หน่วยที่ 3 หลักสูตรและโปรแกรม ...1. ท าแบบประเม นผลตนเองก อนเร ยนหน วยท

มสธ มสธ

มสธ มสธ ม

สธ


สธ

มสธ มสธ

หนวยท 3

หลกสตรและโปรแกรมการศกษาปฐมวยของ

ประเทศไทย

อาจารยศรพงษ ทณรตน

ชอ อาจารยศรพงษ ทณรตนวฒ ศษ.บ. (ปฐมวยศกษา) ศษ.ม. (บรหารการศกษา) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช Cert in mini M.Ed. (Early Childhood Education) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (ประสานมตร)ต�าแหนง ผรบใบอนญาต, ผจดการ, ผอ�านวยการโรงเรยนอนบาลมณยาหนวยทเขยน หนวยท 3

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3-2 การจดการศกษาและหลกสตรสำาหรบเดกปฐมวย

แผนการสอนประจ�าหนวย

ชดวชา การจดการศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย

หนวยท 3 หลกสตรและโปรแกรมการศกษาปฐมวยของประเทศไทย

ตอนท3.1 การศกษาปฐมวยของประเทศไทยยคกอนมหลกสตร3.2 หลกสตรการศกษาปฐมวยของประเทศไทย3.3 โปรแกรมการศกษาปฐมวยของประเทศไทย

แนวคด1. การศกษาปฐมวยของประเทศไทยยคกอนมหลกสตร มววฒนาการแบงออกเปน 3 ระยะ คอ

ระยะดงเดมจนกระทงถงยคการน�าแนวคดตะวนตกมาใช ระยะในรชสมยพระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหว และระยะหลงเปลยนแปลงการปกครอง

2. หลกสตรการศกษาปฐมวยของประเทศไทยมการปรบปรงและพฒนามาเปนล�าดบ เรมจาก หลกสตรการศกษาปฐมวยระยะแรกถง พ.ศ. 2534 หลกสตรการศกษาปฐมวย พ.ศ. 2534 ถง ปจจบน และหลกสตรการศกษาปฐมวยทหนวยงานตางๆ พฒนาขน

3. โปรแกรมการศกษาปฐมวยของประเทศไทยแบงเปน 4 กลม ประกอบดวยกลมทมงพฒนาทางจต กลมทมงตอบสนองความตองการของสงคม กลมทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางดานภาษา และกลมผสมผสาน

วตถประสงคเมอศกษาหนวยท 3 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายการศกษาปฐมวยของประเทศไทยยคกอนมหลกสตรได2. อธบายหลกสตรการศกษาปฐมวยของประเทศไทยได3. อธบายโปรแกรมการศกษาปฐมวยของประเทศไทยได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

3-3หลกสตรและโปรแกรมการศกษาปฐมวยของประเทศไทย

กจกรรมระหวางเรยน1. ท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท 32. ศกษาเอกสารการสอนตอนท 3.1–3.33. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน4. ฟงซดเสยงประจ�าชดวชา5. ชมดวดประกอบชดวชา (ถาม)6. ท�าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท 3

สอการสอน1. เอกสารการสอน2. แบบฝกปฏบต3. ซดเสยงประจ�าชดวชา4. ดวดประกอบชดวชา (ถาม)

การประเมนผล1. ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน2. ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง3. ประเมนผลจากการสอบไลประจ�าภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 3 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 3.1

การศกษาปฐมวยของประเทศไทยยคกอนมหลกสตร

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 3.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง3.1.1 การศกษาปฐมวยตงแตดงเดมถงยคการน�าแนวคดตะวนตกมาใช3.1.2 การศกษาปฐมวยในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว3.1.3 การศกษาปฐมวยสมยหลงเปลยนแปลงการปกครอง

แนวคด1. การศกษาปฐมวยในยคดงเดมเปนการจดการศกษาทไมมรปแบบตายตว ยงไมมการ

พฒนาหลกสตรเฉพาะขน ประกอบดวยการศกษาปฐมวยในยคสมยกรงสโขทย การศกษาปฐมวยในยคสมยกรงศรอยธยา และการศกษาปฐมวยในยคสมยกรงรตนโกสนทรตอนตน

2. การศกษาปฐมวยในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว มการเปลยนแปลงจากเดมมาก มการน�าแนวคดทางตะวนตกเขามาใช มการกอตงโรงเลยงเดกแหงแรก มการจดตงโรงเรยนอยางเปนระบบ และมโรงเรยนปฐมวยศกษาแหงแรก

3. การศกษาปฐมวยสมยหลงเปลยนแปลงการปกครอง มการปรบเปลยนใหสอดคลองกบ แผนการศกษาชาต พ.ศ. 2475 แผนการศกษาชาต พ.ศ. 2494 และมการน�าแนวคดของ Froebel และ Montessori มาใชในการจดการศกษา

วตถประสงคเมอศกษาตอนท 3.1 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายการศกษาปฐมวยในยคดงเดมถงยคการน�าแนวคดตะวนตกมาใชได2. อธบายการศกษาปฐมวยในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวได3. อธบายการศกษาปฐมวยสมยหลงเปลยนแปลงการปกครองตามทก�าหนดใหได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เรองท 3.1.1

การศกษาปฐมวยตงแตดงเดมถงยคการน�าแนวคดตะวนตกมาใช

การศกษาปฐมวยของไทยแมวาจะมมาตงแตสมยกรงสโขทย แตทวาการศกษาของไทยทกระดบตงแตยคดงเดมนนมไดมการจดเปนระบบโรงเรยน ไมมหลกสตร ไมมการบงคบ ไมมการก�าหนดกฎเกณฑทแนนอน การถายทอดเรองราวความรกระท�าผานสถาบนทส�าคญสามสถาบนคอ บาน วดและวง การศกษายคดงเดมนนเรมตนทบานโดยมบดามารดา หรอญาตผใหญเปนผถายทอดความรเบองตนใหแกเดก ส�าหรบเดกผชายเมอโตขนผปกครองกมกน�าไปฝากเรยนทวด สวนเดกหญงกจะไดรบการศกษาทบาน การศกษายคนนมกจะเปนทกษะในการด�ารงชวต สวนการเรยนรวชาการดานอนๆ รวมทงทางดานภาษานน เดกผชายจะเรยนรจากวด สวนกลบตรกลธดาผสงศกด ทงทเปนบตรหลานของเจานายและขนนางกจะไดรบการศกษาทงในวงและในวด อยางไรกตาม ยงไมมการใหความส�าคญตอการศกษาปฐมวย (สมร ทองด และสกญญา กาญจนกจ, 2537) ประเทศไทยกเชนเดยวกบประเทศทางตะวนตกทมไดใหความส�าคญตอการศกษาของเดกปฐมวยจนถงกบมค�ากลาวกนในหมชาวตะวนตกวาการใหความส�าคญกบเดกปฐมวยเปนเรองทเปลาประโยชน จนกระทง Friedrich Froebel นกการศกษาชาวเยอรมนจดตงสถานศกษาส�าหรบเดกปฐมวยขน การศกษาปฐมวยจงเรมตนขนในประเทศตะวนตกตงแตยคนน Froebel มความเชอวา ครควรจะสงเสรมพฒนาการตามธรรมชาตของเดกใหเจรญขน ดวยการกระตนใหเกดความคดสรางสรรคอยางเสรโดยใชการเลนและกจกรรมเปนเครองมอ เดกลวนมความสามารถทเกดขนจากภายใน ความสามารถน จะแสดงออกเมอไดรบการกระตนหรอสนบสนน การศกษาปฐมวยในประเทศไทยกมลกษณะคลายคลงกน คอยงไมไดใหความส�าคญกบการศกษาในระดบน เพอทจะท�าความเขาใจกบการศกษาปฐมวยของไทยในยคดงเดมกอนทจะมการน�าแนวคดทางตะวนตกมาใช ในเรองนจะกลาวถงการศกษาปฐมวยของไทยในยคสมยกรงสโขทย ยคสมยกรงศรอยธยา และยคสมยกรงรตนโกสนทรตอนตน ดงตอไปน

การศกษาปฐมวยในยคสมยกรงสโขทยการจดการศกษาในยคสมยกรงสโขทยเปนการศกษาแบบไมเปนทางการ ไมมโรงเรยนจงไมม

หลกสตรหรอหลกเกณฑทแนนอน การจดการศกษาโดยทวไปจดขนในบานส�าหรบคนทวไป เพอเรยนงานชางฝมอและวชาชพตางๆ โดยมพอแมหรอคนในครอบครวเปนครผสอน มวดเปนสถานทเรยนรของบตรหลานขนนางและราษฎรทวไปทตองการเรยนรทางดานภาษา มพระทมความรความสามารถทางภาษาบาลเปนครผสอน บตร ธดาของเจานายและขาราชบรพารกศกษาในส�านกราชบณฑต โดยมราชบณฑตเปน ผใหการศกษา วชาทสอนไดแก จรยศกษา ภาษาไทย ภาษาบาล และวชาความรเบองตนอนๆ พลศกษาและหตถศกษา ยงมไดใหความส�าคญแกการศกษาปฐมวย เดกวยนไดรบการอบรมเลยงดจากครอบครวตามจารตประเพณและวถชวตของคนยคนนเทานน (สมร ทองด และสกญญา กาญจนกจ, 2537)

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การศกษาปฐมวยในยคสมยกรงศรอยธยาการศกษาของไทยมการเปลยนแปลงไปตามแบบอยางของชาวตะวนตกในรชสมยสมเดจ

พระนารายณมหาราชแหงกรงศรอยธยา ระหวาง พ.ศ. 2198–2231 กรงศรอยธยาเจรญสมพนธไมตรกบประเทศฝรงเศสจนถงขนสงราชฑตไปฝรงเศสและสงคนไทยไปเลาเรยนในประเทศฝรงเศสดวย ไทยอนญาตใหฝรงเศสเผยแพรศาสนาครสต สรางโบสถและสรางโรงเรยน สมเดจพระนารายนมหาราชโปรดเกลาใหพระโหราธบดแตงแบบเรยนเพอใชในการสอนภาษาขน ชอวาหนงสอจนดามณ ซงตอมาไดมการคดลอกและแกไขแตงเตมหลายครงจนท�าใหหนงสอจนดามณมหลายส�านวน แตทงนกยงมไดใหความส�าคญตอการศกษาปฐมวยจนถงขนมการก�าหนดแนวทางการจดการเรยนการสอนหรอจดท�าหลกสตรขนเปนการจ�าเพาะ ตอมาการศกษาแบบตะวนตกและโรงเรยนทจดตงขนโดยชาวฝรงเศสกหมดสนไป เมอสนรชสมย ของสมเดจพระนารายณมหาราช

การศกษาปฐมวยในยคสมยกรงรตนโกสนทรตอนตนการศกษาในแนวทางของชาวตะวนตกมาเรมขนอกครงในสมยกรงรตนโกสนทร เมอหมอสอน

ศาสนาชาวอเมรกนเดนทางเขามาเผยแพรศาสนาครสตในรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2367–2394) หมอสอนศาสนาเหลานทน�าโดยหมอ Dan B. Bradley ไดน�าวชาการแพทยแผนปจจบน ตลอดจนการพมพมาเผยแพรและไดรเรมตงโรงเรยนขนเพอสอนเดกไทยดวย กรมหลวงวงษาธราชสนทไดทรงนพนธหนงสอจนดามณเลม 2 ขน หนงสอประถม ก กา ประถมมาลากเกดขนในรชสมยน การศกษาของไทยเรมเปนแบบตะวนตกมากขน เมอพวกหมอสอนศาสนาชาวอเมรกนจดระบบการศกษาแบบโรงเรยนใหเปนตวอยางตามสถานทตางๆ ประกอบกบกจการดานการพมพเจรญขน หนงสอประเภทตางๆ ไดรบการพมพเผยแพรมากขน โอกาสในการแสวงหาความรของคนไทยมมากขน แตกจ�ากดอยในกลมคนชนสงและผทมฐานะดเทานน การศกษาของไทยมาเจรญขนมากในรชสมยของพระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2411–2453)

จะเหนไดวา การศกษาของไทยตงแตสมยสโขทยจนถงตนรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา-เจาอยหวรชกาลท 5 แหงกรงรตนโกสนทรนบเปนการศกษากอนมระบบโรงเรยน ไมมโรงเรยนส�าหรบ เรยนหนงสอโดยเฉพาะ ไมมหลกสตร ไมมการก�าหนดเวลาเรยนและไมมการวดผลการศกษา การจดการศกษาปฐมวยส�าหรบเจานายเชอพระวงศ สวนใหญจะจดในพระบรมมหาราชวง โดยจางอาลกษณมาสอนหนงสอแกเจานายอายประมาณ 3 ปขนไปจนถง 7 ป การเรยนในระดบนยงเรยนรวมกนทงเดกหญงและเดกชาย สวนเดกทอยในครอบครวทมฐานะด พอแมกจางครมาสอนหนงสอใหทบาน การจดการเรยน การสอนครอบคลม การสอนอานเขยนภาษาไทย ภาษาบาล ความรเบองตนอนๆ บางทพอแมกอาจจะสอนตามความสามารถของตนเองหรอสอนอาชพของตนใหแกเดก เชน หตถศกษา เดกหญงทอยในครอบครวทมฐานะด กมโอกาสทจะไดเรยนและไดรบการอบรมเกยวกบกจการบานเรอน งานฝมอ การประกอบอาหาร การทอผา หรอเรยนรการประกอบอาชพตามแบบอยางของครอบครว

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


พอแมทมฐานะยากจนจะน�าลกชายฝากไวทวดใหเปนลกศษยวด เพอเรยนหนงสอและศกษา พระธรรมวนย ถาเปนเดกทยงเลกมากพระสงฆกจะท�าหนาทเลยงด ตลอดจนอบรมสงสอนและใหการศกษาดวยตามล�าดบ การจดการศกษาในวดจะมพระสงฆเปนผสอนและจดใหเดกเรยนตามกฏ วหาร หอสวดมนต หรอหอฉน แลวแตความสะดวกเหมาะสม โดยแบงนกเรยนเปน 3 ประเภท คอ ประเภทแรกเปนพระภกษ ประเภทท 2 เปนสามเณร และประเภทท 3 เปนศษยวดทเปนนกเรยนชนมลมอายตงแต 7-8 ป ขนไป ซงมทงทพอแมเอามาฝากใหเปนศษยวดเพอศกษาเลาเรยนและกนอยประจ�าทวด และอกพวกหนง ไปเชาเยนกลบ

สรปไดวาในยคสมยดงเดมคอตงแตยคสมยกรงสโขทย กรงศรอยธยา และยคกรงรตนโกสนทรตอนตน ประเทศไทยยงไมมการใหความส�าคญตอการศกษาปฐมวย การศกษาในยคสมยนนเปนไปในลกษณะทไมมแบบแผน ไมมโรงเรยนส�าหรบเรยนหนงสอโดยเฉพาะ ไมมหลกสตร ไมมการก�าหนด เวลาเรยน และไมมการวดผลการศกษา

กจกรรม 3.1.1

จงอธบายการศกษาปฐมวยของไทยสมยดงเดมคอตงแตยคสมยกรงสโขทย กรงศรอยธยา จนถงยคสมยกรงรตนโกสนทรตอนตน

แนวตอบกจกรรม 3.1.1

การศกษาปฐมวยของไทยในยคสมยดงเดมคอตงแตยคสมยกรงสโขทย กรงศรอยธยา และยค กรงรตนโกสนทรตอนตน ยงเปนไปในลกษณะทไมมแบบแผน ไมมโรงเรยนส�าหรบเรยนหนงสอโดยเฉพาะ ไมมหลกสตร ไมมการก�าหนดเวลาเรยน และไมมการวดผลการศกษา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



การศกษาปฐมวยในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

การศกษาของไทยตงแตสมยกรงสโขทยจนถงตนรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา เจาอยหวรชกาลท 5 แหงกรงรตนโกสนทรนบเปนการศกษากอนมระบบโรงเรยน ไมมโรงเรยนส�าหรบเรยนหนงสอโดยเฉพาะ ไมมหลกสตร ไมมการก�าหนดเวลาเรยนและไมมการวดผลการศกษา ในรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวระยะตอมา การศกษาปฐมวยไดมการพฒนาเปลยนแปลงไป ซงจะกลาวถงประเดนส�าคญประกอบดวย สาเหตของการเปลยนแปลงการจดการศกษา การกอตงโรงเลยง-เดกแหงแรก การจดตงโรงเรยนอยางเปนระบบ ดงรายละเอยดตอไปน

1. สาเหตของการเปลยนแปลงการจดการศกษาจากสภาพการศกษาของไทยกอนหนารชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทยง

ไมมการใหความส�าคญตอการศกษาปฐมวย การศกษาเปนไปในลกษณะทไมมแบบแผน ไมมโรงเรยนส�าหรบเรยนหนงสอโดยเฉพาะ ไมมหลกสตร ไมมก�าหนดเวลาเรยน ตอมาไดเกดการเปลยนแปลงขนในรชสมยน โดยมสาเหตส�าคญทตองท�าใหเกดการเปลยนแปลงทางการศกษาประกอบดวย (วฒชย มลศลป, 2528)

1) ความกดดนอนเกดจากการคกคามของประเทศตะวนตก2) ความตองการบคลากรทมความรมาใชในราชการ3) ประสบการณทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงไดรบจากการเสดจประพาส

ตางประเทศ4) การน�าแบบอยางของการจดการศกษาททรงพบเหนมาเปนแนวทางในการจดการศกษา5) มจดมงหมายทจะท�าใหเกดการพฒนาทางการศกษาซงรวมถงการศกษาปฐมวยส�าหรบ

ประเทศไทย

2. การกอตงโรงเลยงเดกแหงแรกการพฒนาเดกปฐมวยในประเทศไทยเรมขนเมอพระอครชายาเธอ พระองคเจาสายสวลภรมย

ไดเปนองคกอตง “โรงเลยงเดก” เปนแหงแรกในป พ.ศ. 2433 โดยพระองคทรงบรจาคทรพยซอทงทดนและตกโรงเรอนตางๆ ซอมแซมและกอสรางบรเวณและเครองใชทงปวงบรบรณพรอมเสรจ จดเปน โรงส�าหรบเลยงเดกขนทตรอกโรงเลยงเดกต�าบลสวนมะล รมถนนบ�ารงเมอง เพอดแลเลยงทารกทงเดกชายและเดกหญงซงเปนบตรธดาของคนยากจน โรงเลยงเดกน สมเดจกรมพระยาด�ารงราชานภาพทรงเปน ผจดการคนแรกและไดทรงก�าหนดเรองเดกจะตองเรยนรไว 10 เรอง ไดแก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1) ใหอานหนงสอออก เขยนหนงสอได2) ใหคดเลขเปน3) ใหรจกรกษาอรยาบถ4) ใหหงขาวตมแกงเปน5) ใหเยบผาเปน6) ใหขนตนไมเปน7) ใหวายน�าเปน8) ใหปลกทบกระทอมทอยเปน9) ใหรจกปลกตนไม10) ใหรจกเลยงสตวเรองทเรยนทง 10 นเปรยบเสมอนหลกสตรการศกษาซงมทงลกษณะของวชาการและวชาชพเพอ

การด�ารงชวตอยไดในสงคม นบเปนหลกสตรการศกษาปฐมวยหลกสตรแรก โดยสมเดจกรมพระยาด�ารงราชานภาพทรงเปนผพฒนาขน หลกสตรดงกลาวเปนแนวทางทยดหลกปรชญาการศกษาเพอชวต เปนส�าคญ เพราะวชาทก�าหนดใหเดกไดเรยน ไดศกษาทง 10 เรองเหลานลวนเปนวชาทชวยใหเดกสามารถยงชพและอยรอดไดในสงคมทมชวตผกพนอยกบธรรมชาตและเกษตรกรรม หลกสตรจงมความสอดคลองกบสภาพสงคม วฒนธรรม และเศรษฐกจเปนส�าคญ เดกทเขามาอยในโรงเลยงเดกแหงนไดรบการอบรมดแล ตงแตแรกเกดเปนตนมาจนถงวย 11 ป ส�าหรบเดกหญง และวย 13 ป ส�าหรบเดกชาย จงออกจากโรงเลยงเดกไปประกอบอาชพได เดกไดรบการอบรมเลยงดตงแตเลก และไดรบการฝกฝนวชาเหลานตามสภาพความพรอมของแตละคน (กรมพระยาด�ารงราชานภาพ, 2472 อางถงในวชรย รวมคด, 2539, น. 95)

3. การจดตงโรงเรยนอยางเปนระบบ นอกเหนอจากการตงโรงเลยงเดกแลวในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวยงไดม

การน�าแนวคดการจดการปฐมวยศกษามาใชในรปแบบของโรงเรยนดวย นนคอ ไดมการจดตงโรงเรยน ราชกมารและโรงเรยนราชกมารส�าหรบพระเจาลกยาเธอและพระเจาลกเธอทยงทรงพระเยาวขนในป พ.ศ. 2435 และ 2436 ตามล�าดบ นบเปนสถานศกษาปฐมวยส�าหรบเชอพระวงศแหงแรก ทเปดท�าการอยางเปนระบบ มการก�าหนดชนเรยน วชาเรยน และเวลาเรยนทชดเจน ไดแก ก�าหนดสถานทเรยนไวในพระบรมมหาราชวง ก�าหนดชนเรยนไว 3 ชน ไดแก ชนท 1 หรอชนตน เทยบไดกบชนมล ชนท 2 และชนท 3 วชาทเรยน ใชแบบเรยนเรว เลม 1 และเลม 2 ตามล�าดบ โดยเรยนอาน เขยน และคดเลข ใชวธการสอนแบบเรยนปนเลน เนนการลงมอท�ากจกรรม (หอจดหมายเหตแหงชาต มร.5 ศ/1 น.109)

การจดตงโรงเรยนครงนจงเปนจดเรมตนของการศกษาในระบบโรงเรยน มการก�าหนดหลกสตรการศกษาปฐมวยในรปหลกสตรมลศกษาขนมาดวย ภายหลงเมอตงกรมศกษาธการขนในป พ.ศ. 2430 ไดมการปรบปรงหลกสตรมลศกษา และขยายการศกษาออกไปโดยใหวดและพระอารามตางๆ รวมจดการศกษาในรปของโรงเรยนมลสามญจนกระทงถงป พ.ศ. 2441

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3.1 การศกษาปฐมวยตามโครงการศกษา พ.ศ. 2441 เมอป พ.ศ. 2441 ไดมโครงการศกษา ฉบบแรก เรยกวาโครงการศกษา พ.ศ. 2441 แลวจงมโครงการศกษาฉบบอนๆ ตามมาอกหลายฉบบ นโยบายและแนวความคด ตลอดจนลกษณะการจดโรงเรยนอนบาลเปนดงน (หอจดหมายเหตแหงชาต มร. 5 ศ/4 น. 6–22)

โครงการศกษาฉบบแรก คอ โครงการศกษา พ.ศ. 2441 โครงการศกษาฉบบนไดกลาวถงโรงเรยนมลศกษา อนเปนการศกษาเบองแรกหรอการศกษาปฐมวย โดยโรงเรยนมลศกษาแบงออกเปน

3.1.1 โรงเรยนบรพบท รบเดกอาย 7 ป เพอฝกเดกใหมความรเพยงพอส�าหรบเขาเรยน ในโรงเรยนประถมศกษาตอไป โรงเรยนบรพบทมลศกษานอาจจดเปนโรงเรยนตางหากหรอแทรกอยในโรงเรยนประถมศกษากได

3.1.2 โรงเรยน ก.ข. นโม จดสอนเกยวกบการเขยน อาน คดค�านวณ ตามวธการอยางเกา สถานทเรยนใหเรยนตามวดหรอตามบาน ไมก�าหนดอายผเรยน เมอผเรยน เขยน อาน คดเลขไดแลว จะไดเขาเรยนเบองตนในสถานศกษาเปนล�าดบขนไป

3.1.3 โรงเรยนกนเดอกาเตน มลกษณะการจดการเรยนการสอนเชนเดยวกบโรงเรยน ก.ข.นโม อยางไรกตาม ถงแมวาโครงการศกษา พ.ศ. 2441 จะไดก�าหนดใหมโรงเรยนมลศกษาดงทกลาวมาแลว แตการจดชนมลยงไมมการก�าหนดหลกสตร ไมมระเบยบการสอน การจดการขนมลในชวง เวลานนจงนยมฝากไวในโรงเรยนประถมศกษา และเปนการจดเพอเตรยมเขาชนประถมศกษา เปนการจดกนเองโดยไมมหลกสตร ไมมระเบยบการสอน

ตอมาในป พ.ศ. 2445 โครงการศกษา พ.ศ. 2441 กถกปรบเปลยนไปเพราะอทธพลของการจดการศกษาของประเทศญปนหลงจากทเจาพระยาธรรมศกดมนตรและคณะกลบจากการศกษาดงานทประเทศญปน ส�าหรบระดบการศกษาปฐมวยไดก�าหนดใหมขนการศกษาเบองตนทเรยกวาประโยคมลศกษา อนเปนการจดชนเรยนสอนเดกใหมความรพนฐานเพอเรยนตอในระดบประถมศกษา และตอมา ในป พ.ศ. 2450 ไดจดใหโรงเรยนประถมทไมมแผนมลศกษาสามารถจดชนเตรยมไดอก 1 ชน

3.2 สถานปฐมวยศกษาเอกชนแหงแรก ชวงปลายรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา-เจาอยหว เกดการตนตวในเรองของการจดการศกษาปฐมวย มการแพรขยายแนวคดในการจดการศกษาปฐมวยตามแบบตะวนตก และเมอผคนใหความส�าคญกบการศกษาปฐมวยมากขน จงไดมการจดตงโรงเรยนปฐมวยแหงแรกและก�าหนดหลกสตรการสอนอยางเปนทางการ โดยเรมในโรงเรยนราษฎรเปน สวนใหญ มการน�าแนวคดในการจดการเรยนการสอนแบบ Froebel และ Montessori เขามาในประเทศไทยเปนครงแรก โรงเรยนราษฎรทเปดสอนในระยะแรกม 3 แหง คอ โรงเรยนวฒนาวทยาลย โรงเรยนมาแตรเดอ และโรงเรยนราชน หลกสตรทใชในโรงเรยนทงสามแหง คอ แนวหลกสตรของ Froebel และ Montessori เมอโรงเรยนราษฎรเกดขนมากในระยะเวลาตอมา การจดการเรยนการสอนของแตละโรงเรยนกเปนไปตามความพอใจขาดความเปนเอกภาพ

