บทนำา :

ผลกระทบจากการเปลยนแปลงของธรรมชาตในปจจบน สงผลใหเกดสภาวะโลกรอนอนเปนเหตใหเกด ภยพบตทางธรรมชาตตาง ๆ เชน อทกภย วาตภย อคคภย และแผนดนไหว สำาหรบประเทศไทย เหตการณแผนดนไหวครงรนแรงขนาด 6.3 รกเตอร เกดขนเมอวนท 5 พฤษภาคม 2557 ทบรเวณตำาบลทรายขาว อำาเภอพาน จงหวดเชยงราย โดยมศนยกลางแผนดนไหวทละตจด 19.68 องศาเหนอ ลองตจด 99.69 องศาตะวนออก ทระดบความลก 7 กโลเมตร (กรมทรพยากรธรณ, 2557) โดยเหตการณดงกลาว นายเกรยงไกร วระฤทธพนธ ซงเปนประชาชนในพนทระบวา สงของทวางบนชน แขวนผนง แขวนฝาเพดานภายในบาน เกดการสนไหวจนกระทงตกลงมาแตกกระจาย รวมทงผนงบานเกดรอยราว ทงน พนทจงหวดเชยงรายไดรบผลกระทบถง 7 อำาเภอ คอ อำาเภอพาน อำาเภอแมลาว อำาเภอเมองเชยงราย อำาเภอแมสรวย อำาเภอเวยงชย อำาเภอพญาเมงราย อำาเภอปาแดด รวมพนทไดรบผล กระทบ 45 ตำาบล 519 หมบาน มผเสยชวต 1 คน และบาดเจบ 23 คน โดยมอาคาร บานเรอนของประชาชน วด และสถานทราชการในพนทรอบจดศนยกลางแผนดนไหวไดรบความเสยหายเปนจำานวนมากกวา 15,000 หลงคาเรอน สรปมลคาความเสยหายเปนจำานวนเงนประมาณ 1,029 ลานบาท (ไทยพบลกา, 2558)

รปแบบการเตรยมพรอมสำาหรบการอยอาศยชมชน

บนรอยเลอนแผนดนไหว จงหวดเชยงราย

ศกดธช เสรมศร, ศศชา สขกาย, ณฎฐเขต มณกร, พงษตะวน นนทศร,ภชชงค มณขตย, สรเดช ตางเพชร, เขมวชญ วรรณศร และผชวยศาสตราจารย ดร.เกรก กตตคณคณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

ปท 21 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2560 5

6 วารสารสงแวดลอม ENVIRONMENTAL JOURNAL

เหตการณแผนดนไหวทเกดขนในชวงวนท 5 พฤษภาคม 2557 ถงวนท 30 กรกฎาคม 2557 สงผลใหเกด แผนดนไหวตาม (aftershock) ทมขนาดความรนแรง 5.0-5.9 จำานวน 23 ครง ขนาด 4.0-4.9 จำานวน 86 ครงขนาด 3.0-3.9 จำานวน 223 ครง และขนาดนอยกวา 3.0 มากกวา 837 ครง (กรมทรพยากรธรณ, 2557) และขอมลจากการประชมรวมกนระหวางวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ (วสท.) สภาวศวกร และสำานกงานโยธาธการและผงเมองจงหวดเชยงราย (วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย, 2558) ระบวา เหตแผนดนไหวหลกสรางความเสยหายตอ ทอยอาศยเพยงบางสวน แตภายหลงเกดเหตแผนดนไหวตามหลายครง สงผลใหโครงสรางและสวนประกอบตาง ๆ ของอาคาร เชน ผนง ระเบยงบาน และบนได มรอยแตกราวเพมขนและหลดออกจากโครงสราง ซงขอมลดงกลาวสอดคลองกบขอมลการประเมนอาคารในพนทเสยงภยพบตทพบวา อาคารทไดรบการประเมนใหไดสเขยวทหมายถง โครงสรางไมเสยหายและใชงานได กลายเปนสเหลองซงหมายถง โครงสรางเสยหายควรไดรบการซอมแซมกอน เขาใชอาคาร นอกจากนน อาคารบางหลงกลายเปนสแดง ซงหมายถง โครงสรางหลกเสยหายมาก ไมควรเขาใกลอาคารและใหงดใชอาคาร ดงนน การเฝาระวงและกลนกรองขอมลขาวสารตาง ๆ เพอใหเกดการรบรและสรางความเขาใจในขอมลขาวสารไดอยางถกตองตรงตามความเปนจรง จงมความจำาเปนตองมเครองมอในการเตอนภยทมความสามารถในการเตอนภยไดทนทวงท มความเสถยร และทนสถานการณ ซงจะชวยใหประชาชนสามารถวางแผนทจะรบมอกบภยพบตไดอยางมประสทธภาพ

