วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

พทธธรรมกบการปองกนปญหาการทจรตคอรรปชนในสงคมไทย

Buddhadham and Prevention of Corruption Problems in Thai Society

พเชฐ ทงโต1

Phichet Thangto1 1ภาควชารฐศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

บทคดยอ

การทจรตหรอ ฉอราษฎรบงหลวงเปนปญหาของสงคมไทยทสงผลกระทบตอ

ประเทศชาตในทก ๆ ดาน ทงขยายตวเปนวงกวาง การน าหลกการทางพทธศาสนามาเปน

ยทธศาสตร หลกการ แนวคด วธปฏบต ยอมจะเปนชองทางหนงในการแกไขหรอยตปญหา

การทจรตทเกดขนในวงสงคม ประเทศชาต ทงจะเปนประโยชนในการปองกนปญหาดงกลาวได

จรงในระยาว

บทความนมเปาหมายเพอเสนอทางออกโดยการประยกตใชหลกพทธธรรมเพอน าไปส

การแกปญหา หรอบรณาการการแกปญหา รวมทงการปองกนการทจรตคอรรปชนในสงคมไทย

ค าส าคญ: พทธธรรม การปองกนปญหาทจรตคอรรปชน ในสงคมไทย

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

Abstract

Corruption is a problem in Thai society that has a big impact on the country in all

aspects and it is widely spreading more and more. It is proposed that making use of

Buddhist principles as a strategy, principles, concepts and practical means could be a way to

solve or terminate such a problem in the society and the country as a whole. It can also be

beneficial to really prevent the mentioned problem in the long run.

This article aims to offer a solution as well as a prevention for the corruption

problems by applying Buddhist principles to lead to a solution or to an integrated solution for

corruption in Thailand.

Keywords: Dhamma, corruption prevention in Thai Society

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

บทน า ปญหาทเกดขนในสงคมไทยโดยเฉพาะ

ประเดน “คอรรปชน” หรอ “การฉอราษฎรบงหลวง”

ถกน ามาเปนขอถกเถยงนบแตอดตจนกระทง

ปจจบน แมในประวตศาสตรการเปลยนแปลงทาง

การเมองในหลาย ๆ ครงทผานมา การคอรรปชน

ถกน ามาเปนประเดนอางในการเปลยนแปลงทาง

การเมองในประวตศาสตรไทย หากมองยอนกลบ

ไปในประเทศของกลมทปลอดจากการทจรต หรอ

มการคอ ร รปชนนอย ทส ด อา ท เดนมา รก

ฟนแลนด ไอซแลนด นอรเวย สงคโปร ซงประเทศ

เหลานมแนวด าเนนนโยบายดวยรฐสวสดการม

คณภาพในการด าเนนชวต มความเขมขนในการ

บงคบใชทางกฎหมาย รวมไปถงมกฎหมายทจะ

ปองกนและแกไข การทจรตคอรรปชนไวอยางเปน

ระบบ อาจเรยกวา “จรยธรรมของผปกครอง”

หรอ “ธรรมาภบาล” โดยเฉพาะขอหนงในธรรมาภบาล

คอเรอง “ความโปรงใส ตรวจสอบได” เปนกรอบใน

การบรหารองคกร หรอราชการแผนดน เมอมอง

ยอนกลบมายงประเทศไทย ถกจดอยในอนดบ 76

ของโลก (จาก 168 ประเทศ) และเปน อนดบ 3

ของอาเซยน จงอาจวเคราะหไดวาปญหาการ

“คอรรปชน” ยงเปนปญหาหลกในสงคมไทย ทตอง

ไดรบการแกไข ดงปรากฏในงานวจยของ นพนธ

พวพงศกรและคณะ (2557) พบวา “การทจรต

คอรรปชน” ยงเกดขนอยางตอเนองจนกระทง

ปจจบนหากยอนไปในอดตไทย มปญหาคอรรปชน

เกดขนมาชานานและมแนวโนมทจะมความรนแรง

มากขนเรอย ๆ และพบปญหาดงกลาวเกอบทก

ภาคสวน ถงแมรฐบาลมความพยายามปองกนและ

แกไขมาโดยตลอด (มกดา สวรรณชาต, 2557) แต

ดเหมอนวาปญหาการคอรรปชนกไมไดถกแกไขได

เทาใดนกเนองจากการรายงานผลการจดอนดบคา

ดรรชนภาพลกษณคอรรปชนของประเทศไทย ใน

อดตตงแต ปพ.ศ. 2541 จนถงป พ.ศ. 2558 พบวา

คาดชนภาพลกษณคอรรปชนยงอยในระดบต า คอ

อย ทระดบ 38 จากคะแนนเตม 100 คะแนน มาโดย

ตลอด ซงเปนเครองชวดทสามารถสะทอนใหเหนวา

ประเทศไทยเปนประเทศทมปญหาคอรรปชน

ในระดบทสงและมแนวโนมทจะสงขน (จารวรรณ

สขมาลพงษ, 2556) พรอมชใหเหนวาการตอตาน

การคอรรปชนของประเทศไทยทผานมาจนถง

ปจจ บนนน กยงไมประสบผลส าเรจเทาทควร

ถงแมวาทกภาคสวน จะไดมความพยายามทจะ

ก าหนดและใชมาตรการในการปองกนและ

ปราบปรามการคอรรปชนอยอยางตอเนองมาโดย

ตลอดกตาม หรอแมลาสด พลเอก เปรม ตณสลานนท

กลาวปาฐกถาวา “ผมมองวาศาสนาจะชวยอบรม

สงสอน บอกถงความเลวรายของการโกงใหคนรวา

เปนสงทชวรายทสด ผมเคยบอกวาปญหาเลวราย

ทสดในชาต คอ คนในชาตโกงชาตของคณเอง ซงเปน

สงทนาขายหนามาก การโกงไมใชเพงมแตมหลาย

ปแลว มตวเลขทถกศกษาจะเหนวาประเทศเรานน

คอนขางปราบปรามการโกงไดชา และหากชาแบบ

นตลอดไปจะท าใหบานเมองแยลง”

ผลการวจยพบวา ในแตละปมากกวา

รอยละ 80 พอคาและนกธรกจ ตองสญเสยเงน

ใหกบการคอรรปชน มลคารวมสงถงเกอบ สามแสน

ลานบาท ซงเงนจ านวนมหาศาลเชนนสามารถ

อ านวยประโยชนแกคนสวนใหญของประเทศไดท า

ใหรฐตองจายเงนงบประมาณสงกวาทเปนจรงท า

ใหประชาชนตองได รบบรการสาธารณะทม

คณภาพต า อกทงยงท าใหนกลงทนขาดความ

เชอมนในระบบราชการไทยทมกจะมการใชอ านาจ

โดยมชอบ

ผลจากงานวจยโดยส านกวจยของ

มหาวทยาลยครสเตยน ในชวงเดอน เมษายน พ.ศ.

