ศลปะสอผสม : เสนหผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ

นางสาวแวฮาลซะห แปเฮาะอเล ศลปนพนธฉบบน เปนสวนหนงของการศกษาหลกสตร ศกษาศาสตรบณฑต

สาขาวชาศลปศกษา ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ปการศกษา 2560

ก

หวขอศลปนพนธ ศลปะสอผสม : เสนหผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ ผท าการศกษา นางสาวแวฮาลซะห แปเฮาะอเล สาขาวชา ศลปศกษา อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.อมพร ศลปเมธากล ปการศกษา 2560

คณะกรรมการตรวจสอบศลปนพนธ เหนสมควรใหรายงานการศกษาฉบบน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรบณฑต สาขาวชาศลปศกษา แผนกศลปศกษา ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

คณะกรรมการตรวจสอบศลปนพนธ

………………….………………...………………..ประธานกรรมการ

(อาจารยประทป สวรรณโร)

…………………………………………….............…………กรรมการ

( รองศาสตราจารยวฒ วฒนสน )

……………………………………………............………...กรรมการ

( ผชวยศาสตราจารย ดร.อศวน ศลปเมธากล )

………………….………………...…............……………..กรรมการ

( ผชวยศาสตราจารย ดร.อมพร ศลปเมธากล )

…………………………………………............…………...กรรมการ

( ผชวยศาสตราจารยชยวฒน ผดงพงษ )

……………………………………………............………...กรรมการ

( อาจารยรซณ ซสารอ )

ลงวนท………..เดอน………………........…….พ.ศ………...…….

ข

บทคดยอ

การศกษาศลปนพนธ เรอง ศลปะสอผสม : เสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ มวตถประสงคเพอศกษาความรทวไปเกยวกบผเสอทพบในธรรมชาตและผาปาเตะ เพอศกษาความรทวไปเกยวกบงานศลปะสอผสม และเพอสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม ผลการศกษาสรปไดวา

ผเสอเปนแมลงทไดขนชอวามปกแสนสวย จดเปน แมลงทสวยทสดในโลกมสสนสอด ประสานกนอยางงดงามมหลากสหลายลายเปนทนาอศจรรย อกทงลวดลายทเกดขนบนปกผเสอยงมความแปลกในทกๆ ชนดทไมเหมอนกน แตเมอเกดขนแลวตางกมความสวยงามในตวของมนเอง ทงนผเสอสามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ ไดแก ผเสอกลางวน (Butterflies) ทจะออกหากนในเวลากลางวน และผเสอกลางคน หรอมอธ (Moths) ทจะออกหากนในเวลากลางคน

ในปจจบนจานวนผเสอลดนอยลงไปเรอยๆ และในบางชนดกใกลจะสญพนธ เม อเกดสงเหลานขนความหลากหลายในสสนและลวดลายกนอยลงตามไปดวย

คาวา “ปาเตะ” เปนภาษามลาย แหลงกาเนดของผาปาเตะ ในชวา อนเดย จน แตละแหงจะแตกตางกนเลกนอย โดยเฉพาะลาย การยอมส ตลอดจนเนอผาอนโดนเซยทไดรบการยกยองวา เปนผาปาเตะชนสง เนองจากภาคใต สวนมากนยมนาผาปาเตะเปนเครองแตงกายประจาถน โดยเฉพาะจงหวดภเกต และจงหวดชายแดนใต คาวา บาตก(Batik) หรอปาเตะ เดมเปนคาในภาษา ชวาใชเรยกผาทมลวดลายเปนจด คาวา “ตก” มความหมายวาเลกนอย หรอจดเลกๆ มความหมาย เชนเดยวกบคาวา “ตรตกหรอตารตก” ดงนน คาวา “บาตก” จงมความหมาย เปนผาทมลวดลาย เปนจดดาง

ดานการศกษาความรทวไปเกยวกบงานศลปะสอผสม (Mixed Media) พบวา เปนการสรางสรรคงานศลปะ ทเกดการนาเทคนคหลายเทคนคมารวมกน จากการศกษาดงกลาวสามารถนามาเปนแนวทางในการสรางสรรคเปนผลงาน โดยการนารปแบบของผเสอและลวดลายผาปาเตะมาสรางสรรคเปนผลงาน ทสอดคลองกบศลปนพนธ หวขอ ศลปะสอผสม : เสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ มการสรางสรรคผลงานศลปะรปแบบของการนาลวดลายผาปาเตะมาสรางสรรคบนเฟรมผาใบ มจดวางโดยการจดองคประกอบศลปของงาน ซงจะใชวสดตะปหมดและผาเปนวสดหลก เปนการสรางสรรคผลงานทางศลปะในรปแบบศลปะสอผสมบนเฟรมผาใบ โดยแสดงออกมาตามแนวความคดควบคกบรปแบบทเปนเอกลกษณของลวดลาย สาหรบการสรางสรรคผลงานมจานวนทงหมด 3 ชน คอ ผลงานศลปนพนธชนท 1 ชอภาพ “เสนหผเสอ 1” เทคนคสอผสม ขนาด 100 x 130 เซนตเมตร ลกษณะคอ การแสดงใหเหนความงามและรปทรงตางๆของลวดลายทเกดจากการใชสทมสสน ผลงานศลปะนพนธชนท 2 ชอภาพ “เสนหผเสอ 2” เทคนคสอผสม ขนาด 100 x 130 เซนตเมตร ลกษณะคอ การแสดงใหเหนถงมตของงาน โดยใชสในรปแบบการไลโทนส ผลงานศลปะนพนธชนท 3 ชอภาพ “เสนหผเสอ 3” เทคนคสอผสม ขนาด 100 x 130 เซนตเมตร ลกษณะคอ การแสดงใหเหนถงการนาลวดลายผาปาเตะ มาจดวางบนตวผเสอตามลวดลายทมความแตกตางของแตละสายพนธ โดยทลงตวและเหมาะสม ใหเหนถงมตของงาน โดยเลอกใชสเปนโทนเดยวกนใหงานดเปนเนอเดยวกน ทสอเอกลกษณทโดดเดนของผเสอและลวดลาย

ค

กตตกรรมประกาศ

การจดทาศลปนพนธในครงนสาเรจลลวงไปไดดวยด เนองจากไดรบความชวยเหลอจากคณาจารยแผนกวชาศลปศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ทไดใหคาปรกษา และคอยชวยเหลอ อกทงยงใหความรในหลายๆ ดาน ไมวาจะเปนขอมลตางๆ การปฏบตงาน ตลอดจนขอเสนอแนะในการทาศลปนพนธ โดยเฉพาะผชวยศาสตราจารย ดร.อมพร ศลปเมธากล อาจารยทปรกษา ทคอยใหความชวยเหลอและใหคาปรกษาตลอดของชวงเวลาในการทางานตงแตตนจนจบ

ขอขอบพระคณ บดา มารดา ทคอยใหกาลงใจในการทางาน คอยใหคาปรกษา ตลอดจนสนบสนนในเรองของคาใชจายในการทางาน

ขอขอบคณเพอนๆ พๆ นองๆ สาขาวชาศลปศกษาทกคนทใหกาลงใจ คอยใหความชวยเหลอ ใหคาปรกษาเวลามปญหา ตลอดความผกพนทมใหเสมอมา

........................................................

( แวฮาลซะห แปเฮาะอเล )

ง

สารบญ

เรอง หนา

หนาอนมต............................................................................................................................. ......ก บทคดยอ.............................................................. .......................................................................ข กตตกรรมประกาศ......................................................................................................................ค สารบญ........................................................................................................................................ง สารบญภาพ............................................................................................................................. ...ฉ บทท 1 บทน า

หลกการและเหตผล.......................................................................................................1 วตถประสงค................................................................................................................. .2 ขอบเขตของการศกษา...................................................................................................3 นยามศพทเฉพาะ...........................................................................................................3 วธการดาเนนงาน...........................................................................................................3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ............................................................................................4

บทท 2 เอกสารทเกยวของ ผเสอ............................................................................................................................. 5 ความเปนมาของผเสอ .................................................................................................6 ลกษณะเฉพาะของผเสอ …………………………………………………………………….................7 ความรเรองผาปาเตะ………………………………………………………………………………………….13 เสนห……………………………………………………………………………..…………….......................14 ศลปะสอผสม………………………………………………………………..……..…………….................16 วสดและเทคนคทางศลปะ…………………………………………………………............................23 เทคนคทางศลปะ( Art Techniques) …………………………………………………………………27 องคประกอบศลป……………………………………………………………………………………………..28

บทท 3 วธด าเนนการวจย ขอบเขตแนวความคดในการสรางสรรค…………………………………………………………….…34

แผนการดาเนนการศกษาคนควา………………………………………………………………………..35 กระบวนการสรางสรรคผลงาน……………………………………………………………………........36 แนวความคดในการสรางสรรคงาน……………………………………………………………………..42 วสดอปกรณ……………………………………………………………………………………………………..43 ขนตอนในการสรางสรรคผลงาน…………………………………………………………………………43

จ

เรอง หนา

บทท 4 วเคราะหผลการสรางสรรค……………………………………………………………………………....46 บทท 5 สรปผล ปญหา และขอเสนอแนะ………………………………………………………................50 บรรณานกรม……………………………………………………………………………………………………………....52 ประวตผเขยน…………………………………………………………………………………………………………......54 ภาคผนวก

ฉ

สารบญภาพ

เรอง หนา ภาพประกอบท 2.1 แสดงโครงสรางผเสอ…………………………………………………………………….......8 ภาพประกอบท 2.2 แสดงวงจรชวตผเสอ……………………………………………………………………....….9 ภาพประกอบท 2.3 แสดงตวอยางวงศผเสอขาหนาพ (Nymphalidae).....................................11 ภาพประกอบท 2.4 แสดงตวอยางวงศผเสอหางตง(Papilionidae)............................................12 ภาพประกอบท 2.5 แสดงตวอยางวงศผเสอหนอนกะหลา(Pieridae).........................................12 ภาพประกอบท 2.6 แสดงตวอยางวงศผเสอสนาเงน (Lycaenidae)………………………………..….13 ภาพประกอบท 2.7 แสดงตวอยางวงศผเสอบนเรว (Hesperiidae)............................................13 ภาพประกอบท 3.1 ภาพตวอยางผเสอ…………………………………………...................………………….36 ภาพประกอบท 3.2 ภาพตวอยางลวดลายผาปาเตะ…………………………………..……………………….36 ภาพประกอบท 3.3 ลกษณะของลายผเสอ………………………………………………………………………...37 ภาพประกอบท 3.4 ลกษณะของลายผเสอ…………………………………………………………………………37 ภาพประกอบท 3.5 ลกษณะของลายผเสอ…………………………………………………………………………37ภาพประกอบท 3.6 ลวดลายผาปาเตะ………………………………………………………………………………38 ภาพประกอบท 3.7 ลวดลายผาปาเตะ………………………………………………………………………………38 ภาพประกอบท 3.8 ลวดลายผาปาเตะ………………………………………………………………………………39 ภาพประกอบท 3.9 ลวดลายผาปาเตะ……………………………………………………….………………........39 ภาพประกอบท 3.10 ลวดลายผาปาเตะ…………………………………………….………………………………40 ภาพประกอบท 3.11 ลวดลายผาปาเตะ………………………………………….…………………………………40 ภาพประกอบท 3.12 ภาพราง……………………………………………………………………………………………41 ภาพประกอบท 3.13 ภาพราง……………………………………………………………………………………..…..41 ภาพประกอบท 3.14 ภาพราง…………………………………………………………………………………………...42 ภาพประกอบท 3.15 เตรยมผา ลงมอรางภาพบนผา…………………………………….………………………….43 ภาพประกอบท 3.16 เตรยมผา ลงมอรางภาพบนผา…………………………..………………………………43 ภาพประกอบท 3.17 ลงสลวดลายตามแบบ เสรจกตดไปแปะบนเฟรม….……..………………………43 ภาพประกอบท 3.18 ทาพนหลงเฟรมตามแบบ พรอมทตวผเสอ ตกแตงดวยเพชร เกบเสนดวยไหมจน และพนสลายผาปาเตะเพมเตมทพนหลง……………………………………………..………………………44 ภาพประกอบท 3.19 ตกแตงเพมเตมดวยตะปหมดกลม และกระดม……...……………………………44 ภาพประกอบท 3.20 ตกแตงเพมเตมดวยตะปหมดกลม และกระดม โรยทรายส………….…….….45

ช

เรอง หนา ภาพประกอบท 3.21 ชนงานเสรจสมบรณ………………………………………………………………………...45 ผลงานศลปนพนธชนท 1……………………………………………………………………..……………………………………….46

ผลงานศลปนพนธชนท 2…………………………………………………………………………………………….…48 ผลงานศลปนพนธชนท 3………………………………………………………………………………………….……49

บทท 1 บทน ำ

หลกกำรและเหตผล ผเสอเปนแมลงทไดขนชอวามปกแสนสวย จดเปน แมลงทสวยทสดในโลกมสสนสอด

ประสานกนอยางงดงามมหลากสหลายลายเปนทนาอศจรรย ผเสอมทงป มทกฤดกาล มทกแหงหนของโลก ทง บรเวณภเขาสงอากาศหนาวเยนทงใน ทะเลทรายอากาศรอนผาวทงในทชนตามปาเขาเขตมรสมเราจงพบผเสอไดทงในปาเบญจพรรณ ปาไผ ทงหญาปาดบชน ปาดบแหง ปาชายแลนตามโปงดน ตามรมนา รมทะเล ตาม มลสตว ตามบานเรอน สวนชนดของผเสอทพบเหน ขนอยกบตนไมอนเปนแหลงอาหาร ของตวหนอนผเสออยางยงเพราะเหตนเอง เราจงสามารถเพาะเลยงหรอทาฟารมผเสอได ผเสอเปนแมลงพนธบรสทธ จะไมผสมขามพนธกนเดดขาด เพราะอวยวะเพศของตวผ และตวเมยถกสรางขนมา อยางเหมาะเจาะสอดคลองกนเฉพาะในสายตาพนธนนๆ ผเสอจง ผสมพนธกนไดเฉพาะผเสอชนดเดยวกน ผเสอจงไมกลายพนธ

ผเสอเปนแมลงชนดหนงทอยในธรรมชาตมลาตว ปกและขา ซงปกจะมสสนทหลากหลาย สวยงามสะดดตาและอกทงลวดลายทเกดขนบนปกผเสอยงมความแปลกในทกๆ ชนดทไมเหมอนกน แตเมอเกดขนแลวตางกมความสวยงามในตวของมนเอง ทงนผเสอสามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ ไดแก ผเสอกลางวน (Butterflies) ทจะออกหากนในเวลากลางวน และผเสอกลางคน หรอมอธ (Moths) ทจะออกหากนในเวลากลางคน

ผเสอม 2 ชนด คอ ผเสอกลางคน และผเสอกลางวน สงเกตไดงายๆ ผเสอกลางวนจะมสสนสดใสกวา หากนเฉพาะกลางวน ปากมลกษณะเปนงวง แตผเสอกลางคน จะมลกษณะตรงกนขาม คอ มกมสนาตาล และไมมลายเดนชด หากนกลางคน และบางชนดมปากลดรปไป จนไมสามารถกนอาหารได เชน ผเสอยกษ ยอนกลบไปดการเรมตนของการกาเนดผเสอนน ในภาวะการสบพนธแบบปกตแลวตวเมยจะผสมกบตวผครงเดยวเทานน แตตวผจะผสมกบตวเมยไดหลายตว เมอผสมพนธกนแลว ตวเมยจะหาทวางไขบนใบ และลาตนของพชอาหาร การเลอกพชอาหารสาหรบไข จะเปนความสามารถเฉพาะตวของพชอาหารสาหรบไข จะเปนความสามารถเฉพาะตวของผเสอนนๆ กอนวางไข ตวเมยมกตรวจตรวจสอบกลนพช โดยใชหนวดและขนบรเวณปลายขาซงมเสนประสาทรบกลนสมผสกบตาแหนงท วางไขกอน วธการนทาใหผเสอสามารถวางไขบนพชอาหารของตวเองไดอยางถกตอง ระยะวางไขผเสอโดยทวไปตวเมยจะวางไขประมาณ 100 ฟอง มอาย 5-7 วน และใน 100 ฟอง นใชวาจะเกดเปนผเสอ 100 ตวในธรรมชาต อตราการรอดของผเสอกลายมมาเปนแมลงปกสวยแค 2% หรอ 2 ตวเทานน ทเหลอตองสวมบทบาทเปนเหยอของนกและแมลงบางชนดไป หรอ อาจจะถกลมฟาพดพาไขใหลองลอยไปหมดโอกาสเปนผเสอในวนขางหนา

2

สาหรบผเสอจดวางเปนแมลงทมความสาคญตอระบบนเวศอกชนดหนง ทจะแสดงใหเหนถง ธรรมชาตและสภาพของระบบนเวศนนๆ วามความอดมสมบรณมากนอยเพยงใด เชน ปาทถกทาลาย กจะทาใหจานวนชนดของผเสอทพบลดนอยลงไป หรอการใชสารเคมปองกนกาจดศตรพชกเปนสงหนงททาใหเกดพษตกคางบนใบพชซงเปนอนตรายตอหนอนผเสอทกนพชนน ๆ เปนอาหาร นอกจากนการทาใหเกดมลพษทงทางดน นา และอากาศกมผลตอการอยรอดของผเสอทงสน และจาก การศกษาผเสอกลางวนจากทวทกภาคของประเทศไทยตงแตอดตจนถงปจจบน สามารถพบผเสอ กลางวนไดหลากหลายพนท ทงในปาธรรมชาต ปาเสอมโทรม พนทเกษตรกรรมหรอแมแตในเมองหรอชมชน

ปจจบนพบผเสอกลางวนในประเทศไทยอยางนอย 309 สกล 1,130 ชนด 1,393 ชนดยอย (subspecies) จาก 5 วงศ ไดแก วงศ Papilionidae พบประมาณ 64 ชนด วงศ Lycaenidae พบ ประมาณ 369 ชนด วงศ Pieridae พบประมาณ 57 ชนด วงศ Nymphalidae พบประมาณ 367 ชนด และ วงศ Hesperiidae พบประมาณ 273 ชนด (สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2552 : 35)

ในปจจบนจานวนผเสอลดนอยลงไปเรอยๆ และในบางชนดกใกลจะสญพนธ เมอเกดสงเหลานขนความหลากหลายในสสนและลวดลายกนอยลงตามไปดวย

คาวา “ปาเตะ” เปนภาษามลาย แหลงกาเนดของผาปาเตะ ในชวา อนเดย จน แตละแหงจะแตกตางกนเลกนอย โดยเฉพาะลาย การยอมส ตลอดจนเนอผาอนโดนเซยทไดรบการยกยองวา เปนผาปาเตะชนสง เนองจากภาคใต สวนมากนยมนาผาปาเตะเปนเครองแตงกายประจาถน โดยเฉพาะจงหวดภเกต และจงหวดชายแดนใต คาวา บาตก(Batik) หรอปาเตะ เดมเปนคาในภาษา ชวาใชเรยกผาทมลวดลายเปนจด คาวา “ตก” มความหมายวาเลกนอย หรอจดเลกๆ มความหมาย เชนเดยวกบคาวา “ตรตกหรอตารตก” ดงนนคาวา “บาตก” จงมความหมาย เปนผาทมลวดลาย เปนจดดาง

