การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

208

บทท 8

โรงฟกไขและการจดการโรงฟก โรงฟกไขททนสมยจะมการออกแบบอยางเปนระบบโดยค านงถงเสนทางจราจรของการท างานและระบบหมนเวยนอากาศเพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพและชวยลดตนทนในการผลตลกไก ภายในอาคารจะมหองเฉพาะส าหรบการปฏบตงานในแตละขนตอน ซงประกอบดวย หองรมกาซหรอหองฆาเชอโรคบนฟองไข หองเยนส าหรบเกบรวบรวมไขกอนน าเขาฟก หองคดเกรดและบรรจไขลงถาดฟก หองฟกไข หองเกดลกไก หองคดเกรดลกไกและหองเกบลกไก นอกจากน ยงมหองตาง ๆ ทจ าเปนตอการปฏบตงาน เชน หองอาบน าและฆาเชอโรคส าหรบพนกงาน หองลางเครองมอและอปกรณและหองอาหารส าหรบพนกงาน เปนตน 1. ขนาดและทตง ปรมาณการผลตลกไกและปรมาณไขทจะน าเขาฟกในแตละครงจะเปนตวก าหนดขนาดหรอความจของตฟกไขและตเกด (ตารางท 8.1) ซงสงผลตอขนาดของอาคารโรงฟกไข นอกจากน ยงจะมพนทเผอไวส าหรบการขยายก าลงการผลตในอนาคต โรงฟกไขควรตงอยในท าเลทเหมาะสมคอ จะตองไมไกลจากจากแหลงผลตไขฟกและแหลงเลยงลกไก มการคมนาคมสะดวกและจะตองไมมปญหาเกยวกบแหลงน า ไฟฟาและความปลอดภย ส าหรบสงทจะตองค านงอกประการ ไดแก การสขาภบาลและการปองกนโรค โดยโรงฟกไขจะตองอยหางจากฟารมเลยงไกไมนอยกวา 300 เมตร เพอปองกนการแพรระบาดของเชอโรคจากฟารมมาสโรงฟกได ส าหรบโรงฟกไขขนาดเลกมกจะตงอยภายในฟารมเลยงไกพอแมพนธจงควรทจะแยกใหเปนสดสวน มทางเขา-ออกโดยเฉพาะ ไมควรใชทางเขา-ออกรวมกนและจะตองเนนเรองการสขาภบาลและระบบการปองกนภยทางชวภาพ (Bio-security) มากขน 2. การผานเขา-ออกโรงฟกไข โรงฟกไขเปนสถานททจะตองมการเขมงวดเรองการปองกนภยทางชวภาพและการสขาภบาลมากทสด เนองจากจะเกยวของกบชวตและสขภาพของลกไกทก าลงจะเกด จะตองมการรกษาความสะอาดและควบคมการเขา-ออกอยางเครงครด ภายในบรเวณของโรงฟกไขจะถกแบงเปน 2 สวน ไดแก พนทท ากจกรรมสกปรก (Dirty zone) เปนพนทชนนอกทใชเปนทตงของอาคารส านกงานเพอใชตดตอในทางธรกจและพนทสะอาด (Clean zone) เปนพนทชนในซงเปนเขตหวงหามจะใชเปนทตงของอาคารฟกไข การผานเขาสประตรวของโรงฟกไขจะตองผานระบบการฆาเชอและจะไมอนญาตใหบคคลภายนอกเขามาในพนทชนในโดยเดดขาด

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

209

ตารางท 8.1 แสดงปรมาณลกไกทตองการผลตและจ านวนไขทเขาฟกตอขนาดหรอความจของตฟกไขและต

เกด (ออกสปดาหละ 2 ครง)

ความจตฟก (ฟอง)

จ านวนไขฟก (ฟอง) จ านวนลกไกทฟกออก (ตว) (อตราการฟกออก 85%)

ตอครง ตอสปดาห ตอครง ตอสปดาห 100,000 16.666 33,333 14,166 28,333 200,000 33,333 66,667 28,333 56,667 400,000 66,667 133,333 56,667 11,333 600,000 100,000 200,000 85,000 170,000 800,000 133,333 266,667 113,333 226,667

1,000,000 166,667 333,333 141,667 283,333 ทมา : North and Bell (1990) หนา 56 แผนผงของอาคารโรงฟกไขจะออกแบบใหมทางเขาเพยงดานเดยวและจะมทางออกแยกตางหาก ทงไขฟกและพนกงานจะตองเคลอนทไปขางหนาในทศทางเดยวกนอยางตอเนองโดยไมใหยอนกลบเสนทางเดมและตองใหมระยะทางสนทสดโดยใหเคลอนทจากหองทสะอาดทสดไปเรอย ๆ จนกระทงไปถงหองสดทายซงเปนหองทสกปรกทสด ทงนเพอปองกนไมใหมการปนเปอนจากพนททสกปรกกลบมายงพนททสะอาด พนกงานทจะเขาไปปฏบตงานในโรงฟกไขจะตองผานระบบการฆาเชอทถกตอง ซงประกอบดวย การผานหองพนน ายาฆาเชอ อาบน าช าระรางกายและสวมชดปฏบตงานทจดเตรยมไวกอนเขาไปปฏบตงาน ควรก าหนดใหพนกงานท างานเฉพาะหองหรอเฉพาะสวนไมปะปนกนเพอเพมประสทธภาพในการปองกนเชอโรคและประสทธภาพในการท างาน ลดการผานเขาออกในหองตาง ๆ โดยไมจ าเปน ภายในอาคารจะตองมหองพกผอนและหองอาหารส าหรบพนกงานเพอจะไดไมตองออกไปภายนอก ซงจะเสยเวลาเมอกลบเขามาในบรเวณโรงฟกไขซงจะตองผานระบบการฆาเชออกครงหนง การรบไขฟกจากฟารมและการออกลกไกจะไมอนญาตใหพนกงานขบรถลวงล าเขามาภายในอาคารโรงฟกไขโดยเดดขาด โดยจะตองสงไขฟกไวทระเบยงรบไขหนาหองรมกาซและพนกงานในอาคารจะเปนผรบไขไปท าการฆาเชอโรคและน าเขาไปเกบไวในหองเยนตอไป สวนการออกลกไกกเชนเดยวกน พนกงานในอาคารจะเปนผน ากลองบรรจลกไกไปสงทระเบยงรบลกไกและพนกงานของรถขนสงลกไกจะเปนผรบลกไกไปใสไวในรถตอไป 3. การด าเนนงานภายในโรงฟกไข การทไขฟกจะมอตราการฟกออกสงและไดลกไกคณภาพดนนจะตองมขนตอนการด าเนนงานอยางเขมงวดและตอเนองโดยเรมตงแตไขออกจากตวแมไกไปจนถงกระบวนการฟกไขและการออกลกไก 1. การสงไขฟก โดยทวไปไขฟกทมาจากฟารมจะบรรจลงถาดพลาสตกและบรรจใสในลงพลาสตกอกทหนงและขนสงไปยงโรงฟกโดยรถบรรทกไข (บางกรณอาจจะขนสงทางเครองบน เชน การซอไขฟกจากตางประเทศ) สงส าคญทจะตองระวงคอการปองกนไมใหไขฟกปนเปอนเชอจลนทรยซงจะท าใหเชอจลนทรยแพรกระจายในโรงฟกอยางรวดเรว ดงนน จงตองเนนเรองความสะอาดของรถบรรทกไขและพนกงานประจ ารถโดยจะตองมการฆาเชอรถบรรทกไขดวยน ายาฆาเชอโรคหรอรมดวยกาซฟอรมลดไฮด สวนพนกงานขนสงไข