การศกษาเรองรปแบบการเตรยมพรอมสำาหรบการอยอาศยของชมชนบนรอยเลอนแผนดนไหว จงหวด

เชยงราย มวตถประสงคหลกเพอเตรยมพรอมสำาหรบการอยอาศยหลงเกดเหตภยพบตแผนดนไหว รวมทงศกษา

ขอมลการออกแบบทอยอาศย การใชประโยชนทดน และนวตกรรมการแจงเตอน หาแนวทางการเตรยมพรอม

ของชมชน เพอเตรยมพรอมสำาหรบการอยอาศยหลงเกดเหตภยพบต ซงจะเปนแนวทางใหชมชนและหนวยงาน

ทเกยวของสามารถเตรยมพรอมรบมอกบภยพบตแผนดนไหวในอนาคต เพอชวยลดความเสยงจากภยพบตและ

สงเสรมการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในจงหวดเชยงราย

วธการศกษาและกรอบแนวคด

การศกษาการเตรยมความพรอมสำาหรบการอยอาศยหลงเกดเหตภยพบตแผนดนไหว มกรอบแนวคดจาก

ความสมพนธของขอมลการเตรยมพรอมดานทอยอาศย (โครงการวจยท 1) การใชประโยชนทดน (โครงการวจยท

2) และนวตกรรมการแจงเตอนภยพบตแผนดนไหว (โครงการวจยท 3) ดงรปภาพท 1

รปภาพท 1 ความสมพนธของการวจยดานการเตรยมพรอมดานทอยอาศย การใชประโยชนทดน

และนวตกรรมการแจงเตอนภยพบตแผนดนไหว

7ปท 21 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2560

การศกษาและเกบขอมลจากการสำารวจพนท การสมภาษณ และการเสวนากลมยอย (focus group) ดานปญหาและสถานการณการเตรยมพรอมรบมอภยพบตหลงเกดเหตแผนดนไหว และรปแบบการเตรยมพรอมสำาหรบการอยอาศยของชมชนบนรอยเลอนแผนดนไหว ไดแก ชมชนรองธาร และชมชนทาฮอ ตำาบลทรายขาว อำาเภอพาน และพนทชมชนปากอดำา ตำาบลปากอดำา อำาเภอแมลาว จงหวดเชยงราย

แนวทางการแกไขปญหาของชมชนในพนทเกดเหตภยพบตแผนดนไหว

ผลการจดเสวนากลม สามารถสรปประเดนปญหาของชมชนในพนทศกษาและแนวทางการแกไขปญหาจากภยพบตทเกดขนกบชมชนได ดงน

1. ชมชนมปญหาเรงดวนหลงเกดเหตภยพบตแผนดนไหว คอ ภาครฐขาดความเชอมโยงการตดตอประสานงาน และปญหาความยงยากของระเบยบขนตอนการประสานงานทำาใหเกดความลาชาในการดำาเนนการบรรเทาสาธารณภย โดยภาคชมชนควรมการวางแผนซอมหรอแจงเตอนภยซงจะชวยใหลดความเสยหายทงชวตและทรพยสนไดดขน การชวยเหลอจะไดมประสทธภาพ รวดเรว และทนสถานการณ

