บทท 2

แนวความคด ทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาเรองการปรบตวของพนกงานตางชาตตอบรบทการท างานแบบไทย อาศยแนวความคด ทฤษฎและผลงานทเกยวของดงน

1. แนวความคดเกยวกบการปรบตว 2. ทฤษฎความแตกตางทางวฒนธรรมและกลยทธการบรหารจดการ 3. หลกการท างานตามวถโตโยตา (Toyota Way 2001) 4. Conceptual framework

แนวความคดเกยวการปรบตว

ความหมายของการปรบตว Coleman (1981) กลาววาการปรบตว หมายถง ผลของความพยายามของบคคลทพยายามปรบสภาพปญหาทเกดขนแกตน ไมวาปญหานนจะเปนปญหาดานบคลกภาพ ดานความตองการหรอดานอารมณใหเหมาะกบสภาพแวดลอมทบคคลนนอย Bernard (1960) ใหความหมายของการปรบตววาเปนการทบคคลสามารถปรบตวใหเขากบตนเองและโลกภายนอกไดอยางด ความพงพอใจ ความแจมใสอยางสงสด มพฤตกรรมทเหมาะสมกบสภาพสงคม มความสามารถทจะเผชญและยอมรบความจรงของชวต ลดดาวลย เกษมเนตรและทศนา ทองภกด (2543) กลาววาการปรบตว หมายถง การทบคคลพยายามปรบสภาพปญหาทเกดขนแกตน และพยายามปรบเปลยน พฤตกรรมของตนใหเขากบสภาพแวดลอมและความตองการของตนเอง จนสามารถด าเนนชวตไดอยางมความสขปราศจากความคบของใจ นายแพทยชทตย ปานปรชา (2538) ไดใหความหมายของการปรบตวไววา เปนกระบวนการทางจต ซงคนน ามาใชเพอใหบรรลถงความตองการตางๆของตนเองและสงคม และเขาไดกบสภาพแวดลอมทเปนอยหรอทเปลยนแปลงไป และเปนวธการใหคนคงไวซงสขภาพจตทดดวยการแกปญหา หาทางออก เพอขจดหรอผอนคลายความทกข ความคบของใจ หรอความเครยด

6

มลลวร อดลวฒนศรและวรศรา ศรสวสด (2538) ไดใหความหมายไววา การปรบตว หมายถง กระบวนปรบและเปลยนแปลงความรสกอดอด ไมสบายใจ วตกกงวลและคบของใจ อนเนองมาจากความรสก คด และแสดงพฤตกรรมใหสอดคลองและกลมกลนกบสภาพการณหรอสถานการณตางๆไดอยางเหมาะสม ละออ หตางกร (2535) กลาวไววา การปรบตว หมายถง กระบวนการตอบสนองของระบบสงมชวตตอสงเราทกอความจ าเปนใหระบบตองปรบกระบวนการ เพอรกษาดลยภาพของชวต สงเราทเรยกรองการปรบตว ไดแก สงเราทรบกวนหรอคกคามดลยภาพตอระบบ สภททา ปณฑะแพทย (2532) ไดใหความหมายไววา การปรบตว หมายถง สภาพทางจตทตองคลอยตามและยอมรบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทอาจเกดขน โดยไมใหเกดความกระทบกระเทอนตอสขภาพจต ศภลคน จารรตนและคณะ (2532) ไดกลาวไววา การปรบตว หมายถง กระบวนการปรบความคด ความรสกและพฤตกรรม โดยอาศยพลงกาย ใจ และสตปญญา ระหวางความตองการกบมโนธรรมของบคคลและความเปนจรง เพอใหบรรลเปาหมายตางๆทเขาแสวงหาหรอปรารถนา จากความหมายของการปรบตวทกลาวมาขางตน อาจสรปไดวา การปรบตวเปนการแกไข ปรบปรงความคบของใจ ดวยการแสวงหาวถทางในการตอบสนองความตองการของตนเองทงการปรบตวทางภายนอกและภายในรางกาย ใหสามารถปรบตวไดดตอสภาวะแวดลอมในชวต รวมทงการตอบสนองความตองการทงทางรางกาย จตใจ และสงคม แนวคดทฤษฎเกยวกบการปรบตว - แนวคดทฤษฏการปรบตวของรอย (Roy’s Adaptation Model : อางองจาก Roy & Andrews, (1999), The Roy’s Adaptation Model, Stamford: Appleton & Lange) กลาวถงการปรบตวและการใหความชวยเหลอบคคลทมปญหาในการปรบตวเมอมเหตการณหรอการเปลยนแปลงเขามาในชวต โดยการปรบตวเปนกระบวนการและผลลพธทเกดขนจากการทบคคลมความคดและความรสก จากการใชความตระหนกรทางปญญา และการสรางสรรคในการบรณาการระหวางบคคลกบสงแวดลอมใหกลมกลน รอยใชแนวคดจากทฤษฎระบบมาอธบายระบบการปรบตวของบคคลวา บคคลเปนเหมอนระบบการปรบตวทมความเปนองครวม (Holistic adaptive system) และเปนระบบเปด ประกอบดวยสงน าเขา (Input) กระบวนการเผชญปญหา (Coping process) สงน าออก (Output) และกระบวนการปอนกลบ (Feedback process) แตละสวนนจะท างานสมพนธกนเปนหนงเดยว โดยเมอสงเราทเกดจากการเปลยนแปลงของสงแวดลอมทงภายนอกและภายในผานเขาสระบบการปรบตว จะกระตนใหบคคลมการปรบตวตอบสนองตอสงเรานน โดยใชกระบวนการเผชญปญหา 2 กลไก คอ กลไกการควบคม และกลไกการคดร กลไกทงสองนจะท างานควบคกนเสมอ สงผลใหบคคลแสดงพฤตกรรมการปรบตวออกมา 4 ดาน คอ ดานรางกาย

7

ดานอตมโนทศน ดานบทบาทหนาท และดานการพงพาระหวางกน ผลลพธการปรบตวม 2 ลกษณะ คอ ปรบตวได และปรบตวไมมประสทธภาพ โดยสงน าออกจากระบบนจะปอนกลบไปเปนสงน าเขาระบบเพอการปรบตวทเหมาะสมตอไป ทงนความสามารถในการปรบตวของแตละบคคลจะแตกตางกนโดยขนอยกบความรนแรงของสงเรา และระดบความสามารถในการปรบตวของบคคลในขณะนน โดยมรายละเอยดดงตอไปน

8

แผนภม : แนวคดทฤษฏการปรบตวของรอย (Roy’s Adaptation Model) แหลงทมา : ดดแปลงจาก The Roy’s Adaptation Model (p. 114), By Roy & Andrews, 1999. Stamford: Appleton & Lange.

สงน าเขา (Input) : เกดจากการมปฏสมพนธระหวางบคคลกบสงแวดลอมกอใหเกดสงน าเขาสระบบการปรบตวของบคคล เรยกวาสงเรา(Stimuli) ซงมาจากสงแวดลอมทงภายในและภายนอกตวบคคล การปลยนแปลงสงแวดลอมจะกระตนใหบคคลเกดปฏกรยาการปรบตวตอบสนอง โดยสงเราแบงออกเปน 3 กลม คอ

1) สงเราตรง (Focal stimuli) เปนสงทบคคลตองเผชญและใหความสนใจในขณะนนมากทสด กอใหเกดการเปลยนแปลงและสงผลกระทบโดยตรงท าใหบคคลตองมการปรบตว

สงน ำเขำ(Input)

กระบวนกำรเผชญปญหำ(Coping process)

สงน ำออก(Output)

1. กลไกกำรควบคม

(Regulator subsystem)

2. กลไกกำรคดร

(Cognition subsystem)

พฤตกรรมกำรปรบตว

1. ดำนรำงกำย

2. ดำนอตมโนทศน

3. ดำนบทบำทหนำท

4. ดำนกำรพงพำระหวำงกน

ปรบตวไมม

ประสทธภำพ

สงเรำ(Stimuli)

กระบวนกำรปอนกลบ

(Feedback process)

ปรบตวได

9

2) สงเรารวม (Contextual stimuli) เปนสงเราอนๆ ทปรากฎอยในเหตการณหรอสงแวดลอมทบคคลก าลงเผชญอย โดยอาจจะมผลเปนตวเสรมผลของสงเราตรงโดยอาจมผลในทางบวกหรอทางลบตอการปรบตว

3) สงเราแฝง (Residual stimuli) เปนสงเราทเปนผลมาจากประสบการณในอดต เปนลกษณะเฉพาะตวของบคคล และเปนปจจยทอาจจะมอทธพลตอการปรบตวในเหตการณทบคคลประสบอยแตไมชดเจน บคคลอาจไมตระหนกถงอทธพลของปจจยดงกลาว เชน เจตคต ความเชอ คานยม ประสบการณเดม เปนตน โดยสงเราดงกลาวจะกระตนใหบคคลตอบสนองโดยการปรบตว โดยบคคลจะปรบตวไดหรอไมนนขนอยกบความรนแรงของสงเรา และระดบความสามารถในการปรบตว (Adaptation level) ของบคคลในขณะนน ซงหมายถง ระดบหรอขอบเขตทแสดงถงความสามารถในการปรบตวของบคคลตอสถานการณทเปลยนแปลงไปในกระบวนการชวต ม 3 ระดบ คอ

1. ระดบปกต (Integrated level) เปนภาวะทโครงสรางและหนาทของรางกายท างานเปนองครวม สามารถตอบสนองความตองการของบคคลไดอยางเหมาะสม

2. ระดบชดเชย (Compensatory level) เปนภาวะทกระบวนการชวตถกรบกวนท าใหกลไกการควบคมและการรบรของระบบบคคลถกกระตนใหท างานเพอจดการกบสงเรา