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

210

จะตองผานการฆาเชอโรค อาบน าและเปลยนชดปฏบตงานทสะอาดรวมทงตองสวมหมวกและรองเทาทสะอาดดวย 2. บนทกการขนสง นอกจากจะตองมบนทกไวทฟารมและทรถขนสงไขแลวทางโรงฟกไขยงจะตองมบนทกการสงไขไวดวยเพราะเปนเอกสารส าคญทใชในการจ าแนกแหลงทมาของไขฟกและยงใชในการค านวณตนทนการผลตอกดวย ในบนทกการสงไขจะประกอบดวยขอมลตาง ๆ ไดแก 1. วนทรบไข 2. แหลงทมาของไขฟก (ฟารม รถบรรทก ฯลฯ) 3. โรงเรอนหรอเบอรฝง 4. สายพนธไกและอาย 5. จ านวนไขทรบมาโดยอาจจะนบเปนจ านวนลง โหลหรอฟอง เปนตน 3. การฆาเชอบนฟองไข เพอท าลายเชอจลนทรยทปนเปอนอยบนเปลอกไข ซงจะตองท าอยางรวดเรวหลงจากทเกบไขฟกออกมาจากโรงเรอนและกระท าซ าอกครงหนงเมอไขฟกเดนทางมาถงโรงฟกเพอลดการปนเปอนจลนทรยทเกดจากการขนสง การฆาเชอมอยหลายวธขนกบอปกรณและการด าเนนงานของโรงฟก วธทนยมใชกนทวไปไดแก การรมดวยกาซฟอรมลดไฮดและการพนสเปรยดวยสารประกอบฟนอล การฆาเชอจะตองกระท าในขณะทไขฟกยงอน เพราะถาหากไขฟกมอณหภมต าหรอเพงน าออกมากจากหองเยนใหม ๆ เนอในของไข (Egg content) ทก าลงหดตวจะดดซมสารเคมหรอยาฆาเชอโรคเขาสภายในฟองไขจะเปนอนตรายตอตวออนลกไก การฆาเชอบนฟองไขจะท าซ าอกครงเมอน าไขเขาตฟกไขและเมอยายไขเขาตเกด การรมดวยกาซฟอรมลดไฮดเปนวธการฆาเชอโรคบนฟองไขทมประสทธภาพมากทสด เนองจากไมท าใหเปลอกไขเปยก ไมท าลายนวลไข (Cuticle) และไมท าอนตรายตอตวออนภายในฟองไข แตในบางประเทศยกเลกหรอควบคมการใชกาซฟอรมลดไฮดเนองจากถาหากใชงานไมถกตองจะเปนอนตรายตอผใชอยางรนแรง ดงนน จงมการคดคนทางเลอกในการฆาเชอบนฟองไขโดยใชน ายาฆาเชอ แตกมขอจ ากดคอ สามารถฆาเชอโรคไดบางชนดเทานนและท าใหฟองไขเปยกและท าลายนวลไขดวย นอกจากน ยาฆาเชอบางชนดอาจท าอนตรายตอตวออนอกดวย 1. การฆาเชอโดยการรมดวยกาซฟอรมลดไฮดจะตองท าในสถานท สภาพแวดลอมและการจดการอปกรณตาง ๆ ทเหมาะสม 2. ไขฟกทจะน าออกจากฟารมจะตองท าการรมกาซฟอรมลดไฮดอยางนอย 1 ครงกอนขนสงออกมา 3. ไขฟกวางบนถาดไขพลาสตก เนองจากวสดทเปนไมหรอกระดาษจะดดซบกาซเอาไว 4. จะตองแนใจวาหองรมกาซฟอรมลดไฮดนนปดมดชดและจะตองรมกาซอยางนอย 20 นาทและจะตองมพดลมกวนอากาศภายในดวย 5. การรมกาซอาจท าได 2 วธ คอ 1) ใชพาราฟอรมลดไฮดชนดเกลด 10 กรม โดยการท าใหรอน ตอพนทปรมาตร 1 ลบ.เมตร หรอ 2) ใชสวนผสมของฟอรมาลน 43 มล. (37.5%) รวมกบ ดางทบทม 21 กรมตอพนทปรมาตร 1 ลบ.ม. 6. ตหรอหองส าหรบรมกาซจะตองมอณหภมไมต ากวา 24 °ซ (75.2 °ฟ) และมความชนสมพทธไมต ากวา 65%RH และจะตองมพดลมกวนอากาศใหกระจายทวตหรอหองรมกาซอยางทวถง 7. กอนทจะผปฏบตงานจะเขาไปในหองรมกาซจะตองแนใจวามการระบายอากาศเพอดงเอากาซฟอรมลดไฮดออกไปหมดแลว

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

211

หมายเหต อยาใสดางทบทมลงไปในฟอรมาลน ใหเตมฟอรมาลนลงในภาชนะทบรรจดาง

ทบทม หลงจากสารเคมทงสองท าปฏกรยากนจะเกดกาซและความรอนสงมาก ตองระวงอยางใหกาซเขาตา หลงจากครบก าหนดเวลาในการรมกาซแลวใหเปดประตตฟกหรอหองรมกาซใหมการระบายอากาศ

แตการท าแบบนอาจจะก าจดกาซฟอรมลดไฮดออกไปไดชา การท าลายกาซฟอรมลดไฮดอยางรวดเรวนยมใชแอมโมเนยมไฮดรอกไซด (Ammonium hydroxide, NH4OH) เขมขน 26-29% พนสเปรยลงบนพนตฟกหรอพนหองรมกาซในปรมาตรเทากบปรมาตรของฟอรมาลนทใชไป ถาใชพาราฟอรมลดไฮดกใหใชสารแอมโนเนยมไฮดรอกไซดปรมาณ 4 กรมตอพาราฟอรมลดไฮด 1 กรม บางประเทศหามใชฟอรมลดไฮดในการฆาเชอ ดงนนจงมการผลตภณฑทสามารถน ามาฆาเชอโรคได เชน ไฮโดรเจนเปอรออกไซด (Hydrogen peroxide) กรดเปอรราซตก (Peracetic acid) ควอเตอรนารแอมโนเนยม (Quaternary ammonium) และคลอรน (Chlorine) เปนตน ซงกอนทจะน าเอายาฆาเชอชนดใดมาใชนนจะตองท าการทดสอบโดยมการสงเกตและเกบขอมลดงน 1. จ านวนโคโลนแบคทเรย (Colony count) บนผวเปลอกไขกอนและหลงท าการฆาเชอ 2. จ านวนเชอแบคทเรยในฟองไขหลงจากท าการฆาเชอ 3. ผลกระทบตอนวลไขซงสามารถตรวจสอบไดโดยการสองภายใตแสงยว 4. อตราการฟกออก (Hatchability) ตารางท 8.2 ความเขมขนของกาซฟอรมลดไฮดทแนะน าใหใชในการการฆาเชอไขฟกและตฟกไข

บรเวณทฆาเชอโรค ความเขมขนของกาซ ระยะเวลารมกาซ (นาท) การท าลายกาซฟอรมลดไฮดดวยแอมโนเนยมไฮ

ดรอกไซด ไขฟกหนาฟารม 3x 20 No ไขในตฟก (วนแรก) 2x 20 No ลกไกในตเกด 1x 30 Yes ตฟกไข 1x, 2x 30 No ตเกดระหวางการฟก 3x 30 No ตเกดและหองเกบลกไก 3x 30 No หองลาง 3x 30 No กลองบรรจลกไก 3x 30 No รถบรรทกลกไก 5x 20 Yes ทมา : North and Bell (1990) หนา 154

การรมกาซฟอรมลดไฮดในกรณเฉพาะ การรมกาซในตฟกไข ปกตในตฟกไขไมจ าเปนจะตองรมกาซเนองจากไขฟกไดผานการรมกาซมาแลว อยางไรกตามกรณทจ าเปนจะตองรมกาซจะตองรมทนททน าไขเขาฟก กาซฟอรมลดไฮดจะเปนอนตรายตอตวออนทอาย 24-96 ชวโมงของการฟกและระหวางทลกไกเจาะเปลอก ดงนน ในชวงเวลานไมควรรมกาซเปนอยางยง

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

212

การรมกาซส าหรบลกไก การรมกาซส าหรบลกไกไมแนะน าไหท า อยางไรกตาม ถาหากจ าเปนตองมการปองกนการระบาดของโรค Omphalitis ในตฟกกสามารถท าได อกเหตผลหนงทจ าเปนตองมการรมกาซฟอรมลดไฮดส าหรบลกไกทเพงฟกออกใหมคอ เพอใหสของขนดาวนมสเหลองเขมขนซงผเลยงไกบางรายในบางพนทชนชอบลกไกทมขนดาวนสเหลองเขม ตารางท 8.3 ความเขมขนของกาซฟอรมลดไฮดในปรมาตรหอง 100 ลบ.ฟต (2.83 ลบ.ม.)

ระดบความเขมขน อตราสวนสารเคม พาราฟอรมลดไฮด

(กรม) ดางทบทม (กรม) ฟอรมาลน (มล.) 1x 20 40 10 2x 40 80 20 3x 60 120 30 4x 100 200 50

ทมา : North and Bell (1990) หนา 152 ตารางท 8.4 คณสมบตของยาฆาเชอโรคบางชนดทใชในโรงฟกไข

คณสมบต คลอรน ไอโอดน ฟนอล ควอรเตอรนารแอมโน

เนยม ฟอรมลดไฮด

ฆาเชอแบคทเรย + + + + + หยดการเจรญของเชอแบคทเรย - - + + + ฆาเชอรา - + + +/- + ฆาเชอไวรส +/- + + +/- + ความเปนพษ + - + + + ท าปฏกรยากบอนทรยสาร ++++ ++ + + + สงทตองการฆาเชอ

อปกรณในโรงฟกไข + + + + + ฆาเชอโรคในน า + + - + - ฆาเชอโรคพนกงาน + + - + - ลางไขฟก + - - + + พนหองตาง ๆ - - + + - ทางเดนในโรงฟกไข - - + + - หองตาง ๆ ในโรงฟกไข +/- + +/- + +

หมายเหต + = สามารถฆาเชอโรคได - = ไมสามารถฆาเชอโรคได +/- = ขอสงสยไมแนนอนวาสามารถ/ไมสามารถฆาเชอโรคได ++++ = สามารถฆาเชอโรคไดดมาก ++ = สามารถฆาเชอโรคไดด ทมา : North (2978) หนา 155-156