2.ชมชนตองการใหภาครฐมมาตรการฟนฟทอยอาศยในระยะยาว การซอมแซมและเพมความแขงแรงของระบบโครงสรางพนฐาน การฟนฟระบบเศรษฐกจและปกปองแรงงาน การฟนฟสงแวดลอมและพนทสเขยว การประกาศเขตภยพบต โดยใหมหนวยงานรบผดชอบรวมกบตวแทนชมชน และใหเปนตวแทนสงการอยางมเอกภาพ สามารถปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนน ชมชนตองการใหมการชวยเหลอหรอชดเชยความเสยหายในขณะประสบเหต มการจดการดานสาธารณสข มสวสดการพนฐานดานอปโภคและบรโภค มการศกษาการเตรยมพรอมรบมอภยพบตแผนดนไหวอยางตอเนอง

3. ภาครฐควรมการวางแผนเพอปองกนและรบมอดานทอยอาศยและฟนฟสภาพจตใจของประชาชนทงในระยะสนและระยะยาว มการซอมแซมโครงสรางพนฐานของชมชน เชน รางระบายนำา ถนน การจดการขยะและของเสยตาง ๆ สวนภาคชมชนควรมการวางแผนดานการจดการทรพยสนของประชาชนในขณะอยในทพกพงชวคราว มการดแลเดกและผสงอาย และมระบบตรวจสอบกลมผสญหายและพลดพรากหรอสญเสยญาตพนอง บดามารดา

4. หนวยงานภาครฐและชมชนทองถนควรทำางานรวมกนอยางเปนระบบในการจดการฟนฟทอยอาศย และ การจดการวางผงชมชนเพอการปองกนและบรรเทาสาธารณภย มการเตรยมอปกรณกภยและชวยชวต โดยรฐบาลตอง มการตอบสนองในภาวะฉกเฉน สามารถประเมนสถานการณเพอสงการและสงกำาลงชวยเหลอไดอยางรวดเรว มอปกรณแจงเตอนทสามารถสอสารขอมลขาวสารในภาวะฉกเฉนและสามารถกภยไดทนเวลา ทงน ภาคชมชนตองการใหเทศบาลมหนวยงานรบผดชอบอำานวยการเพอใหสามารถจดการกบสถานการณไดอยางเหมาะสม มผประสานงานของ หนวยงานทสามารถประสานงานกบชมชนไดงาย สามารถทำางานรวมกบอาสาสมครและหนวยกภยตาง ๆ เพอชวยเหลอผประสบภยไดอยางมประสทธภาพ

5. ภาครฐควรเตรยมพรอมรวมกบภาคเอกชน ทงงบประมาณ สงของ และกำาลงคน ใหสามารถบรหารจดการพนทอยางยงยนเพอรองรบภยพบตแผนดนไหว โดยภาคชมชนตองการใหกลมอาสาสมครตาง ๆ ทำางานรวมกบชมชนไดอยางเปนระบบและมประสทธภาพ สามารถจดการใหพนทกลบสสภาวะปกตไดอยางรวดเรว

8 วารสารสงแวดลอม ENVIRONMENTAL JOURNAL

แนวทางการวางผงชมชน และการใชประโยชนทดนในพนท

1. ชมชนรองธาร ชมชนรองธาร ประกอบดวย 4 ชมชน ไดแก ชมชนทาฮอ ชมชนรองธารเหนอ ชมชนรองธารกลาง ชมชน

รองธารใต การใชประโยชนทดนเปนประเภทเกษตรกรรม (เขตสเขยวในผงเมอง) ผลการสำารวจพบวา ลกษณะอาคารทพกอาศย มการใชประโยชนทยดหยนตามการประกอบอาชพหรอวถชวต โดยจำาแนกเปน อาคารคอนกรตเสรมเหลก อาคารคอนกรตเสรมเหลกผสมโครงสรางเหลก อาคารคอนกรตเสรมเหลกผสมไม อาคารโครงสรางไม และอาคารโครงสรางเหลก ในชมชนมอาคารทงหมด 1,570 หลง ประกอบดวย อาคาร 1 ชน (รอยละ 60.3) อาคาร 1 ชนยกใตถน (รอยละ 29.8) อาคาร 2 ชน (รอยละ 9.8) อาคาร 3 ชน (รอยละ 0.1) โดยอาคารรอยละ 90.9 เปนทพกอาศย กระจายตวตามแนวคลองรองธาร รองลงมา คอ อาคารพกอาศยทใชเพอพาณชยกรรม (รอยละ 33.4) ซงจะกระจกตวตามพนทคาขายในชมชน เชน ตลาด เปนตน