ดวยเหตน ขาพเจาจงทาการศกษาเกยวกบเสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ เพอนาไปสการอนรกษใหคงความสวยงามตอไป โดยการถายทอดผานงานศลปะสอผสม เพอใหเหนเสนหของผเสอดวยการนาลวดลายผาปาเตะมาจดวางในลายบนตวผเสอ และตระหนกทจะอนรกษและรกษาไวซงความสวยงามตอไป วตถประสงค

1. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบผเสอและผาปาเตะ 2. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบงานศลปะสอผสม 3. เพอสรางสรรคผลงานศลปะ เทคนคศลปะสอผสม

3

ขอบเขตกำรวจย 1.ขอบเขตดำนเนอหำ

1.ผเสอ 2.ผาปาเตะ

3.เสนห 4.ศลปะสอผสม

5.วสดและเทคนคทางศลปะ 6.องคประกอบศลป

2.ขอบเขตดำนกำรสรำงสรรค ผลงานศลปะสอผสม เทคนคศลปะสอผสม หวขอ เสนหของผเสอดวยลวดลายผา

ปาเตะ จานวน 3 ชน ขนาด 100 x 130 เซนตเมตร 3.ขอบเขตดำนพนท

ศกษาเสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ นยำมศพทเฉพำะ

ศลปะสอผสม (Mixed Media Art) หมายถง ผลงานทมนษยสรางสรรคขนโดยใชเทคนคและวธการของศลปะทางดานทศนศลปหลาย ๆ แขวงมาผสมผสานทาใหเกดผลงานทอยในชนเดยวกน เนนหลกการจดองคประกอบศลป แสดงออกถงอารมณสะเทอนใจของผสราง ซงวสดทใชในการสรางผลงานสอผสมสามารถหาไดจากวสดธรรมชาต

เสนห หมายถง ลกษณะทชวนใหรกใหหลงใหลหรอเครองททาใหบคคลอนรก ผเสอ หมายถง ผเสอเปนแมลงชนดหนงทอยในธรรมชาตมลาตว ปกและขา ซงปกจะมสสนท

หลากหลาย สวยงามสะดดตาและอกทงลวดลายทเกดขนบนปกผเสอยงมความแปลกในทกๆ ชนดทไมเหมอนกน แตเมอเกดขนแลวตางกมความสวยงามในตวของมนเอง ทงนผเสอสามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ ไดแก ผเสอกลางวน (Butterflies) ทจะออกหากนในเวลากลางวน และผเสอกลางคน หรอมอธ (Moths) ทจะออกหากนในเวลากลางคน วธกำรด ำเนนงำน 1.ศกษาคนควาและรวบรวมขอมลทเกยวของกบผเสอและผาปาเตะจากแหลงขอมลตางๆ 2.วเคราะหเนอหาเพอเรยบเรยงตามลาดบ 3.สรางสรรคผลงานโดยมลาดบขนตอนดงน 3.1 จดทาแบบราง 3.2 เตรยมวสดอปกรณ 3.3 สรางสรรคผลงาน

4

3.4 ปรบแตงแกไขเพมเตมใหผลงานมความสมบรณ 4.เขยนรายงานการสรางสรรค 5.สารวจความถกตองตงแตบทท 1 ถงบทท 5 6.จดพมพศลปนพนธ และเขาเลมฉบบสมบรณ 7.จดแสดงนทรรศการศลปะนพนธ ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1. ทาใหเกดความรความเขาใจในเรองผเสอและผาปาเตะ 2. เกดความรความเขาใจเกยวกบศลปะสอผสมมากขน 3. ไดเผยแพรความรเรองเสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะและเสนอความรสชมชน เพอนาไปสการอนรกษ

บทท 2 เอกสำรทเกยวของ

การศกษาคนควา เรอง ศลปะสอผสม : เสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ ผศกษาไดคนควาและลาดบ รวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของดงน

1.ผเสอ 2.ผาปาเตะ

3.เสนห 4.ศลปะสอผสม

5.วสดและเทคนคทางศลปะ 6.องคประกอบศลป

1.ผเสอ 1.1ควำมหมำยของผเสอ ผเสอ คอ ชอแมลงทกชนดในอนดบเลพดอปเทอรา (Lepidoptera) มปกเปนแผนบางสองค

ลาตว ปก และขาปกคลมดวยเกลดขนาดเลกมากคลายฝน เมอมองดวยตาเปลา เกลดเหลานทาใหเกด สตาง ๆ กน ปากเปนงวงยาวมวนเขาอยใตหวได มทงชนดหากนในเวลากลางวน เรยก ผเสอกลางวน และชนดหากนในเวลากลางคน เรยก ผเสอกลางคน (อาทตตญา นกทอง, ม.ป.ป.)

ผเสอ เปนแมลง ทกชนดใน อนดบเลพดอปเทอรา (Lepidoptera) มวงชวตเรมแรกตงแต ระยะไข ระยะหนอน ระยะดกแด ตราบจนระยะการเปลยนสณฐานเขาสระยะการโตเตมวยทมปก หลากสตองตาผคน ในทางกฏวทยาการจดจาแนกแมลงกลมนจะใชเสนปกในการจดจาแนก (วาสนา เทพไทย, 2554)

ผเสอ เปนแมลงชนดหนง อยในอนดบเลพดอป (Lepidoptera) ซงมาจากคาวา Lepis แปลวา เกลด และคาวา Pteron แปลวา ปก รวมกน “ปกมเกลด” แมลงในอนดบนจงมแผนปกปก คลมดวยเกลดสเลกๆ จานวนมากเรยงซอนกนแบบกระเบองมมหลงคา เกลดสเลกๆเหลาน เมอดดวย ตาเปลา จะเหนเปนผงสตางๆ ซงจะหลดตดมอออกมาเมอเราจบปกของผเสอ นกวทยาศาสตรไดแยก ผเสอออกเปน 2 กลมดวยกน ไดแก ผเสอกลางวน (Butterflies) และผเสอกลางคน (Moths) ( Junglefat, 2554) พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ใหความหมายของผเสอวา เปนชอแมลงทก ชนดในอนดบเลพดอปเทอรา (Lepidopteraz) มปกเปนแผนบาง 2 ค ลาตว ปกและขา ปกคลม ดวยเกลดขนาดเลกมากคลายฝน เมอมองดวยตาเปลา เกลดเหลาน ทาใหเกดสตาง ๆ กน ปากเปนงวงมวนเขาอยใตหวได มทงชนดทหากนในเวลากลางวนเรยกวา “ผเสอกลางวน” และชนดหากน ในเวลากลางคนเรยกวา “ผเสอกลางคน” (สมาคมรกษปางสดา, 2553)

6

จากขางตนสามารถสรปความหมายของผเสอไดดงน คอ ผเสอเปนแมลงชนดหนงทอยใน ธรรมชาตมลาตว ปกและขา ซงปกจะมสสนทสวยงามสะดดตา และยงมวงจรชวตแรกเรมตงแตระยะไข หนอน ดกแด และระยะโตเตมวย ทงนผเสอสามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ ไดแก ผเสอกลางวน (Butterflies) ทจะออกหากนในเวลากลางวน และผเสอกลางคน หรอมอธ (Moths) ทจะออกหากน ในเวลากลางคน

1.2 ชนดของผเสอ ผเสอม 2 ชนด คอ ผเสอกลางคน และผเสอกลางวน สงเกตไดงายๆ ผเสอกลางวนจะมสสน

สดใสกวา หากนเฉพาะกลางวน ปากมลกษณะเปนงวง แตผเสอกลางคน จะมลกษณะตรงกนขาม คอ มกมสนาตาล และไมมลายเดนชด หากนกลางคน และบางชนดมปากลดรปไป จนไมสามารถกนอาหารได เชน ผเสอยกษ ยอนกลบไปดการเรมตนของการกาเนดผเสอนน ในภาวะการสบพนธแบบปกตแลวตวเมยจะผสมกบตวผครงเดยวเทานน แตตวผจะผสมกบตวเมยไดหลายตว เมอผสมพนธกนแลว ตวเมยจะหาทวางไขบนใบ และลาตนของพชอาหาร การเลอกพชอาหารสาหรบไข จะเปนความสามารถเฉพาะตวของพชอาหารสาหรบไข จะเปนความสามารถเฉพาะตวของผเสอนนๆ กอนวางไข ตวเมยมกตรวจตรวจสอบกลนพช โดยใชหนวดและขนบรเวณปลายขาซงมเสนประสาทรบกลนสมผสกบตาแหนงท วางไขกอน วธการนทาใหผเสอสามารถวางไขบนพชอาหารของตวเองไดอยางถกตอง ระยะวางไขผเสอโดยทวไปตวเมยจะวางไขประมาณ 100 ฟอง มอาย 5-7 วน และใน 100 ฟอง นใชวาจะเกดเปนผเสอ 100 ตวในธรรมชาต อตราการรอดของผเสอกลายมมาเปนแมลงปกสวยแค 2 % หรอ 2 ตวเทานน ทเหลอตองสวมบทบาทเปนเหยอของนกและแมลงบางไป หรอ อาจจะถกลมฟาพดพาไขใหลองลอยไปหมดโอกาสเปนผเสอในวนขางชนดหนk(https://thassanai2016.wordpress.com/ชนดของผเสอ/)

1.3 ควำมเปนมำของผเสอ ววฒนำกำรของผเสอ แมลงทพบเหนกนอยในปจจบน สวนใหญมววฒนาการมาตงแตยคคารบอนนเฟอรรส

(Carboniferous) ราว 300 ลานปกอน จากซากดกดาบรรพ พบวาผเสออาจจะววฒนาการมาจาก บรรพบรษของแมลงในอนดบ มคอปเทอรา (Mecoptera) ซงถอกาเนดขนมาในยค เพอรเมยน (Permian) ตอนตน หรอประมาณ 250 ลานปกอน แตกวาจะกลายมาเปนผเสอได กตองใชเวลา ยาวนานหลงจากนนอกหลายลานป เพราะวาซากดกดาบรรพของผเสอกลางคนทเกาแกทสดทเรา คนพบมอายอยในราว 100 - 400 ลานปกอน สวนซากดกดาบรรพของผเสอกลางวนมอายแค 40 ลานปเทานน ซงจากความสมพนธของผเสอกบพชมดอกในปจจบน กเปนไปไดวาทงสองมววฒนาการ มารวมกน ทงนเพราะผเสอเกอบทกชนดมปากเปนทองวง ทววฒนาการมาเพอใชดดนาหวานทอยลก ลงไปในดอกไม พชดอกทเกาแกทสดเทาทคนพบมา มอายอยในราว 90 ลานปกอน เมอดความ

7

หลากหลายของพชดอกซงมอยมากมายในยคนน พชมดอกกนาจะกาเนดขนกอนชวงเวลาดงกลาว คอ เมอราว 150 - 200 ลานปกอน ดงนน ถาผเสอกบพชดอกมววฒนาการมารวมกนแลว ผเสอกนาจะเกดขนในชวงเวลานดวย อยางไรกตาม ยงคงสรปใหชดเจนไมไดวาผเสอถอกาเนดขนมา เมอไหร จนกวาเราจะคนพบหลกฐานจากอดตทมากพอ (เกรยงไกร สวรรณภกด, 2540)

ดงนนผเสอจงเปนแมลงมทปกสสนสวยงาม นกอนกรมวธานแบงกลมผเสอออกเปน 2 กลมใหญๆ ไดแก ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน หรอ มอธ (Moth) ในจานวน ประมาณ 140,000 ชนดของผเสอบนโลก พบวา สวนใหญเปนผเสอกลางคน สวนผเสอกล างวนมเพยง ประมาณรอยละ 10 ของผเสอทงหมด แตดวยสสนทสะดดตาและพบเหนไดงายในเวลากลางวน ผเสอ กลางวนจงไดรบความสนใจและทาการศกษามากกวาจากการศกษาผเสอกลางวนจากทวทกภาคของ ประเทศไทยตงแตอดตจนถงปจจบน สามารถพบผเสอกลางวนไดหลากหลายพนท ทงในปาธรรมชาต ปาเสอมโทรม พนทเกษตรกรรมหรอแมแตในเมองหรอชมชน ปจจบนพบผเสอกลางวนในประเทศไทยอยางนอย 309 สกล 1,130 ชนด 1,393 ชนดยอย (subspecies) จาก 5 วงศ ไดแก วงศ Papilionidae พบประมาณ 64 ชนด วงศ Lycaenidae พบ ประมาณ 369 ชนด วงศ Pieridae พบประมาณ 57 ชนด วงศ Nymphalidae พบประมาณ 367 ชนด และ วงศ Hesperiidae พบประมาณ 273 ชนด (สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2552 : 35)

1.4 ลกษณะเฉพำะของผเสอ โครงสรำงของผเสอ ผเสอประกอบไปดวยรปรางทมโครงกระดกภายนอก เชนเดยวกบแมลงทวไปทเปลอกนอก

แขง มสารจาพวกไคตน (Chitin) หอหมรางกายภายใน เปลอกทแขงเปนทยดของกลามเนอใชในการ เคลอนทกระพอใหเคลอนไหวไดสะดวก วงแหวนทเชอมตอกน เปนลาตวผเสอมทงหมด 14 วง แบง ออกเปนสวนหว 1 วง สวนอก 3 วง และสวนทอง 10 วง ดงนนโครงสรางของผเสอจงแบงออกเปน 3 สวนดงน

8

ภาพประกอบท 2.1 แสดงโครงสรางของผเสอ ทมา : Butterfly, (ม.ป.ป.). [ออนไลน] :

เขาถง 15 ก.พ. 2560. จาก http://ms.src.ku.ac.th/travel/Butterfly/Butterfly4.html/ 1. สวนหว (Head) ประกอบดวย ตาเลกรปหกเหลยมๆ มากมายมารวมกน เพอใชเปน

ตวรบแสง ตาของผเสอนนไมสามารถมองเหนภาพไดชดเจน มองเหนไดเพยงสขาว ดา แตสามารถ มองเหนความเคลอนไหวไดเปนอยางด บนสวนหวกจะมหนวด (Antennae) ซงม 2 เสน ทาหนาทใน การรบกลน และการสมผส นอกจากนหนวดยงเปนตวทสรางความสมดลในการบน เมอปกบางสวน ฉกขาด และปาก (Mouth) ของผเสอจะมลกษณะเปนหลอดดด (Proboscis) เพอใชดดอาหารทเปน ของเหลว โดยปกตแลวโพรบาสส (Proboscis) จะมวนเกบอยใตสวนหว และจะขยายเมอกนอาหาร

2. สวนลาตว (Thorax) ประกอบดวยขา 3 ค บนขาจะมขนปกคลม ซงขนจะใชสาหรบรบ กลน จะมความสาคญอยางยง เมอผเสอตวเมยวางไข ขาของผเสอมลกษณะเปนขอ ๆ ซงแตละขาแบง ออกเปน 5 ขอ สวนทตดกบลาตวเปนโคนขา (coxa) ขอตอโคนขา (trochanter) ตนขา(femur) ปลายขา (tibia) และขอเทา (tarsus) มเลบเปนจานวนค ทปลายขา 1 หรอ 2 ค แลวแตชนดของผเสอ ผเสอหลายชนด มขาคหนาเสอมไปมาก หดแนบอย กบลาตว สงเกตเหนยาก ไมมสวนของขอเทา เปน

กระจกขน เปนพ บางชนด จะพบเฉพาะในเพศผเทานน ปกคหนาตดอยกบสวนอกปลองท 2 ปกค หลงตดอยกบอกปลองท 3 พนผวของปก (The membranous wing) จะปกคลมไปดวย เกลดเลก ๆ คลายเกลดปลา สทเกดขนบนปกเกดจากเมดสภาย ในเกลด ซงทาใหผเสอมสสนสวยงาม แตเกลดบาง ชนดกไมมเมดส ระบบเลอด (Venation) ของผเสอนนเราไมสามารถเหนได เพราะถกปกคลมไปดวย เกลด แตหากเราตองการเหนระบบของมนเลอดกเพยงหยด แอลกอฮอล (alcohol) ลงบนปกแลวรอ สกคร ระบบเลอดนนจะเปนตวทมความสาคญในการใชแยกประเภทของผเสอ เมอเราไมสามารถแยก ประเภทของผเสอไดดวยตาเปลา

9

3. สวนทอง (Abdomen) มลกษณะเปนปลองๆ ประกอบทงหมด 10 ปลอง แตมเพยง 8 ปลอง เทานนทสามารถเหนได อก 2 ปลองจะเปนอวยวะ ททางานเกยวของกบอวยวะภายในสวนทอง เปนสวนทมขนาดใหญกวา สวนอน ๆ เปนท สะสมอาหารและไข (สาหรบตวเมย) ปลองทายสดของ สวนทองเปนทอยของอวยวะเพศและรทวารสาหรบขบถาย แตละชนดจะมลกษณะอวยวะเพศ แตกตางกนออกไปและไมสามารถผสมพนธขามชนดกนได ลกษณะเพศของผเสอมความสาคญ ในการจาแนกผเสอ สวนทองและบางสวนของลาตว (Throax) จะทาหนาทแทนจมก ซงจะมชองเพอใชใน การหายใจ (spiracles) จะมจานวน 1 คในหนงปลอง และชองน สามารถปดเปดได (Butterfly, ม.ป.ป.)

