การไกลเกลยประนประนอม

ยอมความ

บทบญญต• ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง• มาตรา ๑๙ ศาลมอานาจสงไดตามทเหนสมควรให

คความทกฝาย หรอฝายใดฝายหนงมาศาลดวยตนเอง ถงแมวาคความนน ๆ จะไดมทนายความวาตางแกตางอยแลวกด อนงถาศาลเหนวาการทคความมาศาลดวยตนเองอาจยงใหเกดความตกลงหรอการประนประนอมยอมความดงทบญญตไวในมาตราตอไปน กใหศาลสงให คความมาศาลดวยตนเอง

• มาตรา ๒๐ ไมวาการพจารณาคดจะไดดาเนนไปแลวเพยงใด ใหศาลมอานาจทจะไกลเกลยใหคความไดตกลงกน หรอประนประนอมยอมความกนในขอทพพาทนน

www.thme Company Logo

บทบญญต• ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง• มาตรา ๒๐ทว เพอประโยชนในการไกลเกลย เมอศาลเหนสมควรหรอเมอ

คความฝายใดฝายหนงรองขอ ศาลจะสงใหดาเนนการเปนการลบเฉพาะตอหนาตวความทกฝายหรอฝายใดฝายหนงโดยจะใหมทนายความอยดวยหรอไมกได

• เมอศาลเหนสมควรหรอเมอคความฝายใดฝายหนงรองขอ ศาลอาจแตงตงบคคลหรอคณะบคคลเปนผประนประนอม เพอชวยเหลอศาลในการไกลเกลยใหคความไดประนประนอมกน

• หลกเกณฑและวธการในการไกลเกลยของศาล การแตงตงผประนประนอม รวมทงอานาจหนาทของผประนประนอม ใหเปนไปตามทกาหนดไวในขอกาหนดของประธานศาลฎกาโดยความเหนชอบของทประชมใหญของศาลฎกา

• ขอกาหนดของประธานศาลฎกาตามวรรคสาม เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

www.thme Company Logo

บทบญญต

• ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง• มาตรา ๑๓๘ ในคดทคความตกลงกนหรอประนประนอมยอมความกนใน

ประเดนแหงคดโดยมไดมการถอนคาฟองนน และขอตกลงหร อการประนประนอมยอมความกนนนไมเปนการฝาฝนตอกฎหมาย ใหศาลจดรายงานพสดารแสดงขอความแหงขอตกลงหรอการประนประนอมยอมความเหลานนไว แลวพพากษาไปตามนน

• หามมใหอทธรณคาพพากษาเชนวาน เวนแตในเหตตอไปน• (๑) เมอมขอกลาวอางวาคความฝายใดฝายหนงฉอฉล• (๒) เมอคาพพากษานนถกกลาวอางวาเปนการละเมดตอบทบญญตแหงกฎหมายอนเกยว

ดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน• (๓) เมอคา พพากษานนถกกลาวอางวามไดเปนไปตามขอตกลงหรอการประนประนอม

ยอมความ• ถาคความตกลงกนเพยงแตใหเสนอคดตออนญาโตตลาการ ใหนาบทบญญตแหงประมวล

กฎหมายนวาดวยอนญาโตตลาการมาใชบงคบ

www.thme Company Logo

ตวอยาง สญญาประนประนอมยอมความ

กรณกยมเงนขอ ๑. จาเลยยอมรบชาระหนใหแกโจทกจานวน

๒๐๐,๐๐๐ บาท โดยขอผอนชาระ ๑๐ งวด ๆ ละ ๒๐,๐๐๐ บาท ทกเดอนจนกวาจะชาระเสรจ งวดแรกจะชาระในวนท.....และงวดตอไปภายในวนท....ของทกเดอนถดไป หากจาเลยผดนดงวดใดงวดหนงถอวาผดนดทงหมด ยอมให โจทกบงคบคดไดทนท

ขอ ๒. โจทกยอมตามขอ ๑ ไมตดใจเรยกรองอนใดจากจาเลยอก นอกเหนอจากทกลาวขางตน

ขอ ๓. คาฤชาธรรมเนยมนอกจากทศาลสงคนให เปนพบ

www.thme Company Logo

ตวอยาง สญญาประนประนอมยอมความ

กรณกยมเงนขอ ๑ . จา เลยยอมร บชาระหนให แกโจทกจานวน

๒๐๐,๐๐๐ บาท โดยขอผอนชาระ ๑๐ งวด ๆ ละ ๒๐,๐๐๐ บาท ทกเดอนจนกวาจะชาระเสรจ งวดแรกจะชาระในวนท.....และงวดตอไปภายในวนท....ของทกเดอนถดไป หากจาเลยผดนดงวดใดงวดหนงถอวาผดนดทงหมด ยอมใหโจทกบงคบคดไดทนท

ขอ ๒. จาเลยยอมชดใชคาฤชาธรรมเนยมนอกจากทศาลสงคนและชดใชคาทนายความจานวน ๒,๐๐๐ บาทใหแกโจทก

