คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา

ณฐวฒน ขนโท

ปญหาพเศษนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป

วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา กมภาพนธ 2557

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยบรพา

ประกาศคณปการ การศกษาเรอง “คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา” ส าเรจลงดวยด กดวยความกรณาอยางยงจากบคคลหลายฝาย ทไดใหการสนบสนนและ ค าปรกษาเปนอยางดจาก ผศ. ดร. พชนย ธระเสนา คณบดวทยาลยการบรหารรฐกจ อาจารย อษณากร ทาวะรมย อาจารยประจ า วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา ศนยการศกษา ศรนครนทร และขอขอบพระคณ อาจารยสปราณ ธรรมพทกษ และดร.เมธ ทรพยประสพโชค อาจารยทปรกษาเปนอยางยง ทไดใหค าแนะน า ชวยเหลอ ในทก ๆ ขนตอน ของการจดท าปญหาพเศษ โดยทานอาจารยไดกรณาสละเวลาใหค าแนะน า เพมความร และตรวจสอบแกไขในขนตอนตาง ๆ อยางตอเนอง สงผลใหการท าปญหาพเศษไดส าเรจลลวงไดดวยด ซงผจดท าขอขอบพระคณเปนอยางยงมา ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ คณาจารยทกทานทไดถายทอดความรในสาขาวชาตาง ๆ ท าให ผศกษาน าความรทไดมาผสมผสานจนสามารถท าปญหาพเศษส าเรจลลวงตามเปาหมาย ผศกษาขอขอบพระคณคณะกรรมการควบคมปญหาพเศษทกทานทไดกรณาตรวจสอบปญหาพเศษ รวมทงขอเสนอแนะทเปนประโยชนในการแกไขขอบกพรอง จนกระทง ปญหาพเศษฉบบนประสบผลส าเรจ นอกจากนผศกษาขอขอบพระคณ ศ.คลนกเกยรตคณ นพ.เหลอพร ปณณกนต ผอ านวยการคลนกศนยแพทย เปนอยางยงทใหความอนเคราะหในการใหขอมลและขอขอบพระคณ คณกตตมา ทรงประกอบ พยาบาลหวหนาหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา และพ ๆ หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ทใหความอนเคราะหในการตดตอประสานงานใน การด าเนนการตาง ๆ ทงขอมลภายในและภายนอกเกยวกบหนวยบรการชมชนทไดโครงการตาง ๆ กบชมชน ขอขอบคณ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนทง 11 ชมชน ทไดรวมตอบแบบสอบถาม ตลอดจนผทมไดกลาวนามในทนทไดใหการสนบสนน และสงเสรมในดานการศกษาแกขาพเจา โดยเฉพาะอยางยง คณพอ คณแม และเพอนสมาชก รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป รนท 6 (ศนยศรนครนทร) ทกคน ทเปนกาลงใจใหการจดท าปญหาพเศษฉบบนส าเรจลลวงไปดวยด

ณฐวฒน ขนโท

ง

54930362: สาขาวชา: การบรหารทวไป; รป.ม. (การบรหารทวไป) ค าส าคญ: คณภาพชวต/ หนวยบรการชมชน/ คลนกศนยแพทยพฒนา ณฐวฒน ขนโท: คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา (QUALITY OF LIFE OF PEOPLE IN COMMUNITY HEALTH CARE AREA OF MEDICAL DEVELOPMENT CLINIC) อาจารยผควบคมปญหาพเศษ: สปราณ ธรรมพทกษ, IMAS. 82 หนา. ป พ.ศ. 2556. การศกษาเรอง “คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา” มวตถประสงคเพอศกษา คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนก ศนยแพทยพฒนาและเพอเปรยบเทยบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาโดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา รายได ชมชนทอาศยอย กลมตวอยางทใชในการศกษาคอประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาทง 11 ชมชน จ านวน 400 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ แบบสอบถาม และสถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมาน ไดแก สถตทดสอบ (t-test) และการทดสอบความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) และทดสอบความแตกตางรายคดวยวธ LSD โดยก าหนดคานยส าคญทางสถตทระดบ .05 ผลการวจยพบวา คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ในภาพรวมมคณภาพชวตอยในระดบด เมอพจารณาเปนรายดาน โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา มคณภาพชวตในดาน สงแวดลอมอยในระดบดเปนอนดบแรก รองลงมาคอ ดานสขภาพกาย ดานจตใจ และดานสมพนธภาพทางสงคม ตามล าดบ ผลการเปรยบเทยบความแตกตางของคณภาพชวตของในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา พบวา ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมอาย จ านวนสมาชกในครอบครว รายไดตอเดอนตางกน มคณภาพทแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมเพศ สถานภาพสมรส และระดบการศกษา แตกตางกน มคณภาพชวตไมแตกตางกน

จ

54930362: MAJOR: GENERAL ADMINISTRATION; M.P.A. (GERNERAL ADMINISTRATION) KEYWORDS: QUALITY OF LIFE/ COMMUNITY HEALTH CARE SERVICE/MEDICAL DEVELOPMENT CLINIC NATTAWAT KUNTO: QUALITY OF LIFE OF PEOPLE IN COMMUNITY HEALTH CARE AREA OF MEDICAL DEVELOPMENT CLINIC. ADVISOR: SUPRANEE TUMMAPITUK, IMAS. 82 P. 2013. The purposes of this study were to examine the quality of life of people in community health care area of a medical development clinic and to compare their quality of life as classified by gender, age, marital status, educational level, income, and living community location. The subjects participating in this study included 400 people living in 11community locations. The instrument used to collect data was a questionnaire. The data were analyzed by using percentage, means, standard deviation, and inferential statistics, including t-test and One-way ANOVA. To test the differences between pairs, LSD was used with a preset of significant level at .05. The results of this study revealed that the level of life quality of people in community health care area of the medical development clinic was found at a good level. When considering the means of each examined variable by ranking from the most to the least, it was shown that the level of their quality of life in terms of living environment was found at a high level, followed by the aspects of their health and mental conditions, and social relationship, respectively. The comparison of life quality of people in community health care area of the medical development clinic revealed that there were statistically significant differences in quality of life of people with different age, number of family members, monthly income at a significant level of .05. Finally, no differences were found in their quality of life among people with different gender, marital status, and level of education.

ฉ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ...................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................. จ สารบญ ........................................................................................................................................ ฉ สารบญตาราง .............................................................................................................................. ซ สารบญภาพ ................................................................................................................................. ฎ บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา .................................................................... 1 วตถประสงคงานวจย ................................................................................................. 3 กรอบแนวคดในการวจย ............................................................................................ 3 สมมตฐานในงานวจย ................................................................................................ 4 ขอบเขตการวจย ......................................................................................................... 5 นยามศพท .................................................................................................................. 5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ....................................................................................... 7 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ............................................................................................ 8 แนวคดและทฤษฎของคณภาพชวต ........................................................................... 8 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบคณภาพชวต ........................................................... 23 ขอมลทวไปของคลนกศนยแพทยพฒนา ................................................................... 25 งานวจยทเกยวของ ..................................................................................................... 27 3 วธด าเนนการวจย ................................................................................................................. 32 วธการวจย .................................................................................................................. 32 ประชากรและกลมตวอยาง ........................................................................................ 33 เครองมอทใชในการวจย ............................................................................................ 34 การทดสอบเครองมอ ................................................................................................. 36 การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................................... 36 ระยะเวลาในการเกบขอมล ........................................................................................ 37

ช

สารบญ (ตอ)

บทท หนา วธประมวลผลและวเคราะหขอมล ............................................................................ 37 เกณฑการแปลผล ...................................................................................................... 38 4 ผลการวจย ........................................................................................................................... 39 ตอนท 1 การวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยาง ................................................. 39 ตอนท 2 การวเคราะหขอมลดานคณภาพชวต .......................................................... 42 ตอนท 3 การทดสอบสมมตฐาน ............................................................................... 48 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ................................................................................ 62 สรปผลการวจย .......................................................................................................... 62 อภปรายผล ................................................................................................................ 63 ขอเสนอแนะ .............................................................................................................. 67 บรรณานกรม ............................................................................................................................... 70 ภาคผนวก .................................................................................................................................... 76 ประวตยอของผวจย ..................................................................................................................... 82

ซ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 แจกแจงประชาชนทอาศยอยในชมชนทงสน 11 ชมชน ในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาและกลมตวอยาง ........................................................................ 34 2 ระดบคะแนนคณภาพชวต ............................................................................................... 35 3 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามเพศ ................................................................................................................ 39 4 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย ................................................................................................................ 40 5 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามสถานภาพสมรส ............................................................................................ 40 6 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามระดบการศกษา.............................................................................................. 41 7 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามจ านวนสมาชกในครอบครว .......................................................................... 41 8 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามรายไดตอเดอน .............................................................................................. 42 9 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนก ดานสขภาพกาย ............................................................................................................... 42 10 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกดานจตใจ ......... 44 11 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนก ดานสมพนธภาพทางสงคม ............................................................................................. 45 12 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของ

ฌ

ประชาชน ในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนก ดานสงแวดลอม ............................................................................................................... 46

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 13 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ไมรวมรายดาน ............ 47 14 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ในภาพรวม .................. 47 15 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามเพศ ......................................... 48 16 การเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวย บรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามเพศ ................................................... 49 17 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย ......................................... 49 18 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย ......................................... 50 19 การวเคราะหเปรยบเทยบเปนรายค (Post Hoc) ของคาเฉลยระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย ............ 50 20 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามระดบการศกษา ....................... 51 21 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามระดบการศกษา ....................... 52 22 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามสถานภาพสมรส ..................... 52 23 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามสถานภาพสมรส ..................... 53 24 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท

ญ

หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามจ านวนสมาชกในครอบครว ... 53 25 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามจ านวนสมาชกในครอบครว ... 54

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 26 การวเคราะหเปรยบเทยบเปนรายค (Post Hoc) ของคาเฉลยระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามจ านวน สมาชกในครอบครว ........................................................................................................ 54 27 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามรายไดตอเดอน ........................ 55 28 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามรายไดตอเดอน ........................ 56 29 การวเคราะหเปรยบเทยบเปนรายค (Post Hoc) ของคาเฉลยระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามรายได ตอเดอน ........................................................................................................................... 56 30 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการ ชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามชมชนทอยอาศย .......................................... 57 31 การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวเพอเปรยบเทยบความแตกตางคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามทอยอาศย ... 58 32 การวเคราะหเปรยบเทยบเปนรายค (Post Hoc) ของคาเฉลยระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามชมชน ทอยอาศย ......................................................................................................................... 59 33 สรปผลการทดสอบสมมตฐาน ........................................................................................ 61

ฎ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................................................ 4

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา คณภาพชวตเปนเรองส าคญมากของบคคลและสงคมในปจจบนดงน คอ ความส าคญระดบตนเองและครอบครว คอ การมรางกายแขงแรงสมบรณ สขภาพอนามยด ไมเจบปวย ท าใหประหยดคาใชจายสวนตนและสามารถประกอบอาชพการงานไดอยางมประสทธภาพ ท าใหชวตความเปนอยด ครอบครวอบอน ไมมปญหา ในสวนของความส าคญระดบสงคม และประเทศชาตเมอประชากรในสงคมมคณภาพชวตทด ยอมท าใหคณภาพชวตในสงคมและประเทศดขนดวย แตทงน รฐตองมนโยบายทจะเออตอการพฒนาคณภาพชวตของประชากร เชน สภาพแวดลอมการศกษา การประกอบอาชพ รายไดของประชากร เปนตน (เพญศร เปลยนข า, 2542, หนา 293) โดยคณภาพชวตไดมการปรบเปลยนขยายกลายเปนหวใจในแนวทางการพฒนาดวยมตดงกลาวขางตน จะชวยประคองใหการพฒนาเปนไปอยางมดลยภาพและอยางยงยน ดวยผลส าเรจของ การพฒนาให “คน” เปนผสมบรณพรอมดานกาย จตใจ และปญญา ทพรอมจะสรางสรรคคณภาพสงคมในการเรยนร สงคมแหงการสมานฉนท และเอออาทรตอกน ในป พ.ศ. 2503 องคการสหประชาชาตไดเรงรดใหประเทศสมาชกมการพฒนาประเทศมากขน โดยตงนโยบายในป พ.ศ. 2503-2513 เปน Development Decade คอทศวรรษแหงการพฒนา วตถประสงคของการตงทศวรรษแหงการพฒนานขนมา มจดหมายเพอแกปญหาส าคญ 3 อยาง ทอยทวไปในประเทศก าลงพฒนาหรอดอยพฒนาทงหลาย คอ 1) ความยากจนขนแคน (Poverty) 2) ความไมรหนงสอหรอความโงเขลาเบาปญญา (Ignorance) และ 3) ความเจบไขไดปวย มโรคภยไขเจบมาก (Disease) การขจดปญหาสามประการนเปนเปาหมายใหญ วตถประสงคเพอปดชองวาง ในมาตรฐานการครองชพระหวางประเทศทพฒนาแลวกบประเทศทก าลงพฒนา ซงมอทธพลมาถงประเทศไทย (พระธรรมปฎก, 2543, หนา 17) รวมถงองคการเอสแคป (ESCAP, 1990, pp. 9-12) ไดก าหนดแนวทางวดคณภาพชวตและไดแบงตวชวดออกเปน 7 ดาน คอ 1) สขภาพ (Healthy Life) 2) ชวตครอบครว (Family Life) 3) ชวตการท างาน (Working Life) 4) ชวตในการใชสตปญญา (Intellectual Life) 5) ชวตในชมชน (Community Life) 6) ความมนคงทางเศรษฐกจ (Economic Security) 7) กายภาพสงแวดลอม (Physical Environment) และส าหรบประเทศไทยไดท าแนวคดความจ าเปนพนฐาน (Basic Need Approach) หรอความจ าเปนพนฐาน (จปฐ) มาปรบใชกบแนวคด

2

ของเอสแคปเปนเครองมออกดวย คณภาพชวตทดยอมเปนสงททกคนพงปรารถนาแตการทจะมคณภาพชวตทดไดตองขนอยกบปจจยและสวนประกอบตาง ๆ มากมาย โดยแตละองคประกอบนน มความส าคญมากนอยแตตางกนไปตามทศนะคตของบคคลและสงคม ประเทศไทยไดเรมวางระบบการพฒนาประเทศ โดยวางแผนระยะยาวเปนครงแรกในป พ.ศ. 2504 เรยกวาแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2504-2509) เนนการเพมรายไดของประชาชนตามแนวทางของธนาคารโลก โดยหวงวาถารายไดของประชาชนเพมขน ประชาชนกจะ มการอยดกนดมากขน ซงถอวาเปนจดเรมตนใหความส าคญตอคณภาพชวตของประชาชนจนถงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท 8 (พ.ศ. 2540-2544) ไดใหความส าคญทคนยดคนเปนศนยกลาง (Human Center) มงสรางศลธรรมและคณธรรมในสงคมและครอบครว ตลอดจน การสรางศกยภาพการพฒนาใหสงขนและเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมในกระบวกการตดสนใจและการปรบเปลยนวธการคดจากเดมทคดแบบแยกสวนมาเปนบรณาการ ซงเชอวาจะน าไปสการพฒนาทยงยน (วชย รปข าด และคณะ, 2538, หนา 35) ปจจบนน โครงสรางประชากรของประเทศไทยก าลงเผชญหนากบภาวการณเพมขนอยางรวดเรว คณภาพชวตของคนไทยในเมองใหญโดยเฉพาะกรงเทพมหานครโดยรวมแลวไมดกวาเดมเทาใดนก แมวาจะมงพฒนาแตสภาพทปรากฏกลบยงมปญหาเกาซ าซากใหเหนอย ซงบนทอนคณภาพชวตของคนไทยในเมองใหญ ยงการเจรญเตบโตมมากเทาใด คณภาพชวตกจะลงลดเทานนเหมอนความเจรญขดแยงกบคณภาพชวตของประชาชน คลนกศนยแพทยพฒนาเปนสถานพยาบาลกอตงขนตามแนวพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว บนเนอทประมาณ 10 ไร รมยานพระราม 9 เขตวงทองหลาง กรงเทพมหานคร ในวนท 29 กนยายน พ.ศ. 2541 ดวยพระมหากรณาธคณทมตอพสกนกรทกแขนงอาชพ เพอใหไดรบการบรการดานสขภาพ รกษาโรค โดยไมไดเปนกจการเพอแสวงหาก าไร รวมถงการบรการชมชนในบรเวณศนยแพทยพฒนากยงเปนนโยบายหลกในการพฒนา เมอป พ.ศ. 2550 คลนกศนยแพทยพฒนาไดใหมการจดตงหนวยบรการชมชนในการทจดตงเปนหนวยในการท าโครงการตาง ๆ ในการพฒนาทง 11 ชมชน ตามนโยบาย “บวร” ในการดแลบาน วด โรงเรยน ในบรเวณบงพระรามเกา บนทดนของส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรยโดยมชมชนทงสน 11 ชมชน มผอาศย 2,900 หลงคาเรอน 3,787 ครอบครว จ านวนประมาณ 17,517 คน (คลนกศนยแพทยพฒนา, 2554) จากขอมลเบองตน พยาบาลหวหนาหนวยบรการชมชน กลาววา จากนโยบายโครงการพฒนาชมชนในดานตางๆ ดานการดแลสขภาพอนามยถอวาเปนยทธศาสตรหลกของคลนกศนยแพทยพฒนา เพราะเนองจากเปนสถานพยาบาลและมทรพยากรทจะสามารถพฒนาไดอยางม

3

ประสทธภาพ จากการเปลยนแปลงของโลกทงเชงสงแวดลอมและเชงการพฒนาประเทศทท าใหเกดเปนภาวะของการเกดโลกตางๆ ยงในเมองหลวงอยางกรงเทพหานคร ปญหาชมชนแออด ปญหามลพษทางอากาศ ปญหาโรคตดตอ ๆ ทท าใหคณภาพชวตในดานสขภาพของประชาชนในชมชนลดลง เพราะสวนหนงคอ ประชาชนในชมชนสวนใหญตองท างานหาเชากนค าการดแลสขภาพกไมมเวลา การหาความรดานการดแลกไมมเวลาทจะศกษา รวมถงสภาพทอยอาศยและการอปโภคบรโภคการไมคอยถกสขลกษณะเนองจากเปนชมชนแออด จงท าใหคณภาพดานชวตลดนอยลง ในทกเพศ ทกวย จากการศกษาขอมลดงกลาวจะเหนไดวาคณภาพชวตของคนไทยในเมองใหญมความย าแยลงเมอเทยบกบความเจรญทรดหนา คลนกศนยแพทยพฒนาจงเปนองคกรทจดตงขนเพอรองรบความตองการดานสขภาพทสงขนของประชากรในเมองหลวง โดยเฉพาะหนวยบรการชมชนทมงเนนการเขาถงชมชนรากหญาใกลเคยงสถานพยาบาล จงเปนเหตใหผวจยตองการศกษาคณภาพชวตของคนในชมชน เมอหนวยบรการชมชนเขาไปชวยเหลอในการดและ คณภาพชวตของประชากรในชมชนแลวพวกเขาเหลานนมคณภาพชวตทดขนตามแนวทางขององคกรหรอไมอยางไร เพราะขอมลพนฐานเหลานอาจเปนแนวทางในการวางแผนยทธศาสตรการเขาถงชมชนเพอพฒนาและสงเสรมคณภาพชวตของผอาศยในชมชนตอไป

วตถประสงคงานวจย 1. เพอศกษาคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา 2. เพอเปรยบเทยบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา รายได ชมชนทอาศยอย

กรอบแนวคดในการวจย การศกษาคณภาพชวตของประชาชนในครงน ผศกษาไดน าตวชวดขององคการอนามยโลกชดภาษาไทย (Whoqol-Bref-Thai) 26 ตวชวดของสววฒน มหนนรนดรกล , วระวรรณ ตนตพวฒนสกล, วนดา พมไพศาลชย, กรองจตต วงศสวรรณ และราณ พรมานะจรงกล (2540) มาเปนแนวคดในดานคณภาพชวต ซงประกอบดวย 4 ดาน คอ ดานสขภาพ ดานสขภาพจต ดานสภาพแวดลอม ดานความสมพนธทางสงคม มาท าเปนกรอบแนวคดในการวจย เพอศกษา

4

คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จงก าหนดกรอบการศกษาไดดงน ตวแปรตน ตวแปรตาม

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

สมมตฐานในงานวจย สมมตฐานท 1 ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมเพศตางกน มระดบคณภาพชวตทแตกตางกน สมมตฐานท 2 ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมอายตางกน มระดบคณภาพชวตทแตกตางกน สมมตฐานท 3 ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมระดบการศกษาตางกน มระดบคณภาพชวตทแตกตางกน สมมตฐานท 4 ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมสถานภาพตางกน มระดบคณภาพชวตทแตกตางกน สมมตฐานท 5 ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมจ านวนสมาชกในครอบครวตางกน มระดบคณภาพชวตทแตกตางกน

ลกษณะประชากร 1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. สถานภาพสมรส 5. จ านวนสมาชกในครอบครว 6. รายไดตอเดอน 7. ชมชนทอาศยอย

ระดบคณภาพชวต 4 ดาน คอ

1. ดานรางกาย 2. ดานจตใจ 3. ดานความสมพนธทางสงคม 4. ดานสงแวดลอม

5

สมมตฐานท 6 ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมรายไดตอเดอนตางกน มระดบคณภาพชวตทแตกตางกน สมมตฐานท 7 ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมชมชนทอาศยอยตางกน มระดบคณภาพชวตทแตกตางกน

ขอบเขตการวจย การวจยเรอง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ผวจยไดก าหนดขอบเขตการวจยดงน ขอบเขตดานเนอหา ศกษาคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ในดานคณภาพชวตโดยมตวแปรทใชในการวจยประกอบดวย ตวแปรตน ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส จ านวนสมาชกในครอบครว รายไดตอเดอน ชมชนทอยอาศย ตวแปรตาม ระดบคณภาพชวต 4 ดาน ไดแก ดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคม ดานสงแวดลอม ขอบเขตดานประชากร ประชาชนทอาศยในชมชน 11 ชมชน ไดแก 1) ชมชนหมบานพลบพลา 30 ไร 2) ชมชนคลองพลบพลา 46 ไร 3) ชมชนทรพยสนเกา 4) ชมชนทรพยสนใหม 5) ชมชนรงมณ 6) ชมชน นอมเกลา 7) ชมชนรวมสามคค 8) ชมชนบกพระราม 9 บอ 9) ชมชนบงพระราม 9 พฒนา ตงแตบอ 1-2 10) ชมชนเทพลลา 11) ชมชนเกาพฒนา เขตวงทองหลาง กรงเทพมหานคร โดยศกษาจากองคประกอบทบงชถงคณภาพชวตของประชาชน ขอบเขตดานระยะเวลา การศกษาครงนใชเวลาในการด าเนนการวจยตงแต ธนวาคม พ.ศ. 2555-พฤษภาคม พ.ศ. 2556

นยามศพท คณภาพชวต หมายถง การรบรและความพงพอใจในสภาพความเปนอยของตนเองในเรองของระดบมชวตทด มความสข ภายใตบรบททางสงคมและวฒนธรรมของประชาชนทอยอาศยในพนทส านกทรพยสนสวนพระมหากษตรย เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ ซงประกอบดวยตวชวด

