6

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาเรอง การพฒนาเกมคณตศาสตรเพอสงเสรมการเรยนรคณตศาสตรเรอง การบวก

และการลบของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ผศกษาไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของดงน

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

1.1 ท าไมตองเรยนคณตศาสตร

1.2 เรยนรอะไรในคณตศาสตร

1.3 คณภาพของผเรยนเมอจบชนประถมศกษาปท 3

1.4 สาระและมาตรฐานการเรยนรคณตศาสตร

2. หลกการสอนคณตศาสตรทด

3. การสอนคณตศาสตรโดยใชเกม

3.1 ความหมายของเกมและเกมคณตศาสตร

3.2 ประเภทของเกม

3.3 ประโยชนของการน าเกมมาใชประกอบการเรยนการสอน

3.4 หลกเลอกเกม

4. แผนการสอน

4.1 ความหมายของแผนการสอน

4.2 โครงสรางของแผนการสอน

4.3 ความส าคญของแผนการสอน

4.4 ลกษณะของแผนการสอนทด

5. งานวจยทเกยวของ

7

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551

กรมวชาการ (2551, หนา 56-58) ไดระบความรเกยวกบสาระการเรยนรคณตศาสตรไวดงน

ท าไมตองเรยนคณตศาสตร

คณตศาสตรมบทบาทส าคญยงตอการพฒนาความคดมนษย ท าใหมนษยมความคด

สรางสรรค คดอยางมเหตผล เปนระบบ มแบบแผน สามารถวเคราะหปญหาหรอสถานการณได

อยางถถวนรอบคอบ ชวยใหคาดการณ วางแผน ตดสนใจ แกปญหา และน าไปใชในชวตประจ าวน

ไดอยางถกตองเหมาะสม นอกจากนคณตศาสตรยงเปนเครองมอในการศกษาทางดานวทยาศาสตร

เทคโนโลยและศาสตรอนๆ คณตศาสตรจงมประโยชนตอการด าเนนชวต ชวยพฒนาคณภาพชวต

ใหดขน และสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

เรยนรอะไรในคณตศาสตร

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตรเปดโอกาสใหเยาวชนทกคนไดเรยนรคณตศาสตรอยาง

ตอเนองตามศกยภาพ โดยก าหนดสาระหลกทจ าเปนส าหรบผเรยนทกคนดงน

จ านวนและการด าเนนการ: ความคดรวบยอดและความรสกเชงจ านวน ระบบจ านวนจรง สมบตเกยวกบจ านวนจรง การด าเนนการของจ านวน อตราสวน รอยละ การแกปญหาเกยวกบจ านวน และการใชจ านวนในชวตจรง

การวด: ความยาว ระยะทาง น าหนก พนท ปรมาตรและความจ เงนและเวลา หนวยวดระบบตางๆ การคาดคะเนเกยวกบการวด อตราสวนตรโกณมต การแกปญหาเกยวกบการวด และการน าความรเกยวกบการวดไปใชในสถานการณตาง ๆ

เรขาคณต: รปเรขาคณตและสมบตของรปเรขาคณตหนงมต สองมต และสามมต การนกภาพ แบบจ าลองทางเรขาคณต ทฤษฎบททางเรขาคณต การแปลงทางเรขาคณต (Geometric Transformation)ในเรองการเลอนขนาน (Translation) การสะทอน (Reflection) และการหมน (Rotation)

พชคณต: แบบรป (Pattern) ความสมพนธ ฟงกชน เซตและการด าเนนการของเซต การใหเหตผล นพจน สมการ ระบบสมการ อสมการ กราฟ ล าดบเลขคณต ล าดบเรขาคณต อนกรม เลขคณต และอนกรมเรขาคณต

การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน: การก าหนดประเดน การเขยนขอค าถาม การก าหนดวธการศกษา การเกบรวบรวมขอมล การจดระบบขอมล การน าเสนอขอมล คากลางและการกระจายของขอมล การวเคราะหและการแปลความขอมล การส ารวจความคดเหน

8

ความนาจะเปน การใชความรเกยวกบสถตและความนาจะเปนในการอธบายเหตการณตางๆ และชวยในการตดสนใจในการด าเนนชวตประจ าวน

ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตร: การแกปญหาดวยวธการทหลากหลาย การใหเหตผล การสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตรและการน าเสนอ การเชอมโยงความรตางๆ ทางคณตศาสตร และการเชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอนๆ และความคดรเรมสรางสรรค คณภาพของผเรยนเมอจบชนประถมศกษาปท 3

1. มความรความเขาใจและความรสกเชงจ านวนเกยวกบจ านวนนบไมเกนหนงแสนและ

ศนย และการด าเนนการของจ านวน สามารถแกปญหาเกยวกบการบวก การลบ การคณ และ

การหาร พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของค าตอบทได

2. มความรความเขาใจเกยวกบความยาว ระยะทาง น าหนก ปรมาตร ความจ เวลา และเงน

สามารถวดไดอยางถกตองและเหมาะสม และน าความรเกยวกบการวดไปใชแกปญหาใน

สถานการณตางๆได

3. มความรความเขาใจเกยวกบรปสามเหลยม รปสเหลยม รปวงกลม รปวงร ทรงสเหลยม

มมฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก รวมทง จด สวนของเสนตรง รงส เสนตรง และมม

4. มความรความเขาใจเกยวกบแบบรป และอธบายความสมพนธได

5. รวบรวมขอมล และจ าแนกขอมลเกยวกบตนเองและสงแวดลอมใกลตวทพบเหนใน

ชวตประจ าวน และอภปรายประเดนตางๆจากแผนภมรปภาพและแผนภมแทงได

6. ใชวธการทหลากหลายแกปญหา ใชความร ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตรใน

การแกปญหาในสถานการณตางๆไดอยางเหมาะสม ใหเหตผลประกอบการตดสนใจ และสรปผลได

อยางเหมาะสม ใชภาษาและสญลกษณทางคณตศาสตรในการสอสาร การสอความหมาย และการ

น าเสนอไดอยางถกตอง เชอมโยงความรตางๆในคณตศาสตร และเชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตร

อนๆ มความคดรเรมสรางสรรค

สาระและมาตรฐานการเรยนรคณตศาสตร

สาระท 1 จ านวนและการด าเนนการ

มาตรฐาน ค 1.1 เขาใจถงความหลากหลายของการแสดงจ านวนและการใชจ านวนในชวตจรง

9

มาตรฐาน ค 1.2 เขาใจถงผลทเกดขนจากการด าเนนการของจ านวนและความสมพนธระหวาง

การด าเนนการตาง ๆ และสามารถใชการด าเนนการในการแกปญหา

มาตรฐาน ค 1.3 ใชการประมาณคาในการค านวณและแกปญหา

มาตรฐาน ค 1.4 เขาใจระบบจ านวนและน าสมบตเกยวกบจ านวนไปใช

สาระท 2 การวด

มาตรฐาน ค 2.1 เขาใจพนฐานเกยวกบการวด วดและคาดคะเนขนาดของสงทตองการวด

มาตรฐาน ค 2.2 แกปญหาเกยวกบการวด

สาระท 3 เรขาคณต

มาตรฐาน ค 3.1 อธบายและวเคราะหรปเรขาคณตสองมตและสามมต

มาตรฐาน ค 3.2 ใชการนกภาพ (Visualization) ใชเหตผลเกยวกบปรภม (Spatial

Reasoning)

