ศรทธาทถกตอง

สภร ทมทอง

ศรทธาทถกตองสภร ทมทอง

www.ajsupee.com

พมพครงท 1 มนาคม 2557จ�านวน 20,000 เลม

ISBN : 978-616-7115-71-9

ภาพประกอบมนตชย ขาวส�าอางค

แบบปก / รปเลมนครนทร ไชยพยอม

ด�าเนนการผลตบรษทฟรมายด พบลชชง จ�ากด

27/33 ซอยศรบ�าเพญ ถนนพระราม 4แขวงทงมหาเมฆ เขตสาทร กรงเทพฯ

โทรศพท 0-2637-8600โทรสาร 0-2637-8601

พมพทหางหนสวนจ�ากด ภาพพมพ296 ซอยอรณอมรนทร 30

ถนนอรณอมรนทร แขวงบางยขน เขตบางพลด กรงเทพฯ

โทรศพท 0-2433-0026-7โทรสาร 0-2433-8587

แจกเปนธรรมทาน หามจ�าหนาย

ค�าน�า

หนงสอ “ศรทธาทถกตอง” น เรยบเรยงจากค�าบรรยายท ธนาคารเพอการสงออกและการน�าเขาแหงประเทศไทย (EXIM) กรงเทพฯ เมอวนท 4 กรกฎาคม 2556 เวลา 18.00-19.30 น. คณปารชาต กาญจนวลรตน เปนผถอดเทป ผบรรยายไดน�ามาปรบปรงเพมเตมตามสมควร

เนอหาทบรรยายนน ไดกลาวถง ศรทธา ทถกตองในทางพระพทธศาสนา เปนศรทธาทเชอมโยงไปสปญญา ซงมอย ๒ ระดบ คอ (๑) ศรทธาของปถชน เปนความมนใจในปญญา ตรสรของพระพทธเจา เรยกวา ตถาคตโพธศรทธา (๒) ศรทธาของพระอรยเจา เปน

คณสมบตของพระโสดาบน ผมความเลอมใสอนไมหวนไหวในพระพทธเจา พระธรรม และพระสงฆ

ขออนโมทนาผ ท เกยวของในการท�าหนงสอเลมน และขอขอบคณญาตธรรม ทงหลายทมเมตตาตอผบรรยายเสมอมา หากมความผดพลาดประการใด อนเกดจากความดอยสตปญญาของผบรรยาย กขอขมาตอ พระรตนตรยและครบาอาจารยทงหลาย และขออโหสกรรมจากทานผอานไว ณ ทนดวย

สภร ทมทอง

ผบรรยาย

สารบญ

1. คณสมบตเบองตนชาวพทธ 12

2. สภาวะและลกษณะของศรทธา 17

3. ศรทธา 2 ระดบ 31

4. ศรทธาของปถชน 34

5. ศรทธาของพระอรยเจา 60

6. สรป 77

ศรทธาทถกตองบรรยายท ธนาคาร EXIM วนท 4 กรกฎาคม 2556

ขอนอบนอมตอพระรตนตรย

สวสดครบทานผสนใจในธรรมะทกทาน

วนนกมาฟงธรรมะอกครงหนง ส� าหรบหวข อทบรรยายวนน ชอวา “ศรทธาทถกตอง” อนน กอาจจะปรารภเหตหลายๆ อยาง จงมผตองการใหพดเกยวกบเรองศรทธา เลยตงชอหวขอวา ศรทธาทถกตอง

๑. คณสมบตเบองตนชาวพทธศรทธาน เป นหลกธรรมทส� าคญใน

ค�าสอนของพระพทธเจา พระพทธศาสนา เราน หลายๆ ทานทไดศกษาหรอวาไดยน ไดฟงมาบาง กจะทราบวาเปนศาสนาทมงเนน ในดานปญญา มปญญาเปนธรรมะสงสด ในภาคปฏบต มปญญาเปนยอด ไมเหมอน ศาสนาหรอค�าสอนอนๆ บางทอาจจะเอาศรทธา เปนใหญ เปนสงสงสด แตทางพทธเรานวา ปญญาเปนสงสงสด จนกระทงมบาลรบรองวา ปญญตตรา สพเพ ธมมา ธรรมะทงหลาย ทงปวงมปญญาเปนยอด มปญญาเปนสงสงสด อมโตคธา สพเพ ธมมา ธรรมะทงหลายทงปวง มอมตะเปนทรวมลง นพพานปรโยสานา สพเพ ธมมา ธรรมะทงหลายทงปวงมนพพานเปนทสด1

1 อ�.ทสก. (บาล) ๒๔/๕๘/๘๕ มลกสตร

ศรทธาทถกตอง12

ถาวาตามหลกพทธศาสนาของเราน ธรรมะทงหลายทงปวงนนมปญญาเปนยอด ในบรรดาธรรมะทเปนฝายสงขาร อรยมรรคมองค 8 เปนยอด และในอรยมรรคมองค 8 นนปญญานเปนหวหนา แมกระทงค�าวาพทธะกด ทวาเปนพระพทธเจา ผทเปนพระพทธเจาคอ ผทไดตรสรความจรง ถาพดถงความตรสร ทไมเกยวกบบคคลตวตน สภาวะทท�าหนาทในการตรสร เหนความจรง คอปญญา พทธศาสนากเลยเปนศาสนาแหงปญญา เราทงหลาย กคงจะไดยนอยเรอยๆ

พทธศาสนาเปนศาสนาแหงปญญากจรงอย แตถาพดถงหลกธรรมภาคปฏบตเบองตน เปนคณสมบตของพทธบรษท กลบเรมตนดวยศรทธา คณสมบตทเปนพนฐานของอบาสก

สภร ทมทอง13

อบาสกากด ของอรยสาวกเบองตนทเปน พระโสดาบนกด ล วนแต มศรทธาเป น ตวหลก เปนตวเบองตนทงนน

การเปนอบาสกอบาสกาทดกตองเปนคนมศรทธา มศล เชอกรรม มงกรรม ไมมงมงคล อยางนเปนตน มศรทธาเขามาเกยวของ มศรทธาเขามาเปนตวน�าอย แมคนทจะประพฤตปฏบตเพอทจะไดทรพยสมบตหรอไดสงทดงาม ตามตองการ ไดความสขในอนาคต กตองมทรพย ทรพยทเปนดานนามธรรม คณงาม ความดทงหลายกเรมตนทศรทธา ทรพยคอศรทธา สทธาสมปทา ความถงพรอมดวย ศรทธา ศรทธากเปนขอแรกทงนนเลย ทงๆ ททางพทธนเปนศาสนาแหงปญญา แตศรทธากมาเปนขอแรกๆ อยเสมอ

ศรทธาทถกตอง14

จนกระทงในการปฏบตเพอจะถงความพนทกข คนทจะถงความพนทกขได จะตรสร ไดชา ตรสรไดไว ทานกวาตองดตามอนทรย ใครอนทรยออนกตรสรชา บรรลชา ใครอนทรย แกกลากตรสรไว บรรลไว ในอนทรยกมศรทธาอยขางหนาเหมอนกน เปนสทธนทรย

เรองศรทธากบทางพทธเราน เปนสงทเกยวของกนอยเสมอทเดยว ทงๆ ทเปนศาสนาแหงปญญาแตศรทธากเขามาเกยวของ เปนคณสมบตของอบาสกอบาสกา เปนคณสมบตทเปนอรยทรพย เปนคณงามความดเบองตน

สภร ทมทอง15

วนน ผมกจะมาพดถงศรทธา เปนศรทธาทถกตองตามค�าสอนของพระพทธเจา เพอแสดงใหเหนวาศรทธาททานหมายเอานคออยางไร เราจะไดไปพฒนา ไปท�าใหเกด ใหมขน ถาใครมแลวกจะไดท�าใหเพมพนขนตอไป

ศรทธาทถกตอง16

๒. สภาวะและลกษณะของศรทธากอนจะพดถงศรทธาทถกตอง ตอง

ท�าความรจกและเขาใจความหมายของศรทธากอน ศรทธาเปนอะไร เปนตวอยางไร อยใน ธรรมะหมวดไหน ตวเราๆ นมนไมม เปนทประชมของรปและนาม ศรทธานอยฝายนาม เปนธรรมะ ไมใชใครเปนผ มศรทธา ไมใช ศรทธาของใครหรอก เปนธรรมะอยางหนง เปนสงขาร ธรรมะนถาวาโดยหลกใหญๆ แลวกมสองฟากดวยกน ไดแก สงขารกบวสงขาร สงขารธรรมกบนพพาน ศรทธานอย ฝ าย สงขาร เปนสงขารธรรมอยางหนง

สภร ทมทอง17

ทนในบรรดาสงขารกมทงฝายรปและฝายนาม ศรทธาอยฝายนามธรรม ตวเราน กเป นสงขาร เปนขนธ ห าประชมรวมกน รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ ศรทธานเปนตวไหนในนามธรรมทงส เปนเวทนาขนธ หรอวาสญญาขนธ หรอว าสงขารขนธ หรอว าวญญาณขนธ ศรทธาไมใชเวทนา ศรทธาไมใชสญญา ศรทธาไมใชวญญาณ ศรทธานอยในกลมสงขารขนธ จดเปนหมวดสงขาร คอสงทปรงแตงใหจตมคณภาพอยางนนอยางน เปนธรรมะทเปน ฝายดงาม ศรทธานเป นธรรมะฝายดงาม อยางเดยว ทานเรยกวาเปนฝายโสภณะ

ศรทธาทถกตอง18

เมอมการประชมรวมกนของขนธหา กเลยมสมมตเรยกวา ตวเรา ตวเขา คน ผหญง ผชาย สตวตางๆ ศรทธากเปนหนงในขนธหา อย ในหมวดสงขารขนธ สงขารขนธ นกม หลายๆ อยาง มทงฝายด ทงฝายไมด และ กฝายทเขากบใครกเปนอยางนนไป

สงขารฝายไมดกม เชน โลภะ โทสะ โมหะ อจฉา มจฉรยะ หดห ฟงซาน ร�าคาญใจ ลงเลสงสย พวกนเปนสงขารฝายไมด เปนสงไมมตวไมมตน เปนกเลสทเกดขนเปนครงๆ กเปนสงขาร ค�าวา สงขาร หมายถง มนไมได มอยกอน มเมอมนเกดขน เกดเพราะมเหต มปจจย ถาเหตปจจยยงมอย ผลมนยงอย พอเหตหมด ผลจงหมดไป อยางนเปนแบบสงขาร

สภร ทมทอง19

ถาเปนสงขารฝายดงาม ฝายโสภณะ มหลายอย างด วยกน เช น ศรทธา สต หร โอตตปปะ อโลภะ อโทสะ กรณา ปญญา พวกนเปนฝายด