6

4 ดาน คอ ตวชวดคณภาพชวตดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธ ทางสงคมและดานสงแวดลอม คณภาพชวตดานสขภาพกาย หมายถง ความคดเหนของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา เกยวกบสภาพรางกายของตนเองซงมผลตอชวตประจ าวนประกอบดวยตวชวดคอ การรบรสภาพความสมบรณแขงแรงของรางกาย การรบรถงพละก าลงในการด าเนนชวตประจ าวน การพกผอนนอนหลบ การท างาน คณภาพชวตดานจตใจ หมายถง ความคดเหนประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาเกยวกบสภาพจตใจของตนเอง ประกอบดวยตวชวดคอ ความสกภาคภมใจในตนเอง ความมนใจ ก าลงใจในการด าเนนชวต คณภาพชวตดานความสมพนธทางสงคม หมายถง ความคดเหนประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา เกยวกบความสมพนธกบตนเองกบบคคลอน ประกอบดวยตวชวดคอ ความสมพนธกบตนเองกบบคคลอน การรบรถงการไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคม การไดรบรวาตนเองไดเปนผใหความชวยเหลอบคคลอนในสงคม รวมทงการรบรในเรองอารมณ เพศหรอการมเพศสมพนธ คณภาพชวตดานสงแวดลอม หมายถง ความคดเหนประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา เกยวกบสงแวดลอมทมผลตอการด าเนนชวตประกอบดวยตวชวดคอ การรบรวาตนเองมชวตอยอยางอสระ ไมถกกกขง มความปลอดภยและมนคงในชวต การรบรวา ไดอยในสภาพแวดลอมทางกายทด การคมนาคมสะดวก มแหลงประโยชนดานการเงน สถานบรการสขภาพ บรการทางสงคม การรบรวาตนเองมโอกาสทจะไดรบขาวสาร ประชาชน หมายถง ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยเลอกศกษาประชาชนในชมชน 1) ชมชนหมบานพลบพลา 30 ไร 2) ชมชนคลองพลบพลา 46 ไร 3) ชมชนทรพยสนเกา 4) ชมชนทรพยสนใหม 5) ชมชนรงมณ 6) ชมชนนอมเกลา 7) ชมชน รวมสามคค 8) ชมชนบกพระราม 9 บอ 9) ชมชนบงพระราม 9 พฒนา ตงแตบอ 1-2 10) ชมชน เทพลลา 11) ชมชนเกาพฒนา เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ รายได หมายถง จากการทประชาชนไดประกอบอาชพเพอน ามาอปโภคบรโภคในครวเรอน ปจจยสวนบคคล หมายถง สถานภาพสวนบคคลของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา จ านวนสมาชก ในครอบครว รายไดตอเดอน

7

อาย หมายถง ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทนบถงวนทตอบแบบสอบถามเปนจ านวนเตม แบงเปน 5 ชวงอาย ไดแก อาย ต ากวา 25 ป ชวงอายระหวาง 25-35 ป ชวงอายระหวาง 36-45 ป ชวงอายระหวาง 46-55 ป ชวงและอายมากกวา 55 ปขนไป สถานภาพสมรส หมายถง สถานะเกยวกบการใชชวตคตามกฎหมาย ของประชาชน ในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาแบงเปน 3 สถานะ ไดแก สถานภาพโสด สถานภาพสมรสแลว และสถานภาพหยาราง/ แยกกนอย ระดบการศกษา หมายถง วฒการศกษาสงสดของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทไดรบในปจจบนแบงเปน 5 ระดบ ไดแก ไมไดเรยน ประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา, มธยมศกษาตอนปลาย อดมศกษา/ สงกวาอดมศกษา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. หนวยงานบรการชมชนของคลนกศนยแพทยพฒนาไดขอมลพนฐานเกยวกบ การวดผลการพฒนาคณภาพชวตของคลนกศนยแพทยพฒนา เพอไปใชในการวางแผนใหบรการชมชน และพฒนาคณภาพชวต 2. หนวยงานของรฐทเกยวของกบการบรการชมชน และคณภาพชวตของประชาชน จะไดขอมลพนฐานเกยวกบการวดผลการพฒนาคณภาพชวตของคลนกศนยแพทยพฒนา ในการวางแผนนโยบายใหเหมาะสมกบประชาชน

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยเรอง “คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาผวจยไดใชแนวคด ทฤษฎตลอดจนงานวจยตาง ๆ ทเกยวของ ดงน 1. แนวคดและทฤษฎของคณภาพชวต 1.1 ความหมายของคณภาพชวต 1.2 องคประกอบของคณภาพชวต 1.3 ปจจยทสงผลตอคณภาพชวต 1.4 การประเมนคณภาพชวต 2. แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบคณภาพชวต 3. ขอมลทวไปของคลนกศนยแพทยพฒนา 4. งานวจยทเกยวของ

แนวคดและทฤษฎของคณภาพชวต แนวคดเกยวกบคณภาพ แนวคดเกยวคณภาพชวต (Quality of Life) ไดมนกวชาการหลายทานใหความหมาย ซงใชในแวดวงวชาการมากมายหลายสาขาเพราะเปนสงทพงปรารถนาของในแตละสงคมและ ยงเปนองคประกอบในการด ารงชวตของมนษย เราสามารถสงเกตไดจากความตองการทเรามองเหนไดชดเจนคอ ปจจยส สวนทเปนองคประกอบของการอยรวมในสงคมคอ ความตองการภายนอกหรอความรสกทพงปรารถนา เชน ความรสกสบายใจ ความมนคงปลอดภย ความรบผดชอบ ความเชอมน ความรวมมอรวมใจ หรอความสมพนธทางสงคมทมนษยอยในสงคมเดยวกน ความหมายของคณภาพชวต พจนานกรม (ราชบณฑตยสถาน, 2535 อางถงใน รวมพล อนทรชม, 2550, หนา 13) ระบไววา คณภาพชวต ประกอบไปดวยค าสองค า คอ “คณภาพ” หมายถง ลกษณะความด ลกษณะประจ าบคคล หรอสงของ สวน “ชวต” หมายถง ความเปนอย ดงนน คณภาพชวต จงหมายถง ลกษณะความเปนอยทดของบคคล อจฉรา นวจนดา และขจรส ภรมยธรรมศร (2534, หนา 428) ไดใหความหมายวา คณภาพชวตของบคคล หมายถง การรบรของบคคลเกยวกบความพงพอใจทเกดจากการไดรบ

9

การตอบสนองตอสงทตองการ ทงทางรางกายและจตใจ และการมสวนรวมในการพฒนาสภาพแวดลอมดานเศรษฐกจและสงคมอยางเพยงพอ ใหเกดการมสขภาพกายและสขภาพจตทด สพรรณ ไชยอ าพร และ สนท สมครการ (2535 อางถงใน สภา ศรสวสด, 2550, หนา 6) กลาววา คณภาพชวต หมายถง ชวตทมความสขพอสมควร ทงกายและจตใจ ความสขกาย คอ ไดรบการตอบสนองความตองการขนพนฐานอยางเพยงพอ เชน การไดรบการเลยงดและอบรมสงสอนจากครอบครวอยางดพอการมสขภาพอนามยแขงแรง การศกษาด อาชพการงานด โอกาสเลอนฐานะตามความเหมาะสม มความปลอดภยในชวตและทรพยสน สวนความสขใจ คอ การหลอหลอมปจจยทางดานความเชอคานยม ศลธรรมและจรยธรรม ใหเกดความสมดล กหลาบ รตนสจธรรม และคณะ (2535, หนา 10-11 อางถงใน กตต ประพตรไพศาล, 2550, หนา 19) กลาววา คณภาพชวต หมายถง สภาพความเปนอยของบคคลทางดานรางกาย อารมณ สงคม ความคดและจตใจ ซงไดรวมเอาทกดานของชวตไวหมด ซงชวตบคคลสามารถด ารงอยรวมกบสงคมไดอยางเหมาะสม โดยสามารถแสดงมตตาง ๆ ของคณภาพชวตไว ดงน 1. คณภาพชวตดานรางกาย หมายถง อาหาร น า เครองนงหม ทอยอาศย สขภาพอนามย พลงงาน สงอ านวยความสะดวกในครอบครวและในการประกอบอาชพ 2. คณภาพชวตดานอารมณ หมายถง การพกผอนหยอนใจทมคณประโยชน ความนยมชมชอบในศลปวฒนธรรมในทองถน ความอบอนในครอบครวและในชมชน ความรกและความเปนเจาของทมตอหมคณะ 3. คณภาพชวตดานสภาพแวดลอมทางกายภาพ หมายถง ภาวะแวดลอมทบรสทธ สะอาด และเปนระเบยบ ปราศจากมลภาวะในดน น า อากาศและเสยง มทรพยากรทจ าเปนแก การด ารงชพ และการคมนาคมทสะดวก 4. คณภาพชวตดานสภาพแวดลอมทางวฒนธรรม หมายถง โอกาสในการศกษาและ การประกอบอาชพทเทาเทยมกน การมสวนรวมในกจกรรมสาธารณะ ความปลอดภยในชวตรางกายและทรพยสน การปกครองทใหสทธเสรภาพและความเสมอภาค ความเปนธรรมดานรายได ความรวมมอรวมใจในสงคม ความเปนระเบยบวนย มความเหนอกเหนใจซงกนและกนและมคานยมสอดคลองกบหลกธรรมในศาสนา 5. คณภาพชวตดานความคด หมายถง ความรความเขาใจเกยวกบโลก ชวตและชมชนกบการศกษา วชาชพ ความสามารถในการปองกนแกไขปญหาตาง ๆ ของตวเอง การยอมรบตวเองและการมเปาหมายในชวตทเหมาะสม 6. คณภาพชวตดานจตใจ หมายถง ความมคณธรรมในตวและสงคม เชน ความซอสตยสจรต ความมเมตตากรณา ชวยเหลอเกอกล กตญญกตเวท ความจงรกภกดตอชาต ความศรทธาใน

10

ศาสนา ความเสยสละและการละเวนอบายมขตาง ๆ สภางค จนทวานช และวศน ศลตระกล (2539, หนา 57-58 อางถงใน กตต ประพตรไพศาล, 2550, หนา 20) มความเหนวา “คณภาพชวต” เปนแนวความคดทยากจะนยามใหเปนทยอมรบในสงคม ทว ๆ ไป ดวยเหตผล 3 ประการ 1. คณภาพชวตเปนกระบวนการทางดานจตใจทสามารถบรรยาย ตความโดยผานตวกรองดานความคดและภาษาทแตกตางกน ความคลาดเคลอนจากการมองทหลากหลายเกดจากประสบการณ พนฐานความร ประเดนการน าเสนอและขอเทจจรงตาง ๆ 2. คณภาพชวตขนอยกบคณคาทแฝงอยอยางมาก นกวจยจงตองก าหนดกรอบความหมายใหชดเจนเพอใหสามารถประเมนผลไดกระบวนการและผลตาง ๆ ทถอวาเปนคณภาพชวตทดกวา ยอมเปนการยอมรบและก าหนดคณคาโดยบคคลในสงคมเดยวกน ซงมกพบวา เปนชนชนกลางของสงคมนน 3. คณภาพชวตเปนความคดทกอใหเกดความเขาใจในความเจรญงอกงามและพฒนาการของมนษย การมอายยนยาว กระบวนการทางดานจตใจ ลวนอยภายใตอทธพลขององคประกอบ ตาง ๆ รวมทงคานยมดวย ซงหากนยมเปนแบบเดยวกนกหมายความถงทกคน โดยไมมการค านงถงความแตกตางทางดานอาย ชวงชนทางสงคม การศกษา ลวนแลวแตไดรบอทธพลจากสงตาง ๆ อนชาต พวงส าล และอรทย อาจอ า (2539, หนา 61) ไดสรปความหมายของคณภาพชวตวา เปนระดบของการมชวตทด มความสข ความพงพอใจในชวตเปนเรองทเกยวของกบสภาพ ความเปนอยและการด าเนนชวตของปจเจกชนในสงคม สวฒน มหตนรนดรกล, วระวรรณ ตนตพวฒนสกล, วนดา พมไพศาลชย, กรองจตต วงศสวรรณ และราณ พรมานะจรงกล (2540, หนา 5) ไดสรปคณภาพชวตวา หมายถง ระดบการมชวตทดมความสข และความพงพอใจในชวต ทงในดานรางกาย จตใจ สงคม อารมณ และ การด าเนนชวตของปจเจกบคคลในสงคม เปนการประสานการรบรของบคคลในดานรางกาย จตใจความสมพนธทางสงคม สงแวดลอม ภายใตวฒนธรรม คานยม และเปาหมายในชวตของแตละคน ยพา อดมศกด (2540 อางถงใน กตต ประพตรไพศาล, 2550, หนา 20) กลาววา คณภาพชวต คอ คณภาพในดานสขภาพ สงคม เศรษฐกจ การศกษา การเมองและศาสนา ซงเปน คาเทยบเคยงไมมเกณฑตายตว แตละคนและแตละประเทศอาจก าหนดมาตรฐานต า ๆ ตามตองการ เกณฑคณภาพชวตยอมเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาและสภาพการณ สมบต กาญจนกจ (2540, หนา 10) ไดใหความหมายของคณภาพชวตวา หมายถง การพฒนาคณภาพของประชาชนทงทางดานรางกาย สตปญญา ความร ความคด ความสามารถ คณธรรม และวฒนธรรม โดยเฉพาะอยางยง ในดานอาชพและจตใจ เปนสงส าคญอยางยง

11

ศภลกษณ วฒนาวทวส (2542, หนา 25) ไดใหความหมายของคณภาพชวตวา หมายถง สภาวะความพรอมของบคคล ทงในดานรางกาย จตใจ และดานอน ๆ เชน อาหาร ทอยอาศย รายไดและจ านวนบตรทมความเหมาะสมและเพยงพอทจะด ารงชวตอยในสงคมอยางมความสข ปราชญา กลาผจญ (2545, หนา 8) ไดใหความหมายของคณภาพชวตวา หมายถง การทมนษยสามารถด ารงชวตอยางมความสข มคณภาพ มความเปนอยทด เปนชวตทพงตวเองได และสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางเปนสข มนษยทกคนปรารถนาทจะมชวตทยนยาว เพยบพรอมดวยความสข และความส าเรจอยางสมบรณ เมอมนษยเตบโตขน ตองหางานท า กปรารถนาทจะมชวตการท างานทมคณภาพ (Quality of Work Life) อกดวย งานนนตองเปนงาน ทท าแลวใหตนเองเกดความสขจากการปฏบตหนาทการงานนน ๆ ดวย ท าแลวมองเหนหนทางทจะเจรญกาวหนายง ๆ ขนไป สวนคณภาพชวตและสงคม อมรา พงศาพชญ (2549 อางถงใน ดารณ จงอดมการณ, 2553, หนา 11) ไดใหความหมายไววา การทประชาชนในชมชนมชวตทดทงทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญา สามารถใชภมปญญามาแกปญหาชวตครอบครวและสงคมจน ด าเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข และรวมกนพฒนาสงคมของตนใหสามารถพงตนเองไดโดยไมเบยดเบยนซงกนและกน และไมเบยดเบยนธรรมชาต และควรรกษาวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม ประเพณของสงคมตลอดจนทรพยากรธรรมชาตใหยงยนตอไปได องคการศกษา วทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization: UNESCO, 1981) ไดใหความหมายคณภาพชวตวา หมายถง ประสบการณในชวตทก ๆ ดานของบคคล โดยรวมถงความพอใจทางวตถทเปนความจ าเปนพนฐานความพอใจในการพฒนาตนเอง รวมถงความพอใจความเทาเทยมกนของระบบเศรษฐกจในสงคม โดยมความสมพนธกบกลมชมชน สถาบนชาต ทงน คณภาพชวตจะมความแตกตางกนตามวฒนธรรมของสงคม มเบอรก (Meeberg, 1992 อางถงใน เจษฎา บญทา, 2545, หนา 6) ไดใหความหมายคณภาพชวตวาเปนความรสกของความพงพอใจในชวตทว ๆ ไป เปนความสามารถทางอารมณในการประเมนผลชวตตนเอง ตามความพงพอใจ สภาพทยอมรบไดของสขภาพทางกาย จตใจ อารมณ และสงคม ซงจะมทงสวนทเปนจตวสยและวตถวสย ซงมความจ าเปนทง 2 สวน UNESSCO (1993 อางถงใน อนชาต พวงส าล และอรทย อาจอ า, 2539, หนา 59) ไดใหความหมายวา คณภาพชวต หมายถงระดบความเปนอยทดของสงคมและระดบความพงพอใจในความตองการสวนหนงของมนษย

12

ดงนน คณภาพชวตตามทผวจยไดรวบรวมมาพอสรปไดดงน คอ การด ารงชวตในระดบทเหมาะสมของมนษยตามสภาพความจ าเปนพนฐานในสงคม ซงสนองตอสงทตองการทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคมและความคดอยางเพยงพอ สามารถด ารงชวตอยรวมกบสงคมไดอยางเหมาะสม ไมเปนภาระและไมกอใหเกดปญหากบสงคม ด ารงชวตใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม คานยมของสงคม มความชอบธรรม สามารถแกไขปญหา ตลอดจนการแสวงหาสงทตนปรารถนาใหไดมา อยางถกตองภายใตทรพยากรทมอย จนกอใหเกดความสข มสขภาพทางรางกายและจตใจทด องคประกอบของคณภาพชวต ในการด ารงชวตมนษยจะมคณภาพชวตทด ตองประกอบดวยปจจยตาง ๆ ซงเปนองคประกอบของการด าเนนชวต และแตละองคประกอบนน กลวนแตมความส าคญ สงเหลาน กลวนแตจะเปนไปตามทศนคตของแตละบคคลในสงคม อาจจะกลาวไดวาปจจยทมความส าคญทเปนองคประกอบของนยามคณภาพชวตนน จะตองมปจจยทางดานเศรษฐกจ ทางสงคม ทางการเมอง ทางคานยม ทางจตใจ เปนตน ปจจยตาง ๆ เหลานไดมนกวชาการหลายทานเสนอวาเปนองคประกอบทส าคญของการมคณภาพชวตของมนษย เยนใจ เลาหวณช (2523, หนา 7-9 อางถงใน สมพล ประดบผล, 2548, หนา 9) กลาววา คณภาพชวตแบงองคประกอบออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 สงจ าเปนระดบพนฐาน คอ สวนทท าใหพอมชวตอยได ประกอบดวย เสรภาพในขอบเขตแหงกฎหมายหรอประเพณของสงคมทตนเปนสมาชกอย สวนท 2 สงจ าเปนตอการเพมคณภาพชวตเปนสวนทเพมเตมจากสภาพพออยไดกลายเปนอยด คอ สภาพแวดลอมทเหมาะสม เอออ านวยตอการเพมคณภาพ ไดแก สภาพแวดลอมทไมมมลภาวะ สงบ เอออ านวยตอการพฒนาตนเอง และอยใกลชดกบธรรมชาตมากทสด คณสมบต ทเหมาะสมทท าใหสามารถยกระดบคณภาพชวตของบคคล ไดแก การมจดมงหมายในชวต การมความสามารถในการตดสนใจ การมพนฐานความรเกยวกบตนเองและสงแวดลอม และการม ความพยายามอตสาหะและอดทน คณสมบตทสงเสรมการอยรวมกนอยางสนตสข ไดแก การม ความมกนอย ไมโลภ รจกเอาใจเขามาใสใจเรา การมระเบยบวนย และการมจรยธรรมอน ๆ ทสงคมยอมรบ Galling (1983 อางถงใน มานช ณรงคเพชร, 2548, หนา 27) ไดจ าแนกความจ าเปนพนฐานออกเปนองคประกอบยอย ๆ คอ 1. องคประกอบทมงตอบสนองความจ าเปนดานวตถ (Material Components) ซงแบงออกเปนองคประกอบยอย ๆ คอ 1.1 ความจ าเปนดานความมนคงปลอดภย (Security Needs) ซงหมายถง ความจ าเปนทจะอยรอดในสงคมอยางปลอดภย หรอหลกเลยงการคกคาม ประทษรายทกรปแบบ

13

1.2 ความจ าเปนดานสวสดการ (Welfare Needs) หมายถง ความจ าเปนดาน การด ารงชวตอยดวยวตถปจจยอยางเพยงพอ หรอการหลกเลยงความทกขรอน องคประกอบน ไดแก อาหาร น าดม น าใช อากาศ เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค และบรการทางการแพทย การศกษา การคมนาคม การสอสาร รวมถงความสะดวกสบายขนต า เชน เครองมอทชวยประหยดแรงงานทงหลาย 2. องคประกอบทตอบสนองความจ าเปนทางดานจตใจ (Non-material) สามารถแยก ออกเปน 2 ประเภทยอย ๆ คอ 2.1 ความจ าเปนดานเอกลกษณ (Identity Needs) หมายถง ความจ าเปนในการอยรวมกน เปนกลมอยางใกลชดและหลกเลยงการแปลกแยก (Alienation) 2.2 ความจ าเปนทางดานเสรภาพ (Freedom Needs) หมายถง ความจ าเปนในการมเสรภาพในการเลอก การกระท า หรอหลกเลยงการกดข (Repression) (ชดชย สนนเสยง, 2529, หนา 30) Flanagan (1987, pp. 138-139 อางถงใน มานช ณรงคเพชร, 2548, หนา 20) กลาวถง องคประกอบของคณภาพชวตวา เปนความตองการพนฐานของมนษยซงจ าแนกไดเปน 5 องคประกอบ ดงน 1. มความสขสบายทางดานรางกายและวตถ ทางดานรางกาย ไดแก การมสขภาพสมบรณ แขงแรงปราศจากโรคภยไขเจบ ทางดานวตถ ไดแก มบานทนาอย มอาหารทดมเครอง อ านวยความสะดวก 2. มสมพนธภาพกบบคลอน เชน ความสมพนธกบคสมรส บดามารดา ญาตพนอง เพอนฝง และบคคลอน นอกจากน การมบตรและการเลยงดบตรกถอวาเปนความสมพนธดานนดวย 3. การมกจกรรมในสงคมและชมชน การไดมโอกาสสนบสนนและชวยเหลอผอน 4. มพฒนาการทางบคลกภาพและมความส าเรจอยางสมบรณตามพฒนาการ เชน การมพฒนาการทางสตปญญาการเรยนร การสนใจการเรยน การเขาใจตนเอง รจกขอบกพรองของตนเอง มงานทนาสนใจท าไดรบผลตอบแทนทด และการแสดงออกในทางสรางสรรค 5. มสนทนาการ เชน อานหนงสอ ฟงดนตร ดกฬาหรอสงบนเทงอน ๆ และมสวนรวมในสงคม Zhan (1992, p. 796 อางถงใน สเทพ พลวงษ, 2550, หนา 10-11) กลาววา คณภาพชวตควรมองคประกอบ 4 ดาน คอ 1. ดานความพงพอใจในชวตเปนสงทบคคลรบรถงสงทตนครองอย ซงอยระหวาง ความปรารถนาทตงไวและความส าเรจทไดรบ

