะฯ(รองคณบดทรบหมาย)เขาควบคมสถานการณ

กองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยคณะฯทนตแพทยศาสตร

2. สาธารณภยขนาดกลาง

ผชวยอ�านวยการกรงเทพมหานคร(ผอ�านวยการเขต)เขาควบคมสถานการณ

กองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยส�านกงานเขต

3. สาธารณภยขนาดใหญ

ผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยกรงเทพมหานคร(ผวาราชการกรงเทพมหานคร)เขาควบคมสถานการณ

กองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต(บกปภ.กทม.)

4. สาธารณภยขนาดรายแรงอยางยง

นายกรฐมนตรหรอรองนายกรฐมนตรทนายกรฐมนตรมอบหมายเขาควบคมสถานการณ

กองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต(บกปภ.ช.)


5.1.2)กองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยกรงเทพมหานคร(กอปภ.กทม.)ท�าหนาทปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตกรงเทพมหานครการจดท�าแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยกรงเทพมหานครหรอแผนเผชญเหตตามประเภทความเสยงภยรวมทงด�าเนนการสนบสนนการปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยและเปนหนวยเผชญเหตเมอเกดสาธารณภยในพนทรบผดชอบมผวาราชการกรงเทพมหานครในฐานะผอ�านวยการกรงเทพมหานครเปนผรบผดชอบ

5.2) องคกรปฏบตในการจดการในภาวะฉกเฉนของกรงเทพมหานคร ประกอบดวย 5.2.1) ศนยบญชาการเหตการณส�านกงานเขต ใหกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยส�านกงานเขต จดตงศนยบญชาการเหตการณส�านกงานเขตเมอเกดหรอคาดวาจะเกดสาธารณภยขน โดยมผอ�านวยการเขตเปนผควบคม สงการเพอท�าหนาทในการจดการสาธารณภยทเกดขนจนกวาสถานการณจะกลบเขาสสถานการณปกตพรอมทงเปนศนยกลางในการระดมสรรพก�าลงและทรพยากรในการจดการสาธารณภยทเกดขน รวมทงอ�านวยการและประสานการปฏบตระหวางหนวยงานตางๆในพนทไดอยางมเอกภาพรวดเรวและทวถง 5.2.2) ศนยบญชาการเหตการณกรงเทพมหานคร ใหกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยกรงเทพมหานคร จดตงศนยบญชาการเหตการณกรงเทพมหานครเมอภยยกระดบเปนระดบ2เพอท�าหนาทรบผดชอบในการจดการสาธารณภยในพนทกรงเทพมหานคร จนกวาสถานการณจะเขาสสภาวะปกต รวมทงเปนศนยกลางในการระดมสรรพก�าลง เพอบรหารจดการสาธารณภย ประสานการเผชญเหตระหวางหนวยงานตางๆ ทงฝายพลเรอนและฝายทหาร ตลอดจนองคการสาธารณกศลโดยมผอ�านวยการกรงเทพมหานครเปนผควบคมสงการและบญชาการเหตการณ 5.2.3) ศนยบญชาการเหตการณสวนหนากรงเทพมหานคร ใหศนยบญชาการเหตการณกรงเทพมหานคร แปรสภาพเปนศนยบญชาการเหตการณสวนหนากรงเทพมหานครของกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตเมอมการยกระดบการจดการสาธารณภยเปนระดบ3-4มหนาทปฏบตงานตามการบญชาการ


เหตการณของกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตพรอมทงอ�านวยการ ควบคม ปฏบตงาน และประสานการปฏบตระหวางหนวยงานตางๆ ทงฝายพลเรอนและฝายทหาร และเปนศนยกลางในการระดมสรรพก�าลงในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตพนทกรงเทพมหานคร

5.3) การเผชญเหตและบญชาการเหตการณ(SingleCommand)ภายใตพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภยพ.ศ.2550

5.3.1) กรณเกดสาธารณภยความรนแรงระดบ1(สาธารณภยขนาดเลก) สาธารณภยขนาดเลก : กองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยส�านกงานเขตสามารถควบคมสถานการณระงบภยไดโดยล�าพงตามขดความสามารถไมตองการก�าลงสนบสนนจากภายนอก ผอ�านวยการเขตเปนผควบคมสถานการณ/บญชาการเหตการณ

5.3.2) กรณเกดสาธารณภยความรนแรงระดบ2(สาธารณภยขนาดกลาง) สาธารณภยขนาดกลาง : เกนขดความสามารถของกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยส�านกงานเขต ไมสามารถควบคมสถานการณและบรหารจดการระงบภยไดโดยล�าพง ผอ�านวยการกรงเทพมหานคร (ผวาราชการกรงเทพมหานคร)เขาควบคมสถานการณ/บญชาการเหตการณ


5.3.3)กรณเกดสาธารณภยความรนแรงระดบ3(สาธารณภยขนาดใหญ) สาธารณภยขนาดใหญ : เกดผลกระทบรนแรงกวางขวางมพนทเสยหายเปนบรเวณกวาง เกนขดความสามารถของผวาราชการกรงเทพมหานคร ไมสามารถควบคมสถานการณได ตองอาศยผเชยวชาญ/อปกรณพเศษ/ก�าลงสนบสนนระดมสรรพก�าลงทกภาคสวน เพอตอบโตเหตฉกเฉน/บรรเทาภย ผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต (รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย) เปนผควบคมสถานการณ/บญชาการเหตการณ

1

กองบญชาการปองกนและบรรเทาสารธารณภยแหงชาต (บก.ปภ.ช.) รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย (ผบ.ปภ.ช)

ศนยบญชาการเหตการณสวนหนากรงเทพมหานคร กองอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยกรงเทพมหานคร (กอปภ.กทม.)

ผวาราชการกรงเทพมหานคร (ผอ.กทม.)

ศนยบญชาการเหตการณส านกงานเขต กองอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยส านกงานเขต (กอปภ.กทม.)

ผอ านวยการเขต (ผช.ผอ.กทม.)

พนทประสบภย


5.3.4) กรณเกดสาธารณภยความรนแรงระดบ4(สาธารณภยขนาด รายแรงอยางยง) สาธารณภยขนาดรายแรงอยางยง:เกดผลกระทบรายแรงอยางยงระดบวกฤตผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต (รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย) ไมสามารถควบคมสถานการณ/ระงบภยได นายกรฐมนตรหรอรองนายกรฐมนตรทไดรบมอบหมาย ใชอ�านาจตาม ม.31 แหง พ.ร.บ.ปองกนและบรรเทาสาธารณภยพ.ศ.2550ควบคมสถานการณ/บญชาการเหตการณทกพนททวราชอาณาจกร

6. แนวทางการด�าเนนงาน เพอเปนการเตรยมความพรอมและปฏบตงานรวมกนแบบบรณาการระหวางหนวยงานทเกยวของมแนวทางดงน


กจกรรม หนวยงานรบผดชอบ

ขอมลทควรจดท�า

1.กอนเกดเหต

1.1การปองกนและลดผลกระทบ

1)ประเมนความเสยงภยจากแผนดนไหวและอาคารถลมโดยการประเมนภยและความลอแหลมประเมนโอกาสหรอความเปนไปไดทจะเกดแผนดนไหวและอาคารถลมรวมทงศกษาวธลดผลกระทบตออาคารและสงปลกสราง

-งานกายภาพและสงแวดลอม

-ผลการประเมนความเสยง-วธและแนวทางลดผลกระทบจากแผนดนไหวและอาคารถลม

2)ตรวจสอบปรบปรงขอมลพนทเสยงภยจดท�าแผนทเสยงภยแผนดนไหวและอาคารถลมรวมทงขอมลพนทปลอดภยเพอรองรบการอพยพ


-บญชพนทเสยงภย-แผนทพนทเสยงภย-แผนทเสนทางหนภย-บญชศนยพกพงชวคราว

3)ส�ารวจกอสรางหรอปรบปรงแกไขอาคารทกอสรางไวแลวหรออาคารทจะกอสรางใหมโครงสรางทมนคงแขงแรงใหสามารถปองกนแรงสนสะเทอนทจะมผลกระทบจากแผนดนไหว


-บญชจ�านวนอาคารทตรวจสอบความมนคงแขงแรง

4)จดท�าฐานขอมลก�าลงเจาหนาทอาสาสมครเครองจกรเครองมออปกรณเพอเรยกใชกภยไดทนท

-งานกายภาพและสงแวดลอม-หนวยปฏบตการฉกเฉนคณะฯ

-บญชเจาหนาทอาสาสมคร-บญชเครองจกรเครองมออปกรณประเภทตางๆ




5)ตดตามฐานขอมลสารสนเทศดานแผนดนไหวและอาคารถลมใหสามารถเชอมโยงระหวางหนวยงาน


-ระบบฐานขอมลสารสนเทศดานแผนดนไหวและอาคารถลม

6)สงเสรมความรและความตระหนกแกประชาชนนกเรยนนกศกษาและเยาวชนเกยวกบวธการปองกนและปฏบตตนใหปลอดภยเมอเกดแผนดนไหวและอาคารถลม


-คมอวธการปองกนและปฏบตตนใหปลอดภยจากแผนดนไหวและอาคารถลม

1.2การเตรยมความพรอม

1)ฝกอบรมอาสาสมครกชพกภยอาสาสมครปองกนภยฝายพลเรอน(อปพร.)


-บญชอาสาสมครกชพกภย-บญชรายชอเจาหนาท

2)จดท�าบญชผเชยวชาญเฉพาะดานแผนดนไหวและอาคารถลม


-บญชผเชยวชาญดานแผนดนไหวและอาคารถลม

3)จดท�าแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแผนดนไหวและอาคารถลมกรงเทพมหานคร


-แนวทางเพอใหส�านกและส�านกงานเขตใชในการปฏบต

4)จดเตรยมเครองมอเครองใชยานพาหนะวสดอปกรณทจ�าเปนเฉพาะในการกภยแผนดนไหวและอาคารถลม


-จ�านวนเครองมอเครองใชยานพาหนะและวสดอปกรณพเศษส�าหรบการกภยแผนดนไหวและอาคารถลม




5)ส�ารองเครองอปโภคบรโภคทจ�าเปนเพอสงเคราะหผประสบภยทไรทอยอาศยไดทนทเมอเกดภยจากแผนดนไหวและอาคารถลม

สวนสนบสนนบรการ

-จ�านวนถงยงชพกรณฉกเฉน

6)จดเตรยมระบบสอสารหลกระบบสอสารรองและระบบสอสารทจ�าเปนพรอมทงจดหาเครองมออปกรณสอสารใหเพยงพอและใชงานไดตลอดเวลา

หนวยรกษาความปลอดภยและจราจร

-ระบบสอสารหลก-ระบบสอสารรอง-บญชเครองมอและอปกรณการสอสาร

2.ขณะเกดภย(ภาวะฉกเฉน)

1)จดตงศนยบญชาการเหตการณเขตและกรงเทพมหานครตามระดบความรนแรงพรอมจดเจาหนาทรบผดชอบประจ�าศนยฯและด�าเนนการ-แจงเตอนประชาชน-แจงการไฟฟานครหลวงตดกระแสไฟฟา-คนหาและกภย-การแจงเตอนภยและประเมนสถานการณ-การประกาศพนทประสบภยพบต-การพสจนเอกลกษณบคคล-การประเมนความเสยหายและความตองการเบองตน-การรายงานขอมลขาวสาร-การอพยพผประสบภย/ศนยพกพงชวคราว-รบบรจาคความชวยเหลอดานตางๆ

-หนวยงานทเกยวของศนยบญชาการเหตการณ

-สนง.นตวทยาศาสตร

-โครงสรางศนยบญชาการเหตการณ-บญชาการ-อ�านาจหนาทของหนวยงานทเกยวของ

-บญชผเสยชวต




-การประสานการปฏบตกบองคการสาธารณกศลฯลฯ

3.หลงเกดภย

1)ประเมนความเสยหายและความตองการเบองตนพรอมทงออกหนงสอรบรองใหผประสบภยไวเปนหลกฐานในการรบการสงเคราะหและฟนฟ

ศนยบญชาการเหตการณ

-บญชรายชอผประสบภย-บญชทรพยสนทเสยหายพรอมมลคาความเสยหาย

2)จดหาทพกชวคราวใหผอพยพและใหความชวยเหลอผประสบภยดานสขภาพอนามยและสภาพจตใจ

-หนวยปฐมพยาบาล-หนวยงานทเกยวของ

-บญชทพกพงชวคราว-บญชผประสบภยทอยในศนยพกพง-บญชผประสบภยทไดรบการฟนฟสภาพจตใจ

3)การจดการศพผเสยชวตจากภยแผนดนไหวและอาคารถลม

-ส�านกงานเขต-สนง.นตวทยาศาตร

-บญชสถานทเกบรกษาศพ-บญชผเสยชวต-บญชการเคลอนยายศพ

4)การฟนฟความเสยหายเบองตน -สนข.-สปภ.-สนย.-หนวยงานทเกยวของ

-บญชสาธารณปโภคทเสยหาย-บญชทรพยสนทเสยหาย-บญชรายการและมลคาทใหการสงเคราะหฟนฟ




5)ฟนฟคณภาพชวตผประสบภยทงทางดานรางกายจตใจและฟนฟอาชพใหสามารถด�ารงชวตและประกอบอาชพไดอยางปกต

-หนวยปฐมพยาบาล-ส�านกอนามย-ส�านกการแพทย-ส�านกงานเขต-หนวยงานทเกยวของ

-บญชผประสบภยทไดรบการฟนฟดานรางกายและจตใจ-บญชผประสบภยทไดรบการฟนฟอาชพ

6)ฟนฟโครงสรางพนฐานและสงสาธารณประโยชนอนๆทเสยหายใหกลบสสภาพเดมเชนสถานทราชการโรงเรยนสถานททองเทยวฯลฯ

-งานกายภาพและสงแวดลอม-ส�านกการโยธา-ส�านกสงแวดลอม-หนวยงานทเกยวของ

-บญชจ�านวนประเภทโครงสรางพนฐาน-มลคาทตองฟนฟ

7. การปฏบตในภาวะฉกเฉน 7.1) การเตรยมความพรอมรบภยจากแผนดนไหวและอาคารถลม 7.1.1) ใหกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยคณะ จดตงศนยบญชาการเหตการณส�านกงานเขต (กรณสาธารณภยขนาดเลกความรนแรงระดบ1)เพอเปนศนยกลางในการสงการควบคมก�ากบดแลและประสานงานหนวยงานทเกยวของ ในการเฝาระวงและตดตามสถานการณแผนดนไหวในระดบพนท และชวยเหลอประชาชนในพนททไดรบผลกระทบพรอมทงใหประชาสมพนธวธการเตรยมความพรอมของประชาชนเพอรบมอกบแผนดนไหว


7.1.2) ให กองอ� านวยการป องกนและบรร เทาสาธารณภ ยกรงเทพมหานคร จดตงศนยบญชาการเหตการณกรงเทพมหานครขน พรอมทงจดเจาหนาทรบผดชอบประจ�าศนย และด�าเนนการตามแนวทางการปฏบตของศนยฯโดยก�าหนดใหใชหองCCTVเดมตกด�าชน2เปนหองปฏบตการ(Warroom)ในการบญชาการในยามฉกเฉน หรอจดตงศนยฯ บรเวณดานหนาอาคารศาลาวาการกรงเทพมหานครกรณศาลาวาการกรงเทพมหานครไมสามารถใชงานไดแตใหค�านงถงความปลอดภยดวยดงโครงสรางศนยบญชาการฯ


ผงโค

รงสร

างศน

ยบญชา

การเหต

การณ

คณะฯ

ศนยบ

ญชา

การเหต

การณ

คณะท

นตแพ

ทยศา

สตร

ผอ�าน

วยกา

ร

หนวย

งานร

บผดช

อบ

-รอง

คณบด

ก�ากบ

ดแลศ

นย

บญชา

การป

องกน

และบ

รรเท

าสา

ธารณ

ภย

รองผ

อ�านว

ยการ

(รอง

ประธ

านกร

รมกา

รคณ

ะกรร

มการ

ปองก

นแผ

นดนไ

หวอ

าคาร

ถลม)