1.5 วงจรชวตของผเสอ ผเสอ มการเจรญเตบโตแบบโฮโลเมตาโบลส (Holormetabolous) คอการ เจรญเตบโตทม

การเปลยนแปลงรปรางแบบสมบรณ (complete metamorphosis) การเจรญเตบโต แบบน ไดแก แมลงทไมมการเตบโตของปก เหนในระยะทเปนตวออน (หนอน) ในแตละขนของการ เจรญเตบโตจะมรปรางแตกตางกน

เมอถงชวงผสมพนธ ผเสอจะดงดดเพศตรงขามดวยกลนทปลอยออกมาเรยกวา “ฟ โรโมน” เพอเรยกใหเพศตรงขามบนเขามาหา เมอไดคทเหมาะสมแลว กจะผสมพนธกนโดยจะกน เวลาตงแต 20 นาท ไปจนถงหลายๆ ชวโมงเลยทเดยว หลงจากทผสมพนธเสรจแลว ตวเมยจะวางไข โดยเลอกจากพชทเปนอาหารของลกหนอนตวนอยๆ ของมน โดยบางครงผเสอตองออกไขถง 1,000 ฟอง แตจะมไมกฟองเทานนทจะเหลอรอดจนมาเปนผเสอแสนสวยได เมอไขฟกเปนหนอนแลว ชวงน เจาหนอนนอยจะมหนาท กน กน กน แลวกกนอยางเดยว จนเมอโตเขาสระยะดกแด ผเสอกลางวนจะ สรางเสนไหมยดตดตวมนกบกงไมและเปลยนเปลอกนอกเปนเปลอกแขงหมตวไว พอเวลาผานไป ดกแดกจะคอยๆ ปรออก ผเสอแสนสวยกจะดนตวเองออกมาจากเปลอกดกแดทละนอย เมอออกมา ไดและปกแขงแหงสนทแลว ผเสอปกงามกจะโบยบนสงธรรมชาตตอไป

ภาพประกอบท 2.2 แสดงวงจรชวตผเสอ ทมา : Junglefat. (2554). [ออนไลน]. เขาถง 18

ม.ค. 2560. จาก http://www.khaoyaizone.com/ ระยะเวลาในการเจรญเตบโตของผเสอ

10

-ระยะไข (egg) ใชระยะเวลาประมาณ 3-5 วน ขนาดของไขประมาณ 0.51.0 มม. -ระยะหนอน (Caterpillar) มระยะเวลา 15-20 วน จะกนใบพช และลอก คราบอกประมาณ 4-6 ครง -ระยะดกแด (pupa) ใชเวลา 7-10 วน ไมเคลอนไหว ไมกนอาหาร -ระยะตวเตมวย (adult) 2-14 วน กนอาหารเฉพาะทเปนของเหลว (Junglefat, 2554) 1.6 สและลวดลำยบนปกของผเสอ ลวดลายและสบนปกผเสอประกอบ ขนดวยเกลดสเลกๆ เรยงกนคลายกระเบองบน หลงคา

สของแตละเกลดจะเกดจากเมดสภายในเกลด หรอเกลดทไมมเมดสภายใน แตมรปรางเปนสน นนสะทอนแสงสรงออกมาได เมดสอาจสรางได จากสารเคมในตวแมลงเอง หรอจากสารเคมทแปลงรป มาจากพชอาหารของมน สเหลองเรยกวา เทอรน (Pterines) มาจากพวกกรดยรก ซงเปนสงขบถาย พบในผเสอในวงศผเสอหนอนกะหลา สแดง และสสมพบในพวกผเสอขาหนาพ สแดงนจะคอยๆ ซด ลง เมอถกกบออกซเจนในอากาศ ผเสอพวกนเมอออกมาใหมๆ จงมสสดกวาพวกทออกมานานแลว แตถานาไปรมไอคลอรน สจะกลบคนมา บางทจะมสสดใสกวาเดม สวนสารฟลาโวน (Flavone) ไดมา จากพช สารนอยในดอกไม ทาใหมสขาวจนถงสเหลอง พบในผเสอสตาล และผเสอบนเรวบางพวก สารนจะเปลยนสจากสขาวเปนสเหลองเขม เมอถกกบแอมโมเนย สารพวกเมลานน (Melanin) เปน สารสดา พบในคนและสตวสดาทวไป สเขยวและสมวงฟา เปนสทเกดจากการสะทอนแสงของเกลดส

บนปก โดยแสงจะสองผานเยอบางๆ หลายชน ทประกอบกนเปนเกลด หรอสะทอนจากเกลดทเปนสน ยาวเหมอนสรง ทสะทอนใหเหนบนฟองสบ สงแปลกทพบในพวกผเสอ กคลายกบทพบในพวกนกบางชนด คอ มสสนของปกใน เพศหนงแตกตางจากอกเพศหนง ทาใหนกวทยาศาสตรในสมยกอนจดเอาไวเปนคนละชนด หรอคน ละสกล เชน ผเสอหนอนสม ผเสอปกไขเมยเลยน นอกจากน ผเสอบางชนดยงมลกษณะของเพศใด เพศหนง แตกตางกนออกไปอกหลายแบบ แตละแบบอาจมสสนแตกตางกนออกไป จนคนทวไปไม อาจเชอไดวา เปนชนดเดยวกน พวกทเพศเมยมรปรางหลายแบบ เชน ผเสอหางตง ผเสอนางละเวง ผเสอหนอนมะพราว สวนชนดทเพศผมรปราง หลายแบบ ไดแก ผเสอบารอนฮอสพลด

โดยปกตผเสอทกตวมความแตกตางกนบางไมมากกนอย แมวาจะเปนผเสอชนดเดยวกน บาง ตวอาจมลกษณะ หรอสทแตกตางจากตวอนๆ เรยกวา ความผดเพยน (Aberration) ซง อาจเกดจาก สภาพอากาศ หรอเหตอนๆ ทมผลกระทบกระเทอนตอดกแด ในระยะทมการสรางเมดสภายในตว หรออาจเกดจากการผาเหลาทางพนธกรรม จงมสจาง หรอเขมกวาปกต บางทมลวดลายบนตว แตกตางไปจากลายปกตแบบทหาไดยากมาก เรยกวา จแนนโดรมอรฟ (Gynandromorph) มลาตว แบงออกเปน 2 ซก ซกซายเปนตวผ และซกขวาเปนตวเมย แตละซกจะแสดงสสน และขนาดของเพศ นนๆ ดแปลกมาก ผเขยนพบผเสอทมลกษณะแบบ นในบรเวณจงหวดชมพร เปนผเสอหนอนใบกม

11

เสนดา (Appias libythea) นบเปนครงแรกทพบในประเทศไทย (จารจนต นภตะภฏ และชล ชย พพฒน, 2525)

1.7 สำยพนธของผเสอ สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2552 : 35-36) ปจจบน

ผเสอกลางวน (Butterflies) มการสารวจพบและจาแนกชนดไวแลวทวโลก ประมาณ 19,000ชนด แบงออก เปนวงศตางๆ 5 วงศ จากการศกษาผเสอกลางวนจากทงทกภาคของประเทศไทยตงแตอดต จนถงปจจบน สามารถพบผเสอกลางวนไดหลากหลายพนท ทงในปาธรรมชาต ปาเสอมโทรม พนท การเกษตรหรอแมแตในเมองหรอชมชน ปจจบนพบผเสอกลางวนในประเทศไทยอยางนอย 309 สกล 1,130 ชนด 1,393 ชนดยอย จาก 5 วงศ ไดแก 1. วงศผเสอขาหนาพ (Nymphalidae) หรอกลมผเสอสขา ทเรยกผเสอสขา เนองจากขาค หนาของผเสอกลมนมขนาดเลก เวลาเกาะนงๆขาคหนาตดเขากบอกคลายกบมสขา ผเสอในวงศนม ความหลากหลายคอนขางสง ในประเทศไทยพบประมาณ 367 ชนด และในบางพนทผเสอกลมนม ความผนแปร (Variation) ของสและรปรางสง สามารถพบผเสอกลมนไดในหลายพนท เชน แหลงนาซบทโลงแจง ปาทบ เปนตน

ภาพประกอบท 2.3 แสดงตวอยางวงศผเสอขาหนาพ (Nymphalidae) ทมา : โกวทย หวง

ทวทรพย, อภญญา ใจแท, มะลวลย เขยวเหลอง, และลลสา สาตะรกษ, (2549). [ออนไลน] : เขาถง 15 ก.พ. 2560. จาก http://paro6.dnp.go.th/paro6_royal_project/Web%20Butterflies

2. วงศผเสอหางตง (Papilionidae) ผเสอในวงศนพบในประเทศไทยคอนขางนอย พบ ประมาณ 64 ชนด สวนใหญพบบนตามทโลง หรออยรวมกนเปนฝงหลายชนด ในปจจบนพบผเสอวงศ นกาลงถกคกคามเนองจากมสสนสวยงาม และมขนาดใหญ ทาใหถกจบไดงาย

12

ภาพประกอบท 2.4 แสดงตวอยางวงศผเสอหางตง (Papilionidae) ทมา : โกวทย หวงทว

ทรพย, อภญญา ใจแท, มะลวลย เขยวเหลอง, และลลสา สาตะรกษ, (2549). [ออนไลน] : เขาถง 15 ก.พ. 2560. จาก http://paro6.dnp.go.th/paro6_royal_project/Web%20Butterflies

3. วงศผเสอหนอนกะหลา (Pieridae) มขนาดไมใหญมาก ชอบออกหากนในทโลงแจง ผเสอในวงศนมการอาศยอยรวมกนเปนกลมตามโปงนา บางครงอาจพบถง 10,000 ตว ผเสอใน วงศนพบในประเทศไทยประมาณ 57 ชนด

ภาพประกอบท 2.5 แสดงตวอยางวงศผเสอหนอนกะหลา (Pieridae) ทมา : โกวทย หวงทว

ทรพย, อภญญา ใจแท, มะลวลย เขยวเหลอง, และลลสา สาตะรกษ, (2549). [ออนไลน] : เขาถง 15 ก.พ. 2560. จาก http://paro6.dnp.go.th/paro6_royal_project/Web%20Butterflies

4. วงศผเสอสนาเงน (Lycaenidae) เปนผเสอขนาดเลก ในประเทศไทยมความหลากหลาย ของผเสอวงศนคอนขางสง วงศผเสอสนาเงน (Lycaenidae) พบ 6 วงศยอย 45 สกล 78 ชนด

13

ภาพประกอบท 2.6 แสดงตวอยางวงศผเสอสนeเงน (Lycaenidae) ทมา : โกวทย หวงทว

ทรพย, อภญญา ใจแท, มะลวลย เขยวเหลอง, และลลสา สาตะรกษ, (2549). [ออนไลน] : เขาถง 15 ก.พ. 2560. จาก http://paro6.dnp.go.th/paro6_royal_project/Web%20Butterflies

5. วงศผเสอบนเรว (Hesperiidae) มความหลากหลายคอนขางสง ในประเทศไทยพบ ประมาณ 273 ชนดเปนกลมผเสอทคอนขางจาแนกชนดยากในธรรมชาต หากมการศกษาอยางจรงจง และเกบตวอยาง เพอทาการจาแนกในหองปฏบตการ คาดวานาจะพบชนดของผเสอวงศนเพมมาก

ภาพประกอบท 2.7 แสดงตวอยางวงศผเสอบนเรว (Hesperiidae) ทมา : โกวทย หวงทว

ทรพย, อภญญา ใจแท, มะลวลย เขยวเหลอง, และลลสา สาตะรกษ, (2549). [ออนไลน] : เขาถง 15 ก.พ. 2560. จาก http://paro6.dnp.go.th/paro6_royal_project/Web%20Butterflies

2. ควำมรเรองผำปำเตะ

บาตก เปนเทคนคการทาลายทาสบนพนผา เดมผาปาเตะกจะเขยนลายบนผนผาผนใหญดวยเทยนและวดสลงไป แตปาเตะเปนการสรางลายทซบซอนสวยงามวจตรใน 1 ผนจะม 2 ลายและสหลก 2 ส ทายาก มราคาแพง จงใชสาหรบคนชนสง ตอมามเทคโนโลยการพมพลาย การทาผาปาเตะจงไมไดใชวธดงเดม ผาปาเตะจงเปนทแพรหลายในหมชนชนกลาง เพราะราคาถกลง หาซอไดงาย แมในตลาดสด กมวางจาหนาย

14

วธดงเดมยงคงมการผลตในอนโดนเซย ซงไดชอวาผาปาเตะทสวยงามวจตร และคณภาพสง โดยเฉพาะผาปาเตะสาหรบเจาสาว มราคาสงมากอาจถงหลกแสนบาทตอผน

ผาปาเตะในประเทศไทยนนนยมนงผาปาเตะในผหญงภาคใตทกจงหวดทกศาสนา ไมเฉพาะมสลมเทานน มาไมคอยเปนทนยมเมอมกระแสนยมนงกระโปรงเขามา ผหญงวยรนภาคใตจงไมนยมนงผาปาเตะ การนงผาปาเตะใหสวยตองโชวลายผาทง 2 ลายใหกลมกลนกน จงมเทคนคในการนงผาปาเตะ

ผาบาตกหรอผาปาเตะ เปนคาทใชเรยกผาชนดหนง ทมวธการทาโดยใชเทยนปดสวนทไมตองการใหตดสและใชวธการแตมระบายหรอยอมในสวนทตองการใหตดส ผาบาตกบางชนอาจจะผานขนตอนการปดเทยนแตมสระบายสและยอมสนบเปนสบๆ ครง สวนผาบาตกอยางงาย อาจทารายการเขยนเทยนหรอพมพเทยนจนนาไปยอมตอไป

ลกษณะเดนของผำบำตก

ความโดดเดนของผาบาตกอยทสและลวดลายอนคมชดของภาพ ทสามารถบอกอะไรไดหลายอยาง ทงถนทมา วฒนธรรม ความเปนอย ธรรมชาต เอกลกษณของแหลงผลตหรอกระทงความรสกนกคดของคนในทองถนนนๆ ซงมกรรมวธทซบซอนอยหลายกระบวนการทงพมพเทยนแตมสระบายสยอมส

บาตก จงมลกษณะทเปนไดทงงานหตถกรรม อตสาหกรรมและงานศลปะทเกดขนจากการเขยนลวดลายตามทผผลตตองการลงบนผนผาดวยดนสอ แลวใชปากกาเขยนเทยนจนตงจมนาเทยนเขยนไปตามลวดลายเพอใหนาเทยนน เปนแนวปองกนนาสไมใหซมผานถงกน ซงนาเทยนทมประสทธภาพจะตองซมผานทะลทงดานหนาและดานหลงของผนผาบาตก โดยไมใหเกดชองวางขน จากนนจงทาใหเกดลวดลาย โดยวธการเพนทสหรอยอมส ตามแตกรณสบนผนผาจะตองซมผานทงดานหนาและดานหลงซงเปนเอกลกษณประจาตวของผาบาตก ทาใหผสวมใสภาคภมใจวาผลตภณฑทซอเปนชนเดยวในโลก(เอ-เอชบาตก.ความรเรองผาปาเตะ.2554)

3. เสนห หมายถง ลกษณะทชวนใหรกใหหลงใหลหรอเครองททาใหบคคลอนรก (สานกงานราช

บณฑตยสภา.เสนห.2553) ความงาม เปนผลมาจากความรสกของมนษยแตละคนอนเนองมาจากการไดสมผสกบสงทม

ความงาม สามารถรบรความงามไดมากนอยตางกน การตความหมายของความงามจงตางกนไปตามมมมอง ดงมปรชญาไดใหคานยามไวเชน

โลกราตส (Socrates) นกปรชญาสมยอารยธรมกรก ใหคานยามไววา ความงามคอ “ความเหมาะสมของสดสวน” โดยถอวาความวามนนตองมขนาดและสดสวนทสมพนธกน จนกรกโบราณยดถอเปนเกณฑเรองสดสวนของความงามเชน ความงามของคนแบงออกเปน 8 สวน โดยนบศรษะเปนสดสวนท 1 ความงามของอาคารมสดสวน 1:3:5 คอ สง 1 สวน กวาง 3 สวน ยาว 5 สวน ดงจะ

15

เหนไดจากวหารพารเธนอน ปจจบนความหมายใหคานยามนกยงชไดอย ซงเราจะเหนไดจากการออกแบบเครองเรอนทตองคานงถงความเหมาะสมของสดสวนระหวางเครองเรอนกคนดวย

อรสโตเตล (Aristotle) นกปรชญาชาวกรก ไดใหคานยามไววา ความงามคอ “การเลยนแบบ” โดยกลาววาความงามนนเปนแบบทมอยแลวในสรรพสงทมอยบนโลกน แนวคดนสงผลใหศลปนกรกแสดงความงามของเทพเจาเปนประตมากรรมในรปของมนษย โดยมงเนนความสมบรณของรปรางทรวดทรง ศลปนทยดถอนยามนนยมสรางงานศลปะในลกษณะเลยนแบบเหมอนจรง (Realistic)

เฮอรเบรด รด (Herbert Read) นกปรชญาชาวองกฤษ ใหนยามไววา ความงาม คอ “ความงามเปนเอกภาพทสมบรณในองคประกอบศลป” นนกคอความงามทเกดขนในผลงานศลปะ โดยการนาทศนธาตทางศลปะมาจดองคประกอบศลปใหมความสมบรณ

ความงามคออะไร แนวคดในเรองของความงามนนนกปรชญาใหคาตอบไว 3 แนวความคด คอ

1. ความงามนนขนอยกบจตใจ หรอพดใหเขาใจงายๆ กคอ ความงามนนขนอยกบมนษย ถาไมมมนษยกไมมความงาม ทงนกเพราะวา มนษยเปนผกาหนดหรอเปนผใหคณคาแกสงทวามความงาม เมอมนษยมองเหนหรอไดยนเสยงทเกดขนตามธรรมชาต มนษยกจะเปนผตดสนวาสงทไดเหน หรอสงทไดยนนน มความงามหรอไม มความไพเราะหรอไมไพเราะ

เมอความงามขนอยกบจตใจของมนษยเชนน ปญหาในเรองของความงามกเกดขนเพราะการมองความงามของแตละคน จะมความแตกตางกนไป เชน คน 2 คน หรอ 3 คน มองเหนในสงเดยวกน อาจจะมความไมเหมอนกน เชน คนทหนงเหนวาสงนนมความงาม แตอกคนกลบเหนวาไมงามตรงไหนเลย และคนตอไปอาจไมมความเหนในเรองน เพราะเขาเฉยๆ

2. ความงามเปนสงทมอยแลวในธรรมชาต หรอในตวของวตถตางๆ ความงามไมได ขนอยกบมนษย ถงโลกนจะไมมมนษยความงามนนกมอยแลว ความงามในแงนเชอกนวาม

แบบแผนของความงามในวตถ หรอธรรมชาตนนๆ คนจงมหนาทคนหาแบบแผนหรอความงามนนใหพบ แลวจงแสดงผลของการคนพบใหปรากฏออกมา คนทคนพบแบบแผนหรอความงามนนไดชอวา เปนศลปน ผลของการคนพบและแสดงออกมาใหปรากฏ นนคอ งานศลปะ เชน ดอกไม ภเขา นาตก ทะเล ลวนมแบบแผนของความงามอยแลวในตวเอง มนษยมหนาทคนหาแลวจงลอกเลยน แบบของความงามทมอยนนออกมาเทานน

3. ความงามนนขนอยกบความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาต หรอวตถใดท มนษยสามารถมองเหน พดงายๆ วา ขนอยกบอารมณความรสกทมนษยมอยกบธรรมชาต

หรอวตถนนๆ นนเอง มนษยจงจาเปนตองมการฝกฝนจตใจของเขาใหเขาถงความงาม ทงนเพอจะไดยก ระดบของจตใจหรอรสนยมของตวเองใหสงขนเปนการพฒนาคณภาพชวต การฝกฝนดงกลาว

16

ตองใชเวลา เรยกวา การฝกจตใหเกดสนทรยะแกตนเอง และถายทอดออกมาเปนความงามตามทไดเหน ยกตวอยางเชน