ขอ ๓. โจทกยอมตามขอ ๑ และขอ ๒ ไมตดใจเรยกรองอนใดจากจาเลยอก นอกเหนอจากทกลาวขางตน

www.thme Company Logo

ตวอยาง สญญาประนประนอมยอมความ

กรณละเมดขอ ๑. จาเลยยอมชาระคาสนไหมทดแทนใหแกโจทก

จานวน ๑๐๐,๐๐๐ บาท โดยขอผอนชาระ ๒ งวด งวดแรก จานวน ๕๐,๐๐๐ บาท ชาระภายในวนท....... งวดท ๒ จานวน ๕๐,๐๐๐ บาท ชาระภายในวนท...... หากผดนดงวดใดงวดหนงถอวาผดนดทงหมดยอมใหโจทกบงคบคดได ทนท

ขอ ๒. โจทกยอมตามขอ ๑ ไมตดใจเรยกรองอนใดจากจาเลยอก นอกเหนอจากทกลาวขางตน

ขอ ๓. คาฤชาธรรมเนยมนอกจากทศาลสงคนให เปนพบ

www.thme Company Logo

ตวอยาง สญญาประนประนอมยอมความ

กรณละเมดขอ ๑. จาเลยยอมชาระคาสนไหมทดแทนใหแกโจทก

จานวน ๑๐๐ ,๐๐๐ บาท โดยขอผอนชาระ ๒ งวด งวดแรก จานวน ๕๐,๐๐๐ บาท ชาระภายในวนท....... งวดท ๒ จานวน๕๐,๐๐๐ บาท ชาระภายในวนท...... หากผดนดงวดใดงวดหนงถอวาผดนดทงหมดยอมใหโจทกบงคบคดไดทนท

ขอ ๒. จาเลยยอมชดใชคาฤชาธรรมเนยมนอกจากทศาลสง คนและชดใชคาทนายความจานวน ๒,๐๐๐ บาทใหแกโจทก

ขอ ๓. โจทกยอมตามขอ ๑ และขอ ๒ ไมตดใจเรยกรองอนใดจากจาเลยอก นอกเหนอจากทกลาวขางตน

www.thme Company Logo

ตวอยาง สญญาประนประนอมยอมความ

กรณบงคบจานองขอ ๑. จาเลยยอมชาระหนจานองจานวน ๑๐๐,๐๐๐ บาท โดยขอ

ผอนชาระเปน ๒๐ งวด งวดละ ๑ เดอนๆละ ๕,๐๐๐ บาท งวดแรกชาระภายในวนท....... งวดตอไปชาระภายในวนท......ของทกเดอน จนกวาจะชาระเสรจเปนการไถจานอง หากผดนดงวดใดงวดหนงถอวาผดนดทงหมดยอมใหโจทกบงคบคดไดทนท โดยยอมใหยดทดนทจานองโฉนดเลขท.....เลขทดน....ตาบล...อาเภอ....จงหวด....ออกขายทอดตลาด ถาไดเงนไมพอชาระหนยอมใหโจทกยดทรพยสนอนของจาเลยมาชาระหนจนครบ

ขอ ๒. โจทกยอมตามขอ ๑ และไมตดใจเรยกรองอนใดจากจาเลยอก นอกเหนอจากทกลาวขางตน

ขอ ๓. คาฤชาธรรมเนยมนอกจากทศาลสงคนใหเปนพบ

www.thme Company Logo

คาแถลงการณ

นยาม• มาตรา ๑ นยามวา• “คาแถลงการณ” หมายความวา คาแถลงดวยวาจา

หรอเปนหนงสอ ซงคความฝายหนงกระทาหรอยนตอศาล ดวยมงหมายทจะเสนอความเหนตอศาลในขอความในประเดนทไดยกขนอางในคาคความหรอในปญหาขอใดทศาลจะพงมคาสงหรอคาพพากษา ซงในขอเหลานคความฝายนนเพยงแตแสดง ห ร อกล า วท บท วน ห ร อย น ย น ห ร ออธบายข อความแห งคาพ ยาน หลกฐาน แ ละปญหาข อกฎหม ายและข อเท จจรงท งปวง คาแถลงการณอาจรวมอยในคาคความ

การยน• ป.ว.พ. มาตรา ๗๒๑. ยนตอศาลภายในเวลาทกฎหมายหรอศาล

กาหนดไว หรอโดยขอตกลงของคความตามทศาลจดลงไวในรายงานนน

๒. ใหผยนตนฉบบไวตอศาลพรอมดวยสาเนาเพอใหคความอกฝายหนงหรอคความอน ๆ หรอบคคลทเกยวของมารบไปโดยทางเจาพนกงานศาล