14

2. ดานอตมโนทศน เปนความเชอมนและความรสกเกยวกบตนเองในหวงเวลาหนง 3. ดานสขภาพและการท างานของรางกาย เปนความสมพนธระหวางบคคลกบสงแวดลอม โดยนอกจากประเมนอาการทางคลนกแลว ยงประเมนในเรองการรบรภาวะสขภาพของบคคล สงทเกยวของกบภาวะสขภาพและความสมพนธระหวางครอบครวกบสงคมดวย 4. ดานสงคมและเศรษฐกจ เปนการประเมนการประกอบอาชพ การศกษาและรายได ซงถกก าหนดเปนมาตรฐานสงคม WHOQOL Group (1996) หรอองคการอนามยโลก ไดพฒนาและน าเสนอเครองมอวดคณภาพชวตทเปนสหมต สะทอนความเปนองครวม และมความเปนสากล กลาวคอ สามารถน าไปใชไดในประชากรทมสงคมและวฒนธรรมตางกน เครองชวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลกน มขอค าถาม 100 ขอ หรอ 100 ตวชวด จงเรยกวา WHOQOL-100 เครองชวดคณภาพชวตชดดงกลาวขององคการอนามยโลก ถกพฒนาขนมาโดยทมงาน WHOQOL Group ซงทมงานประกอบดวย ศนยปฏบตงานภาคสนาม จ านวน 15 ประเทศ ในการพยายามสรางเครองมอทสามารถน าไปใชไดอยางสากลไมวาวฒนธรรมของแตละทองทจะแตกตางกนอยางไร เหตผลทองคการอนามยโลกรเรมสรางเครองมอวดคณภาพชวตเพราะวา เหตผลประการแรกคอ หลายปทผานมา การประเมนคณภาพชวตมกมงทการวดสขภาพ เหตผลประการทสองคอเครองชวดสถานะสขภาพสวนมากถกพฒนา มาจากทางอเมรกาเหนอและองกฤษ การน าไปใชในประเทศอน ๆ จงไมสะดวก และเหตผลประการสดทายคอ ความเจรญทางการแพทย ใหความส าคญเฉพาะการก าจดโรคและอาการ ซงไมไดเปน การแกปญหาทตนเหต มนษยจงหนมาสนใจกระบวนการดแลสขภาพและผลของการรกษาเพม ความสนใจไปในเรองของความเปนอยทด (Well-being) ของผปวยจงเกดการเรยกรองหาเครองชวดคณภาพชวต การเรมตนพฒนาเครองชวดคณภาพชวตจงเกดขนจากความตองการทจะวดคณภาพชวตอยางแทจรง และจากความตองการสงเสรมสขภาพและการดแลรกษาสขภาพอยางองครวมใหด าเนนไปอยางตอเนอง (ศรเมอง พลงฤทธ, 2552) เครองชวดคณภาพชวต (WHOQOL-100) ขององคการอนามยโลก ไดถกแปลและน าไปใชในประเทศตาง ๆ รวมทงประเทศไทยดวย ซงกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสขเปน ผแปลและทดสอบความตรงของเครองมอแลว เครองมอดงกลาวทมขอค าถาม 100 ขอนน 4 ขอเปนค าถามเกยวกบคณภาพชวตและสขภาพโดยรวม อก 96 ขอ ทจดเปน 24 หวขอ แตละหวขอม 4 ค าถามจาก 24 หวขอ สามารถจดกลมไดเปน 6 ดาน (The WHOQOL Group, 1994 อางถงใน วรรณา กมารจนทร, 2543, หนา 4) ดงน 1. ดานรางกาย (Physical Domain) คอ การรบรสภาพทางดานรางกายของบคคล ซงมผลตอชวตประจ าวน เชน การบรสภาพความสมบรณแขงแรงของรางกาย การรบรถงความรสกสบาย

15

ไมเจบปวย การรบรถงความสามารถทจะจดการกบความเจบปวดทางรางกายได การรบรถงพละก าลงในการด าเนนชวตประจ าวน 2. ดานจตใจ (Psychological Domain) คอ การรบรสภาพทางจตใจของตนเอง เชน การรบรความรสกทางบวกทบคคลมตอตนเอง การรบรภาพลกษณของตนเอง การรบรถงความรสกภาคภมใจในตนเอง การรบรถงความคด ความจ า สมาธ 3. ดานระดบความเปนอสระของบคคล (Level of Independence) คอ การรบรถง ความเปนอสระทไมตองพงพาผอน การรบรถงความสามารถในการเคลอนไหวของตน การรบรถงความสามารถในการปฏบตกจวตรประจ าวนของตน การรบรถงความสามารถในการท างาน 4. ดานความสมพนธทางสงคม (Social Relationships) คอ การรบรเรองความสมพนธของตนกบบคคลอน การรบรการไดความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคม การรบรวาตนไดรบเปนผใหความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคมดวย 5. ดานสงแวดลอม (Environment) คอ การรบรเกยวกบสงแวดลอมทมผลตอการด าเนนชวต เชน การรบรวาตนเองมชวตอยอยางอสระไมถกกกขง มความปลอดภยและมนคงในชวต การรบรวาไดอยในสงแวดลอมทางกายภาพทด ปราศจากมลพษตาง ๆ การคมนาคมสะดวก มแหลงประโยชนดานการเงน สถานบรการทางสขภาพและสงคมสงเคราะห 6. ดานการเชอสวนบคคล (Spirituality Religion/ Personal Beliefs) คอ รวมไปถง การรบรเกยวกบความเชอมนตาง ๆ ของตน ทมผลตอการด าเนนชวต เชน การรบรถงความเชอ ดานจตวญญาณ ศาสนา และการใหความหมายของชวต โดยเครองมอนไดพฒนาขนพรอม ๆ กนอยางกวางขวางในขอบเขตของภาษาและวฒนาธรรมตาง ๆ ทวโลก ศนยภาคสนามในประเทศนน ๆ ไดรบการตงขนเพอคนหาระดบทแตกตางกน เชงชวตความเปนอยบรการสภาพ และจดอน ๆ ทสมพนธกบการวดคณภาพชวตและจะไดเปรยบเทยบแบบขามวฒนธรรมและภาษาตาง ๆ จากหลาย ๆ แหง โครงสรางของเครองมอไดจากการด าเนนการของศนยภาคสนามทวโลกจากกระบวนการจดท าทพจารณาในเรองของวฒนธรรม และส านวนภาษา คอ มขอค าถามทหลากหลายในเชงธรรมชาตและในการจดรปแบบโครงสรางของขอค าถามตาง ๆ จากนนจงคดกรองออกไปดวยวธถาม-ตอบ สเกลฟอรแมท (Question-Responses Format) ซงครอบคลมสาระคณภาพตาง ๆ ไวครบถวน นอกจากน สวฒน มหตนรนดรกล และคณะ (2540, หนา 11-12) ไดแปลและพฒนาเครองชวดคณภาพชวตชดยอฉบบไทย (WHOQOL-BREF-Thai, 1997) จากเครองชวดคณภาพชวตชดยอขององคการอนามยโลกฉบบภาษาองกฤษ (WHOQOL-BREF, 1996) ซงม 26 ตวชวดแบงเปน 4 ดาน คอ

16

1. ดานรางกาย คอ การรบรสภาพทางดานรางกายของบคคล ซงมผลตอชวตประจ าวน การรบรความอสระทไมตองพงพาผอน การรบรถงความสามารถในการท างาน การรบรวาตนเอง ไมตองพงพายาใด ๆ หรอการรกษาทางการแพทยอน ๆ เปนตน ม 7 ตวชวด ไดแก 1.1 ความเจบปวดและความไมสบาย 1.2 ก าลงวงชาและความเหนอยลา 1.3 การนอนหลบพกผอน 1.4 การเคลอนไหว 1.5 การด าเนนชวตประจ าวน 1.6 การใชยาหรอการรกษา 1.7 ความสามารถในการท างาน 2. ดานจตใจ คอ การรบรสภาพจตใจของตนเอง เชน การรบรความรสกทางบวกทบคคลทมตอตนเอง การรบรภาพลกษณของตนเอง การรบรถงความรสกภาคภมใจในตนเอง การรบรถงความมนใจในตนเอง การรบรถงความคด ความจ า สมาธและการตดสนใจ และความสามารถในการเรยนรเรองราวตาง ๆ ของตนทมผลตอการด าเนนชวต มผลตอการเอาชนะอปสรรค เปนตน ม 6 ตวชวด ไดแก 2.1 ความรสกดานด 2.2 การคดเรยนร 2.3 การนบถอตนเอง 2.4 ภาพลกษณและรปราง 2.5 ความรสกในทางทไมด 2.6 จตวญญาณ ศาสนา และความเชอสวนบคคล 3. ดานความสมพนธทางสงคม คอ การรบรเรองความสมพนธของตนเองกบบคคลอน การรบรถงการไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคม การรบรวาตนไดเปนผใหความชวยเหลอบคคลอนในสงคมดวย รวมทงการรบรในเรองอารมณทางเพศหรอการมเพศสมพนธ ม 3 ตวชวด ไดแก 3.1 สมพนธภาพทางสงคม 3.2 การชวยเหลอสนบสนนทางสงคม 3.3 กจกรรมทางเพศ 4. ดานสงแวดลอม คอ การรบรเกยวกบสงแวดลอมทมผลตอการด าเนนชวตการรบรวา ไดอยในสงแวดลอมทางกายภาพทด การรบรวาตนเองไดมกจกรรมสนทนาการ และกจกรรม

17

ในเวลาวาง เปนตน ม 8 ตวชวด ไดแก 4.1 ความปลอดภยทางดานรางกายและความมนคงในชวต 4.2 สภาพแวดลอมของบาน 4.3 แหลงการเงน 4.4 การดแลสขภาพและบรการทางสงคม 4.5 การรบรขอมลขาวสารและทกษะใหม ๆ 4.6 การมสวนรวม มโอกาสพกผอนหยอนใจ และมเวลาวาง 4.7 สภาพแวดลอม 4.8 การคมนาคม คณภาพชวตทดของประชากรนน มงเนน ดานรางกาย คอ มสขภาพทด สมบรณแขงแรง โดยใหความส าคญกบดานสขภาวะรางกายเปนพเศษ ดงนนผวจยจงมความสนใจใจการศกษาในหนวยงานบรการประชาชนทางดานสขภาพทใหบรการ สงเสรมและพฒนาคณภาพชวต นอกเหนอจากการดแลเมอเจบปวยวาหากประชาชนไดรบการบรการอยางตอเนองจะมผลใหเขาเหลานนมคณภาพชวตทดขนหรอไม อยางไร เพราะหากสขภาพประชาชนประเทศด ยอมสงผลใหสงคมเขมแขง และเปนแรงผลกดนใหเกดความเจรญแกประเทศชาต โดยใชตวชวดของเครองชวดคณภาพชวตชดยอขององคการอนามยโลกฉบบภาษาองกฤษ (WHOQOL-BREF, 1996) ซงม 26 ตวชวดแบงเปน 4 ดาน ซงผวจยเหนวามการวดทครบถวนตามทหนวยบรการชมชนไดใหบรการ ปจจยทมผลตอคณภาพชวต การพฒนาคณภาพชวตจ าเปนตองพฒนาองคประกอบ ทงดานจตใจ สงคม เศรษฐกจ เพอใหด ารงชพ ในระดบทเหมาะสมตามความจ าเปนพนฐาน คอ มสมมาอาชพ มรายไดตามสมควร มสขภาพอนามยด มครอบครวด พงตนเองได และท าตนเปนประโยชนตอผอน และประเทศชาตดงนน คนมคณภาพชวตทด ควรมความดทนอกเหนอจากปจจย 4 และรายได คอ ความรด ความคดด การกระท าด มจตใจด (มานช ณรงคเพชร, 2548, หนา 25-27) นศารตน ศลปเดช (2540, หนา 85-86) ไดสรปวา องคประกอบทจะท าใหบคคล มคณภาพชวตทดไดนน ควรประกอบดวยปจจยพนฐาน คอ 1. ปจจยดานความสมบรณดานรางกายและสตปญญา หมายถง การทมนษยมคณภาพชวตทดไดนนจะตองมความเปนปกตของรางกายและสตปญญาเปนพนฐาน ซงไดแก การมอวยวะตาง ๆ ของรางกายสมบรณครบถวน มสขภาพอนามยแขงแรง มพละก าลงทสามารถท ากจการงานไดดเชนเดยวกบคนอน ๆ มระดบพฒนาการของสตปญญาเปนปกต สามารถศกษาเลาเรยน คดไตรตรองหาเหตผลตาง ๆ รวมทงสามารถแกปญหาทเกดขนได

18

2. ปจจยดานความสมบรณดานจตใจและอารมณ หมายถง การเปนผทมจตใจทด มอารมณแจมใสมนคง ไมแปรปรวน หงดหงด โมโหงาย จตใจมคณธรรม ไมอจฉารษยา หรอ เคยดแคน พยาบาทผอนเปนผมองโลกในแงด มความโอบออมอาร พรอมทจะชวยเหลอผทตกทกขไดยากหรอเดอดรอนเสมอ การมพนฐานดานจตใจและอารมณทด จะชวยใหบคคลเกดความสขและความสงบในการด ารงชวต 3. ปจจยดานความสมบรณสงคมและสงแวดลอม หมายถง การเปนคนทไดรบการยอมรบจากคนทวไปอนเนองมาจากการมมนษยสมพนธอนด มความสามารถในการปรบตว ยอมรบความสามารถและความส าคญของผอน ตลอดจนสงอน ๆ ทอยรอบตว ดงนนจงเปนผทเหนคณคาของบคคลและสงแวดลอม และคดทจะปรบปรงพฒนาใหสงแวดลอมเหลานนคงคณคาและประโยชนอยตลอดไป จะยอมใหเกดความเสยหาย หรอมลภาวะตอสงแวดลอมบาง กเปนเพยง สวนนอยทสด การมความสมบรณดานสงคมและสงแวดลอมจะชวยใหบคคลมชวตทเหมาะสมกลมกลน และเขากนไดดกบสงคมและสงแวดลอมของตน 4. ปจจยดานความสมบรณของสงทจ าเปนในการด ารงชวต หมายถง ความสามารถทจะจดหาสงจ าเปนตาง ๆ ทจะชวยใหชวตด ารงอยไดอยางดตามฐานะของตนเอง ตลอดจนสภาพของสงคมเศรษฐกจ และยคสมย ปจจยจ าเปนเหลานไดแก ปจจย 4 ซงม อาหาร เสอผา ทอยอาศย ยารกษาโรคและสงอ านวยความสะดวกสบายตาง ๆ ตลอดจนการไดรบการศกษา การพกผอน ฯลฯ ซงบคคลจ าเปนตองจดหรอจดใหมขนตามความจ าเปน ในสภาพสงคมและสงแวดลอมของตน การมปจจยจ าเปนในการด ารงชวตทดและพอเพยง ยอมชวยใหบคคลมความสะดวกสบาย ไมล าบากขดสน และยอมน ามาซงความสขและความพงพอใจในชวต แอมเบลล และโรแกน (Ampbell & Rogers, 1976 อางถงใน ธนยา ศรตลากร, 2546, หนา 8-9) ไดเสนอองคประกอบของคณภาพชวตประกอบดวย 3 ดาน คอ 1. ดานกายภาพ ประกอบดวย ปจจยดานมลภาวะ ความหนาแนนของประชากร และสถานทอยอาศย 2. ดานสงคม ประกอบดวย ปจจยดานการศกษา สขภาพอนามย และความเปนอยของครอบครว 3. ดานจตวทยา ประกอบดวย ปจจยทางดานความพงพอใจ ความส าเรจ ความผดหวงและความคบของใจในชวต การประเมนคณภาพชวต การประเมนคณภาพชวต หรอการวดระดบคณภาพชวตมความแตกตางกนไปขนอยกบ แนวคดและวตถประสงคในการวจย (Mukherjee, 1989, p. 39; Denham, 1991, pp. 49-68 อางถงใน

19

ศรเมอง พลงฤทธ, 2552) ซงมดงน Wallance (1974 อางถงใน สขศร สงวนสตย, 2552, หนา 13) เขยนไวในหนงสอ “Identific of Quality of Life Indicators for Use in Family Planning Programs” เกณฑประเมนคณภาพชวต ประกอบดวย 1. มสขภาพและสวสดการ 2. มการตดตอสอสารกนในสภาพสงแวดลอมของตน 3. เปนทรพยากรมนษย 4. สามารถตดตอกบบคคลไดทกคน 5. มสตปญญา รางกายและอารมณด 6. มการพฒนาเศรษฐกจ 7. มความมนคงปลอดภย Stromberg (1984, pp. 88-91 อางถงใน ศรเมอง พลงฤทธ, 2552) ไดแสดงทศนะใน การประเมนคณภาพชวตในสภาวะ ทมความเจบปวยหรอมปญหาสขภาพการประเมนคณภาพชวตสามารถประเมนได 3 ลกษณะ คอ 1. การประเมนเชงวตถวสยโดยวดเปนปรมาณ (Objective Scale Yielding Quantitative Data) เปนการประเมนผปวยโดยผอน เชน แพทยหรอบคลากรอน ๆ ในทมสขภาพ โดยประเมนออกมาเปนคะแนน 2. การประเมนเชงวสยโดยวดเปนปรมาณ (Subjective Scale Yielding Qualitative Data) เปนการประเมนโดนตนเอง ขนอยกบค านยามคณภาพชวตของตนเอง หรอประสบการณในชวตของตนเองเชน ความพงพอใจ และความสขทตนเองไดรบ โดยประเมนออกมาเปนคะแนน 3. การประเมนเชงจตวสยโดยวดเปนปรมาณ (Subjective Scale Yielding Qualitative Data) เปนการประเมนโดนตนเอง ผลออกมาเปนการบรรยายและบอกถงสภาพทเปนอย Flynn & Frantz (1987, p. 159 อางถงใน ศรเมอง พลงฤทธ, 2552) เสนอการประเมนคณภาพชวตวาม 2 ขอ คอ 1. ประเมนในเชงวตถวสย (Objective Approach) แสดงถงภาวะทางกายภาพ ลกษณะเหตการณ พฤตกรรมหรอลกษณะของบคคลซงตดสนใจโดยบคคลอน หรอดวยตนเองจากขอมล ทเปนจรง เชน รายได อาชพ การศกษา หนาทการงาน เปนตน 2. ประเมนในเชงจตวสย (Subjective Approach) เปนการรบรดวยตนเองจากกรอบ การรบร ประสบการณทผาน ๆ มาของตนเอง เชน ตามปรารถนา ความพอใจใจชวต และเหนวา การตดสนโดยตนเองน จะสะทอนถงระดบการประเมนทนาเชอถอทสด การวดคณภาพชวตของ

20

ตางประเทศ 1. แบบจ าลองการส ารวจคณภาพชวตของ ESCAP (United Nations, 1995 อางถงใน ศรเมอง พลงฤทธ, 2552)) คณะผแทนทท างานเกยวของกบการก าหนดนโยบายและวางแผนพฒนาของคณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมส าหรบเอเชยและแปซฟก (Economic and Social Commission for Asia and the Pacific: ESCAP) จาก 54 ประเทศ พรอมกบสมาชกอก 5 เขต การปกครอง ไดรวมกนสรางแบบจ าลองการส ารวจคณภาพชวตของประชากรในภาคพนเอเชยและแปซฟก โดยมสวนประกอบ 7 ดาน คอ 1.1 ดานสขภาพ 1.2 ดานการศกษา 1.3 ดานชวตการท างาน 1.4 ดานสงแวดลอมทางกายภาพ 1.5 ดานชวตครอบครว 1.6 ดานชวตชมชน 1.7 ดานชวตวฒนธรรม ชวตจตใจและชวตเวลาเสร 2. การวดคณภาพชวตของประเทศมาเลเซย (กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2548, หนา 14-16) ประเทศมาเลเซยไดสรางตวบงชคณภาพชวตโดยพจารณาจากเกณฑ 3 เกณฑ คอ ความส าคญของตวบงช ความสามารถทสะทอนมตเหลานนและการมขอมลทจะน ามาใชในการวเคราะห และไดใหความหมายของคณภาพชวตวาเปนผลรวมของสวนประกอบ 10 ดาน คอ 2.1 ดานรายไดและการกระจายรายได 2.2 ดานการขนสงและการสอสาร 2.3 ดานสขภาพ 2.4 ดานการศกษา 2.5 ดานทอยอาศย 2.6 ดานสงแวดลอม 2.7 ดานชวตครอบครว 2.8 ดานการมสวนรวมทางสงคม 2.9 ดานความปลอดภยสาธารณะ 2.10 ดานวฒนธรรมและการใชเวลาเสร 3. เครองมอวดคณภาพชวตขององคกรการอนามยโลก องคการอนามยโลก (1996 อางถงใน สวฒน มหตนรนดรกล และคณะ, 2540) โดยทมงาน WHOQOL Group ซงประกอบดวย

21

ศนยปฏบตงานภาคสนาม จ านวน 15 ประเทศ ไดพฒนาและน าเสนอเครองมอวดคณภาพชวต ทสามารถน าไปใชไดทวไป แมในกลมประชากรทมสงคมและวฒนธรรมแตกตางกน เครองมอดงกลาวใหความส าคญกบกระบวนการดแลสขภาพ ผลของการรกษาและความเปนอยทดของผปวย โดยมขอค าถามจ านวนทงสน 100 ขอ แบงเปนค าถามดานสขภาพโดยรวม 4 ขอ อก 96 ขอจดเปน 24 หวขอ แตละหวขอม 4 ค าถาม และในจ านวน 24 หวขอไดจดกลมเปน 6 ดาน คอ 3.1 ดานรางกาย 3.2 ดานจตวทยา 3.3 ดานระดบความเปนอสระของบคคล 3.4 ดานความสมพนธกบสงคม 3.5 ดานสงแวดลอม 3.6 ดานจตใจ หรอดานความเชอสวนบคคล การวดคณภาพชวตในประเทศไทย 1. ตวบงชความอยดมสขภาพของคนไทย (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.), 2545 อางถงใน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2548, หนา 9-10) ไดก าหนดแนวคดในการประเมนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ มากขน โดยเรยกแนวคดนวา “ความอยดมสขของคนไทย” ความหมายของแนวคดน สศช. ระบวาหมายถง การมสขภาพทดทงรางกายและจตใจ มความร มงานท าททวถง มรายไดเพยงพอตอ การด ารงชพ มครอบครวทอบอนมนคง อยในสภาพแวดลอมทด และอยภายใตระบบบรหารจดการทดของภาครฐ โดย สศช. ก าหนดสวนประกอบของความอยดมาสขไว 7 ดาน คอ 1.1 ดานสขภาพอนามย 1.2 ดานความร 1.3 ดานชวตการท างาน 1.4 ดานรายไดและการกระจายรายได 1.5 ดานชวตครอบครว 1.6 ดานสภาพแวดลอม 1.7 ดานการบรหารจดการทด 2. ดชนความกาวหนาของคน โครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programmer: UNDP, 2003 อางถงใน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2548, หนา 10-11) ประจ าประเทศไทยไดจดพมพรายงานการพฒนาคนของประเทศไทยขนมา โดยในรายงานฉบบน UNDP ไดจดสราง “ดชนความกาวหนาของคน” (Human Deprivation Index