โมเนท จตรกรชาวฝรงเศส ผมชวตอยระหวางป คศ. 1840-1926 เขาไดรบการยกยองวาเปนหนงในกลมจตรกรผบกเบกการวาดภาพในแนว อมเพรสชน การวาดภาพตามแนว อมเพรสชน นน จะไมเนนทรายละเอยดของภาพ แตจะเนนทอารมณ และความประทบใจทเกดขน ณ ขณะนน

จะเหนไดวาโมเนท ตองผานการฝกฝนจตใจของเขาใหเขาถงความงาม และถายทอดความงามออกมาเปนภาพวาดทงดงาม แสดงความงามนนขนอยกบความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาต การมองเหนธรรมชาตหรอวตถตางๆ อนจะกอใหเกดความงามในจตใจของมนษยได ตองอาศยการฝกฝนจตใจใหเขาถงความงาม ของธรรมชาตหรอวตถตางๆเหลานนเสยกอน มนษยจงจะสามารถถายทอดความงามของธรรมชาตและวตถนนดวยการแสดงออกมาเปนภาพวาดได

จากแนวคดในเรองคานยามของความงามของนกปรชญาดงกลาว พอสรปไดวา “ความงามเปนความพอดของสดสวน ความเปนเอกภาพของทศนธาต มองคประกอบศลปสมบรณลงตวของสรรพสงทงหลายทมนษยสมผสรบรได แลวเกดความพงพอใจและมความสข" (รกษศลปะ.การรบรความงามทางศลปะ.2553) 4. ศลปะสอผสม

4.1 ควำมหมำยศลปะสอผสม สอผสม (Mixed Media) เปนผลงานศลปะโดยนาสอวสดแตละชนดมาผสมผสานบนระนาบ

ทาใหเปนผลงานศลปะ มองเหนและสมผสไดทางตาอยางเหมาะสม และผสานกนอยางกลมกลนในลกษณะ 2 มตหรอ 3 มต เชน สอวาดเสนกบสนา สอสอะครลกกบวสดปะตด สอวสดปะตดกบวสดสาเรจรป เปนตน

สอผสม เปนผลงานการนาสอและกลวธหรอเทคนคมาประกอบกนหลายประเภท เขาไปรวมกนอยดวยกนในผลงานศลปะตามเรองราวของผสรางสรรคผลงาน เปนทศนศลปทมรปแบบ 2 มต 3 มต ผลงานนนจะจดอยในสาขาใด เชน ผลงานสาขาจตรกรรมเปน 2 มต (กวาง ยาว) สาขาประตมากรรมเปน 3 มต (กวาง ยาว สง) อาจจะมส แสง เสยง ประกอบเปนผลงาน แลวแตศลปนจะคดสรางสรรค บางผลงานศลปนอาจจะมงานบางชน ซงมสอตางๆมาผสมกนในลกษณะทไมอาจแยกออกไดวาสอใดเดนกวา ตามเจตนาของศลปนทจะเปนไปเชนนน เรยกศลปะชนนวา ศลปะสอผสม (Mixed Media Art)

ชะลด นมเสมอ (2534) กลาวเรอง สอผสมวา สอผสมเปนผลงานการนาสอและกลวธ หรอเทคนคมาประกอบกนหลายประเภท เขาไปรวมดวยกนในผลงานศลปะ เรองราวแลวแตผสรางสรรคผลงานเฉพาะตน จะเปนทศนศลปทเปนรปแบบ 2 มต และ 3 มต ถงแมศลปนจะแสดงออกดวยหลายๆอยางกตาม แตโดยทวไปแลวจะมสอหนงเปนประธาน เปนโครงสรางสาคญในงานนน และ

17

อนๆ จะเปนสวนประกอบ เชน ในงานชนหนงมสและแสงเปนตวสาคญ งานนนกจะจดอยในสาขาจตรกรรม หรอในงานทมลกษณะทางปรมาตรของวตถหรอของทวางเปนโครงสรางสาคญแลวมส แสง เสยง เปนสวนประกอบ กเปนงานในสาขาประตมากรรม ทงนยอมแลวแตเจตนาของศลปนและผลทไดรบจากงานชนนนเปนสาคญ แตกอาจมงานบางชนทมสอตางๆผสมกนในลกษณะทไมอาจแยกออกไดวาสอใดเดนกวา และเปนเจตนาของศลปนทจะใหเปนไปเชนนนดวย กมกจะเรยกศลปะชนนวา ศลปะสอผสม (Mixed Media Art) (ชะลด นมเสมอ.2542 : 4)

ศลปะสอผสม (Mixed Media Art) คาวา ศลปะสอประสม หรอ ศลปะสอผสม หมายถง ผลงานทมนษยสรางสรรคขนโดยใชเทคนคและวธการของศลปะทางดานทศนศลปหลาย ๆ แขวงมาผสมผสานทาใหเกดผลงานทอยในชนเดยวกน เนนหลกการจดองคประกอบศลป แสดงออกถงอารมณสะเทอนใจของผสราง ซงวสดทใชในการสรางผลงานสอผสมสามารถหาไดจากวสดธรรมชาต เชน วสดจากพช สตว และแร วสดสงเคราะห เชน กระดาษ โลหะ เปนตน

ซงนยามของคาวา ศลปะนนเปนการนาสงทมอยมาประยกตผสมผสานกนเพอใหเกดเปนผลงานทางดานศลปะทมรปแบบออกมาเปนรปเปนรางเพอใหคนดไดสามารถรบรถงความหมายของผลงานศลปะทเราสรางขนมานนเองครบ ซงการถายทอดเรองราวหรอวาการเลาเรองเหตการณตางๆนน ถาเราสามารถถายทอดเรองราวเปนแบบสามมตได กจะทาใหผทชมผลงานนนสามารถทจะซมซบขอมลไดเรวขนและไดเหนถงความแตกตางระหวางเรองเลากบเหตการณทเปนจรง ซงดวยเหตนจงไดมการนาความรทางดานศลปะแขนงตางๆมาผสมกนจนเรยกวา ศลปะสอผสม ซงสอผสม เปนผลงานศลปะในดานวจตรศลป ในการนาสอมากกวาสองสอ หรอศลปะมากกวาสองแขนงมารวมกนขนไปมาสรางเปนงานชนเดยวกน โดยนยมใชสอทแตกตางกน มานาจดเดนของแตละสอมาใชรวมกน เชนการสรางภาพชดชวตของนกบญฟรานซสแหงอาซซในชาเปลตางๆ ทภเขาศกดสทธแหงพดมอนตและลอมบารดทางตอนเหนอของประเทศอตาลทใชทงประตมากรรมและจตรกรรมมาผสมผสานเขาเปนการงานชนเดยวกน ททาใหเปนงานทมลกษณะเปนสามมต ซงในภาพสามมตนเองทสามารถมองไดหลายมมมอง ทงไดเหนสวนลก สวนเวานนเองครบ ซงนกออกแบบหลายๆทานไดพยายามศกษาขอมลเกยวกบศลปะสอผสมเพอทจะนามาออกแบบผลงานของตวเองใหมจดเดนและดงดดคนดใหมความนาสนใจในผลงานของเขาใหมากทสด ปจจบนนศลปะทางดานสอผสมมการนาแนวความคดทางดานนมาใชกนมากในดานธรกจ เพราะสามารถทจะผลตผลงานสามมตออกมาดงดดคนดนนเอง ซงทเราเหนการโดยสวนใหญทกวนนกอยางเชน ภาพยนตร 3 มต

4.2 ควำมเปนมำของศลปะสอผสม ผลงานศลปะสอผสมมความเปนมาตงแตปกสโซ (Pablo Picasso) เปนศลปนทเรมตน

สรางสรรคผลงานศลปะสอผสมในสมยยคศลปะนามธรรม (Abstact Art) ในป ค.ศ. 1912 และได

18

พฒนามาสศลปะกลวธเอสเซมเบรจ ทไดรบการยอมรบและพฒนาตอเนองในรปลกษณะใหมสาหรบผลงาน 3 มต

กลมศลปนดาดาหรอลทธดาดาไดนาสอวสดปะตด และสอสาเรจรปมาเปนสอการแสดงออกดานวสดตางๆ ไดสรางความตนตวกบการสรางสรรคผลงาน 2 มต และ 3 มต จากสอสาเรจรปใหเปนทแพรหลายมากขน ความเดนชดเกดขนในสหรฐอเมรกา ศลปนปอป อารต (Pop Art) ไดอาศยกลวธการปะตดผสมผสานกบการระบายสดวยขผงรอน ดวยวสดชนดตางๆ ผลจากการเปลยนแปลงความจรงใหกลายเปนสวนหนงของผลงาน ซงมอทธพลอยางมากตอการสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม

ตอมาการสรางสรรคผลงานเกยวกบศลปะสอผสมกไดแพรหลาย มบทบาท และไดปรากฏขนในแตละยคสมย อาจจะเกดการเปลยนแปลงไปตามยคสมยนนๆ

การพฒนาสอตางๆทแสดงออกถงผลงานศลปะสอผสมในยคของศลปะหลงสมยใหม จะปรากฏออกทางวตถตางชนดกนมาผสมผสานใหเขากบธรรมชาต และสงแวดลอม ผดไปจากเดมทสรางสรรคบนระนาบรองรบ 2 มต และ 3 มต ระหวางวสดตางๆผสมผสานกบระบายส ซงอยในยคของศลปะสมยใหม

ผลงานศลปะสอผสม (Mixed Media Art) ไมไดคงอยแบบผลงานทศนศลปภายในหองแสดงงานอยางทเปนมาในอดต การเปลยนแปลงระหวางศลปะสมพนธ พนทในธรรมชาตของสงแวดลอม ทมใหเหนมากในชมชนและสงคมไทย มการพฒนาคดคนสงใหมๆของผลงานศลปะหลงสมยใหมในยคปจจบน

ศลปะในอนาคตจะตองมการพฒนาไปมากไมหยดนงอยแคสงทเหน ผลงานศลปะสอประสมจะตองพฒนาเปลยนแปลงไปตามยคสมย อาจจะมชอเรยกใหมตามกาลเวลาในยคสมยนนทมการพฒนาและคดคนทาสงแปลกใหมของผสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม ไมวาผลงานนนจะเปนอยางไร วสดชนดใด สออะไร สาขาใด สงเหลานนไมไดแยกกน อยอยางเชนเดม ไดรวมผสมผสานกนรวมกลมกนไดอยางลงตว กลมกลนอยางมแบบแผนในยคของไมมกาแพงและพรมแดนกนขวาง ผลงานศลปะสอผสม (Mixed Media Art) จะแยกออกได 3 วธ ดงน

1. การนาเอาศลปะแตละประเภทมาผสมผสานกน หมายถง การนาเอาศลปะแตละสาขามาผสมผสานกนเขาเปนผลงานศลปะ เชน การนาเอาผลงานจตรกรรม วรรณกรรม และนาฏศลป มาผสมผสานกนไดอยางกลมกลม แสดงออกดวยอารมณและความรสกเขาดวยกนเปนหนงเดยว เราจะเหนไดจากศลปะการแสดง (Performance Art) มทงภาษา ทาทาง ดนตรประกอบ และสสนของการระบายส หรอแสงของไฟทเปนสสน อาจจะนาประตมากรรม หรอสถาปตยกรรมผสมผสานกนได จะเหนไดจากการแสดงศลปะ แสง ส เสยง

2. การนาเอาสอแตละประเภทมาผสมผสานกน หมายถง การเอาสอดานตางๆ ของศลปะมาผสมผสานกนไดอยางกลมกลน แลวแตศลปนจะสรางสรรคผลงาน เชน การระบายสนามน การวาด

19

เขยน วสด ปะตด มารวมผสมผสานในผลงานศลปะ เปนตน จะเหนไดจากผลงานทเปนสอผสมแบบ 2 มต และ 3 มต หรอการจดวาง

3. การนาเอากลวธแตละชนดมาผสมผสานกน หมายถง การนาเอากลวธแตละชนดมาผสมผสานกนไดอยางกลมกลนในผลงานศลปะ โดยใชกลวธของสอแตละชนดทศลปนคนควา ทดลองกลวธมาผสมผสานกน เชน การใชส การใชเสน การใชพนผว การใชวสดตางๆมาผสมผสานกนในผลงานศลปะ 2 มต หรอ 3 มต ซงอาจจะเปนสอเดยวกนหรอสอตางชนดกน แลวแตศลปนจะสรางสรรค

การผสมผสานสาหรบสอชนดตางๆมารวมกน สรางผลงานศลปะสอผสมไดพฒนามาสปจจบนในยคของศลปะหลงสมยใหม ซงผสรางสรรคจะพฒนาตอผลงานศลปะ ไมไดอยบนระนาบรองรบ 2 มต หรอ 3 มต อกตอไป พฒนาไปสศลปะการแสดง และศลปะการจดวาง หรอศลปะอะไรทมการพฒนาไปเรอยของการนาเอาสอตางๆมาผสมผสานกนใหเกดผลงานทแปลกใหมสวงการศลปะตอไปในอนาคตไดอยางกลมกลน

ประเทศไทย “สอผสม” เปนคาทคณะกรรมการอานวยการแสดงศลปกรรมแหงชาต ครงท 27 ไดรวมกนตงขน เรมจากกรรมการบางทานเสนอความเหนวา ควรเพมรปแบบผลงานประเภทวสดผสมเพมขนอกในการแสดงศลปกรรมแหงชาต หลงจากนนไดมกรรมการหลายทานอภปราย

ผลงานสอผสม 2 มต และ 3 มต เปนผลงานทศนศลปทปรากฏในประเทศไทย ไดมการพฒนาสอผสมในดานการแสดงและการจดวาง เพอแสวงหาแนวทางใหมไมใหผลงานสอผสมตดยดกบบนระนาบรองรบอยางเดยว ซงอาจจะเรยกวา ศลปะผสมการแสดง (Mixed Media Performance Art) และศลปะผสมการจดวาง (Mixed Midia Installation ) ซงเปนการสรางสรรคผลงานศลปะหลงสมยใหม

4.3 กำรสรำงสรรคผลงำนศลปะสอผสม การสรางสรรคผลงานศลปะสอผสมเกดจากความคด เรองราว กลวธ และโครงสรางภาพ

ประกอบกนเปนผลงานศลปะใหเกดความแปลกใหมในผลงาน กระบวนการคดไปสกระบวนการผลตผลงานใหเกดการสรางสรรค พรอมกบการพฒนาผลงานเสมอมาไปสความแปลกใหม ใหเกดสงใหมตอวงการศลปะสมยใหม ซงมแนวคดวา ความสรางสรรคมอทธพลมากกวาทกษะในการสรางผลงานศลปะสมยใหมในปจจบน

สงเราทเกดขนจากอารมณ ความรสกภายในหรอลกษณะตวอยางทพบเหนจากสงแวดลอมภายนอกจะผลกดนใหเกดแนวคดแบบจนตนาการ ซงอยนอกเหนอเหตผลธรรมดา เปนกลไกของจตทเรากลนแกลงหรอบงคบใหเกดตามลกษณะตางๆ โดยพลการ ไมไดเมอเกดขนและพฒนาถงขนสดทายแลวกจะแสดงออกตรงใจ ตรงความรสกทพงพอใจและมความปรารถนา ถงแมผลงานททาขน เพ อ

20

จดมงหมายภายนอกอนๆ บางอยาง ถาผทาสามารถสรางจนตนาการจากแนวเรองหรอรปทรงนนๆได ผลงานททาขนกจดวาเปนการคดสรางสรรคทางทศนศลป

จากการมองเหนและรบรไดทาความเขาใจเกยวกบความคดสรางสรรค มสงเรา 3 กลม คอ 1. สงเราททาใหเกดปญหา 2. สงเราททาใหเกดความตองการ 3. สงเราททาใหสงสย สงเราทง 3 น สงน เปนตนเหตใหเราคดและตดสนใจทจะสรางสรรคผลงานศลปะ ทเกดจาก

การมองเหนและรบร สงทไดมาจากการร เรารวาอะไรเปนอะไรๆอยทไหน หลงจากทรแลวกนาสงทร มาจดลาดบความสาคญกอนหลงในการสรางสรรคงาน

ศลปะการสรางสรรคนน เพอเปนการตอบสนองความตองการทงทางอารมณและจตใจ เปนสงสาคญในการสรางสรรค และมกระบวนการสรางสรรคทซบซอน และมแบบแผน เพราะในการสรางงานศลปะนนจะมเรองของอารมณ ความรสก และจตนาการของผสราง เปนสวนประกอบมาสกระบวนการสรางสรรค

ดงนนอาจจะแยกสวนประกอบทสาคญของการสรางสรรคเปน 3 ประการ คอ 1.การรบร (Perception) เปนสวนประกอบหนงทสาคญ เราจะพบวามนษยผทจะมความคด

สรางสรรคใหมๆขนมาไดนน จะตองมการผานการรบรมาในหลายๆดาน และหลายสงทพบเหนมามากมาย รวมทงตองเปนผทรจกสงเกตจากสงทเกดขนในการรบรนน

2.การจนตนาการ (Imagination) จนตนาการนนเกดจากการทมนษยรบรในสงตางๆทอยรอบตวเรา ทมองเหนได สมผสไดดวยสายตา นามารวมกบความคด เมอรมากเหนมากทาใหเกดความคดมาก จงมการจนตนาการตอสงตางๆมากมาย จนตนาการนนเกดไดสองทาง คอ เกดจากการรบรจากวตถจรงๆ และจากความคดหรอทางใจ

3.ประสบการณ (Experience) เปนผลจากการรบรและจนตนาการ แลวทดลองทาสงใดสงหนงมากอนและเกบสงสมไว และพรอมทจะแสดงออกมาเมอถงเวลาอนสมควร ประสบการณจะทาใหเกดการเรยนรและการแกปญหาไปพรอมๆกน เพราะบางครงมนษยเราตองเผชญกบปญหาทเราไมคาดคดมากอน แตถาเราเคยคาดคดหรอสรางจนตนาการไววา ถามาอยางนจะตองทาอยางนน หรอตองแกอยางโนน แตจรงๆอาจจะแกปญหานนไมสาเรจ แตเรายงพอเหนทางตามจนตนาการของเรา ประสบการณนนมสวนคลายการทดลอง ซงทดลองทางานอาจจะถกหรอผดกได แตสงทไดมาคอประสบการณอยางหนง นาการทดลองเอาขอดและขอเสยมาปรบปรงเสรมแตง เปนความรอนไดมาจากการทดลองจรงอยางหนง

ในการสรางผลงานศลปะนอกจากมกระบวนการสาคญดานการสรางสรรคแลว ยงมกระบวนการสาคญ เกยวกบเรองราวเน อหา (Content) ซ งในงานศลปะนน เนอหาจดเปน

21

องคประกอบหนงทสาคญ ซงแยกขอบเขตไวคอ องคประกอบทเปนนามธรรม หรอโครงสรางทางจตและเนอหาจากแหลงตางๆไดดงน

