รายงานการประเมนผล

โครงการสถานทราชการปลอดบหร

โดย

นางจฬารตน อบลเลศ

กองแผนงาน กรมควบคมโรค

ธนวาคม ๒๕๕๑

รายงานการประเมนผล

โครงการสถานทราชการปลอดบหร

โดย

นางจฬารตน อบลเลศ

กองแผนงาน กรมควบคมโรค

ทปรกษา 1. อาจารยสรพล เหลยมสงเนน

2. อาจารยเทวธดา ขนคามโภชก

คานา ในปงบประมาณ ๒๕๕๐ทผานมากรมควบคมโรค ไดมการจดทากลไกประเมนผลเพอสรางระบบการประเมน

โครงการใหสอดคลองกบภารกจกอนเรมดาเนนการและระบบตดตามความกาวหนาในการดาเนนการในแตละโครงการ

ซงกลไกดงกลาวไดถกนาไปปรบใชในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ แตอยางไรกตามในการประเมนผลนอกจากจะใช

ระบบตดตามงานทออกแบบไวในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ แลว ยงควรทจะทาการประเมนผลสมฤทธของโครงการท

อยในแผนงานอกดวย ประกอบกบกรมควบคมโรคตองดาเนนการประเมนความคมคาของภารกจตามแนวทางของ

สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ดงนนเพอใหผลงานของกรมควบคมโรค เกดประโยชน

สงสดและมความคมคาในการปฏบตภารกจภาครฐสอดคลองกบมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๘ พฤศจกายน ๒๕๔๖

เรอง เงอนไขการปฏบตตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารจดการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖

ควรมการประเมนผลสมฤทธของแผนงาน/ โครงการ และความคมคาทางเศรษฐกจ รวมทงเพอปรบกลวธ กจกรรมให

สอดคลองกบความตองการของผรบบรการและทศทางการพฒนาของประเทศตอไป สาหรบ แผนงานท ๑๐ พฒนา

มาตรการและกระบวนการทเออตอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ ไดคดเลอกโครงการสถานทราชการปลอดบหร

โดยยดหลกเกณฑในการคดเลอกโครงการตามกรอบแนวทางในการตดตามประเมนผลการดาเนนงานตามแผน

ยทธศาสตรของกระทวงสาธารณสข

การจดทา รายงานการประเมนผลโครงการ สถานทราชการปลอดบหรฉบบน เปนการเสรมสรางสมรรถนะ

เกยวกบการประเมนผลของบคลากรกองแผนงานในภาคปฏบต ผจดทาหวงวารายงานฉบบนคงเปนประโยชนตอ

ผรบผดชอบงานตดตามประเมนผลบาง

จฬารตน อบลเลศ

ธนวาคม ๒๔๔๑

สารบญ

บทท ๑ ความเปนมา สาระสาคญของแผนงาน/โครงการ ๑-๑

๑.๑ ความเปนมาโครงการ ๑-๑

๑.๒ สาระสาคญของโครงการ ๑-๒

๑.๓ การดาเนนโครงการ ๑-๓

๑.๔ กจกรรมสาคญทไดดาเนนการ ๑-๔

๑.๕ ผลการดาเนนงานโครงการสถานทราชการปลอดบหร ในระยะท ๑ ๑-๖

บทท ๒ กรอบแนวคดการประเมนและวธการศกษา ๒-๑

๒.๑ กรอบแนวคด ๒-๑

๒.๒ ประเดนททาการศกษา ๒-๑

๒.๓ วธการประเมนและการจดเกบขอมล ๒-๒

บทท ๓ ผลการประเมน ๓-๑

๓.๑ การวเคราะหความสอดคลองโครงการกบยทธศาสตร ๓-๑

๓.๒ ผลการวเคราะหความสอดคลองของโครงการกบยทธศาสตร ๓-๓

๓.๓ การประเมนบทบาทของหนวยงานทรบผดชอบโครงการ ๓-๕

๓.๔ ผลการประเมนตามกรอบการศกษา ๓-๗

บทท ๔

บทท ๕ ขอเสนอแนะเชงยทธศาสตรตอการปรบเปลยนแผนงาน/โครงการ ๕-๑

บรรณานกรม

ภาคผนวก

- แบบสงเกตทางกายภาพสถานทราชการในการจดเขตปลอดบหรถกตองตามกฎหมาย

สารบญตาราง

ตารางท ๓-๑ แสดงแนวทางในการพจารณาความสอดคลองของโครงการกอนทจะอนมตโครงการ ๓-๑

ตารางท ๓--๒ แสดงกจกรรมของโครงการมความสอดคลองกบการดาเนนงาน ๓ -๒

ตารางท ๓-๓ ผลการวเคราะหความสอดคลองของโครงการสถานทราชการปลอดบหร ๓-๔

ตารางท ๓-๔ บคลากรประจาสานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ ๓-๕

ตารางท ๓.๕ ผลการเปรยบเทยบประเภทสวนราชการอน กบศาลากลางจงหวด ๓-๗

ตารางท ๓.๖ ผลการตดเครองหมายเขตปลอดบหรตามจดตางๆทกฎหมายกาหนด ๓-๗

ตารางท ๓.๗ ผสบบหรในเขตปลอดบหรจาแนกตามสวนราชการ ๓-๘

ตารางท ๓.๘ ผสบบหรในเขตปลอดบหรจาแนกตามจงหวดทขบเคลอนพเศษกบจงหวดอน ๆ ๓-๙

ตารางท ๓.๙ การจดบรเวณยกเวนทใหมการสบบหรไดตามกฎหมาย จาแนกตามจงหวดทมการขบเคลอน ๓-๙

พเศษและจงหวดอนๆ

ตารางท ๓.๑๐ ทมการจดบรเวณยกเวนทใหมการสบบหรไดตามกฎหมาย ๓-๙

ตารางท ๓-๑๑ มเครองหมายสบบหร จาแนกตามจงหวดทมการขบเคลอนพเศษและจงหวดอน ๆ ๓-๑๐

ตารางท ๓.๑๒ มเครองหมายสบบหร จาแนกตามสวนราชการ ๓-๑๐

ตารางท ๓.๑๓ สภาพและลกษณะของเขตสบบหร จาแนกตามสวนราชการ ๓-๑๑

ตารางท ๓.๑๔ มการโฆษณาประชาสมพนธผลตภณฑยาสบ จาแนกตามจงหวดทมการขบเคลอนพเศษและจงหวดอนๆ ๓-๑๑

ตารางท ๓-๑๕ มการโฆษณาประชาสมพนธผลตภณฑยาสบ จาแนกตามสวนราชการ ๓-๑๑

ตารางท ๓-๑๖ จาแนกตามจงหวดทมการขบเคลอนพเศษและจงหวดอน ๆ ๓-๑๒

ตารางท ๓-๑๗ การจาหนายผลตภณฑยาสบใหเดกอายตากวา ๑๘ ป จาแนกตามประเภทสวนราชการ ๓-๑๒

สารบญภาพ

ภาพท ๓-๑ การวเคราะหความสอดคลองของโครงการสถานทราชการปลอดบหร ๓-๑

บทท ๑ ความเปนมา สาระสาคญของแผนงาน/โครงการ

๑.๑ ความเปนมาโครงการ

จากการทกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสขไดพฒนาแผนทยทธศาสตร (Strategy Map) และแผนทชทศ

(Road Map) สาหรบเปนกรอบสาคญในการจดทาแผนงานและโครงการทดาเนนงาน ป ๒๕๕๐ – ๒๕๕๓ เพอใหสามารถ

ปรบกลไกภายในกรมฯ ใหรองรบพนธกจทกาหนดเอาไวในพระราชกฤษฎกาแบงสวนราชการ กระทรวงสาธารณสข

พ.ศ. ๒๕๔๕ และในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ กรมควบคมโรค ไดปรบกรอบ กลยทธ และกระบวนการสรางผลผลต

เชงยทธศาสตรของกรมควบคมโรค จาก ๖ กลมภารกจ และ ๑ กลมพฒนาองคการ เปน ๔ กลยทธ ๑๐ แผนงานหลก

ประกอบดวย

กลยทธท ๑ การพฒนาวชาการ จดการและถายทอดองคความร ดานเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ

กลยทธท ๒ การพฒนาระบบบรหารจดการมงเนนผลสมฤทธ

กลยทธท ๓ การพฒนาศกยภาพระบบเฝาระวงปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ

กลยทธท ๔ การพฒนาระบบมาตรการสอสารความเสยงและปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพรวมทง

การจดการสงแวดลอมและการประกอบอาชพ

ในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ทผานมากรมควบคมโรค ไดมการจดทากลไกประเมนผลเพอสรางระบบการ

ประเมนโครงการใหสอดคลองกบภารกจกอนเรมดาเนนการและระบบตดตามความกาวหนาในการดาเนนการในแตละ

โครงการ ซงกลไกดงกลาวไดถกนาไปปรบใชในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ แตอยางไรกตามในการประเมนผลนอกจาก

จะใชระบบตดตามงานทออกแบบไวในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ แลว ยงควรทจะทาการประเมนผลสมฤทธของโครงการท

อยในแผนงานอกดวย ประกอบกบกรมควบคมโรคตองดาเนนการประเมนความคมคาของภารกจตามแนวทางของ

สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ดงนนเพอใหผลงานของกรมควบคมโรค เกดประโยชนสงสด

และมความคมคาในการปฏบตภารกจภาครฐสอดคลองกบมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๘ พฤศจกายน ๒๕๔๖ เรองเงอนไข

การปฏบตตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารจดการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ ควรมการ

ประเมนผลสมฤทธของแผนงาน/ โครงการ และความคมคาทางเศรษฐกจ รวมทงเพอปรบกลวธ กจกรรมใหสอดคลองกบ

ความตองการของผรบบรการและทศทางการพฒนาของประเทศตอไป สาหรบ แผนงานท ๑๐ พฒนามาตรการและ

กระบวนการทเออตอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ ไดคดเลอก โครงการสถานทราชการปลอดบหร โดยยด

หลกเกณฑในการคดเลอกโครงการตามกรอบแนวทางในการตดตามประเมนผลการดาเนนงานตามแผนยทธศาสตรของกระ

ทวงสาธารณสข คอ

๑) โครงสาคญทตอบสนองตอกลยทธ นโยบายสาคญระดบ กระทรวง และระดบชาต

๒) โครงการทดาเนนการตอเนองจากปกอนและจะดาเนนการตอเนองกบปถดไป

๓) โครงการทใชงบประมาณสง

๔) โครงการทมความสมพนธระหวางสานกวชาการในสวนกลางและ สานกงานปองกนควบคมโรคในสวนภมภาค

๕) โครงการทมความสมพนธระหวางแผนงาน และเปนโครงการสาคญทกอใหเกดผลผลตหลกของ

หนวยงานและตอบสนองตอกลยทธและเปาหมายการใหบรการของหนวยงาน ตลอดจนสะทอนถงผลสาเรจตามยทธศาสตร

และเปาหมายการใหบรการกระทรวง

ซง โครงการสถานทราชการปลอดบหรเปนโครงการทตอบสนอง กลยทธท ๔ การพฒนาระบบมาตรการสอสาร

ความเสยงและปรบเปลยนพฤตกรรม แผนงานท ๑๐ พฒนามาตรการและกระบวนการทเออตอการปรบเปลยนพฤตกรรม

สขภาพ และเปนโครงการทดาเนนการตอเนองจาก ปงบประมาณ พ.ศ. 2550

๑-๑

๑.๒ สาระสาคญของโครงการ

ปจจบน มผเสยชวตดวยโรคจากบหร ประมาณ ๔.๙ ลานคน (พ.ศ.๒๕๔๗) อนาคต พ.ศ.๒๕๖๘ จานวนผสบ

บหรท วโลกขยายตวจาก ๑.๒ พนลานคน เพมมากกวา ๑.๖๔ พนลานคน และอตราการตายจากโรคทเกยวของกบบหรจะ

เพมขนจาก ปจจบน ๔.๙ ลานคน เปน ๑๐ ลานคน โดยทประมาณครงหนงเปนชาวเอเชย จากตวเลขสะทอนใหเหนวา

พษบหรกอใหเกดการตายกอนวยอนควรยงกวาการตดเชอเอชไอว หรอโรคซาร และจากการวเคราะหขอมลสานกสถต

แหงชาตยอนหลงชวง พ.ศ.๒๕๒๙-๒๕๔๔ พบวาอตราการสบบหรมแนวโนมลดลงและชะลอตว เยาวชนบรโภคยาสบมาก

ขน ประชากรรนเกามอตราการสบมากกวารนใหม การสญเสยทางดานเศรษฐกจและสงคม รศ.ดร.สถรกร พงษพานช

ไดเสนอผลการศกษาเปรยบเทยบคาใชจายในอนาคตทางดานสขภาพของโรคทเกดจากสบบหรกบรายไดของรฐบาลจาก

ภาษบหร ในประเทศไทย พบวา คาใชจายในโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดเลอดหวใจอดตน โรคมะเรงปอด ทงหมด/คน/ป

อยท ๑๒,๖๔๐.๕๘ บาท ๓๒,๗๖๒.๐๕ บาท และ ๑๐๐,๐๔๑ บาท ตามลาดบ คาใชจายของรฐในป พ.ศ.๒๕๔๖ ของโรคถง

ลมโปงพองจากการสบบหร เทากบ ๑๐,๐๕๗ ลานบาท/ป เมอดขอมลเปรยบเทยบแลวจะเหนวาคาใชจายรวมทงสามโรคท

เกดจากการสบบหรมแนวโนมสงขน แมรายรบรฐบาลจากภาษบหร จะมแนวโนมสงขน แตรฐบาลกตองแบกรบภาระ

