บทท 7 การเขยนภาพหนนง

1. ความหมายและลกษณะของภาพหนนง

ภาพหนนงตรง กบภาษาองกฤษวา “Still life” หมายถงภาพวตถสงของทไมเคลอนไหวมการจดวางสงของตางๆประกอบเขาดวยกนอาจเปนวตถสงของอยางเดยวกนหรอตางกนกไดตามความเหมาะสม เชน ผลไม ผก แจกน กระปอง แกวน า ผา หนงสอ ฯลฯ

การเขยนภาพหนนงถอเปนการฝกปฏบตในข นพ นฐานของการเขยนภาพในทกๆเทคนคท งน เนองจากวาสามารถหาหนมาฝกปฏบตไดงาย อกท งยงสามารถทาความเขาใจเกยวกบการจดภาพ การกาหนดระยะแสงเงาและสามารถคมบรรยากาศของภาพไดงายกวาภาพชนดอนๆ ชนดของหนนงทมกนยมนามาเปนแบบในการเขยนโดยสวนใหญ อาจแบงไดเปนประเภทตาง ๆ ตามลกษณะของวตถดงน

1. วตถทมรปทรงเรขาคณตหรอเชงเรขาคณต วตถในลกษณะแบบน สามารถพบเหนไดทวไปรอบ ๆ ตวเราหรอเปนสงทเราใชในชวตประจาวน นบวาเปนวตถทเปนพ นฐานในการนามาเปนแบบเพอใหเขาใจโครงสรางพ นฐานของรปทรงประเภทอนๆ ตอไป ตวอยางวตถในประเภทน ไดแก จานชาม แกวน า กระปอง กลอง ขวดโหล แจกน เปนตน

2. วตถทมรปทรงจากธรรมชาตหรอสงมชวต วตถประเภทน มกจะเปนวตถทไดมาจากธรรมชาตโดยตรง เชน ผก ผลไมชนดตางๆ หรอรปทรงของกระดกสตว ซากของนกหรอปลา วตถลกษณะน มกมรปทรงทซบซอนและมลกษณะแตกตางกนไปตามแตละชนดซงมกจะจาเปนตองใชพ นฐานความเขาใจจากวตถทมรปทรงเลขาคณตมากอนเพอทจะงายในการทจะเขาใจโครงสรางของรปทรงวตถในลกษณะแบบน ไดดยงข น 3. วตถทมรปทรงอสระ วตถประเภทน อาจเปนวตถทไดมาจากธรรมชาตโดยตรงหรออาจจะเกดจากการสรางสรรคของมนษยกได โดยกลมวตถเหลาน มกมรปทรงทไมแนนอน เชน รปทรงของกอนหนชนดตางๆ รปทรงของกองผาทมรอยยบ เปนตน

114

2. หลกการจดภาพในการเขยนภาพหนนง 1. เลอกใชวตถทจะมาเปนแบบในการเขยนใหมขนาดสรปทรงรวมท งน าหนกของตววตถทม

ความแตกตางกน

ภาพท 7.1 การจดวางวตถ ทมา: สาเนาภาพจาก จรวฒน วนทา 2. ในการวางองคประกอบของภาพใหกาหนดจดกงกลางของภาพซงในทน หมายถงถงกลาง

ของหนากระดาษทจะเขยน

ภาพท 7.2 การกาหนดจดกงกลางของกระดาษ ทมา: สาเนาภาพจาก จรวฒน วนทา

115

3. กาหนดใหวตถหรอหนทตองการเขยนใหเปนจดเดนอยในบรเวณทใกลเคยงกบจดกงกลางของกระดาษหรอมสวนหนงสวนใดของวตถดงกลาวสมผสกบบรเวณกงกลางของหนากระดาษทจะเขยน

ภาพท 7.3 การกาหนดจดในการวางวตถทตองการใหเปนจดเดนของภาพ ทมา: สาเนาภาพจาก จรวฒน วนทา 3. การเขยนภาพหนนง (วตถสงของ) การเขยนภาพหนนงจากวตถสงของถอเปนการเรมตนในการเขยนภาพท งน วตถสงของตางๆโดยสวนใหญมกมรปทรงพ นฐานทสามารถทาความเขาใจถงโครงสราง น าหนกแสงเงา และปรมาตรไดงายทสด เหมาะสมทจะฝกปฏบตเปนลาดบแรกๆ ในการพฒนาสการเขยนสงอนๆตอไป