คาแถลงการณเปดคด

• ป.ว.พ.มาตรา ๑๘๕• ในวนนดสบพยาน เมอศาลเหนสมควร หรอเมอคความ

ฝายใดฝายหนงมคาขอ ศาลจะอานใหคความฟงซงคาฟอง คาใหการ และคาใหการแกฟองแยง ถาหากม หรอรายงานพสดารแหงการชสองสถาน แลวแตกรณ และคารองขอแกไขเพมเตม (ทไดยนตอศาลและสงไปใหแกคความแลวโดยชอบ) กได

• ภายใตบงคบแหงบทบญญตสามมาตราตอไปน ใหศาลสบพยานตามประเดนในขอพพาทตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายนวาดวยพยานหลกฐาน และฟงคาแถลงการณดวยวาจาของคความทงปวง

คาแถลงการณปดคด

• ป.ว.พ. มาตรา ๑๘๖• เมอสบพยานเสรจแลว ใหศาลอนญาตใหโจทก

แถลงการณดวยวาจากอน • แลวจงใหจาเลยแถลงการณดวยวาจาทบทวน ข อเถยง

แสดงผลแหงพยานหลกฐานในประเดนท พ พาท• ตอจากนใหศาลอนญาตใหโจทกแถลงตอบจาเลยไดอก

คร งหนง นอกจากนหามไมใหคความแถลงการณดวยวาจาอยางใดอก เวนแตจะไดรบอนญาตจากศาล

• กอนพพากษาคด ไมวาคความฝายใดจะไดแถลงการณด วยวาจาแลวหรอไม ค ค ว า ม ฝ า ย น น จ ะ ย น ค าแถลงการณ เปน หน งส อต อศาลกได แตตองสงสาเนานน ๆ ไปยงคความอน ๆ

การพจารณาเพมเตม

• ป.ว.พ.มาตรา ๑๘๗ • เมอไดสบพยานตามทจาเปนและคความได

แถลงการณ ถาหากมเสรจแลว ใหถอวาการพจารณาเปนอนสนสด แตตราบใดท ย งม ไดม ค าพ พ ากษา ศาลอาจท าการพ จารณ าตอไปอ กไ ด ตา ม ท เห น ส ม คว ร เพ อปร ะโย ช น แ ห งความยตธรรม

คาแถลงการณในช นอทธรณ

• ป .ว.พ. มาตรา ๒๔๐ ศาลอทธรณมอานาจทจะวนจฉยโดยเพยงแตพจารณาฟองอทธรณ คาแก อทธรณ เอกสารและหลกฐานทงปวง ในสานวนความซงศาลช นตนสงขนมา เวนแต

• (๑) ศาลอทธรณไดนดฟงคาแถลงการณดวยวาจาตามทบญญตไวในมาตรา ๒๔๑ แตถาคความฝายใดหรอทงสองฝายไมมาศาลในวนกาหนดนด ศาลอทธรณอาจดา เ นนคดไปได และคาพพากษาหรอคาสงของศาลอทธรณนน ไมใหถอเปนคาพพากษาโดยขาดนด

คาแถลงการณปดคดในช นอทธรณ

• มาตรา ๒๔๑ ถาคความฝายใดประสงคจะมาแถลงการณดวยวาจาในช นศาลอทธรณ ใหขอมาในตอนทายคาฟองอทธรณ หรอคาแกอทธรณ แลวแตกรณ และใหศาลอทธรณกาหนดนดฟงคาแถลงการณดวยวาจานน เวนแตศาลอทธรณจะพจารณาเหนวาการแถลงการณดวยวาจาไมจาเปนแกคด จะสงงดฟงคาแถลงการณเสยกได ในกรณทศาลอทธรณนดฟงคาแถลงการณดวยวาจา คความอกฝายหนงชอบทจะไปแถลงการณดวยวาจาในช นศาลอทธรณได ดวย ถงแมวาตนจะมไดแสดงความประสงคไว

คาแถลงการณปดคดในช นอทธรณ

• มาตรา ๒๔๑ (วรรคสอง) • การแถลงการณดวยวาจา ผขอแถลง เปนผ

แถลงกอน แลวอกฝายหนงแถลงแก แลวผขอแถลง แถลงไดอกคร งหนง ถาขอแถลงทงสองฝาย ใหผอทธรณแถลงกอน ถาท งสองฝายอทธรณและตางขอแถลง ใหศาลอทธรณพจารณาสง

หลก• วธการ : แถลงดวยวาจาหรอเปนหนงสอ • เพอ : เสนอความเหนตอศาล• เนอหา : เกยวกบประเดนทไดยกขนอางในคาคความหรอใน

ปญหาขอใดทศาลจะพงมคาส งหรอคาพพากษา ซงในขอเหลานคความฝายนนเพยงแตแสดง หร อกล าวท บท วนหร อยนยนหรออธบายข อความแห งคาพยานหลกฐาน และปญหาขอกฎหมายและขอเท จจรงท งปวง (ป.ว .พ .มาตรา ๑)

