การให คําปรึกษา · 2019. 6. 27. · การแนะแนวมากขึ้น สามารถนำ ... กิจกรรมที่ 1 จัดทำหลักสูตรและประชุม

การใหคาปรกษา

การใหคาปรกษ

า

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน


การใหคำปรกษา

การใหคำปรกษา

ปทพมพ พ.ศ. 2559

จำนวนพมพ 32,000 เลม

จดพมพโดย สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน


พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำกด

79 ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900

โทร. 0-2561-4567 โทรสาร 0-2579-5101

นายโชคด ออสวรรณ ผพมพผโฆษณา

คำนำ

ก

งานแนะแนวเปนงานหลกทสำคญและจำเปนอยางยงทตองดำเนนการควบคไปกบ การเรยนการสอนจงจะสามารถจดการศกษาใหบรรลผลตามเปาหมายของหลกสตรได แตจาก สภาพการณทปรากฏ พบวา มปจจยซงไมเออใหสถานศกษาดำเนนงานแนะแนวทเปนผลตอ การจดการเรยนรและพฒนาผเรยนอยางจรงจง คอครและบคลากรทางการศกษาขาดความร ความเขาใจในเรองจตวทยาการแนะแนว สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ตระหนกและมงมนจะสงเสรมใหคร บคลากรทางการศกษาไดเพมพนความร ความเขาใจในเรองจตวทยา การแนะแนวมากขน สามารถนำความรสการปฏบตใหเกดผลเชงประจกษ ยงประโยชนตอผเรยน ทวทกถนไทย ครจะศกษาไดดวยตนเองในเวลาไมนาน และนำไปปฏบตไดจรง โดยไดจดทำเอกสารชด “แนะแนวเพอเยาวชนไทย” ประกอบดวยเอกสาร 9 รายการ ดงน เลม 1 การแนะแนวแบบมงอนาคต เลม 2 มาตรฐานการแนะแนว เลม 3 หลกการบรการแนะแนวและการปรกษาเชงจตวทยาเบองตน สำหรบคร และผบรหารการศกษา เลม 4 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน เลม 5 การออกแบบกจกรรมแนะแนวทเนนการพฒนาทกษะสำหรบผเรยน เลม 6 บรการแนะแนวและเครองมอทางจตวทยา เลม 7 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน เลม 8 การใหคำปรกษา เลม 9 การจดการเรยนรกจกรรมแนะแนว สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานหวงเปนอยางยงวา เอกสารชดนจะชวยใหครและบคลากรทางการศกษาและผทเกยวของมความร ความเขาใจ และมนใจทจะนำไปปฏบต ในการพฒนาเยาวชนไดเปนอยางด ขอขอบคณคณะผจดทำจากสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย ททมเททงกำลงกาย ใจ เวลา กำลงสตปญญา ความสามารถ และทกทานทมสวนรวมดำเนนการ จดทำเอกสารจนสำเรจลลวง รวมทงขอขอบคณเจาของตนฉบบ เอกสาร สอตาง ๆ ทใชประกอบ การคนควา และเปนสวนเสรมสรางเนอหาสาระใหสมบรณยงขน

(นายกมล รอดคลาย)

เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

สารบญ

หนา คำนำ ก สารบญ ข คำชแจง ค บทนำ ง บทท 1 การปรกษาเชงจตวทยา 1 บทท 2 ทกษะเบองตนของการปรกษาเชงจตวทยา 20 บทท 3 การปรกษาเชงจตวทยารายบคคล 33 บทท 4 การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม 51 บทท 5 การปรกษาเชงจตวทยาครอบครว 74 บรรณานกรม 107 คณะผจดทำ 109

ข

คำชแจง

เอกสารชดแนะแนวเพอเยาวชนไทยเกดขนไดดวยความรวมมอของสำนกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ดานงบประมาณ ป 2558 โดยศนยพฒนาการนเทศและเรงรด

คณภาพการศกษาขนพนฐานกบสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย จดโครงการพฒนาบคลากร

ผรบผดชอบงานแนะแนวระดบเขตพนทการศกษาในรปแบบกจกรรม 2 กจกรรม ดงน คอ

กจกรรมท 1 จดทำหลกสตรและประชมปฏบตการพฒนาศกษานเทศกผรบผดชอบงานแนะแนว

ทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษาทกเขตพนทการศกษา เขตละ 1 คน รวม 225 คน เพอให

ศกษานเทศกไดมความร ความเขาใจดานจตวทยาการแนะแนว มแนวทางในการชแนะ (Coaching)

ใหแกบคลากรในสถานศกษา เพอนำไปปฏบตไดอยางมประสทธภาพ กจกรรมท 2 จดทำเอกสาร

ชดแนะแนวเพอเยาวชนไทย เพอใหคร บคลากรทางการศกษา และผเกยวของนำไปศกษาเพมเตม

กระบวนการ หลกการ วธการแนะแนว เสรมสรางความมนใจ ประยกตใชเพอประโยชนในการพฒนา

เยาวชนใหบรรลตามเปาหมายของหลกสตร และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต โดยสมาคม

แนะแนวแหงประเทศไทย เปนผคดสรร จดทำ เรยบเรยง ทง 9 เลม ดงกลาว

หวงวาเอกสารชดนจะเปนประโยชนตอการพฒนาเยาวชนไทย ใหเปนพลเมองและพลโลก

ทมคณภาพตอไป

(นายภาสกร พงษสทธากร)

หวหนาศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพการศกษาขนพนฐาน

ค

บทนำ

สภาพสงคมในปจจบนมความเจรญเตบโตและการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ทงดาน

เศรษฐกจ สงคมและเทคโนโลย ซงสงผลกระทบตอชวตความเปนอย ความคดตลอดจนคานยม

ของคนในสงคม ความสมพนธแบบพงพาอาศยกนทเคยมมาในอดต เปลยนเปนตางคนตางอย

เหนแกตว แกงแยงแขงขนและเอารดเอาเปรยบกนเพอความอยรอด นยมวตถ สงคมวาเหว การไปมาหาสกน

นอยลง ครอบครวมขนาดเลกลงและการหยารางเพมมากขน สภาพดงกลาวทำใหคนในสงคม

เกดความคบของใจ ขดแยงในใจ วตกกงวล เหนดเหนอย วาวน เครยดและเปนทกขกบชวตมากขน

ดงนนการแสดงความสนใจ เขาใจ เหนใจ หวงใย เอออาทรและใหความชวยเหลอกน โดยการรบฟง

ปญหา ปลอบใจ ใหกำลงใจ รวมหาแนวทางแกไขปญหาใหผอนคลายจงเปนสงทผมความทกข

ตองการ เพราะเปนสงทจะชวยหลอเลยงจตใจใหคนในสงคมดำเนนชวตอยได

การปรกษาเชงจตวทยาเปนเครองมอหนงทจะชวยเหลอผทมความทกขหรอสบสน

ทางอารมณและจตใจ ใหเขาใจตนเองและสงแวดลอม สามารถคดและตดสนใจในการหาทางออก

และวางแผนแกไขปญหาหรอความทกขไดดวยตวเอง สามารถพฒนาตนและปรบตวในการดำเนนชวต

ไดอยางเหมาะสม ในการปรกษาเชงจตวทยาจะไมมคำตอบสำเรจรปหรอวธการแกปญหาทเฉพาะเจาะจง

สำหรบปญหาตาง ๆ แนวทางการแกปญหาในแตละกรณขนอยกบสถานการณและสภาพปญหา

โดยผรบการปรกษาจะเปนผตดสนใจเลอกแนวทางแกปญหาดวยตวเอง เขาจะวเคราะห ทำความกระจาง

ในปญหาและตรวจสอบแนวคดการแกปญหาของเขาเองโดยเนนปจจบน เพอใหเขาอยในโลก

ของความเปนจรงและสามารถคนหาแนวทางแกไขปญหาทเปนไปได ในกระบวนการน ผใหการปรกษา

จะใชกลวธตาง ๆ ซงอาจใชการปรกษาเชงจตวทยาแบบรายบคคล แบบกลม หรอแบบครอบครว

เพอเออใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม สงเสรมทกษะการเผชญปญหา การตดสนใจ และการแกไข

ปญหาอยางมประสทธภาพ ตลอดจนการปรบปรงสมพนธภาพ

ในเอกสารเลมนไดแบงเนอหาออกเปน 5 บท ดงน คอ

บทท 1 การปรกษาเชงจตวทยา ประกอบดวย ความหมาย ความสำคญ วตถประสงค

และลกษณะของการปรกษาเชงจตวทยา ระยะเวลาทใชในการปรกษาเชงจตวทยา ผลทเกดจากการปรกษา

เชงจตวทยา ประเภทของการปรกษาเชงจตวทยา หลกการใหการปรกษาเชงจตวทยา จรรยาบรรณ

ของผใหการปรกษา ทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยา และแนวทางการเลอกใชทฤษฎการปรกษา

เชงจตวทยา

ง

บทท 2 ทกษะเบองตนของการปรกษาเชงจตวทยา ประกอบดวย ทกษะการใสใจ

ทกษะการนำ ทกษะการฟง ทกษะการถาม ทกษะการเงยบ ทกษะการสะทอนกลบ ทกษะการทวนซำ

ทกษะการใหกำลงใจ ทกษะการสรปความ ทกษะการใหขอมลและคำแนะนำ และทกษะการชผล

ทตามมา

บทท 3 การปรกษาเชงจตวทยารายบคคล ประกอบดวย ความหมายของการปรกษา

เชงจตวทยารายบคคล บทบาทหนาทและการเตรยมตวของผใหการปรกษา ขนตอนการปรกษา

เชงจตวทยา และตวอยางการปรกษาเชงจตวทยาทแสดงขนตอนและทกษะการปรกษา

บทท 4 การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม ประกอบดวย ความนำ การปรกษาแบบกลม

ลกษณะของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม บทบาทหนาทของผใหและผรบการปรกษา ขนตอน

และเทคนคการใหการปรกษาแบบกลม การใหการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม เพอแกไขพฤตกรรม

สบบหรของนกศกษาตามแบบจำลองขามทฤษฎ และการใหการปรกษาแบบกลมในการเสรมสราง

ความฉลาดทางจตวญญาณและความฉลาดทางอารมณ

บทท 5 การปรกษาเชงจตวทยาครอบครว ประกอบดวย ความหมายของครอบครว

วงจรชวตครอบครว ความหมายและความสำคญของการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว แนวคด

เกยวกบครอบครว แนวคดพนฐานของการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว ลำดบขนในการปรกษา

เชงจตวทยาครอบครว เทคนคพนฐานทสำคญ ๆ ทสามารถนำมาใช แนวคดทสำคญทใชในการ

ปรกษาเชงจตวทยาครอบครวของเวอรจเนย ซะเทย (Virginia Satir) เทคนคหรอเครองมอทสำคญ

ในการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว และตวอยางหนงสอและแบบฟอรมตาง ๆ

จ

การใหคำปรกษา 1

การปรกษาเชงจตวทยา

1) §«“¡À¡“¬¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

สมาคมจตวทยาแหงอเมรกา (The American Association, Divisionof Counseling

Psychology, Committee on Definition, 1956, Cited in Thompson, Rudolph and

Henderson, 2004) กำหนดความหมายของการปรกษาเชงจตวทยาวา เปนกระบวนการ

ชวยเหลอบคคลใหเอาชนะอปสรรค เพอการเจรญเตบโตสวนบคคล ดวยการเผชญกบอปสรรค

และพฒนาศกยภาพในตวบคคล

Burks and Shefflre (1979 Cited in George & Cristiani, 1995) สรปความหมาย

ของการปรกษาเชงจตวทยาวา หมายถง กระบวนการใหความชวยเหลอทเกดจากสมพนธภาพ

ทางวชาชพของบคคลอยางนอย 2 คน คอ ผใหการปรกษาและผรบการปรกษา โดยผใหการปรกษา

ควรมลกษณะสวนบคคลทเออตอการปรกษาเชงจตวทยา มความรและทกษะในการปรกษา

เชงจตวทยา ทำหนาทใหความชวยเหลอแกผรบการปรกษา ซงเปนผทกำลงประสบความยงยากใจ

หรอมความทกขและตองการความชวยเหลอใหเขาใจตนเอง เขาใจสงแวดลอม มทกษะในการตดสนใจ

และหาทางออกเพอลดหรอขจดความทกข ความยงยากใจดวยตนเองไดอยางมประสทธภาพ

สามารถพฒนาตนเองไปสเปาหมายทตองการดวยการสนทนา

กรมวชาการ (2545) กำหนดความหมายของการปรกษาเชงจตวทยาวา เปนกระบวนการ

ชวยเหลอบคคลใหสามารถรจก เขาใจและยอมรบตนเอง จนเกดความกระจางในปญหาของตนเอง

สามารถวางแผนและหาแนวทางตดสนใจแกปญหาดวยตนเองได

ดงนน จงอาจสรปไดวา การปรกษาเชงจตวทยาเปนกระบวนการใหความชวยเหลอ

บคคลดวยการสนทนาหรอการพดคยกนอยางมเปาหมาย โดยผใหการปรกษาจะเปนผชวย

สรางบรรยากาศของสมพนธภาพทด ตลอดจนใชทกษะ ขนตอน และทฤษฎของการปรกษา

เชงจตวทยา เพอใหผมปญหาหรอผรบการปรกษามความรสกอบอนใจวาไดรบการยอมรบ และเกด

ความรสกไววางใจ พรอมทจะเปดเผยความรสกหรอปญหาของตน เกดการเรยนรสาเหตของปญหา

ทกำลงเผชญอยจนสามารถตดสนใจและแกไขปญหาในเรองตาง ๆ ไดดวยตนเองอยางเหมาะสม

บทท 1

2 การใหคำปรกษา

2) §«“¡ ”§—≠¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

การปรกษาเชงจตวทยาเปนแนวทางชวยเหลอบคคลทมประสทธภาพ ชวยใหผท

เผชญกบปญหาหรออปสรรคเกดแรงจงใจทจะแสวงหาแนวทางแกไขดวยการทไดพดคยกน จนทำให

เขาเขาใจ และเหนปญหาของตนเอง มองเหนแนวทางแกไขและดำเนนการแกไขปญหาไดดวยตนเอง

เออใหผรบการปรกษา วเคราะห ทำความกระจางในปญหาและตรวจสอบแนวคดการแกปญหา

ของเขาเอง มอสระในการเลอกและ สามารถปฏเสธความชวยเหลอของผใหการปรกษาได ผลของ

การปรกษาเชงจตวทยาทสำคญ คอ ผรบการปรกษาเจรญงอกงามและไดพฒนาตน

3) «—µ∂ÿª√– ß§å¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

การปรกษาเชงจตวทยามวตถประสงคเพอใหผรบการปรกษา

1. สำรวจตนเอง และสงแวดลอม เพอใหเกดการเรยนรและเขาใจ

2. ลดระดบความเครยดและความไมสบายใจท เกดจากการมปฏสมพนธกบ

สงแวดลอม

3. พฒนาทกษะทางดานสงคม ทกษะการตดสนใจ และการจดการกบปญหาใหม

ประสทธภาพมากยงขน

4. เปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทศทางทพงประสงค เชน มความรบผดชอบในหนาท

ตาง ๆ มากขน มพฤตกรรมการเรยนทด และสมพนธภาพกบผอนไดดขน

4) ≈—°…≥–¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

การปรกษาเชงจตวทยา มลกษณะดงน คอ (จน, 2538; กรมสขภาพจต, 2540;

Gladding, 1996)