22

Achievement Index: HAI) ขน โดยพฒนามาจาก “ดชนความขดสน” (Human Deprivation Index: HDI) วตถประสงคของ UHDP ในการพฒนามาจากความกาวหนาของคนเพอใชแสดงความกาวหนาของการพฒนาคนมากกวาทจะพจารณาในเรองความขดสนนนคอ เปนการมองภาพของผลการพฒนาในเชงบวกมากกวาจะมงเนนทความขาดแคลนขดสน โดยดชนความกาวหนาของคนมลกษณะเปน หลายดานและมนยเชงนโยบาย ดชนความกาวหนาของคน มการวดใน 8 ดาน คอ 2.1 ดานสขภาพ 2.2 ดานการศกษา 2.3 ดานการท างาน 2.4 ดานรายได 2.5 ดานทอยอาศยและสภาพแวดลอม 2.6 ดานชวตครอบครวและชมชน 2.7 ดานการคมนาคมและสอสาร 2.8 ดานการมสวนรวม 3. โครงการก าหนดดชนคณภาพชวตของคนไทย กระทรวงการพฒนาสงคมและ ความมนคงของมนษย (2548) ในฐานะทเปนหนวยงานหลกทางดานสงคม มหนาทน าเสนอสถานการณคณภาพชวตของคนไทย เพอใหหนวยงานทเกยวของใชในการก าหนดนโยบาย ยทธศาสตรแผนงาน โครงการและการด าเนนการตาง ๆ ในการสงเสรมคณภาพชวตความเปนอยของประชาชน แตเนองจากทผานมาเปนมชดขอมลทสะทอนคณภาพชวตของคนไทยอยหลายชด ซงหนวยงานหลายแหงไดจดท าขนและเรยกชอตาง ๆ กนไป ดงนน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดด าเนนการศกษา ทบทวน รวบรวมขอมลเกยวกบตวบงชคณภาพชวต เพอจดท าดชนคณภาพชวตใหเหมาะสมกบสถานการณปจจบน ส าหรบเปนเครองมอวดระดบคณภาพชวตของคนไทย ซงประกอบดวย 11 ดาน คอ 3.1 ดานสขภาพ 3.2 ดานการศกษา 3.3 ดานทอยอาศย 3.4 ดานสงแวดลอม 3.5 ดานรายได 3.6 ดานการท างาน 3.7 ดานจรยธรรม 3.8 ดานครอบครว

23

3.9 ดานความปลอดภย 3.10 ดานการคมนาคมและการสอสาร 3.11 ดานการมสวนรวม จากแนวทางการวดคณภาพชวตทงของตางประเทศและของประเทศไทยทกลาวมาแลวน พจารณาไดวา มความสอดคลองในสวนประกอบและการวดคณภาพชวตคอนขางมาก สวนทแตกตางกนนน เปนเพยงการตงชอหรอจ านวนขององคประกอบเทานน (อภวฒน บญสาธร, 2549, หนา 167-169)

แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบคณภาพชวต Maslow (1954, pp. 84-87) ไดแบงล าดบความตองการเบองตนของมนษยไวดงน 1. ความตองการดานรางกาย (Physiological Need) ความตองการทถอวาเปนพนฐานทส าคญทสด ซงไดแกความตองการอาหาร น า อากาศ การหลบนอน การขบถาย อาหาร ความปลอดภย ความรกและการตระหนกในความสามารถของตนเองขาดหมดทกอยาง สงทจะเปนตวกระตนใหมนษยแสดงพฤตกรรมมากทสด คอ ความตองการอาหารตราบใดทมนษยเรายงมความหวตราบนนมนษยเราจะไมมความตองการในเรองอน จะคดอยเพยงเรองเดยววาท าอยางไรจงจะท าใหทองอมได จะไมค านกถงสงอนใดแมแตเรองความปลอดภยจากแนวความคดนของ Maslow ท าใหเราพอจะเขาใจการแสดงพฤตกรรมทงของตวเองและของผทเราเกยวของไดวา ในขณะนนหรอชวงเวลานน เราหรอเขาขาดอะไรหรอมความตองการในเรองใด 2. ความตองการความปลอดภย (Safety Need) เมอความตองการดานรางกายไดรบ การตอบสนองอยางเพยงพอ มนษยกจะมความตองการในเรองอนตอไปอกคอ ความตองการ ความปลอดภย ซงไดแก ความรสกมนคงปลอดภย ความเปนปกแผน ความตองการคมครองปกปองความรสกทปลอดจากการคกคาม ปลอดภยจากความวตกกงวล ความตองการทจะอยในระเบยบความตองการกฎหมายคมครอง ตลอดจนความตองการความเขมแขงของผคมกน 3. ความตองการความรกและเปนเจาของ (The Belongingness and Love Need) ความตองการทงทางดานรางกายและความปลอดภยไดรบการตอบสนองอยางเพยงพอ มนษยกจะ มความตองการในเรองความรกและความเปนเจาของขนมาอก มนษยทกคนตองการเปนสวนหนงของกลมทตนเองจะตองเกยวของดวย ไมมใครทนไดถารสกวาไมไดรบการยอมรบจากกลมมนษย ทกคนอยากไดความรกจากคนอน อยากเปนเจาของคนอนและในขณะเดยวกนกอยากใหตนเปนทรก และเปนของใครสกคน

24

4. ความตองการจะเปนทยอมรบและไดรบการยกยอง (Esteem Need) เปนความตองการทจะรสกวาตนเองมคาทงในสายตาตนเองและสายตาของผอน คนทยอมรบนบถอในตนเองมองเหนคณคาและความสามารถในตนเองนนม 2 ลกษณะ ลกษณะแรกเปนคนทมองเหนคณคาในตนเองและมความรสกมนคงปลอดภย คนประเภทนจะมความเชอมนในตนเอง ใหความรวมมอและ เปนมตรจะยอมรบผอนเหนคณคาและศกดศรของผอน เชนเดยวกบทมตอตนเอง ดงนนจงเปนผท สรางสมพนธภาพไดดเพราะไมมลกษณะขมข คนประเภทนเมอมอบหมายการงานใหผใดท าแลว จะวางใจเพราะคดวามความสามารถทจะท าได เชนเดยวกนกบตน ลกษณะทสองเปนคนทมองเหนคณคาในตนเอง แตมความรสกไมใครมนคงปลอดภย คนประเภทนจะไมใครใหความชวยเหลอ ผทออนแอกวา จะมลกษณะขมขมากกวาทงนเนองมาจากความรสกทไมใครมนคงปลอดภยนนเอง ดงนนจะเปนคนทมลกษณะคอนขางมนใจในตนเอง เหนคณคาในตนเองแตฝายเดยว โดยไมใครยอมรบหรอเหนคณคาในตวผอนเปนคนทสรางสมพนธภาพไดนอยกวาพวกแรก คนประเภทน เมอมอบหมายการงานใหผใดท าแลวจะไมใครไววางใจเพราะจะคดวาไมมใครมความสามารถ ท าไดดเทากบตน ส าหรบบคคลทความตองการดานนไมไดรบการตอบสนองจะมความรสกต าตอย ไรคา ออนแอ หมดหวง ไมมความหมาย 5. ความตองการทจะตระหนกในความสามารถของตนเองหรอรจกตนเอง (The Need for Self-actualization) เมอความตองการทง 4 ขน ดงกลาวไดรบการตอบสนองอยางเพยงพอ มนษยจะ มความตองการทจะรจกตนเองตรงตามสภาพทตนเองเปนอยเขาใจถงความสามารถ ความสนใจ ความถนด และความตองการของตนเอง โดยไมมการปกปองและบดเบอน พรอมทจะเปดเผยตนเอง พจารณาตนเองอยางเปนธรรม ยอมรบไดทงในสวนทเปนขอบกพรองของตนเองเปนความตองการ ทคนแตละคนตอการทจะเปนคนชนดทเราเปนไดดทสดใช ความสามารถทตนเองมอยไดอยางเตมทเตมภาคภม ซงสงเหลานถอวาเปนพนฐานในการเลอกอาชพ ถาท าความเขาใจตนเองไดถกตอง เลอกงานถกกมความสข ท างานไดเตมความสามารถ แตถาท าไมไดกเกดความรสกขดแยงระหวาง สงทตนเองชอบและงานทก าลงท าอยตลอดเวลาจะเหนไดวา ความตองการของมนษยตามแนวคดนจะมความตองการเพมขนเรอย ๆ ตามล าดบหากไดรบการตอบสนอง แตถาหากความตองการยงไมไดรบการตอบสนอง บคคลกจะไมพยายามท าการใดเพอไดรบคณภาพชวตขนทสงขน แนวคดน ถกน ามาประยกตใชพฒนาในองคกรคอนขางมาก โดยน าแนวคดดงกลาวสรางแรงจงใจใหกบพนกงานในองคกร สวนในดานสงคมกไดมการน าแนวคดดงกลาวมาประยกตใชในการสรางเครองมอวดคณภาพชวตเชนกน

25

สรปความส าคญของการพฒนาคณภาพชวต จากความหมายคณภาพชวต ชใหเหนวา คณภาพชวตเปนสงทมคณคาส าคญตอบคคลและสงคม เนองจากคณภาพชวตเปนสงทมนษยสามารถก าหนดการสรางเกณฑมาตรฐานเพอใหระดบการมคณภาพชวตทด จงท าใหมนษยเกดการขวนขวายใหไดมาซงสงน เพอใหการพฒนาตนเองและสงคมไปสเปาหมายทพงปรารถนา บคคลแตละคนและแตละครอบครวจงมการพฒนาตนเองในดานการศกษา การมแนวคดและเจตคตทด การรจกบรหารตนเอง การมความเอออาทรตอบคคลอน การมอาชพ มรายได มคณธรรม จรยธรรม ทกคนในสงคมสามารถปฏบตไดเชนนเทากบวาสามารถชวยยกระดบทงตนเองและสงคมใหมคณคา มความเจรญงอกงาม พฒนาไปสสงคม ในอดมคต ปญหาตาง ๆ ในสงคมจะลดลงหรอหมดไปได เชน ปญหาครอบครว ปญหาเศรษฐกจ ปญหาโสเภณ ปญหาอาชญากรรม ปญหามลภาวะเปนพษ เปนตน ดงนน ประเทศตาง ๆ จงใชความพยายามอยางเตมทในการทจะพฒนาและปรบปรงคณภาพชวตของประชาชนใหมคณภาพชวตทสงขนจนถงระดบมาตรฐานทสงคมตองการ ทงนเพอชวยใหสมาชกในสงคมทกคนมความกนดอยด มความสขสมบรณ ดงนนการพฒนาคณภาพชวต มความส าคญตอบคคลและสงคมอยางยง ซงสรปความส าคญของการพฒนาคณภาพชวตไดดงน 1. การพฒนาคณภาพชวตชวยท าใหบคคลและสงคมมแนวในการด ารงชวตทดขน อนจะสงผลใหสงคมมความสงบสขไปดวย 2. การพฒนาคณภาพชวตกระตนใหบคคลและสงคมเกดความกระตอรอรนทจะปรบปรงตนเอง สงคม และสงแวดลอมใหดขนอยเสมอ 3. การพฒนาคณภาพชวตท าใหบคคลใชปญญา เหตผล ความมคณธรรม จรยธรรม หลกจตวทยา หลกการบรหาร เพอมาแกไขปญหาตาง ๆ ทเกดขนกบตนเองและสงคม 4. การพฒนาคณภาพชวตท าใหบคคลและสงคมมการอยรวมกนดวยความสมานฉนท ชวยลดปญหาความขดแยงและปญหาสงคม

ขอมลทวไปของคลนกศนยแพทยพฒนา การขอพระราชทานตราตง: ตามท พลโททนตแพทยทวศกด ทวศร ไดเขาเฝาพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ฯ ณ พระต าหนกไกลกงวลเมอวนเสารท 21 มกราคม พ.ศ. 2549 และไดกราบบงคมทลถวายรายงานผลการด าเนนงานของคลนกศนยแพทยพฒนาในระยะ เวลาทผานมา และขอพระราชทานพระกรณาพระราชวนจฉยในการพระราชทานใหคลนก ฯ อยในพระบรมราชปถมภ ซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระมหากรณาธคณโปรดเกลาพระราชทาน ฯ บรษท บานบงเวชกจ จ ากด โดยนายจราย อศรางกร ณ อยธยา ประธานคณะกรรมการ

26

รบพระบรมราชโองการพระราชทานตราตงใหบรษท บานบงเวชกจ จ ากด เปนบรษทในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ฯ ณ วนท 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2549 นบเปนพระมหากรณาธคณ เปนสรมงคลและเปนเกยรตแกคณะผบรหารและพนกงานทกคน ซงส านกในพระมหากรณาธคณเปนลนพน การกอตง บรษท บานบงเวชกจ จ ากด จดทะเบยนเปนนตบคคลตามกฎหมาย เมอวนท 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2534 คลนกศนยแพทยพฒนา เปนโครงการทจดตงขนตามแนวพระราชด าร เรมเปดด าเนนการ เมอ พ.ศ. 2535 เปนคลนกทตงอยบนพนท 10 ไร รมถนนประดษฐมนธรรม เขตวงทองหลาง กรงเทพมหานคร 10310 ในวนท 29 กนยายน พ.ศ. 2541 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจ พระราชด าเนนเปนการสวนประองค เพอทรงเจมสรมงคลบนแผนศลาฤกษจ าลอง ณ คลนก ศนยแพทยพฒนา สภาพแวดลอมทางการแขงขน คลนกศนยแพทยพฒนาตงอยกลางเมองกรงเทพฯ ซงม รพ. เอกชนชนน าหลายแหงตงอยในบรเวณไมหางไกลกนมากนกปญหาจากการทกรงเทพมหานครมประชากรจ านวนมาก ซงมรายไดไมสงมากนก ท าใหไมพรอมทจะเขารบการรกษาจากรพ.เอกชนทมคาใชจายสงสงกวาขณะเดยวกน รพ. รฐ ฯ เองกมผปวยมาขอรบการรกษาเปนจ านวนมากท าใหเกดความไมสะดวกในการใหบรการ คลนกศนยแพทยพฒนาซงเปนคลนกเอกชนจงเปนทางเลอกอกแหงหนงส าหรบผปวยคลนกศนยแพทยพฒนาเปนสถานพยาบาลเอกชน 1 ใน 2 แหง ซงขาราชการสามารถใชสทธสวสดการขารกษาพยาบาลเบกจากกรมบญชกลางได ความส าเรจ ปจจยสความส าเรจ ขอไดเปรยบเชงกลยทธ วตถประสงคทส าคญของ คลนกศนยแพทยพฒนาทส าคญคอ ใหการรกษาผปวยนอก อยางมประสทธภาพ โดยไมมงหวงผลก าไรคลนก ฯ เปนสถานพยาบาลเอกชนท าใหมความคลองตวในการบรหารจดการมากกวาสถานพยาบาลของรฐ ตงอยในบรเวณท าเลทด และขาราชการสามารถใชสทธจากกรมบญชกลางได คณะผบรหารของคลนกทกระดบไดรบการคดเลอกมาเปนอยางด มทงความรความสามารถโดยยดหลกธรรมาภบาลเปนทตงคลนก ฯ มความมงมนในการน าเทคโนโลยคอมพวเตอรมาใชในการบรหารจดการจนไดรบความส าเรจเปนอยางด เหตการณทมผลตอการพฒนา/ การเปลยนแปลงนโยบาย เนองจากคลนกมผปวยใชสทธสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการเปนจ านวนมากนโยบายของกรมบญชกลางเปนเรองทส าคญทคลนก ฯ จะตองด าเนนการตอบสนองอยางเหมาะสมเพอรองรบกลมผปวยเหลาน การทคลนกมนโยบายรบเฉพาะผปวยนอกท าใหจ าเปนตองมการแกปญหา

27

ใหผปวยทคลนกไมสามารถใหการบรการไดอยางเหมาะสม ปญหาส าคญทคลนกพยายามแกไข การสรางเครอขายทงจากสถานพยาบาลรฐและเอกชนเพอรองรบผปวยทเกน ขดความสามารถของคลนก คลนกก าลงด าเนนการขยายหองผาตดเพมขน, จดหาวสญญแพทยเพอ การท าหตถการผาตดในกลม One Day Surgery เพมมากขนก าหนดมาตรการทเหมาะสมเพอชวยกรมบญชกลางในการควบคมดานการรกษาพยาบาล โดยพยายามสงเสรมใหมการใชยาในบญช ยาหลกมากขน, การท า CPG, Care Map เพอใหการรกษาผปวยมประสทธภาพมากขน

งานวจยทเกยวของ กลยาณ ทองสวาง (2546) ไดศกษาเรองปจจยทมความสมพนธตอคณภาพชวตของผสงอายในเคหะชมชนออมเงน เขตสายไหม กรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา สถานภาพสวนบคคล ทมความสมพนธกบคณภาพชวตโดยรวมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 คอ เพศ ส าหรบ อาย ระดบการศกษา อาชพ สถานสภาพสมรส รายได ลกษณะการอยอาศย และการเปนสมาชกชมรมผสงอายไมสามารถหาคาไคสแควได เนองจากจ านวนเซลลมคา Expected Valua ไมถง 5 วชราภรณ อนทรโยธา (2547) ท าการศกษาเชงปรมาณเรอง คณภาพชวตของประชาชนในชมชนวดพชย มวตถประสงคเพอ ส ารวจคณภาพชวตของประชาชนในชมชนวดพสย และปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตของประชาชนในชมชนวดพสย โดยกลมตวอยางไดแก ประชาชน ต าบลแมสลองนอก อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย ผลการศกษา พบวา ภาพรวมคณภาพชวตของประชาชนในชมชนวดพชยอยในระดบกลางและปจจยดานภมหลงเกอบทกดานมความสมพนธกนกบคณภาพชวตของประชาชนในชมชน ยกเวนการศกษาและดานรายได วระศกด มโนวรรณ (2547) ท าการศกษาเรอง คณภาพชวตของประชาชนตอนกลาง ลมแมน าอง ดานความมนคงในการด าเนนชวตในครอบครวและชมชน: กรณศกษา อ าเภอขนตาล จงหวดเชยงราย มวตถประสงคเพอ ศกษาระดบคณภาพชวตของประชาชนตอนกลางลมแมน าองดานความมนคงในการด าเนนชวตครอบครว และระดบคณภาพชวต โดยมกลมตวอยางประชาชน ทอยอาศยในพนทลมแมน าองในเขตอ าเภอขนตาล จงหวดเชยงราย จ านวน 3 ต าบล คอ ต าบลคา ต าบลปาตาล ต าบลยางฮอม ผลการศกษา พบวา คณภาพชวตดานความมนคงในการด าเนนชวต ในครอบครวภาพรวมอยในระดบสง ศรเมอง พลงฤทธ (2552) ศกษาการพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดพระนครศรอยธยา พบวา ผสงอาย ทอยในครอบครวขยายจะมคณภาพชวตดานรางกายสงกวา

28

ผสงอายทอยในครอบครวเดยวเพราะการมสมาชกอยดวยกนหลายคนท าใหสามารถชวยกนดแลสภาพรางกายของผสงอายไดดขน วรการ เทพวลย (2548) ศกษาเรอง คณภาพชวตของประชาชน: กรณศกษาเขตพนท ตนน าลมแมน าจน อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย มวตถประสงคเพอศกษาระดบคณภาพชวตของประชาชนในเขตพนทตนน าของลมแมน าจน ปจจยทมผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนท ตนน าของลมแมจน และปญหา ขอเสนอแนะในการพฒนาคณภาพชวต โดยมกลมตวอยาง ไดแก ประชาชนทอาศยในเขตพนทตนน าลมน าแมจน ต าบลแมสลองนอก อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย จ านวน 655 คน ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางมระดบคณภาพชวตอยในระดบปานกลางและปจจยทมผลตอคณภาพชวตของประชาชนในเขตพนทตนน าลมแมจน ไดแก เพศ อาชพ รายได ต าแหนงทางสงคม สภาพทอยอาศย หนสน เงนออม ทรพยสน การมสวนรวมในกจกรรมของชมชน และความรวมมอในการแกไขปญหาของชมชน วลาย ถาวรวรยะนนท (2548) ท าการศกษาเรองเงนกนอกระบบกบชวตความเปนอยของแรงงานในโรงงานอตสาหกรรมเปนการศกษาวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชเครองมอเปนแบบสมภาษณเจาะลก เพอเสนอแนะมาตรการนโยบาย ในการปรบปรงคณภาพชวตและปญหาของเงนกนอกระบบ โดยท าการศกษาจากกลมผใหขอมลส าคญ (Key Informant) ผกเงนนอกระบบ โดยมวตถประสงคในการศกษาเพอศกษาสภาพการเปนหนนอกระบบและสาเหตทกอใหเกดหนนอกระบบ ตลอดจนผลกระทบของแรงงานหลงจากเปนหนนอกระบบแลว ผลจากการศกษาพบวา เงนกนอกระบบเปนวธสะดวกรวดเรวและทนทวงทและมนายทนมาบรการถงโรงงาน บางครงแรงงานในโรงงานอตสาหกรรมมความจ าเปนตองใชเงนอยางเรงดวนจงตองกเงนนอกระบบ เพราะการทขอกจากสถาบนการเงนนนท าใหไมทนทวงทเนองจากใช ระยะเวลาใน การขออนมตนานและมเงอนไขในการกหลายเงอนไข ซงเปนปญหาตอแรงงาน เนองจากแรงงาน ท าตามเงอนไขของสถาบนการเงนไมได เชน ตองมหลกทรพยค าประกน และตองมวตถประสงคในการก หลงจากกเงนนอกระบบแลวคณภาพชวตของแรงงานในโรงงานอตสาหกรรมไมดขน เนองจากตองหารายไดเพมขน เพอทจะไปช าระดอกเบยทกยมมาและแรงงานในโรงงานอตสาหกรรมเปนแรงงานทมอตราคาแรงขนต าจงท าใหรายไดไมเพยงพอกบรายจาย ทงนรายจายทเพมขนนมาจากการบรโภคนยมและวตถนยม ทงการเลนการพนน ใชจายไปในสนคาอ านวยความสะดวกและสนคาฟมเฟอย เหตผลเหลานเปนผลสบเนองมาจากรฐบาลไมปรบอตราคาแรงขนต าใหขนตามราคาสนคาทเพมขนทกวน คาครองชพสง ในขณะทคาแรงคงทเทาเดม เปนผลท าให รายจายมากกวารายไดจง ท าใหแรงงานตองกเงนนอกระบบเพอมาใชจายในชวตประจ าวน

