21
รรรรรร รรรรรร รรรรรรรรรรรร-รรรรรรรร รรรรรรร รร. รรรรรรร รรรรรร รรรรรรรรร รรรรรร รรรรรรร รรรรรรรรร ID. 1440511424 รรรรรรรรรรรรรร (รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร) รรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร (Thai Civilization) รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรร ร รรรรรร รรรรรรร รรรร – รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร

รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

รายงานเรอง

สงคมไทยอดต-ปจจบน

นำาเสนอ

ดร. ไพฑรย มกศล

จดทำาโดย นางสาว สรนพร อารเออ

ID. 1440511424 คณะมนษยศาสตร(การทองเทยวและการโรงแรม)

คำานำา

รายงานนเปนสวนหนงของวชาอารยธรรมไทย (Thai Civilization) จดทำาขน เพอมจดประสงคใหไดทราบถงความเปนมาของการปกครองของไทย และอารธรรมตาง ๆ ของไทย ตงแต

– อดต ปจจบนเพอใหทราบถงความเปนมาของอารยธรรมไทย

Page 2: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

บรรณานกรม

อารยธรรมไทย พนฐานประวตศาสตร : มหาวทยาลยธรรมศาสตร

Page 3: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

เคาโครงประวตศาสตรไทยโดยสงเขป

1. บทบาทคนไทยทเขาสประวตศาสตร

1.1 มอญและเขมรกอนหนาสมยกรงสโขทย

มอญมอาณาจกรของตวเอง คออาณาจกรทเรยกกนวา ทวารวด (ประมาณพทธศตวรรษ

ท 11 ถง 16) มเมองทสำาคญ ๆ เชน เมองอทอง นครปฐม ลพบร ลำาพน การปกครองของอาณาจกร ทวารวดน ปรากฏออกมาในรปของสงทอาจเรยกกนวา นครรฐ ตลอดทงมลกษณะทางการเมองการปกครอง

แบบกระจดกระจายเปน ระบบทเรยกวา ระบบเมอง มศาสนาพทธ ศาสนาพราหมณ และศาสนาฮนดเปนแกนอยในวฒนธรรมของอาณาจกร

อาณาจกรทวารวดอยมาจนถงชวงพทธศตวรรษท 16 กเปลยนเปนอกยคหนง คอ เปน ยคทเขมรเขามามอทธพลในดนแดนทางภาคกลางของประเทศไทย เขมรเขามามอำานาจทางการเมองอยางมาก

โดยใชลพบรเปนศนยกลาง ครนถงพทธศตวรรษท 19 คนไทยกเรมปรากฏตวอยางชดเจน

ระหวางชวงเดยวกนนหรอกอนหนาสมยสโขทยนน คนไทยอยทไหนประเดนปญหานอาจจะพจารณาไดจาก 3 ลกษณะดวยกน คอ

ปญหาเรองหลกฐานขอมล.א

ทฤษฎเรองสงคมเมองของคนไทย.ב

.ג ทฤษฎของ จตร ภมศกด

.א ปญหาเรองหลกฐานขอมล กอนหนาทจะมหลกฐานทเปนลายลกษณอกษร ในรปของศลาจารก เราไมมหลกฐานเปนตวอกษรเขยนไวเลย แตกมนกประวตศาสตรบางประเภททพยายามจะใชหลกฐานทเปน

ตำานาน ซงเขยนขนในอาณาจกรลานนาไทย ในตำานานของอาณาจกรลานนา จะพดถงเรองอาณาจกรของคน ไทยทอยทางเหนอกอนเวลาทมการตงสโขทยเปนเวลาหลายพนป แตนกประวตศาสตรสวนมากไมเชอหลกฐาน

ประเภทน

Page 4: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

.ב ทฤษฏเรองสงคมเมองของคนไทย เมอเราดจากหลกฐานของตางประเทศ เชน หลกฐานของ เขมร หรอของจามปา พบวามเรองราวของคนไทยมากอนตงกรงสโขทยแลว เพราะฉะนนคนไทยกควรจะมบาน

เมองของตวเอง มอาณาจกรของตวเอง มสงคมของตวเองอยทางดนแอนแถบเหนอทเปนอาณาจกรลานนา ไทยในตอนหลงน ซงนาจะเปนดนแดนทเปนหวใจของคนไทย และเปนศนยกลางเรมแรกของคนไทย เราอาจ

เรยกดนแดนแถบนนวา สงคมเมอง อนหมายถงดนแดนทคนไทยปรากฎตวเปนประวตศาสตรกอนตงกรง

สโขทย 200 ถง 300 ป เปนสงคมแบบนครรฐ

.ג “ ” ทฤษฎของจตร ภมศกด เชอวาพวก คนสยาม ทถกพวกจามปาจบไปในพทธศตวรรษท 16 นน คงจะเปนสยามทมาจากทางเหนอแถบเชยงราย ซงเขาเชอวาเปนดนแดนของคนไทย จตรเชอวา ดนแดน

ของคนไทยดงเดมอยทแมนำากก อนเปนดนแดนทางเหนอทเปนลานนาไทย ประเดนตอไปจตร บอกวา เมอลงศกษาสำารวจดนแดนแถบแมนำากกน ปรากฎวารองรอยของ

เมองโบราณจำานวนมาก ตนแมนำากกมถง 12 เมอง กลางแมนำามประปราย สวนตอนปลายแมนำามถง 15 เมอง

สรปไดวา จตรยดเอาบรเวณลมแมนำากกเปนศนยกลางของคนไทย

ปจจยการสรางอาณาจกรของคนไทย

ในพทธศตวรรษท 16 ถง 18 ดนแดนตอนกลางของลมแมนำาเจาพระยาไดอยภายใต

อทธพลของเขมร มศนยกลางอยทพระนครหลวง สงคมเปนสงคมทาส เขมรเปนมหาอำานาจอยเกอบ 400 ป และไดขยายอำานาจเขามาในลพบร เชน ในสมยพระเจาสรยวรมนท 1 (พ.ศ. 1545-1593)

ใชลพบรเปนศนยกลางแผอำานาจ แตอำานาจเขมรจะขน ๆ ลง ๆ ในชวง พ.ศ. 1658 – 1698 ลพบรเปนอสระ แตตอมาในสมยพรเจาชยวรมนท 7 กกลบมอำานาจอก พ.ศ. 1738 เขมรจารกไววา

พระเจาชยวรมนท 7 สงโอรสมาเปนอปราชทลพบรเปนองคสดทาย หลงจากนนเขมรกออนกำาลงลง เพราะวา

(1) ทำาสงครามกบไทย และจาม และชาตอน ๆ

Page 5: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

(2) มการกอสรางมากมาย เชน การสรางนครธม เพอเปนการแสดงบารมของกษตรย ทำาใหเปลองทรพยสนเงนทองจำานวนมาก

