รายงานการประเมินผล โครงการ ... · 2018-05-09 · รายงานการประเมินผล. โครงการตลาดเกษตรกร

รายงานการประเมนผล

โครงการตลาดเกษตรกร (Farmer Market) รอบท 2/2558 การประเมนผลในภาพรวม

ศนยประเมนผล ส ำนกงำนเศรษฐกจกำรเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

CENTRE FOR PROJECT AND PROGRAMME EVALUATION

OFFICE OF AGRICULTURAL ECONOMICS MINISTRY OF AGRICULTURE AND COOPERATIVES

รายงานการประเมนผล โครงการตลาดเกษตรกร (Farmer Market) รอบท 2/2558

การประเมนผลในภาพรวม

จดท าโดย ศนยประเมนผล

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร ตลาคม 2558

รายงานการประเมนผล แนวทางการพฒนาตลาดเกษตรกร 77 จงหวด

จดท าโดย ศนยประเมนผล

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร ตลาคม 2558

ข

บทสรปผบรหาร

โครงการตลาดเกษตรกร จดท าขนโดยมวตถประสงค 1) เพอจ าหนายผลตผลทางการเกษตร และผลตภณฑทางการเกษตร และ/หรอ สถาบนเกษตรกรเปนผจดจ าหนายโดยตรง 2) เพอเสนอขายผลตผล หรอผลตภณฑทมคณภาพและความปลอดภยทผานการรบรองโดยระบบตางๆ เชน GAP GMP ฯลฯ) 3) เพอเปดตวผลตผล หรอผลตภณฑทแปลกใหม หรอไดรบการพฒนาโดยการบรรจภณฑ หรอทมคณลกษณะเฉพาะของทองถน และ 4) เพอใหภาคเอกชนในจงหวดไดมโอกาสรวมมอในการจดการตลาดเกษตรกรในลกษณะ CSR (Corporate Social Responsibility) โดยไดมการเปดตวอยางเปนทางการเมอเดอนพฤศจกายน 2557 และโครงการไดด าเนนการมาระยะหนงแลว การประเมนผลครงนเปนการประเมนระหวางด าเนนโครงการ เพอทราบผลการด าเนนงาน ผลกระทบระยะสน และใหขอเสนอแนะ ในการปรบปรง แกไขปญหาการด าเนนโครงการในระยะตอไป

ผลการประเมนโครงการ พบวา สามารถบรรลวตถประสงคขอท 1 และ 3 โดยเปนเกษตรกรตวจรงไดแก เกษตรกรรายยอย กลมเกษตรกร และวสาหกจชมชนตางๆ ทน าสนคามาจ าหนายในตลาดเกษตรกร และสนคามลกษณะคลายคลงกบสนคาในตลาดทวไป โดยสวนใหญมการพฒนาบรรจภณฑเพมมากขน กลาวคอ มการแสดงรายละเอยดบนบรรจภณฑ เชน ตราสนคา/เครองหมายรบรองมาตรฐานตางๆ สถานทผลต ราคาสนคา น าหนกสนคา และวนเดอนปทผลต เปนตน รวมทงบรรจภณฑสวนใหญสามารถปองกนความเสยหายได สวนวตถประสงคขอท 2 และ 4 พบวา ผลการด าเนนงานเบองตนยงไมบรรลตามวตถประสงค เนองจากสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐานโดยระบบตางๆ มเพยงรอยละ 44 เทานน สวนภาคเอกชนมประมาณรอยละ 46 ทไดเขามามสวนรวมและสนบสนนในการจดตลาดเกษตรกร

ขอคนพบทส าคญทเกยวของกบตลาด ไดแก 1) ดานสนคา สวนใหญเปนสนคา สด ใหม มคณภาพ แตยงไมไดมาตรฐานการรบรองตามระบบตางๆ เนองจากมขอจ ากดในดานฤดกาลและบางชนดมตลาดรองรบอยแลว และบรรจภณฑของสนคายงไมสวยงามเพยงพอ 2) ดานราคา สวนใหญราคาใกลเคยงกน ไมแตกตางอยางชดเจนระหวางตลาดเกษตรกร และตลาดทวไป 3) ดานสถานท สวนใหญสามารถจดตลาดตอเนองได แตอาจมปญหาบางในชวงฤดฝน เนองจากโครงสรางตลาดสวนใหญเปนเตนทผาซงช ารดงาย ในดานรปแบบการจดตลาดยงไมสวยงามและไมเปนรปแบบเดยวกน การแบงโซนสนคายงคงมปญหาท าใหไมสามารถแบงโซนสนคาไดอยางชดเจน 4) ดานการประชาสมพนธ ยงมนอยและไมตอเนอง ผบรโภคสวนใหญทราบขาวจากสอบคคลมากกวาสออนๆ และ 5) ดานการมสวนรวมของภาคเอกชนยงมนอยเนองจากตลาดบางแหงมทตงไมถาวร ท าใหขาดความชดเจนในการประสานกบภาคเอกชน

ขอเสนอแนะในการปรบปรงตลาด ประกอบดวย 1) การพฒนาสนคาใหไดรบรองมาตรฐานโดยหนวยงานทเกยวของสนบสนนการรบรองมาตรฐานแบบกลมใหมากขนแทนการใหใบรบรองมาตรฐานรายบคคล และสนบสนนการผลตสนคาในรปแปลงใหญเพอใหสะดวกตอการบรหารจดการ 2) การพฒนาบรรจภณฑของสนคาโดยกรมสงเสรมสหกรณ 3) การใหค าแนะน าดานการตลาดแกเกษตรกร เชน ก าหนดราคาใหสอดคลองกบตนทนพรอมปรบภาพลกษณ ของสนคาใหเหมาะสมกบราคา และการน าสนคาเอกลกษณของทองถนมาจ าหนาย เปนตน โดยผจดการตลาดและหนวยงาน ทเกยวของ 4) การประชาสมพนธ โดยเพมสอทางชองทางอน ๆมากขน และตอเนอง เชน ทว วทยทองถน ใบปลว และแผนพบ เปนตน และเนนใหผบรโภคตระหนกถงความปลอดภย และสขภาพทดจากสนคาทไดการรบรองมาตรฐานจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ 5) ภาครฐควรสรางแรงจงใจใหเอกชนเขามามสวนรวมในการจดตลาด โดยสนบสนนอปกรณอ านวยความสะดวกในดานสถานท และตดเครองหมายของหาง รานเอกชนและตลาดเกษตรกรไวดวยกนตามอปกรณตาง ๆ เชน เตนท โตะ เกาอ และปายไวนล เปนตน

ค

ค ำน ำ

โครงการตลาดเกษตรกร เปนโครงการทจดท าขนเพอเพมชองทางการจ าหนายสนคาทมคณภาพ และไดมาตรฐานใหแกเกษตรกรหรอผผลตโดยตรง เพอเพมรายไดใหแกเกษตรกร และชวยใหผบรโภคทอาศยอยในชมชนเมอง ไดบรโภคอาหารทถกสขลกษณะและมความปลอดภย เพอสขภาพทดและพลานามยทสมบรณ รวมทงรกษาสภาพแวดลอมจากการปฏบตทางการเกษตรทดและเหมาะสม โดยศนยประเมนผล รวมกบส านกงานเศรษฐกจการเกษตรท 1-12 และสวนแยก ไดท าการประเมนผลการด าเนนงานโครงการ เพอใหทราบถงผลการด าเนนงาน และผลกระทบระยะสนทเกดขน รวมทงวเคราะหหาแนวทางในการพฒนาตลาดเกษตรกร เพอเปนแนวทางในการพจารณาปรบปรง การด าเนนงานโครงการฯ ในระยะตอไปใหดขน

ศนยประเมนผล และส านกงานเศรษฐกจการเกษตรท 1-12 และสวนแยก ไดรบความรวมมออยางดจากเจาหนาทของหนวยงานตางๆ สงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณทเกยวของ อาท เกษตรและสหกรณจงหวด เกษตรจงหวด สหกรณจงหวด ประมงจงหวด และปศสตวจงหวด เปนตน รวมทง เกษตรกรผขาย และผบรโภคในตลาดเกษตรกรของแตละจงหวด ซงไดรวมกนใหขอมลทเปนประโยชน ท าใหการประเมนผลคร งนส าเรจลลวงไปไดดวยด จงขอขอบคณผมสวนเกยวของทกคนมา ณ โอกาสน และหวงเปนอยางยงวา เอกสารการประเมนผลฉบบน จะเปนประโยชนตอผทเกยวของตอไป

ศนยประเมนผล

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ตลาคม 2558

สารบญ

หนา บทสรปผบรหาร ข ค าน า ค สารบญ ง สารบญตาราง จ สารบญแผนภม ฉ บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาของโครงการ 1 1.2 วตถประสงคของโครงการ 1 1.3 เปาหมายและงบประมาณของโครงการ 2 1.4 วธการด าเนนงานโครงการ 2 1.5 หนวยงานทรบผดชอบ 3 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบของโครงการ 6 บทท 2 ระเบยบวธการประเมนผล 7 2.1 ความส าคญของการประเมนผล 7 2.2 วตถประสงคของการประเมนผล 7 2.3 ขอบเขตการประเมนผล 7 2.4 การตรวจเอกสาร แนวคดและทฤษฎ 11 2.5 วธการประเมนผล 14 2.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 17 บทท 3 ผลการประเมน 21 3.1 ดานการบรหารจดการ (Management) 21 3.2 ปจจยน าเขา (Inputs) 25 3.3 ผลได (Outputs) 30 3.4 ผลกระทบระยะสน (Effects) 33 บทท 4 สรปและขอเสนอแนะ 54 4.1 สรป 54 4.2 ขอเสนอแนะ 57 บรรณานกรม 59 ภาคผนวก

ภาคผนวก 1 60 ภาคผนวก 2 63

จ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 ประเดนและตวชวดในการประเมนผลโครงการตลาดเกษตรกร 15 2 การเขารบการอบรม ประชม ชแจงการด าเนนโครงการของผจดการตลาดเกษตรกร 23 3 ระดบความร ความเขาใจทไดรบจากการอบรมของผจดการตลาดเกษตรกร 23 4 ระดบการน าความรทไดรบไปใชประโยชนในการจดตลาดเกษตรกร 24 5 การด าเนนงานตามนโยบายตลาดเกษตรกร 24 6 เกษตรกรทน าสนคามาจ าหนายในตลาดเกษตรกร 25 7 การจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร 26 8 การขยายชองทางการจ าหนายสนคาของเกษตรกร 26 9 ประเภทสนคาทน ามาจ าหนายในตลาดเกษตรกร 27 10 การรบรองมาตรฐานสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร 28 11 การรบประกนคณภาพ และการรบคนสนคาในตลาดเกษตรกร 29 12 การสนบสนนการจดตลาดเกษตรกรจากภาคเอกชน 30 13 มลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรตงแตเรมโครงการจนถงปจจบน 31 14 มลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร 32 15 การพฒนาสนคาเพอใหไดใบรบรองมาตรฐาน 34 16 ลกษณะของสนคาทน ามาจ าหนาย 35 17 การจดท าตราสนคา (Brand name) 35 18 การบรรจภณฑสนคา 36 19 รายละเอยด และการปองกนความเสยหายของบรรจภณฑ 37 20 ปจจยส าคญในการเลอกซอสนคาของผบรโภค 38 21 ปจจยส าคญทท าใหผบรโภคมความมนใจตอสนคาในตลาดเกษตรกร 38 22 ราคาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรเปรยบเทยบกบตลาดทวไป 39 23 การก าหนดราคาสนคาของเกษตรกรผขาย 40 24 ขอคดเหนของเกษตรกรผขายตอการจดตลาดเกษตรกร 43 25 ระดบความพงพอใจของเกษตรกรผขายตอการจดตลาดเกษตรกร 45 26 การน าสนคามาจ าหนายของเกษตรกร 46 27 อาชพ และรายไดของผบรโภคทซอสนคาในตลาดเกษตรกร 47 28 วตถประสงคในการเลอกซอสนคาของผบรโภค 48 29 ขอคดเหนของผบรโภคตอสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร 49 30 แหลงขาวประชาสมพนธในการจดตลาดเกษตรกรทผบรโภคไดรบ 49 31 การจดจ าตราสญลกษณตลาดเกษตรกรของผบรโภค 50 32 ระดบความพงพอใจของผบรโภคตอการจดตลาดเกษตรกร 52

ฉ

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา 1 การรบรองมาตรฐานสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร 28 2 การสนบสนนการจดตลาดเกษตรกรจากภาคเอกชน 30 3 รอยละการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรตงแตเรมโครงการจนถงปจจบน 31 4 มลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร 33 5 การพฒนาสนคาเพอใหไดใบรบรองมาตรฐาน 34 6 ราคาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรเปรยบเทยบกบตลาดทวไป 39

บทท 1

บทน ำ 1.1 ควำมเปนมำของโครงกำร เนองจากเกษตรกรทผลตสนคาสขอนามย มคณภาพ และไดมาตรฐานเพอตอบสนองตอผบรโภค โดยมกระบวนการผลตตางๆ เชน การผลตการเกษตรทด (Good Agriculture Practice : GAP) การแปรรปทด (Good Manufacturing Practice : GMP) สนคาทปลอดภย (Quality : Q) เกษตรอนทรย และผลตภณฑชวภาพ โดยเฉพาะในชวงฤดกาลผลผลตออกสตลาดเปนจ านวนมาก เกษตรกรไมมแหลงระบายผลผลต ไมมสถานทพบปะกน โดยตรงระหวางเกษตรกรผผลตกบผซอสนคา ตองผานพอคาคนกลางไมมอ านาจตอรองในเรองราคา ท าใหผลผลตเสยหาย ซงเกษตรกรตองรบระบายผลผลตภายในระยะเวลาจ ากด สงผลใหราคาตกต าประสบภาวะขาดทน กระทรวงเกษตรและสหกรณ ซงเปนหนวยงานทสงเสรมการผลตใหแก เกษตรกร ได เหนถง ความเดอดรอนของเกษตรกรในชวงดงกลาว ดงนน การจดหาสถานทเพอใหมสถานทในการพบปะกนระหวางเกษตรกรผผลตกบผซอสนคา จงเปนสงส าคญทจะชวยเหลอเพมทางเลอกในการระบายสนคาใหแกเกษตรกร ซงเปนการเพมขนของรายไดของเกษตรกรในทองถน ลดการสญเสยของผลผลตได โดยเฉพาะเกษตรกรรายยอยทมผลผลตตอรายไมมาก และไมสามารถเขาถงตลาดไดดวยตนเอง ซงตองขายผลผลตผานพอคาคนกลาง ทมความสมพนธไมแนนอนกบเกษตรกรผผลต ความเสยงกจะเกดขนกบเกษตรกร ดงนนการมตลาดใหกบเกษตรกรรายยอยกจะเปนการชวยเกษตรกรไมใหประสบกบภาวะขาดทนไดทางหนง เปนการสรางโอกาส ใหเกษตรกรมชองทางการตลาดเปนของตนเอง และเปนการลดตนทนใหแกเกษตรกรดวย ไมตองรวบรวมผลผลต ซงมจ านวนนอยไปหาตลาดทมระยะทางไกลจากแหลงผลต จนท าใหคาใชจายตนทนในการขนสงสงขน กระทรวงเกษตรและสหกรณ มหนวยงานทตงในพนทจงหวดทงสวนภมภาคและสวนกลาง ในภมภาคตองท าหนาทใหเกษตรกรผผลตไดพบผบรโภค โดยการบรณาการรวมกนจดตลาดจ าหนายสนคาเกษตร ทอยในบรเวณเมองเขตชมชนทเหมาะสม เปนการขายตรงจากเกษตรกรสผบรโภคตอเนองตลอดทงป โดยในสวนภมภาคส านกงานเกษตรและสหกรณจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวด และสหกรณจงหวด จะตองเปนหนวยงานหลกรวมกบหนวยงานในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ และหนวยงานอนทเกยวของในการหาสถานทเพอ จดตลาดจ าหนายสนคาเกษตรโดยตองเปนในลกษณะด าเนนการตอเนองในระยะยาว เพอใหสามารถด าเนนการ ดวยตนเองไดตอไป 1.2 วตถประสงคของโครงกำร

1.2.1 เพอจ าหนายผลตผลทางการเกษตรและผลตภณฑทางเกษตร โดยเกษตรกรหรอสถาบนเกษตรกรเปนผจ าหนายโดยตรง

1.2.2 เพอเสนอขายผลตผลหรอผลตภณฑทมคณภาพ และความปลอดภยทผานการรบรองโดยระบบตางๆ เชน การผลตการเกษตรทด (Good Agricultural Practice : GAP) การแปรรปทด (Good Manufacturing Practice : GMP) ฯลฯ

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/1637/good-agricultural-practice-gap

2

1.2.3 เพอเปดตวผลตผลหรอผลตภณฑทแปลกใหม หรอไดรบการพฒนาโดยการบรรจภณฑ หรอทมคณลกษณะเฉพาะของทองถน 1.2.4 เพอใหภาคเอกชนในจงหวดไดมโอกาสรวมมอในการจดการตลาดเกษตรกรในลกษณะ ทรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility : CSR) 1.3 เปำหมำยและงบประมำณของโครงกำร 1.3.1 เปาหมายของโครงการ

จดตลาดเกษตรกรจ าหนายสนคา ทกจงหวดรวม 77 จงหวด โดยใหจดอยางนอยจงหวดละ 1 แหง และอยางนอยสปดาหละครง 1.3.2 งบประมาณของโครงการ

ด าเนนงานโดยใชงบประมาณ ของสวนราชการทเกยวของ

1.4 วธกำรด ำเนนงำนโครงกำร 1.4.1 จดใหมสถานทตงตลาดเกษตรกร และบรหารจดการใหมโครงสรางพนฐานทเปนระเบยบ

สะดวก สะอาด ถกหลกอนามยพช และอนามยสตว รวมทงตองพฒนาไปสสถานทตงแบบถาวรโดยเรวทสด 1.4.2 จดใหมผจดการตลาดเกษตรกร รบผดชอบบรหารจดการตลาดเกษตรกรใหเปนไปตาม

วตถประสงคทก าหนด 1.4.3 คดเลอก คดสรร ตรวจสอบ ควบคม ก ากบสนคา และผลตภณฑเกษตรทจ าหนายในตลาดเกษตรกร 1.4.4 คดเลอก คดสรร ตรวจสอบ ควบคม ก ากบ ดแล ผผลตและจดจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร 1.4.5 ก าหนดพนท (โซน) และบรหารจดการพนทสนคา และผคาทน าสนคามาจ าหนายใหเปนไป

ตามพนท (โซน) ทก าหนดเพอความเปนระเบยบ และความสะดวกในการเลอกซอสนคาของผบรโภค 1.4.6 จดท าขอมลทเกยวของ เชน ทะเบยนผผลตและจดจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร ทะเบยน/

รายการสนคา และผลตภณฑ ปรมาณและราคาสนคาทเสนอขาย ปรมาณสนคาทจ าหนาย ส ารวจวเคราะห กลมผบรโภค ผซอสนคา และความตองการของผบรโภค ผผลตและจดจ าหนาย เพอน าไปสการวเคราะห สงเคราะห ออกแบบกลยทธและแผนงานพฒนาตลาดเกษตรกร ใหมประสทธภาพและประสทธผลเพมขน

1.4.7 บรหารจดการใหมการเปดตลาดเกษตรกร เพอจ าหนายสนคาตามวน เวลา (เปด-ปด) สถานททก าหนด ทงนกอนเปดและปดตลาดในแตละครง จะตองบรหารจดการใหสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย เพอสรางภาพลกษณเชงคณภาพของตลาดเกษตรกร

1.4.8 บรหารจดการใหมการสอสาร ประชาสมพนธตลาดเกษตรกร สนคาและผลตภณฑ ตลอดจนสงเสรมการตลาดในรปแบบตางๆ ทเหมาะสมสอดคลองกบพฤตกรรมผบรโภค กลมเปาหมาย เพอสรางความยงยน

1.4.9 ก าหนดใหมการประชม ตดตาม และประเมนผลการด าเนนงานตลาดเกษตรกร อยางตอเนองเพอทบทวน ปรบปรงและพฒนากระบวนงานบรหารจดการ ใหมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน ทงการประชมคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการของจงหวด การประชมผรบผดชอบตลาด (ผจดการตลาดและทมงาน) การประชมผคา (ผผลตและจดจ าหนาย)

