ค มอวนยและการรกษาวนย

ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑

กรมสรรพสามต

ค ำน ำ

คมอวนยและการรกษาวนยตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ กรมสรรพสามต เลมน มสาระส าคญประกอบดวยความรเกยวกบวนยและการรกษาวนย การกระท าอนเปนขอปฏบต การไมกระท าการอนเปนขอหามปฏบต การกระท าทเปนความผดวน ยอยางรายแรง และขอควรรเกยวกบวนยขาราชการ พรอมยกตวอยางประกอบ โดย ไดจดท าขน เพอวตถประสงคในการเสรมสรางและพฒนาขาราชการใหไดรบความร ความเขาใจและปฏบตตน ไดอยางมวนยโดยกระท าการอนเปนขอปฏบตและไมกระท าการอนเปนขอห ามปฏบต อกทง เพอความมงหมายใหจ านวนเรองรองเรยนกลาวหาวาขาราชการกระท าผดวนยลดลง ซงสอดคลองกบยทธศาสตรกรมสรรพสามตท ๓ บรหารองคกรตามหลกธรรมาภบาล และพนธกจท ๓ พฒนาองคกรใหมมาตรฐาน ทนสมย โปรงใส และเปนธรรม นอกจากน ยงเปนการปฏบตใหเปนไปตามขอสงการของนายกรฐมนตรในการก าหนดตวชวดเพอการปฏรปหวหนาสวนราชการและหนวยราชการ เชงผลสมฤทธ ตวชวดท ๔.๒ การพฒนาประสทธภาพในการปฏบตงานตามมาตรการปรบปรงประสทธภาพในการปฏบตราชการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑

สวนวนยและจรยธรรม ส านกบรหารทรพยากรบคคล

กรมสรรพสามต มกราคม ๒๕๖๑

สารบญ หนา บทท ๑ ความรเกยวกบวนยและการรกษาวนย

๑. ความหมายของวนยและการรกษาวนย ๑ ๒. จดมงหมายของวนย ๒ ๓. แนวคดในการเสรมสรางและพฒนาขาราชการใหมวนย ๒ ๔. วธการเสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนย ๔

บทท ๒ การกระทาอนเปนขอปฏบตของขาราชการ ๗

บทท ๓ การไมกระทาการอนเปนขอหามปฏบตของขาราชการ ๒๔

บทท ๔ การกระทาทเปนความผดวนยอยางรายแรง ๓๕

บทท ๕ ขอควรรเกยวกบวนยขาราชการ ๔๔ บรรณานกรม ๔๖ คณะผจดทา ๔๗

บทท ๑ ความรเกยวกบวนยและการรกษาวนย

วน ยข าราชการพลเ รอนเปน ปจจยส า คญท จะช วยใหการปฏ บต ราชการ

มประสทธภาพและเกดประสทธผล ประชาชนเกดความเชอมนและศรทธาในระบบราชการขาราชการพลเรอนทกคนจงจาเปนตองมความรความเขาใจเกยวกบวนยและการรกษาวนย เพอเปนประโยชนตอตวขาราชการในการประพฤตปฏบตตนใหเหมาะสมกบการเปนขาราชการ โดยในบทนจะอธบายถงความรเกยวกบวนยและการรกษาวนย ดงน

๑. ความหมายของวนยและการรกษาวนย พระบรมราโชวาท พระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท ๙ ในพธพระราชทาน

กระบ และปรญญาบตรแกผสาเรจการศกษาจากโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา โรงเรยนนายเรอ และโรงเรยนนายเรออากาศ เมอวนพธท ๒๕ มนาคม ๒๕๒๔ “วนย แทจรงมอยสองอยาง อยางหนงคอวนยตามททราบกนและถอกน อนไดแกขอปฏบตทบญญตไวเปนกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบตางๆ ใหถอปฏบต อกอยางหนงคอวนยในตนเองทแตละคนจะตองบญญตขนสาหรบควบคมบงคบใหมความจรงใจ และใหประพฤตปฏบตตามความจรงใจนนอยางมนคง มลกษณะเปนสจจาธษฐานหรอการตงสตยสญญาใหแกตว วนยอยางนจดเปนตววนยแท เพราะใหผลจรงและแนนอนยงกวาวนยทเปนบทบญญต ทงเปนปจจยสาคญทจะเกอกลใหการถอการใชวนยทเปนบทบญญตนน ไดผลเทยงตรง ถกตอง สมบรณเตมเปยมตามเจตนารมณ สาคญทวนยในตนเองนจะตองบงเกดขนจาก การทไดยงคดแลว ไดใชสตปญญา ความเฉลยวฉลาด พจารณาไตรตรองอยางละเอยดรอบคอบแลว จนเหนประจกษในเหตในผลทแนแท และเมอเปนวนยทกลนกรองขนจากสตปญญาความฉลาดรอบคอบ กยอมจะทาใหรจกผดชอบชวด ทรงความศกดสทธ คมครองปองกนผปฏบตใหพนจากภยอนตรายและเหตแหงความเสอมเสยทงปวงได ทงทางกายทางใจ พาใหเจรญรงเรอง พรอมดวยศกดศร เกยรต อานาจทกประการ... ”

“วนย” ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ หมายถงระเบยบแบบแผน ขอบงคบ และขอปฏบต

“วนย” ตรงกบภาษาองกฤษวา Discipline หมายถง เครองควบคมพฤตกรรมของตน

“วนย” หมายถง การควบคมความประพฤตใหเปนไปตามระเบยบแบบแผน ซงวนยขาราชการพลเรอน ไดแก บทบญญตวนยทกาหนดไวในกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการ พลเรอน เชน กาหนดใหขาราชการตองซอสตย สจรต ตงใจปฏบตหนาทราชการ รกษาความลบของทางราชการ ปฏบตตามคาสงของผบงคบบญชา และรกษาชอเสยงของตน เปนตน นอกจากน วนย ยงหมายถงลกษณะเชงพฤตกรรมทแสดงออกมาวาสามารถจะควบคมตนเองใหอยในกรอบของ บทวนยตามทกาหนดไวในกฎหมายดงกลาวดวย ๑

๑ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , คมอการดาเนนการทางวนยตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑

(กรงเทพฯ : กลมโรงพมพ สานกงานเลขาธการ สานกงาน ก.พ., ๒๕๕๓), หนา ๓.

๒

“การรกษาวนย” หมายถง การทขาราชการปฏบตตามขอกาหนดทางวนยตามทกฎหมายบญญตอยางเครงครด ระมดระวง ดแล ปองกน ไมฝาฝน หรอหลกเลยง หากพบวา มการกระทาความผด ผบงคบบญชาตองดาเนนการทางวนยทนทเพอมใหเปนเยยงอยางแกผอน การรกษาวนยทดนน นอกจากตวขาราชการเองทจะตองเรยนร สานก และตระหนกในหนาทแลว ผบงคบบญชาตองทาตวเปนแบบอยางทด ดแล สงเสรม และพฒนาใหขาราชการมวนยดวย ๒

๒. จดมงหมายของวนย เพอ ๓ ๒.๑ ประสทธภาพและประสทธผลของราชการ ๒.๒ ความเจรญของประเทศ ๒.๓ ความมนคงของประเทศ ๒.๔ ความผาสกของประชาชน

๓. แนวคดในการเสรมสรางและพฒนาขาราชการใหมวนย พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ หมวด ๖ วนยและ

การรกษาวนยไดกาหนดหนาทของขาราชการโดยใหมหนาทตองรกษาวนยของตน และยงไดกาหนดหนาทใหขาราชการทเปนผบงคบบญชามหนาทรกษาวนยของผอยใตบงคบบญชาในการเสรมสรางและพฒนาใหผอ ยใตบงคบบญชามวนยและปองกนมใหผอ ยใตบงคบบญชากระทาผดวนย ดงมรายละเอยดดงน

๓.๑ ขาราชการ ตามมาตรา ๘๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑

บญญตวา “ขาราชการพลเรอนสามญตองรกษาวนยโดยกระทาการหรอไมกระทาการตามทบญญตไวในหมวดนโดยเครงครดอยเสมอ...” ประกอบกบหมวด ๖ วนยและการรกษาวนย ไดบญญตขอกาหนดวนยอนเปนขอปฏบตและขอหามปฏบตเพอใหขาราชการพลเรอนยดถอเปนแบบแผน ในการควบคมความประพฤตไว ซงการรกษาวนยตามทบญญตอนเปนขอปฏบตและขอหามปฏบตนน ขาราชการทกคนจะตองถอปฏบตอยางเครงครดอยเสมอตงแตเขารบราชการจนกระทงพนจาก การเปนขาราชการ แมนอกเวลาราชการกตองถอปฏบตตนให มวนยอยางเครงครดดวย หากขาราชการผใดฝาฝนขอหามหรอไมปฏบตตามขอปฏบตทางวนยตามทบญญตไว ขาราชการผนนจะตองถกดาเนนการทางวนยและไดรบโทษทางวนย

๓.๒ ผบงคบบญชา นอกจากผบงคบบญชาในฐานะทเปนขาราชการจะมหนาทตองรกษาวนยของตน

ตามทบญญตไวในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ หมวด ๖ วนยและ การรกษาวนยแลว ผบงคบบญชายงมหนาทรกษาวนยของผอยใตบงคบบญชาโดยการเสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนย ปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนย และดาเนนการ

๒ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, คมอการดาเนนการทางวนยขาราชการครและบคลากรทางการศกษา, (กรงเทพฯ, ๒๕๕๓),

หนา ๒๙, คนวนท ๑ พฤศจกายน ๒๕๖๐ จาก http://www.otepc.go.th/index.php/2012-09-03-03-32-44/443-2012-07-13-13-13-

13-8023. ๓ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓.

๓

ทางวนยแกผอยใตบงคบบญชาซงมกรณอนมมลทควรกลาวหาวากระทาผดวนย หนาทของผบงคบบญชาในการเสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนยและปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนยไดบญญตไวในมาตรา ๘๗ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ .ศ . ๒๕๕๑ ซงสานกงาน ก .พ . ได กาหนดหลกเกณฑและวธการเสรมสรางและพฒนาให ผอยใตบงคบบญชามวนยและปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนยไว โดยใหหวหนา สวนราชการระดบกรม และผวาราชการจงหวด ดาเนนการดงน ๔

(๑) กาหนดเรองการเสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนยและปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนยไวในยทธศาสตรและแผนการพฒนาขาราชการพลเรอนสามญของสวนราชการ โดยกาหนดใหมแผนการสรางผนาทกระดบอยางเปนระบบและตอเนอง เพ อเตรยมความพรอมและสรางผ นาท เปนตนแบบทดในหนวยงานใหสอดคลองกบยทธศาสตร จดทาระบบขอมลทเกยวของและสรางบรรยากาศการเรยนรในองคกร รวมทงจดสรรงบประมาณสนบสนนการดาเนนงาน

(๒) ใหมการกาหนดเปาหมาย กากบดแล สงเสรม สนบสนน และตดตามผลการดาเนนการเสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนย และปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนยเพอใหเกดสมฤทธผลในเชงบรณาการ

(๓) จดใหมการประชมรวมกนระหวางผบงคบบญชากบผแทนขาราชการ ในสงกดในการกาหนดองคความร และแนวทางในการเสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนยและปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนย ทงน อาจศกษาจากเอกสาร หนงสอ และ สอประกอบทสานกงาน ก.พ. จดทาขน เพอนาไปสการปฏบตทชดเจน และเปนมาตรฐานเดยวกนภายในกรอบเวลาทกาหนด

(๔) กาหนดบทบาทและหนาทของผบงคบบญชาใหมพฤตกรรมในการบรหารและการเปนผนาทเปนตนแบบทด การกากบดแลผอยใตบงคบบญชาใหประพฤตปฏบตตามระเบยบวนยโดยการสอดแทรกหวขอวชาทเกยวของไวในการฝกอบรมตามหลกสตรท ก.พ. กาหนด ซงสอดคลองกบยทธศาสตร และการฝกอบรมขาราชการพลเรอนสามญผอยระหวางการทดลองปฏบตหนาทราชการตามหลกสตรท ก.พ. กาหนดตามมาตรา ๕๙ วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ รวมทงการฝกอบรมขาราชการพลเรอนสามญผปฏบตการหรอผมประสบการณตลอดจนผทาหนาทบรหารดวย

นอกจากน สานกงาน ก.พ. ยงไดกาหนดใหผบงคบบญชาทกระดบ เสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนยและปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนยดวยวธการทเหมาะสม นบตงแตการสนบสนนใหไดรบการพฒนาในรปแบบตาง ๆ เปดโอกาสใหมการนา องคความรทเกยวของมาใชในการปฏบตงาน และการตดตามประเมนผลอยางตอเนอง ตลอดจน การสงเสรมใหผอยใตบงคบบญชาพฒนาตนเองเพอใหเปนขาราชการทด มวนย และดารงชวต ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

๔ หนงสอสานกงาน ก.พ. ท นร ๑๐๑๑/ว ๔๓ เรอง หลกเกณฑและวธการเสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนย และ

ปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนย ลงวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๓.

๔

เนองจากผบงคบบญชามหนาทและความรบผดชอบตามกฎหมายในการรกษาวนยของผอยใตบงคบบญชาโดยตองเสรมสราง พฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนย และปองกนมให ผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนย คณะรฐมนตรจงไดมมตเมอวนท ๑๓ สงหาคม ๒๕๕๖ กาชบใหผบงคบบญชาปฏบตหนาทในการรกษาวนยของผอยใตบงคบบญชาตามกฎหมายโดยเครงครด และการทผบงคบบญชาละเลยการปฏบตหนาทดงกลาว มไดทาใหการรกษาวนยดขนตามนโยบายของรฐบาล ใหถอวาการทการรกษาวนยของขาราชการมไดดขน ผบงคบบญชามสวนรบผดชอบเพราะมไดเสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนย และมไดปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนย ซงผบงคบบญชาอาจตองรบผดทางวนยดวย ๕

๔. วธการเสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนย ดวยเหตทผบงคบบญชาไมสามารถทจะปฏบตราชการใหสาเรจลลวงดวยตวเอง

โดยลาพงได จงตองมอบหมายงานใหผใตบงคบบญชาปฏบต โดยผบงคบบญชาเปนผควบคมตรวจสอบการปฏบตงานของผใตบงคบบญชาเพอใหเปนไปตามกฎหมายและระเบยบของทางราชการ นอกจากนผบงคบบญชายงตองเสรมสรางและพฒนาใหผใตบงคบบญชามวนยเพอเปนการปองกน มใหผใตบงคบบญชากระทาผดวนยอนจะสงผลใหการปฏบตหนาทราชการไมมประสทธภาพและ ไมเกดประสทธผล ผบงคบบญชาจงมหนาทเสรมสราง ปองกนและดาเนนการกบผใตบงคบบญชา ทกระทาผดวนย ดงน

(๑) เสรมสรางและพฒนาใหผใตบงคบบญชามวนย ผบงคบบญชาตองประพฤตปฏบตตนใหเปนแบบอยางทดโดยสรางศรทธา

ในตวผ บงคบบญชาใหปรากฏตอผใตบงคบบญชาดวยการรกษาวนยของตนเองเชนเดยวกบผใตบงคบบญชา ผบงคบบญชาควรจดใหผใตบงคบบญชาไดรบการฝกอบรมดานความประพฤตนอกเหนอจากการอบรมดานวชาการ นอกจากน ผบงคบบญชาควรสรางขวญและกาลงใจใหแกผ ใต บง คบบญชาโดยการเอาใจใส ใหความเปนธรรมและใหหลกประกนความมนคงแกผใตบงคบบญชาตามสมควร จงใจหรอกระทาการอนใดในอนทจะเสรมสรางและพฒนาทศนคต จตสานก และพฤตกรรมของผอยใตบงคบบญชาใหเปนไปในทางทมวนย

(๒) ปองกนมใหผใตบงคบบญชากระทาผดวนย ผบงคบบญชาตองกระทาการโดยเอาใจใส สงเกตการณและขจดเหต

ทอาจกอใหเกดการกระทาผดวนยในเรองอนอยในวนยทจะดาเนนการปองกนตามควรแกกรณได ซงสาเหตททาใหขาราชการกระทาผดวนยมหลายประการ ยกตวอยางเชน กรณผใตบงคบบญชากระทาผดวนยโดยไมรระเบยบของทางราชการ ผบงคบบญชาควรชแจงแนะนาระเบยบตาง ๆ เพอใหผใตบงคบบญชาสามารถเขาใจได และควรจดใหผใตบงคบบญชาไดรบการฝกอบรมเปนระยะ เพอเพมพนความรความสามารถใหผใตบงคบบญชาปฏบตหนาทราชการไดอยางมประสทธภาพ

๕ หนงสอสานกงาน ก.พ. ท นร ๑๐๑๑/ว ๑๒ เรอง การกาชบใหผบงคบบญชารกษาวนยของผอยใตบงคบบญชา ลงวนท ๒๑

สงหาคม ๒๕๕๖.