และใชแบบจ าลองทางเรขาคณต (Geometric Model) ในการแกปญหา

สาระท 4 พชคณต

มาตรฐาน ค 4.1 เขาใจและวเคราะหแบบรป (Pattern) ความสมพนธ และฟงกชน

มาตรฐาน ค 4.2 ใชนพจน สมการ อสมการ กราฟ และตวแบบเชงคณตศาสตร

(Mathematical Model) อนๆ แทนสถานการณตาง ๆ ตลอดจนแปลความหมาย และน าไปใชแกปญหา

สาระท 5 การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน

มาตรฐาน ค 5.1 เขาใจและใชวธการทางสถตในการวเคราะหขอมล

มาตรฐาน ค 5.2 ใชวธการทางสถตและความรเกยวกบความนาจะเปนในการคาดการณได

อยางสมเหตสมผล

มาตรฐาน ค 5.3 ใชความรเกยวกบสถตและความนาจะเปนชวยในการตดสนใจและ

แกปญหา

สาระท 6 ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตร

มาตรฐาน ค 6.1 มความสามารถในการแกปญหา การใหเหตผล การสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตรและการน าเสนอ การเชอมโยงความรตางๆทางคณตศาสตร และเชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอนๆ และมความคดรเรมสรางสรรค

10

หมายเหต 1. การจดการเรยนการสอนคณตศาสตรทท าใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมคณภาพนน จะตองใหมความสมดลระหวางสาระดานความร ทกษะและกระบวนการ ควบคไปกบคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค ไดแก การท างานอยางมระบบ มระเบยบ มความรอบคอบ มความรบผดชอบ มวจารณญาณ มความเชอมนในตนเอง พรอมทงตระหนกในคณคาและมเจตคตทดตอคณตศาสตร 2. ในการวดและประเมนผลดานทกษะและกระบวนการ สามารถประเมนในระหวางการ

เรยนการสอน หรอประเมนไปพรอมกบการประเมนดานความร

หลกการสอนคณตศาสตรทด

จามร ศรจนทร (2542, หนา 12) ไดกลาววา ในการเรยนการสอนคณตศาสตรตามแนว

หลกสตรใหมนน ไดเนนกระบวนการคนพบใหเกดขนในเดก โดยครเปนผจดประสบการณให

เดกๆไดเกดการเรยนร ฝกทกษะ ไดปฏบตจรง และมผลงานเกดขนใหเดกไดชนชม ไดสะทอน

ความร ความสามารถของเดกเอง นกจตวทยาหลายทานไดเสนอทฤษฎทใชในการสอนคณตศาสตร

แตทนาสนใจและนบวาเปนประโยชนมากตอการสอนคณตศาสตรในปจจบนนคอ แนวคดบรเนอร

(Bruner) ทชวยในการเรยนการสอนคณตศาสตร ดงน

1. การสอนคณตศาสตร ควรใหเดกไดรจกกฎเกณฑตางๆโดยการคนพบดวยตนเอง ไมควร

จะบอกใหเดกรและจ า การฝกใหรจกกฎและน ากฎไปใช และประเมนความถกตองและแนนอนของ

กฎเปนสงจ าเปน

2. การน าเสนอความคดรวบยอดของคณตศาสตรควรเรมตนดงนคอ

2.1 การใชของจรงแสดงความคดรวบยอดทางคณตศาสตร

2.2 การใชรปภาพแสดงความคดรวบยอดทางคณตศาสตร

2.3 การใชสญลกษณแสดงความคดรวบยอด

3. การเรยนคณตศาสตรจะพฒนาจากการเขาใจสงทเปนรปธรรมสนามธรรม

4. การสอนจะตองใหรจกความสมพนธความตอเนอง

ยพน พพธกล (2545, หนา 13-18) กลาวถงวธการสอนคณตศาสตรของครในยคปฏรป

การศกษา ตองใหผเรยนสามารถคนพบขอสรปดวยตนเองและสามารถสรางองคความร 9 วธ ดงน

11

1. วธการสอนแบบโครงการ (Project Method) เปนวธสอนทผสอนมอบหมายงานให

ผเรยนไปศกษาและคนควาและน ามาเสนอ การสอนแบบนจงเปนการสอนทเนนผเรยนเปน

ศนยกลางเมอนกเรยนน าเสนอ ท าใหเกดทกษะ มความสามารถในการสอสาร การสอความหมาย

ทางคณตศาสตรและการน าเสนอ

2. วธการสอนแบบทดลอง (Experimental Method) เปนการสอนทใหผเรยนไดเหน

กระบวนการในการลงปฏบตทดลองในสงนนๆเอง ผเรยนจะคนหาขอสรปดวยตนเอง อาจจะท า

เปนรายบคคลหรอรายกลมกได ขนอยกบเนอหาและความเหมาะสม

3. วธการสอนแบบสาธต (Demonstration Method) หมายถง การแสดงใหผเรยนด ผสอน

มกจะใชการสาธตประกอบค าถาม ผเรยนกจะดสอการเรยนร เปดโอกาสใหผเรยนซกถาม หรอ

ซกถามผเรยนเปนระยะๆเพอกระตนความคดและความสนใจของผเรยน

4. วธการสอนโดยใชค าถาม (Question Method) เปนวธการสอนทมงใหความรแกผเรยน

โดยการถามตอบ ผสอนจะใชค าถามตอเนอง และไตความคดไปทละนอย

5. วธการสอนแบบอภปราย (Discussion Method) เปนวธการสอนทมงเนนใหผเรยนรจก

การท างานเปนกลม ผเรยนจะรวมพลงความคดเพอพจารณาปญหา วธการสอนแบบนจะฝกให

ผเรยนกลาแสดงออก ฝกการใชเหตผล ฝกการฟงทด ฝกใหเปนคนมระเบยบวนย ตลอดจนมความ

อดทนทจะฟงความคดเหนของผอน และฝกการท างานรวมกนตามประชาธปไตย

6. วธการสอนแบบวเคราะห-สงเคราะห (Analytic-Synthetic Method) วธการสอนแบบ

วเคราะห เปนวธการสอนทผสอนพยายามแยกแยะปญหาออกมาจากสงทไมรไปสสงทร ผท

วเคราะหตองพยายามคดหาค าตอบครงแรกคออะไร แลวพจารณาวาถาจะคนค าตอบนแลวจะให

เหตผลอยางไร แลวกคดตอๆไปวาจะคนหาค าตอบอะไร อกแสดงเหตผลตอเนองไปจนคนพบ

เหตผลหรอสงทโจทยบอกอนแรก ซงจะเปนเหตใหเกดการพสจนหรอสรปได วธการสอนแบบ

สงเคราะห เปนวธการสอนตรงขามกบวธการสอนแบบวเคราะหคอ ผสอนจะน าขอสรปยอยท

จ าเปนตางๆ มารวมกนจนกระทงไดขอสรปทตองการ

12

7. วธการสอนแบบอปนย-นรนย (Inductive-Deductive Method)