นอกจากนนแลวกยงมสงขารทเขากบใคร กเปนอยางนนกม เชน ความขยน ความขยนกไมใชตวตน สตว บคคล ไมใชใครขยน ความขยนของใคร แตเปนความขยนทเกดขน ถาขยนด มนกด ถาขยนเลว มนกเลว เจตนา เจตนานเปนกรรม เปนสงขารทเขากบใคร กเปนอยางนนไป เจตนาดกด เจตนาไมด กไมด นเปนธรรมะฝายสงขาร จดอยในหมวดสงขารขนธ

ศรทธาทถกตอง20

ดงนน ศรทธานไมใชตวตน สตว บคคล ไมใชใครศรทธา ไมใชศรทธาของใคร เปนสงขาร เปนธรรมะอยางหนงเทานนเอง มเมอเกดขน เกดเพราะเหตเพราะปจจย ถามน เกดขนแลว มนกเปนธรรมะฝายด

ลกษณะของศรทธากคอ มอาการผองใสของจต ชวยใหจตมความผองใส และหยงลงในวตถหรอในเรองอนเปนทตงแหงความเลอมใส วตถอนเปนทตงของศรทธา พระพทธเจา พระธรรม พระสงฆ เปนวตถ ชนสงสด ตอมากคณงามความดตางๆ เรองดๆ คนดๆ กเปนทตงแหงศรทธาได

สภร ทมทอง21

ศรทธาตองเปนฝายดอยางเดยว แตค�าภาษาไทยเราเอามาใช บางทกผดได เชนวา ศรทธาในคนนนคนน ศรทธาเจาพอนน เจาแมน อยางนเปนตน อนนเปนเพยงค�าพด ไมใชศพทธรรมะ เปนเพยงค�าพดภาษาไทย ถาเปนศพทธรรมะ ศรทธาตองเปนฝายดเทานน เหมอนกบค�าวาสต สตตองเปนฝายด เปนความระลกได นกไดในกศล อยางภาษาไทย เราเอามาใช เชน เดนดๆ ใหมสต กนขาวไดกถอวามสตแลว นงไดกถอวามสต ไมหลบ กถอวามสต ท�านองน กเปนค�าพดภาษาไทยเทานนเอง แตทจรงอยางนนไมใชสต แคเดนไดอยางเดยวยงไมใชสต เดนไดกเปนสญญา การ ก�าหนดเครองหมายไดเฉยๆ ถามวาท�างานได ไมผดพลาดเปนสตไหม ยงไมใชสตทเดยว ถา

ศรทธาทถกตอง22

เปนสตตองเปนการระลกได นกไดในฝาย ทดงาม เชน ระลกถงคณของพระพทธเจา ระลกได ว าพระพทธเจ าเป นพระอรหนต ไมหลงลมคณของพระพทธเจา ระลกไดในฝายดงาม ระลกถงศลของตวเอง อยางนเปนตน หรอวาระลกไปในกาย เวทนา จต และธรรม นจงจะเรยกวาสต ค�าพดภาษาไทยเรากเปนอยางหนง ศพทธรรมะกเปนอยางหนง ศรทธากคลายกนนแหละ

ศรทธาน ภาษาไทยเรากเอามาใชเยอะ แตวาโดยทวไปทใชกน กไมไดหมายถงสภาวะ ทเปนตวศรทธา เปนเพยงค�าพดเทานนเอง เชน ศรทธาเจาพอนนเจาแมน อนนไมใชสภาวะศรทธา แตเปนความหลง เปนโมหะ เปนความลมหลง บางคนกเชอหลวงพอรปนนรปน

สภร ทมทอง23

ศรทธาหลวงพอรปนนรปน อนนกยงไมใชศรทธาจรง นเปนอธโมกข จตทดงลงไป โดยสภาวะไมใชตวศรทธา เพราะวาคน หญง ชาย ไมใชสทเธยยวตถ ไมใชทตงของศรทธา ทตง ของศรทธาตองเปนธรรมะในฝายดงาม เชน พระพทธ พระธรรม พระสงฆ คณงาม ความด มความเลอมใสในความดของคนนน อยางนพอได เพราะวาไมไดเอาไปตงในคน ตงในความดของเขา อยางนเปนศรทธาได ถาไปตงในคน กจะเปนเรองอนไป

นพดถงตวสภาวะกอน ศรทธาเปนธรรมะอยางหนง ไมใชตวตน สตว บคคล เวลาเรา เรยน กตองเรยนใหมนเปนธรรมะ ไมใชใครมศรทธา ใครเสอมศรทธา ไมใชอยางนน ศรทธามนเกดขน หรอวาศรทธามนไมเกดเทานน มน

ศรทธาทถกตอง24

เปนเรองสงขาร ไมใชใครเปนผศรทธา ไมใชศรทธาของใคร ศรทธามนเกดขน หรอวาศรทธามนไมเกด ศรทธามนม หรอศรทธามนไมม ศรทธามนคง หยงลงมนในสงน หรอ ไมหยงลง ไมมนคง

ศรทธาเปนธรรมะฝายนามธรรม จดอย ในหมวดสงขารขนธ เปนหนงในขนธทงหา เปนสวนหนงของสงทเรยกวาตวเรานนแหละ พวกเราบางครง บางเวลา บางโอกาส ศรทธา กเกดขนเหมอนกน มความผองใสของจต มความมนใจในพระพทธเจาวาเปนพระอรหนต มนใจในพระธรรม มความเลอมใสในพระอรยสงฆ อยางนเปนตน นตวสภาวะ ศรทธาเปนธรรมะ ฝายสงขาร

สภร ทมทอง25

ศรทธานเปนฝายดอยางเดยวเทานน เหมอนกบสต แตค�าภาษาไทยกใชปนกนไป เรากไมยงกนนะ ถาพดถงศรทธาในแบบธรรมะกตองเขาใจวาตองเปนฝายดเทานน ทน ม ความละเอยดยงขนไปอก ทางพทธเราน บางสง ทด ยงไมถอวาเปนแบบพทธกม เปนดแบบ ทวๆ ไป ทางพทธเราน ศรทธาทตองการจะมลกษณะพเศษ ศรทธาทพระพทธเจาทรงสอนเอาไว ใหเราทงหลายฝกหดใหมขน มลกษณะพเศษกวาศรทธาอนๆ ศรทธาทวๆ ไป เชน ศรทธาในคณงามความดของคน ศรทธาในคนท�าด อยางนกเรยกวาศรทธาเหมอนกน เปนสภาวะศรทธานนเอง แตทางพทธเราไมได มเทาน ยงมทลกซงกวานใหฝกกน วนนจะมาพดใหฟง

ศรทธาทถกตอง26

หลงจากรจกลกษณะของศรทธาแลววา เปนธรรมะอยางหนง เปนหนงในขนธหา นนแหละ จดอยในหมวดสงขารขนธ ไมใช ตวตน สตว บคคล เวลาพดถงศรทธา กอยา ไปพดวาใครศรทธา ศรทธาของใคร ตองรจก ศรทธานน มนเปนศรทธา ไมใชใครเปน ผศรทธา ไมใชศรทธาของใคร เหมอนธรรมะ อนๆ นนเอง เชน ความโลภ ความโกรธ ความหลง เวลาศกษา เรากตองศกษาใหมน เปนธรรมะ ไมมใครเปนผโลภ ไมมใครเปน ผโกรธ ไมมใครเปนผหลง ความโกรธมนเกดขน แลวมนกดบไป ไมใชความโกรธของใคร ไมมใคร เปนเจาของความโกรธ ศรทธากเชนเดยวกน เปนธรรมะอนหนง เปนธรรมะทมเหตกเกด หมดเหตกดบ

สภร ทมทอง27

ศรทธาเปนธรรมะฝายด เปนธรรมะทควรท�าใหมขน ท�าใหเกดขน เปนธรรมะทเปนคณสมบตเบองตนของพทธบรษททงหลาย โดยแทจรง ทางพทธเรานเนนไปทปญญา แตการจะมปญญาได ตองมกระบวนการ มคณสมบตต างๆ ซงคณสมบต เบองต น แทบทงหมด หมวดธรรมตางๆ ทเปนคณสมบตของพทธบรษท ตงแตเบองตนคอศรทธา ถาทานทงหลายไดศกษาหมวดธรรมตางๆ ทเปน คณสมบตฝายด โดยทวไปหลกธรรมเหลานน กจะมศรทธาขนกอนเสมอ แลวลงทายทปญญา นเปนลกษณะพเศษ จะไดเขาใจศรทธาได ชดขน

ศรทธาทถกตอง28

หลงจากเขาใจตวศรทธาแลว ตอไปจะพดถงศรทธาทถกตองตามแนวค�าสอนของพระพทธเจา ศรทธาทวๆ ไป เราไมพด รวาเปนฝายด อนนนทวๆ ไป ตอไปจะพดเอาเฉพาะทถกตองตามหลกค�าสอนของพระพทธเจา ศรทธาทเปนไปเพอปญญา ศรทธาทเปนหมวดธรรม เปนคณสมบตเบองตนของผทนบถอพระพทธศาสนา

สภร ทมทอง29

๓. ศรทธา ๒ ระดบศรทธาทพระพทธเจาทรงสงสอน มอย

2 ระดบหลกๆ ดวยกน

ระดบท 1 คอ ศรทธาระดบพวกปถชนทวไป ศรทธาของพวกปถชนกจะเปนลกษณะอยางหนง มค�าสอนบอกเอาไววาใหมศรทธาอยางไร

ระดบท 2 คอ ศรทธาของพระอรยเจาชนโสดาบน เปนผทมปญญาระดบหนงแลว มศรทธาบรบรณเตมท แตปญญายงไมบรบรณเตมท

ศรทธาตามแบบค�าสอนของพระพทธเจามสองแบบ สองระดบ คอ ระดบปถชน ผท เปนพทธบรษท เปนอบาสกอบาสกา ทยงไมได

สภร ทมทอง31

เป นพระอรยเจ า กจะมศรทธาแบบหนง ขนทสองกคอศรทธาระดบพระอรยเจา คอ พระโสดาบน ศรทธาทเปนระดบพระอรยเจา ระดบพระโสดาบนน เปนศรทธาทสมบรณ บรบรณเตมทแลว แตสมาธและปญญา และหลกธรรมอนๆ ยงไมเตมท

พระโสดาบนทานมศรทธาเตมทบรบรณแลว แตปญญายงไมเตมบรบรณ สงททานท�าอย ประพฤตอย กยงไมใชท�าดวยปญญาลวนๆ แตท�าตามค�าสอนของพระพทธเจาอย ไมใชท�าตามปญญาของตวเองลวนๆ ถาเปน พระอรยบคคลระดบสงขนไป จนถงพระอรหนต ไมตองใชศรทธา พระอรหนตมแตปญญากบกรณา ดงนน บางทพระอรหนตทานกเรยกวา

