วทยำนพนธ

เรอง

ค ำเรยกสในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

Color Terms in Thai during the Thonburi and Rattanakosin Period

โดย

นำงสำวธนฏฐำกล พรทพยพำนช

เสนอ

บณฑตวทยำลย มหำวทยำลยเกษตรศำสตร

เพอควำมสมบรณแหงปรญญำศลปศำสตรมหำบณฑต (ภำษำศำสตรประยกต)

พ.ศ. 2557

ธนฏฐำกล พรทพยพำนช 2557: ค ำเรยกสในภำษำไทยสมยธนบรและสมย

รตนโกสนทร ปรญญำศลปศำสตรมหำบณฑต (ภำษำศำสตรประยกต) สำขำ

ภำษำศำสตรประยกต ภำควชำภำษำศำสตร อำจำรยทปรกษำวทยำนพนธหลก:

ผชวยศำสตรำจำรย หมอมหลวงจรลวไล จรญโรจน, อ.ด. 128 หนำ

กำรวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษำววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำน วเครำะหกลวธกำร

สรำงค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรและศกษำควำมเปรยบ

ในค ำเรยกส โดยเกบขอมลจำกวรรณกรรมทแตงขนในสมยดงกลำวรวมทงส น 690 เรอง

ผลกำรวจยพบวำ ภำษำไทยในสมยธนบรพบค ำเรยกสพนฐำนทงหมด 6 ค ำ คอ ค ำ

เรยกสขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว และมวง ซงไมมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำนเพมขนจำกใน

ภำษำไทยสมยอยธยำ และพบค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทรทงหมด 12 ค ำ

คอ ค ำเรยกสขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว ชมพ แสด ฟำ มวง เทำ น ำเงนและน ำตำล ซงมจ ำนวน

ค ำเรยกสพนฐำนเกดข นอก 3 ค ำ คอ ค ำเรยกสเทำ และค ำเรยกสน ำเงน ทพบครงแรกในสมย

รชกำลท 1 และค ำเรยกสน ำตำล ทพบครงแรกในสมยรชกำลท 2

ค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร มกลวธกำรสรำง 8 กลวธ คอ 1) กำร

ขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำคณศพท 2) กำรขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำเรยกสไมพนฐำน

3) กำรใชค ำเรยกสงของเฉพำะเปนค ำเรยกส 4) กำรใชค ำในภำษำอนมำใชเปนค ำเรยกสไม

พนฐำน 5) กำรขยำยค ำเรยกสงของเฉพำะทใชเปนค ำเรยกส 6) กำรขยำยค ำในภำษำอนท

น ำมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน 7) กำรใชค ำทระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนได

และ 8) กำรขยำยใชค ำทระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนได ในภำษำไทยสมย

รตนโกสนทรมกลวธสรำงค ำเรยกสไมพนฐำน 10 กลวธ คอพบกลวธเดยวกบในสมยธนบรทง

8 กลวธ และพบเพมเตมจำกสมยธนบรอก 2 กลวธ คอ 1) กำรประสมค ำเรยกสพนฐำนเขำ

ดวยกน และ 2) ค ำเรยกสทใชเรยกของบำงอยำงเทำนน

ในสมยธนบรนยมเปรยบเทยบสกบสตวมำกทสด สวนในสมยรตนโกสนทรนยม

เปรยบเทยบสกบวตถในธรรมชำตมำกทสด

___________________________ ____________________________________ ___ / ___ / ___ ลายมอชอนสต ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

Thanatthakul Phornthipphayaphanit 2014: Color Terms in Thai during the

Thonburi and Rattanakosin Period. Master of Arts (Applied Linguistics), Major

Field: Applied Linguistics, Department of Linguistics. Thesis Advisor:

Assistant Professor Mom Luang Jaralvilai Charunrochana, Ph.D. 128 pages.

The purposes of this research are to study the evolution of basic color terms in

Thai during the Thonburi and Rattanakosin Period, to analyze the formations of non-

basic color terms and to study the comparison in Thai color terms with entities. The data

was collected from 690 literatures composed during the two periods.

There were 6 basic color terms in Thai during the Thonburi period; WHITE,

BLACK, RED, YELLOW, GREEN and PURPLE. While there were found 12 basic color terms

during the Rattanakosin period, which are WHITE, BLACK, RED, YELLOW, GREEN, PINK,

ORANGE, LIGHT BLUE, PURPLE, GREY, DARK BLUE and BROWN. Therefore, there are 3

additional basic color terms used since the Ayutthaya Period, including GREY and DARK

BLUE which were firstly found in the reign of King Rama I and BROWN in King Rama II.

Eight strategies in coining non-basic color terms are found in the Thonburi period

: 1) modifying basic color terms with adjective, 2) modifying basic color terms with non-

basic color terms, 3) using specific objects as color terms, 4) using foreign color terms,

5) modifying the name of specific objects used as color terms, 6) modifying foreign

color terms with adjective, 7) using the color terms that can be included within any other

color terms 8) modifying included within those of any other colour terms. These eight

strategies are also found in Rattanakosin period along with other 2 strategies: 1)

compounding two basic color terms 2) using color terms that were restricted to some

objects.

In the Thonburi period colors were mostly compared to animal. While in the

Rattanakosin period colors were mostly compared to natural entities.

___________________________ ____________________________________ ___ / ___ / ___ Student’s signature Thesis Advisor’s signature

กตตกรรมประกาศ

วทยำนพนธฉบบนส ำเรจลงไดดวยพระคณขององคพระผเปนเจำ พระผโปรดประทำน

ลมหำยใจ ควำมรก ก ำลงใจ และสตปญญำใหแกผจยมำโดยตลอด

ผวจยขอขอบพระคณผศ. ดร. ม.ล. จรลวไล จรญโรจน อำจำรยทปรกษำวทยำนพนธ

ผทใหควำมร ค ำปรกษำ ค ำแนะน ำในบทเรยน ในงำนวจย และในกำรใชชวต ขอบพระคณ

ส ำหรบกำรเสยสละเวลำอนมคำเพอตรวจแกไข ใหก ำลงใจในกำรท ำและปรบปรงงำนวจย

และสดทำยขอขอบพระคณ ผศ. ดร. ม.ล. จรลวไล ทชวยใหผวจยไดรจกตวเอง และใชควำมร

ควำมสำมำรถทงหมดทมท ำงำนวจยนจนส ำเรจ

ขอบพระคณคณำจำรยในภำควชำภำษำศำสตร มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ทไดมอบ

ควำมรในแขนงวชำตำงๆ ซงมประโยชนในศกษำทำงดำนภำษำศำสตรและงำนวจย น

ขอบพระคณอำจำรย ดร. ขนษฐำ ใจมโน และอำจำรย ดร. อำรยำ หตนทะ ผซงเสยสละเวลำ

มำรวมเปนคณะกรรมกำรสอบโครงรำงวทยำนพนธ คณะกรรมกำรสอบวทยำนพนธ

และใหค ำแนะน ำทเปนประโยชนในกำรวจยน

ขอบพระคณอำกงสตและอำมำบญลกษณ เลกวงศไพบลย ผเปนแรงบรรดำลใจท

ยงใหญของผวจย ขอบพระคณคณแมเจรญศร พรทพยพำนช ส ำหรบกำรสนบสนนในทกๆ ดำน

และคอยรบฟงทกๆ ปญหำ ขอบพระคณคณพอววศน พรทพยพำนช ส ำหรบกำรปลกฝงนสยรก

กำรอำน ขอบพระคณสมำชกทกคนครอบครวทคอยเปนก ำลงใจและใหกำรสนบสนนดำน

กำรศกษำตลอดมำ

ขอบคณคณกตตธช ไวโรจนและคณธรยทธ มำณะจกร ส ำหรบควำมชวยเหลอในกำร

คนควำวรรณกรรมตำงๆ ทใชในงำนวจยทผวจยหำไมพบ ขอบคณพๆ เพอนๆ ภำษำศำสตรรน

ปกำรศกษำ 2554 พๆ เพอนๆ นองๆ โรงเรยนกรรณสตศกษำลย และภำควชำภำษำไทย

มหำวทยำลยเกษตรศำสตร ส ำหรบก ำลงใจทมอบใหผวจยตลอดกำรท ำงำนวจยน

หำกวทยำนพนธนจะพอมประโยชนและควำมดอยบำง ผวจยขอมอบใหแกครอบครวท

รกยงของผวจย แทนค ำขอบคณส ำหรบควำมรก กำรอบรมเลยงด ควำมเอำใจใส ควำมหวงด

และทกๆ อยำงทมใหแกผวจยเสมอมำ

ธนฏฐำกล พรทพยพำนช

พฤศจกำยน 2556

(1)

สารบญ

หนา

สำรบญตำรำง (3)

สำรบญภำพ (4)

บทท 1 บทน ำ 1

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ 1

วตถประสงคของกำรวจย 5

ขอบเขตของกำรวจย 6

ประโยชนทไดรบ 6

นยำมศพท 6

บทท 2 กำรตรวจเอกสำร 8

เอกสำรทเกยวของกบทฤษฎสและแสง 8

เอกสำรทเกยวของกบค ำเรยกส 9

บทท 3 วธกำรวจย 22

กำรเกบขอมล 22

กำรวเครำะหขอมล 23

กำรวเครำะหค ำเรยกสพนฐำน 23

กำรวเครำะหค ำเรยกสไมพนฐำน 24

กำรศกษำควำมเปรยบในค ำเรยกสวำนยมเปรยบเทยบกบสงใด 25

บทท 4 ผลกำรวจย 27

ค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร 27

ค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร 27

ค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร 37

ค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร 48

ค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร 48

ค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร 55

ควำมเปรยบในค ำเรยกสในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร 66

ควำมเปรยบในค ำเรยกสในภำษำไทยสมยธนบร 67

ควำมเปรยบในค ำเรยกสในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร 69

(2)

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 5 สรปผลกำรวจยและขอเสนอแนะ 82

ววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร

และสมยรตนโกสนทร 82

กลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร

และสมยรตนโกสนทร 85

ผลกำรศกษำควำมเปรยบในค ำเรยกสในภำษำไทยสมยธนบร

และสมยรตนโกสนทร 85

ขอเสนอแนะ 86

เอกสำรและสงอำงอง 87

ภำคผนวก 91

ภำคผนวก ก รำยชอวรรณกรรมสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

ทใชในงำนวจย 92

ภำคผนวก ข ค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร

และสมยรตนโกสนทรทปรำกฏรวมกบควำมเปรยบ 119

ภำคผนวก ค ค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร

และสมยรตนโกสนทรทปรำกฏรวมกบควำมเปรยบ 125

ประวตกำรศกษำและกำรท ำงำน 128

(3)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 ตำรำงแสดงควำมถของค ำเรยกสพนฐำนทพบในภำษำไทยสมยธนบร 28

2 ตำรำงแสดงควำมถของค ำเรยกสพนฐำนทพบในภำษำไทย

สมยรตนโกสนทร 38

3 ตำรำงแสดงควำมถและอตรำรอยละของกลวธกำรสรำงค ำเรยกส

ไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร 54

4 ตำรำงแสดงควำมถและอตรำรอยละของกลวธกำรสรำงค ำเรยกส

ไมพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร 65

5 ตำรำงแสดงสงทน ำมำใชเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกส

ไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร 68

6 ตำรำงแสดงสงทใชเปรยบ จ ำแนกตำมประเภทของวลหรอสงเปรยบ

ทปรำกฏในค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทย

สมยธนบร 68

7 ตำรำงแสดงสงทน ำมำใชเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกส

ไมพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร 76

8 ตำรำงแสดงสงทใชเปรยบ จ ำแนกตำมประเภทของวลหรอสงเปรยบ

ทปรำกฏในค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทย

สมยรตนโกสนทร 77

(4)

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลแบบทประเภทส YELLOW

เกดกอนประเภทส GREEN 3

2 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลแบบทประเภทส GREEN

เกดกอนประเภทส YELLOW 3

3 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลแบบทประเภทส YELLOW

เกดกอนประเภทส GREEN 11

4 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลแบบทประเภทส GREEN

เกดกอนประเภทส YELLOW 11

5 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนตำมแนวคดของพอลเคย แบบท

ประเภทส GRUE เกดกอนประเภทส YELLOW 14

6 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนตำมแนวคดของพอลเคย แบบท

ประเภทส YELLOW เกดกอนประเภทส GRUE 14

7 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทย 44

8 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทย 83

บทท 1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

พจนำนกรม ฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ. 2554 ไดใหควำมหมำยของค ำวำ ส ไววำ

“น. ลกษณะของแสงสวำง ปรำกฏแกตำใหเหนเปน ขำว ด ำ แดง เขยว เปนตน; สงทท ำใหตำ

เหนเปน ขำว ด ำ แดง เขยว เปนตน เชน สทำบำน สยอมผำ สวำดภำพ.” และไดใหควำมหมำย

ของค ำวำ แสง ไววำ “น. ควำมสวำง, สงทท ำใหดวงตำแลเหน; เพชรพลอย เชน ตำวจมแสง วำ

ดำบฝงพลอย.” (รำชบณฑตยสถำน, 2556)

ในทำงวทยำศำสตร ส คอ ลกษณะควำมเขมของแสงทปรำกฏแกสำยตำใหเหนเปนส

โดยผำนกระบวนกำรรบรดวยดวงตำ เมอดวงตำรบแสงเขำมำ โดยจะผำนกระบวนกำรวเครำะห

ขอมล ผำนประสำทสมผสกำรมองเหน และผำนสมองไปสศนยกำรมองเหนภำพ ท ำใหเรำรบร

ถงสทอยรอบตวเรำ และแสง คอ พลงงำนรงส (Radiation energy) ทตำรบรและมปฏกรยำ

ตอบสนองดวยกระบวนกำรวเครำะหแยกแยะของสมอง ตำสำมำรถวเครำะหพลงงำนแสงโดย

กำรรบรวตถ สมพนธกบต ำแหนง ทศทำง ระยะทำง และควำมเขมของแสง ควำมยำวคลนท

มนษยสำมำรถมองเหนได มคำอยระหวำง 400 – 700 นำโนเมตร และมควำมถอยในชวง

103 – 105 เฮรตซ โดยแสงสมวงจะมควำมยำวคลนนอยทสดหรอควำมถสงสด จนถงแสงส

แดงทมควำมยำวคลนมำกทสดหรอมควำมถต ำทสด (ปรยำ อนพงษองอำจ, 2549)

ตำมนษยเรำสำมำรถจ ำแนกคลนแสงออกเปนลำนๆ ส แตมนษยเรำไมไดจ ำแนกสท

แตกตำงกนเพยงเลกนอยใหถอเปนคนละประเภทสทแตกตำงกนอยำงมนยส ำคญได เพรำะ

มฉะนนแลวเรำกจะมประเภทของสเปนลำนประเภท แตละประเภทสถอวำเปนหนงมโนทศน

เมอมมโนทศนใด กจะตองมค ำเรยกมโนทศนนน ดงนนกเทำกบวำในแตละภำษำจะตองมค ำ

เรยกสเปนลำนค ำ ซงเปนเรองทเปนไปไมได และในกำรใชชวตจรงกจะประสบควำมยงยำก

หำกสทแตกตำงกนเลกนอยไดรบกำรจ ำแนกใหแตกตำงกนอยำงมนยส ำคญจนถอเปนคนละ

ประเภทสกน ดงนนมนษยทกชำตทกภำษำจงน ำสทตนพจำรณำเหนวำคลำยกนมำรวมไวเปน

ประเภทสเดยวกน ท ำใหแตละสงคมมจ ำนวนประเภทสทไมมำกนก และเปนจ ำนวนท

เหมำะสมส ำหรบใชในชวตประจ ำวน

ในแตละภำษำมกำรจ ำแนกประเภทสทแตกตำงกน ตวอยำงทใกลตวทสดคอกำรทคน

ไทยแยกสฟำออกจำกสน ำเงน โดยถอเปนคนละประเภทสและมค ำเรยกคนละค ำ แตผพด

ภำษำองกฤษมองวำเปนประเภทสเดยวและเรยกประเภทสนวำ “blue”

2

กำรจ ำแนกประเภทสเปนนำมธรรม หำกเรำจะศกษำกำรจ ำแนกประเภทสกจะตอง

ศกษำผำนสงทเปนรปธรรมคอค ำเรยกส ซงถอวำเปนภำพสะทอนของกำรจ ำแนกประเภทส

กำรใชค ำเรยกสทแตกตำงกนของแตละภำษำ ไมเพยงแตท ำใหเรำทรำบถงควำมแตกตำงดำน

ภำษำเทำนน แตยงสำมำรถสะทอนถงระบบกำรรบรธรรมชำต และโลกทศนของผใชภำษำนนๆ

ดวย ดงทอมรำ ประสทธรฐสนธ (2538: 2) ไดกลำวไววำ “ค ำเรยกสในภำษำใดภำษำหนง

นน สำมำรถสะทอนใหเหนถงระบบกำรรบรธรรมชำตทแวดลอมตวผพดภำษำนนๆ และยงชวย

ใหเขำใจระบบควำมหมำยของค ำเรยกสเอง อกทงสำมำรถหยงรลงไปถงสวนหนงของกำรมอง

โลกของผพดภำษำนนๆ ดวย”

สงทนำสนใจคอ มนษยทกเผำพนธมประสำทตำทไมแตกตำงกนจงรบรสไดไมตำงกน

ในมนษยทใชภำษำตำงกน แมจะรบรสไดไมตำงกน แตก มกำรจ ำแนกประเภทส (Color

categorization) ทตำงกนได อยำงไรกตำม ชนชำตทพดภำษำเดยวกน และอยในสงคมท

คลำยคลงกนมกแยกประเภทสเหมอนกน สวนค ำเรยกสในภำษำตำงๆ มควำมแตกตำงกนตำม

กำรรบรและกำรแบงประเภทสของชนชำตทพดภำษำนนๆ ค ำเรยกสจงเปนตวอยำงทดทจะ

แสดงใหเหนวำ ภำษำแตละภำษำสำมำรถแยกประสบกำรณไดแตกตำงกน (อมรำ

ประสทธรฐสนธ, 2538) ซงสำมำรถกลำวไดวำ ค ำเรยกสเปนกระจกสะทอนใหเหนกำรแบง

ประเภทสของวฒนธรรมนนๆ โดยค ำเรยกสในแตละภำษำจะมววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำน

เปนสำกล

แมวำกำรจ ำแนกประเภทสและค ำเรยกสมควำมแตกตำงกนไปในภำษำตำงๆ แต

ววฒนำกำรของค ำเรยกสกลบมลกษณะทเปนสำกล ผลงำนวจยเรองค ำเรยกสของ Berlin and

Kay (1969) ในหนงสอ Basic Color Terms: Their Universality and Evolution ไดเสนอทฤษฎ

ววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนสำกลไวเปน VII ระยะ ซงไมวำจะเปนภำษำใดๆ กจะม

ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนเปน VII ระยะน คอในระยะแรกจะมกำรจดประเภทสและค ำเรยกส

พนฐำนเพยง 2 ค ำ จำกนนคอยๆ มววฒนำกำรจ ำแนกประเภทสทละเอยดมำกขน สงผลใหม

ค ำเรยกสเพมมำกขนดวย โดยล ำดบของกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนจะแสดงในภำพท 1 และ

ภำพท 2 ตอไปน

3

ระยะท I II III IV V – VII

WHITE

WHITE WHITE WHITE WHITE

YELLOW YELLOW YELLOW

RED ORANGE

RED RED RED

BLACK BLACK BLACK

GREEN PINK

BLACK

PURPLE

BLUE

GRREN

BROWN

GREY

BLACK

ภาพท 1 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลแบบทประเภทส YELLOW เกดกอนประเภทส

GREEN

ระยะท I II III IV V – VII

WHITE

WHITE WHITE WHITE WHITE

YELLOW YELLOW

RED RED ORANGE

RED RED

BLACK BLACK

GREEN GREEN PINK

PURPLE

BLACK BLACK

BLUE

GRREN

BROWN

GREY

BLACK

ภาพท 2 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลแบบทประเภทส GREEN เกดกอนประเภทส

YELLOW

4

จำกภำพท 1 และภำพท 2 ทแสดงล ำดบของกำรเกดค ำเรยกสพนฐำน จะเหนไดวำใน

ระยะท I สอนหลำกหลำยทตำมองเหนจะไดรบกำรจ ำแนกประเภทออกเปน 2 ประเภทสเทำนน

คอ WHITE ทเปนประเภทสสวำง และ BLACK ทเปนประเภทสมด ตอมำในระยะท II จะเกด

ประเภทส RED ขน โดยแยกออกมำจำกประเภทส WHITE หรอประเภทสสวำงนนเอง ในระยะท

III จะมประเภทสจ ำนวน 4 ประเภท คอ WHITE BLACK RED YELLOW หรอ GREEN คอจะม

ประเภทส YELLOW หรอประเภทส GREEN ประเภทใดประเภทหนง ถำมประเภทส YELLOW ใน

ระยะท III กจะมประเภทส GREEN ในระยะท IV แตถำมประเภทส GREEN ในระยะท III กจะม

ประเภทส YELLOW ในระยะท IV โดยประเภทส YELLOW จะแยกมำจำกประเภทส WHITE และ

ประเภทส GREEN จะแยกมำจำกประเภทส BLACK และระยะท VII จะมประเภทสจ ำนวน 11

ประเภท คอประเภทส WHITE BLACK RED YELLOW GREEN BLUE BROWN PURPLE PINK

ORANGE และ GREY แตหำกเมอพจำรณำสจรงทตำของมนษยสำมำรถมองเหนได จะพบวำ

ประเภทสหนงๆ อำจจะไมไดแยกออกมำจำกประเภทสหนงอยำงชดเจนตำมภำพ ยกตวอยำง

เชน ประเภทส RED ทกเฉดอำจจะไมไดแยกมำจำกประเภทส WHITE เพยงประเภทสเดยว

กลำวคอ ถำเปนสแดงออนกอำจจะแยกมำจำกประเภทส WHITE ทเปนประเภทสสวำง แตถำ

เปนสแดงเลอดหมกอำจจะแยกมำจำกประเภทส BLACK ทเปนประเภทสมดกได เพรำะฉะนน

จำกภำพจะถอวำเปนกำรสรปโดยรวมๆ วำประเภทส RED แยกออกมำจำกประเภทส WHITE

เพรำะสแดงเปนสรอน สวำง จงนำจะแยกออกมำจำกประเภทส WHITE ทเปนประเภทสสวำง

เปนตน

ดงนน หำกเรำทรำบวำภำษำใดๆ มววฒนำกำรค ำเรยกสอยในระยะใด เรำกจะทรำบ

วำภำษำนนมค ำเรยกสพนฐำนในภำษำรวมทงหมดกค ำและเปนค ำเรยกสพนฐำนอะไรบำง

ทงนนกภำษำศำสตรนยมใชตวอกษรตวพมพใหญทงหมดทกตวในค ำเพอแสดงประเภทสอยำง

เปนสำกล และแตละภำษำกจะมค ำทแตกตำงกนไปเพอเรยกประเภทสนนๆ เชน ประเภทส

PINK ในภำษำไทยแทนดวยค ำวำ “ชมพ” ในภำษำองกฤษแทนดวยค ำวำ “pink” สวนใน

ภำษำเยอรมนแทนดวยค ำวำ “rosa” เปนตน

ววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยนน จำกศกษำจำกงำนวจยของ ศภมำส

เองฉวน (2543) ทศกษำค ำเรยกสและมโนทศนเรองสของคนไทยสมยสโขทยและสมยปจจบน

พบวำ ในภำษำไทยสมยสโขทยมววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนถงระยะท IV ซงมจ ำนวนค ำ

เรยกสพนฐำน 5 ค ำ ไดแก ขำว ด ำ แดง เหลอง และเขยว ซงหมำยถงสทงหมดทตำสำมำรถ

มองเหนไดจะไดรบกำรจ ำแนกออกเปน 5 ประเภทสโดยคนไทยในยคนน และแตละประเภทสก

จะมค ำเรยก ท ำใหเกดเปนค ำเรยกสพนฐำน 5 ค ำ ดงนนขอบเขตของสแตละสในยคนนจงกวำ

กวำงในปจจบน เชน สของทองฟำ สดอกอญชน และสของใบไมจะจดรวมอยในประเภทส

GREEN ซงมค ำเรยกสวำเขยว ดงมหลกฐำนพบขอควำมวำ “เขยวดงดอกอญชน”

5

วพำท ทพยคงคำ (2553) วจยเพอตอยอดจำกงำนวจยของศภมำส เองฉวน พบวำ

ภำษำไทยสมยอยธยำมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 9 ค ำ ไดแก ขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว ชมพ

แสด ฟำ และมวง ตำมทฤษฎววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนสำกลของเบอรลนและเคย ภำษำ

ทมจ ำนวนเรยกสพนฐำน 9 ค ำจะมววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนในระหวำงระยะท VII แต

สงทแตกตำงออกไปจำกทฤษฎกคอพบค ำเรยกประเภทส PINK กอนประเภทส BLUE ใน

ววฒนำกำรระยะท V จงสำมำรถสรปไดวำววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมย

อยธยำนนมบำงสวนทไมตรงกบววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลของเบอรลนและเคย ทงนใน

งำนวจยของวพำทพบกำรปรำกฏของค ำเรยกสแสด แตวพำทใชค ำวำ “ค ำเรยกสสม” ตำมควำม

นยมในปจจบน ผวจยจงขอใชค ำวำ “แสด” แทนค ำวำ “สม” เมอกลำวถงค ำเรยกสสมใน

งำนวจยของวพำท เพอไมใหเกดควำมสบสน

ในปจจบนภำษำไทยมค ำเรยกพนฐำนทงหมด 12 ค ำ โดยมค ำเรยกสพนฐำนเพมขนมำ

อก 1 ค ำจำกทเบอรลนและเคยไดสรปไว กลำวคอ ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลของ

เบอรลนและเคยนนจะมประเภทสทงหมด 11 ประเภท ไดแก WHITE BLACK RED YELLOW

GREEN BLUE BROWN PURPLE PINK ORANGE และ GREY แตในภำษำไทยพบกำรจ ำแนก

ประเภทส BLUE ออกเปน 2 ประเภทคอ DARK BLUE ทมค ำเรยกวำ น ำเงน และLIGHT BLUE

ทมค ำเรยกวำ ฟำ ซงเปนทนำสนใจวำ ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยม

ควำมกำวหนำมำกกวำววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกล

จำกผลกำรวจยขำงตนพบวำ ววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยยงไม

ครบถวน โดยยงขำดววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสเทำ น ำเงน และน ำตำลอย ผวจยจงสนใจทจะ

ศกษำววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยเพอหำค ำตอบวำ ค ำเรยกสเทำ น ำเงน และ

น ำตำล ปรำกฏขนครงแรกเมอใด ศกษำกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำน และศกษำวำค ำ

เรยกสในภำษำไทยทง 2 สมยน นยมเปรยบเทยบสกบอะไรมำกทสด

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษำววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมย

รตนโกสนทร

2. เพอวเครำะหกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมย

รตนโกสนทร

3. เพอศกษำควำมเปรยบในค ำเรยกสวำนยมเปรยบเทยบกบสงใด

6

ขอบเขตของการวจย

ใชขอมลเฉพำะในวรรณกรรมสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรทมรำยชออยในทะเบยน

วรรณกรรมแหงชำตทส ำนกวรรณกรรมและประวตศำสตร กรมศลปำกรไดรวบรวมไว โดยจะใช

วรรณกรรมทงรอยแกวและรอยกรอง

ประโยชนทไดรบ

1. ไดเขำใจถงววฒนำกำรของค ำเรยกสในภำษำไทยจำกอดตถงปจจบน

2. เปนแนวทำงใหแกผทสนใจงำนวจยในแนวทำงของกำรศกษำค ำเรยกสตำงสมย

นยามศพท

ประเภทส หมำยถง กลมของสทคนจ ำแนกวำคลำยคลงกน ซงถกจดไวในกลมเดยวกน

และมควำมสมพนธอยำงใกลชดกบค ำเรยกสในภำษำแมของคนผนน ดงท Roberson (2005)

ไดสรปไวในบทควำม Color categories are culturally diverse in cognition as well as in

language วำ “Cognitive categories for color appear to be tightly tied to the linguistic

terms used to describe them.” ในแตละภำษำมค ำเรยกสทแตกตำงกน สะทอนใหเหนกำร

จ ำแนกประเภทสทแตกตำงกนของเจำของภำษำ เมอมประเภทสใดๆ กจะมค ำเรยกสพนฐำนใช

เรยกประเภทสนน

ค าเรยกส หมำยถง ค ำเรยกประเภทสตำงๆ

ค าเรยกสพนฐาน (Basic color term) หมำยถง ค ำเรยกสท Berlin and Kay (1969:

6 – 7 อำงใน อมรำ ประสทธรฐสนธ, 2538: 5 - 6) ไดใหค ำจ ำกดควำมไว ดงน

1. จะตองเปนศพทเดยว (Monolexemic) หมำยควำมวำ เปนค ำซงควำมหมำยของ

ค ำนน ไมสำมำรถท ำนำยไดจำกสวนหนงสวนใดของค ำ เชน ค ำวำ red และ green ใน

ภำษำองกฤษ เปนค ำเรยกสพนฐำน แต reddish กบ greenish ไมใชค ำเรยกสพนฐำน

2. ควำมหมำยของค ำเรยกสนน จะตองไมซอนหรอรวมกบควำมหมำยของอกค ำ

หนง เชน dark green ไมใชค ำเรยกสพนฐำนในภำษำองกฤษเพรำะควำมหมำยซอนกนกบ

green และ crimson กไมใชสพนฐำนเพรำะเปนชนดหนงของ red

7

3. จะตองไมใชค ำทใชแคบๆ เพอเรยกวตถบำงประเภทเทำนน เชน ค ำวำ blonde

ในภำษำองกฤษ ไมใชค ำเรยกสพนฐำน เพรำะใชกบ ผม และ เฟอรนเจอร เทำนน

4. จะตองเปนค ำทฝงใจ (Psychologically salient) ส ำหรบผบอกภำษำกลำวคอ

มกจะเปนค ำทผพดพดถงกอน ปรำกฏอยำงสม ำเสมอในผบอกภำษำทกคนและมกปรำกฏใน

ภำษำเฉพำะบคคลของผบอกภำษำทกคน เชน ค ำวำ mauve ในภำษำองกฤษจะไมถอเปนค ำ

เรยกสพนฐำนเพรำะเกณฑน

5. ค ำใดทนำสงสยวำจะเปนค ำเรยกสพนฐำนหรอไม ใหดกำรปรำกฏทำง

ไวยำกรณ ถำปรำกฏค ำเรยกสพนฐำนอนๆ ใหถอวำเปนค ำเรยกสพนฐำนดวย เชน ค ำเรยกส

พนฐำนในภำษำองกฤษมกสำมำรถปรำกฏกบ –ish ได ดงนนเมอเรำพบค ำ เชน reddish เรำ

จงถอวำ red เปนค ำเรยกสพนฐำน แต crimson ไมใชค ำเรยกสพนฐำน เพรำะไมม

*crimsonish

6. ค ำเรยกสทหมำยถงสเดยวกบวตถทเรยก ถอวำไมใชค ำเรยกสพนฐำน

7. ค ำยมใหมๆ ไมนำจะนบวำเปนค ำเรยกสพนฐำน

ค าเรยกสไมพนฐาน หมำยถง ค ำเรยกสทไมมคณสมบตของค ำเรยกสพนฐำนดงทได

กลำวมำแลว

บทท 2

การตรวจเอกสาร

เอกสำรทเกยวของกบงำนวจยน ผวจยไดแบงออกเปน เอกสำรทเกยวของกบทฤษฎส

และแสง และเอกสำรทเกยวของกบค ำเรยกส ดงตอไปน

เอกสารทเกยวของกบทฤษฎสและแสง

ส คอ ลกษณะควำมเขมของแสงทปรำกฏแกสำยตำใหเหนเปนส โดยผำนกระบวนกำร

รบรดวยดวงตำ เมอดวงตำรบแสงเขำมำ โดยจะผำนกระบวนกำรวเครำะหขอมล ผำนประสำท

สมผสกำรมองเหน และผำนสมองไปสศนยกำรมองเหนภำพ ท ำใหเรำรบรถงสทอยรอบตวเรำ

และแสง คอ พลงงำนรงส (Radiation energy) ทตำรบรและมปฏกรยำตอบสนองดวย

กระบวนกำรวเครำะหแยกแยะของสมอง ตำสำมำรถวเครำะหพลงงำนแสงโดยกำรรบรวตถ

สมพนธกบต ำแหนง ทศทำง ระยะทำง และควำมเขมของแสง ควำมยำวคลนทมนษยสำมำรถ

มองเหนได มคำอยระหวำง 400 – 700 นำโนเมตร ซง 1 นำโนเมตรมคำเทำกบหนงใน

พนลำนเมตร และมควำมถอยในชวง 103 – 105 เฮรตซ (Hz) ซง 1 เฮรตซ คอ ควำมถท

เทำกบ 1 ครง ตอวนำท (1/s) โดยแสงสมวงจะมควำมยำวคลนนอยทสดหรอควำมถสงสด

จนถงแสงสแดงทมควำมยำวคลนมำกทสดหรอมควำมถต ำทสด (ปรยำ อนพงษองอำจ:

2549)

Newton (1952) ไดกลำวไวในหนงสอ Opticks วำ “For the Rays to speak properly

are not coloured. In them there is nothing else than a certain Power and Disposition to

stir up a Sensation of this or that Colour.”