3. ระดบบกพรอง (Compromised level) เปนภาวะทกระบวนการปรบตวระดบปกตและระดบชดเชยท างานไมเพยงพอทจะจดการกบสงเราได กอใหเกดปญหาการปรบตวตามมา ระดบความสามารถในการปรบตวของแตละบคคลในสถานการณหนงๆ มขอบเขตจ ากดไมเหมอนกน หากสงเราตกอยภายในขอบเขตระดบความสามารถในการปรบตว บคคลกจะสามารถปรบตวตอบสนองสงเราไดอยางเหมาะสม แตถาสงเรานนรนแรงตกอยนอกขอบเขตระดบความสามารถในการปรบตว บคคลจะปรบตวตอบสนองตอสงเราอยางไมมประสทธภาพ หรอไมสามารถปรบตวได แตอยางไรกตามระดบความสามารถในการปรบตวเปนสงทเปลยนแปลงไดในกระบวนการชวต กลาวคอบคคลสามารถเพมระดบความสามารถในการปรบตวไดโดยแสวงหาการเรยนรสงใหมๆ เพอใหตนเองมระดบความสามารถในการปรบตวตอสถานการณใหมๆนนเพมขนได กระบวนการเผชญปญหา (Coping process) : เปนกระบวนการควบคมระบบการปรบตวของบคคล ซงเปนวธการทบคคลมปฏสมพนธตอสงแวดลอมทเปลยนแปลงไป โดยมทงวธการทเกดขนเองโดยอตโนมตหรอวธการทเกดขนจากการเรยนร รอยไดจดหมวดหมของกระบวนการเผชญปญหาเปนระบบยอย 2 กลไก คอ

1. กลไกการควบคม (Regulator subsystem) เปนกระบวนการตอบสนองตอสงเราโดยอตโนมตซงบคคลไมรสกตว เกดจากการท างานรวมกนของระบบประสาท สารเคม และ

10

ระบบตอมไรทอ โดยสงเราจากสงแวดลอมทงภายในและภายนอกเปนสงน าเขาสระบบประสาท มผลตอสมดลของน า อเลคโตรไลทและกรดดาง และระบบตอมไรทอ กลไกการควบคมนท างานเพอควบคมระบบตางๆ ภายในรางกายใหอยในภาวะปกต

2. กลไกการคดร (Cognition subsystem) เปนกระบวนการตอบสนองตอสงเราโดยผานทางระบบประสาทแหงการรบรและการแสดงอารมณ 4 กระบวนการ คอ กระบวนการรบรและถายทอดขอมล การเรยนร การตดสนใจ และการตอบสนองทางอารมณ โดยสงเราของกลไกการรบรประกอบดวยปจจยทมผลตอดานจตใจ สงคม กายภาพและสรรวทยา ซงเปนผลมาจากกลไกการควบคม ผานเขาสกระบวนการรบรและถายทอดขอมล โดยบคคลจะเลอกประมวลและจ าในสงทตนเองสนใจ การเรยนรจะท าใหเกดการเลยนแบบ การเสรมแรงและการหยงร เพอน าไปสการตดสนใจหาวธแกไขปญหา โดยทการตอบสนองทางอารมณเปนกลไกการปองกนทใชเพอบคคลเกดความสบายใจและคลายความวตกกงวล และอารมณเปนผลทไดมาจากการประเมนคาทางอารมณและความผกพนของบคคล

กลไกการควบคมและกลไกการคดรจะท างานควบคกนเสมอ เพอด ารงบรณภาพของบคคลในการปรบตว ผลจากการท างานของ 2 กลไกนจะแสดงออกมาเปนพฤตกรรมการปรบตว4 ดาน คอ ดานรางกาย ดานอตมโนทศน ดานบทบาทหนาท และดานการพงพาระหวางกน โดยพฤตกรรมการปรบตวทง 4 ดานนจะสะทอนใหเหนถงระดบการปรบตวของบคคล ซงแสดงออกมาเปนพฤตกรรมของบคคล และยงสะทอนใหเหนถงการใชกระบวนการเผชญปญหาในแบบแผนพฤตกรรมทง 4 ดาน ตลอดจนความส าเรจหรอประสทธภาพของการตอบสนองโดยสงเกตไดจากพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกมาใหปรากฏ โดยมรายละเอยดพฤตกรรมการปรบตวแตละดานดงน

1) การปรบตวดานรางกาย (Physiological mode) เปนการปรบตวเพอรกษาความมนคงของรางกาย ซงหมายถงความส าเรจในการปรบตวตอการเปลยนแปลงในความตองการดานสรระคอนขางจะมความเปนรปธรรมสง มพฤตกรรมทเหนไดชดเจน เขาใจงาย พฤตกรรมการปรบตวดานนจะสนองตอบตอความตองการพนฐานในการด ารงชวตของมนษย 5 ดาน คอ ความตองการออกซเจน ภาวะโภชนาการ การขบถาย กจกรรมและการพกผอน การปองกน และกระบวนการทซบซอน 4 ประการ คอ การรบความรสก น าและอเลคโตรไลท การท าหนาทของระบบประสาทและการท าหนาทของระบบตอมไรทอ

2) การปรบตวดานอตมโนทศน (Self- concept mode) เปนการปรบตวเพอความมนคงทางจตใจและจตวญญาณ อตมโนทศนเปนความเชอและความรสกทบคคลมตอตนเองในชวงเวลาหนง เกดจากการรบรภายในตนเอง และการรบรจากปฏกรยาของบคคลอนทมตอตนเองอตมโนทศนมผลสะทอนตอพฤตกรรมทแสดงออกของแตละบคคล แบงเปน 2 แบบยอย คอ

11

2.1 อตมโนทศนดานรางกาย (Physical self) เปนความรสกของตนเองตอรางกายเกยวกบรปรางหนาตา การท าหนาทของอวยวะตางๆ ภาวะสขภาพ และสมรรถภาพทางเพศอตมโนทศนดานรางกายแบงเปน 2 สวน คอ

2.1.1 การรบความรสกของรางกาย (Body sensation) เปนการปรบตวเกยวกบความรสกของบคคลทมตอภาวะสขภาพ สมรรถภาพการท างานของอวยวะตางๆ และสมรรถภาพทางเพศของตน หากบคคลใดมสภาพรางกายเปลยนแปลงไป อาจเปนสงเราทท าใหบคคลตองมการปรบตวตอบสนอง พฤตกรรมทแสดงถงการปรบตวทไมมประสทธภาพ คอ การมความบกพรองทางเพศ ความรสกสญเสย เปนตน

2.1.2 ภาพลกษณ (Body image) เปนการมอง การรบร และยอมรบภาพทปรากฏของตน เชน ขนาด รปราง ทาทาง หากบคคลใดมการเปลยนแปลงรปลกษณของตน เชน มความพการเกดขน อาจท าใหเกดปญหาในการปรบตว คอ การรบรภาพลกษณของตนเปลยนแปลงไปในทางลบ หรอไมสามารถยอมรบภาพลกษณทเปลยนไปของตนเองได

2.2 อตมโนทศนดานสวนบคคล (Personal self) เปนความรสกของตนเองเกยวกบความคาดหวง คานยม อดมคต การใหคณคา ปณธานทตนเองยดถอ แบงเปนสวนยอยดงน

2.2.1 ความมนคงในตนเอง (Self-consistency) เปนความรสกมนคงเหนยวแนนไมเปลยนแปลงของบคคล ในการคงไวซงลกษณะและดลยภาพของตนเมอตกอยในสถานการณตางๆ หากความรสกนถกคกคามจะกอใหเกดความรสกไมแนใจในความมนคงของตนเอง ท าใหเกดความกลวและวตกกงวล

2.2.2 อดมคตแหงตน (Self-idea) เปนสงทบคคลมงหวงทจะท าหรอมงหวงทจะเปน ซงเปนพนฐานของบคคลในการแสดงพฤตกรรมเพอใหบรรลเปาหมายตามทตนหวงไวหากไมสามารถบรรลเปาหมายตามทหวงไวได อาจแสดงพฤตกรรมการปรบตวทไมมประสทธภาพคอ รสกไรคณคา รสกวาตนเองสญเสยพลงอ านาจในการควบคมสถานการณตางๆ หมดก าลงใจทอแท สนหวง เปนตน 2.2.3 ศลธรรม จรรยา และจตวญญาณแหงตน (Moral-ethical-spiritual self) เกยวของกบความเชอในดานศลธรรม จรรยา ศาสนา และคานยมของบคคล ซงบคคลจะใชเปนเกณฑในการประเมนการกระท าของตนหรอสงทอยรอบตววาผดหรอถก พฤตกรรมทแสดงถงการปรบตวไมมประสทธภาพในดานน คอ รสกผด ต าหนหรอโทษตนเอง 3) การปรบตวดานบทบาทหนาท (Role function mode) เปนการปรบตวเพอความมนคงทางสงคม เกยวของกบการท าหนาทตามบทบาททตนด ารงอยในสงคม ซงตองเปนไปตามความคาดหวงของสงคมเกยวกบสงทบคคลควรกระท าตอผอนในสงคมตามต าแหนงหนาทในบทบาทของตน บคคลจงตองมการปรบตวหรอแสดงบทบาทของตนใหเหมาะสม เพอใหเปนท

12

ยอมรบของผอน ซงจะท าใหเกดความรสกมนคงทางสงคมและอยในสงคมไดอยางมความสขบทบาทของบคคลม 3 ประเภท ไดแก

3.1 บทบาทปฐมภม (Primary role) เปนบทบาททถกก าหนดตามอาย เพศ และระยะของพฒนาการ บทบาทเหลานเปนสงก าหนดพฤตกรรมสวนใหญของบคคลในชวงเวลาหนงๆ ของชวต เชน เดกชายวยกอนเรยนอาย 5 ป หรอชายชราวย 70 ป เปนตน

3.2 บทบาททตยภม (Secondary role) เปนบทบาทเกยวกบภาระหนาททตองกระท าทงหมดของบคคลตามระยะพฒนาการและตามบทบาทปฐมภม เชน ชายคนหนงมบทบาทเปนบดาและสาม ในขณะเดยวกนมบทบาทตามต าแหนงหนาทการงาน คอ เปนคร เปนตน บทบาททตยภมเปนบทบาททคงท ถาวร และมความส าคญตอบคคล เนองจากบคคลตองใชเวลาสวนใหญในชวตเพอปฏบตหนาทตามบทบาทน และเปนการเขาถงแหลงสนบสนนตางๆ ของบคคลดวย

3.3 บทบาทตตยภม (Tertiary role) เปนบทบาททเกยวของกบบทบาทปฐมภมและทตยภมซงบคคลเลอกตามความสมครใจ เชน การเปนสมาชกชมรมตางๆ และอาจรวมไปถงการท ากจกรรมบางอยางทเปนงานอดเรก บทบาทตตยภมอาจเปนบทบาทชวคราวทไดมาโดยธรรมชาต เชน บทบาทผปวย เปนตน พฤตกรรมทแสดงออกตามบทบาทของบคคลม 2 ประเภท คอ พฤตกรรมทบคคลกระท าตามบทบาททเปนไปตามความคาดหวงของสงคม (Instrumental behavior) และพฤตกรรมทบคคลแสดงออกตามความรสกและเจตคตตอบทบาททด ารงอยของตน (Expressive behavior) ซงพฤตกรรมทแสดงออกถงการปรบตวทเหมาะสมนน จะตองประกอบไปดวยพฤตกรรมทง 2 สวนนหากในสถานการณใดกตามทบคคลไมสามารถแสดงพฤตกรรมทงสองนอยางเหมาะสมไดจะแสดงถงการมปญหาในการปรบตว ซงปญหาทพบบอยมดงตอไปน