วสด อปกรณ ในการเขยนภาพหนนง (สน า) ไดแก 1. สน าพรอมจานส

2. พกนขนาดตางๆตามความเหมาะสม 3. กระดานรองเขยนขนาด A2 4. ดนสอเกรด B และยางลบ 5. กระดาษ 100 ปอนดหรอกระดาษเขยนสน าอนๆขนาด A2 6. เทปกาวสาหรบตดกระดาษ 7. ขาหยงสาหรบเขยนภาพ 8. กระปองใสน า 9. ผาเชดส

116

3.1 หลกปฏบตในการเขยนภาพหนนง 1. เลอกมมมองทจะกาหนดวตถทจะเปนจดเดนและจดรองในภาพตามความเหมาะสม 2. กาหนดขนาดของวตถทจะเขยนใหมความสมพนธกบพ นทและหนากระดาษ 3. สามารถขยบตาแหนงการวางของวตถ ใหเลอนซายขวาหนาหลงไดเลกนอยตามความ

เหมาะสม หรอ ถามวตถในภาพมกเกนไปสามารถเลอกทจะไมเขยนวตถบางอยางลงไปได ท งน เพอความสวยงามลงตวของภาพ

ภาพท 7.4 ภาพหนนง ทมา : สาเนาภาพจาก จรวฒน วนทา

117

3.2 สาธตขนตอนการปฏบตเขยนภาพหนนง (วตถสงของ) 1.เลอกมมมองทตองการรางภาพดวยดนสอใหมควาชดเจนของน าหนกเสนทไมเบาและไมหนกจนเกนไป โดยในกรณน ใชดนสอเกรด B ทมน าหนกพอด ไมเบาและไมเขมเกนไป (ภาพท 7.5)

ภาพท 7.5 การรางภาพ

2. เรมลงสวตถช นแรกโดยเนนใหมน าหนกเกอบสมบรณ ดงภาพ ท 7.6

ภาพท 7.6 การลงสวตถ

118

3. ลงสวตถขางเคยงของวตถช นแรกเพอเปรยบเทยบน าหนกของส ดงภาพท 7.7

ภาพท 7.7 การลงสวตถขางเคยง 4. ลงสวตถทมขนาดแตกตางออกไปโดยเฉพาะอยางยงวตถทอยบรเวณดานหลงของภาพทมขนาดและน าหนกตางจากวตถสองช นแรกเพอเปนการเปรยบเทยบน าหนกและสของวตถ ดงภาพท 7.8

ภาพท 7.8 การลงสวตถระยะหลงเพอเปรยบเทยบน าหนก

119

5. เรมลงสวตถทอยในระยะใกลเขามาท งน ใหมการเปรยบเทยบน าหนกกบวตถทอยดานหลง ดงภาพท 7.9

ภาพท 7.9 การลงสวตถเปรยบเทยบน าหนก 6. ลงสวตถช นอนๆโดยพยายามหาวตถทมน าหนกสแตกตางออกไปเพอทจะสามารถเปรยบเทยบน าหนกและสของวตถทเขยนไดตลอดเวลาทปฏบตงาน ดงภาพท 7.10

ภาพท 7.10 การลงสวตถระยะหนา

120

7. ลงสของวตถทมอยในระยะหนาสดท งน ใหเปรยบเทยบน าหนกของสของวตถทลงไปท งหมดวามความสมพนธกบระยะในภาพตามทตองการหรอไม ดงภาพท 7.11

ภาพท 7.11 การลงสวตถระยะหนา 8. ลงสพ นหลงของภาพโดยกาหนดสใหเปนสสวนรวมของวตถท งหมดทอยในภาพรวมกนอกท งลงน าหนกของสผาทปวยโดยรวมเพอแยกน าหนกของวตถออกจากพ นหลง ดงภาพท 7.12