๕

(๓) ดาเนนการกบผใตบงคบบญชาทกระทาผดวนย เมอมการกลาวหาหรอมกรณเปนทสงสยวาผใตบงคบบญชากระทาผดวนย

ผบงคบบญชาชนตนมหนาทตองรายงานใหผบงคบบญชาซงมอานาจสงบรรจทราบโดยเรว และผบงคบบญชาซงมอานาจสงบรรจรบดาเนนการหรอสงใหดาเนนการสบสวนหรอพจารณาในเบองตนวากรณมมลทควรกลาวหาวากระทาผดวนยหรอไม ถาเหนวากรณมมลตองดาเนนการทางวนยโดยเรวดวยความยตธรรมและโดยปราศจากอคต และหากกระทาผดวนยกตองสงลงโทษ หากผบงคบบญชาละเลยไมปฏบตหนาทดงกลาวหรอปฏบตหนาทโดยไมสจรต ใหถอวาผบงคบบญชากระทาผดวนยตามทบญญตไวในมาตรา ๙๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ การดาเนนการทางวนยถอเปนมาตรการสดทายทผบงคบบญชาพงกระทาตอผใตบงคบบญชา ทกระทาผดวนย เพอเปนการเยยวยาแกไขเทาทจะทาได

กรมสรรพสามตมวธการเสรมสรางและพฒนาวนยแกผอยใตบงคบบญชา ของผบงคบบญชา ขอยกวธการมาพอสงเขป ดงน

๔.๑ ดานการปฏบตตนเปนแบบอยางทด ผบรหารกรมสรรพสามตเปนแบบอยาง ทดในการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ รวมถงหลกจรยธรรมและจรรยาขาราชการดวย การปฏบตงานอยางมงมนทมเทเสยสละเตมกาลงความสามารถดวยความโปรงใสและเปนธรรม อกทงยงมงเนนใหบคลากรปฏบตตามมาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรมของขาราชการและเจาหนาทของกรมสรรพสามตอยางเครงครด ๖

๔.๒ ดานการฝกอบรมใหขาราชการมวนย กรมสรรพสามตมการปฐมนเทศ บคลากรใหม เพอเตรยมความพรอมในการปฏบตงาน โดยสอดแทรกความรเกยวกบวนยไวในหลกสตรการฝกอบรม

๔.๓ ดานการสรางขวญ กาลงใจ และจงใจเพอเสรมสรางและพฒนาทศนคต จตสานก และพฤตกรรมของผอยใตบงคบบญชาใหเปนไปในทางทมวนย ผบรหารกรมสรรพสามต มการใหรางวลดาวเดนประจาเดอนสาหรบบคลากรทมผลงานดานการปราบปรามผกระทาผดกฎหมายสรรพสามต รางวลคนดศรสรรพสามตสาหรบบคลากรทมความประพฤตด มคณธรรม มแนวทางการทางานและการดาเนนชวตครอบครวเปนแบบอยางทดแกบคลากรอน ๆ มการพจารณาใหเลอนเงนเดอนแกบคลากรทปฏบตงานในพนทเสยงภย เชน สานกงานในเขตพนทจงหวด ชายแดนใตเปนกรณพเศษ การปรบเพมคาตอบแทนและเงนเดอนสาหรบบคลากรใหมทมทกษะ ดานภาษาและประสบการณในตาแหนง เปนตน ผบรหารกรมสรรพสามตยงจดใหมระบบยกยอง ชมเชย การใหรางวล และสงจงใจ ประกาศเกยรตคณใหกบบคลากรอยางเปดเผยผานชองทาง การสอสารตาง ๆ ไดแก หนงสอเวยนอเลกทรอนกส เวบไซต วารสารสามตสาร และบอรดประชาสมพนธโดยกจกรรมทดาเนนการ ไดแก ผบรหารกลาวยกยองและชมเชยบคลากรในวาระ ตาง ๆ เชน วนครบรอบวนสถาปนากรมสรรพสามต กจกรรมทาบญตกบาตร และสงสรรควนปใหม

๖ กรมสรรพสามต, รายงานผลการดาเนนการพฒนาองคการประจาป พ.ศ.๒๕๖๐ (กรงเทพฯ, ๒๕๖๐), หนา ๒๐.

๖

โครงการสรรพสามตสญจรในพนทตาง ๆ อกดวย ๗ นอกจากน ผบรหารกรมสรรพสามตใหม การสงเสรมเจาหนาทผปฏบตงานปฏบตตนอยางมคณธรรมจรยธรรมภายใตกรอบการบรหารงานอยางมธรรมาภบาล โดยมการวดผลในมตการปฏบตงานของเจาหนาทจากจานวนขอรองเรยนในเรองการทจรตประพฤตมชอบ การใชดลพนจของเจาหนาท และการใหบรการ พรอมทงกาหนดใหม การตดตามผลการปฏบตงานเปนประจา หากมปญหาอปสรรคในการปฏบตงานกจะรวมกน หาแนวทางในการแกไขและแนวทางในการปองกนในอนาคต ๘

๗ กรมสรรพสามต, อางแลว เชงอรรคท ๖, หนา ๗๓. ๘ เพงอาง, หนา ๒๑.

บทท ๒ การกระทาอนเปนขอปฏบตของขาราชการ

พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ หมวด ๖ วนยและ

การรกษาวนยไดบญญตขอกาหนดวนยใหขาราชการพลเรอนยดถอเปนแบบแผนในการควบคม ความประพฤต ขาราชการพลเรอนทกคนจงจาเปนตองทราบขอกาหนดวนยตามมาตราตาง ๆ เพอเปนประโยชนในการรกษาวนยหรอประพฤตปฏบตตนใหเปนขาราชการทมวนย โดยตอง กระทาการหรอไมกระทาการตามทบญญตไวในหมวดนโดยเครงครดอยเสมอ ในบทนจะอธบายถง การกระทาอนเปนขอปฏบตตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยเรยงตามลาดบมาตรา ดงน

มาตรา ๘๑

ขาราชการพลเรอนสามญตองสนบสนนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขดวยความบรสทธใจ

บทบญญตมาตรานมจดมงหมายทไมตองการใหขาราชการพลเรอนมพฤตการณ ทไมเหมาะสมตอการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข เนองจากประเทศไทยปกครองดวยระบอบประชาธปไตยตามรฐธรรมนญอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ขาราชการพลเรอนซงเปนเจาหนาทของรฐจงตองเปนผเลอมใสและสนบสนนการปกครองในระบอบดงกลาว การกระทาทเปนการสนบสนนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขดวยความบรสทธใจนน อาจแสดงออกไดทงทางกายและวาจา ๙ ซงความหมายของคาวา “การสนบสนน” ไดแก การสงเสรม เสรมสรางหรอไมคดคาน การกระทาทจะเปนความผดฐาน ไมสนบสนนการปกครองดงกลาว ไดแก การกระทาในทางคดคาน ตอตาน หรอเปนปรปกษ ๑๐ การกระทาทเปนการไมสนบสนนการปกครองระบอบประชาธปไตยถอเปนความผดวนย และ หากถงขนาดเปนผไมเลอมใสในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขดวยความบรสทธใจแลว ถอวาผนนเปนผขาดคณสมบตทวไปทจะรบราชการตามมาตรา ๓๖ ก (๓) และจะตองถกสงใหออกจากราชการเพราะขาดคณสมบตทวไปตามมาตรา ๑๑๐ (๓) แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑

ความผด ฐานไมสนบสนนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย ทรงเปนประมขดวยความบรสทธใจ มแนวทางการพจารณา ดงน

๑. กระทาการใด ๆ อนเปนการไมสนบสนนการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

๒. ไมสนบสนนดวยความบรสทธใจ

๙ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, อางแลว เชงอรรถท ๒, หนา ๓๒. ๑๐ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๑๘.

๘

ตวอยางพฤตการณความผด ๑๑ - ขาราชการแตงเครองแบบกลาวปราศรยโจมตการปกครองระบอบประชาธปไตย

วาไมเหมาะสมกบประเทศไทย - ขาราชการใชนามปากกาเขยนบทความวาประเทศไทยควรปกครองดวยระบอบ

คอมมนจงจะเหมาะสม - ขาราชการทาลายปายหาเสยงและพดเสยงดงขณะมคนมงดวาเลอกไปทาไม

ไรประโยชน บานเมองนตองเปนคอมมวนสตเทานน จงจะแกปญหาซอเสยงได มาตรา ๘๒

ขาราชการพลเรอนสามญตองกระทาการอนเปนขอปฏบตดงตอไปน (๑) ตองปฏบตหนาทราชการดวยความซอสตย สจรต และเทยงธรรม (๒) ตองปฏบตหนาทราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบของทางราชการ

มตของคณะรฐมนตร นโยบายของรฐบาล และปฏบตตามระเบยบแบบแผนของทางราชการ (๓) ตองปฏบตหนาทราชการใหเกดผลดหรอความกาวหนาแกราชการดวยความตงใจ

อตสาหะ เอาใจใส และรกษาประโยชนของทางราชการ (๔) ตองปฏบตตามคาสงของผบงคบบญชาซงสงในหนาทราชการโดยชอบดวย

กฎหมายและระเบยบของทางราชการ โดยไมขดขนหรอหลกเลยง แตถาเหนวาการปฏบตตามคาสงนน จะทาใหเสยหายแกราชการ หรอจะเปนการไมรกษาประโยชนของทางราชการจะตองเสนอความเหนเปนหนงสอทนท เพ อ ใหผ บ ง คบบญชาทบทวนคาส งนน และเ มอได เสนอความเหนแลว ถาผบงคบบญชายนยนใหปฏบตตามคาสงเดม ผอยใตบงคบบญชาตองปฏบตตาม

(๕) ตองอทศเวลาของตนใหแกราชการ จะละทงหรอทอดทงหนาทราชการมได (๖) ตองรกษาความลบของทางราชการ (๗) ตองสภาพเรยบรอย รกษาความสามคคและตองชวยเหลอกนในการปฏบต

ราชการระหวางขาราชการดวยกนและผรวมปฏบตราชการ (๘) ตองตอนรบ ใหความสะดวก ใหความเปนธรรม และใหการสงเคราะหแก

ประชาชน ผตดตอราชการเกยวกบหนาทของตน (๙) ตองวางตนเปนกลางทางการเมองในการปฏบตหนาทราชการและในการ

ปฏบตการอนทเกยวของกบประชาชน กบจะตองปฏบตตามระเบยบของทางราชการวาดวยมารยาท ทางการเมองของขาราชการดวย

(๑๐) ตองรกษาชอเสยงของตน และรกษาเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตนมใหเสอมเสย

(๑๑) กระทาการอนใดตามทกาหนดในกฎ ก.พ.

๑๑ ประวทย เปรองการ, เอกสารการบรรยายวนยและการรกษาวนยของพนกงานสวนทองถน, หนา ๑๗, คนวนท ๑ ธนวาคม

๒๕๖๐ จาก http://www.pkorat.com/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=155&ltemid=8.

๙

บทบญญตมาตรานเปนขอกาหนดใหตองปฏบตหรอกระทาการอนเปนขอบญญต จานวน ๑๑ อนมาตรา ซงแยกพจารณาไดดงน

(๑) ตองปฏบตหนาทราชการดวยความซอสตย สจรต และเทยงธรรม บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอตองการใหขาราชการปฏบตหนาท

ราชการ ดวยความซอสตย สจรต และเทยงธรรม ความหมายของคาวา ซอสตย สจรต เทยงธรรม และหนาทราชการ ๑๒ คาวา “ซอสตย” หมายความวา ปฏบตอยางตรงไปตรงมา ไมคดโกง ไมหลอกลวง คาวา “สจรต” หมายความวา ปฏบตดวยความตงใจดและชอบตามคลองธรรม คาวา “เทยงธรรม” หมายความวา ปฏบตโดยไมลาเอยง ไมเลอกปฏบตโดย

ไมชอบธรรม คาวา “หนาทราชการ” ตามมาตรานหมายความเฉพาะหนาททเปนเรอง

ราชการโดยตรงเทานน ซงหมายถงหนาทราชการตามกฎหมายวาดวยการปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม กฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดนและกฎหมายทใหอานาจไวโดยเฉพาะ การพจารณาวาผใดมหนาทราชการในเรองใดหรอไม อาจพจารณาได ๔ ประการ ดงน

๑) กฎหมาย ระเบยบของทางราชการ ในกรณทกฎหมายหรอระเบยบของ ทางราชการกาหนดใหผดารงตาแหนงใดเปนเจาพนกงานหรอพนกงานเจาหนาทในเรองใด ผดารงตาแหนงนนกมหนาทราชการตามกฎหมายหรอระเบยบนน เชน กฎหมายวาดวยอาวธปนกาหนดใหผวาราชการจงหวด นายอาเภอ เปนนายทะเบยน ดงนน ผวาราชการจงหวด นายอาเภอกเปน นายทะเบยนผมหนาทราชการตามกฎหมายนน ระเบยบวาดวยการพสดกาหนดใหผดารงตาแหนงใดเปนผมอานาจหนาทสงซอ สงจาง ผดารงตาแหนงนนกมหนาทราชการตามระเบยบนน เปนตน

๒) มาตรฐานการกาหนดตาแหนง ซงมาตรา ๔๘ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ กาหนดให ก.พ. จดทามาตรฐานกาหนดตาแหนงโดยจาแนกตาแหนงเปนประเภทและสายงานตามลกษณะงาน เมอบคคลใดดารงตาแหนงใดกยอมมหนาทตาม ทกาหนดไวในมาตรฐานการกาหนดตาแหนง

๓) การมอบหมายหรอคาสงของผบงคบบญชา ซงผบงคบบญชาอาจมอบหมายหรอสงใหปฏบตหนาทอยางหนงอยางใดหรอหลายอยางใหปฏบตภายในกรอบหนาทและความรบผดชอบของตาแหนงตามมาตรฐานการกาหนดตาแหนง หรอมอบหมายงานอนทอยภายในอานาจหนาทของผบงคบบญชา ซงการมอบหมายหรอคาสงของผบงคบบญชาอาจมอบหมายหรอสงดวยลายลกษณอกษรหรอดวยวาจากได ผใตบงคบบญชาทไดรบมอบหมายหรอไดรบคาสงยอมมหนาทราชการตามทไดรบมอบหมายหรอคาสง

๔) พฤตนย โดยพจารณาจากการทขาราชการสมครใจเขาผกพนตนเองยอมรบวาเปนหนาทราชการทตนตองรบผดชอบ ซงพจารณาจากขอเทจจรงและพฤตการณทปรากฏเปนเรองๆ ไปตามพฤตนยเพยงพอทจะถอวาผนนมหนาทราชการในเรองนนไดหรอไม

๑๒ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. ,อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๑๙-๒๐.

๑๐

การปฏบตหนาทราชการนน ขาราชการผมหนาทจะปฏบตหนาทอยในสถานทราชการหรอนอกสถานทราชการกได ถาไมมกฎหมายบงคบไวเฉพาะวาจะตองปฏบตในสถานทราชการ และการปฏบตหนาทราชการนนไมจาเปนตองปฏบตในวนและเวลาทางานตามปกตเสมอไป อาจปฏบตในวนหยดราชการหรอนอกเวลาทกาหนดใหปฏบตราชการตามปกตกได ๑๓

ความผด ฐานไมปฏบตหนาทราชการดวยความซอสตย สจรต และเทยงธรรม มแนวทางการพจารณา ดงน

๑) มหนาทราชการ ๒) ไมปฏบตหนาทราชการดวยความซอสตย สจรต และเทยงธรรม ตวอยางพฤตการณความผด - เจาหนาทบรหารงานทดนอาเภอ ไดรบคาขอเปลยน น.ส. ๓ เปน น.ส. ๓ ก.

จากผขอ ๖ ราย และเมอรบคาขอแลวมไดดาเนนการอยางใด ๆ ใหแกผขอ ปลอยเวลาใหเนนนานถง ๒ ป จนมการรองเรยนขน จงไดเรมดาเนนการใหผขอ และไดขดลบตกเตมวนททมในเอกสาร แกไขวนททนายอาเภอสงการใหมวนทใกลเคยงกบวนทมการรองเรยนเพอใหตนเองไมตองรบผด ๑๔

- เจาหนาทผรบเรองขอจดทะเบยน รบคาขอจดทะเบยนของผใหญทเจาหนาทผนนเคารพนบถอซงมายนคาขอหลงประชาชนอนทเขาควรอยนคาขออยกอนแลว เมอดาเนนการเสรจเรยบรอยจงมารบคาขอของประชาชนอน ๑๕

- เจาหนาทการเงนและบญช เลอนการจายเงนเบยเลยงของเจาหนาทผขอเบกออกไป ๑ เดอน แลวนาเงนจานวนดงกลาว ไปซอวสดสานกงานของราชการ ภายหลงไดนาเงน มาจายใหเจาหนาทครบถวนแลว

- เจาพนกงานการเงนและบญช จดทาหลกฐานการเบกเงนเกนกวาทลกจาง มาปฏบตงาน แลวนาเงนสวนทเกนไปซอวสดอปกรณใชในราชการ

(๒) ตองปฏบตหนาทราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบของทางราชการ

มตของคณะรฐมนตร นโยบายของรฐบาล และปฏบตตามระเบยบแบบแผนของทางราชการ บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอตองการใหขาราชการพลเรอนตงใจปฏบต

หนาทราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบของทางราชการ มตของคณะรฐมนตร นโยบายของรฐบาล และปฏบตตามระเบยบแบบแผนของทางราชการ การทจะผดวนยตามมาตรานหรอไมนน ไมจาตองคานงวาจะตองเปนกรณททาใหเกดความเสยหายแกราชการหรอไม หากขอเทจจรงฟงไดวาเปนการไมปฏบตหนาทราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบของทางราชการ มตของคณะรฐมนตร นโยบายของรฐบาล และระเบยบแบบแผนของทางราชการแลว แมไมเกดความเสยหาย

๑๓ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, อางแลว เชงอรรถท ๒, หนา ๓๔. ๑๔ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., แนวทางการลงโทษวนยตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕

(กรงเทพฯ : กลมโรงพมพ สานกบรหารกลาง สานกงาน ก.พ., ๒๕๔๗), หนา ๔. ๑๕ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , คมอวทยากรในการพฒนาขาราชการ เรอง วนยขาราชการพลเรอน (กรงเทพฯ : โรงพมพ

สานกงาน ก.พ., ๒๕๕๙), หนา ๑๕.

๑๑

กเปนความผดตามบทบญญตมาตรานแลว ระเบยบแบบแผนของทางราชการทขาราชการจะตองปฏบตตามน หมายความถง

ระเบยบแบบแผนทวไปของทางราชการทขาราชการตองปฏบตในฐานะทเปนขาราชการโดยไมจาเปนจะตองเปนระเบยบแบบแผนในการปฏบตหนาทราชการ อาจเปนระเบยบแบบแผนของทางราชการ ทมใชในการปฏบตหนาทราชการกได ระเบยบแบบแผนของทางราชการทขาราชการตองปฏบต มอยมาก เชน ระเบยบเกยวกบการแตงกาย ระเบยบการลาหยดราชการ และมตคณะรฐมนตรกาหนดแนวทางปฏบตสาหรบขาราชการในกรณตาง ๆ เปนตน ๑๖

บทบญญตตามมาตราน มลกษณะทเปนความผด ๒ ฐาน คอ ๑) ฐานไมปฏบตหนาทราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบของทางราชการ

มตของคณะรฐมนตร นโยบายของรฐบาล มแนวทางการพจารณา ดงน ๑.๑) มหนาทราชการ ๑.๒) ไมปฏบตหนาทราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบของทางราชการ มตของคณะรฐมนตร นโยบายของรฐบาล

๒) ฐานไมปฏบตตามระเบยบแบบแผนของทางราชการ มแนวทางการพจารณา ดงน ๒.๑) มหนาทตองปฏบตในฐานะทเปนขาราชการ หรอภายใตระเบยบแบบแผนททางราชการกาหนด ๒.๒) ไมปฏบตตามระเบยบแบบแผนของทางราชการ

ตวอยางพฤตการณความผด - หวหนาสานกงานสรรพสามตพนทสาขา มหนาทตามขอ ๗๘ แหงระเบยบ

การเบกจายเงนจากคลง การเกบรกษาเงนและการนาเงนสงคลง พ.ศ. ๒๕๕๑ ทกาหนดใหหวหนา สวนราชการตรวจสอบจานวนเงนทเจาหนาทจดเกบและนาสงกบหลกฐานและรายการทบนทกไวในระบบวาถกตองครบถวนหรอไม แตละเลยหนาทดงกลาว จนเปนเหตใหเจาหนาทผไดรบมอบหมาย ใหทาหนาทรบสงเงนและเกบรกษาเงนตามมาตรการรถยนตคนแรก รบเงนคนจากผซอรถยนตตามมาตรการรถยนตคนแรกทไดรบเกนสทธ แลวนาสงเงนลาชาไมเปนไปตามระเบยบเดยวกน

- นายชางโยธา ไดรบแตงตงเปนคณะกรรมการกาหนดราคากลางโครงการกอสรางอาคารสานกงาน กาหนดราคาวสดกอสรางทไมมราคาพาณชยจงหวดและไมไดจดทาบนทกแสดงรายละเอยดของการสบราคาและการกาหนดราคากลางดงกลาวไวเปนหลกฐาน เปนการไมปฏบตตามหลกเกณฑการคานวณราคากลางตามทมตคณะรฐมนตรกาหนด

- เจาหนาทธรการ ยนใบลาขออนญาตพกผอนประจาป ๑๐ วน ตามสทธ แลวหยดราชการไปเลย โดยไมรอรบอนญาตจากผบงคบบญชากอน ซงตามระเบยบวาดวยการลา กาหนดใหตองสงใบลากอนและเมอไดรบอนญาตจากผมอานาจแลวจงจะหยดราชการได

๑๖ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๒๑.