1. การปรกษาเชงจตวทยาประกอบดวยผใหการปรกษาและผทตองการความชวยเหลอ

หรอผรบการปรกษา เปนการตอบสนองในทนททผขอรบการปรกษาไดเลาระบายเรองราวหรอปญหา

ของตนจบลง

2. การปรกษาเชงจตวทยาเปนกระบวนการใหความชวยเหลอแกคนปกตทตองการ

ความชวยเหลอเรองสวนตว สงคม อาชพการงานและการศกษา โดยเนนในเรองของการเปลยนแปลง

ความคด ความเชอ อารมณและพฤตกรรมของบคคล

3. การปรกษาเชงจตวทยาใชการสนทนาหรอการสอสารสองทางระหวางผใหการปรกษา

กบผรบการปรกษาเปนเครองมอสำคญของการปรกษา

4. การปรกษาเชงจตวทยาเนนคณคาของความเปนมนษย โดยเชอวามนษยทกคน

ตองการเปนคนด รวมทงยอมรบศกยภาพวามนษยสามารถตดสนใจและแกไขปญหาไดดวยตนเอง


5. การปรกษาเชงจตวทยาเปนกระบวนการทมการเคลอนไหวเปลยนแปลง โดยม

ขนตอนของการใหความชวยเหลอและแตละขนตอนมวตถประสงคทแตกตางกนออกไป ขนตอน

อาจเรยงตามลำดบหรอไมกได บางขนตอนอาจตองทำซำหลายครงจนกวาจะแกไขปญหาไดเปนท

พอใจ

6. การปรกษาเชงจตวทยาเนนสมพนธภาพทดระหวางผใหและผรบการปรกษา ทงน

เพอใหผรบการปรกษาเกดความรสกไววางใจและกลาเปดเผยตนเอง ซงจะชวยใหการปรกษา

ดำเนนไปอยางมประสทธภาพ

7. การปรกษาเชงจตวทยามทฤษฎ ขนตอนและทกษะการปรกษาใหเลอกใชได

ตามความเหมาะสมกบลกษณะของปญหาและธรรมชาตของผรบการปรกษา

8. การปรกษาเชงจตวทยาเนนปจจบน เพอใหผรบการปรกษาอยในโลกของความเปนจรง

และสามารถคนหาแนวทางแกไขทเปนไปได

9. การปรกษาเชงจตวทยาไมมคำตอบสำเรจรปตายตว เพราะการปรกษาเปนทงศาสตร

และศลป วธการแกปญหาในแตละกรณจะไมเหมอนกน ขนอยกบสถานการณและสภาพปญหา

โดยผรบการปรกษาจะเปนผตดสนใจเลอกแนวทางแกปญหาดวยตนเอง

10. ผใหการปรกษาตองใหเกยรตและยอมรบผทมาขอรบการปรกษาอยางไมมเงอนไข

ไมตดสน ไมประเมนและไมวพากษวจารณหรอตำหนผรบการปรกษา

11. ผใหการปรกษาจะตองเปนผทมความรเรองการปรกษาเชงจตวทยา มทกษะในการ

ปรกษาและตองเชอวาผรบการปรกษามศกยภาพทจะคนหาแนวทางแกไขปญหาของเขาไดเอง

นอกจากน Burnard (1992) ไดเสนอความคดเหนเกยวกบลกษณะเฉพาะของ

การปรกษาเชงจตวทยาไววา ในกระบวนการปรกษาจะตองมการพบกนของบคคลอยางนอยสองคน

คอ ผใหและผรบการปรกษามการตดตอสอสารกนดวยวาจาและกรยาทาทาง โดยสองฝายรบรถง

สถานการณของการปรกษาและมความตงใจทจะตดตอกน สมพนธภาพนไมใชเรองของการพบปะ

สงสรรคทางสงคม แตเปนการตดตอเพอชวยเหลอกนโดยวชาชพ รวมทงจะตองมสถานทใหการ

ปรกษาทเหมาะสมผทสนใจจะนำการปรกษาเชงจตวทยาไปใชควรตระหนกวาการปรกษาเชงจตวทยา

• ไมใชการใหคำแนะนำโดยผใหการปรกษา

• ไมใชการบำบดรกษา

• ไมใชเครองมอในการเยยวยาคนไขทเจบปวยดานสขภาพจตรนแรง

• ไมใชการทคน 2 คน มาพบกน แลวกพดและพด

คนโดยทวไปมกจะสบสนระหวางการปรกษาเชงจตวทยากบการใหคำแนะนำ

จงขอกลาวถงรายละเอยดของการใหคำแนะนำไวดวย เพอใหเขาใจความแตกตางของคำทง 2 คำ

ไดชดเจนขน ดงน


การใหคำแนะนำ ไมมหลกการ ขนตอนและจดมงหมายทจะชวยใหผทมความทกข

หรอไมสบายใจนำศกยภาพทมอยในตวเองมาใชแกไขปญหา แตเปน

• การพดปลอบใจ

• การใหคำแนะนำ ใหขาวสารขอมล

• การสอนสงทดงาม หรอสงทผแนะนำคดวาถกตอง

• การแนะนำวธการแกไขปญหาทผแนะนำเคยใชกบผอน หรอทตนเองใชแลวไดผลด

จากประสบการณทเกดขน

• การแนะนำทผใหความชวยเหลอมกจะเสนอความชวยเหลอ กอนไดรบการรองขอ

• การแนะนำอาจทำใหผทมความทกขหรอไมสบายใจตองพงพาผอนมากขน

5) √–¬–‡«≈“∑’Ë „™â „π°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

การใหการปรกษาเชงจตวทยาเปนบรการทางวชาชพมทฤษฎ ทกษะและขนตอน

ทกำหนดไวชดเจน จงจำเปนตองมการกำหนดเวลาในการใหบรการไว เพอใหผใหการปรกษาสามารถ

ใหบรการแกผรบบรการรายอนไดอยางทวถง นอกจากนการทผรบการปรกษารวามเวลาเทาใดในการ

ปรกษา จะทำใหผรบบรการเหนความสำคญของการนำเสนอปญหาในเวลาทกำหนดไวมากขน

และยงเปนการชวยใหการใหปรกษาดำเนนไปอยางมประสทธภาพ

Petterson and Nisenholz (1995) ไดเสนอวา เวลาทควรใชในการใหการปรกษา

แตละครงไว ดงน

• การปรกษาเชงจตวทยารายบคคลแกผใหญควรใชเวลา 50 นาท ถง 1 ชวโมง

• การปรกษาเชงจตวทยารายบคคลแกเดกควรใชเวลา 20-30 นาท

• การปรกษาเชงจตยาแบบกลมและการปรกษาเชงจตวทยาแบบครอบครว

อยระหวาง 90 นาท ถง 2 ชวโมง

George and Cristiani (1995) เสนอแนะระยะเวลาในการใหบรการปรกษา

เชงจตวทยาไว ดงน

• เดกอาย 5-7 ป ควรใชเวลา ประมาณ 20 นาท

• เดกอาย 8-12 ป ควรใชเวลา ประมาณ 30 นาท

• ผทมอายตงแต 12 ปขนไป ควรใชเวลา ประมาณ 1 ชวโมง

• สำหรบการปรกษาในโรงเรยน ควรใชเวลา ประมาณ 1 คาบเรยน

นอกจากนยงไดแสดงความเหนวาการใหการปรกษาแตละราย ควรใชระยะเวลา

อยางนอย 1 เดอน แตไมควรเกน 1 ป


Meier and Davis (1993) เสนอแนะวาควรใชเวลาในการใหการปรกษารายบคคล

ครงละประมาณ 45-50 นาท สำหรบการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมนนควรใชเวลาครงละ

60-90 นาท และการใหการปรกษาแตละรายหรอกลม ควรอยในชวงระยะเวลาไมเกน 3 เดอน

สวน Brown and Srebalus (1996) ใหความเหนวา การใหการปรกษาเชงจตวทยา

รายบคคล ควรใชเวลาใการปรกษาอยระหวาง 30-45 นาทตอครง โดยใหคำนงถงอายของผรบ

การปรกษาและเสนอแนะดวยวา ในการใหการปรกษาแตละรายอาจใชเวลา 1-3 สปดาห นอกจากน

ยงเสนอความเหนเกยวการปรกษาแบบกลมไววา จำนวนสมาชกทเหมาะสมในการปรกษาควร

อยระหวาง 6-8 คนและควรใหการปรกษาสปดาหละ 1 ครง ๆ ละ 60-90 นาท ในการใหการปรกษา

แตละรายควรใหการปรกษาในชวงเวลา 6-8 สปดาห

จะเหนไดวานกจตวทยาการปรกษาไดเสนอแนะระยะเวลาในการใหการปรกษา

เชงจตวทยา ทงแบบรายบคคล แบบกลมและแบบครอบครวในแตละครง และแตละรายไว

ไมแตกตางกนมากนก ดงนนครผใหการปรกษา ควรใชดลยพนจวาควรใชระยะเวลาเทาใดจงเหมาะสม

กบนกเรยนแตละวย ทงนใหพจารณาถงลกษณะของปญหาดวยวามความยงยากซบซอนมากนอย

เพยงใด

6) º≈∑’Ë‡°‘¥®“°°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

Gavanaugh (1982 cited in การปรกษาเชงจตวทยา, 1996) ไดอธบายถงผล

ทควรเกดขนจากการปรกษาไววา การปรกษาเชงจตวทยาจะตองเปนประสบการณใหมของผรบ

การปรกษาททำใหเขามองเหนตนเองและชวตในแงมมทตางจากเดมทงในดานความคด ความรสก

และพฤตกรรม ผลทเกดจากการปรกษาเชงจตวทยาสามารถจำแนกไดดงน

1. ผรบการปรกษาสามารถยอมรบความเปนจรงไดวาปญหาทเกดขนนน ตนเองมสวน

ททำใหเกดขนซงจะชวยใหการแกปญหาเปนไปไดงายขน

2. ผรบการปรกษามความคด ความเชอ หรอการกระทำทตางจากทเคยคด เชอหรอทำ

การเขาใจปญหาและสาเหตของปญหาทเกดขนไมเพยงพอตอการแกปญหาแตตองมการปรบเปลยน

หรอพฒนาความคด ความเชอ พฤตกรรมเพอประโยชนในการดำเนนชวตทมประสทธภาพมากขน

เชน มความกลาตดสนใจ มความเปนตวเองมากขน รจกเลอกสงทเหมาะสมกบตนเองได เปนตน

3. บคคลในสงคมแวดลอมของผรบการปรกษาควรใหกำลงใจ สนบสนน และ

มสมพนธภาพทดกบผรบการปรกษา เพอใหเขาอยในสงคมอยางมความสขและเกอหนนใหเขาพฒนา

ตนเองในดานตาง ๆ เพราะปญหาของผทมาขอรบการปรกษาจำนวนมากเกดจากการขาดสมพนธภาพ

ทดกบบคคลทตดตอสมพนธดวย


การใหการปรกษาทมประสทธภาพจะตองเอออำนวยใหผรบการปรกษา

• ไดแนวทางการแกไขปญหาทสามารถนำไปปฏบตไดจรง

• ลงมอปฏบตตามขอสรปหรอแนวทางแกไขปญหาทไดจากการปรกษา

• ปรบเปลยนความคด ความเชอและพฤตกรรมเพอพฒนาตน

7) ª√–‡¿∑¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

การปรกษาเชงจตวทยาสามารถแบงไดหลายประเภท ในเอกสารนจะกลาวถง

3 ประเภท ดงน

1. การปรกษาเชงจตวทยารายบคคล คอ กระบวนการทชวยใหมการสำรวจและหา

ขอสรปเกยวกบปญหาสวนตวและสถานการณทเปนความตองการของแตละบคคล โดยผให

การปรกษาทำหนาทเปนผเอออำนวยใหผทมารบการปรกษาเขาใจตวเองและโลกอยางถกตอง

ชดเจน จากการททงผใหและผรบการปรกษาสำรวจความรสก และพฤตกรรมของผรบการปรกษา

สำรวจสมพนธภาพกบผอน ตลอดจนหาทางเลอกในการแกไขปญหาและตดสนใจเลอกใหด

และเหมาะสมกบสถานการณปจจบนของผรบการปรกษา (Individual Counseling, 1995)

2. การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม คอ กระบวนการใหการชวยเหลอแกกลมคน

ทมปญหาในชวตทคลายคลงกน ผใหการปรกษาหรอผนำกลมจะมงประเดนของความแตกตาง

ระหวางบคคลและปญหาของสมาชก นอกจากนสมาชกในกลมเองกมบทบาทในการพยายามชวยเหลอ

ซงกนและกนตามแนวทางทผนำกลมวางไว ในแตละครงของการเขากลมผนำกลมมบทบาทเดน

ในการนำ เพอใหการปรกษาเกดประสทธภาพ สวนจำนวนสมาชกในการใหการปรกษาเชงจตวทยา

แบบกลมทจะทำใหสมาชกมโอกาสสรางปฏสมพนธกนไดทวถง และมสวนรวมในการรบและ

ใหความชวยเหลอในกลมไดอยางเตมท ควรอยระหวาง 5 ถง 8 คน (Jacobs, Masson & Harvill,

1998)

3. การปรกษาเชงจตวทยาครอบครว คอ กระบวนการใหความชวยเหลอครอบครว

ทงครอบครว ไมเฉพาะสมาชกคนใดคนหนงทถกกลาววามพฤตกรรมทมปญหาเพราะถอวาครอบครว

เปนระบบ ๆ หนง ปญหาทเกดขนในครอบครวจงเปนของสวนรวมและเปนความรบผดชอบ

ของทกคนในครอบครว ทจะตองรวมมอกนหาทางแกไข โดยความชวยเหลอของผใหการปรกษาทม

คณสมบตสวนตวและวชาชพทเหมาะสม เพอทจะใหครอบครวอยในสภาวะทสมดล และทำหนาท

ของครอบครวอยางมประสทธภาพ อนเปนแนวทางทจะพฒนาสมาชกในครอบครวใหมความเปนตว

ของตวเอง สามารถสอสารไดดและสามารถสรางสมพนธภาพและปรบตวไดดทงในครอบครว

และสงคมภายนอก (เมธนนทร ภณชน. 2539.)


การเลอกใชการปรกษาเชงจตวทยารายบคคล การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม

หรอการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว ขนอยกบลกษณะของผรบคำปรกษา ลกษณะของปญหา

และสถานการณ หากเปนปญหาสวนตวทลกซงและมปญหาอารมณรวมดวยการปรกษาเชงจตวทยา

รายบคคลนาจะเหมาะสมมากกวา เนองจากมเวลาสำรวจปญหาและสาเหตอยางเตมท แตถา

เปนปญหาทคลายคลงกนและผรบการปรกษาเปนวยรน การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม

มความเหมาะสมกวาเพราะวยรนชอบทจะพดคยกบวยรนดวยกนมากกวาพดคยกบผใหญ นอกจากน

การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมยงเปดโอกาสใหวยรนไดแลกเปลยนประสบการณกนและเกด

การเรยนรมากขนจากการฟงขอคดเหนหรอแนวทางแกไขปญหาจากสมาชกอนในกลม

การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมเปนประโยชนมากในการนำไปใชในสถานศกษา

ทผเรยนอยในวยรน เชน โรงเรยนมธยมศกษา วทยาลย และมหาวทยาลย เนองจากปญหา

ทหลากหลาย เชน ปญหาเกยวกบสมพนธภาพของสมาชกในครอบครว ปญหาการเรยน ปญหากบเพอน

เพราะสามารถชวยผเรยนไดครงละหลายคนพรอม ๆ กน

สวนการปรกษาเชงจตวทยาแบบครอบครวไมไดมงทจะทำใหเกดการเปลยนแปลง

เฉพาะผทระบวามปญหาแตจะชวยใหครอบครวทำหนาทไดดกวาเดม เปาหมายเหลานจะเปนจรงได

กตอเมอมการชวยเหลอใหครอบครวเปลยนแปลงวถปฏบตทไมเหมาะสมในดานตาง ๆ ไดแก

การสอสาร การแกไขความขดแยง การแกไขการปฏสมพนธภายในครอบครวเองและกบระบบ

ภายนอก เชนเครอญาต เพอนฝง และททำงาน เปนตน

8) À≈—°°“√„Àâ°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

การปรกษาเชงจตวทยาเปนทงศาสตรและศลป ดงนน ผใหการปรกษาควรจะได

ทำความเขาใจกบหลกของการปรกษาเชงจตวทยา และยดถอเปนแนวทางในการชวยเหลอบคคล

หลกสำคญของการปรกษาเชงจตวทยา โดยสรปมดงน

1. ยดผรบการปรกษาเปนหลก

2. เนนอารมณความรสกของผรบการปรกษา

3. เขาใจและยอมรบในอารมณความรสกนกคดของผรบการปรกษา

4. ไมดวนสรปหรอตดสนผรบการปรกษา

5. เนนทความเปนจรงตามเหตการณและสถานการณ

6. มการโตตอบทเหมาะสมและเปนจรงตามเหตการณและสถานการณ

7. ปญหาแตละปญหามความสมพนธกน ไมสามารถแยกขาดจากกนได เชน ปญหา

ดานเศรษฐกจอาจเปนเหตสำคญททำใหเกดปญหาครอบครว ปญหาการปรบตวกอาจเชอมโยงไปถง

ปญหาการเรยนและปญหาการเลอกอาชพได เปนตน


8. ตองคำนงเสมอวาปญหาอยางเดยวกน แตตางบคคลและตางสงแวดลอมกน

วธแกปญหายอมแตกตางกน ขนอยกบสาเหตของปญหา ความแตกตางระหวางบคคลและความ

แตกตางของสภาพแวดลอม

9. ผรบการปรกษาจะตองเปนผคนหาสาเหตของปญหาตลอดจนหาแนวทางแกไข

และตดสนใจเลอกทางแกไขปญหาดวยตนเอง ผใหการปรกษาอาจชวยชทางออกหลาย ๆ ทางให

แตการตดสนใจควรเปนของผรบการปรกษา

10. การปรกษาเชงจตวทยาจะตองกระทำไป โดยความสมครใจของผมาขอรบการปรกษา

ไมมการบงคบหรอขอรอง

11. การปรกษาเชงจตวทยาตองยดหลกในการใหบคคลสามารถปรบตวได ปญหาบางอยาง

ทไมอยในความสามารถของผใหการปรกษาทจะชวยแกไขได กไมควรกระทำไปโดยขาดความมนใจ

ตองสงใหผเชยวชาญเปนผทำหนาทชวยเหลอตอไป

12. การใหการปรกษาตองใหแกทกคนทมปญหาและตองการความชวยเหลอ โดย

ไมเลอกทรกมกทชง

9) ®√√¬“∫√√≥¢ÕßºŸâ „Àâ°“√ª√÷°…“

สมาคมแนะแนวแหงสหรฐอเมรกาไดกำหนดจรรยาบรรณของผใหการปรกษาไว ดงน

(Ivery, 1980 อางถงใน วชร, 2533)