อ�านา

จหนา

ท

-อ�าน

วยกา

รคว

บคม

ก�ากบ

ดแล

การป

ฏบตง

านขอ

งศนย

บญชา

การ

-ประ

สานง

านแล

ะตดต

ามผล

การ

ปฏบต

งานข

องสว

นตาง

ๆใน

ศนยฯ

พร

อมตด

ตามป

ระเม

นสภา

นการ

ณ

และส

รปรา

ยงาน

ผลให

ผอ.ศนย

ฯทร

าบทก

วน-จ

ดเตร

ยมสถ

านท

วสดอ

ปกรณ

ขอ

งใช

ส�านก

งาน

ระบบ

เทคโ

นโลย

ตา

งๆ-จ

ดเตร

ยมบญ

ชอปก

รณยา

นพา

หนะ

ผเชย

วชาญ

ก�าล

งเจาห

นาท

ฯลฯ

-จดร

ะบบส

อสาร

และ

โทรค

มนาค

มพรอ

มระบ

บส�าร

อง-ด

�าเนนก

ารดา

นสาร

บรรณ

ของศ

นย-ป

ระสา

นหนว

ยงาน

องค

กรท

เกยว

ของในก

ารชว

ยเหล

อปร

ะชาช

น-ร

บเรอ

งราว

รองท

กข

-จดเ

ตรยม

ขอมล

ทางด

านกฎ

หมาย

ศนยข

อมลป

ระชา

สมพนธ

รวม

กปส.กา

รเผย

แพรป

ระชา

สมพนธ

ในภา

วะฉก

เฉน

ทปรก

ษา/ผ

เชยว

ชาญ

สวนอ

�านวย

การ

สวนว

างแผ

น/วเ

คราะ

ห/ปร

ะเมน

สวนป

ฏบตง

านสว

นสนบ

สนน

สวนบ

รหาร

และก

ารเงน

สวนอ

�านวย

ความ

ปลอด

ภย

หนวย

งานร

บผดช

อบ

หวหน

าหนว

ยกาย

ภาพแ

ละสง

แวดล

อมยท

ธศาส

ตรแล

ะปร

ะเมน

ผล

อ�านา

จหนา

ท

-วเค

ราะห

และ

ประเมน

สถาน

การณ

สาธา

รณภย

อยาง

ตอเน

องพ

รอมแ

จงเต

อนภย

ตลอด

24

ชวโ

มง-บ

รณาก

ารแผ

นปฏบ

ตการ

ฉกเฉ

นขอ

งทกห

นวยง

านวาง

แผนก

ารใช

ทร

พยาก

รทมอ

ยใหเ

กดปร

ะโยช

นแล

ะประ

สทธภ

าพใน

การป

ฏบต

งานส

งสด

-จดเ

ตรยม

ขอมล

ดานส

าธาร

ณภย

-บรห

ารจด

การข

อมลส

ารสน

เทศ

-น�าร

ะบบเ

ทคโน

โลยฐ

านขอ

มลตา

งๆม

าใชเ

ออตอ

การป

ฏบตง

าน-เ

ชญคณ

ะทปร

กษา/

ผเชย

วชาญ

รว

มใหค

�าปรก

ษาแ

นะน�า

และ

วางแ

ผนแ

กไขป

ญหา

ตาม

สถาน

การณ

ทเกด

ขน

หนวย

งานร

บผดช

อบ

หวหน

าหนว

ยทมป

ฏบตก

ภย

แผนด

นไหว

อาค

ารถล

มหน

วยงา

นอนๆ

ทเก

ยวขอ

ง

อ�านา

จหนา

ท

-จดช

ดปฏบ

ตการ

ด�าเน

นการ

คนหา

ระง

บบร

รเทา

และ

ชวยเ

หลอผ

ประส

บภย

-อพย

พผปร

ะสบภ

ยไปส

พนท

ปลอด

ภย-จ

ดหาท

อยอา

ศยชว

คราว

ใหแก

ผป

ระสบ

ภย-ใ

หการ

รกษา

พยาบ

าล

การบ

รการ

การแ

พทยฉ

กเฉน

และ

การน

�าผบา

ดเจบ

สงโรงพ

ยาบา

ลรว

มทงก

ารปอ

งกนแ

ละคว

บคมโ

รค

การฟ

นฟสข

ภาพ

และง

านสา

ธารณ

สขอน

ๆทง

ในพน

ทเกด

เหต

และพ

นทอพ

ยพ

หนวย

งานร

บผดช

อบ

หวหน

าหนว

ยพยา

บาลแ

ละสา

ธารณ

สข อ�านา

จหนา

ท

-รบผ

ดชอบ

ดแลก

ารจด

เลยง

อาหา

รในท

กสวน

ทงส

วนปฏ

บต

การศ

นยพก

พงชว

คราว

ผประ

สบภย

และท

กสวน

ทเกย

วของ

ทอยใ

นพน

ทเกด

เหต

พรอม

จดท�า

บญช

รบ-ส

งของ

บรจา

คทเป

นอาห

ารแล

ะของ

สดทก

ชนด

-จดร

ะบบส

งก�าล

งบ�าร

งเพอ

ชวยเ

หลอก

ารปฏ

บตงา

น-ด

แลแล

ะบรห

ารจด

การ

ศนยพ

กพงช

วครา

วได

แกก

ารรก

ษาพย

าบาล

การ

ควบค

มและ

ปองก

นโรค

การ

สราง

เสรม

สขภา

พกา

รฟนฟ

สขภา

พกา

รสขา

ภบาล

สงแว

ดลอม

และก

ารสข

าภบา

ลอา

หาร

หนวย

งานร

บผดช

อบ

หวหน

าหนว

ยสนบ

สนนบ

รหาร

อ�านา

จหนา

ท

-จดต

งศนย

รบบร

จาคส

งของ

-จดส

รรงบ

ประม

าณ-จ

ดหาพ

ลงงา

นเชอ

เพลง

-จดห

าสงข

องทจ

�าเปน

ตอกา

รชว

ยเหล

อผปร

ะสบภ

ย-ร

วมรบ

บรจา

คสงข

องรวม

ทงสง

ของพ

ระรา

ชทาน

จดส

รรแจ

กถง

ยงชพ

เพอบ

รรเท

าควา

มเด

อดรอ

นเฉพ

าะหน

า-จ

ดเกบ

รกษา

สงขอ

งทได

รบบร

จาคแ

ละจด

สงสง

ของท

ไดรบ

บรจา

คตาม

ทผอ.ศน

ยบญชา

การฯ

มอ

บหมา

ย-ก

ารจา

ยเงน

ชวยเ

หลอ

ผประ

สบภย

พบตฉ

กเฉน

ตาม

ระเบ

ยบขอ

งทาง

ราชก

าร-ป

ระสา

นหนว

ยงาน

ตางๆ

เพอข

อก�า

ลงเจาห

นาทจ

ตอาส

าสน

บสนน

การบ

รรจเ

ครอง

อปโภ

คบร

โภคใ

นกา

รชวย

เหลอ

ผประ

ภย

หนวย

งานร

บผดช

อบ

-รผว

.กทม

.ทก�า

กบดแ

ลส�าน

กเท

ศกจ

-รป.

กทม.ท

ก�ากบ

ดแลส

�านก

เทศก

จสน

ท.,ส

นข.พ

นท,ส

น.ทอ

งทอป

พร.ห

นวยง

านอน

ๆท

เกยว

ของ

อ�านา

จหนา

ท

-รกษ

าควา

มปลอ

ดภยใ

นชวต

และ

ทรพย

สนขอ

งผปร

ะสบภ

ย-ร

กษาค

วามป

ลอดภ

ยสถา

นทเก

ดสา

ธารณ

ภยพ

นทรอ

งรบก

ารอพ

ยพบ

านพก

ชวคร

าวแล

ะพนท

ใก

ลเคย

ง-จ

ดระเบย

บการ

จราจ

รในพ

นท

เกดส

าธาร

ณภย

พนท

รองร

บการ

อพยพ

บาน

พกชว

คราว

และพ

นท

ใกลเ

คยง


แนวทางปฏบตมดงน 1) ตดตามสถานการณแผนดนไหวประเมนความเสยงภยและผลกระทบทเกดจากสถานการณแผนดนไหวพรอมทงจดเจาหนาทเพอเฝาระวงและการแจงเตอนภย หนวยงานหลกไดแกสวนวางแผน/วเคราะห/ประเมนสถานการณ 2) สอสารและประชาสมพนธ ใหหนวยงาน และประชาชน ทราบถงสถานการณแผนดนไหวและวธการเตรยมความพรอมของประชาชนเพอรบมอกบแผนดนไหว หนวยงานหลก ไดแก ศนยขอมลประชาสมพนธรวม (หนวยสอสารและประชาสมพนธ) 3)ประกาศเขตใหความชวยเหลอผ ประสบภยพบตกรณฉกเฉนในกรงเทพมหานครโดยยดหลกเกณฑตามระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยเงนทดรองราชการ เพอชวยเหลอผประสบภยพบตกรณฉกเฉน พ.ศ.2556 และตามระเบยบกรงเทพมหานครวาดวยเรองการสงเคราะหผประสบสาธารณภยพ.ศ.2537และฉบบแกไขเพมเตมและระเบยบอนทเกยวของ หนวยงานหลก ไดแก สวนอ�านวยการ ศนยบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยและบรรเทาสาธารณภยคณะฯ 4)จดเตรยมทรพยากรตางๆดงน 4.1) จดเตรยมบญชอาสาสมคร อาสาสมครแจงเตอนภย อาสาสมครกชพกภยเจาพนกงานและอาสาสมครอนๆในพนท 4.2) จดเตรยมบญชก�าลงเจาหนาท เครองจกรกล ยานพาหนะและเครองมออปกรณในการปองกนและแกไขปญหาสาธารณภยเพอใหการชวยเหลอผประสบภยไดทนท 4.3) จดเตรยมบญชผเชยวชาญเฉพาะดานแผนดนไหว วศวกรรมโครงสราง(เชนอาคารบานเรอนเขอนสะพานฯลฯ)สารเคมและวตถอนตรายอคคภยฯลฯ 4.4) จดเตรยมระบบสอสารหลก ระบบสอสารรอง และระบบสอสารส�ารองทจ�าเปน พรอมทงจดหาเครองมอ อปกรณสอสาร ใหเพยงพอและใชงานไดตลอดเวลา 4.5) จดเตรยมสถานทปลอดภยเพอรองรบผ ประสบภยพรอมสงสาธารณปโภคทจ�าเปนและก�าหนดจดรวมพลส�าหรบการอพยพ 4.6) ส�ารองปจจยสทจ�าเปนในการด�ารงชพ เพอใหความชวยเหลอผประสบภยไดทนทเมอเกดภย 4.7) ส�ารองพลงงาน(เชนน�ามนเชอเพลงฯลฯ)


7.2) การปฏบตในภาวะฉกเฉน 7.2.1)การควบคมสถานการณ 1) การปฏบตการระยะ24ชวโมงแรก(1วน)หลงเกดแผนดนไหวเปนชวโมงเรงดวนทจะชวยเหลอผบาดเจบ เพราะผเคราะหรายจะมโอกาสรอดชวตสงใหความส�าคญกบการคนหาผรอดชวตการรกษาพยาบาลผบาดเจบน�าดมอาหารปรงส�าเรจเสอผาและปฏบตตามแนวทางดงนการคนหาผประสบภย 1)ก�าหนดเขตและกนเขตพนทประสบภย หามไมใหผไมมหนาทและความรบผดชอบเขาพนทประสบภย 2)สนธก�าลงเขาปฏบตการคนหาชวยเหลอผประสบภยโดยเรวโดยสงใชหนวยกชพกภยเขาปฏบตการในพนทประสบภย พรอมอปกรณ เครองมอเครองจกรทจ�าเปนในการกชพกภย 3) กรณมสถานการณรนแรงอาคารถลมพงทลายลงมา ควรจดหาอปกรณทใชเทคโนโลยสงมาใชในการกภย เชน น�ากลองไฟเบอรออฟตกขนาดเลก ทใชในทางการแพทยหยอนลงไปตามซอกของอาคาร เพอสองหาผรอดชวต หรอใชเครองวดเสยงอลตราโซนกทชวยใหไดยนแมกระทงเสยงทเบาทสดอยางเสยงเคาะเบาๆในระยะหางไปหลายเมตร การเฝาระวงสถานการณ 1)ตดตามประเมนสถานการณและแรงสนสะเทอน(Aftershock)ทเกดตามมาหลงจากการเกดแผนดนไหวเปนระยะๆเพอเฝาระวงและปองกนภยอยางตอเนองตลอดจนวเคราะหและประเมนสถานการณทคาดวาจะมผลกระทบใหแกหนวยงานทเกยวของทราบ 2)แจงเตอนและใหขอมลแกประชาชนใหหลกเลยงผลกระทบทอาจเกดขนเปนระยะๆ

การอพยพและการบรหารจดการศนยพกพงชวคราว 1)อพยพประชาชนและสตวเลยง ตามความจ�าเปนของสถานการณภยไปยงศนยพกพงชวคราว 2)ดแลและบรหารจดการศนยพกพงชวคราวจดระเบยบสถานทอพยพพรอมทงลงทะเบยนผอพยพตามคมอการอพยพและคมอการบรหารจดการศนยพกพงชวคราว


3)แจกจายเครองอปโภคบรโภคพนฐานตลอดจนจดสงปจจยสทจ�าเปนตอการด�ารงชวตเชนอาหารทปรงส�าเรจน�าดมเครองนงหมและเครองยงชพทจ�าเปน 4)จดระบบการรกษาความปลอดภยในบรเวณศนยพกพงชวคราว

การรกษาความสงบเรยบรอย 1)จดระบบการรกษาความสงบเรยบรอยของพนทประสบภยและพนทอพยพตลอดจนการจดก�าลงเจาหนาทรกษาความสงบเรยบรอยเพอจดการจราจรในพนทประสบภยเสนทางอพยพและพนทศนยพกพงชวคราวใหเพยงพอพรอมทงจดเตรยมก�าลงเจาหนาทเพอสบเปลยนก�าลงพล โดยใชก�าลงเจาหนาทต�ารวจ และอาสาสมครตามความเหมาะสมกบสถานการณภย 2)ปดกนมใหผมสวนเกยวของเขาไปในพนททเกดภยและพนทอนตรายจนกวาสถานการณภยสนสดลง

การประชาสมพนธในระยะ24ชวโมงแรก(1วน) 1)ประชาสมพนธ แนวทางการปฏบตตวหลงเกดแผ นดนไหวให ประชาชนไดรบทราบพรอมประชาสมพนธสถานทรบเรองราวรองทกขผานชองทางการสอสารทก�าหนดไวเชนโทรทศนวทยหอกระจายขาวฯลฯเพอใหประชาชนรบทราบสถานการณทถกตองใหระมดระวงอนตรายและลดความตนตระหนก 2)ประชาสมพนธและแถลงขาวสถานการณแผนดนไหวใหประชาชนทราบเปนระยะๆ 3)จดตงศนยประชาสมพนธขอมลผประสบภยจากแผนดนไหวขน เพอเปนแหลงรวบรวมขอมล และประสานงาน ใหบรการแกประชาชนสามารถสอบถามขอมลผบาดเจบและเสยชวตรายงานและสรปผลการปฏบตการตอผบญชาการเหตการณและหนวยเหนอขนไป

2)การปฏบตการระยะ24-48ชวโมง(1-2วน)ใหความส�าคญกบการคนหาผรอดชวตและทรพยสนสบหาญาตจดตงศนยพกพงชวคราวการรกษาพยาบาลการจดการศพอาหารน�าดม ยารกษาโรค เครองครว และปฏบตตามแนวทางดงน


การสงก�าลงบ�ารง(Logistics) 1) สบเปลยนก�าลงเจาหนาทเพอส�ารวจและคนหาผประสบภยอยางตอเนอง 2) จดสงปจจยสทจ�าเปนตอการด�ารงชวต เชนอาหารทปรงส�าเรจ น�าดมใหแกผประสบภยและเจาหนาทผปฏบตงานในพนทประสบภยใหเพยงพอและทวถง 3) จดระบบการแพทยฉกเฉนและจดตงโรงพยาบาลสนามเพอคดกรองผปวยใกลพนทประสบภยและพนทอพยพ

การประเมนโครงสรางพนฐานตามสถานการณภย 1) จดชดส�ารวจวศวกรรมโครงสราง เชน อาคารบานเรอน เขอนสะพาน ฯลฯ เพอส�ารวจความแขงแรงดานโครงสราง ความปลอดภยในทพกอาศยและเสนทางคมนาคมและส�ารวจโครงสรางพนฐานทไดรบความเสยหายใหเรงซอมแซมเสนทางคมนาคมระบบสอสารไฟฟาและประปาใหสามารถใชการได 2)ตรวจสอบเสนทางคมนาคมทช�ารด เสยหายจากแผนดนไหวและอาคารถลม พรอมทงตดปายเตอนหรอวางแผงปดกนชองทางการจราจรใหประชาชนผใชเสนทางไดทราบจดเจาหนาทต�ารวจหรออาสาสมครอ�านวยความสะดวกการจราจรในจดอนตราย

รายงานและสรปผล รายงานการปฏบตการตอผบญชาการเหตการณและหนวยเหนอขนไป

3)การปฏบตการระยะ48-72ชวโมง(2-3วน)ใหความส�าคญกบการคนหาผรอดชวตอยางตอเนองการสบหาญาตการรกษาพยาบาลการจดการศพการสงเคราะหเบองตนเงนชดเชยการคนหาทรพยสนและขอมลการใหความชวยเหลอและปฏบตตามแนวทางดงน

การสงเคราะหและชวยเหลอผประสบภย 1)ส�ารวจความตองการของผประสบภยในเบองตน เชน ความตองการดานอาหารน�าดม เครองอปโภคบรโภคเครองนงหมทพกอาศยยาเวชภณฑฯลฯพรอมทงรบเรองราวรองทกขและประสานการชวยเหลออยางรวดเรวเปนธรรมทวถงเพอชวยเหลอในภาวะฉกเฉน 2)ส�ารวจความเสยหายของผ ประสบภยเบองตนเชนผ บาดเจบ


ผเสยชวตผสญหายบานเรอนโครงสรางพนฐานและสงสาธารณประโยชนเปนตนเพอเปนขอมลเบองตนส�าหรบการใหความชวยเหลอโดยเรงดวน 3)ชวยเหลอและสงเคราะหผ ประสบภยในเบองตนตามระเบยบกระทรวง การคลง วาดวยเงนทดรองราชการเพอชวยเหลอผประสบภยพบตกรณฉกเฉนพ.ศ.2556และตามระเบยบกรงเทพมหานครวาดวยการสงเคราะหผประสบสาธารณภยพ.ศ.2532และฉบบทแกไขเพมเตม

การพสจนเอกลกษณบคคลและบรหารจดการเกยวกบผเสยชวต 1)จดตงคณะกรรมการอ�านวยการพสจนเอกลกษณบคคลและบรหารจดการเกยวกบผเสยชวต ส�าหรบการพสจนเอกลกษณบคคลใหเปนอ�านาจหนาทของต�ารวจในพนทรบผดชอบในการตรวจชนสตรเบองตน บนทกขอมลศพ การเกบรกษาหลกฐานเพอการตรวจพสจนเอกลกษณบคคล 2)กรณมผเสยชวตจ�านวนมากใหประสานหาสถานทและอปกรณเกบรกษาศพในระยะแรก 3)สบหาญาตของผประสบภยและผเสยชวต

การประชาสมพนธในระยะ48-72ชวโมง(2-3วน) 1)แถลงขาวเพอสงการในภาวะฉกเฉน 2) เผยแพรขาวสารใหสาธารณชนทราบทกระยะเพอลดความตนตระหนก

รายงานและสรปผล รายงานการปฏบตการตอผบญชาการเหตการณและหนวยเหนอขนไป 4)การปฏบตการระยะ72ชวโมงขนไป(หลง3วนขนไป) พจารณาสนบสนนการปฏบตการคนหาระยะ1-3วนแรกใหบรรลเปาหมายกอนพรอมทงสนบสนนก�าลงบ�ารงในทรพยากรดานตางๆตลอดจนสนบสนนก�าลงเจาหนาทผปฏบตงาน เพอสบเปลยนก�าลงพลใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพตอเนองและด�าเนนการดงน 1)สรปผลการปฏบตงานตลอดจนปญหาอปสรรคในการปฏบตอยางตอเนองเพอการประสานการปฏบต 2)ตดตามประเมนผลการปฏบตงานและการแกไขปญหาอปสรรค


3)ตดตามตรวจสอบความตองการใชทรพยากรตางๆเพอสนบสนนก�าลงบ�ารง 4)สรปรายงานผลการด�าเนนงานตอผอ�านวยการกรงเทพมหานคร

7.2.2) ระบบการสอสารในภาวะฉกเฉน จดตงศนยสอสารและจดใหมระบบสอสารหลก ระบบสอสารรองและระบบสอสารอนๆทจ�าเปนใหใชงานไดตลอด24ชวโมงใหสามารถเชอมโยงระบบสอสารดงกลาวกบหนวยงานอนไดปกตโดยเรวทวถงทกพนท 1) คลนวทยสอสารในภาวะฉกเฉนระบบ

7.2.3) การประชาสมพนธในภาวะฉกเฉน 1) จดแถลงขาวและสรปสถานการณแผนดนไหวและอาคารถลมผานสอตางๆใหสาธารณชนไดรบทราบสถานการณภยทกวนเปนระยะๆเพอมใหเกดความสบสนและตนตระหนกจนกวาสถานการณภยจะคลคลาย 2) แถลงขาวตอบโตเหตการณ (Response News Release)ในกรณทมขาวลอทเปนเทจ ท�าใหเกดความสบสนแกสาธารณชน ซงมไดออกมาจากการประชาสมพนธของศนยบญชาการเหตการณกรงเทพมหานครแตอยางใด โดยตอบโตขาวใหชแจงอยางละเอยดดวยเหตผลนาเชอถอ อางถงทมาของแหลงขาวทนาเชอถอ

7.2.4) การรบบรจาค 1) ใหจดตงศนยรบบรจาคเพอชวยเหลอผประสบภยกรงเทพมหานครและส�านกงานเขตโดย 1) ใหหนวยงานรวบรวมขอมลทไดรบบรจาคเชนสงของเงนทไดรบบรจาคสถานทจดเกบ 2) เมอไดรบบรจาคเงนใหออกใบเสรจรบเงนใหถกตอง 2) ใหกรงเทพมหานครและส�านกงานเขตเปนศนยกลางในการรบสงของและเงนบรจาคโดยเงนบรจาคน�าเขากองทนชวยเหลอผประสบภย และแจกจายสงของใหผประสบภยอยางทวถงและเปนธรรม


7.3) การปฏบตหลงเกดภย 7.3.1) การส�ารวจความตองการของผประสบภยและความเสยหายเบองตน 1)ส�ารวจตรวจสอบขอมลผประสบภยและความเสยหายพรอมทงจดท�าบญชรายชอผประสบภย และออกหนงสอรบรองใหผประสบภยไวเปนหลกฐานในการรบการสงเคราะหและฟนฟ 2)ส�ารวจความเสยหายระบบสาธารณปโภคและสงสาธารณประโยชนตางๆพรอมทงจดท�าบญชทรพยสนทเสยหายไวเปนหลกฐาน

