รวบรวมโดยฝ�ายบร�หารจดการข�อมลหอการค�าไทยและสภาหอการค�าแห�งประเทศไทย

ศาสตร�พระราชาส�การพฒนาอย�างยงยน

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 1

สวสดครบ พอแมพนองชาวไทยทรกทกทาน วนนผมขอชแจงความคบหนาของการจดงานพระราชพธถวายพระเพลงพระบรมศพ พระบาทสมเดจพระ

ปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช บรมนาถบพตร ทงสงปลกสรางประกอบพระเมรมาศ และบรณปฏสงขรณราชรถและพระยานมาศ มความคบหนาเปนไปตามแผนงานทก าหนดไว ส าหรบในเรองของการออกแบบและจดสรางพระเมรมาศใหสมพระเกยรต เพอถวายแด “ในหลวง” รชกาลท 9 นน ไดยดหลกโบราณราชประเพณในการสรางพระเมรมาศของพระมหากษตรยในสมยกรงรตนโกสนทร ประกอบกบ แนวคดคตไตรภมตามคมภรพทธศาสนา และคตความเชอเรองพระมหากษตรย ในสถานะสมมตเทพ ตามระบอบเทวนยม ขณะนโครงสรางพระเมรมาศแลวเสรจไปกวารอยละ 95 สวนอาคารประกอบ อาท พระทนงทรงธรรม ศาลาลกขน ทบเกษตร พลบพลายก เปนตน มความคบหนาไปมาก งานโครงสรางของอาคารทกหลงแลวเสรจไปกวารอยละ 80 และอยระหวางการตดตงวสดและองคประกอบอาคาร ผมขอขอบคณเหลาชางฝมอ ทงทเปนขาราชการกรมศลปากร ศลปน และจตอาสาในสาขาตาง ๆ ทงงานสถาปตยกรรม งานศลปกรรมและงานประณตศลป ในการรวมกนถวายงาน ถวายพระเกยรต ด าเนนงานตาง ๆ ส าหรบงานพระราชพธส าคญของปวงชนชาวไทยน ซงจะถกจารกเปนสวนหนงของประวตศาสตรโลก และไดรบการกลาวขานชวลกชวหลานตอไป

ในการน สมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม พระราชทานอาหารมอเยน ส าหรบผปฏบตงานทกวน นบเปนพระมหากรณาธคณอนหาทสดมได และสรางขวญ ก าลงใจตอขาราชการ เจาหนาท และจตอาสาอยางลนพน อกทง ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม จดกจกรรมโครงการจตอาสาประดษฐดอกไมจนทนพระราชทาน ณ ลานพระราชวงดสต เพอทลเกลาทลกระหมอมถวายในพระราชพธถวายพระเพลงพระบรมศพฯ โดยมหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน ตลอดจนบรษท หางราน และกลมจตอาสาตาง ๆ ไดพรอมใจกนสอนประดษฐดอกไมจนทน แกประชาชนทเขารวมกจกรรม เพอแสดงความจงรกภกดและนอมร าลกในพระมหากรณาธคณหาทสดมไดอกดวยนะครบ นอกจากน สมเดจพระเจาอยหว ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหจดการแสดงดนตร ณ พระลานพระราชวงดสต เพอนอมร าลกถงพระมหากรณาธคณและเผยแพรพระปรชาสามารถของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ซงนอกจากจะทรงปฏบตพระราชกรณยกจเพอพสกนกรชาวไทยแลว ยงทรงพระราชนพนธเพลง อนทรงคณคา มความหมายลกซง และเปยมสนทรยภาพเพอพระราชทานความสขแกคนไทยตลอดรชสมยของพระองคอกดวย โดยพนองประชาชน สามารถรวมกจกรรมนได ทกวนเสารตงแตเวลา 19.00 นาฬกา เปนตนไปขอเชญชวนทกทาน

พนองประชาชน ครบ สปดาหน ผมขอแนะน าหนงสอ 2 เลม ซงเหนวาเหมาะสมกบสงคมไทย ภายใตบรบทของโลกในปจจบน

ทส าคญทสดกคอสอดคลองกบศาสตรพระราชา อนจะชวยน าพาชวตและประเทศชาตของเรา ไปสความ “มนคง มงคง อยางยงยน” ไดในอนาคต อนไดแก

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 2

1. หนงสอชอ “ปรชญาทางสายกลาง” ซงเรยบเรยงโดยสมาคมศษยเกามหาวทยาลยประเทศจน และชมรมศษยเกามหาวทยาลยเซยเหมน ในประเทศไทย ทมงเนนสอนใหวางตวอยางเหมาะสม ไมวาเรองใดกตาม ไมสดขว ไมเอนเอยง รจกพอเหมาะพอควร แมจะเปนปรชญาของจน แตกสอดคลองกบวฒนธรรมของไทย ทนบวนเรมจะลมเลอน ละเลยสงด ๆ เหลานไป โดยเฉพาะเรองการปรองดอง การไมคดโกง และการมอธยาศยไม ตรทดใหแกกน สงเกตงาย ๆ คอ “สภาษต” ซงเปนค าพด สงสอน ตกเตอนด ๆ ในอดต ทกวนนถกแทนทดวยวาทะกรรมอนเปน “ท-ภาษต” หรอค าพดทผด ไมถกตองตามหลกธรรม สจธรรม และการกลาวเทจ บดเบอน ใหราย ซงสงผลในทางลบ เปนบาป เปนอกศลกรรม ทงน ผมเหนวาหนงสอเลมน มเปาหมายทเชอมโยงโดยตรงกบ “หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ทในหลวงรชกาลท 9 พระราชทาน ใหแกปวงชนชาวไทย ไดเปนมรดกทางวฒนธรรม ส าหรบการด ารงชวตและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ รวมถงการพฒนาและบรหารประเทศของรฐบาล โดยยด “ทางสายกลาง” ใหสามารถรอดพนและด ารงอยไดอยางยงยนภายใตกระแสโลกาภวฒน และความเปลยนแปลงตาง ๆ ในอนาคตดวย