ในพนทชมชนมการเตรยมพนทปลอดภย 2 จด ไดแก โรงเรยนทาฮอและวดทาฮอ สามารถรองรบผประสบภยได 2,000 คน โรงเรยนรองธารวทยาสามารถรองรบผประสบภยได 3,000 คน โดยมพนทอน ๆ ไดแก พนทโลงและอาคาร

ตานแผนดนไหวทสามารถปรบเปลยนเปนทพกอาศยชวคราว แผนอพยพของชมชนรองธารแสดงดงรปภาพท 2

ในชมชนมเสนทางสญจร 2 เสนทางหลก คอ เสนทางทอยภายนอกโครงการ เปนถนน 2 ชองทางขนาด

ใหญขนานไปกบแนวคลอง ซงใชสญจรไปยงชมชนทอยถดออกไปและออกไปยงถนนพหลโยธน และเสนทางทใช

สญจรระหวางชมชนทง 4 ชมชน ซงเปนเสนทางทออกไปสพนทเกษตรกรรม

รปภาพท 2 แผนอพยพชมชนรองธาร ตำาบลทรายขาว อำาเภอพาน จงหวดเชยงราย

9ปท 21 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2560

2. ชมชนทาฮอ

ชมชนทาฮอ อยในพนทลาดชนทพนทชมชนถกแบงดวยถนนแมลาว-เชยงใหม การวางผงชมชนไมไดถก

ออกแบบตงแตชวงกอตงชมชน การขยายตวของชมชนเกดขนตามเสนทางทไปประกอบอาชพ การใชประโยชน

ทดนสวนใหญเปนพนทเกษตรกรรม (รอยละ 59.5) และพนทอยอาศย (รอยละ 41.5) ชมชนมอาคาร 457 หลง

ประกอบดวย อาคาร 1 ชน (รอยละ 68.2) อาคาร 2 ชน (รอยละ 16.8) และอาคารชนครง (รอยละ 15.0) อาคารทงหมด

จำาแนกประเภทตามวสดทใชในการกอสรางเปน 5 ประเภท ไดแก อาคารคอนกรตเสรมเหลก (รอยละ 31.9) อาคาร

คอนกรตเสรมเหลกผสมโครงสรางเหลก (รอยละ 1.1) อาคารคอนกรตเสรมเหลกผสมโครงสรางไม (รอยละ 52.7)

อาคารโครงสรางเหลก (รอยละ 1.0) และอาคารโครงสรางไม (รอยละ 13.3)

การจดเตรยมพนทปลอดภยเพอรองรบเหตแผนดนไหวของชมชน ไดแก โรงเรยนหวยสานยาววทยา และ

โรงเรยนมธยมหวยสานยาว รวมจำานวน 4 หลง ซงเปนอาคารตานทานแผนดนไหว และพนทสาธารณะทเปนทโลง

สามารถใชเปนพนทหลบภยฉกเฉนได เชน วดหวยสานยาว ศนยพฒนาเดกเลกบานหวยสานยาว และโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำาบลบานหวยสานยาว เปนตน (รปภาพท 3)

เสนทางสญจรภายในชมชนจำาแนกเปน 3 เสนทางหลก ไดแก เสนทางท 1 เปนเสนทางสญจรระหวางจงหวด

เชยงรายและจงหวดเชยงใหม โดยเปนถนนขนาดใหญ 2 ชองทางจราจร ผานบรเวณกลางชมชนจากทศตะวนออกเฉยงเหนอ

ไปยงทศตะวนตกเฉยงใต ซงใชเปนเสนทางไปยงชมชนอนทอยถดออกไป เสนทางท 2 เปนเสนทางสญจรหลกภายในชมชน

