แนวทางการด าเนินงานเพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา สพม.¹€อกสารแนวดำเนินงาน... ·

แนวทางการด าเนนงานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา สพม. 2

ค าน า นบตงแตกระทรวงศกษาธการประกาศใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐานใหม

เมอวนท 11 ตลาคม พ.ศ. 2559 และใหใชการประเมนแนวใหมดวยนน สถานศกษาทกแหง

ไดด าเนนงานตามประกาศดงกลาว โดยมกจกรรมแลกเปลยนเรยนรรวมกนเพอศกษาท าความเขาใจ

แนวทางการพฒนาและประเมนคณภาพตามประเดนพจารณาของแตละมาตรฐาน ระหวาง

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2 ซงเปนหนวยงานตนสงกดกบสถานศกษาและ

ระหวางสถานศกษาดวยกน ท าใหเกดเปนองคความรในการด าเนนงาน

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2 โดยงานสงเสรม พฒนาระบบการประกน

คณภาพการศกษา จงจดท าเอกสารแนวทางการด าเนนงานเพอการประกนคณภาพภายในของ

สถานศกษาฉบบนขน ดวยการท างานแบบมสวนรวมของคณะศกษานเทศก คณะผบรหารและคร

เพอน าเสนอองคความรในประเดนทจะเปนประโยชนตอการน าไปใชหรอการประยกตใชภายใต

บรบทของสถานศกษาแตละแหง ทงน ขอขอบคณทกทานทท าใหเกดองคความรและคณะผจดท า

เอกสารฉบบน

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

2560


สารบญ

หนา

ค าน า

1. บทน า 1

1.1 ความเปนมา 1

1.2 ความส าคญของการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา 2

1.3 ระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา 3

2. การด าเนนงานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา 8

2.1 การก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 8

2.2 การก าหนดคาเปาหมาย 11

2.3 การพฒนาสความส าเรจตามคาเปาหมาย 14

2.4 การประเมนผลส าเรจ 20

3. การจดท ารายงานการประเมนตนเอง 23

4. ปฏทนการด าเนนงานเพอการประกนคณภาพภายในสถานศกษา 23

บรรณานกรม 33

ภาคผนวก

ตวอยาง แนวทางการก าหนดคาเปาหมาย 35

ตวอยาง แนวทางการประเมนผลส าเรจของมาตรฐานท 1 38

การก าหนดเกณฑการประเมน 43

ตวอยาง แบบวเคราะหเพอเตรยมด าเนนการในแตละประเดนพจารณา 46

การประเมนแนวใหม 53

คณะผจดท า 57


1

1. บทน า

1.1 ความเปนมา

กอนการประกาศใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายใน

ของสถานศกษา วนท 11 ตลาคม พ.ศ. 2559 ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

มโอกาสรวมจดท ามาตรฐานการศกษาขนพนฐานใหกบคณะอนกรรมาธการขบเคลอนการปฏรป

มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา (กลมการศกษาขนพนฐาน) โดยมนายมงคล ชวงษวฒนะ

ผอ านวยการโรงเรยนเทพศรนทรรมเกลาในขณะนน เปนผน าการจดท าและประสานการท างาน

ดงนน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2 ซงมความตระหนกในบทบาทหนาท

การพฒนาคณภาพการศกษา จงไดจดประชมสถานศกษาทง 52 แหง เมอวนท 5 สงหาคม 2559

ณ โรงเรยนเทพศรนทรรมเกลา เพอใหผรบผดชอบงานประกนคณภาพการศกษามความร

เบองตนเกยวกบมาตรฐานการศกษาขนพนฐานใหม 4 มาตรฐาน กอนทกระทรวงศกษาธการจะ

ประกาศใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐานใหม ซงตอมาภายหลงการประกาศใชมาตรฐานใหม

สถานศกษาไดด าเนนการตามประกาศ โดยปรบใชมาตรฐานการศกษาใหมในภาคเรยนท 2

ปการศกษา 2559 และจดท ารายงานการประเมนตนเองตามแนวทางใหมทส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนด

นบจากวนนนจนถงปจจบนส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2 ไดจด

กจกรรมทหลากหลายตอเนอง โดยเนนการแลกเปลยนเรยนร ทงระหวางตนสงกดกบสถานศกษา

และระหวางสถานศกษาดวยกนทงภายในสหวทยาเขตและตางสหวทยาเขต รวมถงการนเทศทง

รายสถานศกษาและรายสหวทยาเขต ท าใหเกดองคความรทเปนแนวทางการด าเนนงานเพอการ

ประกนคณภาพภายในของสถานศกษา ภายใตบรบททแตกตางกนของสถานศกษาแตละแหง

น าไปสการพฒนาตนเองของสถานศกษาใหมคณภาพตามมาตรฐานการศกษาทสถานศกษา

ก าหนด โดยปรากฏหลกฐาน รองรอยการด าเนนงานและผลท เกดขนทงเชงปรมาณและ

เชงคณภาพทมความเปนปจจบนและมความตอเ นองจากกา รปฏบ ตงานของบคลากร

ทงรายบคคลและเปนกลม อนเปนวถการท างานตามบทบาทหนาทประจ าวนและภาระงานตางๆ

ทไดรบมอบหมาย เชน การจดการเรยนร การประเมนคณภาพของผเรยนรายบคคลตาม

มาตรฐาน ตวชวด สาระตางๆ ทระบในรายวชาทรบผดชอบ การบรหารจดการสนโยบาย

วสยทศน เอกลกษณ อตลกษณหรออนๆ ทสถานศกษาก าหนด เปนตน


2

ดงนน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2 จงรวบรวมเนอหา ทจะเปน

ประโยชนแกผปฏบตงานและผสนใจในการศกษาและการประยกตใชภายใตบรบทของสถานศกษา

แตละแหง ทงน หากมการเปลยนแปลงใดๆ ทมผลตอการด าเนนงานเพอการประกน

คณภาพภายในของสถานศกษาในอนาคต กสามารถปรบเปลยนตามสภาพการณ

ขณะนน

1.2 ความส าคญของการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

สถานศกษามบทบาทหนาทในการจดการศกษาทยดหลกวา ผเรยนมความส าคญ

ทสด มงพฒนาคณภาพของผเรยนใหบรรลเปาหมายตามจดมงหมายของหลกสตร ดวยการ

มสวนรวมทงจากการบรหารจดการของฝายบรหาร การปฏบตหนาทของครและบคลากรทกคน

ในสถานศกษาและหนวยงานภายนอก

ดงนน เพอใหผท เกยวของกบการจดการศกษาของสถานศกษาและสาธารณชน

เชอมนวาสถานศกษามการด าเนนงานส าเรจบรรลเปาหมายตามทระบในมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา สถานศกษาจงตองมการประเมนตนเอง (Self–Assessment) ดวยกระบวนการ

วธการทมความนาเชอถอ และผประเมนมความรความสามารถในการประเมน ซงผลจากการ

ประเมนตนเองตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา จะเปนการประกนคณภาพภายใน

ของสถานศกษาวา สถานศกษาสามารถจดการศกษาไดอยางมคณภาพ ส าเรจตาม

เปาหมายทก าหนดหรอสงกวาเปาหมายในประเดนใดบาง

ผลการประเมนตนเองตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา จะเปน

ประโยชนตอการวางแผนและพฒนาคณภาพการศกษาในปการศกษาตอไป นอกจากน

เพอใหผท รบผดชอบการจดการศกษาหรอผ พฒนาคณภาพการศกษา ผ เกยวของและ

สาธารณชนรบทราบผลการจดการศกษา สถานศกษาจงตองจดท ารายงานการประเมนตนเอง

(Self – Assessment Report : SAR) และเผยแพรดวยวธการหรอชองทางการสอสารอยาง

หลากหลาย

การประเมนคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาจากหนวยงานภายนอก

เปนการประกนคณภาพภายนอก

ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ. 2545


3

มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายใน (ของสถานศกษา) ทมประสทธผล

เปน 1 ใน 4 มาตรฐานของมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ทประกาศใชเมอวนท 11 ตลาคม 2559

ซงไมจ ากดรปแบบ แตตองมความเปนไปได นาเชอถอ และเกดประสทธผลตอคณภาพของ

ผเรยน โดยใชวงจรคณภาพ PDCA

1.3 ระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

ระบบประกนคณภาพภายใน (ของสถานศกษา) ตามกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ

และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2553 ซงยงไมไดประกาศยกเลก ระบไวในขอ 14

ใหสถานศกษาขนพนฐานจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในตามหลกเกณฑ และแนวปฏบต

เกยวกบการประกนคณภาพภายในระดบการศกษาขนพนฐาน โดยด าเนนการดงตอไปน

1. การก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

2. การจดท าแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาทมง

คณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

3. การจดระบบบรหารและสารสนเทศภายในสถานศกษา

4. การด าเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา

5. การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

6. การประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

7. การจดท ารายงานประจ าปทเปนรายงานประเมนคณภาพภายใน

8. การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง

รายละเอยดการด าเนนงาน ศกษาเพมเตมไดจากเอกสารตางๆ เชน - ชดความรเกยวกบการพฒนาตามระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษาทง 8 องคประกอบ จ านวน 8 เลม : ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (พ.ศ. 2554 หรอ พมพครงท 2 พ.ศ. 2556) เชน เลมท 1 เรอง แนวทางการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา เลมท 2 เรอง การก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา เปนตน - เอกสารประกอบการฝกอบรมผทรงคณวฒ : ตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2. (2558).


4

ทง 8 องคประกอบ สามารถจดเปน 3 กลม คอ 1) การประเมนคณภาพภายในตาม

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 2) การตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษา และ

3) การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง ดงภาพประกอบ

ภาพประกอบท 1 แสดงระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษา ตามกฎกระทรวง

วาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2553

ระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษา สถานศกษาควรด าเนนการตามท

กฎกระทรวงฯ 2553 ก าหนด ซงมรายละเอยดการปฏบตทชดเจนทง 8 องคประกอบ และ

สถานศกษากสามารถจดระบบหรอกระบวนการด าเนนงานประกนคณภาพของ

สถานศกษาเพมเตมเปนของตนเองภายใตบรบทของสถานศกษาแตละแหงตามทระบใน

มาตรฐานท 4 “มระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล” ดงมตวอยางตอไปน

สรป


5

ตวอยาง การด าเนนงานระบบประกนคณภาพภายในของโรงเรยนเตรยมอดมศกษาพฒนาการ 2560

ภาพประกอบท 2 แสดงระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษาตามบรบทของสถานศกษา

ขน A =Act ผาน

ขน C =Check

ขน D = Do

ขน P = Plan ประชมวางแผนจดระบบการประกนคณภาพการศกษา

จดท ามาตรฐานการศกษา/ ก าหนดคาเปาหมาย

จดท าแนวทางการปฏบตงาน / แผนปฏบตงาน

ปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงาน

ตรวจสอบ

ทบทวน

พฒนา/ปรบปรง

จดประเมนคณภาพภายใน ปการศกษาละ 1 ครง

จดเตรยมขอมลสารสนเทศเพอรองรบการประเมนตนเอง/วเคราะหขอมล

จดท ารายงาน SAR

รบการประเมนคณภาพจากหนวยงานตนสงกด/ภายนอก


6

ตวอยาง แนวทางการด าเนนงานระบบประกนคณภาพภายในของโรงเรยนเทพศรนทรรมเกลา

ขนตอน รายการ/กจกรรมส าคญ

1. ขนวางแผน (Plan)

1 ประชมชแจงผเกยวของ / วางแผนการปฏบตงานเพอพฒนาคณภาพ

การจดการศกษา

2

- จดท า / ประกาศมาตรฐานการศกษาของโรงเรยน

- จดท า / ประกาศคาเปาหมายของโรงเรยน

(บคลากรทกคนมสวนรวม)

3

ชแจงขนตอน รายละเอยดขอมล และการด าเนนงานของงานประกน

คณภาพการศกษาแกบคลากรของโรงเรยน และท าความเขาใจบทบาท

หนาทของบคลากรทกคนซงสมพนธกบมาตรฐานการศกษาทกมาตรฐาน

2. ขนปฏบต (DO) ด าเนนการตามแผนงาน

1 จดท าแนวทางการพฒนาตามภาระงาน พรอมก าหนดวธการ/เครองมอ/

เกณฑการประเมน ตามความรบผดชอบของรายบคคลและกลม

2 น าสารสนเทศมาใชในการพฒนาและจดท าสารสนเทศจากผลการ

ด าเนนงาน ของรายบคคลและกลม

3 ด าเนนงานตามบทบาทหนาทและแผนงานทก าหนดทงรายบคคลและกลม

4 จดท า/ตรวจสอบเครองมอเพอรวบรวมขอมล/ผลการประเมนในภาพรวม

3. ขนตรวจสอบ (Check)

1 ตดตาม ตรวจสอบการด าเนนงานตามแผนการด าเนนงาน/แผนปฎบตการ

2 ประเมนคณภาพภายในปการศกษาละ 1 ครง

3 จดท ารายงานการตดตาม ตรวจสอบ และ รายงานการประเมนคณภาพ

ภายใน

4 วเคราะหและสงเคราะหขอมลผลการตดตาม/ประเมน

4. ขนพฒนาการด าเนนงาน (Act)

