บทท 10

สารสนเทศในการควบคมคณภาพ

การผลตมบทบาทส าคญตอการด ารงชวตและความเปนอยของมนษยชาตเปนอยางยง ทงการเปนอยในชวตประจ าวนและการประกอบสมมาอาชพเลยงตนเองและครอบครว ผลผลตนนเกดจากการด าเนนการผลตโดยอาศยกระบวนการผลต ซงผลผลตดงกลาวจะเปนผลออกมาในรปของ 2 สง คอ ผลผลตทออกมาเปนสนคาเรยกวาผลตภณฑ และผลผลตทเกดมาจากการปฏบตการ (operation) กจะออกมาในรปของการบรการ (service) ซงในการด าเนนการผลตดงกลาวกจกรรม การวางแผนและการควบคมการผลตจดไดวาเปนกจกรรมทส าคญทน ามาชวย โดยมวตถประสงคทส าคญกเพอท าใหเกดความมนใจวาผลผลตทผลตเสรจแลวนนตกไปถงผบรโภคและผรบบรการไดถกตองและทนเวลา ดงนนการกระท าใดๆ กตาม จงจะตองมการวางแผน

(planning) รวมกนท างาน และสดทายกตองมการควบคม (controlling) เพอใหส าเรจตามเปาหมาย การวางแผนการผลต (production planning) เปนการก าหนดวธการกระท า (แผนงาน) ไวลวงหนาเพอผลส าเรจทตองการ โดยเกยวของกบการตดสนใจลวงหนาเกยวกบงานทจะท าในอนาคต เปนการวเคราะหและตดสนใจใหไดสงดทสดกอนท า เปนการมงแกปญหาลวงหนา และเปนวธการมงอนาคตและมงผลส าเรจ (ธงชย สนตวงษ. 2531 : 4) ในการวางแผนเพอการผลตสามารถแบงออกเปน 2 สวน คอ การวางแผนการผลตและแปลงสภาพ

หมายถง การก าหนดแผนงานเพอใหไดมาซงปจจยตาง ๆ ส าหรบการผลตและแปลงสภาพ เปนกจกรรมทเกยวของกบการวางแผน ซงรายละเอยดทตองค านงถงไดแก การวางแผนก าลงการผลต

(capacity planning) การวางแผนเลอกทตงโรงงาน (plant location planning)

การวางแผนกระบวนการผลต (process planning) การวางแผนผลตภณฑ (product

planning) ส าหรบอกประการหนงของการวางแผนเพอการผลตคอ การวางแผนการใชระบบการผลตและแปลงสภาพ เปน การก าหนดแผนงานเพอการใชปจจยการผลตทมอยไปผลตเปนสนคาและบรการใหมประสทธภาพ ซงเปนกจกรรมทเกยวของกบการวางแผนเพอใชระบบการผลตและแปลงสภาพทมอยเพอผลตสนคาอยางมประสทธภาพสงสด โดยมกจกรรมตาง ๆ

ดงตอไปน การพยากรณการผลต (product forecasting) การวางแผนการผลตรวม

(aggregate planning) การจดล าดบการผลต (job scheduling) การวางแผนและ

234

จดล าดบโครงการ (project planning and scheduling) การวางแผนบคลากร (personnel planning) เปนตน

การควบคมการผลต (controlling) เปนกจกรรมทเกยวของกบการตดตาม การประเมนผลและการด าเนนการ แลวน าไปเปรยบเทยบกบแผนทวางไวการก าหนดมาตรการในการแกไขปญหาทเกดขน อาจท าโดยการปรบโครงสรางของหนวยงาน ปรบปจจยการผลตหรอปรบแผนงานทวางไวแตเดม ในการควบคมจะประกอบดวยกจกรรมทส าคญดงตอไปน การการควบคมการผลต (production control) การควบคมตนทนการผลต (cost control)

ควบคมสนคาคงเหลอ ( inventory control) การควบคมปรมาณ (quantity

control) การควบคมคณภาพ (quality control) เปนตน

จากทไดกลาวมาทงหมดในขางตนจะเหนวาการควบคมคณภาพเปนสวนประกอบยอยสวนหนงของการผลต และการควบคมคณภาพในการผลตนนนบวามความส าคญมาก เปนปจจยหนงทจะท าใหผลผลตเปนทยอมรบของผอปโภคบรโภค เพราะการผลตในยคปจจบนนนมการแขงขนกนมาก ดงนนผลผลตควรทจะสามารถสนองตอบความตองการของลกคาตาง ๆ ใหมากทสด ปจจยส าคญทท าใหผลผลตเปนทยอมรบและสนองความตองการของผอปโภคและบรโภคไดก คอ “คณภาพ” ของสนคานน ๆ วา เหมาะสมกบราคาทตงไว เหมาะสมทจะน าไปใชงานไดอยางด และถกตองตรงตามมาตรฐานทก าหนดไวเพยงใด

แนวคดเกยวกบการควบคมคณภาพ คณภาพของผลตภณฑ คอ ผลตภณฑตองมความคงทน มนคง มสภาพด สามารถใชและท างานไดด รวมทงมรปรางสวยงาม เรยบรอยกลมกลนท าใหนาใช ทงนและทงนนตองท าใหลกคาพอใจอกดวย (วชย แหวนเพชร. 2543 : 132) เพอความเขาใจในการศกษาเรองนควรศกษาเกยวกบความหมาย ความส าคญ และประโยชนของการควบคมคณภาพเสยกอน

1. ความหมายของการควบคมคณภาพ

การควบคมคณภาพ ไดมนกวชาการหลายทานไดใหความหมายไวดงน เธยรไชย จตตแจง. (2530 : 666) กลาววา การควบคมคณภาพ หมายถง

กจกรรมท จ าเปนตาง ๆ ทจะตองกระท าเพอใหบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพและไดผลตลอดไป

เปรอง กจรตนภร (2543 : 241) ไดใหความหมายของการควบคมคณภาพไววา หมายถง การบงคบใหกจกรรมตางๆ ด าเนนการผลตสนคาใหไดมาตรฐานตามท

235

ก าหนดคณลกษณะไวเชน การคดเลอกและการตรวจสอบวสด การควบคมรปแบบ การควบคมพนกงานและกระบวนการผลตรวมทงการตรวจและการทดสอบผลตภณฑส าเรจรป

วชย แหวนเพชร (2543 : 132) ไดใหความหมายของการควบคมคณภาพไววา หมายถง การจดเกยวกบการควบคมวตถดบ และการควบคมการผลต เพอปองกนไมใหผลผลตหรอ ผลตภณฑส าเรจรปมขอบกพรองและเกดการเสยหายได การควบคมจงเปนการปองกนมากกวา แกไข ส าหรบการควบคม (control) กลาวกนจรง ๆ แลวเปนกจกรรมตาง ๆทมหรอจดไวเพอใหงานนน ๆ ท าไดบรรลผลหรอเปาหมาย ฉะนนความหมายของการควบคมคณภาพจงอยทวา คณภาพทวานนหมายถงอะไร การควบคมคณภาพเนนทการผลตใหไดมาตรฐาน

การควบคมคณภาพกจะหมายถง กจกรรมตาง ๆ ทจ าเปนตองท าใหการผลตเปนไปตามมาตรฐานทไดก าหนดไว เชน การตรวจสอบและจดวตถดบ การควบคมพนกงาน การควบคมกระบวนการผลต เปนตน

จากแนวความคดดงกลาวพอสรปไดวา การควบคมคณภาพ หมายถง การจดกจกรรม ตาง ๆ ทจะท าใหผลผลต อนไดแกสนคาหรอบรการมความเหมาะสมทจะน าไปใชงานไดดมความถกตองตามคณลกษณะทก าหนดไว ซงตรงกบความตองการของลกคา กจกรรมดงกลาวนนไดแก การควบคมคณภาพเกยวกบวตถดบ การออกแบบ กระบวนการผลต และการตรวจสอบผลผลต เปนตน 2. ความส าคญของการควบคมคณภาพ จากความหมายของการควบคมคณภาพเราอาจจะพอมองเหนถงความส าคญของการควบคมคณภาพวา ลกคานนมบทบาทส าคญมาก เพราะเปนผอปโภคและบรโภคผลตภณฑและบรการขององคการดานอตสาหกรรมตาง ๆ องคการจะท าอยางไร ลกคาจงจะตองการผลตภณฑและบรการขององคการนน ๆ ซงความส าคญของการควบคมคณภาพนนมดงน กรฟฟน

(Griffin 1999 : 643-644)

2.1 การแขงขน (compettition) คณภาพเปนความไดเปรยบในเชงแขงขนทส าคญทสดในธรกจปจจบน เพราะในปจจบนนองคการอตสาหกรรมทผลตสนคา บรการ มมากมายทงในรปแบบเดยวกนและตางรปแบบ ตลอดจนถงระดบของการแขงขนเชน

ระดบทองถน ระดบประเทศ และระดบโลก โดยเฉพาะอตสาหกรรมและเทคโนโลยไดเจรญกาวหนา การสอสารทไรพรมแดนท าใหยงเกดการแขงขนกนสงขน อตสาหกรรมใดทไมไดเปรยบเชงการแขงขนกอาจประสบปญหาและอยไมได 2.2 ผลตภาพ (productivity) ในปจจบนนผบรหารหรอผจดการองคการทางดาน

236

อตสาหกรรมจะตองตระหนกถงคณภาพและผลตภาพควบคกนไปจะค านงถงแตการเพมผลผลตอยางเดยวไมไดแลว เนองจากกระแสแหงคณภาพก าลงเขามามบทบาทส าคญ ทงผผลตและผใช ดงนนการผลตและบรการตาง ๆ จงตองน าระบบคณภาพเขามาใชในทกขนตอนของกระบวนการผลตและบรการ ซงจะท าใหผลตภณฑเสยหายนอยลง ทรพยากรทใชปอนเขากจะมประสทธผลท าใหผลผลตโดยรวมคอผลตภาพของธรกจดานอตสาหกรรมเพมขน