29

ศกดชย คสวสด (2548) ท าการศกษาเรองคณภาพชวตการท างานของลกจางใน สถานประกอบการขนาดเลก ในอ าเภอเถน จงหวดล าปาง มวตถประสงคเพอศกษาคณภาพชวต การท างาน สภาพการท างานของลกจางในสถานประกอบการขนาดเลกในอ าเภอเถน จงหวดล าปาง และเพอศกษาความสมพนธระหวางประเภทกจการกบคณภาพชวตการท างานของลกจางใน สถานประกอบการขนาดเลกในในอ าเภอเถน จงหวดล าปาง ประชากรทศกษาคอ ลกจางทท างาน อยในสถานประกอบการทมลกจาง จ านวน 1-9 คน ซงตงอยบนถนนเถนบร อ าเภอเถน จงหวดล าปาง จ านวน 118 คน โดยใชการสมภาษณแบบมโครงสราง การวเคราะหขอมลโดยใชคาสถต เชงพรรณนา และการทดสอบสมมตฐานดวยคาสถตไคสแควร จากการศกษา พบวา ลกจางสวนใหญท างานอยในสถานประกอบการประเภท แวนตา เทป ซด อปกรณไฟฟา โทรทศนเปนเพศหญง มอายระหวาง 26-35 ป จบการศกษาระดบ ปวช. มสภาพโสดและสมรสในสดสวนทเทากนสวนใหญจ านวนบตรของผทมสถานภาพสมรส หมาย หยาราง มจ านวน 1 คน มภมล าเนาอยทจงหวดล าปาง ทอยปจจบนเปนของตนเอง ระยะเวลาเดนทางไปกลบระหวางบานกบทท างานใชเวลา 1-30 นาท และลกจางสวนใหญท างานกบนายจางรายปจจบนตงแต 37 เดอนขนไป รายไดประจ าตอเดอนโดยประมาณระหวาง 3,000-5,000 บาท คาใชจายตอเดอน โดยประมาณต ากวา 3,000 บาท และ สวนใหญมประสบการณในการท างานมากอนหนาน คอรบจางทวไป จฑารตน เทพพรบรสทธ (2546) ศกษาเรองความสมพนธระหวางสภาพความเปนอยกบคณภาพชวตของผใชแรงงานในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดชลบร งานวจยครงน มวตถประสงคเพอ หาความสมพนธระหวางสภาพความเปนอยกบคณภาพชวตของผใชแรงงานในโรงงานอตสาหกรรม กลมตวอยางคอ ผใชแรงงานในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดชลบร จ านวน 400 คน ซงไดจากการสมกลมตวอยางแบบหลายขนตอนจากผใชแรงงานในเขตจงหวดชลบร เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลประกอบดวยแบบสมภาษณขอมลทวไป แบบบนทกการตรวจรางกาย แบบสอบถามวดความเครยด และคณภาพชวตของผใชแรงงาน วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา ค านวณ คาสมประสทธสหสมพนธสเปยรแมน วเคราะหการถดถอยแบบขนตอนผลการวจยพบวา 1) สภาพ ความเปนอย ไดแก สภาพแวดลอม และชวตการท างานอยในระดบดภาวะสขภาพกายอยในระดบ ม 1-2 โรคหรออาการ มความเครยดสงกวาปกตเลกนอย มรายรบมากกวารายจาย มเวลาใหครอบครวเฉลยประมาณ 4 ชวโมงตอวน 2) คณภาพชวตมตเดยว และหลายมตอยในระดบปานกลาง 3) ชวต การท างาน ความเครยด สภาพแวดลอม และมเวลาใหครอบครวเปนปจจยรวมกนท านายคณภาพชวต 4) ความเครยดสมพนธทางลบ สวนรายไดสทธมความสมพนธทางบวก กบสขภาพโดยรวม 5) รายไดสทธ สภาพแวดลอม การมเวลาใหครอบครวและชวตการท างานมความสมพนธทางบวก สวนความเครยดมความสมพนธทางลบ 6) คณภาพชวตแบบมตเดยวมความสมพนธทางบวกกบ

30

คณภาพชวตแบบหลายมต ธวชชย กนทะวนนา (2550) ศกษาเรองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบในพนท ต าบลรมปง อ าเภอเมอง จงหวดล าพน งานวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบในพนท ต าบลรมปง อ าเภอเมอง จงหวดล าพน คดเลอกกลมตวอยางโดยวธสมตวอยางแบบมระบบ (Systematic Sampling) จากทะเบยนฐานขอมลประชากรทมอาชพรบจางทวไป และไมไดรบสทธคมครองจากรฐในโครงการประกนสงคม รวมทงสนจ านวน 329 คน เกบรวบรวมขอมลโดยใชวธการสมภาษณดวยแบบสอบถามวดคณภาพชวต 26 ตวชวด ฉบบภาษาไทย (WHOQOL-BREF) ขององคการอนามยโลกโดยมองคประกอบคณภาพชวตทง 4 ดาน คอ ดานสขภาพกาย ดานจตใจ ดานสมพนธภาพทางสงคม และดานสงแวดลอม วเคราะหขอมล ผศกษาไดน าขอมลไปวเคราะห โดยใชสถตเชงพรรณนา โดยใชโปรแกรมวเคราะหขอมลทาง ผลการศกษาพบวา รอยละ 68.40 ของกลมตวอยางแรงงานนอกระบบมระดบคณภาพชวตโดยรวมอยในระดบกลาง รอยละ 29.40 อยในระดบดและรอยละ 2.20 อยในระดบไมด เมอพจารณาองคประกอบคณภาพชวตทง 4 ดาน พบวา รอยละ 47.70 ของแรงงานนอกระบบมคณภาพชวตทดดานจตใจ รอยละ 37.70 ดานรางกาย รองลงมาดานสงแวดลอม และดานสมพนธภาพทางสงคม รอยละ 16.10 และ 15.80 ตามล าดบ ผลการศกษาในครงน สามารถน าไปใชในการวางแผนงานปรบปรงคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบตอไป มานตย ดเออ (2542) ท าการศกษาเรองคณภาพชวตผใชแรงงานในนคมอตสาหกรรมแหลมฉบบ อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร มวตถประสงค เพอเปรยบเทยบคณภาพชวตคณภาพชวตผใชแรงงานในนคมอตสาหกรรมแหลมฉบบ อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร แยกเพศ อาย ภมล าเนา ประสบการณการท างาน และความทนสมย กลมตวอยางไดแก ผใชแรงงานในนคมอตสาหกรรมแหลมฉบบ จ านวน 400 คน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถาม คณภาพชวตและแบบสอบถามความทนสมย สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การทดสอบคา t-test ผลการวจยพบวา ผใชแรงงานมคณภาพชวตอยในระดบปานกลางและด เพศ อาย และประสบการณทตางกน มคณภาพชวตแตกตางกน อยางไมมนยส าคญทางสถต ผใชแรงงานทมความทนสมย มคณภาพชวตทดกวาผใชแรงงานทไมทนสมยและผใชแรงงานทอยในภมล าเนาเดมมคณภาพชวต ทดกวาผใชแรงงานทยายถน เสาวลกษณ แกวหนอ (2551) ศกษาคณภาพชวตของชาวเขาเผามงไรสญชาตในเขตพนท ต าบลตบเตา อ าเภอเทง จงหวดเชยงราย ผลการศกษาพบวาคณภาพชวตของชาวเขาเผามงไรสญชาต โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ส าหรบปจจยทมผลตอคณภาพชวตของชาวเขาเผามงไรสญชาต คอ ระดบการศกษา ความสามารถฟง อาน เขยน ภาษาไทย ระยะเวลาทอาศยอยในประเทศไทย

31

การมเครอญาตในประเทศไทย การมทดนท ากน ทพยอรณ สมภ (2552) ไดท าการศกษาคณภาพชวตของผสงอาย: กรณศกษาสมาชกชมรมผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร โดยใชดชนชวดขององคการอนามยโลกชดยอภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) เปนเครองมอในการศกษาซงประกอบดวยคณภาพชวต 4 องคประกอบ คอ ดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคมและดานสงแวดลอม พบวา คณภาพชวตโดยรวมของผสงอายอยในระดบทด และตวแปรอสระส าคญทสงผลตอตวแปรตาม (คณภาพชวตของผสงอาย) ใน 4 องคประกอบ คอ อาย ระดบการศกษา สถานภาพการท างาน แหลงทมาของรายไดจากบตรหลานใหเปรยบเทยบกบกลมบ านาญ ลกษณะของครอบครวขยายเปรยบเทยบกบครอบครวเดยว การดแลสขภาพอนามย สภาพแวดลอมทางกายภาพ การสนบสนนทางสงคม การท ากจกรรมและการมบทบาท

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจย เรอง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ในการศกษาเรอง “คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา” เปนการศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Research) เพอใหทราบถงคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ระหวางตวแปรตน คอ เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส จ านวนสมาชกในครอบครว รายไดตอเดอน และชมชนทอยอาศย ซงมขนตอนการด าเนนการ ดงน 1. วธการวจย 2. ประชากรและกลมตวอยาง 3. เครองมอทใชในการวจย 4. การทดสอบเครองมอ 5. การเกบรวบรวมขอมล 6 ระยะเวลาในการเกบขอมล 7. วธประมวลผลและวเคราะหขอมล 8. เกณฑการแปลผล

วธการวจย การศกษาวจยครงนใชการศกษาวจยเชงปรมาณ ไดด าเนนการศกษา 2 แบบ คอ 1. การศกษาขอมลเอกสาร (Documentary Research) เปนการศกษารวบรวมขอมลจากเอกสารตาง ๆ ทงทเปนแนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ คณภาพชวต และการจดท าแบบส ารวจประชากรของ หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา 2. การวจยเชงส ารวจ (Survey Research) โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

33

ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากรทน ามาศกษา ไดแก ประชาชนทอาศยอยในชมชนทงสน 11 ชมชน ในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา มผอาศย 2,900 หลงคาเรอน 3,787 ครอบครว จ านวนประมาณ 17,517 คน (ขอมลเบองตนแผนกพฒนาคณภาพ คลนกศนยแพทยพฒนา, 2554) 2. การหาขนาดกลมตวอยางใชขนาดกลมตวอยางตามวธการของ Yamane (1973) ทระดบ ความเชอมน 95% และก าหนดความคลาดเคลอนทยอมรบได .05 มสตรดงน

n = 21 NeN

N = ขนาดของประชากรทงหมด n = ขนาดของกลมตวอยาง e = ความคลาดเคลอนของการสมตวอยางทระดบ .05

แทนคา n = 2(.05) 17,517117,517

n = 391 คน วธการสมตวอยาง กลมตวอยางทจะท าการศกษาจะถกก าหนดจากประชาชนทอาศยอยในชมชนทงสน 11 ชมชน ในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา โดยใชวธการสมอยางงาย (Simple Sampling) ใหไดครบจ านวนตามความตองการ 1. รวบรวมและแจกแจงประชากรประชาชนทอาศยอยในชมชนทงสน 11 ชมชน ในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา 2. สมตวอยางแบบงาย (Simple Sampling) จากกลมตวอยาง ประชาชนประชาชน ทอาศยอยในชมชนทงสน 11 ชมชน ในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา

34

ตารางท 1 แจกแจงประชาชนทอาศยอยในชมชนทงสน 11 ชมชน ในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาและกลมตวอยาง

ชมชน จ านวนประชากร กลมตวอยาง (คน) ชมชนหมบานพลบพลา 30 ไร ชมชนคลองพลบพลา 46 ไร ชมชนทรพยสนเกา ชมชนทรพยสนใหม ชมชนรงมณ ชมชนนอมเกลา ชมชนรวมสามคค ชมชนบงพระราม 9 บอ 3 ชมชนพระราม 9 บอ 1-2 ชมชนเทพลลา ชมชนเกาพฒนา

737 1,116 4,000 4,000 1,500 1,500 391

2,500 800 783 190

19 25 90 90 35 35 9

56 18 18 5

รวม 17,517 400 ดงนน กลมตวอยางทใชในการศกษาในครงนทงหมด 400 คน รายละเอยดตามตารางขางตน

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลของการวจยครงน ไดน าแบบสอบถาม ตวชวดคณภาพชวตองคการอนามยโลกชดภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) 26 ตวชวดของสวฒน มหนนรนดรกล และคณะ (2540) โดยใชวธออกแบบสอบถามทเกยวกบปจจยสวนบคคล และค าถามเกยวกบคณภาพชวต โดยแบง 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ค าถามเกยวกบขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะค าถามปลายปดแบบเลอกตอบ ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา จ านวนสมาชกในครอบครว รายไดตอเดอน และชมชนทอยอาศย รวม 7 ขอ ตอนท 2 ค าถามเกยวกบระดบคณภาพชวตทวไปของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยใชเครองมอวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลกชดภาษาไทย

35

(WHOQOL-BREEF-THAI) 26 ตวชวด ซงประกอบดวย 4 ดานคอ คณภาพชวตดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสมพนธทางสงคม และดานสงแวดลอม ลกษณะค าถามเปนขอค าถามทงดานบวกและดานลบ ค าถามแตละขอเปนมาตรสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) คอ มากทสด มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย และมเกณฑการใหคะแนน ดงน คะแนนดานบวก คะแนนดานลบ มากทสด 5 คะแนน ไมเลย 5 คะแนน มาก 4 คะแนน เลกนอย 4 คะแนน ปานกลาง 3 คะแนน ปานกลาง 3 คะแนน เลกนอย 2 คะแนน มาก 2 คะแนน ไมเลย 1 คะแนน มากทสด 1 คะแนน คะแนนคณภาพชวตมคะแนน ตงแต 26-130 คะแนน โดยเมอผตอบรวมคะแนนทกขอไดคะแนนเทาไหร สามารถเปรยบเทยบกบเกณฑปกตทก าหนดดงน คะแนน 26-60 คะแนน หมายถง การมคณภาพชวตทไมด คะแนน 61-95 คะแนน หมายถง การมคณภาพชวตปานกลาง คะแนน 96-130 คะแนน หมายถง การมคณภาพชวตทด แบงระดบคะแนนคณภาพชวต แยกออกเปนองคประกอบตาง ๆ ไดดงน ตารางท 2 ระดบคะแนนคณภาพชวต คณภาพชวตรวม เกณฑ ดานสขภาพ ดานจตใจ ดานสมพนธ

ทางสงคม ดานสงแวดลอม

96-130 คณภาพชวตทด 27-35 23-30 12-15 30-40 61-95 คณภาพชวตปานกลาง 17-26 15-22 8-11 19-29 26-60 คณภาพชวตทไมด 7-16 6-14 3-7 8-18

องคประกอบดานคณภาพกาย ไดแก ขอ 2, 3, 4, 10, 11, 12, 24 องคประกอบดานจตใจ ไดแก ขอ 5, 6, 7, 8, 9, 23 องคประกอบดานสมพนธภาพทางสงคม ไดแก ขอ 13, 14, 25 องคประกอบดานสงแวดลอม ไดแก ขอ 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 สวนขอ 1 ขอ 26 เปนตวชวดทอยในหมวดคณภาพชวตและสขภาพโดยรวมจะไมรวมอยในองคประกอบทง 4 ดาน

36

การทดสอบเครองมอ ผวจยไดตรวจสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย โดยการน าแบบสอบถามทสรางขนมาไปทดสอบความเทยง (Validity) และความเชอมน (Reliability) ดงน 1. การหาความเทยง (Validity) ผวจยน าแบบสอบถามทสรางเสรจเสนออาจารยทปรกษาเพอท าการตรวจสอบของแบบสอบถามนนท าไดดวยวดความตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยใหทานผทรงคณวฒพจารณาความครบถวนและความสอดคลองของวตถประสงค 2. การหาความเชอมน (Reliability) ผวจยไดน าแบบสอบถามทไดปรบปรงแลวไปทดสอบกบประชาชนทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน และน ามาหาความเชอมน โดยการวเคราะห คาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Crongbach’s Alpha Coefficient) พบวาไดคาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยแบงเปนรายดาน ไดแก 1. ดานสขภาพกายเทากบ .84 2. ดานจตใจเทากบ .81 3. ดานความสมพนธทางสงคมเทากบเทากบ .83 4. ดานสงแวดลอมเทากบ .81 5. ไมรวมในรายดานเทากบ .92 ซงรวมทกรายดาน .96 ซงคาสมประสทธความเชอมนดงกลาวอยในระดบทยอมรบได

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลมขนตอนดงน การเกบรวบรวมขอมลครงน ผวจยไดสงแบบสอบถามใหกบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยตรงโดยด าเนนการตามขนตอนดงน 1. จดท าหนงสอถงผอ านวยการคลนกศนยแพทยพฒนา เพอขออนญาตเกบรวบรวมขอมล 2. น าแบบสอบถามจ านวน 400 ชด ไปท าการเกบรวบรวมขอมลกบกลมประชากรศกษา โดยผวจยด าเนนการจดสงแบบสอบถาม และเกบแบบสอบถามคนดวยตนเอง ไดจ านวน 400 ชด คดเปนรอยละ 100.00 และเปนฉบบทสมบรณ

37

ระยะเวลาในการเกบขอมล การศกษาวจยครงน ใชระยะเวลาเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนกมภาพนธ 2556- เดอนเมษายน 2556 รวมระยะเวลา 3 เดอน

วธประมวลผลและวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม เมอไดรบแบบสอบถามคนจากคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แลวผวจยไดด าเนนการ ดงตอไปน 1. การประมวลผลขอมล ใชโปรแกรมส าเรจรปเพอการวจยทางสงคมศาสตร โดยมขนตอนดงน 1.1 ตรวจสอบความสมบรณและความถกตองของแบบสอบถาม หลงจากด าเนนการเกบแบบสอบถามกลบมา 400 ชด 1.2 บนทกขอมลลงในแบบบนทกขอมลและเครองคอมพวเตอร 1.3 ตรวจสอบความถกตองของขอมลดวยโปรแกรมคอมพวเตอร 1.4 ประมวลผลขอมลตามจดมงหมายของการศกษาวจย 2. การวเคราะหขอมล ท าการวเคราะหขอมลตามวตถประสงค และสมมตฐาน ดงน 2.1 อธบายลกษณะขอมลทวไปของกลมตวอยาง และคณภาพชวตของประชาชน ในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยใชสถตเชงพรรณา (Descriptive Statistics) คอ คารอยละ (Percentage) 2.2 อธบายถงคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยใชสถตเชงพรรณา (Descriptive Statistics) คอ คารอยละ (Percentage) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 2.3 ทดสอบสมมตฐานโดยใชสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) โดยเปรยบเทยบจากคารอยละและทดสอบความแตกตางระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตามดวยสถต t-test, One-way ANOVA โดยก าหนดคานยส าคญทางสถตทระดบ .05 ถาผลการวเคราะหคาสถตจาก กลมขอมลทรวบรวมได พบวา มนยส าคญทางสถตทระดบไมเกน .05 หมายความวา ยอมรบสมมตฐานวจยทตงไว 2.4 การวเคราะหขอมลส าหรบค าถามปลายเปด ใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

38

เกณฑการแปลผล เครองมอชวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลกชดยอ ฉบบภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) 26 ตวชวด มการแปลผลดงน

ชวงกวางของอนตรภาคชน = จ านวนชน

ดคะแนนต าส-ดคะแนนสงส

= 5

15

= 0.80 เกณฑในการวเคราะหระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยพจารณาคาเฉลยของคะแนนแตละขอเปน 5 ระดบ ดงน คาเฉลย 1.00-1.80 มระดบคณภาพชวตทไมดมาก คาเฉลย 1.81-2.60 มระดบคณภาพทไมด คาเฉลย 2.61-3.40 มระดบคณภาพชวตทปานกลาง คาเฉลย 3.41-4.20 มระดบคณภาพชวตทด คาเฉลย 4.21-5.00 มระดบคณภาพชวตทดมาก

บทท 4 ผลการวจย

การวจยครงนเปนการศกษาเรอง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยผศกษาไดสงแบบสอบถามไปยงกลมตวอยาง จ านวน 400 คน โดยเกบรวบรวมขอมลแบบสอบถามประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ครบจ านวน 400 ชด คดเปน 100 รอยเปอรเซนต ของแบบสอบถาม ซงผวจยจะไดน าเสนอ ผลการวเคราะหออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 การวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยาง ตอนท 2 การวเคราะหขอมลดานคณภาพชวต ตอนท 3 การทดสอบสมมตฐาน

ตอนท 1 การวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยาง ตารางท 3 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามเพศ

เพศ จ านวน (คน) รอยละ ชาย 328 82.00 หญง 72 18.00

รวม 400 100.00 จากตารางท 3 ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา สวนใหญเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 82.00 และ เพศหญง คดเปนรอยละ 18.00 ตามล าดบ

40

ตารางท 4 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย

อาย (ป) จ านวน (คน) รอยละ อาย ต ากวา 25 ป 62 15.50 อาย 25-35 ป 23 5.75 อาย 36-45 ป 125 31.25 อาย 46-55 ป 110 29.00 อายมากกวา 55 ป 74 18.50

รวม 400 100.00 จากตารางท 4 พบวา ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา สวนใหญมอายระหวาง 36-45 ป คดเปนรอยละ 31.25 รองลงมาคออายระหวาง 46-55 ป คดเปนรอยละ 29.00 อายมากกวา 55 ป คดเปนรอยละ 18.50 อายต ากวา 25 ป คดเปนรอยละ 15.50 และ อายระหวาง 25-35 ป คดเปนรอนละ 15.50 ตามล าดบ ตารางท 5 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทย จ าแนกตามสถานภาพสมรส

สถานภาพ จ านวน (คน) รอยละ โสด 102 25.50 สมรส 256 64.00 หยาราง/ แยกกนอย 42 10.50

รวม 400 100.00 จากตารางท 5 พบวา ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา สวนใหญมสถานภาพสมรส คดเปนรอยละ 64.00 รองลงมาคอ โสด คดเปนรอยละ 25.50 และ มสถานภาพหยาราง/ แยกกนอย คดเปนรอยละ 10.50 ตามล าดบ

41

ตารางท 6 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา จ านวน (คน) รอยละ ไมไดเรยน 42 10.50 ประถมศกษา 46 11.50 มธยมศกษาตอนตน 108 27.00 อาชวศกษา/ มธยมศกษาตอนปลาย 110 27.50 อดมศกษา/ สงกวาอดมศกษา 94 23.50

รวม 400 100.00 จากตารางท 6 พบวา ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา สวนใหญมระดบการศกษา อาชวศกษา/ มธยมศกษาตอนปลายคดเปนรอยละ 27.50 รองลงมาคอ มระดบการศกษามธยมศกษาตอนตน คดเปนรอยละ 27.00 ระดบการศกษา อดมศกษา/ สงกวาอดมศกษา คดเปนรอยละ 23.50 ระดบการศกษา ประถมศกษา คดเปนรอยละ 11.50 และไมไดเรยน คดเปนรอยละ 10.50 ตารางท 7 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามจ านวนสมาชกในครอบครว จ านวนสมาชกในครอบครว จ านวน (คน) รอยละ

1-2 คน 115 28.75 3-4 คน 150 37.50 5 คนขนไป 135 33.75

รวม 400 100.00 จากตารางท 7 พบวา ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา สวนใหญมจ านวนสมาชกในครอบครว 5 คนขนไป คดเปนรอยละ 45.83 รองลงมาคอ มจ านวนสมาชกในครอบครว 3-4 คน คดเปนรอยละ 44.65 และมจ านวนสมาชกในครอบครว 1-2 คน คดเปนรอยละ 9.52 ตามล าดบ

42

ตารางท 8 จ านวนและรอยละของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามรายไดตอเดอน

รายไดตอเดอน จ านวน (คน) รอยละ ต ากวา/ เทากบ 6,000 บาท 17 4.25 6,000-7,000 บาท 81 20.25 7,001-8,000 บาท 126 31.50 8,001-9,000 บาท 106 26.50 9,001 บาทขนไป 70 17.50

รวม 400 100.00 จากตารางท 8 พบวา ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา สวนใหญมรายไดตอเดอน 7,001-8,000 บาท รอยละ 31.50 รองลงมาคอ 8,001-9,000 บาท รอยละ 26.50

ตอนท 2 การวเคราะหขอมลดานคณภาพชวต ตารางท 9 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกดานสขภาพกาย

ความคดเหน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X SD แปลความ อนดบ มาก ทสด

มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย

1. การเจบปวดตามรางกาย เชน ปวดหว ปวดตามตว ท าใหทาน ไมสามารถท าในสงทตองการมากนอยเพยงใด

109 (27.25)

186 (46.50)

87 (21.75)

15 (3.75)

3 (0.75)

3.96 0.84 ด 3

2. ทานมก าลงเพยงพอทจะท าสงตาง ๆ ในแตละวน(ทงเรองงาน หรอ การด าเนนชวตประจ าวน)

125 (31.25)

184 (46)

75 (18.75)

13 (3.25)

3 (0.75)

4.04 0.84 ด 1

3. ทานพอใจกบการนอนหลบ มากนอยเพยงใด

145 (36.25)