หมำยถง “ล ำแสงไมมสในตวเอง แตคนเรำมประสำททใชรบรเหนเปนสได แสงนนเปน

เพยงตวกระตนใหเกดกำรเหนส ควำมจรงทเรำมองเหนส เนองจำกดวงตำและระบบกำร

มองเหนของเรำ” (พรทว พงรศม และ มตซโอะ อเคดะ, 2551: 183)

ทฤษฎของ Young – Helmholtz หรอ Three – component theory จะจ ำลองวำในตำ

ของคนเรำนนมประสำทรบแสงส 3 ชด ซงประสำททง 3 ชดนมควำมไวตอสเปกตรมทตำ

มองเหนได แตประสำทชดหนงๆ มควำมไวสงสดในแตละบรเวณคอ อนหนงจะมควำมไวสงสด

ตอแสงสแดง อกอนหนงจะมควำมไวสงสดตอแสงสเขยว และอกอนหนงจะมควำมไวสงสดตอ

แสงสน ำเงน เซลลประสำทรบแสงสทง 3 ชดน จะมควำมไวตอแถบแสงสในสเปคตรมท

9

ตำมองเหนได แสงสแดง แสงสน ำเงน และแสงสเขยว เรยกวำเปน แมส หรอ สปฐมภม

(Primary color) ซงถอวำเปนแสงสบรสทธ ทไมสำมำรถจะแยกออกเปนแสงสอนๆ ได

ในกำรมองเหนสนน ข นอยกบวำประสำทรบแสงสชดใดถกกระตนใหเกดควำมรสกมำก

นอยแคไหน ถำหำกวำประสำทรบแสงสทงสำมชดไมถกเรำหรอกระตนใหเกดควำมรสกเลย จะ

มควำมรสกวำมองไมเหนแสงสอะไรเลย แตถำประสำทรบแสงส 2 แสงส กจะใหเหนเปนแสงส

ตำงๆ เชน ประสำทรบแสงสแดงถกกระตนพรอมๆ กบประสำทรบแสงสเขยว จะเหนเปนแสงส

เหลอง (Yellow) หำกประสำทรบแสงสแดงถกกระตนพรอมๆ กบประสำทรบแสงสน ำเงน จะ

เหนเปนแสงสแดงอมมวง (Magenta) และถำหำกประสำทรบแสงสเขยวถกกระตนพรอมๆ กบ

ประสำทรบแสงสน ำเงน จะเหนเปนแสงสฟำอมเขยว (Cyan) (กองกญจน ภทรำกำญจน และ

ธนกำญจน ภทรำกำญจน, 2531: 247)

เอกสารทเกยวของกบค าเรยกส

ตำของมนษยสำมำรถจ ำแนกคลนแสงออกเปนลำนๆ ส แตเรำไมไดจ ำแนกสทแตกตำง

กนเพยงเลกนอยใหถอเปนคนละประเภทสทแตกตำงกนอยำงมนยส ำคญได เพรำะมฉะนนแลว

เรำกจะมประเภทของสเปนลำนประเภท แตละประเภทสถอวำเปนหนงมโนทศน เมอมมโน

ทศนใด กจะตองมค ำเรยกมโนทศนนน ดงนนกเทำกบวำในแตละภำษำจะตองมค ำเรยกส

เปนลำนๆ ค ำ ซงเปนเรองทเปนไปไมได และในกำรใชชวตจรงกจะประสบควำมยงยำก หำกส

ทแตกตำงกนเลกนอยไดรบกำรจ ำแนกใหแตกตำงกนอยำงมนยส ำคญ จนถอเปนคนละประเภท

สกน ดงนนมนษยทกชำตทกภำษำจงน ำสทตนพจำรณำเหนวำคลำยกนมำรวมไวเปนประเภท

สเดยวกน เชน สเขยวในเฉดสตำงๆ และควำมสวำงตำงๆ กนไดรบกำรรวมเขำไวดวยกนเปน

ประเภทหนง และมค ำเรยกใหกบสเหลำนวำ “สเขยว” ท ำใหแตละสงคมมจ ำนวนประเภทสท

ไมมำกนก และเปนจ ำนวนทเหมำะสมส ำหรบใชในชวตประจ ำวน

กำรจดประเภทสของมนษยทเปนตวอยำงไดชดเจนทสดตวอยำงหนงคอ กำรจด

ประเภทสของรงกนน ำ เรำไมสำมำรถบอกจ ำนวนสทงหมดทอยในรงกนน ำได เนองจำกรงกน

น ำมสมำกมำยนบลำนสเหลอมซอนกนอย แตเรำสำมำรถจดประเภทของสทมอยในรงกนน ำได

คอ จดสทเรำเหนวำคลำยคลงกนมำรวมไวเปนประเภทเดยวกนไดทงหมด 7 ประเภท คอ มวง

ครำม น ำเงน เขยว เหลอง แสด แดง

ในแตละภำษำจะมกำรจดประเภทสทแตกตำงกน ตวอยำงทใกลตวทสดคอกำรทคน

ไทยแยกสฟำออกจำกสน ำเงน โดยถอเปนคนละประเภทสคอ LIGHT BLUE กบ DARK BLUE

และมค ำเรยกคนละค ำ คอ ฟำและน ำเงน แตผพดภำษำองกฤษมองวำเปนประเภทสเดยว คอ

BLUE และเรยกประเภทสนวำ “blue” ทงนนกภำษำศำสตรนยมใชตวอกษรตวพมพใหญ

10

ทงหมดทกตวในค ำเพอแสดงประเภทสอยำงเปนสำกล และแตละภำษำกจะมค ำทแตกตำงกน

ไปเพอเรยกประเภทสนนๆ เชน ประเภทส PINK ในภำษำไทยแทนดวยค ำวำ “ชมพ” ใน

ภำษำองกฤษแทนดวยค ำวำ “pink” สวนในภำษำเยอรมนแทนดวยค ำวำ “rosa” เปนตน

กำรจ ำแนกประเภทสเปนนำมธรรม หำกเรำจะศกษำกำรจ ำแนกประเภทสกจะตอง

ศกษำผำนสงทเปนรปธรรมคอค ำเรยกส ซงถอวำค ำเรยกสเปนภำพสะทอนของกำรจ ำแนก

ประเภทส กำรใชค ำเรยกสทแตกตำงกนของแตละภำษำ ไมเพยงแตท ำใหเรำทรำบถงควำม

แตกตำงดำนภำษำเทำนน แตยงสำมำรถสะทอนถงระบบกำรรบรธรรมชำต และโลกทศนของ

ผใชภำษำนนๆ ดวย ดงทอมรำ ประสทธรฐสนธ (2538: 2) ไดกลำวไววำ “ค ำเรยกสใน

ภำษำใดภำษำหนงนน สำมำรถสะทอนใหเหนถงระบบกำรรบร ธรรมชำตทแวดลอมตวผพด

ภำษำนนๆ และยงชวยใหเขำใจระบบควำมหมำยของค ำเรยกสเอง อกทงสำมำรถหยงรลงไปถง

สวนหนงของกำรมองโลกของผพดภำษำนนๆ ดวย”

และสงทนำสนใจคอ มนษยทกเผำพนธมประสำทตำทไมแตกตำงกนจงรบรสไดไม

ตำงกนดวย ในมนษยทใชภำษำตำงกน แมจะรบรสไดไมตำงกน แตกอำจจ ำแนกประเภทส

(Color categorization) ตำงกนได อยำงไรกตำม ชนชำตทพดภำษำเดยวกน และอยในสงคมท

คลำยคลงกนมกแยกประเภทสเหมอนกน สวนค ำเรยกสในภำษำตำงๆ มควำมแตกตำงกนตำม

กำรรบรและกำรแบงประเภทสของชนชำตทพดภำษำนนๆ ค ำเรยกสจงเปนตวอยำงทดทจะ

แสดงใหเหนวำ ภำษำแตละภำษำสำมำรถแยกประสบกำรณไดแตกตำงกน (อมรำ

ประสทธรฐสนธ, 2538) ซงสำมำรถกลำวไดวำ ค ำเรยกสเปนกระจกสะทอนใหเหนกำรแบง

ประเภทสของวฒนธรรมนนๆ

ในกำรศกษำเรองสในชวงแรกๆ จะม Brown and Lenneberg (1954) ซงเปนผท

ออกแบบกำรทดลอง ในกำรหำควำมแตกตำงของกำรรบรสของผพดภำษำตำงๆ วำมกำรจด

ประเภทสแตกตำงกนหรอไม ซงผลกำรทดลองคอ ในแตละภำษำมกำรจ ำแนกประเภทสท

แตกตำงกน

แมวำกำรจ ำแนกประเภทสและค ำเรยกสมควำมแตกตำงกนไปในภำษำตำงๆ แต

ววฒนำกำรของค ำเรยกสกลบมลกษณะทเปนสำกล ผลงำนวจยเรองค ำเรยกสของ Berlin and

Kay (1969) ในหนงสอ Basic Color Terms: Their Universality and Evolution ไดเสนอทฤษฎ

ววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนสำกลไวเปน VII ระยะ ซงไมวำจะเปนภำษำใดๆ กจะม

ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนเปน VII ระยะน คอในระยะแรกจะมกำรจดประเภทสและค ำเรยกส

พนฐำนเพยง 2 ค ำ จำกนนคอยๆ มววฒนำกำรจ ำแนกประเภทสทละเอยดมำกขน สงผลใหม

ค ำเรยกสเพมมำกขนดวย โดยล ำดบของกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนจะแสดงในภำพท 3 และภำพ

ท 4 ตอไปน

11

ระยะท I II III IV V – VII

WHITE

WHITE WHITE WHITE WHITE

YELLOW YELLOW YELLOW

RED ORANGE

RED RED RED

BLACK BLACK BLACK

GREEN PINK

BLACK

PURPLE

BLUE

GRREN

BROWN

GREY

BLACK

ภาพท 3 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลแบบทประเภทส YELLOW เกดกอนประเภทส

GREEN

ระยะท I II III IV V – VII

WHITE

WHITE WHITE WHITE WHITE

YELLOW YELLOW

RED RED ORANGE

RED RED

BLACK BLACK

GREEN GREEN PINK

PURPLE

BLACK BLACK

BLUE

GRREN

BROWN

GREY

BLACK

ภาพท 4 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลแบบทประเภทส GREEN เกดกอนประเภทส

YELLOW

12

ดงนน หำกเรำทรำบวำภำษำใดๆ มววฒนำกำรค ำเรยกสอยในระยะใด เรำกจะทรำบ

วำ ภำษำนนมค ำเรยกสพนฐำนในภำษำรวมทงหมดกค ำและเปนค ำเรยกสพนฐำนอะไรบำง

เชน หำกเรำทรำบวำภำษำใดๆ มววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนอยในระยะท I เรำกจะทรำบวำ

ภำษำนนมค ำเรยกสพนฐำนจ ำนวน 2 ค ำ คอค ำทใชแทนประเภทส WHITE และ BLACK ถำ

ภำษำใดมววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนอยในระยะท II จะมค ำเรยกสพนฐำนจ ำนวน 3 ค ำ คอ

ค ำทใชแทนประเภทส WHITE BLACK และ RED และถำภำษำใดมววฒนำกำรค ำเรยกสอยใน

ระยะท III จะมค ำเรยกสจ ำนวน 4 ค ำ คอค ำทใชแทนประเภทส WHITE BLACK RED YELLOW

หรอ GREEN คอจะมประเภทส YELLOW หรอประเภทส GREEN สใดสหนง ถำมประเภทส

YELLOW ในระยะท III กจะมประเภทส GREEN ในระยะท IV แตถำมประเภทส GREEN ในระยะ

ท III กจะมประเภทส YELLOW ในระยะท IV และระยะท VII จะมค ำเรยกสจ ำนวน 11 ค ำ คอค ำ

ท ใช แทนประ เภทส WHITE BLACK RED YELLOW GREEN BLUE BROWN PURPLE PINK

ORANGE และ GREY

โดยงำนวจยของเบอรลนและเคย ไดกลำวถงควำมสนใจในขอสรปของคอนคลน ทวำ

ภำษำแตละภำษำนนมลกษณะกำรจ ำแนกสงตำงๆ ไมเหมอนกนเลย แตละภำษำตำงกม

ลกษณะเฉพำะตว (ศภมำส เองฉวน, 2543) เบอรลนและเคยจงไดท ำกำรวจยเรองค ำเรยกส

เพอพสจนขอสรปน ซงผลกำรวจยพบวำ ค ำเรยกสนนเปนสงสำกลในทกภำษำ ไมไดเปน

ลกษณะเฉพำะของแตละภำษำอยำงทคอนคลนสรปไว

นอกจำกกำรคนพบควำมเปนสำกลของค ำเรยกสพนฐำนและววฒนำกำรของค ำเรยกส

พนฐำนแลว Berlin and Kay (1969: 6 – 7 อำงใน อมรำ ประสทธรฐสนธ, 2538: 5 - 6)

ยงไดเสนอค ำจ ำกดควำมของค ำเรยกสพนฐำนไวในงำนวจยดวยวำ ค ำเรยกสพนฐำน ตองม

คณสมบต ดงน

1. จะตองเปนศพทเดยว (Monolexemic) หมำยควำมวำ เปนค ำซงควำมหมำยของค ำ

นน ไมสำมำรถท ำนำยไดจำกสวนหนงสวนใดของค ำ เชน ค ำวำ red และ green ใน

ภำษำองกฤษ เปนค ำเรยกสพนฐำน แต reddish กบ greenish ไมใชค ำเรยกสพนฐำน

2. ควำมหมำยของค ำเรยกสนน จะตองไมซอนหรอรวมกบควำมหมำยของอกค ำหนง

เชน dark green ไมใชค ำเรยกสพนฐำนในภำษำองกฤษเพรำะควำมหมำยซอนกนกบ green

และ crimson กไมใชสพนฐำนเพรำะเปนชนดหนงของ red

3. จะตองไมใชค ำทใชแคบๆ เพอเรยกวตถบำงประเภทเทำนน เชน ค ำวำ blonde ใน

ภำษำองกฤษ ไมใชค ำเรยกสพนฐำน เพรำะใชกบ ผม และ เฟอรนเจอร เทำนน

13

4. จะตองเปนค ำทฝงใจ (Psychologically salient) ส ำหรบผบอกภำษำกลำวคอ มกจะ

เปนค ำทผพดพดถงกอน ปรำกฏอยำงสม ำเสมอในผบอกภำษำทกคนและมกปรำกฏในภำษำ

เฉพำะบคคลของผบอกภำษำทกคน เชน ค ำวำ mauve ในภำษำองกฤษจะไมถอเปนค ำเรยกส

พนฐำนเพรำะเกณฑน

5. ค ำใดทนำสงสยวำจะเปนค ำเรยกสพนฐำนหรอไม ใหดกำรปรำกฏทำงไวยำกรณ

ถำปรำกฏค ำเรยกสพนฐำนอนๆ ใหถอวำเปนค ำเรยกสพนฐำนดวย เชน ค ำเรยกสพนฐำนใน

ภำษำองกฤษมกสำมำรถปรำกฏกบ –ish ได ดงนนเมอเรำพบค ำ เชน reddish เรำจงถอวำ red

เปนค ำเรยกสพนฐำน แต crimson ไมใชค ำเรยกสพนฐำน เพรำะไมม *crimsonish

6. ค ำเรยกสทหมำยถงสเดยวกบวตถทเรยก ถอวำไมใชค ำเรยกสพนฐำน

7. ค ำยมใหมๆ ไมนำจะนบวำเปนค ำเรยกสพนฐำน

อกทงยงมขอสรปเพมเตมอกวำ จ ำนวนค ำเรยกสพนฐำนมควำมสมพนธกบควำม

ซบซอนทำงวฒนธรรม กลำวคอ วฒนธรรมทเรยบงำย ไมมกำรใชเทคโนโลยมำกใน

ชวตประจ ำวนจะมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำนนอย ในทำงตรงกนขำม ยงมวฒนธรรมทซบซอน

มำกขนและมกำรใชเทคโนโลยมำกจะมจ ำนวนค ำเรยกสมำกขนดวย

ตอมำในป ค.ศ. 1975 Kay (1981) ไดศกษำเรองค ำเรยกสเพมเตมอก โดยตพมพ

บทควำมเรอง Synchronic Variability and Diachronic Change in Basic Color Terms และม

ขอเสนอใหมเกยวกบกำรเปลยนแปลงทฤษฎววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำน เนองจำกม

หลกฐำนอำงองเพมเตมวำ ในหลำยๆ ภำษำค ำเรยกสเขยว มกจะรวมค ำเรยกสน ำเงน ไวดวย

เชน [] ในภำษำญปน [] ในภำษำ Aguaruna [] ในภำษำ Tzeltal [] ในภำษำ Futunese เปนตน

ดงนน เคยจงเสนอค ำวำ GRUE ซงมำจำกค ำวำ “green” ทแปลวำ เขยว และ “blue” ท

แปลวำ น ำเงน เพอใชเปนค ำเรยกประเภทส GREEN และ BLUE เขำดวยกน โดยประเภทสนน

นกภำษำศำสตรนยมใชอกษรภำษำองกฤษตวพมพใหญ แตหำกเปนค ำเรยกสจะใชอกษร

ภำษำองกฤษตวพมพเลก และเนองจำกกำรเปลยนแปลงดงกลำว ท ำใหทฤษฎววฒนำกำรของ

ค ำเรยกสพนฐำนตองมกำรเปลยนแปลงตำมไปดวย ดงน

14

ระยะท I II III IV V – VII

WHITE

WHITE WHITE WHITE WHITE

YELLOW YELLOW

RED RED

ORANGE

RED RED

PINK

BLACK

BLACK

GRUE GRUE

PURPLE

BLUE

GREEN

BLACK BLACK

BROWN

GREY

BLACK

ภาพท 5 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนตำมแนวคดของเคย แบบทประเภทส GRUE เกดกอน

ประเภทส YELLOW

ระยะท I II III IV V – VII

WHITE

WHITE WHITE WHITE WHITE

YELLOW YELLOW YELLOW

RED

ORANGE

RED RED RED

PINK

BLACK BLACK BLACK

GRUE

PURPLE

BLUE

GREEN

BLACK

BROWN

GREY

BLACK

ภาพท 6 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนตำมแนวคดของเคย แบบทประเภทส YELLOW เกด

กอนประเภทส GRUE

15

นอกจำกน ในบทควำม เคยยงไดกลำวอกวำ ตวแปรทส ำคญคอ อำย เพรำะจำกกำร

วเครำะหขอมลจำกหลำยๆ ภำษำพบวำ ผทมอำยนอยจะมค ำเรยกสพนฐำนใชมำกกวำผทมอำย

มำก เนองจำกผทมอำยนอยจะรจกค ำเรยกสในระยะทำยๆ ของววฒนำกำรของค ำเรยกส

พนฐำนมำกกวำผทมอำยมำก

งำนวจยทเกยวของกบววฒนำกำรของค ำเรยกส ไดแก งำนของ McNeill (1971) ทได

เสนอบทควำมชอ Color and Color Terminology บทควำมนเสนอเกยวกบค ำเรยกสหลงจำก

กำรศกษำของเบอรลนและเคย โดยกลำววำ กำรทภำษำใดๆ จะมค ำเรยกสจ ำนวนเทำใดนน

ขนอยกบวำจ ำนวนสทมควำมส ำคญตอวฒนธรรมนนมำกหรอนอยเพยงใด อกทงค ำเรยกส

อำจจะเปนค ำค ำเดยวกนกบค ำทใชเรยกวตถหรอสงของทมควำมส ำคญตอวฒนธรรมนนๆ ดวย

เชนทเบอรลนและเคยสรปวำ ภำษำนำวำโฮมประเภทส 5 ประเภท คอ WHITE BLACK RED

YELLOW และ GRUE แตหลงจำกทแมคนลไดศกษำวฒนธรรมของชำวนำวำโฮอยำงละเอยดแลว

พบวำ ค ำเรยกสเหลำนเปนค ำทใชเรยกวตถ สงของ หรอแรธำตตำงๆ ทใชประกอบในพธกรรม

ของชำวนำวำโฮ เชน ค ำเรยกสด ำ คอ ค ำทใชเรยกลกปด และค ำเรยกสขำว คอ ค ำเรยกดน

เหนยวสขำวทใชในกำรประกอบพธกรรม เปนตน แมคนลจงสรปวำ ค ำเรยกสพนฐำนนนอำจจะ

ไมไดเกดหรอเปนไปตำมทฤษฎววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนอยำงทเบอรลนและเคย ได

กลำวไว แตขนอยกบควำมส ำคญของสนนๆ ตอวฒนธรรมของชนกลมนนๆ

งำนวจยทเกยวกบค ำเรยกสในภำษำตำงๆ นนมอยมำกพอสมควร ทงทศกษำค ำเรยกส

ของภำษำภำษำเดยวและทท ำกำรศกษำตงแต 2 ภำษำขนไปเปรยบเทยบกน ในทนผวจยจะ

กลำวถงงำนวจยทศกษำค ำเรยกสภำษำเดยวกอน แลวจงตำมดวยงำนวจยทศกษำภำษำตงแต

2 ภำษำขนไป ผวจยจะแบงออกเปน 2 ประเภทคอ ศกษำค ำเรยกสในภำษำเดยว กบศกษำค ำ

เรยกสแบบเปรยบเทยบตงแต 2 ภำษำขนไป โดยมรำยละเอยดในสวนตำงๆ ของงำนวจย ดงน

กำรศกษำค ำเรยกสในภำษำเดยวมงำนวจยดงตอไปน ในกำรศกษำค ำเรยกสในยค

แรกๆ ทไดรบกำรยอมรบและไดรบควำมนยมมำก เปนงำนวจยทเกยวกบค ำเรยกสของ

กำญจนำ นำคสกล (2528: 43 – 52) เรองกำรสรำงค ำเรยกสในภำษำไทย งำนวจยนได

กลำวถงกำรสรำงค ำเรยกสในภำษำไทยไววำ ค ำทใชในกำรพดถงสงทปรำกฏในภำษำหนงๆ

ประกอบดวยค ำเรยกสพนฐำน ค ำเรยกสเปรยบเทยบ ค ำทใชขยำยค ำเรยกสพนฐำน และค ำท

ใชขยำยค ำเรยกสเปรยบเทยบ ในภำษำไทยมค ำเรยกสอยมำก และไดรวบรวมค ำเรยกสใน

ภำษำไทย โดยแบงเปน 4 กลม คอ กลมท 1 ค ำเรยกสพนฐำน คอ เปนค ำทมหนวยอรรถเพยง

หนวยเดยว ไมเปนสทใชเรยกของบำงอยำงเทำนน เชน สดอกเลำ (ใชกบสผม) และเปนสเดน

ในทำงจตใจของเจำของภำษำ กลมท 2 ค ำเรยกสเปรยบเทยบ เกดจำกควำมจ ำเปนในกำรพด

ถงสงตำงๆ ตำมธรรมชำตซงมสสนมำกมำยเกนกวำทค ำเรยกสพนฐำน หรอค ำเรยกสแทจรงใน

ภำษำจะมพอใช จงใชค ำเรยกเปรยบเทยบโดยกำรเรยกสดวยชอของวตถ สงของ ดอกไม ฯลฯ ท

16

มสนนเปนสตนแบบ กลมท 3 ค ำเรยกสทมำจำกภำษำตำงประเทศ คอ ค ำทไดรบอทธพลจำก

ภำษำองกฤษ เชน สโกโก (Cocoa) คอ สน ำตำลเขมเจอแดง สชอกโกแลต (Chocolate) คอ ส

น ำตำลเขม และกลมท 4 ค ำเรยกสโบรำณ คอ ค ำเรยกสทปรำกฏในหนงสอเกำๆ หรอมมำแต

กอน แตเปนสทคนปจจบนไมคอยรจก ตองอธบำยวำมลกษณะคลำยสอะไร เชน สครง คอ ส

แดงอมแสดนดๆ เหมอนสของครง สชำด คอ สแดงสด

อก 1 ปตอมำ กมงำนของประนท วชชโรจน (2529) เรอง ค ำบอกสและกำรรบรเรอง

ส: กำรศกษำทต ำบลนำอน อ ำเภอพชย จงหวดอตรดตถ ในงำนวจยนใชตำรำงสของมนเซลล

ซงตำรำงสมนเซลลจะอยในสมดคมอเทยบสแบบระบบมนเซลล (Munsell book of colour)

ทตงชอตำมผคดคนทฤษฎ The Munsell colors system คอ Albert Henry Munsell จตรกรชำว

อเมรกน โดยสมดคมอเทยบสแบบระบบมนเซลล (Munsell book of colour) นน เปนหนงสอ

คมอเทยบสตำมระบบมนเซลล ซงจะประกอบดวยตวอยำงสทแสดงคำสญลกษณมำตรฐำนของ

เนอส (Hue) คอ คณสมบตทระบวำเปนสใดสหนง และมควำมแตกตำงจำกสอน เชน สแดง ส

เหลอง สเขยว เปนตน ควำมสวำงของส (Value) คอ คณสมบตของคำน ำหนก ออน แกของส

ด ำ สขำว และสเทำ และคำทแสดงควำมบรสทธของส (Chroma) คอ คณสมบตของส (Hue) ท

ถกผสมกบสด ำ สขำว สเทำ ซงสมดคมอเทยบสแบบระบบมนเซลล (Munsell book of colour)

นจะมแถบสทงหมดไมนอยวำ 1,600 ส ทงนประนทใชผบอกภำษำจ ำนวน 120 คน โดย

ก ำหนดตวแปร คอ อำย อำชพ และเพศ ผลจำกกำรศกษำพบวำ ทต ำบลนำอนใชค ำบอกสรวม

ทงส น 33 ค ำ ดงน ขำว เขยว เหลอง แดง ด ำ ชมพ ฟำ น ำเงน สม เมดมะปรำง บำนเยน ปน

แหง ตองออน เลอดหม มวง เทำ กำแฟ กำบบว ขมำ ทอง ไพล ครม น ำตำล กำก แสด เขยว

หวเปด ครำม อฐ น ำทะเล เขยวใบไม ขมน และลกหวำ ซงผบอกสไดใหขอมลทเกยวกบค ำเรยก

สทมกลวธกำรสรำงค ำแบบใหค ำจ ำเพำะ จำกสงทเกดขนในชวตประจ ำวนและเปนสงทมำจำก

สงแวดลอมทงสน ท ำใหเหนวำกำรสรำงค ำเรยกสนน มสวนเกยวของกบธรรมชำตและ

วฒนธรรม

ธระพนธ ล. ทองค ำ (2535) ทศกษำเรองค ำเรยกสในภำษำเยำ (เมยน) กใชวธกำร

วจยคลำยกบงำนวจยของประนท วชชโรจน คอมกำรใชบตรสเปนเครองมอประกอบกำร

สมภำษณ แตตำงกนตรงทศกษำภำษำคนละภำษำกน และจำกกำรศกษำพบวำ ค ำเรยกสใน

ภำษำเยำ (เมยน) ไดผลของกำรวจย ดงน ภำษำเยำมประเภทสทงหมด 6 ประเภท ไดแก

WHITE BLACK RED YELLOW GREEN และ BLUE โดยกำรสรำงค ำเรยกสจะใชค ำเรยกสพนฐำน

มำประสมกบค ำขยำย ซงค ำขยำยนอำจจะเปนค ำเรยกสพนฐำน ค ำนำมเรยกสรรพสงตำงๆ

และค ำคณศพทหรอค ำวเศษณ ซงในงำนวจยนไดสรปวำ ควำมออนเขมของสในภำษำเยำม

ควำมส ำคญตอกำรด ำรงชวตและกำรสรำงงำนศลปะ เพรำะควำมออนเขมของสจะบงบอกถง

ทศนคตของชำวเยำ กลำวคอ คนเยำจะไมชอบสออน จำงและตนเพรำะเหนวำไมสวย แตจะ

ชอบสเขม สด สงผลไปถงเส อผำทชำวเยำทอใสหรองำนศลปหตกรรมตำงๆ กมกจะใชสสดๆ

17

มสวณ สำและ (2552) ศกษำเรองค ำเรยกสในภำษำมลำยถนปตตำน ในกำรศกษำ

ค ำเรยกสในภำษำมลำยถนปตตำน มวธกำรวจยไมแตกตำงจำกประนท วชชโรจน และธระพนธ

ล. ทองค ำ แตกตำงกนเพยงศกษำภำษำคนละภำษำเทำนน โดยจำกกำรศกษำพบวำ ภำษำ

มลำยถนปตตำนมค ำเรยกสพนฐำน 7 ค ำ ไดแก ขำว ด ำ แดง เขยว เหลอง น ำเงน และเทำ ค ำ

เรยกสไมพนฐำน ม 2 ประเภท ไดแก ประเภทท 1 ค ำเรยกสไมพนฐำนทเกดจำกกำร

เปรยบเทยบ กบประเภทท 2 ค ำเรยกสไมพนฐำนทเกดจำกกำรประสมและขยำยค ำเรยกส สวน

กลวธสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนตำมโครงสรำงทำงไวยำกรณ ม 4 กลวธ ไดแก กลวธท 1 กำร

ซ ำค ำ กลวธท 2 กำรประสมค ำ กลวธท 3 กำรขยำยค ำ และกลวธท 4 กำรขยำยค ำทมลกษณะ

โครงสรำงพเศษ อกทงยงพบวำ ค ำเรยกสพนฐำนในภำษำมลำยถนปตตำนทกค ำมควำม

เกยวของกบควำมเชอและพธกรรมตำงๆ ของชำวมลำยดวย

ในปพ.ศ. 2543 ศภมำส เองฉวน (2543) ไดท ำกำรศกษำเรองค ำเรยกสและมโน

ทศนเรองสของคนไทยสมยสโขทยและสมยปจจบน ซงเปนงำนวจยทเกยวกบค ำเรยกสทมวธ

กำรศกษำแตกตำงจำกงำนวจยทกลำวไปขำงตน กลำวคอ งำนวจยนศกษำค ำเรยกส 2 สมย

เปนกำรศกษำค ำเรยกสภำษำเดยวกนแตตำงสมยกน โดยจำกกำรศกษำพบวำ ในกำรวเครำะห

ค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยสโขทยและสมยปจจบนมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 5 ค ำ คอ

ขำว ด ำ แดง เหลอง และเขยว และ 12 ค ำ คอ ขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว ฟำ น ำเงน น ำตำล

มวง ชมพ สม และเทำตำมล ำดบ ตำมทฤษฎววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนของ Berlin

and Kay (1969) ท ำใหกลำวไดวำค ำเรยกสในภำษำไทยในทง 2 สมยพฒนำอยในระยะท

ตำงกน คอ มววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนอยในระยะท IV และ VII ตำมล ำดบ ในกำรวเครำะห

ระบบค ำเรยกสไมพนฐำน พบวำ ภำษำไทยทง 2 สมยมกลวธทใชในกำรสรำงค ำเรยกสไม

พนฐำน 4 กลวธทคลำยคลงกนไดแก กลวธท 1 กำรประสมค ำเรยกสพนฐำนเขำดวยกน กลวธ

ท 2 กำรใชค ำเรยกสงของเฉพำะเปนค ำเรยกส กลวธท 3 กำรขยำยค ำเรยกสพนฐำน และกลวธ

ท 4 กำรขยำยค ำเรยกสไมพนฐำน ในสมยปจจบนมกลวธยอยเพมอกคอ กำรขยำยค ำเรยกส

พนฐำนดวยหนวยขยำยทเปนค ำเรยกสงของเฉพำะโดยทมหรอไมมค ำเชอมคนกลำงหรอเปนค ำ

เรยกสพนฐำนทปรำกฏหลงค ำเชอม และกำรใชหนวยขยำยทเปนค ำบอกระดบขยำยค ำเรยก

สงของเฉพำะ

จำกนนอก 10 ปกมงำนวจยของ วพำท ทพยคงคำ (2553) ทศกษำค ำเรยกสใน

ภำษำไทยสมยอยธยำ ซงถอวำเปนงำนวจยทศกษำตอจำกงำนวจยของศภมำส เองฉวนทไดท ำ

กำรวจยเกยวกบค ำเรยกสในสมยสโขทยไวแลว โดยผลของกำรวจยเปนดงน ภำษำไทยสมย

อยธยำมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 9 ค ำ ไดแก ขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว ชมพ แสด ฟำ และ

มวง ซงไมตรงตำมววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนของเบอรลนและเคย ในกำรสรำงค ำเรยกส

ไมพนฐำนมกลวธกำรสรำง 5 กลวธ ไดแก กลวธท 1 กำรขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำเรยกส

พนฐำน กลวธท 2 กำรขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำบอกระดบ กลวธท 3 กำรขยำยค ำเรยกส

18

พนฐำนดวยสงของเฉพำะ กลวธท 4 กำรใชค ำเรยกสเฉพำะ และกลวธท 5 กำรใชค ำเรยก

สงของเฉพำะเปนค ำเรยกส

สวนกำรศกษำค ำเรยกสแบบเปรยบเทยบตงแต 2 ภำษำขนไปมงำนวจยดงตอไปน

งำนวจยทไดรบควำมนยมและถกน ำมำเปนแหลงอำงองมำกในงำนวจยทเกยวของกบกำรศกษำ

ค ำเรยกสงำนหนงคองำนวจยของ อมรำ ประสทธรฐสนธ (2538) ทไดศกษำค ำเรยกสและ

กำรรบรสของชำวจวงและชำวไทย โดยเกบขอมลจำกผบอกภำษำชำวจวง 6 ถน ถนละ 1 คน

และชำวไทย 4 ถน ถนละ 1 คน โดยใชช นสวนกระดำษสจ ำนวน 217 ส ซงตดมำจำกตำรำงส

Graf G – Process color chart ซงเปนชำรตสทมแผนสทงหมด 221 แผน ผลตโดย Dainippon

Ink and Chemicals, Incorporated (DIC) เปนเครองมอประกอบกำรสมภำษณ และตำรำงสท

เปนแผนรวม ซงยงไมไดตดเปนช นดวย ซงอมรำไดใชเกณฑในกำรตดสนวำค ำใดเปนค ำเรยกส

พนฐำนหรอไม โดยดดแปลงจำกเกณฑของเบอรลนและเคยและครอฟอรด ดงน 1) เปนค ำซงม

รปศพทเดยว 2) ไมเปนค ำทระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตสอนได และ 3) มควำมหมำยโดด

เดนและมนคง

จะสงเกตวำอมรำไมไดใชคณสมบตขอทวำ “ไมเปนค ำยม”เพอตดสนวำค ำใดเปนค ำ

เรยกสพนฐำน เนองจำกในภำษำจวงนนมค ำเรยกสทสวนใหญเปนค ำยม ถำตดค ำยมออกไป

คลงค ำเรยกสของภำษำจวงจะเหลอค ำนอยมำก นอกจำกนน ค ำยมเหลำนลวนแตมคณสมบต

อนครบถวนตำมเกณฑทตงไวทกประกำร จงไดรบกำรตดสนวำเปนค ำเรยกสพนฐำน โดย

พบวำ ภำษำจวงจ ำนวน 6 ถนทศกษำแตละถนมจ ำนวนค ำเรยกสตำงกน ภำษำถนฉงจวอม

จ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 8 ค ำ ภำษำถนเตอเปำมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 9 ค ำ ภำษำถนซน

เจยงหยงหนงมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 7 ค ำ ภำษำถนอถำงหยงหนงมจ ำนวนค ำเรยกส

พนฐำน 7 ค ำ ภำษำถนเถยนตงมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 10 ค ำ และภำษำถนหนำนตำนม

จ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 9 ค ำ ภำษำไทย 4 ถนทอมรำศกษำกมจ ำนวนค ำเรยกสทแตกตำงกน

ดวย ภำษำถนจงหวดกรงเทพฯ มจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 12 ค ำ ภำษำถนจงหวดเชยงใหมม

จ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 12 ค ำ ภำษำถนจงหวดนครรำชสมำมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 11

ค ำ และจงหวดนครศรธรรมรำชมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 10 ค ำ

ค ำเรยกสพนฐำนในทงสองภำษำมระยะววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนอยในระยะท

VI และ VII เปนสวนใหญ สวนกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนนน ม 3 กลวธ คอ กลวธท 1 กำร

ผสมค ำเรยกสพนฐำนเขำดวยกน กลวธท 2 กำรผสมค ำเรยกสพนฐำนเขำกบค ำขยำย และ

กลวธท 3 กำรใชค ำเรยกสวตถเฉพำะมำเปนค ำเรยกส นอกจำกนผ วจยยงไดเสนอประเภทส

ใหมในระยะท VI คอประเภทส GN คอ gray + brown อกดวย เนองจำกหลกฐำนทำงภำษำท

พบวำผบอกภำษำสบสนระหวำงประเภทสเทำและสน ำตำลนนเอง และในบำงถนประเภทสเทำ

และสน ำตำลกใชค ำเรยกสพนฐำนค ำเดยวกนดวย

19

และในปพ.ศ. 2541 กมงำนวจยของศตนนท เช อมหำวน (2541) ทค ำเรยกสและ

กำรรบรสของผพดภำษำไทลอ ลวะ มง และกะเหรยง ในพนทจงหวดเชยงรำยและพะเยำ ซงม

เครองมอในงำนวจยเปนบตรสและวธกำรวจยเหมอนกบในงำนวจยของอมรำ ประสทธรฐสนธ

แตแตกตำงกนทศกษำภำษำคนละภำษำ ซงจำกกำรศกษำพบวำ ภำษำไทลอ ลวะ มง และ

กะเหรยงมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำนคอ ภำษำไทลอม 12 ค ำ ภำษำลวะม 5 ค ำ ภำษำมง 6 ค ำ

และภำษำกะเหรยงม 5 ค ำ และเมออำศยทฤษฎสำกลและววฒนำกำรของค ำเรยกสของ Berlin

and Kay (1969) แลวพบวำ ค ำเรยกสในทง 4 น พฒนำอยในระยะตำงๆ กนของววฒนำกำร

ของค ำเรยกสพนฐำนคอ ภำษำไทลออยในระยะท VII ภำษำลวะอยในระยะท V ภำษำมงอยใน

ระยะท V และภำษำกะเหรยงอยในระยะท IV สวนกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนนน พบวำ

ภำษำทงหมดทใชศกษำนนมกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำน 3 กลวธ เหมอนกบทอมรำ

ประสทธรฐสนธไดท ำกำรวจยไวขำงตน

จำกนนอก 4 ปตอมำกมงำนวจยของอภญญำ เพชรวชต (2545) ทศกษำกำรสรำงค ำ

เรยกสในภำษำไทยและภำษำลำว โดยมกำรเกบขอมลและวธกำรวจยเหมอนกบของอมรำ

ประสทธรฐสนธ โดยแตกตำงกนทศกษำภำษำคนละภำษำเชนกน ซงจำกกำรศกษำพบวำ

ภำษำไทยมค ำเรยกสพนฐำน จ ำนวน 12 ค ำ คอ ขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว ฟำ น ำเงน น ำตำล

