หนงสอด เปลยนแปลงชวตไดมอบหนงสอด เปนของขวญส�ำหรบคนทรกและหวงใย

เขยนโดย :

พระมหาโพธวงศาจารย

สอความสข ความหวง ก�าลงใจ และความส�าเรจ

BeeMedia

บทเรยนชวต จาก

(ทองด ป.ธ.๙)บรรณาธการโดย : สมชย เบญจมตร

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)2

เขยนโดย : พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)บรรณาธการโดย : สมชย เบญจมตร

หนงสอ บทเรยนชวตจำก ค�าพอ ค�าแม

๑๑๙ บทเรยนค�าสอนล�าคาของพอแม ทสอนใหสชวตและคดเปน

พมพครงท ๑๙ : พฤศจกำยน ๒๕๕๘

25 24 23 22 21 20 19

กรณตองการสงซอจ�านวนมาก เพอใชเปนของขวญหรอส.ค.ส.ในทกเทศกำล เชน ปใหม

วนเกด เกษยณอำย ประชมผปกครอง งำนบญ/งำนณำปณกจ หรอเปนของขวญคนทรก

และหวงใย รบสวนลดพเศษท 089-111-7500, 089-120-7700 www.BeeMedia.co.th

ISBN 978-974-9760-82-6 ราคา 180 บาท

BeeMedia

รำคำพเศษ 79 บำท จ�ำนวนจ�ำกด

3 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

TO

FROM

- ส ง ด ๆ จ ำ ก ผ ใ ห ส ผ ร บ -

ผทมอบหนงสอเลมนใหแดทาน คอผทมความเอาใจใสและปรารถนาแตสงทดทสด จงไดมอบหนงสอเลมน ทม ๑๑๙ บทเรยนล�าคาส�าหรบชวตจากพอและแม และเปนบทเรยนซงจะเปนประโยชนตอชวตครอบครวและชวตสวนตวของทานไดอยางสงสด

นคอสงทคนพเศษผทรกและหวงใยในตวทานไดมอบหนงสอเลมนให เพยงเพอตองการใหคนททานรกและหวงใย มชวตทดขนตลอดไป

เพราะหนงสอดเลมน เปลยนแปลงชวตคนเราใหดขนได

การมอบหนงสอดแกผททานรกและหวงใย เปนการเพมสงดใหกบตนเองและผไดรบส�าหรบผรบนน เมอทำนไดรบหนงสอดเลมน ขอใหตอบแทนสงดๆคนแกผใหดวยกำรอำนใหจบ ๑ ครง และใหผอนยมอำน ๑ ครง เพรำะเทำกบทำนไดชวยใหตวทำนเองและคนรอบขำง มชวตทดขน

สมชย เบญจมตร

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)4

หมายเหต บรรณาธการ

ชวตของเราทกคนลวนตองการความสขความส�าเรจ แตชวตไมไดราบรนเสมอไป บางครงสขบางครงทกข บางครงสมหวง

แตกมหลายครงทผดหวงหรอตองพบเจออปสรรค เราจงตองมบทเรยน

และขอคดค�าสอนทดคอยก�ากบ เพอใหเปนคนด และสามารถกาวขาม

ปญหาอปสรรคตางๆ ทตองพบเจอ รวมทงตองมก�าลงใจทจะสชวตอย

เสมอ ซงบทเรยนทล�าคายงส�าหรบเราทกคนทใชเปนแนวทางในการด�ารง

ชวต กคอบทเรยนค�าสอนทกลนมาจากใจของพอแม ทจะสอนใหเรา

“สชวต” และ “คดเปน” นนเอง

หนงสอ “บทเรยนชวตจากค�าพอค�าแม” เลมนเปน หนงสอด ท

รวม ๑๑๙ ค�าสอนของพอและแม เพอสอนใหลกสชวตและคดเปน และ

เปลยนแปลงตนเองไปในทางทดได เขยนโดย พระมหาโพธวงศาจารย

(ทองด ป.ธ.๙) ซงไดรวบรวมค�าสอนของพอแมเพอใหเปนบทเรยนท

ล�าคาในการด�าเนนชวตแกลกทกคน

ส�านกพมพ บ มเดย มความภมใจทไดจดท�าหนงสอดเลมน ขอ

ใหทานไดรบสงดๆ จากการอานหนงสอเลมน ขอใหมชวตทดและ

เปลยนแปลงไปในทางทดขนตลอดไป

เพราะหนงสอด เปลยนแปลงชวตใหดขนได

สมชย เบญจมตร

5 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

อนโมทนากถา

ถอกนมาแตเกากอนวาค�าแนะน�าสงสอนของพอแม นนเปนสมบตทล�าคากวาสมบตใดๆ ผทเปนพอเปนแมทกคนถอเปน

หนาท ทตนจะตองอบรมแนะน�าสงสอนลกของตนใหงดงามทงกรยา

มารยาท ค�าพด และจตใจ ตลอดทงใหก�าลงใจ ปลอบใจเมอลกพลาด

ต�าหนตตงเมอลกท�าผด ตวลกเองกถอเปนหนาททจะตองเปนคนกตญญ

รคณพอแม ยนดนอมรบปฏบตตามค�าสงสอนของทาน

เมอเปนดงนครอบครวจงอบอน ไดรบความสขทงสองฝาย คอ

พอแมเองกสบายใจหายหวง เมอเหนลกไดเปนคนดสมใจปรารถนา

ตวลกเองกไดขมทรพยคอความเปนคนดงามทงกายวาจาใจจากพอแม

ท�าใหไดชอวาเปนผดทไดรบการอบรมสงสอนมาดแลว และประสบ

ความส�าเรจในหนาทการงาน

อนค�าสงสอนของพอแมนนมมากจนไมอาจบนทกใหหมดสนได

แตกนาทจะมการบนทกไวบางเทาทจะบนทกได จงเกดแรงบนดาลใจ

ใหเขยนเรองนขนมา คลายกบเปนบนทกถอยค�าของพอแมทสงสอนลก

กนมาแตโบราณ ถอยค�าแตละตอนแตละเรองทเขยนไวนไดรวบรวม

จากทไดยนไดฟงมาบาง ปรากฏอยตามหนงสอตางๆ บาง แลวน�ามา

ปะตดปะตอเรยงรอยใหสละสลวยตามส�านวนหนงสอเพอใหอานงาย

เขาใจไมยาก

ทงนกเพอรกษามรดกคอค�าสงสอนของพอแมไว เพอเปนแนวทาง

ใหผเปนพอเปนแมสมยใหมไดรแนววธสงสอนลกของตนใหเปนคนด

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)6

และเพอใหผเปนลกไดทบทวนค�าสงสอนของพอแมของตนโดยตงชอ

เรองวา “บทเรยนชวตจาก ค�าพอ ค�าแม” ซงกมความหมายวาค�า

แนะน�าสงสอนของพอแมนนเอง และมใชวาค�าสงสอนของพอแมจะม

เพยงเทาทมอยในหนงสอนเทานน ค�าสงสอนทดๆ ยงมอกมากทงทนก

ไมไดและมไดน�ามาบนทกไว ขอใหผรทงหลายแสวงหาและบนทกเพม

เตมเอง เทอญ

พระมหาโพธวงศาจารย

(ทองด ป.ธ.๙)