๑๒

- นกวชาการสรรพสามต ขออนมตทาการจางเหมาซอมบารงระบบมาตรวดเครองดมใหผท เสนอราคาไ ดท างานลวงหน า กอนทาสญญาจ าง เหมา ซ ง เ ปนการฝ าฝนระเ บยบ สานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕

(๓) ตองปฏบตหนาทราชการใหเกดผลดหรอความกาวหนาแกราชการดวย

ความตงใจ อตสาหะ เอาใจใส และรกษาประโยชนของทางราชการ บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอตองการใหขาราชการปฏบตหนาทราชการ

ใหมมประสทธภาพและเกดประสทธผล การปฏบตใหไดผลเชนนตองใชความตงใจ ความทมเท และความคดรเรมสรางสรรค โดยมงใหเกดผลสาเรจและไดผลดเปนสาคญ ไมใชทาแบบ “เชาชาม เยนชาม” เพยงแตใหเสรจๆ ไป หรอใหพอหมดเวลาไปวนๆ นอกจากนบทบญญตตามมาตราน ยงมจดมงหมายใหขาราชการมพฤตกรรมทดในการปฏบตงาน โดยจะตองปฏบตหนาทราชการดวยความอตสาหะ เอาใจใส ระมดระวง รกษาประโยชนของทางราชการอกดวย ๑๗

ความผด ฐานไมปฏบตหนาทราชการใหเกดผลดหรอความกาวหนาแกราชการดวยความตงใจ อตสาหะ เอาใจใส และรกษาประโยชนของทางราชการ มแนวทางการพจารณา ดงน

๑) มหนาทราชการ ๒) ไมปฏบตหนาทราชการใหเกดผลดหรอความกาวหนาแกราชการดวยความตงใจ

อตสาหะ เอาใจใส และรกษาประโยชนของทางราชการ ตวอยางพฤตการณความผด - นกวชาการสรรพสามต ปฏบตหนาทในฐานะหวหนาฝายจดเกบภาษ สานกงาน

สรรพสามตพนท ไมควบคมการปฏบตงานของผใตบงคบบญชาอยางเครงครด จนเปนเหตใหผใตบงคบบญชาอาศยชองทางกระทาความผด นาเงนคาธรรมเนยมใบอนญาตไปเปนของตนเอง โดยยกเลกรายการใบอนญาต แตมการเรยกเกบเงนและมอบใบอนญาตใหผรบอนญาตไป ซงมเงน คาธรรมเนยมใบอนญาตทควรจะเขาบญชขาดไปจานวนหลายหมนบาท แตไดตดตามเงนทขาดบญชดงกลาวสงคนใหทางราชการเรยบรอยแลว

- นกวชาการสรรพสามต ไดรบแตงตงเปนกรรมการเกบรกษาเงนของสานกงานสรรพสามตพนทสาขา มพฤตกรรมปลอยปละละเลยไมกาชบ กากบดแลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชา และขาดความรอบคอบระมดระวงปองกนในการเกบรกษาลกกญแจตนรภยทเกบรกษาเงนของหนวยงาน ซงเปนอานาจหนาทและความรบผดชอบโดยตรงของตนเอง สงผลใหลกจางชวคราวกระทาการทจรตนาเงนออกจากตนรภยเอาไปใชประโยชนสวนตว - นกวชาการสรรพสามต ใชเวลาราชการไปทาธระบอยครง ทาใหงานคงคาง เปนจานวนมาก

๑๗ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. ,อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๒๓.

๑๓

- ผบงคบบญชาลงนามอนมตการลาของลกจางประจาไมถกตอง โดยดาเนนการเกยวกบใบลาเพยง ๒ ฉบบ จากทมการยนใบลา ๗ ฉบบ และปลอยปละละเลยใหรบเงนคาจาง ในวนทไมไดมาปฏบตงานตามปกต อกทงอนมตใหลาออกโดยไมไดดาเนนการทางวนยกรณไมมาปฏบตราชการแตอยางใด

- พนกงานขบรถยนต มหนาทรบผดชอบในการดแลสภาพของรถยนตราชการ ทตนเองขบ ไมสงรถยนตเขาซอมเพอใหอยในสภาพใชงานไดดและเสยคาซอมนอย แตฝาฝน นารถยนตคนดงกลาวไปใชงาน จนกระทงรถอยในสภาพทไมสามารถใชงานไดตอไป จงนามาซอม ทาใหเสยคาซอมราคาสง

- นกทรพยากรบคคล ไมทารายงานอตรากาลงของขาราชการสวนตาง ๆ ใหกรมทราบ เมอผบงคบบญชาเรงรดกรายงานวาไดจดสงไปแลว ตอมากรมไดมหนงสอเตอน กไดเกบหนงสอเตอนดงกลาวไวไมแจงใหผบงคบบญชาทราบ จนกระทงทารายงานครงท ๒ เสรจ กไดแกไขตวเลขเปนครงท ๑ กอนรายงานไปยงกรม

-หวหนาฝายอานวยการ มอบหมายใหลกจางชวคราวไปถอนเงนเพอใชในราชการเพยงลาพง เปนเหตใหลกจางชวคราวทจรตยกยอกเงนไปจานวนหนง นอกจากนหวหนา ฝายอานวยการ ยงไมไดทาบนทกรายการรบจายเงน ซงเปนงานในหนาททาใหไมสามารถทราบไดวามการทจรตเกดขน จนกระทงสานกงานตรวจเงนแผนดนตรวจพบ

- นกวชาการคอมพวเตอร ไดรบคาสงแตงตงใหยายไปดารงตาแหนงใหม แตไม สงมอบงานในหนาทใหแกผมารบหนาทใหม หลกเลยงไมสงมอบงานในหนาทภายในระยะเวลา อนสมควร

-เจาพนกงานสรรพสามตอาวโส ไมคอยอยปฏบตหนาทมกจะใหผอนทางานแทนเสมอ ทาใหเกดความผดพลาดในการปฏบตงาน ใชเวลาและสถานทราชการประกอบธรกจสวนตวผบงคบบญชาตกเตอนหลายครงแลวแตไมเชอฟง

(๔) ตองปฏบตตามคาสงของผบงคบบญชาซงสงในหนาทราชการโดยชอบ ดวยกฎหมายและระเบยบของทางราชการ โดยไมขดขนหรอหลกเลยง แตถาเหนวาการปฏบตตามคาสงนนจะทาใหเสยหายแกราชการ หรอจะเปนการไมรกษาประโยชนของทางราชการจะตองเสนอความเหนเปนหนงสอทนทเพอใหผบงคบบญชาทบทวนคาสงนน และเมอไดเสนอความเหนแลว ถาผบงคบบญชายนยนใหปฏบตตามคาสงเดม ผอยใตบงคบบญชาตองปฏบตตาม

บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอตองการใหขาราชการปฏบตหนาทราชการตามคาสงของผบงคบบญชาซงสงการในหนาทโดยชอบดวยกฎหมายและระเบยบของทางราชการ และการปฏบตหนาทราชการสาเรจผลไดดวยด ซงในการปฏบตหนาทราชการผบงคบบญชาไมอาจปฏบตหนาทราชการดวยตนเองโดยลาพงได จงตองมการมอบหมายหนาทราชการใหผใตบงคบบญชาปฏบตและผใตบงคบบญชาจะตองปฏบตตามคาสงของผบงคบบญชาโดยไมขดขนหรอหลกเลยง เวนแตกรณทผใตบงคบบญชาเหนวาการปฏบตตามคาสงนนจะทาใหเสยหายแกราชการ หรอจะเปนการไมรกษาประโยชนของทางราชการเทานนทขอใหผบงคบบญชาทบทวนคาสงได

๑๔

ความผด ฐานขดคาสงผบงคบบญชา มแนวทางการพจารณา ๑๘ ดงน ๑) มคาสงของผบงคบบญชา

คาสง หมายถง ขอความทบอกใหทาหรอใหปฏบต คาสงในทนไมจาเปนตองสงเปนหนงสอเสมอไป อาจเปนการสงดวยวาจาหรอดวยวธการอนใดกได

ผบงคบบญชา หมายถง ผบงคบบญชาตามกฎหมาย คอ ผซงดารงตาแหนง ทมกฎหมายบญญตใหเปนผบงคบบญชาขาราชการในสวนราชการ หรอผซงไดรบมอบหมายหรอ มอบอานาจจากผมอานาจตามกฎหมายใหเปนผบงคบบญชาขาราชการในสวนราชการหรอหนวยงาน ทงนจะตองเปนการมอบหมายหรอมอบอานาจตามทมกฎหมายบญญตใหมอบได

๒) เปนคาสงทชอบดวยกฎหมายและระเบยบของทางราชการ ผบงคบบญชานนตองอยในฐานะทจะสงใหทาไดโดยมอานาจชอบดวยกฎหมาย

และระเบยบของทางราชการ คอ ตองสงภายในขอบเขตอานาจหนาทของตน และไมใชเปนการสงใหกระทาผดกฎหมาย ดงนน หากผบงคบบญชาสงการโดยไมอยในฐานะทจะสงไดหรอสงการนอกเหนอ อานาจหนาทของตนโดยฝาฝนกฎหมายและระเบยบของทางราชการแลว หากผใตบงคบบญชา ไมปฏบตตามกไมมความผดฐานขดคาสงผบงคบบญชาตามมาตราน

๓) สงในหนาทราชการ ตองเปนการสงใหปฏบตราชการในหนาทหรอทไดรบมอบหมาย การสงให

กระทาการหรอปฏบตการบางอยางแมเปนเรองทเกยวกบราชการ แตอาจไมมลกษณะเปนการสงใหปฏบตราชการกได เชน การสงใหผใตบงคบบญชาชดใชคาเสยหายหรอทาสญญารบสภาพหนใน มลละเมด ไมมลกษณะเปนการสงใหปฏบตราชการหรอมอบหมายงานใหปฏบต เมอผใตบงคบบญชาปฏเสธความรบผดชอบกเปนเรองของการโตแยงสทธ จะนาขอกาหนดวนยฐานขดคาสงของผบงคบบญชามาใชลงโทษผใตบงคบบญชาทไมยอมชาระหนในมลละเมดหาไดไม

๔) มเจตนาไมปฏบตตามคาสง เปนการไมปฏบตตามคาสงของผบงคบบญชาโดยเจตนาขดขนหรอหลกเลยง

กรณทไมไดปฏบตตามคาสงเพราะพลงเผลอ หลงลม สาคญผด หรอมเหตอนใดทขดขวางทาใหไมอาจปฏบตได ยงไมเขาองคประกอบน

การทจะเปนความผดทางวนยมาตรา ๘๒ (๔) น ตองเปนการกระทาทครบทง ๔ ประการดงกลาวขางตน แตอยางไรกตาม มขอยกเวนทผ ใตบงคบบญชาสามารถทจะใหผบงคบบญชาทบทวนคาสงได โดยมหลกเกณฑ ดงน

๑) ถาเหนวาการปฏบตตามคาสงนนจะทาใหเสยหายแกราชการหรอจะเปน การไมรกษาประโยชนของทางราชการ

๒) เสนอความเหนเปนหนงสอทนท ๓) ใหผบงคบบญชาทบทวนคาสงนน

๑๘ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. ,อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๒๔-๒๖.

๑๕

๔) ถาผบงคบบญชายนยนใหปฏบตตามคาสงเดม ตองปฏบตตาม ทงนเพอให คาสงนนมความรอบคอบ ชดเจน และเปนการคมครองผรกษาประโยชนของทางราชการ

การกระทาความผดฐานขดคาสงของผบงคบบญชาตามมาตราน เปนความผดวนยไดทงกรณความผดวนยอยางรายแรงและความผดวนยอยางไมรายแรง โดยพจารณาจากผลทเกดขนจากการขดคาสงของผบงคบบญชา หากกอใหเกดผลเสยหายแกราชการอยางรายแรงแลว กจะเปนความผดวนยอยางรายแรง

ตวอยางพฤตการณความผด -เจาหนาทธรการ สานกงานสรรพสามตพนท ไมมาปฏบตหนาทอยเวรรกษา

สถานทราชการ และมไดมอบหมายหรอแลกเปลยนเวรกบผอน -เจาพนกงานสรรพสามต ไดรบแตงตงเปนคณะกรรมการการเลอกตงกานน

ตามคาสงอาเภอ แตไมไปปฏบตหนาทตามคาสงดงกลาว

-นกวชาการสรรพสามต ไดรบคาสงจากผบงคบบญชาใหมาปฏบตราชการดวน เปนพเศษในวนอาทตย แตไมยอมมาทางานตามคาสง โดยอางวาเปนวนหยดราชการ

-นกวชาการสรรพสามต ไดรบมอบหมายจากสรรพสามตพนทใหตรวจสอบ การรบจายเงนประจาวน แตไมตรวจสอบหลกฐานการรบเงนกบรายการในสมดเงนสดวาตรงกนหรอไม เปนเหตใหเจาหนาทการเงนและบญช นาเงนคาเปรยบเทยบปรบไปเปนประโยชนสวนตว

-นตกร ไมยอมเขาพบผ บงคบบญชา ซงส งการดวยวาจาเพอจะสอบถามขอเทจจรงเกยวกบการปฏบตหนาทราชการ

-นตกร ไดรบคาสงจากผบงคบบญชาใหปฏบตหนาทเปนเจาของเรอง และ เปนเลขานการคณะทางาน แตไดทาบนทกขอความถงผบงคบบญชาวาไมสนทดทจะปฏบตหนาทดงกลาว ขอใหมอบหมายงานใหผอนแทน และปฏเสธไมยอมปฏบตงานตามคาสง

-นกจดการงานทวไป ปฏบตหนาทหวหนาฝายอานวยการ สานกงานสรรพสามตพนท ไมรายงานเรองทขาราชการกระทาผดวนยตามคาสงผบงคบบญชาจนกระทงลวงเลยเวลา มาถง ๒ ป

-เจาพนกงานธรการ ไดรบคาสงใหเปนกรรมการตรวจสภาพบานเชา แลวไมได ไปตรวจสภาพบานเชาจรง แตลงนามในรายงานการตรวจวาอนญาตใหเชาได

-นกตรวจสอบภาษ ไดรบคาสงไมไหเปนผทาบญชรานคา แตไดฝาฝนรบจาง ทาบญช แตการกระทาไมกอใหเกดความเสยหายแตอยางใด

(๕) ตองอทศเวลาของตนใหแกราชการ จะละทงหรอทอดทงหนาทราชการมได

บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอตองการใหขาราชการซงเปนผจดทาบรการสาธารณะแทนรฐ อทศเวลาของตนใหแกราชการโดยยดถอประโยชนสาธารณะเหนอสงอนใด มความพรอมทจะปฏบตหนาทราชการไดทกเวลา เพอใหการบรการสาธารณะ มความตอเนองและตอบสนองความตองการของประชาชน ซงการอทศเวลาของตนใหแกราชการนน จะตองอทศ หรอสละเวลาทงหมดปฏบตราชการตามททางราชการตองการ รวมทงเวลานอกเหนอจากเวลา

๑๖

ปฏบตราชการตามปกต ในกรณททางราชการมงานเรงดวนทจาเปนจะตองใหขาราชการปฏบตงานนอกเวลา ๑๙ โดยจะอางวาเปนคาสงของผบงคบบญชาทสงโดยไมชอบดวยกฎหมายและระเบยบของทางราชการเพราะใหทางานนอกเวลาราชการหาไดไม หากขาราชการผไดรบคาสงใหปฏบตราชการดงกลาวขดขนหรอหลกเลยงไมปฏบตตามคาสงของผบงคบบญชาทสงโดยชอบดวยกฎหมายและระเบยบของทางราชการ กจะเปนความผดวนยตามมาตรานและยงเปนความผดวนยฐานขดคาสงของผบงคบบญชาอกดวย

ความหมายของคาวา ละทงหนาทราชการ และทอดทงหนาทราชการ ๒๐ ละทงหนาทราชการ หมายถง ไมอยปฏบตราชการตามหนาท ซงไดแก การไมมายง

สถานทราชการเพอปฏบตราชการตามหนาท หรอเพอใหผบงคบบญชามอบหมายงานใหปฏบต รวมทงการมายงสถานทราชการแลวไมอยปฏบตงาน ละทงไปไมอยในสถานททควรอย

ทอดทงหนาทราชการ หมายถง มาอยในสถานทราชการ แตไมสนใจเปนธระ ไมปฏบตหนาทราชการตามหนาทปลอยใหงานคงคาง

ความผด ฐานละทงหรอทอดทงหนาทราชการ มแนวทางการพจารณา ดงน ๑) มหนาทราชการทจะตองปฏบต ๒) ไมอทศเวลาของตนใหแกราชการ ละทงหรอทอดทงหนาทราชการ ตวอยางพฤตการณความผด - นกวชาการสรรพสามต ไมมาปฏบตราชการเปนเวลา ๕ วน โดยไมสงใบลาหรอ

แจงใหผบงคบบญชาทราบเพราะมปญหาครอบครว ทะเลาะกบสาม - นกวทยาศาสตร มาปฏบตงานชากวาเวลาทกาหนดเสมอ ผบงคบบญชาไดเคยวา

กลาวตกเตอนดวยวาจาหลายครง แตกไมปฏบตตนใหดขน -เจาหนาทธรการ หารายไดพเศษดวยการขายประกนชวต โดยการหาลกคา

จากเพอน ๆ ในททางานระหวางเวลาราชการ - นกวเคราะหนโยบายและแผน ลาศกษาตอ แตถกจาหนายชอออกจากทะเบยน

นกศกษา และไมมารายงานตวเขาปฏบตราชการในวนทรวาพนสภาพการเปนนกศกษา - เจาพนกงานสรรพสามต ไมจดสงใบลาและไมไดรบอนญาตจากผบงคบบญชา

กลบเพกเฉยไมยอมชแจงขอเทจจรงใหผบงคบบญชาทราบ - นกวชาการเงนและบญช ลงชอมาปฏบตราชการ แตละทงหนาทราชการออกไป

ทาธระโดยไมไดขออนญาตจากผบงคบบญชา - เจาหนาทพสด ละทงหนาทราชการ ๕ วน เพอออกตดตามตวลกหนทตนเปน

ผคาประกน

๑๙ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๒๖. ๒๐ เพงอาง, หนา ๒๖-๒๗.

