16
บทวิจัย ผลของโปรแกรมควบคุมน้าหนักโดยประยุกต์แนวคิดการก้ากับตนเองต่อ ดัชนีมวลกายของประชาชนที่มีน้าหนักเกินในอ้าเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี* THE RESULTS OF THE WEIGHT-CONTROL PROGRAM ON APPLYING THE CONCEPT OF SELF-REGULATION TOWARDS BODY MASS INDEX OF PEOPLE WITH OVERWEIGHT IN BOTHONG DISTRICT, CHONBURI PROVINCE *1 ภาฤดี พันธุ์พรม** ยุวดี รอดจากภัย*** กมลมาลย์ วิรัตน์เศรษฐสิน*** บทคัดย่อ คนที่มีน้าหนักเกินเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ท้าให้เจ็บป่วยด้วยโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจและ หลอดเลือดตามมา โดยเฉพาะประชาชนวัยท้างานอายุ 35 - 60 ปีมีความเสี่ยง 7 - 20% การวิจัยครั้งนี้มี วัตถุประสงค์เพื่อศึกษา ผลของโปรแกรมควบคุมน้าหนักโดยประยุกต์แนวคิดการก้ากับตนเองต่อดัชนีมวลกาย ของประชาชนที่มีน้าหนักเกิน กลุ่มตัวอย่างเป็นประชาชน อายุ 35- 60 ปี จ้านวน 60 คน ท่มีดัชนีมวลกายตั้งแต่ 23 กก/ม² ขึ้นไป ซึ่งสุ่มมาต้าบลละ 30 คน จ้านวน 2 ต้าบล ในอ้าเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี และสุ่มเข้ากลุ่ม ทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบด้วยการจับสลาก เก็บรวบรวมแบบสอบถามส่งให้ตอบในห้องทดลองและห้อง ประชุม ก่อนและหลังการทดลอง ส่วนวัดความคาดหวังในผลลัพธ์ พฤติกรรมการบริโภคและพฤติกรรมการออก ก้าลังกายมีความเที่ยงค่าสัมประสิทธิ์แอลฟา 0.96, 0.77 และ 0.96 ตามล้าดับ ประชาชนกลุ่มทดลองให้ โปรแกรมควบคุมน้าหนักโดยประยุกต์แนวคิดการก้ากับตนเองตามแนวคิดของซิมเมอร์แมน เป็นเวลา 9 สัปดาห์ ๆ ละ 1 ครั ้ง ๆ ละ 50 นาที ด้าเนินกิจกรรมโดยผู้วิจัยและผู้ช่วยสอน ส้าหรับประชาชนกลุ่ม เปรียบเทียบด้าเนินชีวิตตามปกติ ข้อมูลวิเคราะห์ด้วยร้อยละ คะแนนเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน paired t- test และ Independent t-test ผลการวิจัยพบว่า * ...วิทยานิพนธ์หลักสูตรสาธารณสุขศาตรมหาบัณฑิต คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ** ..นักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาตรมหาบัณฑิต คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา *** รองศาสตราจารย์ ภาควิชาสุขศึกษาและพฤติกรรมสุขภาพ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา *** ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ภาควิชาสุขศึกษา คณะพละศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

บทวจย

ผลของโปรแกรมควบคมนาหนกโดยประยกตแนวคดการกากบตนเองตอดชนมวลกายของประชาชนทมนาหนกเกนในอาเภอบอทอง

จงหวดชลบร* THE RESULTS OF THE WEIGHT-CONTROL PROGRAM ON APPLYING THE CONCEPT OF SELF-REGULATION TOWARDS

BODY MASS INDEX OF PEOPLE WITH OVERWEIGHT IN BOTHONG DISTRICT, CHONBURI PROVINCE*1

ภาฤด พนธพรม** ยวด รอดจากภย***

กมลมาลย วรตนเศรษฐสน***

บทคดยอ คนทมนาหนกเกนเปนปจจยเสยงททาใหเจบปวยดวยโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจและหลอดเลอดตามมา โดยเฉพาะประชาชนวยทางานอาย 35-60 ปมความเสยง 7-20% การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษา ผลของโปรแกรมควบคมนาหนกโดยประยกตแนวคดการกากบตนเองตอดชนมวลกายของประชาชนทมนาหนกเกน กลมตวอยางเปนประชาชน อาย 35-60 ป จานวน 60 คน ทมดชนมวลกายตงแต 23 กก/ม² ขนไป ซงสมมาตาบลละ 30 คน จานวน 2 ตาบล ในอาเภอบอทอง จงหวดชลบร และสมเขากลมทดลองและกลมเปรยบเทยบดวยการจบสลาก เกบรวบรวมแบบสอบถามสงใหตอบในหองทดลองและหองประชม กอนและหลงการทดลอง สวนวดความคาดหวงในผลลพธ พฤตกรรมการบรโภคและพฤตกรรมการออกกาลงกายมความเทยงคาสมประสทธแอลฟา 0.96, 0.77 และ 0.96 ตามลาดบ ประชาชนกลมทดลองใหโปรแกรมควบคมนาหนกโดยประยกตแนวคดการกากบตนเองตามแนวคดของซมเมอรแมน เปนเวลา 9 สปดาห ๆ ละ 1 ครง ๆ ละ 50 นาท ดาเนนกจกรรมโดยผวจยและผ ชวยสอน สาหรบประชาชนกลมเปรยบเทยบดาเนนชวตตามปกต ขอมลวเคราะหดวยรอยละ คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน paired t-test และ Independent t-test ผลการวจยพบวา

* ...วทยานพนธหลกสตรสาธารณสขศาตรมหาบณฑต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา ** ..นกศกษาหลกสตรสาธารณสขศาตรมหาบณฑต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา *** รองศาสตราจารย ภาควชาสขศกษาและพฤตกรรมสขภาพ คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา *** ผชวยศาสตราจารย ภาควชาสขศกษา คณะพละศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Page 2: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

45มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 45

หลงการทดลอง ความคาดหวงในผลลพธ พฤตกรรมการบรโภค และพฤตกรรมการออกกาลงกายของประชาชนกลมทดลองมคะแนนเฉลยเพมขนมากกวากอนทดลองอยางมนยสาคญท (p <0.001) และมคะแนนเฉลยเพมขนมากกวาของประชาชนกลมเปรยบเทยบอยางมนยสาคญท (p<0.001) และดชนมวลกายของประชาชนกลมทดลองลดลงเหลอนอยกวากอนทดลองและลดลงเหลอนอยกวาประชาชนกลมเปรยบเทยบอยางมนยสาคญท (p < 0.05) แสดงวาโปรแกรมควบคมนาหนกทประยกตแนวคดการกากบตนเองทสรางขนผลด มสวนทาใหประชาชนทมนาหนกเกนมดชนมวลกายลดลง ฉะนน จงควรสนบสนนใหนกวชาการสาธารณสขและผเกยวของไดนาโปรแกรมนไปใช คาสาคญ: โปรแกรมควบคมนาหนก, การกากบตนเอง, ดชนมวลกาย, ความคาดหวงในผลลพธ, การบรโภค,

การออกกาลงกาย ABSTRACT

THE RESULTS OF THE WEIGHT-CONTROL PROGRAM ON APPLYING THE CONCEPT OF SELF-REGULATION TOWARDS BODY MASS INDEX OF PEOPLE WITH OVERWEIGHT IN BOTHONG

DISTRICT, CHONBURI PROVINCE* Pharudee Phanphrom*

Yuvadee Rodjakpai** Kamolmal Wirutsettasin***

People who are overweight are risk factors for the illness with diabetes, hypertension and cardiovascular disease, by especially people aged 35-60 years are at risk 7-20%. The purpose of this research was to study the results of the weight-control program on applying the concept of self-regulation towards body mass index of people who were overweight. The sample consisted of 60 peoples aged 35-60 years with a BMI of 23 kg/m² or more, which randomly selected from two sub-districts each of 30 peoples in Bothong district, Chonburi province and randomly assigned to experimental group and comparison group with the simple random sampling. Data were collected by questionnaire sent to reply in classroom and meeting room before and after the experimented. The questionnaire in the part of outcome expectancy, consumption behavior and exercise behavior with consistency reliability by coefficient alpha 0.96, 0.77 and 0.96 respectively. People in experimental group was received this weight-control program by applying the concept of Zimmerman’s self-regulation for 9 weeks once a week for 50 minutes by researcher and teaching assistants. For comparison group was received by normal lifestyle. Data were analyzed by percentage, mean, standard deviation, paired t-test and Independent t-test. The results showed that: After the experimented, outcome expectancy, consumption behavior and exercise behavior there were the mean score of experimental group higher than before experiment