2557 (2559, ออนไลน) ไดเสนอแนวทางเพอลด

ปญหาการทจรต โดยรอยละ 65.4 เหนวา ควรปลกฝง

คณธรรมและจรยธรรมใหแกเยาวชนอยางตอเนอง

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

และรอยละ 48.7 เหนวาควรยกยอง/ใหรางวลสงเสรม

ผทประพฤตตนเปนแบบอยางทด มความซอสตย

สจรต มคณธรรม จรยธรรม

จากขอมลทน าเสนอมา คอรรปชนเมอ

พจารณาในภาพรวม ปญหาการทจรต คอรรปชน

ยงคงเปนปญหาในสงคมไทย (จารวรรณ สขมาลพงษ,

2556) ทจะตองชวยกนสะสาง ดแล หรอขจดให

หมดไปจากสงคมไทย แตตองเปนการรวมดวย

ชวยกนของประชาคมทกภาคสวนอยางใสใจ พรอม

ทงใหความส าคญเปนวาระแหงชาตและด าเนนการ

อยางเรงดวนโดยมเปาหมายเพอท าใหการทจรต

คอรรปชนใหหมดไปจากประเทศไทย ซงในบทความน

จงมงศกษาแนวคดพรอมทงสะทอนออกมาเปน

แนวปฏบตตามมมมองของศาสนา กบหลกคดพทธ

ธรรมกบการน าไปประยกตใชปองกนการทจรต

รวมกบองคกรภาครฐ และหนวยงานอน ๆ อนจะ

พงเกดขนในอนาคต

ประชาคมโลกกบปญหาคอรรปชน

จร วจตรวาทการ (2559) เลขาธการ

มลนธองคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย

(Transparency Thailand) ไดเปดเผยผลการจดอนดบ

ดชนชวดภาพลกษณคอรรปชน ประจ าป 2558

ประเทศไทยไดคะแนน 38 คะแนนจากคะแนนเตม

100 คะแนน อยอนดบท 76 จาก 168 ประเทศทวโลก

และเปนอนดบท 3ในกลมประเทศอาเซยนในการจด

อนดบประจ าป 2558 น องคกรเพอความโปรงใส

นานาชาต (Transparency International) ไดจดอนดบ

ประเทศทงหมด 168 ประเทศทวโลก ปรากฏวา

ประเทศเดนมารก ไดคะแนนสงสด 91 คะแนน

สามารถรกษาแชมปเปนอนดบหนงไดสองปซอน

ขณะทประเทศทไดคะแนนลดลงจากเดมอยาง

มากกวาปทแลว ไดแก บราซล กวเตมาลา และ

เลโซโธ เมอเปรยบเทยบอนดบเฉพาะกลมประเทศ

อาเซยน ประเทศไทยมคะแนนเปนอนดบท 3 รอง

จากสงคโปรและมาเลเซย สวนประเทศบรไนไมได

อยในการจดอนดบครงน

“การจดอนดบคอรรปชนเปนวธการ

กระตนใหผคนทวโลกหนมาสนใจปญหาทจรต

คอรรปชนวาเปนปญหารวมกนของคนทงโลก ไมใช

เปนปญหาของประเทศก าลงพฒนาหรอเปนปญหา

ของประเทศใดประเทศหนงเทานน โดยประเทศ

ไทยในชวงทผานมานนจะเหนไดวามความตนตวตอ

การแกไขปญหาเปนอยางมาก ทกภาคสวนไดรเรม

ผลกดน และพยายามแกไขปญหาอยางจรงจง

โดยเฉพาะดานการปลกจตส านกและการปองกน

ไมวาจะเปนการขบเคลอนใหใชหลกสตร “โตไป

ไมโกง” ในโรงเรยนทวประเทศ การสราง “ส านก

ไทย ไมโกง” แกประชาชนทกกลมอาชพ การออก

พระราชบญญตอ านวยความสะดวกเพอชวยให

การด าเนนงานของภาคธรกจเอกชนเมอตองขอ

อนมตหรอใบอนญาตจากภาครฐมความรวดเรว

และเทยงธรรม รวมทงการเปดเผยขอมลขาวสาร

ผานชองทางอเลกทรอนกสตาง ๆ หรอแมแตใน

รฐธรรมนญทก าลงรางกนอยกมกลไกพเศษหลาย

อยางทออกแบบมาเพอปองกนการทจรตคอรรปชน

โดยเฉพาะ สงส าคญทจะท าใหการแกไขปญหา

ทจรตคอรรปชนไดผลอยางยงยนนน คนในสงคม

ตองมคานยมทถกตอง ซงควรปลกฝงและสราง

การรบรคานยมทถกตองตงแตวยเดก ผใหญควร

เปนตวอยางทด สอกตองชวยกระตนและตอกย า

ใหคนในส งคม รบ รซ มซ บอย า งสม า เสมอ ”

(จร วจตรวาทการ, 2559) ใหเกดภาพลกษณเปนรปธรรม

ดวยการยกยองคนทควรยกยอง ขมคนทควรขม

(นคคณเห นคคหารห ปคคณเห ปคคหารห ) (ข.ชา.

(ไทย) 27/14-20/597)

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

ตารางท 1 เปรยบเทยบประเทศทอนดบการทจรตนอยทสดในโลก และมากทสดในโลก ประจ าป พ.ศ. 2558

ท ประเทศ (นอย) อนดบ คะแนน ท ประเทศ (มาก) อนดบ คะแนน

1 Denmark 1 92 1 North Korea 167 4

2 Finland 2 91 2 Afghanistan 166 11

3 Sweden 3 89 3 Sudan 165 12

4 New Zealand 4 88 4 South Sudan 163 15

5 Netherlands 5 87 5 Angola 163 15

6 Norway 5 87 6 Libya 161 16

7 Switzerland 7 86 7 Iraq 161 16

8 Singapore 8 85 8 Venezuela 158 17

9 Canada 9 84 9 Guinea-Bissau 158 17

10 Germany 10 81 10 Haiti 158 17

ทมา: เปรยบเทยบประเทศทล าดบการทจรตนอยทสดในโลก และมากทสดในโลก 2558, (2559, ออนไลน)

ตารางท 2 ดชนชวดภาพลกษณคอรรปชน ประจ าป พ.ศ. 2558 ของประเทศในภมภาคอาเซยนใน พ.ศ. 2558

อนดบในอาเซยน อนดบโลกป 2558

(167 ประเทศ) ประเทศ

คะแนน

ป 2558

คะแนน

ป 2557

คะแนน

ป 2556

1 8 สงคโปร 85 84 86

2 54 มาเลเซย 50 52 50

3 76 ไทย 38 38 35

4 88 อนโดนเซย 36 34 32

5 95 ฟลปปนส 35 38 36

6 112 เวยดนาม 31 31 31

7 139 ลาว 26 25 26

8 147 พมา 22 21 21

9 150 กมพชา 21 21 20

ทมา: ดชนชวดภาพลกษณคอรรปชน ประจ าป พ.ศ.2558 ของประเทศในภมภาคอาเซยนใน พ.ศ. 2558

(2559, ออนไลน)