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

213

5. การคดเกรดไขฟก โดยการคดทงคณภาพและขนาดของไขฟก ความเขมงวดทใชในการคดเกรดจะขนอยกบประเภทของไขฟก สายพนธไกและวตถประสงคในการใชงาน การคดขนาดของไขฟกจะใชน าหนกไขเปนเกณฑโดยทวไปจะคดไขเขาฟกตองมน าหนกตงแต 50 กรมขนไป ในตางประเทศจะใชเครองคดขนาดไขโดยมเครองตรวจสอบรอยแตกราวควบคกนไปดวยเพอตรวจหาไขเปลอกบาง ไขเปลอกราวหรอไขทมลกษณะเปลอกผดปกต 5.1 ไขฟกเพอผลตลกไกกระทง อาจจะมการคดเกรดหรอไมขนกบวตถประสงคของโรงฟกไขแตละแหง ถาหากเปนลกไกทผลตขนเองเพอใชเลยงภายในฟารมของบรษทหรอในเครอเดยวกนกไมจ าเปนจะตองคดเกรดถงแมวาลกไกทไดจะมคณภาพทดอยลงไปบางหรอมขนาดไมสม าเสมอกนกตาม แตถาเปนการผลตลกไกเพอขายใหแกลกคากจะตองใหความสนใจในเรองขนาดของไขฟกพอสมควรเพราะลกคาจะไมยอมรบลกไกทมขนาดเลกหรอมขนาดไมสม าเสมอกน การคดเกรดอาจท าโดยวธการสมชงน าหนกประมาณ 5-10 ถาดตอฝงและคดไขทมขนาดเลกทงไปโดยเฉพาะไขทไดในชวง 2-3 สปดาหแรกของการใหไขของฝงไกแมพนธ 5.2 ไขฟกเพอผลตลกไกไข จะตองเขมงวดในเรองคณภาพและขนาดของไขฟก เพราะลกษณะผดปกตทมองเหนจากภายนอก เชน รปทรงของไข คณภาพของเปลอกไขและลกษณะผดปกตตาง ๆ ของฟองไขจะถายทอดทางพนธกรรมไปสลกไกได 5.3 ไขฟกทใชผลตลกไกพนธ จะมเรองพนธประวต (Pedigree) เขามาเกยวของ ดงนน จงตองใหความส าคญตอคณภาพและขนาดของไขฟกเปนพเศษซงจะตองท าการคดเกรดไขฟกอยางเขมงวด ตารางท 8.5 ผลของน าหนกไขฟกตอน าหนกลกไกแรกเกด

น าหนกไขฟก (กรม) น าหนกลกไกแรกเกด (กรม) 52.0 33.8 54.3 35.3 56.7 36.9 59.1 38.4 61.4 39.9 63.8 41.5 66.2 43.0

ทมา : North and Bell (1990) หนา 94 4. การเกบรกษาไขฟก เมอฆาเชอโรคบนฟองไขเสรจแลวกจะน าไขฟกเขาเกบไวในหองเกบเพอรอน าเขาตฟกตอไป โดยหองเกบไขจะมอณหภมประมาณ 12-18 °ซ (54-56 °ฟ) และความชนสมพทธอยระหวาง 75-80% ขนกบระยะเวลาในการเกบไขฟก เพอรกษาไขฟกใหมคณภาพดเหมอนออกจากตวแมไกใหม ๆ

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

214

ตารางท 8.6 คาอณหภมและความชนสมพทธทเหมาะสมในหองเกบไขฟก เวลาในการเกบไข (วน) อณหภมตมแหง (°ซ) อณหภมตมเปยก (°ฟ) ความชนสมพทธ (%)

0-3 18-21 15-18 75 3-7 15-17 13-15 75-80 > 7 11-12 9-11 80

ทมา : Bell and Weaver (2002) หนา 681 ตารางท 8.7 อณหภม ความชนสมพทธและระยะเวลาในการอนไขทเหมาะสม เวลาในการเกบไข

(วน) อณหภมในหองเกบไข

°ซ (°ฟ) ความชนสมพทธ

(%RH) เวลาในการอนไขท

อณหภม 23 °ซ (73 °ฟ) (ชวโมง)

1-3 20-23 (68-73) 75 n/a 4-7 15-18 (59-64) 75 8 >7 12-15 (54-59) 80 12 >13 12 (54) 80 18

ทมา : Arbor Acres Grandparent Management Guide (2011) หนา 38 ตารางท 8.8 ผลของระยะเวลาในการเกบไขฟกตอเปอรเซนตการฟกออกของไขมเชอและเวลาในการฟกออก

ของลกไก อายการเกบ (วน) เปอรเซนตฟกออกของไขมเชอ

(%) เวลาฟกออกทลาชาออกไปจาก

ปกต (ชวโมง) 1 88 0 3 87 0.7 7 79 1.8 10 68 3.2 13 56 4.6 16 44 6.3 19 30 8.0 22 26 9.7 25 0 -

ทมา : North and Bell (1990) หนา 98

ขอควรระวงในการเกบรกษาไขฟก 1. หลงจากการขนสงไขฟกจะตองมระยะพก หลงจากไดรบไขฟกมาแลวไมควรน าไขฟกทนท แตจะตองใหฟองไขนนไดพกกอนโดยการน าเขาไปเกบไวในหองเกบไขทสะอาดอยางนอย 24 ชวโมง 2. หองเกบไขจะตองมฉนวนทดและปดประตตลอดเวลา

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

215

3. ระวงอยาใหอากาศทเขามาในหองเกบไขและลมทเปาออกจากเครองปรบอากาศลงสมผสกบฟองไขโดยตรง 4. ควรตดตงพดลมเพดานเพอท าหนาทกวนลมเบา ๆ ใหมการกระจายความเยนและมการระบายอากาศผานฟองไขไดทวถง 5. จะตองมนใจวาอณหภมและความชนสมพทธในหองเกบไขเหมาะสมและระยะเวลาในการอนไขกอนน าไขเขาฟกเหมาะสม อณหภมและความชนสมพทธในหองเกบไขและระยะเวลาในการอนไขทเหมาะสมแสดงในตารางท 8.7 6. ถาเกบไขฟกไวในหองเยนอณหภม 12 °ซ เมอท าการอนไขฟกมกจะเกดหยดน าบนเปลอกไข ดงนน กอนจะถงเวลาอนไขฟกควรจะยายไปยงหองทมอณหภมระหวาง 15-18 °ซ (59-64 °ฟ) กอนน าเขาตฟก 1 วน 6. การบรรจไขฟกลงถาด ไขฟกจะถกบรรจไวในถาดทใชไดภายในตฟกตงแตในชวงเกบไขทฟารมและจะใชถาดเดมนนตอเนองไปจนถงในตฟก ขณะท เกบรกษาไขฟกไวในหองเยนอาจจะตองคลมดวยผาพลาสตกเพอลดสญเสยความชนของไขฟก รถเขนแตละคนและชนวางถาดไขจะตดบตรบนทกขอมลตาง ๆ ทส าคญของไขฟกเอาไว เชน แหลงทมาและประเภทของไขฟก ซงในตางประเทศจะใชแบบทเปนแถบรหส (Bar code) ชวยใหการเกบขอมลสะดวกยงขน 7. การอนไขกอนน าเขาฟก เมอน าไขฟกออกจากหองเยนเพอเตรยมน าเขาตฟกจะตองอนไขไวในทอณหภมหองประมาณ 22 °ซ (72 °ฟ) จนกระทงเหงอหรอหยดน าทเกาะอยบนเปลอกไขแหงดแลวและอณหภมภายในฟองไขสงขนเทากบอณหภมหอง ซงปกตจะใชเวลาประมาณ 4-6 ชวโมงจงคอยน าไขเขาตฟกแตทงนกขนอยกบอณหภมในการเกบไขดวย ดงแดสงในตารางท 8.7 เพราะถาหากน าไขทยงมความเยนอยเขาฟกทนทจะท าใหอณหภมของตฟกลดลงเปนเวลาหลายชวโมงกวาจะกลบคนเขาสระดบปกตและสงผลกระทบตอไขฟองอน ๆ ทก าลงฟกอยท าใหกนระยะเวลาในการฟกไขนานขนและมผลท าใหอตราการฟกออกลดลง 8. การน าไขเขาฟก ไขจะถกน าเขาตฟกทมอณหภมประมาณ 37.5 °ซ (99.5 °ฟ) และมความชนสมพทธ 50-60% เปนเวลา 18 วน ตอจากนนจะน าไขออกจากตฟก เปลยนถาดเปนถาดส าหรบเกดลกไกแทนพรอมกนนนจะท าการสองไขเพอคดไขทไมมเชอหรอไขเชอตายออกแลวจงบรรจถาดออกลกไกในตเกด (Hatching) ซงมอณหภมประมาณ 36.5-37.2 °ซ (98-99 °ฟ) มความชนสมพทธประมาณ 75% เปนเวลา 3 วนหรอจนครบอายฟกไข 21 วน การฟกไขใชเวลาในการฟกประมาณ 21 วนหรอ 504 ชวโมง อณหภมทเหมาะสมในการฟกไขจะขนกบชนดของตฟก ซงตฟกไขในระบบอตสาหกรรมสามารถแบงออกไดเปน 2 รปแบบ ไดแก 1. ตฟกแบบ Multi stage นยมใชในอตสาหกรรมไกกระทงทมก าหนดการฟกไข (ชดฟก) แนนอน เปนการฟกไขหลายอายภายในตฟกเดยวกน ความรอนทใชในการฟกไขนนสวนหนงจะมาจากไขฟกทมอายฟกมากกวาถายเทออกมา เนองจากการเจรญเตบโตของตวออนภายในฟองไขจะมการผลตความรอนและกาซคารบอนไดออกไซดออกมา ความรอนทถายเทออกมานสามารถน ามาใชฟกไขชดใหมไดจงเปนการประหยดพลงงาน แตตฟกระบบนมขอเสยคอ ตฟกจะท างานตลอดเวลา การลางท าความสะอาดท าไดยาก การน าไขใหมเขาฟกจะตองท าดวยความรวดเรว เนองจากอาจจะท าใหอณหภมภายในตฟกลดลงหรออณหภมไมสม าเสมอ