Page 3: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

4646 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

significantly at (p<0.001) and over the mean score of the comparison group significantly at (p<0.001). BMI of experimental group was down to less than before the experimented and reduced to less than comparison group significantly at (p = 0.05) indicating that program applied the concept of self-regulation to good affect, contributed to overweight people had received this program they had BMI to reduced. So, it should encourage the academic public health officers and relevant people for use this program. Keywords: weight-control program, self-regulation, body mass index, outcome expectancy, consumption, exercise * …Thesis Master of Public Health Program, Faculty of Public Health, Burapha University. **..Master Degree in Public Health Student, Faculty of Public Health, Burapha University. ***.Assistant Professor, Department of Health Education, Faculty of Physical Education, Srinakharinwirot University. ***Associate Professor, Department of Health Education and Health Behavior, Faculty of Public Health, Burapha University. บทนา ประชา ชนน า หน ก เ ก น เ ป นป ญห าสาธารณสขทสาคญของหลายประเทศ ทงประเทศทพฒนาแลวและประเทศทกาลงพฒนาและเพมขนอยางรวดเรวในทกกลมอาย ซงองคการอนามยโลกไดประกาศว าเปนปจจยเส ยงทกอใหเกดโรคตางๆไดงายขน โดยเปนปจจยเสยงตอการเกดโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง หวใจและหลอดเลอด (WHO, 2012) โดยเฉพาะประชาชนวยทางานอาย 35-60 ปมความเสยง 7-20% และกาลงเพมขนอยางรวดเรว สงทตามมาคอทาใหมผลกระทบตอระบบเศรษฐกจเพราะกอใหเกดคาใชจายทสงในการรกษาโรคตางๆ เปนภาระของครอบครวและรฐบาลในการดแล จงจาเปนอยางยงทจะตองไดรบการแกไขปญหาภาวะอวนของประชาชน (กรมอนามย, 2555) จากการศกษาประชาชนในอาเภอบอทอง ทรบบรการคลนกสงเสรมสขภาพคนไทยไรพงในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล ในเขตอาเภอบอทอง จงหวดชลบร พบวา ประชากรวยทางานมดชน

มวลกายเกน รอยละ 30.8 ซงแสดงใหเหนวาประชาชนในอาเภอบอทองมภาวะโภชนาการเกนจานวนมาก เสยงตอการเปนโรคอวนและเสยงตอโรคทจะตามมาอกมากมาย และยงพบวาภาวะสขภาพของผทมคาดชนมวลกายเกน ปวยเปนโรคหลอดเลอดหวใจ โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ตดอย ในลาดบตนๆของผมารบบรการและมจานวนท เพมขนทกป (สานกงานสาธารณสขอาเภอบอทอง, 2557) นอกจากปญหาทางดานสขภาพรางกายแลว คนทมภาวะอวนยงมปญหาทางดานจตใจ คอสญเสยความมนใจและความภมใจในตนเอง รสกถกมองดวยความดถก เหยยดหยาม บคคลเหลานจงกงวลและคดหมกมนอยกบปญหาเรองความอวนของตนเอง อกทงตองเสยคาใชจายในการลดนาหนก และเสยคาใชจายในการรกษาโรคทตามมาจากภาวะอวนเพมขน (กานตธดา ตนวฒนถาวร, 2550) กากบตนเองเปนการกาหนดแนวการกระทา การจงใจตนเอง โดยใหความสาคญกบ

Page 4: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

47มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 47

ความคดทเกดขนเองจากตวบคคล มการวางแผนและปรบแผนอยางเปนวงจร แลวจงประเมนผลการกระทาของตนเองนาไปสการมพฤตกรรมตามเปาหมายทกาหนดไว ดวยกระบวนการโดย 3 ขนตอน คอขน เตรยมการ ขนดาเนนการ และ ขนประเมนผล และมการวางแผนแหงการกระทาอยางเปนขนตอน (Zimmerman, 1989) โดยใชกระบวนการสงเกตตนเอง แลวต งเปาหมาย กระบวนการตดสนใจ มการระบเปาหมายทแนชดและมทศทางในการกระทาทแนนอนเปนเปาหมายระยะสนทอยในระดบทใกลเคยงกบความเปนจรงและสามารถปฏบตไดและการแสดงปฏกรยาตอตนเอง เปนการพฒนามาตรฐานในการประเมนและทกษะในการตดสนนนๆ จะนาไปสการแสดงปฏก ร ยาต อตนเอง ท าใหบ คคลล าดบการแสดงออก อกทงเปนตวจงใจใหบคคลกระทาพฤตกรรมไปสมาตรฐาน (Zimmerman, 1995) ผวจยจงสนใจนาแนวคดการกากบตนเองของ Zimmerman มาประยกตใชเพอการควบคมนาหนกของประชาชนทมนาหนกเกน ในอาเภอบอทอง จงหวดชลบร เพอใหประชาชนสามารถควบคมนาหนกใหอยในเกณฑปกต หรอไมใหอวนไปจากเดม โดยใชแผนการสอนเรองการสรางความคาดหวงในผลลพธ การบรโภคเพอควบคมนาหนก การออกกาลงกายเพอควบคมนาหนก และตดตามประเมนพฤตกรรมโดยการกระตนอยางสม าเสมอ จนเกดการปฏบตทเหมาะสม นาไปสการควบคมนาหนกทแตละบคคลตงเอาไวไดสาเรจตามเปาหมายตอไป วตถประสงคของการวจย 1. เปรยบเทยบความคาดหวงในผลลพธ ในกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง

และระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง 2. เปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภค ในกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง และระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง 3. เปรยบเทยบพฤตกรรมการออกกาลงกาย ในกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง และระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง 4. เปรยบเทยบดชนมวลกาย ในกลมทดลองและกล มเปรยบเทยบกอนและหล งการทดลอง และระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง สมมตฐานของการวจย 1. หลงการทดลอง กลมทดลองมความคาดหวงในผลลพธเพมขนมากกวากอนทดลอง และเพมขนมากกวากลมเปรยบเทยบ 2. หลงการทดลอง กลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนกเพมขนมากกวากอนทดลอง และเพมขนมากกวากลมเปรยบเทยบ 3. หลงการทดลอง กลมทดลองมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนกเพมขนมากกวากอนทดลอง และเพมขนมากกวากลมเปรยบเทยบ 4. หลงการทดลอง กลมทดลองมคาดชนมวลกายลดลงมากกวากอนทดลองและลดลงมากกวากลมเปรยบเทยบสมสวน

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 47

ความคดทเกดขนเองจากตวบคคล มการวางแผนและปรบแผนอยางเปนวงจร แลวจงประเมนผลการกระทาของตนเองนาไปสการมพฤตกรรมตามเปาหมายทกาหนดไว ดวยกระบวนการโดย 3 ขนตอน คอขน เตรยมการ ขนดาเนนการ และ ขนประเมนผล และมการวางแผนแหงการกระทาอยางเปนขนตอน (Zimmerman, 1989) โดยใชกระบวนการสงเกตตนเอง แลวต งเปาหมาย กระบวนการตดสนใจ มการระบเปาหมายทแนชดและมทศทางในการกระทาทแนนอนเปนเปาหมายระยะสนทอยในระดบทใกลเคยงกบความเปนจรงและสามารถปฏบตไดและการแสดงปฏกรยาตอตนเอง เปนการพฒนามาตรฐานในการประเมนและทกษะในการตดสนนนๆ จะนาไปสการแสดงปฏก ร ยาต อตนเอง ท าใหบ คคลล าดบการแสดงออก อกทงเปนตวจงใจใหบคคลกระทาพฤตกรรมไปสมาตรฐาน (Zimmerman, 1995) ผวจยจงสนใจนาแนวคดการกากบตนเองของ Zimmerman มาประยกตใชเพอการควบคมนาหนกของประชาชนทมนาหนกเกน ในอาเภอบอทอง จงหวดชลบร เพอใหประชาชนสามารถควบคมนาหนกใหอยในเกณฑปกต หรอไมใหอวนไปจากเดม โดยใชแผนการสอนเรองการสรางความคาดหวงในผลลพธ การบรโภคเพอควบคมนาหนก การออกกาลงกายเพอควบคมนาหนก และตดตามประเมนพฤตกรรมโดยการกระตนอยางสม าเสมอ จนเกดการปฏบตทเหมาะสม นาไปสการควบคมนาหนกทแตละบคคลตงเอาไวไดสาเรจตามเปาหมายตอไป วตถประสงคของการวจย 1. เปรยบเทยบความคาดหวงในผลลพธ ในกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง

และระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง 2. เปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภค ในกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง และระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง 3. เปรยบเทยบพฤตกรรมการออกกาลงกาย ในกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง และระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง 4. เปรยบเทยบดชนมวลกาย ในกลมทดลองและกล มเปรยบเทยบกอนและหล งการทดลอง และระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง สมมตฐานของการวจย 1. หลงการทดลอง กลมทดลองมความคาดหวงในผลลพธเพมขนมากกวากอนทดลอง และเพมขนมากกวากลมเปรยบเทยบ 2. หลงการทดลอง กลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนกเพมขนมากกวากอนทดลอง และเพมขนมากกวากลมเปรยบเทยบ 3. หลงการทดลอง กลมทดลองมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนกเพมขนมากกวากอนทดลอง และเพมขนมากกวากลมเปรยบเทยบ 4. หลงการทดลอง กลมทดลองมคาดชนมวลกายลดลงมากกวากอนทดลองและลดลงมากกวากลมเปรยบเทยบสมสวน

Page 5: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

4848 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

วธการดาเนนการวจย รปแบบการวจย การวจยครงนเปนการว จ ย ก ง ท ด ล อ ง ( Quasi-experimental research) มรปแบบการวจยแบบศกษา 2 กลม วด 2 ครง คอวดกอนการทดลองและวดหลงการทดลอง จากประชากรทกาหนด 2 กลม คอกลมทดลองเปนกลมทไดรบโปรแกรมควบคมนาหนก และกลมเปร ยบเทยบเปนกลมทด าเนนชวตตามปกต ประชากรและกลมตวอยาง ไดแก ประชาชนในอาเภอบอทอง จงหวดชลบร อายระหวาง 35-60 ป ทมดชนมวลกายตงแต 23 กโลกรม/ตารางเมตร ขนไป เปนผทสมครใจและยนยอมเขารวมโปรแกรมการทดลองตลอดการวจย จานวน 60 คนแบงเปนกลมทดลอง จานวน 30 คน และกลมเปรยบเทยบจานวน 30 คน เปนเพศชายจานวน 20 คน และเพศหญงจานวน 40 คน วธการส มตวอย าง ใชว ธ การส มแบบงาย (Sample Random Sampling) จาก 6 ตาบลทมลกษณะประชากรคลายคลงกน สมดวยการจบ