2.3 ตนทน (cost) การด าเนนงานดวยระบบคณภาพจะท าใหตนทนลดลง เพราะตนทนทสงอาจเปนเพราะความเสยหายของสนคาทผลตและถกลกคาสงคน ตนทนการประกน สนคาสง ถกฟองรองเรยกคาชดเชยของสนคาและบรการ เมอปรบปรงระบบการด าเนนงานใหมคณภาพมากขน ตนทนกจะลดลงหลาย ๆ ดาน เปนการชวยใหเกดการปรบลดตนทนขององคการ จะเหนไดวา การควบคมคณภาพมความส าคญตอองคการอตสาหกรรม คอจะท าให องคการเพมขดความสามารถในการแขงขนกบองคการคแขงขนไดมากขน และเปนการไดเปรยบในเชงแขงขนนอกจากนนยงสามารถท าใหเพมผลผลต และลดตนทนการผลตขององคการไดอก

และในปจจบนนองคการอตสาหกรรมทด าเนนงานจนอยรอดและแขงขนไดจะตองเนนในเรองของคณภาพโดยอาศยการควบคมใหเปนไปตามขอก าหนดของคณภาพดวย 3. ประโยชนของการควบคมคณภาพ

การควบคมคณภาพโดยหลกการแลวเปนหนาทของฝายผลตและเจาหนาทผเกยวของ เจาของกจการหรอบรษทจะไดรบผลประโยชนจากการควบคมคณภาพพอสรปไดดงน 3.1 ลดคาใชจายจากกระบวนการผลต เชน ลดการท าใหผลผลตเสยหาย ลดการท างานทซ าซอน ลดการซอมหรอแกไขผลผลตใหม ลดคาใชจายในการคดผลตภณฑดและผลตภณฑไมดออกจากกน และลดเวลาเนองจากหยดท าการผลตได 3.2 ลดคาใชจายภายในโรงงาน เชน คาโฆษณา และลดการตอวาจากลกคา 3.3 ท าใหขายผลผลตไดในราคาทตงไว หากผลผลตไมมคณภาพยอมไมไดรบความนยม และอาจมการลดราคาขาย เปนตน

3.4 ท าใหบรรยากาศในการท างานดขน ซงชวยสงเสรมบรรยากาศในการทจะพฒนาคณภาพตอไป

3.5 ท าใหขวญในการท างานของพนกงานสงขน เพราะธรกจการผลตด าเนนไปดวยด ผลยอมท าใหผลผลตมคณภาพเปนทเชอถอ โดยสรปแแลวเพอท าใหคณภาพลงไปสผลตภณฑและท าใหผลผลตทออกจ าหนายนนมคณภาพ มมาตรฐาน การควบคมคณภาพจงควรค านงถงและไดรบการสนบสนนสงเสรม

237

4. ขอควรค านงในการควบคมคณภาพ การควบคมคณภาพมขอควรค านงถงดงน 4.1 ตองมอปกรณเครองมอทใชในการวดคณภาพอยางเหมาะสม เพอสามารถวดเปรยบเทยบกบ มาตรฐานทตงไวอยางถกตองแมนย า 4.2 บางกรณนนการควบคมคณภาพไมอาจจะวดได ดงนน ผตรวจสอบตองมความรความช านาญและตองใชเวลากบประสบการณกบการท างานดานน 4.3 ควรมการตงเกณฑมาตรฐานไวเปนหลก หากผลผลตไมไดเปนไปตามเกณฑ ถอวาไมไดคณภาพและมาตรฐาน เชน ก าหนดเหลกเสนมาตรฐานไววาตองมเสนผาศนยกลาง 6

ม.ม. เมอตดยาว 1 เมตร แลวหนก 0.222 กโลกรม หากวดและชงน าหนกแลวแตกตางไปจากเกณฑเกนก าหนดทตงไวกถอวาไมไดคณภาพและมาตรฐาน เปนตน

4.4 เครองมอทใชในการตรวจสอบ เพอวดเปนมาตรฐาน ตองตรวจสอบความเทยงตรงอยเสมอ 4.5 ผบรหารหรอผจดการฝายผลตจ าเปนตองอธบายใหพนกงานเขาใจในเรองของคณภาพและมาตรฐาน ตองใหทกคนชวยกนดแลควบคม อยาใหผลผลตทไมไดมาตรฐานผลตออกไปสตลาด เนองจากจะสงผลกระทบตอการจ าหนายและการผลต ดงนนทกคนตองมสวนรวมชวยกนตรวจสอบในหนาทของตนทกขนตอนการท างานดวย

กระบวนการควบคมคณภาพ การด าเนนงานทางดานธรกจอตสาหกรรม หรอองคกรตาง ๆ หากตองการใหการด าเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพและบรรลผลตามเปาหมาย หรอ มการเจรญเตบโตภายในองคกร อยางเตมท จ าเปนตองมกระบวนการในดานการควบคมคณภาพเขามามสวนรวมในทก ๆ ขนตอนของการปฏบต เพอความชดเจน จงขอแบงกระบวนการควบคมคณภาพเปน 2 ลกษณะคอกระบวนการควบคมคณภาพขององคกร และกระบวนการควบคมคณภาพของฝายผลต ซงมรายละเอยดดงน (สรศกด นานานกล 2532 : 15-16) 1. กระบวนการควบคมคณภาพขององคกร เรองคณภาพของผลผลตนนเปนเรองททกฝายขององคกรตองค านงถงและใหความสนใจ ทงนเพอใหผลผลตนนเหมาะสมในการใชงานทกรปแบบไมวาจะเปนผลตภณฑหรอการบรการ ฉะนนในขนตอนตาง ๆ ของการควบคมคณภาพนนจงไมจ ากดอยแตเพยงวธการตาง ๆ ภายในสถานประกอบการเทานน แตจะครอบคลมตงแตนโยบายคณภาพขององคการ ไปจนถงการออกแบบ การก าหนดมาตรฐาน การผลต การตลาด รวมทงการบรการลกคาอกดวย ซงบฟฟา

238

(Buffa. 1987 : 70) ไดใหแนวคดเกยวกบการควบคมคณภาพเปนชวงตาง ๆ ซงพอจะแยกออกเปน 4 ระยะดวยกน ดงตอไปน

1.1 การก าหนดคณภาพในระดบนโยบาย ในขนนถอวาเปนขนทผบรหารระดบสง

จะตองยอมรบในแนวความคดเสยกอน แลวจงน ามาถอเปนนโยบาย ซงจะท าใหการปฏบตการ ควบคมคณภาพมประสทธภาพมากขน

1.2 การออกแบบผลตภณฑใหเปนแบบมาตรฐานทก าหนด ในขนนเปนการหา

ตนแบบ หามาตรฐานวตถดบตาง ๆ แลวสามารถสรางเปนตนแบบมาตรฐาน

1.3 การควบคมคณภาพในการผลต ในขนนถอวาเปนขนทส าคญเชนกน ในเมอขน

ท 1 และ 2 ตกลงและมรปแบบทแนนอนแลว เมอด าเนนการผลตจะตองมการควบคมกระบวนการวธการผลตอยางเครงครด โดยจะมการตรวจสอบคณภาพวตถดบ การควบคมกระบวนการผลต และการตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑ เปนตน

1.4 การควบคมคณภาพในชวงทรอสง รอจ าหนาย ตดตง และใชงาน เพอใหผลผลต

มคณภาพอยางแทจรง การตดตง การบรการหลงการขายจงเปนสงจ าเปน

ซงแนวคดเก ยวกบการควบคมคณภาพเปนชวงตาง ๆ ซ งพอจะสรปเปนภาพความสมพนธไดดงน

ระยะท 1 การก าหนดคณภาพในระดบนโยบาย

ระยะท 2 การออกแบบคณภาพ

มาตรฐานคณภาพ 1. วตถดบ ชนสวน 2. กระบวนการผลต 3. ผลตภณฑ

การออกแบบการผลตใหสามารถผลตไดตรงตามคณภาพทลกคาตองการ

ระยะท 3 ขอมลทชวย ปรบเปลยนการออกแบบหรอใหมาตรฐานดงน

ตรวจสอบคณภาพวตถดบ ชนสวน

การผลตสนคา

ควบคมการผลต

ตรวจสอบคณภาพผลตภณฑ

การควบคมคณภาพในการจ าหนาย ตดตงและการใชงาน

ระยะท 4

239

ภาพ 10.1 แสดงระยะตาง ๆ ในการควบคมคณภาพ ทมา : เธยรไชย จตตแจง 2530 : 668

2. กระบวนการควบคมคณภาพฝายผลต

การควบคมคณภาพฝายผลต เปนการท าใหสนคาหรอผลตภณฑทจะผลตออกมาอยในเกณฑมาตรฐานทก าหนดไว หรอ สมบรณพรอมตามเงอนไขทไดก าหนดไวลวงหนาโดยการกระท าของกระบวนการตาง ๆ ของหนวยควบคมนน ๆ การควบคมคณภาพการผลตกระท าโดยหลายอยาง เชน ฝายออกแบบจะท าหนาทออกแบบผลตภณฑ เลอกรปทรง สสน ของผลตภณฑใหมคณภาพสงสด รวมทงการเลอกวสดในการผลตใหมคณภาพสงสดดวย ฝายผลตและฝายควบคมคณภาพจะท าหนาทควบคมกระบวนการผลตและท าหนาทตาง ๆ ในการตรวจสอบคณภาพ เชน

การเชคชนงานเทยบกบมาตรฐาน ทดสอบชนงานเทยบกบมาตรฐาน ซงหากพจารณาตามแนวคดเกยวกบการควบคมคณภาพเปนชวงตาง ๆ อาจกลาวไดวาการควบคมคณภาพฝายผลตนาจะจดอยในระยะท 2 และระยะท 3 เปนตน

เทคโนโลยสารสนเทศในการควบคมคณภาพ ในปจจบนมการน าเทคโนโลยคอมพวเตอรมาใชในการควบคมคณภาพ (computer

aided quality control : CAQC) โดยการน าระบบคอมพวเตอร มาชวยในกระบวนการตรวจสอบ หรอ ทดสอบคณภาพของสนคา หรอ ผลตภณฑตาง ๆ แทนแรงงานของมนษย ซงสามารถท าการทดสอบหรอตรวจสอบ โดยตรงทตวผลตภณฑทกตวแทนการสมตวอยาง วตถประสงคของการใชระบบคอมพวเตอรในงานควบคมคณภาพ มหลายประการ เชน

เพอเพมคณภาพของผลตภณฑ เพอเพมจ านวนของผลตภณฑ ลดเวลาทใชในการผลต ลดคาใชจายในการแกไขขอบกพรองของผลตภณฑ ลดการใชแรงงานของมนษย เปนตน