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

216

2. ตฟกแบบ Single stage นยมใชในการฟกไขไกระดบปยาพนธหรอพอแมพนธทมจ านวนไขเขาฟกไมแนนอน ขอดของตฟกแบบนคอ สามารถควบคมสภาพแวดลอมภายในตฟกทงอณหภม ความชนและการระบายอากาศใหเหมาะสมตามความตองการเฉพาะสายพนธ อายของฝงไกพอแมพนธ ขนาดไขและระยะเวลาในการเกบไขฟกได นอกจากน ยงสามารถลางท าความสะอาดและการสขาภบาลอน ๆ ไดสะดวก เนองจากไขฟกจะเขา-ออกพรอมกนหมดจงสามารถลางท าความสะอาดได ระยะเวลาในการฟกไขทกลาวมาขางตนจะผนแปรตามสายพนธไก อายของไขฟก คณภาพเปลอกไข ขนาดของฟองไขและอน ๆ ดงนน จงตองน าไขทมสภาพใกลเคยงกนเขาฟกดวยกนเพอจะไดฟกออกเปนตวพรอมกนและไดลกไกทมขนาดน าหนกตวสม าเสมอกน แตถาจ าเปนตองน าไขจากไกตางสายพนธเขาฟกดวยกนกจะตองกะระยะเวลาน าไขเขาฟกใหด เชน ถาฟกไขไกพนธเลกฮอรนพรอมกบไขไกพนธเนอ ไกไขพนธเลกฮอรนจะตองน าเขาฟกทหลงไขไกพนธเนอเพราะวาจะใชเวลาในการฟกสนกวา เนองจากขนาดฟองไขเลกกวา เวลาทน าไขเขาฟกกสงผลตอเวลาเกดของลกไกซงโรงฟกไขจะตองกะระยะเวลาใหลกไกเกดในชวงเชาเพอความสะดวกในการปฏบตงานตาง ๆ เชน การคดเกรดลกไก การคดเพศ การตดนวเทาของไกพอพนธ การท าวคซนและงานอน ๆ ทจ าเปน 9. ต าแหนงในการวางไขและการกลบไข ความถในการกลบไขและมมในการวางไขในระหวางการฟกมความส าคญมากโดยเฉพาะในชวง 14 วนแรกของการฟกไข การวางไขในตฟกไขจะตองเอาดานปานขนดานบนเนองจากลกไกทเจรญเตบโตอยภายในฟองไขจะหนหวขนดานบนเสมอ ถาวางดานปานขนขางบนจะท าใหหวของลกไกอยใกลกบชองอากาศจะท าใหงายตอการเจาะเปลอกไขออกมา ถาหากฟกไขโดยเอาดานแหลมขนดานบนประมาณ 60% ของตวออนจะหนไปทางดานแหลมซงไมสามารถเจาะออกจากเปลอกไขได การวางไขฟกในทานอนมการกลบไขบอย ๆ จะท าใหอตราการฟกออกเปนปกต ในธรรมชาต แมไกจะมการกลบไขบอยครงมากในแตละวน ส าหรบในตฟกการกลบไขจะขนอยกบการจดการ การวางไขฟกใหเอาดานปานขนดานบนและกลบไขไป-มาในลกษณะท ามม 90° จากมมเดมหรอ 45° จากแนวดงจะเหมาะสมทสด ไมควรกลบไขโดยใหหมนเปนวงกลมเนองจากจะท าใหถงไขแดงแตกและตวออนตายในทสด

ความถในการกลบไขกมผลตออตราการฟกออกของลกไก โดยเฉพาะในชวง 14 วนแรกของการฟกไข ดงแสดงในตารางท 8.9 นอกจากนยงพบวา การกลบไขเกน 6 ครง/วนจะไมท าใหอตราการฟกออกดขนแตอยางได ตารางท 8.9 ผลของการกลบไขแตละชวงอายของการฟกไขตออตราการฟกออกของไขฟก

ชวงอายทกลบไข (วน) เปอรเซนตการฟกออกของไขมเชอ (%) ไมมการกลบไข 28

1-7 78 1-14 95 1-18 92

ทมา : North and Bell (1990) หนา 123

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

217

ตารางท 8.10 ผลของจ านวนครงของการกลบไขตออตราการฟกออกของไขฟก

จ านวนครง/วน เปอรเซนตการฟกออกของไขมเชอ (%) 2 78.1 4 85.3 6 92.0 8 92.2 10 92.1

ทมา : North and Bell (1990) หนา 123 การวเคราะหปญหาทเกดกบไขฟกและลกไกทฟกออก การเจรญของตวออนในไขฟกสามารถแบงออกไดเปน 4 ระยะ ซงการตายของตวออนแตละระยะจะมสาเหตทแตกตางกน ดงนนถาเราตรวจสอบการตายของตวออนไดวาอยในระยะใดกจะสามารถทราบถงสาเหตของความผดปกตและสามารถแกไขปญหาไดทนตอเหตการณ 1. ระยะท 1 การตายกอนการวางไข (Preoviposital mortality) เกดจากฟองไขอยในตวแมไกนานเกนไปท าใหตวออนมการแบงเซลลจนเลยระยะ Gastrula stage หรอถาตวออนยงไมตายในขณะทอยในตวแมไกกอาจจะตายในระหวางการเกบไขกได มปจจยหลายประการทมผลตอระยะเวลาทฟองไขอยในตวแมไก เชน ไขฟองใหญจะอยในตวแมไกนานกวาไขฟองเลก ไขเปลอกหนาจะอยในตวแมไกนานกวาไขเปลอกบาง แมไกทไขไมดกจะสงผลใหฟองไขอยในตวแมไกนานกวาแมไกทใหไขดกจงพบวาแมไกทไขดกจะมอตราการฟกออกดกวาแมไกทไขไมดก ฟองไขทมาจากแมไกทไขเรวหรอกอนก าหนดจะมระยะการตายในชวงแรกสนมาก 2. ระยะท 2 การตายของตวออนชวงตนของการฟกไข (Early-dead embryo) พบวาตวออนจะตายในชวงสปดาหแรกของการฟกไข ซงอาจจะเกดจากการเกบรกษาไขฟกในสภาพทไมเหมาะสม เมอระบบไหลเวยนโลหตเจรญพฒนาขนมาถงระยะหนงแลวและมการตายของตวออนเกดขน เลอดจะเคลอนทมารวมกนอยดานนอกของระบบไหลเวยนโลหตและตกตะกอนลงท าใหมองเหนเปนวงแหวน การตายในระยนประมาณ 2.75% 3. ระยะท 3 การตายของตวออนระยะ 8-18 วนของการฟกไข การตายของตวออนในระยะนคอนขางต าประมาณ 0.75% ปจจยทมผลตอการตายในระยะ 3 มากทสดไดแก การขาดโภชนะและสารอาหารบางอยางในไกพอแมพนธ การขาดไวตามน เอ จะสงผลใหการตายของตวออนในระยะนมากทสด เนองจากไวตามน เอ มสวนชวยในการเจรญพฒนาของระบบไหลเวยนโลหต นอกจากนยงอาจจะเกดอาการผตปกตในลกไกได เชน ขนดาวนเปนปมสน แคระแกรน ปกและขาสนผดปกตหรอผดสวน ปากนกแกว กระดกอกคด ปกเบยว ทองบวม แตพบวาอายของพอแมพนธจะมผลตออตราการตายในระยะนนอยมาก 4. ระยะ 4 การตายของตวออนระยะ 19-21 วน ระยะ 3 วนสดทายของการฟกไข จะมปจจยอน ๆ ทเขามาเกยวของมากมาย เนองจากเปนระยะทตวออนจะตองมการเปลยนแปลงหลายอยาง เชน การเจาะเปลอกไขชนใน เรมมการหายใจเปนครงแรกและปอดเรมท างาน เปนตน ตวออนทตายในระยะนสวนใหญจะเกดจากไมสามารถเจาะหรอออกจากเปลอกไขได ซ งอาจจะเกดจากลกไกเจรญผดทา การเจาะเปลอกไขใชเวลานานเกนไปจนท าใหลกไกออนแอหรอแหงตดเปลอก เปนตน

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

218

ตารางท 8.11 ผลการวเคราะหสาเหตของความผดปกตของการฟกไขจากลกษณะปรากฏ

ลกษณะปรากฏ สาเหต ไขเนาระเบด (Egg exploding) - การปนเปอน/ตดเชอแบคทเรย - ไขสกปรก - ลางไขไมสะอาด - เกดการตดเชอในตฟก ฟองไขใส (Clear egg) - ไมมเชอ/ไมไดรบการผสม - การเกบรกษาไขฟกไมถกตอง - รมกาซมากเกนไป - ตวออนตายตงแตอายนอยมาก มจดเลอด (ตวออนตายตงแตอาย 2-4 วน) - การถายทอดทางพนธกรรม (Hereditary) - เกดโรคในฝงพอแมพนธ - ไขมาจากแมไกอายมาก - ไขฟกไดรบการกระทบกระเทอนระหวางการขนสง

หรอการเกบรกษา - อณหภมในตฟกต าเกนไป ตวออนตายในสปดาหท 2 ของการฟก - โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ - เกดโรคในฝงพอแมพนธ - ไขทรอน าเขาฟกไมไดเกบไขไวในหองเยน - อณหภมตฟกสงเกนไป - อณหภมตฟกต าเกนไป - ระบบไฟฟาในตฟกขดของ - ไมมการกลบไข - กาซคารบอนไดออกไซดสงเกนไป (การระบาย

