หนวยท 7

มตทางสงคมและวฒนธรรมกบการทาทายประชาธปไตย ดร.ประดษฐ ชนอดมทรพย

ชอ ดร. ประดษฐ ชนอดมทรพย วฒ ร.บ. จฬาลงกรณมหาวทยาลย น.บ. (เกยรตนยมอนดบสอง) จฬาลงกรณมหาวทยาลย ร.ม. มหาวทยาลยธรรมศาสตร M.A. (Asian Studies) Monash University, Australia Ph.D. (Political Science) University of Canterbury, New Zealand ต าแหนง อาจารยสาขารฐศาสตร มหาวทยาลยแมโจ-ชมพร

หนวยทเขยน หนวยท 7

แผนการสอนประจ าหนวย

ชดวชา ประชาธปไตยและกระบวนการพฒนาประชาธปไตย

หนวยท 7 มตทางสงคมและวฒนธรรมกบการทาทายประชาธปไตย

ตอนท

7.1 ปจจยทางสงคมและวฒนธรรมกบการพฒนาประชาธปไตย

7.2 มตความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม ในสงคมประชาธปไตย

7.3 ความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมและผลกระทบตอการปกครองระบอบประชาธปไตย

แนวคด

1. ระบอบประชาธปไตยไดมการววฒนาการเพอใหเหมาะสมกบสภาพสงคมและความทาทายทเกดขนตามแตละ

ยคสมย โดยในปจจบนความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมมมากขน ท าใหระบอบประชาธปไตยตอง

ปรบเปลยนตามไปดวย

2. ความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมอาจแบงไดเปนหลายมต โดยหนวยท 7 น จะขอแบงออกเปน 3 มต

คอ ความหลากหลายทางดานเพศ ชาตพนธและศาสนา ซงทง 3 มตน สามารถพบเหนไดในประเทศระบอบ

ประชาธปไตยทวไป

3. ความหลากหลายทง 3 มตนน แตละมตกมผลตอการพฒนาระบอบประชาธปไตยแตกตางกนไป อกทงยงม

ความทาทายตอระบอบประชาธปไตยในปจจบนแตกตางกนไปดวย อยางไรกตามแนวโนมของผลกระทบนน

อาจคลายคลงกน ซงกคอการทระบอบประชาธปไตยจะตองปรบตวใหเขากบความทาทายทจะเกดขนใน

อนาคต

วตถประสงค

เมอศกษาหนวยท 7 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. เขาใจถงความหมายของความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม ระบอบประชาธปไตย รวมทงแนวคดท

เกยวของได

2. เขาใจและอธบายถงความสมพนธระหวางระบอบประชาธปไตย และความหลากหลายทางเพศ ความ

หลากหลายทางชาตพนธ และความหลากหลายทางศาสนาได

3. วเคราะห ประเมนคา และยกตวอยาง ปจจยดานความหลากหลายทางเพศ ชาตพนธ และศาสนาทสงผล

กระทบตอพฒนาการของระบอบประชาธปไตย ทงในอดต ปจจบน และแนวโนมในอนาคต

กจกรรมระหวางเรยน

1. ท าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท 7

2. ศกษาเอกสารการสอนตอนท 7.1-7.3

3. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน

4. ฟงรายการวทยกระจายเสยง (ถาม)

5. ชมรายการวทยโทรทศน

6. เขารบบรการสอนเสรม (ถาม)

7. ท าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท 7

สอการสอน

1. เอกสารการสอน

2. แบบฝกปฏบต (ถาม)

3. เทปเสยงประกอบชดวชา

4. รายการสอนทางวทยกระจายเสยง

5. รายการสอนทางวทยโทรทศน

6. การสอนเสรม (ถาม)

การประเมนผล

1. ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน

2. ประเมนผลจากการสอบประจ าภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท 7 ในแบบฝกปฏบต

แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

ตอนท 7.1

ปจจยทางสงคมและวฒนธรรมกบการพฒนาประชาธปไตย

โปรดอานหวเรอง แนวคด วตถประสงคของตอนท 7.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

7.1.1 ความหมายและแนวคดทเกยวเนองกบความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม

7.1.2 ระบอบประชาธปไตยกบความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม

แนวคด

1. ความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมกลายมาเปนจดสนใจในปจจบน เพราะวาความหลากหลายเหลานนอาจ

สรางผลกระทบตอระบอบประชาธปไตยได

2. แสดงใหเหนถงแนวคดดานประชาธปไตย ทเกยวของกบความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม เชน แนวคด

เรองการเลอกตง แนวคดเสรนยม แนวคดเรองการเมองดานอตลกษณ แนวคดเรองโลกาภวตน

วตถประสงค

เมอศกษาตอนท 7.1 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. มความเขาใจถงความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม ในระบอบประชาธปไตย

2. สามารถอธบายถงแนวคดและทฤษฎตางๆทเกยวของกบระบอบประชาธปไตยและความหลากหลายทางสงคมและ

วฒนธรรม

เรองท 7.1.1

ความหมายและแนวคดทเกยวเนองกบความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม

เปนทยอมรบโดยทวไปวาไมมประเทศ สงคม หรอแมกระทงชมชนใด ทจะมเพยงคนกลมเดยวทมเชอชาต

ศาสนา ความเชอ วฒนธรรมและความคดทเปนหนงเดยวกน ประเทศทกประเทศมสวนประกอบ อยางเชน ชมชน

หรอสงคมยอย ทมความแตกตางกนในหลายๆ ดาน ไมวาประเทศเหลานนจะมรปแบบการปกครองลกษณะใดกตาม

แมกระทงประเทศในระบอบเผดจการ กไมไดแปลวาทกคนในประเทศนนจะไมมความแตกตางกน หรอประเทศทม

ศาสนาหลกประจ าชาต กไมไดแปลวาจะไมมผนบถอศาสนาอนในประเทศนนๆ หรอประเทศทมประชากรสวนใหญมา

จากเชอชาตหนง กไมไดแปลวาจะไมมประชากรจากเชอชาตอนผสมอยดวยเลย ดงนนในแตละประเทศ ในแตละสงคม

จงประกอบไปดวยความหลากหลายทงทางดานสงคมและวฒนธรรม ซงอาจเรยกสงคมเชนนวา สงคมพหวฒนธรรม

แนวคดพหวฒนธรรมนยมนนไดรบการยอมรบแพรหลายมากขนในปจจบน แตอยางไรกตาม แนวคดพห

วฒนธรรมนยม สามารถแบงไดเปนอยางนอยสองแนวทางดวยกน แนวทางแรกคอ การยอมรบวฒนธรรมทแตกตาง

ในขณะทแนวทางทสอง คอ การสนบสนนและใหสทธพ เศษตอวฒนธรรมทแตกตางนน ในลกษณะของการชดเชย

ความไมเทาเทยมในอดต ถงแมแนวทางทงสองจะมความคลายคลงกน แตแนวทางทสองจะมความหมายในเชงลบ

มากกวา เพราะเปนการใหสทธพเศษกบคนกลมใดกลมหนงในสงคม ซงอาจจะขดกบหลกการของเสรนยม

ประชาธปไตยแบบดงเดม ทยดถอความเทาเทยมกนในเรองสทธของพลเมองทกคน ซงเราจะศกษาตอไปในเรองท

เหลอ

ในปจจบนวฒนธรรมกลายเปนจดสนใจของความขดแยงทเกดขนและอาจเกดขนเพมเตมในอนาคต ระบอบ

ประชาธปไตยถกกลาวถงในฐานะทเปนรปแบบการปกครองทแยนอยทสด เมอเทยบกบรปแบบการปกครองอนๆ (แต

ไมไดหมายความวาจะไมมรปแบบการปกครองทดกวาในอนาคต ) ระบอบประชาธปไตยนนไดมพฒนาการอยเสมอ

ตามแตรปแบบและความตองการของสงคมในชวงเวลานนๆ โดยทหลกการส าคญยงคงเดม พฒนาการของ

ประชาธปไตยในชวงตางๆนน โดยมากมกจะเกดจากความทาทายทปรากฏขนในสงคม ยกตวอยางเชน การเรยกรอง

สทธในการเลอกตงของสตร สงผลใหรปแบบการเลอกตงตามระบอบประชาธปไตยเปลยนแปลงไป เปนตน

เปนทยอมรบวา ระบอบประชาธปไตยในแตละประเทศนนมความแตกตางกนอย ไมวาจะเปนรปแบบการ

ปกครองระบอบประชาธปไตยแบบมประธานาธบดเปนประมข การปกครองระบอบประชาธปไตยแบบรฐสภา หรอ

การปกครองระบอบประชาธปไตยแบบรฐสภาอนมพระมหากษตรยทรงเปนพระประมข เปนตน อกทงแตละประเทศก

มรปแบบทางสงคม วฒนธรรม รวมทงความเชอทางศาสนาทแตกตางกนไป ดงนนเราจงไมอาจคาดหวงวาประเทศ

ประชาธปไตยประเทศหนง จะมความเหมอนกนกบประเทศประชาธปไตยอกประเทศหนงอยางแยกไมออก ยงไมนบ

รวมถง “ความเปนประชาธปไตย” ทไมเทาเทยมกนของแตละประเทศอกดวย ประเทศทมการเลอกตงนน อาจเรยก

ไมไดวาเปนประเทศประชาธปไตยทงหมด แตในขณะเดยวกนประเทศทไมมการเลอกตง ไมมทางทจะเรยกวาประเทศ

ประชาธปไตยไปได

ระหวางสงครามเยน ซงเปนการตอสกนระหวางสองแนวความคดและรปแบบการปกครอง โดยทฝาย

ประชาธปไตยเปนผชนะ แตในยคปจจบนความทาทายทเกดขนกบระบอบประชาธปไตย อาจกลาวไดวามาจากความ

หลากหลายทางสงคม ทงทางดานวฒนธรรม เพศ ชาตพนธ หรอ ศาสนา ซงอาจถอไดวาเปนผลลพธจากประเดน

ปญหาและความส าเรจของระบอบประชาธปไตยเอง กลาวคอ การขยายการใหสทธแกสวนตางๆในสงคม กอใหเกด

การเรยกรองสทธทมากขน เนองจากประชาชนเรมมความตระหนกรในสทธของตนเอง (บอยครงท ‘ใสใจ’ กบสทธของ

ตน มากกวา ‘หนาทและความรบผดชอบในฐานะพลเมอง’ ของตน)

ถงแมการเรยกรองทมากขนของประชาชน จะกอใหเกดการทาทายตอระบอบประชาธปไตยแบบเดม และ

บงคบใหระบอบประชาธปไตยตองปรบเปลยน ในประเทศทอาจเรยกไดวาเปนประเทศแถวหนาของระบอบ

ประชาธปไตยอยางประเทศสหรฐอเมรกา กมปญหาภายในอนเนองมาจากความแตกตางทางสผวและชาตพนธ

ขบวนการเคลอนไหวทางสงคมของคนผวด า หรอแมกระทง กรณการฆาลางเผาพนธยงคง ปรากฏใหเหนใน

ประวตศาสตรสมยใหม เชน ในประเทศรวนดา หรอ การท าทารณกรรมทางเพศ การกดข ขมเหง คกคาม และลดรอน

สทธของเพศอน ยงคงปรากฏอยบอยครง และ ความขดแยงทางศาสนา ไมวาจะระหวางศาสนา หรอ ระหวางนกาย

ภายในศาสนาเดยวกน กน าไปสความรนแรงทเหนไดชดเจน ในกรณของ รฐอสลามหวรนแรงในประเทศอรกและซเรย

(ISIS หรอ ISIL) เปนตน สงเหลานกอใหเกดค าถามถงความเปนประชาธปไตย วาแทจรงแลวใหความเทาเทยมกบ

ประชากรทกเชอชาต สผว เพศ หรอศาสนาหรอไม และสามารถรบมอกบเหตการณเหลานไดอยางไร

นกคดอยาง ฟรานซส ฟกยามา (Francis Fukuyama)1 เชอวาภายหลงการสนสดของสงครามเยน รปแบบ

เสรประชาธปไตยของชาตตะวนตก (Western Liberal Democracy) จะเปนรปแบบการปกครองแบบสดทาย และ

การววฒนาการในเชงสงคมและวฒนธรรมของมนษยจะสนสดลง ฟกยามาระบวาเราก าลงอยในจดสนสดทาง

ประวตศาสตร (The End of History) จะไมมการววฒนาการของอดมการณอนเกดขน และรปแบบเสรประชาธปไตย

แบบชาตตะวนจะถกใชเปนหลกในสงคมมนษย

อยางไรกตาม ขอผดพลาดของระบอบประชาธปไตยทถก ‘วาง’ ไวใหโดยชาตตะวนตกทเปนประเทศเจา

อาณานคมเดม กอใหเกดพฒนาการของระบอบประชาธปไตยในอนทจะแกไขความผดพลาดเหลานน โดยเฉพาะอยาง

ยงหลกการส าคญของระบอบประชาธปไตยซงกคอการเลอกตง ทเนนจ านวนตวเลขเปนส าคญ

ในทางตรงกนขาม ซามเอล ฮนตงตน (Samuel P. Huntington)2 เชอวาอตลกษณทางวฒนธรรมและศาสนา

จะกลายเปนตนตอของความขดแยง ในโลกยคหลงสงครามเยน ฮนตงตนระบวาสงครามในอนาคตจะไมใชสงคราม

1 Francis Fukuyama. "The End of History?” The National Interest. No. 16 (Summer 1989), p. 3. 2 Samuel P. Huntington. “The Clash of Civilizations?” Foreign Affairs. Vol. 72, No. 3 (Summer 1993), p. 22-

28.

ระหวางประเทศ แตจะเปนสงครามระหวางวฒนธรรม และกลมศาสนาอสลามหวรนแรง (Islamic Extremism) จะ

เปนภยคกคามทยงใหญทสดตอความสงบสขในโลก

ฮนตงตนเชอไปในทศทางเดยวกนกบ ฟกยามา วา สทธมนษยชน ระบอบเสรประชาธปไตย และระบบทน

นยม จะเปนอดมการณหลกทคงอยในโลกยคหลงสงครามเยน แตไดอธบายตอไปวา โลกจะยอนกลบไปสรปแบบความ

ขดแยงระหวางวฒนธรรมเปนหลก โดยระบอกวาการแผขยายและ ‘ยดเยยด’ ของความเชอแบบตะวนตก โดยเฉพาะ

อยางยงคานยมและระบบการเมองแบบตะวนตก จะเรงใหเกดความขดแยงและแรงตานจากอารยธรรมอนๆ ฮนตงตน

เชอวา อ านาจทางเศรษฐกจ การทหารและการเมอง ไดหนเหออกจากอารยธรรมตะวนตก ไปสอารยธรรมอนๆในโลก

ความคดของฟกยามาและฮนตงตน นาจะเปนการอธบายปรากฏการณทเกดขนในโลกยคปจจบนไดเปนอยาง

ด ระบอบเสรประชาธปไตยตามอยางชาตตะวนตก ไดเขามาเปนกลไกส าคญในการปกครองประเทศของประเทศ

จ านวนมาก (ถงแมจะมความแตกตางกน ในเชง ‘มาตรฐาน’ ความเปนประชาธปไตยของแตละประเทศ) และรปแบบ

การปกครองแบบอนๆ มแนวโนมทจะลดหายไปในทสด (อาจจะมขอยกเวน คอ ประเทศจนทไมไดใชระบอบ

ประชาธปไตย แตอาจกลาวไดวามการใชระบอบทนนยมอยางเตมตว)

อาจกลาวไดวาโลกก าลงเคลอนไปในทศทางทฮนตงตนไดคาดการณไว โดยกลมอสลามหวรนแรงเขามาม

บทบาทมากขนในการกอการราย และเปนสวนหนงของปญหาความขดแยงทส าคญตางๆในโลก โดยเฉพาะอยางยงเมอ

ประชากรชาวมสลมเพมมากขน และการเคลอนไหวเรยกรองไปสความเชอพนฐานดงเดมของศาสนาอสลามไดรบ

ความนยมมากขน (ซงบอยครงเขากนไมไดกบระบอบประชาธปไตยแบบตะวนตก) ซงฮนตงตนเนนย าวาความขดแยง

ระหวางวฒนธรรม โดยมากแลวจะเกดระหวางชาวมสลมกบคนทไมใชมสลม ซงจดเรมตนของความขดแยงเหลาน อาจ

มทมาตงแตการแผขยายของศาสนาอสลามสทวปยโรป

ค าวา “พหวฒนธรรม” ในภาษาไทยนน อาจมความหมายถงค าภาษาองกฤษสองค าทแตกตางแตกเกยวของ

กน คอ ‘cultural diversity (ความหลากหลายทางวฒนธรรม)’ และ ‘multiculturalism (พหวฒนธรรมนยม)’

ความหลากหลายทางวฒนธรรม (หรอพหวฒนธรรม) หมายถง การทสงคมหนงๆ มความแตกตางทางเชอชาต

และวฒนธรรมด ารงอย ในขณะทค าทสอง หมายถง การสงเสรมใหเกดการด ารงรกษาอตลกษณทางวฒนธรรมของ

กลมวฒนธรรมรองตางๆ ในรฐ บนพนฐานของสทธและความเทาเทยมกน3

3 ศรจต สนนตะ “สถานการณโตแยงเรองพหวฒนธรรมในประเทศไทย” วารสารภาษาและวฒนธรรม ปท 32 ฉบบท

1/2556 หนา 18

ในขณะทศนยมานษยวทยาสรนธร4 ใหความหมายของค าวา ‘พหวฒนธรรมนยม’ เชงมานษยวทยาไววา

“...สงคมทมความหลากหลายทางวฒนธรรมจะแตกตางจากสงคมทมการหลอมรวมทางวฒนธรรม กลาวคอ สงคมทมการ

หลอมรวมวฒนธรรมจะมวฒนธรรมของชนกลมนอยทถกครอบง าหรอถกบดบงจากวฒนธรรมทมอ านาจเหนอกวา และสงผล

ท าใหวฒนธรรมของชนกลมนอยเลอนหายไป หรอสญเสยความเปนตวเอง สวนสงคมทมความหลากหลายทางวฒนธรรม คอ

สงคมทประกอบดวยวฒนธรรมของคนกลมตางๆซงยงมพลงในตวเอง ไมถกท าลาย หรอตกอยใตอทธพลของวฒนธรรมอน

สงคมทมความหลากหลายทางวฒนธรรมจงมวฒนธรรมยอยๆมากมาย”

ดงนน จงหมายความวาแตละกลมยอยของสงคมในประเทศทมความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม

ยงคงมเอกลกษณของตนเอง ไมไดถกกลนไปเสยทงหมด โดยอาจมวฒนธรรมรวมเปนแกนหลกอย

ในขณะทความหมายเชงรฐศาสตรกไมไดมความแตกตางกนมากนก

โรซาโด (Rosado)5 มองวา พหวฒนธรรมนยมคอระบบของความเชอและพฤตกรรมทตระหนกถงและเคารพ

การมอยของกลมคนทหลากหลายในองคกรหรอสงคม

คมลกคา (Kymlicka)6 มองวาหลกการส าคญของพหวฒนธรรมนยม คอ การใหการยอมรบในสทธทาง

วฒนธรรมของวฒนธรรมรอง ใหมการยอมรบในอตลกษณทางชาตพนธและวฒนธรรม และสามารถคงอยไดโดยไมถก

กลนกนจากวฒนธรรมหลก

ประสทธ ลปรชา7 มองวา พหวฒนธรรมนยมนน ไมใช “สงคมในเชงสนทรย ทเหมอนดอกไมนานาพนธทถก

จดเขาไวในสวน หากแตตองดทความสมพนธทแตละกลมมเหนอกวาหรอดอยกวา กลมอน และความสมพนธ (รวมทง

วธคดหรอ การออกแบบ) ระหวางคนจดสวนกบดอกไมแตละชนดในสวนดวย”

ศรจต สนนตะ8 อธบายเพมเตมวาพหวฒนธรรมนยมถกใชเพอแกไขความไมเปนธรรมในอดต เชน การลดรอน

สทธของชนกลมนอยในอดต หรอการท าลายชวตและวฒนธรรมของคนทองถนในอดต หรอการมอคตทางสผวหรอเชอ

ชาตของกลมชาตพนธตางๆ

4 นฤพนธ ดวงวเศษ. “Multiculturalism” ค าศพททางมานษยวทยา คนคนเมอวนท 30 กนยายน 2561 จากเวบไซตศนย

มานษยวทยาสรนธร http://www.sac.or.th/databases/anthropology-concepts/glossary/90

5 Caleb Rosado. “Toward a Definition of Multiculturalism.” Change in Human Systems, Vol. 1, No.1, 1997, p. 2.

6 Will Kymlicka. Multicultural Odysseys: Navigating the New International Politics of Diversity. New York: Oxford University Press, 2012, p. 4-8.

7 ประสทธ ลปรชา “พหวฒนธรรมนยม: ความหมาย กระบวนทศน และสถานภาพ” วารสารสงคมศาสตร ปท 25 ฉบบท 2/2556 หนา 9

8 ศรจต สนนตะ อางแลว หนา 22

จากความหมายของค าวา “พหวฒนธรรม” และค าวา “พหวฒนธรรมนยม” ทใหไวขางตน จะเหนไดวาสอง

ค านมความหมายทคลายคลงกนแตกมความแตกตางอยางมนยยะส าคญเชนกน กลาวคอ ทง”พหวฒนธรรม” และ

“พหวฒนธรรมนยม” นน หมายถงการทสงคมหนงๆ มวฒนธรรมทงวฒนธรรมหลกและวฒนธรรมยอยหลากหลาย

รปแบบ แตค าวา “พหวฒนธรรม” นน จะใหความส าคญไปทจ านวนของวฒนธรรมในสงคมหนงๆ ในขณะทค าวา

“พหวฒนธรรมนยม” นน จะมความหมายในเชงการคงอยรวมกนระหวางวฒนธรรมตางๆ ทงหลกและรอง โดยให

ความส าคญ การยอมรบ และความเคารพตอวฒนธรรมรอง รวมทงในบางกรณ สนบสนนหรอใหสทธพเศษกบ

วฒนธรรมรองเพอใหสามารถคงอยไดภายใตสงคม ทวฒนธรรมรองนนเสยเปรยบในเรองตางๆ

ดงท ประสทธ ลปรชา9 ไดอธบายไววากระบวนทศนในการศกษาพหวฒนธรรมนยมนนอาจแบงไดเปน 4

ประการ คอ

1. แนวพหสงคม (plural society) ซงเนนมองทการมปฏสมพนธกนทางวฒนธรรมของแตละกลม

ยอยของสงคม แตไมมการปรบตวเขาหากน

2. แนวชาตพนธสมพนธและขามพรมแดนวฒนธรรม (ethnic relation and boundary) เนนถง

การเคลอนไหวของวฒนธรรม ขามพรมแดนทางชาตพนธของแตละกลมชาตพนธ ทมความเปนพลวตมากขน

3. แนวความสมพนธระหวางรฐชาตกบกลมชาตพนธสวนนอย (nation-state versus ethnic

minorities) เนนถงผลลพธจากการลาอาณานคม ทท าใหเกดความไมเทาเทยมระหวางเจาอาณานคมกบชนพนเมอง

รวมทงเกด “ระบอบอาณานคมภายใน (internal colonialism)” ทวฒนธรรมของกลมชนชาตใหญครอบง า ไม

ยอมรบความหลากหลายและพยายามกลนกนวฒนธรรมยอยตางๆ

4. แนวคดพหวฒนธรรมเสรนยม (liberal multiculturalism) เนนทการกาวขาม “ความสมพนธเชง

อ านาจทไมเทาเทยมในสงคม” โดยใหความส าคญกบ “การรบรองสทธทางวฒนธรรม การเปดโอกาสและกระจาย

ความเทาเทยมทางเศรษฐกจ และกระบวนการมสวนรวมทางการเมอง”

ในหนวยท 7 น จะน าเสนอความทาทายหลกทมตอระบอบประชาธปไตยอนเนองมากจากความหลากหลาย

ทางดานตางๆ และจากการทสงคมมความเปนพหวฒนธรรมมากขน โดยจะแบงเปน 3 ประเดนใหญ คอ ความทาทาย

อนเกดจากความหลากหลายทางเพศ ความทาทายอนเกดจากความหลากหลายทางชาตพนธ และความทาทายอนเกด

จากความหลากหลายทางศาสนา ซงนกศกษาจะไดเขาใจถงกระบวนการพฒนาประชาธปไตย ความทาทายทเกดขนใน

ยคปจจบน และแนวโนมและทศทางในอนาคตของระบอบประชาธปไตย ในรายละเอยดในเรองตอๆ ไป

9 ประสทธ ลปรชา อางแลว หนา 13-15

กจกรรมท 7.1.1

ท าไมถงตองสนใจในเรองความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรมและสงคม

แนวตอบกจกรรมท 7.1.1

เพราะความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรมนนมอยในทกสงคม และจากความหลากหลายเหลานนเองท

บอยครงน าไปสความขดแยง ในระดบภายในประเทศ รฐจ าเปนจะตองปรบเปลยนเพอใหความหลากหลายเหลานน

ไดรบการสนบสนนและคมครอง ในระดบระหวางประเทศ ความหลากหลายทางวฒนธรรมถกคาดการณวาจะเปนบอ

เกดของความขดแยงเชนกน ซงเปนสงททาทายตอสงคมมนษย

เรองท 7.1.2

ระบอบประชาธปไตยกบความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม

ในเรองท 7.1.1 ทผานมา เราไดท าความเขาใจถงความหมายของค าทเกยวของกบความหลากหลายทางสงคม

และวฒนธรรมไปแลว และในหนวยอนๆ ทผานมา นกศกษาไดศกษาเกยวกบระบอบประชาธปไตย ความหมายและ

หลกการส าคญกนไปแลว ดงนนในเรองท 7.1.2 น จงจะขอใหความส าคญกบหลกการของแนวคดทเกยวของกบ

ระบอบประชาธปไตยทมสวนเกยวของกบความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมเปนส าคญ

ระบอบประชาธปไตยและการเลอกตง

เปนเรองททราบกนดวา หลกการส าคญหลกการหน งในระบอบประชาธปไตยกคอ การเลอกต ง

กระบวนการพฒนาประชาธปไตยในหลายๆประเทศ ไดมงเนนและใหความส าคญไปทการเลอกตงเพยงอยางเดยว

และมกจะคดวาการเลอกตงคอสวนทส าคญทสด โดยบอยครงไดละเลยสวนทอาจจะมความส าคญกวาเชนการ

ตรวจสอบ ถวงดลอ านาจของนกการเมองทมาจากการเลอกตง

ในประเทศทมความหลากหลายทงในดานเพศ ศาสนา และชาตพนธ นกรฐศาสตรจ านวนไมนอยมความเหน

วาความแตกตางทางชาตพนธและระบอบประชาธปไตยทเนนการเลอกตงนนเขากนไมได เนองจากประสบการณและ

ตวอยางในอดต เมอประเทศใตอาณานคมหลายๆประเทศทไดรบเอกราชแลว ประเทศเจาอาณานคมเดมมกจะ ‘วาง’

ระบอบประชาธปไตยเอาไวให อยางไรกตาม ประชาธปไตยเหลานนไมคอยประสบความส าเรจนก ดงกรณของประเทศ

ในแถบแอฟรกาทใชระบอบประชาธปไตยแบบหลายพรรคการเมอง มกจะประสบกบความลมเหลวภายในเวลาไมกป

หลงจากไดรบเอกราช10 ประเทศในแถบเอเชยเองกประสบกบปญหาเหลานเชนกน โดยอาจมกรณยกเวนทประเทศใต

อาณานคมเดมประสบความส าเรจกบระบอบประชาธปไตยทประเทศเจาอาณานคมวางไวให อยางเชนประเทศอนเดย

เปนตน แตอยางไรกตาม มประเทศจ านวนมากกวาทระบอบประชาธปไตยประสบกบความลมเหลวและน าไปสการ

ปกครองรปแบบอนๆ เชน เผดจการ11

การก าเนดขนของรฐสมยใหม ท าใหเกดการสรางเขตแดนและแบงคนชาตพนธตางๆ ตามเสนแบงเขตแดน

ระหวางประเทศนนๆ ท าใหคนชาตพนธเดยวกน อาจกระจายไปยงหลายประเทศ และกลายเปนชนกลมนอยใน

ประเทศตางๆเหลานน ในขณะทการเลอกตงในระบอบประชาธปไตยนน ในทางหนงคอเรองของจ านวน ผทไดรบเสยง

10 Ruth Berins Collier. Regimes in Tropical Africa. Berkeley: University of California Press, 1982, p. 95-110. 11Minxin Pei. “The Fall and Rise of Democracy in East Asia.” in Larry Diamond and Marc Platter, eds.

Democracy in East Asia. Baltimore: Johns Hopkins Press, 1998. p. 57-60.