และเสนทางท 3 เปนเสนทางรองภายในชมชนซงใชเปนเสนทางทออกไปสพนทเกษตรกรรม

รปภาพท 3 แผนอพยพชมชนทาฮอ ตำาบลทรายขาว อำาเภอพาน จงหวดเชยงราย

10 วารสารสงแวดลอม ENVIRONMENTAL JOURNAL

3. ชมชนปากอดำา

ชมชนปากอดำา (เขตสชมพในผงเมอง) ประกอบดวย พนทพกอาศย และพนทพาณชยกรรม โดยบรเวณ

พนทพกอาศยมความหนาแนนสง จงมความเสยงเมอเกดภยพบตแผนดนไหว โดยอาคารและสงปลกสรางทงหมด 1,138

หลง โดยรอยละ 92.7 เปนทพกอาศย และรอยละ 3.9 เปนทพกอาศยและพาณชยกรรม อาคารสวนใหญ (รอยละ 51.1) ม

ความสง 1 ชน ยกพนสง รองลงมา คอ อาคารทมความสง 1 ชน (รอยละ 30) อาคารทมขนาด 2 ชน (รอยละ 16) อาคารสง

ชนครง (รอยละ 1.3) และอาคารสง 3 ชน (รอยละ 1.2) ตามลำาดบ เมอจำาแนกประเภทอาคารตามวสดทใชในการกอสราง

สามารถจำาแนกไดเปน 4 ประเภท ไดแก อาคารคอนกรตเสรมเหลก (รอยละ 51) อาคารโครงสรางเหลก (รอยละ 0.8)

อาคารคอนกรตเสรมเหลกผสมไม (รอยละ 36.3) และอาคารโครงสรางไม (รอยละ 11.9)

ชมชนมการจดเตรยมพนทปลอดภยเพอเปนพนทพกเมอเกดเหตแผนดนไหว ไดแก โรงเรยนชมชนบานปากอดำา

ซงเปนอาคารปองกนภยพบตแผนดนไหว และพนทสาธารณะซงใชเปนพนทหลบภยฉกเฉนได เชน สำานกงานเทศบาล

ตำาบลปากอดำา วดบญเรอง โรงเรยนชมชนบานปากอดำา เปนตน (รปภาพท 4)

ทงน ระบบเสนทางสญจร จำาแนกเปน 3 เสนทางหลก คอ เสนทางทใชเดนทางไปยงอำาเภออน ๆ โดยเปน

เสนทางทอยภายนอกโครงการ ขนานไปกบแนวแมนำาลาว (พหลโยธน) ขนาด 4 ชองทางจราจร เสนทางทใชสญจร

ระหวางชมชนและเพอเดนทางไปยงพนทเกษตรกรรมของชมชน และเสนทางรองทใชสญจรภายในชมชน

รปภาพท 4 แผนอพยพชมชนปากอดำา ตำาบลทรายขาว อำาเภอพาน จงหวดเชยงราย

11ปท 21 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2560

รปภาพท 5 แบบบานพกอาศยสำาหรบครอบครวเดยว (1-3 คน)

รปภาพท 6 แบบบานพกอาศย สำาหรบครอบครวใหญ (3-5 คน)

การออกแบบทพกอาศยชวคราวสำาหรบผประสบภยแผนดนไหว

การออกแบบทพกอาศยชวคราวสำาหรบผประสบภยแผนดนไหว กำาหนดเปน 2 รปแบบ ไดแก

1. รปแบบบานพกอาศยสำาหรบครอบครวเดยว (ขนาด 1-3 คน)

บานพกอาศยสำาหรบครอบครวเดยว มขนาดพนทใชสอย 17.28 ตารางเมตร (3.60 x 4.80) ประกอบดวย พนท

อเนกประสงค ขนาด 8.64 ตารางเมตร (3.6 x 2.4) หองนอน จำานวน 1 หอง ขนาด 8.64 ตารางเมตร (3.6 x 2.4)

และหองครว ขนาด 3.60 ตารางเมตร (2.4 x 1.5) ผงบานพกอาศยสำาหรบครอบครวเดยวแสดงดงรปภาพท 5

2. รปแบบบานพกอาศยสำาหรบครอบครวใหญ (ขนาด 3-5 คน)