7 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

หมายเหต บรรณาธการ ๔อนโมทนากถา ๕

๑ ความน�า ๙๒ ความในใจ ๑๐

๓ ครอบครวอบอน ๑๑

๔ รกพรกนอง ๑๒๕ ความทกขของพอแม ๑๓

๖ ความปวดราวใจ ๑๔

๗ ยอดปรารถนาของพอแม ๑๕๘ หวงใจจะไดเหน ๑๗

๙ วชาเปนทรพย ๑๘๑๐ คาของเงนทอง ๒๐

๑๑ บวในตม ๒๑๑๒ ซอกนไมหมด ๒๓๑๓ คณของความล�าบาก ๒๕

๑๔ น�าใจมคากวาน�าเงน ๒๖

๑๕ รกษาค�าพด ๒๗

๑๖ รกเดยวใจเดยว ๒๙

๑๗ ยอมโงบางกด ๓๑๑๘ ใหอภย ๓๒

๑๙ เกบหอมรอมรบ ๓๔

๒๐ รวยแลวอยาลมตว ๓๕

๒๑ เพอนแทตลอดชวต ๓๗

๒๒ อบายมข ๓๘

๒๓ ความทะเยอทะยาน ๓๙

๒๔ สมบตผด ๔๐๒๕ ความเกรงใจ ๔๑

๒๖ มารยาทสงคม ๔๓

๒๗ คงหลงลม ๔๔

๒๘ ยาบ�ารงหวใจ ๔๕

๒๙ ระวงค�าหวาน ๔๖

๓๐ ตชมเปนลมปาก ๔๗

๓๑ มองในแงดแงรา ๔๘๓๒ ยารกษาใจ ๔๙

๓๓ การครองใจคน ๕๐

๓๔ คนยาขม ๕๒

๓๕ ความรบผดชอบ ๕๓

๓๖ โอกาสทอง ๕๔๓๗ ฟงหไวห ๕๕๓๘ การใชคน ๕๗

๓๙ ระเบยบวนย ๕๘

๔๐ ความดอรน ๕๙

๔๑ ใจแคบใจกวาง ๖๐๔๒ อยาเอาอยางเขา ๖๒๔๓ หนกเอาเบาส ๖๓

๔๔ คตอสทแทจรง ๖๔๔๕ ระบายเสยบางจะไดสบาย ๖๖

๔๖ ไฟรษยา ๖๘๔๗ มองการณไกล ๖๙

๔๘ การเตรยมพรอม ๗๑

๔๙ ความมน�าใจ ๗๒

๕๐ ท�าสงทไมเสย ๗๔

๕๑ ภมตานทานทกข ๗๗๕๒ ท�าดไดแตอยาใหเดน ๗๙

๕๓ รหนาไมรใจ ๘๑

๕๔ ใจเขาใจเรา ๘๓๕๕ คดกอนพด ๘๔

๕๖ คนใจบอด ๘๖

สารบญ

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)8

๕๗ หกลมตองหกลก ๘๗

๕๘ รกยาวใหบน รกสนใหตอ ๘๙

๕๙ เลยงลกใหโต ๙๑

๖๐ เลยงลกใหด ๙๓๖๑ หดใหมากกวาหดขอ ๙๕

๖๒ อยาพงสนหวง ๙๗๖๓ จงใชเงน อยาใหเงนใช ๙๘๖๔ การแกแคน ๑๐๑

๖๕ ความถกตอง ๑๐๓๖๖ อยาแลงน�าใจ ๑๐๔

๖๗ อยาหเบา ๑๐๖๖๘ คนหลกลอย ๑๐๗

๖๙ ทาสอารมณ ๑๐๘๗๐ ท�าใจไดกไมเดอดรอน ๑๐๙

๗๑ การเลอกคบคน ๑๑๐

๗๒ ความผดหวง ๑๑๑๗๓ ยาเสนหมหานยม ๑๑๒

๗๔ ความสจรต ๑๑๓

๗๕ ภย ๓ อยาง ๑๑๕๗๖ พษภยจากบหร ๑๑๗

๗๗ พวกบางชางย ๑๑๘๗๘ ด-ชว ๑๑๙

๗๙ ชวยเหลอตวเอง ๑๒๐๘๐ การบรหารเวลา ๑๒๑๘๑ คาถาประทบใจ ๑๒๒

๘๒ ความถอตว ๑๒๓

๘๓ คนทรกเราจรง ๑๒๕๘๔ เหนกงจกรเปนดอกบว ๑๒๗

๘๕ ชาเสยการ นานเสยกจ ๑๒๙

๘๖ ชาเปนการ นานเปนคณ ๑๓๐

๘๗ ใจงาม ๑๓๒

๘๘ ความจงรกภกด ๑๓๓

๘๙ เวรกรรมมจรง ๑๓๕๙๐ ความใฝฝน ๑๓๖

๙๑ สขภาพรางกาย ๑๓๘

๙๒ สขภาพจตใจ ๑๔๐

๙๓ สงแวดลอม ๑๔๑

๙๔ อานตวใหออก ๑๔๓

๙๕ บอกตวใหได ๑๔๔๙๖ ใชตวใหเปน ๑๔๖๙๗ กตญญคอยาชก�าลง ๑๔๘๙๘ ปนน�าเปนตว ๑๕๐

๙๙ เลอกแตทด ๑๕๑๑๐๐ เพอนแท ๑๕๒๑๐๑ บอเกดก�าลงใจ ๑๕๔

๑๐๒ ตามใจตวเอง ๑๕๗๑๐๓ ความยดตด ๑๕๙

๑๐๔ ความเยอหยงถอตว ๑๖๑

๑๐๕ เอาชนะกนดวยเหตผล ๑๖๓

๑๐๖ สตน�า ปญญาตาม ๑๖๕

๑๐๗ โรคหเบา ๑๖๗๑๐๘ การจดอนดบความส�าคญ ๑๖๙

๑๐๙ การใหก�าลงใจกน ๑๗๑

๑๑๐ กตญญตอตวเอง ๑๗๓๑๑๑ ชวตมคา ๑๗๕๑๑๒ การเอาเปรยบคนอน ๑๗๗

๑๑๓ การผกใจคน ๑๗๘

๑๑๔ ความลมเหลวทแทจรง ๑๗๙๑๑๕ แพภยตวเอง ๑๘๑๑๑๖ การตอบแทนบญคณ ๑๘๓

๑๑๗ สขแทหรอสขเทยม ๑๘๕

๑๑๘ ประสาคนแก ๑๘๗๑๑๙ ฝากไวใหลก ๑๘๘

l l l l l

9 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๑ความน�า

ลกรก. . .