1. ใหเกยรตและความเมตตาชวยเหลอผขอรบคำปรกษาอยางเตมความสามารถ

2. รกษาความลบของผรบการปรกษา

3. ไมใหคำปรกษาซอนกบผใหการปรกษาอน

4. ไมระบชอ รายละเอยดทอาจทำใหผรบการปรกษาเสยหาย ในขอเขยน บทความ

หรอการสอน

5. ชแจงวตถประสงค กระบวนการ กลวธ และขอจำกดของการปรกษาแกผรบ

การปรกษา

นอกจากน สมาคมการใหการปรกษาแหงสหรฐอเมรกา (The American Counseling

Association : ACA) ไดกำหนดจรรยาบรรณสำหรบผทอยในวชาชพการปรกษาเชงจตวทยา

โดยยดหลกการสำคญ 2 ดาน คอ 1) มาตรฐานทางดานจรรยาบรรณ (Ethical Standards)

2) มาตรฐานทางดานการปฏบต (Standard of Practice) ซงมประเดนสำคญทผอยในวชาชพ

การปรกษาเชงจตวทยาในประเทศไทยควรใสใจเปนพเศษ ดงน (Neurug, 2003)

1. ตองใหการปรกษาทอยในขอบเขตความสามารถของตน บนพนฐานของการศกษา

การอบรม การฝกปฏบตและประสบการณการปรกษา


2. พงหลกเลยงการปรกษาเมอสภาวะของรางกาย จตใจและอารมณมแนวโนม

ทจะเปนอนตรายตอผรบการปรกษาและผอน

3. พงหลกเลยงการเปดเผยขอมลทเปนความลบของผรบการปรกษา การรกษาความลบ

ของผรบการปรกษาสามารถยกเวนได เมอการเปดเผยนนทำเพอปองกนอนตรายทมความชดเจน

ทจะเกดกบผรบการปรกษาและผอน หรอเมอไดรบการรองขออยางถกตองตามกฎหมาย แตการ

เปดเผยขอมลนนตองไมเปนอนตรายตอผรบการปรกษาและตอสมพนธภาพของการปรกษา

4. พงหลกเลยงการมความสมพนธทางเพศกบผรบการปรกษาทกรปแบบ และหลกเลยง

การใหการปรกษาแกผทตนมความสมพนธทางเพศดวย

5. ในกรณทผใหการปรกษาไมสามารถใหความชวยเหลอแกผรบการปรกษาตอได

จะตองมการสงตอผรบการปรกษาไปยงผเชยวชาญอน

สำหรบประเทศไทยคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2553) ไดกำหนดจรรยาบรรณ

วชาชพจตวทยาการแนะแนวไว ดงน

1. ใหบรการดวยความเตมใจ โดยคำนงถงความแตกตางระหวางบคคล

2. ยอมรบและศรทธาในวชาชพจตวทยาการแนะแนวและเปนสมาชกทดขององคกร

3. เอาใจใส ชวยเหลอ สงเสรม ใหกำลงใจแกผรบบรการดวยความบรสทธใจ

โดยเสมอหนา

4. มวสยทศนและพฒนาตนเองดานวชาชพ ใหทนตอการเปลยนแปลงของโลก

5. ปฏบตงานตามหลกวชาชพจตวทยาการแนะแนว

6. รกษามาตรฐานและรบผดชอบตอการประกอบวชาชพจตวทยาการแนะแนว

7. ยตการใหบรการทนอกเหนอความสามารถของตนเองและสงตอไปยงบคคล

ทเหมาะสม

8. รกษาความลบของผรบบรการและผเกยวของ

9. เคารพสทธและไมแสวงหาผลประโยชนจากผรบบรการ

10) ∑ƒ…Æ’°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

การปรกษาเชงจตวทยามทฤษฎการปรกษามากกวา 450 ทฤษฎ (Gabbard, 1995)

Neukrug (2003) ไดจดกลมทฤษฎการปรกษา โดยรวมแนวคดของทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยา

ตาง ๆ และจำแนกเปน 4 กลมแนวคด ดงน

1. กลมจตวเคราะห (Psychodynamic Approaches)

2. กลมมนษยนยม-ภวนยม (Existential-Humanistic Approaches)

3. กลมพฤตกรรมนยม (Behavioral Approaches)

4. กลมการรคด (Cognitive Approaches)


Patterson and Welfel (2000) ไดเสนอความเหนวา ทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยา

ทสำคญและใชกนอยางแพรหลายนนม 6 ทฤษฎ คอ

1. ทฤษฎผรบการปรกษาเปนศนยกลาง (Person-Centered Counseling )

2. ทฤษฎจตวเคราะห ( Psychoanalytic Counseling)

3. ทฤษฎวเคราะหบคคลและองคประกอบสงแวดลอม (Trait-Factor Counseling)

4. ทฤษฎเกสตอล (Gestalt Counseling)

5. ทฤษฎการรคด (Cognitive Counseling)

6. ทฤษฎพฤตกรรมนยม ( Behavioral Counseling)

และหลงจากศกษาทบทวนในรายละเอยดของทฤษฎการปรกษาแลว Patterson and

Welfel ไดสรปวา ทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยาทง 6 ทฤษฎ สามารถแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1) ทฤษฎทใหความสำคญกบอารมณซงเปนการปรกษาเชงจตวทยาแบบไมนำทาง

ทเนนการใหความสำคญแกผรบการปรกษา

2) ทฤษฎทใหความสำคญกบความคดซงเปนการปรกษาเชงจตวทยาแบบนำทาง

ทเนนการใหความสำคญแกผใหการปรกษา โดยแตละทฤษฎมความตอเนองกน ดงรายละเอยด

ในภาพท 1

Person-Centered

Counseling

Psychoanalytic

Counseling

Trait-Factor

Counseling

Gestalt

Counseling

Cognitive

Counseling

Behavioral

Counseling

Affective

Nondirective

Client-Controlled

Cognitive

Directive

Counselor-Controlled

ภาพท 1 Continuum of Counseling Theories (Patterson & Welfel, 2000)


ในทนจะกลาวโดยสรปถงทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยาทไมยงยากซบซอน สามารถ

ใชไดงายและมการนำไปใชอยางแพรหลายในปจจบน ตามขอสรปของ Patterson and Welfel

(2000) จำนวน 6 ทฤษฎ โดยจะกลาวถงใน 3 ประเดนหลก ตามแนวคดของ Scissons (1993) คอ

1) ปรชญาและเปาหมายของการปรกษา 2) กระบวนการของการปรกษา และ 3) เทคนคการปรกษา

เพอเปนแนวทางในการนำทฤษฎการใหการปรกษาไปใช ดงตอไปน

ทฤษฎ ปรชญาและเปาหมาย กระบวนการ เทคนค

1. ผรบการปรกษาเปน

ศนยกลาง

(Person-Centered

Counseling)

ปรชญา

- มนษยเปนผทมคณคา

มศกดศรมความปรารถนา

ทจะพฒนาตนใหเจรญ

สงสด

- มนษยมเหตผล มความ

สามารถในการแกไขปญหา

และสามารถตดสนใจ

ดวยตนเอง หากเขาไดรบ

การยอมรบและมความ

ไววางใจ

เปาหมาย

1. ชวยผรบการปรกษา

คนหาความหมาย

ทนาพงใจในชวตของตนเอง

2. พฒนาตนในดานอน

ควบคไปกบการชวย

แกปญหาทกำลงเผชญอย

3. ยอมรบอารมณและ

ความรสกทกข กงวล

สบสนและขดแยง

ของตนเองไดมากขน

4. ยอมรบและเหนคณคา

ในตวเอง รวมทงตงความ

คาดหวงจากทงคนอน

และตนเองทเปนจรงได

1. สรางบรรยากาศ

ทเปนมตร และปลอดภย

เอออำนวยใหผรบการปรกษา

ก. สำรวจชวต/

เหตการณททำใหตอตาน

หรอหลอกตวเอง

ข. ยอมรบความแตกตาง

ของการรบรของเขา

กบความเปนจรงทเขา

เผชญอย

ค. แสดงอารมณ/

ความรสกผด กลว วตก

กงวล และอารมณ/

ความรสกดานลบอน ๆ

2. ใสใจ/ใหความสำคญ

กบการรบรตนเองและ

การรบรโลกของผรบ


3. ไมกำหนดเปาหมาย

ทเฉพาะเจาะจงใหแก

ผรบการปรกษา

1. การฟงอยางใสใจ

และแปลความหมาย

ในสงทผรบการปรกษา

ตองการสอ

2. การใชภาษาทาทาง

ทแสดงถงความใสใจ เชน

การสบตา

3. แสดงการยอมรบ

การแสดงออกทางอารมณ

ของผรบการปรกษา

อยางไมมเงอนไข

4. การสะทอนผล

เพอกระตนใหผรบ

การปรกษาเปดเผยและ

ยอมรบความรสกทแทจรง

ของตนเอง



2. จตวเคราะห

(Psychoanalytic

Counseling)

3. วเคราะหบคคลและ

องคประกอบสงแวดลอม

(Trait-Factor

Counseling)

ปรชญา

- พฤตกรรมของมนษย

เกดจากแรงจงใจในระดบ

จตสำนกและจตไรสำนก

- มนษยกำจดความทกข

ความผดหวงและความ

เจบปวดทรนแรง

ทไมสามารถทนไดไปไว

ในจตไรสำนก โดยใช

กลวธปองกนจตใจตนเอง

เชน การเกบกด เพอให

พนจากการตระหนกร

โดยทสาเหตของความทกข

หรอความผดหวง

ยงไมไดรบการแกไข


เพอใหผรบการปรกษา

1. เขาใจสาเหตของ

พฤตกรรมตนเองทเกดจาก

ความขดแยงในจตใจ

ลดความวตกกงวล และ

ลดการใชกลวธปองกนจตใจ

ตนเอง

2. ใชเหตผลในการพจารณา

สงตาง ๆ ตามขอเทจจรง

3. ปรบเปลยนพฤตกรรมใหม

ปรชญา

- มนษยมสตปญญา

สามารถพฒนาความคด

ทกษะพเศษ ความสนใจ

และทศนคตทจะนำไปใช

ในการตดสนใจไดเอง

1. การพดคยอยางอสระ

เพอสำรวจสภาพการณ

ของปญหาทเกยวพนกบ

ความคด ความรสก

และเหตการณทเจบปวด

ขดแยงทเกบกดไว

2. การกระตนใหผรบ

การปรกษาขจดหรอแกไข

ประสบการณทเจบปวด

หรอความขดแยงทอยใน

จตไรสำนกดวย

ใชวธการแกปญหา

ดวยกระบวนการทาง

วทยาศาสตร 6 ขนตอน คอ

1. การวเคราะหขอมล โดย

การรวบรวมและตรวจสอบ

ขอมลของผรบการปรกษา

1. การตความหมาย

2. การวเคราะหความฝน

3. การวเคราะหคำพด

ทพลงเผลอ

4. การเชอมโยงเสร

1. การรวบรวมขอมล

2. การแนะนำ

3. การอภปราย

4. การกระจางความ



- การรจกวเคราะห

คณลกษณะของตนเอง

และความตองการของโลก

จะทำใหมนษยสามารถ

วางแผนและมชวตทด

และเปนประโยชน

เปามาย

ชวยใหผรบการปรกษา

1. รจกวธสำรวจตนเอง

2. รจกแสวงหาขอมล

จากสงแวดลอม

3. ไดเรยนรกระบวนการ

ตดสนใจ แกปญหาและ

การวางแผนโครงการอนาคต

อยางมระบบ ผานการคด

วเคราะหโดยถถวน

ปรชญา

- มนษยไมสามารถจดการ

กบอดตและอนาคตได

แตสามารถจดการกบ

ปจจบนได

- มนษยมความสามารถ

ทจะรบผดชอบตนเองได


1. กระตนใหผรบ

การปรกษาพฒนาตน

2. การสงเคราะหขอมล

เปนการสรปขอมลท

รวบรวมไดเพอใหเหนภาพ

โดยรวมของผรบการปรกษา

3. การวนจฉยเพอหา

สาเหตของปญหา

4. การทำนายการพฒนาการ

ในอนาคตเกยวกบ

ความเจรญงอกงาม


5. การใหการปรกษา

เพอพฒนาและชวยใหผรบ

การปรกษากำหนดแนวทาง

การปรบตว การเปลยนแปลง

สงแวดลอม การพฒนา

ทกษะใหม ๆ รวมไปถง

การปรบเปลยนเจตคต

6. การตดตามผลเพอเฝาด

การเจรญงอกงามของผรบ

การปรกษาและใหความ

ชวยเหลอเพมเตมในกรณท

ผรบการปรกษาไมสามารถ

พฒนาตอไปได

1. การใหผรบการปรกษา

สนใจความรสกของตนเอง


ปรบเปลยนพฤตกรรม


ตระหนกถงจดแขงของตนเอง

และใชจดแขงนนใหเปน

ประโยชนในการดำเนนชวต

1. การเผชญหนา

2. กลวธทนและเดยวน

3. การแสดงบทบาทสมมต

4. กลวธเกาอวางเปลา

5. การแสดงพฤตกรรม

ทเหมาะสม

6. การใชสรรพนาม

สวนบคคล “ฉน” และ

“เธอ”

4. เกสตอล

(Gestalt Counseling)



5. การรคด

(Cognitive Counseling)