มากทสด คอ ผทไดรบการเลอกตง พรรคการเมองทไดรบเสยงมากทสด คอ พรรคการเมองทจะไดจดตงรฐบาล ดงนน

ผมสทธเลอกตงกลมใหญจงมความส าคญมากกวากลมชาตพนธจ านวนนอย ทกระจายไปทวประเทศ

ประเดนทนาสนใจประเดนหนง คอ การเลอกตงนนจะท าใหกลมชาตพนธกลมใหญทสดในสงคมหรอประเทศ

มอ านาจ และอาจจะกอใหเกดการแบงแยกระหวางผชนะและผแพอยางถาวร โฮโรวทซ (Horowitz)12 อธบายวาผชนะ

ในการเลอกตงมกจะมเปาหมายทขดแยงกนอยอยางนอยสองประการ ประการทหนง คอการจดสรรทรพยากร (ของ

รฐ) ใหกบพวกตนและผสนบสนน แตในอกประการหนง การค านงถงแตพวกของตนและผสนบสนนโดยจดสรร

ทรพยากรอยางละโมบ อาจท าใหผแพหนไปใชกลไกอนๆนอกเหนอจากการเลอกตงตามระบอบประชาธปไตย ในการ

แยงชงอ านาจ เชน การปฏวต รฐประหาร เปนตน

ในความคดของ โฮโรวทซ การเลอกตงในสงคมทมกลมชาตพนธหลากหลายนนอาจเปนการท าลายระบอบ

ประชาธปไตยเสยเองได โดยอธบายวา

ประการแรก การเลอกตงจะกอใหเกดพรรคการเมองของกลมชาตพนธใดชาตพนธหนง

ประการทสอง กลมชาตพนธกลมทมจ านวนมากทสด (หรอการรวมมอกนระหวางหลายกลมจนมจ านวนมาก

ทสด) จะชนะการเลอกตง

ประการทสาม เนองจากเปาหมายของแตละกลมชาตพนธแตกตางกนและบอยครงทเขากนไมได ท าใหกลมผ

ชนะใชประโยชนจากการชนะการเลอกตง โดยจดสรรทรพยากรรฐไปยงกลมชาตพนธของตนเปนหลกและกดกนกลม

อนๆ

ประการทส เนองจากการเลอกตงนนคาดการณไดวา ผมสทธเลอกตงจะเลอกตงเปนไปตามกลมชาตพนธ

ดงนนกลมชาตพนธทแพจงไมมโอกาสหาผสนบสนนเพมมากขนนอกเหนอจากกลมชาตพนธของตนเอง

ประการสดทาย กลมชาตพนธทพายแพในการเลอกตงเมอเหนวาพวกตนเองไมสามารถแขงขนไดในการ

เลอกตง (เพราะจ านวนทนอยกวา) จงคดวาไมมเหตผลทจะตองแขงขนในการเลอกตงตามระบอบประชาธปไตยอก

ตอไป และแสวงหาหนทางไปสอ านาจทางอนๆ โดยไมจ าเปนตองเปนวถทางตามประชาธปไตย

โฮโรวซ สรปวาถงแมการลมสลายของการเลอกตงในระบอบประชาธปไตยในประเทศทมความขดแยงระหวาง

กลมชาตพนธจะไมถงขนาดวาหลกเลยงไมได แตระบอบประชาธปไตยนนมโอกาสอยรอดนอยมาก

ขอสมมตฐานหลกของโฮโรวซคอการทผเลอกตงในแตละกลมชาตพนธมความเปนอนหนงอนเดยวกน และ

ตอตานกลมชาตพนธอนๆ โดยใหเหตผลวาการเลอกตงของผมสทธ เลอกตงของกลมชาตพนธตางๆ นน ตงอยบน

พนฐานของความสมพนธอนเขมแขงภายในชมชน เมอมการเลอกตงเกดขนจงเปนเสมอนโอกาสทสมาชกในกลมชาต

พนธนนๆ จะแสดงถงความจงรกภกดตอกลมของตน ดงนน เมอวเคราะหตามสมมตฐานน จะเหนไดวาพรรคการเมอง

ของแตละกลมชาตพนธ จะไมสามารถหาผสนบสนนจากกลมชาตพนธอนๆได เนองจากสมาชกของแตละกลมจะม

12 Donald Horowitz. Ethnic Groups in Conflict. Berkeley, University of California Press, 1985, p. 291-330.

ความจงรกภกดตอกลมตน (ถงแมจะไมใชสมาชกทงหมด แตสมาชกทเปลยนใจหรอไขวเขวไปยงกลมอนๆ มกจะมเปน

เพยงสวนนอยและไมมความส าคญอยางแทจรงในเชงปรมาณ) และอาจแปลไดวา พรรคการเมองทพายแพของกลม

ชาตพนธ (ทมจ านวนสมาชกนอย) จะไมมความหวงทจะเพมผสนบสนนในการเลอกตงอยางเปนนยส าคญ ท าใหการถก

กดดนออกจากศนยกลางอ านาจมลกษณะทถาวร

โฮโรวซยงอธบายตอไปวา ปญหาของผชนะและผแพอยางถาวรนนมปจจยอนๆ เขามาเกยวของ

ประการแรก ปญหาจะแยมากขนหากในสงคมนนมกลมชาตพนธ เพยงแคสองกลมและกลมใดกลมหนงเปน

กลมทมจ านวนมากกวา ในขณะทสงคมทมกลมชาตพนธทหลากหลายนน ในทางทฤษฎแล ว กลมตางๆ สามารถ

รวมมอกน เพอโคนลมกลมชาตพนธหลกได ดงนน ในกรณเชนน อาจจะเรยกไดวาไมมผแพทถาวร เนองจากการ

เปลยนแปลงในการรวมมอระหวางกลมตางๆ เกดขนไดเสมอ

ประการทสอง หลกการผชนะและผแพอยางถาวรจะลดความเขมขนลง หากความแตกตางทางชาตพนธนน

เปนไปอยางหลากหลายมต ยกตวอยางเชน ความแตกตางทางภาษา หรอ ศาสนา เขามาเปนสวนประกอบ ซงอาจจะ

กอใหเกดการรวมกลมทนอกเหนอไปจากคณสมบตทางชาตพนธ

ประการทสาม ปญหาของหลกการผชนะและผแพถาวรจะลดนอยลง หากผมสทธเลอกตงมองประเดนอนๆ

นอกเหนอจากชาตพนธ เชน นโยบาย หรอ ประสทธภาพในการท างานของรฐ

ประการสดทาย ปญหาของผชนะและผแพอยางถาวรจะลดนอยลงหาก กลมชาตพนธกลมใหญทสด เกดความ

แตกแยกและกระจายออกเปนกลมยอย ซงอาจจะเปดทางใหกลมชาตพนธกลมเลกอนๆเขาไปสอ านาจได

อยางไรกตาม โฮโรวซ เหนวา ถงแมจะมเงอนไขทท าใหการเลอกตงในระบอบประชาธปไตยเปนไปได ส าหรบ

สงคมทมความขดแยงระหวางกลมชาตพนธ แตจากประวตศาสตรทมมา โดยมากแลวไมไดเกดการใชเงอนไขเหลาน

โฮโรวซ เชอวารฐนนแบงแยกไมได โดยเฉพาะอยางยงเมอประเทศทเคยตกอยภายใตอาณานคม มความ

ยากจน มทรพยากรของรฐอยางจ ากด และการเมองภายในประเทศนนขนอยกบการจดสรรทรพยากรในระบบอปถมภ

ภายใตเงอนไขเหลาน ผน าทางการเมอง (ผทชนะการเลอกตง) ยอมทจะตองเลอกกลมใดกลมหนงทจะไดรบประโยชน

และกลมใดกลมหนงไมไดรบ เขาเชอวาความตองการทจะไดรบการเลอกตงอกครงในสมยถดไป ท าใหผชนะการ

เลอกตงตองจดสรรทรพยากรใหกบกลมชาตพนธของตน ทเลอกตงตนเขามาเปนหลก

สงทโฮโรวซอธบายนนสามารถพบเหนไดอยางชดเจนในประวตศาสตรการเมองของประเทศตางๆ ทระบอบ

ประชาธปไตยไมไดใหความส าคญกบความหลากหลายทมอยในสงคมและมงเนนแตความชอบธรรมของรฐบาลทไดมา

จากเสยงสวนใหญ โดยลมหรอไมสนใจเสยงสวนนอย อยางไรกดขอเสยของประชาธปไตยทเนนแตการเลอกตงนน ท

ไมไดใหความส าคญกบความหลากหลายในสงคมนน กอใหเกดพฒนาการของระบอบประชาธปไตย ทใสใจกบเสยง

สวนนอยมากขน

แนวคดเสรนยม

แนวคดเสรนยม (Liberalism) องคประกอบหลกของแนวคดเสรนยมนนประกอบไปดวย ปจเจกนยม เหตผล

นยม เสรภาพ ความยตธรรม และความอดทนอดกลน13 แนวคดเสรนยมนนอาจแบงไดเปน 2 แนวทาง คอ เสรนยม

แบบคลาสสค (Classical Liberalism) และเสรนยมสมยใหม (Modern Liberalism) โดยทเสรนยมแบบคลาสสคนน

จะเชอในการลดบทบาทและหนาทของรฐจนเหลอเพยงการควบคมดแลความสงบเรยบรอยของประชาชนและสงคม

ในทางเศรษฐกจกเชนกน ทตลาดควรจะด าเนนการอยางเสรโดยไมมการกาวกายจากรฐ ในทางตรงกนขาม เสรนยม

แนวทนสมยเลอกทจะใหความส าคญกบบทบาทของรฐมากขน โดยเฉพาะอยางยงในทางเศรษฐกจ เนองจากตลาดและ

สงคมทรฐไมเขามาควบคม จะมโอกาสเกดความไมเปนธรรมและความไมเสมอภาคในดานตางๆ แนวคดนเชอวา

เสรภาพของประชาชนจะเกดขนได เมอรฐใหการสนบสนนประชาชนทประสบกบความยากล าบากตางทเกดขนใน

สงคม14

จากความหมายขางตน จะเหนไดวาแนวคดทงสองมความแตกตางกนอยางชดเจน โดยแนวหนงให

ความส าคญตอความเทาเทยมและเสมอภาคกนของปจเจกชน ในขณะทอกแนวหนงใหความส าคญตอรฐในการ

สนบสนนและแทรกแซงทางเศรษฐกจและสงคม

ในประเดนทเกยวของกบความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมนน แนวคดเสรนยมแบบคลาสสค เชอใน

การแยกกนระหวางรฐและเชอชาต โดยเนนวาการคงอยของรฐแบบเสรนยมมความส าคญกวาวฒนธรรมของชนกลม

นอย และไมใชหนาทของรฐในการตระหนกหรอสนบสนนขนบธรรมเนยมประเพณหรอการคงอยและสบทอดต อไป

ของกลมคนเหลานน15 ดงนนรฐเสรนยมจะตองมความเปนกลางทงทางดานเชอชาตหรอวฒนธรรม โดยปฏเสธการ

เรยกรองซงสทธทพเศษออกไป การใหสทธพเศษแกกลมใดกลมหนงถอวาเปนการละเมดหลกการปจเจกนยมของ

แนวคดเสรนยมแบบคลาสสค โดยสทธพเศษน อาจหมายความไดวา สทธทนอกเหนอไปจากมาตรฐานทประชาชนม

เปนการทวไปในรฐนนๆ

ในทางตรงกนขาม แนวคดเสรนยมสมยใหมใหความส าคญกบบทบาทของรฐในการปกปองสทธและ

อตลกษณของวฒนธรรมยอย และปองกนไมใหถกกลนโดยวฒนธรรมหลก โดยเนนถงความส าคญชองความเทาเทยม

และสทธทางวฒนธรรม รวมทงการเรยกรองใหยอมรบในอตลกษณและวฒนธรรมทเคยถกทอดทง กดกน หรอ

กลนกน16 ดงนนระบอบประชาธปไตยแบบเสรนยมนน จะตองใหความส าคญกบคนทกกลม และเปดโอกาสใหการม

13 Andrew Heywood. Key Concepts in Politics. Hampshire: Palgrave Macmillan, 2000, p. 60. 14 Ibid., p. 61. 15 Will Kymlicka. “Western Political Theory and Ethnic Relations” in Will Kymlicka and Magda Opalski. Can Liberal

Pluralism be Exported. Oxford: Oxford University Press, 2001, p.16. 16 ศรจต สนนตะ อางแลว หนา 9-10

สวนรวมของคนเหลานนเปนไปอยางเทาเทยมกน ไมวาจะเปนสมาชกของกลมสงคมหรอวฒนธรรมใดๆ กตาม ซง

ตามปกตแลวกคอหลกการของระบอบประชาธปไตยนนเอง แตในแนวคดเสรนยมสมยใหม เชอวาการมสวนรวม

ทางการเมองนน ตงอยบนพนฐานของความไมเทาเทยมกน เพราะวาความแตกตางทางเศรษฐกจ สงคม การศกษาและ

อนๆ ท าใหคนเรามความแตกตางกน สมาชกของกลมสงคมและวฒนธรรมยอยตางๆ เสยเปรยบสมาชกของกลมสงคม

และวฒนธรรมหลก ดงนนระบอบประชาธปไตยตามแนวคดเสรนยมใหมน จงใหความส าคญกบการชดเชยผทถก

เอารดเอาเปรยบ เชน ชนกลมนอย คนผวส หรอคนเพศทสาม เพอใหทกคนมสทธทเทาเทยมกนอยางแทจรงในสงคม

ซงเมอทกคนมความเทาเทยมกนในเรองสทธอยางแทจรงแลว ระบอบประชาธปไตยจงจะเดนหนาไดอยางสมบรณ

การยอมรบและอตลกษณ

ประเทศไทยเราเองกเปนประเทศทมความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม ถงแมเราจะมประชากร

จ านวนมากทนบถอศาสนาพทธ แตในประเทศไทยกยงมประชากรทนบถอศาสนาอนๆ เชน ครสต อสลาม ฮนด

เปนตน ซงผนบถอศาสนานนๆ กมหลกการปฏบตตนทแตกตางกนไป ในขณะเดยวกนประเทศไทยกมประชากรทม

เชอสายจากหลากหลายเผาพนธ เชน ชาวไทยเชอสายจน ชาวไทยพวน อกทงวฒนธรรมของประเทศไทยยงสามารถ

แบงไดตามภมภาค ยกตวอยางเชน วฒนธรรมของชาวเหนอ ชาวอสาน หรอชาวใต กมความแตกตางกนไป ในหลาย

กรณยงมความแตกตางกนในระดบทองถนของแตละภมภาคดวยเชนกน

แตความหลากหลายทางวฒนธรรมทจะอยรวมกนภายในสงคมใดสงคมหนงอยางกลมเกลยวนน ในทางทฤษฎ

แลวสงคมนนจะตองเปนสงคมทปจเจกบคคลทงหลายยอมรบถง ความแตกตางทางดานภาษา ความเชอ ศาสนา

ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมทแตกตางกนในสงคมทงหมด17 เปนเรองยากทเราจะเขาใจถงความเปนพห

วฒนธรรมนยม โดยทเราไมเขาใจถงแนวคดของการยอมรบ (recognition)

วฒนธรรมทหลากหลายในแตละสงคมเปนสงทมานาน กอนทจะมแนวคดในเรองพหวฒนธรรมนยม การทม

หลายวฒนธรรมในสงคมหนงๆ นน ยงไมสามารถนบไดวาเปนรปแบบพหวฒนธรรมนยม การเปนพหวฒนธรรมนยม

นนตองรวมถงการยอมรบในการคงอยของแตละวฒนธรรมยอยนนๆ ดวย ดงนนการทจะเขาใจถงพหวฒนธรรมนยม

จงจ าเปนทจะตองเขาใจถงหลกการของการยอมรบ (recognition) และตวตนหรออตลกษณ (Identity) เสยกอน

ตวตนหรออตลกษณของบคคลใดบคคลหนงไมไดเกดจากตวของบคคลนนแตเพยงผเดยว สงคมและคนรอบ

ขางคอยสะทอนใหบคคลดงกลาวรบรและเปลยนแปลงตวตนของตน เมอผลสะทอนจากสงคมไมเปนไปตามทคาดหวง

บอยครงทบคคลนนจะตองซอนอตลกษณของตนเอาไว หรอเขาใจในอตลกษณของตนผดเพยนไป บอยครงท าใหเกด

17 Gajendra K. Verma. “Pluralism: some theoretical and practical considerations.” In Britain: A plural

society. C.R.E. London: Publication, 1990, p.45.

ความรสกต าตอยกวาผอน ลดความนบถอตอตนเองลง ลดคณคาของตวเอง และอาจสรางความรสกเกลยดตนเอง 18

ดงนน การยอมรบตอตวตนของบคคลจากคนอนๆ ในสงคมจงเปนสงทส าคญ แตการยอมรบเหลานนไมใชแคการ

ยอมรบในลกษณะทเรยกวารบรถงการมอย แตเปนการยอมรบในเชงเคารพตวตนหรออตลกษณของคนอนๆ ในฐานะ

ทมความเทาเทยม ใหเกยรตซงกนและกน ยอมรบความแตกตาง โดยไมถกกลนกนจากอตลกษณหลกของสงคม19

ดงนน เมอเรามองในเชงกลมสงคมหรอวฒนธรรม ความเปนพหวฒนธรรมทแทจรงนนตองการมากกวาขอเทจจรงทวา

มหลายวฒนธรรมยอยในสงคมใดสงคมหนง20 แตวฒนธรรมยอยเหลานน จะตองไดรบการยอมรบ ความเคารพ และ

ปฏบตตออยางเทาเทยม โดยไมมงหวงทจะกลนกนวฒนธรรมยอยเหลานน ประเดนในเรองตวตนและอตลกษณน ยง

ท าใหเกดการแยงชงพนททางการเมองขนมา เพอใหตวตนและอตลกษณของพวกเขาไดรบการยอมรบและไมเลอน

หายไป

โลกาภวตน

นอกจากการเปนสงคมพหวฒนธรรมซงมทมาจากความหลากหลายทางเชอชาต ศาสนา ความเชอ ภมภาค ท

อยอาศย และดานอนๆ ทมอยเดมแลวนน ยงมทมาจากการยายถนฐานของประชากรจากประเทศอนๆ อกดวยเชนกน

การยายถนของประชากรจากประเทศอนๆ ท าใหเกดสงคมและวฒนธรรมยอยเพมขนมาจากทเคยมอยในอดต อ กทง

การเกดขนของโลกาภวตน ทท าใหการยายถนของประชากรเปนไปอยางสะดวกและรวดเรวมากขน ท าใหสงคมมความ

เปนพหวฒนธรรมมากขนและเรวขนไปดวย ซงกอใหเกดการปะทะกนระหวางวฒนธรรม โดยฝงหนงกคอวฒนธรรม

หลกเดม และอกฝงกคอวฒนธรรมตางถนทเขามาใหม

โลกาภวตน คอ กระแสทไหลเวยนไปทวโลกใน 5 มตทส าคญ21

1. การไหลของคน ผานการอพยพ ลภย หรอทองเทยว

2. การไหลของระบบการผลต

3. การไหลของทน

4. การไหลของภาพลกษณ ในเชงวฒนธรรม ความเปนอย และขอมลขาวสาร

5. การไหลของแนวคดและอดมการณแบบตะวนตก

18 Charles Taylor. “The Politics of Recognition.” In Amy Gutman, ed. Multiculturalism: Examining the

Politics of Recognition. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1994, p. 25-26. 19 Ibid., p. 38. 20 Bhikhu C. Parekh. Rethinking Multiculturalism: Cultural Diversity and Political Theory. Hampshire :

Macmillan, 2000, p. 6. 21 จมพล หนมพานช “สงคมและวฒนธรรมของการเมองไทยในกระแสการเปลยนแปลงของโลกยคโลกาภวตนและหลง

สมยใหม” ใน เอกสารการสอนชดวชา พนฐานทางสงคมและวฒนธรรมของการเมองไทย พมพครงท 6 นนทบร สาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2559 หนา 8

การไหลเวยนของกระแสโลกาภวตนนเอง ทชวยผลกดนใหกระแสของพหวฒนธรรมเตบโตขนจนกลายเปน

วาทกรรมระดบโลก22 กระแสโลกาภวตนจะสงผลใหเกดความคนชนกบความแตกตางหลากหลายทางชาตพนธและ

วฒนธรรม เนองจากการตดตอสอสาร การคมนาคมขนสง หรอแมแตกระแสวฒนธรรมบางอยางทไดรบความนยม ท า

ใหเกดความเขาใจถงความแตกตางไดมากขน23

อยางไรกตาม กระแสโลกาภวตนกอาจสงผลดานลบตอความขดแยงทางชาตพนธและวฒนธรรมไดเชนกน ใน

ความคดเหนของ ขจรศกด สทธ24 ผลดานลบอาจแบงไดเปน

1. การปะทะกนทางอารยธรรม

โดยมการเปลยนแปลงจากการขดแยงกนทางดานอดมการณทางการเมอง มาเปนความ

ขดแยงกนทางวฒนธรรม โดยเฉพาอยางยงการปะทะกนระหวางวฒนธรรมตะวนตกและวฒนธรรมอสลาม อน

เนองมาจากการสนสดของสงครามเยนและการขยายตวของขอมลขาวสารและผคน

2.กระแสโลกาภวตนและรฐ

กระแสโลกาภวตนท าใหอ านาจในการควบคมและจดการเรองภายในรฐนอยลง หรอกลาวได

วากระแสโลกาภวตนบนทอนความเดดขาดของอ านาจอธปไตยลง เนองจากการเคลอนยายทงายขนของประชากร

สนคา บรการ หรอขอมลขาวสาร ท าใหรฐออนแอลง และในทางกลบกน เปดโอกาสใหกลมยอยตางๆ ภายในรฐ

เขมแขงมากขน จนเกดความขดแยงทางสงคมและวฒนธรรมภายในรฐขนมา

3.ความกาวหนาทางเทคโนโลยกบความขดแยงทางชาตพนธและวฒนธรรม

ในทางหนงความกาวหนาทางเทคโนโลยชวยให การตดตอสอสารระหวางตางสงคมและตาง

วฒนธรรมเปนไปไดงายขนและกอใหเกดการผสมผสานทางวฒนธรรมและชวยสรางความเคยชนตอความแตกตาง แต

ในทางกลบกน เทคโนโลยเหลานน กลบกลายเปนพนทของความขดแยง คขดแยงสามารถเขาใกลกนไดมากขน เชน

การดหมน ขมข คกคาม บนอนเตอรเนต ในขณะเดยวกน ผกอการรายกใชเทคโนโลยเหลานในการตดตอสอสารและ

รบสมครสมาชก

เปนทยอมรบกนวากระแสโลกาภวตนนน ยงชวยใหการแพรกระจายของความคดทางประชาธปไตยเปนไป

โดยรวดเรว หรออาจกลาวไดวาโลกาภวตนและประชาธปไตยนนชวยสงเสรมซงกนและกน ประเทศในระบอบ

22 ศรจต สนนตะ อางแลว หนา 8

23 ขจรศกด สทธ “ความขดแยงทางชาตพนธและวฒนธรรม” ใน เอกสารการสอนชดวชา สงคมโลก ฉบบปรบปรงครงท 1 นนทบร สาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2554 หนา 24

24 เรองเดยวกน หนา 25-29

ประชาธปไตยทเคารพสทธและเสรภาพของประชาชน ยอมเกอหนนตอการไหลเวยนของโลกาภวตน เขน การ

เคลอนยายถนฐานของคน หรอ ความคดทางการเมองรปแบบตางๆ ทเปนไปไดโดยมขอจ ากดไมมากนก ในทาง

กลบกน โลกาภวตนกน าความคดประชาธปไตยแพรกระจายไปยงประเทศตางๆ ทงทมการปกครองในระบอบ

ประชาธปไตยอยแลวหรอไมกตาม และกระแสโลกาภวตนนนท าใหเกดการเปลยนแปลงรปแบบการปกครองใหมาเปน

ระบอบประชาธปไตย ยกตวอยางเชน กรณอาหรบสปรง ทประเทศในแถบตะวนออกกลาง เกดกระแสเรยกรอง

ประชาธปไตยในหมประชาชน จนน าไปสการประทวงรฐบาลทไมใชประชาธปไตยในประเทศตางๆ เปนตน

โดยสรปแลว ระบอบประชาธปไตยและความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมนน เปนสงทเกอกลกน และ

จะขาดกนเสยไมได ระบอบประชาธปไตยดงทนกศกษาไดศกษามาแลว อาจสรปไดโดยงายวาเปนระบอบทเกดจาก

ความหลากหลายทางสงคม ความคด ความเชอ และความตองการของสมาชกในสงคมนนๆ เมอมความหลากหลาย

เหลาน จงจ าเปนตองมระบอบการปกครองทจะรบรองสทธของสมาชกอยางเทาเทยมกน การปกครองรปแบบอนๆ จะ

ไมค านงถงความแตกตางหลากหลาย ยกตวอยางเชน การปกครองรปแบบเผดจการอยางประเทศเกาหลเหนอ ทสงคม

และวฒนธรรมทแตกตางจากวฒนธรรมหลกของชาตจะถกกดกน และกดไว เปนตน

กจกรรมท 7.1.2

จงอธบายถงความแตกตางระหวางระบอบประชาธปไตยทเนนการเลอกตงและระบอบประชาธปไตยทใสใจถง

ความหลากหลายของสงคม

แนวตอบกจกรรมท 7.1.2

อาจมองไดวาระบอบประชาธปไตยทเนนแตการเลอกตงนน ท าใหเสยงสวนนอยถกมองขามไป ซงบอยครงท

เสยงสวนนอยเหลานน มาจากกลมทมเพศ ชาตพนธ วฒนธรรม หรอ นบถอศาสนาแตกตางจากกลมหลกของสงคม

ท าใหความตองการเฉพาะตวของคนเหลานไมไดรบการตอบสนองเทาทควร แตประชาธปไตยแบบเสรนยมสมยใหมจะ

ใหความส าคญและใหการยอมรบ ในเสยงสวนนอยเหลานน โดยถอวารฐจะตองเขาไปสนบสนนและใหพนทสาธารณะ

ไมวาจะในเชงวฒนธรรมหรอการเมองกบกลมตางๆ เหลานน

ตอนท 7.2

มตความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม ในสงคมประชาธปไตย

โปรดอานหวขอเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 7.2 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

7.2.1 ความหลากหลายทางเพศกบระบอบประชาธปไตย

7.2.2 ความหลากหลายทางชาตพนธกบระบอบประชาธปไตย

7.2.3 ความหลากหลายทางศาสนากบระบอบประชาธปไตย

แนวคด

1. ความหลากหลายทางเพศในยคปจจบนไมไดเกดจากความแตกตางระหวางเพศชายและหญงเพยงสองเพศ แตยง

รวมถงเพศทสามทมจ านวนมากขน และเปดเผยตนมากขนจากแตกอน ท าใหระบอบประชาธปไตยตองค านงถง

ความตองการทหลากหลายมากยงขน

2. ในระบอบประชาธปไตย โดยมากแลวเสยงสวนนอยจะมความส าคญทนอยกวาเสยงสวนใหญ ท าใหกลมชาตพนธ

ขนาดเลกตางๆ ไมไดรบการตอบสนองความตองการของกลมตนมากนก

3. ศาสนาเขามามบทบาทในการเมองการปกครองนบแตในอดตจนถงปจจบน และในบางครงหลกการของศาสนาเขา

กนไมไดกบระบอบประชาธปไตย ทเนนการใหสทธ เสรภาพ และความเทาเทยมกนกบทกคนในสงคม

วตถประสงค

เมอศกษาตอนท 7.2 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. มความเขาใจและสามารถวเคราะหปญหาทเกดขนในระบอบประชาธปไตย โดยมมลเหตมาจากความแตกตางทาง

เพศ

2. อธบายและยกตวอยางถงปญหาของระบอบประชาธปไตยทมตอกลมชาตพนธตางๆในรฐ

3. มความเขาใจถงพนฐานและแนวความคดของแตละศาสนาทมตอการเมองการปกครอง และสามารถวเคราะหถง

ความเหมาะสมและเขากนไดระหวางศาสนาและระบอบประชาธปไตย

เรองท 7.2.1

ประเดนเกยวกบความหลากหลายทางเพศและระบอบประชาธปไตย

ในตอนทแลว นกศกษาไดเขาใจถงความเกยวของระหวางระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย และความ

หลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม ในตอนท 7.2 น จะขอลงรายละเอยดเพอใหนกศกษาไดเขาใจลกซงขน ถง

รปแบบความหลากหลายในสงคมไทย โดยจะแบงออกเปน 3 ประเดนหลก คอ ประเดนเกยวกบความหลากหลายทาง

เพศ ซงในหนวยนจะรวมถง เพศชาย เพศหญง และกลมเพศทสาม , ประเดนเกยวกบกลมชาตพนธและสผว และ

ประเดนเกยวกบกลมศาสนาและความเชอตางๆ ซงทงสามกลมนจะปรากฏใหเหนตามสอตางๆอยบอยครง ทงการ

เรยกรองจากคนกลมตางๆขางตน การทกลมคนเหลานประสบปญหาอนมทมาจากเพศ สผว ชาตพนธหรอความเชอ

ของตน หรอการทคนเหลานเปนสวนหนงของปญหาเสยเอง

ในปจจบน สงคมไทยเปดกวางมากขน และมความเปนสงคมพหวฒนธรรมมากขน คนไทยใหการยอมรบ

บคคลทมความแตกตางไมวาเพศ เชอชาต หรอศาสนา ไดมากขน โดยเฉพาะอยางยงเมอการทองเทยวของชาวตางชาต

ถอเปนรายไดทส าคญของประเทศไทย การทมชาวตางชาตเขามายงประเทศไทยมากขน ยงชวยใหคนไทยเกดความ

เคยชนและสามารถยอมรบรปแบบพฤตกรรมหรอวฒนธรรมทหลากหลายไดมากยงขน โดยมการประมาณการวาในป

พ.ศ. 2560 มนกทองเทยวตางชาตมาคางคนทจงหวดกรงเทพฯมากถง 20 ลานคน25 และมแนวโนมทจะเพมขนเรอยๆ

ในขณะทนกทองเทยวทมาเทยวประเทศไทยโดยรวมในป เดยวกนนน สงถงเกอบ 36 ลานคน26

เปนทแนนอนวาในจ านวนดงกลาว ยอมตองมนกทองเทยวทมความหลากหลายทางเพศอยดวย ซงในความ

เปนจรงแลว ประเทศไทยเคยไดรบการกลาวขานวาเปน “เมองหลวงของชาวเกยแหงเอเชย”27 28 และการทองเทยว

25

“From Bangkok to Tokyo: Top global cities where visitors splash the most cash” retrieved September 30, 2018 from RT News, 30 September 2018, https://www.rt.com/business/439958-cities-where-tourists-spend-most/

26 “สถตนกทองเทยวชาวตางชาตทเดนทางเขาประเทศไทย” กระทรวงการทองเทยวและกฬา คนคนเมอวนท 25 กนยายน 2561 จากเวบไซตกระทรวงการทองเทยวและกฬา: https://www.mots.go.th/more_news.php?cid=420&filename=index

27 “ตางชาตช ‘ไทย’ชาวเกยเทยวเสร-ไมมอคต” คนคนเมอวนท 25 กนยายน 2561 จากเวบไซตโพสตทเดย: https://www.posttoday.com/world/242296

28 “ไทยแลนด แดนแหงรก” คนคนเมอวนท 25 กนยายน 2561 จากเวบไซตโพสตทเดย: https://www.posttoday.com/life/life/276618

แหงประเทศไทยเอง กเคยมความพยายามและวางแผนเพมเตมในในการทจะชกจงใหนกทองเทยวเพศทสามเขามา

เทยวประเทศไทยมากขนในอนาคต โดยชการเปดกวางและยอมรบเพศทสามของคนไทยเปนจดขาย29 30

กลมเพศทสามนนมชอเรยกหลากหลายกนไป โดยส านกงานแรงงานระหวางประเทศรวบรวมค าทเกยวของ

และใหความหมายไวจ านวนมาก31 โดยในเรองท 7.2.1 นจะขอยกตวอยางเพยงเพอความเขาใจถงความหลากหลาย

ของกลมเพศทสาม เชน

เกย หมายถง ผชายทรกเพศเดยวกน

เลสเบยน หมายถง ผหญงทรกเพศเดยวกน

ไบ หมายถง คนทรกสองเพศ

ทอม หมายถง ผหญงทแสดงออกเปนผชาย และชอบเพศหญงทอาจไมจ าเปนตองเปนดเสมอไป

ด หมายถง ผหญงทแสดงออกเปนผหญง และชอบเพศหญงดวยกนทไมจ าเปนตองเปนทอมเสมอไป

กระเทย หมายถง คนทเกดมาเปนชาย แตมการแสดงออกและพฤตกรรมเหมอนเพศหญง

จะเหนไดวาภายในกลมเพศทสามนน มความหลากหลายอยภายในโดยตวอยางชางตนเปนเพยงสวนหนงของ

ค าเรยกเทานน โดยแตละค ากจะมความหมายเชงบวกหรอลบแตกตางกนไป อยางไรกดเราอาจเรยกโดยรวมไดวา กลม

คนเพศทสาม หรอกลมคนทมความหลากหลายทางเพศ

ผลการส ารวจของนดาโพลในป พ.ศ. 255832 แสดงใหเหนวา คนไทยจ านวนมากยอมรบเพอนรวมงานหรอ

สมาชกในครอบครวทเปนเพศทสาม โดยรอยละ 88.72 ของผตอบแบบสอบถาม ใหการยอมรบเพอนหรอเพอน

รวมงานทเปนเพศทสาม และจ านวนรอยละ 79.92 ใหการยอมรบสมาชกในครอบครวทเปนเพศทสาม อยางไรกด

ถงแมประเทศไทยจะน าเสนอวาเปนประเทศทยอมรบถงความหลากหลายทางเพศ จ านวนคนเพศทสามในประเทศ

ไทยเองนนกลบไมไดมการบนทกไวอยางเปนทางการ ซงอาจเปนเพราะกลมคนเหลานนไมอยากเปดเผยตน เอง

เนองจากยงคงไมมนใจกบการยอมรบของครอบครวหรอสงคม

เพศสภาพกบสทธและความเสมอภาคนนไมใชปญหาใหม ไมวากบระบอบการปกครองรปแบบใดกตามและ

ไมไดเกดขนกบเพศทสามเทานน ยกตวอยางเชน ประเทศอยางซาอดอาระเบยเพงจะอนญาตใหผหญงไดรบสทธในการ