ภาพท 7.12 การลงน าหนกพ นหลงและพ นภาพ

121

9.ลงสเกบรายละเอยดแสงเงาของผาใหสมบรณ ดงภาพท 7.13

ภาพท 7.13 การเกบรายละเอยดน าหนกของผา 10.เกบรายละเอยดของวตถท งหมดใหมความสมบรณเขยนน าหนกสทเปนเงาตกทอดของวตถลงบนผาและพ นของภาพใหครบสมบรณ ดงภาพท 7.14

ภาพท 7.14 ภาพหนนงเสรจสมบรณ

122

4. การเขยนภาพหนนง (ผกผลไม) การเขยนภาพหนนงผกผลไมเปนการเขยนทตอยอดจากการเขยนหนนงทเปนวตถท งน เนองจากรปทรงสสนและรายละเอยดในผกผลไมมความซบซอนกวาวตถสงของ ดงน นเมอผานการเขยนวตถมาจนสามารถเขาใจถงโครงสรางปรมาตรแลว การฝกปฏบตเขยนกบหนนงทเปนผกผลไมชวยใหเขาใจอารมณและความรสกของวตถทมชวตไดดยงข น

วสด อปกรณ ในการเขยนภาพหนนง (สน า) ไดแก 1. สน าพรอมจานส

2. พกนขนาดตางๆตามความเหมาะสม 3. กระดานรองเขยนขนาด A2 4. ดนสอเกรด B และยางลบ 5. กระดาษ 100 ปอนดหรอกระดาษเขยนสน าอนๆขนาด A2 6. เทปกาวสาหรบตดกระดาษ 7. ขาหยงสาหรบเขยนภาพ 8. กระปองใสน า 9. ผาเชดส 4.1 หลกปฏบตในการเขยนภาพหนนง 1. เลอกมมมองทจะกาหนดวตถทจะเปนจดเดนและ. รองในภาพตามความเหมาะสม 2. กาหนดขนาดของวตถทจะเขยนใหมความสมพนธกบพ นทและหนากระดาษ 3. สามารถขยบตาแหนงการวางของวตถ ใหเลอนซายขวาหนาหลงไดเลกนอยตามความ

เหมาะสม หรอ ถามวตถในภาพมกเกนไปสามารถเลอกทจะไมเขยนวตถบางอยางลงไปได ท งน เพอความสวยงามลงตวของภาพ

123

ภาพท 7.15 ภาพหนนงผกผลไม

4.2 สาธตขนตอนการปฏบตเขยนภาพหนนง (ผกผลไม) 1.เลอกมมมองทตองการรางภาพดวยดนสอใหมควาชดเจนของน าหนกเสนทไมเบาและไมหนกจนเกนไป โดยในกรณน ใชดนสอเกรด B ทมน าหนกพอด ไมเบาและไมเขมเกนไป (ภาพท 7.16)

ภาพท 7.16 การรางภาพ

124

2. เรมลงสในหนโดยเนนใหมน าหนกเกอบสมบรณ ดงภาพ ท 7.17

ภาพท 7.17 การลงสวตถ 3. ลงสวตถขางเคยงของวตถช นแรกเพอเปรยบเทยบน าหนกของส ดงภาพท 7.18

ภาพท 7.18 การลงสวตถขางเคยง

125

4. ลงสวตถทมขนาดแตกตางออกไปโดยเฉพาะอยางยงวตถทอยบรเวณดานหลงของภาพทมขนาดและน าหนกตางจากวตถสองช นแรกเพอเปนการเปรยบเทยบน าหนกและสของวตถ ดงภาพท 7.19

ภาพท 7.19 การลงสวตถระยะหลงเพอเปรยบเทยบน าหนก 5. เรมลงสวตถทอยในระยะใกลเขามาท งน ใหมการเปรยบเทยบน าหนกกบวตถทอยดานหลง ดงภาพท 7.20

ภาพท 7.20 การลงสวตถเปรยบเทยบน าหนก

126

6. ลงสวตถช นอนๆโดยพยายามหาวตถทมน าหนกสแตกตางออกไปเพอทจะสามารถเปรยบเทยบน าหนกและสของวตถทเขยนไดตลอดเวลาทปฏบตงาน ดงภาพท 7.21

