35
บทที 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบัญชีบริหารมีวัตถุประสงค์หลักในการให้ข้อมูลเพื่อประกอบการตัดสินใจแก่ฝ่ายบริหาร ทั ้งนี ้ผู ้บริหารต้องการข้อมูลสําหรับ 1.การวางแผนและควบคุมการดําเนินงานตามปกติ (เช่น การใช้ต้นทุนมาตรฐานในการประเมินประสิทธิภาพ ของการผลิต) 2.การวางแผนระยะยาวและการตัดสินใจ (เช่น การใช้งบประมาณลงทุน (capital budgeting) ในการตัดสินใจ ลงทุนในโครงการต่างๆ นอกจากนี ้ การบัญชีต้นทุนยังช่วยสนับสนุนหน้าที่งานของการบัญชีการเงินหลายประการ ได้แก่ การคํานวณ ต้นทุนสินค้าคงเหลือ เป็นต้น ทั ้งนี ้ ในการทดสอบผู ้สอบบัญชีรับอนุญาตได้กําหนดให้ความรู ้เกี่ยวกับการบริหาร ต้นทุนซึ่งเป็นพื้นฐานสําหรับผู ้สอบบัญชีในการประกอบวิชาชีพ เป็นหนึ่งในหัวข้อสําคัญของการสอบในวิชา หลักการบัญชี ซึ่งมีนํ้าหนักคะแนนประมาณ 25% - 30% (ข้อสอบอัตนัย 1 ข้อ 20% และปรนัย ประมาณ 5 – 10 ข้อๆ ละ 1%) ต้นทุนการผลิต ต้นทุนการผลิต หมายถึง ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นจากการแปรสภาพวัตถุดิบให ้กลายเป็นสินค้าสําเร็จรูป เป็นต้นทุน ที่เกิดขึ้นในธุรกิจการผลิต การแบ่งประเภทของต้นทุนการผลิต ถ้าแบ่งตามองค์ประกอบของต้นทุนจะสามารถแบ่ง ประเภทของต้นทุนออกเป็น 3 ประเภท ประกอบด้วย วัตถุดิบทางตรง ค่าแรงทางตรง และค่าใช้จ่ายการผลิต ต้นทุนการผลิต = วัตถุดิบทางตรงใช้ไป + ค่าแรงงานทางตรง + ค่าใช้จ่ายในการผลิต ต้นทุนการผลิต เป็นต้นทุนทั ้งหมดที่ถูกใช้ไปสําหรับการผลิตสินค้าในระหว่างงวด ซึ่งกระบวนการผลิตสินค้า บางชนิดอาจใช้ระยะเวลานาน ทําให้สินค้าบางหน่วย วันสิ้นงวด อาจจะยังผลิตไม่เสร็จ ดังนั้นต ้นทุน การผลิตที่เกิดขึ้นในระหว่างงวด จึงเป็นต้นทุนของสินค้าที่ผลิตเสร็จในระหว่างงวด (สินค้าสําเร็จรูป) และ สินค้าที่ยังอยู ่ในกระบวนการผลิต (งานระหว่างทํา) ต้นทุนของสินค้าที ่ผลิตเสร็จ = งานระหว่างทําต้นงวด + ต้นทุนการผลิต งานระหว่างทําปลายงวด 1

บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

บทท 1 การบญชตนทนการบญชตนทนและการบญชบรหารมวตถประสงคหลกในการใหขอมลเพอประกอบการตดสนใจแกฝายบรหาร

ทงนผบรหารตองการขอมลสาหรบ

1.การวางแผนและควบคมการดาเนนงานตามปกต (เชน การใชตนทนมาตรฐานในการประเมนประสทธภาพ

ของการผลต)

2.การวางแผนระยะยาวและการตดสนใจ (เชน การใชงบประมาณลงทน (capital budgeting) ในการตดสนใจ

ลงทนในโครงการตางๆ

นอกจากน การบญชตนทนยงชวยสนบสนนหนาทงานของการบญชการเงนหลายประการ ไดแก การคานวณ

ตนทนสนคาคงเหลอ เปนตน ทงน ในการทดสอบผสอบบญชรบอนญาตไดกาหนดใหความรเกยวกบการบรหาร

ตนทนซงเปนพนฐานสาหรบผสอบบญชในการประกอบวชาชพ เปนหนงในหวขอสาคญของการสอบในวชา

หลกการบญช ซงมนาหนกคะแนนประมาณ 25% - 30% (ขอสอบอตนย 1 ขอ 20% และปรนย

ประมาณ 5 – 10 ขอๆ ละ 1%)

ตนทนการผลต

ตนทนการผลต หมายถง คาใชจายทเกดขนจากการแปรสภาพวตถดบใหกลายเปนสนคาสาเรจรป เปนตนทน

ทเกดขนในธรกจการผลต การแบงประเภทของตนทนการผลต ถาแบงตามองคประกอบของตนทนจะสามารถแบง

ประเภทของตนทนออกเปน 3 ประเภท ประกอบดวย วตถดบทางตรง คาแรงทางตรง และคาใชจายการผลต

ตนทนการผลต = วตถดบทางตรงใชไป + คาแรงงานทางตรง + คาใชจายในการผลต

ตนทนการผลต เปนตนทนทงหมดทถกใชไปสาหรบการผลตสนคาในระหวางงวด ซงกระบวนการผลตสนคา

บางชนดอาจใชระยะเวลานาน ทาใหสนคาบางหนวย ณ วนสนงวด อาจจะยงผลตไมเสรจ ดงนนตนทน

การผลตทเกดขนในระหวางงวด จงเปนตนทนของสนคาทผลตเสรจในระหวางงวด (สนคาสาเรจรป) และ

สนคาทยงอยในกระบวนการผลต (งานระหวางทา)

ตนทนของสนคาท ผลตเสรจ = งานระหวางทาตนงวด + ตนทนการผลต – งานระหวางทาปลายงวด

1

Page 2: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตวอยางโจทยครงท 3/2559

