สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ ไดทรงแสดงความหวงใยเดกดอยโอกาสทางสงคมกวา 40 ปมาแลว ไดมโอกาสตามเสดจพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ และสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถในถนทรกนดาร ภาพทตดในใจและไมไดเหนอกแลวคอ คนขาดสารอาหาร พอจบจากมหาวทยาลยจงมองวาคงตองหาวธแกไขตามอตภาพ โดยใหปลกพชผกผลไม และไดเรมโครงการเพอสงเสรมคณภาพชวตทดในป 2523 โดยใหเดกนกเรยนไดปลกพชผกเปนอาหารกลางวน ทรงตรสดวยวา ในการพฒนาคณภาพชวต นอกจาก

จะทำใหเดกมความรทางวชาการแลว การพฒนาดานวชาชพยงเปนสงทสำคญ เพราะสำหรบเดกไรส ญ ช า ต เ ม อ จ บ ก า ร ศ ก ษ า แ ล ว ไ ม ไ ด ใ บประกาศนยบตร จงตองมการพฒนาอาชพใหมงานทำ รวมถงการใหความชวยเหลอเดกในพนทชนบทหางไกล “ทกคนคงรจก Child Center หรอการศกษาทผ

เรยนเปนศนยกลาง ซงในจงหวดตาก ทาง กศน.

สพฐ. และ ตชด. รวมกนจดการเรยนการสอนใหกบเดกในพนทหางไกล โดยเนนทศกยภาพของเดกวาจะไปทไหนตอไดตามความสนใจ เชน ศกษาตอระดบอดมศกษา หรอเรยนทางสายอาชวะ ซงเรยกวาเอาคนเปนศนยกลาง มองคนทกคนมความหมายสำหรบรฐ นอกจากนยงมโรงเรยนพระปรยตธรรม ทสอนภาษาไทยใหกบนกเรยน เนองจากพบวามเดกทจบ ป.6 แตยงอานไมออกเขยนไมได สำหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา พบวาเดก

นกเรยนในพนทยงขาดสารอาหารอยางรนแรง จงจางเจาหนาทคอยตดตาม และพยายามหาสอตางๆ มาชวยเสรมในภาวะทนกเรยนขาดเรยนจากปญหาคว าม ไม ส งบ ร ว ม ถ ง ก า รขยายงานตอใหครอบคลมเดกทยงขาดโอกาสใหมากขน”

ในงานน นายอมรวชช นาครทรรพ อาจารยประจำคณะครศาสตร จฬาลงกรณม ห า ว ท ย า ล ย ก ล า ว ว า มโรงเรยนถง 30% ทไมไดมาตรฐานตามการประเมน ของกระทรวงศกษาธการ

สวนใหญเปนโรงเรยนขนาดเลกในชนบท เดกดอยโอกาสนอกระบบการศกษาถง 2 ลานคน และเดกในกลมเสยง รวมถงความตองการพเศษในระบบการศกษา เชน เดกยากจนพเศษ เดกทบกพรองในการเรยนร สมาธสน ออทสตก แบบไมรนแรง ประมาณ 5 ลานคน ทางออกจำเปนตองเสรมสรางความเขมแขง

ของครอบครวและระบบการศกษา รวมทงองคกรสออยางสรางสรรค และการจดระเบยบพนททางสงคม ซงสงทนาจบตามองในการแกไขปญหาคอ การกอตงสำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค . ) โดยม ภารก จหล กด านหน ง ค อ การเขาไปดแลเดกนอกระบบการศกษา พรอมกบประสานทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการแกไข

เตรยมดงทกภาคสวน รวมแกเดกนอกระบบการศกษา

เมอวนท 31 มนาคมทผานมา ไดมก า รจ ดการประช มว ช าการ เ ร อ ง “ทางสโอกาสทดกวา” เนองในโอกาสสามทศวรรษการพฒนาเดกและเยาวชนในถนทรกนดาร ตามพระราชดำร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทหอประชมจฬาลงกรณมหาวทยาลย โดย สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร ทรงบรรยายเรอง “30 ป การพฒนาเดกและเยาวชน : รวมกนสรางโอกาสทดกวา”