3

1.5 หนวยงำนทรบผดชอบ 1.5.1 สวนกลำง

1) หนวยงานหลก ไดแก ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ กรมสงเสรมสหกรณ และ กรมสงเสรมการเกษตร

2) หนวยงานสนบสนน ประกอบดวย กรมปศสตว กรมประมง กรมพฒนาทดน ส านกงาน การปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต กรมหมอนไหม กรมการขาว กรมวชาการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร และองคการตลาดเพอเกษตรกร

1.5.2 สวนภมภำค ด าเนนงานโดยผจดการตลาดของแตละจงหวด ดงน

ล ำดบท จงหวด ผจดกำรตลำด ภำคเหนอ (15 จงหวด) 1 ก าแพงเพชร สหกรณจงหวด 2 เชยงใหม เกษตรจงหวด 3 เชยงราย สหกรณจงหวด 4 เพชรบรณ สหกรณจงหวด 5 แพร เกษตรและสหกรณจงหวด 6 แมฮองสอน เกษตรจงหวด 7 ตาก สหกรณจง 8 นาน สหกรณจงหวด 9 พะเยา เกษตรจงหวด 10 พจตร เกษตรจงหวด 11 พษณโลก เกษตรจงหวด 12 ล าปาง สหกรณจงหวด 13 ล าพน เกษตรและสหกรณจงหวด 14 สโขทย เกษตรและสหกรณจงหวด 15 อตรดตถ เกษตรจงหวด

4

ล ำดบท จงหวด ผจดกำรตลำด ภำคกลำง (28 จงหวด)

16 กรงเทพฯ เกษตรจงหวด 17 กาญจนบร เกษตรและสหกรณจงหวด 18 จนทบร เกษตรจงหวด 19 ฉะเชงเทรา เกษตรจงหวด 20 ชลบร เกษตรจงหวด 21 ชยนาท เกษตรจงหวด 22 ตราด เกษตรจงหวด 23 นครนายก เกษตรจงหวด 24 นครสวรรค ปศสตวจงหวด 25 นครปฐม ปศสตวจงหวด 26 นนทบร สหกรณการเกษตรบางบวทอง 27 ปทมธาน เกษตรและสหกรณจงหวด 28 ประจวบครขนธ เกษตรและสหกรณจงหวด 29 ปราจนบร เกษตรและสหกรณจงหวด 30 เพชรบร เกษตรและสหกรณจงหวด 31 พระนครศรอยธยา เกษตรและสหกรณจงหวด 32 ระยอง เกษตรจงหวด 33 ราชบร เกษตรจงหวด 34 ลพบร เกษตรและสหกรณจงหวด 35 สมทรปราการ เกษตรจงหวด/เกษตรและสหกรณจงหวด 36 สมทรสงคราม เกษตรและสหกรณจงหวด 37 สมทรสาคร เกษตรจงหวด 38 สระแกว ปศสตวจงหวด 39 สระบร เกษตรและสหกรณจงหวด 40 สงหบร เกษตรและสหกรณจงหวด 41 สพรรณบร เกษตรจงหวด/สหกรณจงหวด 42 อางทอง เกษตรและสหกรณจงหวด 43 อทยธาน สหกรณจงหวด ภำคตะวนออกเฉยงเหนอ ( 20 จงหวด)

44 กาฬสนธ ปศสตวจงหวด 45 ขอนแกน เกษตรจงหวด 46 ชยภม เกษตรจงหวด 47 นครพนม ปศสตวจงหวด

5

ล ำดบท จงหวด ผจดกำรตลำด 48 นครราชสมา เกษตรและสหกรณจงหวด 49 บงกาฬ เกษตรและสหกรณจงหวด 50 บรรมย เกษตรและสหกรณจงหวด 51 มหาสารคาม สหกรณจงหวด 52 มกดาหาร ปศสตวจงหวด 53 ยโสธร เกษตรและสหกรณจงหวด 54 รอยเอด สหกรณจงหวด 55 เลย เกษตรและสหกรณจงหวด 56 ศรสะเกษ เกษตรจงหวด 57 สกลนคร สหกรณจงหวด 58 สรนทร เกษตรและสหกรณจงหวด 59 หนองคาย สหกรณจงหวด 60 หนองบวล าภ เกษตรและสหกรณจงหวด 61 อ านาจเจรญ เกษตรและสหกรณจงหวด 62 อดรธาน สหกรณจงหวด 63 อบลราชธาน ประมงจงหวด ภำคใต ( 14 จงหวด)

64 กระบ เกษตรและสหกรณจงหวด 65 ชมพร เกษตรจงหวด 66 ตรง เกษตรจงหวด 67 นครศรธรรมราช ปศสตวจงหวด 68 นราธวาส โครงการหมบานเศรษฐกจพอเพยงและฟารม

ตวอยางบานรอตนบาต 69 ปตตาน สหกรณจงหวด 70 พงงา เกษตรจงหวด 71 พทลง ปศสตวจงหวด 72 ภเกต สหกรณจงหวด 73 ยะลา เกษตรจงหวด 74 ระนอง สหกรณจงหวด 75 สงขลา เกษตรและสหกรณจงหวด/สหกรณจงหวด 76 สตล เกษตรและสหกรณจงหวด 77 สราษฎรธาน เกษตรและสหกรณจงหวด

6

1.6 ประโยชนทคำดวำจะไดรบของโครงกำร เกษตรกรและกลมเกษตรกรมตลาดขายตรง มสถานทรองรบผลผลตทแนนอน ท าใหเกษตรกร

มรายไดเพมขน และผบรโภคไดมโอกาสในการซอสนคาทมคณภาพไดมาตรฐาน ไดบรโภคอาหารทปลอดภย ท าใหมสขภาพอนามยทด

บทท 2

ระเบยบวธการประเมนผล

2.1 ความส าคญของการประเมนผล เกษตรกรทผลตสนคามคณภาพและไดใบรบรองมาตรฐานตางๆ ยงคงประสบปญหาราคาผลผลต

ตกตาโดยเฉพาะชวงฤดกาลผลผลตออกสตลาดซงมปรมาณผลผลตจานวนมาก เนองจากไมมแหลงระบายผลผลตทเพยงพอ ทาใหเกษตรกรตองจาหนายสนคาผานพอคาคนกลางและขาดอานาจตอรอง ประกอบกบผลผลตเกษตรเปนสนคาทเนาเสยงาย ทาใหเกษตรกรตองรบจาหนายสนคาภายในระยะเวลาจากด สงผลใหจาหนายไดในราคาตา และในทสดตองประสบภาวะขาดทนในหลายๆ รอบการผลต

กระทรวงเกษตรและสหกรณซงเปนหนวยงานทมพนธกจหลกสาคญประการหนงคอสงเสรมการผลตสนคาเกษตรและอาหารทมประสทธภาพใหแกเกษตรกร ไดเหนถงปญหาและความเดอดรอนดงกลาว จงไดจดตงตลาดเกษตรกรขน โดยมวตถประสงคเพอจาหนายผลตผลทางการเกษตรและผลตภณฑทางเกษตร โดยเกษตรกรหรอสถาบนเกษตรกรเปนผจาหนายโดยตรงเสนอขายผลตผลหรอผลตภณฑทมคณภาพปลอดภย และผานการรบรองโดยระบบตางๆ เชน GAP, GMP ฯลฯ และเพอเปดตวผลตผลหรอผลตภณฑทแปลกใหม หรอไดรบการพฒนาโดยการบรรจภณฑ หรอทมคณลกษณะเฉพาะของทองถน รวมทงใหภาคเอกชนในจงหวดไดมโอกาสรวมมอในการจดการตลาดเกษตรกรในลกษณะ CSR โดยในการดาเนนการไดมอบหมายใหหนวยงานในสงกดกระทรวงเกษตรฯ จดหาสถานทในบรเวณตวเมองหรอเขตชมชน ในแตละจงหวด ซงเปนสถานททสามารถเดนทางสะดวก มทจอดรถ หรออาจเปนสถานททดาเนนการอยเดมแลวนามาบรณาการรวมกน และจดตลาดอยางนอยสปดาหละ 1 ครง จงหวดละ 1 แหง โดยใชงบประมาณปกตของแตละหนวยงานในการดาเนนงาน ตลาดเกษตรกรของกระทรวงเกษตรและสหกรณไดดาเนนการตงแต พฤศจกายน 2557 เปนตนมา ศนยประเมนผล สานกงานเศรษฐกจการเกษตร ไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการตลาดเกษตรกร ของกระทรวงเกษตรและสหกรณใหดาเนนการประเมนผลโครงการจานวน 2 ครง โดย ครงแรกไดประเมนผลเสรจเรยบรอยแลว เมอเดอนพฤษภาคม 2558 สวนการประเมนผลในครงทสองนซงเปนครงสดทาย เปนการประเมนผลการดาเนนงานและผลกระทบระยะสนทเกดขนระหวางดาเนนโครงการ 2.2 วตถประสงคของการประเมนผล เพอประเมนผลการดาเนนงาน และผลกระทบระยะสนทเกดขนระหวางดาเนนโครงการ 2.3 ขอบเขตการประเมนผล

2.3.1 พนทเปาหมาย การประเมนผลในครงน ครอบคลมทกจงหวดทจดตลาดเกษตรกรซงมทงหมด 77 จงหวด โดยมรายละเอยดดงน

8

การแบงพนทในการเกบขอมลประเมนผลโครงการตลาดเกษตรกร

เขต จงหวด ทตง

พนทรบผดชอบ เกบขอมลโดย

ศปผ. สศท. 1 เชยงใหม เชยงใหม

ลาพน ลาปาง แมฮองสอน

2 พษณโลก พษณโลก สโขทย อตรดตถ เพชรบรณ ตาก

3 อดรธาน อดรธาน เลย หนองบวลาภ หนองคาย บงกาฬ

4 ขอนแกน ขอนแกน รอยเอด กาฬสนธ มหาสารคาม

5 นครราชสมา นครราชสมา ชยภม บรรมย สรนทร

6 ชลบร ชลบร ระยอง จนทบร ตราด

7 ชยนาท ชยนาท ลพบร อางทอง สงหบร

9

เขต จงหวดทตง พนทรบผดชอบ เกบขอมลโดย

ศปผ. สศท. 8 สราษฎรธาน สราษฎรธาน

ชมพร นครศรธรรมราช พทลง

9 สงขลา สงขลา สตล ยะลา ปตตาน นราธวาส

10 ราชบร ราชบร สพรรณบร นครปฐม

กาญจนบร 11 อบลราชธาน อบลราชธาน

อานาจเจรญ ยโสธร ศรสะเกษ

12 นครสวรรค นครสวรรค กาแพงเพชร พจตร อทยธาน

13 เชยงราย เชยงราย พะเยา แพร นาน

14 นครพนม นครพนม สกลนคร มกดาหาร

10

เขต จงหวดทตง พนทรบผดชอบ เกบขอมลโดย

ศปผ. สศท. 15 ปทมธาน ปทมธาน

พระนครศรอยธยา

นนทบร กรงเทพ สระบร

16 ฉะเชงเทรา ฉะเชงเทรา นครนายก สมทรปราการ สระแกว ปราจนบร

17 เพชรบร เพชรบร สมทรสาคร สมทรสงคราม ประจวบครขนธ

18 กระบ กระบ ภเกต ระนอง พงงา ตรง

หมายเหต: ศปผ. คอ ศนยประเมนผล และ สศท. 1-12 คอ สานกงานเศรษฐกจการเกษตรท 1-12 ซงจะรวมสวนแยก (คอ สศท. 13-18) ไวดวย

2.3.2 กลมเปาหมาย ประกอบดวย 1) ผจดการโครงการตลาดเกษตรกร และเจาหนาททเกยวของของจงหวดดงกลาว 2) เกษตรกรผขาย 3) ผบรโภค/ผซอ

2.3.3 ระยะเวลาการประเมนผล สารวจขอมลการจดตลาดเกษตรกรป 2558 ชวงเดอนสงหาคม 2558

11

2.4 การตรวจเอกสาร แนวคดและทฤษฎ 2.4.1 การตรวจเอกสาร

ส ำนกงำนเศรษฐกจกำรเกษตร (2555) ไดท ำกำรศกษำตลำดสนคำเกษตรในระดบพนท ผลกำรศกษำ พบวำ ตลำดดอนแขวน อ ำเภอเสงสำง จงหวดนครรำชสมำ เปนตลำดผกสด เกษตรกรจะรวบรวมผกจำกแหลงผลต ในบรเวณพนทใกลเคยงมำวำงขำยทกวน และมพอคำขำยรบสนคำจำกแหลงผลตนไปขำยตลำดปลำยทำง ในจงหวดภำคตะวนออกเฉยงเหนอ กำรเชอมโยงแหลงผลตทเกษตรกรน ำสนคำมำขำยในตลำดเชอมตอไป ยงพอคำ พอคำจะน ำสนคำผกไปขำยยงตลำดจงหวดนครรำชสมำและจงหวดในภำคตะวนออกเฉยงเหนอ สวนตลำด อ.ต.ก จงหวดสงขลำ เปนตลำดทจดขนตำมนโยบำยในกำรพฒนำตลำดสนคำเกษตรและระบบกระจำยสนคำเกษตรและสนคำชมชน โดยกำรจดงำนนทรรศกำรแสดงสนคำเกษตรและผลตภณฑ กำรเชอมโยงจะเชอมโยงเฉพำะผขำยและผมำเดนเทยวงำนเปนหลก ส ำหรบตลำดสหกรณกำรเกษตรเมองพทลง จ ำกด และสหกรณกำรเกษตรเขำคชฌกฏ จ ำกด จงหวดจนทบร เปนสหกรณรวบรวมผลไมจำกสมำชกเกษตรกรในพนท เพอรวบรวมผลไม เงำะ มงคด ลองกอง สละ สงหำงสรรพสนคำเทสโก-โลตส แมคโคร และผสงออกเลกนอย ปญหำของตลำดชมชนระดบพนท เกษตรกรยงไมมกำรจดกำรคณภำพสนคำใหดพอ เนองจำกมเกษตรกรนอยรำยทเขำรวมแปลง GAP กบภำครฐ กำรเชอมโยงแหลงผลตกบตลำดปลำยทำงมขอบเขตจ ำกด ดงนน ควรมกำรสนบสนนใหเกษตรกรผลตสนคำทมคณภำพมำขำย สนบสนนใหเกษตรกรเขำรวมแปลง GAP เพอผลตสนคำทมคณภำพ และคดแยกสนคำออกสตลำดปลำยทำง เชน โมเดรนเทรด สงออก และระหวำงภมภำค จะท ำใหกำรกระจำยสนคำไดรวดเรว

2.4.2 แนวคด และทฤษฎ 1) แนวคดเกยวกบการประเมนผล (Evaluation)

บรรเทง มาแสง (2546) ไดสรปความหมายของการประเมนผลดงน การประเมนผล (Evaluation) หมายถง กระบวนการทจะวดและทาการวเคราะหวาผลทเกดจากการดาเนนงานนนตรงกบวตถประสงคของโครงการหรอไม การดาเนนงานมประสทธภาพและมประสทธผลหรอไม ผลกระทบเปนไปตามทวางแผนหรอไม การประเมนผลมวตถประสงคเพอศกษาบทเรยนทงในแงบวกและแงลบ เพอนาบทเรยนนไปใชในการปรบปรงโครงการเดมหรอจดทาโครงการใหม การประเมนผลโครงการแบงออกเปน 3 ประเภท ตามระยะเวลาดาเนนโครงการดงน

(1) การประเมนผลกอนเรมโครงการ (Ex-ante or Pre-Project Evaluation) เปนการประเมนผลกอนการดาเนนงานตามโครงการ วตถประสงคในการประเมนผล เพอศกษาความเปนไปไดของโครงการ โดยการวเคราะหวาผลทจะไดตามโครงการนน จะคมกบการลงทนหรอไม เปนการวเคราะหเสนอผทมหนาทในการอนมตโครงการ

(2) การประเมนผลระหวางการดาเนนงานโครงการ (Ongoing Evaluation) เปนการประเมนผลระหวางการดาเนนงานตามโครงการ ซงเปนการวเคราะหถงความสมพนธระหวางผลผลตทได (Output) กบผลกระทบในระยะสนของโครงการ (Effect) การประเมนผลในระยะนมวตถประสงคเพอปรบปรงการดาเนนงานตามโครงการใหดขน ซงจะเปนการปองกนไมใหโครงการลมเหลว นอกจากนบทเรยนทไดจากการประเมนผลยงสามารถนาไปใชในการจดทาโครงการอนๆ ทมลกษณะคลายกนได

12

(3) การประเมนผลหลงจากโครงการสนสดแลว (Ex-post Evaluation) การประเมนผล ในลกษณะนเปนการประเมนผลกระทบ (Impact) อนเกดจากการดาเนนงานตามโครงการโดยการเปรยบเทยบผลกระทบทางดานเศรษฐกจและสงคม ระหวางกอนและหลงการดาเนนงาน เปนการวเคราะหวาผลการดาเนนงานนนเปนไปตามวตถประสงคทตงไวหรอไมอยางไร นอกจากนบทเรยนซงไมวาจะเปนความสาเรจหรอลมเหลวของโครงการจะไดนาไปประกอบการพจารณาเปนแนวทางในการจดทาโคร งการอนๆ ตอไป

2) แบบจ าลองการตดตามและประเมนผล ในการประเมนผลบางโครงการไดจาแนกตวแปรหรอองคประกอบของโครงการออกเปน 4 กลม

โดยใชแบบจาลอง IOEI ซงเปนแบบจาลองแบบหนงในการประเมนผล คอ (1) ปจจย (Input : I) คอ ทรพยากรทนามาใชในกระบวนการ (Processes) ของแตละกจกรรมเพอ

ผลตผลได ทรพยากรเหลาน คอ งบประมาณ บคลากร เครองจกร เครองมอ และอนๆ (2) ผลได (Output : O) คอ ผลผลตเบองตนทเกดจากกจกรรมใดกจกรรมหนงในโครงการ ผลได อาจเปน

ผลไดเชงปรมาณและผลไดเชงคณภาพ ในบางกรณผลได (Output) ของกจกรรมหนงอาจเปนปจจย (Input) ของ อกกจกรรมหนงได

(3) ผลกระทบระยะสน (Effect : E) คอ ผลทเกดจากการใชประโยชนจากผลไดในกจกรรมของโครงการ ผลกระทบนอาจจะเปนผลตามทวางแผนไวหรอผลกระทบทเกดขนโดยไมไดวางแผนไวซงเปนไปไดทงทางบวกและทางลบ

(4) ผลกระทบตอเนอง (Impact : I) คอ ผลกระทบทเกดตอเนองจากผลกระทบระยะสนซงเปนผลลพธระดบสงของโครงการ

3) การวเคราะหความพงพอใจ/ทศนคต ตวชวดบางตวสามารถวดไดงาย โดยเฉพาะทแสดงออกทางกายภาพสงเกตเหนไดชดแจง

เชน เพศ หรอตวชวดทบอกความแตกตางไดชดเจน เชน ระดบการศกษา อาย เปนตน ผประเมนผลหรอผวจยสามารถจะวดคาของตวชวดเหลานโดยมาตราตางๆ ดงกลาวขางตนไดไมยาก แตมตวชวดบางตวทผประเมนผลตองการจะวด แตตวชวดนนสงเกตหรอสอบถามถงความแตกตางไดไมงายนก เชน ทศนคต ความร ความเขาใจ คานยม และความพงพอใจ เปนตน ตวชวดพวกนตองอาศยเครองมอวดทผประเมนผลหรอผวจยตองสรางขนมาเปนพเศษเพอทจะวดขอเทจจรงนนไดอยางแมนยา (Validity) และเทยงตรง (Reliability) ซงในทนจะกลาวถงเฉพาะการสรางเครองมอทจะใชวดตวแปรดวยวธทนยมใชกนในทางสงคมศาสตรโดยทวไป คอ เครองมอวดดวยวธของ Likert

วธนคดคนโดย Dr. Rensis Likert ผอานวยการของ Social Science Research Center ของมหาวทยาลยมชแกน เมอ ค.ศ. 1935 เปนวธการวดตวแปรทนยมใชกนทวไปในงานวจย โดยเฉพาะมกนามาใชในการวดทศนคตของบคลากรฝายตางๆ เพราะทาไดงายและไดผลดพอสมควร วธการไดมาซงเครองมอวดของ Likert น มขนตอนในการปฏบตคอ

(1) ผวจยจะตองเขยนขอความหรอขอถามเกยวกบตวชวดทตองการวดมาจานวนหนง โดยการเขยนใหมจานวนขอถามมากกวาทตองการใชจรงๆ ประมาณครงหนง ขอถามทเขยนนนใหมปนๆกนทงทมองในดานด และทมองในดานไมด แตไมควรมขอถามทมความหมายกลางๆ