29 “เลงดงกลมเกยมะกนเทยวไทย” คนคนเมอวนท 25 กนยายน 2561 จากเวบไซตโพสตทเดย:

https://www.posttoday.com/social/general/92887

30 “ดงกลมแอลจบทควเทยวไทย” คนคนเมอวนท 25 กนยายน 2561 จากเวบไซตขาวสด: https://www.khaosod.co.th/economics/news_1334889

31 บษกร สรยสาร อตลกษณและวถทางเพศในประเทศไทย / องคการแรงงานระหวางประเทศ ประจ าประเทศไทย กมพชา และสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว; โครงการสงเสรมสทธ ความหลากหลายและความเทาเทยมในโลกของการท างาน (PRIDE). กรงเทพ: องคการแรงงานระหวางประเทศ 2557 หนา 20-24

32 “สงคมไทยคดอยางไรกบเพศท 3” คนคนเมอวนท 20 กนยายน 2561 จากเวบไซตนดาโพล: http://nidapoll.nida.ac.th/index.php?op=polls-detail&id=317

ออกเสยงเลอกตงสวนทองถน หรอลงสมครรบเลอกตงสวนทองถนไดเมอป พ .ศ. 2558 และเพงจะอนญาตใหขบรถได

เมอป พ.ศ. 256133 แตอยางไรกตามเพศหญงยงคงไมมสทธเทาเทยมเพศชาย ระบบทเรยกวา “ระบบผพทกษชาย”

ใหอ านาจเพศชายในครอบครว เชน พอ สาม พชาย หรอแมกระทงลกชาย มอ านาจเหนอเพศหญง โดยทเพศหญงตอง

ไดรบค าอนญาตจากบคคลเหลานน กอนทจะมสทธไดรบพาสปอรต เดนทางออกนอกประเทศ แตงงาน หรอแมกระทง

ออกจากเรอนจ า34 ในขณะทบคคลเพศทสามในซาอดอาระเบยเผชญปญหารายแรงย งกวา โดยอาจจะตองเผชญกบ

การท ารายรางกาย ถกทรมานและโดยฆาตกรรม35 การเปนบคคลเพศทสามในซาอดอาระเบยนน ถอวาผดกฎหมาย

และอาจถกลงโทษดวยการประหารชวต โดยมประเทศอยางซดานและเยเมนทมกฎหมายลกษณะเดยวกนน36

ในขณะทประเทศในระบอบประชาธปไตยเอง ความไมเทาเทยมกนระหวางบคคลเพศตางๆกไมใชเรองทใหม

แตอยางใด หนงในหลกการส าคญของระบอบประชาธปไตยอยางการเลอกตงนนกใชวาจะด าเนนไปอยางเทาเทยมและ

เคารพซงความแตกตางทางเพศ โดยเพศหญงนนไดรบสทธในการเลอกตงชากวาเพศชาย โดยประเทศอยางนวซแลนด

ไดรบการบนทกวาเปนประเทศแรกทอนญาตใหเพศหญงออกเสยงเลอกตงไดในป พ.ศ. 243637 ในขณะทประเทศอยาง

สวสเซอรแลนดเพงจะใหสทธเพศหญงในการเลอกตงระดบชาตเมอป พ.ศ. 251438 ในกรณของประเทศสวสเซอรแลนด

นน มระบอบการปกครองในรปแบบประชาธปไตยทางตรง ท าใหประเดนทมความส าคญตางๆถกตดสนชขาด ไมใช

โดยรฐบาลหรอสภาผแทนราษฎร แตกลบเปนผมสทธเลอกตงโดยตรง ดงนนการทผหญงไมไดมโอกาสเขาไปมสวนรวม

ทางการเมอง จงท าใหสทธตางๆของเพศหญงถกลดรอนไป หรออาจอธบายไดโดยงายวา เมอผมสทธเลอกตงนนมแต

ผชาย จงไมมใครยอมใหสทธผหญงในการเลอกตง และดวยตรรกะเดยวกนน จงไมใชเรองยากทเราจะเขาใจถงความ

33 “Women’s rights in Saudi Arabia: a timeline” retrieved September 30, 2018 from DW website

https://www.dw.com/en/womens-rights-in-saudi-arabia-a-timeline/g-40709135

34 “Saudi Arabia: End Male Guardianship” retrieved September 30, 2018 from Human Right Watch website https://www.hrw.org/endmaleguardianship

35 Peter Walker “Two transgender Pakistanis ‘tortured to death’ in Saudi Arabia” Independent, 3 March 2017, retrieved September 4 2018 from Independent website https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/transgender-pakistani-saudi-arabia-tortured-death-amna-meeno-11-custody-lgbt-rights-human-a7607446.html

36 Pamela Duncan “Gay relationships are still criminalized in 72 countries, report finds” The Guardian, 27 July 2017, retrieved September 14, 2018 from The Guardian website https://www.theguardian.com/world/2017/jul/27/gay-relationships-still-criminalised-countries-report

37 “Women and the vote” retrieved September 30, 2018 from NZ History website https://nzhistory.govt.nz/politics/womens-suffrage

38 Emma Gatten“Swiss suffragettes were still fighting for the right to vote in 1971” Independent, 25 September 2015, retrieved September 25, 2018 from Independent website https://www.independent.co.uk/news/world/politics/swiss-suffragettes-were-still-fighting-for-the-right-to-vote-in-1971-10514445.html

กงวลของกลมทมความหลากหลายทางเพศ ทกลววาสทธตางๆ ของตนจะถกลดรอนหรอไมไดรบการยอมรบจากสงคม

เนองจากไมไดมตวแทนอยางชดเจนของกลมตนอยในการเมอง

อยางไรกตาม สทธในการเลอกตงของเพศทสามนน ไมไดถกจ ากดเชนเดยวกบเพศหญง เนองจากไมใชเรอง

งายทจะระบเพศสภาพของบคคลเพศทสาม หากพวกเขาเหลานนไมตองการทจะเปดเผยใหผ อนรบ ร ดงนนการ

เลอกตงหรอการมสวนรวมทางการเมองทางอนๆของบคคลเพศทสามจงอาจกลาวไดวา ไมไดมปญหาอยางชดเจน และ

มสทธเทาเทยมกบเพศอนๆ แตความเทาเทยมเหลานนจะเกดขนตอเมอ บคคลเพศทสามใชสทธตามกฎหมายของตน

ตามเพศสรระทไดมาตงแตก าเนด กลาวคอ ไมเปดเผยตวตนและไมใชสทธตามเพศทหลากหลายของตนนนเอง

ยกตวอยางเชน การแตงงานทหลายๆประเทศยงไมยอมรบการแตงงานของคนทมความหลากหลายทางเพศ อยางไรก

ตาม นนไมไดหมายความวาคนทมความหลากหลายทางเพศจะไมสามารถแตงงานกบเพศตรงขาม หรอการท าบตร

ประจ าตวประชาชนทใหระบเพยงสองเพศคอ เพศชายและหญง ซงหมายความวาหากบคคลทมความหลากหลายทาง

เพศตองการจะท าบตรประจ าตวประชาชนกสามารถท าได แตตองระบเพศของตน ตามเพศทางกายภาพตงแตก าเนด

เทานน โดยอาจอธบายสถานการณสทธของเพศทสามไดดงน

กรณเหลาน ท าใหกลมบคคลหลากหลายทางเพศ คดวาตนเองไมไดรบสทธทเทาเทยมกบบคคลอนๆ เพราะ

ไมสามารถใชสทธโดยแสดงความเปนตวเองไดอยางเสรอยางเชนเพศอนๆ ท าใหเกดการเรยกรองสทธของกลมตนเอง

มากขน ยกตวอยางเชน ตองการใหสามารถเลอกเพศอนๆไดบนบตรประจ าตวประชาชน ตองการใหการแตงงานของ

สทธของเพศชายและหญงในเชงกฎหมาย

เพศทสาม

สทธรวมกน

กลมตนมผลทางกฎหมายเชนเดยวกนกบเพศชายและหญง ตองการใหสามารถใชค าน าหนาชอในบตรประจ าตว

ประชาชนไดเชนเดยวกบเพศหญงหรอชาย เปนตน

อยางไรกตาม การเรยกรองเหลาน เปนตวอยางใหเหนวาหลกการของพหวฒนธรรมนยมนนยงไมสามารถหา

ขอยตในการถกเถยงได โดยคนสวนหนงยงคงเหนวาการเรยกรองเหลานเปนความตองการทจะไดรบการการปฏบตท

เปน “พเศษ” มากกวาคนอน และไมเทาเทยมตามหลกการประชาธปไตย ในขณะทคนอกสวนหนง เหนวาบคคลทม

ความหลากหลายทางเพศควรจะไดรบสทธเหลานน เนองจากสงคมควรจะยอมรบในความหลากหลายดงกลาวและสง

เหลานคอสทธพนฐานทควรจะไดรบ

จากกรณตวอยางขางตน จะเหนไดวาเพศสภาพกลายเปนสาเหตของความไมเทาเทยมกนของบคคลตางๆ ใน

ประเทศทมเพศหญงมากกวาเพศชายอยางประเทศไทย จ านวนผแทนราษฎรเพศหญงนนกลบไมไดสะทอนสดสวนทาง

เพศและมจ านวนนอยกวาผแทนราษฎรเพศชายอยางชดเจน และกรณเชนนไมไดเกดขนเฉพาะในประเทศไทยเทาน น

แตประเทศประชาธปไตยเกอบทงหมดกมจ านวนผแทนราษฎรเพศหญงนอยกวาเพศชายอยางเหนไดชดเชนกน

ท าใหมการเรยกรองอยเปนระยะทงภายในประเทศไทยและตางประเทศ ทตองการใหมการก าหนดสดสวน

ของเพศหญงเอาไวอยางตายตวในสถาบนทางการเมองตางๆ39 ยกตวอยางเชน มความตองการให อยางนอยรอยละ 20

ของจ านวนผแทนราษฎรทงหมด จะตองเปนเพศหญง ซงหมายความวา ไมวาผลการเลอกตงจะเปนเชนไร หากสภา

ผแทนราษฎรมผแทนราษฎรไดทงหมด 100 คน 20 คนนน จะตองเปนเพศหญง อยางไรกด กรณเชนน ท าใหคนสวน

หนงมองวาไมเปนประชาธปไตย เนองจากการเลอกตงควรขนอยกบผมสทธเลอกตงวาจะเลอกผแทนราษฎรเพศใด

การก าหนดใหผแทนราษฎรไดรบการเลอกตงเพราะเพศสภาพ ไมใชความสามารถหรอความตองการของผมสทธ

เลอกตง ยอมขดกบหลกการของระบอบประชาธปไตย

ประเดนขอเรยกรองของกลมเพศทสามหรอกลมคนหลากหลายทางเพศในประเทศไทย อาจแบงเปนประเดน

ตางๆ ไดดงน40

1. การจดทะเบยนสมรส เพอใหไดรบสทธและสวสดการตามกฎหมาย

2. การคมครองทางกฎหมายจากอาชญากรรมทมาจากความเกลยดชง

3. การศกษาทครอบคลมถงความหลากหลายทางเพศ

4. การบรการสขภาพทครอบคลม

5. การรบรองและปกปองสทธพนฐานตางๆ

39 “วมพ ยน สนช ก าหนดสดสวนผหญงมสวนรวมในราง พ.ร.ป. พรรคการเมอง-กกต” คนคนเมอวนท 20 กนยายน 2561

จากเวบไซตคมชดลก: http://www.komchadluek.net/news/politic/278496

40 ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) และองคการเพอการพฒนาระหวางประเทศของ สหรฐอเมรกา (USAID). BEING LGBT IN ASIA: รายงานในบรบทของประเทศไทย กรงเทพฯ: ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาตศนยภมภาคเอเชย-แปซฟก 2557 หนา 44-49

ซงอาจจะเหนไดวา เปนการเรยกรองสทธทพงมเฉกเชนบคคลอน อยางไรกตาม ขอเรยกรองบางอยางบาง

ประเภท ถกสงคมตงค าถามวาเปนการไดรบ “สทธพเศษ” เหนอกวาคนอนหรอไม ยกตวอยางเชน ความตองการให

หลกประกนสขภาพทวหนา ครอบคลมถงการผาตดเปลยนแปลงเพศของผมความหลากหลายทางเพศ ซงโดยปกตจะ

ครอบคลมเพยงแคผทเกดมาพรอมกบอวยวะเพศทงสองชนดเทานน (ผมภาวะเพศก ากวม)41 ขอเรยกรองดงกลาวหรอ

ในลกษณะเดยวกนอนๆ กอใหเกดขอถกเถยงในสงคมอยางกวางขวาง ถงแมสงคมไทยจะคอนขางเปดในเรองความ

หลากหลายทางเพศ (เมอเทยบกบประเทศทเครงศาสนา เชน มาเลเซย หรอ อนโดนเซย ) แตในขณะเดยวกน กยงไม

เปดกวางมากนก (เมอเทยบกบประเทศอยางแคนาดาหรอสหรฐอเมรกา) ดงนนรปแบบสงคมพหวฒนธรรมของไทย

ยงไมไดมความเปนพหวฒนธรรมนยมอยางแทจรง การยอมรบและเคารพในความเปนอน ทแตกตางจากวฒนธรรม

หลกยงคงไมเปนไปอยางกวางขวาง สงเหลานท าใหเกดการแยงชงพนททางการเมอง หรอทเรยกว า การเมองเรอง

อตลกษณ เพอตองการสรางพนทของตนในทางการเมองและสงคม

กจกรรมท 7.2.1

อภปรายถงขอถกเถยงทเกยวของกบสทธ ความเทาเทยม และความหลากหลายทางเพศ

แนวตอบกจกรรมท 7.2.1

อาจกลาวไดวาความหลากหลายทางเพศไดสรางขอถกเถยงใหเกดขนในสงคม โดยเฉพาะอยางยงเรองความ

เทาเทยมกนระหวางคนเพศตางๆ สทธ และความเทาเทยมกลายเปนประเดนการถกเถยงวาเสนแบงระหวาง “สทธ

ตามปกต” และ “สทธพเศษกวาคนอน” อยทใดกนแน และสทธขนพนฐานนนควรจะมมากนอยเชนใด

41 หทยกาญจน ตรสวรรณ “ประสบการณตรง “คนขามเพศ” กบความหวงแปลงเพศดวย บตรทอง” คนคนเมอวนท 20

กนยายน 2561 จากเวบไซตบบซไทย: https://www.bbc.com/thai/thailand-44822766

เรองท 7.2.2

กลมชาตพนธกบระบอบประชาธปไตย

กลมชาตพนธเปนกลมคนอกกลมหนงทอาจจะกลาวไดวา มสทธและไดรบการยอมรบนอยกวาคนกลมอนๆใน

สงคม ในเรองท 7.2.2 น จะแสดงใหเหนถงปญหา บอเกดของปญหา และแนวทางในการแกไข

ความหมายของกลมชาตพนธทกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยใหได คอ “กลมชนทมความ

สบเนองทางประวตศาสตรกบสงคมไทยมาตงแตอดต มความแตกตางดานตางๆ และมวฒนธรรมประเพณของตนเอง

โดยเปนกลมชนทประชากรมพนธะเกยวของกน มลกษณะทางเชอชาตวฒนธรรมประเพณและภาษาพดเดยวกน

รวมตวเปนพหวฒนธรรม มงมนในการอนรกษ พฒนาและสบทอดฐานดนแดนของบรรพบรษและอตลกษณทางชาต

พนธของคนสคนรนอนาคต”42

ในขณะท อมรา พงศาพชญ43 กลาววา ชาตพนธ หมายถง กลมคนทสบเชอสายจากบรรพบรษเดยวกน ม

ภาษา วฒนธรรม ประเพณเดยวกน มความรสกผกพนกนทางสายเลอด มความรสกเปนอนหนงอนเดยวกน ม

ความรสกผกพนซงชวยสงเสรมเอกลกษณของบคคลและชาตพนธ โดยค าวาชาตพนธนน มความหมายครอบคลมถงค า

วา เชอชาต ดวย

จากความหมายของค าวา “กลมชาตพนธ” ทใหไวขางตน ท าใหองคประกอบส าคญของกลมชาตพนธ ตาม

ความหมายของประเทศไทยนน กคอ การทกลมชาตพนธนนๆมความเกยวของกบประเทศไทยมาตงแตในอดต ซงหาก

ตความเชนน จะหมายความวา กลมชาตพนธอนๆ ทเคลอนยายเขามาอยในประเทศไทย ทงถกและผดกฎหมาย เชน

กลมชาวเมยนมารทเขามาท างานในประเทศไทยเปนจ านวนมาก มการรวมกลม และมรปแบบวฒนธรรมของตนเอง

จะไมถอวาเปนกลมชาตพนธของประเทศไทย

การเรยกรองสทธและความเทาเทยมของกลมชาตพนธนนเปนเรองทเกดขนอยางสากล ไมใชเฉพาะประเทศ

ไทยเทานนทกระแสพหวฒนธรรมนยมท าใหเกดการเรยกรองสทธ โอกาส และความเสมอภาคของกลมชาตพนธ โดย

กลมประเทศแตละลกษณะกจะมบอเกดของปญหาทแตกตางกนไป โดยประสทธ ลปรชา ไดแบงออกเปน 3 ประเภท44

ดงน

42 แผนแมบทการพฒนากลมชาตพนธในประเทศไทย (พ.ศ.2558-2560). [ออนไลน] คนคนเมอวนท 10 สงหาคม 2561 จาก

http://www.harvardasia.co.th/wp-content/uploads/2016/09/503.pdf 43 อมรา พงศาพชญ วฒนธรรม ศาสนา และชาตพนธ: วเคราะหสงคมไทยแนวมานษยวทยา กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2534 หนา 157 44 ประสทธ ลปรชา เรองเดยวกน หนา 17-21

1. ประเทศอาณานคม หรอประเทศทมการตงถนฐานใหม

เปนประเทศทถกครอบง าโดยคนผวขาวทเปนเจาอาณานคม เมอกลมวฒนธรรมใหมเขามากไดกลน

วฒนธรรมเดม เนองจากกลมของตนมอ านาจทางเศรษฐกจ การเมองและสงคมทเหนอกวา ยกตวอยางเชน

สหรฐอเมรกา แคนาดา ออสเตรเลย หรอประเทศในแอฟรกา เปนตน จงท าใหเกดการเรยกรองสทธของชนพนเมอง

ดงเดม ทตองการใหรกษาและฟนฟวฒนธรรมของตน ในกรณของประเทศอยางสหรฐอเมรกา คนทองถนดงเดมคอ คน

อนเดยนแดง ในขณะทคนผวขาวเขามารกรานนน นอกจากเกดการน ามาซงวฒนธรรมของคนผวขาว แตตอมาเมอม

การน าทาสชาวแอฟรกาผวด าเขามา กไดน าวฒนธรรมอกรปแบบหนงมาดวยเชนกน ดงนนในกรณของประเทศสหรฐ

เราจะพบเหนไดวาวฒนธรรมของคนผวขาวทมอ านาจเปนวฒนธรรมหลกและครอบง าสงคมสวนใหญ

2. ประเทศเจาอาณานคมเกา

เกดจากการความสมพนธระหวางประเทศอาณานคมและประเทศเจาอาณานคม ทคลนผอพยพจาก

ประเทศอาณานคม ยายถนฐานไปยงประเทศเจาอาณานคม เนองจากความเหนอกวาทางเศรษฐกจ สงคม และ

การศกษา ซงท าใหเกดความหลากหลายทางวฒนธรรมและชาตพนธขนในประเทศเจาอาณานคม เชน ฝรงเศส องกฤษ

หรอ สเปน เปนตน ในกรณของประเทศอยางองกฤษ ทเปนเจาอาณานคมของประเทศตางๆทวโลก เราจะพบเหนไดวา

ประเทศองกฤษเองนน ไมไดมเฉพาะวฒนธรรมของคนผวขาว เนองจากประชากรของประเทศทอยใตอาณานคม

บางสวน เชน อนเดย หรอ ชาตในแอฟรกา ไดเดนทางมาอยอาศยในประเทศองกฤษดวย ไมวาจะมาดวยเหตผลใดก

ตามและเปนทแนนอนวาคนเหลานมาพรอมกบรปแบบวฒนธรรมยอยของตน

3. ประเทศทไมเคยเปนอาณานคม

การเรยกรองสทธทางวฒนธรรม เกดขนจากกระบวนการสรางชาตของรฐเหลาน ทเนน “ความส าคญ

ของกลมคนทเปนเจาของประเทศใหเปนวฒนธรรมชาต ในขณะเดยวกนกมนโยบายในการผสมกลมกลนวฒนธรรม

ทองถนและกลมชาตพนธใหกลายมาเปนวฒนธรรมเดยวกนกบของชาต” ท าใหเกดการเรยกรองของและปกปอง

วฒนธรรมทองถนตางๆของกลมชาตพนธสวนนอย

นอกจากนนประเทศทง 3 กลม ยงมความหลากหลายทางวฒนธรรม จากการยายถนฐานของประชากรจาก

ประเทศตางๆอกดวย ไมวาจะเปนแรงงาน ผอพยพจากภยสงครามหรอภยพบตตาง เปนตน ซงเปนทแนนอนวา ผ

อพยพเหลานนจะตองน าวฒนธรรมของกลมตนตดตวไปดวยเสมอ

ในกรณของประเทศไทยซงไมเคยตกเปนอาณานคมของประเทศใดนน กระบวนการสรางชาตไดกดทบความ

หลากหลายทางวฒนธรรมไวในอดต เนองจากความจ าเปนในการสรางเอกลกษณของชาต ดงท ศรจต สนนตะ 45 สรป

ไววา ตงแตการสรางรฐชาตสมยใหมของประเทศไทย รฐเนนการหลอมรวมวฒนธรรมและไมสงเสรมความหลากหลาย

45 ศรจต สนนตะ เรองเดยวกน หนา 14-17

ทางเชอชาตและวฒนธรรม ผานทางการศกษาและนโยบายดานภาษา อยางไรกตาม ตงแตป 2540 เปนตนมา ความ

หลากหลายทางเชอชาตและวฒนธรรมเปนทนยมและยอมรบมากขน โดยเรมทแวดวงวชาการ นกกจกรรมสงคม และ

รฐเอง โดยจะเหนไดจาก รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ .ศ. 2550 มาตราท 66 ระบวาบคคลซงรวมกนเปน

ชมชน ชมชนทองถน ยอมมสทธอนรกษ ฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปวฒนธรรมอนดของทองถนและ

ของชาต และมสวนรวมในการจดการ การบ ารงรกษาและการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม รวมทง

ความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดลและยงยน46 การยอมรบและสนบสนนความหลากหลายทางชาตพนธและ

วฒนธรรมทมากขน อาจมาจากผลของการกระจายอ านาจทมากขน การเปนประชาธปไตยทมากขน การเตบโตของ

ภาคประชาสงคม และกระแสหรออทธพลของนานาชาตวาดวยการความหลากลายทางเชอชาตและวฒนธรรม อนเปน

สวนหนงของแนวคดสทธมนษยชนสากล อยางไรกตาม ในระดบนโยบายและปฏบตการ ยงไมมความชดเจนและเปน

อนหนงอนเดยวกน ท าใหการรบรองและสงเสรมสทธของคนเหลานนยงมอยอยางจ ากด ตวตนของปจเจกบคคล ใน

กลมชาตพนธนนสามารถสงเสรมและท าใหเขมแขงได ผานทางการรบร และยอมรบจากกลมชาตพนธอน เพราะการ

ยอมรบเหลานนเปรยบเสมอนการสนบสนนจากภายนอกมาสอตลกษณภายในกลม47

ในปจจบน ขอมลจากกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย 48 ระบวา ประชากรกลมชาตพนธใน

ไทยมจ านวนถงประมาณรอยละ 10 ของประชากรทวประเทศหรอ ประมาณ 6.1 ลานคน โดยมการกระจายตวอยใน

67 จงหวดทวประเทศไทย ในจ านวนดงกลาว มากกวา 1.2 ลานคน เปนกลมทตงถนฐานบนพนทสง 20 จงหวด ใน

ภาคเหนอและภาคกลางตะวนตก อยางไรกตามกลมชาตพนธดงกลาว ยงไมไดรบสทธความเปนพลเมองไทยทงหมด

โดยขอมลในป 2549 ระบวาชนเผาพนเมองจ านวน 480,000 คน ยงไมไดรบการลงสญชาตไทย โดยทกลมชาตพนธ

ตางๆนน อาจจะจดแบงไดดงตารางตอไปน

46 “รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย” ราชกจจานเบกษา เลม 124 ตอนท 47 ก วนท 24 สงหาคม 2550 หนา 18 – 19

คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา http://web.krisdika.go.th/data/law/law1/%C306/%C306-10-2550-a0001.pdf

47 Charles Taylor. op.cit., p. 25. 48 แผนแมบทการพฒนากลมชาตพนธในประเทศไทย (พ.ศ.2558-2560). [ออนไลน] คนคนเมอวนท 10 สงหาคม 2561 จาก

http://www.harvardasia.co.th/wp-content/uploads/2016/09/503.pdf

กลมชาตพนธในประเทศไทย ทงหมด 56 กลม กระจายอยใน 67 จงหวด

บนพนสง/ชาวเขา (13กลม) กระเหรยง มง (แมว) จนฮอ เมยน (เยา) ลซ (ลซอ ) ลาห (มเซอ) อาขา (อกอ) ลวะ ขม ถน ตองซ

คะฉน ปะหลอง (ดาลาอง)

พนทราบ (38กลม) มอญ ไทยลอ ไทยทรงด า ไทยใหญ ไทยเขน ไทยยอง ไทยพวน ไตหยา ไทยยวน ภไท ลาวครง ลาวแงว

ลาวกา ลาวต ลาวเวยง แสก เซเร ปรง บร (โซ) โซง โซทะวง อมป กอง กลา ซอโอจ(ซอง) กย(สวย)

ญฮกร(ชาวบน) ญอ โยย เขมรถนไทย เวยดนาม(ญวน) เญอ หมซ(บซ) ชอง กระชอง มลาย กะเลง

ลาวโซง(ไทยด า)

ถนฐานในทะเล (3กลม) มอแกน มอแกลน อรกลาโวย

ถนฐานในปา มลาบร (ตองเหลอง) ซาไก (มนน)

ทมา : สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอการพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล , 2547 : ส านกกจการชาตพนธ กรมพฒนาสงคมและ

สวสดการ , 2555

เปนทแนนอนวา กลมชาตพนธแตละกลมมกจะมรปแบบการด ารงชวตตามสภาพภมศาสตรทกลมของตน

กอตงอย ซงมความแตกตางกนไประหวางกลมตางๆ อยางไรกดหลายๆ กลมชาตพนธกมวถชวตและจารตประเพณท

คลายคลงกน เนองจากตงถนฐานอยบนพนทคลายคลงกน ดวยการตงถนฐานตามททรกนดารของกลมชาตพนธตางๆ

เหลาน ท าใหกลมชาตพนธในประเทศไทยสวนหนงเขาไมถงการบรการจากภาครฐ ยงประสบปญหาความยากจน และ

มคณภาพชวตทดอยกวา ในบางกรณระบบสาธารณปโภคพนฐานอยางไฟฟาหรอน าประปายงเขาไมถง

อยางไรกด กลมชาตพนธในประเทศตางๆ นน ประสบกบปญหาทมความรนแรงแตกตางกนไป โดยกรณท

รายแรงทสดอาจลกลามไปถงการโดนผลกดนออกจากประเทศหรอฆาลางเผาพนธจากรฐบาลหรอกลมชาตพนธหลก

ยกตวอยางเชน โรฮงญา ทถงแมวาประเทศเมยนมารจะมการเลอกตงซงหลายคนเชอวาเปนหลกการส าคญของระบอบ

ประชาธปไตย แตยงคงไมอาจถอไดวามความเปนประชาธปไตยโดยสมบรณ โดยเฉพาะอยางยงเมอรฐบาลของ

เมยนมารไมยอมรบกลมชาตพนธโรฮงญาวาเปนพลเมองของประเทศตน ท าการขบไลออกนอกประเทศ และก าจดผท

ไมยอมอพยพออก หรอ ในกรณของประเทศระวนดา ทเกดสงครามฆาลางเผาพนธของกลมชาตพนธหลกของประเทศ

สองกลม คอ กลมชาตพนธฮต และกลมชาตพนธทซซ โดยกลมทมอ านาจทางการเมองและการทหาร ใชอ านาจ

เหลานน ในการก าจดฝายตรงขามอยางโหดเหยม จนถอไดวาเปนการฆาลางเผาพนธทโหดรายเปนอยางยง

ถงแมกรณของประเทศไทย อาจจะกลาวไดวาไมไดรายแรงเทากรณศกษาขางตน แตไมใชวาจะไมมปญหาใดๆ

เลย ดงท ประสทธ ลปรชา49 กลาวไววา ถงแมในปจจบนความหลากหลายทางวฒนธรรมจะไดรบการสงเสรมมากขน

แตเหนไดวาสวนใหญ ถาไมใชทงหมด เปนไปเพอการสงเสรมการทองเทยว ไมใชการใหสทธ ความเคารพ และความ

เสมอภาคแกกลมวฒนธรรมและชาตพนธในประเทศ อกทงในยคทมการเปดเผยตวตนของคนหลากหลายทางเพศ และ

การอพยพเขามาของแรงงานจากประเทศเพอนบาน ท าใหพนททางสงคมของกลมวฒนธรรมตางๆ ยงลดนอยลง

เปนทแนนอนวาปญหาของกลมชาตพนธในประเทศไทยนน มอยอยางหลากหลาย ในทนจะขอแบงเปน

ประเดนทเกยวของกบการปกครองในระบอบประชาธปไตยเทานน โดยอาจจะแบงไดดงน

1. การทกลมชาตพนธไมมตวแทนทางการเมองของตน

กลมชาตพนธในประเทศไทยมกจะไมมตวแทนในระบอบการเมองเปนคนทมาจากกลมของตน

โดยตรง ถงแมจ านวนของกลมชาตพนธตางๆในประเทศไทยจะมจ านวนมาก แต เมอพจารณาจากการกระจายตวของ

กลมชาตพนธทมมากถง 56 กลม แสดงใหเหนวาในแตละพนทนนมกจะมกลมชาตพนธจ านวนไมมากและมกจะไมใช

คนสวนใหญในพนทนนๆ (ยกเวนในบางพนท) ดงนน จงไมสามารถจงใจใหพรรคการเมองคดเลอกผสมครลงรบการ

เลอกตงทมาจากกลมชาตพนธตางๆไดทงหมด ความตองการหรอปญหาของกลมชาตพนธจงไมไดรบการใสใจ

เทาทควร นอกจากนน ยงมความคดทวากลมชาตพนธบางกลมบางพวก มความรนอย ไมมความเขาใจและไมสนใจใน

ระบอบประชาธปไตย ดงนนคะแนนเสยงของพวกเขาจงไมมความหมายมากนก

ในทางทฤษฎ การเลอกตงนน คอ กระบวนการหนงทท าใหผแทนราษฎรและรฐบาลเขาใจถงปญหา

และความตองการของประชาชน อยางไรกดกระบวนการเลอกตงอาศยเสยงสวนใหญเปนส าคญ ดงนนการเลอกตงจง

เปนเรองของจ านวนเปนหลก ในเมอกลมชาตพนธไมไดเปนชนกลมใหญในแตละพนท โดยเฉพาะอยางยงเขตเลอกตง

ผแทนราษฎรระดบประเทศ ซงแปลวาไมใชกลมคนทคะแนนเสยงของพวกเขาจะมอทธพลเปนอยางสงตอการเลอกตง

ดงนนผลประโยชนจากนโยบายของรฐจงไมตกอยกบคนกลมนอยอยางกลมชาตพนธ นอกจากนน ยงมกลมชาตพนธ

อกจ านวนไมนอย ทไมมสทธในการเลอกตง เนองจากยงไมถอวาเปนพลเมอง ท าใหไมมแมกระทงสทธในการเขาถง

และมสวนรวมในการด าเนนงานของรฐ

2. การเขาไมถงกลไกของรฐ ไมวาจะเปนการมสวนรวมทางการเมอง หรอบรการสาธารณะ

เนองจากถนทตงของกลมชาตพนธในหลายๆ ทองท มลกษณะทเขาถงไดยาก เชน บนภเขาสง ในปา

หรอ เกาะในทะเลทหางไกล ท าใหการมสวนรวมทางการเมองหรอการมปฏสมพนธกบภาครฐเปนไปไดยากล าบาก ซง

กรณดงกลาว กระทบตอกลมชาตพนธเหลานนอยางนอย สองทาง คอ หนง ความยากล าบากในการเขาถง ทงจากฝง

รฐเองและฝงของกลมชาตพนธ และสอง ความยากล าบากเหลานน ไดลดทอนความส าคญของประชาธปไตยลงใน

สายตาของกลมชาตพนธ

49 ประสทธ ลปรชา อางแลว หนา 7-8

ในประการแรก กระบวนการการมสวนรวมในระบอบประชาธปไตยนน เปนทแนนอนวาไมไดจ ากด

อยแคการเลอกตง ยงมการเรยกรอง การตดตอสอสารทางการเมอง และการตรวจสอบถวงดล เปนตน แตดวย

ขอจ ากดจากความล าบากและหางไกลในการเขาถง ท าใหกระบวนการทางการเมองดงกลาว เปนไปไดยากส าหรบกลม

ชาตพนธทอยหางไกล ฝายรฐเองกไมสามารถจดใหกระบวนการดงกลาว เขาไปถงกลมชาตพนธทกกลมได ถงแมใน

ปจจบนการสอสารและการเดนทางเปนไปไดดขนกวาสมยกอน แตการบรการสาธารณะดงกลาว ยงคงไมเขาถงกลม

ชาตพนธทอยบนพนททรกนดาร ซงสาเหตหนงกคอการเขาไมถงศนยกลางแหงอ านาจทางการเมอง หรอมผแทน

ราษฎรระดบประเทศทเปนตวแทนของตน จะเหนไดวาปญหาน เปรยบเสมอนงกนหาง ทเปนวงเวยนไมจบสน

ในประการทสอง ความยากล าบากของกลมชาตพนธในการเขาถงกระบวนการทางการเมอง และการ

บรการสาธารณะของรฐทเปนไปโดยยากล าบาก ท าใหกลมชาตพนธบางกลมคดวากระบวนการประชาธปไตยนนไมม

ประโยชนใดๆกบพวกเขา เมอการเลอกตงผแทนราษฎรไมวาระดบใด ไมไดใหประโยชนโดยตรงกบพวกเขา นโยบาย

การพฒนาประเทศในระดบชาต ไมไดสงผลดใหกบกลมชาตพนธเหลานน การบรการสาธารณะทไมทวถง ท าใหการ

เลอกตงไมมประโยชนใดๆและไมมเหตจงใจใหไปมสวนรวมทางการเมองในรปแบบอนๆ อกเชนกน

ยกตวอยางเชน กรณของ ชาวบานหวยแมเหลยม ม .3 และ บานรวมเยน หมท 11 ต.หวยชมภ อ.