ศรทธาทถกตอง32

ผ ไม มศรทธา แตไมใชคนทเปนปถชนนะ หมายถงวา ทานไมตองใชศรทธาแลว ใชปญญา เนองจากวาศรทธาเปนคณสมบตตงแตตน จนกระทงเปนพระโสดาบนกมศรทธาเตมบรบรณแลว สวนพระอรหนตมปญญาเตมทสมบรณ ท�าสงตางๆ ดวยปญญา ดวยจตทบรสทธ จงถอวาไมตองเชอ

ศรทธามสองระดบเทานเอง คอระดบปถชนทวไปกบระดบพระอรยเจาชนโสดาบน ถาพระอรยบคคลสงกวานนกจะไมพดเรองศรทธาแลว พดเรองปญญา เพราะพระโสดาบนนมศรทธาเตมบรบรณแลว เตมทแลว สวน หลกธรรมชนอนๆ ยงไมเตมท ยงไมบรบรณ ตองฝกฝนเพมพนกนตอไป

สภร ทมทอง33

๔. ศรทธาของปถชนศรทธาระดบปถชนมลกษณะอยางไร น

ตองมาขยายความกน ศรทธาทถกตองตาม ค�าสอนของพระพทธเจา คอ เชอปญญาตรสรของพระพทธเจา ไมใชศรทธาเชอคนโนน คนน ไมใชเชอเรองโนนเรองน แตเชอปญญา แททจรง ศรทธากบปญญากคอเรองเดยวกน นนแหละ แตผ ทเปนพทธบรษทเบองตนน ยงไมมปญญาเปนของตนเอง ใชวธเชอปญญาของพระพทธเจาแทน จรงๆ สงทเขาเชอ สงทเขา มนใจนนกคอปญญานนเอง แตไมใชปญญาของตวเอง เปนปญญาของพระพทธเจา ศรทธาน เลยมชอเรยกพเศษขนมา เรยกวา ตถาคต โพธศรทธา

ศรทธาทถกตอง34

ตถาคต คอ พระพทธเจาของเรานนแหละ โพธ คอ การตรสร ปญญาตรสร ศรทธา หรอเชอมนในปญญาตรสรของพระพทธเจาวา เพราะเหตดงนๆ พระผมพระภาค พระองคนน เปนพระอรหนต เปนผ ตรสร ชอบไดโดยพระองคเอง เปนตน อยางทพวกเราสวดกนเปนประจ�านนเอง ศรทธาของปถชนทวไป หมายถงเชอในปญญาของพระพทธเจา ไมใชเชอคนโนนเชอคนน เชอหลวงพอรปโนน เชอรปน เชอคนนนวาอยางน เชอคนน วาอยางนน อยางนไมใชศรทธาทถกตอง แมวาอาจจะเปนศรทธาคอธรรมะฝายดกตาม แตยงไมเปนศรทธาทพระพทธเจาใหสรางขน ศรทธาทพระพทธเจาใหสรางขนคอ เชอปญญาตรสรของพระตถาคต เชอปญญาคอมนใจในปญญา

สภร ทมทอง35

จะมความเชอมนกดวยการเรยนธรรมะนแหละ ศกษาธรรมะ เพราะธรรมะนเปนสงทพระพทธเจาไปตรสรเขา เมอศกษาเรยนรแลว กเชอมนวาเปนอยางนนแหละ เชอวาท�าดไดด ท�าชวไดชว ความเชอมนในปญญาตรสรของ พระพทธเจา คอเชอมนในหลกธรรมทพระองคเอามาสอนนนแหละ เพราะหลกธรรมทพระองคทรงน�ามาสอนนน เปนหลกธรรมทตรสรดวยปญญา แลวเอามาบอก แสดง บญญต แตงตง เปดเผย และท�าใหงายๆ เมอฟงแลว กมศรทธาในค�าสอนอนนน ในหลกธรรมอนนนแหละ เชอมนวามาจากการตรสร เปนความจรง แบบนนแหละ

ศรทธาทถกตองในแบบพวกปถชน ไมใชเชอคนโนน ไมใชเชอคนทเขาท�าด ถามวาเชอ

ศรทธาทถกตอง36

คนท�าดแลวเปนศรทธาไหม เปนเหมอนกน แตไมใชศรทธาในแบบทพระพทธเจาใหเราท�า ไมใชแบบทถกตอง ไมใชแบบทจะท�าใหเกดปญญา ศรทธาท เป นตวเชอมโยงใหเรา ทงหลายเกดปญญา กคอเชอปญญาตรสร ของพระพทธเจา เชอตวปญญานนเอง โดยผานหลกธรรมตางๆ พระพทธเจาตรสวา อนนไมด เรากเชอมนวาไมดจรงๆ เชอปญญาตรสรของพระพทธเจา พระองคตรสวาอรยมรรค มองคแปดน เปนทางทท�าใหถงความพนทกข เรากมนใจอยางนนจรงๆ พวกปถชนกยงไมเคย มอรยมรรคมองคแปดสกคนหรอก ยงไมพน ทกขหรอก ตอนนทกขเตมททเดยว แตกเชอมนวาอนนแหละใช เชอปญญาตรสรของพระพทธเจา

สภร ทมทอง37

เรยนธรรมะหมวดโนนหมวดน แลวกมนใจวาเปนอยางนนแหละ โลกนเปนทกข เรากเชอ นเรยกวามนใจหรอศรทธาในปญญาตรสร ของพระพทธเจานนเอง เรยกตามชอ กวา ตถาคตโพธศรทธา ในพระสตรตางๆ พระพทธเจาทรงแสดงศรทธาชนดนเปนอนมาก ถาไปอานในพระไตรปฎก เรมตนตงแตตอนท พระองคจะประกาศศาสนา พระองคกมาพจารณา กอนจะแสดงธรรมะ กพจารณาวาธรรมะทเราตรสรแลวน มความลกซง เหนไดยาก รตามไดยาก เปนของประณต ละเอยดออน อนบณฑตเทานนจะร ได ส วนคนทวไปท ตดอกตดใจ เพลดเพลนหมกมนอยในอาลย รไดยาก พระองคกนอมพระทยไปในทางทจะไมแสดงธรรม พอเปนอยางนนแลว สหมบดพรหม กมาอาราธนา พระพทธเจาทรงมองด สตวโลก

ศรทธาทถกตอง38

ทมอนทรยแตกตางกน แลวกตกลงพระทย ทจะแสดงธรรม พระองคกกลาวคาถาขนมาเบองตนวา

สตวทงหลายเหลาใดจะฟง จงปลอยศรทธาเถด

เราไดเปดประตอมตะแกสตวทงหลาย เหลานนแลว2

สตวใดทตองการฟง กจงปลอยศรทธามา หมายถง คนทตองการฟงธรรม มความเลอมใส เชอปญญาตรสร พระองคทรงเปดประตอมตะ แกสตวเหลานน ถาไมเชอเสยกอนแลว เปน คนมทฏฐมานะ มความเหนอยางโนนอยางน คอยคดขดแยง กจะมปญหาได ฉะนน เวลา ฟงธรรมกตองปลอยศรทธา ปลอยความเชอมน

๒ ส�.ส. 1๕/1๗๒/๒๓๒ พรหมายาจนสตร

สภร ทมทอง39

ออกมาวา พระพทธเจานเปนผทไดตรสร รแจง ทงโลกนและโลกอน แลวกเอามาบอกมาสอน เรากมาเรยน พจารณาด ใหเกดความเขาใจ แลวด�าเนนตามทางน นในตอนกอนแสดงธรรม พระองคกตรสถงศรทธา

ตอมา พระสตรตางๆ ทมเรองพระภกษออกบวชกมเรองศรทธาทงนน เมอพระพทธเจา อบตขนมาในโลกแลว พระองคกทรงแสดงธรรมะอนงามในเบองตน งามในทามกลาง งามในทสด สมบรณพรอมดวยอรรถและพยญชนะ พวกคหบดตางๆ กไดฟงธรรมะอนนน พอไดฟงธรรมะ กไดเกดศรทธา มความเลอมใสในพระตถาคต เลอมใสเพราะไดฟงธรรม นคอศรทธาทถกตอง บางทานกม ศรทธามาก เหนวาพระพทธองคตรสไวนน

ศรทธาทถกตอง40

จรงทกประการ ปฏบตตามแลวเปนพระอรหนต หมดจดจากกเลส พนจากการเวยนวายตายเกด พนจากทกขไดจรง จนเกดความคดวาฆราวาสนคบแคบ เปนทางมาของธล กออกบวช เพราะศรทธาในพระพทธเจา ดงพระพทธพจนวา

คหบด บตรคหบด หรออนชนใน ตระกลใดตระกลหนงไดสดบธรรมนนแลวเกดศรทธาในตถาคต เมอมศรทธายอมตระหนกวา “การอยครองเรอนเปนเรองอดอด เปนทาง แหงธล การบวชเปนทางปลอดโปรง การท ผครองเรอนจะประพฤตพรหมจรรยใหบรสทธบรบรณครบถวนดจสงขขด ไมใชท�าไดงาย ทางทดเราควรโกนผมและหนวด น งหมผา กาสาวพสตร ออกจากเรอนไปบวชเป น

สภร ทมทอง41

บรรพชต”3

หลงจากไดฟงธรรมแลวกเหนวา การประพฤตพรหมจรรยใหบรสทธ มาท�าแบบฆราวาสนมนยาก คอจะบรรลเปนพระอรหนตในแบบฆราวาสนมนยาก เชอมนแล วว า ทพระพทธเจาตรสรและแสดงธรรมเปนของจรง พระองคเปนพระอรหนต ทน จะเปนอรหนตตามอยางนน อย ในเพศฆราวาสมนท�ายาก กเลยพากนออกบวช นเปนศรทธาในแบบปถชนทวไปทกลาวถงในพระไตรปฎกมากมาย ทานเหลานนกไดฟงธรรม แลวมศรทธาในปญญาตรสรของพระพทธเจา

พระพทธองคทรงแสดงคณสมบตของพทธบรษท การเปนอบาสกอบาสกาทด การ

๓ ท.ส ๙/1๙1/๖๔ สามญญผลสตร

ศรทธาทถกตอง42

ไดทรพยทจะเปนประโยชนในภพหนา ทรพยอนเปนอรยทรพย คณสมบตเหลานกลวนมศรทธาเขามาเกยวของ เปนศรทธาระดบปถชนทงนน คอเชอปญญาตรสรของพระพทธเจาวา เพราะเหตดงนๆ พระผมพระภาคพระองคนน เปนพระอรหนต เปนผ ตรสร ชอบไดโดยพระองคเอง เปนตน คอเชอวาพระพทธเจา เปนผตรสรจรงๆ และธรรมะทพระองคน�ามาแสดงกแสดงจากการตรสร

คณสมบตของอบาสกอบาสกาทด มอย 5 ขอ ขอท (1) กมศรทธา (2) มศล (3) เปนพวกมงกรรม ไมมงมงคล (4) ไมแสวงหาเขตบญนอกศาสนา (5) ท�าอปการะแกศาสนาพระพทธศาสนากอน4

๔ ดรายละเอยดใน อ�.ปญจก. ๒๒/1๗๕/๒๙๓ จณฑาลสตร

สภร ทมทอง43

เรมตนขอท 1 คอศรทธา เชอปญญาตรสรของพระพทธเจา หรอจะพดถงความถงพรอม ทเรยกวาสมปทา ความถงพรอมทจะเปนเหต ใหไดสมบตในอนาคต สมบตในภายภาคหนา ผทจะไดประโยชนในภายภาคหนา กตองม ความถงพรอมอย 4 ประการ เรยกวา สมปทา 4 มสทธาสมปทา สลสมปทา จาคสมปทา และปญญาสมปทา สทธาสมปทา กคอ เช อป ญญาตรส ร ของพระพทธเจ า ดงพระพทธพจนวา

สทธาสมปทา เปนอยางไร

คอ อรยสาวกในธรรมวนยนมศรทธา เชอปญญาตรสรของตถาคตวา “แมเพราะเหตน พระผมพระภาคพระองคนนเปนพระอรหนต ตรสรดวยพระองคเองโดยชอบ เพยบพรอม

ศรทธาทถกตอง44

ดวยวชชาและจรณะ เสดจไปด ร แจงโลก เปนสารถฝกผ ทควรฝกไดอยางยอดเยยม เปนศาสดาของเทวดา และมนษยทงหลาย เปนพระพทธเจา เปนพระผมพระภาค” น เรยกวา สทธาสมปทา5

เหตปจจยทเปนไปเพอท�าใหเกดปญญา ธรรมะทเป นกองหนนปญญาม 5 อยาง มอะไรบาง ศรทธา ศล สตะ จาคะ ปญญา ศรทธา คอ เชอปญญาตรสรของพระพทธเจา อยขางหนา อนนเรองศรทธาของพวกทยงเปนปถชน ทยงไมไดบรรลธรรมเปนพระอรยเจา

ถาจะเปนอบาสกอบาสกา เปนพวกท อย ใกลชด เป นพวกทถอว าอย ทางขาง พระพทธศาสนา กเรมตนทศรทธา คอเชอ

๕ อ�.จตกก. ๒1/๖1/1๐1 ปตตกมมสตร

สภร ทมทอง45

ปญญาตรสรของพระพทธเจา ทานทงหลาย กจะเหนชดวา ศรทธาตามแบบค�าสอนของ พระพทธเจา หรอวาศรทธาทถกตองนไมใชศรทธาทคน แตเปนศรทธาในปญญา คอ เชอมนในปญญาของพระพทธเจา เหมอนกบเรามผ น�าอยคนหนง ซงผน�าของพวกเราน กคอพระพทธเจา ทนเรากเชอปญญาของผน�า เชอความรของผน�า พระองคมปญญาตรสรธรรมะแลว เรากเชอปญญา มความมนใจในปญญาตรสรของพระพทธเจา นเปนตวศรทธาทถกตองในทางพทธ

นอกจากปถชนเตมขนทยงไมไดฝกจตจะตองมศรทธาแลว แมแตผทมาปฏบตธรรม ทจะเปนไปเพอการตรสร ศรทธากยงเปน ตวน�า เปนกองหนนในการทจะชวยใหถง การตรสรเชนกน คณสมบตทจะวดผลวาจะ

ศรทธาทถกตอง46

ตรสรไดชา จะตรสรไดไว ธรรมะหมวดอนทรย หมวดพละ กมศรทธาอยขางหนาเปนสทธนทรย สทธาพละ ศรทธาเหลานก เหมอนเดม นนแหละ คอเชอปญญาตรสรของพระพทธเจา ดงพระพทธพจนวา

สทธนทรย เปนอยางไร

คอ อรยสาวกในธรรมวนยนเปนผ มศรทธา เชอพระปญญาตรสรของตถาคตวา แมเพราะเหตน พระผมพระภาคพระองคนนเปนพระอรหนต ตรสรดวยพระองคเองโดยชอบ เพยบพรอมดวยวชชาและจรณะ เสดจไปด ร แจงโลก เปนสารถฝกผ ทควรฝกไดอยางยอดเยยม เปนศาสดาของเทวดาและมนษย ทงหลาย เป นพระพทธเจ า เป นพระผ ม พระภาค6

๖ ส�.ม. 1๙/๔๗๙/๒๘๗ ปฐมวภงคสตร

ศรทธาทถกตอง48

พวกทอนทรยแกกลากบรรลไดไว อนทรย ออนกบรรลไดชา เพราะฉะนน ยงเชอมน มนใจในปญญาของพระพทธเจามากเทาไร กเปนคณสมบตทบงบอกความกาวหนาส�าหรบผปฏบตธรรม ศรทธาเปนคณสมบตอนแรกอยเสมอทตองพจารณา ถาปฏบตแลว ศรทธาลดลง กแสดงวาผด ถามความมนใจในปญญาตรสร ของพระพทธเจาเพมขน ชดเจนขน มนคงขน กถกตอง และศรทธานกเปน อนเดยวกนกบผ ทยงไมไดฝกนนเอง คอ เชอปญญาตรสรของพระพทธเจา เรยกวา ตถาคตโพธศรทธา

ศรทธาระดบทหนง ระดบปถชน ส�าหรบ พวกเราท วไป คอเชอป ญญาตรสร ของพระพทธเจาเทานนแหละ งายๆ อยางน นคอ

สภร ทมทอง49

ศรทธาทถกตอง ถาเปนศรทธาในคนโนนคนน ถงแมวาตวศรทธานจะเปนของด แตยงไมถก ยงไมเปนไปเพอปญญา ยงไมเปนไปเพอความ พนทกข ถาศรทธาในปญญาตรสร ของพระพทธเจา นจงจะเปนไปเพอเกดปญญา เปนไปเพอจะทมเทก�าลงความเพยรประพฤตปฏบต ละชว มาท�าด และท�าจตใหผองใสหมดจดจากกเลส ดวยการเจรญอรยมรรคตอไป

พระพทธองคตรสวา สงนมนไมด เราก เชอมนวามนไมดจรงๆ เพราะพระองคตรสรมา ไมใชเรารเอง เรามนใจปญญาของพระพทธเจา กจะมความเพยรเพอทละสงไมด พระองค ตรสวา สงนด เรามศรทธา มนใจในปญญาตรสร กเปนไปไดทจะมความเพยรท�าตาม พระองคทรงสอน การจะบรรลธรรมไดตองมคณสมบต

ศรทธาทถกตอง50

อนนๆ เราเชอปญญาตรสรของพระพทธเจา เรากท�าคณธรรมเหลานนเพมเตมขนมา ท�าอยางนๆ จะท�าใหเกดปญญา เกดวชชา จะท�าใหเปนพระอรยเจา ตอนนเรายงไมเปน ยง ไมเคยเปน ถาไมมศรทธา มนกท�าไมได หรอท�าไปกยกๆ ยกๆ ไมลงทนลงแรงอยางเตมท กลวมนจะไมได กลวมนจะผด แตถาเชอปญญาตรสรของพระพทธเจา พระองควาท�าอยางน เรากท�าตาม ผลมนยงไมเกด ยงไมมใครรบรอง แต อาศยศรทธา เช อป ญญาตรสร ของ พระพทธเจา กเปนไปไดทจะเกดฉนทะ เกดความเพยรขน นจงเปนศรทธาทถกตอง

ศรทธานกจะมอาการออกมาในลกษณะ มนใจ เชอมน มนคง หยงลง ในปญญาตรสรของพระพทธเจา วาพระพทธเจาเปนพระอรหนต เพราะเหตดงนๆ ท�าอยางนแลวไดอยางท

สภร ทมทอง51

พระองคทรงบอกทกประการ ยงมนใจมากเทาไรกเรยกวามศรทธาเยอะเทานน ท�าไมจงเรยกวาศรทธา กเพราะวาไมใชปญญาของตนเอง เปนความมนใจ ความเชอพระพทธเจาวาอยางนๆ ถาเชอ ถามนใจ กจะไดปฏบต ยงๆ ขนไป ถาไมเชอ คงไมมทางกาวหนา คงไมมทางไดปญญา

ศรทธาลกษณะเชนน จดเปนความเหนถกระดบโลกยะ เปนสมมาทฏฐระดบทเปนสวนของบญ กอใหเกดการกระท�ากรรมทด และเปนเครองอาศยท�าใหเกดปญญาขนสง ตอไป ดงพระพทธพจนวา

สมมาทฏฐทยงมอาสวะ เปนสวนแหงบญ ใหผลคออปธ เปนอยางไร

ศรทธาทถกตอง52

คอ ความเหนวา “(๑) ทานทใหแลว มผล (๒) ยญทบชาแลวมผล (๓) การเซนสรวงทเซนสรวงแลวมผล (๔) ผลวบากแหงกรรม ทท�าดและท�าชวม (๕) โลกนม (๖) โลกหนาม (๗) มารดามคณ (๘) บดามคณ (๙) สตวทเปนโอปปาตกะม (๑๐) สมณพราหมณ ผประพฤตปฏบตชอบ ท�าใหแจงโลกนและโลกหนา ดวยปญญาอนยงเอง แลวสอนผอนใหรแจง กมอยในโลก” นเปนสมมาทฏฐทยงมอาสวะ เปนสวนแหงบญ ใหผลคออปธ7

สมมาทฏฐขอท 10 นนเองมผลตอเนองมาสตถาคตโพธศรทธา จงกลาวไดวา ผทมความเหนถกตอง จะมความเชอมนในปญญาตรสรของพระพทธเจา

๗ ม.อ. 1๔/1๓๖/1๗๖ มหาจตตารสกสตร

สภร ทมทอง53

คณสมบตตางๆ ของพวกปถชน เรมตงแตเปนอบาสกอบาสกาทด จนกระทงเปน ผ ปฏบตธรรมจงเรมตนทศรทธากอนเสมอ ทงๆ ทศาสนาพทธเปนศาสนาแหงปญญา แตไมใหพจารณาเรมทปญญา ใหเรมทศรทธา ดวามศรทธาหรอเปลาเปนอนดบแรก พวกท เนนปญญามากเกนไป ชอบไปคดพจารณาเอาเอง อนนใช ไม ได จะไมมเกดปญญา เกดแตทฏฐและความเหนยดถอตางๆ ดไมด กเพยนไป ทานจงใหดความมนใจในค�าสอน ของพระพทธเจา เชอปญญาตรสร พระพทธองค ตรสอยางไร ตองเปนจรงอยางนน พดภาษาเราคอ ไมตองคดมาก ไมตองมเหตผลอะไรมาก ถาจะเปนเหตผลในแบบธรรมะกคอหาเหตผลเพอจะท�าใหเกดศรทธา เชอพระพทธเจาได

