15 กมภาพนธ 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด

การสมมนาวชาการประจาป 2554

“ยกเครองการศกษาไทย: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง” (Revamping Thai Education System: Quality for All)

หวขอท 1

การปฏรปการศกษารอบใหม: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง

โดย

อมมาร สยามวาลา ดลกะ ลทธพพฒน และ สมเกยรต ตงกจวานชย สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ขอขอบคณศภณฏฐ ศศวฒวฒน ทชวยรวบรวมขอมลและจดเตรยมตนฉบบบางสวน)

รวมจดโดย

มลนธชยพฒนา สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา สานกงานปฏรป

และ มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

15 กมภาพนธ 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 3

การปฏรปการศกษารอบใหม: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง

อมมาร สยามวาลา ดลกะ ลทธพพฒน และสมเกยรต ตงกจวานชย

1. ปญหาคณภาพการศกษาไทย

การศกษาไดรบความคาดหมายใหทาหนาทตางๆ ในทางสงคม การเมองและเศรษฐกจมากมาย นบตงแตการชวยใหประชาชนอานออกเขยนไดและคดเปน เรยนรจรยธรรมและความเปนพลเมอง ตลอดจนพฒนาทกษะทางเศรษฐกจ ซงจะชวยเพมความเทาเทยมในสงคมในระยะยาว จากบทบาทหนาทสาคญหลายประการดงกลาว การศกษาทไมมคณภาพจงกอใหเกดปญหาทรายแรงตอประเทศ

การแกปญหาคณภาพการศกษาไทยเปนเรองทยากเยนแสนเขญยง แมจะมความพยายามในการปฏรปการศกษามากวา 10 ป ตงแตการปฏรปรอบแรกเมอป พ.ศ. 2542 จนมาถงการปฏรปรอบทสองเมอป พ.ศ. 2552 เรากยงไมสามารถทาใหคณภาพการศกษาของประเทศดขนไดอยางเปนรปธรรม

สาเหตของปญหาคณภาพของการศกษาทมผกลาวถงมมากมายจนมองไมเหนหนทางวาจะปฏรปกนอยางไร หรอจะเรมแกไขปญหาใดเปนปญหาแรก (ภาพท 1) อกทงการปฏรปในบางดานกลบยงทาใหปญหาแยลง เชน ระบบประกนคณภาพกลบเพมภาระงานเอกสารใหคร ทาใหครมเวลาในการเตรยมสอนนอยลง ซงอาจทาใหการศกษามคณภาพแยลงได

4 การสมมนาวชาการประจาป 2554 เรอง“ยกเครองการศกษาไทย: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง”

ภาพท 1 ความซบซอนของปญหาคณภาพการศกษาไทย

ทผานมามกเชอกนวา ความลมเหลวของการศกษาไทยมสาเหตมาจากการขาดแคลนทรพยากรทจาเปน แตความเชอนไมถกตอง เพราะในชวงเกอบ 10 ปทผานมา งบประมาณกระทรวงศกษาธการเพมขนประมาณ 2 เทา (กราฟท 1) จนในปจจบนสดสวนงบประมาณดานการศกษาตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) และงบประมาณดานการศกษาตองบประมาณรวมของไทยอยทรอยละ 4 และรอยละ 20 ตามลาดบ ซงไมตากวาประเทศอนๆ ในภมภาคเดยวกนแลว ในขณะเดยวกนเงนเดอนเฉลยของครโรงเรยนรฐบาลกเพมสงขนจากประมาณ 1.5 หมนบาทในป 2544 เปนประมาณ 2.4 หมนในป 2553

15 กมภาพนธ 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 5

กราฟท 1 งบประมาณกระทรวงศกษาธการ ในชวงป 2546-2554

ทมา: สานกงบประมาณ

กราฟท 2 สดสวนงบประมาณการศกษาตอจดพ และตองบประมาณรวม ของไทยและประเทศเพอนบาน

ทมา: World Bank

นอกจากน นกเรยนไทยยงใชเวลาเรยนในหองเรยนมากกวานกเรยนประเทศอนๆ ใน

ภมภาคเดยวกน ทงนยงไมตองกลาวถงคาเรยนและเวลาของผปกครองและนกเรยนอกมากมายทหมดไปกบการกวดวชา (กราฟท 3) กลาวโดยสรป รฐและประชาชนไทยไดลงทนในการศกษาไปไมนอยกวาประเทศอนๆ ในภมภาค