ภาพท 7.21 การลงสวตถระยะหนา 7. ลงสของวตถทมอยในระยะหนาสดท งน ใหเปรยบเทยบน าหนกของสของวตถทลงไปท งหมดวามความสมพนธกบระยะในภาพตามทตองการหรอไม ดงภาพท 7.22

ภาพท 7.22 การลงสวตถระยะหนา

127

8. ลงสน าหนกกลางของพ นผาบรเวณพ นภาพเพอคดรปทรงของผกผลไมใหเดนชดยงข น ดงภาพท 7.23

ภาพท 7.23 การลงน าหนกพ นภาพ 9. ลงสพ นหลงของภาพโดยกาหนดสใหเปนสสวนรวมของวตถท งหมดทอยในภาพรวมกนอกท งลงน าหนกของสผาทปวยโดยรวมเพอแยกน าหนกของวตถออกจากพ นหลง ดงภาพ 7.24

ภาพท 7.24 การเกบรายละเอยดน าหนกของผา

128

10. ลงสเกบรายละเอยดแสงเงาของผาใหสมบรณ ดงภาพท 7.25

ภาพท 7.25 การเกบรายละเอยดน าหนกของผา 11. เกบรายละเอยดของวตถท งหมดใหมความสมบรณเขยนน าหนกสทเปนเงาตกทอดของวตถลงบนผาและพ นของภาพใหครบสมบรณ ดงภาพท 7.26

ภาพท 7.26 ภาพหนนงเสรจสมบรณ

129

5. การเขยนภาพหนนง (ดอกไม) การเขยนภาพหนนงดอกไมนบเปนการเขยนภาพหนนงทตองใชความเขาใจท งในเรองของโครงสรางรปทรงของวตถและอารมณทละมนละไมของดอกไมไปพรอมพรอมกน ดงน นการเขยนภาพหนนงดอกไมจรงตองอาศยพ นฐานจากการเขยนหนนงจากวตถกอนหนาน เพอทจะเขาใจอยางลกซ งถงโครงสรางพ นฐานของวตถตางๆและสงทเพมเตมเขามานอกเหนอจากการเขยนวตถอนๆกคอความพร วไหวนมนวลไมแขงกระดาง ตางจากการเขยนวตถประสงคอนโดยส นเชง กลาวไดวาการเขยนภาพหนนงดอกไมตองอาศยองคประกอบสาคญท ง 2 ประการทกลาวมาอยางครบถวนสมบรณ

วสด อปกรณ ในการเขยนภาพหนนง (สน า) ไดแก 1. สน าพรอมจานส

2. พกนขนาดตางๆตามความเหมาะสม 3. กระดานรองเขยนขนาด A2 4. ดนสอเกรด B และยางลบ 5. กระดาษ 100 ปอนดหรอกระดาษเขยนสน าอนๆขนาด A2 6. เทปกาวสาหรบตดกระดาษ 7. ขาหยงสาหรบเขยนภาพ 8. กระปองใสน า 9. ผาเชดส 5.1 หลกปฏบตในการเขยนภาพหนนง (ดอกไม) 1. เลอกมมมองทจะกาหนดวตถทจะเปนจดเดนและจดรองในภาพตามความเหมาะสม 2. กาหนดขนาดของวตถทจะเขยนใหมความสมพนธกบพ นทและหนากระดาษ 3. กาหนดขนาด สดสวนของดอกไมและแจกนใหมสดสวนทพอเหมาะกบหนากระดาษ ท งน

ในการจดหน มกจะกาหนดความสงของดอกไมจากขอบบนของแจกน เปนสดสวนเทากบ 1 : 1 กลาวคอ ความสงของแจกนเทากบความสงของดอกไมโดยประมาณ

130

ภาพท 7.27 การจดภาพหนนงดอกไม ทมา : จรวฒน วนทา

4.สามารถขยบตาแหนงการวางของวตถ ใหเลอนซายขวาหนาหลงไดเลกนอยตามความเหมาะสม หรอ ถามวตถในภาพมกเกนไปสามารถเลอกทจะไมเขยนวตถบางอยางลงไปได ท งน เพอความสวยงามลงตวของภาพ