จนกระทงตอมาในรชสมยของพระบาทสมเดจพระมงกฏเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 ป พ.ศ. 2461 รฐบาลจงไดตราพระราชบญญตโรงเรยนราษฎรขน เพอควบคมดแลใหการจดการเรยนการสอนของ โรงเรยนราฎรเปนไปในทศทางเดยวกน การศกษาปฐมวยของไทยจงเรมเปนระบบและมแนวปฏบตท

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ชดเจนขน ดงทไดระบไวในวตถประสงคของการจดการศกษาปฐมวยวา “มงเลยงดเดกออนๆ เปนส�าคญ และสอนใหเดกรอาน รเขยน เรยนนบไปพลางๆ ในระหวางเวลานนดวย..” (หอจดหมายเหตแหงชาต มร.6 ศ/10)

จะเหนไดวาการศกษาปฐมวยไดพฒนาเรอยมา โดยระยะแรกของชนมลหรอโรงเรยนมลศกษาหรอชนเตรยมประถมจนกระทงในสมยกอนเปลยนแปลงการปกครองกไดพฒนาขนเปนไปในรปของการอนบาล (kindergarten) ตามแนวคดของ Froebel และ Montessori ซงไดน�าเขามาในประเทศไทยตงแตปลาย รชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว โดยมหลกฐานทคนพบคอ หลกการเกยวกบการสอนเดกในหนงสอนรางกโรวาท ของประเสรฐอกษร (2540) เมอ พ.ศ. 2453 ซงมการกลาวถงการสอนเดกอายระหวาง 1-7 ป ไวดงน

ทารกประจวบขวบครงจงพอสอน เปรยบเหมอนปอนขาวกลวยชวยถนอมท�าของเลนเปนทอนทอนอกษรพรอม ทาสสนหวานลอมซอมใหจ�าจงหาเหตใหสงเกตประเภทของ เรยกไรตองมใหยากถลากถล�าลอใหชสแสงวาแดงด�า เลนลกประค�าคล�าลกปดหดประเมน

สองขวบแลวแคลวคลองตองหาเลศ ใหรเหตผลแทแตเผนเผนเชนรชอนปอนขาวเรากนเพลน ไฟรอนเกนจบไดอยาใกลกรายหดนบหนงสองสามตามสะดวก หดลบบวกเทยบเคยงเพยงงายๆชวนใหคดลกปดสอธบาย ทงลองทายอกษรสะกดกระถดไป

ไดสามขวบรจกควบพยญชนะ กบสระเชยวชาญพออานไดรอยลกปดหดเขยนเพยรตามใจ รจกใชสงของทตองการใหรจกกลวชวชาฆามดบ หรอทบตแมวหมานาสงสารของของเขาอยาเขาปองเปนพองการ เลกคดอานพดเทจเขดอาญา

ใหเออเฟอเผอแผแกใครใคร มอะไรใหปนหดหนหาหามสอเสยดเกยจกนฉนทา ยวปรารถนานยมอยางทางทดสขวบถวนควรอานหนงสอออก ใหหดลอกเขยนหนงสอหรอภาพสลอท�างานอยาใหครานเบองานล เลนเครองเลนเหนวธในทางเรยน

ถงหาขวบรวบรดหดใหคลอง พอจดหองจดใหคลายเสมยนแขวนรปหรนาดชความเพยร ตงโตะเขยนหนงสอไวใหนยมทงกระดาษดนสอมสตางๆ จะไดรางจะไดเขยนเรยนขรมตสมดชดนทานอานตะบม รปภาพสมฝมอเดกเลกลอกลาย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ใหปลมปลกสนกสนานการศกษา จงสมครรกวชาอยาเสยหลายถงเลนซนผละเลนเปนอบาย รแยบคายแตขางหนนคณวชาหกเจดขวบจวบสมยไปโรงเรยน ตองฝกเพยรประหยดตวกลวโทษาเขาหลกสอนตอนค�าตามต�ารา ทารกอายควรเหมอนพรวนดน

แลโรยปยคนรวนสงวนถก ถงจะปลกพชเพาะกเหมาะสนคงงอกงามตามเฉลยเชยวารนทร ชมธรณนทรโอชารสสดงดงามถงจะปลกพชเพาะกเหมาะสน กพพนภญโญโตอรามเชนเดกหดกระหายวชาพยายาม ตองมความรกลาปรชาชาญ

สรปไดวาการศกษาปฐมวยในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว มสาเหตทตองท�าใหเกดการเปลยนแปลงการจดการศกษาเพราะความกดดนอนเกดจากการคกคามของประเทศตะวนตก มความตองการบคลากรทมความร มาใชในราชการ และเกดจากประสบการณทพระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงไดรบจากการเสดจประพาสตางประเทศ ในยคนมการกอตงโรงเลยงเดก แหงแรกโดยพระองคเจาสายสวลภรมย มการจดตงโรงเรยนอยางเปนระบบ มสถานศกษาปฐมวยส�าหรบเชอพระวงศแหงแรก เกดการศกษาปฐมวยตามโครงการศกษา พ.ศ. 2411 และเกดสถานศกษาปฐมวยศกษาของเอกชนแหงแรกขน


จงอธบายการศกษาปฐมวยของไทยในรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว


การศกษาปฐมวยในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว มการกอตงโรงเลยงเดก แหงแรกโดยพระองคเจาสายสวลภรมย มการจดตงโรงเรยนอยางเปนระบบ มสถานศกษาปฐมวยส�าหรบเชอพระวงศแหงแรก เกดการศกษาปฐมวยตามโครงการศกษา พ.ศ. 2411 และเกดสถานศกษาปฐมวยศกษาของเอกชนแหงแรกขน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



การศกษาปฐมวยสมยหลงเปลยนแปลงการปกครอง

หลงรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทไดมการใหความส�าคญกบการศกษาปฐมวยเปนอยางมาก ไดมการปรบปรงเปลยนแปลงการจดการศกษามาโดยตลอด จนกระทงในสมย หลงการเปลยนแปลงการปกครอง เมอป พ.ศ. 2475 ไดมการเปลยนแปลงทางการศกษาปฐมวยของประเทศไทยหลายประการ จากโครงการศกษากปรบเปลยนเปนแผนการศกษาชาต ในเรองนจะขอกลาวถงประเดนส�าคญ ประกอบดวย แผนการศกษาชาต พ.ศ. 2475 แผนการศกษาชาต พ.ศ. 2494 การปฐมวยศกษาตามแนวคดของ Froebel และ Montessori และการจดตงโรงเรยนอนบาลของรฐบาลแหงแรกของไทย ดงตอไปน

1. แผนการศกษาชาต พ.ศ. 2475หลงการเปลยนแปลงการปกครองเมอ พ.ศ. 2475 มการประกาศใชแผนการศกษาชาต พ.ศ. 2475

ซงมการก�าหนดจดชนเรยนใหมโดยจดชน ก ข ก กา หรอทเรยกวาชนประถม เดมคอชนประถมศกษา ปท 1 สวนประถมศกษาปท 1,2,3 เดม ใหเรยกเปนประถมศกษาปท 2,3,4 ตามล�าดบจนกระทงป พ.ศ. 2479 ไดกลาวถงการศกษาปฐมวยในรปของค�าวามลศกษา ซงไดก�าหนด “มลศกษา” เปนการศกษาส�าหรบเดกอายต�ากวาเกณฑการศกษาภาคบงคบ (อาย 5-7 ป) และการศกษาเบองแรก มลกษณะคลายคลงกบแผนการศกษาชาตฉบบตอมา คอแผนการศกษาชาต พ.ศ. 2494 (คนง สายแกว, 2557)

2. แผนการศกษาชาต พ.ศ. 2494แผนการศกษาชาต พ.ศ. 2494 รวมแนวคดเรองการศกษาปฐมวย หรอทเรยกวามลศกษา ซงเดม

แบงเปนโรงเรยนบรพบท โรงเรยน ก ข นโม และกนเดอกาเตน เขาไวดวยกน และเปลยนค�าวา “มลศกษา” - เปน - “อนบาล” โดยระบวา “การศกษาชนอนบาล” ไดแก การอบรมกลบตรกลธดากอน การศกษาภาคบงคบมหลกการใหอบรมนสยและฝกประสาทไวใหพรอมทจะรบการศกษาชนประถมศกษาตอไป และก�าหนดอายของเดกต�ากวา 8 ปลงมา หรอในระหวางอาย 3-7 ป จะเหนไดวา การศกษาปฐมวยหรอการศกษาวยกอนเกณฑบงคบเรยนในสมยนน ยงไมไดก�าหนดจดมงหมายเพอเตรยมความพรอม แกเดก หากแตมงเตรยมใหเดกอานออกเขยนไดเปนหลก

3. การปฐมวยศกษาตามแนวคดของ Froebel และ Montessoriการศกษาปฐมวยของไทยมาเปลยนแปลงไปตามแนวคดของ Froebel และ Montessori เมอ

โรงเรยนราษฎรหลายโรงเรยน ไดแก โรงเรยนวฒนาวทยาลย อนเปนโรงเรยนทมครไทยทส�าเรจการอนบาลศกษาจากประเทศสหรฐอเมรกาเปนคนแรก น�าความรและแนวคดมาจดการศกษาปฐมวยไดถกตองตาม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


หลกเกณฑ โรงเรยนราชนซงเปนโรงเรยนทสองทเปดแผนกอนบาลขน แนวการสอนกเปน Froebel และ Montessori แตน�ามาจากประเทศญปน มงสอนใหเดกชวยตวเองในเรองของกจวตรประจ�าวน เชน การลางหนาแปรงฟน ใสและถอดกระดมเสอผา เอาใจใสดแลเรองอาหาร การพกผอน การออกก�าลงกาย ฝกการฟอนร�าและการละครตลอดจนศลปะแบบไทย โรงเรยนมารแตรเดอเปนโรงเรยนทสามทไดน�าวธ การสอนดงกลาวเขามาใชในประเทศไทย แตทวาแนวทางการสอนเปนไปตามแบบอยางของประเทศองกฤษ

3.1 การจดการเรยนการสอนแบบ Froebel เปนการสอนใหเดกมกจกรรมอสระ มความคดสรางสรรค เนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเดกไดเลนและเรยนรจากการเลนและรองเพลง โดยใชอปกรณการเลนแบบชดอปกรณ และกจกรรมการงานอาชพทชวยฝกความสามารถในการคดวเคราะหและสงเคราะห จดประสบการณการเรยนรดวยการตอไมบลอก ไมทอน หรอกลองไมขดไฟ ในการจดการเรยนการสอนตามแนวคดของ Froebel ไดกลาวถงหลกการจดการเรยนการสอน และขอควรค�านงทส�าคญ ดงน

3.1.1 หลกการการจดการเรยนการสอน หลกการการจดการเรยนการสอนของเฟรอเบลตองมอยางนอย 6 ประการ ดงน

1) เดกสมผสการเรยนรดวยความสข2) เดกไดสงเกตเพอเรยนรโดยมครแนะน�าสนบสนน3) เดกเกดภาวะสรางสรรคจากการคดในการปฏบตกจกรรม4) เดกเกดพฒนาจตนยมจากกจกรรมการงานอาชพ เชน การเลนเสร การรองเพลง

การรจกเกบของเขาท เปนตน5) เดกรจกการเขาสงคมทถกตองจากการเลนหรอการเรยนรวมกบเพอนๆ และฝกการ

มวนยจากการท�ากจกรรมประจ�าวน6) เดกเพมพนการพฒนาพทธปญญาจากกจกรรมการเลนปนเรยนของเดกทครจดสรร

และก�าหนดแผนมาอยางเปนระบบ เชน การนบ การวด การเปรยบเทยบ การจ�าแนก ฯลฯ3.1.2 ขอควรค�านงทส�าคญ การจดการเรยนการสอนแบบ Froebel มขอควรค�านงทส�าคญ

คอ1) ครตองมแผนการสอน ครตองจดเตรยมอปกรณ ชดอปกรณ และก�าหนดกจกรรม

การงานอาชพใหสอดคลองกบวย พฒนาการ และความพรอมของเดกในการเรยน แลวเปดโอกาสใหเดกลงมอเลนกบอปกรณอยางอสระตามธรรมชาต โดยครเปนผสงเกตการและพรอมตอการใหการสนบสนนการเรยนร

2) ครตองสอนระเบยบวนย เมอเลนเสรจแลวเดกตองเกบชดอปกรณทน�ามาเลนกลบเขาทใหเปนระเบยบ เดกจะไดเรยนรการมระเบยบวนยจากการเกบชดของเลนน Froebel กลาววา “การกระท�าทเปนระเบยบ เปนทางน�าไปสการคดทเปนระเบยบดวย”

นอกจากการเลนชดอปกรณ ครตองจดกจกรรมการงานอาชพและกจกรรมนนทนาการอนๆ เสรม เพอสรางสนทรวจกษและการเรยนความเปนมนษย ชวต และคณงามความดดวย เพราะชดอปกรณท Froebel สรางขนจะเนนการสงเสรมความเขาใจหยงรเทานน ซงการพฒนาเดกตองครอบคลมถงจตใจ อารมณ สงคม และคณธรรมดวย ตามแนวคดของ Froebel การพฒนาเดกทดตองสอดคลองผสมกลมกลน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ไปกบธรรมชาตของเดก ใหเดกเรยนรจากงายไปยาก จากธรรมชาตของเดกไปสการเรยนรทพงปรารถนาโดยมครเปนผแนะแนวและสนบสนนใหเดกเกดภาวะสรางสรรค รจกสมพนธภาพทางสงคม

3.2 การจดการเรยนการสอนแบบ Montessori เกดขนจากแนวคดของ Maria Montessori แพทยหญงและนกจตวทยาชาวอตาล ทน�าแนวคดในการ “จดบานเดก” มาใช นนคอการจดสภาพแวดลอมของหองเรยนใหเหมอนบาน มเครองมอเครองใช เครองครว อปกรณในการท�าสวน ฯลฯ เพอใหเดก ไดฝกทกษะในการใชมอ ฝกฝนใหเกดความถนดในการใชทกษะตางๆ ในการด�าเนนชวต เพอใหเตบโตขนเปนผใหญทสามารถชวยตนเองได การจดการเรยนการสอนแบบ Montessori จะไมบงคบใหเดกๆ นงโตะเขยน เรยงหนาเขาหาคร แตจะปลอยใหเดกประกอบกจกรรมในลกษณะตางๆ โดยใชเครองมอ เครองใชภายในบานททางโรงเรยนเตรยมไวให เปนการจดสภาพแวดลอมแบบหองเรยนเปด การเรยนการสอนแบบ Montessori มหลกยด 3 ประการไดแก

1) ปรบงานโรงเรยนใหเดกฝกฝนแลวน�าไปใชทบาน โดยใชอปกรณเครองใชภายในบานจ�าลอง

2) ใหเสรภาพแกนกเรยนโดยปราศจากความกาวราวและการกระท�าแบบเผดจการของคร3) ฝกเดกใหมโอกาสใชสมผสทกสวนของรางกาย เพอใหมทกษะในการท�างานบานและการ

ด�าเนนชวตทด

4. การจดตงโรงเรยนอนบาลของรฐบาลแหงแรกของไทยเมอการศกษาปฐมวยไดรบความสนใจมากขน นกการศกษาทเกยวของกบการจดการศกษาระดบ

ปฐมวยตระหนกถงความส�าคญของเดกวยน กระทรวงธรรมการและผทมบทบาทส�าคญในการจดการศกษาไดเรมเตรยมการจดตงโรงเรยนอนบาลศกษาขนและขยายโรงเรยนไปยงสวนภมภาค ดงทไดตงคณะกรรมการจดตงโรงเรยนอนบาลของกระทรวงธรรมการ ขนในป พ.ศ. 2480 ประกอบดวย

1) นายนาค เทพหสดน ณ อยธยา2) ม.ล.มานจ ชมสาย3) นางจ�านง เมองแมน (นางพณพาท พทยเพท)ในระหวางป พ.ศ. 2480-2482 กระทรวงธรรมการไดจดสงครจ�านวนหนงไปศกษาและดงานการ

ศกษาปฐมวยในประเทศญปน อาท นางจตรา ทองแถม ณ อยธยา ไปศกษาและดงาน ณ ประเทศญปนเปนเวลานาน 6 เดอน และไดกลบมาจดเตรยมการด�าเนนงานโรงเรยนอนบาล และไดสงนางสาวสมถวล สวยส�าอาง (นางสมถวล สงขะทรพย) ไปศกษาดานการศกษาปฐมวย ณ ประเทศญปน ในป พ.ศ. 2482 กระทรวงธรรมการไดคดเลอกคร 3 คน คอนางสาวสวสวด วรรณโกวท นางสาวเออนทพย วนจฉยกล (นางเออนทพย เปรมโยธน) และนางสาวเบญจา ตงคะสร (คณหญงเบญจา แสงมะล) ไปศกษาการอนบาล ณ ประเทศญปน ซงทานเหลานกไดกลบมาเปนผน�าทางการศกษาปฐมวยของไทยในเวลาตอมา

เมอกระทรวงธรรมการเตรยมการพรอมทงในดานบคลากรและดานอนๆ แลวกไดเปดโรงเรยนอนบาลแหงแรกของรฐขนในกรงเทพมหานครชอวาโรงเรยนอนบาลละอออทศ โรงเรยนนไดรบเงนบรจาคส�าหรบสรางอาคารเรยนจากเงนในกองมรดกของ น.ส.ละออ ลมเซงไถ จงไดตงชอวาโรงเรยนอนบาล

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ละอออทศ เปดท�าการสอนเมอวนท 2 กนยายน พ.ศ. 2483 ในสงกดกรมการฝกหดครม ม.ล. มานจ ชมสาย เปนหวหนากองฝกหดครในขณะนน และมนางจตรา ทองแถม ณ อยธยา เปนครใหญ (ศโรจน ผลพนธน, ม.ป.ป.)

โรงเรยนอนบาลละอออทศทจดตงขนในระยะแรกนน มวตถประสงคเพอทดลองการจดการอนบาลศกษาและเพอทดสอบความสนใจและความเขาใจของประชาชนในเรองการศกษาปฐมวย โดยทางโรงเรยนรบนกเรยนชายและหญงทมอายระหวาง 3 ปครงไปจนถง 6 ป หรอจนพรอมทจะเขาเรยนในชนประถมศกษา

การจดการเรยนการสอนของโรงเรยนอนบาลละอออทศ เปนการเตรยมสภาพจตใจของเดกใหพรอมทจะรบการศกษาในชนตอไป หดใหใชเครองมอตางๆ ในการเรยน การเลน และการประดษฐ อบรมใหเปนคนชางคดชางท�า ขยนไมอยนงเฉย และเปนคนวองไวกระฉบกระเฉง ฝกฝนเดกใหเปนคนชางสงเกต มไหวพรบ เฉลยวฉลาด คดหาเหตผลใหเกดความเขาใจดวยตนเอง มความพากเพยร พยายาม อดทน ไมจบจด ใหเปนคนทรจกพงตนเอง สามารถท�าหรอปฏบตกจกรรมตางๆ ไดดวยตนเอง เดกในโรงเรยนอนบาลนจะไดรบการอบรมใหสามารถชวยตวเองใหไดมากทสด ครเปนเพยงผคอยดแลใหความชวยเหลอเทานน เดกไดรบการฝกหดในเรองของกรยามารยาท ศลธรรมและสงคม ใหมสขนสยทด และมอนามย

โรงเรยนอนบาลละอออทศไดจดการเรยนการสอนตามแนวคดของ Froebel บดาแหงการจดการศกษาปฐมวยและใชการสอนแบบเรยนปนเลน (play way method) น�าเกมการรองร�า การละเลน และดนตร เขามาเปนสวนส�าคญในการเรยนของเดกและการสงเสรมใหเดกลงมอปฏบตดวยตนเอง ส�าหรบ การสอนในระดบการศกษาปฐมวยก�าหนดไวเปนระยะเวลา 2 ป คอชนอนบาลปท 1 และชนอนบาลปท 2 การสอนทกวชาครหดใหเดกสงเกต คด สนทนา เลานทาน และใชวธสอนทยวยใหเดกอยากเรยนรและสามารถเรยนรไดอยางสนกสนาน วธการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนอนบาลละอออทศกคอหลกสตรการศกษาปฐมวยทเรยกวา หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2483 ทรฐบาลยคนนประกาศใหใชในโรงเรยนอนๆ ตามตางจงหวดดวย (เบญจา แสงมะล, ม.ป.ป. อางถงใน วชรย รวมคด, 2539)

สรปไดวาการศกษาปฐมวยระยะนมงเตรยมเดกใหพรอมทงสภาพรางกายและจตใจ และสงเสรมพฒนาการของเดกทงรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญามากขน การจดกจกรรมตางๆ สงเสรมเดกใหเปนผเรยนทสามารถลงมอกระท�าในกจกรรมตางๆ อยางอสระในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร มประเดนส�าคญทเกดขนคอมการประกาศใชแผนการศกษาชาต พ.ศ. 2475 แผนการศกษาชาต พ.ศ. 2494 และเรมมการน�าแนวคดของ Froebel และ Montessori เขามาใชในการจดการศกษาปฐมวย และมการจดตงโรงเรยนอนบาลของรฐบาลเปนแหงแรก คอ โรงเรยนอนบาลละอออทศ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



จงอธบายหลกการของการจดการเรยนการสอนแบบ Froebel


หลกการจดการเรยนการสอนตามแนวคดของ Froebel มดงน1. เดกสมผสการเรยนรดวยความสข2. เดกไดสงเกตอยางเรยนรโดยมครแนะน�าสนบสนน3. เดกเกดภาวะสรางสรรคจากการคดในการปฏบตกจกรรม4. เดกเกดพฒนาจตนยมจากกจกรรมการงานอาชพ เชน การเลนเสร การรองเพลง การรจกเกบ

ของเขาท ฯลฯ5. เดกรจกการเขาสงคมทถกตองจากการเลนหรอการเรยนรวมกบเพอนๆ และฝกการมวนยจาก

การท�ากจกรรมประจ�าวน6. เดกเพมพนการพฒนาพทธปญญาจากกจกรรมการเลนปนเรยนของเดกทครจดสรรและก�าหนด

แผนมาอยางเปนระบบ เชน การนบ การวด การเปรยบเทยบ การจ�าแนก ฯลฯ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 3.2

หลกสตรการศกษาปฐมวยของประเทศไทย


หวเรอง3.2.1 หลกสตรการศกษาปฐมวยระยะแรกถง พ.ศ. 25343.2.2 หลกสตรการศกษาปฐมวยหลง พ.ศ. 2534 ถงปจจบน3.2.3 หลกสตรการศกษาปฐมวยของหนวยงานทเกยวของ

แนวคด1. หลกสตรการศกษาปฐมวยระยะแรกถง พ.ศ. 2534 ประกอบดวยหลกสตรอนบาล

พ.ศ. 2483 หลกสตรชนเดกเลกฉบบ พ.ศ. 2495 หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2496 หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2503 หลกสตรอนบาลศกษา พ.ศ. 2518 หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2522 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2524 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2526 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2528 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2531 และหลกสตรอนบาล พ.ศ. 2534

2. หลกสตรการศกษาปฐมวยหลง พ.ศ. 2534 ถงปจจบน ประกอบดวยหลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 และหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2560

3. หลกสตรการศกษาปฐมวยของหนวยงานตางๆ ทเกยวของ คอ หลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยพฒนาเดกเลก กรมการพฒนาชมชน หลกสตรเดกเลกของศนยเดกเลก กองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข หลกสตรโรงเรยนอนบาลละอออทศ หลกสตรการศกษาปฐมวยของส�านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน และหลกสตรของกรมการพฒนาชมชน และหลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด กรมการศาสนา

วตถประสงคเมอศกษาตอนท 3.2 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายหลกสตรการศกษาปฐมวยระยะแรกถง พ.ศ. 2534 ตามทก�าหนดใหได2. อธบายหลกสตรการศกษาปฐมวยหลง พ.ศ. 2534 ถงปจจบนตามทก�าหนดใหได3. อธบายหลกสตรการศกษาปฐมวยของหนวยงานทเกยวของตามทก�าหนดใหได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



หลกสตรการศกษาปฐมวยระยะแรกถง พ.ศ. 2534

การศกษาปฐมวยไดรบความสนใจมากขนหลงการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 มการด�าเนนการหลายประการเกยวกบการพฒนาการศกษาปฐมวย โดยเฉพาะการพฒนาหลกสตร ซงใน ระยะแรกของการพฒนาหลกสตรขนมาใชนน ยงไมไดใชค�าเรยกวาหลกสตร มการใชค�าอนๆ เชน แนวการสอน แนวการจดประสบการณ ฯลฯ อยางไรกด ในเรองนจะขอใชค�าวา “หลกสตร” เพอใหเหนภาพววฒนาการของหลกสตรการศกษาปฐมวยในประเทศไทยในแตละระยะของการเปลยนแปลง ในเรองหลกสตรการศกษาปฐมวยระยะแรกถง พ.ศ. 2534 จะกลาวถง หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2483 หลกสตร ชนเดกเลก พ.ศ. 2495 หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2496 หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2503 หลกสตรอนบาลศกษา พ.ศ. 2518 หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2522 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2524 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2526 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2528 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2531 และหลกสตรอนบาล พ.ศ. 2534 ดงรายละเอยดตอไปน

หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2483หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2483 ไดก�าหนดความประสงคของการอบรมเดก ไวดงน1. เพอเตรยมสภาพจตของเดกใหพรอมทจะรบการศกษาขนตอๆ ไป หดใหใชเครองมอตางๆ ใน

การเรยนและการเลนประดษฐสงของ อบรมใหเปนคนชางคด ชางท�า ขยน ไมอยนงและเปนคนวองไวกระฉบกระเฉง

2. เพออบรมเดกใหเปนคนมความสงเกต มไหวพรบ เฉลยวฉลาด คดหาเหตผลใหเกดความเขาใจดวยตนเอง มความพากเพยรพยายามอดทน ไมจบจด

