ปจจยทท าใหเกดความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ ของกองสทธบตรไทย

ทวศกด สขสวสด

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการทางวศวกรรม คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2561

ฉ

The factors that cause delays in patents examination of Thai patent office

Thaweesak Suksawat

A Thematic Paper Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements

for the Degree of Master of Engineering Department of Engineering Management

Faculty of Engineering, Dhurakij Pundit University 2018

ฆ

หวขอสารนพนธ ปจจยทท าใหเกดความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ

ของกองสทธบตรไทย

ชอผเขยน นาย ทวศกด สขสวสด

อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.ศภรชชย วรรตน

สาขาวชา การจดการทางวศวกรรม

ปการศกษา 2560

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาสาเหตและปจจยทท าใหเกดความลาชาในขนตอน

การตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ โดยประชากรทใชในการวจยประกอบดวยผตรวจสอบ

สทธบตรทง 7 สาขา ไดแก วศวกรรม ไฟฟาและแบบผงภมวงจรรวม ฟสกส เคมเทคนค ปโตรเคม

เภสชภณฑ และเทคโนโลยชวภาพ จ านวน 86 คน ซงเครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม

เกยวกบปจจยทสงผลตอความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ และเครองมอควบคม

คณภาพ 7 ชนด โดยงานวจยนไดเลอกเอามาใช 3 ชนด คอ แผนภมพาเรโต ผงแสดงเหตและผล และ

กราฟ

จากผลวจยสรปปญหาหลกทง 6 ดานไดดงน 1. ดานผปฏบตงานซงม 8 ปจจย พบวา

ปญหาสามล าดบแรกคอ (1) ผตรวจสอบมจ านวนนอย (2) การสงตองานทลาชา (3) การบรหาร

จดการระหวางผตรวจสอบกบกลมงานสนบสนนไมเออประโยชนตอกน 2. ดานเครองมอ ซงม 6

ปจจยพบวาปญหาสามล าดบแรกคอ (1) ระบบ VDI ลมบอย (2) ประกาศของกรมทรพยสนทาง

ปญญาเพอสนบสนนการท างาน (3) ระบบสบคนมความซบซอน 3. ดานการด าเนนงาน ซงม 6

ปจจย พบวาปญหาสามล าดบแรกคอ (1) การใชคยเวรดในการสบคนขอมลไมถกตอง (2) การใช

ระยะเวลาในการอานเอกสาร (3) ขอถอสทธไมสอดคลองกบรายละเอยดการประดษฐ 4.ดาน

วตถดบ ซงม 5 ปจจย พบวาปญหาสามล าดบแรกคอ (1) ขอมลในระบบไมสมบรณ (2) ค าขอตก

หลนหรอเอกสารหาย (3) เอกสารประกอบค าขอไมครบ 5. ดานสงแวดลอม ซงม 4 ปจจย พบวา

ปญหาสามล าดบแรกคอ (1) โดนแทรกงานเรงดวน (2) การใหค าปรกษาผขอ (3) การตรวจงานจาง

เหมา และ 6. ดานผยนค าขอหรอตวแทน ซงม 5 ปจจย พบวาปญหาสามล าดบแรกคอ

ง

(1) ผยนค าขอไมมความเขาใจในการจดเตรยมค าขอ (2) การประสานงานบกพรอง (3) การยน

เอกสารไมถกตอง การวจยนสามารถรถงปญหาหลกและสามารถวเคราะหเพอเสนอแนวทางในการ

แกไขปญหาดงกลาวได

จ

Thematic Paper Title Factors Affecting Delays in Patent Examination of the Thai Patent

Office

Author Thaweesak Suksawat

Thematic Paper Advisor Assistant Professor Suparatchai Vorarat, Ph.D.

Department Engineering Management

Academic Year 2017

ABSTRACT

The objective of this research was to study causes and factors that affected delays in

the invention patent examination process. The research population consisted of 86 patent

examiners from 7 groups: engineering, electrical and integrated circuit, physics, technology

chemistry, petrochemicals, pharmaceutical, and biotechnology. Research tools were a

questionnaire about factors affecting delays in the patent examination process and 3 out of 7

Quality Control tools were selected to use in this research: Pareto chart, cause and effect diagram,

and graphs.

From the research results, it was concluded that there were 6 main issues. The first

issue, operators, comprised 8 factors. Three most important problems were: (1) a small number of

patent examiners; (2) delayed work assignment; and (3) unfavorable management between the

examiners and the support group. The second issue, tools, comprised 6 factors. Three most

important problems were: (1) frequent crashes of the VDI system; (2) the Department of

Intellectual Property’s announcement to support the work; and (3) a complex search system. The

third issue, operations, comprised 6 factors. Three most important problems were: (1) incorrect

keywords used for data search; (2) time spent on reading documents; and (3) claims not

complying with details of invention. The fourth issue, raw materials, comprised 5 factors. Three

most important problems were: (1) incomplete data in the system; (2) inadequate claims or

missing documents; and (3) incomplete application documents. The fifth issue, surroundings,

comprised 4 factors. Three most important problems were: (1) intervention of urgent works; (2)

ฉ

recommendation for applicants; and (3) inspection of subcontractors. The final issue, applicants

or representatives, comprised 5 factors. Three most important problems were: (1) applicants not

understanding the preparation of the application; (2) poor coordination; and (3) incorrect

application documents. This research raised awareness of the main problems leading to an

analysis to propose solutions for the problems.

ช

กตตกรรมประกาศ

ความส าเรจของการจดท าสารนพนธเรอง “ปจจยทท าใหเกดความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ ” ไดรบความกรณาอยางยงจากผชวยศาสตราจารย ดร .ศภรชชย วรร ตน ทปรกษาสารนพนธ ทไดใหความร ค าปรกษาตลอดระยะเวลาของการวจย อนเปนประโยชนอยางยงตองานสารนพนธ รวมถงไดรบความกรณาจากคณะกรรมการสอบสารนพนธ ทก ๆ ทาน ผวจยขอขอบพระคณอาจารยดวยความเคารพอยางสงมา ณ โอกาสน นอกจากน ขอขอบพระคณในค วามอนเคราะหจากขาราชการ พนกงานราชการ และ ลกจาง กองสทธบตร กรมทรพยสนทางปญญา ทไดกรณาตอบแบบสอบถาม พรอมทงใหค าแนะน า จงท าใหสารนพนธเลมนส าเรจลลวงไปไดดวยด ประโยชนอนใดทเกดจากสารนพนธ เปนผลมาจากความกรณาของทกทาน ทายน ขอกราบขอบพระคณ มารดา และ บคคลอกหลายทาน ทใหการสนบสนนและเปนก าลงใจมาตลอด หากมขอบกพรองใดในสารนพนธฉบบน ผจดท าขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว

ทวศกด สขสวสด

ซ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย.................................................................................................................... ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ.................................................................................................................... ช สารบญตาราง............................................................................................................................ ญ สารบญภาพ............................................................................................................................... ฏ บทท 1. บทน า.......................................................................................................................... 1 1.1 ความส าคญและความเปนมาของปญหา............................................................... 1 1.2 วตถประสงคของการวจย..................................................................................... 2 1.3 ขอบเขตของการวจย............................................................................................. 2 1.4 ขนตอนการวจย…................................................................................................ 2 1.5 เครองมอทใชในการวจย....................................................................................... 3 1.6 การประเมนผล..................................................................................................... 3 1.7 ประโยชนทจะไดรบ……………......................................................................... 3 1.8 นยามศพทเฉพาะ….……………......................................................................... 3 2. ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ.................................................................................... 5 2.1 แนวคดทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ............................................................. 7 2.2 ทฤษฎเกยวกบกาหาสาเหตของปญหาและวเคราะหปญหา.................................. 19 2.3 งานวจยทเกยวของ................................................................................................ 24 3. วธการด าเนนการวจย.................................................................................................. 26 3.1 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย........................................................... 26 3.2 เครองมอทใชในการวจย........................................................................................ 27 3.3 การสรางและการหาคณภาพเครองมอ.................................................................. 28 3.4 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย......................................................... 33

ฌ

สารบญ (ตอ) บทท หนา 4. ผลการศกษา................................................................................................................ 34 4.1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม................................................................... 34 4.2 วเคราะหปญหาและขอมล……………………………………............................ 46 4.3 ผลการทดสอบสมมตฐาน..................................................................................... 48 4.4 การคนหาสาเหตของปญหา.................................................................................. 52 5. สรปผลการวจย........................................................................................................... 66 5.1 ขนตอนการสรปผลการวจย................................................................................. 66 5.2 ขอเสนอแนะ......................................................................................................... 68 บรรณานกรม............................................................................................................................ 73 ภาคผนวก.................................................................................................................................. 76 ประวตผเขยน............................................................................................................................ 80

ญ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 แสดงสถตปรมาณค าขอรบสทธบตรการประดษฐในแตละป………………… 5 2.2 แสดงตารางเปรยบเทยบระยะเวลาการพจารณาตรวจสอบสทธบตรของไทย และของตางประเทศ............................................................................................ 6 3.1 แสดงผลคะแนนทไดจากการตรวจสอบความตรงตามเนอหาในสวนท 2 ของแบบสอบถาม................................................................................................ 30 4.1 แสดงขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม.................................................. 34 4.2 แสดงความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบ การประดษฐ......................................................................................................... 40 4.3 แสดงเกณฑการใหคะแนนระดบความเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชา ในการตรวจสอบการประดษฐ.............................................................................. 41 4.4 แสดงคาเฉลย (X) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจ สอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานผปฏบตงาน....... 41 4.5 แสดงคาเฉลย (X) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจ สอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานเครองมอ........... 42 4.6 แสดงคาเฉลย (X) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจ สอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานการด าเนนงาน... 44 4.7 แสดงคาเฉลย (X) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจ สอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานวตถดบ............. 45 4.8 แสดงคาเฉลย (X) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจ สอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานสงแวดลอม....... 46 4.9 แสดงคาเฉลย (X) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจ สอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานผขอรบสทธบตร หรอตวแทนสทธบตร………………………………………………………........ 47 4.10 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ จ าแนกตามกลม................................................................................................... 48

ฎ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.11 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ

จ าแนกตามประสบการณท างานดานสทธบตร.................................... 49 4.12 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ

จ าแนกตามเพศ………………………................................................ 50 4.13 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ

จ าแนกตามอาย………………………................................................ 51 4.14 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ

จ าแนกตามระดบการศกษา.................................................................. 52

ฏ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 แสดงขนตอนการขอรบสทธบตร............................................................................ 9 2.2 แผนภาพพาเรโต...................................................................................................... 20 2.3 แผนภาพกางปลาแบบวเคราะหความผนแปร........................................................... 21 2.4 แผนภาพกราฟแทง.................................................................................................. 24 4.1 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามกลมงาน ......................... 36 4.2 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามประสบการณท างาน ...... 37 4.3 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามเพศ ................................ 38 4.4 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามอาย ................................ 38 4.5 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามระดบการศกษา .............. 39 4.6 กราฟแสดงความคดเหนดานผปฏบตงาน................................................................. 53 4.7 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานผปฏบตงาน................................................... 54 4.8 กราฟแสดงความคดเหนของผตอบแบบสอบถามดานเครองมอ .............................. 54 4.9 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานเครองมอ......................................................... 55 4.10 กราฟแสดงความคดเหนดานการด าเนนงาน............................................................ 55 4.11 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานการด าเนนงาน............................................... 56 4.12 กราฟแสดงความคดเหนดานวตถดบ....................................................................... 56 4.13 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานวตถดบ.......................................................... 57 4.14 กราฟแสดงความคดเหนดานสงแวดลอม................................................................. 57 4.15 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานสงแวดลอม................................................... 58 4.16 กราฟแสดงความคดเหนดานผยนค าขอหรอตวแทน ................................................ 58 4.17 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานผยนค าขอหรอตวแทน ................................... 59 4.18 ผงกางปลาแสดงปญหาทกอใหเกดความลาชาในการตรวจสอบ สทธบตรการประดษฐ............................................................................................... 61 4.19 ผงกางปลาแสดงปญหาทกอใหเกดความลาชาในการตรวจสอบ สทธบตรการประดษฐ............................................................................................... 61

บทท 1 บทน ำ

1.1 ทมำ และควำมส ำคญของปญหำ

ทรพยสนทางปญญา (Intellectual property) หมายถง สงทเกดจากสมองมนษย เปนสทธ

แตเพยงผเดยว (Exclusive right) ทผสรางสรรคจะกระท าการใดๆ ทเกยวกบงานของตนเอง หรอเปน

สทธในการปองกนมใหผอนมากระท าการใด ๆ ในงานสรางสรรคทเปนสทธของตน ทงนรวมถง

สทธในการบงคบใชสทธ (Compulsory licensing) ตามกฎหมายดวย ดงนนการทมสทธแตเพยงผ

เดยวจงส าคญมาก เพราะผทรงสทธยอมตองการทราบในสทธทตนพงมและทราบวาตนสามารถท

จะด าเนนการอยางไรไดบางตองานประดษฐคดคนหรองานสรางสรรคของตนเอง หรอผทรงสทธม

สทธทจะด าเนนการอยางไรตอบคคลทละเมดสทธของตน

สทธบตรเปนทรพยสนทางปญญาประเภทหนงทเกยวของกบชวตประจ าวนของทกๆ

คน ไมวาจะเปนสงของหรออปกรณเครองใชตางๆ ลวนเปนผลงานทสรรคสรางจากความคดของ

มนษยน ามาสการประดษฐคดคนทงสน เชน อาหาร ทอยอาศย เครองนงหม ยารกษาโรค รถยนต

โทรศพท อปกรณเสรมความงาม เปนตน ดงน น สทธบตรจงมสวนในการด ารงชวตใหมความ

สะดวกสบาย และความปลอดภยมากขน

สทธบตร คอ หนงสอส าคญทรฐออกใหเพอคมครองการประดษฐ หรอการออกแบบ

ผลตภณฑทมลกษณะตามทกฎหมายก าหนด หรออาจกลาวอกนยหนงไดวาสทธบตรคอ การทรฐให

ความคมครองการประดษฐหรอออกแบบผลตภณฑใหผทรงสทธบตร มสทธเดดขาด หรอมสทธแต

เพยงผเดยวในการแสวงหาประโยชนจากการประดษฐ หรอออกแบบผลตภณฑทไดรบสทธบตรนน

ในระยะเวลาทก าหนด

ในปจจบนค าขอรบสทธบตรมปรมาณเพมมากขนในทกๆ ป ในขณะทจ านวนของผ

ตรวจสอบสทธบตรเพมขนนอยมาก เมอเทยบกบจ านวนค าขอสทธบตรทยนในแตละป ท าให

เปอรเซนตปรมาณงานกบจ านวนผตรวจสอบสทธบตรสวนทางกน กอใหเกดงานคางสะสมมากขน

จนท าใหเกดความลาชาในการด าเนนการตรวจสอบการประดษฐ ท าใหประชาชนไมไดรบความ

2

สะดวกรวดเรวในการไดรบความคมครอง จงเกดขอรองเรยนถงความลาชาในการด าเนนการ

ตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ

1.2 วตถประสงคกำรวจย 1. เพอศกษาสาเหตและปจจยทท าใหเกดความลาชาของการตรวจสอบสทธบตร ในขนตอนการ

การตรวจสอบการประดษฐ

2. เพอเปนขอมลใหกองสทธบตรน าไปปรบปรงแกไขเพอลดปญหาความลาชาในการ

ตรวจสอบการประดษฐ และน าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ เกดประสทธผล และเปน

รปธรรมอยางตอเนอง

1.3 ขอบเขตของกำรวจย การศกษาในครงน จ ากดกรอบของการศกษาเฉพาะการตรวจสอบสทธบตรในขนตอน

การตรวจสอบการประดษฐ ประชากรทใชในการศกษาวจย ประกอบดวยผตรวจสอบสทธบตรทง 7

สาขา ไดแก วศวกรรม ฟสกส ไฟฟาและแบบผงภมวงจรรวม เคมเทคนค ปโตรเคม เภสชภณฑ

และ กลมเทคโนโลยชวภาพ โดยมงเนนในเรองของความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรทมการยน

ขอใหตรวจสอบการประดษฐ ทงนจะไดศกษาขอมลจากผปฏบตหนาทในการตรวจสอบสทธบตร

ในขนตอนการตรวจสอบการประดษฐ กองสทธบตร กรมทรพยสนทางปญญา เพอหาปจจยทซง

เปนสาเหตทท าใหเกดความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ และหาแนวทางในการแกไขปญหา

ดงกลาว เพอเพมประสทธภาพและประสทธผลในการท างาน และสามารถลดระยะเวลาในการ

ตรวจสอบการประดษฐได

1.4 ขนตอนกำรวจย ในการศกษาครงน ผวจยจะศกษาขอมลจากแหลงขอมลปฐมภมและทตยภม โดยม

ขนตอนการศกษา ดงน 1. การรวบรวมขอมล จะท าการรวบรวมขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามของผตรวจสอบสทธบตร และขอมลทไดจากการคนควา แลวน าขอมลทไดมาวเคราะหปจจยทเปนสาเหตของความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ และวเคราะหเพอหาแนวทางในการปรบปรงแกไขปญหาความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรในขนตอนการตรวจสอบการประดษฐ

3

2. วเคราะหสาเหตและปจจยทท าใหเกดความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ ในขนตอนการตรวจสอบการประดษฐ โดยการวเคราะหปญหาและอปสรรค พรอมทงสรปผลการศกษาวาควรปรบปรง แกไข ในสาเหตของความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรในขนตอนการตรวจสอบการประดษฐอยางไร เพอใหเกดความรวดเรวและมประสทธภาพเพมขน

1.5 เครองมอทใชในกำรวจย 1. แบบสอบถามออนไลนปจจยทสงผลตอความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ สรางใน Google form 2. โปรแกรม SPSS for Windows 3. กราฟ (Graph) 4. แผนภมพาเรโต (Pareto Diagram) 5. ผงแสดงเหตและผล (Cause-and-Effect Diagram) หรอผงกางปลา (Fishbone Diagram)

1.6 กำรประเมนผล 1. ประเมนเปรยบเทยบสาเหตในดานผ ปฏบตงาน เครองมอ การด าเนนงาน วตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ) และ สงแวดลอม วาปจจยใดสงผลมากทสดตอการท างาน 2. ประเมนเปรยบเทยบสาเหตของผตรวจสอบสทธบตรทง 7 สาขา ไดแก วศวกรรม ฟสกส ไฟฟาและแบบผงภมวงจรรวม เคมเทคนค ปโตรเคม เภสชภณฑ และ เทคโนโลยชวภาพ วาสาเหตในความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ เหมอนหรอแตกตางกน

1.7 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. เพอใหทราบถงสาเหตและปจจยทกอใหเกดความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรในขนตอนการตรวจสอบการประดษฐ 2. เพอเปนขอมลใหกองสทธบตรน าไปปรบปรงแกไขและหาแนวทางเพอไมใหเกดความลาชาในการตรวจสอบสทธบตร ในขนตอนการตรวจสอบการประดษฐ ลดขอรองเรยนจากผขอรบสทธบตร และ/หรอ ตวแทนสทธบตร

1.8 นยำมศพทเฉพำะ ระบบควำมพวเตอรลกขำยแบบเสมอน (Virtual Desktop Infrastructure)หรอ VDI

หมายถง ระบบคอมพวเตอรทมการยบรวม PC ทงหมดใหมาใชงาน Server ตรงกลางรวมกนแทน สามารถเพมความคลองตว และความปลอดภยใหแกระบบเทคโนโลยสารสนเทศภายในองคกร

4

กำรตรวจสอบกำรประดษฐ (Substantive Examination) หมายถง การตรวจคนเอกสารงานทปรากฏอย เพอใหไดเอกสารงานทปรากฏอยแลวทใกลเคยงกบการประดษฐทขอรบสทธบตร

5

บทท 2 ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

ในปจจบนค ำขอรบสทธบตรมปรมำณเพมมำกขนในทกๆ ป ดงแสดงในตำรำงท 2.1

(www.ipthailand.go.th/th/patent-012/item ) ในขณะทจ ำนวนของผตรวจสอบสทธบตรไมเพมขน

หรอเพมขนนอยมำกเมอเทยบกบจ ำนวนค ำขอสทธบตรทยนในแตละป ท ำใหเปอรเซนตปรมำณ

งำนทเขำมำกบจ ำนวนผตรวจสอบสทธบตรทมอยสวนทำงกน กอใหเกดงำนคำงสะสมมำกขน จน

ท ำใหเกดควำมลำชำในกำรด ำเนนกำรตรวจสอบกำรประดษฐเมอเปรยบเทยบกบตำงประเทศ

แมวำจะมกำรแกไขปญหำงำนคำงดงกลำวดวยกำรด ำเนนกำรนอกเวลำรำชกำรหรอท ำงำน

ลวงเวลำ (OT) และ/หรอ กำรลดขนตอนในกำรตรวจสอบเบองตนโดยใหผตรวจสอบระดบตน

สำมำรถแจงประกำศโฆษณำไดโดยไมตองผำนหวหนำกลม อกทงกำรก ำหนดเปำหมำย (KPI)

กำรตรวจสอบค ำขอรบสทธบตรใหมำกขน กำรด ำเนนกำรดงทกลำวมำยงไมสำมำรถทจะลด

ปรมำณงำนคำงไดเทำทควร ท ำใหประชำชนไมไดรบควำมสะดวกรวดเรวในกำรไดรบควำม

คมครอง จงเกดขอรองเรยนถงควำมลำชำในกำรด ำเนนกำรตรวจสอบสทธบตรกำรประดษฐ

ตารางท 2.1 แสดงสถตปรมำณค ำขอรบสทธบตรกำรประดษฐในแตละป

ป พ.ศ. ค าขอรบสทธบตรทงหมด (Patent Application)