บดนจก ล�าน�า เปนค�าสอน

จากหวใจ พอแม รกแนนอน

ทกบทตอน วอนเหน เปนส�าคญ

มงถายทอด ความคด ชผดถก

มงใหลก รใจ ความใฝฝน

เปนแนวคด ศกษา คาอนนต

ธ�ารงมน ความด วถไทย

ขอใหลก ตงจต พนจอาน

จะพบพาน ความจรง อนยงใหญ

ทกอยางเปน สจธรรม คาอ�าไพ

ดท�าไว ชวเวน จะเปนคณฯ l

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)10 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๒ความในใจ

ลกรก. . .

ลกกโตพอทจะรเรองราวของชวตบางแลว ลกคงจะรแลววาพอแมนนรกลกมากแคไหน ลกเปรยบเหมอนดวงตาดวงใจของพอแม

ทกคน ทพอแมเหนอยยากล�าบาก ท�างานท�าการจนไมคอยมเวลาให

แกลกทกวนน ลกกคงพอทราบแลววากเพอตวลกเองทงนน ล�าพงสอง

ปากสองทองของพอแม ท�างานแคครงวนกพออยไดแลว ทพอแมทก

คนเปนอยางนกเพราะความรกลกนนเอง ทบอกนมใชเพอเรยกรองบญ

คณ หรอเพอเรยกรองอะไรจากลกหรอกเพราะในวนหนาลกกจะรไดเอง

อนทจรงพอแมทกคนแหละลกทตองการอะไรหลายๆ อยางจาก

ลก แตกพดไมได มนเหมอนน�าทวมปาก เปนตนวา พอแมถงแมจะ

ร�ารวยมสงของมากมายเหลอใช แตกยงอยากไดของขวญของฝากจาก

ลกอยด แมของนนจะไมมราคาคางวดนก หรอสของทมอยไมได แต

เมอเปนของฝากจากลก พอแมกปลมในอกจนเหลอลนแลว

เมอลกมขนมมอาหารมาฝาก ถงแมจะอมแลว กสามารถกนของ

ทลกน�ามาไดอกดวยความเตมใจ เสอผาทลกน�ามาให แมจะไมสวยงาม

อะไรนก แตพอแมกจะใสอวดลก เอาใจลก หรอเมอลกมาเยยมเยยน

แมจะไมมอะไรตดมอมาเปนของฝากเลย มแตหนามาใหเหน มแต

มอทงสองมาไหวหรอกราบทตก เทานพอแมกพอใจแลว มนท�าใหอม

อกอมใจไมนอย ในใจของพอแมทกคนเปนอยางนแหละลก ตอไปวน

หนา ถาลกมลกของตวเองนนแหละ จะเขาใจความรสกอยางนไดด l

11 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)บทเรยนชวตจำก ค�าพอ ค�าแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๓ครอบครวอบอน

ลกรก. . .

ค�าวา ครอบครว เปนค�าทมความหมายมาก คอหมาย ถง ความรก ความอบอน ความเปนอนเดยวกน สมยลกเปนเดกๆ

เราอยรวมกนเปนครอบครว มเสยงหวเราะสนกสนาน มเสยงวงเลน

วงไลกน ไดทานอาหารรวมกน ไดท�าอะไรดวยกน ดมนมชวตชวา แม

พอกบแมจะท�างานเหนดเหนอยกนมา พอเหนหนาลกๆ มาคอยตอนรบ

ทหนาประต ถามวาเหนอยไหมแลวชวยถอกระเปาถอของให เทานก

หายเหนอยแลว เหนลกกนไดนอนหลบพอแมกสบายใจ

นแหละลกเอยทเขาวาครอบครวทอบอน

ตอนนลกกโตกนแลว หากสามารถเสกเปาได

พอกบแมกอยากเสกเปาใหครอบครวเราเปนครอบครว

ทอบอนพรอมหนาพรอมตากนเหมอนตอนเปนเดก

แมจะนานๆ ครงกยงด เหนหนาเหนตากน ทานขาวดวยกน

ถามไถสขของกนและกน ไดอมหลานตวนอยๆ

เทานกยดอายใหพอกบแมไดอกหลายปแลวลกเอย l

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)12

๔รกพรกนอง

ลกรก. . .

พกนนองกนรกกนไวเถด สายเลอดเดยวกนยงไงๆ ก ตดกนไมไดขายกนไมขาดดอกลก อยาไดรงเกยจรงงอนหรอรษยา

ตารอนกนเลย ชวยกนดแลกนจะดกวา

พกนนองกนมาทะเลาะกนนนเปนเรองนาละอายและนาอดสมาก

ทสด ซงคนดๆ เขาไมท�ากนนะลก คดถงหวอกพอหวอกแมบาง ถา

จะทะเลาะกน คดถงตอนเปนเดกๆ สลก ทะเลาะกนแลวกดกน หน

หนาเลนหวกนเหมอนเดม ลมเรองทผานมาเสย รกกนไว สามคคกน

ไว มอะไรกจะไดชวยเหลอกนได

สามอาจหาใหมได ภรรยาอาจหาใหมได

ลกกอาจหาใหมได แตพหรอนองหาไมไดอกแลว

มเทาไรกเทานน เมอตดพตดนอง

กเหมอนกบตดเลอดตดเนอของพอกบแมนนแหละลก l

13 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๕ความทกขของพอแม

ลกรก. . .