๑๗

(๖) ตองรกษาความลบของทางราชการ บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอตองการใหขาราชการทไดทราบความลบ

ของทางราชการ ไมวาจะเปนการทราบมาโดยตาแหนงหนาทราชการของตน หรอทางอนใดกตาม และไมวาจะมหนาทราชการเกยวกบเรองนนหรอไมกตาม ขาราชการผนนตองรกษาความลบนนไวโดยไมเปดเผยใหผไมมหนาทไดทราบ ๒๑ เนองจากในการปฏบตหนาทราชการบางกรณ อาจถกกาหนดใหเปนชนความลบ ลบมาก และลบทสดไวตามระเบยบวาดวยการรกษาความลบของ ทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๔ เพอปกปดไมเปดเผยในชวงเวลาหนง หรอเปนความลบตลอดไป หากม การเปดเผยความลบอาจเสยหายแกราชการได

ความผด ฐานเปดเผยความลบของทางราชการ มแนวทางการพจารณา ดงน ๑) มความลบของทางราชการ

ความลบ หมายถง เรองราวทไมพงเปดเผย ซงระเบยบวาดวยการรกษาความลบของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๔ ไดกาหนดชนความลบของทางราชการไวเปน ๓ ชน คอ ลบทสด ลบมาก และลบ ๒๒

๒) นาความลบของทางราชการไปเปดเผย ตวอยางพฤตการณความผด - เจาหนาทสบสวนสอบสวน ไดเปดเผยความลบและสาเนาเอกสารลบของ

ทางราชการทเปนชอบคคลไปใหบคคลภายนอกทไมเกยวของทราบ และเมอผบงคบบญชาเรยก มาสอบถามกไดใหถอยคาปกปดขอเทจจรง โดยใหขอมลอนเปนเทจ ทาใหเกดความเสยหาย แกราชการ

- ผอานวยการกอง ไดรบแตงตงใหเปนกรรมการออกขอสอบสาหรบการคดเลอกขาราชการเพอเลอนตาแหนง ไดเปดเผยขอสอบแกบคคลอนซงไมมหนาทเกยวของวาขอสอบทจะใชสอบนนออกอยางไรบาง

- นกทรพยากรบคคล นาความลบเกยวกบการพจารณาความดความชอบพเศษ เพอเลอนเงนเดอนประจาปไปเปดเผยกอนมคาสงเลอนเงนเดอน

- นกวชาการสรรพสามต ไดรบคาสงใหทาการตรวจคน แตนาเรองการตรวจคน ไปแจงใหผทจะถกตรวจคนทราบลวงหนา ทาใหการตรวจคนไมเปนผลเทาทควร

(๗) ตองสภาพเรยบรอย รกษาความสามคคและตองชวยเหลอกนในการปฏบต

ราชการระหวางขาราชการดวยกนและผรวมปฏบตราชการ บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอตองการใหขาราชการประพฤตปฏบตตอ

ขาราชการและผ รวมปฏบตราชการดวยกน โดยใหสภาพเรยบรอยตอกน รกษาความสามคค ระหวางกน และชวยเหลอซงกนและกนในการปฏบตหนาทราชการ เนองจากขาราชการอยรวมกน

๒๑ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๒๗. ๒๒ เพงอาง, หนา ๒๗.

๑๘

ในหนวยงานตองมการปฏบตหนาทราชการรวมกน การรกษาความสามคคระหวางขาราชการดวยกนและผรวมปฏบตราชการเปนสงสาคญทจะสงผลไปถงประสทธภาพในการปฏบตหนาทราชการ หากมความสามคครวมมอรวมใจในการปฏบตหนาทราชการเปนอยางด กจะกอใหการปฏบตหนาทราชการราบรนและสาเรจลลวงไปดวยด

ความผด ฐานไมสภาพเรยบรอย ไมรกษาความสามคคและไมชวยเหลอกน ในการปฏบตราชการระหวางขาราชการดวยกนและผรวมปฏบตราชการ มแนวทางการพจารณา ดงน

๑) ไมสภาพเรยบรอย ไมรกษาความสามคค ไมชวยเหลอซงกนและกน ๒) ในระหวางขาราชการและผรวมปฏบตงาน คาวา “ผรวมปฏบตราชการ” หมายถงระหวางขาราชการดวยกน และผรวม

ปฏบตงานซงรวมไปถงลกจางประจา ลกจางชวคราว พนกงานราชการ กานนและผใหญบาน ๒๓ ตวอยางพฤตการณความผด - เจาหนาทธรการ ชหนาดาทอขาราชการหญงคนหนงในระหวางเวลาปฏบต

ราชการดวยถอยคาหยาบคายตอหนาเพอนขาราชการหลายคน โดยใชถอยคาวา “มงเดนขามหวก มงรหรอเปลา มงทาอยางนมาหลายครงแลว ไอเดกเหย ไอสตว ยงจะมองหนาอก เดยวตบหว แมงเลย”

- ทะเลาะววาททารายรางกายกนระหวางขาราชการ - ขาราชการหญง ๒ คน เชาบานอยดวยกนเกดขดใจกน ทะเลาะตบตกนทบานพก

จนเรองถงตารวจ - เจาพนกงานสรรพสามต พกพาอาวธปนเขาไปหองหวหนาฝาย แลวไดพดจา

โตเถยงกบเพอนรวมงานในหองดงกลาวจนเกดเหตทะเลาะววาทขน พยายามชกปนขนมาและ เกดการยอแยงอาวธปนจนเปนเหตใหกระสนปนถกเพอนรวมงานไดรบบาดเจบ

- นกวชาการสรรพสามต กลาวหาและตาหนผบรหารและเจาหนาทดวยถอยคา ทไมสภาพ

- เจาพนกงานสรรพสามต ชกตอยหวหนาฝายอานวยการ เนองจากไมพอใจท เรยกใหยนเอกสารเพมเตมประกอบเรองยมเงนทดรองราชการ

- นกจดการงานทวไป แสดงอารมณโกรธขอาฆาตผบงคบบญชาและเหวยงใบลาออกลงบนโตะผบงคบบญชาพรอมพดวา “ผมขอลาออกขอใหเซนใหผมเดยวน” ตอหนาขาราชการ หลายคน

(๘) ตองตอนรบ ใหความสะดวก ใหความเปนธรรม และใหการสงเคราะหแกประชาชนผตดตอราชการเกยวกบหนาทของตน

๒๓ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๒๗.

๑๙

บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอตองการใหขาราชการประพฤตปฏบต ตอประชาชนผมาตดตอราชการ โดยตองตอนรบ ใหความสะดวก ใหความเปนธรรม และให การสงเคราะหแกประชาชนดวยความสภาพเรยบรอยและไมชกชา ๒๔ เพอสรางความเลอมใสศรทธา ใหเกดแกประชาชน นอกจากน จะตองเปนกรณทประชาชนมาตดตอราชการในหนาทของขาราชการ ผนน หากเปนประชาชนทไมไดมาตดตอราชการเกยวกบหนาทของตน แตไมไดใหการตอนรบกไมเปนความผดตามมาตราน

การตอนรบ หมายถง การรบรองผตดตอราชการดวยความยนด เชน การเชอเชญ หรอไตถามถงความประสงคทมาตดตอราชการ โดยไมปลอยใหผตดตอราชการยนเควงโดยไมรวาตดตอทใด

การใหความสะดวก หมายถง การใหผตดตอราชการไดรบบรการโดยรวดเรว คลองตวไมตดขด รวมทงการจดสถานทตดตอรบบรการทเขาถงไดงาย

การใหความเปนธรรม หมายถง ใหผตดตอราชการไดรบบรการโดยถกตอง ชอบธรรมตามสทธทเขาพงมพงได และโดยเสมอหนาไมเลอกปฏบต

การใหการสงเคราะห หมายถง การชวยเหลอผตดตอราชการตามสภาพทชวยเหลอไดโดยชอบ เชน ชวยชแนะวธการเขยนคาขอ หรอชวยเขยนคาขอทถกตองให เปนตน

ความผด ฐานไมใหการตอนรบ ไมใหความสะดวก ไมใหความเปนธรรม และ ไมใหการสงเคราะหแกประชาชนผตดตอราชการเกยวกบหนาทของตน มแนวทางการพจารณา ดงน

๑) ไมตอนรบ ไมใหความสะดวก ไมใหความเปนธรรม และไมใหการสงเคราะห ๒) กระทาตอประชาชนผตดตอราชการเกยวกบหนาทของตน ตวอยางพฤตการณความผด - เจาพนกงานสรรพสามต ไมชแนะผประกอบอตสาหกรรมผมาตดตอราชการ

ใหชดเจนเกยวกบการยนขอจดทะเบยนภาษสรรพสามต เปนเหตใหผประกอบอตสาหกรรมไมเขาใจและรองเรยน

- นกทรพยากรบคคล ไดรบมอบหมายใหเปนเจาหนาทรบสมครสอบ รบใบสมครสอบของผทยนแซงผทมากอน ซงเขาแถวรอกนอยโดยไมสนใจลาดบวาใครมากอนหลง

- นกวชาการสรรพสามต ไมดาเนนการตรวจสอบเอกสารหลกฐานใหแกผประกอบสถานบรการทมาตดตอโดยละเอยดและไมใหคาแนะนาทชดเจน เพยงพอ เปนเหตใหตองมาตดตอราชการหลายครง

- เจาพนกงานสรรพสามต บนกบตนเองดวยเสยงอนดงขณะปฏบตหนาท และ ตอหนาประชาชนผมาตดตอราชการวา “ทางานเหมอนหมเหมอนหมาแลวยงไมดอก”

๒๔ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๒๘.

๒๐

(๙) ตองวางตนเปนกลางทางการเมองในการปฏบตหนาทราชการและในการปฏบต การอนทเกยวของกบประชาชน กบจะตองปฏบตตามระเบยบของทางราชการวาดวยมารยาท ทางการเมองของขาราชการดวย

บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอตองการใหขาราชการมความเปนกลางในทางการเมอง เพอทจะไดปฏบตงานของทางราชการไดสาเรจลงดวยด สามารถปฏบตหนาทราชการบรการสาธารณะไดอยางตอเนอง เพอประโยชนตอประชาชน ไมวาพรรคการเมองใดจะเขามาเปนรฐบาลบรหารประเทศกไมตองหวนไหวตอการเปลยนแปลงทางการเมองโดยไมเกดอปสรรคอนจะ ทาใหราชการตองไดรบความเสยหาย อกทงในการปฏบตราชการทเกยวเนองกบการเมองนน จะอานวยความสะดวกใหแกพรรคการเมองใดเปนพเศษกวาพรรคการเมองอนหรอบคคลอนไมไดหรอจะชกชวนใหประชาชนสนบสนนพรรคการเมองใดพรรคการเมองหนงกไมได แตในทางสวนตวจะนยมหรอเปนสมาชกพรรคการเมองใดกได แตหามเปนกรรมการพรรคการเมองและเจาหนาทในพรรคการเมอง ซงเปนคณสมบตทตองหามของการเปนขาราชการ ๒๕ นอกจากน มาตรานยงบญญต ใหขาราชการพลเรอนปฏบตตามระเบยบของทางราชการวาดวยมารยาททางการเมองของ ขาราชการดวย โดยระเบยบสานกคณะรฐมนตรวาดวยมารยาททางการเมองของขาราชการพลเรอน ลงวนท ๑๖ มนาคม พ .ศ . ๒๔๙๙ ซงกาหนดวาขาราชการพลเรอนจะนยมหรอเปนสมาชก ในพรรคการเมองใด ๆ ทตงขนโดยชอบดวยกฎหมาย และจะไปประชมอนเปนการประชมของ พรรคการเมองนนเปนการสวนตวกได แตในทางทเกยวกบประชาชนและในหนาทราชการตองกระทาตนเปนกลาง ปฏบตตามนโยบายของรฐบาลโดยไมคานงถงพรรคการเมอง และไมกระทาการใหเปน การฝาฝนวนยทกาหนดไวสาหรบขาราชการพลเรอนกบตองไมกระทาการอนเปนการฝาฝนขอหามดงตอไปนดวย คอ

๑) ไมดารงตาแหนงในพรรคการเมองใดๆ เวนแตเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร ประเภท ๒ หรอขาราชการการเมอง

๒) ไมใชสถานทราชการในกจการทางการเมอง ๓) ไมวพากษวจารณการกระทาของรฐบาลใหปรากฏแกประชาชน ๔) ไมแตงเครองแบบราชการไปรวมประชมพรรคการเมอง หรอไปรวมประชม

ในทสาธารณสถานใด ๆ อนเปนการประชมทมลกษณะทางการเมอง ๕) ไมประดบเครองหมายพรรคการเมองในเวลาสวมเครองแบบราชการหรอในเวลา

ราชการหรอในสถานทราชการ ๖) ไมแตงเครองแบบของพรรคการเมองเขาไปในสถานทราชการ ๗) ไมบงคบใหผอยใตบงคบบญชาหรอประชาชนเปนสมาชกในพรรคการเมองใด

และไมกระทาการในทางใหคณใหโทษเพราะเหตทผอยใตบงคบบญชาหรอประชาชนนยมหรอ เปนสมาชกในพรรคการเมองใดทตงขนโดยชอบดวยกฎหมาย

๒๕ กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน, คมอการดาเนนการและแนวทางการลงโทษทางวนยกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน

(กรงเทพฯ ,๒๕๕๑), หนา ๑๑.

๒๑

๘ ) ไ มท าการขอรองให บคคลใดอทศ เ งนหรอทรพยสน เพ อประโยชนแ ก พรรคการเมอง

๙) ไมโฆษณาหาเสยงเพอประโยชนแกพรรคการเมองหรอแสดงการสนบสนน พรรคการเมองใด ๆ ใหเปนการเปดเผยในทประชมพรรคการเมอง และในททปรากฏแกประชาชนหรอเขยนจดหมายหรอบทความไปลงหนงสอพมพหรอพมพหนงสอหรอใบปลวซงจะจาหนายแจกจายไปยงประชาชนอนเปนขอความทมลกษณะของการเมอง

๑๐) ไมปฏบตหนาท แทรกแซงในทางการเมอง หรอใชการเมองเปนเครองมอ เพอกระทากจการตาง ๆ อาท วงเตนตดตอกบสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอพรรคการเมองเพอให นารางพระราชบญญตหรอญตตเสนอสภาฯ หรอตงกระทถามรฐบาล เปนตน

๑๑) ในระยะเวลาทมการสมครรบเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร ไมแสดงออกโดยตรงหรอโดยปรยายทจะเปนการชวยเหลอ สงเสรม สนบสนนผสมครรบเลอกตง และ ในทางกลบกน ไมกดกน ตาหน ตเตยน ทบถม หรอใหรายผสมครรบเลอกตง

ขาราชการผใดกระทาการฝาฝนระเบยบน ถอวากระทาผดวนย ความผด ฐานวางตนไมเปนกลางทางการเมองในการปฏบตหนาทราชการและ

ในการปฏบตการอนทเกยวของกบประชาชน หรอไมปฏบตตามระเบยบของทางราชการวาดวยมารยาททางการเมองของขาราชการดวย มแนวทางการพจารณา ดงน

๑ ) วางตนไมเปนกลางทางการเมองในการปฏบตหนาท ราชการและใน การปฏบตการอนทเกยวของกบประชาชน

การวางตนเปนกลางทางการเมองนน หมายความถงเฉพาะในการปฏบตหนาทราชการและในการปฏบตการอนทเกยวของกบประชาชนเทานนทใหขาราชการวางตนเปนกลาง

๒) ไมปฏบตตามระเบยบของทางราชการวาดวยมารยาททางการเมอง ตวอยางพฤตการณความผด เจาหนาทบรหารงานสาธารณสข ไดเขารวมชมนมประทวงหนาสหกรณการเกษตร

กบกลมประชาชนทรวมชมนมดงกลาว ซงไดถอปายผาทมขอความพาดพงถงพรรคการเมอง พรรคหนง และสมาชกสภาผแทนราษฎร ขอความดงกลาวนาจะกอใหเกดความเขาใจผดและความรสกในแงลบแกพรรคการเมอง และสมาชกสภาผแทนราษฎรดงกลาว และไดละทงหนาทราชการไปเขารวมชมนมประทวงดวย ๒๖

(๑๐) ตองรกษาชอเสยงของตน และรกษาเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการ

ของตนมใหเสอมเสย บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอควบคมความประพฤตของขาราชการ

ใหเหมาะสมเปนทยกยองชมเชยของประชาชน เนองจากขาราชการเปนเจาหนาทของรฐและมสวนสรางภาพพจนใหแกราชการ และเปนผมความสมพนธปฏบตงานใกลชดกบประชาชน เมอขาราชการ

๒๖ กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน, อางแลว เชงอรรถท ๒๕, หนา ๑๑.