1. เนอหาจากแหลงธรรมชาต 2. เนอหาจากแหลงสงคม 3. เนอหาจากแหลงบคคล 4.4 กลวธกำรสรำงหรอเทคนคศลปะสอผสม กลวธในการสรางสรรคงานศลปะสอผสม ประกอบดวยหลายองคประกอบ ดงน 1. ลกษณะวตถและรปทรง ลกษณะวตถ หมายถง โครงสรางของวตถตางๆหรอวตถทมลกษณะตางๆทนาเสนอในผลงาน

ศลปะในรปแบบของความมองเหนจรงของวตถ และมรปทรงอนสวยงามและไมสวยงามแตกตางกนไป สรางรปทรงเปนจดเดนของผลงานศลปะในลกษณะวตถและรปทรง เชน ลกษณะวตถและ

รปทรงของวฒนธรรมทองถน ลกษณะวตถและรปทรงของเทคโนโลย ลกษณะวตถและรปทรงของวฒนธรรมสงคมเมองและชนบท เปนตน

รปทรง (Form) กมความสาคญ คนสวนมากมกจะมองขามคณคาของรปทรงไปเสย รปทรงแฝงอยภายใน ประกอบกนเปนเรองราว ทาใหเกดเปนศลปะขน เรารเรองวาเปนเรองศาสนา โบราณ นยาย เปนตน การแสดงลลาของรปทรง รปทรงเปลยนแปลงอยเสมอ

รปทรง คอสงทมองเหนไดในทศนศลป เปนสวนทศลปนสรางขนจากจนตนาการ ประสานกนอยางมเอกภาพ รปทรงใหความพอใจตอความรสกสมผส ปญญา ความคดภายในเปนสญลกษณใหแกอารมณ ความรสก ในเนอหาหรอเรองราว ตามจนตนาการของผสรางสรรคศลปะ 2 มต หรอ 3 มต

2. การบรณาการรปทรง เปนการพฒนาจากรปทรงเดมทผสรางสรรคตามรปแบบเดม กวางและยาว 2 มต กวาง ยาว และสงในลกษณะ 3 มต เปลยนแปลงลกษณะรปทรงอสระ มเสรภาพในการกาหนดรปทรงไดอยางเสรทมลกษณะทแตกตางกน จากการทมองเหนรปทรงดวยสายตา มาสรางสรรคผลงานศลปะในลกษณะไมเหมอนจรง ตามจนตนาการของผสรางสรรค ผลงานศลปะของผสรางเองเปนผกาหนดใหเกดรปทรงขนในผลงานศลปะนน

3. การใชวสดปะตด หมายถง สอทเปนวสดมาปะตดบนระนาบรองรบ อาจจะเปน 2 มต หรอ 3 มต บนผลงานศลปะ เรยกวาภาพปะตดหรออาจจะผสมผสานกบสออนๆ เรยกวา ศลปะสอผสม

ในการสรางสรรคสอผสม หากการสรางสรรคนนเปนการผสมผสานของวสดบนระนาบรองรบ 2 มต เรยกวาภาพปะตด แตถาเปนการผสมผสานกนดวยวสด 3 มตและกอใหเกดเปนลกษณะรปแบบ 3 มตขน จะใหตงไดหรออยในลกษณะใดกตาม กเรยกผลงานนนวา การสรางสรรคโครงสรางดวยวสด (Construction)

22

จากการนาเอาวสดมาปะตดผสมผสานใหเขากบการระบายส เปนการสะทอนใหเหนวธคดตอสอวสดปะตด การเลอกสรรวสดทมคณลกษณะตางกนมารวมกนในทเดยวกน จนเกดเปนการสรางสรรคผลงานศลปะทตางไปจากอดต กลวธการปะตดไมไดเปนแตเพยงในการเลอกวสดในการสรางสรรคศลปะไดหลากหลายมากขนเทานน หากมสวนชวยผลกดนในการสรางสรรคผลงานศลปะในอดตใหไดมโอกาสกาวออกจากเงอนไข ทศนคตทางชางไปสกระบวนการทางความคดมากขนและนาไปสผลงานศลปะสอผสม

4. การสรางพนภาพ สจดไดวาเปนสวนสาคญของงานศลปะ เพราะสเปนสวนหนงของการสรางสรรคผลงานศลปะทมผลเกยวพนกบองคประกอบทกอยางของผลงานศลปะ อกทงยงมอทธพลแสดงออกภายใน กอใหเกดอารมณและความรสกตางๆของศลปน สใชแทนคาในสงตางๆได สใหความรสกสวยงามและไมสวยงาม สใหความกลมกลนและตดกนอยางรนแรง โดยศลปนกาหนดสและแทนคาลงไปในผลงานศลปะของเขาเหลานนสะทอนภาพมาสสาธารณชนในการสรางพนภาพดวยส

5. กลวธระบายส ซงปรากฏในผลงานศลปะสอประสมของ กมล ทศนาญชล ซงผลงานศลปะสอผสมสวนใหญใชสอะครลกระบาย หรอผสมกบวสดปะตดบนผลงานศลปะ เปนการระบายสดวยอารมณและความรสก แสดงพลงของสเปนสทสดใส ทงเทสและสาดสลงบนผลงานซอนทบกน ปรากฏรองรอยของสทชดเจน

6. วสดและสอความหมาย หมายถง การนาวตถมาสอความหมายในผลงานทศนศลปทสรางสรรคในรปแบบศลปะ สะทอนใหผชมไดรไดเหนของเนอหา หรอเรองราวทผสรางสรรคนาเสนอในผลงานศลปะ

การแยกประเภทของวตถและสอความหมาย แยกได 3 ประเภท ดงน 1.ประเภทและลกษณะของวตถ ทนามาใชในผลงานศลปะ อาจจะใชในประเภทลกษณะของ

วตถทนามาใชในผลงานศลปะ อาจจะใชในประเภทลกษณะของวตถ ในอดตและปจจบน หรอแสดงวฒนธรรมของแตละทองถนและประเภทลกษณะของวตถเทคโนโลยททนสมย ประเภทวตถในธรรมชาตและสงแวดลอม เปนตน

2.การใชสอความหมายของวตถ ในผลงานศลปะจะใชวตถสอความหมายแสดงความเปนเรองราวเนอหาวฒนธรรม หรอแสดงความเปนมาในอดตและปจจบน เชน การสอความหมายแสดงความเปนวฒนธรรมตะวนออกและตะวนตก สอความหมายโดยใชวตถทองถน การสอความหมายวตถจากอดต หรอปจจบน โดยการนาเอาวตถจากอดตและปจจบนมาสอความหมายในผลงานศลปะ

3.ความสมพนธของเนอหา ในงานศลปะ เนอหาเปนสวนประกอบหนงของงานศลปะ กลาวถงเรองราวในงานนนโดยวตถ และสอความหมายเปนการบอกเรองราวหรอเนอหา ใหมความสมพนธกบผลงานศลปะ โดยใชวตถเปนสอเรองราวนน เชน สะทอนความเปนวฒนธรรม

23

สะทอนความเปนอดต สะทอนความเปนปจจบนทมอยจรง โดยใชวตถในผลงานทศนศลปใหมความสมพนธของเนอหา (เกษม กอนทอง, 2549:26-81) 5. วสดและเทคนคทำงศลปะ

วสด หมายถง วตถทนามาใช หรอสงของ วตถ หมายถง สงทเตรยมไวเพอผลตหรอประกอบกน เปนสงสาเรจรปลกษณะตางๆตามท

ตองการ ดงนน วสดโดยทวไป หมายถง วตถดบหรอสงของทเตรยมไวเพอใชผลตหรอประกอบสงสาเรจรปหรอสนคาใดๆ

สวนวสดทางศลปะ หมายถง วตถดบทางสนทรยหรอวสดใดๆทสามารถนามาใชในการสรางสรรคทางศลปะดวยเทคนควธการตางๆ ใหเปนภาพหรอรปแบบทมความสวยงามแปลกตานาทง

5.1 ลกษณะทมำของวสด วสดทนามาใชในงานศลปะ อาจแบงออกไดเปน 2 ทมา คอ 1. วสดจากธรรมชาต คอ วสดทเกดขนเองมใชเกดจากการสรางของมนษย วสดธรรมชาตจะ

มสสนพนผว รปลกษณ ทหลากหลายแตงตางกนออกไปตามคณสมบตทางกายภาพ เมอมนษยพบเหนและกาหนดชอเรยกทางกายภาพเหลานนเพอความเขาใจรวมกนวา ดน แร หน พช สตว โลหะ เปนตน และจากสงทปรากฏขนเองเหลาน มนษยมองเหนคณคาในคณสมบตทางกายภาพของวสด จงไดนามาประยกตใชสรางสรรคใหมรปลกษณะทางกายภาพใหม โดยมความสวยงามเปนจดมงหมายหลก รปลกษณะทถกสรางขนใหมความสวยงามเหลาน ถกกาหนดเรยกเพอความเขาใจรวมกนวา ศลปกรรม

3. วสดทมนษยสงเคราะหขน คอ วสดทเกดขนโดยมนษยเปนผกาหนดสราง ใหไดคณสมบตทางกายภาพคลายวสดธรรมชาต หรอไดคณสมบตทางกายภาพใหมตางจากวสดธรรมชาต เพอเออตอการใชประโยชนของมนษยเอง ในแวดวงศลปะอาจจาแนกวสดสงเคราะหนออกเปน 2 ประเภท คอ วสดสงเคราะหเพอใชสรางสรรคงานศลปะโดยตรง เชน สชนดตางๆ กระดาษวาดเขยน ผาใบเขยนภาพ ขผง ปนพลาสเตอร ในงานประตมากรรม หมกพมพ เปนตน และวสดสงเคราะหทผลตขนเพอประโยชนตอการอน เชน ตอการดารงชพของมนษยตออตสาหกรรม เปนตน วสดเหลาน เชน โลหะ พลาสตก กระจกไม กระดาษ โฟม ซเมนต เปนตน

5.2 คณสมบตของวสด คณสมบตของวสด คอ ลกษณะเฉพาะของวสดทสามารถบอกใหเราทราบวา วสดนนเปน

อะไร การนาวสดมาใชในงานลกษณะตางๆ จาเปนตองทราบถงคณสมบตของวสด เพอใหไดวสดทเหมาะสมกบงานนนๆ คณสมบตของวสดโดยทวไปทตองพจารณา ไดแก

1. คณสมบตทางกายภาพ (Physical propertion) หมายถง คณสมบตของวสดทเราสามารถสงเกตได โดยไมตองใชปฏกรยาเคม เชน สงเกตจากส กลน รส ความแขง ความหนาแนนสมพทธ

24

ความถวงจาเพาะ ความเหนยว การนาความรอนและไฟฟา จดเดอด จดหลอมเหลว ความหนด และการละลาย เปนตน

2. คณสมบตทางเคม (Chemical propertion) เปนคณสมบตของวสดซงทราบไดโดยการสงเกตปฏกรยาของวสดเมอทาปฏกรยากบวสดอนๆ เชน การกดกรอน สวนผสม การเผาไหม เปนตน

3. คณสมบตทางความรสก เปนปฏกรยาทเกดขนจากการรบรคณสมบตทางกายภาพ หรอคณสมบตทางเคมของวสด เชน ความสวยงาม ความสดใส ความแปลกตา ความสบสน ความสดชน ความกลว เปนตน

5.3 หลกกำรพจำรณำเลอกวสดเพอสรำงงำนศลปะ การเลอกนาวสดใดมาประยกตใชสรางสรรคเปนงานศลปะ จะตองพจารณาถงคณสมบตทาง

กายภาพของวสดนนๆ ความเปนไปไดในทางเทคนคการดาเนนงาน คอ เลอกใชวสดทเหมาะสมกบสภาพรปแบบทตองการกาหนดสรางใหเกดคณคาทางดานความสวยงาม โดยอาจกาหนดแบงหลกในการพจารณาออกเปน 3 ประการ คอ

1. พจารณาคณสมบตทางกายภาพของวสด วามสสน ลวดลาย รปราง พนผว เปนตน เปนอยางไร หากจะนามาใชสรางสรรค เพอสอแทนเนอหาเรองราวตามกาหนดแลวจะมความเปนไปไดในทางเทคนควธการจดประกอบ ประยกตแปรสภาพมากนอยเพยงใด มความคงทนแขงแรงหรอไม

2. พจารณาคณสมบตทางความรสกของวตถ วาในสสน ลวดลาย รปราง รปทรง พนผว เปนตน ทปรากฏนนมความสวยงามแปลกตาหรอไม ซงความสวยงามนนอาจเปนคณสมบตทปรากฏทางกายภาพของวสด คอ มความโดดเดนสะดดตา หรอ ความสวยงามจะเกดขนเมอถกนามาจดประกอบเปนคณสมบตทางกายภาพใหม หรอสามารถนามากาหนดใหมคณคาทางความงามได ดงน เปนตน

3. พจารณาถงความเปนไปไดในทางเทคนคการดาเนนงาน คอ ความเปนไปไดในการนาวสดมาจดประกอบในทางการแปรสภาพ และในทางสรางสรรค ใหออกมามสภาพเปนรปแบบตามทตองการได

ซงมความเปนไปไดทางเทคนคการดาเนนงานทางศลปะ คอ การนาเอาวสดมาสรางสรรคดดแปลงใหเปนผลงานทมความสวยงาม โดยอาจแบงไดเปน 2 เทคนคการดาเนนงาน คอ

3.1 วธการทางบวก (Addtive process) คอ พจารณาวสดใดๆเปนวสดหลก จากนนนาวสดอนๆซงเปนวสดยอยมาเพมเขาเพอใหเปนภาพสวนรวม เชน การระบายสลงบนกระดาษ การปะตดวสดลงบนพนกระดาน การพอก การปน การเคลอบ การถาย เปนตน ลงบนพนระนาบวสดหลกใดๆดงน เปนตน

3.2 วธการทางลบ (Subtractive process) คอ การแปรสภาพทางกายภาพของวสดหลก โดยการเอาสวนยอยออกจากสวนรวม เชน การขด การแกะสลก การกรด เปนตน วธนนยมใชกบวสดทไมแขงมากนก เชน ไม กระจก หนออน หรอ แผนโลหะ เปนตน

25

5.4 ควำมเขำใจในกำรใชวสดทำงศลปะ วสดศลปะ หมายถง วสดใดๆทสามารถนามาปรบประยกต ใชสรางสรรคดวยเทคนควธการ

ทางศลปะ เพอแสดงรป ลวดลาย เปนเนอหาเรองราวทมความสวยงาม แปลกตา นาทง โดยไมจากดชนด หรอประเภทของวสดดบ

จากขอความขางตนจะเหนไดวา วสดทางศลปะนนไมถกจากดดวยคณสมบต ลกษณะ ชนด หรอประเภท แตสามารถนาวสดใดๆ กไดมาปรบประยกตใชใหเกดเปนสนทรยภาพ ตามการสรางสรรคของผสรางงาน โดยอาจแบงวสดทางสนทรยออกเปน 2 ลกษณะการใชสรางงาน คอ

1.วสดทใชปรบประยกตเปนพนภาพ คอ วสดทมลกษณะพนผวเปนแผนระนาบ สามารถสรางสรรครปหรอลวดลาย แสดงเนอหาเรองราวลงบนบรเวณพนทวางบนระนาบนนๆได วสดพนภาพอาจเปนแผนกระดาษ แผนกระดาน แผนพลาสตก แผนกระจก แผนโลหะ ผนงปน และอนๆ

2. วสดทใชปรบประยกตเปนวตถดบ เครองมอ หรอ อปกรณในการสรางภาพ คอ วสดนามาใชสรางภาพลงบนพนระนาบ เชน รงควตถชนดตางๆ ทงทเปนสารธรรมชาต หรอ สารสรางสงเคราะห กรดกดโลหะและอโลหะ วสดปลายแหลม เครองถายเอกสาร พกน กลองถายรป และอนๆ

5.5 หลกกำรพจำรณำเลอกใชวสดในกำรสรำงภำพ วสดทใชในการสรางภาพ จะตองมคณสมบตทางกายภาพสอดคลองเหมาะสมตอการจด

ประกอบเขากบวสดพนภาพ ซงการสรางภาพในงานศลปะสวนใหญ วสดทใชมกเปนรงควตถประเภทตางๆ คอ วสดประเภทสทกชนดทงสจากวตถธรรมชาตและสสงเคราะห ทงทผลตขนเพอใชในวงการศลปะ เชน สนา สนามน สเทยน สไม สฝน สชอลก เปนตน หรอสทผลตขนเพอใชในวงการหรอการอนๆ เชน สยอมผา สจากยาทาเลบ สจากลปสตก เมดโฟมส กากเพชรส สจากทอพวซ เปนตน

ซงคณสมบตทางกายภาพของสแตละชนด แตละประเภทจะแตกตางกนออกไป สงผลใหวธการนามาใชกตางกน ความรสกทเกดจากการรบรกตางกน แมคณสมบตทางกายภาพและคณสมบตทางความรสกของสแตละชนดจะมความหลากหลาย การเลอกนามาใชเพอสรางภาพมหลกพจารณาโดยรวม ดงน

1. สามารถใชแทนคาสในรปและพนได 2. สามารถแทนคานาหนกออนเขมของแสงเงาในภาพได 3. สามารถนามาสรางสสนแทนคาบรรยากาศในภาพได 4. สามารถนามาจดประกอบใหเกดเปนระยะมตในภาพได 5. คณสมบตทางกายภาพของสมความรสกสวยงามหรอแปลกตาเมอพบเหน 6. สามารถนามาใชจดประกอบลงบนพนภาพไดอยางเหมาะสมและมความคงทนตอการตด

ประกอบ

26

7. มการเปลยนแปลงคณสมบตทางกายภาพและทางเคมนอยทสด หรอไมมการเปลยนแปลงเลย

8. อนๆ หลกในการพจารณาเลอกวสดเพอสรางภาพศลปะทยกมาน เปนเพยงแนวทางหนงเทานน ซง

แตละบคคลยงอาจมเกณฑเฉพาะ สาหรบการพจารณาเลอกวสดมาใชในการสรางภาพอกมากมาย เชน ความรสกชอบ ถกใจ ความถนดชดเจนคนเคย หรออยากทดลอง เปนตน ในวสดประเภทสชนดตางๆนน อาจมคณสมบตสอดคลองกบเกณฑในการพจารณาเพยงขอใดขอหนง กสามารถนามาปรบประยกตใชในการสรางภาพได โดยไมจาเปนตองตามเกณฑทกขอ แตทสาคญจะตองมความสวยงามหรอแปลกตาหลงนามาสรางเปนภาพแลว เพราะคณลกษณะทสาคญของงานศลปะกตองมความสวยงามนนเอง

5.6 หลกกำรพจำรณำเลอกวสดใชเปนพนภำพ พนภาพโดยทวไปมกเปนพนระนาบทมผวแบบเรยบ ใชเปนทสาหรบใหวสดประเภทสยดเกาะ

ซงเปนเทคนคการดาเนนงานสรางภาพวธการทางบวก หรอใชเปนทสาหรบการสรางภาพดวยวธการทางลบ คอ การขด แกะ หรอกกเอาเนอวสดพนออกใหมลกษณะเปนตามรปทกาหนด