3. เพออบรมใหเปนคนพงตนเอง สามารถหรอปฏบตสงตางๆ ดวยตนเองได เดกในโรงเรยนอนบาลน ถกอบรมใหชวยตนเองไดมากทสด เชน หดแตงตว ใสเสอผา นงกางเกง หวผม รบประทานอาหาร ฯลฯ ทงจะตองท�าใหเปนเวลาดวย ไมตองมพเลยงคอยตกเตอนหรอคอยรบใชท�าให ครเปนแตผดแลควบคมอยหางๆ เทานน

4. เพอหดมารยาทและศลธรรมทงในสวนตวและในการปฏบตตอสงคม หดมารยาทในการนง เดนยน และรบประทานอาหาร ฯลฯ หดใหเปนคนสภาพเรยบรอย ฝกนสยใหเปนคนมศลธรรมอนดงาม จตใจเขมแขงเปนระเบยบ รกษาวนย มความสามคคซงกนและกน

5. เพอปลกฝงนสยทางสขภาพอนามย รจกระวงรกษาสขภาพของตน เลนและรบประทานอาหารเปนเวลา รจกรกษารางกายใหสะอาดและแขงแรงอยเสมอ

6. เพออบรมใหเปนคนราเรงตอชวต มการสอนรองเพลง และการเลนทสนกสนาน ทงนเพอจะไดเปนนกตอสซงเตมไปดวยความราเรงเบกบานและคดกาวหนาเสมอ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


หลงสงครามโลกครงท 2 สนสดลง ประเทศไทยไดเขาเปนสมาชกองคการสหประชาชาตและองคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต จากการประชมใหญใน ค.ศ. 1948 (พ.ศ. 2491) ทนครเบรต ประเทศเลบานอน ทประชมยเนสโกไดสงผเชยวชาญ 2 ทาน มาส�ารวจการศกษา ในประเทศไทย เมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2492 ไดแก Sir John Sargent กบ Dr. Predo Orata และทงสองทานไดน�าเสนอรายงานเรองการศกษาในประเทศไทย (Education in Thailand) ในสวนท เกยวกบการศกษาปฐมวยวา

“ใหชนประถมเรยนแตวชาตลอดวน ไมมโอกาสทจะไดฝกประสาทตาและมอ โดยการ ปฏบตงานดานตางๆ ความจรงทงโลกเวลาน 2 ปแรกแหงการเรยน เขาเอาเดกมาฝกใหชนตอสงแวดลอมทางสงคมและสภาพการณมากกวา”

Dr.Orata ไดกลบมาประเทศไทยอกครงเมอตนป พ.ศ. 2493 เพอเขยนโครงการขอความชวยเหลอเสนอตอยเนสโก เรยกวา โครงการ 10 ป คณะกรรมการไดเสนอโครงการทดลองตอกระทรวงศกษาธการ และเมอไดรบอนมตแลวกเรมด�าเนนงานเมอวนท 23 มกราคม ตอมาจงมการประกาศแผนการศกษา แหงชาต พ.ศ. 2494 ตามมา และในปเดยวกนนเองทมการประชมนกการศกษา ไดพฒนาแผนการสอนเดกเลกหรอหลกสตรฉบบ พ.ศ. 2494 ขน จนมการน�าไปใชในโรงเรยนเทศบาลและโรงเรยนประชาบาลทจดการศกษาชนเดกเลกอยางเปนทางการในระยะเวลาตอมา จนเปนทรจกกนในนาม “หลกสตรชนเดกเลก พ.ศ. 2495” (หอจดหมายเหตแหงชาต สบ. 5.2.7/19 น, 1-22)

หลกสตรชนเดกเลก พ.ศ. 2495หลกสตรชนเดกเลก พ.ศ. 2495 ไดก�าหนดองคประกอบทส�าคญของหลกสตร ดงนความมงหมาย

1. เพอใหเดกอายกอนถงเกณฑไดรบการศกษาสมบรณ2. เพอชวยแบงเบาภาระของผปกครองทตองออกไปท�างานนอกบาน และชวยอบรมใหเดกเตบโต

เปนพลเมองดหลกการและระเบยบวธสอน ระเบยบวธการสอนทน�ามาใชคอระเบยบวธการสอนแบบเลน

ปนเรยน (play way) และวธสอนแบบโครงการ (project method) การจดการเรยนการสอนยงแบงออกเปนหมวดไดแก

1. สงคมศกษา ประกอบดวย หนาทพลเมอง ศลธรรม ภมศาสตร และประวตศาสตร2. ภาษาไทย อาน เขยน วางสระ วรรณยกต ไดถกตอง3. เลขคณต บวก ลบ เลขงายๆ ไดไมเกน 2 ต�าแหนง นบจ�านวนไมเกน 100 รจกมาตราเมตรก

รคาของเงน4. ธรรมชาตศกษา รจกธรรมชาตแวดลอม มความรบผดชอบในสงทตนเองเลยงด รจกปรากฏการณ

ธรรมชาต กลางวนกลางคน พช สตว สงมชวตและไมมชวต

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


5. สขศกษาและพลศกษา อนามย อาหารทมประโยชน และความมน�าใจเปนนกกฬา6. ขบรองและดนตร รจกดนตรและจงหวะ การรองเพลง7. วาดเขยนและการฝมอ รจกการวาด การปน ระบายส ตด ปะ กระดาษ การเยบผา และการ

รอยดอกไมภายหลงจากการมคมอซงเปรยบเสมอนหลกสตรเดกเลกในป พ.ศ. 2495 แลว ในป พ.ศ. 2496

กมการปรบหลกสตรอนบาลเสยใหมใหเหมาะสมยงขน โดยปรบจากหลกสตรฉบบป พ.ศ. 2483 ลดเนอหาวชาตางๆ ลง ทงนเนองจากอทธพลของแนวการจดการเรยนการสอนแบบดงเดมยงปรากฏอยมาก ในหลกสตรน แนวทางการจดการเรยนการสอนมไดเปนการเลนปนเรยนจรง ยงเนนทกษะการอานในวชาภาษาไทย เนนการเขยนและการผนค�า ยงเนนความเขมขนในวชาเลขคณต เนนใหนกเรยนหญงเรยนการเยบปกถกรอยแบบโบราณ จงตองปรบปรงวธการจดการเรยนการสอนโดยเพมกจกรรมเขาไปในวชาตางๆ ใหมากขน

หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2496อนเนองมาจากหลกสตรทปรบปรงในป พ.ศ. 2496 นนไมปรากฏรายละเอยดทสบคนได และ

นกการศกษาปฐมวยเชอวาไดช�ารดหรอสญหายไปแลว จากการสมภาษณอาจารยคณหญงเบญจา แสงมล ซงเปนผมบทบาทส�าคญในการปรบปรงเปลยนแปลงหลกสตรการศกษาปฐมวยของไทยไดขอมลบางสวนวาโรงเรยนอนบาลมจดหมายเพอใหการศกษาและอบรมแกกลบตรกลธดากอนการศกษาภาคบงคบ โดยมหลกการทมงใหการอบรมนสยและฝกประสาทไวใหพรอมทจะรบการศกษาชนประถมศกษาตอไป พรอมกนนนกมการลดเนอหาตางๆ ใหนอยลง โดยเฉพาะอยางยงวชาภาษาไทยและเลข รวมทงจดใหมกจกรรมเพมขนในวชาตางๆ ดวย (เบญจา แสงมล, สมภาษณ, 17 มกราคม 2539 อางถงในวชรย รวมคด, 2539, น. 189)

แมไมสามารถหาเอกสารหลกสตรของป พ.ศ. 2496 ได แตเอกสารฉบบหนง คอ ประมวล การสอนนกเรยนอนบาล ซงเรยบเรยงโดยคณหญงเบญจา แสงมล เปนหลกฐานชนหนงซงนาจะเปนผลเกยวเนองกบการปรบหลกสตรฉบบ พ.ศ. 2496 และมความสอดคลองสมพนธกน นนคอ การปรบหลกสตรในป พ.ศ. 2496 นน มการลดเนอหาวชาตางๆ ลงและในประมวลการสอนฉบบนกมรายวชาลดลง เหลอเพยงวชาสขศกษา สงคมศกษา ธรรมชาตศกษา ภาษาไทย เลขคณต ฝกประสาท รองเพลงและการแสดง ทาทางตามจงหวะ การเลน และศลปะ รายวชาทหายไปจากหลกสตร ฉบบป พ.ศ. 2483 คอ วชาการฝกเชาวน การเลนและการท�าสวน ขบรองและการฝมอ หนาทพลเมองและศลธรรม ความรเรองเมองไทยและการแสดงทาทางตามจงหวะ การเลน ศลปะ ตลอดจนไปรวมอยในเนอหาวชาอนๆ ดวย ดงนนจง นาจะเปนไปไดทประมวลการสอนฉบบน มสวนทปรบคลายหลกสตร พ.ศ. 2496 หรออาจเปนเหมอน “ส�าเนา” ของหลกสตร พ.ศ. 2496 ดวย

หลกสตรฉบบนไดน�าปจจยแนวคดใหมทางการศกษามาใชเพอใหหลกสตรมความเหมาะสม เชน การก�าหนดระเบยบวธสอนแบบเลนปนเรยน ซงเปนแนวคดทางจตวทยา การสอนแบบโครงการ ซงเนนใหเดกมความคดรเรมสรางสรรคพฒนางานและพฒนาตน การฝกความรบผดชอบของเดกเหลาน ฯลฯ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


นอกจากนน ยงเนนการสอนโดยยดหลกศนยกลางความสนใจ คอ สอนในเรองทเดกสนใจซงหมายความวาเดกคอศนยกลางการเรยนร อนเปนไปตามหลกแหงจตวทยาการเรยนร และยงเนนการจดการเรยนการสอนแบบ “สหสมพนธระหวางวชา” ซงเปนการบรณาการความรไปสวชาตางๆ ซงคลายคลงกบการจดการเรยนการสอนยคปจจบน ตางกนแตเพยงวาในยคปจจบนจะเนนการบรณาการทกๆ วชาเปนกจกรรมทงสน โดยไมแยกเปนรายวชา

หลกสตรอนบาลศกษา พ.ศ. 2503ป พ.ศ. 2503 มการประกาศใชแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2503 แผนการศกษาแหงชาต

ฉบบนถายทอดความส�าคญของการศกษาปฐมวยมาจากแผนการศกษาชาต พ.ศ. 2494 และยกระดบความส�าคญของการศกษาปฐมวยมากขนโดยปรบเปลยนชวงอายของเดกอนบาลจากทก�าหนดไววาอยในชวง 4–7 ขวบเปน 3–6 ขวบ ปรบเปลยนลกษณะการจดการศกษาปฐมวยเปน 2 ระดบ คอ ระดบอนบาลและเดกเลก และประกาศใชคมอการจดอนบาลศกษา 2503 ขนใชตงแตวนท 10 พฤศจกายน 2503 เปนตนมา เพอใหการจดการเรยนการสอนเปนไปในท�านองเดยวกน กรมสามญศกษาจงจดใหมการประชมครใหญโรงเรยนอนบาลทวราชอาณาจกร ระหวางวนท 24 สงหาคม 2504 จนถง 2 กนยายน 2504 จากการประชมครงน ไดจดท�าแนวการบรหารโรงเรยนและแนวการจดการเรยนการสอน ดงน

1. ระเบยบปฏบตส�าหรบโรงเรยนอนบาล2. แนวการสอนวชาภาษาไทย3. แนวการสอนวชาเลขคณต4. แนวการสอนวชาพลานามย5. แนวการสอนวชาธรรมชาตศกษา6. แนวการสอนวชาสงคมศกษา7. แนวการสอนวชาศลปศกษา8. แนวการสอนวชาขบรองและดนตร9. แนวการจดเลยงอาหารในโรงเรยนอนบาลหลกสตรการศกษาปฐมวยหลกสตรน ยงคงเนนแนวการจดการเรยนการสอนแบบดงเดม นนคอ

เนนการเตรยมความพรอมใหเดกมความรความสามารถทจะเขาเรยนในชนประถมศกษา เนนการอาน เขยนเรยนเลข มการปรบใหมกจกรรมเพมขนในวชาธรรมชาตศกษาและสงคมศกษา

หลกสตรอนบาลศกษา พ.ศ. 2518หลงจากไดมการปรบปรงหลกสตรอนบาลศกษาตามแผนการศกษาแหงชาต 2503 ซงด�าเนนการ

แลวเสรจและเผยแพรในป 2505 แลว กไดยดหลกสตรนเปนแนวทางในการจดการศกษาเรอยมาจนกระทงป พ.ศ. 2514 กรมสามญศกษาจงไดพจารณาปรบปรงแนวทางในการจดการเรยนการสอนอนบาลขน และทดลองใชในโรงเรยนอนบาลของกรมสามญศกษากอน จากนนจงเสนอใหกระทรวงศกษาธการประกาศใช

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ในโรงเรยนอนบาลทวไปในระยะเวลาตอมา เนองจากแนวการจดประสบการณหรอหลกสตรฉบบนได เผยแพรในป 2518 จงเปนทรจกกนในนามของหลกสตร 2518 เหตผลหรอความจ�าเปนทตองเรมปรบปรงหลกสตรตงแตป 2514 นนปรากฏอยในสวนค�าน�าของเอกสาร (กรมสามญศกษา, 2518)ดงน

“...ดวยปรากฏวาการจดการศกษาระดบอนบาลศกษาเปนทนยมของประชาชนอยางกวางขวาง เพราะการศกษาอนบาลมสวนชวยใหเดกเกดความสมฤทธผลในดานการศกษาระดบชนสงๆ ขนไปไดเปนอยางด อยางไรกตาม การจดการศกษาระดบนแมจะไดจดมานานแลวกตาม ยงมแนวการสอนและระเบยบการจดบางอยางทถอปฏบตแตกตางกน แมแตโรงเรยนอนบาลทกรมสามญศกษาจดเองกยงมแนวการปฏบตแตกตางกน เชน แนวการวดผลระดบชนอนบาลของกรมฯ บางโรงเรยนใชวธการเชนเดยวกบชนประถมศกษาปท 1 ทกประการ บางโรงเรยนถอปฏบตตามหลกการการจดการศกษาวยกอนการศกษาภาคบงคบ โดยถอวาเปนการเตรยมเดกใหพรอมทจะเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 1 การวดผลไมนยมใหคะแนน แตดความพรอมของเดกเปนส�าคญ หลกเลยงค�าวาสอบได สอบตก โรงเรยนทยดหลกการ เชนนมนอย โรงเรยนสวนใหญไดด�าเนนการตามแบบวธแรก จนกอใหเกดขอขดแยงกนขน กรมฯ จงไดมอบเรองใหหนวยศกษานเทศกจดวางแนวการวดผลระดบอนบาลศกษาขน และเมอไดมการประชมพจารณากนแลวเหนวาการจะพจารณาวางแนวการวดผลนนตองดเนอหาหรอแนวการสอนเดกอนบาล เสยกอน เนองจากแนวการจดประสบการณไดเคยมการจดท�ากนไวแลวแต พ.ศ. 2503 มบางสงบางอยางไมทนสมยจงไดเสนอใหกระทรวงศกษาธการแตงตงคณะกรรมการคณะหนงขนปรบปรงแนวการสอนอนบาลศกษาเสยใหมใหเหมาะสมกบกาลสมย เพอใหสอดคลองกบหลกสตรชนประถมศกษาทก�าลงด�ารจะใหปรบปรงแกไขใหม...”

จดมงหมาย

1. เพอสงเสรมใหเดกมนสยทด รจกกน เลน ออกก�าลงกาย และพกผอนอยางถกตอง เพอจะไดมรางกายเจรญเตบโตแขงแรง รจกระวงรกษาตวใหพนจากโรคภยและอบตเหต

2. เพอใหรจกชวยตนเอง สามารถปฏบตกจวตรประจ�าวนของตนเองได3. เพอปลกฝงใหเดกเปนคนราเรงแจมใส มจตใจและนสยอนดงาม รจกควบคมอารมณของตนเอง

รจกเลนและการอยรวมกบผอนได4. เพอเตรยมเดกใหพรอมทจะเรยนในชนตอไป โดยฝกใหเดกรจกใชประสาทสมผสไดอยาง

เหมาะสมและเคลอนไหวรางกายไดอยางถกตอง5. เพอสงเสรมใหเดกรจกสงเกต มไหวพรบ มความคดรเรมสรางสรรค สามารถแสดงออกชนชม

ตอความไพเราะและสงสวยงามตางๆเปาหมาย แนวการสอนอนบาลศกษาน จดส�าหรบเดกทมอายระหวาง 4-6 ป ในรปแบบของชน

อนบาลปท 1 และชนอนบาลปท 2 ใหไดรบการเตรยมความพรอมทจะเขาเรยนชนประถมศกษาตอไป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เนอหา เนอหาสาระการเรยนรไดมการแบงเนอหาออกเปนรายวชาเชนเดยวกบหลกสตร พ.ศ. 2503 แตกตางกนทมค�าวา “ประสบการณและกจกรรม” น�าหนาแตละวชา ประสบการณและกจกรรม ทจด ไดแก

1. ประสบการณและกจกรรมดานคณตศาสตร2. ประสบการณและกจกรรมดานภาษาไทย3. ประสบการณและกจกรรมดานสงคมศกษา4. ประสบการณและกจกรรมดานธรรมชาตศกษา5. ประสบการณและกจกรรมดานสขศกษา6. ประสบการณและกจกรรมดานศลปศกษา7. ประสบการณและกจกรรมดานขบรองดนตรความมงหมายของประสบการณและกจกรรมทางดานคณตศาสตร

1) เพอเตรยมและสงเสรมความพรอม2) เพอศกษาการสงเกตและคดหาเหตผล3) เพอใหรจกและเขาใจความหมายของตวเลขจ�านวน4) เพอใหรจกน�าความรไปใชในชวตประจ�าวน

ความมงหมายของประสบการณและกจกรรมทางดานภาษาไทย1) เพอเตรยมและสงเสรมความพรอมในการเรยนภาษา2) เพอฝกทกษะและความเขาใจเบองตนการใชภาษา3) เพอศกษามารยาทในการพด การฟง4) เพอสงเสรมใหเดกกลาพดกลาแสดง

ความมงหมายของประสบการณและกจกรรมดานสงคมศกษา1) ปลกฝงและอบรมใหมสงคมนสยทด สามารถอย เลน และท�างานรวมกบผอนได2) ปลกฝงใหมอปนสยทด อยในขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมอนดงามของไทย3) ใหเขาใจความสมพนธในครอบครว และชมนมชนทตนเกยวของอย4) ใหรจกสทธหนาทของตน และไมลวงล�าสทธหนาทของผอน5) รจกยอมรบฟงความคดเหนของผอน และกลาแสดงความคดเหนของตน6) ใหรจกและสนใจในสงแวดลอมทเกยวของกบความเปนอยของเดกในชมชนนน

ความมงหมายของประสบการณและกจกรรมดานธรรมชาตศกษา1) เพอใหสนใจ มองความสวยงาม รกและชนชมธรรมชาต2) เพอสงเสรมใหเดกเกดนสยอยากรอยากเหน ชางสงเกต มเหตผล3) เพอใหไดมโอกาส ศกษาหาความจรงเกยวกบธรรมชาตดวยตนเอง4) เพอใหเกดความเพลดเพลน และรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน5) เพอใหรจกระวงรกษาตวจากภยซงเกดจากธรรมชาต

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


6) เพอใหรจกคณคา รกษา ไมท�าลายธรรมชาตและสงสวยงาม ตลอดจนน�ามาใชใหเกดประโยชน

ความมงหมายของประสบการณและกจกรรมดานสขศกษา1) เพอใหมรางกายแขงแรง มการทรงตวไดถกตอง มอรยาบทด มใจราเรงแจมใส2) เพอใหรจกชวยตวเอง และระวงตวเองและผอนใหปลอดภย3) เพอใหรจกปองกนตนเองและผอนใหพนจากโรคภยไขเจบ4) เพอสรางสขนสยทดในการรบประทานอาหาร การออกก�าลงกาย การพกผอนการขบถาย5) เพอใหมความคดรเรมสรางสรรค ฝกประสาทกลามเนอใหแคลวคลองวองไว

ความมงหมายของประสบการณและกจกรรมดานศลปศกษา1) เพอใหเกดความเพลดเพลน ชมชมในสงสวยงาม2) เพอฝกกลามเนอมอ ประสาท ความสมพนธระหวางมอกบตา3) เพอฝกใหเปนคนละเอยด ประณตมระเบยบ ชางสงเกต4) เพอปลกฝงแนวความคดสรางสรรค5) เพอใหรจกใชเวลาวางใหเกดประโยชน6) เพอใหสมพนธกบการเรยนรวชาอนๆ

ความมงหมายของประสบการณและกจกรรมดานขบรองดนตร1) เพอใหเกดความสนกสนาน เพลดเพลน2) เพอสงเสรมใหเดกรจกความไพเราะซาบซง และเกดรสนยมทางดนตร3) เพอฝกใหเดกไดแสดงออกและเกดความคดรเรมในการรองเพลงและการแสดงทาทาง

ประกอบ4) เพอฝกใหเดกไดแสดงออกและเกดความคดรเรมในการรองเพลงและการแสดงทาทาง

ประกอบ5) เพอใหสมพนธกบการเรยนรวชาอน

หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2522หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2522 เปนหลกสตรทปรบปรงขนจากหลกสตรอนบาลศกษา พ.ศ. 2518

โดยมงใหสอดคลองกบหลกสตรประถมศกษา พ.ศ. 2521 แตทวายงคงมงเตรยมความพรอมเพอการเรยนตอในระดบชนประถมปท 1 มสาระส�าคญดงน


1. เพอสงเสรมใหเดกมสขนสยทดเกยวกบการกน การออกก�าลงกาย และการพกผอนอยางถกตอง ตลอดจนรจกระวงรกษาตวใหพนจากโรคภยและอบตเหต

2. เพอปลกฝงใหเดกมลกษณะนสยทดงาม รจกควบคมอารมณของตนเอง รจกและอยรวมกบ ผอนได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3. เพอสงเสรมใหเดกรจกสงเกต มไหวพรบ มความคดรเรมสรางสรรค สามารถแสดงออก ชนชมตอความไพเราะและสงสวยงามตางๆ

4. เพอฝกใหเดกรจกใชประสาทสมผสไดอยางเหมาะสม และเคลอนไหวรางกายไดอยางถกตอง5. เพอใหรจกปฏบตกจวตรประจ�าวนของตนเองไดเปาหมาย เพอพฒนาความพรอมทง 4 ดานแกเดกวย 4–6 ป ในรปของชนอนบาลปท 1 และชน

อนบาลปท 2เนอหา

1. การเตรยมสรางเสรมทกษะในวชาภาษาไทยและสงเสรมความพรอมในการเรยนภาษาไทย2. การเตรยมสรางเสรมทกษะวชาคณตศาสตร3. การเตรยมสรางเสรมประสบการณ

3.1 เพอให ร างกายแขงแรง มสขนสยทดในการรบประทานอาหาร การพกผอน การขบถายและการรกษาความสะอาด

3.2 เพอใหรจกชวยตวเองและผอนใหปลอดภยและพนจากโรคภยไขเจบ3.3 เพอปลกฝงใหมอปนสยทด มใจราเรงแจมใสอยในขนบธรรมเนยมประเพณและ

วฒนธรรมอนดงามของไทย3.4 เพอปลกฝงใหมอปนสยทด มใจราเรงแจมใสอยในขนบธรรมเนยมประเพณและ

วฒนธรรมอนดงามของไทย3.5 เพอใหรจกสทธหนาทของตน ไมลวงล�าสทธของผอน ยอมรบฟงความคดเหนของผอน3.6 เพอใหมนสยอยากรอยากเหน ชางสงเกต มเหตผล ศกษาหาความจรงเกยวกบธรรมชาต

ดวยตนเอง3.7 เพอใหรจกคณคา มองเหนความสวยงาม รกและชนชมธรรมชาต ไมท�าลายธรรมชาต

ทสวยงาม ตลอดจนน�ามาใชใหเกดประโยชน4. การเตรยมสรางเสรมลกษณะนสย

4.1 เพอฝกประสาทสมพนธ4.2 เพอปลกฝงใหมความคดสรางสรรค4.3 เพอสงเสรมใหมรสนยมทด รกสวยรกงาม ซาบซงในความไพเราะของดนตร4.4 เพอปลกฝงคานยม ทศนคตและคณลกษณะทดของศลปะและวฒนธรรมไทย4.5 เพอสงเสรมใหเดกรจกการแสดงออกตามความถนดและความสามารถของแตละบคคล4.6 เพอสงเสรมพฒนาการทางรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา4.7 เพอฝกใหเปนคนมระเบยบ ประณตและชางสงเกต4.8 เพอใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน และใชเวลาวางใหเกดประโยชน4.9 เพอนน�าไปใชบรณาการกบกลมวชาตางๆ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2524การพฒนาหลกสตรฉบบนเปนผลสบเนองมาจากผลการทดลองจดชนเดกเลกขนในโรงเรยน

ประชาบาลและเทศบาลทจงหวดฉะเชงเทรา เมอป พ.ศ. 2495 ซงปรากฏวาทดลองแลวไดผลดเปนทนยมของประชาชน จงอนญาตใหโรงเรยนประถมศกษาทมความพรอมเปดชนเดกเลกขนไดโรงเรยนละ 1 หองดงนนหนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษาจงไดจดวางแผนการจดประสบการณ หรอ หลกสตรชน เดกเลกไวเพอเปนแนวทางใหการศกษาอบรมเดกเปนไปในทศทางเดยวกน คอ เตรยมเดกใหมความพรอมทกดาน ไดแก ดานรางกาย สงคม อารมณและสตปญญา จนกระทงป พ.ศ. 2524 จงไดมการปรบปรงหลกสตรเดกเลกขน


1. ดานรางกาย สงเสรมรางกายใหมความเจรญเตบโต แขงแรง ฝกกจนสยและสขนสยทด เชน รจกรกษาความสะอาด เลอกรบประทานอาหารทเปนประโยชนและเปนเวลา ตลอดจนการใชหองน�า หองสวมไดถกตอง ฝกใหเลนและออกก�าลงกาย เพอบรหารกลามเนอสวนตางๆ ทงรจกการพกผอนท ถกวธ

