20
บทที 4 การแต่งกายของชาวเขาในประเทศไทย (ภาพประกอบที่ปรากฏในบทที 5 ได้รวบรวมมาจาก หกเผ่าชาวดอย ส่วนภาพประกอบสอง สามีภรรยาชาวกะเหรี่ยงบนเรือนหน้ามุขที่ปรากฏในหน้า 66 นํามาจาก ชาวเขาเผ่ากะเหรี ่ยง ภาพประกอบเครื่องแต่งกายสตรีชาวเย้าที่ปรากฏในหน้า 69 รวบรวมมาจาก ชาวเขาเผ่าเย้า ภาพประกอบครอบครัวชาวอีก้อที่ปรากฏในหน้า 77 รวบรวมมาจาก ชาวเขาเผ่าอีก้อ) เผ่าม้ง ผู ้หญิง ใส่กระโปรง ทอด้วยป่ านใยกัญชง (ต้นคล้ายกัญชา แต่ดอกและใบใช้สูบไม่ได้ ) การทํากระโปรงของหญิงม้ง โดยการใช้เล็บสะกิดใยกัญชงออกเป็นเส้น แล้วฝั่นต่อกันเป็นม้วน ใหญ่ นําไปฟอกด้วยนํ ้าด่างขี้เถ ้า จะได้ด้ายสีขาวอมเหลือง นําไปทอเป็นผ้ามีผิวสัมผัสหยาบหนา แต่นุ ่มเป็นมัน มีความกว้างประมาณ 40 เซนติเมตร นําไปเขียนด้วยขี ้ผึ ้ง เป็นลวดลายเรขาคณิต นําไปย้อมสีนํ ้าเงินอมดํา แล้วนําไปต้มให้ขี ้ผึ้งละลาย เป็นการทําบาติกแบบโบราณนําผ้าที่ย้อม แล้วมาพับเป็นพลีทเล็ก แล้วใช้ไม้กดทับไว้ให้จีบอยู ่ตัว แล้วใช้ด้ายร้อยระหว่างจีบจากด้านหนึ่ง ไปยังด้านหนึ่งเป็นเอวของกระโปรง ใช้ผ้าขาวต่อเป็นเอว ใช้ผ้าสีต่าง กุ ๊นตกแต่งกระโปรง และ ปักด้วยด้ายสีต่าง เสื้อเอวเกือบจะลอย แขนยาว มีปกเสื้อด ้านหลัง ผ่าหน้า หรือทับไปทางซ้ายทําด้วยผ้าสี ดํา มีตกแต่งลวดลาย ผ้าคาดเอวสีดํามีพู ่แดงเป็นชายครุย มีสนับแข็งสีดํา ผมขมวดเป็นมวย ใส่ หมวดผ้าหรือโพกผ้าสีดํา ใส่ต่างหูเงิน ห่วงคอทําด้วยเงิน 3-4 วงซ้อนกัน ด้านหลังเสื ้อตกแต่ง ด้วยเหรียญเงินเก่า ผู ้ชาย นุ ่งกางเกงดําเป้ าตํ่า เสื้อดําแขนยาว เอวลอย (มีเสื้อข ้างในสีขาว) ผ้าคาดเอวสี แดง คาดทับด้วยเข็มขัดเงิน ห่วงเงินคล้องคอ 1 ห่วง หมวกผ้าดํามีจุกแดงตรงกลาง แม้ว เป็นชาวเขาเผ่าหนึ่งที่อยู ่ในประเทศจีนซึ่งชอบอพยพโยกย้ายที่อยู ่ไปเรื่อย แม้ว เป็นคําที่ใช้เรียกกันทั่วไป ซึ่งเพี้ยนมาจากคําว่า เมี้ยวชาวเขาเผ่าแม้วจะเรียกตัวเองในหมู ่พวก เดียวกันว่า ม้งม้งแบ่งเป็น 3 กลุ ่มย่อย คือ 1. ม้งขาว 2. ม้งเขียว 3. ม้งดํา

บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

บทท 4 การแตงกายของชาวเขาในประเทศไทย

(ภาพประกอบทปรากฏในบทท 5 ไดรวบรวมมาจาก หกเผาชาวดอย สวนภาพประกอบสอง

สามภรรยาชาวกะเหรยงบนเรอนหนามขทปรากฏในหนา 66 นามาจาก ชาวเขาเผากะเหรยง

ภาพประกอบเครองแตงกายสตรชาวเยาทปรากฏในหนา 69 รวบรวมมาจาก ชาวเขาเผาเยา

ภาพประกอบครอบครวชาวอกอทปรากฏในหนา 77 รวบรวมมาจาก ชาวเขาเผาอกอ)

เผามง ผหญง ใสกระโปรง ทอดวยปานใยกญชง (ตนคลายกญชา แตดอกและใบใชสบไมได)

การทากระโปรงของหญงมง โดยการใชเลบสะกดใยกญชงออกเปนเสน แลวฝนตอกนเปนมวน

ใหญ นาไปฟอกดวยนาดางขเถา จะไดดายสขาวอมเหลอง นาไปทอเปนผามผวสมผสหยาบหนา

แตนมเปนมน มความกวางประมาณ 40 เซนตเมตร นาไปเขยนดวยขผง เปนลวดลายเรขาคณต

นาไปยอมสนาเงนอมดา แลวนาไปตมใหขผงละลาย เปนการทาบาตกแบบโบราณนาผาทยอม

แลวมาพบเปนพลทเลก ๆ แลวใชไมกดทบไวใหจบอยตว แลวใชดายรอยระหวางจบจากดานหนง

ไปยงดานหนงเปนเอวของกระโปรง ใชผาขาวตอเปนเอว ใชผาสตาง ๆ กนตกแตงกระโปรง และ

ปกดวยดายสตาง ๆ

เสอเอวเกอบจะลอย แขนยาว มปกเสอดานหลง ผาหนา หรอทบไปทางซายทาดวยผาส

ดา มตกแตงลวดลาย ผาคาดเอวสดามพแดงเปนชายครย มสนบแขงสดา ผมขมวดเปนมวย ใส

หมวดผาหรอโพกผาสดา ใสตางหเงน หวงคอทาดวยเงน 3-4 วงซอนกน ดานหลงเสอตกแตง

ดวยเหรยญเงนเกา

ผชาย นงกางเกงดาเปาตา เสอดาแขนยาว เอวลอย (มเสอขางในสขาว) ผาคาดเอวส

แดง คาดทบดวยเขมขดเงน หวงเงนคลองคอ 1 หวง หมวกผาดามจกแดงตรงกลาง

แมว เปนชาวเขาเผาหนงทอยในประเทศจนซงชอบอพยพโยกยายทอยไปเรอย ๆ แมว

เปนคาทใชเรยกกนทวไป ซงเพยนมาจากคาวา “เมยว” ชาวเขาเผาแมวจะเรยกตวเองในหมพวก

เดยวกนวา “มง” มงแบงเปน 3 กลมยอย คอ

1. มงขาว

2. มงเขยว 3. มงดา

Page 2: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

60

มงขาว หญง สวมกระโปรงผาปานดบยาวลงมาถงหวเขา มผาพนหนาแขงตงแตขอเทถงหวเขา

แตปจจบนนหนมาใสกางเกงสดากวาง ๆ แบบจน คาดเอวดวยผาสแดง ปลอยชายผาสเหลยมทง

ยาวลงมาดานหนาและดานหลง คอปกเสอกวางแบบทหารเรอ โพกหวดวยผาสคราม หรอสดา

ชาย นงกางเกงดากวาง ๆ เปาหยอนลงมาไมมากนก สวมเสอปายอกมผาคาดเอว

Page 3: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

61

มงเขยว หญง ยงสวมกระโปรงสฟาแก ประดบลายภาพวาดดวยขผงและมปกลวดลายใน

สวนลางของกระโปรง มผาคาดเอวสแดง ผาหอยลงมาสดา เสอเปนสตาง ๆ คอปกเสอเลก

กวามงขาว 4 นว ขอบปกเปนรปโคง ไมมผาโพกหว แตมผาถกบาง ๆ แถบเปนลายดอกไมสแดง

พนรอบมวยผม

ชาย ใสกางเกงดาเหมอนมงขาว แตเปากางเกงหยอนลงมาจนเกอบถงพนดนแบบ

อาหรบ ปลายขารดทขอเทา สวมหมวกทาดวยผาแพรตวน ไมมขอบ