อากาศไมเพยงพอ) ชองอากาศในฟองไขเลกเกนไป - โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ - ฟองไขใหญเกนไป - ความชนในตฟกชวง 1-19 วน สงเกนไป ชองอากาศในฟองไขใหญเกนไป - ไขฟองเลกเกนไป - ความชนในตฟกชวง 1-19 วน ต าเกนไป ลกไกฟกออกเรวกวาก าหนด - ไขฟองเลก - เทอรโมมเตอรผดปกต (วดอณหภมผดพลาด) - อณหภมในตฟกชวง 1-19 วน สงเกนไป - ความชนในตฟกชวง 1-19 วน ต าเกนไป ลกไกฟกออกชากวาก าหนด - อณหภมในตฟกไมสม าเสมอ - ไขฟองใหญ

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

219

ลกษณะปรากฏ สาเหต

- ไขมาจากแมไกอายมาก - เทอรโมมเตอรผดปกต (วดอณหภมผดพลาด) - อณหภมในตฟกชวง 1-19 วน ต าเกนไป - ความชนในตฟกชวง 1-19 วน สงเกนไป - อณหภมในตเกดต าเกนไป ตวออนเจรญเตบโตเตมทแลวแตลกไกไมเจาะเปลอกไขชนใน (ปากไมเจาะชองอากาศ)

- โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ

- อณหภมในตฟกชวง 1-10 วน สงเกนไป - ความชนในวนท 19 ของการฟกสงเกนไป ตวออนเจรญเตบโตเตมทแลวเจาะเปลอกไขชนใน (ปากลกไกเจาะชองอากาศแลว)

- ในอาหารไกพนธไมเพยงพอ

- การหมนเวยนอากาศในตฟกไมเพยงพอ - อณหภมในตเกดชวง 20-21 วน สงเกนไป - ความชนในตเกดชวง 20-21 วน สงเกนไป ลกไกเจาะเปลอกเรวกวาก าหนด - อณหภมในตฟกชวง 1-19 วน สงเกนไป - ความชนในตฟกชวง 1-19 วน ต าเกนไป ลกไกตายหลงจากเจาะเปลอกไขแลว - โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ - มยนมรณะ (Lethal gene) - เกดโรคในฝงพอแมพนธ - วางไขดานแหลมขนขางบน - เปลอกไขบางเกนไป - ไมมการกลบไขในชวง 2 สปดาหแรกของการฟกไข - การยายไขจากตฟกไปยงตเกดชาเกนไป - การหมนเวยนอากาศในตเกดชวง 20-21 วน ไม

เพยงพอ - กาซคารบอนไดออกไซด (Co2) ในตเกดชวง 20-21

วน สงเกนไป - อณหภมในตฟกชวง 1-19 วน ไมเหมาะสม - อณหภมในตเกดชวง 20-21 วน สงเกนไป - ความชนในตเกดชวง 20-21 วน ต าเกนไป ตวออนอยในทาผดปกต - โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ - วางไขดานแหลมขนบน - น าไขทมรปรางผดปกตเขาฟก - การกลบไขไมเพยงพอ Sticky chick (albumen sticking to chicks) - ยายไขจากตฟกไปยงตเกดชาเกนไป - อณหภมในตเกดชวง 20-21 วน สงเกนไป

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

220

ลกษณะปรากฏ สาเหต

- ความชนในตเกดชวง 20-21 วน ต าเกนไป Sticky chick (albumen sticking to down) - ไขมาจากแมไกอายมาก - ความเรวลมในตเกดชวง 20-21 วน ชาเกนไป - อากาศในตเกดชวง 20-21 วน ไมเพยงพอ - อณหภมในตเกดชวง 20-21 วน สงเกนไป - ความชนในตเกดชวง 20-21 วน สงเกนไป ลกไกมขนาดเลกเกนไป - ผลผลตไขทไดในชวงหนารอน - ไขฟกฟองเลก - เปลอกไขบางและ/หรอมรพรนมากเกนไป - ความชนในการฟกชวง 1-19 วน ต าเกนไป ลกไกมขนาดใหญเกนไป - ไขฟกฟองใหญ - ความชนในตฟกชวง 1-19 วน สงเกนไป ลกไกในถาดเกดฟกออกไมพรอมกนและคณภาพลกไกไมสม าเสมอ

- ไขฟกมาจากคนละสายพนธกน

- ไขฟกมขนาดแตกตางกน - ไขฟกมาจากไกพนธอายตางกน - อาจเกดโรคหรอความเครยดในฝงไกพนธ - การหมนเวยนอากาศในตฟกไมเพยงพอ ลกไกตวบวม ไมแขงแรง (Soft chick) - การสขาภบาลตฟกไมเหมาะสม - อณหภมในตฟกชวง 1-19 วน ต าเกนไป - ความชนในตเกดชวง 20-21 วน สงเกนไป ลกไกมอาการขาดน า (Dehydrate) - น าไขเขาฟกเรวเกนไป (กอนก าหนด) - ความชนในตเกดชวง 20-21 วน ต าเกนไป - ลกไกอยในตเกดนานเกนไป Mushy chicks (ลกไกออนแอ) - การสขาภบาลตฟกไมเหมาะสม สะดอปดไมสนท แหง (Unhealed navel) - โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ - อณหภมในตเกดชวง 20-21 วน ต าเกนไป - อณหภมในตเกดไมสม าเสมอ แตกตางกนมาก - ความชนในตเกดชวง 20-21 วน สงเกนไป - ไมลดความชนในตเกดหลงจากลกไกฟกออกมาแลว สะดอปดไมสนท เปยกและมกลนเหมน (Unhealed navel, wet and odorous)

- เปนโรคสะดออกเสบ (Omphalitis)

- การสขาภบาลในตฟกและตเกดไมเหมาะสม ลกไกไมสามารถยนได - โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ - อณหภมในตฟกชวง 1-21 วน ไมเหมาะสม

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

221

ลกษณะปรากฏ สาเหต

- ความชนในตฟกชวง 1-19 วน สงเกนไป - การระบายอากาศในตฟก 1-21 วน ไมเพยงพอ ลกไกขางอย (Crippled chicks) - โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ - อณหภมในตฟกชวง 1-21 วน ไมสม าเสมอ - วางไขผดต าแหนง ลกไกนวบดงอ (Crooked toes) - โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ - อณหภมในตฟกชวง 1-19 วน ไมเหมาะสม ลกไกขาถาง (Spraddle leg) - พนถาดเกดลกไกลนเกนไป ขนดาวนสน (Short down) - โภชนะในอาหารไกพนธไมเพยงพอ - อณหภมในตฟกชวง 1-10 วน สงเกนไป ตาลกไกปด (Closed eye) - อณหภมในตเกดชวง 20-21 วน สงเกนไป - ความชนในตเกดชวง 20-21 วน ต าเกนไป ทมา : North and Bell (1990) หนา 132-134 4. การด าเนนงานเกยวกบลกไก เมอลกไกฟกออกเปนตวเรยบรอยแลวกยงมขนตอนการด าเนนงานตาง ๆ เพอรกษาคณภาพของลกไกทผลตได ดงน 1. การน าลกไกออกจากตเกด ควรน าออกจากตเกดเมอลกไกประมาณ 95% มขนแหงดแลว หากเอาลกไกออกเรวเกนไปจะท าใหลกไกออนแอและตดเชอไดงาย แตถาหากทงไวในตเกดนานเกนไปลกไกจะสญเสยน าในรางกายมากเกนไปท าใหลกไกมน าหนกลดลง ออนแอและมอตราการตายในระหวางการเลยงสงขน ลกไกทน าออกจากตเกดใหม ๆ ยงไมคอยแขงแรงทองยงนมทรงตวไดไมคอยดและขนยงไมฟสมบรณตองใชเวลาอกประมาณ 4-5 ชวโมงจงจะแขงแรงด แตเนองจากการปฏบตงานของโรงฟกคอนขางเรงรบใหทนกบปรมาณงานทรออยจงไมสามารถพกลกไกไวนานได ในทางปฏบตกจะน าลกไกออกจากถาดเกดวางบนสายพานเพอสงไปยงโตะปฏบตงานตาง ๆ ตอไป 2. การคดเกรดลกไก โรงฟกแตละแหงจะก าหนดมาตรฐานน าหนกตวลกไกของตนเอง เชน ถาลกไกมน าหนกตวตงแต 35 กรมขนไปกจะคดเปนเกรด A (เอใหญ) แตถาหากมน าหนกตวอยระหวาง 30-35 กรมกจะคดเปนเกรด a (เอเลก) สวนลกไกทมขนาดน าหนกตวต ากวา 30 กรมกจะคดทง ควรจะก าหนดมาตรฐานน าหนกตวของลกไกสายพนธเดยวกนใหมมาตรฐานเหมอนกนตลอดฤดกาลผลตและใชกบลกคาทกคนโดยไมมการลดมาตรฐานในชวงทเรงการผลตหรอในชวงทมอตราการฟกออกต า สวนในเรองการคดคณภาพของลกไกนน โรงฟกแตละแหงมกจะใชมาตรฐานเดยวกนคอ ลกไกจะตองไมมลกษณะผดปกต สะดอเขาทเรยบรอย ทรงตวไดด ไมเลกแกรนหรอตวนมและมสตรงตามสายพนธ 3. งานบรการอน ๆ ไดแกการคดเพศลกไกซงขนอยกบสายพนธของไก โดยทวไปแลวการคดเพศลกไกไขจะใชวธการดสขน สวนลกไกกระทงจะใชวธการดความยาวของขนปก นอกจากน อาจจะมการตดนวเทาและหงอนส าหรบไกพอพนธไกกระทง การท าวคซนชนดตาง ๆ ตามทลกคาตองการ เปนตน 4. กลองบรรจลกไก ขนาดและลกษณะของกลองบรรจลกไกของแตละโรงฟกจะแตกตางกนขนกบจ านวนลกไกทบรรจ อณหภมภายนอกและระยะทางในการขนสง โดยทวไปกลองทใชจะเปนกลองกระดาษ