รวม (Total) ไทย (Thai) ตางชาต (Foreigner) 2559 12,743 4,664 8,079 2558 12,628 4,191 8,437 2557 12,007 3,789 8,218 2556 11,209 3,456 7,753 2555 10,227 3,360 6,867 2554 7,695 3,406 4,289

6

ตารางท 2.1 (ตอ)

ตารางท 2.2 ตำรำงเปรยบเทยบระยะเวลำกำรพจำรณำตรวจสอบสทธบตรของไทยและของ

ตำงประเทศ

ประเทศ จ ำนวน

ผตรวจสอบ(คน)

ปรมำณค ำขอทยนตอป

ระยะเวลำกำรพจำรณำ (เดอน) ตงแตวนยน-วนเสนอรบจด/ปฏเสธ

หมำยเหต

ฟลปปนส 110 3,098 52.43

มำเลเซย 82 6,033 26 วนยนค ำขอ-วนออกค ำสงครงแรก

เวยดนำม 70 5,033 18 วนยนขอใหตรวจสอบ- วนออก

ค ำสงครงแรก

สงคโปร 102 10,814 12 วนยนขอใหตรวจสอบ- วนออก

ค ำสงครงแรก

อนโดนเซย 115 8,725 60

ญปน 1,703 318,306 11 วนยนขอให

ตรวจสอบ- วนออกค ำสงครงแรก

จน 10,302 1,338,503 22 วนยนขอใหตรวจสอบ- วนเสนอ

รบจด/ปฏเสธ

ไทย 70 7,877 145 ขอมลคำเฉลยกำรรบจดทะเบยนในป 2559

ป พ.ศ. ค าขอรบสทธบตรทงหมด (Patent Application)

รวม (Total) ไทย (Thai) ตางชาต (Foreigner)

2553 5,602 3,570 2,032

2552 9,755 4,233 5,522

2551 10,578 3,686 6,892

2550 10,339 3,478 6,861

7

จำกตำรำงท 2.2 กำรเปรยบเทยบจะเหนไดวำ ประเทศฟลปปนส ประเทศอนโดนเซย และ

ประเทศไทย ทใชรปแบบกำรนบเวลำกำรตรวจสอบสทธบตรเหมอนกน คอ ระยะเวลำกำร

พจำรณำ ตงแตวนยน-วนเสนอรบจด/ปฏเสธ โดยทประเทศอนโดนเซยมจ ำนวนผตรวจสอบ 1.5

เทำของประเทศไทย และมปรมำณค ำขอทยนตอปมำกกวำประเทศไทยประมำณ 1000 ขอ

2.1 แนวคดทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

ทรพยสนทำงปญญำเปนปจจยส ำคญอยำงหนงทมสวนชวยในกำรพฒนำประเทศ

ประชำชนสวนใหญยงสบสนกบเกยวกบทรพยสนทำงปญญำเนองจำกมหลำยประเภท และมก

เรยกตดปำกวำลขสทธ ซงสทธบตรกคอหนงในนนทท ำใหประชำชนกลำววำไปจดลขสทธ ซงอน

ทจรงตำมกฎหมำยระบไววำ

สทธบตร (Patent) หมำยควำมวำ หนงสอส ำคญทรฐออกใหเพอคมครองกำรประดษฐ

หรอกำรออกแบบผลตภณฑ (ควำมรเบองดำนทรพยสนทำงปญญำ, มปป. , น.8)

สทธบตร (Patent) คอ หนงสอส ำคญทรฐออกใหเพอคมครองกำรประดษฐคดคนหรอ

กำรออกแบบผลตภณฑ หรออกนยหนงคอ สทธพเศษทใหผประดษฐคดคนหรอผออกแบบ

ผลตภณฑ มสทธทจะผลตสนคำ จ ำหนำยสนคำแตเพยงผเดยวในชวงระยะเวลำหนง

พระรำชบญญตสทธบตรใหควำมคมครองกำรประดษฐคดคนหรอกำรออกแบบ

ผลตภณฑ แบงออกเปน 3 ประเภท คอ สทธบตรกำรประดษฐ สทธบตรกำรออกแบบผลตภณฑ

และ อนสทธบตร

กำรประดษฐ (Invention Patent) หมำยถง กำรใหควำมคมครองกำรคดคนเกยวกบ

ลกษณะองคประกอบโครงสรำง หรอ กลไกของผลตภณฑ รวมทงกรรมวธในกำรผลต กำรเกบ

รกษำหรอกำรปรบปรงคณภำพของผลตภณฑ

กำรออกแบบผลตภณฑ หมำยถง กำรออกแบบรปรำง ลวดลำย หรอสสน ทมองเหน

ไดจำกภำยนอก

อนสทธบตร (Petty-Patent) เปนกำรใหควำมคมครองสงประดษฐคดคน เชนเดยวกบ

สทธบตรกำรประดษฐ แตแตกตำงกนตรงทกำรประดษฐทจะขอรบอนสทธบตรเปนกำรประดษฐ

ทมเปนกำรปรบปรงเพยงเลกนอย และมประโยชนใชสอยมำกขน

8

2.1.1 แนวคดทฤษฎทใชในกำรวเครำะห

องคประกอบของค ำขอรบสทธบตร ประกอบดวยหวขอดงตอไปน

1. รำยละเอยดกำรประดษฐ

1.1 ชอทแสดงถงกำรประดษฐ

1.2 สำขำวทยำกำรทเกยวของกบกำรประดษฐ

1.3 ภมหลงของศลปะหรอวทยำกำรทเกยวของ

1.4 ลกษณะและควำมมงหมำยของกำรประดษฐ

1.5 ค ำอธบำยรปเขยนโดยยอ

1.6 กำรเปดเผยกำรประดษฐโดยสมบรณ

1.4 วธกำรในกำรประดษฐทดทสด

2. ขอถอสทธ

3. บทสรปกำรประดษฐ

4. รปเขยน

5. เอกสำรประกอบค ำขอ

9

2.1.2 กำรตรวจสอบค ำขอรบสทธบตรกำรประดษฐ

มขนตอนในกำรตรวจสอบ ดงน

ภาพท 2.1 แสดงขนตอนกำรขอรบสทธบตร (คมอตรวจสอบค ำขอรบสทธบตรกำรประดษฐและ

อนสทธบตร, 2555, หมวด 1)

10

กำรตรวจสอบเบองตน เปนกำรตรวจสอบกำรระบหวขอตำงๆ ของค ำขอรบสทธบตร

กำรประดษฐ ตรวจสอบรปแบบและกำรจดเตรยมค ำขอวำมรปแบบและหวขอตำมทก ำหนดไวใน

กฎหมำยหรอไม พรอมทงตรวจสอบวำมเนอหำสำระเพยงพอทจะท ำใหเขำใจถงกำรประดษฐนน

ไดหรอไม ผตรวจสอบจะตองอำนรำยละเอยดกำรประดษฐ ขอถอสทธ บทสรปกำรประดษฐ และ

รปเขยน (ถำม) เพอท ำควำมเขำใจในสวนประกอบโดยรวมของกำรประดษฐ และควำมมงหมำย

ของกำรประดษฐทจะขอรบควำมคมครอง ถำไมถกตองตำมรปแบบและหวขอตำมทก ำหนดใน

กฎหมำย กจะมหนงสอแจงใหผขอแกไขเพมเตม แตถำถกตองกจะแจงใหผขอช ำระคำธรรมเนยม

กำรประกำศโฆษณำค ำขอรบสทธบตรดงกลำว หลงจำกช ำระคำธรรมเนยมกำรประกำศโฆษณำ

แลว ผขอรบสทธบตรจะตองยนค ำขอใหตรวจสอบกำรประดษฐภำยใน 5 ป นบจำกวนประกำศ

โฆษณำดงกลำวตอไป

หลงจำกทผขอยนค ำขอใหตรวจสอบกำรประดษฐแลว ผตรวจสอบกจะด ำเนนกำร

ตรวจสอบกำรประดษฐตำมล ำดบ ซงกำรตรวจสอบกำรประดษฐ เปนกำรเปรยบเทยบเนอหำ

สำระส ำคญทำงเทคนคของกำรประดษฐทขอรบสทธบตรกบเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลวทไดจำก

กำรตรวจคนหรอสบคน กอนทจะพจำรณำรบจดทะเบยนและออกสทธบตร ซงกำรประดษฐทจะ

รบจดทะเบยนไดจะตองเปนกำรประดษฐทเปนไปตำมมำตรำ 5 ประกอบดวย มำตรำ 6, 7, 8 และ

ถกตองตำมมำตรำ 18 แหงพระรำชบญญตสทธบตร พ.ศ. 2522 ฉบบแกไขเพมเตมตำม

พระรำชบญญตสทธบตร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2535 และพระรำชบญญตสทธบตร (ฉบบท 3) พ.ศ.

2542 กลำวคอ ตองเปนกำรประดษฐทมควำมใหม มขนกำรประดษฐทสงขน และสำมำรถ

ประยกตใชในทำงอตสำหกรรมและเปนกำรประดษฐอยำงเดยว

กำรตรวจสอบกำรประดษฐเปนสวนหนงในกำรพจำรณำรบจดทะเบยนและออก

สทธบตรเพอคมครองกำรประดษฐ กำรตรวจสอบกำรประดษฐตองเปนไปตำมหลกเกณฑ ตำม

กฎหมำย กฎกระทรวง และระเบยบอนๆ ทเกยวของ ซงอยในขอบเขตควำมตกลง TRIPs ซง

ไดรบกำรยอมรบอยำงกวำงขวำงจำกทวโลก เนองจำกตำมควำมตกลง TRIPs มมำตรฐำนเกยวกบ

กำรมขอบเขต และกำรใชสทธในทรพยสนทำงปญญำ

ปจจบนกองสทธบตรมกำรพฒนำระบบขอมลและกำรจดเกบขอมล, พฒนำระบบงำน

แฟมทะเบยน เพอใหไดขอมลทำงสถตทถกตอง และมกำรเพมชองทำงในกำรตรวจสอบสทธบตร

11

โดยจำงสถำบนอดมศกษำ/หนวยงำนของรฐ ทมบคลำกรทมควำมนำเชอถอในกำรตรวจคนขอมล

สทธบตร เพอสงใหผ ตรวจสอบสทธบตรใชประกอบกำรพจำรณำตรวจสอบกำรประดษฐ

ในปจจบนนผตรวจสอบสทธบตรใชโปรแกรมกำรตรวจคนงำนทปรำกฏอยแลวจำกฐำนขอมล

สทธบตรของส ำนกงำนสทธบตรยโรป (EPO, European Patent Office) เพอใหไดงำนทปรำกฏอย

แลวมำใชประกอบกำรพจำรณำตรวจสอบกำรประดษฐ

กำรตรวจคนโดยใชขอมลจำกฐำนขอมลขำงตน กเพอจะใหผตรวจสอบไดมขอมลของ

งำนทปรำกฏอยแลวทคอนขำงสมบรณในขนตอนกำรตรวจคนงำนทปรำกฏอยแลว กอนพจำรณำ

ตรวจสอบรบจดทะเบยนหรอยกค ำขอรบสทธบตร ซงกอใหเกดควำมเชอมนทเพมขนของผทรง

สทธทมตอสทธบตรไทย ทงนกำรตรวจคนเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลว จะใชฐำนขอมลทเปน

Free Ware เชน ฐำนขอมลสทธบตรยโรป (EPO) สหรฐอเมรกำ (US) ญปน (JPO) องคกำร

ทรพยสนทำงปญญำโลก (WIPO) เปนตน แตกำรสบบคนดวยฐำนขอมลทเปน Free Ware

ดงกลำวขำงตน จะท ำใหไดขอมลกำรประดษฐทมมำกอนคอนขำงนอย อกทงยงตองใชเวลำใน

กำรตรวจคนมำกกวำ เนองจำกจะตองเขำไปตรวจคนในแตละฐำนขอมลของแตละประเทศนนๆ

โดยตรง กำรตรวจคนเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลวจำกแหลงขอมลทกลำวมำนน ท ำใหเหนถง

ประสทธภำพของระบบกำรตรวจคนเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลวของไทยวำยงไมดเทำทควร จง

เปนโอกำสดทจะปรบปรงประสทธภำพของระบบตรวจคนดงกลำว ใหมประสทธภำพเพมขน

ในกำรกำรตรวจคนเอกสำรดงกลำว ท ำใหไดขอมลหรอเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลวท

ชวยใหผประดษฐ/ผขอรบสทธบตร/ตวแทนสทธบตร (ผด ำเนนกำรแทนผขอรบสทธบตรในกำร

ด ำเนนกำรตำงๆ เกยวกบค ำขอรบสทธบตรโดยผด ำเนนกำรแทนจะตองขนทะเบยนไวกบกรม

ทรพยสนทำงปญญำแลว) ทรำบวำมขอมลหรอเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลวทเกยวของกบกำร

ประดษฐทตนคดคนกอนยนค ำขอรบสทธบตรบำงหรอไม เปนกำรชวยตดสนใจกอนกำรยนค ำขอ

วำมโอกำสทจะไดรบสทธบตรมำกนอยเพยงใด และหำกเปนเอกสำรสทธบตรกำรประดษฐท

ใกลเคยงกสำมำรถใชเอกสำรดงกลำวเปนตวอยำงในกำรรำงค ำขอกำรประดษฐทจะยนได

(กำรตรวจคนเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลว ผขอรบสทธบตร/ตวแทนมสทธทจะไมตรวจคนกได)

ประกอบกบจะเปนกำรตรวจคนเอกสำรงำนทกำรกระตนผประกอบกำรและผคดคนโดยใหควำมร

เกยวกบกำรใชประโยชนทำงเทคโนโลยจำกเอกสำรสทธบตร เพอใหเกดกำรศกษำ คนควำ วจย

12

และพฒนำสงประดษฐในอนำคต ใหมคณภำพและประสทธภำพทดขน ซงเปนกำรพฒนำ

เทคโนโลยใหสงขนมำใชเอง โดยไมตองพงพำเทคโนโลยจำกตำงประเทศ

2.1.3 ลกษณะของสทธบตรกำรประดษฐ

ลกษณะของสทธบตรกำรประดษฐ ประกอบดวย 2 สวนหลก คอ

1. เอกสำรหนำแรก/เอกสำรประกำศโฆษณำ ซงเปนเอกสำรทประกอบดวย ขอมล

ทวไปของค ำขอรบสทธบตร เชน เลขทค ำขอ วนยนค ำขอ และประเทศทยนขอ เลขทสทธบตร

วนทประกำศโฆษณำสทธบตร ชอทแสดงถงกำรประดษฐ ขอมลเกยวกบผขอรบสทธบตรและผ

ประดษฐ ขอมลเกยวกบเอกสำรทเปนกำรประดษฐทมมำกอน (งำนทปรำกฏอยแลว) บทสรปกำร

ประดษฐ เปนตน

ในกรณทเอกสำรนเปนภำษำตำงประเทศทผตรวจคนไมสำมำรถอำนออกหรอท ำควำม

เขำใจได จะมตวเลขสองหลกซงเปนรหสสำกลทใชกนทกประเทศเรยกวำ INID code

(Internationally agreed Numbers for the Identification of Data) ก ำกบอยทขำงหนำขอควำมของ

แตละสวน เชน หมำยเลข 21 เลขทค ำขอ หมำยเลข 22 วนทยนค ำขอ หมำยเลขท 71 ชอผขอรบ

สทธบตร หมำยเลข 72 ผประดษฐ เปนตน นอกจำกนยงมสญลกษณกำรจดจ ำแนกกำรประดษฐ

ระหวำงประเทศ หรอ IPC (international Patent Classification) ทแสดงใหทรำบไดวำกำร

ประดษฐนนเปนกำรประดษฐเกยวกบเรองใด

2. รำยละเอยดฉบบเดม (Full Specification) ประกอบดวยสวนตำง ๆ ดงน

2.1 รำยละเอยดของกำรประดษฐ (Specification) ทซงประกอบดวย

ภมหลงของศลปะหรอวทยำกำรทเกยวของ (Background of the Invention) ซงเปน

หวขอทอธบำยถงกำรประดษฐประเภทเดยวกนทคลำยคลงกนทมมำกอน โดยขอมลนจะแสดงให

เขำใจถงสงประดษฐทมอยแลววำมลกษณะเปนอยำงไร มขอเสยหรอขอบกพรองอยำงไร ท

น ำไปสกำรประดษฐคดคนน

ลกษณะและควำมมงหมำยของกำรประดษฐ (Objective and Summery of the

Invention) เปนหวขอทบงบอกถงวตถประสงคหรอจดมงหมำยในกำรประดษฐคดคนวำมควำมมง

หมำยอยำงไร เชน เพอแกไขปญหำ ขอบกพรองหรอขอเสยของกำรประดษฐคดคนทมอยแลว

พรอมทงบรรยำยถงลกษณะของกำรประดษฐทคดคนใหเขำใจพอสงเขป

13

กำรเปดเผยกำรประดษฐโดยสมบรณ (Detailed Description of the Preferred

Embodiments) เปนหวขอทอธบำยถงกำรประดษฐโดยละเอยด ไมวำจะเปนลกษณะโครงสรำง

สวนประกอบ ขนตอน หรอกรรมวธ วำเปนอยำงไร มควำมสมพนธเชงหนำทกนอยำงไรโดยกำร

บรรยำยนนเปนกำรบรรยำยในลกษณะทท ำใหผทมควำมรในระดบพน ๆ ในสำขำวทยำกำรท

เกยวของ สำมำรถจะเขำใจและน ำไปปฏบตตำมได กำรบรรยำยในหวขอนมกจะมกำรอำงถงรป

เขยนโดยจะอำงในลกษณะทท ำใหเขำใจไดดยงขน โดยทว ๆ ไปจะมหมำยเลขทชแสดงชนสวน

ตำง ๆ ในรปเขยนก ำกบอยทำยขอควำมทกลำวถงชนสวนนน ๆ ซงผศกษำ สำมำรถทจะดรปเขยน

และมองเหนภำพไดอยำงเขำใจและชดเจนมำกขน

2.2 ขอถอสทธ (Claims) เปนสวนทระบถงขอบเขตของกำรประดษฐทไดรบควำม

คมครองหรอทไดรบกำรจดทะเบยนไวแลว ลกษณะของขอถอสทธจะประกอบดวยสองสวนคอ

สวนทบรรยำยถงลกษณะทว ๆ ไปทมอยแลว (Preamble) สวนนจะไมไดรบควำมคมครอง

เนองจำกวำเปนเพยงสวนประกอบทเกรนใหทรำบวำกำรประดษฐนเกยวของกบเรองใด อกสวน

หนงเรยกวำสวนทเปนลกษณะเฉพำะ (Characterized) เปนสวนทไดรบกำรคมครองหรอเปนสวน

ทไดประดษฐคดคนขนใหม ขอถอสทธของสทธบตรบำงฉบบอำจจะไมมกำรแบงสวนไวอยำง

ชดเจน แตกสำมำรถทจะทรำบไดจำกรำยละเอยดกำรประดษฐวำสวนใดทไดมกำรประดษฐ

คดคนขนใหม ทไดรบควำมคมครอง คนสวนใหญมกจะเขำใจวำสงทอยในขอถอสทธไดรบ

ควำมคมครองแยกเปนสวน ๆ แททจรงแลวจะสงเกตไดวำ จะมค ำเชอม “และ” นนหมำยควำมวำ

สวนประกอบตำง ๆ ทอยภำยในขอถอสทธนน ตองรวมกนทงหมดจงจะไดรบควำมคมครอง

สทธบตรสวนใหญมกมขอถอสทธหลำยขอ โดยขอทไมมกำรอำงถงขอถอสทธอน

เรยกวำ ขอถอสทธหลก (Main Claim หรอ Independence Claim) สวนขอถอสทธอกลกษณะหนง

จะมกำรอำงถงขอถอสทธอน เรยกวำ ขอถอสทธของ (Sub Claim หรอ Dependence Claim)

ขอบเขตทจะไดรบควำมคมครองตำมขอถอสทธรองนนจะตองเปนไปตำมลกษณะตำมขอถอสทธ

ทถกอำงถงและลกษณะตำมขอถอสทธรองนนรวมกน คอจะตองประกอบดวยสวนตำง ๆ ท

ปรำกฏอยในขอถอสทธ ทถกอำงถงและในขอถอสทธรองนนรวมกน

2.3 รปเขยน โดยสวนมำกขอมลสทธบตรมกจะมรปเขยนเปนสวนประกอบ เนองจำก

กำรประดษฐคดคนบำงอยำงมควำมซบซอนยำกทจะอธบำยใหเขำใจไดจำกกำรบรรยำยเพยงอยำง

14

เดยว โดยเฉพำะกำรประดษฐในสำขำวศวกรรมเครองกล, ฟสกส, วศวกรรมไฟฟำ เพอชวยให

สำมำรถเขำใจถงกำรประดษฐนนไดดและรวดเรวยงขน

จำกลกษณะของสทธบตรกำรประดษฐขำงตน จะเหนไดวำสวนประกอบตำง ๆ ของ

เอกสำรสทธบตร เปนขอมลทสำมำรถใชศกษำคนควำวจย และพฒนำเทคโนโลยไดเปนอยำงด

เปนเอกสำรทำงเทคโนโลยทมควำมทนสมยมำกกวำเอกสำรใด ๆ เนองจำกกำรจดทะเบยน

สทธบตรไดจะตองเปนกำรประดษฐคดคนขนใหม มกำรเปดเผยถงกำรประดษฐคดคนทสมบรณ

สำมำรถทจะเขำใจถงเทคโนโลยนน ๆ ไดโดยงำย ดงนนเอกสำรสทธบตรจงมควำมส ำคญตอกำร

วจย และพฒนำ และกำรผลตของภำคอตสำหกรรมและเศรษฐกจของประเทศอยำงยง หำกมกำร

ใชเอกสำรสทธบตรใหเกดประโยชนอยำงจรงจง (คมอตรวจสอบค ำขอรบสทธบตรกำรประดษฐ

และ อนสทธบตร, 2555,)