1. การน าคอมพวเตอรชวยงานควบคมคณภาพ

เทคนคการน าคอมพวเตอรมาใชงานชวยในงานควบคมคณภาพของงานฝายผลต สามารถแบงออกเปน 2 สวนใหญ ๆ ดงน (ลานนา ดวงสงห 2543 : 60-73)

240

1.1 การน าคอมพวเตอรมาชวยในกระบวนการตรวจเชค (computer

aided

inspection : CAI) เปนการน าคอมพวเตอรมาชวยในกระบวนการตรวจเชค

(inspection) มกใชในการตรวจสอบสวนของงานทผลตขนเทยบกบมาตรฐานทก าหนดไว โดยเรมตงแตกอนเขาสกระบวนการผลต ขณะท าการผลต เสรจการท าชนงาน ขนสงไปยงลกคา เทคนคการตรวจเชคโดยใชระบบคอมพวเตอรมดงน

1.1.1 เทคนคตรวจเชคดวยอปกรณแบบสมผส มกจะใชในกรณทตองการทราบขนาดของชนงานอยางละเอยด โดยอปกรณทใชกนมาก คอ เครองมอวดพกด

(coordinate measuring machine : CMM) โดยลกษณะการเคลอนท 3 แกน

X, Y, Z

1.1.2 เทคนคการตรวจเชคแบบไมสมผส อปกรณหววดทไมตองสมผสกบ

ชนงาน ท าใหรวดเรว ผวชนงานไมเสยหาย ลดอนตรายในการตรวจวตถอนตราย ไมตองเปลยนชนงานขณะตรวจเชค โดยสามารถแบงออกเปนแบบใชเทคนคทางแสง และแบบไมใชเทคนคทางแสง

1.1.2.1 แบบใชเทคนคทางแสง ระบบนใชคอมพวเตอรในการประมวลผล

ประสทธภาพสง และมราคาไมสงนก เชน ระบบ Machine Vision คอ การใชกลองจบภาพผลตภณฑประมวลผลเปรยบเทยบกบขอมลทมอย โดยเทยบจดยด จดถวง เพอหาขอบ

(boundary) ของชนงาน

ตวอยางเชน การตรวจวดระดบของเหลวในขวด โดยใชระดบของเหลวทมความทบแสงกวาขวดใส มาประมวลผลวาถงระดบมาตรฐานหรอไม การใชเทคนคทางแสงอาจมวธการตรวจเชคทางแสงอกหลายอยาง โดยมขนตอนทส าคญคอ มตนก าเนดของอปกรณแสง และอปกรณก าเนดแสง โดยสามารถเชอมโยงระบบยอย ๆ รวมกนเปนระบบใหญ

1.1.2.2 แบบไมใชเทคนคทางแสง สามารถแบงออกเปนกลมใหญ

ได 3 กลม คอ 1.1.2.2.1 เทคนคของสนามไฟฟา (electric field)

คอ การ ประยกตเอาสนามแมเหลกไฟฟามาท างานรวมกบอปกรณตรวจเชค และประมวลผลโดยคอมพวเตอร ตวอยางเชน เมอผลตภณฑเคลอนทผานหววดทเปนสนามไฟฟาแลว จะเกดการ

241

เปลยนแปลงของสนามไฟฟาเดมทมอย ท าใหมการสงขอมลจากการวดไปประมวลผล โดยเปรยบเทยบกบฐานขอมลทเปนมาตรฐานในการผลต 1.1.2.2.2 เทคนคทางรงส (radiation) เปนทนยมของงานทเปนโลหะ โดยวดปรมาณรงสทดดกลนในวสด ท าใหสามารถหาความหนาและคณสมบตอน ๆ ของโลหะได ตวอยางเชน งานรดเหลก ซงใชรงส X-Ray เปนตวตรวจวดความหนาแนนของแผนเหลกทถกรดออกมา ท าใหสามารถควบคมความหนาไดโดยอตโนมต โดยใชสญญาณปอนกลบ (feed back) ไปยงสวนควบคม ซงจะไปควบคมลกกลงรดแผนเหลกใหปรบระยะให พอเหมาะ 1.1.2.2.3 เทคนคของคลนเสยงความถสง อลตราโซนค (ultrasonic) หรอ คลนเสยงทมความถสง ( > 2,000 Hz) สามารถน ามาตรวจสภาพของวสดได โดยมหลกการ คอ pulse generator เปนตวสงคลนเขาไปในวสด แลวมอปกรณรบคลนสะทอนกลบ เทคนคนเรยกวา (acoustical phase monitoring) คลนเสยงทสะทอนกลบจะถกน ามาวเคราะหแลวเปรยบเทยบกบรปแบบมาตรฐาน

1.2 การน าคอมพวเตอรมาชวยในการทดสอบ (computer aided

testing : CAT)

เปนการน าคอมพวเตอรมาชวยในการทดสอบ มกจะท าใหขนสดทายหลงจาก ชนงานทไดผานการตรวจเชค (CAI) มาประกอบเปนผลตภณฑเรยบรอยแลว จงจะมการทดสอบวาเปนไปตามขอก าหนดหรอไม โดยการทดสอบนมหลายกระบวนการ เชน ทดสอบจ าลองการท างาน

(simulation) ทดสอบการท างานทจดสงสด ทดสอบอายการใชงาน ทดสอบการท างานเกนก าลง (overload) ทดสอบในสภาวะแวดลอมตาง ๆ เชน อณหภม และทดสอบแบบท าลาย เพอหาสภาวะสงสดกอนเสยสภาพ เปนตน การใชคอมพวเตอรชวยในการทดสอบ มกจะท าในขนตอนสดทายกอนทจะสงตลาด โดยท าการทดสอบหลงจากทอปกรณ ดงกลาวผานขนตอนการตรวจเชคมากอนหนานแลว โดยน ามาทดสอบแบบเปนจดทละจด โดยแตละจดจะท างานอยางเปนอสระ และน าขอมลทไดมาท าการวเคราะหแกไขตอไป ตวอยางเชน การใชคอมพวเตอรชวยในการทดสอบ อตสาหกรรมประกอบรถยนต ในขนแรกเปนการน าระบบคอมพวเตอรมาทดสอบอปกรณแตละชนกอน แลวจงจะน ามาประกอบเปนชนสวนรวมและทดสอบรวมอกครงหนง เปนการทดสอบยอย เชน ชวงลาง บานประต เครองยนต พวงมาลย จากนนกน ามาประกอบเปนรถยนตทสมบรณแบบ เปนทเรยบรอยแลว จากนนกมการทดสอบจรงอกครง เชน เครองยนต การเบรก การเลยว การเปดปด ประต กระจก และอน ๆ เปนตน

242

โดยสรปดงทไดกลาวมาแลวขางตนจะเหนไดวาระบบคอมพวเตอรในงานควบคม

คณภาพสามารถชวยใหงานมประสทธภาพมากขน สรางผลประโยชนอนมหาศาลใหกบองคกร แตถาหากสามารถน าระบบคณภาพตอเชอมโยงเขากบระบบ CAD/CAM ซงท าเปนระบบฐานขอมลจะท าใหองคกรสามารถเพมประสทธภาพการผลต โดยการใชขอมลรวมกน เพราะในการผลตสนคาใหมมาตรฐานนน ตองมเงอนไขในการผลต ซงขอมลทเกบไวในฐานขอมล

CAD/CAM คอ ขอมลเดยวกนกบขอมลทเปนมาตรฐานของสนคา ซงกเปนขอมลเดยวกนกบ เงอนไขทใชในการทดสอบผลตภณฑใหผานมาตรฐานนนเอง

2. ขอดและขอเสยของการใชคอมพวเตอรชวยในงานควบคมคณภาพ 2.1 ขอด

2.1.1 ตรวจชนงานไดทกชน 100% แทนการสมตวอยาง

2.1.2 ตรวจเชคในระบบการผลตโดยมตองน าออกนอกระบบ ท าใหไมเสยเวลา

ในการดงผลตภณฑออกนอกระบบแลวท าการตรวจเชค 2.1.3 ใชอปกรณตรวจเชคแบบไมสมผส (non control sensor)

จงไมตอง เปลยนต าแหนง หรอ หยดขณะตรวจเชค ขอมลทตรวจเชคไดสามารถปอนกลบไปยงระบบควบคมเพอปรบตงระบบใหมใหเหมาะสม

2.2 ขอเสย 2.2.1 การตดตงระบบในครงแรกใชตนทนทสง

2.2.2 บคลากรทควบคมระบบตองมความรความช านาญสง

สารสนเทศทใชในการควบคมคณภาพ ในปจจบนเศรษฐกจเปนแรงผลกดนใหเกดความตองการสารสนเทศเพอการบรหารเพมมากขน เนองมาจากขนาดขององคการทขยายขนและการบรหารงานมความซบซอนขนกวาเดม มจ านวนพนกงานและทรพยสนขององคการทเพมมากขน อกทงผบรหารตองปฏบตงานในกรอบของเวลาทลดลง เพอใหการด าเนนงานทงหมดขององคการท าไดรวดเรว จงมการน าเทคโนโลย ใหม ๆ เขามาใชในองคการมากขนเพอเพมประสทธภาพในการตดสนใจของผบรหาร เชน เทคนคการวจยด าเนนงาน (operation research) ซงเปนการใชคณตศาสตรขนสงเพอชวยแกปญหาทางธรกจหรอในโรงงานอตสาหกรรม มการน าเทคนคดงกลาวมาท าการวเคราะหทางดานการเงนและ

243

การผลต เมอมการน าเครองคอมพวเตอรมาใชกนอยางแพรหลายกไดมการน าระบบสารสนเทศทางธรกจและอน ๆ มาชวยในการบรหารงานกนอยางกวางขวาง 1. ลกษณะของสารสนเทศทใชในการควบคมภาพ

ลกษณะของสารสนเทศทใชในการควบคมภาพ มดงน 1.1. สารสนเทศทก าหนดมาตรฐานเพอการควบคม เมอพจารณาการออกแบบระบบ