เมอวนท 24 มนาคม นายชงชย หาญเจนลกษณประธานกรรมการบรหารสำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) กลาววา ทประชมคณะกรรมการบรหาร สมศ. มมตเปนเอกฉนทใหปรบหลกเกณฑแนวทางการประเมนคณภาพภายนอกและแนวทางการอบรมผประเมนภายนอก ตามขอเสนอของ สสค. ทวาควรใหคานำหนกกบการดแลและพฒนาผเรยนทมปญหาขอจำกดและความตองการพเศษกลมตางๆ อาท เดกทมความบกพรองในการเรยนร (LD) เดกสมาธสน (ADHD) เดกออทสตคระดบทไมรนแรง กลมเดกยากจนพเศษทผลการเรยนตำ เดกทมปจจยเสยงดานพฤตกรรมทางเพศและความรนแรง โดยใหถอเปนผลงานทสำคญของโรงเรยน และมคานำหนกทสงขนตอคะแนนการประเมน

การปรบหลกเกณฑน จะเปนผลดตอการชวยเหลอในการปรบตวปรบพฤตกรรมของเดกกลมดงกลาว ลดอตราการออกกลางคน เพมอตราการจบการศกษาใหเดกกลมนมโอกาสพฒนาชวตทดเทยมกบเดกทวไป เพราะทผานมา เงอนไขในการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาทเนนผลสมฤทธการเรยนของผเรยนเปนคานำหนกสำคญ จงพบปญหาโรงเรยนคดเดกทมขอจำกดเหลานออกนอกระบบ เพราะหวนผลประเมนตำ นอกจากนจะมการจดทำคมอประจำใจเลมเลก

สำหรบผประเมน เพอใหมแนวคดการประเมนอยางสรางสรรค โดยมอบหมายให สมศ. ฝายบรหารเรงดำเนนการจดทำคมอตอไป

สำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) เปดตวโครงการ “เดกไทยคนหอง (เรยน)” เมอวนท 2 เมษายน ณ ชมชนตกแดง เขตบางซอ เพอยกระดบคณภาพการศกษาเดกเยาวชนทดอยโอกาสทางการศกษา และประชากรทตองการพฒนาศกยภาพรวม 13.8 ลานคนทวประเทศ

• 2-3 ลานคน => เดกนอกระบบการศกษา • 1.7 ลานคน => เดกพการทางกายและ

ทางการเจรญทางสมอง คดเปน 10% ของเดกในระบบการศกษาทมอยประมาณ 14-15 ลานคน • 1.6 แสนคน => เดกชนบทหางไกล • 50,000 คน => เดก เยาวชนทตองคด

และอกกวา 10,000 คน ทจะพนการควบคมและตองการพฒนาทกษะอาชพในทกป • 8.8 ลานคน => กลมแรงงานขนตำ ซง

สวนใหญหลดจากระบบการศกษาตงแตระดบประถมศกษา จงจำเปนตองการพฒนาศกยภาพเพอเพมรายได

น.พ.สภกร บวสาย ผจดการ สสค. กลาววา กลมเดก เยาวชน และประชาชนทดอยโอกาสทางสงคมถอเปนภารกจสำคญท สสค. จะเรงแกไขปญหา ดวยโครงการสรางโอกาสทางการศกษาและพฒนาทกษะอาชพใ หสามารถ พงตนเองไ ดอ ยาง ยง ยน ผานแนวทางดำเ นนงาน ทสำ คญคอ 1. การศกษาขอจำกดของกลไกการทำงานทมอย เพอนำสการปลดลอคระบบและแกไขปญหา ดวยการประสานในทกหนวยงานทมภารกจเกยวของดำเนนนโยบายอยางมเปาหมายและมประสทธภาพ ยง ขน 2 . สนบสนนใหเ กดพนทตนแบบเพอนำสการขยายผลในการทำงานอยาง ยงยน และ 3. การพฒนาระบบฐานขอมลเพอตดตามดแล “ยงมเดกเรรอนกระจายอยตามเขตเมองตางๆ ถง 30,000 คน มากทสดอยในเขตกรงเทพมหานคร