๒๒

มความประพฤตเปนทยกยองชมเชยของประชาชน ประชาชนกจะมศรทธาเลอมใสตอหนวยงานและตอราชการโดยสวนรวม หากขาราชการพลเรอนมความประพฤตไมด ไมรกษาเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการ ประชาชนเสอมศรทธา ขาราชการกจะพลอยเสอมเสยหรอเสอมความเชอถอทางราชการหรอรฐบาลดวย ดงนน กฎหมายจงกาหนดใหขาราชการตองรกษาชอเสยงของตน และรกษาเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตนมใหเสอมเสย

แนวทางการพจารณาความผดฐานไมรกษาชอเสยงของตน และรกษาเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตนมใหเสอมเสย ๒๗

๑) เปนการกระทาททาใหเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการ เกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการ หมายถง ฐานะทไดรบการสรรเสรญ

ตามตาแหนงหนาทราชการ ขาราชการทมตาแหนงหนาทราชการตาง ๆ อยในฐานะทจะตองประพฤตปฏบตใหเหมาะสมกบฐานะทควรไดรบการยกยองสรรเสรญ หรอเคารพนบถอเลอมใสศรทธาในหนาทราชการและวงสงคมทวไปตามตาแหนงหนาทราชการของตน ซงแตละตาแหนงหนาทอาจอยในฐานะทจะตองรกษาเกยรตศกดของตาแหนงหนาทแตกตางกนได เชน ขาราชการชนผใหญหรอขาราชการระดบผบงคบบญชายอมอยในฐานะทจะตองรกษาเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการทไดรบการยกยองสรรเสรญและเคารพนบถอมากกวาขาราชการชนผนอย ขาราชการทมตาแหนงหนาทราชการบางตาแหนง เชน คร อาจารย ซงนบถอเปนปชนยบคคลเปนพอพมพแมพมพของชาต เจาพนกงานปกครองซงปฏบตงานใกลชดประชาชนยอมอยในฐานะทจะตองประพฤต ปฏบตตน รกษาเกยรตศกดใหเปนทเลอมใสศรทธาของประชาชนหรอวงสงคมเปนพเศษกวาขาราชการทวไป

๒) เปนการกระทาทสงคมรงเกยจ โดยพจารณาจากความรสกของประชาชนหรอของขาราชการทวไป ความรสกของสงคมนอาจเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาได

๓) เปนการกระทาโดยเจตนาชว โดยพจารณาเจตนาทแทจรงในการกระทา หรอเปนการกระทาทเกดจากความชวในจตใจหรอไม

การจะเปนความผดทางวนยตามมาตรานจะตองเปนการกระทาโดยเจตนา เปนเรองเสอมเสยชอเสยงของตนหรอเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตนและ เปนเรองทสงคมรงเกยจไมวาจะกระทาในเวลาหรอนอกเวลาราชการ ถาเกดความเสอมเสย ตอชอเสยงของตนหรอของตาแหนงหนาทจนเปนทรงเกยจของสงคมกเปนความผด

หากการกระทาใดเขาลกษณะทง ๓ ขอ ดงกลาว กเปนความผดฐานไมรกษาชอเสยงและเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตนมใหเสอมเสย

ตวอยางพฤตการณความผด - นกวชาการสรรพสามต ทอดทงภรยาโดยชอบดวยกฎหมายและบตรทกาลง

ศกษาอยไปมภรยาใหมโดยไมสงเสยเลยงดเปนเวลาประมาณ ๒ ป ทาใหภรยาและบตรไดรบ ความเดอดรอนแตภายหลงไดยนยอมจายคาอปการะเลยงด

๒๗ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๐ – ๓๑.

๒๓

- เจาพนกงานสรรพสามต ทะเลาะววาททารายรางกายบคคลภายนอก จนไดรบบาดเจบและถกศาลพพากษาลงโทษจาคกเปนเวลา ๖ เดอน ปรบไมเกน ๕,๐๐๐ บาท โทษจาคกใหรอการลงโทษไวมกาหนด ๒ ป

- เจาหนาทธรการ ลงขอความทางไลนกลมกลาวถงผบงคบบญชาในดานลบ เพอใหบคคลอนมองวาผบงคบบญชาเปนไปตามทลงขอความนน บคคลซงเหนขอความตางเขาใจในทานองเดยวกนวากลาวถงผบงคบบญชาในดานลบ

- เจาหนาทการเงนและบญช เปนหนกยมเงนคนในหมบานทอยอาศยหลายคน และเมอถงเวลาแลว ไมยอมชาระหน

- นกวชาการสรรพสามต ไมชาระคาเลยงดบตร ตามคาสงศาลทงท มทรพยสนเพยงทาใหภรรยาเดมและบตรไดรบความเดอดรอน

- นตกร ดมสราจนมอาการมนเมา สงเสยงดงรบกวนเพอนรวมงาน ผบงคบบญชาเคยวากลาวตกเตอน แตไมปรบปรงตว

- นกทรพยากรบคคล ปลอมลายมอชอผบงคบบญชา เพอรบรองการกเงนฉกเฉนของตนจากสหกรณ

(๑๑) กระทาการอนใดตามทกาหนดในกฎ ก.พ.

ปจจบนยงไมมการออกกฎ ก.พ. เพมเตม แตถาหากไดมการกาหนดลกษณะ การกระทาผดเพมขน ขาราชการพลเรอนสามญจะตองกระทาการตามทกาหนดไวในกฎ ก.พ. ดวย

บทท ๓ การไมกระทาการอนเปนขอหามปฏบตของขาราชการ

นอกจากขาราชการทกคนตองทราบขอกาหนดวนยอนเปนขอปฏบตแลว ยงตอง

ทราบถงขอหามปฏบตตามทบญญตไวในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ เพอจะไดประพฤตปฏบตตนใหเปนขาราชการท มวนยโดยไมกระทาการฝาฝนขอหามปฏบต หากขาราชการฝาฝนขอหามปฏบต ขาราชการผนนเปนผกระทาผดวนย ในบทนจะอธบายถงขอหามปฏบตของขาราชการ โดยเรยงลาดบมาตรา ดงน

มาตรา ๘๓ ขาราชการพลเรอนสามญตองไมกระทาการอนเปนขอหาม ดงตอไปน (๑) ตองไมรายงานเทจตอผบงคบบญชา การรายงานโดยปกปดขอความซงควรตอง

แจงถอวาเปนการรายงานเทจดวย (๒) ตองไมปฏบตราชการอนเปนการกระทาการขามผบงคบบญชาเหนอตน เวนแต

ผบงคบบญชาเหนอตนขนไปเปนผสงใหกระทาหรอไดรบอนญาตเปนพเศษชวครงคราว (๓) ตองไมอาศยหรอยอมใหผอนอาศยตาแหนงหนาทราชการของตนหาประโยชน

ใหแกตนเองหรอผอน (๔) ตองไมประมาทเลนเลอในหนาทราชการ (๕) ตองไมกระทาการหรอยอมใหผอนกระทาการหาผลประโยชนอนอาจทาใหเสย

ความเทยงธรรมหรอเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตน (๖) ตองไมเปนกรรมการผจดการหรอผจดการหรอดารงตาแหนงอนใดทมลกษณะงาน

คลายคลงกนนนในหางหนสวนหรอบรษท (๗) ตองไมกระทาการอยางใดทเปนการกลนแกลง กดข หรอขมเหงกนในการปฏบต

ราชการ (๘) ตองไมกระทาการอนเปนการลวงละเมดหรอคกคามทางเพศตามทกาหนดใน

กฎ ก.พ. (๙) ตองไมดหมน เหยยดหยาม กดข หรอขมเหงประชาชนผตดตอราชการ (๑๐) ไมกระทาการอนใดตามทกาหนดในกฎ ก.พ.

บทบญญตมาตรานเปนขอกาหนดใหขาราชการพลเรอนสามญตองไมกระทาการอนเปน

ขอหาม จานวน ๑๐ อนมาตรา ดงน (๑) ตองไมรายงานเทจตอผบงคบบญชา การรายงานโดยปกปดขอความซงควรตอง

แจงถอวาเปนการรายงานเทจดวย บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอหามขาราชการรายงานเทจตอผบงคบบญชา

เนองจากผ บงคบบญชาควรทจะตองได รบขอมลทถกตองตรงกบความจรงซ งจะสงผลตอ การบรหารงานและการตดสนใจ หากผบงคบบญชาไดรบรายงานทเปนเทจ อาจทาใหการสงการหรอดาเนนการอนใดเกดความผดพลาดและอาจสงผลใหราชการไดรบความเสยหายได

๒๕

ความ ผด ฐานราย ง าน เท จต อ ผ บ ง ค บ บญชา ม แนวทา งกา รพ จ า รณา ดงน ๒๘

๑) มการรายงาน การรายงาน หมายถง การบอกเรองราวทไปทา ไปร หรอไปเหนมา อาจเปน

การรายงานดวยวาจา หรอหนงสอ หรอวธอนใด และจะเปนการรายงานเพอพจารณา วนจฉย หรอขออนญาตหรอขออนมต หรอเพอทราบกถอเปนการรายงานทงสน

การรายงานตามมาตราน ตองเปนการรายงานตอผบงคบบญชาตามกฎหมาย โดยไมจาตองเปนการรายงานเพอการปฏบตราชการตามหนาทหรอตามทไดรบมอบหมายเสมอไป อาจเปนการรายงานในเรองอนทมกฎหมาย ระเบยบ หรอแบบธรรมเนยมของทางราชการ คาสง ของผบงคบบญชา หรอมตคณะรฐมนตร กาหนดใหรายงานกได

๒) รายงานเปนเทจ หมายถง รายงานทไมเปนความจรง และผรายงานรอยแลววารายงานนนทงหมด

หรอบางสวนกตามไมเปนความจรง นอกจากนการรายงานโดยปกปดขอความทควรตองแจงกถอวาเปนการรายงานเทจดวย

กรณอยางไรจงจะถอวาเปนการรายงานโดยปกปดขอความทควรตองแจงเปนเรองทจะตองพจารณาจากพฤตการณของการรายงานประกอบกบเรองราววาขอความทปกปดไวนน ถาแจงไวในรายงานดวยแลว อาจจะทาใหผลการพจารณาของผบงคบบญชาเปลยนแปลงไป เชน การรายงานเพอขออนมตหรอขออนญาต ซงถารายงานโดยบอกถงขอทไมด หรอขอเสยไปใหประกอบดลพนจดวย ผบงคบบญชาอาจไมอนมตหรออนญาตกได

๓) เปนการรายงานตอผบงคบบญชา หากการรายงานเทจหรอปกปดขอความจรงเปนเหตใหเสยหายแกราชการ

อยางรายแรง กจะเปนความผดวนยอยางรายแรง ตวอยางพฤตการณความผด - เจาพนกงานการเงนและบญช ไดเขยนเพมจานวนวนควรพกในใบรบรองแพทย

จาก ๑ วน เปน ๒ วน ดวยตนเอง โดยมไดรบอนญาตจากแพทยผตรวจรกษา - วศวกรโยธา ๒ ราย เปนคณะกรรมการตรวจการจางโครงการกอสรางถนน

คอนกรตเสรมเหลก ไดรวมกนทาการตรวจรบงานจางของโครงการดงกลาว กอสรางถกตองตามสญญาแลว ทงทไมไดออกไปตรวจสอบงานจางและไมตรวจสอบบนทกการควบคมงาน เปนเหตให ไมทราบวาโครงการดงกลาวผรบจางใชเหลกและลงลกรงไมถกตองตามแบบรปและรายการทกาหนดในสญญาจาง

- เจาหนาทบรหารงานทวไป มหนาทดาเนนการเรองหวหนาสวนราชการไปประชมในตางประเทศ เมอเตรยมการเสรจถงขนจดซอตวโดยสารเครองบนแลว และจะออกเดนทางใน วนรงขน กไดรบหนงสอจากตางประเทศวางดการประชม แตไมไดรายงานใหหวหนาสวนราชการทราบ

๒๘ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ. , อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๒.

๒๖

เมอหวหนาสวนราชการถามวามการเปลยนแปลงอะไรหรอไม กบอกวาไมมการเปลยนแปลงอะไร ดวยเจตนาอยากใหหวหนาสวนราชการไดไปเทยวตางประเทศ เปนการรายงานโดยปกปดขอความ ซงควรตองแจง

- นกวชาการคอมพวเตอร ไดรบอนญาตจากผบงคบบญชาใหลาไปตางประเทศตงแตวนท ๑๔ เมษายน ๒๕๖๐ – ๘ พฤษภาคม ๒๕๖๐ แตไดออกเดนทางไปตางประเทศตงแตวนท ๖ เมษายน ๒๕๖๐ โดยกลบมายนใบลาปวย ซงปรากฏวาไมไดปวยจรง แตลาเพอไมใหขาดราชการ และการไปตางประเทศในชวงเวลาดงกลาวกไมไดขออนญาตแตอยางใด

- นกทรพยากรบคคล ได เสนอเอกสารการสอบคดเลอกอนเปนเทจตอผบงคบบญชาโดยแสดงวาตนเปนผสอบผานการคดเลอก เพอประกอบการประเมนเลอนระดบ

- นตกร ไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชาใหสบสวนขอเทจจรง แตไดสมมตขอเทจจรง และพยานบคคล โดยไมไดออกไปสบเสาะหรอสอบปากคาแตอยางใด

(๒) ตองไมปฏบตราชการอนเปนการกระทาการขามผบงคบบญชาเหนอตนเวนแตผบงคบบญชาเหนอตนขนไปเปนผสงใหกระทาหรอไดรบอนญาตเปนพเศษชวครงคราว

บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอใหขาราชการปฏบตหนาทราชการโดยเสนอเรองตอผบงคบบญชาเหนอตนตามลาดบชนเพอใหผบงคบบญชาไดกลนกรอง ตรวจสอบการปฏบตหนาทราชการและปองกนความผดพลาดทอาจเกดขนและอาจสงผลใหราชการไดรบความเสยหายได หากมการเสนอขามผบงคบบญชาเหนอตน ขาราชการพลเรอนระดบลางอาจมประสบการณนอย เสนอเรองโดยผดพลาดบกพรองได

ความผด ฐานกระทาการขามผบงคบบญชาเหนอตน มแนวทางการพจารณา ดงน ๒๙

๑) เปนการปฏบตราชการ หมายความวา ตองเปนการปฏบตราชการตามหนาทหรอตามทไดรบมอบหมาย

เชนเดยวกบทกลาวแลวในมาตรา ๘๒ (๑) การใชสทธสวนบคคลในบางเรองแมเกยวกบราชการ แตไมใชเปนการปฏบตราชการ

๒) เปนการกระทาการขามผบงคบบญชาเหนอตน หมายความวา ตองเปนการกระทาขามผบงคบบญชาตามกฎหมายเหนอตน

ตงแตหนงลาดบขนไป การเสนองานตอผบงคบบญชาตาแหนงรองหวหนาสวนราชการมหลายคน กเสนอตอรองหวหนาสวนราชการตามสายงานทรองหวหนาสวนราชการนนไดรบมอบหมายจากหวหนาสวนราชการ โดยไมจาตองเสนอตอรองหวหนาสวนราชการทกคน

๒๙ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๓.

๒๗

๓) ผบงคบบญชาเหนอขนไปไมไดสงใหกระทาการขาม และไมไดรบอนญาต เปนพเศษชวครงคราว

หมายความวา ผบงคบบญชาเหนอผบงคบบญชาทถกกระทาการขามไมไดสง ใหกระทาการขามหรอไมไดสงใหปฏบตราชการเสนอตรง และผบงคบบญชาทถกกระทาการขาม กไมไดอนญาตเปนพเศษชวครงคราวใหปฏบตราชการโดยกระทาการขามได

ขอยกเวนกรณทการปฏบตราชการขามผบงคบบญชาเหนอตนได โดยไมเปนความผดวนยตามมาตรานจะตองเขาลกษณะกรณใดกรณหนง ดงน

๑) ผบงคบบญชาเหนอขนไปเปนผสงใหกระทา ๒) ไดรบอนญาตเปนพเศษชวครงคราว ตวอยางพฤตการณความผด - นกวชาการสรรพสามต ไมเสนอเรองใหผบงคบบญชาพจารณาสงการตาม

ลาดบชน โดยไปออกตรวจปฏบตการในโรงอตสาหกรรมโดยพลการ มไดรบมอบหมายจากสรรพสามตพนทซงเปนผบงคบบญชา

บางกรณไมถอวาเปนการปฏบตราชการ เชน - รองเรยนกลาวหาวาขาราชการอนกระทาผดวนย โดยรองเรยนกลาวหาขาม

ผบงคบบญชาเหนอตนเองไปยงผบงคบบญชาชนสง ไมเปนความผดตามมาตรานเพราะการรองเรยนไมใชเปนการปฏบตราชการ ๓๐

- ขาราชการยนใบลากจหรอลาปวย โดยกระทาการขามผบงคบบญชาเหนอตน ไปยงผบงคบบญชาผมอานาจอนญาต ไมเปนความผดตามมาตราน เพราะการลาไมใชการปฏบตราชการ แตอาจเปนความผดฐานไมปฏบตตามระเบยบแบบแผนของทางราชการตามมาตรา ๘๒ (๒) เพราะเปนการยนใบลาผดระเบยบการลา ๓๑

(๓) ตองไมอาศยหรอยอมใหผอนอาศยตาแหนงหนาทราชการของตนหาประโยชน

ใหแกตนเองหรอผอน บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอใหขาราชการไมใชตาแหนงหนาทราชการ

ของตนเพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ ซงการหาประโยชนทจะเปนความผดน จะตองมการอาศยหรอ ใหผอนอาศยอานาจหนาทราชการไปใชหาประโยชนดวย ดงนน การหาประโยชนกบอานาจหนาท จงตองมสวนสมพนธกน แตไมจาตองเปนการหาประโยชนดวยการปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบ ๓๒

ความผด ฐานอาศยหรอยอมใหผอนอาศยตาแหนงหนาทราชการของตนหาประโยชนใหแกตนเองหรอผอน มแนวทางการพจารณา ดงน

๓๐ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๓. ๓๑ เพงอาง, หนา ๓๓. ๓๒ เพงอาง, หนา ๓๔.