- การไมสามารถปรบเปลยนบทบาทใหมไดอยางมประสทธภาพ (Ineffective role transition ) เปนภาวะทบคคลตองรบบทบาทใหมเขามาในชวต โดยบคคลมพฤตกรรมทแสดงถงการมเจตคตทดตอบทบาทใหมน แตไมสามารถแสดงพฤตกรรมการกระท าตามบทบาทใหมได เนองจากการขาดความร ขาดการฝกหด และขาดแบบอยางในบทบาทนน

- การหางในบทบาท (Role distance) เปนภาวะทบคคลสามารถแสดงพฤตกรรมกระท าตามบทบาทไดอยางเหมาะสม แตบทบาทนนไมตรงกบความรสกทแทจรงของตนเอง

- ความขดแยงในบทบาท (Role conflict) เปนภาวะทบคคลไมสามารถกระท าตามบทบาทและ/หรอแสดงความรสกใหเหมาะสมกบบทบาทได ม 2 สาเหต คอ มความขดแยงในบทบาทเดยวกน เนองจากตนเองและบคคลอนในสงคมคาดหวงตอบทบาทนนไมตรงกน

13

(Intrarole conflict) หรอมความขดแยงระหวางบทบาท เนองจากบคคลมความคาดหวงในบทบาทหนงขดแยงกบอกบทบาทหนงของตนเอง (Interole conflict)

- ความลมเหลวในบทบาท (Role failure) เปนภาวะทบคคลไมสามารถแสดงบทบาทใดๆ ของตนเองได

4) การปรบตวดานการพงพาระหวางกน (Interdependent mode) เปนการปรบตวเพอความมนคงทางสงคมในดานความสมพนธทใกลชดระหวางบคคลหรอกลมคน โดยมงประเดนไปทการมปฏสมพนธระหวางบคคลในสงคมทเกยวของกบการใหและรบความรก ความนบถอ และการยกยองซงกนและกนอยางเตมใจ ความตองการพนฐานในการปรบตวดานนม 3 องคประกอบ คอ การไดรบความรกอยางเพยงพอ การไดรบการเรยนรและการเจรญเตบโตตามพฒนาการ และการไดรบการตอบสนองความตองการในเรองแหลงประโยชนของบคคล เพอทจะใหบรรลถงความรสกมนคงในความสมพนธระหวางกน บคคลทสามารถปรบตวดานการพงพาระหวางกน(Interdependence) ไดอยางเหมาะสมจะตองมความสมดลระหวางการพงพาตนเอง (Independence) และการพ งพาผอน (Dependence) รวมทงตองมพฤตกรรมทงการเปนผให (contributive behaviors) และพฤตกรรมการเปนผรบ (Receiving behaviors) อยางเหมาะสม จงจะท าใหบคคลสามารถด ารงชวตรวมกบผอนในสงคมไดดวยความรสกมนคงและปลอดภย โดยชนดของความสมพนธระหวางบคคลแบงไดเปน 2 ลกษณะ คอ

4.1 บคคลทมความส าคญ (Significant others) เปนผทมความส าคญหรอมความหมายตอชวตของบคคลนนมากทสด สวนใหญจะเปนสมาชกในครอบครว เชน บดา มารดา สาม ภรรยา บตร เปนตน ความสมพนธของบคคลทมความส าคญนจะมการใหความรก ความเคารพนบถอ และการยกยองซงกนและกนมากกวาความสมพนธกบบคคลในกลมอนในสงคม

4.2 ระบบสนบสนน (Support systems) ประกอบดวยบคคลอนๆ กลมคนหรอองคกรตางๆ ทมความเกยวของในการทจะชวยใหบรรลถงเปาหมายการพงพาระหวางกนของบคคลแตจะมระดบความสมพนธนอยกวาบคคลทมความส าคญ ปญหาทเกดจากการปรบตวดานการพงพาระหวางกนไมเหมาะสม ไดแก

- ความวตกกงวลจากการถกแยกจากคนรก (Separation anxiety) เปนความรสกปวดราวไมสบายใจทตองถกแยกจากบคคลส าคญในชวต เชน คสมรสทจ าเปนแยกจากกนชวคราวจะเกดความรสกเซองซมไมสนใจสงแวดลอม โกรธสถานการณทท าใหตองแยกจากกน เปนตน

- ความรสกโดดเดยว (Loneliness) เรมจากบคคลมความรสกแปลกแยก (Alienation) ซงเปนความรสกหางเหนหรอแบงแยกตนเองจากบคคลอน อาจเนองมาจากไมคอยมความผกพนตอกน หรอความคาดหวงในความสมพนธระหวางตนกบบคคลอนไมสอดคลองกน สวนใหญเกดในบคคลทไดรบความรกไมเพยงพอ หรอไมมความพงพอใจในความสมพนธระหวาง

14

บคคล โดยบคคลจะรสกวาไมไดรบการตอบสนองในเรองความตองการความนบถอ หรอ ความมคณคาจากบคคลอน ซงเปนตนเหตใหเกดความรสกโดดเดยวขน

- ความกาวราว (Aggression) พบในบคคลทมการพ งพาตนเอง (Independency) มากเกนไปจนเกดพฤตกรรมกาวราวขน (Aggressive behavior) โดยบคคลจะตอตานผอนดวยการแสดงออกทางกาย วาจา หรอตอตานอยางเงยบๆ เชน ไมใหความรวมมอในการรกษา ไมยอมรบความชวยเหลอจากบคคลอน พยายามวางตวใหมอ านาจเหนอผอน แสดงวาจาหมนประมาทผอน เปนตน

พฤตกรรมการปรบตวทง 4 ดานเปนผลจากการท างานภายในของกระบวนการปรบตวดวยการประสานงานกนระหวางกลไกการควบคมและกลไกการคดร แสดงออกเปนพฤตกรรมการปรบตวทง 4 ดาน ซงพฤตกรรมแตละดานจะมความเกยวพนซงกนและกนภายในกระบวนการปรบตวของบคคล โดยผลลพธจากการปรบตวดานใดดานหนงอาจมผลกระทบหรอกลายเปนสงเราตอการปรบตวอกดานหนงหรอทกๆดานกได หรอสงเราชนดหนงอาจมผลตอการปรบตวหลายๆ ดานในเวลาเดยวกน พฤตกรรมทบคคลแสดงออกมาจงเปนผลจากการประสานเกยวของกนของทกสวนในกระบวนการปรบตว ซงแสดงใหเหนถงบคคลเปนระบบการปรบตวทมความเปนองครวม

สงน าออก (Output) : สงน าออกจากระบบการปรบตวของบคคล คอปฏกรยาตอบสนองซงเปนพฤตกรรมทสามารถสงเกต ตรวจสอบ หรอบอกได โดยอาจเปนพฤตกรรมการปรบตวได(Adaptive behavior) หรอพฤตกรรมการปรบตวทไมมประสทธภาพ(Ineffective behavior)พฤตกรรมการปรบตวทดจะชวยสงเสรมความมนคงของบคคลใหสามารถบรรลเปาหมายการเจรญเตบโต การมชวตอยรอด สามารถสบทอดเผาพนธ และเอาชนะอปสรรคตางๆ ได และพฤตกรรมทไมสงเสรมใหบคคลบรรลเปาหมายดงกลาวจะเปนพฤตกรรมการปรบตวทไมมประสทธภาพ สงน าออกจากระบบจะปอนกลบ (Feedback process) ไปเปนสงน าเขาระบบเพอการปรบตวทเหมาะสมตอไป

นอกจากแนวคดทฤษฏการปรบตวของรอย ยงมอกหลายทฤษฎทเกยวกบการปรบตว เชน - Rogers (1972) ผน าทฤษฎวาดวยตน และทฤษฎการใหค าปรกษาแบบผรบค าปรกษาเปน

ศนยกลาง เขาไดพจารณาการปรบตวในแงของการปรบตวภายในตนเองโดยเขาเชอวามนษย ทกคนเปนศนยกลางของประสบการณตาง ๆ รอบตวซงเปลยนแปลงอยตลอดเวลา สวนหนงของประสบการณทบคคลไดรบรและมการปฏสมพนธกบผอน รวมท งการประเมนผลจากการมปฏสมพนธนนกอใหเกดตวเรา (Self) หรอ “โครงสรางของตน” ขนมาเปนการรบรเกยวกบตนในดานตางๆ เชน บคลกลกษณะ ความสามารถของตน บทบาทตางๆ ของตนในการเกยวของกบผอนและ สงแวดลอม ทศนคตและคานยมตางๆ ของตวเราประสบการณทแตละบคคลไดรบจงมสวนส าคญในการก าหนดบคลกภาพ ของบคคลใหแตกตางกน โดยทแตละคนจะเขาใจและรจกโลก

15

สวนตวของเขาไดดทสด บคคลทปรบตวได คอ บคคลทเปนตวของตวเอง เขาใจและยอมรบตนเองและผอนรวมทงสามารถรบรประสบการณตางๆตามความ เปนจรง นาประสบการณนนมาจดใหสอดคลองกบโครงสรางหรอบคลกลกษณะของตนอยาง ไมขดแยงหรอบดเบอน จะมการรบรและความคดเกยวกบตนเองในทางบวก สวนบคคลทปรบตวไมได จะมความขดแยงระหวางความคดเกยวกบตนกบประสบการณทเกดขนมาใหม อยางมาก ทาใหเกดความตงเครยด วตกกงวล สบสนไมแนใจ สญเสยความเปนตวของตวเองและมความคดเหนเกยวกบตนจะเปนไปในทางลบ

- Havighurst (1953) พจารณาการปรบตวในแงของการเรยนรงานตามขนพฒนาของชวต เขามความเหนวา พฒนาการของชวตในแตละวยนน บคคลมงานประจ าวยหรองานประจ าขนทตองเรยนรควบคกนไป ถาบคคลสามารถพฒนางานประจ าวยไดส าเรจกจะเปนบคคลทมความสขและ สามารถพฒนางานประจ าวยในขนตอไปไดอยางส าเรจดวย ในทางตรงกนขามงานในชวงวยใดไมประสบผลส าเรจจะท าใหบคคลนนไมมความ สข และพฒนางานประจ าวยในชวงตอไปไดยากล าบาก ดงนนบคคลทมการปรบตวไดในทศนะของฮาวกเฮรสท จงหมายถงบคคลทประสบความส าเรจในการเรยนรและพฒนางานประจ าวยใหผานพนไดดวยด