การปรกษาพจารณา

ความแตกตางทเกดขน

ในการคดและความรสก

เกยวกบชวตทนำไปส

ประสบการณ

และความกาวหนา

ทถกสกดกน


การปรกษาตระหนกใน

ภาวะปจจบนของตนเอง

และพงตนเอง

ปรชญา

- ความคด อารมณ และ

การกระทำของมนษย

มความสมพนธและเปนเหต

เปนผลกน

- มนษยเกดมาพรอมกบ

ความคดทมและไมมเหตผล

- ความเชอทไมมเหตผล

เปนเหตใหมนษย

เกดความทกข

- มนษยมความสามารถ

ทจะเปลยนกระบวนการคด

อารมณและพฤตกรรม

เพอลดความทกข


ชวยผรบการปรกษา

1. เปลยนความเชอทไมม

เหตผลซงเปนเหตของการ

เกดอารมณทางลบ

2. ยอมรบความไมสมบรณ

แบบของตนเองและการ

ทำสงทผดพลาดได

3. เรยนรทจะมชวตอย

อยางสงบดวยตวเอง

1. การมอบหมายงาน

เกยวกบการคดและการ

กระทำให

2. ใชจนตนาการ

3. การแสดงบทบาทสมมต

4. การสอนใหคดอยางม

เหตผล

5. การไมสนใจพฤตกรรม

ในอดตและการแสดง

อารมณ

6. การยอมรบผรบ

การปรกษาและตอตาน

ความเชอทไมมเหตผล

1. มงทความเชอทไร

เหตผลวาเปนเหตของ

พฤตกรรมทเปนทกข

2. การทาทายผรบ

การปรกษาใหคด

เปนเหตเปนผล

3. ใชคำถามปลายเปด

4. การสอนใหคดอยาง

เปนเหตเปนผล

5. การวางเงอนไขพฤตกรรม

6. มอบหมายงาน/

การบานใหทำ

7. ใชการจนตนาการ

สถานการณและบทบาท

สมมต

8. การสาธตใหผรบ

การปรกษาเขาใจธรรมชาต

ของการคดทเปนเหตเปนผล



1. การนำเสนอตวแบบ

2. การวางเงอนไขการ

เรยนรใหม โดยกลวธ

เสรมแรง

3 .การฝกพฤตกรรม

กลาแสดงออก

4. การใชกลวธขจด

ความรสกวตกกงวล

อยางเปนระบบ

1. สำรวจเพอทำความ

เขาใจสภาพการณททำให

เกดพฤตกรรมทเปนปญหา

2. กำหนดเปาหมาย

การปรบเปลยนพฤตกรรม


3. กำหนดกลยทธในการ

ปรบเปลยนพฤตกรรม

รวมกน ระหวางผให

และผรบการปรกษา

4. ประเมนผลการให

การปรกษา เพอให

ความชวยเหลอเพมเตม

และยตการใหการปรกษา

4. คดอยางมเหตผล

ปรชญา

- พฤตกรรมสวนใหญ

ของมนษยเกดจากการ

เรยนรและมนษยสามารถ

ควบคมพฤตกรรมได

- พฤตกรรมทไมเหมาะสม

เกดจากการเรยนรแบบ

ผด ๆ


เพอใหผรบการปรกษา

1. ปรบเปลยนพฤตกรรม

ทไมเหมาะสม

2. คดอยางมเหตผล

และสามารถวเคราะห

ความสมพนธของ

สถานการณหรอเหตการณ

ทเกดกอนหรอหลงการเกด

พฤตกรรมทเหมาะสม

6. พฤตกรรมนยม

(Behavioral Counseling)

11) ·π«∑“ß°“√‡≈◊Õ°„™â∑ƒ…Æ’°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

ทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยาเปนสงจำเปนทผใหการปรกษาพงยดถอเปนหลก

ในการปฏบตในประเดนทเกยวกบจดประสงคของการปรกษาเชงจตวทยา บทบาทของผใหการปรกษา

กลวธทใชในการใหการปรกษา (วชร, 2549) ซง Combs (1989, อางถงใน กรรณการ, 2544)

เสนอเกณฑในการพจารณาทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยาทมประสทธภาพไว ดงน

1. มความรอบดานสมบรณ

2. มความแมนยำ

3. เขาใจไดงายและเปนระบบ

4. มความคงเสนคงวา

5. เหมาะสมในการแกปญหา

6. ตอบสนองตอขอมลและสภาพการณใหม


การทผ ใหการปรกษาจะเลอกใชทฤษฎใดทฤษฎหนงสำหรบใหการปรกษานน

ควรพจารณาถงความเหมาะสม และสอดคลองของทฤษฎกบปญหาของผรบการปรกษา รวมทง

ลกษณะหรอธรรมชาตของผรบการปรกษา และอาจตองพจารณาในเรองความถนด หรอความชำนาญ

ของผใหการปรกษาในการใชทฤษฎนน ๆ ดวย ผใหการปรกษาไมควรเลอกใชทฤษฎทยงยากเกนไป

นอกเสยจากวาใชทฤษฎทไมยงยากซบซอนแลวไมไดผล

นกจตวทยาการปรกษาเชงจตวทยาใหขอคดเกยวกบทฤษฎการปรกษาไววา ไมมทฤษฎใด

ทสมบรณและสามารถแกไขปญหาไดทกเรอง ในหลายกรณจงอาจตองผสมผสานหลายทฤษฎ

เขาดวยกนเพอใหเกดประสทธภาพในการใหความชวยเหลอผรบการปรกษา จงเปนทมาของ

การปรกษาเชงจตวทยาแบบผสมผสานแนวคดของหลาย ๆ ทฤษฎเขาดวยกน Scissons (1993)

ใหความหมายคำวา ผสมผสาน (Eclectic) วาหมายถง “การดงมาจากหลายแหลง” และเขาเสนอ

ความเหนวา การปรกษาเชงจตวทยาแบบผสมผสาน (Eclectic Orientation) หมายถง การปรกษา

ทมการนำปรชญา เปาหมาย กระบวนการและเทคนคของการปรกษาจากหลาย ๆ แนวคดทฤษฎ

มาใชใหมความเหมาะสมกบลกษณะของปญหาของผรบการปรกษา ซงจะชวยใหการใหการปรกษา

เชงจตวทยามประสทธภาพยงขน

ดงทไดกลาวถงไปแลวเกยวกบแนวคดของ Patterson and Welfel (2000) ทไดแบง

ทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยาออกเปน 2 ประเภท คอ 1) ทฤษฎทใหความสำคญกบอารมณ

ซงเปนการใหการปรกษาแบบไมนำทางทเนนการใหความสำคญแกผรบการปรกษา และ 2) ทฤษฎ

ทใหความสำคญกบความคด ซงเปนการปรกษาเชงจตวทยาแบบนำทางทเนนการใหความสำคญ

แกผใหการปรกษา ในทนจงขอกลาวถงทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยาทง 2 ประเภท เพอความเขาใจ

ทตรงกน กลาวคอ ในการใหการปรกษาเชงจตวทยาไมวาผใหการปรกษาจะใชแนวคดหรอทฤษฎใด

กตาม สงทเหมอนหรอคลายคลงกน คอ กระบวนการปรกษาทมลกษณะของการนำโดยตรง

ของผใหการปรกษา ไดแก การสบคนขอมลรายละเอยดเกยวกบปญหาของผรบการปรกษา โดยการ

กระตนใหผรบการปรกษาพด เลา อธบายหรอแสดงความรสกออกมา สนบสนนใหหาแนวทาง

การแกไขปญหา การสรางสมพนธภาพทดกบผอน และใหพยายามปรบเปลยนพฤตกรรมใหม เปนตน

ซงเปนการปรกษาเชงจตวทยาแบบนำทาง แตในสวนของการตดสนใจเลอกแนวทางหรอวธการ

แกไขปญหา ผใหการปรกษาจะมอบหมายใหเปนหนาทของผรบการปรกษา แมวาในบางกรณผให

การปรกษาจะพจารณาแลวแนใจวา แนวทางหรอวธการแกไขปญหาทถกตองควรทำอยางไรกตาม

สงทผใหการปรกษาสามารถทำไดคอการเขาไปมสวนในการตดสนใจของผรบการปรกษาโดยทไมได

ตงใจจะเขาไปแทรกแซง แตเขาไปแทรกแซงเพราะเปนแนวทางหรอแนวคดของทฤษฎการปรกษา

เชงจตวทยา (Scissons, 1993)


เพอใหการนำแนวคดทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยาไปประยกตใชอยางมประสทธภาพ

ผใหการปรกษาอาจใชวธการใหการปรกษาเชงจตวทยาแบบไมนำทางในระยะแรกของการปรกษา

เพอเปดโอกาสใหผรบการปรกษาไดระบายอารมณ ความรสกและความคบของใจเกยวกบปญหา

ของตนอยางอสระและใชการปรกษาเชงจตวทยาแบบไมนำทางในขนของการหาแนวทางแกไขปญหา

เพอเปดโอกาสใหผรบการปรกษาไดคนหาแนวทางทเหมาะสมกบลกษณะของปญหา รวมทง

การตดสนใจเลอกแนวทางแกไขปญหาดวยตนเอง ยกเวนในกรณทผรบการปรกษาไมมศกยภาพเพยงพอ

ผใหการปรกษากอาจใชวธการใหการปรกษาเชงจตวทยาแบบนำทางรวมดวย แตพงระลกไวเสมอวา

ควรใชการปรกษาเชงจตวทยาแบบนำทางในสถานการณทจำเปนและใชในขอบเขตทจำกดเพยง

เพอนำไปสเปาหมายทวางไวเทานน เชน กรณทผรบการปรกษามปญหายงยากมากในการปรบตว

ไมสามารถแกไขปญหาไดดวยตนเอง เปนตน

ทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยาแตละทฤษฎ มปรชญา เปาหมาย กระบวนการและ

เทคนคทแตกตางกนไปในแตละทฤษฎ การเลอกใชทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยาจงควรพจารณา

ใหเหมาะสมและความสอดคลองกบปญหาของผรบการปรกษา ลกษณะหรอธรรมชาตของผรบ

การปรกษา และอาจพจารณาในเรองความถนดหรอความชำนาญของผใหการปรกษาดวย


กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. (2545). การใหคำปรกษาเรยนร-ครทำได. กรงเทพฯ : ครสภา

ลาดพราว.

กรมสขภาพจต, กระทรวงสาธารณสข. (2540). คมอการใหบรการปรกษาทางโทรศพท. กรงเทพฯ :

ม.ป.ส.

กรรณการ นลราชสวจน. (2544). ทฤษฎการบำบด. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2553). ชดฝกอบรมแนะแนว โครงการยกระดบ

คณภาพครทงระบบตามแผนปฏบตการไทยเขมแขง. กรงเทพฯ : โรงพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จน แบรร. (2538). คมอการฝกทกษะการใหคำปรกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วชร ทรพยม. (2549). ทฤษฎใหบรการปรกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มลลวร อดลวฒนศร. (2554). เทคนคการใหคำปรกษา : การนำไปใช. พมพครงท 4. ขอนแกน :

คลงนานาวทยา.

เมธนนทร ภณชน. (2539). การใหคำปรกษาครอบครวเบองตน. ภาควชาการแนะแนว

และจตวทยาการศกษา. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

Brown, D. & Srebalus, D. J. (1996). Introduction to Counselling Profession. Boston :

Allyn.

Gabbard, G. D. (1995). Are all Psychotherapies Equally Effective? The Meaning

Letter, Journal of Counselling Psychology 3 (1), 1-2.

George, R. L. & Cristiani, T. S. (1995). Counseling : Theory and Practice. 4th ed.

Boston : Allyn and Bacon.

Gladding, S. T. (1996). Counseling : A Comprehensive Profession. New Jersy :

Merrill.

Jacobs, Ed E., Masson R. L. & Harvill, R. L. (1998). Group Counseling : Strategies &

Skills. 3rd ed. London : Brooks/Cole.

Meier, S. T. & Davis, S. R. 1993. The Elementary of Counseling. 2nd ed. California :

Brooks/Cole.

บรรณานกรม


Neukrug, E. (2003). The World of the Counselor. 2nd ed. Australia; Pacific Grove,

California : Brooks/Cole.

Patterson, L. E. & Welfel, E. R. (2000). The Counseling Practice. 5th ed. Australia :

Brooks/Cole.

Peterson, J. V. & Nisenholz, B. (1995). Orientation to Counseling. 2nd ed.

Massachusetts : Allyn & Bacon.

Scissons, E. H. (1993). Counseling for Results: Principles and Practices of Helping.


Thomson, C. L., Rudolph, L. B., & Henderson, D. (2004 ). Counseling Children. 6th ed.

Belmont : Brooks/Cole.


ทกษะเบองตนของการปรกษาเชงจตวทยา

ทกษะการปรกษาเชงจตวทยา คอ ความสามารถหรอความชำนาญในการสอสาร

ทงการใชภาษาทาทางและภาษาพดซงเปนเครองมอสำคญของผใหการปรกษาในการชวยเหลอบคคล

ทมความทกขหรอผรบการปรกษาให

• ไววางใจและมทศนคตทดตอผใหการปรกษาและการปรกษาเชงจตวทยา

• เขาใจปญหา สาเหตของปญหา และความตองการของตวเอง

• แสวงหาแนวทางการปรบเปลยนการคด การรสก และการปฏบตตนเพอใหมชวตทดขน

ทกษะการปรกษาทเปนทกษะพนฐานเบองตนในการปรกษาเชงจตวทยา ประกอบดวย

ทกษะตอไปน

1. ทกษะการใสใจ (Attending Skill)

การใสใจ เปนพฤตกรรมของผใหการปรกษาทแสดงออกดวยภาษาพด หรอภาษา

ทาทางทบงบอกถงความกระตอรอรนทจะชวยเหลอผรบการปรกษาโดยการแสดงความสนใจ การเหน

ความสำคญ และการใหเกยรต เพอชวยใหผรบการปรกษาเกดความอบอนใจและไมรสกหางเหน

โดยมวตถประสงค เพอ

1. แสดงความสนใจเหนความสำคญและใหเกยรตผรบการปรกษา

2. แสดงความกระตอรอรนทจะใหความชวยเหลอ

3. ชวยเพมความอบอนใจใหผรบการปรกษา

การใสใจ สามารถแสดงออกดวยภาษาพดและภาษาทาทาง ซงภาษาทาทาง

ประกอบดวย การประสานสายตาและการแสดงออก

1) ประสานสายตากบผรบการปรกษา แตไมควรจองมองมากเกนไป เพราะ

จะทำใหผรบการปรกษารสกอดอดได

2) การแสดงออกทางสหนา ทาทาง การเคลอนไหวและระยะหาง ดงรายละเอยด

ตอไปน

• การแสดงออกทางสหนาทอบอนเปนมตรและสอดรบกบเรองราวของผรบ


บทท 2


• การโนมตวเขาหาผรบการปรกษาเลกนอย เปนการแสดงความตงใจ

และใสใจ

• การแสดงออกทางสหนาและทาทางทมความสอดคลองกบเรองราวของ


• การนงหรอยนใหมระยะหางระหวางผใหและผรบการปรกษาทพอเหมาะ

แนวทางปฏบต

1. ขณะฟงควรประสานสายตากบผรบการปรกษาและอาจผงกศรษะรบคำตาม

ความเหมาะสม

2. ตอบรบสน ๆ หลงจากผรบคำปรกษาพดจบ เชน “ครบ คะ อม” หรอพดซำ

ประโยคทผรบการปรกษากลาวไว

3. ใชคำพดทสมพนธกบคำพดของผรบการปรกษาโดยไมขดจงหวะ

4. นงโนมตวไปขางหนาพอสมควรและมทาทผอนคลาย

2. ทกษะการนำ (Leading Skill)

การนำ เปนการทผใหการปรกษาพดนำผรบการปรกษาไปในทศทางทผให

การปรกษาคดวาจะทำใหผรบการปรกษาไดประโยชนสงสดในการมาขอรบการปรกษา โดยม

วตถประสงค เพอ

1. กระตนใหผรบการปรกษากลาทจะพดคยมากขน

2. เปดประเดนปญหาของผรบการปรกษา

3. ใหผรบการปรกษาเลอกประเดนปญหาทตองการปรกษา

4. กระตนใหผรบการปรกษาสำรวจปญหาและนำเสนอความรสกของตวเองมากขน


1. กำหนดวตถประสงคของการนำใหชดเจน วาตองการนำโดยใหอสระแกผรบ

การปรกษาในการพดถงเรองใดเรองหนงตามทเขาตองการ หรอตองการนำในประเดนใดประเดนหนง

เปนการเฉพาะเจาะจง

2. ใชประโยคบอกเลา เพอกระตนใหผรบการปรกษาพด

3. ใชประโยคคำถาม เพอใหผรบการปรกษาแสดงความรสก ความคดเหนหรอ

รายละเอยดอน ๆ เพมเตม


ตวอยาง

การนำดวยการใชประโยคบอกเลา

“หนจะเรมตนเลาสาเหตของการทหนมาพบครในตอนนไดเลยนะ”

“ขอรายละเอยดเกยวกบเรอง……….เพมเตมอกสกหนอยซ”

“เมอกหนพดวา……”

“ลองยกตวอยางการกระทำของแมททำใหเธอรสกเสยใจสก 1-2 ตวอยางซครบ”

การนำดวยการถาม

“วนนหนอยากคยเรองอะไรคะ”

“เราจะเรมทเรองไหนกอนด ”

“มอะไรอกไหมทหนอยากพดถง”

“เธอบอกวามเรองกงวลอยหลายเรอง แลวเรองไหนทเธอกงวลมากทสดและ

อยากพดถงกอนเปนอนดบแรก”

3. ทกษะการฟง (Listening Skill)