๒๘

๑) มหนาทราชการ ๒) ทาการหาประโยชนใหแกตนเองหรอผอน โดยอาศยหรอยอมใหผอนอาศย

อานาจหนาทนน ประโยชน หมายถง สงทผลดหรอเปนคณแกผรบประโยชน อาจเปนทรพยสน

เงนทองหรอการอนใดทเปนผลไดตามตองการ เชน ประโยชนในการไดสทธบางอยาง หรอไดรบบรการพเศษ เปนตน ๓๓

ตวอยางพฤตการณความผด - เจาหนาทสรรพากร มอานาจหนาทเรยกใหบรษทหางรานสงสมดบญชและ

เอกสารมาตรวจสอบภาษ แบบประเมนเรยกเกบเงนภาษเพมไดในระหวางทเรยกตรวจสอบภาษภตตาคารแหงหนง เจาหนาทสรรพากรผนนไดไปรบประทานอาหารทภตตาคารนนเปนประจา โดยทางภตตาคารไมคดเงน เปนการอาศยอานาจหนาทราชการหาประโยชน

- เจาหนาทรบเรองขอรบบาเหนจตกทอดไดอานวยความสะดวกแกผมายนคาขอ ทกคน ผมายนคาขอบางคนใหเงนเปนคาตอบแทนการอานวยความสะดวก เจาหนาทผนนกรบไว โดยไมไดเรยกรองแตอยางใด โดยเหนวาเปนการใหโดยเสนหา กรณเปนการอาศยตาแหนงหนาทราชการหาประโยชนแกตนเองโดยมชอบ

- พนกงานขบรถยนต นารถยนตของทางราชการไปใชประโยชนสวนตว โดยขบไปเยยมครอบครวในวนศกร แลวขบกลบมาในวนอาทตยเปนประจา

- เจาหนาทบรหารงานทวไป ละทงหนาทราชการ ๑ วน อาศยเหตทตนมหนาทควบคมสมดบญชการลงเวลามาปฏบตราชการ ทาการลงลายมอชอวามาปฏบตราชการในวนดงกลาว

- สรรพสามตพนทสาขา ไดใชหรอมสวนรเหนใหลกจางชวคราว ตาแหนงคนงานไปรดนาพรวนดนทบานพกของตนเปนครงคราว

(๔) ตองไมประมาทเลนเลอในหนาทราชการ

บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอใหขาราชการตงใจปฏบตหนาทราชการ ดวยความระมดระวง รกษาประโยชนของทางราชการ บางครงขาราชการอาจปฏบตหนาทราชการ โดยขาดความระมดระวง พลงเผลอ หลงลม ซงอาจกอใหเกดความเสยหายแกทางราชการได

ความผด ฐานประมาทเลนเลอในหนาทราชการ มแนวทางการพจารณา ดงน ๑) มหนาทราชการ ๒) ประมาทเลนเลอ

ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดใหความหมายของ คาวา “ประมาท” และ “เลนเลอ” ไวดงน

“ประมาท” หมายความวา ขาดความรอบคอบ ขาดความระมดระวง “เลนเลอ” หมายความวา ขาดความระวง หรอไมรอบคอบในสงทควรกระทา

๓๓ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๔.

๒๙

“ประมาทเลนเลอในหนาทราชการ”หมายถง ไมรอบคอบ ขาดความระมดระวง พลงเผลอ หลงลม ในการปฏบตหนาทราชการหรอในเรองทมหนาทราชการจะตองปฏบตโดยไมมเจตนาทจะใหเกดความเสยหาย การประมาทเลนเลอนมไดทงลกษณะทเปนการกระทาและละเวนการกระทา ๓๔ และเปนความผดวนยทงรายแรงและไมรายแรง ซงขนอยกบผลของความเสยหายททางราชการไดรบ หากราชการไดรบความเสยหายอยางรายแรง กจะเปนความผดวนยอยางรายแรง

ตวอยางพฤตการณความผด - เจาหนาทปกครอง ไดขอเบกใบเสรจรบเงนเบดเตลด จานวน ๑ เลม จากผชวย

เสมยนตราอาเภอเพอใชเกบคาธรรมเนยมเปลยนชอตว-ชอสกล ปรากฏวาใบเสรจรบเงนเลมดงกลาวสญหายไปโดยไมทราบสาเหต

- หวหนาสานกงานสรรพสามตพนทสาขา ไมใชความระมดระวงในการปฏบตหนาทในการตรวจสอบความถกตองของการรบและนาเงนไปฝากธนาคาร ไมใชความระมดระวงใน การตรวจสอบใบรบฝากเงนจากธนาคารและรายละเอยดของยอดเงนใน STATEMENT ใหรอบคอบ จนเปนเหตใหผใตบงคบบญชาเบยดบงเงนภาษทตองนาฝากเขาบญชธนาคารไปใชสวนตว

- เจาหนาทตรวจสรรพสามต ๗ นายตรวจสรรพสามต ๔ และนายตรวจสรรพสามต ๓ ไดรวมจบกมผตองหาคดยาสบไดพรอมของกลาง เปนยาสบตางประเทศ จานวน ๔๕๓ ซอง ขอหามไวเพอขายซงยาสบทมไดปดแสตมปยาสบ ซงจะตองนาตวผตองหาไปเปรยบเทยบปรบทสานกงานสรรพสามตอาเภอตอไป แตเจาหนาททงสามขาดความระมดระวงในการควบคมผตองหา จงเปนชองทางใหผตองหาหลบหนไปได

- พนกงานขบรถยนต ขบรถยนตไปปฏบตหนาทราชการ โดยพยายามแซงหนารถคนอนแตไมพน เปนเหตใหชนกบรถทสวนมาไดรบความเสยหายและมผบาดเจบ แตตอมาไดชดใชคาเสยหาย และซอมแซมรถยนตของทางราชการจนใชไดเปนปกต

(๕) ตองไมกระทาการหรอยอมใหผอนกระทาการหาผลประโยชนอนอาจทาใหเสย

ความเทยงธรรมหรอเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตน บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอไมใหขาราชการใชตาแหนงหนาทราชการของ

ตนเพอแสวงหาประโยชนหรอยอมใหผอนกระทาการหาผลประโยชน การหาประโยชนทจะเปนความผดน อาจทาใหเสยความเทยงธรรมหรอเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการ ซงอาจกระทาโดยไมไดอาศยอานาจหนาทราชการของตนเพยงเทานน แตการอาศยชอของขาราชการกเปนความผดตามมาตราน นอกจากนการทจะพจารณาวาการกระทาใดเปนการหาประโยชนอนอาจทาใหเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตนหรอไม จะตองพจารณาโดยคานงถงตาแหนงหนาทท ขาราชการผนนดารงอยวาอยในฐานะทควรไดรบการยกยองสรรเสรญของประชาชน เพยงใดดวย

๓๔ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๕.

๓๐

ความผด ฐานกระทาการหรอยอมใหผอนกระทาการหาผลประโยชนอนอาจทาใหเสยความเทยงธรรมหรอเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตน มแนวทาง การพจารณา ดงน ๓๕

๑) กระทาหรอยอมใหผอนกระทาการหาประโยชน หมายถง ตองเปนเรองการหาผลประโยชนโดยกระทาดวยตนเองหรอยอมให

ผอนกระทา “ประโยชน” หมายถงสงทไดรบอนเปนคณแกผรบ ซงอาจเปนทรพยสนหรอ

ประโยชนอยางอนทมใชทรพยสนกได เชน การไดรบบรการ เปนตน และการหาประโยชนตาม มาตรานอาจเปนการกระทาของตวขาราชการเอง หรอเปนการทขาราชการยอมใหผอนกระทากได

๒) อาจทาใหเสยความเท ยงธรรมหรอเส อมเสยเกยรตศกด ของตาแหนงหนาทราชการของตน ขอนแยกออกเปน ๒ ลกษณะ คอ

๒.๑) อาจทาใหเสยความเทยงธรรม จะตองพจารณาจากอานาจหนาทราชการวาการกระทาหรอการยอมให

ผอนกระทาการหาประโยชนนนเปนทางทาใหบคคลทวไปมความรสกตอการกระทาดงกลาววาอาจจะมการปฏบตหนาทดวยความลาเอยง ไมเปนธรรม โดยเขาขางผทใหประโยชนตนหรอไม โดย ไมจาเปนตองปรากฏขอเทจจรงวาไดเกดความไมเทยงธรรมหรอปฏบตโดยลาเอยงขนแลว

๒.๒) อาจทาใหเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตน มหลกในการพจารณาเรองเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการ

เชนเดยวกบมาตรา ๘๒ (๑๐) ดงทไดกลาวมาแลว ตวอยางพฤตการณความผด - เจาหนาทธรการ ยอมรบเงนจากผรบเหมาหรอผแทนสวนราชการทมาตดตอขอเบก

เงนจากสานกงานซงนามามอบใหโดยเสนหาเปนครงคราว และนาเงนทไดรบดงกลาวไปรบประทานอาหารรวมกบเพอนรวมงาน

- เจาหนาทสรรพสามต ไดเชญชวนใหผประกอบการยาสบในเขตพนทความรบผดชอบซอสราเพอนาไปรวมงานเลยงเกษยณของอาเภอ แมวาผประกอบการซอสราใหดวยความเตมใจ แตพฤตการณดงกลาวยอมเปนทางใหเกดขอครหาแกตวเจาหนาทและหนวยงานทสงกดได

- นกวชาการสรรพสามต ไดรบเงนคาตอบแทนครงละไมเกน ๕๐๐ บาทในการชวยเหลอและอานวยความสะดวกแกผมาตดตอ ทง ๆ ทตนไมมหนาทเกยวของแตอยางใด

(๖) ตองไมเปนกรรมการผจดการหรอผจดการหรอดารงตาแหนงอนใดทมลกษณะ

งานคลายคลงกนนนในหางหนสวนหรอบรษท

๓๕ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๕.

๓๑

บทบญญตมาตราน มจดมงหมายเพอใหขาราชการตงใจปฏบตหนาทราชการ ดวยความอตสาหะ เอาใจใส ระมดระวงรกษาประโยชนของทางราชการ จงตองทมเทในการปฏบตหนาทราชการ และเพอใหขาราชการยดการรบราชการเปนอาชพ โดยไมมวกงวลตอการปฏบตหนาทอน หากปลอยใหขาราชการเปนกรรมการผจดการ ผจดการ หรอตาแหนงอนทมลกษณะคลายคลงกบกรรมการผจดการ ผจดการในหางหนสวนหรอบรษท กจะทาใหขาราชการไปทมเทใหกบกจการของเอกชนนน และปฏบตหนาทราชการอยางไมเตมท อยางไรกตาม การทขาราชการเปนกรรมการ หนสวน ผถอหน หรอทปรกษาในหางหนสวนหรอบรษท โดยมไดเขาไปจดการงานในบรษท หรอ หางหนสวน ไมเปนการตองหามตามมาตราน ดงนน ขาราชการจงเปนกรรมการ หนสวน ผถอหน หรอทปรกษาในหางหนสวนหรอบรษทได ทงน ขาราชการตองไมละทงหนาทราชการหรออาศยอานาจหนาทราชการไปหาประโยชนในกจการทตนเปนกรรมการ หนสวน ผถอหน หรอทปรกษา ในหางหนสวนหรอบรษท ๓๖

ความผด ฐานเปนกรรมการผ จดการหรอผ จดการหรอดารงตาแหนงอ นใดท มลกษณะงานคลายคลงกนนนในหางหนสวนหรอบรษท มแนวทางการพจารณา ดงน

๑) เปนกรรมการผจดการหรอผจดการหรอดารงตาแหนงอนใดทมลกษณะงานคลายคลงกน

การพจารณาวาตาแหนงใดมลกษณะงานคลายคลงกนกบตาแหนงกรรมการผจดการหรอผจดการนน เปนเรองทจะตองพจารณาจากขอเทจจรงเปนรายๆไป วาตาแหนง ทเ รยกชออยางอน เชน กรรมการผอานวยการ หรอผอานวยการ มลกษณะงานและหนาท ความรบผดชอบอยางเดยวกน หรอคลายคลงกนกบกรรมการผจดการหรอผจดการหรอไม ถาคลายคลงกนกยอมตองหาม และทบญญตเชนนกเพอเปนการปองกนการหลกเลยงกฎหมาย ดวยการใชชอใหผดเพยนหรอแตกตางกนโดยสนเชง แตลกษณะงานและหนาทความรบผดชอบเปนอยางเดยวกนหรอคลายคลงกน ๓๗

๒) ในหางหนสวนหรอบรษท ตวอยางพฤตการณความผด - ตวแทนประกนชวตของบรษท ไมมเงนเดอนประจา ไดรบเพยงบาเหนจคดเปน

เปอรเซนตในการหาประกนชวต ไมมความผกพนกบบรษทในฐานะนายจางและลกจาง มหนาทชกชวนแนะนาประชาชนเขาทาประกนชวตกบบรษท และใหบรการแกผเอาประกนตามสมควร ตวแทนประกนชวตซงมลกษณะดงกลาวไมใชตาแหนงท มลกษณะงานคลายคลงกบผจดการ ไมตองหามตามมาตรา ๘๓ (๖) ๓๘

- รองปลดกระทรวง ไดจดทะเบยนจดตงบรษทจากด จานวน ๒ แหง โดยเปนกรรมการซงมอานาจลงลายมอชอผกพนบรษท อกทงไดมการลงนามยนคาขอจดทะเบยนบรษทตอ

๓๖ กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน, อางแลว เชงอรรถท ๒๕, หนา ๑๗. ๓๗ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๗. ๓๘ เพงอาง.

๓๒

กรมทะเบยนการคาหลายครงหลายรายการ และเปนตวแทนบรษท ทานตกรรมในการซอขายทดนกบอกบรษท

(๗) ตองไมกระทาการอยางใดทเปนการกลนแกลง กดข หรอขมเหงกนในการปฏบตราชการ

บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอใหขาราชการทอยรวมกนในหนวยงานและปฏบตราชการรวมกน นอกจากจะตองมความสามคคระหวางกน และชวยเหลอซงกนและกนใน การปฏบตหนาทราชการแลว ยงจะตองไมกลนแกลง กดข หรอขมเหงกนในการปฏบตราชการดวย

ความผด ฐานกระทาการอยางใดทเปนการกลนแกลง กดข หรอขมเหงกนใน การปฏบตราชการ มแนวทางการพจารณา ดงน

๑) ตองไมกระทาการอยางใดทเปนการกลนแกลง กดข หรอขมเหงกน ความหมายของคาวา กลนแกลง กดข ขมเหง ๓๙ กลนแกลง หมายถง หาความไมดใสให หาอบายใหรายโดยวธตาง ๆ แกลงใสความ กดข หมายถง ขมใหอยในอานาจตน ใชอานาจบงคบเอา แสดงอานาจเอา ขมเหง หมายถง ใชกาลงรงแก แกลง ทาความเดอดรอนใหผอน

๒) เปนการกระทาในการปฏบตราชการ ตวอยางพฤตการณความผด - เจาพนกงานการเงนและบญช ไดมหนงสอรองเรยนเพอขอความเปนธรรมตอ

ทางราชการวาตนดารงตาแหนงเจาพนกงานการเงนและบญช ๔ มาเปนเวลา ๑๑ ปแลว แตมไดรบการพจารณาเลอนระดบตาแหนงสงขน เนองจากผบงคบบญชากลนแกลง เพราะผบงคบบญชาไดเรยกรองเงนทองจากตน แตไมมใหจงถกกลนแกลงดวยวธการตาง ๆ นานา โดยใหมการโยกยายใหไปทางานทไมตรงกบตาแหนงทครองอย ผลการสอบสวนปรากฏวาการรองเรยนเปนความเทจ โดยมลเหตไมสามารถเลอนระดบตาแหนงสงขนได เพราะบกพรองในการปฏบตหนาทราชการ จงทาใหถกยายงานบอย และถกดาเนนการทางวนยอยางรายแรงตามมา

- ขาราชการผหนง นาเสนองานทตนทาเสรจแลวตามหนาททไดรบมอบหมาย ตอหวหนากลมงาน หวหนากลมงานเกบไวจนเรองหายโดยไมบอกกลาวใหผ เสนองานทราบ เมอผเสนองานทวงถามกเฉยเสยไมชแจงประการใด จนกระทงผเสนองานไมไดเลอนเงนเดอน เพราะไมมผลงาน

(๘) ตองไมกระทาการอนเปนการลวงละเมดหรอคกคามทางเพศตามทกาหนดใน

กฎ ก.พ. ปจจบนมการออกกฎ ก.พ. วาดวยการกระทาการอนเปนการลวงละเมดหรอ

คกคามทางเพศ พ.ศ. ๒๕๕๓ โดยกาหนดใหขาราชการพลเรอนสามญผใดกระทาการประการใดประการหนง

๓๙ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๘.

๓๓

ดงตอไปนตอขาราชการดวยกนหรอผรวมปฏบตราชการ ไมวาจะเกดขนในหรอนอกสถานทราชการ โดยผถกกระทามไดยนยอมตอการกระทานน หรอทาใหผถกกระทาเดอดรอนราคาญ ถอวาเปน การกระทาอนเปนการลวงละเมดหรอคกคามทางเพศตามมาตราน

๑) กระทาการดวยการสมผสทางกายทมลกษณะสอไปในทางเพศ เชน การจบ การโอบกอด การจบอวยวะสวนใดสวนหนง เปนตน

๒) กระทาการดวยวาจาทสอไปในทางเพศ เชน วพากษวจารณรางกาย พด หยอกลอ พดหยาบคาย เปนตน

๓) กระทาการดวยอากปกรยาทสอไปในทางเพศ เชน การใชสายตาลวนลาม การทาสญญาณหรอสญลกษณใดๆ เปนตน

๔) การแสดงหรอสอสารดวยวธการใดๆ ทสอไปในทางเพศ เชน แสดงรปลามกอนาจาร สงจดหมาย ขอความ หรอการสอสารรปแบบอน เปนตน

๕) การแสดงพฤตกรรมอนใดทสอไปในทางเพศ ซงผถกกระทาไมพงประสงคหรอเดอดรอนราคาญ

(๙) ตองไมดหมน เหยยดหยาม กดข หรอขมเหงประชาชนผตดตอราชการ

บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอใหขาราชการสานกถงหนาททจะตองปฏบตราชการเพอประชาชน สรางความเลอมใสศรทธาใหเกดแกประชาชน เนองจากขาราชการเปนเครองมอของรฐบาลในการบรหารราชการแผนดนและมหนาทในการใหบรการแกประชาชน

การปฏบตหนาทราชการของราชการนนอยใกลชดกบประชาชน จงมสวนสาคญ ในการสรางความสมพนธหรอความเขาใจอนดระหวางประชาชนกบรฐบาล หากขาราชการดหมน เหยยดหยาม กดข หรอขมเหงประชาชน ยอมทาใหประชาชนเกดความรสกเกลยดชงและ เสอมศรทธาในตวขาราชการ หนวยงาน และรฐบาล อาจสงผลใหประชาชนเปนปฏปกษตอรฐบาล กอใหเกดปญหาอปสรรค และผลเสยหายอนรายแรงในการบรหารประเทศ

ความผด ฐานดหมน เหยยดหยาม กดข หรอขมเหงประชาชนผตดตอราชการ มแนวทางการพจารณา ดงน ๔๐

๑) ดหมน เหยยดหยาม กดข หรอขมเหงประชาชนผตดตอราชการ ดหมน หมายถง สบประมาท ดถกวาไมด เหยยดหยาม หมายถง ดหมน ดถก หรอรงเกยจ โดยเหยยดหยามใหตาลง เชน

เหยยดคนลงเปนสตว เปนตน กดข หมายถง ขมใหอยในอานาจตน ใชอานาจบงคบเอา แสดงอานาจเอา ขมเหง หมายถง ใชอานาจรงแก ประชาชนผตดตอราชการ หมายถง ประชาชนทตดตอราชการกบหนวยงานของ

ตน ซงอาจเปนการตดตอทอยหางกนโดยระยะทาง เชน ตดตอทางโทรศพท เปนตน ซงไมรวมถง

๔๐ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๓๙.