2. คอหนงสอ “เดนทางตามรอยพระราชา” ของส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน มลนธชยพฒนา และศนยคณธรรม (องคกรมหาชน) ผมเหนวาสามารถใชเปนคมอพอแม ครอาจารย ในการมสวนรวมในการเรยนรและสนกไปพรอมกบเดก ๆ และลกหลาน เปน “การเทยวแบบสรางสรรค” ตามรอยพระบาท ณ แหลงเรยนร พพธภณฑมชวต จากโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร สามารถเชอมโยงกบสาระวชาตาง ๆ ไดในเวลาเดยวกน ทงคณตฯ – วทย – สงคม โดยกระตนจนตนาการและความคดสรางสรรค สงเสรมพฤตกรรมการสงเกต วเคราะห และประเมนผล ทส าคญคอการลงมอท า ดวยตนเอง กเปนไปตามนโยบาย “ลดเวลาเรยน เพมเวลาร” ของรฐบาลน ผมไดสงการในทประชมคณะรฐมนตร ใหกระทรวงศกษาธการน าไปสอดแทรกในหลกสตรตาง ๆ เปนแบบต าราเรยน ซงคงตองมครบถวนในเรองของการสรางธรรมาภบาล ปราบ ปรามทจรต สรางหลกคดทถกตอง เราควรจะก าหนดใหเปนวชาพเศษ มคะแนนหนวยกจ ท าต าราเพมนะครบ เพอท าใหสงคมปลอดภยและเขมแขง รวมทงใหกระทรวงวฒนธรรมและทก ๆ หนวยงาน ไดน าไปเผยแพร ประยกตใชอยางเหมาะสมตอไป เพอประโยชนสขของพนองชาวไทย เพอจะไดกาวขามความขดแยงและกบดกตาง ๆ ไปไดดวยกน ส าหรบการบรหารราชการแผนดนของรฐบาลและ คสช. ทผานมานน เปนเรองทนายนด ทไดรบรายงานวามความสอดคลองกบค าแนะน าของธนาคารโลก ในเรอง “การพฒนาประเทศอยางมระบบ” ทรฐบาลก าลงด าเนนการอย ถอวา “เรามาถกทางแลว” โดยเนน 4 มาตรการหลก ไดแก (1) การสรางงานทมคณภาพเพมขน โดยการปรบปรงการเชอมโยงในภมภาคดวยโครงสรางพนฐานทดขน การเพมการแขงขนผานขอตกลงการคาเสร และพฒนาอตสาหกรรมดวยการยกระดบเทคโนโลยการผลตและนวตกรรม (2) การสนบสนนผมรายไดนอยดวยการพฒนาคณภาพการศกษาและทกษะใหกบก าลงแรงงานทงระบบ การเพมผลตภาพในภาคเกษตร และการสรางระบบคมครองทางสงคมทเขมแขงกวาเดม (3) การสรางการเตบโตทยงยนและเปนมตรกบสงแวดลอม โดยการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมรวมทงสงเสรมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพและสนบสนนการใช

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 3

พลงงานทดแทน พลงงานทางเลอก และ (4) การเสรมสรางขดความสามารถใหกบองคกรภาครฐ เพอใหการด าเนน การปฏรปประเทศในเรองทส าคญบรรลผลส าเรจ ทงนการท างานของรฐบาลใหสมฤทธผลนน จ าเปนตองมการตดตามและประเมนผลความคบหนาอยางตอเนอง และตองอาศยเวลา ทส าคญคอ “ความเขาใจและความรวมมอ” จากทกภาคสวน

ดงนน “ความปรองดอง” ในพจนานกรมของผม ไมไดหมายความเพยง “การลบลาง” ความขดแยงทางการเมอง และการแบงฝกแบงฝายในอดต ทน าไปสความแตกแยกในสงคมเทานน แตครอบคลมไปถง “การขจด” เงอนไข – ประเดนปญหา – ขอสงสย – ขอกงวลใจในโครงการตาง ๆ ตามนโยบายรฐบาล จนน าไปสความเขาใจ ไวใจ และรวมมอ หรอ “การมสวนรวม” ตามเจตนารมณของรฐธรรมนญ “ฉบบปจจบน” ใหสามารถขบเคลอนและพฒนาประเทศตอไปได โดยปราศจากการตอตาน ความขดแยง และมผลประโยชนของสวนรวมและประเทศชาตเปนทตง โดยเฉพาะอยางยงใหเยาวชนไดรคณคาการประกอบอาชพอนๆ ดวย เชน ชาวนา ชาวไร ชาวสวน อยากใหรวาการท าแตละอยางออกมานน กวาจะไดผลนนยากเยนเพยงใด อยากใหเหนคณคา ความมเกยรต มศกดศรของทกอาชพ ทกรายได ทงหมดนนเปนหวงโซส าคญ ทจะเชอมโยงทก ๆ คนของส งคม เชอมโยงสงแวดลอมเศรษฐกจฐานราก ฯลฯ ขอใหกระทรวง มหาดไทย และหนวยงานทเกยวของตาง ๆ ไดมการสรางภมปญญาทองถน โดยใหมการน าเยาวชน นกเรยน นสต นกศกษา และประชาชนไปรวมกนท างานในพนท ศกษาเรยนรรวมกนใหได ใหเกดความรกความสามคคไปไดดวยกนดวย

พนองประชาชนทรกครบ วนน พวกเราคงตองยอนกลบทบทวนตวเองอกครง ผมอยากใหทกกคนไดถามตวเองวามความเขาใจ