7.3.2) การสงเคราะหและฟนฟผประสบภย 1) รกษาพยาบาลและฟนฟสภาพจตใจของผประสบภยใหกลบมาด�ารงชวตไดตามปกต 2) เฝาระวงปองกนและควบคมโรคระบาดในพนทประสบภย 3)จดการทอยอาศยและชวคราวพรอมทงประสานความชวยเหลอจากหนวยงานตางๆและการสงผประสบภยกลบภมล�าเนา 4)ฟนฟอาชพจดฝกอบรมอาชพและจดหางานใหแกผประสบภย 5) จายคาชดเชยและเงนชวยเหลอผประสบภยตามระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยเงนทดรองราชการเพอชวยเหลอผประสบภยพบตกรณฉกเฉนพ.ศ.2556และระเบยบกรงเทพมหานครวาดวยการสงเคราะหผประสบภยพ.ศ. 2537และฉบบทแกไขเพมเตม 6)สรปรายงานความเสยหายจากสาธารณภย การสงเคราะห และฟนฟผประสบภย

7.3.3) การฟนฟบรณะพนทประสบภย 1)ซอมแซมสถานทราชการโรงเรยนสถานศกษาวดโบราณสถานสถานทราชการและสถานททองเทยวใหกลบคนสสภาพเดม 2)ซอมแซมระบบสาธารณปโภคและสงสาธารณประโยชนใหใชการไดดงเดม 3) ท�าความสะอาดบานเรอน ชมชน และสงสาธารณประโยชนในพนทประสบภยและขนยายขยะมลฝอย


4)ด�าเนนการฟนฟพนทประสบภยสถานททองเทยวปรบสภาพภมทศนและแกไขปญหาสงแวดลอมและมลภาวะเปนพษในพนทประสบภย 7.3.4) การสงมอบภารกจหลงเกดภย กอนปดศนยบญชาการหลงสาธารณภยผานพนไปแลวควรประชมหารอเพอพจารณาการสงมอบงานทตองด�าเนนการตอเนองใหหนวยงานรบผดชอบตอไปตามแนวทางดงน 1)พจารณาสงมอบภารกจตางๆทตองด�าเนนการอยางตอเนองใหหนวยงานทมภารกจเกยวของรบผดชอบ เพอใหการชวยเหลอผประสบภยเปนไปอยางตอเนองเชนผประสบภยทไดรบบาดเจบหรอพการทตองไดรบการรกษาอยางตอเนองเปนตน 2) จดท�าบญชการสงมอบงานไวเปนหลกฐาน เพอใหการชวยเหลอผประสบภยระยะยาวใหเปนไปอยางมเรยบรอยตอเนอง 3)สรปผลการด�าเนนงานการสงมอบภารกจหลงเกดภย พรอมทงรายงานผบงคบบญชาตอไป

7.4) กรณสาธารณภยขนาดใหญ เมอสถานการณแผนดนไหวมผลกระทบรนแรงเปนบรเวณกวาง เปนสาธารณภยขนาดใหญ และกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต (บก.ปภ.ช.) เรมปฏบตการ เพอเขาควบคมสถานการณในพนทกรงเทพมหานคร ใหศนยบญชาการเหตการณกรงเทพมหานครแปรสภาพเปนศนยบญชาการเหตการณสวนหนากรงเทพมหานครทนทและปฏบตงานตามการบญชาการเหตการณจากกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต(บก.ปภ.ช.)

7.5) การสนสดภารกจของศนยบญชาการเหตการณกรงเทพมหานคร เมอสถานการณสาธารณภยยตลง ใหตรวจสอบขอมลใหชดเจนวาสถานการณภยจากแผนดนไหวไดยตลงแลวและใหส�านกปองกนและบรรเทาสาธารณภยรายงานใหกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทราบพรอมทงจดท�าบญชสงมอบงานและสรปงานสงใหหนวยงานตามภารกจของหนวยงานนนๆตอไป


6.5 แผนปฏบตการปองกนและบรรเทาภยดานความมนคง

1. สถานการณทวไป จากสถตการเกดสาธารณภยในกรงเทพมหานครพ.ศ.2553–25571พบวาภยดานความมนคงเปนสาธารณภยทเกดมากเปนอนดบสาม มสถตการเกดในรอบ 5ปตงแตปพ.ศ.2553-2557รวมจ�านวน1,874ครงบาดเจบ1,431คนเสยชวต96 คน สาเหตเนองจากกรงเทพมหานครเปนศนยกลางของอ�านาจทางการเมอง มสถานทราชการ สถานทเชงสญลกษณหลายแหง รวมทงเปนแหลงความเจรญทางเศรษฐกจและสงคมสงผลใหมความเสยงในเรองความมนคงภายในทงภยคกคามจากการกอการราย การกอวนาศกรรม การชมนมประทวง ซงสวนใหญกรงเทพมหานครจะไดรบผลกระทบจากเหตการณชมนมประทวงประเภทตางๆ เชน การชมนมทางการเมองการชมนมเพอเรยกรองสทธตางๆ เปนตน โดยเฉพาะอยางยงการชมนมทางการเมองจะเหนไดจากสถต 2ปหลง (พ.ศ. 2556– 2557) ไดเกดความขดแยงทางการเมองอยางรนแรง สรางความเสยหายเปนวงกวาง ทงชวตและทรพยสน รวมทงสงผลกระทบตอการด�าเนนชวตประจ�าวนของประชาชนทไมเกยวของอกดวยศนยอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยคณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล ในฐานะหนวยงานหลกในการด�าเนนงานดานสาธารณสขไดตระหนกถงความส�าคญของการบรหารจดการความเสยง อนเนองมาจากภยดานความมนคง จงไดจดท�าแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาภยดานความมนคงขน เพอใหสวนราชการภายในคณะใชเปนแนวทางปฏบตตอไป

2. วตถประสงค 2.1)เพอเตรยมพรอมดานทรพยากรระบบการปฏบตทงหนวยปฏบตการหลกและหนวยสนบสนนใหสามารถด�าเนนการปองกนและแกไขปญหาจากภยดานความมนคงไดอยางรวดเรวทนเหตการณและมประสทธภาพ 2.2) เพอก�าหนดกรอบการปฏบตงานใหหนวยงานทเกยวของสามารถปฏบตการปองกนและบรรเทาภยดานความมนคงไดอยางเปนระบบและบรณาการ 2.3) เพอปองกนและบรรเทาผลกระทบตอชวตและทรพยสนของประชาชนทอาจเกดขนจากภยดานความมนคง


3. นยามศพท 3.1) ภยดานความมนคงหมายถงภยทเกดจากการชมนมประทวงและกอการจลาจลการประทวง หมายถง การแสดงออกดวยการกระท�า เพอแสดงใหเหนวาคดคานหรอไมเหนดวย ซงมหลากหลายวธ เชน การอดขาวประทวง การเดนประทวง ซงสวนใหญเปนการแสดงออกทางสงคมและการเมองโดยการประทวงทใชความรนแรงกอใหเกดความวนวายจนกลายเปนการกอการจลาจล 3.2) การกอการจลาจล หมายถง การกอความไมสงบทมลกษณะคลายสงครามกลางเมอง คอ มมวลชนขนาดใหญรวมตวกนเคลอนไหวเพอน�าไปสการเปลยนแปลง และอาจจะไมสามารถควบคมมวลชนทมารวมตวกนนนได จนน�าไปสการจลาจล สรางความวนวาย สบสนและเกดความเสยหาย โดยเมอสถานการณพฒนาสการจลาจลแลวกจะมการปราบปรามจากเจาหนาทรฐ 3.3) การกอวนาศกรรม หมายถง การกระท�าใดๆ อนเปนการมงท�าลายทรพยสนของประชาชนหรอของรฐ หรอสงอนเปนสาธารณปโภค หรอการรบกวนขดขวาง หนวงเหนยว ระบบการปฏบตงานใดๆ ตลอดจนการประทษรายตอบคคลอนเปนการกอใหเกดความปนปวนทางการเมอง การเศรษฐกจและสงคมแหงชาตโดยมงหมายทจะกอใหเกดความเสยหายตอความมนคงของรฐ 3.4) การกอการราย หมายถง การกระท�าใดๆ ทสรางความปนปวนใหประชาชนเกดความหวาดกลว หรอเพอขเขญบบบงคบรฐบาล หรอองคการระหวางประเทศใหกระท�าหรอละเวนกระท�าการอยางหนงอยางใดอนกอใหเกดความเสยหายตอชวตและทรพยสนทส�าคญ 3.5) การกอการรายสากลไดแกการปฏบตการของบคคลหรอกลมบคคลทมงหวงผลตามเงอนไขขอเรยกรองทางการเมองเศรษฐกจและสงคมซงสวนใหญจะปฏบตการลวงล�าเขตแดนหรอเกยวพนกบชาตอนการกระท�านนอาจเปนไปโดยเอกเทศปราศจากการสนบสนนจากรฐใดๆ หรอมรฐใดรฐหนงสนบสนนรเหนกไดเมอเกดขนยอมมผลกระทบโดยตรงตอผลประโยชนของชาต พนธกรณระหวางประเทศ นโยบายของชาตทงดานการเมองและการปองกนประเทศ การเศรษฐกจและสงคมจตวทยาชอเสยงและเกยรตภมของชาต


4. วธการปฏบต ภารกจการปองกนและระงบการกอวนาศกรรมทส�าคญทสด คอ การปองกนหรอระงบมใหการกอวนาศกรรมประสบความส�าเรจ โดยอาศยมาตรการหลกดานการขาวจตวทยา การจบกมและปราบปรามผกอวนาศกรรมรวมทงการรวมมอระหวางสวนราชการตางๆ และประชาชนทวไป โดยกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตพนทมหนาทอ�านวยการควบคมประสานงานสนบสนนปองกนตอตานระงบและลดอนตราย ตลอดจนบรรเทาสาธารณภยจากการกอวนาศกรรมในพนท เพอพทกษรกษาชวตรางกายของประชาชนและทรพยสนของประชาชนและของรฐ ตลอดจนการฟนฟบรณะสวนเสยหายใหสามารถใชการไดเรวทสด

5. ขนตอนการปฏบต 5.1) กอนเกดภย การเตรยมความพรอมมแนวทางดงน 1) จดท�าแผนปฏบตการปองกนและระงบการกอวนาศกรรมโดยค�านงถงสภาพความเสยงภยของบคคลและสถานททงยามปกตและในภาวะไมปกตโดยแผนปฏบตการปองกนและระงบการกอวนาศกรรมแบงเปน2สวนคอ 1.1) การปองกนและระงบการกอวนาศกรรมสถานทส�าคญไดแกการปองกน และระงบการกอวนาศกรรมสถานทราชการและสถานประกอบการของเอกชนทส�าคญเชนสถานศกษาโรงพยาบาลศาสนสถานธนาคารศนยการคาสถานทผลตไฟฟาสถานชมสายโทรศพท สงกอสรางขนาดใหญตางๆ เชน ถนน ลานจอดรถสถานทเกบกาซสารเคมโดยแบงเขตในการปองกนและระงบการกอวนาศกรรมสถานทส�าคญออกเปน2เขตดงน 1.1.1) เขตสถานทราชการ พนทในความรบผดชอบ และทรพยสนของทางราชการ เปนหนาทของทกสวนราชการในการเฝาระวง ปองกน และรกษาความปลอดภยรวมทงดแลความสงบเรยบรอยตามสายงานปกต 1.1.2) เขตสถานประกอบการของเอกชน และทรพยสนของเอกชนใชเจาหนาทรกษาความปลอดภยประจ�าสถานประกอบการของเอกชนและสมาชกหนวยอาสาสมครปองกนภยฝายพลเรอนในเขตพนท เปนเจาหนาทดแลความสงบเรยบรอยในขนตน 1.2) การปองกนและระงบการกอวนาศกรรมบคคลส�าคญบคคลส�าคญหมายถงบคคลส�าคญทงของประเทศไทยและตางประเทศทเขามาในเขตพนท


ดงนนในการรกษาความปลอดภยบคคลส�าคญกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตพนทจะตองมการตดตอประสานงานและปฏบตรวมกบเจาหนาทรกษาความปลอดภยบคคลส�าคญทงจากสวนกลางและตางประเทศโดยการวางแผนและประสานงานรวมกน 2)จดตงหนวยเผชญเหตในการปองกนและระงบการกอวนาศกรรมไดแก ฝายปฏบตการของศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯ ซงเปนหนาทของหนวยรกษาความปลอดภยและจราจรและหนวยงานทเกยวของทจะตองจดเตรยมไวใหเปนเอกภาพโดยจดการฝกอบรมเพอใหสามารถท�าหนาทอยางมประสทธภาพทงในเรองการหาขาวและการปฏบตการปองกนและระงบการกอวนาศกรรมซงสามารถจดสงไปปฏบตงานไดทนท โดยขอรบการสนบสนนหนวยปฏบตการปองกน และระงบการกอวนาศกรรมจากหนวยงานทมขดความสามารถมาใหความชวยเหลอไดตามความเหมาะสมและจ�าเปนของสถานการณ 3) จดเตรยมอปกรณเครองมอเครองใชไดแกเครองมอสอสารอปกรณการตรวจคน อปกรณเกบ กวตถระเบด อปกรณเตอนภย รถดบเพลง รถพยาบาลพรอมชดแพทยฉกเฉนยานพาหนะรวมทงอปกรณอนทเกยวของซงตองมความทนสมยและสามารถใชการไดตลอดเวลา 4)จดระบบการรกษาความปลอดภยโดยใหกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยคณะฯ มการวางแผนและจดระบบการรกษาความปลอดภยของบคคลและสถานทส�าคญโดยจดระบบควบคมบคคลการตรวจสอบสงของยานพาหนะและสงอนๆทจะเขาถงสงถงหรอเขาใกลตวบคคลส�าคญหรอสถานทส�าคญ 5)รกษาความสงบเรยบรอย โดยใหกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยคณะฯ จดวางระเบยบและระบบการปฏบตงานโดยแบงมอบเขตพนทตามแผนปฏบตการปองกนและระงบการกอวนาศกรรม จดระบบการสอสารและการรายงาน ตลอดจนก�าหนดผรบผดชอบและมอบหมายหนาทไวตงแตยามปกต และในการปฏบตใหองคกรปฏบตการหลกด�าเนนการตามแผนทก�าหนดไว และใหองคกรสนบสนนใหความชวยเหลอในสวนทเกยวของหรอตามทองคกรปฏบตการหลกรองขอ


5.2) ขณะเกดภย 1) การบรหารจดการในภาวะฉกเฉนมแนวทางดงน 1.1) ขนท1ขนการควบคมเหตการณ เมอไดรบแจงเหต ใหจดเจาหนาทไปพสจนทราบเหตการณทเกดขนณสถานทเกดเหตและรายงานขอมลตอผบงคบบญชาในเบองตนไดแก 1.1.1) วนเวลาและสถานทเกดเหต 1.1.2) ผทคาดวามสวนเกยวของในเหตการณ 1.1.3) ลกษณะการกอวนาศกรรม 1.1.4) จ�านวนและประเภทของเครองมอหรออาวธทเกยวของ 1.1.5) ความเสยหายเบองตนใหหนวยงานปฏบตรายงานขอมลไปยงกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต กรณทเปนการกอการรายโดยผานสถานต�ารวจในทองท ซงจะรายงานไปยงส�านกงานสภาความมนคงแหงชาตเพอทราบและประสานการปฏบตตอไปหนวยปฏบตมหนาทจดสงหนวยเผชญเหตในการปองกนและระงบการกอวนาศกรรมเขาเผชญเหตพรอมปดลอมสถานทเกดเหตโดยก�าหนดพนทวงในขนเพอตรงก�าลงผกอเหตและพนวงนอกเพอกนประชาชนทไมเกยวของออกไป พรอมรายงานใหผบงคบบญชาตามล�าดบชนทราบทกระยะเพออ�านวยการตอไป หนวยงานของกรงเทพมหานครเปนหนวยงานสนบสนนในการปองกนการกอวนาศกรรมพรอมรายงานสถานการณใหผบงคบบญชาตามล�าดบชนทราบทกระยะผานศนยอมรนทรขายพระรามเพอรวมอ�านวยการตอไป 1.2) ขนท2ขนการยบยงเหตการณ หนวยปฏบต(ทหาร/ต�ารวจ)รบผดชอบในการจดก�าลงเขาระงบเหตรนแรงเมอยงไมเกดเหตรนแรงใหด�าเนนการเจรจาตอรองการระงบเหตรนแรงกรณเกนขดความสามารถใหตดตอขอรบการสนบสนนจากกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยชนเหนอขนไปหรอกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในพนทตดตอหรอใกลเคยงรวมทงหนวยงานทเกยวของเขาชวยเหลอตามความเหมาะสม 1.3) ขนท3ขนการปราบปราม ในกรณทไมสามารถระงบเหตรนแรงไดกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตจะประสานงานกบรฐบาลเพอก�าหนดมาตรการควบคมสถานการณตามความเหมาะสม


2) กรณทหนวยปฏบตสามารถควบคมสถานการณไวไดแลว ใหจดระบบการรกษาความปลอดภยสถานท เพอปองกนการแทรกแซงของบคคลทสามทอาจฉวยโอกาสสรางความไมสงบเรยบรอยขนและด�าเนนการปฏบตหนาทควบคมพนทไว 3) การเผชญเหตการณการกอวนาศกรรม กองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยคณะ จดท�าแผนการปองกนและบรรเทาภยจากอคคภย แผนการปองกนและบรรเทาภยจากสารเคมและวตถอนตรายและแผนการปองกนและบรรเทาภยอนๆทเกยวของมาปฏบตไปพรอมกน 4) หนวยสนบสนนการปฏบต เมอไดรบการรองขอ ใหสงหนวยสนบสนนพรอมเครองมอเครองใช ไปสนบสนนยงพนททเกดเหตโดยรายงานตอผอ�านวยการในเขตพนทหรอผมอ�านาจหนาทในการอ�านวยการในเหตการณ ณ ศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯ และปฏบตการตามค�าสงของผอ�านวยการหรอผทมอ�านาจหนาทในการอ�านวยการในเหตการณแลวรายงานการปฏบตใหทราบทกระยะ

5.3) หลงเกดภย การจดการหลงเกดภยมแนวทางดงน 1)จดใหมการรกษาพยาบาลและบรการทางการแพทยฉกเฉนเพอชวยชวตเจาหนาทและประชาชนผประสบภย และจดสงไปรบการรกษาพยาบาลในสถานพยาบาลตอไป 2) ประสานส�านกปองกนและบรรเทาสาธารณภย ส�านกอนามยส�านกงานต�ารวจแหงชาตและหนวยงานทเกยวของทมความช�านาญการทางสารเคมและวตถอนตรายอาวธและวตถระเบดน�าก�าลงเขาตรวจสอบเพอใหเกดความปลอดภยส�าหรบการฟนฟบรณะ 3)ประสานส�านกปองกนและบรรเทาสาธารณภย ส�านกการโยธาส�านกงานเขตฟนฟบรณะส�ารวจความเสยหายดานสงกอสรางอาคารสถานทตางๆ ใหเกดความปลอดภย โดยใชมาตรการซอมแซมเปนล�าดบแรก กรณทไมสามารถซอมแซมใหด�าเนนการรอถอน 4)ประสานส�านกปองกนและบรรเทาสาธารณภย ส�านกพฒนาสงคมส�านกงานเขตใหการสงเคราะหผประสบภยฟนฟสภาพจตใจของประชาชนผประสบภยจนกวาเขาสภาวะปกต




กฎหมายส�าคญทเกยวของกบความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานมสาระส�าคญดงน

7.1 พระราชบญญตความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอม ในการท�างานพ.ศ.2554