146 (36.50)

79 (19.75)

23 (5.75)

7 (1.75)

4.00 0.97 ด 2

43

ตารางท 9 (ตอ)

ความคดเหน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X SD แปลความ อนดบ มาก ทสด

มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย

4. ทานรสกพอใจมากทสามารถ ท าอะไร ๆ ผานไปไดในแตละวน

93 (23.25)

166 (41.50)

83 (20.75)

35 (8.75)

23 (5.75)

3.68 1.10 ด 6

5. ทานจ าเปนตองไปรบการรกษา พยาบาลมากนอยเพยงใดเพอทจะมาปฏบตการท างาน

111 (27.75)

134 (33.50)

102 (25.50)

26 (6.50)

27 (6.75)

3.69 1.14 ด 5

6. ทานพอใจกบความสามารถใน การท างานไดอยางทเคยท ามามากนอย เพยงใด

82 (20.50)

154 (38.50)

129 (32.25)

21 (5.25)

14 (3.50)

3.67 0.97 ด 7

7. ทานสามารถไปไหนมาไหนดวยตนเองไดดเพยงใด

98 (24.50)

177 (44.25)

103 (25.75)

17 (4.25)

5 (1.25)

3.87 0.88 ด 4

รวม 3.84 0.73 ด

จากตารางท 9 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ดานสขภาพกาย ในภาพรวมอยในระดบด ( X = 3.84, SD = 0.73) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ประชาชนคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนามระดบคณภาพชวต ในดานความมก าลงเพยงพอทจะท าสงตาง ๆ ในแตละวน (ทงเรองงาน หรอการด าเนนชวตประจ าวน) เปนอนดบ 1 อยในระดบด ( X = 4.04, SD = 0.84) รองลงมาคอ คณภาพชวตดานความพอใจกบการนอนหลบมากนอยเพยงใด ( X = 4.00, SD = 0.97) และ ล าดบสดทายคอ ดานความพอใจกบความสามารถในการท างานไดอยางทเคยท ามามากนอยเพยงใด ( X = 3.67, SD = 0.97)

44

ตารางท 10 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกดานจตใจ

ความคดเหน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X SD แปลความ อนดบ มาก ทสด

มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย

1. ทานรสกพงพอใจในชวต (เชน มความสข ความสงบมความหวง) มากนอยเพยงใด

92 (23.00)

166 (41.50)

114 (28.50)

24 (6.00)

4 (1.00)

3.79 0.90 ด 3

2. ทานมสมาธในการท างานตาง ๆ ดเพยงใด

104 (26.00)

158 (39.50)

113 (28.25)

21 (5.25)

4 (1.00)

3.84 0.91 ด 2

3. ทานรสกพอใจในตนเองมากนอยแคไหน

72 (18.00)

200 (50.00)

93 (23.25)

26 (6.50)

9 (2.25)

3.75 0.90 ด 4

4. ทานยอมรบรปรางหนาตาของตวเองไดไหม

95 (23.75)

144 (36.00)

119 (29.75)

30 (7.50)

12 (3.00)

3.70 1.01 ด 5

5. ทานมความรสกไมด เชน รสกเหงา เศรา หดห สนหวงวตกกงวล บอยแคไหน

80 (20.00)

154 (38.50)

103 (25.75)

32 (8.00)

31 (7.75)

3.55 1.13 ด 6

6. ทานรสกวาชวตทานมความหมายมากนอยแคไหน

119 (29.75)

180 (45.00)

86 (21.50)

12 (3.00)

3 (0.75)

4 0.84 ด 1

รวม 3.77 0.73 ด

จากตารางท 10 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ดานจตใจ ภาพรวมอยในระดบด ( X = 3.77, SD = 0.73) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ประชาชนคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนามระดบคณภาพชวต ในดานความรสกวาชวตทานมความหมายมากนอยแคไหน เปนอนดบ 1 อยในระดบด ( X = 4.00, SD = 0.84) รองลงมาคอ ระดบคณภาพชวตในดานการมสมาธใน การท างานตาง ๆ ดเพยงใด ( X = 3.84, SD = 0.91) และล าดบสดทาย คอ ดานความรสกไมด เชน รสกเหงา เศรา หดห สนหวงวตกกงวล บอยแคไหน ( X = 3.55, SD = 1.13)

45

ตารางท 11 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวต ของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนก ดานสมพนธภาพทางสงคม

ความคดเหน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X SD แปลความ อนดบ มาก ทสด

มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย

1. ทานพอใจตอการผกมตรหรอ การเขากบคนอนอยางทผานมาแคไหน

63 (15.75)

155 (38.75)

153 (38.25)

19 (4.75)

10 (2.50)

3.61 0.89 ด 3

2. ทานพอใจกบการชวยเหลอทเคยไดรบจากเพอน ๆ แคไหน

65 (16.25)

180 (45.00)

123 (30.75)

22 (5.50)

10 (2.50)

3.67 0.90 ด 2

3. ทานพอใจในชวตทางเพศของทานแคไหน (ชวตทางเพศ หมายถง เมอเกดความรสกทางเพศขนแลว ทานมวธจดการท าใหผอนคลายลงไดรวมถง การชวยตวเองหรอ การมเพศสมพนธ)

99 (24.75)

171 (42.75)

100 (25.00)

26 (6.50)

4 (1.00)

3.84 0.91 ด 1

รวม 3.70 0.73 ด

จากตารางท 11 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ดานสมพนธภาพทางสงคม ภาพรวมอยในระดบด ( X = 3.70, SD = 0.73) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ประชาชนคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนามระดบคณภาพชวต ในดานความพอใจในชวตทางเพศของทาน (ชวตทางเพศ หมายถง เมอเกดความรสกทางเพศขนแลวทานมวธจดการท าใหผอนคลายลงได รวมถง การชวยตวเองหรอการมเพศสมพนธ) เปนอนดบ 1 อยในระดบด ( X = 3.84, SD = 0.91) รองลงมาคอ ระดบคณภาพชวตในดานความพอใจกบการชวยเหลอทเคยไดรบจากเพอน ๆ ( X = 3.67, SD = 0.90) และ ล าดบสดทายคอ ดานความพอใจตอการผกมตรหรอการเขากบคนอนอยางทผานมาแคไหน ( X = 3.61, SD = 0.89)

46

ตารางท 12 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวต ของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนก ดานสงแวดลอม

ความคดเหน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X SD แปลความ อนดบ มาก ทสด

มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย

1. ทานรสกวาชวตมความมนคงปลอดภยดไหมในแตละวน

82 (20.50)

196 (49.00)

96 (24.00)

21 (5.25)

5 (1.25)

3.82 0.86 ด 8

2. ทานพอใจกบสภาพบานเรอน ทอยตอนนมากนอยเพยงใด

85 (21.25)

201 (50.25)

95 (23.75)

16 (4.00)

3 (0.75)

3.87 0.81 ด 6

3. ทานมเงนพอใชจายตามความจ าเปน มากนอยเพยงใด

103 (25.75)

178 (44.50)

105 (20.20)

11 (2.75)

3 (0.75)

3.92 0.83 ด 5

4. ทานพอใจทจะสามารถไปใชบรการสาธารณะสขไดตาม ความจ าเปนเพยงใด

130 (32.50)

167 (41.75)

88 (22.00)

13 (3.25)

2 (0.50)

4.02 0.85 ด 4

5. ทานไดรเรองราวขาวสารทจ าเปนในชวตแตละวนมากนอยเพยงใด

106 (26.50)

159 (39.75)

107 (26.75)

25 (6.25)

3 (0.75)

3.85 0.91 ด 7

6. ทานมโอกาสไดพกผอนคายเครยดมากนอยเพยงใด

139 (34.75)

162 (40.50)

77 (19.25)

17 (4.25)

5 (1.25)

4.03 0.91 ด 3

7. สภาพแวดลอมดตอสขภาพของทานมากนอยเพยงใด

167 (41.75)

162 (40.50)

59 (14.75)

9 (2.25)

3 (0.75)

4.20 0.83 ด 1

8. ทานพอใจกบการเดนทางไปไหนมาไหนของทาน (หมายถง การคมนาคม) มากนอยเพยงใด

149 (37.25)

167 (41.75)

69 (17.25)

14 (3.50)

1 (0.25)

4.12 0.83 ด 2

รวม 3.98 0.66 ด

จากตารางท 12 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนามระดบคณภาพชวต ในดานสงแวดลอม ภาพรวมอยในระดบด ( X = 3.98, SD = 0.66) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ประชาชนคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนามระดบคณภาพชวต ในดานสภาพแวดลอมดตอสขภาพของทานมากนอยเพยงใดเปนอนดบ 1 อยในระดบด ( X = 4.20, SD = 0.83) รองลงมาคอ ระดบคณภาพชวตในดานความพอใจกบการเดนทาง ไปไหนมาไหนของทาน (หมายถง การคมนาคม) มากนอยเพยงใด ( X = 4.12, SD = 0.83) และ ล าดบสดทายคอ ดานความรสกวาชวตมความมนคงปลอดภยดไหมในแตละวน ( X = 3.82, SD = 0.86)

47

ตารางท 13 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวต ของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ไมรวมรายดาน

ความคดเหน จ านวนและรอยละของระดบความคดเหน

X SD แปลความ อนดบ มาก ทสด

มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย

1. ทานพอใจกบสขภาพของทานในตอนนเพยงใด

102 (25.50)

196 (49.00)

86 (21.50)

13 (3.25)

3 (0.75)

3.95 0.82 ด 2

2. ทานคดวาทานมคณภาพชวต (ชวตความเปนอย) อยในระดบใด

141 (35.25)

160 (40.00)

82 (20.50)

12 (3.00)

5 (1.25)

4.05 0.89 ด 1

รวม 4.00 0.74 ด

จากตารางท 13 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนามระดบคณภาพชวต ไมรวมในรายดาน ภาพรวมอยในระดบด ( X = 4.00, SD = 0.74) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ประชาชนคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนามระดบคณภาพชวต ในดานทานคดวาทานมคณภาพชวต (ชวตความเปนอย) อยในระดบด ( X = 4.05, SD = 0.89) และระดบคณภาพชวตในดานทานพอใจกบสขภาพของทานในตอนนเพยงใด ( X = 3.95, SD = 0.74) ตารางท 14 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวต ของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา ในภาพรวม

คณภาพชวต X SD แปลผล ล าดบ 1. ดานสขภาพ 3.84 0.73 ด 3 2. ดานจตใจ 3.77 0.73 ด 4 3. ดานสมพนธภาพทางสงคม 3.70 0.73 ด 5 4. ดานสงแวดลอม 3.98 0.66 ด 2 5. ไมรวมในรายดาน 4.00 0.74 ด 1

รวม 3.87 0.63 ด

48

จากตารางท 14 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยภาพรวมอยในระดบด ( X = 3.87, SD = 0.63) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ระดบคณภาพชวตไมรวมรายดานเปนอนดบ 1 อยในระดบด ( X = 4.00, SD = 0.74) รองลงมาคอ ดานสงแวดลอม ( X = 3.98, SD = 0.66) ดานสขภาพ ( X = 3.84, SD = 0.73) ดานจตใจ ( X = 3.77, SD = 0.73) และล าดบสดทาย ดานสมพนธภาพ ทางสงคม ( X = 3.70, SD = 0.73) ตามล าดบ

ตอนท 3 การทดสอบสมมตฐาน การเปรยบเทยบระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพ จ านวนสมาชกในครอบครว รายได และชมชนทอาศย ของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยใชสถต t-test และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) และทดสอบ ความแตกตางรายคดวยวธของ Scheffe’ เมอมนยส าคญทางสถต โดยก าหนดคานยส าคญทางสถต ทระดบ .05 ไดดงน สมมตฐานท 1 เพศแตกตางกน มผลตอระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาแตกตางกน ตารางท 15 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามเพศ

เพศ จ านวน (คน) X SD ชาย 328 3.85 0.62 หญง 72 3.92 0.68

จากตารางท 15 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกเพศ พบวา ประชาชนเพศชายมผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา มากทสด ( X = 3.85, SD = 0.62) รองลงมาคอ เพศหญง ( X = 3.92, SD = 0.68)

49

ตารางท 16 การเปรยบเทยบความแตกตางคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามเพศ

เพศ จ านวน (คน) X SD t Sig. ชาย 328 3.85 0.62 0.70 .46 หญง 72 3.92 0.68 * p ≤ .05 จากตารางท 16 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยของเพศกบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา พบวา ประชาชนทมเพศตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา ไมแตกตางกน (t = 0.70, Sig. = .46) สมมตฐานท 2 อายแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน ตารางท 17 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย

อาย จ านวน (คน) X SD ต ากวา 25 ป 62 3.67 0.67 25-35 ป 23 3.40 0.72 36-45 ป 125 3.94 0.63 46-55 ป 116 3.91 0.61 มากกวา 55 ป 74 3.97 0.51

จากตารางท 17 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย พบวา ประชาชนทมอายมากกวา 55 ป มผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา มากทสด ( X = 3.97, SD = 0.51) รองลงมาคอ ประชาชนทมอายระหวาง 36-45 ป ( X = 3.94, SD = 0.63) อายระหวาง 46-55 ป ( X = 3.91, SD = 0.61) อายต ากวา 25 ป ( X = 3.67, SD = 0.67) และ

50

อายระหวาง 25-35 ป ( X = 3.40, SD = 0.72) ตามล าดบ ตารางท 18 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย

แหลงความแปรปรวน df SS MS F Sig. ระหวางกลม 4 9.14 2.29 9.02 .00* ภายในกลม 395 149.95 0.38

รวม 399 159.09 * p ≤ .05 จากตารางท 18 ผลการวเคราะหความแปรปรวนเพอเปรยบเทยบความแตกตางคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาทมอายตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 19 การวเคราะหเปรยบเทยบเปนรายค (Post Hoc) ของคาเฉลยระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย

อาย X ต ากวา 25 ป 25-35 ป 36-45 ป 46-55 ป มากกวา 55 ป ต ากวา 25 ป 3.67 0.27 -0.27 -0.24 -0.30 25-35 ป 3.40 -0.54* -0.51* -0.57* 36-45 ป 3.94 0.32 -0.03 46-55 ป 3.91 -0.06 มากกวา 55 ป 3.97

* p ≤ .05 จากตารางท 19 เพอท าการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยเปนรายคดวยวธการทดสอบของ Scheffe’ พบวา คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนก ศนยแพทยพฒนา เปนรายค มความแตกตางกนอยางมนยความส าคญทางสถตทระดบ .05 จ านวน 3 ค ไดแก

51

1. ประชาชนทมอายระหวาง 25-35 ป มผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชากรทมอายระหวาง 36-55 ป 2. ประชาชนทมอายระหวาง 25-35 ป มผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชากรทมอายระหวาง 46-55 ป 3. ประชาชนทมอายระหวาง 25-35 ป มผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชากรทมอายมากกวา 55 ป สมมตฐานท 3 ระดบการศกษาแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาแตกตางกน ตารางท 20 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา จ านวน (คน) X SD ไมไดเรยน 42 3.83 0.66 ประถมศกษา 46 3.82 0.57 มธยมศกษา 108 3.86 0.66 อาชวะ/ ม. ปลาย 110 3.82 0.57 อดมศกษา/ สงกวา 94 3.97 0.67

จากตารางท 20 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามอาย พบวา ประชาชนทมระดบการศกษา อดมศกษา/ สงกวา มผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทย พฒนา มากทสด ( X = 3.97, SD = 0.67) รองลงมาคอ ระดบการศกษา มธยมศกษา ( X = 3.86, SD = 0.66) ระดบการศกษา ไมไดเรยน ( X = 3.83, SD = 0.66) และระดบการศกษา ประถมศกษา ( X = 3.82, SD = 0.57) ระดบการศกษา อาชวะ/ ม.ปลาย ( X = 3.82, SD = 0.57) ตามล าดบ

52

ตารางท 21 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามระดบการศกษา

แหลงความแปรปรวน df SS MS F Sig. ระหวางกลม 4 1.34 0.34 0.84 .50 ภายในกลม 395 157.75 0.40

รวม 399 159.09 * p ≤ .05 จากตารางท 21 ผลการวเคราะหความแปรปรวนเพอเปรยบเทยบความแตกตาง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาทมระดบการศกษาตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา ไมตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สมมตฐานท 4 สถานภาพแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน ตารางท 22 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามสถานภาพสมรส

ระดบการศกษา จ านวน (คน) X SD โสด 102 3.81 0.65 สมรส 256 3.88 0.62 หยา/ แยกกนอย 42 3.81 0.66

จากตารางท 22 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามสถานภาพ พบวา ประชาชนทมสถานภาพ สมรส มผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา มากทสด ( X = 3.88, SD = 0.62) รองลงมาคอ สถานภาพ หยา/ แยกกนอย ( X = 3.81, SD = 0.66) และสถานภาพ โสด ( X = 3.81, SD = 0.65) ตามล าดบ

53

ตารางท 23 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามสถานภาพสมรส

แหลงความแปรปรวน df SS MS F Sig. ระหวางกลม 2 0.21 0.10 0.26 .77 ภายในกลม 397 158.89 0.40

รวม 399 159.09 * p ≤ .05 จากตารางท 23 ผลการวเคราะหความแปรปรวนเพอเปรยบเทยบความแตกตาง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาทมสถานภาพตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาไมตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สมมตฐานท 5 จ านวนสมาชกในครอบครวแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชน ในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน ตารางท 24 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามจ านวนสมาชกในครอบครว

ระดบการศกษา จ านวน (คน) X SD 1-2 คน 102 3.81 0.65 3-4 คน 256 3.88 0.62 5 คนขนไป 42 3.81 0.66

จากตารางท 24 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามจ านวนสมาชกในครอบครว พบวา ประชาชนทมสถานภาพ จ านวนสมาชกในครอบครว 3-4 คน มผลตอคณภาพชวตของประชาชน ในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนามากทสด ( X = 3.88, SD = 0.62) รองลงมา คอ จ านวนสมาชกในครอบครว 5 คนขนไป ( X = 3.81, SD = 0.66) และ จ านวนสมาชกในครอบครว 1-2 คน ( X = 3.81, SD = 0.65) ตามล าดบ

54

ตารางท 25 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามจ านวนสมาชกในครอบครว

แหลงความแปรปรวน df SS MS F Sig. ระหวางกลม 2 5.96 2.98 7.72 .00* ภายในกลม 397 153.13 0.39

รวม 399 159.09 * p ≤ .05 จากตารางท 25 ผลการวเคราะหความแปรปรวนเพอเปรยบเทยบความแตกตาง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาทมจ านวนสมาชก ในครอบครวตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา ตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 26 การวเคราะหเปรยบเทยบเปนรายค (Post Hoc) ของคาเฉลยระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามจ านวน สมาชกในครอบครว

จ านวนสมาชก X 1-2 คน 3-4 คน 5 คนขนไป 1-2 คน 3.81 -0.18 -0.31* 3-4 คน 3.88 -0.13 5 คนขนไป 3.81 * p ≤ .05 จากตารางท 26 เพอท าการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยเปนรายคดวยวธการทดสอบของ Scheffe’ พบวา คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาเปนรายค มความแตกตางกนอยางมนยความส าคญทางสถตทระดบ .05 จ านวน 1 ค ไดแก ประชาชนทมจ านวนสมาชกในครอบครว 1-2 คน มผลตอคณภาพชวตของประชาชน ในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชากรทมจ านวนสมาชก 5 คนขนไป

55

สมมตฐานท 6 รายไดตอเดอนแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาแตกตางกน ตารางท 27 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามรายไดตอเดอน

รายได จ านวน (คน) X SD ต ากวา/ เทากบ 6000 บาท 17 3.93 0.67 6001-7000 บาท 81 3.72 0.65 7001-8000 บาท 126 3.83 0.66 8001-9000 บาท 106 3.83 0.66 9001 บาทขนไป 70 4.05 0.55

จากตารางท 27 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามรายไดตอเดอน พบวา ประชาชนทมรายไดตอเดอน 9001 บาทขนไป มผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา มากทสด ( X = 4.05, SD = 0.55) รองลงมาคอ รายไดตอเดอนต ากวา/ เทากบ 6000 บาท ( X = 3.93, SD = 0.67) รายไดตอเดอน 8001-9000 บาท ( X = 3.89, SD = 0.61) รายไดตอเดอน 7001-8000 บาท ( X = 3.83, SD = 0.66) และรายไดตอเดอน 6001-7000 บาท ( X = 3.72, SD = 0.65) ตามล าดบ

56

ตารางท 28 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามรายไดตอเดอน

แหลงความแปรปรวน df SS MS F Sig. ระหวางกลม 4 4.22 1.06 2.69 .03* ภายในกลม 395 154.87 0.39

รวม 399 159.09 * p ≤ .05 จากตารางท 28 ผลการวเคราะหความแปรปรวนเพอเปรยบเทยบความแตกตาง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาทมรายไดตอเดอนตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 29 การวเคราะหเปรยบเทยบเปนรายค (Post Hoc) ของคาเฉลยระดบคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตาม รายไดตอเดอน

รายไดตอเดอน X ต ากวา/ เทากบ

6000 บาท 6001-7000 บาท 7001-8000 บาท 8001-9000 บาท 9001 บาทขนไป

ต ากวา/ เทากบ 6000 บาท

3.93 0.20 0.10 0.40 -0.12

6001-7000 บาท 3.72 -0.10 -0.16 -0.32* 7001-8000 บาท 3.83 -0.06 -0.22 8001-9000 บาท 3.89 0.16 9001 บาทขนไป 4.05

* p ≤ .05 จากตารางท 29 เพอท าการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยเปนรายคดวยวธการทดสอบของ Scheffe’ พบวา คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาเปนรายค มความแตกตางกน อยางมนยความส าคญทางสถตทระดบ .05 จ านวน 1 ค ไดแก

57

ประชาชนทมรายไดตอเดอน 6001-7000 บาท มผลตอคณภาพชวตของประชาชน ในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชากรทมรายไดตอเดอน 9001 บาทขนไป ตารางท 30 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการ ชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามชมชนทอาศยอย

ชมชนทอาศยอย จ านวน (คน) X SD พลบพลา 30 ไร 19 3.99 0.52 พลบพลา 46 ไร 25 3.89 0.51 ทรพยสนเกา 90 4.10 0.61 ทรพยใหม 90 3.98 0.52 รงมณ 35 3.94 0.53 นอมเกลา 35 3.98 0.58 รวมสามคค 9 3.98 0.75 บงพระราม 9 บอ 3 56 3.62 0.60 บงพระราม9บอ1-2 18 3.33 0.52 เทพลลา 18 3.18 0.61 เกาพฒนา 5 2.56 0.77

จากตารางท 30 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามทอยอาศย พบวา ประชาชนทอาศย ชมชนทรพยสนเกา มผลตอคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนามากทสด ( X = 4.10, SD = 0.61) รองลงมาคอ ชมชนพลบพลา 30 ไร ( X = 3.99, SD = 0.52) และชมชนเทพลลา ( X = 3.18, SD = 0.61) ตามล าดบ

58

ตารางท 31 การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวเพอเปรยบเทยบความแตกตางคณภาพชวตของ ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามทอยอาศย

แหลงความแปรปรวน df SS MS F Sig. ระหวางกลม 10 32.76 3.28 10.09 .00* ภายในกลม 389 126.39 0.36