กบ “3 เรอง” ตอไปน อยางถองแทมากนอยเพยงใด (1) ศาสตรพระราชา เชน หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เกษตรทฤษฎใหม เปนตนนะครบ (2) ไทยแลนด 4.0 และ (3) เศรษฐกจฐานราก ผมกไมอยากใหเปนการรจกกนแตเพยงหลกการเพยงผวเผน กแลวแตละสวนราชการ ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม ตางกน าไปพด ไปกลาวไปแสดงออกเชงสญลกษณ แตเพยงเทานน โดยอาจจะไมเขาใจสาระส าคญวาทง 3 เรองนเกยวของกนอยางไร ซงโดยสาระ ความเปนจรงแลว มความเกยวของกนอยางแยกออกไมได สงส าคญคอการเรยนร เพอน า ไปสการปฏบต โดยอาศยหลกการของศาสตรพระราชาเปนพนฐาน เปนเขมทศน าทาง ซงตองใชการประยกตใหตรงกบกจกรรมของแตละบคคล หรอแตละองคกร ไมใชเพยงการเรยกบคลากร หรอประชาชนมาอบรม ตดปาย มอบใบประกาศ แถลงขาว คงพดกนแต “กระพ” คอเปลอกนอก แตลม “แกนสาร” อนเปนสาระส าคญ

วนน เราจ าเปนตองหยบยกตวอยางของการน าหลกการไปสการปฏบตทสมฤทธผล เปนรปธรรม จากทกสถานอบรม จากทกพนทมาสราง เรยนรรวมกน จากโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร “กวา 4 พนแหง” ศนยการเรยนร “นบหมนแหง” หรอศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชด าร “ทง 6 แหง” ทวประเทศ โดยเราตองจดกจกรรมใหสอดคลองกบหลกการ ตองดถงผลสมฤทธของ “ศาสตรพระราชา” ททรงมพระราชประสงค

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 4

ใหประชาชนทกระดบ ทกกลมอาชพ มคณภาพชวตทดขน มรายไดทเพยงพอ และลดความเสยงจากการถกกระท า หรอผลกระทบตางๆ จากภายนอกดวยนะครบ วนน รฐบาลนไดเดนหนาสราง “หนสวนทางยทธศาสตร” โดยวางบทบาทเปน “ผสรางสะพาน” เชอมความรวมมอระหวางกลมตาง ๆ ในประชาคมโลก ภายใตแนวคด “เขมแขงไปดวยกน” และ “ไมทงใครไวขางหลง” โดยนอมน า “หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ซงสอดคลองกบเปาหมายการพฒนาทยงยน (SDG 2030) ของสหประชาชาต ไปแลกเปลยนและสรางการรบรในเวทระหวางประเทศ จนไดรบการยอมรบมผลส าเรจเชงประจกษ และมความเปนสากลปจจบนมประเทศทสนใจเขารวมเปน “SEP for SDGs Partnership” กบไทยแลว 22 ประเทศ นอกจากน รฐบาลมแผนการด าเนนงานในอนาคต ไดแก การสรางศนยการเรยนร ชมชนตนแบบ ตามแนวหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ในประเทศทไทยมความรวมมอ มการสงเสรมการเรยนร ทงในและนอกหลกสตร ใหกบเยาวชนของเราในการขบเคลอน SDGs ตามแนวทางปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และสงเสรมใหเกดเครอขายกบเยาวชนโลก รวมทงการสรางเครอขายกบองคกรระหวางประเทศทเกยวของ ซงรฐบาลน ถอวาเปนหนงในยทธศาสตร “การทตประชารฐ” เพอความมนคงและการพฒนาทยงยน ทสงเสรมและยกระดบการทตและการตางประเทศของไทย โดยเนนความรวมมอในมต Soft Power เพอแสวงหาความรวมมอรปแบบใหม ๆ ทมงสการพฒนาทยงยนรวมกนนะครบ

พนองประชาชนทเคารพครบ เมอวนพธทผานมา ผมไดมโอกาสไปปาฐกถาพเศษ ในหวขอ “หลกการชแนะวาดวยธรกจกบสทธ

มนษยชนของสหประชาชาต กบการสรางความยงยนทางเศรษฐกจและสงคม” ณ ศนยประชมสหประชาชาต กรงเทพฯ ซงเปนครงแรกทประชาคมโลกมความพยายามในการสนบสนนใหมการก าหนดความรบผดชอบของธรกจในการเคารพสทธมนษยชน เปนการสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ควบคไปกบการสรางความเปนธรรมทางสงคม โดยม “เสาหลก” 3 ประการ คอ ดานการคมครอง ดานการเคารพ และดานการเยยวยาครบ

เสาหลกแรก “ดานการคมครอง” ถอเปนบทบาทหนาทของภาครฐโดยตรง ในการดแลมใหบคคลไดรบผลกระทบจากการด าเนนการของภาคธรกจ ตามหลกกฎหมายสทธมนษยชนระหวางประเทศและสนธสญญาระหวางประเทศดานสทธมนษยชน ซ งประเทศไทยเปนภาคอยหลายฉบบ โดยรฐบาลไดมการออกกฎระเบยบ นโยบายและมาตรการตาง ๆ เพอควบคม ก ากบดแล และสงเสรมใหผประกอบการเคารพสทธมนษยชนมาโดยตลอด ซงตอจากนไป รฐบาลจะจดท าแนวทางและใหค าแนะน าภาคธรกจเพอไมใหเกดการละเมดสทธมนษยชนในการด าเนนกจการของตน อกทงดแลใหทกหนวยงานทเกยวของ ปฏบตหนาทใหสอดคลองกบหลกการน และเปนไปในทศทางเดยวกนดวย ตวอยางทดในดานการคมครองน ไดแก นโยบายของรฐบาลในการด าเนนงานปองกนและปราบปรามการคามนษย รวมความไปถงการท าประมงทผดกฎหมาย ดวยนะครบ ซงรฐบาลนถอเปน “วาระแหงชาต” ตงแตป 2557 มผลการด าเนนงานทส าคญ เชน (1) การคมครองบคคลจากการตกเปนเหยอของการคามนษยและถกเอารดเอาเปรยบโดยถกบงคบใหท างานในสภาพทเลวราย โดยใหมการเขมงวดใน

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 5

การตรวจเรอประมงและแรงงานบนเรอ (2) การปรบปรงประสทธภาพในการด าเนนคดตอผกระท าผด สามารถยดทรพยสนในคดคามนษยมากทสดในรอบ 10 ป เปนเงนเกอบ 800 ลานบาท และด าเนนคดกบเจาหนาทของรฐทเขาไปมสวนเกยวของกบการคามนษย รวม 52 ราย, และ (3) การจดตงแผนกคดคามนษยในศาลขนเปนพเศษ เพอใหการด าเนนคดเปนไปไดอยางรวดเรว เปนตน