ควบคม ซงประกอบดวยสวนน าเขา สวนกระบวนการ สวนผลลพธ และสวนปอนกลบ สารสนเทศทไดจากสวนกระบวนการจะน ามาเปรยบเทยบกบกฎเกณฑ หรอมาตรฐานทตงเอาไว ความแปรปรวนหรอสวนทแตกตางไปจากมาตรฐาน ไดแก สวนของสารสนเทศทเราจะน าไปออกรายงานตามหลกการขอยกเวน ซงสารสนเทศนจะใชในการควบคมโดยจะเปนสวนปอนกลบของระบบ สารสนเทศลกษณะนสามารถทจะใชเครองคอมพวเตอรประมวลผลออกมาได โดยก าหนดเงอนไขหรอมาตรฐานไวในโปรแกรม

1.2. สารสนเทศทเปนกลวธในการควบคม จะเปนสารสนเทศเพอการด าเนนงาน หรอขนตอนการท างาน มกจะคอยตรวจสอบขนตอนตาง ๆ ของการด าเนนงาน เพอใหการท างานนนเปนไปอยางมระบบ ดงภาพ 10.2 เปนขนตอนการควบคมคณภาพการผลตชนงาน ของบรษทไดนามคโมเดอรน แพค จ ากด ซงท าการผลตผลตภณฑประเภท เปาขวดพลาสตก หรอภาชนะบรรจภณฑพลาสตก ตด labeling และประกอบ shrink จ าหนายใหแกลกคาทวไป นอกจากนยงมการใชเครองมอในการตรวจสอบคณภาพของงานอกหลายอยาง เชน แผนภมพาราโต แผนภาพ แบบฟอรมเชค เปนตน ดงภาพท 10.3 แสดงตวอยางของเครองมอทใชในการตรวจสอบคณภาพ ของศนยบรการรถยนต ซตรอง เปนตน

ภาพ 10.2 แสดงตวอยางสารสนเทศทใชก าหนดขนตอนการท างาน

244

ภาพ 10.3 แสดงตวอยางเครองมอตรวจสอบคณภาพของบรษทซตรอง

สารสนเทศในกจกรรมระบบควบคมคณภาพ เนองจากระบบคณภาพมความส าคญตองานดานอตสาหกรรมเปนอยางยงท าใหเกดระบบการควบคมคณภาพขนหลายระบบ เพอรองรบการท างานในระบบตาง ๆ แตละระบบกม ขอดเฉพาะตว ขนอยกบวาองคการใดจะน าระบบใดมาใชใหเหมาะสมกบระบบของงาน หรออาจน ามาใชผสมผสานกน ทงนกเพอการมคณภาพเปนทยอมรบของลกคาหรอผใชบรการนนเอง ในทนจะขอน าเสนอสารสนเทศในกจกรรมระบบการควบคมคณภาพทส าคญในเชงธรกจอตสาหกรรม ดงน

1. ระบบคณภาพ ISO 9000 ในการด าเนนธรกจนน ไมวาจะเปนธรกจประเภทใดหรอขนาดใด จะประสบความส าเรจและยนหยดอยได ตองไดรบการยอมรบจากกลมเปาหมายหรอคธรกจอยางกวางขวาง ในสถานการณปจจบนทการแขงขนระดบประเทศมความรนแรงสง และในระดบนานาชาตกมการก าหนดมาตรการตาง ๆ อยางเขมงวดคณภาพของสนคาหรอบรการเพยงอยางเดยวจงไมอาจเปนอาวธทแขงแกรงพอทจะใชตอสในทางธรกจอกตอไป แนวทางในปจจบนกคอการพฒนาและยกระดบคณภาพการด าเนนงานขององคการใหมชอเสยง เปนทยอมรบวามประสทธภาพสามารถ

245

ควบคมไดครบวงจรภายใตการรบรองของมาตรฐานสากล ระบบ ISO 9000 คอ มาตรฐานระบบคณภาพ ทองคการธรกจทวโลกเลอกใชเพอรบรอง “ระบบการบรหารการด าเนนงานขององคการ” 1.1 อนกรมมาตรฐาน ISO 9000 ระบบมาตรฐานคณภาพ ISO 9000 เปนมาตรฐานสากล ซงก าหนดขนโดยองคการสากลระหวางประเทศ (international organization for standardization) ส านกงานใหญอยทเมอง เจนวา (Geneva) ประเทศสวสเซอรแลนด ซงท าหนาทสงเสรมพฒนาความเปนมาตรฐานและกจกรรมตาง ๆ ทน าไปสความเปนมาตรฐานเพอใหเกดความสะดวกในการแลกเปลยนสนคาหรอบรการระหวางประเทศ ตลอดจนการใหความรวมมอดานวทยาศาสตร เศรษฐศาสตรและเทคโนโลยอน ๆ อนกรมมาตรฐาน ISO 9000 แบงเนอหาออกเปน 5 ฉบบหลกไดแก ISO 9000, ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003, และ ISO 9004 โดยแตละฉบบมเนอหาโดยสรป (วชย แหวนเพชร 2543 : 134-135)

1.1.1 ISO 9000 เปนแนวทางในการเลอกและกรอบการเลอก และการใชมาตรฐานชดนใหเหมาะสม มการแบงยอยออกเปน 4 ขนตอน คอ ISO 9000-1 เปนขอแนะน าการเลอกใช ISO 9000-2 เปนแนวทางทวไปในการเลอกและการประยกตใชมาตรฐานในชดน ISO 9000-3 เปนแนวทางในการน า ISO 9001 ไปพฒนาประยกตใช ISO 9000-4 เปนขอแนะน าในเรองการจดการทนาเชอถอ 1.1.2 ISO 9001 เปนมาตรฐานระบบคณภาพซงก ากบดแลทงการออกแบบ และการพฒนา การผลต การตดตง และการบรการ 1.1.3 ISO 9002 เปนมาตรฐานระบบคณภาพซงก ากบดแลเฉพาะการผลต การตดตง และการบรการ

1.1.4 ISO 9003 เปนมาตรฐานระบบคณภาพซงก ากบดแลเรองการตรวจ และการทดสอบขนสดทาย 1.1.5 ISO 9004 เปนแนวทางในการบรหารงานคณภาพ เพอใหเกดประสทธภาพสงสด โดยเปนขอแนะน าในการจดการในระบบคณภาพ ซงมการก าหนดยอยในแตละประเภทธรกจ เชน ISO 9004-1 ขอแนะน าในการใชมาตรฐาน ISO 9004-2 ขอแนะน าในการใชส าหรบธรกจบรการ ISO 9004-3 ขอแนะน ากระบวนการผลต เปนตน จากลกษณะของระบบ ISO 9000 ดงกลาวสามารถแสดงความสมพนธของอนกรม ISO 9000 ตาง ๆ กบการน าไปใชงานดงภาพ 10.4

การออกแบบ Dssign

ระบบ ISO 9000

การทดสอบ Testing

การผลต Production

การตรวจสอบ Inspection

การตลาด Market

การตดตง Installation

การใหบรการ Servicing

ISO 9003

ISO 9002

246

ภาพ 10.4 แสดงความสมพนธของอนกรม ISO 9000 กบการน าไปใช ทมา : ยทธ กยวรรณ มปป : 255

1.2 ประโยชนระบบคณภาพตามมาตรฐาน ISO 9000 การน าระบบคณภาพตามมาตรฐาน ISO 9000 ไปใชอยางแพรหลาย จะใหประโยชนแกทกฝายทเกยวของ ดงน (ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม : 2540) 1.2.1 ผประกอบการ ท าใหองคการและบคลากรมการพฒนาประสทธภาพในการท างานสนคาและบรการไดรบการยอมรบเชอถอทงระดบในประเทศ และระดบนานาชาต ลดตนทนการผลตในระยะยาว ไดรบการเผยแพรชอเสยงทงในและตางประเทศในเอกสารเผยแพรของ สมอ.

1.2.2 ผบรโภคทงระดบบคคลและระดบองคการ มความมนใจในสนคาและบรการ ประหยดเวลาและคาใชจาย ไมตองตรวจสอบคณภาพซ า ไดรบการคมครองดานคณภาพ มความสะดวกในการเลอกซอเลอกใช เพราะมหนงสอรายชอเปนแนวทาง ISO 9000 ประกนไดวาคณภาพดจรง ดงภาพ 10.5 และ 10.6 เปนการรบรองคณภาพมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (product certification) โดยอนญาตใหแสดงเครองหมายกบผลตภณฑทมคณภาพเปนไปตาม มาตรฐาน

ภาพ 10.5 เครองหมายรบรองคณภาพ มอก. - ISO 9000

ทมา : ยทธ กยวรรณ มปป. 253

247

ภาพ 10.6 ตวอยางการน าเครองหมายมาตรฐานไปใชงาน ทมา : ยทธ กยวรรณ มปป. 252

1.3 ลกษณะของสารสนเทศทใชกบ ISO 9000 ระบบ ISO 9000 เปนระบบมาตรฐานอยางหนงทใชในการควบคมคณภาพของผลตภณฑทใชกนอยางแพรหลายในวงการอตสาหกรรมหรอธรกจตาง ๆ ซงในระบบการบรหารมาตรฐาน ISO 9000 จ าเปนตองมระบบสารสนทศเขามาเกยวของ มการจดการดานเอกสารอยางเปนระบบ เกดความสะดวกรวดเรวในการท างาน และเปนมาตรฐานเดยวกนทงองคการ เพอใหองคการมการพฒนาไปในทางทดขน ผลตภณฑไดรบการยอมรบทงในระดบประเทศและตางประเทศ ซงการน าระบบสารสนเทศมาใชกบการตรวจสอบมาตรฐาน ISO 9000 นนจะประกอบไปดวยขอมลตาง ๆ เชน ขอมลการตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑ,ขอมลดานการจดการขององคการ, ของดานการผลต ,ขอมลดานการบรการ เปนตน การจดท าระบบคณภาพนน มขนตอนส าคญ 4 ขนตอน คอ การทบทวนสถานภาพกจการปจจบน การจดท าแผนการด าเนนงานและระบบเอกสาร การตดตามและปรบปรงแกไขระบบบรหารคณภาพอยางตอเนอง การตรวจสอบบรหารงานคณภาพ ซงตวอยางของขอก าหนดในระบบคณภาพสามารถแสดงไดดงตารางตอไปน ตารางท 10.1 แสดงขอก าหนดในระบบคณภาพ