(3) เกดความเปลยนแปลงทางสงคม พลเมองเปลยนจากทาสมาเปนไพร และเรมมอสระมาก ขน ความเปลยนแปลงภายในททำาใหเขมรเสอมลง เปดโอกาสใหคนไทยมอำานาจขนมา

ความเปลยนแปลงภายนอก ซงเปนการเปลยนแปลงยคประวตศาสตรของเอเชยตะวนออกเฉยงใต ( จากยคพทธกาล ถงพทธศตวรรษท 18 เปนยคการเมองของเอเชยตะวนออกเฉยงใตแบบคลาสสค) สง

ทพบในเอเชยตะวนออกเฉยงใตคอ ตามอาณาจกรโบราณมลกษณะของการเมองการปกครองทมอทธพลของ ศาสนาพราหมณ ฮนด พทธศาสนานยายมหายาน เปนหลก แตตอมาเกดมขบวนการซงเปนอทธพลของพทธ

ศาสนานยาหนยานแพรหลายเขามาจากลงกา ทำาใหความเชอคนแถบนเรมเปลยนไป โดยเฉพาะในดนแดนของ มอญ ในทสดความเชอนเขาไปอยในความคดของประชาชน การเผยแพรพทธศาสนาจะถกเผยแพรเขามาทาง

แผนดนใหญ ซงตามขามกบศาสนาอสลาม ทจะแผนเขาไปทตามเกาะตาง ๆ และระยะเดยวกนน จนกจะแผ อำานาจมารกรานดนแดนตาง ๆ แตไทยกลบมความสมพนธทางการฑตอนดกบจน จงเปนโอกาสใหไทยไดสราง

ตวมมากขน

อาณาจกรสโขทย

สภาพทวไป

อาณาเขตของสโขทย เมอยดอำานาจไดจากเขมรแลว เขาใจวาเมองสโขทยกคงเปน อาณาจกรเลก ๆ คอ คงมเมองสำาคญไดแก สโขทย และทางเหนอขนไปเปนเมองศรสชนาลย ซงคงเปนเมองท

ตงของอปราชของสโขทย เราจะเหนไดจากศลาจารก ซงมกจะบอกถง 2 เมองนคกนเสมอ คอเมองศรสชนาลยสโขทย

เมอเรมตงอาณาจกร สโขทยกคงเปนเมองเลก ๆ และตอมากคงจะขยายใหญโตขน ในทสด กลายเปนเมองทลกษณะทเราเรยกวา เมองลกหลวง เมองลกหลวงมอย 4 เมอง คอ เมองกำาแพงเพชร

(หรอนครชม) ศรสชนาลย (หรอเชลยง) พษณโลก (หรอสองแคว) พจตร (หรอสระหลวง) อน รวมเรยกวา หวเมองชนใน สโขทยใหญโตขนในสมยรชกาลพอขนรามคำาแหงเทานน คอทางเหนอจะขนถง

อาณาจกรลานนาไทย ทางใตลงไปถงแหลมมลาย ซงรวมเรยกวาหวเมองชนนอก อนแบงออกเปน 2. ประเภท คอ เมองพระยามหานคร ในสมยพอขนรามคำาแหง ไดแก เมองสพรรณบร เมองนครศรธรรมราช

เมองราชบร เมองเพชรบร และเมองประเทศราช ไดแก เมองมอญ เมองหงสาวด สโขทยไมไดมอำานาจทาง ทหารไปควบคมหวเมองเหลานอยางจรงจง แลเมองเหลานกปกครองตนเอง เพยงแตสงบรรณาการมาให

สโขทยปละครงเทานน เมอสนสมยพอขนรามคำาแหง หวเมองพระยามหานคร และเมองประเทศราชตางกเปน อสระหมด อาณาจกรสโขทยจงเหลอเพยงหวเมองชนในเทานน

กำาลงคนของสโขทย อาณาจกรตาง ๆ สมยโบราณพยายามรวบรวมผคนเอาไวเปนของตน ใหมากทสด จงปรากฎระบบทางสงคมเพอควบคมกำาลงคนหรอผคนไว ทเรยกกนวา ระบบทาส และระบบไพร

นเปนวธการหนงทจะควบคมคนไวใหเขมแขง เพอความมนคงและอำานาจทางการเมองของอาณาจกร สาเหต ของการสงครามในอดตสวนใหญนน เกดขนเพอจะไปจบเอาผคน หรอไปกวาดตอนเอาผคนของอาณาจกรอน

มาเปนของตน ซงเราจะเหนไดชดในสมยรชกาลท 1 สโขทยเองกมปญหาเรองกำาลงคน เมอเทยบกบอาณาจกรอน ๆ แลวสโขทย มผคนนอย

กวา ทำาใหชวงเวลาทเปนอาณาจกรสนมาก เสยอสรภาพไปเรวมาก เรองนกสะทอนออกมาในรปแบบของ นโยบายของรฐบาล เชน การทสโขทยใหงดการเกบภาษผานแดน หรอภาษผานดานทเรยกวา ภาษจงกอบ เปน

นโยบายอยางหนงทจะชกชวนใหคนประนประนอมบาง ใหเสรบาง เพอจะดงดดผคนจากทอนใหเขามาอยใน

Page 6: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

สโขทย เชอกนวาสมยสโขทยกมทาสและไพร ประชากรสวนใหญคงจะมฐานะเปนไพร แตระบบไพรของสโขทย กตางจากของอยธยาในแงทจะไมคอยเขมงวดเทาไรนก คอไมมกฎเกณฑบงคบมากเทากบของอยธยา

พนฐานทางเศรษฐกจ เกยวกบการปลกขาวกคงจะเปนการผลตทมเพยงพอ มพอกนคง ไมเหลอเฟอทจะเลยงประชากรไดจำานวนมาก นเปนขอเสยเปรยบของสโขทย เพราะลกษณะทดนคอนขางจะ

เปนทดอน ขาวซงเปนอาหารหลก คงจะไมมมากจนกระทงกลายเปนฐานทางเศรษฐกจอยางเชนอาณาจกร อยธยา และมหลกฐานวา ในบางครงสโขทยประสบปญหาเกยวกบเรองอาหารเหมอนกน

อกสงหนงทเขาไปเกยวของกบเศรษฐกจของสโขทยกคอ เครองป นดนเผา มความสำาคญตอสโขทยเปนอยาง มาก ไดมการผลตเพอสงออกตางประเทศจำานวนมาก ตลาดทสำาคญอยทอนโดนเซยและฟลปปนส

โดยทวไปเครองสงคโลกของสโขทยมเสนทางการคาทจะสงออก 2 ทางคอ

- เสนทางทศตะวนตก เปนการขนสงสนคาทางบก จากสโขทยและศรสชนาลยไปยงเมองตาก แลวไปออกทางตอนลางของพมา