2.1.4 กำรตรวจสอบกำรประดษฐ

กำรตรวจสอบกำรประดษฐ เปนสวนหนงในกำรพจำรณำรบจดทะเบยนหรอออก

สทธบตรเพอคมครองกำรประดษฐ กำรตรวจสอบกำรประดษฐประกอบดวย 2 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 กำรตรวจคนเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลว (Searching Prior art )

กำรตรวจคนเอกสำร เปนกำรคนหำเอกสำรทเปนงำนทปรำกฏอยแลวทเกยวของ

ใกลเคยงกบกำรประดษฐทขอรบสทธบตร เพอทจะน ำเอกสำรดงกลำวมำพจำรณำควำมใหมและ

ขนกำรประดษฐทสงขนของกำรประดษฐ ซงเปนสงจ ำเปนในกำรพจำรณำรบจดทะเบยนและออก

สทธบตร กำรตรวจคนเอกสำรจะด ำเนนกำรหลงจำกค ำขอรบสทธบตรไดประกำศโฆษณำและผ

ขอรบสทธบตร ไดท ำกำรยนค ำขอใหตรวจสอบกำรประดษฐ (Substantive Examination) ภำยใน 5

ป นบแตวนประกำศโฆษณำค ำขอรบสทธบตร

หำกผขอรบสทธบตรกำรประดษฐมไดยนค ำขอใหตรวจสอบกำรประดษฐดงกลำว

ผตรวจสอบจะไมสำมำรถด ำเนนกำรตรวจสอบค ำขอนนๆ ได และหำกมไดมกำรยนค ำขอให

ตรวจสอบกำรประดษฐภำยใน 5 ป นบจำกวนประกำศโฆษณำ ค ำขอรบสทธบตรนนจะมสถำนะ

คอละทงค ำขอตำมกฎหมำย (พระรำชบญญตสทธบตร)

กำรตรวจคนเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลว ผตรวจสอบจะตองด ำเนนกำรตรวจคน

เอกสำรทมอยกอนวนยนค ำขอ เพอใหไดเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลวทใกลเคยงกบกำรประดษฐท

15

ขอรบสทธบตร เพอใชในกำรพจำรณำกำรตรวจสอบกำรประดษฐ โดยเฉพำะในสวนของขอถอ

สทธหลกซงผขอจะขอรบควำมคมครอง ทงนอำจพจำรณำถงรำยละเอยด กำรประดษฐ และรป

เขยน (ถำม) ซงเอกสำรดงกลำวตองเปนเอกสำรทไดมกำรเปดเผยไวกอนหนำวนยนค ำขอรบ

สทธบตรในประเทศไทย หรอกอนหนำ priority date (ถำผขอขอถอสทธใหถอวำไดยนค ำขอนน

ในวนทไดยนค ำขอรบสทธบตรในตำงประเทศเปนครงแรก)

กำรตรวจคนจะพจำรณำถงขอถอสทธหลกและขอถอสทธรองอนๆ ขอถอสทธรอง

ควรจะตควำมจ ำกด ในลกษณะทอำงองถงขอถอสทธหลก ถำเนอหำของขอถอสทธหลกใหม ขอ

ถอสทธรองกตองใหมเชนกน ถำกำรตรวจคนไมพบเนอหำของขอถอสทธหลกดงนนกไมมควำม

จ ำเปนทจะท ำกำรตรวจคนขอถอสทธรอง ถำลกษณะของกำรประดษฐของขอถอสทธรองทไดถก

กลำวถงจ ำเปนส ำหรบกำรพจำรณำขนกำรประดษฐทสงขน กำรตรวจคนหนงลกษณะหรอ

มำกกวำโดยกำรเพมเตมของลกษณะขอถอสทธรองได และลกษณะตำมขอถอสทธถำเอกสำรอน

แสดงลกษณะของกำรประดษฐทรโดยทวไปและพบโดยรวดเรวกสำมำรถน ำมำอำงองได เมอขอ

ถอสทธรองมลกษณะอนเพมเตมจำกขอถอสทธหลก ตองพจำรณำลกษณะอนทเพมเตมของขอถอ

สทธรองรวมกบลกษณะของขอถอสทธหลกดวย

ขอมลทใชในกำรตรวจคนเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลว

ข อ ม ล ส ท ธ บ ต ร ไ ท ย โ ด ย ผ ำ น ท ำ ง อ น เ ต อ ร เ น ต เ ข ำ ท เ ว บ ไ ซ ด

http://www.ipthailand.go.th

ขอมลเอกสำรค ำขอรบสทธบตรตำงประเทศ โดยผำนทำงอนเตอรเนต เขำทเวบไซด

ของแตละประเทศ เชน ขอมลสทธบตรสหรฐอเมรกำเขำทเวบไซด http:/www.uspto.gov/ ขอมล

สทธบตรยโรป เขำ ท เวบไซด http: / /ep.espacenet.com/ ขอมลส ำนกงำนสทธบตรญ ปน

http:/www.jpo.go.jp/ เปนตน

2.1.5 วธในกำรตรวจคนขอมลสทธบตร

1. กำรตรวจคนด ำเนนกำรโดยกำรใชท งกำรจ ำแนกประเภทสญลกษณของกำร

ประดษฐระหวำงประเทศ (International Patent Classification, IPC) ซงแบงเปน 8 Section (ตงแต

Section A-H) แตละ Section แบงยอยออกไปเปน Sub - Section (Class) แตละ Sub-Section

16

(Class) แบงออกเปน Sub-Class แตละ Sub-Class แบงออกเปน Main group แตละ Main Group

แบงออกเปน Sub –Group

กำรจ ำแนกกำรประดษฐระหวำงประเทศ (IPC) จะกระท ำในขนตอนกำรตรวจสอบ

เบองตน) และ ค ำ (Key-word) ซงเปนศพทเทคนค หรอค ำทมำจำกชอเรอง (ET:English title),

บทสรปกำรประดษฐ (AB:Abstract) และขอถอสทธ (CL:Claim) ของกำรประดษฐ

2. กำรตรวจคนดวยค ำ (Key-word) ซงเปนศพทเทคนค หรอค ำทมำจำกชอเรอง

บทสรปกำรประดษฐ และขอถอสทธตองกระท ำดวยควำมระมดระวง เพรำะวำแนวควำมคดทำง

เทคนคทเหมอนกนสำมำรถบรรยำยดวยค ำทแตกตำงกน และจ ำเปนทจะใชค ำทมควำมหมำย

เหมอนกน และค ำอนๆทสำมำรถใชเพอพบหวขอทตองกำร อกนยหนงกำรตรวจคนเอกสำรอำจจะ

ไมพบเอกสำร ดวยกำรรวมค ำจะไดเอกสำรทแตกตำงกนมำก ซงสำมำรถก ำจดไดโดยใช

สญลกษณของกำรประดษฐระหวำงประเทศ (IPC) กำรตรวจคนค ำจำกชอเรองอำจจะไมสมบรณ

เนองดวยบำงครงชอทแสดงถงกำรประดษฐไมเพยงพอตอกำรตรวจคน

3. กำรตรวจคนโดยใชสญลกษณของกำรประดษฐระหวำงประเทศ (IPC) ทถกตอง

เมอจ ำนวนเอกสำรทพบมจ ำนวนนอย กำรตรวจคน (อำจจะสมบรณ) หำกมกำรจ ำกด IPC ใหแคบ

อำจจะท ำใหมควำมเสยงตอกำรไมเจอเอกสำรทตองกำร

4. ถำจ ำนวนเอกสำรทตรวจเจอมจ ำนวนมำก จ ำเปนตองมกำรจ ำกดกำรตรวจคนใน

กลมเอกสำรเหลำนโดยใชกำรจ ำแนกอนๆ หรอค ำทมำจำกชอเรอง, บทสรปกำรประดษฐ และขอ

ถอสทธของกำรประดษฐ

5. แตละค ำถำมทใชในกำรตรวจคนจะใหผลไมสมบรณ กำรรวมโดยใช "AND" ของ

ค ำถำมทใชทไมสมบรณสองค ำ หรอมำกกวำจะใหผลทสมบรณนอย ดงนนกำรใช "OR" ควรจะ

พจำรณำเมอจ ำนวนของเอกสำรทไดต ำ โดยเฉพำะเมอกำรตรวจคนในกลมทตรงมำกทสด

6. ไมควรใช "AND" ในกำรรวม IPC และค ำทบรรยำยเนอหำลกษณะเดยวกน ตวอยำง

IPC = F25D AND AB = REFRIGERAT* ไมควรใชเพรำะ F25D อยในสำขำของ refrigerators

หรอไมควรใช IPC = E06B (door sealings) AND AB = SEAL* เปนตน

7. กำรตรวจคนค ำขอรบสทธบตรไทย ซงอำจจะตรวจคนจำกชอเรอง บทสรปกำร

ประดษฐ และขอถอสทธของกำรประดษฐ เมอใชค ำทเปนศพทเทคนคในกำรตรวจคน ควรใชค ำท

17

เขยนแตกตำงกน เชน เอไมด หรอ เอมด (amide) ควรใชค ำเทเรฟแธลค, เทยเรฟธำลค, เทเรฟธำลค

หรอเทอเรฟธำลค ในกำรตรวจคน terephthalic เปนตน

8. กำรตรวจคนโดยใชขอมลจำกสวนตำงๆ ของเอกสำร เชน ชอของผขอรบสทธบตร

(PA:Applicant), ผประดษฐ (IN:Inventor), เลขทค ำขอ (AN: Application Number), เลขทค ำขอท

ยนครงแรก (NP:Priority Number), เลขทประกำศโฆษณำยโรป (EP:Publication Number), เลขท

ประกำศโฆษณำ WIPO (WO: Publication Number) เปนตน กระท ำไดเพอตรวจคนหำเอกสำรท

สอดคลองกนหรอเปนกำรประดษฐเดยวกน

เมอไดเอกสำรตำงๆ ผตรวจสอบจะตองพจำรณำเอกสำรแตละฉบบ โดย

ถำเอกสำรฉบบใดยงมไดท ำกำรประกำศโฆษณำ ผขอมไดละทงค ำขอ และผขอรบ

สทธบตรมไดยนยอมใหเปดเผยรำยละเอยดไดตำมมำตรำ 21 แหงพระรำชบญญตสทธบตร พ.ศ.

2522 แกไขเพมเตมตำมพระรำชบญญตสทธบตร พ.ศ. 2535 เอกสำรเหลำนไมสำมำรถน ำมำเปน

เอกสำรอำงองในกำรพจำรณำตรวจสอบควำมใหมได

ถำเอกสำรทยงมไดประกำศโฆษณำมเนอหำสำระส ำคญของกำรประดษฐเหมอนกบค ำ

ขอรบสทธบตรทผตรวจสอบด ำเนนกำรตรวจคนอย และค ำขอทยงมไดประกำศโฆษณำนนไดยน

ค ำขอรบสทธบตรไวกอนค ำขอทผตรวจสอบด ำเนนกำรอยนน ผตรวจสอบควรจะรบด ำเนนกำร

กบค ำขอรบสทธบตรทยนเขำมำกอน ตำมมำตรำ 16 แหงพระรำชบญญตสทธบตร พ.ศ. 2522 ท

กลำวไววำ “ในกรณบคคลหลำยคนตำงท ำกำรประดษฐอยำงเดยวกนโดยไมไดรวมกน ใหบคคล

ซงไดยนค ำขอรบสทธบตรไวกอนเปนผมสทธรบสทธบตร ถำยนค ำขอในวนเดยวกนใหท ำควำม

ตกลงกนวำจะใหบคคลใดมสทธแตผเดยวหรอใหมสทธรวมกน ถำตกลงกนไมไดภำยในเวลำท

อธบดก ำหนด ใหคกรณน ำคดไปสศำลภำยในก ำหนดเกำสบวนนบแตวนสนระยะเวลำทอธบด

ก ำหนด ถำไมน ำคดไปสศำลภำยในก ำหนดดงกลำวใหถอวำบคคลเหลำน นละทงค ำขอรบ

สทธบตร” ดงนน ผขอรบสทธบตรคนแรกเปนผมสทธไดรบสทธบตร และเมอพจำรณำค ำขอรบ

สทธบตรแรกแลวผตรวจสอบจะเรมพจำรณำค ำขอรบสทธบตรทด ำเนนกำรอยตอไปจำกเหตผล

ดงกลำวขำงตน ผตรวจสอบควรจะพจำรณำเอกสำรทสำมำรถใชงำนไดวำฉบบใด

ใกลเคยงกบกำรประดษฐมำกทสด เพอทจะน ำมำใชในกำรเขยนรำยงำนกำรตรวจคน และใชใน

กำรพจำรณำกำรตรวจสอบกำรประดษฐ จะเหนไดวำกำรเลอกใชค ำเปนสงส ำคญถำใชค ำได

18

ถกตองและเหมำะสมกจะพบเอกสำรทใกลเคยงกบกำรประดษฐ เปนผลท ำใหกำรพจำรณำกำร

ตรวจสอบควำมใหมและขนกำรประดษฐทสงขนมประสทธภำพ

กำรตรวจคนถอไดวำเปนขนตอนทส ำคญ ในกำรพจำรณำรบจดทะเบยนหรอยกค ำ

ขอรบสทธบตร ถำผตรวจสอบด ำเนนกำรตรวจคนเอกสำรทเปนงำนทปรำกฏอยแลวอยำงไม

ละเอยดรอบครอบ กจะไมพบเอกสำรทใกลเคยงหรอเปนเอกสำรทเหมอนกบค ำขอรบสทธบตร

ซงด ำเนนกำรตรวจคนอย ท ำใหขนตอนกำรพจำรณำกำรตรวจสอบควำมใหม และขนกำร

ประดษฐทสงขนนนเปนไปอยำงไมมประสทธภำพ และอำจเกดกำรเพกถอนสทธบตรในศำลได

ดงนนกำรตรวจคนเอกสำรทเปนงำนทปรำกฏอยแลวนนตองด ำเนนกำรดวยควำมรควำมเขำใจท

ถกตอง และตรวจคนโดยใชค ำทตำงกนแตมควำมหมำยในลกษณะเดยวกน เพอทจะไดเอกสำรท

ครอบคลมถงกำรประดษฐทตรวจคนอย

ขนตอนท 2 กำรพจำรณำตรวจสอบสทธบตรกำรประดษฐ (Substantive Examination)

เปนกำรตรวจสอบเนอหำสำระทำงเทคนคของกำรประดษฐ ซงกำรประดษฐทจะรบ

จดทะเบยนจะตองเปนกำรประดษฐทขอรบสทธบตรได (Patentability) กลำวคอ เปนกำรประดษฐ

ทเปนไปตำมมำตรำ 5 ประกอบดวย มำตรำ 6,7,8 และถกตองตำมมำตรำ 18 แหงพระรำชบญญต

สทธบตร พ.ศ. 2522 ฉบบแกไขเพมเตมตำมพระรำชบญญตสทธบตร(ฉบบท 2) พ.ศ.2535 และ

พระรำชบญญตสทธบตร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2542 กลำวคอ ตองเปนกำรประดษฐทมควำมใหม มขน

กำรประดษฐทสงขน และ สำมำรถประยกตใชในทำงอตสำหกรรมและเปนกำรประดษฐอยำงเดยว

กำรประดษฐทขอรบสทธบตรได (มำตรำ 5) ก ำหนดวำ จะตองมคณสมบตครบทง 3

อยำง

1. เปนสงประดษฐใหม (มำตรำ 6) คอ ยงไมเคยมจ ำหนำยหรอขำยมำกอน หรอยงไม

เคยเปดเผยรำยละเอยดของสงประดษฐในเอกสำรสงพมพใดๆ ในทว หรอในวทย มำกอน

2. มขนกำรประดษฐทสงขน (มำตรำ 7) คอ ไมเปนสงกำรประดษฐทสำมำรถท ำไดงำย

โดยผมควำมรในระดบธรรมดำ หรออำจพดไดวำ มกำรแกไขปญหำทำงเทคนคของสงประดษฐท

มมำกอน และ

3. สำมำรถน ำไปใชประโยชนในกำรผลตทำงอตสำหกรรม หตถกรรม เกษตรกรรม

และพำณชยกรรมได (มำตรำ 8) และเปนกำรประดษฐอยำงเดยว (มำตรำ 18) กลำวคอ ค ำขอรบ

19

สทธบตรแตละฉบบ ใหขอไดเฉพำะกำรประดษฐอยำงเดยว ค ำขอรบสทธบตรเพอกำรประดษฐ

หลำยอยำงในค ำขอฉบบเดยวกน จะกระท ำไดตอเมอกำรประดษฐหลำยอยำงนนมควำมเกยวพน

อนอำจถอไดวำเปนกำรประดษฐอยำงเดยวกน

กำรตรวจสอบกำรประดษฐ จะเปนขนตอนกำรพจำรณำตรวจสอบกำรประดษฐโดย

กำรศกษำ วเครำะห และพจำรณำคดเลอกเอกสำรสทธบตรทเกยวของหรอเอกสำรงำนทปรำกฏอย

แลวทใกลเคยงกบกำรประดษฐทขอรบสทธบตรมำเปรยบเทยบกบลกษณะและสำระส ำคญทำง

เทคนคของกำรประดษฐทขอรบสทธบตรวำ มควำมใหม,ขนกำรประดษฐทสงขน และสำมำรถ

น ำไปประยกตใชในทำงอตสำหกรรมหรอไม กอนทจะจดท ำรำยงำนผลกำรตรวจสอบกำร

ประดษฐเสนอผบงคบบญชำ เพอพจำรณำสงรบจดทะเบยนหรอยกค ำขอรบสทธบตรตอไป

2.2 ทฤษฎเกยวกบการหาสาเหตของปญหาและวเคราะหปญหา

1. แผนภมพำเรโต (Pareto Diagram) เปนแผนภมทใชแสดงใหเหนถงควำมสมพนธ

ระหวำงสำเหตของควำมบกพรองกบปรมำณควำมสญเสยทเกดขน กำรสรำงแผนภำพพำเรโตนน

ถำหำกมจดประสงคในกำรจ ำแนกประเภทขอมลแลว มควำมจ ำเปนตองก ำหนดแนวควำมคดใน

กำรจ ำแนกประเภทของขอมลเพอด ำเนนกำรวเครำะห ตำมแนวควำมคด แตถำหำกตองกำรใชใน

กำรวเครำะหควำมมเสถยรของขอมลทมกำรจ ำแนก ประเภทแลวมควำมจ ำเปนตองอำศยขอมลทม

กำรสะสมตำมล ำดบเวลำ

กำรสรำงแผนภำพพำเรโตสำมำรถด ำเนนกำรได 2 แบบคอ แบบทไมมเสนโคงสะสม

J.M.Juran ไดแสดงผลในระยะแรกๆ ดงภำพท 2.2 (ก) และ แบบทมเสนโคงสะสม ซงสมำคม

JUSE ของญปนไดพฒนำตอจำก J.M.Juran เพอใหเกดควำมงำยในกำรตควำมหมำยกำรแจกแจง

แบบพำเรโต ดงแสดงในภำพท 2.2 (ข)

20

ภาพท 2.2 แผนภำพพำเรโต

ทมา: กตศกด พลอยพำนชเจรญ (2551 : 273)

แผนภมนถกจดเขำไปอยใน Seven QC Tools โดยปรมำจำรยชำวญปน คนไทยเรำเลย

รจกกนมำกผำนทำงชองทำงน กำรน ำมำใชกทโยงไปท QC Story ประกอบดวย

1) คดเลอกหวขอของปญหำ (Select improvement opportunity)

2) วเครำะหสถำนภำพปจจบน (Analyze current situation)

3) ชบงตนตอของปญหำ (Identify root causes)

4) คดเลอกวธกำรแกปญหำและวำงแผนกจกรรม (Select and plan solution)

5) น ำกจกรรมน ำรองลงปฏบต (Implement pilot solution)

6) เฝำตดตำม และประเมนผลกจกรรมทปฏบต (Monitor results and evaluate

solutions)

7) กำรก ำหนดมำตรฐำน (Standardize)

8) กลบไปท ำขอ 1 ใหม (Recycle)

ประโยชนของพำเรโตกเพอกำรน ำเสนอ เหมอนกบกรำฟ ดงนนจงถกน ำไปใชในขอ 2

ขอ 3 และขอ 6 เปนหลก

21

2. ผงแสดงเหตและผล (Cause-and-Effect Diagram) หรอผงกำงปลำ (Fishbone

Diagram) บำงครงเรยกวำ Ishikawa Diagram ซงเรยกตำมชอของ Dr. Kaoru Ishikawa ผซงเรมน ำ

ผงนมำใชในป ค.ศ. 1953 เปนผงทแสดงควำมสมพนธระหวำงคณลกษณะ ทำงคณภำพกบปจจย

ตำง ๆ ทเกยวของสำมำรถชวยคนหำสำเหตของปญหำทเกดขนไดอยำงมระบบ สำมำรถแบงกลม

สำเหตได เมอตองกำรเลอกปญหำตองมกำรระดมสมองและ ชวยกนคด เสนอแนวควำมคดออกมำ

เมอเลอกแกปญหำจำกแผนภมพำเรโตแลว กน ำปญหำนน มำแจกแจงหำสำเหตของปญหำเปน 4

ประกำร คอ คน เครองจกร วธกำร วตถดบ ดงนนผงกำงปลำจงมควำมเหมำะสมกบปญหำทม

ควำมผนแปร สำมำรถระดมสมอง หำสำเหตไดอยำงกวำงขวำงและครบถวนท ำใหทรำบสำเหต

ของปญหำพรอมทจะน ำไปแกไขตอไป แสดงดงภำพท 2.3

ภาพท 2.3 แผนภำพกำงปลำแบบวเครำะหควำมผนแปร

ทมา: กตศกด พลอยพำนชเจรญ (2542:288)