ภาพท 7.28 ภาพหนนงดอกไม

131

5.2 สาธตขนตอนการปฏบตเขยนภาพหนนง (ดอกไม) 1.เลอกมมมองทตองการรางภาพดวยดนสอใหมความชดเจนของน าหนกเสนทไมเบาและไมหนกจนเกนไป โดยในกรณน ใชดนสอเกรด B ทมน าหนกพอด ไมเบาและไมเขมเกนไป (ภาพท 7.29)

ภาพท 7.29 การรางภาพ

132

2. เรมลงสน าหนกโดยรวมของดอกไมท งหมดโดยไมเนนใหเสรจสมบรณ ดงภาพท 7.30

ภาพท 7.30 การลงสวตถ

133

3. ลงน าหนกสพ นหลงเพอคดรปสงของดอกไมใหเหนชดเจนข น ท งน ใชสพ นหลงทมสโดยรวมของดอกไมโดยกาหนดใหมโครงสเปนโทนสน าตาลซงเปนสทมน าหนกกลางชวยเนนสอนใหชดเจนข น ดงภาพท 7.31

ภาพท 7.31 การลงสพ นหลง

134

4. ลงสโหลแกวดานลางเพอเชคน าหนกของแจกนดอกไมโดยรวมโดยเขยนใหมน าหนกเกอบสมบรณดงภาพท 7.32

ภาพท 7.32 การลงสโหลแกวเพอเปรยบเทยบน าหนก

135

5. ลงสบรเวณพ นภาพโดยกาหนดใหมน าหนกของเงาตกทอดดานลางเพอชวยเนนวตถทอยดานบนใหเดนชดข นดงภาพท 7.33

ภาพท 7.33 การลงสพ นภาพเปรยบเทยบน าหนก

136

6. เรมเกบรายละเอยดของสและน าหนกของดอกไมในบรเวณทตองการเนนใหเปนจดเดน ดงภาพท 7.34

ภาพท 7.34 การลงสดอกไมระยะหนา

137

7. เกบรายละเอยดของดอกไมทเหลอท งหมดโดยเนนใหมความหนกเบาตามระยะใกล ไกล ของดอกไมทอยในภาพ ดงภาพท 7.35

ภาพท 7.35 การลงสเกบรายละเอยด

138

8. เกบรายละเอยดในภาพใหเสรจสมบรณ ดงภาพท 7.36

ภาพท 7.36 ภาพเสรจสมบรณ

สรป การเขยนภาพหนนงไมวาจะเปนหนนงทเปนวตถ หนนงทเปนผกผลไมหรอวาหนนงดอกไมก

ตาม นบเปนพ นฐานสาคญของการเรยนรในการทจะฝกปฏบตในการเขยนภาพ ท งน การเขยนภาพหนนงสามารถฝกปฏบตไดงายจากการเลอกสงของทอยใกลตว ชวยฝกในเรองของการสงเกตทาใหเกดการเรยนรและการจดจารายละเอยดของวตถสงของทมรอบตวซงจะเปนขอมลและเปนพ นฐานสาคญในการพฒนาไปสการเขยนภาพในลาดบทสงข นไป

139

ค าถามทบทวน

1. จงอธบายความหมายและลกษณะของภาพหนนง 2. วสดอปกรณทใชในการเขยนภาพหนนงมอะไรบาง 3. การเขยนภาพหนนงสามารถจาแนกประเภทหนงไดกลกษณะ 4. หนนงลกษณะใดถอเปนพ นฐานในการเรมตนเขยนภาพ 5. การจดภาพในการเขยนหนนงมหลกการอยางไร 6. การเขยนภาพหนนงควรมการเลอกรปทรงและขนาดของวตถทจะเขยนอยางไร 7. การใชสพ นหลงของภาพควรกาหนดสอยางไร

140

เอกสารอางอง

นตพงษ ใจประสาท.(2543). จตรกรรมสน า. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร สชาต เถาทอง. (2540). การเขยนภาพสน า. กรงเทพฯ : แพรพทยา