การฟง เปนการรบรความรสก ความคดและเรองราวของผรบการปรกษาดวยความ

สนใจใสใจ โดยแสดงออกดวยภาษาทาทางหรอคำพด มวตถประสงค เพอ

1. ทำความเขาใจความรสก ความคดและเรองราวของผรบการปรกษา

2. รวบรวมขอมลของผรบการปรกษาเพอสะทอนใหเขาเขาใจตนเองและหา

แนวทางแกไขปญหาไดอยางเหมาะสมดวยตนเอง


1. แสดงความใสใจดวยภาษาทาทาง เชน มองหนา สบตา ผงกศรษะรบคำ

2. สงเกตสหนา ทาทาง นำเสยงของผรบการปรกษา

3. ตอบรบสน ๆ เชน อม คะ ครบ

4. พยายามทำความเขาใจในสงทผรบการปรกษาเลาและแสดงออก

5. ไมรบตความ ตดสนหรอสรปเรองราวทฟงกอนทผรบการปรกษาจะเลาเรองจบ

6. ไมโนมนาว ขดแยง หรอแนะนำผรบการปรกษา

7. คดตาม จบประเดนสำคญของเรองราวทผรบการปรกษาเลา

4. ทกษะการถาม (Question Skill)

การถาม เปนการใหผรบการปรกษาไดเลาเรองราวทตองการปรกษา รวมทง

ความรสกนกคดตลอดจนความเชอ การถามแบงเปน การถามเปด และถามปด โดยถามเปด

เมอตองการใหผรบการปรกษาไดพด เลาความรสกหรอเรองราวของเขาอยางอสระมกจะลงทาย

ประโยคดวย “อะไร อยางไร” และถามปด เมอตองการคำตอบสนและเฉพาะเจาะจงมกจะลงทาย


ประโยคดวย “ไหม” “เหรอ” “หรอไม” “หรอยง” “รเปลา” การถามมวตถประสงค เพอ

1. ใหโอกาสผรบการปรกษาไดบอกถงความรสกและเรองราวตาง ๆ ทตองการ

จะปรกษา

2. ใหผรบการปรกษาไดสำรวจและคดถงเรองราวของตนเอง เพอเขาใจตนเองมากขน

3. ใหไดขอมล แนวทางแกไขปญหา และแผนการแกไขปญหา


1. กำหนดวตถประสงคของการถามวาตองการขอมลแบบใดจากผรบการปรกษา

โดยทวไปแลวผใหการปรกษาควรใชการถามเปด เพอใหผรบการปรกษาไดตอบตามทตองการ

อยางเตมทและไมรสกวาถกซกถามมากเกนไปจากการใชคำถามปด

2. สงเกตและฟงอยางตงใจ หลงจากนนสรปหรอทวนซำประเดนของขอมลและ

รายละเอยดทผรบการปรกษาบอกกอนแลวจงตงคำถาม

3. เมอถามแลวใหฟงคำตอบของผรบการปรกษาอยางใสใจ เพอรวบรวมขอมล

ของผรบการปรกษาไว

4. ไมควรถามบอยเกนไปเพราะอาจทำใหผรบการปรกษารำคาญและตอตาน

การใหการปรกษาได

5. หลกเลยงการถามดวยคำถาม “ทำไม” เพราะมกจะทำใหผรบการปรกษารสก

วาตนเองผดและคดหาคำตอบทเหมอนเปนการแกตว

การถามปด การถามเปด

“วนนเราคยกนเรองเรยนของหนกอนดไหม”

“หลงจากคยกนครงกอนหนไดทำ…แลวหรอยง”

“เธอไมชอบเขาเหรอ”

“เธอไมตองการใหเขาทำแบบนนใชไหม”

“วนนหนอยากคยเรองอะไร”

“หลงจากคยกนวนกอนหนทำอะไรไปบางแลว”

“เธอรสกอยางไรกบเขา”

“เธอตองการใหเขาทำอยางไร”

ตวอยาง

ตวอยางการถามคำถาม “ทำไม”

นกเรยน : ผมโกรธมากจนทนไมไหวผมกเลยผลกเขาลมลง

คร : ทำไมเธอไมเดนหนไป (เธอเปนคนผดทไมหาวธแกปญหาอยางอน

ทสรางสรรค)

นกเรยน : ......กเขาแกลงผม เขา…..............(แกตว)


5. ทกษะการเงยบ (Silence Skill)

การเงยบ เปนชวงระยะเวลาระหวางการปรกษาทไมมการสอสารดวยวาจา ระหวางผ

ใหกบผรบการปรกษา แตยงคงมการสอสารทางอารมณและความรสกอย โดยมวตถประสงค เพอ

1. ใหผรบการปรกษาไดคดทบทวนเรองราวของตวเองและทำความเขาใจในสงท

เขาพดหรอรสก

2. ใหผรบการปรกษาไดหยดพกหลงจากแสดงอารมณโกรธ เสยใจ เชน รองไห ฯลฯ

3. แสดงความใสใจ รวมรบร และเขาใจในอารมณและความรสกของผรบ

การปรกษาทเกดขนในขณะนน


1. เมอผรบการปรกษานงเงยบผใหการปรกษาควรประเมนวาเงยบ เพราะสาเหตใด

เชน

• เศราสะเทอนใจจนพดตอไปไมได

• เหนอยจากการรองไหหรอระบายความรสกทรนแรง

• คดทบทวนเรองราวของตวเอง

• จบประเดนหรอเรองราวนน ๆ แลว หรอกำลงคดถงเรองทจะพดตอไป

ซงเหตผลดงกลาวเปนการเงยบทจะเปนประโยชนตอการใหการปรกษา ดงนน

ผใหการปรกษาไมควรรบกวนความเงยบนน ควรรอจนกระทงผรบการปรกษาพรอมทจะพดตอไป

ซงอาจใชเวลาในการรอคอย 5-10 วนาท หากผรบการปรกษาเงยบนานพอสมควรแลวและไมพดตอ

ผใหคำปรกษาอาจจะ

• พดใหกำลงใจหรอแสดงความเขาใจเหนใจ เชน “ครคดวาครเขาใจความรสก

ของหน”

• สะทอนเนอหาและความรสกของผรบการปรกษาเกยวกบสงทกำลงพดถง

กอนทจะมการเงยบเกดขน เชน “เธอนอยใจและกผดหวงทพอทำอยางนน”

• ถามถงความหมายของการเงยบ โดยสรปเนอหาทพดถงกอนทผรบการปรกษา

จะเงยบไป เชน “พอเราคยกนถงเรอง…..เธอกเงยบไปครไมแนใจวา

ทเธอเงยบไปนมนหมายถงอะไร”

• ถามถงความรสกของผรบการปรกษาในขณะทเงยบ โดยสรปเนอหาทพดถง

กอนทผรบการปรกษาจะเงยบไป เชน “เมอกเราพดกนถงเรอง…..แลวหน

กเงยบไปตอนนหนกำลงรสกอยางไรอยเหรอ”


หากผใหการปรกษาพจารณาแลวเหนวา การทผรบการปรกษาเงยบไปนานนน

อาจมสาเหตมาจาก

• ตอตานการมาพบผใหการปรกษาเพราะถกบงคบใหมา ผใหการปรกษา

ควรแสดงความเขาใจ เหนใจ และพดถงความตงใจ ความใสใจ และเตมใจ

ทจะชวยเหลอผรบการปรกษา รวมทงหลกการ วธการ และประโยชนของ

การใหการปรกษาเพอชวยใหผรบการปรกษาเกดทศนคตทดตอการถกเชญพบ

และประโยชนทเขาจะไดรบจากการรบการปรกษา เชน

“ครคดวาครเขาใจความรสกของเธอทอย ๆ ครกขอใหเธอมาพบ...ทใหเธอ

มาพบกเพราะวาครไดรบทราบเกยวกบ...(เรองราวของผรบการปรกษา)...ครเปนหวงและคดวา

ถาไดคยกนจนไดขอมลทงหมดแลว เราอาจจะชวยกนหาแนวทางทจดการกบ....(ปญหาของผรบ

การปรกษา)...ไดจงไดตามเธอมาพบ”

• ประหมาหรอหวาดกลวตอการถกเรยกพบ ผใหการปรกษาควรชวนพดคย

เรองทวไป และแสดงทาทางทอบอนเปนมตรเพอสรางความเปนกนเอง

ใหผรบการปรกษารสกผอนคลาย เชน

“นงกอนซ กนขาวแลวหรอยง (กรณทนดพบตอนพกเทยง)”

“วนนเดนทางมาทนยงไงคะ”

2. ไมควรพดเพอลดความรสกอดอดของผใหการปรกษาททนใหมการเงยบเกดขน

ในระหวางการสนทนาไมไดใหอดทนตอความเงยบและใชการเงยบใหเปนประโยชนในการ

ใหการปรกษา เพราะการฟงผรบการปรกษาอยางสงบ หรอนงอยกบเขาเงยบ ๆ เมอผรบการปรกษา

มสภาพอารมณทรนแรง เชน โกรธมาก เสยใจมาก รองไห เปนการเปดโอกาสใหเขาไดแสดงอารมณ

อยางเตมท โดยไมมการรบกวนและยงเปนการแสดงวาผใหการปรกษาเขาใจความรสกของเขา จะเปน

ผลดกบการใหการปรกษามากกวาการปลอบโยนหรอซกถามความรสกในขณะนน

ตวอยาง

นกเรยน : ผมไมแนใจวาผมจะมโอกาสตอบแทนบญคณของแมไหม…เพราะ….

คร : (เงยบ)…….

นกเรยน : …หมอบอกวา….แม…แม…อาจจะ…(นำตาไหล)

คร : (เงยบ)…..........…(สงกระดาษซบนำตาให )….

นกเรยน : แม...แมอาจจะ…อยกบพวกเรา…ไดไมนาน…(รองไห)

คร : (เงยบ)…..ครเขาใจความรสกของเธอ.............ในเมอตอนนแมของเธอ

ยงอย เธอคดวาเธอจะทำอะไรใหแมชนใจไดบางละ


6. ทกษะการสะทอนกลบ (Reflection Skill)

การสะทอนกลบ เปนการบอกความเขาใจของผใหการปรกษาทมตอสงทผรบ

การปรกษา รสกรบรหรอสนใจทเปนปจจบนขณะใหการปรกษา การสะทอนกลบ จะรวมความรสก

และเนอหาทผรบการปรกษาพดถงหรอสงทผใหการปรกษาสงเกตเหนจากกรยาทาทางของผรบ

การปรกษาโดยใชคำพดทชดเจนเขาใจไดงาย โดยมวตถประสงค เพอ

1. กระตนใหผรบการปรกษาแสดงความรสกและเปดเผยเรองราวของตนเอง

ใหมากขนหรอชดเจนขน

2. ใหผรบการปรกษาเขาใจปญหารวมทงสาเหตและผลกระทบท เกดขน

ตลอดจนเขาใจความรสกของตวเองมากขน

3. แสดงความสนใจและเขาใจความรสกและเรองราวของผรบการปรกษา


1. สงเกตพฤตกรรมของผรบการปรกษาขณะใหการปรกษา เชน ลกษณะคำพด

นำเสยง สหนาทาทาง

2. จบประเดนสำคญของสงทผรบการปรกษาพด

3. รวมความรสกและเนอหาทผรบการปรกษาแสดงออกและพดถงเขาดวยกน

แลวใชคำพดทชดเจนเขาใจไดงายโดยพดออกไปทนทเพอสะทอนสงทผรบการปรกษากำลงรสก

หรอรบร โดยอาจพดความรสกกอนแลวตามดวยเนอหาหรอเรมดวยเนอหากอนแลวตามดวย

ความรสก ในการสะทอนความรสกผใหการปรกษาควรหลกเลยงทจะใชคำวา “รสก” บอย ๆ

ตวอยาง

นกเรยน : พอกบแมทะเลาะกนตลอดผมไมรวาเมอไหรครอบครวของผม

จะอยกนอยางสงบสขแบบครอบครวอนเขาบาง

กรณท 1 สะทอนความรสกกอน

คร : เธอไมมความสขทตองอยในทามกลางความขดแยงของพอแม

กรณท 2 สะทอนเนอหากอน

คร : การทพอแมไมปรองดองกนทำใหเธอไมมความสข

7. ทกษะการทวนซำ (Paraphrasing Skill)

การทวนซำ เปนการทผใหการปรกษาพดซำในเรองทผรบการปรกษาบอกอกครงหนง

โดยคงสาระสำคญของเนอหาหรอความรสกไวตามเดมและใชคำพดนอยลง แตไมใชการทวนซำ

ตลอดเวลา โดยมวตถประสงค เพอ


1. แสดงถงความใสใจความเขาใจผรบการปรกษา

2. ใหผรบการปรกษาเปดเผยตวเองมากขน

3. ยำใหผรบการปรกษาเขาใจในสงทตวเองพดชดเจนยงขนจากการฟงสงท

ตวเองพดอกครง

4. ตรวจสอบความเขาใหตรงกนของผ ใหและผรบการปรกษาในสงทผรบ

การปรกษากำลงพดถง


1. ทวนซำคำพดทงหมดของผรบการปรกษา โดยเปลยนเฉพาะสรรพนาม

2. ทวนซำเฉพาะประเดนสำคญ

3. ไมควรทวนซำบอยๆและไมเพมเตมความคดเหนของผใหการปรกษาลงไป

4. สงเกตการตอบสนองของผรบการปรกษา ถาทวนซำไดถกตองผรบการปรกษา

จะพยกหนาตอบรบและพดหรอขยายความตอ แตถาไมมปฏกรยาตอบสนองจากผรบการปรกษา

ควรใชทกษะการถามเปดตอเพอใหไดขอมลทถกตอง

ตวอยาง

นกเรยน : ผมไมรวาจะจดการกบชวตของผมตอไปอยางไรด บางครง

อยากจะออกไปหางานทำใหไดประสบการณกอนขณะเดยวกน

กคดวา...นาจะเรยนใหจบ ๆ ไป แต...กไมแนใจวาจะเรยนจบไหม

กรณท 1 ทวนซำทงหมดเปลยนเฉพาะสรรพนาม

คร : เธอไมรวาจะตดสนใจอยางไรดระหวางออกไปทำงานเพอหา

ประสบการณกบเรยนตอจนจบ แตกไมแนใจวาจะเรยนจบไหม

กรณท 2 ทวนซำโดยสรปแตคงสาระสำคญไว

คร : เธอตดสนใจไมไดวาทางเลอก 2 ทางนนทางไหนเหมาะกบตวเธอ

8. ทกษะการใหกำลงใจ (Encouragement Skill)

การใหกำลงใจเปนการแสดงความสนใจเขาใจในส งทผ รบการปรกษาพด

และสนบสนนใหเขาพดตอไปโดยใชคำพดหรอทาทาง โดยมวตถประสงค เพอ

1. กระตนใหผรบการปรกษากระตอรอรนและมนใจในตนเอง รวมทงตระหนก

ในความสามารถและคณคาในตวเอง

2. กระตนใหผรบการปรกษากลาทจะคดและทำในสงทไมเคยคดหรอทำมากอน



เมอผรบการปรกษาเสนอความคดหรอแนวทางแกไขปญหาทถกตอง เหมาะสม

หรอมความพรอมทจะปรบปรงพฒนาตนเองแตยงลงเลใจ ผใหการปรกษากอาจใชการใหกำลงใจ

โดยใชแนวทางตอไปน

1. มองหนาสบตายม ผงกศรษะตอบรบสน

2. ทวนซำคำสำคญ ๆ ทผรบการปรกษาพดถง รวมทงยม มองหนาสบตา


3. ใชคำพดกระตนใหผรบการปรกษาเกดความมนใจ มความหวงและกำลงใจ

ทจะคดหรอทำในสงทถกตอง เหมาะสม และเปนจรงได

4. ไมควรสรางความหวงและการปลอบใจทไมอาจเปนจรงได

ตวอยาง

“นอยคนนกจะคดไดอยางเธอ ครเชอวาเธอจะสามารถจดการกบเรองยง ๆ น

ไดอยางแนนอน”

“ทำตอไปเถอะแมผลจะออกมาไมดอยางทหวงทงหมดแตทกอยางกคลคลาย

ไปมากแลว”

9. ทกษะการสรปความ (Summarizing Skill)