- เสนทางดานทศใต จะลองลงมาทางนำาตามลำาแมนำาเจาพระยา แมนำานอย สนคาสวนมาก เปนพวก เครองสงคโลกประเภท จาน ชาม กระปก

ดานการปกครอง สโขทยจดไดวาเปนสงคมเลก ๆ ทจะสะทอนออกมาวากษตรยและประชาชนใกลชด กนมาก พทธศาสนานกายหนยานมอทธพลดานการปกครองสมยสโขทย ศาสนาพทธมสวนชวยในดานการ

ปกครองของสโขทยอยางมาก เพราะพระสงฑกลายเปนสอเชอมความสมพนธระหวางกษตรยกบประชาชนทอยหางไกลออกไป

ระบบเครอญาต ผปกครองของเมองตาง ๆ สวนใหญมกจะเกยวดองกน ลกษณะเชนน ทำาใหสโขทยสามารถดงเอาเมองตาง ๆ เขา มาสวามภกดไดเปนจำานวนมาก แตความสมพนธกนในระบบเครอ

ญาตจะไมมนคงเมอมาถงสมยพระมหาธรรมราชาลไทมผกลาววาในสมยของพระองคบานเมองออนแอ

เนองจากพระองคทรงฝกใฝหรอหมกมนอยแตทางพทธศาสนา และอาจจะสบเนองมาจากในสมยพระองค บานเมองระสำาระสายมการแยงชงราชสมบตกน ทำาใหบานเมองวนวาย พระองคจงตองแกปญหาการ

ปกครองโดยอาศยพทธศาสนา ความคดของคนในอดตมาจากการพจารณาโดยทวไปทมองวาพระเจาลไททรง ยงเกยวกบศาสนามากเกนไป ทำาใหอาณาจกรสโขทยออนแอลง แตความเปนจรงแลวตองพจารณาดวยวาใน

สมยทพระเจาลไทขนครองราชย ( ระหวาง พ.ศ. 1890-1917) นนไดเกดปญหาทางดาน การเมองทงภายในและภายนอก ปญหาการเมองภายใน ไดแกการแยงชงราชสมบตจนตองมการรบพงกน

ปญหาการเมองภายนอกเกดจากการทกรงศรอยธยาตงตวเปนอสระ สถาปนาเปนอาณาจกรใหมเมอง พ.ศ. 1893 และในป พ.ศ. 1897 สโขทยกเกดสงครามกบอยธยา ซงเปนปญหาทางการเมองภายนอกทพระเจาลไทตองประสบ

สาเหตททำาใหอาณาจกรสโขทยเสอมลงและหมดอำานาจไปอยางรวดเรว คอ

(1) สโขทยเปนอาณาจกรเลก เปนอาณาจกรใหม มคนนอยมาก ความเจรญมอยเฉพาะในสมยพอขนรามคำาแหง

(2) สถานทตงเสยเปรยบ ถกขนาบขางดวยอาณาจกรทเขมแขงกวา

(3) พนฐานทางเศรษฐกจไมด จงไมสามารถจะเลยงคนจำานวนมากได เวลาขาดแคลนอาหารตองไดรบความลำาบากมาก

(4) มปญหาการเมองภายในของการแยงชงราชสมบต และการถกแบงแยกอาณาจกร

Page 7: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

สมยกรงศรอยธยา

สภาพทวไป

กำาเนดกรงศรอยธยา จากดนแดนเกาแกทางตอนกลางของลมแมนำาเจาพระยา มเมอง 2 เมองทสำาคญมากในแถบนคอ ลพบร และสพรรณบร เมองลพบรมความสำาคญในแงทเปนศนยกลางของ

วฒนธรรม ลทธศาสนา และวชาการดานตาง ๆ เมองสพรรณบร เปนศนยกลางของกำาลงคนมพนฐานทาง เศรษฐกจด เปนแหลงทสำาคญแหงหนงทมนษยตงหลกฐานอยกนมาแตสมยดกดำาบรรพ จงมกำาลงคนสะสม

มาเรอย ๆทตง ดนแดนแถบนอดมสมบรณมาก อยธยาเหมาะสำาหรบทจะทำาการคากบตางประเทศ

สามารถตดตอทางทะเลได จากสภาพทตงจงทำาใหอยธยาสามารถคมอาณาจกรอนๆ ใหบรเวณใกลเคยงได ทงหมด เพราะตงอยปากแมนำา ทางตะวนตกของอยธยาเปนภเขา ทางดานตะวนออกเปนทราบสงโคราช

อยธยาสามารถทจะกำาหนดนโยบายทางเศรษฐกจดวยวธการผกขาดทางการคาและสนคา

อาณาเขต อยธยามเมองอยรอบดาน อยธยาเพงจะตสโขทยไดใน พ.ศ. 1921 โดย ขนหลวงพะงว เมองลกหลวงซงเปนเมองสำาคญของกรงศรอยธยาไดแก เมองสพรรณบร เมองลพบร เมอง

พระประแดง และเมองนครนายกกำาลงคน จะเหนวามกฎเกณฑวางไวแนนอนไมคลมเครอ มกฎหมายอยางชดเจนใชบงคบ เกยวกบเรองผคน ซงเปนระบบทเขมงวดและทารณมาก คนในกรงศรอยธยาจงมกจะหลบหนไปอยเมองอนลทธการปกครอง เรองลทธเทวราช ปรากฎอยชดเจนทสด คอเปนลทธการนบถอผ

ปกครองวาเปน เทวดา กษตรยพยายามสรางอำานาจใหแกตวเอง

การเมองภายในสมยกรงศรอยธยาตอนตน

เปนการตอสระหวางกษตรย 2 ราชวงศ คอ ราชวงศอทอง และราชวงศสพรรณบร ใน สมยนนยงไมมกฎเกณฑทแนนอนวาใครจะเปนผสบราชสมบต จงตดสนกนโดยการใชกำาลงสรบกน โอรสของ

กษตรยกยอมตองการทจะครองราชยตอจากพระบดา มกมการขดแยงกนอยตลอดเวลา ขนหลวงพะงว ซง เปนอาของพระราเมศวรจงยกกองทพมากรงศรอยธยาเพอแยงชงราชสมบตจากพระราเมศวร เมอรบชนะก

ขบพระราเมศวรกลบไปลพบร ขนหลวงพะงวครองราชยตอมาถง พ.ศ. 1931 กสวรรคต พระเจา

ทองลน ครองราชยไดเพยง 7 วน กถกพระราเมศวรยกกองทพมาตและสำาเรจโทษพระเจาทองลนเสย แลว พระราเมศวรขนครองราชยสบตอ ในปเดยวกนกถกพระอนทราเชอสายราชวงศสพรรณบรแยงราชสมบตไป