บรษท ธรภทร จากด เปนธรกจผลตสนคา ใชระบบตนทนจรง ปนสวนตนทนตามจานวนหนวยผลต กจการ

สามารถผลตสนคาไดทนในงวด ทาใหไมมงานระหวางทาตนงวดและปลายงวด กจการคานวณตนทน

สนคาคงเหลอดวยวธ FIFO

สนคาสาเรจรปตนงวด 200 หนวย @105 บาท

สนคาทผลตไดในงวด 3,500 หนวย

ขายสนคาไดในงวด 3,400 หนวย @250 บาท

ตนทนและคาใชจายทเกดขนในงวด

คาวตถดบทางตรง 100,000 บาท

คาแรงงานทางตรง 120,000 บาท

เงนเดอนพนกงานบญช 50,000 บาท

คาบาบดนาเสย 10,000 บาท

คาซอมโชวรม 7,000 บาท

คาเชาโรงงาน 12,000 บาท

คาเบยประกนอคคภยโรงงาน 10,000 บาท

คาเสอมราคาเครองจกร 30,000 บาท

คาเครองแบบพมพฝายขาย 1,000 บาท

ใหทา 1.ทางบตนทนผลตสาหรบงวด

2. คานวณตนทนตอหนวย

3. ทางบตนทนขาย

ตอบ 1.ทางบตนทนผลตสาหรบงวด

งบตนทนสนคาทผลต (Cost of Goods Manufactured Schedule) เปนงบการเงนทนาเสนอขอมลตนทน

การผลตทเกดขนระหวางงวด ซงแสดงไดดงน

2

Page 3: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

บรษท ธรภทร จากด

งบตนทนผลต

สาหรบป สนสด 31 ธนวาคม 25xx

วตถดบคงเหลอตนงวด XX

บวก ซอวตถดบ XX

วตถดบมไวเพอใช XX

หก วตถดบคงเหลอปลายงวด XX

วตถดบทางตรง 100,000.00

คาแรงงานทางตรง 120,000.00

คาใชจายการผลต

คาบาบดนาเสย 10,000.00

คาเชาโรงงาน 12,000.00

คาเบยประกนอคคภยโรงงาน 10,000.00

คาเสอมราคาเครองจกร 30,000.00 62,000.00

ตนทนการผลตระหวางงวด 282,000.00

บวก งานระหวางทาตนงวด -

งานระหวางทาทงสน 282,000.00

หก งานระหวางทาปลายงวด -

ตนทนการผลตสนคาสาเรจรป 282,000.00

2. คานวณตนทนตอหนวย

ตนทนผลตสนคาสาเรจรป 282,000 บาท

หาร จานวนหนวยผลต 3,500 หนวย

ตนทนผลตสนคาตอหนวย 80.57 บาทตอหนวย

3

Page 4: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

3. ทางบตนทนขาย

บรษท ธรภทร จากด

งบตนทนขาย

สาหรบป สนสด 31 ธนวาคม 25xx

บาท

สนคาสาเรจรปคงเหลอตนงวด (200หนวย @105) 21,000

ตนทนสนคาผลตสาเรจ 282,000

รวมสนคาสาเรจรปมไวขาย 303,000

สนคาคงเหลอปลายงวด – FIFO (300หนวย @80.57) -24,171

ตนทนขาย 278,829

การคานวณตนทนการผลต

การคานวณตนทนผลตจะแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. ระบบบญชตนทนงานสงทา (Job Order Cost System) เหมาะสาหรบกจการททาการผลตตามคาสงซอ

สนคาทผลตสาหรบลกคาแตละรายจะมลกษณะแตกตางกน ระบบบญชตนทนงานสงทามวตถประสงค

เพอคานวณหาตนทนของสนคาตามแตละงานได ดงนนตนทนทเกดขนจะถกบนทกเขาตามแตละงานของ

ลกคา (Job) หรอแตละกลมของสนคา (Batch)

ตวอยางโจทยครงท 2/2544

บรษท บานเดก จากด ผลตเฟอรนเจอรสาหรบบานเดกเลนออกจาหนาย ทาบญชตนทนโดยใชระบบตนทนงาน

(Job-Order Cost System) ณ วนท 31 สงหาคม 2544 ยอดสนคางานระหวางทาคงเหลอประกอบดวยงานตอไปน

งานเลขท รายการ จานวนหนวย ตนทน

101 เปล 20,000.00 900,000.00 บาท

102 เตยง 15,000.00 420,000.00 บาท

103 ต เสอผา 25,000.00 250,000.00 บาท

รวม 1,570,000.00 บาท

4

Page 5: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ณ วนท 31 สงหาคม 2544 สนคาสาเรจรปคงเหลอประกอบดวย 5 รายการ ดงน

รายการ จานวนหนวย ตนทนตอหนวย ตนทนทงหมด

เปล 7,500 64 480,000.00 บาท

เกาอ 13,000 23 299,000.00 บาท

โตะ 11,200 102 1,142,400.00 บาท

ต เสอผา 21,000 55 1,155,000.00 บาท

เตยง 19,400 35 679,000.00 บาท

รวม 3,755,400.00 บาท

ในการคานวณตนทน บรษทคดคาใชจายโรงงาน (Manufacturing Overhead) เขาเปนตนทนผลตภณฑตาม

ชวโมงแรงงานโดยตรง สาหรบปการเงนสนสด วนท 30 กนยายน 2544 บรษทประมาณวาจะมคาใชจายโรงงาน

เกดขน 4,500,000 บาท จากการทางาน 600,000 ชวโมง แรงงานโดยตรงในชวง 11 เดอน ทผานมาของป

การเงนไดมคาใชจายโรงงานเกดขนจรง 4,103,000 บาท จากการทางานจรง 555,000 ชวโมงแรงงานโดยตรง

ณ วนท 31 สงหาคม 2544 มยอดคงเหลอในบญชวตถดบ 668,000 บาท การซอและเบกใชวตถดบเพอ

การผลตในระหวางเดอนกนยายน เปนดงน

ซอวตถดบ 638,000 บาท

เบกใชวตถดบ :

งาน 101- เปล 155,000 บาท

งาน 102- เตยง 13,000 บาท

งาน 103-ต เสอผา 211,000 บาท

งาน 104-เกาอ (10,000 ตว) 143,000 บาท

งาน 105-โตะ (5,000 ตว) 252,000 บาท

วตถดบทางออม 97,000 บาท

871,000

5

Page 6: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ระหวางเดอนกนยายน บรษทมตนทนคาแรงเกดขนดงน

งานเลขท จานวนชวโมง ตนทนทงหมด

101 12,000 122,400.00 บาท

102 4,400 43,200.00 บาท

103 19,500 200,500.00 บาท

104 3,500 30,000.00 บาท

105 14,000 138,000.00 บาท

คาแรงงานทางออม 8,000 72,000.00 บาท

ขายและบรหาร 302,000.00 บาท

รวม 908,100.00 บาท

ระหวางเดอนกนยายนงานททาเสรจเรยบรอยและจานวนหนวยทขายไดเปนดงน

งานเลขท รายการ จานวนหนวยท จานวนหนวยท

ทาเสรจ ขายและสงแลว

101 เปล 20,000.00 17,500.00

102 เตยง 15,000.00 21,000.00

104 เกาอ 10,000.00 14,000.00

ต เสอผา - 18,000.00

105 โตะ 5,000.00 6,000.00

ระหวางเดอนกนยายน มตนทนในสวนการผลตเกดขนดงน

คาเสอมราคา 52,000 บาท

คานาคาไฟ 46,000 บาท

คาเบยประกนภย 7,000 บาท

คาภาษโรงเรอน 3,000 บาท

คาซอมบารง 18,000 บาท

รวม 126,000 บาท

บรษทคานวณตนทนวตถดบและสนคาตามวธซอกอนใชกอน (First-in, First-out)

ใหทา 1.คานวณยอดเงนของงานระหวางทาคงเหลอ (work in process) ณ วนท 30 กนยายน 2544

2.คานวณยอดเงนของเตยง (งาน 102) ทเปนสนคาสาเรจรปคงเหลอ ณ วนท 30 กนยายน 2544

3.คานวณ UNDER หรอ OVERAPPLIED OVERHEAD COST สาหรบปการเงนสนสด วนท 30 กนยายน 2544

6

Page 7: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตอบ 1.คานวณยอดเงนของงานระหวางทาคงเหลอ ณ วนท 30 กนยายน 2544

คานวณหาหนวย WIP ปลายงวด (ณ 30 กนยายน 2544)

งานเลขท รายการ WIP ยกมา เรมในเดอน ผลตเสรจ WIP ยกไป

101 เปล 20,000.00 20,000.00 -

102 เตยง 15,000.00 15,000.00 -

103 ต เสอผา 25,000.00 25,000.00

104 เกาอ - 10,000.00 10,000.00 -

105 โตะ - 5,000.00 5,000.00 -

คานวณตนทน WIP ของงาน 103 (บาท)

