ศลธรรม คณธรรม จรยธรรม ส ำหรบนกศกษำ

โดย

ผชวยศำสตรำจำรย ดร.รตนำ โพธสวรรณ

สำขำวชำกำรพฒนำภมสงคมอยำงยงยน

มหำวทยำลยแมโจ จงหวดเชยงใหม

วนจนทรท 20 พฤษภำคม 2556 1

ปรชญำของมหำวทยำลยแมโจ

มงมนพฒนำบณฑต (รวมถงมหำบณฑตและดษฎบณฑต) สควำมเปนผอดมดวยปญญำ อดทน สงำน เปนผมคณธรรมและจรยธรรม เพอควำมเจรญรงเรองวฒนำ ของสงคมไทยทมกำรเกษตรเปนรำกฐำน

2 2

กำรผลตบณฑตใหเปนผมศลธรรม คณธรรม จรยธรรม จะบรรลผลหรอไม ?

เพรำะวำ ในขณะทสงคมไทยตองกำรเหนภำพกำรพฒนำเยำวชนไทยไปสกำรเปนบณฑตทมคณภำพ มควำมสมบรณ ทงรำงกำยและจตใจ มสต ปญญำ มควำมรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรม ในกำรด ำรงชวต สำมำรถอยรวมกบ ผอนได อยำงมควำมสข นน

3 3

กำรผลตบณฑตใหเปนผมศลธรรม คณธรรม จรยธรรม จะบรรลผลหรอไม ? (ตอ)

ปรำกฏวำ มรำยงำนผลกำรส ำรวจของผทถกใหออกจำกงำน เฉพำะในกรณทเกยวกบคณสมบตของตวพนกงำนเอง ดงน

17 % ถกใหออกงำนเพรำะ ขำดทกษะควำมรและประสบกำรณ

83 % ถกออกจำกงำนเพรำะปญหำเรอง ควำมประพฤต และบคลกภำพ

ในขณะเดยวกนมผไปส ำรวจควำมคดเหนของผประกอบกำร ในกำรพจำรณำรบคนเขำท ำงำน ในหนวยงำน องคกร สถำบนตำงๆ พบวำผประกอบกำรสวนมำก ตองกำร บณทต ทมคณลกษณะดงน คอ

ขยน ประหยด ซอสตย อดทน เสยสละ และ มควำมรบผดชอบ

ซงทงหมดน เกยวเนองกบศลธรรม คณธรรม จรยธรรม ของบณฑต ทจะพดในวนน 4 4

มหำวทยำลยแมโจ ไดก ำหนดคณลกษณะบณฑตทพงประสงค ดำนคณธรรม และจรยธรรมไว ดงน

ขอ 1. เปนผมควำม กตญญ กตเวท (หมำยถงรคณและตอบแทนคณ) ตอบดำ มำรดำ คร อำจำรย ผมพระคณ และประเทศชำต

ขอ 2. เปนผมควำมซอสตย สจรต

ขอ 3. เปนผมจตสำธำรณะ มควำมเสยสละ เอออำทรตอผอน และชวยเหลอสงคม

ขอ 4. เปนผแตงกำยสภำพเรยบรอย และเคำรพกฎระเบยบ ขอบงคบตำงๆ ของมหำวทยำลย

ขอ 5. เปนผรกษำไวซงศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม ประเพณอนดงำม

ขอ 6. เปนผมวนย ตรงตอเวลำ มควำมรบผดชอบตอตนเองและสงคม

5 5

ควำมหมำยของ ศลธรรม คณธรรม จรยธรรม

ศลธรรม (Moral) หมำยถง กรอบปฏบตทด / หลกปฏบตทด เกยวกบควำมรสกผดชอบ ชวด เพอสรำง ประโยชนตน และประโยชนทำน (ศล = ขอหำม)

คณธรรม (Morals) หมำยถง หลกในกำรปฏบตทดทสรำง ประโยชนใหผอน (ธรรม = ขอใหปฏบต)

จรยธรรม (Ethics) หมำยถง ควำมประพฤตทดงำม ทเกดจำก คณธรรมในตว

6 6

ควำมหมำยของ ศลธรรม คณธรรม จรยธรรม (ตอ)

ดงนน คณธรรม และ ศลธรรม จงเปนตวก ำหนดควำมประพฤตของเรำ ใหปฏบตในสงทถกทควร คอ เปนตวก ำหนดจรยธรรม จรยธรรมทเกดขนจงเปนผลมำจำกศำสนำ (พทธ ครสต อสลำม ฮนด ฯลฯ) ทเกยวของกบ วฒนธรรม ประเพณ และกฎหมำย

7 7

ศลของทกศำสนำ มเปำหมำยเดยวกน ยกตวอยำง เชน พทธ

• ศล 5 ขอ คอ 1. ปาณาตปาตา เวรมณ งดเวนจากการท าชวตสตวใหตกลวงไป 2. อทนนาทานา เวรมณ งดเวนจากการถอเอาของทเจาของมไดให 3. กาเมส มจฉาจารา เวรมณ งดเวนจากการประพฤตผดในกาม 4. มสาวาทา เวรมณ งดเวนจากการกลาวเทจ 5. สราเมรยมชชปมาทฏฐานา เวรมณ งดเวนจากการดมสราและเมรย อนเปนทตงแหงความประมาท