จากตารางท 1 และ 2 สะทอนใหเหน

ขอเทจจรงวา การคอรรปชนในปจจบนยงถอวาเปน

ปญหาใหญทเกดขนในประเทศตาง ๆ ทวโลก ไมวา

จะเปนประเทศทพฒนาแลวหรอประเทศทก าลง

พฒนา ทงการคอรรปชนยงไดกลายมาเปนปญหา

ทมความส าคญทสดปญหาหนงของหลาย ๆ ประเทศ

โดยยงไมมททาวาจะหมดไปอกทงยงทวความรนแรง

และซบซอนมากขนเรอย ๆ แมวาหลายประเทศได

กาวเขาสความทนสมยมระบบการบรหารราชการ

สมยใหมมการรณรงคจากองคกรของรฐหรอองคกร

อสระตาง ๆ อยาง เชน องคการสหประชาชาต

ธนาคารโลกและภาคประชาชน ทตางเหนพองกนวา

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

การคอรรปชนเปนปญหาทน าไปสความยากจน

และเปนอปสรรคทขดขวางการพฒนาประเทศชาต

อยางแทจรง

จากสถานการณทวโลกคอรรปชนเปน

ปญหาใหญทไดรบความสนใจจากนานาประเทศ

ทตองแสวงหาแนวทางแกไข และการปองกน

การทจรตทเกดขนใหลดลงหรอหมดไป โดยทวโลก

มองวาปญหานเปนภยคกคามความมนคงของมวล

มนษยและประชาชาตโดยรวม ในสวนประเทศไทย

ปญหาคอรรปชน เปนปญหาทจะตองหาทางออก

มการพยายามเสนอแนวคดหลาย ๆ ประการ เชน

การออกกฎหมาย การสรางองคกรขนมาเพอ

ปองกนการทจรตในวงราชการ การรณรงคผานสอ

รวมไปถงการกระตนเราใหเกดความตระหนก

ในอนทจะปองปรามและปองกนเหตอนจะพง

เกดขนในรปแบบตาง ๆ

คอรรปชน ภาพสะทอนความเปนจรงทยง

เกดขนในสงคมไทย ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพล

เรอน (ก.พ.) ไดใหค าจ ากดความ การคอรรปชน

(Corruption) ซงมรากศพทมาจากภาษาละตนวา

Corrumpere มาจากค า 2 ค ารวมกนคอ To Ruin-

Com (together) + Rumpere (to break) หมายถง

การท าลาย หรอละเมดจรยธรรม หรอธรรมเนยม

ปฏบตในการบรหารงานของเจาหนาทของรฐ ซง

รวมถงพฤตกรรมทไมปฏบตตามกฎหมาย ท านอย

กวา หรอไมดเทาทกฎหมายระบไว หรอแมแตท า

ตามวตถประสงคของกฎหมาย แตใชวธการทผด

กฎหมาย (ศรวรรณ มนอตระผดง, 2555)