เทำ มวง ชมพ และสม สวนภำษำลำวมค ำเรยกสพนฐำน 11 ค ำ คอ ขำว ด ำ แดง เหลอง สว

ฟำ ทอง เทำ อด บว และ แสด ซงภำษำไทยมค ำเรยกสพนฐำนมำกกวำภำษำลำว 1 ค ำ คอ

ในภำษำลำวไมมค ำเรยกสน ำเงน กำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยและภำษำลำวม 3

กลวธ เหมอนกบทอมรำ ประสทธรฐสนธไดท ำกำรวจยไวขำงตนเชนกน

และงำนวจยของรจวรรณ เหลำไพโรจน (2552) ทศกษำเปรยบเทยบค ำเรยกส

ภำษำไทยและภำษำเวยดนำม โดยมวธกำรวจยเหมอนกบของอมรำ ประสทธรฐสนธ แตใน

งำนวจยนผวจยไดใชแผนสในกำรทดสอบอำกำรตำบอดสกอน ซงยงไมเคยพบวำมผวจยทำนใด

ท ำมำกอน อกทงยงมดนสอสของบรษท B.K.L. จ ำกด เพอใชเปนขอมลเพมเตมกบผบอกภำษำ

ในกำรหำสทใกลเคยงกบแผนส 216 ส และไหมกบดำยส เพอใชเปนขอมลในกำรหำควำมตำง

ของสในแผนส และสของดนสอส ในกำรสมภำษณอกดวย

ซงจำกกำรศกษำพบวำ ค ำเรยกสพนฐำนของภำษำไทยและภำษำเวยดนำมม

ววฒนำกำรอยในระยะท VII เหมอนกน แตมควำมแตกตำงอยบำง คอ ววฒนำกำรกำรเกดค ำ

เรยกสพนฐำนของภำษำไทยมควำมสอดคลองกบทฤษฎเบอรลนและเคย สวนภำษำเวยดนำม

นน มทงสวนทเหมอนและตำง กลำวคอ ในระยะท V ตำมทฤษฎนน สเขยวและสฟำ/น ำเงน จะ

แยกออกจำกกน แตในภำษำเวยดนำม ยงคงเปนค ำเรยกส GRUE อย ซงค ำเรยกสนครอบคลม

ค ำเรยกสเขยว/ฟำ/น ำเงน และในระยะท VII ภำษำเวยดนำมไมมค ำเรยกสสมตำมททฤษฎ

กลำวไว สวนในกำรวเครำะหค ำเรยกสไมพนฐำน พบวำ ค ำเรยกสไมพนฐำนทงภำษำไทยและ

20

ภำษำเวยดนำมม 4 ประเภท คอ ประเภทท 1 ค ำเรยกสไมพนฐำนทเกดจำกกำรเปรยบเทยบ

ประเภทท 2 กำรประสมหรอขยำยค ำเรยกส ประเภทท 3 ค ำยมจำกภำษำตำงประเทศ และ

ประเภทท 4 ค ำเรยกสไมพนฐำนทใชกบนำมเฉพำะ

และในสวนกลวธในกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำน พบวำ ภำษำไทยและภำษำเวยดนำม

มกลวธในกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำน 4 กลวธทคลำยกน คอ กลวธท 1 กำรประสมค ำเรยกส

พนฐำน กลวธท 2 กำรใชค ำเรยกสงของเฉพำะเปนค ำเรยกส กลวธท 3 กำรขยำยค ำเรยกส

พนฐำน กลวธท 4 กำรขยำยค ำเรยกสไมพนฐำน ซงในภำษำเวยดนำมมกลวธ ยอยมำกกวำ

ภำษำไทย 2 กลวธยอย คอ กลวธท 1 กำรขยำยค ำเรยกสไมพนฐำน (ค ำเรยกพนฐำน + ค ำ

เรยกสพนฐำน + ค ำขยำย) กลวธท 2 กำรขยำยค ำเรยกสไมพนฐำน (ค ำยมภำษำตำงประเทศ

+ ค ำเรยกสพนฐำน) ซงในภำษำไทย ปจจยเรองอำยสงผลกระทบตอค ำเรยกสไมพนฐำน แตใน

ภำษำเวยดนำมปจจยเรองอำยไมสงผลกระทบตอค ำเรยกสไมพนฐำน

จำกงำนวจยขำงตนจะเหนวำ งำนวจยสวนใหญจะใชทฤษฎ ววฒนำกำรค ำเรยกส

พนฐำนสำกลของเบอรลนและเคยในกำรศกษำค ำเรยกสในภำษำนนๆ ถงแมวำงำนวจยสวน

ใหญจะใชทฤษฎของเบอรลนและเคย แตผวจยพบวำ มผวจยหลำยทำนทน ำค ำจ ำกดควำมค ำ

เรยกสพนฐำนของเบอรลนและเคยมำดดแปลงเพอใหเหมำะสมกบภำษำทตนศกษำ

อกทงยงมงำนวจยทววฒนำกำรของค ำเรยกสไมตรงกบทฤษฎของเบอรลนและเคยอก

ดวย เชน งำนวจยของ McNeill (1971) ทไดเสนอบทควำมชอ Color and Color Terminology

ทกลำววำ ค ำเรยกสพนฐำนนน อำจจะไมไดเกดหรอเปนไปตำมทฤษฎววฒนำกำรของค ำเรยกส

พนฐำนอยำงทเบอรลนและเคยไดกลำวไว แตอำจจะขนอยกบควำมส ำคญของสนนๆ ตอ

วฒนธรรมของชนกลมนนๆ อภญญำ เพชรวชต (2545) ทศกษำกำรสรำงค ำเรยกสใน

ภำษำไทยและภำษำลำว โดยผลกำรวจยพบวำ ภำษำลำวมค ำเรยกสพนฐำน 11 ค ำ คอ ขำว

ด ำ แดง เหลอง ส ว ฟำ ทอง เทำ อด บว และ แสด ซงตรงกบววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำน

สำกลเพยงระยะท II เทำนน รจวรรณ เหลำไพโรจน (2552) ทศกษำเปรยบเทยบค ำเรยกส

ภำษำไทยและภำษำเวยดนำม ซงผลกำรวจยพบวำ ภำษำเวยดนำมนน มทงสวนทเหมอนและ

ตำงกบววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนสำกล กลำวคอ ในระยะท V ตำมทฤษฎนน GREEN

และ BLUE จะแยกออกจำกกน แตในภำษำเวยดนำม ยงคงเปนค ำเรยกส GRUE อย ซงค ำเรยก

สนครอบคลมค ำเรยกสเขยว สฟำและสน ำเงน และในระยะท VII ภำษำเวยดนำมไมมค ำเรยกส

สมตำมววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนสำกล มสวณ สำและ (2552) ทศกษำเรองกำรศกษำ

ค ำเรยกสในภำษำมลำยถนปตตำน มผลกำรวจยวำ ค ำเรยกสพนฐำนในภำษำนม 7 ค ำ ไดแก

ขำว ด ำ แดง เขยว เหลอง น ำเงน และเทำ ซงตรงกบววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนสำกล

เพยงระยะท IV เทำนน และวพำท ทพยคงคำ (2553) ทศกษำค ำเรยกสในภำษำไทยสมย

อยธยำ ซงผลกำรวจยพบวำ ภำษำไทยสมยอยธยำมจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 9 ค ำ ไดแก ขำว

21

ด ำ แดง เหลอง เขยว ชมพ แสด ฟำ และมวง ซงตรงตำมววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำน

สำกลเพยงระยะท IV เทำนน เปนตน

บทท 3

วธการวจย

เพอทจะท ำงำนวจยน ผวจยไดด ำเนนกำรโดยมกำรเตรยมกำรเกบขอมล กำรคดเลอก

ขอมล กำรด ำเนนกำรเกบขอมล และกำรวเครำะหผลขอมล ในทนจะกลำวถงขนตอนดงกลำว

โดยแบงเนอหำออกเปน 2 สวน ไดแก กำรเกบขอมลและกำรวเครำะหขอมล ดงตอไปน

การเกบขอมล

ผวจยเกบขอมลจำกวรรณกรรมสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรทงรอยแกวและรอย

กรอง ทมรำยชออยในทะเบยนวรรณกรรมแหงชำต ทรวบรวมโดยส ำนกวรรณกรรมและ

ประวตศำสตร กรมศลปำกร ในงำนวจยนผวจยใชขอมลจำกวรรณกรรมตงแตสมยธนบรจนถง

แคสมยรชกำลท 6 เนองจำกงำนวจยของศภมำส เองฉวน (2543) นนใชขอมลวรรณกรรมใน

สมยสโขทยทงหมด แลวไดขำมมำศกษำในสมยรตนโกสนทรปจจบนเพอเปรยบเทยบ ดงนน

ผวจยจงท ำกำรวจยถงแคสมยรชกำลท 6 เทำนน และเนองไมมผบอกภำษำในสมยธนบรและ

สมยรตนโกสนทร จำกรชกำลท 1 ถงรชกำลท 6 เหลออยแลว ผ วจยจงเกบขอมลจำก

วรรณกรรมแทน ซงจะใชวรรณกรรมสมยธนบรถงสมยรชกำลท 6 ทงรอยแกวและรอยกรองทม

รำยชออยในทะเบยนวรรณกรรมแหงชำตทรวบรวมโดยส ำนกวรรณกรรมและประวตศำสตร

กรมศลปำกร โดยในสวนของกำรเกบขอมลเพอหำกำรปรำกฏครงแรกของค ำเรยกสพนฐำนนน

ผวจยใชขอมลจำกวรรณกรรมทกเลม สวนในกำรเกบขอมลเพอศกษำวำค ำเรยกสในสองสมย

นนยมเปรยบเทยบกบสงใด ผวจยไมไดใชวรรณกรรมทกเลมแตสมตวอยำงแบบงำย (Simple

random sampling) มำเพยง 11 เรอง จำก 690 เรอง

กำรสมตวอยำงแบบงำยคอ เปนกำรสมตวอยำงโดยถอวำทกๆ สมำชกในประชำกรม

โอกำสจะถกเลอกเทำๆ กน ซงวธกำรอำจจะใชวธกำรจบสลำกโดยท ำรำยชอประชำกรทงหมด

หรอใชตำรำงเลขสม โดยมเลขก ำกบหนวยรำยชอทงหมดของประชำกร ซงในปจจบนสำมำรถใช

โปรแกรมคอมพวเตอรแทนกำรท ำสลำกเพอสมหำวรรณกรรมทละเลม โดยกำรใชสตร

=RANDBETWEEN ในโปรแกรม Microsoft Excel ในทนผวจยใชวธก ำหนดหมำยเลขทไมซ ำกน

เรยงตำมล ำดบใหกบวรรณกรรมแตละเลม โดยจะสมจำกวรรณกรรมสมยธนบรทงหมด 10

เรอง ซงจะไดวรรณกรรมสมยธนบรทงหมด 5 เรอง ไดแก ลลตเพชรมงกฎ อเหนำค ำฉนท

กฤษณำสอนนองค ำฉนท ปำจตกมำรกลอนอำน และนรำศพระยำมหำนภำพไปเมองจนหรอ

นรำศกวำงตง สวนวรรณกรรมสมยรตนโกสนทรจะสมจำกวรรณกรรมทงหมด 680 เรอง ใหได

รชกำลละ 1 เรอง ซงจะไดวรรณกรรมสมยรตนโกสนทรทงหมด 6 เรอง ไดแก ดำหลง เสภำ

เรองขนชำง ขนแผน ประชมจำรกวดพระเชตพน นรำศลอนดอนและจดหมำยเหตเรองรำชทต

23

ไทยไปประเทศองกฤษ ไกลบำน และเวตำล ซงเนองจำกผวจยจะศกษำควำมเปรยบในภำพรวม

ของภำษำไทยในทงสองสมย ผวจยจงถอวำวรรณกรรมทงหมดทสมไดมำนนเพยงพอทจะศกษำ

วำค ำเรยกสในภำษำไทยทงสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรนยมเปรยบเทยบกบสงใด

และในกำรเกบขอมลค ำเรยกส ผวจยจะเกบขอมลโดยอำงองจำกเกณฑค ำเรยกส

พนฐำนและค ำเรยกสไมพนฐำน รวมทงดจำกบรบทแวดลอมของค ำนนๆ โดยค ำเรยกสนน

อำจจะปรำกฎรวมกบค ำวำ “ส” หรอไมกได ผวจยเกบและรวบรวมขอมลค ำเรยกสจำก

วรรณกรรมทงหมดทคดเลอกไว หลงจำกทไดค ำเรยกสทงหมดแลวนน ผวจยน ำมำแยกเปนค ำ

เรยกสพนฐำน ค ำเรยกสไมพนฐำน และศกษำควำมเปรยบในค ำเรยกสวำนยมเปรยบเทยบกบ

สงใด ตำมเกณฑทจะกลำวในหวขอถดไป

การวเคราะหขอมล

หลงจำกทไดขอมลทงหมดมำแลว ผวจยกไดวเครำะหหำค ำเรยกสพนฐำน ค ำเรยกสไม

พนฐำน และหำควำมเปรยบในค ำเรยกสวำนยมเปรยบเทยบกบสงใด โดยมวธกำร ดงน

1. การวเคราะหค าเรยกสพนฐาน

ผวจยไดวเครำะหตำมคณสมบตของค ำเรยกสพนฐำนโดยใชเกณฑของ Berlin and

Kay (1969: 6 – 7 อำงใน อมรำ ประสทธรฐสนธ, 2538: 5 - 6) ทไดใหค ำจ ำกดควำมไว

ดงน

1.1 จะตองเปนศพทเดยว (Monolexemic) หมำยควำมวำ เปนค ำซงควำมหมำย

ของค ำนน ไมสำมำรถท ำนำยไดจำกสวนหนงสวนใดของค ำ เชน ค ำวำ ขำว ด ำ แดง เหลอง ใน

ภำษำไทยเปนค ำเรยกสพนฐำน แตในบำงภำษำเชนภำษำไทยนน จะพบวำมค ำเรยกสพนฐำน

ทไมตรงกบเกณฑน เชน สน ำเงน และสน ำตำล แตกยงไดรบกำรจดใหเปนสพนฐำน เพรำะแม

จะม 2 หนวยศพท แตในดำนควำมหมำยพบวำ สน ำเงนและสน ำตำลนน มควำมหมำยเปน

ควำมหมำยรวมทหมำยถง สน ำเงนและสน ำตำล ไมใช น ำของเงน หรอ น ำของตำล ดงทอมรำ

ประสทธรฐสนธ (2538: 133) ไดกลำวไววำ “จะสงเกตไดวำ ค ำเรยกสในภำษำไทยบำงค ำ

ไมไดประกอบดวยหนวยค ำเดยว เหมอนค ำเรยกสพนฐำนสวนใหญ แตควำมหมำยของศพทนน

มเอกภำพ จงสมควรจดไวเปนสพนฐำน เชนค ำวำ น ำเงน น ำตำล ค ำวำ น ำเงน ไมไดแปลวำ

“น ำของเงน” และ น ำตำล ไมไดแปลวำ “น ำของตำล” แตควำมหมำยเปนควำมหมำยรวม

หมำยถงสน ำเงนและสน ำตำล”

1.2 ควำมหมำยของค ำเรยกสนน จะตองไมซอนหรอรวมกบควำมหมำยของอกค ำ

24

หนง เชน ค ำวำ เหลองออน ไมใชค ำเรยกสพนฐำน เพรำะมควำมหมำยซอนกบ “เหลอง” และ

สนวล ไมจดใหเปนค ำเรยกสพนฐำน เพรำะจดใหอยภำยใตประเภทสขำวได

1.3 จะตองไมใชค ำทใชแคบๆ เพอเรยกวตถบำงประเภทเทำนน เชน สกะเลยว

ในภำษำไทย ไมใชค ำเรยกสพนฐำน เพรำะใชกบ “มำ” เทำนน

1.4 จะตองเปนค ำทฝงใจ (Psychologically salient) ส ำหรบผบอกภำษำกลำวคอ

มกจะเปนค ำทผพดพดถงกอน ปรำกฏอยำงสม ำเสมอในผบอกภำษำทกคนและมกปรำกฏใน

ภำษำเฉพำะบคคลของผบอกภำษำทกคน เชน เขยว แดง สม น ำเงน น ำตำล ในภำษำไทยถอ

วำเปนค ำเรยกสพนฐำน

1.5 ค ำใดทนำสงสยวำจะเปนค ำเรยกสพนฐำนหรอไม ใหดกำรปรำกฏทำง

ไวยำกรณ ถำปรำกฏค ำเรยกสพนฐำนอนๆ ใหถอวำเปนค ำเรยกสพนฐำนดวย เชน ค ำเรยกส

พนฐำนในภำษำไทยสำมำรถปรำกฏกบ ออก- ได ดงนนเมอเรำพบค ำ เชน ออกแดง ออกเขยว

เรำจงถอวำ แดง เขยว เปนค ำเรยกสพนฐำน แต ทอง เผอก ไมใชค ำเรยกสพนฐำน เพรำะ ไมม

*ออกทอง *ออกเผอก เปนตน

1.6 ค ำเรยกสทหมำยถงสเดยวกบวตถทเรยก ถอวำไมใชค ำเรยกสพนฐำน เชน

ตองออน และจำกคณสมบตนทวำค ำเรยกสทหมำยถงสเดยวกบวตถทเรยก ถอวำไมใชค ำเรยกส

พนฐำนนน จะมค ำทหลำยทำนอำจจะเหนวำไมควรจดไวเปนค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทย

ไดแก ค ำเรยกสฟำ สม น ำเงน และน ำตำล ถงแมวำในอดตค ำเรยกสทงสค ำนอำจจะมทมำจำก

วตถ แตในปจจบนเรำใชค ำเหลำนเปนค ำเรยกสพนฐำนทมควำมหมำยโดดเดนแยกจำกสอนๆ

อยำงชดเจน โดยค ำเรยกสในลกษณะนสำมำรถพบไดในค ำเรยกสพนฐำนในภำษำอนๆ ดวย

เชน orange ในภำษำองกฤษ เยอรมน และฝรงเศส oranje ในภำษำดตช มควำมหมำยวำ สสม

และสมทเปนผลไม rosa ในภำษำเยอรมน สเปนและอตำล roze ในภำษำดตช rose ในภำษำ

ฝรงเศส gulab ในภำษำฮนด ทมควำมหมำยวำสชมพและดอกกหลำบ เปนตน

1.7 ค ำยมใหมๆ ไมนำจะนบวำเปนค ำเรยกสพนฐำน เชน มะฮอกกำน ชอกโกแลต

ลำเวนเดอร เบจ เปนตน

2. วเคราะหค าเรยกสไมพนฐาน

ค ำเรยกสไมพนฐำน หมำยถง ค ำเรยกสทไมมคณสมบตของค ำเรยกสพนฐำนดงท

ไดกลำวมำแลว โดยผวจยจะวเครำะหค ำเรยกสไมพนฐำนในสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรวำ

ค ำเรยกสไมพนฐำนนนมกลวธในกำรสรำงอยำง ไร นอกจำกน ผ วจยจะไมถอวำค ำทม

25

ควำมหมำยเปนแรธำต เชน ทอง สพรรณ สวรรณ เปนค ำเรยกสไมพนฐำน ซงจำกขอควำมทจะ

ยกตวอยำงตอไปนจะตควำมวำ ทอง สพรรณ และสวรรณำ นน เปนกำรอธบำยถงแรธำต ไมใช

ค ำเรยกสไมพนฐำนทมกลวธกำรสรำงโดยใชค ำเรยกสงของเฉพำะ

“เพชรแดงแสงระยบจบนล โกมนแกวลำยฉำยฉน

ทบทมศลำทองพรำยพรรณ เปนชองชนวงเว งจ ำเรญตำ”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 44)

“ภษำพนตองทองยก ตรวยกระหนกเกยวกรองทองคน

ชำยไหวชำยแครงเครอวลย เกรำะเกลดกดนสพรรณรำย”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 465)

“บรมสรรำชเช อ ขตตยำ

เสดจเหนอรตนวรำ กองแกว

รตนสวรรณำ เรองโรจน

ทรงเบญจกกธภณฑแลว เลศล ำเหนแสดง ฯ

จำกวรรณกรรมเรอง ลลตพระมงกฎ

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 227)

3. การศกษาความเปรยบในค าเรยกสวานยมเปรยบเทยบกบสงใด

กำรศกษำวำค ำเรยกสในภำษำไทยในสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรนยม

เปรยบเทยบกบสงใดนน ผวจยจะศกษำจำกควำมถทพบค ำ วล ประโยคทน ำมำเปรยบกบค ำ

เรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร วำนยม

เปรยบเทยบกบสงใด โดยจะศกษำจำกวรรณกรรมในสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรทงหมด

คดเลอกไว ซงกำรเกบขอมลควำมเปรยบในค ำเรยกสนน ผวจยจะเกบขอมล 2 วธ คอ วธแรก

ผวจยจะสงเกตจำกค ำบงกำรเปรยบในประโยค เชน ดง เหมอน ดง ประดจ คลำย เทยบ เปน

ตน ดงตวอยำงตอไปน

“บำงพกตรผดตดผมใหสมหนำ เอำขมนเขำมำทำใหเนอเหลอง

เหลองล ำยองดงเอำทองเขำทำบเทอง ทกบำนเมองแตงตวดวยยวใจ”

จำกวรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 17 – 18)

26

“ผวหนงยงเขยวเหมอนผกตบ นจวนจบมหำพนแลวสหวำ

เขำหองดนสอพองละลำยทำ ประทวกำยำจนพงลำย”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 48)

“ตำแดงดงแสงไฟกลป มอคนจะใครเขนฆำ

หำกเกรงจะเกนบญชำ องคพระจกรำสกร

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 131)

วธท 2 ผวจยจะเกบขอมลโดยกำรตควำมจำกประโยคทพบ ในกรณทประโยคนนๆ ไม

ปรำกฏค ำบงกำรเปรยบ ดงตวอยำงตอไปน

“นำงละลำยหมกทำ เถำด ำกำทนเทวษ

จำกวรรณกรรมเรอง ลลตพระมงกฎ

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 189)

ด ำกำ หมำยถง มสด ำเปรยบเหมอนสขนของกำ

“มทหำรถอกระบเปนททำ ลวนขมำด ำนลสนทงผอง

งำมอำชำรำเรงเชงล ำพอง สำมสบสองคเคยงเรยงกนไป”

(นรำศลอนดอนและจดหมำยเหตเรองรำชทตไทยไปประเทศองกฤษในรชกำลท 4

(ปรบปรง), 2553: 54)

ด ำนล หมำยถง มสด ำเปรยบเหมอนสของพลอยนล เปนตน

บทท 4

ผลการวจย

ผวจยเกบขอมลจำกวรรณกรรมสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรทงรอยแกวและรอย

กรอง ทมรำยชออยในทะเบยนวรรณกรรมแหงชำต ทรวบรวมโดยส ำนกวรรณกรรมและ

ประวตศำสตร กรมศลปำกร ซงมกำรคดเลอกขอมลดงทกลำวมำแลวในบทท 3 โดยผวจยจะ

แยกกำรวเครำะหขอมลตำมวตถประสงค 3 ขอ ไดแก ค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร

และสมยรตนโกสนทร ค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร และ

ควำมเปรยบในค ำเรยกสในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร โดยมรำยละเอยดผล

กำรวเครำะห ดงน

ค าเรยกสพนฐานในภาษาไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

กำรศกษำค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรนน ผวจยจะ

วเครำะหววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนและวเครำะหกำรปรำกฏและโครงสรำงกำร

ปรำกฏของค ำเรยกพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร ดงน

1. ค าเรยกสพนฐานในภาษาไทยสมยธนบร

1.1 ววฒนาการการเกดค าเรยกสพนฐานในภาษาไทยสมยธนบร

ผวจยเกบขอมลจำกวรรณกรรมสมยธนบรทงรอยแกวและรอยกรองทมรำยรำยชอ

อยในทะเบยนวรรณกรรมแหงชำต ทรวบรวมโดยส ำนกวรรณกรรมและประวตศำสตร กรม

ศลปำกร ศลปำกร เพอหำค ำเรยกสพนฐำนทยงไมพบในววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสใน

ภำษำไทยสมยอยธยำ ซงไดแก ค ำเรยกสเทำ น ำเงน และน ำตำล และเมอไดขอมลค ำเรยกส

ทงหมดแลว ผวจยจะใชเกณฑกำรวเครำะหค ำเรยกสพนฐำนทไดกลำวมำแลวขำงตน เพอ

วเครำะหวำค ำใดเปนค ำเรยกสพนฐำน และจดท ำขอมลค ำเรยกสพนฐำนทพบลงในตำรำง โดย

เรยงล ำดบเวลำของวรรณกรรมทแตงขนกอนไปจนถงวรรณกรรมทแตงขนในล ำดบทำยสด ซง

ในกำรวเครำะหววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนน ผวจยจะใชผลสรปจำกงำนวจยค ำเรยกส

ในภำษำไทยสมยอยธยำของวพำท ทพยคงคำ (2553) เพอจะท ำใหเหนววฒนำกำรกำรเกด

ค ำเรยกสพนฐำนไดอยำงชดเจน

28

กำรศกษำววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรนน ผวจยใช

วรรณกรรมทมทงหมด 10 เรอง ซงพบค ำเรยกสพนฐำนทงหมด 6 ค ำ และเมอน ำผลกำรวจย

ไปเปรยบเทยบกบงำนของวพำท ทพยคงคำ (2553) ไมพบวำมค ำเรยกสพนฐำนเพมเตมจำก

ในภำษำไทยสมยอยธยำทมค ำเรยกสพนฐำนทงหมด 9 ค ำ ค ำเรยกสพนฐำนทพบตรงกนคอ

ค ำเรยกสขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว และมวง สวนอก 3 ค ำ คอ ชมพ แสด และฟำนน ไมพบใน

วรรณกรรมสมยธนบรแตพบในสมยอยธยำ ผวจยคำดวำสำเหตทพบค ำเรยกสพนฐำนนอยกวำ

ในสมยอยธยำเปนเพรำะสมยธนบรมชวงเวลำเพยง 15 ป และมวรรณกรรมสมยนเพยง 10

เรอง กำรทพบค ำเรยกสพนฐำนเพยง 6 ค ำจงไมไดหมำยควำมวำ ภำษำไทยในยคนมค ำเรยก

สพนฐำนนอยลง แตดวยขอจ ำกดดำนขอมลท ำใหค ำเรยกสทมไมปรำกฏใหเหนไดครบซง

สำมำรถแสดงควำมถของค ำเรยกสพนฐำนทพบในวรรณกรรมแตละเรอง ดงน

ตารางท 1 ตำรำงแสดงควำมถของค ำเรยกสพนฐำนทพบในภำษำไทยสมยธนบร

เรอง

ความถของค าเรยกสพนฐานทพบในภาษาไทยสมยธนบร

(จ านวนครง)

ขาว ด า แดง เหลอง เขยว มวง

รำมเกยรต พระเจำ

กรงธนบร

1. ตอนพระมงกฏ

2. ตอนหนมำน

เกยวนำงวำนรน

3. ตอนทำวมำลว

รำชวำควำม

4. ตอนทศกณฐตง

พธทรำยกลดและ

ปลกเสกหอก

กบลพท

(พ.ศ. 2313)

1 - 12 3 2 -

5. ลลตเพชรมงกฎ 1 3 2 - 2 -

6. อเหนำค ำฉนท

(พ.ศ. 2322) - 1 - - - -

7. กฤษณำสอนนอง

ค ำฉนท ไมปรำกฏค ำเรยกสพนฐำน

29

ตารางท 1 (ตอ)

เรอง

ความถของค าเรยกสพนฐานทพบในภาษาไทยสมยธนบร

(จ านวนครง)

ขาว ด า แดง เหลอง เขยว มวง

8. โคลงยอพระ

เกยรตพระเจำกรง

ธนบร

(พ.ศ. 2314)

ไมปรำกฏค ำเรยกสพนฐำน

9. ปำจตกมำร

กลอนอำน 4 13 18 22 6 2

10. นรำศพระยำ

มหำนภำพไปเมอง

จน/นรำศกวำงตง

(พ.ศ. 2324 -

2325)

2 2 4 1 1 -

ความถรวม (102) 8 19 36 26 11 2

จำกตำรำงแสดงควำมถของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร ผวจยพบวำ

ควำมถของค ำเรยกสพนฐำนทงหมดมจ ำนวน 102 ครง ผวจยพบค ำเรยกสขำว ด ำ แดง เหลอง

เขยว และมวง โดยจะยกตวอยำงขอควำมในวรรณกรรมทมกำรปรำกฏค ำเรยกสพนฐำนใน

ภำษำไทยสมยธนบร ดงน

ค ำเรยกสขำว

“ทเลอมลำยเลำกชมเหมอนพรมลำด ทขำวดำดไปกดดงปผำ

ทเยยมยอยออกมำหอยถงคงคำ จะไปมำเลยวหลกครรไลไคล”

วรรณกรรมเรอง นรำศพระยำมหำนภำพไปเมองจน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 374)

“เสยดำยขำวแลวมหน ำมำซ ำงำ ละลำนตำก ำลงดอกนนออกขำว

ขำวหำงชำงพพวงเปนรวงยำว แตงน ำเตำฟกทองนนมองมน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 43)

30

“มโรงรถโรงอำชำสนธพชำต ระดะดำดลำดหลงคำดวยปนขำว

แตงโรงเรอนแลออกเกลอนเหมอนเดอนดำว เปนระนำวเลอนชดตดกนไป”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 188)

ค ำเรยกสด ำ

“นำสกเสองทรงดงวงขอ งำมคองำมควควรถวล

งำมเกศด ำเพศภมรน ปกปนมวยหอยสรอยสวรรณ”

วรรณกรรมเรอง นรำศพระยำมหำนภำพไปเมองจน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 378)

“สองหวลำนพำกนไปสสระ ลงช ำระตำมค ำพระฤๅษ

พำกนมดผดโผลขนไดท เสนเกศเรมด ำจงคล ำด”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 75)

“แลเขมนเหนกระบอตวหนงใหญ พอจะไดขนมนด ำรำวกะหม

ไอเขำกำงกนรมกนนนกด ดออกพหลงเปนแปนแผนกระดำน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 96)

ค ำเรยกสแดง

“โดยยำวใหญสำมสบเกำหอง ใหกกองดวยแดงแสงศร

ทงธปเทยนตำมรจ ดอกไมแดงดสบเจดพรรณ”

วรรณกรรมเรอง รำมเกยรต พระเจำกรงธนบร

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 86)

“ปำกแดงนนดวยแสงลนจแตม เมอย มแยมนำชมภรมณขวญ

ใสเสองำมสำมสสลบกน พนสวรรณแวววำบวไลใจ”

วรรณกรรมเรอง นรำศพระยำมหำนภำพไปเมองจนหรอนรำศกวำงตง

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 378)

31

“แลวตำมไฟใสโคมขนแขวนไว เทพไทผนนโฉดเขลำ

เหนโคมโยงแดงเปนแสงวำว นกส ำเนำวำจะแพเขำแนนอน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 12)

ค ำเรยกสเหลอง

“พระองคมอครมเหส ล ำนำรเลศโลกฉวเหลอง

เปนปนนำงยงส ำอำงวโรเรอง แมมงเมองชอสวรรณเทว”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 4)

“พระใหจดมหำดเลกลกอ ำมำตย ทผองผำดรปดฉวเหลอง

นบดวยพนสรรใหพระมงเมอง ดนองเนองตำมเสดจพระลกยำ”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 5)

“พระปำจตไดประจกษซงเหตผล ทค ำโหรแจงยบลแตหนหลง

วำคสรำงเนอเหลองอยเมองไกล ประจกษใจจรงจงไมคลงแคลง”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 20)

ค ำเรยกสเขยว

“ฤๅหนงพฤกษเทวำศกดำเดช จ ำแลงเพศอยใตพระไทรเขยว

เขำไปใกลแลไปวำแนเจยว แมทรำมเปรยวอรพนปนพำรำ”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 82)

“กตำมทเถดตวพไมถอโกรธ ตองกลนอดดวยวำรกแมฟกเขยว

อยำหนวงหนกใหพรกเจำฝำยเดยว จงกลมเกลยวทสกค ำพอกล ำกลน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 90)

32

“เจำเดนพลำงทำงวนจคดสงสย พระโฉมฉำยฤๅยงอยในไพรเขยว

คดพะวงสงสยในใจเจยว พระสนเสยวเถงพระปำไมรำวน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 126)

ค ำเรยกสมวง

“เอำพนมวงสสมอทอใหเรำ กบแพรขำวใหเจำหมจงสมควร

ยำยกะตำแกเอำผำมำใหนง รกบ ำรงควำมอำรพระทรำมสงวน

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 176)

“แกจดแจงแตงใหไถขำวตำก เมอยำมยำกจะไดกนหนำพอหนำ

ผำพนมวงหมค ำด ำลกำ จะแตงมำกกจะชำเนอควำมไป”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 181)

1.2 การปรากฏและโครงสรางการปรากฏของค าเรยกสพนฐานในภาษาไทยสมย

ธนบร

จำกขอมลค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรนน มกำรปรำกฏค ำเรยกส

พนฐำน 2 ลกษณะ คอ กำรปรำกฏค ำเรยกสพนฐำนแบบมควำมเปรยบ และไมมควำมเปรยบ

1.2.1 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบมความเปรยบ

ค ำเรยกสพนฐำนทปรำกฏแบบมควำมเปรยบนน หมำยถง ค ำเรยกส

พนฐำนทมกำรขยำยควำมวำ สนนๆ เหมอนกบสของอะไร ซงจะปรำกฏใน 2 ลกษณะ คอ ไม

ปรำกฏรวมกบค ำวำ ส และทปรำกฏรวมกบค ำวำ ส

1.2.1.1 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบมความเปรยบแบบทไม

ปรากฏรวมกบค าวา ส

พบโครงสรำงทงหมด 2 แบบ คอ ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำ

เปรยบ และ ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ โดยมตวอยำง ดงน

33

“นำงละลำยหมกทำ เถำด ำกำทนเทวษ”

วรรณกรรมเรอง ลลตเพชรมงกฎ

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 189)

ด ำกำ หมำยถง ด ำเหมอนสของอกำ

โครงสรำง: ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำเปรยบ

ด ำ กำ

“ทนตด ำกลแมลงภ โอษฐแดงดดจแยม”

วรรณกรรมเรอง ลลตเพชรมงกฎ

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 155)

ด ำกลแมลงภ หมำยถง ด ำเหมอนสของล ำตวแมลงภ

โครงสรำง: ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ด ำ กล แมลงภ

“แลเขมนเหนกระบอตวหนงใหญ พอจะไดขนมนด ำรำวกะหม

ไอเขำกำงกนรมกนนนกด ดออกพหลงเปนแปนแผนกระดำน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 96)

ด ำรำวกะหม หมำยถง ด ำเหมอนสของหม

โครงสรำง: ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ด ำ รำวกะ หม

“แกจดแจงแตงใหไถขำวตำก เมอยำมยำกจะไดกนหนำพอหนำ

ผำพนมวงหมค ำด ำลกำ จะแตงมำกกจะชำเนอควำมไป

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

34

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 181)

ด ำลกำ หมำยถง ด ำเหมอนสของอกำ

โครงสรำง: ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ด ำ ล (รำวกบ) กำ

“บำงนงรำนเรยกขำยผำหลำยอยำง เอยมส ำอำงคมสนดขนข ำ

ย มขยบเยำยวนชวนใหท ำ ดตำด ำรำวกะสมณนล

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 188)

ด ำรำวกะสมณนล หมำยถง ด ำเหมอนสของพลอยนล

โครงสรำง: ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + วลเปรยบ

ด ำ รำวกะ สมณนล

“พระตรสสงใหฝรงร ำกระบ ลวนตวดวองไวใจหนกหนำ

ดแตงตวโพกหวด ำละกำ ออกตงทำไหวครจะสกน

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 238)