3. กรำฟ (Graphs) คอภำพลำยเสน แทง วงกลม หรอจดเพอใชแสดงคำของขอมลวำ

ควำมสมพนธระหวำงขอมล หรอแสดงองคประกอบตำง ๆ โดยกรำฟ มอยหลำยประเภท ขนอย

กบ จดประสงค และ ลกษณะขอมลทใชประกอบกำรวเครำะห เชน กรำฟแทง ดงภำพท 2.4

22

05

101520253035404550

ภาพท 2.4 แผนภำพกรำฟแทง

2.3 งานวจยทเกยวของ

สวรรณ นำมตะ (2541) ไดท ำกำรศกษำเรอง ปญหำกฎหมำยเกยวกบลกษณะของกำร

ประดษฐทขอรบสทธบตรได : ศกษำเปรยบเทยบกฎหมำยไทยและกฎหมำยองกฤษ วตถประสงค

เพอสงเสรมใหเกดควำมรควำมเขำใจเงอนไขของกำรขอรบควำมคมครองตำมกฎหมำยสทธบตร

และหลกกำรพนฐำนของกำรขอรบสทธบตรกำรประดษฐในประเทศองกฤษเปรยบเทยบกบ

กฎหมำยสทธบตรไทย รวมถงหำแนวทำงแกปญหำเกยวกบกำรพจำรณำเงอนไขและหลกเกณฑ

กำรขอรบสทธบตรในไทย จำกกำรวจยพบวำ เงอนไขกำรขอรบควำมคมครองสทธบตรตำม

กฎหมำยไทย ควรไดรบกำรพจำรณำปรบปรงแกไขใหดยงขน เชน หลกกำรเปดเผยอยำงชดเจน

กำรก ำหนดมำตรฐำนบคคลทมควำมเชยวชำญในวทยำกำรแขนงตำง ๆ ไว กำรน ำควำมรและ

ขอมลทมอยในทตำง ๆ ประกอบกนเพอพจำรณำขนกำรประดษฐทสงขน เปนตน

ชลกร โคตรนนท (2549) ไดท ำกำรศกษำในเรองกำรลดตนทนกำรตรวจสอบสทธบตร

กำรประดษฐในขนตอนกำรตรวจคนเอกสำรงำนทปรำกฏอยแลว โดยประชำกรทจะใหขอมลคอ

กลมผตรวจสอบสทธบตร ทท ำหนำทในกำรตรวจสอบกำรประดษฐโดยเฉพำะกำรตรวจคน

23

เอกสำรงำนทปรำกฏอยแลว และเกบรวบรวมขอมลจำกกำรสมภำษณ เพอน ำไปคดตนทนกำร

ตรวจสอบกำรประดษฐ และหำแนวทำงในกำรปรบปรงกระบวนกำรตรวจสอบกำรประดษฐ

เพอทจะเพมจ ำนวนค ำขอตอไปในอนำคต เปนกำรสรำงควำมพงพอใจและเปนประโยชนตอผ

ขอรบสทธบตร โดยในกำรค ำนวณตนทนไดคนควำจำกต ำรำ เอกสำร บทควำมทเกยวของ จำกเวบ

ไซดตำงๆ ผลกำรวเครำะหขอมลกำรค ำนวณตนทนดงกลำวท ำใหไดตนทนในขนตอนกำรตรวจ

คนเอกสำรทปรำกฏอยแลวตอหนงค ำขอ 10,947.54 บำท เมอน ำตนทนดงกลำวมำเปรยบเทยบกบ

คำธรรมเนยมทจดเกบท 250 บำท ไมคมทนหรอไมมก ำไร ประกอบกบเมอวเครำะหเวลำทใชใน

กำรตรวจคนตอค ำขอโดยเฉลยเทำกบ 45.38 ชวโมง นบวำเปนกำรสญเสยเวลำทคอนขำงสงมำก

เนองจำกระบบดงกลำวแสดงผลกำรตรวจคนไดชำ เพรำะโปรแกรม Free Ware ทใชในกำรจดเกบ

และจดท ำระบบขอมลมควำมซบซอน โปรแกรมดงกลำวจงไมสำมำรถประมวลผลไดอยำง

รวดเรวสงผลใหกำรตรวจสอบสทธบตรกำรประดษฐไมมประสทธภำพและประสทธผลคอนขำง

ต ำ

ศรำพร ไกรยะปกษ (2553) ไดศกษำสภำพกำรจดกำรพลงงำนชมชนในประเทศไทย

และเพอศกษำปญหำอปสรรคในกำรจดกำรพลงงำนในชมชน รวมทงเสนอรปแบบทเหมำะสม

โดยงำนวจยเปนเชงคณภำพควบคไปกบเชงปรมำณ มกำรสมภำษณบคคลในชมชนทมกำรใช

พลงงำนทำงเลอก พลงงำนหมนเวยนหรออปกรณประหยดพลงงำน จำก 5 ชมชน จ ำนวน 91 คน

ผเชยวชำญดำนกำรจดกำรพลงงำนชมชน ผน ำชมชนทเกยวของอกจ ำนวน 11 คน ผลกำรศกษำ

พบวำ ในกำรน ำพลงงำนหมนเวยน พลงงำนทำงเลอกและอปกรณประหยดพลงงำน บำงชมชน

เหนวำปรมำณพลงงำนไมเพยงพอตอกำรบรโภคประจ ำวน สวนกำรจดกำรพลงงำนไมมผลตอ

คำใชจำยและประชำชนจะมกำรตนตวในเฉพำะชวงแรกเทำนน กลมตวอยำงสวนใหญมควำมร

ควำมเขำใจ และกำรมสวนรวมทงกำรฟงและสนบสนนโครงกำรอยในระดบปำนกลำง งำนวจยน

ไดสรปวำประชำชนในชมชนตองมควำมรควำมเขำใจและตระหนกถงควำมส ำคญของพลงงำน

รวมถงกำรวำงแผนในกำรจดกำรพลงงำนทเหมำะสม พรอมทงน ำเทคโนโลยและกำรน ำเอำ

หลกกำรเศรษฐกจพอเพยงมำบรณำกำรและตองปรบเปลยนพฤตกรรมกำรใชพลงงำนอกดวย

กตตศกด ชมศร (2557) ไดท ำกำรวจยเกยวกบควำมรควำมเขำใจของประชำชนเกยวกบทรพยสนทำง ปญญำดำนสทธบตร โดยน ำควำมรเบองตนของทรพยสนทำงปญญำดำนสทธบตรมำสรำงแบบสอบถำม ใหกบประชำชนทวไป ซงเลอกจำกกำรเกบขอมลกลมตวอยำง

24

ของประชำชนไทย ทมอำยต งแต 18 ปขนไป ตำมหำงสรรพสนคำและชมชนตำง ๆ ในกรงเทพมหำนคร โดยท ำกำรวเครำะหขอมลทงหมดโดย วเครำะหจำกแบบสอบถำม ผลปรำกฏวำระดบควำมรควำมเขำใจของประชำชนไทยในกรงเทพมหำนคร เกยวกบทรพยสนทำงปญญำดำนสทธบตรในภำพรวมพบวำ จำกกลมตวอยำงจ ำนวน 400 รำย มคำเฉลย ของคะแนนควำมรควำมเขำใจอยท 9.40 คะแนน ถอไดวำประชำชนไทยในกรงเทพมหำนครมระดบ ควำมรควำมเขำใจเกยวกบทรพยสนทำงปญญำดำนสทธบตรอยในระดบปำนกลำง นอกจำกนนยงพบประชำชนบำงสวนทใหควำมสนใจในกำรยนขอรบควำมคมครองดำนสทธบตร แตยงขำดควำมรควำมเขำใจในขนตอนและกระบวนกำร กำรเขยนค ำขอยนรบสทธบตร

อนนตชย จนทรสถำพรจต (2558) ไดท ำกำรศกษำเกยวกบกำรลดของเสยทเกดในกระบวนกำรผลต ของโรงงำนกรณศกษำ โดยกำรใชเครองมอควบคมคณภำพ 7 อยำง ในกำรคนหำสำเหตทแทจรงของปญหำ และระดมควำมคดกบหนวยงำนทเกยวของ เพอหำแนวทำงในกำรปรบปรงเพอแกไขปญหำ โดยกำรเกบรวบรวมขอมลงำนเสยในชวงเดอน กรกฎำคม ถง ธนวำคม 2558 พบวำมมลคำงำนเสย 1.72 % จงไดใชแผนภมพำเรโตในกำรเลอกหนวยงำนทมปญหำมำกสดมำวเครำะหหำสำเหตของปญหำดวยแผนภมกำงปลำ เพอวำงมำตรกำรแกไขปญหำ โดยไดท ำกำรเปรยบเทยบมลคำของงำนเสยทเกดขนกอนปรบปรง และหลงปรบปรงในชวงเดอน พฤษภำคม 2559 ถง ตลำคม 2559 พบวำ มลคำงำนเสย/มลคำงำนทผลต ลดลงเหลอ 1.53 %

ชยกฤต นำมจนทร (2559) ไดศกษำปจจยทมผลตอกำรมสวนรวมในกำรจดกำรขยะ

ของอำคำรชดและเพอเสนอรปแบบในกำรบรหำรจดกำรขยะทเหมำะสม กลมตวอยำงทใชในกำร

วจย คอ ผพกอำศยในอำคำรชดจ ำนวน 400 คน โดยเครองมอทใชในกำรวจย คอ แบบสอบถำม

เกยวกบลกษณะสวนบคคลและกำรมสวนรวมของผพกอำศยในกำรจดกำรขยะ วเครำะหขอมล

โดยกำรหำคำรอยละ คำเฉลย สวนเบยงเบนมำตรฐำน เปรยบเทยบควำมแตกตำงดวยกำรทดสอบ

เอฟ (F-test) และทดสอบสมมตฐำนโดยกำรวเครำะหสหสมพนธถดถอยแบบพหคณ ผลกำร

วเครำะหกำรมสวนรวมของผพกอำศยในกำรจดกำรขยะ พบวำผพกอำศยมควำมเหนวำขยะมล

ฝอยท ำลำยภมทศนทสวยงำม มคำเฉลยสงสด (= 4.40) กำรจดหำสถำนทตงถงขยะอยำงเหมำะสม

มคำเฉลย (= 4.20) และกำรก ำจดขยะมกไดรบกำรรองเรยนอยเสมอ มคำเฉลยต ำทสด (= 2.55) จำก

กำรศกษำพบวำ เพศ ระดบกำรศกษำ อำชพ ระยะเวลำพกอำศย และ สถำนะ ไมมผลตอกำรมสวน

รวมในกำรจดกำรขยะ สวนอำยมผลตอกำรมรวมในกำรจดกำรขยะของอำคำรชดอยำงมนยส ำคญ

ทำงสถตทระดบ 0.05 ผลทดสอบสมมตฐำน ควำมร ควำมเขำใจ และควำมคดเหนในกำรจดกำร

25

ขยะ มทศทำงเดยวกนกบปจจยทมผลตอกำรมสวนรวมในกำรจดกำรขยะอยำงมนยส ำคญ แนวทำง

เกยวกบกำรจดกำรขยะของกรณศกษำ ไดแก กำรคดแยกขยะ กำรก ำหนดจดทงขยะ กำรรณรงคให

ลดกำรใชพลำสตก และควรใชผลตภณฑทมสญลกษณชวยรกษำสงแวดลอม และกำรจดกำรขยะ

อนทรยโดยกำรหมกแบบไรอำกำศ สงผลใหสำมำรถชวยลดปรมำณขยะทตองน ำไปก ำจดดวยวธ

อนและยงไดกำซชวภำพมำใชเปนพลงงำนทดแทนไดอกดวย

ดสต อปรมำตย ( 2559) งำนวจยนมวตถประสงคเพอศกษำกำรยอมรบกำรจดตงระบบ

เปลยนรปพลงงำนจำกขยะ (Waste-to-Energy: WtE) โดยใชขยะเทศบำลและเพอน ำเสนอ

เครองมอทำงนโยบำยในกำรยอมรบกำรจดตงระบบ WtE ณ ต ำบลบำงสทอง อ ำเภอบำงกรวย

จงหวดนนทบร โดยแบงกลมตวอยำงเปน 2 กลม คอ (1) กลมผน ำทองถน ไดแก นำยกเทศมนตร

รองนำยกฯ ทปรกษำนำยกฯ เลขำนกำรนำยกฯ ผอ ำนวยกำรโรงเรยน และผน ำชมชน รวมจ ำนวน

14 คน และ (2) กลมประชำชนในพนทจ ำนวน 368 ครวเรอน เครองมอทใชในกำรวจย คอ

แบบสอบถำมลกษณะสวนบคคลและกำรยอมรบกำรจดตงระบบ WtE โปรแกรม SPSS ใชในกำร

วเครำะหขอมลเพอหำคำรอยละ คำเฉลย สวนเบยงเบนมำตรฐำน กำรเปรยบเทยบควำมแตกตำง

ดวยกำรทดสอบท (T- test) และกำรวเครำะหควำมแปรปรวน (ANOVA) ผลกำรวเครำะหดำนกำร

ยอมรบกำรจดตงระบบ WtE โดยใชขยะเทศบำล พบวำกลมผน ำทองถนสวนใหญยอมรบหรอเหน

ดวยในระดบปำนกลำง โดยมผลรวมคำเฉลยเทำกบ 3.443 และสวนเบยงเบนมำตรฐำนเทำกบ

0.535 และกลมประชำชนทวไปสวนใหญยอมรบหรอเหนดวยในระดบมำก โดยมผลรวมคำเฉลย

เทำกบ 3.556 และสวนเบยงเบนมำตรฐำนเทำกบ 0.623 ในดำนกำรยอมรบกำรเปลยนแปลง

ผลกระทบทำงสงแวดลอมและสขภำพ ถำมระบบ WtE โดยใชขยะเทศบำล พบวำกลมทงสองกลม

ยอมรบหรอเหนดวยในระดบปำนกลำง โดยมผลรวมคำเฉลยเทำกบ 3.296 , 3.115 และสวน

เบยงเบนมำตรฐำนเทำกบ 0.610 , 0.705 ตำมล ำดบ กำรศกษำนสำมำรถน ำไปใชในกำรศกษำกำร

ยอมรบระบบ WtE ในพนทอนๆได

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

ผวจยไดท ำกำรศกษำปญหำในกำรสำเหตของควำมลำชำในกำรตรวจสอบสทธบตร

ในขนตอนกำรตรวจสอบกำรประดษฐ กองสทธบตร กรมทรพยสนทำงปญญำ โดยมงศกษำถง

ปญหำและอปสรรคในกระบวนกำรตรวจสอบกำรประดษฐ และเพอศกษำควำมคดเหนของผท

เกยวของถงสำเหตควำมลำชำในกำรพจำรณำและตรวจสอบกำรประดษฐ ผวจยไดท ำกำรวำง

แผนกำรด ำเนนงำนวจยพรอมก ำหนดขนตอนในกำรด ำเนนงำนเปนขนตอน ดงนคอ

1. ประชำกรและกลมตวอยำงทใชในกำรวจย 2. เครองมอทใชในกำรวจย และ วธกำรเกบรวบรวมขอมล 3. กำรสรำงและกำรหำคณภำพเครองมอ 4. กำรวเครำะหขอมลและสถตทใชในกำรวจย

3.1 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

3.1.1 ประชำกรทใชในกำรวจย (Population) ประชากรทใชเพอการวจยครงน ไดแก ผตรวจสอบตรวจสอบสทธบตร (ขำรำชกำร

พนกงำนรำชกำร ลกจำงเหมำ) ในกองสทธบตร ทปฏบตหนำทตรวจสอบสทธบตรใน

กลมวศวกรรม กลมฟสกส กลมไฟฟำและแบบผงภมวงจำรวม กลมเคมเทคนค กลมปโตรเคม

กลมเภสชภณฑ และกลมเทคโนโลยชวภำพ จ ำนวนท งสน 86 ชด (ขอมลจำกกองสทธบตร

กรมทรพยสนทำงปญญำ) ขอมล ณ วนท 4 กนยำยน 2560

3.1.2 กลมตวอยำง (Sample Group)

กำรค ำนวณขนำดหำขนำด/จ ำนวนตวอยำงท เหมำะสม ในกรณ ททรำบจ ำนวน

ประชำกร/จ ำนวนตวอยำงทชดเจน โดยจ ำนวนประชำกรในกำรตอบแบบสอบถำม 86 คน และ

ก ำหนดคำควำมเชอถอมนรอยละ 95% โดยใชสตรของ Taro, Yamane (1973) ดงน

27

สตร n = …………(3.1)

n คอ ขนำดของกลมตวอยำง

N คอ ขนำดของประชำกร

e คอ ควำมคลำดเคลอนของกำรเลอกตวอยำงทจะยอมรบได

แทนคำ จ ำนวนประชำกร ของผตรวจสอบสทธบตร โดยเฉพำะกำรตรวจสอบกำร

ประดษฐ กองสทธบตร ยอมรบคำควำมคลำดเคลอนจำกกำรสมตวอยำงได 5% หรอ 0.05 จะ

ค ำนวณไดดงน

สตร n =

=

=

= 70.78 หรอ 71 คน

แทนคำ

n = 71

จำกสตรดงกลำวสรปไดวำ จะตองใชจ ำนวนตวอยำงท งสน 71 ชด ท งนผวจยได

ก ำหนดจ ำนวนในกำรแจกแบบสอบถำมจ ำนวน 86 ชด ซงมำกกวำจ ำนวนตวอยำงทไดก ำหนด

3.2 เครองมอทใชในกำรวจย

ในกำรวจยเรองสำเหตควำมลำชำในกำรตรวจสอบสทธบตรกำรประดษฐ จะใชระเบยบ

วจยแบบผสมผสำนในกำรรวบรวมขอมลทเกยวของ กลำวคอ

3.2.1 กำรวจยสนำม ( Field Research Methodology) โดยกำรสรำงแบบสอบถำม เพอรวบรวม

ขอมลปฐมภม (primary Date) จำกผทเกยวของกบกระบวนตรวจสอบสทธบตร จ ำนวน 86 ชด

แบบสอบถำมทใชในกำรเกบขอมล

แบบสอบถำมแตละชดแบงออกเปน 3 ตอน ดงนคอ

28

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถำม เปนค ำถำมปลำยปดชนดตรวจสอบ

รำยกำร (check-List)

ตอนท 2 ควำมคดเหนเกยวกบควำมลำชำในกำรตรวจสอบกำรประดษฐ ของกอง

สทธบตร ซงผทเกยวของกบกระบวนกำรสำมำรถรบรได เปนค ำถำมปลำยปดชนดตรวจสอบ

รำยกำร (Check List) และค ำถำมปลำยปดชนดมำตรำสวนประเมนคำ 5 ระดบ มรำยละเอยด

ดงนคอ

5 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ มำกทสด

4 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ มำก

3 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ ปำนกลำง

2 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ นอย

1 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ นอยทสด

โดยมเกณฑในกำรแปลผลคะแนนเฉลย ดงนคอ

ระดบคะแนนเฉลย 4.51 – 5.00 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ มำกทสด

ระดบคะแนนเฉลย 3.51 – 4.50 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ มำก

ระดบคะแนนเฉลย 2.51 – 3.50 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ ปำนกลำง

ระดบคะแนนเฉลย 1.51 – 2.50 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ นอย

ระดบคะแนนเฉลย 1.00 – 1.50 หมำยถง มผลท ำใหเกดควำมลำชำในระดบ นอยทสด

3.2.2 กำรวจยเอกสำร ( Document Research) เพอรวบรวมขอมลทตยภม (Secondary

Data) จำกหนงสอวชำกำร บทควำม และงำนวจยทเกยวของเพอท ำกำรวเครำะหรวมกบขอมลปฐม

ภมตอไป เชน ขอมลสถตงำนเขำแตละกลมงำนและงำนคำงหลงประกำศ คมอกำรตรวจสอบค ำ

ขอรบสทธบตรกำรประดษฐและอนสทธบตร ป 2555 และ พระรำชบญญตสทธบตร พ.ศ. 2522

แกไขเพมเตมโดย พ.ร.บ. สทธบตร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2542

3.3 กำรสรำงและกำรหำคณภำพเครองมอ

3.3.1 ขนตอนกำรสรำงเครองมอ กำรสรำงเครองมอทใชในกำรวจยครงน ไดสรำงแบบสอบถำม (Questionnaire) ซงได

ด ำเนนกำรตำมขนตอนดงน

29

1) ท ำกำรวจยเชงส ำรวจ (Survey Research) โดยสอบถำมขอมลจำกผปฏบตหนำทในกำรตรวจสอบสทธบตร พรอมทงศกษำคมอกำรตรวจสอบสทธบตร กองสทธบตร กรมทรพยสนทำงปญญำ และศกษำเอกสำรหลกกำรและแนวคดทฤษฎและงำนวจยทเกยวของ เพอน ำมำก ำหนดกรอบแนวคดและวเครำะหแนวทำงในกำรสรำงเครองมอในกำรเกบขอมล

2) น ำขอมลทไดท ำกำรศกษำมำเปนแนวทำงกำรสรำงแบบสอบถำม โดยก ำหนดแนวทำงในกำรสรำงแบบสอบถำมใหครอบคลมตรงตำมขอบเขตของเนอหำ

3) น ำแบบสอบถำมเสนอใหผเชยวชำญพจำรณำตรวจสอบควำมถกตองเพอวดควำมเทยงตรง (Validity Value) เปนคำทำงสถตทส ำคญในกำรหำคณภำพของเครองมอเกบรวบรวมขอมลวำ เมอน ำไปเกบรวบรวมขอมลแลว สำมำรถเกบไดตรงตำมวตถประสงคของงำน เพอสำมำรถน ำขอมลทเกบไดมำวเครำะหอธบำยผลไดตรงตำมวตถประสงค