ได กษตรยพระองคนจงมบทบาทสำาคญในความสมพนธกบประเทศจนทงราชวงศอทองและราชวงศสพรรณบรไดแขงกนสงฑตไปเมองจนเพอสรางฐานะของตนในกรง

ศรอยธยา

การขยายอำานาจ สมยอยธยาตอนตน การแผอำานาจไปทางตะวนออกของราชวงศอทอง ไดทำาสงครามใหญกบเขมร ท

สำาคญมอย 3 ครงดวยกน

Page 8: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

ครงแรก ในป พ.ศ. 1912 ตรงกบสมยปลายรชกาลพระเจาอทอง สาเหตของสงครามเปน

เพราะ"เขมรแปรพกตร" ครงทสอง ในป พ.ศ. 1932 ในสมยพระราเมศวร กไดยกทพไปตเขมรอก สาเหตของ

สงครามมกจะเปนสาเหตทางดานพรมแดนเปนสวนใหญ

ครงทสาม พ.ศ. 1974 ในสมยสมเดจสามพระยาแหงราชวงศสพรรณบร จดเปนสงครามสำาคญทสดเพราะ

(1) พระองคสามารถยดนครหลวงไดอยางเดดขาด

(2) ทำาใหอทธพลของเขมรในอยธยาเพมมากขน เพราะเมอไทยรบชนะเขมร กจะจบผคนชาวเขมรเขามาไวในอยธยาเปนเหตใหไทยไดรบอทธพลจากเขมรอยางมาก

ในป พ.ศ. 1933 สมยพระราเมศวร มการลงนามทำาสญญาเปนไมตรกน

สมยของสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ ซงครองราชยอย 40 ป มหนงสอแตง ขน สรรเสรญยกยอพระเกยรตของพระองค ชอหนงสอ ลลตยวนพาย ซงไดยำาวา สมเดจพระบรมไตรโลกนาถทรง

เปนกษตรยทวตวงศ คอ มเชอสาย 2 ราชวงศ ในตอนนพทธศาสนาเขามาเกยวของกบการเมอง ทรงใช พทธศานาเปนสอรวมสโขทยกบอยธยาใหเปนอาณาจกรเดยวกน พทธศาสนาทำาใหทงสองเมองรวมกนอยาง

แนนแฟน สมเดจพระบรมไตรโลกนาถ ทรงผนวช ซงคนทางเหนอถอวาเปนสงทดมาก จดเปนการผกใจของคนสโขทยได

สำาเรจ มาถงปลายสมยรชกาลของสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ พระองคไดทรงทำาการบรณะวดมหาธาตท

เมองพษณโลกเปนการใหญ ทงหมดนกมาสำาเรจลงในสมยของสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ พอถงสมยของพระนเรศวร พระองค

กยงทรงยอมรบวา อยธยาเปนศนยกลางของอาณาจกรไทย โดยมสโขทยเปนสวนหนง กลาวโดยสรปเมอถง สมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถสงคมไทยกเปลยนเปนอกแบบหนง คอ บานเมองไดรวมกนเปนปกแผน

เศรษฐกจ สงคมและการปกครองสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ

การปกครอง เดมเปนแบบจตสดมภ เมอถงสมยของสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ กมการตงตำาแหนง ใหมเพมขนมา คอ สมหนายก และสมหกลาโหม

เศรษฐกจ มการเกบภาษอยางเขมงวดมากในรชกาลน สวนสนคาขาเขาทรฐบาลผกขาด ไดแก ถวย ชาม อาวธ ดนปน กำามะถน สนคาเหลานหามเอกชนรบมาขาย ถาใครฝาฝนจะถกลงโทษอยางรนแรง

ระบบทางสงคม สำาหรบระบบไพร สมยนกมกฎเกณฑทเกยวกบประชาชนทวไปอยางแนนอน สงคมไทยขณะนนไมมชนชนกลาง

ดวยเหตนจงกลายเปนการปดโอกาสใหชาวจนเขามาแทนทไดงายในสมยรตนโกสนทรตอนตน

ระบบศกดนา ความหมายของระบบศกดนา แบงออกเปน 3 อยางดวยกน คอ

(1) ศกดนา หมายถง การแบงทดนวาใครจะมทดนหรอทนาไดจำานวนเทาไร

(2) ศกดนาเปนการใชมาตรการ "ปรบไหม" ซงหมายถงโทษการปรบตามกฎหมาย

(3) ศกดนาเปนตวกำาหนดฐานะทางสงคมวาคนนนเปนชนสงหรอชนตำา

Page 9: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

ดนแดน ผครองกรงศรอยธยาพยายามแผอำานาจของตนออกไป โดยมการทำาสงครามกบอาณาจกรอน

ความสมพนธกบชาวตางชาต

การตดตอสมพนธกนระหวางอยธยากบพวกชาวตะวนตกจะแตกตางจากการตดตอกบชาวจน คอ การตดตอกบจนนนจะมการสงฑตตดตอกนในระดบรฐบาล

สาเหตททำาใหชาวตะวนตกเดนทางเขาในเอเชย อยธยาเปนอาณาจกรหนงในเอเชย ซงเดมชาวตะวน

ตกตดตอกบเอเชยโดยทางบก แตในครสตศวรรษท 15 จงเปลยนมาตดตอโดยทางเรอ ปจจยททำาใหชาว ตะวนตกเขามาในเอเชย ไดแก

ปจจยดานเศรษฐกจ ระบบเศรษฐกจของประเทศยโรปเปนระบบเมอแคนทายลซม (Mercantilism) คอระบบพาณชยนยม ตองการทรพยาการธรรมชาตเพอเปนวตถดบมา

ปอนโรงงาน เอเชยเปนดนแดนอดมสมบรณ โดยเฉพาะมเครองเทศทชาวตะวนตกตองการมาก ปจจยทางศาสนา พวกชาวตะวนตกตองการเผยแพรศรสตศาสนาของตนใหคนอน ๆ

ออกญาเสนาภมข ในสมยพระเจาทรงธรรมมการใชทหารญปนเปนทหารรกษาพระองค

กบฎไพรสมยอยธยา เรองราวทไดจากพงศาวดารตอนกบฎพระยาวเชยร พงศาวดารไดกลาวไวอยางชดเจนวาภายหลง

เสยกรงศรอยธยาครงท 1 ไดมกบฏของพวกไพรเกดขน และเกดขนในทำานองของขบวนการพระศรอารย หรอเรยกวา กบฎของผมบญ อนนคลาย ๆ เปนประเพฯอยางหนงในสงคมไทยทเราเหนมาโดยตลอด เปน

ประเพณของความขดแยงทแสดงการประทวงโดยประชาชน ชาวอนโดนเชยคนหนงไดเขยนเกยวกบชาวชนบทในชวาไววา ในชวานนกเชนเดยวกบประเทศไทยใน