WIP ยกมา 25,000 250,000

ตนทนระหวางงวด

DM 211,000

DL 200,500

OH (19,500 ชม. x 7.50) 146,250

รวม WIP (งาน 103) 807,750

อตราคาใชจายในการผลตคดเขางาน

คาใชจายในการผลตตามงบประมาณ 4,500,000 บาท

จานวนชวโมงแรงงานทประมาณไว 600,000 ชวโมง

อตราคาใชจายในการผลตคดเขางานตอชวโมงแรงงานทางตรง 7.5 บาท ตอ ชวโมง

2.คานวณยอดเงนของเตยง (งาน 102) ทเปนสนคาสาเรจรปคงเหลอ ณ วนท 30 กนยายน 2544

สนคาสาเรจรปตนงวด 19,400.00

สนคาผลตเสรจระหวางงวด 15,000.00

รวมสนคามไวเพอขาย 34,400.00

หก สนคาทขายไดระหวางงวด 21,000.00-

สนคาสาเรจรปคงเหลอปลายงวด 13,400.00

เมอบรษทคดตนทนสนคาคงเหลอแบบ FIFO ดงนนตนทนสนคาปลายงวดจงเปนสนคาทผลตไดระหวางงวด

ดงการคานวณดงน

หนวย

หนวย

*

*

7

Page 8: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

บาท

WIP ตนงวด 420,000.00

ตนทนระหวางงวด

DM 13,000.00

DL 43,200.00

OH (4,400 ชม. x 7.50) 33,000.00

รวมตนทนสนคาสาเรจรป 509,200.00

จานวนหนวยผลต 15,000.00

ตนทนตอหนวย 33.95

คณ หนวยสนคาคงเหลอปลายงวด 13,400.00

ตนทนสนคาสาเรจรปปลายงวด 454,885.33

3.คานวณ UNDER หรอ OVERAPPLIED OVERHEAD COST สาหรบปสนสด วนท 30 กนยายน 2544

คาใชจายในการผลตเกดจรง

ชวโมงแรงงาน บาท

11 เดอนแรก 555,000 4,103,000.00

เดอน กนยายน 2544 53,400 295,000.00

รวม 608,400 4,398,000.00

*97,000+72,000+126,000 = 295,000 บาท

**12,000 + 4,400 + 19,500 + 3,500 + 14,000 = 53,400 ชวโมงแรงงานทางตรง

อตราคาใชจายในการผลตคดเขางานตอชวโมงแรงงานทางตรง 7.5

คาใชจายการผลตคดเขางานไดเทากบ (7.50 x 608,400 ชม.) 4,563,000

คานวณ UNDER หรอ OVERAPPLIED OVERHEAD COST

OH คดเขางาน 4,563,000

OH เกดจรง 4,398,000

ดงนนเกด over applied เทากบ 165,000

* **

8

Page 9: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตวอยางโจทยครงท 1/2555

บรษทแพนเคก จากด เปนบรษทตดเยบเสอผา วตถดบมผา กบวสดสนเปลองในการตดเยบ ใชวธบนทกบญชแบบ

perpetual และคานวณตนทนวตถดบโดยใชวธถวเฉลยถวงนาหนก โดยบญชสนคาคงเหลอ ณ วนท 1 ตลาคม 25x4

ประกอบดวยสนคาดงตอไปน

สนคาคงเหลอ ณ วนท 1/10/25x4

ผาจานวน 1,200 เมตร ๆ ละ 141 บาท 169,200 บาท

วสดสนเปลองในการตดเยบ 10,000 บาท

งานระหวางทา 134,620 บาท

สนคาสาเรจรป 500,000 บาท

บรษทจายคาแรงแกพนกงานในอตราชวโมงละ 50 บาท

บรษทมงานระหวางทาประกอบดวย 2 งานดงน

งานเลขท 9-07 งานเลขท 9-10

วตถดบทางตรง 25,870.00 40,000.00

คาแรงงานทางตรง 15,000.00 12,500.00 300

คาใชจายในการผลต 22,500.00 18,750.00 75

รวมงานระหวางทา 63,370.00 71,250.00

กจการใชอตราคาใชจายการผลตในการคดเขางานตอชวโมงแรงงานทางตรง โดยในระหวางเดอนตลาคมม

เหตการณเกดขนดงน

1.ซอผาจานวน 1,200 เมตร เมตรละ 143 บาท เปนเงน 171,600 บาท วสดสนเปลองในการตดเยบ 12,500 บาท

2.เบกวตถดบไปใชดงน

งานเลขท 9-10 150 เมตร

งานเลขท 10-01 75 เมตร

งานเลขท 10-02 82 เมตร

งานเลขท 10-03 98 เมตร

บรษทไดเบกวสดสนเปลองในการตดเยบ จานวน 4,500 บาท

9

Page 10: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

3. จายคาแรงงานทางออม 8,500 บาท นอกจากนในแตละงานมการเบกแรงงานทางตรงดงน

งานเลขท 9-07 38 ชวโมง

งานเลขท 9-10 42 ชวโมง

งานเลขท 10-01 50 ชวโมง

งานเลขท 10-02 27 ชวโมง

งานเลขท 10-03 78 ชวโมง

4.มคาใชจายการผลตอนๆเกดขนดงน

คาเสอมราคา 5,000.00 บาท

คาเบยประกนจายลวงหนาตดจาย 1,200.00 บาท

คาใชจายอนเปนเงนสด 800.00 บาท

5.สงวสดสนเปลองในการตดเยบทใชไมหมดคนคลง 600 บาท

6.สนเดอน ต.ค. มเพยงงานเลขท 10-02 ทผลตไมเสรจ งานอนๆขายใหลกคา ในราคาขาย 130% ของตนทนผลต

งานเลขท 10-03 ผลตเสรจแลว แตยงไมไดสงใหลกคา

7.ผลตางระหวางคาใชจายการผลตคดเขางาน และคาใชจายการผลตเกดขนจรง ใหบนทกเขาบญชตนทนขาย

ใหทา 1.คานวณตนทนการผลตแตละงาน

2.ทางบตนทนผลต และงบตนทนขาย

3.ลงบญชในสมดรายวนทวไป

ตอบ 1.คานวณตนทนการผลตแตละงาน

ในการคานวณหาตนทนผลตแตละงาน จากตองทราบตนทนวตถดบ คาแรง และคาใชจายการผลตของ

งานแตละงาน เนองจากขอมลทใหมาทราบปรมาณการใชผา และ ชวโมงแรงงาน เพอคานวณหาตนทนงาน

จะตองหาขอมลเพมเตมดงน

คานวณหาตนทนเฉลยของผาตอ 1 เมตร

จานวนเมตร ตนทนรวม ตนทนเฉลยตอเมตร

วตถดบคงเหลอ 1/10/x4 1,200 169,200.00 141.00

ซอเพม 1,200 171,600.00 143.00

รวม 2,400 340,800.00 142.00

หก เบกใช 405 57,510.00

วตถดบคงเหลอ 31/10/x4 1,995 283,290.00 142.00

10

Page 11: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

คานวณหาอตราคาใชจายในการผลตคดเขางาน โดยพจารณาจากงานระหวางทาคงคางตนเดอน

งานเลขท 9-07 งานเลขท 9-10

คาแรงงานทางตรง 15,000.00 12,500.00

อตราคาแรงงานตอชวโมง 50.00 50.00

ชวโมงแรงงานทางตรงของแตละงาน 300.00 250.00

คาใชจายในการผลตคดเขางาน 22,500.00 18,750.00

อตราคาใชจายในการผลตคดเขางาน 75.00 75.00

จงสรปไดวาอตราคาใชจายในการผลตคดเขางาน = 75 บาทตอ 1 ชวโมงแรงงานทางตรง

คานวณตนทนงานแตละงาน

วตถดบ DL MO รวมตนทนผลต

@142 บาท @50 บาท @75 บาท ระหวางงวด

งานเลขท 9-07 - 1,900 2,850 4,750

งานเลขท 9-10 21,300 2,100 3,150 26,550

งานเลขท 10-01 10,650 2,500 3,750 16,900

งานเลขท 10-02 11,644 1,350 2,025 15,019

งานเลขท 10-03 13,916 3,900 5,850 23,666

57,510 11,750 17,625 86,885

WIP รวมตนทนผลต รวมตนทน

ตนงวด ระหวางงวด

งานเลขท 9-07 ตนทนขาย 63,370 4,750 68,120

งานเลขท 9-10 ตนทนขาย 71,250 26,550 97,800

งานเลขท 10-01 ตนทนขาย - 16,900 16,900

งานเลขท 10-02 งานระหวางทา - 15,019 15,019

งานเลขท 10-03 สนคาคงเหลอ - 23,666 23,666

134,620 86,885 221,505

206,486

รวมตนทน

งาน

งาน สถานะ

11

Page 12: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

สรปตนทนงาน

สรปตนทน จานวนเงน

ตนทนขาย 182,820.00

งานระหวางทา 15,019.00

สนคาคงเหลอ 23,666.00

รวมตนทน 221,505.00

คานวณหาคาใชจายในการผลตคดเขางาน เปรยบเทยบกบคาใชจายในการผลตทเกดจรงเพอหาผลตาง

คาใชจายในการผลต

ชม.แรงงานทางตรง อตราจดสรร คชจ.ผลตคดเขางาน

งานเลขท 9-07 38 75 2,850

งานเลขท 9-10 42 75 3,150

งานเลขท 10-01 50 75 3,750

งานเลขท 10-02 27 75 2,025

งานเลขท 10-03 78 75 5,850

รวมคาใชจายในการผลตคดเขางาน 235 17,625

วตถดบทางออมทเบกสทธ (4,500 - 600) 3,900

คาแรงงานทางออม 8,500

คาเสอมราคา 5,000

คาเบยประกนจายลวงหนาตดจาย 1,200

คาใชจายอนเปนเงนสด 800

รวมคาใชจายในการผลตเกดจรง 19,400

รวมคาใชจายในการผลตคดเขางาน 17,625

คาใชจายในการผลตคดเขางานตา (สง) เกนไป 1,775 Underapplied

ปรบปรงเขาตนทนขาย

งาน

คานวณคาใชจายในการผลตเกดจรง

12

Page 13: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

2.ทางบตนทนผลต และงบตนทนขาย

บรษทแพนเคก จากด

งบตนทนการผลต

สาหรบงวดเวลา 1 เดอน สนสด 31/10/25x4

วตถดบทางตรง 57,510

คาแรงงานทางตรง 11,750

คาใชจายในการผลตคดเขางาน 17,625

ตนทนการผลตระหวางงวด 86,885

บวก งานระหวางทาตนงวด 134,620

งานระหวางทาทงสน 221,505

หก งานระหวางทาปลายงวด 15,019

ตนทนการผลตสนคาสาเรจรป 206,486

สนคาสาเรจรปตนงวด 500,000

บวกตนทนการผลตสนคาสาเรจรป 206,486

บวก คาใชจายในการผลตคดเขางานตาเกนไป 1,775

สนคามไวเพอขาย 708,261

หก สนคาสาเรจรปปลายงวด 23,666

ตนทนขาย 684,595

บรษทแพนเคก จากด

งบตนทนขาย

สาหรบงวดเวลา 1 เดอน สนสด 31/10/25x4

13

Page 14: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

3.ลงบญชในสมดรายวนทวไป

วตถดบ 171,600

วสดสนเปลอง 12,500

เงนสด เจาหนการคา 184,100

บนทกการซอวตถดบ

คาแรงงาน 11,750

คาใชจายในการผลต (คาแรงทางออม) 8,500

เงนสด คาแรงงานคางจาย 20,250

บนทกการจายคาแรงงานทางตรง

คาใชจายในการผลต 5,000

คาเสอมราคาสะสมเครองจกร 5,000

บนทกคาเสอมราคา

คาใชจายในการผลต 800

เงนสด 800

บนทกการจายคาใชจาย

คาใชจายในการผลต 1,200

คาเบยประกนภยจายลวงหนา 1,200

บนทกตดคาเบยประกนจายลวงหนาเปนคาเบยประกน

งานระหวางทา 57,510

วตถดบ 57,510

บนทกการเบกวตถดบเขางาน

คาใชจายในการผลต 4,500

วสดสนเปลอง 4,500

บนทกการเบกวสดสนเปลอง14

Page 15: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

วสดสนเปลอง 600

คาใชจายในการผลต 600

บนทกการคนวสดสนเปลอง

งานระหวางทา 11,750

คาแรงงาน 11,750

บนทกการเบกคาแรงงานเขางาน

งานระหวางทา 17,625

คาใชจายในการผลตคดเขางาน 17,625

บนทกคาใชจายในการผลตคดเขางาน

สนคาสาเรจรป 206,486

งานระหวางทา 206,486

บนทกการโอนงานระหวางทาเปนสนคาสาเรจรป

เงนสด ลกหนการคา 887,666

ขาย (ตนทน x 130%) 887,666

บนทกการขายสนคา

ตนทนขาย 682,820

สนคาสาเรจรป 682,820

บนทกตนทนขายสนคา

คาใชจายในการผลตคดเขางาน 17,625

ตนทนขาย 1,775

คาใชจายในการผลต 19,400

บนทกปดบญชคชจ.ผลตคดเขางาน และคชจ.ผลต

15

Page 16: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตวอยางโจทยครงท 3/2556

บรษท เยบปกถกรอย จากด เปนบรษททผลตผาสงตามงานสงทา จงจดทาตนทนแบบงานสงทา (Job order)

และคดคาใชจายการผลตคดเขางานตามชวโมงแรงงาน มตนทนการผลตแตละชวงงาน สาหรบผา 10,000 หนวย

ดงน

1.เบกผา จานวน 145,000 บาท และเบกดายกระดมและซบ จานวน 18,000 บาท เบกวตถดบเกนนามาคน

ผา 24,000 บาท ดายกระดมและซบ คน 3,000 บาท

2.ประมาณการคาใชจาย 200,000 บาท ประมาณการ ชวโมงแรงงาน 500 ชวโมง

3.แรงงานทางตรง ช.มละ 35 บาท วนละ 8 ช.ม จานวน 5 วน มคนงานจานวน 15 คน ในจานวนน

ทาความสะอาดโรงงาน 4 คน โดยบรษทมคาแรงเกดจรงในเดอนน 21,000 บาท

4.คาใชจายเกดจรงมดงน

คาใชจายทเกดขน บาท

คาเสอมราคา 35,000

คาเชาสานกงาน 60,000

คาวสดใชในโรงงาน 16,000

คาใชจายในการขาย 20,000

คาเชาโรงงาน 70,000

คารกษาความปลอดภยโรงงาน 30,000

คาโฆษณา 5,500

ใหทา 1.แสดงการคานวณตนทนการผลตทงหมด

2.คานวณตนทนการผลตตอหนวย

3.บรษทตองปรบปรงคาใชจายการผลตทเกดขนจรง กบคาใชจายการผลตคดเขางาน และแสดงผลตางทเกดขน

ณ สนงวดอยางไร

ตอบ 1.แสดงการคานวณตนทนการผลตท งหมด

คานวณอตราคาใชจายในการผลตคดเขางาน

ประมาณการคาใชจายในการผลต 200,000 บาท

ประมาณการชวโมงแรงงาน 500 ชวโมง

อตราคาใชจายในการผลตคดเขางาน 400 บาทตอชวโมง

16

Page 17: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

2.คานวณตนทนการผลตตอหนวย

วตถดบทางตรง: หนวย : บาท

ผา (145,000 - 24,000) 121,000.00

ดายและซป (18,000 - 3,000) 15,000.00

รวมวตถดบทางตรง 136,000.00

คาแรงงานทางตรง (35 บาท x 8 ชม. x 5 วน x 11 คน) 15,400.00

คาใชจายในการผลตคดเขางาน (400 บาท x 8 ชม. x 5 วน x 11 คน) 176,000.00

รวมตนทนการผลตของงานสงทาครงน 327,400.00

คานวณตนทนการผลตตอหนวย

รวมตนทนการผลตของงานสงทาครงน 327,400 บาท

จานวนผลต 10,000 หนวย

ตนทนการผลตตอหนวย 32.74 บาท

3.บรษทตองปรบปรงคาใชจายการผลตท เก ดข นจรง กบคาใชจายการผลตคดเขางาน และแสดงผลตาง

ท เก ดข น ณ สนงวดอยางไร

คาใชจายการผลตทเกดขนจรง

คาแรงงานทางออม (35 บาท x 8 ชม. x 5 วน x 4 คน) 5,600 บาท

คาเสอมราคา 35,000 บาท

คาวสดใชในโรงงาน 16,000 บาท

คาเชาโรงงาน 70,000 บาท

คารกษาความปลอดภยโรงงาน 30,000 บาท

รวมคาใชจายในการผลตเกดจรง 156,600 บาท

คานวณ UNDER หรอ OVERAPPLIED OVERHEAD COST

คาใชจายในการผลตคดเขางาน 176,000

คาใชจายในการผลตเกดจรง 156,600

ดงนนเกด over applied เทากบ 19,400

17

Page 18: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

การปรบปรงผลตางคาใชจายการผลตท เก ดข น

คาใชจายในการผลตคดเขางาน 176,000

ตนทนขาย 19,400

คาใชจายในการผลตเกดจรง 156,600

บนทกปดบญชคาใชจายในการผลตเขาบญชตนทนขาย

ตวอยางโจทยครงท 3/2560

บรษท ผลตเสอยด ม 2 แผนกคอแผนกตดทใชเครองจกรอตโนมตตดชนงาน และแผนกเยบทใชแรงงานคน

ในการเยบเปนหลก โดยปจจบนปนสวนคาใชจายการผลตโดยใชคาแรงงานทางตรงเปนตวปนสวนอตราเดยวทงโรงงาน

ณ 1 ตลาคม25x1 มยอดยกมาของบญชวตถดบ 30,000 บาท คาเผอมลคาสนคาลดลงดานเครดต 6,000 บาท

งานระหวางทาของงานเลขท 210 จานวน 120,000 และคาใชจายในการผลตตาไป/สงไป ดานเครดต 3,000 บาท

ระหวางเดอน ตลาคม มการผลตงาน 210 ตอ และเรมผลตงาน 220 230 และ 240 โดยมตนทนดงน

งาน # วตถดบ (บาท)

คาแรงงานทางตรง (บาท)

ชวโมงแรงงานทางตรง (ชม) สถานะ

210 - 20,000 300 เสรจและสงมอบ

220 120,000 50,000 600 เสรจและสงมอบ

230 150,000 60,000 900 เสรจ

240 200,000 80,000 1,200 งานระหวางทา

รวม 470,000 210,000 3,000

คาใชจายโรงงานปนสวนตามชวโมงแรงงานทางตรงอตราชวโมงละ40 บาท

ณ 1 ต.ค มวตถดบ ยกมา 30,000 บาท ระหวางเดอนตลาไดซอวตถดบเพม 500,000 บาท ทงน บรษทสามารถ

ขายเศษผาเปนเศษซากกโลกรมละ 200 บาท โดยนานๆ จะขายครงหนง

ระหวางเดอนตลาคม มคาใชจายการผลตเกดขนจรง 122,800 บาท

ขอมลเพมเตม

1. ลกคาสงซอสนคาตามงาน 210 จานวน 1,000 ชน แตบรษทผลต 1,020 ชน เนองจากในอดตมผลตภณฑ

เสยหายโดยครงนมสนคาเสย 5 ชน และแถมใหลกคา 5 ชน

2. งาน 220 มปรมาณขาย 1,000 ชน โดยแตพนกงานใหมเยบเสยทาใหมคาใชจายในการซอมทประกอบดวย

คาแรงและคาใชจายในการผลตเพอใหใชได 2,200 บาท บรษทยอมรบวาเปนความผดของบรษท ทงนยง

ไมไดบนทกบญช

18

Page 19: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

3. ณ วนท 31 ตลาคม 25x1 วตถดบคงเหลอมมลคายตธรรม 55,000 บาท

ใหทา 1. คานวณตนทนงานและตนทนตอหนวยงานเลขท 210

2. คานวณตนทนงานและตนทนตอหนวยงานเลขท 220

3. คานวณตนทนสนคาสาเรจรป

4. คาใชจายคดเขางานสง/ตาไป เทาใด อยดานเดบตหรอเครดต

5. คาเผอมลคาลดลงของวตถดบ มเทาไหร อยดานเดบตหรอเครดต

1. คานวณตนทนงานและตนทนตอหนวยงานเลขท 210

WIP ยกมา 120,000

ตนทนระหวางงวด

DM 0

DL 20,000

OH (300 ชม. x 40) 12,000

รวม 152,000 149.0196078 2,980.39

จานวนหนวยทผลตได 1,000 149,019.61

ตนทนตอหนวย 152

ตนทนรวมเทากบ 152,000 บาท และตนทนตอหนวยเทากบ 152บาทตามการคานวณขางตน (แมจะผลต

1,020 หนวย แต 20 หนวยทผลตเกนจะถอเปน “ของเสยปกต” ซงถอเปนตนทนของหนวยดโอนออก)

2. คานวณตนทนงานและตนทนตอหนวยงานเลขท 220

DM 120,000

DL 50,000

OH (600 ชม. x 40) 24,000

รวม 194,000

จานวนหนวยทผลตได 1,000

ตนทนตอหนวย 194

ตนทนรวมเทากบ 194,000 บาท และตนทนตอหนวยเทากบ 194 บาทตามการคานวณขางตน (ตนทนการ rework

จะถอเปนคาใชจายในการผลตจายจรง ไมนามารวมเปนตนทนงานเนองจากบรษทใชคาใชจายในการผลตคดเขางาน)

19

Page 20: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

3. คานวณตนทนสนคาสาเรจรป

สนคาสาเรจรป งานเลขท 230

DM 150,000

DL 60,000

OH (900 ชม. x 40) 36,000

รวม 246,000

4. คาใชจายคดเขางานสง/ตาไป เทาใด อยดานเดบตหรอเครดต

คาใชจายการผลตทเกดขนจรง 122,800

บวก คาใชจายในการซอม 2,200

รวมคาใชจายในการผลตเกดจรง 125,000

รวมคาใชจายในการผลตคดเขางาน (3,000*x 40) 120,000

คาใชจายในการผลตคดเขางานตา (สง) ระหวางงวด 5,000 เดบต

คาใชจายในการผลตตาไป/สงไป ยกมา 3,000 เครดต

คชจ.ผลตคดเขางานตาเกนไปไป (ดานเดบต) ยกไป 2,000 เดบต

5. คาเผอมลคาลดลงของวตถดบ มเทาไหร อยดานเดบตหรอเครดต

หนวย: บาท

วตถดบคงเหลอ 1/10/x1 30,000

ซอเพม 500,000

รวม 530,000

หก เบกใช 470,000

วตถดบคงเหลอ 31/10/x4 60,000

หก คาเผอมลคาสนคาลดลง (ยกมา) (6,000)

สนคาคงเหลอ-สทธตามบญช 54,000

มลคายตธรรมของวตถดบ 55,000

กลบรายการคาเผอมลคาสนคาลดลง (1,000)

ดงนน คาเผอมลคาลดลงของวตถดบเทากบ 5,000 บาทดานเครดต

คานวณคาใชจายในการผลตเกดจรง

20

Page 21: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

2. ระบบบญชตนทนชวง (Process Cost System )

ระบบบญชตนทนชวงเหมาะสาหรบกจการทผลตสนคาทมลกษณะการผลตแบบตอเนอง หรอการผลตทในแตละ

ครงผลตเปนจานวนมาก และลกษณะของสนคาทถกผลตมลกษณะคลายคลงกน

การคานวณตนทนระบบบญชตนทนชวงสามารถแบงเปน 4 ขนตอนดงน

1.แสดงจานวนหนวยผลตจรง (physical units) ทาบญชตว T ของหนวยผลต

2.คานวณหนวยผลตเทยบเทาสาเรจรป (equivalent units of production) หาตวหาร

3.คานวณตนทนการผลตรวม และตนทนตอหนวย หาตวตง และคานวณตนทนตอหนวย

4.จดสรรตนทนรวมเปนตนทนสนคาสาเรจรป และตนทนงานระหวางทา ทาบญชตว T ของบญชงานระหวางทา

ขอสมมตฐานเกยวกบการไหลของตนทนสาหรบการคานวณตนทนชวง

การคานวณตนทนชวงมขอสมมตฐานสาหรบการไหลของตนทน 2 วธคอ ถวเฉลยถวงนาหนก และเขากอนออกกอน

โดยวธถวเฉลยถวงนาหนกเปนวธทไดรบความนยมมากกวา

ตวอยางโจทยการคานวณตนทนชวงวธ ถวเฉลยถวงนาหนก (แนวขอสอบครงท 3/2553)

บรษทแมว จากด เปนผผลตสารเคม โดยมขนตอนการผลต 2 ขนตอนคอแผนกผสม และแผนกกลน มการเตม

วตถดบเขาไปตงแตตนกระบวนการในขณะทตนทนแปลงสภาพเกดขนอยางสมาเสมอตลอดกระบวนการผลต บรษทใช

วธถวเฉลยถวงนาหนกในการคานวณตนทนชวง โดยตอไปนเปนขอมลของแผนกผสม

จานวนหนวยผลต วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

งานระหวางทา 1 ตค. 25x5 2,000 460,000 120,000

หนวยเรมผลตเดอน ตค. 25x5 8,000

หนวยผลตเสรจเดอน ตค. 25x5 9,000

งานระหวางทา 31 ตค. 25x5 1,000

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน ตค. 25x5 2,000,000 935,000