ด ำละกำ หมำยถง ด ำเหมอนสของอกำ

โครงสรำง: ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ด ำ ละ (รำวกบ) กำ

ค ำวำ ด ำลกำหรอด ำละกำ ผวจยตควำมออกมำได 3 ทำง ไดแก 1) “ด ำรำวกบกำ” ท

เกดกำรเปลยนแปลงทำงเสยงจนออกเสยงเปน ด ำลกำหรอด ำละกำ 2) “ด ำกลกำ” ทอำจจะม

กำรจดบนทกผดพลำด โดยตกตวอกษร ก ในค ำวำ “กล” ท ำใหกลำยเปนค ำวำ ด ำลกำ และ

3) “ด ำระกำ” ทหมำยถง ด ำเหมอนไก ซงจำกกำรตควำมทง 3 ทำง ผวจยสนนษฐำนวำ ค ำวำ

ด ำลกำหรอด ำละกำ นำจะหมำยถง “ด ำรำวกบกำ” มำกทสด เพรำะ “ด ำกลกำ” นน เมอ

พจำรณำจำกค ำวำ “ด ำละกำ” แลว พบวำ หำกมกำรจดบนทกผดพลำดโดยตกตวอกษร ก จรง

35

ค ำวำ ด ำละกำ จะเขยนวำ “ด ำกละกำ” ซงจะเหนวำกำรสะกดค ำนนผดไปจำกปกต เพรำะม

สระอะโดดๆ อยหลงค ำวำ กล ฉะนนขอสนนษฐำนนจงไมนำจะถกตอง สวน “ด ำระกำ” เมอ

พจำรณำจำกขอมลกำรใชค ำเปรยบเทยบกบค ำเรยกสในวรรณกรรมสมยธนบรทงหมดนน ไม

พบกำรเปรยบเทยบค ำเรยกสด ำกบไกในทอนๆ เลย มแตกำรเปรยบเทยบกบนกกำ แมลงภ

และหม เปนตน ดงนนผวจยจงสนนษฐำนวำ ค ำวำ ด ำลกำหรอด ำละกำ นำจะหมำยถง “ด ำรำว

กบกำ” เพรำะเมอดจำกเปลยนแปลงของเสยงแลว พบวำ ด ำรำวกบกำ [] นน มกำรสญหนวยเสยง (Loss of phonemes) คอ กำรทหนวยเสยงสระ พยญชนะในค ำหรอ

สวนของค ำหำยไป ในทนคอค ำวำ “กบ” กลำยเปน “ด ำรำวกำ” [] และมกำรลดเสยงสระ (Vowel reduction rule) จำกสระเสยงยำวเปนสระเสยงสน คอลดจำกเสยงสระอำ

เปนเสยงสระ อะ รวมทงมกำรรวมหนวยเสยงพยญชนะ (Consonant neutralization)

คอ กำรทเสยงพยญชนะ 2 หนวยเสยง กลำยมำเปนหนวยเสยงเดยวกนในบำงปรบท ในทนคอ

เสยงพยญชนะ ร กลำยเปนเสยงพยญชนะ ล จนกลำยเปนค ำวำ “ด ำละกำ” หรอ “ด ำลกำ”[] เพรำะฉะนนจำกเหตผลทกลำวไวขำงตน ผวจยจงสรปวำ ค ำวำ ด ำลกำ หรอด ำละกำนน หมำยถง ด ำรำวกบกำ

กำรสบสนระหวำงเสยงพยญชนะ ร กลำยเปน เสยงพยญชนะ ล นน ยงพบไดในกรณอนๆ อก ตวอยำงเชน ในปจจบน ค ำวำ แครำย [] กบ แคลำย [] ทกำรเขยนชอบรเวณสแยกน มควำมลกลนมำก โดยมกำรเขยนทง “แครำย” และ “แคลำย”

จนกระทงจงหวดนนทบรไดมหนงสอสอบถำมไปยงรำชบณฑตยสถำนวำเขยนอยำงไรจงจะ

ถกตอง ในชนแรกรำชบณฑตยสถำนไดตอบจงหวดนนทบรไปวำ จำกกำรสอบถำมผทมพนเพ

ในบรเวณดงกลำวนนมำนำนท ำใหทรำบวำ บรเวณนนมตนแคมำกมทงดอกสขำวและสแดง

มองไกลๆ มลกษณะคลำยผำหลำกส จงเรยกวำ “แคลำย”

แตตอมำรำชบณฑตยสถำนไดรบค ำรองเรยนขอใหทบทวนชอสถำนทดงกลำวจำก

ประชำชน จงไดมกำรตรวจสอบขอมลและหลกฐำนตำงๆ เชน ตรวจสอบจำกสำรบบทดนและ

ระวำงแผนทรนโบรำณทส ำนกงำนทดนจงหวดนนทบรแตไมพบหลกฐำน ซงกำรเรยกชอสแยก

แครำยหรอแคลำยน เพงปรำกฏเมอมกำรตดถนนงำมวงศวำนและถนนตวำนนทขน และจำก

กำรสอบถำมผคนทอยอำศยในบรเวณดงกลำวกอนทจะมกำรตดถนนตวำนนทและถนนงำมวงศ

วำนทรำบวำ บรเวณดงกลำวมตนแคมำกและขนเรยงรำยตำมขอบถนน ผคนทอำศยอยใน

บรเวณนน จงมกเรยกบรเวณนวำ “แครำย” และกลำยเสยงเปน “แคลำย” บำง นอกจำกน ไม

ปรำกฏวำมตนไมตระกลแคชอแคลำยหรอตนแคทมดอกลำย ดงนนจงมหลกฐำนจำกค ำบอก

เลำตรงกนประกำรหนง คอ บรเวณซงเปนสวนปลำยของถนนงำมวงศวำนตดกบถนนตวำนนท

เปนบรเวณทมตนแคเรยงรำย หลกฐำนจำกค ำบอกเลำดงกลำวจงมน ำหนกทนำจะวนจฉยไดวำ

ควรเรยกบรเวณดงกลำววำ “สแยกแครำย” (กำญจนำ นำคสกล, 2543)

36

หรอวำ นกพรำบ [] กบ นกพลำบ [] ทหมำยถง หมำยถง ชอ

นกในวงศ Columbidae ซงเปนวงศเดยวกบนกเขำ สวนใหญล ำตวสเทำอมฟำ ซงกำรเขยนท

ถกตองตำมพจนำนกรม ฉบบรำชบณฑตยสถำนนน จะตองเขยนเปน “พรำบ” แตกยงมผเขยน

เปน “พลำบ” เชน “ขณะนนนำงฟำทง 500 มเทำแดงดงนกพลำบ เปนบรจำรกำพระอนทร

ชวนกนนมตโภชนำหำรอนเปนทพลงมำจะใสบำตรผเปนเจำๆ กมไดรบ...” (ประชมจำรกวด

พระเชตพนฯ, 2517: 105) เปนตน

1.2.1.2 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบมความเปรยบแบบท

ปรากฏรวมกบค าวา ส

พบโครงสรำงทงหมด 1 แบบ คอ ส + ค ำเรยกสพนฐำน (ค ำ

ขยำย) + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ โดยมตวอยำง ดงน

“สดอกค ำช ำขมนแลวกรกทบ เปนสแดงแสงระยบเหมอนไกหงอน

ผำอยำงดศรรำนำสะออน ไพรนกรแลวอยำหมำยจะไดครอง”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 145)

สแดงแสงระยบเหมอนไกหงอน หมำยถง สแดงเหมอนขนหรอเนอทงอกขนบน

หวของไก

โครงสรำง: ส + ค ำเรยกสพนฐำน (วลขยำย) + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ส แดง แสงระยบ เหมอน ไกหงอน

1.2.2 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบไมมความเปรยบ

ค ำเรยกสพนฐำนทปรำกฏแบบไมมควำมเปรยบนนจะปรำกฏใน 2

ลกษณะ คอ ไมปรำกฏรวมกบค ำวำ ส และทปรำกฏรวมกบค ำวำ ส

1.2.2.1 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบไมมความเปรยบแบบท

ไมปรากฏรวมกบค าวา ส

“พระองคมอครมเหส ล ำนำรเลศโลกฉวเหลอง

เปนปนนำงยงส ำอำงวโรเรอง แมมงเมองชอสวรรณเทว”

37

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 4)

“กตำมทเถดตวพไมถอโกรธ ตองกลนอดดวยวำรกแมฟกเขยว

อยำหนวงหนกใหพรกเจำฝำยเดยว จงกลมเกลยวทสกค ำพอกล ำกลน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 90)

1.2.2.2 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบไมมความเปรยบแบบท

ปรากฏรวมกบค าวา ส

“นำยชำงสรรชนสำมงำมประเสรฐ วไลเลสท ำพนดวยสขำว

แผทองค ำเปนกระจงดพรงพรำว ทวำงเปลำรำยดอกจนทนกระจกจน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 233)

2. ค าเรยกสพนฐานในภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

2.1 ววฒนาการการเกดค าเรยกสพนฐานในภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

ผวจยเกบขอมลจำกวรรณกรรมสมยรตนโกสนทรทงรอยแกวและรอยกรองทมรำย

รำยชออยในทะเบยนวรรณกรรมแหงชำต ทรวบรวมโดยส ำนกวรรณกรรมและประวตศำสตร

กรมศลปำกร เพอหำค ำเรยกสพนฐำนทยงไมพบในววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสในภำษำไทย

สมยอยธยำ ซงไดแก ค ำเรยกสเทำ น ำเงน และน ำตำล และเมอไดขอมลค ำเรยกสทงหมดแลว

ผวจยจะใชเกณฑกำรวเครำะหค ำเรยกสพนฐำนทไดกลำวมำแลวขำงตน เพอวเครำะหวำค ำใด

เปนค ำเรยกสพนฐำน ซงในกำรวเครำะหววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนน ผวจยจะใช

ผลสรปจำกงำนวจยค ำเรยกสในภำษำไทยสมยอยธยำของวพำท ทพยคงคำ (2553) เพอจะ

ท ำใหเหนววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนไดอยำงชดเจน

กำรศกษำววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทรนน

ศกษำจำกวรรณกรรม ในชวงปพ.ศ. 2329 – พ.ศ. 2487 รวมทงหมด 158 ป มวรรณกรรม

ทงหมด 680 เรอง และเมอน ำผลกำรวจยไปเปรยบเทยบกบงำนของวพำท ทพยคงคำ

(2553) พบวำ มค ำเรยกสพนฐำนเกดขนใหม 3 ค ำ ไดแก ค ำเรยกสเทำ พบครงแรกในบท

ละครเรองรำมเกยรต สมยรชกำลท 1 พ.ศ. 2340 ควำมถทพบในเรองน คอ 1 ครง ค ำเรยกส

น ำเงน พบครงแรกในสำมกก สมยรชกำลท 1 พ.ศ. 2348 ควำมถทพบในเรองน คอ 2 ครง

38

และค ำเรยกสน ำตำล พบครงแรกในอเหนำ สมยรชกำลท 2 หลงพ.ศ. 2350 ควำมถทพบใน

เรองน คอ 1 ครง ซงในรชสมยตอมำกพบค ำเรยกสทง 3 ค ำนอกเรอยๆ และสำมำรถแสดง

ควำมถของค ำเรยกสพนฐำน ซงพบในวรรณกรรมทพบค ำเรยกสเทำ น ำเงน และน ำตำลเปน

ครงแรกทง 3 เรอง ดงน

ตารางท 2 ตำรำงแสดงควำมถของค ำเรยกสพนฐำนทพบในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร

เรอง

ความถของค าเรยกสพนฐานทพบในภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

(จ านวนครง)

ขาว ด า แดง เหลอง เขยว ชมพ แสด ฟา มวง เทา น า

เงน น าตาล

1. บท

ละครเรอง

รำมเกยรต

(พ.ศ.

2340)

33 61 120 28 31 6 1 11 34 1 - -

2. สำม

กก

(กอนป

พ.ศ.

2348)

130 31 103 63 24 - - - 1 - 2 -

3. อเหนำ

(หลงป

พ.ศ.

2350)

26 14 59 27 20 9 4 2 15 - 1 1

ความถ

รวม

(858)

189 106 282 118 75 15 5 13 50 1 3 1

จำกตำรำงแสดงควำมถของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร ผวจย

พบวำ ควำมถของค ำเรยกสพนฐำนทงหมดมจ ำนวน 858 ครง ผวจยพบค ำเรยกสขำว ด ำ แดง

เหลอง เขยว ชมพ แสด ฟำ มวง เทำ น ำเงน และน ำตำล โดยจะยกตวอยำงขอควำมใน

วรรณกรรมทมกำรปรำกฏค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร ดงน

39

ค ำเรยกสขำว

“สนบเพลำเครอแกวแวววำว ภษำขำวเชงยกกระหนกกำน

ชำยแครงเครอหงสอลงกำร ชำยไหวชชวำลทบทมพรำย”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 1, 2549: 34)

“โจโฉมควำมยนดนก จงท ำธงขำวคนหนงแลวเขยนอกษรวำ ใหคนทงปวงมน ำใจสตย

ซอตอแผนดน...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 1, 2543: 56)

“ผกเครองเรองรตนรำยอรำม หอยหพจำมรขำว

ปกตระพองกรองแกวแพรวพรำว กระวนวำวชนกถกทอง”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 329)

ค ำเรยกสด ำ

“มำจะกลำวบทไป ถงนำงมำรอศมข

นมยำนเตบด ำล ำพ อนทรยสงสดปลำยตำล”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 10)

“อปมำเหมอนทำนเขยนรปนกยงแลวเอำหมกมำทำใหด ำเสยสไป...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 1, 2543: 108)

“ขนหมนนำยรอยนอยใหญ ลวนใสเสอด ำก ำมะหย

โพกสทบทมบำงอยำงด ขดกระบบงทองทกคน”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 159)

ค ำเรยกสแดง

“ตำแดงดงแสงไฟกลป มอคนจะใครเขนฆำ

หำกเกรงจะเกนบญชำ องคพระจกรำสกร

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 131)

40

“แลวคดสงสย วำแตกอนมไดปรำกฏวำทหำรโจโฉหนำแดงหนวดยำว มก ำลงเขมแขง

ฉะน ชสวจงวำซงทหำรคนนหนำแดงหนวดยำว ขำพเจำเหนวำจะเปนกวนอนองเลำปเปนมนคง

...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 1, 2543: 352)

“ทงสเสอสผำแลธงเทยว แดงเขยวเหลองลำยสลบคน

สงเสรจเสดจจำกแทนสวรรณ จรจรลไปสำงวำรน ฯ”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 566)

ค ำเรยกสเหลอง

“ธ ำมรงคเรอนเกจเพชรเหลอง แสงรงอรำมเรองดงหงหอย

เกยวมณโลหตดวงลอย ดอกไมทศชดชอยกรรเจยกจร”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 4, 2549: 461)

“พอแลเหนบตรกวเสยงขมำพำนำยโจรคนหนงโพกผำเหลอง ขมำถอทวนคมพวกเพอน

ประมำณรอยเศษลงจำกเขำยนสกดทำงไว...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 1, 2543: 380)

“พนกงำนมำตนขนเครอง ผกมำเหลองฝเทำรำมเหำะเหน

กำรจะไลมฤคไมมเกน เขำสรรเสรญนกหนำมำตวน”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 1008)

ค ำเรยกสเขยว

“สนำยโกรธำตำเขยว เคยวฟนค ำรำมยกษำ

ผำดแผลงส ำแดงฤทธำ โถมดอสรำทงสตน ฯ”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 3, 2549: 325)

“ฝำยเลำป ขงเบงยกตำมกนมำถงกลำงทำง เหนธงเขยวส ำหรบทหำรซงแหหนำเลำป

นนมวนเขำกบคน...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 2, 2543: 698)

“ตำบประดบทบทรวงสำยสรอย เฟองหอยพลอยแดงเขยวขำว

ทองกรวเชยรชวงดงดวงดำว ธ ำมรงคเพชรพรำวไปทกนว”

41

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 332)

ค ำเรยกสชมพ

“หมหนงมอถอธน ใสเสอสชมพเปนทวทอง

หมหนงถอหอกคร ำทอง สอดใสเสอปลองกรดกรำย”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 1, 2549: 232)

“พลรถใสเสอชมพ กรกมธนประลองสำย

เตรยมทงรถแกวแพรวพรำย ตงรำยตำมรำชรถยำ ฯ”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 4, 2549: 22)

“ธ ำมรงคทรงสอดนวพระหตถ พำหรดทองกรเกำค

หอยอบะบหงำงำมตร ถอเชดหนำชมพชใจ”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 611)

ค ำเรยกสแสด

“ขนมำลวนใสเสอกรอง โพกแสดขลบทองฉำยฉน

เจยระบำดคำดเอวทงหำพน มอนนถอหำงยงกรำย”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 1, 2549: 337)

“จดเปนกระบวนพยหบำตร ส ำหรบประพำสปำใหญ

ปลำยเชอกนนถอธงชย สอดใสเสอแสดสจนทน

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 370)

“ถอเชดหนำแสดสโกไสย เหนบกรชฤทธไกรไมมสอง

เสดจมำขนเกยเรองรอง เสยงประโคมฆองกลองนนน ฯ”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 993)

ค ำเรยกสฟำ

“จดพวกทหำรช ำนำญศก สหมหำวฮกแกลวกลำ

เหลำหนงใสเสอสฟำ ถอหอกเงองำกระหยบแทง”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 4, 2549: 131)

42

“กองหลงตงตำมกระบวนหนำ ใสเสอสฟำคำดเขมขด

มอถอเกำทณฑสนทด สำรวดตรวจตรำขมำนอย”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 1127)

“เกณฑทหำรถอธงลงยนต ใสเสอสจนทนเดนหนำ

พลปนพนเสอสฟำ เขนงดนศลำหนำเพลงไก”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 1136)

ค ำเรยกสมวง

“แลวทรงภษำพนมวง ฉลดวงเกยวกรองทองประสำน

ชำยไหวประดบพลอยประพำฬ ชำยแครงชชวำลดวยแกวลำย”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 128)

“มพลแจวประมำณยสบคน กบธงแดงส ำหรบกวนอ แลกวนอนนแตงตวโอโถงใสเสอ

แพรสมวง โพกแพรสเขยวมไดใสเกรำะ...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 2, 2543: 874)

“สอดทรงฉลององคพนมวง ดอกดวงสดสไมมหมอง

ทองกรเกำรอบล ำยอง ทบทรวงแสงสองสงวำวแวว”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 1137)

ค ำเรยกสเทำ

“เปนวำนรนอยสเทำ เขำหกเอำผลพฤกษำ

เลำะลดตดผำนมรคำ ไปสกดอยหนำอำชำชำญ ฯ”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 4, 2549: 383)

ค ำเรยกสน ำเงน

“แลวจดธงสตำงๆ หำอยำงส ำหรบในกองทพบกทพเรอ จะไดปกเปนส ำคญทงหำกอง

อนเรอขนำนแมทพหลวงนนปกธงสเหลอง เรอขนำนอกมกบเรอมอกำยนนเปนทพหนำปกธงส

แดง ใหลยอยเปนปกขวำคมเรอขนำนปกธงสเขยว บนเพงนนคมเรอขนำนเปนปกซำยปกธงส

ขำว ใหเตยวคบคมเรอขนำนเปนกองทพหลงปกธงสน ำเงน...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 2, 2543: 645)

43

“ฝำยทพบกนนเลำ แตงใหลกองเปนกองหนำปกธงสแดง ใหลเตยนเปนปขวำปกธงส

เขยว งกจนเปนปกซำนปกธงสขำว แฮหวเอยนเปนกองหลวงปกธงสเหลอง ซหลงเปนกองทพ

หลงปกธงสน ำเงน แลวใหแฮหวตนกบโจหองเปนกองขน...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 2, 2543: 645)

“ภษำทรงลำยอยำงตำงสสลบกน น ำเงนตองทองพนมวงออน

ตำงใสฉลององคอลงกรณ อนทรธนงำมงอนสะบดปลำย”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 406)

ค ำเรยกสน ำตำล

“บรรดำเสนำนำยทหำร ใสเสอสน ำตำลกำนแยง

ขนหมนอำสำมำแซง เสอก ำมะหยแดงขลบทอง”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 631)

ซงผลกำรศกษำค ำเรยกสในภำษำไทยสมยสโขทยของศภมำส เองฉวน (2543)

นน พบวำ มค ำเรยกสพนฐำนทงหมด 5 ค ำ ไดแก ขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว ซงศภมำส

สนนษฐำนวำค ำเรยกสทง 5 ค ำน นำจะมววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนถงระยะท IV

ตำมทฤษฎววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลของเบอรลนและเคย

สวนกำรศกษำค ำเรยกสในภำษำไทยสมยอยธยำของวพำท ทพยคงคำ (2553)

นน พบวำ มค ำเรยกสพนฐำนทงหมด 9 ค ำ ไดแก ขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว ทพบมำตงแต

สมยสโขทย ชมพทพบรำวพ.ศ. 1991 – พ.ศ. 2026 แสดทพบรำวพ.ศ. 2145 – พ.ศ. 2170

และฟำกบมวงทพบพรอมกนรำวพ.ศ. 2275 – พ.ศ. 2301

จงสรปไดวำ ในภำษำไทยสมยรตนโกสนทรทพบค ำเรยกสพนฐำน ไดแก ขำว ด ำ

แดง เหลอง เขยว ฟำ มวง ชมพ แสด เทำ น ำเงน และน ำตำลนน มววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยก

สเพมขนจำกภำษำไทยในสมยกอนหนำ กลำวคอ มกำรเกดเรยกสพนฐำนใหมขน 3 ค ำเรยกส

ไดแก ค ำเรยกสเทำ พบครงแรกในบทละครเรองรำมเกยรต สมยรชกำลท 1 พ.ศ. 2340 ค ำ

เรยกสน ำเงน พบครงแรกในสำมกก สมยรชกำลท 1 พ.ศ. 2348 และค ำเรยกสน ำตำล พบครง

แรกในอเหนำ สมยรชกำลท 2 หลงพ.ศ. 2350 ซงสำมำรถอธบำยเปนแผนภำพววฒนำกำรค ำ

เรยกสพนฐำนในภำษำไทยได ดงน

44

ระยะท I – IV พ.ศ.1991 พ.ศ.2145 พ.ศ.2275 พ.ศ.2340 พ.ศ.2348 พ.ศ.2350

–2026 –2170 –2301

WHITE WHITE WHITE WHITE WHITE WHITE WHITE

YELLOW YELLOW YELLOW YELLOW YELLOW YELLOW YELLOW

ORANGE ORANGE ORANGE ORANGE ORANGE

RED RED RED RED RED RED RED

PINK PINK PINK PINK PINK PINK

GRUE GRUE GRUE

PURPLE PURPLE PURPLE PURPLE

BLUE BLUE LIGHT BLUE LIGHT BLUE

DARK BLUE DARK BLUE

GREEN GREEN GREEN GREEN

BLACK BLACK BLACK BLACK

GREY GREY GREY

BLACK BLACK BROWN

BLACK

ภาพท 7 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทย

จำกภำพท 7 จะเหนวำผวจยจดประเภทส 5 ประเภทสแรกเรยงซอนกน โดยระบ

วำเปนระยะท I – IV เนองจำกไมมหลกฐำนกอนสมยสโขทยทจะพสจนไดวำประเภทสใดเกดข น

กอนประเภทสใด

2.2 การปรากฏและโครงสรางการปรากฏของค าเรยกสพนฐานในภาษาไทยสมย

รตนโกสนทร

จำกขอมลค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทรนน มกำรปรำกฏค ำ

เรยกสพนฐำน 2 ลกษณะ คอ กำรปรำกฏค ำเรยกสพนฐำนแบบมควำมเปรยบ และไมมควำม

เปรยบ

2.2.1 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบมความเปรยบ

ค ำเรยกสพนฐำนทปรำกฏแบบมควำมเปรยบนน หมำยถง ค ำเรยกส

พนฐำนทมกำรขยำยควำมวำ สนนๆ เหมอนกบสของอะไร จะปรำกฏใน 2 ลกษณะ คอ ไม

ปรำกฏรวมกบค ำวำ ส และทปรำกฏรวมกบค ำวำ ส

45

2.2.1.1 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบมความเปรยบแบบทไม

ปรากฏรวมกบค าวา ส

พบโครงสรำงทงหมด 1 แบบ คอ ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำ

แสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ โดยมตวอยำง ดงน

“ครนถวนค ำรบครบพน พสธำเลอนลนหวนไหว

เพลงพลงรงโรจนสวำงไป กระทะใหญแดงดงอคค”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 335)

แดงดงอคค หมำยถง มสแดงเหมอนสของไฟ

โครงสรำง: ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

แดง ดง อคค

“หนำขำวดงสหยก ฝปำกแดงดงชำดแตม...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 1, 2543: 7)

ขำวดงสหยก หมำยถง ขำวเหมอนสของหนแกวมลกษณะแขง ทเรยกวำ หยก

แดงดงชำดแตม หมำยถง แดงสดเหมอนใชแรธำตชนดหนงทเรยกวำ ชำด มำทำ

โครงสรำง: ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำ/วลเปรยบ

ขำว ดง สหยก

แดง ดง ชำดแตม

“มำเอยมำเทศ สงสำมศอกเศษศรใส

ขนขำวรำวกบนนละมนละไม อกใหญหำงยำวเทำรด”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 953)

ขำวรำวกบนนละมนละไม หมำยถง ขำวเหมอนกบสของนน

46

โครงสรำง: ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ขำว รำวกบ นนละมนละไล

2.2.1.2 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบมความเปรยบแบบท

ปรากฏรวมกบค าวา ส

พบโครงสรำงทงหมด 1 แบบ คอ ส + ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำ

แสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ โดยมตวอยำง ดงน

“ใหญหลวงกวำหมศขรน สด ำดงนลวตถำ

ปลำยยอดนนมรงกำ มหำกำยศทธฤทธไกร”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 1, 2549: 15)

สด ำดงนลวตถำ หมำยถง สด ำเหมอนสของพลอยนล

โครงสรำง: ส + ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ส ด ำ ดง นลวตถำ

“แลเหนพระองคทรงลกษณ ผองพกตรจ ำรสรศม

สเขยวดงนลมณ มกำยปรำกฏเปนสกร”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 457)

สเขยวดงนลมณ หมำยถง สเขยวเหมอนสของพลอยนล

โครงสรำง: ส + ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ส เขยว ดง นลมณ

“เทยมสนธพสมก ำลง สแดงแสงดงดอกกระมท

เผนโจนโผนจรดวยฤทธรทธ พระสตรดนงประณตประนมกร”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 4, 2549: 224)

สแดงแสงดงดอกกระมท หมำยถง สแดงเหมอนสของดอกบว

47

โครงสรำง: ส + ค ำเรยกสพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ส แดง ดง แสง...ดอกกระมท

2.2.2 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบไมมความเปรยบ

ค ำเรยกสพนฐำนทปรำกฏแบบไมมควำมเปรยบนนจะปรำกฏใน 2

ลกษณะ คอ ไมปรำกฏรวมกบค ำวำ ส และทปรำกฏรวมกบค ำวำ ส

2.2.2.1 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบไมมความเปรยบแบบท

ไมปรากฏรวมกบค าวา ส

“สรอยสนสงวำลลำยแทง ตำบทศเพชรแดงรงรวง

เฟองหอยพลอยประดบทบทรวง พำหรดแกวดวงทองกร”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 264)

“เวลำตะวนเทยงเกดลมพำยหนก มงเขยวใหญตกลงมำพนอยทเทำพระเกำอ

ซงเสดจอยนน พระเจำเลนเตตกพระทยลมลงจำกพระเกำอหำพระสตมได...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 1, 2543: 4)

“ตำบทศทบทรวงดวงกดน สงวำลวรรณทองกรประดบเนอง

ธ ำมรงคลวนจนดำคำเมอง ทรงมงกฎบษยเหลองประดบลำย”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 943)

2.2.2.2 การปรากฏค าเรยกสพนฐานแบบไมมความเปรยบแบบท

ปรากฏรวมกบค าวา ส

“รศมสเขยวงำมประหลำด โอภำสแลเลอมประภสสร

ทรงโฉมเสำวภำคยอรชร วำนรเพงพศไมวำงตำ”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 68)

“ฝำยทพบกนนเลำ แตงใหลกองเปนกองหนำปกธงสแดง ใหลเตยนเปนปขวำ

ปกธงสเขยว งกจนเปนปกซำนปกธงสขำว แฮหวเอยนเปนกองหลวงปกธงสเหลอง ซ

หลงเปนกองทพหลงปกธงสน ำเงน แลวใหแฮหวตนกบโจหองเปนกองขน...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 2, 2543: 645)

48

“เกณฑทหำรถอธงลงยนต ใสเสอสจนทนเดนหนำ

พลปนพนเสอสฟำ เขนงดนศลำหนำเพลงไก”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 1136)

ค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

กำรศกษำค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรนน ผวจย

จะวเครำะหกำรปรำกฏและโครงสรำงกำรปรำกฏของค ำเรยกพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร

และสมยรตนโกสนทร ซงจะวเครำะหค ำเรยกสไมพนฐำน โดยใชเกณฑคณสมบตของค ำเรยกส

พนฐำนทไดกลำวไวในบทท 3 วธกำรวจย

1. ค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมยธนบร

1.1 การปรากฏและโครงสรางการปรากฏค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมย

ธนบร

จำกขอมลค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร มกำรปรำกฏค ำเรยกสไม

พนฐำน 2 ลกษณะ คอ กำรปรำกฏค ำเรยกสไมพนฐำนแบบมควำมเปรยบ และไมมควำม

เปรยบ

1.1.1 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบมความเปรยบ

ค ำเรยกสไมพนฐำนทปรำกฏแบบมควำมเปรยบนน หมำยถง ค ำเรยกส

ไมพนฐำนทมกำรขยำยควำมวำ สนนๆ เหมอนกบสของอะไร จะปรำกฏใน 1 ลกษณะ คอ ไม

ปรำกฏรวมกบค ำวำ ส เทำนน

1.1.1.1 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบมความเปรยบแบบท

ไมปรากฏรวมกบค าวา ส

พบโครงสรำงทงหมด 1 แบบ คอ ค ำเรยกสไมพนฐำน + ค ำ

แสดงกำรเปรยบ + วล/ประโยคเปรยบ โดยมตวอยำง ดงน

“บำงพกตรผดตดผมใหสมหนำ เอำขมนเขำมำทำใหเนอเหลอง

เหลองล ำยองดงเอำทองเขำทำบเทอง ทกบำนเมองแตงตวดวยยวใจ”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

49

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 17)

เหลองล ำยองดงเอำทองเขำทำบเทอง หมำยถง เหลองสวยเหมอนเอำทองมำทำ

โครงสรำง: ค ำเรยกสไมพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ประโยคเปรยบ

เหลองล ำยอง ดง เอำทองเขำทำบเทอง

“เถงคเจดคนเจนสมอจด เสยงฆองนดลกขนดขบขน

มงคลใหญใสเครองเขยวหมตน ตำเปนมนด ำเมยงเหมอนหมกมว

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 240)

ด ำเมยงเหมอนหมกมว หมำยถง ด ำเหมอนสหมกหมนๆ

โครงสรำง: ค ำเรยกสไมพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + วลเปรยบ

ด ำเมยง เหมอน หมกมว

1.1.2 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบไมมความเปรยบ

ค ำเรยกสไมพนฐำนทปรำกฏแบบไมมควำมเปรยบนน จะปรำกฏใน 2

ลกษณะ คอ ไมปรำกฏรวมกบค ำวำ ส และทปรำกฏรวมกบค ำวำ ส

1.1.2.1 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบไมมความเปรยบแบบ

ทไมปรากฏรวมกบค าวา ส

“องคอรรคออนแอนทงสอง ผองแผวผวนลวตถำ

เรองรดสดเลศลกขณำ เหมอนมหำอชบำลสบำยก”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 63)

นล หมำยถง ด ำอยำงสของพลอยนล

50

“พงพอนเผอกอมเรนทรผเปนเจำ ขบงเหำเทวบตรตำยเปนผ

กระโดดแลนออกไปแหนเถำวลลย แลววงรเขำมำเปำงเหำพลน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 107)

เผอก หมำยถง ขำวเจอสมวงออนๆ อยำงสของหวไมลมลกชนดหนง

1.1.2.2 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบไมมความเปรยบแบบ

ทปรากฏรวมกบค าวา ส

“ปำงเพชรมงกฎไท ทอดตำ

ยลมฤคหนงอำภำ เผอกผ

สสงขเศวตมกดำ งำมแง

หมมฤครำยรอบร ยศเบองบรวำร ฯ”

วรรณกรรมเรอง ลลตเพชรมงกฎ

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 163)

สสงข หมำยถง สอยำงหอยสงขทมเปลอกสขำว

“พระนงลกษณเอกอครมเหส เกดบตรงำมเอยมไมเทยมสอง

ขนงหนำพระฉวเหมอนสทอง งำมล ำยองยงภญโญในโลก”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 128)

ทอง หมำยถง สเหลองๆ อยำงทอง

1.2 กลวธการสรางค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมยธนบร

ผวจยพบค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร มควำมถจ ำนวน 101 ครง

จำกขอมลสำมำรถวเครำะหกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร พบวำ ม

กลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนทงหมด 8 กลวธ ดงน

1. กำรขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำคณศพท หมำยถง ค ำเรยกสไมพนฐำนทม

โครงสรำงเปนค ำเรยกสพนฐำน + ค ำคณศพท

51

“ทรงมงกฎสงวำลตระกำรแกว แลวสะพกสะพำยแลงแสงศร

เขยวเหลองเรองรศอมพร กระจำยจรแดงก ำด ำพรำย”

วรรณกรรมเรอง รำมเกยรต พระเจำกรงธนบร

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 37)

แดงก ำ หมำยถง แดงเขม แดงจด ด ำพรำย หมำยถง ด ำแวววำว

“ดำรำกำญจโนภำส จตรมขมำศเลอมเหลอง ชอฟำเรองบรำล”

วรรณกรรมเรอง รำมเกยรต พระเจำกรงธนบร

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 161)

เลอมเหลอง หมำยถง เหลองเปนเงำมน

2. กำรขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำเรยกสไมพนฐำน หมำยถง ค ำเรยกสไม

พนฐำนทมโครงสรำงเปนค ำเรยกสพนฐำน + (กรยำชวย) + ค ำเรยกสไมพนฐำน

“แลวแกรปบวกลบขนรบโกศ ระบำยโบดทำแตงดวยแปงหน

ขำวเปนนวลออนละเอยดเหมอนอำสนอนทร ดอกโกมนปกแซมแนมกระจง”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 233)

ขำวเปนนวล หมำยถง ขำวปนเหลองเลกนอย

3. กำรใชค ำเรยกสงของเฉพำะเปนค ำเรยกส หมำยถง ค ำเรยกสไมพนฐำนทม

โครงสรำงเปน (ค ำวำ “ส”) + ค ำเรยกสงของเฉพำะ

“ดจดงอโณทยไตรตรส แจมจรสแสงนลวตถำ

ระยำระยอยลอยเลอนฟำ อนชำนงหนำรถไป”

วรรณกรรมเรอง รำมเกยรต พระเจำกรงธนบร

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 63)

นล หมำยถง ด ำอยำงสของพลอยนล

“แกวกระจกแกกระหนกประดบทบ แสงระยบรศมเหมอนสสงข

สเขยวแดงจบกบแสงสวรรณง โรวรงเรองรองอรำมตำ”

52

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 233)

สสงข หมำยถง สอยำงหอยสงขทมเปลอกสขำว

4. กำรใชค ำในภำษำอนมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน หมำยถง ค ำเรยกทน ำค ำ

ในภำษำอนมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน

“ขอพรเทวรำชไท เทวกรรม

น ำเศวตกญชรจรล สไท

ใหครบทศสำรสรรค มำส พระนำ

เปนช ำนนำคให ชนทำวชมเขษม ฯ”

วรรณกรรมเรอง โคลงยอพระเกยรตพระเจำกรงธนบร

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 294)

เศวต หมำยถง สขำว ซงค ำวำ เศวต นน รบมำจำกภำษำสนสกฤต

“ลวนปดทองธรรมชำตแลววำดเขยน ธงเทยนพนสวรรณเลขำ

ทถนฐำนสะอำนโอฬำร รจนำโคมเคยงเรยงกน”

วรรณกรรมเรอง นรำศพระยำมหำนภำพไปเมองจนหรอนรำศกวำงตง

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 380)