แงทวาคนทวไปนนจะมความรสกทวาคนชนบทไมมความคดทางการเมองเปนพวกทเฉอยชาทางการเมอง การประทวงของชาวชนบทในสมยโบราณสวนใหญจะออกมาในรปของศาสนา แตขบวนการพระศรอา

รยเหลานจะไมคอยมความแขงแกรงเทาไรนก มกจะถกปราบลงทกครง การเกดขนของกบฎไพรหรอ ขบวนการพระศรอารย กเปนเครองสะทอนใหเราเหนในการศกษาประวตศาสตรทวาการกบฎของไพรมอย

ตลอดเวลา กบฏพระยาวเชยรเกดขนสมยพระมหาธรรมราชา สาเหตทเกดกบฎนขนอาจจะเปนเพราะความยาก

ลำาบากของประชาชนทถกเกณฑแรงงานในระบบไพร

การเสยกรงครอยธยาทงสองครง

สาเหตททำาใหเสยกรงศรอยธยาครงท 1 (พ.ศ. 2112) มประเดนสำาคญ ๆ ทกอใหเกด

สงครามเสยกรงศรอยธยาครงท 1 ดงน

(1) เกดจากการตอสของผปกครองดวยกน เปนสงครามการตอสระหวางพระมหากษตรยดวย กน เพอขยายอำานาจของตน

(2) การชวงชงผลประโยชนทางเศรษฐกจ ผลประโยชนทางเศรษฐกจทชวงชงกนในตอนนน ก คอการชวงชงไพรพล สงครามสวนใหญจะเปนสงครามแยงไพรพลกน หรออาจจะเปนการชวงชงดนแดนบาง

แหงทอดมสมบรณ

Page 10: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

สาเหตททำาใหเสยกรงศรอยธยาครงท 2 (พ.ศ. 2310) การเสยกรงศรอยะยาครงทสองอาจกลาว

ไดวา เปนการเปลยนแปลงครงสำาคญของประวตศาสตรไทย เพราะทำาใหศนยกลางของอาณาจกรไทยซง

ตงมา 400 ป ตองสญสลายไป สาเหตของการสญเสยกรงศรอยธยาครงท 2 ไดแก

(1) เปนเรองของผนำา จะเหนวาปญหาของผนำาในอยธยา ซงชวงชงอำานาจกนเองนนมอยตลอด เวลา กอนใหเกดปญหาการสบทอดทางผนำา ซงขาดระเบยบแบแผนในการสงตออำานาจทางการเมอง และเปน

ผลทำาใหกรงศรอยธยาออนแอ

(2) เปนเรองทางการทหาร การรบของทหารอยธยานบวาออนแอมาก ทหารไมชำานาญ นอกจากนสมยตอนปลายอยธยา ไทยหนไปพงทหารตางชาตเสยเปนสวนใหญ ตงแตรชกาลสมเดจพระ

นารายณมหาราช จนถงเสยกรงฯ ครงท 2 ไทยวางเวนจากสงครามกบพมาถง 95 ป ทำาใหไทยชะลาใจไม ปรบปรงกองทพใหดขน และไมไดสะสมในดานกำาลงอาวธใหมากขน ทำาใหทหารของกรงศรอยธยาออนแอมาก

เปนเหตใหเสยกรงฯ งาย

(3) เปนเรองเกยวกบไพรพล ในยคนคนทเปนไพรถกกดขมาก ตองไปทำางานใหกบมลนายโดย

ไมไดรบผลตอบแทน ตองทำางานหนก 6 เดอนตอป เมอไพรพลตองไดรบความยากลำาบากดงกลาวจงไมมกำาลงในการรบ

(4) ปญหาทางเศรษฐกจ ตอนปลายสมยกรงศรอยธยาไดเกดภาวะเศรษฐกจตกตำา สงทเหนได ชดคอ การคากบตางประเทศมนอยมาก

อกประการหนงทเกยวโยงกบเศรษฐกจของอยธยา คอ รฐบาลขณะนนพยายามทจะใชขาวมาก เศรษฐกจของอยธยา โดยการสงขาวไปขายทเมองจน แตขาวทสงไปยงเมองจนยงมปรมาณนอยมาก เพราะ

ความป นปวนทางการเมองในตอนปลายกรงศรอยธยา การทไทยเพาะปลกขาวไมคอยไดผลในปลายสมย อยธยา จากหลกฐานพงศาวดารจะเหนวาในชวงกอนเสยกรงฯ ครงทสอง ผคนอดอยากกนมาก เกดโจรผราย

ชกชม ประชาชนอดอาหารซบผอมและลมตายไปจำานวนมาก ทหนออกไปหาพมากม

Page 11: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

สมยกรงธนบรและตนรตนโกสนทร

บทบาทของพระเจาตากกบการกชาตบานเมองจากพมา กอนเสยกรงฯเลกนอย พระเจาตากเหนวาอยธยาไมมทางเอาชนะพมาไดแลว จงออกจากกรง

ศรอยธยามงไปทางตะวนออก ทงนเพราะทางตะวนออกไมมกองกำาลงพมา ตอนปลายสมยอยธยา หวเมองตะวนออกทงส ไดแก เมองชลบร ระยอง จนทบร และตราด นน มคน

จนเขามาตงหลกแหลงจำานวนมาก ในแงนทำาใหพระเจาตากมฐานกำาลงคนทเปนเชอสายจนอยจำานวนมาก เมอ พระเจาตากไปตงฐานกำาลงอยทเมองจนทบร สงแรกททำากคอ การตอเรอ เรองเรอเปนสงสำาคญมากในการก

ชาตของพระเจาตาก กลาวโดยสรป การทพระเจาตาก ทรงสามารถปราบปรามพมารวมทงกกตาง ๆ ของคน

ไทยไดอยางรวดเรวทงนเพราะทรงอาศยปจจย 3 ประการดวยกนคอ

(1) พระองคทรงสามารถควบคมกำาลงคนทไมบอบชำาจากการสงครามเลยในทางตะวนออกไวได

(2) พระองคทรงสามารถคมคนจนเอาไวได ทำาใหไดเงนจากการเรยไรจากชาวจนมาซอขาวสารจากตางประเทศเพอมาเลยงผคนไดมาก

(3) พระองคยงทรงคมเสนทางคมนาคมทางนำาไวไดหมด

ปญหาและการฟ นฟสงคมไทย ปญหาเศรษฐกจ ภายหลงเสยกรงฯ เรยกไดวาเปนเศรษฐกจทอยในสภาพสงคม ซงจะใชเวลาถงกวา

30 ป จงจะแกไขได การทำาสงครามในสมยพระเจาตากและรชกาลท 1 บางครงเปนการทำาสงครามเพอหา อาหารมาเลยงประชาชน สองสมยนจงตองพยายามจดการปญหาเรองขาวและเรองผคน โดยพยายามไป