Page 4: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

62

สวนมงดานนยงไมปรากฏวามในประเทศไทย ในลาวจะมนอยมาก เพราะเปนการยากท

จะแยกวาเปนมงดา เพราะจะรบทงแบบการแตงกายและภาษาจากมงขาวและเขยวไว สวนมาก

จะเรยกตามสของเสอผาทสวมใส

Page 5: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

63

เผากะเหรยง คนไทยในภาคกลางจะเรยก “กะเหรยง” พมาเรยก “กะยน” ภาคเหนอของไทยเรยก

“ยาง” บางทเรยก “กะหราง”

เดมอยในดนแดนตะวนออกของธเบต ตอมาเขามาอยในประเทศจน ถกจนรกรานจง

ถอยรนลงมาในเขตพมา จากพมามาอยในประเทศไทยอยตามหบเขาและแมนา

ลกษณะสผวของกะเหรยงแตกตางกน มตงแตเหลองไปจนถงสนาตาลคลา ใบหนาแบน

มโหนกแกม ตาหยเลกนอย จมกแบนกวางไมมสน ผมดาตรง

กะเหรยงนยมใชผาฝายทาเสอผายอม และทอเอง ปจจบนใชดายสเคมสฉดฉาดมา

ตกแตง ปกดวยเมลดพชเปนลวดลายสลบกบดายทมดเปนเปลาะ ๆ

ผหญงกะเหรยงทยงโสดจะแตงดวยผาทรงกระสอบสขาว มลวดลายแตงตามตวเลกนอย

บรเวณหนาอกมลายแดงทาเปนชายครย หญงแตงงานแลวจะใสผาถงสแดงมลายขวางตามตว

ซนเปนเสนสดา ฟา นาตาล สวนเสอทอนบนจะแตงตามเผา

กะเหรยงแบงออกเปน 4 เผา คอ

1. เผาสะกอ

2. เผาโปว

3. เผาบเว (คยา)

4. เผาตองส (พะโอ)

การแตงกาย กะเหรยงเผาสะกอ หญง สวมกระโปรงยาวถงขอเทา ผมเกลามวยไวขางหลง พนดวยเสนดายถกสแดง

ผาสวนมากจะทอเอง เสอแขนกดพนดา หรอนาเงนปนดา สวนลางของเสอปกลวดลายทรง

เรขาคณตดวยดายแดง ปกลกเดอย มพชายครยบรเวณชายเสอ

ชาย สวมกางเกงขายาวแบบจน สดา หรอขาว สวมเสอสแดงยกดอกเปนหม แขนสน

เสอยาวครงเขา บางคนสวมเสอเชตสขาวดวยเสอชดสแดง บางคนสวมชดดา

Page 6: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

64

กะเหรยงเผาโปว หญง หญงสวมเสอ แขนกดพนแดงออนหรอสนาหมาก ตวเสอครงลางปกลวดลายเปน

เสนตรงแนวนอนเปนชวง ๆ เกลามวยผมสงเปนกระพมกลมแผบาน ขมวดเปนจก สวนการแตงกาย

โดยทวไปจะคลาย ๆ กน

ชาย แขนกด ชายตากวาเอว สและลวดลายเหมอนเผาสะกอ กางเกงเปาตาสนาเงนเขม

หรอดา โพกหวดวยผาสแดง หมวกขาวสนาตาล

Page 7: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

65

กะเหรยงบเว (คยา) หญง สวมชดสดา และแดง มผาขาวมาพนเอว มชายหอยลงมาดานหนา 2 แฉก มผาผน

ใหญคลมไหล ผม

ชาย สวมเสอสแดง สดา นยมสวมเสอกางเกงลายสลบขาวเปนเสนตรงลงมา

กะเหรยงตองส (พะโอ) กระเหรยงสะกอเรยกตองสวา “กระเหรยงดา” อาจจะเปนเพราะสวมชดดาทงหมด

Page 8: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

66

ชาวเขาเผาเยา เยามกจะอยบนไหลเขา ใชพนดนเปนพนบาน มงหลงคาดวยหญาคา ฝาบานเปน

ไมเนอออน ภาษาคลายภาษาจนกลางมาก บางคาคลายแมว การแตงกาย หญง นงกางเกงสนาเงนหรอปนดา เนอผาหยาบ ดานหนาของกางเกงปกดวยลวดลาย