- Williamson (1950) ผน าทฤษฎการใหค าปรกษาแบบน าทางมความเชอวามนษยมสตปญญาและเหตผล ตลอดจนมแนวโนมทจะพฒนาตนเองได แตการทจะพฒนาไดนนตองอาศยความชวยเหลอจากผอนโดยเฉพาะสงคมท แวดลอมเขาอย การทบคคลมปฏสมพนธกบบคคลอนในสงคมจะท าใหเขามองเหนและรจกตน เองในดานตางๆ เชน ความร ความสามารถ ความสนใจ คานยมและทศนคตความตองการและเปาหมายทเขาเลอก ในขณะเดยวกนกไดเรยนรจากผอน ไดรบรประสบการณสงคมในดานตางๆ เชน คานยมทางสงคม มาตรฐานและขอจากดทางสงคม ปญหาตางๆ ในสงคมตลอดจนวธการทจะจดการแกไขทงทางตรงและทางออม จากความเชอดงกลาว วลเลยมจงสรปวา บคคลสามารถปรบตวไดถามความรความเขาใจในตนเองรวมทงการรจกและการ เขาใจสงคม เพราะททาใหเขาสามารถตดสนใจเลอกวธการด าเนนชวตหรอแกไขปญหาได อยางมสตและมเหตผล โดยการใชขอมลทไดรบจากประสบการณในสงคมมาประกอบการพจารณาจนสามารถ สรางความสอดคลองหรอความยดหยนระหวางความตองการและเปาหมายทพงประสงค ของตนเองกบสภาพแวดลอม

จากทฤษฎเกยวกบการปรบตวทกลาวมาขางตนสรปไดวา เมอความตองการของบคคลไมสามารถตอบสนองไดทงหมด บคคลจงตองเผชญปญหาและเกดความไมสบายใจ จนกลายเปนความเครยด ความกงวลใจ ความคบของใจ ความขดแยงในใจ จงเปนสาเหตใหบคคลนนตองอาศยการปรบตว เพอใหเกดความยดหยนในการด าเนนชวต โดยลกษณะการปรบตวของแตละบคคลจะขนอยกบบคลกภาพ สภาพแวดลอม หรอสถานการณทบคคลนนก าลงเผชญอย ดวยเหตนจงท าใหบคคลเกดการปรบปรงพฤตกรรมของตนทเรยกวาการปรบตว โดยมจดประสงควา บคคลตองการอยในสภาวะสมดลระหวางตนเองกบสงแวดลอมหรอปญหาตางๆ ทเกดขน

16

ปจจยส าคญทท าใหบคคลเกดการปรบตวแบงเปน 2 ประเภท คอ 1. ปจจยภายใน เปนความตองการทางใจ ซงมอยในตวบคคล ไดแก ความรก ความอบอน

ความปลอดภย ความส าเรจในชวต ท าใหบคคลตองมการปรบตวเพอไปสเปาหมายทตองการ 2. ปจจยภายนอก เปนความตองการของสงคมและสภาพแวดลอม ซงไดแก วฒนธรรม

จารตประเพณ คานยม ศาสนา กฎระเบยบของสงคม ท าใหบคคลตองปรบตวเพอตอบสนองความตองการตางๆ และอยไดโดยไมมความกดดนทางจตใจ

การปรบตวมจดมงหมายส าคญ 2 ประการ คอ 1. ปรบตวเพอเอาชนะสงแวดลอมหรอปญหา เพอถวงดลสงทตนเองยงขาดอย 2. ปรบตวเพอใหเขากบสงแวดลอมหรอปญหา เมอไมสามารถเอาชนะได จงปรบตนเอง

ใหสอดคลองตามสงแวดลอมและปญหานน เพอรกษาสมดลนนไว

บรบทการท างานแบบไทยในสายตาคนตางชาต การทบคคลตองมการยายทท างานหรอออกไปท างานยงตางประเทศ สงจ าเปนและส าคญประการหนงทบคคลนนควรกระท า คอ การศกษาและท าความเขาใจเบองตนกอนทจะไปท างานยงประเทศนนๆ โดยค านงถงลกษณะภมประเทศ ภมอากาศ สภาพแวดลอม ขนบธรรมเนยม ประเพณหลกๆ เปนตน เพอเปนประโยชนในการปรบตวเมอตองเขามาอยอาศย ไมวาจะเปนการชวคราวหรอถาวรกตาม ส าหรบงานวจยน ผวจยตองการทจะเนนถงเรองของการท างานของชาวตางชาตเมอตองยายทท างานมาทประเทศไทยเพอตองมารวมงานกบคนไทยในบรบทการท างานแบบไทย ผวจยไดศกษาผลจากการคนควาบทความทางวชาการเกยวกบผลส ารวจในแตละดานของคนไทยในทศนะของผบรหารชาวตางชาต “11 การท างานแบบคนไทยในมมมองของชาวตางชาต” (แหลงทมา http://pt.slideshare.net/guestdf2abc6/11-1506555 ) ซงแสดงผลออกมาดงน

1) ทศนคตตอการเปลยนแปลง คนไทยมกจะยดตดกบความเคยชนแบบเดมๆ เคยท ามาอยางไรกจะท าอยอยางนน ไม

คอยมความคดทจะเปลยนแปลง และถาฝรงเอาวธใหมๆ เขามาท าใหพวกเขาตองท าอะไรทตางไปจากเดม กจะถกมองวาเปนการสรางความร าคาญใหพวกเขา มกจะไมคอยไดรบความรวมมออยางเตมทหรอไมกถงกบถกตอตานกม

2) การโตแยง เมอมการเจรจาคนไทยจะไมกลาโตแยงทงๆ ทตวเองก าลงเสยเปรยบ สวนใหญมกจะ

ปลอยใหอกฝายเปนคนคมเกม บางคนบอกวามนสยอยางนเรยกวา “ขเกรงใจ” แตส าหรบฝรงแลว นสยนจะท าใหคนไทยไมกาวหนาเทาทควร

17

3) ไมพดสงทควรพด เอกลกษณอกอยางหนงของคนไทยคอ มกจะไมคอยกลาบอกความคดของตวเอง

ออกมา ทงๆทคนไทยกมความคดดไมแพฝรงเลย แตมกจะเกบความสามารถไวไมบอกออกมาใหเจานายไดร และจะไมกลาตงค าถาม บางทฝรงกคดวาคนไทยรแลวเลยไมบอกเพราะเหนวาไมถามอะไร ท าใหท างานกนไปคนละเปาหมายหรอท างานไมส าเรจ เพราะคนทรบค าสงไมรวาถกสงใหท าอะไร

4) ความรบผดชอบ - ฝรงมองวาคนไทยเรามกท าไมคอยก าหนดระยะเวลา ในการท างานไวลวงหนา ทงๆ

ทงานบางชนตองท าใหเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด ยงงานไหนใหเวลาในการท างานนานกจะยงทงไวท าตอนใกลๆ จะถงก าหนดสง เลยท างานออกมาแบบรบๆ ไมไดผลงานดเทาทควร

- ไมคอยยอมผกพนและรบผดชอบเปนลายลกษณอกษร ถาใหเซนตชอรบผดชอบงานทท า คนไทยจะกลวขนมาทนท เหมอนกบกลวจะท าไมได หรอกลวจะถกหลอก

5) วธแกไขปญหา คนไทยไมคอยมแผนการรองรบเวลาเกดปญหา แตจะรอใหเกดกอนแลวคอยหาทางแก

ไปแบบเฉพาะหนา หลายครงทฝรงพบวาคนไทยไมรจะแกปญหาทเกดขนอยางไรตองรอให เจานายสงลงมากอนแลวคอยท าตามถานายเจานายไมอย ทกคนกจะประสาทเสยไปหมด

6) บอกแตขาวด - จะไมกลาบอกผบงคบบญชาชาวตางชาตเมอเกดปญหาขน จนกระทงบานปลายไปเกน

แกไขไดจงคอยเขามาปรกษา - จะเลอกบอกแตสงทคดวาเจานายจะชอบ เชน บอกแตขาวดๆ แทนทจะเลาไปตามความ

จรง หรอถาหากเจานายถามวา จะท างานเสรจทนเวลาไหม กจะบอกวาทน (เพราะรวานายอยากไดยนแบบน) แตกไมเคยท าทนตามเวลาทรบปากเลย

7) ค าวา “ไมเปนไร” เปนค าพดทตดปากคนไทยทกคนท าใหเวลามป ญหาก จะไมมใครรบผดชอบ และจะไม

คอยหาตวคนท าผดดวยเพราะเกรงใจกน แตจะใชค าวา “ไมเปนไร” มาแกปญหาแทน 8) ทกษะในการท างาน - ไมสามารถท างานรวมกนเปนทมได ถาท างานเปนทมมกมปญหาเรองการกนแรงกน

บางคนขยนแตบางคนไมท าอะไรเลย บางทกมการขดแยงกนเองในทมหรอเกยงงานกนจนผลงานไมคบหนา

- ไมคอยมทกษะในการท างาน แมจะผานการศกษาในระดบสงมาแลว และไมคอยใชความพยายามอยางเตมทเพอใหไดผลงานทดทสด

18

- พนกงานชาวไทยทรจก สวนใหญไมคอยรสกกระตอรอรนทจะเรยนรเรองราวความเคลอนไหวของโลกเทาไรนก แลวไมคอยชอบหาความรเพมเตมแมจะเปนเรองทเกยวกบงานกตาม

9) ความซอสตย พนกงานคนไทยควรจะมความซอสตยและตรงไปตรงมามากกวาน หลายครงทชอบ

โกหกในเรองเลกๆนอยๆ เชน มาสาย ขาดงานโดยอางวาปวย ออกไปขางนอกในเวลางาน 10) ระบบพวกพอง คนไทยมกจะน าเพอนฝงมาเกยวของกบธรกจเสมอ ผมไมเคยชอบวธนเลย ตวอยางเชน

การจดซอขาวของภายในส านกงาน พวกเขามกจะแนะน า เพอนๆมากอน โดยไมค านงถงผลประโยชนทบรษทควรจะไดรบ นเปนประสบการณจรงทประสบมา การใหความชวยเหลอเพอน ไมใชเรองแปลก แตการทไมค านงถงผลประโยชนของบรษทเลยเปนอะไรทแยมาก และเมอพบวาเพอนพนกงานดวยกนทจรต คนไทยกจะชวยกนปกปอง และท าไมรไมเหนจนกวาผบรหารจะตรวจสอบไดเอง