คาใชจายการรกษาพยาบาลอยมาก วธการทจะดาเนนการลดคาใชจายเกยวกบโรคตางๆ จากการสบบหรคอการงดสบบหร

ถงแมแนวโนมสถตการสบบหรของคนไทยดขน แตการเปลยนแปลงเปนไปอยางชาๆ แมนวาจะมมาตรการ

ตางๆ เพอการควบคมยาสบออกมาอยางตอเนองกตาม ประเดนนสะทอนใหเหนวาหากไมใชมาตรการตางๆ รวมทงฝาย

ตางๆ รวมมอกนรณรงคควบคมยาสบแลว อตราการสบบหรของคนไทย จะลดลงนอยกวานหรออาจจะไมลดลงเลยกได จง

ถอไดวาบหรเปนมจจราชเงยบทมอนตรายรายแรงอยางมากตอผสบบหรและผทไมสบบหร นอกจากอนตรายของบหรมผล

ตอคนสบบหรโดยตรงแลวเพราะคนสบบหรเปนผสมครใจสบเอง แตยงสงผลกระทบตอคนรอบขาง ทไมสบบหรดวย จงม

ความจาเปนอยางยงทจะตองมการรณรงคกนอยางจรงจงเพอการไมสบบหร ในปจจบนประเทศไทยมวธการหลกๆในการ

รณรงคเพอการไมสบบหร อย ๒ ประการคอ

๑ . การรณรงคเพอการไมสบบหร ดวยการประชาสมพนธพษภยของบหรโดยเฉพาะโทษทมตอคนขางเคยง

ผสบบหร แตยงมผสบบหรสามารถสบบหรในทสาธารณะ เชน หองประชม รถโดยสาร โรงภาพยนตร เปนตน โดยไมได

คานงถงสทธผไมสบบหร กอความราคาญใหผไมสบบหรจานวนมาก และผไมสบบหรไมสามารถปกปองตนเองได

จงเปนการกระตนเตอนและเพอชวยเหลอให กาลงใจแกผทตองการเลกสบบหร ตลอดจนปลกจตสานกของประชาชนสวน

ใหญของประเทศ ทไมสบบหรในการเรยกรองสทธ ทถกลดรอนจากคนสบบหร ซงจดดาเนนการทงหนวยงานของทาง

ราชการและภาคเอกชน สาหรบหนวยงานของราชการ ไดแก สานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและ

ยาสบ กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข เปนหวเรอใหญในการรณรงค พรอมกบโรงพยาบาล และสถานพยาบาลของ

รฐทกแหง ทงทสงกดกระทรวงสาธารณสขและสงกดอนๆ สวนภาคเอกชน ไดแก โครงการรณรงคเพอการไมสบบหร มลนธ

หมอชาวบาน ทมบทบาทอยางมากในการรณรงค อยางตอเนอง มาตลอดเวลามากกวา ๑๐ ป

๒ . การบงคบใชพระราชบญญตทเกยวของกบบหร ซงพระราชบญญตทสาคญมดงนคอ

• พระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พทธศกราช ๒๕๓๕ มผลบงคบใชตงแตเดอน

เมษายน ๒๕๓๕ ซงหามการโฆษณาบหรทกรปแบบ ในสอตางๆ และจะตองพมพคาเตอนขนาดใหญเหนไดชดเจนเกยวกบ

พษภยของบหรลงบนซองบหรทกซอง นอกจากนยงหามขายบหรแกเดกอายตากวา ๑๘ ปอกดวย

• พระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พทธศกราช ๒๕๓๕ มผลบงคบใชตงแต

เดอนกนยายน ๒๕๓๕ ซงหามสบบหรในทสาธารณะ เชน โรงพยาบาล และโรงเรยนเปนตน โดยกาหนดเปนเขตปลอด

บหรขนมา

สบเนองจาก พ.ร.บ.ควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ.๒๕๓๕ และ พ.ร.บ.คมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ.

๒๕๓๕ กระทรวงสาธารณสขเปนหนวยงานหลก ทตองทาหนาทในการเฝาระวง ดแลใหกฎหมายมผลในทางปฏบต จงได

๑-๒

มประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๑๗) ๒๕๔๙ เรองกาหนดชอหรอประเภทของสถานทสาธารณะทใหมการคมครอง

สขภาพของผไมสบบหรและกาหนดสวนหนงสวนใดหรอทงหมดของสถานทสาธารณะดงกลาวเปนเขตสบบหรหรอ

เขตปลอดบหรรวมทงกาหนดสภาพ ลกษณะ และมาตรฐานของเขตสบบหรหรอเขตปลอดบหร ตามพระราชบญญตคมครอง

สขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. ๒๕๓๕ จากประกาศฯ ดงกลาว ขอ ๓ (๑) กาหนดวา สถานทราชการ รฐวสาหกจ หรอ

หนวยงานอนของรฐ เปนสถานทสาธารณะทใหมการคมครองสขภาพของผไมสบบหร โดยกาหนดใหเปนเขตปลอดบหร

ทงหมด ยกเวน หองทางานสวนตว เฉพาะทผนนใชทางานเพยงผเดยวเทานน และบรเวณทจดไวเปน “เขตสบบหร ”

เปนการเฉพาะ

กระทรวงสาธารณสขจงไดรวมมอกบทกกระทรวงและหนวยงานราชการทเกยวของรวมทงสานกงานกองทน

สนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ไดตระหนกถงความรนแรงของโทษ พษภยของบหรและคณภาพชวตทดของคนไทย

จงรวมมอกนเพอดาเนนการใหสถานททางานจดเขตปลอดบหรโดยเฉพาะสานกงานสวนกลาง และเปนแบบอยางทดในการ

ปฏบตใหถกตองตามกฎหมาย รวมถงเปนแนวทางแกผประกอบการของสถานทสาธารณะอนๆ ดวย เพอใหสอดคลองกบ

ความตองการและแนวทางความรวมมอในการจดสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายของเจาหนาทททางานใน

สถานทราชการ สานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและ ยาสบ กรม ควบคมโรค ไดจดทา โครงการ

สถานทราชการปลอดบหรขน ซงมวตถประสงค

๑. เพอใหหนวยงานราชการและรฐวสาหกจจดสถานทใหมเขตปลอดบหรและเขตสบบหร

ตามพระราชบญญตคมครองสขภาพผไมสบบหร พ.ศ. ๒๕๓๕

๒. เพอใหผสบบหรในหนวยราชการและรฐวสาหกจสบบหรในททจดไว ตามพระราชบญญตคมครอง

สขภาพผไมสบบหร พ.ศ. ๒๕๓๕

๓. เพอชวยเหลอขาราชการ / พนกงานรฐวสาหกจทสบบหรใหเลกบหร

๔. เพอสรางความตระหนกใหแกขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจในเรองพษภยของบหรและสทธของ

ผไมสบบหร

โดยมเปาหมายความสาเรจ คอ รอยละ ๗๐ ของหนวยงานราชการทงสวนกลาง และสวนภมภาคของ

๒๙ หนวยงานราชการ จดสถานททางานใหเปนเขตปลอดบหรถกตองตามกฎหมาย

๑.๓ การดาเนนงานโครงการ

โครงการสถานทราชการปลอดบหร แบงการดาเนนงานเปน ๒ ระยะ คอ

ระยะท ๑ ในป งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ ดาเนนการในสานกงานสวนกลางของภาครฐทกกระทรวง

๒๙ หนวยงาน (เฉพาะสวนกลาง) มกจกรรมทสาคญ คอ

๑. ลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอดาเนนการจดเขตปลอดบหรตามกฎหมายในสถานทราชการ

กระทรวงสาธารณสขเชญชวนทกหนวยงานราชการ ๒๙ หนวยงาน (เฉพาะสวนกลาง) และขอความรวมมอกบหนวยงาน

ราชการทเกยวของเขารวมลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอดาเนนการจดเขตปลอดบหรตามกฎหมายในสถานทราชการ

อยางเปนรปธรรม

๒. ศกษาขอมลเบองตนเกยวกบการดาเนนการจดเขตปลอดบหรในสถานทราชการทกหนวยงาน และ

สารวจขาราชการและเจาหนาททกกระทรวงทยงไมสามารถเลกสบบหรและไดรบผลกระทบจากบหร

๓. ประชาสมพนธและจดทาสอและสงพมพตางๆ

๔. จดชดกจกรรมรณรงคสญจรใหกบ ๒๙ หนวยงาน

๕. จดประกวด สถานทราชการปลอดบหรดเดน

๖. สนบสนนและสงเสรมในเรองการบาบดรกษา เลกบหรแกเจาหนาท โดยการสรางแรงจงใจในการเลก

บหรและสรางความตระหนกตอพษภยจากบหร

๑-๓

๖.๑ นาผตดบหรไปศกษาดงานดานผลกระทบทเกดจากการสบบหรทสถาบนมะเรง และ

สมาคมผไรกลองเสยงในประเทศไทย

๖.๒ นาผตดบหรไปศกษาดงานดานการบาบดรกษา ณ สถาบนธญญารกษ

ระยะท ๒ เปนการขยายผลในหนวยงานภาคราชการในสวนภมภาคและหนวยงานทสมครใจเพมเตม

ในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ ไดดาเนนการตอเนองเพอใหทกหนวยงานราชการไดมการขยายผลในการจด

ใหเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย โดยครอบคลมทงในสวนกลางและสวนภมภาค ทงน เพอเปนแบบอยางทดในการปฏบต

ใหถกตองตามกฎหมายและเปนแนวทางแกผประกอบการของสถานทสาธารณะอนๆ ทงยงเปนการกระตนใหขาราชการ /

พนกงานราชการ เจาหนาท ทสบบหรไดเกดความตระหนกถงความรนแรงของโทษ พษ ภยของบหร และผลกระทบจาก

ควนบหรมอสอง ทงน เพอสรางคณภาพชวตทด สงแวดลอมทดในการทางาน ณ สถานทราชการนนๆ ซงรวมถงผใช /

รบบรการตามสถานทราชการตางๆทจะไมตองตกเปนกลมทไดรบผลกระทบจากควนบหรมอสอง กระทรวงสาธารณสข

สานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ รวมกบ ๒๐ กระทรวง ๙ หนวยงานราชการ จงไดพรอมใจ

กนจดทาสถานทราชการทอย ณ สวนกลาง และสวนภมภาค ใหเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายอยางเปนรปธรรม โดยม

วตถประสงค

๑. เพอใหทกหนวยงานราชการเปนแบบอยางทดในการจดสถานททางานใหเปนเขตปลอดบหรตาม

กฎหมาย

๒. เพอใหผสบบหรไดสบบหรตามจดทแตละหนวยงาน (สวนกลางและสวนภมภาค) กาหนดไวเทานน

๓. เพอชวยใหขาราชการ พนกงานราชการ เจาหนาทไดทราบและตระหนกถงโทษ พษ ภย ของบหร

รวมถงผลกระทบจากควนบหรมอสองและสทธของผไมสบบหร

๔. เพอใหเกดกระแสการมสวนรวมบงคบใชกฎหมายควบคมผลตภณฑและกฎหมายคมครองสขภาพ

ของผไมสบบหร เชน การจดเขตสบบหรและเขตปลอดบหรตามกฎหมายในสถานทราชการ เปนตน

๕. เพอชวยใหขาราชการ / พนกงานราชการ / เจาหนาทไดมโอกาสเขารบคาปรกษาเพอการลด ละ เลก บหรตอไป

การดาเนนงานโครงการในระยะท ๒ มกจกรรมทสาคญ ดงน

กจกรรมท ๑ จดทาสอและสงพมพ ประชาสมพนธโครงการสถานทราชการปลอดบหรผานสอตางๆเชน

โทรทศน วทย สอสงพมพ สอโฆษณา ฯลฯ

กจกรรมท ๒ จดพธลงนามบนทกขอตกลงรวมมอการจดสถานทราชการใหเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย

รวมกบจงหวดตางๆ (จงหวด) ทงนจะเปนการรวมมอกบแตละสงกด กระทรวงทอยตามตางจงหวด ศนยกลางของแตละ

ภาค (๔ ภมภาค) พรอมพธการแถลงขาวการรวมกจกรรม ฯลฯ

กจกรรมท ๓ จดการประชมชแจงแนวทางในการปฏบตการจดสถานทราชการใหเปนเขตปลอดบหรตาม

กฎหมายอยางเปนรปธรรมรวมกบ ๗๕ จงหวด และจดทาแผนโครงการ/กจกรรมของจงหวดนารอง ๔ จงหวดในการรณรงค

ใหสถานทราชการของจงหวดนารองปลอดบหรตามกฎหมาย

กจกรรมรณรงคเพอการงดสบบหรในสถานทราชการ ณ ๔ จงหวดนารอง รวมถงการเผยแพรผานทางสอ

ตางๆ ตามรปแบบกจกรรม ดงตอไปน

- จดนทรรศการเผยแพรเชงวชาการเพอใหความรความเขาใจเกยวกบโทษ พษ ภย จากการสบบหร รวมถง

ผลกระทบจากการไดรบควนบหรของผไมสบบหรและกฎหมายทเกยวของ

- จดใหมการแสดงเพอการรณรงคการไมสบบหรในสถานทราชการโดยเครอขายรณรงคการไมสบบหร

- จดบรการใหคาปรกษาและแนะนาทางการแพทยดานสขภาพแกขาราชการ/พนกงานราชการ/เจาหนาท

รวมถงประชาชนทเขารวมงาน

- จดทาสอสนบสนนการประชาสมพนธกจกรรมภายในงาน

๑-๔

- กจกรรมอนๆ ตามความเหมาะสมแตละพนท

กจกรรมท ๔ จดประชมชแจงเพอเตรยมความพรอมในการเขารบการตรวจประเมนสถานทราชการเปนเขต

ปลอดบหรตามกฎหมายของ ๔ จงหวดนารอง จาก ๔ ภมภาค และหนวยงานภายใตสงกด ๒๙ หนวยราชการ

กจกรรมท ๕ การตดตาม ตรวจสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายและประเมนผลการจด

สถานทราชการเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายของ ๔ จงหวดนารอง เพอรบรางวลสถานทราชการเปนเขตปลอดบหร

ดเดนในวนงดสบบหรโลกโดยคณะกรรมการจากสานกโรคไมตดตอ สานกงานปองกนควบคมโรคท ๖, ๗,๙ และ ๑๒

รวมถงสาธารณสขจงหวดอดรธาน อบลราชธาน พษณโลก และสงขลา

กจกรรมท ๖ การประเมนผลโดยใชแบบสอบถาม ( Pre – test และ Post – test) สาหรบบคลากรใน

หนวยงานราชการและประชาชนทวไป

กจกรรมท ๗ สรปรวบรวมผลการดาเนนงานของ 4 จงหวดนารองพรอมจดพมพเผยแพร

โดยมผลลพธทคาดหวง ไดแก

๑. หนวยงานราชการทงสวนกลาง และสวนภมภาคของ ๒๙ หนวยงานราชการ ไดปฏบตตามพระราชบญญต

คมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. ๒๕๓๕

๒. หนวยงานราชการทงสวนกลาง และสวนภมภาคของ ๒๙ หนวยงานราชการ เปนแบบอยางทดในการจด

สถานททางานใหเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย

๓. ขาราชการ พนกงานราชการ เจาหนาทไดทราบและตระหนกถงโทษ พษ ภย ของบหรรวมถงผลกระทบ

จากควนบหรมอสองและสามารถลด ละ เลกบหรได

๔. เกดการประสานงานในเชงนโยบายและปฏบตเกยวกบการควบคมการบรโภคยาสบในหนวยงานราชการ

ทงในสวนกลางแลภมภาค ใหมการปฏบตในแนวทางเดยวกน

๕. เกดการดาเนนงานอยางตอเนองในการควบคม กากบ ตดตาม ประเมนผลการดาเนนงานควบคมบรโภค

ยาสบอยางมประสทธภาพ และเกดความรวมมอในการรณรงคและควบคมการบงคบใชกฎหมายยาสบในการปกปองสทธ

ของผทไมสบบหรตอไป

ผรวมกระบวนการ (กลมเปาหมาย) ประกอบดวย

๑. ศนยราชการประจาจงหวดทง ๗๕ จงหวด และหนวยราชการทตงอยใน ๔ จงหวดนารอง

๒. ขาราชการ/พนกงานราชการ/เจาหนาททสงกดหนวยราชการและประชาชนทวไป

ผรบผลประโยชน ไดแก

๑. ผรบผดชอบหนวยงานราชการตางๆ ทไดรบคาแนะนาและ/หรอการตรวจเยยม

๒. ขาราชการ/พนกงานราชการ/เจาหนาททสงกดหนวยงานราชการ

๓. ประชาชนทวไป

โดยมหนวยงานทรบผดชอบ คอสานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ กรมควบคมโรค

๑.๕ ผลการดาเนนงานโครงการสถานทราชการปลอดบหร ในระยะท ๑

ตามท กระทรวงสาธารณสขไดรวมลงนามในบนทกขอตกลงความรวมมอในการจดสถานทราชการใหเปนเขต

ปลอดบหรตามกฎหมายกบ ๒๐ กระทรวงและ ๙ หนวยงานราชการขน (เฉพาะสวนกลาง) ในป งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐

โดยระยะท ๑ไดดาเนนการจดสถานทราชการใหเปนเขตปลอดบหร ตามพระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร

พ.ศ. ๒๕๓๕ สานกงานปลดกระทรวงของ ๒๐ กระทรวง และ ๙ หนวยงานราชการในสวนกลาง จากผลการดาเนนการใน

ระยะท ๑ บคลากรภายในหนวยงานรบรถงสถานทราชการตองจดเปนเขตปลอดบหร ซงผสบบหรสามารถสบบหรไดเฉพาะ

ในเขตสบบหรทจดไวใหเทานน สงถงรอยละ ๙๐.๕๗ นอกจากน พบวา บคลากรจาก ๒๙ หนวยงานราชการ สวนใหญ

ทราบวา ในปจจบนมกฎหมายคมครองผไมสบบหร พ.ศ. ๒๕๓๕ สงรอยละ ๗๑.๓๗ ทราบวาสถานทราชการตองจดเปน

เขตปลอดบหร ซงผสบบหรจะสบไดเฉพาะในเขตสบบหรทจดไวใหเทานน รอยละ ๙๐.๕๗ ทราบวาหนวยงานของตนเขา

๑-๕

รวมโครงการสถานทราชการปลอดบหร รอยละ ๗๒.๘๑ อกทงเหนดวยมากทสดในการกาหนดเขตปลอดบหรและเขตสบ

บหรภายในหนวยงาน รอยละ ๗๓.๕๙ และมความพงพอใจมากทสดทใหผสบบหรสามารถสบบหรไดในบรเวณทกาหนดไว

เทานน รอยละ ๔๓.๖๕ ซงในการดาเนนการจดสถานทและจดกจกรรมรณรงคสญจรในแตละหนวยงานเปนการกระตน

หนวยงานและบคลากรในหนวยงานนนๆ ใหมสวนรวมและเกดความตระหนกถงสทธในการคมครองสขภาพของผไมสบ

บหร ประชาชนรบร เขาใจ เรองสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย กฎหมายคมครองสขภาพของผไมสบบหร

และชองทางในการบาบดรกษาการตดบหร ซงมบคลากรจากภายใน / ภายนอกหนวยงาน เขารวมในบทคลนกเพอการ

ปรกษา การลด ละ เลก บหร เปนจานวนมากและเปนการชวยชนา สนบสนน สงเสรม ใหมการบาบดรกษาแกบคลากร

ภายในหนวยงานทมความประสงคตองการเลกสบบหรใหเปนรปธรรมทชดเจนมากยงขน นอกจากนผบรหารควรเปน

แบบอยางทดแกบคลากรในการปฏบตตนใหถกตองตามกฎหมาย รวมถงผทมหนาทในการเฝาระวงตองมการดาเนนการ

อยางจรงจง มการจดกจกรรมรณรงคสญจรโครงการสถานทราชการปลอดบหร ประชาชนรบร เขาใจ เรองสถานทราชการ

เปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย กฎหมายคมครองสขภาพของผไมสบบหร และชองทางในการบาบดรกษาการตดบหร ซง

มบคลากรจากภายใน / ภายนอกหนวยงาน เขารวมในบทคลนกเพอการปรกษา การลด ละ เลก บหร เปนจานวนมาก

นอกจากนเปนการชวยชนา สนบสนน สงเสรม ใหมการบาบดรกษาแกบคลากรภายในหนวยงานทมความประสงคตองการ

เลกสบบหรใหเปนรปธรรมทชดเจน สนบสนนใหมการประกวดสถานทราชการปลอดบหรดเดนและใหรางวล ๓ หนวยงาน

เพอเปนขวญและกาลงใจตอการดาเนนการสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย ผลการตดสนการประกวด

สถานทราชการปลอดบหรดเดน มจานวน ๔ รางวล ดงน

๑. หนวยงานขนาดเลก ไดแก กระทรวงยตธรรม

๒. หนวยงานขนาดกลาง ไดแก กระทรวงอตสาหกรรม

๓. หนวยงานขนาดใหญ ไดแก กระทรวงพาณชย

๔. หนวยงานทมนโยบายและแผนการดาเนนการสนบสนนดเดน ไดแก กรงเทพมหานคร

การประเมนผลภาพรวมของโครงการ โดยใชแบบสอบถามทศนคตตอการดาเนนการจดสถานทราชการเปน

เขตปลอดบหรตามกฎหมายจากผลการดาเนนการจดสถานทราชการปลอดบหร พบวา รอยละ ๗๙.๐๕ ทดาเนนการให

หนวยงานราชการเปนเขตปลอดบหร ดวยการตดปายหรอสญลกษณ “เขตปลอดบหร ” กระจายทวหนวยงานอยางชดเจน

แสดงใหเหนวา หนวยงานไดดาเนนการจดสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรไดเปนอยางดในระดบหนง ซงเนนในเรองของ

การเผยแพรและประชาสมพนธในรปแบบของเอกสารสอตางๆ มากกวารปแบบอน ดงนนหนวยงานทเกยวของควรมการ

ประชาสมพนธภายในหนวยงานของตนใหมความหลากหลายและเขาถงบคลากรไดมากยงขน ในขณะทประเดนการจดตง

คณะกรรมการหรอผทรบผดชอบดแลตดตามโครงการฯ โดยตรงนน พบวา มบคลากรภายในหนวยงานบางกลมเทานนท

รบทราบ สะทอนใหเหนถงผลการประชาสมพนธภายในหนวยงาน รวมทงการวางแผนนโยบายภายในองคกรทไมตอเนอง

สงผลตอการบงคบใชไดไมดเทาทควร

ปญหาและอปสรรค

ในการดาเนนการจดเขตปลอดบหรของ ๒๙ หนวยงานราชการ พบวาบคลากรบางกลม (ภายในและ

ภายนอก ) ฝาฝนสบบหรนอกเขตสบบหรทแตละหนวยงานจดไวใหและบคลากรบางกลมไมรบรและไมใหความสาคญ

ตอการจดสถานทราชการใหเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย แสดงใหเหนถงการรณรงคประชาสมพนธไมทวถงในการ

สรางความตระหนกและปลกจตสานกรวมกนในการรกษาสทธของผไมสบบหร จงจาเปนตองมการเรงประชาสมพนธเพอให

เกดการรบรผานสอตางๆ ใหมากขนนอกจากน ยงพบวา บคลากรจาก ๒๙ หนวยงานราชการ สวนใหญทราบวาในปจจบน

มกฎหมายคมครองสขภาพผไมสบบหร พ.ศ. ๒๕๓๕ ทราบวาสถานทราชการตองจดเปนเขตปลอดบหร ซงผสบบหรจะสบ

ไดเฉพาะในเขตสบบหรทจดไวใหเทานน ทราบวาหนวยงานของตนเขารวมโครงการสถานทราชการปลอดบหร อกทงเหน

ดวยมากทสดในการกาหนดเขตปลอดบหรและเขตสบบหรภายในหนวยงาน และมความพงพอใจมากทสดทใหผสบบหร

สามารถสบบหรไดในบรเวณทกาหนดไวเทานน แตจากการตรวจประเมนผลยงพบผฝาฝนเพยงเลกนอยโดยการสบบหรใน

๑-๖

บรเวณเขตปลอดบหร แสดงใหเหนวา บคลากรสวนใหญรบทราบ และรบรการดาเนนการใหสถานทราชการเปนเขตปลอด

บหร จงจาเปนอยางยงในการรณรงค ประชาสมพนธใหมากยงขน เพอใหบคลากรปฏบตตนใหถกตองตามกฎหมายจากผล

การสารวจบคลากรจาก ๒๙ หนวยงานราชการ พบวา ชวงอาย ๓๖ - ๔๐ ป เปนกลมทมอตราการสบบหรสงสด สวนใหญ

อยในกลมลกจาง (เจาหนาทรกษาความปลอดภย) และมอตราการสบบหรสงสดถงรอยละ ๔๒.๒๗ เมอพจารณาในภาพรวม

ของกลมผสบบหรทจบการศกษาตากวาระดบปรญญาตร และสอดคลองกบผลการสารวจเกยวกบบหร ป ๒๕๔๗ ของ

สานกงานสถตแหงชาตพบวา กลมทสบบหรเปนกลมทมรายไดตา ดงนน การดาเนนการมาตรการใดๆ กตามควรคานงถง

บคคลกลมนเปนสาคญดวยเพอใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรงมากทสด

๑-๗

บทท ๒ กรอบแนวคดการประเมนและวธการศกษา

๒.๑ กรอบแนวคด

โครงการสถานทราชการปลอดบหรเปนโครงการทเปนภารกจตามกฎหมายทกรมควบคมโรค มหนาททจะทา

การรณรงคใหสถานทราชการดาเนนการเกยวของกบการปฏบตตามกฎหมาย ในการเปนสถานทราชการปลอดบหร ดงนน

กจกรรมทกรมควบคมโรคดาเนนการมตงแตการทาความตกลงรวมกน (MOU) กบสถานทราชการตางๆ โดยเฉพาะศาลาวา

การในแตละจงหวดใหปฏบตตามกฎหมายอยางเครงครด รวมถงการสรางกระแส และการรณรงคใหเกดความเขาใจในการ

บงคบใชกฎหมายแกสถานทราชการตางๆ ซงโครงการในลกษณะนเปนโครงการทมการพฒนาผลลพธอยางคอยเปนคอย

ไป ไมสามารถดาเนนการใหแลวเสรจไดภายในชวงระยะเวลาอนสนตองเปลยนแปลงแนวคดของผบรหารในสถานทราชการ

นนๆ ควบคกบการเปลยนแนวคดของผใชบรการในสถานทราชการ เนองจากพฤตกรรมสขภาพของคนเรา โดยเฉพาะ

พฤตกรรมเสยงทเปนสาเหตของการเจบปวยและการตายจากพฤตกรรมเสยงรวม เชน จากการดมสรา การสบบหร