ศรทธาทถกตอง54

อยางเตมท อยางนไมวากน แตจะไปหาเหตผล ท�านองคานไปคานมาแบบพวกคดมากกจะไมไดอะไร อยางนนจะมปญหาเยอะ งายๆ กคอ พระองคตรสอยางไรกเปนจรงอยางนน สงไหน ทเรายงไมเขาใจชดกวางไวกอน เอาอนทเขาใจชดมาปฏบตกอน แลวกจะเขาใจยงๆ ขนไป ศรทธากจะมากขนตามล�าดบ นเปนศรทธาระดบทหนงเรยกวา ตถาคตโพธศรทธา เปนศรทธาระดบปถชน มนใจในปญญาตรสรของพระพทธเจา

เราทงหลายทเปนปถชนน ควรท�าศรทธาเชนนใหมขน เพราะเปนคณสมบตขอแรกเลย การจะท�าใหมขนกตองฟงธรรมเยอะๆ นนแหละ ฟงเหตผลของธรรมะจนกระทงมนใจวาเปนอยางนน ถามนใจวาเปนอยางนน เรยกวาเชอ

สภร ทมทอง55

ปญญาตรสรของพระพทธเจา ถายงไมคอยมนใจ ยงยกๆ ยกๆ อย กแสดงวายงไมเชอ เมอไมเชอแลว จะท�าความเพยรใหเตมท มนกเปนไปไมได จงไมเจรญกาวหนา ดงนน หลกธรรมตางๆ ทเปนคณสมบตของพทธบรษท จงเรมตนทศรทธา เมอมศรทธากจะเขาไป ฟงธรรม น�าไปปฏบต จนจบทปญญา หากไมมศรทธาแลว กจะขาดการฟงธรรม และหางออกไปจากธรรมวนยน ดงพระพทธพจนวา

ภกษทงหลาย เราไมกลาวการบรรล อรหตตผลดวยขนเดยวเทานน แตการบรรลอรหตตผล ยอมมไดดวยการบ�าเพญสกขา โดยล�าดบ ดวยการบ�าเพญกรยาโดยล�าดบ ดวยการบ�าเพญปฏปทาโดยล�าดบ

ศรทธาทถกตอง56

การบรรลอรหตตผล ยอมมไดดวยการบ�าเพญสกขาโดยล�าดบ ดวยการบ�าเพญกรยาโดยล�าดบ ดวยการบ�าเพญปฏปทาโดยล�าดบ เปนอยางไร

คอ กลบตรในศาสนาน เกดศรทธาแลวยอมเขาไปหา เมอเขาไปหายอมนงใกล เมอนงใกลยอมเงยโสตลงสดบ เงยโสตลงสดบ แลวยอมฟงธรรม ครนฟงธรรมแลวยอม ทรงจ�าไว ยอมพจารณาเนอความแหงธรรม ททรงจ�าไวแลว เมอพจารณาเนอความอย ธรรมทงหลายยอมควรเพงพนจ เมอมการ เพงพนจธรรมอย ฉนทะยอมเกด กลบตรนนเกดฉนทะแลว ยอมอตสาหะ ครนอตสาหะแลว ยอมไตรตรอง ครนไตรตรองแลว ยอมอทศ กายและใจ เมออทศกายและใจแลว ยอม

สภร ทมทอง57

ท�าใหแจงสจจะอนยอดเยยมดวยนามกาย และเหนแจมแจงสจจะอนยอดเยยมนนดวยปญญา

ภกษทงหลาย ถาศรทธาไมม การเขาไปหา การนงใกล การเงยโสตลงสดบ การ ฟงธรรม การทรงจ�าธรรม การพจารณา เนอความ ความเพงพนจธรรมฉนทะ อตสาหะ การไตรตรอง และการอทศกายและใจกไมม เธอทงหลายเปนผปฏบตพลาด เปนผปฏบตผด โมฆบรษเหลานไดกาวออกไปจากธรรมวนยนไกลเทาไร8

๘ ม.ม. 1๓/1๘๓/๒1๒-๓ กฏาครสตร

ศรทธาทถกตอง58

๕. ศรทธาของพระอรยเจาตอไปศรทธาระดบทสอง หลงจากทม

ศรทธาระดบทหนงแลวกมาฝกคณธรรมตางๆ ฝกความเพยร ฝกสต ฝกสมาธ ฝกปญญา ตามหลกสตปฏฐาน 4 เปนตน นอกจาก ศรทธาแลวยงมคณสมบตอนๆ ตองท�าขนมา แตศรทธานเปนอนแรก ทวดความส�าเรจในเบองตน พอฝกหดคณสมบตตางๆ ตามวธทพระพทธองคสอนไวไปถงระดบหนง กจะไดบรรลเปนพระอรยเจาระดบโสดาบน ศรทธา กเตมสมบรณ ศรทธาอนนกเลยจดเปนระดบทสอง

ศรทธามสองระดบ ศรทธาระดบปถชนกบศรทธาระดบอรยเจา ระดบอรยเจาเปนศรทธาของพระโสดาบน เปนศรทธาทเกดขน

ศรทธาทถกตอง60

เนองจากไดเหนธรรมะตามทพระพทธเจา ตรสไวแลว เลกสงสยแลว จงเปนศรทธา ทหยงลงอยางมนคงไมหวนไหว คณสมบต ของพระโสดาบน มเรองศรทธาอย 3 ขอ อกขอหนงกเปนเรองศลหรอเรองจาคะ เราคง ไดยนบอยๆ

คณสมบตของพระโสดาบนมอย 4 ขอ เปนคณสมบตทเกดขน ท�าใหสามารถบอกตนเองไดวาเปนโสดาบน เปนผแนนอนแลว คอเปนผมความเลอมใสอนหยงลงไมหวนไหวในคณของพระพทธเจา คณของพระธรรม คณของพระสงฆ และเปนผ มศลบรบรณ ดงพระพทธพจนวา

ธ ร ร ม บ ร ร ย า ย ช อ ธ ร ร ม า ท า ส ท พระอรยสาวกผ ประกอบแลว เมอหวงพง

สภร ทมทอง61

พยากรณตนเองไดว า เรามนรกสนแลว มก�าเนดสตวดรจฉานสนแลว มภมแหงเปรต สนแลว มอบาย ทคต และวนบาตสนแลว เราเปนโสดาบน ไมมทางตกต�า มความแนนอนทจะส�าเรจสมโพธในวนขางหนา เปนอยางไร

คอ อรยสาวกในธรรมวนยน

๑. ประกอบด วยความเล อมใสอน ไมหวนไหวในพระพทธเจาวา แมเพราะเหตน พระผมพระภาคพระองคนนเปนพระอรหนต ตรสรดวยพระองคเองโดยชอบ เพยบพรอมดวยวชชาและจรณะ เสดจไปด ร แจงโลก เปนสารถฝกผ ทควรฝกไดอยางยอดเยยม เปนศาสดาของเทวดาและมนษยทงหลาย เปนพระพทธเจา เปนพระผมพระภาค

ศรทธาทถกตอง62

๒. ประกอบด วยความเล อมใสอน ไม หวนไหวในพระธรรมว า พระธรรม เป นธรรมทพระผ มพระภาคตรสไว ดแล ว ผปฏบตจะพงเหนชดดวยตนเอง ไมประกอบดวยกาล ควรเรยกใหมาด ควรนอมเขามา ในตน อนวญญชนพงรเฉพาะตน

๓. ประกอบด วยความเล อมใสอน ไมหวนไหวในพระสงฆวา พระสงฆสาวกของ พระผมพระภาค เปนผปฏบตด ปฏบตตรง ปฏบตถกทาง ปฏบตสมควร ไดแก อรยบคคล ๔ ค คอ ๘ บคคล พระสงฆสาวกของ พระผมพระภาคน เปนผควรแกของทเขา น�ามาถวาย ควรแกของตอนรบ ควรแกทกษณา ควรแกการท�าอญชล เปนนาบญ อนยอดเยยมของโลก

สภร ทมทอง63

๔. ประกอบดวยศลทพระอรยะชอบใจ ไมขาด ทไมขาด ไมทะล ไมดาง ไมพรอย เปนไท ทานผร สรรเสรญ ไมถกตณหาและ ทฏฐครอบง�า เปนไปเพอสมาธ

อานนท นแล คอ ธรรมบรรยายชอ ธรรมาทาส ทอรยสาวกผประกอบแลว เมอ หวงกพงพยากรณตนเองไดวา เรามนรกสนแลว มก�าเนดสตวดรจฉานสนแลว มภมแหงเปรตสนแลว มอบาย ทคต และวนบาตสนแลว เราเปนโสดาบน ไมมทางตกต�า มความแนนอน ทจะส�าเรจสมโพธในวนขางหนา9

ศรทธานไมเหมอนกบศรทธาแบบปถชน ศรทธาแบบปถชนน เชอมนในปญญาตรสร ของพระพทธเจา แตตอนเปนพระโสดาบนน

๙ ส�.ม. 1๙/1๐๐๖/๕๐๙ ตตยคญชกาวสถสตร

ศรทธาทถกตอง64

มความเลอมใสไมหวนไหวในคณของพระพทธเจา เปนตน หยงลงไปในคณ เนองจากมปญญาเหนธรรมแลว เปนพยานดวยตนเองแลว อาศยปญญาทเหนธรรมนนเอง กเลยหยงลง อยางมนคงในคณของผแสดงธรรม คณของ พระธรรม และคณของผทปฏบตตรงตามธรรม ลกษณะไมเหมอนกน ปถชนเชอปญญาตรสรของพระพทธเจา เชอปญญา มนใจในปญญา สวนระดบพระอรยเจาน เปนความเลอมใส อนไมหวนไหวในคณของพระพทธเจาเลย เพราะวาทานมปญญาเหนสงทพระพทธเจาแสดงไว คอไดเหนอรยสจเหมอนทพระพทธเจาตรสเอาไว ไดเหนนพพานเปนครงแรกแลว ส วนพวกปถชนนยงไม เหน ยงไม เคยม อรยมรรค ตองเชอไวกอน เชอปญญา สวน

สภร ทมทอง65

พระโสดาบนนเปนความเลอมใสอนไมหวนไหว ในพระพทธเจาวา พระองคมคณอยางนน จรงๆ ไมหวนไหวเลย เนองจากมปญญา ระดบหนง แตปญญายงไมสมบรณ นเปนคณสมบตขอทหนง

คณสมบตข อทสอง ก เป นศรทธา เหมอนกน มความเลอมใสอนไมหวนไหวในคณของพระธรรม เพราะทานไดเหนธรรม มปญญาร ธรรม ไมเหมอนกบพวกปถชน ปถชนมศรทธาอยประเดนเดยว คอศรทธา เชอปญญาตรสร ของพระพทธเจา ส วน พระอรยเจามศรทธาอยสามเรอง คณสมบต ขอทสาม เปนผมความเลอมใสอนไมหวนไหว ในพระสงฆ วาพระสงฆเปนผปฏบตด ปฏบตตรง ปฏบตชอบ ปฏบตสมควรอยางนๆ เหมอนทเราสวดกน