สลากเลอก 1 ตาบล เปนกลมทดลองไดตาบลบอกวางทอง และจบสลากสมอก 1 ตาบล เปนกลมเปรยบเทยบไดตาบลธาตทอง จากนนจบสลากสมคนทเขามาเปนกลมตวอยางกลมละ 30 คน เครองมอและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 1. เคร องมอท ใช ในการทดลอง ค อโปรแกรมสอนสขศกษาเรองการบรโภคและการออกกาลงกายทควบคมนาหนกโดยประยกตแนวคดการกากบตนเอง ใหแกประชาชนทมน าหนกเกน ประกอบดวยกจกรรม 9 ครง ดงน ครงท 1 กจกรรมรจก ทกทาย ครงท 2 กจกรรมเปดใจ ไขความลบ ครงท 3 กจกรรมปรบการบรโภค โรคภยไมเบยดเบยน ครงท 4 กจกรรมออกกาลงกาย สลายไขมนสวนเกน ครงท 5 กจกรรมเพลดเพลนใจ ไดหนสวย ครงท 6 กจกรรมกระตน เตอนใจ ปฏบตเปนนสยใหยงยน ครงท 7 กจกรรมชนอรา พาสขใจ และครงท 8 กจกรรมพบกนใหม ในวนทรอคอย ครงท 9 กจกรรมเราทาได แสนสขใจ เพอใหประชาชนมความคาดหวงในผลลพธ พฤตกรรมการบรโภค พฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคม

แผนภมท 1 กรอบแนวคดการวจย

โปรแกรมควบคมนาหนกโดยประยกตแนวคดการกากบตนเองของผทมนาหนกเกน

ครงท 1 กจกรรมรจก ทกทาย ครงท 2 กจกรรมเปดหนาตางใจ ไขความลบ ครงท 3 กจกรรมปรบการบรโภค โรคภยไมเบยดเบยน ครงท 4 กจกรรมออกกาลงกาย สลายไขมนสวนเกน ครงท 5 กจกรรมเพลดเพลนใจไดหนสวย ครงท 6 กจกรรมกระตน เตอนใจ ปฏบตเปนนสย ใหยงยน ครงท 7 กจกรรมชนอรา พาสขใจ ครงท 8 กจกรรมพบกนใหม ในวนทรอคอย ครงท 9 ก จกรรมเราทาได แสนสขใจ

1. ความคาดหวงในผลลพธ 2. พฤตกรรมการบรโภค 3. พฤตกรรมการออกกาลงกาย

ดชนมวลกาย

48 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

วธการดาเนนการวจย รปแบบการวจย การวจยครงนเปนการว จ ย ก ง ท ด ล อ ง ( Quasi-experimental research) มรปแบบการวจยแบบศกษา 2 กลม วด 2 ครง คอวดกอนการทดลองและวดหลงการทดลอง จากประชากรทกาหนด 2 กลม คอกลมทดลองเปนกลมทไดรบโปรแกรมควบคมนาหนก และกลมเปร ยบเทยบเปนกลมทด าเนนชวตตามปกต ประชากรและกลมตวอยาง ไดแก ประชาชนในอาเภอบอทอง จงหวดชลบร อายระหวาง 35-60 ป ทมดชนมวลกายตงแต 23 กโลกรม/ตารางเมตร ขนไป เปนผทสมครใจและยนยอมเขารวมโปรแกรมการทดลองตลอดการวจย จานวน 60 คนแบงเปนกลมทดลอง จานวน 30 คน และกลมเปรยบเทยบจานวน 30 คน เปนเพศชายจานวน 20 คน และเพศหญงจานวน 40 คน วธการส มตวอย าง ใชว ธ การส มแบบงาย (Sample Random Sampling) จาก 6 ตาบลทมลกษณะประชากรคลายคลงกน สมดวยการจบ

สลากเลอก 1 ตาบล เปนกลมทดลองไดตาบลบอกวางทอง และจบสลากสมอก 1 ตาบล เปนกลมเปรยบเทยบไดตาบลธาตทอง จากนนจบสลากสมคนทเขามาเปนกลมตวอยางกลมละ 30 คน เครองมอและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 1. เคร องมอท ใช ในการทดลอง ค อโปรแกรมสอนสขศกษาเรองการบรโภคและการออกกาลงกายทควบคมนาหนกโดยประยกตแนวคดการกากบตนเอง ใหแกประชาชนทมน าหนกเกน ประกอบดวยกจกรรม 9 ครง ดงน ครงท 1 กจกรรมรจก ทกทาย ครงท 2 กจกรรมเปดใจ ไขความลบ ครงท 3 กจกรรมปรบการบรโภค โรคภยไมเบยดเบยน ครงท 4 กจกรรมออกกาลงกาย สลายไขมนสวนเกน ครงท 5 กจกรรมเพลดเพลนใจ ไดหนสวย ครงท 6 กจกรรมกระตน เตอนใจ ปฏบตเปนนสยใหยงยน ครงท 7 กจกรรมชนอรา พาสขใจ และครงท 8 กจกรรมพบกนใหม ในวนทรอคอย ครงท 9 กจกรรมเราทาได แสนสขใจ เพอใหประชาชนมความคาดหวงในผลลพธ พฤตกรรมการบรโภค พฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคม

แผนภมท 1 กรอบแนวคดการวจย

โปรแกรมควบคมนาหนกโดยประยกตแนวคดการกากบตนเองของผทมนาหนกเกน

ครงท 1 กจกรรมรจก ทกทาย ครงท 2 กจกรรมเปดหนาตางใจ ไขความลบ ครงท 3 กจกรรมปรบการบรโภค โรคภยไมเบยดเบยน ครงท 4 กจกรรมออกกาลงกาย สลายไขมนสวนเกน ครงท 5 กจกรรมเพลดเพลนใจไดหนสวย ครงท 6 กจกรรมกระตน เตอนใจ ปฏบตเปนนสย ใหยงยน ครงท 7 กจกรรมชนอรา พาสขใจ ครงท 8 กจกรรมพบกนใหม ในวนทรอคอย ครงท 9 ก จกรรมเราทาได แสนสขใจ

1. ความคาดหวงในผลลพธ 2. พฤตกรรมการบรโภค 3. พฤตกรรมการออกกาลงกาย

ดชนมวลกาย

Page 6: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

49มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 49

นาหนกทมากขน นาไปสการปฏบตตนและสามารถควบคมและลดนาหนกของตนเองไดตามเปาหมายทตงไว 2.เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถามประกอบดวย 5 สวน ดงน สวนท1 ขอมลท วไป ถาม เพศ อาย สถานภาพสมรส รายได ระดบการศกษา อาชพ ประวตการมภาวะอวนของคนในครอบคร ว ร ะ ย ะ เ ว ล า ท ป ร ะ ส บ ป ญ ห า ภ า ว ะ อ ว น ประสบการณการควบคมนาหนก การไดรบขอมลขาวสาร และดชนมวลกาย มลกษณะคาถามเปนปลายเปดและปลายปดผสมกน จานวน 11 ขอ สวนท2 ความคาดหวงในผลลพธ ถามในเรอง ความคาดหวงดานการลดความเสยง ลดความรนแรงของการเจบปวย ดานบคลกภาพ ดานความเชอมนในการดาเนนชวต ลกษณะคาถามเปนตวเลอก 5 ระดบ ไดแก เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยงจานวน 12 ขอ สวนท3 พฤตกรรมการบรโภค ถามในเรอง การเลอกประเภท ชนด ปรมาณ และความถของการบรโภคอาหารและเครองดมของประชาชน ลกษณะคาถามเปนตวเลอก 3 ระดบ ไดแก ปฏบตเปนประจา ปฏบตบางครง ไมเคยปฏบตเลย จานวน 16 ขอ สวนท4 พฤตกรรมการออกกาลงกาย ถามในเรอง ประเภท ความหนก ความนาน และความถในการออกกาลงกาย การวางแผนในการออกกาลงกาย และการดดแปลงอปกรณในการออกกาลงกาย ลกษณะคาถามเปนตวเลอก 3 ระดบ ไดแก ปฏบตเปนประจา ปฏบตบางครง ไมเคยปฏบตเลย จานวน 10 ขอ สวนท 5 ผลการควบคมน าหนก ถามนาหนก สวนสง ดชนมวลกาย หลงการทดลอง การจดกจกรรม การเรยนการสอนแบงกจกรรมเปน 9 ครง มลกษณะเปนแบบจดชนเรยนรวม ประชาชนกลมตวอยางจานวน 30 คน ทเขา