สวรรณ หมำยถง สเหลองๆ อยำงทอง ซงค ำวำ สวรรณ นน รบมำจำกภำษำสนสกฤต

5. กำรขยำยค ำเรยกสงของเฉพำะทใชเปนค ำเรยกส หมำยถง ค ำเรยกสไม

พนฐำนทมโครงสรำงเปนค ำเรยกสงของเฉพำะทใชเปนค ำเรยกส + ค ำคณศพท

“แลวคดดฤทธกมำร คลำยองคอวตำรเรองศร

เนอนะแนงนวลนลรจ ศรทรงเหมอนองคภวนย

วรรณกรรมเรอง รำมเกยรต พระเจำกรงธนบร

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 24)

นลรจ หมำยถง ด ำอยำงสของพลอยนลสวำง

53

“กบทงพระลกษมณอนชำ ออกมำอยรมพนำศร

แลวมกวำงทองรจ จรลำเหนเปนชอบใจ”

วรรณกรรมเรอง รำมเกยรต พระเจำกรงธนบร

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 71)

ทองรจ หมำยถง สเหลองๆ อยำงสทองสวำง

6. กำรขยำยค ำในภำษำอนทน ำมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน หมำยถง ค ำเรยก

สไมพนฐำนทมโครงสรำงเปนค ำในภำษำอน + ค ำคณศพท

“คลำยคลำยพะพรำยเกลด ระยบสหรญยง

เหลองเลอมสวรรณผจง รจเรขหลำกหลำก”

วรรณกรรมเรอง อเหนำค ำฉนท

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 250)

สหรญยง หมำยถง สเงนอรำมเรอง ซงค ำวำ หรญ นน รบมำจำกภำษำสนสกฤต

7. กำรใชค ำทระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนไดเปนค ำเรยกสไม

พนฐำน หมำยถง กำรใชค ำทระบสเฉพำะทสำมำรถจดอยภำยใตค ำเรยกสอนได มำใชเปนค ำ

เรยกส

“เกำทณฑคอมดจคอม ขนงสมร

ขนเนตรงอนดจงอน รถไท

สองเนตรสองเสมอศร เสยวจต พแม

ปรำงเปลงเหนเรยมให นกนองปรำงนวล”

วรรณกรรมเรอง ลลตเพชรมงกฎ

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 179)

“มสกลน ำเนอเช อขนนำง เอยมส ำอำงออนแอนงำมสงวน

รอฌชำรำศฉวนวล ทเคยคนควรเคยงคนส ำคญ”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 4)

นวล หมำยถง สขำวปนเหลองเลกนอย

54

8. กำรขยำยค ำทระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนไดเปนค ำเรยกสไม

พนฐำน หมำยถง ค ำเรยกสไมพนฐำนทมโครงสรำงเปนค ำทระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตค ำ

เรยกสอนได + ค ำคณศพท

“วลำศผำยผองนวล เนตรนำยวนยงศร”

วรรณกรรมเรอง ลลตเพชรมงกฎ

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 154)

ผองนวล หมำยถง สขำวปนเหลองเปลงปลง

ตารางท 3 ตำรำงแสดงควำมถและอตรำรอยละของกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนใน

ภำษำไทยสมยธนบร

กลวธทใชใน

การสรางค าเรยกส

ความถการปรากฏค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมยธนบร

จ านวนครง รอยละ

1. กำรขยำยค ำเรยกส

พนฐำนดวยค ำคณศพท 16 17.39

2. กำรขยำยค ำเรยกส

พนฐำนดวยค ำเรยกสไม

พนฐำน

1 1.09

3. กำรใชค ำเรยกสง

เรยกของเฉพำะเปนค ำ

เรยกส

39 42.39

4. กำรใชค ำในภำษำ

อนมำใชเปนค ำเรยกส

ไมพนฐำน

8 8.70

5. กำรขยำยค ำเรยก

สงของเฉพำะทใชเปนค ำ

เรยกส

6 6.52

6. กำรขยำยค ำใน

ภำษำอนทน ำมำใชเปน

ค ำเรยกสไมพนฐำน

2 2.17

7. กำรใชค ำทระบส

เฉพำะทอำจจดอย

ภำยใตค ำเรยกสอนได

19 20.65

55

ตารางท 3 (ตอ)

กลวธทใชใน

การสรางค าเรยกส

ความถการปรากฏค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมยธนบร

จ านวนครง รอยละ

8. กำรขยำยค ำทระบ

สเฉพำะ ทอำจจดอย

ภำยใตค ำเรยกสอนได

1 1.09

ความถรวม 92 100

จำกตำรำงสรปไดวำ ผวจยพบค ำเรยกไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรทงหมด

92ครง โดยมกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนทงหมด 8 กลวธ คอ กำรขยำยค ำเรยกส

พนฐำนดวยค ำคณศพท พบควำมถจ ำนวน 16 ครง คดเปนอตรำรอยละ 17.39 กำรขยำยค ำ

เรยกสพนฐำนดวยค ำเรยกสไมพนฐำน พบควำมถจ ำนวน 1 ครง คดเปนอตรำรอยละ 1.09

กำรใชค ำเรยกสงของเฉพำะเปนค ำเรยกส พบควำมถจ ำนวน 39 ครง คดเปนอตรำรอยละ

42.39 กำรใชค ำในภำษำอนมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน พบควำมถจ ำนวน 8 ครง คดเปน

อตรำรอยละ 8.70 กำรขยำยค ำเรยกสงของเฉพำะทใชเปนค ำเรยกส พบควำมถจ ำนวน 6 ครง

คดเปนอตรำรอยละ 6.52 กำรขยำยค ำในภำษำอนทน ำมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน พบ

ควำมถจ ำนวน 2 ครง คดเปนอตรำรอยละ 2.17 กำรใชค ำทระบสเฉพำะ ทอำจจดอยภำยใตค ำ

เรยกสอนได พบควำมถจ ำนวน 19 ครง คดเปนอตรำรอยละ 20.65 และกำรขยำยใชค ำทระบ

สเฉพำะ ทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนได พบควำมถจ ำนวน 1 ครง คดเปนอตรำรอยละ

1.09 ซงกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนทใชมำกทสดในภำษำไทยสมยธนบร คอ กำรใชค ำ

เรยกสงเรยกของเฉพำะเปนค ำเรยกส

2. ค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

2.1 การปรากฏและโครงสรางการปรากฏของค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทย

สมยรตนโกสนทร

จำกขอมลค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทรนน มกำรปรำกฏค ำ

เรยกสไมพนฐำน 2 ลกษณะ คอ กำรปรำกฏค ำเรยกสไมพนฐำนแบบมควำมเปรยบ และไมม

ควำมเปรยบ

56

2.1.1 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบมความเปรยบ

ค ำเรยกสไมพนฐำนทปรำกฏแบบมควำมเปรยบ โดยค ำเรยกสไมพนฐำน

นน หมำยถง ค ำเรยกสไมพนฐำนทมกำรขยำยควำมวำ สนนๆ เหมอนกบสของอะไร จะปรำกฏ

ใน 2 ลกษณะ คอ ไมปรำกฏรวมกบค ำวำ ส และทปรำกฏรวมกบค ำวำ ส

2.1.1.1 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบมความเปรยบแบบท

ไมปรากฏรวมกบค าวา ส

พบโครงสรำงทงหมด 1 แบบ คอ ค ำเรยกสไมพนฐำน + ค ำ

แสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ โดยมตวอยำง ดงน

“แลวพนจพศโฉมพระลกษมณ ดวงพระพกตรเพยงเทพเลขำ

ผวเหลองเรองรองดงทองทำ วไลเลศลกขณำทงสำมองค”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 3, 2549: 515)

เหลองเรองรองดงทองทำ หมำยถง สเหลองสวำงเหมอนเอำทองมำทำ

โครงสรำง: ค ำเรยกสไมพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

เหลองเรองรอง ดง ทองทำ

“เทยมสนธพสอำชำชำต ขำวสะอำนกำยสะอำดดงสสงข

พระสตรตอนชำรวมชวง นงหนำประณตประนมกร”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 4, 2549: 30)

ขำวสะอำนกำยสะอำดดงสสงข หมำยถง ขำวหมดจนเหมอนสสงข

โครงสรำง: ค ำเรยกสไมพนฐำน + ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ขำวสะอำน ดง สสงข

57

2.1.1.2 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบมความเปรยบแบบท

ปรากฏรวมกบค าวา ส

พบโครงสรำงทงหมด 1 แบบ คอ ส + ค ำเรยกสไมพนฐำน + ค ำ

แสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ โดยมตวอยำง ดงน

“เหลอบแลไปเหนพญำกวำง เย องยำงมำตำมชำยปำ

สเหลองเรองรองดงทองทำ รจนำพรงเพรำทงกำย”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 1, 2549: 575)

สเหลองเรองรองดงทองทำ หมำยถง สเหลองสวำงเหมอนเอำทองมำทำ

โครงสรำง: ส + ค ำเรยกสไมพนฐำน+ ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ส เหลองเรองรอง ดง ทองทำ

“พวกดำบเขนเกณฑเขำกระบวนหลง ใสเสอสครงดงลกหวำ

ดำบดงตงตอตดมำ ใสเสอแดงดำษดำดนำกลว”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 1133)

สครงดงลกหวำ หมำยถง สแดงเขมเหมอนลกหวำ

โครงสรำง: ส + ค ำเรยกสไมพนฐำน+ ค ำแสดงกำรเปรยบ + ค ำเปรยบ

ส ครง ดง ลกหวำ

2.1.2 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบไมมความเปรยบ

ค ำเรยกสพนฐำนทปรำกฏแบบไมมควำมเปรยบนน จะปรำกฏใน 2

ลกษณะ คอ ไมปรำกฏรวมกบค ำวำ ส และทปรำกฏรวมกบค ำวำ ส

58

2.1.2.1 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบไมมความเปรยบแบบ

ทไมปรากฏรวมกบค าวา ส

“เหนวำนรนอยเผอกผ เตนอยบนกงพฤกษำ

กลบมพระทยเมตตำ จงบญชำตรสแกพระลกษมณ”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 17)

เผอก หมำยถง ขำวเจอสมวงออนๆ อยำงสของหวไมลมลกชนดหนง

“ทเขยวสดรจนำดงวำแกว พรำยแพรวเลอมระยบสลบส

ตำงเกบไวไดมำกม สรรเอำทดใสพำนมำ”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 1065)

เขยวสด หมำยถง เขยวแบบไมซดจำง

2.1.2.2 การปรากฏค าเรยกสไมพนฐานแบบไมมความเปรยบแบบ

ทปรากฏรวมกบค าวา ส

“พระองคนนบรรดำลกลบกลำย เปนรปนำรำยณทรงศร

รศมสนลอรชร สกรถอเทพสำตรำ”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 23)

สนล หมำยถง สด ำอยำงสของพลอยนล

“หนำนนดงสหยกใสเกรำะเงนขมำถอทวนอยกลำงทหำร...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 2, 2543: 856)

สหยก หมำยถง สเหมอนหนแกวมลกษณะแขงเปนสตำงๆ ใชท ำเครองประดบ

และเครองใช

“เกณฑทหำรถอธงลงยนต ใสเสอสจนทนเดนหนำ

พลปนพนเสอสฟำ เขนงดนศลำหนำเพลงไก”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 1136)

สจนทน หมำยถง สแสดอยำงสเยอหมเมลดลกจนทน

59

2.2 กลวธการสรางค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

ผวจยพบค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร มควำมถจ ำนวน 604

ครง จำกขอมลสำมำรถวเครำะหกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมย

รตนโกสนทร พบวำ มกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนทงหมด 10 กลวธ โดย 8 กลวธแรก

จะตรงกนกบกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร ดงน

1. กำรขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำคณศพท หมำยถง ค ำเรยกสไมพนฐำนทม

โครงสรำงเปนค ำเรยกสพนฐำน + ค ำคณศพท

“จงเหนวำนรสำมตน อยในกลำงพลกระบศร

ผหนงเขยวข ำทงอนทรย ชะรอยไอนเปนนำยมำ”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 91)

เขยวข ำ หมำยถง เขยวชวนมอง

“ตวเรำนอปมำเหมอนท ำนำตกกลำลงแลวฝนแลงกลำนนใบแดงไป ซงทำนมำหำ

เรำบดนเหมอนฝนตกลงหำใหญ น ำทวมเลยงตนกลำชมช นใบนนเขยวสดขน...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 1, 2543: 44)

เขยวสด หมำยถง เขยวแบบไมซดจำง

“อำสำแซงนอกถอหอกค โพกผำชมพหกระตำย

เสอสมวงออนหงอนไกลำย ตวนำยปลำยเชอกขพำช”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 159)

สมวงออน หมำยถง สมวงไมจด

2. กำรขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำเรยกสไมพนฐำน หมำยถง ค ำเรยกสไม

พนฐำนทมโครงสรำงเปนค ำเรยกสพนฐำน + ค ำเรยกสไมพนฐำน

“ถดนนใสเสอเขยวขำบ หมวกแดงขดดำบดำมคร ำ

ถดมำเสอสกำระก ำ ใสหมวกดอกค ำทวนทอง”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 1, 2549: 297)

60

เขยวขำบ หมำยถง เขยวปนน ำเงนแกอมมวง

“พนำงนงเขมขำบเขยวตอง หมตำดทองปกปกแมงทบถม

พระนองนงยกแยงเทพประนม ทรงหมร มทองรองซบ”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 150)

เขยวตอง หมำยถง เขยวอยำงใบกลวยออน

“ทหำรดำบสองมอถอดำบ ใสเสอเขยวขำบกำงเกงปลอง

เหลำทวนลวนถอทวนทอง เสอปศตตองตอมำ”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 371)

เขยวขำบ หมำยถง เขยวปนน ำเงนแกอมมวง

3. กำรใชค ำเรยกสงของเฉพำะเปนค ำเรยกส หมำยถง ค ำเรยกสไมพนฐำนทม

โครงสรำงเปน (ค ำวำ “ส”) + ค ำเรยกสงของเฉพำะ

“เผอกผดงำมบรสทธ ขำวผองผำดผดดงสสงข

ครนจะขบส ำเนยงเสยงดง กระวงบรรทมพระจกร”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 15)

เผอก หมำยถง ขำวเจอสมวงออนๆ อยำงสของหวไมลมลกชนดหนง

“แลวเหนอวนสดใสเสอพนทองถอกระบสองมอ ยนขมำสปทนทองอยในคำย...

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 1, 2543: 234)

ทอง หมำยถง สเหลองๆ อยำงทอง

“จดเปนกระบวนพยหบำตร ส ำหรบประพำสปำใหญ

ปลำยเชอกนนถอธงชย สอดใสเสอแสดสจนทน

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 370)

สจนทน หมำยถง สแสดอยำงสเยอหมเมลดลกจนทน

61

4. กำรใชค ำในภำษำอนมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน หมำยถง ค ำเรยกทน ำค ำ

ในภำษำอนมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน

“ลดองคลงเหนอบลลงครตน ภำยใตเศวตฉตรฉำยฉน

พรอมหมสนมก ำนล จงบรรหำรสงนำงอสร

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 213)

เศวต หมำยถง สขำว ซงค ำวำ เศวต นน รบมำจำกภำษำสนสกฤต

“กจะเอำตนหมอนตนนไปท ำเศวตฉตรกน...”

(สำมกก ฉบบหอพระสมด เลม 1, 2543: 7)

เศวต หมำยถง สขำว ซงค ำวำ เศวต นน รบมำจำกภำษำสนสกฤต

“พระปรศวซำยขวำอำโถง ทองพระโรงรจนำหนำหลง

พระแทนแกวกดนบลลงก กำงกงเศวตฉตรอยอตรำ”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 2)

เศวต หมำยถง สขำว ซงค ำวำ เศวต นน รบมำจำกภำษำสนสกฤต

5. กำรขยำยค ำเรยกสงของเฉพำะทใชเปนค ำเรยกส หมำยถง ค ำเรยกสไม

พนฐำนทมโครงสรำงเปนค ำเรยกสงของเฉพำะทใชเปนค ำเรยกส + ค ำคณศพท

“พศโอษฐดงหนงจะแยมสรวล พศนวลดงสมณฉำย

พศปรำงดงปรำงทองพรำย พศกรรณคลำยกลบบษบง”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 1, 2549: 584)

ทองพรำย หมำยถง สเหลองๆ แวววำว

“ชำงเอยชำงทรง ดงองคอครคเชนทรโกสนทร

สงง ำสำยเงอมสขรน ขำวสนแขงสเงนงำม”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 2, 2549: 548)

เงนงำม หมำยถง สขำวมำกเหมอนโลหะเงน

62

“แตพลกกลบสบสนไปมำ นทรำมไดหลบสนท

จนแสงทองเรอรองชวลต พระอำทตยเยยมยอดยคนธร”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 4, 2549: 181)

ทองเรอรองชวลต หมำยถง สเหลองๆ ออนๆ สวำงๆ

6. กำรขยำยค ำในภำษำอนทน ำมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน หมำยถง ค ำเรยก

สไมพนฐำนทมโครงสรำงเปนค ำในภำษำอน + ค ำคณศพท

“ชำวประโคมกประโคมดนตร แตรสงของมเสยงสนน

ดเหวำเรำเรงพระสรยน แสงสพรรณเรอเรองอมพร”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 3, 2549: 562)

สพรรณเรอเรอง หมำยถง สเหลองๆ ออนๆ

“มขเดดประดบมกดำหำร บษบกกำบกำนอลงกต

บญชรเปนชนหลนลด บำนเขยวเครอขดสพรรณพรำย”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 3, 2549: 567)

สพรรณพรำย หมำยถง สเหลองๆ แวววำว

7. กำรใชค ำทระบสเฉพำะ ทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนไดเปนค ำเรยกสไม

พนฐำน หมำยถง กำรใชค ำทระบสเฉพำะทสำมำรถจดอยภำยใตค ำเรยกสอนได มำใชเปนค ำ

เรยกส

“ใหญสงพวงพองอำจ หยำบคำยรำยกำจกลำหำญ

กำยำเผอกสส ำลำน ใจพำลอจฉำอำธรรม”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 1, 2549: 183)

สส ำลำน หมำยถง สเหลองปนแดง

“ชมหมโกมทอบลมำศ ฝกดอกออกดำษนทศร

แดงขำวมวงขำบเขยวขจ พรอมมหำหมปทมำลย

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 3, 2549: 519)

63

ขำบ หมำยถง สน ำเงนแกอมมวง

“กรอบพกตรจ ำหลกลำยกดน หอยอบะปะกนหอมหวน

ทรงภษำชอชำยลำยกระบวน สไบสอดสนวลขลบสวรรณ”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 527)

สนวล หมำยถง สขำวปนเหลองเลกนอย

8. กำรขยำยค ำทระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนเปนค ำเรยกสไม

พนฐำน หมำยถง ค ำเรยกสไมพนฐำนทมโครงสรำงเปนค ำทระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตค ำ

เรยกสอนได + ค ำคณศพท

“ซงออกไปเลนอทยำน ไมสขส ำรำญหรอไฉน

ผมพกตรจงคล ำมวไป เจบไขสงใดบงเกดม ฯ”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 3, 2549: 610)

คล ำมว หมำยถง สคอนขำงด ำหมนๆ

“ใหคะนงถงพระแมเจำ อำวรณรอนเรำดงไขหนก

แสนทกขสดทกขดวยควำมรก จนพระพกตรมวคล ำด ำไป”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 4, 2549: 479)

มวคล ำ หมำยถง สคอนขำงด ำหมนๆ

“โอวำพระปนมงกฎเกศ จำกนเวศนมำอยพนำศร

ทรมำนซบผอมทงอนทรย ฉววรรณกคล ำมวไป”

(บทละครเรองรำมเกยรต เลม 4, 2549: 623)

คล ำมว หมำยถง สคอนขำงด ำหมนๆ

9. กำรประสมค ำเรยกสพนฐำนเขำดวยกน หมำยถง ค ำเรยกสไมพนฐำนทม

โครงสรำงเปนค ำเรยกสพนฐำน + ค ำเรยกสพนฐำน

“ด ำแดงแนงเนอนวลผจง นำรกรปทรงสงศร

สมหมำยเหมอนถวลยนด เสนหำพนทจะพรรณนำ ฯ”

64

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 14)

ด ำแดง หมำยถง สน ำตำล (ใชแกผวเนอสองส)

“งำมงอนออนระทวยนวยแนง ด ำแดงนวลเนอสองส

ผองพกตรผวพรรณดงจนทร นำงในธำนไมเทยมทน”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 20)

ด ำแดง หมำยถง สน ำตำล (ใชแกผวเนอสองส)

10. ค ำเรยกสทใชเรยกของบำงอยำงเทำนน หมำยถง ค ำเรยกสไมพนฐำน

ทใชกบของบำงอยำงเทำนน ไมพบวำมใชเรยกสของสงอน

“ขนรถตรวจเตรยมเทยมพำช สลบสเหลองกะเลยวเขยวขำว

ขนพลจดพลเดนเทำ นำยหมวดตรวจบำวพรอมเพรยง”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 34)

สกะเลยว หมำยถง สของมำชนดหนง ลกษณะเขยวอมด ำ

“ขนมำผกมำพำช แซมสเหลองกะเลยวเขยวขำว

เลอกลวนตวดมฝเทำ ประดบเครองกดนดำวนำกทอง”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 106)

กะเลยว หมำยถง สของมำชนดหนง ลกษณะเขยวอมด ำ

“กรมมำกผกมำตน หมอกหมนขนแซมสลบคน

กะเลยวเหลองส ำลสจนทร ประดบเครองสวรรณชชวำล”

(บทละครเรองอเหนำ, 2543: 729)

กะเลยว หมำยถง สของมำชนดหนง ลกษณะเขยวอมด ำ

65

ตารางท 4 ตำรำงแสดงควำมถและอตรำรอยละของกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนใน

ภำษำไทยสมยรตนโกสนทร

กลวธทใชในการสราง

ค าเรยกส

ความถการปรากฏค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมย

รตนโกสนทร

จ านวนครง รอยละ

1. กำรขยำยค ำเรยกส

พนฐำนดวย

ค ำคณศพท

109 19.16

2. กำรขยำยค ำเรยกส

พนฐำนดวยค ำเรยกส

ไมพนฐำน

12 2.11

3. กำรใชค ำเรยก

สงของเฉพำะเปนค ำ

เรยกส

292 51.32

4. กำรใชค ำในภำษำ

อนมำใชเปนค ำเรยกส

ไมพนฐำน

114 20.04

5. กำรขยำยค ำเรยก

สงของเฉพำะทใชเปนค ำ

เรยกส

20 3.51

6. กำรขยำยค ำใน

ภำษำอนทน ำมำใชเปน

ค ำเรยกสไมพนฐำน

5 0.88

7. กำรใชค ำทระบส

เฉพำะทอำจจดอย

ภำยใตค ำเรยกสอนได

เปนค ำเรยกสไมพนฐำน

5 0.88

8. กำรขยำยค ำทระบส

เฉพำะทอำจจดอย

ภำยใตค ำเรยกสอนได

เปนค ำเรยกสไมพนฐำน

6 1.05

9. กำรประสมค ำเรยก

สพนฐำนเขำดวยกน 2 0.35

66

ตารางท 4 (ตอ)

กลวธทใชใน

การสรางค าเรยกส

ความถการปรากฏค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมย

รตนโกสนทร

จ านวนครง รอยละ

10. ค ำเรยกสทใชเรยก

ของบำงอยำงเทำนน 4 0.70

ความถรวม 569 100

จำกตำรำงสรปไดวำ ผวจยพบค ำเรยกไมพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร

ทงหมด 569 ครง โดยมกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนทงหมด 10 กลวธ คอ กำรขยำยค ำ

เรยกสพนฐำนดวยค ำคณศพท พบควำมถจ ำนวน 109 ครง คดเปนอตรำรอยละ 19.16 กำร

ขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำเรยกสไมพนฐำน พบควำมถจ ำนวน 12 ครง คดเปนอตรำรอยละ

2.11 กำรใชค ำเรยกสงของเฉพำะเปนค ำเรยกส พบควำมถจ ำนวน 292 ครง คดเปนอตรำรอย

ละ 51.32 กำรใชค ำในภำษำอนมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน พบควำมถจ ำนวน 114 ครง คด

เปนอตรำรอยละ 20.04 กำรขยำยค ำเรยกสงของเฉพำะทใชเปนค ำเรยกส พบควำมถจ ำนวน

20 ครง คดเปนอตรำรอยละ 3.51 กำรขยำยค ำในภำษำอนทน ำมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน

พบควำมถจ ำนวน 5 ครง คดเปนอตรำรอยละ 0.88 กำรใชค ำทระบสเฉพำะ ทอำจจดอย

ภำยใตค ำเรยกสอนไดเปนค ำเรยกสไมพนฐำน พบควำมถจ ำนวน 5 ครง คดเปนอตรำรอยละ

0.88 กำรขยำยใชค ำทระบสเฉพำะ ทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนได พบควำมถจ ำนวน 6

ครง คดเปนอตรำรอยละ 1.05 กำรประสมค ำเรยกสพนฐำนเขำดวยกน พบควำมถจ ำนวน 2

ครง คดเปนอตรำรอยละ 0.35 และค ำเรยกสทใชเรยกของบำงอยำงเทำนน พบควำมถจ ำนวน

4 ครง คดเปนอตรำรอยละ 0.70 ซงกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนทใชมำกทสดใน

ภำษำไทยสมยรตนโกสนทรคอ กำรใชค ำเรยกสงเรยกของเฉพำะเปนค ำเรยกส

ความเปรยบในค าเรยกสในภาษาไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

ผวจยศกษำจำกค ำ วล ประโยคทน ำมำเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไม

พนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรถงสมยวำรตนโกสนทรวำ มกำรเปรยบเทยบกบอะไรมำกทสด

โดยผวจยจะแบงวรรณกรรมออกเปน 2 สมย คอ วรรณกรรมสมยธนบร ไดแก ลลตเพชรมงกฎ

อเหนำค ำฉนท กฤษณำสอนนองค ำฉนท ปำจตกมำรกลอนอำน และนรำศพระยำมหำนภำพไป

เมองจนหรอนรำศกวำงตง และวรรณกรรมสมยรตนโกสนทร ไดแก ดำหลง เสภำเรองขนชำง

ขนแผน ประชมจำรกวดพระเชตพน นรำศลอนดอนและจดหมำยเหตเรองรำชทตไทยไป

ประเทศองกฤษ ไกลบำน และเวตำล ซงพบค ำ วล ประโยคทน ำมำเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำน

และค ำเรยกสไมพนฐำนทพบในวรรณกรรมสมยธนบรถงสมยรตนโกสนทร ดงน

67

1. ความเปรยบในค าเรยกสในภาษาไทยสมยธนบร

ผวจยศกษำจำกค ำ วล ประโยคทน ำมำเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไม

พนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร ซงพบค ำ วล ประโยคทน ำมำเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำ

เรยกสไมพนฐำนทพบในวรรณกรรมสมยธนบร ดงน

“ทนตด ำกลแมลงภ โอษฐแดงดดจแยม”

วรรณกรรมเรอง ลลตเพชรมงกฎ

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 155)

“นำงละลำยหมกทำ เถำด ำกำทนเทวษ”

วรรณกรรมเรอง ลลตเพชรมงกฎ

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 1, 2539: 189)

“บำงพกตรผดตดผมใหสมหนำ เอำขมนเขำมำทำใหเนอเหลอง

เหลองล ำยองดงเอำทองเขำทำบเทอง ทกบำนเมองแตงตวดวยยวใจ”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 17 – 18)

“แลเขมนเหนกระบอตวหนงใหญ พอจะไดขนมนด ำรำวกะหม

ไอเขำกำงกนรมกนนนกด ดออกพหลงเปนแปนแผนกระดำน”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 96)

“บำงนงรำนเรยกขำยผำหลำยอยำง เอยมส ำอำงคมสนดขนข ำ

ย มขยบเยำยวนชวนใหท ำ ดตำด ำรำวกะสมณนล”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 188)

“เถงคเจดคนเจนสมอจด เสยงฆองนดลกขนดขบขน

มงคลใหญใสเครองเขยวหมตน ตำเปนมนด ำเมยงเหมอนหมกมว”

วรรณกรรมเรอง ปำจตกมำรกลอนอำน

(วรรณกรรมสมยธนบร เลม 2, 2539: 240)

68

จำกขอมล ค ำ วล ประโยคทน ำมำเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไมพนฐำน

ในภำษำไทยสมยธนบร พบวำมกำรเปรยบเทยบกบสงตำงๆ โดยสำมำรถสรปดงตำรำงตอไปน

ตารางท 5 ตำรำงแสดงสงทน ำมำใชเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไมพนฐำนใน

ภำษำไทยสมยธนบร

สงทน ามาเปรยบ ความถของการปรากฏสงเปรยบในภาษาไทยสมยธนบร

จ านวนครง รอยละ

สตว 3 50.00

เครองมอเครองใช 1 16.67

วตถในธรรมชำต 2 33.33

ความถรวม 6 100

จำกตำรำงสรปไดวำ ภำษำไทยสมยธนบร มสงทน ำมำใชเปรยบกบค ำเรยกสม 3 ชนด

ไดแก สตว หมำยถง ชอของสตวและสวนตำงๆ ของสตว เครองมอเครองใช หมำยถง อปกรณ

ตำงๆ ทมนษยใชในชวตประจ ำวน และวตถในธรรมชำต หมำยถง วตถบนทองฟำ แรธำต ซง

สตว มกำรปรำกฏจ ำนวน 3 ครง คดเปนอตรำรอยละ 50.00 เครองมอเครองใช มกำรปรำกฏ

จ ำนวน 1 ครง คดเปนอตรำรอยละ 16.67 และวตถในธรรมชำต มกำรปรำกฏจ ำนวน 2 ครง

คดเปนอตรำรอยละ 33.33

จำกกำรเกบขอมลในภำษำไทยสมยธนบร พบวำ มกำรน ำค ำ วล หรอประโยคเปรยบ

มำจำกสงทอยแวดลอมผใชภำษำ ซงแสดงถงมโนทศนกำรมองเหนสและน ำไปเปรยบเทยบกบ

สงตำงๆ เพอใหเหนสในควำมคดทชดเจนมำกยงข น โดยค ำ วล และประโยคทใชเปรยบเทยบใน

ภำษำไทยสมยธนบรมดงน

ตารางท 6 ตำรำงแสดงสงทใชเปรยบ จ ำแนกตำมประเภทของวลหรอสงเปรยบทปรำกฏในค ำ

เรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร

สงทน ามาเปรยบ ค าเรยกสและสงทใชเปรยบ

ความถของการปรากฏสง

เปรยบในภาษาไทยสมยธนบร

จ านวนครง รอยละ

สตว

- ด ำกลแมลงภ

- ด ำกำ

- ด ำรำวกะหม

3 50.00

69

ตารางท 6 (ตอ)

สงทน ามาเปรยบ ค าเรยกสและสงทใชเปรยบ

ความถของการปรากฏสง

เปรยบในภาษาไทยสมยธนบร

จ านวนครง รอยละ

เครองมอเครองใช - ด ำเมยงเหมอนหมกมว 1 16.67

วตถในธรรมชำต

- เหลองล ำยองดงเอำทองเขำทำบ

เทอง

- ดตำด ำรำวกะสมณนล

2 33.33

ความถรวม 6 100

จำกตำรำงสรปไดวำ ภำษำไทยสมยธนบรมสงทน ำมำใชเปรยบมำกทสด คอสตว พบ

กำรปรำกฏ 3 ครง คดเปนอตรำรอยละ 50.00 รองลงมำคอ กำรเปรยบกบวตถในธรรมชำต

พบกำรปรำกฏจ ำนวน 2 ครง คดเปนอตรำรอยละ 33.33 และสงทน ำมำเปรยบนอยทสดคอ

เครองมอเครองใช พบกำรปรำกฏจ ำนวน 1 ครง คดเปนอตรำรอยละ 16.67

2. ความเปรยบในค าเรยกสในภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

ผวจยศกษำจำกค ำ วล ประโยคทน ำมำเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไม

พนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร ซงพบค ำ วล ประโยคทน ำมำเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำน

และค ำเรยกสไมพนฐำนทพบในวรรณกรรมสมยรตนโกสนทร ดงน

“แลววำนำงนงผำแดง ดงแสงสรยำเมอไตรตรส

กำยแดงดงแสงมณรตน บรรจงจดสไบหมสชมพ”

(ดำหลง เลม 1, 2514: 57)

“บำงขำวแดงแสงเหลองเรองรอง ดงทองธรรมชำตเลขำ

ทมวงมอมดงจอมเมฆำ ระยำยอยหอยหนำยวนยน”

(ดำหลง เลม 1, 2514: 147)

“บำงผลพวงผลกลนกลำด งำมประหลำดดงแกลงเลขำ

ทชอแดงดงแสงทบทมทำ ทขำวรจนำดงไพฑรย

ทเขยวขจสระยบ ดงปกแมลงทบแสงสรย

ทสเหลองเรองอรำมจ ำรสจรญ ดงสวรรณนพคณมำทำบทำ”

(ดำหลง เลม 1, 2514: 188)

70

“พระองคสนระรวทงสำรพำงค พระเนตรแดงดงแสงพระสรยศร

ผดลกกระทบบำททนท จงมสงหนำทตวำดไป”

(ดำหลง เลม 1, 2514: 223)

“เทยมดวยสนธพชำต องอำจดงมำชลำสนธ

ผวพรรณพศข ำด ำนล เรงรดโยธนเขำพงไพร”

(ดำหลง เลม 1, 2514: 471)

“สงหขนดวงโจนโผนเผน กระทงวงเตนตดตำมหม

เลยงผำลองเชงบนคร โคแดงแสงสดงชำดทำ”

(ดำหลง เลม 1, 2514: 498)

“พระพำยร ำเพยพำนพด หอมกลบในพนสไพรระหง

ทสเหลองเรองอรำมอยกลำดดง ทสแดงดงประจงชำดทำ”

(ดำหลง เลม 2, 2514: 63)

“ทมวงมอดงคอมยเรศ ดประเวศคลำยนลวตถำ

ทสขำวดงแกวมกดำ พระทศนำเบกบำนส ำรำญใจ”

(ดำหลง เลม 2, 2514: 64)

“เพยนทองเหมอนทองธรรมชำต สวำยฉลำดวำยเวยนอยขวกไขว

สรอยซำฝนฝำชลำลย กรมกรำยชำยไลเคยงคมำ”

(ดำหลง เลม 2, 2514: 160)

“งวงฉวยเทำฉำดวองไว ตำแดงดงประกำยพฤกษในเวหำ

ครำงมนกระหมกองทองสธำ มก ำลงมหมำช ำนำญชน”

(ดำหลง เลม 2, 2514: 284)

“องคระตใสเสอพนแดง กำนแยงขลบทองโออำ

ขมำกนกลดรจนำ สแดงดงชบำเบกบำน”

(ดำหลง เลม 2, 2514: 458)

“อนระตผเปนนำยกอง ขำวผองมก ำลงสงใหญ

ขมำสด ำอ ำไพ ใสเสอนนด ำเหมอนปกกำ”

(ดำหลง เลม 2, 2514: 463)

71

“ขลบทองฉลองศอทำบสวรรณ คมสนท ำทใหมสงำ

อนเครองสงแลกลดยอมรจนำ ด ำนลวตถำลำยทอง”

(ดำหลง เลม 2, 2514: 463)

“บำงวำขำสงสำรทงสำมคน ไปตำกฝนทนแดดแผดตอง

ผวเนอเรอเรองเหลองเปนทอง มำมวหมองด ำไปไมควรเลย”

(ดำหลง เลม 2, 2514: 507)

“ผวหนงยงเขยวเหมอนผกตบ นจวนจบมหำพนแลวสหวำ

เขำหองดนสอพองละลำยทำ ประทวกำยำจนพงลำย”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 48)

“ดวงเดอนเลอนเดนดำวระยบ ยนขยบเพงพศเมฆฉำย

ชวงขำวดจดำวประกำยพรำย แตงกำยประกอบพรอมทกประกำร”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 79)

“หนำคล ำด ำสนดงมนหมอ ขไคลทวมคอดผดอยำง

เอวไหลไผผอมจนยอมบำง บอกมำอยำพรำงแกมำรดำ”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 86)

“ตองแสงสรยนระยบแสง บำงเดนแดงแขงเขยวประสำนสำย

หมอกมวงโมรำรำวระบำย ลวดลำยดจแตมเบญรงค

ทเดนแดงดงแสงปทมรำช ประหลำดเลหปะวะหล ำงำมระหง

ทด ำดงหนงนลบรรจง จบพงพฤกษพมชอมตำ

ทขำวรำวกบเมดเพชรรตน น ำซดเปนระลอกกระฉอกฉำ

ฝอยฟงพงเตนกระเซนมำ กระทบผำซำสำดสะเทอนไพรฯ”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 166)

“ทมวงกมวงเปนมนแสง ทแดงกแดงดงชำดใส

ตนไมไสวพรงทงกงใบ ปกนกหกไลไตตำมกน”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 189)

“สงเกอบสศอกตำกลอกโพลง หนวดโงงงอนปลำยทงซำยขวำ

ขอบตำแดงฉำดดงชำดทำ เนอแนนหนงหนำดนำกลว”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 279)

72

“วำพลำงทำงลกมำผลดผำ หนำตำด ำดงเขมำได

ดวยดนปนเปอนตวออกทวไป เพอนมไดอนำทรรอนรน”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 291)

“ถำพลวงนองใหหมองสตย จงวบตเกดเขญใหเปนเนอง

สำรพดวชำสงำเปลอง เจำเนอเหลองดงทองมำทำบทบ”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 314)

“แสนคะนงถงองคพระเจำแม พระลอแลน ำแดงดงแสงฝำง

ละลกษณวดไวโดยปรำงค คะนงนำงพระพนองทงสององค”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 317)

“บอกวำขำไปพบอำยขนแผน กอดวนทองนองแนนอยกบท

แกมเมยขำเจำแดงดงแปงจ พระหมนศรโปรดดวยชวยกรณำฯ”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 368)

“นำงวนทองรองไหเมอใกลรง น ำคำงฟงฟำแดงเปนแสงเสน

ดวยวดเขำเขำใจเคยไปเจน โจงกระเบนมนเหมำะหมเพลำะด ำ”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 1, 2544: 435)

“ทแดงเหมอนแสงทบทมสด ทเขยวเหมอนมรกตอนสดใส

ตำงสซอนซบสลบไป แลวไลเพลดเพลนตำมเนนดอน”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 2, 2544: 14)

“นยนตำด ำคล ำคลำยกบตำเสอ ขอบตำแดงเรอดงชำดปำย

ควกระหมวดหนวดแดงดแรงรำย ผมมนมวยคลำยกบโยค”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 2, 2544: 100)

“ครำนนแสนตรเพชรกลำ โกรธำตำแดงดงแสงครง

เหมอำยนหนกหนำวำไมฟง มำโอหงอวดรสสงครำม”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 2, 2544: 107)

“มำอยไยกบอำยหนชำต แสนอบำทวใจจตรษยำ

ดงทองค ำท ำเลยมปำกกะลำ หนำตำด ำเหมอนมนหมอมอม”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 2, 2544: 220)

73

“ครำวนนเมอตำมไปกลำงปำ หนำด ำเหมอนหนงทำมนหมอไหม

ชนะควำมงำมหนำดงเทยนชย เขำฉดไปเหมอนลงทะเลลก

เจำพลำยงำมตำมรบเอำกลบมำ ทนหนำจะด ำเปนน ำหมก

ก ำเรบใจดวยเจำไวยก ำลงฮก จะพำแมตกลกใหจ ำตำย”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 2, 2544: 227)

“ฝำยขนชำงนงเหงำไมเขำใกล รองไหหนำขำวรำวกบผ

เสยใจไหลเลอเพอพำท ครำวนตำยแนแลวแมคณ”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 2, 2544: 243)

“ท ำพระไวยอยำงไรเรงบอกมำ มงเดนหนำน ำขดมำใหได

เถนขวำดตำแดงดงแสงไฟ รองวำจะทำไมกไมพำ

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 2, 2544: 355)

“ถงชองแคบพอตะวนนนเยนลง อสดงฟำแดงดงแสงเสน

เอำใบไมมำซอนแลวออนเอน ตำเถนภำวนำพำกนนอน”

(เสภำเรอง ขนชำง ขนแผน เลม 2, 2544: 378)

“ขณะนนนำงฟำทง 500 มเทำแดงดงนกพลำบ...”