6 การสมมนาวชาการประจาป 2554 เรอง“ยกเครองการศกษาไทย: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง”

กราฟท 3 เวลาการเรยนวทยาศาสตรในหองเรยน (ชวโมง/สปดาห) และคะแนน PISA วชาวทยาศาสตรของ

ไทยและประเทศอนๆ

ทมา: OECD (2009)

แมวางบประมาณการศกษาทเพมขนจะชวยใหประชากรวยเรยนของประเทศสามารถเขาถงการศกษามากขนในเชงปรมาณ ดงจะเหนไดจากอตราการเขาเรยนในชวงชนประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตนทคอนขางสงดงแสดงในกราฟท 4 กตาม แตอตราการเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนปลายกยงไมสงนก โดยมนกเรยนประถมศกษาปท 1 รนป 2541 เพยงรอยละ 68 เทานนทเขาเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนปลาย และเหลอเพยงรอยละ 54 เทานนทเรยนจนจบมธยมศกษาตอนปลาย (ตารางท 1)

15 กมภาพนธ 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 7

กราฟท 4 อตราการเขาเรยนในแตละระดบการศกษา

ทมา: กระทรวงศกษาธการ

ตารางท 1 แสดงอตราการคงอยของนกเรยน ป. 1 รนป 2541 ในแตละชวงชน

ระดบชน (ป.1 รน 2541) อตราการคงอย (รอยละ)

ป.1 100

ป.6 89.5

ม.1 85.6

ม.3 79.6

ม.4/ปวช. 1 68.4

ม.6/ปวช. 3 54.8

ทมา: กระทรวงศกษาธการ

ทสาคญกวานน ผลการเรยนของนกเรยนซงเปนตวชวดคณภาพการศกษาทสาคญกลบ

ตกตาลงสวนทางกบทรพยากรการศกษาของประเทศทเพมขน ดงจะเหนไดจากผลคะแนนสอบของนกเรยนไทยไมวาจะวดจากขอสอบมาตรฐานในประเทศคอ O-NET หรอขอสอบมาตรฐานระหวางประเทศเชน Programme for International Student Assessment (PISA) และ Trends in

8 การสมมนาวชาการประจาป 2554 เรอง“ยกเครองการศกษาไทย: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง”

International Mathematics and Science Study (TIMSS) ตางกมแนวโนมลดลง1 (กราฟท 5) และอยในระดบทตากวาประเทศเพอนบานยกเวนอนโดนเซย (กราฟท 6)

กราฟท 5 แนวโนมคะแนนสอบมาตรฐาน TIMSS, PISA และ O-NET ม.6 ของนกเรยนไทย

ทมา: TIMSS, PISA และ สทศ.

กราฟท 6 คะแนนสอบมาตรฐาน TIMSS 2007 และ PISA 2009 ของนกเรยนไทยและประเทศเพอนบาน

ทมา: TIMSS และ PISA 1 ภาคผนวกของบทความนมขอมลเบองตนเกยวกบการสอบ PISA และ TIMSS

15 กมภาพนธ 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 9

ในขณะเดยวกน กลบปรากฏขาวในสอมวลชนวา มนกเรยนไทยจากโรงเรยนมชอเสยงในกรงเทพฯ สามารถสอบแขงขนไดเหรยญรางวลระดบโลกตางๆ เชน การแขงขนโอลมปกวทยาศาสตรและคณตศาสตรอยางตอเนองทกป ซงแสดงใหเหนถงความเหลอมลาทางคณภาพระหวางโรงเรยนในพนทตางๆ และชวาการพฒนาคณภาพของโรงเรยนไทยทผานมาเปนไปอยางไมทวถง ขอสนนษฐานดงกลาวยงไดรบการยนยนจากขอเทจจรงทวาคะแนนสอบมาตรฐานของโรงเรยนสาธต ในสงกดมหาวทยาลยตางๆ และโรงเรยนในกรงเทพฯ สงกวาโรงเรยนสงกดอนๆ และโรงเรยนในภมภาคอนๆ อยางชดเจน (กราฟท 7 และ 8)