วธการสอนแบบอปนย เปนวธการสอนทผสอนจะยกตวอยางหลายๆตวอยาง

เพอใหผเรยนเหนรปแบบ เมอผเรยนใชการสงเกตเปรยบเทยบดสงทมลกษณะรวมกน กจะสามารถ

น าไปสขอสรปได และมกจะตามไปดวยวธการสอนแบบนรนย

วธการสอนแบบนรนย เรมตนจากการน านยทวไปหรอขอสรป ท า หรอสตรท

ทราบแลวมาใชเพอแกปญหาเรองใหม และเกดขอสรปอนใหมขน

8. วธการสอนแบบคนพบ (Discovery Method) วธการสอนทมความหมายดงน

ประการแรก เปนวธการสอนทใหผเรยนพบปญหาหรอสถานการณแลวใหผเรยน

เสาะแสวงหาวธการแกปญหานน ผสอนใหผเรยนพจารณาผลทเกดขน ซงผสอนมไดคาดหวงวา

ผเรยนจะตองคนพบดงทผสอนตองการเสมอไป เปนการคนพบทเนนกระบวนการ คนพบไมเนนท

ผลการคนพบ

ประการทสอง เปนวธการสอนทเนนไปทผเรยนวา ตองการใหคนพบอะไร

ผเรยนจะสามารถหาขอสรปได การคนพบแบบนจะคนพบโดยวธการสอนวธใดกได

วธการคนพบม 3 วธคอ

(1) การคนพบดวยตวเอง

(2) การคนพบภายใตการแนะแนวทางของผสอน

(3) การคนพบเปนรายบคคลหรอใหเรยนเปนคณะ

9. วธการสอนแบบอธบายและแสดงเหตผล (Expository Method) เปนวธการสอนทผเรยน

ทงชนไมสามารถคดได ผสอนจ าเปนตองอธบาย ในขณะทอธบายผสอนกพยายามวเคราะห ตความ

ใหผเรยนเขาใจ แลวผสอนกจะสรปดวยตนเอง ผเรยนจะเปนผฟงเปนสวนใหญ ผเรยนไมคอยม

โอกาสรวมกจกรรมมากนก นอกจากตอบค าถามผสอนและซกถามเรองทยงไมคอยเขาใจเทานน

หลกการสอนคณตศาสตร

อมพร มาคะนอง (2545, หนา 8) ไดกลาวถงหลกการสอนคณตศาสตรทส าคญดงตอไปน

1. สอนใหผเรยนเกดมโนทศนหรอไดความรทางคณตศาสตรจากการคดและมสวนรวมใน

การท ากจกรรมกบผอน ใชความคดและค าถามทนกเรยนสงสยเปนประเดนในการอภปราย เพอให

ไดแนวคดทหลากหลาย และเพอน าไปสขอสรป

13

2. สอนใหผเรยนเหนโครงสรางทางคณตศาสตร ความสมพนธและความตอเนองของ

เนอหาคณตศาสตร

3. สอนโดยค านงวาจะใหนกเรยนเรยนอะไร (What) และเรยนอยางไร (How) นนคอ ตอง

ค านงถงทงเนอหาวชาและกระบวนการเรยน

4. สอนโดยการใชสงทเปนรปธรรมอธบายนามธรรม หรอการท าใหสงทเปนนามธรรม

มากๆ เปนนามธรรมทงายขนหรอพอทจะจนตนาการไดมากขน ทงนเนองจากมโนทศนทาง

คณตศาสตรบางอยางไมสามารถหาสอมาอธบายได

5. จดกจกรรมการสอนโดยค านงถงประสบการณและความรพนฐานของนกเรยน

6. สอนโดยใชการฝกหดใหผเรยนเกดประสบการณในการแกปญหาทางคณตศาสตรทง

การฝกรายบคคล การฝกเปนกลม การฝกทกษะยอยทางคณตศาสตร และการฝกทกษะรวมเพอ

แกปญหาทซบซอนมากขน

7. สอนเพอใหผเรยนเกดทกษะการคดวเคราะหเพอแกปญหา สามารถใหเหตผล เชอมโยง

สอสาร และคดอยางสรางสรรค ตลอดจนเกดความอยากรอยากเหนและน าไปคดตอ

8. สอนใหนกเรยนเหนความสมพนธระหวางคณตศาสตรในหองเรยนกบคณตศาสตรใน

ชวตประจ าวน

9. ผสอนควรศกษาธรรมชาตและศกยภาพของผเรยน เพอจะไดกจกรรมการสอนให

สอดคลองกบผเรยน

10. สอนใหผเรยนมความสขในการเรยนคณตศาสตร รสกวาวชาคณตศาสตรไมยาก และม

ความสนกสนานในการท ากจกรรม

11. สงเกตและประเมนการเรยนร และความเขาใจของผเรยนขณะเรยนในหอง โดยใช

ค าถามสนๆ หรอการพดคยปกต

นอกจากน ยพน พพธกล (2545, หนา 49-50) ยงไดกลาวถงหลกการสอนคณตศาสตรไววา

1. ควรสอนจากเรองงายไปสเรองยาก

2. เปลยนจากรปธรรมไปสนามธรรม ในเรองทสามารถใชสอการเรยนการสอนรปธรรม

ประกอบ

14

3. สอนใหสมพนธความคด เมอครจะทบทวยเรองใดกควรจะทบทวนใหหมด การ

รวบรวม เรองทเหมอนกนเขาเปนหมวดหมจะชวยใหนกเรยนเขาใจ และจ าไดแมนย า

4. เปลยนวธการสอนไมซ าซากนาเบอหนาย ผสอนควรจะสอนใหสนกสนานและนาสนใจ

ซงอาจจะมกลอน เพลง เกม การเลาเรอง การท าภาพประกอบ การตน ปรศนา ตองรจก สอดแทรก

สงละอนพนละนอย เพอใหบทเรยนนาสนใจ

5. ใชความสนใจของนกเรยนเปนจดเรมตน เปนแรงดลใจทจะเรยน ดวยเหตนในการสอน

จงมการน าเขาสบทเรยนเราใจเสยกอน

6. ควรจะค านงประสบการณเดม และทกษะเดมทนกเรยนมอย กจกรรมใหมควรจะ

ตอเนองกบกจกรรมเดม

7. เรองทมสมพนธกนกควรจะสอนไปพรอมๆกน

8. ใหผเรยนมองเหนโครงสรางไมใชเนนแตเนอหา

9. ไมควรเปนเรองยากเกนไป ผสอนบางคนชอบใหโจทยยากเกนสาระการเรยนรทก าหนด

ไวซงอาจจะท าใหผเรยนทเรยนออนทอถอย แตถาผเรยนเกงกอาจจะชอบ ควรจะสงเสรมเปนรายไป

ในการสอนตองค านงถงหลกสตรและเลอกเนอหาเพมเตมใหเหมาะสมทงนเพอสงเสรมศกยภาพ

10. สอนใหนกเรยนสามารถหาขอสรปไดดวยตนเอง การยกตวอยางหลายๆ ตวอยางจน

นกเรยนเหนรปแบบ จะชวยใหนกเรยนสรปได อยารบบอกเกนไปควรเลอกวธการตางๆ ท

สอดคลองกบเนอหา

11. ใหผเรยนปฏบตในสงทท าได ลงมอปฏบตจรงและประเมนการปฏบตจรง

12. ผสอนควรจะมอารมณขน เพอชวยใหบรรยากาศในหองเรยนนาเรยนยงขน วชา

คณตศาสตรเปนวชาทเรยนหนก ครจงไมควรจะเครงเครยดใหนกเรยนเรยนดวยความสนกสนาน

13. ผสอนควรจะมความกระตอรอรน และตนตวอยเสมอ

14. ผสอนควรหมนหาความรเพมเตม เพอจะน าสงแปลก และใหมมาถายทอดใหผเรยน

และผสอนควรจะเปนผทมศรทธาในอาชพของตนจงจะท าใหสอนไดด

ดวงเดอน ออนนวม (2535, หนา 2) ไดเสนอแนวการจดการเรยนการสอนคณตศาสตรให

ประสบความส าเรจโดยใหนกเรยนมองเหนวาคณตศาสตรเปนสงทมความหมาย จากการมการจด

ประสบการณการเรยนรใหแกนกเรยน 3 ประเภท คอ

15

1. ประสบการณการเรยนรทเปนรปธรรม (Concrete Learning Experience) หรอ การ

เรยนรขน “ลงมอกระท า” เปนประสบการณทนกเรยนไดกระท ากบวตถสงของตางๆ ควบคไปกบ

สญลกษณ ซงจะชวยใหนกเรยนเหนวาสญลกษณนนมความหมาย

2. ประสบการณการเรยนรทเปนกงรปธรรม (Semi Concrete Learning Experience) หรอ

การเรยนรขน “การเกดภาพในใจ” เปนการจดประสบการณทใหนกเรยนไดรบสงเราทางสายตา

ควบคไปกบสญลกษณ ซงจะชวยใหนกเรยนเหนวาสญลกษณนนมความหมาย นกเรยนไมตอง

กระท ากบวตถแตสงเกตหรอดภาพของวตถ

3. ประสบการณการเรยนรทเปนนามธรรม (Abstract Learning Experience) หรอการเรยนร

ขน “คดนามธรรม” เปนประสบการณทนกเรยนไดรบโดยใชสญลกษณเพยงอยางเดยวไมตองมการ

กระท ากบวตถหรอรบสงเราทางสายตา

การสอนคณตศาสตรโดยใชเกม ความหมายของเกมและเกมคณตศาสตร สรวงพร กศลสง (2545, หนา 43) ไดใหความหมายของเกมสรปไดวา เกม หมายถง

กจกรรมทสนกสนาน มกฎเกณฑ กตกา กจกรรมทเลนมทงเกมเงยบ และเกมทตองใชความวองไว

การเลนเกมมทงการเลนคนเดยว สองคน หรอเลนเปนกลม บางเกมกผอนคลายความตงเครยด และ

สนกสนาน บางเกมกกระตนการท างานของรางกายและสมอง บางเกมฝกทกษะบางสวนของ

รางกายและจตใจ

แพรพรรณ สมทรพย (2545, หนา 13) กลาววา เกม คอกจกรรมทท าใหนกเรยนเกดความ

สนกสนานเพลดเพลน เปนกจกรรมทจดขนเพอผอนคลายความตงเครยด ชวยใหพฒนาการทางดาน

รางกายและการเรยนรของนกเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ ประกอบดวยกฎ กตกา และผเลน

กระบวนการเลนจะมอปกรณการเลนหรอไมมกได

บญโชต นมปาน (2538, หนา 17-18) ใหความหมายของเกมไววา เกม หมายถงกจกรรม

การเลนทใชความสนกสนานเพลดเพลน ชวยฝกทกษะใหนกเรยนเกดความคดรวบยอดในสวนท

เรยน เกมตองมกตกาการเลนทก าหนดไว หรออาจมการแขงขนหรอไมกได ตองมการประเมนผล

ความส าเรจของผเลนดวย

16

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา เกม หมายถง กจกรรมการเรยนการสอนทท าใหนกเรยน

เกดความสนกเพลดเพลน เปนกจกรรมทชวยพฒนาการทางดานรางกายและการเรยนรของนกเรยน

เปนไปอยางมประสทธภาพ เปนกจกรรมทประกอบดวย กฎ กตกา และผเลน กระบวนการเลนจะม

อปกรณการเลนดวยหรอไมมกได การเลนอาจเลนคนเดยว สองคน หรอเปนทมกได มการตดสน

แพชนะหรอไมมกได ในการเลนจะตองมการประเมนผลส าเรจของผเลนดวย

ความหมายของเกมคณตศาสตร

อญชล บญถนอม (2542, หนา 14) กลาววา เกมคณตศาสตร หมายถง การจดกจกรรมการ

เรยนการสอนทมการแขงขนคนเดยวหรอหลายคนแขงขนกนเพอใหผเรยนเกดความสนกสนาน

พรอมกบผเรยนรขอเทจจรง เกดมโนมต และพฒนาดานตางๆตามหลกการหรอตามจดประสงค

สวร กาญจนมยร และคณะ (2544, หนา 1) กลาววา เกมคณตศาสตร หมายถง กจกรรม

ตางๆซงอาจจะมอปกรณหรอไมมอปกรณประกอบการเลนกไดทผเลนจะตองเลนตามกตกาท

ก าหนดไวในแตละชนดของกจกรรมนน และท าใหเกดการเรยนรตามความจรงทางคณตศาสตร

เกมทางคณตศาสตรอาจจดในรปของการแขงขนหาผแพ-ผชนะ หรอไมมการแขงขนกได

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา เกมคณตศาสตร หมายถง กจกรรมการเลนทใชประกอบใน

การสอนวชาคณตศาสตร อาจมอปกรณหรอไมมอปกรณกได เปนกจกรรมทครจ าลองสถานการณ

ขนเพอผเรยนเกดการเรยนรตามความจรงทางคณตศาสตร สงเสรมการบรรยากาศในการเรยนให

นาสนใจ นกเรยนเกดความสนกสนานไมนาเบอหนายตอการฝกทกษะ อาจจดในรปการแขงขน

ภายใตกฎ กตกาทตกลงกน และอาจมการตดสนแพชนะ หรอไมมการแขงขน ซงอาจจะเปนการเลน

คนเดยว เลนเปนกลมยอย หรอเลนเปนกลมใหญ

ประเภทของเกม

การจ าแนกประเภทของเกมอาจจ าแนกไดดงน

วนเพญ พวงมะล (2543, หนา 18) ไดจ าแนกประเภทของเกมสรปไดดงน

1. จ าแนกตามจ านวนผเลน ในการจ าแนกประเภทของเกมตามจ านวนผเลน จะจ าแนกได

3 แบบ คอ

1.1 เกมทเลนครงละ 1 คน ผเลนจะเลนคนเดยวตามกตกาทระบไว ถาสามารถ

ปฏบตไดตามกตกากแสดงวาประสบผลส าเรจในการเลนเกมนนๆ

17

1.2 เกมทเลนครงละสองคน การเลนแบบนจะมการแขงขนกบเพอนจะมการตดสน

วาแพชนะเมอสนสดการเลนเกม

1.3 เกมทเลนเปนกลม การเลนเกมแบบนจะมผเลนครงละมากกวา 2 คนขนไป

ซงอาจมการแพชนะเปนรายบคคลหรอแพชนะชนดเปนทมกได

2. จ าแนกตามลกษณะของการเลน แบงไดเปน 2 แบบคอ

2.1 เกมทเลนตามค าแนะน าโดยมของเลนเปนอปกรณในการเลน (Instructional

Game) เปนกจกรรมการเลนใดๆทมกตกาก าหนดไวแนนอน และจากกตกานท าใหประเมนผลไดวา

ประสบผลส าเรจในการเลนเพยงใด และเกมประเภทนยงเปนเกมทสามารถสอนมโนมต หลกความ

จรงและความเหนใหแกผเลนดวย

2.2 เกมสถานการณจ าลอง (Simulation Game) หมายถง กจกรรมการเลนใดๆทม

กตกาและเปนการเลนเลยนแบบสถานการณทอาจเกดขนจรงในชวตประจ าวน เกมประเภทนผเลน

แตละคนตองแสดงบทบาทเชนเดยวกบทเกดขนในสถานการณจรง

วนเพญ พวงมะล (2543, หนา 19) กลาวเกยวกบการจ าแนกประเภทเกม โดยสรปไดวาเกม

มเกมหลายประเภท สามารถจ าแนกไดดงน

1. จ าแนกตามวสดทใช

เกมทจ าแนกตามวสดทใชแบงออกเปน 2 แบบ คอ

1.1 เกมทมวสดประกอบ เปนเกมทตองมวสดอปกรณการเลน เชน ไพ ลกเตา เบย

ฉลาก ฯลฯ เกมประเภทนไดแก เกมไพ เกมบงโก เกมอกษรไขว เกมงตกบนได เกมเศรษฐ

เกมกระดานตางๆ

1.2 เกมทไมมวสดประกอบ ไดแก ทายปญหา เกมใบค า เกมสถานการณจ าลอง

เกมบทบาทสมมต ฯลฯ

2. จ าแนกตามจ านวนผเลน

ในการจ าแนกเกมตามจ านวนผเลน แบงได 3 แบบ คอ

2.1 เกมบคคล (Individual Games) ลกษณะการเลนจะเลนเพยงคนเดยว เชน

เกมตอภาพ เกมอกษรไขว เกมตารางปรศนา เปนตน

18

2.2 เกมทเลนเปนกลมหรอทม (Group or Team Games) เปนเกมทตองการการ

ท างานเปนกลมมการชวยเหลอกนภายในทม เชน เกมหวงโซอาหาร เปนตน

2.3 เกมผลด (Relay Games) เกมทเลนเปนกลมหรอทม แตมลกษณะการเลนโดย

เรยงหรอสลบล าดบ เชน เกมบงโก เกมกระดานตางๆ

3. จ าแนกตามลกษณะการเลน

เกมทจ าแนกตามลกษณะการเลนแบงไดดงน

3.1 เกมแขงขน (Competition Games) เปนลกษณะเกมการเลนทตองการการ

แขงขนเพอผล แพ-ชนะ ซงเปนเกมสวนใหญทเราน ามาเลนกนเสมอ

3.2 เกมส าหรบสรางกลมสมพนธ (Games for Group Relation) เปนเกมท

น ามาใชในการสรางความสมพนธกลมและรวมถงเกมทน ามาใชเพอการวเคราะหและเรยนรถง

กระบวนการกลม (Group Dinamics) ดวย

เกมนนสามารถแบงแยกออกเปนประเภทตางๆ ตามลกษณะการเลน อปกรณ วธการเลน

หรอรปแบบการเลนไดดงน

1. เกมเบดเตลด (Low Organized Games) หมายถง เกมงาย ๆ ทสามารถจดเลนไดตาม

สถานทตางๆ ไมวาจะเปนในชนเรยน หรอบรเวณสนามแคบๆ หรอเลนในขณะพกผอน รปแบบ

ของการเลนอาจจะใชนงกบพน นงบนเกาอ หรอนงเปนวงกลม โดยมจดประสงคของการเลน

เพอใหการเลนด าเนนไปสจดหมายของการเลนภายในระยะเวลาสนๆ และเปนการสรางเสรมทกษะ

การเคลอนไหวสวนตางๆของรางกาย เพอใหเกดทกษะความช านาญและความคลองตว

2. เกมผาดโผน และทดสอบสมรรถภาพ (Stunt and Self-testing Activities) หมายถง

กจกรรมทสงเสรมความสามารถของผเลนดานความแขงแรง สมรรถภาพทางกาย เพอใหกลามเนอ

เกดการเจรญเตบโต และยงชวยยดหยนขอตอตางๆของรางกายอกดวย

3. เกมเลนเปนนยาย และสรางสรรค (Story Play and Creative Games) หมายถง กจกรรมท

สงเสรมการแสดงออกทางดานความคด ความจ า การเรยนรประสบการณตางๆ ในชวตประจ าวน

เพอใหเกดการพฒนาดานการใชภาษา สมอง สามารถตอบโตและแกปญหาไดทนตอเหตการณ

19

4. เกมประเภทชงทหมายไลจบ (Goal Games and Tag Games) หมายถง กจกรรมทสงเสรม

ความคลองตว ทกษะการเคลอนไหวเบองตนใหกบผเลน โดยเนนการพฒนาดานความสมพนธ

ระหวางประสาท ตา ห มอ เทา

5. เกมประเภทรายบคคล และเลยนแบบ (Individual Contest and Imitative Games)

หมายถง กจกรรมการแขงขนประเภทหนงทใชความสามารถ และสมรรถภาพทางกายของแตละ

บคคลเปนหลกในการแขงขน โดยมงเนนใหผเลนรจกสงเกต จดจ า เกดเปนความคดสรางสรรค

6. เกมแบบหม และผลด (Mass Contest and Relay Games) หมายถง กจกรรมการเลนกน

เปนกลม ซงนอกจากจะท าใหผเลนเกดความสนกสนานเพลดเพลนแลว ยงเปนการสอนใหรจกการ

เขาสงคมกบผอน เพอเปนการสงเสรมการเปนผน าและผตามทด รจกรบผดชอบตอตนเองและหม

คณะจนสามารถปรบตวเขารวมกลมไดอยางสนทสนมและเปนกนเอง

7. เกมนนทนาการ (Recreation Games) หมายถง กจกรรมการเลนทมจดหมาย เพอความ

สนกสนานเพลดเพลน และสามารถเลนไดอยางเหมาะสมกบสถานท โอกาส เวลาและอปกรณ

8. เกมพนบาน เกมประจ าชาต (Native and National Games) หมายถง กจกรรมการเลนใน

ทองถนทมการถายทอดมาจากบรรพบรษ อนเปนการแสดงออกถงเอกลกษณและวฒนธรรม

ประเพณเฉพาะถน และของประเทศชาต

9. เกมน าสทกษะกฬา (Lead-UP Games) หมายถง กจกรรมการเลนทงประเภทเปนชดและ

บคคล ทใชทกษะสงขน เพอเปนการน าไปสการเลนกฬาใหญ ซงนยมกนอยโดยทวๆ ไป

โดยดดแปลงกจกรรมเหลานนใหมกฎกตกานอยลง สามารถเลนไดงายขน และเหมาะสมกบวยของ

ผเลน

จากประเภทของเกมดงกลาว พอสรปไดวา เกมสามารถจ าแนกไดหลายประเภท เชน เกมท

กอใหเกดความสนกสนาน เพลดเพลน เกมทใชประโยชนในการเรยนการสอน เกมทใชฝกทกษะท

จ าเปนตอการเรยนร เชน ทกษะการสงเกต เกมทสรางทกษะการคดค านวณ และการแกปญหาเกม

ทดลองความเขาใจ

20

ประโยชนของการน าเกมมาใชประกอบการเรยนการสอน

สรวงพร กศลสง (2545, หนา 47) ไดสรปประโยชนทไดจากเกมการศกษาวา ท าใหเดกเกด

ความสนกสนาน ฝกการใชความคดอยางมเหตมผล ฝกการตดสนใจแกปญหา ฝกการรจกสงเกต

และจ าแนกสายตา ฝกการใชประสาทสมพนธระหวางตากบมอ ฝกการมมนษยสมพนธทด

ทองระยา นยชต (2541, หนา 63) ไดกลาวถงคณคาของเกมในการเรยนการสอน

คณตศาสตรสรปไดดงน

1. ชวยใหนกเรยนเรยนคณตศาสตรดวยความสนกสนาน ในบรรยากาศทผอนคลายความ

ตงเครยด ซงจะเปนผลท าใหนกเรยนชอบเรยนคณตศาสตรมากขน

2. ชวยใหนกเรยนเรยนรไดมากยงขน เนองจากชวยท าใหวชาคณตศาสตรมลกษณะเปน

รปธรรมยงขน

3. ชวยใหนกเรยนไดมโอกาสฝกฝนทกษะทางคณตศาสตร ทงในหองเรยนและนอก

หองเรยนเนองจากวชาคณตศาสตรเปนวชาทกษะ นกเรยนจะตองเรยนรจนถงขนมทกษะอยาง

คลองแคลว เกดความช านาญ เกมคณตศาสตร ยงเปนเครองมอทชวยไดโดยทนกเรยนไมรสกวาเปน

สงทนาเบอหนาย

4. ชวยใหนกเรยนรวมกนคด และรวมกนแกปญหาทางคณตศาสตร เปนการฝกใหนกเรยน

รจกการเลนและการท างานรวมกน

5. ชวยใหนกเรยนเกดความคดสรางสรรคและแกปญหา เชน เดกไดฝกตอของเลนเปนรป

ตางๆ

6. ชวยในการสอนซอมเสรม โดยครอาจจดใหเดกเกงเลนคเดกออน เพอใหเดกเกงไดเปนพ

เลยงชวยเหลอเดกออน ท าใหเดกออนสามารถแกไขขอบกพรองของตนและเรยนรตามทนเดกอนๆ

ได

จากทกลาวมาขางตนเกยวกบประโยชนของการน าเกมมาใชประกอบการเรยนการสอน

สรปไดวา การสอนในระดบประถมศกษาจ าเปนตองใชเทคนค วธการสอนตางๆรวมทงการสราง

แรงจงใจใหนกเรยนอยากเรยน เรยนดวยความสนกสนาน ไมนาเบอ ซงกอใหเกดการเรยนรดวย

ความเขาใจงาย แมนย าและรวดเรวขน เปนการทบทวนเนอหาวชาทไดเรยนไปแลว ฝกใหรจกคดหา

เหตผล สงเสรมใหเปนคนดมน าใจ ทงยงเปนการสรางทศนคตทดในการเรยนไดอกทางหนง

21

หลกการเลอกเกม

ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2540ก, หนา 129) ไดกลาวถง ขอควร