การสรปความ เปนการรวบรวมใจความสำคญทงหมดของความคด อารมณ

ความรสกของผรบการปรกษาทเกดขนในระหวางการปรกษา กอนจบหรอเรมการปรกษาแตละครง

โดยใชคำพดสน ๆ ใหไดใจความสำคญทงหมด มวตถประสงค เพอ

1. ยำประเดนสำคญใหมความชดเจนในกรณทมการพดคยกนหลายประเดน

2. ใหผรบการปรกษาเขาใจเรองราวและความรสกของตวเอง

3. ชวยใหการปรกษาแตละครงมความตอเนองกน

4. ชวยใหผรบและผใหการปรกษาเขาใจเรองราวทกำลงสนทนาไดอยางถกตอง

ตรงกนและไดใจความทชดเจน


1. ผรบการปรกษาพดถงประเดนปญหาตาง ๆ หลายประเดน ผใหการปรกษา

อาจสรปแตละประเดนกอนทผรบการปรกษาจะเรมประเดนตอไป

2. ขอใหผรบการปรกษาเปนผสรปโดยมผใหการปรกษาชวยเสรมในสวนสำคญ

ทผรบคำปรกษามไดกลาวถง หรอขาดหายไป

3. สรปกอนจบและเรมการปรกษาในแตละครงในกรณทมการปรกษาหลายครง

4. สรปครงสดทายกอนยตการปรกษา


ตวอยางท 1 ผใหการปรกษาสรป

คร : จากทเราคยกนมาหนกงวลเรอง…….เพราะ……..และหนอยาก

(ตองการ) ให………เรากำลงชวยกนคดวธการเพอใหเปนไปอยางท

หนตองการเพงจะคดไดวธเดยวเองคอ……แตเวลาทเราจะพดคยกน

หมดแลวงนครจะขอใหหนมาพบครอกในวน……เวลา……เพอเรา

จะไดมาชวยกนคดหาวธการอน ๆ ตอไป

ตวอยางท 2 ผใหคำปรกษาขอใหผรบคำปรกษาสรป

คร : กอนทจะหมดเวลาคยกนในวนนครจะขอใหหนสรปวาเราคยอะไรกน

ไปบาง

10. ทกษะการใหขอมลและคำแนะนำ (Giving Information and Advising Skill)

การใหขอมล เปนการสอสารทางวาจาเกยวกบขอมลหรอรายละเอยดตาง ๆ

ทจำเปนแกผรบคำปรกษา สวนการใหคำแนะนำ เปนการชแนะแนวทางปฏบตในการแกไขปญหา

ใหแกผรบการปรกษา โดยมวตถประสงค ดงน

การใหขอมล

1. ใหความร ขอมล และรายละเอยดตาง ๆ ทจำเปนแกผรบการปรกษา

2. ใหผรบการปรกษาเขาใจปญหาของตนเอง

3. ใหผรบการปรกษามขอมลประกอบการตดสนใจ

4. ใหผรบการปรกษามทางเลอกและแนวทางปฏบตทเขาอาจจะนกไมถง


1. ใหขอมลทถกตอง ครบถวน และใชภาษางาย ๆ

2. ตรวจสอบความรเดมในเรองทจะใหขอมลจากผรบการปรกษากอน เพอการใหขอมล

มประสทธภาพ

3. หลงจากใหขอมลแลว ควรตรวจสอบวาผรบการปรกษา เขาใจถกตองหรอไม

โดยใหผรบการปรกษาทวนซำ

การใหคำแนะนำ

- ใหคำแนะนำเมอพจารณาอยางรอบคอบแลววาเปนสงทสำคญและจำเปน

สำหรบผรบการปรกษา และใหโอกาสผรบคำปรกษาพจารณาวาคำแนะนำนนเหมาะสมกบตนเอง

สามารถนำไปปฏบตจรงไดหรอไม หรออาจถามความคดเหน ความรสกทมตอคำแนะนำนน


ตวอยาง

• “กอนทครจะใหรายละเอยดเกยวกบเรอง........ครอยากทราบวาหนเขาใจเกยวกบ

เรองนวาอยางไรบาง”

• “ในสวนไหนของเรอง..............ทหนคดวายงไมรและตองการรายละเอยดเพม”

• “สำหรบแนวทางทจะจดการเรอง.......ครคดวาควรจะ.......หนคดวาอยางไรคะ”

ขอควรระวง

การใหคำแนะนำ มขอควรระวงอยหลายประการ เชน หากผรบการปรกษาไมชอบ

กจะปฏเสธและมทศนคตทางลบตอการปรกษา หรอถาผรบการปรกษาไดรบคำแนะนำ แลวนำไป

ปฏบตและไมไดรบผลดกจะโทษผใหการปรกษา หากไดรบผลดผรบการปรกษากจะมาใหมอกเปนการ

สรางความรสกผกพนและพงพง ผใหการปรกษาตองตระหนกไวเสมอวาผรบการปรกษาจะตองเปน

ผตดสนใจเลอกเอง

11. ทกษะการชผลทตามมา (Pointing Outcome Skill)

การชผลทตามมา เปนการเนนใหผรบการปรกษาไดเหนผลทอาจตามมาจาก

การคด การตดสนใจ การวางแผนและการปฏบตของเขาเองทงในทางลบและทางบวก ผลทตามมาน

อาจเปนไดทงเหตการณทเกดขนในใจเขาหรอเหตการณภายนอก ซงทำใหพฤตกรรมทเปนปญหา

คงอยรนแรงขนหรอลดลง การชผลทตามมาทำได 2 ทาง คอ การชผลทตามมาในทางบวกเปนการ

ชใหผรบการปรกษาเหนขอดและประโยชนทจะไดรบ เปนการสนบสนนใหผรบการปรกษากลาตดสนใจ

หรอปฏบตตามแผนทไดวางไว สวนการชผลทตามมาในทางลบเปนการบอกถงผลทไมดหรอโทษ

ทอาจจะตามมาจากการตดสนใจหรอการปฏบต โดยมวตถประสงค เพอ

1. ใหผรบการปรกษารบรถงผลดและผลเสยของการคด การตดสนใจ การวางแผน

และการปฏบตของเขาเองทงในทางลบและทางบวก

2. ใหผรบการปรกษาตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน


- ทวนซำหรอสะทอนความรสก กอนใหผรบการปรกษานกถงผลดหรอผลเสย

ทจะตามมาจากการตดสนใจ หรอการปฏบตของตนเอง หรอผใหการปรกษาเปนผชผลทตามมา

หากผรบการปรกษาไมสามารถชผลทตามมาดวยตนเองได


ตวอยาง

นกเรยน : “ผมไมเรยนแลว ผมเบอ.. เบอทกอยางเลย.. ผมจะไปจากทกคน

ไปตามทางของผม แลวผมกจะไมตดตอกบใครเลย...และกไมไป

ทบานดวย อาจารยคอยดนะ”

กรณท 1 ผรบการปรกษาชผลทตามมา

คร : “ถาหนทำอยางทบอก ลองคดซวา พอกบแมหนจะเปนอยางไร”

กรณท 2 ผใหการปรกษาชผลทตามมา

คร : “ถาเธอทำอยางทบอก พอกบแมเธอคงจะผดหวงและเสยใจมาก”

ในการใหการปรกษาเชงจตวทยานน ผใหการปรกษาควรเลอกใชทกษะการปรกษา

ใหเหมาะสมกบลกษณะปญหา และควรใชทกษะใหหลากหลาย ไมใชทกษะใดทกษะหนงบอยเกนไป



คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2553). ชดฝกอบรมแนะแนว โครงการยกระดบ

คณภาพครทงระบบตามแผนปฏบตการไทยเขมแขง. กรงเทพฯ : โรงพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วชร ทรพยม. (2549). ทฤษฎใหบรการปรกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.



มลนธสถาบนวจยและพฒนาการเรยนร. (2551). หลกสตรพฒนาครจตวทยาแนะแนว โมดล

การใหคำปรกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพ หจก. เจเอนท.

สธรพนธ กรลกษณ และคณะ. ม.ป.ป. การฝกทกษะ การใหบรการปรกษา. (เอกสารอดสำเนา.)


การปรกษาเชงจตวทยารายบคคล

1) §«“¡À¡“¬¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“√“¬∫ÿ§§≈

การปรกษาเชงจตวทยารายบคคล คอ กระบวนการทชวยใหมการสำรวจและ

หาขอสรปเกยวกบปญหาสวนตวและสถานการณทเปนความตองการของแตละบคคล โดยผให

การปรกษาทำหนาทเปนผเอออำนวยใหผทมารบการปรกษาเขาใจตวเองและโลกอยางถกตอง

ชดเจน จากการททงผใหและผรบคำปรกษาสำรวจความรสกและพฤตกรรมของผรบการปรกษา

สำรวจสมพนธภาพกบผอน ตลอดจนหาทางเลอกในการแกไขปญหาและตดสนใจเลอกใหด

และเหมาะสมกบสถานการณปจจบนของผรบการปรกษา (Individual Counseling, 1995)

2) ∫∑∫“∑Àπâ“∑’Ë¢ÕßºŸâ „Àâ°“√ª√÷°…“

บทบาทและหนาทของผใหการปรกษาทสามารถชวยผทมความทกขไดอยางม

ประสทธภาพ มดงตอไปน

1. ชวยเหลอผมารบการปรกษาดวยความเตมใจและเอาใจใส

2. เขาใจสภาพแวดลอมและความแตกตางของบคคล

3. ฟงอยางตงใจและใสใจ

4. พดนอยโดยพดเทาทจำเปนและเปนประโยชนตอผมารบการปรกษา

5. กระตนใหผรบการปรกษามนใจในตวเอง วาเขาสามารถใชศกยภาพของตวเอง

ในการตดสนใจเรองตาง ๆ ได

6. ใหผมารบการปรกษาเปลยนแปลงความรสกและยอมรบฟงความคดเหน

7. กระตนใหผรบการปรกษาตดสนใจดวยตนเองและปรบปรงแกไขตนเอง

8. สงตอหรอปรกษาผเชยวชาญอน ๆ ในสาขานน ๆ เมอพจารณาแลวเหนวา

ไมสามารถชวยเหลอหรอแกไขปญหาได

9. จดบนทกทกครงทมการใหการปรกษาเพอประโยชนในการใหความชวยเหลอ

และการศกษาคนควา

บทท 3


นอกจากน Geldard (1989) ไดเสนอแนะวา อยางนอยทสดสงทผใหการปรกษา

ทมประสทธภาพควรจะทำใหเกดขนในการใหการปรกษา คอ ชวยใหผรบคำปรกษารสกดขน

หรอสบายใจขน ซงถอไดวาเปนบทบาทหนาทในเบองตน สวนบทบาทหรอหนาทอน ๆ คอ

1. ชวยใหผรบการปรกษาเรยนรทจะพงพอใจในตนเองมากขน

2. ชวยใหผรบการปรกษามนใจตวเองและสามารถใชศกยภาพของตวเองในการตดสนใจ

เรองตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม

3. ชวยใหผรบการปรกษาจดการกบเหตการณตาง ๆ ในชวตไดโดยไมตองพงพาผอน

ทกครงทมปญหา

4. ชวยใหผรบการปรกษาเปลยนแปลงและเจรญเตบโตเตมตามศกยภาพของเขา

3) °“√‡µ√’¬¡µ—«¢ÕßºŸâ „Àâ°“√ª√÷°…“

การเตรยมพรอมของผใหการปรกษามสวนชวยใหการปรกษาประสบความสำเรจ

ผใหการปรกษาจงควรเตรยมพรอมในเรองตอไปน

การเตรยมตวในเรองทวไป

1. แตงกายสภาพเรยบรอย

2. ศกษาขอมลหรอรายละเอยดของผรบการปรกษาไวลวงหนา (กรณทนดหมายไว)

3. เตรยมกระดาษทชชไวสำหรบผรบการปรกษาทเกดอารมณเศรา สะเทอนใจ

แลวรองไห

4. ตรงตอเวลานดหมายทงในชวงของการเรมตนและสนสดการใหการปรกษา

5. หลกเลยงการนดหมายอนในเวลาเดยวกนกบทมนดใหการปรกษา (กรณทผรบ

การปรกษานดหมายไวลวงหนา)

การเตรยมสถานท

สถานทใหการปรกษาทเปนสดสวน สามารถเกบความลบได จะทำใหผรบการปรกษา

เกดความมนใจและกลาเปดเผยเรองราวของตนเอง รวมทงจดสถานทใหสะอาด สงบ หาเกาอ

ทนงสบายวางไวในลกษณะทเปนมมฉากกนระหวางทนงของผใหและผรบการปรกษา โดยจดตง

ในระยะทไมหางหรอใกลกนมากนก ระยะทเหมาะสมควรอยระหวาง 3-5 ฟต โดยอาจสงเกต

จากทาทางของผรบการปรกษาวา ระยะหางเทาใดททำใหผรบคำปรกษารสกสบายและผอนคลาย

ซง Geldard (1989) เสนอความเหนวา การจดทนงสำหรบการปรกษาทเหมาะสม คอ การจดทนง

ใหเปนมมฉากกนระหวางทนงของผใหและผรบการปรกษา โดยไมใหมสงกดขวางเพอเอออำนวย

ใหการสอสารเปนไปอยางมประสทธภาพ ดงรายละเอยดในภาพท 1


ภาพท 1 การจดทนงสำหรบการปรกษาเชงจตวทยา

Thompson et al. (2004) ไดเสนอแนวทางการจดทนงสำหรบการปรกษาไว 3 แบบ

ดงรายละเอยดในภาพการจดทนงสำหรบการปรกษา

การจดทนงแบบท 1




นอกจากน Thompson et al. (2004) ยงสรปวา การจดทนงรปแบบท 1 และ 2

เปนการจดทนงสำหรบการใหการปรกษาทไมคอยเหมาะสม เนองจากรปการจดทนงแบบท 1

มโตะเปนสงกดขวางการสอสาร สวนการจดทนงรปแบบท 2 เปนการจดทนงทผใหและผรบ

การปรกษานงเผชญหนากน ซงจะทำบรรยากาศของการใหคำปรกษาตงเครยดและอาจทำใหรบ

การปรกษาเกดความรสกอดอดได การจดทนงรปแบบท 3 เปนรปแบบทเหมาะสม เออใหการปรกษา

ดำเนนไปไดดวยด เพราะการทผรบการปรกษานงบรเวณมมโตะจะชวยใหผรบการปรกษาสามารถ

เปลยนอรยาบถหรอเคลอนไหวแขนขาไดอยางอสระพอสมควร ซงจะทำใหผรบการปรกษาไมรสก

อดอด และอยในระยะหางทผใหการปรกษาสามารถแสดงความเขาใจ เหนใจและปลอบโยน โดยการ

แตะหรอสมผสมอหรอแขนของผรบการปรกษาได

จะเหนไดวาการจดทนงรปแบบท 3 ตามแนวคดของ Thompson el al. (2004)