13

คะแนนมาก - คะแนนนอย

จานวนระดบ

(2) กาหนดระดบของการแสดงความคดเหน ในขอถามแตละขอวาเหนดวยหรอไม เชน แบงออกเปน 5 ระดบ คอ เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางยง

(3) กาหนดระดบคะแนนของความคดเหนแตละระดบซงโดยทวไป มกนยมทจะใหคะแนนดงน

ระดบความคดเหน คะแนนสาหรบขอความทเปนบวก

(ดานด) คะแนนสาหรบขอความทเปนลบ

(ดานไมด) เหนดวยอยางยง/มากทสด เหนดวย/มาก ไมแนใจ/ปานกลาง ไมเหนดวย/นอย ไมเหนดวยอยางยง/นอยทสด

5 4 3 2 1

1 2 3 4 5

ตอจากนนนามากาหนดเกณฑคะแนนเปนชวงๆ ซงมวธคานวณหาชวงของคะแนนไดดงน

ชวงคะแนนเฉลย =

โดยท คะแนนมาก คอ คะแนนทกาหนดมากทสดตามแบบสอบถามเทากบ 5 คะแนน คะแนนนอย คอ คะแนนทกาหนดนอยทสดตามแบบสอบถามเทากบ 1 คะแนน จานวนระดบ คอ กาหนดระดบการวดไว 5 ระดบ คอ ไมเหนดวยอยางยง/ไมเหนดวย/ ไมแนใจ/เหนดวย/เหนดวยอยางยง (หรอจะกาหนดเปน นอยทสด/นอย/ปานกลาง/มาก/มากทสด)

เมอแทนคาในสตรจะไดชวงคะแนนเฉลย = (5-1)/5 = 0.80 จากนนนาชวงคะแนนไปกาหนดระดบความสาเรจตงแต 1 ถง 5 ดงน

คาคะแนน ผลการประเมนผล 1.00 – 1.80 1.81 – 2.60 2.61 – 3.40 3.41 – 4.20 4.21 – 5.00

ไมเหนดวยอยางยง/นอยทสด ไมเหนดวย/นอย ไมแนใจ/ปานกลาง เหนดวย/มาก เหนดวยอยางยง/มากทสด

ในการกาหนดระดบคะแนน สามารถกาหนดไดหลายระดบ เชน 3 ระดบ 5 ระดบ

ขนอยกบผประเมนผลจะกาหนด ซงวธการคานวณคาคะแนนกจะปฏบตเหมอนกบตวอยางขางตน

14

2.5 วธการประเมนผล 2.5.1 รปแบบ และประเภทการประเมนผล

1) รปแบบการประเมนผล เนองจากอยระหวางดาเนนโครงการ จงไมสามารถใชรปแบบ IOEI ซงวดถงผลกระทบระยะยาวได ประกอบกบการบรหารจดการ (Management : M) เปนปจจยหนงทสาคญ ทมผลตอความสาเรจของโครงการ ดงนน ในการประเมนผลครงนจงไดนาแบบจาลอง IOEI มาประยกตใชตามความเหมาะสมของชวงระยะเวลาและขนตอนของกระบวนการดาเนนงาน เปนรปแบบการประเมนผล MIOE ประกอบดวย

(1) การบรหารจดการ (Management : M) คอ กระบวนการคดวางแผนและดาเนนการใหงานบรรลเปาหมายทกาหนดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ไดแก การจดตงองคกรบรหารในรปแบบคณะกรรมการ เพอใหการดาเนนงานเปนไปตามแผน การตดตามกากบงาน การประสานงานระหวางหนวยงานและภายในหนวยงาน รวมทงการประสานงานกบกลมประชาชนเปาหมาย

(2) ปจจยนาเขา (Input : I) คอ ทรพยากรทนามาใชในกระบวนการ (Processes) ของแตละกจกรรมเพอผลตผลได ทรพยากรเหลาน คอ งบประมาณ บคลากร เครองจกร เครองมอ และอน ๆ

(3) ผลได (Output : O) คอ ผลผลตเบองตนทเกดจากกจกรรมใดกจกรรมหนงในโครงการ ผลไดอาจเปนผลไดเชงปรมาณและผลไดเชงคณภาพ ในบางกรณผลได (Output) ของกจกรรมหนงอาจเปนปจจย (Input) ของอกกจกรรมหนงได

(4) ผลกระทบระยะสน (Effect : E) คอ ผลทเกดจากการใชประโยชนจากผลไดในกจกรรมของโครงการ ผลกระทบนอาจจะเปนผลตามทวางแผนไวหรอผลกระทบทเกดขนโดยไมไดวางแผนไวซงเปนไปไดทงทางบวก และทางลบ

2) ประเภทการประเมนผล เนองจากโครงการไดดาเนนงานมาในระยะหนงแลว แตยงไมสนสดโครงการ ในการ

ประเมนผลครงน จงเปนการประเมนผลระหวางการดาเนนโครงการ ( Ongoing Evaluation) เพอนาผลการประเมนทไดไปปรบปรงการดาเนนงานโครงการในระยะตอไปใหดขน

2.5.2 ประเดน และตวชวด จากกรอบแนวคดของการประเมนผลทนามาประยกตใช ไดสรางเปนประเดนทตองการ

ประเมนผล และกาหนดตวชวดของการดาเนนโครงการ ดงตอไปน

15

ตารางท 1 ประเดน และตวชวดในการประเมนผลโครงการตลาดเกษตรกร รอบท 2

ประเดน ตวชวด 1. การบรหารจดการ (Management) 1.1 การบรหารงานของคณะกรรมการบรหารโครงการระดบจงหวด 1.2 การดาเนนงานของผจดการตลาดเกษตรกร 1.4 การจดอบรม/ชแจง เกยวกบแนวทางการดาเนนงานโครงการใหแกผจดการตลาดเกษตรกร

- จานวนครงในการจดประชมคณะกรรมการบรหารฯระดบจงหวด - มการนาเอามตทประชมไปแกไขปญหาในการดาเนนโครงการ - ผลการดาเนนงานผจดการตลาดเกษตรกรในแตละจงหวด - การรายงานผลการดาเนนงานโครงการตลาดเกษตรกร - จานวนผจดการตลาดทไดรบการอบรม/ชแจงแนวทางการดาเนนงานโครงการ - ระดบความเขาใจเกยวกบแนวทางการดาเนนงานตลาดเกษตรกรของผจดการตลาด

- ระดบการนาความรทไดรบจากการอบรมไปใชประโยชนในการดาเนนโครงการ

2. ปจจยน าเขา (Inputs) 2.1 เกษตรกรทนาสนคามาจาหนายในตลาด (Obj.1) 2.2 การสนบสนนจากภาคเอกชน (Obj.4)

- จานวนเกษตรกรทนาสนคามาจาหนายในตลาดเปนเกษตรกรตวจรง - จานวนเกษตรกรทนาสนคาทไดรบรองมาตรฐานมาจาหนายในตลาด - ประเภทและชนดสนคาทไดรบรองมาตรฐานทนามาจาหนายในตลาด - จานวนหนวยงานภาคเอกชนทใหการสนบสนนในการจดตลาด

3. ผลได (Outputs) 3.1 เกษตรกรมรายไดจากการจาหนายสนคา

- มลคาการจาหนายสนคาของเกษตรกร

4. ผลกระทบระยะสน (Effects)

4.1 เกษตรกรมการพฒนาคณภาพของสนคาเพอ ใหไดใบรบรองมาตรฐาน

4.2 เกษตรกรมการพฒนาบรรจภณฑของสนคาเพอ เพมมลคาของสนคา (Obj.2)

4.3 สนคาทจาหนายในตลาดเกษตรกร 4.4 การเปดตวผลตภณฑใหม (Obj.3) 4.5 ความพงพอใจของเกษตรกรผขายสนคา

ตอการจดตลาดเกษตรกร 4.6 ความพงพอใจของผซอสนคาตอตลาดเกษตรกร

- รอยละของเกษตรกรทมการพฒนาคณภาพของสนคา ใหไดใบรบรองมาตรฐาน

- รอยละของเกษตรกรทมการพฒนาบรรจภณฑสนคา เพอเพมมลคาของสนคา

- ความแตกตางของคณภาพสนคาทจาหนายในตลาด เกษตรกรเปรยบเทยบกบในตลาดทวไป

- ความแตกตางของราคาสนคาทจาหนายภายในตลาด เปรยบเทยบกบในตลาดทวไป

- รอยละของเกษตรกรทนาสนคาใหมมาจาหนายในตลาดเกษตรกร - ระดบความพงพอใจของเกษตรกรผขายสนคา - ระดบความพงพอใจของผซอสนคาในตลาดเกษตรกร

2.5.3 การรวบรวมขอมล

ในการประเมนผลครงน ใชขอมลปฐมภม (Primary Data) และทตยภม (Secondary Data) โดยขอมลปฐมภมไดจากการสมภาษณผจดการตลาด เกษตรกรผขาย และ ผซอสนคาในตลาดเกษตรกร โดยใชแบบสมภาษณ (Questionnaire) ซงประกอบดวย

16

แบบสมภาษณชดท 1 สมภาษณผจดการตลาดทรบผดชอบการดาเนนงานของตลาดเกษตรกรภายในจงหวดนนๆ

แบบสมภาษณชดท 2 สมภาษณเกษตรกรผขายทนาสนคามาจาหนายภายในตลาดเกษตรกร โดยมประเดนคาถามหลก ประกอบดวย ลกษณะของสนคาทนามาจาหนาย บรรจภณฑ การพฒนาสนคา มลคาการจาหนายสนคา ราคาสนคาทจาหนาย ความคดเหนตอสถานทตงตลาด และโปรโมชน ตลอดจนการประชาสมพนธ รวมทงความพงพอใจของเกษตรกรผขายตอการจดตลาดเกษตรกร

แบบสมภาษณชดท 3 สมภาษณผบรโภค/ผซอ ทมาซอของภายในตลาดเกษตรกร โดยมประเดนคาถามหลก ประกอบดวย ความคดเหนตอสนคาทนามาจาหนาย สถานทตงตลาด ราคาสนคา และโปรโมชนการประชาสมพนธตางๆ ของตลาดเกษตรกร ตลอดจนความพงพอใจตอการจดตลาดเกษตรกร

ในการกาหนดขนาดตวอยางผประเมนจะทาการสมภาษณเกษตรกรผขายจานวน 20 ราย/จงหวด และผซอจานวน 20 ราย/จงหวด ซงดาเนนการเกบขอมลทงหมด 77 จงหวด จานวนตวอยางทงหมด 3,080 ตวอยาง แบงเปนเกษตรกรผขาย 1,540 ตวอยาง และผซอ 1,540 ตวอยาง

ตวอยางทใชในการประเมนผล กรณผซอสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sample) สวนผขายใชการเลอกตวอยาง โดยกระจายใหครอบคลมทกประเภทสนคา หากจานวนผขายตากวา 20 ราย ใหสอบถามทงหมด

สวนขอมลทตยภม ไดมาจากการรวบรวมขอมลจากรายงานการประชมคณะกรรมการตลาดเกษตรกร และคณะกรรมการตางๆ เอกสารวชาการทเกยวของ และอนๆ

2.5.4 การวเคราะหขอมล 1) การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ โดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) เปนการ

วเคราะหขอมลในรปคาเฉลย และรอยละโดยเปรยบเทยบผลการดาเนนงานกบเปาหมาย และนาเสนอผลดวยวธพรรณนาประกอบตาราง

ในสวนของทศนคตทวดความพงพอใจของเกษตรกรใชมาตรวดแบบลเคอรท (Likert Scale) โดยกาหนดระดบคาคะแนนออกเปน 5 ระดบ

เมอแทนคาในสตรจะไดชวงคะแนนเฉลย = (5-1)/5 = 0.80 จากนนนาชวงคะแนนไปกาหนดระดบความสาเรจตงแต 1 ถง 5 ดงน

คาคะแนน ผลการประเมนผล

1.00 – 1.80 1.81 – 2.60 2.61 – 3.40 3.41 – 4.20 4.21 – 5.00

นอยทสด นอย

ปานกลาง มาก

มากทสด

17

2.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการประเมนผล 2.6.1 ใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจของผบรหารกระทรวงเกษตรและสหกรณ และหนวยงาน

ทเกยวของในการปรบปรงโครงการใหบรรลวตถประสงค 2.6.2 ใชเปนขอมลเพอกาหนดนโยบาย และแนวทางในการดาเนนงานโครงการระยะตอไป

บทท 3

ผลการประเมน

โครงการตลาดเกษตรกร เปนโครงการทจดท าขนเพอเพมชองทางการจ าหนายสนคาทมคณภาพ และไดมาตรฐานใหแกเกษตรกรหรอผผลตโดยตรง มงเนนใหน าผลตผลทางการเกษตรทปลอดภยมาจ าหนายใหแกผบรโภคทอาศยอยในชมชนเมองไดบรโภคอาหารทปลอดภย โดยไดประเมนผลครงท 1 ไปแลว เมอเดอนพฤษภาคม 2558 ครงนเปนการประเมนผลในครงท 2 ซงยงคงเปนการประเมนผลระหวางด าเนนโครงการ โดยไดส ารวจพนทจดตลาดและเกบขอมลในเดอนสงหาคม 2558 ผลการประเมนจ าแนกเปนดานตางๆ ตามรปแบบการประเมนผล 4 ดาน ไดแก 1) การบรหารจดการ 2) ปจจยน าเขา 3) ผลได และ 4) ผลกระทบระยะสน

3.1 ดานการบรหารจดการ (Management) 3.1.1 การบรหารจดการโครงการในระดบจงหวด กระทรวงเกษตรและสหกรณ ไดมค าสง ท 135/2558 สง ณ วนท 5 กมภาพนธ 2558 เรอง แตงตงคณะกรรมการตลาดเกษตรกร ซงมนายอภชาต พงษศรหดลชย ผชวยรฐมนตรประจ ากระทรวงเกษตรและสหกรณ นายบญม จนทรวงศ ประจ าส านกเลขาธการนายกรฐมนตร และนายธวชชย ส าโรงวฒนา คณะท างานรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนทปรกษา และปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนประธานกรรมการ หวหนาสวนราชการตางๆ เปนกรรมการ และผอ านวยการส านกแผนงานและโครงการพเศษ ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนกรรมการและเลขานการ โดยมอ านาจหนาทก าหนดกรอบ แนวทาง การพฒนาวธการด าเนนงานจดตงตลาดเกษตรกร อ านวยการและสนบสนนการด าเนนงานใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายทตงไว ตงคณะท างานหรอบคคลรวมปฏบตงาน เพอใหเกดผลสมฤทธของการด าเนนงาน รวมทงปฏบตหนาทอนๆ ตามไดรบมอบหมาย (ภาคผนวก 1)

ในการบรหารโครงการตลาดเกษตรกรในระดบจงหวด พบวา มการแตงตงคณะกรรมการโครงการตลาดเกษตรกรของแตละจงหวด โดยมผวาราชการจงหวดเปนประธานกรรมการ หวหนาสวนราชการของหนวยงานภายใตสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ และหวหนาสวนราชการของหนวยงานกระทรวงตางๆทเกยวของภายในจงหวดเปนกรรมการ โดยมผจดการตลาดเปนกรรมการและเลขานการ มอ านาจหนาทก าหนดหลกเกณฑ แนวทาง สถานทการจดตงตลาดนดเกษตรกร และจดหาเกษตรกรผผลตเขารวมโครงการ อ านวยการและสนบสนนการด าเนนงานโครงการใหบรรลวตถประสงค และเปาหมายทตงไว แตงตงคณะท างาน หรอบคคลรวมปฏบต เพอใหเกดผลสมฤทธของการด าเนนงานโครงการ รายงานผลการด าเนนงานใหกระทรวงเกษตรและสหกรณ และตนสงกดทราบเปนประจ าทกเดอน รวมทงปฏบต หนาทอนตามทไดรบมอบหมาย (ภาคผนวก 2)

จากการแตงตงคณะกรรมการดงกลาว พบวา ทงสองคณะมการจดประชมเฉลย 1 ครง/เดอน โดยแตละครงไดรบทราบปญหา อปสรรคในการด าเนนงานของแตละหนวยงาน ซงทประชมไดรวมกนพจารณาก าหนดแนวทางแกไข และใหน ามตทประชมไปปรบปรง แกไขการด าเนนงานโครงการเปนระยะๆ

22

3.1.2 การด าเนนงานของผจดการตลาดเกษตรกร ผจดการตลาดเกษตรกรของแตละจงหวด ซงเปนเจาหนาทของหนวยงานสงกดกระทรวง

เกษตรและสหกรณในระดบจงหวดไดแก เกษตรและสหกรณจงหวด สหกรณจงหวด เกษตรจงหวด ประมงจงหวด และปศสตวจงหวด มหนาทความรบผดชอบ รวบรวมประมวลขอมล เพอการวเคราะห และวางแผนการด าเนนงานตลาดเกษตรกร บรหารจดการใหเปนไปตามวตถประสงค และคมอตลาดเกษตรกรอยางมประสทธภาพ จดท าขอมลเพอใชประโยชนในการพฒนางาน รายงานผลการด าเนนงานตลาดทกครงทมการเปดตลาด ตอคณะอนกรรมการพฒนาการเกษตรและสหกรณของจงหวดเปนประจ าทกสปดาห หรอตามทคณะอนกรรมการพฒนาการเกษตรและสหกรณจงหวดก าหนด

ในการบรหารจดการตลาดของผจดการตลาด พบวา ผจดการตลาดรวมกบหนวยงานทออกใบรบรองมาตรฐานสนคา ด าเนนการคดเลอกสนคาทไดมาตรฐานมาจ าหนายในตลาดเกษตรกร โดยก าหนดเงอนไขในการคดเลอกตางๆ ตามความเหมาะสม ประชาสมพนธตลาดเกษตรกร ใหค าปรกษาในการพฒนาคณภาพ และบรรจภณฑของสนคาใหแกเกษตรกรผขาย ประสานงานกบหนวยงานอนทเกยวของในการตรวจสอบสารพษตกคางในพชผกตางๆ เชน สาธารณสขจงหวด นอกจากนยงด าเนนการจดตงคณะกรรมการตลาด เพอใหเกษตรกรผจ าหนายสนคาในตลาด ไดมสวนรวมในบรหารจดการตลาดทงในดานการจดแบงโซนสนคา การเกบรกษาอปกรณ เชน เตนท โตะ เกาอ เปนตน การท าความสะอาดหลงการขาย และการวางแผนการผลตสนคา เพอใหมสนคาออกมาจ าหนายอยางตอเนอง เปนตน ซงในการด าเนนงานของคณะกรรมการตลาดดงกลาว ผจดการตลาดจะท าหนาทเปนทปรกษา และใหค าแนะน าตางๆ เพอใหการด าเนนงานตลาดสามารถด าเนนงานไดอยางตอเนอง และยงยน

3.1.3 การจดอบรมผจดการตลาดเกษตรกร มตทประชมคณะกรรมการตลาดเกษตรกรครงท 4/2558 เมอวนท 19 กมภาพนธ 2558

เหนชอบใหสถาบนเกษตราธการด าเนนการจดอบรมหลกสตร “ผจดการตลาดเกษตรกร” ส าหรบเปนแนวทางใหบคคลากรทท าหนาทผจดการตลาดไดมความร ความเขาใจ ในบทบาทหนาท และความรบผดชอบของผจดการตลาดเกษตรกรตามนโยบายกระทรวงเกษตรและสหกรณ และมความร ความเขาใจ แนวคด และแนวทางปฏบต เพอใหบรรลเปาหมายในการเปนผจดการตลาดเกษตรกรอยางมออาชพ โดยก าหนดหวขอการอบรมดงน

(1) ความคาดหวงของผบรหารทมตอผจดการตลาดเกษตรกร (2) บทบาท หนาท และความรบผดชอบของผจดการตลาดเกษตรกร (3) การจดการเกษตรแบบครบวงจร : การผลตสการตลาด (4) กลยทธการตลาด 4P’s (Product Price Place Promotion) (5) การวจยการตลาด และการตลาดดจตอล (6) การสราง Brand ตลาดเกษตรกร (7) การศกษาดงานท Lemon farm โดยมวทยากรบรรยายไดแก ผบรหารกระทรวงเกษตรและสหกรณ ทปรกษารฐมนตรวาการ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ และผทรงคณวฒดานการบรหารจดการตลาด ระยะเวลาการอบรมจ านวน 4 วนท าการ ก าหนดการจดอบรมจ านวน 2 รน ระหวางวนท 18-21 พฤษภาคม 2558 และวนท 25-28 พฤษภาคม 2558 ณ โรงแรมรชมอนด ถนนรตนาธเบศร จงหวดนนทบร มผเขาอบรมจ านวนทงสน 164 คน ผลการประชมสรปดงน