• ศาลช นตน : วนนดสบพยาน (ป.ว.พ.๑๘๕)/ เมอศาลสบพยานเสรจ (ป.ว.พ.๑๘๖)

• ศาลอทธรณ : แสดงความประสงคไปพรอมกบคาอทธรณหรอคาแกอทธรณ (เวนแตศาลอทธรณเหนวาไมจาเปน) (ป.ว.พ.๒๔๐,๒๔๑)

• ยน : ตาม ป.ว.พ.ม.๗๒

วธเขยน

๑. บรรยายวาคดอยระหวางอะไร• ขอ ๑. คดนเสรจสนการสบพยานโจทกและพยานจาเลยแลวเมอ

วนท ๓ พฤษภาคม ๒๕๕๕ และนดฟงคาพพากษาในวนท ๒๓ มกราคม ๒๕๕๖ เวลา ๐๙.๐๐ น. โดยใหจาเลยแถลงการณปดคดกอนมคาพพากษา จาเลยขอประทานอนญาตยนคาแถลงการณปดคดเพอประกอบการพจารณาพพากษาของศาล ดงจะประทานกราบเรยนตอไปน

๒. บรรยายยอคาฟองโจทกและคาใหการจาเลย• ขอ ๒. โจทกฟองวา.................• จาเลยใหการวา..............

วธเขยน

• บรรยายรายละเอยดการนาสบฝายโจทก • ขอ ๓ ทางพจารณาโจทกนาสบวา........

• บรรยายรายละเอยดการนาสบฝายจาเลย• ขอ ๔ ทางพจารณาจาเลยนาสบวา..........

• บรรยายประเดนทตองพจารณา• ขอ ๕. ในการนาสบของโจทกและจาเลยมประเดนทตองพจารณาดงน

• ๕.๑. (ประเดนท ๑) จาเลยขบรถยนตโดยประมาทจรงหรอไม.............• ๕.๒. (ประเดนท ๒) จาเลยตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกโจทก

หรอไม เพยงใด...

วธเขยน

• สรปทายคาแถลงการณ• จากเหตผลดงทจาเลยไดประทานกราบเรยนตอศาลท

เคารพมาขางตน จาเลยจงไมไดกระทาละเมดตามคาฟองโจทก หาตองรบผดชดใชคาสนไหมแกโจทกไม จงขอศาลไดโปรดพจารณาพพากษายกฟองโจทก เพอประโยชนแหงความยตธรรม ขอศาลไดโปรดอนญาต

อทธรณ

บททวไป• ป.ว.พ.มาตรา ๒๒๓ ภายใตบงคบบทบญญตมาตรา ๑๓๘,

๑๖๘, ๑๘๘ และ ๒๒๒ และในลกษณะน คาพพากษาหรอคาสงของศาลช นตนนน ใหยนอทธรณตอศาลอทธรณ เวนแตคาพพากษาหรอคาส ง นนประมวลกฎหมายนหร อกฎหมายอนจะไดบญญตวาใหเปนทสด

• ป.ว.พ. มาตรา ๑๓๘ : อทธรณคาพพากษาตามยอม• ป.ว.พ. มาตรา ๑๖๘ : การอทธรณปญหาคาฤชาธรรมเนยม• ป.ว.พ. มาตรา ๑๘๘ : การอทธรณคดไมมขอพพาท• ป.ว.พ. มาตรา ๒๒๒ : การอทธรณคาพพากษาตามคาช

ขาดอนญาโตตลาการ

บทตองหามอทธรณ

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๒๔ วรรคหนง• ในคดทราคาทรพยสนหรอจานวนทนทรพยทพพาท

กนในช นอทธรณไมเกนหาหมนบาทหรอไมเกนจานวนทกาหนดในพระราชกฤษฎกา หามมใหคความอทธรณในขอเทจจรง

• เวนแต ผพพากษาทนงพจารณาคดนนในศาลช นตนไดทาความเหนแยงไวหรอไดรบรองวามเหตอนควรอทธรณได

• หรอถาไมมความเหนแยงหรอคารบรองเชนวานตองไดรบอนญาตใหอทธรณเปนหนงสอจากอธบดผพพากษาช นตนหรออธบดผพพากษาภาคผมอานาจ แลวแตกรณ

บทยกเวนการหามอทธรณปญหาขอเทจจรง

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๒๔ วรรคสอง• บทบญญตในวรรคหนงมไดใหบงคบในคดเกยวดวย

สทธแหงสภาพบคคลหรอสทธในครอบครวและคดฟองขอใหปลดเปล อง ทกขอ นไ มอาจคานวณเปนราคาเงนได

• เว นแตในคดฟองขบไลบคคลใด ๆ ออกจากอสงหารมทรพยอนมคาเชาหรออาจใหเชาได ในขณะยนคาฟองไมเกนเดอนละสพนบาทหรอไมเกนจานวนทกาหนดในพระราชกฤษฎกา