เปนดอกดวงละเอยดสวยงาม เสอเปนเสอคลมคอแหลมรปตวว สดาหรอสนาเงนเขมยาวถงขอเทา

ผาดานหนาตลอด ตดไหมพรมสแดงทอกเสอรอบคอลงมาถงหนาทอง เสอผาดานขางทง 2 ขาง

ตงแตเอวลงไป เวลาสวมชายผาดานหนาทงสองแฉกไขวกน และพนรอบเอวไปผกเงอนดานหลง

สวนแผนหลงปลอยไว อกเสอกลดตดกนดวยแผนเงนสเหลยมผนผาขนาดหวเขมขด ผมจะทา

ดวยขผงเหนยว และพนดวยผาสแดงทบดวยผาสนาเงนปนดา ชายทงสองขางปกดวยลวดลาย

ดอกดวงทงดงาม เวลาแตงงานจะมเครองประดบผมทสวยงามแผนใหญคลมบนผาโพกผมอกท

เครองประดบ เครองประดบทาดวยเงน ตางหเปนวงกลม มศรผากลาง หวงคอมตงแต

1-5 หวง มกาไลขอมอ แหวน

ชาย นงกางเกงสดา หรอนาเงนเขมคลายกางเกงจน ขอบขากางเกงขลบดวยไหมสแดง

สวมเสอดาหรอนาเงนเขม (นยมใชผาแพร) ผาอกไขวไปขาง ๆ เลกนอย มลวดลายตดอยเปน

แถบตามแนวทผาลงมา ตดกระดมเงนเปนรปกลม ๆ ทคอตามแนวไปรกแรลงไปทเอว เสอยาว

คลมเอวไมสนเหมอนแมว

Page 9: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

67

เครองประดบ ใสตางหเงนเปนรปกลม ตรงกลางมลกศรชลงมา ไมสวมกาไลมอและ

หวงคอ การโพกศรษะของสตรเยาม 2 แบบ

- แบบหวโต นยมใชสหนกออกไปทางสแดงมาก เรยกวา เยาแดง (เมยนซ)

- แบบหวแหลม นยมใชสหนกออกไปทางสเขยว เรยกวา เยาขาว (เมยน – แปะ)

เครองแตงกายในชวตประจาวน เยาทหมบานสวนมากจะแตงตวคลายกน จะแตกตางกนกเพยงการโพกศรษะของสตร