รวม 399 159.09 * p ≤ .05 จากตารางท 31 ผลการวเคราะหความแปรปรวนเพอเปรยบเทยบความแตกตาง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาทมรายไดตอเดอนตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 32 การวเคราะหเปรยบเทยบเปนรายค (Post Hoc) ของคาเฉลยระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามชมชนทอยอาศย

ชมชนทอาศยอย X พลบพลา

30 ไร พลบพลา

46 ไร ทรพยสนเกา ทรพยใหม รงมณ นอมเกลา รวมสามคค

บงพระราม 9 บอ 3

บงพระราม 9 บอ 1-2

เทพลลา เกาพฒนา

พลบพลา 30 ไร 3.99 0.10 -0.11 0.01 0.05 0.01 0.01 0.37 0.66 0.81* 1.43* พลบพลา 46 ไร 3.89 -0.21 -0.09 -0.05 -0.10 -0.10 0.26 0.56 0.71 1.32* ทรพยสนเกา 4.10 0.12 0.16 0.11 0.12 0.48* 0.77* 0.92* 1.54* ทรพยใหม 3.98 0.04 0.00 0.00 0.36 0.65* 0.80* 1.42* รงมณ 3.94 -0.05 -0.04 0.32 0.61 0.76* 1.38* นอมเกลา 3.98 0.00 0.36 0.66 0.81* 1.42* รวมสามคค 3.98 0.36 0.65 0.81 1.42* บงพระราม 9 บอ3 3.62 0.29 0.44 1.06 บงพระราม 9 บอ1-2 3.33 0.15 0.77 เทพลลา 3.18 0.62 เกาพฒนา 2.56

* p ≤ .05

59

60

จากตารางท 32 เพอท าการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยเปนรายคดวยวธการทดสอบของ Scheffe’ พบวา คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาเปนรายค มความแตกตางกน อยางมนยความส าคญทางสถตทระดบ .05 จ านวน 15 ค ไดแก 1. ประชาชนทอาศยอยชมชนพลบพลา 30 ไร มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเทพลลา 2. ประชาชนทอาศยอยชมชนพลบพลา 30 ไร มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเกาพฒนา 3. ประชาชนทอาศยอยชมชนพลบพลา 46 ไร มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเกาพฒนา 4. ประชาชนทอาศยอยชมชนทรพยสนเกา มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนบงพระราม 9 บอ 3 5. ประชาชนทอาศยอยชมชนทรพยสนเกา มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนบงพระราม 9 บอ 1-2 6. ประชาชนทอาศยอยชมชนทรพยสนเกา มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเทพลลา 7. ประชาชนทอาศยอยชมชนทรพยสนเกา มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเกาพฒนา 8. ประชาชนทอาศยอยชมชนทรพยสนใหม มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนบงพระราม 9 บอ 1-2 9. ประชาชนทอาศยอยชมชนทรพยสนใหม มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเทพลลา 10. ประชาชนทอาศยอยชมชนทรพยสนใหม มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเกาพฒนา 11. ประชาชนทอาศยอยชมชนรงมณ มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเทพลลา 12. ประชาชนทอาศยอยชมชนรงมณ มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเกาพฒนา

61

13. ประชาชนทอาศยอยชมชนนอมเกลา มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชนเทพลลา 14. ประชาชนทอาศยอยชมชนนอมเกลา มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชมเกาพฒนา 15. ประชาชนทอาศยอยชมชนรวมสามคค มคณภาพชวตของประชาชนในพนท หนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกบประชาชนทอาศยอยชมชมเกาพฒนา ตารางท 33 สรปผลการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐาน ผลการทดสอบ 1. เพศแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน

ปฏเสธสมมตฐาน

2. อายแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน

ยอมรบสมมตฐาน

3. สถานภาพสมรสตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน

ปฏเสธสมมตฐาน

4. ระดบการศกษาแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน

ปฏเสธสมมตฐาน

5. จ านวนสมาชกในครอบครวแตกตางกน มคณภาพชวต ของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน

ยอมรบสมมตฐาน

6. รายไดตอเดอนแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน

ยอมรบสมมตฐาน

7. ชมชนทอยอาศยแตกตางกน มคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา แตกตางกน

ยอมรบสมมตฐาน

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนแนะ

การศกษาเรอง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา มวตถประสงคในการศกษา 1. เพอศกษาการวดผลคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา 2. เพอเปรยบเทยบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา จ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา รายได ชมชนทอาศยอย กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดแก ทอาศยในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ จ านวน 400 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม สถตทใชในการวจย ไดแก ความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประมวลผลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปการวจยทางสงคมศาสตร SPSS for Windows วเคราะหความสมพนธระหวางตวแปร เพอทดสอบสมมตฐาน โดยเปรยบเทยบคาเฉลยของกลมตวอยาง 2 กลมทเปนอสระ ดวยสถต Independent Sampling t-test ทดสอบคาเฉลยของกลมตวอยางตงแต 3 กลมขนไปดวยสถต One-way ANOVA โดยก าหนดนยส าคญทางสถต ทระดบ .05

สรปผลการวจย ตอนท 1 ขอมลทวไปของกลมตวอยาง ขอมลทวไปของกลมตวอยาง พบวา สวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 36-45 ป สถานภาพสมรส ระดบการศกษาอาชวศกษา/ มธยมศกษาตอนปลาย จ านวนสมาชกในครอบครว 3-4 คน มรายไดตอเดอน 7,001-8,000 บาท ตอนท 2 การวเคราะหขอมลดานคณภาพชวต ประชาชนมคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาภาพรวม อยในระดบด โดยมคณภาพชวตเรยงล าดบดงน คอ ดานสขภาพกาย ดานจตใจ ดานสมพนธภาพทางสงคม และดานสงแวดลอม

63

ตอนท 3 การทดสอบสมมตฐาน ผลการทดสอบสมมตฐาน เพอเปรยบเทยบระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา พบวา 1. ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมเพศ ระดบการศกษา สถานภาพสมรส ไมแตกตาง ซงไมเปนตามสมมตฐาน 2. ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมอาย จ านวนสมาชกในครอบครว รายไดตอเดอน ชมชนทอยอาศยแตกตาง ซงเปนตามสมมตฐาน

อภปรายผล จากการวจยคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยใชแบบประเมนคณภาพชวตขององคการอนามยโลก ชดยอ ฉบบภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) ซงครอบคลมคณภาพชวต 4 ดาน ไดแก ดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธ ทางสงคม และดานสงแวดลอม พบวา คณภาพชวตในภาพรวมของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา มคาเฉลยเทากบ 3.87 ซงอยในระดบด ซงไมสอดคลองกบ ผลการศกษาของวรการ เทพวลย (2548, หนา 80) เรองคณภาพชวตของประชาชนลมแมน าจน: ศกษาเฉพาะกรณพนทตนน าแมน าจน ต าบลแมสลองนอก อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย ซงพบวา ระดบคณภาพชวตของประชาชนลมแมน าจน ภาพรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย 2.74 พบวา เนอหาของตวชวดในการศกษา มความแตกตางกน สภาพแวดลอมของชมชนในเมองกบชมชนชนบท วถชวต นโยบายการปกครองแตกตางกน จงท าใหผลการศกษาแตกตางกนไปดวยเนองจากชมชน ตาง ๆ ดงกลาว มการพฒนาจากนโยบายภาคสวนกลางจากกรงเทพมหานคร ทมการปกครองพเศษ จงท าใหการบรหารจดการไปไดอยางรวดเรวท าใหคณภาพชวตด และเมอพจารณาเปนรายดาน มประเดนทนาสนใจดงน 1. ดานสขภาพกาย พบวา ระดบคณภาพชวตของประชาชนอยในระดบด ทงนอาจเปนเพราะ ประชาชนทง 11 ชมชน นอกจากทนโยบายจากภาครฐ นโยบายจากทางกรงเทพมหานคร เรองการเสรมสรางสขภาพกาย และสทธตาง ๆ ของประชาชนคนไทยทไดรบทางหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทตองดแลทง 11 ชมชน ดงกลาวจงท าใหการตดตอผลผปวยเฝาระวงดานรางกาย และการสอสารขาวประชาสมพนธ จงท าใหประชาชนมสขภาพกายทดขน สอดคลองกบแบบวดคณภาพชวตฉบบยอ ชดภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) ของศรเมอง พลงฤทธ (2552 อางถงใน สนตตรา ตะบนพงศ, วนด สทธรงส และพชรยา ไชยลงกา, 2544, หนา 6-15) ทกลาวถง การรบรถงพละก าลงในการด าเนนชวตประจ าวน การพกผอนนอนหลบ สามารถแสดงถง

64

องคประกอบคณภาพชวตของบคคล และสอดคลองกบงานจฑารตน เทพพรบรสทธ (2546, หนา 80) ทศกษาเรองความสมพนธระหวางสภาพความเปนอยกบคณภาพชวตของผใชแรงงานในโรงแรมอตสาหกรรม จงหวดชลบร ทพบวา ความสมพนธระหวางสภาพความเปนอยกบคณภาพชวตของ ผใชแรงงานอตสาหกรรมมภาวะสขภาพกายอยในระดบด โดยเฉพาะรายไดสทธมความสมพนธทางบวกกบสขภาพ 2. ดานจตใจ พบวา ระดบคณภาพชวตของประชาชนอยในระดบด ทงนอาจเปนเพราะประชาชนทง 11 ชมชน สอดคลองกบดานรางกายทดทาสงผลตอดานจตใจ เชน รายกายดท าใหพกผอนไดมากเกดความสดชนในการด าเนนชวตในแตละวนทมคณคาและมความสขจงแสดงถง การมจตใจทด สอดคลองกบแบบวดคณภาพชวตฉบบยอ ชดภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) ของศรเมอง พลงฤทธ (2552 อางถงใน สนตตรา ตะบนพงศ, วนด สทธรงส และพชรยา ไชยลงกา, (2544, หนา 6-15) ทกลาวถงการรบรความรสกทางบวกทบคคลมตอตนเอง ความรสกมนใจในตนเอง การรบรถงความเชอดานจตวญญาณ สามารถแสดงถงองคประกอบคณภาพชวตของบคคล และสอดคลองแนวคดของ Campbell (1976, pp.117-124) ในเรองสภาพจตใจดานจตวทยา ถามสขภาพจตทดจะน าไปสความส าเรจในการด าเนนชวต สอดคลองกบของจฑารตน เทพพรบรสทธ (2546, หนา 110) ทไดศกษาเรองความสมพนธระหวางสภาพความเปนอยกบคณภาพชวตของผใชแรงงานในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดชลบร พบวา สภาพความเปนอย ไดแก สภาพแวดลอม และ ชวตการท างานอยในระดบด 3. ดานความสมพนธทางสงคม พบวา คณภาพชวตของของประชาชนอยในระดบด ทงนอาจเปนเพราะ ประชาชนทง 11 ชมชน ทงนอาจจะเปนเพราะ การมสมพนธมตรระหวางครอบครว ชมชนเดยวกน และตางชมชน จากกจกรรมทชมชนไดท ารวมกน โดยมหนวยงานจากเขตวงทองหลาง หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาจด เชน กฬาสมพนธ เปนตน ทท าใหชมชนเกดการมสวนรวมจนน ามา ซงการเชอมความสมพนธอนดตอกนเปนการแสดงถงการมมตรทางสงคมทอยรวมกนเปนอยางดกบบคคลสอดคลองกบแบบวดคณภาพชวตฉบบยอ ชดภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) ของศรเมอง พลงฤทธ (2552 อางถงใน สนตตรา ตะบนพงศ, วนด สทธรงส และพชรยา ไชยลงกา, 2544, หนา 6-15) ทกลาวถง การรบรดานความสมพนธกบตนเองกบบคคลอน การรบรถงการไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคม การรบรวาตนเองไดเปนผใหความชวยเหลอบคคลอนในสงคม สามารถแสดงถงองคประกอบคณภาพชวตของบคคล และสอดคลองแนวคดของ Umberson (1992, p. 664) ทไดกลาววาความสมพนธทางสงคมทดตองเรมจากสถาบนครอบครวทดมความเคารพรกครอบครวจะน าไปสความรสกมจตใจรกผอน รกชมชน และตองการสรางความสมพนธอนดตอสงคม เพอการสรางความปรกแผน เชนเดยวกนกบชมชน

65

ทอยในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาทมการพยายามสรางเครอขายทดในครอบครวในชมชนเดยวกนเพอตองการสรางเครอขายกบชมชนอนๆตอไป และสอดคลองกบ ธวชชย กนทะวนนา (2550, หนา 45-48) ทไดศกษาเรองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ ต าบลรมปง อ าเภอเมอง จงหวดล าพน พบวา คณภาพชวตของแรงงานนอกระบบในดานความสมพนธทางสงคม มระดบคณภาพชวต อยในระดบด 4. ดานสงแวดลอม พบวา คณภาพชวตของของประชาชนอยในระดบด ทงนอาจเปนเพราะ ประชาชนทง 11 ชมชน ทงนอาจจะเปนเพราะมความรสกวามความมนคงปลอดภยในแตละวนสบเนองจากการสรางความสมพนธระหวางชมชนทดแลชวยเหลอกน ตลอดจนการดแลสงแวดลอมแมน าในคลองพลบพลาในการบ าบดน าเสย โดยทางคลนกศนยแพทยพฒนามการระบบการจดการเพอชวยดานสงแวดลอมของประชาชนในชมชน ตลอดจนการสงเสรมทางดานอาชพใหประชาชน มาจ าหนายสนคาในชมชน และเปดโอกาสรบประชาชนมาท างานในคลนกศนยแพทยพฒนา ซงสอดคลองกบแบบวดคณภาพชวตฉบบยอ ชดภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) ของศรเมอง พลงฤทธ (2552 อางถงใน สนตตรา ตะบนพงศ, วนด สทธรงส และพชรยา ไชยลงกา, 2544, หนา 6-15) ทกลาวถง การรบรวาตนเองมความปลอดภยและมนคงในชวต การรบรไดอยในสภาพแวดลอมทางกายภาพทด มแหลงประโยชนดานการเงน สถานบรการสขภาพ บรการทางสงคม สามารถแสดงถงองคประกอบคณภาพชวตของบคคล และสอดคลองกบของจฑารตน เทพพรบรสทธ (2546, หนา 85) ทไดศกษาเรองความสมพนธระหวางสภาพความเปนอยกบคณภาพชวตของผใชแรงงานในโรงงงานอตสาหกรรม จงหวดชลบร พบวา สภาพแวดลอม และชวตการท างานอยในระดบด และไมสอดคลองกบของธวชชย กนทะวนนา (2550, หนา 76) ทไดศกษาเรองคณภาพชวตของแรงงานนอกระบบ ต าบลรมปง อ าเภอเมอง จงหวดล าพน พบวา คณภาพชวตของแรงงาน นอกระบบในดานสงแวดลอม มคณภาพชวตปานกลาง เนองจากบรบทการสภาพแวดลอมของสถานทอาศยแตกตางกนปญหามลพษ การระบายสารพษจากสถานทแตกตางกนจงท าใหคณภาพแตกตางกน การเปรยบเทยบคณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาจ าแนกจามเพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา จ านวนสมาชกในครอบครว รายไดตอเดอน พบวา ประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมเพศ ระดบการศกษาและสถานภาพสมรสตางกน มคณภาพชวตทไมตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว เนองจากไมวาจะเปนเพศชายหรอเพศหญงกมระดบคณภาพชวตทไมแตกตางกน ดงนน เพศทตางกน คณภาพชวตไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของศรเมอง พลงฤทธ (2552, หนา 105) ศกษา

66

การพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดพระนครศรอยธยา ดานการศกษามผลตอคณภาพชวต เมอแปลผลในรายดานระดบการศกษามผลดตอการคณภาพชวตเนองจาก เมอมการศกษาทสงยอมสงผลดตอไดรายไดตามวฒการศกษา และเมอความสามารถทางการเงนสงกจะน าไปสความสารถ ในการตอบสนองความตองการของตนเองในดานตาง ๆ ใหดขนจนน าไปสความพงพอใจในชวต ของตนเองหรอการมคณภาพชวตทดในทสด ถาระดบการศกษาไมสงมากการประกอบอาชพกอาจจะไมดนก รวมทงปจจบนรฐบาลมกฎหมายใหสามรถเรยนฟรไดจนถงการศกษาขนพนฐาน ระดบการศกษาแตกตางกน คณภาพชวตไมแตกตางกน สอดคลองกบของเสาวลกษณ แกวหนอ (2551, หนา 92) ศกษาคณภาพชวตของชาวเขาเผามงไรสญชาตในเจตพนท ต าบลตบเตา อ าเภอเทง จงหวดเชยงราย สอดคลองกบของทพยอรณ สมภ (2552, หนา 45) ศกษาคณภาพชวตของผสงอาย: กรณศกษาสมาชกชมรมผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ซงระดบการศกษาสงผลตอคณภาพชวตกบกลมตวอยาง ปจจบนครอบครวในเมองเปนครอบครวเดยวมากขนไมวาจะอยในสถานภาพไหนกตามการด ารงชวตกยงเหมอนเดม หรอมการเปลยนแปลงเพยงเลกนอย เพราะอาจจะเกดจากการทปจจบนการใชชวตของคนในเมองตางคนตางด ารงชวตเพอความอยรอด ซงสอดคลองกบของทพยอรณ สมภ (2552, หนา 47) ศกษาคณภาพชวตของผสงอาย: กรณศกษาสมาชกชมรมผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร เพราะฉะนนสถานภาพสมรสตางกน จงท าใหไมมผลตอคณภาพชวต เนองจาก การชวตของคนในเมองวาจะมชวงอายเปลยนแปลงเปนเชนไร แตการด าเนนชวตแบบพลวตทม การเปลยนแปลง ดนรน อยตลอดเวลาดวยตนเอง แมรปแบบการด าเนนชวตจะเพมหรอจะลดความสมพนธกบคนในครอบครวจงไมมผลการเปลยนแปลงการด าเนนชวตมากนก สวนประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาทมอาย จ านวนสมาชก ในครอบครว และรายไดตอเดอนตางกนมคณภาพชวตแตกตางกน การทมอายมากขน สขภาพกาย อาจจะไมแขงแรง อาจจะมโรคประจ าตวเนองจากการท างานมานาน หรอสภาพแวดลอมทอาจจะสงผลตอดานสขภาพ ถงแมวาจะมการตรวจสขภาพประจ าป หรอการบรการจากภาครฐหรอเอกชนในดานการบรการดานสขภาพกตาม แตดวยสภาวะสงคมทเปลยนแปลงไปทมการเรงรบในการใชชวตประจ าวนอาจเปนผลท าใหเมอมอายมากขน สขภาพกายอาจจะออนแอลง ซงสอดคลองกบของ วลาย ถาวรวรยะนนท (2548, หนา 89-90) ศกษาเรองเงนกนอกระบบกบชวตความเปนอยของแรงงานในโรงงานอตสาหกรรม เนองจากการท างานของแรงงานในโรงงานประสทธภาพและสขภาพของรางกาย อายมผลท าใหเกดเปลยนแปลงสงผลตอดานคณภาพชวต และสอดคลองกบของทพยอรณ สมภ (2552, หนา 60) ศกษาคณภาพชวตของผสงอาย: กรณศกษาสมาชกชมรมผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร การด าเนนชวตของคนในเมองไมตางกน สภาพแวดลอม การท างาน แมกระทง การด าเนนชวตจงท าใหอายมผลตอคณภาพชวตในดานสมาชกในครอบครวมผลตอคณภาพชวต

67

เนองการทมสมาชกเพมขน นอกเหลอจาตนเองแลวจะตองมคาใชจายในการด ารงชวตตองมในเรองปจจยตาง ๆ ทมผลตอสมาชกในครองครวครวมากขน ยงเปนในดานรายไดแลวยอมสงผลตอ การด ารงชวตของคนในครอบครว ซงในดานสมาชกในครอบครวคอนขางจะสอดคลองกบ ดานรายไดตอเดอนทมผลตอคณภาพชวตเพราะเมอรายไดตอเดอนตางกนคณภาพชวตตางกน เนองจากภาระทแตกตางกน จ านวนครอบครวตางกน เพราะรายไดเปนแหลงทมาของเงนเพอใชในการด ารงชพ หากมรายไดด กจะน าไปสความสามารถในการตอบสนองความตองการดานอน ๆ ตามไปไดดวย ชวยในการลดภาระของครอบครวและจะสงผลตอคณภาพชวตทดขนตามมา สอดคลองกบการศกษาของวรการ เทพวลย (2548, หนา 70) ศกษาคณภาพชวตของประชาชนเขตลมแมน าจน: ศกษาเฉพาะกรณพนทตนน าแมน าจน อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย และสอดคลองกบของกลยาณ ทองสวาง (2546, หนา 35) ศกษาปจจยทมความสมพนธตอคณภาพชวตของผสงอายในเคหะ ชมชนออมเงน เขตสายไหม กรงเทพมหานคร ฉะนนจะเหนไดวาในดานของอาย ระดบการศกษา จ านวนสมาชกในครอบครว และรายไดตอเดอน ทง 4 ดาน เมอมความแตกตางจะมผลตอ ดานคณภาพชวตทตางกนเพราะทก ๆ ดานมความเกยวของเชอมโยงกนจงท าใหมผลตอคณภาพชวตของกลมตวอยาง

ขอเสนอแนะ จากการศกษาเรอง “คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา” ผวจยไดศกษาองคประกอบคณภาพชวตใน 4 ดาน มขอเสนอแนะในดานตาง ๆ ดงน ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. ดานสขภาพกาย ควรสงเสรมใหประชาชนไดรบการดแลสขภาพกายของประชาชนในชมชนใหไดรบสทธในการรกษาสขภาพทงจากนโยบายของรฐ สวนกรงเทพมหานคร หรอองคกรทจะเขาไปบรการเพมเตมใหกบประชาชน รวมถงการสงเสรมใหประชาชนไดออกก าลงกาย เพราะจากการศกษาพบวาประชาชนขาดเรองก าลงในการด าเนนชวต 2. ดานจตใจ ควรด าเนนการนโยบายสรางความรความเขาใจเกยวกบการทาง ดานสขภาพจต การเสรมสรางกจกรรมเพราะจากการท าการวจยในครงน ไดพบเหนปญหาเรองความรสกไมด หดห เศรา เปนตน ควรสงเสรมความรในการด าเนนชวตทด กจกรรมผอนคลาย และการสรางคณคาใหกบตนเอง ควรจะมนโยบายจากภาครฐในการเสรมสรางองคความร 3. ดานความสมพนธทางสงคม ควรสงมการสงเสรมในดานกจกรรมการมสวนรวมความรบผดชอบปละสงเสรมใหประชาชนเหนความส าคญของการประชมประชาคมทงในระดบชมชนและตางชมชน เพอเปนกระตนการมสวนรวมกน ยงสงผลตอการผกสมพนธระหวางชมชน