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

222

ขนาด 20x26x6 นว ใชมมกระดาษพบสอดใสเพอยดตดกนเปนรปกลองสเหลยมหรออาจจะเยบตดกนดวยลวดเยบกระดาษหรอกาวกได โรงฟกบางแหงอาจจะใชกลองพลาสตกเพราะสามารถน ากลบมาใชใหมได ภายในกลองจะแบงออกเปน 4 ชอง เพอปองกนไมใหลกไกสมทบกนทมมใดมมหนงของกลอง พนกลองรองดวยกระดาษหยาบไมลนเพอชวยดดซบความชนจากมลของลกไกและยงชวยใหลกไกทรงตวไดด แตละกลองจะบรรจลกไกได 100 ตวรวมกบลกไกแถมอก 2% เพอชดเชยการสญเสยระหวางการขนสง 5. อณหภมและความชนของหองเกบลกไก เมอบรรจลกไกลงกลองเรยบรอยแลว จากนนน ากลองบรรจลกไกไปเกบไวในหองทมอณหภมประมาณ 23.9 °ซ หรอ 75 °ฟ และมความชนสมพทธประมาณ 75% และมพดลมกวนอากาศเพอรอสงตอใหกบลกคาตอไป 6. การบนทกขอมล ถงแมวาการปฏบตงานภายในโรงฟกคอนขางจะรบเรงท าใหไมสามารถตรวจสอบรายละเอยดไดทกอยาง แตกจะตองมการบนทกขอมลส าคญ ๆ ไดแก - สายพนธไก - จ านวนไขเขาฟก - อตราการฟกออกทงหมด - จ านวนลกไกด - จ านวนลกไกคดทง - เปอรเซนตลกไกคดทง - เปอรเซนตลกไกทจ าหนายได

การสงลกไก ควรรบจดสงลกไกใหถงฟารมลกคาโดยเรวทสดและควรใหลกไกไดดมน าหลงจากออกจากตเกดภายใน 36 ชวโมงจะชวยใหลกไกสดชนและแขงแรงเรวขน เพราะวาลกไกบางตวอาจจะอยภายในตเกดนานเกนไป เชน ลกไกทเกดเปนตวแรกจะอยในตเกดนานกวาลกไกตวสดทายประมาณ 32-35 ชวโมง ซงถาหากการจดสงลาชากจะท าใหลกไกออนเพลยมากยงขน เพอปองกนการสญเสยน าและลดอาการออนแอระหวางการขนสงอาจมการเพมเจลพลงงานลงในกลองบรรจลกไกใหจกกนในระหวางการขนสง

การสขาภบาลโรงฟกไข นอกจากไขฟกจะตองผลตมาจากฝงพอแมพนธทมสขภาพดแลว การสขาภบาลโรงฟกกมความส าคญตอกระบวนการฟกไขเพอใหไขฟกมอตราการฟกออกเปนตวสง และไดลกไกท มคณภาพดมสขภาพดและปราศจากเชอจลนทรยทกอโรค 5. การจดการโรงฟกไข การประกอบธรกจโรงฟกไขนนนอกจากจะตองใหความส าคญในเรองคณภาพ เรมตงแตการจดการฝงพอแมพนธ การปองกนภยทางชวภาพ การสขาภบาลและการปองกนควบคมโรคภายในฟารม การขนสงไขฟก การปฏบตงานภายในโรงฟกไข การขนสงลกไกและการใหบรการลกแกลกคา นอกจากนยงตองใหความส าคญเปนพเศษในเรองการลดคาใชจายหรอการลดตนทนการผลตใหอยในระดบต าทสดเพอสรางผลก าไรใหมากทสด เนองจากโรงฟกไขไมสามารถควบคมราคาลกไกใหคงทได เพราะวาราคาลกไกทผลตไดจะผนผวนไปตามสภาวะการเลยงไกกระทงและไกไข ดงนน ผจดการโรงฟกไขจะตองมความรเกยวกบปจจยตาง ๆ ทมผลตอ

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

223

ตนทนการผลต มการปรบเปลยนวธการผลตใหสอดคลองกบสถานการณ พรอมทงมระบบควบคมและสามารถแกไขขอบกพรองทเกดขน

แหลงทมาของไขฟก ไขฟกเปนวตถดบทมความส าคญตอการด าเนนงานของโรงฟกไมสามารถซอขายไดจากแหลงทวไป ดงนน จะตองมแหลงผลตไขฟกทแนนอนและสามารถปอนใหกบโรงฟกไขไดอยางตอเนอง จงตองมการวางแผนการผลตไวลวงหนาเพอใหมปรมาณไขฟกเพยงพอตอจ านวนลกไกทจะผลตและจะตองไมมปรมาณมากเกนขดความสามารถในการรองรบของตลาดท าใหตองมการระบายออกในรปของไขสดหรอไขบรโภคเพอบรรเทาสภาวะการขาดทน 1. การประมาณความตองการไขฟก สงส าคญอนดบแรกทตองกระท าไดแก การคาดการณปรมาณลกไกทจะผลตไวลวงหนาภายในระยะเวลา 18 เดอนและจะตองมการคาดการณอยางตอเนอง โดยอาจจะแสดงจ านวนลกไกทประมาณการรวมทงสายพนธและเพศของลกไกทตองการผลตไวในรปของแผนภม (Charts) และกราฟ (Graphs) เพอใหเหนขอมลและการเปลยนแปลงของขอมลไดอยางชดเจน การประมาณการจ านวนลกไกทจะผลตอาจพจารณาจากขอมลตาง ๆ ดงน 1.1 วงจรความตองการลกไกในรอบป ความตองการลกไกของเกษตรกรนนจะผนแปรไปตามฤดกาลหรอเทศกาลทส าคญตาง ๆ ส าหรบธรกจการเลยงไกกระทงทมโรงช าแหละเปนของตนเองจะมปรมาณความตองการทแนนอนในระดบหนง 1.2 ประวตการขายลกไกแตละสปดาห ในรอบปทผานมารวมทงสวนแบงการตลาด ปรมาณการขายลกไกของโรงฟกนนมแนวโนมทจะเพมขนหรอลดลงตามการขยายตวของอตสาหกรรมการเลยงไก นอกจากน ควรจะทราบถงจ านวนลกคารายใหมทเรมด าเนนกจการหรออาจจะเปนลกคาเกาของโรงฟกอน ๆ เพอจะไดวางแผนขยายการตลาดใหครอบคลมไดกวางขวางมากยงขน 1.3 ถาเปนโรงฟกไขในเครอบรษทใหญทด าเนนธรกจในลกษณะครบวงจร ซงมโรงช าแหละไกรวมทงมตลาดของตนเองกสามารถคาดการณจ านวนลกไกทจะผลตไดคอนขางแนนอนกวาโรงฟกไขอสระ เนองจากปรมาณลกไกทจะผลตจะถกก าหนดโดยปรมาณไกทตองการช าแหละหรอปรมาณไขเพอการบรโภค ปรมาณความตองการลกไกของตลาดจะเปนตวก าหนดปรมาณไขเขาฟกในแตละสปดาห การค านวณหาจ านวนไกพอแมพนธทจะตองเลยงเพอใหมจ านวนไขฟกตามทตองการนนจะตองค านวณจากตารางมาตรฐานการใหผลผลตของแมพนธไกสายพนธตาง ๆ ทแนะน าโดยบรษทผผลตไกสายพนธนน ๆ 2. ไขฟกมาจากฟารมของโรงฟก จ านวนและขนาดของฟารมจะขนอยกบปรมาณไขฟกทตองการ การค านวณจ านวนไกพอแมพนธทจะตองเลยงนนเปนงานทคอนขางจะยงยากพอสมควร เพราะตองมความแนนอนและมนใจไดวาสามารถผลตไขฟกไดเพยงพอตอความตองการ การน าเอาคอมพวเตอรเขามาใชงานจะชวยใหการค านวณสะดวกรวดเรวและยงชวยใหระบบการจดเกบขอมลมประสทธภาพมากยงขน 3. ไขฟกมาจากฟารมของลกเลา ในกรณทฟารมของโรงฟกมก าลงการผลตไขฟกไดไมเพยงพอตอความตองการกจะตองอาศยไขฟกจากผเลยงอสระ โดยการท าสญญากนในลกษณะทเรยกวาผเลยงเปนลกเลาของโรงฟก ซงทางผเลยงจะมโรงเรอน เครองมออปกรณและแรงงานทใชในการดแลไกพอแมพนธ สวนทางโรงฟกไขจะจดหาลกไก อาหารและเวชภณฑทจ าเปนรวมทงถายทอดเทคนคตาง ๆ ใหโดยทโรงฟกไขนนยงคงเปนเจาของไกพอแมพนธทงหมดและจะรบซอไขฟกตามราคาทไดตกลงกนไวหรอทางผเลยงจะเปนผออกคาใชจายทงหมดกไดขนอยกบการตกลงกนในสญญา