4) ผวจยไดน ำแบบสอบถำมทไดตรวจสอบควำมตรงตำมเนอหำ (Content Validity) และปรบแกไขตำมค ำแนะน ำของผเชยวชำญ แลวมำทดลองใช (Try-out) กบกลมทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยำงทจะศกษำ จ ำนวน 10 คน

5) น ำแบบสอบถำมทผำนกำรวเครำะห จ ำแนกแลวมำวเครำะหหำคำควำมเชอมน(Reliability)โดยหำสมประสทธอลฟำของครอนบำค (Cronbach’s alpha coefficient)

3.3.2 กำรตรวจสอบคณภำพเครองมอ ผวจยไดน ำแบบสอบถำมทสรำงขน ส ำหรบกำรศกษำวจยไปท ำกำรทดสอบหำคำควำม

เทยงตรง (Validity) และควำมเชอมน (Reliability) ดงน 1) กำรหำคำควำมเทยงตรง โดยน ำแบบสอบถำม ทผวจยสรำงขนไปตรวจสอบควำม

เทยงตรงตำมเนอหำ โดยตรวจสอบควำมสอดคลองของตวชวดกบค ำนยำม โดยนกวชำกำรตรวจสอบสทธบตรแลวน ำไปทดสอบกบกลมตวอยำง จ ำนวน 10 คน ใหตอบแบบสอบถำม เพอตรวจสอบควำมเขำใจในกำรตอบแบบสอบถำม พรอมทงด ำเนนกำรแกไขถอยค ำบำงสวนใหกระชบและสอควำมหมำยชดเจนยงขน แลวน ำมำทดสอบอกครง พบวำกลมตวอยำงมควำมเขำใจในขอค ำถำมตำงๆ

2) กำรประเมนแบบสอบถำมจำกผเชยวชำญดำนกำรตรวจสอบสทธบตร โดยน ำแบบสอบใหผเชยวชำญจ ำนวน 3 ทำน ตรวจสอบเนอหำและควำมเขำใจของ

แบบสอบถำม โดยใชวธกำร Item-Objective Congruency Index (IOC) เพอประเมนควำมสอดคลองกบวตถประสงค โดยสรำงแบบประเมนควำมตรงของแบบสอบถำม เพอใหผเชยวชำญประเมนวำ ค ำถำมแตละขอมควำมตรงตำมวตถประสงคกำรวจยและหวขอหรอไม หำกผเชยวชำญพจำรณำแลวเหนวำ ค ำถำมน นมควำมตรงตำมเนอหำใหเลอก 1 คะแนน หำกรสกไมมนใจใหเลอก 0

30

คะแนน และหำกเหนวำ ไมสอดคลอง ใหเลอก -1 คะแนน แลวน ำคะแนนทไดในแตละขอมำหำคำเฉลย หำกขอใดไดคะแนนไมถง 0.5 คะแนน ใหปรบปรงค ำถำมขอน นหรอตดออกจำกแบบสอบถำม กำรหำคำดชนควำมสอดคลอง

จำกสตร IOC =

IOC คอ คำดชนควำมสอดคลอง (Index of congruence) R คอ คะแนนควำมคดเหนของผเชยวชำญ N คอ จ ำนวนผเชยวชำญ ซงผลคะแนนทไดจำกกำรตรวจสอบควำมตรงตำมเนอหำจะปรำกฏในตำรำงท 3.1

รำยนำมผเชยวชำญ จ ำนวน 3 ทำน มรำยนำมดงตอไปน 1.นำงสรนฏฐ อนพนธ ต ำแหนง นกวชำกำรตรวจสอบสทธบตรช ำนำญกำรพเศษ 2.นำงสำวอมำกรณ อำภรณพฒนพงศ ต ำแหนง นกวชำกำรตรวจสอบสทธบตรช ำนำญกำรพเศษ 3.นำยสวจชย บญอำร ต ำแหนง นกวชำกำรตรวจสอบสทธบตรช ำนำญกำรพเศษ

ตำรำงท 3.1 ผลคะแนนทไดจำกกำรตรวจสอบควำมตรงตำมเนอหำในสวนท 2 ของแบบสอบถำม

ขอค ำถำม ควำมคดเหนของผเชยวชำญ

คนท 1 คนท 2 คนท 3 คะแนนเฉลย

1.ประสบกำรณท ำงำน 1 1 1 1 2.สำขำทจบกำรศกษำ 1 1 1 1 3.ควำมรภำษำตำงประเทศ 1 1 1 1 4.จ ำนวนผตรวจสอบ มไมเพยงพอกบปรมำณ 1 1 1 1 5.ภำระงำนอนๆ นอกจำกกำรตรวจสอบกำรประดษฐ 1 1 1 1

31

ตำรำงท 3.1 (ตอ)

ขอค ำถำม ควำมคดเหนของผเชยวชำญ

คนท 1 คนท 2 คนท 3 คะแนนเฉลย

7.บำงค ำขอตกหลนเนองจำกหวหนำกลมมองไมเหนงำนจงไมสำมำรถแบงค ำขอได

1 1 1 1

8.กำรบรหำรจดกำรระหวำงผตรวจสอบกบกลมงำนสนบสนนไมเออประโยชนตอกน

1 0 1 0.66

9.กำรไมตรวจสอบค ำขอซงมลกษณะของกำรประดษฐสอดคลองกบควำมรทม (ปฏเสธงำน)

1 0 1 0.66

10.คอมพวเตอรทใชลำสมย หนวยควำมจ ำนอย ควำมเรวนอย

1 1 1 1

11. ระบบ VDI ลมบอย, ระบบอนเตอรเนตไมเสถยร หลดบอย

1 1 1 1

12. เครองถำยเอกสำรไมเพยงพอ, ขอจ ำกดเครองปรน รวมถงอปกรณสนเปลอง (หมก)

1 1 1 1

13. พรบ.สทธบตร ในบำงสวนท ำใหระยะเวลำนำน เชน กำรยนแกไข กำรผอนผนระยะเวลำสงเอกสำร

1 1 1 1

14. ควรออกประกำศกรมฯเพอสนบสนนกำรท ำงำนตำมบทบญญตของกฎหมำยใหชดเจนเพอเปนแนวทำงในกำรปฏบตงำนใหไดมำตรฐำน

1 1 1 1

15. ระบบกำรสบคนขอมลของไทยมควำมยงยำกซบซอน เนองจำกกำรแปลภำษำตำงประเทศตนฉบบมำเปนภำษำไทย ซงบำงค ำอำจใชค ำแปลไดหลำกหลำย

1 1 1 1

16.ใช keyword ในกำรสบคนขอมล ไมถกตอง 1 1 1 1 17.ใชระยะเวลำในกำรอำนเอกสำรภำษำตำงประเทศ 1 1 1 1 18.ขอถอสทธไมสอดคลองกบรำยละเอยดกำรประดษฐ หรอ ไมเปนกำรประดษฐเดยวกน

1 1 1 1

19. ขอมลในระบบ e-patent ไมสมบรณ 1 1 1 1

32

ตำรำงท 3.1 (ตอ)

ขอค ำถำม ควำมคดเหนของผเชยวชำญ

คนท 1 คนท 2 คนท 3 คะแนนเฉลย

20. เอกสำรประกอบค ำขอไมครบ 1 1 1 1 21.ระยะเวลำในกำรเบกแฟมเอกสำร, กำรเบกค ำขอแกไขเพมเตม

1 1 1 1

22.บำงค ำขอตกหลนเนองจำกหวหนำกลมมองไมเหน

งำนจงไมสำมำรถแบงค ำขอไดหรอเอกสำรหำย 1 1 1 1

23.ค ำสงแกไข/ชแจง ไมครอบคลมหรอไมชดเจน 1 1 1 1 24.กำรโดนแทรกงำนเรงดวน 1 1 1 1 25.กำรใหค ำปรกษำผขอ หรอตวแทนสทธบตร 1 1 1 1 26.กำรใหค ำปรกษำเพอนรวมงำนในระดบตน หรอ

นองใหม 1 1 1 1

27.กำรตรวจงำนของลกจำงเหมำ และพนกงำน

รำชกำร 1 1 1 1

28.ผยนค ำขอไมมควำมเขำใจในกำรจดเตรยมค ำขอ 1 1 1 1 29.กำรประสำนงำนระหวำงผตรวจสอบ และ ผยนค ำ

ขอ ในกำรแกไข สงชแจง มควำมเขำใจไมตรงกน 1 1 1 1

30.ผยนค ำขอ หรอตวแทน มกำรยนเอกสำรสทธบตร

ตำงประเทศไมตรงกบทยนในประเทศไทย 1 0 1 0.66

31.ผขอรบสทธบตรหรอตวแทนขอชะลอตรวจสอบ 1 1 1 1 32.ตดตอผขอไมได 1 1 1 1

จำกกำรประเมนควำมสอดคลองของขอค ำถำมของแบบสอบถำมในครงน พบวำ คำประเมนของทกขอค ำถำมอยในเกณฑ คอมคำต งแต 0.5 ขนไป ถอวำแบบสอบถำมนมควำมนำเชอถอ

33

3.4 กำรวเครำะหขอมลและสถตทใชในกำรวจย

3.4.1 ในกำรวเครำะหขอมล ผศกษำไดเกบรวบรวมขอมลและด ำเนนกำรประมวลผลกำร

วเครำะหขอมลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส ำเรจรป SPSS (Statistical Package for the

Social Science: SPSS Version 19) โดยมสถตทใชในกำรวเครำะหขอมลดงน

1) สถตพรรณนำ (Descriptive Statistics) เพออธบำยลกษณะทวไปของกลมตวอยำง

ไดแก คำควำมถ (Frequency) คำรอยละ (Percentage) คำเฉลย (Mean) และคำเบยงเบนมำตรฐำน

(Standard Deviation) ส ำหรบวเครำะหขอมลปจจยสวนบคคลของกลมตวอยำงและขอค ำถำม

ปลำยเปดในสวนท 3 ของแบบสอบถำม ส ำหรบวเครำะหขอมลควำมลำชำในกำรตรวจสอบกำร

ประดษฐ

2) สถตอนมำน (Inferential Statistics) เพอทดสอบสมมตฐำน ไดแก กำรเปรยบเทยบ

ควำมแตกตำงของคำเฉลย (t-test) กำรวเครำะหควำมแปรปรวนแบบทำงเดยว (One - way

ANOVA )

3) ขอมลทไดจำกกำรวจยเอกสำร (Document Research) ผวจยน ำขอมลทไดมำจำก

หนงสอวชำกำร บทควำม และงำนวจย รวมถง พรบ.สทธบตร (ฉบบท 3) 2542 และคมอกำร

ตรวจสอบค ำขอรบสทธบตรกำรประดษฐและอนสทธบตร ป 2555

ผลกำรทดสอบสมมตฐำนจะกลำวถงในบทตอไป

บทท 4 ผลการศกษา

การวจยเรองปจจยทท าใหเกดความลาชาของการตรวจสอบสทธบตร ในขนตอนการ

ตรวจสอบการประดษฐ ผลการศกษาขอมลและการแปลความหมายของผลการวเคราะหขอมลครง

น เพอใหเกดความเขาใจตรงกน ผวจยไดใชสญลกษณในการวเคราะหขอมลดงน

X แทนคาเฉลย S.D. แทนคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน n แทนจ านวนคนในกลมตวอยาง f แทนจ านวนความถของผตอบ SIG แทนระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

4.1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ขอมลเกยวกบลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ซงไดแก เพศ อาย การศกษา อาชพวเคราะหขอมลโดยการหาคารอยละและน าเสนอขอมลในตารางประกอบการบรรยาย ดงตารางท 4.1 ตารางท 4.1 แสดงขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม

ขอมล (n = 86) จ านวน (คน) รอยละ

1. กลม วศวกรรม ฟสกส ไฟฟา และแบบผงภมวงจรรวมฟสกส เภสชภณฑ เคมเทคนค ปโตรเคม เทคโนโลยชวภาพ

22 15 15 11 10 7 6

25.58 17.44 17.44 12.79 11.63 8.14 6.98

35

ตารางท 4.1 (ตอ)

ขอมล (n = 86) จ านวน (คน) รอยละ

2. ประสบการณท างานดานสทธบตร ต ากวา 1 ป 1-5 ป 6-10 ป 11-15 ป 16-20 ป มากกวา 20 ป 3. เพศ ชาย หญง 4. อาย 15- 25 ป 26- 35 ป 36- 45 ป 46- 55 ป มากกวา 55 ป 5. ระดบการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 6. สถานภาพการท างาน ผตรวจสอบสทธบตร ตวแทนสทธบตร หนวยงานอน……

44 15 5

10 8 4

45 41

1

55 25 4 1

40 36 10

86 0 0

51.16 17.44 5.81

11.63 9.30 4.65

52.33 47.63

1.66

63.95 29.07 4.65 1.16

46.51 41.86 11.63

100

0 0

36

ขอมลจากตาราง 4.1 สามารถน ามาแสดงผลเปนแผนภมภาพแสดงเปอรเซนตของการ

ตอบแบบสอบถามในหวขอตางๆ ทงน จากแผนภมภาพดงกลาวไปปดเศษทศนยมเปนจ านวนเตม

ดงปรากฏตามรปภาพแสดงดานลางดงน

ภาพท 4.1 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามกลมงาน

ขอมลของผตอบแบบสอบถามจากรปภาพท 4.1 พบวา สวนใหญเปนผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐหรอผทปฏบตหนาทในการตรวจสอบการประดษฐ โดยมจ านวน 22 คน ซงคดเปนรอยละ 26 มาจากกลมวศวกรรม อนดบสองเปนผตรวจสอบจากกลมไฟฟาและกลมฟสกส มจ านวนกลมละ 15 คน ซงคดเปนรอยละ 17 อนดบสามเปนผตอบแบบสอบถามจากกลมเภสชภณฑ จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 13 อนดบสเปนผตรวจสอบสทธบตรจากกลมเคมเทคนค จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 12 สวนอนดบหา เปนผตรวจสอบสทธบตรจากกลมปโตรเคม จ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 8 อนดบทหกเปนเปนผตรวจสอบสทธบตรจากกลมเทคโนโลยชวภาพ จ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 7 ของจ านวนผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐทงหมดของกองสทธบตรไทย กรมทรพยสนทางปญญา

37

ภาพท 4.2 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามประสบการณท างาน

ขอมลของผตอบแบบสอบถามจากรปภาพท 4.2 เกยวกบประสบการณท างานดานสทธบตรของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ กองสทธบตร กรมทรพยสนปญญา รอยละ 51 จะมประสบการณในในการท างานต ากวา 1 ป อนดบสองคอมประสบการณการท างานดานสทธบตรในชวง 1-5 ป รอยละ17 อนดบสามคอมประสบการณในชวง 10-15 ป รอยละ 12 อนดบสคอประสบการณในชวง 15-20 ปรอยละ 9 อนดบหาคอม ประสบการณการท างานดานสทธบตรในชวง 5-10 ปรอยละ 6 และอนดบสดทายคอม ประสบการณการท างานดานสทธบตรมากกวา 20 ป รอยละ 5

38

ภาพท 4.3 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามเพศ

ขอมลของผตอบแบบสอบถามจากรปภาพท 4.3 พบวาผตอบแบบสอบถามเปนผ ตรวจสอบสทธบตรการประดษฐทเปนเพศหญง รอยละ 52 และผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐทเปนเพศชาย รอยละ 48

ภาพท 4.4 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามอาย

39

ขอมลของผตอบแบบสอบถามจากรปภาพท 4.4 พบวาผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ กองสทธบตรไทย จะมอายอยในชวง 26-35 ป ถงรอยละ 61 อนดบสองคออยในชวงอายระหวาง 36-45 ป ถงรอยละ 28 อนดบสามอยในชวงอายระหวาง 46-55 ป รอยละ 5 อนดบสคออยในชวงอายมากกวา 55 ป และชวง 15-25 ป รอยละ1

ภาพท 4.5 แสดงเปอรเซนตของจ านวนผตอบแบบสอบถามแบงตามระดบการศกษา

ขอมลของผตอบแบบสอบถามจากรปภาพท 4.5 พบวาผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ ของกองสทธบตรไทย มการศกษาในระดบปรญญาตร จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 47 โดยมการศกษาในระดบปรญญาโท จ านวน 36 คน คดเปนรอยละ 42 และมการศกษาในระดบปรญญา จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 12

40

4.2 วเคราะหปญหาและขอมล เพอใหทราบขอมลและสาหตของปญหา ผวจ ยไดรวบรวมขอมลสาเหตและความ

คดเหนของ ผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ

ตารางท 4.2 แสดงความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการ

ประดษฐ

ล าดบท ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ

1 ปญหาระบบ VDI เสยบอย ระบบอนเตอรเนตไมเสถยร หลดบอย

2 ปญหาควรออกประกาศกรมฯเพอสนบสนนการท างานตามบทบญญตของกฎหมาย

ใหชดเจนเพอเปนแนวทางในการปฏบตงานใหไดมาตรฐาน

3 ปญหาระบบการสบคนขอมลของไทยมความยงยากซบซอน เนองจากการแปลภาษา

ตางประเทศตนฉบบมาเปนภาษาไทย ซงบางค าอาจใชค าแปลไดหลากหลาย

4 ปญหาบางค าขอตกหลนเนองจากหวหนากลมมองไมเหนงานจงไมสามารถแบงค า

ขอไดหรอเอกสารหาย

5 ปญหาจ านวนผตรวจสอบ มไมเพยงพอกบปรมาณ

6 ปญหาเอกสารประกอบค าขอไมครบ

7 ปญหาการสงตองานทลาชาในแตละขนตอนปฏบต ซงท าใหเกดการสะสมของงาน

8 ปญหาการบรหารจดการระหวางผตรวจสอบกบกลมงานสนบสนนไมเออประโยชน

ตอกน

9 ปญหาภาระงานอนๆ นอกจากการตรวจสอบการประดษฐ

10 ปญหาเครองถายเอกสารไมเพยงพอ, ขอจ ากดเครองปรนสเตอร รวมถงอปกรณ

สนเปลอง (หมกพมพ)

41

ตารางท 4.3 แสดงเกณฑการใหคะแนนระดบความเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ

คะแนนคาเฉลย ความหมาย 4.51 – 5.00 มความคดเหนอยในระดบ มากทสด 3.51 – 4.50 มความคดเหนอยในระดบ มาก 2.51 – 3.50 มความคดเหนอยในระดบ ปานกลาง

1.51 – 2.50 มความคดเหนอยในระดบ นอย 1.00 – 1.50 มความคดเหนอยในระดบ นอยทสด

ตารางท 4.4 คาเฉลย ( ) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจสอบ

สทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานผปฏบตงาน

ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชา ในการตรวจสอบการประดษฐ

S.D. ระดบ

1.ดานผปฏบตงาน (ผปฏบตหนาทตรวจสอบการประดษฐ) 1.ประสบการณ 3.72 0.92 มาก 2.สาขาทจบ 3.72 0.85 ปานกลาง 3.ความรภาษาตางประเทศ 3.50 0.84 มาก 4.จ านวนผตรวจสอบ มไมเพยงพอกบปรมาณ 3.95 1.00 มาก 5.การสงตองานทลาชาในแตละขนตอนปฏบต ซงท าใหเกดการสะสมของงาน

3.90 0.84 ปานกลาง

6.บางค าขอตกหลนเนองจากหวหนากลมมองไมเหนงานจงไมสามารถแบงค าขอได

3.45 1.11 ปานกลาง

7.การบรหารจดการระหวางผตรวจสอบกบกลมงานสนบสนนไมเออประโยชนตอกน

3.88 1.01 มาก

8.การไมตรวจสอบค าขอซงมลกษณะของการประดษฐสอดคลองกบความรทม (ปฏเสธงาน)

3.50 1.15 ปานกลาง

รวม 3.70 0.97 มาก

42

ขอมลต าแหนงของผตอบแบบสอบถามจากตารางท 4.4 สรปผลได ดงน จากการวเคราะหความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ ในดานผปฏบตงาน พบวาอยในระดบ “มาก” มคาเฉลย เทากบ 3.70 โดยเรยงล าดบคาเฉลยของระดบความเหนจากมากไปนอยไดดงน

อนดบทหนงคอ จ านวนผตรวจสอบมไมเพยงพอเมอเทยบกบปรมาณค าขอ ในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.95 และคา (SD) คอ 1.00 อนดบสองคอ ในดานผปฏบตงานคอ การสงตองานทลาชาในแตละขนตอนปฏบต ซงท าใหเกดการสะสมของงาน ในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.90 และคา (SD) คอ 0.84 อนดบสามคอ การบรหารจดการระหวางผตรวจสอบกบกลมงานสนบสนนไมเออประโยชนตอกนในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.88 และคา (SD) คอ 1.01 อนดบสคอ ประสบการณในการท างานของผ ตรวจสอบ มผลตอความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐของไทย ในระดบทมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.72 และคา (SD) คอ 0.92 อนดบหาคอพบวา สาขาทจบของผ ตรวจสอบมผลในระดบปานกลาง โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.72 และคา (SD) คอ 0.85 อนดบหกคอ ความรภาษาตางประเทศของผปฏบตงาน มผลในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.50 และคา (SD) คอ 0.84 อนดบเจดคอ การไมตรวจสอบค าขอซงมลกษณะของการประดษฐสอดคลองกบความรทม (ปฏเสธงาน) มผลในระดบปานกลาง โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.50 และคา (SD) คอ 1.15 อนดบแปด ในดานการปฏบตงานของผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐของกองสทธบตรไทยคอ บางค าขอตกหลนเนองจากหวหนากลมมองไมเหนงานจงไมสามารถแบงค าขอได มผลในระดบปานกลาง โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.45 และคา (SD) คอ 1.11