สงทจะท�าใหพอแมสบายใจทสด กคอการไดเหนลกๆ มาพรอมหนาพรอมตากน มานงคยกน มาทานขาวดวยกน มอะไรก

ปรกษาหารอกน แตเรองทท�าใหพอแมสะเทอนใจและไมสบายใจอยาง

ทสดกคอการทลกๆ ไมถกกน ไมพดจากน หางเหนเมนหมางตอกน

ยงถาลกๆ อจฉารษยากน ทะเลาะเบาะแวงกน หรอถงกบฟองรองขน

โรงขนศาลเพอเอาแพเอาชนะห�าหนกนเอง กยงท�าใหพอแมสะเทอน

ใจมากขน มนถงกบท�าใหพอแมนอนสะอนทกคนทเดยวแหละลก

เมอลกยงเลกๆ กนอย ลกทะเลาะกนบาง ตบตกนบาง พอแม

เหนเขาแมจะไมสบายใจอยบาง แตกพอทนได เพราะเดยวกดกน

ลมเรองททะเลาะกนแลวกเลนหวกนตอไป เรองของเดกกเปนอยางน

ไมเกบเอามาเปนอารมณนาน แตลกซงโตๆ กนแลวมาทะเลาะกน มน

ดกนไดไมเรวเหมอนตอนเปนเดก พอแมจะเสยใจมากหากลกๆ เปน

อยางนน

พอกบแมหวงวาลกคงเขาใจหวอกพอแมในขอนด

พอกบแมจงอยากยอนยคไปหาอดตทลกๆ มาพรอมหนา

พรอมตากน ทานขาวดวยกน ไปมาหาสกนเหมอนตอนเปนเดกๆ

ถาเปนไดพอกบแมกคงจะนอนตายตาหลบ l

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)14

๖ความปวดราวใจ

ลกรก. . .

บางครงพอกบแมอาจท�าอะไรหรอพดอะไรกบลกรนแรงไปบาง อาจท�าใหลกไมพอใจไปบาง แตขอใหลกเขาใจวาถงอยางไรพอ

กบแมกยงรกลกอยเสมอ

ลกยงเปนแกวตาเปนดวงใจของพอของแมตลอดไป ยามทลก

มองพอมองแมดวยสายตาทเกลยดชงหรอไมแยแสเหมอนพอกบแมเปน

คนอน พอกบแมจะรสกขมขนและปวดราวอยางทสด คนอนเขาดถก

เหยยดหยามหรอเขาใจพอกบแมผดไป กยงไมสะเทอนใจเทากบลกดถก

หรอเขาใจพอกบแมผดไปเลย

ถาลกจะโกรธจะเกลยดพอกบแม

เพราะลกไมชอบใจไมถกใจสงทพอกบแมท�าไปในบางครง

พอกบแมกพอทนไดอยหรอก

แตถาโกรธเกลยดเพราะลกไมเขาใจถงจตใจ

และความรสกทแทจรงของพอกบแม

พอกบแมกจะเสยใจและปวดราวใจมากทสดเลยละลก l

15 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๗ยอดปรารถนาของพอแม

ลกรก. . .

ลกอาจจะยงไมรสกถงความปรารถนาสดยอดของพอแมตราบเทาทลกยงมไดเปนพอแมคน คอพอแมทกคนเวลาเจบปวยหรอ

วาเหวขนมา ถาไดเหนลกของตวมาปรนนบตดแลใกลชด มา

เยยมเยยนใหเหนหนาบอยๆ นนแหละลกเอย คอยาวเศษขนานแท

ทจะท�าใหพอแมหายเจบหายไขไดเรวพลนทเดยว

ลกแวะเวยนมาใหเหนหนา คอยไตถามสขทกข พอแมทกคนก

ปลมเปนทสดแลว และดเหมอนจะเปนสดยอดปรารถนาของพอแมทก

คนดวย ยงตอนทตวเองแกชราลงไปและชวยเหลอตวเองไมคอยจะได

ยงแลวใหญ ยงจะปรารถนาตองการมากขนเปนทวตรคณ

แมจะรวาลกของตวมธระยง

มงานตองท�ามากมาย

ไมคอยมเวลาไปมาหาสนก

แตกอดทจะเหนแกตวไมได

ยงปรารถนาจะใหลกมาปรนนบตดแลอยด l

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)16

ลกรก...

“ในการด�าเนนชวตนนใชวาทกอยางจะราบรนไปเสยทงหมด

ชวตมขนมลง สมหวงหรอผดหวง สขหรอทกข และตองพบเจอปญหาอปสรรค คละเคลากนไป

ลกตองเอาชนะฟนฝาอปสรรคนนไปใหไดดวยสตปญญา ดวยความรอบคอบอยาบมบาม หรอหนหนพลนแลนและอยาทอแทหมดก�าลงใจเสยกอน

สงทส�าคญทสดกคอ ‘ก�ำลงใจ’โบราณสอนวา ‘หกลมตองหกลก’ หมายความวา

เมอหกลมหรอพลาดไปกตองลกขนสใหม คนทลกขนมาสตอไปเทานน

จงจะถงจดหมายปลายทางและมชวตทด ได”

พระมหำโพธวงศำจำรย (ทองด ป.ธ.๙)

17 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๘หวงใจจะไดเหน

ลกรก. . .

พอแมทกคนนอกจากปรารถนาจะใหลกมาดแลเอาใจ ใสแลว ยงมสงทปรารถนาทสดอกอยางหนงคอ หวงใจจะไดเหนลก

เจรญกาวหนา ไดรบความส�าเรจในชวต มชวตทดงาม มความสมบรณ

พนสข

หากลกเปนไดตามทปรารถนา พอแมทกคนจะไมอจฉาลกเลย

หวนใจอยางเดยววาจะไมไดเหนลกเปนอยางนนเทานน

ทพอแมยอมล�าบากเลยงลกกนมา

กเพอสงเสรมลกใหบรรลถงความหวงนน

หากไดเหนลกเปนคนด มความรความสามารถ

ฉลาดทนคน มงานท�าเปนหลกฐาน

ประสบความส�าเรจในชวตไดตามทหวง

พอแมทกคนกหายเหนอยแลว

อยาท�าใหพอกบแมผดหวงกแลวกน l

18 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๙วชาเปนทรพย

ลกรก. . .