เมองเชยงราย ไมเดนทางไปใชสทธเลอกตง ในวนท 3 กรกฎาคม 2554 จนท าใหหนวยเลอกตงทงสองแหงไมมผ

เดนทางไปใชสทธเลย ทงๆทในพนทดงกลาวมประชาชนผมสทธเลอกตงประมาณ 1,200 คน หมบานทงสองประกอบ

ไปดวยกลมชาตพนธชาวเมยน (เยา) และชาวอาขา โดยไดตงถนฐานบรเวณดงกลาวมาเปนเวลากวารอยป ในการ

เลอกตงในวนดงกลาว บานหวยแมเลยม มจ านวนผมสทธเลอกตง 655 คน และบานรมเยน มจ านวนผมสทธเลอกตง

567 คน รวมทงสองหมบาน มจ านวนผมสทธเลอกตง 1,222 คน

หนงสอพมพโพสตทเดย50 รายงานในวนดงกลาววา เมอปดหบเลอกตงกบปรากฏวาไมมผมาใชสทธ

เลยแมแตคนเดยว โดยไดรายงานเพมเตมวา ชาวบานไมพอใจทถกทอดทงและเหนวาการเลอกตงนนไมมประโยชน

ใดๆ ตอพวกเขา เพราะถงแมอาศยอยในบรเวณดงกลาวมาเปนเวลามากกวา 100 ป แตในป พ.ศ. 2554 กลบยงไมม

ไฟฟาใช และถนนภายในหมบานกไมไดรบการกอสรางทงทรองขอมานานกวา 20 ป

สวนถดมา (7 กรกฎาคม 2554) ส านกขาวเดยวกน51 ระบวา ผอ านวยการการเลอกตงจงหวด

เชยงรายในขณะนน เชอวาการไมไปเลอกตงของคนทงสองหมบาน มาจากการชกจงและอยเบองหลงของบคคลบาง

กลม และอาจผด พระราชบญญตการเลอกตง มาตรา 76 ในขณะนน ทก าหนดวา “หามมใหผใด กระท าการใด โดยไม

มอ านาจโดยชอบดวยกฎหมาย เพอไมใหผมสทธเลอกตงใชสทธ เลอกตงได หรอกกขงหนวยเหนยวผทจะเลอกตง”

50 หนงสอพมพโพสตทเดย (ออนไลน) คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561

https://www2.posttoday.com/social/local/97612

51 “เรยกสอบเหตงดเลอกตงยกหมบานทเชยงราย” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตโพสตทเดย: https://www.posttoday.com/social/local/98385

ในทางตรงกนขาม ส านกขาวดงกลาวไดรายงานวาก านน ต าบลหวยชมพ ระบวาการตดสนใจเหลานนเปนของชาวบาน

เอง ไมไดมใครเขาไปยยง โดยมเหตผลวาขอเรยกรองของชาวบานไมเคยไดรบการตอบสนองจากภาครฐ

จะเหนไดวา ดานหนง หนวยงานภาครฐไมเชอวาจะมกรณทหนวยการเลอกตงจะไมมผมสทธเลอกตง

มาเลอกตงเลย โดยเฉพาะอยางยงเมอมการก าหนดใหการเลอกตงเปนหนาท และแสดงใหเหนถงความไมเชอใจของ

ภาครฐตอการตดสนใจของประชาชน

อกดานหนง ประชาชนกแสดงออกถงความไมเชอถอวากลไกการปกครองของภาครฐนน จะม

ประโยชนตอประชาชน เนองจากความตองการของพวกเขาไมเคยไดรบการตอบสนอง

อยางไรกด จนถงปจจบน ยงไมมขอสรปออกมาวาสาเหตทท าใหไมมผไปใชสทธเลอกตงนนเพราะ

อะไร จะเปนเพราะการกดดนจากบคคลภายนอกหรอเปนความตองการรวมกนของคนภายในกลมกตาม แตกรณ

ดงกลาวเปนตวอยางทดของกลมชาตพนธและระบอบประชาธปไตย ทการมสวนรวมทางการเมองไมเคยใหผล

ประโยชนใดๆตอพวกเขา ถงแมอาจจะกลาวไดวาการเลอกตงระดบชาตควรจะตองเนนนโยบายทเปนผลประโยชนตอ

สวนรวม แตส าหรบคนบางกลมแลวกลบไมเคยไดสมผสกบผลประโยชนสวนรวมเหลานนเลย เปนทพจารณาไดวา

กรณดงกลาวไมใชกรณแรกทกลมชาตพนธ อารยะขดขนการปกครองของภาครฐ เปนทนาเชอไดวา ถงแมไมมกรณการ

ไมไปใชสทธเลอกตงแมแตคนเดยวเลย แตการไปใชสทธทผานๆ มา แทบไมไดแสดงออกถงความตองการทางการเมอง

ทแทจรงของพวกเขา การไปใชสทธโดยท าบตรเสย ลงคะแนนใหผสมครใดกได กลบเปนการท าลายระบอบ

ประชาธปไตยและหลกการเลอกตงเสยมากกวา

กจกรรม 7.2.2

อธบายถงปญหาทท าใหกลมชาตพนธบางกลม รสกวาถกกดกนจากการมสวนรวมทางการเมองตามระบอบ

ประชาธปไตย

แนวตอบกจกรรม 7.2.2

ประเดนปญหาเรองการเขาถงจดศนยกลางอ านาจทางการเมอง การบรการสาธารณะของรฐ และการมสวน

รวมทางการเมองไมวารปแบบใดกตาม เปนปญหาใหญของกลมชาตพนธหลายๆ กลม การทปญหาทตนเผชญอยไมได

รบการรบฟงหรอแกไข ท าใหเกดความเขาใจไดวาระบอบประชาธปไตยทมอยนน ไมเปนประโยชนตอพวกตน ดงนน

การมสวนรวมทางการเมองไมวาวธใด จงไมเกดประโยชน

เรองท 7.2.3

กลมศาสนากบระบอบประชาธปไตย

ศาสนาเปนสงทคอยยดเหนยวจตใจมนษย ตอบค าถามบางประการทวทยาศาสตรไมอาจพสจนได ชวยค าจน

และปลอบประโลมมนษยตอสภาพความเปนจรงทไมเปนอยางทคาดหวง หลายๆ ศาสนายงก าหนดขอประพฤตปฏบต

ตนของมนษยรวมทงบทลงโทษ ศาสนายงมสวนในการสรางกตกาการอยรวมกนในสงคม และมอทธพลอยางสงตอ

วฒนธรรมของสงคมนนๆ52

ประเทศไทยไมมศาสนาประจ าชาตอยางเปนทางการ ถงแมประเทศไทยจะเปนประเทศทคนสวนใหญนบถอ

ศาสนาพทธ และรฐธรรมนญยงบญญตใหพระมหากษตรยทรงเปนพทธมามกะ แตประเทศไทยถอไดวาเปนประเทศทม

เสรภาพในการนบถอศาสนาและกมคนไทยจ านวนไมนอยทนบถอศาสนาอนๆ เชน อสลาม ครสต หรอฮนด เปนตน

และบอยครงทแตละศาสนามความสมพนธกลมกลนกน ยกตวอยางเชน ศาสนาพทธทไดหยบยมพธกรรมตางๆของ

ศาสนาฮนดมาใชและยงนบถอภตผ เปนตน โดยจ านวนผนบถอศาสนาตางๆ ในประเทศไทยอาจแบงไดดงน

ชาย หญง รวม รอยละ

32,355,034 33,626,626 65,981,660 100

พทธ 30,196,344 31,550,085 61,746,429 93.58

อสลาม 1,612,509 1,646,831 3,259,340 4.94

ครสต 439,866 349,510 789,376 1.20

ฮนด 23,210 18,598 41,808 0.06

ขงจอ 10,597 6,121 16,718 0.03

ซกข 5,914 5,210 11,124 0.02

อนๆ 37,156 23,766 66,922 0.1

ไมมศาสนา 27,534 18,588 46,122 0.07

ไมทราบ 1,903 1,916 3,820 0.01

ทมา ส ามะโนประชากรและการเคหะ พ.ศ. 2553 ส านกงานสถตแหงชาต

52 รสลน ศรยะพนธ “ศาสนาและความเชอในสงคมการเมองไทย”ใน เอกสารการสอนชดวชา พนฐานทางสงคมและ

วฒนธรรมของการเมองไทย พมพครงท 6 นนทบร สาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2559 หนา 8

ถงแมจ านวนคนนบถอศาสนาพทธในประเทศไทยจะมมากถงเกอบ 62 ลานคน หรอเกอบรอยละ 94 ของคน

ทงประเทศ แตไมไดหมายความวาผนบถอศาสนาพทธจะเปนคนสวนใหญในทกทของประเทศไทย อสลามเปนศาสนา

ทมเปนจ านวนมากในสจงหวดจากหาจงหวดทางภาคใตสดของประเทศ (นราธวาส ยะลา สตล และปตตาน) และใน

หลายๆพนทในจงหวดดงกลาว มจ านวนผนบถอศาสนาอสลามมากกวาศาสนาพทธ

ในรายงานของสถานทตสหรฐอเมรกาประจ าประเทศไทย53 แสดงใหเหนวาประเทศไทยเปนประเทศทรบรอง

เสรภาพของศาสนาไวอยางกวางขวางแมจะไมสมบรณเตมทกตาม ตราบใดทไมเปน “อนตรายตอความมนคงของรฐ”

โดยระบวารฐบาลไทยใหการรบรองอยางเปนทางการเฉพาะกลมศาสนาหลกหากลม คอ กลมพทธ กลมมสลม กลม

พราหมณ-ฮนด กลมซกข และกลมครสต และจะไมรบรองกลมศาสนาใหมใดๆ อก แตไมไดหมายความวาจะปดกน

เสรภาพในการนบถอศาสนาหรอความเชอใดๆกตาม เพยงแตกลมศาสนาทไดรบการรบรองอยางเปนทางการเทานน

ถงจะไดรบสทธประโยชน เชน การยกเวนภาษจากรฐ นอกจากนนศาสนาทไดรบการรบรองอยางเปนทางการทงหา

กลมนน เนอหาเกยวกบกลมศาสนาดงกลาวจะไดรบการบรรจในการศกษาระดบชนประถมศกษาและมธยมศกษา

นอกจากนนประเทศไทยยงยอมรบใหน าหลกชะรอะฮมาใชเปนกระบวนการตามกฎหมายแบบพเศษทไมไดอยภายใต

บงคบแหงประมวลกฎหมายแพงแหงประเทศไทยไดในสวนทเกยวของกบกฎหมายครอบครว มรดก โดยใหใชบงคบกบ

ชาวมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต

อยางไรกด เพอแยกระหวางความเชอ ศาสนาและการเมอง ประเทศไทยหามไมให “นกบวช เณร พระสงฆ

และพระอนๆ ในพระพทธศาสนาลงคะแนนเสยงเลอกตงหรอลงสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอ

สมาชกวฒสภา” และ “ยงหามมให นกบวชในศาสนาครสตสวมใสเครองแตงกายทางศาสนาไปลงคะแนนเสยงเลอกตง

ยกเวนจฬาราชมนตร (ผตดสนชขาดสงสดทางศาสนาอสลาม) อหมามไมถอวาเปนพระหรอนกบวช ดงนน จง

ลงคะแนนเสยงเลอกตงและด ารงต าแหนงทางการเมองได”

นอกจากนนประเทศไทยยงมกฎหมายหลายมาตราทมเปาหมายเพอปกปองการด าเนนงานของศาสนาตางๆ

ยกตวอยางเชน

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 206 “ผใดกระท าดวยประการใดๆ แกวตถหรอสถานอนเปนทเคารพในทาง

ศาสนาของหมชนใด อนเปนการเหยยดหยามศาสนานน ตองระวางโทษจ าคกตงแตหนงปถงเจดป หรอปรบตงแตสอง

พนบาทถงหนงหมนสพนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 207 “ผใดกอใหเกดความวนวายขนในทประชมศาสนกชนเวลาประชมกน

นมสการหรอกระท าพธกรรมตามศาสนาใดๆ โดยชอบดวยกฎหมาย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกน

สองพนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

53 “รายงานวาดวยเสรภาพทางศาสนานานาชาตในประเทศไทย พ.ศ. 2559” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จาก

เวบไซตสถานทตสหรฐฯ และสถานกงสลในประเทศไทย: https://th.usembassy.gov/th/our-relationship-th/official-reports-th/2016-international-religious-freedom-report-thailand-th/

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 208 “ผใดแตงกายหรอใชเครองหมายทแสดงวาเปนภกษ สามเณร นกพรต

หรอนกบวชในศาสนาใด โดยมชอบ เพอใหบคคลอนเชอวาตนเปนเชนนน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบ

ไมเกนสองพนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

อยางไรกตาม ในรายงานฉบบดงกลาวระบไววาสทธของเพศหญงในการบวชเปนภกษณยงคงถกปดกน

เนองจากกฎหมายวาดวยความเทาเทยมระหวางเพศยกเวนกรณทม “การปฏบตตามหลกการทางศาสนา” ดงนนผท

ตองการบวชเปนภกษณจงไมไดอยภายใตการคมครองสทธตามกฎหมาย แตประเดนดงกลาวถอไดวาอยนอกเหนอ

อ านาจของรฐ และในทางปฏบตเจาหนาทรฐกไมไดตอตานหรอสนบสนนการบวชภกษณอยางเปนทางการ

ศาสนาและการเมองการปกครองนนแยกออกจากกนไดยาก ดงท รสลน ศรยะพนธ 54 ไดใหความคดเหนไววา

ทมาของรฐ ระบบการเมองการปกครอง และแนวคดทางการเมอง ลวนไดรบการกลาวถงในศาสนาหลกๆ ทงสน โดย

ศาสนาพราหมณ-ฮนด ถอวารฐมาจากครอบครวแบบรวม คอ การรวมกนของครอบครวหลายๆ

ครอบครว เปนหมบาน เปนเผา และรฐ โดยมราชาเปนผปกครอง โดยราชานนไมใชเปนเพยงแคผน าทางการเมอง แต

ยงตองเปนผน าทางสงคมและการเปลยนแปลง ราชาในทศนะของศาสนาดงกลาว เชอในเรองของเทวราชา โดยราชา

เปนเทพอวตารลงมาเพอปกครองมนษยและจะมการสบทอดต าแหนงราชาโดยการสบสนตตวงศ

ครสตศาสนา เชอวารฐเกดขนดวยพระประสงคของพระผเปนเจา ดงนนอ านาจทงหมดจงมาจากพระ

ผเปนเจา ผมอ านาจในรฐจงมาจากความประสงคของพระผเปนเจา และผใตปกครองจงควรยอมรบตอการปกครอง

นนๆ แนวคดดงกลาว กอใหเกดแนวคดวาดวยเทวสทธ (divine rights) กลาวคออ านาจของผปกครองไดรบ

มอบหมายจากพระผเปนเจา การเชอฟงผปกครองจงเปนการแสดงออกซงความจงรกภกดตอพระผเปนเจา แนวคด

ดงกลาวท าใหอ านาจของศาสนจกรมมากยงกวาอาณาจกร

ศาสนาอสลาม ถอวาการเมองการปกครองจะตองสอดคลองกบหลกการพนฐานของคมภรอลกรอาน

โดยทอลเลาะหนนเปนแหลงอ านาจสงสด ในขณะทพระบญญตของอลเลาะหถอวาเปนหลกนตบญญตทอ านาจ

ทางการเมองการปกครองจะตองยดถอ ในสวนของผปกครองนน ไมไดมการบญญตไวอยางตายตว แตจะตองม

ความสามารถ และไดรบความยนยอมจากประชาชน อยางไรกดหลกส าคญทสดของผปกครองคอ ตองเปนผเชอมน

และปฏบตตามอลเลาะหและศาสดาของพระองค

ศาสนาพทธ ไมไดระบถงการเกดขนของรฐหรอรฐบาล รวมทงไมไดระบวาการปกครองรปแบบใด

เปนรปแบบทดทสด โดยใหความคดเหนวารปแบบการปกครองทดนน จะตองเปนรปแบบการปกครองทมงไปสสงคมท

ดและใหความสขแกมวลมนษย โดยเนนไปทความเทาเทยมกนของมนษย และการยนยอมของประชาชนตอผปกครอง

โดย รสลน กลาวสรปวา การปกครองทดตามแนวศาสนาพทธคอการปกครองรปแบบธรรมาธปไตย ซงกคอการ

ปกครองทยดถอความถกตองเปนหลก

54 รสลน ศรยะพนธ อางแลว หนา 13-17

จะเหนไดวา แตละศาสนากมหลกคดทแตกตางกนไป ดงนนจงไมนาแปลกใจทการอยรวมกนของผนบถอ

ศาสนาตางๆ จะเกดการกระทบกระทง และในบางครงอาจน าไปสความขดแยง อกทงหลกของศาสนาตางๆ ทไดรบ

การเผยแพร สวนใหญเกดขนจากการตความของผนบถอศาสนานนๆ ซงเปนไปไดวาการตความอาจผดเพยนไปและ

เปนไปเพอประโยชนของบคคลบางกลม ระบอบประชาธปไตยเองนน ในขณะทศาสนาตางๆ ก าเนดขนมา ยงไมม

ปรากฏ ดงนนจงยงไมมศาสนาใดกลาวถงอยางชดเจน

อยางไรกตาม บอยครงทศาสนาและการเมองแยกกนไมออก หรอบอยครงทศาสนาเขามามบทบาทและ

อทธพลในระบอบประชาธปไตยมากจนเกนไป จนท าใหความเชอทางศาสนาอยเหนอหลกการส าคญของระบอบ

ประชาธปไตย เชน การเลอกตงทในทางทฤษฎแลว ควรจะเลอกผสมครรบเลอกตงทมคณสมบตและความร

ความสามารถทตรงกบความตองการ ในขณะทกรณตวอยางของประเทศอนโดนเซย การเปนมสลมหรอไมชองผสมคร

รบเลอกตงดจะกลายเปนคณสมบตทมความส าคญ

แตนกศกษาไมควรจะกลาวโทษหรอตดสนศาสนาใดศาสนาหนง และควรจะตระหนกวา ค าสอนของศาสนา

ตางๆ นน เปนสงทมมานานกอนการเกดขนของระบอบประชาธปไตย ดงนนค าสอนตางๆ จงเหมาะยคสมยทแตกตาง

ออกไป อกทงค าสอนทหลงเหลอมาจนถงปจจบนน สวนใหญถกช าระและตความมาหลายครง ดงนนจงอาจผดเพยน

ไป ยกตวอยางเชน ศาสนาอสลาม ทมการตความค าสอนเดยวกนแตกตางกนไป โดยฝายหวทนสมยเหนวาไม

จ าเปนตองเลอกผแทนทเปนมสลมเทานน ในขณะทฝายหวเกาเชอวาตองเลอกผแทนทเปนมสลมเพยงอยางเดยว

กจกรรมท 7.2.3

ใหวเคราะหถงความสมพนธระหวางหลกการทางศาสนาและระบอบประชาธปไตย

แนวตอบกจกรรม 7.2.3

อาจมองไดวาหลกการทางศาสนานนเขากนไมไดกบระบอบประชาธปไตย เนองจากในสมยทมการเกดขนของ

ศาสนาเหลานน ยงไมมระบอบประชาธปไตยดงเชนในปจจบน ดงนนหลกการปกครองในมมมองของแตละศาสนาจงม

ความแตกตางไปจากระบอบประชาธปไตยในปจจบน

ตอนท 7.3

ความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมและผลกระทบตอการปกครองระบอบประชาธปไตย

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 7.3 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

7.3.1 ผลกระทบ ความทาทาย และแนวโนมของการปกครองระบอบประชาธปไตย อนเนองมาจากความหลากหลายทางเพศ

7.3.2 ผลกระทบ ความทาทาย และแนวโนมของการปกครองระบอบประชาธปไตย อนเนองมาจากความหลากหลาย

ทางชาตพนธ

7.3.3 ผลกระทบ ความทาทาย และแนวโนมของการปกครองระบอบประชาธปไตย อนเนองมาจากความหลากหลาย

ทางศาสนา

แนวคด

1.พฒนาการของระบอบประชาธปไตยไมไดเรมตนโดยใหความส าคญกบความหลากหลายเพศ โดยเพศชายจะมอ านาจ

เหนอกวาเพศอนๆมาโดยตลอด จนกระทงเกดการเรยกรองถงสทธและความเทาเทยมของเพศอนๆ ทท าใหระบอบ

ประชาธปไตยตองปรบตว และตองมพฒนาการอยตลอดเวลา โดยเฉพาะอยางยงตอความทาทายในปจจบนทมมาก

ขนและจะยงคงเพมขนตอไปในอนาคต

2. ความหลากหลายทางชาตพนธ สงผลกระทบตอการพฒนาของระบอบประชาธปไตย เนองจากความหลากหลาย

ของกลมชาตพนธทมอยเปนจ านวนมาก สงผลใหระบอบประชาธปไตยตองปรบตวและหนมาใหความสนใจกบชน

กลมนอยตางๆมากขน อยางไรกตามความทาทายในปจจบนและอนาคต จะไมไดมทมาจากชนกลมนอย

ภายในประเทศเทานน แตจะยงมาจากการอพยพยายถนฐานอนเปนผลมาจากโลกาภวตนอกดวย

3. ศาสนามบทบาทในการเมองการปกครองของมนษยมาอยางยาวนาน และอาจเรยกไดวาไมไดไปในทศทางเดยวกน

กบหลกการของประชาธปไตย และศาสนานเองทอาจจะเปนบอเกดของความขดแยงทรนแรงในอนาคต

วตถประสงค

เมอศกษาตอนท 7.3 จบแลวนกศกษาสามารถ

1. มความเขาใจ วเคราะหและอธบาย ผลกระทบ ความทาทาย และแนวโนมของการปกครองระบอบประชาธปไตย

อนเนองมาจากความหลากหลายทางเพศ ตงแตในอดตจนถงอนาคต

2. มความเขาใจ วเคราะหและอธบาย ผลกระทบ ความทาทาย และแนวโนมของการปกครองระบอบประชาธปไตย

อนเนองมาจากความหลากหลายทางชาตพนธ ตงแตในอดตจนถงอนาคต

3. มความเขาใจ วเคราะหและอธบาย ผลกระทบ ความทาทาย และแนวโนมของการปกครองระบอบประชาธปไตย

อนเนองมาจากความหลากหลายทางศาสนา ตงแตในอดตจนถงอนาคต

เรองท 7.3.1 ผลกระทบ ความทาทาย และแนวโนมของการปกครองระบอบประชาธปไตย อนเนองมาจากความหลากหลาย

ทางเพศ

ในเรองท 7.3.1 น จะเรมดวยผลกระทบทมตอการพฒนาประชาธปไตยทเกดขนจากความไมเทาเทยมกนทาง

เพศทมมานบแตอดต และถงแมในยคปจจบนระบอบประชาธปไตยจะมพฒนาการไปในเชงบวกและใหความส าคญตอ

ความหลากหลายทางเพศมากยงขน โดยเฉพาะอยางยงสทธทางการเมอง ดงทกลาวมาแลวในเรองท 7.2.1 แตการ

เรยกรองสทธและความเทาเทยมนน กไดมพฒนาการตามไปดวย จนบางครงกลบกอใหเกดค าถามถงความเหมาะสม

ขอบเขต และความเปนประชาธปไตยในขอเรยกรองเหลานน ในเรองนยงจะกลาวถงแนวโนมและทศทางในอนาคต

ของความหลากหลายทางเพศในระบอบประชาธปไตย

ความหลากหลายทางเพศและผลกระทบทมตอการพฒนาประชาธปไตย

เราสามารถพบเหนไดอยเสมอ ไมวาจะเปนต ารา ประวตศาสตร สารคด ภาพยนตร แมกระทงการตนตางๆ ท

มกจะแสดงภาพในอดตของมนษยไมวายคใดกตาม ทมนษยนนมกจะถกปกครองโดยเพศชายเสมอ ไมวาจะเปนหวหนา

ชนเผา ผอาวโส ผน ากลมตางๆ กษตรย ผน ากองทพ ผน าพรรค ผน าทางจตวญญาณ รวมถงผน าในระบอบ

ประชาธปไตย ทสวนใหญมกจะเปนเพศชาย ในขณะทเพศหญงจะถกถายทอดใหเหนในลกษณะของแม ภรรยา

แมบาน ผท าอาหาร หรอเหยอทถกกระท าจากเพศชาย เสยเปนสวนใหญ

ภาพเหลานไมเพยงสะทอนความคดและทศนะคตของผแตง ผเขยน หรอผบนทกประวตศาสตร ทมองวาเพศ

ชายเปนเพศทเหมาะสมส าหรบการปกครอง มความแขงแรงมากกวา และมความเปนผน ามากกวา ในขณะทเพศหญง

มกจะถกมองอยางมอคต (Bias) และแสดงภาพวาเปนผออนแอ ไมมความสามารถในการตดสนใจ ไมเขมแขงและไ ม

เหมาะสมจะเปนผน า แตภาพเหลานยงสะทอนสภาพความเปนจรงทเกดขน (ไมใชในสวนวาเพศหญงเปนเพศทออนแอ

และไมเหมาะสมจะเปนผปกครอง) วาเพศชายมกจะมบทบาทน าในสงคมเสมอมา

เราอาจเรยกรปแบบสงคมเชนนไดวา ระบบสงคมทพอ (เพศชาย) ท าหนาทหลกในการควบคมสงการ และ

เปนตวแทนของคนในชมชน หรอปตาธปไตย (Patriarchy) โดยค านมรากศพทมาจากภาษากรกโบราณวา Patria ซง

หมายถง ผเปนพอ และ Arche ซงหมายถง การปกครองหรอกฎเกณฑ ขอสงเกตหนงของสงคมรปแบบนจะพบเหนได

จากการท

“สมาชกในครอบครวจะตองอาศยอยในเขตแดนของผเปนพอ เชน เมอผชายแตงงาน ภรรยาของเขาจะตองยายมาอยในบาน

ของพอสาม และลกทเกดมาจะยดถอธรรมเนยมนตอไป ลกชายจะตองอยพนทเดม สวนลกสาวจะตองยายออกไปอยบาน

สาม55”

อยางไรกดรปแบบสงคมในลกษณะน ความสมพนธทางอ านาจยงตองค านงถงอทธพลของความแตกตางทาง

อายดวยเชนกน กลาวคอ ผชายสงอายจะมอ านาจเหนอผหญง เดก และชายวยรน ในทางกลบกน รปแบบสงคมทเพศ

หญงเปนผน า กมปรากฏในประวตศาสตรบางชวงแตเปนจ านวนทนอยมาก โดยรปแบบสงคมนอาจเรยกวา

มาตาธปไตย (Matriarchy) 56

ในสมยกรกโบราณ งานของอรสโตเตลเอง กไดมการกลาวถงเพศหญงในลกษณะทดอยกวาเพศชาย เพศหญง

ถอวาเปนสมบตของเพศชาย หนาทของเพศหญงคอการขยายเผาพนธ ท างานบาน และการควบคมครอบง าของเพศ

ชายเปนเรองธรรมชาตและชอบธรรม57 นบตงแตสมยโบราณ เกอบทกยคทกสมย จะสามารถพบเหนหลกฐานถง

รปแบบการปกครองและรปแบบสงคมทเพศชายเปนใหญอยเสมอ เกอรดา เลอเนอร (Gerda Lerner)58 วเคราะห

เอาไววาระบบความเชอแบบปตาธปไตยนน ไดถกสงผานมาจากรนสรน ซงสรางใหเกดความเชอวาเพศชายเหนอกวา

เพศหญง และเดกรนใหมกถกสอนใหเชอตามแนวทางดงกลาว เลอเนอรสรปวาวงจรของปตาธปไตยนนถกถายทอดไป

ยงยคสมยตางๆหลงจากสมยกรกโบราณ รวมทงไดแผขยายไปยงดนแดนตางๆในยคสมยของ อเลกซานเดอรมหาราช

(Alexander the Great) ผซงไดรบการสงสอนโดยอรสโตเตล ประเทศจนในสมยโบราณกเชนกน ทเพศหญงถกสง

สอนใหรจกสถานะของตนในสงคม กลาวคอเพศหญงจะตองเชอฟงพอ(กอนแตงงาน) สาม(หลงแตงงาน) และบตรชาย

คนโต(เมอเปนมาย) นอกจากนนเพศหญงยงมหนาทในเรองทางเพศอยางเหมาะสม พดจาอยางเหมาะสม แตงตวอยาง

ถกกาลเทศะ และท างานหนก59 นอกจากนนในบางครงยงมการน าเอาหลกการทางศาสนาถกน ามาใชเพอสราง

ความชอบธรรมใหแกการครอบง าทางเพศ ยกตวอยางเชน โรเบรต ฟลมเมอร (Sir Robert Filmer) กลาววาอ านาจ

ของกษตรยนน มความชอบธรรมเนองจากเปนผสบเชอชายมาจากอดม (Adam) หรอผชายคนแรกตามหลกการของ

55 นฤพนธ ดวงวเศษ. “Patriarchy” ค าศพททางมานษยวทยา คนคนเมอวนท 30 พฤศจกายน 2561 จากเวบไซตศนย

มานษยวทยาสรนธร http://www.sac.or.th/databases/anthropology-concepts/glossary/100 56 Oxford English Dictionary (online) “matriarchy,” retrieved October 31, 2018, from oxford dictionary.

https://en.oxforddictionaries.com/definition/matriarchy 57 Harold D. Fishbein. Peer prejudice and discrimination: the origins of prejudice (2nd ed.). Psychology

Press. 2002, p. 27. 58 Gerda Lerner. The Creation of Patriarchy (Women and History). Oxford University Press. 1986, p. 8–11. 59 Ann Waltner. “Widows and Remarriage in Ming and Early Qing China.” Historical Reflections / Réflexions

Historiques, Vol. 8, No. 3, 1981, p. 129–132.