ร วมโปรแกรมท าก จกรรมพรอมกนในหอง สปดาหละ 1 ครงๆละ 50 นาท ดงน ครงท 1 กจกรรมรจก ทกทาย แนะนาทมวทยากร โปรแกรมและ การเขารวมกจกรรม ทาแบบวดกอนทากจกรรมการ เรยนร ครงท 2 กจกรรมเปดหนาตางใจ ไขความลบ วทยากรกลาวทกทายแจงวตถประสงคการทากจกรรม จากนนชงนาหนก วดสวนสง และประเมนคาดชนมวลกาย แลวใหวเคราะหสาเหตภาวะอวนของตนเอง พรอมทงบอกแนวทางทตนเองปฏบตเพอใหควบคมนาหนกและหาแนวทางการปฏบตตวเพอปองกนภาวะอวน จากนนใหประชาชนตงเปาหมายการควบคมนาหนกของตนเอง เขยนสญญาใจในการควบคมนาหนกลงใหกระดาษรปหวใจแลวนาไปตดลงในกระดาษชารตหนาหอง สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 3 กจกรรมปรบการบรโภค โรคภยไมเบ ยดเบ ยน ประชาชนทบทวนและเร ยนรพฤตกรรมการบรโภคของตนเอง เขยนลงในกระดาษแลวน าไปแปะท กระดานหนาหอง จากนนรวมกนวเคราะหสาเหตของนาหนกเกนทเกดจากพฤตกรรมการบร โภค แลวรวมกนอภปรายแลกเปลยนเรยนรจากนนใหประชาชนสรางกรอบความคด พ ชตความฝนเพอวางแผนการบรโภคเพอการควบคมนาหนก สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 4 กจกรรมออกกาลงกาย สลายไขมนสวนเกน ประชาชนทบทวนและเรยนรพฤตกรรมการออกกาลงกายของตนเอง วทยากรฉายวดทศนการออกกาลงกายทควบคมนาหนก จากนนประชาชนวางแผนการออกกาลงกายเพอการควบคมนาหนกสาหรบตนเอง สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด

Page 7: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

5050 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

ครงท 5 กจกรรมเพลดเพลนใจไดหนสวย ใหบคคลตนแบบเลาประสบการณ ซกถามแลกเปลยนเรยนร สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 6 กจกรรมกระตนเตอนใจ ปฏบตเปนนสยใหยงยน ประชาชนทสามารถควบคมนาหนกไดตามเปาหมาย ออกมาเลาประสบการณ และเทคนคในการควบคมนาหนก ใหกาลงใจเพอน กระตนเตอน โดยใหประชาชนจบคพดคยและเปลยนประสบการณ และใหกาลงใจซงกนและกนสดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด คร งท 7 ก จกรรม ชนอ รา พาส ข ใจ ประชาชนออกมาเลาประสบการณ และความประทบใจ ความสขใจท สามารถควบคมน าหนกของตนเองได ตามเปาหมาย จากนนใหสมาชกในกลมกลาวชนชมและใหกาลงใจซงกน สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 8 กจกรรมพบกนใหม ในวนทรอคอย ประชาชนประเมนผลการควบคมนาหนกโดยองจากแผนและเปาหมาย สรปกจกรรมเรยนร มอบของขวญให ผ ท ควบคมน าหนกไดตามเป าหมายเพ อ เปนขวญก าล ง ใจ และเป นแบบอยางใหกบสมาชก ครงท 9 กจกรรมเราทาได แสนสขใจ ทาแบบวดหลงทาโปรแกรม การตรวจสอบคณภาพเครองมอ ไดมการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) ผวจยนาเครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แผนการสอนการควบคมนาหนก และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถามขอมลทวไป พฤตกรรมการบรโภค พฤตกรรมการออกกาลงกาย ความคาดหวงในผลลพธ และการควบคมนาหนก นาไปตรวจสอบ

ความตรง โดยใหอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบความถกตอง ความตรงเนอหา การใชภาษา ความชดเจนของภาษา และถกตองตามหลกวชาการ มความชดเจน เนอหาคลอบคล มประ เด นท ว ด ตรงตามทฤษฎ วตถประสงค และนยาม นามาแกไขตามคาแนะนา จากนนนาเครองมอท ใช ในการทดลอง และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลทแกไขไปใหผทรงคณวฒตรวจสอบ นาขอเสนอแนะมาพจารณา และปรบปรงแกไขเพมเตมภายใตคาแนะนาของผทรงคณวฒ และอาจารยทปรกษาผควบคมวทยานพนธ จากนนนาไปทดลองใชและตรวจสอบคณภาพ (Try out) นาแบบสอบถามไปทดลองใชกบประชาชนในตาบลบอทอง อาเภอบอทอง จานวน 30 คน แลวนามาวเคราะหเพอปรบปรง ใหแบบสอบถามมคณภาพตามเกณฑการตรวจสอบคณภาพแบบสอบถาม วเคราะหหาความเทยง (Reliability) ไดคาความเทยงของแบบสอบถาม ดานพฤตกรรมการบรโภค เทากบ .77 พฤตกรรมการออกกาลงกาย เทากบ .96 ความคาดหวงในผลลพธ เทากบ .96 วธดาเนนการเกบขอมล เกบขอมลโดยการทดลอง 9 สปดาห ระหวาวนท 2 พฤศจกายน 2557-14 ธนวาคม 2557 การวจยนไดผานการพจารณาและรบรองจากคณะกรรมการจร ยธรรมว ยในมนษย มหาวทยาลยบรพา ผวจยนาหนงสอจากคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา ขออนญาตเกบขอมลกบผใหญบาน จากนนตดตอประสานงานกบกลมตวอยางนดวน เวลา และสถานท ในการ เก บรวบรวมข อม ล ช แจงวตถประสงคการทาวจยกบกลมตวอยางและใหลงชอในใบยนยอมเขารวมการวจย นดพบกลมทดลองเพอทากจกรรม 9 สปดาห หางกนสปดาหละ 1 ครง สวนกลมเปรยบเทยบพบ 2 ครง ไดรบ

50 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

ครงท 5 กจกรรมเพลดเพลนใจไดหนสวย ใหบคคลตนแบบเลาประสบการณ ซกถามแลกเปลยนเรยนร สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 6 กจกรรมกระตนเตอนใจ ปฏบตเปนนสยใหยงยน ประชาชนทสามารถควบคมนาหนกไดตามเปาหมาย ออกมาเลาประสบการณ และเทคนคในการควบคมนาหนก ใหกาลงใจเพอน กระตนเตอน โดยใหประชาชนจบคพดคยและเปลยนประสบการณ และใหกาลงใจซงกนและกนสดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด คร งท 7 ก จกรรม ชนอ รา พาส ข ใจ ประชาชนออกมาเลาประสบการณ และความประทบใจ ความสขใจท สามารถควบคมน าหนกของตนเองได ตามเปาหมาย จากนนใหสมาชกในกลมกลาวชนชมและใหกาลงใจซงกน สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 8 กจกรรมพบกนใหม ในวนทรอคอย ประชาชนประเมนผลการควบคมนาหนกโดยองจากแผนและเปาหมาย สรปกจกรรมเรยนร มอบของขวญให ผ ท ควบคมน าหนกไดตามเป าหมายเพ อ เปนขวญก าล ง ใจ และเป นแบบอยางใหกบสมาชก ครงท 9 กจกรรมเราทาได แสนสขใจ ทาแบบวดหลงทาโปรแกรม การตรวจสอบคณภาพเครองมอ ไดมการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) ผวจยนาเครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แผนการสอนการควบคมนาหนก และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถามขอมลทวไป พฤตกรรมการบรโภค พฤตกรรมการออกกาลงกาย ความคาดหวงในผลลพธ และการควบคมนาหนก นาไปตรวจสอบ

ความตรง โดยใหอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบความถกตอง ความตรงเนอหา การใชภาษา ความชดเจนของภาษา และถกตองตามหลกวชาการ มความชดเจน เนอหาคลอบคล มประ เด นท ว ด ตรงตามทฤษฎ วตถประสงค และนยาม นามาแกไขตามคาแนะนา จากนนนาเครองมอท ใช ในการทดลอง และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลทแกไขไปใหผทรงคณวฒตรวจสอบ นาขอเสนอแนะมาพจารณา และปรบปรงแกไขเพมเตมภายใตคาแนะนาของผทรงคณวฒ และอาจารยทปรกษาผควบคมวทยานพนธ จากนนนาไปทดลองใชและตรวจสอบคณภาพ (Try out) นาแบบสอบถามไปทดลองใชกบประชาชนในตาบลบอทอง อาเภอบอทอง จานวน 30 คน แลวนามาวเคราะหเพอปรบปรง ใหแบบสอบถามมคณภาพตามเกณฑการตรวจสอบคณภาพแบบสอบถาม วเคราะหหาความเทยง (Reliability) ไดคาความเทยงของแบบสอบถาม ดานพฤตกรรมการบรโภค เทากบ .77 พฤตกรรมการออกกาลงกาย เทากบ .96 ความคาดหวงในผลลพธ เทากบ .96 วธดาเนนการเกบขอมล เกบขอมลโดยการทดลอง 9 สปดาห ระหวาวนท 2 พฤศจกายน 2557-14 ธนวาคม 2557 การวจยนไดผานการพจารณาและรบรองจากคณะกรรมการจร ยธรรมว ยในมนษย มหาวทยาลยบรพา ผวจยนาหนงสอจากคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา ขออนญาตเกบขอมลกบผใหญบาน จากนนตดตอประสานงานกบกลมตวอยางนดวน เวลา และสถานท ในการ เก บรวบรวมข อม ล ช แจงวตถประสงคการทาวจยกบกลมตวอยางและใหลงชอในใบยนยอมเขารวมการวจย นดพบกลมทดลองเพอทากจกรรม 9 สปดาห หางกนสปดาหละ 1 ครง สวนกลมเปรยบเทยบพบ 2 ครง ไดรบ