สรปสาระส�าคญทตองน�ามาเปนแนวทางปฏบตไดดงน

1) ใหนายจางดแลสถานประกอบกจการและลกจางใหมสภาพการท�างานและสภาพแวดลอมในการท�างานทปลอดภยและถกสขลกษณะไมเปนอนตรายตอชวต รางกายจตใจและสขภาพอนามยและใหลกจางรวมมอกบนายจางในการด�าเนนการและสงเสรมดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานเพอใหเกดความปลอดภย 2) ใหนายจางบรหารจดการและด�าเนนการดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานใหเปนไปตามมาตรฐานทก�าหนดในกฎกระทรวงโดยใหนายจางจดท�าเอกสารหรอรายงานทมการตรวจสอบและรบรองโดยบคคลหรอนตบคคลตามทก�าหนดในกฎกระทรวง 3) บคคลหรอนตบคคลใดประสงคจะใหบรการในการตรวจวด ตรวจสอบทดสอบ รบรอง ประเมนความเสยง รวมทงจดฝกอบรมหรอใหค�าปรกษานายจางในการบรหารจดการและด�าเนนการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน(ตามขอ2)จะตองขนทะเบยน (ส�าหรบบคคล)และตองไดรบ7)กฎกระทรวงฯเกยวกบงานเครองจกร หมอน�าและปนจน พ.ศ. 2552 ใบการอนญาตจากอธบด (ส�าหรบนตบคคล)ถาส�านกความปลอดภยแรงงานกรมสวสดการและคมครองแรงงานไมรบขนทะเบยนเพกถอนการขนทะเบยนไมออกใบอนญาตไมตอใบอนญาตหรอพกใชใบอนญาตมสทธอทธรณตออธบดภายใน30วน

บทท 7สรปสาระส�าคญกฎหมายความปลอดภย

อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน


4) ใหนายจางจดใหมเจาหนาทความปลอดภยในการท�างาน บคลากร หนวยงานหรอคณะบคคลเพอด�าเนนการดานความปลอดภยในสถานประกอบกจการ โดยตองขนทะเบยนตอกรมสวสดการและคมครองแรงงาน 5) ในกรณทนายจางใหลกจางท�างานในสภาพการท�างานหรอสภาพแวดลอมทอาจมอนตราย ใหนายจางแจงใหลกจางทราบถงอนตรายและแจกคมอปฏบตงานใหลกจางกอนทจะเรมท�างาน 6) ในกรณทนายจางไดรบค�าเตอน ค�าสง หรอ ค�าวนจฉยใหปฏบตตามพระราชบญญตนใหแจงหรอปดประกาศ ค�าเตอน ค�าสง หรอค�าวนจฉยนนในททเหนไดงายณสถานประกอบกจการไมนอยกวา15วน 7) ใหนายจางจดใหผบรหารหวหนางานและลกจางทกคนไดรบการฝกอบรมความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน 8) ในกรณทนายจางรบลกจางเขาท�างานเปลยนงานหรอสถานทท�างานเปลยนแปลงเครองจกรหรออปกรณตองจดใหมการฝกอบรมลกจางกอนเรมท�างาน 9) ใหนายจางตดประกาศสญลกษณเตอนอนตรายและเครองหมายเกยวกบความปลอดภยรวมทงขอความแสดงสทธและหนาทของนายจางและลกจางในททเหนไดงายณสถานประกอบกจการ 10)ในกรณทมหลายสถานประกอบกจการอย รวมกนใหนายจางทกรายมหนาทรวมกนด�าเนนการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน 11)ในกรณทนายจางเชาอาคารสถานทเครองมอเครองจกรหรออปกรณใหมอ�านาจด�าเนนการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบอาคารสถานท เครองมอ เครองจกรหรออปกรณทใหเชานนโดยไม กอใหเกดสทธแกผมกรรมสทธในอาคารสถานทเครองมอเครองจกรหรออปกรณซงใหเชาในการเรยกรองคาเสยหายหรอคาทดแทนใดๆ 12)ลกจางมหนาทดแลสภาพแวดลอมในการท�างานเพอใหเกดความปลอดภยโดยค�านงถงสภาพของงานและพนททรบผดชอบหากพบขอบกพรองหรอการช�ารดเสยหายและไมสามารถแกไขดวยตนเองไดใหแจงตอเจาหนาทความปลอดภยในการท�างาน หวหนางาน หรอผบรหาร และใหเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานหวหนางานหรอผบรหารแจงเปนหนงสอตอนายจางโดยไมชกชา 13)ใหนายจางจดและดแลใหลกจางสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลถาลกจางไมสวมใสใหสงหยดการท�างานจนกวาลกจางจะสวมใสอปกรณดงกลาว


14)ลกจางมหนาทสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลและดแลรกษาใหสามารถใชงานไดตลอดระยะเวลาท�างาน 15)ใหผรบเหมาขนตนและผรบเหมาชวงตลอดสายมหนาทรวมกนในการจดสถานทท�างานและสภาพแวดลอมในการท�างานใหปลอดภย 16)ใหนายจางจดใหมการประเมนอนตรายศกษาผลกระทบของสภาพแวดลอมในการท�างาน จดท�าแผนการด�าเนนงานดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน และจดท�าแผนการควบคมดแลลกจางและสถานประกอบกจการ โดยมการรบรองผลจากผช�านาญการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานทไดรบใบอนญาตจากอธบดพรอมทงสงผลการด�าเนนการดงกลาวใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย 17)หากลกจางประสบอนตรายจากการท�างานจนถงขนเสยชวตใหนายจางแจงตอพนกงานตรวจความปลอดภยทนทและแจงรายละเอยดและสาเหตเปนหนงสอภายใน7วนนบแตลกจางเสยชวต 18)หากสถานประกอบกจการเกดเหตเพลงไหมใหนายจางแจงตอพนกงานตรวจความปลอดภยในทนทและแจงรายละเอยดสาเหตการแกไขและวธการปองกนไมใหเกดซ�าภายใน7วนนบแตเกดเหต 19)กรณทลกจางประสบอนตรายหรอเจบปวยตามกฎหมายวาดวยเงนทดแทน เมอนายจางแจงตอส�านกงานประกนสงคมแลวใหสงส�าเนาตอพนกงานตรวจความปลอดภยภายใน7วนดวย 20)ในกรณทพนกงานตรวจความปลอดภยพบวานายจางลกจางหรอผ ทเกยวของไมปฏบตตามพระราชบญญตนหรอพบวาสภาพการท�างานหรอสภาพแวดลอมในการท�างานอาจกอใหเกดความไมปลอดภยสามารถสงหยดและแกไขปรบปรงใหถกตองได ถานายจางไมปฏบตตามค�าสงของพนกงานตรวจความปลอดภยใหอธบดมอ�านาจสงใหพนกงานตรวจความปลอดภยเขาไปด�าเนนการแกไขปรบปรงโดยคาใชจายทเกดขนใหนายจางเปนผรบผดชอบหากนายจางไมจายภายในทเวลาก�าหนด (ไมนอยกวา 30 วน) ใหยดหรออายดทรพยสนขายทอดตลาดเพอเปนคาใชจายดงกลาว ถามเงนเหลอใหพนกงานตรวจความปลอดภยมหนงสอใหนายจางมาขอรบเงนคนทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบถานายจางไมมาขอรบคนภายใน5ป ใหเงนจ�านวนนนตกเปนของกองทนความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน(หากนายจาง ลกจาง หรอผทเกยวของไมเหนดวยกบค�าสงดงกลาวมสทธอทธรณไดภายใน30วนนบแตวนททราบค�าสง)


21)ระหวางทมการหยดการท�างานอนเนองมาจากการด�าเนนการแกไขปรบปรงสภาพการท�างานหรอสภาพแวดลอมในการท�างานใหถกตองตามพระราชบญญตนใหนายจางจายคาจางใหแกลกจางทเกยวของเวนแตลกจางรายนนจงใจกระท�าเปนเหตใหตองหยดการท�างาน 22)หามนายจางเลกจางลกจางหรอโยกยายหนาทการท�างานของลกจางดวยเหตทลกจางฟองรองหรอเปนพยานหรอใหขอมลเกยวกบความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานตอพนกงานตรวจความปลอดภย

7.2 กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความ ปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานพ.ศ.2549 และ2553

สรปสาระส�าคญทตองน�ามาเปนแนวทางปฏบตไดดงน 1)กฎกระทรวงนใชบงคบแกสถานประกอบกจการดงตอไปน 1) เหมองแรเหมองหนปโตรเลยมหรอปโตรเคม 2) โรงงานอตสาหกรรมอตอเรอธรกจพลงงาน 3) งานกอสราง 4)การขนสงคมนาคมทงคนโดยสารและการบรรทกขนถายสนคา 5)สถานบรการน�ามนเชอเพลงหรอกาซ 6) โรงแรม 7)หางสรรพสนคา 8)สถานพยาบาล 9)สถาบนทางการเงน 10)สถานตรวจทดสอบทางกายภาพ 11)สถานบนเทงกฬานนทนาการ 12)สถานปฏบตการทางเคมหรอชวภาพ 13)ส�านกงานทสนบสนนสถานประกอบกจการตาม1)ถง12) 14)กจการอนตามทกระทรวงแรงงานประกาศก�าหนด 2) ใหนายจางจดใหมขอบงคบและคมอวาดวยความปลอดภยในการท�างานซงอยางนอยตองก�าหนดขนตอนและวธการปฏบตงานทปลอดภย


3) นายจางตองจดใหมการฝกอบรมและฝกปฏบตเกยวกบการท�างานจนกวาลกจางจะสามารถท�างานไดอยางถกตองปลอดภย รวมทงมการควบคม ก�ากบดแล โดยก�าหนดใหเปนหนาทรบผดชอบของเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานทกระดบ 4) ใหนายจางซงมผรบเหมาชนตนหรอผรบเหมาชวงเขามาปฏบตงานในสถานประกอบกจการ จดใหมขอบงคบและคมอวาดวยความปลอดภยในการท�างานส�าหรบผรบเหมาดงกลาว 5) ในกรณทนายจางรบลกจางเขาท�างานใหมหรอใหลกจางท�างานในลกษณะหรอสภาพงานทแตกตางไปจากเดม อนอาจเปนอนตรายตอสขภาพอนามยของลกจาง ใหนายจางจดใหมการอบรมลกจางใหมความรเกยวกบขอบงคบและคมอวาดวยความปลอดภยในการท�างานกอนเรมปฏบตงาน 6) ในกรณทนายจางใหลกจางไปท�างาน ณ สถานทอนทเสยงตอการเกดอนตรายใหนายจางแจงขอมลเกยวกบอนตรายจากการท�างานในสถานทดงกลาวพรอมทงวธการปองกนอนตรายใหลกจางทราบกอนการปฏบตงาน 7) สถานประกอบกจการตอไปนตองแตงตงลกจางระดบหวหนางานเปนเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบหวหนางาน • สถานประกอบกจการตาม1)ถง5)ทมลกจางตงแต2คนขนไป • สถานประกอบกจการตาม6)ถง14)ทมลกจางตงแต20คนขนไป 8) สถานประกอบกจการตอไปน ตองจดใหลกจางระดบบรหารทกคนเปนเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบบรหาร • สถานประกอบกจการตาม1)ถง5)ทมลกจางตงแต2คนขนไป • สถานประกอบกจการตาม6)ถง14)ทมลกจางตงแต20คนขนไป 9)สถานประกอบกจการตาม2)ถง5)ทมลกจางตงแต20-49คนตองมเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคอยางนอย 1 คน เพอปฏบตงานดานความปลอดภยไมนอยกวาวนละ 1 ชวโมง เวนแตมเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอวชาชพอยแลว 10)สถานประกอบกจการตาม2)ถง5)ทมลกจางตงแต50-99คนตองมเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงอยางนอย 1 คน เวนแตมเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบวชาชพอยแลว


11)สถานประกอบกจการตอไปนตองมเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบวชาชพอยางนอย1คน • สถานประกอบกจการตาม1)ทมลกจางตงแต2คนขนไป • สถานประกอบกจการตาม2)ถง5)ทมลกจางตงแต100คนขนไป 12)เจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบหวหนางานตองเปนลกจางระดบหวหนางานและมคณสมบตเฉพาะอยางใดอยางหนงดงตอไปน • ผานการฝกอบรมตามหลกเกณฑและวธการทอธบดประกาศก�าหนด • เปนหรอเคยเปนเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบหวหนางานตามประกาศกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมเรอง ความปลอดภยในการท�างานของลกจางพ.ศ.2540 13)เจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคตองมคณสมบตเฉพาะอยางใดอยางหนงดงตอไปน • ส�าเรจการศกษาไมต�ากวาระดบปรญญาตรสาขาอาชวอนามยหรอเทยบเทา • เปนเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบหวหนางานและผานการฝกอบรมตามหลกเกณฑและวธการทอธบดประกาศก�าหนด • เปนหรอเคยเปนเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบพนฐานตามประกาศกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมเรองความปลอดภยในการท�างานของลกจางพ.ศ.2540 14)เจ าหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงต องมคณสมบตเฉพาะอยางใดอยางหนงดงตอไปน • ส�าเรจการศกษาไมต�ากวาระดบปรญญาตรสาขาอาชวอนามยหรอเทยบเทา • ส�าเรจการศกษาไมต�ากวาระดบประกาศนยบตรวชาชพเทคนคประกาศนยบตรวชาชพชนสงประกาศนยบตรการศกษาชนสงอนปรญญาหรอเทยบเทาและผานการอบรมตามหลกเกณฑและวธการทอธบดประกาศก�าหนด • ส�าเรจการศกษาไมต�ากวามธยมศกษาปท 6 หรอระดบประกาศนยบตรวชาชพหรอเทยบเทาและไดท�างานเปนเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคหรอ ระดบพนฐานมาแลวไมนอยกวา5 ปและผานการอบรมตามหลกเกณฑและวธการทอธบดประกาศก�าหนด 15)เจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบวชาชพตองมคณสมบตเฉพาะอยางใดอยางหนงดงตอไปน


• ส�าเรจการศกษาไมต�ากวาระดบปรญญาตรสาขาอาชวอนามยหรอเทยบเทา • ส�าเรจการศกษาไมต�ากวาระดบปรญญาตรและไดท�างานเปนเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงมาแลวไมนอยกวา5ปและผานการอบรมตามหลกเกณฑและวธการทอธบดประกาศก�าหนดจากหน วยงานทกรมสวสดการและคมครองแรงงานรบรอง 16)เจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบบรหารตองเปนลกจางระดบบรหารและมคณสมบตเฉพาะอยางใดอยางหนงดงตอไปน • ผานการฝกอบรมตามหลกเกณฑและวธการทอธบดประกาศก�าหนด • เปนหรอเคยเปนเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบบรหารตามประกาศกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมเรองความปลอดภยในการท�างานของลกจางพ.ศ.2540 17)ใหนายจางจดใหเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานทกระดบไดรบการฝกอบรมความรเกยวกบความปลอดภยในการท�างานเพมเตม 18)สถานประกอบกจการทมลกจาง 50 - 99 คน ใหมคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการไมนอยกวา5คนดงน • นายจางหรอผแทนนายจางระดบบรหาร1คนเปนประธานกรรมการ • ผแทนนายจางระดบบงคบบญชา1คนเปนกรรมการผแทนลกจาง2คนเปนกรรมการ • เจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอวชาชพ1คนเปนกรรมการและเลขานการ 19)สถานประกอบกจการททมลกจาง100-499คนใหมคณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการไมนอยกวา7คนดงน • นายจางหรอผแทนนายจางระดบบรหาร1คนเปนประธานกรรมการ • ผแทนนายจางระดบบงคบบญชา2คนเปนกรรมการผแทนลกจาง3คนเปนกรรมการ • เจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอวชาชพ1คนเปนกรรมการและเลขานการ


20)สถานประกอบกจการทมลกจางตงแต500คนขนไปใหมคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการไมนอยกวา11คนดงน • นายจางหรอผแทนนายจางระดบบรหาร1คนเปนประธานกรรมการ • ผแทนนายจางระดบบงคบบญชา4คนเปนกรรมการผแทนลกจาง5คนเปนกรรมการ • เจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอวชาชพ1คนเปนกรรมการและเลขานการ 21)จ�านวนคณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการตามขอ 18 – 20 สามารถเพมมากกวาจ�านวนขนต�าไดโดยใหเพมในสดสวนทเทากน 22)ในกรณทสถานประกอบกจการไมมเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอวชาชพใหนายจางคดเลอกผแทนนายจางระดบบงคบบญชา1 คน เปนกรรมการ และใหประธานกรรมการเลอกกรรมการทเปนผแทนนายจางระดบบงคบบญชา1คนเปนเลขานการของคณะกรรมการฯ 23)กรรมการผแทนนายจางระดบบรหารและระดบบงคบบญชา ใหนายจางเปนผแตงตง 24)กรรมการผแทนลกจางใหนายจางจดใหมการเลอกตง 25)กรรมการและเลขานการ ใหนายจางคดเลอกจากเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอวชาชพหรอตามขอ22แลวแตกรณ 26)คณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการมวาระ2ปแตสามารถไดรบการแตงตงหรอเลอกตงใหมไดโดยใหด�าเนนการใหแลวเสรจภายใน 30 วน กอนวนทกรรมการชดเดมครบวาระ และใหด�ารงต�าแหนงตงแตกรรมการชดเดมพนวาระ หากไมสามารถด�าเนนการใหแลวเสรจไดทนใหกรรมการชดเดมด�ารงต�าแหนงไปพลางกอน 27)คณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการพนจากต�าแหนงเมอ • พนจากต�าแหนงตามวาระ • พนจากการเปนผแทนนายจางระดบบรหาร ผแทนนายจางระดบบงคบบญชาผแทนลกจางหรอเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอวชาชพ • พนจากการเปนลกจางของสถานประกอบกจการ


28)ตองจดใหมการประชมคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการอยางนอยเดอนละ1ครงหรอเมอมกรรมการไมนอยกวากงหนงรองขอ 29)ในการประชมคณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการตองแจงก�าหนดการประชมและระเบยบวาระการประชมใหกรรมการทราบอยางนอย3วนกอนถงวนประชม 30)ใหนายจางจดใหคณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการไดรบการอบรมเกยวกบบทบาทและหนาทตามกฎหมายภายใน60วนนบแตวนทแตงตงหรอเลอกตง 31)เมอเกดอบตเหตหรออนตรายใดๆใหนายจางเรยกประชมคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการโดยมชกชาเพอด�าเนนการทบทวนรายงานการสอบสวนอบตเหตรวมทงเสนอแนะแนวทางปองกนแกไขตอนายจางแลวใหนายจางพจารณาและด�าเนนการตามมตหรอขอเสนอแนะของคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการโดยมชกชา โดยมตหรอขอเสนอแนะนนตองมเหตผลอนสมควรและสอดคลองกบมาตรฐานททางราชการก�าหนด 32)นายจางตองสนบสนนและสงเสรมการปฏบตหนาทของคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการและเจาหนาทความปลอดภยในการท�างาน และไมกระท�าการใดทท�าใหคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการและเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานไมสามารถปฏบตหนาทได 33)ใหนายจางปดประกาศรายชอและหนาทรบผดชอบของคณะกรรมการฯโดยเปดเผยณสถานประกอบกจการหากมการเปลยนแปลงกรรมการฯใหนายจางด�าเนนการปดประกาศใหมภายใน30วนนบแตวนทมการเปลยนแปลงในการปดประกาศดงกลาวใหปดประกาศไวอยางนอย 15 วน และสงส�าเนารายชอและหนาทรบผดชอบของคณะกรรมการตออธบดภายใน15วนนบแตวนทแตงตงหรอมการเปลยนแปลง 34)สถานประกอบกจการตาม1)ทมลกจางแต2คนขนไปตองจดใหมหนวยงานความความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการภายใน360วน