ศาสนาครสต60 ดวยเหตผลเหลานเอง จ าไมนาแปลกใจทคนจ านวนมากจะเชอวาแนวคดแบบปตาธปไตยนเองทเปน

สาเหตหลกของการกดขเพศหญง รวมถงเพศอนๆ

แนวคดปตาธปไตยน มอทธพลตอความคดไมเฉพาะกบเพศชาย แตรวมถงเพศอนๆดวยเชนกน ท าใหเพศหญง

บางสวนไมคดทจะเปลยนแปลงสถานะของตนเอง และยอมรบกบสภาพเชนนน ดงนนจงไมนาแปลกใจทการพฒนา

รปแบบการปกครองแบบตางๆ รวมถงการปกครองแบบประชาธปไตยจะถกชน าโดยเพศชาย และคงลกษณะของเพศ

ชายเปนใหญเสมอมา เพศหญงจ านวนมากถกสอนใหคดวาตนเองไมสามารถท างานในลกษณะเดยวกนกบผชายได ไม

สามารถท างานต าแหนงเดยวกนได ถกกลอมเกลาใหจ ากดตนเอง ไวทงานบานหรอการดแลครอบครว ในขณะทเพศ

ชายจะถกคาดหวงใหเปนหวหนาครอบครว ท างานทใชก าลง เปนทหารหรอต ารวจ เปนนกบวช (ในหลายๆศาสนา

หามไมใหเพศอนๆเปนนกบวช) หรอท าหนาทสบทอดวงศตระกล (ผานการแตงงานและมบตร) ซงสงเหลานสงผล

กระทบตอเพศทสามอยางหลกเลยงไมไดดวยเชนกน ในขณะเดยวกนพฒนาการของระบอบประชาธปไตยในประเทศ

ตางๆเอง กไมไดค านงถงสทธของเพศหญงไวตงแตตน ในกรงเอเธนส (Athens) สมยโบราณ ทซงอาจกลาวไดวาเปน

ตนก าเนดประชาธปไตยของโลก กไมไดใหสทธในการเลอกตงกบเพศหญง 61 ถงแมจะมการเรยกรองถงสทธอนเทา

เทยมระหวางเพศชายและเพศหญงเรอยมา แตอาจกลาวไดวาไมประสบความส าเรจ และไมไดรบการยอมรบเทาทควร

จากสงคม

จนกระทงครสตศตวรรษท 19 ถงชวงแรกของครสตศตวรรษท 20 ทการเรยกรองสทธในการเลอกตงของเพศ

หญงเปนทแพรหลายและไดรบความสนใจจากสงคมเปนวงกวาง และอาจถอไดวาเปนจดเรมตนของกระแสสทธสตร

นยม (Waves of Feminism) โดยกระแสสทธสตรนยมอาจแบงไดเปน 4 ชวงสมย62 (อยางไรกด การแบงแตละชวง

สมยมความแตกตางกนไปตามความเขาใจทแตกตางกน ดงนนจงอาจกลาวไดวา ไมมชวงเวลาทแนนอนของแตละชวง

สมย หรอแมกระทงจ านวนชวงสมยเอง)

ชวงสมยแรก (First-wave Feminism) เกดขนในชวงแรกของครสตศตวรรษท 20 โดยเนนไปทสทธในการ

เลอกตงของเพศหญง สทธเหนอทรพยสน และการมสวนรวมทางการเมองโดยการลงสมครรบเลอกตง

60 Schochet Gordon. "Patriarchy and Paternalism.” Europe, 1450 to 1789: Encyclopedia of the Early

Modern World. retrieved December 15, 2018 from Encyclopedia https://www.encyclopedia.com/history/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/patriarchy-and-paternalism

61 Eric W. Robinson. Ancient Greek democracy: readings and sources. Wiley-Blackwell. 2004, p. 302. 62 Martha Rampton. “Four Waves of Feminism.” retrieved September 15, 2018 from Pacific University

Oregon, https://www.pacificu.edu/about/media/four-waves-feminism

ชวงสมยทสอง (Second-wave Feminism) เกดขนในชวงป ค.ศ. 1960 – 1990 เนนไปทความเทาเทยมกน

ระหวางเพศในประเดนตางๆเชน กฎหมาย การท างาน การสบพนธ เปนตน โดยชวงสมยนเปนชวงสมยเดยวกนกบการ

เคลอนไหวตอตานสงคราม

ชวงสมยทสาม (Third-wave Feminism) เกดขนในชวงป ค.ศ.1990 โดยเนนไปทความหลากหลายและความ

เปนปจเจกนยม (Individualism) และในชวงนเองทกลมสทธสตรนยมใหความส าคญกบบคคลเพศทสาม และขยาย

การเรยกรองจนครอบคลมกบเพศทสามดวย

ชวงสมยทส (Fourth-wave Feminism) เกดขนในชวงปใดไมแนชด (และบางครงไมไดแยกออกจากชวงสมย

ทสาม) โดยเนนไปยงการตอสกบการคกคามทางเพศเปนส าคญ63

ในสวนของเพศทสามนน อยางทไดกลาวไปแลวในเรองท 7.2.1 วาสทธตางๆทางการเมองนน ไมไดแตกตาง

จากเพศสภาพเดมของตน ดงนนจงอาจกลาวไดวาบทบาททมตอการพฒนาประชาธปไตยในอดตนน กลมเพศทสาม

ไมไดมบทบาทเดนมากนก อยางไรกตาม ไมไดหมายความวากลมเพศทสามจะไมถกกดกน ขมเหง หรอท าใหอบอาย

เชนเดยวกบทเพศหญงโดนกระท า แทจรงแลวอาจกลาวไดวากลมเพศทสามตกเปนฝายถกกระท ามากกวาเพศหญงอย

บอยครง

อยางไรกด การเรยกรองของกลมเพศทสามนน อาจแบงไดเปน

1. ตองการเปดเผยตวตนของตน

2. ตองการการยอมรบในตวตน

3. ตองการสทธทแตกตางไปจากเพศสภาพเดมของตน หรอตองการสทธส าหรบเพศทสามโดยเฉพาะ

ซงความตองการเหลานสงผลตอระบอบประชาธปไตยอยางหลกเลยงไมได และจะกลาวถงในหวขอของการ

ทาทายตอระบอบประชาธปไตยในปจจบนตอไป

ประเดนความหลากหลายทางเพศและความทาทายตอระบอบประชาธปไตยในปจจบน

ดงทกลาวไปแลวขางตน การพฒนาประชาธปไตย (รวมถงการปกครองแบบตางๆและรปแบบสงคม) ในอดต

มกจะถกชน าหรอครอบง าโดยเพศชายเปนหลก อยางไรกด ในปจจบนเกดการเรยกรองเพอสทธและคว ามเทาเทยม

ทางเพศ จากทงเพศหญง เพศทสาม และบางครงเพศชายเอง

เปนทแนนอนวาเพศทสามไมใชเพงปรากฏในยคปจจบน หรอ เกดขนในรฐสมยใหมเทานน มหลกฐาน

มากมายถงพฤตกรรมรกรวมเพศในสมยกรกโบราณ และในอารยธรรมเกาแกตางๆ ทวโลก อยางไรกตาม บคคล

เหลานนไมไดถกจ าแนกออกมาเปนเพศทสาม ดงนนสทธของบคคลเหลานนในอดต จงมเฉกเชนเดยวกบบคคลอนทม

63 Victoria Sheber. “What are the waves of feminism?” retrieved September 25, 2018 from FEM News

Magazine. https://femmagazine.com/feminism-101-what-are-the-waves-of-feminism/

เพศสภาพเชนเดยวกน (ความแตกตางระหวางเพศชายและหญงยงคงเดม ) แตในปจจบน บคคลเพศทสามมการ

แสดงออกถงความเปนตวของตวเองมากขน ซงกลบสงผลเสยและกอใหเกดการตอตานและไมยอมรบจากคนบางกลม

ในทกๆ สงคม

การเรยกรองสทธ ความเทาเทยม และการยอมรบในความหลากหลายทางเพศมมากยงขนกวาแตกอน ทง

ดวยการตดตอสอสารทกาวหนา ท าใหขาวสารสามารถไหลไปยงสวนตางๆของโลกไดงายยงขน โซเชยลมเดย กลายมา

เปนหนงในเครองมอส าคญ ในการสรางการตระหนกรถงปญหาตางๆทเกดขน อนมผลมาจากความแตกตางทางเพศ

อยางไรกด กระบวนการสรางการตระหนกร (หรอการท าใหเปนขาว) นน บอยครงทสงผลกระทบตอหลกการ

ประชาธปไตย และมผลกระทบตอสงคมเปนวงกวาง กอใหเกดขอถกเถยงถงความเหมาะสมและขอบเขตของการ

เรยกรองเหลานน โดยในสวนนจะขอยกตวอยางกรณทเปนขอถกเถยงในสงคมยคปจจบน ทงกรณศกษาและกลม

เรยกรองสทธทสรางค าถามขางตน

กลมฟเมน (FEMEN) 64

เปนองคกรทถอวาตนเองเปน ‘กลมสทธสตรหวรนแรง’ (Radical Feminist) โดยมเปาหมายเพอปกปองสทธ

สตร กลมนมชอเสยงจากการประทวงประเดนตางๆโดยใชสตรไมใสเสอผาหรอเสอชนในเปนผประทวง กลมนอางวา

ตอสกบแนวคดปตาธปไตยโดยเนนไปทประเดนการใชประโยชนทางเพศ เผดจการ และศาสนา สมาชกกลมนถกจบกม

อยบอยครง เนองจากรปแบบการประทวงทอาจกลาวไดวาสมเสยงตอการท าผดกฎหมาย

อยางไรกตาม กลมเรยกรองสทธสตรอยาง FEMEN ไดรบค าวจารณในเชงลบคอนขางมาก เนองจากการใช

รางกายของสตรเพอเรยกรองความสนใจนน ถกมองวาเปนการใชสรระเปนเครองมอ ซงไมตางกบการทเพศชายใช

สรระของเพศหญงเปนเครองมอในเรองตางๆ เชน การโฆษณาขายสนคา หรอ ในภาพยนตร เปนตน อกทง ในสายตา

ของเพศหญงจ านวนหนง กไมเหนดวยกบวธการของกลมดงกลาว

ตวแทนความหลากหลายทางเพศในการเมอง

โดยหลกการของระบอบประชาธปไตย ผแทนราษฎรคอตวแทนของประชาชน ทจะเขาไปรวมก าหนดนโยบาย

ทสะทอนตอความตองการของประชาชนผเลอกตงพวกเขาเขาสรฐสภา หากจะมองในแงมมดงกลาวแลว มความ

เปนไปไดทผเลอกตงเพศหญงจะเลอกผแทนเพศหญงเขาสสภา และผเลอกตงเพศทสามจะเลอกผแทนเพศทสามเขาส

สภา เพอเปนปากเสยงแทนเพศของตนเอง

แตในความเปนจรงจ านวนผแทนราษฎรเพศหญงและเพศทสาม มจ านวนนอยกวาเพศชายมากนก ทงๆ ท

ประชากรเพศหญงมจ านวนมากกวาเพศชาย (และหากคดวาประชากรเพศชายจ านวนหนงเปนเพศทสาม กจะท าให

64 ดรายละเอยดเพมเตมทเวบไซตFEMEN (https://femen.org/)

จ านวนประชากรเพศชายนอยลงไปอก)

ในแงมมหนง การทเพศชายครอบง าการเมองการปกครองและการก าหนดนโยบายรฐ อาจท าใหความตองการ

ของเพศอนๆ ไมไดรบการตอบรบเทาทควร ซงอาจจะมาจากสาเหต เชน ตวเลอกในการเลอกตงมนอยหรอเพศอนๆ

ถกกลอมเกลาใหคดวาตนเองไมสามารถท างานไดดเทากบเพศชาย

ในอกแงมมหนง อาจมองไดวาการทเพศหญงและเพศทสามเลอกผแทนเพศชายนน แทจรงแลวไมไดเกยวกบ

เพศของผสมคร และผเลอกตงเลอกตามความสามารถและความเหมาะสมตามหลกการของประชาธปไตย

ไมวาจะเปนดวยเหตผลอะไรกตาม จ านวนผแทนราษฎรเพศชายนนมสดสวนทมากกวาอยางเหนไดชดเจน

ถงแมสดสวนเหลานจะมแนวโนมทดขน แตกยงไมอาจเรยกไดวามการเปนตวแทนความหลากหลายทางเพศในระบอบ

การเมองอยางแทจรง

ระบบโควตา

จากสาเหตขางตน ท าใหเกดความคดทจะจดสรรจ านวนของผแทนราษฎรหรออยางนอยจ านวนของผสมคร

รบเลอกตง ใหมสดสวนตามสดสวนทางเพศตางๆ หรอการก าหนดโควตา แอนเดรย คอรนวอล และ แอนน มาเรย โก

เอทซ (Andrea Cornwall & Anne Marie Goetz)65 อธบายวาส าหรบกลมเรยกรองสทธสตรแลว ถอวาเปนวธการท

ชอบธรรมในการทจะเพมจ านวนเพศหญงสการเมอง เชน การก าหนดใหพรรคการเมองจะตองสงผสมครเพศหญงเปน

สดสวนตามจ านวนผสมครทจดสงลงทงหมด อยางไรกตาม วธการดงกลาวไมไดประสบความส าเรจมากนก ประเทศ

อยางบงคลาเทศ หรอปากสถาน ไดมการก าหนดโควตาผแทนราษฎรเพศหญงเอาไว ตามสดสวนผแทนทงหมดทพรรค

การเมองไดรบการเลอกตงเขามา แตวธการดงกลาวกลบถกมองวาเปนเพยงการเพมจ านวนผแทนใหกบพรรคทชนะ

การเลอกตง และเพมจ านวนเสยงในสภาเทานน เนองจากผแทนเพศหญงทมาจากระบบโควตา ไมไดเปนผแทนราษฎร

อยางแทจรง ในเชงความสมพนธกบชมชนหรอเปนตวแทนพนทใดๆ

แนวคดของระบบโควตา กไดรบการวพากษวจารณอยางกวางขวาง โดยเฉพาะอยางยงประเดนทวา จ าเปน

หรอไมทผแทนราษฎรเพศหญงทกคนจะตองมหนาทและความรบผดชอบทเพมขนในการเปนตวแทนเพศหญงอยาง

เฉพาะเจาะจง และการใชระบบโควตาจนไดมาซงผแทนเพศหญง (หรอเพศใดๆกตาม) เพอใหเกดการเปนตวแทนอยาง

เปนสดสวนอาจมองไดวาเปนกระบวนการทไมเปนประชาธปไตย และมกระบวนการใดทจะตรวจสอบการท า งานของ

65 Andrea Cornwall and Anne Marie Goetz. “Democratizing democracy: Feminist perspectives.”

Democratization, Vol.12, No.5 (December 2005), p.785–788.

ผแทนในระบบโควตาวาท างานเพอเพศหญง (หรอเพศทสาม) อยางแทจรง ตามเปาหมายของระบบโควตา66

ความเทาเทยมทตงอยบนความไมเทาเทยม

ประเดนของการเรยกรองของกลมเพศทสามในบางเรอง ไดกอใหเกดขอถกเถยงอยางแพรหลายในสงคม

ยกตวอยางเชน การเรยกรองสทธในการใชหองน าหญงของกลมเพศทสาม การเรยกรองสทธในการแขงกฬาในฐานะ

เพศหญงของบคคลเพศชายทแปลงเพศหรอยงไมไดแปลงเพศแตตองการเปนเพศหญง

การแบงประเภทกฬาตามเพศสภาพของนกกฬาไดกลบกลายเปนประเดนทเกดการถกเถยงกนมากในระยะ

หลง เมอกลมสทธสตรและแนวคดสทธสตรนยมไดรบความนยมแพรหลายมากขน โดยนกสทธสตรบางทานไดเรยกรอง

ใหการแขงขนกฬาตางๆ เชน โอลมปค ยกเลกการแบงผเขาแขงขนตามเพศ โดยใหเหตผลวาเปนการลดรอนสทธของ

สตร กดกนไมใหมการแขงขนกนอยางเปนธรรม และยงแสดงออกถงความไมเทาเทยมกนระหวางเพศชายและเพศ

หญงอยางชดเจน และไดยกตวอยางวากฬาหลายๆประเภท นกกฬาเพศหญงแสดงความสามารถไดดกวานกกฬาเพศ

ชาย

ในทางตรงกนขาม กมผตอตานขอเรยกรองนอยางแพรหลาย โดยยดเหตผลส าคญคอความไมเทาเทยมกนใน

เชงสรระระหวางเพศหญงและเพศชาย ซงอาจจะกอใหเกดความไดเปรยบหรอเสยเปรยบในการแขงขน ขอถกเถยง

เหลานไดววฒนาการไปอกขน ตามความกาวหนาทางการแพทย ทกอใหเกดการผาตดแปลงเพศทประสบความส าเรจ

และเปนทแพรหลาย โดยมการเรยกรองใหผทแปลงเพศแลวนนสามารถเขารวมแขงขนกฬา และถอวาเปนเพศเดยวกบ

นกกฬาคนอนๆ โดยมกรณตวอยาง ทมนกกฬาแปลงเพศจากชายเปนหญงและเขารวมแขงขนกฬาโดยถอวาเพศหญง

และแขงขนกบนกกฬาเพศหญงคนอนๆ กรณนไดรบการวพากษวจารณอยางกวางขวางถงความเหมาะสมและความ

ยตธรรมในการแขงขน โดยเฉพาะอยางยงเมอผลการแขงขนปรากฏวานกกฬาแปลงเพศไดรางวลทหนง นกกฬาเพศ

หญงทไดรางวลรองลงมา เสยงสวนหนงสนบสนนนกกฬาแปลงเพศผนน แตอกสวนหนงออกมาแสดงความไมเหนดวย

อยางชดเจน67

ประเดนดงกลาวแสดงใหเหนถงความขดแยงในตวเองของความเทาเทยมทางเพศ ทยงคงตงอยบนความ

แตกตางและนกกฬาเพศหญงจ านวนไมนอย กไมไดเหนดวยกบการใหเพศทสามหรอเพศชายทแปลงเพศแลวมารวม

แขงขนกบตนและเปนการเนนย าวาไมใชเพศชายทกคนจะตอตานความเทาเทยมทางเพศในทกประเดน ไมใชเพศหญง

66 Anne Phillips. “Democracy and Representation: Or, Why Should it Matter Who our Representatives

Are?”, in Anne Phillips. ed., Feminism and Politics. Oxford: Oxford University Press, 1998, p.235. 67“Transgender women in sport: Are they really a threat to female sport?” retrieved December 28, 2018

from BBC News, 18 December 2018, https://www.bbc.com/sport/46453958

ทกคนจะเหนดวยกบความเทาเทยมทางเพศในทกประเดน และไมใชเพศทสามทกคนจะใชสทธของตนเองอยาง

ยตธรรม ในกรณเชนนยงสรางค าถามถงขอบเขตของความเทาเทยมอนตงอยบนความหลากหลายทางเพศดวยเชนกน

แนวโนมและทศทางในอนาคตของระบบประชาธปไตยในโลกทมความหลากหลายทางเพศ

เปนทคาดการณไดวา การเรยกรองสทธของสตรและเพศทสามนน จะยงคงอย และด าเนนตอไป เนองจาก

ถงแมการเรยกรองของสตรจะมมานานกวากลมเพศทสาม แตอาจกลาวไดวายงไมประสบความส าเรจมากนก ประเดน

ปญหาของกลมเพศทสามอาจจะลกลามขนไป จนเกดกระแสตอตานกลมเพศทสามไดเชนกน เหมอนกบทเคยเกด

ขนกบกลมสทธสตรนยม โดยเฉพาะอยางยงกระแสการตอตานเพศทสาม (Homophobia) ทกลบมารนแรงขนเรอยๆ

ตามกระแสการเรยกรองสทธของเพศทสาม แมสทธทางการเมองในปจจบนของคนเพศตางๆ อาจเรยกไดวาเทา เทยม

กน ทกคนมสทธในการออกเสยงเลอกตง และเขาไปมสวนรวมทางการเมอง ไมวาจะเปนทางใดกตาม เชน การเขาชอ

ถอดถอน หรอ การลงรบสมครเลอกตง แตในทางปฏบต อคตสวนบคคลยงเปนเรองยากทจะแกไข สวนหนงอาจเปน

เพราะการทถกครอบง าโดยแนวคดปตาธปไตยมาเปนเวลาชานาน

อาจสรปจากเรองท 7.3.1 นไดวา ประเดนปญหาของการเรยกรองสทธและความเทาเทยมทางเพศนน อาจ

แบงไดเปนสองกรณ กลาวคอ กรณแรกเกดขนในประเทศทไมใชประชาธปไตย และกรณทสองเกดขนในประเทศ

ประชาธปไตย

กรณแรกนน เปนทชดเจนวาเพศสภาพและการแสดงออกทางเพศของบคคลในหลายๆกรณอาจสงผลเสยถง

ชวต หลายประเทศ (โดยเฉพาะอยางยงประเทศทมประชากรทเครงครดในศาสนาเปนจ านวนมาก ) ไมยอมรบเพศท

สาม และตอตานกลมคนเหลาน

กรณทสองนน จะเหนไดวาการเรยกรองสทธและความเทาเทยมทางเพศ กอใหเกดความทาทายตอหลกการ

ของประชาธปไตย โดยเฉพาะอยางยงหลกการการเลอกตงอยางเสร รวมถงสทธและความเทาเทยมของแตละบคคล

อยางไรกด มแนวโนมวาการตอสจะไมจ ากดอยทสทธทางการเมองเทานน แตจะขยายไปถงความเทาเทยม ทาง

เศรษฐกจ โอกาสในหนาทการงาน และโอกาสในชวต การตอสอาจจะรวมกนเปนเรองความหลากหลายทางเพศ

โดยรวม หรอเฉพาะกลม เนองจากความขดแยงระหวางเพศหญงและเพศทสามกเรมมปรากฏใหเหนอยเชนกน และ

การตอตานและอคตทางเพศจะเปนในลกษณะทปดบงมากขน ยกตวอยางเชน โอกาสเตบโตในสายอาชพ ทโดยมาก

แลวเพศหญงจะมนอยกวาเพศชาย แตเรองเชนนไมอาจหาหลกฐานมายนยนถงความ ‘ผดปกต’ ไดอยางชดเจน อคตท

เกดขนตอเพศสภาพนน

อาจกลาวไดวาประเดนเรองความหลากหลายทางเพศนน ไมไดทาทายตอหลกการของระบอบประชาธปไตย

อยางรนแรงเฉกเชนประเดนอนๆ (ทความทาทายนนๆบอยครงน าไปสการตอส หรอแมกระทงฆาลางเผาพนธ ) แต

อาจจะเกดการทาทายตอการบงคบใชหลกการตามระบอบประชาธปไตยอยางมประสทธภาพ ทงในดานการใหสทธ

และความเทาเทยมทเพมมากขน และในดานการควบคมขอบเขตของการเรยกรองเหลานน ใหไมเกนขอบเขต ไม

กระทบสทธของผอน และไมเปนการท าลายหลกการของประชาธปไตยเสยเอง

กจกรรมท 7.3.1

จงอธบายวาเพศสภาพของบคคลมความส าคญอยางไรกบระบอบประชาธปไตย

แนวตอบกจกรรมท 7.3.1

มความส าคญเพราะวานบแตอดตจนถงปจจบน ความเทาเทยมทางเพศยงไมไดมอยจรงตามหลกการของ

ประชาธปไตย เพศหญงมสทธในการมสวนรวมทางการเมองชากวาเพศชายมาก และในปจจบนเองการเมองในระบอบ

ประชาธปไตยกมตวแทนของเพศอนๆ ทไมใชเพศชายนอยมาก ดงนนอาจเรยกไดวาทงในอดตและปจจบนระบอบ

ประชาธปไตยถกครอบง าโดยเพศชายเปนหลก

เรองท 7.3.2

ผลกระทบ ความทาทาย และแนวโนมของการปกครองระบอบประชาธปไตย อนเนองมาจากความหลากหลาย

ทางชาตพนธ

ในเรองท 7.3.2 น จะเรมดวยผลกระทบทมตอการพฒนาประชาธปไตยทเกดขนจากความหลากหลายทาง

ชาตพนธทมมานบแตการกอตงรฐสมยใหม และถงแมในยคปจจบนระบอบประชาธปไตยจะมพฒนาการไปในเชงบวก

และใหความส าคญตอความหลากหลายทางชาตพนธมากยงขนและมการรบรองสทธทางอตลกษณและวฒนธรรมของ

กลมชาตพนธตางๆ ดงทกลาวมาแลวในเรองท 7.2.2 แตการรบรองสทธเหลานน ท าใหสงทถกปดบงเอาไวมาเปน

เวลานาน ถกเปดออกพรอมกบความคบแคนใจ และปรากฏออกมาผานการประทวงและเรยกรองใหเกดการชดเชย

ผลกระทบในอดตทเกดขน นอกจากนน ในเรองนยงจะกลาวถงความหลากหลายทางชาตพนธทมาจากปจจยภายนอก

เชน การอพยพของประชากรจากประเทศหนงไปยงอกประเทศหนง ซงมจ านวนไมนอยทไมสามารถปรบตวใหเขากบ

วถชวตทแตกตางกนไดดนก

ความหลากหลายทางชาตพนธและผลกระทบตอการพฒนาประชาธปไตย

เชนเดยวกบประเดนเรองเพศ เราสามารถพบเหนไดโดยทวไปทแตละสงคมมกจะมกลมชาตพนธหลกเปน

ผปกครอง ควบคม หรอครอบง าแตละสงคม ผานทางวฒนธรรม จารตประเพณ หรอกฎหมาย ดงทกลาวมาแลวใน

เรอง 7.2.2 ซงเปนการวเคราะหจากประวตศาสตรทประเทศทเคยตกอยภายใตอาณานคม และไดรบการวางรปแบบ

ประชาธปไตย เผชญกบปญหาทมาจากความหลากหลายทางชาตพนธในสงคมนนๆ และอนตรายทเกดขนจากการ

เลอกตง และรปแบบทอาจเรยกไดวาเผดจการเสยงขางมาก (Tyranny of Majorities) ปญหาตางๆเหลาน ท าให

พฒนาการของประชาธปไตยในหลายๆประเทศ เกดความชะงกงนและกาวถอยหลง โดยเฉพาะอยางยงประเทศใน

แถบทวปแอฟรกา หลายๆ ประเทศกอใหเกดสงครามกลางเมองและการฆาลางเผาพนธ เชน ในกรณของประเทศ

รวนดา

จะเหนไดวาความหลากหลายทางชาตพนธสงผลกระทบเปนอยางยงตอระบอบประชาธปไตย โดยเฉพาะอยาง

ยง เมอระบอบประชาธปไตยนน ไมไดรบการวางรากฐานทดพอ และไมไดเกดจากความตองการของประชากร

ภายในประเทศตงแตตน แตกลบเปนการวาง และครอบง า โดยใชหลกการและแนวทางทประเทศเจาอาณานคมเดม

เหนวาดมาเปนหลก อยางไรกตาม ประสบการณท เกดขนเหลาน ท าใหนกคดในระบอบประชาธปไตย หนมาให

ความส าคญกบความหลากหลายทางชาตพนธมากขน และชวยพฒนาแนวคดประชาธปไตยทไมจ ากดอยแคความชอบ

ธรรมทมาจากการเลอกตงเทานน แตยงจะตองค านงถงเสยงสวนนอยอกดวย

อลน แพทเทน (Alan Patten)68 อธบายวา ในดานหนงเปนเรองปรกตทกลมเสยงสวนใหญ มกจะตองการให

รฐสะทอนภาพของกลมตน พวกเขาตองการใหคานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม และอตลกษณของพวก

เขาไดแสดงออกไดรบการยอมรบในจากสาธารณะ และในบางครงเปนเสมอนตวแทนของรฐ สงเหลาน ไมใชเรองทผด

และเปนเรองทเขาใจไดเพราะสงเหลานคอสงทมาดวยกนกบระบอบประชาธปไตยหรอระบอบการปกครองดวยเสยง

ขางมาก (Majority Rule) และกเปนเรองทยอมรบไดหากรฐนนจะถกวางกรอบโดยวฒนธรรมของกลมเสยงสวนใหญ

ตราบใดกตามทหลกการของเสรนยมยงถกคงไว

ในอกดานหนง เสยงหรอคนกลมนอยตางๆ มกจะแสดงออกถงความตองการทจะไดรบการยอมรบและการ

สนบสนนทมากขนจากรฐ พวกเขาตองการพนทสาธารณะสวนหนง เพอการแสดงออกและรกษาไวซงวฒนธรรมของ

ตน (อนแตกตางจากวฒนธรรมของคนสวนใหญหรอวฒนธรรมหลก) ความตองการเหลานเปนไปตามแนวคดของเสร

นยม ทใหความส าคญกบการอยรวมกนของความแตกตางหลากหลาย และแนวคดของพลเมองทมความเทาเทยมกน

(Equal Citizenship)

แพทเทนให ตวอยางหนงทเหนไดอยางชดเจน คอนโยบายการใชภาษา ซงเปนเรองทแนนอนวากลมเสยงหรอ

คนสวนใหญตองการใหภาษาของตนเปนภาษาทใชเปนการทวไปและอยางเปนทางการ แตชนกลมนอยตางๆกเชนกน

ทตองการพนทใหกบภาษาของตนทจะใชในการตดตอกบหนวยงานของรฐ โดยเฉพาะอยางยงในพนททกลมชาตพนธ

ของตนอยอาศยเปนจ านวนมาก ตวอยางทดในเรองนไดแก กรณของประเทศไทยเอง ทประชากรสวนหนงในสาม

จงหวดชายแดนภาคใต (จงหวดปตตาน จงหวดยะลา และจงหวดนราธวาส) ไดเคยเรยกรองใหมการใชภาษามลายใน

การตดตอราชการกบหนวยงานของรฐ

อกประเดนหนงทส าคญคออ านาจการปกครอง เปนเรองปรกตอกเชนกนทสมาชกของเสยงสวนใหญ หรอ

กลมชาตพนธหลกจะตองการใหรฐมลกษณะเปนรฐเดยวทมความเปนอนหนงอนเดยวกน ซงสะทอนถงความตองการ

ใหกลมชาตพนธของตนครอบง าสงคมตอไปได ในขณะทกลมชาตพนธสวนนอยอนๆ มกจะตองการพนทสวนหนงทง

ทางดานการปกครองและระบบยตธรรม ทซงพวกเขาจะสามารถปกครองตนเองได

อยางไรกตาม ประเดนดงกลาวเปนทถกเถยงกนมานานถงขอบเขตของการปกครองตนเอง ประสทธภาพและ

ความเหมาะสมในเชงปฏบต โดยตวอยางทด คอ จงหวดอาเจะหของประเทศอนโดนเซย ทรฐบาลไดยนยอมใหจงหวด

อาเจะหปกครองตนเองได (เนองจากการสรบระหวางกลมมสลมหวรนแรงและรฐบาลกลางมายาวนาน) และมการ

บงคบใชกฎหมายมสลม สงทเกดขนกคอ การทจงหวดอาเจะหมการบงคบใชกฎหมายมสลมทรนแรง และมแนวโนมท

จะแยกตวเปนประเทศเอกราช ประเดนตางๆ ขางตน กอใหเกดขอถกเถยงถงหลกการของเสยงขางมาก หลกการของ

รฐ และในทางกลบกน หลกการเรองสทธของเสยงขางนอย

68 Alan Patten. Equal Recognition: The Moral Foundations of Minority Rights. Princeton, New Jersey

Princeton University Press, 2014, p. 15-25.