50 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

ครงท 5 กจกรรมเพลดเพลนใจไดหนสวย ใหบคคลตนแบบเลาประสบการณ ซกถามแลกเปลยนเรยนร สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 6 กจกรรมกระตนเตอนใจ ปฏบตเปนนสยใหยงยน ประชาชนทสามารถควบคมนาหนกไดตามเปาหมาย ออกมาเลาประสบการณ และเทคนคในการควบคมนาหนก ใหกาลงใจเพอน กระตนเตอน โดยใหประชาชนจบคพดคยและเปลยนประสบการณ และใหกาลงใจซงกนและกนสดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด คร งท 7 ก จกรรม ชนอ รา พาส ข ใจ ประชาชนออกมาเลาประสบการณ และความประทบใจ ความสขใจท สามารถควบคมน าหนกของตนเองได ตามเปาหมาย จากนนใหสมาชกในกลมกลาวชนชมและใหกาลงใจซงกน สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 8 กจกรรมพบกนใหม ในวนทรอคอย ประชาชนประเมนผลการควบคมนาหนกโดยองจากแผนและเปาหมาย สรปกจกรรมเรยนร มอบของขวญให ผ ท ควบคมน าหนกไดตามเป าหมายเพ อ เปนขวญก าล ง ใจ และเป นแบบอยางใหกบสมาชก ครงท 9 กจกรรมเราทาได แสนสขใจ ทาแบบวดหลงทาโปรแกรม การตรวจสอบคณภาพเครองมอ ไดมการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) ผวจยนาเครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แผนการสอนการควบคมนาหนก และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถามขอมลทวไป พฤตกรรมการบรโภค พฤตกรรมการออกกาลงกาย ความคาดหวงในผลลพธ และการควบคมนาหนก นาไปตรวจสอบ

ความตรง โดยใหอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบความถกตอง ความตรงเนอหา การใชภาษา ความชดเจนของภาษา และถกตองตามหลกวชาการ มความชดเจน เนอหาคลอบคล มประ เด นท ว ด ตรงตามทฤษฎ วตถประสงค และนยาม นามาแกไขตามคาแนะนา จากนนนาเครองมอท ใช ในการทดลอง และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลทแกไขไปใหผทรงคณวฒตรวจสอบ นาขอเสนอแนะมาพจารณา และปรบปรงแกไขเพมเตมภายใตคาแนะนาของผทรงคณวฒ และอาจารยทปรกษาผควบคมวทยานพนธ จากนนนาไปทดลองใชและตรวจสอบคณภาพ (Try out) นาแบบสอบถามไปทดลองใชกบประชาชนในตาบลบอทอง อาเภอบอทอง จานวน 30 คน แลวนามาวเคราะหเพอปรบปรง ใหแบบสอบถามมคณภาพตามเกณฑการตรวจสอบคณภาพแบบสอบถาม วเคราะหหาความเทยง (Reliability) ไดคาความเทยงของแบบสอบถาม ดานพฤตกรรมการบรโภค เทากบ .77 พฤตกรรมการออกกาลงกาย เทากบ .96 ความคาดหวงในผลลพธ เทากบ .96 วธดาเนนการเกบขอมล เกบขอมลโดยการทดลอง 9 สปดาห ระหวาวนท 2 พฤศจกายน 2557-14 ธนวาคม 2557 การวจยนไดผานการพจารณาและรบรองจากคณะกรรมการจร ยธรรมว ยในมนษย มหาวทยาลยบรพา ผวจยนาหนงสอจากคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา ขออนญาตเกบขอมลกบผใหญบาน จากนนตดตอประสานงานกบกลมตวอยางนดวน เวลา และสถานท ในการ เก บรวบรวมข อม ล ช แจงวตถประสงคการทาวจยกบกลมตวอยางและใหลงชอในใบยนยอมเขารวมการวจย นดพบกลมทดลองเพอทากจกรรม 9 สปดาห หางกนสปดาหละ 1 ครง สวนกลมเปรยบเทยบพบ 2 ครง ไดรบ

50 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

ครงท 5 กจกรรมเพลดเพลนใจไดหนสวย ใหบคคลตนแบบเลาประสบการณ ซกถามแลกเปลยนเรยนร สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 6 กจกรรมกระตนเตอนใจ ปฏบตเปนนสยใหยงยน ประชาชนทสามารถควบคมนาหนกไดตามเปาหมาย ออกมาเลาประสบการณ และเทคนคในการควบคมนาหนก ใหกาลงใจเพอน กระตนเตอน โดยใหประชาชนจบคพดคยและเปลยนประสบการณ และใหกาลงใจซงกนและกนสดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด คร งท 7 ก จกรรม ชนอ รา พาส ข ใจ ประชาชนออกมาเลาประสบการณ และความประทบใจ ความสขใจท สามารถควบคมน าหนกของตนเองได ตามเปาหมาย จากนนใหสมาชกในกลมกลาวชนชมและใหกาลงใจซงกน สดทายประชาชนสรปกจกรรมการเรยนร และวทยากรสรปความคดรวบยอด ครงท 8 กจกรรมพบกนใหม ในวนทรอคอย ประชาชนประเมนผลการควบคมนาหนกโดยองจากแผนและเปาหมาย สรปกจกรรมเรยนร มอบของขวญให ผ ท ควบคมน าหนกไดตามเป าหมายเพ อ เปนขวญก าล ง ใจ และเป นแบบอยางใหกบสมาชก ครงท 9 กจกรรมเราทาได แสนสขใจ ทาแบบวดหลงทาโปรแกรม การตรวจสอบคณภาพเครองมอ ไดมการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) ผวจยนาเครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แผนการสอนการควบคมนาหนก และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถามขอมลทวไป พฤตกรรมการบรโภค พฤตกรรมการออกกาลงกาย ความคาดหวงในผลลพธ และการควบคมนาหนก นาไปตรวจสอบ

ความตรง โดยใหอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบความถกตอง ความตรงเนอหา การใชภาษา ความชดเจนของภาษา และถกตองตามหลกวชาการ มความชดเจน เนอหาคลอบคล มประ เด นท ว ด ตรงตามทฤษฎ วตถประสงค และนยาม นามาแกไขตามคาแนะนา จากนนนาเครองมอท ใช ในการทดลอง และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลทแกไขไปใหผทรงคณวฒตรวจสอบ นาขอเสนอแนะมาพจารณา และปรบปรงแกไขเพมเตมภายใตคาแนะนาของผทรงคณวฒ และอาจารยทปรกษาผควบคมวทยานพนธ จากนนนาไปทดลองใชและตรวจสอบคณภาพ (Try out) นาแบบสอบถามไปทดลองใชกบประชาชนในตาบลบอทอง อาเภอบอทอง จานวน 30 คน แลวนามาวเคราะหเพอปรบปรง ใหแบบสอบถามมคณภาพตามเกณฑการตรวจสอบคณภาพแบบสอบถาม วเคราะหหาความเทยง (Reliability) ไดคาความเทยงของแบบสอบถาม ดานพฤตกรรมการบรโภค เทากบ .77 พฤตกรรมการออกกาลงกาย เทากบ .96 ความคาดหวงในผลลพธ เทากบ .96 วธดาเนนการเกบขอมล เกบขอมลโดยการทดลอง 9 สปดาห ระหวาวนท 2 พฤศจกายน 2557-14 ธนวาคม 2557 การวจยนไดผานการพจารณาและรบรองจากคณะกรรมการจร ยธรรมว ยในมนษย มหาวทยาลยบรพา ผวจยนาหนงสอจากคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา ขออนญาตเกบขอมลกบผใหญบาน จากนนตดตอประสานงานกบกลมตวอยางนดวน เวลา และสถานท ในการ เก บรวบรวมข อม ล ช แจงวตถประสงคการทาวจยกบกลมตวอยางและใหลงชอในใบยนยอมเขารวมการวจย นดพบกลมทดลองเพอทากจกรรม 9 สปดาห หางกนสปดาหละ 1 ครง สวนกลมเปรยบเทยบพบ 2 ครง ไดรบ

Page 8: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

51มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 51

ขอมลครบ 60 คน เปนกลมทดลอง 30 คน และกลมเปรยบเทยบ 30 คน คดเปนรอยละ 100 การวเคราะหขอมล ขอม ลท ว ไปว เคราะห ด วย ร อยละ คะแนน เ ฉล ย ส ว น เบ ย ง เ บนมาตร ฐ าน เปรยบเทยบผลตางคะแนนเฉลยในกลมใชสถต Paired Sample t-testtest ระหวางกลมใชสถต Independent Sample t-test กาหนดระดบนยสาคญท 0.05 ผลการวจย 1.ขอมลทวไป พบวา ประชาชนทใชในการทดลองครงน แบงเปนกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบกลมละ 30 คนเทากน โดยประชาชนในกลมทดลองเปนผหญงอายมากกวา 50 ป มสถานะภาพสมรส หมาย หยา แยก และมรายไดมากกวา 5,000 บาท มจานวนมากกวาประชาชนในกลมเปรยบเทยบเลกนอย แตประชาชนในกลมทดลองมการศกษาสงสดชนมธยมศกษาตอนตนขนไป บดามภาวะอวน มภาวะอวนมาแลวนานเกน 5 ป และไม เคยมประสบการณควบคมน าหนกมจ านวนนอยกวาประชาชนในกล มเปรยบเทยบเลกนอย สวนประชาชนในกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบมอาชพและการรบขอมลขาวสารจากแหลงโทรทศนและวทยจานวนใกลเคยงกน