วสดทนามาใชเปนพนภาพมตงแต กระดาษ แผนกระจก แผนไม แผนโลหะ แผนพลาสตก และอนๆ การเลอกใชวสดชนดใดมาเปนพนภาพนนมหลกในการพจารณาโดยรวม ดงน

1.พนผววสดสามารถเปนทยดเกาะของวสดในการสรางภาพได 2.คณสมบตทางกายภาพของผวหรอเนนวสดเออตอการสรางสรรคเปนภาพ แสดงเนอหา

เรองราวอยางเหมาะสม สอดคลอง 3.เนอวสดหรอพนผวมสสน ลวดลาย สวยงามแปลกตา หรอใชวสดในการสรางภาพ

ดาเนนการดวยเทคนควธใดๆแลว ไดภาพทดสวยงาม แปลกตาได 4.เนอวสดพนสามารถปดกน เคลอบทบดวยวสดอนใหเหมาะสมสวยงามตอการสรางภาพได 5.เนอวสดมความคงทน แขงแรง ทาใหภาพทสรางอยไดยาวนาน 6.เนอวสดมความพรอมรบวสดในการสรางภาพชนดตางๆ ตลอดจนเทคนควธการตางๆให

เปนรปแบบตามตองการได 7.อนๆ

6. เทคนคทำงศลปะ ( Art Techniques) เทคนคทางศลปะ คอ วธการจดวสดประกอบเขาดวยกนใหเปนภาพทสวยงาม ตาม

หลกเกณฑทางศลปะ โดยทวไปการจดวสดใดๆ เขาดวยกนเปนภาพผลงานทางศลปะ จะตองมพนฐานความร 2 ประการ คอ

27

1. พนฐานความรเกยวกบคณสมบตทางกายภาพของวสด เปนความรทใชประกอบในการเลอกพจารณานาวสดตางๆ นามาสรางสรรคเปนภาพผลงาน คณสมบตเหลาน ไดแก ความแขง ความออน ทบ เหนยว แผน เกลด เมด เสน หนา บาง เปนตน ซงคณลกษณะเหลานสามารถนามาจดองคประกอบเขาดวยกนใหเหมาะสมได โดยอาศยพนฐานความร คณสมบตทางกายภาพของวสด สวนหลกในการจดองคประกอบใหเปนภาพทมความสวยงามนน จาเปนจะตองใชเกณฑขอตกลงในทางศลปะเปนแนวทางปฏบต

2. พนฐานความรเกยวกบหลกเกณฑทางศลปะ คอ รเกยวกบขอกาหนด ทวางไวเปนหลกเพอใชเปนแนวทางในการจดสวนประกอบ และคณสมบตทางกายภาพของวสดเขาดวยกน ใหเปนภาพทมความสวยงาม ตามกาหนดนน ซงไดแก

- เอกภาพ คอ ความเปนอนหนงอนเดยวกน ความกลมกลนเขาดวยกนได โดยการเชอมโยงสมพนธหรอประสานกนอยางเปนระเบยบขององคประกอบตางๆ ทนามาจดเขาดวยกนใหดแลวเกดความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนในผลรวมของภาพ

- ความสมดล เปนคณลกษณะทสาคญของภาพ โดยทวไป หมายถงการถวงนาหนกหรอแรงปะทะทเทากน แตในทางการจดองคประกอบทางศลปะอาจมความหมายรวมไปถงความประสานกลมกลน ความพอเหมาะพอดของประกอบสวนตางๆในภาพผลงานแตละชน

- จดสนใจ คอ บรเวณหรอตาแหนงทไดรบการเนนใหโดดเดนสะดดตา หรอเนนใหมความสาคญกวาบรเวณตาแหนงอน

หลกเกณฑหรอทฤษฎเบองตนทางศลปะน คอ แนวทางสาหรบผสรางงานและผด ใชเปนหลกในการสรางงาน และใชเปนหลกในการพจารณาคณคาของงานศลปะ แตหลกการเหลานมใชกฏเกณฑตายตวทตองปฏบตตามหมดทกกรณ เพราะการสรางสรรคเปนการออกแบบ เปนการแกปญหา ซงอาจตองมการเปลยนแปลงปรบปรง เพอใหงานชนนนๆ มคณคาตามเกณฑกาหนดของสากลหรอของผสรางงานเอง อกทงทฤษฎหรอกฎเกณฑตางๆ กมไดมความสมบรณอยไดดวยตวมนเอง สงเหลานเปนเพยงสงกระตน ใหสามารถมองเหนปญหาในการจดองคประกอบคณสมบตทางกายภาพของวสด หรอใหมองเหนความจาเปนในขณะปฏบตการสรางสรรคงาน ดงนนหลกเกณฑตางๆจงเปนเพยงโครงสรางความคดกวางๆโดยมความพงพอใจและทกษะของผสรางงานแตละคนเปนสงประกอบรวมทสาคญ ในการปฏบตการสรางสรรคงานแตละชน

6.1 เทคนคทำงศลปะกบฝมอทำงศลปะ การสรางงานศลปะในอดตทผานมา มงเนนฝกทกษะการใชมอเปนหลก เมอสามารถสรางงาน

ไดอยางคลองแคลววองไวและรวดเรว เพราะมความชานาญกจะไดรบการยอมรบวาเปนผทมฝมอทางศลปะ หลงจากเปนทยอมรบวาเปนผทมฝมอทางศลปะแลว เมอสามารถคดหาเทคนควธการสรางสรรคงานใหแปลกใหมไปจากเดมได กจะไดรบการยอมรบวามหวทางศลปะ หรอมพรสวรรคทาง

28

ศลปะ สวนผไมมความพากเพยรอดทนตอการฝกทกษะการใชมอสรางงาน ศลปะกจะถกมองวาไมมฝมอหรอไมมพรสวรรค สาหรบผทมความอดทนอดกลนกจะเพยรพยายามทมเวลา อทศชวตใหกบการสรางสรรคงาน จนกระทงงานทปรากฏมความวจตรพศดาร จนบางครงกดราวกบวามชวต เพราะเหตนจงมผสนใจฝกทกษะในการสรางงานศลปะนอย

สวนเทคนคทางศลปะ คอ กรรมวธในการสรางงานทรวบรด งาย ไดผลกวาการสรางดวยฝมอ ซงตองประกอบดวยเครองชวย นนคอ อปกรณ และวสดสงเคราะห ตลอดจนขนตอนการสรางงานทงาย ลดทอนความซบซอนลง และเปนเทคนคใหมๆในการสรางงานศลปะเปนผลมาจากความกาวหนาทางอตสาหกรรมการผลต เกดความสะดวกแกผทสนใจทจะนามาใชชวยประกอบสรางงานศลปะ ทาใหผสนใจเกดความรสกวา การสรางงานศลปะสามารถสรางได แมวาไมมฝมอหรอพรสวรรค ขอใหรเทคนคและวสดนน กสามารถสรางงานไดในระดบหนงทตนพงพอใจได (ประเสรฐ ศลรตนา, 2545:6-12) 7. องคประกอบศลป

องคประกอบศลปเปนวชาพนฐานทสาคญ เปนโครงสรางหลกหรอแกนของศลปะทกประเภท สาหรบผทเรมศกษาศลปะเบองตน จาเปนอยางยงตองเรยนรหลกขององคประกอบศลป เพอใหเกดความเขาใจ และนามาใชเปนหลกการออกแบบสรางสรรค หรอการจดวางสวนประกอบตางๆภายในงานศลปะใหเกดความเหมาะสม

หลกขององคประกอบศลป เปนหลกเกณฑทสามารถยดหยนได ไมไดกาหนดเปนกฏเกณฑทตายตว การจดระเบยบภายในผลงานศลปะ สามารถปรบเปลยนไดตามเหตผล เพราะการสรางสรรคองคประกอบทางศลปะ เปนกระบวนการแกปญหาทางดานความงามของศลปะแตละสาขาโดยตรง (เทยนชย ตงพรประเสรฐ, 2540:2)

ทศนธาต หมายถง สวนประกอบสาคญพนฐานของการสรางผลงานทศนศลปนน คอ สวนประกอบตางๆททาใหเกดผลงานทางจตรกรรม (Painting) ประตมากรรม (Sculpture) และการออกแบบสถาปตยกรรม (Architecture) (วฒ วฒนสน, 2539:40)

ทศนธาต ประกอบดวยสวนสาคญพนฐาน ดงตอไปน คอ 1. จด (Point) หมายถง สวนทเลกทสดมมตเปนศนย และเปนพนฐานเบองตนทสดในการ

สรางสรรคงานทางทศนศลป (สมภพ จงจตตโพธา, 2552:26) ชะลด นมเสมอ (2551:28) ไดใหความสาคญของจดวา กอนเรมทศนธาตอนๆ จะขอกลาวถง

จดเสยกอน เพราะจดเปนธาตเบองตนทสดของการเหนจดมมตเปนศนย ไมมความกวาง ความยาว หรอลก เปนธาตทไมสามารถจะแบงออกไดอก เปนสงทเลกทสดทใชสรางรปทรงและสรางพลงเคลอนไหวของทวางขนในภาพได (วฒ วฒนสน, 2539:41)

29

2. เสน (Line) คอ จดหรอเสนประทตอเนองกนไป จนสามารถแสดงทศทาง เชน แนวตง แนวนอน หรอ โคงงอเปนรปตางๆได เสนมอยหลายชนด ไดแก เสนตรง เสนโคง เสนตง

เสนขนตนทเปนพนฐานจรงๆม ๒ ลกษณะ คอเสนตรง กบเสนโคง เสนทกชนดเราสามารถจะแยกออกเปนเสนตรงกบเสนโคงไดทงสน เสนลกษณะอนๆทเราเรยกวา เสนขนท 2 ลวนเกดจากการประกอบกนขาวของเสนตรงและเสนโคง เชน เสนตรงแลวโคงสลบกน เสนฟนปลาเกดจากเสนตรงมาประกอบกน เสนโคงประกอบเขาดวยกนจะไดเสนลกคลนหรอเสนเกลดปลา เสนโคงทตอเนองโดยมแรงผลกดนใหถางออกสมาเสมอจะเปนวงกนหอย เปนเสนพลงของจกรวาลทเหนไดจากกลมดาว นาวน (ชะลด นมเสมอ, 2542:31)

3. รปราง (Shape) คอ เสนนอกรอบ (Outline) ของสงหนงสงใด ซงเกดจากการประกอบกนของเสนเปนภาพ 2 มต มแตความกวางและความยาว จากการประกอบกนของเสนเปนภาพ 2 มต มแตความกวางและความยาว

4. รปทรง (Form ) คอ โครงสรางทปรากฏแกสายตาในลกษณะ 3 มต ทรวมทงรปภายนอกและรปภายใน กนเนอทและมปรมาตร โดยสามารถแบงประเภทของรปทรงเปน 2 ประเภท คอ

4.1 รปทรงทเกดขนจากการลอกเลยนแบบธรรมชาต (Natural Form) 4.2 รปทรงทมนษยสรางขน (Invented Form) 5. นาหนกออน แก ของแสงและเงา (Value) คอ ความสมพนธของแสง เงา แทนคาบรเวณ

แสงดวยสขาวและเพมความเขมไปเรอยๆจนถงบรเวณเงามดสนทดวยสดา 6. ทวาง (Space) คอ บรเวณทไมมขอบเขต ไมสามารถจากดรปทรงได หรอบรเวณวางทเปน

รปทรงภายในขอบเขตของมวล ทวางมทง มต คอพนผวทแสดงความกวางและความยาว และทวาง มต คอพนผวทมความกวาง ความยาว และความหนา หรอความลก หรอระยะหางจากมวลหนงกบอกมวลหนง

7. ส (Color) เปนทศนธาตหนงทสาคญซงมผลตอการรบรของมนษยเปนอยางมาก สสามารถเสรมสรางและเปลยนแปลงอารมณ ความรสกของมนษยไดอยางรวดเรว ทงน เพราะวาสมผลเกยวพนกบทศนธาตทกอยางทประกอบเปนภาพ กอใหเกดอทธพลเหนอจตใจและกอใหเกดความรสกในดานตางๆได

8. พนผว (Texture) หมายถง พนผวของวสดทใชในงานศลปะ มความสาคญตอความงามในดานสนทรยภาพ ลกษณะของพนผว คอ ลกษณะชองบรเวณพนผวของสงตางๆทสามารถจบตองหรอมองเหนแลวมความรสกวา เรยบ หยาบ ขรขระ เปนเสน เปนจด เปนตน (วฒ วฒนสน , 2539 :57-127)

30

7.1 หลกกำรจดองคประกอบศลป หลกการจดองคประกอบศลป หรอการประสานองคประกอบ เปนกลวธสาคญในการ

สรางสรรคงานทศนศลป โดยนาสวนประกอบทางศลปะ ไดแก เสน ส นาหนก รปราง รปทรง พนผว เปนตน โดยนามาจดระเบยบใหเกดการประสานกนเปนอนหนงอนเดยวกนและเกดจดเดนนาสนใจซงมหลกการดงตอไปน

1. เอกภาพ (Ulity) หมายถง การจดองคประกอบหรอการประสานกนของสวนตางๆทางศลปะ ใหเปนอนหนงอนเดยวกนและมความสมบรณในตว โดยการถายทอดเปนผลงานทางทศนศลป ดวยกระบวนการทางศลปะ หรอการออกแบบทกสาขา

สวนประกอบททาใหเกดเอกภาพ พจารณาจากสงตางๆเหลาน 1.การขดแยง (Opposition) 2.การประสาน (Transition) โดยวธการเปนตวกลาง และการซา 2. ความสมดล (Balance) หมายถง การจดโครงสรางของภาพใหเกดความสมดล หรอความ

เทากน ทงนความสมดลในทางศลปะอาจเกดจากการจดรปราง รปทรง ส ลกษณะผว เปนตน ใหเกดความเทากนตามความรสก โดยการแบงภาพ หรอผลงานศลปะดวยเสนกงกลางหรอ เสนแกน ออกเปน 2 สวน แลวเปรยบเทยบนาหนกความสมดลดวยสายตาตามความรสกเปนหลก

ความสมดลแบงออกได 3 ประเภท ไดแก 1. ความสมดลแบบสองขางเทากน 2. ความสมดลแบบสองขางไมเทากน 3. ความสมดลแบบตาชงจน 5. ความเคลอนไหว (Movement) หมายถง การเคลอนไหวทเกดขนจากความรสกทางการ

เหน ซงเปนการแสดงใหเหนเพยงลกษณะทาทางทปรากฏขนในความรสกดวยการลวงตา ประเภทของความเคลอนไหวม 2 ประเภท 1. ความเคลอนไหวลวง (virtual Movement) คอ ความรสกเคลอนไหวท เกดขนจาก

ความรสกทางการเหน ในลกษณะรปแบบทเกดขนดวยการลวงตา 2. การเคลอนไหวจรง (Real Movement ) การเคลอนทของวตถจากจดหนงไปยงอกจด

หนง ซงสามารถรบรไดดวยการมองเหน และสามารถเรยนรไดดวยการสมผส โดยเกยวของกบเวลาและบรเวณวาง 4. ความกลมกลน (Harmony) หมายถง ความประสานใหเกดความกลมกลนเปนพวกหรอเปนหมระหวางภาวะความเหมอน และการตดกนเขาดวยกน หรอเปนการผสมผสานจดตางใหเกดความลงตว ไมทาใหรสกเหมอนกนจนเกนไป หรอตดกนจนเกนงาม

31

ความกลมกลนแบงออกไดเปน 2 ลกษณะ 1. ความกลมกลนของประโยชนใชสอย คอ ความกลมกลนระหวางวตถสองอยางทม

รปลกษณแตกตางกน แตอยดวยกนไดแบบลงตว 2. ความกลมกลนของสวนประกอบทางศลปะ คอ เปนการนาสวนประกอบทางศลปะทม

ความคลายคลงกนในรปลกษณะตางๆมาจดวางในกลมเดยวกน เพอใหเกดความเปนระเบยบและกลมกลนกน

5. จงหวะ (Rhythm) การซาทมระยะหางเปนระเบยบ ตอเนองเชอมกนเปนลกโซ อาจเกดจากการจงวางรปรางและรปทรง

รปแบบของจงหวะแบงออกได 4 ลกษณะ 1. การจดจงหวะแบบซากน คอ การจดองคประกอบตางๆ เชน เสน รปราง รปทรง นาหนก

หรอ ทศทาง ทมลกษณะเหมอนกน และชวงจงหวะซากน 2. การจดจงหวะตอเนอง คอ การจดจงหวะขององคประกอบในลกษณะสลบกน เพอ

ตองการแกความเบอหนายจากการซาซาก เชน การสลบกนระหวางวงกลมกบสามเหลยม 3. การจดจงหวะแบบพฒนา คอ การจดจงหวะขององคประกอบทมการเปลยนแปลงจาก

หนวยหนงไปอกหนวยหนงทละนอย 4. การจดจงหวะแบบเลอนไหล คอ การจดจงหวะขององคประกอบ ในลกษณะการ

เคลอนไหวทมจงหวะสมพนธตอเนองกน เชน การเคลอนไหวของคลนนาหรอคลนทะเล เปนตน 5. ความผนแปร (Variety) หมายถง การเปลยนแปลงรปลกษณะของสวนประกอบสาคญทาง

ศลปะอยางคอยเปนคอยไป โดยแปรเปลยนไปในทางตดกน ทาใหเกดความนาสนใจและมชวตชวา ความผนแปรในงานศลปะแบงออกได 1. ความผนแปรของเสน 5. ความผนแปรของส 2. ความผนแปรของรปราง 6. ความผนแปรของพนผว 3. ความผนแปรของรปทรง 7. ความผนแปรของจงหวะ 4. ความผนแปรของนาหนก 8. ความผนแปรของทศทาง 7. ลวดลาย (Pattern) หมายถง สวนประกอบของการออกแบบ โดยมสวนซาๆกนเปน

จงหวะ เปนแนวตอเนองกน ทาใหผลงานเกดความกลมกลน 8. การซา ( Repetition ) หมายถง การกระทาหรอการสรางสงใดสงนงซากนมากกวา หนวย

ขนไป เชน การซาของรปราง รปทรง นาหนก ส เปนตน การซาสามารถแบงลกษณะออกไดดงน 8.1 การซาแบบทเหมอนกนทกประการ เปนการซาขององคประกอบทมรปแบบเหมอน

ตนฉบบ

32

8.2 การซาแบบทคลายกน เปนการซาของสงทคลายกน ดผวเผนอาจจะเหมอนกน การซาแบบนดนาสนใจกวาการซาเหมอนกนทกประการ

8.3 การซาแบบสลบดาน เปนการซาของสงทเหมอนกน แตสลบดานขวาเปนซาย หรอจากสขาวเปนสดา สลบตอเนองกน

8.4 การซาแบบลดหลน เปนการซาในลกษณะเปลยนแปลงทละนอย เชน การเปลยนแปลงจากนาหนกเขมไปออน