กราฟท 7 คะแนนสอบมาตรฐาน TIMSS PISA และ O-NET ระหวางโรงเรยนสงกดตางๆ

ทมา: TIMSS, PISA และ สทศ.

กราฟท 8 คะแนนสอบมาตรฐาน TIMSS และ O-NET ระหวางภมภาคตางๆ

ทมา: TIMSS และ สทศ.

10 การสมมนาวชาการประจาป 2554 เรอง“ยกเครองการศกษาไทย: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง”

อยางไรกตาม การยกระดบคณภาพการศกษามใชเรองสนหวง แตเปนสงททาไดจรงในเวลาไมเกน 1 ทศวรรษ ดงตวอยางของประเทศตางๆ เชน ชล ลตเวยและประเทศกาลงพฒนาทงหลายเคยปฏรปสาเรจมาแลว (Mckinsey & Company, 2010) หากแตขอเสนอการปฏรปการศกษาทผานมาในประเทศไทยยงคงไมมความชดเจน เนองจากผมสวนไดเสยทงหลายยงมความเขาใจตอปญหาในลกษณะทแตกตางกนมาก (รปภาพท 2) ซงทาใหเกดความสบสนวา เราควรจะเรมแกไขปญหาการศกษาทจดใดกอน

รปภาพท 2 ความหลากหลายของขอเสนอในการปฏรปทผานมา

2. แนวคดทางทฤษฎในการยกระดบการศกษา

การแกปญหาใดๆ ใหสาเรจจะตองเรมจากความรทถกตองกอน การศกษาในเชงประจกษทผานมามขอคนพบตางๆ ทสาคญหลายประการคอ ประการแรก คณภาพการศกษามผลตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในระยะยาว (Hanushek, 2007 & 2010) ซงหกลางความเชอเดมทวา การเขาถงการศกษา (ปรมาณ) เปนตวแปรทกาหนดอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในระยะยาว ทงนการทดสอบทฤษฎตางๆ ในเชงประจกษพบวา ตวแปรอตราการเขาถงการศกษาจะหมดนยสาคญทางสถตทนท เมอใสตวแปรคณภาพการศกษาเขาไปแทน

ประการทสอง ลาพงการเพมทรพยากรตางๆ เชน งบประมาณการศกษา ไมไดเปน

หลกประกนตอความสาเรจในการสรางคณภาพของการศกษาของประเทศแตอยางใด กรณของประเทศไทยทกลาวมาขางตนกดเหมอนสนบสนนขอคนพบนอยางชดเจน

15 กมภาพนธ 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 11

ประการทสาม คณภาพของครชวยใหนกเรยนมผลการเรยนดขนอยางมนยสาคญ เชน Hanushek (1992) พบวา ความแตกตางระหวางการเรยนกบครทสอนเกงและครทสอนไมเกงมผลเทยบเทากบการเรยนรของนกเรยนทแตกตางกนถง 1 ปในแตละปการศกษา กลาวคอ ในขณะทครสอนไมเกงทาใหนกเรยนไดความรในแตละปการศกษา เสมอนไดเรยนมาเพยง 0.5 ป ครทสอนเกงสามารถชวยใหนกเรยนไดความรเสมอนไดเรยนถง 1.5 ปในชวงเวลาเทากน