ตารางท 4.5 คาเฉลย ( ) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจสอบ

สทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานเครองมอ

ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชา ในการตรวจสอบการประดษฐ

S.D. ระดบ

2. เครองมอ (อปกรณสนบสนนการปฏบตงาน) 1.คอมพวเตอรทใชลาสมย หนวยความจ านอย ความเรวนอย 3.80 1.04 มาก 2. ระบบ VDI ลมบอย, ระบบอนเตอรเนตไมเสถยร หลดบอย 4.43 0.70 มาก

43

ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชา ในการตรวจสอบการประดษฐ

S.D. ระดบ

2. เครองมอ (ตอ) 3. เครองถายเอกสารไมเพยงพอ, ขอจ ากดเครองปรน รวมถงอปกรณสนเปลอง(หมก)

3.87 1.06 มาก

4. พรบ.สทธบตร ในบางสวนท าใหระยะเวลานาน เชน การยนแกไข การผอนผนระยะเวลาสงเอกสาร

3.67 0.95 มาก

5. ควรออกประกาศกรมฯเพอสนบสนนการท างานตามบทบญญตของกฎหมายใหชดเจนเพอเปนแนวทางในการปฏบตงานใหไดมาตรฐาน

4.20 0.84 มาก

6. ระบบการสบคนขอมลของไทยมความยงยากซบซอน เนองจากการแปลภาษาตางประเทศตนฉบบมาเปนภาษาไทย ซงบางค าอาจใชค าแปลไดหลากหลาย

4.09 0.79 มาก

รวม 4.01 0.90 มาก

ขอมลต าแหนงของผตอบแบบสอบถามจากตารางท 4.5 สรปผลได ดงน จากการ

วเคราะหความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ ใน

ดานเครองมอ พบวาอยในระดบ “มาก” มคาเฉลย เทากบ 4.01 โดยเรยงล าดบคาเฉลยของระดบ

ความเหนจากมากไปนอยไดดงน

อนดบทหนงคอ ผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐสวนใหญเหนดวยมากทสดวา

ระบบ VDI ลมบอย, ระบบอนเตอรเนตไมเสถยร หลดบอย ในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย

(Mean) คอ 4.43 และคา (SD) คอ 0.70 อนดบสองคอ ควรออกประกาศกรมฯเพอสนบสนนการ

ท างานตามบทบญญตของกฎหมายใหชดเจนเพอเปนแนวทางในการปฏบตงานใหไดมาตรฐาน ใน

ระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 4.20 และคา (SD) คอ 0.84 อนดบสามคอ ระบบการ

สบคนขอมลของไทยมความยงยากซบซอน เนองจากการแปลภาษาตางประเทศตนฉบบมาเปน

ภาษาไทย ซงบางค าอาจใชค าแปลไดหลากหลาย สงในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ

4.09 และคา (SD) คอ 0.79 อนดบสคอ เครองถายเอกสารไมเพยงพอ, ขอจ ากดเครองปรนส รวมถง

อปกรณสนเปลอง(หมก) มผลในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.87 และคา (SD) คอ

ตารางท 4.5 (ตอ)

44

1.06 อนดบหาคอคอมพวเตอรทใชลาสมย หนวยความจ านอย ความเรวนอย มผลในระดบมาก โดย

มผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.80 และคา (SD) คอ 1.04 อนดบหาทผตรวจสอบสทธบตรการ

ประดษฐของกองสทธบตรไทย ทเหนวาสงผลตอความลาชาคอ พรบ.สทธบตร ในบางสวนท าให

ระยะเวลานาน เชน การยนแกไข การผอนผนระยะเวลาสงเอกสาร มผลในระดบมาก โดยมผลรวม

คาเฉลย (Mean) คอ 3.67 และคา (SD) คอ 0.95

ตารางท 4.6 คาเฉลย ( ) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจสอบ

สทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานการด าเนนงาน

ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชา ในการตรวจสอบการประดษฐ

S.D. ระดบ

3. การด าเนนงาน (ขนตอนการท างาน) 1.ใช keyword ในการสบคนขอมล ไมถกตอง 3.79 0.77 มาก

2.ใชระยะเวลาในการอานเอกสารภาษาตางประเทศ 3.79 0.80 มาก 3.ขอถอสทธไมสอดคลองกบรายละเอยดการประดษฐ หรอ ไมเปนการประดษฐเดยวกน (ไม Unity) 3.55 0.85 มาก

รวม 3.71 0.78 มาก

ขอมลต าแหนงของผตอบแบบสอบถามจากตารางท 4.6 สรปผลได ดงน จากการ

วเคราะหความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ ใน

ดานการปฏบตงาน พบวาอยในระดบ “มาก” มคาเฉลย เทากบ 3.79 โดยเรยงล าดบคาเฉลยของ

ระดบความเหนจากมากไปนอยไดดงน

อนดบทหนงคอ ผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐสวนใหญเหนดวยวาการใช

keyword ในการสบคนขอมล ไมถกตอง มผลในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.79

และคา (SD) 0.77 อนดบสองคอ การใชระยะเวลาในการอานเอกสารภาษาตางประเทศของผ

ตรวจสอบ สงผลในระดบมากตอการด าเนนงาน โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.79 และคา

(SD) 0.80 อนดบสามคอ ขอถอสทธไมสอดคลองกบรายละเอยดการประดษฐ หรอ ไมเปนการ

45

ประดษฐเดยวกน (ไม Unity) มผลในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.55 และคา

(SD) 0.85

ตารางท 4.7 คาเฉลย ( x ) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจสอบ

สทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานวตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ)

ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชา ในการตรวจสอบการประดษฐ

S.D. ระดบ

4.วตถดบ ( เอกสารประกอบค าขอ)

1. ขอมลในระบบ e-patent ไมสมบรณ 4.10 0.80 มาก

2. เอกสารประกอบค าขอไมครบ 3.94 0.92 มาก

3.ระยะเวลาในการเบกแฟมเอกสาร, การเบกค าขอแกไขเพมเตม 3.42 1.09 ปานกลาง

4.บางค าขอตกหลนเนองจากหวหนากลมมองไมเหนงานจงไม

สามารถแบงค าขอไดหรอเอกสารหาย

3.98 0.95 มาก

5.ค าสงแกไข/ชแจง ไมครอบคลมหรอไมชดเจน 3.38 0.83 ปานกลาง

รวม 3.77 0.92 มาก

ขอมลต าแหนงของผตอบแบบสอบถามจากตารางท 4.7 สรปผลได ดงน จากการ

วเคราะหความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ ใน

ดานวตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ) พบวาอยในระดบ “มาก” มคาเฉลย เทากบ 3.77 โดย

เรยงล าดบคาเฉลยของระดบความเหนจากมากไปนอยไดดงน

อนดบทหนงคอ ผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐสวนใหญเหนดวยมากวา ขอมลใน

ระบบ e-patent ไมสมบรณ สงผลในระดบมากทสด โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 4.10 และคา

(SD) 0.80 อนดบสองคอ บางค าขอตกหลนเนองจากหวหนากลมมองไมเหนงานจงไมสามารถ

แบงค าขอไดหรอเอกสารหาย สงผลในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.98 และคา

(SD) 0.95 อนดบสาม ดานเอกสารประกอบค าขอ คอ เอกสารประกอบค าขอไมครบ สงผลใน

ระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.94 และคา (SD) 0.92 อนดบสคอ ระยะเวลาในการ

เบกแฟมเอกสาร, การเบกค าขอแกไขเพมเตม ของเอกสารประกอบค าขอสงผลในระดบปานกลาง

46

โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.42 และคา (SD) 1.09 อนดบหาคอ ค าสงแกไข/ชแจงของ

เอกสารประกอบค าขอ ไมครอบคลมหรอไมชดเจน สงผลในระดบปานกลาง โดยมผลรวมคาเฉลย

(Mean) คอ 3.38 และคา (SD) 0.83

ตารางท 4.8 คาเฉลย ( ) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจสอบ

สทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานสงแวดลอม (ภาระงานอน นอกเหนอจาก

การตรวจค าขอ)

ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชา ในการตรวจสอบการประดษฐ

S.D. ระดบ

5. สงแวดลอม (ภาระงานอน นอกเหนอจากการตรวจค าขอ)

1.การโดนแทรกงานเรงดวน 3.64 0.99 มาก

2.การใหค าปรกษาผขอ หรอตวแทนสทธบตร 3.19 0.91 ปานกลาง

3.การใหค าปรกษาเพอนรวมงานในระดบตน หรอนองใหม 3.08 0.96 ปานกลาง

4.การตรวจงานของลกจางเหมา และพนกงานราชการ 3.13 1.11 ปานกลาง

รวม 3.26 1.00 ปานกลาง

ขอมลต าแหนงของผตอบแบบสอบถามจากตารางท 4.8 สรปผลได ดงน จากการ

วเคราะหความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ ใน

ดานสงแวดลอม (ภาระงานอน นอกเหนอจากการตรวจค าขอ) พบวาอยในระดบ “ปานกลาง” ม

คาเฉลย เทากบ 3.26 โดยเรยงล าดบคาเฉลยของระดบความเหนจากมากไปนอยไดดงน

อนดบทหนงคอ ผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐสวนใหญเหนดวยมากวา การท

ผตรวจสอบโดนแทรกงานเรงดวน สงผลในระดบมาก โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.64 และ

คา (SD) 0.99 อนดบสองคอการทผตรวจสอบตองใหค าปรกษาผขอ หรอตวแทนสทธบตร สงผลใน

ระดบปานกลาง โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.19 และคา (SD) 0.91 อนดบสามคอการท

ผตรวจสอบตองการใหค าปรกษาเพอนรวมงานในระดบตน หรอนองใหม สงผลในระดบปานกลาง

โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.08 และคา (SD) 0.96 อนดบสคอ การทผตรวจสอบตองตรวจ

47

งานของลกจางเหมา และพนกงานราชการ สงผลในระดบปานกลาง โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean)

คอ 3.13 และคา (SD) 1.11

ตารางท 4.9 คาเฉลย ( ) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความคดเหนของผตรวจสอบ

สทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐดานผขอรบสทธบตรหรอตวแทนสทธบตร

ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชา ในการตรวจสอบการประดษฐ

S.D. ระดบ

6. ผขอรบสทธบตรหรอตวแทนสทธบตร

1.ผยนค าขอไมมความเขาใจในการจดเตรยมค าขอ 3.72 0.89 มาก

2.การประสานงานระหวางผตรวจสอบและผยนค าขอ ในการ

แกไข สงชแจง มความเขาใจไมตรงกน 3.64 0.78 มาก

3.ผยนค าขอ หรอตวแทน มการยนเอกสารสทธบตรตางประเทศ

ไมตรงกบทยนในประเทศไทย 3.36 0.88 ปานกลาง

4.ผขอรบรบสทธบตร หรอตวแทนขอชะลอ 3.12 1.07 ปานกลาง

5.ตดตอผขอไมได 2.80 1.02 นอย

รวม 3.33 0.93 ปานกลาง

ขอมลต าแหนงของผตอบแบบสอบถามจากตารางท 4.9 สรปผลได ดงน จากการ

วเคราะหความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ ใน

ดานผขอรบสทธบตรหรอตวแทนสทธบตรอยในระดบ “ปานกลาง” มคาเฉลย เทากบ 3.33 โดย

เรยงล าดบคาเฉลยของระดบความเหนจากมากไปนอยไดดงน

อนดบทหนงคอ ผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ

ในดานผขอรบสทธบตรหรอตวแทนสทธบตร พบวาผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐสวนใหญ

เหนดวยวา การทผยนค าขอไมมความเขาใจในการจดเตรยมค าขอ สงผลในระดบมาก โดยมผลรวม

คาเฉลย (Mean) คอ 3.72 และคา (SD) 0.89 อนดบสองคอ การประสานงานระหวางผตรวจสอบ

และผขอรบสทธบตร ในการแกไข สงชแจง มความเขาใจไมตรงกนสงผลในระดบมาก โดยม

ผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.64 และคา (SD) 0.78 อนดบสามคอ ผขอรบสทธบตร หรอตวแทน

48

สทธบตร มการยนเอกสารสทธบตรตางประเทศไมตรงกบทยนในประเทศไทย สงผลในระดบปาน

กลาง โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 3.36 และคา (SD) 0.88 อนดบสคอการผขอรบรบสทธบตร

หรอตวแทนขอชะลอการตรวจสอบการประดษฐ สงผลในระดบปานกลาง โดยมผลรวมคาเฉลย

(Mean) คอ 3.12 และคา (SD) 1.07 อนดบหาคอ ตดตอผขอไมได สงผลในระดบนอย ตอความ

ลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐของไทย โดยมผลรวมคาเฉลย (Mean) คอ 2.80 และ

คา (SD) 1.0

4.3 ผลการทดสอบสมมตฐาน

ในการทดสอบสมมตฐานเพอศกษาความสมพนธระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตาม

โดยใชสถตการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลย (t-test) และการวเคราะหความแปรปรวนทาง

เดยว (One-way ANOVA) ไดผลการศกษาเปนดงน

ผลการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนกตาม

กลม ผลการวเคราะหขอมล สามารถแสดงไดดงตารางท 4.10

สมมตฐานท 1 H0 : สถานะตามกลมของผตรวจสอบมผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตร

การประดษฐไมแตกตางกน H1 : สถานะตามกลมของผตรวจสอบมผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตร

การประดษฐแตกตางกน

ตารางท 4.10 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนกตาม

กลม

แหลงความแปรปรวน Sum of Squares df Mean Square F Sig. ระหวางกลม 4.07 6 0.678 3.332 0.004 ภายในกลม 44.168 217 0.204

รวม 48.238 223

หมายเหต.* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

49

จากตารางท 4.10 พบวา การทดสอบสมมตฐานโดยใชสถต t-test (One Way Analysis Of Variance) เปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยโดยตวแปรอสระ (Independent Variables)

ทมค าตอบมากกวา 2 กลม คอ กลมงาน พบวาไดคาสถตทค านวณ (F) เทากบ 3.332 คา (Sig.) เทากบ 0.004 ซงนอยกวาคาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จงยอมรบสมมตฐานทตงไว แสดงวา สถานะตามกลมงานของผตรวจสอบสงผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนกตาม

ประสบการณท างานดานสทธบตร ผลการวเคราะหขอมล สามารถแสดงไดดงตารางท 4.11

สมมตฐานท 2 H0 : ประสบการณท างานดานสทธบตร ของผตรวจสอบมผลตอความลาชาของการ

ตรวจสอบสทธบตรการประดษฐไมแตกตางกน H1 : ประสบการณท างานดานสทธบตร ของผตรวจสอบมผลตอความลาชาของการ

ตรวจสอบสทธบตรการประดษฐแตกตางกน

ตารางท 4.11 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนกตาม

ประสบการณการท างานดานสทธบตร

แหลงความแปรปรวน Sum of Squares df Mean Square F Sig. ระหวางกลม 1.89 5.00 0.38 1.944 0.089 ภายในกลม 36.17 186.00 0.19

รวม 38.06 191.00

หมายเหต.* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.11 พบวา การทดสอบสมมตฐานโดยใชสถต t-test (One Way Analysis

Of Variance) เปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยโดยตวแปรอสระ (Independent Variables)

ทมค าตอบมากกวา 2 กลม คอ ประสบการณ พบวาไดคาสถตทค านวณ (F) เทากบ 1.944 คา (Sig.)

เทากบ 0.089 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จงยอมรบสมมตฐานทตงไว แสดง

50

วา ประสบการณการท างานดานสทธบตรของผตรวจสอบมผลตอความลาชาของการตรวจสอบ

สทธบตรการประดษฐไมแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนกตาม

เพศ ผลการวเคราะหขอมล สามารถแสดงไดดงตารางท 4.12

สมมตฐานท 3 H0 : สถานะตามเพศของผตรวจสอบมผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตร

การประดษฐไมแตกตางกน H1 : สถานะตามเพศของผตรวจสอบมผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตร

การประดษฐแตกตางกน

ตารางท 4.12 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนกตาม

เพศ

แหลงความแปรปรวน Sum of Squares df Mean Square F Sig. ระหวางกลม 0.293 1 0.293 2.108 0.152 ภายในกลม 8.617 62 0.139

รวม 8.91 63

หมายเหต* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.12 พบวา การทดสอบสมมตฐานโดยใชสถต t-test (One Way Analysis Of Variance) เปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยโดยตวแปรอสระ (Independent Variables) ทมค าตอบมากกวา 2 กลม คอ เพศ พบวาไดคาสถตทค านวณ (F) เทากบ 2.108 คา (Sig.) เทากบ 0.152 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จงยอมรบสมมตฐานทตงไว แสดงวา สถานะตามเพศของผตรวจสอบมผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐไมแตกตางกน ผลการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอ ตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนก

ตามอาย ผลการวเคราะหขอมล สามารถแสดงไดดงตารางท 4.13

51

สมมตฐานท 4 H0 : สถานะตามอาย มผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐไมแตกตางกน H1 : สถานะตามอาย มผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐแตกตางกน

ตารางท 4.13 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนกตาม

อาย

แหลงความแปรปรวน Sum of Squares df Mean Square F Sig. ระหวางกลม 19.249 4 4.812 15.769 0 ภายในกลม 47.302 155 0.305

รวม 66.551 159

หมายเหต* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.13 พบวา การทดสอบสมมตฐานโดยใชสถต t-test (One Way Analysis Of Variance) เปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยโดยตวแปรอสระ (Independent Variables) ทมค าตอบมากกวา 2 กลม คอ อาย พบวาไดคาสถตทค านวณ (F) เทากบ 15.769 คา (Sig.) เทากบ 0.000 ซงนอยกวาคาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จงยอมรบสมมตฐานทตงไว แสดงวา สถานะตามอายมผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอ ตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนก

ตามกลม ผลการวเคราะหขอมล สามารถแสดงไดดงตารางท 4.14

สมมตฐานท 5 H0 : สถานะตามการศกษา มผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการ

ประดษฐไมแตกตางกน H1 : สถานะตามการศกษา มผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการ

ประดษฐแตกตางกน

52

ตารางท 4.14 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐจ าแนกตาม

ระดบการศกษา

แหลงความแปรปรวน Sum of Squares df Mean Square F Sig. ระหวางกลม 0.298 2 0.149 0.878 0.419 ภายในกลม 15.809 93 0.17

รวม 16.107 95

หมายเหต* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จากตารางท 4.14 พบวา การทดสอบสมมตฐานโดยใชสถต t-test (One Way Analysis Of Variance) เปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยโดยตวแปรอสระ (Independent Variables) ทมค าตอบมากกวา 2 กลม คอ ระดบการศกษา พบวาไดคาสถตทค านวณ (F) เทากบ 0.878 คา (Sig.) เทากบ 0.419 ซงมากกวาคาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จงยอมรบสมมตฐานทตงไว แสดงวา สถานะตามการศกษามผลตอความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐไมแตกตางกน 4.4 การคนหาสาเหตของปญหา

4.3.1 การคนหาสาเหตของปญหา เพอใหทราบถงปญหาหลกทสงผลตอความลาชาในการ

ตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ ผวจยไดน าแบบสอบถามทไดออกแบบขนมาเพอสอบถาม

ผตรววจสอบสทธบตรหรอผทปฏบตหนาทในการตรวจสอบการประดษฐ ซงแบบสอบถาม

ดงกลาวไดผานการตรวจสอบความเหมาะสมของเนอหา พรอมทงพจารณาความถกตองชดเจนของ

ค าถามทใชในการสอบถามจากผเชยวชาญดานการตรวจสอบสทธบตรรวม 3 ทาน และหลงจากนน

ไดสรางแบบสอบถามออนไลนใน Google form และไดสงลงคแบบสอบถามออนไลนเพอขอความ

รวมมอใหผตรวจสอบสทธบตรหรอผทปฏบตหนาทในการตรวจสอบการประดษฐ กรณาชวยท า

แบบสอบถามดงกลาวจ านวน 86 ชด และไดแบบสอบถามกลบคนมาทง 86 ชด และท าการรวบรวม

ขอมลทไดจากแบบสอบถามทงหมด โดยใชโปรแกรม SPSS ในการประมวลผลและวเคราะห

ขอมล และสามารถน าความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรทไดท าแบบสอบถามถงสาเหตของ

ความลาชาในแตละดานในรปแบบกราฟแทง (ดงภาพท 4.1, 4.3, 4.5, 4.7, 4.9 และ 4.11) และน าผล

ของกราฟเฉพาะในสวนของการตอบแบบสอบถามทมความคดเหนวาปจจยดงกลาวสงผลตอความ

ลาชา โดยใชคาเฉลยของคะแนนการตอบแบบสอบถาม มากและมากทสด ของแตละปญหามา

53

วเคราะหสาเหตของปญหาหลกในแตละดาน เพอทจะน าปญหาหลกดงกลาวมาท าการแกไขหรอหา

แนวทางแกไขเปนล าดบแรก โดยใชแผนภมพาเรโตชวยในการวเคราะห (ดงภาพท 4.2, 4.4, 4.6,

4.8, 4.10 และ 4.12) โดยผวจยไดแยกปจจยทคาดวาจะสงผลตอความลาชาในการตรวจสอบ

สทธบตรการประดษฐ 6 ดาน คอ ดานผปฏบตงาน (ปฏบตหนาทตรวจสอบการประดษฐ) ดาน

เครองมอ (อปกรณสนบสนนการปฏบตงาน) ดานการด าเนนงาน (ขนตอนการท างาน) ดานวตถดบ

(เอกสารประกอบค าขอ) ดานสงแวดลอม (ภาระงานอนๆ) และ ดานผยนค าขอหรอตวแทน ซง

สามารถแสดงผลของความคดเหนของผตอบแบบสอบถามในแตละดานไดดงภาพ 4.6-4.17

ภาพท 4.6 กราฟแสดงความคดเหนดานผปฏบตงาน (ปฏบตหนาทตรวจสอบการประดษฐ)