1 จดท าสารสนเทศจากผลการประเมนและขอมลทเกยวของกบการพฒนา

คณภาพการจดการศกษา

2 น าผลการตดตาม ตรวจสอบ/ประเมนมาวางแผนเพอพฒนาคณภาพการจด

การศกษาอยางตอเนอง ทงระดบรายบคคลและกลม/ภาพรวม


7

ตวอยาง การด าเนนงานระบบประกนคณภาพภายในของโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ๔

สถานศกษาอาจก าหนดระยะเวลาการด าเนนงานเพอเปนปฏทนการด าเนนงาน

ในแตละปการศกษา และสามารถทบทวนเพอปรบเปลยนใหเหมาะสมกบปจจบน

การด าเนนงาน

1. ขนวางแผน (Plan)

1. แตงตงคณะกรรมการด าเนนการประกนคณภาพการศกษา

2. ประชมวางแผนก าหนดระบบการประกนคณภาพการศกษา

3. จดท ามาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และก าหนดคาเปาหมาย

2. ขนด าเนนการตามแผน (Do)

1. จดท าแนวทางการปฏบตงานตามมาตรฐานการศกษาและประเดนพจารณา

2. ชแจงระบบงานประกนคณภาพการศกษาแกบคลากรของโรงเรยน

3. จดท า/ตรวจสอบ เครองมอเพอเกบรวบรวมขอมล/ผลการประเมนตามเปาหมาย

ในภาพรวมของแตละมาตรฐาน และประเดนพจารณา

4. เกบรวบรวมขอมล/หลกฐาน/รองรอยจากการปฏบตงานเพอพฒนาคณภาพการศกษา

ในแตละมาตรฐานและประเดนพจารณา ของบคลากรรายบคคลและกลม ใหเปนปจจบน

5. วเคราะห และสงเคราะหขอมลทไดจากการพฒนาในแตละประเดนพจารณา

3. ขนตรวจสอบ (Check)

1. ตดตาม ตรวจสอบ ทบทวนการจดการศกษาตามแผนปฏบตการประจ าป

2. แตงตงคณะกรรมการประเมนคณภาพภายใน

3. ประเมนคณภาพการศกษาในแตละมาตรฐาน และประเดนพจารณา ปการศกษาละ 1 ครง

4. จดท ารายงานการประเมนตนเอง

4. ขนพฒนาคณภาพอยางตอเนอง (Act)

1. จดสงรายงานการประเมนตนเองใหกบหนวยงานตนสงกด

2. น าผลการประเมนคณภาพภายใน มาวางแผนในการพฒนาสถานศกษาในปการศกษาตอไป

3 จดท าสารสนเทศ


8

2. การด าเนนงานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

การประกนคณภาพภายในของสถานศกษาตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

มกระบวนการทเกยวของหลายประการ และสถานศกษาแตละแหงสามารถวางแผนด าเนนการ

ก าหนดวธการ เครองมอและเกณฑการประเมนในแตละระดบคณภาพตามบรบทของสถานศกษา

ดงนน การน าเสนอแนวทางการด าเนนงานในเอกสารฉบบน จงน าเสนอใน

บางประเดนและใหเปนตวอยางแกสถานศกษาไดศกษาเพอการน าไปใชหรอปรบใช

2.1 การก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษาจะมความสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ

เปาหมาย กลยทธหรอแผนการพฒนาคณภาพการจดการศกษา และเปนการก าหนดความคาดหวง

ใหชดเจนทงของคร ผบรหาร พอแม ผปกครอง ชมชน และหนวยงานตางๆ ทมสวนเกยวของใน

การจดการศกษาของสถานศกษา

วตถประสงค

ท าใหทราบวาสาระส าคญของการจดการศกษาของสถานศกษาคออะไร ทงดาน

คณภาพของผเรยน ศกยภาพของครหรอกระบวนการจดการเรยนการสอนของคร การบรหาร

จดการของผบรหาร และระบบการท างานทสงผลตอคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา

ซงระดบการศกษาขนพนฐาน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนดไว

4 มาตรฐาน

แนวทางการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

มาตรฐานการศกษา เปนไปตามบรบทของตนเอง

สถานศกษาทกแหงจ าเปนตองก าหนดมาตรฐานการศกษาเปนของตนเอง โดยให

สอดคลองกบมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายใน จ านวน 4 มาตรฐาน

ทประกาศใชโดยกระทรวงศกษาธการ เมอวนท 11 ตลาคม พ.ศ. 2559 ซงมความสอดคลองกบ

จดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และใหครอบคลม

บรบทของสถานศกษาและหรอปจจยอนๆ ทเกยวของทงภายในและภายนอกสถานศกษา เชน

จดมงหมายในการกอตงสถานศกษา ความเปนเอกลกษณของสถานศกษา อตลกษณของ

ผเรยน นโยบายของรฐ เปนตน พรอมก าหนดคาเปาหมายความส าเรจในการพฒนาของแตละ

ปการศกษา


9

เอกลกษณ อตลกษณ

สถานศกษาสามารถก าหนดเอกลกษณ อตลกษณ ซงเปนความโดดเดนของ

สถานศกษา ใหเปนประเดนพจารณาเพมเตมเพอความชดเจนในการพฒนา หรอจดรวมอยใน

ประเดนพจารณาของมาตรฐานดานคณภาพของผเรยนหรอการบรหารจดการกได

ทบทวนมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

สถานศกษาควรมการทบทวนความเหมาะสมของมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษาเปนระยะ เพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสถานการณในขณะนน

สวนคาเปาหมายควรทบทวนและปรบเปลยนทกปการศกษาตามผลการประเมนตนเองและ

นโยบายของรฐ ของหนวยงานตนสงกด หรอปจจยตางๆ โดยการมสวนรวมของบคลากรทกคน

ภายในสถานศกษาและผมสวนเกยวของ

แนวทางการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา แสดงเปนภาพประกอบ

ดงน


10

OK

NO

ภาพประกอบท 3 แสดงแนวทางการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

3. ก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาและคาเปาหมาย

2. วเคราะห/ศกษาปจจยทเกยวของ เชน ...

2.1 ดานการบรหารจดการ เชน มาตรฐานการศกษาชาต บรบท นโยบาย

วสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร / กลยทธ แผนงาน โครงการ กจกรรม

อตลกษณ เอกลกษณ ฯลฯ ของสถานศกษา / หนวยงานทเกยวของ

2.2 ดานการจดการเรยนการสอน เชน วเคราะหหลกสตร/มาตรฐานการ

เรยนร คณภาพผเรยน การออกแบบการเรยนร แผนการจดการเรยนร

ทมคณภาพ การวดประเมนผล ผลการปรบปรงการเรยน การสอน

2.3 ความตองการของผเกยวของในการพฒนาคณภาพการศกษาของ

สถานศกษา เชน ผเรยน ผปกครอง ชมชน เปนตน

2.4 การประกนคณภาพการศกษาในระดบตางๆ เชน รางวลคณภาพ

แหงส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (OBECQA) ของ

โรงเรยนมาตรฐานสากล กลมโรงเรยนเฉลมพระเกยรตฯ เปนตน

2.5 ผลการประเมนตนเองทผานมา - ฯลฯ

4. ตรวจสอบ ทบทวน

ประชาพจารณ

5. ประกาศใชมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

1. ศกษา วเคราะหและท าความเขาใจมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

รวมทงประเดนพจารณายอยๆ ในแตละมาตรฐาน Input คร ผบรหาร ผเรยน คณะกรรมการ

สถานศกษา ผปกครอง ชมชน สภาพแวดลอม ฯลฯ

-

Proc

ess

Output

มาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

Process

ทกปการศกษาทบทวนมาตรฐานฯ และคาเปาหมาย

และหรอปรบเปลยนตามบรบท/นโยบาย/

ผลการประเมนตนเอง / ฯลฯ

ไมผาน

ผาน


11

2.2 การก าหนดคาเปาหมาย

คาเปาหมาย (Target) เปนผลส าเรจในการพฒนาคณภาพการศกษาตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา ทคณะผบรหาร ครและผมสวนเกยวของในการจดการศกษาของ

สถานศกษาคาดหวงและรวมกนก าหนด ซงอาจก าหนดเปนเชงปรมาณและหรอเชงคณภาพ ทท าให

แยกแยะไดวา การปฏบตงานประสบความส าเรจตามตวชวดทเปนประเดนพจารณาของแตละ

มาตรฐานตามทก าหนดไวหรอไม มากนอยเพยงใด ภายในระยะเวลา 1 ปการศกษา

คาเปาหมายตองก าหนดกอนเปดเรยนในปการศกษาใหม เพอใหผเกยวของน าไปใช

วางแผน ด าเนนการพฒนาคณภาพการจดการศกษาทงในการจดการเรยนการสอนและการจด

กจกรรม โครงการ เพอไปสเปาหมายทตองการ


1) เพอใหสถานศกษามเปาหมายคณภาพในแตละมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

2) เพอใหผรบผดชอบการพฒนาแตละประเดนพจารณาและหรอผมสวนเกยวของ

ทกคน ไดวางแผนการพฒนาใหส าเรจตามคาเปาหมาย

แนวทางด าเนนการ มดงน


12

1) การเตรยมการ บคลากรทกคน ศกษาประเดนพจารณาและเกณฑการประเมนแตละขอของ

แตละระดบคณภาพในทกมาตรฐาน โดยนยามศพทในบางประเดนพจารณา

2) แนวด าเนนการก าหนดคาเปาหมาย

มาตรฐานท 1 ดานคณภาพของผเรยน

1. ก าหนดคาเปาหมายเปนเชงปรมาณและคณภาพ

2. ทกคนศกษาท าความเขาใจการพฒนาและการประเมนคณภาพดาน

ผเรยน

3. ครทเปนหลกหรอทไดรบมอบหมายใหเปนหลกในการพฒนาประเดน

พจารณานนๆ มแนวด าเนนการ ดงน

- เปนผก าหนดคาเปาหมายในเบองตน เพราะการเปนผพฒนา ไมวาจะ

ดวยการจดการเรยนรในหองเรยนซงมสาระ/มาตรฐาน/ตวชวด สอดคลองกบประเดนพจารณานนๆ

ค าอธบายเพมเตม

1. ประเดนพจารณาบางขอประกอบดวยหลายประเดนพจารณาซงอาจเรยกวา

“ประเดนพจารณายอย” ตวอยางเชน

มาตรฐานท 1.1 ประเดนพจารณาขอ 1) ความสามารถในการอาน การเขยน การสอสาร

และ การคดค านวณ ตามเกณฑของแตละระดบชน

ประกอบดวย 4 ประเดนพจารณายอย และก าหนดเกณฑการประเมน

จ าแนกตามระดบชน

มาตรฐานท 1.2 ประเดนพจารณาขอ 4) สขภาวะทางรางกาย และลกษณะจตสงคม

ประกอบดวย 2 ประเดนพจารณายอย โดยไมก าหนดระดบชน

(แตสถานศกษาสามารถก าหนดเปนระดบชนได เพอประโยชน

ในการพฒนาคณภาพของผเรยนเปนรายบคคลและเปนกลม)

2. การนยามศพท เพอใหผเกยวของทกคน

- มความเขาใจเนอหา สาระตรงกน

- มความชดเจนในการพฒนาประเดนนน ๆ


13

หรอการจดกจกรรม โครงการสนบสนน หรองานอนๆ ยอมเปนผประเมนผลดวย จงท าใหมขอมล

สารสนเทศและความเปนไปไดในคาเปาหมายทก าหนดในประเดนนนๆ มากกวาผอน เชน

◊ ในกลมสาระการเรยน ร : การอานภาษาไทย (สาระท 1)

การสอสารภาษาองกฤษ (สาระท 1) ใชทกษะชวตในการปองกนตนเองและหลกเลยงสถานการณ

คบขนทอาจน าไปสอนตราย (มาตรฐาน พ 5.1 ตชว. ม.2) แกปญหาดวยกระบวนการเทคโนโลย

สารสนเทศอยางมประสทธภาพ ((มาตรฐาน ง 3.1 ตชว. ม.4 - 6)

◊ ในโครงการมเปาหมายทเปนเชงปรมาณและคณภาพ เปนตน

- จากนน จงเสนอขอความคดเหนเปนล าดบ และ

- พจารณารวมกนทงสถานศกษา กอนประกาศเปนคาเปาหมายของ

สถานศกษา

(ดตวอยาง แนวทางการก าหนดคาเปาหมาย ในภาคผนวก)

มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา และ

มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล

ทง 2 มาตรฐานก าหนดคาเปาหมายเปนเชงคณภาพ โดยมการศกษา

ท าความเขาใจรายละเอยดของการปฏบตตามทก าหนดในแตละประเดนพจารณาในแตละระดบ

คณภาพ

มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ

- ควรก าหนดเปนเชงปรมาณและคณภาพ เชนเดยวกบมาตรฐานท 1

แตหากสถานศกษาก าหนดคาเปาหมายเปนเชงคณภาพอยางเดยว ควรมการอธบายเพมเตมใน

สวนทเปนเชงปรมาณดวย

- ท าความเขาใจในการปฏบ ตหรอนยามการปฏบตท ชดเจน

ใหเขาใจตรงกนทกคน

(ดตวอยาง แนวทางการก าหนดคาเปาหมาย ในภาคผนวก)