ประการทส การปฏรปคณภาพการศกษาตองมกลไกในการสราง “ความรบผดชอบ” (accountability) ในการจดการศกษาทชดเจน เหตผลทความรบผดชอบเปนเรองทมความสาคญในลาดบตนๆ ในการปฏรป กเพราะมนเปนปจจยทจะทาใหการปฏรปสวนอนๆ สาเรจหรอลมเหลวไปดวย เชน แมจะเราจะสามารถลงทนฝกอบรมครใหมคณภาพเพมขน แตหากระบบการศกษายงขาดกลไกความรบผดชอบ ครกอาจไมตงใจสอนนกเรยนอยางเตมท เพราะสนใจในการเตรยมเอกสารหรอทางานวชาการเพอขอเลอนวทยฐานะมากกวาการเตรยมการสอน

ใจกลางของปญหาคณภาพการศกษาไทยจงไมใชการขาดทรพยากร แตเปน การขาด“ประสทธภาพ” ในการใชทรพยากร” อนเนองมาจากการขาด “ความรบผดชอบ” ของระบบการศกษาตอนกเรยนและผปกครองนนเอง การเรมการปฏรปคณภาพการศกษาจงตองมงตรงไปทการสรางความรบผดชอบของผจดการศกษาทงภาครฐ โรงเรยนและคร แลวจงหนนเสรมดวยมาตรการอน 2.1 กรอบแนวคดความรบผดชอบในการจดการศกษา

“ความรบผดชอบ” หมายถง พนธะผกพนในหนาทการงานของบคคลใดบคคลหนงหรอองคกรใดองคกรหนงตอเปาหมายทไดรบมอบหมายจากบคคลหรอองคกรอนๆ โดยมระบบตรวจสอบทฝายผมอบหมายสามารถประเมนผลงานเพอใหรางวลและลงโทษฝายปฏบตหนาทได

12 การสมมนาวชาการประจาป 2554 เรอง“ยกเครองการศกษาไทย: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง”

รปภาพท 3 กรอบแนวคด “ความรบผดชอบ”

เนองจากการศกษาโดยเฉพาะการศกษาขนพนฐานมลกษณะเปนสนคาสาธารณะสง รฐจงมกเขามาอดหนนทรพยากรหรอแมกระทงเขามามบทบาทในการจดการศกษาเสยเอง นอกจากน รฐยงมบทบาทในกากบดแลโรงเรยนแทนพอแมและสถานประกอบการ ในขณะเดยวกน พอแมและสถานประกอบการ กจะใชกลไกทางการเมอง เชน การเลอกตงหรอการเรยกรองทางการเมอง ผลกดนใหรฐกาหนดนโยบายและกากบโรงเรยนใหจดการศกษาในลกษณะทตนตองการ (รปภาพท 3)

ปญหาคณภาพการศกษามสาเหตมาจากสายความรบผดชอบ “พอแม-รฐบาล-โรงเรยน-คร” และ “สถานประกอบการ-รฐบาล-โรงเรยน-คร” เปนสายความรบผดชอบทมความยาวมาก และอาจขาดลงในชวงใดชวงหนงหรอทกชวง เชน สถาบนทางการเมองทประชาชนจะสามารถใชในการตรวจสอบรฐบาลเชน ระบบเลอกตงอาจขาดประสทธภาพในการพฒนาคณภาพการศกษา เพราะการพฒนาคณภาพการศกษาเปนเรองทตองใชเวลานานเกนกวาทนกการเมองจะใหความสนใจ

แมวาการสรางความผดชอบในระบบการศกษาอาจทาไดโดยการปฏรปสถาบนทาง

การเมอง เพอใหประชาชนสามารถตรวจสอบรฐไดงายขน แตการปฏรปดงกลาวกเปนสงทยากไมยงหยอนไปกวาการปฏรปการศกษา แนวทางการปฏรปทนาจะมโอกาสสาเรจมากกวากคอ การสรางสายความรบผดชอบ “พอแม-โรงเรยน-คร” และ “สถานประกอบการ-โรงเรยน-คร” ซงเปนความรบผดชอบสายสนแทน

15 กมภาพนธ 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 13

ทงน การสรางความรบผดชอบสายสน มไดมนยถงการทงภาระหนาทในการสนบสนนและกากบดแลระบบการศกษาโดยรฐ ใหกลายเปนภาระหนาทของผปกครองและสถานประกอบการทงหมด เนองจากในระบบความรบผดชอบสายสนนน รฐยงมบทบาทหลกในการอานวยความสะดวกและสรางกลไกใหผปกครอง สถานประกอบการและสงคม สามารถกากบและตรวจสอบโรงเรยนไดงายขน