11) แยกไมออกระหวางเรองงานและเรองสวนตว - ชอบสอดรสอดเหน โดยเฉพาะเรองสวนตวของเพอนรวมงาน - มกจะคยกนเรองสวนตวทไมเกยวกบงานมากเกนไป บางครงท าใหบานปลายและ

น าไปสขาวลอและการนนทากนภายในส านกงาน - มกจะลาออกจากบรษทโดยไมยอมแจงลวงหนาตามขอตกลง แตกลบคาดหวงวาจะ

ไดรบผลประโยชนเตมท - ไมยอมรบความผดชอบทมมากขนในชวงวกฤต - ตองการเงนมากขน แตกลบไมคอยสรางคณคางานอะไรเพมขนเลย จากขอมลดงกลาวขางตน ซงแสดงถงผลการส ารวจเกยวกบการท างานแบบไทยในสายตา

คนตางชาตโดยทวๆไป จงเปนทมาและเหตผลทผวจยตองการศกษาวาในสวนของพนกงานโตโยตาชาวตางชาตทเขามาท างานในไทยมมมมองเชนเดยวกนหรอไม และการท างานรวมกนของพนกงานตางชาตและพนกงานคนไทยภายใตหลกการท างานแบบวถโตโยตา (Toyota Way) เดยวกนจะเปนเชนไร ทฤษฎความแตกตางทางวฒนธรรมและกลยทธการบรหารจดการ ความหมายของวฒนธรรม

วฒนธรรมมผใหค าจ ากดความไววา “วฒนธรรมเปนมรดกสงคมของพฤตกรรมมนษยทไดสะสมไวในอดต และไดตกทอดมาเปนสมบตทมนษยในปจจบนเอามาใชในการครองชวต ” (ไพบลย ชางเรยน, 2532)

19

Tayeb (1996) กลาววา “วฒนธรรมเปนสวนส าคญในการก าหนดทศนคตและพฤตกรรมในสงคมแตละกลม” อาจสรปไดวาวฒนธรรมเปนสงทไดรบการถายทอดมาจากสบตอกนมาโดยมบทบาทส าคญในการก าหนดโครงสราง หนาท พฤตกรรม และกระบวนการท างานอนๆของบคคล โดยวฒนธรรมจะเขาไปมบทบาทในการหลอหลอมใหบคคลมพฤตกรรมไปในแนวทางเดยวกนภายในสงคม อกทงยงเปนตวก าหนดทศนคต ความเชอและคานยมตางๆ ดงนนเมอมนษยอยรวมกนเปนกลมหรอองคกรกจะมการก าหนดโครงสรางบทบาทและหนาทในการอยรวมกน โดยจารตประเพณและวฒนธรรมเปนตวควบคมความประพฤตของคนในกลมใหด าเนนไปในทศทางเดยวกน ทฤษฎของ Hofstede มตความแตกตางทางวฒนธรรม

ศาสตราจารยฮอฟสเทด (Geert Hofstede) ผคนพบทฤษฎทางวฒนธรรมหลงการท างานอยในบรษท IBM ซงมการด าเนนงานอยในประเทศตางๆ เขาสงสยวาท าไมวฒนธรรมถงมอทธพลตอการท างานของคนในประเทศตางๆ ทมวฒนธรรมแตกตางกน จงไดเกบขอมลโดยส ารวจประชากรในประเทศตางๆ ทมวฒนธรรมแตกตางกน ซงสวนใหญจะเปนพนกงาน IBM และเกบขอมลจากประเทศตางๆ มากกวา 70 ประเทศในภมภาคตางๆ ในป 1967-1973 จากการส ารวจ ศาสตราจารยฮอฟสเทดไดน าขอมลมาท าการวจยเชงเปรยบเทยบ และไดพฒนารปแบบ (Model) ความแตกตางทางวฒนธรรมของประเทศตางๆ ออกเปน 5 มต โดยมราย ละเอยดดงน

1. มตความแตกตางในเรองของอ านาจ (Power Distance) หมายถง การทบคคลมองความแตกตางของสถานภาพไมเทากน บางวฒนธรรมมการ

แบงแยกสงระหวางผทมสถานภาพทางสงคม เชน พอกบลก เจานายกบลกนอง ในสงคมทมความแตกตางทางอ านาจสง (high power distance) บคคลจะรสกถงความแตกตางระหวางบคคลสง ผบรหารจะรสกวาตนมความเหนอกวาพนกงานมาก และสงคมทมความแตกตางในดานอ านาจต า (low power distance) ผบรหารหรอผทอยในสถานภาพสงกวา จะไมรสกวาตนเองแตกตางจากพนกงานมาก

20

ตารางแสดงความแตกตางทส าคญระหวางสงคมทมลกษณะวฒนธรรมความเหลอมล าทางอ านาจต ากบสงคมทมลกษณะวฒนธรรมความเหลอมล าทางอ านาจสง ความเหลอมล าทางอ านาจต า ความเหลอมล าทางอ านาจสง ตองการจะลดความไมเทาเทยมกนระหวางบคคลใหเหลอนอยทสด ควรจะมการพ งพาอาศยกนและกนระหวางผทมอ านาจนอยกวา กบผทมอ านาจสงกวา

ความไมเทาเทยมกนระหวางบคคลเปนสงทคาดหวงและปรารถนา ผทมอ านาจนอยกวาควรจะตองพงพาผทมอ านาจสงกวา

นยมการกระจายอ านาจไปยงสวนตางๆ ล าดบชนในองคการหมายถงการแบงแยกบทบาทเพอความสะดวกในการบรหาร

นยมรวมอ านาจไวทสวนกลาง ล าดบช นในองคการเปนผลสะทอนมาจากความไมเทาเทยมทคงอยระหวางชนชนสงกบชนชนลาง

พนกง านคาดหวง ท จะ ม ส วนรวมในการตดสนใจ

พนกงานคาดหวงทจะใหหวหนาเปนผออกค าสง

มระยะหางของฐานเงนเดอนระหวางพนกงานในระดบบนและระดบลางทแคบ

มระยะหางของฐานเงนเดอนระหวางพนกงานในระดบบนและระดบลางทกวาง

ชนชนกลางมจ านวนมาก ชนชนกลางมจ านวนนอย

ตารางแสดงดชนของลกษณะความเหลอมล าทางอ านาจของแตละประเทศ อนดบ ประเทศ ด ช น ล ก ษ ณ ะ ค ว า ม

เหลอมล าทางอ านาจ อนดบ ประเทศ ดชนลกษณะความเหลอม

ล าทางอ านาจ 1 2/3 2/3 4 5/6 5/6 7 8/9 8/9 10/11 10/11 12 13 14 15/16 15/16 17 18/19

มาเลเซย กวเตมาลา ปานามา ฟลปปนส เมกซโก เวเนซเอลา อาหรบ เอควาดอร อนโดนเซย อนเดย อฟรกาตะวนตก ยโกสลาเวย สงคโปร บราซล ฝรงเศส ฮองกง โคลมเบย ซลวาดอร

104 95 95 94 81 81 80 78 78 77 77 76 74

27/28 29/30 29/30 31 32 33 34 35/36 35/36 37 38 39 40 41 42/44 42/44 42/44 45

เกาหลใต อหราน ไตหวน สเปน ปากสถาน ญปน อตาล อาเจนตนา อฟรกาใต จาไมกา อเมรกา แคนาดา เนเธอรแลนด ออสเตรเลย คอสตารกา เยอรมน องกฤษ สวสเซอรแลนด

60 58 58 57 55 54 50 49 49 45 40 39 38 36 35 35 35 34

21

18/19 20 21/23 21/23 21/23 24/25 24/25 26 27/28

ตรก เบลเยยม อฟรกาตะวนออก เปร ไทย ชล โปรตเกส อรกวย กรซ

69 68 68 67 66 66 65 64 64 64 63 63 61 60

46 47/48 47/48 49 50 51 52 53

ฟนดแลนด นอรเวย สวเดน ไอรแลนด นวซแลนด เดนมารค อสราเอล ออสเตรย

33 31 31 28 22 18 13 11

คาเฉลยของ 50 ประเทศ และ 3 เขต 56.83

แหลงทมา: Hofstede, 1997 2. มตความแตกตางในเรองความเปนสวนตว (Individualism / Collectivism) หมายถง การทบคคลในแตละสงคมมแนวความคดและรปแบบการด ารงชวตทขนตอสงคม

ไมเทากน บางสงคมประชาชนไมคอยค านงถงสงคมหรอความรสกของคนรอบขาง (individualism) บคคลยดถอในสทธตามกฎหมาย ในขณะทประชาชนในวฒนธรรมทค านงถงสงคม (collectivism) มความคดและการกระท าตางๆทค านงถงความรสกของผอนหรอของกลมมากกวาค านงถงกฎหมายเพยงอยางเดยว ประชาชนในกลมวฒนธรรมนสวนหนงไดรบอทธพลจากจน โดยมแนวคดจากขงจอ (Confucian) คอ การใหความส าคญกบครอบครวและพวกพอง ดงนน การตกลงเปนลายลกษณอกษรจะมคณคานอยกวาความผกพนแบบเครอญาตหรอสมครพรรคพวก ความแตกตางในลกษณะเชนนนมกกอใหเกดปญหาในการท างานรวมกบนกธรกจในกลมประเทศตะวนตกทมลกษณะมความเปนสวนตวสง

22

ตารางแสดงความแตกตางทส าคญระหวางสงคมทมลกษณะวฒนธรรมIndividualism กบสงคมทมลกษณะวฒนธรรมCollectivism Individualism Collectivism กฎหมา ย แล ะ สท ธ ต า ง ๆ ถ ก ก า หนด ใหเหมอนกนส าหรบทกคน

กฎหมายและสทธตางๆ มความแตกตางกนในแตละกลม

การเลอนขนหรอปรบเงนเดอนถกพจารณาจากผลงาน และผลการปฏบตงานรายบคคล

การเลอนขนหรอปรบเงนเดอนถกพจารณาจากความอาวโส และความรวมมอกบกลม

วตถประสงคของการศกษา คอ การเรยนรวาจะมวธการเรยนรอยางไร

วตถประสงคของการศกษา คอ การเรยนรวาจะท าสงตางๆ อยางไร

เนนงานมากกวาเรองความสมพนธระหวางบคคล

เนนความสมพนธระหวางบคคลมากกวางาน

มคา GDP ตอหวสง มคา GDP ตอหวต า ตารางแสดงดชนของลกษณะความเปนIndividualismของแตละประเทศ อนดบ ประเทศ ด ช น ล ก ษ ณ ะ ค ว า ม เ ป น