ค านงการเลอกเกมดงน

1. เกมทสมพนธกบเนอหาทก าลงเรยน

2. เกมสงเสรมการคดโดยอาศยความร ความคดรบยอด และหลกการจากเนอหาทเรยนมา

ใช

3. เกมททาทายการคดโดยอาศยกระบวนการทางคณตศาสตร คอการจ าแนก การจดกลม

การหาความสมพนธ และการสรางขอสรปทมเหตผล

ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2540ข, หนา 40-41) ไดกลาวถง

หลกการเลอกเกม สรปไดดงน

1. เปนเกมทตรงกบจดประสงคของเนอหาและกจกรรมทสอน

2. เปนเกมทมความยากงายเหมาะสมกบวฒภาวะของนกเรยน

3. เหมาะสมกบสภาพแวดลอมในการเรยนการสอน

4. เปนเกมทแปลกใหม ทนกเรยนยงไมเคยเลนเกมมากอน เปนเกมททาทายความสามารถ

หรอยในความสนใจของนกเรยน

5. มกตกาการเลนทชดเจน ใหความยตธรรมตอผเลนทกฝาย

6. เปนเกมทนกเรยนทกคนมสวนรวม

7. เปนเกมทนกเรยนไดใชทกษะทกดาน

8. ควรเลอกเกมหลายรปแบบ และนกเรยนไดแสดงพฤตกรรมไดหลากหลายไมท าใหเกด

ความเบอหนาย

จากทกลาวถงหลกการเลอกเกมสรปไดวา เกมทน ามาใชนนครผสอนจ าเปนตองค านงถง

คณคาทนกเรยนจะไดรบทงความร ความสนกสนาน และรจกเลอกใชเกมทสอดคลองกบเนอหาใน

บทเรยน เพอทนกเรยนจะไดเลน และเรยนรไปดวยในขณะเรยน เปนเกมททาทายความคด

สตปญญา มกฎเกณฑ กตกาการเลนทชดเจน เขาใจงาย เหมาะสมกบผเรยน

22

แผนการสอน

ความหมายของแผนการสอน วฒนาพร ระงบทกข (2542, หนา 1) ไดใหความหมายของแผนการสอนไววา แผนการสอน หมายถง แผนการหรอโครงการทจดท าเปนลายลกษณอกษรเพอใชในการปฏบตการสอนในรายวชาใดรายวชาหนง เปนการเตรยมการสอนอยางมระบบและเปนเครองมอทชวยใหครพฒนาการจดการเรยนการสอนไปสจดประสงคการเรยนรและจดหมายของหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ ทศนาพร นนทวงศ (2539, หนา 8) ไดใหความหมายของแผนการสอนไววา แผนการสอน คอ แผนการจดกจกรรมการเรยนการสอน การใชสอการสอน การวดผลประเมนผลใหสอดคลองกบเนอหา และจดประสงคทก าหนดไวในหลกสตร แผนการสอนเปรยบเสมอนเปนพมพเขยนทบอกใหทราบวาในกลมประสบการณตาง ๆ นน ถาตองการใหนกเรยนบรรลตามจดประสงคไดผสอนมหนาทจะตองท าอะไร ตรงจดไหน การจดบรรยากาศในการเรยนการสอนจะท าอยางไรใหมความสมบรณมากทสด น าไปใชไดอยางมประสทธภาพและสะดวกตอการปฏบต สภาพรรณ พวงจนเพชร (2536, หนา 102) กลาววา แผนการสอน คอ เปนสวนหนงของหลกสตร เปนสงทครน าไปใชในการจดกจกรรมการเรยนเพอน าผเรยนไปส จดมงหมายของการศกษา ผสอนอาจปรบปรงแผนการเรยนการสอนเพอใหเหมาะสมกบหลกสตรกบสภาพทองถน ทงในดานเนอหากจกรรมการเรยนการสอนและการประเมนผล ทงหนตองยดโนทศนหลกการ จดประสงคการเรยนร และจดประสงคของหลกสตรไว และการสอนจงเปนเอกสารทบอกรายละเอยดในการสอนเกยวกบจดประสงค มโนทศน เนอหา กจกรรมการเรยน สอการสอน การวดผลและจ านวนตามเวลาทใชสอน ออยทพย ทองด (2544, หนา 2) ใหความหมายของแผนการสอนวา แผนการสอน คอ การน าเอาวชาหรอกลมประสบการณทจะตองท าการสอนตลอดภาคเรยนมาสรางเปนแผนการจดกจกรรมการเรยนการสอน การใชสออปกรณการสอน การวดผลและประเมนผล ส าหรบเนอหาสาระและจดประสงคการเรยนยอย ๆ น ามาเขยนใหสอดคลองกบวตถประสงคหรอจดเนนของหลกสตร โดยค านงถงสภาพของผเรยน ความพรอมของโรงเรยนในดานวสด อปกรณ และตรงกบชวตจรงในทองถน อาภรณ ใจเทยง (2540, หนา 203) ใหความหมายของแผนการสอนวา แผนการสอนคอ แผนการจดกจกรรมการเรยนการสอน การใชสอการสอน การวดผลประเมนผลใหสอดคลองกบเนอหาและจกประสงคทก าหนดไวในหลกสตร

23

จากทกลาวขางตนเกยวกบแผนการสอน สรปไดวา แผนการสอน หมายถง แผนกจกรรมเพอใหผเรยนเกดการเรยนร ซงเตรยมไวลวงหนากอนทจะสอนจรง โดยก าหนดแนวทางการสอนเปนลายลกษณอกษรอยางมระบบ เพอใชในการปฏบตการสอนรายวชาใดวชาหนง ซงรายละเอยดขนตอนตางๆ เชน สาระส าคญของเรองทจะสอน จดประสงคการเรยนร เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอ อปกรณทจะใชในการสอน การวดและประเมนผล โครงสรางของแผนการสอน โครงสรางของแผนการสอนมดงตอไปน 1. สาระส าคญเปนมวลความรทจะเกดขนกบนกเรยน เมอเรยนเรองนน ๆ เสรจสนลงเปนการเนนถงความคดรวบยอดหรอลกษณะการเขยนสาระส าคญแตละขอนนจะเปนหวใจของความร ความสามารถทจตดคางกบนกเรยนไปในอนาคตอาจจะประกอบดวยขอความของกจกรรมหรอกระบวนการเรยนหรอเนอหาทใชสอนในแผนนนๆ หรอจดประสงคทจะใหนกเรยนบรรล 2. จดประสงคการเรยนร เปนสงทก าหนดขนวาตองใหเกดอะไรขนกบนกเรยนใหครอบคลมทง 3 ดาน ไดแก ดานความร ความเขาใจ และทกษะ เจตคต และรวมทงการน าไปใชในชวตประจ าวน ลกษณะการเขยนจดประสงคการเรยนร ซงเขยนเปนจดประสงคเชงพฤตกรรม ขอสงเกตในการเขยนจดประสงค 2.1 จดประสงคการเรยนรมความส าคญมากเพราะเปนตนแบบของการคดของกระบวนการเรยนรและเปนทมาของแนวการวดผลประเมนผลทวดตามจดประสงค 2.2 หลกสตรฉบบปรบปรงมจดเดนทเนนทกษะกระบวนการ 9 ประการทจะตองแทรกไวในจดประสงคการเรยนรดวย 2.3 การเรยนรวชาตาง ๆ มกระบวนการของตวเองอยแลว เชน กระบวนการคณตศาสตร กระบวนการกลม ฯลฯ ซงจะตองปรากฏในจดประสงคการเรยนรเชนกน 2.4 หลกสตรประถมศกษามจดประสงคใน ป.02 ทจะตองน ามาใชพจารณาดวย นอกจากขอสงเกตขางตนแลว จดประสงคจะตองครอบคลมดานพทธพสย ทกษะพสย จตพสย และกระบวนการ 3. กจกรรมการเรยนการสอน เปนเทคนคการสอน เปนขนการจดกจกรรมหรอกระบวนการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนไดฝกปฏบตตามกระบวนการเหลานนใหเกดการเรยนรบรรลตามจดประสงคทก าหนดไว