23

1) การเขารบการอบรม ประชม ชแจงการด าเนนงานโครงการของผจดการตลาดเกษตรกร จากการสอบถามผจดการตลาดเกษตรกรแตละจงหวด พบวา ในภาพรวมทงประเทศรอยละ

87.67 ไดรบการอบรม ทเหลอรอยละ 12.33 ไมไดรบการอบรม แตมอบหมายใหผชวยผจดการเขารบการอบรมแทน โดยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดรบการอบรมทงหมด รองลงมาไดแก ภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคใต ไดรบการอบรมคดเปนรอยละ 82.86 82.14 และ 72.73 ตามล าดบ (ตารางท 2)

ตารางท 2 การเขารบการอบรม ประชม ชแจงการด าเนนงานโครงการของผจดการตลาดเกษตรกร

หนวย : รอยละ ภาค ไดรบการอบรม ไมไดรบการอบรม รวม

ภาคเหนอ 82.86 17.14 100.00 ภาคกลาง 82.14 17.86 100.00

ภาคใต 72.73 27.27 100.00

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 100.00 - 100.00

เฉลย 87.67 12.33 100.00

ทมา : การส ารวจขอมล 2) ระดบความร ความเขาใจทไดรบจากการอบรมของผจดการตลาดเกษตรกร

จากการอบรมดงกลาว ผเขาอบรมสวนใหญรอยละ50 มความร ความเขาใจในหลกสตร ระดบมาก รองลงมารอยละ 30.65 มความร ความเขาใจระดบปานกลาง และรอยละ 17.74 มความเขาใจ ในระดบมากทสด ทเหลอรอยละ 1.61 มความเขาใจในระดบนอย โดยภาคตะวนออกเฉยงเหนอมความรความเขาใจ ในระดบมากคดเปนรอยละ 63.16 รองลงมาไดแก ภาคกลาง ภาคเหนอ และภาคใต มความร ความเขาใจในระดบมากคดเปนรอยละ 47.83 41.67 และ 37.50 ตามล าดบ (ตารางท 3 )

ตารางท 3 ระดบความร ความเขาใจทไดรบจากการอบรมของผจดการตลาดเกษตรกร

หนวย : รอยละ

ภาค ระดบความร ความเขาใจ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด ภาคเหนอ 25.00 41.67 33.33 - - ภาคกลาง 17.39 47.83 30.43 4.35 - ภาคใต 25.00 37.50 37.50 - - ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 10.53 63.16 26.31 - -

เฉลย 17.74 50.00 30.65 1.61 - ทมา : การส ารวจขอมล

24

3) ระดบการน าความรทไดรบจากการอบรมไปใชประโยชนในการจดตลาดเกษตรกร จากการอบรมหลกสตรดงกลาว ผเขาอบรมสวนใหญรอยละ 41.79 สามารถน าความรทไดรบ

ไปด าเนนการจดตลาดเกษตรกรตามแนวทางทก าหนดในระดบมาก รองลงมารอยละ 37.31 น าความรไปใชประโยชนไดในระดบปานกลาง และรอยละ 10.45 น าไปใชประโยชนไดในระดบมากทสด ซงภาคใตน าความรไปใชประโยชนในระดบมาก คดเปนรอยละ 45.45 รองลงมาไดแก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคเหนอ คดเปนรอยละ 40.00 29.17 และ 25.00 ตามล าดบ (ตารางท 4)

ตารางท 4 ระดบการน าความรทไดรบไปใชประโยชนในการจดตลาดเกษตรกร


ภาค ระดบการน าความรไปใชประโยชน

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด ภาคเหนอ 66.67 25.00 8.33 - - ภาคกลาง 20.83 29.17 37.50 8.33 4.17 ภาคใต - 45.45 27.27 18.18 9.10 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 10.00 40.00 50.00 - -

เฉลย 10.45 41.79 37.31 7.46 2.99 ทมา : การส ารวจขอมล

ผลจากการด าเนนงานตามนโยบายตลาดเกษตรกร พบวา สวนใหญรอยละ 94.44 สามารถด าเนนงานไดบางสวน และรอยละ 5.56 ด าเนนงานตามนโยบายไดทงหมด โดยภาคตะวนออกเฉยงเหนอทงหมดสามารถด าเนนตามนโยบายไดบางสวน รองลงมาภาคกลาง ภาคเหนอ และภาคใต ด าเนนการไดบางสวนคดเปนรอยละ 92.86 92.31 และ 90.91 ตามล าดบ (ตารางท 5) ตารางท 5 การด าเนนงานตามนโยบายตลาดเกษตรกร

หนวย : รอยละ ภาค ไดทงหมด ไดบางสวน ไมไดด าเนนการ รวม

ภาคเหนอ 7.69 92.31 - 100.00 ภาคกลาง 7.14 92.86 - 100.00 ภาคใต 9.09 90.91 - 100.00 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ - 100.00 - 100.00

เฉลย 5.56 94.44 - 100.00 ทมา : การส ารวจขอมล

25

3.2 ปจจยน าเขา (Inputs) 3.2.1 เกษตรกร และสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร

1) เกษตรกรทน าสนคามาจ าหนายในตลาดเกษตรกร เกษตรกรทน าสนคามาจ าหนายในตลาดมจ านวนเฉลย 23 ราย สวนใหญเปนเกษตรกรตวจรง

ทงหมด ทงเกษตรกรรายยอย กลมเกษตรกร และวสาหกจชมชนตางๆ เกษตรกรสวนใหญมประสบการณการผลตสนคาทจ าหนายเฉลย 8 ป และสามารถผลตสนคาจ าหนายได ทงปคดเปนรอยละ 87.62 สวนใหญเปนสนคาแปรรปตางๆ และผลตไดเปนบางฤดกาลรอยละ 12.38 สวนใหญเปนพช ผก และผลไม

สนคาทน ามาจ าหนายในตลาดเกษตรกรรอยละ 52.20 เกษตรกรเปนผผลตเองทงหมด เกษตรกร ผลตเอง และรวบรวมจากเพอนบาน/สมาชกบางสวนคดเปนรอยละ 21.75 โดยเปนของเกษตรกร และซอมาจ าหนาย คดเปนรอยละ 13.07 สวนเกษตรกรผลตเอง และซอมาจ าหนาย รวมทงรวบรวมจากเพอนบานหรอสมาชกรอยละ 5.12 ทเหลอรวบรวมจากสมาชก ซอมาจ าหนาย และบรษท รานคา มารวมจ าหนาย รอยละ 7.86 โดยเกษตรกรตะวนออกเฉยงเหนอมการน าสนคาของตนเองมาจ าหนายสงสดถงรอยละ 62.04 รองลงมาภาคเหนอ ภาคใต และภาคกลาง เปนสนคาของเกษตรกรทงหมดคดเปนรอยละ 56.84 52.44 และ 41.88 ตามล าดบ (ตารางท 6)

ตาราง 6 เกษตรกรทน าสนคามาจ าหนายในตลาดเกษตรกร หนวย : รอยละ

ภาค เกษตรกร เกษตรกร+ซอมาจ าหนาย

เกษตรกร+รวบรวม

เกษตรกร+ซอ+รวบรวม

รวบรวม ซอมา

จ าหนาย อนๆ

ภาคเหนอ 56.84 13.68 18.95 4.74 1.58 4.21 - ภาคกลาง 41.88 12.54 31.34 6.27 4.56 3.13 0.28 ภาคใต 52.44 10.37 17.68 6.10 10.37 1.22 1.82 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 62.04 14.96 13.87 3.28 3.28 0.36 2.20

เฉลย 52.20 13.07 21.75 5.12 4.60 2.25 1.01 ทมา : การส ารวจขอมล หมายเหต : อนๆ ไดแก บรษท/ราน มารวมจ าหนาย

เกษตรกรทน าสนคามาจ าหนายในตลาด สวนใหญจ าหนายไดหมดเปนบางครงรอยละ 53.02 สวนใหญเปนพช ผก และผลไม จ าหนายสนคาไดหมดทกครงคดเปนรอยละ 29.79 และจ าหนายไมเคยหมดรอยละ 17.19 ซงสวนใหญเปนสนคาแปรรป สามารถเกบไวได (ตารางท 7) เกษตรกรสวนใหญรอยละ 98.95 เหนวาสนคาทน ามาจ าหนายมความเหมาะสมกบผบรโภค เปนสนคาทตรงตามความตองการ กลาวคอเปนสนคาทมความปลอดภย เนองจากผบรโภคหนมาใสใจสขภาพมากขน

26

ตารางท 7 การจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร


ภาค จ าหนายหมดทกครง จ าหนายหมดเปนบางครง จ าหนายไมหมด รวม ภาคเหนอ 22.99 57.22 19.79 100.00 ภาคกลาง 22.75 60.18 17.07 100.00 ภาคใต 50.00 40.85 9.15 100.00 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 30.91 48.73 20.36 100.00

เฉลย 29.79 53.02 17.19 100.00 ทมา : การส ารวจขอมล

ผลจากการจ าหนายสนคาในตลาด พบวา มเกษตรกรทไดรบการตดตอจากพอคา /แมคา มาตดตอซอสนคาเพอน าไปจ าหนายตอ คดเปนรอยละ 41.26 โดยภาคตะวนออกเฉยงเหนอมพอคา/แมคา มาตดตอสนคาเพอไปจ าหนายตอมากทสด คดเปนรอยละ 45.22 รองลงมาไดแก ภาคกลาง ภาคเหนอ และภาคใต คดเปนรอยละ 42.64 37.30 และ 36.36 ตามล าดบ เชน เกษตรกรผจ าหนายทเรยนกวน ขาวสงขหยด และน าพรกในตลาดเกษตรกรจงหวดสตล เกษตรกรผจ าหนายเตาเจยว รงนก ปลาเคม กงแหง และขาวหอมมะล จงหวดตรง เกษตรกรผจ าหนายกลวยหอม กนเชยง ปลาสม จงหวดชมพร เปนตน ทเหลอรอยละ 58.74 ยงไมมพอคาเขามาตดตอซอสนคาเพอไปจ าหนายตอ (ตารางท 8) ตารางท 8 การขยายชองทางการจ าหนายสนคาของเกษตรกร

หนวย : รอยละ ภาค มการตดตอ ไมมการตดตอ รวม

ภาคเหนอ 37.30 62.70 100.00 ภาคกลาง 42.64 57.36 100.00 ภาคใต 36.36 63.64 100.00 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 45.22 54.78 100.00

เฉลย 41.26 58.74 100.00 ทมา : การส ารวจขอมล

2) สนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร 2.1) ประเภทสนคาทน ามาจ าหนายในตลาดเกษตรกร

สนคาทน ามาจ าหนายสวนใหญเปนสนคาประเภทพชผก และผลไม คดเปนรอยละ 40.12 เชน มะเขอ ผกบง แตงกวา บวบ พรกขหน ชะอม ถวฝกยาว และผกพนบานตางๆของแตละพนท ผลไม เชน กลวย มะละกอ และผลไมตามฤดกาลของแตละพนท รองลงมาเปนสนคาแปรรปตางๆ คดเปนรอยละ 31.27 ผลตภณฑแปรรปดานประมง เชน ปลารา ปลาสม ปลาเคม กะป และกงแหง เปนตน ผลตภณฑแปรรปดานปศสตว เชน ไขเคม หมสวรรค และหมฝอย เปนตน ผลตภณฑแปรรปอนๆ เชน ขาวแตน ขาวเกรยบปลา สละลอยแกว กาแฟส าเรจรป เปนตน นอกจากนมขาวชนดตางๆ คดเปนรอยละ 11.45 เชน ขาวหอมมะล ขาวไรซเบอร

27

และขาวสงขหยด เปนตน โดยภาคใตมการน าพช ผก / ผลไมมาจ าหนายมากทสด คดเปนรอยละ 45.16 รองลงมาไดแก ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคกลาง คดเปนรอยละ 41.23 40.58 และ 36.72 ตามล าดบ (ตารางท 9)

ตารางท 9 ประเภทสนคาทน ามาจ าหนายในตลาดเกษตรกร

หนวย : รอยละ ภาค ขาว พช ผก/ผลไม สตว ประมง แปรรป อนๆ รวม

ภาคเหนอ 11.36 41.23 4.55 1.95 33.12 7.79 100.00 ภาคกลาง 10.55 36.72 6.78 1.32 33.33 11.30 100.00 ภาคใต 10.48 45.16 6.05 1.61 29.44 7.26 100.00 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 13.08 40.58 5.99 3.33 28.60 8.42 100.00

เฉลย 11.45 40.12 5.98 2.08 31.27 9.10 100.00 ทมา : การส ารวจขอมล หมายเหต : อนๆ ไดแก เครองส าอางค สนคาอปโภคบรโภค ปย และตนไม

2.2) การรบรองมาตรฐานสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร สนคาทเกษตรกรน ามาจ าหนายเปนสนคาทไดการรบรองมาตรฐานรอยละ 44.24 เชน

ผกไฮโดรโปรนกส ผกบง ถวงอกเพาะ กลวยหอมทอง พรกขหน ขาวกลองอนทรย ขาวหอมมะล และผลตภณฑแปรรปตางๆ เปนตน โดยเปนสนคาทยงไมไดการรบรองมาตรฐานคดเปนรอยละ 55.76 อาท ผกพนบานตางๆ และผลไม เชน ต าลง หนอไม ผกหวาน ถวฝกยาว มะเขอ มะเขอพวง ทเรยน มงคด และเงาะ เปนตน โดยภาคเหนอมการน าสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐานมาจ าหนายมากท สดคดเปนรอยละ 47.57 รองลงมาไดแก ภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คดเปนรอยละ 46.02 42.99 และ 40.77 ตามล าดบ (ตารางท 10 และแผนภมท 1)

ทงน เนองจากสนคาทน ามาจ าหนายในชวงฤดฝนสวนใหญเปนผกพนบาน ทงทปลกเอง และขนตามธรรมชาตทวไป ซงไมสามารถขอใบรบรองมาตรฐานได ดวยขอจ ากดดานพนท และการจดการตางๆ ประกอบกบสนคาทไดมาตรฐานตางๆ โดยเฉพาะผกเศรษฐกจตางๆ เชน ผกไฮโดรโปรนกส ผกสลด ผกบง และผกคะนา เปนตน สามารถปลกไดเปนบางฤดกาล และสนคาทไดมาตรฐานบางชนดมตลาดอนรองรบอยแลว ผลผลตทไดมจ ากด จงไมสามารถน ามาจ าหนายในตลาดเกษตรกรได ท าใหสนคาทจ าหนายในตลาดสวนใหญยงไมไดรบการรบรองมาตรฐาน

28

ตารางท 10 การรบรองมาตรฐานสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร หนวย : รอยละ

ภาค ไดรบรองมาตรฐาน ไมไดรบรองมาตรฐาน รวม ภาคเหนอ 47.57 52.43 100.00 ภาคกลาง 46.02 53.98 100.00

ภาคใต 42.99 57.01 100.00

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 40.77 59.23 100.00

เฉลย 44.24 55.76 100.00

ทมา : การส ารวจขอมล

แผนภมท 1 การรบรองมาตรฐานสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร สนคาทน ามาจ าหนายในตลาดเกษตรกรมการรบประกนความสดใหม สะอาด และ

ปลอดภยรอยละ 77.73 โดยพจารณาจากเปนสนคาทเกษตรกรปลกเอง ไมใสสารเคมรอยละ 57.58 เกษตรกรน าใบรบรองมาตรฐานมาแสดงรอยละ 50.76 และพจารณาจากใบรบรองผลการตรวจสารพษตกคางทหนวยงานมาตรวจรอยละ 25.17 และไมมการรบประกนรอยละ 28.65 ในกรณสนคามการเนาเสย หรอพบวามสารตกคาง ไมสะอาด และปลอดภย เกษตรกรยนดรบคนคดเปนรอยละ 47.44 และไมรบคนรอยละ 52.56 เพราะสนคาไมพอจ าหนาย ประกอบกบเปนสนคาทเกษตรกรคดสรรมาจ าหนายเปนอยางด ไมมการเนาเสยอยแลว (ตารางท 11)

47.57 46.02 42.99 40.77 44.24

52.43 53.98 57.01 59.23 55.76

0

10

20

30

40

50

60

70

เหนอ กลาง ใต ตะวนออกเฉยงเหนอ เฉลย

ไดรบรองมาตรฐาน ไมไดรบรองมาตรฐาน

รอยละ

29

ตารางท 11 การรบประกนคณภาพ และการรบคนสนคาในตลาดเกษตรกร หนวย : รอยละ

การรบประกนสนคา ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออก

เฉยงเหนอ เฉลย

1. การรบประกนคณภาพสนคา 1.1 รบประกน โดยพจารณาจาก - เกษตรกรปลกเอง - ใบรบรองฯ - ผลตรวจสารพษตกคาง 1.2 ไมรบประกน

71.89

59.40 54.14 16.54 28.11

83.33

53.70 53.33 29.26 16.67

83.23

53.96 51.08 26.62

16.77

71.08

64.97 44.07 24.29 28.92

77.73

57.58 50.76 25.17 22.27

2. การรบคนสนคากรณ เนาเสย ไมปลอดภย

2.1 รบคน 2.2 ไมรบคน

26.09 73.91

57.10 42.90

51.38 48.17

47.47 52.53

47.44 52.56


3.2.2 การสนบสนนการจดตลาดเกษตรกรจากภาคเอกชน ในการด าเนนงานตลาดเกษตรกร มวตถประสงคของการด าเนนงานขอหนง คอ เพอใหภาคเอกชน

ในจงหวดไดมโอกาสรวมมอในการจดการตลาดเกษตรกรในลกษณะ CSR (Corporate Social Responsibility) หมายถง ใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการจดตลาด โดยการสนบสนนอปกรณการตลาดตางๆ เชน เตนท โตะ เกาอ และแผนปายประชาสมพนธตาง ๆแกเกษตรกร เปนตน ซงเปนการแสดงความรบผดชอบ หรอการมสวนรวมตอสงคมของภาคเอกชน

จากการส ารวจ พบวา ในการจดตลาดเกษตรกรมภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการจดตลาด รอยละ 46.48 โดยมการสนบสนนสถานทตงตลาด น า ไฟ และเตนท เปนตน สวนทเหลอรอยละ 53.52 ยงไมมภาคเอกชนเขามารวมด าเนนการ ภาคกลางไดมภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการจดตลาดเกษตรกรมากทสดคดเปนรอยละ 57.14 รองลงมาไดแก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต และภาคเหนอ คดเปนรอยละ 47.37 36.36 และ 30.77 ตามล าดบ (ตารางท 12 และแผนภมท 2) ทงน เนองจากตลาดบางแหงสถานทตงยงไมถาวร อาจมการเปลยนแปลงสถานทตง จงยงไมไดประสานกบภาคเอกชน ตองรอใหมสถานทตงตลาดถาวรกอนจงจะด าเนนการประสานกบภาคเอกชนใหมสวนรวมในการด าเนนงานตลาดเกษตรกร

ส าหรบจงหวดทไดรบการสนบสนนจากภาคเอกชน ไดแก ตลาดเกษตรกรจงหวดสตลไดรบความอนเคราะหจากศนยการคาแมคโคร จ ากด (มหาชน) สาขาสตล สงเจาหนามาเปนวทยากรในการอบรมเกษตรกรผขายในตลาดเกษตรกร หวขอ “กลยทธการตลาดเกษตร” ไดรบการสนบสนนปายประชาสมพนธตลาดเกษตรกรจากนายดานศลกากรปาดงเบซาร รานคาครเอทฟ จ ากด และสหกรณอบนเอาฟ จ ากด นอกจากนยงไดรบความอนเคราะหการประชาสมพนธตลาดโดยสถานวทย อสมท.จงหวดสตล และสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทยจงหวดสตลอกดวย

ตลาดเกษตรกรจงหวดสกลนคร สถานทตงตลาดอยทตลาดเพมทรพย ซงเปนตลาดของเอกชน โดยไดรบการสนบสนน และอ านวยความสะดวกดานสถานทตง น า และไฟฟา โดยไมคดคาใชจาย