35)สถานประกอบกจการตาม2)ถง5)ทมลกจางตงแต200คนขนไปตองจดใหมหนวยงานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการภายใน360วนหากภายหลงมลกจางลดลงนอยกวา200คนใหคงหนวยงานฯไวเวนแตมลกจางลดลงนอยกวา100คน 36)ใหหนวยงานความปลอดภยฯขนตรงตอผบรหารสงสดของสถานประกอบกจการ 37)ใหนายจางแตงตงบคคลทเปนหรอเคยเปนเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบวชาชพหรอผานการอบรมตามหลกเกณฑและวธการทอธบดประกาศก�าหนดเปนหวหนาหนวยงานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานของสถานประกอบกจการ 38)ใหนายจางแจงชอเจ าหนาทความปลอดภยในการท�างานเพอขนทะเบยนตอกรมสวสดการและคมครองแรงงาน 39)ใหนายจางสงผลการด�าเนนงานของเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสง(จปท.)และระดบวชาชพ(จปว.)ตออธบดทก3เดอนตามปปฏทนภายในไมเกน30วนนบแตวนทครบก�าหนด 40)เมอลกจางประสบอนตรายหรอเจบปวยหรอสญหายตามกฎหมายวาดวยเงนทดแทนใหนายจางแจงตออธบดภายใน15วนนบแตวนททราบหรอควรจะไดทราบ 41) ใหนายจางปดประกาศมตของทประชมเกยวกบความปลอดภยในการท�างานไวในทเปดเผยภายใน7วนนบแตวนประชม 42) นายจางตองจดท�าส�าเนาบนทก รายงานการด�าเนนงาน หรอรายงานการประชมของคณะกรรมการและหนวยงานความปลอดภยฯและเกบไวในสถานประกอบกจการไมนอยกวา2ปนบแตวนทจดท�าพรอมใหพนกงานแรงงานตรวจสอบได 43) สถานประกอบกจการทมลกจางตงแต 50 คนขนไป และมเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอระดบวชาชพ ใหนายจางสงส�าเนารายชอและหนาทรบผดชอบของเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอระดบวชาชพตออธบด 44)ใหนายจางเกบส�าเนารายชอและหนาทรบผดชอบของเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอระดบวชาชพรวมทงหลกฐานการเปลยนแปลงคณะกรรมการฯ และเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบเทคนคขนสงหรอระดบวชาชพไวในสถานประกอบกจการไมนอยกวา2ป


45) สถานประกอบกจการทมลกจางตงแต 50 คนขนไป ใหนายจางจดใหมระบบการจดการดานความปลอดภยในการท�างานของสถานประกอบกจการซงอยางนอยตองประกอบดวย • นโยบายดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน • โครงการบรหารงานดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน • แผนงานดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน • การประเมนผลและทบทวนการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน • การด�าเนนการปรบปรงดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน 46) ใหนายจางปรบปรงและพฒนาระบบการจดการดานความปลอดภยในการท�างานอยางนอยปละ1ครง 47) ใหนายจางหรอผแทนนายจางระดบบรหารด�าเนนการใหเปนไปตามระบบการจดการดานความปลอดภยในการท�างานโดยมหนาทดงตอไปน • ควบคมดแลการด�าเนนการตามระบบการจดการดานความปลอดภยในการท�างาน • สงเสรมใหลกจางทกคนมสวนรวมในการด�าเนนการตามระบบการจดการดานความปลอดภยในการท�างาน พรอมทงรายงานผลการด�าเนนการตามระบบการจดการดานความปลอดภยในการท�างานตอนายจางในกรณทผ ด�าเนนการเปนผแทนนายจางระดบบรหาร 48) ใหนายจางจดท�าเอกสารเกยวกบระบบการจดการดานความปลอดภยในการท�างานและเกบไวในสถานประกอบกจการเปนเวลาไมนอยกวา2ปนบแตวนจดท�า 49)นายจางตองจดใหลกจางสามารถเขาถงขอมลตางๆทเกยวของกบระบบการจดการดานความปลอดภยในการท�างานได


7.3 กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความ ปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบ ความรอนแสงสวางและเสยงพ.ศ.2549


1) งานเบา คอ งานทใชแรงนอย ท�าใหเกดการเผาผลาญอาหารในรางกายไมเกน200กโลแคลอรตอชวโมง 2) งานปานกลางคอ งานทใชแรงปานกลางท�าใหเกดการเผาผลาญอาหารในรางกาย201-350กโลแคลอรตอชวโมง 3) งานหนกคองานทใชแรงมากท�าใหเกดการเผาผลาญอาหารในรางกายเกน350กโลแคลอรตอชวโมง 4) งานเบาตองมมาตรฐานระดบความรอนไมเกน34องศาเซลเซยส 5) งานปานกลางตองมมาตรฐานระดบความรอนไมเกน32องศาเซลเซยส 6) งานหนกตองมมาตรฐานระดบความรอนไมเกน30องศาเซลเซยส 7) ในกรณทสถานประกอบกจการมระดบความรอนเกนมาตรฐานใหนายจางด�าเนนการปรบปรงหรอแกไขใหมระดบความรอนไมเกนมาตรฐานทก�าหนดหากด�าเนนการปรบปรงหรอแกไขแลวไมสามารถควบคมใหระดบความรอนเปนไปตามมาตรฐานได ใหนายจางปดประกาศเตอนใหลกจางทราบและจดใหลกจางสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลตลอดเวลาทท�างาน 8) ส�าหรบบรเวณพนททวไปภายในสถานประกอบกจการ เชน ทางเดนหองน�า หองพก ตองมความเขมของแสงสวางไมต�ากวามาตรฐานทก�าหนดไวในตารางท 1ทายกฎกระทรวงน 9) ส�าหรบบรเวณพนทใชประโยชนในกระบวนการผลตทลกจางท�างานตองมความเขมของแสงสวางไมต�ากวามาตรฐานทก�าหนดไวในตารางท2ทายกฎกระทรวงน 10)ส�าหรบบรเวณทลกจางตองท�างานโดยใชสายตามองเฉพาะจดหรอตองใชสายตาอยกบทในการท�างาน ตองมความเขมของแสงสวางไมต�ากวามาตรฐานทก�าหนดไวในตารางท3ทายกฎกระทรวงน 11)ส�าหรบบรเวณทลกจางตองท�างานโดยใชสายตามองเฉพาะจดหรอตองใชสายตาอยกบทในการท�างานในกรณทไมมก�าหนดไวในตารางท3ตองมความเขมของแสงสวางไมต�ากวามาตรฐานทก�าหนดไวในตารางท4ทายกฎกระทรวงน


12)ส�าหรบบรเวณรอบๆสถานทมลกจางตองท�างานโดยใชสายตามองเฉพาะจดตองมความเขมของแสงสวางไมต�ากวามาตรฐานทก�าหนดไวในตารางท 5 ทายกฎกระทรวงน 13)นายจางตองจดใหมฉาก แผนฟลมกรองแสง หรอมาตรการอนทเหมาะสมเพอปองกนใหมแสง หรอสะทอนเขานยนตาลกจางในขณะท�างาน ในกรณทไมสามารถปองกนไดใหนายจางจดใหลกจาง สวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลตลอดเวลาทท�างาน 14)ในกรณทมลกจางตองท�างานในสถานทมด ทบ คบแคบ เชน ในถ�าอโมงคนายจางตองจดใหลกจางสวมหมวกนรภยทมอปกรณสองสวางตลอดเวลาทท�างาน 15)นายจางตองควบคมระดบเสยงทลกจางไดรบเฉลยตลอดระยะเวลาการท�างานในแตละวนไมใหเกนมาตรฐานทก�าหนดไวในตารางท6ทายกฎกระทรวงน 16)ในบรเวณทมระดบเสยงกระแทกเกน 140 เดซเบลเอ หรอมปรมาณเสยงสะสมของเสยงกระแทกเกนมาตรฐานทก�าหนดไวในตารางท6ทายกฎกระทรวงนใหนายจางสงใหลกจางหยดการท�างานจนกวาจะด�าเนนการปรบปรงแกไขเพอลดระดบเสยง 17)หากภายในสถานประกอบกจการมระดบเสยงเกนมาตรฐานทก�าหนดไวใหนายจางด�าเนนการปรบปรงแกไขเพอลดระดบเสยงหากยงด�าเนนการไมไดใหนายจางจดใหลกจางสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลตลอดเวลาท�างานเพอลดเสยงใหอยในระดบทไมเกนมาตรฐานก�าหนด 18)ในบรเวณทมระดบเสยงเกนมาตรฐานทก�าหนดใหนายจางจดใหมเครองหมายเตอนใหใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลตดไวใหเหนไดชดเจน 19)สถานประกอบกจการทมระดบเสยงทลกจางไดรบเฉลยตลอดระยะเวลาการท�างาน8ชวโมงตงแต85เดซเบลเอขนไป 20)ใหนายจางจดท�าโครงการอนรกษการไดยนในสถานประกอบกจการ


7.4 กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการ ดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน เกยวกบเครองจกรปนจนและหมอน�าพ.ศ.2552


1)คาความปลอดภย (Safety factor)คออตราสวนระหวางแรงดงทรบไดสงสดตอแรงดงทอนญาตใหใชได 2)ผปฏบตงานกบเครองจกรตองแตงกายรดกม ไมใสเครองประดบ รวบผมใหเรยบรอย 3)บรเวณทมการตดตง ตรวจสอบ ซอมแซมเครองจกร ตองท�าการตดปายหรอสญลกษณและแขวนเครองหมายหามเปดสวตซเครองจกร 4) เครองจกรตองมการตรวจรบรองประจ�าป 5) เครองจกรทอาจกอใหเกดอนตรายตองมการก�าหนดวธการท�างานตดไวบรเวณทลกจางท�างานโดยลกจางตองมความช�านาญและผานการฝกอบรม 6) เครองจกรทใชไฟฟาตองมการปองกนไฟฟารว ตองตอสายดน สายไฟฟาทเดนเขาเครองจกรตองเดนลงมาจากทสง กรณทเดนสายบนดนหรอใตดนตองใชทอรอยสาย 7) เครองจกรอตโนมตตองมการทาสปมเปดปดเครองจกร และมเครองปองกนสวตซเพอไมใหสมผสโดยไมไดตงใจ 8) เครองจกรชนดสงก�าลง เชน เพลาสายพานตองมการปดคลมสวนทเคลอนไหวถาสงเกน2เมตรตองมรวกนสงไมนอยกวา2เมตรลอมกนไว 9)ทางเดนเขาออกบรเวณทมเครองจกรตองมความกวางไมนอยกวา80เซนตเมตร 10)ตองมการจดท�ารวหรอเสนแสดงเขตอนตรายณบรเวณทตงเครองจกร 11)สายพานล�าเลยงตองมการตดตงเครองปองกนวสดตกหลน และมสวตซหยดการท�างานฉกเฉน 12)หามตดตงเครองจกรทควบคมดวยระบบอเลกทรอนกสในบรเวณทมกระแสไฟฟาเหนยวน�า 13)ตองตดตง sensor ทจะหยดการท�างานของเครองป มโลหะไดทนทเมอรางกายเขาไปยงบรเวณอนตรายหรออปกรณอนทปองกนไมใหสวนของรางกายเขาไปในบรเวณอนตราย


14)เครองปมโลหะทใชมอปอนวสดตองใชสวตซแบบสองมอกดพรอมกนซงสวตซทงสองตองหางกนอยางนอย30เซนตเมตร 15)เครองปมโลหะทใชเทาเหยยบตองมทพกเทาและทครอบปองกนการเหยยบโดยไมไดตงใจและตองปองกนไมใหแผนเหยยบอยในลกษณะทลนไถลได 16)เครองปมโลหะทใชคนโยกตองมสลกบนคนโยกปองกนไมใหเครองจกรท�างานโดยไมไดตงใจ 17)เครองปมโลหะทใชตมน�าหนกเหวยงตองตดตงตมน�าหนกไวสงกวาศรษะและไมมสายไฟอยในรศมการเหวยง 18)ในการใชงานเครองเชอมกาซและเครองเชอมไฟฟาตองจดใหมอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล ถงดบเพลง ฉากกนแสง และประกายไฟ และจดบรเวณไมใหมวสดทตดไฟงายมแสงสวางและการระบายอากาศอยางเหมาะสม 19)ตองมการตอสายดนกบโครงโลหะของเครองเชอมไฟฟา 20)ในการใชงานเครองเชอมไฟฟาตองจดสายดนและสายไฟใหหางจากการบดทบและน�า 21)ในการใชงานเครองเชอมกาซตองตดตงอปกรณควบคมความดนมาตรวดความดน จดท�าสหรอสญลกษณททอสงกาซ หวเชอมใหเปนแบบเดยวกน มการตรวจสอบการรวไหลและการสกหรอของอปกรณทกครง 22)ในการตอถงกาซไวไฟหลายถงเขาดวยกนตองจดใหมอปกรณกนไฟยอนกลบ 23)สถานทจดเกบกาซไวไฟตองมการระบายอากาศทดไมมความสนสะเทอนหางจากแหลงความรอน 24)ตองตดตงวาลวนรภยทถงบรรจกาซทกถง 25)รถยกตองมโครงหลงคาทแขงแรงปายบอกพกดน�าหนกรถยกมสญญาณเสยงหรอไฟ 26)ตองมการก�าหนดเสนทางทมการใชรถยกเปนประจ�าตดตงกระจกนนไวททางแยก 27)หามใชรถยกในบรเวณทมกระแสไฟฟาใกลกวาระยะทปลอดภยทมการก�าหนด 28)หามมคนโดยสารไปกบรถยก 29)ตองมคมอการใชการตรวจสอบและการบ�ารงรกษารถยกใหกบลกจาง 30)ตองมค�าแนะน�าการใชลฟตและการขอความชวยเหลอตดไวในหองลฟต 31)ตองมขอหามใชลฟตทขางประตนอกลฟตทกชน 32)ตองมค�าแนะน�าการใหความชวยเหลอตดไวในหองจกรกลและหองผดแลลฟต 33)ตองตรวจสอบการใชงานของลฟตกอนเรมใชงานทกวน


34)ถามการตรวจสอบทดสอบซอมบ�ารงลฟตตองมการตดปายหามใชลฟต 35)ลฟตตองมปายบอกพกดน�าหนกหรอจ�านวนคนโดยสารมมาตรการปองกนไมใหลฟตเคลอนทถาประตยงไมปด มระบบไฟสองสวางฉกเฉน มระบบระบายอากาศทเพยงพอในกรณทไฟฟาดบ มระบบแสงหรอเสยง เตอนในกรณทบรรทกเกนพกดและมระบบตดการท�างานทนท 36)ตองมการตรวจสอบและทดสอบชนสวนและอปกรณของลฟตโดยวศวกรอยางนอยปละ1ครงในการทดสอบการรบน�าหนกตองไมนอยกวารอยละ100ของน�าหนกการใชงานสงสด 37)ตองมการตรวจสอบระบบความปลอดภยและระบบการท�างานของลฟตทกเดอน 38)หามดดแปลงลฟตใหบรรทกไดมากเกนพกดทก�าหนด 39)ลวดสลงส�าหรบลฟตขนสงวสดตองมSafetyfactorไมนอยกวา4 40)ลวดสลงส�าหรบลฟตโดยสารตองมSafetyfactorไมนอยกวา10 41)ถาหยดใชงานปนจนตงแต6เดอนขนไปตองท�าการทดสอบและตรวจสอบการตดตงกอนน�ามาใชงานใหม 42)ตองมการทดสอบอปกรณและสวนประกอบของปนจนปละไมนอยกวา1ครง 43)ในการใชงานปนจนตองใหมลวดสลงเหลออยในมวนไมนอยกวา2รอบมชดลอกปองกนลวดสลงหลดออกจากตะขอของป นจนปดครอบสวนทหมนหรอเคลอนไหวไดและอยหางจากวตถอนๆ 44)ปนจนทมความสงเกน3เมตรตองมบนไดพรอมราวจบและโครงโลหะกนตก 45)ปนจนทมทางเดนตองมราวกนตกและแผงกนตกระดบพน และมทกนลนทพนทางเดน 46)ตองมเครองดบเพลงทหองบงคบปนจน 47)ปนจนทมเครองยนตตองมฉนวนหมทอไอเสย 48)ตองท�าการเคลอนยายวตถไวไฟออกจากบรเวณทใชปนจน ถาเคลอนยายไมไดตองมมาตรการปองกนทเหมาะสม 49)ถาท�าการดดแปลงปนจนตองใหวศวกรค�านวณและท�าการทดสอบ 50)ตองมสญญาณเสยงและแสงเตอนตลอดเวลาทปนจนท�างาน 51)ถามการซอมบ�ารงปนจน ตองตดปายหรอเครองหมายและมระบบปองกนไมใหปนจนท�างาน 52)ตองมปายบอกพกดน�าหนกยกไวทปนจนและรอกของตะขอ


53)ตองจดท�าเสนและเครองหมายแสดงอนตรายในเสนทางทมการใชปนจนเคลอนยายสงของ 54)ตองมคมอการใชสญญาณสอสารหรอรปภาพสญญาณมอไวทจดปฏบตงาน 55)ในการใชงานปนจนใกลสายไฟฟาทมแรงดนไฟฟาไมเกน50kVตองหางไมนอยกวา 3 เมตร แตถาใชงานปนจนใกลสายไฟฟาทมแรงดนไฟฟาเกน 50 kVตองหางเพมขนจาก3เมตรอก1เซนตเมตรทกๆแรงดนไฟฟาทเพมขน1kV 56)ในการใชงานปนจนชนดเคลอนทโดยไมยกวสดและไมลดแขนปนจนลงใกลสายไฟฟา • ถามแรงดนไฟฟาไมเกน50kVตองหางไมนอยกวา1.25เมตร • ถามแรงดนไฟฟา51-345kVตองหางไมนอยกวา3เมตร • ถามแรงดนไฟฟาเกน345kVตองหางไมนอยกวา5เมตร 57)ในการใชงานปนจนใกลเสาสงคลนโทรคมนาคมตองตรวจสอบการเกดประจไฟฟาเหนยวน�าถามประจไฟฟาใหตอสายตวน�าเพอใหประจไฟฟาไหลลงดน 58)ตองมการตดประกาศวธการท�างานกบปนจนการซอมบ�ารงการใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลในบรเวณทท�างาน 59)ตองจดท�าคมอการปฏบตงานเกยวกบปนจนใหลกจาง 60)ถาผบงคบปนจนมองไมเหนจดทตองยกเคลอนยายวสดตองจดใหมผใหสญญาณตลอดระยะเวลาปฏบตงาน 61)ผบงคบปนจน ผใหสญญาณ ผเกาะยดวสด ผควบคมการใชปนจนตองผานการอบรมและอบรมทบทวน 62)ปนจนชนดทมรางลอเลอนตองมสวตซหยดการท�างานไดโดยอตโนมตและมกนชนทปลายทงสองขางของรางและตองดแลไมใหมสงกดขวางทรางลอเลอน 63)ถามการปฏบตงานบนแขนปนจนตองจดใหมราวกนตก 64)ตองมตารางการยกสงของซงแสดงรายละเอยดเกยวกบน�าหนกสงของมมองศาและระยะแขนทท�าการยกตดไวในบรเวณทผบงคบปนจนเหนไดตลอด 65)ในการใชงานปนจนหอสงตองมอปกรณปองกนไมใหแนวของแขนเคลอนตกจากแนวเดมเกนกวา5องศา 66)ถาตดตงปนจนบนรถเรอแพโปะตองมปายบอกพกดน�าหนกยกไมใหเกนระวางบรรทกเตมทจดใหมอปกรณปองกนไมใหแนวของแขนเคลอนตกจากแนวเดมเกน5องศาและมตารางการยกสงของตดไวใหเหนไดชดเจน 67)หามใชลวดสลงทลวดเสนนอกสกไป1ใน3ของเสนผานศนยกลางเสนลวด