2.เปรยบเทยบผลการทดลอง 2.1 ดานความคาดหวงในผลลพธ ผลการเปรยบเทยบความคาดหวงในผลลพธรายขอ ในกลมทดลอง พบวามความคาดหวงในผลลพธหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองทกขอ สวนในกลมเปรยบเทยบมความคาดหวงในผลลพธใกลเคยงกนเกอบทกขอ เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบ พบวาหลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนเฉลยความคาดหวงในผลลพธสงกวากลมเปรยบเทยบทกขอ ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยในกลมทดลองหลงการทดลอง พบวาประชาชนทไดรบโปรแกรมควบคมนาหนกมความคาดหวงในผลลพธของการควบคมนาหนกเพมขน อยางมนยสาคญทางสถต (p-value < 0.001) สวนประชาชนในกลมเปรยบเทยบมความคาดหวงในผลลพธของการควบคมนาหนกไมเปลยนแปลง และเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบ พบวาหลงการทดลองประชาชนกลมทดลองทไดรบโปรแกรมควบคมนาหนกมความคาดหวงในผลลพธของการควบคมนาหนกเพมขนมากกวาประชาชนกลมเปรยบเทยบ อยางมนยสาคญทางสถต (p-value < 0.001) โดยมขนาดอทธพลของการสอนททาใหประชาชนกลมทดลองมความคาดหวงในผลลพธของการควบคมนาหนกเพมขน 2.0 เทาของกลมเปรยบเทยบ ดงตารางท1

Page 9: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

5252 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

ตารางท 1 เปรยบเทยบความคาดหวงในผลลพธ กลมทดลองและกลมเปรยบเทยบ กอนและหลงการทดลอง

ความคาดหวงในผลลพธ n X S.D. D t p-value

ในกลมทดลอง กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

46.50 53.43

4.15 3.48

6.93

14.05*

<.001 ในกลมเปรยบเทยบ กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

45.16 45.53

3.70 4.23

0.37

1.25

.400 ระหวางกลมกอนการทดลอง กลมทดลอง 30 46.50 4.15 ระหวางกลมหลงการทดลอง กลมทดลอง กลมเปรยบเทยบ

30 30

53.43 45.53

3.48 4.23

7.90

9.83*

<.001 2.2 ดานพฤตกรรมการบรโภค ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภครายขอ ในกลมทดลอง พบวา หลงการทดลองกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนกสงกวากอนการทดลองทกขอ สวนในกลมเปรยบเทยบม พฤตกรรมการบรโภคใกลเคยงกนเกอบทกขอ เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลม เปรยบเทยบ พบวาหลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนเฉลยพฤตกรรมการบรโภคสงกวากลม เปรยบเทยบทกขอ ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยในกลมทดลอง หลงการทดลอง พบวาประชาชนทไดรบโปรแกรมควบคมนาหนกม

พฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนกเพมขน อยางมนยสาคญทางสถต (p-value < 0.001) สวนประชาชนในกลมเปรยบเทยบมพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนกไมเปลยนแปลง แล เปร ยบเท ยบระหว างกล มทดลองก บกล มเปรยบเทยบ พบวาหลงทดลองประชาชนกลมทดลองท ได ร บโปรแกรมควบคมน าหนกมพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนกเพมขนมากกวาประชาชนกลมเปรยบเทยบ อยางมนยสาคญทางสถต (p-value < 0.001) โดยมขนาดอทธพลของการสอนททาใหประชาชนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนกเพมขน 3.8 เทาของกลมเปรยบเทยบ ดงตารางท 2

Page 10: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

53มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 53

ตารางท 2 เปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนก กลมทดลองและกลมเปรยบเทยบ กอนและหลงการทดลอง

พฤตกรรมการบรโภค n X S.D. D t p-value

ในกลมทดลอง กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

33.46 40.80

2.23 2.68

7.34

14.24*

<.001 ในกลมเปรยบเทยบ กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

32.03 31.93

2.18 2.14

0.10

0.16

.842 ระหวางกลมกอนการทดลอง กลมทดลอง 30 33.46 2.23 กลมเปรยบเทยบ

30 32.03 2.18 1.43 1.53 .214

ระหวางกลมหลงการทดลอง กลมทดลอง

30

40.08

2.68

กลมเปรยบเทยบ 30

31.93 2.14 8.15 14.12* <.001

2.3 ดานพฤตกรรมการออกกาลงกาย ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการออกกาลงกายรายขอ ในกลมทดลอง พบวา กลมทดลองมพฤตกรรมการออกกาลงกายหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองเกอบทกขอ โดยม 1 ขอทเทากนคอขอ 1 เรองออกกาลงกายโดยคานงถงวยและความเหมาะสมกบสภาพรางกาย สวนในกลมเปรยบเทยบมพฤตกรรมการออกกาลงกายใกล เคยงกนเกอบทกขอ เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบ พบวาหลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนเฉลยพฤต กรรมการออกก าล งกายส งกว ากล มเปรยบเทยบทกขอ ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยในกลมทดลองหลงการทดลองพบวา

ประชาชนทไดรบโปรแกรมควบคมนาหนกมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนกเพมขน อยางมนยสาคญทางสถต (p-value < 0.001) สวนประชาชนในกลมเปรยบเทยบมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนกไมเปลยนแปลง และเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบ พบวาหลงการสอนประชาชนกลมทดลองทไดรบโปรแกรมควบคมนาหนกมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพมขนมากกวาประชาชนกลมเปรยบเทยบ อยางมนยสาคญทางสถต (p-value ‹ 0.001) โดยมขนาดอทธพลของการสอนททาใหประชาชนกลมทดลองมพฤตกรรมการออกกาลงกาย ทควบคม

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 53

ตารางท 2 เปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนก กลมทดลองและกลมเปรยบเทยบ กอนและหลงการทดลอง

พฤตกรรมการบรโภค n X S.D. D t p-value

ในกลมทดลอง กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

33.46 40.80

2.23 2.68

7.34

14.24*

<.001 ในกลมเปรยบเทยบ กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

32.03 31.93

2.18 2.14

0.10

0.16

.842 ระหวางกลมกอนการทดลอง กลมทดลอง 30 33.46 2.23 กลมเปรยบเทยบ

30 32.03 2.18 1.43 1.53 .214

ระหวางกลมหลงการทดลอง กลมทดลอง

30

40.08

2.68

กลมเปรยบเทยบ 30

31.93 2.14 8.15 14.12* <.001

2.3 ดานพฤตกรรมการออกกาลงกาย ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการออกกาลงกายรายขอ ในกลมทดลอง พบวา กลมทดลองมพฤตกรรมการออกกาลงกายหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองเกอบทกขอ โดยม 1 ขอทเทากนคอขอ 1 เรองออกกาลงกายโดยคานงถงวยและความเหมาะสมกบสภาพรางกาย สวนในกลมเปรยบเทยบมพฤตกรรมการออกกาลงกายใกล เคยงกนเกอบทกขอ เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบ พบวาหลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนเฉลยพฤต กรรมการออกก าล งกายส งกว ากล มเปรยบเทยบทกขอ ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยในกลมทดลองหลงการทดลองพบวา

ประชาชนทไดรบโปรแกรมควบคมนาหนกมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนกเพมขน อยางมนยสาคญทางสถต (p-value < 0.001) สวนประชาชนในกลมเปรยบเทยบมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนกไมเปลยนแปลง และเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบ พบวาหลงการสอนประชาชนกลมทดลองทไดรบโปรแกรมควบคมนาหนกมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพมขนมากกวาประชาชนกลมเปรยบเทยบ อยางมนยสาคญทางสถต (p-value ‹ 0.001) โดยมขนาดอทธพลของการสอนททาใหประชาชนกลมทดลองมพฤตกรรมการออกกาลงกาย ทควบคม

Page 11: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

5454 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

นาหนกเพมขน 1.3 เทา ของกลมเปรยบเทยบ ดงตารางท3 ตารางท 3 เปรยบเทยบพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนก กลมทดลองและกลมเปรยบเทยบ กอนและหลงการทดลอง พฤตกรรมการออกกาลงกาย n X S.D. D t p-value

ในกลมทดลอง กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

17.00 23.16

4.15 2.79

6.16

9.16*

<.001 ในกลมเปรยบเทยบ กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

17.90 17.60

3.70 4.23

0.30

0.28

.842 ระหวางกลมกอนการทดลอง กลมทดลอง 30 17.00 4.15 ระหวางกลมหลงการทดลอง กลมทดลอง กลมเปรยบเทยบ

30 30

23.16 17.60

2.79 4.23

6.56

6.03*

<.001 2.4 ผลการควบคมนาหนก ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยดชนมวลกายในกลมทดลอง พบวาหลงทดลองประชาชนมคาเฉลยดชนมวลกายลดลงมากกวากอนเขารวมโปรแกรม อยางมนยสาคญทางสถต (p-value <.001) ในกลมเ ป ร ย บ เ ท ย บ ค า เ ฉ ล ย ด ช น ม ว ล ก า ย ไ มเปลยนแปลง คาเฉลยดชนมวลกาย ระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบกอนการทดลอง พบวาประชาชนทงสองกลมมคาเฉลยดชนมวลกายไมแตกตางกน เปรยบเทยบคาเฉลยดชนม ว ลก าย ร ะห ว า ง กล ม ทดล อ งก บก ล ม

เปรยบเทยบหลงการทดลอง พบวากลมทดลองมคา เฉลยดชนมวลกายลดลงมากกวากลมเปรยบเทยบ อยางมนยสาคญทางสถต (p-value < 0.05) โดยมขนาดอทธพลของการสอน ททาใหประชาชนกลมทดลองมคาเฉลยดชนมวลกายลดลง 0.49 เทาของกลมเปรยบเทยบ ดงตารางท4

Page 12: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

55มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 55

ตารางท 4 เปรยบเทยบผลการควบคมนาหนกกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบ กอนและหลงการทดลอง ผลการควบคมนาหนก n X S.D. D t p-value

ในกลมทดลอง กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

30.34 28.16

3.96 3.84

2.64

6.93*

<.001 ในกลมเปรยบเทยบ กอนการทดลอง หลงการทดลอง

30 30

30.00 30.12

3.97 3.99

0.73

0.48

.400 ระหวางกลมกอนการทดลอง กลมทดลอง 30 30.84 3.69 กลมเปรยบเทยบ 30 30.16 3.97 0.98 0.93 .389 ระหวางกลมหลงการทดลอง กลมทดลอง