30

ตลาดเกษตรกรของจงหวดรอยเอด สถานทตงตลาดอยบร เวณหนาหางสรรพสนคาบกซ ทางหางสรรพสนคาไดอ านวยความสะดวกดานสถานทตง น า และไฟฟาฟร เชนเดยวกน

จงหวดศรสะเกษ ตลาดเกษตรกรตงบรเวณหนาสถานรถไฟศรสะเกษ จดรวมกบงานถนนคนเดน โดยพาณชยจงหวด และหอการคาจงหวด ไดเชาพนทดงกลาวเพอจดงานถนนคนเดน และไดแบงพนทใหตลาดเกษตรกรรวมจ าหนายสนคาดวย

ตารางท 12 การสนบสนนการจดตลาดเกษตรกรจากภาคเอกชน

หนวย : รอยละ ภาค มสวนรวม ไมมสวนรวม รวม



แผนภมท 2 การสนบสนนการจดตลาดเกษตรกรจากภาคเอกชน

3.3 ผลได (Outputs) 3.3.1 มลคาจากการจ าหนายสนคาของเกษตรกร

1) มลคาการจ าหนายสนคาของเกษตรกรตงแตเรมโครงการจนถงปจจบน มลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรทวประเทศตงแตเรมโครงการจนถงปจจบน (ขอมล ณ

31 สงหาคม 2558) มมลคาการจ าหนายรวม 165,533,125 บาทตอครง หรอเฉลยจ านวน 55,726 บาทตอตลาด ตอครง โดยภาคเหนอมมลคาการจ าหนายรวม 31,709,757 บาท เฉลย 45,148 บาทตอครงตอตลาด คดเปนรอยละ 19.16 ภาคกลางมมลคาการจ าหนายรวม 56,682,727 บาท เฉลย 56,361 บาทตอครงตอตลาด คดเปนรอยละ 34.24 ภาคใตมมลคาการจ าหนายรวม 35,103,387 บาท เฉลย 55,660 บาทตอครงตอตลาด

มสวนรวม 46.48%

ไมมสวนรวม 53.52%

31

คดเปนรอยละ 21.21 และภาคตะวนออกเฉยงเหนอมมลคาการจ าหนายรวม 42,037,254 บาท เฉลย 67,485 บาทตอครงตอตลาด คดเปนรอยละ 25.40 (ตารางท 13 และแผนภมท 3)

ตารางท 13 มลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรตงแตเรมโครงการจนถงปจจบน

หนวย : บาท

ภาค มลคาการจ าหนายสนคา

มลคารวม รอยละ เฉลยตอครงตอตลาด ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

31,709,757 56,682,727 35,103,387 42,037,254

19.16 34.24 21.20 25.40

45,148 56,361 55,660 67,485

รวม 165,533,125 100.00 55,726 ทมา : ส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ

แผนภมท 3 รอยละการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรตงแตเรมโครงการจนถงปจจบน

2) มลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร

จากการส ารวจตวอยางเกษตรกรผขายทงหมด 956 ราย 72 จงหวด พบวา มมลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรรวมทงหมดจ านวน 3,345,448 บาทตอครง เปนสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐานจ านวน 1,977,750 บาทตอครง คดเปนรอยละ 59.12 ของมลคาการจ าหนายสนคาในตลาด สนคาทไมไดรบการรบรองมาตรฐานจ านวน 1,367,698 บาทตอครง คดเปนรอยละ 40.88 ของมลคาการจ าหนายสนคาในตลาด แยกรายละเอยดเปนรายภาค ดงน (ตารางท 14 และแผนภมท 4)

เหนอ 19.16%

(31,709,757 บาท)

กลาง 34.24%

(56,682,727 บาท) ใต

21.20% (35,103,387 บาท)

ตะวนออกเฉยงเหนอ 25.40%

(42,037,254 บาท)

32

ภาคเหนอ มมลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรทงหมดจ านวน 785,574 บาทตอครง เปนสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐาน จ านวน 497,937 บาทตอครง คดเปนรอยละ 63.39 และสนคาทไมไดรบการรบรองจ านวน 287,637 บาทตอครง คดเปนรอยละ 36.61

ภาคกลาง มมลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรทงหมดจ านวน 981,304 บาท เปนสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐาน จ านวน 546,723 บาทตอครง คดเปนรอยละ 55.71 และสนคาทไมไดรบการรบรองจ านวน 434,581 บาทตอครง คดเปนรอยละ 44.29

ภาคใต มมลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรทงหมดจ านวน 898,250 บาทตอครง เปนสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐาน จ านวน 584,700 บาทตอครง คดเปนรอยละ 65.09 และสนคา ทไมไดรบการรบรองจ านวน 313,550 บาทตอครง คดเปนรอยละ 34.91

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มมลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรทงหมดจ านวน 680,320 บาทตอครง เปนสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐาน จ านวน 348,390 บาทตอครง คดเปนรอยละ 51.21 และสนคาทไมไดรบการรบรองจ านวน 331,930 บาทตอครง คดเปนรอยละ 48.79 ตารางท 14 มลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร

ภาค

มลคาการจ าหนายสนคา ไดรบการรบรอง

มาตรฐาน (บาท/ครง)

รอยละ ไมไดรบการรบรอง

มาตรฐาน (บาท/ครง)

รอยละ รวม

(บาท/ครง) รอยละ

ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

497,937 546,723 584,700 348,390

63.39 55.71 65.09 51.21

287,637 434,581 313,550 331,930

36.61 44.29 34.91 48.79

785,574 981,304 898,250 680,320

23.48 29.33 26.85 20.34

รวม 1,977,750 59.12 1,367,698 40.88 3,345,448 100.00 เฉลยตอตลาด 27,468.75 18,995.81 46,464.56


จากมลคาการจ าหนายสนคาในขางตน จะเหนวามลคาการจ าหนายสนคาทไดรบใบรบรองมาตรฐานสงกวามลคาการจ าหนายสนคาทยงไมไดใบรบรองมาตรฐาน ถงแมวา สดสวนสนคาทไดใบรบรองมาตรฐานทจ าหนายในตลาดเกษตรกรจะต ากวาสนคาทยงไมไดใบรบรองมาตรฐานกตาม เนองจากราคาสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐาน สามารถจ าหนายไดสงกวาราคาสนคาทยงไมไดรบการรบรองมาตรฐาน และผบรโภคเองเหนความส าคญของการบรโภคสนคาปลอดภย และไดมาตรฐานเพมขน ท าใหผขายสามารถจ าหนายสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐานในปรมาณเพมขน

33

แผนภมท 4 มลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร

3.4 ผลกระทบระยะสน (Effects)

3.4.1 การพฒนาคณภาพของสนคาเพอใหไดใบรบรองมาตรฐาน ในกรณสนคาทยงไมไดมาตรฐานตางๆ เกษตรกรสวนใหญรอยละ 70.62 จะพฒนาสนคาของตวเอง

ใหไดใบรบรองมาตรฐาน เพอท าใหสนคามคณภาพดขน และชวยใหผบรโภคมความมนใจในสนคามากขน ทเหลอรอยละ15.26 คดวาจะไมขอใบรบรองมาตรฐาน เนองจากขอจ ากดดานพนทปลก และแรงงาน ทงนเพราะการขอใบรบรองมาตรฐานโดยเฉพาะใบรบรองมาตรฐาน GAP จะตองมพนทปลกอยางนอย 0.5 ไร ขนไป ซงสวนใหญเกษตรกรมพนทปลกผกแตละชนดไมถง 0.5 ไร จงไมสามารถขอใบรบรองมาตรฐานดงกลาวได และอกรอยละ 14.12 ยงไมแนใจวาจะขอใบรบรองมาตรฐานหรอไม

เมอพจารณาเปนรายภาค พบวา ภาคใตจะพฒนาสนคาใหไดมาตรฐานมากทสดคดเปนรอยละ 78.12 รองลงมาไดแก ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคกลาง คดเปนรอยละ 70.35 69.58 และ 67.65 ตามล าดบ อยางไรกดแมวาสนคาบางชนดทยงไมไดรบการรบรองมาตรฐานจากหนวยงานภาครฐกตาม แตผจดการตลาดไดก าหนดใหมการสมตรวจสารพษตกคางในพชผกดงกลาวเฉลยอยางนอย 1 ครงตอเดอน เพอสรางความเชอมนใหแกผบรโภควาไดซอสนคาทปลอดภย นอกจากนยงมหนวยงานอน ไดแก สาธารณสขจงหวด ไดท าการสมตรวจสารพษตกคางเชนกน โดยเฉลย 1 ครงตอเดอน ทงน ผลการสมตรวจยงไมพบสารตกคางทเปนอนตรายในพชผกดงกลาว (ตารางท 15 และแผนภมท 5)

63.39 55.71 65.09 51.21 59.12

36.61 44.29 34.91 48.79 40.88

0

20

40

60

80

100

120

เหนอ กลาง ใต ตะวนออกเฉยงเหนอ รวม

ไมไดรบการรบรองมาตรฐาน ไดรบการรบรองมาตรฐาน

785,574 บาท 981,304 บาท 898,250 บาท 680,320 บาท 3,345,448 บาท

รอยละ

34

ตารางท 15 การพฒนาคณภาพสนคาเพอใหไดใบรบรองมาตรฐาน

หนวย : รอยละ ภาค พฒนา ไมพฒนา ไมแนใจ



แผนภมท 5 การพฒนาสนคาเพอใหไดใบรบรองมาตรฐาน

3.4.2 การพฒนาบรรจภณฑของสนคา

1) ลกษณะของสนคาทน ามาจ าหนาย จากการส ารวจลกษณะของสนคาทจ าหนายในตลาด พบวา สวนใหญมความสดใหม

คดเปนรอยละ 80.86 เปนสนคาปลอดสารเคม เนองจากเกษตรกรปลกเองรอยละ 73.95 มราคาถกกวาตลาดทวไปรอยละ 44.35 เปนสนคาทสามารถตรวจสอบแหลงทมาไดรอยละ 31.28 เปนสนคาทเกบไดนาน ไดแกสนคาแปรรปตางๆ คดเปนรอยละ 23.12 เปนสนคาทมลกษณะเฉพาะถนรอยละ 16.74 และสนคาอนๆ เชน สนคาเพอสขภาพ และสมนไพรตางๆ เปนตน โดยภาคใตและภาคเหนอเปนสนคาทมความสดใหมใกลเคยงกนคดเปนรอยละ 86.59 และ 86.49 รองลงมาไดแกภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอคดเปนรอยละ 78.38 และ 76.64 (ตารางท 16)

พฒนา 70.62 %

ไมพฒนา 15.26 %

ไมแนใจ 14.12 %

35

ตารางท 16 ลกษณะของสนคาทน ามาจ าหนาย


ลกษณะของสนคา ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออก


1. มความสดใหม 86.49 78.38 86.59 76.64 80.86 2. มลกษณะเฉพาะ 19.46 14.71 20.12 15.33 16.74 3. ปลอดสารเคม 75.68 73.87 73.78 72.99 73.95 4. ราคาถกกวาตลาดทวไป 46.49 38.44 51.83 45.62 44.35 5. สนคาเกบไดนาน ไมเนาเสยงาย 18.92 26.73 22.56 21.90 23.12 6. ตรวจสอบแหลงทมาได 20.54 36.04 39.63 27.74 31.28 7. อนๆ 3.24 2.40 0.61 - 1.78


สนคาทเกษตรกรน ามาจ าหนายมการจดท าตราสนคา (Brand name) เพอใหงายในการจดจ าของผบรโภค และเปนเอกลกษณของสนคา คดเปนรอยละ 46.32 สวนใหญจดท าตราสนคาทกชนดทน ามาจ าหนายรอยละ 48.80 ท าเปนบางชนด คดเปนรอยละ 51.20 โดยจะท าเฉพาะสนคาทเปนสนคาหลกของเกษตรกรผขาย สวนทเหลอรอยละ 53.68 ไมมการจดท าตราสนคา

ทงน เนองจากเกษตรกรทน าสนคามาจ าหนายเปนเกษตรกรรายยอย โดยเหนวาการจดท าตราสนคาดงกลาวเปนการเพมตนทนของสนคา เกษตรกรบางรายยงขาดความรในการออกแบบตราสนคา ประกอบกบสนคาบางชนดสามารถจ าหนายไดอยแลว ท าใหเกษตรกรไมคอยใหความสนใจเทาทควร จะเหนไดวาภาคกลาง มการจดท าตราสนคามากทสดคดเปนรอยละ 52.13 รองลงมาไดแกภาคใต ภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คดเปนรอยละ 51.22 45.11 และ 37.23 (ตารางท 17)

ตารางท 17 การจดท าตราสนคา (Brand name)


การจดท าตราสนคา ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออก


1. จดท าตราสนคา 45.11 52.13 51.22 37.23 46.32 - ท าทกชนด 46.15 49.40 53.09 46.15 48.80 - ท าเปนบางชนด 53.85 50.60 46.91 53.85 51.20 2. ไมจดท าตราสนคา 54.89 47.87 48.78 62.77 53.68


36

2) การบรรจภณฑของสนคา สนคาทน ามาจ าหนายมการบรรจภณฑ (Packaging) คดเปนรอยละ 57.29 เชน ขาวสาร

พชผกบางชนด และผลตภณฑแปรรปตางๆ และสวนทเหลอรอยละ 42.71 ยงไมไดมการบรรจภณฑ โดยสวนใหญเปนผลไม และผกชนดตางๆ ทงนเนองจากผบรโภคนยมทจะสมผสกบสนคาโดยตรง เพอสามารถตดสนใจเลอกซอไดงายขน ประกอบกบอากาศรอน สนคาบางชนดเนาเสยงาย เกษตรกรผขายจงไมนยมบรรจภณฑ เมอพจารณาเปนรายภาค พบวา เกษตรกรภาคกลางมการบรรจภณฑสนคามากทสดคดเปนรอยละ 60.84 รองลงมาไดแกภาคเหนอ ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คดเปนรอยละ 59.91 57.14 และ 51.17 ตามล าดบ (ตารางท 18)

ตารางท 18 การบรรจภณฑสนคา

หนวย : รอยละ ภาค มการบรรจภณฑ ไมมการบรรจภณฑ รวม

ภาคเหนอ 59.91 40.09 100.00 ภาคกลาง 60.84 39.16 100.00

ภาคใต 57.14 42.86 100.00

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 51.17 48.83 100.00

เฉลย 57.29 42.71 100.00


ส าหรบรายละเอยดบนบรรจภณฑของสนคา ประกอบดวย แสดงชอผผลตมากทสด คดเปนรอยละ 55.81 รองลงมาแสดงตราสนคาหรอตรารบรองมาตรฐานตางๆคดเปนรอยละ 51.16 แสดงสถานทผลตรอยละ 44.77 แสดงราคาสนคารอยละ 28.63 และอนๆ เปนการบรรจในถงใส ซงไมแสดงรายละเอยดอะไรเลยรอยละ 26.02 ทเหลอมการแสดงน าหนกสนคา วนทผลตหรอวนหมดอาย และสวนประกอบของสนคาคดเปนรอยละ 23.84 23.55 และ 16.86 ตามล าดบ สวนบรรจภณฑสามารถปองกนความเสยหายไดคดเปนรอยละ 74.35 โดยปองกนความเสยหายไดทกชนดรอยละ 60.73 และปองกนความเสยหายได เปนบางชนดรอยละ 39.27 (ตารางท 19)

37

ตารางท 19 รายละเอยด และการปองกนความเสยหายของบรรจภณฑ


รายการ ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออก


1. รายละเอยดบนบรรจภณฑ 1.1 ตราสนคา/ตรารบรอง 47.06 53.64 50.00 51.43 51.16 1.2 ชอผผลต 54.41 55.94 64.66 50.86 55.81 1.3 สถานทผลต 42.65 43.68 54.31 41.71 44.77 1.4 วนทผลต/วนหมดอาย 17.65 20.31 35.34 25.14 23.55 1.5 ราคา 21.32 25.67 37.07 33.14 28.63 1.6 น าหนกสนคา 16.91 19.92 35.34 27.43 23.84 1.7 สวนประกอบสนคา 16.91 15.71 18.97 17.14 16.86 1.8 วธใช/เกบรกษา 8.09 11.88 22.41 9.71 12.35 1.9 ม Story 5.88 6.90 4.31 4.57 5.67 1.10 อนๆ 35.29 26.05 26.72 18.29 26.02 2. การปองกนความเสยหาย 2.1 ปองกนได - ทกชนด - บางชนด

80.65 59.69 40.31

75.42 64.53 35.47

80.60 68.37 31.63

64.71 51.05 48.95

74.35 60.73 39.27

2.2 ปองกนไมได 19.35 24.58 19.40 35.29 25.65 ทมา : การส ารวจขอมล หมายเหต : อนๆ หมายถง ใสถงใส ไมมรายละเอยดแสดง

3.4.3 คณภาพสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร

จากการสอบถามผบรโภคทซอสนคาในตลาดเกษตรกรเกยวกบปจจยส าคญในการเลอกซอสนคา พบวา ปจจยส าคญทท าใหผบรโภคตดสนใจเลอกซอสนคาในตลาดเกษตรกรคอ คณภาพของสนคา ทจ าหนายในตลาดคดเปนรอยละ 85.78 รองลงมา ไดแก ราคาสนคา ความจ าเปนในการซอสนคา และเปนสนคาทหาซอยากมลกษณะเฉพาะถน คดเปนรอยละ 60.14 32.01 และ 19.97 ตามล าดบ ทงน ภาคเหนอเลอกซอสนคาโดยพจารณาจากคณภาพสนคามากทสดคดเปนรอยละ 90.76 รองลงมา ไดแก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต และภาคกลาง คดเปนรอยละ 87.29 85.39 และ 82.61 ตามล าดบ (ตารางท 20)

38

ตารางท 20 ปจจยส าคญในการเลอกซอสนคาของผบรโภค หนวย : รอยละ



1. คณภาพสนคา 90.76 82.61 85.39 87.29 85.78 2. ราคาสนคา 56.72 50.93 76.40 63.21 60.14 3. บรรจภณฑ 20.17 7.45 14.98 10.03 11.97 4. โปรโมชน 0.84 2.07 1.50 0.33 1.32 5. ความจ าเปนในการใชสนคา 34.87 37.06 31.46 22.07 32.01 6. สนคาหาซอไดยาก 14.71 10.14 27.34 33.44 19.97 7. สอ โฆษณา - 0.21 1.12 2.34 0.85 8. อนๆ 3.78 3.31 4.49 3.01 3.58

ทมา : การส ารวจขอมล หมายเหต : อนๆ คอ สะดวกด ใกลบาน/ทท างาน

ในสวนของปจจยทท าใหผบรโภคสวนใหญมความมนใจในคณภาพของสนคาทจ าหนายใน ตลาดเกษตรกร พบวารอยละ 83.83 ดจากสนคาทเปนของเกษตรกรโดยตรง ปลกและจ าหนายเอง คงไมใชสารเคม รองลงมาดจากใบรบรองมาตรฐานสนคาทเกษตรกรน ามาแสดง เนองจากตลาดจดโดยหนวยงานภาครฐ รบรอง รวมทงญาตและเพอนๆ บอกตอกนมา คดเปนรอยละ 30.85 29.37 และ 16.47 ตามล าดบ ทงน ผซอภาคตะวนออกเฉยงเหนอมนใจวาสนคาในตลาดมคณภาพ สด ใหม และปลอดจากสารพษตกคาง โดยพจารณาจากตวเกษตรกรทน ามาจ าหนายดวยตนเองมากทสด คดเปนรอยละ 90.97 รองลงมา ภาคใต ภาคเหนอ และภาคกลาง คดเปนรอยละ 88.76 86.97 และ 75.16 ตามล าดบ (ตารางท 21)

ตารางท 21 ปจจยส าคญทท าใหผบรโภคมความมนใจตอสนคาในตลาดเกษตรกร


รายการ ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคะวนออก เฉยงเหนอ

เฉลย

1. ใบรบรองมาตรฐาน 40.34 30.23 17.98 35.79 30.85 2. เกษตรกรมาจ าหนายเองโดยตรง 86.97 75.16 88.76 90.97 83.83 3. หนวยงานภาครฐรบรอง 35.71 22.36 30.71 34.45 29.37 4. สอ โฆษณาทตลาดจดท าขน 12.61 7.04 - 14.05 8.24 5. ญาต/เพอนบาน บอกตอกนมา 10.08 10.77 23.60 24.41 16.47 6. มจดตรวจคณภาพสนคา 5.46 6.42 4.12 2.34 4.82 7. อนๆ 3.36 6.63 2.62 1.67 4.04