Individualism อนดบ ประเทศ ด ช น ล ก ษ ณ ะ ค ว า ม เ ป น

Individualism 1 2 3 4/5 4/5 6 7 8 9 10/11 10/11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22/23 22/23 24

อเมรกา ออสเตรเลย องกฤษ แคนาดา เนเธอรแลนด นวซแลนด อตาล เบลเยยม เดนมารค สวเดน ฝรงเศส ไอรแลนด นอรเวย สวสเซอรแลนด เยอรมน อฟรกาใต ฟนดแลนด ออสเตรย อสราเอล สเปน อนเดย ญปน อาเจนตนา อหราน

91 90 89 80 80 79 76 75 74 71 71 70 69 68 67 65 63

28 29 30 31 32 33/35 33/35 33/35 36 37 38 39/41 39/41 39/41 42 43 44 45 46 47/48 47/48 49 50 51

ตรก อรกวย กรซ ฟลปปนส เมกซโก อฟรกาตะวนออก ยโกสลาเวย โปรตเกส มาเลเซย ฮองกง ชล อฟรกาตะวนตก สงคโปร ไทย ซลวาดอร เกาหลใต ไตหวน เปร คอสตารกา ปากสถาน อนโดนเซย โคลมเบย เวเนซเอลา ปานามา

37 36 35 32 30 27 27 27 26 25 23 20 20 20 19 18 17 16 15 14 14 13 12 11

23

25 26/27 26/27

จาไมกา บราซล อาหรบ

55 54 51 48 46 46 41 39 38 38

52 53

เอควาดอร กวเตมาลา

8 6

คาเฉลยของ 50 ประเทศ และ 3 เขต 43.06

แหลงทมา: Hofstede, 1997 3. มตความแตกตางในเรองการแบงแยกชายหญง (Masculine / Feminine)

หมายถง การทสงคมใหความเสมอภาคทางเพศ ในสงคมทมความเสมอภาคสง ( feminine) หมายถง หญงและชายมสทธเทาเทยมกนในเรองตางๆ หญงสามารถเปนหวหนาผชายได ในสงคมทหญงและชายแตกตางกนมาก (masculine) หญงอาจท างานไดแตต าแหนงโดยทวไป บางสงคมหญงมหนาทท างานบานเทานน ไมมโอกาสเขาท างานและเปนหวหนาผชายไดเลย การแบงแยกหญงชายทแตกตางกนในแตละสงคมน ถาผบรหารทไมไดพจารณาในเรองของความแตกตางกนทางเพศแลว จะกอใหเกดสงทยอมรบไมได เชน การแตงตงหญงเปนหวหนาชาย ในสงคมอสลามหรอสงคมญปนอาจยอมรบไมไดไมวาดวยเหตผลใด แตตองพจารณาถงการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมประกอบดวย เนองจากเมอกาลเวลาและสถานการณเปลยนไป ความรสกของประชาชนตอมตตางๆ กอาจเปลยนแปลงไป ตารางแสดงความแตกตางทส าคญระหวางสงคมทมลกษณะวฒนธรรมความเปนเพศชายกบสงคมทมลกษณะวฒนธรรมความเปนเพศหญง ความเปนเพศหญง ความเปนเพศชาย การแกไขความขดแยงโดยการประนประนอมและการเจรจาตอรอง

การแกไขความขดแยงโดยการตอสจนรแพรชนะ

ใหความส าคญกบบคคลและมตรภาพทอบอน ใหความส าคญกบเงนและสงของ เนนความรวมมอ เนนการแขงขน

24

คานยมทโดดเดนคอการเอาใจใสคนอนๆ คานยมทโดดเดนคอการประสบความส าเรจในการไดมาซงวตถสงของ และความกาวหนาในชวตการงาน

เนนคณภาพชวตในการท างาน เนนคณภาพของงานทท า ตารางแสดงดชนของลกษณะความเปนMasculineของแตละประเทศ อนดบ ประเทศ ด ช น ล ก ษ ณ ะ ค ว า ม เ ป น

Masculine อนดบ ประเทศ ด ช น ล ก ษ ณ ะ ค ว า ม เ ป น

Masculine 1 2 3 4/5 4/5 6 7/8 7/8 9/10 9/10 11/12 11/12 13/14 13/14 15 16 17 18/19 18/19 20/21 20/21 22 23 24 25/26 25/26 27

ญปน ออสเตรย เวเนซเอลา อตาล สวสเซอรแลนด เมกซโก ไอรแลนด จาไมกา องกฤษ เยอรมน ฟลปปนส โคลมเบย อฟรกาใต เอควาดอร อเมรกา ออสเตรเลย นวซแลนด กรซ ฮองกง อารเจนตนา อนเดย เบลเยยม อาหรบ แคนาดา มาเลเซย ปากสถาน บราซล

95 79 73 70 70 69 68 68 66 66 64 64 63 63 62 61 58 57 57 56 56 54 53 52 50

28 29 30/31 30/31 32/33 32/33 34 35/36 35/36 37/28 37/38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48/49 48/49 50 51 52 53

สงคโปร อสราเอล อนโดนเซย อฟรกาตะวนตก ตรก ไตหวน ปานามา อหราน ฝรงเศส สเปน เปร อฟรกาตะวนออก ซลวาดอร เกาหลใต อรกวย กวเตมาลา ไทย โปรตเกส ชล ฟนดแลนด ยโกสลาเวย คอสตารกา เดนมารค เนเธอรแลนด นอรเวย สวเดน

48 47 46 46 45 45 44 43 43 42 42 41 40 39 38 37 34 31 28 26 21 21 16 14 8 5

25

50 49

คาเฉลยของ 50 ประเทศ และ 3 เขต 43.06

แหลงทมา: Hofstede, 1997

4. มตความแตกตางในเรองของการหลกเลยงความเสยง (Uncertainty Avoidance) หมายถง ความรสกของคนทวๆ ไปทมตอความไมแนนอนในอนาคต และพยายาม

หลกเลยงความเสยง เพอใหตนเกดความรสกทมนคงปลอดภย ความแตกตางของคนในการทกลาเผชญกบความเสยงสงผลตอการบรหารไดในระดบหนงประชาชนในประเทศทมลกษณะหลกเลยงความเสยงสง (high uncertainty avoidance) ตองการในสงตอไปนคอ 1) องคการทมโครงสรางทมนคง 2) การบรหารทรพยากรมนษยในลกษณะระบบราชการ และ 3) มงความสมพนธทดระหวางผบรหารกบพนกงานประชาชนในประเทศทมลกษณะหลกเลยงความเสยงต า (low uncertainty avoidance) พนกงานจะมงทผลส าเรจของงาน มากกวาความสมพนธ ส าหรบประเทศไทยมลกษณะหลกเลยงความเสยงกลางๆ คอนไปทางสง พนกงานตองการหวหนางานทมงสรางความสมพนธมากกวามงงาน ตารางแสดงความแตกตางทส าคญระหวางวฒนธรรมการหลกเลยงความไมแนนอนต ากบวฒนธรรมการหลกเลยงความไมแนนอนสง การหลกเลยงความไมแนนอนต า การหลกเลยงความไมแนนอนสง จะมความรสกวาความไมแนนอนเปนสงปกตของชวต

ความไมแนนอนทเกดขนในชวตจะถกรสกวาเปนภยคกคามทเกดขนอยางตอเนองซงจะตองขจดใหหมด

โครงสรางองคการจะเปนทรบรกนเองในหมสมาชก

มโครงสรางองคการทชดเจน

กฎระบยบทชดเจนมนอยกวา มกฎระเบยบอยางเปนทางการ มมาตรฐาน ความเครยดต า ความเครยดสง แรงจงใจเกดขนจากความตองการประสบความส าเรจและการไดรบการยอมรบนบถอ

แรงจงใจเกดขนจากการไดรบความมนคงในงานและการไดรบการยอมรบนบถอ

26

ตารางแสดงดชนของ Uncertainty Avoidance ของแตละประเทศ อนดบ ประเทศ ด ช น ข อ ง Uncertainty

Avoidance

อนดบ ประเทศ ด ช น ข อ ง Uncertainty Avoidance

1 2 3 4 5/6 5/6 7 8 9 10/15 10/15 10/15 10/15 10/15 10/15 16/17 16/17 18 19 20 21/22 21/22 23 24/25 24/25 26 27

กรซ โปรตเกส กวเตมาลา อรกวย เบลเยยม ซลวาดอร ญปน ยโกสลาเวย เปร ฝรงเศส ชล สเปน คอสตารกา ปานามา อาเจนตนา ตรก เกาหลใต เมกซโก อสราเอล โคลมเบย เวเนซเอลา บราซล อตาล ปากสถาน ออสเตรย ไตหวน อาหรบ

112 104 101 100 94 94 92 88 87 86 86 86 86 86 86 85 85 82 81 80 76 76 75 70 70 69 68

28 29 30 31/32 31/32 33 34 35 36 37 38 39/40 39/40 41/42 41/42 43 44 45 46 47/48 47/48 49/50 49/50 51 52 53

เอควาดอร เยอรมน ไทย อหราน ฟนดแลนด สวสเซอรแลนด อฟรกาตะวนตก เนเธอรแลนด อฟรกาตะวนออก ออสเตรเลย นอรเวย อฟรกาใต นวซแลนด อนโดนเซย แคนาดา อเมรกา ฟลปปนส อนเดย มาเลเซย องกฤษ ไอรแลนด ฮองกง สวเดน เดนมารค จาไมกา สงคโปร

67 65 64 59 59 58 54 53 52 51 50 49 49 48 48 46 44 40 36 35 35 29 29 23 13 8

คาเฉลยของ 50 ประเทศ และ 3 เขต 65.45

แหลงทมา: Hofstede, 1997

27

5. มตความแตกตางในเรองของเวลาในการท างานรวม (short – term / long – term orientation)