30

28.16

3.84

กลมเปรยบเทยบ 30 30.12 4.19 1.97 1.99* <.005 อภปรายผลการวจย 1. โปรแกรมมผลทาใหประชาชนมความคาดหวงในผลลพธของการควบคมนาหนกเพมขนมากกว ากอนการทดลองและมากกวากล มเปรยบเทยบ แสดงวาโปรแกรมควบคมนาหนกดวยวธการกากบตนเองทาใหประชาชนมคาดหวงในผลลพธของการควบคมนาหนก ทงนมผลมาจากการตงเปาหมาย และ ประสบการณของแตละบคคลคล ทาใหความคาดหวงในผลทจะตามมามความแตกตางกน เมอกลมทดลองเหนถงผลดทจะเกดขนกบตนเองในอนาคต จงทาให เกดความคาดหว งต อก จกรรม เพ มมากข นกว ากล มเปรยบเทยบทดาเนนชวตตามปกตทาใหกลมเปรยบเทยบมองไมเหนแนวทางหรอขอดของการควบคมนาหนกทาใหมความคาดหวงในผลลพธนอยกวากลมทดลอง เปนไปตามสมมตฐานขอท1 หลงการทดลอง กลมทดลองมความคาดหวงในผลลพธเพมขนมากกวากอนทดลอง และเพมขน

มากกวากลมเปรยบเทยบ ซงสอดคลองกบ การศกษาของ กสมา ส รยา (2550) ศกษาประสทธผลของโปรแกรมลดน าหนก โดยประยกตใชแนวคดการกากบตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคม ของพยาบาลทปฏบตงานในโรงพยาบาลหนองบวลาภ พบวาภายหลงการทดลอง กลมทดลองมคะแนนเฉลยดานความร ความคาดหวงในความสามารถตนเองเกยวกบการลดนาหนก ความคาดหวงในผลลพธเกยวกบการลดนาหนก สงกวากลมเปรยบเทยบและสงกวากอนการทดลดง มคาดชนมวลกาย คาเฉลยนาหนกตว เสนรอบเอวลดลงมากกวากลมเปรยบเทยบและมากกวากอนการทดลอง การไ ด ร บ แ ร ง ส น บ สน น ใ น กา ร ล ด น า ห น ก มความสมพนธกบการปฏบตตวของกลมทดลอง สอดคลองกบการศกษาของ ชลธชา อนทรจอหอ (2554) ศกษา ผลของโปรแกรมลดนาหนกทมตอ

Page 13: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

5656 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

พฤตกรรมการลดนาหนก คาดชนมวลกาย เสนรอบเอว ของผทมนาหนกเกนมาตรฐานกลมอาย 35-60 ป ผลการศกษาพบวา ผทมนาหนกตวเกนมาตรฐาน หลงจากทไดรบโปรแกรมลดนาหนกมความคาดหวงตอผลลพธการลดนาหนกดกวาผทไมไดลดนาหนกตามโปรแกรม 2. โปรแกรมมผลทาใหประชาชนมพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนกเพมขนมากกว ากอนการทดลองและมากกวากล มเปรยบเทยบ แสดงโปรแกรมควบคมนาหนกเรองการบรโภคเพอควบคมนาหนก ดวยวธการกากบตนเองไดผลด ซงเปนผลมาจากกจกรรมทจดขนโดยการใหกลมทดลองทากจกรรมอยางมสวนรวมในทกขนตอนตงแต การวเคราะหตนเอง การวางแผนในการบรโภค การตงเปาหมาย และการเลอกบรโภคดวยตนเอง นอกจากนยงมบคคลตวอยางในการควบคมนาหนก และมการใหกาลงใจซงกนและกน ทาใหประชาชนมกาลงใจในการควบคมการบรโภคของตนเอง เปนไปตามสมมตฐานขอท 2 หลงการทดลอง กลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคเพอควบคมนาหนกเพมขนมากกวากอนทดลอง และเพมขนมากกวากลมเปรยบเทยบซงผลการวจยนสอดคลองกบศกษาของ ฐตมา บารงญาต (2549) ไดศกษาผลของโปรแกรมสขศกษา โดยประยกตใชแนวคดการกากบตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคมในการเปลยนแปลงพฤตกรรมเพอลดนาหนกของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนทมนาหนกเกนเกณฑ โรงเร ยนก ลป ยาณว ตร จ งหว ดขอนแก น ผลการวจยพบวา ภายหลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนเฉลยดานความรเรองโรคอวนและการลดนาหนก การปฏบตตนในการบรโภคอาหาร การออกกาลงกายเพอการลดนาหนก ความคาดหวงตอการลดนาหนก สงกวากลมทดลองและสงกวากลมเปรยบเทยบอยางมนยสาคญทางสถตและกลมทดลองทมคาเฉลยนาหนกนอยกวากลมเปรยบเทยบอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.05 และสอดคลองกบการศกษาของภารณ นลกรณ (2554) ทาการศกษาเรองผลของโปรแกรมปรบเปลยนพฤตกรรมการบร โภคอาหารโดยประยกตทฤษฎการรบรความสามารถตนเองรวมกบทฤษฎแรงสนบสนนทางสงคมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5-6 อาเภอบานหมอ จงหวดสระบร พบวาหลงการทดลองกลมทดลองสามารถเสรมสรางความรเรองการบรโภคอาหาร การรบรความสามารถตนเองในการบรโภคอาหาร ความคาดหวงในผลลพธของการบรโภคอาหาร การไดรบแรงสนบสนนทางสงคมในการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารเพมขนกวากอนการทดลอง (p-value < 0.05) 3. โปรแกรมมผลทาใหประชาชนมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนกเพมขนมากกวากอนการทดลองและมากกวากลมเปรยบเทยบ แสดงวาการสอนเรองการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนก ดวยวธการกากบตนเองไดผลด ทาใหประชาชนมพฤตกรรมการออกกาลงกายทควบคมนาหนกเพมขน ซงเปนผลมาจากกจกรรมทจดขนโดยการใหกลมทดลองทากจกรรมอยางมสวนรวมในทกขนตอนตงแต การวเคราะหตนเอง การวางแผนในการออกกาลงกาย การตงเปาหมายในการออกกาลงกาย และการเลอกประเภทการออกกาลงกายทเหมาะสมดวยตนเอง ซงการสอนพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนก ทาใหประชาชนทมภาวะอวนกลมทดลองมพฤตกรรมการออกกาลงกายทควบคมนาหนกเพมขน แสดงวาการสอนเรองการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนก ดวยวธการกากบตนเองไดผลด ทาใหประชาชนมพฤตกรรมการออกกาลงกายทควบคมนาหนกท เพมขน เปนไปตามสมมตฐานขอท 3 หลงการทดลองกลมทดลองมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพอควบคมนาหนกเพมขนมากกวากอนทดลองและเพมขนมากกว ากล ม เปร ยบเทยบ สอดคล องก บผ ล ก า ร ว จ ย น ส อ ด ค ล อ ง ก บ ศ ก ษ า ข อ ง

Page 14: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

57มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 57

ทองออน ศรสข (2551) ไดศกษาประสทธผลของการประยกตใชทฤษฎความสามารถตนเอง รวมกบแรงสนบสนนทางสงคม ในการการลดนาหนก โดยใชกจกรรม ฝกการออกกาลงกาย จดรายการอาหารพลงงานตา จากแบบบนทกการสงเกตตนเอง ผลการวจยพบวา หลงการทดลองกลมทดลองสามารถลดนาหนกไดมากกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถต (p-value < 0.05) แสดงวาพฤตกรรมการออกกาลงกายทควบคมนาหนก 4. โปรแกรมควบคมนาหนกมผลทาใหประชาชนมคาดชนมวลกายลดลงมากกวากอนการทดลองและมากกวากลม เปรยบเทยบ แสดงวาโปรแกรมควบคมนาหนกโดยประยกตแนวคดการก ากบตนเองทาใหประชาชนมการควบคมนาหนกทด ทาใหคาดชนมวลกายลดลง ซงเปนผลมาจากการใหกลมทดลองวางแผนการควบคมนาหนกของของตนเอง ตงเปาหมายในการควบคมนาหนกตนเอง จากนนลงมอปฏบตตนตามทวางแผนไว ไมวาจะเปนการควบคมอาหาร การออกกาลงกาย โดยผวจยจะชวยกระตนดวยบคคลตนแบบทสามารถควบคมนาหนก ใหรางวลแกผทสามารถควบคมนาหนกไดด โดยจะมการประเมนทกๆสปดาห จากนนกลมตวอยางจะมการปรบแผนการปฏบตตนในการควบคมนาหนก เพอใหเหมาะสมกบแตละบคคลในการนาไปปฏบตใหประสบความสาเรจกบบคคลนนๆ เปนไปตามสมมตฐานขอท 4 หลงการทดลอง กลมทดลองมคาดชนมวลกายลดลงมากกวากอนทดลองและลดลงมากกวากลมเปรยบเทยบ สอดคลองกบการศกษาของ สาลน จงใจสรธรรมและคณะ (2558) ไดศกษาเรองกลวธการกากบตนเองในการเรยนรในศตวรรษท 21 พบวาการกากบตนเองในการเร ยนรสงผลใหผลสมฤทธทางการศกษาของผเรยนสงขน จงมความสาคญทจะสงเสรมใหผเรยนไดกากบตนเองในการทากจกรรมตางๆเพอปรบปรงและพฒนา