การขอรบรองอทธรณปญหาขอเทจจรง

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๒๔ วรรคสาม• การขอใหผพพากษาทนงพจารณาในคดใน

ศาลช นตนรบรองวามเหตอนควรอทธรณได ใหผอทธรณยนคารองถงผพพากษานนพรอมกบคาฟองอทธรณตอศาลช นตนเม อศาลไดรบคารองเช นว าน น ใหศาลส งคา ร อ งพ ร อม ด ว ย ส า น ว น คว า มไ ปย ง ผ พพากษาดงกล าวเพ อพจารณารบรอง

ขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทอางในอทธรณ

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๒๕• หลก : ขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทจะยกขนอางในการยน

อทธรณนนคความจะตองกลาวไวโดยชดแจงในอทธรณและตองเปนขอทไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลช นตน ทงจะตองเปนสาระแกคดอนควรไดรบการวนจฉยดวย

• ยกเวน : ถาคความฝายใดมไดยกปญหาขอใดอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชนขนกลาวในศาลช นตน

• หรอคความฝายใดไมสามารถยกปญหาขอกฎหมายใด ๆ ขนกลาวในศาลช นตนเพราะพฤตการณไมเปดชองใหกระทาได

• หรอเพราะเหตเปนเร องทไมปฏบตตามบทบญญตวาดวยกระบวนพจารณาช นอทธรณ คความทเกยวของยอมมสทธทจะยกขนอางซงปญหาเชนวานนได

• หลก :– ขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทยกขนอางใน

อทธรณตองวากนมาโดยชอบในศาลช นตน– ตองเปนสาระแกคด (ตองเกยวกบประเดนแหงคด)

• ยกเวน :– *ปญหาอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของ

ประชาชน– ไมสามารถยกขอกฎหมายขนกลาวอางไดเพราะ

พฤตการณไมเปดชอง– เหตเพราะกระบวนพจาณาช นอทธรณไมชอบ

หามอทธรณคาส งระหวางพจารณา

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๒๖ กอนศาลช นตนไดมคาพพากษาหรอคาสงช ขาดตดสนคด ถาศาลนนไดมคาสงอยางใดอยางหนงนอกจากทระบไวในมาตรา ๒๒๗ และ ๒๒๘

• (๑) หามมใหอทธรณคาส งนนในระหวางพจารณา• (๒) ถาคความฝายใดโตแยงคาส งใด ใหศาลจดขอโตแยงนนลงไวใน

รายงานคความทโตแยงชอบทจะอทธรณคาส งนนไดภ า ยใ นกาหนดหนงเดอนนบแตวนท ศาลไดมคาพพากษา หรอคาส งช ขาดตดสนคดน น เปนตนไป

• เพอประโยชนแหงมาตราน ไมวาศาลจะไดมคาสงใหรบคาฟองไวแลวหรอไม ใหถอวาคาสงอยางใดอยางหนงของศาลนบตงแตมการยนคาฟองตอศาล นอกจากทระบไวในมาตรา ๒๒๗ และ ๒๒๘ เปนคาส งระหวางพจารณา

ไมเปนคาส งระหวางพจารณา

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๒๗ คาสงของศาลช นตนทไมรบหรอใหคนคาคความตามมาตรา ๑๘ หรอคาส งวนจฉยชขาดเบองตนตามมาตรา ๒๔ ซงทาให คดเสรจไปทงเร องนน ม ให ถอว า เปนคาส งในร ะหว างพ จารณ า และใหอยภายในขอบงคบของการอทธรณคาพพากษาหรอคาสงช ขาดตดสนคด

• (ตามมาตรา ๒๒๓ , ๒๒๔ , ๒๒๕)

ไมเปนคาส งระหวางพจารณา

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๒๘ กอนศาลชขาดตดสนคด ถาศาลมคาสงอยางใดอยางหนงดงตอไปน คอ

• (๑) ใหกกขง หรอปรบไหม หรอจาขง ผใด ตามประมวลกฎหมายน

• (๒) มคาสงอนเกยวดวยคาขอเพอคมครองประโยชนของคความในระหวางการพจารณา หรอมคาสงอนเกยวดวยคาขอเพอจะบงคบคดตามคาพพากษาตอไป หรอ

• (๓) ไมรบหรอคนคาคความตามมาตรา ๑๘ หรอวนจฉยชขาดเบองตนตามมาตรา๒๔ ซงมไดทาใหคดเสรจไปทงเร อง หากเสรจไปเฉพาะแตประเดนบางขอ