บรเวณสะพานพทธยอดฟาจฬาโลก ชมชนคลองเตย ชมชนรงสต และชมชนธญญบร สวนใหญมปญหาครอบครวแตกแยก ถกทารณกรรม บางสวนออกมาเรรอนหารายไดชวยเหลอครอบครว” ดร.อมรวชช นาครทรรพ ทปรกษาดานวชาการ สสค. กลาววา เปาหมายในการชวยเหลอเดกดอย

โอกาสในป 2554 ประกอบดวย 1.กระจายความชวยเหลอรอยละ 10 ในกลมเดกยากจนเปนพเศษ เดกพการ สมาธสน และเดกไรสญชาต และรอยละ 20 ในกลมเดกชนบทหางไกล และเดกใน 3 จงหวดภาคใต 2.เขาชวยเหลอกลมแมวยรน 1 แสนคน เดกตองคด 5 หมนคน และเดกทออกจากสถานพนจอก 1 หมนคนไดทงหมด 3.คดเลอกโครงการนำรอง 3-5 จงหวดทมความเดอดรอนเรงดวนเพอชวยประชากรวยแรงงานทตองการพฒนาศกยภาพ และ 4.สำรวจกลมเปาหมาย เพอหามาตรการทแกไขอยางเหมาะสม

“ขณะนกำลงทำงานรวมกบ สสค. เพอสงเสรมใหเกดการขยายเครอขายครอาสาสมครหนาใหมอยางเปนระบบ ซงอปสรรคสำคญไมไดอยทวามอาสาสมครไมเพยงพอ แตอยทการขาดการจดสรรอยางเหมาะสม การเรยนการสอนของกลม ซ.โซอาสา เนนการใชจรยธรรมสอดไสความร คอ ไมไดมงหวงใหตองเรยนเกง แคเปนเดกด รบผดชอบตวเองได ฉะนนอยานกวาโซทครอาสาชวยกนจะทำจากเหลก แตโซนคอ ดวงใจของพวกเราทรอยรดเขาดวยกน ผมหวงวาโซเสนนจะยาวขนทกวนเพอขยายกำลงในการชวยเดกสลมทวประเทศ ตอไปไมวาคณเปนใครกมสวนชวยยกระดบการศกษาได”

มกลมเดก เยาวชนทดอยโอกาสทางสงคม รวมถงกลมแรงงานขนตำ จำนวนถง 13.8 ลานคน จำแนกได 5 กลมหลกคอ

สำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) จดงานแถลงขาวเปดโครงการสงเสรมนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรระดบประถมศกษาครงท 1/2554 ณ โรงเรยนวดปทมวนาราม ในพระราชปภมภฯ ดวยการรวมแลกเปล ยนสถานการณเดกนกเรยนระดบประถมศกษาทประสบปญหาการอานแตจบใจความและวเคราะหไมเปน

รศ.ดร.สมพงษ จตระดบอ า จ า ร ย ป ร ะ จ ำ ค ณ ะครศาสตร จฬาลงกรณม ห า วท ย า ล ย ก ล า ว ว า เด กน ก เร ยนว ยประถมศกษาตองจดการศกษาทเรยนกวา “เรยนปนเลน” ฉะนน “ครยคปฏรป” ตองเปลยนจาก “คร” เปน “วทยากรกระบวนการ” ท ไม ใช เพยงการสอนใน

หนงสอ แตเปนผอำนวยความสะดวกและสงเสรมใหเดกเกดสถานการณแหงการเรยนรทสอดคลองตามความตองการของเดก “ปจจบนการเรยนการสอนยงเปนระบบ 70:30