แพทเทน ยงระบอกวาประเทศประชาธปไตยโดยมาก (ในทวปยโรป) ไดใหการยอมรบและสนบสนน

วฒนธรรมของชนกลมนอยในระดบหนง ยกตวอยางเชน ในเรองการใชภาษามากกวาหนงภาษาเปนภาษาราชการ การ

กระจายอ านาจไปสสวนภมภาค การสรางเขตปกครองตนเอง และแมกระทงการเปนสหพนธรฐ และเรองทอาจเหนวา

เปนสงเลกนอย กอาจชวยใหชนกลมนอยเกดความรสกวาไดรบการปฏบตจากรฐดวยความเขาใจและยอมรบใน

วฒนธรรมของตน ยกตวอยางเชน สทธในการลาสตวหรอท าประมงของชนพนเมอง หรอ การยกเวนการใสหมวกใหกบ

ชาวซกข หรอ การทโรงอาหารในสถานศกษาของรฐมอาหารททกๆคนสามารถรบประทานไดโดยไมผดหลกการทาง

ศาสนาหรอกลมชาตพนธของตน เปนตน

การพฒนาการของระบอบประชาธปไตยไดใหความส าคญกบชนกลมนอยมากขน (สวนหนงเปนเพราะ

‘ขอเสย’ ของประชาธปไตยอยางหนง คอ เผดจการเสยงขางมาก) และใหความสนใจในเรองวฒนธรรม อตลกษณ และ

ความแตกตางในสงคม โดยมแนวคดวา ในหลกการเสรนยม สทธทางวฒนธรรมของชนกลมนอยเปนเงอนไขหนงของ

ความยตธรรมในสงคมเสรประชาธปไตย ทคมลกคา69 เรยกวา วฒนธรรมนยมแบบเสร (Liberal Culturalism) โดย

เสนอวา ประเทศเสรนยมประชาธปไตยไมควรจะจ ากดอยเพยงการใหสทธทางสงคมและการเมองแกพลเมองทงหมด

เปนการทวไป แตจะตองมนโยบายทยอมรบและสนบสนนความแตกตางทางอตลกษณ และความตองกา รทาง

วฒนธรรมทแตกตางกนไปของกลมชาตพนธตางๆ อกดวย

ประเดนความหลากหลายทางชาตพนธและความทาทายตอระบอบประชาธปไตยในปจจบน

อยางทกลาวไปแลวในเรองทผานมา ระบอบประชาธปไตยไดมพฒนาการเพอใหสงคม ความหลากหลายทาง

ชาตพนธ และระบอบประชาธปไตย อยรวมกนไดอยางปรกตสข และท าใหหลกการของประชาธปไตยเปนประโยชน

ตอทกคนอยางแทจรง ไมใชเปนแคหลกการทขนอยกบ ‘จ านวน’ เปนหลก แนวคดแบบพหวฒนธรรมนยม ไดเขาชวย

สงเสรมใหการอยรวมกนของชาตพนธตางๆ ในรฐหนงเปนไปโดยเทาเทยม และใหความส าคญกบสมาชกทงหมดของ

สงคม โดยไมจ ากดอยทกลมชาตพนธทมจ านวนมากกวา

อยางไรกตามประวตศาสตรของการกดข กดกน และครอบง า ของกลมชาตพนธหลกตอกลมชาตพนธรอง ได

ยอนกลบมาเรยกรองความเปนธรรม และการชดเชย เพอทดแทนและปองกนไมใหเหตการณเดมเกดซ าขนมาอก ใน

ยคสมยทใหความส าคญกบความหลากหลายทางชาตพนธ และวฒนธรรมนเอง นอกเหนอไปจากนน ปญหาของความ

หลากหลายทางชาตพนธไดแพรขยายและครอบคลมไปเปนวงกวาง โดยเฉพาะอยางยง เมอโลกาภวตนท าใหโลก

เปรยบเสมอนไรพรมแดน การเคลอนยายของประชากรประเทศหนงไปยงอกประเทศหนงเปนไปอยางงายดาย จนท า

ใหเกดการอพยพของผคนเปนจ านวนมาก และเกดการปะทะทางอารยธรรมระหวางผอพยพและสงคมทรบผอพยพใน

69 Will Kymlicka. “Introduction: An Emerging Consensus?”, Ethical Theory and Moral Practice, Vol. 1, No.

2, 1998, p. 145-149.

สวนน จะขอยกตวอยางประเดนปญหาทเกดขนในปจจบน ทก าลงทาทายประเทศตางๆทใชระบอบประชาธปไตยใน

ปจจบน อนเกยวเนองกบความหลากหลายทางชาตพนธ

กรณศกษา ประเทศแอฟรกาใต

กรณของประเทศแอฟรกาใต เกดจากความพยายามของรฐบาลทจะยดคนทดนจากกลมคนผวขาว เพอน ามา

แจกจายใหกบประชากรผวด าซงเปนประชากรสวนใหญของประเทศ

ประเทศแอฟรกาใตเปนหนงในหลายประเทศ ทเคยอยภายใตการปกครองของชาตยโรปในสมยยคลาอาณา

นคม การเขามาของชาวยโรปในฐานะผปกครอง ท าใหเกดการกดขขมเหง แยงชงทรพยากร และปฏบตตอชาว

แอฟรกนทองถนอยางไรความปราณ เมอไดรบเอกราช ชาวยโรปสวนหนงยงคงอยอาศยในประเทศและกลายเปนชน

ชนน าทางการเมอง เศรษฐกจและสงคม เนองจากทนทไดสงสมมาในสมยอาณานคม การกดขข มเหง การแบงแยก

การกดกน การท าราย หรอเอาชวตคนผวสยงคงด าเนนมาจนกระทงนายเนลสน แมนเดลลาไดเปนประธานาธบด

มการคาดการณวา ในอดตนนพนทของประเทศมากกวารอยละ 90 อยในการครอบครองของคนผวขาว ซง

เปนผลมาจากการออกกฎหมาย Natives Land Act เมอป พ.ศ. 2456 ท าใหคนผวด าทเปนเจาของประเทศเดมถก

ผลกดนออกจากทอยเดมและอาชพเดมของตน โดยเฉพาะอยางยงการเกษตรกรรม และตองยายเขาไปอยอาศยตาม

เมองขนาดใหญเพอหาอาชพใหม70 ในป พ.ศ. 2537 รฐบาลทมจากการเลอกตงไดตงเปาหมายทจะน าทดนประมาณ

รอยละ 30 จากทคนผวขาวครอบครองอยประมาณ 512 ลานไร มาแจกจายใหกบคนผวด า โดยรฐบาลไดน าเสนอ

รปแบบผอยากซอและผอยากขาย (The willing buyer–willing seller model) มาใช และก าหนดราคาทเกดจาก

การตอรองหรอราคาตลาด71 อยางไรกตาม นโยบายและการด าเนนงานดงกลาวไมประสบผลส าเรจมากนก ท าให

รฐบาลชดปจจบนวางแผนทจะยดคนทดนเหลานน โดยไมเสนอสงตอบแทนใดๆใหกบเจาของทดนชาวผวขาวหรอ

เสนอราคาทต ากวาราคาตลาดเปนอยางมาก72

กรณของประเทศแอฟรกาใตกอใหเกดค าถามมากมายตามมา ยกตวอยางเชน ปญหาของขอบเขตของการ

ชดเชยความผดพลาดในอดตตามแนวคดพหวฒนธรรมนยมวาอยตรงไหน ปญหาของการอยรวมกนตอไปในสงคมทง

คนผวขาวและคนผวด าหลงจากการชดเชยเหลาน ปญหาของความจ าเปนทจะตองท าใหทกอยางกลบไปสจดเรมตน

(set zero) กอนการอยรวมกนอยางสนต

70 Ruth Hall and Lungisile Ntsebeza. The Land Question in South Africa: The Challenge of Transformation

and Redistribution. Cape Town: HSRC Press, 2017, p. 3. 71 Hans P. Binswanger-Mkhize. “From failure to success in South African land reform.” in African Journal

of Agricultural and Resource Economics. Vol 9, No. 4, p. 254-255. 72 “We will take the land by force: South Africa’s land crisis may explode into racial violence.” retrieved

September 15, 2018 from RT News, 30 August 2018, https://www.rt.com/business/437237-south-africa-land-violence-takeover/

กรณคลนผอพยพลภยสยโรป

ผลกระทบประการหนงจากโลกาภวตน กคอ การไหลเวยนของคนทเปนไปอยางงายดายมากขน ในปจจบน

ประเทศในทวปยโรปหลายๆ ประเทศก าลงประสบกบปญหาคลนผอพยพ ทตองการเขาไปยงประเทศเหลานน เพอ

คณภาพชวตทดกวา ผอพยพเหลานนมทงทมาจากการลภยสงครามทเกดขนในประเทศอยางลเบย หรอซเรย และผ

อพยพทมาจากประเทศยากจนในแอฟรกา

ประเทศในแถบยโรปตะวนตก เชอไดวาเปนกลมประเทศทมระบอบการปกครองแบบประชาธปไตยทไดการ

ยอมรบในระดบสากล เปนกลมประเทศทยอมรบในเรองความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม รวมถงคมครองใน

เรองสทธและเสรภาพ อยางไรกตาม ผลของการไหลบาเขามาของผอพยพ สงผลใหเกดการถกเถยงอยางรนแรงใน

สงคมของประเทศเหลานน และระหวางประเทศในทวปยโรปเองอกดวย

มการประมาณการณวาในป พ.ศ. 2558 มผอพยพมากกวา1.3 ลานคนทยนขอลภยไปยงประเทศตางๆ ใน

ยโรป แตมการประมาณวาจ านวนผอพยพทขามเขามาในเขตทวปยโรปนนมมากกวา 1.8 ลานคนในปดงกลาว73

ประเดนปญหาทเกดขนจากคลนผอพยพนคอ

1. ผอพยพเหลานมฐานะยากจน เมอเขามาในประเทศตางๆ จงพงพาสวสดการของประเทศนนๆ ท า

ใหคนในประเทศนนๆ ไมยอมรบ

2. ผอพยพเหลานมพนฐานทางสงคมและวฒนธรรมทแตกตางออกไป สวนใหญจะมความเชอ

ขนบธรรมเนยมประเพณทเกยวเนองกบหลกการของศาสนาอสลาม ท าใหมความ "แปลกแยก" ไปจากสงคมและ

วฒนธรรมในยโรป

3. ผอพยพบางสวนเมอเขาประเทศแลว กลบกระท าความผดโดยไมย าเกรงตอกฎหมาย

4. ความพยายามของรฐในการให “สทธพเศษ” บางประการ เชน การนบถอศาสนาโดยการน ารป

สญลกษณของศาสนาอนๆ ทมอยกอนลง เพอใหผอพยพไมรสก “แปลกแยก”

อยางไรกตาม ผลของการเปดรบผอพยพ ท าใหสงคมในประเทศยโรปหลายๆประเทศเกดความรบไมได ใน

วฒนธรรมทแตกตางออกไป (Culture Shock) โดยเฉพาะอยางยงเมอผอพยพท าความผดรายแรงในประเทศนนๆ เชน

กลมผอพยพจากประเทศซเรยทไดรบการยอมรบเขาไปอยในประเทศเยอรมน วางยาและรมขมขนหญงสาวชาว

เยอรมน74 โดยขาวในลกษณะนจะพบเหนไดอยบอยครง ท าใหกระแสการยอมรบผอพยพลดลงเรอยๆ จนบางประเทศ

73 “Migrant Crisis: Migration to Europe explained in seven charts.” retrieved September 15, 2018 from BBC

News, 4 March 2016, https://www.bbc.com/news/world-europe-34131911

74 “German immigration policy under fire after gang-rape of young woman in Freiburg” retrieved October 28, 2018 from RT News, 27 October 2018, https://www.rt.com/news/442421-germany-gang-rape-migrants/

ในทวปยโรปถงกบประกาศวาจะไมรบผอพยพอก75 ผลลพธทเกดขน กคอ กลมการเมองขวาจดตอตานผอพยพ และม

ความเปนชาตนยมหวรนแรง กลบมาไดรบการสนบสนนจากประชาชนเปนจ านวนมาก ยกตวอยางเชน พรรค

Alternative for Germany หรอ AfD76 ทไดรบความนยมอยางสง เนองจากมนโยบายตอตานผอพยพ โดยพรรค

ดงกลาวเปนกลมขวาจด หรอ พรรครวมในรฐบาลอตาลชดปจจบนกมทมาจากพรรคการเมองฝายขวามารวมตวกน 77

และประเทศอนๆ ในยโรปกมแนวโนมทพรรคการเมองหรอกลมการเมองฝายขวาจะไดรบความนยมมากขน

จะเหนไดวา คลนผอพยพไดสงผลกระทบอยางรนแรงตอรปแบบการเมองในทวปยโรป ประชาชนหนมานยม

กลมการเมองฝายขวาทด าเนนนโยบายชาตนยมมากขน สงผลใหความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมในยโรป

อาจสมเสยงตอการถกท าลายลง และการเปดกวางทางสงคมและวฒนธรรมอาจกลายเปนแคอดต

กรณการเรยกรองแบงแยกประเทศของชาวคาตาลน

กรณศกษานแสดงใหเหนอยางชดเจน ถงความทาทายตอระบอบประชาธปไตย อนมาจากความหลากหลาย

ทางสงคม วฒนธรรม และชาตพนธของคนภายในประเทศเดยวกน โดยความหลากหลายดงกลาวกลบน าไปสความ

ตองการแยกตนเองเปนประเทศอสระ ออกจากประเทศสเปนและรฐบาลกลาง

ชาวคาตาลน (Catalan) ทอยอาศยในแควนคาตาโลเนย (Catalonia) ในประเทศสเปน มภาษาและวฒนธรรม

เปนของตนเอง ภาษาคาตาลนนสามารถพบเหนไดในหลายประเทศและมผใชมากกวา 9 ลานคนทวโลก78 แตความ

หลากหลายทางภาษาและวฒนธรรมของชาวคาตาลน เปนสงทขดขวางการสรางชาตอนเปนหนงเดยวของประเทศ

สเปน ดงนนภาษา วฒนธรรม รวมทงความเปนชาตนยมของคนคาตาลน จงถกกดทบและพยายามท าลายมาโดยตลอด

ชวงเวลาทเลวรายทสดของชาวคาตาลนมขนในชวงนายพลฟรงโกมอ านาจในสเปน (พ.ศ. 2482 – 2518) ทมการ

ท าลายภาษา วฒนธรรม และอตลกษณของชาวคาตาลนอยางเปนระบบ โดยหามการใชภาษาคาตาลน ถอดบทเร ยน

75 “What consent? Hungry, Poland & Czech Republic deny sealing migrant deal with Merkel” retrieved

October 28, 2018 from RT News, 30 June 2018, https://www.rt.com/news/431382-hungary-poland-czech-migrants/

76 Cas Mudde. “What the stunning success of AfD means for Germany and Europe.” The Guardian, retrieved October 28, 2018 from The Guardian, 27 October 2018, https://www.theguardian.com/commentisfree/2017/sep/24/germany-elections-afd-europe-immigration-merkel-radical-right

77 Holly Ellyatt. “The dark side of Italian politics—Italy’s swing to the right could see a more extremist agenda.” CNBC, retrieved October 27, 2018 from CNBC, 1 March 2018, https://www.cnbc.com/2018/03/01/italy-election-darker-side-politics-far-right.html

78 Anastazia Marinzel. “Catalonia: The Quest for the Independence from Spain.” In John Carroll University Collected, Spring, 2014, p. 3.

เกยวกบชาวคาตาลนออกจากการศกษา รวมทงการฆาหรอขบไล 79ชาวคาตาลนทมความคดชาตนยมนบพนคน จวบ

จนถงปจจบนความคบแคนใจ ความตองการรกษาเอกลกษณ และความตองการเปนเอกราชของชาวคาตาลนตอ

รฐบาลกลางของสเปนยงคงปรากฏใหเหนไดอยเสมอ ยกตวอยางเชน บนเสอของสโมสรฟตบอลบารเซโลนา จะม

สญลกษณธงชาตของชาวคาตาลนตดอย ซงนบวาเปนการแสดงออกถงอตลกษณของชาวคาตาลนรปแบบหนง

ถงแมชาวคาตาลนจะมความตองการแยกตวออกเปนประเทศอสระมาโดยตลอด มการตอสกบรฐบาลกลางจน

สญเสยทงชวตและทรพยสนจ านวนมาก แตความตองการเหลานนยงไมประสบความส าเรจ โดยในป พ .ศ. 2560 ท

ผานมา มการจดท าประชาพจารณเพอแยกตวเปนอสระขนในแควนคาตาลน ซงผลปรากฏวารอยละ 90 ของผมาใช

สทธสนบสนนการแยกตวออกเปนอสระ (มผมาใชสทธประมาณรอยละ 43 ของผมสทธเลอกตงทงหมด)80 เปนท

แนนอนวารฐบาลกลางของสเปนประกาศไมยอมรบการท าประชาพจารณดงกลาว และสงก าลงเขาควบคมตวคณะ

รฐบาลทองถนของคาตาลนทจดท าประชาพจารณและเตรยมประกาศเอกราช

กรณดงกลาว เปนตวอยางทแสดงใหเหนถงความสมพนธเชงอ านาจระหวางรฐบาลกลางและกลมชาตพนธอน

โดยรฐบาลกลางพยายามทจะท าลายความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม เพอทจะสรางชาตอนเปนหนงเดยว

ประวตศาสตรของการผลกไส กดกนและท าลายอตลกษณของชาวคาตาลนกลายเปนแรงผลกดนใหชาวคาตาลนยงคง

คาดหวงเอกราชอย

กรณดงกลาวกอใหเกดขอถกเถยงหลายประการ ยกตวอยางเชน ขอบเขตอ านาจของรฐ เมอประชาชนผเปน

เจาของอ านาจไมตองการอยในรฐนนๆ ควรจะมมากนอยแคไหน หรอ การเทยบเคยงการแยกตวออกเปนอสระของ

ประเทศอนๆ ในยโรปตะวนออก ทไดรบการสนบสนนจากสหภาพยโรป แตพอเปนประเทศยโรปตะวนตกกลบคดคาน

หรอ ประเดนความศกดสทธของการท าประชาพจารณ ทเมอประชาชนไดออกเสยงแลวแตกลบไมไดรบการยอมรบ

กรณปญหาภายในของสหรฐอเมรกา

ในกรณของสหรฐอเมรกากเปนอกกรณทบาดแผลทางประวตศาสตรยงคงตามมาสรางความเจบปวดจนถง

ปจจบน หลายๆ คนเชอวาสหรฐอเมรกาเปนประเทศประชาธปไตยอนดบตนๆ เปนประเทศทเนนย าถงสทธ เสรภาพ

และความเทาเทยม เชอมนในการอยรวมกนของคนทมพนฐานตางกนและใหความส าคญกบความหลากหลายทาง

สงคมและวฒนธรรม แตแทจรงแลวกระบวนการสรางชาตของอเมรกา กไมแตกตางกบชาตอนๆ มากนก กลาวคอ

ผานการท าลายและกลนกนสงคมและวฒนธรรมยอยตางๆ ทงของคนทองถนเดม คนทถกน ามา (ทาส) และคนทยาย

ถนฐานมา (ผอพยพ) โดยคนผวขาว

79 Ibid., p. 3. 80 “Catalonia’s bid for independence from Spain explained.” retrieved October 28, 2018 from BBC News,

31 January 2018, https://www.bbc.com/news/world-europe-29478415

ประเดนปญหาเกดจากการทต ารวจผวขาว ยงเดกหนมผวด าทไมมอาวธเสยชวต ในเมองเฟอรกสน ท าใหเกด

กระแสเรยกรองความยตธรรม และหยดยงการเหยยดผว เมองเฟอรกสนเคยมประชากรสวนใหญเปนคนผวขาว แต

การเปลยนแปลงน ามาสการยายถนเขามาของประชากรผวด ามากขน จนกลายเปนประชากรสวนใหญของเมอง แต

โครงสรางทางอ านาจของเมองนน ยงอยภายใตการควบคมของคนผวขาว เชน นายกเทศมนตรเปนคนผวขาว สภา

เมองประกอบไปดวยสมาชกผวขาวเปนสวนใหญ และต ารวจผวขาวเปนสวนใหญ เปนตน ซงท าใหเกดความตงเครยด

ขน เมอเกดเหตการณฆาคนผวด าทไมมอาวธ จงท าใหความขดแยงบานปลายจนน าไปสการประทวงทรนแรงในทสด 81

และเกดกลมเคลอนไหว Black Lives Matter

กรณดงกลาวเปนตวอยางทดของการปะทะกนระหวางสผวทแตกตางกน ระหวางวฒนธรรมและรปแบบสงคม

ทแตกตางกน คนผวด ารสกวาตนเองยงถกเอาเปรยบ และเหยยดผวในเชงสถาบน กลาวคอ การเปนคนผวด าจะถกมอง

วาเปนคนผดเสมอ ความขดแยงระหวางคนด าและคนขาวในสหรฐอเมรกาไมใชเรองใหม คดของ โอ เจ ซมปสน (อดต

นกอเมรกนฟตบอลผวด าทมชอเสยง) ท าใหเกดการแบงแยกกนอยางชดเจนระหวางคนผวขาวและคนผวด า สองใน

สามของคนผวด าเชอวา ซมปสน ไมมความผด ในขณะทสองในสามของคนผวขาวเชอวา ซมปสน กระท าความผดจรง

เมอคณะลกขนตดสนวาไมมความผดฐานฆาภรรยา (ผวขาว) ของตน คนผวขาวโกรธแคนและคดวาค าตดสนนนไมเปน

ธรรม ในขณะทคนผวด าคดวาค าตดสนดงกลาวถกตองและเปนการชดเชยกบอาชญากรรมทคนผวขาวท ากบคนผวด า

ในอดตโดยไมเคยถกลงโทษ82

ในอดต คนผวด าถกพามาเพอเปนทาสในสหรฐอเมรกาและถกปฏบตอยางทารณโหดราย ความคบแคนใจ

ดงกลาวยงคงสงผลมาถงปจจบน และยงฝงรากลงในความคดของคนผวด าจ านวนมาก โดยเชอวาตนเองเปนกลมทถก

ท าใหดอยกวาในสงคมโดยคนผวขาว ไมวาจะทางดานเศรษฐกจ หรอสงคม รวมทงระบบความยตธรรมในประเทศนน

ไมไดใหความยตธรรมอยางแทจรง เพราะพวกเขาเปนคนผวด า83

จะเหนไดวา แมกระทงประเทศอยางสหรฐอเมรกา ปญหาทเกดจากความหลากหลายทางสงคม วฒนธรรม

และชาตพนธ ยงคงปรากฏและทวความรนแรงมากขนเรอยๆ นอกจากเปนตวอยางของความขดแยงภายในสงคมของ

ประเทศประชาธปไตยแลว การเคลอนไหวเรยกรองของกลมดงกลาว ยงเปนตวอยางของโลกาภวตนทการ

ตดตอสอสารเปนไปโดยสะดวก โดยกลมดงกลาวใชชองทางบนสงคมออนไลน ในการตดตอประสานงาน รวมตว และ

ถายทอดความตองการ และการเรยกรองของกลมตนอยางประสบผลส าเรจ จนกลายเปนกลมเคลอนไหวใน

ระดบประเทศ

81 Austin D. Hoffman. “Black Lives Matter: Pain, Protest, and Representation.” In MJUR, Issue 7, 2017, p.

225.

82 Katheryn Russell-Brown. “Critical Black Protectionism, Black Lives Matter, and Social Media: Building a Bridge to Social Justice.” in Howard Law Journal, Vol. 60, No. 2, 2017, p. 368.

83 Ibid., p. 369-371.

แนวโนมและทศทางในอนาคตของระบบประชาธปไตยในโลกทมความหลากหลายทางชาตพนธ

ความทาทายจากภายนอก

การอพยพของประชากรจากประเทศหนงไปยงอกประเทศหนงเพอคนหาชวตทดกวาเปนเรองทหลกเลยง

ไมได และเปนผลโดยตรงจากกระแสโลกาภวตน การเดนทางของผอพยพเขาสทวปยโรปหรอสหรฐอเมรกาไมใชเรองท

แปลกใหม แทจรงแลวประเทศอยางสหรฐอเมรกาไดชอวาเปนประเทศทถกสรางขนโดยผอพยพ84 (หรออยางนอยสอ

และนกวชาการจ านวนมากกสนบสนนความคดเชนนน) อยางไรกตามปรมาณของผอพยพทมากกวาปกตและการไม

สามารถปรบตวไดของทงผอพยพและประเทศผรบเองทท าใหเกดปญหาตามมา

ในความเปนจรงมการไหลเวยนของประชากรประเทศหนงไปยงประเทศอนมากถง 258 ลานคนในป พ.ศ.

2560 ทผานมา โดยมจ านวนมากขนกวาป พ.ศ. 2543 ถง 85 ลานคน85 มากกวาครงของจ านวนดงกลาวอพยพไปยง

ประเทศทมรายไดสง

ในขณะเดยวกนจ านวนผลภยขามชาตนน มสดสวนเพยงประมาณรอยละ 10 ของจ านวนผอพยพขามชาต

ทงหมด หรอประมาณ 25.9 ลานคน86 ดงนนค าถามทเกดขนกคอท าไมปญหาทเกดขนมกจะเกดกบผลภย ไมใชผ

อพยพในลกษณะอนๆ

นกศกษาตองท าความเขาใจกอนวาการยายถนฐานนน เกดขนไดจากสาเหตหลายประการ ยกตวอยางเชน

การยายถนฐานของแรงงานไปยงประเทศทมต าแหนงงานวางและมคาจางสง หรอ การยายถนของนกศกษาทไปศกษา

ตอตางประเทศ หรอ การยายถนของนกธรกจทไปด าเนนธรกจยงประเทศอนๆ ซงกรณสวนใหญมกจะเปนการย ายถน

ฐานไปยงประเทศใกลเคยง เชน ระหวางประเทศในทวปยโรปดวยกน หรอ จากเมยนมารมาประเทศไทย เปนตน ซง

อาจเปนสาเหตหนงทท าใหการยายถนลกษณะนมปญหาคอนขางนอย เพราะเปนการยายถนจากประเทศหนงไปยงอก

ประเทศหนงทมลกษณะทางสงคมและวฒนธรรมไมแตกตางกนมากนก อกทงการยายถนลกษณะน โดยมากเปนไป

ดวยโดยถกกฎหมายและดวยความยนยอมของทงผยายถนและประเทศปลายทาง

ในขณะเดยวกน ผอพยพลภยนนมกมสาเหตมาจากการหลบหนภยสงคราม การฆาลางเผาพนธ การกดข

84 David J. Skorton. “Immigrants helped build our nation. We need to embrace them, not exclude

them.” retrieved October 20, 2018 from USA Today, 4 July 2018, https://www.usatoday.com/story/opinion/2018/07/04/immigrants-build-our-nation-embrace-not-exclude-column/755933002/

85 United Nations. Department of Economic and Social Affairs. International Migration Report 2017: Highlights. The United Nations, 2017, p. 4.

86 Ibid., p. 7.

ขมเหงของรฐทมตอผคดตาง หรอความอดอยากอยางรนแรง เปนตน ในกรณทเปนปญหาตอทวปยโรปในขณะน คอ ผ

ลภยสงคราม ทงสงครามในลเบย อรก และซเรย ทเขาสประเทศในทวปยโรปอยางผดกฎหมายเปนจ านวนมาก และ

กลมคนเหลานเมอเขาไปสประเทศตางๆ แลว ประสบกบปญหาหลายประการ โดยเฉพาะอยางยงการปรบตวเขากบ

รปแบบสงคมและวฒนธรรมของประเทศปลายทางไมไดดนก

เปนทแนนอนวาผยายถนฐานในกรณอนๆ กท าผดกฎหมายหรอปรบตวเขากบสงคมและวฒนธรรมของ

ประเทศปลายทางไมไดเชนกน แตนกศกษาตองอยาลมวาคนเหลานเมอท าผดกฎหมายหรอปรบตวไมได พวกเขา

สามารถถกสงตวกลบ หรอสมครใจกลบประเทศของตน ในขณะทผอพยพลภยเหลานนไมมทอนจะใหเดนทางไป ดวย

เหตผลเชนน จงเปนทถกเถยงกนอยางมากในหมประเทศผรบผอพยพลภย ประชาชนสวนหนงตองการใหคนเหลานน

ถกสงกลบประเทศเมอกระท าความผด แตประชาชนอกสวนเหนวาหากสงคนเหลานกลบประเทศทเผชญกบภย

สงครามกเทากบสงคนเหลานกลบไปสความตาย87 ดงนนหลายๆประเทศจงมความพยายามทจะลดจ านวนผอพยพเขา

สประเทศ ไมวาจะโดนการสรางก าแพงกนผอพยพทผดกฎหมาย88 หรอท าการปดประเทศไมรบผอพยพอก89

ในอนาคต เราสามารถคาดการณไดวาการอพยพยายถนจะมจ านวนมากขนเรอยๆ ยงการตดตอสอสาร และ

การเดนทางเปนไปไดงายมากขนเพยงใด จ านวนผใชกจะมากขนไปดวยเชนกน ในอนาคตเราจะเขาใกลการเปนโลกไร

พรมแดนมากขน ซงเปนทแนนอนวาจะมปญหาการกระทบกระทงทางรปแบบสงคมและวฒนธรรมเพมขนดวย ยงไม

นบรวมถงภยของการกอการรายทมความเปนสากลและไรพรมแดนเชนกน เปนทแนนอนวาประเทศตางๆ จะแสวงหา

ลทางใหมในการรบมอคลนผอพยพเหลาน และเปนทคาดการณไดวารปแบบการเมองของหลายๆ ประเทศจะมการ

เปลยนแปลงไป พรรคการเมองชาตนยมฝายขวาจะไดรบความนยมมากขน ในขณะทพรรคการเมองฝายซายคะแนน

นยมจะลดลง เพราะไมสามารถจดการกบปญหาผอพยพไดอยางมประสทธภาพ ยกตวอยางเชน ประเทศโปแลนด 90

87 Stephen Dinan. “Illegal immigrants claim fear of home country as “magic words” to gain asylum.”

retrieved September 20, 2018 from Washington Times, 4 December 2016, https://www.washingtontimes.com/news/2016/dec/4/illegal-immigrants-seek-asylum-claim-fear-of-home-/

88 “First Section of Donald Trump’s wall at Mexico border unveiled.” retrieved October 30, 2018 from Sky News, 27 October 2018, https://news.sky.com/story/first-section-of-donald-trumps-wall-at-mexico-border-unveiled-11536869.