การบรโภคสรานาไปสการเกดอบตเหต ความรนแรง ฆาตกรรม ความผดเกยวกบทางเพศ การสบบหรทาใหเสยงตอการ

เกดโรคเรอรง เชน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจ โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมอง โรคมะเรง การเจบปวยจากโรค

เหลานเกดจากพฤตกรรมเสยงทสามารถปองกนได โดยจะตองสรางกระแสความตนตว สรางความตระหนก และการใสใจ

เรองสขภาพของประชาชน สรางใหสงคม ชมชน เกดกระบวนการเรยนรเรองสขภาพ ซงตองอาศยความรวมมอของ

หนวยงานทเกยวของทกภาคสวน ภาคประชาชน เขามามสวนรวมและสนบสนน ในการสรางเสรมพฤตกรรมสขภาพใหกบ

ประชาชนทกกลมวย ทกพนท รวมทงปรบปจจยแวดลอมทเออตอการสรางเสรมสขภาพของชมชน สงคม ทงน ใน

กระบวนการเรยนรมงสการพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ในการปลกฝง สรางเสรม และปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ ให

ประชาชนทงระดบบคคล ครอบครว และชมชนใหมความร มพฤตกรรมสขภาพทถกตองเหมาะสมไดในทสด จงทาให

ผเกยวของมความพยายามทจะทาใหประชาชนไดตระหนก ในการสรางเสรมสขภาพของตนเอง ครอบครว และชมชน ใน

มาตรการทหลากหลาย โดยเฉพาะมาตรการหลกๆ ทใชอย ไดแก มาตรการทางดานการศกษา หรอมาตรการทางสขศกษา

มาตรการทางดานกฎหมาย กฎระเบยบของชมชน สงคม มาตรการทางการจดระบบบรการสขภาพทใหประชาชนไดเขาถง

ระบบบรการสขภาพทท วถงและเปนธรรม

การดาเนนโครงการสถานทราชการปลอดบหร เปนกระบวนหนงในการดาเนนการตามขนตอนของการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมโดยใชปจจยเกยวกบสงแวดลอมและสงคมมาชวยสนบสนนใหเกดการปฏบตตามและเออตอการ

เปลยนแปลง รวมถงผลกดนมาตรการทางดานกฎหมายทมงเนนใหประชาชนมการปรบเปลยนพฤตกรรมลด ละ เลก การ

บรโภคยาสบ ดวยการจดสถานทราชการใหเปนแบบอยางในการจดสถานทใหม เขตปลอดบหร และม เขตสบบหรตาม

มาตรฐานทกฎหมายกาหนด

๒.๒ ประเดนททาการศกษา

เนองจากโครงการสถานทราชการปลอดบหรอยภายใต แผนงานท ๑๐ พฒนามาตรการและกระบวนการ

ทเออตอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ มการดาเนนงานเนนกจกรรมของโครงการโดยพยายามผลกดนใหเกดเปน

นโยบายสาธารณะดวยการใชมาตรการทางกฎหมาย เพอเปนกลไกผลกดนให ประชาชนเกดการปรบเปลยนพฤตกรรม

ลด ละ เลก การบรโภคยาสบ อยางไรกตาม การสรางความเขมแขงในการบงคบใชกฎหมายตองใชทงเวลาและความ

ตอเนองของการดาเนนนโยบาย อกทงโครงการสถานทราชการปลอดบหรเปนโครงการทเพงเรมดาเนนการ จงยงไมอาจ

สงผลถงการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของประชาชนไดในชวงเวลาอนสน ดงนน การประเมนจงมลกษณะเปนการ

พจารณาการดาเนนงานของสถานทราชการ วาดาเนนการตามมาตรฐานทกฎหมายกาหนดมากนอยเพยงใด

โดยเปรยบเทยบการจดสถานทราชการปลอดบหรของ ๔ จงหวด นารองท กรมควบคมโรคได มการจดกจกรรมรณรงค

๒ -๑

อนไดแก พษณโลก อบลราชธาน อดรธาน และสตล กบจงหวดอนๆ อก ๗๑ เพอพจารณาวาจงหวดทมการแทรกแซงกบ

ไมมการแทรกแซง มการดาเนนการตามกฎหมายแตกตางกนอยางไร ซงผลของการประเมนในครงนจะเปนขอสงเกต

สาคญของการทางานอยางตอเนองในอนาคต

๒.๓ วธการประเมนและการจดเกบขอมล

เครองมอทใชในการประเมนเปนแบบสงเกต ทางกายภาพ เพอพจารณา การจดสถานทราชการปลอดบหร

ตามทกฎหมายกาหนด โดยทาการสงเกตศาลากลางจงหวด ใน ๗๕ จงหวด ไมรวมกรงเทพฯ และสถานทราชการอนๆ อก

๔ ประเภท คอ สถานตารวจ โรงพยาบาล ทวาการอาเภอ สานกงานสาธารณสขจงหวด รวมแลวจานวน ๓๗๕ ชด

จงหวดทกรมควบคมโรคไมไดขบเคลอน จะใชการตรวจประเมนดวยแบบสงเกตทางกายภาพ (ดภาคผนวก๑)

สาหรบจงหวดทกรมควบคมโรคขบเคลอน ๔ จงหวดคอ พษณโลก อบลราชธาน อดรธาน และสตล ใชแบบประเมนของ

สานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ (ดภาคผนวก ๒) และดาเนนการตรวจประเมนโดย

เจาหนาทของสานกงานปองกนควบคมโรคท ๑-๑๒

โดยขอมลการตรวจประเมนทางกายภาพผประเมนจะนามาวเคราะหโดยใชโปรแกรม SPSS เพอพจารณา

เปรยบเทยบการจดสถานทราชการปลอดบหรแยกตามประเภทสวนราชการ และแยกตามจงหวดขบเคลอนกบจงหวดท

ไมไดขบเคลอน เพอหาความแตกตางของกระบวนการบงคบใชกฎหมาย

๒ -๒

บทท ๓ ผลการประเมนโครงการราชการปลอดบหร

๓.๑ การวเคราะหความสอดคลองของโครงการกบแผนงานและยทธศาสตร

หลกการวเคราะห การประเมนผลกอนเรมดาเนนการตามโครงการ

การประเมนผลกอนเรมดาเนนการตามโครงการ เปนการวเคราะหความสอดคลองของโครงการกบผลผลต

ของกรมควบคมโรค และสรปผลการวเคราะหเพอใชเปนขอมลในการดาเนนงาน หรอปรบปรงแกไขในสวนทไมสอดคลอง

หรอพจารณายกเลกโครงการ โดยผรบผดชอบโครงการรวมกบกลมสงเสรมสนบสนนวชาการ (สว.) ของแตละหนวยงาน

เปนผดาเนนงาน โดยมแนวทางในการพจารณาความสอดคลองของโครงการกอนทจะอนมตโครงการ (ดงตาราง ๓-๑)

ตารางท ๓-๑ หลกการวเคราะหความสอดคลองของโครงการกอนการดาเนนโครงการ

ความสอดคลอง

วตถประสงคโครงการกบเปาหมาย

กลยทธ

กลมผใชประโยชนของโครงการกบ

ของกลยทธ

วธการดาเนนงานกบวตถประสงค

โครงการ

กจกรรมและวธการดาเนนงาน

ผลผลตกบกจกรรม

ทมา : รายงานผลการศกษาการจดทากลไกการประเมนผลและการประเมนผลแผนกลยทธ กรมควบคมโรค ป ๒๕๕๐

งวดท ๓. วพธ พลเจรญ และคณะ ๑๙ ตลาคม ๒๕๕๐

หมายเหต ๕ ดาว หมายถง โครงการมความสอดคลองทกระดบ

กลมสงเสรมและสนบสนนวชาการของหนวยงาน เสนอผอานวยการ อนมตโครงการ

๔ ดาว หมายถง โครงการไมมความสอดคลองเรองของกจกรรม

กลมสงเสรมและสนบสนนวชาการของหนวยงาน ประสานผรบผดชอบ ปรบปรง

๓ ดาว หมายถง โครงการไมมความสอดคลองเรองของกจกรรมและผลผลต

กลมสงเสรมและสนบสนนวชาการของหนวยงาน ประสานผรบผดชอบปรบปรง

๒ ดาว หมายถง โครงการไมมความสอดคลองเรองของกจกรรม ผใชประโยชนและวธดาเนนงาน

กลมสงเสรมและสนบสนนวชาการของหนวยงาน ประสานผอานวยการ ปรบโครงการ

๑ ดาว หมายถง โครงการไมมความสอดคลองเรองของกจกรรม ผใชประโยชน วธดาเนนงานและผลผลตของกรมฯ

กลมสงเสรมและสนบสนนวชาการของหนวยงาน ประสานผอานวยการ พจารณายกเลกโครงการ

๓-๑

ภาพท ๓-๑ การวเคราะหความสอดคลองของโครงการสถานทราชการปลอดบหร

วเคราะหประเดนความสอดคลองโครงการสถานทราชการปลอดบหร

ประชาชนเขาถงความรเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพทถกตองและมมาตรการ

ทางสงคมทเหมาะสม รวมทงจดการสงแวดลอมและการประกอบอาชพไดตามมาตรฐาน

เปาหมายการใหบรการ (PSA) กลยทธท ๔: การพฒนาระบบมาตรการสอสารความเสยงและปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ รวมทงการจดการสงแวดลอมและการประกอบอาชพ (รองอธบด นพ.เสร หงษหยก ผ บรหารกลยทธ)

ผลผลตท๔ : ประชาชนกลมเปาหมายไดรบความรเพอการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคภย

สขภาพและมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม

กจกรรมหลก

๔.๒ การพฒนามาตรการทเออตอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ

ผลผลต (SDA) /

กจกรรมหลก

ตวชวด PSA รอยละของประชาชนกลมเปาหมายมพฤตกรรมในการเฝาระวง ปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพ ทเหมาะสม (รอยละ ๗๕)

ระดบความสาเรจในการถายทอดความรใหประชาชนกลมเปาหมายมพฤตกรรมใน

การเฝาระวง ปองกน และควบคมโรคภย สขภาพทถกตองเหมาะสม

ตวชวด SDA

เชงคณภาพ : รอยละของสถานทสาธารณะจดเปนเขตปลอดบหร

ดาเนนการผานเกณฑมาตรฐาน (รอยละ ๗๐)

ตวชวด แผนงานหลก แผนงานหลก

๑๐. แผนงานพฒนามาตรการและกระบวนการทเออตอการปรบเปลยน

พฤตกรรมสขภาพ ผทรงคณวฒฯ นพ.พนนท แดงหาญ ผกากบแผนงานฯ

๑๐.๒โครงการบงคบใชกฎหมายหรอมาตรการทเออตอการปรบเปลยน

พฤตกรรมสขภาพอยางมประสทธภาพ

รอยละของจงหวด มกระบวนการบงคบใชกฎหมายทเกยวของกบ การควบคมยาสบตามเกณฑมาตรฐาน

โครงการสถานทราชการปลอดบหร

๓-๒

๓.๒ ผลการวเคราะหความสอดคลองของโครงการกบยทธศาสตร

วตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายกลยทธ

กลยทธท ๔ การพฒนาระบบมาตรการสอสารความเสยงและปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพรวมทงการ

จดการสงแวดลอมและการประกอบอาชพ ซงมเปาหมายคอการทประชาชนกลมเปาหมายไดรบความรเพอการเฝาระวง

ปองกน ควบคมโรคภยสขภาพและมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม วตถประสงคของโครงการสถานทราชการปลอดบหรเปน

การใชมาตรการทางกฎหมายเพอใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยการใหหนวยงานราชการเปนแบบอยางทดใน

การจดสถานททางานเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายและมผลใหผสบบหรไดสบบหรตามจดทแตละหนวยงานกาหนดไว

กลมผใชประโยชนของโครงการกบของกลยทธ

กลมผใชประโยชนของกลยทธท ๔ คอประชาชน ในสวนของโครงการนจะเปนทงในสวนของเจาหนาทสงกด

หนวยราชการภายใตสงกด ๒๙ หนวยราชการและประชาชนทวไป ดงนนในประเดนนมความสอดคลอง

วธการดาเนนงานกบวตถประสงคโครงการ

วตถประสงคของโครงการคอตองการใหหนวยงานราชการเปนแบบอยางทดในการจดสถานททางานเปนเขต

ปลอดบหรตามกฎหมายและมการจดเขตสบบหรทเหมาะสมสาหรบผสบบหรไดสบบหรตามจดทแตละหนวยงานกาหนดไว

และยงตองการให ประชาชนมความรเกยวกบกฎหมายทเกยวของกบสทธของตวเองทจะทาใหปลอดภยจากควนบหร โดย

ไดมการจดกจกรรมขอความรวมมอกบผวาราชการจงหวดลงนามบนทกขอตกลงรวมมอและสงการใหหนวยงานราชการท

อยในจงหวดไดดาเนนการจดสถานททางานใหเปนเขตปลอดบหรตามทกฎหมายกาหนด มการชแจงแนวทาง ในการ

ปฏบตการจดสถานทราชการใหเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายอยางเปนรปธรรมรวมกบ ๗๕ จงหวด และจดทาแผน

โครงการ/กจกรรมของจงหวดนารอง ๔ จงหวดในการรณรงคใหสถานทราชการของจงหวดนารองปลอดบหรตามกฎหมาย

จดทาสอประชาสมพนธ จดกจกรรมรณรงคเพอการงดสบบหรและประชาสมพนธผานสอ จดนทรรศการเผยแพรเชงวชาการ