ผาสก พงษไพจตร และ สงศต พรยะรงสรรค

(2537) ใหค าจ ากดความของการคอรรปชน คอ การใช

อ านาจเพอใหไดมาซงก าไร ต าแหนง ชอเสยงเกยรตยศ

หรอผลประโยชนเฉพาะกลม โดยการฝาฝนกฎหมาย

หรอมาตรฐานทางศลธรรม อาจรวมถงพฤตกรรม

เบยงเบนของ ผมต าแหนงในราชการเพอใหได

ผลประโยชนเขาตนและพรรคพวก ทงในดานสงคม

ดานการเงน ดานต าแหนง

องคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย

ใหนยามความหมายไววา “คอการกระท าใด ๆ

ของเจาหนาทของรฐในการใหไดมาซงประโยชน

สวนตน” กลาวโดยสรป การคอรรปชน หมายถง

การประพฤตของบคคลหรอคณะบคคล ทไม

ถกตองตามกฎหมาย อนเนองมาจากงดการปฏบต

เลอกปฏบตเพอกอใหเกดผลประโยชนตอตนเอง

และพรรคพวก

รปแบบ ชองทาง วธการ ของการทจรต

คอรรปชนในสงคมไทย มนกวชาการไดกลาวไวม

หลายรปแบบ อาท

1. การแสวงหาคาเชาทางเศรษฐกจ

เชน การผกขาด การใหสมปทาน และการเรยก

เกบสวนแบงอยางผดกฎหมาย โดยการสรางความ

ขาดแคลนเทยม เชน ปญหาการขาดแคลนน าตาล

ขาดแคลนขาว และหรอขาดแคลนน ามนปาลม

เปนตน

2. การฉกฉวยทรพยากรของรฐมา

เปนของครอบครวและอาจกระท าโดยการแปรรป

รฐวสาหกจ หรอกจการของรฐ เชน ไฟฟา ประปา

เปนตน การมผลประโยชนทบซอน สถานการณท

เจาหนาทของรฐมผลไดรบผลเสยสวนตวและผล

ดงกลาวมอทธพลตอการตดสนใจ หรอการกระท า

หนาทโดยขาดความเทยงธรรม

3. การใชอทธพลทางการเมองหา

ผลประโยชนจากตลาดหลกทรพย (ปนราคาหน

ของตวเอง) ปกปดการบรหารงานทไมถกตอง

การปดบงและใหขอมลอนเปนเทจ การใชนโยบาย

กฎหมาย กฎเกณฑขอบงคบตาง ๆ อยางมอคตและ

ล าเอยง

4. การใชอทธพลทางการคา แสดง

บทบาทเปนนายหนาหรอมผลประโยชนทบซอน

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

จากการคาตางตอบแทน การแลกเปลยนสนคา

เกษตรกบประเทศคคา

5. การใชทรพยากรของรฐไปในทาง

มชอบ การปลอมแปลงเอกสารการฉอฉลการใช

กองทนของรฐเพอไปหาผลประโยชนทางการเมอง

6. การใชระบบอปถมภ เลนพรรค

เลนพวก และการใหผลประโยชนตางตอบแทน เชน

การฮวประมล การใหและการรบสนบน การขเขญ

บงคบและการใหสงลอใจ การใหของขวญ และรบ

ของขวญ ไมถกตอง มผลเปนการสรางแรงจงใจ

เชน เชคของขวญมลคาสงและสนบนมลคาสง

7. ผบรหารประเทศท าตวเปนผอปถมภ

รายใหญของประเทศโดยการใชนโยบายประชานยม

ใชอ านาจของต ารวจ ทหาร และขาราชการในทางทผด

ทจรตการเลอกตง ทงการซอเสยง และการทจรต

ดวยวธตาง ๆ

8. การบรจาคเพอชวยเหลอการ

รณรงค ทผดกฎหมาย เชน การบรจาคใหแก

นกการเมองและพรรคการเมองรฐบาล เพอทจะม

อทธพลตอการก าหนดนโยบายของรฐบาล

สาเหตระบบทจรตคอรรปชนมโครงสราง

รากฐานอนแขงแกรงและด ารงอยในปจจบนนน

มสาเหตการ คอรรปชนทพบในสงคมจ าแนกได

4 ดาน ไดแก

1. ดานเศรษฐกจและการครองชพ

ไดแก งบประมาณรายจายของรฐทมจ านวนมาก

ประชาชน “เหนแกได (โลภ)” ซอความสะดวกจาก

เจาหนาทของรฐ และเจาหนาทในองคกรนน ๆ

มรายนอยเมอเทยบกบรายจาย

2. ดานระบบบรหารราชการ ไดแก

ขาดการก ากบดแลใหเปนไปตามระเบยบวนยของ

ผคบบญชา ท าใหเกดการทจรต และความไม

สมดลของอ านาจในการบรหารราชการสวนกลาง

สวนภมภาค และสวนทองถน การดแลควบคมไม

ทวถง เกดการทจรตในวงราชการไดงาย รวมทง

การเกรงใจและเกรงกลวผบงคบบญชา ใชอ านาจ

หนาทแสวงหาผลประโยชนไมศกษาและปฏบตตาม

ระเบยบแบบแผนของทางราชการ

3. ดานสงคมวฒนธรรมและศลธรรม

ไดแก การขาดคณธรรมของเจาหนาทรฐและผตด

สนบน เจาหนาทของรฐชนผใหญทจรตแลว ไมถก

จบได ท าใหกลายเปนเรองถกตอง ดงาม ผดเปน

ถกไป เปนตวอยางใหผนอยท าตาม ประกอบกบสงคมไทย

เนนวตถนยมมากกวาความดงาม ศลธรรม วตถคอ

สงทเปนคณคาของสงคมบคคลใชจายฟมเฟอย

ทางดานอปโภคบรโภค จงตองดนรนดวยวธการ

คอรรปชน

4. ดานกฎหมายและวธพจารณา

ไดแก การลงโทษทางวนยมความยงยากในการหา

พยานหลกฐาน เพราะมระเบยบขนตอนมากมายใน

การสอบสวน การพสจนการทจรตฯตองมหลกฐาน

อยางชดเจนซงยากแกการพสจน ทงนการคอรรปชน

จะเขาไปมสวนเกยวของกบกจกรรมตาง ๆ ในชวตประจ าวน

ไดตลอดเวลาโดยเฉพาะอยางยงกจกรรมตาง ๆ

ทเกยวกบโครงการพฒนาขนาดใหญ โครงการ

กอสรางสาธารณปโภคขนพนฐาน เชน เขอน

ทาอากาศยาน ถนนหลวง ทางรถไฟ หรอระบบ

การคมนาคม

ภาพท 1 ภาพลอเลยนจากสอ ทสะทอนถงปญหา

คอรรปชนในประเทศไทย

ทมา: พนทปดอทคอม (2557, ออนไลน)

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

ผลเสยการทจรต คดโกง เปนการท าลาย

หลกการพนฐานทางศลธรรมในทกสงคม กอใหเกด

ผลกระทบทเสอมถอย ทงในเชงระบบโครงสราง

วฒนธรรมองคกร และพฤตกรรมเชงบคคล เปนตว

ท าลายกฎ กตกา กฎหมาย ซงเปนหลกการพนฐาน

ทางสงคม รวมไปถงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม

และวฒนธรรม และเปนการคกคามสทธของคน

สวนใหญ ผยากไร ผดอยโอกาสใหเสยโอกาสผาน

การ “คอรรปชน” ดงกรณการโกงงบประมาณแผนดน

การทจรตจ าน าขาว หรอการเบยดบงงบประมาณ

การกอสรางซงมสดสวนทมากของการพฒนาประเทศ

แนวทางแกไข ในประเทศไทยมองคกร

ทมสวนตอการแกไขการทจรตคอรรปชน ทตราโดย

กฎหมาย เปนองคกรอสระ เชน คณะกรรมการปองกน

และปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.)

คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน (ส.ต.ง.) คณะกรรมการ

ปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (ป.ป.ง.) และ

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรต

ในภาครฐ (ป.ป.ท.) นอกจากนยงมองคกรทเกยวเนอง

ในการแกไขการคอรรปชนของภาครฐ ไดแก

คณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) ส านกงาน

ต ารวจแหงชาต ผตรวจการแผนดน และกรมสอบสวน

คดพเศษ

การสรางมาตรการทางกฎหมายเพอ

ลดปญหาการคอรรปชน อาทการตราพระราชบญญต

วาดวยการใหเอกชนเขารวมงานหรอด าเนนการใน

กจการของรฐ พ.ศ. 2535 พระราชบญญตวธ

ปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 ตอจากนน

รฐไดจรงจงในการแกไขปญหาการคอรรปชนตงแต

มรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2540

ซงมการจดตงองคกรอสระหลายองคกรและออก

กฎหมายหลายฉบบ เพอปองกนและปราบปราม

การทจรตหลายฉบบ อาทพระราชบญญต ประกอบ

รฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปราม การทจรต

พ.ศ. 2542 หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอ

ประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของ

รฐ พ.ศ. 2543 (ซงหามใหเจาหนาทรฐรบทรพยสน

มลคาเกนสามพนบาท) พระราชบญญตวาดวย

ความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของ

รฐ พ.ศ. 2542 พระราชบญญตการจดการหนสวน

และหนของรฐมนตรพ.ศ. 2543 รฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 พระราชบญญต

ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 พระราชบญญต

มาตรการของฝายบรหารในการปองกนและ

ปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2551 เปนตน

จากมาตรการทางกฎหมาย ภาครฐไดม

มาตรการดานการเสรมสรางทศนคตและคานยม

เกยวกบความซอสตยสจรตควบคไปดวย ซงเหนได

ชดเจนขนเมอมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑ

และวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546

ซงเปนการน าหลกธรรมาภบาล (Good Government)

เพอแกไขและปองกนการคอรรปชน โดยเฉพาะ

อยางยงหนวยงานหลกในการปองกนและปราบปราม

การทจรต ไดแก ป.ป.ช ไดก าหนดยทธศาสตร

การปราบปรามการทจรต

ยทธศาสตรท 1 : ปลกจตส านก

คานยม คณธรรม จรยธรรม และสรางวนยแก

ทกภาคสวน

ยทธศาสตรท 2 : รวมพลงแผนดน

ปองกนและปราบปรามการทจรต

ยทธศาสตรท 3 : เสรมสรางความแขงแกรง

แกหนวยงานตอตานการทจรต

ยทธศาสตรท 4 : สรางบคลากร

มออาชพปองกนและปราบปรามการทจรต

ส าหรบยทธศาสตรดงกลาวจะตองม

การน ามาก าหนดเปนมาตรการทเปนรปธรรมเพอ

การแกไข ปญหาการคอรรปชน โดยม ป.ป.ช. ท า

หนาทประสานภาคสวนตาง ๆ เพอแกไขปญหา

การคอรรปชนอยางจรงจง

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

พทธธรรมกบการปองกนการคอรรปชน

ในสงคมไทย

ในหลกการทางพระพทธศาสนาม

แนวคดทปรากฎในพระไตรปฎก คอ ตถาคตกลาว

อยางใด (ยถาวาท) กท าอยางนน (ตถาการ) ท า

อยางใด (ยถาการ) กกลาวอยางนน (ตถาวาท)

ฉะนนชาวโลกจงเรยกวา “ตถาคต” (ข.อต. (ไทย)

25/112/496) แปลวาเมอจะเปนคนสอนคน ตองม

ทกษะความร และปฏบตได พทธพจนจงมค าวา

“วชชา จรณสมปนโน” (ว.มหา.(ไทย) 1/1/1) ท

แปลวาถงพรอมดวยความรและการปฏบต สรปคอ

สงทพระพทธเจาสอน น ามาบญญตเปนหลกศล

หรอวนย เปนสงทพระพทธเจาไมเคย “ลวงละเมด”

ในสงทเปนขอหาม และไมเคยละเวนในสวนทเปน

“หลกธรรม” หรอหลกการท าใหเจรญ ดงนน

พระพทธเจา จงเปนแบบอยาง ตนแบบในการด าเนน

หรอท าใหเกดขนในการด าเนนชวต แปลวา คนจะ

สอนคน คนจะเปนผน าคน คนจะเปนนกการเมอง

นกการศาสนา นกบรหารจดการ ผมสวนเกยวของ

เพอควบคมคนใหเปนสมาชกในสงคม ตองเปนผ

“มนคง” ในหลกการทตวเองเปนผบญญต หรอถอ

สมาทาน แปลวานกบวช ผน าศาสนา นกการเมอง

บคลากรในองคกรภาครฐ ตองเปนตวอยางในการ

รกษาหลกการทถกตองของศาสนาตวเอง มนคง

ในการทจะท าตามศาสนาของตวเองอยางบรสทธ

ไมปลอมแปลงแมกระทงหลกการ หรอค าสอนของ

ตวเอง จากนนเปนแบบอยางในการสงตอสสาธารณะ

กระท าตนเปนแบบอยางตามหลกการทางศาสนา

แลวสงตอเปนพฤตกรรมทเทยงตรง ซอตรงอยาง

เหมาะสม สสาธารณะ แปลวา พดได ท าได สอนได

กระท าตนใหเปนแบบอยาง เพอสรางตวแบบตอสงคม

จากนนผทมสวนตอการออกฎหมายใชกฎหมาย

หรอบงคบใช หรอรณรงคใหผอนใชกฎหมาย ตอง

เปนแบบอยางในทก ๆ เรองตามขอบญญตกฎหมาย

เพราะถากระท าในทางตรงกนขาม จะเทากบวา

คณคาความศกดสทธ และคณคาของกฎหมายก

จะหายไป ไมเกดผลในทางปฏบต ทงจะกลายเปน

กฎแหงการเลอกปฏบต ถาเกณฑทางศลธรรมและ

กฎหมาย ถกทมหนาทเกยวเลอกปฏบตไดหรอ

ปฏบตเกดมาตรฐานทแตกตางกน ผลจะกลายเปน

ปญหาขององคกรไปในทสด

ตามแผนยทธศาสตรท 1 ของหนวยงาน

ป.ป.ช. ทท าหนาทโดยตรงในการสงเสรม กระตน

ปองปรามตอการทจรตคอรรปชน ไดก าหนด

ยทธศาสตรท 1 คอ “ปลกจตส านก คานยม คณธรรม

จรยธรรม และสรางวนยแกทกภาคสวน” ใน

แนวคดน ป.ป.ช. ได รวมมอกบองคกรศาสนา

องคกรภาครฐและเอกชนเขามามสวนในการขบเคลอน

และกระตนเตอนรวมกบองคกรอน ทจะชวยกน

สรางเครองมอ หรอกลไกปองกนกลโกง ไมให

เกดขนในสงคม หรอรณรงคการ “โกง” ในศาสนก

ผนบถอศาสนานน ๆ โดยอาศยหลกคดอดมคตทาง

ศาสนา เปนเครองมอหรอกลไกในการรณรงคและ

ชวยใหเกดในสงคมไทยใหนอยทสด

โดยหลกการในทางพระพทธศาสนา

พบวาในคมภรทางพระพทธศาสนามขอมลหลาย

แหลงทแสดงโทษของการ “โกง” หรอการเบยดบง

ทรพย หรอสงของอนไมพงประสงค หรอการไดมา

โดยไมสจรต แมแตเพยงแคเฉยดกล ากรายยง

ตองโทษเกอบประหารชวต (ข .จ รยา. (ไทย)

33/16-23/759-760/จราภรณ สธมมสภา และ

ภเบศ วณชชานนท, 2557) แปลวาการ “เบยดบง”

ทรพยากรในทกกรณเปนเหตน าไปสความเสอม

หรออนตรายตอชวต ได ท งส น (ม .ม . ( ไทย)

13/446/558/, บงกช สทศน ณ อยธยา, 2557)

หลกปฏบตในเรองศล 5 เปนบญญต

พนฐานในเชงสงคม (สวฒน อนทรประไพ, 2557)

ซงเราจะเหนวา ศลโดยเฉพาะขออทนนาทาน ม

แนวคดเรองสมมาอาชวะ ทเปนเครองการนตวา

พระพทธศาสนา ไมสนบสนนหรอสงเสรมการ

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

“ เ บยดบง” ทงท รพยสนของบคคล ปจ เจก

หมคณะ สวนรวม และสาธารณะประโยชน หรอ

ของภาครฐ อนมความหมายถงการฉอโกงทกรณ

ดงนนหลกการทางพระพทธศาสนา สามารถน ามา

อธบายประยกตใชปองกนการทจรตคอรรปชนได คอ

1. การใชหลก “ธรรมวนย” หรอ

“หลกการ” ให เ ปนส งส าคญ ทสด หมายถ ง

พระพทธศาสนาใหยดหลกการดงมหลกฐานวา

กอนทพระพทธเจาจะปรนพพานพระอานนทไดทล

ถามว า จะมอบให ใครเ ปนผ น าพทธศาสนา

พระพทธเจาไดตอบวา “ธรรมวนยจะเปนศาสดา

แทนเรา” (ปจฉมวาจา : ท.มหา. (ไทย) 10/216/164)

ในความหมายคอหลกการ อน เ ปนอดมคต

แกนกลางจะเปนสงส าคญสงสดเพอยดถอ เพอการ

ปฏบต หรอใหผยดถอไดปฏบตในความหมายคอ

ศลธรรมตองเปนศลธรรม กฎหมายตองเปน

กฎหมาย ความโปรงใสตองเปนความโปรงใส

นยยะนคอ หลกการตองเปน “บญญต” ของทก

สงคม หรอท าใหคนมความสจรตในหนาท ชอตรง

ตอหนาท ดงกรณ ครบาตบ อบาล วดหวฝาย

สโขทย (พ.ศ. 2440-2515) เกจผเปนศษยครบา

ศรวชย (พ.ศ. 2421-2481) ทมประวตถงความมงมน

ชอตรงตอ “มงสวรต” จนกระทงมรณภาพดวยโรค

ขาดสารอาหาร หรอ “พระยาพชยดาบหก” (พ.ศ. 2284-

2325) (ทรงพล นาคเอยม, 2550) ทยอมสละชวต

เพยงเพราะตองการยนยนตอเจตนารมณแหง

ความ “ซอสตย” พรอมวลเดดวา “ไมเปนขาสองบาว

ไมเปนจาวสองนาย” รวมไปถง “พนทายนรสงห”

ในประวตศาสตรทมงมนตอความจรงและความ

ถกตอง ทยนยนตอความตายเพอทจะรกษา “กฎ”

ไว ดงนน แนวคดทางพระพทธศาสนา คอ การยด

หลกการทจะเปนสงส าคญ หรอรกษาความถกตองไว

ดงมแนวคดทางพทธศาสนาทวา “จงสละมอเพอ

รกษาแขน สละแขนเพอรกษาชวต และยอมสละ

ชวต เพอรกษาธรรม (ความถกตอง)” (ข.ชา (ไทย)

28/470/177) ดงนนหากสงคมถกท าใหเปนสงคม

แหงความจรง ถอกฎกตกา ทถกตอง เหมอน

พระพทธเจาทรงทลตอบค าถามพระอานนทวาจะ

มอบใหใครเปน “ศาสดา” แทนพระองคหลง

ปรนพพานแลว พระพทธศาสนายนยนเจตนารมณ

ทชดเจนวา “หลกการ” ส าคญกวาตวบคคล และ

หลกการเปนอดมคตสงสดในด าเนนทงในสวนชวต

และองคกร เมอมาประยกตใชกบการปองกน

การคอรรปชน หลกพทธธรรมตองเขมขน จรงจง

หลกกฎหมายยอมส าคญสด ตองมอ านาจใน

การบงคบใชโดยไมเลอกปฏบต โดยถอแนวคด

ในเรองหลกการสงสดส าคญสด ตามทปรากฏใน

พระพทธศาสนา

2. การใชหลกศล 5 โดยเฉพาะขอ

อทนนาทาน (ว.มหา.(ไทย) 1/130-131/98) ซงเปน

หลกการปองกน ความมนคงของมนษยในดาน

ทรพยสน ทจะไมถกละเมดจากผใด คณะใด หรอ

กลมใด ตอทรพยสนสวนบคคล สวนรวม สาธารณะ

และสวนรวมของประเทศชาต ยอมจะไมถกคกคาม

เบยดบง หรอใหไดมาดวยวธการไมถกตอง ดงนน

ศลขอนจะเปนสวนสนบสนนใหเกดการหวงแหน

ทรพยสนของตนเอง รคณคาของทรพยสนสวนตน

ทถกท าใหเปนสวนรวม (ภาษ) ในระบบรฐ การบรจาค

(องคกรการกศล) ผเสยภาษ หรอผบรจาค ยอมม

สทธทจะหวงแหนภาษ หรอผลประโยชนในนามรฐ

สวนรวม โดยมบทบาทรวมตรวจสอบ คณะ บคคล

ทจะมาใชงบประมาณของแผนดน กระตนใหเขา

เหลานน จะตองตระหนกวา จะไมละเมด หรอใช

ในทางทเปนการเบยดบง หรอเอาเปรยบแผนดน

และประชาชนดวยการ “ฉอราษฎรบงหลวง”

เมอเงนภาษไปอยในรปเงนรวมของแผนดนทควร

เปนประโยชนของประชาชนทงประเทศอยางเสมอ

ภาคเทาเทยม ตองไมถกเบยดบงดวยผบรหาร

ภาครฐ/เอกชน ขาราชการ นกการเมอง ทไมไดบรหาร

ใหเปนไปโดยสจรต ดงนนกระบวนการของศล

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

ตองครอบคลมไปถงการเบยดบงมใชแคการรกษา

ทรพยในกระเปาของตวเองทหามาได ดงนน

ชาวพทธ ชาวไทยหรอชาวโลกตองตระหนกเหน

ความส าคญของความสจรต และหาทางชวย

ปองกนการทจรตคอรรปชน หรอการเบยดบง

ทรพยสนสวนรวม ดงแนวคดของพระพรหม

บณฑต (2557) ให ทศนะของศล ใช ปองการ

การคอรรปชนไววา “...เวลาทเราจะตอตานทจรต

คอรรปชนไมน าหลกธรรมศล 5 เขาไปไดอยางไร

โดยเฉพาะในขออทนนาทาน ธรรมมาภบาลจะตอง

มความ Transparency เ ปนขอหน ง ในน นกคอ

ความโปรงใส ท าอยางไรใหคนโปรงใสกใหคนมศล

มธรรม เบญจศล เบญจธรรมตองเขามา...” ดงนน

กฎทางศลธรรมจะตองเขามามสวนรวมอยาง

ชดเจน ในฐานะเปนหลกปฏบตสากลของชาวพทธ

พรอมสงเสรม สนบสนนใหเปนกลไกขบเคลอนให

เกดผลในทางปฏบต เมอน ามาประยกตใชทรพยสน

ตองชดเจน แยกใหออกระหวางสวนรฐ สวนตน

และสวนองคกร และไมละเมด เบยดบง เบยดเบยน

โดยประการทงปวงโดยมหลกศาสนาเปนเครองกระตน

เตอน หลกกฎหมายของรฐชวยควบคมปองกน

3. การใชหลกปฏบตเรอง “สมมาอาชวะ”

การสอนใหประชาชนชาวพทธ ประกอบอาชพท

สจรต มค าสอนวา “ชาวพทธตองไมประกอบอาชพ

มจฉาวาณชชา” อนหมายถงอาชพทตองไมเบยดเบยน

ตนเอง เบยดเบยนชวตคนอน เบยดเบยนสงคม

ในภาพรวม ดงนนการทจะปองกนแกไขการคดโกง

ตามหลกพทธธรรม คอ ตองสงเสรมใหเกดการ

“ยงชพ-ประกอบอาชพ” ท “สจรต” เปนไปตาม

ครรลองทสจรตชนพงกระท า ตามกรอบของหลก

พทธศาสนา ทเรยกวา “สมมาชพ” (ว.มหา (ไทย)

4/13/21) อนเนองดวยวถการปฏบต และหลก

คณธรรมทางศาสนา ทจะยดสมาทานถอไว วา

ถกตอง จะยงคงเปนความถกตองรฐตองเขาไป

สรางอาชพ สรางงาน สรางรายไดเพอสงเสรมให

ประชาชน พลรฐในภาพรวมยงชพดวยคณภาพชวต

ทเปนปกตสข

4. การใชหลกปฏ บต “สจ รต”

หมายถง ความประพฤตด ความประพฤตชอบ

ประพฤตตรงและจรงใจไมคดคดทรยศ ไมคดโกง

และไมหลอกลวง คนจะไดชอวามความสตย ตองม

ความจรง 5 ประการ

4.1 จรงตอการงาน คอ ท าอะไร

ท าจรง มงใหงานส าเรจเกดประโยชนสวนตนหรอ

สวนรวมไดจรง ๆ

4.2 จรงตอหนาท คอ ท าจรง

ในงานทไดรบมอบหมาย ซงเรยกวา หนาท ท างาน

เพองาน ท างานใหดทสด ไมเลนเลอ ไมหละหลวม

ไมหลกเลยงบดพลว คอ หลกเลยงไมปฏบตตาม

หนาท ตองเอาใจใสหนาทใหงานส าเรจเกดผลด

4.3 จรงตอวาจา คอ การพด

ความจรง ไมกลบกลอก รกษาวาจาสตยอยาง

เครงครดพดจรงท าจรงตามทพด

4.4 จรงตอบคคล คอ มความ

จรงใจตอคนทเกยวของ ตอมตรและผ รวมงาน

จรงใจตอเจานายของตน เรยกวามความจงรกภกด

จรงใจตอผมพระคณ เรยกวา มความกตญญ

กตเวท

4.5 จรงตอความด คอ มงประพฤต

แตความดจนตดเปนนสยเปนบคคลทประกอบดวย

คณธรรม คอ หร ความละอายบาป ละอายใจตอ

การท าชว โอตตปปะ ความกลวบาป เกรงกลวตอ

ความชว

เมอประมวลออกมาความสจรต

ความ “จรง” จงหมายถง การกระท าท “โปรงใส”

และตรงไปตรงมา ไม เ บยดบงทรพยสนของ

สวนรวม ค าวา “สจรต” ตองตรงกบความโปรงใส

และในความโปรงใส เปนพฤตกรรมและการกระท า

ทสจรต ทควรใหเกดขนกบการบรหารในทกองคกร

ดงทพระพรหมบณฑต (2557) เคยกลาวไว คอ

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

“...พทธภาษตวา “นตถ ตณหา สมา นท” แมน า

เสมอดวยตณหา หามไม แมน ายงมวนเตมแต

ตณหาไมม ว น เต ม เ ป ยม อย ท ไ หนในระบบ

เศรษฐศาสตร และชาวพทธวาอยางไร มนจะเกด

กระตนตณหาเขาเรยกวา บรโภคนยม ตองการ

ก าไรสงสด โฆษณาใหเกดอปสงค กระตนตณหา

ไมรจบ มงบรโภคมากกวาผลต ไมไดดวยเลหกเอา

ดวยกล ไมไดดวยมนตกเอาดวยคาถา อยากจะม

IPHONE ขนมา เอาเงนมาจากไหน งานกยงไมมท าลก

ขโมย คอรรปชนเยอะแยะไปหมดเพราะตองการ

สนคา ตองการบรโภคมากกวาผลตและมองเหน

การผลตเปนหนาท คอการท างานใหสจรต มาใชใน

ระบบเศรษฐศาสตร ไมไดมองเหนการท างานเปน

การปฏบตธรรม ประพฤตหนาทคอการท างานให

สจรต ไมอยในความคด…” หรอพระบรมราโชวาท

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ณ พระต าหนก

จตรลดารโหฐานในคราวพระราชทานเพออญเชญ

ลงพมพในหนงสอวนเดก ปพทธศกราช 2531 วนท

18 พฤศจกายน 2530 ดงน “ความซอสตยสจรต

เปนพนฐานของความดทกอยางเดก ๆ จงตอง

ฝกฝนอบรมใหเกดมขนในตนเอง เพอจกไดเตบโต

ขนเปนคนดมประโยชน และมชวตทสะอาดทเจรญ

มนคง ”