ศรทธาทถกตอง66

ความเล อม ใสอน ไม หว น ไหวของ พระอรยเจา หรอเรยกวาศรทธาทสมบรณน มอย สามเรอง คอเลอมใสไม หวนไหวในพระพทธเจา เลอมใสไมหวนไหวในพระธรรม เลอมใสไมหวนไหวในพระสงฆ ไมหวนไหวในพระพทธเจาวา พระพทธเจาเปนพระอรหนต ตรสรเองโดยชอบและคณธรรมอนๆ วาเปน อย างนนจร งๆ ไม ม เป นอย างอนไปได ไมหวนไหว ไมโยกเยกโอนเอนไป ไมวาจะดวย เหตใดกตาม เลอมใสไมหวนไหวในพระธรรมวา ธรรมะอนพระผมพระภาคนนตรสเอาไวดแลวเปนตน จนกระทงวญญชนร ไดเฉพาะตน เปนผทมศรทธามนคง เลอมใสไมหวนไหวในพระสงฆวา พระสงฆสาวกทเปนโอรสของพระพทธเจา เกดจากพระธรรม เปนผปฏบตด ปฏบตตรง ปฏบตถกตอง ปฏบตสมควร เปน

สภร ทมทอง67

ผ ทควรของบชา ควรของตอนรบ ควรแกทกษณา ควรกราบไหวท�าความเคารพ เปนนาบญของโลกอยางนๆ นเปนศรทธาระดบโสดาบน

คณสมบตขอทส ศลทพระอรยเจาทานชนชม ทานรกใครพอใจ เปนศลทเปนไปเพอสมาธ เปนศลทรกษาดวยวตถประสงคของศลจรงๆ ไมใชศลทรกษาเพอใหไดทรพย ใหได ไปเกดทโนนทน หรอเปนศลทรกษาแลวยดวา เราเปนผมศล เปนศลของเรา ไมใชอยางนน เปนศลทบรสทธลวนๆ ปราศจากตณหาและทฏฐ เปนศลทเปนไปเพอสมาธ เพอเปนพนฐาน ใหเกดปญญา มวตถประสงคเพอสมาธและปญญา เรยกตามชอวา อรยกนตศล ศลท พระอรยเจารกใครพอใจ ศลทพระอรยเจา

ศรทธาทถกตอง68

ทานชนชม พดภาษาเรากคอเปนสงทดงาม ในสายตาของพระอรยเจา ไมวาชาตนหรอ ชาตไหน ไมวาทนหรอทไหน พระอรยเจา ทานพอใจศลเหลาน มศลเหลานอยประจ�าจต ตลอดเวลา ทงชาตนและชาตหนา

พวกปถชนรกษาศล เปนเรารกษาศล เราเปนผมศล ยงมความยดถออย เนองจากตนเองยงไมด กตองรกษาด ยงไมมพนฐานทถกตอง กไมดนกในสายตาของพระอรยเจา ถาเปนอรยกนตศล เปนพนฐานของพระอรยเจา ดในสายตาของพระอรยเจา ศลกเปนศลจรงๆ เปนไปเพอสมาธทถกตอง ขอนเปนคณสมบตของพระโสดาบน

พระโสดาบนทานมปญญาเหนอรยสจ ไดรปฏจจสมปบาทระดบหนงแลว มปญญา

สภร ทมทอง69

ระดบหนง ท�าใหมศรทธาทหยงลง เชอมน ไมหวนไหวในพระพทธเจา พระธรรม และ พระสงฆ นเปนศรทธาระดบโสดาบน เปน ความผองใสไมหวนไหวคอพระโสดาบนนไดเหนธรรมะ ไดร ธรรมะ ร เรองความไมมตว ไมมตน ไดความร ระดบหนงแลว กเลสยง ไมหมด ปญญายงไมเตมท มปญญาระดบหนง พอมปญญา กท�าใหศรทธานนเตมทบรบรณ พอศรทธาเตมทบรบรณ กไมตองเชอผอนใน ค�าสอนของพระศาสดา ไมตองมผอนเปนปจจย ในค�าสอนของพระพทธเจา ไมตองมใครคอย ชกจงใหมานบถอ ถงความหยงลงมนใจในคณ ของพระพทธเจา พวกปถชนตองอาศยมนใจ ในปญญาตรสรของพระพทธเจา ยงอาศยอย อาศยธรรมะทพระพทธเจาตรสร มาเรยน

ศรทธาทถกตอง70

มาศกษา พจารณาด แลวกเชอวาอนนนจรง คอเชอปญญาตรสร ของพระพทธเจา อะไรทพระพทธเจาตรสร กธรรมะนนแหละ เอาธรรมะนนมาเรยน มาศกษา จนกวาจะเชอ ถาเชอกเรยกวาเปนปถชนทคอนขางด ถายง ไมเชอร สกวายงไมเชอตรงนนตรงน ยงเปนพวกคดมากอย กยงเปนปถชนทยงเลวอย มาก ยงไมถอวาเปนผใกล ยงไมใชอบาสกอบาสกาทด ถาเปนอบาสกอบาสกาทด เขาจะเชอปญญาตรสร ของพระพทธเจา เปนคณสมบตขอทหนง สวนเชอแลว ตวเองจะปฏบตไดแคไหนนนอกเรองหนง ปฏบตไดถงระดบหนงกเปนพระโสดาบน ไมตองเชอ ผ อนในค�าสอนของพระศาสดา มศรทธา มนคงไมหวนไหว

สภร ทมทอง71

ความเปนพระโสดาบนนมอานสงส มากมายอยางททานแสดงเอาไว เลศกวาเปนพระเจาจกรพรรด เลศกวาเปนพระเจาแผนดน เลศกวาเปนเทวดาชนดาวดงส ท�าไมเปน เชนนน เพราะพระเจาจกรพรรด ถงแมจะเปนผทรงธรรม ตายจากมนษยแลวกไปสวรรคชนดาวดงส ตายจากสวรรคชนดาวดงสกยงไมแนนอน ไมพนจากอบายได สวนพระโสดาบน แมจะไมคอยมอะไรนก ถาเปนพระโสดาบนทเปนพระภกษ ยงตองบณฑบาตเลยงชพ ไมคอยมอะไรอยางเขา แตกไมมทางตกอบายปดอบายได พระโสดาบนกเลยเลศกวาอนอน เลศกวาสมบตของพระเจาจกรพรรด เลศกวาสมบตของเทวดาตางๆ พระพทธเจากยกยองมาก จนกระทงเลศกวาพวกทไปเกดเปนพรหม

ศรทธาทถกตอง72

พวกทเปนผสอนสมาธ ใหคนไมมกามราคะ ไมตดของในกาม แลวไปเกดเปนพรหม กถอ วามประโยชนมาก แตส พระโสดาบนไมได พระโสดาบนแมจะมกามราคะ แตไมตกอบาย พวกทไปเกดเปนพรหม ไมมกามราคะกจรงอย แตไมพนอบาย ตวอยางดงคาถาวา

ปพยา เอกรชเชน สคคสส คมเนน วา

สพพโลกาธปจเจน โสตาปตตผล� วร�10

โสดาปตตผลประเสรฐกวาความเปนเอกราชในแผนดน

กวาการไปสสวรรค หรอกวาความเปนใหญในโลกทงปวง11

1๐ ข.ธ. (บาล) ๒๕/1๗๘/๔๘11 ส�.ส. 1๕/๗๓/๘๐ วตตสตร

สภร ทมทอง73

นเปนศรทธาระดบทสอง คอศรทธาทเปนคณสมบตของพระโสดาบน เปนความเลอมใสอนไมหวนไหวในพระพทธเจา ในพระธรรม และในพระสงฆ ตอไปสงกวา พระโสดาบน ไม พด เร องศรทธาแล ว พระโสดาบนนศรทธานนมาท�าหนาทจนจบ แลว พอจบตรงนแลวไมใชหมายความวา ทานพระสกทาคาม พระอนาคาม พระอรหนต นจะไมมศรทธา มศรทธานนแหละ แตหนาท หมดเทานนแลว ตอไปกตองเปนหนาทของ ธรรมะอนๆ ใหวรยะ ใหสต ใหสมาธ โดยเฉพาะ ใหปญญาท�าหนาทตอไป สวนศรทธาไดท�าหนาทของตนเองมาจนจบทเปนโสดาบน

ดงนน ศรทธาทถกตองในพทธศาสนาคอศรทธาทเชอมโยงมาสปญญา โดยท�าหนาท

ศรทธาทถกตอง74

ถงทสดตอนเปนพระโสดาบน เพอใหมความมนใจได ปลอดภย ไววางใจได ท�าใหเชอมน ไดวา บคคลนนเปนผทแนนอน ไมมทางตกต�า จะไดเปนพระอรหนตในภายหนาแนนอน

ศรทธาท เป นตวจดประกาย เป น จดเรมตนเพอจะไดฝกตวเอง ใหโอกาสแก ตนเองทจะไดฝกเรองทยงไมเคยฝกไดเหนใน สงทไมเคยเหน ไดมในสงทยงไมเคยม ไดเปนในสงทยงไมเคยเปน เหนในสงทไมเคยคอเหน อรยสจ มอรยทรพย และไดเปนพระอรยเจา ถาไมมศรทธา เรากไมไดฝก ไมเชอมน กไมไดท�า ไมไดใหโอกาสตวเอง กใชชวตไป วนๆ อย างนน เมอมนใจในค�าสอนของ พระพทธเจา กจะไดใหโอกาสแกตวเอง ไดฝก ใหไดอนทดกวาเดม โดยเฉพาะแตเดมเปน

สภร ทมทอง75

ปถชน ฝกใหเปนโสดาบน พอจบโสดาบน ศรทธากหมดหนาทไป นเปนลกษณะของศรทธาทถกตองในแบบพทธ เชอมโยงระหวางระดบทหนงมาสขนทสอง กจบเทาน

ศรทธาทถกตอง76

๖. สรปจากทไดบรรยายมา สรปไดวา ศรทธา

ทถกตองในทางค�าสอนของพระพทธเจาม 2 ระดบเทานนเอง และไมยากดวย สน นดเดยว

ในเมองไทยเรา เวลาเราพดถงศรทธาวดโนน ศรทธาวดน ศรทธาหลวงพอรปโนน ศรทธาหลวงพอรปน ศรทธาอาจารยโนน ศรทธาอาจารยน อยางนกเปนค�าพด อาจจะ เปนศรทธาจรงๆ หรอไมเปนกได ถาเปนศรทธาจรงๆ กตองเปนธรรมะทเปนฝายด เปนโสภณะ ศรทธาในอาจารย อาจารยเปน คนด ศรทธาในความดทเกดขนในตวอาจารย อนนถอวาเปนศรทธาอย แตยงไมถกตองนก เพราะวาไมไดเปนไปเพอปญญา ไมไดเปนไป