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

224

6. การประมาณจ านวนลกไกดทจะผลตได จ านวนลกไกดทมคณภาพและสามารถขายได (Salable chicks) จะค านวณไดจากขอมลตาง ๆ ไดแก จ านวนไขทเขาฟกทงหมด (Total eggs set) อตราการฟกออก (Percent hatchability) เปอรเซนตลกไกคดทง (Percent grade-outs) และเปอรเซนตลกไกแถม (Percent of extra chicks) เปนตน ตวอยางการค านวณเชน ถาหากน าไขเขาฟกจ านวน 100,000 ฟอง และมอตราการฟกออกเทากบ 80% กจะมลกไกเกดมา 80,000 ตว (100,000 x (80100) หลงจากนนกหกดวยจ านวนลกไกทคดทงประมาณ 2% และจ านวนลกไกแถมใหลกคาอก 2% กจะเหลอจ านวนลกไกดทจะขายไดประมาณ 76,863 ตว

ขนตอนการค านวณ ขนท 1 ค านวณจ านวนลกไกทจะฟกออกเปนตวแลวลบดวยจ านวนลกไกทคดทง จ านวนไขฟก 100,000 ฟอง จ านวนลกไกทฟกออก 80,000 ตว (อตราการฟกออก 80%) จ านวนลกไกคดทง 1,600 ตว (2% ของจ านวนลกไก 80,000 ตว) จ านวนลกไกทเหลอ 78,400 ตว ขนท 2 ใบสงซอลกไกจ านวน 100 ตว จะตองจดสงใหจ านวน 102 ตว จ านวนลกไกทเหลอจากการคดเกรด 78,400 ตว ดงนนจ านวนลกไกทจะขายไดเทากบ 78,400 x 100 = 76,863 ตว

ตนทนการผลตลกไก โรงฟกไขแตละแหงจะมตนทนหรอคาใชจายทแตกตางกนไปไมวาจะเปนในเรองของตนทนการผลตไขฟก ตนทนการด าเนนงานของโรงฟกและคาขนสง อตราการฟกออกซงจะสงผลกระทบตอจ านวนลกไกสามารถผลตได ท าใหตนทนการผลตลกไกมความผนแปรคอนขางสง นอกจากน ตนทนการผลตยงมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาตามสถานการณแวดลอมในขณะนน ตวอยางของตนทนการผลตลกไกไดแสดงไวในตารางท 8.12 เพอใชเปนแนวทางในการพจารณาตนทนการผลตของโรงฟกไข ตนทนการผลตลกไก เชน ตารางท 8.12 สวนประกอบของตนทนการผลตลกไกของโรงฟกจากตวอยางในประเทศสหรฐอเมรกา (% ของ

ตนทนด าเนนการทงหมด)

รายการ ตนทนตอตวของลกไกด (%)

ลกไกไขเพศเมย ลกไกกระทง คาจดซอไขฟก 1.5 1.5 คาไขฟก 1/ 58.3 72.8 คาใชจายในการด าเนนงานของโรงฟก 2/ 19.8 16.4 คาขนสง 4.8 2.8 คาใชจายในการบรหารจดการ 7.3 6.5 คาใชจายส าหรบการขาย 6.7 - คาบรหารการขาย 1.6 - รวมตนทนการผลตทงหมด 100 100 หมายเหต 1/ อตราการฟกออกของไกไขเทากบ 85% และไกกระทงเทากบ 80%

102

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

225

2/ รวมคาคดเพศและคาท าวคซน ทมา : ดดแปลงจาก North and Bell (1990) หนา 166 1. คาจดซอไขฟก ประกอบดวยเงนเดอนและสวสดการพนกงาน คาใชจายและคาเสอมราคาของยานพาหนะ คาใชสอยเบดเตลด เชน คาจอดรถ คาผานทาง และคาเครองแบบพนกงาน ฯลฯ การค านวณคาใชจายในการจดซอควรจะคดในรปของตนทนเฉลยตอหนวยซงจะสะดวกตอการวเคราะหตนทนการผลตทนยมใชกนทวไปไดแก ตนทนตอจ านวนไข 1 โหล เปนตน 2. คาไขฟก อตราการฟกออกของลกไกและตนทนคาไขฟกจะสงผลกระทบตอตนทนการผลตลกไก ถาหากมอตราการฟกออกสงกจะท าใหตนทนคาไขฟกตอตวลกไกลดต าลง การค านวณตนทนของไขฟกจะขนอยกบแหลงทมาของไขฟก เชน ถาซอมาจากฟารมของลกเลาหรอจากฟารมอสระกจะค านวณจากราคาไขฟกทซอมา แตถาเปนไขฟกทไดมาจากฟารมของโรงฟกไขเองกจะตองค านวณจากตนทนทใชในการผลตไขฟกโดยไมบวกก าไร เพราะผลก าไรจากการประกอบการจะถกค านวณไวขนตอนสดทายของการผลต นนกคอ เมอมการจ าหนายลกไกออกไป 3. คาใชจายในการด าเนนงานของโรงฟกไข คาใชจายสวนนอาจจะแยกไดหลายรายการซงแตกตางกนตามการด าเนนงานของโรงฟกแตละแหง คาใชจายในการด าเนนงานประกอบดวย เงนเดอน สวสดการพนกงาน คาไฟฟา คาน าประปา คาเสอมราคา คากลองบรรจลกไก คาซอมแซมและบ ารงรกษา คาวสดสนเปลอง คาใชจายเบดเตลด คาบรการพเศษ (ตดปาก ตดหงอน คดเพศ ท าวคซน ฯลฯ) คาใชจายในการบรหาร (คาใชจายในส านกงาน คาโทรศพท ภาษ ประกนภย และดอกเบย ฯลฯ) 4. คาขนสง โรงฟกไขสวนมากจะมบรการจดสงลกไกไปสฟารมของลกคา อาจจะจดสงทางรถยนต รถไฟหรอทางเครองบน ฯลฯ คาใชจายในการขนสงจะขนกบระยะทาง คาขนสงเปนอกรายการหนงทจะตองแยกค านวณตางหากโดยคดในรปตนทนเฉลยตอตวลกไก คาขนสงประกอบดวย เงนเดอน สวสดการพนกงาน คาใชจายและคาเสอมราคาของยานพาหนะ คาขนสงทางเครองบนหรอรถไฟ คาใชจายในการบรหารและคาใชจายเบดเตลด (คาผานทาง คาจอดรถ คาเบยเลยงพนกงานขบรถ และชดพนกงาน ฯลฯ) 5. คาใชจายส าหรบการขาย เปนรายการสดทายของตนทนในการผลตลกไก โดยจะค านวณออกมาในรปของตนทนเฉลยตอตวลกไก คาใชจายสวนนจะมความผนแปรคอนขางสงขนกบการด าเนนงานของโรงฟกแตละแหง โดยทวไปแลวลกไกไขจะมคาใชจายส าหรบการขายคอนขางสงในขณะทลกไกกระทงแทบจะไมมคาใชจายในสวนนเลย โดยเฉพาะโรงฟกไขทอยในเครอขายบรษทใหญ ๆ ซงจะมหนาทเพยงแคผลตลกไกใหไดตามโปรแกรมทก าหนดไวเทานน คาใชจายส าหรบการขายหรอคาการตลาดอาจจะประกอบดวยเงนเดอนและคาเปอรเซนตการของของพนกงานขาย (Incentive) คาใชจายและคาเสอมราคาของยานพาหนะ คาเบยเลยงพนกงานการตลาด คาโฆษณาประชาสมพนธ คาใชจายในการบรหารและคาใชจายเบดเตลด ฯลฯ

ปจจยทมผลกระทบตอตนทนการผลตลกไก ตนทนการผลตประกอบดวยตนทนคงท (Fixed costs) และตนทนผนแปร (Variable costs) ตนทนคงทเปนตนทนทไมเปลยนแปลงไปตามจ านวนลกไกทผลตได เชน คาทดน สงกอสราง คาเครองมอและอปกรณ สวนตนทนผนแปรจะเปนตนทนทผนแปรไปตามจ านวนลกไกทผลต เชน คาไขฟก คาเวชภณฑและวคซน เพอใหการวเคราะหตนทนเปนไปโดยงายและชดเจน จงมกจะแสดงออกในรปของตนทนเฉลยตอตวลกไก ซงค านวณไดจากตนทนการผลตหารดวยจ านวนลกไกทผลตได