24

ลกษณะการเขยนกจกรรมการเรยนการสอนอาจจะเขยนจาก 3.1 วธการสอนแบบตางๆ ดงกลาวมาแลวจะเปนการบรรยาย การสาธต แสดงบทบาทสมมต ฯลฯ 3.2 กจกรรมทปรากฏในค าอธบายหลกสตร เชน อธบาย อภปราย วเคราะห ฯลฯ 3.3 กระบวนการเรยนรตางๆ เชน กระบวนการะสรางความคดรวบยอด กระบวนการทางคณตศาสตร ทกษะกระบวนการ 9 ขน ฯลฯ 4. เนอหาสาระเนอหาในแผนการสอนหรอบนทกการสอนทดนน จะตองมคณสมบต 3 ประการ คอ ความถกตอง ความครอบคลม และความชดเจน ดงน 4.1 ความถกตอง หมายถง เนอหาสาระนนตองตรงกบหลกวชา 4.2 ความครอบคลม หมายถง ปรมาณเนอหาตรงตามหวขอนนมมากพอทจะกอใหเกดความคดรวบยอดไดหรอไม 4.3 ความชดเจน หมายถง การทเนอหามแบบแผนของการน าเสนอสาระทไมสบสน 5. สอการเรยนการสอน เปนเครองชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรในเนอหาทใหนกเรยนไดอยางรวดเรว และถกตอง สอควรจดใหสอดคลองกบกจกรรมการเรยนการสอนและแบบฝกทกษะ เชน เพลง เกม การละเลน ฯลฯ 6. การวดและประเมนผล เปนการวดผลการเรยนรจะจดโดยวธใด วดอะไร วดอยางไร เชน วดความสามารถในการวเคราะหปญหา สาเหต และผลทจะตามมา ถาปญหาไมไดรบการแกไข โดยการพจารณาจากกจกรรม อภปราย รายงานตอบค าถามของนกเรยน วดเจตคตจากการสงเกตพฤตกรรมกระตอรอรนในการท ากจกรรม และคณภาพของงาน(หนวยศกษานเทศ ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต กระทรวงศกษาธการ, 2534 หนา 153-156) ความส าคญของแผนการสอน แผนการสอนเปนเอกสารในการเตรยมการสอนลวงหนากอนทจะสอนจรง ซงมความส าคญอยางยง ดงน 1. การจดท าแผนการสอนจะชวยใหครไดมโอกาสไดศกษาหลกสตร แนวการสอนวธการวดผลและประเมนผล ศกษาเอกสาร ต ารา ไดอยางละเอยดทกแงทกมม 2. แผนการสอนจะชวยใหครผสอนสามารถจดเตรยมกระบวนการเรยนการสอนใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรง ทงในเรองทรพยากรของโรงเรยน ทรพยากรของทองถน คานยม ความเชอและสภาพทเปนจรงของทองถน

25

3. แผนการสอนเปนเครองมอทมคณภาพของคร ในการน าไปใชสอนใหสอดคลองกบสภาพของผเรยน ระยะเวลาและสภาพการเรยนการสอนทแทจรงในแตละภาคเรยน ชวยใหครสอนไดครบถวน ทนเวลา และชวยใหมความมนใจในการสอนมาขน 4. แผนการสอนจะชวยใหผสอนใชเปนขอมล หรอหลกฐานอางองไดอยางถกตอง เทยงตรงแกศกษานเทศก ผบรหารและผทเกยวของ วาผสอนไดท าการสอนอยางไร ใชสออปกรณ และทรพยากรอะไรบาง อยางไร 5. แผนการสอนจะใชเปนคมอครทสอนแทนได 6. แผนการสอนจะเปนเอกสารส าหรบใชในการพฒนาการเรยนการสอน และพฒนาคณภาพการศกษาไดเปนอยางด 7. แผนการสอนจะเปนเอกสารทเสดงถงการพฒนาวชาชพและมาตรฐานวชาชพครทแสดงวางานสอนเปนงานทจะตองไดรบการฝกฝน โดยเฉพาะมเครองมอเทคนคทจ าเปนส าหรบประกอบอาชพดวย (ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, 2539 หนา 147) ลกษณะของแผนการสอนทด อาภรณ ใจเทยง (2540, หนา 219) กลาววาแผนการสอนทดจะชวยใหผสอนสามารถจดการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพและบรรลจดมงหมายทวางไว ดงน 1. สอดคลองกบหลกสตรและแนวการสอนของกรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ 2. น าไปใชไดจรงและมประสทธภาพ 3. เหมาะสมกบผเรยนและระยะเวลาทก าหนด 4. เขยนอยางถกตองตามหลกวชาการ 5. มความกระจางชดเจน ท าใหผอานเขาใจตรงกน 6. มรายละเอยดมากพอทจะท าใหผอานสามารถน าไปใชสอนได 7. ทกหวขอในแผนการสอนมความสอดคลองสมพนธกน วลลภ กนทรพย (2534, หนา 44-45) ไดเสนอวาลกษณะของแผนการสอนทด ควรมกจกรรมการเรยนรทมลกษณะ 4 ประการ ดงน 1. เปนแผนการสอนทมกจกรรมทใหผเรยนเปนผลงมอปฏบตใหมากทสด โดยครเปนเพยงผคอยชน า สงเสรม หรอกระตนใหกจกรรมด าเนนการเปนไปตามความมงหมาย 2. เปนแผนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนเปนผคนพบค าตอบ หรอท าส าเรจดวยตนเอง โดยครพยายามลดบทบาทจากผบอกค าตอบเปนคอยกระตนดวยค าถามหรอโจทยปญหา

26

3. เปนแผนการสอนทเนนทกษะกระบวนการ มงใหผเรยนเกดการเรยนรในการท างาน เปนกระบวนการ และน ากระบวนการไปใชจรง 4. เปนแผนการสอนทสงเสรมการใชวสดอปกรณทสามารถจดหาไดในทองถนหลกเลยงการใชวสดอปกรณราคาสง งานวจยทเกยวของ

นงนาถ มหลา (2546, หนาบทคดยอ) ไดศกษา ผลการใชเกมการสอนวชาคณตศาสตร

เรอง พหนาม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชเกมการสอนคณตศาสตรสงกวานกเรยนท

ไดรบการสอนโดยการสอนปกต

รงเรอง สมร (2547, หนาบทคดยอ) ไดศกษาเกยวกบการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยนและเจตคตตอวชาคณตศาสตรเรองเศษสวนของนกเรยนชวงชนท 2 โรงเรยนอนบาลราชบร

ทไดรบการสอนโดยใชเกมประกอบการสอนกบการสอนตามคมอคร พบวา ผลสมฤทธทางการ

เรยนวชาคณตศาสตรเรอง เศษสวนนกเรยนชวงชนท 2 โรงเรยนอนบาลราชบร ทไดรบการสอน

โดยใชเกมประกอบการสอน หลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตท

ระดบ .01

มณ แกววนตา (2547, หนาบทคดยอ) ไดศกษาการใชเกมเพอพฒนาความรสกเชงจ านวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 พบวา แผนการสอนทใชเกมเพอพฒนาความรสกเชงจ านวนท

สรางขนจ านวน 10 แผน มเกมจ านวน 10 เกม สามารถพฒนาความรสกเชงจ านวนไดเปนอยางด

และผลสมฤทธดานความรสกเชงจ านวนของนกเรยนทเรยนโดใชเกม ไดคะแนนเฉลยรอยละ 80

ซงสงกวาเกณฑทโรงเรยนตงไว และมพฤตกรรมอยในระดบดมาก

กรรณการ เพงพศ (2544, หนาบทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาทกษะการแกโจทยปญหา

คณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โดยใชสอประสม พบวา การพฒนาแผนการสอน

แกโจทยปญหาคณตศาสตรเรอง บทประยกตโดยใชสอประสม ไดแผนทงหมด 12 แผน ซงปรากฏ

วาผลสมฤทธทางการเรยนแกโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนหลงจากไดรบการสอนโดยสอ

ประสมสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05