ทมา : การส ารวจขอมล หมายเหต : อนๆ ไดแก ซอเปนประจ า/สนคาดด

39

จากการสอบถามผซอเกยวกบราคาสนคาทจ าหนายในตลาดเปรยบเทยบกบตลาดทวไป ผซอเหนวา ราคาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรสวนใหญมราคาเทากบสนคาทจ าหนายในตลาดทวไป คดเปนรอยละ 62.24 รองลงมามราคาต ากวาตลาดทวไปคดเปนรอยละ 32.24 หรอต ากวาประมาณ 14 เปอรเซนต และมราคาสงกวาตลาดทวไปคดเปนรอยละ 5.52 โดยสงกวาประมาณ 9 เปอรเซนต จากตารางจะเหนวา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอราคาสนคาในตลาดเกษตรกรเทากบตลาดทวไปมากทสด คดเปนรอยละ 72.05 รองลงมาไดแกภาคกลาง และภาคเหนอ คดเปนรอยละ 67.43 และ 58.09 สวนภาคใตสวนใหญราคาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรจะต ากวาตลาดทวไปคดเปนรอยละ 49.82 ทงนเนองจากเกษตรกรผลตและจ าหนายเองจงสามารถจ าหนายไดในราคาทต ากวาตลาดทวไป ประกอบเพอเปนการดงดดใจผซอจงก าหนดราคาต ากวาตลาดทวไป (ตารางท 22 และแผนภมท 6)

ตารางท 22 ราคาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรเปรยบเทยบกบตลาดทวไป

หนวย : รอยละ ภาค สงกวา เทากน ต ากวา รวม

ภาคเหนอ 4.98 (7%) 58.09 36.93 (24%) 100.00

ภาคกลาง 6.43 (10%) 67.43 26.14 (13%) 100.00

ภาคใต 4.49 (7%) 45.69 49.82 (10%) 100.00

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 5.39 (9%) 72.05 22.56 (13%) 100.00

เฉลยทงประเทศ 5.52 (9%) 62.24 32.24 (14%) 100.00

ทมา : การส ารวจขอมล หมายเหต : คาในวงเลบ คอ คาเฉลยรอยละของราคาสนคาเมอเปรยบเทยบกบตลาดทวไป

แผนภมท 6 ราคาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรเปรยบเทยบกบตลาดทวไป

สงกวา 5.52%

เทากน 62.24%

ต ากวา 32.24%

40

จากการสอบถามเกษตรกรผขายเกยวกบการก าหนดราคาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร พบวา ในการก าหนดราคาสนคาเกษตรกรผขายรอยละ 70.19 พจารณาจากตนทนในการผลตและก าไร ทผขายจะไดรบ รองลงมารอยละ 31.80 ก าหนดราคาโดยพจารณาจากราคาทจ าหนายในตลาดทวๆ ไป เพอไมใหมความแตกตางมากนก โดยเฉพาะสนคาประเภทผก และผลไม หากก าหนดราคาสงกวาตลาดทวไปจะท าใหสนคาไมสามารถจ าหนายได หากจ าหนายไมหมดจะท าใหเกดการสญเสยเนองจากเปนสนคาเนาเสยไดงาย และพจารณาจากก าลงซอของผซอคดเปนรอยละ 16.95 เพอใหสอดคลองกบความตองการของผซอ จ าพวกสนคาเพอสขภาพตางๆ นอกจากนยงพจารณาจากคแขงในการผลตสนคาคดเปนรอยละ 3.35 หากไมมคแขงกจะสามารถก าหนดราคาใหสงได

สวนรายภาค พบวา เกษตรกรผขายของภาคเหนอสวนใหญก าหนดราคาจากตนทนการผลต และก าไรทจะไดรบมากทสดคดเปนรอยละ 75.68 รองลงมาไดแก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคใต คดเปนรอยละ 74.82 71.77 และ 53.05 ตามล าดบ ส าหรบการลดราคาสนคา พบวา ราคา ทก าหนดไวสามารถลดราคาได คดเปนรอยละ 85.97 เฉพาะกรณทมการซอสนคาในปรมาณมาก และ ลดราคาไมไดคดเปนรอยละ 14.03 ทงนเนองจากเกษตรกรผขายก าหนดราคาต าอยแลว และบางสนคามตนทนในการผลตคอนขางสงจงไมสามารถลดราคาใหได (ตารางท 23) ตารางท 23 การก าหนดราคาสนคาของเกษตรกรผขาย




1. การก าหนดราคาสนคา 1.1 ตนทนการผลตสนคา+ก าไร 75.68 71.77 53.05 74.82 70.19 1.2 ก าลงซอของผบรโภค 14.05 14.71 13.41 23.72 16.95 1.3 ราคาตลาดทวไป 29.19 28.83 39.63 32.48 31.80 1.4 คแขงในการผลตสนคา 9.19 2.40 2.44 1.09 3.35

2. การลดราคาสนคา 2.1 ลดได 92.82 87.39 76.02 87.14 85.97 2.2 ลดไมได 7.18 12.61 23.98 12.86 14.03

ทมา : จากการส ารวจ

41

3.4.4 ขอคดเหนและความพงพอใจของเกษตรกรผขายในการจดตลาดเกษตรกร 1) ขอคดเหนของเกษตรกรผจ าหนายสนคาตอการจดตลาดเกษตรกร ในแตละดานมรายละเอยด

ดงน 1.1) สถานทตงตลาดอยใกลแหลงชมชน เกษตรกรสวนใหญรอยละ 95.29 เหนวาสถานทตง

ตลาดอยใกลแหลงชมชน ทเหลอรอยละ 4.71 เหนวาอยไกลแหลงชมชน โดยเกษตรกรผขายภาคกลางเหนวาสถานทตงตลาดอยใกลแหลงชมชนมากทสดรอยละ 96.08 รองลงมาไดแก ภาคใต ภาคเหนอ และภาคตะวนออก เฉยงเหนอ คดเปนรอยละ 95.73 95.68 และ 93.80 ตามล าดบ

1.2) สถานทตงตลาดอยใกลแหลงผลตสนคา เกษตรกรผขายสวนใหญรอยละ 84.40 เหนวา สถานทตงตลาดอยใกลแหลงผลต สามารถขนสงสนคามาจ าหนายทตลาดได สวนทเหลอรอยละ 15.60 เหนวาสถานทตงตลาดอยไกล เนองจากสวนใหญสถานทตงตลาดจะอยในอ าเภอเมอง เกษตรกรทอยอ าเภอไกลออกไป ไมสะดวกในการเดนทาง มตนทนในการขนสงสนคาเพมขน ซงเปนสาเหตหนงทท าใหเกษตรกรทผลตสนคาไดมาตรฐาน ไมสามารถน าสนคามาจ าหนายในตลาดได เนองจากคาใชจายในการเดนทางคอนขางสง ประกอบกบมลกคาประจ ามารบซอสนคาในพนทอยแลว โดยเกษตรกรภาคเหนอรอยละ 87.57 เหนวาสถานทตงตลาดอยใกลแหลงผลตมากทสด รองลงมา ภาคใต ภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คดเปนรอยละ 87.20 84.64 และ 80.29 ตามล าดบ

1.3) ความสะดวกของสถานทจอดรถ เกษตรกรผขายสวนใหญรอยละ 91.93 เหนวา สถานทตงตลาดมความสะดวกในการจอดรถ และรอยละ 8.07 เหนวาสถานทตงตลาดจอดรถไมสะดวก ท าให ขนยายสนคาไกลโดยเฉพาะในสถานทราชการซงสวนใหญมขาราชการจอดรถประจ าอยแลว ท าใหตองหาทจอดรถใหม ซงอยไกลจากตลาด

1.4) ความเพยงพอของสถานทในการจดเกบอปกรณ เกษตรกรรอยละ 85.33 เหนวาในการจดเกบอปกรณตลาด ไดแก เตนท โตะ เกาอ และอปกรณอนๆ มสถานทจดเกบเพยงพอ โดยสวนใหญจะเกบไว ทอาคารส านกงานของหนวยงานราชการทอยใกลเคยง และรอยละ 14.67 เหนวาสถานทจดเกบอปกรณ ไมเพยงพอ เนองจากส านกงานดงกลาวมของเกบไวอยแลว ท าใหไมสะดวกในการจดเกบ และขนยาย โดยเกษตรกรผขายภาคตะวนออกเฉยงเหนอเหนวาสถานทเกบอปกรณมความเพยงพอมากทสด คดเปนรอยละ 87.96 รองลงมาไดแก ภาคเหนอ ภาคใต และภาคกลาง คดเปนรอยละ 87.57 86.50 และ 81.33 ตามล าดบ

1.5) ดานความสะอาด ถกสขลกษณะของตลาดเกษตรกร เกษตรกรสวนใหญรอยละ 96.32 เหนวาภายในบรเวณตลาดมความสะอาด ถกสขลกษณะ เนองจากหลงการจดตลาดแตละคนจะชวยกน รวมท าความสะอาด บางตลาดมการจางพนกงานมาท าความสะอาดตลาด จงท าใหตลาดมความสะอาด ถกสขลกษณะ สวนทเหลอรอยละ 3.68 คดวาสถานทตงตลาดยงไมคอยสะอาด หรอถกสขลกษณะเทาทควร โดยเกษตรกรผขายภาคกลางเหนวาตลาดมความสะอาด ถกสขลกษณะมากทสดรอยละ 98.49 รองลงมาไดแก เกษตรกรภาคเหนอ ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คดเปนรอยละ 96.76 96.34 และ 93.36 ตามล าดบ

1.6) สถานทตงตลาดสามารถจดตอเนองได เกษตรกรสวนใหญรอยละ 91.08 เหนวาตลาดสามารถจดตอเนองได เนองจากมโครงสรางตลาดทคงทน ถาวร สามารถปองกนแดด ฝน และลมแรงได อยใกลแหลงชมชน และมผบรโภคมาซอสนคาอยางตอเนอง ทเหลอรอยละ 8.92 เหนวาสถานทตงตลาด ไมสามารถจดไดอยางตอเนอง เพราะโครงสรางตลาดยงไมคงทน ถาวร โดยเฉพาะเตนท ซงไดรบความเสยหายงายเวลาลมแรง และไมสามารถปองกนฝนทตกในปรมาณมากได

42

1.7) ดานการแบงโซนในการจ าหนายสนคา โดยแยกเปนประเภทสนคาพชผก ผลไม ขาว ปศสตว ประมง และอาหารแปรรป เปนตน เพอใหผบรโภคสามารถเลอกซอสนคาไดอยางสะดวก เกษตรกรสวนใหญรอยละ 82.47 เหนวาการจดแบงโซนสนคามความเหมาะสมอยแลว ทเหลอรอยละ 17.53 เหนวาการแบงโซน จ าหนายสนคาในตลาดยงไมเหมาะสม เนองจากเกษตรกรแตละรายน าสนคามาจ าหนายหลายประเภท เชน เกษตรกรหนงรายจ าหนายทง ผก ผลไม และอาหารแปรรป ท าใหไมสามารถแบงโซนสนคาได โดยเกษตรกรภาคเหนอเหนวาการแบงโซนสนคามความเหมาะสมมากทสด คดเปนรอยละ 86.96 รองลงมาไดแกภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คดเปนรอยละ 84.64 81.48 และ 76.75 ตามล าดบ

1.8) ความเหมาะสมของระยะเวลาการจดตลาดเกษตรกร ในการก าหนดระยะเวลาการจดตลาดเกษตรกรของแตละพนท นอกจากขนอยกบความสะดวกของสถานทตงตลาดแลว ยงขนอยกบวถชวตของเกษตรกรในพนทอกดวย เชน ตลาดเกษตรกรในสวนของ 14 จงหวดภาคใต สวนใหญนยมจดชวงสายๆ ไปจนกระทงบายๆ เนองจากชวงเชาเกษตรกรผขายสวนใหญประกอบอาชพกรดยางซงเปนรายไดหลกของเกษตรกร จ าเปนตองเขาไปกรดยางกอนจงจะไปเกบผลผลตทางการเกษตร และน ามาจ าหนายทตลาด ดงนนระยะเวลาการจดตลาดในแตละพนทจะแตกตางกนไปตามความเหมาะสม จากการสมภาษณเกษตรกรผขายสวนใหญรอยละ 95.77 เหนวาระยะเวลาในการจดตลาดมความเหมาะสม ทเหลอรอยละ 4.23 เหนวาระยะเวลาการจดตลาดยงไมเหมาะสม โดยอยากใหขยายเวลาการจดตลาดออกไป เพอใหสามารถจ าหนายสนคาไดมากขน

โดยเกษตรกรภาคใตเหนวาระยะเวลาการจดตลาดมความเหมาะสมมากทสดคดเปนรอยละ 99.39 รองลงมาไดแก ภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คดเปนรอยละ 96.72 93.98 และ 92.34 ตามล าดบ

1.9) การประชาสมพนธตลาดในปจจบน เกษตรกรผขายใหความเหนวาสวนใหญยงคงมการประชาสมพนธการจดตลาดอยคดเปนรอยละ 91.16 โดยเฉพาะสอบคคล ไดแก เจาหนาทภาครฐของหนวยงานทเกยวของ เกษตรกรผขายในตลาด และระหวางผซอเอง นอกจากนยงมสอวทยในพนททให ความอนเคราะหในการประชาสมพนธตลาด ทเหลอรอยละ 8.84 เหนวาในปจจบนไมคอยมการประชาสมพนธการจดตลาดเทาทควร ทงนเนองจากเหนวาตลาดเปนทรจกอยแลว และผซอสวนใหญกเปนลกคาประจ าอยแลว

โดยเกษตรผขายภาคตะวนออกเฉยงเหนอเหนวาปจจบนยงคงมการประชาสมพนธตลาดเกษตรกร อยมากทสดคดเปนรอยละ 95.51 รองลงไดแก ภาคใต ภาคเหนอ และภาคกลาง คดเปนรอยละ 93.75 91.26 และ 86.32 ตามล าดบ (ตารางท 24)

43

ตารางท 24 ขอคดเหนของเกษตรกรผขายตอการจดตลาดเกษตรกร หนวย : รอยละ



1. ใกลแหลงชมชน - ใกล - ไมใกล

95.68 4.32

96.08 3.92

95.73 4.27

93.80 6.20

95.29 4.71

2. ใกลแหลงผลตสนคา - ใกล - ไมใกล

87.57 12.43

84.64 15.36

87.20 12.80

80.29 19.71

84.40 15.60

3. ทจอดรถ - สะดวก - ไมสะดวก

97.30 2.70

86.45 13.55

95.12 4.88

93.04 6.96

91.93 8.07

4. ทจดเกบอปกรณ - เพยงพอ - ไมเพยงพอ

87.57 12.43

81.33 18.67

86.50 13.50

87.96 12.04

85.33 14.67

5. สะอาด ถกสขลกษณะ - สะอาด - ไมสะอาด

96.76 3.24

98.49 1.51

96.34 3.66

93.36 6.64

96.32 3.68

6. สามารถจดตอเนองได - ได - ไมได

95.14 4.86

91.87 8.13

92.68 7.32

86.40 13.60

91.08 8.92

7. การจดแบงโซนสนคา - เหมาะสม - ไมเหมาะสม

86.96 13.04

84.64 14.76

81.48 18.52

76.75 23.25

82.47 17.53

8. ความเหมาะสมของระยะเวลา - เหมาะสม - ไมเหมาะสม

96.72 3.28

93.98 5.72

99.39 0.61

92.34 5.11

95.77 4.23

9. การประชาสมพนธตลาดในปจจบน - ม - ไมม

91.26 8.74

86.32 13.68

93.75 6.25

95.51 4.49

91.16 8.84


44

2) ระดบความพงพอใจของเกษตรกรผขายตอการจดตลาดเกษตรกร ส าหรบความพงพอใจของเกษตรกรผขายจากการเขามารวมจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร

พบวา มความพงพอใจตอการจดตลาดในภาพรวมอยในระดบมากคดเปนรอยละ 40.19 รองลงมาพงพอใจ ในระดบมากทสด และปานกลาง คดเปนรอยละ 38.90 และ 17.63 ตามล าดบ รายละเอยดดงน (ตารางท 25)

2.1) สถานทตงตลาด ผขายมความพงพอใจตอสถานทตงตลาดในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 52.41 รองลงมาพงพอใจในระดบมาก และปานกลาง คดเปนรอยละ 35.43 และ 11.01 ตามล าดบ โดยภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พงพอใจในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 63.04 53.31 49.39 และ 45.99 ตามล าดบ

2.2) สงอ านวยความสะดวกในการจดตลาด เชน เตนท โตะ เกาอ น า ไฟ และหองน า เปนตน เกษตรกรผขายมความพงพอใจในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 40.00 รองลงมาพงพอใจระดบมาก และปานกลาง คดเปนรอยละ 36.96 และ 19.58 ตามล าดบ โดยภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มความพงพอใจระดบมากทสด คดเปนรอยละ 50.27 43.67 34.15 และ 32.12 ตามล าดบ

2.3) ความสะอาด ถกสขลกษณะของตลาด ผขายมความพงพอใจในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 43.50 รองลงมาพงพอใจในระดบมาก และปานกลาง คดเปนรอยละ 42.56 และ 12.68 ตามล าดบ โดยภาคเหนอ และภาคกลาง มความพงพอใจในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 55.98 และ 46.69 สวนภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มความพงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 51.83 และ 50.73 ตามล าดบ

2.4) การแบงโซนสนคา เกษตรกรผขายมความพงพอใจตอการแบงโซนสนคาในระดบมาก คดเปนรอยละ 39.90 รองลงมาพงพอใจระดบมากทสด และปานกลาง คดเปนรอยละ 32.25 และ 25.87 ตามล าดบ โดยภาคเหนอ มความพงพอใจตอการแบงโซนสนคาในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 48.65 สวน ภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มความพงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 43.07 45.12 และ 38.69 ตามล าดบ

2.5) ขนาดพนทตลาด เกษตรกรมความพงพอใจตอขนาดพนทตลาดในระดบมาก คดเปนรอยละ 43.40 รองลงมาพงพอใจระดบมากทสด และปานกลาง คดเปนรอยละ 36.68 และ 15.30 ตามล าดบ โดยภาคเหนอ และภาคกลาง พงพอใจในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 55.68 และ 43.81 สวนภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มความพงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 59.15 และ 48.54 ตามล าดบ

2.6) ราคาสนคาทน ามาจ าหนาย เกษตรกรสวนใหญรอยละ 45.86 มความพงพอใจ ตอราคาสนคาทจ าหนายไดในระดบมาก รองลงมาพงพอใจในระดบมากทสด และปานกลาง คดเปนรอยละ 40.31 และ 13.30 โดยเกษตรกรภาคเหนอมความพงพอใจระดบมากทสด คดเปนรอยละ 60.00 สวนภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มความพงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 44.88 57.93 และ 50.73 ตามล าดบ

2.7) การประชาสมพนธ เกษตรกรมความพงพอใจตอการประชาสมพนธของตลาดในระดบมาก คดเปนรอยละ 37.22 รองลงมาพงพอใจในระดบปานกลาง และระดบมากทสด คดเปนรอยละ 27.66 และ 25.13 ตามล าดบ โดยภาคเหนอมความพงพอใจตอการประชาสมพนธในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 44.32 ภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 36.14 45.12 และ 39.26 ตามล าดบ

45

ตารางท 25 ระดบความพงพอใจของเกษตรกรผขายตอการจดตลาดเกษตรกร หนวย : รอยละ

ภาค ระดบความพงพอใจ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. สถานทตงตลาด (เฉลย)