89 “Poland refuses Middle Eastern migrants.” retrieved October 30, 2018 from EU News, 2 January 2018, https://www.euronews.com/2018/01/02/poland-refuses-mid-east-migrants

90 Rob May. “Is Poland the new Hub for the Radical Right?” retrieved September 20, 2018 from Fair Observer, 16 May 2018, https://www.fairobserver.com/region/europe/poland-radical-right-alt-right-nationalism-europe-news-13241/

ประเทศอตาล91 ประเทศเยอรมนน92 หรอประเทศออสเตรย93 เปนตน

ความทาทายจากภายใน

เราสามารถคาดการณไดเชนกนวาความทาทายทเกดขนจากความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมภายใน

แตละประเทศจะเพมมากขน ประชากรของแตละประเทศสามารถเขาถงขอมลขาวสารไดมากขน เกดกระบวนการ

เรยนรและรบเอาตวอยางการตอสของประชากรประเทศอนมาเปนตนแบบ ท าใหเราสามารถเลงเหนไดวา การตอส

เพอรกษาอตลกษณ สทธ และความเทาเทยมไมวาจะทางดานวฒนธรรมหรอชาตพนธจะมเพมมากขน การทรฐและ

วฒนธรรมหลกจะครอบง าหรอกดทบไวจะท าไดอยางยากล าบาก และในบางกรณการครอบง าหรอกดทบเอาไวจะยง

สรางความคบแคนใจและถกแสดงออกผานการตอตานอยางรนแรงดวยก าลง ดงจะเหนไดจากหลายๆ กรณทกลม

ประชากรบางกลมตองการแยกตวออกเปนเอกราชจากรฐ

ในขณะทฝายขวาเปนกงวลกบวฒนธรรมหลกของชาต ทถกคกคามโดยความหลากหลายทางสงคมและ

วฒนธรรม ฝายซายกตตงกวาพหวฒนธรรมนยมนน ใหความส าคญกบความแตกตางทางวฒนธรรม หรอ ชาตพนธมาก

เกนไป จนลมประเดนความเทาเทยมทางเศรษฐกจและสงคม ในหลายๆประเทศเกดภาวะกลนไมเขาคายไมออกใน

ประเดนระหวาง “การจดสรรทรพยากรเสยใหม (Redistribution)” และ “การยอมรบ (Recognition)” กระบวนการ

จดสรรทรพยากรใหมนนเปนการแกไขความอยตธรรมผานทางกระบวนการทางเศรษฐกจ ในขณะทการยอมรบเปน

การแกไขความอยตธรรมในเชงสญลกษณ94 ซงแตละรปแบบกมความเหมาะสมแตกตางกนไป อยางทไดยกตวอยางไป

แลว วาในกรณของประเทศแอฟรกาใตมความพยายามในการจดสรรทรพยากรเสยใหม หรอในกรณของกลม Black

Lives Matter ในสหรฐ เราอาจมองไดวาเปนการเคลอนไหวเพอการยอมรบคนผวด า มากกวาเรยกรองใหมการจดสรร

ทรพยากรใดๆ

91 “Italy’s far-right League party seizes left-wing strongholds.” retrieved October 20, 2018 from Asia Times,

25 June 2018, http://www.atimes.com/article/italys-far-right-league-party-seizes-left-wing-strongholds/ 92 “Right-wing AfD second most popular party in Germany, poll finds.” retrieved October 20, 2018 from

The Local, 21 September 2018, https://www.thelocal.de/20180921/far-right-afd-second-most-popular-party-in-germany-poll-finds

93 Paul Hockenos. “Austria’s right-wing coalition could be a tipping point for Europe.” retrieved October 20, 2018 from CNN, 18 December 2017, https://edition.cnn.com/2017/12/18/opinions/austria-government-could-hurt-europe-hockenos-opinion/index.html

94 Isabel Awad. “Critical multiculturalism and deliberative democracy: Opening spaces for more inclusive communication.” Javnost-the public, Vol. 18, No. 3, 2011, p. 43.

กจกรรมท 7.3.2

ยกตวอยางความทาทายทระบอบประชาธปไตยตองเผชญอนเนองมาจากความหลากหลายทางชาตพนธ

แนวตอบกจกรรมท 7.3.2

การเขามาของผอพยพทมความแตกตางหลากหลายจากรปแบบสงคมและวฒนธรรมของประเทศในทวปยโรป

จนท าใหเกดการปะทะกนขน หรอ กรณของการตอสภายในของประเทศตางๆ ทเกดจากความแตกตางทางสงคม

วฒนธรรมและชาตพนธ หรอความคบแคนใจและตองการพนททางการเมองของกลมสงคมและวฒนธรรมรองทถกขม

เหงมาโดยตลอด

เรองท 7.3.3

ผลกระทบ ความทาทาย และแนวโนมของการปกครองระบอบประชาธปไตย อนเนองมาจากความหลากหลาย

ทางศาสนา

ในเรองท 7.3.3 น จะเรมดวยผลกระทบทมตอการพฒนาประชาธปไตยทเกดขนจากความหลากหลายทาง

ศาสนา นบแตในอดตมนษยและความเชอทางศาสนานนไดมพฒนาการรวมกนมาเปนเวลานาน ศาสนาไดเขามาม

บทบาทในการปกครองและรปแบบของรฐอยางยาวนาน และถงแมในยคปจจบนระบอบประชาธปไตยจะมพฒนาการ

ไปในเชงบวกและใหความส าคญและใหอสระตอความหลากหลายทางศาสนามากยงขน และมการแบงแยกระหวาง

การปกครองและศาสนาอยางชดเจน แตกลบมประชากรจ านวนหนงหนกลบไปยดถอหลกศาสนาอยางรนแรงและ

ตองการใหใชหลกศาสนาดงกลาวในการปกครองประเทศ รวมถงประเทศบางสวนทไดน าหลกการทางศาสนามาใชรวม

บรหารประเทศ สงเหลานท าใหระบอบประชาธปไตยก าลงถกทาทาย และหลายครงพายแพไปในทสด

ความหลากหลายทางศาสนาและผลกระทบตอการพฒนาประชาธปไตย

ความหลากหลายทางศาสนากเชนกน ทสงผลกระทบอยางยงตอการพฒนาประชาธปไตย กอนทรปแบบ

การเมองการปกครองสมยใหมจะถอก าเนดขน รฐและสงคมมนษยถกผกเอาไวกบความเชอและนบถอในสงเหนอ

ธรรมชาต (รวมทงธรรมชาตเอง เชน การขนลงของพระอาทตย หรอ เหตการณสรยปราคา เปนตน ) สงทมนษยใน

สมยกอนอธบายไมได จะไดรบความย าเกรง นบถอ และบชาโดยมนษย เมอรฐเกดขน ความเชอเหลานนยงคงม

อทธพลตอรปแบบการปกครอง โดยมการน าเอาความเชอในส งเหนอธรรมชาต และศาสนาเขามาเกยวของ และ

บอยครงเพอสรางความชอบธรรมใหกบรปแบบการปกครองนนๆ

กอนทระบอบประชาธปไตยจะถกน ามาใชอยางกวางขวาง ศาสนากบการปกครองเปนเรองทแยกกนไมออก

รปแบบการปกครองในอดตเชน ระบอบเทวาธปไตย (Theocracy)95 หรอ การปกครองโดยพระเจา หรอ พระเจาท

กลบชาตมาเกดในรปของมนษย เปนรปแบบการปกครองทพบเหนไดโดยทวไปในสมยโบราณ ยกตวอยางเชน อยปต

ในสมยโบราณ องคฟาโรห (ชอเรยกผปกครอง) ถอวาเปนบตรของเทพแหงดวงอาทตย (The Sun-God) หรอ ญปนใน

สมยโบราณ (ความเชอดงกลาวยงคงมอทธพลอยในปจจบน) ถอวาองคจกรพรรดเปนบตรของเทพธดาแหงดวงอาทตย

(The Sun-Goddess) ประเทศตางๆในยโรปในสมยกลางเองกเชนกนทถกปกครองดวยระบอบสมบรณาญาสทธราช

95 Cambridge Dictionary (online) “theocracy,” retrieved October 30, 2018, from Cambridge Dictionary.

https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/theocracy

(Monarchy) และยดหลกการเทวสทธราช (Divine Right)96 ทถอวากษตรยไดรบความชอบธรรมในการปกครองมา

จากพระเจาโดยตรง ดงนนจงไมมความจ าเปนทจะตองตอบสนองตอความตองการของมนษย พระเจาเทานนทจะ

สามารถตดสนถงความชอบธรรมของกษตรย และการโคนลมกษตรยนนถอวาเปนการตอตานความประสงคของพระ

เจา

ในปจจบน รฐสมยใหมทยงคงยดถอระบบการปกครองทยดถอพระเจาเปนหลกยงคงปรากฏใหเหนอยเชนกน

ยกตวอยางเชน ประเทศอหรานทถอวามรปแบบการปกครองแบบผสมระหวาง การปกครองโดยนกบวช (Theocratic)

และองคประกอบของระบอบประชาธปไตย ถงแมประเทศอหรานจะมการเลอกตง แตมการบงคบใชกฎหมายทยดตาม

หลกศาสนาเปนหลก มผน าสงสดทางศาสนาหรอจตวญญาณ (Supreme Leader) ทมอ านาจมากกวาประธานาธบด

ของประเทศอหรานเอง ทงการแตงตงผน าเหลาทพและต าแหนงส าคญตางๆ 97 ส าหรบประเทศไทยเอง กมการใช

ระบอบสมบรณาญาสทธราชมาเปนเวลายาวนานจนกระทงมาสนสดลงเมอมรฐธรรมนญฉบบแรกของไทย จ ากด

อ านาจของสถาบนกษตรยไวภายใตรฐธรรมนญและอาจถอวาเปนจดเรมตนของกระบวนการพฒนาประชาธปไตยของ

ไทย

ถงแมประเทศจ านวนมากจะรบเอาหลกการของประชาธปไตยมาใช แตความเชอทางศาสนายงคงมอทธพลตอ

รปแบบการปกครองของประเทศเหลานน ทางดานหนงประเทศสวนหนงแบงแยกอยางชดเจนระหวางการปกครอง

และศาสนา อกดานหนงประเทศอกสวนรบเอาหลกค าสอนของศาสนามาเปนแนวทางในการปกครอง

ประเทศในรปแบบแรกทมการแบงแยกอยางชดเจนระหวางการปกครองและศาสนา (The Separation of

Church and State) อาจกลาวไดวามทมาจากทฤษฎสญญาประชาคม (The Social Contract) ของจอหน ลอค

(John Locke)98 ทกลาววาจตใตส านกของปจเจกชนไมอาจถกควบคมได ดงนนรฐจงไมมอ านาจเหนอจตใตส านกสวน

บคคล ซงอาจแปลไดวารฐไมอาจควบคมและไมควรควบคมความเชอสวนบคคล (หลกการนเปนสวนหนงในแนวคด

สญญาประชาคมของลอค ทถกน ามาใชสรางรฐธรรมนญของประเทศสหรฐอเมรกา) อยางไรกตาม หากจะยอนไปยง

บคคลแรกๆทพฒนาแนวคดการแบงแยกระหวางการปกครองและศาสนา อาจจะสามารถยอนไปถงในสมยศตวรรษท

14 เมอ ไมเคล แซทเทลอร (Michael Sattler)99 ใหแนวคดเกยวกบโลก 2 อาณาจกร (ซงพฒนามาจากแนวคดโลก 2

96 Encyclopaedia Britannica (online) “Divine right of kings.” retrieved November 30, 2018, from

Encyclopaedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/divine-right-of-kings

97 Francis Fukuyama. “Iran, Islam and the Rule of Law.” Wall Street Journal, July 27, 2009. 98 Noah Feldman. Divided by God. Farrar, Straus and Giroux, 2005, p. 29.

99 Mark Gstohl. Theological Perspectives of the Reformation, Xavier University of Louisiana, retrieved 17

September 2018, https://cat.xula.edu/initiatives/rich/tpr_dd.pdf

อาณาจกรของ มารตน ลเธอร (Martin Luther)100) วาควรแยกออกจากกนอยางเดดขาด กลาวคอ อาณาจกรทางโลก

และอาณาจกรทางธรรมควรจะแยกกนโดยเดดขาด ผทเขารตในศาสนา ไมควรจะเขามายงเกยวกบการเมอง หรอ

หมายถงวา ไมควรมสทธในการเลอกตง ไมควรเปนเจาหนาทของรฐ หรอเขารวมในกจการใดของอาณาจกรทางโลก

แนวคดดงกลาวอาจมองไดวาคลายกบแนวคดในประเทศไทย ทพระไมมสทธเลอกตง และไมควรเขามายงเกยวกบ

กจการทางโลก เนองจากความไดเปรยบเสยเปรยบทตงอยบนความเชอของคนไทย

มประเทศในครสตศาสนาจ านวนมากเลอกเดนแนวทางขางตน และแยกระหวางการเมองการปกครองและ

ศาสนาออกจากกนอยางชดเจน ซงอาจจดไดวาอยในกลม รฐโลกวสย (Secular State)101 รฐโลกวสยนนไมไดจ ากด

อยกบประเทศทแบงแยกศาสนาครสตและการปกครองเทานน แตยงหมายรวมถงศาสนาใดๆกตามดวย การทประเทศ

ใดประเทศหนงจะถกจดวาเปนรฐโลกวสยนน ประเทศดงกลาวจะตองมความเปนกลางทางศาสนา โดยไมสนบสนน

ศาสนาใดศาสนาหนงเปนการพเศษ กลาวคอไมใหการปฏบตทเปนพเศษตอพลเมองทนบถอศาสนาใดศาสนาหนงอยาง

เฉพาะเจาะจงและรบรองไวถงเสรภาพในการเลอกนบถอศาสนา

ประเทศในรปแบบทสอง คอประเทศประชาธปไตยทรบเอาหลกศาสนาเขารวมเปนสวนหนงของรปแบบการ

ปกครอง หรออาจเรยกไดวา ศาสนประชาธปไตย (Religious Democracy)102 ประเทศเหลานมกจะรบเอาหลกการ

ค าสอนของศาสนาใดศาสนาหนงเขามามอทธพลตอกฎหมายภายในประเทศ ตวอย างของประเทศเหลานไดแก

ประเทศองกฤษ (ในกรณของศาสนาครสต) ประเทศมาเลเซย (ในกรณของศาสนาอสลาม) ประเทศอสราเอล (ในกรณ

ของศาสนายว) และประเทศภฏาน (ในกรณของศาสนาพทธ)

นอกจากนน ยงมรปแบบของรฐทไดรบการพฒนาขนมา โดยยดหลกการตรงขามกบความเชอทางศาสนาโดย

สนเชง ซงอาจเรยกรฐเหลานไดวา รฐอเทวนยม (State Atheism)103 โดยเปนรฐในลกษณะตรงกนขามกบรฐโลกวสย

ในแงมมทรฐอเทวนยมนน ตอตานและไมยอมรบอ านาจและอทธพลของสถาบนทางศาสนาโดยสนเชง รฐในลกษณะน

จะพบไดในรฐสวนหนงทใชแนวคดแบบมารกซสและเลนนนนส โดยตวอยางทส าคญกคอ สหภาพโซเวยต (ในชวงป

ค.ศ. 1922-1991) ในปจจบนมประเทศจ านวนหนงทยงคงใชแนวคดอเทวนยม เชน ประเทศจน ประเทศเกาหลเหนอ

และประเทศควบา เปนตน

100 ด David VanDrunen, Living in God’s Two Kingdoms (2010); Natural Law and the Two Kingdoms: A

Study in the Development of Reformed Social Thought (2010); และ D. G. Hart, A Secular Faith: Why Christianity Favors the Separation of Church and State (2006).

101 John T. S. Madeley and Zsolt Enyedi, Church and state in contemporary Europe: the chimera of neutrality. London: Routledge, 2003, p. 14.

102 Michael Driessen. “Religious Democracy and Civilizational Politics: Comparing Political Islam and Political Catholocism.” Occasional Paper No. 12, Center for International and Regional Studies, Georgetown University School of Foreign Service in Qatar, 2013, p. 12-15.

103 Jeroen Temperman. State-Religion Relationships and Human Rights Law: Towards a Right to Religiously Neutral Governance. Brill Academic/Martinus Nijhoff Publishers. 2010, p. 140–141.

จะเหนไดวา กระบวนการพฒนาประชาธปไตยและศาสนามความเปนมารวมกนอยางยาวนาน กลาวคอ กอน

หนาทระบอบประชาธปไตยจะไดรบการใชงานอยางแพรหลาย ศาสนามบทบาทส าคญในการปกครองรฐ อยางไรกด

ถงแมประเทศสวนใหญ จะน าหลกการประชาธปไตยมาใชในการปกครอง แตบทบาทของศาสนาหล กของแตละ

ประเทศยงคงมอย บางประเทศตดสนใจทจะแยกระหวางการปกครองทางโลกและหลกการทางศาสนาออกจากกน แต

หลายๆประเทศยงคงยดมนและยดถอศาสนาใดศาสนาหนงเปนศาสนาประจ าชาตอย ในขณะเดยวกนบางประเทศก

ตอตานหลกศาสนาอยางเดดขาดและไมยอมรบอทธพลของศาสนาในการปกครองเลย หรอแมกระทงบางประเทศท

เคยถอไดวาเปนประเทศประชาธปไตย ไดเกดการเปลยนแปลงและน าเอาหลกการทางศาสนากลบมาใชเปนหลกการ

ส าคญในการปกครองประเทศโดยมหลกการของประชาธปไตยเปนสวนประกอบ

ประเดนความหลากหลายทางศาสนาและความทาทายตอระบอบประชาธปไตยในปจจบน

ถงแมประเทศสวนใหญในโลกจะอางวาตนเองเปนรฐโลกวสย ทไมยอมรบอทธพลของศาสนาใดศาสนาหนง

และวางตวเปนกลางทางศาสนา ในการปกครองประเทศ แตในความเปนจรงประเทศจ านวนมากน าหลกศาสนากลบ

เขามาใชเปนสวนหนงในการปกครองประเทศ และบางสวน (ทงทเปนรฐและพยายามกอตงรฐ) หนมาใชหลกศาสนา

เปนหลกในการปกครองประเทศ ซงการเคลอนไหวเหลานเปนทแนนอนวาจะสงผลกระทบตอแนวคด และหลกการ

ของประชาธปไตยอยางหลกเลยงไมได ซงอาจกลาวไดวาความทาทายตอระบอบประชาธปไตยในปจจบนนน ไดม

รปแบบตรงกนขาม กบประเดนความหลากหลายทางเพศหรอความหลากหลายทางชาตพนธ ทการเพมขนของความ

หลากหลายเหลานน กอใหเกดความทาทายตอระบอบประชาธปไตย แตส าหรบประเดนความหลากหลายทางศาสนา

นน ความทาทายทเกดขนคอการทรฐจ านวนหนง ลดความส าคญของความหลากหลายทางศาสนา และพยายามช

ศาสนาใดศาสนาหนงเปนศาสนาหลกและมอทธพลอยางสงในประเทศนน ในปจจบน ตวอยางของการทศาสนาเขาไป

มอทธพลตอการเมองสามารถพบเหนไดเปนการทวไป โดยจะขอยกตวอยางกรณศกษา ดงตอไปน

กรณศกษา พระในศาสนาพทธกบการเมองภายในประเทศเมยนมาร

ประเทศอยางเมยนมาร เปนประเทศทมผนบถอศาสนาพทธเปนจ านวนมาก บทบาทของพระสงฆใน

ประวตศาสตรการเมองของเมยนมารกมมากเชนกน พระสงฆในเมยนมารแสดงบทบาทในการน าประทวงรฐบาลทหาร

ของเมยนมารและเรยกรองประชาธปไตยอยหลายครง เชน กรณเหตการณ 8-8-88 (เหตการณททหารปราบปรามการ

เรยกรองประชาธปไตย เมอวนท 8 สงหาคม ค.ศ. 1988 (หรอป พ.ศ. 2531)) ทพระสงฆ นกศกษา และประชาชนนบ

ลาน ออกมาชมนมในนครยางกงและเรยกรองใหยตระบอบเผดจการของนายพลเนวน โดยเหตการณประทวงดงกลาว

ถอวาเปนการชมนมครงใหญทสดตงแตป พ.ศ. 2491 ซงเมยนมารไดรบเอกราช โดยมการประมาณการวามผเสยชวต

มากถงหนงหมนคน104 หรอ ในกรณ การปฏวตผากาสาวพสตร ทพระสงฆถอวามบทบาทน าในการประทวงเลยทเดยว

โดยเหตการณดงกลาวมทมาจากการเลกอดหนนราคาเชอเพลงของรฐบาล ในชวงแรกมการประทวงจากประชาชน

และพระสงฆจ านวนหนง เมอมการปราบปรามการประทวงและท ารายพระสงฆจ านวน 3 รป จงท าใหการประทวง

ขยายตวกวางมากขน จนกระทงมพระสงฆมากกวา 15,000 รปน าผประทวงอกหลายหมนคน ท าการประทวงตอตาน

รฐบาลทหารเมยนมาร (หรอ พมา ในขณะนน) จนน าไปสการเสยชวตของพระสงฆและผประทวงเปนจ านวนมาก โดย

หลงจากเหตการณดงกลาว รายงานจากฮวแมนไรทวอทชระบวา “มพระภกษหลายรอยรปทถกจบกม ทบต และคมขง

พระภกษอกหลายพนรปยงคงหวาดกลววาจะถกปราบปราม จนท าใหพระภกษจ านวนมากหลบหนออกจากวด และ

เดนทางกลบไปยงหมบานของตน หรอไปลภยในตางประเทศ ขณะทพระภกษทยงคงอยทวดกถกทางการจบตามมอง

อยางใกลชด”105

พระสงฆของเมยนมารไมไดมสวนรวมทางการเมองโดยการประทวงรฐบาลทหารและเรยกรองประชาธปไตย

เทานน แตพระสงฆบางสวนกลบไมยอมรบความหลากหลายทางเชอชาตและศาสนา รวมทงการด าเนนงานของรฐบาล

ทมาจากการเลอกตงของนางออง ซาน ซจ โดยทพระสงฆเปนผน าในการตอตานผนบถอศาสนาอนๆอยางเปดเผยอย

บอยครง ยกตวอยางเชน การรวมตวประทวงของพระสงฆและประชาชน ทกลาวหาวารฐบาลของนางซจ ไมปกปอง

ชาวพทธทเปนประชากรสวนใหญ106 การรวมตวประทวงของพระสงฆและประชาชน ทตอตานการน าสงของชวยเหลอ

ชาวโรฮงญามาแจกจาย107 หรอ การรวมตวประทวงของพระสงฆและประชาชน ตอนโยบายการน าชาวโรฮงญากลบมา

สประเทศเมยนมาร108 เปนตน

กรณศกษา ผนบถอศาสนาอสลามกบการเลอกตง ในประเทศอนโดนเซย

อนโดนเซยถอวาเปนประเทศทมประชากรนบถอศาสนาอสลามมากทสดในโลก เปนทแนนอนวาในจ านวน

ดงกลาว มทงชาวมสลมสายทนสมย สายกลาง และสายหวรนแรงผสมปนเปกนอย ศาสนาอสลามเองกไมไดแตกตาง

104 “เมยนมาร าลก 30 ป เหตการณเรยกรองประชาธปไตย 8-8-88” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตบบซ

ไทย: https://www.bbc.com/thai/international-45103631

105 “พมา: หยดการปราบปรามพระภกษ” ” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซต Human Rights Watch: https://www.hrw.org/th/news/2009/09/21/237794

106 “ชาวพทธพมาชาตนยมชมนมประทวงโวยรฐไมปกปองศาสนา” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตนวสวน: http://news1live.com/detail.aspx?NewsID=9600000079596

107 “พระพมา-ชาวบาน ตงมอบขวางเรอมาเลยขนความชวยเหลอทางมนษยธรรมชวยชาวโรฮนจา” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตมตชน: https://www.matichon.co.th/foreign/news_458132

108 “กลมพระสงฆพมาหวรนแรงออกมาประทวงแผนรฐบาลเตรยมน าชาวโรฮงญากลบบาน” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตส านกขาวชายขอบ : http://transbordernews.in.th/home/?p=17895

กบศาสนาอนๆทอาศยการตความค าสอนของพระอลเลาะห ผานทางคมภรอลกรอาน ซงในบอยครงการตความอาจไม

ครบถวนสมบรณกเปนได

ไมใชเฉพาะนกบวชในศาสนาพทธเทานนทเขาไปเกยวของกบการเมองโดยตรง นกบวชและผนบถอศาสนา

อสลามกเขามาเกยวของกบการเมองภายในประเทศอยางชดเจนเชนกน ถงแมความเชอทางศาสนาจะเปนเรองท

ละเอยดออน แตกลบถกน ามาใชเพอใหมอทธพลตอการเลอกตง ซงน าไปสขอถกเถยงวา ศาสนากบการเมองควร

จะตองแยกกนอยางเดดขาดหรอไม ถาไม ศาสนากบการเมองควรจะมการแบงขอบเขตกนเชนไร ยกตวอยางเชน กรณ

การเลอกตงประธานาธบดอนโดนเซยเมอป พ .ศ. 2557 ทมการกลาวกนวามการแบงแยกกนทางศาสนาอยางเหน

ไดชด109 กลาวคอผสมครฝงหนงพยายามน าแนวคดทางศาสนาเขามาผสมกบการเมองและสญญาวาจะน ากฎหมาย

ชะรอะฮ (Sharia) กลบมาใชในประเทศ ซงท าใหผสมครคนนไดรบคะแนนเสยงสนบสนนมากมาย แตสดทายกลบพาย

แพไป อกกรณหนง คอ การเลอกตงผวาราชการเมองจาการตาเมอปทผานมา ทกลมมสลมหวรนแรงออกมาประกาศ

หามชาวมสลมเลอกผสมครรบเลอกตงทไมใชมสลม โดยมการอางค าสอนตามคมภรอลกรอาน และยงวางแผนสง

ผนบถออสลามหวรนแรงจ านวนมากไปยงเขตเลอกตงเพอควบคมการเลอกตงใหเปนไปตามความตองการของตน110 111

โดยการกระท าดงกลาว สงผลใหผสมครมสลมไดรบการเลอกตง

ในกรณของประเทศไทย ยงไมพบเหนลกษณะดงกลาวอยางชดเจน ถงแมจะมการทพระในศาสนาพทธออกมา

น าการประทวง หรอ ขาวคราวเกยวกบวดทเขาไปฝกใฝฝายหนงฝายใดในการเมอง ระดบของความรนแรงยงไมเทากบ

กรณศกษาขางตน ทมการกาวกายกนอยางเปนระบบและเปนวงกวาง หากไมนบสองกรณของไทยขางตน เราจะเหน

ไดวาบทบาทของผน าทางศาสนาตางๆ ในไทย (ยกเวน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต) จะมรปแบบการเขาไปมอทธพล

ทางการเมองในระดบหวคะแนนในแตละชมชนเสยมากกวาการเขาไปเรยกรองเรองโดยตรง

ในกรณของสามจงหวดภาคใตของประเทศไทย ทมประชากรสวนใหญเปนชาวมสลมและมเหตการณความ

รนแรงอนเปนผลเกยวเนองมาจากศาสนานน ยงไมปรากฏถงกรณการเขาไปมอทธพลตอการเลอกตงโดยผน าหรอผนบ

ถอศาสนาตางๆ ดงเชนกรณของอนโดนเซย ถงแมจะไมเหนอยางชดเจน ธนกล จนทรา 112 ระบไววา ในพนทสาม

จงหวดชายแดนภาคใตของไทย ชมชนชาวมสลมจะเชอและศรทธาในผน าทางศาสนาเปนอยางมากในทกๆ ดานของ

การใชชวต ไมใชเพยงแคเรองการเมองเทานน

109 “เลอกตง ปธน.อนโดฯ ชกเดอด! ลามเปนศกสองศาสนา” คนคนเมอวนท 12 กนยายน 2561 จากเวบไซตไทยรฐ:

https://www.thairath.co.th/content/434101

110 “กลมสดโตงสงพวกเฝาทกหนวยเลอกตงผวาจาการตา” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตบบซไทย: https://www.bbc.com/thai/international-39638129

111 “ชาวอนโดนเซยหลายหมนชมนมหนนคนมสลมเปนผวากรงจาการตา” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตบบซไทย: https://www.bbc.com/thai/38944001

112 Thanikun Chantra. Political participation during Conflict. Doctoral dissertation, University of Canterbury, 2018, p. 347-348.