เกลยกลอมผคนใหเขามาตงหลกแหลง หรอไปกวาดตอนผคนมาเมอรบชนะในสงคราม นโยบายการแกปญหาเรองขาดคน มการชกชวนใหชาวตางชาตเขามาเปนจำานวนมาก

หลงเสยงกรงศรอยธยาครงทสองแลว มปญหาและการฟ นฟสงคมอย 4 ประการ พอสรปไดดงน

(1) ปญหาทางเศรษฐกจ ชวงทเศรษฐกจตกตำา เพราะขาดอาหารหลกคอ ขาว ซงไทยตองไปนำาเอาขาวมาจากทอนอยตลอดเวลา

(2) ปญหาการขาดแคลนกำาลงคน ผลสะทอนของการทำาสงครามไทยกบพมา ทำาใหเหลอคนทพอจะมกำาลงเขมแขงอยทางตะวนออกเทานน

จากปญหาขาดผคนขางตนทำาใหมการแกไขปญหาโดยเอาคนตางดาวเขามาโดยเฉพาะอยางยงคนจน ซงทจรงกเปนกลมคนทเขามาเปนจำานวนมากตงแตปลายสมยกรงศรอยะยาแลว

(3) ความสบเนองของสงครามหลงจาการเสยกรงศรอยธยาครงทสองแลว คอนขางจะ เดดขาดลงไปเลยระหวางไทยกบพมา คอทางกรงเทพฯ ยดลานนาไทยไดเดดขาด นนคอ กอนเสยกรงฯ ครงท

หนง อาณาจกรลานนาหรอเชยงใหมของพระเจามงรายเปนอสระ แตหลงเสยกรงฯ กยดลานนากลบคนมาได โดยสรป จากการเสยกรงศรอยธยาทงทสองน ทำาใหเมองหลวงของไทยซงอยทอยธยาตองสลายลง และทำาให

ผนำาของไทยตองยายเมองหลวงมาอยกรงธนบร ทงยงทำาใหเกดปญหาแกผนำาไทยในขณะนน คอ พระเจาตาก และรชกาลท 1 ทจะตองฟ นฟสงคมไทยขนมาใหม

สำาหรบการฟ นฟทางดานวฒนธรรมทเราจะเรยกไดวา สำาคญทสดในแงของวรรณคดหรอวรรณกรรมนน เปน

เรองของสมยรชกาลท 1 และรชกาลท 2 วรรณคดเหลานไดแก อเหนา สามกก ราชาธราช นทานอหราน ราชธรรม รตนพมพวงศ ไซฮน สงคตยวงศ รามเกยรต มหาชาต กฎหมายตราสามดวง พงศาวดาร

Page 12: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

การปกครองและเศรษฐกจสมยตนรตนโกสนทร การปกครองในสมยกรงรตนโกสนทร แบงออกเปนการปกครองสวนกลางและสวนภมภาค การ

ปกครองสวนกลางมกลาโหม มหาดไทย เวยง วง คลง นา เปนหนวยงานทสำาคญ สวนการปกครองสวน ภมภาคเปนรปแบบของการปกครองหวเมองตาง ๆ ซงมดงตอไปน

การปกครองสวนภมภาคแบงออกเปน 3 สวนสำาคญ คอ กรมกลาโหมทำาหนาทควบคมดนแดนหวเมอง

ภาคใตถง 20 เมอง เชน เมองสงขลา พทลง นครศรธรรมราช ไชยา ชมพร ตะกวปา เปนตน กรมคลง ควบคมหวเมองทอยบรเวณชายทะเลตอนใตของกรงเทพฯ และดานตะวนออก

สวนในเรองของการเศรษฐกจนน ในยคนเราอาจจะพดไดวาการคาขายกบเมองจนเฟ องฟ มาก แตจะเปนการคาทรฐบาลผกขาด ยคนคนจนในเมองไทยเรมทจะเขามาควบคมเศรษฐกจของเมองไทย

อยางมากคอ ทำาหนาทรบสมปทานการผกขาดการคาระดบหลวงหรอของราชการ ทเหนไดชด คอ การคาสำาเภา การคาสำาเภานนอาจจะทำาไปในนามของ พระยา หรอหลวงอะไรกตาม แตคนทดำาเนนการคาจรง ๆ กคอ คนจน

สวนเรองของคนทวไป การเกณฑแรงงานในระบบไพรกจะเรมเปลยนแปลงไปเรอย ๆ คอ แรงงานเกณฑจะมความสำาคญนอยลงทกท เราอาจจะกลาวไดวา รฐบาลตองการเกบภาษทเปนเงนมากกวา

ภาษทเปนแรงงาน สมยนคนทไมไปทำางานใหหลวงกตองเสยเงนแทน

เรองการเกบภาษอากรในเมองเหนอ(ไมรวมหวเมองลานนา) การเกบภาษในดนแดนแถบ น จะแบงเปนภาษจากการเกษตร และภาษทเปนของปา

ภาษอกอยางหนงกคอ ภาษทออกมาเปนตวเงน หรอเปนสนคาทคนนนจะตองเกบเอามาให กบรฐบาล วธการเกบภาษอากรจะทำาโดยการตงเจาภาษนายอากรขนมา ซงสวนใหญแลวจะเปนคนจน คนจน

เหลานกจะมาประมลกน ใครประมลไดสงสดกไดรบมอบใหไปเกบภาษ สำาหรบภาษทเปนนายกองสวย คำาวา สวย สวนใหญจะเปนของปา

สรปแลวเรองของภาษในตอนตน คนจนเขามามบทบาทมาก โดยการเปนเจาภาษนายอากร และอตราของการจดเกบกไมแนนอน แลวแตละทองท

การเมองไทยทเกยวกบอนโดจน

นบตงแตสมยของพระเจาตากสนจนถงสมยรชกาลท 3 เราจะเหนวาชวงนปญหาเกยวกบนโยบายตางประเทศของไทยทเกยวกบพมากำาลงจะหมดไปแลว

ในยคทพมาหมดความสำาคญไปจากไทยน ทางอนโดจน ( ประกอบดวย เขมร ลาว ญวน) กลบม

ความสำาคญมาก และมความสำาคญอยางยงในสมยรชกาลท 5 ลาว นบแตสมยกรงศรอยธยา อาณาจกรลาวแบงออกเปน 3 อาณาจกรยอย คอ หลวงพระบาง

เวยงจนทน จำาปาศกด ทง 3 อาณาจกรนตกอยใตอทธพลของกรงศรอยธยา โดยจะตองสงบรรณาการมาใหกรงศรอยธยา