ขอก าหนด ISO 9001 ISO 9002 ISO 9003 1. ความรบผดชอบดานการบรหาร X X X 2. ระบบคณภาพ X X X 3. การทบทวนขอตกลง X X X 4. การควบคมการออกแบบ X 5. การควบคมเอกสารและขอมล X X X 6. การจดซอ X X 7. การควบคมผลตภณฑสงมอบโดยลกคา X X X 8. การชบงและการสอบกลบไดของผลตภณฑ X X X 9. การควบคมกระบวนการ X X

248

10. การตรวจสอบและการทดสอบ X X X 11. การควบคมเครองตรวจสอบ เครองวด และ เครองทดสอบ

X X X

12. สถานะการตรวจสอบและการทดสอบ X X X 13. การควบคมผลตภณฑทไมเปนไปตามขอก าหนด X X X 14. การปฏบตการแกไขและปองกน X X X 15. การเคลอนยาย การเกบ การบรรจ การเกบรกษา และการสงมอบ

X X X

16. การควบคมการบนทก X X X 17. การตรวจตดตามคณภาพภายใน X X X 18. การฝกอบรบ X X X 19. การบรการ X X 20. กลวธทางสถต X X X

จากรายละเอยดขางตนจะเหนไดวา มาตรฐานระบบคณภาพทใชเพอใหการรบรองนนมดวยกนเพยง 3 มาตรฐาน คอ ISO 9001 9002 และ 9003 สวน ISO 9000 เปนขอแนะน าใหผประกอบการเลอกวาจะน ามาตรฐานใดไปใชใหเหมาะสมกบการด าเนนงานขององคการของตน โดยใช ISO 9004 เปนแนวทางในการด าเนนการใหมประสทธภาพ จากตารางจะเหนไดวาการจดท าระบบคณภาพมาตรฐาน ISO 9001 นนจะตองน าขอก าหนดทง 20 ขอมาใช สวนมาตรฐาน ISO 9002 จะไมครอบคลมในเรองการออกแบบ จงมขอก าหนดเพยง 19 ขอ และ ISO 9003 จะไมครอบคลมดานการออกแบบ การจดซอ การควบคมกระบวนการและการบรการ ดงนนขอก าหนดใน ISO 9003 จงม 16 ขอ (ทรงศกด พรยะกฤต. 2543 : 221) 1.4 ปจจยทสรางความส าเรจในระบบคณภาพ ISO 9000 ในทางปฏบตในแตละขนตอนของการจดท าระบบคณภาพ จะมรายละเอยดปลกยอยมากนอยเพยงใดขนอยกบสถานภาพของแตละองคการและน าระบบคณภาพไปปฏบต อาจใชเวลาเฉลยตงแต 6 เดอนถง 1 ปครง จงจะประสบความส าเรจตามเปาหมาย ทส าคญในการปฏบตงานโดยทวไปแตละองคการกไดด าเนนการตามขอก าหนดของมาตรฐาน ISO 9000 มาปฏบตงานมาบางแลว สวนจะมากหรอนอยขนอยกบระเบยบปฏบตขององคการนน ๆ ทงนการด าเนนงานระบบคณภาพจะประสบความส าเรจไดกขนอยกบปจจยตอไปน

1.4.1 ผบรหารระดบสงใหการสนบสนนอยางจรงจงและตอเนอง 1.4.2 ทกคนในองคการมจตส านกดานคณภาพและใหความรวมมอ 1.4.3 มการตดตามและปรบปรงแกไขระบบบรหารคณภาพอยางตอเนอง

249

1.4.4 มงบประมาณเพยงพอตอการด าเนนการ 2. ระบบคณภาพ TQM ระบบคณภาพ TQM หรอระบบคณภาพโดยรวม (total quality management) เปนระบบการบรหารเพอคณภาพในการท างานของคน มกจะมทฤษฎ (theory) กรอบแนวความคด (paradigm) ทมอยในอดตเปนตวก าหนดวธการท างาน ผปฏบตงานจงไมกลาทจะท าอะไรนอกเหนอรปแบบ เกรงจะถกคนรอบขางกลาวหาวา นอกรด หวแขง แปลกแยก องคการในปจจบนตองสรางกรอบแนวความคดใหม ๆ เพอการเปลยนไปในทางทดขน การท า TQM จะตองมการปรบปรงสงทท าใหเกดปญหาหรอท าใหองคการเชองชาลงการเปลยนแปลงน จะตองท าอยางตอเนองตลอดเวลา (continuous improvement) การคดนอกกรอบ (paradigm shift) จะท าใหเกดปรากฏการณ ใหม ๆ

2.1 องคประกอบของ TQM การจะท าการบรหารเพอคณภาพนนตองด องคประกอบทมอย 5 องคประกอบ ดงน 2.1.1 ลกคา (customer) คอใครกไดทเขามาใชสนคาหรอบรการ ซงอาจมทงลกคาภายในองคการและลกคาภายนอกองคการ จะตองคอยดใหไดวา “เขา” ตองการอะไร คณภาพกคอความพอใจของลกคาทจะมาจายเงนซอนนเอง สนคาหรอบรการมมากแคไหนกไมสามารถขายได 2.1.2 การมสวนรวมของบคลากร (participation) ผบรหารจะตองจดการในรปแบบกรวยหงาย ใหระดบลางไดมสวนรวมในการท างาน และก าหนดนโยบายการท างานเปนทม (team) และใหสทธอ านาจ (empower) ในการตดสนใจตามสมควร 2.1.3 การวดคณภาพ ตองมตววดทสามารถจะบอกถงคณภาพใหเปนรปธรรม สมผสได โดยการก าหนดมาตรฐาน (standard) ของสนคาและบรการ เชน ISO 9005 ISO 14000 เปนตน นอกจากนกอาจมสถตทท าไวเพอบอกถงคณภาพวามจดบกพรองเพยงเลกนอย 2.1.4 กระบวนการ (process) การผลตและบรการ ตองดดวยวาการผลตมเทคโนโลยใหมหรอเกา ปลอดภยมากนอยเพยงใด ซงจะสามารถท าใหตนทนลดลงและแขงขนได กระบวนการกสามารถมองไดในภาพกวาง แบบมหาภาพ เปนระบบใหญและมองในภาพแคบ แบบจลภาพ ซงกจะดภาพยอย ๆ 2.1.5 ผน า (leader) ไดแกผบรหารระดบสง ตองใหนโยบายลงมาอยางชดเจน เพอใหทกคนไดมนใจ ตองท าอยางทพด (work at the talk)

2.2 เทคนคของระบบคณภาพ TQM การควบคมคณภาพโดยรวมมการใชเทคนคมากมายจะขอน าเทคนคทใชกนเปนสวนใหญขององคการตาง ๆ ดงน

250

2.2.1 วงจรคณภาพ QC (quality circle) วงจรคณภาพเปนกลมพนกงาน

ระหวาง 6-12 คน ทมการพบปะประชมปรกษาหารอรวมกนเปนประจ าเพอหาทางแกไขปญหาซงกระทบตอกจกรรมการท างาน จอหนสน และ วนเชลล (Johnson and

winchell 1985 : 65-77) แนวความคดอยทวากลมคนท างานจะเปนผทรปญหาดกวาคนอน และสามารถใหค าวจารณหรอขอแนะน าเพอการปรบปรงการปฏบตงาน กลม QC จะมอสระในการเกบขอมลและท าการส ารวจหรอตดสนใจควบคมในระดบลาง สวนใหญจะไดรบการพฒนาในการสรางทมคณภาพ เพอแกไขปญหาและควบคมคณภาพเชงสถต ขนตอนของ QC ทใชในทางปฏบตจะเรมดวยการสรางทมวงจรคณภาพ จากนนจงท าการเลอกปญหาทตองแกไข วเคราะหใหขอเสนอแนะจากทมงานและให ผบรหารตดสนใจดงภาพท 10.7

ภาพ 10.7 แสดงขนตอนวงจรคณภาพ (QC)

ทมา : สรสวด ราชกลชย 2543 : 350

ในการท ากจกรรม QC นนจ าเปนตองใชสารสนเทศตาง ๆ เขามาชวยในการด าเนนงาน สารสนเทศตาง ๆ อาจอยในลกษณะของแผนภม ไดอะแกรม พาราโต ฮสโตรแกรม กราฟ และอน ๆ เพอทจะไดจดท ากจกรรมเปนไปไดงายและสะดวกขน โดยสรปแลวขนตอนการท ากจกรรม QC และสารสนเทศทตองน ามาใชนน สามารถสรปไดดงภาพ 10.8

การสรางทม วงจรคณภาพ QC

ท าการเลอกปญหา ทตองแกไข

วเคราะหปญหา

ใหขอเสนอแนะ แนวทางแกไข

การต ดสนใจจากผบรหาร

การเกบขอมล และการส ารวจ

การควบคม คณภาพ

251

ขนตอน วธการท า เทคนค

- ตรวจสอบสภาพปจจบน - Check Sheet

- เปรยบเทยบมาตรฐานในการท างาน - Pareto

Diagram

กบวธการทท าอยจรง ๆ

- รวบรวมขอมลของปญหา - Cause &

Effect

Diagram

- พจารณาปญหาทมากทสด - Pareto

Diagram - พจารณาเปาหมายของแผนก

- เลอกเอาสาเหตทส าคญมาวเคราะห - Cause &

Effect

อยางละเอยด Diagram

- 4 M ( Man, Machine, Material, Method)

- วางแผนปรบปรงแกไขสาเหตส าคญ - แผนการทดลองท า - ก าหนดแผนการแกไขเปนเรอง ๆ ไป

- ท าตามแผนทวางไว - รายงานผลทท าไดตามความเปนจรง

- เปรยบเทยบผลกอนและหลง - Graph

การปรบปรง - Pareto

Diagram

1. คนหาปญหา

2. ก าหนดเปาหมาย

3. คนหาสาเหต

4. พจารณาวธการปรบปรงแกไข

5. ด าเนนการแกไข

6. ตรวจสอบผลทไดรบ

ไมไดตาม

เปาหมาย

252

- ก าหนดวธการควบคมและมาตรฐาน - Work

Instruction

- มาตรฐานในการท างานอาจตอง

Standardization

เปลยนแปลงในกรณจ าเปน Specification

ภาพท 10.8 ขนตอนการท ากจกรรม QC

2.2.2 การมอบอ านาจ (empowerment) แนวโนมส าคญทพฒนาใหเกดเปน TQM ประการแรกคอมการมอบหมายและใหอ านาจแกพนกงานผจดการและลกคาในกระบวนการตดสนใจ ซงสะทอนใหเหนถงการเปลยนแปลงในดานเทคโนโลยและสภาพแวดลอมอยางชดเจน โลแกน และวง (Logan and Wing 1995 : 15-