52.41 63.04 53.31 49.39 45.99

35.43 26.63 30.72 43.29 42.34

11.01 8.15 17.76 6.71 10.95

0.63 1.09 0.90

- 0.36

0.52 1.09 0.30 0.61 0.36

2. สงอ านวยความสะดวก (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

40.00 50.27 43.67 34.15 32.12

36.96 28.11 31.33 40.24 47.81

19.58 15.14 23.49 21.95 16.42

2.83 4.86 1.20 3.05 3.28

0.63 1.62 0.31 0.61 0.37

3. ความสะอาด ถกสขลกษณะ (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

43.50 55.98 46.69 38.41 34.31

42.56 33.70 36.14 51.83 50.73

12.68 7.61 16.27 9.76 13.50

0.94 1.09 0.90

- 1.46

0.32 1.62

- - -

4. การแบงโซนสนคา (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

32.25 48.65 33.73 23.78 24.45

39.90 31.35 43.07 45.12 38.69

25.87 16.76 18.37 28.05 32.85

3.25 1.62 4.22 2.44 3.65

0.71 1.62 0.61 0.61 0.36

5. ขนาดพนทตลาด (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

36.68 55.68 43.81 31.71 25.18

43.40 31.89 37.76 59.15 48.54

15.30 8.11 17.82 7.32 21.90

3.18 2.16 0.61 1.22 2.92

1.44 2.16

- 0.60 1.46

6. ราคาสนคาทจ าหนาย (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

40.31 60.00 40.06 32.32 32.12

45.86 29.73 44.88 57.93 50.73

13.30 8.11 15.06 9.15 17.15

0.21 0.54

- 0.60

-

0.32 1.62

- - -

7. การประชาสมพนธ (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

25.13 44.32 21.99 15.85 21.48

37.22 29.19 36.14 45.12 39.26

27.66 18.92 31.33 29.88 27.78

8.10 3.79 9.34 7.32 10.00

1.89 3.78 1.20 1.83 1.48

เฉลยภาพรวม 38.90 40.19 17.63 2.52 0.76


46

เมอสอบถามเกษตรกรเกยวกบการน าสนคามาจ าหนายในตลาดเกษตรกรในระยะตอไป พบวา เกษตรกรรอยละ 96.43 จะน าสนคามาจ าหนายทตลาดเกษตรกรตลอดไป เนองจากมรายไดจากการขายสนคาเกษตรเพมขน รวมทงมการสรางเครอขายรวมกบเกษตรกรผขายประเภทเดยวกน มการแลกเปลยน ความร ในการท าการเกษตร ท าใหไดรบความร และเทคนคใหมๆ ในการท าการเกษตรเพมขน ทเหล อรอยละ 3.57 ยงไมแนใจวาจะน าสนคามาจ าหนายตลอดไปหรอไม เนองจากเกษตรกรผขายบางรายอยไกลจากสถานทตงตลาด ท าใหมตนทนในการเดนทางคอนขางสง ไมคมคาใชจายในการเดนทาง (ตารางท 26)

ตารางท 26 การน าสนคามาจ าหนายของเกษตรกร

หนวย : รอยละ ภาค จ าหนายตอไป ไมแนใจ รวม


98.38 94.88 96.32 97.06

1.62 5.12 3.68 2.94

100.00 100.00 100.00 100.00


3.4.5 ผบรโภคในตลาดเกษตรกร 1) การประกอบอาชพ และรายไดของผบรโภค ในสวนอาชพของผบรโภค พบวา รอยละ 38.19 ประกอบอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ

รองลงมา รอยละ 22.06 เปนพอบาน/แมบาน และรอยละ 11.86 ประกอบอาชพธรกจสวนตว ทงน ผบรโภครอยละ 40.12 มรายไดจากการประกอบอาชพอยระหวาง 10,001 – 20,000 บาทตอเดอน รองลงมา รอยละ 26.13 มรายไดระหวาง 20,001 – 30,000 บาทตอเดอน และรอยละ 21.23 มรายไดต ากวา 10,000 บาท โดยมยอดซอสนคาของผบรโภคเฉลย 246 บาท/ครง ความถในการซอสนคาในตลาดเฉลย 3 ครงตอเดอน (ตารางท 27)

47

ตารางท 27 อาชพ และรายไดของผบรโภคทซอสนคาในตลาดเกษตรกร




1. อาชพ 1.1 ขาราชการ/รฐวสาหกจ 45.80 37.32 31.84 39.20 38.19 1.2 พนกงานบรษท/ลกจาง 8.40 10.10 10.86 12.96 10.61 1.3 พอบาน/แมบาน 17.23 22.68 26.59 20.93 22.06 1.4 เกษตรกร/รบจางทวไป 8.40 9.90 14.98 10.96 10.92 1.5 ธรกจสวนตว 13.03 11.13 11.61 12.29 11.86 1.6 อนๆ 7.14 8.87 4.12 3.66 6.36 2. รายได (บาท) 2.1 ต ากวา 10,000 25.21 20.79 15.73 23.67 21.23 2.2 10,001 – 20,000 32.35 44.11 47.94 33.00 40.12 2.3 20,001 – 30,000 24.79 23.50 27.72 30.00 26.13 2.4 30,001 ขนไป 17.65 11.64 8.61 13.33 12.52 3. ความถในการซอสนคา (ครง/เดอน)

3 3 3 3 3

4. ยอดซอเฉลย (บาท/ครง) 239 229 218 302 246 ทมา : การส ารวจขอมล หมายเหต : อนๆ เชน ขาราชการบ านาญ ลกจางรฐ และนกเรยน/นกศกษา เปนตน

2) วตถประสงคในการเลอกซอสนคาของผบรโภค วตถประสงคของการมาเลอกซอสนคาในตลาดเกษตรกรของผบรโภค พบวา รอยละ 84.38

ตองการเลอกซอสนคาทมคณภาพ สะอาด และปลอดภย รองลงมา รอยละ 55.17 ตองการชวยเหลอเกษตรกรโดยตรง เนองจากเหนวาผจ าหนายสนคาในตลาดสวนใหญเปนเกษตรกรตวจรง ไมใชพอคาคนกลาง และรอยละ 11.34 ตองการซอสนคาแปลกๆ สวนใหญเปนสนคาพนบานทหาซอไมไดในตลาดทวไป (ตารางท 28)

48

ตารางท 28 วตถประสงคในการเลอกซอสนคาของผบรโภค




1. ชวยเหลอเกษตรกรโดยตรง 63.45 47.00 53.56 63.21 55.17 2. ซอสนคาทสะอาด ปลอดภย มคณภาพ ไดมาตรฐาน

78.15 87.16 85.39 83.95 84.38

3. ซอสนคาทแปลกใหม 6.72 6.21 10.86 23.75 11.34 4. อนๆ 7.17 3.73 3.75 4.01 4.43

ทมา : การส ารวจขอมล หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 ขอ

อนๆ ไดแก สถานทตงอยใกลทท างาน และสะดวกในการเลอกซอสนคา

3) ขอคดเหนตอสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร ผบรโภคสวนใหญรอยละ 88.41 เหนวาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรเปนสนคา

ทมคณภาพ สะอาด และปลอดภย รอยละ 11.43 ไมแนใจวาจะมคณภาพหรอไม เนองจากไมมปายรบรองมาตรฐานแสดงใหเหนอยางชดเจน มเพยงรอยละ 0.16 คดวาสนคายงไมมคณภาพ เพราะไมมใบรบรองมาตรฐานแสดง และสนคาสวนใหญมลกษณะไมแตกตางจากสนคาทจ าหนายในตลาดทวไป ทงดานรปลกษณ และบรรจภณฑ ทงนผบรโภครอยละ 67.65 เหนวาสนคาทจ าหนายในตลาดมความหลากหลาย และทเหลอรอยละ 32.35 เหนวาสนคายงไมมความหลากหลาย สวนใหญเปนสนคาประเภทพชผก ผลไมชนดเดยวกน และสนคาแปรรปทวไป แตยงขาดสนคาดานปศสตว และประมง

ดานมาตรฐานสนคา ผบรโภคสวนใหญรอยละ 77.34 ทราบวาสนคาทน ามาจ าหนายในตลาดเปนสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐาน โดยดจากตรารบรองมาตรฐานทตดทบรรจภณฑ หรอโปสเตอร ทเกษตรกรน ามาแสดง ทเหลอรอยละ 22.66 ไมทราบวาสนคาทน ามาจ าหนายไดรบการรบรองมาตรฐานหรอไม เพราะเกษตรกรผขายบางรายไมมบรรจภณฑสนคา และไมมหลกฐานมาแสดงใหเหน ในกรณทมการบรรจภณฑผขายไมไดใสตรารบรองมาตรฐานลงไปในบรรจภณฑ ท าใหผบรโภคไมแนใจวาสนคาชนดนนไดมาตรฐานหรอไม (ตารางท 29)

49

ตารางท 29 ขอคดเหนของผบรโภคตอสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร




1. คณภาพสนคา 1.1 มคณภาพ ปลอดภย 90.34 89.23 90.64 83.56 88.41 1.2 ไมแนใจ 9.66 10.56 9.36 16.11 11.43 1.3 ไมมคณภาพ - 0.21 - 0.33 0.16 2. ความหลากหลายของสนคา 2.1 สนคาหลากหลาย 75.42 56.67 76.78 71.00 67.65 2.2 ไมหลากหลาย 24.58 43.33 23.22 29.00 32.35 3. เปนสนคาทไดรบมาตรฐานสนคา 3.1 ทราบ 83.97 69.50 84.27 78.52 77.34 3.2 ไมทราบ 16.03 30.50 15.73 21.48 22.66


4) แหลงขาวประชาสมพนธในการจดตลาดเกษตรกรทผบรโภคไดรบ ผบรโภคทซอสนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญทราบขาวการประชาสมพนธการจดตลาด

จากสอบคคล ไดแก เพอนบาน เจาหนาทภาครฐ เพอนทท างาน คดเปนรอยละ 55.25 รองลงมารอยละ 36.60 ทราบขาวจากสอดานอนๆ ไดแก รถกระจายเสยง บงเอญมาตดตอราชการแลวผานมาเจอ และอยใกลทท างาน นอกจากนรอยละ 23.31 ทราบขาวจากสอสงพมพ เชน ปายโฆษณา แผนพบ และใบปลว เปนตน ทเหลอรอยละ 16.86 ทราบขาวจากสออเลคทรอนกสตางๆ เชน สถานวทย และเวบไซตของหนวยงานตางๆ เปนตน (ตารางท 30)

ตารางท 30 แหลงขาวประชาสมพนธในการจดตลาดเกษตรกรทผบรโภคไดรบ

หนวย : รอยละ ภาค สออเลคทรอนกส สอสงพมพ สอบคคล อนๆ


30.25 11.18 13.48 18.39

31.51 14.49 24.72 29.77

56.30 51.55 66.67 50.17

36.13 39.75 29.59 38.13

เฉลย 16.86 23.31 55.25 36.60 ทมา : การส ารวจขอมล หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 ขอ

50

5) การจดจ าตราสญลกษณตลาดเกษตรกรของผบรโภค ผบรโภคในตลาดเกษตรกรสวนใหญรอยละ 54.07 สามารถจดจ าตราสญลกษณตลาด

เกษตรกรได โดยสงเกตจากปายประชาสมพนธทตดบรเวณตลาด และเตนท ทเหลอรอยละ 45.93 ไมสามารถ จ าตราสญลกษณตลาดเกษตรกรได เนองจากไมไดสงเกต โดยผบรโภคภาคเหนอ จ าตราสญลกษณไดมากทสด รอยละ 57.72 รองลงมาภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต คดเปนรอยละ 56.02 55.19 และ 45.86 ตามล าดบ

จะเหนไดวา ผบรโภคมการจดจ าสญลกษณไดคอนขางนอย ทงนเนองจากผบรโภคสวนใหญยงไมคอยสงเกตปายสญลกษณตลาดมากนก แสดงใหเหนวาตลาดเกษตรกรสวนใหญยงไมมความแตกตางจากตลาดทอนเทาทควร และสญลกษณตลาดยงไมเปนทจดจ า (ตารางท 31)

ตารางท 31 การจดจ าตราสญลกษณตลาดเกษตรกรของผบรโภค

หนวย : รอยละ ภาค จ าได จ าไมได รวม


57.72 56.02 45.86 55.19

42.28 43.98 54.14 44.81

100.00 100.00 100.00 100.00


6) ระดบความพงพอใจของผบรโภคตอการจดตลาดเกษตรกร ในภาพรวมผซอสนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญรอยละ 41.22 มความพงพอใจตอการจด

ตลาดเกษตรกรในระดบมาก โดยมรายละเอยดดงน (ตารางท 32) (1) ดานสถานทตงตลาดเกษตรกร สามารถเดนทางไดสะดวก ผซอสนคาในตลาดเกษตรกร

สวนใหญพงพอใจในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 47.10 โดยภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต และ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พงพอใจในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 49.58 40.25 62.17 และ 42.56 ตามล าดบ

(2) ดานความสะอาดของตลาด ผซอสนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญพงพอใจในระดบมาก รอยละ 42.29 โดยภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคใต พงพอใจในระดบมากทสด รอยละ 44.96 40.99 และ 49.06 ตามล าดบ ส าหรบภาคตะวนออกเฉยงเหนอมความพงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 60.21

(3) ดานการแบงโซนในการจ าหนายสนคา ผซอสนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญพงพอใจ ในระดบมาก รอยละ 44.74 โดยภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอพงพอใจในระดบมาก รอยละ 38.40 42.62 46.44 และะ51.90 ตามล าดบ

(4) ดานขนาดพนทตงตลาดเกษตรกร ผซอสนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญพงพอใจ ในระดบมาก รอยละ 41.58 ภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอพงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 38.92 42.70 และ 47.40 ตามล าดบ ส าหรบภาคเหนอมความพงพอใจตอขนาดพนทตงของตลาด ในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 43.70

51

(5) ดานคณภาพสนคาทจ าหนาย ผซอสนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญพงพอใจในระดบมาก รอยละ 49.14 โดยภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอพงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 48.92 47.57 และ 61.25 ตามล าดบ ส าหรบผบรโภคภาคเหนอ มความพงพอใจตอคณภาพสนคา ทจ าหนายในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 54.20

(6) ดานราคาสนคาทจ าหนายภายในตลาดเกษตรกร ผซอสนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญพงพอใจในระดบมาก รอยละ 48.71 โดยภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 50.93 48.69 และ 53.98 ตามล าดบ สวนภาคเหนอผบรโภคมความพงพอใจตอราคาสนคาในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 44.96

7) ดานบรรจภณฑของสนคาทจ าหนายภายในตลาดเกษตรกร ผซอสนคาในตลาดเกษตรกร สวนใหญพงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 44.95 โดยภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอตะวนออกเฉยงเหนอ พงพอใจในระดบมาก คดเปนรอยละ 40.34 44.93 54.68 และ 39.79 ตามล าดบ

8) ดานความหลากหลายของสนคาทจ าหนายภายในตลาดเกษตรกร ผซอสนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญพงพอใจในระดบมาก รอยละ 37.12 โดยภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอพงพอใจระดบมาก คดเปนรอยละ 35.58 และ 43.25 ตามล าดบ ภาคกลางพงพอใจระดบปานกลาง รอยละ 39.34 และภาคเหนอ พงพอใจระดบมากทสด คดเปนรอยละ 32.35

9) ดานการประชาสมพนธตลาดเกษตรกร ผซอสนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญพงพอใจ ในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 40.05 ซงการประชาสมพนธตลาดในปจจบนคอนขางนอย ไมเหมอนระยะแรกทมการเรมจดตลาด ทงนเนองจากการจดตลาดเกษตรกรไดด าเนนการมาไดระยะหนงแลว ผซอสวนใหญทราบแลววามการจดตลาด และเปนลกคาประจ า โดยภาคกลาง และภาคใต มความพงพอใจระดบ ปานกลาง รอยละ 46.17 และ 50.56 สวนภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มความพงพอใจระดบมาก คดเปนรอยละ 28.15 และ 36.46 ตามล าดบ

52

ตารางท 32 ระดบความพงพอใจของผบรโภคตอการจดตลาดเกษตรกร



มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. สถานทตงตลาด (เฉลย)


47.10 49.58 40.25 62.17 42.56

34.56 31.09 37.55 23.60 42.56

15.36 12.18 18.46 13.86 14.19

2.66 7.15 2.90 0.37 0.69

0.32 -

0.84 - -

2. ความสะอาดของตลาด (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

39.55 44.96 40.99 49.06 23.88

42.29 42.86 37.47 31.09 60.21

16.37 20.50 19.88 19.48 12.46

1.72 1.68 1.45 0.37 3.45

0.07 -

0.21 - -

3. การแบงโซนสนคา (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

23.23 28.69 25.57 18.35 19.38

44.74 38.40 42.62 46.44 51.90

27.94 27.43 27.23 31.84 25.95

3.77 5.48 3.74 3.37 2.77

0.32 -

0.84 - -

4. ขนาดพนทเหมาะสม (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

32.81 43.70 28.99 40.45 23.18

41.58 38.66 38.92 42.70 47.40

21.85 15.13 26.71 14.61 25.95

3.45 2.51 4.55 2.24 3.47

0.31 -

0.83 - -

5. คณภาพของสนคา (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

35.97 54.20 28.63 40.07 29.41

49.14 36.55 48.92 47.57 61.25

14.34 9.25 21.58 11.99 8.65

0.47 -

0.62 0.37 0.69

0.08 -

0.25 - -

6. ราคาสนคาทจ าหนาย (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

31.01 44.96 23.60 42.32 21.45

48.71 37.82 50.93 48.69 53.98

19.42 16.39 24.22 8.99 23.53

0.78 0.83 1.25

- 0.69

0.08 - - -

0.35

53

ตารางท 32 (ตอ)



มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 7. บรรจภณฑของสนคา (เฉลย)


16.60 26.05 16.36 10.11 15.22

44.95 40.34 44.93 54.68 39.79

33.44 31.09 31.68 31.84 39.79

4.86 2.52 7.03 3.37 4.50

0.15 - - -

0.70 8. ความหลากหลายของสนคา (เฉลย)


21.30 32.35 13.46 29.21 17.99

37.12 31.93 36.85 35.58 43.25

32.73 27.31 39.34 29.21 29.41

7.99 8.41 8.90 5.62 8.30

0.86 -

1.45 0.38 1.05

9. การประชาสมพนธ (เฉลย) ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

10.97 22.27 8.49 5.99 10.42

27.90 28.15 22.98 27.34 36.46

40.05 23.95 46.17 50.56 33.33

17.79 20.17 19.05 13.48 17.71

3.29 5.46 3.31 2.63 2.08

เฉลยภาพรวม 28.73 41.22 24.61 4.83 0.61 ทมา : การส ารวจขอมล

บทท 4

สรป และขอเสนอแนะ 4.1 สรป

4.1.1 ผลการประเมนผล 1) ดานการบรหารจดการ (Management)

ในระดบจงหวดมการแตงตงคณะกรรมการโครงการตลาดเกษตรกรของแตละจงหวด โดยม ผวาราชการจงหวดเปนประธานกรรมการ หวหนาสวนราชการของหนวยงานภายใตสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ และหวหนาหนวยสวนราชการของหนวยงานกระทรวงตางๆทเกยวของภายในจงหวดเปนกรรมการ โดยมผจดการตลาดเปนกรรมการและเลขานการ โดยมการประชมเฉลยเดอนละ 1 ครง

ในการด าเนนโครงการไดมการจดอบรมผจดการตลาดเกษตรกร โดยสถาบนเกษตราธการ เปนผก าหนดหลกสตร เพอเปนแนวทางใหผจดการตลาดไดมความร ความเขาใจ ในบทบาทหนาท และความรบผดชอบตามนโยบายกระทรวงเกษตรและสหกรณ และมความร ความเขาใจ แนวคด และแนวทางปฏบต เพอใหบรรลเปาหมาย ในการเปนผจดการตลาดเกษตรกรอยางมออาชพ

ผลการอบรม พบวา สวนใหญรอยละ 87.67 ไดรบการอบรม ทเหลอรอยละ 12.33 ไมไดรบการอบรม แตมอบหมายใหผชวยผจดการเขารบการอบรมแทน จากการอบรมดงกลาว ผเขาอบรมสวนใหญรอยละ 50 มความร ความเขาใจในหลกสตรระดบมาก รองลงมารอยละ 30.65 มความร ความเขาใจระดบปานกลาง จากการอบรมดงกลาว ผเขาอบรมสวนใหญรอยละ 41.79 สามารถน าความรทไดรบไปด าเนนการจดตลาดเกษตรกรตามแนวทางทก าหนดในระดบมาก รองลงมารอยละ 37.31 น าความรไปใชประโยชนไดในระดบปานกลาง ผลจากการด าเนนงานตามนโยบายตลาดเกษตรกร พบวาสวนใหญรอยละ 94.44 สามารถด าเนนงานไดบางสวน และรอยละ 5.56 ด าเนนงานตามนโยบายไดทงหมด

2) ปจจยน าเขา (Inputs) 2.1) เกษตรกร และสนคาทจ าหนาย

(1) จ านวนเกษตรกรทน าสนคามาจ าหนายในตลาด เฉลย 23 ราย สวนใหญเปนเกษตรกรตวจรงทงหมด ทงเกษตรกรรายยอย กลมเกษตรกร และวสาหกจชมชน เปนตน เกษตรกร มประสบการณในการผลตสนคาทจ าหนายเฉลย 8 ป และสามารถผลตสนคาจ าหนายไดทงปคดเปนรอยละ 87.62 สวนใหญเปนสนคาแปรรปตางๆ และผลตไดเปนบางฤดกาลรอยละ 12.38 สวนใหญเปนพช ผก และผลไม