ลายปกผา และสของลายปก ซงผดกบการแตงกายของชาวเผาอนบางเผาทแตงตวตางกน แมใน

แตละกลมยอย เชน กะเหรยง แมว มเซอ และอกอ

การแตงกายของเยาในชวตประจาวนในประเทศไทยจะแตงตวตามใจชอบ ตามวย บางก

ยงแตงชดประจาเผา บางกแตงแบบคนไทยพนราบ

การแตงกายประเพณของสตรเยา บรษ และเดก เครองแตงกายสตร ใชเครองแตงกายทงหมด 5 ชน มดงน

1. ผาโพกศรษะชนใน (กองจด) ผาโพกศรษะชนในนรวบผมใหเปนระเบยบผาโพกศรษะ

ชนในบางหมบาน อาจจะใชสแตกตางกน เชน สแดง สดา ขนาดยาวประมาณ 75 เซนตเมตร

กวาง 40 เซนตเมตร รวบผมกอนใชผาโพกศรษะ ปจจบนนสตรเยาบางคนไมคอยนยมใชผาโพก

ศรษะชนใน

2. ผาโพกศรษะชนนอก (กองเปา) อาจจะแตกตางกนบางในแตละหมบาน บางหมบาน

เชน บานปางคา หมบานปากลาง นยมใชผาทอมอเสนฝายขนาดกลางหรอขนาดใหญสดาทงผน

ปกลายทปลายทง 2 ดาน การโพกศรษะทาโดยการพนผาดานกวางครงผนกอนแลวพบครงอก

ครงหนง นาปลายขางหนงแนบไวเหนอห แลวพนรอบศรษะจนเกอบสดผานาสวนปลายผาทม

ลายปกอกดานหนง เสยบขางหใน

3. เสอ (ลย) ใชผาสดาอาจจะเปนผามน หรอผาทอมอยอมสดา ความยาวจะวดจากไหลถง

ขอเทา ความกวางวดจากครงแขนดานหนงไปอกดานหนง ดานหลงจะตอผาตรงกลางหลง เสอผา

หนาตลอด ตดผาเวาลงมาเปนแขนเสอ และตวเสอเยบดานขางทงสองจากแขนลงมาถงเอว ตอ

แขนเสอยาวลงมาถงขอมอ ขอมอกวางพอประมาณ

สวนตกแตงเสอ ก. คอเสอ ใชผาสขาว สแดง นาเงน จะใชสใดสหนงหรอสองสกได กวางประมาณ

5 เซนตเมตร ยาวครงหนงของรอบคอเยบตดกบคอเสอเพอปองกนเหงอ ผาชนนเรยกวา ลย จาง

กบ

Page 10: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

68

ข. สาบเสอ ใชผาดาปกลายกวางเทากบผารอบคอ เยบตดตวเสอตอจากผารอบคอ

ยาวลงมาตากวาเอวนดหนอย เรยกผาผนนวา ลย แลง

ค. ไหมพรมแดง (ลย กวาน) ใชเสนไหมสแดงยาวตงแต 5-10 เซนตเมตร เยบตด

กบตวเสอตรงรอยตอระหวางตวเสอกบสาบเสอดวยดายสดา รอบคอทงสองขางยาวลงมาตากวา

เอวเลกนอย ตดไหมพรมใหพองฟเปนกอนกลม เยาแตละหมบานอาจจะมขนาดพไมเทากน ความ

ยาวของพไมเทากน สไหมพรมบางหมบานอาจจะออกสสมแดง

ง. ปลายแขนเสอ ใชผาชนเลก ๆ สขาว แดง นาเงน ดาสลบกนเปนชน ๆ อยางนอย

3 ชน มากทสด 11 ชน นยมกนคอ 7 ชน ตรงกลางเปนสขาว บางหมบานอาจจะใชสแตกตางกน

จ. ชายผาแขนเสอ ตองมวนกลบขนมาแลวเยบดวยเสนดายถก หรอใชเสนดาย

สแดงพนรอบดวยเสนลวดเงนเปนชวง ๆ เพอกนเสนดายหลดออกจากกน

ฉ. ชายผาทเหลอจากตดแถบผาทหนาอกและคอ จะมแถบผาสนาเงนกวาง

ประมาณ 1 เซนตเมตรเยบตด

ญ. พไหมพรมตดลกปด เยาจะนยมใชพไหมพรมสแดงเลก ๆ ยาวประมาณ 15-20

เซนตเมตร รอยลกปดชวงดานบน 3-5 ลก ตดบรเวณชายเสอ

4. ผาคาดเอว ใชผาทอมอสดา ลกษณะเหมอนผาโพกศรษะมปกลายทปลายทง 2 ดาน

การผกผาคาดเอวจะเรมจากหนาหรอหลงกได แตตองใหปลายทง 2 ขางผกกนไวขางหลงเพอใหเหน

ปก