๓๔

ประชาชนทวไปหรอเพอนบานซงมไดตดตอราชการ การทะเลาะววาทกบเพอนบานจงไมผดตามมาตราน

๒) เปนการกระทาในฐานะทเปนขาราชการ หมายถง การกระทาโดยแสดงออกวาตนเปนขาราชการ หรอเปนการกระทา

ทประชาชนรสกวาเปนการกระทาของขาราชการ เชน กระทาในขณะแตงเครองแบบขาราชการ หรอกระทาโดยผซงประชาชนทวไปรจกดวาเปนขาราชการ

๓) มผลเสยกระทบถงภาพพจนสวนรวมของขาราชการหรอทางราชการ หมายถง เปนการกระทาทอาจทาใหประชาชนเกดความรสกรงเกยจหรอชงชง

บรรดาขาราชการทงหลายหรอรฐบาล หรอทางราชการเปนสวนรวม ๔) กระทาโดยมเจตนาโดยตรง

ตองมเจตนาหรอจงใจทจะกลนแกลง ดหมน เหยยดหยาม กดขหรอขมเหงประชาชนผมาตดตอราชการโดยตรง ถาหากการกระทานนเปนไปโดยขาราชการผนนไมมเจตนาหรอจงใจทจะกระทากไมเปนความผดตามมาตราน ซงตองพจารณาจากพฤตการณแหงการกระทาเปนเรอง ๆ ไป

ตวอยางพฤตการณความผด - เจาหนาทกลาวถอยคาตอผมาตดตอราชการวา “เฒาบานนอกไมรประสประสา

มารารราไร ไมรเรองรราว เดยวจะจบเขาคก เขาตาราง ซงไดทามาหลายคนแลวไมทาให” ซงเปน การใหบรการประชาชนตากวามาตรฐานของการเปนขาราชการทด ขาดความสานก อดทน อดกลน ขาดสต ๔๑

(๑๐) ไมกระทาการอนใดตามทกาหนดในกฎ ก.พ.

ก.พ. ยงมไดกาหนดหลกเกณฑและวธการเกยวกบมาตราน

๔๑ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑๔, หนา ๒๔๕.

บทท ๔ การกระทาทเปนความผดวนยอยางรายแรง

นอกจากพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ กาหนดขอปฏบตและ

ขอหามปฏบตของขาราชการตามทไดอธบายไวในบทท ๒ และ ๓ แลว ตามมาตรา ๘๕ ยงกาหนดลกษณะการกระทาผดวนยทเปนความผดวนยอยางรายแรงไว ๘ กรณ

มาตรา ๘๕ การกระทาผดวนยในลกษณะดงตอไปน เปนความผดวนยอยางรายแรง

(๑) ปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบเพอใหเกดความเสยหาย อยางรายแรงแกผหนงผใด หรอปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยทจรต

(๒) ละทงหรอทอดทงหนาทราชการโดยไมมเหตผลอนสมควร เปนเหตใหเสยหาย แกราชการอยางรายแรง

(๓) ละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลาเกนสบหาวนโดยไมมเหต อนสมควรหรอโดยมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบตตามระเบยบของทางราชการ

(๔) กระทาการอนไดชอวาเปนผประพฤตชวอยางรายแรง (๕) ดหมน เหยยดหยาม กดข ขมเหง หรอทารายประชาชนผตดตอราชการ

อยางรายแรง (๖) กระทาความผดอาญาจนได รบโทษจาคกหรอโทษทหนกกวาโทษจาคก

โดยคาพพากษาถงทสดใหจาคกหรอไดรบโทษทหนกกวาโทษจาคก เวนแตเปนโทษสาหรบความผด ทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

(๗) ละเวนการกระทาหรอกระทาการใดๆ อนเปนการไมปฏบตตามมาตรา ๘๒ หรอ ฝาฝนขอหามตามมาตรา ๘๓ อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง

(๘) ละเวนการกระทาหรอกระทาการใดๆ อนเปนการไมปฏบตตามมาตรา ๘๐ วรรคสอง และมาตรา ๘๒ (๑๑) หรอฝาฝนขอหามตามมาตรา ๘๓ (๑๐) ทมกฎ ก.พ. กาหนดใหเปนความผดวนยอยางรายแรง

ขอกาหนดวนยมาตราน เปนความผดวนยอยางรายแรง (๑) ปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบเพอใหเกดความเสยหาย

อยางรายแรงแกผหนงผใด หรอปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยทจรต บทบญญตมาตรานมจดมงหมายเพอใหขาราชการพงปฏบตหนาทราชการ

โดยเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ เพอไมใหเกดความเสยหายอยางรายแรงแกผอน อกทงยงเปนการปองกนไมใหขาราชการปฏบตหนาทเพอใหตนเองหรอผอนไดประโยชนทมควรได ซงในการพจารณาความผดในกรณเชนนจะตองพจารณาโดยรอบคอบใหไดความหรอปรากฎหลกฐานแจงชดจรงๆ เนองจากความผดตามมาตรานเปนความผดวนยอยางรายแรง ซงทางราชการไมพงประสงคทจะใหขาราชการทประพฤตเชนนอยในระบบราชการตอไป

๓๖

การทจะผดวนยอยางรายแรงตามมาตราน มขอทจะตองพจารณา ๒ ประการ๔๒ คอ ๑) ปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบเพอใหเกดความเสยหาย

อยางรายแรงแกผหนงผใด มแนวทางการพจารณา ดงน ๑.๑) มหนาทราชการทจะตองปฏบต

หนาทราชการ มความหมายเชนเดยวกนกบหนาทราชการตามทไดกลาวมาแลวในมาตรา ๘๒ (๑) กลาวคอ หมายความเฉพาะหนาททเปนเรองราชการโดยตรงเทานน ซงหมายถงราชการตามกฎหมายวาดวยการปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม กฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดนและกฎหมายทใหอานาจไวโดยเฉพาะ

๑.๒) ปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบ การปฏบตหนาทราชการ เปนลกษณะการกระทาในเ รองตางๆซ ง

ขาราชการมหนาทราชการตองปฏบต เชน เจาหนาทศลกากรตรวจสนคาซงนาเขาประเทศแลว รเหนเปนใจตรวจปลอยสนคาโดยไมเรยกเกบภาษ การปฏบตหนาทราชการนนไมรวมถงการปฏบตในการใชสทธขอเบกจายเงนททางราชการใหสทธเบกได เชน เงนคาเบยเลยงเดนทางไปราชการ หรอเงนสวสดการตางๆ เปนตน

ละเวนการปฏบตหนาทราชการ หมายถง มหนาทราชการทตองปฏบตแตไมปฏบตหรองดเวนไมกระทาการตามหนาทโดยจงใจหรอเจตนาไมปฏบต ไมใชเรองพลงเผลอหลงลม หรอเขาใจผด เชน เปนเจาหนาทศลกากรแกลงนงเฉยๆ ทาเปนไมเหนปลอยใหพอคานาสนคาผานดานศลกากรโดยไมตรวจคน เปนตน

มชอบ หมายความวา ไมเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ คาสงของผบงคบบญชา มตคณะรฐมนตร แบบธรรมเนยมของทางราชการหรอตามทานองคลองธรรม คอไมเปนไปตามทางทถกทควร

การปฏบตหนาราชการโดยมชอบ หมายความรวมถง การเรยกคาตอบแทนโดยมชอบในการปฏบตหรอเพอจะปฏบตหนาทราชการ แมเนอหาการปฏบตหนาทจะเปนไปโดยถกตอง

๑.๓) เพอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงแกผหนงผใด ความเสยหาย หมายความรวมถงความเสยหายทไมอาจคานวณราคาได

ดวย เชน ความเสยหายแกชอเสยง ผหนงผใด หมายถง ใครกไดไมวาจะเปนหนวยงานของรฐ หนวยงานเอกชน

ประชาชนหรอขาราชการดวยกน ๒) ปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยทจรต

มแนวทางการพจารณา ดงน ๒.๑) มหนาทราชการทจะตองปฏบต

๔๒ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๔๐.

๓๗

๒.๒) ปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยทจรต โดยทจรต หมายถง เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมาย

สาหรบตนเองหรอผอน ประโยชน หมายถง สงทเปนผลดหรอเปนคณ หรอผลทไดตามตองการ

ประโยชนอาจเปนทรพยสนเงนทองหรอการอนใดทเปนผลไดตามตองการโดยไมจาตองเปนทรพยสน เชน ประโยชนการไดสทธบางอยางหรอไดรบบรการพเศษ เปนตน

ประโยชนทมควรได หมายถง ประโยชนทไมมสทธโดยชอบธรรมทจะไดรบ ตวอยางพฤตการณความผด - เจาหนาทการเงนและบญช ไดนาเงนรายไดแผนดนสงคลงจงหวดไมครบถวน

จานวน ๗๖๙,๑๙๙ บาท และไดนาเงนดงกลาวเปนประโยชนสวนตว ๔๓ - เจาพนกงานสรรพสามต มหนาทรบชาระภาษของสานกงานสรรพสามตพนทสาขา

ไมนาเงนรายไดฝากเขาบญชเงนฝากของสานกงานคลงจงหวดและบญชพกกระแสรายวนของธนาคารภายในเวลาทกาหนดไวตามระเบยบการเบกจายเงนจากคลง การเกบรกษาเงนและการนาเงนสงคลง พ.ศ. ๒๕๕๑ และไดใหคารบสารภาพวาไดนาเงนจานวนดงกลาวไปใชสวนตว

- เจาหนาทสรรพสามต มหนาทออกตรวจ ปองกนและปราบปราม ไดออกตรวจรานคาซงปรากฏวาไมมใบอนญาตขายสราและยาสบ ตอมาไดมการเรยกรบเงนจานวน ๕,๐๐๐ บาท เพอละเวนไมจบกมเจาของรานคาในขอหานาสราและยาสบออกแสดงเพอขายโดยไมไดรบอนญาต

- เจาพนกงานการเงนและบญช หกเงนคาจางซงจะตองจายแกผรบจางแลวนาไปใชประโยชนสวนตว

- นกทรพยากรบคคล นาเอกสารซงเปนขอสอบคดเลอกเพอเลอน และแตงตงขาราชการไปแจกจายใหกบผเขาสอบบางคนเพอชวยเหลอใหสอบได

- นกตรวจสอบภาษ มสวนเกยวของกบบคคลภายนอกซงปลอมใบกากบภาษดวยการเปนผแทนหรอพาไปพบเจาพนกงานประเมน

- เจาหนาทพสด จดทาใบตรวจพสดแลวนาเงนจายคาพสดไปเปนของตน

(๒) ละทงหรอทอดทงหนาทราชการโดยไมมเหตผลอนสมควร เปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง

บทบญญตมาตรานถกกาหนดใหเปนความผดวนยอยางรายแรง หากการละทงหรอทอดทงหนาทราชการไปโดยไมมเหตผลอนสมควร และเปนเหตใหเกดความเสยหายแกราชการ อยางรายแรง โดยไมตองคานงถงวาไดละทงหรอทอดทงหนาทราชการไปนานเพยงใด

ความผด ฐานละทงหรอทอดทงหนาทราชการโดยไมมเหตผลอนสมควร เปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง มแนวทางการพจารณา ดงน

๑) มหนาทราชการ

๔๓ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑๔, หนา ๒๘.

๓๘

๒) ละทงหรอทอดทงหนาทราชการโดยไมมเหตผลอนสมควร ละทงหรอทอดทงหนาทราชการ มความหมายเชนเดยวกนกบมาตรา ๘๒ (๕) อยางไรจงจะมเหตผลอนสมควร จะตองพจารณาจากขอเทจจรงเปนเรองๆ

ไปวาพฤตการณของการละทงหรอทอดทงหนาทราชการนนมสาเหตอยางไร และเปนสาเหตทมเหตผลความจาเปนถงขนาดทจะตองกระทาผดหรอไม เหตผลเกยวกบธระสวนตวโดยปกตแลวไมอาจ รบฟงได ๔๔ แตถาเปนกรณทเจบปวยมากในทนททนใดจงมความจาเปนตองละทงหนาทไปพบแพทยทนท ถอวามเหตอนสมควรยงไมถงกบเปนความผดวนยอยางรายแรง ซงการทจะพจารณาวามเหตผลอนสมควรหรอไมนน ผบงคบบญชาตองสบสวนใหเปนทแนชดเสยกอน

๓) เปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ความเสยหายเกดขนแกราชการอยางรายแรง และความเสยหายทเกดขน

ตองเปนผลโดยตรงมาจากเหตทละทงหรอทอดทงหนาทราชการ ๔๕ เชน ละทงหนาทเวรยามรกษาความปลอดภยสถานทราชการไปเพยงครงชวโมง เปนเหตใหมผลอบวางเพลงเผาอาคารสถานทราชการทาใหราชการไดรบความเสยหายเปนอยางมาก

ตวอยางพฤตการณความผด - นกวชาการสรรพสามต ไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชาใหมาอยเวรยาม

ดแลความเรยบรอยของสานกงาน แตกลบแอบหนไปเทยวในตวเมอง เปนเหตใหมผลกลอบเขามาขโมยคอมพวเตอรในสานกงานไป และวางเพลงเผาสานกงานเสยหายเกอบทงหลง ถอวาเปนการละทงหนาทราชการโดยไมมเหตผลอนสมควร เปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง

(๓) ละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลาเกนสบหาวนโดยไมมเหต

อนสมควรหรอโดยมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบตตามระเบยบของทางราชการ บทบญญตมาตรานถกกาหนดใหเปนความผดวนยอยางรายแรง หากการละทง

หนาทราชการไปเปนเวลานานโดยไมมเหตผลอนสมควร หรอมพฤตการณทแสดงถงความจงใจ ไมปฏบตตามระเบยบของทางราชการ

ความผด ฐานละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลาเกนสบหาวนโดยไมมเหตอนสมควรหรอโดยมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบตตามระเบยบของทางราชการ มแนวทางการพจารณา ดงน

๑) มหนาทราชการ ๒) ละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลาเกน ๑๕ วน

เปนกรณละทงหนาทราชการไปเปนเวลานาน โดยมเจตนาละทงหนาทราชการตอเนองโดยไมไดมาหรอไมไดอยปฏบตหนาทราชการเลยตดตอกนเปนเวลาเกน ๑๕ วน

๔๔ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๔๓. ๔๕ เพงอาง, หนา ๓๙.

๓๙

๓) โดยไมมเหตอนสมควรหรอโดยมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบตตามระเบยบของทางราชการ

คาวา “โดยไมมเหตผลอนสมควร” มความหมายเชนเดยวกนกบมาตรา ๘๕ (๒) คาวา “โดยมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบตตามระเบยบของ

ทางราชการ” เปนเรองทจะตองพจารณาจากพฤตการณในการละทงวามเจตนาหรอจงใจฝาฝนระเบยบของทางราชการเกยวกบการหยดราชการหรอการลาหรอไม

กรณละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลาเกน ๑๕ วน โดยไมมเหตผลอนสมควรและไมกลบมาปฏบตหนาทราชการอกเลยนน เปนความผดวนยอยางรายแรง ซงมตคณะรฐมนตร ท นร ๐๒๐๕/ว ๒๓๔ ลงวนท ๒๔ ธนวาคม ๒๕๓๖ ใหลงโทษไลออก จากราชการ

การนบวนละทงหนาทในกรณทมวนหยดราชการอยในชวงกลางของเวลา ตองนบวนหยดราชการนนเปนวนละทงหนาทตดตอในคราวเดยวกนดวย แตถาวนหยดราชการอยกอนเวลาเรมละทงหนาท หรออยถดเวลาสนสดทละทงหนาท ไมนบวนหยดราชการนนเปนวนละทง หนาทราชการ ๔๖

ตวอยางพฤตการณความผด - เจาพนกงานการเงนและบญช ละทงหนาทราชการเกนกวา ๑๕ วน โดย

ไมกลบมาปฏบตหนาทราชการอกเลย ผบงคบบญชาไดสบสวนขอเทจจรงแลวไดความวา เจาหนาท ผนไดยกยอกเงนของทางราชการและหลบหนไป

- เจาหนาทธรการ ละทงหนาทและขาดราชการไปตดตอกนเกนกวา ๑๕ วน โดยมไดบอกกลาวหวหนางานหรอผบงคบบญชา ไมสามารถตดตอได และไมกลบมาปฏบตหนาทราชการอกเลย

- ขาราชการทไดรบอนญาตใหลาศกษาตอ ณ ตางประเทศ เมอครบกาหนดเวลา ทไดรบอนญาตใหลาแลว ไมไดรบอนญาตใหลาตอ ทางราชการเรยกใหกลบกประวงเวลาไมยอมเดนทางกลบมาปฏบตราชการโดยไมมเหตผลความจาเปน อนเปนการผดระเบยบ บางรายประวงเวลาอยเกนกาหนดเปนเวลาแรมป เปนการละทงหนาทราชการโดยไมมเหตผลอนสมควร และ โดยมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบตตามระเบยบของทางราชการ ๔๗

(๔) กระทาการอนไดชอวาเปนผประพฤตชวอยางรายแรง

การกระทาการอนไดชอวาเปนผประพฤตชวอยางรายแรง มแนวทางการพจารณาเชนเดยวกนกบมาตรา ๘๒ (๑๐) คอ

๑) เปนการกระทาททาใหเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการ ๒) เปนการกระทาทสงคมรงเกยจอยางรายแรง

๔๖ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๔๓. ๔๗ เพงอาง, หนา ๔๔.