68)หามใชเสนลวดทมขมวดถกบดแตกเกลยวถกความรอนท�าลายเปนสนมมากจนเหนไดชด 69)หามใชลวดสลงทมเสนผานศนยกลางเลกลงเกนรอยละ5จากของเดม 70)หามใชลวดสลงทขาดตงแต3เสนขนไปในเกลยวเดยวกนหรอ6เสนขนไปในหลายเกลยวรวมกน 71)หามใชลวดสลงทมเสนลวดขาดตรงขอตงแต2เสนขนไปใน1ชวงเกลยว 72)ลวดสลงตองมSafetyfactorไมนอยกวา5 73)โซตองมSafetyfactorไมนอยกวา4 74)เชอกตองมSafetyfactorไมนอยกวา5 75)หวงหรอตะขอตองมSafetyfactorไมนอยกวา3.5 76)อปกรณสาหรบผกมดยดโยงตองมSafetyfactorไมนอยกวา3.5 77)ในการผกมดยดโยงวสดทจะเคลอนยายตองมวสดททนทานและออนตวมารองรบจดสมผสและตองมมมองศาในการยกไมนอยกวา45องศาถามมนอยกวานตองมการค�านวณแรงรบน�าหนก 78)ตะขอตองมการทดสอบการรบน�าหนกไดไมนอยกวา1.25เทาของน�าหนกสงสด 79)หามใชตะขอทมการบดตวตงแต10องศาขนไป 80)หามใชตะขอทมการสกหรอหรอเสยรปทรงหรอมการแตกราว 81)หามใชตะขอทมการสกหรอททองตะขอเกนรอยละ10 82)หามใชตะขอทปากถางออกเกนรอยละ15 83)หมอน�าทผานการใชงานแลวหรอมการยายการตดตงตองใหวศวกรรบรองผลการทดสอบความดนสงสดใหม 84)ตองจดท�าปายบอกวธการท�างานเกยวกบหมอน�าการตรวจสอบอปกรณและการแกไขขอขดของตดไวใหเหนชดเจน 85)ผ ควบคมหม อน� าต องผ านการอบรมตามหลก สตรห รอได รบประกาศนยบตรวชาชพขนสงทมวชาเรยนเกยวกบไอน�า การเผาไหมความรอน การประหยดพลงงานความแขงแรงของวสดรวมกนไมนอยกวา9หนวยกต 86)ตองมการระบายอากาศเพอไลกาซพษหรอกาซไวไฟตลอดเวลาทท�าการตรวจสอบหรอซอมแซมหมอน�า 87)พนทตดตงหมอน�าตองมทางเขาออกอยางนอย 2 ทาง มความกวางอยางนอย60เซนตเมตรมความสงอยางนอย2เมตรและไมมสงกดขวางทางเขาออก


88)พนทในการท�างานกบหมอน�าตองมวสดกนลนทพนมขอบกนตกตามชองเปดตางๆ มแสงสวางเพยงพอทจะอานคาอปกรณตางๆ มระบบไฟสองสวางฉกเฉนสองไปยงทางออกเครองวดและแผงควบคมตางๆ 89)ตองมฉนวนกนความรอนหมหมอน�าและอปกรณประกอบทมความรอน 90)หมอน�าทสงเกน 3 เมตร ตองจดท�าบนไดและทางเดนพรอมจดใหมราวกนตกและพนททกชนตองมทางออกอยางนอย2ทาง 91)ตองมการทดสอบและรบรองความปลอดภยของหมอน�าอยางนอยปละ1 ครง เวนแตเปนหมอน�าทมอตราการผลตไอน�า 20 ตนตอชวโมงขนไป อาจขยายระยะเวลาเกน1ปแตไมเกน5ป 92)งานเชอมหรอตดชนงานดวยไฟฟาหรอกาซใหสวมถงมอผาหรอหนงกระบงหนาหรอแวนตาลดแสงรองเทานรภยและแผนปดหนาอกกนประกายไฟ 93)งานแตงผวโลหะดวยหนเจยรใหสวมแวนตาหรอหนากากชนดใสถงมอผาและรองเทาพนยางหมสน 94)งานกลง ไส ตดโลหะ ใหสวมแวนตาหรอหนากากชนดใส ถงมอผาและรองเทาพนยางหมสน 95)งานปมโลหะใหสวมแวนตาหรอหนากากชนดใสถงมอผาและรองเทาพนยางหมสน 96)งานชบโลหะใหสวมถงมอยางและรองเทาพนยางหมสน 97)งานพนสใหสวมทกรองอากาศกนสารเคมถงมอผาและรองเทาพนยางหมสน 98)งานขนยายหรอตดตงใหสวมหมวกนรภยถงมอผาและรองเทานรภย 99)งานควบคมเครองจกรใหสวมหมวกนรภยและรองเทาพนยางหมสน 100)งานปนจนใหสวมหมวกนรภย ถงมอผาหรอหนง และรองเทานรภยส�าหรบกรณทเปนปนจนหอสงใหสวมเขมขดนรภยและสายชชพดวย 101)งานหมอน�าใหสวมแวนตาหรอหนากากชนดใส ปลกลดเสยงหรอครอบหลดเสยงชดปองกนความรอนหรออปกรณปองกนความรอนและรองเทาพนยางหมสน


7.5 กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารจดการ และด�าเนนการดานความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบการปองกน และระงบอคคภยพ.ศ.2555


1) สถานทเสยงตอการเกดอคคภยอยางเบาคอสถานทซงมวตถซงไมตดไฟเปนสวนใหญหรอมวตถตดไฟไดในปรมาณนอยหรอมวตถไวไฟในปรมาณนอยทเกบไวในภาชนะปดสนท 2)สถานทเสยงตอการเกดอคคภยอยางปานกลางคอ สถานทซงมวตถตดไฟไดหรอวตถไวไฟปรมาณไมมาก 3)สถานทเสยงตอการเกดอคคภยอยางรายแรงคอสถานทซงมวตถตดไฟไดหรอวตถไวไฟปรมาณมาก 4) จดท�าปายขอปฏบตเกยวกบการดบเพลงและการอพยพหนไฟ และปดประกาศใหเหนชดเจน 5)สถานประกอบกจการทมลกจางตงแต10คนขนไปใหจดท�าแผนปองกนและระงบอคคภยประกอบดวยการตรวจตราการอบรมการรณรงคปองกนอคคภยการดบเพลง การอพยพหนไฟ และการบรรเทาทกขโดยจดเกบแผนดงกลาวใหสามารถตรวจสอบได 6)ถาในอาคารมสถานประกอบกจการหลายแหงตงอยรวมกนใหนายจางของทกสถานประกอบกจการมหนาทรวมกนในการจดใหมระบบปองกนและระงบอคคภยรวมทงแผนปองกนและระงบอคคภย 7)จดใหมเสนทางหนไฟทกชนของอาคารอยางนอยชนละ 2 เสนทาง ซงสามารถอพยพลกจางทงหมดภายในไมเกน5นาท 8)ประตทางหนไฟตองท�าดวยวสดทนไฟ ไมมธรณประตหรอขอบกน และเปนชนดทเปดออกไปตามทศทางของการหนไฟ โดยบานประตตองตดอปกรณทบงคบใหบานประตปดไดเอง หามใชประตเลอน ประตมวน หรอประตหมน และหามปดตายใสกลอนกญแจหรอลามโซ


9) สถานประกอบกจการทมอาคารตงแต2ชนขนไปหรอมพนทประกอบกจการตงแต 300 ตารางเมตรขนไป ตองจดใหมระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหมทกชนของอาคาร 10)อปกรณแจงเหตเพลงไหมตองเหนไดชดเจนเขาถงไดงายหรออยในเสนทางหนไฟโดยตดตงหางจากจดทลกจางท�างานไมเกน30เมตร 11)จดใหมแสงสวางอยางเพยงพอส�าหรบเสนทางหนไฟ รวมทงจดใหมแหลงจายไฟฟาส�ารองทสามารถจายไฟฟาเพอการอพยพหนไฟและส�าหรบใชกบอปกรณดบเพลงขนตนหรออปกรณอนๆทเกยวของ 12)ปายบอกทางหนไฟตองมขนาดตวหนงสอสงไมนอยกวา 15 เซนตเมตรและเหนไดชดเจน ตองมแสงสวางในตวเองหรอใชไฟสองใหเหนไดชดเจนตลอดเวลาโดยสทใชตองไมกลมกลนไปกบของตกแตงอนๆหรออาจใชเปนรปภาพบอกทางหนไฟตามมาตรฐานของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเมศไทย 13)จดใหมระบบน�าดบเพลงและอปกรณประกอบทใชในการดบเพลงขนตนไดอยางเพยงพอในทกสวนของอาคาร 14)ระบบการสงน�าทเกบกกน�าเครองสบน�าดบเพลงและการตดตงจะตองไดรบการตรวจสอบและรบรองจากวศวกร และตองมการปองกนไมใหเกดความเสยหายจากเพลงไหมยานพาหนะหรอสงอน 15)ในกรณทไมมทอน�าดบเพลงของทางราชการหรอมแตมปรมาณน�าไมเพยงพอใหจดเตรยมน�าส�ารองในปรมาณดงน • พนทอาคารไมเกน250ตารางเมตรตองมปรมาณน�า ส�ารอง9,000ลตร • พนทอาคาร250-499ตารางเมตรตองมปรมาณน�า ส�ารอง15,000ลตร • พนทอาคาร500-999ตารางเมตรตองมปรมาณน�า ส�ารอง27,000ลตร • พนทอาคารตงแต1,000ตารางเมตรตองมปรมาณน�า ส�ารอง36,000ลตร

ถานายจางมอาคารหลายหลงตงอยในบรเวณเดยวกนอาจเตรยมน�าส�ารองในปรมาณทใชกบอาคารทมพนทมากทสด


16)ขอตอและสายน�าดบเพลงตองเปนระบบเดยวกบหนวยดบเพลงของทางราชการสวนทองถนหรอมอปกรณชวยสวม 17)สายสงน�าดบเพลงตองมความยาวหรอตอกนใหมความยาวเพยงพอทจะควบคมบรเวณทเกดเพลงไหม 18)ถงดบเพลงตองมเครองหมายหรอสญลกษณแสดงวาเปนชนดใดใชดบเพลงประเภทใด โดยเครองหมายหรอสญลกษณนนตองมขนาดทมองเหนไดชดเจนในระยะไมนอยกวา1.50เมตร 19)หามใชถงดบเพลงทอาจเกดไอระเหยของสารพษเชนคารบอนเตตระคลอไรด 20)ถงดบเพลงทใชดบเพลงประเภทAตองมระยะเขาถงไมเกน22.5เมตร 21)ถงดบเพลงทใชดบเพลงประเภท C ในการตดตงใหพจารณาจากเชอเพลงวาเปนประเภทAหรอBแลวตดตงตามหลกเกณฑของเชอเพลงประเภทนนๆ 22)ถงดบเพลงทใชดบเพลงประเภทDตองมระยะเขาถงไมเกน23เมตร 23)ตองมการจดท�ารายละเอยดเกยวกบชนดและวธใชเปนภาษาไทยตดไวทตวถงหรอบรเวณทตดตง 24)ท�าการตรวจสอบถงดบเพลงใหอย ในสภาพทใชงานไดดไมนอยกวา6เดอนตอครงพรอมตดปายแสดงผลการตรวจสอบและวนทท�าการตรวจสอบและเกบผลการตรวจสอบใหสามารถตรวจสอบได 25)มการซอมบ�ารงและเปลยนถายสารดบเพลงตามขอก�าหนดของผผลต 26)ตองเปดวาลวประธานทควบคมระบบจายน�าหรอสารดบเพลงของระบบดบเพลงอตโนมตอยตลอดเวลาและจดใหมผควบคมใหใชงานไดตลอดเวลา 27)ตองตดตงสญญาณเพอเตอนภยในขณะทระบบดบเพลงอตโนมตก�าลงท�างานและตองไมมสงกดขวางทางน�าหรอสารดบเพลงจากหวฉดโดยรอบ 28)สถานทซงเสยงตอการเกดอคคภยอยางเบาอาจจดใหมถงดบเพลงอยางเดยวกได แตสถานทซงเสยงตอการเกดอคคภยอยางปานกลางและรายแรง ตองจดใหมระบบน�าดบเพลงและถงดบเพลง 29)ตองมการดแลรกษาและตรวจสอบอปกรณดบเพลงใหอย ในสภาพทใชการไดดไมนอยกวาเดอนละ 1 ครง พรอมตดปายแสดงผลการตรวจสอบและวนทท�าการตรวจสอบไวทอปกรณดงกลาวและเกบผลไวใหสามารถตรวจสอบได


30)สถานทซงเสยงตอการเกดอคคภยอยางปานกลางหรอรายแรงตองจดใหมลกจางเพอท�าหนาทดบเพลงประจ�าอยตลอดเวลาทมการท�างาน จดหาอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล ส�าหรบใชในการดบเพลงและฝกซอมดบเพลงใหเพยงพอกบจ�านวนลกจางทท�าหนาทดบเพลงและอยในสภาพทใชงานไดด 31)ใหนายจางปองกนอคคภยจากแหลงความรอนดงตอไปน • กระแสไฟฟาลดวงจร • เขมาไฟจากเครองยนตหรอปลองไฟ • การแผรงสการน�าความรอน หรอการพาความรอนจากแหลงก�าเนดความรอนไปยงวตถทสามารถตดไฟไดงาย • ประกายไฟหรอความรอนจากการเสยดสหรอเสยดทานของเครองมอหรอเครองจกร • การสะสมไฟฟาสถตปองกนโดยการตอสายดนกบภาชนะบรรจหรอทอ • ประกายไฟหรอความรอนจากการเชอมหรอตดโลหะ • การสะสมความรอนของปลองระบายควน โดยตองไมตดตงปลองระบายควนกบสวนของอาคารทสรางดวยวสดตดไฟงายหมปลองระบายควนดวยฉนวนโดยอณหภมผวดานนอกของฉนวนตองไมสงเกน50oC 32)ในกรณทเกบถงกาซไวภายนอกอาคารตองเกบไวในทโลง ทมการปองกนไมใหมอณหภมสงกวาทผผลตก�าหนด 33)ในกรณทเกบถงกาซไวภายในอาคาร ตองแยกเกบไวในหองทมผนงทนไฟและมการระบายอากาศทด มระบบตรวจจบกาซอตโนมตปรมาณเกบรวมกนแตละแหงตองไมเกน2,000ลตรโดยแตละแหงตองหางไมนอยกวา20เมตร 34)มโซหรอวตถอนรดถงกาซกนลมและตดตงฝาครอบหวถงเพอความปลอดภย 35)การเกบถานหนในทโลงแจงตองพรมน�าใหเปยกชนอยตลอดเวลาและอดทบใหแนนเพอปองกนการลกไหมเองและหามกองไวสงเกน3เมตร 36)ถานหนทบดแลวหรอทเปนชนดผงหากมอณหภมสงกวา65oCตองท�าใหเยนกอนน�าไปเกบในถงหรอภาชนะทนไฟ 37)การเกบวตถทตดไฟไดงาย เชนไมขนสตวฟางโฟมฟองน�าหรออนๆตองเกบแยกไวในอาคารหรอเกบในหองทนไฟซงหลงคาตองไมโปรงแสงถามจ�านวนนอยอาจเกบไวในภาชนะทนไฟหรอถงโลหะทมฝาปด 38)เกบท�าความสะอาดของเสยทตดไฟไดไมนอยกวาวนละ 1 ครง ถาเปนงานกะตองไมนอยกวากะละ1ครง


39)วตถระเบดหรอวตถไวไฟตองเกบท�าความสะอาดทนทหลงเสรจงาน 40)ของเสยทตดไฟไดงายตองเกบรวบรวมไวในภาชนะปดทเปนโลหะ แลวน�าออกจากบรเวณทลกจางท�างานไปก�าจดหากยงไมก�าจดใหน�าไปเกบไวในหองทนไฟและตองน�าไปก�าจดอยางนอยเดอนละ1ครง 41)ในการก�าจดของเสยทตดไฟไดงายโดยการเผาใหเผาในเตาเผาทออกแบบโดยเฉพาะหรอเผาในทโลงแจงโดยใหหางจากบรเวณทลกจางท�างานและอยใตลม 42)จดใหลกจางทท�าหนาทเผาก�าจดของเสย สวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล 43)เถาถานทเหลอจากการเผาของเสยทตดไฟไดงายตองเกบไวในภาชนะทปดมดชดหรอสถานททปลอดภยหรอน�าไปฝง 44)อาคารทมวตถไวไฟหรอวตถระเบด สงกอสรางทมความสง ปลองควนหอคอยเสาธงแทงกน�าหรอสารเคมตองจดใหมระบบปองกนอนตรายจากฟาผาเวนแตอยในรศมการปองกนฟาผาของอาคารอน 45)จดใหมมาตรการปองกนผลกระทบจากฟาผาเขาสระบบไฟฟาของอาคาร 46)สถานประกอบกจการทมความเสยงตอการเกดอคคภยอยางรายแรงหรอปานกลางตองจดใหมการบรหารงานโดยกลมปฏบตงานเพอปองกนและระงบอคคภยและมผอ�านวยการระงบอคคภยประจ�าตลอดเวลาท�างาน 47)จดใหมผ มหนาทเกยวกบการปองกนและระงบอคคภยเขารบการฝกอบรมเกยวกบการปองกนและระงบอคคภยการใชอปกรณตางๆในการดบเพลงการปฐมพยาบาลและการชวยเหลอในกรณฉกเฉน 48)จดใหลกจางเขารบการฝกอบรมการดบเพลงขนตนรอยละ40ของแตละพนท 49)ตองมการฝกซอมดบเพลงและอพยพหนไฟตามแผนอยางนอยปละ1ครงโดยกอนซอมไมนอยกวา30วนตองสงแผนการฝกซอมและรายละเอยดตางๆตออธบด 50)จดท�ารายงานผลการฝกซอมดบเพลงและการอพยพหนไฟยนตออธบดภายใน30วนนบแตเสรจสนการฝกซอม


7.6 กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารจดการและด�าเนนการ ดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน เกยวกบสารเคมอนตรายพ.ศ.2556


1) ขดจ�ากดความเขมขนของสารเคมอนตราย หมายความวา ระดบความเขมขนของสารเคมอนตรายทก�าหนดใหมอยไดในบรรยากาศแวดลอมในการท�างานทลกจางซงมสขภาพปกตสามารถสมผสหรอไดรบเขาสรางกายไดทกวนตลอดเวลาทท�างานโดยไมเปนอนตรายตอสขภาพ 2) ใหนายจางทมสารเคมอนตรายอย ในครอบครองจดท�าบญชรายชอสารเคมอนตรายและรายละเอยดขอมลความปลอดภยของสารเคมอนตรายตามแบบทอธบดประกาศก�าหนดพรอมทงแจงตออธบดภายใน7วนนบแตวนทมสารเคมอนตรายอยในครอบครอง 3)ภายในเดอนมกราคมของทกปใหนายจางแจงบญชรายชอสารเคมอนตรายและรายละเอยดขอมลความปลอดภยของสารเคมอนตรายทมอยในครอบครองตออธบด 4) ใหนายจางแจงและอธบายใหลกจางทราบถงขอมลความปลอดภยของสารเคมอนตรายทอยในครอบครองของตน รวมทงขอความและเครองหมายตาง ๆ ทปรากฏในเอกสารคมอฉลากปายตลอดจนขาวสารและขอมลตางๆทเกยวของ 5) ใหนายจางจดใหลกจางทท�างานเกยวกบสารเคมอนตรายทราบถงวธการท�างานทถกตองและปลอดภย รวมทงตองจดใหมมาตรการควบคมใหลกจางปฏบตตามวธการดงกลาวโดยจดท�าเปนคมอแนวปฏบตและขนตอนในการท�างานกบสารเคมอนตรายค�าแนะน�าในการปองกนอนตรายความหมายของขอมลทอยบนฉลากและเอกสารขอมลความปลอดภยของสารเคมอนตราย(SDS) 6)ลกจางตองปฏบตตามวธการท�างานทถกตองและปลอดภยตามคมอการปฏบตงานตามขอ 5 และเมอเกดเหตฉกเฉนเกยวกบสารเคมอนตราย ลกจางตองบรรเทาเหตและแจงใหหวหนางานทราบทนท 7) ใหนายจางจดใหมการปดฉลากเปนภาษาไทยทมขนาดใหญพอสมควรอานงาย คงทนไวทภาชนะบรรจหรอวสดหอหมสารเคมอนตราย และฉลากนนตองมรายละเอยดอยางนอยดงน