20) ในขณะทบรษทมการลดพนกงานและสายงานระดบการบรหาร ประการทสองมการเสนอทางเลอกในการท างานแบบใหม เชน การแบงงาน การสรางงานแบบเคลอนทหรอสงคมแบบสอสาร เปนตน ประการทสามมการโยกยายงานไปสแหลงภายนอกมากขน ท าใหผบรหารตองมการกระจายและแบงขอมลใหมากขนดกวาเกบไวเฉย ๆ หรอทราบขอมลเพยงผเดยว ในเวลาเดยวกนลกคากจะเพมระดบความสนใจในความทนสมยของสนคา มความตองการดานคณภาพสงขน ซงบรษททราบขอมลจากความสมพนธทมการพฒนาปฏสมพนธดานขอมลอยางใกลชดเพมขนดวยเชนกน และทงหมดนคอความเปลยนแปลงอยางรวดเรวชดเจนทท าตองใหเกดการมอบอ านาจ เพอใหทมงานจดท า TQM อยางมประสทธภาพ

2.2.3 การเปรยบเทยบ (benchmarking) เปนการคนหาการปฏบตการทดทสดในบรรดาคแขงขนหรอผทไมใชผแขงขนซงชน าใหเกดผลการปฏบตงานทเหนอกวาดกวา ไวเมอร (Weimer 1992 : 54-55) พนฐานความคดมาจากการทผบรหารสามารถปรบปรงคณภาพโดยการวเคราะหและตอมาทท าการลอกเลยนแบบในสงทด จากผน าในแตละประเดนของแตละแหงมาปรบใชของตนเอง มารตน (Martin 1996 :

142-152) ซงมกระบวนการในการท า benchmarking

4 ขนตอนดงภาพ 10.9

ตงทมงานวางแผน เพอท า

benchmark เกดการ

ไดตามเปาหมาย

7. ก าหนดมาตรฐานควบคม

ท ากจกรรมเรองใหม

253

ภาพ 10.9 แสดงขนตอนการท า benchmark

ทมา : Watson 1993 : 13

จากภาพ 10.9 จะเหนไดวาขนตอนของการท า benchmark ม 4

ขนตอนคอ 2.2.3.1 จดตงทมงานวางแผนการท า Benchmark การตงทมงานวางแผนท า Benchmark งานขนแรกคอ การระบวาอะไรทเปนตวก าหนดใหเปรยบเทยบ แลวก าหนดองคการทตองการเปรยบเทยบและระบถงวธการเกบรวบรวมขอมล

2.2.3.2 ทมงานทท าการเกบขอมลทงภายในและภายนอกองคการ 2.2.3.3 วเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลเพอระบชองวางการปฏบตงานและเพอก าหนดสาเหตของความแตกตางนน แลวหาทางปรบปรงหรอลอกเลยนแนวทางปฏบตทเหมาะสมแกองคการ 2.2.3.4 เตรยมแผนลงมอปฏบต การวางแผนเตรยมการปฏบต (action plan) และด าเนนการซงจะมผลในการประชมหรอการก าหนดมาตรฐานตาง ๆ

ขององคการในล าดบถดไป ท าใหเกดกลยทธในการปฏบตแผนงานใหมไดอยางเหมาะสม

นอกจากนยงมเทคนคอน ๆ อกทน ามาใชในระบบคณภาพ เชน การใชแหลงภายนอก

(outsourcing) การลดรอบระยะเวลา (reduced cycle time) และการปรบปรงอยางตอเนอง (continuous improvement) เปนตน

2.3 ลกษณะของสารสนเทศทใชกบ TQM เนองจากระบบ TQM เปนระบบการบรหารคณภาพอยางหนงทชวยในการท างานของคนใหมคณภาพมากขน ซงการน าระบบสารสนเทศเขามาชวยในการบรหารของ TQM กยอมจะท าใหการท างานมประสทธภาพมากขน สารสนเทศทน ามาใชเปนขอมลในการบรหาร TQM จะประกอบดวยขอมลตาง ๆ ทใชในการ

254

ตดสนใจเกยวกบดานการบรหาร เชน ขอมลดานการวางแผนการท างานขององคการ ขอมลเกยวกบการประเมนผลการปฏบตงานของพนกงาน ขอมลเกยวกบประวตของบคคลในองคการ เปนตน 3. ระบบบรหารงานคณภาพ TQC TQC ยอมาจากภาษาองกฤษวา Total Quality Control ซงเปนระบบบรหารงานทวทงองคการ โดยมงเนนคณภาพเปนหลก เพอสรางความพงพอใจใหแกลกคา T = Total หมายถง ทกคน ทกระดบ ทกหนวยงาน และทกวน Q= Quality หมายถง คณภาพสนคา คณภาพบรการ และคณภาพของงานประจ าวนทกชนด (Daily Work) ทเปนไปตามทลกคา (ภายในและภายนอกองคการ) ตองการหรอดกวาทลกคาคาดหมาย C = Control หมายถง การสรางระบบทสนบสนน และสงเสรมใหมการปรบปรงคณภาพอยางสม าเสมอและตอเนอง จนเปนสวนหนงของวฒนธรรมขององคการ TQC คอ กจกรรมทพนกงานทกคน ทกระดบ และทกหนวยงาน ท าหรอรวมกนท าเปนกจวตรประจ าวนเพอปรบปรงอยางสม าเสมอและตอเนอง โดยท าอยางมระบบ ท าอยางเชงวชาการ องขอมล และมหลกการทสมเหตสมผล เพอจดมงหมายทท าใหลกคาพงพอใจในคณภาพของสนคาและบรการ (ทรงศกด พรยะกฤต. 2543 : 235)

3.1 กจกรรม TQC ตามทกลาวมาแลววา TQC คอกจกรรมตาง ๆ ทท าอยางทวถงทกหนวยงาน โดยพนกงานทกคนทกระดบมสวนรวมในการท าอยางตอเนองและท าอยางมระบบ กจกรรม TQC แยกเปน 2 ระดบ คอ 3.1.1 กจกรรมของฝายจดการ (management activities) เปนกจกรรมของการบรหารงานจากบนสลาง (top down) ซงอาจจะเปนงานบรหารประจ าวนทว ๆ ไปหรองานเกยวกบนโยบาย งานของฝายจดการอาจจะแยกออกเปน 2 เรองใหญ ๆ คอ งานเกยวกบการจดการ (management) เชนการวางแผนและจดท างบประมาณ การวางรปงานและจดก าลงพล การควบคมและการแกไขปญหา และงานเกยวกบลกษณะผน า (leadership)ไดแก การก าหนดทศทางใหทกคนในองคการมความเขาใจในทศทางทก าหนดไว การจงใจและการกระตน เปนตน

3.1.2 กรรมของการท างานจากลางขนสบน (bottom up) ซงไดแก 3.1.2.1 กลมคณภาพ (quality circle : QC) 3.1.2.2 5 ส. (5 – S Activities) 3.1.2.3 ความปลอดภยในการท างาน (Safety) 3.1.2.4 ระบบขอเสนอแนะ (Suggestion System) 3.1.2.5 กจกรรมกลมยอยอน ๆ (Other Small Group Activities)

255

3.2 วงจรเดมมง (deming cycle) หรอทเรยกวา วงจร PDCA

เปนวงจรการวางแผนลงมอท า ตรวจสอบ และปฏบต เพอแกไขหรอปรบปรง มการพฒนาจากการควบคม เชงสถตโดยเปนวงจรตอเนองหรอบางทเรยก TQC หรอ QC หรอ CA

PDCA เปนตน เปนทรจกและนยมมากในประเทศญปน (สรสวด ราชกลชย 2543 :

327) PDCA นเปนค ายอของ plan-do-check-action หรอทเดมมงเคยเรยกวา วงจรชวฮารท (shewhart circle) เพราะชวฮารทเปนผคดคนวงจรนขนแต เดมมง เปนคนเผยแพรใหรจกกนแพรหลาย (วฑรย สมะโชคด 2541 : 83-84) ดงภาพ 10.10

ภาพ 10.10 แสดงวงจร PDCA

ทมา : วฑรย สมะโชคด 2541 : 85

จากภาพ 10.10 แสดงวงจร PDCA ซงมวธการดงน 3.2.1 วางแผน (plan) ตองพจารณาในประเดนส าคญคอการก าหนดวตถประสงคเปาหมายใหชดเจน การก าหนดคณลกษณะทใชในการควบคม การก าหนดวธการท างานเพอบรรลตามเปาหมายทตงไว 3.2.2 ลงมอท า (do) เปนการปฏบตดงนคอศกษาวธการท างานใหเขาใจแลวลงมอปฏบต จากนนท าการเกบขอมลคณลกษณะทางดานคณภาพตามขอมลทไดก าหนดไว 3.2.3 การตรวจสอบ (check) การตรวจสอบเปนการตรวจสอบความกาวหนาของงานและการประเมนผลสงทไดลงมอปฏบตไปแลวเชน ตรวจสอบงานทท าวาไดมาตรฐานหรอไม ตรวจสอบคณลกษณะทางดานคณภาพวาตรงตามเปาหมายหรอไม 3.2.4 การปฏบตและการแกไขปรบปรง (action) เมอตรวจสอบสงทไดท าตามแผนพบวามความผดพลาดหรอขอบกพรอง ตองท าการแกไขและปรบปรงเชน แกไขท

P – Plan D – Do C – Check A – Act/Action

256

ตนเหตของปญหา คนหาสาเหตแลวท าการปองกน หาทางพฒนาระบบหรอปรบปรงการท างานนน

ๆ โดยตรง เปนตน

เมอมการน า PDCA มาใชในการปรบปรงการบรหาร โดยเฉพาะเนนดานการควบคมคณภาพ จงมการขยายผลกระบวนการ เพมขนตอนการปฏบตโดยละเอยดมากขน แตแนวคดหลกยงคงขนตอนส าคญทง 4 ไว คอ Plan, Do, Check และ Action

อยางครบถวน หากองคการใดไดปฏบตอยเชนนสม าเสมอจะท าใหองคการนนมการบรหารจดการและควบคมคณภาพทมประสทธภาพยอมสงผลใหเกดประสทธผลตามมา 3.3 ลกษณะของสารสนเทศทใชกบ TQC เนองจากระบบ TQC มจดมงหมายทท าใหลกคาพงพอใจในคณภาพของสนคาและบรการ ซงพนกงานทกคน ทกระดบ ทกหนวยงาน จะตองมจตส านกและรวมกนปรบปรงงานของตนและงานทตองท ารวมกบหนวยงานอน ใหมคณภาพยงขนอยางมระบบและตอเนอง ระบบสารสนเทศทน ามาใชเปนขอมลในการบรหาร TQC เพอใหลกคาเกดความพงพอใจ เชน ขอมลเกยวกบการสงมอบสนคา เพอการสงมอบทรวด เรวและตรงเวลา ขอมลทางดานการตลาด ขอมลทางดานผลการด าเนนงานขององคการ เปนตน 4. กจกรรม 5 ส.