2. ดานจตใจ–อารมณ สงเสรมดานสขภาพจตและปลกฝงคานยมเกยวกบจรยภาพตางๆ เชน มจตใจราเรงแจมใส ชนชมตอความไพเราะและสงสวยงาม ฝกใหมใจเมตตากรณา เออเฟอเผอแผ ซอสตย กตญญกตเวท เคารพเชอฟงผใหญ ประหยด ขยน หมนเพยร อดทน รจกควบคมอารมณและเชอถอใน ค�าสงสอนของศาสนา

3. ดานสงคม สงเสรมการพฒนาลกษณะนสยใหอยในสงคมไดอยางมความสข เชน ปลกฝงใหเดกรจกเคารพตนเอง ปฏบตตนตอหมคณะ กลาพด กลาแสดงออกดวยตนเอง

เนอหา หลกสตรเดกเลกฉบบนเปนหลกสตรทพฒนาขนใหม เปนหลกสตรทพฒนาขนมาในระยะเวลาไลเลยกบการปรบปรงหลกสตรอนบาลในป พ.ศ. 2522 จงมผลท�าใหการจดแบงกลมเนอหาตางๆ คลายคลงกน คอ

1. เตรยมสรางเสรมทกษะภาษาไทย2. เตรยมสรางเสรมทกษะคณตศาสตร3. เตรยมสรางเสรมประสบการณ4. เตรยมสรางเสรมลกษณะนสยเพราะหลกสตรทงสองตางกมงเนนการเตรยมเดกเพอเปนนกเรยนชนประถมปทหนงเปนส�าคญ

หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2526ผลการวจยเกยวกบเดกเลกทงในประเทศและตางประเทศบงชวา การเตรยมความพรอมใหกบเดก

วยกอนเขาเรยนตอในระบบการศกษาภาคบงคบ มความส�าคญในดานการสรางทศนคตทดตอการเรยนของเดก ลดการตกซ�าชน จงไดจดใหมโครงการเปดชนเดกเลกในทองถนทมปญหาทางเศรษฐกจ และปญหาการใชภาษาอนมากกวาภาษาไทย มงทจะเตรยมความพรอมในดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญาเปนส�าคญ เพอใหพรอมทจะเรยนตอในชนประถมศกษาตอไป (คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต,

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2527) จงไดมการปรบปรงและจดท�าแนวการจดประสบการณและแผนการจดประสบการณขน เพอเปนแนวทางในการบรรลผลไดด สาระส�าคญของหลกสตรมดงน

จดมงหมาย เพอเปนการจดประสบการณใหแกเดกอายวยกอนเกณฑการศกษาภาคบงคบ 1 ป โดยมจดมงหมายทจะเตรยมเดกใหมความพรอมในการเรยนประถมศกษาตอไป และสงเสรมพฒนาการของเดกทกดาน กลาวคอ ดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ตลอดจนคณธรรม คานยมอนพงประสงคของชาต

เนอหา เนอหาสาระมไดจดเปนรายวชา แตน�าประสบการณตางๆ ทเกยวของกบเดกโดยตรงมารวบรวมเปน 3 หมวดหม ไดแก

1. เตรยมสรางเสรมทกษะภาษาไทยและคณตศาสตร2. เตรยมสรางเสรมประสบการณ3. เตรยมสรางเสรมลกษณะนสยหลกสตรนไดเสรมเพมกจกรรมตางๆ เขาไปในหลกสตร ไดแก ศลปศกษา การเลนตามมม การ

เลนกลางแจง กจกรรมพนฐาน กายบรหารและกจกรรมเขาจงหวะ กจกรรมในวงกลมและเกมการศกษา โดยการน�ากจกรรมเหลานบรณาการเขาไปในเนอหาวชา

หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2528หลกสตรฉบบนเปนหลกสตรทปรบปรงมาจากหลกสตรฉบบ พ.ศ. 2526 มเนอหาสาระคลายคลง

กบหลกสตรเดม เพยงแตเพมเตมแนวการจดประสบการณและจดมงหมายของหลกสตร ดงน1. แนวการจดประสบการณ

1.1 เปนประสบการณทมงปลกฝงเดกใหมพนฐานชวตทดดานคณธรรมและจรยธรรม1.2 เปนประสบการณทมงสรางเสรมใหเดกคดเปน ท�าเปน และแกปญหาไดเหมาะสม

ตามวย1.3 เปนประสบการณทมงสรางทศนคตทดตอการเรยนใหกบเดก1.4 เปนประสบการณทมงเตรยมเดกใหมความพรอมดานรางกาย อารมณ สงคมและสต-

ปญญากอนเขาเรยนระดบประถมศกษา2. จดมงหมาย จดมงหมายทเพมเขามา ไดแก การมงใหเดกด�ารงชวตไดอยางมความสขดวย

ไมเพยงแตมงเตรยมความพรอมในดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เพอใหเดกมพนฐานพรอมทจะเรยนตอในระดบประถมศกษาเทานน

หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2531หลงจากทไดด�าเนนการจดท�าเอกสารแนวการจดประสบการณและแผนการจดประสบการณ

ชนเดกเลกใหครผสอนใชเปนแนวทางในการจดการศกษามาระยะหนงแลว ส�านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต กไดแตงตงคณะท�างานเพอปรบปรงแนวการจดประสบการณและแผนการจดประสบการณชนเดกเลกเพอใชเปนแนวทางในการจดการศกษาชนเดกเลกใหไดผลด ถกตองตามหลก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


วชาการ และสมฤทธผลตามเปาหมายมากยงขน (ส�านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, 2534) มหลกการ จดมงหมายและวตถประสงค ดงน

1. หลกการ

1.1 เปนประสบการณทมงสงเสรมพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและ สตปญญา เพอปพนฐานทดใหแกเดก

1.2 เปนประสบการณทตอบสนองความตองการ ความสนใจ ทสอดคลองกบวยของเดก1.3 เปนประสบการณพนฐานทมงสงเสรมใหเดกชวยตวเองไดตามควรแกวย1.4 เปนประสบการณทมงปลกฝงใหเดกมพนฐานทดดานคณธรรมและจรยธรรม

2. จดมงหมาย สงเสรมใหเดกมพฒนาการตามความสามารถของแตละคนในดานตางๆ ดงน2.1 สงเสรมพฒนาการทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา2.2 จดประสบการณทชวยใหเดกด�ารงชวตประจ�าวนไดอยางมความสข2.3 มทกษะพนฐานทจะชวยตวเองไดตามควรแกวย2.4 มทกษะพนฐานทจะเรยนในชนประถมศกษา

3. จดประสงคของการจดประสบการณ

3.1 พฒนาการทางดานรางกาย3.2 พฒนาการดานอารมณ จตใจ3.3 พฒนาการดานสงคม3.4 พฒนาการดานสตปญญา

หลกสตรโรงเรยนสาธตอนบาลละอออทศ (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2531)หลกสตรอนบาลของโรงเรยนสาธตอนบาลละอออทศเปนหลกสตรทมความเปนมาชานานในฐานะ

หลกสตรการศกษาปฐมวยฉบบแรกของรฐบาล เรมใชมาตงแตพทธศกราช 2483 มความเปลยนแปลงทชดเจน คอไดท�าการปรบปรงในป พ.ศ. 2496 โดยพยายามลดเนอหารายวชาตางๆ ใหนอยลงและเพมกจกรรมใหมากขน หลกสตรไดมการปรบปรงครงใหญโดยเรมด�าเนนการเมอประมาณป พ.ศ. 2531 ปรบปรงใหเหมาะสมกบภาวการณทเปลยนไป เนนใหเปนหลกสตรทมเอกลกษณของความเปนละอออทศ มวตถประสงคทจะจดการเรยนการสอนใหเหมาะกบเดกในกลมรบบรการซงมคณลกษณะเฉพาะ อางองทฤษฎและหลกทางการศกษาปฐมวยทถกตอง เพอเปนตวอยางใหนกศกษาของสถาบนราชภฏสวนดสตไดศกษาทฤษฎและเรยนรวธการปฏบตทถกตองตอไป (วฒนา ปญญฤทธ, 2539 อางถงในวชรย รวมคด, 2539) องคประกอบตางๆ ของหลกสตรมลกษณะดงน

จดมงหมาย ในการจดการศกษาส�าหรบเดกปฐมวย (อาย 3-6 ป) ในโรงเรยนสาธตอนบาล ละอออทศ มวตถประสงคในการพฒนาเดก คอ

ดานสตปญญาและการเรยนร1) ใหมเจตคตทดตอการเรยน2) ใหเปนคนชอบคนควาและพฒนาความสามารถในการแกปญหา ตลอดจนการฝกฝนให

เปนคนทมความคดรเรมสรางสรรค

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) ใหไดรบฝกฝนจนมทกษะในการรบรโดยใชประสาทสมผสทงหา4) ใหมความสามารถในการใชภาษาในการถายทอดความคด ความรสก และใชในการสอสาร

กบผอนได5) ใหมความร ความเขาใจเกยวกบสงแวดลอมรอบตวแมวาสภาพการณทเปลยนไปจะท�าใหหลกสตรอนบาลละอออทศในปจจบนมความเปน

อนบาลของรฐนอยลงกวาในอดต แตสงทยงคงถอเปนเอกลกษณของหลกสตรนกคอ ปรชญาการศกษา ซงมงเนนในเรองการเตรยมความพรอมไวอยางยดมน ในการปรบปรงหลกสตรเมอป พ.ศ. 2531 น ไดมการระดมทรพยากรบคคล คอนกการศกษาปฐมวย และผเชยวชาญ มาชวยในการด�าเนนงานเปนจ�านวนมาก (วฒนา ปญญฤทธ, 2539 อางถงในวชรย รวมคด, 2539) จงพออนมานไดวา การปรบหลกสตร ครงนคงไดรบอทธพลจากปจจยทางดานการศกษาเปนส�าคญ เพราะนกการศกษาปฐมวยจะตองใชความเขาใจในหลกการศกษาปฐมวยและจตวทยาเดกปฐมวยมาเปนหลกยดในการพฒนาหลกสตร

นอกจากหลกสตรอนบาลละอออทศจะยดมนในปรชญาการเตรยมความพรอมแลว ยงพบวาหลกสตรนยงมงปลกฝงใหเดกมความรกและความภาคภมใจใน “ความเปนไทย” และสงทยงคงเหนยวแนนในหลกสตรนอกประการหนงกคอ เรองของสอการสอนและกจกรรมทมงเนนการใชของจรง และการปฏบตจรง ดงท วฒนา ปญญฤทธ (2539) ไดใหสมภาษณวา การจดกจกรรมและสอการสอนตางๆ นน ไดรบ งบประมาณสนบสนนอยางมากมายและเพยงพอทจะใหเดกไดลงมอปฏบตอยางสะดวกสบาย

ดานการวดและการประเมนผลนน เนนการใชการสงเกตเปนสวนใหญ มไดใหความส�าคญตอประเดนเรองความพรอมของพฒนาการทงสดานนก ทางดานรางกายมพยาบาลดแลความเจรญ เตบโตของรางกายดวย สวนทางดานสตปญญาอาจมการทดสอบระหวางภาคเรยนบาง (อญชล ไสยวรรณ, 2539 อางถงในวชรย รวมคด, 2539)

ดานแผนการจดประสบการณพบวา ในสวนของกจกรรมและตารางกจกรรมนนคลายคลงกบหลกสตรทวไป แตอาจเรยกชอแตกตางบาง ไดแก กจกรรมกลม กจกรรมกลางแจง และกจกรรมสงบ แตละกจกรรมกมวธปฏบตทคลายคลงกบหลกสตรอน อาจมกจกรรมเสรมพเศษเขามาดวย คอ กจกรรมเขาหองสมดของเลน และการวายน�า

อาจสรปไดวาหลกสตรของอนบาลละอออทศ พฒนาขนมาโดยเนนปรชญาการเตรยมความพรอมเปนส�าคญ และภายหลงไดพยายามเนนเอกลกษณความเปนละอออทศใหมาก เพอใหมความ เหมาะสมกบกลมเปาหมายเฉพาะกลม ประเดนนเองทอาจเปนสาเหตใหการใชหลกสตรฉบบนจ�ากดอยในหนวยงาน “ละอออทศ” เทานน

หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2534หลกสตรและแผนการจดประสบการณฉบบนเปนหลกสตรของโรงเรยนอนบาลรฐบาลทพฒนาขน

โดยมงเนนทจะสงเสรมใหเดกมความพรอมดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ใหการศกษามความถกตองตามหลกการอนบาลศกษา โดยการศกษาหลกการทฤษฎ ผลงานวจยทเกยวกบการศกษา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ในระดบกอนประถมศกษา รวมทงค�านงถงสภาพเศรษฐกจและสงคมปจจบนเปนแนวทาง (ส�านกงาน คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, 2536)

หลกการ ปฐมวยเปนระยะทส�าคญยงของชวต ทงนเพราะเปนชวงทเหมาะสมในการวางฐานและเสรมสรางทรพยากรมนษยใหมคณภาพ เพอเปนก�าลงส�าคญในการพฒนาประเทศ รฐไดก�าหนดสภาวะความตองการพนฐาน และบรการส�าหรบเดกและเยาวชน โดยระบวาเดกทกคนจะตองไดรบการตอบสนองขนพนฐานเพอใหการพฒนาเปนไปอยางรอบดาน เพอใหการพฒนาบรรลถงศกยภาพของความเปนมนษยโดยสมบรณ และสามารถใชชวตอยางมประโยชนตอตนเองและสงคม ในท�านองเดยวกน แผนการศกษาแหงชาต ฉบบท 7 ไดกลาวถงนโยบายการจดการศกษาส�าหรบเดกระดบอนบาลศกษาวา เพอใหเดกมพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาตามศกยภาพ ดงนนส�านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาตจงไดก�าหนดหลกการส�าหรบแนวการจดประสบการณ ดงน

1. ประสบการณทมงเสรมสรางพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา เพอวางพนฐานชวตทดใหแกเดก

2. ประสบการณทมงตอบสนองความตองการ ความสนใจ ความสามารถและความแตกตางระหวางบคคลทเหมาะสมตามวย

3. ประสบการณทมงพฒนาทกษะพนฐานเพอประสบความส�าเรจในชวตจดมงหมาย แนวการจดประสบการณระดบอนบาลศกษาชนอนบาลปท 1 และปท 2 มจดมงหมาย

ทจะสงเสรมใหเดกแตละคนไดพฒนาอยางเตมศกยภาพทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และ สตปญญาดงตอไปน

1. มรางกายเจรญเตบโต แขงแรงสมบรณ มความสามารถในการใชสวนตางๆ ของรางกายไดคลองแคลวและมสขนสยทด

2. มความสามารถทจะชวยตวเองไดตามวย3. มความรสกทดตอตนเองและผอน4. มคณธรรมและจรยธรรม5. มความรก ชนชม และภมใจในศลปวฒนธรรม ประเพณทดงามของชาต6. เหนคณคา สามารถอนรกษและพฒนาสงแวดลอม7. เปนสมาชกทดของสงคม และสามารถปรบตวอยรวมกบผอนไดอยางมความสข8. มความสามารถในการใชกระบวนการเรยนร มประสาทสมผสทด มความคดรเรมสรางสรรค

และใชภาษาในการสอความหมายไดคลองแคลวเปาหมาย การจดการศกษาระดบอนบาลศกษา เปนการจดการศกษาใหแกเดกทมอายระหวาง

4-6 ป โดยแบงเปน 2 ระดบ คอชนอนบาลปท 1 จดการศกษาใหกบเดกอายระหวาง 4-5 ปชนอนบาลปท 2 จดการศกษาใหกบเดกอายระหวาง 5-6 ป

การจดประสบการณใหแกเดกอนบาล มเปาหมายเพอใหเดกไดพฒนาทงทางดานรางกาย อารมณ- จตใจ สงคม และสตปญญา ดงน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1. พฒนาการดานรางกาย

1.1 มรางกายเจรญเตบโตตามวย1.2 พฒนากลามเนอและประสาทสมผส1.3 มสขนสยในการรกษาสขภาพอนามย1.4 เรยนรการระวงและรกษาความปลอดภยของตนเองและผอน

2. พฒนาการดานอารมณ-จตใจ

2.1 รจกผอนคลายความเครยด มสขภาพจตดและมความสข2.2 ควบคมอารมณของตนเอง และแสดงออกไดเหมาะสมกบวย2.3 มความรสกทดตอตนเองและผอน รจกเอาใจเขามาใสใจเรา2.4 มวนยในตนเอง และมความรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย2.5 พฒนาคณธรรม จรยธรรมไดเหมาะสมกบวย2.6 มความรกและชนชมในศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม ประเพณทดงามของทองถน

และประเทศชาต2.7 เหนคณคาและมสวนรวมในการดแลรกษาสงแวดลอม

3. พฒนาการดานสงคม

3.1 รจกเขาใจตนเองและบคคลใกลชด3.2 รจกบคคล ความส�าคญของครอบครว สงคม และชมชน3.3 มสงคมนสยทด สามารถท�างานและอยรวมกบผอนได3.4.มความสนใจและมสวนรวมในการดแลรกษาสงแวดลอม3.5 มความภมใจในชาต ศาสนา พระมหากษตรยและความเปนไทย

4. พฒนาการดานสตปญญา

4.1 สามารถใชภาษาในการสอความหมาย4.2 มความรความเขาใจพนฐานทางคณตศาสตร4.3 มความสามารถในการรบรโดยใชประสาทสมผส4.4 มความสามารถในการคดแกปญหาและการใชเหตผล4.5 มความคดสรางสรรค4.6 มความจ�าด4.7 มนสยรกการเรยนร และมความสนใจตอสงทไดพบเหน

สรปไดวาหลกสตรการศกษาปฐมวยในระยะเรมแรกทมการก�าหนดหลกสตร จนถงป พ.ศ. 2534 ประกอบดวย หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2483 หลกสตรชนเดกเลก พ.ศ. 2495 หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2496 หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2503 หลกสตรอนบาลศกษา พ.ศ. 2518 หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2522 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2524 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2526 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2528 หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2531 และหลกสตรอนบาล พ.ศ. 2534 ซงมลกษณะเดนทส�าคญ คอ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


หลกสตรชนเดกเลกฉบบ พ.ศ. 2495 หลกสตรฉบบนเกดขนจากการท UNESCO สงผเชยวชาญมาวเคราะหหลกสตรการศกษาปฐมวยทประเทศไทยใชอยเมอป พ.ศ. 2493 พบวาเดกขาดโอกาสในการพฒนาทางดานรางกายและเนนแตการเรยนเนอหาวชาการ จงเกดการปรบปรงจากหลกสตรอนบาล พ.ศ. 2483 ลดเนอหาวชาการตางๆ ลงและเพมกจกรรมตางๆ ใหมากขน

หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2496 กเปนเพยงการลดเนอหาวชาและรายวชาตางๆ ลง แตทวามการน�าแนวคดใหมทางการศกษาปฐมวยมาใช เนนใหเดกมความคดรเรมสรางสรรค มความรบผดชอบ ทส�าคญกคอมการบรณาการระหวางวชาทมความคลายคลงกนเขาดวยกน

หลกสตรอนบาลศกษา พ.ศ. 2503 เกดขนเพอใหการจดการเรยนการสอนเปนไปตามแผนการศกษาแหงชาตฉบบใหม คอแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2503 ซงเปลยนแปลงเกณฑอายของเดกอนบาลใหลดลงเปน 3–6 ขวบ แตการจดการเรยนการสอนกเปนแบบดงเดม เนนอาน เขยน เรยนเลข เพอเตรยมตวเขาเรยนในชนประถมศกษา

หลกสตรอนบาลศกษา พ.ศ. 2518 เกดขนเนองจากความแตกตางกนในแนวการจดการเรยน การสอนระหวางโรงเรยนตางๆ แมแตโรงเรยนในสงกดกรมสามญศกษาเอง โดยเฉพาะอยางยงความ แตกตางกนในวธการวดผล ซงบางโรงเรยนมการสอบเพอเลอนชนเหมอนการจดการเรยนการสอนระดบประถมศกษา บางโรงเรยนเพยงแคดความพรอมตามพฒนาการเทานน

หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2522 สรางขนเพอใหสอดคลองกบหลกสตรประถมศกษา พ.ศ. 2521 มงพฒนาความพรอมของเดกในดานตางๆ แตกยงคงเปนการเตรยมความพรอมเพอเรยนตอในระดบประถมศกษา

หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2524 คลายคลงกบหลกสตรอนบาล พ.ศ. 2522 จดประสงคเปน เชนเดยวกนเพยงแตมวตถประสงคปลายทางเพมขนเทานน

หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2526 เสรมเพมกจกรรมตางๆ เชน ศลปศกษาและการเลนตามมม ฯลฯโดยบรณาการเขาไปในหลกสตร และหลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2528 กเปนเพยงการเพมแนวการจดประสบการณและจดมงหมายเขาไปในหลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2526 เทานน

หลกสตรเดกเลก พ.ศ. 2531 เปนหลกสตรทถอไดวาเปนการเปลยนแปลงครงส�าคญ เนองจากเปนหลกสตรทมงพฒนาเดกตามพฒนาการทง 4 ดาน ทงทางดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา เปนการจดการเรยนการสอนตามความสนใจของผเรยน

สวนหลกสตรอนบาล พ.ศ. 2534 นนเกดขนจากผลการวจยเกยวกบการจดการศกษาในระดบกอนประถมศกษา ยดพฒนาการเปนหลกโดยค�านงถงความสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจและสงคม ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ใหความส�าคญกบกระบวนการคด และจรยธรรม หลกสตรฉบบน มความทนสมยเปนไปในทศทางเดยวกนกบตางประเทศทเจรญแลว เพราะความกาวหนาทางการสอสารท�าใหนกการศกษาไทยมโลกทศนกวางไกลขน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



จงอธบายหลกสตรชนเดกเลก พ.ศ. 2495


หลกสตรชนเดกเลก พ.ศ. 2495 มความมงหมาย เพอใหเดกอายกอนถงเกณฑไดรบการศกษาทครบถวนสมบรณ และเพอชวยแบงเบาภาระของผปกครองทตองออกไปท�างานนอกบาน และชวยอบรมใหเดกเตบโตเปนพลเมองด ระเบยบวธการสอนทน�ามาใชคอระเบยบวธการสอนแบบเลนปนเรยน (play way) และวธสอนแบบโครงการ (project method) แบงการจดการเรยนการสอนออกเปนหมวด ไดแก สงคมศกษา ภาษาไทย เลขคณต ธรรมชาตศกษา สขศกษา และพลศกษา ขบรองและดนตร วาดเขยนและการฝมอ


หลกสตรการศกษาปฐมวยหลง พ.ศ. 2534 ถงปจจบน

หลงจากมการประกาศใช หลกสตรอนบาล พ.ศ. 2534 การศกษาปฐมวยไดรบความสนใจมากขน ในสวนของกระทรวงศกษาธการไดมการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยตอเนองกนมา และในขณะเดยวกนกมหนวยงานทเขามามหนาทรบผดชอบการศกษาในระดบปฐมวยเพมขน ในหนวยงานตางๆ นนกมการพฒนาหลกสตรของหนวยงานตนขน ซงจะไดกลาวถงในเรองท 3.2.3 ตอไป ในสวนของกระทรวงศกษาธการทเปนผทรบผดชอบการจดการศกษาปฐมวยสวนใหญ กมการพฒนาหลกสตรขนมาเชนกน ในเรองนจะขอกลาวถงหลกสตรดงกลาวซงประกอบดวย หลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 และหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ดงรายละเอยดตอไปน

หลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540กระทรวงศกษาธการมนโยบายใหพฒนาการศกษาระดบปฐมวยอยางจรงจงในลกษณะการอบรม

เลยงดและพฒนาความพรอมของเดกทกดาน ทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา เมอป พ.ศ. 2536 ซงขณะนนเรยกตามแผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2535 วา การศกษาระดบกอนประถมศกษา การจดการศกษาในระดบนอาจจดในรปแบบของชนเดกเลก อนบาลศกษา หรอศนยพฒนาเดกประเภทตางๆ โดยจดใหครอบคลมทกพนทเพอใหโอกาสแกเดกทงในเมองและชนบทไดรบประสบการณการเรยนรไมแตกตางกน เพอใหการศกษาในระดบนมมาตรฐานเดยวกน กระทรวงศกษาธการ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


จงไดมอบหมายใหกรมวชาการจดท�าแนวการจดประสบการณและพฒนาเปนหลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540 ขน และประกาศใหโรงเรยนและศนยพฒนาเดกระดบกอนประถมศกษาทวประเทศ น�าไปใชตงแตพทธศกราช 2541 เปนตนมา มรายละเอยดเกยวกบองคประกอบทส�าคญ (กรมวชาการ, 2540) ดงตอไปน

ปรชญาการจดการศกษาระดบกอนประถมศกษา

หลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540 ก�าหนดปรชญาการจดการศกษาและการอบรมเลยงดเดกบนพนฐานทสนองความตองการของเดกทตองการความรก ความอบอน ความเขาใจ และความจ�าเปนทจะตองไดรบการพฒนาทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา อยางสมดลตอเนองไปพรอมกนทกดาน ประสบการณตางๆ ทจดใหจะเปนประสบการณตรงทหลากหลาย เหมาะสมกบวย ความแตกตางระหวางบคคล และบรบทของสงคมทเดกอาศยอย ทงนเปนไปเพอใหเดกเกดการเรยนรและมความสขกบการปฏบตกจวตรประจ�าวน โดยอาศยความรวมมอกนระหวางบาน สถานศกษา และชมชน เพอพฒนาใหเดกไดเตบโตเปนพลเมองทมคณคาตอไป

หลกการ (หลกสตรกอนประถมศกษา อาย 3-6 ป)

1. เปนการจดการศกษาใหครอบคลมเดกทกประเภททมอายระหวาง 3-6 ป2. เปนการพฒนาเดกโดยยดหลกการอบรมเลยงดและใหการศกษา3. เปนการพฒนาเดกโดยองครวม ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ผาน