สภาษตพระรวงกลาวไววา

“เมอนอยใหเรยนวชา ใหหาสนเมอใหญ”

คอ เมออายยงนอยใหศกษาเลาเรยนหาวชาความร เมอเตบโต

เปนผใหญใหใชความรหาสนทรพยเงนทองตงเนอตงตว ค�าสอนนด

แทลกเอย

การศกษาเลาเรยนนนเปนจดเรมตนทส�าคญของคนเรา วชาความ

รเปนเครองมอในการท�ามาหากน คนทศกษายอมมวชา คนทมวชา

ยอมไดเปรยบในเรองการประกอบอาชพ ทานวา “วชาเปนทรพย”

คอวชาความรนนเปนทรพยตนทนทอยขางในตวคนเรา ตดตวเราไปได

ทกแหงหน ไมล�าบากทจะตองดแลรกษา น�าออกมาใชไดตลอดเวลา

และสามารถใชเปนเครองมอหาทรพยภายนอกไดดวย

ลกจงควรตงใจศกษาเลาเรยนใหด ใหมความรมากทสดเทาท

จะมากได ลกไดวชาความรเทากบไดมรดกอนส�าคญไวแลว แมจะ

ไมไดมรดกทเปนทรพยสนเงนทองอก กสามารถจะใชวชาความรหา

เอาได

19 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

มค�ากลอนทจ�าไวได จงขอฝากลกไวเปนขอคด ค�ากลอนนนมวา

พอ(แม)ไมม เงนทอง จะกองให

จงตงใจ พากเพยร เรยนหนงสอ

หาวชา ความร เปนคมอ

เพอยดถอ เอาไว ใชเลยงกาย

พอกบแม มแต จะแกเฒา

จะเลยงเจา เรอยไป นนอยาหมาย

ใชวชา ชวยตน ไปจนตาย

เจาสบาย แมกบพอ กชนใจฯ l

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)20

๑๐คาของเงนทอง

ลกรก. . .

เงนทองเปนของมคาและหาไดไมงายนก กวาจะไดกตองแลกดวยหยาดเหงอและแรงงาน ขอนลกกคงรแลว ดงนน เงนทอง

ทพอหรอแมใหลกใชนน ลกกใชไปเถอะ ขออยางเดยวใหลกใชอยาง

รคณคาและคมคา คอใหรวามนมาอยกบเราไดอยางไร และจะใช

อยางไรจงจะไดประโยชนคมคา มใชมแลวกใชๆ ใหหมดไป ถาหาก

ใชอยางคมคาและจ�าเปนลกกใชไปเถอะ จะมากแคไหนพอแมกจะหาให

จนพอแกความตองการ แมจะตองท�างานหนกเพมขนอกกทนได ถา

หากวาเงนทองทกบาททกสตางคจะเปนตวผลกดนใหลกมอนาคตสดใส

งดงามได ลกกไมตองหวงเรองน

ขอบอกลกนดเดยวเทานนวา กอนจะใชเงนขอใหลกฉกคดสก

นดหนงวาควรหรอไมควรอยางไร เชนอยากจะไปดหนงสกรอบหนง

ลองคดดวาคาดหนงรอบเดยวเพยงสองชวโมงเศษ ซงเปนเงนทพอหรอ

แมท�างานทงวนกวาจะไดมานนพอจะคมไหมกบความสนกทไดรบ หรอ

ลกอยากจะไดอะไรสกอยางหนงทเพอนรวยๆ เขามกน แตตองใชเงนท

พอหรอแมตองท�างานตงครงเดอน อยางนสมควรจะมเหมอนเขาไหม

ถาลกคดได ลกกจะเหนคณคาของเงนทอง

และลกกจะสามารถตงเนอตงตวไดในเรววน

ขอใหลกคดดใหดๆ กอนจะใชเงนทอง l

21 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๑๑บวในตม

ลกรก. . .

ใครกตามถาเขาสามารถใหวชาความรพเศษทหาไดยากแกเราได เรากควรยนดไปเรยนกบเขา ไมควรไปตงแงรงเกยจถงชาต

ตระกล รปราง หรอความประพฤตของเขา เขาจะเปนคนยากจน พกล

พการ หรอมความประพฤตไมดอยางไรกเปนเรองสวนตวเขา เขาสอน

ใหเราฉลาดหรอมวชาความรพเศษนนไดกพอแลว

ครอาจารยทสอนเรามากใชจะร�ารวยหรอมความประพฤตดทกคน

ไป แตเรากเคารพนบถอทานวาเปนครอาจารยของเราได เพราะเรา

ไมไดค�านงถงพนเพและความประพฤตของทานมากนก ถาเรามวไปตง

แงรงเกยจสงนอกตวทไมดของทานแลวไมยอมรบความรททานให เรา

กจะไมไดความรอะไรมากมายเลย

ท�านองเดยวกน ขอธรรมหรอค�าพดทมคตเตอนใจ ซงแมจะ

ออกมาจากปากของนกบวชผประพฤตไมเรยบรอย หรอคนทต�าตอย

หากเปนประโยชนตอเรา เรากไมควรรงเกยจ ควรศกษาและปฏบต

ตามเพอประโยชนแกตวเราเอง

เหมอนเมอเราตองการดอกบว เราลงไปในสระน�าเหนดอกบวแลว

กเดดเอาแตดอกบวมาเทานน ไยจะมามวค�านงถงทเกดของดอกบวนน

วามาจากโคลนตมดวยเลา ไดดอกบวมากเปนอนสมประสงคแลว จะ

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)22

สนใจทเกดของดอกบวไปท�าไม ดอกบวทเกดจากโคลนตมทเนาเหมน

นนจะสกปรกเนาเหมนไปดวยกหาไม

เชนเดยวกน ขอธรรม วชาความร

และค�าพดทเปนคตดงกลาว แมจะมาจากคนไมด

คนดอยการศกษา หรอคนพการ

ถาเราตองการ และเขาใหเราไดกเปนอนจบกน

จะไปค�านงถงพนเพ รปราง

หรอความประพฤตของเขาท�าไม

ค�านงถงแตสงทเขามและเขาใหเราไดจะมดกวาหรอ l

23 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๑๒ซอกนไมหมด

ลกรก. . .