• คาสงเชนวาน คความยอมอทธรณไดภายในกาหนดหนงเดอน นบแตวนมคาส งเปนตนไป

ไมเปนคาส งระหวางพจารณา

• มาตรา ๒๒๘ (วรรคสามและส)• แมถงวาจะมอทธรณในระหวางพจารณา ใหศาลดาเนนคดตอไป และม

คาพพากษาหรอคาสงช ขาดตดสนคดนน แตถาในระหวางพจารณา คความอทธรณคาสงชนดทระบไวในอนมาตรา (๓) ถาศาลอทธรณเหนวา การกลบหรอแกไขคาสงทคความอทธรณนน จะเปนการวนจฉยช ขาดคดหรอวนจฉยชขาดประเดนขอใดทศาลลางมไดวนจฉยไว ให ศาลอทธรณมอานาจทาคาสงใหศาลลางงดการพจารณาไวในระหวางอทธรณ หรองดการวนจฉยคดไวจนกวาศาลอทธรณจะไดวนจฉยช ขาดอทธรณนน

• ถาคความมไดอทธรณคาส งในระหวางพจารณาตามทบญญตไวในมาตราน กใหอทธรณไดในเมอศาลพพากษาคดแลวตามความในมาตรา ๒๒๓

• หลก :– คาสงอยางใดอยางหนงของศาลนบตงแตมการยนคา

ฟองตอศาล นอกจากทระบไวในมาตรา ๒๒๗ และ ๒๒๘ เปนคาสงระหวางพจารณา

– หามมใหอทธรณคาสงนนในระหวางพจารณา– ตองโตแยงคาสงไว (ขอคานผดระเบยบตามมาตรา

๒๗)– อทธรณไดภายในกาหนดหนงเดอนนบแตวนทศาลได

มคาพพากษา หรอคาสงช ขาดตดสนคดนนเปนตนไป

• ยกเวน :– คาสงตามมาตรา ๑๘ และคาสงตามมาตรา ๒๔ ทงคด

เสรจไปทงเร อง หรอเสรจไปบางสวน– คาสงใหกกขง หรอปรบไหม หรอจาขง ผใด ตามประมวล

กฎหมายน

– คาสงอนเกยวดวยคาขอเพอคมครองประโยชนหรอมคาสงอนเกยวดวยคาขอเพอจะบงคบคดตามคาพพากษาตอไป

– ไมเปนคาส งระหวางพจารณา อทธรณภายในหนงเดอน นบแตวนทมคาส ง

การยนอทธรณ

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๒๙ การอทธรณนนให ทาเปนหนงสอยนตอศาลช นตนซงมคาพพากษาหรอคาสงภายในกาหนดหนงเดอนนบแตวนทไดอานคาพพากษาหร อคาส ง นน และผอทธรณตองน า เ งนคาธรรม เนยมซ งจะตองใช แกค ความอกฝายหนงตามคาพ พ ากษาหร อคาส งม าวางศาลพ ร อมกบอ ทธรณ น นดวย ใหผอทธรณยนสาเนาอทธรณตอศาล เพอสงใหแกจาเลยอทธรณ (คอฝายโจทกหรอจาเลยความเดมซงเปนฝายทมไดอทธรณความนน) ตามทบญญตไวในมาตรา ๒๓๕ และ ๒๓๖

หลกอนๆ

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๓๐ : ใหศาลตรวจวาเปนอทธรณในปญหาขอเทจจรงทจะรบไวพจารณาไดหรอไม

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๓๑ : การยนอทธรณไมเปนการทเลาการบงคบคด ต องยนคาขอทเลาฯตอศาลช นตนกอนศาลส งรบอทธรณหรอยนตอตรงตอศาลอทธรณเมอศาลอนญาตใหอทธรณแลว

• ป.ว.พ. มาตรา ๒๓๗ : จาเลยอทธรณอาจยนคาแกอทธรณตอศาลช นตนไดภายในกาหนดสบหาวนนบแตวนสงสาเนาอทธรณ

คาพพากษาศาลอทธรณใหเปนทสด

• มาตรา ๒๔๔ ภายใตบงคบมาตรา ๒๔๗ คาพพากษาหรอคาส งของศาลอทธรณใหเปนทสด

• (ยกเวนคดทสามารถฎกาได หรอไดรบอนญาตใหฎกา)

วธการเขยนอทธรณ

๑. บรรยายคาพพากษาของศาลช นตน

๒. บ ร ร ย า ย ขอ เ ท จ จ ร ง แ ล ะ ขอกฎหมายพรอมดวยเหตผลโตแยงคาวนจฉยของศาลช นตน

๓. ลงทาย

เร มตนดวย

“ดวยความเคารพตอคาพพากษาของศาลช นตนเปนอยางสง โจทกยงไมเหนพองดวยกบคาพพากษาดงกลาว เนองจากยงคลาดเคลอนตอขอเทจจรงและขอกฎหมายหลายประการ จงใครขอใหศาลอทธรณไดโปรดพจารณาพพากษาคดนใหมอกคร ง ดงรายละ เอยดทโจทกจะได ประทานกราบเรยน ตอไปน”

บรรยายปญหาขอเทจจรง

๑. ตองแยกบรรยายปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมายออกจากกน

๒. บรรยายในสวนของปญหาขอเทจจรงกอน โดยบรรยายไปทละประเดน

๓. แตละประเดนใหยกขออางขอเถยงของโจทกจาเลยทเปนประเดนแหงคดขนบรรยายกอน เชน คดมปญหาวา จาเลยขบรถยนตดวยความประมาทหรอไม

๔. บรรยายทางนาสบของโจทกจาเลยในปญหาน เชน ในปญหาดงกลาว พยานโจทกและพยานจาเลยตางเบกความโตแยงกน โดย.....................