14

3) การประกาศใชคาเปาหมาย


เพอใหทกคนทงในสถานศกษา และผเกยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษา

ของสถานศกษา รวมทงหนวยงานการศกษา สาธารณชน รบรเปาหมายในการจดการศกษาของ

สถานศกษา ซงเปนประโยชนในการตดตามตรวจสอบ ประเมนคณภาพการจดการศกษาของ


คาเปาหมายทก าหนดแลว กอนประกาศใชพรอมกบมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษา ใหมการตกลงรวมกนอกครงในระดบสถานศกษา และผานการรบรองจาก

คณะกรรมการสถานศกษา มแนวทางการด าเนนงาน ดงน

1. คณะกรรมการบรหารฯ และบคลากรทกคน ทงในกลมสาระการเรยนร /กจกรรม

พฒนาผเรยน กลมงานหรอแตละคณะบคคลทไดรบมอบหมายใหพฒนาประเดนพจารณาตางๆ

ภายหลงทไดก าหนดคาเปาหมายแลว ใหรวมกนพจารณาความเหมาะสมทมความทายทายและ

มความเปนไปไดในการพฒนาสความส าเรจ

2. น าเสนอคณะกรรมการสถานศกษาเพอพจารณาเหนชอบ

3. ประกาศคาเปาหมายพรอมมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาส าหรบใชใน

ปการศกษาใหม ใหแกทกคนในสถานศกษาทราบ รวมทงผ เกยวของและสาธารณะ เชน

ผปกครอง ชมชน เปนตน โดยใชวธการทหลากหลาย เชน แจงในทประชมคร แจงในวนประชม

ผปกครอง จดท าเปนเอกสารเผยแพร ทางเวบไซตของสถานศกษา เปนตน

2.3 การพฒนาสความส าเรจตามคาเปาหมายทก าหนด

1) มาตรฐานดานคณภาพของผเรยน

ครและบคลากรทกคนมสวนสนบสนน สงเสรม พฒนา ปองกน แกไข

เพอใหผเรยนมคณภาพตามตวชวด วตถประสงค ทก าหนดในกลมสาระการเรยนร / กจกรรม

พฒนาผเรยน ซงก าหนดในหลกสตรของสถานศกษา โดยการจดการเรยนการสอนและการจดกจกรรม

โครงการ ทงในเวลาและนอกเวลาเรยน เชน

- ครกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ซงเปนหลกในการพฒนา

คณภาพของผเรยนดานการสอสารภาษาองกฤษตามตวชวดตางๆ ในหลกสตรฯ ทมความ

สอดคลองกบประเดนพจารณายอยท 1) ของมาตรฐานดานผเรยน จงเปนความรบผดชอบโดย

หนาทในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ (มาตรฐานท 3) เพอพฒนาดานการ

สอสารภาษาองกฤษของผเรยนใหมคณภาพตามคาเปาหมายทก าหนด ตวอยาง เชน


15

คาเปาหมาย : - ผเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 รอยละ 70

มคณภาพดานการสอสารภาษาองกฤษ ระดบดขนไป

การพฒนา : - จดการเรยนรในชวโมง ทมหนวยการเรยนร

แผนการจดการเรยนร การวดและประเมนผลทชดเจน

ตามตวชวด”

- จดกจกรรม / โครงการ เสรมนอกเวลาเรยน ฯลฯ

นอกจากน มหลายประเดนพจารณา ทครและบคลากรทกคนตองมสวนรวมในการ

พฒนาคณภาพของผเรยน โดยเฉพาะอยางยงมาตรฐานท 1.2 คณลกษณะทพงประสงคของ

ผเรยน เพราะคณภาพของมาตรฐานท 1.2 จะเกดขนได ตองผานกระบวนการพฒนาอยาง

ตอเนอง สม าเสมอ ตลอดเวลา จงท าใหพฤตกรรมมความคงทนและยงยน ซงสถานศกษาตอง

ก าหนดแนวทางการพฒนาทงในกลมสาระการเรยนร กจกรรมพฒนาผเรยน งานครทปรกษาใน

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน และการบรณาการในงานตางๆ เปนตน

การพฒนาคณภาพของผเรยน มาตรฐานท 1 ทงดานผลสมฤทธทางวชาการของ

ผเรยน และดานคณลกษณะทพงประสงคของผเรยน สถานศกษาสามารถแสดงระบบหรอ

กระบวนการพฒนาตามทสถานศกษาด าเนนการดวยแผนภมหรอภาพประกอบ เพอใหเหนภาพ

ชดเจนหรอเขาใจงายขน ดงตวอยางตอไปน

เกบหลกฐานรองรอยการด าเนนงานใหเปนปจจบนและเปนระบบ

จดท าสารสนเทศจากกระบวนการ/ผลท างานเพอน าไปใชวางแผนพฒนาตอเนอง

เชน ขอมลจากผลการประเมนผเรยนทงระดบรายบคคล หอง ชนป สถานศกษา เปนตน

ท าใหพรอมรบการตดตาม ตรวจสอบ และ

การประเมนคณภาพอยเสมอ

(ประเมนคณภาพภายในแนวใหม)


16

ระบบการพฒนาคณภาพของผเรยน

ปจจย กระบวนการ ผลผลต/เปาหมาย

- ผพฒนาหลก คอ ครผสอน

ในกลมสาระการเรยนร /

ครกจกรรมพฒนาผเรยน

ทมตวชวดในกลมสาระการ

เรยนร / วตถประสงคการจด

กจกรรม สอดคลองกบประเดน

พจารณา และครทไดรบ

มอบหมายใหรบผดชอบพฒนา

ผเรยนในประเดนนนๆ

- ผมสวนรวมพฒนา

ครและบคลากรทกคน ผเรยน

ผปกครอง ฯลฯ

- กระบวนการหลก

(Core Process)

◊ กจกรรมการเรยน

การสอน

◊ กจกรรมพฒนา-

ผเรยน

- กระบวนการสนบสนน

(Support Process)

โครงการ/กจกรรมท

สงเสรมคณภาพของ

ผเรยน

คณภาพของผเรยน

มคณภาพตาม

เปาหมาย

1. ดานผลสมฤทธ

ทางวชาการของ

ผเรยน

2. คณลกษณะทพง

ประสงคของผเรยน

เชน รอยละ 90

มคณภาพระดบ

ดเยยม ในทก

ประเดนพจารณา


17

ภาพประกอบท 4 แสดงกระบวนการพฒนาคณภาพของผเรยน

(ประยกตจากโรงเรยนเตรยมอดมศกษาพฒนาการ)

กระบวนการพฒนาคณภาพของผเรยน (มาตรฐานท 1)


18

2) มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหาร


ผบรหารเปนผน าในการบรหารจดการการศกษาเพอคณภาพของผเรยนท

เปนไปตามเปาหมายทก าหนด โดยผานการปฏบตงานของครและบคลากรทมศกยภาพ รวมทง

ผเกยวของทงภายในและภายนอกสถานศกษา

ผบรหารจงควรศกษาท าความเขาใจในแตละประเดนพจารณาของทกมาตรฐาน

และด าเนนการโดยใชวงจรคณภาพ PDCA ในทกงาน สงเสรมการจดท าสารสนเทศและใหครทกคน

ทกกลมสาระการเรยนร กจกรรมพฒนาผเรยน ทกกลมงานและฝายบรหารตาง ๆ น าสารสนเทศ

มาใชวางแผนเพอพฒนาคณภาพการจดการศกษาอยางตอเนอง โดยใหสอดคลองกบเปาหมาย

วสยทศน พนธกจ อตลกษณ เอกลกษณของสถานศกษา และนโยบายตางๆ การบรหารจดการให

มการนเทศการจดการเรยนการสอน/การด าเนนงานตาง ๆ การก ากบตดตาม ประเมนผลการ

บรหารและการจดการศกษา รวมถงการใหผเกยวของทกฝายมสวนรวมรบผดชอบผลการจด

การศกษา

การด าเนนงานของผบรหารและผเกยวของจะมรองรอยการด าเนนงานทสมพนธ

กบคณภาพของบคลากรในสถานศกษาและผเรยน

3) มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ

การจดการเรยนการสอนเนนผเรยนเปนส าคญ เปนบทบาทของครทกคนทง

แบบรายบคคลและรวมมอกนด าเนนการภายในกลมสาระการเรยนร/กจกรรมพฒนาผเรยน และ

ขามกลมงาน ดงมแนวด าเนนงาน ดงน

- พฒนาคณภาพของผเรยน ดวยการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปน

ส าคญ (ตามประเดนพจารณาของมาตรฐานท 3) และหรอการจดท าโครงการ กจกรรมเพอ

สนบสนนการพฒนาคณภาพของผเรยน

- ปฏบตงานตามภาระหนาททไดรบมอบหมาย

- จดท าสารสนเทศเกยวกบปรมาณและคณภาพของผเรยน จากการพฒนา

ตามประเดนพจารณาของมาตรฐานหรอสาระ/มาตรฐาน/ตวชวด ในวชาทสอน

- พฒนาตนเองอยางสม าเสมอ และจดเกบผลงานตนเองอยางเปนระบบ

เปนปจจบน

- ใชวงจรคณภาพ PDCA และสารสนเทศในการวางแผนพฒนา


19

- จดท ารายงานหรอท าแฟมการปฏบตงานของตนเอง ทสอดคลองกบ

ประเดนพจารณาของมาตรฐานท 3 และภาระหนาททไดรบมอบหมาย รวมทงรวบรวมเอกสาร

หลกฐานรองรอย จากการด าเนนงานอยางเปนระบบ หรอจดท ารายชอเอกสาร ชนงานตางๆ ใหเปน

หมวดหม พรอมน าเสนอไดอยางรวดเรว

4) มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล

สถานศกษาสามารถจดระบบประกนคณภาพภายในตามบรบทของ

สถานศกษา แตตองใชวงจรคณภาพ PDCA ในการด าเนนงาน เพอการยกระดบคณภาพ

การศกษาตามมาตรฐานทสถานศกษาก าหนด (มสรป ในเรองระบบประกนคณภาพภายในของ

สถานศกษา หนา 4)

สถานศกษาด าเนนการใหครอบคลมทง 3 ประเดน ดงน

1. จดวางระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาทสงผลตอ

คณภาพผเรยนอยางเปนรปธรรม มขนตอนอยางชดเจน และมความเปนไปไดในการปฏบต

2. บรหารจดการใหผเกยวของทกฝายใหความรวมมอในการวางระบบ

และด าเนนงานประกนคณภาพภายในของสถานศกษาเปนอยางด

3. ด าเนนการใหพอแม ผปกครอง คณะกรรมการสถานศกษา ชมชน/

ทองถน และผมสวนเกยวของ มความมนใจตอระบบการบรหารและการจดการของสถานศกษา

ในระดบสง

... เอกสาร รองรอย สารสนเทศทงเชงปรมาณและคณภาพ

ทเกดขนจากการปฏบตงานของคณคร

ซงสอดคลองกบประเดนพจารณาของมาตรฐานตางๆ

ท าใหคณครพรอมรบการตดตาม ตรวจสอบ หรอประเมนอยเสมอ

เนนอกครง

...


20

2.4 การประเมนผลส าเรจ

การประเมนผลจะเปนการตรวจสอบ พรอมทงทบทวนความสอดคลองของมาตรฐาน

ประเดนพจารณา (ตวชวด) กบวสยทศน พนธกจ กลยทธ แผนพฒนาคณภาพการจดการศกษา

กระบวนการพฒนา โดยศกษาจากคาเปาหมายทก าหนดกบผลจากการประเมน


1) เพอทราบผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาในรอบ

1 ปการศกษาวาอยในระดบคณภาพใด ทงในภาพรวมและรายประเดนพจารณา

2) เพอใหมผลการประเมนตนเองเปรยบเทยบกบคาเปาหมายทก าหนดเมอตนป

การศกษาวาเปนไปตามคาเปาหมายทก าหนดหรอไม อยางไร ซงจะเปนขอมลในการวางแผน

พฒนาในปการศกษาใหมตอไป พรอมทงทบทวนวากลยทธหรอกระบวนการพฒนาคณภาพการจด

การศกษาในแตละมาตรฐาน มความเหมาะสมหรอไม

แนวทางการประเมน

การประเมนอาจแบงเปนการประเมนเบองตนในฐานะผพฒนา และการประเมนภายใน

ของสถานศกษา/รบการประเมนจากหนวยงานอน

1) การประเมนเบองตนในฐานะผพฒนาและประเมนคาเปาหมาย

การจดการเรยนการสอนในชนเรยน

โดยทวไปครผสอนในกลมสาระการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยน จะม

การจดการเรยนการสอนและประเมนตามตวชวด/ผลการเรยนร/เปาหมาย และบนทกหลงสอนวา

ผลการจดการเรยนร ท าใหผเรยนมคณภาพเปนไปตามตวชวด/ผลการเรยนร/เปาหมาย มากนอย

เทาใดเมอเปรยบเทยบกบเปาหมายทก าหนดไวในการสอนแตละเรอง/ครง

ดงนน หากมตวชวด/ผลการเรยนร/เปาหมาย ทสมพนธกบประเดน

พจารณา เชน การอาน การส อสารภาษาองกฤษ การรกษาอารมณและสขภาพจต

ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนตน กใหเปนสวนหนงของกระบวนการพฒนา