สวนเสาหลกท 2 “ดานการเคารพ” เปนเรองทเกยวของกบภาคธรกจโดยตรง โดยเฉพาะสทธของแรงงานทเปนกลมคนกลมแรกทภาคธรกจพงพงในการด าเนนธรกจใหประสบความส าเรจและยงยน ปจจบน เรามกฎหมายคมครองสทธแรงงาน ในเรองของคาจาง วนหยด และการดแลความปลอดภยในการท างาน ซงครอบคลมทงแรงงานไทยและแรงงานขามชาต จากประเทศเพอนบานทเราจ าเปนตองดแลดวย เพอใหเปนไปตามหลกสากล ขององคการแรงงานระหวางประเทศ นอกจากน ในการด าเนนธรกจใหมความยงยน ผมเหนวาภาคธรกจตองใหความส าคญกบชมชน โดยพงระมดระวง ไมใหการด าเนนธรกจสงผลกระทบตอชวตความเปนอยและสงแวดลอมในชมชน เชน การปลอยสารพษ ของเสยทเปนพษ โดยตองมกระบวนการก าจดสารพษอยางถกตอง ตามกฎหมาย ทงน วนท 5 มถนายน ของทกปเปนวน “วนสงแวดลอมโลก” ผมขอความรวมมอ ทงจากภาคธรกจเอกชน และภาคประชาสงคม ในการด าเนนการตามแผนเพอลดกาซเรอนกระจกของประเทศ ทไดตงเปาหมายวาจะลดไดรอยละ 20 ภายในป พ.ศ. 2573 โดยจะด าเนนการใน 3 สาขาหลก ไดแก สาขาพลงงานและขนสง สาขากระบวนการทางอตสาหกรรมและการใชผลตภณฑ และสาขาการจดการของเสย ส าหรบประชาชนทกคน กมสวนรวม ในการอนรกษธรรมชาตและรกษาสงแวดลอมของโลกไดงาย ๆ ดวยการลดใชถงพลาสตก การคดแยกขยะ ณ ตนทาง การปดเครองใชไฟฟาทไมจ าเปน และไมทงขยะลงแมน าล าคลอง ซงนอกจากจะเปนการท าลายสงแวดลอมแลว ยงเปนสาเหตหนงของน าทวมกรงเทพฯ ในทกวนนดวย

ส าหรบเสาหลกสดทาย “ดานการเยยวยา” กบผไดรบผลกระทบจากการละเมดสทธมนษยชน ซงมหนวยงานภาครฐเปนกลไกหลกในการด าเนนการผานระบบศาลในกระบวนการยตธรรม และประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ทรองรบสทธของบคคล ในการเรยกรองใหมการชดเชยความเสยหาย ทเกดจากการกระท าผดในกรณตาง ๆ แมในปจจบนจะมอยบางแลว แตการแกไขปญหาโดยกระบวนการยตธรรมนน มกตองใชเวลานาน ดงนนผมเหนวาเราตองสรางกลไกอน ๆ เขามาเสรมดวย เชน ในรฐบาลน เปดชองทางการรบเรองรองเรยนและไกลเกลยของหนวยงานตาง ๆ ของรฐ เชน ศนยด ารงธรรมในทกหมบาน ต าบลและจงหวด ซงท างานในรปแบบ One Stop Service รบเรองราวรองทกขและแกไขปญหาส าหรบประชาชนในเรองตาง ๆ เบดเสรจภายในจดเดยว นอกจากน ยงมคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต เปนอกองคกรหนงทจะรบเรองรองเรยนและใหความชวยเหลอแกผไดรบผลกระทบได ซงผมเหนวาบรษทหรอผประกอบการเอง กควรจดใหมชองทางรบเรองรองเรยน ในสถานประกอบการของตนเพอขจดและแกไขปญหาหรอบรรเทาผลกระทบดานสทธมนษยชนทเกดขนในเบองตน กอนทจะบานปลาย

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 6

ทงน ผมเชอวาการท าธรกจทเคารพสทธมนษยชน จะเปนผลดตอธรกจในระยะยาวโดยเฉพาะอยางยง ในปจจบนการซอสนคาหรอบรการของผบรโภคนน โดยเฉพาะผบรโภคในประเทศตะวนตก ไมไดค านงถงแตเพยงคณภาพของสนคาหรอบรการเทานน แตยงดดวยวากระบวนการผลตสนคาหรอบรการ มการเอารดเอาเปรยบแรงงานหรอท าใหชมชนในพนทไดรบความเดอดรอนหรอไม หากปรากฏวามการละเมดสทธมนษยชนในกระบวนการผลต สนคาเหลานนกอาจจะถกปฏเสธ แมจะมคณภาพดกตาม จะเหนไดวา “การท าธรกจทเคารพสทธมนษยชน” นน มสวนสมพนธโดยตรงกบมาตรการทางการคาและความตองการของตลาด ทจะชวยใหการพฒนาประเทศมความยงยนสอดคลองกบเปาหมายการพฒนาอยางยงยน (SDG 2030) อกดวย เรองส าคญอกเรองหนง ทถอวาเปนวาระแหงชาต คอเรองขยะ ผกตบชวา และอน ๆ ทเราตองรวมมอกนหามาตรการด าเนนการใหได เพราะเปนปญหาทท าใหระบบระบายน าสงน า กระจายน ามปญหา ไมวาจะใน กรงเทพมหานคร หรอทองถน ในทก ๆ จงหวด เรองขยะนเกยวพนกบอกหลาย ๆ ปญหา ในดานกฎหมาย เปนภาระหนาททจ าเปน ทจะตองมหลายกระทรวง หลายหนวยงาน หลายโครงการ ใชงบประมาณหลายสวนดวยกน เพราะเจาหนาทจากเพยงหนวยงานเดยว อาจจะไมเพยงพอนะครบ อยทการบรณาการในการใชทงคน ทงแหลงงบประมาณ ทงแผนงานใหสอดคลองกน มความรบผดชอบหลกนะครบ แบงความรบผด ชอบใหหนวยงานอน ๆ ไมใหซ าซอนกน ทงในภารกจและพนท เชน ขยะผกตบชวาในชมชน ถาปลอยใหเกดขน น ามากกไหลลงคคลอง แมน า ทงในและนอกเขตชลประทาน หากก าจดตงแตตนทางไดโดยประชาชนทกคนชวยกน เจาหนาทกจะสามารถแกไขไดโดยทนท