โดยงานระหวางทาตนงวดวตถดบเสรจสนไป 100% สวนตนทนแปลงสภาพเสรจสนไป 60% สวนงานระหวางทา

ปลายงวดวตถดบเสรจสนไป 100% สวนตนทนแปลงสภาพเสรจสนไป 60% เชนกน

ใหทา 1.คานวณหนวยเทยบสาเรจรปสาหรบเดอนตลาคม 25x5

2.สรปตนทนของแผนกผสมสาหรบเดอนตลาคม 25x5

3.บนทกบญชทเกยวของในสมดรายวนทวไป

21

Page 22: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตอบ 1.คานวณหนวยเทยบสาเรจรปสาหรบเดอนตลาคม 25x5

จานวนหนวยผลตจรง

วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

จานวนหนวยททาการผลต

งานระหวางทา 1 ตค. 25x5 2,000.00

หนวยเรมผลตเดอน ตค. 25x5 8,000.00

รวมจานวนหนวยททาการผลต 10,000.00

จานวนหนวยทผลตได

หนวยผลตเสรจเดอน ตค. 25x5 9,000.00 9,000.00 9,000.00

งานระหวางทา 31 ตค. 25x5 1,000.00 1,000.00 600.00

รวมจานวนหนวยทผลตได 10,000.00 10,000.00 9,600.00

ตนทนการผลต รวม วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

งานระหวางทา 1 ตค. 25x5 580,000.00 460,000.00 120,000.00

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน ตค. 25x5 2,935,000.00 2,000,000.00 935,000.00

รวมตนทนการผลต 3,515,000.00 2,460,000.00 1,055,000.00

หนวยเทยบสาเรจรป 10,000.00 9,600.00

ตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป 355.90 246.00 109.90

2.สรปตนทนของแผนกผสมสาหรบเดอนตลาคม 25x5

งานระหวางทา 1 ตค. 25x5 580,000

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน ตค. 25x5 2,935,000

รวมตนทนการผลต 3,515,000

จานวนหนวยเทยบสาเรจรป

22

Page 23: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

การจดสรรตนทน

หนวยผลตเสรจโอนออก (9000 x 355.90) 3,203,063

งานระหวางทา 31 ตค. 25x5

วตถดบ (1000 x 246) 246,000

ตนทนแปลงสภาพ (600 x 109.90) 65,938

รวมงานระหวางทา 31 ตค. 25x5 311,938

รวมตนทนการผลต 3,515,000

3.บนทกบญชท เกยวของในสมดรายวนท วไป

งานระหวางทา (ผสม) 2,935,000

วตถดบ 2,000,000

คาแรงทางตรงและคาใชจายในการผลต 935,000

บนทกตนทนการผลตเขางาน

งานระหวางทา แผนกกลน 3,203,063

งานระหวางทา (ผสม) 3,203,063

บนทกการโอนตนทนไปยงแผนกกลน

ในขณะทวธเขากอนออกกอนจะไมไดรบความนยมมากนก แตสภาวชาชพฯ มการนามาออกขอสอบบาง

ตามตวอยางตอไปน

ตวอยางโจทยการคานวณตนทนชวงวธ เขากอนออกกอน (แนวขอสอบครงท 3/2556)

กจการแหงหนงมแผนกผลต 2 แผนก คอแผนก 1 กบ แผนก 2 โดยแผนก 1 เมอผลตเสรจจะโอนใหแผนก 2

ในแผนกท 1 มงานระหวางทาตนงวด 5,000 หนวย ทมขนความสาเรจ 40% หนวยทเรมผลตในเดอน 50,000 หนวย

หนวยทผลตเสรจจานวน 40,000 หนวย งานระหวางทาคงเหลอปลายงวด 15,000 หนวยขนความสาเรจ 30%

ทงน วตถดบและตนทนแปรสภาพของแผนกท 1 จะเกดขนพรอมๆ กน งานระหวางทาตนงวดมตนทนรวม 75,000 บาท

และตนทนทเกดระหวางงวดรวม 1,237,000 บาท

ใหทา 1.จานวนหนวยผลตสาหรบเดอน

2.จานวนหนวยเทยบเทาสาเรจรป ตามวธเขากอนออกกอน

3.ตนทนการผลตรวม

4.จดสรรตนทนสาหรบสนคาทผลตเสรจและโอนออกไปใหแผนก 2 และงานระหวางทาปลายงวด

23

Page 24: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตอบ การคานวณตนทนผลต

จานวนหนวยผลตจรง

วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

จานวนหนวยททาการผลต

งานระหวางทาตนงวด 5,000.00

หนวยเรมผลตในระหวางงวด 50,000.00

รวมจานวนหนวยททาการผลต 55,000.00

จานวนหนวยทผลตได

งานระหวางทาตนงวด 5,000.00 3,000.00 3,000.00

หนวยเรมและเสรจในงวด 35,000.00 35,000.00 35,000.00

งานระหวางทาปลายงวด 15,000.00 4,500.00 4,500.00

รวมจานวนหนวยทผลตได 55,000.00 42,500.00 42,500.00

ตนทนการผลต

ตนทนทเกดขนในระหวางงวด 1,237,000.00

หนวยเทยบสาเรจรป 42,500.00

ตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป 29.11

สรปตนทนการผลต

งานระหวางทาตนงวด 75,000.00

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 1,237,000.00

รวมตนทนการผลต 1,312,000.00

การจดสรรตนทน

จานวนหนวยเทยบสาเรจรป

24

Page 25: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตนทนผลตเสรจโอนออก

ตนทนงานระหวางทาตนงวด (40% ของ5,000 หนวย) 75,000

งานระหวางทาตนงวดทาตอจนเสรจ (60%ทเหลอ) (3,000*29.11) 87,318 162,318

ตนทนของหนวยเรมและเสรจในงวด (35,000x29.11) 1,018,706

รวมตนทนทผลตเสรจและโอนออก 1,181,024

รวมงานระหวางทาปลายงวด (4,500*29.11). 130,976 (4,500*29.11)

รวมตนทนการผลต 1,312,000

จงสามารถตอบคาถามไดดงน

1.จานวนหนวยผลตสาหรบเดอน

หนวย

จานวนหนวยททาการผลต

งานระหวางทาตนงวด 5,000.00

หนวยเรมผลตในระหวางงวด 50,000.00

รวมจานวนหนวยททาการผลต 55,000.00

2.จานวนหนวยเทยบเทาสาเรจรป ตามวธ เขากอนออกกอน

จานวนหนวยทผลตได วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

งานระหวางทาตนงวด 5,000.00 3,000.00 3,000.00

หนวยเรมและเสรจในงวด 35,000.00 35,000.00 35,000.00

งานระหวางทาปลายงวด 15,000.00 4,500.00 4,500.00

รวมจานวนหนวยทผลตได 55,000.00 42,500.00 42,500.00

3.ตนทนการผลตรวม

สรปตนทนการผลต

งานระหวางทาตนงวด 75,000.00

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 1,237,000.00

รวมตนทนการผลต 1,312,000.00

จานวนหนวยเทยบสาเรจรป

25

Page 26: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

4.จดสรรตนทนสาหรบสนคาท ผลตเสรจและโอนออกไปใหแผนก 2 และงานระหวางทาปลายงวด

การจดสรรตนทน

ตนทนผลตเสรจโอนออก

ตนทนงานระหวางทาตนงวด (40% ของ5,000 หนวย) 75,000

งานระหวางทาตนงวดทาตอจนเสรจ (60%ทเหลอ) 87,318

ตนทนของหนวยเรมและเสรจในงวด (35,000x29.11) 1,018,706

รวมตนทนทผลตเสรจและโอนออก 1,181,024

งานระหวางทาปลายงวด 130,976

รวมตนทนการผลต 1,312,000

ตวอยางโจทยครงท 3/2555

บรษทแมวปา จากด เปนผผลตอาหารสาเรจรปใน 4 แผนก คอ แผนกลาง แผนกผสม แผนกปรง และแผนกหบหอ

ในแผนกหบหอ วตถดบ (หบหอ) จะใสเขาตอนทายกระบวนการผลต ในขณะทตนทนแปรสภาพจะเกดขนอยางสมาเสมอ

ตลอดกระบวนการ โดยขอมลทเกยวของระหวางเดอน 7 เปนดงน

จานวนผลตภณฑ ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปรสภาพ

งานระหวางทาตนงวด 1,200 26,750 - 4,020

หนวยรบโอนจากแผนกปรง 4,200

หนวยผลตเสรจโอนออก 4,000

งานระหวางทาปลายงวด 1,400

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 91,510 23,000 27,940

ขนความสาเรจงานระหวางทาตนงวดประกอบดวย ตนทนรบโอน 100% วตถดบ 0% และตนทนแปรสภาพ 25%

ขนความสาเรจงานระหวางทาปลายงวดประกอบดวย ตนทนรบโอน 100% วตถดบ 0% และตนทนแปรสภาพ 50%

ใหทา 1.ภายใตวธตนทนถวเฉลยถวงนาหนก ใหจดทารายงานตนทนการผลตสาหรบเดอน 7 ตลอดจนจดสรรตนทนเปน

ตนทนของหนวยผลตเสรจ และตนทนของงานระหวางทาปลายงวด

2.ภายใตวธเขากอนออกกอน สมมตวาตนทนรบโอนตนงวดเทากบ 28,920 (แทนท 26,750 บาท) และตนทนรบโอน

ระหวางเดอนเทากบ 93,660 บาท (แทนท 91,510 บาท) ขอมลอนคงเดม ใหจดทารายงานตนทนการผลตสาหรบเดอน 7

ตลอดจนจดสรรตนทนเปนตนทนของหนวยผลตเสรจ และตนทนของงานระหวางทาปลายงวด

26

Page 27: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตอบ รายงานตนทนการผลตสาหรบเดอน 7 วธถวเฉลยถวงนาหนก

จานวนหนวยผลตจรง

หนวยรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

จานวนหนวยททาการผลต

หนวยยกมา 1,200.00

เรมผลต 4,200.00

รวมจานวนหนวยททาการผลต 5,400.00

จานวนหนวยทผลตได

หนวยผลตเสรจ 4,000.00 4,000.00 4,000.00 4,000.00

งานระหวางทาปลายงวด 1,400.00 1,400.00 - 700.00

รวมจานวนหนวยทผลตได 5,400.00 5,400.00 4,000.00 4,700.00

ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ ตนทนรวม

ตนทนการผลต

งานระหวางทาตนงวด 26,750.00 - 4,020.00 30,770.00

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 91,510.00 23,000.00 27,940.00 142,450.00

รวมตนทนการผลต 118,260.00 23,000.00 31,960.00 173,220.00

หนวยเทยบสาเรจรป 5,400.00 4,000.00 4,700.00

ตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป 21.90 5.75 6.80 34.45

จานวนหนวยเทยบสาเรจรป

27

Page 28: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

การจดสรรตนทน

หนวยผลตเสรจโอนออก (4,000*34.45) 137,800 (4,000*34.45)

งานระหวางทาปลายงวด

หนวยรบโอน (1,400*21.90) 30,660 (1,400*21.90)

วตถดบ - (0*5.75)

ตนทนแปลงสภาพ (700*6.8) 4,760 (700*6.8)

รวมงานระหวางทาปลายงวด 35,420

รวมตนทนการผลต 173,220

รายงานตนทนการผลตเดอน 7 วธ เขากอนออกกอน

จานวนหนวยผลตจรง

หนวยรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

จานวนหนวยททาการผลต

หนวยยกมา 1,200.00

เรมผลต 4,200.00

รวมจานวนหนวยททาการผลต 5,400.00

จานวนหนวยทผลตได หนวยรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

หนวยยกมาผลตตอ 1,200.00 - 1,200.00 900.00

หนวยเรมและผลตเสรจในงวด 2,800.00 2,800.00 2,800.00 2,800.00

งานระหวางทาปลายงวด 1,400.00 1,400.00 - 700.00

รวมจานวนหนวยทผลตได 5,400.00 4,200.00 4,000.00 4,400.00

ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ ตนทนรวม

ตนทนการผลตตอหนวย

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 93,660.00 23,000.00 27,940.00 144,600.00

หนวยเทยบสาเรจรป 4,200.00 4,000.00 4,400.00

ตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป 22.30 5.75 6.35 34.40

จานวนหนวยเทยบสาเรจรป

28

Page 29: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ ตนทนรวม

ตนทนการผลตรวม

งานระหวางทาตนงวด 28,920.00 - 4,020.00 32,940.00

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 93,660.00 23,000.00 27,940.00 144,600.00

รวมตนทนการผลต 122,580.00 23,000.00 31,960.00 177,540.00

จดสรรตนทนสาหรบสนคาท ผลตเสรจและโอนออก และงานระหวางทาปลายงวด

การจดสรรตนทน

ตนทนผลตเสรจโอนออก วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ ตนทนรวม

ตนทนงานระหวางทาตนงวด 32,940.00

งานระหวางทาตนงวดทาตอจนเสรจ 6,900.00 5,715.00 12,615.00

ตนทนของหนวยเรมและเสรจในงวด 96,320.00

รวมตนทนทผลตเสรจและโอนออก 141,875.00

งานระหวางทาปลายงวด

หนวยรบโอน 31,220.00 (1,400*22.30)

วตถดบ - (0*5.75)

ตนทนแปลงสภาพ 4,445.00 (700*6.35)

รวมงานระหวางทาปลายงวด 35,665.00

รวมตนทนการผลต 177,540.00

29

Page 30: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

การบญชเกยวกบหนวยสญเสยในกระบวนการผลต

หนวยสญเสยในกระบวนการผลต แบงออกเปน 2 ประเภท หนวยสญเสยตามปกตและหนวยสญเสยเกนปกต

สาหรบการคานวณตนทนการผลต หนวยสญเสยปกตจะนาไปรวมเปนตนทนขอสนคาด ในขณะทตนทนของหนวย

สญเสยเกนปกตจะรบรเปนคาใชจายประจางวด (รบรขาดทนในงบกาไรขาดทน)

ตวอยางท 1 กจการแหงหนงผลตสนคาซงจะมของเสยปกตเทากบ 3% ของหนวยดโอนออกโดยตนทนของการ

ผลตสนคาเปนดงน

วตถดบ 840.00

ตนทนแปรสภาพ 315.00

รวม 1,155.00

ระหวางสปดาหมการผลตสนคาเสรจจานวน 2,100 หนวย แตมหนวยดทผานการตรวจสอบเพยง 2,000 หนวย

กจการไมมหนวยสนคาปลายงวด ใหคานวณตนทนของหนวยสญเสยไมปกต

a. 33.00 บาท c. 22.00 บาท

b. 20.35 บาท d. 1,100.00 บาท

การคานวณ

ขนท 1 คานวณหนวยสญเสยไมปกต

หนวยสนคาผลตเสรจ 2,100.00 หนวย

หก : หนวยสนคาด 2,000.00 หนวย

หนวนสนคาเสย 100.00 หนวย

หก : สนคาเสยปกต (3% ของหนวยด) 60.00 หนวย

คงเหลอ หนวยเสยไมปกต 40.00 หนวย

ขนท 2 คานวณตนทนตอหนวย

ตนทนรวม 1,155.00 บาท

2,100.00 หนวย 1100

0.55 บาท 33

ขนท 3 คานวณตนทนหนวยสญเสยไมปกต 1133

40.00 หนวย 0.5665

0.55 บาท 0.00028325

22.00 บาท

จานวนหนวยผลต

ตนทนตอหนวย

หนวยเสยไมปกต

ตนทนตอหนวย

ตนทนของหนวยสญเสยไมปกต

30

Page 31: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตวอยางท 2 กจการแหงหนงผลตสนคาจานวน 550 หนวยในเดอนทผานมา โดยมหนวยดโอนออกเทากบ