สจรตเปนหวใจส าคญทประกอบดวย

กายสจรต 3 วาจาสจรต 4 และใจสจรต 3 อนจะม

ผลตอการควบคม ปองกนการคอรรปชนไมให

เกดขนตามแนวทางพระพทธศาสนาอยางส าคญ

ดวยเชนกน รวมทงความสจรตยงมผลตอการน าไป

ประยกตใชทางกฎหมาย การบรหารบานเมอง

กจการขององคกรภาครฐและเอกชน ดวยความ

สจรตโดยมเปาหมายคอไมโกงดวยเชนกน

5. สนบสนนใหผน าศาสนาตองเปน

แบบอยางทด ยนยนหลกการทถกตอง และเปน

ผเขาไปสนบสนนสงเสรม หมายถง ผน าทางศาสนา

ตองเปนแบบอยาง ในการทจะกระท า หรอไม

กระท าใหเกดการเปนแบบอยางตอการกระท า

ความด ในการด า เนนชวต ใหสอดคลองกบ

หลกการทางศาสนาใหเปนตวอยาง “สราง” ตว

แบบของความถกตอง ผน าศาสนาตองน าหลกการ

ทถกตองมอยในศาสนามาอธบาย สอสาร ผาน

ชองทางตาง ๆ (พระปลดระพน พทธสาโร, 2559)

เพอสนบสนน สงเสรม มงตรงไปยงศาสนกของ

ตวเองใหมงมน หรอมนคงตอการเขาถงหลกการ

ตามหลกศาสนาของตวเอง เพอปองกนการไมโกง

หรอการทจรต หรอลดการทจรต รวมทงเขาไป

กระตน ใหเกดความเขาใจ หรอตระหนกตอความด

งามตามแบบของหลกการทถกตอง และมตวแบบ

คอผ น า ศาสนา เ ปนต ว แบบห รอหล กการ ท

เหมาะสมเปนผด าเนนการใหเกดการปฏบต โดย

ปราศจากการ “ทจรต” ในทกระดบตงแตบคคล

ตวเอง อยางตรงไป ตรงมา ท าหนาทดวยความเชอ

สตย สจรต แมกระทงในครอบครว ชมชน สงคม

และประเทศชาต เปนเบองปลาย

6. การสรางและใชกลไกทางศาสนา/

รฐ/องคกรเอกชน/ในการตรวจสอบซงกนและกน

ทอาจมค าเรยกวา “ประชารฐ/ประชาสงคม” ทตาง

ฝายตางเปนภาคแหงความดงาม สมาทานความด

ตามหลกการศาสนา ส านกในหลกการทางศาสนา

มองเหน “ภย” ของการโกง ทจรตในทกรปแบบวา

เปนความผดบาป แลวหาทางชเบาะแส การเขาไป

ตรวจสอบผลได เสยในฐานะประชาชนเปนผมสวน

ไดเสยโดยตรง ในการแกปญหา และการปองกน

อนจะเกดขนของสญญาประชาคมในรปลกษณ

ตาง ๆ (ประชาสงคม) แลวตองเขากระตนใหทก

ฝายตระหนกตอความด และยนดตอความดอยาง

เหมาะสม (ประชารฐ) การสรางกฎหมายเฉพาะทม

ความชดเจน รดกม และครอบคลม โดยมเปาหมาย

เพอปองกนและแกไขการทจรตอนจะเกดขนจาก

การคอรรปชนในทกประเภททจะเกดขนในสงคมน

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

ดงนนเมอกลาวโดยสรป หลกพทธ

ธรรม ทางศาสนา จะเขาไปเปนกลไก เครองมอใน

การเขาไปสนบสนน สงเสรมใหเกดการปฏบตตาม

หลกการ ค าสอนทางศาสนา โดยมเปาหมายเพอ

การรณรงค ปองกน หรอหยดการกระท าทเรยกวา

“ทจรต” อนเกดขนในทกวงการ และคนในทก

ศาสนากเปนเครองมอหรอกลไก ทจะปองกนหรอ

แกไขไมใหเหตการณเหลานเกดขน หรอเกดขน แต

อาจนอย หรออยในฐานะทจะควบคมได ดงนน

ศาสนกทกองคกรทางศาสนาตองแสดงจดยนใน

เรองหลกการทถกตอง ในการปองกนการโกง

ทจรตใหเปนไปตามหลก (ก) การประพฤตปฏบต

ตนใหเปนแบบอยาง และสามารถน าแบบอยางนน

มาเปน ตวแบบในระบบสงคมโดยรวมได รวมทงน า

รปแบบหรอตวแบบนนใหปรากฏเปนพฤตกรรมเชง

ประจกษได (ข) รณรงค หรอสงเสรมใหคนผเปน

ศาสนกของตนเอง ไดตระหนกและเหนความส าคญวา

การ “ผดศล” ตามหลกศาสนบญญตในสวนการ

“เอาเปรยบ-เบยดบง-ทจรต-โกง” เปนพฤตกรรม

ทไมถกตองตามหลกศาสนบญญต รวมทงสราง

การตระหนกร ก าหนดกระท า น าพาใหเกดการ

ปฏบต เปนสงอนจะพงเกดขนในสงคมประชาชาต

ในองครวม เพอปองกนการทจรต ทงระดบบคล

และองคกร และประเทศชาต เพอน าพาใหเกดสนต

สข และคณภาพชวตทเหมาะสม

บทสรป ดงนนเมอพจารณาในภาพรวม ปญหา

การทจรต คอรรปชนยงพบเหนอยในสงคมไทย

การแกไขปญหาดงกลาวเปนความรบผดชอบ

รวมกนของทกฝายในสงคม ทงในสวนหนวยงาน

ภาครฐ อาท ป.ป.ช. องคกรภาคอน ๆ และหนวยงาน

ทางศาสนา ทจะชวยน าหลกธรรมวนย หลกศล

(ไมลก-ขโมย-โกง) หลกสจรต (ท าอาชพทสจรต)

หลกสมมาอาชวะ (ด าเนนชวตและอาชพทถกตอง)

หลกผน าตองเปนแบบอยางทด (ยถาวาท ตถาการ)