(ประชมจำรกวดพระเชตพนฯ, 2517: 105)

“อนงนชฌำมกเปรตนน มกำยผอมด ำดงตอไมไฟไหม...”

(ประชมจำรกวดพระเชตพนฯ, 2517: 156)

“เจำงำมปรำงเปลงปลงเปรมปรำโมทย เจำงำมโอษฐแยมยวนจตรนำพสมย

เจำงำมทนตกลนลชำงเจยรไน เจำงำมเกศด ำประไพเพยงภมรน”

(ประชมจำรกวดพระเชตพนฯ, 2517: 489)

“ขอบคนกนกงขนงนอม ข ำคอมงอมงอนเชนศรศลป

เนตรนชดจด ำเหมอนน ำนล คอนคมสมส นใหยนยวน”

(ประชมจำรกวดพระเชตพนฯ, 2517: 501)

“แขกจำมเจออยำงบม ปำนเขมร

ผวเพอนด ำดจหมำย หมกไล

สถำนถนอยบรเวณ เวยงลแวก

74

เสพยสตวนกเนอใช เชอดคอ ฯ”

(ประชมจำรกวดพระเชตพนฯ, 2517: 707)

“มทหำรถอกระบเปนททำ ลวนขมำด ำนลสนทงผอง

งำมอำชำรำเรงเชงล ำพอง สำมสบสองคเคยงเรยงกนไป”

(นรำศลอนดอนและจดหมำยเหตเรองรำชทตไทยไปประเทศองกฤษในรชกำลท 4

(ปรบปรง), 2553: 54)

“ทรงกำงเกงแดงสกดงคลกชำด เขมขดคำดขงข ำเสอด ำขลบ

อนทนพสวรรณเปนมนยบ ขดกระบทขยบเย องทะยำน”

(นรำศลอนดอนและจดหมำยเหตเรองรำชทตไทยไปประเทศองกฤษในรชกำลท 4

(ปรบปรง), 2553: 77)

“ลวนขมำด ำนลสนทงรอย งำมไมนอยเดนรำยตำมซำยขวำ

ครนเอกองคอคเรศเกศกญญำ เสดจคลำถงทปำลเมนต”

(นรำศลอนดอนและจดหมำยเหตเรองรำชทตไทยไปประเทศองกฤษในรชกำลท 4

(ปรบปรง), 2553: 85)

“น ำคำงแขงตกยงค ำ ทบนถนนหนำประมำณหำนวหกนว และดขำวสะอำดเหมอนนำเกลอ”

(นรำศลอนดอนและจดหมำยเหตเรองรำชทตไทยไปประเทศองกฤษในรชกำลท 4

(ปรบปรง), 2553: 230)

“ดประหลำดทครำวนแลเหนเขยวเหมอนตะไครน ำ...”

(ไกลบำน เลม 1, 2552: 91)

“บำงแหงพรอยรอยเหมอนตะไครน ำ ไมเขยวสดสคร ำด ำหมดหม

แตเรอนรำยชำยเขำดเขำท ยอดครปอมเขมนเหนเสำธง “

(ไกลบำน เลม 1, 2552: 98)

“สแดงเปนสครงเหมอนอยำงทเปำดวยแกว...”

(ไกลบำน เลม 1, 2552: 169)

“ทรมกระไดเตมไปดวยตนแตฮวย มดอกบำนเตมตน ดอกโตๆ หลำยส คอสขำวอยำงหนง ชมภ

ออนฤๅบวโรยอยำงหนง...”

(ไกลบำน เลม 1, 2552: 215)

75

“ทบำงกอกสวำงเปนอยำงไตสแดง ทนมนสวำงใสขำวเหมอนไฟฟำ...”

(ไกลบำน เลม 1, 2552: 218)

“มลกไมมำใหมสวนวนน คอปรมสมวงลกษณสสรรเหมอนองนมวง...”

(ไกลบำน เลม 1, 2552: 219)

“เพรำะถงทไหนหนำนวลขำวเหมอนผดฝ น...”

(ไกลบำน เลม 1, 2552: 233)

“คนทมำในรถนนหนำเปนฝ นขำวเหมอนโมรำหมด...”

(ไกลบำน เลม 2, 2552: 51)

“แตมอสงอกแหงทบๆ กนนมเหมอนพรม ขำงลำงแหงเปนสขำวเหมอนตนแอหนง...”

(ไกลบำน เลม 2, 2552: 199)

“ตวเรนเดยรนสสรรนำเกลยด มขำวกบด ำปนกน ขำวแหงๆ เหมอนกนกบมอส ด ำกเปอนๆ...”

(ไกลบำน เลม 2, 2552: 199)

“มดอกขำวสองสำมอยำง อยำงหนงขำวเปนปยเหมอนฟำย...”

(ไกลบำน เลม 2, 2552: 238)

“อำหำรของเรนเดยรนนคอมอสสขำวๆ เหมอนสตนแอหนง...”

(ไกลบำน เลม 2, 2552: 245)

“แลวแลเหนลงไปถงทองทเลสำบ น ำเขยวเหมอนน ำทเล...”

(ไกลบำน เลม 2, 2552: 250)

“น ำในทองทเลสำบฤๅหวงน ำน สขำวเหมอนน ำเกรอะดนสอพอง...”

(ไกลบำน เลม 2, 2552: 256)

“แลเหนเปนสเขยวในทลกๆ เหมอนสน ำทเล...”

(ไกลบำน เลม 2, 2552: 257)

“อกอยำงหนงนนขำวลวน ขำวคลำยดอกชงโค...”

(ไกลบำน เลม 2, 2552: 262)

76

“ลกปลมสแดงเหมอนลมด...”

(ไกลบำน เลม 3, 2552: 118)

“พอเปนผผด ผดไปผดมำด ำเปนหมก...”

(ไกลบำน เลม 3, 2552: 136)

“นำงนนมหนำเหมอนพระจนทรวนเพญ มผมดงเมฆสนลโลหตซงอมฝนหอยอยบนฟำ...”

(นทำนเวตำล , 2555: 9)

“พระชำยำซงมหนำเหมอนพระจนทรวนเพญ มผมดงเมฆสนลโลหตซงอมฝนหอยอยบนฟำ...”

(นทำนเวตำล , 2555: 11, 13)

“ผมด ำเปนมนเหมอนขนนกกำเหวำ ...”

(นทำนเวตำล , 2555: 99)

“รมฝปำกแดงเหมอนผลน ำเตำ เอวออนเหมอนเอวเสอ...”

(นทำนเวตำล , 2555: 131)

“อำปำกด ำใหญเหมอนกลำงคน...”

(นทำนเวตำล , 2555: 231)

และจำกขอมล ค ำ วล ประโยคทน ำมำเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไม

พนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร พบวำมกำรเปรยบเทยบกบสงตำงๆ โดยสำมำรถสรปดง

ตำรำงตอไปน

ตารางท 7 ตำรำงแสดงสงทน ำมำใชเปรยบกบค ำเรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไมพนฐำนใน

ภำษำไทยสมยรตนโกสนทร

สงทน ามาเปรยบ ความถของการปรากฏสงเปรยบในภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

จ านวนครง รอยละ

วตถในธรรมชำต 44 57.14

พช 15 19.48

สตว 9 11.69

77

ตารางท 7 (ตอ)

สงทน ามาเปรยบ ความถของการปรากฏสงเปรยบในภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

จ านวนครง รอยละ

เครองมอเครองใช 6 7.80

อำหำร 1 1.30

อนๆ (ผ นำเกลอ) 2 2.60

ความถรวม 77 100

จำกตำรำงสรปไดวำ ภำษำไทยสมยรตนโกสนทร มสงทน ำมำใชเปรยบกบค ำเรยกสม

6 ชนด ไดแก วตถในธรรมชำต หมำยถง วตถบนทองฟำ แรธำต พช หมำยถง ชอของพชและ

สวนตำงๆ ของพช สตว หมำยถง ชอของสตวและสวนตำงๆ ของสตว เครองมอเครองใช

หมำยถง อปกรณตำงๆ ทมนษยใชในชวตประจ ำวน เชน ขวำน คอน ถวย ชำม เปนตน อำหำร

หมำยถง ชออำหำร และอนๆ ซงวตถในธรรมชำต มกำรปรำกฏจ ำนวน 44 ครง คดเปนอตรำ

รอยละ 57.14 พช มกำรปรำกฏจ ำนวน 15 ครง คดเปนอตรำรอยละ 19.48 สตว มกำร

ปรำกฏจ ำนวน 9 ครง คดเปนอตรำรอยละ 11.69 เครองมอเครองใช มกำรปรำกฏจ ำนวน 6

ครง คดเปนอตรำรอยละ 7.80 อำหำร มกำรปรำกฏจ ำนวน 1 ครง คดเปนอตรำรอยละ 1.30

และอนๆ (ผ นำเกลอ) มกำรปรำกฏจ ำนวน 2 ครง คดเปนอตรำรอยละ 2.60

จำกกำรเกบขอมลในภำษำไทยสมยสมยรตนโกสนทร พบวำ มกำรน ำค ำ วล หรอ

ประโยคเปรยบมำจำกสงทอยแวดลอมผใชภำษำ ซงแสดงถงมโนทศนกำรมองเหนสและน ำไป

เปรยบเทยบกบสงตำงๆ เพอใหเหนสในควำมคดทชดเจนมำกยงขน โดยค ำ วล และประโยคท

ใชเปรยบเทยบในภำษำไทยสมยสมยรตนโกสนทร มดงน

ตารางท 8 ตำรำงแสดงสงทใชเปรยบ จ ำแนกตำมประเภทของวลหรอสงเปรยบทปรำกฏในค ำ

เรยกสพนฐำนและค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยรตนโกสนทร

สงทน ามาเปรยบ ค าเรยกสและสงทใชเปรยบ

ความถของการปรากฏสงเปรยบใน

ภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

จ านวนครง รอยละ

วตถในธรรมชำต

- แดงดงแสงสรยำเมอไตร

ตรส

- แดงดงแสงมณรตน

44 57.14

78

ตารางท 8 (ตอ)

สงทน ามาเปรยบ ค าเรยกสและสงทใชเปรยบ

ความถของการปรากฏสงเปรยบใน

ภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

จ านวนครง รอยละ

วตถในธรรมชำต

(ตอ)

- แสงเหลองเรองรองดง

ทองธรรมชำตเลขำ

- มวงมอมดงจอมเมฆำ

- แดงดงแสงทบทมทำ

- ขำวรจนำดงไพฑรย

- สเหลองเรองอรำมจ ำรส

จรญดงสวรรณนพคณมำทำบ

ทำ

- แดงดงแสงพระสรยศร

- ด ำนล

- โคแดงแสงสดงชำดทำ

- สแดงดงประจงชำดทำ

- สขำวดงแกวมกดำ

- เพยนทองเหมอน

ทองธรรมชำต

- ตำแดงดงประกำยพฤกษใน

เวหำ

- ด ำนลวตถำลำยทอง

- ผวเนอเรอเรองเหลองเปน

ทอง

- ขำวดจดำวประกำยพรำย

- หมอกมวงโมรำรำวระบำย

ลวดลำยดจแตมเบญรงค

- แดงดงแสงปทมรำช

- ด ำดงหนงนลบรรจง

- ขำวรำวกบเมดเพชรรตน

- แดงกแดงดงชำดใส

- แดงฉำดดงชำดทำ

- ด ำดงเขมำ

- เหลองดงทองมำทำบทบ

44 57.14

79

ตารางท 8 (ตอ)

สงทน ามาเปรยบ ค าเรยกสและสงทใชเปรยบ

ความถของการปรากฏสงเปรยบใน

ภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

จ านวนครง รอยละ

วตถในธรรมชำต

(ตอ)

- แดงเปนแสงเสน

- แดงเหมอนแสงทบทมสด

- เขยวเหมอนมรกตอนสดใส

- ขอบตำแดงเรอดงชำดปำย

- แดงดงแสงไฟ

- แดงดงแสงเสน

- เนตรนชดจด ำเหมอนน ำนล

- ด ำนล

- แดงสกดงคลกชำด

- ด ำนล

- ขำวเหมอนไฟฟำ

- ขำวเหมอนผดฝน

- ขำวเหมอนโมรำ

- น ำเขยวเหมอนน ำทเล

- สขำวเหมอนน ำเกรอะดนสอ

พอง

- สเขยวในทลกๆ เหมอนส

น ำทเล

- ผมดงเมฆสนลโลหตซงอม

ฝนหอยอยบนฟำ

- ผมดงเมฆสนลโลหตซงอม

ฝนหอยอยบนฟำ

- ด ำใหญเหมอนกลำงคน

44 57.14

พช

- สแดงดงชบำเบกบำน

- เขยวเหมอนผกตบ

- แดงดงแสงฝำง

- ด ำดงตอไมไฟไหม

- เขยวเหมอนตะไครน ำ

- เหมอนตะไครน ำไมเขยวสด

สคร ำด ำ

15 19.48

80

ตารางท 8 (ตอ)

สงทน ามาเปรยบ ค าเรยกสและสงทใชเปรยบ

ความถของการปรากฏสงเปรยบใน

ภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

จ านวนครง รอยละ

พช (ตอ)

- ชมภออนฤๅบวโรย

- ปรมสมวงลกษณสสรร

เหมอนองนมวง

- สขำวเหมอนตนแอหนง

- ขำวแหงๆ เหมอนกนกบ

มอส

- ขำวเปนปยเหมอนฟำย

- สขำวๆ เหมอนสตนแอหนง

- ขำวคลำยดอกชงโค

- สแดงเหมอนลมด

- แดงเหมอนผลน ำเตำ

15 19.48

สตว

- เขยวขจสระยบดงปกแมลง

ทบแสงสรย

- มวงมอดงคอมยเรศ

- ด ำเหมอนปกกำ

- นยนตำด ำคล ำคลำยกบ

ตำเสอ

- ตำแดงดงแสงครง

- เทำแดงดงนกพลำบ

- ด ำประไพเพยงภมรน

- สแดงเปนสครง

- ด ำเปนมนเหมอนขนนก

กำเหวำ

9 11.69

เครองมอเครองใช

- หนำคล ำด ำสนดงมนหมอ

- ด ำเหมอนมนหมอมอม

- หนำด ำเหมอนหนงทำ

มนหมอไหม

- ด ำเปนน ำหมก

- ด ำดจหมำยหมกไล

- ด ำเปนหมก

6 7.80

81

ตารางท 8 (ตอ)

สงทน ามาเปรยบ ค าเรยกสและสงทใชเปรยบ

ความถของการปรากฏสงเปรยบใน

ภาษาไทยสมยรตนโกสนทร

จ านวนครง รอยละ

อำหำร - แดงดงแปงจ 1 1.30

อนๆ - ขำวรำวกบผ

- ขำวสะอำดเหมอนนำเกลอ 2 2.60

ความถรวม 77 100

จำกตำรำงสรปไดวำ ภำษำไทยสมยรตนโกสนทร มสงทน ำมำใชเปรยบมำกทสดคอ

วตถในธรรมชำต พบกำรปรำกฏจ ำนวน 44 ครง คดเปนอตรำรอยละ 57.14 รองลงมำคอ

กำรเปรยบกบพชพบกำรปรำกฏจ ำนวน 15 ครง คดเปนอตรำรอยละ 19.48 กำรเปรยบเทยบ

ในล ำดบทสำมคอ สตว กำรปรำกฏจ ำนวน 9 ครง คดเปนอตรำรอยละ 11.69 กำร

เปรยบเทยบในล ำดบทสคอ เครองมอเครองใช พบกำรปรำกฏจ ำนวน 6 ครง คดเปนอตรำรอย

ละ 7.80 กำรเปรยบเทยบในล ำดบทหำคอ อนๆ (ผ นำเกลอ) พบกำรปรำกฏจ ำนวน 2 ครง

คดเปนอตรำรอยละ 2.60 และสงทน ำมำเปรยบนอยทสดคอ อำหำร พบกำรปรำกฏจ ำนวน 1

ครง คดเปนอตรำรอยละ 1.30

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

งำนวจยนมวตถประสงคเพอศกษำววฒนำกำรของค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมย

ธนบรและสมยรตนโกสนทร เพอวเครำะหกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนสมยธนบรและ

สมยรตนโกสนทร และเพอศกษำควำมเปรยบในค ำเรยกสของทงสองสมยวำนยมเปรยบเทยบ

กบ สงใด โดยเกบข อมลจำกเอกสำรวรรณกรรมสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

ซงสำมำรถสรปผลตำมวตถประสงคได ดงน

ววฒนาการค าเรยกสพนฐานในภาษาไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

จำกงำนวจยนท ำใหเหนล ำดบกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนทงหมดของภำษำไทย โดยใน

สมยสโขทยมค ำเรยกสพนฐำนทงหมด 5 ค ำ ไดแก ค ำเรยกสขำว ด ำ แดง เหลอง เขยว ตำม

ขอมลจำกงำนวจยของศภมำส เองฉวน (2543) ซงศภมำสไดสนนษฐำนวำค ำเรยกสพนฐำน

ทง 5 ค ำน นำจะมววฒนำกำรถงระยะท IV ตำมทฤษฎววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลของ

เบอรลนและเคย ตอมำกพบค ำเรยกสพนฐำนเพมอก 4 ค ำ รวมเปน 9 ค ำ ตำมขอมลจำก

งำนวจยของวพำท ทพยคงคำ (2553) ไดแก ค ำเรยกสชมพทพบรำวพ.ศ. 1991 – พ.ศ.

2026 ค ำเรยกสแสดทพบรำวพ.ศ. 2145 – พ.ศ. 2170 และค ำเรยกสฟำและมวงทพบพรอม

กนในรำวพ.ศ. 2275 – พ.ศ. 2301 และในงำนวจยของผวจยทศกษำจำกวรรณกรรมสมย

รตนโกสนทร ในชวงปพ.ศ. 2329 – พ.ศ. 2487 รวมทงหมด 158 ป ซงมวรรณกรรมทงหมด

680 เรอง กไดพบค ำเรยกพนฐำนเพมอก 3 ค ำ ไดแก ค ำเรยกสเทำ ทพบในสมยรชกำลท 1

พ.ศ. 2340 ค ำเรยกสน ำเงน พบในสมยรชกำลท 1 พ.ศ. 2348 และค ำเรยกสน ำตำล พบใน

สมยรชกำลท 2 ชวงหลงพ.ศ. 2350 ท ำใหในสมยปจจบนมค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทย

ทงหมด 12 ค ำ ถอวำมววฒนำกำรทกำวหนำเกนกวำทเบอรลนและเคยไดสรปลกษณะสำกล

ของภำษำทวไปในโลก กลำวคอ ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนสำกลของเบอรลนและเคยนนจะม

ประเภทสทงหมด 11 ประเภท ไดแก WHITE BLACK RED YELLOW GREEN BLUE BROWN

PURPLE PINK ORANGE และ GREY แตในภำษำไทยพบกำรจ ำแนกประเภทส BLUE ออกเปน 2

ประเภทคอ DARK BLUE ทมค ำเรยกวำ น ำเงน และLIGHT BLUE ทมค ำเรยกวำ ฟำ และเพอให

เหนววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยชดเจนยงขน ผวจยจะสรปเปนแผนภำพ

ดงตอไปน

83

ระยะท I – IV พ.ศ.1991 พ.ศ.2145 พ.ศ.2275 พ.ศ.2340 พ.ศ.2348 พ.ศ.2350

–2026 –2170 –2301

WHITE WHITE WHITE WHITE WHITE WHITE WHITE

YELLOW YELLOW YELLOW YELLOW YELLOW YELLOW YELLOW

ORANGE ORANGE ORANGE ORANGE ORANGE

RED RED RED RED RED RED RED

PINK PINK PINK PINK PINK PINK

GRUE GRUE GRUE

PURPLE PURPLE PURPLE PURPLE

BLUE BLUE LIGHT BLUE LIGHT BLUE

DARK BLUE DARK BLUE

GREEN GREEN GREEN GREEN

BLACK BLACK BLACK BLACK

GREY GREY GREY

BLACK BLACK BROWN

BLACK

ภาพท 8 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทย

ประเภทส GRUE นน มำจำกกำรรวมกนของค ำวำ “green” ทแปลวำ เขยว และ “blue”

ทแปลวำ น ำเงน ซงนกภำษำศำสตรใชค ำนเพอหมำยถงประเภทสทมขอบเขตรวมทงประเภทส

GREEN และ BLUE เขำดวยกน ประเภทของสและค ำเรยกสมกมควำมสมพนธกน นนกคอ

ประเภทส WHITE ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยกส “ขำว” ประเภทส BLACK ไดรบกำรเรยกดวย

ค ำเรยกส “ด ำ” RED ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยกส “แดง” YELLOW ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยก

ส “เหลอง” GRUE ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยกส “เขยว” PINK ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยกส

“ชมพ” ORANGE ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยกส “สม” LIGHT BLUE ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยก

ส “ฟำ” PURPLE ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยกส “มวง” GREY ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยกส

“เทำ” DARK BLUE ไดรบกำรเรยกดวยค ำเรยกส “น ำเงน” และ BROWN ไดรบกำรเรยกดวยค ำ

เรยกส “น ำตำล” ซงจำกภำพท 7 ววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยนนจะสงเกตไดวำ

มกำรเปลยนแปลงของค ำทใชเรยกประเภทส ORANGE ในภำษำไทย

ทงนเมอดววฒนำกำรค ำเรยกสพนฐำนจะเหนไดวำ มกำรเพมขนของประเภทสทงหมด

7 ระยะ ซงกำรทมประเภทสเพมขนมำ จะสงผลใหมค ำเรยกสเพมขนตำมไปดวย คอเปนกำร

เปลยนของระบบทงระบบ และกำรเพมจ ำนวนของประเภทสนนจะมผลตอประเภทสเดมท

เกดข นแลว กลำวคอ ในระยะท I จะมประเภทส WHITE ทรวมสสวำงไวทงหมด และ BLACK ท

รวมสมดไวทงหมด แตเมอเกดประเภทส RED ในระยะท II สงทเคยอยในประเภทส WHITE

84

บำงสวนจะถกจดเปนประเภทส RED และตอมำเมอเกดประเภทสอนๆ อก กจะมผลกระทบกบ

ประเภทสทมอยเดมเชนกน เชน ประเภทส GRUE เดมมค ำเรยกวำ “เขยว” จะมนโมทศนของ

ประเภทสแคบลง เหลอแคขอบเขตเชนในปจจบนเทำนน เมอเกดประเภทส BLUE ขน ซงท ำให

ค ำเรยกสเขยวจะแทนแคประเภทส GREEN เพรำะประเภทส BLUE ไดแยกออกไปแลวนนเอง

อยำงไรกตำมในกำรวเครำะหค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยปจจบนของศภมำส

เองฉวน (2543) พบวำ มจ ำนวนค ำเรยกสพนฐำน 12 ค ำ คอค ำเรยกสขำว ด ำ แดง เหลอง

เขยว ฟำ น ำเงน น ำตำล มวง ชมพ สม และเทำ ซงจะสงเกตไดวำมกำรปรำกฏของค ำเรยกส

“สม” ขน ในขณะเดยวกนค ำเรยกส “แสด” นนหำยไป โดยทค ำเรยกสทงสองใชแทนประเภท

สเดยวกนคอ ORANGE

อมรำ ประสทธรฐสนธ (2538: 114 - 115) ไดสนนษฐำนเกยวกบเรองนไว 2

ประกำรคอ 1) ค ำเรยกสแสดนน เดมเปนค ำทใชเรยกสสม และค ำวำ “สม” นน เกดขนทหลง

แตในปจจบนเปนทนยมมำกกวำ ค ำเดมจงก ำลงจะหำยไป ประกำรท 2) ค ำวำแสดและสมนน

อำจเกดข นพรอมกน โดยใชเรยกสตำงกน แตตอมำลเขำหำกน โดยใชแปรกน ควำมหมำยไม

ตำงกน ซงในทสดค ำวำ แสดกถกใชนอยลงและหำยไปจำกคลงค ำเรยกส

ผวจยเหนดวยกบขอสนนษฐำนแรกของอมรำ กลำวคอ ค ำเรยกสแสดนน แตเดมนำจะ

เปนค ำทใชเรยกสสม โดยค ำวำ “สม” เกดขนทหลง แตในปจจบนเปนทนยมมำกกวำ สำเหตท

ผวจยคำดวำค ำเรยกสแสดและสมไมนำจะเปนค ำเรยกสทมใชพรอมกนแตใชเรยกสคนละสกน

กคอ หำกค ำเรยกสทงสองค ำน มใชพรอมกนจรงในอดต จำกกำรศกษำขอมลในวรรณกรรม

สมยอยธยำถงสมยรชกำลท 5 หำกพบค ำวำ “แสด” กนำจะพบค ำวำ “สม” ปรำกฏบำง แต

จำกกำรศกษำของผวจยพบแตค ำเรยกส “แสด” เทำนน ไมปรำกฏค ำวำ “สม” ทใชเปนค ำเรยก

สเลย ดงนนผวจยจงสนนษฐำนวำ ค ำเรยกสแสดและค ำเรยกสสมนนไมไดมใชพรอมกน

กำรจำกกำรทพจนำนกรมในอดตใหควำมหมำยของค ำวำ “แสด” เปนสและให

ควำมหมำยของค ำวำ “สม” เปนผลไมและรสเปรยวเทำนนกยงยนยนไดวำในอดตไมไดมกำรใช

ค ำวำ “สม” เปนค ำเรยกส ดงเชนในอกขรำภธำนศรบท ซงตพมพในสมยรชกำลท 5 ปพ.ศ.

2419 ไดใหควำมหมำยของค ำวำ แสด วำ แสด, คอ ศรแดงออน เชน ศรเสน, เขำยอมผำดวย

ลกค ำไทไมแดงนกนนวำศรแสด. และใหควำมหมำยของค ำวำ สม วำ สม, เปรยว, คอของท

เปรยว, เชน ผลไมเปรยวเปนตน, เขำเรยกวำสมโอเปนตน. (Bradley, 1873) พจนำนกรม

ฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ. 2493 ใหควำมหมำยของค ำวำ แสด วำ ว. สเหลองปนแดง น.

ตนค ำ. และใหควำมหมำยของค ำวำ สม วำ ว. เปรยว น. เรยกลกไมพวกหนง มรสเปรยว ม

หลำยชนดดวยกน เชน สมโอ สมเกลยง. (รำชบณฑตยสถำน, 2503)

85

กำรใหควำมหมำยของ “สม” วำเปนสเพงพบในพจนำนกรม ฉบบรำชบณฑตยสถำน

พ.ศ. 2525 นเอง โดยใหควำมหมำยของค ำวำ สม วำ ว. สเหลองเจอแดง เรยกวำ สสม. ใน

ขณะเดยวกนค ำวำ “แสด” ในพจนำนกรมฉบบนกยงหมำยถง ว . สเหลองปนแดง อย

(รำชบณฑตยสถำน, 2538)

จำกขอมลขำงตนนนจะเหนวำ กำรทมค ำเรยกสสมเพมขนมำในภำษำไทยนน เปนกำร

เปลยนแปลงของค ำเรยกส แตไมใชกำรเปลยนแปลงของระบบกำรจ ำแนกสในภำษำ โดยจะเหน

ไดวำแมมกำรเปลยนแปลงค ำเรยกส แตประเภทของสนนยงคงมจ ำนวนเทำเดม โดยกำร

เปลยนแปลงนนเปนกำรเปลยนแปลงแบบคอยเปนคอยไป เพรำะฉะนนจงมชวงเวลำหนงทเปน

รอยตอซงจะมกำรใชค ำเรยกส 2 ค ำเปนรปแปร กลำวคอ ยงพบวำมผทยงคงใชค ำเรยกสแสด

อยบำง ในขณะทคนสวนใหญนยมใชค ำเรยกสสมนนเอง

กลวธการสรางค าเรยกสไมพนฐานในภาษาไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

จำกขอมลสำมำรถวเครำะหกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบร

สรปวำมทงหมด 8 กลวธ ไดแก 1) กำรขยำยค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำคณศพท 2) กำรขยำย

ค ำเรยกสพนฐำนดวยค ำเรยกสไมพนฐำน 3) กำรใชค ำเรยกสงของเฉพำะเปนค ำเรยกส

4) กำรใชค ำในภำษำอนมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน 5) กำรขยำยค ำเรยกสงของเฉพำะทใช

เปนค ำเรยกส 6) กำรขยำยค ำในภำษำอนทน ำมำใชเปนค ำเรยกสไมพนฐำน 7) กำรใชค ำท

ระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนไดเปนค ำเรยกสไมพนฐำน และ 8) กำรขยำยใชค ำ

ทระบสเฉพำะทอำจจดอยภำยใตค ำเรยกสอนไดเปนค ำเรยกสไมพนฐำน

และจำกขอมลสำมำรถวเครำะหกลวธกำรสรำงค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมย

รตนโกสนทร สรปวำมทงหมด 10 กลวธ ซงพบกลวธเดยวกบในสมยธนบรทง 8 กลวธ

และพบเพมเตมจำกสมยธนบรอก 2 กลวธ คอ 1) กำรประสมค ำเรยกสพนฐำนเขำดวยกน

และ 2) ค ำเรยกสทใชเรยกของบำงอยำงเทำนน

ผลการศกษาความเปรยบในค าเรยกสในภาษาไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

ภำษำไทยสมยธนบรมสงทน ำมำใชเปรยบมำกทสด คอสตว เชน หม กำ เปนตน พบ

กำรปรำกฏจ ำนวน 3 ครง คดเปนอตรำรอยละ 50.00 รองลงมำคอ กำรเปรยบกบวตถใน

ธรรมชำต พบกำรปรำกฏจ ำนวน 2 ครง เชน ทอง นล เปนตน คดเปนอตรำรอยละ 33.33

และสงทน ำมำเปรยบนอยทสดคอเครองมอเครองใช ไดแก หมก พบกำรปรำกฏจ ำนวน 1 ครง

คดเปนอตรำรอยละ 16.67

86

สวนภำษำไทยสมยรตนโกสนทรนน มสงทน ำมำใชเปรยบมำกทสดคอ วตถใน

ธรรมชำต เชน สรยำ จนทร ทบทม ชำด เปนตน พบกำรปรำกฏจ ำนวน 44 ครง คดเปนอตรำ

รอยละ 57.14 รองลงมำคอ กำรเปรยบกบพช เชน ชบำ ผกตบ ฝำย เปนตน พบกำรปรำกฏ

จ ำนวน 15 ครง คดเปนอตรำรอยละ 19.48 กำรเปรยบเทยบในล ำดบทสำมคอ สตว เชน

แมลงทบ เสอ นก เปนตน พบกำรปรำกฏจ ำนวน 9 ครง คดเปนอตรำรอยละ 11.69 กำร

เปรยบเทยบในล ำดบทสคอ เครองมอเครองใช เชน หมอ หมก ยำรำชำวด เปนตน พบกำร

ปรำกฏจ ำนวน 6 ครง คดเปนอตรำรอยละ 7.80 กำรเปรยบเทยบในล ำดบทหำคอ อนๆ เชน

ผ นำเกลอ เปนตน พบกำรปรำกฏจ ำนวน 2 ครง คดเปนอตรำรอยละ 2.60 และสงทน ำมำ

เปรยบนอยทสดคอ อำหำร ไดแก แปงจ พบกำรปรำกฏจ ำนวน 1 ครง คดเปนอตรำรอยละ

1.30

จำกควำมเปรยบในค ำเรยกสในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร พบวำ ทง 2

สมยน มสงทน ำมำเปรยบมำกทสดตำงกน ในสมยธนบรนยมเปรยบเทยบสกบสตวมำกทสด

สวนในสมยรตนโกสนทรนยมเปรยบเทยบสกบวตถในธรรมชำตมำกทสด และมสงทน ำมำ

เปรยบนอยทสดแตกตำงดวย กลำวคอ ควำมเปรยบในค ำเรยกสในภำษำไทยสมยธนบร จะมสง

ทน ำมำเปรยบนอยทสดคอ เครองมอเครองใช ไดแก หมก สวนเปรยบในค ำเรยกสในภำษำไทย

สมยรตนโกสนทรนน มสงทน ำมำเปรยบนอยทสดคอ อำหำร ไดแก แปงจ

ขอเสนอแนะ

งำนวจยช นนเปนกำรศกษำเฉพำะเรองววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสพนฐำนใน

ภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร เพอใหเหนววฒนำกำรของกำรเกดค ำเรยกใน

ภำษำไทยใหครบถวนและสมบรณครบทกสมย ผวจยมขอเสนอแนะวำ นำจะมกำรศกษำ

วรรณกรรมในสมยรชกำลท 6 – 8 วำมกำรใชค ำวำ “สม” เปนค ำเรยกสครงแรกเมอใด และ

นำจะศกษำวจยววฒนำกำรกำรเกดค ำเรยกสในภำษำอนๆ ทอยในตระกลเดยวกนกบภำษำไทย

ดวย เพอใหเหนถงวฒนธรรมภำพรวมของผใชภำษำในตระกลเดยวกน

เอกสารและสงอางอง

กระตำย อศรำงกร, ม.ร.ว. 2553. นราศลอนดอนและจดหมายเหตเรองราชทตไทยไป

ประเทศองกฤษในรชกาลท 4 (ปรบปรง). พมพครงท 4. กรงเทพมหำนคร:

ศยำม.