เพอใหความรความเขาใจเกยวกบโทษ พษ ภย จากการสบบหร รวมถงผลกระทบจากการไดรบควนบหรของผไมสบบหร

และกฎหมายทเกยวของ จงมความสอดคลองในประเดนน

กจกรรมและวธการดาเนนงานสอดคลองกน

ผลการวเคราะหความสอดคลองระหวางกจกรรมของโครงการกบการดาเนนงาน ดงตารางท ๓-๒

ตารางท ๓--๒ แสดงกจกรรมของโครงการมความสอดคลองกบการดาเนนงาน

กจกรรม รายละเอยดวธการดาเนนงาน

๑. กจกรรมดานการประชาสมพนธ

- จดทาสอประชาสมพนธ

- จดพธลงนามบนทกขอตกลง (MOU)

- จดประชมชแจงแนวทางในการปฏบตการจดสถานทราชการใหเปนเขตปลอดบหร

๒. กจกรรมดานการรณรงค - จดกจกรรมรณรงคเพอการงดสบบหรและประชาสมพนธผานสอ

- จดนทรรศการเผยแพรเชงวชาการเพอใหความรความเขาใจเกยวกบโทษ พษ ภย

จากการสบบหร รวมถงผลกระทบจากการไดรบควนบหรของผไมสบบหรและกฎหมาย

ทเกยวของ

๓. กจกรรมดานการประเมนผล - จดประชมชแจงเพอเตรยมความพรอมรบการตรวจประเมนฯ

- ประเมนเชงกายภาพ/คณภาพ

๓-๓

ผลผลตกบกจกรรม

จากการพจารณา ผลผลตทตองการคอหนวยงานราชการจดสถานทราชการจดสถานททางานใหเปนเขต

ปลอดบหร กบกจกรรมโครงการมความสอดคลองกน โดยไดมการจดกจกรรมขอความรวมมอกบผวาราชการจงหวดลงนาม

บนทกขอตกลงรวมมอและสงการใหหนวยงานราชการทอยในจงหวดไดดาเนนการจดสถานททางานใหเปนเขตปลอดบหร

ตามทกฎหมายกาหนด และ จดประชมชแจงแนวทางในการปฏบตการจดสถานทราชการใหเปนเขตปลอดบหร

ตารางท ๓-๓ ผลการวเคราะหความสอดคลองของโครงการสถานทราชการปลอดบหร

ประเดนความสอดคลอง สอดคลอง ไมสอดคลอง

วตถประสงค

- หนวยงานราชการเปนแบบอยางทดในการจดสถานททางานเปนเขตปลอด

บหรตามกฎหมาย

- ผสบบหรไดสบบหรตามจดทแตละหนวยงานกาหนดไว

- ประชาชนมความรเกยวกบกฎหมายทเกยวของกบสทธของตวเองทจะทาให

ปลอดภยจากควนบหร

กจกรรม

- กจกรรมดานการประชาสมพนธ

- กจกรรมดานการรณรงค

- กจกรรมดานการประเมนผล

วธดาเนนการ

- จดทาสอประชาสมพนธ

- จดพธลงนามบนทกขอตกลง (MOU)

- จดประชมชแจงแนวทางในการปฏบตการจดสถานทราชการใหเปนเขต

ปลอดบหร

- จดกจกรรมรณรงคเพอการงดสบบหรและประชาสมพนธผานสอ

- จดนทรรศการเผยแพรเชงวชาการเพอใหความรความเขาใจเกยวกบโทษ

พษ ภย จากการสบบหร รวมถงผลกระทบจากการไดรบควนบหรของผไมสบ

บหรและกฎหมายทเกยวของ

- จดประชมชแจงเพอเตรยมความพรอมรบการตรวจประเมนฯ

- ประเมนเชงกายภาพ/คณภาพ

กลมผใชประโยชน

- เจาหนาทสงกดหนวยราชการภายใตสงกด ๒๙ หนวยราชการ

- ประชาชนทวไป

ผลผลตของแผนงาน

หนวยงานราชการทงสวนกลางและสวนภมภาคจดสถานทราชการเปนเขต

ปลอดบหรถกตองตามกฎหมาย

/

/

/

/

/

/

/

/

/

/

/

/

/

/

/

/

รวม

ขอคดเหน[T1]: ดเหมอนไมสอดคลองกบวธการดาเนนงาน เพราะไมมขอไหนสอใหเหนวาจะสรางความรให ประชาชน ถาจะเปนสอประชาสมพนธ ตองเชควาสอเปนแบบใด??? เพมเตมตวสนาเงนไดมยคะ

๓-๔

๓.๓ การประเมนบทบาทของหนวยงานทรบผดชอบโครงการ

กระทรวงสาธารณสขเปนหนวยงานหลก ทตองทาหนาทในการเฝาระวง ดแลใหกฎหมายมผลในทางปฏบต

จงไดตง สานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ เปนการภายใน สงกดกรมควบคมโรค

เปนองคกรทจดตงขนใหม จากกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอลและ ยาสบ เพอใหการดาเนนการควบคมการบรโภค

เครองดมแอลกอฮอลและยาสบเปนไปดวยด มประสทธภาพ และ 3เปนหนวยงานทดแลรบผดชอบงานดานการควบคมการ

บรโภคยาสบ และใหการสนบสนนการ ละ เลกสบบหร เพอเปนการใหความร เรองบหร โทษ พษ ภยของการสบบหร แก

เดก เยาวชน ประชาชน สถาบนการศกษา สถานประกอบการ และหนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน ตลอดจน

การคมครองสขภาพของผไมสบบหร ตามพระราชบญญตคมครองสขภาพผไมสบบหร พ.ศ.๒๕๓๕ และการหามจาหนาย

บหรใหกบเดกอายตากวา ๑๘ ป ตามพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. ๒๕๓๕ 3 โดยมหนาทความรบผดชอบ

ดงน

ปฏบตตามภารกจทระบไวตามกฎหมายทเกยวของ

๑. ศกษา คนควา วเคราะหวจย พฒนาวชาการและเทคโนโลยดานปองกนควบคมการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลและยาสบ รวมทงผลกระทบอนเนองจากการดมแอลกอฮอลและการบรโภคยาสบ พรอมดวยการกาหนด

มาตรฐาน หลกเกณฑ ยทธศาสตรและรปแบบการดาเนนงานดานบรหาร รกษาเพอลด ละ เลก การบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลและยาสบ

๒. วเคราะห สงเคราะห และสรปเพอดาเนนการออกขอเสนอแนะเชงนโยบาย กฎหมาย กฎประกาศ

ระเบยบ รปแบบ เทคนคการควบคมปองกนการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ รวมทงผลกระทบอนเนองจากการ

ดมแอลกอฮอลและการบรโภคยาสบ

๓. จดระบบและกลไกการเฝาระวง รวมทงการพฒนาเครอขายการปองกนควบคมการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลและยาสบ รวมทงผลกระทบอนเนองจากการการดมแอลกอฮอลและการบรโภคยาสบ

๔. เปนศนยประสานงานและถายทอดองคความรและเทคโนโลยในการปองกนควบคมการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลและยาสบ รวมทงผลกระทบอนเนองจากการการดมแอลกอฮอลและการบรโภคยาสบ รวมถงเปนศนยรบเรอง

รองเรยนและบงคบใชกฎหมายเพอควบคมการละเมดกฎหมายทเกยวของ

๕. ปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย

การจดโครงสรางองคกร/บคลากร

เนองจากเปนองคกรทจดตงขนใหม จากกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอลและยาสบกรมควบคมโรค เพอ

เปนหนวยงาน ในการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ ซงมภารกจตอเนอง และเรงดวน ยงมไดรบการจดสรร

อตรากาลงตามกรอบอตรากาลงทแทจรง ซงยงรอการพจารณาจากกลมพฒนาระบบบรการ (ก.พ.ร.) ของกระทรวง

สาธารณสข จงสงผลใหมบคลากรไมเพยงพอ ซงอาจเปนขอจากดทาใหไมสามารถขบเคลอนงานไดอยางเตมท

๓-๕

ตารางท ๓-๔ บคลากรประจาสานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ

กลมงาน จานวนบคลากรตามกรอบ (คน) จานวนบคลากรปฏบตงานจรง (คน)

สงเสรมสนบสนนวชาการ - ขาราชการ ๑๕

- ลกจาง ๑

- ขาราชการ ๒

- ลกจาง -

พฒนาวชาการ - ขาราชการ ๑๐

- ลกจาง ๖

- ขาราชการ ๕

- ลกจาง ๙

พฒนาและบงคบใชกฎหมาย - ขาราชการ ๑๒

- ลกจาง ๓

- ขาราชการ ๒

- ลกจาง ๑๖

เฝาระวงการละเมดกฎหมาย - ขาราชการ ๑๗

- ลกจาง ๖

- ขาราชการ ๑

- ลกจาง ๗

สอสารสาธารณะและเครอขาย - ขาราชการ ๙

- ลกจาง ๔

- ขาราชการ ๓

- ลกจาง ๖

ฝายบรหารทวไป - ขาราชการ ๑๑

- ลกจาง ๘

- ขาราชการ ๑

- ลกจาง ๙

จดออน :

๑. เปนองคกรทจดตงขนใหม จากกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอลและกรมควบคมโรค เพอเปนหนวยงาน

ในการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ ซงมภารกจตอเนอง และเรงดวน ยงมไดรบการจดสรรอตรากาลงตามกรอบ

อตรากาลงทแทจรง ซงยงรอการพจารณาจาก กลมพฒนาระบบบรการ ของกระทรวงสาธารณสข จงสงผลใหมบคลากรไม

เพยงพอ

๒ . งานสนบสนนการทางานดานวชาการยงไมครอบคลม และไมเอออานวยในการปฏบตงาน

๓. มบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะทางสง แตมจานวนนอยมาก

๔. บคลากรสวนใหญเปนลกจาง ซงมการเขา-ลาออกบอย สงผลใหมการสญเสยบคลากรทมประสบการณ

และขาดความตอเนองของระบบงาน

๕. ระบบบรหารจดการภายในยงไมเปนระบบทชดเจน

๖. การสอสารผานเวบไซตสวนใหญยงเปนการสอสารทางเดยว ประชาชนยงเขามารวมในการแลกเปลยนความ

คดเหนหรอรองเรยนผานชองทางนนอย

๗. พนกงานเจาหนาททรบผดชอบงานดานการควบคมการบรโภคยาสบและเครองดมแอลกอฮอลในสวนภมภาค

ไมไดรบผดชอบงานดานนเพยงอยางเดยว ประกอบกบจานวนบคลากรมนอยและพนททรบผดชอบมปญหามากนอย

แตกตางกน

สดสวนของงบประมาณของโครงการสถานทราชการเปนเขตปลอดบหร

โครงการสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรไดรบการจดสรรงบประมาณในการดาเนนงาน ๘,๖๕๕,๕๐๐

บาท คดเปนรอยละ ๒๖.๖๐ ของงบประมาณแผนงานท ๑๐ และรอยละ ๑๙.๐๘ ของงบดาเนนงานสานกโรคไมตดตอ

๓-๖

๓.๔ ผลการประเมนตามกรอบการศกษา

ผลการตรวจประเมนทางกายภาพของสถานทราชการในจงหวดตางๆ ในการจดสถานทราชการปลอดบหร

ตามกฎหมาย คณะประเมนไดรบขอมลการตรวจประเมนทางกายภาพกลบมาจานวน ๒๑๓ ชด คดเปนรอยละ ๕๖.๘ ของ

ขอมลตามแผนการประเมน จาก ๔๕ จงหวด โดยแบงตามประเภทสถานทราชการ ไดดงน ศาลากลางจงหวด รอยละ ๒๐.๖

สานกงานสาธารณสขจงหวด รอยละ ๒๒.๑ ทวาการอาเภอ รอยละ ๑๘.๖ โรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป รอยละ

๑๙.๖ สถานตารวจภธรอาเภอเมอง รอยละ ๑๙.๑

สวนราชการททาการสารวจมขนาดของหนวยงาน ทมจานวนอาคารโดย เฉลย ๓.๗ อาคาร ซงมปรมาณ

ประชาชนทเขามา ใชบรการในบรเวณสถานทราชการ ในจานวนมาก (คอ ๕๑ คน ขนไป) รอยละ ๕๕ มจานวนปานกลาง

(คอ ๒๖-๕๐ คน) รอยละ ๒๖.๓ และจานวนนอย (คอ ๑-๒๕ คน) รอยละ ๑๘.๗

ตารางท ๓.๕ผลการเปรยบเทยบประเภทสวนราชการอน กบศาลากลางจงหวด

ประเภทสวนราชการ จงหวดอนๆ จงหวดขบเคลอน

จด(รอยละ) ไมจด(รอยละ) จด(รอยละ) ไมจด(รอยละ)

ศาลากลางจงหวด ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๐.๐

สานกงานสาธารณสขจงหวด ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๐.๐

ทวาการอาเภอ ๗๖.๙ ๒๓.๑ ๑๐๐.๐ ๐.๐

รพศ./รพท. ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๐.๐

สถานตารวจภธรอาเภอเมอง ๘๙.๗ ๑๐.๓ ๑๐๐.๐ ๐.๐

จากตารางท ๓.๔ พจารณาการจดสถานทราชการเปรยบเทยบจงหวดทมการขบเคลอนโดยการจดกจกรรม

ดานการประชาสมพนธ กจกรรมดานการรณรงคและประเมนผล พบวา มการดาเนนการจดบรเวณหรอดาเนนการให

สถานทราชการเปนเขตปลอดบหร ครบ ทกสวนราชการ ขณะทสวนราชการในจงหวดอนๆ ทไมไดมการขบเคลอน พบวา