5. กางเกง (โฮว) การตดเยบกางเกงสตร เยาใชผา 5 ชน ประกอบดวย

ก. ผาปกลาย 2 ผน โดยใชผาทอมอสดา จะปกเกอบเตมผน เหลอดานขางไว

พอทจะเยบตอกน ดานลางเหลอไวสาหรบพบ ดานบนเหลอไวประมาณครงคบของผใช แลวจงเยบ

ตอกน

ข. ผาตอขากางเกง ใชผาสามเหลยม 2 ผน ชนดเดยวกนกบผาทใชปกลาย หรอ

ตดปลายออกเปนสเหลยมคางหมกได

ค. ผาแถบสเอว นยมใชผาสออน เปนผาอะไรกไดกวางประมาณ 10 เซนตเมตร

ใชตอทาเอว

เครองแตงกายบรษเยา ตามประเพณจะม 2 ชน คอ

1. เสอ ใชผาสดามาตดเปนตวเสอ ปกลายทตวเสอและทกระเปา ลกษณะของเสอ นาผา

4 ชนมาเยบตวเสอ เยบตอตะเขบกลางหลง ดานหนาเปด ตดผาเปนวงแขน เยบดานขางเขา

ดวยกน ตอแขนยาวถงขอมอ เปนเสอคอกลม แลวเอาผาชนหนงตดเฉยงจากอกเสอดานซายปาย

Page 11: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

69

ไปทางดานขวา มการตกแตงทชายเสอ ชายแขนเสอ เปนแถบผาเลก ๆ เปนสเหมอนเสอของสตร

กระดมเสอปายจะตดกระดมเงน รงดมใชดายสแดง หรอดาถกเปนหวง

2. กางเกง เปนกางเกงจนขายาวทรงกระบอกสดา ตดดายถกเปนทางสแดง สมยใหมน

นยมแตงแบบคนไทยพนเมอง

เครองแตงกายเดก นยมแตงกายแบบพนราบ เพราะหาซองายและสะดวก แตกมเครองแสดง

เอกลกษณของเยาอย โดยการใสหมวกตามประเพณ ซงจะแตกตางกนระหวางเดกหญงและเดกชาย

หมวกเดกหญง ใชผาสเหลยมผนผา เปนผาทอสดาเปนดานกวางตดกนเปนวงกลม

รวบสวนบนเยบตดกนเปนหมวก ชายดานลางใชไหมพรมถก (ทาง) ตดหรอใชไหมแดงพนลวดเงน

เปนชวง ๆ ตด ถดขนมาปกลายเปนแถว ประมาณ 2-3 แถว ตดพไหมพรมสแดงเปนวงกลมรอบ

ตรงรอยเยบและขางหดานละ 1 อน

หมวกเดกชาย หมวกเดกชายประกอบดวยผาพนดา 6-8 ชน เปนรปสามเหลยม หรอใชส

แดงครงหนง นาผาสามเหลยมมาเยบตอกนเปนหมวก ดานลางตกแตงดวยดายถก และผาดาปก

ลาย 1-2 แถวมาเยบตด นยมใชผาแดงตดเปนรปกลบดอกไม เยบตดดานบนของหมวก ดานบนสดตดพ

ไหมพรมสแดงเปนกอนกลม บางหมบานจะตดขางหอกขางละ 1 อน หรอตดขาง ๆ หมวกอกประมาณ

7-8 อน

Page 12: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

70

Page 13: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

71

เผามเซอ มการแตงการตามกลม 4 กลม ดงน 1. มเซอดา หรอลาหนะ หญง สวมเสอสดาแขนยาวคอกลม ยาวเหมอนเสอคลม ดานหนาปายทบมาทางขวา

กระดมเปนผาประดบดวยเมดเงนครงวงกลมรอบคอเลยไปทางดานปายขวา ปลายแขนเสอและ

ตนแขนมลวดลายสแดง ดานขางของเสอมแถบลวดลายกวางประมาณ 2-3 นว จากใตรกแร

จนถงชาย ใชผาดาโพกหว มยามแดงปกลาย ผาถงดามลายคาดตามขวางดวยสแดงและขาวเปน

ลายโปรง ๆ

ชาย สวมกางเกงเปาตาสดา มลวดลายสแดง ขาว ปลายขา สวมเสอคอกลมสดาแขนยาว

ดานหนาปายทบมาทางขวา มลวดลายตามขอบ มกระดมฝง 3-4 เมด

เสอผหญง เสอผชาย

2. มเซอแดง หรอลาหยา หรอลาหย หญง นงซนสดา ลายแดงสลบดา เปนรวใหญ ๆ ขวางลาตว ตนซนสแดง หวซนกสแดง