กำญจนำ นำคสกล. 2528. “ค ำเรยกสในภำษำไทย.” ภาษาและวรรณคดไทย 2 (1):

43 – 52.

__________. 2543. “แครำย.” คลงความร (Online).

http://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?ID=305, 25 ตลำคม 2556.

กองกญจน ภทรำกำญจน, และ ธนกำญจน ภทรำกำญจน. 2531. ไฟฟา เสยง แสง.

กรงเทพมหำนคร: ส ำนกพมพสถำบนเทคโนโลยพระจอมเกลำพระนครเหนอ.

จลจอมเกลำเจำอยหว, พระบำทสมเดจพระ. 2552. ไกลบาน. 3 เลม. พมพครงท 2.

กรงเทพมหำนคร: วสดอม พบลชชง.

ธระพนธ ล. ทองค ำ. 2535. ค าเรยกสในภาษาเยา (เมยน) โครงการวจยภาษาและ

วฒนธรรมไทยและเยาจน. กรงเทพมหำนคร: หนวยปฏบตกำรวจยทำงภำษำศำสตร

คณะอกษรศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย.

นงเกลำเจำอยหว, พระบำทสมเดจพระ และคณะ. 2517. ประชมจารกวดพระเชตพนฯ.

พมพครงท 3. กรงเทพมหำนคร: หำงหนสวนจ ำกด ศวพร.

ประนท วชชโรจน. 2529. ค าบอกสและการรบรเรองส: การศกษาทต าบลนาอน อ าเภอ

พชย จงหวดอตรดตถ. วทยำนพนธอกษรศำสตรมหำบณฑต สำขำวชำภำษำศำสตร,

จฬำลงกรณมหำวทยำลย.

ปรยำ อนพงษองอำจ. 2555. สออเลกทรอนกสรายวชาฟสกส 2 (Online).

http://www.rsu.ac.th/science/physics/pom/preya_website/index.html, 20

กนยำยน 2555.

88

พระคลง (หน), เจำพระยำ. 2553. สามกก ฉบบเจาพระยาพระคลง (หน). 3 เลม. พมพ

ครงท 2. กรงเทพมหำนคร: ส ำนกพมพดอกหญำ.

พทยำลงกรณ, กรมหมน. 2555. นทานเวตาล. กรงเทพมหำนคร: ไทยควอลตบคส.

พทธยอดฟำจฬำโลก, พระบำทสมเดจพระ. 2514. ดาหลง. 2 เลม. พมพครงท 3.

กรงเทพมหำนคร: แพรพทยำ.

__________. 2549. บทละครเรองรามเกยรต. 4 เลม. พมพครงท 10. กรงเทพมหำนคร:

ส ำนกพมพศลปำบรรณำคำร.

พทธเลศหลำนภำลย, พระบำทสมเดจพระ. 2543. บทละครเรองอเหนา. พมพครงท 14.

กรงเทพมหำนคร: ส ำนกพมพศลปำบรรณำคำร.

พทธเลศหลำนภำลย, พระบำทสมเดจพระ และคณะ. 2544. เสภาเรองขนชางขนแผน.

2 เลม. พมพครงท 18. กรงเทพมหำนคร: ส ำนกพมพศลปำบรรณำคำร.

พรทว พงรศม, และมตซโอะ อเคดะ. 2551. สและการเหนส. กรงเทพมหำนคร:

ส ำนกพมพแหงจฬำลงกรณมหำวทยำลย.

มสวณ สำและ. 2552. การศกษาค าเรยกสในภาษามลายถนปตตาน. วทยำนพนธศลป

ศำสตรมหำบณฑต สำขำวชำภำษำศำสตร, มหำวทยำลยมหดล.

รำชบณฑตยสถำน. 2503. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2493. พมพครงท

5. พระนคร: โรงพมพ รงเรองธรรม.

__________. 2538. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525. พมพครงท 5.

กรงเทพมหำนคร: บรษท อกษรเจรญทศน อจท. จ ำกด.

__________. 2556. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554. กรงเทพมหำนคร:

บรษท ศรวฒนำอนเตอรพรนท จ ำกด (มหำชน).

89

รจวรรณ เหลำไพโรจน. 2552. การศกษาเปรยบเทยบค าเรยกสภาษาไทยและภาษา

เวยดนาม. วทยำนพนธศลปศำสตรมหำบณฑต สำขำวชำภำษำศำสตร,

มหำวทยำลยมหดล.

วพำท ทพยคงคำ. 2553. ค าเรยกสในภาษาไทยสมยอยธยา. วทยำนพนธศลปศำสตรมหำ

บณฑต สำขำวชำภำษำศำสตรประยกต, มหำวทยำลยเกษตรศำสตร.

ศตนนท เช อมหำวน. 2541. ค าเรยกสและการรบรสของผพดภาษาไทล อ ลวะ มง และ

กะเหรยง ในพนทจงหวดเชยงรายและพะเยา. วทยำนพนธอกษรศำสตรมหำ

บณฑต สำขำวชำภำษำศำสตร, จฬำลงกรณมหำวทยำลย.

ศภมำส เองฉวน. 2543. ค าเรยกสและมโนทศนเรองสของคนไทย สมยสโขทยและสมย

ปจจบน. วทยำนพนธอกษรศำสตรดษฎบณฑต สำขำวชำภำษำศำสตร, จฬำลงกรณ

มหำวทยำลย.

ส ำนกวรรณกรรมและประวตศำสตร. 2539. วรรณกรรมสมยธนบร. 2 เลม. พมพครงท 2

กรงเทพมหำนคร: กรมศลปำกร.

__________. 2547. ทะเบยนรายชอวรรณกรรมแหงชาต (Online).

http://www.literatureandhistory.go.th/index.php?app=academic&fnc=showlist&cat

eid=623&apptype=academic, 13 มถนำยน 2555.

อภญญำ เพชรวชต. 2545. การสรางค าเรยกสในภาษาไทยและภาษาลาว. วทยำนพนธ

กำรศกษำมหำบณฑต สำขำวชำบรหำรกำรศกษำ, มหำวทยำลยมหำสำรคำม.

อมรำ ประสทธรฐสนธ. 2538. ค าเรยกสและการรบรสของชาวจวงและชาวไทย.

โครงกำรยอยของโครงกำรใหญเรอง “ควำมสมพนธระหวำงจวงกบไทย”.

อกษรศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย.

อชฌำศณ พรหมำยนต. 2552. ค าเรยกสของเดกไทยในชวงอาย 3 - 6 ป. วทยำนพนธ

ศลปศำสตรมหำบณฑต สำขำวชำภำษำศำสตรเพอกำรสอสำร, มหำวทยำลย

ธรรมศำสตร.

90

Blent, B., and K. Paul. 1969. Basic Color Terms: Their Universality and Evolution.

Berkley and Los Angeles: University of California Press.

Bradley, D. B. 1873. หนงสออกขราภธานศรบท Dictionary of the Siamese language.

Bangkok.

Brown, R., and L. Eric. 1954. “A study in language and cognition.” The Journal of

Abnormal and Social Psychology 49 (3): 454 – 462.

Kay, P. 1975. “Synchronic Variability and Diachronic Change in Basic Color Terms.”

Language in Society 4 (3).

McNEILL, N. B. 1972. “Color and color terminology.” Journal of Linguistics 8: 21 –

33.

Newton, I. Sir. 1952. Opticks or, a treatise of the reflections, refractions, inflections &

colours of light. New York: Dover publications.

Roberson, D. 2005. “Color categories are culturally diverse in cognition as well as in

language.” Cross - Cultural Research 39: 56 – 71.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

รำยชอวรรณกรรมสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรทใชในงำนวจย

93

รายชอวรรณกรรมสมยธนบรและสมยรตนโกสนทร

สมยธนบร

1. รำมเกยรต ตอนพระมงกฎ พระรำชนพนธในสมเดจพระเจำตำกสน

2. รำมเกยรต ตอนหนมำนเกยวนำงวำนรน พระรำชนพนธในสมเดจพระเจำตำกสน

3. รำมเกยรต ตอนทำวมำลวรำชวำควำม พระรำชนพนธในสมเดจพระเจำตำกสน

4. รำมเกยรต ตอนทศกณฐตงพธทรำยกลด พระรำชนพนธในสมเดจพระเจำตำกสน

5. ลลตเพชรมงกฎ ประพนธโดย หลวงสรวชต (หน)

6. อเหนำค ำฉนท ประพนธโดย หลวงสรวชต (หน)

7. กฤษณำสอนนองค ำฉนท ประพนธโดย พระภกษอน และพระยำรำชสภำวด

8. โคลงยอพระเกยรต ประพนธโดย นำยสวนมหำดเลก

9. ปำจตกมำรกลอนอำน ไมปรำกฎผประพนธ

10. น รำศพระยำมหำนภำพไป เ มอง จนหรอ นรำศกวำง ต ง ประพนธ โดย

พระยำมหำนภำพ

สมยรตนโกสนทร

สมยรชกาลท 1 พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช

1. เพลงยำวพระยำตรง ประพนธโดย พระยำตรง

2. เพลงยำวรบพมำททำดนแดง พระรำชนพนธในรชกำลท 1

3. เพลงยำวรบพมำทนครศรธรรมรำช พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำมหำ

สรสงหนำท

4. เพลงยำวถวำยพยำกรณ พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำมหำสรสงหนำท

5. เพลงยำวเรองตเมองพมำ พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำมหำสรสงหนำท

6. บทละครเรองอณรท พระรำชนพนธในรชกำลท 1

7. บทละครเรองรำมเกยรต พระรำชนพนธในรชกำลท 1

8. ดำหลง พระรำชนพนธในรชกำลท 1

9. อเหนำ พระรำชนพนธในรชกำลท 1

10. กฎหมำยตรำสำมดวง รชกำลท 1

11. พระรำชพงศำวดำร ประพนธโดย เจำพระยำพพธพชย

12. สงคตยวงส พระนพนธในสมเดจพระวนรต

13. มหำวงส ประพนธโดย พระยำธรรมปรชำ

14. มหำยทธกำรวงส ไมปรำกฏผประพนธ

94

15. จลยทธกำรวงส ไมปรำกฏผประพนธ

16. สำมกก แปลโดย เจำพระยำพระคลง

17. ไซฮน แปลโดย กรมหลวงอนรกษเทเวศร

18. รำชำธรำช ประพนธโดย เจำพระยำพระคลง

19. กำกค ำกลอน ประพนธโดย เจำพระยำพระคลง

20. ลลตพยหยำตรำเพชรพวง ประพนธโดย เจำพระยำพระคลง

21. สมบตอมรนทรค ำกลอน ประพนธโดย เจำพระยำพระคลง

22. ลลตพระศรวชยชำดก ประพนธโดย เจำพระยำพระคลง

23. กลอนและรำยจำรกเรองสรำงภเขำทองทวดรำชคฤห ประพนธโดย เจำพระยำ

พระคลง

24. เพลงยำวเลนวำควำม ประพนธโดย เจำพระยำพระคลง

25. รำยยำวมหำชำต กณฑกมำร ประพนธโดย เจำพระยำพระคลง

26. รำยยำวมหำชำต กณฑมทร ประพนธโดย เจำพระยำพระคลง

27. รำยยำวมหำชำต กณฑทำนกนฑ ประพนธโดย พระเทพโมล (กลน)

28. รำยยำวมหำชำต กณฑมหำพน ประพนธโดย พระเทพโมล (กลน)

29. รำยยำวมหำชำต กณฑทำนกนฑ ประพนธโดย ส ำนกวดถนน

30. รำยยำวมหำชำต กณฑชชก ประพนธโดย ส ำนกวดสงขกระจำย

31. รำยยำวมหำชำต กณฑมหำรำช ประพนธโดย พระยำธรรมปรชำ (บญ)

32. ต ำรำลกษณะชำงค ำโคลง ไมปรำกฎผประพนธ

33. โคลงนรำศทวำย ประพนธโดย พระพพธสำล

34. โคลงนรำศชมพร ประพนธโดย พระพพธสำล

35. นพพำนวงหนำ พระนพนธในพระองคเจำหญงกมพชฉตร

36. รตนพมพวงส ประพนธโดย พระยำธรรมปรชำ (แกว)

37. ไตรภมโลกวนจฉย ประพนธโดย พระยำธรรมปรชำ (แกว)

38. โคลงสรรเสรญพระเกยรต ประพนธโดย พระช ำนโวหำร

39. เพลงยำวนมสกำรพระบรม ประพนธโดย พระยำตรง

40. โคลงนรำศตำมเสดจทพ ประพนธโดย พระยำตรง

41. โคลงถวำยพระเพลงพระบรมอฐพระเจำหลวง พระนพนธในกรมหมนศรสเรนทร

42. โคบตร ประพนธโดย สนทรภ

43. นรำศเมองแกลง ประพนธโดย สนทรภ

44. นรำศพระบำท ประพนธโดย สนทรภ

สมยรชกาลท 2 พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย

45. รำมเกยรต พระรำชนพนธในรชกำลท 2

95

46. เสภำขนชำงขนแผน พระรำชนพนธในรชกำลท 2 และพระนพนธในกรมหมน

เจษฏำบดนทรสนทรภและกวอนๆ

47. อเหนำ พระรำชนพนธในรชกำลท 2

48. บทละครนอกเรองไชยเชษฐ พระรำชนพนธในรชกำลท 2

49. บทละครนอกเรองคำว พระรำชนพนธในรชกำลท 2

50. บทละครนอกเรองไกรทอง พระรำชนพนธในรชกำลท 2

51. บทละครนอกเรองมณพชย พระรำชนพนธในรชกำลท 2

52. บทละครนอกเรองสงขทอง พระรำชนพนธในรชกำลท 2

53. กำพยเหเรอ พระรำชนพนธในรชกำลท 2

54. บทพำกยรำมเกยรต ตอน นำงลอย พระรำชนพนธในรชกำลท 2

55. บทพำกยรำมเกยรต ตอน นำคบำศ พระรำชนพนธในรชกำลท 2

56. บทพำกยรำมเกยรต ตอน พรหมมำสตร พระรำชนพนธในรชกำลท 2

57. บทพำกยรำมเกยรต ตอน พำกยเอรำวณ พระรำชนพนธในรชกำลท 2

58. บทจบระบ ำเรองรำมเกยรต ตอนพรำพ พระรำชนพนธในรชกำลท 2

59. สงขศลปชย พระนพนธในกรมหมนเจษฎำบดนทร

60. โคลงปรำบดำภเษกเฉลมพระเกยรตพระบำทสมเดจพระพทธเลศหลำนภำลย

พระนพนธในกรมหมนเจษฎำบดนทร

61. เพลงยำวสงวำส พระนพนธในกรมหมนเจษฎำบดนทร

62. เพลงยำวกรมพระรำชวงบวรมหำเสนำนรกษ พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำ

มหำเสนำนรกษ

63. โคลงนรำศนรนทร ประพนธโดย นำยนรนทรธเบศร (อน)

64. โคลงนรำศพระยำตรง ประพนธโดย พระยำตรง

65. ต ำรำชำงค ำโคลง พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำมหำเสนำนรกษ

66. ต ำรำนำรำยณประทมสนธ ประพนธโดย พระยำสรนทรำชำและนำยปรำบ

67. เพลงยำวกรมศกด พระนพนธในกรมหมนศกดพลเสพและพระองคเจำหญง

ดำรำวด

68. ลลตเสดจไปขดทพพมำเมอง พระนพนธในกรมหมนศกดพลเสพ

69. ลลตต ำรำนพรตน ประพนธโดย หลวงนรนทรำภรณและหมนรกษำ

70. โคลงดนเฉลมพระเกยรตพระบำทสมเดจพระพทธเลศหลำนภำลย

ประพนธโดย พระยำตรง

71. สงหไกรภพ ประพนธโดย สนทรภ

72. ลกษณวงศ ประพนธโดย สนทรภ

96

สมยรชกาลท 3 พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว

73. พระอภยมณ ประพนธโดย สนทรภ

74. เพลงยำวถวำยโอวำท ประพนธโดย สนทรภ

75. สวสดรกษำ ประพนธโดย สนทรภ

76. กำพยพระไชยสรยำ ประพนธโดย สนทรภ

77. นรำศภเขำทอง ประพนธโดย สนทรภ

78. นรำศวดเจำฟำ ประพนธโดย สนทรภ

79. นรำศอเหนำ ประพนธโดย สนทรภ

80. โคลงนรำศสพรรณ ประพนธโดย สนทรภ

81. ร ำพนพลำป ประพนธโดย สนทรภ

82. นรำศพระประธม ประพนธโดย สนทรภ

83. นรำศเมองเพชร ประพนธโดย สนทรภ

84. บทเหพระบรรทมเรองกำก ประพนธโดย สนทรภ

85. บทเหพระบรรทมเรองเรองโคบตร ประพนธโดย สนทรภ

86. บทเหพระบรรทมเรองจบระบ ำ ประพนธโดย สนทรภ

87. บทเหพระบรรทมเรองเรองพระอภย ประพนธโดย สนทรภ

88. นรำศพระแทนดงรง ประพนธโดย สำมเณรกลน

89. ประชมจำรกวดพระเชตพน พระรำชนพนธในรชกำลท 3 และกวอนๆ

90. ต ำรบทำวศรจฬำลกษณ ไมปรำกฏผประพนธ

91. กลบทศรวบลกต ประพนธโดย หลวงศรปรชำ (เซง)

92. โคลงกลบท ประพนธโดย กวสมยรชกำลท 3

93. โคลงภำพคนตำงภำษำ ประพนธโดย กวสมยรชกำลท 3

94. ลลตตะเลงพำย พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

95. ปฐมสมโพธกถำ พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

96. กฤษณำสอนนองค ำฉนท พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

97. มหำชำตรำยยำว กณฑทศพร พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

98. มหำชำตรำยยำว กณฑหมพำนต พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชต

ชโนรส

99. มหำชำตรำยยำว กณฑทำนกณฑ พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชต

ชโนรส

100. มหำชำตรำยยำว กณฑวนประเวศน พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชต

ชโนรส

101. มหำชำตรำยยำว กณฑชชก พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

102. มหำชำตรำยยำว กณฑจลพน พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

97

103. มหำชำตรำยยำว กณฑกมำร พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

104. มหำชำตรำยยำว กณฑสกกบรรพ พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชต

ชโนรส

105. มหำชำตรำยยำว กณฑมหำรำช พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชต

ชโนรส

106. มหำชำตรำยยำว กณฑฉกษตรย พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชต

ชโนรส

107. มหำชำตรำยยำว กณฑนครกณฑ พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชต

ชโนรส

108. ต ำรำฉนทวรรณพฤตและมำตรำพฤต พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชต

ชโนรส

109. ค ำฤษฎ พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

110. สรรพสทธค ำฉนท พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

111. ฉนทดษฎสงเวยกลอม พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

112. กำพยขบไมกลอมชำงพง พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

113. รำยท ำขวญนำคหลวง พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

114. โคลงยอพระเกยรต พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

115. พระธรรมเทศนำพระรำช พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

116. จกรทปน พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

117. ลลตพยหยำตรำพระกฐนทำงสถลมำรคและชลมำรค พระนพนธในสมเดจฯ

กรมพระปรมำนชตชโนรส

118. ต ำรำสรำงพระพทธรป พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

119. เพลงยำวเจำพระ พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระปรมำนชตชโนรส

120. เฉลมพระเกยรต 3 รชกำล ประพนธโดย พระยำไชยวชต

121. ระเดนลนได ประพนธโดย พระมหำมนตร (ทรพย)

122. เพลงยำววำพระยำมหำเทพ (ทองปำน) ประพนธโดย พระมหำมนตร (ทรพย)

123. อณรทรอยเรอง ประพนธโดย คณสวรรณ

124. พระมะเหลเถไถ ประพนธโดย คณสวรรณ

125. เพลงยำวจดหมำยเหตเรองกรมหมนอปสรสดำเทพประชวร ประพนธโดย

คณพม

126. นรำศวงบำงยขน ประพนธโดย คณพม

127. เพลงยำวเฉลมพระเกยรตรชกำลท 3 และรชกำลท 4 ประพนธโดย คณพม

128. เพลงยำวฉลองสระบำงโขมด ประพนธโดย คณพม

129. บทสกวำเบดเตลด ประพนธโดย คณพม

98

130. ค ำฉนทกลอมพระเศวต พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระยำเดชำดศร

131. กำพยดษฎสงเวย พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระยำเดชำดศร

132. โคลงนรำศเสดจไปทพเวยงจนทน พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระยำเดชำดศร

133. โคลงโลกนตหรอโลกนตค ำโคลง พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระยำเดชำดศร

134. พระสบน ก กำ ประพนธโดย หมนพรหมสมพตสร (นำยม)

135. นรำศเดอน ประพนธโดย หมนพรหมสมพตสร (นำยม)

136. นรำศฉลำงหรอนรำศถลำง ประพนธโดย หมนพรหมสมพตสร (นำยม)

137. กลอนเพลงยำวสรรเสรญพระเกยรตรชกำลท 3 ประพนธโดย หมนพรหม

สมพตสร

138. นรำศพระแทนดงรง ประพนธโดย หมนพรหมสมพตสร (นำยม)

139. นรำศสพรรณ ประพนธโดย หมนพรหมสมพตสร (นำยม)

140. โคลงนรำศพระประธม พระนพนธในกรมหลวงวงศำธรำชสนท

141. โคลงนรำศสพรรณ พระนพนธในกรมหลวงวงศำธรำชสนท

142. โคลงจนดำมณ พระนพนธในกรมหลวงวงศำธรำชสนท

143. แบบเรยนปฐม ก.กำและปฐมมำลำ ประพนธโดย พระเทพโมล (ผง)

144. โคลงนรำศฉะเชงเทรำ พระนพนธในกรมหลวงภวเนตรนรนทรฤทธ

145. แกวหนำมำ พระนพนธในกรมหลวงภวเนตรนรนทรฤทธ

146. ยอพระกลน พระนพนธในกรมหลวงภวเนตรนรนทรฤทธ

147. คำว พระนพนธในกรมหลวงภวเนตรนรนทรฤทธ

148. เพลงยำวสงวำส พระนพนธในกรมหลวงภวเนตรนรนทรฤทธ

149. บทละครขนชำงขนแผน ตอน นำงวนทองหงกนกบนำงลำวทองจนขนแผนกลบ

บำน พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำมหำศกดพลเสพ

150. บทละครขนชำงขนแผน ตอน ขนแผนครวญถงนำงลำวทองจนถงลกพำนำงวน

ทองไปอยปำ พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำมหำศกดพลเสพ

151. บทละครพระลอนรลกษณ พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำมหำศกดพลเสพ

152. บทละครรำมเกยรต พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำมหำศกดพลเสพ

153. บทเบกโรงเบดเตลด พระนพนธในสมเดจพระบวรรำชเจำมหำศกดพลเสพ

154. โคลงนรำศเพนยด ไมปรำกฏผประพนธ

155. โคลงนรำศเพนยด พระนพนธในกรมพระยำบ ำรำบปรปกษ

156. อภยนรำช ประพนธโดย พระยำอภยเสนำภเบศร (ใส สโรบล)

157. สภำษตสอนหญง ประพนธโดย นำยภ

สมยรชกาลท 4 พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว

158. บทละครรำมเกยรต ตอน พระรำมเดนดง พระรำชนพนธในรชกำลท 4

99

159. รำยยำวเวสสนดรชำดก กณฑวนปเวสน พระรำชนพนธในรชกำลท 4

160. รำยยำวเวสสนดรชำดกกณฑจลพน พระรำชนพนธในรชกำลท 4

161. รำยยำวเวสสนดรชำดกกณฑสกกบรรพ พระรำชนพนธในรชกำลท 4

162. เสภำพระรำชพงศำวดำร ประพนธโดย สนทรภ

163. อศรญำณภำษตหรออศรญำณภำษต พระนพนธในหมอมเจำอศรญำณ

164. นรำศลอนดอน ประพนธโดย หมอมรำโชทย (ม.ร.ว.กระตำย อศรำงกร)

165. จดหมำยเหตเรองรำชทตไทยไปประเทศองกฤษ ประพนธโดย หมอมรำโชทย

(ม.ร.ว. กระตำย อศรำงกร)

166. นรำศพระปฐม ประพนธโดย หลวงจกรปำณ (มหำฤกษ)

167. นรำศทวำรำวด ประพนธโดย หลวงจกรปำณ (มหำฤกษ)

168. โคลงนรำศกรงเกำ ประพนธโดย หลวงจกรปำณ (มหำฤกษ)

169. นรำศพระปถว ประพนธโดย หลวงจกรปำณ (มหำฤกษ)

170. เสภำเรองอำบหะซน ประพนธโดย หลวงจกรปำณ (มหำฤกษ)

171. โคลงลอยเรอพระประทป ประพนธโดย หลวงสำรประเสรฐ (นช)

สมยรชกาลท 5 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

172. บทระบ ำตลก รชกำลท 5

173. กลอนไดอำรซมทรำบ พระรำชนพนธในรชกำลท 5

174. ตำมเสดจประพำสไทรโยค พระรำชนพนธในรชกำลท 5

175. กลอนนำรรมย พระรำชนพนธในรชกำลท 5 และเจำนำยหลำยองค

176. กำพยเหเรอ พระรำชนพนธในรชกำลท 5

177. ลลตยอพระเกยรตและโคลงพระนำมพระเจำลกเธอในรชกำลท 4

พระรำชนพนธในรชกำลท 5

178. โคลงพระรำชพธแหโสกนต หรอโคลงดนเรองแหโสกนต พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

179. โคลงนรำศพระรำชทำนแดพระบรมรำชนนำถ พระรำชนพนธในรชกำลท 5

180. โคลงนรำศรตน พระรำชนพนธในรชกำลท 5

181. โคลงนรำศทำวสภตตกำรภกด (นำก) พระรำชนพนธในรชกำลท 5

182. โคลงรำมเกยรต (จำรกทพระระเบยงวดพระศรรตนศำสดำรำม)

พระรำชนพนธในรชกำลท 5

183. โคลงพระรำชพธถอน ำและคเชนทรศวสนำน พระรำชนพนธในรชกำลท 5

184. ลลตนทรำชำครต พระรำชนพนธในรชกำลท อ

185. โคลงภำพพระรำชพงศำวดำร พระรำชนพนธในรชกำลท 5 และกวอนๆ

100

186. ประชมโคลงสภำษต โคลงวชรญำณสภำษต พระรำชนพนธในรชกำลท 5

และกวอนๆ

187. ประชมโคลงสภำษต โคลงสภำษตพพธธรรม พระรำชนพนธในรชกำลท 5

188. ประชมโคลงสภำษต โคลงสภำษตอสปปกรณม พระรำชนพนธในรชกำลท 5

189. ประชมโคลงสภำษต โคลงสภำษตสอนผเปนขำรำชกำร พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

190. ประชมโคลงสภำษต โคลงวำดวยควำมสข พระรำชนพนธในรชกำลท 5

191. ประชมโคลงสภำษต โคลงสภำษตบำงปะอ พระรำชนพนธในรชกำลท 5

192. ประชมโคลงสภำษต โคลงกระทสภำษต พระรำชนพนธในรชกำลท 5

193. ประชมโคลงสภำษต โคลงสภำษตโสฬสไตรยำงค พระรำชนพนธในรชกำลท 5

194. ประชมโคลงสภำษต โคลงสภำษตนฤทมนำกำร (กจ ๑๐ ประกำร)

พระรำชนพนธในรชกำลท 5

195. ประชมโคลงสภำษต โคลงพระรำชปรำรภควำมสขทกข พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

196. ประชมโคลงสภำษต โคลงสภำษตเบดเตลดหรอโคลงชมถน พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

197. ประชมโคลงสภำษต โคลงเลยงโตะปใหม พระรำชนพนธในรชกำลท 5

198. เงำะปำ พระรำชนพนธในรชกำลท 5

199. วงศเทวรำช พระรำชนพนธในรชกำลท 5

200. จดหมำยเหตพระรำชกจรำยวนในรชกำลท 5 ภำค 1 – 24 พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

201. จดหมำยเหตรำยวนระยะทำงเสดจประพำสไทรโยค ปฉล นพศก จ.ศ. 1239

พระรำชนพนธในรชกำลท 5

202. จดหมำยเหตรำยวนระยะทำงเทยวชวำกวำ 2 เดอน ร.ศ. 115 พระรำชนพนธ

ในรชกำลท 5

203. จดหมำยเหตรำยวนระยะทำงเสดจพระรำชด ำเนนประพำสทำงบกทำงเรอรอบ

แหลมมลำย ร.ศ. 109 พระรำชนพนธในรชกำลท 5

204. จดหมำยเหตรำยวนระยะครำวเสดจประพำสชวำครงหลง พ.ศ. 2444

พระรำชนพนธในรชกำลท 5

205. จดหมำยเหตรำยวนระยะทำงเสดจประพำสมณฑลอยธยำปขำล พ.ศ. 2421

ร.ศ. 109 พระรำชนพนธในรชกำลท 5

206. จดหมำยเหตเสดจประพำสตำงประเทศในรชกำลท 5 เสดจเมองสงคโปรและ

เบตำเวยครงแรก และเสดจประพำสอนเดย พระรำชนพนธในรชกำลท 5

101

207. พระรำชหตถเลขำครำวเสดจพระรำชด ำเนนประพำสยโรป พ.ศ. 2449

หรอไกลบำน พระรำชนพนธในรชกำลท 5

208. พระรำชหตถเลขำเมอครำวเสดจพระรำชด ำเนนประพำสยโรป พ.ศ. 2440 พระ

รำชนพนธในรชกำลท 5

209. พระรำชหตถเลขำประพำสหวเมองชำยทะเลตะวนออก ปมะเมย พ.ศ. 2425 –

ปวอก พ.ศ. 2427 รวม 3 ครำว พระรำชนพนธในรชกำลท 5

210. พระรำชหตถเลขำครำวเสดจประพำสมณฑลรำชบร ร.ศ. 128 พระรำชนพนธ

ในรชกำลท 5

211. พระรำชหตถเลขำเรองเสดจประพำสมณฑลปรำจนบร ร.ศ. 127 พระรำช

นพนธในรชกำลท 5

212. พระรำชหตถเลขำเรองเสดจประพำสล ำน ำมะขำมเฒำ พระรำชนพนธในรชกำล

ท 5

213. เสดจประพำสคลองแสนแสบ พระรำชนพนธในรชกำลท 5

214. พระรำชหตถเลขำฯ เสดจประพำสแหลมมลำย ร.ศ. 108,109,117,120 รวม

4 ครำว พระรำชนพนธในรชกำลท 5

215. พระรำชหตถเลขำฯพระรำชทำนสมเดจฯกรมพระยำด ำรงรำชำนภำพ ในเวลำ

เสดจพระรำชด ำเนนประพำสยโรป ครงท 2 พ.ศ. 2450 พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

216. พระรำชหตถเลขำทรงมไปมำกบสมเดจฯ กรมพระยำวชรญำณวโรรส

ร.ศ. 103 – 129 พระรำชนพนธในรชกำลท 5

217. พระรำชหตถเลขำพระบำทสมเดจพระจลจอมเกลำเจำอยหวททรงบรหำร

รำชกำรแผนดน พระรำชนพนธในรชกำลท 5

218. พระรำชด ำรสทรงแถลงพระบรมรำชำธบำยแกไขกำรปกครองแผนดน พระรำช

นพนธในรชกำลท 5

219. พระรำชด ำรสและพระบรมรำโชวำทในโอกำสตำงๆ พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

220. พระธรรมเทศนำเฉลมพระเกยรตพระบำทสมเดจพระนงเกลำเจำอยหว พระรำช

นพนธในรชกำลท 5

221. พระรำชพธสบสองเดอน พระรำชนพนธในรชกำลท 5

222. พระรำชกรณยำนสร (วำดวยพระรำชพธศรสจจปำนกำล) พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

223. พระรำชวจำรณจดหมำยเหตควำมทรงจ ำกรมหลวงนรนทรเทว พระรำชนพนธ

ในรชกำลท 5

102

224. พระรำชวจำรณเรองพระรำชพงศำวดำรกบรำชประเพณกำรตงพระมหำอปรำช

พระรำชนพนธในรชกำลท 5

225. พระบรมรำชำธบำยเรองสำมคค พระรำชนพนธในรชกำลท 5

226. พระรำชำนกจของพระบำทสมเดจพระนงเกลำเจำอยหว พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

227. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด พระรำชหตถเลขำวำดวยพระรำโชบำย

เกยวกบกำรศกษำของชำต พระรำชนพนธในรชกำลท 5

228. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด พระบรมรำชวนจฉยเรอง “เจำตำงกรม”

พระรำชนพนธในรชกำลท 5

229. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด ธรรมเนยมขนนำงไทยโบรำณ พระรำชนพนธ

ในรชกำลท 5

230. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด พระรำชมณเฑยรในกรงเกำ พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

231. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด พระบรมรำชำธบำยเรอง “แบบกรำบบงคม

ทลน ำแขกเมองถวำยเครองรำชบรรณำกำร และกำรทลเบกกรำบถวำยบงคม

ลำ” พระรำชนพนธในรชกำลท 5

232. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด พระบรมรำชวนจฉยเรอง “พระรำชพธลง

สรง” เจำฟำลกหลวงเอก พระรำชนพนธในรชกำลท 5

233. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด วำดวยพระนำมพระเจำแผนดน พระรำช

นพนธในรชกำลท 5

234. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด พระบรมรำชวนจฉยเรอง “กองแกวกองทอง”

พระรำชนพนธในรชกำลท 5

235. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด พระบรมรำชวนจฉยเรอง “บำยศร” พระรำช

นพนธในรชกำลท 5

236. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด เรองพลบพลำทเสวยกบเรองเสำหงส พระรำช

นพนธในรชกำลท 5

237. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด พระบรมรำชำธบำยวำดวยลำยจนซงเขยน

เครองถวยกระเบองกงไส พระรำชนพนธในรชกำลท 5

238. ประมวลพระรำชนพนธเบดเตลด พระรำชหตถเลขำนมยปจฉมลขตในรชกำล

ท 5 พระรำชนพนธในรชกำลท 5

239. พระบรมรำชำธบำยเรองพระเขยวแกว เมอเสดจประพำสลงกำทวป ประกำ

พ.ศ. 2440 พระรำชนพนธในรชกำลท 5

240. พระรำชวจำรณเทยบลทธพระพทธศำสนำฝำยหนยำนกบมหำยำน พ.ศ. 2446

พระรำชนพนธในรชกำลท 5

103

241. พระรำชปรำรภเรองพระพทธชนรำช พระรำชนพนธในรชกำลท 5

242. พระรำชวจำรณเรองวดสมอรำย อนมนำมวำรำชำธวำส พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