สภร ทมทอง77

เพอจะเปนพระโสดาบน ของดกเปนของด แตมนไมถก ดกนาจะถก แตวาบางทไมถกกม ทางพทธเราเปนไปเพอพนทกขจงเรยกวาถก ถงแมจะด แตไมเปนไปเพอพนทกข กยง ถอวาผดอย ศรทธากเหมอนกน เปนของด เปนโสภณะอย แตถาไมถก มนกดเฉยๆ แตมนไมถก ไมเปนไปเพอพนทกข

บางคนใชค�าวาศรทธา แตไมใชศรทธาหรอก เปนแตค�าพดเฉยๆ กม อยางศรทธา เจาพอนน ศรทธาเจาแมน อยางนคงไมใชศรทธาแลว เพราะวาเจาพอเจาแมกด ทวา มอ�านาจมอะไรตางๆ เยอะแยะนน ไมใชทตงของศรทธา พวกนนเปนทตงแหงความหลงกจะเปนโมหะ เปนความลมหลงไป ถาเปนศรทธาในบคคล ในกลมทดงลงไป โดยทยง ไมมการพจารณากอน นนกเปนแคค�าพดเฉยๆ

ศรทธาทถกตอง78

ยงไมใชศรทธาจรง ภาษาธรรมะทานเรยกวา อธโมกข โดยสวนใหญเมองไทยเราน คนไหน ทดทาทางดงมนคงลงไปในเรองใดเรองหนง เขาจะถอวาคนนนมศรทธามาก ศรทธาสงนมาก โดยไมโงหวเลย อนนไมใชศรทธา แตเรยกอธโมกข หมายถง ความดงลงไปในสงใดสงหนง

ศรทธาทพดกนในภาษาไทยโดยทวไปน สวนใหญไมใชศรทธาจรงๆ ถาเปนแบบลมหลง อยางนเปนโมหะ เปนความหลง เปนอวชชา อวชชานนแหละอาการเหมอนศรทธาเลย ทจรงคอโงนนเอง ไมร เรอง หลงนนเอง อกอนหนงคอดงลงไปเลย เรยกอธโมกข อนน มทงด ทงไมด ถาไปดงลงไปในสงทด มนกด ดแตไมถก ถาดงลงไปในฝายไมด กไมด สงไมดคงไมตองพดเรองถกไมถกแลว

สภร ทมทอง79

ศรทธาทเปนตวสภาวะจรงๆ เชนวา ศรทธาในคณงามความด อนนถกตอง เหน คนอนเขาท�าดกมศรทธา ไมใชศรทธาในคนนะ ศรทธาในคณงามความด อนนกดอย แตยงไมถกทางพทธ ถาถก ทางพทธมศรทธาอย 2 ระดบ ระดบทหนงคอ ศรทธาในแบบปถชน ศรทธาในแบบปถชนนจะมลกษณะเดยว คอเชอมนปญญาตรสรของพระพทธเจา เรยกวา ตถาคตโพธศรทธา พวกปถชนมศรทธาได อนเดยว หมายความวา ไปเรยนธรรมะ ศกษาค�าสอนของพระพทธเจา เรยนเรองกรรมและผลของกรรม เรยนเรองนรกสวรรคมาแลว กเชอมนว า เปนอยางทพระองคแสดงไว นนแหละถก พระพทธเจาทรงสอนถกแลวอรยมรรคมองคแปดเปนทางทด ทเลศ ท�าใหถงนพพาน ท�าใหพนทกข เรากเชอ มนใจ

ศรทธาทถกตอง80

นคอศรทธาของปถชน ไดเทาน

ใครมศรทธาเช อป ญญาตรสร ของพระพทธเจา กชอวาเปนอบาสกอบาสกา เปนผ อย ใกลชดศาสนาแลว เปนอบาสกอบาสกาทด ใครมมากกเรยกวามสมปทา มความถงพรอมแลวดวยศรทธา เปนการ ไดทรพยทส�าคญในโลกน ดงบาลทวา

สทธธ วตต� ปรสสส เสฏ�

ธมโม สจณโณ สขมาวหาต

สจจ� หเว สาธตร� รสาน�

ปญญาชว ชวตมาห เสฏ� 12

ศรทธาเปนทรพยเครองปลมใจทประเสรฐ ของบรษในโลกน

1๒ ส.ส. (บาล) ๑๕/๗๓/๔๗

สภร ทมทอง81

ธรรมทบคคลประพฤตดแลวน�าความสข มาให

สจจะเทานนเปนรสทดกวารสทงหลาย

บคคลมความเป นอย ด วยป ญญา น กปราชญ ท งหลายจ งกล า วว าม ช ว ต ประเสรฐ13

ถาเชอมนใจในค�าสอนพระพทธเจ า กเปนไปไดทจะงดเวนสงทไมด กระท�าสงทด คณธรรมอนๆ ทรพย อนๆ กจะได ท�ามา ตามก�าลงความเพยรของตวเอง นกส�าหรบ พวกปถชน แมยงไมคดปฏบตธรรมเพอถง ความพนทกข ยงตดของและปรารถนาสมบต ในโลก กยงมศรทธาเปนคณสมบตอยขางหนา เปนคณสมบตของอบาสกอบาสกา เปนคณสมบต

1๓ ส.ส. ๑๕/๗๓/๘๐ วตตสตร

ศรทธาทถกตอง82

ของผ ทอย ในโลก ไดท�าหนาทของตนเอง อยางเหมาะสมถกตอง

แมแตจะแนะน�าพอแม พระพทธองคตรสวาพอแมนมคณมาก ตอบแทนอยางไรกไมหมด ใหแมนงบาขางหนง พอนงบาขางหนง ใหถายอจจาระปสสาวะ ดแลทาน อยางด อย ตงหนงรอยปกทดแทนบญคณ ไมหมด วธการจะทดแทน ตอบแทนดทสด คอ ถาพอแมยงไมมศรทธา แนะน�าใหทาน มศรทธา ใหตงอย ในสทธาสมปทา นเปน ขอแรกในการตอบแทนบญคณ คอแนะน�า ทานใหเชอในปญญาตรสรของพระพทธเจา บาปนากลว กใหกลวบาป บญกศลเปนสง ดงาม ตามค�าสอนของพระพทธเจา ใหเชอมน ใหมนใจในปญญาตรสร ของพระพทธเจา

สภร ทมทอง83

สวนจะท�าไดมากไดนอยนน นนกอกเรองหนง แตหากมนใจแลว กยอมมการปฏบตตอให ยงๆ ขนไปได

แมผทรกการปฏบตธรรม ตองการพนทกขแลว ไดฟงธรรมะ เชอพระพทธเจา แลวกอยากจะพนทกข มาปฏบตธรรม ศรทธากยงเปนตวทชวดวา จะตรสรเรว ตรสรชา มโอกาสจะตรสร ไหม ตองดตามอนทรย มาปฏบตแลวกตองมาตรวจสอบ ไมใชวา นงสมาธเกง เดนจงกรมเกง แตศรทธาไมด อยางนยงไงกไมบรรล วดกนทอนทรยตวแรก กอน คอศรทธา เพราะตวนจะเปนตวน�าไปส ปญญาทถกตอง ถาเอาตวอนเปนตวน�า มโอกาสผดพลาดเยอะ พวกปถชน ทานใหมศรทธา ใหเชอมนปญญาตรสรของพระพทธเจาเปนหลกเทานน หามไปท�าอยางอน ทาง

ศรทธาทถกตอง84

พทธศาสนาเนนปญญา แตใหมศรทธาเปนคณธรรมเบองตนกอน เนนปญญากจรง แตปญญาจะสมบรณตอนเปนพระอรหนต

เมอมศรทธาเบองตนแลวกมาปฏบต ตามแนวทางทพระพทธเจาทรงสอนไว ไดมปญญาเหนธรรมตามทพระพทธเจาตรสเอาไวไดร ปฏจจสมปบาท ไดเหนอรยสจ จะมคณสมบตของพระโสดาบน ซงศรทธากเปนคณสมบตทส�าคญอยางหนงของพระโสดาบน ศรทธานแยกออกมาเปนสามขอ คอความเลอมใสไมหวนไหวในพระพทธเจา ความเลอมใสไมหวนไหวในพระธรรม ความเลอมใสไมหวนไหวในพระสงฆ นคอตวศรทธา มลกษณะหยงลงอยางมนคง มค�ากลาวถงลกษณะคณสมบตน ดงตวอยางวา

ศรทธาทถกตอง86

ไดเหนธรรม บรรลธรรม รธรรม หยงลงสธรรม ขามพนความสงสย ปราศจากความเคลอบแคลง ถงความแกลวกลา ปราศจากความมผ อนเป นป จจย ในศาสนาของ พระศาสดา14

ภกษทงหลาย ญาณ ๒ ประการน คอ (๑) ธมมญาณ (๒) อนวยญาณ ของอรยสาวก เปนธรรมชาตบรสทธผดผอง อรยสาวกนเรา เรยกวา เปนผถงพรอมดวยทฏฐบาง ผ ถงพรอมดวยทศนะบาง ผถงสทธรรมนบาง เหนสทธรรมนบาง ประกอบดวยญาณอนเปน เสขะบาง ประกอบดวยวชชาอนเปนเสขะบาง บรรลกระแสแหงธรรมบาง เปนพระอรยะผมปญญาเพกถอนกเลสบาง ด�ารงอยใกลประตอมตนพพานบาง15

1๔ ข.อ. ๒๕/๔๓/๒๕๗ สปปพทธกฏฐสตร1๕ ส�.น. 1๖/๓๓/๗1-๒ ญาณวตถสตร

สภร ทมทอง87

พระอรยสาวกกชอวามสมมาทฏฐ มความเหนตรง มความเลอมใสอนแนวแนในธรรม มาสพระสทธรรมน16

สรปแลวศรทธาทถกตองเปนศรทธาเชอมโยงไปสปญญา ศรทธาในปญญาตรสร ของพระพทธเจ า ศรทธาในค�าสอนของพระพทธเจา พระองคทรงสอนธรรมะ สอนใหเขาใจวามแตธรรมะ ไมมตว ไมมตน ไมม ของตน ไมมเรา ไมมเขา ไมมของเรา ไมม ของเขา ไมมใคร ไมมของใคร มนเปนของมนอยางนน สงตางๆ เปนไปตามเหตตามปจจย มนใจในสงทพระองคสอนเหลาน ไมเชอถอ ของขลง ไมเชอสงศกดสทธ ไมหลงมงคล ตนขาว มนใจเรองกรรม หวงผลทมาจากเหต มนใจในปญญาของพระพทธเจาเปนเบองตน 1๖ ม.ม. 1๒/๘๙/๘๒ สมมาทฏฐสตร

ศรทธาทถกตอง88

จนกวาจะมปญญาเหนดวยตวเอง ทนกจะมความเลอมใสอนหยงลงอยางมนคง ไมหวนไหว ในพระพทธเจา พระธรรม พระสงฆตอไป ถาศรทธาถกตองกเปนไปไดทจะเกดความเพยร เกดสต เกดสมาธ เกดปญญาตอไป