กจกรรม 5 ส (5-S Activities) เปนกจกรรมทประกอบดวย 4.1 สะสาง (Seiri) คอ การแยกของทไมจ าเปนตองใชออกจากของทตองใช โดยท าการส ารวจสงของตาง ๆ ทงหมดเปนกจวตรประจ า แลวแยกสงของทไมจ าเปนตองใชงานออก อาจจะทงไปเลย หรอขาย หรอแยกจะเกบไปไวทอน 4.2 สะดวก (Seiton) คอ การจดวางของทตองใชงานใหเปนหมวดหม เพอใหเกดความสะดวกแกผใชมากทสด เพราะหากไมจดเกบให เรยบรอยและเกดความสะดวกจะท าใหเสยเวลามากในการคนหา หรอตรวจสอบ 4.3 สะอาด (Seiso) คอ การท าความสะอาดบรเวณตาง ๆ เพอไมใหเลอะเทอะหรอมเศษขยะและสกปรกบรเวณทตนเองรบผดชอบ เชน โตะท างาน ตเกบของ เครองจกร เครองมอและอปกรณ หองน า หองสวม พนผนง เพดาน รวมทงภายนอกอาคาร เปนตน 4.4 สขลกษณะ (Seiketsu) คอ การจดสถานทท างานเพอใหผปฏบตงาน มสขภาพอนามยทดและมความปลอดภย เพราะหากสภาพแวดลอมในทท างานไมดอาจจะท าใหพนกงานมสขภาพอนามยไมดและยงอาจท าใหเกดอบตเหตได 4.5 สรางนสย (Shitsuke) คอ การกระตนและตดตามใหพนกงานปฏบต วธการของ 4-ส.แรกตลอดไปอยางตอเนอง และเครงครดจนกลายเปนนสยเปนชวตประจ าวนในการท างาน

257

เพราะถาหากไมท า 5-ส. ทกลาวมาแลวอยางตอเนองจนกลายเปนนสยแลวสภาพทไมดทงหลายกจะกลบมาเหมอนเดมอก โดยสรปแลวจะเหนไดวา 3-ส. แรกคอสะสาง สะดวก และสะอาด เปนเรองทเกยวกบวตถและสถานท (Hardware) สวน 2-ส. หลง คอสขลกษณะ และสรางนสย เปนเรองทเกยวกบคน (Software)

ลกษณะของสารสนเทศทใชกบกจกรรม 5 ส.

กจกรรม 5 ส. เปนกจกรรมหนงของการควบคมคณภาพการท างานขององคการ ซงเปนพนฐานของการบรหารงานคณภาพ ท าใหการท างานในองคการมความสะดวกรวดเรว และเกดความปลอดภยในการท างาน ซงสารสนเทศทน ามาใชในกจกรรม 5 ส. คอ การเกบขอมลเกยวกบเครองมอและอปกรณตาง ๆ ทมอยภายในองคการใหเปนหมวดหม ท าใหเกดความสะดวกในการน ามาใชงานและงายตอการคนหา เพอเพมประสทธภาพในการท างานใหมคณภาพยงขน

5. ระบบ PERT และ CPM

การวางแผนและควบคมจ าเปนตองเลอกใชเทคนคทมประสทธภาพชวยในระยะแรก ๆ นน เราใชแผนภมแทง (Bar chart) หรอแผนภมเกณฑ (Gantt chart) มาชวย แตแผนภมเหลานกมจดออน เนองจากมไดแสดงความสมพนธระหวางงานยอย ๆ เอาไวดวย จงไมอาจบอกไดวางานใดทจะตองเสรจกอนทงานอนจะเรมไดหรองานใดลาชาไดเทาไร การใชแผนภมเหลานมาชวยในการวางแผนและควบคมงานใหญจงล าบากขน (เสร สมนาแซง 2531

: 185) ปจจบนวธทนยมน ามาใชในการควบคมโครงการ คอ PERT (program

evaluation and review technigue) และ CPM (critical path

method)

5.1 การเปรยบเทยบ PERT และ CPM PERT และ CPM มหลกการพนฐานเหมอนกน คอ การสรางและวเคราะหขายงานเพอหาวถวกฤต (cirtical

path) ซงเปนชดของกจกรรมทเราตองท าการควบคมไมใหเกดความลาชา เพอใหโครงการสามารถเสรจไดทนตามก าหนด ทงนเพราะระยะเวลาการท ากจกรรมทอยบนวถวกฤตมผลตอเวลาแลวเสรจของโครงการและลาชาตามไปดวย กจกรรมบนวถวกฤตนเรยกวา “กจกรรมวกฤต” ความแตกตางทส าคญระหวาง PERT และ CPM คอ การประมาณการเวลาทใชในการท ากจกรรม

CPM จะถอหลกการประมาณการเวลาของกจกรรมวามคาคงทแนนอนคาใดคาหนง สวน

PERT จะถอหลกการประมาณการเวลาวาเวลาในการท ากจกรรมจะมลกษณะการแจกแจงทางสถตแบบเบตา (beta distribution) (พชต สขเจรญพงศ. 2533 : 186) ทเปนเชนนเนองจากทมาและการพฒนานนแตกตางกนนนเอง เนองจาก PERT เปนเทคนคการควบคมทใช

258

กบโครงสรางขปนาวธซงเปนโครงการทไมเคยท ามากอนและยงเปนโครงการความรวมมอระหวางรฐกบบรษทเอกชน โดยมการแบงความรบผดชอบในแตละงาน ดวยเหตนจงไมสามารถก าหนดเวลาในการท ากจกรรมไดแนนอน ดงนนจงตองใชวธประมาณโดยหาเวลาคาดวาเรวสด ชาสด แลวน ามาหารเฉลยเพอใหไดความนาจะเปนใกลเคยงทสด สวน CPM พฒนาขนมาใชกบการซอมโครงงานสารเคม ซงรเวลาในการท ากจกรรมแตละกจกรรมคอนขางแนนอนอยแลว โดยไดมาจากอตราการท างานของคนงานและการท างานของเครองจกรทใชอยในโครงการ จงสามารถท าใหก าหนดเวลาได (ฉลวย ธระเผาพงษ. 2533 : 132)

กลาวโดยสรปไดวา การใช PERT จะใชกบโครงการใหม โครงการทไมเคยท ามากอน เชน โครงการวจย โครงการสรางงานทยงไมมขอมล เปนตน สวน CPM ใชกบโครงการทเคยท ามาแลว มขอมลครงกอนอยจงท าใหก าหนดเวลาไดแนนอนในแตละกจกรรมได เชน

โครงการสรางบานจดสรร โครงการกอสรางถนน สะพาน เปนตน

5.2 ขนตอนในการด าเนนการท า PERT และ CPM สามารถแบงออกเปน

3 ขนตอน คอ (เสร สมนาแซง. 2531 : 186)

5.2.1 การวางแผน (planning) ขนนเปนขนแบงกจกรรมของโครงการ เปน

กจกรรมยอย คอ ตองมการวเคราะหงาน โดยตองก าหนดงานตงแตงานเรมตนจนงานสดทาย การกะประมาณทงเวลา และรวมถงทรพยากรทใชในแตละงาน/ กจกรรมมการเขยนแผนผงแสดงความสมพนธระหวางกจกรรมตาง ๆ โดยใชสญลกษณแทนเขยนเปนโครงขาย (net work

diagram) เพอใหทราบงานและกจกรรมทงหมด 5.2.2 การก าหนดงาน (scheduling) จะเรมดวยการท าตารางเวลา (time chart)

ทตองแสดงเวลาเรมตนและสนสดของงานแตละกจกรรม แลวท าตารางสรปเวลาทใชทเหมาะสมโดยพจารณาจากทรพยากรตาง ๆ

5.2.3 การควบคม (control) เปนขนแสดงเปรยบเทยบการท างานทเปนจรงกบ

แผนทเตรยมไว โดยอาศยผงลกศรและตารางเวลา จากนนกด าเนนการแกไขตามความเหมาะสม

โดยพจารณาเปาหมายตลอดจนขดจ ากดตาง ๆ เชน วนโครงการเสรจ เงนทน แรงงาน เครองมออปกรณ เปนตน

259

5.3 การสรางขายงาน PERT/ CPM มหลกการส าหรบสรางขายงานเชนเดยวกน หลกเกณฑทส าคญ ส าหรบการสรางขายงาน มดงน คอ (พชต สขเจรญพงศ. 2535 : 187)

5.3.1 ลกศร (arrow) ใชสญลกษณ แทนกจกรรม

(activities) หางลกศรแทนการเรมตน และหวลกศรแทนการสนสดของกจกรรม ความยาวของลกศรไมไดสมพนธกบเวลาในการท ากจกรรม

5.3.2 วงกลม (node) ใชสญลกษณ แทนจดเรมตนและจดสนสดของการท ากจกรรมทเรยกวา เหตการณ (event)

5.3.3 อาจใชอกษรก ากบลกศรเพอแทนรหสของกจกรรม และใชตวเลขก ากบในวงกลมเพอแสดงล าดบเวลาเรมตนและสนสดของกจกรรม