ครสต • พระบญญต 10 ประการ (นกายโรมนคาทอลก) • จงนมสการ องคพระผเปนเจา พระเจาพระองคเดยวของทาน • อยาออกพระนามพระเจาโดยไมสมเหต • อยาลมฉลองวนพระเจาเปนวนศกดสทธ (วนสะบาโต

(Sabbath day) คอ วนเสารเปนวนบรสทธ ) • จงนบถอบดามารดา • อยาฆาคน • อยาผดประเวณ • อยาลกขโมย • อยาพดเทจใสรายผอน • อยาปลงใจผดประเวณ • อยามกไดทรพยสนของผอน 8 8

ทกทำนทอยในทน จะไดอะไร หำกทำนเปนผมศล

- ศลท ำใหเกดควำมสข (สเลนะ สคะตง ยนต) - ศลท ำใหเกดโภคทรพย (สเลนะ โภคะสมปะทำ)

- ทรพยสนเงนทองกเปนทรพย ปญญำกเปนทรพย ควำมดกเปนทรพย

- ศลท ำใหเปนไปเพอพระนพพำน (สเลนะ นพพตง ยนต ตสมำ..)

9 9

ดงนน“ คณธรรม จรยธรรม” ททำนควรม คอ

1. ควำมขยน เปนผทมควำมพำกเพยร พยำยำมท ำหนำทกำรงำนอยำงจรงจง และตอเนอง ในเรองทถกทควร สงำน

ไมทอแท กลำเผชญอปสรรคทงปวง รกในงำนทท ำ

2. ควำมประหยด เปนผทด ำเนนชวต และมควำมเปนอยอยำงเรยบงำย รจกฐำนะกำรเงนของตนเอง คดกอนใช คดกอนซอ รจกเกบออม ใชทรพยสนทมอยอยำงคมคำ ไมฟมเฟอย ไมฟงเฟอ

10 10

“ คณธรรม จรยธรรม” ททำนควรม (ตอ)

3. ควำมซอสตย เปนผทตรงตอเวลำ หนำทวชำชพ มควำมจรงใจ

ปรำศจำกควำมล ำเอยง ไมใชเลหกลคดโกง ทงทำงตรงและทำงออม

รบรหนำทของตนเอง ปฏบตอยำงเตมท และถกตอง

4. ควำมมวนย เปนผทประพฤตตนตำมขอบเขต ระเบยบ กฎ ของสถำนศกษำ สถำบน สงคม องคกร และประเทศชำต ประพฤตดวย

ควำมเตมใจและตงใจ มงมนทจะปฏบตตำมระเบยบ แบบแผน ขอบงคบ

และขอปฏบต รวมถงกำรมวนย ตอตนเองและสงคม 11 11

“ คณธรรม จรยธรรม” ททำนควรม (ตอ)

5. ควำมสภำพ เปนผทมควำม ออนนอม ถอมตน ตำมสถำนภำพ แ ละกำลเทศะ มสมมำคำรวะ เรยบรอย ไมกำวรำว หรอขมขผอน ดวยทำงวำจำและทำทำง ประพฤตตนตำมมำรยำททดงำมตำมขนบธรรมเนยม ประเพณไทย

6. ควำมสะอำด เปนผทรกษำรำงกำย ทอยอำศย สงแวดลอม ใหถกตองตำมสขลกษณะ ฝกฝนจตใจไมใหขนมว มควำมแจมใสอย เสมอ

ปรำศจำกควำมมวหมองทำงกำยและใจ เปนทผองใส เจรญตำ ท ำใหเกดควำมสบำยใจแกผทพบเหน

12 12

“ คณธรรม จรยธรรม” ททำนควรม (ตอ)

7. ควำมมน ำใจ เปนผทให และผทชวยเหลอสงคม รจกแบงปน เปนผทเสยสละประโยชนสวนตวเพอสวนรวม มควำมเหนอกเหนใจ เหนคณคำของเพอนมนษย และผทก ำลงเดอดรอน

8. ควำมสำมคค เปนผทเปดใจกวำง ยอมรบฟงควำมคดเหนของผอน มควำมมงมน ในกำรรวมพลง เกอกลกน ท ำใหงำนส ำเรจดวยด ยอมรบควำมตำง ควำมหลำกหลำยทำงวฒนธรรม ควำมคดและควำมเชอ ท ำใหอยรวมกบผอนได อยำงสนตและสมำนฉนท

13 13

ค ำขวญของมหำวทยำลยแมโจ

ทมวำ “เลศน ำใจ วนยด เชดชประเพณ สำมคค อำวโส ”

มำจำกค ำวำ โซตส ( SOTUS ) เปนกำรเรยงตวอกษรน ำของค ำ 5 ค ำในภำษำองกฤษ ไดแก Seniority - กำรเคำรพผอำวโส Order - กำรปฏบตตำมระเบยบวนย Tradition - กำรปฏบตตำมธรรมเนยมประเพณ Unity - กำรเปนหนงเดยว Spirit – กำรมน ำใจ ทงน กเพอสรำงฐำนควำมแขงแกรงทงรำงกำยและจตใจใหนกศกษำ เพรำะวำ....