สวนความรสกของคนลาวเอง กตองการมเอกราชเหมอนกน ดงจะเหนไดจากกบฎเจาอนวงศทเกดใน

ป พ.ศ. 2369 และในปนเอง กเปนปทเกดสงครามครงแรกระหวางพมากบองกฤษ เหตการณตอนน ทำาใหเจาอนวงศทเวยงจนทนเขาใจวาองกฤษจะยกทพพมาตไทยดวย จงเหนเปนโอกาสเหมาะทจะประกาศ

เอกราชใหแกเวยงจนทน ดงนนเจาอนวงศจงยกกองทพมาทางภาคอสานของไทย ถาเราดคำาอธบายตามแบบพงศวดารไทย กจะมองการกระทำาของเจาอนวงศวาเปนเพราะเมอครงเจา

อนวงศมางานถวายพระเพลงพระบรมศพของรชกาลท 2 นน รชกาลท 3 ไดทรงพดจาดถกเจาอนวงศเขา จงทำาใหเจาอนวงศกลบไปดวยความโกรธแคนมาก เปนเหตใหคดจะมารกรานเมองไทยอยตลอดเวลา และยง

สะทอนใหเราเหนอกประเดนปญหาของการแขงขนกนเปนใหญระหวางไทยกบญวนในสมยน เขมร กมเรองราวคลาย ๆ กบคนลาวเหมอนกน ตองตกเปนเมองขนของอยธยา ตองสงบรรณาการให

อยธยา หากเรายอนกลบไปดสมยอยธยาตอนตน จะพบวาราชสำานกไทยไดรบอทธพลจากวฒนธรรมเขมรอยางมาก

สรปไดวา ในชวงนเปนชวงทคนไทยทกรงเทพฯ ในสมยราชวงศจกร และญวนทเมองเว ในสมยราชวงศเหง

ยนมอำานาจมาก ทำาใหอาณาจกรเลก ๆ หดหายไป ในสมยรชกาลท 3 ไทยกบญวนรบกนในดนแดนเขมรถง

Page 13: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

14 ป ผเปนแมทพฝายไทยคอ เจาพระยาบดนทรเดชา แตเมอเปรยบเทยบกนแลว ในชวงนไทยไดเปรยบ ญวนในดานนโยบายตางประเทศทเกยวกบอนโดจน เพราะไทยมอทธพลเหนอลาวเปนสวนใหญ และเขมรก

ตกลงสงบรรณาการใหไทยมากกวาญวน เพราะเขมรและลาวหนมาขนกบไทยมากกวา จงไดรบวฒนธรรมของ ไทย เชน เรยนหนงสอไทย นบถอพทธศาสนาแบบไทย ในดานผลประโยชนไทยกไดมากกวา

ประวตศาสตรไทยยคสมยใหม

ไทยกบลทธอาณานคม ประวตศาสตรไทยยคสมยใหมซงเปนพนฐานของยคปจจบน ยคนจะมการเปลยนแปลงเพราะมพวก

ฝรงเขามา คอไทยจะมการตดตอกบฝรงหรอชาวตะวนตกนนเอง การตดตอกบฝรง ไดมปรากฎการณอยางหนงเกดขน คอ เรองลทธอาณานคม หรอจกรวรรดนยม

สมยรชกาลท 2 รชกาลท 3 รชกาลท 4 ไทยจะเรมตดตอกบฝรงอยางมาก นบเปนการเรมยค ใหมของการตดตอกบฝรง หลงจากทไดหยดชะงกไป เมอหลงรชกาลสมเดจพระนารายณ ปจจยสำาคญในการ

ตดตอกบฝรงกคอ เรองการคา การคาของเมองไทยตงแตสมยอยธยาจนถงยคนเปนการคาแบบผกขาด ฝรงจงไมไดรบความสะดวก เมอฝรงเขามาคาขายในเมองไทย จงยนยนวาการคาขายควรจะตองเปนแบบเสร

คอ ประชาชนทวไป กแงทวาไทยจะคาขายแบบผกขาด แตฝรงจะใหไทยคาขายแบบเสร รชกาลท 3 ทรงยนยนวาจะไมเปลยนการคาระบบผกขาด

ตอมาเมอสมยรชกาลท 4 การเมองแบบจกรวรรดนยม จะเขามาบบประเทศไทยอยางมากในแงทวา ถาเรามองดประเทศรอบ ๆ ไทยในสมยนน เราจะเหนวาประเทศใกลเคยงกบไทยทงหลายไดถกฝรงยดครองไป

หมด แมแตญปนเองกถกฝรงบงคบใหเปดประตการคา

วกฤตการณวงหนา

ความขดแยงระหวางพวกเจากบพวกขนนาง เปนประเดนสำาคญในการปฏรปสมยรชกาลท 5 ความ ขดแยงครงนสะทอนใหเหนความขดแยงระหวางรนดวย ซงจะขดแยงกนทงในแงของความคดประสบการณ

และทศนตอการมองโลก

การปฏรปเรมแรกของรฃกาลท 5 ( ครองราชยระหวาง พ.ศ. 2411-2453) ใน พ.ศ. 2417 เรมจากขนบประเพณกอน เชน การเลกหมอบคลานเขาเฝา เรมการเลกทาสทละนอย ม

การปฏรปการศาลและการคลง การปฏรปทงหมดนเปนการรวมอำานาจเขาสศนยกลาง เปนการรวมอำานาจททำาใหพวกเจามอำานาจมากขน

Page 14: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

ในการปกครอง รชกาลท 5 ไดทรงตงสภาขน 2 สภาพเพอทานอำานาจของรฐบาล เมอเกดวกฤตการณวงหนาขน กอนทเหตการณจะลกลามออกไปมาก ขาหลวงองกฤษประจำาสงคโปร

ไดเขามาไกลเกลยไดสำาเรจ โดยอางวางจะไมกาวกายกจการภายในของไทย มขอตกลงทสำาคญ 3 ประการคอ

(1) ยนยนวาตำาแหนงวงหนาไมใชตำาแหนงสบราชสมบต

(2) กำาลงทหารทวงหนามอยตองไมเกน 200 คน

(3) เรองภาษอากรทกรมตาง ๆ เคยไดรบ เมอรชกาลท 5 ตงหอรษฏากรพพฒนขน จะ รวมเอาภาษมาไวทสวนกลาง เปนการตดรายไดสวนทกรมตาง ๆ เคยไดรบไปเลย

ในสมยทพระบาทสมเดจพระป นเกลาเจาอยหว ทรงดำารงตำาแหนงวงหนาในสมยรชกาลท 4 ไดทรงอยในฐานะ

พระมหากษตรยองคท 2 ดวยนน วงหนาในสมยนไดตงตวขนมา เปนสถาบนทเขมแขงมาก

เมอรชกาลท 4 สวรรคตแลว สมเดจพระยาบรมมหาศรสรยวงศ (ผสำาเรจราชการแผนดนของ

รชกาลท 5) ไดเสนอแตงตงกรมหมนบวรวชยชาญขนเปนวงหนา ซงตามปกตแลวตำาแหนงนพระมหา กษตรยตองทรงแตงตงเอง แตเมอตำาแหนงนมาจากขนนางเปนผเสนอแตงตง จงกอใหเกดความขดแยงขน