(PDCA) ทมการประเมน (เชน การทดสอบ การสงเกต การสอบถาม เปนตน) และพฒนาเปน

ระยะอยางตอเนองทงปการศกษา

จากนน จงประมวลผลในภาพรวมของแตละประเดนพจารณา/ประเดน

พจารณายอย ดวยแนวทางทสถานศกษาก าหนดเมอสนปการศกษา


21

การจดท าโครงการ กจกรรม

การประเมนโครงการ กจกรรมทเปนการพฒนาหรอสนบสนน สงเสรมคณภาพ

ของประเดนพจารณาตางๆ ใหประเมนตามเปาหมายทงเชงปรมาณและคณภาพ และจดท ารายงาน

เพอเปนหลกฐานรองรอยการด าเนนงาน พรอมรบการประเมนภายในสถานศกษาและหนวยงานอน

ตอไป

(แสดงตวอยางแนวทางการประเมนผลส าเรจของมาตรฐานท 1 ดานคณภาพของผเรยน

ในภาคผนวก ซงสามารถน าไปประยกตใชกบประเดนพจารณาอนๆ ของมาตรฐานดานผเรยน

และมาตรฐานท 3 เพอแสดงคาเปาหมายความส าเรจ)

2) การประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา

การประเมนคณภาพภายใน เปนการประ เมนตนเองของสถานศกษา

โดยแตงตงคณะกรรมการประเมน และประสานวน เวลาใหคณะกรรมการทราบ ซงควรก าหนด

ไวในปฏทนการท างานประจ าป

ผท าหนาทประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา

จ านวนคณะกรรมการ ไมนอยกวา 3 คน ซงประกอบดวย

1. บคลากรของสถานศกษาเอง และ

2. ผทรงคณวฒทตนสงกดประกาศแตงตงอยางนอย 1 คน

3. บคลากรภายนอกอนๆ ทสถานศกษาเหนเหมาะสม (ถาม) เชน กรรมการ-

สถานศกษา ผเชยวชาญทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษา เปนตน

จากการปฏบตงานในวถประจ าวนและการประเมนตนเองในเบองตน

ของทกคน ทกกลม/ฝายเปนระยะๆ ดงทกลาวมาแลวขางตน

จะท าใหมหลกฐาน รองรอย สารสนเทศ ทเปนปจจบน

รวมทงมผลทปรากฏกบผเรยนอยางเปนรปธรรม

พรอมรบการประเมนทงภายในและภายนอกสถานศกษาอยเสมอ


22

แนวทางการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

ด าเนนการตามแนวทางทส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนด

ในคมอการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายใน

ของสถานศกษา (2559, หนา 18-20) กลาวโดยสรปมดงน

1. เปนการตรวจสอบและประเมนตนเองตามสภาพบรบทของสถานศกษา

ทงเชงคณภาพและเชงปรมาณควบคกน

2. เนนการประเมนตามหลกฐานเซงประจกษ ทเกดจากการปฏบตงานตามสภาพ

จรงของสถานศกษา

3. ขอมลตองมความนาเชอถอ และ สามารถตรวจสอบผลการประเมนไดตาม

บรบทของสถานศกษานนๆ

4. เลอกใชวธการเกบรวบรวมขอมลทเหมาะสมและสะทอนคณภาพการ

ด าเนนงานตามมาตรฐานของสถานศกษาไดอยางชดเจน

5. เปนการประเมนในภาพรวมของผลการด าเนนงานหรอกระบวนการด าเนนงาน

6. ประเมนเพอการตดสนคณภาพของสถานศกษาในแตละมาตรฐานและภาพรวม

7. แจงผลการประเมนและใหขอเสนอแนะ เพอการปรบปรงพฒนาคณภาพ

การศกษา สรปและเขยนรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา

ดงนน คณะกรรมการประเมนคณภาพภายในตองมความรอยางรอบดานและวเคราะห

ขอมลรวมกนในการตดสนเพอใหระดบคณภาพตามเกณฑทก าหนด ไมใชการใหคะแนนตาม

ความคดเหนของคนใดคนหนง

(แสดงตวอยางแนวทางการประเมนผลส าเรจของมาตรฐานท 1 ดานคณภาพของ

ผเรยน ในภาคผนวก ซงสามารถน าไปประยกตใชกบประเดนพจารณาอน ๆ ของมาตรฐานดาน

ผเรยนและมาตรฐานท 3)

สวนมาตรฐานท 2 และ 4 เปนการประเมนคณภาพตามรายละเอยดทระบในแตละ



23

3. การจดท ารายงานการประเมนตนเอง

วตถประสงค รายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา จดท าเพอ 1. ประโยชนตอการปรบปรงและพฒนาคณภาพการจดการศกษาในปถดไป 2. เสนอผลการจดการศกษาในรอบปทผานมาใหตนสงกดและสาธารณชนทราบ 3. เตรยมความพรอมรบการประเมนคณภาพภายนอก

แนวทางการเขยน ณ ปจจบนใหจดท ารายงานการประเมนตนเองตามโครงสรางแตละสวนทก าหนดในเอกสารเรอง “แนวทางการเขยนรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา ( Self - Assessment Report : SAR)” ของส านกงานคณะกรรมการสถานศกษาก าหนด สวนแนวการเขยนแตละสวน สถานศกษาก าหนดไดเอง แตผลการประเมนตนเองของสถานศกษา ตองน าเสนอเปนรายมาตรฐานทแสดงใหเหนถงเนอหาตอไปน

1. ผลจากการจดการศกษา หรอเรยกวา ผลการด าเนนงาน โดยน าเสนอในรปแบบของตาราง กราฟ แผนภาพ หรอการสรปเนอหาสาระทส าคญของมาตรฐานนนๆ

2. กระบวนการจดการศกษา หรอกระบวนการพฒนามาตรฐานนนๆ ทมงส เปาหมายทก าหนด เนนการเขยนใหมความกระชบ ชดเจน และสอความหมายใหเขาใจงาย

3. วเคราะหคณภาพการจดการศกษาในรอบปทผานมา ทเปนจดเดนและ จดควรพฒนาของมาตรฐานนนๆ

- จดเดนของมาตรฐานนนๆ ปจจยหรอกระบวนการทท าใหเกดจดเดน

- จดควรพฒนา ซงเปนจดออนในมาตรฐาน ปญหาอปสรรคทท าใหประเดนพจารณา/มาตรฐานนนๆ มคณภาพไมเปนไปตามเปาหมาย แนวทางแกไข

(ศกษาเพมเตมในภาคผนวก)

4. ปฏทนการด าเนนงาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

การด าเนนงานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา 1 รอบปการศกษา

โดยทวไปเปนไปในแนวทางเดยวกน แตอาจมความแตกตางในรายละเอยดตามบรบทของ


ดงมตวอยางของชวงเวลา/ผปฏบต แนวทางการด าเนนงาน รองรอยการด าเนนงาน

ในเดอนตางๆ และ ตวอยางการด าเนนงานทเปนงานประจ าซงเกยวของกบการประกนคณภาพ

การศกษา ตอไปน


24

ตวอยางท 1 การท างานในเดอนตางๆ 1 รอบปการศกษาเพอการประกนคณภาพภายในของ

สถานศกษา (พฤษภาคม ปการศกษาปจจบน – เมษายน ของปการศกษาตอไป)

ชวงเวลา /

ผปฏบต แนวทางการด าเนนงาน รองรอยการด าเนนงาน

เมษายน /

พฤษภาคม

- คณะผจดประชม

คณะกรรมการ


- ผทไดรบ

มอบหมาย

- ฯลฯ

1. น าเสนอรายงานการประเมนตนเอง (SAR)

ตอคณะกรรมการสถานศกษา

คณะกรรมการจดประชมคณะกรรมการ

สถานศกษาก าหนดวาระการประชม เรอง

- การพจารณาและรบรองรายงานการประเมน

ตนเอง และ คาเปาหมายของปการศกษาตอไป

- การใหขอคดเหนในการพฒนาคณภาพการศกษา

ในปการศกษาถดไป

- บนทก/วาระการ

ประชมคณะกรรมการ


- ขอเสนอแนะในการ

พฒนาคณภาพ

การศกษาของ

คณะกรรมการ


- คาเปาหมายทก าหนด

และผลส าเรจ

- คณะท างาน

ประกนคณภาพ


- ผดแลเวบไซต

- ฯลฯ

2. เผยแพรรายงานการประเมนตนเอง

- จดสงรายงานการประเมนตนเองใหตนสงกด ตาม

ระยะเวลาทตนสงกดก าหนด

- เผยแพรใหหนวยงานอนๆ รวมทงผปกครอง

และสาธารณะ ดวยวธการทหลากหลาย โดยเฉพาะ

อยางยงการเผยแพรผานเวบไซตของสถานศกษา

- ชองทางการเผยแพร

รายงานการประเมน

ตนเอง

- ฯลฯ

- ฝายบรหาร

ทกฝาย

- ครแตละคน

- ทกกลมสาระ-

การเรยนร /

กจกรรมพฒนา

ผเรยน

- ฯลฯ

3. น าผลการประเมนไปใชจดท าแผนพฒนา

คณภาพการศกษา / แผนการจดการศกษา

น าผลการประเมนตนเอง 3 ปยอนหลง

ขอเสนอแนะ และสารสนเทศ มาวางแผนพฒนา

คณภาพในปการศกษาใหม และการพฒนา

การจดการศกษาระยะยาว รวมทงการจดท า

แผนปฏบตการประจ าป โครงการ กจกรรม

- บนทกการประชม

- สารสนเทศทน ามาใช

ในการวางแผนพฒนา

คณภาพการศกษา

- แผนพฒนาการจด

การศกษา / แผนปฏบต

การประจ าป

- ฯลฯ


25



มถนายน





ทกฝาย

- ฯลฯ

เตรยมการเพอการไดขอมลส าหรบจดท า

รายงานการประเมนตนเอง สวนท 1

ฝายบรหารประชมวางแผน / บรหารจดการ

ในการรวบรวมขอมลนกเรยน คร บคลากร และ

ขอมลทจะน าเสนอในเลมรายงานการประเมนตนเอง

(SAR) สวนท 1

โดยจดแบงขอมลแตละสวน ใหบคลากร/

หนวยงานทเกยวของรบทราบบทบาทหนาทในการม

สวนรวม เชน รวบรวม สรป และออกแบบการ

น าเสนอในเลมรายงานฯ

ก าหนดวนสงคณะกรรมการจดท าเลมรายงานฯ

- บนทกการประชมของ

ฝายบรหาร และหรอ

คณะกรรมการทไดรบ

มอบหมาย

- บนทกการประชม/

วาระการประชม /

บนทกเวยน ทแสดงถง

การใหครทกคน

มสวนรวม

- ฯลฯ

กรกฎาคม –

ตลาคม


ทกฝาย

- คณะกรรมการ

นเทศฯ




- ฯลฯ

1. นเทศ ตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

- ตดตามตรวจสอบการด าเนนโครงการ / กจกรรม

- รวบรวมขอมล และสรปผลการด าเนนโครงการ/

กจกรรม ประจ าภาคเรยนท 1

- การนเทศภายใน

- บนทก/สรปผลการ

นเทศ ก ากบตดตาม

- รายงานการ

ด าเนนงานโครงการ/

กจกรรม

(จดท าเปนรายภาคเรยน)

- ฯลฯ


ทกฝาย


ทกฝาย

- งานนโยบาย

และแผน

- ฯลฯ

2. จดท าแผนปฏบตการประจ าปงบประมาณ

ตอไป

และปรบแผนพฒนาการจดการศกษา

(ระยะยาว) หรอจดท าใหม

- แผนปฏบตการ

ประจ าป

- ฯลฯ


26



มกราคม –

กมภาพนธ





ทกฝาย

- สารสนเทศ

รายบคคล/แตละ

กลมงาน/


- ฯลฯ

1. ประชม/บนทกแจงเรอง การทบทวน/

ท าความเขาใจ เกยวกบ

- ความสอดคลองของบทบาทหนาทกบมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษาเพอการประเมนคณภาพ

ภายใน

- การจดท าสารสนเทศ จากงานทบคลากร

แตละคน/กลมรบผดชอบ

- การเกบรวบรวมหลกฐาน รองรอยจากการ

ด าเนนงานใหเปนระบบ พรอมรบการประเมนตาม

สภาพจรง การประเมนแบบองครวม

- บนทกรายงาน

การประชม วาระการ

ประชม / บนทกเวยน

- เอกสารประกอบการ

ทบทวนท าความเขาใจ

- ฯลฯ

2. เตรยมการกอนการประเมนตนเอง

- ประสานงานเปนการภายในกบผทรงคณวฒ ตามท

สพม. 2 ประกาศแตงตงใหมารวมประเมนคณภาพ

ภายใน พรอมก าหนดวนประเมน

- จดท าค าสงแตงตงคณะกรรมการประเมนภายใน

ประกอบดวยผทรงคณวฒฯ อยางนอย 1 คน และ

บคลากรของสถานศกษา ซงรวมกนแลวมจ านวน

อยางนอย 3 คน

- จดท าแบบบนทกการประเมนแตละมาตรฐาน/

ประเดนพจารณา เพอใหกรรมการบนทกขอมล

ทคนพบ ส าหรบการใหคะแนน และขอเสนอแนะ

เพอการพฒนา

- ค าสงแตงตง

คณะกรรมการประเมน

คณภาพภายในของ


- แบบบนทกการ

ประเมน

- ฯลฯ


27



กมภาพนธ/

มนาคม





ทกฝาย

- บคลากร

ทกคน ทกกลม

- ฯลฯ

ประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา

การประเมนตนเองตามรายประเดนพจารณา

- บคลากรแตละคน แตละงานประเมนคณภาพ

การด าเนนงานทตน/กลมรบผดชอบ (ตวชวด /

วตถประสงค / เปาหมาย / ประเดนพจารณา ฯลฯ)

และน าผลการประเมนมาเปรยบเทยบกบคา

เปาหมายทตน/กลมก าหนด

- รวบรวมผลการประเมนจากครแตละคน/กลม

งานในสวนทเกยวของกบแตละประเดนพจารณา

ในมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

เพอสรปผลเปนภาพรวมระดบสถานศกษา

เปนเชงปรมาณและหรอคณภาพเพอเปรยบเทยบกบ

คาเปาหมายทก าหนดไวเมอตนปการศกษา

การประเมนแบบองครวม

คณะกรรมการฯ ประเมนกระบวนการและผลจาก

การพฒนาคณภาพการศกษาตามมาตรฐาน

การศกษาทสถานศกษาก าหนด ตามสภาพจรง

และหลกฐานเชงประจกษ

สรปผลการประเมนจากการประเมนแบบ

องครวม พรอมบนทกขอมลทพบ ทงดาน

กระบวนการพฒนา ผลการพฒนา จดเดน

จดควรพฒนา เพอเปนขอมลในการจดท ารายงาน

การประเมนตนเองของสถานศกษา

- ค าสง / หนงสอ /

บนทก ทเกยวของ

- สารสนเทศทเปนผล

การประเมน

- ฯลฯ

- หนงสอเชญ

ผทรงคณวฒ

- ค าสงแตงตง

คณะกรรมการประเมน

คณภาพภายในของ

สถานศกษา พรอมระบ

หนาท

- แบบบนทกการ

ประเมนแตละมาตรฐาน/

ประเดนพจารณา /

สรปผลการประเมน

- ฯลฯ


28



มนาคม /

เมษายน




- บคลากร

ทกคน

- ฯลฯ

1. จดท ารายงานการประเมนตนเอง

คณะกรรมการจดท ารายงานการประเมน

ตนเอง น าผลการประเมนคณภาพภายในจาก

คณะกรรมการประเมนฯ มาจดท าเลมรายงาน

2. จดท ารางคาเปาหมายในปการศกษาตอไป

คณะกรรมการทไดรบมอบหมาย จดท า

รางคาเปาหมายและใหครทกคนรวมแสดงความ

คดเหน ตกลงรวมกนกอนการน าเสนอ

คณะกรรมการสถานศกษา

- ค าสงทเกยวของ

- บนทกการประชม/

วาระการประชม /

บนทกเวยน ทแสดงถง

การใหครทกคนมสวน

รวมก าหนดคาเปาหมาย

- ฯลฯ

เมษายน /

พฤษภาคม

1. น าเสนอรายงานการประเมนตนเองตอ



29

ตวอยางท 2 งานประจ าตลอดปการศกษา (พฤษภาคมของปปจจบน – เมษายนของปถดไป)

ซงเปนการปฏบตงานตามบทบาทหนาทของฝายบรหาร ครและบคลากรทกคน

แนวทางการด าเนนงาน ตวอยางหลกฐาน/เอกสาร

ครและบคลากรทกคน

จดระบบการเกบเอกสาร

หลกฐาน จากการด าเนนงาน

เชน

- หลกสตรสถานศกษา /

โครงสรางรายวชา

- หนวยการเรยนร

แผนการจดการเรยนร

- ชนงาน ภาระงาน โครงงาน

โครงการของนกเรยน

- การบาน รายงานทคร

มอบหมายใหนกเรยนท า

- แผนพฒนาคณภาพการจด

การศกษา /แผนปฏบตการ

ประจ าป

- บนทกใหการปรกษา ดแล

ชวยเหลอนกเรยน พฒนา

ศกยภาพ / คณลกษณะ ฯลฯ

- ฯลฯ

1. จดการเรยนการสอนในชวโมงเรยนตามมาตรฐาน

สาระ ตวชวด ผลการเรยนรทรบผดชอบ โดยใชกระบวนการ

จดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ (มาตรฐานท 3)

เพอพฒนาคณภาพของนกเรยนตามหลกสตรแกนกลางฯ

2551 ซงมความสอดคลองกบประเดนพจารณายอย ๆ

ของมาตรฐาน ท 1

(ก าหนดวธการและเกณฑการประเมน

คาเปาหมายความส าเรจของแตละตวชวด)

2. จดโครงการ/กจกรรม เพอสงเสรมสนบสนนคณภาพ

ของนกเรยน

3. ปฏบตบทบาทหนาทครทปรกษา เชน มขอมล

นกเรยนรายบคคล ใหการปรกษา ชวยเหลอแกไขปญหา

เบองตน เพอใหมคณภาพตามเปาหมายทก าหนด ฯลฯ

4. ปฏบตหนาทอน ๆ ตามทไดรบมอบหมายเพอสงเสรม

คณภาพของนกเรยนตามมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษา หลกสตร ประเดนพจารณาตามมาตรฐานใน

งานประกนคณภาพการศกษา /ศกยภาพของบคลากร /

ประสทธภาพการบรหารจดการ และระบบประกนคณภาพ

ภายในของสถานศกษา


30

แนวทางการด าเนนงาน ตวอยางหลกฐาน/เอกสาร

ครและบคลากรทกคน

- เปาหมายทงเชงปรมาณและ

คณภาพและผลส าเรจในการ

พฒนาผเรยนตามตวชวด/ประเดน

พจารณาตาง ๆ

- สารสนเทศทเกยวของกบผล

การประเมน

- รายงานผลการด าเนน

โครงการ/ กจกรรมทงเชง

ปรมาณและคณภาพ

- ฯลฯ

ฝายบรหาร

- แผนพฒนาคณภาพการจด

การศกษา /แผนปฏบตการ

ประจ าป

- เปาหมายและผลส าเรจ

- บนทก/วาระการประชม


ขอเสนอแนะ

- บนทกการนเทศ

- สรปรายงานการนเทศฯ

- รายงานผลการด าเนน

โครงการ/ กจกรรม

- ฯลฯ

ประเมนผลการจดการเรยนการสอน การปฏบตงาน

ตามตวชวด / เปาหมาย / วตถประสงค โดยก าหนด

วธการและเกณฑการประเมน

รวบรวมขอมลผลการประเมน เพอจดท าเปนสารสนเทศ

และถามขอมล 3 ปยอนหลง ใหน ามาเปรยบเทยบ วเคราะห

เพอศกษาแนวโนมของผลส าเรจและวางแผนพฒนาอยาง

ตอเนอง

ถาเปนคณภาพของผเรยนควรมการจดเกบขอมลเปน

รายบคคล ระดบหองเรยน ระดบชนป ระดบสถานศกษา

บรหารจดการการพฒนาคณภาพการศกษา

ทงดานผเรยน บคลากร การจดการเรยนการสอน

ระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษา โดยฝาย

บรหารทกฝายด าเนนงานตามภาระงานทรบผดชอบ

น าวงจรคณภาพ P D C A มาใชในกระบวนการด าเนนงาน

ทกงานอยางตอเนอง


31

หลกฐานรองรอยจากการปฏบตงานทมความครบถวนสมบรณ

ทงเชงปรมาณและคณภาพของฝายบรหารทกฝาย ครแตละคน แตละกลมงาน

ทสงผลตอคณภาพผเรยน ศกยภาพของบคลากร การบรหารจดการทมระบบ

และมประสทธภาพ จะเปนหลกฐานรองรอยส าหรบ

การประเมนตนเองประจ าปและรบการประเมนจากภายนอก

ดงนน เมอมการประเมนคณภาพภายในหรอรบการประเมนจากภายนอก

จงไมตองจดท าเอกสารเปนการเฉพาะส าหรบรบการประเมน


32


33

บรรณานกรม

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2. (2558). เอกสารประกอบการฝกอบรม

ผทรงคณวฒ : ตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา สงกดส านกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 2. (เอกสารอดส าเนา).

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2560). คมอการสมมนาเชงปฏบตการเพอ

สอสารและสรางความเขาใจเกยวกบการประเมนและการประกนคณภาพ

การศกษาแนวใหมและเสรมสรางศกยภาพดานการประเมน. 26 กนยายน

2560. http://bet.obec.go.th/index/?p=5670

________ . (2559). คมอการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการ

ประกนคณภาพภายในของสถานศกษา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพส านกงาน

พระพทธศาสนาแหงชาต.

________ . (2553). แนวทางการพฒนา การวดและประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

________ . (2559). แนวทางการเขยนรายงานการประเมนตนเอง. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต.

________ . (2557). แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. (พมพครงท 4). กรงเทพมหานคร :

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.


34

ภาคผนวก


35

ตวอยาง แนวทางการก าหนดคาเปาหมาย

มาตรฐานท 1 ดานคณภาพของผเรยน

กระบวนการทท าใหไดคาเปาหมาย ใหเปนไปตามทสถานศกษาก าหนด โดยสามารถ

อธบายแนวคด ทมาของคาเปาหมายทมความนาเชอถอ ทาทายและมความเปนไปไดในการพฒนา

ในทน น าเสนอเปนตวอยางก าหนดคาเปาหมาย 2 ตวอยาง ดงน

แสดงเปนเชงปรมาณพรอมระดบคณภาพ โดยน าเสนอเปนตวอยางส าหรบ

มาตรฐานทมประเดนพจารณายอยๆ และก าหนดเกณฑการประเมนเปนระดบชน คอ

มาตรฐานท 1.1 ประเดนพจารณา ขอ 1) ความสามารถในการอาน การเขยน

การสอสาร และการคดค านวณ ตามเกณฑของแตละระดบชน

ประเดน

พจารณายอย

คาเปาหมายจ าแนกตามระดบชนและประเดนพจารณายอย/รายดาน (สถานศกษาก าหนดเอง) คาเปาหมาย

ในภาพรวม ม.1 ม.2 ม.3 ม.4 ม.5 ม.6

ดานการอาน

(ภาษาไทย)

รอยละ 80

ระดบดขนไป

รอยละ 75


รอยละ 80


รอยละ 75


รอยละ 80


รอยละ 80


รอยละ........


ดานการเขยน


....................

....................

....................

....................

....................

....................

....................

ดานการสอสาร


....................

....................

....................

....................

....................

....................

....................

ดานการสอสาร

(ภาษาองกฤษ)

....................

....................

....................

....................

....................

....................

....................

ดานการ

คดค านวณ

(คณตศาสตร)

....................

....................

....................

....................

....................

....................

....................

คาเปาหมาย ของประเดนพจารณา ขอ 1) ..........

ประจ าปการศกษา.................

ค าอธบายเพมเตม

1. ระดบคณภาพ ม 4 ระดบ คอ ดเยยม ด พอใช ปรบปรง

2. ตวอยางก าหนดเปาหมายระดบคณภาพทผานเกณฑ คอ คณภาพตงแตระดบดขนไป (ด และ ดเยยม)

3. ระดบคณภาพทผานเกณฑการประเมน สถานศกษาสามารถวเคราะหปจจยทเกยวของเพอ

พจารณาก าหนดเกณฑตามทเหนเหมาะสม มความทาทายและเปนไปไดในความส าเรจ

เชน คณภาพทผานเกณฑ คอ เฉพาะระดบคณภาพด และ ดเยยม หรอ ทกระดบคณภาพยกเวน ปรบปรง

เปนตน

4. การก าหนดคาเปาหมายความส าเรจในการพฒนาความสามารถของผเรยนตามประเดนพจารณา

ขอ 1) ความสามารถในการอานการเขยน การสอสาร ฯ ทเปนภาพรวมทง 6 ระดบชนของแตละประเดน

พจารณายอย(ดาน) และ รวมทกประเดนพจารณา อาจค านวณจากคาเฉลย ฐานนยม หรออน ๆ ตามท

สถานศกษาก าหนด)

...........

ตวอยางท 1


36

แสดงเปนเชงคณภาพ โดยมค าอธบายทเปนเชงปรมาณ ส าหรบใชใน

การประเมนแตละระดบคณภาพ โดยสถานศกษาสามารถระบรายการประเมนยอยๆ เพมเตมได

ตามตวอยางในตาราง ขอ 5)

ตวอยางประเดนพจารณา 2 ขอ คาเปาหมาย

1) ความสามารถในการอาน การเขยน การสอสาร และ

การคดค านวณ ตามเกณฑของแตละระดบชน

ดเยยม

5) ผลสมฤทธทางการเรยนและพฒนาการจากผลการสอบวด

ระดบชาต

ดเยยม

5.1) ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนตามเกณฑทสถานศกษาก าหนด ดเยยม

5.2) ผเรยนมความกาวหนาดานผลสมฤทธทางการเรยน ดเยยม

5.3) ผเรยนมผลการสอบวดระดบชาตตามเปาหมายทสถานศกษา

ก าหนด

ดเยยม

5.4) ผเรยนมพฒนาการจากผลการสอบวดระดบชาต พอใช

5.5) ผเรยนมสมรรถนะทงในภาพรวมทงสถานศกษา

(ส าหรบรายสมรรถนะ แสดงในเอกสารรายงานเรอง.................)