• ชอผลตภณฑ(productname) • ชอสารเคมอนตราย(hazardoussubstances) • รปสญลกษณ(pictograms) • ค�าสญญาณ(signalwords) • ขอความแสดงอนตราย(hazardstatements) • ขอควรระวงหรอขอปฏบตเพอปองกนอนตราย(precautionarystatements)ในกรณทไมสามารถปดฉลากไดเนองจากขนาดหรอลกษณะของภาชนะบรรจหรอวสดหอหมสารเคมอนตรายไมเอออ�านวยเชนมขนาดเลกเกนไปใหนายจางก�าหนดวธการอนทมประสทธภาพ เพอแสดงใหลกจางไดรถงรายละเอยดของสารเคมอนตรายตดไวณบรเวณทมการท�างานเกยวกบสารเคมอนตรายนน 8) ใหนายจางจดใหมปายหามปายใหปฏบตหรอปายเตอนในการท�างานกบสารเคมอนตรายไวในทเปดเผยเหนไดชดเจนณสถานทท�างานของลกจาง 9) ในกรณทอธบดประกาศใหสารเคมอนตรายใดตองควบคมเปนพเศษใหนายจางปดประกาศหรอจดท�าปายแจงขอความเกยวกบอนตรายและมาตรการปองกนอนตรายทอาจเกดจากสารเคมอนตรายดงกลาว 10)ใหนายจางปดประกาศหรอจดท�าปายแจงขอความ “หามสบบหร รบประทานอาหารหรอเครองดมประกอบอาหารหรอเกบอาหาร”ดวยตวอกษรขนาดทเหนไดชดเจนไวณบรเวณสถานทท�างานเกยวกบสารเคมอนตรายสถานท เกบรกษาสารเคมอนตรายหรอในยานพาหนะขนสงสารเคมอนตรายและจะตองควบคมดแลมใหมการฝาฝนขอหามดงกลาว 11)ในบรเวณทลกจางท�างานเกยวกบสารเคมอนตรายตองมสภาพและคณลกษณะดงน • ถกสขลกษณะสะอาดและเปนระเบยบเรยบรอยพนทปฏบตงานตองเรยบสม�าเสมอไมลนและไมมวสดกดขวางทางเดน • มระบบระบายอากาศทท�าใหสารเคมอนตรายเจอจางหรอมระบบระบายอากาศทเหมาะสมกบประเภทของ สารเคมอนตราย โดยใหมออกซเจนในบรรยากาศไมต�ากวารอยละ19.5โดยปรมาตร • มระบบปองกนและก�าจดอากาศเสยโดยใชระบบระบายอากาศเฉพาะทระบบเปยก การปดคลม หรอระบบอน เพอมใหมสารเคมอนตรายในบรรยากาศเกนปรมาณทก�าหนดและปองกนมใหอากาศทระบายออกไปเปนอนตรายตอผอน


12)ในบรเวณทลกจางท�างานเกยวกบสารเคมอนตรายตองจดใหมสถานทและอปกรณเพอคมครองความปลอดภยดงน • ทช�าระลางสารเคมอนตรายทสามารถใชไดทนทในกรณฉกเฉนอยางนอยตองมทลางตาและฝกบวช�าระลางรางกายจากสารเคมอนตราย • ทลางมอและลางหนาไมนอยกวา1ทตอลกจาง15คนและใหเพมจ�านวนขนตามสดสวนของลกจางสวนทเกน7คนใหถอเปน15คน • หองอาบน�าเพอใชช�าระลางรางกายไมนอยกวา1หองตอลกจาง15คนและใหเพมจ�านวนขนตามสดสวนของลกจางสวนทเกน7คนใหถอเปน15คนทงนจะตองจดของใชทจ�าเปนส�าหรบการช�าระลางสารเคมอนตรายออกจากรางกายใหเพยงพอ • อปกรณและเวชภณฑทจ�าเปนส�าหรบการปฐมพยาบาลลกจางทไดรบอนตรายจากสารเคมอนตราย • อปกรณดบเพลงทเหมาะสมกบสารเคมอนตรายแตละชนดและเพยงพอส�าหรบการผจญเพลงเบองตน • ชดท�างานเฉพาะส�าหรบลกจางซงท�างานเกยวกบสารเคมอนตราย และทชดท�างานทใชแลว 13)ใหนายจางจดอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทเหมาะสมตามลกษณะอนตรายหรอลกษณะงานใหลกจางสวมใสโดยลกจางตองสวมใสอปกรณค มครองความปลอดภยสวนบคคลดงกลาวหากลกจางไมสวมใสใหนายจางสงหยดการท�างานทนท จนกวาลกจางจะสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลดงกลาว 14)นายจางตองดแลสถานทท�างานเกยวกบสารเคมอนตรายและตรวจสอบอปกรณคมครองความปลอดภยทจดไว ใหสามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพและปลอดภยตลอดเวลา 15)หามใหลกจางหรอบคคลใดเขาพกอาศยหรอพกผอนในสถานทท�างานเกยวกบสารเคมอนตราย สถานทเกบรกษา สารเคมอนตราย หรอในยานพาหนะขนสงสารเคมอนตราย 16)ในกรณทมการรองเรยนหรอมปญหาดานความไมปลอดภยในการท�างานเกยวกบสารเคมอนตราย ใหนายจางด�าเนนการตรวจสอบขอเทจจรง หากพบวามผลกระทบตอสภาพแวดลอมในการท�างานหรอสขภาพอนามยใหด�าเนนการแกไขใหเกดความปลอดภยโดยไมชกชา


17)สถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายตองสามารถทนไฟไดไมนอยกวา60นาทเวนแตเปนสถานทเกบสารเคมอนตรายทมคณสมบตเปนตวท�าปฏกรยาทรนแรง เปนตวเพมออกซเจนหรอไวไฟซงอาจท�าใหเกดการระเบดหรอไฟไหมตองสามารถทนไฟไดไมนอยกวา 180 นาทหรอไมนอยกวา 90 นาท หากสถานทดงกลาวมระบบน�าดบเพลงอตโนมต 18)พนสถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายตองเรยบไมขรขระไมเปยกไมลนสามารถรบน�าหนกไดและไมดดซบสารเคมอนตรายรวมทงตองดแลปรบปรงสถานทมใหช�ารดผกรอนและรกษาความสะอาดพนมใหมเศษขยะเศษวสดหรอสงทเปนเชอเพลงมการจดท�าเขอนก�าแพงท�านบผนงหรอสงอนใดทมลกษณะคลายกนเพอกกมใหสารเคมอนตรายทเปนของเหลวไหลออกภายนอกบรเวณสถานทเกบสารเคมอนตราย และมรางระบายสารเคมอนตรายทรวไหลไปยงททสามารถรวบรวมเพอน�าไปก�าจดอยางปลอดภยเพอไมใหมการสะสมตกคางโดยรางระบายตองแยกจากระบบระบายน�า 19)สถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายตองมระยะหางจากอาคารทลกจางท�างานในระยะทปลอดภยตามทอธบดประกาศก�าหนด และมปาย “สถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายหามเขาโดยไมไดรบอนญาต”ปดประกาศไวททางเขา 20)สถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายทอยนอกอาคารตองจดท�ารวลอมรอบ 21)สถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายตองมระบบระบายอากาศทเหมาะสมเพอใหเกดความปลอดภยแกลกจางและจดการปองกนมใหอากาศทระบายออกเปนอนตรายแกผอน รวมถงตองมการปองกนสาเหตทอาจท�าใหเกดอคคภย ในบรเวณสถานทเกบสารเคมอนตรายเชนประกายไฟเปลวไฟอปกรณไฟฟาการเสยดสทอรอนการลกไหมไดเองเปนตน 22)ทางเดนภายในและภายนอกของสถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายตองกวางเพยงพอทจะน�าเครองมอและอปกรณดบเพลงมาใชไดอยางสะดวกไมมสงกดขวางและมมาตรการเพอใหเกดความปลอดภยตลอดทาง 23)สถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายตองมทางเขาออกไมนอยกวา 2 ทางโดยประตตองเปนประตทนไฟและเปนชนดเปดออกสภายนอก และปดกญแจหองทกครงเมอไมมการปฏบตงาน 24)สถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายตองมแผนผงแสดงทตงของอปกรณดบเพลงอปกรณผจญเพลงอปกรณทใชในกรณฉกเฉนตดไวบรเวณทางเขาออกใหเหนไดชดเจนตลอดเวลา


25)สถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายตองมเครองหมายหรอสญลกษณทแสดงถงอนตรายของสารเคมอนตรายใหเหนไดชดเจนตลอดเวลา 26)ใหนายจางจดใหมมาตรการปองกนอนตรายทอาจเกดจากสารเคมอนตรายในบรเวณสถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายรวมทงมาตรการในการแกไขเยยวยาอนตรายเบองตน 27)ตองจดท�าบญชรายชอและปรมาณสารเคมอนตรายทกชนดทจดเกบในสถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายแตละแหงอยางนอยปละ1ครงตามปปฏทน 28)หากมการจดเกบสารเคมอนตรายไวใตดนตองมมาตรการปองกนความเสยหายหรออนตรายทเกดจากการขดเจาะหรอมเครองหมายแสดงต�าแหนงจดเกบใหเหนชดเจน 29)ภาชนะบรรจหรอวสดหอหมสารเคมอนตรายตองเปนวสดทแขงแรง ไมช�ารด ผกรอน และสามารถเคลอนยายหรอขนสงไดอยางปลอดภย สามารถรองรบความดนของสารเคมอนตรายไดในสภาพการใชงานปกต มอปกรณนรภยเพอระบายความดนใหอยในระดบทปลอดภยได 30)ตองมการตรวจสอบและบ�ารงรกษาภาชนะบรรจหรอวสดหอหมสารเคมอนตรายใหอย ในสภาพทใชงานไดอยางปลอดภยตลอดเวลาหากพบวามสารเคมอนตรายรวไหลหรอคาดวาจะรวไหลออกมาตองท�าการแยกเกบไวตางหากในททปลอดภยและท�าความสะอาดสงรวไหลโดยเรว รวมทงท�าการซอมแซมหรอเปลยนใหอยในสภาพทปลอดภย 31)ตองไมบรรจสารเคมอนตรายเกนพกดทก�าหนดไวส�าหรบภาชนะบรรจสารเคมอนตรายนน 32)ควบคมดแลภาชนะบรรจสารเคมอนตรายมใหเปดทงไวเวนแตเพอการตรวจสอบหรอใชประโยชน 33)หากสารเคมอนตรายทบรรจอย ในภาชนะหรอวสดหอห มท�าใหผวภายนอกของภาชนะหรอวสดหอหมนนมความรอนตองมฉนวนหมโดยรอบในกรณทไมสามารถท�าฉนวนหมโดยรอบไดใหจดท�าปายเตอน 34)การตอทอหรออปกรณตาง ๆ เขากบภาชนะบรรจ หากมลนปดเปดตองจดใหอยในต�าแหนงทผปฏบตงานสามารถปด-เปดไดอยางรวดเรวในกรณฉกเฉน 35)การถายเทสารเคมอนตรายไปยงภาชนะตองตดชอสารเคมอนตรายและสญลกษณเกยวกบความปลอดภยบนภาชนะทบรรจใหมดวย


36)ตองเกบภาชนะบรรจหรอวสดห อห มสารเคมอนตรายทใช แลวซงปนเป อนและยงมไดก�าจดใหอย ในทปลอดภยและเหมาะสมกบชนดของสารเคมอนตราย 37)ในการเคลอนยายหรอขนสงสารเคมอนตรายนายจางตองตรวจสอบความพรอมของลกจางทขบยานพาหนะและยานพาหนะทใชในการเคลอนยายหรอขนสงสารเคมอนตรายใหอยในสภาพสมบรณพรอมทจะปฏบตงานไดอยางปลอดภยพรอมทงมมาตรการปองกนการฟงกระจายการกระเดนหกรวไหล 38)จดใหมคมอหรอขอปฏบตในการแกไขปญหากรณฉกเฉนเปนภาษาไทยเกบไวในยานพาหนะทใชในการเคลอนยายหรอขนสงสารเคมอนตราย และจดใหมการฝกอบรมและฝกซอมวธการแกไขปญหาเมอเกดเหตฉกเฉนแกลกจางอยางนอยปละ1ครงและบนทกเปนหนงสอใหพนกงานตรวจความปลอดภยตรวจสอบได 39)ในการเคลอนยายหรอขนสงสารเคมอนตรายตองจดใหมเครองดบเพลงชนดเคลอนยายไดตามประเภทของเชอเพลง และจดใหมหนากากปองกนสารเคมอนตรายหรอเครองชวยหายใจตดไวในยานพาหนะทใชในการเคลอนยายหรอขนสงสารเคมอนตรายอยางเพยงพอพรอมทจะใชไดทนท 40)ภาชนะบรรจหรอวสดหอหมสารเคมอนตรายทบรรทกในยานพาหนะตองยดแนนกบฐานรองรบเพอมใหเคลอนท โดยฐานรองรบและยานพาหนะตองมความมนคง แขงแรงเพยงพอทจะรบน�าหนกของภาชนะบรรจหรอวสดหอหมรวมกบน�าหนกของสารเคมอนตรายในอตราสงสดไมเกนน�าหนกทจะบรรทกได 41)หามบรรทกสารเคมอนตรายทอาจเกดปฏกรยาตอกนไวรวมกนในยานพาหนะเวนแตไดจดใหมมาตรการขนสงทปลอดภยตามกฎหมายหรอตามมาตรฐานทอธบดประกาศก�าหนด 42)ในการขนสงสารเคมอนตรายโดยใชทอตองใชทอและขอตอทแขงแรงไมช�ารดผกรอนหรอรวท�าการวางทอในลกษณะทมการปองกนไมใหเกดการช�ารดเสยหายจากการชน ทบ หรอกระแทกจากยานพาหนะหรอสงอนใด หากท�าการวางทอใตดนหรอใตน�าตองใชทอหรอขอตอประเภทททนทานตอการกดกรอนและตองมเครองหมายแสดงต�าแหนงของทอเปนระยะตลอดแนวใหเหนไดโดยชดเจนและตองมการตรวจสอบและบ�ารงรกษาทอและขอตอใหอยในสภาพสมบรณพรอมใชงานไดอยางปลอดภยตลอดเวลา 43)ในการขนสงสารเคมอนตรายตางชนดกนโดยใชทอตองใชทอทมสตางกนและท�าเครองหมายแสดงความแตกตางใหเหนไดชดเจน


44)ในการขนสงสารเคมอนตรายทมความรอนทท�าใหผวภายนอกทอมอณหภมสงขนตองมฉนวนกนความรอนหมทอไวดวย 45)ในการขนสงสารเคมอนตรายทมคณสมบตไวไฟหรอระเบดไดโดยใชทอตองวางทอสงใหมระยะหางทเพยงพอและปลอดภยจากแหลงความรอนหรอแหลงทกอใหเกดประกายไฟและใหตอสายดนททอนนดวย 46)ใหนายจางท�าความสะอาดหรอก�าจดสารเคมอนตรายทหกรวไหลหรอไมใชแลวโดยวธทก�าหนดในขอมลความปลอดภยตามชนดของสารเคมอนตรายนน 47)การก�าจดกากสารเคมอนตรายหรอสารเคมอนตรายทเสอมสภาพอาจก�าจดโดยการเผา ฝง หรอใชสารเคมดวยวธการทปลอดภยตามหลกวชาการและเปนไปตามกฎหมายทเกยวของ 48)หามใชภาชนะบรรจหรอวสดหอหมสารเคมอนตรายทปนเปอนหรอไมตองการใชแลวบรรจสงของอน 49)ใหเกบรวบรวมภาชนะบรรจหรอวสดหอหมสารเคมอนตรายทปนเปอนหรอไมตองการใชแลวไวในภาชนะหรอในททปลอดภยนอกบรเวณทลกจางท�างาน 50)ในการก�าจดภาชนะบรรจหรอวสดหอหมสารเคมอนตรายทปนเปอนหรอไมตองการใชแลวใหก�าจดโดยวธการทปลอดภยและเหมาะสมกบชนดของสารเคมอนตรายและเปนไปตามกฎหมายทเกยวของ 51)ใหนายจางจดใหมระบบปองกนและควบคมเพอมใหมระดบความเขมขนของสารเคมอนตรายในบรรยากาศของสถานทท�างานและสถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายเกนขดจ�ากดความเขมขนตามทอธบดประกาศก�าหนด 52)ใหนายจางจดใหมการตรวจวดและวเคราะหระดบความเขมขนของสารเคมอนตรายในบรรยากาศของสถานทท�างาน และสถานทเกบรกษาสารเคมอนตรายและสงรายงานผลการตรวจวดใหแกอธบดภายใน15วนนบแตวนททราบผลการตรวจวด (ในกรณทนายจางไมสามารถด�าเนนการตรวจวดและวเคราะหไดเองจะตองใหผทขนทะเบยนหรอไดรบใบอนญาตจากกรมสวสดการและคมครองแรงงานเปนผด�าเนนการและรบรองผลให) 53)ใหนายจางทมสารเคมอนตรายไวในครอบครองตามรายชอและปรมาณทอธบดประกาศก�าหนดจดใหมการประเมนความเสยงตอสขภาพของลกจางในกรณทมการใชสารเคมอนตรายอยางนอย5ปตอครงและจดท�ารายงานการประเมนนนสงใหแกอธบดภายใน15วนนบแตวนททราบผลการประเมนหากมการเปลยนแปลงอยางส�าคญเกยวกบสถานทครอบครองรายชอปรมาณหรอกระบวนการผลตสารเคม