500 หนวย หนวยสญเสยปกต 30 หนวย และหนวยสญเสยไมปกต 20 หนวย ตนทนการผลตทงสนเทากบ

2,200 บาท กจการจะถอหนวยสญเสยไมปกตเปนผลขาดทนในงบกาไรขาดทน ในขณะทตนทนหนวยสญเสยปกต

จะถอเปนตนทนของหนวยดโอนออก ตนทนของหนวยดโอนออกจะเทากบเทาใด

a. 2,080 บาท c. 2,200 บาท

b. 2,120 บาท d. 2,332 บาท

การคานวณ

ขนท 1 คานวณหนวยสญเสยไมปกต

หนวยสนคาผลตเสรจ 550.00 หนวย

หก : หนวยสนคาด 500.00 หนวย

หนวนสนคาเสย 50.00 หนวย

หก : สนคาเสยปกต 30.00 หนวย

คงเหลอ หนวยเสยไมปกต 20.00 หนวย

ขนท 2 คานวณตนทนตอหนวย

ตนทนรวม 2,200.00 บาท

550.00 หนวย

4.00 บาท

ขนท 3 คานวณตนทนหนวยดโอนออก

500.00 หนวย 2,000.00

30.00 หนวย 120.00

530.00 หนวย 2,120.00

4.00 บาท

2,120.00 บาท

4.24

ตนทนตอหนวย

ตนทนของหนวยสนคาด

จานวนหนวยผลต

ตนทนตอหนวย

หนวยสนคาด

บวก หนวยสนคาเสยปกต

รวมหนวยทงหมด

31

Page 32: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตวอยางโจทยครงท 3/2557 การบญชเกยวกบหนวยสญเสยในกระบวนการผลต

บรษทกาแฟ จากด ดาเนนธรกจผลตสนคา โดยมแผนกผลต 2 แผนกคอแผนกปรงและแผนกบรรจ เมอแผนกปรง

ทาเสรจเรยบรอยแลวจะสงไปยงแผนกบรรจ แผนกปรงจะใสวตถดบเขาไปตงแตตนขบวนการผลต สวนตนทนแปลงสภาพ

จะเกดขนอยางสมาเสมอ สวนแผนกบรรจ จะมวตถซงเปนขวดทใสไปในกระบวนการอยางสมาเสมอ เชนเดยวกบตนทน

แปลงสภาพทเกดขนอยางสมาเสมอเชนกน ในระบบควบคมคณภาพของบรษท จะตรวจสอบของเสยเมอแผนกบรรจ

ดาเนนงานเสรจสนแลว โดยของเสยทยอมรบไดอยท 2% ของหนวยดทโอนออก

ขอมลดาเนนงานของเดอนธนวาคม 25x7 มดงน

งานระหวางทาตนงวด1,500 หนวยโดยตนทนงานระหวางทาตนงวดประกอบดวย ตนทนรบโอนจากแผนกปรง

12,000 บาท วตถดบทางตรง 400 บาท และตนทนแปลงสภาพ 150 บาท ขนความสาเรจของงานระหวางทาตนงวดเทากบ

20% หนวยผลตสนคาสาเรจรปทโอนออกจานวน 9,000 หนวย โดยในระหวางเดอนแผนกบรรจรบโอนหนวยผลตจาก

แผนกปรง 8,900 หนวย ซงมตนทนรบโอน 66,000 บาท งานระหวางทาปลายงวด1,000 หนวย ทมขนความสาเรจ 20%

คาใชจายทเกดขนระหวางงวดประกอบดวย วตถดบ14,000 บาท และตนทนแปลงสภาพ 9,450 บาท

ใหทา คานวณตนทนหนวยดทโอนออก,ของเสย และงานระหวางทาปลายงวด โดยกจการใชวธถวเฉลยถวงนาหนก

ตอบ ตามตารางคานวณตอไปน

จานวนหนวยผลตจรง

หนวยรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

จานวนหนวยททาการผลต

หนวยยกมา 1,500.00

เรมผลต 8,900.00

รวมจานวนหนวยททาการผลต 10,400.00

จานวนหนวยทผลตได

หนวยผลตเสรจ 9,000.00 9,000.00 9,000.00 9,000.00

หนวยสญเสยปกต (2% หนวยด 180.00 180.00 180.00 180.00

หนวยสญเสยไมปกต 220.00 220.00 220.00 220.00

งานระหวางทาปลายงวด 1,000.00 1,000.00 200.00 200.00

รวมจานวนหนวยทผลตได 10,400.00 10,400.00 9,600.00 9,600.00

จานวนหนวยเทยบสาเรจรป

32

Page 33: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ ตนทนรวม

ตนทนการผลต

งานระหวางทาตนงวด 12,000.00 400.00 150.00 12,550.00

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 66,000.00 14,000.00 9,450.00 89,450.00

รวมตนทนการผลต 78,000.00 14,400.00 9,600.00 102,000.00

หนวยเทยบสาเรจรป 10,400.00 9,600.00 9,600.00

ตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป 7.50 1.50 1.00 10.00

สรปตนทนการผลต

งานระหวางทาตนงวด 12,550

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 89,450

รวมตนทนการผลต 102,000

การจดสรรตนทน

การจดสรรตนทน

หนวยผลตเสรจโอนออก 90,000

หนวยสญเสยปกต 1,800

รวมตนทนหนวยดโอนออก 91,800 10.20

หนวยสญเสยไมปกต (ถอเปนผลขาดทนใน P/L) 2,200

งานระหวางทาปลายงวด

หนวยรบโอน 7,500 (1,000*7.5)

วตถดบ 300 (200*1.5)

ตนทนแปลงสภาพ 200 (200*1)

รวมงานระหวางทาปลายงวด 8,000

รวมตนทนการผลต 102,000

33

Page 34: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

จากตวอยางโจทยครงท 3/2557 หากกจการใชวธ เขากอนออกกอน

จานวนหนวยผลตจรง

หนวยรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ

จานวนหนวยททาการผลต

หนวยยกมา 1,500.00

เรมผลต 8,900.00

รวมจานวนหนวยททาการผลต 10,400.00

จานวนหนวยทผลตได

หนวยเกายกมา 1,500.00 - 1,200.00 1,200.00

หนวยใหมผลตเสรจ 7,500.00 7,500.00 7,500.00 7,500.00

หนวยสญเสยปกต (2% หนวยด 180.00 180.00 180.00 180.00

หนวยสญเสยไมปกต 220.00 220.00 220.00 220.00

งานระหวางทาปลายงวด 1,000.00 1,000.00 200.00 200.00

รวมจานวนหนวยทผลตได 10,400.00 8,900.00 9,300.00 9,300.00

ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปลงสภาพ ตนทนรวม

ตนทนการผลต

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 66,000.00 14,000.00 9,450.00 89,450.00

รวมตนทนการผลต 66,000.00 14,000.00 9,450.00 89,450.00

หนวยเทยบสาเรจรป 8,900.00 9,300.00 9,300.00

ตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป 7.42 1.51 1.02 9.94

สรปตนทนการผลต

งานระหวางทาตนงวด 12,550

ตนทนทเกดขนระหวางเดอน 89,450

จานวนหนวยเทยบสาเรจรป

34

Page 35: บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน¸ารบัญชี... · บทท่ี 1 การบัญชีต้นทุน การบัญชีต้นทุนและการบ

รวมตนทนการผลต 102,000

การจดสรรตนทน

ตนทนงานระหวางทาตนงวด 12,550.00

หนวยรบโอน -

วตถดบ 1,806 (1,200*1.51)

ตนทนแปลงสภาพ 1,219 3,025.81 15,575.81

งานระหวางทาตนงวดทาตอจนเสรจ 15,575.81

ตนทนของหนวยเรมและเสรจในงวด 74,529.27 (7,500*9.94)

หนวยสญเสยปกต 1,788.70 (180*9.94)

รวมตนทนหนวยดโอนออก 91,893.78 (9,000 หนวย)

หนวยสญเสยไมปกต (ถอเปนผลขาดทนใน P/L) 2,186.19 (220*9.94)

งานระหวางทาปลายงวด

หนวยรบโอน 7,415.73 (1,000*7.42)

วตถดบ 301.08 (200*1.51)

ตนทนแปลงสภาพ 203.23 (200*1.02)

รวมงานระหวางทาปลายงวด 7,920.03

รวมตนทนการผลต 102,000.00

35