ดเยยม

แนวทางการก าหนดคาเปาหมาย

ตวอยางท 2

ค าอธบายเกณฑคณภาพ ขอ 1)

ดเยยม หมายถง มจ านวนผเรยนผานเกณฑการประเมนของแตละประเดนพจารณายอยตงแตรอยละ 80 ขนไป

ด หมายถง มจ านวนผเรยนผานเกณฑการประเมนของแตละประเดนพจารณายอย รอยละ 70 - 79

พอใช หมายถง มจ านวนผเรยนผานเกณฑการประเมนของแตละประเดนพจารณายอย รอยละ 60 – 69

ปรบปรง หมายถง มจ านวนผเรยนผานเกณฑการประเมนของแตละประเดนพจารณายอยต ากวารอยละ 60

(ประเดนพจารณายอย คอ การอาน การเขยน การสอสารภาษาไทย การคดค านวณ)

ค าอธบายเกณฑคณภาพ ขอ 5.1)

ดเยยม หมายถง มจ านวนผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนตามเกณฑทสถานศกษาก าหนด

ตงแตรอยละ 85 ขนไป

ด หมายถง มจ านวนผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนตามเกณฑทสถานศกษาก าหนดรอยละ 75 - 84

พอใช หมายถง มจ านวนผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนตามเกณฑทสถานศกษาก าหนดรอยละ 55 - 74

ปรบปรง หมายถง มจ านวนผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนตามเกณฑทสถานศกษาก าหนดต ากวารอยละ 55

เกณฑคณภาพแตละขอ ปรบเปลยนตามทสถานศกษาเหนเหมาะสม

การประกาศคาเปาหมาย สถานศกษาสามารถก าหนดคาเปาหมายทงตามตวอยางท 1 และ 2 หรอผสมผสานกน

แตถาเปนเปนตวอยางท 2 ตองมค าอธบายเกณฑคณภาพทชดเจน


37

มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ

หากสถานศกษาก าหนดคาเปาหมายเปนเชงคณภาพอยางเดยว ควรมการอธบาย

เพมเตมในสวนทเปนเชงปรมาณดวย เชน

ตวอยาง

ระดบดเยยม หมายถง มครทไดด าเนนงาน “การตรวจสอบและประเมนความร

ความเขาใจของผเรยนอยางเปนระบบและมประสทธภาพ (1. ประเมนผเรยนจากสภาพจรง

2. มขนตอนตรวจสอบและประเมนอยางเปนระบบ 3.ใชเครองมอและวธการวดและ

ประเมนผลทเหมาะสมกบเปาหมายและการจดการเรยนการสอน 4. นกเรยนและผมสวน

เกยวของมสวนรวมในการวดและประเมนผล 5. ใหขอมลยอนกลบแกผเรยนและผเรยน

น าไปใชพฒนาตนเอง)” จ านวนตงแต รอยละ 90 ขนไป

ถาระดบคณภาพด หมายถง มจ านวนครรอยละ 80 – 89 ทปฏบตไดตามความหมาย

ดงกลาว เปนตน

การก าหนดเชงปรมาณ เพอใหทราบวา ครแตละคนมการด าเนนงานตามระบวนการ

จดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ จ าแนกตามรายประเดนพจารณาในระดบ

คณภาพใด เพอประโยชนในการวางแผนพฒนาบคลากรตอไป


38

ตวอยาง

แนวทางการประเมนผลส าเรจของมาตรฐานท 1 ดานคณภาพของผเรยน

ภายหลงการพฒนาคณภาพการจดการศกษา 1 ปการศกษา สถานศกษากจะ

ประเมนตนเอง เรยกวา การประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา

กอนการประเมนคณภาพภายใน ในระหวางปการศกษา ผพฒนาประเดนพจารณา

ตางๆ ยอมมการประเมนคณภาพเปนระยะอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงมาตรฐานดานผเรยน

คณภาพและประเมนคณภาพของผเรยนเปนระยะๆ อยางตอเนองนบตงแตเปดภาคเรยนจนสนป

การศกษา โดยเฉพาะคณภาพของผเรยนตามตวชวดในการจดการเรยนการสอนทสมพนธกบ

ประเดนพจารณาในมาตรฐานตางๆ ทมการประเมน

ตวอยางทน าเสนอ ประกอบดวยประเดนพจารณายอยๆ และจ าแนกตามเกณฑของ

แตละระดบชน ซงสามารถน าไปประยกตใชกบประเดนพจารณาอน ๆ ของมาตรฐานท 3

ตวอยาง มาตรฐานท 1 คณภาพดานผเรยน

ประเดนพจารณา 1.1 ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน

ประเดนพจารณา 1) ความสามารถในการอาน การเขยน การสอสาร และ

การคดค านวณ ตามเกณฑของแตละระดบชน

เนองจากตวอยางทใชเปนประเดนพจารณาทก าหนดเกณฑการประเมนจ าแนกเปน

ระดบชน ดงนน ครผพฒนาแตละประเดนของแตละระดบชน จงเปนผก าหนดวธการและเกณฑ

การประเมนผเรยนรายบคคลในระดบชนทรบผดชอบ แสดงการประเมนผลส าเรจเปน 3 ขน

ดงน

ขนท 1 ค านวณคะแนนของแตละประเดนพจารณายอย

1.1 ประเมนคณภาพของผเรยนรายบคคล ดวยวธการและเครองมอท

หลากหลาย เชน ทดสอบ ประเมนจากชนงาน สงเกต ประเมนโดยเพอน ฯลฯ โดยให

เปนไปตามเกณฑระดบคณภาพทก าหนดของแตละประเดนพจารณายอย แลว

รวบรวมจ านวนผเรยนจ าแนกตามผลการประเมนในแตละระดบคณภาพ

ตวอยาง


39

1.2 จ าแนกผเรยนตามระดบคณภาพ มขนตอน ดงน

1) ระดบหองเรยน แตละหองเรยนด าเนนการ ดงน

- รวมจ านวนผเรยนในแตละประเดนพจารณายอย จ าแนกตามระดบ

คณภาพ

- รวมจ านวนผ เ รยนทมระดบคณภาพตามเกณฑทสถานศกษา

ก าหนด ของแตละประเดนพจารณายอย

ตวอยาง ก าหนดคาเปาหมายของประเดนพจารณายอย “ดานการ

อาน” คอ ผเรยนรอยละ 80 มคณภาพระดบดขนไป (3)

ดงนน ระดบดและดเยยม จงเปนเกณฑการผานการประเมนทผสอน/

กลมสาระการเรยนร/สถานศกษาก าหนด

แลวค านวณคารอยละเพอน าไปเปรยบเทยบกบคาเปาหมายทก าหนด

ตอนตนปการศกษา/กอนการจดการเรยนการสอน/กจกรรม/โครงการ

อาจใชสตร ดงน

ตวอยาง สรปผลการประเมนเปนระดบหองเรยน “ดานการอาน”

จ านวนผเรยนหองละ 50 คน ประเดน

พจารณายอย จ านวนผเรยนในแตละระดบคณภาพ รอยละ

ระดบดขนไป การอาน

ดเยยม (4)

ด (3)

พอใช (2)

ปรบปรง (1)

รวม ระดบดขนไป

ม.1/1 32 9 9 0 50 41 82.00

ม.1/2 36 6 8 0 50 42 84.00

ม.1/3 33 17 0 0 50 50 100.00

ฯลฯ

(จ านวนผเรยนทไดระดบ 3 ขนไป) X 100

จ านวนผเรยนทงหมดของหองเรยน

รอยละของประเดนพจารณายอย =


40

ตวอยาง สรปผลการประเมนเปนระดบหองเรยน “ดานการสอสารภาษาไทย”

จ านวนผเรยนหองละ 50 คน ประเดน


ระดบดขนไป การสอสารฯ

ดเยยม (4)

ด (3)

พอใช (2)



ม.1/1 12 18 20 0 50 30 60.00

ม.1/2 20 10 0 0 50 50 100.00

ม.1/3 30 20 0 0 50 50 100.00

2) ระดบชนป ด าเนนการ ดงน

- รวมจ านวนผเรยนในแตละระดบชน ของแตละประเดนพจารณายอย

ทไดคณภาพระดบด (3) ขนไป (ขนกบคาเปาหมายทสถานศกษาก าหนด)

- แลวน าจ านวนผเรยนทไดขางตนมาค านวณคารอยละ

ตวอยาง สรปผลเปนระดบชนป ประเดนพจารณายอย “ดานการอาน” ประเดน


ระดบด

ขนไป การอาน ดเยยม (4)

ด (3)

พอใช (2)



ระดบ ม. 1 101 32 17 0 150 133 88.67

ระดบ ม. 2 143 12 13 0 168 155 92.26

ระดบ ม. 3 122 22 19 0 163 144 88.34

ตวอยาง สรปผลเปนระดบชนป ประเดนพจารณายอย “ดานการสอสารภาษาไทย” ประเดน


ระดบด

ขนไป การสอสารฯ ดเยยม

(4)

ด

(3)

พอใช

(2)

ปรบปรง

(1) รวม

ระดบด

ขนไป

ระดบ ม. 1 10 50 80 10 150 60 40.00

ระดบ ม. 2 120 28 20 0 168 148 88.10

ระดบ ม. 3 110 20 33 0 163 130 79.75

ฯลฯ

ฯลฯ

ฯลฯ


41

3) ระดบสถานศกษา ด าเนนการ ดงน

รวมจ านวนผ เ รยนทก ชนปทผ านเกณฑของแตละประเดน-

พจารณายอย คอ ไดคณภาพระดบ ด (3) ขนไป (ขนกบคาเปาหมายของสถานศกษา)

แลวหาคารอยละของประเดนพจารณายอยนน ๆ ในภาพรวมทกระดบชน

ตวอยาง สรปผลเปนระดบสถานศกษา (รวม 6 ระดบชน)

ประเดนพจารณายอย

จ านวนผเรยน (คน) รอยละ

ระดบดขนไป การอาน

ดเยยม (4)

ด (3)

พอใช (2)



ผลรวมทง

สถานศกษา 366 66 49 0 481 432 89.81

ขนท 2 สรปผลการประเมนเปนรายประเดนพจารณา

น าคารอยละจากทกประเดนพจารณายอยในมาตรฐานนน ๆ มารวมกน หารดวย

จ านวนประเดนพจารณายอย เพอหาคาเฉลย ดงสตร

ผลการประเมนประเดนพจารณา =

ตวอยาง

ประเดนพจารณา 1) ความสามารถในการอาน การเขยน การสอสาร และการคดค านวณ

ตามเกณฑของแตละระดบชน

ประเดนพจารณายอย

จ านวนผเรยน รอยละ

ระดบด ขนไป ดเยยม

(4) ด (3)

พอใช (2)


ผลรวมทง


ระดบด

ขนไป 1.1) การอาน 366 66 49 0 481 432 89.81

1.2) การเขยน 342 53 86 0 481 395 82.12

1.3) การสอสาร (ไทย) 372 44 65 0 481 416 86.49

1.4) การสอสาร (ภาษาองกฤษ)

240

100

91

50

481

340

70.69

1.5) การคดค านวณ 355 57 69 0 481 412 85.65

ผลการประเมนประเดนพจารณาท 1) ประจ าปการศกษา .......................

82.95

ผลรวมของคารอยละประเดนพจารณายอย

จ านวนประเดนพจารณายอยทงหมด


42

ขนท 3 น าผลการประเมนประเดนพจารณามาเปรยบเทยบกบคาเปาหมาย

ในแตละประเดนพจารณา

ประเดนพจารณา คาเปาหมาย ผลส าเรจทเกดขน การเปรยบเทยบ

1) ความสามารถในการอาน

การเขยน การสอสาร และ

การคดค านวณ ตามเกณฑ

ของแตละระดบชน

รอยละ 80

มคณภาพ


รอยละ 82.95

มคณภาพ


ผลทเกดขน

สงกวา

คาเปาหมาย

ค าอธบายเพมเตม เรอง การก าหนดเกณฑการประเมน


43

การก าหนดเกณฑการประเมน

การก าหนดเกณฑการประเมนประเดนพจารณาตางๆ ดานคณภาพของผเรยน

ควรก าหนดเปนรบรค 4 ระดบคณภาพ หรอ ก าหนดจากคะแนนการทดสอบแลวจดกลมเปน

ระดบคณภาพ หรอก าหนดจ านวนผผานเกณฑ แลวน าชวงจ านวนคน มาก าหนดเปนระดบ

คณภาพ หรอก าหนดเปน 2 เกณฑ เชน ผาน-ไมผาน ท า-ไมท า ม-ไมม เปนตน แลวนบ

จ านวนคนทปฏบตไดตามทก าหนด แลวน าจ านวนคนทปฏบตไดไปเทยบกบระดบคณภาพ หรอ

อน ๆ โดยก าหนดเกณฑการประเมนใหสอดคลองกบประเดนพจารณานนๆ เชน

1. ก าหนดเปนรบรค โดยระบพฤตกรรม ความสามารถทแสดงออกทแตกตางตามระดบ

คณภาพ ม 2 แบบ คอ

1.1 รบรคแบบภาพรวม (Holistic Rubrics) เปนเกณฑการประเมนแบบภาพรวม เชน

ประเมนการเขยนเรยงความ ซงไมไดพจารณาแยกแตละประเดนวาเขยนน าเรอง สรปเรอง

การผกเรองแตละประเดนเปนอยางไร แตเปนการพจารณาในภาพรวมและใหคะแนนภาพรวม

ตวอยาง ประเมนความสามารถดานการเขยนเรยงความ

ระดบการประเมน

<คณภาพ(คะแนน)> พฤตกรรม ความสามารถ

ดเยยม (4) เขยนบทน าและบทสรปไดด ท าใหงานเขยนมใจความสมพนธกน หวขอเรอง

มรายละเอยดสนบสนนอยางชดเจน การผกเรองเปนล าดบขนตอน รปประโยค

ถกตอง สะกดค าถกตองหมด ส านวนภาษาสละสลวย

ด (3) มบทน าและบทสรป เนอหาสอดคลองกบหวขอเรอง มรายละเอยดสนบสนนนอย

หรอเนอหาบางสวนไมชดเจน การผกเรองเปนล าดบ รปประโยคถกตอง

มสะกดค าผดเลกนอย ส านวนภาษาสละสลวยบางแหง

พอใช (2) มบทน าและ/หรอบทสรป เนอหาออมคอมไมตรงประเดนนก มรายละเอยด

สนบสนนนอยและไมสมเหตสมผล เขยนสะกดค าผดเลกนอย

ปรบปรง (1) ไมมบทน าและ/หรอบทสรป เนอหาออมคอมไมตรงประเดน มรายละเอยด

สนบสนนนอย และไมสมเหตสมผล เขยนสะกดค าผดมาก


44

1.2 รบรคแบบแยกสวน (Analytic Rubrics) เปนการประเมนแตละองคประกอบของ

ประเดนทจะประเมน เชน บางภาระงาน/ชนงานมความซบซอนหรอมรายละเอยดในการประเมน

เปนเกณฑส าคญทผเรยนควรรและปฏบตได

ตวอยาง ประเมนเรอง ความสามารถในการน าเสนอผลงานหนาชนเรยน

(สวนหนงของการสอสาร)

เกณฑ ระดบการประเมน <คณภาพ(คะแนน)>

ดมาก (4) ด (3) พอใช (2) ปรบปรง (1)

ชอเรอง

นาสนใจ ทนสมย

เหมาะสมกบ

เนอเรอง

นาสนใจ แตไม

ทนสมย สอดคลอง

กบเนอหา

ทวๆ ไปไมนาสนใจ

ไมสอดคลองกบ

เนอหา

ไมเกยวของกบ

สาระทเรยน

เนอหา ขอมลถกตอง

สมบรณ

ตรงประเดน

ขอมลถกตอง

ตรงประเดน

แตขาด

รายละเอยด

มขอมลทผดบาง

และยงไมสมบรณ

ขอมลสวนใหญ

ไมถกตองและ

ขาดหาย

การล าดบ

ใจความ

ใจความชดเจน

ล าดบเหตการณ

สมเหตสมผล

ใจความสบสนบาง

แตยงสามารถเขาใจ

ได ขาดความ

สมเหตสมผลไปบาง

ใจความไมชดเจน

ขาดความสมเหต

สมผล

ไมตอเนอง

ขาดความสมเหต

สมผล

หลกเกณฑ

ทางภาษา

ประโยคสมบรณ

ถกตองตาม

หลกเกณฑทาง

ภาษา สอความ

ไดชดเจน

เขยนประโยค

ไดสมบรณ

แตผดหลกเกณฑ


สอความได


สมบรณบาง

ไมสมบรณบาง

ผดหลกเกณฑ

ทางภาษาอยางมาก

สอความไมชด


ผดหลกเกณฑ


สอความไมได

2. ก าหนดโดยใชผลสมฤทธหรอคะแนนทดสอบ ก าหนดเปนระดบคณภาพ

คะแนนเตม 10 คะแนน

- คะแนน 9 - 10 คะแนน ระดบคณภาพ ดเยยม

- คะแนน 7 - 8 คะแนน ระดบคณภาพ ด

- คะแนน 5 - 6 คะแนน ระดบคณภาพ พอใช

- คะแนน 0 - 4 คะแนน ระดบคณภาพ ปรบปรง


45

3. ก าหนดเปน 2 เกณฑ เชน ผาน-ไมผาน ท า-ไมท า ม-ไมม เปนตน แลวนบจ านวน

คนทปฏบตไดตามทก าหนด แลวน าจ านวนคนทปฏบตไดไปเทยบกบระดบคณภาพ

ตวอยาง เชน จ านวนผเรยนรอยละ 80 มความภาคภมใจในทองถน ในความเปนไทย และ

เหนคณคาเกยวกบภมปญญาไทยและแสดงออกไดอยางเหมาะสมในชวตประจ าวน

- ตงแตรอยละ 80 ขนไป ระดบคณภาพ ดเยยม

- รอยละ 70 - 79 ระดบคณภาพ ด

- รอยละ 60 - 69 ระดบคณภาพ พอใช

- ต ากวารอยละ60 ระดบคณภาพ ปรบปรง

4. อนๆ ตามทเหมาะสมกบประเดนทจะประเมน

ทงน จะก าหนดเกณฑการประเมนรปแบบใด ควรมการออกแบบการวดและ

การประเมนผลใหชดเจน ดงน

1. ก าหนดสงทจะประเมน ตวชวด/พฤตกรรมบงชทจะประเมน

2. วเคราะหพฤตกรรมส าคญจากพฤตกรรมบงชทจะประเมน

3. เลอกใชวธการ เครองมอใหเหมาะสมกบสงทจะประเมน

4. ก าหนดเกณฑการใหคะแนน (Scoring Rubrics)

ทมา 1. แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2557)

2. แนวทางการพฒนา การวดและประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ส านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน, 2553)


46

ตวอยางแบบวเคราะหเพอเตรยมด าเนนการในแตละประเดนพจารณา

มาตรฐานท 1 แบงเปน 2 ดาน คอ

1.1 ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน มประเดนพจารณา 6 ขอ และ

1.2 คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน มประเดนพจารณา 4 ขอ

แตละดาน ประกอบดวยประเดนพจารณา ดงน

ดานท 1.1 ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน


บคลากร /

หนวยงาน

ทรบผดชอบ /

มสวนรวมพฒนา

ตวชวด / วตถประสงค

ในกลมสาระ

การเรยนร-กจกรรมฯ

ทสมพนธกบประเดน

พจารณา (ถาม)

โครงการ / กจกรรม

ทสงเสรม สนบสนน

แตละประเดน

พจารณา

เครองมอ / วธการ

ในการประเมน / เกบขอมล

และหลกฐาน รองรอยหรอ

แหลงขอมล

1. ความสามารถใน

การอาน การเขยน

การสอสาร และ

การคดค านวณ

ตามเกณฑของ

แตละดบชน

(ทกประเดนพจารณา

ยอย จ าแนกเปน

ระดบชน) (ขอ 1 2 3)


การวเคราะห และ

คดอยางม

วจารณญาณ

อภปราย แลกเปลยน

ความคดเหน และ

แกปญหา (ขอ 4)

มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน

คณภาพของผเรยน หมายถง ผลการเรยนรของผเรยนทแสดงออกถง

ความร ความสามารถ ทกษะตามหลกสตรสถานศกษา และมพฒนาการในดาน

การอาน คดวเคราะหและเขยน สมรรถนะทส าคญและคณลกษณะทพงประสงค


47

ดานท 1.1 ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน (ตอ)












ทสงเสรม สนบสนน

แตละประเดน

พจารณา






การใชเทคโนโลย

สารสนเทศ และ

การสอสาร

(ขอ 5)

4. ความกาวหนาทาง

การเรยนตาม

หลกสตรสถานศกษา

(ขอ 6)

5. ผลสมฤทธทางการ

เรยนและพฒนาการ

จากผลการสอบวด

ระดบชาต

(ขอ 7)

6. ความพรอมใน

การศกษาตอการ

ฝกงานหรอการ

ท างาน

(ขอ 8)


48

ดานท 1.2 คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน






ตวชวด / วตถประสงค ใน

กลมสาระ





ทสงเสรม

สนบสนนแตละ






1. การมคณลกษณะ

และคานยมทด

ตามทสถานศกษา

ก าหนดโดยไมขด

กฎหมายและ

วฒนธรรมอนด

ของสงคม

(ขอ 1)

2. ความภมใจใน

ทองถนและ

ความเปนไทย

(ขอ 2 3)

3. การยอมรบทจะ

อยรวมกนบน

ความแตกตางและ

หลากหลาย

(ขอ 4)

4. สขภาวะทาง

รางกายและ

ลกษณะจตสงคม

(ขอ 5 6 7 8)


49

มาตรฐานท 2 มประเดนพจารณา 4 ขอ ดงน



















1. การมเปาหมาย วสยทศน และ

พนธกจทสถานศกษา ก าหนดชดเจน

(ขอ 1)

2. การวางแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา

1) การวางแผนและ ด าเนนงานพฒนา วชาการทเนน คณภาพของผเรยน

รอบดาน ทกกลมเปาหมาย

และด าเนนการ อยางเปนรปธรรม (ขอ 2.1)

2) การวางแผนและด าเนนงานพฒนาครและบคลากรใหม ความเชยวชาญทางวชาชพ (ขอ 2.2)

มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา

กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา หมายถง

การด าเนนการบรหารและจดการของสถานศกษาทครอบคลมดานวชาการ ดานคร และ

บคลากรทางการศกษาดานขอมล สารสนเทศ และดานสภาพแวดลอม โดยเปดโอกาสให

ผเกยวของทกฝายมสวนรวมในการจดการศกษา เพอสรางความมนใจดานคณภาพการศกษา


50

มาตรฐานท 2 (ตอ)



















3) การวางแผน

การบรหารและ

การจดการขอมล

สารสนเทศอยาง

เปนระบบ

(ขอ 2.3)

4) การวางแผน

และจด

สภาพแวดลอม

ทางกายภาพและ

สงคมทเออตอ

การจดการเรยนร

อยางมคณภาพ

(ขอ 2.4)

3. การมสวนรวมของ

ผเกยวของทกฝาย

และการรวม

รบผดชอบตอผล

การจดการศกษา

ใหมคณภาพและ

ไดมาตรฐาน

(ขอ 3)

4. การก ากบ ตดตาม

ประเมนผลการ

บรหารและการ

จดการศกษา

(ขอ 4)


51




















1. การม

กระบวนการ

เรยนการสอนท

สรางโอกาสให

ผเรยนทกคนม

สวนรวม

(ขอ 1.1 – 1.6)

2. การจดการเรยน

การสอนทยด

โยงกบบรบท

ของชมชนและ

ทองถน

(ขอ 2.1 – 2.2)

3. การตรวจสอบ

ประเมนความร

ความเขาใจของ

ผเรยนอยางเปน

ระบบ และม

ประสทธภาพ

(ขอ 3.1 - 3.5)

มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ หมายถง กระบวนการจดการ

เรยนการสอนตามหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบบรบทของชมชน และทองถน ตามความสนใจ ความตองการ และความถนดของผเรยน โดยใชวธการ ทหลากหลาย เพอใหเกดการเรยนรเตมศกยภาพของผเรยนแตละบคคล สรางโอกาสใหผเรยนทกคนมสวนรวม มการตรวจสอบ และประเมนผลความรความเขาใจของผเรยนอยางเปนระบบ และมประสทธภาพ


52




















การใชระบบการ


ภายในเพอยกระดบ

คณภาพการจด

การศกษาใหดยงขน

(ระบบประกนฯ

ประกอบดวย

กระบวนการ

ด าเนนงาน 8 ขอ/

องคประกอบ)

(ขอ 1 - 3)

* หมายเหต ขอใน ( ) หมายถง มความสมพนธกบรายการประเมนทระบในระดบคณภาพ

ของมาตรฐานนนๆ

มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธภาพ

ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธภาพ หมายถง การวางระบบ

จดการ คณภาพการศกษาของสถานศกษาทสงผลตอคณภาพผเรยนทเกดจากการมสวน

รวมของผเกยวของทกฝาย รวมรบผดและรบชอบตอผลการจดการศกษาใหมคณภาพได

มาตรฐาน สงผลใหผมสวนเกยวของมความมนใจตอคณภาพการจดการศกษาของ



53

การประเมนแนวใหม

การเปนผประเมนกบการเปนผรบการประเมน ยอมมบทบาทหนาทแตกตางกน

การเตรยมความพรอมในการท าหนาทยอมตางกน

ผรบการประเมนจ าเปนตองด าเนนการพฒนาทกประเดนพจารณาของมาตรฐาน

ตางๆ ใหสเปาหมายทก าหนด โดยมการตดตามและ ประเมนทงกระบวนการท างานและผลท

เกดขน พรอมทงจดท าขอมลสารสนเทศของผลทเกดขน จดเกบเอกสารรองรอยการท างานอยาง

เปนระบบ พรอมรบการประเมนจากคณะกรรมการภายในสถานศกษา และหนวยงานภายนอก

ผประเมน จ าเปนจะตองท าความเขาใจและรบทราบถงแนวทางการประเมนตนเองท

เปนการประเมนคณภาพภายในเมอสนสดการจดการศกษาในแตละปการศกษา 4 ประเดนหลก คอ

1. การประเมนคณภาพภายในของสถานศกษาและการตดสนระดบคณภาพตาม

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ใหเปนไปตามหลกการตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ

2. การตรวจทานผลการประเมนโดยคณะกรรมการประเมนในระดบเดยวกน

3. การประเมนองครวมของผลการด าเนนงานหรอกระบวนการด าเนนงาน

4. การประเมนตามหลกฐานเชงประจกษทเกดจากการปฏบตงานตามสภาพจรงของ


แตละประเดนดงกลาวมกลาวไวในสวนท 2 ของ คมอการประเมนคณภาพตาม

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา หนา 18 ขอ 10 – 13

ซงมค าอธบายเพมเตม ดงน

1. การตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (expert judgement)

การตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ เปนการพจารณาใหน าหนกความส าคญแก

หลกฐานทมอยเพอใหไดขอสรปทสอดคลองกบหลกฐานทปรากฏ โดยผเชยวชาญรายบคคลหรอ

กลมบคคล ทมทกษะ หรอ ไดรบการฝกอบรม หรอมประสบการณเฉพาะทางซงเกยวของกบสงท

จะประเมน

วธการทใชรวมผลการประเมนและตดสน (aggregation methods) ม 2 ประเภท คอ

วธการทางดานคณตศาสตร (mathematical approaches) และวธการทางดานพฤตกรรม

(behavioral approaches)


54

2. การทบทวนโดยบคคลระดบเดยวกน (peer review)

เปนการทบทวนผลการจดการศกษาของสถานศกษา โดยผท ม ความ ร

ความสามารถและมประสบการณการปฏบตงานทคลายกน เพอรวมกนใหขอเสนอแนะเชงพฒนา

แกสถานศกษาในการพฒนากระบวนการบรหารจดการศกษา กระบวนการ โดยใชแนวคดการ

ประเมนแบบองครวม (holistic assessment)

3. การประเมนแบบองครวม (holistic assessment)

การประเมนแบบองครวมเปนแนวคดทใชในการจดการศกษาและหลกสตรการเรยน

การสอนองมาตรฐาน ทเปนการพจารณาคณภาพผลงานของผเ รยนหรอสถานศกษาทก

มาตรฐานโดยรวม แลวจงตดสนระดบคณภาพเพยงคาเดยว มความส าคญทควรเขาใจ ดงน

การประเมนแบบองครวมหรอการประเมนแบบบรณาการ (integrated assessment)

มลกษณะส าคญ ดงน

1. มงประเมนงานกจกรรมขององคกรในภาพรวมมากกวาจะประเมนองคประกอบ

ยอยๆ

2. สวนยอยๆ /หนวยงานยอย จะถกประเมนรวมไปดวยกน

3. ใชผประเมนทเชยวชาญ มประสบการณ (professional judgement) สามารถช

รองรอยทสะทอนศกยภาพของสงทประเมนเฉพาะทจ า เปน และมเทคนคทจะรวบรวมขอมล

เหตการณใหเพยงพอ แลวจงทบทวน รองรอยหลกฐานและตดสนใจ ซงจะชวยลด เวลาการ

ประเมนลงไดมาก และชวยขจดความไมนาเชอถอในการประเมนได

4. ประเมนบนพนฐานของรองรอยหลกฐานทด าเนนงานอยแลว (evidence based)

เกณฑการใหคะแนนแบบองครวม (holistic rubrics) เปนเกณฑการใหคะแนน

ผลงานหรอกระบวนการทไมไดแยกสวนหรอแยกองคประกอบ การใหคะแนนนน จะประเมนใน

องครวมของผลงานหรอกระบวนการนน ซงจะสะดวกและ งายส าหรบผประเมนแตผประเมน

จ าเปนตองมทกษะ ความช านาญ เชยวชาญและมความรรอบดาน เพอทจะประเมนไดอยางม

ประสทธภาพ เชน การตดเกรดหรอจดล าดบทผลงานการเขยนของนกเรยนทคร สามารถท าไดใน

เวลารวดเรวทสด ในทกๆ เนอหา เพยงครอานผลงานการเขยนของนกเรยนรอบหนง ครกจะ

สามารถสรางรบรคใหคะแนนผลงานการเขยนของนกเรยนได โดยองเนอหาทครเคยสอนและ

ฝกหดผเรยนมากอน แลวด าเนนงานตดสนผลงานการเขยนของผเรยนตามเกณฑทก าหนดนน


55

การประเมนแบบองครวม ซงเปนการประเมนแนวใหมมความแตกตางจากการประเมน

แยกสวนทใชในการประเมนแตละตวชวดของ 15 มาตรฐาน ดงน

การประเมนแบบองครวม การประเมนแยกองคประกอบ

1. การประเมนในองครวม 1. การประเมนแยกเปนประเดนยอย

2. การใหคะแนนสงทตองการวดประเมน

แบบกวางๆ โดยรวม 1 คา (A single overall or

global scoring)

2. การใหคะแนนสงทตองการวดประเมนแบบ

แบงแยกสวนส าหรบแตละองคประกอบ

(component) หรอลกษณะส าคญ (feature)

3 . ใ ชประ เม นผลงานห รอกระบวนการ

ปฏบตงานทเรยบงาย ไมซบซอนซบซอน

3. ใชประเมนผลงานหรอกระบวนการ

ปฏบตงานทซบซอน และตองใชมต/เกณฑ

หลายดานส าหรบใชบงชคณภาพของงานจงจะ

ครอบคลมและชดเจน

4. มความรวดเรวในการประเมนและ

การตดสนใจ

4. ใหความส าคญในการประเมนแตละประเดน

จงใชเวลาในการประเมน

5. ผประเมนจ าเปนตองมทกษะและ

ความรรอบดาน (expert judgment)

5. ประเมนประเดนไปทละประเดน/ดานตามท

ก าหนด

แมวาจะมความตางกนระหวางการประเมนแบบองครวมกบการประเมนแยกสวน

แตในการตดสนผลงานของผเรยน ยงจ าเปนตองใชทง 2 แบบรวมกน เชน การตดสนคณภาพ

ของผลงาน 1 ชน ทมการประเมนหลายประเดนในชนงานนน แลวจงประเมนในภาพรวมอกครง

เพอการใหระดบคณภาพ

4. การประเมนหลกฐานเชงประจกษ (evidence-based assessment)

การประเมนตามหลกฐานเชงประจกษ เปนการเกบ รวบรวมขอมล สงเคราะห และ

ตความขอมลจากหลกฐานทมความนาเ ชอถอซงเปนองคประกอบท ส าคญในการตดสนใจ

ผประเมนจงตองสบคน วเคราะห และน าขอมลหลกฐานทมความชดเจน มเหต มผล ไปใช

ประกอบการพจารณาและการตดสนคณคาอยางรอบคอบ หลกฐานเชงประจกษ คอ ขอเทจจรง

ทสงเกตหรอพสจนหรอยนยนได ความรทผานการทดลองใชหรอพสจนในทางปฏบตแลว

สมมตฐานทางทฤษฎทไดรบการพสจนยนยนวาเปนความจรง โดยมขอมลหรอหลกฐาน

ประกอบการยนยน หลกฐานเชงประจกษ อาจไดมาดวยวธการตางๆ เชน การสงเกต

การสมภาษณ การตรวจสอบเอกสารหลกฐาน หรอใชหลายวธประกอบกน เพอใหไดขอมลทม

ความถกตองมากทสด ในลกษณะของการตรวจสอบสามเสา ( triangulation) โดยใชแหลงขอมล


56

ชวงเวลาในการเกบขอมล หรอวธการเกบขอมลตางกน ดงนน ผประเมนจงตองมทกษะในการ

จ าแนก รวบรวม และ น าหลกฐานมาใชไดอยางเหมาะสมตามจดมงหมายการประเมน

ผประเมนอาจใชขอค าถามตอไปนประกอบการพจารณาตดสนใจเลอกหลกฐาน

1. ขอมล หรอหลกฐานทจะใชคออะไร จะใชประกอบการประเมนไดอยางไร

2. หลกฐานมความถกตองนาเชอถอหรอไม เพยงใด

3. เหตผลแนวคดเบองหลงในการเลอกหลกฐานนนๆ คออะไร

ส าหรบความนาเชอถอของหลกฐาน สามารถแบงไดหลายระดบ ดงน

1. ความนาเชอถอนอย เชน ขอมลจากการบอกเลา หรอประสบการณสวนตวหรอ

ขอคดเหนจากผเชยวชาญ อยางไรกตามขอมลเหลานอาจจะเปนประโยชนส าหรบการศกษาตอไป

2. ความนาเชอถอปานกลาง เชน ผลการวจยทท าเฉพาะกลม ไมมตวเทยบ (case

study) การศกษาแบบนอาจเกดอคตไดงาย

3. ความนาเชอถอสง คอ ขอมลทไดจากการศกษาวจยทมการสมตวอยาง ควบคม

ตวแปร การศกษาแบบนจะไมจ าเพาะเจาะจง และจะมการเปรยบเทยบคอนขางดกวาแบบท 2

ขนตอนการประเมนบนพนฐานของหลกฐาน

1. ระบประเดนการประเมน เชน ผลสมฤทธของผเรยน ภาวะผน าของผบรหาร ระบบ

การวดและประเมนผล การน าผลการประเมนไปใช

2. ก าหนดหลกฐานทใชในการประเมนทเปนไปไดทงหมด

3. ตรวจสอบความถกตอง นาเชอถอของหลกฐาน

4. คดเลอกหลกฐานทดทสด เพอประกอบการพจารณาตดสน

5. พจารณาตดสนคณคาโดยเชอมโยงหลกฐานกบประเดนการประเมน


57

คณะผจดท า

ทปรกษา

ก าหนดกรอบแนวคด เนอหา จดรปเลม นางพชญมณฑน ลก าเนดไทย ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

คณะท างานจดท าเอกสาร นางพชญมณฑน ลก าเนดไทย ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

นายวระศกด ศรสงข ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

นางสาวมาเรยม ซอหมด ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

นางสาวสวมล อนทปนต ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

นางสาวภรณกมนส ดวงสวรรณ รองผอ านวยการโรงเรยนวชรธรรมสาธต

นางยบล บญอนทร รองผอ านวยการโรงเรยนนวมนทราชนทศ

เตรยมอดมศกษานอมเกลา

นางจตตญา กลอมเจก ครโรงเรยนราชวนตบางเขน

นางสาวจตตภา ศพทเสน ครโรงเรยนนนทรวทยา

วาทรอยตรชยศาสตร คเชนทรสวรรณ ครโรงเรยนโรงเรยนเตรยมอดมศกษาพฒนาการ

นายณฐพงศ มนตออน ครโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน)

นายณฐพล ชนนพร ครโรงเรยนพรตพทยพยต

นางทศนย ดาหาญ ครโรงเรยนเทพศรนทรรมเกลา

นางธมลวรรณ หลมวงศ ครโรงเรยนวดสทธวราราม

นางธญสน ฐานา ครโรงเรยนเตรยมอดมศกษานอมเกลา

นางนสารตน เสนหา ครโรงเรยนนวมนทราชทศ กรงเทพมหานคร

วาทรอยตรหญงนชนาถ สนามไชย ครโรงเรยนวชรธรรมสาธต

นายบญเลศ กลอมจตต ครโรงเรยนโรงเรยนเตรยมอดมศกษาพฒนาการ

นางสาวพชร เนตรนอย ครโรงเรยนวดสทธวราราม

นางสาวพนา จนทรจน ครโรงเรยนสรศกดมนตร

นางพรปวณ กาสา ครโรงเรยนสรศกดมนตร

นางพมพนดา ตาทอง ครโรงเรยนสรศกดมนตร

นายไพรช แสงทอง ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

นายชวลต นกขนทอง รองผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

นายอารมณ บานใหม รองผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2


58

คณะท างานจดท าเอกสาร (ตอ)

นางสาวภททยา สปนะ ครโรงเรยนสขมนวพนธอปถมภ

นางมงขวญ ศรโชต ครโรงเรยนนวมนทราชนทศ เตรยมอดมศกษานอมเกลา

นางสาววภาภรณ สเทว ครโรงเรยนดอนเมองทหารอากาศบ ารง

นางสาววไลวรรณ รตนะ ครโรงเรยนวชรธรรมสาธต

นายสาธต ถาวรกจ ครโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ๔

นางสาวสรลกษณ วงศเพชร ครโรงเรยนสายน าผง ในพระอปถมภฯ

นางสาวอรยาภรณ นโรรมย ครโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน)

ออกแบบปก นางสาวภทรนนท แดนวงศ ครโรงเรยนวชรธรรมสาธต

คณะบรรณาธการกจ

นางพชญมณฑน ลก าเนดไทย ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

นายวระศกด ศรสงข ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

นางสาวมาเรยม ซอหมด ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

Documents

แนวทางการด าเนินงานเพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา สพม.¹€อกสารแนวดำเนินงาน... ·