ศาลากลางจงหวด สานกงานสาธารณสขจงหวด โรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป มการดาเนนการใหสถานทราชการ

เปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย เนองจากเปนหนวยงานทอยภายใตสงกดกระทรวงสาธารณสขโดยตรงจงมการดาเนนงาน

ในการจดสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรอยางตอเนอง ทงนยงมตวชวดผลการปฏบตราชการของกรมควบคมโรคใน

ปงบประมาณ ๒๕๕๐-๒๕๕๑ เกยวกบการดาเนนการผลกดนใหโรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป มการจดเปนเขตปลอด

บหร ขณะทยงมสวนราชการบางแหง คอ ทวาการอาเภอ, สถานตารวจภธรอาเภอเมอง บางแหงไมไดจดสถานทราชการให

เปนเขตปลอดบหร รอยละ ๒๓.๑ และรอยละ ๑๐.๓ ตามลาดบ จะเหนไดวาการจดการของจงหวดขบเคลอน สงผลใหสวน

ราชการตางๆ ดาเนนการจดสถานทราชการปลอดบหรตามกฎหมายทกาหนดไดอยางครบถวน

๓-๗

ตารางท ๓.๖ ผลการตดเครองหมายเขตปลอดบหรตามจดตาง ๆทกฎหมายกาหนด

ภาพรวมทกสวนราชการ จงหวดอนๆ จงหวดขบเคลอน

พษณโลก อบลราชธาน สตล

ไมม

(รอยละ)

ม

(รอยละ)

ไมม

(รอยละ)

ม

(รอยละ)

ไมม

(รอยละ)

ม

(รอยละ)

ไมม

(รอยละ)

ม

(รอยละ)

ทางเขาออกของสถานทราชการ ๒๓.๖ ๗๖.๔ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๒๐.๐ ๘๐.๐

ภายในอาคารสถานทราชการ ๔.๘ ๙๕.๒ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐

หองอาหาร/โรงอาหาร ๖๓.๙ ๓๖.๑ ๘๐.๐ ๒๐.๐ ๔๐.๐ ๖๐.๐ ๓๓.๓ ๖๖.๗

หนาหองสขา ๒๑.๓ ๗๘.๗ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๒๕.๐ ๗๕.๐

ตโทรศพทสาธารณะ ๗๑.๗ ๒๘.๓ ๖๐.๐ ๔๐.๐ ๖๐.๐ ๔๐.๐ ๓๓.๓ ๖๖.๗

ลฟตโดยสาร ๗๔.๙ ๒๕.๑ ๔๐.๐ ๖๐.๐ ๘๐.๐ ๒๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐

ยานพาหนะโดยสารทเปนสวนกลาง ๘๔.๑ ๑๕.๙ ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐ ๐.๐

หองประชม อบรม หรอสมมนา ๔๒.๓ ๕๗.๗ ๒๐.๐ ๘๐.๐ ๒๐.๐ ๘๐.๐ ๒๐.๐ ๘๐.๐

หองสมด ๗๖.๘ ๒๓.๒ ๘๐.๐ ๒๐.๐ ๖๐.๐ ๔๐.๐ ๐.๐ ๑๐๐.๐

อาคารสถานทออกกาลงกายในรม ๘๘.๔ ๑๑.๖ ๖๐.๐ ๔๐.๐ ๘๐.๐ ๒๐.๐ ๒๐.๐ ๘๐.๐

อาคารอฒจนทรดกฬาหรอการแสดง ๑๐๐.๐ - - - - - - -

จากตารางท ๓.๕ พบวาความครบถวนของการตดเครองหมายเขตปลอดบหรตามกฎหมายของจงหวดทไมม

การขบเคลอน เทยบกบจงหวดทมการขบเคลอนไมมความแตกตางกนมาก สวนใหญสถานททไมมเครองหมายเขตปลอด

บหร ไดแก สถานทออกกาลงกายในรม ยานพาหนะสวนกลาง หองสมด ตโทรศพทสาธารณะ และหองอาหาร/โรงอาหาร

จากการดาเนนการจดสถานทราชการปลอดบหร ทดาเนนการใหหนวยงานราชการเปนเขตปลอดบหร ดวย

การตดปายหรอสญลกษณ “เขตปลอดบหร ” ตามจดตางๆ ทกฎหมายกาหนดกระจายทวหนวยงานอยางชดเจน แสดงให

เหนวา หนวยงานไดดาเนนการจดสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรไดเปนอยางดในระดบหนง ซงเนนในเรองของการ

เผยแพรและประชาสมพนธในรปแบบของเอกสารสอตางๆ มากกวารปแบบอน ในสวนสถานททไมมเครองหมายเขตปลอด

บหร ผประเมนไดสอบถามหวหนาสวนราชการและผทรบผดชอบการจดสถานทราชการปลอดบหรไมทราบวาเปนจดทตอง

ตดปายหรอสญลกษณ “เขตปลอดบหร ”ดวย เชน ยานพาหนะสวนกลาง หองสมด หองอาหาร/โรงอาหาร อยางไรกตาม

สถานททไมไดตดเครองหมายเขตปลอดบหรเหลาน ถอวาเปนสถานทผใชบรการสวนใหญมความตระหนกวาควรเปนเขต

ปลอดบหรอยางเปนปกตวสย

ตารางท ๓.๗ ผสบบหรในเขตปลอดบหรจาแนกตามสวนราชการ

ประเภทสวนราชการ ไมมผสบบหรในเขตฯ

(รอยละ)

มผสบบหรในเขตฯ

(รอยละ)

เฉลย

(คน)

ศาลากลางจงหวด ๗๔.๔ ๒๕.๖ ๕.๖

สานกงานสาธารณสขจงหวด ๙๐.๗ ๙.๓ ๔.๓

ทวาการอาเภอ ๘๙.๕ ๑๐.๕ ๘.๐

รพศ. /รพท. ๗๖.๙ ๒๓.๑ ๘.๓

สถานตารวจภธรอาเภอเมอง ๖๔.๑ ๓๕.๙ ๔.๐

ขอคดเหน[T2]: สวนนเปนเงอนไขทสวนราชการตองทาตาม MOU ใชหรอไม ตอบ ไมใชคะ เปนการทาMOU ทจะจดสถานทและตดเครองหมายเขตปลอดบหรหรอเขตสบบหรให ถกตองตามกฎหมายอยางตอเนองเปนรปธรรม และใหมการบงคบใช กฎหมายอยางจรงจง ไมไดเจาะจงเกยวกบ การประชาสมพนธและไมไดกาหนดวธวาจะดาเนนการในรปแบบใด

๓-๘

ในการประเมนทางกายภาพ พบวามบคลากรและประชาชนทเขามาตดตอราชการฝาฝนสบบหรในเขตปลอด

บหรเฉลยสงสดประมาณ ๘ คนและสถานททมผฝาฝนมากทสดคอสถานตารวจภธรอาเภอเมอง ถงรอยละ ๓๕.๙ แสดงให

เหนถงความไมตระหนกในการปฏบตตามทกฎหมายกาหนด / การบงคบใชกฎหมาย จงจาเปนตองมการเรง และเหน

ความสาคญของ ประชาสมพนธเพอใหเกดการรบรผานสอตางๆ ใหมากขน เพอสรางความตระหนกและปลกจตสานก

รวมกนในการรกษาสทธของผไมสบบหร

ตารางท ๓.๘ ผสบบหรในเขตปลอดบหรจาแนกตามจงหวดทขบเคลอนพเศษกบจงหวดอน ๆ

จงหวด ไมมผสบบหรในเขตฯ

(รอยละ)

มผสบบหรในเขตฯ

(รอยละ)

เฉลย

(คน)

พษณโลก ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๐

อบลราชธาน ๖๐.๐ ๔๐.๐ ๑.๕

สตล ๑๐๐.๐ ๐.๐ ๐

จงหวดอนๆ ทเหลอ ๗๘.๘ ๒๑.๑ ๕.๙

จงหวดทมการขบเคลอนพเศษไมมผสบบหรในเขตปลอดบหรเลย ไดแก จงหวดพษณโลก และสตล สาหรบ

จงหวดอบลราชธานพบผสบบหรในเขตปลอดบหรเฉลย ๑ – ๒ คน ซงพบนอยกวาจงหวดอนๆ ทมไดมการขบเคลอนซงพบ

ผสบบหรในเขตปลอดบหร เฉลยประมาณ ๖ คน (ตารางท ๓.๗)

สวนราชการทเขาทาการสารวจในภาพรวม พบวา ไม มการจดบรเวณทยกเวนใหมการสบบหรไดตาม

กฎหมาย สงถงรอยละ ๗๕ คอ จงหวดสตลซงเปน จงหวดทมการขบเคลอนพเศษ (ตารางท ๓.๘) เมอพจารณาแยกตาม

ประเภทสวนราชการ พบวา โรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป มการจดบรเวณทยกเวนใหเปนเขตสบบหรเปนการเฉพาะ

นอยทสด รอยละ ๘.๓ ทงน อาจชใหเหนวาบคลากรและผทมาใชบรการท รพศ./รพท. ตางมความตระหนกตอการไมสบ

บหรในสถานทเหลาน ขณะทสถานตารวจภธรอาเภอเมอง เปนสวนราชการทจดใหมบรเวณยกเวนใหสบบหร มากทสด ถง

รอยละ ๖๗.๖ อาจเปนเพราะยงมตารวจสวนใหญสบบหร (ตารางท ๓.๙)

ตารางท ๓.๙ การจดบรเวณยกเวนทใหมการสบบหรไดตามกฎหมาย จาแนกตามจงหวดทมการขบเคลอนพเศษ

และจงหวดอนๆ

จงหวด ไมมการจด (รอยละ) มการจด (รอยละ)

พษณโลก ๖๐.๐ ๔๐.๐

อบลราชธาน ๖๐.๐ ๔๐.๐

สตล ๗๕.๐ ๒๕.๐

จงหวดอนๆ ทเหลอ ๖๑.๕ ๓๘.๕

ตารางท ๓.๑๐ ทมการจดบรเวณยกเวนทใหมการสบบหรไดตามกฎหมาย

ประเภทสวนราชการ ไมมการจด (รอยละ) มการจด (รอยละ)

ศาลากลางจงหวด ๔๗.๔ ๕๒.๖

สานกงานสาธารณสขจงหวด ๖๙.๒ ๓๐.๘

ทวาการอาเภอ ๖๓.๖ ๓๖.๔

รพศ. / รพท. ๙๑.๘ ๘.๓

สถานตารวจภธรอาเภอเมอง ๓๒.๔ ๖๗.๖

ขอคดเหน[T3]: นาจะเปนเรองของความตระหนกในการปฏบตตามทกฎหมายกาหนด/การบงคบใช กฎหมาย

ขอคดเหน[T4]: ด comment ท 3

๓-๙

จงหวดท แสดงเครองหมายเขตสบบหร ณ บรเวณทจดใหเปนทสบบหร ครบถวน ในจงหวดทมการ

ขบเคลอนพเศษ ไดแก จงหวดพษณโลกและสตล ยกเวนจงหวดอบลราชธาน (ตารางท ๓.๑๐) สวนราชการท เครองหมาย

เขตสบบหร ณ บรเวณทจดใหเปนทสบบหร ไดแก สถานตารวจภธรอาเภอเมอง

ตารางท ๓.๑๑ มเครองหมายสบบหร จาแนกตามจงหวดทมการขบเคลอนพเศษและจงหวดอน ๆ

จงหวด ไมม (รอยละ) ม (รอยละ)

พษณโลก ๐.๐ ๑๐๐.๐

อบลราชธาน ๕๐.๐ ๕๐.๐

สตล ๐.๐ ๑๐๐.๐

จงหวดอนๆ ทเหลอ ๖๕.๙ ๓๔.๑

ตารางท ๓.๑๒ มเครองหมายสบบหร จาแนกตามสวนราชการ

ประเภทสวนราชการ ไมม (รอยละ) ม (รอยละ)

ศาลากลางจงหวด ๗๒.๗ ๒๗.๓

สานกงานสาธารณสขจงหวด ๕๒.๙ ๔๗.๑

ทวาการอาเภอ ๖๔.๗ ๓๕.๓

รพศ. / รพท. ๘๐.๐ ๒๐.๐

สถานตารวจภธรอาเภอเมอง ๕๒.๐ ๔๘.๐

นอกจากการแสดงเครองหมายเขตสบบหร ณ บรเวณทจดใหเปนทสบบหร แลวยงตองคานงสภาพและ

ลกษณะของเขตสบบหรดวย โดยเขตสบบหรจะตองเปนไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๙) พ.ศ.๒๕๔๐

กลาวคอ จะตองคานงถง

๑. ไมอยในบรเวณทกอใหเกดความเดอดรอนราคาญแกผอน

๒. ไมอยในบรเวณทางเขา-ออก ของสถานทสาธารณะทไดรบการคมครอง

๓. ไมอยในบรเวณทเปดเผย ซงเปนทเหนไดชดเจนแกผมาใชสถานทนน

และจากการสงเกตการจดบรเวณทยกเวนพบวา

๑) อยในบรเวณทกอใหเกดความเดอดรอนราคาญแกประชาชนขางเคยง รอยละ ๑๕.๔

๒) อยในบรเวณทางเขา-ออกของสถานททมการคมครองสขภาพผไมสบ รอยละ ๑๓.๒

๓) อยในบรเวณทเปดเผยอนเปนทเหนไดชดแกผมาใชสถานทนน รอยละ ๑๗.๖

๔) มบรเวณทสบบหรมทเขยบหร/ถงทราย/ทดบบหร รอยละ ๔๕.๙

พจารณาสภาพและลกษณะของเขตสบบหร จาแนกตามสวนราชการ (ตารางท ๓.๑๒) พบวา สถาน

ตารวจภธรอาเภอเมอง เปนสวนราชการทไมไดจดสภาพและลกษณะของเขตสบบหรดวยโดยเขตสบบหรใหเปนไปตาม

ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๙) พ.ศ.๒๕๔๐ สงกวาสวนราชการอนๆ และไมเปนไปตาม พ.ร.บ.คมครองสขภาพ

ของผไมสบบหร พ.ศ.๒๕๓๕ ทงน เพราะการจดเขตสบบหรยงอยในบรเวณทกอใหเกดความเดอดรอนราคาญแกประชาชน

ขางเคยง อยในบรเวณทางเขา-ออกของสถานททมการคมครองสขภาพผไมสบ รวมทงอยในบรเวณทเปดเผยอนเปนทเหน

ไดชดแกผมาใชสถานทนน

๓-๑๐

ตารางท ๓.๑๓ สภาพและลกษณะของเขตสบบหร จาแนกตามสวนราชการ

ประเภทสวนราชการ

อยในบรเวณทกอใหเกด

ความเดอดรอนราคาญแก

ประชาชนขางเคยง

(รอยละ)

อยในบรเวณทางเขา-

ออกของสถานททม

การคมครองสขภาพผ

ไมสบ (รอยละ)

อยในบรเวณท

เปดเผยอนเปนทเหน

ไดชดแกผมาใช

สถานทนน (รอยละ)

มบรเวณทสบบหรม

ทเขยบหร/ถงทราย/

ทดบบหร (รอยละ)

ศาลากลางจงหวด ๒๐.๐ ๑๕.๐ ๓๐.๐ ๖๒.๕

สนง.สาธารณสขจงหวด ๑๑.๘ ๑๑.๘ ๕.๙ ๓๘.๑

ทวาการอาเภอ ๐.๐ ๐.๐ ๐.๐ ๔๗.๖

รพศ./รพท. ๐.๐ ๐.๐ ๐.๐ ๗.๑

สถานตารวจภธรอาเภอเมอง ๓๒.๐ ๒๘.๐ ๓๖.๐ ๕๑.๗

จงหวดทมการขบเคลอนพเศษมการดาเนนการตามกฎหมายในการหามมการโฆษณาประชาสมพนธ

ผลตภณฑยาสบ ครบถวนทกจงหวด ขณะทจงหวดทไมไดมการขบเคลอนยงมบางสวนราชการทมการ โฆษณา

ประชาสมพนธผลตภณฑยาสบ อยประมาณ รอยละ ๔ (ตารางท ๓.๑๓) และพบวาศาลากลางจงหวด เปนสวนราชการท ม

การโฆษณาประชาสมพนธผลตภณฑยาสบ สงสด ซงเปนสถานททผวาราชการจงหวดทางานและเปนผลงนามทาขอตกลง

ในการจดสถานทราชการเปนเขตปลอดบหร รองลงมา คอ สถานตารวจภธรอาเภอเมอง และ รพศ./รพท. (ตารางท ๓.๑๔)

อยางไรกตาม สานกงานสาธารณสขจงหวดและทวาการอาเภอ ไมมการโฆษณาประชาสมพนธผลตภณฑยาสบเลย

ตารางท ๓.๑๔ มการโฆษณาประชาสมพนธผลตภณฑยาสบ จาแนกตามจงหวดทมการขบเคลอนพเศษและจงหวดอนๆ

จงหวด ไมม (รอยละ) ม (รอยละ)

พษณโลก ๑๐๐.๐ ๐.๐

อบลราชธาน ๑๐๐.๐ ๐.๐

สตล ๑๐๐.๐ ๐.๐

จงหวดอนๆ ทเหลอ ๙๖.๐ ๔.๐

ตารางท ๓-๑๕ มการโฆษณาประชาสมพนธผลตภณฑยาสบ จาแนกตามสวนราชการ

ประเภทสวนราชการ ไมม (รอยละ) ม (รอยละ)

ศาลากลางจงหวด ๙๒.๙ ๗.๑

สนง.สาธารณสขจงหวด ๑๐๐.๐ ๐.๐

ทวาการอาเภอ ๑๐๐.๐ ๐.๐

รพศ./รพท. ๙๗.๕ ๒.๕

สถานตารวจภธรอาเภอเมอง ๙๔.๙ ๕.๑

จากการสงเกตพบวายงมบางจงหวดทพบเหนกา รจาหนายผลตภณฑยาสบใหเดกอายตากวา ๑๘ ป รอยละ

๑.๗ ซงเปนจงหวดอนๆ ทไมไดมการขบเคลอนพเศษ และพบวาศาลากลางเปนสวนราชการทพบเหนวามการกา รจาหนาย

ผลตภณฑยาสบใหเดกอายตากวา ๑๘ ป สงกวาสวนราชการอนๆ รองลงมา คอ สถานตารวจภธรอาเภอเมอง

๓-๑๑

ตารางท ๓-๑๖ การจาหนายผลตภณฑยาสบใหเดกอายตากวา ๑๘ ป จาแนกตามจงหวดทมการขบเคลอนพเศษและ

จงหวดอนๆ

จงหวด ไมม (รอยละ) ม (รอยละ)

พษณโลก ๑๐๐.๐ ๐.๐

อบลราชธาน ๑๐๐.๐ ๐.๐

สตล ๑๐๐.๐ ๐.๐

จงหวดอนๆ ทเหลอ ๙๘.๓ ๑.๗

ตารางท ๓-๑๗ การจาหนายผลตภณฑยาสบใหเดกอายตากวา ๑๘ ป จาแนกตามประเภทสวนราชการ

ประเภทสวนราชการ ไมม (รอยละ) ม (รอยละ)

ศาลากลางจงหวด ๙๔.๗๔ ๕.๒๖

สนง.สาธารณสขจงหวด ๑๐๐.๐๐ ๐.๐๐

ทวาการอาเภอ ๑๐๐.๐๐ ๐.๐๐

รพศ./รพท. ๑๐๐.๐๐ ๐.๐๐

สถานตารวจภธรอาเภอเมอง ๙๗.๑๔ ๒.๘๖

๓-๑๒

บทท ๔ ขอเสนอแนะเชงยทธศาสตรตอการปรบเปลยนแผนงาน/โครงการ

ในการดาเนนงานโครงการสถานทราชการปลอดบหร กระทรวงสาธารณสขไดรวมมอกบ ๒๐ กระทรวงและ

๙ หนวยงานราชการขน (เฉพาะในสวนกลาง) ตงแต ป ๒๕๔๙โดยการลงนามในบนทกขอตกลงความรวมมอในการจด

สถานทราชการใหเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายกบสานกงานปลดกระทรวงของกบ ๒๐ กระทรวงและ ๙ หนวยงาน

ราชการในสวนกลาง และไดดาเนนการอยางตอเนองโดยการขยายผลครอบคลมทงในสวนกลางและสวนภมภาค ทงนไดรบ

การสนบสนนในการดาเนนงานจากสานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพดวยทไดตระหนกถงความรนแรงของ

โทษ พษภยของบหรและคณภาพชวตทดของคนไทย จงรวมมอกนเพอดาเนนการใหสถานททางานจดเขตปลอดบหร เพอ

เปนแบบอยางทดในการปฏบตใหถกตองตามกฎหมาย และเปนแนวทางแกผประกอบการของสถานทสาธารณะอนๆ ดวย

เพอใหสอดคลองกบความตองการและแนวทางความรวมมอในการจดสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายของ

เจาหนาทททางานในสถานทราชการ และในป ๒๕๕๑ ขยายผลลงสสวนภมภาคจงไดมการลงนามบนทกขอตกลงความ

รวมมอกนทาใหการดาเนนการสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายกบผวาราชการจงหวด ๗๕ จงหวดยกเวน

กรงเทพมหานคร เนองจากการลงนามดงกลาวเปรยบเสมอนพนธะสญญาทแตละหนวยงานตองดาเนนการ นอกจากนเปน

การเปนถายทอดนโยบายจากผบรหารระดบสงสการปฏบตอกดวย

ขอเสนอแนะในการดาเนนงาน

๑) การขยายผลในระดบภมภาค โดยมผวาราชการจงหวดเปนแกนนา เพอสรางกระแสรณรงค

ประชาสมพนธสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย นอกจากการจดทา MOU กบผวาราชการจงหวดทกจงหวด

แลว ควรเสนอใหผวาราชการจงหวดมการทา MOU ตอยอดใหครอบคลมทกหนวยงานในระดบจงหวด

๒) การออกตรวจสถานทโดยมผบรหารหนวยงานเปนแกนนา จะชวยใหการจดสถานทราชการประสบ

ผลสาเรจมากขน และเปนการสรางแรงจงใจใหบคลากรภายในเกดความสนใจและตองการมสวนรวมมากขน

๓) ใหมการขยายจงหวดทมการขบเคลอนพเศษดวยการใชการณรงคสรางกระแสการบงคบใชกฎหมายและ

ความรทเกยวของกบกฎหมายสถานทราชการปลอดบหรใหมากขน เพอสรางความเขาใจแกหนวยงานราชการในภมภาค

ใหสามารถปฏบตตามไดอยางถกตอง อกทงจะสงผลในการสรางการเรยนรกบภาคประชาชนคขนานกนไป

๔) นาเรองการกาหนดใหสถานทราชการเปนเขตปลอดบหร จดอยในมาตรฐานคณภาพขององคกร (ISO)

จะชวยใหการปฏบตคลองตวมากขน เพอความเปนเลศในการดแลบคลากรใหมความ

ปลอดภย โดยผลกดนเขาไปอยในงานประจาของผบรหาร

๕) เพมการประชาสมพนธ /การชแจงผานสอมวลชนตางๆ ถงมาตรการการจดสถานทราชการของ๒๙

หนวยงาน จะทาใหขาราชการ/ประชาชนภายนอกรบรการเปลยนแปลง และเกดการปฏบตตาม

กฎหมายมากขน

๖) การจดเขตสบบหร นอกจากจะตดปายเครองหมายเขตสบบหรแลวควรตดโปสเตอรรณรงคในเรองโทษ

พษ ภยจากการสบบหร ณ บรเวณเขตสบบหรดวย

๗) มการประเมนทรพยากรนาเขา เชนปายหามสบบหรมการนาไปใชจรงมากนอยเพยงใดในแตละสวน

ราชการ

๘) ควรมการดาเนนงานของโครงการอยางตอเนองเพอใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรม

๕-๑

ภาคผนวก

แบบสงเกตทางกายภาพ สถานทราชการในการจดเขตปลอดบหรถกตองตามกฎหมาย

คาชแจง แบบสารวจขอมลแบงออกเปน 2 สวน ประกอบดวย สวนท 1 ขอมลทวไป สวนท 2 การจดสถานทราชการปลอดบหรตามกฎหมาย สวนท 1 ขอมลท วไป

ประเภทสวนราชการ 1. ศาลากลางจงหวด 2. สานกงานสาธารณสขจงหวด 3. ทวาการอาเภอ............ 4. รพศ./รพท............................ 5. สถานตารวจภธรอาเภอเมอง.....................

1. จงหวด................................................ 2. ขนาดของหนวยงาน...............................อาคาร 3. ปรมาณประชาชนทเขามาในบรเวณสถานทราชการ นอย ปานกลาง มาก สวนท 2 การจดสถานทราชการปลอดบหรตามกฎหมาย

4. เขตปลอดบหร 4.1 จดบรเวณหรอดาเนนการใหสถานทราชการเปนเขตปลอดบหรหรอไม จด ไมจด 4.2 มเครองหมายเขตปลอดบหร ทางเขาออกของสถานทราชการ ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม ภายในอาคารสถานทราชการ ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม หองอาหาร/โรงอาหาร ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม หนาหองสขา ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม ตโทรศพทสาธารณะ ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม ลฟตโดยสาร ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม ยานพาหนะโดยสารทเปนสวนกลาง ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม หองประชม อบรม หรอสมมนา ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม หองสมด ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม อาคารโรงมหรสพ ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม อาคารสถานทออกกาลงกายในรม ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม อาคารอฒจนทรดกฬาหรอการแสดง ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม 4.3 มผสบบหรในเขตปลอดบหร ม.........คน ไมม

5. บรเวณทยกเวนใหมการสบบหรไดตามกฎหมาย 5.1 จดบรเวณทยกเวนใหมการสบบหร จด ไมจด (ไมตองตอบ ขอท 5.2 – 5.3) 5.2 มเครองหมายสบบหร ม ไมม 5.3 สภาพและลกษณะของเขตสบบหร 1) อยในบรเวณทกอใหเกดความเดอดรอนราคาญแกประชาชนทอยบรเวณขางเคยง อย ไมอย 2) อยในบรเวณทางเขา-ออกของสถานททใหมการคมครองสขภาพผไมสบบหร อย ไมอย 3) อยในบรเวณทเปดเผยอนเปนทเหนไดชดแกผมาใชสถานทนน อย ไมอย 4) บรเวณทสบบหรมทเขยบหร/ถงทราย/ทดบบหร ม ไมม

6. ภายในสถานทราชการมการโฆษณา/เผยแพรประชาสมพนธผลตภณฑยาสบ ม ไมม 7. มการจาหนายผลตภณฑยาสบ/มการจาหนายบหรใหเดกอายตากวา 18 ป ม ไมม 8. ขอสงเกตจากผประเมนเพมเตม................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

ลาดบท..............

ชอผตรวจประเมนทางกายภาพ............................................. .................................................................. .... ตาแหนง…........................................หนวยงาน..........................................เบอรตดตอ...............................