กจกรรมการเลนทเหมาะสมกบวย วฒภาวะ และความแตกตางระหวางบคคล4. เปนการจดประสบการณทใหเดกสามารถด�ารงชวตประจ�าวนไดอยางมคณภาพ และม

ความสข5. เปนการพฒนาเดกโดยบคลากรทมความรความสามารถในการจดการศกษาระดบกอนประถม

ศกษา6. เปนการพฒนาเดกโดยใหครอบครว และชมชนมสวนรวมจดมงหมาย เพอใหเดกอาย 3-6 ป มคณลกษณะทพงประสงคและคณลกษณะตามวย ดงตอ

ไปนคณลกษณะทพงประสงค

1) มสขภาพด เจรญเตบโตตามวย และมพฤตกรรมอนามยทเหมาะสม2) ใชกลามเนอใหญ กลามเนอเลก ไดอยางคลองแคลว และประสานสมพนธกน3) ราเรง แจมใส มความสข และความรสกทดตอตนเองและผอน4) มคณธรรมและจรยธรรม มวนยในตนเอง และมความรบผดชอบ5) ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบสภาพและวย6) อยรวมกบผอนอยางมความสข และเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตย อน

มพระมหากษตรยเปนประมข7) รกธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรมในทองถน และความเปนไทย8) ใชภาษาเพอการสอสารไดเหมาะสมกบวย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


9) มความสามารถในการคด การแกปญหาไดเหมาะสมกบวย และมเจตคตทดตอการ เรยนรสงตางๆ

คณลกษณะตามวย พฒนาการของเดกปฐมวย แบงตามระดบอายเดก 3-4 ป 4-5 ป และ 5-6 ป และแยกตามพฒนาการทางดานรางกาย ดานอารมณ จตใจ ดานสงคม และพฒนาการดานสตปญญา

เนอหา เนอหาและแนวคด ก�าหนดเฉพาะหวขอไมมรายละเอยดแตมแนวคดในแตละหวขอ ทงนเพอประสงคใหผสอนก�าหนดรายละเอยดขนเอง ใหสอดคลองกบความตองการ ความสนใจของเดกได โดยงาย สามารถยดหยนเนอหาเหลานได โดยค�านงถงประสบการณและสงแวดลอมในชวตจรงของเดก สวนแนวคดเปนสงทตองการใหเกดกบเดกหลงจากทจดประสบการณหรอกจกรรมใหเดกปฏบตแลว ดงนนจงไมตองการใหน�าเนอหาและแนวคดไปใหเดกทองจ�า หวขอเนอหาประกอบดวยเนอหาเรอง ตวเรา ครอบครว โรงเรยนของฉน บคคลตางๆ วนส�าคญ ธรรมชาตรอบตว การอนรกษสงแวดลอม การคมนาคมและการสอสาร และสงตางๆ รอบตว

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546ในป พ.ศ. 2544 กระทรวงศกษาธการไดแตงตงคณะกรรมการพฒนาหลกสตรระดบกอนประถม

ศกษาขน เพอพฒนาหลกสตรใหสอดคลองกบสภาพการเปลยนแปลงของสงคม สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และหลกสตรขนพนฐาน พ.ศ. 2544 คณะกรรมการชดดงกลาว ไดพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ขน มองคประกอบทส�าคญ ดงน (กรมวชาการ, 2546)

ปรชญาการศกษาปฐมวย การศกษาปฐมวยเปนการพฒนาเดกตงแตแรกเกดถง 5 ป บนพนฐานการอบรมเลยงดและการสงเสรมกระบวนการเรยนรทสนองตอธรรมชาตและพฒนาการของเดกแตละคนตามศกยภาพ ภายใตบรบทสงคม-วฒนธรรมทเดกอาศยอย ดวยความรก ความเอออาทร และความเขาใจของทกคน เพอสรางรากฐานคณภาพชวตใหเดกพฒนาไปสความเปนมนษยทสมบรณ เกดคณคาตอตนเองและสงคม

หลกการ เดกทกคนมสทธทจะไดรบการอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนาการ ตลอดจนการเรยนรอยางเหมาะสม ดวยปฏสมพนธทดระหวางเดกกบพอแม เดกกบผเลยงดหรอบคลากรทมความรความสามารถในการอบรมเลยงดและใหการศกษาเดกปฐมวย เพอใหเดกมโอกาสพฒนาตนเองตามล�าดบขนของพฒนาการทกดาน อยางสมดลและเตมตามศกยภาพ โดยก�าหนดหลกการ ดงน

1. สงเสรมกระบวนการเรยนรและพฒนาการทครอบคลมเดกปฐมวยทกประเภท2. ยดหลกการอบรมเลยงดและใหการศกษาทเนนเดกเปนส�าคญ โดยค�านงถงความแตกตาง

ระหวางบคคล และวถชวตของเดกตามบรบทของชมชน สงคม และวฒนธรรมไทย3. พฒนาเดกโดยองครวมผานการเลนและกจกรรมทเหมาะสมกบวย4. จดประสบการณการเรยนรใหสามารถด�ารงชวตประจ�าวนไดอยางมคณภาพและมความสข5. ประสานความรวมมอระหวางครอบครว ชมชน และสถานศกษาในการพฒนาเดก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


จดหมาย หลกสตรการศกษาปฐมวยส�าหรบเดกอาย 3-5 ป มงใหเดกมพฒนาการดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ทเหมาะสมกบวย ความสามารถและความแตกตางระหวางบคคล จงก�าหนดจดหมายซงถอเปนมาตรฐาน คณลกษณะทพงประสงค ดงน

1) รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด2) กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน3) มสขภาพจตด และมความสข4) มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงาม5) ชนชมและแสดงออกทางศลปะ ดนตร การเคลอนไหว และรกการออกก�าลงกาย6) ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย7) รกธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม และความเปนไทย8) อยรวมกบผอนไดอยางมความสขและปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข9) ใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวย10) มความสามารถในการคดและการแกปญหาไดเหมาะสมกบวย11) มจนตนาการและความคดสรางสรรค12) มเจตคตทดตอการเรยนร และมทกษะในการแสวงหาความรคณลกษณะตามวย คณลกษณะตามวยเปนความสามารถตามวยหรอพฒนาการตาม

ธรรมชาตเมอเดกมอายถงวยนนๆ ผสอนจ�าเปนตองท�าความเขาใจคณลกษณะตามวยของเดกอาย 3-5 ป เพอน�าไปพจารณาจดประสบการณใหเดกแตละวยไดอยางถกตองเหมาะสม ขณะเดยวกนจะตองสงเกตเดกแตละคนซงมความแตกตางระหวางบคคล เพอน�าขอมลไปชวยในการพฒนาเดกใหเตมตามความสามารถและศกยภาพ พฒนาการเดกในแตละชวงอายอาจเรวหรอชากวาเกณฑทก�าหนดไว และการพฒนาจะเปนไปอยางตอเนอง ถาสงเกตพบวาเดกไมมความกาวหนาอยางชดเจนตองพาเดกไปปรกษาผเชยวชาญหรอแพทยเพอชวยเหลอและแกไขไดทนทวงท

สาระการเรยนร สาระการเรยนรใชเปนสอกลางในการจดกจกรรมใหกบเดก เพอสงเสรมพฒนาการทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ซงจ�าเปนตอการพฒนาเดกใหเปนมนษยทสมบรณ ทงนสาระการเรยนรประกอบดวย องคความร ทกษะหรอกระบวนการ และคณลกษณะหรอ คานยม คณธรรม จรยธรรม ความรส�าหรบเดกอาย 3-5 ป จะเปนเรองราวทเกยวของกบตวเดก บคคลและสถานททแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆ รอบตวเดก ทเดกมโอกาสใกลชดหรอมปฏสมพนธในชวตประจ�าวนและเปนสงทเดกสนใจ จะไมเนนเนอหา การทองจ�า ในสวนทเกยวของกบทกษะหรอกระบวนการจ�าเปนตองบรณาการทกษะทส�าคญและจ�าเปนส�าหรบเดก เชน ทกษะการเคลอนไหว ทกษะทางสงคม ทกษะการคด ทกษะการใชภาษา คณตศาสตรและวทยาศาสตร ฯลฯ ขณะเดยวกน ควรปลกฝงใหเดกเกดเจตคตทด มคานยมทพงประสงค เชน ความรสกทดตอตนเองและผอน รกการเรยนร รกธรรมชาต สงแวดลอม และมคณธรรม จรยธรรมทเหมาะสมกบวย ฯลฯ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ผสอนหรอผจดการศกษา อาจน�าสาระการเรยนรมาจดในลกษณะหนวยการสอนแบบบรณาการหรอเลอกใชวธการทสอดคลองกบปรชญาและหลกการจดการศกษาปฐมวย สาระการเรยนรก�าหนดเปน 2 สวน ดงน

1. ประสบการณส�าคญ ประสบการณส�าคญเปนสงจ�าเปนอยางยงส�าหรบการพฒนาเดกทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาชวยใหเดกเกดทกษะทส�าคญส�าหรบการสรางองคความร โดยใหเดกไดมปฏสมพนธกบวตถ สงของ บคคลตางๆ ทอยรอบตว รวมทงปลกฝงคณธรรม จรยธรรมไปพรอมกนดวย ประสบการณส�าคญมดงน

1) ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย2) ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณและจตใจ3) ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม4) ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา

2. สาระทควรเรยนร เปนเรองราวรอบตวเดกทน�ามาเปนสอในการจดกจกรรม ใหเดกเกดการเรยนร ไมเนนการทองจ�าเนอหา ผสอนสามารถก�าหนดรายละเอยดขนเองใหสอดคลองกบวย ความตองการ และความสนใจของเดก โดยใหเดกไดเรยนรผานประสบการณส�าคญทระบไวขางตน ทงนอาจยดหยนเนอหาได โดยค�านงถงประสบการณและสงแวดลอมในชวตจรงของเดก สาระทเดกอาย 3-5 ป ควรเรยนร มดงน

1) เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรรจกชอ นามสกล รปราง หนาตา รจกอวยวะตางๆ วธระวงรกษารางกายใหสะอาด ปลอดภย การรบประทานอาหารทถกสขลกษณะ เรยนรทจะเลนและท�าสงตางๆ ดวยตนเองคนเดยวหรอกบผอน ตลอดจนเรยนรทจะแสดงความคดเหน ความรสก และแสดงมารยาททด

2) เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรไดมโอกาสรจกและรบรเรองราวเกยวกบครอบครว สถานศกษา ชมชน รวมทงบคคลตางๆ ทเดกตองเกยวของหรอมโอกาส ใกลชดและมปฏสมพนธในชวตประจ�าวน

3) ธรรมชาตรอบตว เดกควรจะไดเรยนรสงมชวต สงไมมชวต รวมทงความเปลยนแปลงของโลกทแวดลอมเดกตามธรรมชาต เชน ฤดกาล กลางวน กลางคน ฯลฯ

4) สงตางๆ รอบตวเดก เดกควรจะไดรจกส ขนาด รปราง รปทรง น�าหนก ผวสมผสของสงตางๆ รอบตว สงของเครองใช ยานพาหนะ และการสอสารตางๆ ทใชอยในชวตประจ�าวน

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 จากการประเมนผลการใชหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 พบวาคณภาพของเดก

ปฐมวยโดยเฉพาะพฒนาการดานรางกายและสตปญญา ต�ากวาพฒนาการดานอารมณ จตใจและสงคม อกทงความจ�าเปนในการปรบเปลยนจดเนนในการพฒนาคณภาพคนในสงคมไทยตามแผนการศกษาแหงชาต แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 ทตองการใหเดกปฐมวยไดรบการดแลและพฒนาเปนมนษยทสมบรณทงทางรางกาย จตใจ สตปญญา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


มคณธรรม จรยธรรม และวฒนธรรมในการด�ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนได เตบโตเปนคนด มคณภาพ มจตส�านกและคานยมทพงประสงค เหนแกประโยชนสวนรวม มจตสาธารณะ มวฒนธรรมประชาธปไตย มทกษะในการคด มวนย มความคดรเรมสรางสรรค เดกปฐมวยทกคนไดรบการพฒนาทสมกบวยอยางมคณภาพและตอเนอง เหลานเปนประเดนทมาของการทบทวนหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 รวมทงขอมลจากการศกษาวจย และแผนแมบทกฎหมายตางๆ ไดถกน�ามาใชในการพฒนาหลกสตร การศกษาปฐมวยใหมความเหมาะสมชดเจนยงขน โดยสาระส�าคญทควรน�ามากลาวในเรองน ไดแก ปรชญาการศกษาปฐมวย วสยทศน และหลกการของหลกสตรการศกษาปฐมวย (กระทรวงศกษาธการ, 2560) ดงน

1. ปรชญาการศกษาปฐมวย หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ไดระบปรชญาการศกษาปฐมวย ไววา

“การศกษาปฐมวยเปนการพฒนาเดกตงแตแรกเกดถง 6 ปบรบรณ อยางเปนองครวม บนพนฐานการอบรมเลยงดและการสงเสรมกระบวนการเรยนรทสนองตอธรรมชาตและพฒนาการตามวยของเดกแตละคนใหเตมตามศกยภาพ ภายใตบรบทสงคมและวฒนธรรมทเดกอาศยอยดวยความรก ความเอออาทร และความเขาใจของทกคน เพอสรางรากฐานคณภาพชวตใหเดกพฒนาไปสความเปนมนษยทสมบรณเกดคณคาตอตนเอง ครอบครว สงคม และประเทศชาต”

2. วสยทศน หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ระบวสยทศนของหลกสตร คอ“ หลกสตรการศกษาปฐมวยมงพฒนาเดกทกคน ใหไดรบการพฒนาดานรางกาย อารมณ

จตใจ สงคม และสตปญญา อยางสมดล ไดรบการจดประสบการณการเรยนรอยางมความสขและ เหมาะสมตามวย มทกษะชวตและปฏบตตนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนคนด มวนย และส�านกความเปนไทย โดยความรวมมอระหวางสถานศกษา พอแม ครอบครว ชมชน และทกฝายทเกยวของกบการพฒนาเดก”

3. หลกการ หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ระบหลกการของหลกสตรไว 5 ประการ คอ

1) สงเสรมพฒนาการและการเรยนรใหครอบคลมเดกปฐมวยทกคน2) ยดหลกการอบรมเลยงดและใหการศกษาทเนนเดกเปนส�าคญโดยค�านงถงความแตกตาง

ระหวางบคคล และวถชวตของเดกตามบรบทของชมชน สงคม และวฒนธรรมไทย 3) ยดพฒนาการและการพฒนาเดกโดยองครวมผานการเลนอยางมความหมายมกจกรรม

หลากหลายทไดลงมอกระท�า เหมาะสมกบวยในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร4) จดประสบการณการเรยนรใหเดกมทกษะชวต และสามารถปฏบตตนตามหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยง เปนคนด มวนย และมความสข 5) สรางความร ความเขาใจและประสานความรวมมอในการพฒนาเดก ระหวางสถานศกษา

กบพอแม ครอบครว ชมชน และทกฝายทเกยวของกบการพฒนาเดกปฐมวย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ทงน หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ประกอบดวย 2 สวน ไดแก หลกสตรการศกษาปฐมวย ส�าหรบเดกอายต�ากวา 3 ป และหลกสตรการศกษาปฐมวย ส�าหรบเดกอาย 3-6 ป โดยหลกสตรการศกษาปฐมวยส�าหรบเดกอายต�ากวา 3 ป มจดมงหมายในการสงเสรมใหเดกมพฒนาการ ดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาทเหมาะสมกบวย มสาระการเรยนรส�าหรบเดกชวงอาย 2-3 ป ทประกอบดวยประสบการณส�าคญ และสาระทควรเรยนร เกยวกบตวเดกกอนแลวจงขยายไปสบคคลและสถานทแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆ รอบตวเดก สวนหลกสตรการศกษาปฐมวย ส�าหรบเดกอาย 3-6 ป มงพฒนาเดกเปนองครวมอยางสมดลทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา เตมตามศกยภาพ ความสามารถ และความแตกตางระหวางบคคล สาระการเรยนรเปนไปในลกษณะเดยวกนกบเดกอายต�ากวา 3 ป แตมขอบขายทกวางและลงลกมากกวา รวมทงเนนประสบการณส�าคญทผสอนตองน�าไปใชในการออกแบบการจดประสบการณใหเดกปฐมวยเรยนร นอกจากน หลกสตรการศกษาปฐมวย ยงก�าหนดวธการน�าไปปรบใชส�าหรบเดกกลมเปาหมายเฉพาะอกดวย

สรปไดวาหลกสตรการศกษาปฐมวยของประเทศไทยในยคหลงป พ.ศ. 2534 ถงปจจบน มการพฒนาและประกาศใชหลกสตรหลายฉบบ ไดแก หลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 และหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560


จงอธบายถงการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยในยคหลง พ.ศ. 2534 ถงปจจบน


หลกสตรการศกษาปฐมวยของประเทศไทยในยคหลงป พ.ศ. 2534 ถงปจจบน มการพฒนาและประกาศใชหลกสตรหลายฉบบ ทงทเปนหลกสตรแกนกลางทพฒนาโดยกระทรวงศกษาธการ และ หนวยงานอนๆ ในสวนของกระทรวงศกษาธการ มการพฒนาและประกาศใชหลกสตรหลายฉบบ เชน หลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ฯลฯ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



หลกสตรการศกษาปฐมวยของหนวยงานทเกยวของ

หลงจากมการประกาศใชหลกสตรอนบาล พ.ศ. 2534 การศกษาปฐมวยไดรบความสนใจมาก ในชวงกอนป พ.ศ. 2540 จนถงปจจบน ไดมหนวยงานทงของรฐและเอกชนทเขามารบผดชอบการศกษาในระดบปฐมวยเพมมากขน ในหนวยตางๆ เหลานไดมการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยเพอใชในการจดการศกษาในหนวยงานของตนขน เชน หลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยพฒนาเดกเลก กรมการพฒนาชมชน หลกสตรเดกเลกของศนยเดกเลก กองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข หลกสตรการศกษาปฐมวยของส�านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน หลกสตรของกรมการพฒนาชมชน หลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด กรมการศาสนา ฯลฯ ในเรองนจะขอเสนอหลกสตรทกลาวถงดงตวอยางตอไปน

1. หลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยพฒนาเดกเลก กรมการพฒนาชมชนปรชญาการศกษา การพฒนาเดกปฐมวยจะตองด�าเนนการใหตอเนองและสอดคลองกนทงสดาน

คอ พฒนาการดานรางกาย จตใจ-อารมณ สงคม และสตปญญาเปาหมาย เตรยมความพรอมทงสดานใหกบเดกวย 3-6 ขวบ ในศนยพฒนาเดกเลกวตถประสงค มงเนนใหเดก 3-6 ป ไดมการพฒนาทงทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และ

สตปญญา เปนไปอยางเหมาะสมและสอดคลองกบทฤษฎทางจตวทยาพฒนาการ และทฤษฎการเรยนรเนอหา เนนการจดการเรยนการสอนในรปแบบการจดกจกรรม ตามหนวยการเรยนทก�าหนดไว

ทง 29 หนวย เชน หนวยปฐมนเทศ หนวยฤดรอน หนวยน�า หนวยฤดฝน ฯลฯ หนวยการเรยนเหลานก�าหนดไวเพยงคราวๆ เนอหาจะเกยวกบสงแวดลอมในทองถน และวฒภาวะของเดก ซงเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม จ�านวนระยะเวลาในการจดประสบการณในแตละหนวยนนอาจยดหยนไดตามความเหมาะสม

2. หลกสตรเดกเลกของศนยอนามยเดกเลก กองโภชนาการ กรมอนามย

กระทรวงสาธารณสขศนยอนามยเดกเลก เดมชอ “ศนยโภชนาการเดกวยกอนเรยน” จดตงขนโดยมวตถประสงคส�าคญ

คอ เพอควบคมและปองกนโรคขาดสารอาหารในกลมทารกและวยกอนเรยน ซงเปนกลมเปาหมายส�าคญในชวงกลางแผนพฒนาเศรษฐกจสงคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2520–2524) และขยายผลตอมา จนครอบคลมไปทวประเทศ สงผลอยางส�าคญตอการแกไขปญหาเดกขาดสารอาหาร จนท�าใหประเทศไทยมชอเสยงทางดานเปนผน�าในการแกไขปญหาโภชนาการ โดยกระบวนการทางสาธารณสขมลฐานมาจนทกวนน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


กจกรรมหนงซงไดเกดขนมายคเดยวกนและยงคงอยมาปจจบนน ไดแก การจดตงศนยโภชนาการเดกวยกอนเรยนขนตามหมบานตางๆ ในชนบท ซงแตดงเดมไดท�าหนาทเปนเสมอนศนยสาธตการเลยงดเดกทถกตองตามหลกโภชนาการประจ�าหมบานแลว ยงสงผลถงการพฒนาเดกเลกใหเจรญเตบโต มพฒนาการดานจตใจ อารมณ และสงคมไดเหมาะสมตามวยดวย จงไดรบความนยมจากพอแมทมลกในวยดงกลาว ทจะน�าเดกเขามาอยในศนยจ�านวนมาก และเปนตวอยางใหหนวยงานของรฐอกหลายหนวยงานได ด�าเนนการจดตงศนยรบเลยงดแลเดกในชวงเวลากลางวนในลกษณะเดยวกน โดยเรยกชอไปตางๆ กน และมความครอบคลมหมบานตางๆ ทวประเทศกวางขวางยงขน


1) เพอสงเสรมภาวะโภชนาการ และสขภาพอนามยของเดกอาย 3 เดอน ถง 5 ป2) เพอเสรมสรางสขนสยทถกตอง และปลกฝงใหเดกรกและคนเคยกบการอยในสภาพแวดลอม

ทสะดวกและเปนระเบยบ3) เพอแบงเบาภาระของผปกครองและชวยเหลอครอบครวทยากจน4) เพอเปนแบบอยางการเลยงดเดกทถกตองแกชมชนเนอหา

1) ดานโภชนาการ และสขภาพอนามย2) ดานเตรยมความพรอมของเดก3) ดานการศกษา4) ดานการตดตอเขาถงพอแมของเดก

3. หลกสตรการศกษาปฐมวยของส�านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน พ.ศ. 2534หลกสตรอนบาลของส�านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนหรอทเรยกกนทวไปวา “หลกสตร

อนบาลเอกชน” นไมไดเปนหลกสตรฉบบแรกทใชในโรงเรยนอนบาลเอกชน กอนหนานโรงเรยนอนบาลเอกชน กใชหลกสตรอนบาลเชนเดยวกบหนวยงานของรฐ ซงกรมวชาการไดจดพมพขน

ตอมาส�านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนอาศยแนวทางเดยวกนกบส�านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต โดยไดขออนญาตส�านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาตจดพมพแนวและแผนการจดประสบการณใหกบครโรงเรยนเอกชนและผมหนาทเกยวของใชเปนคมอและแนวทางในการเตรยมความพรอมใหกบเดกใชมาระยะหนงแลว ตอมาเมอสถานการณและสภาพแวดลอมตางๆ ไดเปลยนแปลงไป ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนจงขออนญาตจดท�าหลกสตรการศกษาปฐมวยขน เพอใหสอดคลองกบสภาวะแวดลอมในขณะนนและสอดคลองกบแผนการศกษาแหงชาต. . . ”

องคประกอบหลกสตรฉบบน มดงนหลกการ การจดการศกษาแกเดกอายระหวาง 3–6 ป มความส�าคญอยางยง เพราะเดกวยน

เปนวยทก�าลงเตบโตพฒนาทกดานอยางรวดเรว การเรยนรของเดกในวยนจะเรยนรไดดจากการเลน การมประสบการณตรงกบสงของและการกระท�า การเคลอนไหว เพราะฉะนนการสอนและอบรมเลยงดเดกวยน จงควรเปนการสงเสรมพฒนาการทกดานใหเหมาะสมกบวยและปลกฝงเจตคตทดในการเรยน การท�างาน การคด การสงเกต และการแกปญหาโดยใหเดกมความสขในการเรยนร

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เปาหมาย การจดการศกษาใหแกเดกอาย 3-6 ป เพอใหเดกไดรบการอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนาการทกดานใหมพนฐานชวตทด อนเปนการน�าไปสการพฒนาคณภาพประชากรอยางมประสทธภาพ ในรปของชนอนบาล คอ

1) เดกทเขาเรยนในชนอนบาลปท 1 มอายระหวาง 3–4 ป เวลาเรยน 1 ปการศกษา2) เดกทเขาเรยนในชนอนบาลปท 2 มอายระหวาง 4–5 ป เวลาเรยน 1 ปการศกษา3) เดกทเขาเรยนในชนอนบาลปท 3 มอายระหวาง 5–6 ป เวลาเรยน 1 ปการศกษาวตถประสงค ในการจดประสบการณตางๆ ใหแกเดก มวตถประสงคเพอสงเสรมพฒนาการ

ทกดาน ดงน1) พฒนาการดานรางกาย

1.1) เพอพฒนารางกายใหเจรญเตบโตตามวย1.2) เพอพฒนากลามเนอใหญ1.3) เพอปลกฝงสขนสย

2) พฒนาการดานอารมณ จตใจ และสงคม2.1) เพอใหมสขภาพจตทด2.2) เพอใหมเจตคตทดตอตนเอง2.3) เพอใหรจกตนเองและชวยตนเอง2.4) เพอปลกฝงใหมสงคมนสยทด และเจตคตประชาธปไตย2.5) เพอสงเสรมใหมวนยในตนเอง และมความรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย2.6) เพอปลกฝงคณธรรมและจรยธรรม2.7) เพอปลกฝงใหเกดความมนใจ มบทบาทในการอนรกษสงแวดลอม ขนบธรรมเนยม

ประเพณ และวฒนธรรม3) พฒนาการดานสตปญญา

3.1) เพอพฒนาและสงเสรมการใชภาษาในการสอความหมาย3.2) เพอสงเสรมการสงเกตดวยประสาทรบรตางๆ3.3) เพอสงเสรมทกษะการคดแบบตางๆ ความจ�า เหตผล และแกปญหา3.4) เพอพฒนาและสงเสรมความคดสรางสรรค3.5) เพอปลกฝงใหเปนคนรกในการเรยนร