14 14

SOTUS หมำยถง

Seniority คอ กำรเคำรพผอำวโส หรอกำรส ำนกในควำมเปนนองซงเยำวกวำทงควำมรและประสบกำรณ เมอรนนองเจยมในควำมเยำวกวำทงควำมรและประสบกำรณ และประพฤตออนนอม จตกพรอมทจะนอมรบกำรสงสอนจำกผทมอำวโสกวำ Order คอ กำรปฏบตตำมระเบยบวนย เนองจำกสงคมประกอบไปดวยคนจ ำนวนมำก เมอจะท ำงำนใหญจงจ ำเปนตองแบงหนำทกนท ำ ตองมผน ำและผตำมเปนล ำดบ กำรพำคนหมมำกไปสควำมส ำเรจได จ ำตองมระเบยบและรกษำวนย Tradition คอ กำรปฏบตตำมธรรมเนยมประเพณ มภำคภมใจในธรรมเนยมประเพณทไดยดถอปฏบตสบเนองกนมำ คณงำมควำมดของธรรมเนยมประเพณเหลำนไดหลอหลอมตอเนองมำจำกรนกอน ๆ สรนนอง และท ำใหทรำบวำถงควำมเปนหนงเดยวกน Unity คอ กำรเปนหนงเดยว หรอควำมสำมคครวมแรงรวมใจกน มใจมงสเปำหมำยอนเดยวกน Spirit คอ กำรฝกจตใจ กำรเสยสละกำยและใจ มน ำใจเพอสงคม ใหกลำท ำในสงทถก ทเปนธรรมยนอยไดในกระแสเชยวของสงคมดวยควำมนบถอในธรรมของตนเอง

15 15

ทกทำนทอยในทน เปนผมคณธรรม จรยธรรมแลวหรอยง ?

ถำยง... มำปลก และฝง ใหมคณธรรม จรยธรรม ในชวตเดยวนเถอะ

โดย... ตงจตอธษฐำนวำ...

“เรำจะเตมควำมดใหชวตตงแตบดนเปนตนไป” แลวตรวจสอบ “ศลของตวเอง” ถำศลยงพรอง กเรงท ำใหเตม...แลว

เรมท ำดไดเลยนะคะ...เชน ชวยปดแอร ปดพดลม หลงเลกใชหองเรยน เกบขยะไปทงถงขยะ จดโตะเกำอใหเปนระเบยบพรอมใชงำนในชวโมงถดไปฯลฯ

16 16

กลบถงทพก กยงท ำตอ...และท ำตอไป..ในทกๆวนำท

โดยอำจจะ... 1. สรำงกลองควำมดไวในใจ แลวใสควำมดทตวเองท ำในแตละวนลง

ไป ...ใสไดทกเรอง ( แลวทำนจะมควำมสขใจทกครงทนกถง) หรอ...

2. จดบนทกควำมด ควำมชว (คอท ำบญชควำมด ควำมชว )ททำนไดท ำในแตละวน แลวตรวจเชควำ ในหนงสปดำห ในหนงเดอน ในหนงป ทำนท ำควำมดมำกกวำควำมชวแลวหรอยง ถำยงตองเรงท ำ จนกระทงควำมชวลดลง และเหลอควำมชวนอยทสด (หำสำเหตทท ำควำมชว และหำทำงแกปญหำโดยเรว)

17 17

ขอใหควำมปรำรถนำของทำนจงสมฤทธผล ตำมททำนขอ...

ในวนไหวครทำนขอไววำ...

ขำขอประณตนอมสกกำร บรพคณำจำรย ผกอปรประโยชนศกษำ ทงทำนผประสำทวชำ อบรมจรยำ แกขำฯ ในกำลปจจบน ขำฯ ขอเคำรพ อบภวนท ระลกคณอนนต ดวยใจนยมบชำ ขอเดชกตเวทตำ อกวรยะพำ ปญญำใหเกดแตกฉำน ศกษำส ำเรจทกประกำร อำยยนนำน อยในศลธรรมอนด ใหไดเปนเกยรตเปนศร ประโยชนทว แกขำฯ และประเทศไทยเทอญ

ถำทำนท ำครบตำมทตงจตปรำรถนำแลว ขอใหทำนจงเจรญรงเรองทงทำงโลกและทำงธรรมทกคนนะคะ 18 18

มค ำถำมไหมคะ ?

19 19

แนะน ำใหอำน หรอ ฟง โอวำทสของทำนเหลยวฝำน

โอวำทข อทหนง กำรสร ำงอนำคต

โอวำทข อทสอง วธแก ไขควำม ผดพลำด

โอวำทข อทสำม วธสร ำงควำมด

โอวำทข อทส ควำมถ อมตน

ตวอยำงบญชกรรมประจ ำวน

วน/เดอน/ป

กศลกรรม

หมำยเหต

อกศลกรรม

หมำยเหต

20 20

สวสดคะ

21 21