วนทตรวจประเมน............................... เวลาทตรวจประเมน..............................

หนา 1 จาก 1

บนทกการตรวจสถานทราชการ

ในการจดเขตปลอดบหรถกตองตามกฎหมาย …………………………………………………………………………………………………………………..

วนท.................................................... เวลา.............................น. อาศยอานาจตามความมาตรา ๗ แหงพระราชบญญต

คมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. ๒๕๓๕ พนกงานเจาหนาท มรายนามดงตอไปน

๑..................................................................................................๒......................................................................................

๓....................................................................๔........................................................................๕ .........................................

ไดรวมกนตรวจสถานทราชการ ขอ ๓ (๑) ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๙

เลขท...............หมท..........ตรอก/ซอย.............................ถนน.........................................แขวง/ตาบล................................

เขต/อาเภอ.................................จงหวด..............................โทรศพท....................................โทรสาร................................

ชอผดาเนนการ(ผประสานงาน) ของสถานท.................................................................ตาแหนง......................................

๑. เขตปลอดบหร

๑.๑ บรเวณหรอดาเนนการใหสถานทราชการเปนเขตปลอดบหร จด ไมจด

๑.๒ มเครองหมายเขตปลอดบหร

ทางเขาออกของสถานทราชการ ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

ภายในอาคารสถานทราชการ ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

หองอาหาร/โรงอาหาร ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

หนาหองสขา ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

ตโทรศพทสาธารณะ ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

ลฟตโดยสาร ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

ยานพาหนะโดยสารทเปนสวนกลาง ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

หองประชม อบรม หรอสมมนา ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

หองสมด ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

อาคารโรงมหรสพ ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

อาคารสถานทออกกาลงกายในรม ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

อาคารอฒจนทรดกฬาหรอการแสดง ทงหมด..........จด ม.........จด ไมม

๑.๓ มผสบบหรในเขตปลอดบหร ม จานวน.........คน ไมม

๒. บรเวณทยกเวนใหมการสบบหรไดตามกฎหมาย ม ไมมใหขามไปขอ ๓

๒.๑ จดบรเวณทยกเวนใหมการสบบหร จด ไมจด

๒.๒ มเครองหมายสบบหร ม ไมม

๒.๓ สภาพและลกษณะของเขตสบบหร

- อยในบรเวณทกอใหเกดความเดอดรอนราคาญแกประชาชนทอยบรเวณขางเคยง อย ไมอย

- อยในบรเวณทางเขา-ออกของสถานททใหมการคมครองสขภาพผไมสบบหร อย ไมอย

- อยในบรเวณทเปดเผยอนเปนทเหนไดชดแกผมาใชสถานทนน อย ไมอย

- บรเวณทสบบหรมทเขยบหร/ถงทราย/ถงขยะ ม ไมม

ภาคผนวก ๒

หนา 1 จาก 3

๓. มการกระทาอยางหนงอยางใด ดงน

- มการโฆษณา และเผยแพรประชาสมพนธผลตภณฑยาสบ ม ไมม

- มการจาหนายผลตภณฑยาสบหรอมการจาหนายบหรใหเดกทมอายตากวา ๑๘ ป ม ไมม

- มการรบการอดหนนหรอสนบสนนดานการเงนและสงอนๆจากอตสาหกรรมยาสบ ม ไมม

๔. ความเปลยนแปลงของจานวนผสบบหร ลดลง เทาเดม เพมขน

๕. การดาเนนการตรวจจบผละเมด ดาเนนการเอง ระบ..............................................................................

แจงศนยรบเรองรองเรยนฯ

ไมมการดาเนนการ

๖. มระบบเฝาระวง ม ระบ...............................................................................................

ไมม

๗. นโยบาย - คาสงแตงตงคณะทางาน / มอบหมายงาน / ผรบผดชอบ ม ไมม

- การประชมชแจงสถานทราชการปลอดบหร ม ไมม

- การตดปายถาวรหนาสถานทราชการ ม ไมม

- จานวนเจาหนาท .......................คน

- มผสบบหร .......................คน

- ผบรหารสบบหรหรอไม สบ ไมสบ

ผลการตรวจ ในการดาเนนการตามพระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. ๒๕๓๕

ถกตอง ไมถกตอง

ตองแกไขอยางเรงดวน

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

ทงนในการตรวจของพนกงานเจาหนาทรายนามขางตน

๑. มไดทาใหทรพยสนทอยในสถานทน สญหายหรอเสยหายหรอเสอมคาแตประการใดและพนกงานเจาหนาทไดชแจง

ใหเขาใจดแลว โดยมไดมการลอลวง ขเขญ และชกจงแตประการใด

๒. ผแทนชอ นาย / นาง / นางสาว ............................................................ตาแหนง.................................................

บตรประจาตวประชาชน/ใบขบข/อนๆ(ระบ)...............................................................เลขท......................................................

ขอรบรองวาจะแจงผดาเนนงานหรอเจาของทราบถงผลการตรวจของพนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตดงกลาว

ขางตน ซงหากมการดาเนนคด จะอางวาไมรไมได

ไดอานเขาใจดแลวขอรบรองวาถกตองจงลงลายมอชอไวเปนสาคญ

หนา 2 จาก 3

ลงชอ.............................................................ผดาเนนงาน / ผแทน

(............................................................)

ลงชอ.............................................................พนกงานเจาหนาท

(............................................................)

ลงชอ.............................................................พนกงาน

(............................................................)

ลงชอ.............................................................พยาน

(............................................................)

ลงชอ.............................................................พยาน

(............................................................)

ลกษณะของหนวยงาน : อาคารทวไป อาคารเชา

ขนาดของหนวยงาน : ม................................อาคาร

ปรมาณของประชาชนทวไปทเขามาภายในบรเวณสถานทราชการ นอย ปานกลาง มาก

หมายเหต

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

หนา 3 จาก 3

บนทกขอตกลงความรวมมอในการจดสถานทราชการเปนเขตปลอดบหร

*************************************************

ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๑๐) พ.ศ.๒๕๔๕ ขอ ๔ (๓) ตามพระราชบญญตคมครอง

สขภาพของผไมสบบหร พ.ศ.๒๕๓๕ กาหนดใหสถานทราชการหรอรฐวสาหกจเปนสถานททใหมการคมครอง

สขภาพของผไมสบบหร ซงกาหนดวาใหจดเปนเขตปลอดบหรท งในขณะทาการใหหรอใชบรการและแสดง

เครองหมายเขตปลอดบหรททางเขา-ออก และภายในทเหนไดชดเจนและแสดงเครองหมายเขตปลอดบหร

ณ บรเวณดงกลาว ยกเวนหองพกสวนตวและบรเวณทจดไวเปนเขตสบบหรเปนการเฉพาะเทานน โดยเขต

สบบหรจะตองเปนไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๔๐ กลาวคอ

๑. ไมอยในบรเวณทกอใหเกดความเดอดรอนราคาญแกผอน

๒. ไมอยในบรเวณทางเขา-ออกของสถานทสาธารณะทไดรบการคมครอง

๓. ไมอยในบรเวณทเปดเผย ซงเปนทเหนไดชดเจนแกผมาใชสถานทนน

พรอมแสดงเครองหมายเขตสบบหร ณ บรเวณทจดใหเปนทสบบหร ผดาเนนการผใดไมปฏบตตามตองระวาง

โทษปรบไมเกนสองหมนบาท และหามมใหผใดสบบหรในเขตปลอดบหร ผใดฝาฝนตองระวางโทษปรบไมเกน

สองพนบาท ประกอบกบพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดมพระราชดารสในวโรกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา

ป พ.ศ.๒๕๔๗ ทรงมความหวงใยในเรองการสบบหรของประชาชน

เปนทยอมรบในทางการแพทยวา ควนบหรเปนผลเสยแกสขภาพของผสบและผทไมสบบหรทอย

ใกลเคยงหลายประการ เชน อาจทาใหเกดมะเรงปอดและอวยวะอน โรคหลอดเลอดหวใจตบอกทงควนบหรยง

ทาใหโรคบางโรค เชน โรคหอบ หด หรอโรคภมแพมอาการกาเรบขน นอกจากนนยงพสจน ไดวาการทผไม

สบบหรตองสดควนบหรซงผอนสบเขาไปยงเปนผลเสยแกสขภาพของผนนเชนเดยวกบทเกดขนกบผสบบหร

เอง โดยเฉพาะอยางยงในกรณทผสดควนบหรนนเปนเดกสมควรทจะคมครองสขภาพของผไมสบบหร มให

ตองไดรบควนบหรในสถานทสาธารณะ โดยการหามสบบหรในบางสถานทหรอการจดเขตใหสบบหร

โดยเฉพาะ

เพอสนองพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและเปนการปองกนมใหผไมสบบหรตอง

ไดรบผลกระทบจากการสดดมควนบหรหรอผสบบหรไดตระหนกถงพษภยจากการสบบหรเพอ ลด ละ เลก

การสบบหร และเพอใหหนวยงานราชการและรฐวสาหกจเปนแบบอยางทดในการปฏบตตามกฎหมาย จงไดม

ขอตกลงรวมกนดงน

๑. จดสถานทและตดเครองหมายเขตปลอดบหรหรอเขตสบบหรใหถกตองตามกฎหมาย

อยางตอเนองเปนรปธรรม และใหมการบงคบใชกฎหมายอยางจรงจง

๒. งดการโฆษณาเผยแพรประชาสมพนธผลตภณฑยาสบ

๓. จดระเบยบการคาขายภายในสถานท โดยไมอนญาตใหรานคาจาหนายผลตภณฑยาสบ

หรอกวดขนพนกงานขายใหปฏบตตามกฎหมายอยางเครงครดในเรองหามจาหนายบหรใหเดกอายตากวา

๑๘ ป (พระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. ๒๕๓๕ และพระราชบญญตคมครองเดก

พ.ศ.๒๕๔๖)

๔. ไมรบการอดหนนหรอสนบสนนดานการเงนและสงอนๆ จากอตสาหกรรมยาสบ

ใหใชขอตกลงฉบบนตงแตวนทลงนามเปนตนไป

ภาคผนวก ๓

บรรณานกรม

๑. ความเปนมาของบหรและการสบบหรในประเทศไทย. Online at:

http://www.nmd.go.th/preventmed/webtest/document/smoke.htm. Accessed 22 June 2007.

๒. กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. (๒๕๔๘). พระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร

พ.ศ.2535. กลมควบคมการบรโภคยาสบและเครองดมแอลกอฮอล สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

กระทรวงสาธารณสข.

๓. กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. (๒๕๕๐). โครงการสถานทราชการปลอดบหร . กลมควบคมการบรโภคยาสบ

และเครองดมแอลกอฮอล สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข.

รายชอคณะทางานประเมนผลแผนงานโครงการ ปงบประมาณ ๒๕๕๑

โครงการสถานทราชการปลอดบหร

ทปรกษา หนวยงาน

๑. นายแพทยสราวธ สวณณทพพะ นายแพทย ระดบทรงคณวฒ กรมควบคมโรค

๒. นางสาวพรทพย วรยานนท ผอานวยการกองแผนงาน

๓. นายสรพล เหลยมสงเนน อาจารย

๔. นางสาวเทวธดา ขนคามโภชก อาจารย

๕. นางโชตรส โสมนรนทร กองแผนงาน

๖. นางจฬารตน อบลเลศ กองแผนงาน

คณะทางาน

๑. นางสาวรจรา ขวญสกล กองแผนงาน

๒. นางรจนา บญผอง กองแผนงาน

๓. นายมนตชย รตนเศวตศกด สานกงานควบคมเครองดมแอลกอฮอล

๔. นางกรองแกว เศรษฐพนธ สานกงานเผยแพรและประชาสมพนธ

๕. นางเบญจมาภรณ ภญโญพรพาณชย สานกงานเผยแพรและประชาสมพนธ

๖. นางสาวอรณรง ศรรตนารตน สานกงานเผยแพรและประชาสมพนธ

๗. 15นางรจยา แกวทรพยศกด 15 สานกงานเผยแพรและประชาสมพนธ

๘. นางสาววรรณ หมอเอก สานกงานเผยแพรและประชาสมพนธ

๙. นางสาววราภรณ ศรทธาผล สานกงานเผยแพรและประชาสมพนธ

๑๐. นางนครทพย สงหเสน สานกงานปองกนควบคมโรคท ๑

๑๑. นายเดชา บวเทศ สานกงานปองกนควบคมโรคท ๒

๑๒. นางดารณ จนเจรญวงศา สานกงานปองกนควบคมโรคท ๓

๑๓. นางเปรมมาส กนตะโอภาส สานกงานปองกนควบคมโรคท ๔

๑๔. นางวงแข คงคลาย สานกงานปองกนควบคมโรคท ๔

๑๕. นายไพโรจน พรหมพนใจ สานกงานปองกนควบคมโรคท ๕

๑๖. นางศรสนทร วรยะวภาต สานกงานปองกนควบคมโรคท ๖

๑๗. นางมนสนนท ลมปวทยากล สานกงานปองกนควบคมโรคท ๗

๑๘. นายสาราญ สรภคมงคล สานกงานปองกนควบคมโรคท ๘

๑๙. ร.ต.ท.(ญ) ศรนารถ ปอมวงศ สานกงานปองกนควบคมโรคท ๙

๒๐. นางมทนา แอรแบร สานกงานปองกนควบคมโรคท ๑๐

๒๑. นางสาวพรทพย ใจเพชร สานกงานปองกนควบคมโรคท ๑๑

๒๒. นางปจฉมา บวยอม สานกงานปองกนควบคมโรคท ๑๒