ในทางปฏบต การสรางความรบผดชอบสายสนในระบบการศกษาสามารถทาได 3 แนวทาง

ควบคกนคอ (ดรายละเอยดเพมเตมใน Bruns et. al. (2011) และ สมเกยรตและคณะ (2555)) 1. การปฏรปขอมล (information reform) โดยการเปดเผยขอมลตางๆ เชน ขอมล

เกยวกบสทธและหนาทของหนวยงานและผมสวนไดเสยแตละฝายในระบบการศกษา ทรพยากรของโรงเรยน กจกรรมการเรยนการสอนและสมฤทธผลทางการศกษาของนกเรยน

2. การปฏรปการบรหารโรงเรยน (school-based management reform: SBM) โดยการกระจายอานาจการตดสนใจแกโรงเรยนใหมอสระ (autonomy) มากขน ภายใตกรอบความรบผดชอบ ทงความมอสระในดานวชาการ (substantive autonomy) ซงรวมถง ความสามารถในการเลอกหลกสตรและตาราเรยน และความมอสระในดานการดาเนนการ (procedural autonomy) เชน การบรหารงบประมาณ

3. การปฏรปแรงจงใจของคร (incentive reform) โดยการสรางความเชอมโยงในการจางงานและการเลอนเงนเดอนของครเขากบสมฤทธผลทางการเรยนของนกเรยน

3. ผลกระทบของความรบผดชอบตอคณภาพของระบบการศกษาไทย

ดลกะ (2555) ไดวเคราะหปจจยทมผลตอคณภาพของระบบการศกษาไทย โดยเฉพาะผลกระทบของการมกลไกความรบผดชอบและการบรหารจดการโรงเรยนทดตอสมฤทธผลทางการศกษาของนกเรยน ซงวดจากคะแนนสอบ PISA ของนกเรยนไทยในวชาวทยาศาสตรและคณตศาสตรในป 2006 ในการวเคราะหดงกลาว ดลกะ (2555) ใชแบบจาลองตามกรอบท 1 โดยตวแปรทเกยวของกบกลไกความรบผดชอบและแนวทางการบรหารจดการโรงเรยนทนามาวเคราะห ไดแก

• การเปดเผยขอมลสมฤทธผลของโรงเรยนตอสาธารณะ

• กลไกความรบผดชอบ (accountability) ในรปแบบตางๆ เชน ความสนใจของผปกครองสวนใหญ ในการตรวจสอบผลการศกษาของโรงเรยนอยางสมาเสมอ ซงแสดงถงการมกลไกความรบผดชอบในระดบพนท (bottom-up accountability) และการมระบบตดตามสมฤทธผลทางการศกษาของโรงเรยนโดยหนวยงาน

14 การสมมนาวชาการประจาป 2554 เรอง“ยกเครองการศกษาไทย: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง”

สวนกลาง ซงแสดงถงการมกลไกความรบผดชอบจากเบองบน (top-down accountability)

• ระบบการใหแรงจงใจ (incentive) โดยเชอมโยงผลตอบแทนของครใหญเขากบสมฤทธผลของนกเรยน และ

• ความมอสระในการบรหารจดการ (autonomy) ของโรงเรยนในดานหลกสตร ซงแสดงถงความมอสระดานวชาการ (substantive autonomy) และงบประมาณ ซงแสดงถงความมอสระดานการดาเนนการ (procedural autonomy)

กรอบท 1 แบบจาลองทใชการวเคราะหปจจยดานการบรหารจดการ

ระบบการศกษาทมผลตอคณภาพของโรงเรยนไทย ตามแบบจาลองของดลกะ (2555) คะแนนสอบของนกเรยนจะขนอยกบ 2 ปจจยคอ หนง ศกยภาพของ