บรรยายปญหาขอเทจจรง๕. ยกเอาประเดนยอยทเกดจากขออางขอเถยงของทงสองฝาย ขนมา

บรรยายไปทละประเดน (ซงในประเดนหลกแหงคด อาจองคประกอบของประเดนยอยๆ ทมการโตแยงกบหลายประเดน) เชน มปญหาประการแรกวา ระยะทางระหวางทจาเลยเร มเหยยบเบรกจนถงจดทเฉยวชนใกลหรอไกลแคไหน

๖. บรรยายคาวนจฉยของศาลช นตน ทใหเหตผลเกยวกบประเดนนน (ทผอทธรณไมเหนดวย)

๗. บรรยายเหตผลของผอทธรณวาไมเหนดวยกบประเดนนน โดยยกขอพรธของพยานฝายตรงขาม ความไมสมเหตสมผล ความขดแยงกนของพยาน หรอความไมมอยจรงหรอไมเปนจรง

๘. อางอง แนวคาพพากษาศาลฎกา (ถาม)

บรรยายปญหาขอกฎหมาย๑. คลายกบการบรรยายขอเทจจรง๒. ยกประเดนขอกฎหมายทผ อทธรณคดวา ศาลช นตน

วนจฉยไมเปนไปตามกฎหมายขนกลาวกอน๓. บรรยายคาวนจฉยและเหตผลของศาลช นตนทเกยวกบ

ประเดนนน๔. บรรยายเหตผลของผอทธรณทไมเหนดวยกบคาวนจฉย

ของศาลช นตน๕. บรรยายสรปทายชใหศาลอทธรณเหนวาคาวนจฉยของศาล

ช นตนไมถกตองอยางไร และทถกตองความเปนอยางไร๖. อางอง แนวคาพพากษาศาลฎกา (ถาม)

คาลงทาย

๑. อาศยเหตและผลดงทจาเลยไดประทานกราบเรยนมาแลว ขอศาลอทธรณไดโปรดพพากษากลบคาพพากษาของศาลช นตนเปนยกฟองโจทก และใหโจทก ชาระคาฤชาธรรมและคาทนายแทนจาเลยดวย

๒. อาศยเหตและผลดงทโจทกไดประทานกราบเรยนมาแลว ขอศาลอทธรณไดโปรดพพากษากลบคาพพากษาของศาลช นตนเปนใหโจทกเปนฝายชนะคด และจาเลยตองรบผดตามฟองโจทก และใหจาเลยชาระคาฤชาธรรมและคาทนายแทนโจทกดวย

ฎกา

บททวไป• ป.ว.พ.มาตรา ๒๔๗ การฎกาคาพพากษาหรอ

คาสงของศาลอทธรณ ใหกระทาไดเมอไดรบอนญาตจากศาลฎกา

• การขออนญาตฎกา ใหยนคารองพรอมกบคาฟองฎกาตอศาลช นตนทมคาพพากษาหรอคาสงในคดนนภายในกาหนดหนงเดอนนบแตวนทได อานคาพพากษาหรอคาส งของศาลอทธรณแลวใหศาลช นตนรบสงคารองพรอมคาฟองฎกาดงกลาวไปยงศาลฎกา และใหศาลฎกาพจารณาวนจฉยคารองใหเสรจสนโดยเรว

บททวไป• ป.ว.พ. มาตรา ๒๔๘ คารองตามมาตรา ๒๔๗ ให

พจารณาและวนจฉยโดยองคคณะผพพากษาทประธานศาลฎกาแตงต ง ซงประกอบดวยรองประธานศาลฎกาและผพพากษาในศาลฎกาซงดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาศาลฎกาอกอยางนอยสามคน

• การวนจฉยใหเปนไปตามเสยงขางมาก ถาคะแนนเสยงเทากนใหบงคบตามความเหนของฝายทเหนควรอนญาตใหฎกา

บททวไป• ป.ว.พ. มาตรา ๒๔๙ ใหศาลฎกาพจารณาอนญาตให

ฎกาตามมาตรา ๒๔๗ ได เมอเหนวาปญหาตามฎกานนเปนปญหาสาคญทศาลฎกาควรวนจฉย

• ปญหาสาคญตามวรรคหนง ใหรวมถงกรณดงตอไปน

• (๑) ปญหาทเกยวพนกบประโยชนสาธารณะ หรอความสงบเรยบรอยของประชาชน

• (๒) เมอคาพพากษาหรอคาสงของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมายทสาคญขดกนหรอขดกบแนวบรรทดฐานของคาพพากษาหรอคาส งของศาลฎกา