หมายถง การทบคคลประเมนผอนโดยพจารณาจากปจจยทไมค านงถงความสมพนธสวนตวในรอบเวลาอนสน หรอพจารณาจากความสมพนธทมมาตอเนองยาวนาน คนทมลกษณะ long term orientation จะสนทสนมกบคนแปลกหนายาก เพราะตองใชเวลาในการศกษา แตเมอสนทกบใครแลว กจะมความสมพนธทยาวนาน คนทมลกษณะ short term orientation จะสนทสนมกบคนแปลกหนางาย แตไมมความผกพนลกซง ตารางแสดงความแตกตางทส าคญระหวาง short-term orientation กบ long-term orientation short-term orientation long-term orientation ยดมนในประเพณ ปรบเปลยนประเพณใหเขากบสงคมยคใหม เคารพสงคมและสถานะทางสงคมเหนอสงอนใด

เคารพสงคมและสถานะทางสงคมภายในขอบเขต

ใชจายอยางสนเปลอง ประหยด อดออม ส ารองทรพยากรไวใช มเงนออมส าหรบการลงทนนอย ออมเงนส าหรบการลงทนมาก คาดหวงในผลงานอยางรวดเรว มความพยายาม และอดทนแมวาจะเหนผลชา เนนการรกษาหนา ยอมผอนบางเพอใหบรรลเปาหมาย เนนขอเทจจรง เนนคณธรรม ตารางแสดงดชนของ long-term orientation ของแตละประเทศ อนดบ ประเทศ ด ช น ข อ ง long-term

orientation

อนดบ ประเทศ ด ช น ข อ ง long-term orientation

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

จน ฮองกง ไตหวน ญปน เกาหลใต บราซล อนเดย ไทย สงคโปร เนเธอรแลนด บงคลาเทศ สวเดน

118 96 87 80 75 65 61 56 48 44

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

โปรแลนด เยอรมน ออสเตรเลย นวซแลนด อเมรกา องกฤษ ซมบบเว แคนาดา ฟลปปนส ไนจเรย ปากสถาน

32 31 31 30 29 25 25 23 19 16 00

28

40 33

คาเฉลยของ 23 ประเทศ 46.26

แหลงทมา: Hofstede, 1997 กลยทธการบรหารจดการพนกงานภายใตความหลากหลายทางวฒนธรรม

การบรหารความแตกตางทางดานวฒนธรรมมหลากหลายวธการทนาสนใจ ทงนจะตองพจารณาถงความเหมาะสมของวธการกบลกษณะขององคกรเปนส าคญ เชน

1) การสรางวฒนธรรมองคกร (Organizational culture) ทมความยดหยนตอวฒนธรรมตางๆ วฒนธรรมองคกรคอพฤตกรรมทองคกรคาดหวงหรอสนบสนนใหพนกงานปฏบตตาม ทงนผบรหารจะตองค านง ความส าคญและควรศกษาถงความแตกตางทางดานวฒนธรรมของแตละเชอชาตทงทางดานวฒนธรรมทางวตถ (Material culture) ไดแก เครองมอเครองใชและเทคโนโลยตางๆ รวมทงวฒนธรรมทางดานจตใจ (Non-material culture) เชน ความเชอถอ คานยม และพธกรรมตางๆ

2) เปดโอกาสใหพนกงานแตละเชอชาตไดแลกเปลยนอธบายเกยวกบบคลกลกษณะและวฒนธรรมของเชอชาตตน เพอใหเกดการเรยนรวฒนธรรมซงกนและกน ทงนองคกรอาจจะจดแบงเวลาในการเปดโอกาสใหพนกงานไดศกษาเรยนรทงในดานเทคโนโลย ทกษะการบรหาร รวมถงวฒนธรรมองคกรและรปแบบการบรหารของชนชาตอนๆ รวมทงมกจกรรมใหท ารวมกนเปนทม

3) จดตงทมพเลยงหรอผเชยวชาญในการใหค าปรกษาหรอใหความชวยเหลอแกบคลากรตางชาต พรอมกบสรางบรรยากาศของความเปนกนเองในการขอความชวยเหลอ โดยการทคนในประเทศจะตองยอมรบและเขาใจ อกทงพงระลกวาบคคลทอยตางสถานทตางวฒนธรรมยอมเกดความเครยดและความสบสน

4) องคกรเลงเหนถงความส าคญในการบรหารความแตกตางทางวฒนธรรม และไดวางแผนแกไขปญหาเพอความเปนอนหนงอนเดยวกน ดงเชน การจดใหพนกงานเขารวมการอบรมหลกสตรเฉพาะขององคกรทใชกบบรษทเครอขายในแตละประเทศ โดยจะเรยนรวธการบรหารงาน วฒนธรรมองคกรและหลกการปฏบตงานตางๆ หรอการสงพนกงานไปเรยนรงานยงประเทศตนแบบ เปนตน

ทงนการมองเหนความแตกตางของวฒนธรรมยงสามารถท าใหผบรหารรถงขอเดนและขอดอยของบคลากรแตละเชอชาต อนจะชวยใหการมอบหมายงานตามต าแหนงหนาทเปนไปอยางเหมาะสม และสามารถทจะน าขอดอยทพบไปด าเนนการวางแผนวธการพฒนาศกยภาพเปนรายบคคลตอไป

29

จากการบรหารความหลากหลายทางวฒนธรรมดงกลาว มความส าคญเปนอยางยงในการทผวจยจะใชเปนพนฐานในการวางกลยทธและประยกตใชในบรษท ภายใตกรอบการท างานรวมกนตามหลกวถโตโยตา (Toyota Way) หลกการท างานตามวถโตโยตา (Toyota Way 2001) วถโตโยตา (Toyota Way 2001) คออะไร

วถโตโยตา (Toyota Way 2001) ถอเปนคานยมหลกขององคกรโตโยตา ทไดมการก าหนดพฤตกรรมชดหนงทพนกงานบรษทโตโยตาทกคน ทกระดบทวโลก เปนสงทแสดงถงความเชอและคณคาทเราทกคนมอยรวมกนวถโตโยตา (Toyota Way 2001) อาศยหลกการชน าของโตโยตา ทก าหนดภารกจของโตโยตาในฐานะทบรษท และคณคาทบรษทมอบใหแกลกคา ผถอหน เพอนรวมงาน หนสวนทางธรกจ และชมชนโลก วถโตโยตา (Toyota Way 2001) ก าหนดวธการปฎบตและความประพฤตของบคลากรของโตโยตาเพอการมอบคณคาเหลาน วถโตโยตา (Toyota Way 2001) ท าหนาทเสมอนระบบประสาทอตโนมต ส าหรบองคกรของโตโยตาแนวคดทสรางวถโตโยตา (Toyota Way 2001) อยเหนอความแตกตางของภาษาและสญชาต สามารถใชไดในทกพนทและทกๆ สงคม ทวโลก

ทมาของ“วถโตโยตา” (Toyota Way 2001) บรษท โตโยตา มอเตอร คอรปอเรชน จ ากด (TMC) ไดกอตงขนเมอป ค.ศ. 1937จนถงปน

(ค.ศ. 2014) นบเปนเวลา 77 ป โตโยตามหลกปรชญาของบรษทวา โตโยตานบตงแตตงบรษท จะอทศตนเพอสงคมดวยการผลตสงทดขนกวาเดม ซงหลกปรชญานแสดงถงส านกทโตโยตาจะอทศตนเพอสงคมโดยตลอด จากประวตศาสตรอนยาวนานของโตโยตาเชนน ท าใหโตโยตาสามารถสรางหลกความคดอนเปนเอกลกษณเฉพาะในการบรหารจดการของโตโยตาได และท าใหมวธปฎบตงานและบรหารจดการเกดขน เปนขมพลงในการผลกดนใหโตโยตามศกยภาพในการแขงขนไดจากปรชญาหลกเรองการผลตสนคาและการใหบรการทดทสด ดงนนบรษทจงไดพยายามคดคนหาวธการผลตสนคาทดทสด กจกรรมทางธรกจตางๆ ของบรษททเกดจากปรชญาหลกนท าใหเกดความเชอ และ คานยมในการบรหารจดการทเปนเอกลกษณของโตโยตาขน นอกจากนน ยงรวบรวมวธการบรหารจดการและปฎบตงานจรงเอาไว และไดถายทอดตอกนมาเรอยๆ แตไมมการประกาศอยางชดเจน ดงนนนบจากป ค.ศ. 2001 เปนตนมาไดมการรวบรวมเปนลายลกษณอกษรชดเจนในฐานะทเปน Toyota Way 2001 (วถโตโยตา) และไดประกาศใชกบโตโยตาทวโลกซงเหตผลทมการก าหนด Toyota Way เปนลายลกษณอกษรนนคอ

1. ปจจบนโตโยตา ขยายตวอยางรวดเรวโดยโตโยตา เปนผ น าระดบสากลของอตสาหกรรมยานยนตโลกแลว ในการทจะเสนอบรการและสนคาทมคณภาพสงไดเหมอนกนทวโลกในสถานการณทตองขยายธรกจไปดวย จ าเปนตองใหทกคนทท างานกบโตโยตาทวโลก ม

30

หลกการความคดเดยวกน ในการผลตและการขาย ดงนนจ าเปนตองจดท า Toyota Wayขนมาเปนเอกสารทใชเปนหลกความคดรวมกน

2. การทจะผลตสนคาคณภาพสง และด าเนนการขายไดดวยนนตองอาศยบคลากร ดงนนบคลากรถอเปนเสาหลกส าคญทจะชวยค าจนการขยายธรกจอยางรวดเรวของโตโยตา ซงนนหมายความวา จะพฒนาบคลากรใหเปนเชนไร หรอบคลากรทมคณสมบตเชนไรทบรษทตองการ กเปนสงทมความส าคญทตองก าหนดเปนลายลกษณอกษรเพอใหหวหนางาน และลกนองในบรษท สามารถทจะเขาใจไดโดยงาย จงจ าเปนตองจดท า Toyota Way ขนมาเปนเอกสารไว

3. อะไรเปนเหตผลทท าใหโตโยตาขยายธรกจมาโดยตลอดไดเกอบ 80 ป จดแขงของโตโยตานนคออะไร มาจากไหน หากสามารถหาเหตผลแสดงเปนลายลกษณอกษรไวได กจะท าใหโตโยตาสามารถขยายจดเดนนนตอไปไดอก ปจจบนโตโยตามพนกงานทวโลกกวา 265,000 คน การทแตละประเทศมวฒนธรรมแตกตางกน มสภาพความเปนอย และหลกคดทแตกตางกน จะสามารถผลตโดยมหลกการความคดเดยวกน และรวมกบบรษทซพพลายเออร และผแทนจ าหนายในการเสนอบรการและสนคาคณภาพสงไดเหมอนกนทวโลกไดนน จ าเปนตองยอนกลบมาคดถงจดแขง และจดท าหลกการ Toyota Way 2001 เปนลายลกษณอกษร ใหสามารถใชเปนขมพลงทจะชวยโตโยตาไดขยายธรกจตอไป