จากภาพขางตน สามารถน ามาแสดงเปอรเซนตความคดเหนมากทสดในแตละปญหาดาน

การผปฏบตงาน ไดขอมลดงน

54

ภาพท 4.7 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานผปฏบตงาน

ภาพท 4.8 กราฟแสดงความคดเหนของผตอบแบบสอบถามดานเครองมอ (อปกรณสนบสนนการ

ปฏบตงาน)

55

จากภาพขางตน สามารถน ามาแสดงเปอรเซนตความคดเหนมากทสดในแตละปญหา

ดานเครองมอ (อปกรณสนบสนนการปฏบตงาน)ไดขอมลดงน

ภาพท 4.9 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานเครองมอ (อปกรณสนบสนนการปฏบตงาน)

ภาพท 4.10 กราฟแสดงความคดเหนดานการด าเนนงาน (ขนตอนการท างาน)

56

จากภาพขางตน สามารถน ามาแสดงเปอรเซนตความคดเหนมากทสดในแตละปญหา

ดานการด าเนนงาน (ขนตอนการท างาน)ไดขอมลดงน

ภาพท 4.11 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานการด าเนนงาน (ขนตอนการท างาน)

ภาพท 4.12 กราฟแสดงความคดเหนดานวตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ)

57

จากภาพขางตน สามารถน ามาแสดงเปอรเซนตความคดเหนมากทสดในแตละปญหา

ดานวตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ)ไดขอมลดงน

ภาพท 4.13 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานวตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ)

ภาพท 4.14 กราฟแสดงความคดเหนดานสงแวดลอม (ภาระงานอนๆ)

58

จากภาพขางตน สามารถน ามาแสดงเปอรเซนตความคดเหนมากทสดในแตละปญหา

ดานสงแวดลอม (ภาระงานอนๆ)ไดขอมลดงน

ภาพท 4.15 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานสงแวดลอม

ภาพท 4.16 กราฟแสดงความคดเหนดานผยนค าขอหรอตวแทน

59

จากภาพขางตน สามารถน ามาแสดงเปอรเซนตความคดเหนมากทสดในแตละปญหา

ดานผยนค าขอหรอตวแทน ไดขอมลดงน

ภาพท 4.17 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานผยนค าขอหรอตวแทน

4.4.1 สรปผล จากแผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดงภาพ 4.7, 4.9, 4.11, 4.13, 4.15 และ 4.17

จงไดเลอกป ญหาในแตละดานทผตรวจสอบสทธบตรไดแสดงความคดเหนในมากทสด ทมผลตอ

ความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ โดยแสดงไดดงน

1) ดานผปฏบตงาน (ผปฏบตหนาทตรวจสอบการประดษฐ) พบวาผตอบแบบสอบถาม

มความเหนวา ผตรวจสอบมจ านวนนอย แตปรมาณค าขอมจ านวนมาก คดเปน 14.83 % จงจดไดวา

เปนปญหาหลกทจะตองหาทางแกไข (ดงภาพท 4.7 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดาน

ผปฏบตงาน)

2) ดานเครองมอ (อปกรณสนบสนนการปฏบตงาน) พบวาผตอบแบบสอบถามม

ความเหนวา ระบบ VDI ลมบอย, ระบบอนเตอรเนตไมเสถยร หลดบอย คดเปน 19.90 % จงจดได

วาเปนปญหาหลกทจะตองหาทางแกไข (ดงภาพท 4.9 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดาน

เครองมอ)

60

3) ดานการด าเนนงาน (ขนตอนการท างาน) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา

การใช keyword ในการสบคนขอมลไมถกตอง คดเปน 36.00 % จงจดไดวาเปนปญหาหลกทจะตอง

หาทางแกไข (ดงภาพท 4.11 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานการด าเนนงาน)

4) ดานวตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา

ขอมลในระบบ e-patent ไมสมบรณ คดเปน 25.49 % จงจดไดวาเปนปญหาหลกทจะตองหา

ทางแกไข (ดงภาพท 4.13 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานดานวตถดบ)

5) ดานสงแวดลอม (ภาระงานอนๆ) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา การโดน

แทรกงานเรงดวน คดเปน 35.17 % จงจดไดวาเปนปญหาหลกทจะตองหาทางแกไข (ดงภาพท 4.15

แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานดานสงแวดลอม)

6) ดานผยนค าขอหรอตวแทน พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา ผยนค าขอไมม

ความเขาใจในการจดเตรยมค าขอ คดเปน 28.26 % จงจดไดวาเปนปญหาหลกทจะตองหาทางแกไข

(ดงภาพท 4.17 แผนภมพาเรโตแสดงปญหาหลกดานผปฏบตงาน)

4.4.2 การวเคราะหปญหา หลงจากททราบปญหาหลกแตละดานทมผลตอความลาชาในการ

ตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ ทไดจากแผนภมพาเรโตแลว ผวจยจงไดน าปญหาหลกทง 6 ดาน

ดงกลาวมาวเคราะหปญหาและสาเหตตางๆของปญหาทเกดขนและสงผลตอความลาชาในการ

ตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ ซงสามารถน ามาสรปผลเพอแสดงใหเหนถงปจจย ปญหาหลก

และปญหายอยในดานตางๆ โดยใชหลกการของผงแสดงเหตและผล (Cause-and-Effect Diagram)

หรอผงกางปลา (Fishbone Diagram) ไดดงภาพท 4.18 และ 4.19

61

ภาพท 4.18 ผงกางปลาแสดงปญหาทกอใหเกดความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ

ผยนค าขอหรอตวแทน วตถดบ

การด าเนนงาน ผปฏบตงาน

สาเหต

ความลาชาใน การ

ตรวจสอบ

สทธบตรการ

ประดษฐ

การใช keyword ในการ

สบคนขอมลไมตอง

เครองมอ

ระบบ VDI และ

อนเตอรเนตไมเสถยร

หลดบอย

สงแวดลอม

ระบบ VDI ลมบอย, ระบบ

อนเตอรเนตไมเสถยร หลดบอย

การโดนแทรกงาน

เรงดวน

ผยนค าขอไมมความเขาใจ

ในการจดเตรยมค าขอ

ขอมลในระบบ e-patent

ไมสมบรณ

การโดนแทรกงาน

เรงดวน

ขอมลในระบบ e-patent

ไมสมบรณ

การใช keyword ในการ

สบคนขอมลไมถกตอง

ผตรวจสอบมจ านวนนอย

แตปรมาณค าขอมมาก

สาเหต

ความลาชาใน การ

ตรวจสอบ

สทธบตรการ

ประดษฐ

ผยนค าขอไมมความเขาใจ

ในการจดเตรยมค าขอ

พนทกกเกบขอมลกลางเตม

ฮารดดสกมปญหา

การเขาใชงานพรอมๆกน

งานจดซอจดจาง

งานตรวจรบงานจาง

ประชม อบรม

สมมนา เปนวทยากร

ความเรวต า

โหลดขอมลชา

ยนเอกสารประกอบ

ค าขอไมถกตอง

การยนแกไข หรอ ชแจง

ไมถกตอง สมบรณ

การขอเพมอตราก าลง ตองผาน กพ.

การเกษยณอายราชการ

พนกงานราชการ หรอ ลกจางเหมา

สอบไมผาน ภาค ก. ของ กพ.

บางการประดษฐมค า

ส าคญหลายค า

การใชค าเชอม ส าหรบ

ค าสญคญไมถกตอง

ครบถวน

การสแกน หรอ การคย

ขอมลค าขอไมถกตอง

สมบรณ

การเรงรบในการน าเขา

ขอมลค าขอสระบบ

การสบคนโดยใชค าส าคญ

อยางเดยว ไมใช IPC รวม

ภาษาตางประเทศ

ผตรวจสอบมจ านวนนอย

แตปรมาณค าขอมมาก

จ านวนมาก

ภาพท 4.19 ผงกางปลาแสดงปญหาทกอใหเกดความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ

62

จากภาพท 4.18 และ 4.19 ผงกางปลาปญหาทกอใหเกดความลาชาในการตรวจสอบ

สทธบตรการประดษฐ ผวจ ยไดท าการวเคราะหปญหาในดานตางๆ ทรวบรวมจากการตอบ

แบบสอบถามของผตรวจสอบสทธบตร หรอ ผปฏบตหนาทตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ และ

ไดหารอกบผเชยวชาญดานการตรวจสอบการประดษฐ ในการสรปสาเหตของปญหาพรอมทงหา

แนวทางในการแกไข ดงน

4.4.3 ผตรวจสอบมจ านวนนอย แตปรมาณค าขอมจ านวนมาก และ ภาระงานอนๆ

สาเหต :กองสทธบตรไทย ไมไดรบอนมตในการเพมอตราก าลง ขาราชการมาเปนระยะ

เวลานาน ในขณะทบางปจะมขาราชทเกษยณอายราชการ อกทงพนกงานราชการ และ/หรอ ลกจาง

เหมาทมอย ยงไมผานการสอบภาค ก. ของ กพ. จงท าใหไมสามารถสอบบรรจเพอเขารบราชการได

แนวทางการแกไข :

1) ควรขออตราก าลงเพมเตมจาก กพ. พรอมทงวางแผนปรบอตราก าลงในอนาคตให

สอดรบกบปรมาณงานทจะเพมขนดวย

2) ควรพจารณาใหพนกงานราชการ และ /หรอ ลกจาง ทยงไมผาน ภาค ก. และ

ปฏบตงานเกน 10 ป ไดรบการบรรจเขารบราชการโดยวธการสอบภาคปฏบตและสอบสมภาษณ

4.4.4 ระบบ VDI ลมบอย, ระบบอนเตอรเนตไมเสถยร หลดบอย

สาเหต :

(1) เนองจากระบบ VDI เปนระบบคอมพวเตอรลกขายเสมอนทกรมน ามาใชงานระบบ

คอมพวเตอรแบบเดม การเปลยนแปลงทเกดขน ท าใหความรความเขาใจของผใชงานระบบ ผดแล

ระบบ อาจจะยงไมดพอจงท าใหเกดปญหาระหวางการใชงาน อกทงการตดตงระบบดงกลาว จะม

บรษททกรมวาจางเปนผตดตงและซอมบ ารงหากเกดเหตขดของ เชน พนทกกเกบขอมลกลางเตม

ฮารดดสกมปญหา เปนตน

(2) ระบบอนเตอรเนตไม เสถยร หลดบอย อาจจะเปนเพราะอปกรณเ ชอมตอ

อนเทอรเนตของกรม ไมไดประสทธภาพ ยงใชระบบ LAN อกทงความเรวในการใชงานต า เมอม

การเขาใชงานพรอมๆกนจะเกดปญหาขดของบอย และ เมอเขาไดอาจจะมดาวนโหลดขอมลไดชา

มาก

แนวทางการแกไข :

1) อบรมใหความรความเขาใจเกยวกบการใชงานระบบ VDI และ ขอจ ากดของระบบ

VDI แกผใชงาน

63

2) แจงบรษทฯ ทตดตงระบบ VDI ใหกรมฯ น าฮารดดสกมาตดตงเพมเตมเพอรองรบ

ขอมลสวนเกน

3) หากฮารดดสกเสยท าการเปลยนตวใหมเขามาทดแทน

4) ท าการตดตงระบบ Backup ขอมลในศนยเทคโนโลยสารสนเทศของกรม

5) ในสวนการใชงานระบบอนเทอรเนตของกรม ควรตดตงระบบ LAN หรอระบบ

เชอมตอไรสายทมคณภาพและมประสทธภาพสง รวมทงความเรวในการเชอมตอและการดาวน

โหลดขอมล เพราะวาผตรวจสอบทกคนจ าเปนตองสบคนขอมลทงในและตางประเทศ พรอมทง

ดาวนโหลดขอมลสทธบตรมาอานประกอบการตรวจสอบการประดษฐ

4.4.5 การใช keyword ในการสบคนขอมลไมถกตอง

สาเหต : ผตรวจสอบหรอผปฏบตหนาทในการตรวจสอบการประดษฐบางคนไมม

ความเชยวชาญ ในการก าหนดค าส าคญทปรากฏอยในชอทแสดงถงการประดษฐ หรอ ขอถอสทธ

ในค าขอนนๆ การไมใช IPC รวมกบค าส าคญในการสบคน และ การใชค าเชอมในการสบคนไม

ถกตอง อกทงภาษาไทยบางค าเมอแปลเปนภาษาตางประเทศแลวอาจมค าทคลายกนหลายค าหรอ

หลายความหมาย รวมทงค าศพทภาษาองกฤษทปรากฎในค าขอบางสาขาการประดษฐ เชน เคม

เทคโนโลยชวภาพ หรอ เภสชภณฑ มค าทอานและแปลยาก

แนวทางการแกไข :

1) จดอบรมเพอใหความร และ ฝกปฏบต ในการแปลค าภาษาไทยเปนภาษาองกฤษ

และ/หรอ ภาษาองกฤษเปนภาษาไทย เพอใหค าส าคญนนๆ มความหมายตรงกบสาขาการประดษฐ

ทท าการตรวจสอบ รวมถงการเลอก IPC และค าเชอม มาใชในการสบคนพรอมกบค าส าคญ

2) กรมฯ ควรออกประกาศใหมการใชค าศพทตามทกรมฯ ก าหนด หรอ เลกใชอางอง

จากหนงสอก าหนดค าศพทเฉพาะสาขาอนๆ และ ควรก าหนดการอานชอสารเคมใหเปนรปแบบ

มาตรฐาน

3) ควรจดเครองมอส าหรบการแปลเอกสารทมประสทธภาพ และปรบปรงฐานขอมล

ของ IPC ใหสอดคลองกบ WIPO

4.4.6 ขอมลในระบบ e-patent ไมสมบรณ

สาเหต :

(1) ในการบนทกขอมลเขาค าขอเขาระบบe-patent จะมข นตอนทฝายรบค าขอ

ด าเนนการ รวมทงบรษทฯทกรมวาจางเปนผด าเนนการน าขอมลเขาระบบ จะมขนตอนในการพมพ

64

หรอคยขอมลตางๆ การสแกนค าขอ ดงนนในขนตอนเหลานอาจมขอผดพลาด เมอผตรวจสอบ

ด าเนนการตรวจสอบค าขอ ท าใหเจอขอผดพลาดดงกลาว ตองมการแจงแกไขขอมล ท าใหเกดความ

ลาชาเกดขน

(2) ในกรณบรษทรบจางน าเขาขอมลตองรบเรงในการด าเนนการน าเขาขอมลค าขอส

ระบบ ใหทนกบระยะเวลาในการสงมอบงานจางในโครงการน าเขาขอมล ความเรงรบดงกลาวอาจ

ท าใหขอมลทจะน าเขาสระบบไมครบถวน หรอ อาจน าขอมลเขาระบบผดฟลล ท าใหเกดความ

ยงยากล าบากแกผตรวจสอบ ทจะน าขอมลไปค าขอไปด าเนนการตรวจสอบ สงผใหเกดความลาชา

แนวทางการแกไข : ควรก าชบใหสวนงานทเกยวของกบการน าขอมลค าขอเขาสระบบ

e-patent ใหมการตรวจสอบคณภาพและควบคมคณภาพรายการค าขอทจะน าเขาระบบใหมความ

เขมงวด เพอใหเกดความถกตองสมบรณ

4.4.7 การโดนแทรกงานเรงดวน

สาเหต : ผตรวจสอบนอกจากจะท าหนาทในการตรวจสอบการประดษฐแลว ยงตองท า

หนาทอนๆ เชน การเปนกรรมการจดซอจดจาง กรรมการตรวจรบงานจาง การเขาอบรมสมมนา

การเปนวทยากรบรรยาย รวมถงการเขารวมประชมตางๆ การไดรบมอบหมายงานทกลาวมาขางตน

ลวนสงผลใหการท างานหลกคอการตรวจสอบการประดษฐนน ตองถกแทรกดวยงานดงกลาว ตอง

บรหารเวลาใหม เกดผลกระทบโดยตรงตอการตรวจสอบสทธบตร กอใหเกดความลาชาและท าให

ยอดค าขอหรอยอดงานลดลงดวย

แนวทางการแกไข :

1) ปรบลดภาระงานตางๆ ใหอยในปรมาณทไมสงผลกระทบตองานประจ า (การ

ตรวจสอบการประดษฐ)

2) วางแผนการกระจายงานโดยเฉพาะงานอนๆ ไมใหกระจกตวอยเฉพาะคนใดคน

หนงหรอกลมงานใดกลมงานหนง

3) วางแผนระยะยาวเพอก าหนดกลมงานรบผดชอบโดยตรงตองานนนๆ เชน งาน

จดซอจดจาง ตรววจรบงานจาง ควรใหฝายสนบสนนเปนผรบผดชอบงานดงกลาว เปนตน

4.4.8 ผยนค าขอไมมความเขาใจในการจดเตรยมค าขอ

สาเหต : ผขอหรอตวแทนมการยนเอกสารประกอบค าขอไมถกตอง เชน การยน

เอกสารสทธบตรตางประเทศ ไมถกตอง การจดสงแบบพมพค าขอทไมถกตอง เปนตน รวมถงกรณ

ทมหนงสอแจงใหแกไขเพมเตม หรอ ใหชแจงการประดษฐ หรอ ใหมการแยกค าขอ บางครงผขอ

65

หรอตวแทนไมเขาใจในหนงสอแจงดงกลาว และไมไดโทรมาสอบถาม ท าใหเมอมการยนแกไข

หรอ ยนชแจง จะเปนการด าเนนการทไมถกตองตามหนงสอแจง หรอ ด าเนนการแบบไมถกตอง

สมบรณ ท าใหเมอผตรวจสอบท าการตรวจสอบเอกสารดงกลาวยงมขอผดพลาดเกดขน จง

จ าเปนตองแจงแกไขใหมอกครง เหตดงกลาวจงสงผลใหเกดความลาชาในการตรวจสอบการ

ประดษฐ

แนวทางการแกไข :

1) กรมฯ ควรจดท าแบบฟอรมหรอรปแบบในการออกค าสงหรอการออกหนงสอแจง

ใหผขอหรอตวแทน เพอท าการแกไข หรอ ชแจงค าขอ หรอ แยกค าขอ ใหเปนไปแนวเดยวกนเพอ

ปองกนการเกดความสบสนของหนงสอแจงดงกลาว

2) ผขอหรอตวแทน หากไมแนใจหรอ ไมเขาใจในหนงสอแจงดงกลาว ควรโทรมา

สอบถามผตรวจสอบทออกหนงสอแจง กอนท าการแกไขค าขอ

บทท 5 สรปผลการวจย

0 การวจยเรอง ปจจยทท าใหเกดความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ

ของกองสทธบตรไทย กรมทรพยสนทางปญญา ซงมวตถประสงคเพอศกษาสาเหตและปจจยทท าใหเกดความลาชาของการตรวจสอบการประดษฐ และเปนขอมลใหกองสทธบตรน าไปปรบปรงแกไข เพอลดปญหาความลาชาในการตรวจสอบค าขอทไดยนขอใหตรวจสอบการประดษฐ และน าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ เกดประสทธผล และเปนรปธรรมอยางตอเนอง ทงนเพอเพมประสทธภาพการใหบรการจดทะเบยนสทธบตรการประดษฐใหมความรวดเรวและเปนมาตรฐานสากล

ประชากรทใชในการศกษาวจยประกอบดวย ผตรวจสอบสทธบตรทง 7 สาขา ไดแก เคมเทคนค ปโตรเคม ฟสกส วศวกรรม ไฟฟาและแบบผงภมวงจรรวม เภสชภณฑและเทคโนโลยชวภาพ จ านวน 86 คน เครองมอทใชในการวจย คอ เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยทสงผลตอความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ วเคราะหขอมลโดยการหาคารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Means) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เปรยบเทยบความแตกตางดวยการทดสอบเอฟเทส (F-test) และเครองมอคณภาพ 7 ชนด (QC 7 Tool) โดยงานวจยนเลอกเอามาใช 3 ชนด คอ กราฟ (Graph) แผนภมพาเรโต (Pareto Diagram) และ ผงแสดงเหตและผล (Cause-and-Effect Diagram) หรอผงกางปลา (Fishbone Diagram) ซงเปนวธการจดการแบบหนงทใชแกปญหา สามารถสรปผลการศกษา อภปรายผลและใหขอเสนอแนะ ดงน

5.1 ขนตอนการสรปผลการวจย จากการวจยเรอง ปจจยทท าใหเกดความลาชาของการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ ของกองสทธบตรไทย สรปผลการศกษา ดงน 1. ผตอบแบบสอบสอบถามสวนใหญ เปนผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 26 จากกลมงานวศวกรรม อนดบสองเปนผตรวจสอบ จากกลมไฟฟาและกลมฟสกส มจ านวนกลมละ 15 คน คดเปนรอยละ 17 อนดบสามเปนผตอบแบบสอบถามจากกลม

67

เภสชภณฑ จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 13 อนดบสเปนผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐจากกลมงานเคมเทคนค จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 12 สวนอนดบส เปนผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐจากกลมงานปโตรเคม จ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 8 อนดบทหาเปนผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐจากกลมเทคโนโลยชวภาพ จ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 7 ของจ านวนผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐทงหมดของกองสทธบตรไทย กรมทรพยสนทางปญญา