โรงเรยนในการจดการศกษาภายใตเงอนไขดานทรพยากรและลกษณะเฉพาะของนกเรยนในโรงเรยน และสอง ประสทธภาพของโรงเรยนในการใชทรพยากรทมอยวาสามารถทาไดตามศกยภาพของตนเพยงใด แนวคดของแบบจาลองดงกลาวถกแทนดวยสมการดงตอไปน

Ts = Effs x f(Fs ,Rs) โดยท Ts หมายถง คะแนนสอบเฉลย PISA ของโรงเรยน s

Effs หมายถงประสทธภาพของโรงเรยน และ f(Fs ,Rs) หมายถงศกยภาพของโรงเรยน ซงขนอยกบทรพยากรทโรงเรยนม (Rs) และลกษณะเฉพาะของนกเรยนของนกเรยน (Fs)

จากแนวคดดงกลาว ดลกะสรางแบบจาลองทมองคประกอบ 2 สวน สวนแรกของแบบจาลองเปนการ

ประมาณการศกยภาพของโรงเรยนภายใตทรพยากรทม (เชน อปกรณการเรยนการสอน จานวนคร) และลกษณะของนกเรยนในโรงเรยน (เชน เพศ อาย ชนเรยน ภมหลงทางเศรษฐกจสงคมของครอบครว) โดยใชเทคนคทเรยกวา Stochastic Frontier Analysis (ดภาพประกอบ)

15 ก

ศกยซงสตาง

การอยา

การของควา

โรงจาก

ทางเมอ

ไทยของ

กมภาพนธ 2555

สวนทส

ยภาพไดอยางเสามารถวเครางๆ กนได

ผลการ

รเปดเผยขอมางมนยสาคญ

ประการรเพมประสทธงนกเรยน กตามมอสระดาน

ประการเรยนทมประกสวนกลางต

ประกางการศกษาขอผปกครองสว

การศก

ยดาเนนการงโรงเรยนดว

ณ หองบางกอก

องเปนการวเคเตมท โดยใชเทะหปจจยทมผ

วเคราะหดงกมลสมฤทธผญ โดยจะกอให

รทสอง ความธภาพของโรตอเมอโรงเรนงบประมาณ

รทสาม ควาะสทธภาพในรดตามเพอปร

รทส การใหของนกเรยน วนใหญตดตา

ษาดงกลาวยรปฏรประบบยมาตรการต

คอนเวนชนเซนเ

คราะหปจจยททคนคการวเครลตอประสทธภ

กลาว มขอคลของโรงเรยหเกดผลดมา

มมอสระในกรงเรยน โดยรยนอยภายใตณจะสงผลเสย

มมอสระในกระดบตา ทระเมนผลสมฤ

หแรงจงใจ โมผลในการเพามตรวจสอบ

ยงไดจาลองภการศกษา โ

ตางๆ ดงตอไป

เตอร บ โรงแรมเซ

ทมผลตอประสราะหสมการถดภาพของโรงเร

คนพบทนาสนยนตอสาธารณากกวาในกลม

ารบรหารงบยความมอสระตระบบทมควยตอประสทธ

การกาหนดหทงน ผลกระทฤทธของนกเร

ดยเชอมโยงพมประสทธภบคณภาพการ

ภาพสถานกาโดยนาเอาระปน

ซนทาราแกรนด

สทธภาพโรงเดถอยทเรยกวารยน โดยแยกต

นใจหลายปรณะสงผลใหปมโรงเรยนทม

บประมาณไมะดานงบประวามรบผดชอภาพของโรง

หลกสตร จะมทบในดานบวรยนอยางตอ

งผลตอบแทภาพของโรงเรศกษาของโร

รณ (simulatบบความรบ

เซนทรลเวลด

รยน ซงทาใหา Unconditionaตามกลมของโร

ระการดงตอไประสทธภาพมประสทธภาพ

สามารถรบปะมาณจะมผลอบทเขมแขงเรยน

มผลกระทบใวกจะมมากยงอเนอง

ทนของครใหเรยนมากทสรงเรยนอยาง

tion) ในอนาผดชอบมาใช

หโรงเรยนไมสal Quantile Rรงเรยนทมประ

ไปน ประกพของโรงเรยนพตา

ประกนความในการเพมกงแลวเทานน

ในดานบวกเฉงขน หากมห

หญเขากบสมสด โดยเฉพาะตอเนอง

คต ในกรณทชในการจดก

15

สามารถใชegression ะสทธภาพ

ารทหนง นเพมขน

สาเรจในารเรยนร มฉะนน

ฉพาะกบหนวยงาน

มฤทธผละอยางยง

ทประเทศการศกษา

16 การสมมนาวชาการประจาป 2554 เรอง“ยกเครองการศกษาไทย: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง”

1. การเปดเผยขอมลผลสมฤทธของนกเรยน 2. การประเมนผลงานครใหญโดยเชอมโยงกบสมฤทธผลของโรงเรยน 3. การสรางกลไกททาใหผปกครองสวนใหญสามารถตดตามตรวจสอบสมฤทธผล

ของโรงเรยนไดอยางสมาเสมอ 4. การมระบบตดตามสมฤทธผลทางการศกษาของโรงเรยนโดยหนวยงาน

สวนกลาง 5. การเพมอสระในการบรหารจดการของโรงเรยนในดานหลกสตรและดาน

งบประมาณ ภายใตกลไกความรบผดชอบทกลาวมาขางตน

ผลการศกษาพบวา ประสทธภาพของโรงเรยนจะเพมขนโดยเฉลยจากรอยละ 73.4 เปนรอยละ 77.7 ซงเทยบเทากบการเพมขนของคะแนนเฉลย PISA ในวชาวทยาศาสตร และคณตศาสตรของนกเรยนไทยจาก 421 คะแนน เปน 444 คะแนน ซงจะทาใหอนดบคะแนน PISA ของประเทศไทยเลอนขนจากอนดบท 46 เปนอนดบท 40 4. สรป

ปญหาความลมเหลวของการศกษาไทยไมไดมสาเหตมาจากการขาดแคลนทรพยากรทจาเปน แตเกดจากการขาด “ประสทธภาพ” ในการใชทรพยากร อนเนองมาจากการขาด “ความรบผดชอบ” ของระบบการศกษาตอนกเรยนและผปกครอง การปฏรปคณภาพการศกษาจงควรเรมตนดวยการสรางความรบผดชอบของผจดการศกษาทงภาครฐ โรงเรยนและคร

ขอสรปดงกลาวไดรบการยนยนทงในทางทฤษฎ และการศกษาในเชงประจกษ นอกจากน

การศกษายงชวา การสรางความรบผดชอบในระบบการศกษาไทย จะทาใหเกดผลลพธทจบตองได โดยจะเพมคะแนนเฉลย PISA ในวชาวทยาศาสตรและคณตศาสตรของนกเรยนไทยจาก 421 คะแนน เปน 444 คะแนน ซงจะทาใหอนดบคะแนน PISA ของประเทศไทยเลอนขนจากอนดบท 46 เปนอนดบท 40 เอกสารอางอง ดลกะ ลทธพพฒน (2555) “ผลกระทบของการสรางความรบผดชอบทางการศกษาตอสมฤทธผล

ของนกเรยนไทย”, เอกสารประกอบการสมมนาวชาการประจาป 2554 ของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

15 กมภาพนธ 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 17

สมเกยรต ตงกจวานชย ศภณฏฐ ศศวฒวฒน และแบงค งามอรณโชต (2555) “ระบบการบรหารและการเงนเพอสรางความรบผดชอบในการจดการศกษา”, เอกสารประกอบการสมมนาวชาการประจาป 2554 ของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

Bruns, Barbara, Deon Filmer, and Harry Anthony Patrinos. 2011. Making Schools Work.