ส าหรบจดประสงคของวถโตโยตานนมงหวงทจะชแจงเรองคณคา และวธการธรกจของโตโยตาโดยจดใหมหลกการทคงทใหแกโตโยตาทวทงโลก ทงนเพอใหมการยอมรบและความยดหยนในทตาง ๆทหลากหลายของการปฏบตการในแตละภมภาค ขณะทวถโตโยตาใหหลกการพนฐานรวมกนส าหรบโตโยตาทกแหงจงยอมใหมการตความภายใตสภาพแวดลอมภายและวฒนธรรมของแตละบรษท อยางไรกตามหลกการส าคญพนฐานและหลกการตางๆ จะใชเหมอนกนในโตโยตาทวโลก

หลกการของ“วถโตโยตา” (Toyota Way 2001) วถโตโยตา (Toyota Way 2001) ประกอบดวย 2 เสาหลก คอ “การปรบปรงอยางตอเนอง”

และ “การยอมรบนบถอซงกนและกน” โตโยตาไมเคยพงพอใจ ไมเคยหยดนงอยกบทและไดปรบปรงธรกจอยเสมอ โดยผลกดนความคดและความพยายามอยางดทสดขององคกร เคารพบคลากรและ เชอวาความส าเรจของธรกจทเกดขนนนมาจากความพยายามของทกคน และการจดทมงานอยางด โตโยตาคาดหวงวาสมาชกทมงานของโตโยตาในทกระดบ จะใชคานยมหลกขององคกรดงกลาวน ในการท างาน

Challenge : สรางวสยทศนระยะยาว ชนะสงทาทายดวยความกลาหาญและความคดสรางสรรคเพอท าใหความฝนเปนจรง

- สรางคณคาโดยผานการผลตและสงมอบผลตภณฑและการบรการ - จตใจทชอบทาทาย

31

- การยอมรบการแขงขน - ทศนะทมองการณไกล - การคาดการณลวงหนาและการคาดคดระยะไกล - การวางแผนระยะยาวโดยพจารณาขอเทจจรงและภาพทเปนจรง - การพจารณาถถวนกอนท าการตดสนใจ - เนนหลกฐานทเปนรปธรรม / การด าเนนงานอยางจรงจงละเอยดถถวน - ตระหนกตอความเสยง - การจดล าดบกอน – หลง - สรางผลงานโดยรวมทดทสด Kaizen : ปรบปรงการประกอบธรกจอยางตอเนอง ผลกดนการประดษฐคดคนสง

ใหมๆ และการสรางววฒนาการใหมๆ - จตใจไคเซนและการคดคนประดษฐสงใหมๆ - ความพยายามทอดทนเพอการปรบปรงอยางตอเนอง - ความคดสรางสรรคและการประดษฐคดคนสงใหมๆ ของแตละบคคล - การแสวงหานวตกรรมใหมๆ / การก าจดขอหามตางๆ - สรางระบบและโครงสรางทเหมาะสม - การท าผลก าไรโดยวธลดตนทน - ขจดมดะ (ไม มการเพมมลคา ) มระ (ความไมสม า เสมอ) ม ร ( ส ง ท เ กน

ความสามารถ) - ค านงถงกระบวนการถดไป / การผลตแบบทนเวลาพอด - เปดเผยปญหา / จโดกะ - สงเสรมการเปนองคกรแหงการเรยนร - มความเขาใจรวมกนเกยวกบสถานการณตางๆ - เรยนรจากความผดพลาด - การสรางมาตรฐาน / โยโกเตน (การถายทอดความร) และการสรางความส าเรจ Genchi Genbutsu (เกนจ เกนบสซ) : ฝกปฏบตตามหลกเกนจ เกนบสซ การไปยงแหลง

ตนก าเนดเพอคนหาขอเทจจรง เพอการตดสนใจทถกตอง สรางมตเอกฉนทและบรรลเปาหมายอยางรวดเรวทสดเทาทจะท าได

- ท าความเขาใจปญหาและวเคราะหหาสาเหตทแทจรง - การยนยนอยางละเอยดรอบคอบจากขอเทจจรง - ท าการศกษาคนควากอน - เนนการมมตเอกฉนท

32

- การมเปาหมายและวตถประสงคเชงปรมาณรวมกน - การเนนกรรมวธ - ยดมนตอการกระท า และความซอตรง - การบรรลผลส าเรจดวยความมงมน - การด าเนนการเพอบรรลผลส าเรจอยางสมบรณ / การแกปญหาอยางแนนอน Respect : เคารพผอน พยายามทกวถทางเพอทจะเขาใจซงกนและกน มความ

รบผดชอบและพยายามอยางดทสดเพอสรางความไววางใจรวมกน - ความเคารพตอ Stakeholder - ความไววางใจรวมกนและความรบผดชอบรวมกน - มการตดตอสอสารอยางจรงใจ - การเปดใจกวางและการยอมรบความแตกตาง - ความเปนธรรมและการยอมรบฟงความคดเหน - การแสดงจตใจตนเองออกมา การมความเชอมนของตนเองและความคดรเรมของ

บคคล - ความรบผดชอบ Teamwork การท างานเปนทม : สงเสรมใหบคคลมความเจรญกาวหนาในวชาชพและ

ใหค ามนส ญญาดานการศกษาและการพฒนา - การพฒนาทมงาน - ผน าทมความคดสรางสรรค - การพฒนาโดยผานการมอบหมายงานใหกบผใตบงคบบญชา

33

แผนภม : Toyota Way 2001 Model แหลงทมา : หนงสอ Toyota Way 2001, 2001 : 4

จากขอมลดงกลาวสามารถสรปไดวา วถโตโยตา (Toyota Way 2001) ถอเปนหลกสากลทสามารถน ามาใชกบโตโยตาทวโลก การสรางพนธกรรมคนโตโยตาใหเหมอนกน มวฒนธรรมเดยวกน จะตองปลกฝงใหพนกงานทกระดบมพฤตกรรมตามวถโตโยตา หากพนกงานใหองคกรมพฤตกรรมตามทองคกรตองการ ยอมเปนแรงขบเคลอนส าคญทจะท าใหองคกรประสบความส าเรจอยางย งยน จากการศกษาแนวความคดและทฤษฏดงกลาวขางตน ผวจยสามารถสรปผลเปนตาราง Literature Review ดงน หวขอ ทผ วจ ย ศกษาคนควา

แนวคด / ทฤษฎ / บทความทางวชาการ

แหลงอางอง

1. การปรบตว -ทฤษฎการปรบตวของRoy

-Roy & Andrews, (1999), The Roy’s Adaptation Model, Stamford: Appleton & Lange.

-ทฤษฎการปรบตวของRogers -Barrie Rogers, (1972), Human Personality: Towards a Unified Theory.

-ท ฤ ษ ฎ ก า ร ป ร บ ต ว ข อ ง -Robert J. Havighurst, (1953), Human

Continuous

Improvement

Respect

for People

Challenge

Kaizen

Genchi Genbutsu

Respect

Teamwork

34

Havighurst Development and Education. -ท ฤ ษ ฎ ก า ร ป ร บ ต ว ข อ งWilliamson

-Williamson, E. G. (1950), The Trait - Factor Theory.

2. บรบทการท างานแบบไทยในสายตาคนตางชาต

-บทความทางวชาการเกยวกบผลส ารวจในแตละดานของคนไทยในทศนะของผ บ รหารชาวตางชาต “11 การท างานแบบคนไทยในมมมองของชาวตางชาต”

http://pt.slideshare.net/guestdf2abc6/11-1506555

3. ความแตกตางทางว ฒนธรรมและกลยทธการบรหารจดการ

-ทฤษฎของ Hofstede ในเรองม ต ค ว า ม แ ต ก ต า ง ท า งวฒนธรรม

-Hofstede, G. (1997). Cultures and organizations: software of the mind. New York: McGraw-Hill.

-กลยทธการบรหารจดการพ น ก ง า น ภ า ย ใ ต ค ว า มหลากหลายทางวฒนธรรม

-ส ท ธ โ ช ค ว ร า น ส น ต ก ล . 2534. วฒนธรรมองคการกบการปฎบตงานของพนกงาน.กรงเทพมหานคร:ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย

4. หลกการท างานตามวถโตโยตา

-หลกการของ“ว ถโตโยตา” (Toyota Way 2001)

-ฝายทรพยากรบคคล บรษทโตโยตา มอเตอร ประ เทศไทย จ ากด. 2544. Toyota Way 2001. (อดส าเนา)

Conceptual framework กรอบแนวคดในการวจยน ผวจยมงศกษาถงปจจยตางๆทเปนตวแปรอสระ ซงประกอบไปดวย ปจจยดานประชากรศาสตร ปจจยดานอาชพของตวพนกงานตางชาตเอง ปจจยดานวฒนธรรมการท างาน การน าหลกวถโตโยตามาประยกต ทมผลตอการปรบตวของพนกงานโตโยตาทเปนชาวตางชาต เมอตองเขามาท างานทบรษทTMAP-EM ในประเทศไทยภายใตบรบทการท างานแบบไทยซงก าหนดเปนตวแปรตาม เพอคาดหวงน าผลของการวจย ไปปรบปรงพฒนากลยทธในการบรหารจดการพนกงานภายใตความหลากหลายทางวฒนธรรมใหมประสทธภาพมากขน ซงทงหมดทกลาวมาสามารถสรปเปนแผนภม ตามรปดานลางน

35

(อางอง Toyota Way) (อางอง Hofstede ‘s theory) แผนภม : กรอบแนวคดการวจย

ปจจยดำนประชำกรศำสตร

• เพศ อาย

• ระดบการศกษา

• สถานภาพ

หลกวถโตโยตำ

• Respect for People

• Teamwork

• Challenge

ปจจยดำนอำชพ

• ต าแหนงและงานทรบผดชอบ

• ขอก าหนดในสญญา

• ความคาดหวงในอาชพการงาน

ปจจยดำนวฒนธรรมกำรท ำงำน

• ภาษาและการสอสาร

• ลกษณะรปแบบในการท างาน

• สภาพแวดลอมในการท างาน

กลยทธในกำรบรหำรจดกำร

พนกงำนภำยใตควำมหลำกหลำย

ทำงวฒนธรรมทมประสทธภำพ

กำรปรบตวของพนกงำนโตโยตำทเปน

ชำวตำงชำตตอบรบทกำรท ำงำนแบบไทย