ส าหรบขนตอนการจดการขยะทวไป ตงแตททงขยะ การด าเนนการแยกขยะขนขยะ การจดหาททงขยะฝงกลบขยะน าไปสรางพลงงาน ทกอยางตองใชงบประมาณเปนจ านวนมาก ปจจบนเราเกบคาขยะไดเพยงครวเรอนละ 20 บาทตอเดอน ประกอบกบท าใหเกดปญหาเจาหนาททไมเพยงพอ รฐบาลจ าเปนตองเพมงบประมาณจากงบกลางและของกระทรวงมหาดไทยลงไปเพมอกปละเปนจ านวนมากในปจจบน การแยกขยะจากหมบาน ชมชนเปนสง จ าเปน แตละทสามารถจดทจดเกบ ททงไดเพยงพอหรอไม มทวางพอไดหรอเปลา ถนน พนทอาจจะคบแคบเกนไป ททงขยะใหญแบบเมองนอกท าไมคอยไดนะครบ เมอมการแยกขยะมาแลว กตองมาดเรองการขนสง การเกบของเจาหนาท รถเกบขยะพอหรอไมพอ แลวการเกบรวมกนไปทงทปลายทาง กเหมอนเดมทกอยาง สวนการแปลงขยะใหเปนพลงงาน ปรมาณขยะตองเพยงพอ ตองมการสรางโรงงาน แตประชาชนกไมไดใหสราง ในพนทตนเอง สรปแลวกจะเกดอะไรขนไมไดทงสน กจะแกปญหาขยะไมได วนนตองดวารฐบาลท าอะไรไปไดบาง อยางนอยกใหมมาตรการเขมงวดกวดขน ออกมาตรการ ใหม ๆ ซงกจ าเปนตองไดรบความรวมมอจากทง ผทง ผเกบรฐบาลเจาหนาท ทองถน นะครบ ถาเรายงคงคดวาขยะคอปญหา แตถาทกคนไมรวมมอตลอดกระบวนการ กแกไขไมได วนนใชเงนเพมเตมไปปละกวาสามพนลานบาท ในเรองของการบรหารจดการขยะ

เรองของปญหาน าทวมในกรงเทพฯ กเชนกน ตางจงหวดกม เปนสวนหนงของปญหาในการบรหารจดการน าทงระบบ ทเรามน าภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต และกรงเทพมหานคร นอกเหนอจากมาตรการก าจดขยะ ผกตบ ทผมกลาวไปแลวขางตน กในเมอระบบระบายน าเดมเลก ขยายไมออกขยะอดตน ขยะชนใหญไหลรวม ตงแต

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 7

โตะ เกาอ ทนอน เรากไดพยายามจดรถเกบเพมเตมนะครบ ส าหรบขยะชนใหญ ก าชบ ไดสงการไปแลว ก าชบและพยายามเพมขดความ สามารถในการระบายน าใหเรว ไมไดทนท เพราะระบบขยายไมออก แตปญหาคอขยะจะเอาไปทงทไหน น าจะระบายไปทไหน คคลองเดมมนอยนะครบ ถมไปแลว นานแลวดวย สกปรก ไมเพยงพอ เครองสบน า ผลกดนน า ระบายน ากมนอย ส าหรบการบ าบดน าเสย ปญหากเรมจากการประกอบการอตสาหกรรม ตองก าจดตงแตตนทาง กฎหมายทกฉบบมอยแลว เราตองเขมงวด การตดตงถงดกไขมนระบบถงบ าบดน าเสยในบาน ทงเลกกลาง ขนาดใหญ ทกกจกรรมกตองแกไข ท าอยางไรจะไมไหลลงคลอง ระบบระบายน า กจะไมเกดปญหา ทงหมดนนเปนสงทเราตองพยายามท า ซงรฐบาลกก าลงเพมเตมในการท างานทกระบบ เทาทจะสามารถท าได เชน ไดเพมเครองมอสบผลกดนน า จากตนทางและปลายทาง เพอจะด าเนนการสบ และด าเนนการสบโคลนเลนออกจากทอ รวมไปถงจดหาเจาหนาทเพมเตมตามงบประมาณทมอย หรอเพมเตมไดจ านวนหนง เพออ านวยความสะดวกในการเดนทาง ในการจราจรทตดขดแกปญหารถเสย ท าใหเกดน าทวมชวคราว วนนเราตองแกปญหาใหน าลดลงใหไดโดยเรวทสด ซงเปนไปไมได พอฝนตกลงมา แลวกไมทวม ไมไหล ลดระดบไดภายในไมกนาท เปนไปไมไดเลย เพราะวากทม. เปนพนทลมต า สงกวาระดบน าทะเลนอยมาก ส าหรบปญหาของเดมทท ากนเอาไว กแกไมได กตองท าใหม เชน การสรางสถานสบน าขนาดใหญเพมเตม เรากมโครงการอกโครงการหนงก าลงใหท าอย โครงการโรงสบน าคลองเปรมประชากรซงตองใชงบประมาณจ านวนมากและใชเวลากอสราง แตทอนทเดอดรอนอกจะท าไดหรอไม ขดอะไรกไมได ตดขดบานเรอนประชาชนทอยอาศยทงหมด กเหนใจเพราะวาทผานมา ไดสรางไปโดยไมเปนไปตามผงเมองทมอยแลว ทเขาท ามามกฎหมายทกฉบบ แตกปลอยปละละเลยมายาวนาน ตอจากนไป เราคงตองเตรยมรบมอกบน าเหนอทจะไหลลงมาเพม รวมกบฝนทตกใตเขอน ทอาจตกเกนขดความสามารถของระบบระบายน าของเราทจะรบได เพราะเราไมมเขอน ไมมแกมลงขนาดใหญเพยงพอ ขดไมได เพอจะตดตอนน าเหนอใตเขอนทมอย ประชาชนไมยนยอม เกรงวาจะท าลายสงแวดลอม แตกจะมผลกบน าทวม ทงในพนทตาง ๆ และกรงเทพมหานคร เพราะน าไหลจากเหนอลงลาง นอกจากนน การกกเกบน าเราตองด าเนนการไปอยางพรอมกน เมอฝนทงชวงกจะเกดน าทวม แลวน าแลงตามมา ทกอยางจะท าไมไดเลย ถาเราทกคนยงขดแยงกนดวยหลกการ ทกคนตองการมน าใช ไมอยากใหน าทวม แตกยงไมคอยยอมเสยสละ ไมยอมเปลยนแปลงตนเอง ยงใหเปนหนาทของรฐบาล มการทงขยะเหมอนเดม โทษกนไปมาทกอยาง ไมมโอกาสปฎรปไดทกอยาง แนนอนทกเรอง คดแบบเดม วธการเดม ๆ กฎหมายเดม ๆ ไมเขาใจ ไมรวมมอ แยกคด แยกท า ไมบรณาการ ผมอยากจะขอท าความเขาใจวนนดวย ทผมพดทงหมดนน ไมใชเปนการแกตวของรฐบาลหรอ คสช. หรอโยนความผดใหกบใคร แตเราตองยอมรบในปญหาทแทจรงทเกดขน แกไขปญหาแบบองครวม ใหก าลงใจซงกนและกน ชวยกนแกไขมากกวาต าหน เลกบนวาในสงทท าไมได กอนจะตตงวพากษวจารณใด ๆ กรณามหลกคดใหถกตอง มขอมลทเพยงพอ มองปญหาททบซอน แกะออกมาจะไดรวาเราจะแกไขไดอะไรบาง เพอจะชวยกนปฏรปประเทศกอนททกอยางจะสายเกนไป เราตองชวยกนหาสงทท าไดไปกอน ผมเชอวาทกปญหาจะคอย ๆ ดขนเอง

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 8

พนองประชาชนทรกครบ เพอชวยเหลอพนองประชาชนผมรายไดนอย ปานกลาง จ าเปนตองใชเพอสรางความเขมแขงเพมขด

ความสามารถ มการลงทนเพม เพอจะสรางงาน สรางรายได โดยสรางความเชอมโยง ไมใชชวยจน หรอชวยโดยไมมองรายละเอยด อยางเดยว ความชดเจน ความเดอดรอนตาง ๆ นน มไมเทากน รายไดนอยสด เรากอาจจะตองดแลมากทสด ใหเขาสามารถมรายไดทเพยงพอ พงตนเองได ซงเราจะตองท าอยางระมดระวง การใชจายงบประมาณตองคมคา โปรงใส มประสทธภาพ ตรวจสอบได โดยไมปลอยปละละเลยทกเรองทเกยวของ ขอใหประชาชนเขาใจ อยาไปฟงค าบดเบอนวาตอไปจะมการชวยอะไรไดหมดทกอยาง เปนไปไมได ตองรวมมอกน ทงรฐ ประชาชน ประชาสงคม NGO และอน ๆ

เรองการใชจายการบรหารหนครวเรอน หนสาธารณะ รฐบาลกตองท าควบคกนไป ตลอดเวลา หนประชาชน หนของประเทศ เราจะไดเหนความพยายามในการแกหนนอกระบบ การลดภาระหนสนครวเรอน เราจดใหมกองทนกเงนแกปญหา ทงประชาชนทมรายไดนอย ทง SMEs ทงอะไรตาง ๆ มากมาย แตตดทวาทกคนไมพรอม คณสมบตไมได ไมผาน กตองเหนใจ เพราะงบประมาณทกงบประมาณนน เราปลอยใหเสยหายไมได ซงอาจจะเกดจากการบรหารจดการหนในอดตทผานมา การสรางการเรยนรทไมพอ ทกคนไมมบญชครวเรอน เทคโนโลยเจรญเตบโตเรวเกนไป ไมเขมแขงเพยงพอ รายไดไมเพยงพอ เกดการเปนหนนอกระบบ ในระบบ มาอยางตอเนอง การไมมบญชครวเรอน ในการใชหน กยมเกาและใหม การทจะใหรฐบาลชวยทงหมดโดยไมตองช าระคนเปนไปไมได อยาไปเชอผบดเบอนวารฐบาลนมาสรางหน ไมชวยเหลอตองไปดวาหนเกดขนตงแตเมอไหร เปนหนมมลคาบางหรอไม เชน ผอนบาน ทดน รถยนต ประกอบอาชพ หรอหนทไมมมลคา ซอของฟมเฟอย แบรนดเนมเกนความจ าเปน เกดขดความสามารถของตวเอง ใชบตรเครดตอยางไมระมดระวง เราจะมวธบรรเทาเหลานนไดอยางไร เพอจะชวยเขาใหเขามรายเพม ขนเพอช าระหนเกา แลวกด ารงชวตใหมไดอยางไร เราตองท าทกมาตรการ รฐบาลอยากจะทราบวาวธการแกไขปญหาหนนอกระบบ หนครวเรอน หนสาธารณะ รฐบาลตอไปจะมวธการแกปญหาอยางไรไดดกวาน ยงยนไดมากกวา หรอจะเขามาแบบเดม ชวยเหลอโดยไมค านงปญหาทจะตามมาในอนาคต ประเทศชาตตองลมเหลวอกครง ในเรองระบบการเงนการคลงของประเทศ กรณการปองกนไมใหใชงบประมาณของรฐบาลในการสรางนโยบายพรรคการ เมอง ในรปแบบประชานยมเตมรปแบบ เชน พระราชบญญตกองทนพลงงาน พระราชบญญตการจดท างบประมาณในลกษณะบรณาการ การจดท างบประมาณภาค กลมจงหวด จงหวด ทมความชดเจนในปจจบน ในการใชจาย ซงกนาจะชวยแกปญหาในวนหนาไดบาง แตทกอยางขนอยกบการมธรรมาภบาลของทกรฐบาลตอไป รฐบาลนเขามาแกไขปญหา ไมใชมาสรางปญหาตอไป และกจะตองระมดระวงหามาตรการไมใหเกดปญหานอก ซงขอใหทกคนเขาใจเจตนารมณ วตถประสงคของกฎหมายทกฉบบ ทออกในสมยรฐบาลนดวย อยาไปมองวาไปสรางภาระความเดอดรอนใหกบประชาชน อยางทหลายกลม หลายฝายออกมาพดกน เราตองมมาตรการลดความเสยงทกเรอง แลวสรางความเทาเทยม สรางความเปนธรรมโดยการใชกฎหมายอยางเปนธรรม

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 9

พนองประชาชนทกทานครบ สงทเปนอปสรรคตอการขบเคลอนและพฒนาประเทศทส าคญ และเปนภยเงยบในสงคมไทยคอการทจรต

และการกระท าผดกฎหมายและความไมเขาใจบดเบอน ไมใชขอเทจจรง ซงเปนเรองททกคนตองรวมกนรบผดชอบ เฝาระวงทงเจาหนาท ประชาชน รฐบาล สาเหตส าคญเกดจากการขาดความรอบร ประสทธภาพ จากนโยบายขบ เคลอนสผปฏบตและสงคม ประชาชน ขาดความยบยงชงใจของเจาหนาท ความไมพอเพยง ไมพอใจในสงทตนมอย ทงเจาหนาทและประชาชนสวนหนง และการไขวควาแสวงหาความสะดวกสบายฟมเฟอย จากของใชเครองมออปกรณ สงอ านวยความสะดวกสมยใหม เทคโนโลยสง แตกลมประมาณตนวามรายไดเพยงพอหรอไม หรอจ าเปนตอการด ารงชวตหรอไม การทจรตอาจมาในรปแบบของการขอรบบรการ การอ านวยความสะดวก ซงผกระ ท าความผด มกเปนผทนยมการใชอภสทธ หรอตองการการดแลเปนกรณพเศษ ทแยกวานนคอ การประกอบกจการสเทา หรอการท าธรกจทไมถกตอง ผดกฎหมาย ซงเปดโอกาสใหเจาหนาท บางนาย บางกลม บงคบใชกฎหมายทตนเองถออย เพอเรยกรบผลประโยชน หรอละเวนการปฏบตหนาท แบบเอาหไปนา เอาตาไปไร เกอกลซงกนและกนทง 2 ฝาย กผดทงค กลายเปนภาระความผกพนจนแยกกนไมออก แมปญหาลกษณะนจะมมานานคสงคมไทย จนบางคนชนชา เออมระอา กลนไมเขา คายไมออก แตวนน ถงเวลาแลวทเราตองปลดเรองเหลานใหได ตองมการปฏรปสงคม ตองหยดวงจรคอรรปชนเหลานน เราตองชวยกนพจารณาวา เราจะรวมมอกนปองกนและแกไขไดอยางไร สงเหลาน ผมคดวาแกไขได โดยการปลกฝงอดมการณใหกบขาราชการ การสรางจตส านกใหกบทกคน เรมตงแตเยาวชนในระบบการศกษา และการเปนตวอยางทดของคนในครอบครว เพอเปนการสรางความภาคภมใจ และการเขาอกเขาใจกน อยาไดเรยกรองอะไรทเกนฐานะพอแม ผปกครอง เพราะทานตองไปหามาสจรตไมไดกทจรต อยาไปคดวาจะตองท าทกอยางใหมฐานะเทาเทยมเพอนฝง จงคดเสยใหมวา เราทกคนมสทธขนพนฐานทเทาเทยมกนอยแลว แตคนทจะมความสขในชวตไดคอ คนทรจกพอ หรอพอเพยง สวนคนทไมรจกพอ กจะไมเคยมความสขเลย รฐบาลและ คสช. ยอมรบวาการปราบปรามการทจรต และการจดระเบยบสงคม และการบงคบใชกฎหมายอยางเครงครด เปนสวนหนงทสงผลกระทบตอการไหล เวยนในระบบเศรษฐกจ มเศรษฐกจหดตว ฝดเคอง ทงนอาจจะเนองจากเมดเงนจากการประกอบธรกจสเทาเหลาน ซงเดมมเปนจ านวนมาก ดงนนเมอมการปราบปรามอยางหนก กจะมผลสะทอนทางลบตอตวเลขเงนทหมนเวยนทางเศรษฐกจในพนท แตถาหากเราปลอยปละละเลยกจะเปนสนมกดกรอนประเทศชาต ทงดานเศรษฐกจ สงคม และความมนคงในเวลาเดยวกน

อกสวนหนงนน อาจจะท าใหเกดปญหากบผมรายไดนอยมาก เพราะวาบางคนนนอยในหวงโซนมาโดยตลอด ระยะเวลาทผาน ๆ มา เขาไดใชเงนเหลานในการด ารงชพ อาทเชน การจายสวยเพราะขายของบนทางเทา การขายสนคาละเมดลขสทธ การขายหวยใตดน เฝาบอน เฝาซองโสเภณเหลานเปนตน บางคนไมรวาสงทท านนผดกฎหมายเพราะท ามาตงแตเดก บางคนมกงายในการหาเงน หางายกใชงาย เทยวเตร ใชเงนงายไมรคณคาของเงน หมดกหาใหม กตองท าผดกฎหมายอก เกดการจปลนท าอาชญากรรมตาง ๆ อกมากมาย พอมาวนน สงทเคยชน แตท าผด จงถกหาม ถกจบ ถกปรบ ท าไมได เลยรสกวาเดอดรอน กเปนสวนหนง คงไมใชทงหมด จน

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 10

นกการเมองทไมดนก ออกมาพดบดเบอน โจมตนโยบายการจดระเบยบบานเมอง วาสรางความล าบากใหกบผมรายไดนอย คนหาเชากนค า เพอหวงผลทางการเมอง แลวขอเทจจรงคออะไร ท าไมเราไมสรางการรบรทถกตอง สอนใหประชาชนมองผลกระทบในระยะยาว ชวนกนท าในสงทถกตอง มนคง และยงยนจะดกวาหรอไม

สดทายน สงทชวยใหเราบรรลความส าเรจ ตามนโยบาย “ไทยแลนด 4.0” ไดคอ การวจยและพฒนา ตลอดขนการสรางนวตกรรมใหม ๆ ของไทยเอง นอกจากตองผลตเพอมาใชประโยชน ยงตองน าไปสการขยายผลในเชงพาณชยซงจะตองสรางความสมพนธ เชอมโยงกน ระหวางผวจย ผผลต การตลาด กฎหมาย ทง 4 อยางนน เราตองหาวธการทจะตองท าใหเกดขนใหได ทผานมาเราไมไดจดท าหวงโซ เหลานใหครบวงจร หรอท าใหเกดขนไดไมมากนก ทกอยางแยกชนกนท า หากนไมเจอ เชน ไมวจยในสงทตลาดตองการ ประชาชนตองการ ไมจ าเปนเพราะไมสอดคลองกบการใชชวตประจ าวนจงไมดงดดความสนใจ และไมน าไปสการผลตกฎหมายกไมเกอกล ไมครอบคลม กลบเปนอปสรรคในเรองเหลาน การใหสทธประโยชนและทนวจย ขาดความตอเนอง เปนตน เรากควรจะจดกลมความส าคญ ความเรง ดวน ใหสมพนธกบทนการวจยและกฎหมาย เพอใหเกดกระบวนการ ทประสานสอดคลองกน ทงการวจยของภาครฐ สถานศกษา ภาคธรกจเอกชน ตลอดจนการลงทนใน 5 S CURVE ใหมของเรา จะตองมการก าหนดมาตรฐานรองรบ เชน ของ มอก. อย. เปนตน ซงเราจะตองสรางหวงโซผผลต และการตลาดใหเกดขนใหได ตรงความตองการของประเทศมผลตอบแทนใหกบผวจย คณะวจย ในหลากหลายกจกรรม โดยเฉพาะสงทจ าเปนคอ เหมาะสมกบคดมาเพอใหใชไดกบประชาชนผมรายไดนอยและเกษตรกรรม ตลอดจนงานดานความมนคง ดานเศรษฐกจ ทเอออ านวยซงกนและกน ในสงของทอาจจะไมแพงมากนก หรอแพงกท าใหถกขน

วนองคารทผานมา ผมไดเชญนกวจยจากมหาวทยาลยสงขลานครนทร มาแสดงผลงานวจยในกลม Digital Economy ใหคณะรฐมนตร และหนวยงานดานความมนคงชม วนนผมขอยกตวอยาง 2 ผลงานมาเลาใหพนองประชาชนฟงคอ ผลงานแรกเกยวของกบการแกไขปญหาเหตการณความไมสงบในพนทภาคใตซงการเกบพสจนหลกฐาน เชนรอยนวมอแฝง รอยอาวธ รอยงดแงะ ถาจะเกบหลกฐานเปน 3 มต ใหคงทน ชดเจน ตองใชซลโคนน าเขาจากตางประเทศ ราคาสงหลอดนดเดยว 2,500 บาท ใชเวลาในการลอกลายประมาณ 15 นาท และมขอจ ากดในการใชงาน เชน ลอกลายกระสนปนแบบเจาะทะลไมได แตทมวจยน สามารถใชยางธรรมชาตมาผลตเปนเทอรโมพลาสตกลอกลาย ใชงานงาย เมอโดนความรอน หรอไดรเปาผม กจะออนตวเหมอนดนน ามน เอาไปใชไดทนท ไดคณภาพความคมชด ใชเวลาลอกลาย แค 2 นาท รอยกระสนแบบเจาะกสามารถเกบหลกฐานได ราคาถกกวามาก กโลกรมแค 600 บาท แลวยงสามารถน ากลบมาใชใหม Recycle ไดอกดวย กขอใหหนวยงานความมนคงน าไปศกษาน าไปใชประโยชนดวย ผลงานทสอง เปนชดตรวจสารพนธกรรมท านายอาการแพยาในกลมคารบามาซพน ซงเปนกลมยาทกอใหเกดการแพยามากเปนล าดบตน ๆ ของการแพยาในผปวย โดยใชการตรวจ DNA จากเลอดผปวย เพอคดกรองลกษณะพนธกรรมทสมพนธกบการแพยา ซงหากแพรนแรงอาจท าใหตาบอดและอาจเสยชวตได ซงชดตรวจทเราพฒนาขนเองราคาเพยง 1,000 บาท ขณะทชดตรวจน าเขาจาก

ศาสตรพระราชาสการพฒนาทย งยน

รวบรวมโดย ฝายเศรษฐกจและศนยขอมล (TCCIC) วนท 2 มถนายน 2560 11

ตางประเทศมราคาสง ชดละ 2,500บาท ท าใหโอกาสในการตรวจกรองท าไดครอบคลมมากขน สดทายน ผมมนใจวา ทกๆ สถาบนการศกษาในประเทศ มขดความสามารถและก าลงปรบตว ปรบ เปลยนบทบาทของสถาบนการศกษา ไปสการวจยและพฒนามากขนยงขน ซงหลาย ๆ แหงท าไดดมาก สงทส าคญทสดคอ ขอใหงานวจยเหลานนมทศทางเพอแกปญหาของชาต ของพนองประชาชน และชวยน าพาประเทศไปส “ไทยแลนด 4.0” ขอขอบคณหมอ อาจารย และนกวจยทกทานทไดทมเทเพอรวมกนสรางอนาคตทแขงแกรงใหแกประเทศชาต ผมเชอเสมอมาวา สถาบนการศกษานน จ าเปนตองเปดตวเองเขาสชมชน เปนอนหนงอนเดยวกบทองถน จบมอเดนไปดวยกน แขงแรงไปดวยกน Stronger together

ขอบคณครบขอใหทกคนมความสขในชวงวนหยดสดสปดาห สวสดครบ