Washington, DC: World Bank. Hanushek, Eric A. (1992). “The Trade-off between Child Quantity and Quality”, Journal of

Political Economy, 100(1), pp. 84-117 Hanushek, Eric A. and Ludger Wößmann. (2007). “The Role of Education Quality in Economic

Growth”, Washington, D.C.: World Bank. Hanushek, Eric A. and Ludger Wößmann. (2011). “How Much Do Educational Outcomes

Matter in OECD Countries?”, Economic Policy 26 (67), pp. 427-491. Mckinsey & Company (2010). “How the World’s Most Improved Systems Keep Getting

Better” (available at http://mckinseyonsociety.com/how-the-worlds-most-improved-school-systems-keep-getting-better/)

18 การสมมนาวชาการประจาป 2554 เรอง“ยกเครองการศกษาไทย: สการศกษาทมคณภาพอยางทวถง”

ภาคผนวก แนะนา PISA และ TIMSS

PISA คออะไร?

PISA หรอ Programme for International Student Assessment เปนการทดสอบทางวชาการ ของนกเรยนในระดบนานาชาต ซงจดสอบในทก 3 ปโดยกลมประเทศสมาชกองคการเพอความรวมมอและพฒนาทางเศรษฐกจ หรอ OECD PISA เปนการทดสอบทไดรบการยอมรบในระดบนานชาต โดยมประเทศเขาสอบทงหมด 43 ประเทศรวมทงประเทศไทยดวย ในการสอบ PISA ครงแรก ป 2000 จนกระทงการสอบ PISA ครงลาสด ป 2009 มประเทศเขารวมถง 65 ประเทศ ขอสอบ PISA เนนประเมนความเขาใจตอความรและการนาความรไปใชในสถานการณตางเทยบเคยงกบโลกความเปนจรงมากกวาประเมนการรเนอหาตามหลกสตร โดยจะทดสอบนกเรยนอาย 15 ป หรอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ในดานการอาน คณตศาสตร และวทยาศาสตร ในประเทศไทย โรงเรยนทเขาสอบจะครอบคลมถงโรงเรยนในสงกดตางๆ คอ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สานกงานการศกษา กรงเทพมหานคร และสานกงานประสานและพฒนาการจดการศกษาทองถน กรมการปกครองสวนทองถน โดยฝายวจยของ PISA จะสมตวอยางโรงเรยนจากสงกดตางๆ ขางตนเพอใหสามารถใชเปนกลมตวอยางของนกเรยนไทยทงระบบได ทงน ในการสอบ PISA 2009 ประเทศไทยมนกเรยนเขารวมสอบ 6,225 คน จากโรงเรยนทกสงกดรวม 230 แหง โดยมสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) เปนผดแลโครงการ TIMSS คอ อะไร? TIMSS หรอ Trends in International Mathematics and Science Study เปนการทดสอบทางวชาการในระดบนานาชาต ซงจดสอบใน ทก 4 ป โดยสมาคมนานาชาตเพอการประเมนผลการศกษา หรอ International Association for Educational Assessment (IEA)

15 กมภาพนธ 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 19

การสอบ TIMSS เรมมาตงแตป 1995 โดยในป 2007 มประเทศเขารวมถง 59 และในป 2011 ม 64 ประเทศ ขอสอบ TIMSS เนนทดสอบความรตามเนอหาหลกสตรในโรงเรยน โดยจะทดสอบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 และมธยมศกษาปท 2 ในวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร อยางไรกตาม ในป 2007 ประเทศไทยเขาเฉพาะการทดสอบชนมธยมศกษาปท 2 เทานน และเพงเขารวมการทดสอบในระดบชนประถมศกษาปท 4 ในครงลาสด เชนเดยวกบ PISA ฝายวจยของ TIMSS ไดทาแบบสารวจเกบขอมลตางๆ ของโรงเรยน เพอเปนฐานขอมลสาหรบงานวจย ในการสมตวอยางโรงเรยนและนกเรยน สสวท. เปนผจดทาฐานขอมลโรงเรยนจากสงกดตางๆ ยกเวน สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และสงใหกบ IEA เปนผดาเนนการสมตามสงกดและภมศาสตร โดยในป 2007 มนกเรยนไทยเขารวมทดสอบ 5,412 คน จาก 150 โรงเรยน