ธนกล อธบายตอไปวา อหมามหรอผน าทางศาสนานน เปรยบเสมอนศนยกลางของขอมลขาวสาร เมอมขอมล

ขาวสารใดๆ ไมวาจะจากรฐหรอกลมสงคมอนนอกชมชน อหมามจะเปนผน ามาเผยแพร บอกตอใหกบคนในชมชน อก

ทงอหมามยงถอวาเปน นกวชาการทางศาสนาอสลาม (Ulama) ทมความเกยวของกบทกๆ ดานในชวตของชาวมสลม

ดงนนการมสวนรวมทางการเมองของชาวมสลม จงตกอยภายใตอทธพลของอหมามเปนอยางสง และกลมผน าทาง

ศาสนาเองกยอมรบในบทบาทดงกลาว แตเนนย าวาการใชอทธพลดงกลาวในทางการเมองนนเปนไปเพอชกจงใหผนบ

ถอศาสนาอสลามเขาไปมสวนรวมทางการเมองโดยสนตวธเทานน เชน การเลอกตง โดยค านงถงประโยชนของชมชน

เปนส าคญ

แนวโนมและทศทางในอนาคตของระบบประชาธปไตยในโลกทมความหลากหลายทางศาสนา

เปนทคาดเดาไดวา แนวโนมในอนาคต การปะทะกนระหวางศาสนาและการปกครองแบบประชาธปไตย จะ

ทวความรนแรงมากยงขน แนวคดประชาธปไตยแบบเสรนยม ทเนนการใหสทธเสรภาพและความเทาเทยมทางเพศ

การแสดงออก เสมอนวาจะเขากนไมไดกบแนวคดอนรกษนยมเชงศาสนา โดยเฉพาะอยางยงกบศาสนาอสลาม

ความคดของฮนตงตนดเหมอนวาจะกาวเขาใกลความเปนจรงทกขณะ จ านวนประชากรชาวมสลมก าลงเพมจ านวน

มากขนเรอยๆ และในขณะเดยวกน มชาวมสลมทวโลก จ านวนไมนอย หนกลบไปยดถอหลกค าสอนแบบอนรกษนยม

หรอสดโตง (Radical Islamism) ซงเขากนไมได กบแนวคดทางประชาธปไตยทใชกนอยในปจจบน มการคาดการณวา

ประชากรชาวมสลมจะมมากเปนอนดบหนงของโลกในเวลาอนใกล113

113 Drew Desilver and David Masci. “World’s Muslim population more widespread than you might think.”

retrieved October 25, 2018 from Pew Research Center, 31 January 2017, http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/01/31/worlds-muslim-population-more-widespread-than-you-might-think/

ทมา: Conrad Hackett and David McClendon. “Christians remain world’s largest religious group, but they are declining

in Europe.” retrieved December 25, 2018 from Pew Research Center, 5 April 2017, http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/04/05/christians-remain-worlds-largest-religious-group-but-they-are-declining-in-europe/

จากกราฟดานบน เปนการคาดการณวาระหวางป พ .ศ. 2558 ถง พ.ศ. 2603 วาประชากรชาวมสลมจะ

ขยายตวเปนอยางมากและจะท าใหเปนกลมศาสนาทใหญทสดในโลก และคาดวาจะท าใหการปะทะกนระหวางอารย

ธรรมเปนไปไดงายขน ถงแมประชากรชาวมสลมในปจจบน สวนมากจะอาศยอยในประเทศแถบเอเชย และแอฟรกา

แตผลจากโลกาภวตนจะท าใหเกดการอพยพของชาวมสลมเปนจ านวนมาก อกทงยงสงผลใหการกอการรายโดยชาว

มสลมหวรนแรงไมจ าเปนจะตองมทมาจากประชากรในประเทศนนๆ ยกตวอยางเชน กรณ 9/11 ของประเทศ

สหรฐอเมรกา ทผกอการรายสวนมากเปนชาวซาอดอาระเบย114

114 “September 11 Hijackers Fast Facts.” retrieved October 20, 2018 from CNN, 5 September 2018,

https://edition.cnn.com/2013/07/27/us/september-11th-hijackers-fast-facts/index.html

-7

0

3

5

15

27

34

70

-20 0 20 40 60 80

พทธ

อนๆ

ไมมนบถอศาสนา

ผนบถอความเชอพนบาน

ยว

ฮนด

ครสต

อสลาม

เปอรเซนตการเปลยนแปลง

เปอรเซนตการเปลยนแปลง

ท ม า : Drew Desilver and David Masci. “World’s Muslim population more widespread than you might think.”

retrieved October 25, 2018 from Pew Research Center, 31 January 2017, http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/01/31/worlds-muslim-population-more-widespread-than-you-might-think/

อยางไรกตาม ชาวมสลมสวนมาก (ทงทอยในประเทศนนๆอยแลว ทอพยพมาจากประเทศอน หรอประชากร

เดมทเปลยนมานบถอศาสนาอสลาม) ไมไดยดตามหลกศาสนาอยางสดโตง และจ านวนมากทเชอในหลกศาสนาอสลาม

สายกลาง (Moderate Islam) ทสามารถอยรวมกบวฒนธรรมหลก โดยทยงคงวฒนธรรมตามหลกศาสนาของตนไวได

เชน การไมรบประทานอาหารทท าจากเนอสกร การแตงกายทไมเปดเผยหรอการโพกผา (Hijab) แตกไมไดถงกบปดบง

รางกายและหนาตาทงหมด (Burka) กลมคนเหลานกลบตองกลายเปนเหยอของกระแสตอตานชาวมสลมในหลายๆ

ประเทศดงทกลาวไปแลว และยงตกเปนเหยอของกลมคลงศาสนาหวรนแรงทใชความคบแคนใจของชาวมสลมเปน

เครองมอในการหาสมาชกของกลมหวรนแรง กลาวคอ เมอมการท ารายผบรสทธโดยกลมคลงศาสนาหวรนแรง

ประชาชนจ านวนหนงจะแสดงความโกรธแคนไปยงชาวมสลมคนอนๆ เมอชาวมสลมทไมเกยวของเหลานนถกท าราย

กจะท าใหชาวมสลมสวนหนงเกดความคบแคนใจและถกชกจงใหเขารวมกบกลมคลงศาสนาหวรนแรง และเปนสวน

หนงของการกอการรายในอนาคต ซงกอใหเกดวฏจกรของความเกลยดชง และกลายเปนสงสนบสนนใหกบกลมหว

รนแรง ในการจดหาสมาชกของกลมเพมขน เปนทคาดการณไดวากรณลกษณะนจะมเพมมากขน เนองจากการปะทะ

กนระหวางผบรสทธนนจะกอใหเกดประโยชนตอกลมผกอการราย

การตอบโตของบางประเทศกคอการพยายามท าใหหลกศาสนาเหลานน ถกกลนกน หรอท าใหเขากนไดกบ

98

37

24

4

0.3

0.08

0 20 40 60 80 100 120

เอเชยและแปซฟก

ตะวนออกกลางและแอฟรกาเหนอ

แอฟรกาใตซาฮารา

ยโรป

อเมรกาเหนอ

ลาตนอเมรกาและคารบเบยน

จ านวนประชากรมสลมโดยประมาณ ณ พ.ศ. 2561 (สบลานคน)

จ านวนประชากรมสลมโดยประมาณ ณ พ.ศ. 2561(สบลานคน)

สงคมของแตละประเทศ ยกตวอยางเชน การหามปดบงใบหนาของชาวมสลมในประเทศแถบทวปยโรปบางประเทศ115

หรอการ ‘ใหการศกษา’ เพอใหเกดการปรบตวของผอพยพ และสามารถใชชวตตามแนวทางของประเทศนนๆ อยางไร

กด อาจกลาวไดวาโลกมแนวโนมทจะเดนทางไปสความขดแยงอนมทมาจากศาสนาเปนส าคญ

อาจสรปไดวา แนวโนมในอนาคตของความทาทายทมาจากความหลากหลายทางเพศ ชาตพนธและศาสนา

อาจจะเปนอนาคตทเตมไปดวยความขดแยง มากกวาการอยรวมกนอยางสงบสขทามกลางความหลากหลาย ระบอบ

ประชาธปไตยเองจ าเปนตองปรบเปลยนเพอรบมอกบความขดแยงเหลานน ดงเชนทเคยววฒนาการมาจากอดตจนถง

ปจจบน

ดวเวด (Dwivedi)116 เสนอใหรฐมการปรบเปลยนตวเองเพอใหเกดการปกครองทมธรรมาภบาลและปกปอง

คมครองความหลากหลาย เขาเสนอใหมการสรางความหลากหลายทางวฒนธรรมไวในองคกรของรฐ เพอใหเปน

ตวอยางและท าใหตวเจาหนาทของรฐเองไดเขาใจและรบรถงความหลากหลายเหลานนโดยประสบการณตรง โดย

Dwidevi เชอวาหากเจาหนาทรฐไมรบรหรอเขาใจแลว การด าเนนงานกจะไมค านงถงความหลากหลายไปดวย อกทง

ยงเนนวา ในระบอบประชาธปไตยแบบเสรนยม เปนสงส าคญทการบรการของรฐจะตองแสดงใหเหนถงความเทาเทยม

ส าหรบทกคน ไมวาคนเหลานนจะมสผว เพศ ชาตพนธ ศาสนาหรอวฒนธรรมทแตกตางกนอยางไร และความเทา

เทยมนนจะชวยสรางสงคมทมความกลมเกลยวกนขน

จะเหนไดวาการแกไขปญหาของความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรมในประเทศหนงๆจะมหลกการ

ส าคญทไมแตกตางกนนก คอ ความจ าเปนในการบรณาการหรอการท าใหเปนอนหนงอนเดยวกนของทงฝงวฒนธรรม

หลกและวฒนธรรมรองและอาจรวมไปถงผอพยพและประชาชนในประเทศผรบดวยเชนกน

กจกรรมท 7.3.3

อภปรายถงวธการทรฐสามารถเมอตองเผชญกบความทาทายจากความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม

แนวตอบกจกรรมท 7.3.3

รฐจะตองสรางหรอเอออ านวยใหเกดการบรณาการของคนจากภาคสวนตางๆของสงคม ไมวาจะมเพศ ชาต

พนธ ศาสนา ความเชอ ภาษา หรอวฒนธรรมแบบใดกตาม และสรางการยอมรบในอตลกษณของแตละบคคล โดยเรม

ทรฐกอนเปนอนดบแรก

บรรณานกรม

115 Radhika Sanghani. “Burka bans: The countries where Muslim women can’t wear veils.” retrieved

October 20, 2018 from The Telegraph, 17 August 2017, https://www.telegraph.co.uk/women/life/burka-bans-the-countries-where-muslim-women-cant-wear-veils/

116 O.P. Dwivedi. The Challenge of Cultural Diversity for Administrative Culture and Good Governance. United Nations Expert Group Meeting on Managing Diversity in the Civil Service. New York, 3–4 May 2001, p. 7.

โกวท วงศสรวฒน “การศกษาในสงคมการเมองไทย“ ใน เอกสารการสอนชดวชา พนฐานทางสงคมและวฒนธรรมของ การเมองไทย

พมพครงท 6 นนทบร สาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2559

ขจรศกด สทธ “ความขดแยงทางชาตพนธและวฒนธรรม” ใน เอกสารการสอนชดวชา สงคมโลก ฉบบปรบปรงครงท 16

นนทบร สาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2554

จมพล หนมพานช “สงคมและวฒนธรรมของการเมองไทยในกระแสการเปลยนแปลงของโลกยคโลกาภวตนและหลงสมยใ ห ม ” ใ น

เอกสารการสอนชดวชา พนฐานทางสงคมและวฒนธรรมของการเมองไทย พมพครงท 6 นนทบร สาขาว ช าร ฐศาสตร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2559

บณฑต จนทรโรจนกจ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย: ความเปนมาและสาระส าคญ กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา 2558

บษกร สรยสาร อตลกษณและวถทางเพศในประเทศไทย / องคการแรงงานระหวางประเทศ ประจ าประเทศไทย กมพชา

และสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว; โครงการสงเสรมสทธ ความหลากหลายและความเทาเทยมในโลก ข อ ง ก า ร

ท างาน (PRIDE). กรงเทพ: องคการแรงงานระหวางประเทศ 2557

ประสทธ ลปรชา “พหวฒนธรรมนยม: ความหมาย กระบวนทศน และสถานภาพ” วารสารสงคมศาสตร ปท 25 ฉบบท 2/2556

พทยา สายห ความเขาใจเกยวกบกลไกของสงคม กรงเทพมหานคร พฆเณศ 2523

ศรจต สนนตะ “สถานการณโตแยงเรองพหวฒนธรรมในประเทศไทย” วารสารภาษาและวฒนธรรม ปท 32 ฉบบท 1/2556

รสลน ศรยะพนธ “ศาสนาและความเชอในสงคมการเมองไทย” ใน เอกสารการสอนชดวชา พนฐานทางสงคมและวฒนธรรมของการ

เมองไทย พมพครงท 6 นนทบร สาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2559

ราชบณฑตยสถาน พจนานกรมราชบณฑตยสถานฉบบ พ.ศ. 2554 กรงเทพฯ: บรษทศรวฒนาอนเตอรพรนท จ ากด (มหาชน) จ ากด

2556

สพตรา สภาพ สงคมวทยา กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพาณช 2514

ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) และองคการเพอการพฒนาระหวางประเทศของ สหรฐอเมรกา (USAID). BEING

LGBT IN ASIA: รายงานในบรบทของประเทศไทย กรงเทพฯ: ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาตศนยภมภาค

เอเชย-แปซฟก 2557

อมรา พงศาพชญ วฒนธรรม ศาสนา และชาตพนธ : วเคราะหสงคมไทยแนวมานษยวทยา กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย 2534

Abbas, S. R. and Asim, Muhammad. “What is Theocratic Democracy: a Case Study of Iranian Political System” in

Journal of Siberian Federal University, Humanities and Social Sciences, Vol. 3, No. 8, 2015.

Abootalebi, Ali. “The Struggle for Democracy in the Islamic Republic of Iran.” in Middle East Review of International

Affairs, Vol. 4, No. 3, 2000.

Awad, Isabel. “Critical multiculturalism and deliberative democracy: Opening spaces for more inclusive

communication.” in Javnost-the public, Vol. 18, No. 3, 2011.

Binswanger-Mkhize, Hans P. “From failure to success in South African land reform.” in African Journal of Agricultural

and Resource Economics. Vol 9, No. 4, 2014.

Chantra, Thanikun. Political Participation during Conflict. Doctoral dissertation, University of Canterbury, 2018.

Collier, Ruth Berins. Regimes in Tropical Africa. Berkeley: University of California Press. 1982. Cornwall, Andrea and Anne Marie Goetz. “Democratizing democracy: Feminist perspectives.” Democratization,

Vol.12, No.5, (December 2005). Driessen, Michael. “Religious Democracy and Civilizational Politics: Comparing Political Islam and Political

Catholocism.” Occasional Paper No. 12, Center for International and Regional Studies, Georgetown University School of Foreign Service in Qatar, 2013.

Dwivedi, O.P.. The Challenge of Cultural Diversity for Administrative Culture and Good Governance. United Nations

Expert Group Meeting on Managing Diversity in the Civil Service. New York, 3–4 May 2001.

Feldman, Noah. Divided by God. Farrar, Straus and Giroux, 2005. Fishbein, Harold D. Peer prejudice and discrimination: the origins of prejudice (2nd ed.). Psychology Press. 2002.

Fukuyama, Francis. "The End of History?.” The National Interest, Vol. 16, 1989.

_______. “Iran, Islam and the Rule of Law.” Wall Street Journal, July 27, 2009. Hall, Ruth and Ntsebeza, Lungisile. The Land Question in South Africa: The Challenge of Transformation and

Redistribution. Cape Town: HSRC Press, 2017.

Hart, D. G. A Secular Faith: Why Christianity Favors the Separation of Church and State. Chicago: I.R. Dee, 2006. Heywood, Andrew. Key Concepts in Politics. Hampshire: Palgrave Macmillan, 2000.

Horowitz, Donald. Ethnic Groups in Conflict. Berkeley, University of California Press, 1985.

House of Commons Information Office. The Glorious Revolution. Factsheet G4 2010.

Huntington, Samuel P., The Clash of Civilizations?, in "Foreign Affairs", vol. 72, no. 3, Summer 1993.

Kohli, Atul. “Introduction.” in Atul Kohli, ed. The Success of India’s Democracy. Cambridge: Cambridge University

Press, 2001.

Kymlicka, Will. “Introduction: An Emerging Consensus?”, Ethical Theory and Moral Practice, Vol. 1, No. 2, 1998. ______. “Western Political Theory and Ethnic Relations” in Will Kymlicka and Magda Opalski. Can Liberal Pluralism

be Exported. Oxford: Oxford University Press, 2001.

______. Multicultural Odysseys: Navigating the New International Politics of Diversity. New York: Oxford University

Press, 2012.

Lamsal, A. K. “Mass Revolution and End of the Cultural Institution in Nepal.” in Researcher: A Research Journal of

Culture and Society, Vol 1, No. 2, 2013.

Lerner, Gerda. The Creation of Patriarchy (Women and History). Oxford University Press. 1986. Madeley, John T. S. and Zsolt Enyedi. Church and state in contemporary Europe: the chimera of neutrality.

London: Routledge, 2003.

Marinzel, Anastazia. “Catalonia: The Quest for the Independence from Spain.” In John Carroll University Collected,

Spring, 2014.

Modood, Tariq. Multiculturalism and Integration: Struggling with Confusion. San Domenico di Fiesole: the European

University Institute, 2011.

Parekh, Bhikhu C. Rethinking Multiculturalism: Cultural Diversity and Political Theory. Hampshire: Macmillan,

2000.

Patten, Alan. Equal Recognition: The Moral Foundations of Minority Rights. Princeton, New Jersey Princeton University Press, 2014.

Pei, Minxin. “The Fall and Rise of Democracy in East Asia” in Larry Diamond and Marc Platter, eds., Democracy in East Asia. Baltimore: Johns Hopkins Press. 1998.

Phillips, Anne. “Democracy and Representation: Or, Why Should it Matter Who our Representatives Are?”, in Anne Phillips. ed., Feminism and Politics. Oxford: Oxford University Press, 1998.

Robinson, Eric W.. Ancient Greek democracy: readings and sources. Wiley-Blackwell. 2004. Rosado, Caleb. “Toward a Definition of Multiculturalism.” in Change in Human Systems, Vol. 1, No.1, 1997.

Russell-Brown, Katheryn “Critical Black Protectionism, Black Lives Matter, and Social Media: Building a Bridge to

Social Justice.” in Howard Law Journal, Vol. 60, No. 2, 2017.

Talib, Naimah S. “Brunei Darussalam: Royal Absolutism and the Modern State.” in Kyoto Review of Southeast Asia,

Issue 13, 2013.

Taylor, Charles. “The Politics of Recognition.” In Amy Gutman, ed. Multiculturalism: Examining the Politics of

Recognition. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1994.

Temperman, Jeroen. State-Religion Relationships and Human Rights Law: Towards a Right to Religiously Neutral

Governance. Brill Academic/Martinus Nijhoff Publishers. 2010.

United Nations. Department of Economic and Social Affairs. International Migration Report 2017: Highlights. The

United Nations, 2017.

VanDrunen, David. Living in God’s Two Kingdoms: A Biblical Vision for Christianity and Culture. Wheaton: Crossway Books, 2010.

_______. Natural Law and the Two Kingdoms: A Study in the Development of Reformed Social Thought, Grand Rapids: Eerdmans, 2010.

Verma, Gajendra K.. “Pluralism: some theoretical and practical considerations.” In Britain: A plural society. C.R.E.

London: Publication, 1990.

Waltner, Ann. “Widows and Remarriage in Ming and Early Qing China.” Historical Reflections / Réflexions Historiques, Vol. 8, No. 3, 1981.

สอออนไลน

“กลมพระสงฆพมาหวรนแรงออกมาประทวงแผนรฐบาลเตรยมน าชาวโรฮงญากลบบาน” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จ า ก

เวบไซตส านกขาวชายขอบ : http://transbordernews.in.th/home/?p=17895

“กล มสดโต งส งพวกเฝาทกหนวยเลอกต งผ ว าจาการตา ” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตบบซ ไทย :

https://www.bbc.com/thai/international-39638129

“ชาวพทธพมาชาตนยมชมนมประทวงโวยรฐไมปกปองศาสนา” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตนวสวน :

http://news1live.com/detail.aspx?NewsID=9600000079596

“ชาวอนโดนเซยหลายหมนชมนมหนนคนมสลมเปนผวากรงจาการตา” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซต บ บ ซ

ไทย:https://www.bbc.com/thai/38944001

“ดงกลมแอลจบทคว เทยวไทย” คนคนเมอวนท 25 กนยายน 2561 จากเวบไซตขาวสด : https://www.khaosod.co.th

/economics/news_1334889

“ต า ง ช า ต ช ‘ไ ท ย ’ช า ว เ ก ย เ ท ย ว เ ส ร -ไ ม ม อ คต ” ค น ค น เ ม อ ว น ท 25 ก น ย า ย น 2561 จ า ก เ ว บ ไ ซต โ พสต ท เ ด ย :

https://www.posttoday.com/world/242296

นฤพนธ ดวงวเศษ. “Multiculturalism” ค าศพททางมานษยวทยา คนคนเมอวนท 30 กนยายน 2561 จากเวบไซตศนย มานษยวทยา

สรนธร http://www.sac.or.th/databases/anthropology-concepts/glossary/90

______. “Patriarchy” ค าศพททางมานษยวทยา คนคนเมอวนท 30 พฤศจกายน 2561 จากเวบไซตศนยมานษยวทยาสรนธร

http://www.sac.or.th/databases/anthropology-concepts/glossary/100

แผนแมบทการพฒนากลมชาตพนธในประเทศไทย (พ.ศ.2558-2560). [ออนไลน] คนคนเมอวนท 10 สงหาคม 2561 จ า ก

http://www.harvardasia.co.th/wp-content/uploads/2016/09/503.pdf

“พม า : หย ดการปราบปรามพระภ กษ ” ” ค นค น เม อ ว นท 22 ก นยายน 2561 จาก เ ว บ ไซต Human Rights Watch:

https://www.hrw.org/th/news/2009/09/21/237794

“พระพมา-ชาวบาน ตงมอบขวางเรอมาเลยขนความชวยเหลอทางมนษยธรรมชวยชาวโรฮนจา” คนคนเมอวนท 22 ก น ย า ย น

2561 จากเวบไซตมตชน: https://www.matichon.co.th/foreign/news_458132

“เมยนมาร าลก 30 ป เหตการณเรยกรองประชาธปไตย 8-8-88” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จากเวบไซตบบซ ไ ท ย :

https://www.bbc.com/thai/international-45103631

“รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย” ราชกจจานเบกษา เลม 124 ตอนท 47 ก วนท 24 สงหาคม 2550 หนา 18 – 19 คนคนเมอ

ว น ท 22 ก น ย า ย น 2561 จ า ก เ ว บ ไ ซ ต ส า น ก ง า น ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ก ฤ ษ ฎ ก า http://web.krisdika.go.th

/data/law/law1/%C306/%C306-10-2550-a0001.pdf

“รายงานวาดวยเสรภาพทางศาสนานานาชาตในประเทศไทย พ.ศ. 2559” คนคนเมอวนท 22 กนยายน 2561 จาก เ ว บ ไ ซ ต

สถานทต สหรฐฯ และสถานกงสลในประเทศไทย: https://th.usembassy.gov/th/our- relationship-th/official-

reports-th/ 2016-international-religious-freedom-report-thailand-th/

“เ ร ยกสอบ เหต งด เล อกต ง ยกหม บ านท เ ช ย งร าย ” ค นค น เม อว นท 22 ก นยายน 2561 จาก เ ว บ ไซต โพสตท เ ดย :

https://www.posttoday.com/social/local/98385

“เ ล ง ด ง ก ล ม เ ก ย ม ะ ก น เ ท ย ว ไ ท ย ” ค น ค น เ ม อ ว น ท 25 ก น ย า ย น 2561 จ า ก เ ว บ ไ ซ ต โ พ ส ต ท เ ด ย :

https://www.posttoday.com/social/general/92887

“เลอกต ง ปธน .อนโดฯ ชกเดอด ! ลามเปนศกสองศาสนา” คนคนเม อวนท 12 กนยายน 2561 จากเวบไซต ไทยรฐ :

https://www.thairath.co.th/content/434101

“วมพ ยน สนช ก าหนดสดสวนผหญงมสวนรวมในราง พ.ร.ป. พรรคการเมอง-กกต” คนคนเมอวนท 20 กนยายน 2561 จากเวบไซต

คมชดลก: http://www.komchadluek.net/news/politic/278496

“ส ง ค ม ไ ท ย ค ด อ ย า ง ไ ร ก บ เ พ ศ ท 3” ค น ค น เ ม อ ว น ท 20 ก น ย า ย น 2561 จ า ก เ ว บ ไ ซ ต น ด า โ พ ล :

http://nidapoll.nida.ac.th/index.php?op=polls-detail&id=317

“สถตนกทองเทยวชาวตางชาตทเดนทางเขาประเทศไทย” กระทรวงการทองเทยวและกฬา คนคนเมอวนท 25 กนยายน

2561 จ า ก เ ว บ ไ ซ ต ก ร ะ ท ร ว ง ก า ร ท อ ง เ ท ย ว แ ล ะ ก ฬ า : https://www.mots.go.th/more_news.php?

cid=420&filename=index

หทยกาญจน ตรสวรรณ “ประสบการณตรง “คนขามเพศ” กบความหวงแปลงเพศดวย บตรทอง” คนคนเมอวนท 20 ก น ย า ย น

2561 จากเวบไซตบบซไทย: https://www.bbc.com/thai/thailand-44822766

Cambridge Dictionary (online) “theocracy,” Cambridge Dictionary, retrieved October 30, 2018, from Cambridge Dictionary website https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/theocracy

“Catalonia’s bid for independence from Spain explained.” BBC News, 31 January 2018, retrieved October 28, 2018

from BBC News website https://www.bbc.com/news/world-europe-29478415

Desilver, Drew and David Masci. “World’s Muslim population more widespread than you might think.” Pew

Research Center, 31 January 2017, retrieved October 25, 2018 from Pew Research Center website,

http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/01/31/worlds-muslim-population-more-widespread-than-

you-might-think/

Dinan, Stephen. “Illegal immigrants claim fear of home country as “magic words” to gain asylum.” Washington

Times, 4 December 2016, retrieved September 20, 2018 from Washington Times website

https://www.washingtontimes.com/news/2016/dec/4/illegal-immigrants-seek-asylum-claim-fear-of-home

Duncan, Pamela. “Gay relationships are still criminalized in 72 countries, report finds” The Guardian, 27

July 2017, retrieved September 14, 2018 from The Guardian website

https://www.theguardian.com/world/2017/jul/27/gay-relationships-still-criminalised-countries-report

Ellyatt, Holly. “The dark side of Italian politics—Italy’s swing to the right could see a more extremist agenda.”

CNBC, 1 March 2018, retrieved October 27, 2018 from CNBC website

https://www.cnbc.com/2018/03/01/italy-election-darker-side-politics-far-right.html

Encyclopaedia Britannica (online) “Divine right of kings.” retrieved November 30, 2018, from Encyclopaedia Britannica website https://www.britannica.com/topic/divine-right-of-kings

“First Section of Donald Trump’s wall at Mexico border unveiled.” Sky News, 27 October 2018, retrieved October

30, 2018 from Sky News website https://news.sky.com/story/first-section-of-donald-trumps-wall-at-mexico-

border-unveiled-11536869.

“From Bangkok to Tokyo: Top global cities where visitors splash the most cash” RT News, 30 September 2018,

retrieved September 30, 2018 from RT News website https://www.rt.com/business/439958-cities-where-

tourists-spend-most/

Gatten, Emma. “Swiss suffragettes were still fighting for the right to vote in 1971” Independent, 25 September

2015, retrieved September 25, 2018 from Independent website

https://www.independent.co.uk/news/world/politics/swiss-suffragettes-were-still-fighting-for-the-right-to-

vote-in-1971-10514445.html

“German immigration policy under fire after gang-rape of young woman in Freiburg” RT News, 27 October 2018,

retrieved October 28, 2018 from RT News website https://www.rt.com/news /442421-germany-gang-rape-

migrants/

Gordon Schochet. "Patriarchy and Paternalism.” Europe, 1450 to 1789: Encyclopedia of the Early Modern World. retrieved October 28, 2018 from Encyclopedia website https://www.encyclopedia.com/history/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/patriarchy-and-paternalism

Gstohl, Mark. Theological Perspectives of the Reformation, Xavier University of Louisiana, retrieved 17

September 2018, https://cat.xula.edu/initiatives/rich/tpr_dd.pdf

Hackett, Conrad and David McClendon. “Christians remain world’s largest religious group, but they are declining in

Europe.” retrieved December 25, 2018 from Pew Research Center website, 5 April 2017,

http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/04/05/christians-remain-worlds-largest-religious-group-but-

they-are-declining-in-europe/

Hockenos, Paul. “Austria’s right-wing coalition could be a tipping point for Europe.” CNN, 18 December 2017,

retrieved October 20, 2018 from CNN website https://edition.cnn.com/2017 /12/18/opinions/austria-

government-could-hurt-europe-hockenos-opinion/index.html

Hoffman, Austin D. “Black Lives Matter: Pain, Protest, and Representation.” In MJUR, Issue 7, 2017.

Hutt, David. “Hun Sen’s power grab guided by Cambodian history” Asia Times, 16 August 2018, retrieved September

30, 2018 from Asia Times website http://www.atimes.com/article/hun-sens-power-grab-guided-by-

cambodian-history/

“Italy’s far-right League party seizes left-wing strongholds.” Asia Times, 25 June 2018, retrieved October 20, 2018

from Asia Times website http://www.atimes.com/article/italys-far-right-league-party-seizes-left-wing-

strongholds/

May, Rob. “Is Poland the new Hub for the Radical Right?” Fair Observer, 16 May 2018, retrieved September 20,

2018 from Fair Observer website https://www.fairobserver.com/region /europe/ poland-radical-right-alt-

right-nationalism-europe-news-13241/

“Migrant Crisis: Migration to Europe explained in seven charts.” BBC News, 4 March 2016, retrieved September 15,

2018 from BBC News website https://www.bbc.com/news/world-europe-34131911

Mudde, Cas. “What the stunning success of AfD means for Germany and Europe.” The Guardian, 27 October 2018,

retrieved October 28, 2018 from The Guardian website https://www.theguardian.com/

commentisfree/2017/sep/24/germany-elections-afd-europe-immigration-merkel-radical-right

Oxford English Dictionary (online) “matriarchy,” retrieved September 15, 2018 from Oxford Dictionary

https://en.oxforddictionaries.com/definition/matriarchy

“Poland refuses Middle Eastern migrants.”EU News, 2 January 2018, retrieved October 30, 2018 from EU News

website https://www.euronews.com/2018/01/02/poland-refuses-mid-east-migrants

Rampton, Martha. “Four Waves of Feminism.” retrieved November 3, 2018 from Pacific University Oregon website https://www.pacificu.edu/about/media/four-waves-feminism

“Right-wing AfD second most popular party in Germany, poll finds.” The Local, 21 September 2018, retrieved

October 20, 2018 from The Local website https://www.thelocal.de/20180921/far-right-afd-second-most-

popular-party-in-germany-poll-finds

Sanghani, Radhika. “Burka bans: The countries where Muslim women can’t wear veils.” The Telegraph, 17 August

2017, retrieved October 20, 2018 from The Telegraph website

https://www.telegraph.co.uk/women/life/burka-bans-the-countries-where-muslim-women-cant-wear-

veils/

“Saudi Arabia: End Male Guardianship” Human Rights Watch, retrieved September 30, 2018 from Human Right

Watch website https://www.hrw.org/endmaleguardianship

“September 11 Hijackers Fast Facts.” CNN, 5 September 2018, retrieved October 20, 2018 from CNN website https://edition.cnn.com/2013/07/27/us/september-11th-hijackers-fast-facts/index.html

Sheber, Victoria. “What are the waves of feminism?” FEM News Magazine, retrieved November 11, 2018 from FEM News Magazine https://femmagazine.com/feminism-101-what-are-the-waves-of-feminism/

Skorton. David J. “Immigrants helped build our nation. We need to embrace them, not exclude them.” USA Today,

4 July 2018, retrieved October 20, 2018 from USA Today website

https://www.usatoday.com/story/opinion/2018/07/04/immigrants-build-our-nation-embrace-not-exclude-

column/755933002/

“Transgender women in sport: Are they really a threat to female sport?” 18 December 2018, retrieved December 28, 2018 from BBC News website, https://www.bbc.com/sport/46453958

Vallance, Edward. “The Glorious Revolution” BBC UK, 17 February 2017, retrieved September 30, 2018 from BBC

UK website http://www.bbc.co.uk/history/british/civil_war_revolution /glorious_revolution_01.shtml

Walker, Peter. “Two transgender Pakistanis ‘tortured to death’ in Saudi Arabia” Independent, 3 March

2017, retrieved September 4 2018 from Independent website

https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/transgender-pakistani-saudi-arabia- tortured-

death-amna-meeno-11-custody-lgbt-rights-human-a7607446.html

“We will take the land by force: South Africa’s land crisis may explode into racial violence.” RT News, 30 August

2018, retrieved September 15, 2018 from RT News website https://www.rt.com/business/437237-south-

africa-land-violence-takeover/

“What consent? Hungry, Poland & Czech Republic deny sealing migrant deal with Merkel” RT News, 30 June 2018,

retrieved October 28, 2018 from RT News website https://www.rt.com /news/431382-hungary-poland-

czech-migrants/

“Women and the vote” retrieved September 30, 2018 from NZ History website

https://nzhistory.govt.nz/politics/womens-suffrage

“Women’s rights in Saudi Arabia: a timeline” retrieved September 30, 2018 from DW website https://

www.dw.com/en/womens-rights-in-saudi-arabia-a-timeline/g-40709135