๔๐

๓) เปนการกระทาโดยเจตนาชว มตคณะรฐมนตรหรอมต ก.พ. กาหนดระดบโทษเกยวกบความผดฐาน

ประพฤตชวอยางรายแรงไว เชน กรณเบกเงนคาเบยเลยง คาพาหนะเดนทางไปราชการ ตลอดจนเงนอนใด

ททางราชการใหสทธขอเบกจายได โดยทาการขอเบกเปนเทจดวยเจตนาทจรตฉอโกงเงนของ ทางราชการเปนความผดวนยอยางรายแรง ฐานประพฤตชวอยางรายแรง ๔๘

กรณทจรตในการสอบ ขาราชการททาการทจรตหรอพยายามทจรต ในการสอบแขงขนหรอสอบคดเลอกเพอเลอนตาแหนง เปนความผดวนยอยางรายแรง ฐาน ประพฤตชวอยางรายแรง ๔๙

กรณเลนการพนนทกฎหมายหามขาดพนนเอาทรพยสนกน หมายถง การพนนตามบญช ก. ทายพระราชบญญตการพนน พ.ศ. ๒๔๗๘ เชน ไฮโล แปดเกา เปนตน เปนความผดวนยอยางรายแรง ฐานประพฤตชวอยางรายแรง ๕๐

กรณเกยวกบการเสพของมนเมา การเสพสรามนเมาจนไมสามารถครองสตไดตามปกตแลวเปนเพยงความผดวนยไมถงกบรายแรง แตในกรณทเสพสราและมพฤตการณอยางอนประกอบทแสดงใหเหนความรายแรงแหงกรณอนอาจทาใหเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการอยางยง กอาจเขาลกษณะความผดวนยอยางรายแรง ฐานประพฤตชวอยางรายแรงได เชน เสพสราในขณะปฏบตหนาทราชการ เมาสราเสยราชการ เมาสราในทชมชนจนเกดเรองเสยหาย หรอเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการ ๕๑

ตวอยางพฤตการณความผด - นกทรพยากรบคคล ดาเนนการสอบคดเลอกเพอเลอนขาราชการขน

ดารงตาแหนงระดบ ๔ ปรากฏวาเจาหนาทผนไดนาเอกสารเกยวกบงานสารบรรณทกาลงสอบในวชาความรความสามารถทใชเฉพาะตาแหนงเจาหนาทธรการ ๔ เขาไปในหองสอบ

- พนกงานขบรถยนต ถกเจาหนาทตารวจจบกมตวดาเนนคดในความผดฐาน มยาเสพตดใหโทษประเภท ๑ (ยาบา) จานวน ๘ เมด ไวในครอบครองโดยผดกฎหมาย ซงเจาหนาท ผนไดมหนงสอรบสารภาพตอผบงคบบญชา

- เบกคาเชาบานทงทไมไดพกอาศย และชาระเงนคาเชาจรง นอกจากนยงไดเขยนรายงานการเดนทางไปประชมอนเปนเทจเพอขอเบกเบยเลยงและคาพาหนะในการเดนทาง

๔๘ หนงสอสานกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๙.๒/ว ๘ เรอง ลงโทษขาราชการทกระทาผดวนยกรณเบกเงนคาเบยเลยง คาพาหนะเดนทางและ

เงนอนในทานองเดยวกนเปนเทจ ลงวนท ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๓๖. ๔๙ หนงสอสานกเลขาธการคณะรฐมนตร ท สร ๐๔๐๑/ว ๕๐ เรอง ลงโทษขาราชการกระทาผดวนยกรณทจรตในการสอบ ลงวนท ๑๒

เมษายน ๒๕๑๑. ๕๐ หนงสอกรมเลขาธการคณะรฐมนตร ท นว ๒๐๘/๒๔๙๖ เรอง แนวทางลงโทษขาราชการเลนการพนนและเสพสรา ลงวนท ๓

กนยายน ๒๔๙๖. ๕๑ เพงอาง.

๔๑

- เสพสราในเวลาราชการปฏบตราชการ เปนเหตใหมอาการมนเมา จนไมสามารถปฏบตราชการได

- ปลอมลายมอชอเพอนขาราชการ เพอขอกเงนฉกเฉนจากสหกรณ และรบเงนไปในฐานะผรบมอบอานาจ

(๕) ดหมน เหยยดหยาม กดข ขมเหง หรอทารายประชาชนผตดตอราชการ

อยางรายแรง ความผด ฐานดหมน เหยยดหยาม กดข ขมเหง หรอทารายประชาชนผตดตอ

ราชการอยางรายแรง มแนวทางการพจารณา ดงน ๑) ดหมน เหยยดหยาม กดข ขมเหง หรอทารายประชาชนผตดตอราชการอยางรายแรง

คาวา ดหมน เหยยดหยาม กดข ขมเหง ไดอธบายไวแลวตามมาตรา ๘๓ (๙) คาวา “ทาราย” หมายถง ทาใหบาดเจบหรอเสยหาย

๒) เปนการกระทาในฐานะทเปนขาราชการ ๓) มผลเสยกระทบถงภาพพจนสวนรวมของขาราชการหรอทางราชการ ๔) กระทาโดยมเจตนาโดยตรง

(๖) กระทาความผดอาญาจนไดรบโทษจาคกหรอโทษทหนกกวาโทษจาคกโดย

คาพพากษาถงทสดใหจาคกหรอไดรบโทษทหนกกวาโทษจาคก เวนแตเปนโทษสาหรบความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

มแนวทางการพจารณา ดงน ๑) กระทาความผดอาญาจนไดรบโทษจาคกหรอโทษทหนกกวาโทษจาคก

โดยคาพพากษาถงทสดใหจาคกหรอไดรบโทษทหนกกวาโทษจาคก การไดรบโทษจาคกน หมายถง ถกจาคกจรงๆ ซงคดถงทสดโดยคาพพากษา

ใหจาคก และไมรอการลงโทษหรอยกโทษจาคก หรอเปลยนโทษจาคกเปนโทษสถานอน และหมายความรวมถงกรณทศาลมคาพพากษาใหจาคก โดยอานคาพพากษาลบหลงจาเลยเนองจากจาเลยหลบหนดวย ๕๒ การทศาลใหรอการลงโทษยงไมเปนความผดฐานน

โทษทหนกกวาจาคก คอ ประหารชวต คาพพากษาถงทสด หมายความวา คาพพากษาทไมอาจอทธรณหรอฎกาตอไป

ไดอก หรอไมไดอทธรณหรอฎกาภายในเวลาทกฎหมายกาหนดหรอคาพพากษาศาลฎกา ๒) กระทาความผดอาญาไมใชความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอลหโทษ ตวอยางพฤตการณความผด - นกวชาการสรรพสามต ไดรบโทษตามคาพพากษาถงทสดใหจาคก ๖ เดอน

ฐานมยาเสพตด (เฮโรอน) ไวในครอบครอง เปนการกระทาความผดอาญาจนไดรบโทษจาคก

๕๒ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๕๐.

๔๒

- เจาพนกงานสรรพสามต ไดขรถจกรยานยนตมาตามถนน แลวถกเจาหนาท ตารวจ สน.ทงสองหอง ตงจดสกดตรวจแอลกอฮอล พบวามปรมาณแอลกอฮอลในเลอดสงถง ๓๙๖ มลลกรมเปอรเซนตเกนกวา ๕๐ มลลกรมเปอรเซนตตามทกฎหมายกาหนดไว มความผดฐาน ขบรถจกรยานยนตในขณะเมาสรา จาคก ๔ เดอน แมใหการรบสารภาพ เปนประโยชนแก การพจารณาคด ลดโทษใหกงหนง คงโทษจาคกไว ๒ เดอน ปรบ ๖๐๐ บาท

- เจาพนกงานสรรพสามต ถกศาลพพากษาลงโทษจาคกในความผดฐาน กรรโชกทรพย

(๗) ละเวนการกระทาหรอกระทาการใดๆ อนเปนการไมปฏบตตามมาตรา ๘๒

หรอฝาฝนขอหามตามมาตรา ๘๓ อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ความเสยหาย หมายความรวมถง ความเสยหายทไมอาจคานวณเปนตวเงนได

เชน ความเสยหายตอชอเสยงหรอระบบงาน เสยหายแกราชการอยางรายแรงหรอไม มแนวทางในการพจารณา ๕๓ ดงน ๑) ความเสยหายทเปนตวเงนหรอตราคาเปนเงนได คานงถงความมากนอย

ตามคาของเงนเปนสาคญ เชน เสยหาย ๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท เหนไดวาเสยหายอยางรายแรง ทงน ไมมขอกาหนดตายตววาจานวนเทาใดจงจะถอวาเปนความเสยหายอยางรายแรงหรอไมรายแรง เปดชองใหผมอานาจหนาทใชดลพนจไดตามควรแกกรณ

๒) ความเสยหายทไมอาจคานวณราคาได เปนเรองทจะตองพจารณาจากขอเทจจรงเปนเรองๆ ไป โดยคานงถงวาเปนกรณทกอใหเกดความเสยหายตอภาพพจนชอเสยง โดยสวนรวมของทางราชการ หรอตอการบรหารราชการอยางรายแรงหรอไม

ตวอยางพฤตการณความผด - เจาหนาททดนไดรงวดออก น.ส. ๓ ก. จานวน ๖๖ แปลง โดยไมทาการ

ตรวจสอบใหดวาเปนทดนทสามารถออก น.ส. ๓ ก. ไดหรอไม เปนเหตใหจงหวดมคาสงใหเพกถอน น.ส. ๓ ก. จานวน ๓๐ ฉบบ เนองจากออกโดยมชอบดวยกฎหมาย

- ไมปฏบตตามคาสงผบงคบบญชาทสงใหยายไปดารงตาแหนง ณ ทแหงอน ทาใหขาดเจาหนาทรบผดชอบ เสยระบบการปกครองบงคบบญชา และกอใหเกดความเสยหาย ในระบบการบรหารราชการอยางรายแรง

๕๓ สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ., อางแลว เชงอรรถท ๑, หนา ๕๑.

๔๓

(๘) ละเวนการกระทาหรอกระทาการใดๆ อนเปนการไมปฏบตตามมาตรา ๘๐ วรรคสอง และมาตรา ๘๒ (๑๑) หรอฝาฝนขอหามตามมาตรา ๘๓ (๑๐) ทมกฎ ก.พ. กาหนดใหเปนความผดวนยอยางรายแรง

เปนการบญญตไวลวงหนาในกรณทมการละเวนการกระทาหรอกระทาการใดๆ อนเปนการไมปฏบตตามมาตรา ๘๐ วรรคสอง และมาตรา ๘๒ (๑๑) หรอฝาฝนขอหามตามมาตรา ๘๓ (๑๐) ทมกฎ ก.พ. กาหนดใหเปนความผดวนยอยางรายแรง

บทท ๕ ขอควรรเกยวกบวนยขาราชการ

ขาราชการทกคนจาเปนตองทราบขอกาหนดวนยตามมาตราตาง ๆ ตามทไดอธบายไปแลว เพอประโยชนในการรกษาวนยและประพฤตปฏบตตนใหเปนขาราชการทมวนย นอกจากนแลวยงมสงทขาราชการควรจะตองรเกยวกบวนยขาราชการ ดงน ๑. ความผดวนยไมมอายความ แมจะกระทาผดวนยไวนานเทาไรกตาม หากความผดไดปรากฏขน ผบงคบบญชาสามารถดาเนนการทางวนยและลงโทษทางวนยไดเสมอ เชน นาย ก ไดกระทาผดวนยตงแตดารงตาแหนงระดบปฏบตการ แตปรากฏวาความผดของนาย ก ไดปรากฏขนในปจจบนซงนาย ก ดารงตาแหนงระดบชานาญการพเศษ เชนนแลว ผบงคบบญชาสามารถดาเนนการทางวนยและลงโทษ ทางวนยแกนาย ก ได จะเหนไดวาในเรองนแตกตางจากกระทาผดในทางอาญาทมเรองอายความฟองรอง กลาวคอในคดอาญาหากไมฟองรองภายในกาหนดอายความแลว จะฟองรองดาเนนคดไมได ๒. การลงโทษทางวนยตองดาเนนตามกระบวนการของกฎหมาย

กอนทจะมการลงโทษทางวนย ตองมการสอบสวนทางวนย กลาวคอ กรณเปนความผดวนยอยางไมรายแรง ไมวาจะมการตงคณะกรรมการสอบสวนหรอไมกตาม ตองมการแจง ขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาใหผถกกลาวหาทราบ และใหโอกาส ผถกกลาวหาไดชแจงและแสดงพยานหลกฐานเพอแกขอกลาวหา สวนกรณเปนความผดวนย อยางรายแรงตองมการตงคณะกรรมการสอบสวน และเชนเดยวกบกรณความผดวนยอยางไมรายแรง คอตองมการแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาใหผถกกลาวหาทราบ และใหโอกาสผถกกลาวหาไดชแจงและแสดงพยานหลกฐานเพอแกขอกลาวหา และตองม การนาเรองเขาเสนอ อ.ก.พ. กรม หรอ อ.ก.พ. กระทรวง แลวแตกรณ พจารณากอนมคาสงลงโทษ ๓. ผสงลงโทษตองเปนผบงคบบญชาทมอานาจลงโทษได

เชน นาย ก เปนขาราชการระดบปฏบตงานอยทกรมการขนสงทางบก ไดถก ตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนย ตอมา นาย ก. ไดโอนมารบราชการทกรมสรรพสามต ดงนน ถาคณะกรรมการสอบสวนไดสรปสานวนการสอบสวนแลวพบวา นาย ก ไดกระทาผดวนย ผทมอานาจลงโทษทางวนยกบ นาย ก คอ อธบดกรมสรรพสามต (มาตรา ๑๐๖ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑) ๔. สภาพการเปนขาราชการ

กรณจะเปนความผดวนย ตองเปนการกระทาขณะทเขามาเปนขาราชการแลว จะนาเหตทเคยกระทาผดกอนเปนขาราชการมาเปนเหตในการลงโทษทางวนยไมได แตทงน เหตทเคยกระทาผดกอนเปนขาราชการ อาจถกสงใหออกจากราชการเพราะเปนผขาดคณสมบตทวไป ทจะเขารบราชการได แลวแตกรณ และขณะลงโทษทางวนยจะตองมสถานภาพการเปนขาราชการอย

๔๕

หากผนนลาออกจากราชการ หรอเกษยณอายไปโดยไมมกรณถกกลาวหาวากระทาผดวนย อยางรายแรงอยกอนออกจากราชการ จะลงโทษทางวนยไมได (มาตรา ๑๐๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑) ๕. โทษทางวนย

โทษทางวนยตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ ม ๕ สถาน ดงน

(๑) ภาคทณฑ เปนโทษสาหรบกรณกระทาผดวนยเลกนอย หรอมเหตอนควรลดหยอน

ซงยงไมถงกบจะตองถกลงโทษตดเงนเดอน (๒) ตดเงนเดอน เปนการลงโทษตดเงนเดอนเปนจานวนรอยละของเงนเดอนและเปนจานวน

เดอน ซงตามกฎ ก.พ. วาดวยการดาเนนการทางวนย พ.ศ. ๒๕๕๖ ไดกาหนดใหตดเงนเดอนได ครงหนงในอตรารอยละ ๒ หรอรอยละ ๔ ของเงนเดอนทผนนไดรบในวนทมคาสงลงโทษเปนเวลาหนงเดอน สองเดอนหรอสามเดอน เชน ตดเงนเดอนรอยละ ๔ เปนเวลา ๒ เดอน เมอพนเวลา ๒ เดอนแลว กจะไดรบเงนเดอนตามปกต

(๓) ลดเงนเดอน เปนการลงโทษโดยลดเงนเดอนเปนจานวนรอยละของเงนเดอน ซงตาม

กฎ ก.พ. วาดวยการดาเนนการทางวนย พ.ศ. ๒๕๕๖ ไดกาหนดใหลดเงนเดอนไดครงหนงในอตรารอยละ ๒ หรอรอยละ ๔ ของเงนเดอนทผนนไดรบในวนทมคาสงลงโทษ

(๔) ปลดออก เปนการลงโทษใหพนจากราชการ โดยไดรบบาเหนจบานาญเสมอนผนน

ลาออกจากราชการ (๕) ไลออก

เปนการลงโทษใหพนจากราชการ โดยไมไดรบบาเหนจบานาญ ขอสงเกตเกยวกบผซงถกลงโทษทางวนย ตามกฎ ก.พ. วาดวยการเลอนเงนเดอน

พ.ศ. ๒๕๕๒ ขอ ๘ (๒) ไดกาหนดหลกเกณฑเกยวกบการพจารณาเลอนเงนเดอนของขาราชการ พลเรอนสามญวาในครงปทแลวมาขาราชการพลเรอนสามญตองไมถกสงลงโทษทางวนยทหนกกวาโทษภาคทณฑ หรอไมถกศาลพพากษาในคดอาญาใหลงโทษในความผดทเกยวกบการปฏบตหนาทราชการ หรอความผดททาใหเสอมเสยเกยรตศกดของตาแหนงหนาทราชการของตน ซงมใชความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

บรรณานกรม

หนงสอ กรมสรรพสามต. รายงานผลการดาเนนการพฒนาองคการประจาป พ.ศ. ๒๕๖๐ : กรงเทพฯ,

๒๕๖๐. กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน. คมอการดาเนนการและแนวทางการลงโทษทางวนย

กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน : กรงเทพฯ, ๒๕๕๑. ประวทย เปรองการ, เอกสารการบรรยายวนยและการรกษาวนยของพนกงานสวนทองถน :

(ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.pkorat.com/index.php?option=com_docman &task=doc_download&gid=155&ltemid=8. (วนทคนขอมล : ๑ ธนวาคม ๒๕๖๐)

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. คมอการดาเนนการทางวนยขาราชการครและ

บคลากรทางการศกษา : (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.otepc.go.th/index.php/ 2012-09-03-03-32-44/443-2012-07-13-13-13-13-8023. (วนทคนขอมล : ๑ พฤศจกายน ๒๕๖๐).

สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ.. คมอการดาเนนการทางวนยตามพระราชบญญตระเบยบ

ขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ : กลมโรงพมพสานกงานเลขาธการ สานกงาน ก.พ. , ๒๕๕๓.

สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ.. คมอวทยากรในการพฒนาขาราชการ เรอง วนยขาราชการ พลเรอน : โรงพมพสานกงาน ก.พ. , ๒๕๕๙.

สานกมาตรฐานวนย สานกงาน ก.พ.. แนวทางการลงโทษขาราชการพลเรอนตามพระราชบญญต

ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ : กลมโรงพมพ สานกบรหารกลาง สานกงาน ก.พ., ๒๕๔๗.

กฎหมาย พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑.

คณะผจดทาคมอวนยและการรกษาวนย ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑

กรมสรรพสามต

ทปรกษา นายปญญา ฉายะจนดาวงศ รองอธบด คณะผจดทา ๑. นางสรพร ธนนนทนสกล ผอานวยการสานกบรหารทรพยากรบคคล ๒. นางสาวชลตา ผองอกษร นตกรชานาญการพเศษ ๓. นางสาวอรกานต แสงมณ นตกรชานาญการพเศษ ๔. นายอภเดช ไทยเทยง นตกรชานาญการ ๕. นายศรชย ศภชยศรจนทร นตกรชานาญการ ๖. นางสาวภาวณ อมรประภาธรกล นตกรชานาญการ ๗. นางสาวธรนช ยมสวาง นตกรปฏบตการ