1 A

2 C

3 D

x

B

4 E

กจกรรม กจกรรมทตองท า A

B

C

D

E

_

_

A

B

B , C

ภาพ 10.11 แสดงการใชกจกรรมหนเพอแสดงความสมพนธของกจกรรม

5.3.4 ลกศรมเสนประ ใชสญลกษณ แทนกจกรรมหน

(dummy activity) กจกรรมหน หมายถง กจกรรมทไมมอยจรงเปนกจกรรมทสรางขนเพอใชแสดงความสมพนธของกจกรรม และเพอหลกเลยงปญหาการซ าซอนของรหสกจกรรม เมอใชหมายเลขก ากบ

260

วงกลมแทนรหสกจกรรมดงแสดงในภาพ 10.12 (ก) เปนกจกรรม A และ B มรหสกจกรรมทแทนดวยตวเลขก ากบวงกลมซ ากน สวนภาพ 10.12 (ข) เปนการใชกจกรรมหน (พชต สขเจรญพงศ. 2533 : 188)

1 A 2 C 3 1 A 3 C 4

B B X

2

(ก) (ข)

ภาพ 10.12 แสดงการใชรหสกจกรรมทแทนดวยตวเลขก ากบวงกลม และกจกรรมหน

5.3.5 ขายงานทสรางขนตองมลกษณะตอเนองกนตลอด โดยมจดเรมตนจดเดยวและจดสนสเพยงจดเดยวเทานน

5.4 การวเคราะหขายงาน PERT และ CPM มขนตอนเพอด าเนนงาน

ดงน 5.4.1 การแยกแยะงาน (job breakdown) เปนขนตอนทเราตองวเคราะหกจกรรมตาง ๆ วามอะไรบาง กจกรรมใดท ากอน ท าหลงหรอสามารถท าพรอมกนได

5.4.2. การประมาณเวลาของกจกรรม (activities time

estimation) ถอวาเปนขนส าคญ คอ เราตองสามารถบอกเวลาในแตละกจกรรมยอย โดยการประมาณซงอาศยขอมลเกาทเคยไดท ามาโดยประมาณเวลาใหเปนไปไดมากทสด เมอไดแยกแยะกจกรรมตาง ๆ ทตองท าตลอดจนความสมพนธของกจกรรมตาง ๆ ในโครงการและประมาณการเวลาในการท ากจกรรมแลว ขนตอไป คอ การเขยนขายงาน หลงจากเขยนขายงานเสรจแลวขนสดทาย คอ การหาวถวกฤตของขายงาน จากวถวกฤตนจะท าใหทราบถงเวลาแลวเสรจของโครงการวาเปนเทาใด และกจกรรมใดบางทอยในวถวกฤต ซงจะน าไปสการวางแผนการตดสนใจเพอควบคมโครงการหรอเรงรดโครงการตอไปได

5.5 ลกษณะของสารสนเทศทใชกบ PERT และ CPM เทคนคการบรหารคณภาพ PERT และ CPM เปนเทคนคทนยมใชในการควบคมโครงการใหญ ๆ เนองจากมการแสดงความสมพนธระหวางงานยอย ๆ เอาไวดวย ท าใหงายตอการควบคมไมใหเกดความลาชา โครงการสามารถเสรจไดทนตามก าหนด ลกษณะของสารสนเทศทใชกบ PERT และ CPM

ไดแก ขอมลการแจกแจงเวลาในการท างาน ขอมลเกยวกบเวลาในการสงมอบงาน/โครงการ

261

ขอมลเกยวกบคาใชจายตาง ๆ ภายในโครงการ ขอมลเกยวกบอตราการท างานของคนและเครองจกร เปนตน

สรปสาระส าคญทายบท

การควบคมคณภาพ เปนกจกรรมทมความส าคญกจกรรมหนง ในระบบการผลต โดยจะท าใหผลผลตทผลตออกมานน มคณลกษณะตรงตามทก าหนดไวทกประการและจะเปนการสรางความมนใจใหกบลกคาวาสนคาทผลตออกไปนนมคณภาพในระบบธรกจอตสาหกรรม หรอ อตสาหกรรมการผลตนน การควบคมคณภาพมประโยชนอยางมากมาย ไมวาจะเปนประโยชนภายในองคกรเอง เชน ลดตนทนการผลต ลดคาใชจาย ลดการสญเสยจากวตถดบ ฯลฯ หรอแมกระทงประโยชนตอภายนอกองคกร เชน ท าใหลกคาเชอถอ เปนตน

กระบวนการควบคมคณภาพของอตสาหกรรมการผลตนนสามารถจ าแนกได 2 ลกษณะใหญ ๆ คอ การควบคมคณภาพขององคกร เปนการควบคมการท างานทก ๆ ฝาย โดยมจดเรมตนตงแตการก าหนดนโยบายขององคกร การออกแบบและก าหนดมาตรฐานการผลต การด าเนนงานสวนการผลตและการควบคมคณภาพในการจ าหนายหรอใชงาน อกประการหนงคอ การควบคมคณภาพของฝายผลต จะเปนการควบคมคณภาพในกระบวนการผลต โดยมกจะเรมตนตงแตการออกแบบ การก าหนดมาตรฐาน การตรวจเชค การตรวจสอบคณภาพผลตภณฑ เปนตน

ในปจจบนเทคโนโลยคอมพวเตอรไดเจรญรดหนาอยางรวดเรว จงมการน าเอาเทคโนโลยคอมพวเตอรมาประยกตใชกบการควบคมคณภาพ ซงในระบบโรงงานอตสาหกรรมสวนใหญมกจะน ามาใชในกระบวนการควบคมคณภาพของฝายผลตเทคโนโลยคอมพวเตอรทน ามาประยกตใชในงานตรวจเชค (CAI) เปนการตรวจเชคงานทผลตไดกบมาตรฐานทก าหนดไว ส าหรบเทคนคการตรวจเชคอาจใชเทคนคการตรวจเชคดวยอปกรณแบบสมผสและเทคนคการตรวจเชคแบบไมสมผสแลวแตกรณ

การน าเทคโนโลยคอมพวเตอรมาประยกตใชในงานควบคมคณภาพของงานฝายผลตอกลกษณะหนงกคอ การน าคอมพวเตอรมาชวยในงานทดสอบ (CAT) มกจะเปนการทดสอบครงสดทายของการท างาน หรอเปนการทดสอบการท างานนนเอง ลกษณะของสารสนเทศทใชในงานควบคมคณภาพ สามารถจ าแนกได 2 ลกษณะ ประการแรกคอ สารสนเทศทใชก าหนดมาตรฐาน เปนสารสนเทศทมกปอนเขาระบบไวเพอก าหนดมาตรฐานของโปรแกรม ส าหรบอกประการหนงคอสารสนเทศทใชเปนกลวธในการควบคมการด าเนนงานของกจกรรมขององคการหรอโรงงาน ระบบสารสนเทศลกษณะนมกจะใช

262

ในการออกแบบ ควบคมระบบการผลต หรอแมกระทงกระบวนการจดจ าหนาย ตวอยางกจการของระบบสารสนเทศประเภทนไดแก ระบบ ISO 9000 ระบบ TQM ระบบ 5 ส.

และระบบโครงขายงาน เปนตน

ค าถามทบทวน

1. จงอธบายความหมายและประโยชนของการควบคมคณภาพตออตสาหกรรมการผลต

2. กระบวนการควบคมคณภาพประกอบดวยอะไรบาง จงอธบาย 3. จงอธบายถงการประยกตเทคโนโลยคอมพวเตอรมาใชกบงานควบคมคณภาพใน

อตสาหกรรมการผลตไดอยางไรบาง 4. ลกษณะของสารสนเทศในงานควบคมคณภาพจ าแนกได 2 ประเภทอะไรบาง

จงอธบาย 5. จงยกตวอยางปจจยน าเขา กระบวนการและผลลพธ ของกจกรรมระบบคณภาพอยาง

ใด อยางหนง มาพอเขาใจ

บรรณานกรมประจ าบท

ฉลวย ธระเผาพงษ.(2533). การวจยด าเนนการ. กรงเทพมหานคร : คณะอตสาหกรรมศกษา สถาบนราชภฏพระนคร.

ทรงศกด พรยะกฤต.(2543). องคการและการจดการ. กรงเทพมหานคร : คณะวทยาการจดการ สถาบนราชภฏสวนสนนทา. ธงชย สนตวงศ.(2523). องคการและการบรหาร. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช. เธยรไชย จตตแจง.(2530). การบรหารการผลต. กรงเทพมหานคร :

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

263

เปรอง กจรตนภร.(2543). การจดองคการอตสาหกรรมและการผลต. กรงเทพมหานคร : คณะ

เทคโนโลยอตสาหกรรม สถาบนราชภฏพระนคร, 2543.

ยทธ กยวรรณ.(มปป.) การบรหารการผลต. กรงเทพมหานคร : บรษทพมพด จ ากด. พชต สขเจรญพงศ. (2535). การควบคมคณภาพเชงวศวกรรม. กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน.

วชย แหวนเพชร.(2543). การวางแผนและควบคมการผลต. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร :

คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม สถาบนราชภฏพระนคร. วฑรย สมะโชคด.(2541).TQM คมอสองคกรคณภาพยค 2000. กรงเทพมหานคร : ทพเอพบลชชง. เสร สมนาแซง.(2531). การวางแผนและควบคมการผลต. ขอนแกน : มหาวทยาลยของแกน.

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม.(2540).เอกสาร ISO

9000/

ISO 14000. กรงเทพมหานคร : มทพ.

สรศกด นานานกล.(2532). องคการคณภาพ. กรงเทพฯ : ส านกงานสงเสรมควซแหงประเทศไทย. สรสวด ราชกลชย. (2543). การวางแผนและการควบคมทางการบรหาร. พมพครงท 2.

กรงเทพมหานคร : โรงพมพจามจร. Buffa, Elwood and Sarin, Rakesh.(1987). Modern Production

and Operation Management.

New York : John Wiley & Sons.

Griffin Ricy W. (1999). Management. 6th ed., Boston :

Moughton Mifflin Company.

Johnson and Winchell. (1985). “Management and Quality” and Edward E. Lawlev III and Susan A. Mohrman.

“Quality Circles after the Fad” Harvard Business

Review January-February .

Matin J. (1996). Are You as Good as You Think you

Are?. Fortune, September 30.

Weimer A.(1992). “Benchmarking Maps Route to

Quality”. Industrial week, July 20.