สวมเสอคอกลมผาหนา แขนยาว เอวลอย พนดาหรอนาเงน สแดงกนรอบคอสาบปลายแขน

และตนแขน ชายเสอตกแตงดวยผาสแดง หนาอกประดบดวยแผนเงนกลมคลายโลหมยามแดง

ชาย สวมกางเกงเปาตาสดา ปลายขากนแถบแดง มสนบแขงขวาขลบนาเงน เสอคอ

กลมแขนยาวสดาผาหนา มลวดลายบรเวณหนาอก มหมวกดาหรอผาโพก สะพายถงยามสแดง

Page 14: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

72

ชดผหญง ชดผชาย

3. มเซอณ หรอมเซอเหลอง หญง นงซนดา หวซนมลวดลายตามขวางสแดง ขาว เหลอง ตนซนมลายเลก ๆ เสอคอ

กลมสดา ผาหนา แขนยาว ตามตวเสอประดบเงนเปนลวดลายเรขาคณต

ชาย กางเกงดาเปาตา มลายตามขวางจากใตเขาถงปลายขาสแดง ขาว เหลอง สวมเสอ

คอกลมสดาแขนยาวผาอก ตกแตงลวดลายตรงสาบเสอ คอ ปลายแขน ตนแขนดวยสแดง ขาว

เหลอง

4. มเซอ เซ เล หญง สวมกางเกงดาเปาตา เสอคอกลมแขนยาวผาหนา เสอยาวลงมาเหนอเขา กน

ขอบขาวตามสาบหนาดานขางและชายเสอ แขนเสอกนขาวเปนลายคาดหางกนจากขอมอถง

ไหล ประมาณ 5-6 แถว ผาขาวโพกศรษะ ถงยามขาว ใชเงนประดบตามตวเสอ มสนบแขงสดา

ผหญงแตงงานแลวไมใส

ชาย กางเกงดาเปาตา ผาคาดเอวขาว เสอคอกลมแขนยาวสดาผาหนา ตกแตงลวดลาย

สแดงเหลองไวภายในตวเสอ เวลาใสไมเหนลวดลาย ยามสแดง

Page 15: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

73

เครองแตงกายผชาย เครองแตงกายผหญง

เผาลซอ หญง (สซอลาย) นงกางเกงสดา สนบแขงสแดง เสอยาวเหมอนเสอคลมผาขางสตอง

ออนหรอฟา คาดเอวดวยผาดามพเปนเสนดายหลายส รอบคอและแขนมแถบลายผาเยบสลบส

เปนแถบรงตามลกษณะลซอลาย เปนลกษณะของหญงทแตงงานแลว สวนหญงทยงไมแตงงานก

สวมกางเกงดาเปาตา สนบแขงสแดงกนขอบนาเงน เสอทรงกระสอบผาหนาลงมาประมาณคบ

กวาจากคอ ผาขางแบบจน สนาเงนหรอเขยว เขมขดเปนผาดามชายเปนพ มลายผาเปนแถบ

เหมอนรงประดบทคอเสอ รอบตนแขนใชผาดาพนเปนหมวกตกแตงดวยพหลากสใสสรอยเงน

รอบคอ 2-3 ชน ประดบหนาอกดวยแผงเงน เปนผาทใสเสอผาสฉดฉาดทสด

ชาย (สซอลาย) กางเกงสตองออน หรอฟาฉดฉาด ใสเสอสขาว มพธจะนงสนาเงน ดา

ใสเสอผาหนาหรอปายทบดานขวา คอกลม แขนยาว ประดบเงนรอบคอ และสาบเสอหมวกดา

หรอขาว ชายเขมขดมพหลายสหอยไปดานหนา 2 พวงใหญ ยาวประมาณ 1 ศอก

Page 16: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

74

เครองแตงกายผชาย เครองแตงกายผหญง

Page 17: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

75

เผาอกอ แบงเปน 3 กลม