เปนการจดทนงทคอนขางเหมาะสมกบอปนสยของคนไทยทไมคอยกลาแสดงออก โดยเฉพาะ

การเลาเรองราวทเปนปญหาของตนเองใหผอนฟง ดงนน การจดทนงใหมมมของโตะบงมอ ขา เทา

และรางกายบางสวนของผรบการปรกษาไวบาง จะชวยทำใหผรบการปรกษารสกปลอดภย

และผอนคลายขน โดยเฉพาะผรบการปรกษาทมลกษณะนสยขอายหรอเปนเดก แตในการปฏบต

เพอใหการปรกษาในสถานการณจรงนน สถานทใหคำปรกษาอาจตองปรบเปลยนไปตามสภาพการณ

เชน การปรกษาทมานงบรเวณระเบยงอาคาร บรเวณมาหนออน ดงภาพท 2 แตหลกการสำคญ

ของการเลอกสถานทในการปรกษา คอ ควรเปนสถานทไมมผอนไดยนการสนทนาของผใหและผรบ



ภาพท 2 สถานทใหการปรกษาตามสถานการณจรง

4) ¢—ÈπµÕπ°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

ขนตอนของการปรกษาเชงจตวทยาเปนองคประกอบสำคญทสงผลใหการชวยเหลอ

บคคลสามารถบรรลตามวตถประสงคของการปรกษาไดเปนอยางด เพราะขนตอนการปรกษา

เปนตวกำหนดแนวทางชวยเหลอทเปนระบบและมทศทางทชดเจน ชวยใหการปรกษาดำเนนไป

อยางมประสทธภาพ ซงม 5 ขนตอน ดงน

1. ขนการสรางสมพนธภาพ

การเรมตนพบกนครงแรกของผใหและผรบการปรกษาเปนสงทสำคญมาก

เพราะการเรมตนพบกนทเปนไปดวยความอบอนเปนกนเองจะชวยใหผรบการปรกษาเกดความรสก

ประทบใจและไววางใจ พรอมทจะเปดเผยเรองราวของตนเองและรวมมอในการปรกษา ทำให

การปรกษาบรรลเปาหมายไดงายขน การสรางสมพนธภาพมวตถประสงค เพอ

1. ลดความประหมาและวตกกงวลของผรบการปรกษา

2. สรางความรสกคนเคยและเปนกนเองระหวางผใหและผรบการปรกษา

3. สรางความเขาใจทถกตองเกยวกบการปรกษาเชงจตวทยา

4. ใหผรบการปรกษาเกดความมนใจตอการปรกษาและไววางใจผใหการปรกษา


1. ยมแยมแจมใส

2. ลกขนตอนรบหรอเดนไปรบ และเชญใหนง

3. แนะนำรายละเอยดของตวเองสน ๆ เชน ชอ บทบาทหนาท เปนตน

4. ขอใหผรบการปรกษาแนะนำขอมลสวนตวทสำคญ เชน ชอ ชนเรยนทกำลงศกษา

5. พดคยเรองทวไป เชน สภาพดนฟาอากาศ เหตการณทกำลงเปนทสนใจ

สภาพหรอลกษณะการเรยน


6. ใหผรบการปรกษาเลาสาเหตทมาขอรบการปรกษา

7. แจงขอบขาย ลกษณะ กระบวนการปรกษาเชงจตวทยา ตลอดจนบทบาทหนาท

ของผใหการปรกษาและผรบการปรกษาตามความเหมาะสม

8. เนนเรองการรกษาความลบ

9. ฟงและใสใจผรบการปรกษา

ตวอยาง

นกเรยน : คณครขา วางมยคะ

คร : อาวจด...(ยม)...วางคะ เขามานงกอนซ

นกเรยน : ขอบคณคะ

คร : ไมไดเจอกนตงหลายวน เปนยงไงบาง

นกเรยน : กดอยคะ

คร : ตะกถามวาครวางมย มอะไรจะคยกบครเหรอคะ

2. ขนสำรวจ ทำความเขาใจปญหา ผลกระทบ ความตองการ และกำหนด

เปาหมายทเปนจรงได

เปนขนตอนทสำคญและอาจตองใชเวลาคอนขางมาก เนองจากผรบการปรกษา

สวนใหญจะมความสบสนทางอารมณหรอมการรบรทบดเบอนจากความเปนจรง เชน อคต

เขาขางตนเอง หรอใชกลไกปองกนตนเองสง ไมยอมเปดเผยขอมลและรายละเอยดสวนตว

ในบางกรณจงอาจตองใชเวลาเพอดำเนนการในขนนมากกวา 1 ครง โดยมวตถประสงค เพอ

1. ใหผรบการปรกษาเขาใจถงปญหาและสาเหตทแทจรง รวมทงผลกระทบ

ทเกดขน

2. ใหผรบการปรกษาคนหาความตองการและตงเปาหมายทสามารถทำไดจรง

3. ใหกำลงใจและความมนใจในการแกไขปญหาใหแกผรบการปรกษา


1. กระตนใหผรบการปรกษาไดเลาระบายความรสกและเรองราวของตนเอง

รวมทงผลกระทบของปญหาทไดรบ

2. ใหผรบการปรกษากำหนดเปาหมายทเปนไปได

3. เงยบ ฟง สงเกต และใสใจ ทวนซำ สะทอนกลบ สรป ใหกำลงใจ แสดงความ

เหนอกเหนใจ


ตวอยาง

คร : มอะไรใหครชวย วามาเลยลก

นกเรยน : …….

คร : แลวหนคดวา เรองนมสาเหตมาจากอะไรเหรอ


คร : ถาปลอยใหเปนอยางนตอไปมนจะมผลอยางไรกบหนบางละ


คร : หนอยากใหครชวยยงไงละ

นกเรยน : .......

3. ขนหาแนวทางแกไขปญหา

แนวทางแกไขปญหาทกำหนดโดยผรบการปรกษาจะชวยใหเขาเกดความรสก

ภาคภมใจในตนเอง ผใหการปรกษาควรกระตนใหผรบการปรกษาคดเองและตดสนใจเลอกวธ

ทเหมาะสมกบตวเอง ขนหาแนวทางแกไขปญหามวตถประสงค เพอ

1. ใหผรบการปรกษามแนวทางแกไขปญหาทเหมาะสม สามารถทำไดจรง

2. หาขอด ขอเสยของแนวทางแกไขปญหา

3. ตดสนใจเลอกแนวทางทเหมาะสม


1. กระตนใหผรบการปรกษาคดวธแกไขปญหาหลาย ๆ วธ

2. ผใหการปรกษาเสนอแนะวธแกไขเพมเตม

3. ใหผรบการปรกษาบอกขอด ขอเสยของวธแกไขปญหาแตละวธ ถาขอมล

ไมเพยงพอ ผใหการปรกษาใหขอมลเพมเตม แลวใหผรบการปรกษาเลอกวธทเหมาะสม

ตวอยาง

คร : หนคดวามวธไหนบางในการแกปญหาเรองน

นกเรยน : .....................

คร : แตละวธมขอดและขอเสยอยางไรบางละ

นกเรยน : ………………….

คร : แลววธไหนทควรนำไปใชมากทสดละ

นกเรยน : ………………….


4. ขนวางแผนเพอนำไปสการปฏบต

การปฏบตตามแนวทางแกไขปญหาทผรบการปรกษาตดสนใจเลอกไวในขนท 3

เปนสงสำคญทจะชวยใหการใหการปรกษามคณคา และจะเปนประโยชนมากขน ถามการทำ

ขอตกลงระหวางผรบการปรกษากบผใหการปรกษาวาจะปฏบตตามแผน เพราะจะชวยกระตน

ใหผรบการปรกษาเกดความตงใจและพรอมทจะลงมอปฏบตตาม ขนวางแผนเพอนำไปสการปฏบต

มวตถประสงค เพอ

1. กำหนดขนตอนและรายละเอยดของการปฏบต เพอใหเปนไปตามแนวทาง

การแกไขปญหาทผรบการปรกษาเลอกไว

2. กำหนดระยะเวลาทจะใชในการแกไขปญหา

3. กำหนดแนวทางการประเมนผลการแกไขปญหา

4. สรางความมนใจในการลงมอปฏบตตามแนวทางแกไขปญหา


1. กระตนผรบการปรกษาใหกำหนดขนตอนและรายละเอยดของการปฏบต

ในการแกไขปญหา

2. ใหกำลงใจ และชวยทำความกระจางเกยวกบการวางแผนแกปญหา

3. ชกชวนใหทำขอตกลงวาจะปฏบตตามแผน

ตวอยาง

คร : ถางน หนจะไปคยกบเพอนตอนไหน

นกเรยน : .................

คร : หนจะคยประเดนไหนบางละ

นกเรยน : .................

คร : ดมากเลย ครเชอวาหนตองทำไดอยแลวละ

5. ขนยตการใหคำปรกษา

เมอการปรกษาดำเนนไปจนหมดเวลาทกำหนดไวในแตละครง/ในแตละราย

หรอในกรณทผรบการปรกษามทาทตอตาน/ไมรวมมอในการปรกษา กใหยตการปรกษา โดยให

ดำเนนการดวยความนมนวล อบอน เปนมตร และแสดงความพรอมทจะใหความชวยเหลอ

ในโอกาสตอไปถาผรบการปรกษาตองการ การยตการปรกษามวตถประสงค เพอ

1. จบการปรกษาในแตละครง หรอแตละราย

2. ใหกำลงใจและความมนใจแกผรบการปรกษา



1. สงสญญาณวาใกลจะหมดเวลา เชน ดนาฬกา บอกจำนวนเวลาทเหลอตามท

กำหนดไว เมอเหลอเวลาประมาณ 5-10 นาท

2. ใหผรบการปรกษาสรปประเดนทไดพดคยกนมา โดยผใหการปรกษาชวย

เพมเตมสวนทขาดหายไป

3. ใหกำลงใจและแสดงความมนใจวา ผรบการปรกษาจะจดการกบปญหาได

4. ในกรณทไมสามารถแกไขปญหาได กเปดโอกาสใหผรบการปรกษานดหมาย

กำหนดวน เวลาในการปรกษาครงตอไป

5. ในกรณทปญหาไมไดรบการคลคลายใหสงตอผรบการปรกษาไปยงผเชยวชาญ

โดยใหขอมลทจะเปนประโยชนตอการตดสนใจของผรบการปรกษาในการขอรบการปรกษาจาก

ผเชยวชาญตอไป

ตวอยาง

คร : (ดนาฬกา) เอาละ ตอนนเรามเวลาเหลอประมาณ 5 นาท

เทาทเราคยกนมา หนชวยสรปหนอยซ เพอใหเราเขาใจตรงกน

นกเรยน : .......................

คร : ดมากคะ ครเชอวาหนตองทำไดแน ๆ ครเปนกำลงใจใหนะ

ถาไดผลอยางไร มาเลาใหครฟงบางนะคะ

ในหลายกรณ ปญหาของผขอรบการปรกษาสามารถดำเนนการแกไขปญหาใหเสรจสน

ภายในการปรกษาครงเดยว หากไมสามารถดำเนนการใหเสรจสนในครงเดยวได ในการปรกษา

ครงตอไป ควรเรมตนดวยการสรางสมพนธภาพ ทงนเพอใหเกดความเขาใจตรงกน ขอนำเสนอ

รายละเอยดของการปรกษาในแตละครงตามแผนภมการปรกษาเชงจตวทยาตอไปน


·ºπ¿Ÿ¡‘°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“

• กรณทไมสามารถหาแนวทางการแกไขปญหาใหเสรจสนในครงเดยว

แผนภมการปรกษาเชงจตวทยา ครงท 1

การตอนรบทอบอนและเปนมตร

Co กบ Cl ไมรจก/คนเคยกน Co กบ Cl รจก/คนเคยกนแลว

- Co แนะนำตวเอง - ให Cl แนะนำตวเอง

- ชวนคยเรองทวไป 1-2 นาท - นำเขาสประเดนการปรกษา - ทำความเขาใจเรองการใหการปรกษา

Cl ลงเลทจะขอรบการปรกษา Cl ปฏเสธการรบการปรกษา

- ยำเรองการรกษาความลบ - ชแจงประโยชนของการรบการปรกษา

- แสดงความหวงดและเตมใจชวย - ชแจงประโยชนของการรบการปรกษา - ยตการใหการปรกษา/สงตอ

- สำรวจและทำความเขาใจปญหา - หาผลกระทบทเกดจากปญหา - คนหาความตองการของ Cl - กำหนดเปาหมายทเปนจรงได - ฯลฯ

สรปและยตการใหการปรกษาครงท 1 หมายเหต Co = ผใหการปรกษา Cl = ผรบการปรกษา

- แสดงความหวงดและเตมใจชวย - ชแจงประโยชนของการรบการปรกษา - ยตการใหการปรกษา/สงตอ



ชวนคยเรองทวไป 1-2 นาท

ตดตามงานทมอบหมายให (ถาม) สรปเรองทพดคยในครงทผานมา

รวมกนวางแผนเพอนำไปสการปฏบต ประกอบดวย - ขนตอนและวธการปฏบต - ระยะเวลาทจะใชในการปฏบต - วธประเมนผลการปฏบต - แนวทางปองกน/แกไขปญหาทอาจเกดจากการปฏบตตามแผน

สนบสนนใหทำขอตกลงรวมกบ Co วาจะปฏบตตามแผน

หมายเหต Co = ผใหการปรกษา Cl = ผรบการปรกษา

แผนภมการปรกษาเชงจตวทยา ครงท 2-กอนสดทาย

ใหกำลงใจและความมนใจแก Cl วาจะสามารถปฏบตไดตามแผน

นดหมายการปรกษาครงตอไป

สรปและยตการปรกษาแตละครง

พจารณาเปาหมายการปรกษารวมกนอกครง

กระตนให Cl คดแนวทาง/วธการแกไขปญหาเพอไปสเปาหมาย

สรปแนวทาง/วธการแกไขปญหาแตละแนวทาง/วธการใหชดเจน

กระตนให Cl คดขอดและขอดอยของแตละแนวทาง/วธการ

ให Cl ตดสนใจเลอกแนวทางเอง

กอนยตการปรกษาแตละครงสรปและใหกำลงใจวา Cl จะบรรลตามเปาหมายได


แผนภมการปรกษาเชงจตวทยาครงสดทาย


ชวนคยเรองทวไป 1-2 นาท

สรปรายละเอยดของการปรกษาทงหมดและการตดตามผล

ให Cl สรปสงทเกดขนกบเขาจากการรบการปรกษา เชน - วถชวต/พฤตกรรม - ความรสก/การรบร

Cl มพฤตกรรม/การรบรดขนแลว Cl ไมมพฒนาการทดขน/แกปญหาไมได

ใหกำลงใจและความมนใจวา Cl

สามารถจดการกบปญหาตาง ๆ

ไดดวยตวเองแลว

แสดงความเตมใจทจะชวยเหลอ

ในประเดนปญหาอน ๆ

ถา Cl ตองการ

ยตการปรกษา ยตการปรกษา/สงตอ



• กรณทสามารถหาแนวทางแกไขปญหาใหเสรจสนในครงเดยว


Co กบ Cl รจก/คนเคยกนแลว Co กบ Cl ไมรจก/คนเคยกน - Co แนะนำตวเอง - ให Cl แนะนำตวเอง

- ชวนคยเรองทวไป 1-2 นาท - นำเขาสประเดนการปรกษา - ทำความเขาใจเรองการปรกษา

Cl ลงเลทจะขอรบการปรกษา - ยำเรองการรกษาความลบ - ชแจงประโยชนของการปรกษา

- สำรวจและทำความเขาใจปญหา - หาผลกระทบทเกดจากปญหา - คนหาความตองการของ Cl - กำหนดเปาหมายทเปนจรงได

- กระตนให Cl คดแนวทาง/วธการแกไขปญหาเพอไปสเปาหมาย - สรปแนวทาง/วธการแกไขปญหาแตละแนวทาง/วธการใหชดเจน - กระตนให Cl คดขอดและขอดอยของแตละแนวทาง/วธการ - ให Cl ตดสนใจเลอกแนวทางเอง

รวมกนวางแผนเพอนำไปสการปฏบต ประกอบดวย - ขนตอนและวธการปฏบต - ระยะเวลาทจะใชในการปฏบต - วธประเมนผลการปฏบต - แนวทางปองกน/แกไขปญหาทอาจเกดจากการปฏบตตามแผน

สนบสนนใหทำขอตกลงรวมกบ Co วาจะปฏบตตามแผน

ใหกำลงใจและความมนใจแก Cl วาจะสามารถปฏบตไดตามแผน

ยตการปรกษา



5) µ—«Õ¬à“ß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“∑’Ë· ¥ß¢—ÈπµÕπ·≈–∑—°…–°“√ª√÷°…“

สถานการณครประจำชนสงเกตพบวานกเรยนในหองคนหนงมพฤตกรรมเปลยนไป คอ

ขาดเรยนบอย ไมสงงาน และผลการเรยนลดลง จงเรยกนกเรยนพบ

ขนสรางสมพนธภาพ

นกเรยน : สวสดคะอาจารย

คร : จะ นงกอนซ (ยม ชทเกาอ : ทกษะการใสใจ)

นกเรยน : อาจารย ใหเพอนไปตามหนมามอะไรหรอคะ

คร : ครอยากคยดวยนะ เปนยงไงบางชวงน สบายดหรอเปลา

(ทกษะการใสใจและการถาม)

นกเรยน : กสบายดคะอาจารย

คร : ออ ครนกวาหนไมสบายเหนไมคอยมาโรงเรยน (ทกษะการใสใจ)

นกเรยน : เออ....ทจรงก..ไมคอยสบายนก...