เนอหา การจดประสบการณส�าหรบชนอนบาลปท 1–3 ไมไดจดเปนรายวชา รายการประสบการณและเนอหาจะมลกษณะจดรวมกนเปนหนวยการสอน โดยจดใหสอดคลองกบพฒนาการของเดกและ สงแวดลอมรอบตวเดก หนวยการสอนทก�าหนดไวมทงหมด 31 หนวย

4. หลกสตรของกรมการพฒนาชมชนกรมการพฒนาชมชนมงจดการศกษาอบรมแกเดกวย 3-6 ป ใหพฒนาทางรางกาย จตใจ-อารมณ

สงคม และสตปญญา เปนไปอยางเหมาะสมและสอดคลองกบทฤษฎทางจตวทยาพฒนาการและทฤษฎการเรยนร (กรมการพฒนาชมชน, 2534) โดยรวมมอกบมหาวทยาลยมหดล และความชวยเหลอจากมลนธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ซ.ซ.เอฟ. ในประเทศไทย ด�าเนนการพฒนาและหารปแบบหลกสตรทเหมาะสมมาเปนระยะเวลาหนง มการทดลองใชและปรบปรงเรอยมา ในระยะแรกของความพยายามไดท�าการศกษาและปรบปรงจากหลกสตรของหนวยงานอนๆ ตลอดจนขอระดมความคดการพฒนาจากหนวยงานเหลานนจนกระทงส�าเรจและ น�าออกใชเผยแพรไดในป พ.ศ. 2534 (สมหมาย ออนละมล, 2539 อางถงใน วชรย รวมคด, 2539)

ความนาสนใจของหลกสตรฉบบน คอ เปนหลกสตรทพฒนาส�าหรบเดกคละอาย คอ อายตงแต 3-6 ขวบ ซงจะตองน�าปจจยทางดานสงคมและชมชนเขามาเปนปจจยประกอบ ปรบพนฐานทางการศกษาและใหความส�าคญในประเดนทางจตวทยา เพอใหไดหลกสตรทมความเปนกลางและยดหยนพอส�าหรบเดกหลายกลมอายในชนบท ทอาจจะมความแตกตางของชมชน

ปรชญาและหลกการ

1) เตรยมความพรอมใหกบเดกทงทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา2) บรณาการเปนหนวยการสอนผานกจกรรมพนฐานประจ�าวน ไดแก กจกรรมการเคลอนไหว

และจงหวะ กจกรรมเสร เลนตามมม เกมการศกษา กจกรรมการเลนกลางแจง และกจกรรมศลปะ ซงกจกรรมเหลาน คอ กจกรรมทใชส�าหรบเดกปฐมวยอยางถกตองตามหลกการ

3) สงเสรมใหมการจดมมตางๆ เพอการเรยนรแบบเอกตบคคลตามหลกปฏบตในหลกสตรการศกษาปฐมวยทวไป

เนอหา เนอหาจดท�าเปนหนวยการสอน ทเกยวของสมพนธกบลกษณะของชมชนชนบท คอ1) เปนเรองพนฐานและใกลตวเดก2) เปนเรองมความยดหยนพอสมควร3) อาศยปจจยทางดานพนฐานทางสงคม และเศรษฐกจเปนประการส�าคญ4) เปนปจจยทอ�านวยใหมการจดสภาพแวดลอมภายในและภายนอก ตามสภาพทเปนอยจรงใน

ชมชน การสงเสรมใหเดกโตดแลเดกเลก5) น�าสภาพสงคมและวถชวตของคนในชมชนมาใชหลกสตรของกรมการพฒนาชมชนน จงมงพฒนาใหมความสอดคลองกบปจจยพนฐานทางการ

ศกษาจตวทยา สงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ และการเมอง การปกครองเปนอยางด

5. หลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด กรมการศาสนาหลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด กรมการศาสนา มองคประกอบ

และรายละเอยดทส�าคญ ดงน (กรมการศาสนา, 2537)หลกการ แนวการจดประสบการณส�าหรบเดกในศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด ใชแนว

ธรรมาธปไตยในการก�าหนดการจดประสบการณ โดยมหลกการส�าคญ ดงน1) มงปลกฝงใหเดกมพนฐานทดดานคณธรรมและจรยธรรม2) มงเตรยมเดกใหมความพรอมทางดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม3) มงสงเสรมใหเดกสามารถพฒนาตนเองใหมความพรอมในการใชชวตในสงคมไดอยางม

ความสข

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


4) มงสงเสรมสรางทศนคตทดและมพนฐานในการเรยนร เพอใหสามารถศกษาตอในระดบท สงขน

จดมงหมาย แนวการจดประสบการณมจดมงหมายเพอปลกฝงอบรมเลยงดเดก ดงตอไปน1) เสรมสรางพฒนาการของเดกใหเกดความพรอมทางดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม2) ปลกฝงใหเดกมพนฐานชวตทดทงทางดานคณธรรมและจรยธรรม3) จดประสบการณทชวยใหเดกด�ารงชวตประจ�าวนไดอยางมความสข4) เตรยมเดกใหมทกษะพนฐานทจะเรยนตอในระดบทสงขนคณลกษณะทพงประสงค คณลกษณะทพงประสงคของเดกไทยตามแนวทางธรรมาธปไตย

มดงน1) มลกษณะของคนไทย เดกควรมมารยาทไทย รจกเคารพเชอฟงผใหญ รกชาต ศาสนา

พระมหากษตรย และวฒนธรรมไทย ไดแก การรจกสญลกษณของชาต ศาสนา พระมหากษตรย และใหความเคารพ รจกการเลยนแบบมารยาทและการใชภาษาจากผใหญ การปฏบตตนเบองตนทเหมาะสม สอดคลองกบวฒนธรรมและประเพณไทย

2) มศาสนา เดกควรมหลกปฏบตทางศาสนา เชน เชอฟงค�าอบรมสงสอนของพอแมและผใหญ รจกการปฏบตศาสนกจประจ�าวน ชวยพอแมใสบาตร ไปวด หรอสถานทท�าพธทางศาสนาทคนนบถอกบพอแมพนองและญาตตามควรแกโอกาส ไมรงแกคนและสตว และสวดมนตกอนนอนอยางสม�าเสมอ

3) มพฤตกรรมทน�าไปสการเปนคนด คนเกงเมอโตขน เดกควรรกษาความสะอาดตนเองได เชน การอาบน�า แปรงฟน มระเบยบวนย และรจกการจดของใชสวนตวใหมระเบยบ สามารถพงตนเอง คอปฏบตกจวตรประจ�าวน เชน การกนอาหาร ขบถาย แตงตวใหตนเอง และมความพยายามท�ากจกรรมตางๆ ดวยตนเอง

4) มความพรอมทจะรบจรยศกษา เดกควรมความพรอมทจะรบจรยศกษา คอรจกตนแยกจากคนอน มของใชสวนตวทถกสขอนามย รกและไววางใจผเลยงด เชน รกพอแม ไมหวาดกลวคนอนและสภาพแวดลอมจนเกนเหต มประสบการณของความส�าเรจ ไดแก พอใจ มความสขเมอหาสงตางๆ ไดเอง ท�าไดส�าเรจ

5) มความเฉลยวฉลาด สขภาพจตด และเรยนรเกยวกบคนรอบตว เดกควรมความเฉลยวฉลาด เชน รจกการเลนแบบเคลอนไหว สมผส สขภาพจตด เชน ราเรง แจมใส เรยนรเกยวกบคนรอบตว เชน รจกและรกตนเอง พอแม พนอง คน สตว ตนไม รวมทงมพนฐานการเรยนรในทกษะตางๆ เพอศกษาตอในระดบทสงขน

เนอหา มวลประสบการณทจดใหเดกเกดการเรยนร ประกอบดวยทกษะพนฐานการศกษา ซงไดแก ทกษะทางภาษาและการคดค�านวณ ทกษะการด�าเนนชวต ไดแก การเสรมสรางประสบการณ และลกษณะนสย โดยแบงออกเปน 4 กลม คอ

1) การเตรยมสรางเสรมทกษะภาษาไทย2) การเตรยมสรางเสรมทกษะคณตศาสตร3) การเตรยมสรางเสรมประสบการณ4) การเตรยมสรางเสรมลกษณะนสย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สรปไดวา หนวยงานตางๆ ทรบผดชอบในการจดการศกษาใหกบเดกปฐมวย ไดมการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยขนเพอใหเหมาะกบบรบทของโรงเรยนในสงกดของตน ประกอบดวยหลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยพฒนาเดกเลก กรมการพฒนาชมชน หลกสตรเดกเลกของศนยเดกเลก กองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข หลกสตรการศกษาปฐมวยของส�านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน หลกสตรของกรมการพฒนาชมชน และหลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด กรมการศาสนา


หลกสตรการศกษาปฐมวยทหนวยงานๆ พฒนาขนมาประกอบดวยหลกสตรใดบาง จงอธบาย


หลกสตรทหนวยงานตางๆ ไดพฒนาขนประกอบดวยหลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยพฒนาเดกเลก กรมการพฒนาชมชน หลกสตรเดกเลกของศนยเดกเลก กองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข หลกสตรการศกษาปฐมวยของส�านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน หลกสตรของกรมการพฒนาชมชน และหลกสตรการศกษาปฐมวยของศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด กรมการศาสนา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 3.3

โปรแกรมการศกษาปฐมวยของประเทศไทย


หวเรอง3.3.1 ความหมาย ความส�าคญ และประเภทของโปรแกรมการศกษาปฐมวย3.3.2 ตวอยางโปรแกรมการศกษาปฐมวยของประเทศไทย

แนวคด1. โปรแกรมการศกษาเปนการจดการศกษาทมจดมงหมายใหผเรยนเกดทกษะและความร

ในเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ อาจเปนปญญาหรอทกษะทนอกเหนอไปจากทก�าหนดไวในหลกสตรแกนกลาง มความส�าคญตอเดก คร สถานศกษา พอแม ผปกครอง และตอการศกษาปฐมวยโดยรวม ประกอบไปดวยโปรแกรมการศกษาทมงพฒนาทางจต โปรแกรมการศกษาเพอสงคม โปรแกรมการศกษาทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางดานภาษา และโปรแกรมการศกษาแบบผสมผสาน

2. ตวอยางโปรแกรมการศกษาทมงพฒนาทางจต คอโรงเรยนจตตเมตต (ปฐมวย) และโรงเรยนสตยาไสย โปรแกรมการศกษาเพอสงคมคอโรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา โปรแกรมการศกษาทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางดานภาษาคอ โรงเรยนวนษา สขมวท และโปรแกรมการศกษาแบบผสมผสาน คอโรงเรยนอนบาล มณยา

วตถประสงคเมอศกษาตอนท 3.3 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายความหมาย ความส�าคญ และประเภทของโปรแกรมการศกษาปฐมวยได2. อธบายและยกตวอยางโปรแกรมการศกษาปฐมวยตามทก�าหนดใหได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ความหมาย ความส�าคญ และประเภทของโปรแกรมการศกษาปฐมวย

โปรแกรมการศกษาเปนทศทางในการจดการศกษาใหสอดคลองกบแนวคดทางการศกษาท ผจดการศกษาเชอมน ในทนจะขอกลาวถง ความหมาย ความส�าคญ และประเภทของโปรแกรมการศกษาปฐมวย ดงตอไปน

ความหมายของโปรแกรมการศกษาปฐมวยกอนทจะท�าความเขาใจกบโปรแกรมการศกษาปฐมวย นกศกษาควรท�าความเขาใจกบค�าวา

หลกสตรและโปรแกรมการศกษากอน เพราะทงสองค�านมความหมายไมตางกนนก ในความหมายของหลกสตรนน พจนานกรมการศกษาของ Good (1973) ไดใหความหมายของหลกสตรไววา

“หลกสตร คอ กลมรายวชาทจดไวอยางมระบบหรอล�าดบวชาทบงคบส�าหรบจบการศกษาหรอเพอรบประกาศนยบตรในสาขาวชาตางๆ ซงในความเปนจรงแลวหลกสตรอาจหมายถงชดของการเรยนและประสบการณส�าหรบเดก ซงโรงเรยนวางแผนไวใหเดกบรรลถงจดหมายของการศกษา อาจหมายถง ประสบการณทกอยางทจดใหแกเดกโดยอยในความดแลและการสอนของคร อกความหมายหนงทส�าคญของหลกสตรกคอ กจกรรมทครจดใหนกเรยนไดเลนเพอใหนกเรยนเกดการเรยนร ความหมายของหลกสตรโดยสรปกคอ ประสบการณตางๆ ทจดโดยสถานศกษา ทงภายในและภายนอกสถานศกษา เพอพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนร และพฒนาตนเองจนสามารถบรรลจดมงหมายทก�าหนดไวได”

โปรแกรมการศกษากมความหมายไมแตกตางจากหลกสตร ทเปนแนวทางในการจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหเปนไปในทศทางทตองการ

นกการศกษาบางทาน ยดถอวาหลกสตรมความหมายทกวางกวาโปรแกรมการศกษา โดยโปรแกรมการศกษาจะถกสรางขนมาตอบสนองจดมงหมายของหลกสตร ในขณะทนกการศกษาบางทานกลาววาโปรแกรมการศกษามความหมายทกวางกวาหลกสตร เพราะเชอวาหลกสตรจะถกสรางขนมาตอบสนองจดมงหมายของโปรแกรม

ในทนผเขยนมความเหนวาโปรแกรมการศกษา มความหมายในท�านองเดยวกนกบหลกสตร แตมความหมายทกวางกวาหลกสตร เนองจากโปรแกรมการศกษาเปนจดมงหมายของผจดการศกษาทตองการใหผเรยนเกดทกษะและความรไปในทศทางทตองการ ซงอาจมทศทางทแตกตางกนไป เชน มจดมงเนนทการพฒนาจต หรอมงเนนการพฒนาสงคม หรอมงเนนการพฒนาทกษะทางภาษา หรอ มงพฒนาเดกอยางผสมผสาน จงไดสรางหลกสตรการเรยนการสอนขนมาเพอใหบรรลจดมงหมายตามทโปรแกรมการศกษาก�าหนดไว เชน ผจดการศกษาตองการใหเดกทมความบกพรองทางการเรยนร เชน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เดกสมาธสน หรอเดกออทสตก สามารถเรยนรเนอหาวชาการไดเทาเทยมกบเดกปกต จงสรางโปรแกรมการศกษาสอนเดกเหลานขนมา แลวสรางหลกสตรการเรยนการสอนทสามารถน�าไปใชกบเดกเหลานนได

สรปไดวา โปรแกรมการศกษาปฐมวยเปนทศทางในการจดการศกษาเพอใหผเรยนพฒนาไปตามจดมงหมายทโปรแกรมก�าหนด โปรแกรมการศกษามความหมายทกวางกวาหลกสตร

ความส�าคญของโปรแกรมการศกษาปฐมวย1. ท�าใหเดกมโอกาสไดรบการพฒนาไปในทศทางทหลากหลาย สอดคลองกบความถนด ความ

สนใจของเดก รวมทงสอดคลองกบความเชอ ทศนคต คานยมของบานและชมชนทเดกอาศยอย2. ท�าใหครเหนแนวทางในการจดประสบการณการเรยนรทหลากหลายในการพฒนาเดกปฐมวย

เพอทครจะน�ามาปรบใชในการจดการเรยนรเพอพฒนาเดกปฐมวยในสวนทตนรบผดชอบ3. ท�าใหสถานศกษาสามารถจดการการเรยนการสอนไดตอบสนองกบความตองการ ทศนคต

คานยม และความเชอของครอบครวของเดก พอแม ผปกครอง และชมชน4. ท�าใหพอแมผ ปกครองมทางเลอกในการสงบตรหลานเขาเรยนในโปรแกรมการศกษาท

สอดคลองกบความตองการ ทศนคต คานยม และความเชอของครอบครว5. ท�าใหเกดความหลากหลายทางแนวคดในการจดการศกษาปฐมวย อนจะน�าไปสการศกษา

คนควาเพอหาแนวทางสรางแนวคดในการพฒนาเดกโดยภาพรวมตอไป

ประเภทของโปรแกรมการศกษาปฐมวยโปรแกรมการศกษาทมงเนนการพฒนาตามแนวคดและความเชอของนกการศกษามหลากหลาย

ประเภท เปนโรงเรยนทจดการเรยนการสอนตามแนวคดทตองการใหผเรยนสามารถ เรยนรอยางม ความสข เนนปญญาในการด�าเนนชวตดานอนๆ มากกวาการมความรตามหลกสตรการศกษาทวไป ในทนจะขอยกตวอยางโดยจดแบงเปนกลมตางๆ 4 กลม ดงน

1. โปรแกรมทมงพฒนาทางจต มเปาหมายทจะพฒนาเดกใหเปนคนด มศลธรรม มากกวาทจะหวงผลความรทางวชาการ บางโรงเรยนตงเปาหมายไวเพยงใหเดกมความรกในเพอนมนษย มความรกและเมตตาตอสรรพสง เชน โรงเรยนจตตเมตต (ปฐมวย) บางโรงเรยนมเปาหมายถงขนใหเดกเรยนรทจะแสวงหาสจจธรรม ใหเดกเจรญจตภาวนาท�าสมาธ เพอใหเขาใจถงความเปนอนจจงของสรรพสง เชน โรงเรยนสตยาไส ทอ�าเภอชยบาดาล จงหวดลพบร

2. โปรแกรมการศกษาเพอสงคม เปนกลมทยดมนในเรองของชมชนหรอสงคมรอบๆ ตว มเปาหมายทจะใชสรรพสงในสภาวะแวดลอมรอบตวผเรยนเปนปจจยในการจดการเรยนการสอน มงหวงทจะใหผเรยนใชความรทไดรบมาในการพฒนาชมชน ด�ารงชวตอยางมความสขในสงคมหรอชมชนทอาศยอยนน โดยไมจ�าเปนทจะตองไปดนรนเพอการท�ามาหาเลยงชพในชมชนอน เชน โรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3. โปรแกรมทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางดานภาษา มเปาหมายในการพฒนาเดกใหมทกษะในการใชภาษาตางประเทศไดหลายภาษา บางแหงถงกบตงเปาหมายใหเดกเรยนรถง 5 ภาษา เชน โรงเรยนวนษา สขมวท

4. โปรแกรมการศกษาแบบผสมผสาน นอกเหนอไปจากสาระความรและประสบการณตามหลกสตรแกนกลางแลว โรงเรยนกลมนยงมงหวงใหเดกมประสบการณและความรทางดานอนๆ ดวย เชน ดนตร การเรยนรและลงมอทดลองทางดานวทยาศาสตรและธรรมชาตรอบๆ ตว ซงมทงเรองของพช สตว และสรรพสงในโลก เดกๆ จะเรยนรและลงมอท�าในเรองของการเพาะปลก การเลยงสตว การตงสมมตฐานและการทดลอง ตลอดจนเรยนรในเรองอนๆ ตามแนวคดทฤษฎพหปญญา โรงเรยนกลมน เชน โรงเรยนวรรณสวางจต โรงเรยนสยามสามไตร โรงเรยนอนบาลมณยา ฯลฯ

สรปไดวา โปรแกรมการศกษา คอการจดการศกษาทมจดมงหมายใหผเรยนเกดทกษะและความร ในเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ อาจเปนปญญาหรอทกษะทนอกเหนอไปจากทก�าหนดไวในหลกสตรแกนกลาง มความส�าคญตอเดก คร สถานศกษา พอแม ผปกครอง และตอการศกษาปฐมวยโดยรวม ม 4 ประเภท ประกอบดวยโปรแกรมการศกษาทมงพฒนาทางจต โปรแกรมการศกษาเพอสงคม โปรแกรมการศกษาทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางดานภาษา และโปรแกรมการศกษาแบบผสมผสาน


จงอธบายความหมาย ความส�าคญ และประเภทของโปรแกรมการศกษาปฐมวย


โปรแกรมการศกษา เปนการจดการศกษาทมจดมงหมายใหผเรยนเกดทกษะและความรใน เรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ อาจเปนปญญาหรอทกษะทนอกเหนอไปจากทก�าหนดไวในหลกสตรแกนกลาง

โปรแกรมการศกษามความส�าคญตอเดก คร สถานศกษา พอแม ผปกครอง และตอการศกษาปฐมวยโดยรวม

โปรแกรมการศกษาม 4 ประเภท คอ โปรแกรมการศกษาทมงพฒนาทางจต โปรแกรมการศกษาเพอสงคม โปรแกรมการศกษาทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางดานภาษา และโปรแกรมการศกษาแบบผสมผสาน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ตวอยางโปรแกรมการศกษาปฐมวยของประเทศไทย

โปรแกรมการศกษาปฐมวยเปนทศทางในการจดการศกษาเพอใหผเรยนพฒนาไปตามจดมงหมายทโปรแกรมก�าหนด ซงไดจ�าแนกออกเปน 4 กลม ประกอบดวยกลมโปรแกรมการศกษาทมงพฒนา ทางจต กลมโปรแกรมการศกษาเพอสงคม กลมโปรแกรมการศกษาปฐมวยทมงพฒนาความหลากหลายทางภาษา และกลมโปรแกรมการศกษาทมงพฒนาเดกอยางผสมสาน ในเรองนจะยกตวอยางการจดการศกษาของโรงเรยนตามกลมโปรแกรมการศกษาปฐมวยดงกลาว ดงรายละเอยดตอไปน

โปรแกรมการศกษากลมทมงพฒนาทางจตการศกษาปฐมวยโดยทวไปก�าหนดจดมงหมายเพอพฒนาเดกใหมคณลกษณะทพงประสงคท

ครอบคลมพฒนาการทงดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา อยางสมดลไปพรอมกน แตในบางโรงเรยนมโปรแกรมการศกษาทม งพฒนาทางจตใจเปนส�าคญ ดงตวอยางทจะกลาวถงโรงเรยน ในกลมน 2 โรงเรยน คอ โรงเรยนจตตเมตต (ปฐมวย) และโรงเรยนสตยาไส ดงรายละเอยด ตอไปน

1. โรงเรยนจตตเมตต (ปฐมวย) โปรแกรมการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนจตตเมตต (ปฐมวย) เกดขนจากการตงค�าถามตอตนเองของผบรหารวา อยากใหเดกเตบโตขนเปนคนอยางไร โลกในอนาคตจะเปนอยางไร การจดกจกรรมการเรยนการสอนของโรงเรยนและโอกาสทเดกๆ ไดรบจะน�าพาเดกๆ ไปสความส�าเรจทยงยนหรอไม กจกรรมเหลานนและโอกาสเหลานนทเดกๆ ไดรบจะชวยใหเดกๆ สามารถกาวขามอปสรรคตางๆ ไปไดดวยตนเองหรอไม เดกๆ จะสามารถดแล จดการชวตของตนเองไดหรอไม เดกๆ จะคนพบความสามารถของตนเองอยางภาคภมใจไดหรอไม กจกรรมและประสบการณททางโรงเรยนจดใหและโอกาสทเดกไดรบสอดคลองกบความมงหวงหรอไม อยางไร โรงเรยนจะเตรยมตวเดกใหพรอมทจะด�าเนนชวตในอนาคตอยางมความสขไดอยางไร (กรองทอง บญประคอง, 2560)

1.1 จดมงหมายหลกในการพฒนาเดก สงทโรงเรยนจตตเมตต (ปฐมวย) ท�ากคอการจดใหโรงเรยนเปนพนทแหงการเรยนรและพฒนาตนเองของทกคน ตงแตเดก คร ผปกครอง บคลากรในโรงเรยน รวมถงทกคนทมสวนเกยวของทกอใหเกดการเหนคณคาในตนเอง ผอน ธรรมชาตและสงแวดลอม เขาใจในผลกระทบทงในเชงของการพฒนาและเสอมถอย นอกจากพฒนาการทงสดานคอ รางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา มความสามารถในการเรยนร จดการ และพฒนาตนเองไปตลอดชวต สามารถทจะอยรวมในสงคมทมความแตกตางหลากหลาย อยกบธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางสรางสรรค เกอประโยชนและความสขตอกนและกนแลว จดมงหมายทส�าคญทสดของโรงเรยนกคอ ใหเดกเปนผทมความเมตตา โปรแกรมการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนจตตเมตต (ปฐมวย) จงเปนการบรณาการนวตกรรมการเรยนรทเขาใจและเคารพในความเปนธรรมชาตของเดกเปนหลก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


โรงเรยนเปนพนทส�าหรบเดกปฐมวยใชท�ากจกรรมเพอการเรยนรและสะสมทกษะชวต (life skills) แบงประเภทอยางกวางๆ เปนพนทสองชนด ไดแก พนทในรมและพนทกลางแจง ตามหลกพนททงสองประเภทตองมเครองเลน อปกรณการเรยนรทงทตองการใชกลามเนอใหญและกลามเนอเลก ทงทตองใชความคดจนตนาการของตน ทงทตองใชพลงกายและการพกผอนคลายความเครยดของประสาทและกลามเนอในสดสวนทแตกตางกนออกไป หองท�ากจกรรมตางๆ จะมสอ พรม เบาะ เกาอ มานง โตะ ซงเชญชวนใหเดกนงท�ากจกรรมตางๆ ทตองการความเงยบ ใชกลามเนอเลก ใชความคดและจนตนาการในสดสวนทสะดวกแกการผลตงานทสรางสรรค แตในพนทรมกยงคงมเครองมอ เครองใชทตองใชพลงกาย กลามเนอใหญอยประปราย เพอเปนการยดเสนยดสาย ปรบเปลยนอารมณ คลายความเครยด ซงอาจจะเกดจากการนงท�าอะไรนานๆ โดยเฉพาะในวนฝนตก ระเบยงหนาหองเรยน ซงปกตใชเปนทางเดนกม บารเดยวเลกๆ ใหเดกไดหอยโหนเพอเปนการเปลยนอรยาบถ ทง 2 พนทนจดไดสดสวนพอเหมาะทจะมสวนชวยใหเดกควบคมตนเองได ไมวงเลนอยางไมมจดหมาย (aimless running) เปนการฝกใหเดกอยนง (immobile) ซงเปนการจดเตรยมเดกใหอยในสภาพทรจกนงสงบ เปนเดกทมสมาธ มวนย รตวรตน