ชวงสดทายกใหฝกสตสกหนอยหนง ใหทกทานตงใจ ยดกายใหตรง ท�าความรสกตววากายก�าลงนงอย เอาความรนนส�ารวจไปทหว ไลลงมาทคอ คอตรงไหม ถาไมตรงกปรบใหตรง ไลไปทหลง ไลลงไปถงกนทกระทบกบเกาอ ใหร สก ไลลงไปทนอง จนกระทงฝาเทา ทกระทบพน ใหจตเขามาดอยทกาย ท�าอยางน บอยๆ ใหระลกถงกาย เหนกายวาก�าลงท�า อาการอยางนๆ อยางนอยกสนใจทเทาท กระทบอยทพน รสกทฝาเทามน�าหนกลงทพน

สภร ทมทอง89

พอจตกลบมาอยทตว รสกตวดแลว เอา ความร นนไปไวทโพรงจมก ดลมหายใจเขา ดลมหายใจออก ดสบายๆ กวางๆ ดบอยๆ เสมอๆ อยางนกจะชวยใหมสตสมปชญญะเพมขน ชวยใหผอนคลาย หลกเบองตนของ การปฏบตธรรมคอ ใหจตมารกายกอน ใหม สต รตวอยเสมอ ฝกสตเตรยมไวกอน เอาไว ใชเวลาทจ�าเปน โดยเฉพาะเวลาทจะท�าผด ทางกาย วาจา ใจ จะไดรเทารทน งดเวนได แลวคอยๆ สงเกตกายและใจใหเหนความจรง มนเปนรป เปนนาม ซงลวนไมแนไมนอน เปนทกข ไมใชตวตน

บรรยายวนนกสมควรแก เวลาแล ว นะครบ อนโมทนาทกทานครบ

ศรทธาทถกตอง90

บรรณานกรม

มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. พระไตรปฎกภาษาบาล ฉบบมหาจฬาเตปฏก� ๒๕๐๐. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาจฬา- ลงกรณราชวทยาลย, 2500.

มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. พระไตรปฎกภาษาไทย. ฉบบมหาจฬาลงกรณราช-วทยาลย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, 2539.

สภร ทมทอง91

สทธธ วตต� ปรสสส เสฏ�

ธมโม สจณโณ สขมาวหาต

สจจ� หเว สาธตร� รสาน�

ปญญาชว ชวตมาห เสฏ�

ศรทธาเปนทรพยเครองปลมใจ

ทประเสรฐของบรษในโลกน

ธรรมทบคคลประพฤตดแลวน�าความสขมาให

สจจะเทานนเปนรสทดกวารสทงหลาย

บคคลมความเปนอยดวยปญญา นกปราชญทงหลายจงกลาววามชวตประเสรฐ

ศรทธาทถกตอง92

รายนามผรวมบรจาค

คณชญญาภค พงศชยกร 1,000

ครอบครวเกตทต 5,000

คณสรย อตนญานตรตน 3,000

พ.ญ.สรพร เนาวรตโนภาส 1,000

คณวรทยา อสสกล 1,000

คณบษกร สงคาลวาณช 1,000

คณพรรณพไล สพรรณโรจน 1,000

คณนนทล จารรตน 1,000

คณสรย คณาธคม 2,000

คณกะมะลา ภาคสวรรณ 1,000

คณรชนวรรณ อทยศร 1,000

คณพรทพย ธนะโสภณ 1,000

คณพจมาน เสรมศรววฒน 1,000

คณดเรา คาบาลโล 1,000

สภร ทมทอง93

คณหญงวจนทรา บนนาค 1,000

คณจรรยา ตงกจเวทย 1,000

คณชนกา ศลปอนนต 1,000

คณพรทพย สรยสตย 1,000

พล.ร.ท.จตพร และ ทญ.โบว พกกะเวส 1,000

คณเพญพรรณ วสทธ ณ อยธยา 5,000

คณชอพภพ โอสถานเคราะห 10,000

คณธนญชย ขาวสอาด 6,000

คณดวงตา ขาวสอาด 2,000

ไมออกนาม 200

คณอรณรตน 3,000

คณสมใจ ทพยชยเชษฐา 2,000

คณอจฉรา องครสนนท 500

ทพ.ไพทรย จนดาโรจนกล 40,000

คณนนทล จารรตน 1,000

คณวภาว สขเกษม 400

ศรทธาทถกตอง94

คณไพจตร เจอจนทร และครอบครว 500

คณดารารตน แหลมหลวง 5,000

ฐณชาฌรสอรท (3 ก.พ. 56) 5,795

คณกนกรตน อาชพโกศล 1,000

ไมออกนาม 100

ผฟงธรรม EXIM Bank 4,060

รศ.พญ.สดสบาย จลกทพพะ 1,000

คณอรณ บญฤทธ 250

คณชญาดา ไชยบณดษฐ 250

คณประสพสข สญญตา 500

ดร.นวลศร เปาโรหตย 1,000

อาจารยเยาวลกษณ 1,000

คณนจนาถ ควองอาจ 400

และคณณฐกานต เพมพงศาเจรญ

พ.ต.ท.อทธพล พรเทวบญชา 1,000

คณแมทองพน จนเผอน 500

สภร ทมทอง95

คณสรยาวด เดชสงจรส 1,000

พล.ต.ท.รงโรจน และ ดร.อมา แสงคราม 2,300

พ.อ.นธโรจน คณธญญพมพ คณพสฐ 1,000

และ คณอษมา วรชาตธนะสาร

ผเขาปฏบต ยวพทธกสมาคมฯ 21,220

(19-23 ก.พ. 56)

ผฟงธรรม บานจตสบาย 4,840

(24 ก.พ. 56)

ฐณชาฌรสอรท (3 ม.ค. 56) 7,100

คณวนชน และ คณจนตนา ธรรมไพโรจน 1,000

คณอบล พวงศร อทศแดคณพอเฉลม 500

คณแมจรญ ณ บางชาง

พญ.เกศน ลมบญสบสาย 1,000

คณศศธร เพมพานช 3,500

คณกฤช อนกลเวช 2,000

คณประสทธ และ คณสรนนท หงษหยก 2,000

ศรทธาทถกตอง96

คณวรษา หงษหยก 2,000

คณวรยา ทวกล 1,000

ผฟงธรรม EXIM Bank 3,300

(21 ม.ค. 56)

ไมออกนาม 100

ไมออกนาม 1,000

ไมออกนาม 500

ไมออกนาม 1,000

คณธนญชย ขาวสอาด 3,000

ผฟงธรรม บานจตสบาย 5,270

(24 ม.ค. 56)

ไมออกนาม 1,000

คณบญลอ และ คณประภา เลศกตยศ 500

คณธรภม และคณทรา มาประชา 1,500

และครอบครว เปนตน

คณวนชน และคณจนตนา ธรรมไพโรจน 500

สภร ทมทอง97

คณนฤมล มลาภ 1,000

มลนธวปสสนากรรมฐานสรนทร 10,500

และคณะขาราชการบรรจใหม 2556

คณจนตนา พรวชลดา 500

คณอจฉรา องครสนนท 300

คณศรภร 1,000

คณธนตพงศ คณธญญพทธ คณรสรนทร 2,000

คณณฐธร คณฐานพงศ พระธ�ารงสทธ และครอบครว

คณยพน คณสมชาย และ ด.ช.รฐภม ชพน 1,000

คณสมบรณ คณศศธร คณปรญญ 10,000

และ คณปราชญ ศรบศกรณ

ผฟงธรรม บานจตสบาย 6,295

(28 เม.ย. 56)

พ.ญ.รจรา มงคลศร 1,200

ผเขาปฏบตธรรมอาศรมมาตา 15,000

(2-6 พ.ค. 56)

ศรทธาทถกตอง98

คณสนนท แกวทบทม 1,000

อ.นงเยาว โพธทอง 1,000

ทพ.ไพโรจน และ ทญ.พรรณ เตธวช 3,000

พระสลานรกโข (เชษฐ ตรรกวาณช) 5,000

คณสธาร เดชอดม 6,000

ผฟงธรรม บานจตสบาย 5,092

(12 พ.ค. 56)

ผเขาปฏบต โรงพยาบาลสรนทร 7,640

(22-23 พ.ค. 56)

ผเขาปฏบต ศนยวปสสนากรรมฐานบานจนรม 6,320

(24-26 พ.ค. 56)

มลนธวปสสนากรรมฐานสรนทร 5,000

คณภทรน ซอโสตถกล 10,000

๒๘๕,๔๓๒

สภร ทมทอง99

ผทสนใจหนงสอและค�าบรรยายของอาจารยสภร

ทมทอง สามารถดรายละเอยดเพมเตมไดใน

www.ajsupee.com และ สามารถตดตอได ดงน

(1) ขอรบไดฟรทางไปรษณย ขอรบหนงสอไดครงละ

5 เลม และ mp3 ครงละ 8 แผน สงชอ-ทอยของผรบ

ชอหนงสอ mp3 DVD ทตองการไปท suriyan2t@gmail.

com

ตดตอสอบถามรายละเอยด

คณสรยน โทร. ๐๘-๐๕๕๓-๕๕๕๓

หรอ Line ID : ajsupee.com

ศรทธาทถกตอง100

(2) ตดตอขอรบทชมรมจรยธรรม ตกประสาทวทยา

ชน 2 โรงพยาบาลศรธญญา อ.เมอง จ.นนทบร

โทร. 0-2968-9954 ตดตอคณสคนธ

(3) ตดตอขอรายละเอยดไดจากชมรมกลยาณธรรม

http://www.kanlayanatam.com

สภร ทมทอง101

ประวต

อาจารยสภร ทมทอง

วนเดอนปเกด

13 พฤษภาคม 2515

บานหนองฮะ ต.หนองฮะ อ.ส�าโรงทาบ

จ.สรนทร

การศกษา

• เปรยญธรรม 4 ประโยค

• ประกาศนยบตรบาลใหญ วดทามะโอ จ.ล�าปาง

ศรทธาทถกตอง102

• ปรญญาตร วศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวศวกรรม

ไฟฟา มหาวทยาลยขอนแกน

• ปรญญาโท พทธศาสตรมหาบณฑต สาขาพระพทธ-

ศาสนา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

งานปจจบน (พ.ศ. ๒๕๕๗)

• วปสสนาจารยยวพทธกสมาคมแหงประเทศไทยฯ

• อาจารยสอนวชาพระอภธรรมปฎก และวชา

ปรมตถธรรม

• มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

วทยาเขตบาฬศกษาพทธโฆส จ.นครปฐม

• บรรยายธรรมะตามสถานทตางๆ ทงในกรงเทพฯ

และตางจงหวด

• เผยแผธรรมะทางเวบไซต www.ajsupee.com

สภร ทมทอง103