(2) ประเภทสนคาทน ามาจ าหนาย สวนใหญรอยละ 40.12 เปนสนคาดานพช ผก และผลไม รองลงมา รอยละ 31.27 เปนผลตภณฑแปรรปตางๆ เปนสนคาขาวรอยละ 11.45 สนคาปศสตวรอยละ 5.98 และประมง รอยละ 2.08

(3) สนคาทเกษตรกรน ามาจ าหนายไดใบรบรองมาตรฐานรอยละ 44.24 ยงไมไดรบใบรบรองมาตรฐานรอยละ 55.76

2.2) การมสวนรวมจากภาคเอกชน พบวา มภาคเอกชนเขารวมใหการสนบสนนในการจดตลาดรอยละ 46.48 ทเหลอรอยละ 53.52 ยงไมมภาคเอกชนเขามารวมด าเนนการ

55

3) ผลได (Outputs) มลคาการจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกรทวประเทศตงแตเรมโครงการเมอเดอนพฤศจกายน 2557 ถงเดอนสงหาคม 2558 มมลคาการจ าหนายรวม 165,533,125 บาท เฉลย 55,726 บาทตอตลาดตอครง จากตวอยาง พบวา มลคาการจ าหนายสนคาทไดใบรบรองมาตรฐานคดเปนรอยละ 59.12 ของมลคาการจ าหนายสนคาในตลาด ทเหลอรอยละ 40.88 เปนมลคาการจ าหนายสนคาท ยงไมไดใบรบรองมาตรฐาน

4) ผลกระทบระยะสน (Effects)

4.1) การพฒนาคณภาพของสนคา เกษตรกรทจ าหนายสนคาทยงไมไดใบรบรองมาตรฐาน รอยละ 70.62 จะพฒนาสนคาใหไดใบรบรองมาตรฐาน เพอใหผบรโภคเกดความเชอมนในคณภาพของสนคารอยละ 15.26 คดวาจะไมพฒนาเนองจากขอจ ากดดานพนท แรงงาน และการบรหารจดการตางๆ แลรอยละ 14.12 ยงไมแนใจวาจะพฒนาหรอไม

4.2) การพฒนาบรรจภณฑของสนคา สนคารอยละ 57.29 มการบรรจภณฑ สวนใหญเปนสนคาแปรรปตางๆ สวนทเหลอรอยละ 42.71 ยงไมมการบรรจภณฑ สวนใหญเปนพช ผก และผลไม เนองจากผบรโภคนยมเลอกซอสนคาโดยการสมผสมากกวาเลอกซอในบรรจภณฑ ประกอบผขายเองเหนวาการบรรจภณฑเปนการเพมตนทนใหแกสนคา และยงเปนการเพมปรมาณขยะอกดวย

4.3) คณภาพ และราคาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร ปจจยส าคญในการเลอกซอสนคาของผบรโภครอยละ 85.78 พจารณาจากคณภาพของสนคา รอยละ 60.14 พจารณาจากราคา และรอยละ 32.01 พจารณาจากความจ าเปนในการใชสนคา ส าหรบปจจยทท าใหผบรโภคเชอวาสนคาทจ าหนายในตลาดเปนสนคาทสด ใหม ปลอดสารพษ รอยละ 83.83 พจารณาจากสนคาทจ าหนายเปนของเกษตรกรโดยตรง ปลก และจ าหนายเอง รอยละ 30.85 พจารณาจากใบรบรองมาตรฐานทเกษตรกรน ามาแสดง และรอยละ 29.37 เปนตลาดทหนวยงานภาครฐใหการสนบสนน สนคานาจะมคณภาพ และปลอดภย ดานราคาผบรโภครอยละ 62.24 เหนวาสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรมราคาเทากบตลาดทวไป และรอยละ 32.25 มราคาต ากวาตลาดทวไป

4.4) ความพงพอใจของเกษตรกรผจ าหนายสนคาในตลาดเกษตรกร เกษตรกรรอยละ 40.19 และ 38.90 มความพงพอใจตอการจดตลาดเกษตรกร

ในระดบมาก และมากทสด ตามล าดบ ทงในดานสถานทตงของตลาด สงอ านวยความสะดวกตางๆ ความสะอาดของตลาด การแบงโซนสนคา ขนาดพนทตลาด ราคาทจ าหนายไดในตลาด และการประชาสมพนธของตลาด ตลอดจนเปนการเพมชองทางในการจ าหนายสนคา ท าใหเกษตรกรจ าหนายสนคาในปรมาณทเพมขน

4.5) ความพงพอใจของผบรโภคสนคาในตลาดเกษตรกร ผบรโภคสวนใหญรอยละ 38.19 ประกอบอาชพรบราชการ รองลงมารอยละ 22.06

เปนพอบานและแมบาน และรอยละ 11.85 ประกอบอาชพธรกจสวนตว สวนใหญรอยละ 40.12 มรายไดอยในชวง 10,001-20,000 บาทตอเดอน รองลงมารอยละ 26.13 มรายไดอยในชวง 20,001-30,000 บาทตอเดอน มยอดซอสนคาในตลาดเฉลย 246 บาทตอครง ความถในการซอสนคาเฉลย 3 ครงตอเดอน วตถประสงคในการเลอกซอสนคารอยละ 84.38 ตองการซอสนคาทมคณภาพ สะอาด และปลอดภย รองลงมารอยละ 55.17 ตองการชวยเหลอเกษตรกรโดยตรง ผบรโภครอยละ 88.41 มนใจวาสนคาทจ าหนายในตลาดเปนสนคาท มคณภาพ และมความหลากหลายรอยละ 67.65 ดานการประชาสมพนธ ผบรโภครอยละ 55.25 ทราบขาว

56

ประชาสมพนธการจดตลาดจากสอบคคล ไดแก เพอนบาน และเจาหนาทรฐ โดยรอยละ 36.60 ทราบขาวจากสอดานอนๆ ไดแก รถกระจายเสยง บงเอญเดนมาพบ และรอยละ 23.31 ทราบขาวจากสอสงพมพ เชน ปายโฆษณา แผนพบ และใบปลว เปนตน

ดานความพงใจตอการจดตลาดเกษตรกร ผบรโภครอยละ 41.22 มความพงพอใจ ในระดบมาก ทงในดานสถานทตงตลาด ทจอดรถ ความสะอาด ราคาสนคา คณภาพสนคา บรรจภณฑ รวมทงความหลากหลายของสนคา ยกเวนการประชาสมพนธ สวนใหญพงพอใจในระดบปานกลาง ทงนเนองจากปจจบนการประชาสมพนธการจดตลาดคอนขางนอย ตางจากตอนเรมโครงการใหมๆ

4.1.2 ขอคนพบทส าคญ

1) การบรรลวตถประสงคโครงการ จากผลการประเมนในครงท 1 ผลการด าเนนโครงการบรรลวตถประสงคเพยงขอเดยว คอ วตถประสงคขอท 1 แตผลการประเมนการด าเนนโครงการตลาดเกษตรกรรอบท 2 พบวา มผลการด าเนนงานทบรรลวตถประสงคเพมขนดงน

วตถประสงคขอท 1) เพอจ าหนายผลตผลทางการเกษตรและผลตภณฑทางการเกษตรโดยเกษตรกร และ/หรอ สถาบนเกษตรกรเปนผจดจ าหนายโดยตรง พบวา เกษตรกรทน าสนคามาจ าหนาย ในตลาดทงหมด เปนเกษตรกรตวจรง ซงมทงเกษตรกรรายยอย กลมเกษตรกร และวสาหกจชมชนตางๆ

วตถประสงคขอท 3) เพอเปดตวผลตผลหรอผลตภณฑทแปลกใหม หรอไดรบการพฒนาโดยการบรรจภณฑ หรอทมคณลกษณะเฉพาะของทองถน พบวา สนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรถงแมวา มลกษณะคลายคลงกบสนคาในตลาดทวไป แตดานการบรรจภณฑ พบวา สนคาสวนใหญมการบรรจภณฑเพมขน โดยมการแสดงรายละเอยดบนบรรจภณฑ เชน ตราสนคา/ เครองหมายรบรองมาตรฐานตางๆ สถานทผลต ราคาสนคา น าหนกสนคา วนเดอนปทผลต เปนตน และบรรจภณฑสวนใหญสามารถปองกนความเสยหายได

สวนวตถประสงคขอทเหลอ ผลการด าเนนงานเบองตนยงไมบรรลตามวตถประสงค ไดแก วตถประสงคขอท 2) เพอเสนอขายผลตผลหรอผลตภณฑทมคณภาพ และความปลอดภย

ทผานการรบรองโดยระบบตางๆ เชน การผลตการเกษตรทด (Good Agricultural Practice : GAP) การแปรรปทด (Good Manufacturing Practice : GMP) ฯลฯ พบวา สนคาทจ าหนายในตลาดไดรบการรบรองมาตรฐานโดย ระบบตางๆ ยงไมถงรอยละ 50 โดยด าเนนการไดเพยงรอยละ 44.24 อยางไรกตาม เกษตรกรรอยละ 70.62 จะด าเนนการพฒนาสนคาใหไดมาตรฐานตามระบบตางๆ เพมขน และเพอเปนการสรางความเชอมนใหแกผบรโภค ผจดการตลาด และหนวยงานในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณทเกยวของ รวมทงสาธารณสขจงหวด ไดสมตรวจสารพษตกคางในพช ผก ตางๆ โดยผลการตรวจสอบไมพบสารตกคางทเปนอนตรายในผลผลตแตประการใด จงท าใหผบรโภคมนใจในคณภาพสนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกรมากขน

วตถประสงคขอท 4) เพอใหภาคเอกชนในจงหวดไดมโอกาสรวมมอในการจดการตลาดเกษตรกรในลกษณะทรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility : CSR) พบวา ในการจดตลาดเกษตรกรมภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการสนบสนนคอนขางนอย เพยงรอยละ 46.48 เทานน

2) ปจจยส าคญทเกยวของกบตลาด

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/1637/good-agricultural-practice-gap

57

2.1) ดานสนคา สนคาในตลาดเกษตรกรสวนใหญเปนสนคา สด ใหม มคณภาพ แตยงไมไดมาตรฐานการรบรองตามระบบตางๆ เพราะสนคาทไดรบการรบรองมาตรฐานบางชนดมขอจ ากดในดานฤดกาล สามารถผลตไดเปนบางฤด และบางชนดมตลาดรองรบอยแลว จงไมสามารถน าผลผลตมาจ าหนายในตลาดเกษตรกรได ทงนสนคาสวนใหญมการบรรจภณฑเพมขน โดยมการแสดงรายละเอยดตางๆในบรรจภณฑ เชน ชอผผลต ตราสนคา/ตรารบรอง สถานทผลต วนทผลต และราคา แตยงไมมเรองราว (Story) ทมาของสนคา รวมทงบรรจภณฑยงไมสวยงามเทาทควร เนองจากเกษตรกรบางสวนเหนวาการบรรจภณฑสนคา เปนการเพมตนทนการผลต และเปนการเพมขยะใหกบสงคม ประกอบกบผบรโภคสวนใหญนยมเลอกซอสนคาโดยการสมผสสนคาโดยตรง และยงไมเหนความส าคญของการบรรจภณฑมากนก ประเภทสนคาทจ าหนายสวนใหญเปนสนคาพช ผก ผลไม และสนคาแปรรป สวนสนคาดานปศสตว และประมง ยงมปรมาณไมมากนก

2.2) ดานราคา สนคาทจ าหนายในตลาดเกษตรกร และตลาดทวไปยงไมมความแตกตางกน อยางชดเจน สวนใหญราคาใกลเคยงกบตลาดทวไป ทงนเนองจากเกษตรกรผขายเหนวาเปนผลผลตของตนเอง สามารถจ าหนายไดในราคาเทาๆกบตลาดทวไป และเกรงวาหากก าหนดราคาสงกวาตลาดทวไปจะไมสามารถจ าหนายสนคาไดหมด

2.3) ดานสถานท สวนใหญสามารถจดตลาดตอเนองได อาจมปญหาบางในชวงฤดฝน เนองจากโครงสรางตลาดสวนใหญเปนเตนทเสยหายงาย บางครงไมสามารถปองกนฝน และลมแรงได ส าหรบสถานทตงตลาด สวนใหญอยใกลแหลงชมชน มทจอดรถสะดวกทงผซอ และผขาย มการท าความสะอาดหลงการขาย ทจดเกบอปกรณตลาดเพยงพอ แตรปแบบการจดตลาดยงไมคอยสวยงาม และเปนระเบยบเทาทควร ดานการแบงโซนสนคา เนองจากเกษตรกรหนงรายน าสนคามาจ าหนายหลายประเภท ท าใหไมสามารถแบงโซนสนคาไดอยางชดเจน

2.4) การประชาสมพนธ ผบรโภค/ผซอ ในตลาดเกษตรกร สวนใหญเปนรายเดม เนองจากปจจบนการประชาสมพนธตลาดคอนขางนอย และไมตอเนอง ท าใหไมมผบรโภครายใหมเขามาซอสนคาในตลาด สวนใหญผบรโภคทราบขาวการประชาสมพนธจากสอบคคลมากกวาสออนๆ

2.5) การมสวนรวมของภาคเอกชนในการจดตลาดเกษตรกรยงมนอย เนองจากสถานทตงตลาดบางแหงเปนแบบชวคราว อาจมการเปลยนแปลงสถานทตง จงยงไมไดประสานกบภาคเอกชนอยางชดเจน 4.2 ขอเสนอแนะ

4.2.1 การพฒนาสนคาใหไดรบรองมาตรฐาน หนวยงานท เกยวของ ไดแก กรมสงเสรมการเกษตร กรมวชาการเกษตร กรมปศสตว และกรมประมง ควรเขาไปสงเสรม และใหการสนบสนนการรบรองมาตรฐาน แบบกลมใหมากขนแทนการใหใบรบรองมาตรฐานรายบคคล โดยสนบสนนใหเกษตรกรรวมตวกนผลตสนคา ในรปแปลงใหญ ทงนเพอใหงายตอการบรหารจดการ ทงดานขนตอนการวางแผนการผลต การออกใบรบรองมาตรฐาน การตลาด และการขนสงสนคา ซงจะชวยลดตนทนการผลตใหเกษตรกรไดอกทางหนง ตลอดจนสามารถควบคมผลผลตใหปอนเขาสตลาดเกษตรกรไดอยางตอเนอง

4.2.2 การพฒนาบรรจภณฑของสนคาทจ าหนายในตลาด ควรมอบหมายใหกรมสงเสรมสหกรณ หรอหนวยงานทเกยวของ เขาไปสงเสรม สนบสนน การพฒนาบรรจภณฑ ทงดานองคความร และงบประมาณ ในเบองตน เพอเปนตนแบบใหเกษตรกร โดยสนบสนนในรปของกลมเกษตรกรมากกวารายบคคล ทงนเพอใหเกด

58

การประหยดตอขนาด กลาวคอ สนคายงมการพฒนาบรรจภณฑจ านวนมากเทาไหร ตนทนในการผลตตอหนวย จะลดลงเรอยๆ ซงจะประหยดตนทนไดมากกวาใหเกษตรกรแตละรายด าเนนการเอง

4.2.3 หนวยงานทเกยวของ หรอผจดการตลาด ควรใหค าแนะน าเกษตรกรเกยวกบการก าหนดราคาสนคาทจ าหนายในตลาดใหสอดคลองกบตนทนการผลตทแทจรง พรอมปรบภาพลกษณของสนคาใหเหมาะสมกบราคาทก าหนด เชน การพฒนาบรรจภณฑ ควรมแหลงทมา และเรองราวของสนคา เครองหมายแสดงมาตรฐานของสนคา เพอสรางความนาเชอถอของสนคา ซงจะท าใหผบรโภคเตมใจทจะซอสนคาในราคาทสงกวาตลาดทวไป

4.2.4 หนวยงานทเกยวของควรชกชวนเกษตรกรทไดรบรองมาตรฐาน น าสนคาทเปนเอกลกษณ ในทองถน และเปนสนคาพนเมองทหาซอไดยาก มาจ าหนายในตลาดเพมขน เพอเพมความหลากหลาย ของประเภท และชนดสนคา ตลอดจนสรางแรงจงใจใหผบรโภคมาจบจายใชสอยในตลาดเพมขน

4.2.5 การประชาสมพนธ ในภาพรวมควรเพมการประชาสมพนธการจดตลาดผานสออนๆ เพมขน เชน ทว วทยทองถน ใบปลว และแผนพบ เปนตน พรอมทงประชาสมพนธใหผบรโภคตระหนกถงความปลอดภย และสขภาพทดจากการบรโภคอาหารทมคณภาพ และไดการรบรองมาตรฐานจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ เพอใหผบรโภคหนมาสนใจสนคา อาหารปลอดภยเพมขน โดยสรางเอกลกษณของสนคาในตลาดเกษตรกร ใหแตกตางจากตลาดทวไป ทงในดานคณภาพของสนคา ความสด ใหม และการปลอดสารพษตกคาง ในขณะเดยวกนภายในตลาดควรมการประชาสมพนธดวย เพอเปนการสรางแรงดงดดใจในการเขามาซอสนคาในตลาดมากขน รวมทงควรมการด าเนนงานอยางตอเนอง และสม าเสมอ

4.2.6 ควรสรางแรงจงใจใหภาคเอกชน เชน ธนาคาร บรษท หางสรรพสนคา และรานคาตางๆ ในจงหวด เขามามสวนรวมในการจดตลาด โดยสนบสนนอปกรณตางๆ เชน การอ านวยความสะดวกในดานสถานท อปกรณการตลาด และปายประชาสมพนธตางๆ เปนตน โดยชใหเหนถงความส าคญของการมสวนรวมในการสนบสนนการจดตลาดเกษตรกร พรอมทงชวยประชาสมพนธหนวยงาน หรอองคกรนนๆ ทใหการสนบสนนดวย ในรปแบบของการตดโลโกตลาดเกษตรกรพรอมกบหนวยงานทสนบสนน ไวในปายประชาสมพนธ และอปกรณการจดตลาด เชน เตนท โตะ เกาอ และปายไวนลตางๆ เปนตน

บรรณานกรม

59

บรรเทง มาแสง. 2546. เอกสารประกอบการสมมนาเชงปฏบตการก าหนดตวชวดความส าเรจของ

โครงการ. กรงเทพฯ : กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2555. การศกษาตลาดสนคาเกษตรในระดบพนท . กรงเทพฯ : กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

Rensis Likert. 1932. A Technique for the Measurement of Attitudes. Archives of Psychology. No. 140.

ภาคผนวก 1 ค าสงกระทรวงเกษตรและสหกรณท 135/2558

แตงตงคณะกรรมการตลาดเกษตรกร

61

62

63

ภาคผนวก 2 ค าสงคณะกรรมการนโยบายและแผนพฒนาการเกษตร

และสหกรณท .........../2557 แตงตงคณะอนกรรมการพฒนาการเกษตรและสหกรณของจงหวด

64

65

66

67

นายเลอศกด รวตระกลไพบลย เลขาธการส านกงานเศรษฐกจการเกษตร นางสาวจรยา สทธไชยา รองเลขาธการส านกงานเศรษฐกจการเกษตร นางสาวรงษต ภศรภญโญ ผอ านวยการศนยประเมนผล นางสรสวด ด ารการเลศ เศรษฐกรช านาญการพเศษ นางลออ จตตชอบ เศรษฐกรช านาญการพเศษ นางทรสตร จนตะ เศรษฐกรช านาญการ นายนวตร ออกเวหา เศรษฐกรช านาญการ นางวไลรตน โพธโพน เจาพนกงานสถตช านาญงาน นางทศนวรรณ ทรงอย เศรษฐกร นายเสรมชย ศรงาม เศรษฐกร นางสาวดวงพร อศวกลาง เจาพนกงานสถต นางสดศร คมภย เจาพนกงานสถต นางสาวปภาว พทธรตนมณ เจาพนกงานสถต นางวมลทญา เกษสมบรณ จางเหมาบรการ

ทปรกษา

คณะผจดท า

Documents

รายงานการประเมินผล โครงการ ... · 2018-05-09 · รายงานการประเมินผล. โครงการตลาดเกษตรกร