8.5 การซาเปนจงหวะตอเนอง เปนการซาของสงทเหมอนกนสลบกนไปมาอยางตอเนอง เชน การซาของลายแบบทหนงกบแบบทสองสลบกนไปเรอยๆ

8.6 การซาแบบไมเปนจงหวะ เปนการซาของสงทไมเหมอนกน ทถกจดวางอยางอสระในทศทางเดยวกน

9. การลดหลน (Gradation) หมายถง การจดลาดบขนขององคประกอบใหเกดการลดหลนเปลยนแปลงตามลาดบทละเลกทละนอย เชน จากเขมไปสออน จากใหญไปสเลก เปนตน

10. ทศทาง (Direction) หมายถง การกาหนดแนวทางหรอลกษณะทมงแสดงเหนถงแนวทาง หรอทศทาง การเคลอนไหวขององคประกอบทางศลปะ จากตาแหนงหนงไปยงอกตาแหนงหนง โดยมผลทาใหผดนนเกดความเคลอนไหวทางสายตาไปสทศทางทศลปนไดจดวางไว

7.2 กำรจดโครงสรำงของภำพ การจดโครงสรางภาพ หมายถง วธการทจะนารปตางๆมาจดเขาดวยกนบนพนระนาบ ซงเปน

แนวทางสาหรบผศกษางานศลปะทงแบบ 2 มต และ 3 มต รวมไปถงการใชเปนหลกในการออกแบบและพจารณางานศลปะ ซงสามารถแยกเนอหาของการจดโครงสรางของภาพไดดงน

1. สวนประกอบของภาพ ประกอบดวยสวนประธานและสวนรอง 1.1 สวนประธาน (Subject ) หมายถงสวนทเราใหความสาคญในการเขยนภาพและการ

ออกแบบ เพราะเปนสวนทตองการจะเนนใหเปนจดสนใจ 1.2 สวนรอง (Sub ordination) จะเปนสวนรองทมหนาทเสรมอยรอบๆ เพอเนนตวประธาน

ใหเดน และเกดความสาคญมากขน ภาพทมวตถอยในภาพเพยงชนเดยว จะทาใหภาพเกดพนทวางมาก แตถามสวนประกอบยอยๆเขาไปเสรมในภาพ จะทาใหภาพมชวตชวา เกดความงามและนาสนใจ

2. การวางจดเดน จดเดน (Dominance) หมายถง สวนทสาคญมความโดดเดน ชดเจน และสะดดตาเปนแหง

แรกในการรบรดวยการมอง จดเดนอาจเกดขนไดจากเนน จากองคประกอบทสาคญของศลปะ เชน รปราง รปทรง ส ขนาด พนผว นาหนก เปนตน

33

2.1 จดเดนของงานศลปะ (Dominance) เกดขนจากการเนนหรอสงเสรมสวนมลฐานอนๆ การยาใหเกดจดเดนในงานศลปะนเปนสงสาคญในการออกแบบมาก เพราะจะเปนตวเรยกรองความสนใจและความนาดได

2.2 ตาแหนงการวางจดเดน ตามปกตสายตาของมนษยมกจะมองผลงานภาพในกรอบสเหลยมบรเวณกงกลางของภาพ เพราะเราเคยชนกบสงทอยตรงขางหนาเวลาถายภาพ หรอมองกลองสองทางไกล จดโฟกส หรอจดเพงจะอยตรงกลางเสมอ

3. การเนน (Emphasis) หมายถง การกระทาหรอความพยายามในการกาหนดใหภาพหรอผลงานทางศลปะ เกดความเดน เกดความสงางาม เปนจดรวมของความสนใจ มความพเศษโดดเดนและแตกตางไปจากสวนอนๆ (สมภพ จงจตตโพธา, 2554:115-212)

การเนนแบงออกไดหลายลกษณะดงน 1. การเนนดวยการตดกน 2. การเนนดวยเสนนาสายตา 3. การเนนดวยขนาด 4. การเนนดวยกรอบ 5. การเนนดวยการแยกตวออกไป

บทท 3 วธกำรด ำเนนกำรวจย

จากการศกษาคนควา หวขอ ศลปะสอผสม : เสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ ผศกษาไดดาเนนการศกษาตามขนตอนดงตอไปน

ขอบเขตแนวควำมคดในกำรสรำงสรรคงำน

ศกษาขอมล ภาพตวอยางผเสอและลวดลาย

Sketch แบบรางคราวๆจนกระทงไดแบบจรง

เกบรายละเอยดใหสมบรณ

ศกษาวสดอปกรณ ศกษาวธการวาดเสนของลวดลาย

ขอมลทวไปเกยวกบผเสอและลวดลาย

เตรยมวสดอปกรณ พรอมกบภาพบนผา

สรางสรรคผลงาน

ตดผาตามขนาดทตองเพอขยายแบบราง

ลงส

รางแบบลงบนผาดวยสไม ตามแบบภาพสเกต

ลงสพนหลงตามแบบสเกต

ชนงานเสรจสมบรณ

35

ค ำอธบำยประกอบแผนผง : อนดบแรกจะเรมจากการศกษาขอมลเกยวกบผเสอและลวดลายผาปาเตะ คอขอมลภาพ วธการวาดลวดลาย พรอมทงศกษาเกยวกบวสดทจะนามาใชในการสรางสรรคงาน และเนอหาสวนทเปนขอความวาเปนอยางไร เพอนามาเปนแนวคดทจะนาไปสการสรางสรรคเปนผลงาน จากนนกรวบรวมขอมลทไดจากการศกษา นามาสการส เกตแบบรางหลายๆแบบและมาสการสเกตแบบรางจรงทพรอมจะสรางสรรคชนงาน เพอเปนแบบรางไปสการทาชนงานจรง

แผนกำรด ำเนนกำรศกษำคนควำ

ดานวสด

รปแบบผลงาน

ดานรปแบบ

ดานกลมเปาหมาย

เฟรมผาใบ สอะครลค ผาคอตตอน

พกน จานส กรรไกร กาวลาเทกซ

ตะปหมด เพชรปลอม ทรายส

ไหมด า กระดม ลกปด ปากกาสอะครลค

รปทรงอสระ

มงเนนวยทก าลงศกษาอย

ดานเทคนค

นกลมเปาหมาย

การบบส , บบกาว

การเพนทลวดลายผาปาเตะ

การโรยทรายส

ดานเครองมออปกรณ

นกลมเปาหมาย

พนฐานของทองถนและวสดสงเคราะห

ลวดลายผาปาเตะ

สรางสรรคเปนผลงาน

การปกตะปหมด

การแปะเพชรปลอม

การเดนเสนไหม

การตดกระดม

36

ค ำอธบำยประกอบแผนผง : จากรปทรงของผเสอและลวดลายผาปาเตะทใชสวมเปนเครองแตงกายและประดบตกแตงสถานทตางๆของมสลมสามารถนามาสรางสรรคชนงานในรปแบบศลปะสอผสมได โดยการกาหนดรปแบบในดานตางๆไมวาจะเปนดานรปแบบ กจะเปนในลกษณะตามรปทรงผเสอ โดยมวสดตะปหมด เพชรปลอม ทรายส ไหมดา กระดม ลกปดทเปนวสดหลก และกาหนดกลมเปาหมายพรอมกบเตรยมพวกเครองมออปกรณตางๆทจะนามาสรางสรรคสรางสรรคชนงาน

กระบวนกำรสรำงสรรคผลงำน

1. ศกษาภาพตวอยางของลวดลายผเสอ

ภาพประกอบท 3.1 ภาพตวอยางผเสอ ทมา : ผเสอ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : https://www.google.co.th/ผเสอ/image[5 เมษายน 2560]

ภาพประกอบท 3.2 ภาพตวอยางลวดลายผาปาเตะ ทมา : ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก :

https://www.google.co.th/ลวดลายผาปาเตะ/image[5 เมษายน 2560]

37

ภาพประกอบท 3.3 ลกษณะของลายผเสอ ทมา : ผเสอ.(ออนไลน). ม.ป.ป.http://www.dnp.go.th/FOREMIC/Entomology/Web/Butterfly/Bf_name.html [5 เมษายน 2560]

ภาพประกอบท 3.4 ลกษณะของลายผเสอ ทมา : ผเสอ.(ออนไลน). ม.ป.ป.https://scontent-fbkk5-7.us-fbcdn.net/v1.jpg [5 เมษายน 2560]

ภาพประกอบท 3.5 ลกษณะของลายผเสอ ทมา : ผเสอ.(ออนไลน). ม.ป.ป.https://d2gg9evh47fn9z.cloudfront.net/800px_COLOURBOX3572027.jpg [5 เมษายน 2560]

38

ภาพประกอบท 3.6 ลวดลายผาปาเตะ

ภาพประกอบท 3.7 ลวดลายผาปาเตะ

39

ภาพประกอบท 3.8 ลวดลายผาปาเตะ ทมา : ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : http://fb1-n.lnwfile.com/_/n/_raw/vm/nq/of.jpg[5 เมษายน 2560]

ภาพประกอบท 3.9 ลวดลายผาปาเตะ ทมา : ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : http://www.shopvo.com/image/product/14o.jpg [5 เมษายน 2560]

40

ภาพประกอบท 3.10 ลวดลายผาปาเตะ ทมา : ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก :

http://www.shopvo.com/image/product/585o.jpg [5 เมษายน 2560]

ภาพประกอบท 3.11 ลวดลายผาปาเตะ ทมา : ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : https://i.pinimg.com/236x/76/7b/c1/767bc15789b60a99fc068a7008edf295.jpg

[5 เมษายน 2560]

41

ภาพประกอบท 3.12 ภาพราง

ภาพประกอบท 3.13 ภาพราง

42

ภาพประกอบท 3.14 ภาพราง

ค ำอธบำยประกอบแผนผง : เมอทาการศกษาขอมลเกยวกบผเสอและผาปาเตะแลว สามารถทาใหเกดความรมากยงขน ซงจะนาไปสกระบวนการของความคดและแนวทางในการออกแบบภาพราง เมอออกแบบภาพรางหลายๆแบบแลวทาใหเกดไอเดยและการตดสนใจไดวาจะเอารปแบบไหนมาทาเปนภาพรางจรงของผลงานทง 3 ชนเพอไปสการทางานจรง

แนวควำมคดในกำรสรำงสรรคงำน

แนวความคดในการสรางสรรคชนงานมาจากความงามของผเสอและลวดลายของผาปาเตะ ลกษณะของรปรางของลายทสอถงความเปนเอกลกษณของตวผเสอและลวดลจงทาเกดแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน

ผเสอเปนแมลงชนดหนงทอยในธรรมชาตมลาตว ปกและขา ซงปกจะมสสนทหลากหลาย สวยงามสะดดตาและอกทงลวดลายทเกดขนบนปกผเสอยงมความแปลกในทกๆ ชนดทไมเหมอนกน และ “ปาเตะ” เดมเปนคา ในภาษาชวาใชเรยกผาทมลวดลายเปนจด คาวา “ตก” มความหมายวาเลกนอย หรอจดเลกๆ มความหมาย เชนเดยวกบคาวา “ตรตกหรอตารตก” ดงนนคาวา “บาตก” จงมความหมาย เปนผาทมลวดลาย เปนจดดาง ซงทาใหเกดแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน ผลงานชนนแสดงใหเหนถงความสวยงาม แปลกตาและแหวกธรรมชาต โดยการนาเอาลวดลายผาปาเตะมาละเลงในลวดลายของตวผเสอ

ในปจจบนจานวนผเสอลดนอยลงไปเรอยๆ และในบางชนดกใกลจะสญพนธ เมอเกดสงเหลานขนความหลากหลายในสสนและลวดลายกนอยลงตามไปดวย

43

วสดอปกรณ

1. แคนวาส ทรายส 2. เพชรปลอม ไหมจน ลกปดรปดอกไม 3. ตะปหมดกลม กระดมส 4. สอะครลค จานส พกน 5. มด กรรไกร

ขนตอนในกำรสรำงสรรคผลงำน

ภาพประกอบท 3.15 เตรยมผา ลงมอรางภาพบนผา

ภาพประกอบท 3.16 เตรยมผา ลงมอรางภาพบนผา

ภาพประกอบท 3.17 ลงสลวดลายตามแบบ เสรจกตดไปแปะบนเฟรม

44

ภาพประกอบท 3.18 ทาพนหลงเฟรมตามแบบ พรอมทตวผเสอ ตกแตงดวยเพชร เกบเสนดวยไหมจน และพนสลายผาปาเตะเพมเตมทพนหลง

ภาพประกอบท 3.19 ตกแตงเพมเตมดวยตะปหมดกลม และกระดม

45

ภาพประกอบท 3.20 ตกแตงเพมเตมดวยตะปหมดกลม และกระดม โรยทรายส

ภาพประกอบท 3.21 ชนงานเสรจสมบรณ

46

บทท 4

กำรวเครำะหผลงำนสรำงสรรค

จากการศกษาคนควาผลงานศลปะนพนธในหวขอ ศลปะสอผสม : เสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ ผศกษาไดทาการวเคราะหผลงานสรางสรรค ใน 3 หวขอ ดงน

1. การวเคราะหเนอหา 2. การวเคราะหรปแบบ 3. การวเคราะหกลวธ

ผลงานศลปนพนธชนท 1

ประเภทงำน : ศลปะสอผสม

ชอผลงำน : เสนหผเสอ 1 เทคนค : ปะตดและสอะครลค ขนำด : 100 x 130 เซนตเมตร.

47

วเครำะหเนอหำ : เปนเนอหาทถายทอดถงเสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ ทดสะดดตาทงในเรองของสทหลากหลายและลวดลายทแปลกตาแตกตางกนไป ความงามของเสน สผเสอทบงบอกถงสสนและลกษณะความแตกตางของชนดผเสอ ซงผลงานชนนแสดงใหเหนถงความสวยงาม แปลกตาและแหวกธรรมชาต โดยการนาเอาลวดลายผาปาเตะมาละเลงในลวดลายของตวผเสอ สรางสรรคชนงานโดยใชเทคนคศลปะสอผสม ผสมผสานดวยวสดทมความหลากหลาย วเครำะหรปแบบ: รปแบบงานเปนลกษณะกงนามธรรม 2 มต บนเฟรมผาใบ โดยเนนการนาวสดมาใช เปนการ นารปรางรปทรงอสระของลวดลายบนปกผเสอมาจดวาง และนาลวดลายของผาปาเตะมาจดวางในลวดลายของผเสอ มการใชสทตดกน เพอใหเหนถงความแตกตางทเขากนไดอยางมสสน และการใชวสดอปกรณมาตกแตง ผานการใชเทคนคทางศลปะมาถายทอดในรปแบบใหม วเครำะหกลวธ : ใชเทคนคสอผสม มวสดหลกเปนผา ตะปหมดกลม เพชรปลอม กระดมส ทรายส ไหมจน ใชสอะครลค งานเพนทลวดลายผาปาเตะบนผา แลวจงไปแปะบนผาใบอกท สรางสรรคผลงานโดยการใชสทมสสน ผานการจดองคประกอบศลปของรปทรงใหเกดความงดงามโดยผานเทคนคเพนท และใชวสดตางๆ โดยสรางสรรคภาพในลกษณะภาพนนขนจากฐานของงาน

48

ผลงานศลปนพนธ ชนท 2

ประเภทงำน : ศลปะสอผสม ชอผลงำน : เสนหผเสอ 2 เทคนค : ปะตดและสอะครลค ขนำด : 100 x 130 เซนตเมตร.

วเครำะหเนอหำ : เปนเนอหาทถายทอดถงเสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ ทดสะดดตาทงในเรองของสทหลากหลายและลวดลายทแปลกตาแตกตางกนไป ความงามของเสน สผเสอทบงบอกถงสสนและลกษณะความแตกตางของชนดผเสอ ซงผลงานชนนแสดงใหเหนถงความสวยงาม แปลกตาและแหวกธรรมชาต โดยการนาเอาลวดลายผาปาเตะมาละเลงในลวดลายของตวผเสอ สรางสรรคชนงานโดยใชเทคนคศลปะสอผสม ผสมผสานดวยวสดทมความหลากหลาย วเครำะหรปแบบ : รปแบบงานเปนลกษณะกงนามธรรม 2 มต บนเฟรมผาใบ โดยเนนการนาวสดมาใช เปนการ นารปรางรปทรงอสระของลวดลายบนปกผเสอมาจดวาง และนาลวดลายของผาปาเตะมาจดวางในลายบนตวผเสอ มการใชสทมสสนและการใชวสดอปกรณมาตกแตง ผานการใชเทคนคทางศลปะมาถายทอดในรปแบบใหม วเครำะหกลวธ : ใชเทคนคสอผสม มวสดหลกเปนผา ตะปหมดกลม เพชรปลอม กระดมส ทรายส ไหมจน ใชสอะครลค งานเพนทลวดลายผาปาเตะบนผา แลวจงไปแปะบนผาใบอกท สรางสรรคผลงานโดยการใชสทสสน ผานการจดองคประกอบศลปของรปทรงใหเกดความงดงามโดยผานเทคนคเพนท และใชวสดตางๆสรางสรรคภาพในลกษณะภาพนนขนจากฐานของงาน

49

ผลงานศลปนพนธ ชนท 3

ประเภทงำน : ศลปะสอผสม ชอผลงำน : เสนหผเสอ 3 เทคนค : ปะตดและสอะครลค ขนำด : 100 x 130 เซนตเมตร.