มค�าโบราณกลาวไววา

“ซอกนไมหมด คดกนไมนาน” ลกคงเคยไดยน

ค�านบอกใหเรารวาความซอหรอความซอสตยนนกนใชไมมวน

หมด ดกวาเงนทอง เงนทองกนไปใชไปกหมดไปเรอย แตความซอสตย

กนไมมวนหมด คอถงเงนทองไมมกอาจใชความซอสตยไปขอหยบ

ขอยมคนอนได คนใหยมเขากเตมใจเพราะเราซอสตยตอเขา ไมคดคด

โกงเขา แตถาเราไมซอตอเขา คดโกงเขา เขากใหเพยงครงเดยว ตว

เองกจะล�าบากไปตลอด คนเราอยกบใครท�างานกบใครกนาทจะซอสตย

ตอเขา ตองานทท�าและตอค�าพดของตนเอง

อนความซอสตยนนกคอความจรงใจ ปากกบใจตรงกน ค�าพด

กบการกระท�าตรงกน ไมคดในของอในกระดก ความซอสตยนเปน

อมตะ กนไมหมด กนไดตลอดไป เพราะคนอนเขาไวใจ ลกควรมน

อยในความซอสตย ตรงไปตรงมา ท�าอะไรกยดความซอสตยเปนท

ตง แมจะไดผลประโยชนตอบแทนนอย กอยาทงความดขอน

ใครจะเหนวาการเอารดเอาเปรยบคนอน โดยเฉพาะนายจางหรอ

ราชการไดเปนความฉลาดกชางเขา ใครเขาจะหาวาเราโงเราเซออยางไร

กอยาไปคดมาก เราอยาไปคดอยางเขา เพราะหากเราไมซอสตยไปท�า

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)24

ผดอะไรเขา ถกจบไดขนมา คนทวาเราโง คนทยใหเราท�าผด เขาไม

มาชวยเราหรอก เราจะตองรบโทษรบผดไปตามล�าพง

ถาท�างานดวยความซอสตย

ในเบองตนเราอาจล�าบากแตกสบายใจ

ในภายหลงเรากไมตองไดรบทกขโทษอะไรตลอดไป l

บนทกสงด ๆ จากพอแม : ...........................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

25 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๑๓คณของความล�าบาก

ลกรก. . .

พอแมกเหมอนกนทกคน คอนอกจากจะไมตองการใหตวเองล�าบากแลว กยงไมตองการใหลกของตนตองล�าบากดวย ไมม

พอแมคนไหนทตองการใหลกตวเองล�าบากหรอยากจน แตบางครงก

ท�าใหลกตองล�าบากเหมอนกน เพราะพอแมนนไมอาจท�าใหลกสบายได

ทกอยาง แตลกรไวอยางหนงวา อนความล�าบากนนมใชจะมเพยงพษ

รายท�าใหคนเราทกขยากอยางเดยว หากมองในมมกลบ ความดหรอ

ประโยชนของความล�าบากกพอมอย คอความล�าบากท�าใหคนเราแกรง

ขน ฉลาดขน ท�าใหคนเราคดเปน และท�าใหเปนผใหญขน ความ

ล�าบากสอนใหคนเราชวยตวเองเปน เพราะตองดนรนเพอความอยรอด

มคนไมนอยทเขาไดดบไดดมาจากความล�าบาก โดยถอคตวา

“ยากไปกอนแลวจะสบายเมอปลายมอ” ตอนตนเขาหกลมหกลกมา

เหนอยยากมาจนสายตวแทบขาด แตพอล�าบากนานเขากมองเหนลทาง

ทจะท�าใหสบาย เขากสบายไดจรงๆ ในเวลาตอมา

ตรงกนขาม หลายคนทสบายมาตงแตเกด ไมรจกความล�าบาก

พอมเหตท�าใหตองล�าบากขนมากแทบจะเอาตวไมรอด ท�าอะไรไมเปน

จบอะไรไมถก กวาจะเอาตวรอดไดกเกอบเอาชวตไมรอดทเดยว

ดงนนลกอยาไปกลวความล�าบาก ใหถอวาความล�าบากเปนคร

เปนก�าไรชวตและเปนบทเรยนทเราตองจดจ�าไมหนเขาไปหามนอก l

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)26

๑๔น�าใจมคากวาน�าเงน

ลกรก. . .

เมอลกไปรบราชการหรอไปรบจางเขาท�างานอะไรกตาม กจงท�างานนนใหเตมทเตมก�าลงความสามารถ ใหคมกบเงนเดอนหรอ

คาจางของเขา หากจะท�าใหเกนกวาเงนเดอนหรอคาจางนนไดยงด อยา

ท�างานเพยงเพอใหไดเงนอยางเดยว อยาคดแตเพยงเพอใหงานเสรจๆ

ไปเทานน ควรท�างานใหไดงานทดดวย จงจะเหมาะสม

คนเราควรเปนคนมน�าใจ อยาเปนคนแลงน�าใจ คนทท�างานเกน

คาของเงนตอบแทนดวยความเตมใจ แสดงถงจตใจทไมเอารดเอาเปรยบ

เขา แมจะเสยเวลาอกสกนดแตงานออกมาด มนจะเปนความภมใจของ

เราเอง ความภาคภมใจอยางนแหละทจะหลอเลยงหวใจของเราใหชม

ชนเบกบานอยเสมอ ซงไมอาจซอหาไดจากไหน นอกจากจะไดจาก

ความมน�าใจของเราเอง เมอใจมน�าใจ ใจกมน�าหลอเลยงใหชมชน มน

กมแคนแหละ ผดกบคนทแลงน�าใจ นอกจากจะไมมสงทภาคภมใจ

แลว จตใจของเขาจะแหงผากเหมอนนาทแลงน�า

ขอใหลกฝกความเปนคนมน�าใจเขาไวเถดลก

เรองอยางนอยาถอวาเปนการไดเปรยบเสยเปรยบ

แตใหถอวาเปนเรองของน�าใจทจะพงมใหแกกน

เพอจะอยท�างานดวยกนนานๆ

ในทสดแลว น�าใจยอมมคากวาน�าเงนนะลก l

27 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๑๕รกษาค�าพด

ลกรก. . .

เรองค�าพดเปนเรองส�าคญเรองหนงของคนเราควรระวงค�าพด ๒ อยางคอ กอนพดตองคดหนาคดหลงใหด และเมอพดไป

แลวจะตองรกษาค�าพด เพราะค�าทพดออกไปแลวจะเปนนายของเรา

จะบงคบใหเราตองท�าตาม เชนรบปากอะไรกบใครเขาไวกตองท�าใหได

อยางทรบปาก แมจะตองลงทนลงแรงขนาดไหน แมถงจะตองตายก

ตองยอมเพอรกษาค�าพด

เรองค�าพดนคนเขาถอกนมาก ถาเสยเรองค�าพดไปแลว แมอยาง

อนจะดงามอยางไรกจะพลอยเสยไปดวย อยางทเขาวาเสยเครดตนน

แหละ โบราณเขาจงสอนไววา “เสยชพอยาเสยสตย”