บานพกอาศยสำาหรบครอบครวใหญ มพนทใชสอยขนาด 34.56 ตารางเมตร (4.80 x 7.20) ประกอบดวย

พนทอเนกประสงค ขนาด 17.28 ตารางเมตร (7.2 x 2.4) หองนอน จำานวน 2 หอง โดยแตละหองมขนาด 8.64

ตารางเมตร (3.6 x 2.4) และหองครว ขนาด 5.40 ตารางเมตร (3.60 x 1.50) รปแบบบานพกอาศยสำาหรบครอบครว

ใหญแสดงดงรปภาพท 6

12 วารสารสงแวดลอม ENVIRONMENTAL JOURNAL

ทงน รปแบบบานพกอาศยชวคราวทง 2 แบบ ใชโครงสรางอาคารและวสดเปนหลกกลวาไนซ (galvanized steel) ประกอบกนเปนโครงสรางฐานรากและตอมอ ซงออกแบบมาเพอปองกนแรงเฉอนและแรงดงจากแผนดนไหว สวนพน ผนง และหลงคา สามารถเลอกใชวสดไดหลากหลายตามความเหมาะสม กลาวคอ วสดปพน สามารถเลอกใชไดทงไมธรรมชาต ไมสงเคราะห แผนไฟเบอรซเมนต และแผนไมอดซเมนต สำาหรบผนงใชวสดจากไมเกาหรอ ไมจรงของบานเดม ไฟเบอรซเมนตบอรด (smart board) ไมอดซเมนตบอรด (viva board) และไมสงเคราะหหรอไม WPC (wood plastic composite) โดยบานพกอาศยชวคราวมโครงสรางทอางองความแขงแรงมาจากบานมดชนะภย ของมลนธมดชนะภย ซงออกแบบโดย รองศาสตราจารย ดร.สทธศกด ศรลมพ โดยมการปรบเพมพนทใชสอย ไดแก ชานหนาบาน หองนำา และหองครว ใหมขนาดใหญขน ดวยการใชวสดทหางายในทองถน ราคาถก ทนทาน และ แขงแรง หรอใชวสดเกาของบานเดมมาตกแตงบาน เชน พน ผนง ประต หนาตาง และหลงคา เปนตน

บทสรป

งานวจยนนำาเสนอแนวทางรปแบบการเตรยมความพรอมของชมชนบนรอยเลอนแผนดนไหว ไดแก ชมชนรองธาร และชมชนทาฮอ ตำาบลทรายขาว อำาเภอพาน และพนทชมชนปากอดำา ตำาบลปากอดำา อำาเภอแมลาว จงหวดเชยงราย ซงโครงสรางพนฐานของพนทศกษามความพรอมรบมอกบเหตภยพบตแผนดนไหว ทงระบบเสนทางสญจรในชมชน พนทสาธารณะ ไดแก พนทกลางแจงชมชน โรงเรยน วด สถานทราชการ รวมทงอาคารทออกแบบเพอตานแรงแผนดนไหว ซงสามารถปรบใชเปนพนทสำาหรบหลบภยฉกเฉน (emergency evacuation space) ได นอกจากนน ในชมชนยงมพนทพกพงฉกเฉน (emergency living space) บานพกชวคราว (temporary living space) และทอยอาศยถาวร (permanent housing)