243. พระรำชปรำรภวำดวยเรองทำสและเกษยณอำย พระรำชนพนธในรชกำลท 5

244. พระรำชปรำรภวำดวยเรองเหตแหงควำมตำยในทำมกลำงอำย พระรำชนพนธ

ในรชกำลท 5

245. พระบรมรำชำธบำยวำดวยพระยศเจำตำงกรม แลยศขนนำง พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

246. พระทนตธำตและมหำสมณตตมภเษก พระรำชนพนธในรชกำลท 5

247. พระบรมรำชวนจฉยเรองกฤษณำสอนนองค ำฉนท ร.ศ. 108 พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

248. ธรรมเนยมรำชตระกลในกรงสยำม พระรำชนพนธในรชกำลท 5

249. เสดจประพำสจนทบร พ.ศ. 2419 พระรำชนพนธในรชกำลท 5

250. หมำยรบสงและใบบอกใน รชกำลท 5 ร.ศ. 110 – 111 พระรำชนพนธใน

รชกำลท 5

251. เทศนำเรองนทำนมกำทระ พระรำชนพนธในรชกำลท 5

252. สนกนนก พระนพนธในกรมหลวงพชตปรชำกร

253. บทเจรจำละครเรองอเหนำ พระรำชนพนธในรชกำลท 5

254. สงขทอง พระนพนธในกรมพระยำนรศรำนวดตวงศ

255. คำว พระนพนธในกรมพระยำนรศรำนวดตวงศ

256. อเหนำ พระนพนธในกรมพระยำนรศรำนวดตวงศ

257. สงขศลปชย พระนพนธในกรมพระยำนรศรำนวดตวงศ

258. กรงภำณชมทวป พระนพนธในกรมพระยำนรศรำนวดตวงศ

259. อำหรบรำตร พระนพนธในกรมพระยำนรำธปประพนธพงศ

260. รไบยำต พระนพนธในกรมพระยำนรำธปประพนธพงศ

261. ลลตมหำกฏรำชคณำนสรณ พระนพนธในกรมพระยำนรำธปประพนธพงศ

262. ลลตต ำนำนพระแทนมนงคศลำบำต พระนพนธในกรมพระยำนรำธปประพนธ-

พงศ

263. ฉนทสมโภชบรมรำชำภเษก พระนพนธในกรมพระยำนรำธปประพนธพงศ

264. ลลตพระบรมรำชำภเษกสปตมรำช พระนพนธในกรมพระยำนรำธปประพนธ-

พงศ

265. เฉลมเกยรดกษตรค ำฉนท พระนพนธในกรมพระยำนรำธปประพนธพงศ

266. ฉนทดษฎสงเวย กำพยขบไม กลอมชำงพระเศวตคชเดชดลก พระนพนธในกรม

พระยำนรำธปประพนธพงศ

104

267. พระลอ พระนพนธในกรมพระยำนรำธปประพนธพงศ

268. สำวเครอฟำ พระนพนธในกรมพระยำนรำธปประพนธพงศ

269. สธนค ำฉนท ประพนธโดย พระยำอศรำนภำพ (อน)

270. สธนค ำฉนท ประพนธโดย พระยำอศรำนภำพ (อน)

271. อเทนค ำฉนท ประพนธโดย พระยำอศรำนภำพ (อน)

272. มลบทบรรพกจ ประพนธโดย พระยำศรสนทรโวหำร (นอย อำจำรยำงกร)

273. วำหนตนกร ประพนธโดย พระยำศรสนทรโวหำร (นอย อำจำรยำงกร)

274. อกษรประโยค ประพนธโดย พระยำศรสนทรโวหำร (นอย อำจำรยำงกร)

275. สงโยคพธำน ประพนธโดย พระยำศรสนทรโวหำร (นอย อำจำรยำงกร)

276. ไวพจนพจำรณ ประพนธโดย พระยำศรสนทรโวหำร (นอย อำจำรยำงกร)

277. พศำลกำรนต ประพนธโดย พระยำศรสนทรโวหำร (นอย อำจำรยำงกร)

278. พรรณพฤกษำ สตวำภธำน ประพนธโดย พระยำศรสนทรโวหำร

(นอย อำจำรยำงกร)

279. ค ำกลอนของเจำพระยำภำสกรวงศ (พร บนนำค) ประพนธโดย เจำพระยำภำส

กรวงศ

280. ควำมพยำบำท ประพนธโดย แมวน (พระยำสรนทรรำชำ)

281. ตลวภำคพจนกจ ประพนธโดย เทยนวรรณ (ต.ว.ส. วณณำโก)

282. ศรพจนภำค ประพนธโดย เทยนวรรณ (ต.ว.ส. วณณำโก)

สมยรชกาลท 6 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

283. พระคเณศรเสยงำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

284. พระนรสงหำวตำร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

285. พระภรตเบกโรง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

286. พรำพ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

287. มหำพล พระรำชนพนธในรชกำลท 6

288. รำมสรชงแกว พระรำชนพนธในรชกำลท 6

289. ฤษเสยงลก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

290. สดำวตำร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

291. กลสขำจำร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

292. จองถนน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

293. ธรรมำธรรมะสงครำม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

294. นำคบำศ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

295. นำงลอย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

296. ปรำบตำฑะกำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

105

297. ปรำบกำกนำสร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

298. เผำลงกำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

299. พรหมำสตร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

300. พระรำมตำมกวำง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

301. พธกมภนยำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

302. พเภษณถกขบ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

303. ลงสวนและถวำยแหวน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

304. ศกะสำรณปลอมพล พระรำชนพนธในรชกำลท 6

305. สครพหกฉตร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

306. สรปะนขำหง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

307. องคทสอสำร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

308. อภเษกสมรส พระรำชนพนธในรชกำลท 6

309. อรชนกบทศกรรฐ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

310. ขอมด ำดน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

311. แตงงำนพระไวย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

312. ทำวแสนปม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

313. พญำมงกร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

314. พญำรำชวงสน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

315. พระเกยรตรถ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

316. พระนำละ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

317. ศกนตลำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

318. มกำโด พระรำชนพนธในรชกำลท 6

319. วงต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

320. ววำหพระสมท พระรำชนพนธในรชกำลท 6

321. หนำมยอกเอำหนำมบง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

322. กลแตก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

323. แกแคน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

324. ขนมสมกบน ำยำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

325. ควำมดมไชย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

326. จดกำรรบเสดจ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

327. เจำขำ, สำรวด! พระรำชนพนธในรชกำลท 6

328. ฉวยอ ำนำจ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

329. นอยอนทเสน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

330. บวงมำรหรอเหลอแก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

106

331. ปลอยแก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

332. ผดใจไดปลม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

333. ผรำยแผลง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

334. พระรวง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

335. โพงพำง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

336. ฟอกไมขำว พระรำชนพนธในรชกำลท 6

337. มหำตมะ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

338. มทนะพำธำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

339. เสยสละ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

340. หนงเสอ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

341. หมำยน ำบอหนำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

342. หมนประมำทศำล พระรำชนพนธในรชกำลท 6

343. หวใจนกรบ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

344. หำโลห พระรำชนพนธในรชกำลท 6

345. เหนแกลก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

346. กศโลบำย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

347. เกนตองกำร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

348. เกยรตยศญปน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

349. คดส ำคญ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

350. งดกำรสมรส พระรำชนพนธในรชกำลท 6

351. เจำคณเจำช พระรำชนพนธในรชกำลท 6

352. ชงนำง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

353. ตบตำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

354. ตอนรบลก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

355. ตกแตน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

356. ตำมใจทำน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

357. ทำนรอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

358. นนทำสโมสร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

359. ปรยทรรศกำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

360. ผดวนย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

361. เพอนตำย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

362. มตรแท พระรำชนพนธในรชกำลท 6

363. ร.ต.ล.นนทร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

364. โรเมโอและจเลยต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

107

365. ลำมด พระรำชนพนธในรชกำลท 6

366. วไลเลอกค พระรำชนพนธในรชกำลท 6

367. เวนสวำนช พระรำชนพนธในรชกำลท 6

368. เสอเถำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

369. หมอจ ำเปน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

370. หลวงจ ำเนยรเดนทำง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

371. หำเมยใหผว พระรำชนพนธในรชกำลท 6

372. ตงจตรคดคลงหรอชนใจไมสมคหรอผกจตคดคลง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

373. ทำวแสนปม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

374. ธรรมะมชย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

375. พระเกยรตรถ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

376. พระยศเกต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

377. พระรวง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

378. มตรมชย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

379. ศกนตลำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

380. สำวตร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

381. นำงอปโกศำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

382. พระหนอำกำศ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

383. ไมโกรธ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

384. หงสทอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

385. สรอยคอไขมกด พระรำชนพนธในรชกำลท 6

386. เนตรพระอศวร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

387. ตวกอวลสน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

388. วลสนปลอม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

389. แกแคนแทนชวำรช พระรำชนพนธในรชกำลท 6

390. จำรกรรมเยอรมน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

391. ชวำรช พระรำชนพนธในรชกำลท 6

392. ตกผด พระรำชนพนธในรชกำลท 6

393. ลกสำวของนำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

394. เศรษฐตำย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

395. เศรษฐสกลต ำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

396. หนำกำกด ำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

397. หลวงรำม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

398. เจำพระยำโกษำปำนแสดงอ ำนำจอำญำสทธ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

108

399. ชำงพลำยศรมงคลพลำยมงคลทวป พระรำชนพนธในรชกำลท 6

400. ทำวเทพสตร ทำวศรสนทร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

401. พระเจำกรงธนบรตเมองฝำง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

402. พระเจำอทองสรำงกรงเกำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

403. พระตอสจนตวเหยทภเกต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

404. พระแทนมนงคศลำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

405. พระยำสหรำชเดโชไชยรบพมำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

406. รำชทตฝรงเศสเขำเฝำสมเดจพระนำรำยณมหำรำช พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6

407. วรกรรมเจำพระยำบดนทรเดชำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

408. วรกรรมทำวสรนำร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

409. สงครำมทเมองตำก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

410. สมเดจพระนเรศวรตทพเชยงใหม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

411. สมเดจพระนเรศวรประกำศอสรภำพ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

412. สมเดจพระนเรศวรปนคำย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

413. พระรำชด ำรสในโอกำสตำงๆ รวม 200 เรอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

414. พระบรมรำโชวำทรวม 43 เรอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

415. พระบรมรำชำนศำสนย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

416. ปำฐกถำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

417. นทำนทองอน ตอน นำคพระโขนงทสอง ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

418. นทำนทองอน ตอน นำยสวรรณถกโขมย ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

419. นทำนทองอน ตอน ควำมลบแผนดน ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

420. นทำนทองอน ตอน นำยสวสดปตฆำต ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

421. นทำนทองอน ตอน ยำมำบงกะโล ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

422. นทำนทองอน ตอน สรอยคอรอยชง ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

423. นทำนทองอน ตอน เขมรอยดอกไม ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

424. นทำนทองอน ตอน หนงสอจำกเมองเปรค ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

425. นทำนทองอน ตอน ก ำนนคงบำนโยค ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

426. นทำนทองอน ตอน อำยมนมอเหลก ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

427. นทำนทองอน ตอน หวดหวด ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

428. นทำนทองอน ตอน นำยอ ำเภอทบกวำง ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

429. นทำนทองอน ตอน ผรำยฆำคนทบำงขนพรหม ประพนธโดย นำยแกว -

นำยขวญ

430. นทำนทองอน ตอน นำยจรญ เศรษฐ ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

109

431. นทำนทองอน ตอน ระเดนลนได ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

432. สรอยคอเพชรหำรอย ประพนธโดย นำยแกว - นำยขวญ

433. กำรกอก ำเรบแหงปศสตว พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

434. กจกำรของบำรอนมนเคำสน พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

รำมจตต

435. ของเปนเหต พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

436. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน เรองสคำรฟสน ำเงน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: รำมจตต

437. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน เคำเงอนแหงประโยคหนงในหนงสอพมพ พระรำช

นพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

438. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน รทผนง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: รำมจตต

439. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน ควำมลบแหงมรกฎเกลบอฟ พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

440. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน คดถนนมะละกอฟ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: รำมจตต

441. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน นำงสำวลกลบ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: รำมจตต

442. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน คดถนนเทเรส พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: รำมจตต

443. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน บำนวลลำยสแมง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: รำมจตต

444. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน นกพฆำฏแหงโดวลล พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: รำมจตต

445. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน คนรถยนตกบแมสำวนอย พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

446. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน ผหญงในคด พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: รำมจตต

447. คดลกลบแหงมหำนคร ตอน ถงมอตวนด ำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: รำมจตต

448. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน คดงำนระบ ำฉลองชย พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

449. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน ไขมกดหำยอยำงแปลก พระรำชนพนธ

ในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

110

450. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน ประพฤตกำรของพญำจก พระรำชนพนธ

ในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

451. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน ควำมสญหำยแหงมสเตอรเดเวนไฮม

พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

452. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน ควำมลกลบแหงรถไฟกระบวน พระรำช

นพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

453. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน คดดำวตะวนตก พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

454. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน เหตกำรณรำยทมำรสดอนแมนเนอร

พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

455. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน อครมหำเสนำบดหำย พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

456. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน ขโมยใบส ำคญลำนเหรยญ พระรำช-

นพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

457. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน คดหองเชำรำคำถก พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

458. ประตภำณแหงมองสเออรปวโรต ตอน ควำมลกลบแหงฮนเตอรสลอดจ

พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

459. มสเตอรมลเลอรกบไกเสอร พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

รำมจตต

460. แมลงปองทอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

461. หวใจชำยหนม พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: รำมจตต

462. กจกำรในรำตร พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

463. ใครเปนผฆำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

464. ผทะล พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

465. เพอพอใจทำนผใหญ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

466. โพรงในหนำผำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

467. โยนะธนรสต พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

468. เรอจกแมคดอดด พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

469. แสงสญญำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

470. ออกงำนครงทสดรำชกำรสงครำม พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

พนแหลม

471. นทำนทหำรเรอ ตอน กำรรกษำทำงไมตร เปนเรองนทำนปนเรองจรงครำว

องกฤษ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

111

472. นทำนทหำรเรอ ตอน นำรสนำน พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

พนแหลม

473. นทำนทหำรเรอ ตอน กำรชวยนำงงำม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: พนแหลม

474. นทำนทหำรเรอ ตอน ปคนค ณ เมเสโปเตเมย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: พนแหลม

475. นทำนทหำรเรอ ตอน ควำมล ำบำกแหงลอคนวำร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: พนแหลม

476. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน เหตกำรณในทะเลเหนอ พระรำช

นพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

477. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน อวนทะเล พระรำชนพนธในรชกำล

ท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

478. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน ควำมลกลบแหงประภำคำร

พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

479. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน สมทโจร พระรำชนพนธในรชกำล

ท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

480. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน แยบยลกลศก พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

481. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน กำรยทธล ำพง พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

482. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน กำรอสระ พระรำชนพนธในรชกำล

ท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

483. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน ขนๆ ลงๆ พระรำชนพนธในรชกำล

ท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

484. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน เรอประทป พระรำชนพนธใน

รชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

485. ประพฤตกำรแหงนำยเรอเอกลอเลสส ตอน ควำมคดรำยของพวกมหำประลย

พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

486. ยทธะกำรสเทนน ำสเทนบก ตอน ลอไปเขำไทร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: พนแหลม

487. ยทธะกำรสเทนน ำสเทนบก ตอน กลอบำย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: พนแหลม

488. ยทธะกำรสเทนน ำสเทนบก ตอน เกนค ำสง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: พนแหลม

112

489. ยทธะกำรสเทนน ำสเทนบก ตอน กจธระของลกผชำย พระรำชนพนธในรชกำล

ท 6 พระนำมแฝง: พนแหลม

490. ยทธะกำรสเทนน ำสเทนบก ตอน วนนมงำนหนก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: พนแหลม

491. ยทธะกำรสเทนน ำสเทนบก ตอน ยทธะสหกรณ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: พนแหลม

492. กระสนปนวเศษ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

493. ฉมงดม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

494. ชวยชวตพอหน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

495. ต ำนำนแหงหญำคำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

496. ท ำใหฟตบอลสนกขน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

497. ปจจบนพยำบำล พระรำชนพนธในรชกำลท 6

498. สนทนำกนระหวำงสหำยสภำษตจ ำแลง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

499. อำจจะเปนไดกระมง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

500. ชวนหว ตอน มอบงำน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

501. ชวนหว ตอน วำผหญงแตไมใชส ำหรบผหญง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

502. ชวนหว ตอน เหตทอยำกทรำบ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

503. ชวนหว ตอน บทชวนหวอนๆ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

504. กลบกนท พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

505. กำรรบยอยอนหนง พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

506. ขำวสงครำม (อยำงก) พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

507. คดเรอวลเฮมมนำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

508. คนพำยถง พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

509. คอเรสปอนเดนซ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

510. เครองบนทะเลเลข ๙ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

511. ใครเปนใคร พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

512. ทดลองวชำแพทย พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

513. ประชมเทวดำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

514. ฝรงแมนปน พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

515. เรองส ำคญในหนงสอพมพ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

516. สะเดำะเครำะห พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

517. เหตกำรณทเมองปอรสมด พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

518. จบชำย ตอน สนกขวเศษ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

113

519. จบชำย ตอน นบมะพรำวแขงกน พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

สครพ

520. จบชำย ตอน สนกขเหำไมกด พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

สครพ

521. จบชำย ตอน ประโยชนของทหำรมำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: สครพ

522. จบชำย ตอน รบแลกดอกไม พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: สครพ

523. จบชำย ตอน วำดวยกองทพเรอรสเซย พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระ

นำมแฝง: สครพ

524. ควำมดอของคนเรำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: นอยลำ

หนำนลำ

525. เจำชยกษ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: นอยลำ หนำนลำ

526. ตกกะตน พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: นอยลำ หนำนลำ

527. ทดลองควำมไหวพรบ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: นอยลำ

หนำนลำ

528. ท ำตำมพนยกรรมหรอเสยทำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

นอยลำ หนำนลำ

529. ยำตวเบำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: นอยลำ หนำนลำ

530. รำยงำนกำรประชมปำลเมนตสยำม พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

นอยลำ หนำนลำ

531. เลยงดนเนอรใหญ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: นอยลำ

หนำนลำ

532. วชำของหมอค ำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: นอยลำ หนำนลำ

533. สนทรควำมตำมสวสดรกษำ เหำะเหนเดนอำกำศ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: นอยลำ หนำนลำ

534. ชดนำยสวสด ตอน ท ำคณบชำโทษ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

นอยลำ หนำนลำ

535. ชดนำยสวสด ตอน จบด ำถล ำขำว พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

นอยลำ หนำนลำ

536. ชดนำยสวสด ตอน จบพลดจบผล พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

นอยลำ หนำนลำ

537. ชดนำยสวสด ตอน ตงใจชวยชำต พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

นอยลำ หนำนลำ

114

538. ชดนำยสวสด ตอน สำวค ำท ำเหต พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

นอยลำ หนำนลำ

539. เทยวเมองนรก พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: พระขรรคเพชร

540. ตนหมำปลำยหมำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: ศรอยธยำ

541. ท ำชวไดด พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: อศวพำห

542. ศษยมคร พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: อศวพำห

543. ไกขำว ไมเทำผสง หญงรป พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

งำม วชรำวธ

544. จบขโมยทเมององกฤษ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง:

งำม วชรำวธ

545. ปศำจ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: งำม วชรำวธ

546. ผในเรอใหญ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: งำม วชรำวธ

547. ไมกลวผ พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: งำม วชรำวธ

548. อ ำนำจอปำทำน พระรำชนพนธในรชกำลท 6 พระนำมแฝง: งำม วชรำวธ

549. เสยชวตดกวำเสยควำมลบของบำนเมอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

พระนำมแฝง: งำม วชรำวธ

550. บทควำมทลงหนงสอพมพ รวม 307 เรอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

551. กลอนอ ำนวยศกนตลำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

552. ครวญถงภำษำไทย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

553. ค ำอ ำนวย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

554. ชมดสตธำน ชมพระรำชวงวชรนทรรำชนเวศน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

555. นำงบลเลยดลอแกว พระรำชนพนธในรชกำลท 6

556. บทรองสง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

557. บวงมำร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

558. ประชนฤทธ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

559. ปรศนำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

560. ร ำพงถงกำรดละครมำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

561. คอยขะเยอนจะเคลอนลงจำกเตยง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

562. ไวอำลยงำนฤดหนำวสวนจตรลดำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

563. ศกดประมลพนเพมเฉลมศกด พระรำชนพนธในรชกำลท 6

564. แสนเสยดำยดวงจนทรอนทรงกลด พระรำชนพนธในรชกำลท 6

565. บทกลอนพระรำชทำนพระนำงเธอลกษมลำวณ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

566. พรพระรำชทำนพระนำงเจำสวทนำฯ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

567. ยำเหล พระรำชนพนธในรชกำลท 6

115

568. พญำรำชวงสน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

569. สำมคคเสวก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

570. แดงครวญ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

571. สกรวำคดมำถงกำรสก พระรำชนพนธในรชกำลท 6

572. สกรวำชำยทะเล พระรำชนพนธในรชกำลท 6

573. สกรวำยำมเลกระบ ำแลว พระรำชนพนธในรชกำลท 6

574. สกรวำหนำหนำว พระรำชนพนธในรชกำลท 6

575. นรำศมะเหลเถไถ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

576. นรำศลอนดอน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

577. ใครมำเปนเจำเขำครอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

578. พทธำนภำพน ำผล พระรำชนพนธในรชกำลท 6

579. เพรำะฉะนนชวนกนสวำมภกด พระรำชนพนธในรชกำลท 6

580. เรำนเกดมำแลวชำตหนง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

581. วำดวยก ำลงของบำนเมอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

582. วำดวยควำมสำมคค พระรำชนพนธในรชกำลท 6

583. วำดวยคณครอำจำรย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

584. วำดวยคณเจำขนมลนำย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

585. วำดวยคณบดำมำรดำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

586. วำดวยคณมตร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

587. ไหวเทวดำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

588. ไหวพระเปนเจำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

589. บทรองส ำหรบกรมทหำรมหำดเลก ร.อ. พระรำชนพนธในรชกำลท 6

590. บทรองส ำหรบกรมเสอปำปนใหญหลวง ร.อ. พระรำชนพนธในรชกำลท 6

591. บทรองส ำหรบกรมเสอปำพรำนหลวง ร.อ. พระรำชนพนธในรชกำลท 6

592. บทรองส ำหรบกรมเสอปำมำหลวง ร.อ. พระรำชนพนธในรชกำลท 6

593. บทรองส ำหรบนกเรยนมหำดเลกหลวง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

594. บทรองส ำหรบนกเรยนรำชวทยำลย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

595. เกบเลกผสมนอย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

596. แกวเกำเนำวรตนล ำ พระรำชนพนธในรชกำลท6

597. ค ำอ ำนวยลลตนำรำยณสบปำง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

598. โคลงทำย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

599. โคลงนรำศประลองยทธ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

600. โคลงประกวดกว พระรำชนพนธในรชกำลท 6

601. โคลงภำษตนกรบโบรำณ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

116

602. โคลงเรองสนตภำพ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

603. โคลงโลกนตจ ำแลง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

604. โคลงไวอำลยนำยจำยวด (ปำณ ไกรฤกษ) พระรำชนพนธในรชกำลท 6

605. โคลงสมโภชเรอพระรวง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

606. โคลงสภำษต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

607. ชโย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

608. ตนหมำปลำยหมำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

609. นโปเลยนคดคำน พระรำชนพนธในรชกำลท 6

610. รำตรมมำกดวยนยนำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

611. ร ำพงถงพระรวง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

612. ศภลกษณวำดรป พระรำชนพนธในรชกำลท 6

613. สยำมำนสสต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

614. สภำษตพระรวงค ำโคลง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

615. สภำษตสมสมย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

616. อประมำท พระรำชนพนธในรชกำลท 6

617. โคลงสพระรำชทำนพระนำงเธอลกษมลำวณ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

618. ตอบค ำสดดเจำพระยำธรรมศกดมนตร พระรำชนพนธในรชกำลท 6

619. ขำขอกลำวค ำท ำนล พระรำชนพนธในรชกำลท 6

620. เครองหมำยแหงธงไตรรงค พระรำชนพนธในรชกำลท 6

621. โคลนตดลอ (บทสงทำย) พระรำชนพนธในรชกำลท 6

622. แมหวงตงสงบ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

623. อสเรนทรจำรต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

624. ค ำประกำศเทวดำและค ำพำกยเบกโรง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

625. กำพยหอโคลงสภำษต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

626. กำพยเหเรอยคใหม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

627. สงเมอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

628. ขอชวนสหำยใหม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

629. ค ำอ ำนวยพรและโอวำท พระรำชนพนธในรชกำลท 6

630. ตอนรบทหำรไทย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

631. มงคลสตรค ำฉนท พระรำชนพนธในรชกำลท 6

632. มนษยสรวยหรอไมสรวย พระรำชนพนธในรชกำลท 6

633. อำเศยรวำท 2464 พระรำชนพนธในรชกำลท 6

634. คำถำนกรบ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

635. คำถำประสทธพรแกคณะเสอปำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

117

636. คำถำสมทรเสนำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

637. ค ำอ ำนวยโรเมโอและจเลยต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

638. ใครเปนดสตสมต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

639. ชมประทปในงำนเฉลมพระชนมพรรษำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

640. ชมพลเสอปำ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

641. ทหำรกลบจำกรำชกำรสงครำม พระรำชนพนธในรชกำลท 6

642. ปใหม พ.ศ. 2462 พระรำชนพนธในรชกำลท 6

643. พรพระรำชทำนพระนำงเจำสวทนำฯ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

644. หลงปกดสตสมต พระรำชนพนธในรชกำลท 6

645. ลลตนำรำยณสบปำง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

646. ลลตพำยพ กำรเสดจประพำสมณฑลพำยพ พระรำชนพนธในรชกำลท 6

647. พระนลค ำหลวง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

648. สำรคด 119 เรอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

649. พระรำชบนทก 12 เรอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

650. พระรำชหตถเลขำ 15 เรอง พระรำชนพนธในรชกำลท 6

651. พระนลค ำฉนท พระนพนธในกรมหมนพทยำลงกรณ (น.ม.ส.)

652. กนกนคร พระนพนธในกรมหมนพทยำลงกรณ (น.ม.ส.)

653. นทำนเวตำล พระนพนธในกรมหมนพทยำลงกรณ (น.ม.ส.)

654. เรองของนกเรยนเมององกฤษ พระนพนธในกรมหมนพทยำลงกรณ (น.ม.ส.)

655. อลรำชค ำฉนท พระนพนธในกรมหมนพทยำลงกรณ (น.ม.ส.)

656. สำมคคเภทค ำฉนท ประพนธโดย ชต บรทต

657. ลลตสภำพจำกชำดก ประพนธโดย ชต บรทต

658. ค ำฉนทยอเกยรตชำวนครรำชสมำ ประพนธโดย พระยำอปกตศลปสำร

(นม กำญจนำชวะ)

659. สงครำมภำรตะค ำกลอน ประพนธโดย พระยำอปกตศลปสำร

(นม กำญจนำชวะ)

660. โคลงกลอนของครเทพ ประพนธโดย เจำพระยำธรรมศกดมนตร (สนน

เทพหสดน ณ อยธยำ)

661. ควำมเรยงตำงๆ ของครเทพ ประพนธโดย เจำพระยำธรรมศกดมนตร (สนน

เทพหสดน ณ อยธยำ)

662. โคลงนรำศวดรวก ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

663. โคลงนรำศวดสมหประดษฐ ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

664. กฏำหกค ำฉนท ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

665. วนศวำนชค ำฉนท ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

118

666. เปรกลศค ำฉนท ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

667. เพชรมงกฎค ำฉนท ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

668. กลอนเรองสำมกก ตอน จำกเรองสำมกก นำงเตยวเสยนก ำจดตงโตะ ประพนธ

โดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

669. ค ำฉนทดษฎสงเวยและกลอมชำงใหลมปำกำพยขบไมกลอมชำงเผอกพระเศวต

วชรพำหะ ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

670. ประชมล ำน ำ ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

671. กลอนธำดำมณศรสพน ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

672. รชมงคลำภเศกค ำฉนท ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

673. กลบทสภำษต ประพนธโดย หลวงธรรมำภมณฑ (ถก จตรกถก)

674. กำมนต ประพนธโดย เสถยรโกเศศ - นำคะประทป

675. ทศมนตร ประพนธโดย เสถยรโกเศศ - นำคะประทป

676. หโตปเทศ ประพนธโดย เสถยรโกเศศ - นำคะประทป

677. กถำสรตสำคร ประพนธโดย เสถยรโกเศศ - นำคะประทป

678. ทศวำรบนเทง ประพนธโดย เสถยรโกเศศ – นำคะประทป

679. นยำยเบงคล ประพนธโดย เสถยรโกเศศ – นำคะประทป

680. สำมกรง พระนพนธในกรมหมนพทยำลงกรณ (น.ม.ส.)

ภาคผนวก ข

ค ำเรยกสพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรทปรำกฏรวมกบควำมเปรยบ

120

ค าเรยกสพนฐานในสมยธนบรทปรากฏรวมกบความเปรยบ

ด ำ

ด ำกำ

ด ำกลแมลงภ

ด ำรำวกะหม

ด ำลกำ

ด ำรำวกะสมณนล

ด ำละกำ

แดง

สแดงแสงระยบเหมอนไกหงอน

ค าเรยกสพนฐานในสมยรตนโกสนทรทปรากฏรวมกบความเปรยบ

ขำว

ขำวเพยงเพชรพรำย

ขำวเหมอนสสงข

ขำวดงสหยก

สหนำขำวเหมอนหยวก

ขำวดงสหยก

ขำวรำวกบนนละมนละไม

ขำวรำวกบนน

สขำวดงแกวมกดำ

ขำวดจดำวประกำยพรำย

ขำวรำวกบเมดเพชรรตน

ขำวรำวกบผ

ขำวเหมอนไฟฟำ

ขำวเหมอนผดฝ น

ขำวเหมอนโมรำ

สขำวเหมอนตนแอหนง

121

ขำวเปนปยเหมอนฟำย

สขำวๆ เหมอนสตนแอหนง

สขำวเหมอนน ำเกรอะดนสอพอง

ขำวคลำยดอกชงโค

ด ำ

สด ำดงนลวตถำ

สด ำดงกำ

ด ำนล

ด ำดงน ำหมก

หนำด ำดจดงหม

ด ำเหมอนไฟไหม

ด ำดงเหนยง

ด ำนล

ด ำเหมอนปกกำ

ด ำนลวตถำ

ด ำดงหนงนลบรรจง

ด ำดงเขมำได

ด ำเหมอนมนหมอมอม

ด ำเหมอนหนงทำมนหมอไหม

ด ำเปนน ำหมก

ด ำดงตอไมไฟไหม

ด ำประไพเพยงภมรน

ด ำเหมอนน ำนล

ด ำดจหมำยหมกไล

ด ำเปนหมก

ด ำๆ เหมอนพรรณผกกำด

ด ำใหญเหมอนกลำงคน

แดง

แดงดงแสงไฟกลป

แดงดงไฟพรำย

122

แดงดงแสงไฟฟำ

แดงดงแสงสรยำ

แดงดงแสงไฟ

แดงดงแสงอคค

แดงดงแสงเพลงกลป

แดงดงแสงเพลงกำล

แดงดงแสงพระอำทตย

แดงดงแสงปทมรำช

แดงดงอคค

แดงดงแสงรววร

แดงดงแสงไฟพรำย

แดงดงไฟ

แดงคอแสงพระสรยำ

แดงโมร

แดงดงสตตบษย

สแดงแสงดงดอกกระมท

แดงดงปทมรำช

แดงเพยงโลหตมณ

แดงดงแสงสรยน

แดงดงชำดแตม

แดงดงผลพทรำสก

แดงดงชำดแตม

แดงดงถำนเพลง

แดงดงสลกพทรำสก

ตำแดงดงแสงเพลง

แดงดงแสงโลหต

แดงดงแสงทบทม

แดงดงแสงสรยำเมอไตรตรส

แดงดงแสงมณรตน

แดงดงแสงทบทมทำ

แดงดงแสงพระสรยศร

แดงแสงสดงชำดทำ

สแดงดงประจงชำดทำ

แดงดงประกำยพฤกษในเวหำ

123

สแดงดงชบำเบกบำน

แดงดงแสงปทมรำช

แดงกแดงดงชำดใส

แดงดงแสงฝำง

แดงดงแปงจ

แดงเปนแสงเสน

แดงเหมอนแสงทบทมสด

แดงดงแสงครง

แดงดงแสงไฟ

แดงดงแสงเสน

เทำแดงดงนกพลำบ

แดงสกดงคลกชำด

สแดงเปนสครง

สแดงเหมอนลมด

แดงเหมอนผลน ำเตำ

เหลอง

เหลองดงทองทำ

เหลองดงสวรรณพรรณรำย

เหลองเปนทอง

เหลองดงทองมำทำบท

เขยว

เขยวลำยดงไขครฑ

เขยวดงมรกตสดส

สเขยวดงนลมณ

เขยวปำนมรกตสดแสง

เขยวดงมยรกณฐ

เขยวเหมอนผกตบ

เขยวเหมอนมรกตอนสดใส

เขยวเหมอนตะไครน ำ

เขยวเหมอนน ำทเล

124

สเขยวในทลกๆ เหมอนสน ำทเล

ชมพ

ชมภออนฤๅบวโรย

มวง

มวงกมวงเปนมนแสง

สมวงลกษณสสรรเหมอนองนมวง

ภาคผนวก ค

ค ำเรยกสไมพนฐำนในภำษำไทยสมยธนบรและสมยรตนโกสนทรทปรำกฏรวมกบควำมเปรยบ

126

ค าเรยกสไมพนฐานในสมยธนบรทปรากฏรวมกบความเปรยบ

ด ำ

ด ำเมยงเหมอนหมกมว

เหลอง

เหลองล ำยองดงเอำทองเขำทำบเทอง

ค าเรยกสไมพนฐานในสมยรตนโกสทรทปรากฏรวมกบความเปรยบ

ขำว

ขำวสะอำนดสะอำดดงสสงข

ขำวผองผำดผดดงสสงข

ขำวผองบรสทธดงสสงข

ขำวสะอำนกำยสะอำดดงสสงข

ขำวรจนำดงไพฑรย

ขำวสะอำดเหมอนนำเกลอ

ขำวแหงๆ เหมอนกนกบมอส

ด ำ

คล ำด ำสนดงมนหมอ

ด ำคล ำคลำยกบตำเสอ

ด ำนลสนทงผอง

ด ำเปนมนเหมอนขนนกกำเหวำ

เหมอนตะไครน ำไมเขยวสดสคร ำด ำหมดหม

แดง

แดงอรชรแสงดงทนกรอโณทย

แดงฉำดดงชำดทำ

127

เหลอง

สเหลองเรองรองดงทองทำ

เหลองเลอมผำดดงน ำบษย

เหลองเรองรองดงทองทำ

เหลองเรองผองดงทองทำบ

เหลองเลอมสเหมอนโมรำ

เหลองเรองรองดงทองธรรมชำตเลขำ

สเหลองเรองอรำมจ ำรสจรญดงสวรรณนพคณมำทำบทำ

เขยว

เขยวออนดงมรกต

เขยวลำยดงเนรคนถ

สเขยวพรำยพรรณคลำยกนกบนลมณ

เขยวข ำดงเลขำ

เขยวขจสระยบดงปกแมลงทบแสงสรย

มวง

มวงมอมดงจอมเมฆำ

มวงมอดงคอมยเรศ

หมอกมวงโมรำรำวระบำยลวดลำยดจแตมเบญจรงค

ประวตการศกษาและการท างาน

ชอ – นามสกล นำงสำวธนฏฐำกล พรทพยพำนช

วน เดอน ป ทเกด วนท 23 เดอนเมษำยน พ.ศ. 2532

สถานทเกด จงหวดสพรรณบร

ประวตการศกษา ศลปศำสตรบณฑต (ภำษำไทย)

มหำวทยำลยเกษตรศำสตร