ดงนนเมอลกคดวาตวเองจะตองล�าบากเพราะรกษาค�าพด กอยา

ไปรบปากใครเขางายๆ จงไตรตรองใหดเสยกอนวา เมอรบปากเขาแลว

เราจะท�าไดอยางนนหรอเปลา จะเดอดรอนภายหลงไหม คดใหรอบคอบ

ใหถถวนกอนหากเหนวาสามารถท�าไดคอยรบปาก จงจะชอบดวยหลก

และจะไมเปนคนเสยหลกเอางายๆ

คนเราหากรกษาค�าพดไวไมไดจะไปรกษาอะไรได เพราะขนาดค�า

พดซงอยในตวแทๆ ยงรกษาไวไมได ของนอกตวอนๆ จะรกษาได

อยางไร จงขอใหลกไตรตรองใหดกอนพดกอนรบปากใคร และอยา

เปนคนลมค�าพดงายๆ รกษาค�าสตยไวใหมน

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)28

คนรกษาค�าสตยนน แมตวจะตายไป

โลกกยงยกยองไมรลม

เชนดงพนทายนรสงหผซอสตย

คนทเสยสตย แมจะเอาตวรอดไดคราวหนง

ตอไปเมอมเหตการณคบขนเกดขน

กจะไมมใครมาแยแส

ถกโดดเดยวอยตามล�าพง l

บนทกสงด ๆ จากพอแม : ...........................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

29 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๑๖รกเดยวใจเดยว

ลกรก. . .

สงทจะท�าใหคครองอยกนยงยนตลอดไปนนกคอความรกเดยวใจเดยว ซงหมายถงความจรงใจซอสตยตอกน ไมนอกใจกน

มนคงอยในค�ามนสญญาทใหไวแกกนตงแตแรก สามหรอภรรยารก

เดยวใจเดยวอยางนเรยกวารกษาสจจะมนคง สจจะนแหละทท�าหนาท

เปนโซทองคลองใจคสามภรรยาไวได เมอมสจจะรกเดยวใจเดยวตอกน

แลว อยางอนเชนความเหนอกเหนใจกน การใหอภยกน และความ

เขาใจกนดกจะตามมา

ความรกเดยวใจเดยวนจะท�าใหครอบครวอยเยนเปนสข ไมมการ

ทะเลาะเบาะแวง ไมหวาดระแวงกน เปนสงทดทสดทควรถนอมไว เมอ

ลกมครอบครวกขอใหลกยดแนวนไว ครอบครวของลกจะเปนครอบครว

ทสขสบาย ถาฝายใดฝายหนงไมรกเดยวใจเดยวเสยแลว จะอยกน

อยางไมเปนสขแน การทตองเหนหนากนและอยดวยกนกบคนทไม

ซอสตยนนมนอดอดและล�าบากใจแคไหนลกกคงพอทราบ จงไมควร

ประพฤตเปนคนนอกใจคครองของตว

คนเราแมสจจะตอคครองทตนรกยงรกษาไมได จะไปรกษาความ

ดงามอะไรอนได ความนาเชอถอและศกดศรของคนเรานนเรมทสจจะ

นแหละ คนทมสจจะและรกษาสจจะเทานนจงจะนาเชอถอได และม

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)30

ศกดศรพอทจะใหความไววางใจได คนทขาดสจจะ ไมซอสตยแมแต

กบคครองของตวเองจะไปซอสตยตอคนอนนนกคงยากจะไปไวใจเขาได

อยางไร

ทกแหงหนเขาถอกนวา

เปนเรองรายแรงมากทเดยวกบ

การทไมรกเดยวใจเดยว

แตไปปนใจปนตวใหแกคนอน l

บนทกสงด ๆ จากพอแม : ...........................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

31 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๑๗ยอมโงบางกด

ลกรก. . .

การท�าตวเปนคนมน�าใจ มความซอสตย ตรงไปตรงมา รกษาความยตธรรมนน คนอนเขาอาจมองไปวาเราโง ไมรจกกอบโกย

ไมรจกท�ามาหากน ไมถอคตน�าขนใหรบตก กยอมใหเขามองใหเขาวา

ไปเถอะ ยอมใหเขาวาโงดกวาเปนคนไรน�าใจ ไมซอสตย ไมยตธรรม

เราท�างานดวยความซอสตย มน�าใจ ตรงไปตรงมา แมจะไมร�ารวย

เหลอกนเหลอใชเหมอนเขานก แตเรากสบายใจ ครอบครวเราอาจ

ขาดแคลนไปบาง แตกอบอน อยกนพรอมหนา ไมวตกกงวลหรอ

หวาดระแวงอะไรมาก ระหวาง “ร�ารวยแตไมอบอน” กบ “อบอนแต

ไมร�ารวย” ลกจะเลอกทางไหน

มคนสวนหนงตองเชดคอท�าหนาชนอยในสงคม มเวลาไวคอย

เอาอกเอาใจคนอนมากกวาครอบครวของตวเอง หรอตองดนรนคอย

รกษาผลประโยชนของตวเองอยตลอดเวลา ใหเวลาแกผลประโยชน

มากกวาครอบครว หรอตองคอยประจบสอพลอคนอนเพอผลประโยชน

นน มกจะคดวาตวเองฉลาดทท�าอยางนนได โดยลมนกไปวาเพราะ

ความฉลาดนนแหละทท�าใหตวเองกนไมเปนเวลา นอนไมเปนเวลา ไมม

เวลาใหครอบครว ท�าใหครอบครวขาดความอบอน ตองคอยพนอบพเทา

คนอนเกนความจ�าเปน ลกเอย คนทนอนไมหลบเพราะคดมากเรอง

งานเรองธรกจนน ลวนเปนคนทคดวาตวเองฉลาดทงนนแหละ คน

ทยอมตวเปนคนโงหรอเปนคนโงจรงๆ นนหวถงหมอนเมอไรเปนหลบ

ยาวไดตลอดคน ยอมเปนคนโงเสยบางกสบายดเหมอนกนนะลก l

32 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๑๘ใหอภย

ลกรก. . .