1.2 หลกสตรและการจดการเรยนการสอน หลกสตรทใชในการจดกจกรรมการเรยน การสอน เปนการบรณาการนวตกรรมการเรยนการสอนทใหความส�าคญแกการจดการเรยนการสอนแบบโครงการ (Project Approach) และการจดการเรยนการสอนทใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning) กจกรรมการเรยนการสอนเรมตนดวยดนตรและการเคลอนไหว การท�าสมาธดวยกจกรรมทชกน�าเดกใหเกดสมาธ เชน การเชญเทยน ฯลฯ จากนนกจกรรมการเรยนการสอนกเปนไปในลกษณะท ยดโยงกบธรรมชาต ทงธรรมชาตของตวเดกและสภาพแวดลอมทเปนธรรมชาต ทงนหลกสตรการสอนของโรงเรยนจตตเมตต (ปฐมวย) อาจจะไมแตกตางจากโรงเรยนอนมากนก แตกระบวนการในการจดการเรยนการสอนอาจจะแตกตางออกไป โดยเดกๆ ไดรบประสบการณทางดานประสาทสมผส ตงแตกาวแรกทยางเขาสบรเวณโรงเรยน การไดสมผสดวยเทากบพนผวชนดตางๆ ตงแตออนนมไปจนถงแขงกระดาง เรยบลนหรอขรขระ การไดสมผสดวยมอและประสาทสมผสดานอนๆ ทงห ตา จมก ลน

กจกรรมประจ�าวนของโรงเรยนเรมตนดวยดนตร โรงเรยนน�าแนวคดทางดนตรของ Carl Orff คตกวชาวเยอรมนมาใชในการจดการเรยนการสอน Orff เชอวาดนตร (music) การเคลอนไหว (move-ment) และการพด (speech) เปนสงทแยกออกจากกนไมได ทงสามสงรวมกนเปนเอกภาพ (unity) ซง Orff เรยกวา “ดนตรเบองตน” (elemental music) ค�าวา “ดนตรเบองตน” น Orff หมายถง การแสดงออกทางดนตรของบคคลทเปนไปโดยธรรมชาต Orff ไดสงเกตจากเดกในสภาวะแวดลอมปกตไมมกฎเกณฑอะไรบงคบ เดกจะใชดนตร การเคลอนไหว และภาษาพดไปพรอมกน เดกทก�าลงเตนร�า จะรองเพลงไปดวย เมอเดกรองเพลงกมกจะเคลอนไหวไปตามจงหวะเสยงเพลง เขาเชอวาการศกษาดนตรควรจะเรมดวยความรทงายๆ จากเพลงงายๆ และพฒนาขนไปสดนตรทซบซอนหรอบทเพลงทยากขน ดวยขอสรปน Orff ไดวางแผนการศกษาทเปนขนๆ ตอเนองกน โดยมโครงสรางทเรมจากสงทงายทสด แลวสอนเพมเตมไปสสงทซบซอนทสด Orff เหนวาจงหวะเปนสวนประกอบส�าคญทสดของดนตร การแสดงออกของมนษยทเปนธรรมชาตทสดและสามญทสดคอการใชจงหวะ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


นอกจากการใชแนวทางการสอนดนตรแบบ Orff แลว ยงมการน�าดนตรมาใชในการสอนคณตศาสตรและวทยาศาสตรตามแนวทางของอสราเอลดวย หลงจากนนจงน�าเขาสกจกรรมการเรยน การสอนทมไดสรางเปนหลกสตรจ�าเพาะแตกตางไปจากหลกสตรการศกษาปฐมวยของโรงเรยนอนๆ เพยงแตใชวธการในการจดการเรยนการสอนทแตกตาง เสรมเพมในสงทจะน�าไปสเปาหมายของโปรแกรม การสอนของโรงเรยน อาท การใหเดกทกคนรวมท�ากจกรรมอมทอง อมรก เพอใหเดกๆ รจกและเขาใจ ผอน เดกๆ จะตองบรรจสงของไวททองในลกษณะของคนทองและจะกระท�ากจกรรมตางๆ ในสภาวะ ดงกลาวตลอดทงวน กจกรรมนนอกจากจะท�าใหเดกเรยนรและเขาใจในบคคลอน เขาใจความยาก ล�าบากของคนทก�าลงตงทองแลว ยงท�าใหเดกตระหนกถงพระคณของแมทอมทองและใหก�าเนดตนมา

2. โรงเรยนสตยาไส กอตงและอ�านวยการโดย ดร.อาจอง ชมสาย ณ อยธยา เปดรบนกเรยนชนอนบาล 1 ถงชนมธยมศกษาปท 6 เดกอนบาลจะมาเรยนเฉพาะเวลากลางวน นกเรยนประถมศกษาและมธยมศกษาจะเปนนกเรยนประจ�า โรงเรยนสตยาไสในประเทศไทยเกดจากการไดรบแรงบนดาลใจของ ดร.อาจอง ทไดรบจากการไดไปพบกบทานสตยาไส บาบา ณ เมองพทธปาต ประเทศอนเดย ทไดแนะน�าวา ควรใชเวลาทเหลอของชวตพฒนาเรองการศกษา โดยควรเปนการศกษาทมคณธรรมดวย

2.1 จดมงหมายหลกในการพฒนาเดก โรงเรยนทวไปมงทจะพฒนาผเรยนใหมทกษะและความรความสามารถทจะน�าไปตอยอดการเรยนรในระดบทสงขน ผเรยนจะมความรความสามารถในการประกอบอาชพทสรางความเปนอยทดใหแกผเรยน สามารถอยไดในสงคมอยางเปนปกตสข แตทวา สงเหลานนมใชจดมงหมายทส�าคญของโรงเรยนสตยาไส โรงเรยนสตยาไสมงทจะพฒนาผเรยนใหเปน คนด มศลธรรม มจตใจทสงบเยอกเยน การเรยนรองคความรทจะน�าไปเรยนตอในระดบทสงขนหรอ เรยนรเพอน�าไปประกอบอาชพเลยงดตนเองในระดบตอไปจงเปนเปาหมายทรองลงมา เปาหมายหลกของโรงเรยนแหงนคอขจดความเปนตวตนและความตองการตางๆ ของผเรยนออกไป เพราะโรงเรยนแหงน ตงขนเพอยกระดบจตใจผเรยนใหเปนมนษยทสมบรณ มความเปนเลศทางคณธรรมโดยยดหลกคณคาความเปนมนษย 5 ประการ คอ ความรก ความเมตตา ความจรง ความประพฤตชอบ ความสงบสขและอหงสา มความเคารพในศาสนาและวฒนธรรม ประเพณอนดงามของตนเองและผอน สามารถด�ารงชวตอยในสงคมปจจบนไดอยางมความสข และรบใชผอนดวยความเสยสละ

2.2 หลกสตรและการเรยนการสอน หลกสตรการสอนของโรงเรยนสตยาไสเปนหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ แตวธการจดการเรยนการสอนเพอใหบรรลเปาหมายตามทโปรแกรมก�าหนดไว เปนวธการของโรงเรยนเอง

การจดการเรยนการสอนเพอใหบรรลตามจดมงหมายของโรงเรยนสตยาไส เปนการใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเพอพสจนความจรง เดกทกคนถกสอนใหแสวงหาความจรง ซงความจรงในทนคอสงทตองด�ารงอยอยางไมเปลยนแปลง ไมวากาลเวลาจะเปลยนแปลงไปเชนไร สงทเปนความจรงจะตองไมเปลยนแปลง แตเมอเดกท�าการศกษาคนควาไปจนถงทสดแลวกจะพบวา ทกสงทกอยางในโลกนลวนเปลยนแปลงทงสน ดงตวอยาง การเรยนรเรองของไดโนเสาร ครจะเปดโอกาสใหเดกไดคนควา เสาะหาและพสจนดวยตวเองวามไดโนเสารอยทใดบางในปจจบน ในทสดเดกจะไมสามารถคนหาไดโนเสารพบได เดกๆ กจะไปศกษาเพมเตม อาจจะดวยการสอบถามผร หรอวธการอนๆ ค�าตอบทไดกคอไดโนเสาร

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เคยมอยจรงในอดต ปจจบนสญพนธไปหมดแลว ดงนนไดโนเสารจงมใชความจรงในโลกปจจบน แลวความจรงทแทอยทไหน เมอแสวงหาความจรงจากโลกภายนอกไมได ครกจะแนะน�าใหเดกแสวงหาความจรงในตวเอง

โรงเรยนสตยาไสใหเดกเลอกเรยนในสงทตนเองอยากร แสวงหาค�าตอบดวยตนเอง เมอแสวงหาค�าตอบไมได เดกกตองไปหาความรจากบคคลอนซงไมใชคร ลกษณะของการจดการเรยนการสอนจะเปนทงการจดการเรยนการสอนแบบโครงการ (project approach) และการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนฐาน (problem based learning) แตทวาทกกจกรรมการเรยนการสอนจะเชอมโยงไปสเรองของธรรมะและสจธรรมอยเสมอ ดงตวอยางนทานทครเลาใหเดกฟงกจะเปนนทานทเกยวของกบธรรมะ เกยวกบการท�าความดทงสน เชน เรองของคนตดไมทเดนทางฝาเปลวแดดเขาไปตดตนไมกลางทง เมอไปถงกเหนอยมากเพราะอากาศรอน จ�าตองนงพกคลายรอนใตรมเงาของตนไมทตนจะโคน ตนไมกยงคงใหรมเงาแกคนทจะมาตดโคนท�าลายตน เปนการแสดงออกถงความเมตตา ฯลฯ

เดกของโรงเรยนสตยาไสในระดบปฐมวยจะเรยนทโรงเรยนแบบไป-กลบ เฉพาะตอนกลางวน แตเดกนกเรยนตงแตชนประถมปท 1 ขนไปจะตองอยประจ�าทโรงเรยน ทกคนจะตองตนขนมาสวดมนตและนงสมาธรวมกนตงแตเวลา 5 นาฬกาในตอนเชาทกวน ทกคนมสมาธอยกบลมหายใจโดยไมเลอกศาสนา ทงนเพอแสวงหาความจรงทพบวาไมมทไหนอกแลวนอกจากในดวงจตของตนเอง นกเรยนของโรงเรยนสตยาไสมทงทนบถอศาสนาพทธ ศาสนาครสต และศาสนาอสลาม แตทกคนสามารถท�ากจกรรมทางศาสนาของตนรวมกนได ทกคนฝกสมาธโดยการตดตามลมหายใจของตนเอง

ถงแมวาเดกชนอนบาลไมตองอยประจ�าคางคนทโรงเรยน แตกถกสอนในแนวทางเดยวกน เดกจะไดรบการจดการเรยนการสอนทงแบบโครงการ และแบบทใชปญหาเปนฐาน ตองฝกสมาธ แตการฝกสมาธของเดกวยนตองอาศยการเคลอนไหว เพราะธรรมชาตของเดกวยนจะอยนงๆ ไดไมนาน ดงนนกจกรรมการเชญเทยน หรอการสงตอภาชนะทมน�าเตมจากคนหนงสอกคนหนงโดยไมใหน�าหก กสามารถใชเปนเครองชกน�าใหเดกมสมาธไดแลว ความสมพนธระหวางกนของเดกนกเรยนในโรงเรยนสตยาไสคอการใหพดแลนอง ดงนนการท�ากจกรรมใดๆ ของรนพ กจะเปนแบบอยางใหรนนองปฏบตตาม

เดกนกเรยนทกคนของโรงเรยนสตยาไสตองปฏบตตนใหอยในศลทง 5 ขอ เมอศลขอแรกคอการหามฆาสตว นกเรยนในโรงเรยนนจงตองกนอาหารมงสวรตเพอทจะไดไมสงเสรมใหเกดการฆา ครและบคลากรทกคนในโรงเรยนกเชนเดยวกน ทกคนปฏบตตอกนและกนอยางยมแยมแจมใส ทกคนมความสข (อาจอง ชมสาย ณ อยธยา, 2560.)

โรงเรยนสตยาไสเปนโรงเรยนเอกชนทไมเกบคาเลาเรยน เปนการจดการเรยนการสอนแบบใหเปลา นกเรยนจายเพยงแคคาอาหารและคาทพกเทานน โรงเรยนอยไดดวยเงนบรจาคจากผทมจตศรทธาคลายคลงกบโรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา

โปรแกรมการศกษากลมเพอสงคมโรงเรยนในโปรแกรมการศกษากลมเพอสงคมจะเสนอตวอยางโรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา เพอ

ใหเหนถงความเปนมา จดมงหมายหลกในการพฒนาเดก หลกสตรและการจดการเรยนการสอน ดงตอไปน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


โรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา

โรงเรยนล�าปรายมาศพฒนาเปนโรงเรยนเอกชนของมลนธทไมแสวงหาผลก�าไร เปดสอนตงแตชนอนบาลจนถงชนมธยมศกษาตอนตน ตงอยบนพนท 50.2 ไร ในอ�าเภอล�าปลายมาศ จงหวดบรรมย ไดเปดท�าการเรยนการสอน เมอวนท 16 พฤษภาคม 2546 นกเรยนทเขาเรยนไมตองเสยคาเลาเรยน ขอพจารณาทส�าคญคอ ผปกครองตองพรอมทจะใหความรวมมอกบโรงเรยนในการพฒนาผเรยนอยางเตมศกยภาพ ปจจบนผรบใบอนญาตโรงเรยน คอ มลนธล�าปลายมาศพฒนา

1. จดมงหมายในการพฒนาเดก โรงเรยนล�าปลายมาศพฒนามแนวคดทวา ระบบการศกษาของไทยยดตดอยใน “ความร” ซงเปนเพยงสวนเปลอกของการศกษา แททจรงแลวคณคาของการศกษาอยทการกอใหเกดความเจรญงอกงามทางปญญา อนประกอบดวยปญญาภายนอก ซงหมายถงความเขาใจอยางถองแทในสงทอยรอบตว และปญญาภายในอนหมายถงความเขาใจตนเองและธรรมชาตของชวต การศกษาของไทยมสวนคลายกบวถของโรงงานอตสาหกรรมคอฝกคนใหมความสามารถดานเดยว หลกสตรแกนกลางของการศกษาคงอยอยางไรการเปลยนแปลงเปนเวลานาน ท�าใหไมทนตอการเปลยนแปลง ของโลก นอกจากนน ระบบการศกษายงเปนการแขงขนกนใหมความรมากกวาคนอน มองหาความส�าเรจ ในเชงเศรษฐกจแตเพยงอยางเดยวจนมองไมเหนความส�าคญของปญญาการใชชวต ซงในความเปนจรงแลว ความรมากไมไดท�าใหคนมความสขมากขน คนจ�านวนไมนอยจมอยในความทกขทเกดขนจากแรงบบคนทางเศรษฐกจและการพยายามปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงทางสงคม ดงนน โรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา จงพยายามปลกตวออกจากแนวความคดแบบดงเดม โดยใหความส�าคญกบการเรยนรอยางม ความสขมากกวาองคความร ใหเดกเกดทกษะกระบวนการคดและกระบวนการแสวงหาความรผานสงตางๆ ทเดกสนใจ มใชเรยนรผานต�าราเรยนเทานน ดงนน เปาหมายของโรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา จงเปนการมงพฒนาปญญาทงสองดานและใหความส�าคญแกสงคมและสภาวะแวดลอมใกลตว (วเชยร ไชยบง, 2559)

2. หลกสตรและการจดการเรยนการสอน โรงเรยนล�าปลายมาศไดน�ากระบวนการ “จตศกษา” มาเปนเครองมอในการบมเพาะปญญาภายใน หลกการทส�าคญทสดกคอการเคารพคณคาความเปนมนษยทเทาเทยมกน การจดกจกรรมตามแนวคดนมงเนนใหเดกมความรก มความเออเฟอเผอแผ เหนความสมพนธระหวางตนกบสงอนๆ และมสตรสกตวไดเรว เมอสรางปญญาภายในไดเขมแขงพอ เดกกจะมวฒภาวะ มภมคมกนชวตทจะชวยใหฟนฝาอปสรรคไปได ไมวาปญหาหรออปสรรคเหลานนจะรนแรงเพยงใด สวนทางดานปญญาภายนอกนน โรงเรยนล�าปลายมาศพฒนาพบวา แนวทางการสอนทเหมาะสมคอการบรณาการโดยการน�าปญหามาเปนสงกระตนการเรยนร (problem–based learning)

ปญญาภายใน หมายถง ความฉลาดทางดานจตวญญาณ (SQ) และความฉลาดทางดานอารมณ (EQ) ไดแก

2.1 การรบรอารมณและความรสกของตนเอง (รตว) และผอน2.2 การเหนคณคาในตนเอง ผอนและสงอนๆ เพอการด�าเนนชวตอยางมเปาหมาย

และความหมาย2.3 การอย ดวยกนอยางภราดรภาพ ยอมรบในความแตกตาง เคารพและให

เกยรตกน มวนย มความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวม อยอยางพอดและพอใจไดงายๆ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2.4 การมสตอยเสมอ รเทาทนอารมณ เพอทจะรไดวาจะไปตอหรอจะหยดกบสงทก�าลงท�าอย มความสามารถในการจดการกบอารมณของตนเองได

2.5 การมสมมาสมาธ เพอก�ากบความเพยรในการเรยนรหรอการท�าภารกจใหลลวง มความอดทนทงทางดานรางกายและจตใจ

2.6 การเหนความสมพนธเชอมโยงระหวางตนเองกบสงตางๆ นอบนอมตอสรรพสงทเกอกลกนอย

กระบวนทศนของจตศกษา

1. การใชจตวทยาเชงบวก เพอลดอารมณและพฤตกรรมทไมด เชน ความอยาก ความหยง ความฉนเฉยว ความเกลยดชง ความทอแท ความเบอหนายและความอจฉา ลดการเปรยบเทยบ ตตรา ตคาและตดสน ลดการชโทษเพราะพฤตกรรมบางอยางนน เดกท�าลงไปเพราะความไมร ลดการน�าความอยากมาเปนเงอนไขตอความรก ลดการสรางภาพและใชความกลวมาเปนเครองมอในการควบคม ลดค�าพดดานลบ เลกใชความรนแรง แกไขพฤตกรรมทเปนลบดวยการใหรตว ใหการเรยนรและใหการฝกฝน

2. การสรางชมชนและวถของชมชน เปนชมชนทสะอาดรมรน สวยงาม และปลอดภย ใกลชดธรรมชาต หางไกลจากสงทรบกวน ทกคนลวนเปนกลยาณมตรทคอยเกอกลดวยความเมตตา

การจดกระท�าผานกจกรรมและศาสตรทเกยวของ เปนการบรณาการศาสตรทเกยวของกบจตศกษาในหนวยการเรยนหลก เชน การเรยนรจกรวาลวทยา การเรยนรและสมผสกบนเวศในแนวลก เพอใหเหนถงความสมพนธระหวางสรรพสง การมสวนรวมในกจกรรมเสรมหลกสตร การไดปฏบตงานทางดานศลปะ ดนตรหรอการแสดง การมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม การไดใชกจกรรมในการรบรและรบฟงทเนนการฟงอยางมคณภาพ ไมเนนการตดสนใจ และการไดท�ากจกรรมของหลกสตรแฝง เชน การท�างานอดเรก และการเลนอสระ ฯลฯ

โรงเรยนล�าปลายมาศพฒนาใชวธการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนฐาน (problem based learning) ผเรยนเปนผระบปญหาทประสบอย แลวแสวงหานวตกรรมเพอลงมอในการแกปญหานนเอง จดเดนของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานกคอ เปนการเรยนรจากชวตจรง ลงมอปฏบตจรง และเพอน�าไปใชในชวตจรง เสรมสรางทกษะทจ�าเปนตอการเรยนรอยางตอเนอง เชน กระบวนการคด การแกปญหา ฯลฯ

จากแนวคดในการสรางโปรแกรมการเรยนของโรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา ซงเรยกตนเองวาโรงเรยนนอกกะลานน ท�าใหโรงเรยนล�าปลายมาศเปนโรงเรยนทมลกษณะเฉพาะ (วเชยร ไชยบง, 2559) ดงน

1. เปนโรงเรยนทไมมการสอบ เพราะโรงเรยนเลอกใชวธการวดผลตามสภาพจรงดวยเครองมอทหลากหลาย

2. เปนโรงเรยนทไมมเสยงระฆง โรงเรยนสรางวนยขนจากความไววางใจซงกนและกน มความเคารพในกนและกน

3. ภาระงานของผเรยนทกคนลวนมคา ดงนนจงไมมการใหดาวหรอคะแนน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


4. เปนโรงเรยนทไมตองใชแบบเรยน เพราะความรจากแบบเรยนจะลาสมยไปในเวลาอนสน โรงเรยนมงพฒนาทกษะการเรยนร ทกษะการจดการความร ทกษะการคด ซงในทสดแลวผเรยนจะเปน ผแสวงหาความรทจ�าเปนและมความหมายตอตนเองดวยตวเอง

5. เปนโรงเรยนทไมมการอบรมหนาเสาธง6. เปนโรงเรยนทมไดจดระดบความสามารถของผเรยน7. เปนโรงเรยนทครสอนดวยเสยงทเบาทสด เพราะเปนการแสดงออกถงความเมตตา อาร และ

เขาถงจตใจไดลกกวา8. เปนโรงเรยนทพอแมตองมารวมเรยนรกบลก เพราะความเขาใจตรงกนและความรวมมอกน

ระหวางโรงเรยนกบพอแม จะท�าใหเดกสามารถเรยนรไดเตมศกยภาพ9. เปนโรงเรยนททกคนเรยนรอยางมความสข ความสขจะน�าไปสฉนทะ คอรกทจะเรยนร เมอรก

ทจะเรยนร กจะเรยนรไดเปนอยางด

โปรแกรมการศกษาทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางดานภาษาโปรแกรมการศกษากลมทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางภาษา เปนโปรแกรม

ทมจดมงหมายในการพฒนาเดกแตกตางจากโรงเรยนปฐมวยศกษาทวไป ในเรองนจะขอเสนอตวอยาง โรงเรยนวนษา สขมวท เพอท�าความเขาใจเกยวกบทมา จดมงหมายในการพฒนาเดก หลกสตรและ การเรยนการสอน ดงตอไปน

โรงเรยนวนษา สขมวท

โรงเรยนวนษา สขมวท เปนโรงเรยนทจดโปรแกรมการศกษาขนตามจดมงหมายในการพฒนา ผเรยนทแตกตางออกไปจากโรงเรยนปฐมวยทวไป คณะผบรหารสถานศกษาแหงนเปนกลมบคคลทมวถชวตทจ�าเปนตองเดนทางไปตางประเทศและมปฏสมพนธกบผคนหลายชาต หลายภาษา เหนความส�าคญของการสอสารกบผคนเชอชาตตางๆ และเหนวา แมจะมความสามารถในการใชภาษาองกฤษซงเปน ภาษาสากลในการสอสารไดอยางคลองแคลว กยงคงมปญหาในการสอสาร ถาผทตองสอสารดวยนน ไมมความสามารถในการใชภาษาองกฤษ มผคนอกจ�านวนมากมายทใชภาษาอนๆ ในการสอสาร เชน ภาษาจน ภาษาสเปน ภาษาญปน ฯลฯ โรงเรยนวนษา สขมวทเหนวาตอไปในอนาคต เดกไทยจะตองออกไปตดตอธรกจหรอประกอบอาชพในประเทศอนๆ นอกจากประเทศไทย จงมงประเดนหลกในการพฒนา ผเรยนไปทางดานภาษาเปนส�าคญ การจดการศกษาของโรงเรยนวนษาสขมวท เปนดงท วนษา เรซ (2560) กลาวไว ดงน

1. จดมงหมายในการพฒนาเดก โรงเรยนวนษา มจดมงหมายหลกในการพฒนาเดกใหเปนผทมความร ความสามารถในการสอสารดวยภาษาสากลคอ ภาษาองกฤษ และภาษาอนๆ ได และนอกจากประเดนทางดานภาษาแลว โรงเรยนวนษายงมความคาดหวงในตวผเรยน ดงน

1.1 มความเปนสากล1.2 พดไดอยางคลองแคลวไมต�ากวาสามหรอสภาษา1.3 ไมหวาดกลวคนตางชาต แตจะสนกในการเรยนรและท�าความรจกกบคนทกชาต

ทกภาษา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1.4 เคารพและเปดใจตอวฒนธรรมอน เขาใจในแนวคดและวถชวตของคนชาตอน1.5 มความสขไดทามกลางความแตกตาง1.6 ไมตดสนผอนเพยงเพราะความแตกตางทางความคดและทางภาษา1.7 มความเกงในวชาการตางๆ ทส�าคญโดยพนฐาน เชน คณตศาสตร วทยาศาสตร

วชาพละตางๆ เชน วายน�า ยมนาสตก และกฬาทเรมมกฎและการฝกซอม1.8 รสกวาชวตและการเรยนรเปนเรองทสนกสนาน และอยากมาโรงเรยนทกวนเพอ

สนกและเรยนรสงใหมๆ ไปดวยกน2. หลกสตรและการจดการเรยนการสอน เพอใหบรรลจดประสงคตามทไดตงใจไว

โรงเรยนวนษาจงไดน�าหลกสตรการศกษาปฐมวยจากประเทศสหรฐอเมรกามาใช ประกอบดวย หลกสตรส�าหรบเดกวย 0–6 ป หลกสตรดนตรส�าหรบเดกปฐมวยและหลกสตรเพอการฝกวนยใหแกเดกวย 0–2 ป ในทนจะไมกลาวถงรายละเอยดของแตละหลกสตรททางโรงเรยนน�ามาใช แตจะกลาวถงการจดสภาพแวดลอม และวธการจดการเรยนการสอน ดงน

2.1 การจดสภาพแวดลอม โรงเรยนวนษายดหลกการของการมพนทสเขยว ครงหนงของพนทโรงเรยนทงหมด พนทโลงและสนามเดกเลนของโรงเรยนจงมเนอทประมาณหนงไร พนททเปนสนามหญาขนาดใหญนน เปนพนทส�าหรบท�ากจกรรมทหลากหลาย ตงแตการเดนธรรมชาตในยามเชา การใหเดกๆ ไดวงเตมฝเทาและการเลนกฬาทตองมกฎกตกาตางๆ ภายในอาคารมหองออกก�าลงกาย ในรมขนาดใหญทปพนดวยยางหนานมกนกระแทก มสระวายน�ากลางแจง ในขณะทหองเรยนแตละหองจะเปดโลงทงหมด สามารถปรบเปลยนการจดสภาพแวดลอมภายในหองเรยนใหสอดคลองกบเนอหาในการจดการเรยนการสอนไดโดยสะดวก