ขอมลเกยวกบประสบการณท างานดานสทธบตรของผตอบแบบสอบถาม พบวาผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ กองสทธบตร กรมทรพยสนปญญา รอยละ 51 จะมประสบการณในในการท างานต ากวา 1 ป อนดบสองคอ มประสบการณการท างานดานสทธบตรในชวง 1-5 ป รอยละ17 อนดบสามคอ ผตรวจสอบสทธบตรจะมประสบการณในชวง 10-15 ป รอยละ 12 อนดบสคอ ประสบการณในชวง 15-20 ป รอยละ 9 อนดบหาคอ มประสบการณการท างานดานสทธบตรในชวง 5-10 รอยละ 6 อนดบหกคอ มประสบการณการท างานดานสทธบตรมากกวา 20 ป รอยละ 5 และ ผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐทเปนเพศหญง รอยละ 52 และ ผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐทเปนเพศชาย รอยละ 48

ผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ จะมอายอยในชวง 26-35 ป ถงรอยละ 61 อนดบสองคอ อยในชวงอายระหวาง 35-46 ป ถงรอยละ 28 อนดบสามอยในชวงอายระหวาง 46-55 ป รอยละ 5 อนดบสคอ อยในชวงอายมากกวา 55 ป และชวง 15-25 ป รอยละ1 และพบวาผตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ มการศกษาในระดบปรญญาตร จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 47 และมการศกษาในระดบปรญญาโท จ านวน 36 คน คดเปนรอยละ 42 โดยมการศกษาในระดบปรญญาเอก จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 12

2. ป ญหาหลกและปญหารองลงมาอนดบสองและสามในแตละดานทมผลตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ โดยแสดงไดดงน

1) ดานผปฏบตงาน (ผปฏบตหนาทตรวจสอบการประดษฐ) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา (1) ผตรวจสอบมจ านวนนอย (2) การสงตองานทลาชา (3) การบรหารจดการระหวางผตรวจสอบกบกลมงานสนบสนนไมเออประโยชนตอกน

2) ดานเครองมอ (อปกรณสนบสนนการปฏบตงาน) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา (1) ระบบ VDI ลมบอย (2) ออกประกาศกรมฯ เพอสนบสนนการท างาน (3) ระบบสบคนมความซบซอน

3) ดานการด าเนนงาน (ขนตอนการท างาน) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา (1) การใชคยเวรดสบคนไมถกตอง (2) ใชระยะเวลาในการอานภาษาตางประเทศ (3) ขอถอสทธไมสอดคลองกบรายละเอยดการประดษฐ

68

4) ดานวตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา (1) ขอมลในระบบไมสมบรณ (2) ค าขอตกหลนหรอเอกสารหาย (3) เอกสารประกอบค าขอไมครบ

5) ดานสงแวดลอม (ภาระงานอนๆ) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา (1) โดนแทรกงานเรงดวน (2) การใหค าปรกษาผขอ (3) การตรวจงานจางเหมา

6) ดานผยนค าขอหรอตวแทน พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา (1) ผยนค าขอไมมความเขาใจในการจดเตรยมค าขอ (2) การประสานงานบกพรอง (3) การยนเอกสารไมถกตอง

5.2 ขอเสนอแนะ 5.2.1 ขอเสนอแนะการน าผลการวจยไปใช ผลการศกษา การวจยเรองปจจยทท าใหเกดความลาชาของการตรวจสอบสทธบตร ในขนตอนการการตรวจสอบการประดษฐผลการศกษาขอมลและการแปลความหมายของผลการวเคราะหขอมลครงน ผวจยไดน าเสนอประเดนปญหาจากผลการวเคราะหขอมล โดยมประเดนปญหาทไดรบการเสนอแนะใหแกไขตอผทเกยวของ ดงน 1.ดานผปฏบตงาน (ผปฏบตหนาทตรวจสอบการประดษฐ) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา 1.1. ผตรวจสอบมจ านวนนอย แตปรมาณค าขอมจ านวนมาก แนวทางการแกไข : 1) ควรขออตราก าลงเพมเตมจาก กพ. พรอมทงวางแผนปรบอตราก าลงในอนาคตใหสอดรบกบปรมาณงานทจะเพมขนดวย 2) ควรพจารณาใหพนกงานราชการ และ/หรอ ลกจาง ทยงไมผาน ภาค ก. และปฏบตงานเกน 10 ป ไดรบการบรรจเขารบราชการโดยวธการสอบภาคปฏบตและสอบสมภาษณ 1.2 การสงตองานทลาชา แนวทางการแกไข : 1) ควรระบสญลกษณการจ าแนกการประดษฐใหถกตอง เพอทหวหนากลมงานไดเหนหนางานและแบงค าขอใหกบผตรวจสอบในฝายไดอยางรวดเรว 2) ประสานงานใหฝายสนบสนนควรน าขอมลค าขอเขาระบบ e-patent ใหถกตอง สมบรณ และรวดเรว 1.3 การบรหารจดการระหวางผตรวจสอบกบกลมงานสนบสนนไมเออประโยชนตอกน แนวทางการแกไข :

69

1) ควรจดประชมรวมกนระหวางผตรวจสอบกบกลมงานสนบสนน เพอก าหนดแนวทาง 2. ดานเครองมอ (อปกรณสนบสนนการปฏบตงาน) พบวาผตอบแบบสอบถามม

ความเหนวา 2.1 ระบบ VDI ลมบอย, ระบบอนเตอรเนตไมเสถยร หลดบอย แนวทางการแกไข : 1) อบรมใหความรความเขาใจเกยวกบการใชงานระบบ VDI และ ขอจ ากดของระบบ VDI แกผใชงาน 2) แจงบรษทฯ ทตดตงระบบ VDI ใหกรมน าฮารดดสกมาตดตงเพมเตมเพอรองรบขอมลสวนเกน 3) หากฮารดดสกเสยท าการเปลยนตวใหมเขามาทดแทน 4) ท าการตดตงระบบ Backup ขอมลในศนยเทคโนโลยสารสนเทศของกรม 5) ในสวนการใชงานระบบอนเทอรเนตของกรม ควรตดตงระบบ LAN หรอระบบเชอมตอไรสายทมคณภาพและมประสทธภาพสง รวมทงความเรวในการเชอมตอและการดาวนโหลดขอมล เพราะวาผตรวจสอบทกคนจ าเปนตองสบคนขอมลทงในและตางประเทศ พรอมทง ดาวนโหลดขอมลสทธบตรมาอานประกอบการตรวจสอบการประดษฐ 2.2 ออกประกาศกรมฯ เพอสนบสนนการท างาน แนวทางการแกไข : 1) กรมฯ ควรออกประกาศใหมการใชค าศพทตามทกรมฯ ก าหนด หรอ เลกใชอางองจากหนงสอก าหนดค าศพทเฉพาะสาขาอนๆ เชน ค าศพท ทางวศวกรรม เปนตน 2.3 ระบบสบคนมความซบซอน แนวทางการแกไข : 1) ควรจดซอเครองมอในการแปลภาษา และ ฐานขอมลทใชในการสบคนใหทนสมย 2) ควรก าหนดการอานชอสารเคมใหเปนรปแบบมาตรฐาน เพอใหไดค าคนทถกตอง เมอน าไปใชสบคนในฐานขอมสทธบตร จะท าใหไดขอมลการสบคนทใกลเคยงมากยงขน

3. ดานการด าเนนงาน (ขนตอนการท างาน) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา 3.1 การใชคยเวรดในการสบคนขอมลไมถกตอง แนวทางการแกไข : 1) จดอบรมเพอใหความร และ ฝกปฏบต ในการแปลค าภาษาไทยเปนภาษาองกฤษ และ/หรอ ภาษาองกฤษเปนภาษาไทย เพอใหค าส าคญนนๆ มความหมายตรงกบสาขาการประดษฐทท าการตรวจสอบ รวมถงการเลอก IPC และค าเชอม มาใชในการสบคนพรอมกบค าส าคญ

70

3.2 ใชระยะเวลาในการอานภาษาตางประเทศ แนวทางการแกไข : 1) ควรจดเครองมอส าหรบการแปลเอกสารทมประสทธภาพ และปรบปรงฐานขอมลของ IPC ใหสอดคลองกบ WIPO 2) ในขนตอนการสอบบรรจขาราชการใหม ควรคดเลอกผทมความร ความเชยวชาญทางดานภาษาดวย 3.3 ขอถอสทธไมสอดคลองกบรายละเอยดการประดษฐ แนวทางการแกไข : 1) ควรแจงเตอนผขอรบสทธบตร หรอ ตวแทนสทธบตร ใหตระหนกถงความส าคญของการจดเตรยมขอถอสทธใหมลกษณะทสอดคลองกบรายละเอยดการประดษฐ เพอปองกนไมใหการประดษฐดงกลาวถกสงแกไข หรอ สงแยกค าขอ

4. ดานวตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา 4.1 ขอมลในระบบ e-patent ไมสมบรณ แนวทางการแกไข : 1) ควรก าชบใหหนวยงานทเกยวของกบการน าขอมลค าขอเขาสระบบ e-patent ใหมการตรวจสอบคณภาพและควบคมคณภาพรายการค าขอทจะน าเขาระบบใหมความเขมงวด เพอใหเกดความถกตองสมบรณ 4.2 ค าขอตกหลนหรอเอกสารหาย แนวทางการแกไข : 1) ควรจดท าบารโคต หรอ ระบบ อารเอฟไอด (RFID) ส าหรบแปะตดกบชดเอกสารเพอใหเกดความสะดวก และ รวดเรว ตอการตดตามเอกสาร

4.3 เอกสารประกอบค าขอไมครบ แนวทางการแกไข : 1) ควรก าชบใหผทมสวนเกยวของเกยวกบเอกสารประกอบค าขอ โดยเฉพาะผขอรบสทธบตร หรอ ตวแทนสทธบตร ใหจดเตรยมเอกสารดงกลาวใหครบถวนสมบรณ เพอปองกนไมใหการประดษฐดงกลาวถกสงแกไข

71

5. ดานสงแวดลอม (ภาระงานอนๆ) พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา 5.1 การโดนแทรกงานเรงดวน แนวทางการแกไข : 1) ปรบลดภาระงานตางๆ ใหอยในปรมาณทไมสงผลกระทบตองานประจ า (การตรวจสอบการประดษฐ) 2) วางแผนการกระจายงานโดยเฉพาะงานอนๆ ไมใหกระจกตวอยเฉพาะคนใดคนหนงหรอกลมงานใดกลมงานหนง 3) วางแผนระยะยาวเพอก าหนดกลมงานรบผดชอบโดยตรงตองานนนๆ เชน งานจดซอจดจาง ตรววจรบงานจาง ควรใหฝายสนบสนนเปนผรบผดชอบงานดงกลาว เปนตน 5.2 การใหค าปรกษาผขอ แนวทางการแกไข : 1) ควรก าหนดวน และ ชวงเวลา ส าหรบการใหค าปรกษาผขอรบสทธบตร หรอ ตวแทน ใหชดเจน เพอใหเกดความเปนระเบยบและสะดวกตอการบรหารจดการงานประจ า 5.3 การตรวจงานของลกจางเหมา แนวทางการแกไข : 1) ควรกระจายงานในความรบผดชอบตอการตรวจงานจางเหมา ไมใหกระจกตวอยกบคนใดคนหนง

6. ดานผยนค าขอหรอตวแทน พบวาผตอบแบบสอบถามมความเหนวา 6.1 ผยนค าขอไมมความเขาใจในการจดเตรยมค าขอ แนวทางการแกไข : 1) กรมฯ ควรจดท าแบบฟอรมหรอรปแบบในการออกค าสงหรอการออกหนงสอแจงใหผขอหรอตวแทน เพอท าการแกไข หรอ ชแจงค าขอ หรอ แยกค าขอ ใหเปนไปแนวเดยวกนเพอปองกนการเกดความสบสนของหนงสอแจงดงกลาว 2) ผขอหรอตวแทน หากไมแนใจหรอ ไมเขาใจในหนงสอแจงดงกลาว ควรโทรมาสอบถามผตรวจสอบทออกหนงสอแจง กอนท าการแกไขค าขอ 6.2 การประสานงานบกพรอง แนวทางการแกไข : 1) ผขอรบสทธบตร หรอ ตวแทนสทธบตร ควรปรบปรงขอมลทอยและเบอรโทรศพท

72

ใหเปนปจจบน เพอปองกนไมใหเกดเหตการณทมการสงเอกสารหรอหนงสอแจง แลวไมมผรบตามทอยจาหนาซองเอกสาร 6.3 การยนเอกสารไมถกตอง แนวทางการแกไข : 1) ควรจดอบรมใหผขอรบสทธบตร หรอ ตวแทนสทธบตร โดยเฉพาะผขอหรอตวแทนมอใหม ใหตระหนกถงความส าคญของการจดเตรยมเอกสารใหถกตอง ครบถวนสมบรณ ตงแตแรกยนค าขอ เพอปองกนไมใหการประดษฐดงกลาวถกสงแกไข

73

บรรณานกรม

74

บรรณานกรม

ภาษาไทย กรมทรพยสนทางปญญา ส านกสทธบตร. (2549). คมอการตรวจสอบค าขอรบสทธบตร. กรมทรพยสนทางปญญา ส านกสทธบตร. (2555). คมอการตรวจสอบค าขอรบสทธบตรการ

ประดษฐและอนสทธบตร ฉบบปรบปรงใหม ป 2555. กรมทรพยสนทางปญญา. (2560). ขอมลสถตการยนค าขอรบสทธบตรการประดษฐในแตละป. กตตศกด ชมศร. (2557). ความรความเขาใจของประชาชนไทยในกรงเทพมหานครเกยวกบ

ทรพยสนทางปญญาดานสทธบตร (สารนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง.

กตศกด พลอยพานชเจรญ. (2542). สถตส าหรบงานวศวกรรมเลม 2 (ประมวลผลดวย MINITAB) (พมพครงท 5). กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรม (ไทย-ญปน). สบคน จาก

www.ipthailand.go.th/th/patent-012/item ชยกฤต นามจนทร. (2559). การศกษาปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะของอาคาร

ชด กรณศกษา : อาคารชด รเจนทโฮม 10 . สาขาวชาการจดการทางวศวกรรม คณะวศวกรรมศาสตร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ชลกร โคตรนนท . (2541). การตรวจคนขอมลเทคโนโลยจากเอกสารสทธบตร : ส านกสทธบตร กรมทรพยสนทางปญญา.

ชลกร โคตรนนท. (2549). การลดตนทนการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐในขนตอนการตรวจคนเอกสารงานทปรากฏอยแลว (รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง.

ดสต อปรมาตย. (2559). การศกษาการยอมรบการจดตงระบบเปลยนรปพลงงานจากขยะในเขตเทศบาล. สาขาวชาการจดการทางวศวกรรม คณะวศวกรรมศาสตร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรกจบณฑต

ศราพร ไกรยะปกษ. (2553). รปแบบทเหมาะสมในการจดการพลงงานชมชน . วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม). กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

75

สวรรณ นามตะ . (2541). ปญหากฎหมายเกยวกบลกษณะของการประดษฐทขอรบสทธบตรได : ศกษา เปรยบเทยบ กฎหมายไทยและกฎหมายองกฤษ . กรงเทพฯ : ฐานขอมลวทยานพนธไทย.

อนนตชย จนทรสถาพรจต . (2558). การลดของเสยในกระบวนการผลตเพอลดตนทนสนคา: กรณศกษา บรษท เอ แอล เค พรซชน เวอรค (1976) จ ากด. สาขาวชาการจดการทางวศวกรรม คณะวศวกรรมศาสตร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ภาคผนวก

77

แบบสอบถาม ปจจยทสงผลตอความลาชาในการตรวจสอบสทธบตรการประดษฐ

วตถประสงค : แบบสอบถามน มวตถประสงคเพอส ารวจปจจยทสงผลตอความลาชาในการตรวจสอบ สทธบตรการประดษฐของผตรวจสอบกองสทธบตร ซงความคดเหนและขอเสนอแนะของทานจะเปนประโยชนอยางยงในการท าสารนพนธ และเพอเปนแนวทางในการปรบปรงแกไขการด าเนนงานของกองสทธบตรใหมคณภาพอยางดยงขน

ผวจยขอขอคณลวงหนามา ณ โอกาสนค าอธบาย แบบประเมนฉบบนมทงหมด 3 ตอน ไดแก ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตตอความลาชาในการตรวจสอบการ ประดษฐ ตอนท 3 ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ท งน ผวจยขอใหผตอบแบบประเมนตอบใหครบท ง 3 ตอน เพอใหการด าเนนโครงการเปนไปตามวตถประสงคและเพอเปนประโยชนในการน าไปใชตอไป

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองหนาขอความ

1. กลม วศวกรรม ไฟฟาและแบบผงภมวงจรรวม ฟสกส เคมเทคนค

ปโตรเคม เภสชภณฑ เทคโนโลยชวภาพ

2. ประสบการณท างานดานสทธบตร

ต ากวา 1 ป 1 - 5 ป 6 - 10 ป

11- 15 ป 16 - 20 ป มากกวา 20 ป

3. เพศ ชาย หญง

4. อาย 15 - 25 ป 26 - 35 ป 36 - 45 ป 46 - 55 ป มากกวา 55 ป

5. ระดบการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

6. สถานภาพการท างาน ผตรวจสอบสทธบตร ตวแทนสทธบตร หนวยงานอน...........

78

ตอนท 2 ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ

ประเดนความคดเหน ระดบความคดเหน

มากทสด 5

มาก 4

ปานกลาง 3

นอย 2

นอยทสด 1

1.ดานผปฏบตงาน (ผปฏบตหนาทตรวจสอบการประดษฐ) 1. ประสบการณ 2. สาขาทจบ 3. ความรภาษาตางประเทศ 4. ผตรวจสอบมจ านวนนอย แตปรมาณค าขอค าขอมจ านวนมาก 5. การสงตองานทลาชาในแตละขนตอนปฏบต ซงท าใหเกดการสะสมของงาน

6. บางค าขอตกหลนเนองจากหวหนากลมมองไมเหนงานจงไมสามารถแบงค าขอได

7. การบรหารจดการระหวางผตรวจสอบกบกลมงานสนบสนนไมเออประโยชนตอกน

8. การไมตรวจสอบค าขอซงมลกษณะของการประดษฐสอดคลองกบความรทม (ปฏเสธงาน)

2. เครองมอ (อปกรณสนบสนนการปฏบตงาน) 1. คอมพวเตอรทใชลาสมย หนวยความจ านอย ความเรวนอย 2. ระบบ VDI ลมบอย, ระบบอนเตอรเนตไมเสถยร หลดบอย 3. เครองถายเอกสารไมเพยงพอ, ขอจ ากดเครองปรน รวมถงอปกรณสนเปลอง(หมก)

4. พรบ.สทธบตร ในบางสวนท าใหระยะเวลานาน เชน การยนแกไข การผอนผนระยะเวลาสงเอกสาร

5. ควรออกประกาศกรมฯเพอสนบสนนการท างานตามบทบญญตของกฎหมายใหชดเจนเพอเปนแนวทางในการปฏบตงานใหไดมาตรฐาน

6. ระบบการสบคนขอมลของไทยมความยงยากซบซอน เนองจากการแปลภาษาตางประเทศตนฉบบมาเปนภาษาไทย ซงบางค าอาจใชค าแปลไดหลากหลาย

79

ตอนท 2 ความคดเหนของผตรวจสอบสทธบตรตอความลาชาในการตรวจสอบการประดษฐ (ตอ)

ประเดนความคดเหน ระดบความคดเหน

มากทสด 5

มาก 4

ปานกลาง 3

นอย 2

นอยทสด 1

3. การด าเนนงาน (ขนตอนการท างาน) 1. ใช keyword ในการสบคนขอมล ไมถกตอง 2. ใชระยะเวลาในการอานเอกสารภาษาตางประเทศ 3. ขอถอสทธไมสอดคลองกบรายละเอยดการประดษฐ หรอ ไมเปนการประดษฐเดยวกน (ไม Unity)

4.วตถดบ (เอกสารประกอบค าขอ) 1. ขอมลในระบบ e-patent ไมสมบรณ 2. เอกสารประกอบค าขอไมครบ 3. ระยะเวลาในการเบกแฟมเอกสาร, การเบกค าขอแกไขเพมเตม 4. เอกสารบางสวนทตองพจารณาไมอยในแฟม 5. ค าสงแกไข/ชแจง ไมครอบคลมหรอไมชดเจน 5.สงแวดลอม (การไดรบมอบหมายงานอนๆ) 1. การโดนแทรกงานเรงดวน 2. การใหค าปรกษาผขอ หรอตวแทนสทธบตร 3. การใหค าปรกษาเพอนรวมงานในระดบตน หรอนองใหม 4. การตรวจงานของลกจางเหมา และพนกงานราชการ 6.ความลาชาทเกดจาก ผขอรบสทธบตร/ตวแทนสทธบตร 1. ผขอรบรบสทธบตร ไมมความเขาใจในการจดเตรยมค าขอ 2. การประสานงานระหวางผตรวจสอบและผยนค าขอ ในการแกไข สงชแจง มความเขาใจไมตรงกน

3. ผขอรบรบสทธบตร หรอตวแทนสทธบตร มการยนเอกสารสทธบตรตางประเทศไมตรงกบทยนในประเทศไทย

4. ผขอรบรบสทธบตร หรอตวแทนสทธบตร ขอชะลอการตรวจสอบ 5. ตดตอผขอรบสทธบตร หรอ ตวแทนสทธบตร ไมได

80

ตอนท 3 ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

80

ประวตผเขยน ชอ-นามสกล นายทวศกด สขสวสด ประวตการศกษา พ.ศ. 2544 ส าเรจการศกษา วศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวศวกรรมเครองกล คณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยราชมงคล ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน นกวชาการตรวจสอบสทธบตรปฏบตการ กองสทธบตร กรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย เลขท 563 ถ.นนทบร ต าบลบางกระสอ อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000