คอ เรยนในตำรา 70% และทำกจกรรม 30% ฉะนนสำหรบโครงการเดกประถมนนกนาจะกระตนใหสดสวนของกจกรรมมากขน ซงการประยกตใช

นวมเดยกบเดกกนาจะถอเปนอกชองทางในการฉกฉวยโอกาสสรางการเรยนรใหเปนไปตามสงทเขาชอบ เชน เดกตดเกมส ตดอนเตอรเนต กใชสอเหลานสอนเดก เขากจะสนกกบการเรยนมากขน” สสค. จงมแนวคดตองการใหภาคประชาสงคมม

สวนรวมในการจดการศกษา เพอใหเดกและเยาวชนคนพบศกยภาพและความถนดของตนเอง มทกษะและสามารถพฒนาตนเอง จนเปนทมาของโครงการสงเสรมนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรระดบประถมศกษาครงท 1/2554 ประเดนสำคญคอ ตองการสงเสรมคานยมสำนกรกทองถน ดวยการสรางหลกสตร หรอกจกรรมทมอตลกษณเฉพาะตว โดยเฉพาะครทองถนจะมกระบวนการสรางการเรยนรอยางไรใหเดกรกทองถนตวเอง

สสค.เปดสถานการณเดกประถมไทย “อานได แตไรการวเคราะห” พรอมเปดทนสนบสนนโครงการระดบประถมฯ เนน “อานวเคราะห-สนกกบการเรยนร-ปลกฝงความเปนคนดในสงคม” ทวประเทศ

หวขอการใหทนครงนจะมงเนน 1.การพฒนาสมรรถนะการอาน 2.การเรยนรททำใหผเรยนรสกสนกและอยากเรยนรไปพรอมกน และ 3.การเรยนรทพฒนาคณลกษณะทดงามของผเรยน โดยแบงโครงการเปน 2 ลกษณะคอ โครงการเดยว : ภายใตเงนสนบสนน 50,000 บาท และโครงการกลม: สนบสนนใหเกดการชวยเหลอแลกเปลยนเรยนรเพอสรางเครอขายโรงเรยนพโรงเรยนนอง ภายใตเงนสนบสนน 50,000-500,000 บาท ระยะเวลาดำเนนงานระหวาง 8-12 เดอน โดยสามารถเรมโครงการภายในเดอนกรกฎาคม-สงหาคม 2554

นอกจากนยงมผทไดรบผลโหวตโดนใจจากแฟนเพจ “เลนนงแอนดแชรรง (Learning & Sharing)” ในเฟส บค ทใ ช สอ นว มเ ดย เ ปน อกห นง ชองทาง ในการร วมสร างส งคมแห งการเร ยนร แบบใหม โ ดยนาย สชานน ท ก ต พ ล ว ง ษว นช จากภาพ “กอนออกพรรษา” ไดรบผลโหวตมากทสดถง 551 โหวตจากผรวมโหวตทงหมด 6,266 เสยง จากสมาชก 3,459 ทาน ผานภาพถายทงสน 843 ภาพ คณะกรรมการตดสนภาพถายครงนมทงชางภาพ

และนกเขยนสารคดชอดง อาท มนตร ศรโอภาศ บรรณาธการภาพนตยสาร Nature Explorer และ ธรภาพ โลหตกล นกเขยนและชางภาพสารคด โดย

แบงการตดสนเปน 6 หวขอ คอ 1.การเรยนรในโลกยคใหม/นอกหองเรยน 2.กจกรรมวนหยด 3.ศลปะวฒนธรรม 4.กจกรรมอาสาสมคร 5.สงแวดลอม และ 6.กฬา/นนทนาการ โดยหลกในการตดสนม 2 ขอคอ 1.ผถายสามารถสอสารสงทตนเองตองการจะนำเสนอไดตรงตามหวขอหรอไม และ 2.องคประกอบความสวยงาม ทงนจะมการจดนทรรศการจากการประกวด และ