อยางตอเนอง และสอดคลองกบการศกษาของ กนกวรรณ ศลปกรรพเศษ และคณะ (2554) เรองผลการเพมสมรรถนะแหงตนตอพฤตกรรมการบรโภค การออกกาลงกายและคาดชนมวลกายของผสงอาย ซงพบวามอทธพลโดยตรงตอการปฏบตพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพเพอลดคาด ชน ม วลกายของผ ส ง อาย ค อ การร บรความสามารถของตนเองแลวกากบพฤตกรรมของตนเอง ซงการทผสงอายจะกระทาพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพเพอลดคาดชนมวลกายไดนน ผสงอายตองมการรบรความสามารถของตนเองกอนวาตวเองสามารถทาได จากนนจงเกดการปฏบตและกากบพฤตกรรมของตนเองจนดชนมวลกายลงได บทสรป จากผลการศกษาพบวา โปรแกรมควบคมนาหนกโดยประยกตแนวคดการกากบตนเอง มผลตอการเปลยนแปลงดานความคาดหวงในผลลพธ พฤตกรรมการบรโภค พฤตกรรมการออกกาลงกายเพมขน และทาใหมคาดชนมวลกายทลดลง ซงสามารถนาโปรแกรมนไปใชเพอการควบคมนาหนกสาหรบผทมภาวะอวนใหอยในเกณฑปกตหรอไมใหอวนไปจากเดม เนองจากการกากบตนเองเปนกระบวนการท สร างความกระตอรอรน สรางแรงจงใจ จนนาไปสการปฏบต ผท ใช โปรแกรมนจะเปนผทก าหนดเปาหมาย และสรางสงแวดลอมในปฏบตดวยตนเอง ซงผทมความตงใจในการควบคมนาหนกสามารถนาไปปรบใชได และเปนประโยชนตอการพฒนาโปรแกรมการลดนาหนกสาหรบผทเปนโรคอวนในอนาคต ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1. การทดลองในคร งน พบว าท าใหประชาชนความคาดหวงในผลลพธของการควบคมนาหนก พฤตกรรมบรโภค พฤตกรรมการออก

Page 15: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

5858 Journal of Public Health Nursing January - April 2016 Vol. 31 No.1

กาลงกาย ดกวากอนการทดลองและดกวากลมเปรยบเทยบ นอกจากนยงทาใหดชนมวลกายลดลง ซงสามารถนาโปรแกรมควบคมนาหนกทไดจากการวจยในครงนไปใชกบกลมอนๆทประสบปญหาภาวะอวน เชนในกลมเดกนกเรยน หรอบคคลกรในองคกรตางๆ 2. ผลของโปรแกรมสามารถปรบพฤตกรรมของกลมทดลองไดด โดยเฉพาะดานพฤตกรรมการบรโภคทดกวากลมเปรยบเทยบ 3.8 เทา ซงควรนาเอาแนวทางและวธการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคจากโปรแกรมนไปใชตอไป ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ในการวจยคร งน ใชระยะเวลา 9 สปดาห ท าใหม ผลต างด ชนมวลกายของประชาชนลดลงไมตางมาก ในการทาวจยครงตอไปควรมการตดตามประเมนแบบตอเนองเพอดผลการเปลยนแปลงทมากขน 2. การวจยครงนเปนวจยเชงปรมาณเพอหาผลตางระหวางกอนและหลงการทดลอง และผลตางระหวางกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบหลงจากไดรบโปรแกรมควบคมนาหนกของผทมนาหนกเกนมาตรฐาน ซงในครงตอไปควรมการตอยอดดวยการทาวจยเชงคณภาพ 3. ควรทาการศกษาวจยรวมกบภาคเครอขาย หรอองคกรอนๆ เชน ในกลมเจาหนาทสาธารณสข กลม อสม. กลมผนาชมชน และกลมนกเรยน เปนตน เพอการพฒนาและนาไปสการปฏบตใชใหแพรหลายตอไป เอกสารอางอง กนกวรรณ ศลปกรรพเศษ และคณะ. (2554).

ผลการเพมสมรรถนะแหงตนตอพฤตกรรมการบรโภค การออกกาลกายและคาดชน

มวลกายของผสงอาย. วารสารพยาบาลสาธารณสข. 25(3), 31-48.

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2555). พชตอวน พชตพง. กรงเทพมหานคร: โรงพมพสานกพระพทธศาสนาแหงชาต.

กานตธดา ตนวฒนถาวร. (2550). ประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนประถมศกษาทมภาวะโภชนาการเกน. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษาและพฤตกรรมศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

กสมา สรยา. (2550). ประสทธผลของโปรแกรมลดนาหนก โดยประยกตใชแนวคกการกากบตนเองรวมกบทฤษฎแรงสนบสนนทางสงคมของพยาบาลปฏบตงานในโรงพยาบาลหนองบวลาภ จงหวดหนองบวลาภ. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษาและสงเสรมสขภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ชลธชา อนทรจอหอ. (2554). ผลของโปรแกรมลดนาหนกทมตอพฤตกรรมการลดนาหนกคาดชนมวลกาย เสนรอบเอวของผทมนาหนกเกนมาตรฐาน กลมอาย 35-60 ป. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาการพฒนาสขภาพชมชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา.

ฐตมา บารงญาต. (2549). ผลของโปรแกรมสขศกษา โดยประประยกตใชแนวคกการกากบตนเองรวมกบทฤษฎแรงสนบสนนทางสงคมในการปรบเปลยนพฤตกรรม

Page 16: บทวิจัยมกราคม – เมษายน 2560 ป ท 31 ฉบ บท 131– วารสารพยาบาลสาธารณส ข 71 4. ภายหล

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

59มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 59

แนวทาง เพอลดนาหนกของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษาและสงเสรมสขภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ทองออน ศรสข. (2551). ประสทธผลของการประยกตใชทฤษฏความสามารถตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคมเพอสงเสรมการออกกาลงกายเพอสขภาพของชายวยทอง อาเภอคลองหาด จงหวดสระแกว. วทยานพนธปรญญาสาธารณสขศาตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษาและการสงเสรมสขภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ภารณ นลกรณ. (2554). ผลของโปรแกรมปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารโดยประยกตทฤษฎการรบรความสามารถตนเองรวมกบทฤษฎแรงสนบสนนทางสงคม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5-6 อาเภอบานหมอ จงหวดสระบร. วทยานพนธ สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

สาลน จงใจสรธรรมและคณะ. (2558). กลวธการกากบตนเองในการเรยนรในศตวรรษท 21, วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา, 1 (7), 15-26.

สานกงานสาธารณสขอาเภอบอทอง. 2557. สรปผลการปฏบตราชการประจาปงบประมาณ 2557. ชลบร: สานกงาน

Zimmerman, B.J. (1989). A social cognitive view of self regulated academic learning. Journal of Education Psychology, 81(3), 329-339.

Zimmerman, B.J. (1995). Self-regulation involves more than meta-cognition: A social cognitive

perspective. Educational Psychologist, 29, 217-221.

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 59

แนวทาง เพอลดนาหนกของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษาและสงเสรมสขภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ทองออน ศรสข. (2551). ประสทธผลของการประยกตใชทฤษฏความสามารถตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคมเพอสงเสรมการออกกาลงกายเพอสขภาพของชายวยทอง อาเภอคลองหาด จงหวดสระแกว. วทยานพนธปรญญาสาธารณสขศาตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษาและการสงเสรมสขภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ภารณ นลกรณ. (2554). ผลของโปรแกรมปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารโดยประยกตทฤษฎการรบรความสามารถตนเองรวมกบทฤษฎแรงสนบสนนทางสงคม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5-6 อาเภอบานหมอ จงหวดสระบร. วทยานพนธ สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

สาลน จงใจสรธรรมและคณะ. (2558). กลวธการกากบตนเองในการเรยนรในศตวรรษท 21, วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา, 1 (7), 15-26.

สานกงานสาธารณสขอาเภอบอทอง. 2557. สรปผลการปฏบตราชการประจาปงบประมาณ 2557. ชลบร: สานกงาน

Zimmerman, B.J. (1989). A social cognitive view of self regulated academic learning. Journal of Education Psychology, 81(3), 329-339.

Zimmerman, B.J. (1995). Self-regulation involves more than meta-cognition: A social cognitive

perspective. Educational Psychologist, 29, 217-221.

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 59

แนวทาง เพอลดนาหนกของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษาและสงเสรมสขภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ทองออน ศรสข. (2551). ประสทธผลของการประยกตใชทฤษฏความสามารถตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคมเพอสงเสรมการออกกาลงกายเพอสขภาพของชายวยทอง อาเภอคลองหาด จงหวดสระแกว. วทยานพนธปรญญาสาธารณสขศาตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษาและการสงเสรมสขภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ภารณ นลกรณ. (2554). ผลของโปรแกรมปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารโดยประยกตทฤษฎการรบรความสามารถตนเองรวมกบทฤษฎแรงสนบสนนทางสงคม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5-6 อาเภอบานหมอ จงหวดสระบร. วทยานพนธ สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

สาลน จงใจสรธรรมและคณะ. (2558). กลวธการกากบตนเองในการเรยนรในศตวรรษท 21, วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา, 1 (7), 15-26.

สานกงานสาธารณสขอาเภอบอทอง. 2557. สรปผลการปฏบตราชการประจาปงบประมาณ 2557. ชลบร: สานกงาน

Zimmerman, B.J. (1989). A social cognitive view of self regulated academic learning. Journal of Education Psychology, 81(3), 329-339.

Zimmerman, B.J. (1995). Self-regulation involves more than meta-cognition: A social cognitive

perspective. Educational Psychologist, 29, 217-221.