ลกษณะความขดแยงระหวางวงหลวงกบวงหนาในสมยรชกาลท 5 ไดแก

(1) ลกษณะความขดแยงทางสถาบน

(2) ความขดแยงกนในเรองของวย

สมยแหงการปฏรป

พ.ศ. 2535 รชกาลท 5 ทรงหนไปสรางคนรนใหม โดยการปฏรปการศกษาดวยการสราง โรงเรยนขนสำาหรบผลตคนรนใหมใหเปนกำาลง นอกจากนน ยงใหมการแตงตำาราเรยนขนมา คอ หนงสอมลบท

บรรพกจ ของพระยาศรสนทรโวหาร ( นอย อาจารยางกร) มการสรางพจนานกรม การปฏรปการศกษา

สวนเรองการเมองและการปกครองนน สมยรชกาลท 5 ตอนตน พวกเชอพระวงศไดเสดจไปศกษา

ตางประเทศกนเปนจำานวนมาก เจานายและขาราชการจงรวมกลมกน ใน พ.ศ. 2427(ร.ศ.103) รวมกนทำาหนงสอถวายรชกาลท 5 ใหเปลยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบรณาญาสสทธราช โดยใหม

รฐธรรมนญเปนหลกในการปกครองเสยท แตการเรยกรองครงนกไมสำาเรจ จนกระทงถงสมยรชกาลท 6 ก

Page 15: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

ออกมาในรปของกบฎ ร.ศ. 130 (พ.ศ. 2454) อนเปนกบฎของขาราชการทหารซงสวนใหญ ยงมอายนอย จดประสงคของการกบฎครงน ตองการใหเอาระบอบประชาธปไตยมาใชในเมองไทย กลมนาย

ทหารคณะกอการ ร.ศ. 130 ไดรบการศกษาสงพอสมควรทเดยว อนเปนผลจากการปฏรปการศกษา แมการกบฎครงนจะทำาไมสำาเรจ แตกทำาใหเราทราบวาความคดทจะเปลยนแปลงการปกครองมอยตลอดเวลา

ผลของการเรยกรองของกลม ร.ศ. 103 (พ.ศ. 2427) กคอ เกดการปฏรปการปกครอง โดยการตงกระทรวงทบวงกรมขนมา เพอทจะแกปญหาของไทยในสมยนน

ผลของการปฏรปทมหวเมองทสำาคญมาก กคอ ระบบการปกครองแบบเทศาภบาล เทศาภบาลหมายถง การใหบรรดาเมองตามตางจงหวดทงหลาย มาขนกบกระทรวงมหาดไทย ซงมการจดแบงเปนมณฑล การ จดการปกครองแบบนทำาใหหวเมองไกล ๆ ทเคยปกครองกนอยางอสระตองหมดอำานาจลง

ลทธชาตนยมกอตวขนในสมยรชกาลท 6 เนองจากกษตรยซงเปนผปกครอง ทรงมองเหนวาคนจนทเขา มาอยในเมองไทย มอทธพลในเมองไทยเปนอยางมาก และเขามาคมเศรษฐกจของไทยไวได กอใหเกดความไม

สบายใจในหมเสนาบดและผปกครอง

สงสำาคญทเกดขนในสมยรชกาลท 6 กคอ เกดภาวะงบประมาณขาดดลเปนครงแรก

พ.ศ. 2463 ไทยเรมขาดดลงบประมาณเปนครงแรก แลวกขาดดลเพมขนทกท จนสงผลไปถงสมย

รชกาลท 7 ทำาใหรชกาลท 7 ตองเปนผแกไขปญหาน ดวยวธปลดขาราชการออกบาง ลดเงนเดอน ขาราชการลงบาง ยบมณฑล ยบกระทรวงบางกระทรวง แตกแกไขอะไรไมไดนก

การปฏวต พ.ศ. 2475 การปฏวต พ.ศ. 2475 น บางคนเรยกคณะผทำาการปฏวตวากลมผกอการ แตคนกลมนเรยกตว

เองวา คณะราษฎร กลมผกอการครงนสวนใหญลวนเปนคนทอยนอกวงราชการมากอนทงนน ในหมผนำาของ กลมนน มกจะเปนนกเรยนทนทไดไปศกษาตอตางประเทศ แตเมอกลบมารบราชการจะเกดความขดแยงกบ

พวกเจานายทมผหนนหลง

การปฏวต พ.ศ. 2475 คณะผกอการไมไดมกำาลงทหารอยในมอแตอยางใด หากแตไดอาศย สถานการณทพรอมทจะทำาการปฏวต จงลงมอประกาศยดอำานาจ

สาเหตทกอใหเกดการปฏวตขนใน พ.ศ. 2475 คอ

(1) ความคดเกยวกบประชาธปไตยไดแพรหลายอยในหมของชนชนนำา หรอชนชนผปกครอง ความคดมาพรอมกบอทธพลของตะวนตกและลทธอาณานคมเปนความคดทคนตองการเอามาใชกบเมองไทย

จงแสดงออกในรปของกบฎ ร.ศ. 130 (พ.ศ. 2454)(2) เกดขาราชการชนชนกลางทเปนสามญชน หมายถง ผทเรยกหนงสอเกงแลวเขามามบทบาท

ทางการเมอง เนองจากการศกษาแบบสมยใหมชกนำาเขามา

(3) เกดความรสกชาตนยมขนมาในหมของคนรนใหม คดวา เพราะระบอบการปกครองแบบเกา จง ทำาใหประเทศไมเจรญ เพราะฉะนนจงคดทจะเปลยนแปลงการปกครองเสยใหม เพอใหชาตกาวหนา จงเกดการ

ปฏวต พ.ศ. 2475 ขน

(4) ฐานะทางเศรษฐกจตกตำาของประเทศนบเปนสาเหตสำาคญททำาใหเกดการปฏวต พ.ศ. 2475 ทงนสบเนองมาจากการขาดดลงบประมาณมาตงแตสมยรชกาลท 6 และเกดภาวะเศรษฐกจ

ตกตำาทวโลก อกในสมยรชกาลท 7 ซงสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจของไทยอยางรนแรง

Page 16: รายงาน - Geocities.ws · Web viewรายงาน เร อง ส งคมไทยอด ต-ป จจ บ น นำเสนอ ดร. ไพฑ รย ม ก

สรปไดวา การปฏวต พ.ศ. 2475 เปนการเปลยนแปลงทางการเมองทสำาคญมาก เพราะเปนการเปลยนแปลงการปกครองไปในแงทวาดงเอาอำานาจของพระมหากษตรยมาอยใตรฐธรรมนญ