1. อกออโล หญง นงกระโปรงพลทสดา หรอนาเงนอมดา สนบแขงสนาเงนอมดา ปกผาแถบส เขมขด

ผาปกหอยเบย เสอคอกลมผาหนาแขนยาว ปลายแขนกนผาแถบหลากสจากขอศอกถงขอมอ

สาบเสอกนดวยสแดง ดานหลงเสอปกลายเรขาคณตในกรอบเสนตรงหลายเสนประมาณครงลาง

ดานขางผาจากชายขนไป 1 คบทง 2 ดาน หมวกผาเปนรปกรวยควา ยอดกรวยจะปานประดบ

เมดเงนกลมผาซกขนาดตาง ๆ กนตามแนวนอนสลบกบกระดมเมดเลก ๆ แถบผาสจากหนาผาก

ขนไปกบยอดหมวกมพหอยจากยอดหมวกลงมาหลายพ ลกปดรอยเปนเสนหลากสหลายเสน

หอยลงมาตามขอบหมวก หนาผาก จอนห ประดบหอยเหรยญเงนเกา สายรดคางดาดวยลกปด

รอยเปนเสนหลายเสนหลากส หวงเงนรอบคอ แผนเงนกลมปดหนาอก

เสอผาผหญง หมวกผหญง

ชาย นงกางเกงเปาตาสดาหรอนาเงนเขม เสอดาหรอนาเงนผาหนา คอย ชายเสอผาขาง

เลกนอย ปกลวดลายโปรงเลกนอยตามชายเสอดานขาง

Page 18: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

76

เสอผชาย ผาโพกหวผชาย

2. อกอโลม หรอโลมซา หญง สวมกระโปรงพลทสดา หรอนาเงนเขม ใสสนบแขงสนาเงน เสอคอกลม แขนยาว

ผาหนาสดาหรอนาเงนเขม ยาวพอประมาณผาขาง 2 ขาง ดานหลงเสอปกลายโปรง แขนเสอกน

แถบสตาง ๆ จากขอมอจนถงใตรกแร เขมขดผาประดบดวยหอยเบยหงายลกเดอยปา หมวกเปนผา

ปกเมดเงนผาซกเปนแถวเรยงจากหนาผากขนไปหาทายทอยและดานขาง ดานหลงหมวกใชกลอง

เงนแบบแบนรปสเหลยมคางหมหนทางดานเลกขนบน ตกแตงดานขางดวยพวงมาลยผาสแดง

พวงลกปดหลากส ดานขางเหนอหขนไปแขวนลกเงนกลมโปรงขางละหลาย ๆ ลก หอยเหรยญ

เงนโบราณตามจอนผมลงไป มสายรดคางทาจากลกปดหลากส ประดบดวยหวงเงนทบรเวณ

หนาอก คอ และลกเดอยตามแบบของอกอ

เสอผาผหญง หมวกผหญง

Page 19: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

77

ชาย นงกางเกงเปาตาสดาหรอนาเงน เสอผาหนา แขนยาว ปกลายทางดานหลงครงตว

3. อกอผาหม หญง ใสกระโปรงพลทสนาเงนหรอดา เสอสดาหรอนาเงน คอกลม ผาหนา แขนยาว

กนผาสตาง ๆ จากขอมอถงใตรกแร สนบแขงสดาหรอนาเงน ปกลายเหมอนกบลายปกเสอดานหลง

บรเวณหนาอกตกแตงดวยแผนเงนเลกบางใหญบาง หมวกผาประดบดวยเมดเงนกลมผาซกรอบ

ศรษะ แนวหประดบเงนเหรยญเกา มสายรดคางเปนเงน และลกปดหลากส

เสอผาผหญง หมวกผหญง

Page 20: บทท่ี 4 การแต่งกายของชาวเขาใน ... · 2012-10-03 · เรขาคณิตด้วยด้ายแดง ปักลูกเดือย

78

ชาย นงกางเกงเปาตาสดาหรอนาเงนเขม เสอดาหรอนาเงนคอกลม แขนยาว ผาหนาตด

กระดมเงน เสอยาวผาดานขาง ปกลายทางขวางลาตว จนถงใตรกแร สาบเสอ ดานหนาลางกน

ผาแดงแถบเลก ๆ

เสอผชาย

ครอบครวชาวอกอ