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

226

การประกอบการโรงฟกไขนนตองพยายามเพมผลผลตหรอจ านวนลกไกใหมากขนเพอใหเกดความประหยดภายในระบบการผลตซงจะสงผลใหตนทนการผลตต าลงเพราะการไมประหยดในระบบการผลต เชน การท างานทไมมประสทธภาพ การควบคมดแลไมทวถง คาซอมแซมบ ารงรกษาอยในระดบสงกจะเปนสาเหตใหตนทนเฉลยเพมสงขน ดงนน จงตองใหความส าคญและควบคมปจจยตาง ๆ ทมผลกระทบตอตนทนการผลตอยางใกลชด ไดแก 1. ประสทธภาพของพนกงาน ใหมการใชแรงงานอยางมประสทธภาพโดยแบงงานกนท าเปนหมวดหมและใหพนกงานแตละคนท างานเฉพาะสวนเพอใหเกดความช านาญในงานทท าซงจะท าใหพนกงานมประสทธภาพมากยงขนและมจ านวนลกไกทผลตไดเฉลยตอพนกงานเพมขน นอกจากน การน าเครองมอและอปกรณททนสมยมาใชกจะชวยใหประหยดแรงงานและเพมจ านวนผลผลต สงผลท าใหตนทนการผลตเฉลยตอตวลกไกลดลง 2. อตราคาจางและเงนเดอนของพนกงาน มผลตอขวญก าลงใจและเปนสงจงใจใหพนกงานท างานอยางมประสทธภาพ ถงแมวาคาจางและเงนเดอนจะเปนปจจยส าคญทมผลกระทบตอตนทนการผลตกตาม แตกมความจ าเปนทจะตองปรบเพมเปนประจ าทกป ดงนน จะตองก าหนดจ านวนบคลากรใหเหมาะสมกบปรมาณงานและใหมการใชแรงงานอยางมประสทธภาพ 3. การจดการทมประสทธภาพ ท าใหไดผลผลตเพมมากขนและเปนการประหยดคาใชสอยทางการจดการสงผลท าใหตนทนการผลตเฉลยลดต าลง เนองจากวาคาใชจายตาง ๆ เชน เงนเดอน คาเสอมราคาทรพยสน คาประกนภย ฯลฯ มไดเปลยนแปลงไปตามจ านวนของลกไกทเพมขนมาซงผจดการจะตองมความสามารถในการด าเนนธรกจและการควบคมตนทนการผลตรวมทงก ากบดแดการด าเนนงานใหมประสทธภาพ 4. อตราการฟกออกเปนตวของไขฟก อตราการฟกออกจะมผลกระทบตอตนทนการผลตลกไกโดยตรง ถามอตราการฟกออกสงกหมายถงการมจ านวนลกไกดทจะขายไดเพมมากขนท าใหตนทนการผลตเฉลยตอตวลดต าลง เชน ไขฟกจ านวน 100,000 ฟอง ถาหากมอตราการฟกออก 70 และ 80% กจะท าใหมปรมาณลกไกทแตกตางกนถง 10,000 ตว (70,000 – 80,000 ตว) 5. การใชตฟกไขอยางมประสทธภาพ ถามไขเขาฟกเตมตามความจของตฟกอยางตอเนองจะชวยใหตนทนการผลตลดลง ในชวงนอกฤดการผลตจะท าใหตนทนการผลตเพมสงขนจงตองเรงปรมาณการผลตในชวงอน ๆ เพอชดเชยสภาวะการขาดทน 6. ขนาดของกจการ สถานประกอบการขนาดใหญทมก าลงการผลตสงกจะมตนทนการผลตต ากวาสถานประกอบการขนาดเลก โดยเฉพาะการผลตลกไกไขซงความตองการของตลาดคอนขางทจะผนแปรไปตามฤดกาลมากกวาการผลตลกไกกระทง 7. อายและสภาพของโรงฟกไข ถงแมวาโรงฟกไขนนจะด าเนนงานไดอยางมประสทธภาพและมอตราการฟกออกสงกตาม แตถามอายการใชงานนานจนเกาหรอทรดโทรมกจะท าใหการสขาภบาลและการปองกนควบคมโรคท าไดยากขนซงสงผลกระทบตอจ านวนและคณภาพของลกไก นอกจากนยงสงผลตอคาใชจายในการซอมบ ารงรกษาใหอยในสภาพใชงานไดดอกดวย 8. คาเสอมราคา โรงฟกไขควรจะออกแบบใหมความเหมาะสมตอการใชงาน มเครองมออปกรณททนสมยและมประสทธภาพสงพรอมทงอยในสภาพทใชการไดด ถาหากสรางใหใหญโตเกนความจ าเปนตอการใชงานกจะท าใหตนทนการผลตเพมสงขนและมคาเสอมราคาสงเกนความจ าเปน

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

227

9. การตอรองราคาวสดอปกรณทจดซอ การตอรองราคาจะชวยลดตนทนการผลตลงไดมาก ถงแมวาจะเปนจ านวนเงนเพยงเลกนอยกตาม แตเมอซอในปรมาณมากและรวมหลาย ๆ รายการเขาดวยกนกจะเปนเงนจ านวนมากพอสมควร การสอบราคาจากหลาย ๆ บรษทจะชวยใหมโอกาสเลอกซอสนคาทมเงอนไขดทสด เชน การลดราคา การยดระยะเวลาการช าระเงน เปนตน 10. อตราการใชสาธารณปโภคของโรงฟกไข ระบบสาธารณปโภค เชน ไฟฟา ประปามกจะผนแปรตามอตราการใช โรงฟกจะใชกระแสไฟฟาและน าประปาคอนขางมาก รวมทงน ามนเชอเพลงดวย การประหยดพลงงานโดยไมใชอยางฟมเฟอยกเปนเรองทควรคาแกการสนใจ แตกไมควรประหยดจนเกนไปจนกระทงละเลยความจ าเปนตอการปฏบตงานเพอใหเกดประสทธภาพ 7. รายงานดานการจดการ การจดการโรงฟกไขใหมประสทธภาพและสามารถลดคาใชจายหรอลดตนทนการผลตใหต าไดนน จะตองมระบบการบนทกขอมลทสมบรณและชดเจนหลงจากการออกลกไกแตละครงรวมทงข อมลประจ าสปดาหและขอมลประจ าเดอน ซงขอมลเหลานจะชวยชใหเหนขอบกพรองในการด าเนนงานและสามารถแกไขปญหาไดอยางรวดเรวและถกตอง ขอมลทจะตองรายงานไดแก 1. รายงานการออกลกไกแตละครง ในรายงานจะมขอมลสรปผลการฟกและการออกลกไกแตละครงเพอใหผจดการโรงฟกไดทราบถงสถานการณของการผลต ประสทธภาพการด าเนนงานและใชเปนขอมลพจารณาตดสนใจเรองทมความส าคญ ถาหากมรายละเอยดปลกยอยมากเกนไปในใบรายงานกจะท าใหสบสนและพจารณาไดลาชา ซงรายละเอยดปลกยอยนนสามารถสอบถามไดจากผชวยผจดการหรอสตวบาลประจ าโรงฟกไข ขอมลในใบรายงานจะตองเปนขอมลใหมลาสดและถกตอง ตวเลขของตนทนการผลตลกไกในรายงานสามารถใชเปนขอมลเพอการประเมนตนทนการผลตครงตอไปไดเปนอยางด 2. รายงานผลการฟกไขประจ าเดอน ทกสนเดอนผจดการโรงฟกไขจะตองไดรบรายงานเกยวกบตนทนการด าเนนงานรวมทงรายงานการฟกออกประจ าเดอนหรออาจจะเพมขอมลสะสมของปนนดวยกได รายงานผลการฟกไขประจ าเดอนควรจะประกอบดวยขอมล 3 สวน ไดแก 1. ขอมลการฟกออก

- ความจสงสดของโรงฟกภายใน 1 เดอน (ความสามารถสงสดในการฟกไขไดเตมประสทธภาพ)

- จ านวนไขเขาฟกประจ าเดอน - จ านวน/เปอรเซนตลกไกทฟกออกประจ าเดอน - มาตรฐานการฟกออกประจ าเดอน - จ านวน/เปอรเซนตลกไกคดทง - จ านวน/เปอรเซนตลกไกแถม - จ านวน/เปอรเซนตลกไกด - จ านวนลก/เปอรเซนตไกดทท าลาย

2. การวเคราะหตนทน ควรจะแยกออกตามสายพนธของไกทผลตเพราะถาหากน ามาคดรวมกนจะท าใหการแยกแยะปญหากระท าไดคอนขางล าบาก

- คาจดซอไขฟกเฉลยตอโหล - ตนทนไขฟกเฉลยตอตวของลกไกด

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

228

- ตนทนการฟกเฉลยตอตวของลกไกด - คาขนสงเฉลยตอตวของลกไกด - ตนทนการขายเฉลยตอตวของลกไกด - ตนทนทงหมดทใชในการฟก การขนสงและการขายเฉลยตอตวลกไกด

3. ขอมลอน ๆ - จ านวนพนกงานจดซอ - จ านวนพนกงานโรงฟกไข - จ านวนพนกงานขาย - จ านวนลกไกทฟกออกเฉลยตอพนกงานประจ าโรงฟกไข - จ านวนลกไกเฉลยตอพนกงานจดสง - ฯลฯ

สตรการค านวณคาประสทธภาพการฟกไข

- เปอรเซนตไขมเชอ (Fertility, %) = 100 – (จ านวนไขไมมเชอ จ านวนไขเขาฟก) x 100 หรอ

- เปอรเซนตไขมเชอ (Fertility, %) = (จ านวนไขมเชอ จ านวนไขเขาฟก) x 100

- เปอรเซนตการฟกออก (Hatchability, %) = (จ านวนลกไกฟกออก จ านวนไขเขาฟก) x 100

- เปอรเซนตการฟกออกของไขมเชอ (Hatch of Fertile, %) = (Hatchability Fertility) x 100

- เปอรเซนตไขเชอตาย (%) = % Fertility - %Hatchability

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

229

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

230

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

231

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

232

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

233

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

234

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

235

การจดการฟารมสตวปก (ปรบปรง 2560) ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย

236