ในโลกนไมมใครทท�าอะไรถกตองหรอดไปทงหมด และกไมมใครทจะท�าอะไรใหถกใจเราไปไดทกอยาง เราเองกเหมอนกน ใช

วาจะท�าดท�าถกไปเสยทกอยาง หรอท�าใหคนอนถกใจไปไดทกคน ขอ

นเปนธรรมดา

คนอนเขาท�าผดพลาดบาง บกพรองบาง ท�าไมถกใจเราบาง

ลวงเกนเราบาง ถาใหอภยเขาไดกใหอภยเขาไปเถด อยาไปถอสา อยา

ไปโกรธเคองหรอไปตอวาเขาเลย นงเฉยเสย ท�าเปนไมรไมเหนเสย

บางกได อยาไปเกบเอามาใสใจมากนก เมอใหอภยเขาแลวคนทสบายใจ

กคอตวเรานแหละ ผกโกรธไวกเหมอนกบผกโซรอนๆ ไวทใจ ตองคด

แคนอาฆาต รมรอนร�าไป ไมมอะไรดเลย

ใหอภยอกอยางหนงคอ “ใหความไมมภยแกคนอน” หมายความ

วาท�าตวของเราไมใหเปนพษเปนภยแกคนอน ไมกอความกลว ความ

เดอดรอน หรอความหวาดระแวงแกคนอน แตท�าตวเปนคนเปดเผย

เปนกนเอง ท�าตวใหเปนทไววางใจของคนอน ท�าอยางนเรยกวาใหอภย

ใหอภยเปนความดแกตวเราเอง คอผคนเขาจะไวเนอเชอใจ

มอบหมายงานส�าคญใหท�า ผดกบคนทมพษภย ไวใจไมได ไปทไหน

คนเขากไมอยากใหเขาใกล อยทไหนคนเขากระแวง ท�างานอะไรเขาก

33 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

ไมไวใจ มนเสยทกอยาง ขอใหลกอยาไดท�าตวอยางนนเลย ใหอภย

คนอนไดลกกจะสบาย ท�าตวใหไมมพษภยได ลกจะอยทไหนกอยได

ไมมใครรงเกยจ

ฝกใหอภยเขาไว

อยาไปคดวาเปนการเสยเกยรตเมอตองใหอภย

เพราะคนเรารกเกยรตรกศกดศรจนเกนจ�าเปนนแหละ

จงตองมานงคมแคนกอกรรมท�าเวรกนไมสนสด l

บนทกสงด ๆ จากพอแม : ...........................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)34

๑๙เกบหอมรอมรบ

ลกรก. . .

เมอเราตอสท�างานไดเงนหรอทรพยสนมาแลวจะท�าให เราตงตวไดทนทกหาไม เพราะเงนทองทไดมานนมใชไดมาครงเดยว

เปนกอบเปนก�าใหญโตตงตวไดเลย แตจะทยอยไดมาเรอยๆ ชวงทได

มานแหละส�าคญ หากไดมาแลวไมรจกกนไมรจกใช ไมรจกเกบหอม

รอมรบ ไดมาแลวกจะหมดไป การอดออม ซงหมายถงการเกบหอม

รอมรบไวนนเปนความจ�าเปนมาก ไดเงนทองมาแลวกแบงปนเปนสวนๆ

คอกนใชบาง เกบออมไวบาง จะมากนอยอยางไรกเกบออมไว มใชวา

ไดมาแลวกกนใชจนหมด หมดแลวกหาใหม คนทท�าอยางนเรยกวา

“คนท�ามาหากน” สวนคนทเกบออม เรยกวา “คนท�ามาหาเกบ” สวน

ทเกบไวนแหละจะคอยพอกพนขนเรอยๆ จนกลายเปนทรพยกอนโต

พอทจะท�าใหตงตวเปนหลกฐานได

การทจะเกบหอมรอมรบไดนน กตองอยทการอดออมเปนส�าคญ

คอตองยอมอดบาง อยาตามใจปาก อยาตามใจตวมากนก อยากกน

อะไร อดไดกอดไว กนเฉพาะทจ�าเปน ขอใหกนเพราะหว แตอยากน

เพราะปากมนอยากกน อยากใชอะไร อดไดกอดไว ใชเฉพาะทจ�าเปน

ตองใช ซอเฉพาะทจ�าเปนตองซอ อยาซอเพราะอยากไดเพยงอยางเดยว

เมอเราอดได เงนทองกยงอยกบเรา เอาสวนนแหละไปออมไวอกทหนง

ท�าอยางนแหละทเขาเรยกวา “อดออม” หรอ “เกบหอมรอมรบ” ถา

ลกอยากตงเนอตงตวใหไดเรวๆ กตองปฏบตตวอยางนจงจะสมหวง l

35 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

๒๐รวยแลวอยาลมตว

ลกรก. . .

ไดบอกลกมาแลววา การอดออมเปนความด เรมตนทคนซงก�าลงจะสรางฐานะตองปฏบตอยางเครงครด อดออมไดมากกจะ

มเหลอมาก เหลอมากเทาไรกจะสรางฐานะไดเรวขนเทานน เมอ

ตองการตงตวกตองเรมทอดออมกอน อยาสรยสรายฟมเฟอย รจกกน

รจกใช กนใชแตพอด ท�าไดกตงตวได

ขอเตอนลกไวลวงหนาวา เมอลกอดออมจนสรางฐานะไดพอ

สมควรแลว ลกตองระวงตวไวอยางหนงคอ ทรพยสนเงนทองทอดออม

ไวจนท�าใหฐานะลกดขนแลวนน อาจท�าใหลกลมตว เผลอใจหลงใหล

ไดปลมกบเงนทองทรพยสนเหลานน จนกลายเปนคนตระหนเหนแกตว

ได ท�าใหเปนคนกระดาง หยงยโส คดใหญใฝสง ทะเยอทะยาน หรอ

เทยวขมเหงรงแกคนอน โดยคดวาตวเองมเงนมทองจะท�าอะไรตามใจ

ชอบกได เพราะเงนทองเปนดาบสองคมอย ใหคณกได ใหโทษกได

ขอใหลกมสตคดอยเสมอวา จะอดออมเงนทองไวเปน

หลกประกนชวตและครอบครวเพอเลยงครอบครวใหเปนสข

เมอมเหลอแลวจะเฉลยเจอจานชวยเหลอคนอนตามสมควร

ลกคดไดอยางนกจะไดประโยชนจากเงนทอง

ทอดออมไวอยางเตมท รวยแลวอยาลมตวนะลก l

บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)36

ลกเอย...

“การทคนเราจะฟนฝาอปสรรคจนพนไปได

กดวยการตอสกบอปสรรคนนๆ เทานน ม ใชจะพนไดดวยการหลบเลยง

หรอกระโดดขามไปเหมอนกบการขามรว แตตองฝาเขาไปทามกลางอปสรรคนน

เหมอนตองแลนเรอฝาคลนลมหรอเดนฝาแดดฝาฝนไป จงจะผานคลนลม

และผานแดดผานฝนไปไดฉนนน”

พระมหำโพธวงศำจำรย (ทองด ป.ธ.๙)

189 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

190 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

191 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

192 บทเรยนชวตจาก ค�ำพอ ค�ำแม โดย พระมหาโพธวงศาจารย (ทองด ป.ธ.๙)

หนงส

อใหม

และขายด