2.2 การจดการเรยนการสอน การจดการเรยนการสอนของโรงเรยนวนษา เปนการ บรณาการนวตกรรมทางการศกษาหลายนวตกรรมแตคอนขางจะใหความส�าคญแกแนวทางในการจดการเรยนการสอนแบบ Reggio Emilia และโดยทจดมงหมายของโรงเรยน คอ การใหเดกๆ ไดเรยนร มากกวาสามหรอสภาษา โรงเรยนวนษาจงจดใหมบคลากรเจาของภาษาแตละภาษามาสอนซงมทงภาษาองกฤษ สเปน จน และญปน การตดสนใจเลอกวาจะน�าภาษาใดมาสอนนน พจารณาจากความเปนภาษาทมผคนนยมใชเปนจ�านวนมาก เชน ภาษาองกฤษ จน และสเปน ทางโรงเรยนรบฟงขอเสนอแนะจาก ผปกครองดวยในการเลอกน�าภาษาตางๆ มาสอนทโรงเรยน ลาสดมการน�าเสนอภาษาดทชจากผปกครอง ซงทางโรงเรยนกรบไวพจารณา

การจดการเรยนการสอนมไดจ�ากดอยแตในหองเรยนเทานน แตจะเปนการสอนแตละภาษาในทกโอกาส เชน เมอครชาวจนท�าหนาทเปนผรบเดกทมาเรยนตอนเชาทหนาโรงเรยน กจะทกทายเดกเปนภาษาจน ครสเปนสอนเดกวายน�าหรอพลศกษากใชภาษาสเปนในการสอน การพบปะทกทายกนในทกโอกาส ครเจาของแตละภาษาจะใชแตภาษาของตน ทงน ไมมการสอนภาษาไทยในโรงเรยน เนองจากโรงเรยนมอบหมายใหผปกครองเปนผสอนภาษาไทยใหแกเดกๆ เองทบาน และขอรองมใหผปกครองใชภาษาอนนอกจากภาษาไทยเทานนทบาน ถาผปกครองเปนชาวตางชาต มใชคนไทยกจะขอใหผปกครองใชภาษาของตนทมไดจดการเรยนการสอนทโรงเรยนในการพดคยกบเดกทบาน ทงนเพอใหเดกมความแตกฉานในภาษาทหลากหลาย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


แนวคดในการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนวนษาเปนการมงสความเปนสากล จดมง-หมายในการพฒนาเดกจงมไดจ�ากดอยทการศกษาตอภายในประเทศ ดงนนสถานภาพทางเศรษฐกจของผปกครองจะตองตอบสนองตอความตองการของเดกได ซงผปกครองในชมชนละแวกโรงเรยนเปนกลมคนทมสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมทเขากนไดกบจดมงหมายของทางโรงเรยนอยแลว จงนบวาโรงเรยนวนษา สขมวท สามารถจดโปรแกรมการศกษาไดสอดคลองกบความตองการของชมชนไดเปนอยางด

โปรแกรมการศกษากลมทพฒนาเดกในดานตางๆ อยางผสมผสานโรงเรยนในกลมโปรแกรมการศกษาทมงพฒนาเดกในดานตางๆ อยางผสมผสาน เปนโรงเรยนท

บรณาการแนวคดหลายแนวคดมาปรบใชใหสอดคลองกบบรบทของโรงเรยน ในทนจะขอยกตวอยาง โรงเรยนอนบาลมณยา เพอใหทราบถงทมา จดมงหมายในการพฒนาเดก หลกสตรและการเรยนการสอน ดงน

โรงเรยนอนบาลมณยา

โรงเรยนอนบาลมณยา เปนโรงเรยนเอกชนและโรงเรยนน�ารองของกระทรวงศกษาธการในโครงการจดการเรยนการสอนทยดการท�างานของสมองเปนส�าคญ เปนโรงเรยนทมงพฒนาเดกทกดานตามแนวคดทฤษฎพหปญญา (Multiple Intellicence) ของ Howard Gardner

1. จดมงหมายในการพฒนาเดก โรงเรยนอนบาลมณยา จดการศกษาระดบปฐมวย โดยมความมงหวงทจะพฒนาเดกใหเตมตามศกยภาพ ตงแตเรมเปดโรงเรยนไดมงเนนการอบรมดแล พฒนาความพรอมของเดกเพอการเรยนรในขนตอไป มการสงเสรมใหเดกเจรญงอกงามในดานการคดมากกวาฝกในดานการจ�า มการสงเสรมพฒนาการทง 4 ดาน คอ ดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา รวมทงยงปลกฝงเจตคตทดตอการเรยนมากกวามงวชาการ มงหวงใหเดกมประสบการณและความรทางดานอนๆ ดวย เชน ดนตร การเรยนรและลงมอทดลองทางดานวทยาศาสตรและธรรมชาตรอบๆ ตว ตลอดจนเรยนรในเรองอนๆ ตามแนวคดทฤษฎพหปญญา

2. หลกสตรและการจดการเรยนการสอน โรงเรยนอนบาลมณยาไดจดท�าหลกสตรสถานศกษาขนใชโดยน�าหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 มาวเคราะห ศกษาโครงสรางของหลกสตร และน�ามาก�าหนดเปนหนวยการเรยนใหเหมาะกบแตละภาคการเรยนของปการศกษา จดท�าก�าหนด การสอน แผนการสอน การจดกจกรรมการเรยนการสอนใหมความยดหยนตามสภาพเหตการณปจจบนและความตองการของเดก โดยเนนใหไดลงมอปฏบตจรงมากทสด และไดน�าเอา A Comprehensive Framework for Curricular in Israeli Preschool Ages 3-6 Jerusalem (1995) มาผสมผสานและปรบใหสอดคลองกบบรบทของสงคมไทย เปนหลกสตรสถานศกษาทใชในการจดการเรยนการสอน โดยเนนแนวคดเรองการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบการท�างานของสมอง และใหความส�าคญแกสนทรยศาสตร กระบวนการทางวทยาศาสตร การจดการเรยนการสอนทมงใหเดกคดเปน คดอยางสรางสรรค และคดอยางมวจารณญาณ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ดงนน เพอใหเหนชดเจนถงการจดการเรยนการสอนอยางผสมผสาน จะขอยกตวอยางกจกรรมการเรยนการสอนของโรงเรยนอนบาลในดานตางๆ ดงน

2.1 กจกรรมการเรยนการสอนทมงพฒนาทางจต ไดแก กจกรรมทมงสรางความสงบ เชน การใชเสยงดนตรเปนภมหลงในระหวางการท�ากจกรรม การจดกจกรรมทมงใหเกดสต เชน การเชญเทยน กจกรรมทฝกสมาธ เชน การรอยลกปด การรอยดอกไม ฯลฯ การอยกบลมหายใจเขา-ออก การบรหารสมองดวยกจกรรมทเรยกวา Brain Gym การจดกจกรรมทมงใหเหนความเชอมโยง การเหนคณคาของตนเองและสงอนๆ กจกรรมทบมเพาะความดงามจากการเลานทานทแฝงคณธรรม การเลนบทบาทสมมตและกจกรรมทบมเพาะความเมตตา เชน การปลกพชและเลยงสตว ฯลฯ

2.2 กจกรรมการเรยนการสอนทมงพฒนาทางสงคม เดกๆ เรยนรเกยวกบสงคมรอบตวตงแตครอบครวของตนเองแลวขยายออกไปในวงกวาง รจกสถาบนตางๆ ทางสงคม กระบวนการทางประชาธปไตยทงจากประสบการณตรงและการเลนบทบาทสมมต เรยนรเรองอาชพตางๆ ทงจากการเชญวทยากรภายนอกเขามาใหความรในหองเรยน และการออกไปเรยนรจากสถานทจรง ไมวาจะเปน สถานทราชการอยางสถานต�ารวจ ตลาดสด รานสะดวกซอ รถประจ�าทาง เรอโดยสาร รถไฟฟา พนกงานตอนรบบนเครองบน แพทย พยาบาล ทหาร และต�ารวจ ฯลฯ

2.3 กจกรรมการเรยนการสอนทมงพฒนาทางดานภาษา โรงเรยนอนบาลมณยา จดใหมการสอนภาษาองกฤษและภาษาจน โดยจดการเรยนการสอนใหเปนไปตามธรรมชาตของการเรยนร คอเรมจากการฟง จากนนกเรยนพด สรางความเขาใจในแตละภาษาโดยไมมการแปลค�าและทองศพท ใหเดกเขาใจในภาษานนๆ เชนเดยวกบทมความเขาใจภาษาไทย แตยงไมเรมเขยน

2.4 กจกรรมการเรยนการสอนทมงพฒนาปญญา ไมมกลยทธหรอเทคนคในการจดการเรยนการสอนเทคนคใดหรอกลยทธในการจดกจกรรมการเรยนการสอนดวยวธการอยางหนง อยางใดเพยงอยางเดยว จะครอบคลมการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบการท�างานของสมองไดทงหมด แตจะตองเปนการใชวธการผสมผสานการจดประสบการณการเรยนรใหแกผเรยนอยางหลากหลาย ในทนจะใชสวนหนงของกลยทธการจดกจกรรมการเรยนการสอนของ Tate (2003 อางถงใน สถาบนพฒนาครและบคลากรทางการศกษา, 2548) เลอกเฉพาะในสวนของกลยทธทเหมาะสมกบเดกปฐมวยมาใช ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ดงน

1) การอภปรายและการระดมสมอง2) การเรยนรผานการท�างานศลปะ3) การออกไปศกษานอกสถานท4) การเรยนรผานการเลมเกม5) การเรยนรจากการลงมอปฏบตและคนควาทดลองดวยตนเอง6) การเรยนรผานกจกรรมการเคลอนไหว7) การเรยนรโดยอาศยดนตรเปนภมหลง และการใชดนตรเปนสอส�าหรบการ

เรยนร8) การเรยนรจากกจกรรมการเรยนการสอนแบบโครงการ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


9) การเรยนรจากกจกรรมแบบรวมมอ10) การเรยนรจากการเลนบทบาทสมมต11) การเรยนรจากการฟงนทานหรอเรองเลา12) การเรยนรจากประสบการณตรงในชวตจรง13) การจ�าและเลยนแบบ14) การใชเทคโนโลยสนบสนนกจกรรมการเรยนการสอน

กจกรรมการเรยนการสอนดงกลาวขางตน เปนกจกรรมทกอใหเกดการเรยนรทสอดคลองกบการท�างานของสมอง ดงจะเหนไดจากรายงานการวจยทสนบสนนแนวคดดงกลาว และจะขอยกตวอยางการจดการเรยนการสอนทโรงเรยนอนบาลมณยา ในเรองดงตอไปน

1. การใชดนตรในการจดการเรยนการสอน โรงเรยนอนบาลมณยาใชดนตรในการสงเสรมใหเดกเรยนรสงตางๆ ดงตอไปน

1.1 การสอนดนตร เดกปฐมวยเรยนรจากการเลน การฟงนทาน การเคลอนไหว และลงมอท�าดวยตนเอง การสอนดนตรส�าหรบเดกอนบาลจงยดแนวคด ทฤษฎในการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบพฒนาการของเดกเปนส�าคญ การสอนดนตรส�าหรบเดกอนบาลทถกตอง ตองเรมจากการฟงเพอจ�าแนกเสยง ทงระดบเสยงและประเภทของเสยง การเรยนรจงหวะ และการมความสามารถในการอานภาษาดนตร ซงหมายถงการเรมรจกตวโนต ดงน

1.1.1 การสอนการฟง การสอนทกษะการฟงดวยการใชกจกรรมการเลา และเลนตามเนอหาของนทานประกอบเพลง ครใชเพลงไดหลากหลาย แตควรเปนเพลงบรรเลงทมเสยงดนตรทใหเดกๆ เดาหรอสรางจนตนาการไปกบเสยงเพลงได

1.1.2 การสอนเรองจงหวะ การสอนจงหวะใหเดกอนบาลกจะสอนจากของจรงคอการใหฟงเพลง แตมกจกรรมใหเลนประกอบเพลงเพอเรมเรยนรจงหวะเบองตนกอน นนคอจงหวะ 1–2 ในระดบตอไป ครจะใหเดกๆ เรยนรสญลกษณเกยวกบจงหวะ เพอน�าไปสการสอนคณตศาสตรผานกจกรรมดนตร (Sebro, 2552 อางถงในคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, 2552)

1.1.3 การสอนโนตดนตร การทจะใหเดกอนบาลสามารถอานโนตดวยวธการเดยวกบเดกทโตแลวไมใชเรองงาย แตกมใชเรองยาก หากใชวธการสอนทสอดคลองกบความตองการของเดก ในทนจะขอกลาวถงการสอนใหรจกตวโนตกอน วธการสอนทใชคอ การเลานทานประกอบภาพ เรองโด เร ม ทงนเนองจากในขนตน จะใหเดกๆ ระดบชนอนบาลปท 1 รจกกบตวโนตแค 3 ตวกอน แลวคอยไปเรยนรเพมขนในระดบชนอนบาลปท 2 และปท 3

1.2 ดนตรกบการเรยนรคณตศาสตร เมอเดกรจกสญลกษณ โด เร ม แลว ครกดคยบอรดหรอเครองดนตรใดๆ กไดใหเดกๆ ไดฟงเสยงโนตดนตรทง 3 ตว ครน�าบตรภาพทเปนรปตวโนต ทง 3 ตวมาใหเดกด จากนนกแจกบตรภาพนนใหพจารณาวาบตรภาพทตนเองถออยนน เปนโนตตวใด จากนนครกดตวโนตจากเครองดนตรอก ใหเดกคนทถอตวโนตตรงกบเสยงดนตรทครกดชบตรภาพขน หรอใหท�ากจกรรม หรอแสดงทาทางใดๆ กไดตามทเดกคดสรางสรรคขนเอง จากตรงน เดกกจะอานโนตเปน รจกเสยงดนตรทตรงตามตวโนตนน โนตดนตรนนเกยวของกบคณตศาสตร โนต 4 จงหวะ สามารถแบง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ไดเปน 2-2 และ 1-1 1-1 เปนตน เดกๆ ไดเรยนรคณตศาสตรในจงหวะดนตร มแบบรป (pattern) มการฟง การแสดง ความคดรเรม มการท�างานรวมกนเปนกลม เปนการเรยนแบบบรณาการ

1.3 ดนตรกบการเรยนรเรองราว และกระบวนการทางวทยาศาสตร การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรอาศยการสบเสาะเปนฐาน ทเนนกระบวนการคดเชงวทยาศาสตร ตองใหมการลงมอท�าเองและคดเอง ค�าวา “ลงมอท�าเอง” ครสามารถสรางกจกรรมทเดกไดลงมอท�าเองโดยใหเดกเปรยบ-เทยบเสยงทเกดขนจากเครองดนตรทเปนเครองเขยา ซงเปนภาชนะทบรรจวตถทแตกตางกนไว โดยใหเดกบรรจวตถตางๆ ดวยตนเอง และเดกไดลงมอเขยาเอง แลวหาค�าตอบวาเหตใดเสยงทไดยนจงแตกตางกน เดกจะมโอกาสในการทดลอง โอกาสในการตงสมมตฐาน และโอกาสในการแกปญหา ท�าใหเกดกระบวนการคด การไตรตรอง การไดคดดวยตนเองของเดกเปนแงมมทส�าคญในการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร นอกจากนเครองดนตรประเภทตางๆ เชน เครองต เครองเคาะ เครองลม และเครองสาย ฯลฯ เดกจะสามารถเรยนรเรองราวทางฟสกสไดอกมากมายจากกจกรรมดนตรทครจดขน

2. การเรยนรเกยวกบฟสกสของเดกปฐมวย ฟสกสเปนเรองของการศกษาทเกยวกบแรงและการเคลอนท เปนสาระการเรยนรวชาวทยาศาสตรทเกยวกบสสาร พลงงาน และปฏสมพนธระหวางสสารกบพลงงาน (Chaille & Britain, 2003) แนวคดส�าคญทเดกคนพบจากการลงมอปฏบตในกจกรรมทเกยวกบฟสกส ค�าตอบตอสงทตนอยากร เชน สงนเคลอนทไดอยางไร ฯลฯ เพอสงเสรมการคนควาทางดานฟสกส ครเลอกใชวตถตางๆ อยางหลากหลายเพอใหเดกน�ามาใชในการกอใหเกดการเคลอนทไดหลายรปแบบ วตถเหลานนหมายรวมถงบลอก ทางลาดเอยง ทางวง ลกตม รอก เขาวงกต ลอเลอน และอปกรณทใชเลนกบน�าในอาง หรอภาชนะทเจาะรไว เดกสามารถถวงความสมดล กลง เหวยง ดน ดง กระทบ เลอน เท ขวาง เปา หรอทงวตถเหลานนลงมา เดกเรยนรวาอากาศมแรงตาน มแรงดน อากาศมอยรอบๆ ตวเรา เดกทดลองทงแผนกระดาษลงมาจากอาคารเรยนชนสองแลวจบเวลาทกระดาษแผนนนใชในการตกลงมาถงพน เปรยบเทยบกบการทงแผนกระดาษแผนเดยวกนแตขย�าใหเปนกอน เพอทดลองเรองแรงตานของอากาศ เดกเรยนรเรองน�า ก�าเนดของน�า การเปลยนแปลงสถานะของน�า พลงงานของน�า

3. การเรยนรเกยวกบชววทยาของเดกปฐมวย นอกเหนอจากเรองฟสกสทเรยนรจากสภาพแวดลอมรอบตวแลว เดกเรยนรเรองชววทยาจากการเพาะเลยงพชและสตว เดกเปรยบเทยบประสทธผลของการปลกขาวระหวาง นาด�า นาหวาน และนาโยน เดกเรยนรกระบวนการทางวทยาศาสตรจากการก�าหนดประเดนปญหา ตงสมมตฐาน แลวท�าการทดลองเพอพสจนสมมตฐาน

โรงเรยนกลมทใชโปรแกรมการศกษาแบบผสมผสาน ไมวาจะเปนโรงเรยนวรรณสวางจต โรงเรยนสยามสามไตร โรงเรยนอนบาลมณยา และโรงเรยนอนๆ อกหลายโรงเรยน จดการเรยนการสอนในลกษณะเดยวกนน นอกจากจะมกจกรรมดงตวอยางขางตนแลว ยงมกจกรรมอนๆ ทงในเรองของภาษา ซงโรงเรยนกลมนกใหความส�าคญกบภาษาทสองเชนกน โรงเรยนกลมนเชอในแนวคดทฤษฎพหปญญาของ Howard Gardner จงพยายามจดการเรยนการสอนใหสนองตอปญญาดานตางๆ ของผเรยนใหครบทกดาน

ตวอยางการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนตามโปรแกรมการศกษา ทง 4 โปรแกรม คอโปรแกรมการศกษากลมทมงพฒนาทางจต ไดน�าเสนอตวอยางโรงเรยนอนบาลจตตเมตต และโรงเรยน สตยาไส โปรแกรมการศกษาเพอสงคมน�าเสนอตวอยางโรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา กลมโปรแกรมการ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ศกษาปฐมวยทมงพฒนาความหลากหลายทางภาษาน�าเสนอตวอยางโรงเรยนวนษา สขมวท และกลมโปรแกรมการศกษาทม งพฒนาเดกอยางผสมสาน เสนอตวอยางโรงเรยนอนบาลมณยา ซงในแตละโปรแกรมการศกษากมแนวทางในการจดการเรยนรทแตกตางกนออกไปตามความคด ความเชอ และหลกการพนฐานของแตละโปรแกรมนน


จงอธบายการเรยนการสอนตามโปรแกรมการศกษาทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางดานภาษา ของโรงเรยนวนษา สขมวท


การเรยนการสอนตามโปรแกรมการศกษาทมงพฒนาความสามารถและความหลากหลายทางดานภาษาเปนดงน

จดมงหมายเพอพฒนาเดกใหเปนผทมความร ความสามารถ ในการสอสารดวยภาษาสากลคอภาษาองกฤษ และภาษาอนๆ ได มความเปนสากลพดไดอยางคลองแคลวไมต�ากวาสามหรอสภาษา

หลกสตรการศกษาปฐมวยน�ามาจากประเทศสหรฐอเมรกา ประกอบดวย หลกสตรส�าหรบเดกวย 0-6 ป หลกสตรดนตรส�าหรบเดกปฐมวยและหลกสตรเพอการฝกวนยใหแกเดกวย 0-2 ป

การจดสภาพแวดลอมยดหลกการมพนทสเขยวเปนครงหนงของพนทโรงเรยนทงหมด พนททเปนสนามหญาขนาดใหญ เปนพนทส�าหรบท�ากจกรรมทหลากหลาย ภายในอาคารมหองออกก�าลงกายในรมขนาดใหญทปพนดวยยางหนานมกนกระแทก มสระวายน�ากลางแจง หองเรยนแตละหองจะเปดโลงทงหมด สามารถปรบเปลยนการจดสภาพแวดลอมภายในหองเรยนใหสอดคลองกบเนอหาในการจดการเรยน การสอนไดโดยสะดวก

การจดการเรยนการสอนของโรงเรยนวนษา สขมวท เปนการบรณาการนวตกรรมทางการศกษาหลายนวตกรรม แตคอนขางจะใหความส�าคญแกแนวทางในการจดการเรยนการสอนแบบ Reggio Emilia

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


บรรณานกรม

กรมการพฒนาชมชน. (2534). คมอการจดประสบการณการเรยนรในศนยพฒนาเดกเลก เลม 1 . กรงเทพฯ: โรงพมพกรมการพฒนาชมชน,

กรมการศาสนา. (2537). ระเบยบกรมการศาสนาวาดวยศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด พ.ศ. 2537. กรงเทพฯ: โรงพมพกรมการศาสนา,

กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

. (2540). หลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.กรมสามญศกษา. (2518). แนวการจดประสบการณและแนวการวดผลระดบอนบาล. กรงเทพฯ: โรงพมพจงเจรญ

การพมพ.กรองทอง บญประคอง. (2560). การจดการศกษาของโรงเรยนอนบาลจตตเมตต. สมภาษณ เมอ 13 มนาคม

2560คะนง สายแกว. (2557). เอกสารประกอบการสอนรายวชาการศกษาปฐมวย. คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ

สรนทร สบคนจาก http://eced2.blogspot.com/p/blog-page_25.htmlคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2527). การศกษาและพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนชนเดก

เลกในโรงเรยนประถมศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา.หอจดหมายเหตแหงชาต. มร. 5ศ/4 โครงการศกษาในกรงสยามของกรมศกษาธการ ร.ศ. 117-129 หนา 6-22หอจดหมายเหตแหงชาต. สบ. 5.2.7/19 น, 1-22 เอกสารสวนบคคล ม.ล.ปน มาลากล การประชมเรองปรบปรง

สงเสรมโรงเรยนประชาบาล หมวดท 5 การสอนเดกเลก (พ.ศ. 2495)หอจดหมายเหตแหงชาต. ม.ร. 5 ศ/1 เอกสารรชกาลท 5 กระทรวงศกษาธการ เรอง รายงานโรงเลยงเดกของ

พระอครชายาเธอฯ จ�านวนรตนโกสนทรศก 109 (ร.ศ. 109)หอจดหมายเหตแหงชาต. ม.ร.6 ศ/10/40 เอกสารรชกาลท 6 กระทรวงศกษาธการ เรอง แผนการศกษาระดบ

ชาต (17-28 พ.ย. 2462)ประเสรฐอกษร (นามแฝง). (2540). นรางกโรวาท. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.วนษา เรซ. (2560). การจดการศกษาของโรงเรยนวนษา. สมภาษณ เมอ 14 มกราคม 2560วชรย รวมคด. (2539). พฒนาการของหลกสตรการศกษาปฐมวยในประเทศไทย ระหวางป พ.ศ. 2411–2538.

(วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ) คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยวเชยร ไชยบง. (2558). โรงเรยนนอกกะลา. บรรมย: ส�านกพมพเรยนนอกกะลา. . (2559). การจดการศกษาของโรงเรยนล�าปลายมาศพฒนา. สมภาษณ เมอ 2 กนยายน 2559วฒชย มลศลป. (2528). แนวความคดทางการศกษาไทย 2411–2475. กรงเทพฯ: ฟนนพบลชชง.ศโรจน ผลพนธน. (ม.ป.ป.) : กวาจะมาเปนสาธตละอออทศ. สบคนจาก http://laorutis.dusit.ac.th/history.

phpสมบต พลายนอย. (2535). สวนกหลาบ ต�านานการศกษาสมยใหมในกรงสยาม. กรงเทพฯ: บรษทพฆเณศ

พรนทตงเซนเตอร จ�ากด.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สมร ทองด และสกญญา กาญจนกจ. (2537). ววฒนาการทางการปฐมวยศกษา. ใน ประมวลสาระชดวชา หลกการและแนวคดทางการปฐมวยศกษา (หนวยท 1 หนา 1-1 ถง 1-70). นนทบร: สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สถาบนพฒนาครและบคลากรทางการศกษา. (2548). ยทธศาสตรการพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2549-2551. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ.

ส�านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2552). Efrat Sebro: เอกสารประกอบการอบรม เชงปฏบตการเรอง Learning Mathematics Through Music in Early Childhood, มลนธชมรมไทยอสราเอลในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาสยามบรมราชกมารฯ เอกสารอดส�าเนา

. (2536). เอกสารและผลงานวจยการจดการศกษาระดบกอนประถมศกษาในประเทศไทย. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

อาจอง ชมสาย ณ อยธยา. (2560). การจดการศกษาของโรงเรยนสตยาไส. สมภาษณ เมอ 28 มกราคม 2560Good, Carter V. (1945). Dictionary of Education. New York: McGraw-Hill Book Company,

Documents

หน่วยที่ 3 หลักสูตรและโปรแกรม ...1. ท าแบบประเม นผลตนเองก อนเร ยนหน วยท