บททวไป• (๓) คาพพากษาหรอคาสงของศาลอทธรณไดวนจฉยขอ

กฎหมายทสาคญซงยงไมมแนวคาพพากษาหรอคาส งของศาลฎกามากอน

• (๔) เมอคาพพากษาหรอคาสงของศาลอทธรณขดกบคาพพากษาหรอคาส งอนถงทสดของศาลอน

• (๕) เพอเปนการพฒนาการตความกฎหมาย

บททวไป• (๖) *ปญหาสาคญอนตามขอกาหนดของ

ประธานศาลฎกา

• ขอกาหนดของประธานศาลฎกาตามวรรคสอง (๖) เมอไดรบความเหนชอบจากทประชมใหญศาลฎกาและประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

• ในกรณทศาลฎกามคาส งไมอนญาตใหฎกา ใหคาพพากษาหรอคาส งของศาลอทธรณเปนทสดต งแตวนทไดอานคาพพากษาหรอคาส งนน

ขอกาหนดประธานศาลฎกา• ขอ ๑๓ *ปญหาสาคญอนตามมาตรา ๒๔๙

วรรคสอง (๖) ไดแก กรณดงตอไปน

• (๑) คาพพากษาหรอคาส งของศาลอทธรณมความเหนแยงในสาระสาคญ

• (๒) คาพพากษาหรอคาส งของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมายสาคญทไมสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศทมผลผกพนกบประเทศไทย

*หลกความสงบเรยบรอยของประชาชน

ความหมายของความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน

• ศ.ดร.จด เศรษฐ บตร ได ให คา อธบาย • “ความสงบเรยบรอยของประชาชน” ไววา “เปนขอหามซงสงคม

บงคบแกเอกชน เปนการแสดงใหเหนวา สงคมยอมอยเหนอเอกชน ทงน เพอสงคมจะไดดารงอยไดและจะไดคมครองปกปกรกษา เอกชนซงอยในสงคมนนเอง”

• สวนคาวา “ศลธรรมอนดของประชาชน” หมายถงธรรมเนยม ประเพณทดงามของสงคมทประชาชนถอปฏบต เพอใหเกดความ สงบสขของสงคม

หลกกฎหมายเอกชน

• เปนกฎหมายทกาหนดความสมพนธระหวางเอกชน เอกชนในฐานะทเทาเทยมกน การทบคคลเขาทานตกรรมสญญาใดๆตอกนยอมทจะผกพนบงคบกนตามหลกความศกดสทธของเจตนา

• ปรชญาของกฎหมายเอกชนจงอยทวา เมอไมมกฎหมายหาม ยอมทาได

• อยางไรกตาม หากวตถทประสงคเปนการขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน นตกรรมสญญานนจะตกเปนโมฆะ เนองจากกฎหมายยอมไมสนบสนนการกระทาทฝาฝนความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน

หลกสาคญของ ความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน

๑. เปนหลกพนฐานทอยในกฎหมายทกระบบ๒. เปนหลกทเกยวของกบประโยชนโดยทวไปของประเทศชาตและ

ประชาชนโดยรวม๓. ถอยคามความหมายไมแนนอน มขอบเขตกวางขวางเปลยนแปลงตาม

นโยบายรฐและสภาพสงคม๔. เปนกฎหมายทยตธรรม ศาลมดลพนจวนจฉยเปนกรณๆไป๕. เปนกฎหมายทเปนบทบงคบ ไมยอมใหคกรณตกลงแกไขเปลยนแปลง

เปนบทบงคบเดดขาด

ตวอยาง๑. บทบญญตเก ยวกบสภาพและสถานะของบคคล เชน ผเยาว คนไรความสามารถ

คนเสมอนไรความสามารถ ซงกาหนดขนเพอคมครองผออนแอกวา๒. บทบญญตเก ยวกบแบบของนตกรรม เชน การทานตกรรมเกยวกบทดน กฎหมาย

บงคบใหทาเปนหนงสอและจดทะเบยน เพอสะดวกในการเกบภาษ๓. บทบญญตเก ยวกบครอบครวและอ านาจในครอบครว เชน การหมน การสมรส

หนาทของบดามารดา ฯลฯ๔. บท บญญต เก ย วกบปร ะโยช น ส าธารณ ะ เชน ทรพยสนอนเปนสาธารณะของ

แผนดน๕. บท บญญต เพ อ ปองกน ม ให บคคลท จร ต เชน กฎหมายประกนภยทกาหนดใหผ

รบประกนไมตองรบผดเนองจากการกระทาโดยทจรตหรอประมาทของผเอาประกน

“ถาบนไดไมไดพาดอยบนกาแพงทถกตองแลว ทกๆขนทปนขนไปกจะนาเราไปพบกบความผดพลาดเรวขน”

สตเฟน อาร โคว