อนตรายใหนายจางจดใหมการประเมนความเสยงในการกอใหเกดอนตรายและจดท�ารายงานการประเมนความเสยงเพมเตมดวย(นายจางทตองประเมนความเสยงและจดท�ารายงานการประเมนความเสยงในการกอใหเกดอนตรายตามกฎหมายวาดวยโรงงานใหถอวาไดประเมนความเสยงตามขอนแลวทงนใหแจงตออธบดเพอทราบ) 54)ในกรณทผลการประเมนความเสยงตอสขภาพของลกจางอยในระดบทอาจกอใหเกดอนตราย ใหนายจางด�าเนนการแกไขปรบปรงใหอยในระดบทปลอดภยและใหน�าผลการประเมนไปใชประกอบการวางแผนการตรวจสขภาพของลกจางทท�างานเกยวกบปจจยเสยงและการเฝาระวงสขภาพอนามยของลกจาง 55)ใหนายจางทมสารเคมอนตรายไวในครอบครองตามรายชอและปรมาณทอธบดประกาศก�าหนดจดท�าแผนปฏบตการ กรณมเหตฉกเฉนของสถานประกอบกจการและเกบแผนดงกลาวไวณสถานประกอบกจการพรอมทจะใหพนกงานตรวจความปลอดภยตรวจสอบไดตลอดจนปรบปรงแผนใหทนสมยและฝกซอมตามแผนอยางนอยปละ1ครง 56)ใหนายจางจดใหมการฝกอบรมลกจางทมหนาทควบคมและระงบเหตอนตรายตามหลกสตรทอธบดประกาศก�าหนดและท�าการฝกอบรมทบทวนอยางนอยปละ1ครงและเกบหลกฐานการฝกอบรมพรอมทจะใหพนกงานตรวจความปลอดภยตรวจสอบได 57)ในกรณทเกดเหตฉกเฉนเกยวกบสารเคมอนตราย นายจางตองสงใหลกจางทกคนทท�างานในบรเวณนน หรอบรเวณใกลเคยงหยดท�างานทนท และออกไปใหพนรศมทอาจไดรบอนตราย พรอมทงใหผทเกยวของเขาตรวจสอบและระงบเหตทนทหากเหตดงกลาวอาจสงผลกระทบถงประชาชนทอยในบรเวณใกลเคยงใหนายจางด�าเนนการเตอนอนตรายใหประชาชนทอาจไดรบผลกระทบทราบทนท


7.7 กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการ ดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน เกยวกบรงสชนดกอไอออนพ.ศ.2547


1)พนทควบคมหมายความวาบรเวณทก�าหนดเปนบรเวณรงสและบรเวณรงสสง 2)บรเวณรงสคอบรเวณทมอนตรายปรมาณรงส2.5–25ไมโครซเวรตตอชวโมง 3)บรเวณรงสสง คอ บรเวณทมอตราปรมาณรงสเกน 25 ไมโครซเวรตตอชวโมงขนไป 4) ใหนายจางซงผลตหรอมตนก�าเนดรงสแจงจ�านวนและปรมาณความแรงรงสภายใน7วน 5) ในกรณทมการเปลยนแปลงจ�านวนหรอปรมาณความแรงรงสทไมใชการสลายตวตามธรรมชาตใหแจงภายใน15วน 6) ใหนายจางก�าหนดพนทควบคมโดยจดท�ารวหรอเสนแสดงแนวเขตและจดใหมปาย“ระวงอนตรายรงสหามเขา”เปนภาษาไทยตวอกษรสด�าบนพนเหลอง 7)หามใหหญงมครรภเขาไปในพนทควบคม 8)ศรษะ ล�าตว อวยวะทเกยวกบการสรางโลหต และระบบสบพนธหามมปรมาณรงสสะสมเกน20มลลซเวรตตอปโดยเฉลยในชวง5ปตดตอกนและในแตละปจะมปรมาณรงสสะสมเกน50มลลซเวรตไมได 9) เลนสของดวงตาหามมปรมาณรงสสะสมเกน150มลลซเวรต 10)ผวหนงมอและเทาหามมปรมาณรงสสะสมเกน500มลลซเวรต 11)นายจางตองใหลกจางทท�างานกบรงสใชอปกรณบนทกปรมาณรงสประจ�าตวบคคลตลอดเวลาท�างาน 12)ใหนายจางจดท�าขอมลเกยวกบปรมาณรงสสะสมทลกจางไดรบเปนประจ�าทกเดอนโดยนายจางตองแจงปรมาณรงสสะสมใหลกจางทราบทกครงและเกบหลกฐานไว 13)ผรบผดชอบด�าเนนการดานเทคนคในเรองรงสตองจบไมต�ากวาปรญญาตรทางดานวทยาศาสตร ทสอบผานวชาเกยวกบการปองกนอนตรายจากรงสอยางนอย3หนวยกตหรอผานการอบรมและทดสอบหลกสตรการปองกนอนตรายจากรงส


14)ใหนายจางจดใหมผรบผดชอบด�าเนนการดานเทคนคในเรองรงสอยางนอย1 คน ประจ�าทสถานประกอบกจการตลอดเวลาทมการท�างานเกยวกบรงสโดยมหนาทดงน • ใหค�าปรกษาแนะน�านายจางและลกจางเกยวกบความปลอดภยในการท�างานกบรงส • ใหค�าปรกษาแนะน�านายจางในการจดท�าระเบยบขอบงคบในการท�างานกบรงส • ควบคมดแลการปฏบตงาน สภาพการท�างาน การบ�ารงรกษาเครองมอและวสดรวมทงการท�าความสะอาดและก�าจดการปนเปอนทางรงส • บนทกสถตอบตเหตและโรคทเกยวเนองจากรงสพรอมทงสบสวนหาสาเหต • ประเมนอนตรายจากรงสในสถานทท�างานของลกจางอยางนอยเดอนละครงแลวบนทกและจดเกบไวเปนหลกฐานและน�าผลการประเมนไปวางแผนหรอก�าหนดแนวทางปองกน 15)นายจางตองแจงชอและคณสมบตของผรบผดชอบด�าเนนการทางเทคนคในเรองรงสภายใน7วน 16)หามใหลกจางเขาพกอาศย พกผอน น�าอาหารและเครองดม หรอบหรเขาไปในพนทควบคม 17)จดใหมทลางมอทลางหนาและทอาบน�าเพอใหลกจางทท�างานเกยวกบรงสใชหลงเลกงาน และตองใหลกจางถอดชดท�างานออกและเกบไวในสถานททจดไวโดยเฉพาะ 18)ใหนายจางท�าความสะอาดชดท�างานวสดเครองมอและสถานทปนเปอนรงสภายในเวลาทเหมาะสม 19)ใหนายจางซงผลตหรอมตนก�าเนดรงสจดใหมแผนปองกนและระงบอนตรายจากรงสในภาวะปกตและเมอเกดเหตฉกเฉนและสงแผนดงกลาวภายใน30วนนบแตผลตหรอมตนก�าเนดรงสไวในครอบครอง 20)ใหนายจางจดใหมการฝกซอมตามแผนปองกนและระงบอนตรายจากรงสอยางนอยปละ1ครง 21)ในกรณทเกดเหตฉกเฉนจากรงสใหลกจางทกคนหยดท�างานและออกไปยงสถานททปลอดภย 22)ใหตดเครองหมายเตอนในบรเวณทเกยวของกบรงส 23)จดใหมฉลากเครองหมายและขอความเตอนตดไวทภาชนะบรรจ


24)จดใหมปายหามน�าภาชนะหรอวสดทปนเปอนสารกมมนตรงสออกนอกบรเวณทปฏบตงาน 25)ตดตงสญญาณไฟกะพรบสแดงเพอเตอนอนตรายในบรเวณรงสสง 26)จดใหมระบบสญญาณฉกเฉนทางรงส โดยตองมระดบความดงไมนอยกวา100เดซเบลเอวดหาง1เมตรโดยรอบปมแจงตองเหนเดนชดเขาถงไดงายมเสยงแตกตางจากเสยงสญญาณอนๆหากใชเปนสญญาณเสยง ไมไดใหใชเปนสญญาณไฟรหสหรออนๆทมประสทธภาพแทน 27)ตองมการทดสอบประสทธภาพการท�างานของระบบสญญาณฉกเฉนอยางนอยเดอนละ1ครง 28)หากเกดเหตทอาจท�าใหสารกมมนตรงสรวไหลใหแจงตออธบดโดยเรวทางขอความโทรสารหรอโทรศพทแลวจดท�ารายงานเหตการณทเกดขนซงตองมรายละเอยดเกยวกบสาเหตขอบเขตการรบสมผสปรมาณความแรงรงสสาเหตทไดรบรงสการแกไขปญหาและการปองกนการเกดเหตซ�าภายใน30วน 29)กรณทมการตายประสบอนตรายเจบปวยหรอเกดโรคทเกยวกบรงสใหแจงภายใน15วนนบแตเกดเหต 30)ใหนายจางรายงานผลการปฏบตงานของผรบผดชอบด�าเนนการทางเทคนคในเรองรงสระหวางเดอนมกราคมถงมถนายนภายในเดอนกรกฎาคม 31)ใหนายจางรายงานผลการปฏบตงานของผรบผดชอบด�าเนนการทางเทคนคในเรองรงสระหวางเดอนกรกฎาคมถงธนวาคมภายในเดอนมกราคมของปถดไป 32)จดท�าคมอเกยวกบอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลใหลกจางสาธตวธการใชและการบ�ารงรกษาพรอมก�าหนดมาตรการหรอขอบงคบเปนลายลกษณอกษร 33)ตองจดใหลกจางเขาอบรมเรองรงสกอนเขาท�างาน 34)ใหนายจางปดประกาศกฎระเบยบความปลอดภยในการท�างานกบรงส 35)จดใหลกจางทท�างานกบรงสตรวจสขภาพอยางนอยปละ1ครง 36)หากพบความผดปกตของรางกายจากการท�างานเกยวกบรงสหรอมใบรบรองแพทยทแสดงวาลกจางไมอาจท�างานในหนาทเดมได ใหนายจางจดใหลกจางไดรบการรกษาพยาบาลและเปลยนงานใหลกจาง จนกวาแพทยจะยนยนใหสามารถท�างานในหนาทเดมได 37)ใหจดเกบขอมลปรมาณรงสสะสมทลกจางไดรบและผลการตรวจสขภาพไวไมนอยกวา2ปหรอจนกวาจะถงทสนสดในกรณทมการฟองรองคด


7.8 กฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการ ดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน ในทอบอากาศพ.ศ.2547 สรปสาระส�าคญทตองน�ามาเปนแนวทางปฏบตไดดงน

1)บรรยากาศอนตรายไดแก • มออกซเจนต�ากวารอยละ19.5หรอมากกวารอยละ23.5 • มกาซไอละอองทตดไฟหรอระเบดไดเกนรอยละ10ของคาLEL • มฝนทตดไฟหรอระเบดไดเทากบหรอมากกวาคาLEL • มคาความเขมขนของสารเคมแตละชนดเกนมาตรฐานทก�าหนด • สภาวะอนใดทอาจเปนอนตราย 2)จดใหมปาย“ทอบอากาศอนตรายหามเขา”ตดไวบรเวณทางเขาออกทอบอากาศ 3)หามลกจางทเปนโรคเกยวกบทางเดนหายใจ โรคหวใจ หรอโรคอนทอาจเปนอนตรายเขาไปในทอบอากาศ 4)จดใหมการตรวจวดและบนทกสภาพอากาศในทอบอากาศทงกอนและระหวางทลกจางท�างานในทอบอากาศ 5)หากตรวจพบบรรยากาศอนตรายตองประเมนและคนหาวาเกดจากสาเหตใด 6)หากมบรรยากาศอนตรายแตจ�าเปนตองใหลกจางเขาไปท�างานตองจดอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลใหลกจาง 7) เกบบนทกผลการตรวจวดการประเมนสภาพอากาศและการด�าเนนการแกไขใหสามารถตรวจสอบได 8) ในการท�างานในทอบอากาศตองมผควบคมงานอยางนอย 1 คน เพอท�าหนาทดงน • วางแผนการปฏบตงานและการปองกนโดยปดประกาศเปนลายลกษณอกษร • ด�าเนนการซอมตามแผนทวางไว • ควบคมใหลกจางใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล • สงหยดการทางานหากพบเหตทอาจเกดอนตรายตอลกจาง


9) ตองมผชวยเหลอทผานการอบรมความปลอดภยในการท�างานในทอบอากาศอยางนอย1คนพรอมดวยอปกรณชวยเหลอและชวยชวตเฝาบรเวณทางเขาออกทอบอากาศโดยตองสามารถตดตอกบลกจางทท�างานในทอบอากาศไดตลอดเวลา 10)จดใหมสงปดกนไมใหบคคลเขาหรอตกลงไปในทอบอากาศ 11)มการปดกนหรออนๆทเปนการปองกนไมใหพลงงานสารหรอสงทเปนอนตรายเขาสบรเวณทอบอากาศ 12)จดและตรวจสอบใหมอปกรณไฟฟาท เหมาะสมในการใชงานในทอบอากาศและอยในสภาพทสมบรณปลอดภย 13)จดใหมเครองดบเพลงทมประสทธภาพและเพยงพอตอการใชงาน 14)หามอนญาตใหลกจางท�างานทกอใหเกดความรอนหรอประกายไฟในทอบอากาศเวนแตมมาตรการปองกนทเหมาะสมและมประสทธภาพ 15)หามอนญาตใหลกจางท�างานทใชไอระเหยงายสารพษหรอสารไวไฟในทอบอากาศเวนแตมมาตรการปองกนทเหมาะสมและมประสทธภาพ 16)นายจางเปนผมหนาทในการอนญาตใหลกจางทท�างานในทอบอากาศหรออาจมอบหมายเปนหนงสอใหลกจางทผานการอบรมความปลอดภยในการท�างานในทอบอากาศเปนผรบผดชอบแทนได พรอมจดเกบเอกสารหลกฐานไวใหสามารถตรวจสอบได 17)จดใหมหนงสออนญาตใหท�างานในทอบอากาศทกครง โดยมรายละเอยดอยางนอยดงน • ทอบอากาศทอนญาตใหเขาท�างาน • วนและเวลาในการท�างาน • งานทใหลกจางเขาไปท�า • ชอลกจางทเขาไปท�างานชอผควบคมและชอผชวยเหลอ • มาตรการความปลอดภยทเตรยมไว • ผลการตรวจสภาพอากาศ • อปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลและอปกรณชวยเหลอ • อนตรายทอาจเกดและวธการหลกหนภย • ชอและลายมอชอผขออนญาตและผมหนาทรบผดชอบในการอนญาต 18)เกบหนงสออนญาตไวใหสามารถตรวจสอบไดและปดประกาศส�าเนาหนงสอไวททางเขาทอบอากาศ


19)จดใหมการฝกอบรมความปลอดภยในการท�างานในทอบอากาศแกลกจางทกคนทท�างานในทอบอากาศและจดเกบเอกสารหลกฐานไวใหสามารถตรวจสอบได

7.9 กฎกระทรวงก�าหนดหลกเกณฑและวธการตรวจสขภาพของลกจาง และสงผลการตรวจแกพนกงานตรวจแรงงานพ.ศ.2547


1) ใหนายจางจดใหมการตรวจสขภาพของลกจางทท�างานเกยวกบปจจยเสยงโดยแพทยแผนปจจบนชนหนง ทไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพดานอาชวเวชศาสตรหรอทผานการอบรมดานอาชวเวชศาสตร 2) ใหนายจางตรวจสขภาพลกจางครงแรกใหเสรจภายใน 30 วนนบแตวนทรบลกจางเขาท�างานและตรวจสขภาพครงตอไปอยางนอยปละ1ครง 3)หากลกจางมการเปลยนแปลงหนาทการท�างานซงท�าใหมสภาพอนตรายทแตกตางไปจากเดมใหนายจางจดใหมการตรวจสขภาพลกจางทกครงภายใน30วนนบแตวนทเปลยนงาน 4) ในกรณทลกงานหยดงาน 3 วนตดตอกนเนองจากประสบอนตรายหรอเจบปวยนายจางอาจขอความเหนจากแพทยใหมการตรวจสขภาพของลกจางกอนใหลกจางกลบเขาท�างานอกกได 5) ในการตรวจสขภาพลกจางใหแพทยผตรวจบนทกรายละเอยดเกยวกบผลการตรวจสขภาพโดยใหระบความเหนของแพทยเกยวกบภาวะสขภาพของลกจางทมผลกระทบหรออปสรรคตอการท�างานพรอมทงลงลายมอชอแพทยผตรวจ 6) ใหนายจางจดใหมสมดสขภาพประจ�าตวลกจางตามแบบทอธบดก�าหนดและใหบนทกผลการตรวจสขภาพของลกจางในสมดสขภาพประจ�าตวลกจางทกครงทมการตรวจสขภาพ 7) ใหนายจางเกบบนทกผลการตรวจสขภาพของลกจางไว ณ ทท�าการของนายจางไมนอยกวา2ปนบแตวนสนสดของการจางของลกจางแตละรายเวนแตมการฟองรองใหเกบไวจนกวาจะมค�าพพากษาถงทสด 8)หามมใหนายจางน�าขอมลเกยวกบสขภาพของลกจางไปใชในทางทเปนโทษแกลกจางโดยไมมเหตอนสมควร


9) ในกรณทผลการตรวจสขภาพของลกจางปกตใหแจงแกลกจางภายใน7วนนบแตวนททราบผลการตรวจ 10)ในกรณทผลการตรวจสขภาพของลกจางผดปกต ใหแจงแกลกจางภายใน3 วน นบแตวนททราบผลการตรวจ และจดใหลกจางไดรบการรกษาพยาบาลทนทรวมทงท�าการตรวจสอบหาสาเหตความผดปกต 11)ใหนายจางสงผลการตรวจสขภาพของลกจางทพบวาผดปกตพรอมทงการใหการรกษาพยาบาลและการปองกนแกไขตอพนกงานตรวจแรงงานภายใน30วนนบแตวนททราบความผดปกต 12)ถาลกจางคนใดมหลกฐานทางการแพทยจากสถานพยาบาลททางราชการยอมรบวาไมอาจท�างานในหนาทเดมไดใหนายจางเปลยนงานใหลกจางโดยค�านงถงสขภาพและความปลอดภยของลกจางเปนส�าคญ 13)ใหนายจางมอบสมดสขภาพประจ�าตวใหแกลกจางเมอสนสดการจาง


คณะกรรมการบรหารงานกายภาพและสงแวดลอมคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดล

1. ศาสตราจารยดร.ทนตแพทยหญงวรานนท บวจบ ทปรกษา 2. รองศาสตราจารยดร.ทนตแพทยพศลยเสนาวงษ ประธานกรรมการ 3. รองศาสตราจารยดร.รชชพนศรสจจะลกษณ รองประธานกรรมการ 4. ผชวยศาสตราจารยดร.ศรมาสงวนสน กรรมการ 5. ผชวยศาสตราจารยทนตแพทยหญงสนพงศโรจนเผา กรรมการ 6. อาจารยทนตแพทยพงศธรพทองค�า กรรมการ 7. นางศรวรรณจตสขมมงคล กรรมการ 8. นายนพเมศฐรงสเตชาวฒน กรรมการ 9. นายพรยะนามเสถยร กรรมการ 10.นายธระยทธอกษรกล กรรมการ 11.นายท�านองแสบงบาล กรรมการ 12.นายวทยาแหลมทอง กรรมการ 13.นางสาววชราวรรณพรพมลเทพ กรรมการและเลขานการ

คณะผศกษาจดท�าคมอการบรหารจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดล

บรษทแกรนดเทคจ�ากด

1. นางสาวอรนชศลปมณพนธ หวหนาโครงการ/ผเชยวชาญ ดานการจดการสงแวดลอม 2. รองศาสตราจารยดร.สเทพศลปานนทากล ผเชยวชาญดานการจดการ อาชวอนามย 3. นายไพฑรยงามมข ผเชยวชาญดานการจดการ ความปลอดภยและสภาพแวดลอม ในการท�างาน 4. นายอภชาตโตตะเคยน นกวชาการ 5. นางสาวอบลศลปมณพนธ นกวชาการ 6. นายปยะพงษจรงจตร นกวชาการ 7. นางสาวนภาหกขนทด เลขานการโครงการ

บรษทแกรนดเทคจ�ากด290/266ซอยลาดพราว84แขวงวงทองหลางเขตวงทองหลางกรงเทพฯ10310

โทรศพท:0-2193-9084,โทรสาร:0-2193-9152

จดท�าโดย

Documents

บทที่ 1 - Mahidol University · 2.1 การจัดการความปลอดภัยของอาคารและสถานที่ คณะทันตแพทย์ศาสตร์มีพื้นที่ทั้งหมด