ทงน การเตรยมความพรอมดำาเนนการทงกอนการเกดแผนดนไหว ขณะเกดแผนดนไหว และหลงการเกด แผนดนไหว ซงสอดคลองกบผลงานวจยของ ปณธาน ลกคณะประสทธ และเปนหนง วานชชย (2558) ทระบวา การวางแผนเพอเผชญหนากบสถานการณแผนดนไหว ตงแตกอนเกดเหต ระหวางเกดเหต และหลงเกดเหตอยางตอเนองจนครบกระบวนการ ประกอบดวย การปองกน (Prevention) คอ การดำาเนนการเพอหลกเลยงมใหภยพบตและความ สญเสยเกดขนแกชวต ทรพยสน และชมชน การบรรเทาผลกระทบ (Mitigation) โดยการปองกนและการกำาหนด มาตรฐานความปลอดภยของกจกรรมตาง ๆ การปรบปรงระบบแจงเตอนภย การวางแผนควบคมการใชประโยชนทดน การปรบแผนการเกษตรเพอกระจายความเสยง รวมถงการสรางความตระหนกรของสาธารณชนผานการใหการศกษาและฝกอบรม การเตรยมพรอม (Preparedness) ดวยการเตรยมการลวงหนาเพอเพมขดความสามารถใหกบรฐบาล องคกรปฏบต ชมชน และปจเจกบคคล ในการเผชญกบภาวะภยพบตไดอยางมประสทธภาพมากขน การรบสถานการณฉกเฉน (Emergency Response) เปนการปฏบตอยางทนททนใดเมอภยพบตเกดขน โดยมมาตรการตาง ๆ เพอชวยชวต ปองกนอนตรายและความสญเสยตาง ๆ เชน การคนหา การกภย การอพยพ การผจญเพลง การแจกจายอาหารและยา การจดทำาทพกชวคราว การปฐมพยาบาลเบองตนและการนำาสงโรงพยาบาล การฟนฟบรณะ (Recovery) โดยการซอมแซมโครงสรางพนฐานตาง ๆ ทอยอาศย การจดตงชมชน การใหความชวยเหลอฟนฟชวตความเปนอยของประชาชนทประสบภย และการพฒนา (Development) คอ การทบทวนและศกษาประสบการณการจดการภยพบตทเกดขนเพอปรบปรงระบบและการดำาเนนงานใหมประสทธภาพมากขน รวมทง การกำาหนดรปแบบการจดการภยพบตแผนดนไหวเพอสรางแนวทางการจดการรวมกนของหนวยงานภาครฐและชมชนในจงหวดเชยงราย

13ปท 21 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2560

เอกสารอางอง

ภาษาไทย

กรมทรพยากรธรณ. 2550. ธรณวทยาประเทศไทย. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: กรมทรพยากรธรณ, กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

กรมทรพยากรธรณ. 2557. เหตการณแผนดนไหวเชยงราย [ออนไลน]. แหลงทมา: http://www.dmr.go.th

[28 กรกฎาคม 2559]

คณะกรรมการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต. 2558. แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

พ.ศ. 2558. กรงเทพมหานคร: ม.ป.ท.

ไทยพบลกา. 2558. 1 ป “แผนดนไหวแมลาว” (ตอนท1) กบอาฟเตอรชอกอกกวา 500 วน - ทำาความ

เขาใจความแผนดนไหว ภยทพยากรณไมได [ออนไลน]. แหลงทมา:http://thaipublica.org/2015/05/

mae-lao-earthquake [9 สงหาคม 2559]

ปณธาน ลกคณะประสทธ และเปนหนง วานชชย. 2558. ความเสยหายจากแผนดนไหวทอำาเภอพาน จงหวด

เชยงราย. โยธาสาร 7(1): 9-16.

วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย. 2558. สรปบทเรยนแผนดนไหว หลกการซอม และแนวคดออกแบบอาคารเพอ

ตานแผนดนไหว [ออนไลน]. แหลงทมา: http://eng.cmu.ac.th/site/?p=10262] [30 มถนายน 2558]

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2554. การจดการภยพบตและการฟนฟบรณะ

หลงการเกดภย: กรณศกษาประเทศไทยและตางประเทศ [ออนไลน]. แหลงทมา: http://eaneo.nesdb.

go.th/pdf/102002-001.pdf [29 กรกฎาคม 2559]

สทธศกด ศรลมพ. 2559. วศวกรรมปฐพกบธรณภย [ออนไลน]. แหลงทมา: http://www.blog.gooshared.

com/view/57 [28 กรกฎาคม 2559]

ภาษาองกฤษ

Beck, Tony. 2005. Learning Lessons from Disaster Recovery: The Case of Bangladesh. Disaster

Risk Management. Washington, D.C.: The World Bank.

Gould, Charls W. 2009. The Right of Housing Recovery after Natural Disaster. Harvard Human

Rights Journal 22: 169-204.