วเครำะหเนอหำ : เปนเนอหาทถายทอดถงเสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ ทดสะดดตาทงในเรองของสทหลากหลายและลวดลายทแปลกตาแตกตางกนไป ซงเปนการนารปรางของผเสอมาจดวาง โดย การใชเสนทมความหนาตางกน และสในลกษณะทตดกน แตกยงมความเปนโทนเดยวกน เพอใหมสสน ความงามของเสน สผเสอทบงบอกถงสสนและลกษณะความแตกตางของชนดผเสอ ซงผลงานชนนแสดงใหเหนถงความสวยงาม แปลกตาและแหวกธรรมชาต โดยการนาเอาลวดลายผาปาเตะมาจดวางในลวดลายของตวผเสอ สรางสรรคชนงานโดยใชเทคนคศลปะสอผสม ผสมผสานดวยวสดทมความหลากหลาย วเครำะหรปแบบ : รปแบบงานเปนลกษณะกงนามธรรม 2 มต บนเฟรมผาใบ โดยเนนการนาวสดมาใช เปนการ นารปรางรปทรงอสระของลวดลายบนปกผเสอมาจดวาง และนาลวดลายของผาปาเตะมาจดวางในลวดลายของผเสอ มการใชสในลกษณะทตดกน แตกยงมความเปนโทนเดยวกน เพอใหมสสนและการใชวสดอปกรณมาตกแตง ผานการใชเทคนคทางศลปะมาถายทอดในรปแบบใหม วเครำะหกลวธ : ใชเทคนคสอผสม มวสดหลกเปนผา ตะปหมดกลม เพชรปลอม กระดมส ทรายส ไหมจน ใชสอะครลค งานเพนทลวดลายผาปาเตะบนผา แลวจงไปแปะบนผาใบอกท สรางสรรคผลงานโดยการใชสทสสน ผานการจดองคประกอบศลปของรปทรงใหเกดความงดงามโดยผานเทคนคการเพนท และใชวสดตางๆสรางสรรคภาพในลกษณะภาพนนขนจากฐานของงาน

50

บทท 5 สรปผล ปญหำ และขอเสนอแนะ

การศกษาคนควา หวขอ ศลปะสอผสม : เสนหผเสอดวยลวดายผาปาเตะ ผสรางสรรคไดกาหนดการตามวตถประสงคไวดงน

1. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบผเสอและผาปาเตะ 2. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบงานศลปะสอผสม 3. เพอสรางสรรคผลงานศลปะ เทคนคศลปะสอผสม

สรปผลกำรศกษำและสรำงสรรค ผลจากการการศกษาขอมลเกยวกบเสนหของผเสอดยลวดลายผาปาเตะ สรปไดวา ผเสอเปน

แมลงทไดขนชอวามปกแสนสวย จดเปน แมลงทสวยทสดในโลกมสสนสอด ประสานกนอยางงดงามมหลากสหลายลายเปนทนาอศจรรย อกทงลวดลายทเกดขนบนปกผเสอยงมความแปลกในทกๆ ชนดทไมเหมอนกน แตเมอเกดขนแลวตางกมความสวยงามในตวของมนเอง ทงนผเสอสามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ ไดแก ผเสอกลางวน (Butterflies) ทจะออกหากนในเวลากลางวน และผเสอกลางคน หรอมอธ (Moths) ทจะออกหากนในเวลากลางคน

ผลการศกษาขอมลเกยวกบศลปะสอผสม (Mixed Media) สรปไดวา สอผสมเปนผลงานการนาสอและกลวธหรอเทคนคมาประกอบกนหลายประเภท เขาไปรวมกนอยดวยกนในผลงานศลปะตามเรองราวของผสรางสรรคผลงาน เปนทศนศลปทมรปแบบ 2 มต 3 มต ทงนยอมแลวแตเจตนาของศลปนและผลทไดรบจากงานชนนนเปนสาคญ แตกอาจมงานบางชน ซงมสอตางๆผสมกนในลกษณะทไมอาจแยกออกไดวาสอใดเดนกวา และเปนเจตนาของศลปนทจะใหเปนไปเชนนนดวย

จากการทผวจยไดศกษาและสรางสรรคผลงานศลปะสอผสมเสนหของผเสอดวยลวดลายผาปาเตะ บนเฟรมผาใบมาสรางเปนงานสรางสรรคโดยนาวสดมาถายทอดเปนชนงานรปแบบกงนามธรรม เกดเปนผลงานความงดงามทแตกตางและนาสนใจดวยเทคนคทหลากหลาย นาตนตาตนใจ แปลกใหมมากขน ซงผวจยไดสรางสรรคผลงานดวยเทคนคสอผสมทงหมดจานวน 3 ชน ทม ขนาด 100 x130 เซนตเมตร ประกอบดวย

ชนท 1 ชอภาพ “ เสนหผเสอ 1 ” เทคนค สอผสม (ปะตดและสอะครลค) ขนาด100 x130 เซนตเมตร รปแบบงานเปนลกษณะกงนามธรรม 2 มต บนเฟรมผาใบ โดยเนนการนาวสดมาใช เปนการ นารปรางรปทรงอสระของลวดลายบนปกผเสอมาจดวาง และนาลวดลายของผาปาเตะมาจดวางในลวดลายของผเสอ มการใชสทตดกน เพอใหเหนถงความแตกตางทเขากนไดอยางมสสน และการใชวสดอปกรณมาตกแตง ผานการใชเทคนคทางศลปะมาถายทอดในรปแบบใหม การสรางสรรคผานการใชวสดตางๆมาสรางสรรคดวยวธการปะตด การระบายส และการโรยทรายส เปนตน

ชนท 2 ชอภาพ “ เสนหผเสอ 2 ” เทคนค สอผสม (ปะตดและสอะครลค) ขนาด100 x130 เซนตเมตร รปแบบงานเปนลกษณะกงนามธรรม 2 มต บนเฟรมผาใบ โดยเนนการนาวสดมาใช เปนการ นารปรางรปทรงอสระของลวดลายบนปกผเสอมาจดวาง และนาลวดลายของผาปาเตะมาจดวางในลายบนตวผเสอ มการใชสทมสสนและการใชวสดอปกรณมาตกแตง ผานการใชเทคนคทางศลปะมา

51

ถายทอดในรปแบบใหม การสรางสรรคผานการใชวสดตางๆมาสรางสรรคดวยวธการปะตด การระบายส และการโรยทรายส เปนตน

ชนท 3 ชอภาพ “ เสนหผเสอ 3 ” เทคนค สอผสม (ปะตดและสอะครลค) ขนาด100 x130 เซนตเมตร รปแบบงานเปนลกษณะกงนามธรรม 2 มต บนเฟรมผาใบ โดยเนนการนาวสดมาใช เปนการ นารปรางรปทรงอสระของลวดลายบนปกผเสอมาจดวาง และนาลวดลายของผาปาเตะมาจดวางในลวดลายของผเสอ มการใชสในลกษณะทตดกน แตกยงมความเปนโทนเดยวกน เพอใหมสสนและการใชวสดอปกรณมาตกแตง ผานการใชเทคนคทางศลปะมาถายทอดในรปแบบใหม การสรางสรรคผานการใชวสดตางๆมาสรางสรรคดวยวธการปะตด การระบายส การโรยทรายส การดดส การเดนเสนไหม โดยมวสดหลกเปนผา ตะปหมดกลม เพชรปลอม กระดมส ทรายส ไหมจน เปนตน

ปญหำและขอเสนอแนะ ปญหำ

จากการสรางสรรคผลงาน วเคราะหโดยสวนใหญแลว ปญหาทพบเจอ คอ ใชเวลานาน เวลาการโรยทรายสทตองใชเวลาในการรอใหทรายแหง เพอทจะทาจดอนๆตอ เปนขนตอนทใชเวลานานมาก การเดนเสนไหมทตองใชเวลาในการดดไหม เพอใหเกดลวดลายตามทตองการ ซงตองรอใหลวดลายตดเขากน ทงสองวธเปนขนตอนทใชเวลานานมากและการใชสทไมคอยเขากนในบางสวนของงาน ทาใหตองใชเวลานานในการเกลยส

ขอเสนอแนะ 1. ควรปะตดหลายๆระดบกวาน เพอใหเกดมตของงาน 2. ควรคานงถงสทจะนามาใช 3. สรางเทคนคทแปลกใหมและนาสนใจ

52

บรรณำนกรม

เกษม กอนทอง. (2549). ศลปะสอผสม. กรงเทพฯ : ศลปาบรรณาการ ชะลด นมเสมอ. (2542). องคประกอบของศลปะ. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ :

ไทยวฒนาพานช เทยนชย ตงพรประเสรฐ. (2540). องคประกอบศลป 1. กรงเทพฯ : เฟองฟา พรนตง ประเสรฐ ศลรตนา. (2545). วสดและเทคนคทำงศลปะ. กรงเทพ : สบประภา วฒ วฒนสน. (2539). องคประกอบศลป. ปตตาน : มหาวทยาลยสงขลานครนทร : วทยาเขตปตตาน สมภพ จงจตตโพธา. (2545). องคประกอบศลป. กรงเทพฯ : วาดศลป

สบคนจำกสออเลกทรอนกส

เกรยงไกร สวรรณภกด. (2540). โลกของผเสอ. [ออนไลน]. สบคนจาก : https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet4/butterfy/butterfy.htm/โลกของผเสอ [2560, 28 มกราคม]

โกวทย หวงทวทรพย, อภญญา ใจแท, มะลวลย เขยวเหลอง, และลลสา สาตะรกษ. (2549). [ออนไลน]. Butterflies สบคนจาก : http://paro6.dnp.go.th/paro6_royal_project/ Web%20Butterflies [2560,15 กมภาพนธ]

จารจนต นภตะภฏ และชล ชยพพฒน. (2525). สและลวดลำยบนปกของผเสอ. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/ [2560, 8 กมภาพนธ]

ควำมรเรองผำปำเตะ.(ออนไลน).(2554). สบคนจาก : http://www.ah-batik.com/ webboard-th-75862- 1344366-ความรเรองผาปาเตะ.html [5 เมษายน 2560]

ผเสอ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : https://www.google.co.th/ผเสอ/image [5 เมษายน 2560]

ผเสอ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : http://www.dnp.go.th/FOREMIC/Entomology/Web/ Butterfly/Bf_name.html [5 เมษายน 2560]

ผเสอ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : https://scontent-fbkk5-7.us-fbcdn.net/v1.jpg [5 เมษายน 2560]

ผเสอ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : https://d2gg9evh47fn9z.cloudfront.net/ 800px_COLOURBOX3572027.jpg [5 เมษายน 2560]

53

รกษศลปะ. (2553). กำรรบรควำมงำมทำงศลปะ. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://ruksinrspa.blogspot.com/2010/09/blog-post_2242.html [5 เมษายน 2560]

ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : https://www.google.co.th/ลวดลายผาปาเตะ/ image [5 เมษายน 2560]

ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : http://fb1- n.lnwfile.com/_/n/_raw/vm/nq/of.jpg [5 เมษายน 2560]

ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : http://www.shopvo.com/image/product/14o.jpg [5 เมษายน 2560]

ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : http://www.shopvo.com/image/product/585o.jpg [5 เมษายน 2560]

ลวดลำยผำปำเตะ.(ออนไลน). ม.ป.ป. สบคนจาก : https://i.pinimg.com/236x/76/7b/c1/767 bc15789b60a99fc068a7008edf295.jpg [5 เมษายน 2560]

วาสนา เทพไทย. (2554). ผเสอ. [ออนไลน]. สบคนจาก : https://butterflytukta.wordpress.com/2011/08/21/ผเสอ [2560, 31 มกราคม]

สมาคมรกษปางสดา. (2553). ควำมรเบองตนเกยวกบผเสอ. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://www.rakpangsida.net/ ความรเบองตนเกยวกบผเสอ

เสนห.(ออนไลน). (2553) สบคนจาก : http://www.royin.go.th/?knowledges=เสนห-๑๔- กรกฎาคม-๒๕๕๓ [5 เมษายน 2560]

อาทตตญา นกทอง. (ม.ป.ป.). ผเสอ. [ออนไลน]. สบคนจาก : https://athidtiya1995.wordpress.com/ [2560, 16 มกราคม]

Butterfly. (ม.ป.ป.). โครงสรำงของผเสอ. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://ms.src.ku.ac.th/travel/Butterfly/Butterfly4.html/ [2560, 15 กมภาพนธ]

Junglefat. (2554). ควำมรเบองตนผเสอ. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://www.khaoyai zone.com/ความรเบองตนผเสอ [2560,18 มกราคม]

54

ประวตผเขยน

ชอ นางสาวแวฮาลซะห แปเฮาะอเล วนเดอนป วนอาทตย ท 15 ตลาคม พ.ศ.2538 ทอย 118 ม.12 ต.นาทว อ.นาทว จ.สงขลา 90160 ทอยสามารถตดตอได 118 ม.12 ต.นาทว อ.นาทว จ.สงขลา 90160 เบอรโทรศพท 080-8689489 อเมล jahkajjah@gmail.com

ประวตกำรศกษำ

ระดบประถมศกษา : จบการศกษาจากโรงเรยนบานลาลอง ระดบมธยมศกษาตอนตน : จบการศกษาจากโรงเรยนจงรกสตยวทยา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย : จบการศกษาจากสงเสรมอสลาม ระดบปรญญาตร : ปรญญาตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

วทยาเขต ปตตาน

รำงวลและเกยรตประวต

ป 2551 ไดเขารวม การแขงขนกฬาวอลเลยบอล นกเรยนหญง ระดบประถมศกษาครงท 10 ประจาป 2551 ณ สนามโรงเรยนตารวจตระเวนชายแดน บานประกอบออก กองกากบการตารวจตระเวนชายแดนท 43 อาเภอนาทว จงหวดสงขลา

ป 2552 ไดผานการฝกอบรม 108 อาชพจากวทยาลยเทคนคหาดใหญวชาชพการประดษฐพวงกญแจครสตลและวนเดกแหงชาตประจาป 2552 วทยาลยเทคนคหาดใหญ

ป 2552 ไดรบการคดเลอกเปนคนด ระดบชนมธยมศกษาปท 2/4 โครงการสรรหาคนด ประจาเดอนมถนายน พ.ศ 2552 โรงเรยนจงรกสตยวทยา อาเภอเมอง จงหวดปตตาน

ป 2552 ไดเขารวมประกวดโครงงานวทยาศาสตร ในโครงการ “เรยนรทองถนดวยโครงงาน” โรงเรยนจงรกสตยวทยา อาเภอเมอง จงหวดปตตาน

ป 2552 ไดเขารวมโครงการเขาสประตวชาการและตาดกาสมพนธครงท 8 ณ โรงเรยนจงรกสตยวทยา อาเภอเมอง จงหวดปตตาน

ป 2553 ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบ 1 การแขงขนกฬาวอลเลยบอล รนนกเรยนหญงม.ปลาย กฬาสประจาป 2553 โรงเรยนจงรกสตยวทยา อาเภอเมอง จงหวดปตตาน

55

ป 2555 ไดผานการอบรมหลกสตร Internet and computing Core IC3 โครงการสรางสรรคเยาวชนคนรนใหมผมวนยใชไอซท Net Gen

ป 2555 ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบ 1 การแขงขนกฬาวอลเลยบอลหญงการแขงขนกฬาภายในสถานศกษาโรงเรยนสงเสรมอสลามอาเภอนาทวจงหวดสงขลา

ป 2555 ไดผานการฝกอบรม English Camp in Islam Environment 2012 โรงเรยนพระยานาวนคลองหนวทยา และ นกศกษา Enhancerment Club of International Islamic University, Malaysia , Certificate of Participation โรงเรยนพระยานาวนคลองหนวทยา อาเภอโคกโพธ จงหวดปตตาน

ป 2555 ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบ 1 กจกรรมแขงขนการโตวาท ระดบมธยมศกษา กจกรรมเสรมหลกสตรโรงเรยนเอกชนในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใต จงหวดสงขลา ประจาป 2555 องคการบรหารสวนจงหวดสงขลารวมกบสานกงานการศกษาเอกชน จงหวดสงขลา

ป 2556 ไดเขารวมกจกรรม walk rally ประชาคมอาเซยน งานมหกรรมวชาการ “เปดโลกการศกษาอสลาม” ประจาป 2556 ณ สานกงานคณะกรรมการอสลามประจาจงหวดสงขลา สมาคมผบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจงหวดสงขลาองคการบรหารสวนจงหวดสงขลา

ป 2559 ไดเขารวมเพนทโรงเรยนในโครงการพระราชดาร สนองงานพระราชดารและพฒนาโรงเรยนในพนทเสยงภย กจกรรมสบสานงานพระราชดาร โรงเรยนตารวจตระเวนชายบานไอรบอแต อ.ศรสาคร จ.นราธวาส สานกวทยบรการ

ป 2559 ไดเขารวมเพนทโรงเรยนในโครงการพระราชดาร สนองงานพระราชดารและพฒนาโรงเรยนในพนทเสยงภย กจกรรมสบสานงานพระราชดาร โรงเรยนตารวจตระเวนชายแดนบานบด อ.เมอง จ.ยะลา สานกวทยบรการ

ป 2560 ไดผานการฝกอบรมผกากบลกเสอสามญรนใหญขนความรเบองตน รนท ลญ.ปน.4/2560 ณ คายลกเสอชวคราว โรงเรยนทาขามวทยาคาร

ป 2560 ไดผานการฝกอบรมผกากบลกเสอสามญรนใหญขนความรเบองตน รนท ปน.4/2560 ณ คายลกเสอชวคราว โรงเรยนทาขามวทยาคาร

ป 2560 ไดเขารวมเพนทโรงเรยน สนองงานพระราชดารและพฒนาโรงเรยนในพนทเสยงภย โครงการพฒนาสภาพแวดลอมการเรยนรของโรงเรยน กจกรรมสบสานงานพระราชดาร โรงเรยนตารวจตระเวนชายแดนพระยานเคราะหฯ อ.มายอ จ.ปตตาน

56

ป 2560 ไดเขารวมเพนทโรงเรยน สนองงานพระราชดารและพฒนาโรงเรยนในพนทเสยงภย โครงการพฒนาสภาพแวดลอมการเรยนรของโรงเรยน กจกรรมสบสานงานพระราชดาร โรงเรยนตารวจตระเวนชายบานไอรบอแต อ.ศรสาคร จ.นราธวาส

ประวตกำรแสดงผลงำน

ป 2559 : การแสดงนทรรศการผลงานภาพขาวดาในหลวงรชกาลท 9 ณ อาคาร 27 แผนกศลปศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ป 2559 : การแสดงนท รรศการผลงานสน ามน ณ อาคาร 19 แผนกศลปศ กษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ป 2559 : การแสดงนท รรศการผลงานสน ามน ณ อาคาร 27 แผนกศลปศ กษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ป 2560 : การแสดงนทรรศการศลปนพนธ ณ หอศลปภาคใต สถาบนวฒนธรรมศกษากลยาณวฒนา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ภำคผนวก ภำพกจกรรมกำรแสดงนทรรศกำร

ภำคผนวก ภำพกจกรรมกำรแสดงนทรรศกำร

กะเยาะห ศลปศกษา มาเยยมชมผลงาน

รนพศลปศกษารหส 56 มาเยยมชมผลงาน

รนพศลปศกษารหส 56 มาเยยมชมผลงาน

เพอนตางเอกเยยมชมผลงาน

เพอนมาเยยมชมผลงาน

เพอนมาเยยมชมผลงาน

หลานเยยมชมผลงาน

หลานเยยมชมผลงาน

รนนองศลปศกษารหส 58 มาเยยมชมผลงาน

รนนองศลปศกษารหส 58 มาเยยมชมผลงาน

รนนองศลปศกษารหส 58 มาเยยมชมผลงาน

รนนองศลปศกษารหส 58 มาเยยมชมผลงาน

นองครอบครวศลปศกษารหส 59 มาเยยมชมผลงาน

รนนองศลปศกษารหส 59 มาเยยมชมผลงาน

รนนองศลปศกษารหส 59 มาเยยมชมผลงาน

รนนองศลปศกษารหส 59 มาเยยมชมผลงาน

ประธานมาเยยมชมผลงาน

เจาของงานถายกบงานตวเอง

บรเวณการวางภาพผลงาน

บรรยากาศพธในงานวนจดแสดง

ทานประธานตดรบบนเปดงาน

บรรยากาศการลงทะเบยน

การแสดงในพธเปด

บรรยากาศถายรปหมกบประธานเปดพธ

บรรยากาศถายภาพหมกบประธานเปดพธและอาจารยแผนกศลปศกษา