ผน าตองเปนแบบอยางในเรองการไมโกงและ

การสรางกลไกระหวางรฐและศาสนา ใหเขาไปชวย

เนนย า สงเสรมผานกระบวนการทางความเชอทาง

ศาสนา เพอสรางแรงเสรมกระตน เรา ใหเกดการ

ปฏบตตาม โดยผลแฝงทจะพงไดคอการปฏบตตาม

หลกการทางศาสนา ในฐานะศาสนก และได

วธการแกปญหาออกจากปญหาการคอรรปชน

รวมทงมาตรการอน ๆ อาท การตรากฎหมายท

ใช ไดจ รง มผลการปฏ บตจ รง รวมไปถ ง ใน

ภาคปฏบตตองมการสงเสรมใหผบรหารองคกรใช

อ านาจและหนาทในความรบผดชอบของตนตาม

หลกธรรมาภบาล ไมเออประโยชนใหกบตนเอง

หรอพวกพอง หรอคนกลมใดกลมหน ง สวน

ผปฏบตงานในองคกรกจะตอง ปฏบตงานตาม

หลกธรรมมาภบาลดวยเชนกน ในสวนของเยาวชน

ควรไดรบการปลกฝงใหมจตส านกในการด ารงตน

ตามหลกธรรมาภบาล ดงนนคณะกรรมการ

ปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ และ

ผก าหนดนโยบายการด าเนนการเกยวกบการปองกน

และปราบปรามการทจรต ผทจะน านโยบายไปส

การปฏบต จะตองท าการปองกนและปราบปราม

การทจรตและประพฤตมชอบอยางจรงจง ตองเรม

เปลยนแปลงตนเองกอนทจะใหคนอนปฏ บต

คอรรปชนจงจะหมดไปจากสงคมไทยของเรา

เอกสารอางอง จารวรรณ สขมาลพงษ. (2556). แนวโนมของคอรรปชนในประเทศไทย (The Trend of Corruption in Thailand),

รายงานวจย, กรงเทพฯ : ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

จราภรณ สธมมสภา และภเบศ วณชชานนท. (2557). หลกธรรมทางพระพทธศาสนากบการสรางความ

โปรงใสใหแกหนวยงานภาครฐ, ในการประชมวชาการระดบชาต มจร : Books of Abstracts and

MCU Congress Prodeedings, กรงเทพฯ: มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

จร วจตรวาทการ. (2559). ดชนชวดภาพลกษณคอรรปชนโลก ป 2558 ไทยไดท 76 จาก 168 ประเทศ.

สบคน 25 มกราคม 2559, จาก http://thaipublica.org/2016/01/corruption-perceptions-index-

2015-thailand/.

ดชนชวดภาพลกษณคอรรปชน ประจ าป พ.ศ. 2558 ของประเทศในภมภาคอาเซยนใน พ.ศ. 2558.

สบคน 25 มกราคม 2559, จาก http://www.transparency.org. ดชนวดภาพลกษณคอรรปชน (CPI). (2558). เปรยบเทยบประเทศทอนดบการทจรตนอยทสดในโลก และ

มากทสดในโลก 2015, สบคน 25 มกราคม 2559,

จาก http://en.wikipedia.org/wiki/Corruption_Perceptions_Index/Transparency International (TI)

has published the Corruption Perceptions Index (CPI).

ทรงพล นาคเอยม. (2550). การเปลยนแปลงของความหลากหลายในเชงศลปะการตอสปองกนตวไทย :

กรณศกษามวยไทยสายพระยาพชยดาบหก, (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต). กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

นพนธ พวพงศกร และคณะ. (2557). การคอรรปชนกรณการศกษา: โครงการรบจ าน าขาวทกเมด. (รายงาน

วจย) กรงเทพฯ : สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย(TDRI). ส านกงานกองทนสนบสนน

การวจย (สกว.).

บงกช สทศน ณ อยธยา. (2557). หลกธรรมการทางพระพทธศาสนา : หลกการส าคญเพอตอตานปองกน

การทจรตคอรรปชนในสงคมไทย, ใน “การประชมวชาการระดบชาต มจร : Books of Abstracts

and MCU Congress Proceedings”, กรงเทพฯ : มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

ผาสก พงษไพจตร. (2538). การควบคมคอรรปชนในระบบราชการ : ประสบการณของตางประเทศ. ม.ป.ท. :

ม.ป.พ. ผาสก พงษไพจตร และ สงศต พรยะรงสรรค (2537). คอรรปชนกบประชาธปไตยไทย. กรงเทพฯ :

คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พนทป. (ม.ป.ป.).ภาพลอเลยนจากสอทสะทอนถงปญหาคอรรปชนในประเทศไทย. สบคน 12 พฤศจกายน

2557, จาก http://pantip.com/topic/31279709.

พระไตรปฎกฉบบภาษาไทย (ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย).วนยปฎก มหาวภงค เลม 1 ขอ 1 หนา 1,

ยอวา : (ว.มหา.(ไทย) 1/1/1).

พระไตรปฎกฉบบภาษาไทย (ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย).วนยปฎก มหาวภงค เลม 1 ขอ 130-131

หนา 98, ยอวา : (ว.มหา.(ไทย) 1/130-131/98).

พระไตรปฎกฉบบภาษาไทย (ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย).วนยปฎก มหาวภงค เลม 4 ขอ 13 หนา 21,

ยอวา : (ว.มหา (ไทย) 4/13/21).

พระไตรปฎกฉบบภาษาไทย (ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย).ทฑนกาย มหาวรรค เลม 10 ขอ 216b

หนา 164, ยอวา : (ท.มหา. (ไทย) 10/216/164).

วารสารจนทรเกษมสาร ปท 22 ฉบบท 43 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

Journal of Chandrakasemsarn Vol. 22 No. 43 July – December, 2016

พระไตรปฎกฉบบภาษาไทย (ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย). มชฌมนกาย มลปณณาสก เลม 13 ขอ 446

หนา 558, ยอวา : (ม.ม. (ไทย) 13/446/558.

พระไตรปฎกฉบบภาษาไทย (ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย จดพมพ).ขทกนกาย อตวตกะ เลม 25 ขอ 112

หนา 496, ยอวา : (ข.อต. (ไทย) 25/112/496).

พระไตรปฎกฉบบภาษาไทย (ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย จดพมพ).ขททกนกาย ชาดก เลม 27 ขอ 14-

20 หนา 597, ยอวา : (ข.ชา.(ไทย) 27/14-20/597)

พระไตรปฎกฉบบภาษาไทย (ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย จดพมพ).ขททกนกาย จรยาปฎก เลม 33 ขอ

16-23 หนา 760, ยอวา : (ข.จรยา. (ไทย) 33/16-23/759-760.

พระปลดระพน พทธสาโร. (2559). อาบต : บทวเคราะหอนวาดวยหนงศาสนากบมมมองทาทตามแบบชาวพทธ.

วารสาร มจร สงคมศาสตรปรทรรศน, 5 (1), 231-244.

พระพรหมบณฑต. (2557). พทธบรณาการ เพอการพฒนาจตใจและสงคม, สรปการประชมวชาการระดบชาต

มจร ครงท 1 : Commemorative Book : MCU Congress I, กรงเทพฯ : มหาจฬาลงกรณราช

วทยาลย,

มหาวทยาลยครสเตยน (2559). ผลส ารวจทจรตในสงคมไทย . สบคน 20 มนาคม 2559, จาก

http://campus.sanook.com/1370967/ผลส ารวจทจรตในสงคมไทย.

มกดา สวรรณชาต. (2557). พสจนนโยบายแกคอรรปชน จาก คด ปรส.ดความจรงใจของ ป.ป.ช. มตชนสด

สปดาห. 35(1757), 21-22.

ศรวรรณ มนอตระผดง. (2555). สถานการณคอรรปชนของประเทศไทย. วารสารวไลยอลงกรณปรทรรศน.

2(1), 1-9.

สวฒน อนทรประไพ. (2557). การน าศลหาไปใชแกไขปญหาการทจรตของบคลากรภาครฐ, ใน “การประชม

วชาการระดบชาต มจร : Books of Abstracts and MCU Congress Prodeedings”, กรงเทพฯ :

มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.