มอบรางวลใหผไดรบประกวดทงหมด ภายในเดอนพฤษภาคม สำหรบคลงภาพเพอการเรยนรแหงแรกสามารถเขาไปใชประโยชนไดฟรแลวท http://apps.qlf.or.th/gallery

เร มขยบกจกรรมการเรยนร กนแลว สำหรบ 226 โครงการทวประเทศไทย ทไดรบทนสงเสรมนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรระดบมธยมศกษา ครงท 1/2553 จากสำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) ซงในระหวางนคณะครใจดทง 16 ทาน ทอยในทกภาคของประเทศไทย นำโดย ครนคร ตงคะพภพ หวหนาคณะ กไดลงพนทไปใหคำแนะนำและกำลงใจทกโครงการ เพอใหดำเนนงานไปตามแนวทางทวางไวและกระบวนการเรยนรทไดขนมาตอยอดและขยายผลไปสการสรางสรรคสงคมแหงการเรยนรตอไป

ล า ส ด ท ง 2 2 6 โ ร ง เ ร ย น ก ไ ด น ำประสบการณท ได ระหวางการดำเนนกจกรรมมาแลกเปลยนเรยนรในงานประชมสมมนาพฒนาสมรรถนะ (Capacity Building) ครงท 1 ซงไดจดขนใน 6 ภาค โดย ภาคเหนอตอนบนจดขนท จ.เชยงใหม ภ า ค เ ห น อ ต อ น ล า ง จ.พษณโลก ภาคกลาง จ . สพรรณบ ร ภาคใ ต อ .หาดใหญ จ .สงขลา ภ า ค อ ส า น ต อ น ล า ง จ.อบลราชธาน และภาคอ ส า น ต อ น บ น ท จ.ขอนแกน

“ ‘ภาพถาย’ นบเปนสอการเรยนรททรงพลง มความเปนวทยาศาสตรและสอถงธรรมชาต สามารถพาเราไปไดทวโลกผานจนตนาการ มนกจะนำมาสกระบวนการความคดวเคราะห ฉะนนสงวเศษอยางหนงของการเรยนรจากภาพคอ การเรยนรทจะตงคำถาม ซงจะนำไปสการคนควาหาขอมล และตอบคำถาม ทนำไปสการสรางกระบวนการเรยนรตอไปอยางไมรจบ”

ดร.อมรวชช นาครทรรพ ทปรกษาดานวชาการ สสค. กลาววา สรางใหเกดความเรยนรทสรางความเทาเทยมและลดความเหลอมลำในสงคม ผานการเรยนรแบบใหม เชน การเกดโฟโตแบงคครงแรกนน กเพอแบงปนความรตางๆใหคนสงคมไทยไดทวถงมากขน “ภาพภาพเดยวสามารถบอกเลาเรองราวไดเปนพนคำ ฉะนนการทมคนสง

ภาพมารวมหลายพนโหวตมนกแสดงใหเหนวา เขาอยากจะมสวนรวมในการเรยนรครงนแลว เรากหวงวาตอไป สงคมจะเขามามสวนรวมในทกระดบ”

สำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนร (สสค.) รวมกบ Shutterism.com ประกาศผลโครงการประกวดภาพถายเพอสราง “สงคมแหงการเรยนร” ทมงเปลยนชวตและสงคม และสรางใหเกดคลงภาพออนไลน หรอโฟโต แบงค (Photo Bank) ครงแรกในประเทศไทย ผไดรบรางวลภาพถายยอดเยยม 3 รางวลแรก ไดแก นายอาหามะ สารมา จากภาพ “พรอมใจ”, (รบเงน

รางวล 20,000 บาท), นางสาวพาซลา แวดายะ จากภาพ “ดอา” (รบเงนรางวล 10,000 บาท) และนายวนนวตร ไตรตรงสตย จากภาพ “อนาคตสงคมแหงชมชน” (รบเงนรางวล 5,000 บาท)