68

และตางชมชน เพอเปนการเพมความสมพนธทางสงคม โดยหนวยงานทเขามาดแลควรให ความส าคญมากขน เนองจากเมอศกษาพบวาประชาชนยงขาดเรองการผกมตร การเขากบคนอน 4. ดานสงแวดลอม ควรสงเสรมจดตงใหมนโยบายในการบรดานขาวสาร สอสารความรตาง ๆ เพอเสรมสรางใหด าเนนชวตทดขน เปนสวนหนงเรองการรบรสภาพแวดลอมจรงในแตละวน เพอชวยในเรองการรเทาทน ปองกนอนตราย อาชาญกรรม และสรางความมงคงปลอดภยในชวต ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ 1. ควรใหมการประชาสมพนธ ขาวสาร ขอมล ความร และสงเสรมกจกรรมในดานสขภาพกาย จตใจ สรางความสมพนธทางสงคม และสภาพแวดลอมทดทางชองทางตาง ๆ ใหหลากหลาย เพอใหประชาชนสามารถรบรขาวสารไดอยางทวถง โดยมอบหมายใหเจาหนาทพฒนาสงคม สวนกรงเทพมหานคร และเจาหนาทในสวนบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา ประชาสมพนธเกยวกบการความร การสงเสรมกจกรรมในชมชนและตางชมชนเพอสรางจดรวม ในการพฒนารวมกนระหวางชมชนกบหนวยงานภายนอก เพอเพมคณภาพชวตใหดยงขน อยางกวางขวางและครอบคลมทกชมชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนา 2. ควรจดประชมประชาคม อยางนอยเดอนละครง หรออาจจะสามเดอนครง เพอเปดโอกาสใหประชาชนไดแสดงความคดเหน และรบฟงปญหาความตองการหรอความเดอดรอนของประชาชน เพอน าไปแกไขใหตรงกบความตองการของประชาชนอยางแทจรง โดยดงประชาชน ทกวย ทกอาชพ ทกระดบการศกษา รวมทงประชาชนทอาศยอยในชมชนและตางชมชน และหนวยงานภายนอกทมารวมประชมประชาคม เพอมาหาทางออกในการสงเสรมคณภาพชวตของประชาชาในชมชนเปนการเสรมสรางชมชนเขมแขง และยงท าใหการชวยเหลอจากหนวยงานภายนอกสามารถรวมหาวธการสงเสรมคณภาพชวตไดอยางถกวธ 3. สวนราชการทรบผดชอบชมชนในพนทหนวยบรการชมชนคลนกศนยแพทยพฒนาและหนวยงานทตองการชวยเหลอคณภาพชวตของประชาชนในชมชน ควรด าเนนการใหมการรายงานผลการปฏบตงานหรอผลการด าเนนงานตามโครงการตาง ๆ ทบรรจไวในแผนการพฒนาคณภาพชวต โดยปดประกาศใหประชาชนทราบ เปนประจ าทกป เพอใหประชาชนไดมสวนรวม ในการประเมนผล ขอเสนอแนะเชงวชาการ 1. ควรมการศกษาปจจยอน ๆ ทมาจากนโยบายการพฒนาคณภาพชวตและสงผลตอระดบคณภาพชวตของประชาชนชมชน เชน นโยบายการเสรมสรางสขภาพกาย จตใจ เปนตน เมอน านโยบายตาง ๆ เหลานมาพฒนาคณภาพชวตแลวระดบคณภาพชวตของประชาชนในชมชนเปนอยางไร

69

2. ควรมการศกษาคณภาพชวตเชงลกดวยการท าวจยเชงคณภาพในการศกษาหาขอมลจากหนวยงานทรวมเสรมสรางคณภาพชวตใหกบประชาชนในชมชน โดยการสมภาษณแบบเจาะลก เพอใหไดรบแงมมอนเพอใหเกดองคความรทแตกตางเพอน าไปสในการพฒนาในดานตาง ๆ ตอไป อกทงควรศกษาปจจยทสงผลตอคณภาพชวตของประชาชนเพอจะไดน าผลมาเปรยบเทยบขอมลและน าขอมลเหลานนมาพฒนาในแตละดานตอไป 3. ควรมการเกบขอมลเชงลกจากผมบทบาทส าคญในการพฒนาแผนการพฒนา คณภาพชวต เชน กลมผน าชมชน กลมอาสาสมครภายนอก หนวยพฒนาสงคม เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ หนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนาเพราะกลมตาง ๆ เหลานจะมบทบาทและ มสวนเกยวของของกจกรรมดานการพฒนาคณภาพชวตและดานอน ๆ โดยมความรเกยวกบสภาพของชมชนอยแลว

บรรณานกรม กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2548). รายงานการศกษาโครงการก าหนด ตวชวดคณภาพชวต. กรงเทพฯ: ม.ป.ท. กลยาณ ทองสวาง. (2546). ปจจยทมความสมพนธตอคณภาพชวตของผสงอายในเคหะ ชมชนออมเงน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาคหกรรมศาสตรเพอพฒนา ชมชน, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยรามค าแหง. กตต ประพตรไพศาล. (2550). การศกษาคณภาพชวตของก าลงพลนายทหารชนประทวน กองพลทหารราบท 2 รกษาพระองค จงหวดปราจนบร. ปญหาพเศษ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขานโยบายสาธารณะ, วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา. กหลาบ รตนสจธรรม และคณะ. (2535). การพฒนารปแบบทเหมาะสมในวธการด าเนนงาน วางแผนพฒนาคณภาพชวตตามเกณฑจ าเปนพนฐานในระดบหมบาน. กรงเทพฯ: โครงการมหาวทยาลย โครงการน าพระทยจากในหลวงเพอพฒนาตะวนออกเฉยงเหนอ. คณารกษ เจรญศร. (2548). ปญหาการละเมดสทธแรงงานของแรงงานตางดาว: จงหวดเชยงใหม. วทยาลยนพนธรฐศาสตรมหาบณฑต, สาขาการเมองการปกครอง, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม. คลนกศนยแพทยพฒนา. (2554). ขอมลเบองตนหนวยบรการชมชน. กรงเทพฯ: คลนกศนยแพทย พฒนา. จฑารตน เทพพรบรสทธ. (2546). ความสมพนธระหวางสภาพความเปนอยกบคณภาพชวต ของผใชแรงงานในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดชลบร. วทยานพนธพยาบาลศาสตร มหาบณฑต, สาขาพยาบาลชมชน, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา. เจษฎา บญทา. (2545). คณภาพชวตผสงอาย ต าบลแมหอพระ อ าเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต, สาขาบรหารการพยาบาล, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม. เฉลมชย สวนแกว. (2549). คณภาพชวตของขาราชการและลกจาง กองการฝก กองเรอยทธการ. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรหารทวไป, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา.

71

ชยวฒน เทยนหยด. (2545). ความพงพอใจในการท างานของลกจางในอตสาหกรรมอญมณและ เครองประดบ นคมอตสาหกรรมอญธาน. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขานโยบายสาธารณะ, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยศรปทม. ชดชย สนนเสยง. (2529). การพฒนาเครองชวดคณภาพชวตและสงคมไทย. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณชย. ชมพลภทร คงธนจารอนนต. (2551). การด าเนนชวตและคณภาพชวตตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงของเกษตรกรในหมบานหนองมะจบ ต าบลแมแฝก อ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาสงเสรมการเกษตร, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม. ดารณ จงอดมการณ. (2553). พยาบาลเวชปฏบตครอบครว: สมรรถนะและประสบการณการจดการ การเรยนการสอน. ใน เอกสารประกอบการประชมวชาการ “การพฒนานวตกรรมเพอ การปฏบตการพยาบาลขนสงส าหรบพยาบาลครอบครว” หนา 11-20. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน. ดษฏ รามสมภพ และสรศกด มนะโตร. (2541). คณภาพชวตของนายทหารชนประทวนและ ลกจางประจ า สงกดสถาบนวชาการปองกนประเทศ. กรงเทพฯ: วทยาลยกองทพบก สถาบนวชาการทหารบกชนสง. ทพยอรณ สมภ. (2552). คณภาพชวตของผสงอาย: กรณศกษาสมาชกชมรมผสงอายในเขต กรงเทพมหานคร. วทยานพนธสงคมวทยาและมานษยวทยามหาบณฑต, สาขาสงคมวทยา, คณะสงคมวทยาและมานษยวทยา, มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ธวชชย กนทะวนนา. (2550). คณภาพชวตของแรงงานนอกระบบในพนท ต าบลรมปง อ าเภอเมอง จงหวดล าพน. การคนควาอสระสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต, สาขาสาธารณสขศาสตร, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม. ธนยา ศรตลากร. (2546). คณภาพชวตการท างานของพยาบาลวชาชพ ศกษากรณโรงพยาบาลยะลา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาพฒนาสงคม, คณะพฒนาสงคม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. นพนธ คนธเสว. (2541). คณภาพชวตก าลงคนเพอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม. กรงเทพฯ: ส านกงานกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด. นศารตน ศลปเดช. (2540). ประชากรกบการพฒนาคณภาพชวต (พมพครงท2). กรงเทพฯ: พศษฐการพมพ.

72

ปราชญา กลาผจญ. (2545). คณภาพชวตของมนษย นกบรหารกบการออกก าลงกาย. กรงเทพฯ: ขาวฟาง. พระธรรมปฎก, (ประยทธ ปยตโต). (2543). ถงเวลา มารอปรบระบบพฒนาคนกนใหม. กรงเทพฯ: กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. เพญศร เปลยนข า. (2542). การสาธารณสขมลฐาน. กรงเทพฯ:โครงการต าราวชาการราชภฏเฉลม. ไพฑรย เยาวโสภา. (2546). คณภาพชวตผประกอบการจากโครงการถนนคนเดนทาแพ จงหวดเชยงใหม. การคนควาแบบอสระสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต, สาขาสาธารณสขศาสตร, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม. ไพศาล หนายม. (2548). การศกษาคณภาพชวตก าลงพลของศนยการทหารมาคายอดศร. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรหารทวไป, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. มานช ณรงคเพชร. (2548). ความพงพอใจในคณภาพชวตการท างานของผใชแรงงานใน โรงงานอตสาหกรรมขนาดยอม เขตอ าเภอบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาสงคมศาสตรเพอการพฒนา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. มานตย ดเออ. (2542). คณภาพชวตผใชแรงงานในนคมอตสาหกรรมแหลมฉบง อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาจตวทยาการใหค าปรกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา. ยรรยง หอมศรวรานนท. (2543). ชวตทางเศรษฐกจของแรงงานตางถนในนคมอตสาหกรรม แหลมฉบง. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขานโยบายสาธารณะ, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา. รวมพล อนทรชม. (2550). คณภาพชวตของก าลงพลฐานสงก าลงบ ารงทหารเรอตราด. ปญหาพเศษ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรหารทวไป, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. รสสคนธ ธนะแกว. (2548). คณภาพชวตของผสงอายทเปนโรคจตเภท โรงพยาบาลสวนปรง. การคนควาแบบอสระพยาบาลศาสตรมหาบณฑต, สาขาการพยาบาลสขภาพจตและ จตเวช, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม. วชราภรณ อนทรโยธา. (2547). คณภาพชวตของประชาชนในชมชนวดพชย. วทยานพนธ ศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาพฒนาสงคม, คณะพฒนาสงคม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

73

วรการ เทพวลย. (2548). คณภาพชวตของประชาชนลมแมน าจน: ศกษาเฉพาะกรณ พนทตนน า แมน าจน ต าบลแมสลองนอก อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย. วทยานพนธศลปศาสตร มหาบณฑต, สาขาพฒนาสงคม, คณะพฒนาสงคม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. วรรณา กมารจนทร. (2543). คณภาพชวตของผสงอายในเขตภาคใตตอนบน. วทยานพนธพยาบาล ศาสตรมหาบณฑต, สาขาการพยาบาลผสงอาย, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยมหดล. วลาย ถาวรวรยะนนท. (2548). เงนกนอกระบบกบชวตความเปนอยของแรงงานในโรงงาน อตสาหกรรม. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรหารทวไป, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. วชย รปข าด และคณะ. (2538). คณภาพชวตของประชาชนในชมชนรมคลองแสนแสบกบ การเปลยนแปลงทางกายภาพของคลอง. กรงเทพฯ: คณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. วระศกด มโนวรรณ. (2547). คณภาพชวตของประชาชนตอนกลางลมแมน าอง ดานความมนคง ในการด าเนนชวตในครอบครวและชมชน: กรณศกษาอ าเภอขนตาล จงหวดเชยงราย. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาพฒนาสงคม, คณะพฒนาสงคม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ศรเมอง พลงฤทธ. (2552). เปนการรวบรวมงานวจยเกยวกบเรองคณภาพชวตของคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. วารสารประชากรศาสตร, 25(1), 27. ศกดชย คสวสด. (2548). คณภาพชวตการท างานของลกจางในสถานประกอบการขนาดเลก จงหวดล าปาง. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขารฐประศาสนศาสตร, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม. ศภลกษณ วฒนาวทวส. (2542). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต. กรงเทพฯ: เธรดเวฟ เอดดเคชน. สกลศกด อนหลา. (2551). วถชวตแบบเศรษฐกจพอเพยงทสงผลตอคณภาพชวตของสมาชกชมชน การพงตนเองบานสวนสายลมจอย ต าบลหวยทราย อ าเภอสนก าแพง จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, สาขาสงเสรมสขภาพ, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม. สมบต กาญจนกจ. (2540). นนทนาการชมชนและโรงเรยน. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

74

สมพล ประดบผล. (2548). คณภาพชวตหลงการปฏรประบบราชการของขาราชการทหาร ชนประทวน ศกษากรณกองพนทหารชางท 2 รกษาพระองค. ปญหาพเศษ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรหารทวไป, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. สมพนธ เตชะอธก. (2540). NGOs อสาน: ทางเลอกแหงพลงการเปลยนแปลง. ขอนแกน: คณะกรรมการสานงานองคกรเอกชนพฒนาชนบท (กป.อพช) ภาคอสาน. สขศร สงวนสตย. (2552). คณภาพชวตของนกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. กรงเทพฯ: กองพฒนานกศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. สเทพ พลวงษ. (2550). คณภาพชวตของก าลงพล ศนยฝกทางยทธวธกองทพบก จงหวดลพบร. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรหารทวไป, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. สนตตรา ตะบนพงศ, วนด สทธรงส และพชรยา ไชยลงกา. (2544). การประเมนคณสมบตแบบวด คณภาพชวตฉบบยอขององคการอนามยโลกในกลมผสงอายไทย. วารสารพฤฒาวทยา และเวชศาสตรผสงอาย, 2(2), 6-12. สภา ศรสวสด. (2550). สภาพปญหาการด ารงชวตของแรงงานในสถานประกอบการแหงหนง ยานบางขนเทยน กรงเทพมหานคร. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรหารทวไป, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. สวรรณ เอยมสขวฒน. (2530). คณภาพชวต แนวคด ความหมาย และองคประกอบ. ขาวสารงานวจย การศกษา, 10, 6. สวฒน มหตนรนดรกล, วระวรรณ ตนตพวฒนสกล, วนดา พมไพศาลชย, กรองจตต วงศสวรรณ และราณ พรมานะจรงกล. (2540). เปรยบเทยบ แบบวดคณภาพชวตขององคการอนามย โลก ชด 100 ตวชวด และ 26 ตวชวด. เชยงใหม: โรงพยาบาลสวนปรง กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. เสาวลกษณ แกวหนอ. (2551). คณภาพชวตของชาวเขาเผามงไรสญชาตในต าบลตบเตา อ าเภอเทง จงหวดเชยงราย. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาพฒนาสงคม, คณะพฒนาสงคม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. อนชาต พวงส าล และ อรทย อาจอ า. (2539). การพฒนาเครองชวดคณภาพชวตและสงคมไทย. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) อภวฒน บญสาทร. (2549). เครองมอชวดคณภาพชวตตามแนวการศกษาทฤษฎเชงระบบ ในการประชมวชาการประชากรศาสตรแหงชาต. กรงเทพฯ: สมาคมนกประชากรไทย.

75

อมรา พงศาพชย และคณะ. (2549). การสรางและพฒนาตวชวดคณภาพชวตและพฒนา. กรงเทพฯ: สถาบนวจยสงคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย และส านกงานกองทนสนบสนนการวจย. อจฉรา นวจนดา และขจรตน ภรมยธรรมศร. (2534). ความพงพอใจ: ตวแปรกลางการพฒนา คณภาพชวตผสงอาย. ใน เอกสารประกอบการสมมนา การประชมวชาการ ประชากรศาสตรแหงชาต. กรงเทพฯ: สมาคมนกประชากร. Campbell, A. (1976). Subjective measures of well-being. American Psychologist. 31, 117-124. ESCAP. (1990). Guidelines on Methodological Approaches to the Conduct of a Regional Survey of the Quality of Life as an Aspect of Human Resources Development. New York: McGraw-Hill. Maslow, A. H. (1954). Motivation and Personality. New York: Harper. Umberson , D. (1992). Relationship between adult children and their parents: psychological consequence for both generation. Journal of Marriage and the Family, 54, 644-674. UNESCO. (1980). Evaluating the quality of life in belgium. Social indicator research, 8, 312. ________. (1981). Quality of life: problems of assessment and measurement socio-economic studies. United Nation, 5, (n.p.). Wallace, S. A. (1974). Identifying Quality of Life Indicators for Use in Family Planning Programs in Developing Countries. New Jersey: Prentice-Hall. WHOQOL Group. (1996). WHO QOL-BREF Introduction, Administration, Scoring and Generie Version of Assessment. Geneva: WHO. Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis (3rded.). New York: Harper and Row. Zhan, L. (1992). Quality of life: Conceptual and measurement issues. Journal of Advance Nursing, 18, 795-800.

ภาคผนวก

77

แบบทดสอบเพอวจย เรอง คณภาพชวตของประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา

ค าชแจง แบบสอบถามเปนสวนหนงของการคนควาปญหาพเศษ ส าหรบประชาชนในพนทหนวยบรการชมชน คลนกศนยแพทยพฒนา โดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบคณภาพชวต และน าผลมาเปรยบเทยบคณภาพชวตทมปจจย สวนบคคลทแตกตางกน โปรดตอบแบบสอบถามตามความเปนจรง เพอจะน าผลทไดไปใชในงานวจยเทานน จงขอขอบพระคณทานเปนอยางยงทกรณาใหขอมล แบบสอบถามฉบบนประกอบดวย 2 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ขอมลเกยวกบคณภาพชวต

ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง (.......) ตรงกบสภาพของททานทเปนจรง 1. เพศ (.......) ชาย (.......) หญง 2. อาย (.......) อายต ากวา 25 ป (.......) อาย 25-35 ป (.......) อาย 36-45 ป (.......) อาย 46-55 ป (.......) อายมากกวา 55 ป 3. สถานภาพสมรส (.......) โสด (.......) สมรส (.......) หยาราง/ แยกกนอย 4. ระดบการศกษา (.......) ไมไดเรยน (.......) ประถมศกษา (.......) มธยมศกษา (.......) อาชวะ, มธยมศกษาตอนปลาย (.......) อดมศกษา/ สงกวาอดมศกษา 5. จ านวนสมาชกในครอบครว (......) 1-2 คน (.......) 3-4 คน (.......) 5 คนขนไป

78

6. รายไดตอเดอน (.......) ต ากวา/ เทากบ 6,000 บาท (.......) 6,001-7,000 บาท (.......) 7,001-8,000 บาท (.......) 8,001-9,000 บาท (.......) 9,001 บาทขนไป 7. ชมชนทอาศย (.......) ชมชนหมบานพลบพลา 30 ไร (.......) ชมชนคลองพลบพลา 46 ไร (.......) ชมชนทรพยสนเกา (.......) ชมชนทรพยสนใหม (.......) ชมชนรงมณ (.......) ชมชนนอมเกลา (.......) ชมชนรวมสามคค (.......) ชมชนบงพระราม 9 บอ 3 (.......) ชมชนเทพลลา (.......) ชมชนเกาพฒนา (.......) ชมชนบงพระราม 9 พฒนาตงแต บอ 1-2

79

ตอนท 2 ขอมลเกยวกบคณภาพชวต ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทก าหนดให

ขอ ปจจยชวดระดบคณภาพชวต ความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย

1 ทานพอใจกบสขภาพของทานในตอนนเพยงใด

2 การเจบปวดตามรางกาย เชน ปวดหว ปวดตามตว ท าใหทานไมสามารถ ท าในสงทตองการมากนอยเพยงใด

3 ทานมก าลงเพยงพอทจะท าสงตาง ๆ ในแตละวน (ทงเรองงาน หรอ การด าเนนชวตประจ าวน)

4 ทานพอใจกบการนอนหลบมากนอยเพยงใด

5 ทานรสกพงพอใจในชวต (เชน มความสข ความสงบมความหวง) มากนอยเพยงใด

6 ทานมสมาธในการท างานตาง ๆ ดเพยงใด

7 ทานรสกพอใจในตนเองมากนอยเพยงใด

8 ทานยอมรบรปรางหนาตาของตวเองไดไหม

9 ทานมความรสกไมด เชน รสกเหงา เศรา หดห สนหวงวตกกงวล บอยแคไหน

80

ขอ ปจจยชวดระดบคณภาพชวต ความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย

10 ทานรสกพอใจมากทสามารถ ท าอะไร ๆ ผานไปไดในแตละวน

11 ทานจ าเปนตองไปรบการรกษา พยาบาลมากนอยเพยงใดเพอทจะมาปฏบตการท างาน

12. ทานพอใจกบความสามารถใน การท างานไดอยางทเคยท ามา มากนอยเพยงใด

13 ทานพอใจตอการผกมตรหรอเขากบคนอน อยางทผานมาแคไหน

14 ทานพอใจกบการชวยเหลอทเคยไดรบจากเพอน ๆ แคไหน

15. ทานรสกวาชวตมความมนคงปลอดภยดในแตละวน

16 ทานพอใจกบสภาพบานเรอน ทอยตอนนมากนอยเพยงใด

17 ทานมเงนพอใชจายตามความจ าเปน มากนอยเพยงใด

18 ทานพอใจทจะสามารถไปใชบรการสาธารณสขไดตามความจ าเปนเพยงใด

19 ทานไดรเรองราวขาวสารทจ าเปนในชวตแตละวนมากนอยเพยงใด

20 ทานมโอกาสไดพกผอนคลายเครยดอยมากนอยเพยงใด

21 สภาพแวดลอมดตอสขภาพของทานมากนอยเพยงใด

81

ขอ ปจจยชวดระดบคณภาพชวต ความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง เลกนอย ไมเลย

22 ทานพอใจกบการเดนทางไปไหน มาไหนมาของทาน (หมายถง การคมนาคม)มากนอยเพยงใด

23 ทานรสกวาชวตทานมความหมาย มากนอยแคไหน

24 ทานสามารถไปไหนมาไหนดวยตนเองไดดเพยงใด

25 ทานพอใจในชวตทางเพศของทาน (ชวตทางเพศ หมายถง เมอเกดความรสกทางเพศขนแลวทานมวธจดการท าใหผอนคลายลงได รวมถง การชวยตวเองหรอการมเพศสมพนธ)

26 ทานมคณภาพชวตด (ชวตความเปนอยในปจจบน) อยในระดบใด

82

ประวตยอของผวจย ชอ-สกล นายณฐวฒน ขนโท วน เดอน ป เกด 30 พฤษจกายน 2531 สถานทเกด จงหวดชลบร สถานทอยปจจบน 285/3 หม 13 ต าบลหนองปรอ อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร ต าแหนงและประวตการท างาน พ.ศ. 2555-ปจจบน เจาหนาทบรหารทรพยากรบคคล บรษท บานบงเวชกจ จ ากด (คลนกศนยแพทยพฒนา) ประวตการศกษา พ.ศ. 2554 ศลปศาสตรบณฑต (สงคมวทยามานษยวทยา) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2556 รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต (การบรหารทวไป) วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา