โควิด19 เราจะปกป้องตนเองและคน ......ในขณะท เราเผช ญหน าก บโคว ด – 19 ท วโลก

โควด-19

เราจะปกปองตนเองและคนรอบขางไดอยางไร

_______________________________________________________________________________

พฒนาโดย ในความรวมมอกบ

สมธโซเนยน วทยาศาสตรเพอเปาหมายระดบโลก

โควด-19 เราจะปกปองตนเองและคนรอบขางไดอยางไร ©2020 สถาบน สมธโซเนยน

ประกาศเกยวกบลขสทธ © 2020 สถาบน สมธโซเนยน

สงวนลขสทธ ฉบบพมพครงแรก 2020

ประกาศเกยวกบลขสทธ

ไมมสวนของโมดลหรอ ขอความจากกระบวนการเรยนรน ไดรบอนญาตใหนาไปใช หรอผลตซาเพอผลประโยชนใด ๆ

ยกเวนการนาไปใชในสดสวนทเหมาะสม โดยไมตองขออนญาตการเขยนจากศนยการศกษาวทยาศาสตร สมธโซเนยน

ศนยการศกษาวทยาศาสตร สมธโซเนยน ขอขอบคณความตงใจตามรายนามบคคลดานลาง และในหนากตตกรรมประกาศ

ในการพฒนาผลงาน โควด-19 เราจะปกปองตนเองและคนรอบขางไดอยางไร บคลากรทกทานไดใชความร

และความชานาญในการเขยนบทความน เพอใหมนใจวาผลงานนมคณภาพสงสด

เจาหนาทดานการพฒนา ศนยการศกษาวทยาศาสตร สมธโซเนยน

ผอานวยการบรหาร – ดร. คาโรล โอโดแนล

ผอานวยการกอง หลกสตรและ

การสอสาร – ดร. ไบรอน มนเดล

ผอานวยการกอง งานบรการบคลากรดานวชาการ – ดร.

เอม ดอะมโก

ผจดการดานสอดจตอล – แอชล ดส ผจดการโครงการพฒนาความเปนผนาและ

ความสมพนธระดบนานาชาต – ดร. แคเธอรน แบลนชารด

บรรณาธการผจดการ – แพตต มารอฮน ผพฒนาหลกสตรวทยาศาสตร – อนแดร ราดลอฟฟ

ผชวยโครงการ – อเลกซา มอกค ผพฒนาหลกสตรวทยาศาสตร – โลแกน ชมธท

ผเชยวชาญหลกสตรโครงการ – ฮานนาห ออสบอรน ผอานวยการสรางดจตอล – ไรอน เชเมอร

ทปรกษาโครงการอาวโส

ดร.มารก สปรงเงอร ลซา เอ. คเปอร เอมด เอมพเอช

แอนน แมคโดนล เอมด แคซ มอรแกน เอมพเอช

ชวทา บานซาล พเอชด ดร.มาเรยม บกเดล

ผลงานของศนยการศกษาวทยาศาสตร สมธ โซเนยน: เจาหนาทสนบสนนโมดล ผตรวจสอบดานเทคนค

และผตรวจทานการแปลภาษา มรายชออยในสวนกตตกรรมประกาศ

ออกแบบหนาปกโดย แอชล ดส เอสเอสอซ ออกแบบการจดวางโดย ไรอน เซมอร เอสเอสอซ และ แอชล ดส เอสเอสอซ

เครดตภาพ

Cover - CDC/Alissa Eckert, MS; Dan Higgins, MAMS Figure 4.1-Logan Schmidt, SSEC Figure 1.1-Katherine Blanchard, SSEC Figure 5.1-Katherine Blanchard, SSEC Figure 1.2-Katherine Blanchard, SSEC Figure 7.1- Erin Lisette


โควด-19 เราจะปกปองตวเองและคนรอบขางไดอยางไร ©2020 สถาบน สมธโซเนยน

ถงผปกครอง ผดแล และผใหการศกษา

ในขณะทเราเผชญหนากบโควด – 19 ทวโลก อาจเปนเรองยากสาหรบผใหญเชนเราทจะสอสารความรสก

หรอยงเปนเรองทาทายทจะอธบายความรสกของเราใหแกเยาวชน ในขณะทลกหลานในความดแลของเรา

ตองเดนผานวกฤตนตามคาชแนะของเรา อาจมคาถามทยากจะตอบเกดขน โควด – 19 คออะไร กาลงเกดอะไรขนบนโลกน

และผคนรสกอยางไร การเวนระยะหาง การลางมอ การปดปากปดจมกตวเองจะชวยปองกนเราไดอยางไร โควด – 19

มผลตอหลาย ๆ ครอบครวและชมชนอยางไร การตนตวรบรขาวสารเกยวกบโควด – 19 จะชวยไดอยางไร

ปฏบตการใดทเราสามารถลงมอทาตอนนไดเลย เพอชวยปกปองตวเองและผอน คณไมจาเปนตองม “คาตอบ”

สาหรบคาถามทกขอเหลาน

สงทผใหญอยางเราควรหยบยนใหกบเยาวชนในขณะนกคอความจรงใจและความมนคงปลอดภย

พนฐานของขอมลนมาจากวทยาศาสตร

วธทดทสดทจะทาใหเรารสกอนใจในการเปลยนแปลงของโลกกคอการตดอาวธทางความรใหกบตวเอง

และใชความรนนในการชวยโลกของเราได และนคอสงทเยาวชนสามารถทาไดเชนกน

ในขณะทเยาวชนทวโลกตางมปฏสมพนธกบกจกรรมตามขอแนะนาน

พวกเขาจะไดรบความความเขาใจในวทยาศาสตรทอยเบองหลงโควด – 19

พวกเขาจะสามารถเผยแพรความรสชมชนตนเอง และสรางการลงมอปฏบตการทเปนรปธรรมในชวงเวลาททาทายน

และยงสามารถหาขอมลในหวขอนมาเพมเตมจากแหลงขอมลทดเยยมอกดวย

หากแตความรใหมนอาจทาใหกลมประชากรทยงอายนอยรสกกลว และมากเกนกวาทจะรบไหวได

พวกเขาอาจตองพงพาคณในการใหคาชแนะเพอนาความรใหมนไปใช ถามเยาวชนทอยใกลตวคณวาเขารสกอยางไร

และเขาคดอยางไรกบสงทเขาไดเรยนรไป ใหนาหนกกบคาถามทพวกเขาถามคณ

แมวาพวกเขาจะถามคณซาแลวซาอกกตาม

กจกรรมแหลานไดรบการออกแบบมาใหคณและเดก ๆ ในการดแลของคณทารวมกน

กจกรรมแตละสวนมพนฐานมาจากคาถามทเยาวชนอาจจะถามคณเกยวกบโควด – 19

กจกรรมแตละสวนมวธการทาทชวยใหเดก ๆ (และตวคณเอง) ในการ (1) คนพบ

คาตอบของคาถามในสภาพแวดลอมทคณอาศยอย (2) ทาความเขาใจ วทยาศาสตรทซอนอยในคาถาม และ (3)

ใหแนวทางปฏบตเพอชวยคณและเยาวชนทคณหวงใย สามารถลงมอปฏบต และใชความรดานวทยาศาสตรได



เยาวชนสามารถนาความรใหมนไปใชเพอปองกนตนเองและผอนไดอยางไรบาง กจกรรมท 1

จะทาใหคณและเดกทคณหวงใยเขาใจวาเขาเปนใคร เพอทวาพวกเขาจะไดเตรยมตวทาความเขาใจผอนไดดข น

กจกรรมแรกมความสาคญ เพราะในกจกรรมท 2 – 4 คณจะตองมปฏสมพนธกบคนทกาลงแยกกกตว หรอเพอน

หรอครอบครวผานทางการสอสารออนไลน การมปฏสมพนธนจะเปนรากฐานความเขาใจในการทากจกรรมท 5 – 7

ในหวขอเรองเราจะปองกนตวเองและคนรอบขางไดอยางไรจากโควด – 19

ในฐานะผปกครอง ผดแล และผใหการศกษา คณอาจเลอกทจะขามคาถามใดคาถามหนง กจกรรมใดกจกรรมหนง หรอ

ทงกจกรรม เนองจากการทากจกรรมบางอยาง อาจขดตอคาแนะนาทองถนในการปฏบตตว หรออาจทาใหคณกงวลใจ

การตดสนใจนเปนเรองทยอมรบได เราขอใหคณปรบกจกรรมใหมความเหมาะสมตามทคณเหนสมควร

เพอสขภาพและความปลอดภยของตวคณและลกหลานในการดแลของคณ

ทางสถาบน สมธโซเนยนไมใชบคลากรแถวหนาทตองรบมอ

หากแตเราเปนผเชยวชาญในการชวยเหลอเยาวชนใหเขาใจวทยาศาสตร และผลกระทบทมตอโลกรอบ ๆ ตวพวกเขา

เรายงมความเชออยางสงในความสาคญของการใชเปาหมายดานการพฒนาทย งยนของสหประชาชาต (SDGs)

ในการเปนแนวทางยดถอตอการทางาน เพอการลงมอปฏบตงานทย งยนจากเยาวชน

ในฐานะทเปนสวนหนงของโครงการสมธ โซเนยน วทยาศาสตรเพอเปาหมายทวโลก โควด-19

เราจะปกปองตนเองและคนรอบขางไดอยางไร อางองจาก เอสดจ เปาหมายท 3 (สขภาพดและความเปนอยทด)

เปาหมายท 4 (การศกษาทมคณภาพ) เปาหมายท 6 (นาสะอาดและสขอนามย) และเปาหมายท 11 (เมองทย งยน)

เราตระหนกถงพลงแหงการรวมมอและการทางานรวมกนอยางใกลชดกบผอน แมจะอยหางไกลกนกตาม เราขอขอบคณ

องคการอนามยโลก (WHO) องคกรความรวมมอกนระหวางสถาบน (ไอเอพ) มหาวทยาลยจอหน ฮอปกนส

และผรวมงานในสมธโซเนยน ในดานวสยทศน และการสนบสนนดานเทคนค เพอใหมนใจวาวทยาศาสตรมความแมนยา

เราขอขอบคณตอองคกรกอรดอนและแบตต มอร ทใหการสนบสนนในระหวางการพฒนากระบวนการน

นอกจากนเรายงขอบคณองคการอนามยโลกและ เอไอพ

สาหรบจดหาการแปลและพสจนอกษรเพอใหแนใจวาเยาวชนและคณ – ในฐานะพอแม ผดแล

และผใหการศกษาทวโลกสามารถใชเนอหานได

“ ศนยการศกษาวทยาศาสตรสมธโซเนยนทาใหวทยาศาสตรนาตนเตนและเขาถงไดสาหรบเดกและเยาวชนทวทกมมโลก

และกระตนใหพวกเขาคนหาวธและสาเหตของสงตาง ๆ รอบตว โครงการสมธ โซเนยนวทยาศาสตร

เพอเปาหมายระดบโลกใชวธการทเปนนวตกรรมทเดกและเยาวชนเรยนรผานการลงมอทา

และตองคนหาคาตอบดวยตนเอง

ความเขาใจเกยวกบความสมพนธระหวางมนษยและสงแวดลอมจะชวยใหเรามชวตทเปนอนหนงอนเดยวกน

และเตรยมพรอมสาหรบการระบาดใหญในอนาคต ในสภาวะทความเชอ และความเขาใจผดมอยท วไป

เปนเรองสาคญสาหรบเดกและเยาวชนทจะเขาใจธรรมชาตของการระบาดใหญครงน



และจะทาอะไรไดบางเพอปองกนการระบาดในอนาคตไมใหเกดขนอก” - ดร. เสามยา สวามนาธาน หวหนานกวทยาศาสตร

องคการอนามยโลก

"มนเปนสงสาคญสาหรบเดก ๆ ไมวาพวกเขาจะอยทไหนในโลก ในการพฒนาความเขาใจทางวทยาศาสตรและ

การคดอยางมเหตผลของพวกเขา

เพยงแคเราสามารถตดสนใจอยางมเหตผลบนพนฐานของวทยาศาสตรทดทสดและขอมลหลกฐานทมอย

พวกเราจะสามารถปรบพฤตกรรมของเราเพอปองกนตนเองและครอบครวใหปลอดภยจากการตดเชอเชน โควด-19 ได" -

ศาสตราจารยวอลเคอร เทอ เมลน ประธานหนสวน อนเตอรอคาเดม

โรคโควด-19 กเหมอนกบโรคระบาดทงหลายทเคยมมา มนนากลว มนทาใหชวตเราเปลยนแปลงไป

แตมนกทาใหเราใกลชดกนยงขนในฐานะชมชนระดบโลก เราอาจมชวตอยขามขอบเขตทางภมศาสตร

แตเราทกคนอยในการตอสครงนดวยกน วทยาศาสตร และการลงมอทา จะสามารถชวยเราใหชนะการตอสนไปดวยกน

ขอใหอยอยางปลอดภย รกษาสขภาพใหแขงแรง และตนตวรบรขอมลขาวสารอยเสมอ

ดวยความนบถอ

ดร. คาโรล โอโดแนล ผอานวยการ

ศนยการศกษาวทยาศาสตร สมธโซเนยน

โควด -19 ภาพรวมโครงเรอง

กจกรรมท 1: ตอนนกาลงเกดอะไรขนบนโลก ……………………………………………………หนา 1

กจกรรมท 2: การรกษาระยะหางจากคนอนชวยไดอยางไร ……………………………………..หนา 7

กจกรรมท 3: การปดจมกและปากสามารถชวยปกปองเราไดอยางไร ....................................หนา 13

กจกรรมท 4: การลางมอสามารถชวยปกปองเราไดอยางไร ……..………………………...….หนา 17

กจกรรมท 5: โควด – 19 สงผลกระทบอยางไรตอครอบครวและชมชน ………………………..หนา 22

กจกรรมท 6:

การตนตวรบทราบขอมลเกยวกบปญหาทเกดขนชวยไดอยางไร...........................หนา 27

กจกรรมท 7: ฉนสามารถลงมอทาอะไรไดบางในตอนน……………………………..……….หนา 32

เอกสารอางอง ……………………………………………………………………………………..หนา 37

กตตกรรมประกาศ ...............................................................................................................หนา 38



กจกรรมท 1: ตอนนกาลงเกดอะไรขนบนโลก ________________________________________________________________________________

การคนพบ: ชวตจะเปลยนไปอยางไรในชวงโควด – 19 (15-30 นาท)

คณอาจสงเกตเหนวามหลายสงทแตกตางจากเมอสองสามเดอนกอน ผใหญรอบ ๆ ตวคณอาจดเครยดหรอวตกกงวล

คณอาจรสกแบบเดยวกน โดยเฉพาะถาคณไดดขาว ใชเวลาในโลกโซเชยลมเดยหรอไดพดคยกบเพอน

โครงการน โควด – 19 เราจะปองกนตนเองและคนรอบขางไดอยางไร จะชวยคณ

และชมชนของคณใหเขาใจวทยาศาสตรเกยวกบไวรสททาใหเกดโรคโควด – 19 และไวรสอน ๆ ทคลายกน

เนอหาและกจกรรมในโครงการน จะทาใหคณเขาใจวา ไวรสนสงผล หรอ มผลกระทบตอคณ

หรออาจสงผลกระทบตอคณในอนาคตไดอยางไร

นอกจากนยงชวยใหคณเขาใจการลงมอปฏบตทคณสามารถทาไดเพอดแลตวคณเองและชมชนใหปลอดภย

ในโครงการนคณจะไดพดคยแลกเปลยนความรสกของผคนทมตอไวรส คณจะไดศกษาทางวทยาศาสตรเกยวกบไวรสน

คณจะไดสารวจมาตรการทางสาธารณสข ซงเปนสงทเกดขนในชมชนของคณหรออาจเกดขนเรว ๆ นเพอปองกนโควด –

19 ไมใหแพรกระจาย คณจะไดลงมอทากจกรรมเพอสนบสนนดานสขภาพใหกบชมชนของคณ

1. เรมตนดวยการพดคย คณสามารถพดคยกบผปกครอง ผดแล หรอผใหญทเชอถอได คยกบพนอง

เพอนหรอคนทคณสามารถโทรหาได คณสามารถใชข นตอนทแนะนาดานลางนในการพดคย

2. หากคณสามารถทาได ใหนงคยกบคสนทนาของคณตอหนากน ใชเวลา 30 วนาทเพอลองคดเกยวกบคาถามนด

ชวตชวงทผานมาเปลยนไปอยางไรบาง และฉนรสกอยางไรเกยวกบเรองน

3. เลอกใหมผพดและผฟง สาหรบในอก 2 นาทตอไปน ผพดจะสามารถตอบคาถามไดอยางอสระ

งานของผฟงคอการฟงอยางตงใจ แตไมพดอะไรเลย เมอครบ 2 นาทแลวใหสลบบทบาทกน

4. ใชข นตอนเดยวกนกบสามคาถามดงตอไปน

ก. ฉนเขาใจหรอไมวาทาไมสงนจงเกดขน

ข. ความกลวของฉนเกยวกบโรคโควด – 19 คออะไรบาง

ค. ฉนรสกตนเตนเกยวกบอะไร

5. เมอคณเสรจสนการสนทนาแลว ขอบคณคสนทนาของคณ พดคย แลกเปลยนถงสงทไดมการพดถง

ตลอดจนสงทคณอยากพดคยลกลงไปอก ขนตอนการสนทนานเรยกวา “ดายแอด

(Dyad)”เปนวธการพดคยเกยวกบสงททาทาย เพอใหทกคนรสกวามคนรบฟงและเคารพ1

Ashley Deese

1



✔ความปลอดภยทางอารมณ: บทสนทนานนากลวหรอไม มนเศราไหม มประโยชนหรอไม

คณจะเหนขอความนขนเตอน เมอความรสกเหลานอาจเกดขน

นเปนชวงเวลาทดในการพดคยกบผใหญหรอเพอนทคณไวใจ

6. ในระหวางการทาโครงการน คณจะถกขอใหรวบรวมความคดความรสกของคณและสงทคณไดสบคน

ซงขนอยกบวาคณเลอกทจะบนทกขอมลอยางไร ใหเกบรกษาขอมลใหปลอดภย เพอไมใหเกดความสบสน

เราจะเรยกสงนวา "บนทก (Journal)" ไปตลอดโครงการน มเหตผลสองสามขอทเราตองทาแบบน2

ก. มหลายสงเกดขนมากมายในโลกขณะน

หนงในวธทดทสดในการประมวลผลความรสกของคณคอการเขยนขอมลนนลงไป

ข. นกวทยาศาสตรเขยนบนทก ตลอดการวจย

นกวทยาศาสตรรวบรวมขอมลเกยวกบสงทพวกเขากาลงศกษาอยเพอจดเกบขอมลใหอยในทเดยวกน

ค. คณกาลงอยในชวงเวลาประวตศาสตร

ตอนนอาจจะยงไมคอยรสกวากาลงอยในชวงสาคญของหนาประวตศาสตรสกเทาไหร

แตประวตศาสตรกาลงถกจารกในระดบโลกและระดบประเทศ

และคณคอสวนหนงในหนาประวตศาสตรน สกวนหนงคนรนตอไปจะอยากรวาชวงเวลานเปนอยางไร

7. ใหเวลาตวเองในการเขยนบนทกวาคณรสกอยางไรกบโรคโควด – 19 ในบนทกของคณ

คณประสบเหตการณอะไรมาบางแลว คณเรยนรอะไรจากการพดคยดวยขนตอนดายแอด

ความเขาใจ: ฉนจะอธบายเกยวกบตวฉนเองอยางไร (30 นาท )

1. ไดเวลาสรางแผนทตวตนของคณแลว แผนทระบตวตนเปนการใชรปภาพในการอธบายเรองราว

ใหผอนเขาใจเกยวกบสงตาง ๆ ทเปนองคประกอบในการสรางตวตนของพวกเขาขนมา

คณสามารถทาสงนดวยตวเองหรอทากบผอนกได

คณสามารถเขยนแผนทขอมลประจาตวของคณลงในบนทกของคณ

2. เรมจากเขยนชอคณตรงกลาง

3. วงกลมชอคณเอง

4. ลองตอบคาถามน “ฉนเปนใคร” หรอ “มอะไรบางทอธบายความเปนตวตนของฉน”

คณสามารถใชขอมลทมอยดานลางเพอชวยในการหาคาตอบ

แตไมจากดวาจะตองใชขอมลตามรายการดานลางนเทานน

อาย โรงเรยน/ชน เชอชาต หรอเผาพนธ

เพศ สญชาต ศาสนา

ประวตของครอบครว/ถนกาเนด ความสนใจ งานอดเรก

หรอสงทคณชอบทา

ดานกายภาพ (สง ผมดา ตาสฟา

ใสแวน)

Ashley Deese

2



ลกษณะนสยเฉพาะตว (เสยงดง

เปนคนตลก เศรา เปนคนมเมตตา)

สถานะในครอบครว ( พสาว

นองสาว พชาย นองชาย ญาต)

อะไรกไดทคณคดออก

5. คณสามารถใชสงของในบานเพอสรางแผนทตวตนของคณ หากคณตองการเกบแผนทชนนเอาไว

คณสามารถถายรปเกบไว หรอเกบไวในความทรงจา

6. เดกสาวชออาดาสรางแผนทตวตนของเธอขนมาสองแบบเพอใหคณดเปนตวอยาง:

ก. พสาวคนโต

ข. ชอบชาง

ค.

ตองการทองเทยวไปทเมองใหญ

ง. ชอบขนม

จ. ฟงเพลงเยอะมาก

ฉ. กาลงเรยนรการเยบผา

ช. มเพอนสนทชอนนา

ซ. อยชนเกรด 7

(โรงเรยนประถม)

ฌ. ใชเวลาสวนใหญอยกบ

ธรรมชาต

ญ. สทชอบคอสสมและเขยว

7. แผนททสามารถจบตองไดของอาดามของเหลานอยดวย

(รวมถงธงประจาชาตของเธอ)

ก. ตวตอจกซอวเพราะนองชายของเธอชอบจกซอว

ข. แบบจาลองรปชาง เพราะชางเปนสตวทเธอชอบ

ค. ไปรษณยบตรจากเมองใหญ

เพราะเธออยากไปเทยวทนน

ง. ผลไม เพราะเธอชอบของหวาน

จ. หฟง เพราะเธอชอบฟงเพลง

ฉ. เขมและดาย เพราะกาลงเรยนเยบผา

ช. กาไลขอมอจากนนา เพอนสนทของเธอ

ซ. ไพทมเลขเจด เพราะเธออยช นเกรดเจด (ป.6)

ฌ. ใบไม เพราะเธอใชเวลาสวนใหญอยกบธรรมชาต

ญ. สไมทเปนสเขยวและสม เพราะเปนสทเธอชอบ

รปท 1.1 นคอตวอยางแผนทระบตวตน

Ashley Deese

3



รปท 1.2 อาดาทาแผนทระบตวตนของเธอจากของในบาน

8. มอะไรบางทคณเขยนลงไปในแผนทตวตนของคณ บนทกไวในบนทกของคณหรอเกบไวในความทรงจา

หากคณกาลงทากจกรรมนกบคนอน คณสามารถพดคยเกยวกบแผนทตวตนของคณดวยกนกได

คาถามเหลานเปนแนวทางในการชวยคณคด

ก. แผนทตวตนของคณอาจเปลยนแปลงไปไดอยางไรบางเมอเวลาผานไป

ข. คณสามารถควบคมสงตาง ๆ บนแผนทตวตนของคณไดมากแคไหน

ค. สงตาง ๆ ทอยบนแผนทตวตนของคณอาจสงผลตอการตดสนใจในชวตของคณไดอยางไร

9. ตอนนลองคดดสวาสงตาง ๆ บนแผนทตวตนของคณมผลตอชวตของคณอยางไร

10. กลบมาใหความสนใจทโควด – 19 กนตอ ไดเวลาทาแผนทสงทคณรและสงทคณตองการเรยนรเกยวกบโควด –

19 แลว

11. ในสมดบนทกของคณคนหาชองวางใหมและเขยนคาวา “โควด – 19” ทกงกลาง แลววงกลมคานไว

12. จดสงทคณรหรอคดวาคณรเกยวกบโควด – 19 ลงไป นคอสงทอาจชวยเปนแนวทางในการคดของคณ

มนคออะไร คณสามารถเหน รบรส หรอจบไดไหม

คนตดเชอไดอยางไร

คนบางกลมสามารถตดเชอไดงายกวาหรอไ

ม

มอะไรบางทคณสามารถทาเพอปกปองตนเองจากการตดเชอไ

ด

สงนมผลกระทบตอชมชนของคณอยางไร สงนมผลกระทบตอโลกอยางไร

13. คณไมจาเปนตองมคาตอบในตอนน หากคณมคาถามเกยวกบโควด – 19 จดคาถามลงไป

ตลอดระยะเวลาททาโครงการนคณอาจมคาตอบใหกบบางคาถามเหลาน คณอาจมคาถามเพมลงในแผนทของคณ

คณสามารถอางองถงคาถามเหลานไดในตอนทายของแตละกจกรรม

________________________________________________________________________________________

การลงมอทา: เราควรทาอะไรบางเพอใหรสกปลอดภย (30-45 นาท)

1. โควด – 19 นากลวสาหรบทกคน หากแตมบางสงทคณสามารถทาไดเพอชวยใหคณรสกปลอดภย

ก. มอะไรในบานบางทคณทา แลวทาใหคณรสกปลอดภยมากขน จดรายการเหลานลงในบนทกของคณ

ข. พดคยกบคนอน ๆ ในบานเพอทากจกรรมเหลานนตอไป

ความปลอดภยทางดานรางกาย:

พดคยกบผใหญเพอใหแนใจวากจกรรมเหลานอยภายใตคาแนะนาดานความปลอดภยของชมชน

Ashley Deese

4



2. อกหนงกลยทธทคณสามารถใชไดเมอคณรสกวตกกงวล ประหมา หรอกลว คอการฝกหายใจ ลองทาตามนด

ก. หากคณสามารถทาไดโดยสบาย ใหคณหลบตาทงสองขางลง

ข. สงเกตดวาคณไดยน หรอไดกลนอะไรรอบ ๆ ตวคณบาง

ค. วางมอทงสองขางลงบนทองของตวเอง ประมาณใตสะดอ

ง. หายใจเขาทางจมก ใหทองพองขนจากลมจนสามารถรสกถงทองทขยายขนมาสมผสกบฝามอ

จ. หายใจออกทางปาก ดนลมออกจากทองใหหมด

ฉ. ทาแบบนอกสครง หรอมากกวานนจนกวาคณจะรสกสงบและปลอดภย3

ขอใหจาไววาไมวาอะไรจะเกดขน คณไมไดอยเพยงลาพง นกวทยาศาสตร

นกวจยและบคลากรดานสขภาพทวโลกกาลงหาวธการจดการกบโรคโควด – 19

พวกเขากาลงทางานเพอใหทกคนปลอดภย คณจะไดเหนคาพดของพวกเขาตลอดการทาโครงการน

กอนทจะไปทากจกรรมตอไป นคอขอเทจจรงพนฐานบางประการเกยวกบโรค โควด – 19

ทจะชวยคณเรมตนลงมอทากจกรรม

3. โรคโควด – 19 คออะไร

ก. โรคโควด – 19 เปนโรคชนดหนง ทเกดจากการตดเชอไวรสทเรยกวา ซารส – โคว-ท (SARS-CoV-2)

นกวทยาศาสตรคดวาไวรสนแพรกระจายครงแรกจากสตวสคน

ตอนนนกวทยาศาสตรรแลววามนสามารถแพรกระจายจากคนสคนได4

นกวทยาศาสตรพยายามคนหาเพมเตมวาไวรสนสามารถแพรกระจายจากคนกลบสสตวไดหรอไม

ข. ไวรส ซารส – โคว-ท (SARS-CoV-2) เปนสวนหนงของตระกลไวรสทเรยกวา "ไวรสโคโรนา "

(coronaviruses) ภาพประกอบบนปกของโมดลนเปนภาพของไวรสโคโรนา

ไวรสมชอเชนนเพราะเวลาทนกวทยาศาสตรสองดไวรสผานกลองจลทรรศน

จะเหนโครงสรางปลายแหลมทโผลออกมาจากไวรสดเหมอนมงกฎหรอ "โคโรนา" 5

ค. โรคโควด – 19 นนยากตอการตดตามหรอหารองรอยของเชอเพราะพวกมนใชเวลา 1 ถง 14

วนอยในรางกาย กอนทคนทตดเชอจะเรมรสกไมสบายหรอเรม “แสดงอาการ”

ง. อาการแสดงของโรคคอสงทผคนรสกเมอพวกเขาปวย อาการของโรคโควด – 19 อาจรวมถง มไข

อาการไอแหง เหนอยลา ปวดเมอยตามรางกายและหายใจถหรอหายใจลาบาก

ในบางคนอาจสญเสยการรบรกลนหรอรสชาต อาการคดจมกหรอเจบคอนนพบไดนอย

จ. บางคนทไดรบเชอโควด – 19 มอาการรนแรงและพบวาหายใจลาบาก ผสงอายและผทมโรคประจาตว

มโอกาสทจะมอาการรนแรง อยางไรกตามอาการรนแรงนอาจเกดขนกบทกคนไดเชนกน

ฉ. บางคนทมเชอไวรสในรางกายของพวกเขา อาจจะไมแสดงอาการใด ๆ หรอดแลวไมปวยเลย

แตพวกเขายงคงสามารถแพรเชอไปสผอนได สงนเรยกวา “ตดเชอแตไมแสดงอาการ” 6

ช. ไวรสนสงผลกระทบตอสขภาพของผคนทวโลก

นอกจากนยงเปลยนวธการทผคนมปฏสมพนธซงกนและกน วธทพวกเขาทาธรกจ ผลกระทบตอโลก

และความรสกวาสงใดผด สงใดถก คณสามารถเรยนรเพมเตมเกยวกบสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม

Ashley Deese

5



สงแวดลอมและมมมองดานจรยธรรมในโครงการน

ขอใหเตรยมตวรบขอมลจากผเชยวชาญและจากกจกรรมของโครงการ

4. โรคนกาลงมววฒนาการ สาหรบขอมลลาสดโปรดดไดทแหลงขอมลเพมเตมดานลางน

5. สงหนงทคณสามารถทาไดเพอใหรสกปลอดภยจากโรคโควด – 19 คอการเรยนรเพมเตมเกยวกบมน

ยงคณเขาใจมนเทาไหร มนจะยงนากลวนอยลงเทานน

ยงคณเขาใจมากเทาไหรคณกยงปองกนตวเองไดดข นเทานน

“ การระบาดใหญมกมสองครงเสมอ ครงแรกและชดเจนทสดคอการแพรกระจายของเชอโรคทวโลก ไวรส

แบคทเรย ฯลฯ ครงทสองนนสรางความเสยหายไดมาก แตมกไมไดรบการยอมรบหรอตงชอ

นนคอความกลว บางครงความกลวจะทาใหเสยเวลาและทรพยากรในการทผคนพยายามทาบางสงบางอยาง

สงเกตและเฝาดวาปฏกรยาของคนรอบตวคณและตวคณเองตงอยบนพนฐานของความกลวหรอขอเทจจรง

คณควรทาใหผคนตระหนกถงความกลวเสยกอน ถาหากคณตองการใหใครฟงและปฏบตตามขอเทจจรง”

แอนน แมคโดนล MD, MPH เจาหนาทฉกเฉนสาธารณสข บรการดานอาชวอนามย สมธโซเนยน

ประเทศสหรฐอเมรกา

6. ในสวนทเหลอของโครงการนคณจะไดเรยนรเกยวกบโรคโควด – 19 จากหลายแงมม

ในบางกรณคณจะไดเรยนรโดยตรงจากนกวทยาศาสตรและนกวจยททางานทวโลก

คณจะไดอานคาพดจากพวกเขาตลอดโครงการน

คณจะพบคาตอบของคาถามมากมายทคณคดไวกอนหนาและหวงวาคณจะรสกปลอดภยมากขน

________________________________________________________________________________________

แหลงขอมลเพมเตม

องคการอนามยโลก คาถามและคาตอบเกยวกบไวรสโคโรนา (โควด – 19): ภาพรวมของโควด – 19 อาการของโรค

และการปองกนตวเอง

https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses ไวรสทางเดนหายใจทเกดขนใหม รวมถงโควด – 19: วธการตรวจจบเชอ การปองกน การตอบสนองและการควบคม:

ภาพรวมวดโอของโควด – 19 และไวรสโคโรนาสายพนธอน ๆ

https://openwho.org/courses/introduction-to-ncov

https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses

https://openwho.org/courses/introduction-to-ncov

Ashley Deese

6



กจกรรมท 2: การรกษาระยะหางจากคนอนชวยไดอยางไร __________________________________________________________________________

การคนพบ: คณสงเกตเหนหรอไมวาผคนกาลงรกษาระยะหางจากกน (15-30 นาท)

1. ลองคดเกยวกบคาถามตอไปน เขยนความคดเหนของคณลงในสมดบนทกตวเอง

ก. คณเคยไดยนคนพดคยในบานหรอชมชนของคณเรองรกษาระยะหางทางกายมากขนไหม

คณคดไหมวาทาไมถงเกดสงนขน

ข. มคาสงจากผนาทองถน หรอเจาหนาท ทคณอาศยอยใหรกษาระยะหางจากกนหรอไม

คณรสกอยางไรกบเรองน

ค. หากไมมคาสงใหอยบานในขณะน คณลองตอบคาถามนดวา

ถารฐบาลสงใหคณอยบานและไมใหออกจากบานเลยเปนเวลาหลายสปดาหหรอหลายเดอนคณจะรสกอย

างไร

2. สมภาษณคนในบานของคณโดยใชคาถามตอไปน จดบนทกยอลงในสมดบนทกตวเอง

ก. ตอนนคณอยหางจากคนอนหรอไม เพราะอะไรคณถงรกษาระยะหาง หรอไมรกษาระยะหาง

ข. คณไดตดตอกบผปวยหรอไม ถาไดตดตอกน คณตดตอไปเมอไหรและทไหน

ค. คณคดวาทกคนในบานของเราควรอยหางจากคนภายนอกหรอไม ถาควร เปนเพราะอะไร

ถาไมควรเปนเพราะอะไร

เคลดลบการเรยนร: เมอคณทาการสมภาษณน ใหใชคาถามชดเดยวกน

บนทกคาตอบทไดดวยวธเดยวกนทกครง

รวบรวมคาตอบทงหมดของคณไวดวยกนเพอทคณจะสามารถหาแนวโนมในภายหลงได

✔ความปลอดภยทางอารมณ: บางคนไมชอบพดถงนสยสวนตวของพวกเขา ซงเปนสงทเขาใจได

คณสามารถขามคาถามบางขอได

หรอเพยงแคถามคาถามสดทายถงสงทพวกเขาคดวาเราควรทาอยางไร _____________________________________________________________________________________________________________________

ความเขาใจ: ทาไมการรกษาระยะหางถงสาคญ (45 นาท)

1. ลองนกถงมมมองทางสงคมของปญหาในชมชนของคณเมอคณอานคาพดตอไปนจากผเชยวชาญ

“ โควด แพรกระจายผานละอองจากทางเดนหายใจ ละอองเหลานเดนทางจากคนหนงไปยงอกคนหนง

เชอโควดสามารถแพรกระจายไปสคนอนผานทางมอของเราไดอกดวย ลองนกถงวนทว ๆ

Ashley Deese

7



ไปในชมชนของคณด คณทกทายผคนหลายคนดวยการจบมอกน กอดและหอมกน

คณซอของทรานโดยการจายเงนผานมอคนหนงไปสอกคนหนง

คณมปฏสมพนธกบผคนและสงของอยางใกลชด

สงเหลานลวนเปนโอกาสททาใหมการแพรกระจายของโควด

การจากดการมปฏสมพนธและการตดตอกนเหลานเปนสงทจะชวยลดการแพรเชอในชมชน” แคซ

มอรแกน ผประสานงานการพฒนาอยางยงยนคนกา คเปอร สมธ มาลาว

2. เพอใหเขาใจวาทาไมการรกษาระยะหางถงมความสาคญ คณตองเขาใจอกสามสงทเกยวกบโควด – 19:

ละอองจากทางเดนหายใจ การตดเชอแตไมแสดงอาการ และการสมผส ลองทากจกรรมน

ก. เปาลมหายใจชา ๆ ลงในถวยแหงหรอบนกระจก สงเกตและสมผสภายในถวยหรอกระจกด

ข. คณสงเกตเหนไหมวามนชน นคอตวอยางหนงของละอองจากระบบทางเดนหายใจ

3. อานขอความตอไปนเพอเรยนรเพมเตม

ละอองจากระบบทางเดนหายใจนนเปนของเหลวเลก ๆ ทมาจากปอด จมกและปาก เมอคนไอ จามหรอพดคย

ละอองอาจออกมาจากรางกาย ละอองเหลานออกมาจากรางกายผานทางนาลายและเมอก

ละอองจากระบบทางเดนหายใจสวนใหญประกอบดวยนา

ไมใชแคคนปวยเทานนทสามารถผลตละอองจากระบบทางเดนหายใจได

คนทวไปกสามารถผลตละอองจากระบบทางเดนหายใจไดเชนกน

ละอองจากระบบทางเดนหายใจมหลายขนาด การจามและไอสามารถสรางละอองขนาดใหญขนได

ละอองนสามารถแพรกระจาย เชอโควด – 19 หากเปนผตดเชอไวรส

เมอผทมสขภาพดสมผสกบละอองจากระบบทางเดนหายใจจากคนทมเชอไวรสโควด – 19

เชอไวรสจะแพรกระจายไปยงพวกเขา บางคนทมเชอไวรสอยในรางกายแตไมแสดงอาการใดๆ หรอไมมอาการปวย

แตพวกเขายงสามารถสงตอเชอไวรสไปยงผอนได6 กรณนเรยกวา "ตดเชอแตไมแสดงอาการ"6

การไมแสดงอาการหมายความวาคณยงสามารถแพรเชอไวรสไปยงผอนได เชนเดยวกบคนทมอาการ

ซงเกดขนผานการฟงกระจายของละอองและสมผสกบละอองทางเดนหายใจ

มการสมผสหลายประเภททสามารถแพรกระจายละอองจากทางเดนหายใจระหวางผคนได

ก. การสมผสโดยตรง - บคคลทตดตอใกลชด (ภายใน 2 เมตร) กบคนทมอาการทางระบบทางเดนหายใจ

(ไอ)

ความเสยงทจะไดรบเชอคอการสมผสโดยตรงกบละอองระบบทางเดนหายใจของผปวยผานทางปาก

Ashley Deese

8



จมกหรอดวงตา ในสถานการณเหลานคณมโอกาสหายใจเขา

แลวสดไวรสเขาไปสรางกายเมอผปวยมอาการไอ จามหรอพดคย

ข. การสมผสทางออม – ละอองจากทางเดนหายใจทมเชอไวรสจากอาการไอ

จามหรอจากการพดคยอาจหลนลงบนวตถเชนมอของคณ โตะ ลกบดประตหรอราวจบบนได ไวรสโควด

– 19 สามารถมชวตอยบนผวหนาของวตถนนในชวขณะหนง

บางครงอาจจะไมกช วโมงหรออาจเปนเวลาหลายวน คนอนอาจนามอไปสมผสพนผวทมไวรสตกอย

หากคนคนนนนามอมาสมผสใบหนา ปาก จมกหรอตาของเขา

เชอไวรสกจะเขาไปในรางกายของพวกเขาได

การเดนทางของละอองของระบบทางเดนหายใจถอวาเปนสวนสาคญของการแพรกระจายโรคโควด – 19

โปรดจาไววาไวรสโควด – 19 สามารถแพรกระจายจากคนสคนผานละอองเหลานได

ความปลอดภยทางดานรางกาย: ความปลอดภยเปนสงสาคญเสมอเมอทาการศกษาโรคเชนโรคโควด – 19

ในกรณเหลานจะเปนการดกวาทจะใชและศกษาแบบจาลองแทนของจรง

อยางทคณไดเรยนรไปแลวกอนหนาน ละอองจากระบบทางเดนหายใจสวนใหญประกอบไปดวยนา

ดงนนแทนทจะศกษาละอองจากระบบทางเดนหายใจจากอาการไอ และจามของจรง

คณจะไดศกษาเรยนรรปแบบของมนโดยการใชนาแทน

4. ตอนนคณจะสรางแบบจาลองของละอองจากทางเดนหายใจ

แบบจาลองนานจะชวยใหคณสงเกตไดวาละอองนาสามารถฟงกระจายไปไดไกลแคไหน

ขอสงเกตเหลานจะชวยใหไดรวาคณควรตองอยหางจากคนอน ๆ แคไหน เวลาทพวกเขาไอ จามและพดคย

วสดทคณตองใช: ชามหรอถวย ทมนามากพอใหมอสามารถจมลงไปไดเพยงพอ ผาในการทาความสะอาด

นาบนมอและพนผว อปกรณวด (ไมบรรทดหรอใชเทาของคณ) วตถหรอเทปเพอทาเครองหมายระยะหางจากผนง

ความปลอดภยทางดานรางกาย: คณควรขอใหผใหญหรอผทโตกวาในบานชวยคณ กอนทจะเรมการทดลองน

คณควรลางมอ 40 วนาทดวยสบและนา

5. คนหาพนทเปดโลงทมผนงดานในหรอดานนอกบานของคณ

แนใจวาคณไดรบอนญาตใหสามารถทาใหกาแพงเปยกเลกนอยได เชนหองนาหรอผนงดานนอก

ขอกาหนดของสถานท:

ก. คณตองสามารถยนใกลกาแพงได

ข. คณตองสามารถทจะยนในระยะหาง 2 เมตร (4-6 กาว)

หรอมากกวานนจากกาแพงโดยปราศจากสงกดขวาง

Ashley Deese

9



6. ใชอปกรณวด ทาสญลกษณระยะหางจากกาแพงบนพนตามระยะน: 0.5 เมตร 1 เมตร 1.5 เมตร 2.0 เมตร

หรอแคนบกาว (1 กาวจากกาแพง 2 กาวจากกาแพง 3 กาวจากกาแพง 4 กาวจากกาแพง)

7. ยนหนหนาเขาหากาแพงในระยะ 0.5 เมตร หรอ 1 กาว ใชถวยนาทาสญลกษณเอาไว

8. ตอไป คณจะไดทาการจาลองระยะแพรกระจายของละอองจากปากและจมกของคณ ในเวลาทคณไอ หรอจาม

โดยการสะบดนาจากมอไปยงกาแพง โดยการทาแบบน

ก. ถอถวยนาไวดวยมอขางหนงใตคาง เพอกนไมใหนาหก

ข. ใชมออกขางจมนวลงไปใหเปยกทกนว

ค. กามอขางทอยในนา ยกกาปนขนจากนาโดยเรว

ง. ดดนวทงหาทเปยกนาออกไปทกาแพงโดยเรว 2-3 ครง นาควรทจะกระเดนออกจากมอคณไปยงกาแพง

หากยงไมสามารถดดนาไปบนกาแพงได ลองฝกแลวปรบทาทเหมาะสมกบคณดใหม

9. สงเกตดรปแบบการกระจายตวของละอองนาทอยบนกาแพงและบนพนดานหนาคณโดยละเอยด

ลองวาดรปแบบการกระจายตวทเหนและขอมลจากการสงเกตลงในบนทกตวเอง

ก. ขนาดของละอองนามขนาดเดยวกนหรอไม

ข. ละอองนาขนไปสงสดและตาสดแคไหน

ค. มละอองนาอยบนพนมากหรอนอยกวาบนกาแพง

10. ใชผาเชดนาทพนและกาแพงใหแหงสะอาด

11. ทาการทดลองซาในระยะหางจากกาแพง 1 เมตร (2 กาว) 1.5 เมตร (3 กาว) และ 2.0 เมตร (4 กาว)

เชดทาความสะอาดกาแพงและพนใหแหงในทกรอบ

12. เปรยบเทยบและเปรยบความแตกตางของการสงเกตในแตละระยะทแตกตางกน

ทาแผนภมในบนทกของคณเพอเปรยบเทยบขอมลของระยะหางแตละชวง

13. หากละอองนายงสามารถกระเดนไปโดนกาแพงในระยะ 2 เมตร (4 กาว) ไดอย ลองวธนด:

ใหขยบไกลออกไปจากกาแพง 0.5 เมตร (1 กาว)

เพอดวาคณตองอยไกลแคไหนจนกวาจะไมมละอองนากระเดนไปตดกาแพง

ก. ระยะไกลทสดทคณสามารถดดนาไปบนกาแพงไดอยทระยะเทาไหร

ข. จดขอสงเกตลงในสมดบนทกของคณ

14. ขอใหจาไววา นานนเปนการจาลองละอองทตดเชอซงจะออกจากรางกายเมอคณไอ จาม พดหรอหายใจ

ขอใหพจารณาจากการสงเกตในการทาแบบจาลองนวา

ทาไมระยะทางถงเปนปจจยสาคญทควรพจารณาเมอตองปกปองตวเองและผอน

เขยนแนวคดของคณลงในสมดบนทกของคณ

การลงมอทา: คณสามารถทาอะไร หรอแบงปนขอมลอะไรไดบางเกยวกบการเวนระยะหาง (15-30

นาท)

Ashley Deese

10



1. ลองคดเกยวกบมมมองทางเศรษฐกจ

วฒนธรรมและสงคมของปญหาในระหวางทคณอานคาพดจากผเชยวชาญตอไปนด

“ เศรษฐศาสตรเปนภาพรวมของกลมคนททาเพอความอยรอด

ความจาเปนตองเอาตวรอดทนทจากภยคกคามของความอดอยาก การขาดทอยอาศย ความปลอดภย นา

และการดารงชวตสาหรบบคคลใดบคคลหนง

ครอบครวหรอชมชนเปนแรงจงใจทรนแรงทสดของพฤตกรรมของผคนทแสดงออกมา

หากคณไมสามารถซออาหารไดเพยงพอสาหรบ 2 สปดาห หรอไมสามารถหาทพกพงทหางจากคนอน 2 เมตรได

ในระยะเวลา 2 สปดาห คณจะไมสามารถปฏบตตามหลกการการรกษาระยะหางทางสงคม

หรอทาตามกฎทตองอยบานไดเลย

ความตองการอาหารหรอนาดมจะทาใหคณออกจากบานไปทางานและมปฏสมพนธกบคนอนๆ

หากไมเขาใจสงเหลาน และนาเรองนมาพจารณาในการรบมอและตอบสนองตอการระบาดใหญ

จะถอวาไมไดรบการไตตรองมาดพอ” แอนน แมคโดนล, MD, MPH เจาหนาทสาธารณสขฉกเฉน สถาบนสมธ โซเนยน

บรการดานอาชวอนามย สหรฐอเมรกา

“ในชวงทมการระบาดใหญ

คาแนะนาทมาจากหลกฐานขอมลทางวทยาศาสตรอาจขดแยงกบความเชอทางวฒนธรรมของผคน

หรอสงทเขายดเหนยวอย ตวอยางเชน ในบางวฒนธรรมคานยมในการรวมกลมเพอทาการบชา หรอพธอน ๆ

ลวนเปนสงทดมาก คนบางกลมอาจรสกวาคาแนะนาจากสาธารณสขทขอใหรกษาระยะหางกน

หรองดการสมผสกนนนยากทจะยอมรบได พวกเขาอาจเลอกทจะไมทาตามคาแนะนาเหลานน” ดร. ลซา คเปอร

มหาวทยาลยจอหน ฮอปกนส สหรฐอเมรกาและกานาา

เขยนคาตอบสาหรบคาถามดงตอไปนลงในบนทกตวเอง

ก. คณคดวาการรกษาระยะหางทางกายสามารถชวยปกปองคณจากไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19

ไดหรอไม

ข. คณจะเปลยนคาตอบไหม เปลยนเพราะอะไร ไมเปลยนเพราะอะไร

2. ตอนนคณเขาใจเกยวกบการรกษาระยะหางทางกายระหวางบคคลมากขนแลว

ลองเลอกวธทคณจะแบงปนความรนไปใหคนอนด

ก. ขอใครสกคนในบานของคณใหหายใจในถวยด พวกเขามองเหนละอองจากระบบทางเดนหายใจหรอไม

ข. ใชการจาลองทตองใชถวยนาทจาลองการแพรกระจายของละอองนากบคนในบานของคณด

ค. บอกคนอนเกยวกบการแพรกระจายของละอองจากทางเดนหายใจทเกดขน

และสาเหตทเราตองรกษาระยะหางจากกน

ง. ทารปวาดหรอโปสเตอร ทาขอมลเสยง หรอบนทกวดโอ

Ashley Deese

11



3. ในกจกรรมท 1 คณไดทราบแลววาโควด – 19 อาจเปลยนแปลงความรสกของผคนวาสงใดผด สงใดถก

(จาไววาสงนเรยกวาจรยธรรม) ลองนกภาพวามคนบอกคณวา “ฉนไมจาเปนตองรกษาระยะหาง

เพราะฉนไมไดปวย”

ก. ลองคดดวาคาพดเหลานทาใหคณรสกอยางไร คณคดวาสงนถกหรอผด

ข. คณจะพดกบคน ๆ นนวาอยางไร

4. ขอใหจาไววาคณไดอานแลววาโควด – 19 เปลยนแปลงวธการทางานของผคนอยางไร

สงนเรยกวาผลกระทบทางเศรษฐกจ

คนบางคนอาจไมสามารถรกษาระยะหางไดเพราะพวกเขาตองทางานในพนทจากด คณคดอยางไรเกยวกบเรองน

การอยใกลชดกบผอนเปนเรองทรบไดหรอไมหากวาการทางานในพนทจากดหมายถงการทยงมงานทาอย

และยงสามารถสรางรายไดเขาบานได ถงแมวาการทาแบบนอาจเปนการแพรกระจายโควด-19 กตาม

________________________________________________________________________________________

ขอมลเพมเตม:

คาแนะนาในการรกษาระยะหางทางสงคมจากองคการอนามยโลก

https://www.youtube.com/watch?v=6Ooz1GZsQ70&feature=emb_title

https://www.youtube.com/watch?v=6Ooz1GZsQ70&feature=emb_title

Ashley Deese

12



กจกรรมท 3: การปดจมก และปากสามารถชวยผอนไดอยางไร _____________________________________________________________________________

การคนพบ: มคนในบานของคณปดจมกและปากหรอไม (15 นาท)

1. ลองคดถงคาถามพวกนดวยตวคณเองกอน แลวคอยไปถามคนอน ๆ ในบานคณด

ก. คณปดจมกหรอปากเวลาไอ จามหรอไม

ข. คณคดวาการปดจมกหรอปากจะชวยปกปองคณจากไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19 ไดหรอเปลา

✔ ความปลอดภยทางอารมณ: คนบางคนอาจไมชอบทจะพดถงนสยของพวกเขา เปนเรองทเขาใจได คณ

สามารถขามคาถามบางขอไปได หรอลองถามดวยวธอนด เชน “เราควรทจะปดจมกหรอปากเวลาทไอ

จามหรอไม”

2. คณไดเรยนรแลววาไวรสทเปนสาเหตของโรคโควด – 19

นนสามารถแพรกระจายผานละอองจากทางเดนหายใจได

ตอนทคณทาการสมภาษณคณควรเวนระยะหางจากคนทคณสมภาษณอยางนอย 2 เมตร

(แมวาเขาคนนนจะเปนคนในครอบครวกตาม)

การฝกรกษาระยะหางแบบนจะชวยปกปองคณจากละอองจากทางเดนหายใจ

3. ลองอานมมมองทางสงคมจากผเชยวชาญถงสาเหตทวาทาไมการรกษาระยะหางถงมความสาคญด

“ การรกษาระยะหางทางสงคมเปนสงสาคญสาหรบโควด – 19 เพราะคณสามารถแพรเชอ (แพรกระจาย) ได

แมในขณะทคณยงดและรสกวาสขภาพดอย ... ยงไมมพฤตกรรมใดทเราจะเอาไปอางองได เชน ‘โอ คนนกาลง

คดจมกหรอจามหรอดเหมอนจะมไขสง ดงนนฉนควรจะรกษาระยะหางจากเขา"

ดร.ชวตา บานซาล รองศาสตราจารยชววทยา มหาวทยาลยจอรจทาวน สหรฐอเมรกา

4. แตคณควรตองทาอยางไรละหากคณไมสามารถรกษาระยะหางไดตลอดเวลา

คณจะหลกเลยงละอองจากระบบทางเดนหายใจไดอยางไร ลองเขยนขอคดเหนของคณลงในบนทกด

5. ในบางประเทศ คนจะสวมใสหนากากอนามย หรอใชผาปดจมกและปาก

หนากากอนามยเปนหนงในวธหยดยงการแพรกระจายของละอองจากระบบทางเดนหายใจ

บางประเทศใหอสระในการเลอกทจะใสหรอไมใสหนากากอนามย บางประเทศบงคบใหใสหนากากอนามย

คณสามารถถามผใหญในบานของคณดไดวาประเทศของคณมกฎเกยวกบการใสหนากากอนามยอยางไรบาง

Ashley Deese

13



จากขอมลขององคการอนามยโลกระบวาอกวธหนงในการปองกนการแพรกระจายของละอองจากระบบทางเดนหา

ยใจคอ “ ... การปดปากและจมกของคณดวยขอพบขอศอกดานใน หรอใชกระดาษทชช เวลาไอหรอจาม

จากนนทงทชชทใชแลวทนทและลางมอ เพราะอะไรนะหรอ เพราะละอองนนเปนตวกระจายไวรสอยางไรละ”6

แมวาคณจะรสกมสขภาพดคณกควรปดจมกและปากของคณดวยวธใดวธหนงเมอคณจามหรอไอ

สงนสาคญเพราะคณอาจมไวรสทกอใหเกดโรคโควด – 19 แมวาคณจะรสกวาไมไดปวยกตาม

คณอาจแพรเชอไวรสไปใหคนอนๆ หรอไวรสจากการไอ จาม ไปตกอยตามพนผวตาง ๆ โดยไมรตว7

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________

ความเขาใจ: การปดจมกและปากตวเองชวยไดอยางไร (15 นาท)

1. ในกจกรรมลาสด คณจาลองความสามารถของละอองวาฟงกระจายไปไดไกลแคไหน

ในตอนนคณจะจาลองการปดจมกและปากดวาวธนสามารถชวยคณและผอนไดอยางไร

2. สงทคณตองเตรยมในการทาแบบจาลองน

ก. ชามทมนาใสอยเลกนอย ผาทใชเชดทาความสะอาดนาจากมอและพนผว ผาทใชถอตรงหนาคณ

3. คนหาพนททคณสามารถเหนไดงายวานาจะหยดลงตรงไหน เชนกาแพงทคณใชในภารกจท 2 พนไม

ดนหรอกระเบองหรอบนหนงสอพมพ

4. จมมอลงในชามนา เลยนแบบละอองจากระบบทางเดนหายใจ

จากการไอหรอจามดวยการดดนาจากมอของคณออกไป

5. มองดบรเวณทนาตกลงมา วาดรปและบนทกขอสงเกตของคณลงในสมดบนทก

6. ยายไปยงพนทใหม ทไมมละอองนาเพอใหคณสามารถลองอกครง

7. ขอใหใครบางคนในบานของคณจบผาอกผนหนงไวประมาณ 3-5 เซนตเมตรดานหนามอของคณ

ผาผนนเปนตวแทนหนากากอนามย ทชชทสะอาด หรอการใชขอพบของขอศอกดานใน

8. จมมอของคณลงไปในนาอกครงและจาลองละอองจากระบบทางเดนหายใจดวยการดดนาจากมอของคณ

9. มองดบรเวณทนาตกลงมา วาดรปและบนทกขอสงเกตของคณลงในสมดบนทก

10. สงเกตดวาผาเปลยนวธทนาตกลงมาไดอยางไร ละอองนากระเดนไปไกลเทากบในขนตอนท 4 และ 5 หรอไม

11. คณควรสงเกตพบวาผาหยดละอองนาไมใหกระเดนไปไกล นแสดงใหเหนวาการใชหนากากอนามย

ทชชทสะอาดหรอการใชขอพบขอศอกดานในสามารถขวางละอองจากระบบทางเดนหายใจได

การใชหนากากอนามย ทชช หรอขอพบของขอศอกดานใน รวมถงการรกษาระยะหางระหวางกน และการลางมอ

สามารถปองกนคณและคนอนจากการแพรกระจายไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19 ได

12. ลองอานมมมองทางสงคมนจากผเชยวชาญเกยวกบสาเหตทการเปลยนพฤตกรรมของเราเปนสงสาคญทปกปองเร

าจากไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19ได

Ashley Deese

14



“ นเปนไวรสตวใหม ดงนนรางกายของเราจงไมมภมคมกนตามธรรมชาต ...

และแตละคนกไมมภมคมกนตอโรคน ... เมอเวลาผานไปอาจมขอมลออกมามากขน

ทจะบอกเราไดวามประชากรบางสวนอาจมภมคมกนมากกวาคนอน ๆ ...

แตในขณะนเราไมรเลยวามอะไรทจะสามารถปกปองแตละบคคลได ดงนนทกคนจงตกอยในความเสยง”

ดร.ชวตา บานซาล รองศาสตราจารยชววทยา มหาวทยาลยจอรจทาวน สหรฐอเมรกา

________________________________________________________________________________________

การลงมอทา: คณสามารถทาอะไร หรอแบงปนอะไรเกยวกบการปดจมกและปากของเราไดบาง (15

– 30 นาท)

1. เขยนคาตอบของคณลงในบนทก

ก. คณคดวาการปดจมกและปากของคณสามารถปองกนคณจากไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19

ไดหรอไม

ข. คณจะเปลยนคาตอบตอนนไหม เพราะอะไรถงเปลยน เพราะอะไรถงไมเปลยน

2. ตอนนคณเขาใจเกยวกบการปดจมกและปากมากขนแลว ลองเลอกวธในการแบงปนขอมลนกบผอนด

ก. ทาการทดลองเรองละอองฝอยและผากบคนในบาน

ก. บอกคนอน ๆ ถงวธปองกนการแพรกระจายของละอองจากระบบทางเดนหายใจ ทารปวาดหรอโปสเตอร

ทาขอมลเสยง หรอบนทกวดโอ

3. ในกจกรรมท 1 คณไดเรยนรแลววาโควด – 19 อาจเปลยนแปลงความคดของผคน วาสงไหนถก สงไหนผด

(จาไววาสงนเรยกวา จรยธรรม) ลองจนตนาการดวา ถามคนบอกคณวา “ฉนไมจาเปนตองปดปาก ปดจมก เมอ

ไอ หรอ จาม เพราะฉนไมไดปวย”

ก. ลองคดดวา คณรสกอยางไร คณคดวาทาแบบน ถกหรอผด

ข. คณจะพดกบคนนนวาอยางไร

4. จาไดหรอเปลา คณไดอานแลววา ผคนในยค โควด – 19 สงผลกระทบตอโลกอยางไร

เราเรยกสงนวาผลกระทบทางสงแวดลอม บางคนอาจใชทชช หรอหนากากอนามย และโยนทงไป

การทาแบบนทาใหเกดขยะขน คณคดกบเรองนอยางไร การสรางขยะเปนสงทยอมรบไดหรอไม

หากนเปนการปกปองผคนจากการตดโรคโควด – 19

________________________________________________________________________________________

ขอมลเพมเตม

การปดปากและจมกเมอคณไอและจาม: วดโอนมาจากศนยควบคมปองกนโรค (CDC)

สถาบนสขภาพแหงชาตชนนาของสหรฐอเมรกา

แสดงวธการใชทชชสะอาดหรอขอพบขอศอกของคณในการปดเวลาไอหรอจาม

https://www.youtube.com/watch?v=mQINuSTP1jI

https://www.youtube.com/watch?v=mQINuSTP1jI

Ashley Deese

15



ปดปากเวลาคณไอ: โปสเตอรนมาจากศนยควบคมและปองกนโรคแหงสหรฐอเมรกา (CDC) แสดงวธการ

ใชทชชทสะอาด หรอขอพบขอศอกของคณเพอปดเวลาไอหรอจาม

https://www.cdc.gov/flu/pdf/protect/cdc_cough.pdf

https://www.cdc.gov/flu/pdf/protect/cdc_cough.pdf

Ashley Deese

16



กจกรรมท 4: การลางมอชวยเราไดอยางไร ____________________________________________________________________________

คนพบ: คนทบานคณลางมอหรอไม (15 นาท)

1. ลองคดถงคาถามพวกนดวยตวคณเองกอน แลวคอยไปถามคนอน ๆ ในบานคณด

ก. เมอไหรทจาเปนตองลางมอ

ข. คณลางมอดวยอะไร

ค. คณลางมอนานขนาดไหน

ง. คณคดวาการลางมอจะชวยปกปองคณจากไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19 ไดหรอไม ถาใช ทาไม และ

ถาไมใช ทาไม

✔ ความปลอดภยทางอารมณ: บางครง คนบางคนอาจไมชอบทจะพดถงนสยการลางมอของพวกเขา

นเปนเรองทเขาใจได คณสามารถขามคาถามบางขอได หรอลองถามดวยวธอนด เชน

“คนเราควรทจะลางมออยางไร”

2. จาไดไหมวาคณเรยนรแลววาไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19 สามารถพบไดบนพนผวตาง ๆ

หากคณสมผสกบพนผวเชนลกบดประตทมไวรสอย ไวรสอาจตดมอคณ และหากคณเผลอไปจบหนาตวเอง

ไวรสอาจเขาสรางกายได8

3. คณสามารถปกปองมอของคณจากไวรสไดอยางไร เขยนแนวคดของคณลงในบนทกของคณ

(องคการอนามยโลกบอกใหลางมอดวยสบและนาเพอปองกนการแพรกระจายของโควด – 19)

4. ลองอานความคดเหนนเกยวกบการลางมอจากผเชยวชาญ

“ เราสมผสใบหนาของเราอยตลอดเวลา

ดงนนเราจนตนาการไดเลยวามอของเรากลายเปนทางหลกของไวรส ทจะเขาสตวเรา ผานจมก

ตาและปากของเรา

การลางมอดวยสบและนาหรอเจลทาความสะอาดมอเปนการปองกนททรงพลงอยางมาก” แคซ

ผประสานงานการพฒนาอยางยงยน คนกา คเปอร / สมธ ลลองเว มาลาว

________________________________________________________________________________________

ความเขาใจ: ทาไมเราถงตองลางมอดวยสบ (30 นาท)

Ashley Deese

17



1. เพอคนพบขอมลเพมเตมเกยวกบวธทสบและนาชวยปกปองคณจากไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19

คณกาลงจะไดทดลองวธลางมอทแตกตางกนสองสามวธ เขยนสงทคณสงเกตเหนลงในบนทกตวเอง

เคลดลบการเรยนร: หากวาทบานคณมนาไมเพยงพอ

คณสามารถทดลองกจกรรมนในคราวหนาตอนทคณอาบนาหรอซกเสอผา

2. สงทคณตองใช:

ก. นาสะอาด

ข. นามนปรงอาหาร เนย หรอเนยใส

ค. สบ (แบบกอนหรอแบบเหลว)

3. เหตใดกจกรรมนจงใชนามนปรงอาหาร ไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19

มเยอหมหรอชนดานนอกลอมรอบทกสวนของมน เยอหมนมไขมนเหมอนเชนนามนปรงอาหาร

เนยหรอเนยใสของคณ กจกรรมนจาลองวาการลางมอมผลตอเยอหมไขมนของไวรสอยางไร

ความปลอดภยทางรางกาย: ใชนามนปรงอาหารเทานน หามใชนามนสาหรบเครองมอ

หามกนนามนปรงอาหารทสมผสกบผวของคณแลว

4. เทนามนปรงอาหารลงไปพอประมาณ (หรอทาเนย หรอเนยใสลงไปพอประมาณ) บนมอ

หรอบรเวณพนผวทเรยบตรงขอมอ แลวระบายออกใหเปนวงกลม (หามใหโดนอกมอ)

ผวคณควรจะรสกและเหนไดวามความมน

5. ตอไป รบลางผวสวนทมความมนนออกดวยนา

6. ใหสงเกตวานาสามารถลางนามนออกไปไดหมดหรอไม

7. ขนตอนตอไป ใหตฟองสบจนขนชนบนมอขางทยงไมโดนนามน

8. ลบฟองสบผานจดทมนามนบนผวด ลางออกดวยนาอยางรวดเรว

9. ใหสงเกตวาการลางครงนลางนามนออกไปไดหมดหรอไม

10. ขนตอนตอมา ตฟองใหสบใหขนชนมากกวาเดมดวยมอขางทยงไมโดนนามน

11. ลบฟองสบผานจดทมนามนบนผวดประมาณ 20 วนาท ลางออกดวยนาอยางรวดเรว

12. สงเกตวาการลางครงนลางนามนออกไปไดหมดหรอไม

13. วธไหนสามารถลางนามนออกไปไดเกลยงทสด ทาการทดลองนดอกครง แตคราวนลางมอใหได 40 วนาท

แลวลองดอกครง คราวนลางมอใหได 60 วนาท

14. คณสงเกตหรอไมวาเมอลางมออยางถถวนดวยสบแลวสามารถลางนามนออกไปไดเกลยง

15. ขอใหจาไววาไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19 นนโดนหอหมดวยไขมน เมอสบผานชนหอหมนเขาไป

ชนหอหมกจะคอยๆ สลายตวเปดออก ชนดานในของไวรสกจะทะลกออกมา เมอไวรสแตกตวออกจากกน

มนกจะไมสามารถทาใหคณตดเชอไดอก9 10 11

Ashley Deese

18



16. ลองมองดรปดานซายลาง คณจะเหนไวรสกลม ๆ คณจะเหนวามเสนมวนเปนเกลยวยาวของไวรสทมช นหอหม

และสวนทเปนชนแหลมคม (สวนนคอมงกฎ หรอ “โคโรนา”) คณยงสามารถมองเหนชนสวนเลก ๆ

ทเปนสบอยทางขวาของไวรสอกดวย

17. คราวนลองมองดรปดานขวาลาง คณคดวากาลงเกดอะไรขนอย บนทกความคดของคณลงในบนทก

ใชหลกฐานจากการทดสอบของคณดานบนเพอสนบสนนคาตอบของคณ

สงนแสดงใหเหนวาเกดอะไรขนหลงจากทสวนของสบเขาไปในเยอหมไขมนของไวรส

เยอหมของไวรสถกเปดออกและสวนตาง ๆ รวไหลออกมา สบลอมรอบชนสวนของเยอหม

และสวนปลายแหลมเอาไว สบชวยทาใหงายตอการลางชนสวนของไวรสออกไปดวยนา

รปประกอบ 4.1 รปนแสดงใหเหนวาสบสามารถทาลายเยอหมของไวรสโคโรนาไดอยางไร

18. การลางมออยางถถวนชวยใหคณลางทกพนผวของมอ และทาลายไวรสทอาจอยบนมอได

องคการอนามยโลกกลาววาควรลางมอประมาณ 40 ถง 60 วนาท

สามารถดทขอมลเพมเตมสาหรบแนวทางในการลางมอ

19. ทาการทดลองอกครง แตในครงนแทนทจะใชสบและนาใหใชเจลทาความสะอาดมอแทน

เจลทาความสะอาดมอสามารถทาลายไวรสทเปนสาเหตของโควด – 19 ไดเชนกน

มนจะมประสทธภาพมากทสดถามอไมไดเปอนดวยสงสกปรกหรอเมอก (เมอกเปนสารลน ๆ

ทบางครงอาจออกมาจากจมกของคณ) ใสเจลทาความสะอาดมอเลกนอยในมอของคณ ถเขาดวยกนจนแหง

เกบเจลทาความสะอาดมอใหอยหางจากดวงตา จมก ปากและเปลวไฟ

สามารถดทขอมลเพมเตมสาหรบแนวทางในการใชเจลทาความสะอาดมอ

20. ขอใหจาไววาใหลางมอใหถถวน และไมควรใชมอจบบรเวณใบหนา

21. ลองอานมมมองทางสงคมนจากผเชยวชาญเกยวกบสาเหตทการลางมอเปนสงสาคญ

“ ในขณะน เราไมมเครองมอมากมายในคลงแสงของเราในการตอสกบการตดเชอน

การเวนระยะหางทางสงคมและการลางมอเปนเครองมอหลกทเราใช สาหรบการตดเชออนๆ

Ashley Deese

19



เรายงมยาตานไวรส การรกษา ยาและสงอนๆ แตในขณะนเรายงไมมเครองมออนใดใหใชงานมากนก” ชวตา

บานซาล รองศาสตราจารย สาขาชววทยา มหาวทยาลยจอรจทาวน สหรฐอเมรกา

การลงมอทา: คณสามารถทาอะไร หรอแบงปนอะไรเกยวกบการลางมอของเราไดบาง (15 – 30

นาท)

1. ลองคดยอนไปถงคาตอบของคณตอคาถามเหลาน

ก. คณคดวาการลางมอของคณสามารถปองกนคณจากโควด – 19 ไดหรอไม

ข. คณจะเปลยนคาตอบตอนนไหม เพราะอะไรถงเปลยน เพราะอะไรถงไมเปลยน

✔ความปลอดภยทางอารมณ: เปนสงทสามารถเขาใจไดหากคณเปลยนพฤตกรรมเพราะไดเรยนรสงใหม

แตถาคณไมสามารถเปลยนวธการลางมอของคณไดเพราะเปนเรองยากทจะหาสบหรอนา

นนเปนสงทเขาใจไดเชนกน เพยงทาในสงทคณสามารถทาไดใหดทสด

ความปลอดภยทางรางกาย:

ถงแมวาสบและเจลลางมอจะสามารถทาลายไวรสทอยภายนอกรางกายของคณได

แตคณตองไมกนสบหรอเจลแอลกอฮอลเขาไป

2. ตอนนคณเขาใจเกยวกบการลางมอดวยสบและเจลลางมอสามารถชวยทาลายไวรสไดมากขนแลว

ลองเลอกวธในการแบงปนขอมลนกบผอนด

ก. ทาการทดลองกบใครสกคนในบานเพอสอนใหพวกเขาเรยนรวาสบสามารถทาลายไวรสไดอยางไร

หรอทารปวาดหรอโปสเตอร หรอบนทกวดโอเพอสงใหคนอน ๆ ด

ข. เขยนบทเพลง หรอเลอกทอนใดทอนหนงของเพลงทมความยาวประมาณ 40 – 60 วนาท

ทคณสามารถรองไดระหวางลางมอ

3. ในกจกรรมท 1 คณไดอานมาวาโควด – 19 อาจเปลยนแปลงความรสกของผคนเกยวกบความรสกวาสงใดผด

สงใดถก (ขอใหจาไววา สงนเรยกวาจรยธรรม) ลองจตนาการดวาถาเพอนคณบอกวาไมอยากลางมอ

ก. ลองคดดวาคาพดเหลานทาใหคณรสกอยางไร คณคดวาสงนถกหรอผด

ข. คณจะพดกบคน ๆ นวาอยางไร

4. บางคนอาจไมมสบหรอนาสะอาดทบาน

คณลองคดดวาจะสามารถตงจดลางมอในทสาธารณะเพอใหพวกเขาใชไดอยางไร คณตองมสงของอะไรบาง

ทารปหรอปายประกาศทคณออกแบบเองและแชรใหคนทบานคณด ดปายประกาศตวอยางไดทดานลาง

____________________________________________________________________________________________

Ashley Deese

20



ขอมลเพมเตม

วธลางมอและการถมอ: โปสเตอรประชาสมพนธวธลางมอและถมอจากองคการอนามยโลก

https://www.who.int/gpsc/5may/How_To_HandWash_Poster.pdf?ua=1 https://www.who.int/gpsc/5may/How_To_HandRub_Poster.pdf?ua=1 สาธตการลางมอ: ในวดโอนเปนรปวาดสาธตการลางมออยางถวนถ

https://www.youtube.com/watch?v=nEzJ_QKjT14

https://www.who.int/gpsc/5may/How_To_HandWash_Poster.pdf?ua=1

https://www.who.int/gpsc/5may/How_To_HandRub_Poster.pdf?ua=1

https://www.youtube.com/watch?v=nEzJ_QKjT14

Ashley Deese

21



กจกรรมท 5: โควด – 19

มผลกระทบตอครอบครวและชมชนอยางไร

การคนพบ: เราจะปกปองคนในชมชนของเราจากโควด – 19 ไดอยางไร (30 – 45 นาท)

_______________________________________________________________________________

✔ความปลอดภยทางอารมณ: ในกจกรรมน

คณจะไดทดลองคดดวาจะเกดอะไรขนหากคนในชมชนของคณหรอคนในครอบครวคณตดเชอโควด –

19 หวขอนอาจฟงดนากลว หากเปนไปได ลองทากจกรรมนรวมกบผปกครอง ผดแล

หรอผใหญทคณไวใจ คณจะไดไมตองขบคดหวขอทยากนคนเดยว

1. คณคดวามคนกคนทคณตดตอดวยไมวาทางตรงหรอทางออมในสปดาหทผานมา

เขยนตวเลขนนลงในบนทกของคณ เราจะกลบมาพดถงเรองนในอกไมชา

2. พจารณาจากมมมองทางสงคมและเศรษฐกจตอปญหาโควด – 19

เมอคณถามคนในบานคณดวยคาถามเหลานและตอบคาถามเหลานดวยตวคณเอง

ก. วนนคณไดตดตอตวตอตวกบคนอนกคน

ข. คณคดวาคณตดตอตวตอตวกบคนอน ๆ กคนในสปดาหทผานมา

ค. คณใชความระมดระวงเพอปองกนตวเองจากโควด – 19 หรอไม ถาเปนเชนนนคณทาอะไรบาง

ง. คณรหรอไมวาคนทคณตดตอดวย เขากาลงปองกนตวเองจากโควด – 19 อยหรอไม

ถาเปนเชนนนพวกเขาทาอะไรบาง?

จ. คณคดวาโควด – 19 สงผลกระทบตอครอบครวของเราอยางไร

ฉ. คณคดวาโควด – 19 สงผลกระทบตอชมชนของเราอยางไร

เคลดลบการเรยนร: เมอคณทาการจดการสอบถามน ถามทกคนดวยคาถามเดยวกน

จดบนทกดวยวธเดยวกนทกครง

รวบรวมคาตอบทงหมดของคณไวดวยกนเพอทคณจะสามารถหาแนวโนมในภายหลงได

3. ตอนนคณเกบขอมลจากแบบสอบถามจากกจกรรมท 2 3 4 และ 5 แลว จดเกบคาตอบไวดวยกน

มแนวโนมอะไรทคณสงเกตเหนหรอไม การตอบกลบทคณไดรบนนคลายคลงกนอยางไร มอะไรทตางกน

ผคนรมากนอยแคไหนเกยวกบโควด – 19 มสงทพวกเขาไมรและควรรหรอไม เขยนสงเหลานลงในบนทกของคณ

_____________________________________________________________________________________________________________________

Ashley Deese

22



ความเขาใจ: มใครทคณตองตดตอดวยบาง (15 นาท)

1. ทารายการชอของทกคนในบาน เพมคนอนทคณเคยพบหรอพดคยดวยตนเองในสปดาหทแลวลงไปดวย

ไมสาคญวาคณจะพบพวกเขาทไหนหรอพวกเขาอายเทาไร นบพวกเขาทงหมด คนเหลานเปน “ ผตดตอหลก”

ของคณ คณสามารถเขยนขอมลนลงไป หรอคณอาจเรมวาดแผนผงรายชอตดตอแบบภาพน

รปภาพประกอบท 5.1

คณคอจดสงสดบนรปนในแผนผงรายชอ “

ผตดตอหลก” ของคณอยในแถวกลาง และ

“ผตดตอรอง” อยในแถวลาง

2. คณขอใหทกคนในบานทารายชอคนทพวกเขาตดตอดวย

ตอนนคณสามารถเพมบคคลเหลานในแถวดานลางของแผนผงรายชอผตดตอของคณ

พวกเขาจะไปอยใตชอคนทคณและคนในครอบมการตดตอดวย คนเหลานคอ “ ผตดตอรอง ” ของคณ

ความปลอดภยดานรางกาย: คณไดเรยนรเกยวกบการรกษาระยะหางระหวางคณและผอน

การปดปากจมกและปากและการลางมอไปแลว ในขณะทคณพดคยกบคนอน ๆ

ใหแนใจวาคณใชกลยทธเหลานเพอปองกนตวเองและผอนจากโควด – 19

3. ตรวจสอบแผนผงของคณ ทกคนมจานวนผตดตอเทากนหรอไม บางคนมผตดตอมากกวาคนอน ๆ หรอไม

4. คนทมผตดตอจานวนมากนน

ทาสงทมจรยธรรมหรอจาเปนทางเศรษฐกจเพอสนบสนนครอบครวหรอชมชนของคณหรอไม เชนไปทางาน

ไปตลาด ไปรวมงานทางศาสนา ทาพธ หรอดแลผสงอาย

5. ลองทากจกรรมนในขณะทดคนในวดโอ หรอรายการทว หรอในขณะทอานหนงสอ

ลองสรางแผนผงรายชอสาหรบตวละครในเรองด

6. ทาไมการตดตามผสมผสของคณถงเปนเรองสาคญ

ขอมลนสามารถชวยใหชมชนของคณรวาใครอาจตดเชอไวรสบาง

ขอมลนชวยใหบคลากรทางการแพทยเขาใจการแพรกระจายของโควด – 19 ไดหรอไม

Ashley Deese

23



“ คนทอยใกลชดกบคนทตดเชอไวรสมความเสยงสงทจะตดเชอ และอาจแพรเชอไปยงผอนได การเฝาด

ผตดตอเหลานอยางใกลชดหลงจากไดรบเชอจะชวยใหผตดเชอไดรบการดแลรกษา

และปองกนการแพรกระจายของไวรสตอไปยงผอนอกดวย

กระบวนการตรวจสอบนเรยกวาการตดตามผสมผส12” องคการอนามยโลก

7. การตดตามผสมผสสาหรบโควด – 19 นนเปนสงสาคญเพราะ

ก. นอกเหนอไปจากการเวนระยะหางทางจากกน ปดปากและจมก และการลางมอแลวนน

มนษยยงไมมอปกรณเครองมอใดในการปองกนเราจากโควด – 19 (เอส บานซาล การสอสารสวนบคคล

วนท 23 เดอนเมษายน 2020)

ข. ไวรสนเปนไวรสชนดใหม มนษยยงไมมวคซนสาหรบไวรสน (เอส บานซาล การสอสารสวนบคคล วนท

23 เดอนเมษายน 2020)

ค. ขอมลปจจบนบงชวาจานวนผทปวยหรอตายจากโควด – 19 นนสงกวาไวรสชนดอน ๆ

นกวทยาศาสตรยงไมมขอมลเพยงพอทจะรไดอยางแมนยาวาตวเลขทแนชดคอเทาไหร (เอส บานซาล

การสอสาร สวนบคคล วนท 23 เดอนเมษายน 2020)

ง. ผคนสามารถแพรเชอไวรสนไปยงผอนไดแมในขณะทพวกเขาดมสขภาพด6

จ. การตดตามผสมผสสามารถระบผทอาจตดเชอ และแยกพวกเขาออกกอนทจะแพรกระจายไวรสใหผอน6

8. เมอคณสรางแผนผงผตดตอแลว ใหนบจานวนผตดตอหลกและรองทคณมในสปดาหทผานมา

เปรยบเทยบตวเลขนกบสงทคณจดไวในขนตอนท 1 ของสวนของการคนพบ ตวเลขคณเพมมากขนหรอไม

ตวเลขคณนอยลงหรอไม หรอการประเมนของคณถกตองหรอไม

9. แบงปนแผนภมรายชอของคณกบผทอยในบานและถามคาถามตอไปน (เขยนคาตอบคณลงในบนทกตวเอง)

ก. เราจะลดจานวนผตดตอหลกและผตดตอรองทเรามอยไดอยางไร

ข. เราจะปองกนตนเองไดอยางไรเมอตองเจอและพดคยกบผอน

✔ความปลอดภยทางอารมณ: อาจไมใชเรองทคนอน ๆ ในบานจะสามารถลดการตดตอกบบคคลอนได

จากหลาย ๆ เหตผล สงนอาจฟงดนากลว ขอใหจาไววาหากคนในบานตองออกไปขางนอก

เขาสามารถปฏบตตวเพอปองกนตนเองเทาทจะทาได และใชวธการปองกนทเหมาะสมเมอกลบถงบาน

____________________________________________________________________________________________________________________

การลงมอทา: คณสามารถวางแผนรบมอโควด – 19 ในบานตวเองไดอยางไร

1. คณจะทาอยางไรถาคณรวาคณมผตดตอหลกทปวยดวยโควด – 19

สงนจะเปลยนแปลงชวตประจาวนของคณไปอยางไรบาง

คณกงวลเกยวกบการอยบานหรอการโดนกกตวเดยวหรอไม มการลงมอทาเฉพาะเจาะจงอะไรบางทคณจะทา

คณจะเปลยนกจวตรประจาวนของคณไดอยางไร เขยนแนวคดของตวเองลงในบนทก

Ashley Deese

24



2. ความทาทายทครอบครวตองไดรบน มผลตอระบบขนาดใหญ เชนทงประเทศและทงภมภาค

มคาอธบายจากมมมองทางสงคมตอวกฤตโควด – 19 นไวดานลาง

“ ตามทเราไดเหน รบทราบผลกระทบจากการระบาดใหญของ โควด-19 ไปทวโลก ทาใหเกดความเครยดอยาง

ไมนาเชอตอคนทงประเทศ และสงผลกระทบตอชวตผคน ระบบการดแลสขภาพ ธรกจ บรการเทศบาล โรงเรยน

และทกอยาง ผคนตองมความเขาใจเกยวกบความสาคญของการวางแผนการรบมอกบการระบาดใหญ สงเหลาน

จะทาให สงคมฟนตวได ในชวงการเกดวกฤตน

และเพอใหแนใจวาเราจะมระบบทจะสามารถดแลสมาชกทกคนได” ลซา คเปอร MD MPH แพทยหญง

นกวจยดานสาธารณสข มหาวทยาลยมหาวทยาลยจอหน ฮอปกนส สหรฐอเมรกาและกานา

3. แมวาทกคนจะลดจานวนผตดตอลง แตกเปนไปไดทบางคนในบานของคณอาจปวยดวยโควด – 19

เปนไปไดวาคณอาจสมผสกบไวรสเชนกน นอาจเปนสงทนากลวทจะคด หากแตนคอบทเรยนจากโครงการน

วธทดทสดทจะรสกปลอดภยคอการเรยนรเพมเตม เพอปกปองตวเองและเตรยมพรอม

ลองอานมมมองดานลางนด นคอมมมองทางสงคมหรอไม เปนมมมองทางสงแวดลอม วฒนธรรม หรอ เศรษฐกจ

หรอไม เขยนแนวคดของคณลงในสมดบนทกตวเอง ใชขอมลหลกฐานเพอสนบสนนขอคดเหนของคณ

“ หากมคนในบานของคณปวย คณควรสวมหนากากอนามย หรอปดปาก จมกของคณเมออยใกลกน

ถาพวกเขามไขหรอไอ ใหรกษาตวอยทบาน

และตดตอผใหบรการดานสขภาพเพอดวาผปวยควรไดรบการตรวจหาเชอโควด – 19 หรอไม

ถาเปนไปไดใหรกษาระยะหางทปลอดภยจนกวาจะไดรบการยนยนวาตดเชอหรอไม

หากพวกเขามปญหาในการหายใจ ใหรบไปพบแพทยเพอรบการรกษาโดยเรวทสด

หากเปนไปไดผปวยควรอยในหองแยกจากคนอนๆ ในบาน แยกอปกรณทใชในการทานอาหาร พวกจาน

และชาม

ซงจาเปนตองไดรบการฆาเชอดวยนายาลางจานและนาสะอาด(นาประปาทมคลอรน)ระหวางการใชในแตละครง"

แคซ มอรแกน คนกา ผประสานงานการพฒนาอยางยงยนจากคนกา คเปอร/สมธ ลลองวา มาลาว

✔ความปลอดภยทางอารมณ: หากมคนในบานของคณ หรอคนทคณรจกปวยดวยโควด – 19

นนไมใชความผดของพวกเขาทพวกเขาตดเชอ พวกเขาอาจกลวถงสขภาพตนเอง

และกงวลวาจะแพรกระจายโรคสผอน ขอใหมเมตตาและความเหนอกเหนใจ

4. ทบทวนแนวคดของคณเกยวกบสงทคณจะทาถามคนปวย พดคยเรองนกบครอบครวของคณและวางแผนรวมกน

เขยนแนวคดของคณลงในสมดบนทกตวเอง คาถามสามขอทควรอยในแผนของคณคอ

ก. เราจะชวยเหลอและเกอกลคนทปวยไดอยางไร ในขณะทเราตองรกษาระยะหางจากพวกเขาเชนกน

Ashley Deese

25



ข. หากผปวยเปนคนทหารายไดเขามาเลยงดคนในบาน หรอเปนคนทตองทางานบาน

เชนทาอาหารหรอทาความสะอาด เราสามารถวางแผนใหครอบครวของเราดาเนนตอไปไดหรอไม

ในขณะทพวกเขาไมสามารถทาหนาทไดตามปกต

ค. อะไรคอขอควรพจารณาทางเศรษฐกจสาหรบคณและครอบครวของคณหากมคนปวย

____________________________________________________________________________________________________________________


บทความจากวอรชนตนโพสต การจาลองเหตการณไวรสโคโรนา:

การจาลองการแพรกระจายของไวรสและการแพรกระจายในชมชน (มใหบรการในหลายภาษา)

https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/world/corona-simulator/ วทยาศาสตรทบาน การจาลองรฐมนตรโคโรนา: การจาลองทแสดงถงเศรษฐกจทยากลาบาก

ทางเลอกดานสงแวดลอมและสงคมทประเทศตาง ๆ ทวโลกตองเผชญหนา

เพออานวยความสะดวกในการสะทอนการแลกเปลยนนโยบายตาง ๆ

https://corona.scienceathome.org/

https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/world/corona-simulator/

https://corona.scienceathome.org/

Ashley Deese

26



กจกรรมท 6:

การตนตวรบรขอมลเกยวกบปญหาทมจะชวยไดอยางไร ________________________________________________________________________________

การคนพบ: คนในบานคณไดขอมลเกยวกบโควด – 19 จากชองทางไหน (15 – 30 นาท)

1. สมภาษณคนในบานเพอเกบขอมลลงในสมดบนทกตวเอง

ก. แหลงขอมลทงหมดทคณไดรบเกยวกบโควด – 19 มาจากไหนบาง (ตวอยางเชน คนทบาน วอทสแอพ

แอพตกตอก แผนพบประชาสมพนธ ทว วทย ยทป ทวตเตอร สแนปแชท)

ข. แหลงขอมลใดทคณเชอถอมากทสดสาหรบขอมลใหมเกยวกบโควด – 19

เลอกมาสามตวเลอกทเชอถอทสด ทาไมคณถงเชอมนในแหลงขอมลเหลานมากทสด

ค. คณแชรขอมลเกยวกบโควด – 19 จากแหลงขอมลเหลานกบผอนหรอไม ทาไมถงแชร

หรอทาไมถงไมแชร

ง. เมอคณไดรบขอมลใหมเกยวกบโควด – 19

i. คณตรวจสอบแหลงทมาของขอมลกอนทจะแชรใหคนอนหรอไม ตรวจสอบเพราะอะไร

และไมตรวจสอบเพราะอะไร

ii. คณไดตรวจสอบหรอไมวาแหลงขาวอนไดนาเสนอขอมลนไปแลว ตรวจสอบเพราะอะไร

และไมตรวจสอบเพราะอะไร

จ. คณใหความสาคญแคไหนกบการไดรบขาวทไมเปนจรงเกยวกบโควด – 19 เพราอะไร

“ ความเปนผนาไมจาเปนวาจะตองมาจากรฐบาลและนกวทยาศาสตรเทานน

แตมาจากคนทเปนแหลงขอมลทเชอถอไดในชมชนนน ๆ ไดดวย ” ดร. ลซา คเปอร มหาวทยาลยจอหน ฮอปกนส

สหรฐอเมรกาและกานา

2. จดลาดบแหลงขอมลทคนในบานคณใช จากมากไปหานอย

3. จาแนกแหลงขอมลทคนในบานคณใชมากทสดมาสามแหลง

4. เลอกหนง หรอสองหวขอขาวทเกยวกบโควด – 19 จากทงสามแหลงน หากคณไมสามารถเลอกไดดวยตวเอง

ขอใหคนในบานชวยเลอกขาวจากแหลงขาวของพวกเขาใหคณ

_______________________________________________________________________________________

ความเขาใจ: ฉนจะทราบไดอยางไรวาแหลงขอมลนนเชอถอได (30-60 นาท)

Ashley Deese

27



1. ลองพจารณาจากมมมองทางสงคมตอปญหาโควด – 19 ในระหวางทคณอานคาพดดานลางนไปดวย

“ขาวปลอมแพรกระจายไปรวดเรวกวาไวรส13และยงมความอนตรายพอ ๆ กน”

“เราไมไดกาลงตอสกบการระบาดใหญเทานน แตยงตอสกบการระบาดของขาวสารอกดวย13”

ทโดรส อดฮานอม เกเบรเยสส ผอานวยการใหญ องคการอนามยโลก

“การระบาดของโรคโควดในป 2019 นนมาพรอมกบ 'การระบาดของขาวสาร'

ขนาดใหญของขอมลทลนเหลอ ขอมลนบางสวนมความถกตองและบางสวนไมถกตอง

สงนทาใหผคนคนหาแหลงทเชอถอไดยาก

นอกจากนยงยากทจะหาคาแนะนาทไดรบความนาเชอถอในยามทผคนตองการ

ผคนมความตองการสงตอขอมลททนตอเวลาและเชอถอไดเกยวกบโควด – 19

ทมงานขององคการอนามยโลก ทางานอยางใกลชดเพอตดตามและโตตอบกบความเชอและขาวลอตาง

ๆ14” รายงานสถานการณ #13 วนท 2 กมภาพนธ 2563 องคการอนามยโลก

ก. ขอมลเทจและไมนาเชอถอและขาวลอเกยวกบโควด – 19 สามารถพบไดทกท

คณอาจไดยนเกยวกบการรกษาโรคนดวยเวทมนตร ผทเปนคนรบผดชอบในการสรางไวรสนขนมา

หรอแนวคดใหมเกยวกบไวรสวามาจากไหน

ข. เชนเดยวกบไวรส เมอผคนแชรขอมลปลอม หรอขาวลอมนสามารถแพรกระจายไปไดอยางรวดเรว

ขอมลปลอมทมาจากแหลงทไมนาเชอถออาจเปนอนตรายตอตวคณเองและผอนในหลาย ๆ ดาน

ค. ขอมลหรอขาวลอปลอมอาจเปลยนวธทท คนคนหนงคด การกระทา หรอปองกนตนเอง

ขอมลปลอมนอาจทาใหผคนไมปกปองตนเอง ลองรกษาตวดวยวธทไมไดรบการพสจน

หรอไมแสดงความรบผดชอบตอสงคม และอาจทาใหคนอนปวย

ง. บางคนแชรขอมลปลอมหรอขาวลอดวยความจงใจ ขอใหระวง

จ. บางคนอาจกาลงแชรขอมลปลอมหรอขาวลอโดยทพวกเขาไมรดวยซาวาเปนขาวปลอม

พวกเขาอาจไมทนระวงวาขอมลปลอมนอาจกอใหเกดอนตรายตอตนเองหรอผอน

ฉ. เชนเดยวกบไวรส การหยดเผยแพรขอมลทไมจรงเหลานเปนเปาหมายสงสดในการปกปองผคน

เราทกคนสามารถเปนสวนหนงของการแกปญหาเพอหยดการแชรขอมลปลอมนได

ช. การตระหนกวาขาว ขอมล หรอแหลงขอมลบางอยางไมนาเชอถอนนเปนขนตอนแรก

แตการระบแหลงขอมลทไมนาเชอถออาจเปนเรองยาก

ดงนนการเรยนรวธระบแหลงขาวปลอมนนตองผานการฝกซอมพอสมควร

ซ. แนวปฏบตทวไปทดคอ ถาคณไมแนใจเกยวกบขอมลบางอยาง

อยาแชรจนกวาคณจะสามารถเรยนรเพมเตมเกยวกบขาวนนไดเสยกอน

การแชรขอมลทผดพลาดอยางรวดเรวกอนตรวจสอบใหแนใจ

เปนสาเหตททาใหขาวปลอมแพรกระจายไปอยางรวดเรว

Ashley Deese

28



ฌ. ขอใหลองอานโพสต / บทความ / ของขอมลทคณรวบรวมมาทงหมด

ตอนนคณตองลองตดสนใจดวาขอมลเหลานเชอถอไดมากนอยแคไหน

และตดสนใจดวาเปนขอมลทดทจะแชรออกไปหรอไม เขยนแนวคดของคณลงในสมดบนทกตวเอง

ใชคาถามตอไปนเพอตรวจสอบไปทละขอ

การตรวจสอบ #1 ชาลง หยด และคด

ก. บทความ ขอมล หรอสงทคนพดทาใหคณรสกอยางไร

ขอมลนทาใหคณมความรสกทางอารมณทรนแรงหรอไม (เชนอารมณโกรธหรอความโมโห) ถาใช

คณควรหยด และไตรตรองกอนทจะแชร

ข. ขอมล หรอสงทเขาพดนนฟงดสมบรณแบบ หรอดเกนกวาความเปนจรงไปหรอเปลา

คณมความรสกวาตองแชรอะไรบางอยางออกไปโดยทนทหรอไม ถาหากวาใช

ขอใหหยดและคดกอนทจะแชรออกไป

การตรวจสอบ #2 ตรวจสอบแหลงทมา

ก. ใครเปนคนทาหรอพดขอมลน (ตวอยางเชน นกขาวมออาชพ นกขาวพลเมอง คนทวไป

ผเชยวชาญทมคณสมบตเหมาะสม) คณหรอคนในบานของคณคดวาพวกเขาเปนแหลงขาวโควด – 19

ทดหรอไม หากไมใชคณควรหยดและคดกอนทจะแชรออกไป

ข. ตรวจสอบวนทของทกสวนของขอมลหรอสงทพวกเขาพด

บางครงผคนแชรขอมลเกาโดยนาเสนอเปนขอมลใหม

นอกจากนในขณะทเราเรยนรเพมเตมเกยวกบโควด – 19

ขอมลทเรามอาจมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา คณสามารถหาวนทไดหรอไม

หากหาไมพบควรหยดและคดกอนทจะแชรออกไป

การตรวจสอบ #3 แกะรอยการอางองและคาพดของแหลงทมา

ก. ขอมลหรอบคคลนน ไดแนบแหลงทมา หรอลงคไปยงฐานขอมล หลกฐาน หรอคาพดอางองหรอไม

หากไมม ควรหยดและคดกอนทจะแชรออกไป

ข. ขอความชวยเหลอจากคนอนรอบตวคณ เพอคนหาการอางองในขอมล

หากคณไมสามารถตรวจสอบไดมากไปกวาน ควรหยดและคดกอนทจะแชรออกไป

ค. หากคณแกะรอยขอมลหรอคาพดอางอง

ขอใหพจารณาวาขอมลและคาพดอางองนนถกนามาจากบรบทดงเดมหรอไม

นเปนวธทวไปและงายสาหรบผทจะบดเบอนเรองจรง

ถาเปนเชนนนขอใหหยดและคดกอนทจะแชรออกไป

Ashley Deese

29



การตรวจสอบ #4 หาแหลงขอมลทดกวา

ก. มแหลงขอมลอนททาขาวโควด – 19 เรองเดยวกนน ทไมไดอยในลสตของคณหรอไม

จดรายชอแหลงขาวเหลานลงไป หากวาไมม ควรหยดและคดกอนแชรขาวออกไป

ข. มแหลงขอมลอนทใหขาวใกลเคยงกบแหลงขอมลของคณหรอไม หากวาไมม

ควรหยดและคดกอนแชรขาวออกไป

ค. คณสามารถคยกบคนทบานถงขอมลทไดมา กอนทจะแชรออกไปไดหรอไม

พวกเขาคดเหนอยางไรกบขอมลน หากวาไมสามารถพดคยได ควรหยดและคดกอนแชรขาวออกไป

2. จากบทความหรอขอมลทงหมดทคณตรวจสอบ มแหลงขาวไหนทคณรสกวานาเชอถอมากกวา

ทาไมคณคดวาเหลาขาวนนนาเชอถอมากกวา เขยนแนวคดของคณลงในสมดบนทกตวเอง

3. จากบทความหรอขอมลทงหมดทคณตรวจสอบ มแหลงขาวไหนทคณรสกวานาเชอถอนอยกวา

ทาไมคณคดวาแหลงขาวนนนาเชอถอนอยกวา เขยนแนวคดของคณลงในสมดบนทกตวเอง

________________________________________________________________________________________

การลงมอทา: แผนการของฉนในการตนตวรบขอมลในชวงการระบาดของขอมลขาวสารคออะไร

(15 – 30 นาท)

1. ลองคดเกยวกบมมมองทางสงคมและเศรษฐกจของปญหาโดยการอานคาพดนด

“ ผทมความเสยงมากทสดระหวางการระบาดใหญ คอผทไมสามารถปองกนตนเองและผอนจากการตดเชอได

พวกเขามกจะเขาไมถงอนเทอรเนต และบรการโทรศพท

ทาใหพวกเขามความเสยงตอการขาดการตดตอทางสงคม และขาดการรบขอมลในการปองกนตนเอง

จากประวตศาสตรและประสบการณในปจจบนของการเลอกปฏบตและถกตตรา หรอ รงเกยจ

พวกเขาอาจไมไววางใจองคกรทสามารถชวยเหลอปกปองพวกเขาไดในชวงการระบาดใหญน” ดร. ลซา คเปอร

มหาวทยาลยจอหน ฮอปกนสสหรฐอเมรกาและกานา

การตระหนกถงการระบาดของขอมลโควด – 19 ถอเปนกาวแรก แมวาเพอนหรอสมาชกในครอบครวจะแชรขอมล

บางอยางกบคณ จงอยาคดวามนเปนเรองจรงเสมอไป แมวาเพอนของคณจะมเจตนาดกตาม การมแผนทจะหยดการ

แพรกระจายของขอมลปลอมเปนสงทเราทกคนสามารถทาได

การพฒนาแผนสาหรบสงทคณจะทากบขอมลใหมเมอคณไดรบนถอเปนกาวทสอง

แผนจะชวยทาใหงายขนสาหรบคณวาตองทาอะไรในยามทสงนนเกดขน

2. ทารายการแตละขนตอนสาหรบการลงมอทา และนคอคาแนะนาบางสวน

Ashley Deese

30



ก. ทารายการคาถามทคณยงมเกยวกบการตดเชอโควด – 19 ระบผทคณสามารถพดคยดวยไดทบาน

หรอชมชนของคณเพอรบขอมลเพมเตม

ข. คาถามอะไรทคณจะถามตวเอง (หรอคนทแชรขอมลกบคณ) เพอจะไดรวาเปนขอมลจรงหรอไม

ค. คณและคนในบานของคณสามารถชวยทาอะไรไดบางเพอลดการแพรกระจายของขอมลปลอมเกยวกบ

โควด – 19

ง. คณสามารถชวยทาอะไรไดบางเพอใหชมชนของคณตระหนกถงแหลงขอมลทนาเชอถอไดเกยวกบโควด

– 19

___________________________________________________________________________________________


องคการอนามยโลก โรคตดเชอไวรสโคโรนา (โควด – 19) คาแนะนาสาหรบประชาชนทวไป: เรองจรงหรอเทจ

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters บทความจากนตยสารสมธโซเนยน: วธหลกเลยงขอมลปลอมเกยวกบโควด – 19

https://www.smithsonianmag.com/science-nature/how-avoid-misinformation-about-covid-19-180974615/ ขาว องคการอนามยโลก ไวรสโคโรนา (โควด – 19)

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/media-resources/news แหลงขอมลคาอธบายวาดวยเรองความปลอดภยในโลกไซเบอรสาหรบเดกจาก

สานกงานวาดวยยาเสพตดและอาชญากรรมแหงสหประชาชาต

https://www.unodc.org/e4j/en/primary/e4j-tools-and-materials/the-online-zoo.html

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters

https://www.smithsonianmag.com/science-nature/how-avoid-misinformation-about-covid-19-180974615/

https://www.smithsonianmag.com/science-nature/how-avoid-misinformation-about-covid-19-180974615/

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/media-resources/news

https://www.unodc.org/e4j/en/primary/e4j-tools-and-materials/the-online-zoo.html

Ashley Deese

31



กจกรรมท 7: ฉนสามารถลงมอทาอะไรไดบางตอนน _____________________________________________________________________________________________________________________

การคนพบ: ฉนควรมอะไรบางในแผนการลงมอทาของฉน (30 นาท)

1. ลองคดถงกจกรรมในการรกษาระยะหาง กจกรรมลางมอ กจกรรมปดจมกและปาก

เคลดลบดานความปลอดภยทางรางกายในการใชแบบจาลองแทนการใชของจรง

และเคลดลบความปลอดภยทางอารมณในการไมตดสนผทอาจตดเชอโควด – 19

กจกรรมเหลานชวยใหคณเรยนรวธการลดการแพรกระจายของโควด – 19

และการดแลรกษาดานอารมณของตวเองระหวางชวงการระบาดใหญน คณยงไดเรยนรเกยวกบมมมองดานสงคม

เศรษฐกจ สงแวดลอม และจรยธรรมทเกยวของกบโควด – 19 จากนกวทยาศาสตรเชนคณ

มาเรยมและแอนอกดวย

เคลดลบการเรยนร: ใชบนทกของคณในการสะทอนประสบการณของคณ

2. เขยนชอของโมดลนลงไป โควด – 19 ฉนจะปกปองตวเองและคนอนได ลงในสมดบนทกตวเอง

และเขยนถงประสบการณสงทคณทาลงไปรอบ ๆ ใหมากทสดเทาทจะจาได คณไดลองลงมอทาอะไรไปแลวบาง

คอย ๆ เขยนลงไป บางครงอาจตองใชเวลาพอสมควรในการเรมตน

3. ดในรายการของคณ ลองคดถงกลยทธทไดชวยคณ ชวยครอบครวคณ และชวยชมชนของคณในการจดการโควด

– 19 วงกลมสงทคณคดวามประสทธภาพมากทสด

4. คราวนเพมรายการการมปฏสมพนธ และการพจารณากนของครอบครวและชมชนทงหมด

(สงนจะตองเปนสงทมาจากสวนกอนหนา) ลองนกถงคาถามตอไปน:

ก. มคนอาศยอยในบานกคน

ข. คนทบานมกนกชวงอาย

ค. มใครไมสบายไหม

ง. มกคนทเรามปฏสมพนธดวยในแตละวน

i. เหมอนกบทกความทาทายในชวตทกเรองทมมา

ไมมทางออกของปญหาทถกตองเพยงทางเดยว

เราตองใชการลงมอรวมกนหลายอยางเพอแกปญหาน

ลองดหนากระดาษทเราใชระดมความคดกนอกครง แลวลองถามตวเองดวา

“การลงมออะไรสกสองสามขอ ทมประสทธภาพสาหรบฉน ครอบครวฉน

และชมชนของฉนมากทสดในตอนน”

ii. คณคดวาการกระทาเหลานเกยวของกบมมมองทางสงคม เศรษฐกจ

จรยธรรมและสงแวดลอมหรอไม ถาใช เกยวของอยางไร

5. เลอกการลงมอปฏบตมาสกสองถงสามขอแลวลองถามตวเองดวา

“ฉนมหลกฐานอะไรมาสนบสนนการลงมอทาเหลานบาง”

Ashley Deese

32



6. การลงมอปฏบตสองถงสามอยางทคณรสกวาจะไดผลดทสด สาหรบคณครอบครวของคณ

และชมชนจะกลายเปนแผนคณแผนปฏบตการลงมอทาของคณ แผนการปฏบตทมการลงมอทาหลาย ๆ

อยางเรยกวาแผนปฏบตงานแบบองครวม เพราะฉะนนแลว

ถอไดวาคณไดลงมอพฒนาสรางแผนปฏบตงานแบบองครวมแผนแรกของคณขนมาแลว

✔ความปลอดภยทางอารมณ:

แผนการปฏบตการลงมอทาของคณสามารถรวมกจกรรมทตองใชรางกายเขาดวยไดเชนกน เชนการลางมอ

และการรกษาระยะหาง และเคลดลบความปลอดภยทางอารมณ เชนการพดคยกบผใหญ หากคณกลว

และการจดบนทกประจาวนเพอบนทกความคดและความรสกของคณ

_____________________________________________________________________________________________________________________

ความเขาใจ: ฉนควรทาแคสงเดยวหรอไม (15 นาท)

1. นกวทยาศาสตรจากทวโลกทาการคนควาปญหาททาทายทสด ไมวาจะเปนเรองของยงทเปนพาหะของโรค

การเขาถงอาหารทเพยงพอ และแมแตโควด – 19

ทกคนตางตระหนกถงความสาคญของการพฒนาแผนปฏบตการแบบองครวม

2. การรวบรวมการกระทาหลายอยางเขาดวยกนชวยแกไขมมมองทแตกตางกนของปญหา (สงคม เศรษฐกจ

สงแวดลอมจรยธรรม) นคอหนงในเหตผลทแผนปฏบตการแบบองครวมทคณเพงสรางขนมานน

เหมอนแผนการทมการแนะนาจาก องคการอนามยโลก องคกรยนเซฟ และศนยเพอการควบคมและปองกนโรค

(ใชขอมลเพมเตมดานลางสาหรบแตละองคกรในทน ) แตละองคกรแนะนาใหคณใชแผนปฏบตการแบบองครวม

“ สงทนาสนใจทสดสาหรบฉนเกยวกบการระบาดใหญในครงน และภาวะฉกเฉนดานสาธารณสขโดยทวไป

คอมความซบซอนมากและอาศยผเชยวชาญจากหลายดาน ผคน ชมชน สงแวดลอม

และความรดานวทยาศาสตรททกคนตองจดระเบยบ และทางานรวมกนอยางรวดเรวเพอคนหาทางออก

(แบบองครวม) รวมกนในการแกปญหาโควด – 19 โควด – 19 จงเปนตวอยางทเหมาะสม

เพราะตองใชการแกปญหาแบบองครวม” แอนน แมคโดนล MD MPH เจาหนาทฉกเฉนสาธารณสข

บรการดานอาชวอนามยของสมธ โซเนยน สหรฐอเมรกา

“ เราไดเหนแลววาในกรณของโควด – 19 ประเทศตาง ๆ

ตองดาเนนการอยางรวดเรวมากในการปรบใชหนวยงานยอย (รวม) ในการตอบสนอง

เพอใหสามารถเผชญกบสถานการณนได ครอบครวทยากจนจะสามารถเวนระยะหางทางสงคมไดอยางไร

หากชวตของพวกเขาตองออกไปหาเชากนคา

เราจะกาหนกใหมการแยกกกไดอยางไรถายงเกดความรนแรงในครอบครว หรอการทารณกรรมเดก

เราจะแกไขปญหาของคนจรจดในระหวางการระบาดไดอยางไร

เราสามารถทางานหนกเพอหาเตยงเพมในโรงพยาบาลหรอคดคนวคซนใหมไดอยางไร

Ashley Deese

33



ในขณะเดยวกนกบทผคนจาเปนตองมความปลอดภย และสามารถเขาถงอาหาร นา และการศกษา” ดร.มาเรยม

บกเดล ผแทนองคการอนามยโลก โมรอกโก

รปท 7.1 แผนปฏบตการแบบองครวมอาจ

เปรยบเทยบไดกบเชอกทประกอบจากใยสามเสน

3. ตอนนคณมแผนปฏบตการแบบองครวมแลว

ขนตอนตอไปคอทาใหแนใจวาขอความของคณจะถกสงไปถงครอบครวและชมชนของคณ

___________________________________________________________________________________________________________________

การลงมอ: ฉนจะบอกครอบครว เพอนและชมชนของฉนอยางไรดเกยวกบแผนของฉน (45 – 60

นาท)

1. ตอนนคณมแผนปฏบตการแบบองครวมแลว

ขนตอนตอไปคอการแนะนาแผนของคณใหครอบครวและชมชนของคณร

ความปลอดภยทางรางกาย:

หากคณไมสามารถปกปองตวเองไดในระหวางการแนะนาแผนปฏบตการแบบองครวมใหกบเพอนและชมชน

ของคณร คณควรจากดอยเพยงแคการบอกใหคนในบานรเทานน

2. ลองคดถงผรบฟงดวาเขาชอบรบรขอมลดวยวธไหน ลองคดดวาอะไรจะมผลกระทบกบพชาย นองชาย

พสาวนองสาว แม ลง ยาย ยา หรอเพอนบานของคณมากทสด คณควรทาปายประชาสมพนธดไหม

แผนปายประกาศใกลอางลางมอ ลองเขยนบทความลงหนงสอ หรอแตงเพลงด

วธสอสารแผนการของคณนนสาคญเชนกน จงใชความคดสรางสรรค

Ashley Deese

34



แผนการนสามารถรวมถง:

ก. โปสเตอรหรอโครงการศลปะ

ข. เพลง หรอการแสดงละครฉากเดยว

ค. สอขอมลทางเสยง

ง. จดหมายถงผนาชมชน

จ. ประกาศตามบรการสาธารณะ (เสยงหรอวดโอ)

ฉ. รณรงคทางสอโซเชยลมเดย

ช. รายชอทางโทรศพท / วอทสแอพ

ซ. รณรงคทางอเมล

ฌ. ใบปลว

ลองใชความคดสรางสรรคของคณด

3. หลงจากทคณไดพฒนาแผนการสอสารแลว ขนตอนตอไปคอการนาไปเผยแพร

และนาเสนอใหกบครอบครวและชมชนของคณ ไดเวลาลงมอทาแลว

คณไดทาทกกจกรรมในโมดลนเสรจสนสมบรณแลว แตโควด – 19

ยงคงเปนปญหาใหญสาหรบผคนทวโลกอย นกวทยาศาสตรกาลงเรยนรเกยวกบโควด – 19 ทกวน

ความเขาใจใหมนจะยงคงมเปลยนแปลงอยางตอเนอง ขอใหจาไววาชมชนแตละชมชนมความแตกตางกน

คาตอบเดยวกนอาจไมใชคาตอบทถกตองสาหรบทกชมชนบนโลกใบน แตคาถามยงคงเปนคาถามเดยวกนอย

ฉนจะปกปองตนเองและคนรอบขางจากโควด – 19 ไดอยางไร

ถามคาถาม วางแผนลงมอ สารวจโลกรอบ ๆ ตวคณ เปดใจกวาง

และสงสาคญทสดคอ ลองคดดวาเราจะใชวทยาศาสตรในการชวยใหโลกนนาอยขนไดอยางไรบาง

________________________________________________________________________________________

Ashley Deese

35




แผนปฏบตการเตมรปแบบขององคการอนามยโลก

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public แผนปฏบตการเตมรปแบบของยนเซฟ

https://www.unicef.org/stories/novel-coronavirus-outbreak-what-parents-should-know#how-can-avoid-risk-infection แผนปฎบตการเตมรปแบบของศนยควบคมและปองกนโรค

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/daily-life-coping/get-your-household-ready-for-COVID-19.html คาบรรยายแหลงขอมลของยนเซฟ

https://www.unicef.org/parenting/coronavirus-covid-19-guide-parents ตวอยางโฆษณาประชาสมพนธเกยวกบโควด – 19

https://www.adsoftheworld.com/collection/covid19_ads แผนปฏบตการฉบบเตมของยนเซฟ: คาบรรยายแหลงขอมลแบบยอ

https://www.unicef.org/media/65936/file/Preparedness%20for%20and%20response%20to%20coronavirus%202019%20(COVID-19).pdf

สภากาชาด: คาบรรยายแหลงขอมลฉบบสน

https://www.redcross.org/about-us/news-and-events/news/2020/coronavirus-safety-and-readiness-tips-for-you.html

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public

https://www.unicef.org/stories/novel-coronavirus-outbreak-what-parents-should-know#how-can-avoid-risk-infection

https://www.unicef.org/stories/novel-coronavirus-outbreak-what-parents-should-know#how-can-avoid-risk-infection

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/daily-life-coping/get-your-household-ready-for-COVID-19.html

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/daily-life-coping/get-your-household-ready-for-COVID-19.html

https://www.unicef.org/parenting/coronavirus-covid-19-guide-parents

https://www.adsoftheworld.com/collection/covid19_ads





Ashley Deese

36



เอกสารอางอง 1. Leary, M., P. Knight, and K. Johnson. 1987. “Social Anxiety and Dyadic Conversation: A

Verbal Response Analysis.” Journal of Social and Clinical Psychology 5, no.1:34–50. 2. Baird, J. R., P. J. Fensham, R. F. Gunstone, and R. T. White. 1991. “The Importance of

Reflection in Improving Science Teaching and Learning.” Journal of Research in Science Teaching 28, no. 2:163–182. doi.org/10.1002/tea.3660280207.

3. Hodgkin, M. 2020, April 16. “Tips for Parents and Caregivers During COVID-19 School Closures: Supporting Children’s Wellbeing and Learning.” [Video]. Save The Children and Inter-agency Network for Education in Emergencies. YouTube. https://www.youtube.com/watch?time_continue=15&v=_NLqXz59Cc4&feature=emb_logo.

4. Yang, P., and X. Wang. 2020. “COVID-19: A New Challenge for Human Beings.” Cellular & Molecular Immunology 17:555–557.

5. Sauer, L. M. 2020, May 1. “What Is Coronavirus?” Johns Hopkins Medicine. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/coronavirus.

6. World Health Organization. 2020, April 17. “Q&A on Coronaviruses (COVID-19).” https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses.

7. World Health Organization. 2020, April 6. “Advice on the Use of Masks in Context of COVID-19.” https://www.who.int/publications-detail/advice-on-the-use-of-masks-in-the-community-during-home-care-and-in-healthcare-settings-in-the-context-of-the-novel-coronavirus-(2019-ncov)-outbreak.

8. World Health Organization. 2020, April 29. “Coronavirus Disease (COVID-19) Advice for the Public.” https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public.

9. Australian Academy of Science. (n.d.). “Hand Sanitiser or Soap: Making an Informed Choice for COVID-19.” https://www.science.org.au/curious/people-medicine/hand-sanitiser-or-soap- making-informed-choice-covid-19.

10. Jabr, F. 2020, March 13. “Why Soap Works.” New York Times. https://www.nytimes.com/2020/03/13/health/soap-coronavirus-handwashing-germs.html.

11. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). “When and How to Wash Your Hands and “Show Me the Science—How to Wash Your Hands” https://www.cdc.gov/handwashing/when-how-handwashing.html.

12. World Health Organization. 2017, May 9. “Contact Tracing.” https://www.who.int/news-room/q-a-detail/contact-tracing#.

13. UN Department of Global Communications. (n.d.). “UN Tackles “Infodemic” of Misinformation and Cybercrime in COVID-19 Crisis.” https://www.un.org/en/un-coronavirus-communications-team/un-tackling-%E2%80%98infodemic%E2%80%99-misinformation-and-cybercrime-covid-19.

14. World Health Organization. 2020, February 2. “Novel Coronavirus(2019-nCoV): Situation Report 13”. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200202-sitrep-13-ncov-v3.pdf.

https://www.youtube.com/watch?time_continue=15&v=_NLqXz59Cc4&feature=emb_logo

https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses

https://www.who.int/publications-detail/advice-on-the-use-of-masks-in-the-community-during-home-care-and-in-healthcare-settings-in-the-context-of-the-novel-coronavirus-(2019-ncov)-outbreak





Ashley Deese

37



ขอบคณสาหรบการสนบสนนจากคณ

โครงการนไดรบการสนบสนนบางสวนจากมลนธ กอรดอน และ แบตต มวร ผานทน GM#9029 ใหกบ

ศนยการศกษาวทยาศาสตร สมธโซเนยน

Ashley Deese

38



โควด – 19

เราจะปกปองตวเองและคนรอบขางไดอยางไร

ศนยการเรยนรวทยาศาสตร สมธโซเนยน เจาหนาทพฒนาโมดล

ผอานวยการ

Dr. Carol O’ Donnell

ผอานวยการกอง

Dr. Brian Mandell

หวหนาพฒนาโมดล ฝายพฒนาหลกสตรวทยาศาสตร ดจตอล มเดย

Katherine Blanchard Dr. Sarah Glassman Ashley Deese Brian Mandell Andre Radloff Reuben Brenner-Adams Andre Radloff Melissa Rogers Sofia Elian Logan Schmidt Logan Schmidt Ryan Seymour Beth Short Dr. Katya Vines

ผจดการบรรณาธการ Patti Marohn

ผเชยวชาญดานการผลตห

ลกสตร

Hannah Osborn

ศยนการเรยนรวทยาศาสตร สมธโซเนยน: เจาหนาทฝายสนบสนนโมดล

เจาหนาทฝายบรหาร ความกาวหนาและความรวมมอ เจาหนาทฝายบรการวชาการ (ตอ)

Kate Echevarria Cole Johnson, Division Director Kat Fancher Bernadette Hackley Inola Walston Katie Gainsback Angela Pritchett Dr. Hyunju Lee ฝายการเงนและธรการ เจาหนาทฝายบรการวชาการ

Lisa Rogers, Division Director Dr. Amy D’Amico, Division Director Anne-Marie Kom Katherine Blanchard

Ashley Deese

39


ทปรกษาโครงการอาวโส

Shweta Bansal, PhD Cassie Morgan, MPH Associate Professor of Biology Epidemiology and Biostatistics Georgetown University Kuunika Sustainability Coordinator

Cooper/Smith Lisa A. Cooper, MD, MPH Dr. Marc Sprenger Physician, Public Health Researcher Senior Advisor to deputy Director Johns Hopkins University General and Chief Scientist of the Baltimore, USA & Ghana, Africa World Health Organization Geneva Area, Switzerland Anne McDonough, MD Physician, Smithsonian Institution Washington DC and Panama Dr. Maryam Bigdeli World Health Organization Representative Morocco

ฝายตรวจทานดานเทคนค

Ashley Deese

40


ผตรวจสอบภาษา

Phū trwc s xb phās ʹā

Phiangjai Boonsuk National Professional Officer, Health Emergencies and AMR World Health Organization, Thailand

Ashley Deese

41


ผปกครอง ผดแล และผใหการศกษา

แผนปฏบตงานสามารถแชรรวมกบเราโดยการใชแฮชแทค #SSfGG!

ทวตเตอร เฟซบค อสตาแกรม

www.ScienceEducation.si.edu

สมธ โซเนยน วทยาศาสตรเพอเปาหมายระดบโลก (SSfGG) เปนหลกสตรทสามารถเขาถงไดโดยอสระ

พฒนาโดยศนยการศกษาวทยาศาสตรสมธโซเนยน ในความรวมมอกบอนเตอรอคาเดม พารทเนอรชพ

โดยใชกรอบแนวคดจาก เปาหมายเพอการพฒนาทย งยนของสหประชาชาต มงเนนใหเกดการลงมอปฏบตอยางยงยน

โดยใหนกเรยนมบทบาทในการใหคานยามและดาเนนโครงการ

ดวยความพยายามในการเพมขดความสามารถใหกบผทมอานาจตดสนใจทเปนคนรนใหม

มความสามารถในการตดสนใจไดอยางถกตองตอประเดนทางสงคมทเกยวเนองกบวทยาศาสตรทมความซบซอน

ซงสงคมมนษยกาลงเผชญอย SSfGG จงไดผสานภาคปฏบตในดานตางๆ เขาดวยกน เชน

การศกษาวทยาศาสตรข นพนฐานทจาเปน สงคมศกษาศาสตร การศกษาความเปนพลเมองโลก

การเรยนรทางอารมณและสงคม และการศกษาเพอการพฒนาทย งยน

พฒนาโดย ในความรวมมอกบ

Documents

โควิด19 เราจะปกป้องตนเองและคน ......ในขณะท เราเผช ญหน าก บโคว ด – 19 ท วโลก