คร : ไมคอยสบายเปนอะไรเหรอ (ทกษะการทวนซำและการถาม)

นกเรยน : คอ..กไมไดปวยอะไร..ตอนน..หน…

คร : .............(ทกษะการเงยบ)

นกเรยน : คอ....หน…

คร : เธออาจจะกำลงลงเลวาควรเลาหรอไม แลวแตเธอนะ แตถาเธอกลว

เรองการรกษาความลบ ครรบรองวาจะไมนำเรองของเธอไปเปดเผย

ใหใครฟงอยางแนนอน และการไดเลาเรองทเราไมสบายใจใหใครสกคน

ทเปนหวงและหวงดตอเรา มนจะทำใหเรารสกดขน เพราะอยางนอยกม

คนรบฟง (ทกษะการใหขอมล)

นกเรยน : หน..ก..มเรองไมคอยสบายใจนดหนอยนะคะ

คร : ทวามเรองไมคอยสบายใจ มอะไรทครพอจะชวยไดครกยนดนะ

(ทกษะการทวนซำและการใสใจ)

ขนสำรวจและทำความเขาใจปญหา ความตองการของผรบคำปรกษา และกำหนด

เปาหมายทเปนจรงได

นกเรยน : คอ..วาตอนนหน...ไมคอยสบายใจเรองทางบานคะ

คร : ไมสบายใจเรองทบาน มอะไรเหรอ (ทกษะการทวนซำและการถาม)

นกเรยน : คอวา...คณพอของหนตองไปทำงานทตางจงหวดนะคะ หนเลยตอง

อยบานกบคณแม 2 คน แตทน คณแมเปนคนทชอบออกสงคม ไมคอย

ไดอยบาน เวลาตอนเยนหนกลบบานกไมคอยไดเจอคณแมเลย ขาวเยน

หนกตองหากนเองคนเดยว เชามาคณแมกไปทำงาน


คร : แลวหนรสกอยางไร (ทกษะการถาม)

นกเรยน : หนก...เหงา เซง เบอ กเลยออกไปขางนอกไปอยทหอเพอน จะไดมเพอนคย

มเพอนกนขาว

คร : ทคณแมไมคอยอยบาน หนตองกนขาวคนเดยวบอย ๆ มนทำใหหนเหงา

กเลยตองออกไปหาเพอน (ทกษะการสะทอนกลบ)

นกเรยน : คะ

คร : ไปอยกบเพอนแลวเปนอยางไรบาง (ทกษะการถาม)

นกเรยน : กดคะ แตบางทหนก...เกรงใจเคา แบบวาบางทแฟนเคากมาหา หนคดวา

เคาอาจจะอยากมความเปนสวนตวบาง แลวเคากชอบออกไปเทยว

กลางคนกบแฟนเคาดวย เวลาเคาไปเคากชอบชวนหนไปดวย หนก

ไมอยากไปแตไมรวาจะปฏเสธเคายงไง จะอยคนเดยวกเหงากเลย...

ไปกไป พอตอนเชาหนกตนมาโรงเรยนไมไหว...แลวเคากยงแนะนำเพอน

ของแฟนใหรจกกบหน เคาบอกหนวา...ใหหนรบมแฟนจะไดไมตองเหงา

อยคนเดยว

คร : แลวหนมความคดวายงไงกบคำแนะนำของเขาจะ (ทกษะการถาม)

นกเรยน : กดนะคะอาจารย หนเหนเวลาเคาอยดวยกนเคากมความสขด แต

อกใจหนงหนกวาไมด เวลาเคาทะเลาะกนกนากลว แบบวา...เคาโดนแฟนต

ดวยนะคะอาจารย แลวเพอนเคาแตละคนทแนะนำใหหนรจกเนย นากลว

กวาแฟนเพอนหนอก หนไมแนใจวาจะมแฟนดไหม

คร : จากทหนเลามาทงหมด หนคดวาถาหนใชชวตอยางนตอไปจะเปนยงไงจะ

(ทกษะการชผลทตามมา)

นกเรยน : ก……………………

คร : …………..(ทกษะการเงยบ)

นกเรยน : กคง……จะตองเขาไปอยในกลมเทยว กนเหลา สบบหร ความจรงแลว

เพอนหน...แตกอนเคากไมไดเปนแบบนหรอกคะ เคาพงมาเปนตอน

คบกบแฟนคนนแหละ

คร : นนซ ถาหนยงไปหาเพอนคนน ไปเทยวตอนกลางคนแลวกอยในกลมน

บอย ๆ...(ทกษะการทวนซำ)

นกเรยน : หน...คง...แย...เพราะตงแตหนไปเทยวกบพวกเคา โรงเรยน...กไมคอย

ไดมา มการบาน มงานคางเยอะไปหมด คะแนนของหนกแยลงแทบจะ

ทกวชา


คร : ครดใจนะทหนคดไดแบบน แลวหนคดวาหนจะทำอยางไรตอไปละ

(ทกษะการใหกำลงใจและการถาม)

นกเรยน : หนวาจะเลกไปหาเคาทหอ แลวก.....อยบานแทน

คร : เปนความคดทดมากเลย เออ..แตวา หนบอกครวา...ทออกไปหาเพอน

เพราะวาเหงาตองอยบานคนเดยว แลวถาหนไมออกไปหาเคา...จะอยบาน

หนจะเปนยงไง

(ทกษะการใหกำลงใจ การสรปความ และการถาม)

นกเรยน : กคงจะเหงา..แลวกเหงามากดวยคะ...

ขนหาแนวทางแกไขปญหา

คร : นนส อยบานกเหงา ไปหาเพอนกดจะอนตราย แลวหนคดวาจะทำ

อยางไร (ทกษะการสรปความและการถาม)

นกเรยน : กคงดทว ฟงเพลง ไปตามภาษา เรอยเปอย

คร : ดทว ฟงเพลง แลวหนคดวาจะหายเหงาไหม (ทกษะการทวนซำและการถาม)

นกเรยน : มนก...ไมหายเหงาหรอกคะอาจารย ทหนไปเทยวผบกบเพอน ๆ ความจรง กด

หายเหงา เพอนเยอะด อยบานแลวเซง ไปคางหอเพอนบางกด

คร : ไปเทยวผบ แลวกไปคางหอเพอนตอ ถาพอแมกลบมาแลวรวาหน

ไมอยบานหนคดวาจะเกดอะไรขน (ทกษะการทวนซำและการชผลทตามมา)

นกเรยน : ……….(เงยบ)…พอกบแมคงโมโหมาก เพราะเคยบอกวาอยาไปไหน

ตอนกลางคน ไมใหไปคางบานคนอน…หากไมไดขออนญาต อา…ทำไงดคะ

คร : นนซ ทำไงดละ (ทกษะการถาม)

นกเรยน : ชางเหอะ จะไดรมงวา คนเรากเหงา กกลวเปนเหมอนกนทตองอยคนเดยว

คร : ฟงดเหมอนกบวา ทหนไปเทยวกบเพอนดก ๆ ดน ๆ เนยะ นอกจาก

จะเหงาแลวหนยงกลวทตองอยคนเดยวตอนกลางคน แลวกจะประชด

คณแมดวย (ทกษะการสรปความ)

นกเรยน : ..........(เงยบ กมหนา นำตาไหล)

คร : ……..สงกระดาษซบนำตาให......(ทกษะการเงยบและการใสใจ)

นกเรยน : หนเหงา....(สะอน) หนอยากให...แมมเวลาใหหนบาง

คร : ……..สงกระดาษซบนำตาให......(ทกษะการเงยบและการใสใจ).........

หนเคยบอกหรอทำอะไรใหคณแมรบางวา...หนเหงา แลวกอยากใหเขา

อยกนขาวดวยในตอนเยน (ทกษะการถาม)

นกเรยน : ไมคะ..

คร : ทไมบอกเนยะ เพราะอะไรเหรอ (ทกษะการทวนซำและการถาม)


นกเรยน : ทำไมตองใหบอกดวย แมกตองรซวา ลกทไหน ๆ เขากอยากใหแมอยดวย

ทงนนแหละ

คร : เปนไปไดไหมทคณแมจะคดวาหนอยเองคนเดยวได เขาจงออกงานสงคม

บอย ๆ แลวอกอยาง...ตวหนเองกไมเคยบอกหรอทำใหเขารวาอยากให

เขาอยดวย (ทกษะการถามและการสรปความ)

นกเรยน : หน..ไมร

คร : แลวหนคดยงไง ถาจะบอกความตองการใหคณแมร (ทกษะการถาม)

นกเรยน : ก...นาจะ...ดเหมอนกนคะ

ขนวางแผนเพอนำไปสการปฏบต

คร : ถาด.....หนจะลองบอกคณแมดไหม แลวถาจะบอกหนอยากจะบอก

คณแมวายงไงดละ (ทกษะการทวนซำและการถาม)

นกเรยน : ก…บอกวา... หนอยากใหคณแมออกงานตอนเยนใหนอยลง และมเวลา

ใหหนบาง กนขาวเยนกบหนบาง แคอาทตยละ 2-3 วนกพอแลว

คร : ดคะ..(ยม ผงกศรษะ).. แลวความรสกของหนทตองอยคนเดยวละ

จะบอกไหม (ทกษะการใหกำลงใจและการถาม)

นกเรยน : บอกดไหมคะ...บอกดกวาหนจะบอกวา...หนเหงาแลวกกลวดวยทตอง

อยคนเดยว

คร : ออ... ถาหนพดแบบนกบคณแม หนคดวาคณแมจะวายงไง

(ทกษะการถาม)

นกเรยน : คณแมกคง…จะอยบานกบหนมากขน เพราะหนกไมไดเรยกรองอะไร

มากมาย

คร : อม…ครกคดอยางนนแหละแลวตอนนรสกยงไงบาง

(ทกษะการใหกำลงใจและการถาม)

นกเรยน : กดคะ โลง ๆ ด ขอบคณมากนะคะอาจารย

คร : ครวาถาหนทำตามอยางทหนคด ทกอยางนาจะดขน แลวจะพดกบคณแม

วนไหนดละ (ทกษะการใหกำลงใจและการถาม)

นกเรยน : เยนนเลยคะอาจารย คณแมกลบดกยงไงหนกจะรอ

ขนยตการใหคำปรกษา

คร : ดแลวคะ รรอไปกไมมประโยชนอะไร ไดผลเปนยงไงกมาเลาใหครฟงนะ

(ทกษะการใหกำลงใจและการใสใจ)

นกเรยน : คะ...อาจารย ขอบคณมากนะคะ สวสดคะ

คร : ไมเปนไรจะ ครยนด




Faiver, C., Eisengart, S. & Colonna, R. (1995). The Counselor Intern’s Handbook.


Geldard, D. (1989). Basic Personal Counseling : A Training Manual for Counselors.

New York : Prentice-Hall.

Meier, S. T. & Davis, S. R. (1993.) The Elementary of Counseling. 2nd ed. California :

Brooks/Cole.

Thomson, C. L., Rudolph, L. B., & Henderson, D. (2004). Counseling Children. 6th ed.

Belmont : Brooks/Cole.



การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม

1) §«“¡π”

การปรกษาแบบกลม (group counseling) ไดถกนำมาปรบใชเปนพนฐาน

ทางจตวทยาในการดำเนนการเสรมสรางหรอการเปลยนพฤตกรรม จากการสรางความสมพนธ

(relationship) การสงเกต (observation) การกระตนความสนใจ (stimulation) การใหกำลงใจ

และการสงเสรม (encouragement) เพอชวยใหผทจะเปลยนพฤตกรรมตระหนกรถงปญหา

ในพฤตกรรมเกา และมความพรอมในการเปลยนพฤตกรรมเกาไปสพฤตกรรมใหมทดกวา ซงในบทน

กลาวถงการปรกษาแบบกลม ลกษณะของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม บทบาทหนาท

ของผใหการปรกษา บทบาทหนาทของผรบการปรกษา ขนตอนและเทคนคการใหการปรกษาแบบกลม

การใหการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม เพอแกไขพฤตกรรมสบบหรของนกศกษาตามแบบจำลอง

ขามทฤษฎ และการใหการปรกษาแบบกลมในการเสรมสรางความฉลาดทางจตวญญาณและ

ความฉลาดทางอารมณ

2) °“√ª√÷°…“·∫∫°≈ÿà¡

การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม เปนกระบวนการทจดขนเพอชวยเหลอบคคลปกต

(Ohlsen, 1977) ทมปญหาในลกษณะทคลายคลงกน (Shertzer & Stone, 1981) และมจำนวน

สมาชกไมมากเกนไป (Gladding, 1998) โดยใหสมาชกกลมมปฏสมพนธกนมสวนรวมแสดง

ความคดเหน รวมความรสก เขาใจตนเอง และสามารถแกไขปญหาตวเองได จงเปนกระบวนการ

เพอการปองกนและการเยยวยา (Corey, 2008) การดำเนนการเปนความลบของกลมจะไมเปดเผย

ตอบคคลอน

บทท 4 ผศ.ดร.สนทนา วจตรเนาวรตน*

*อาจารยสาขาจตวทยา มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม


เอกสารอางอง

การปรกษาเชงแบบกลมจงเปนกระบวนการชวยเหลอสมาชกทมปญหาในลกษณะ

เดยวกน โดยผทมความร ความสามารถ ความเขาใจในกระบวนการและเทคนคของการปรกษา

แบบกลมเพอชวยใหสมาชกกลมรวมตดสนใจ รวมความรสก ความคดเหน และมพฤตกรรม

ตามความมงหมายของแตละกลม เปนการปรกษาเพอใหสมาชกกลมสามารถแกไขปญหาตวเอง

ไดโดยการมสวนรวม และสนบสนนการแกไขปญหาหรอพฤตกรรม (Venkatach, 2007)

คำอธบายดงกลาวทำใหเหนวาการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม มลกษณะของ

สมาชกกลม ดงน

1) สมาชกกลมจำนวนไมมากไดรวมตวกนโดยความสมครใจ และใหความชวยเหลอ

แกสมาชกกลมทมปญหาคลายคลงกน เพอการเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอแนวความคดทดกวา

ดงนน นกจตวทยา แกรดดง (Gladding, 1994) จงเหนวาการปรกษาแบบกลมทางจตวทยา

เปนพนฐานในการรวมกลมเพอใหการปรกษาทางจตวทยาไมวาจะเปนกลมฝกอบรม กลมการเรยนร

กลมจตบำบด กลมเปลยนพฤตกรรม โดยวธการบำบดทางจตวทยาเกสตลท (gestalt therapy)

พฤตกรรมปญญานยม (cognitive behaviour) พฤตกรรมแสดงออกทางอารมณทมเหตผล

(rational emotive behaviour) หรอละครบำบด (psychodrama) เหลานเปนวธการเทคนค

ทางจตวทยา (Corey, 2008)

2) สมาชกกลมมปญหาในลกษณะคลายคลงกนและไมสามารถแกไขปญหาได อกทง

การเขากลมเพอตองการจะปรบปรงตนใหม ดงนน ลกษณะของสมาชกกลมจงตองมปญหาในลกษณะ

เหมอนกนและคลายคลงกนดวย ในการนตามผลงานการวจยของนกจตวทยา (Xiao & Wu, 2006)

ไดนำแบบจำลองขามทฤษฎมาใชในการปรกษาแบบกลม ในการเปลยนพฤตกรรมการสบบหร

จงไดคดเลอกสมาชกกลมทมพฤตกรรมการสบบหรทมปญหาในลกษณะเดยวกนหรอคลายคลงกน

3) การปรกษาแบบกลมมงหมายใหสมาชกกลมมสวนรวมในการยอมรบพฤตกรรม

ตนเอง มการพฒนาตวเองและแกไขปญหาจงทำใหเกดการเปลยนพฤตกรรมโดยตรงในสมาชกกลม

ทเขารวมกน

4) การปรกษาแบบกลม มงใหสมาชกกลมแกไขปญหา ซงสมาชกกลมมความเขาใจกน

และยอมรบในการเขารวมปรกษาของกลมทำใหสมาชกกลมเขาใจตนเองและผลกดนใหเกด

การเปลยนแปลงในพฤตกรรม แนวความคดและความรสกในทางทดขน จงทำใหเหนวาสมาชกกลม

มสวนรวมในการแสดงออกซงความคดเหนตาง ๆ ในพฤตกรรมทเปนปญหา โดยสามารถแสดงความ

คดเหนและรบฟงความคดเหนของสมาชกกลมคนอน ๆ ได แสดงวาการปรกษาแบบกลมสมาชกของ

กลมแตละคนมความรสกนกคดและสภาพจตใจอยในสภาพปกตเหมอนกบบคคลทวไป โดยมไดเปน

บคคลทเปนโรคจตหรอจตบกพรองแตอยางใด


ดวยเหตน จงมการนำเอาการปรกษาแบบกลมมาปรบใชในการเปลยนพฤตกรรม

ซงกลมบคคลทมพฤตกรรมทมปญหา มใชกลมบคคลทเปนโรคจตหรอจตบกพรองแตอยางใด

ดงปรากฏตามผลงานวจยของนกวชาการและนกจตวทยา (Jonsdottir, Geirsdottir, &

Sveinsdottir, 2004; Department of Nursing Studies, 2005) ซงเปนการศกษาแบบกงทดลอง

ในการเปลยนพฤตกรรมตามแบบจำลองขามทฤษฎ

3) ≈—°…≥–¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“·∫∫°≈ÿà¡

การปรกษาแบบกลมเรมจากกจกรรมของกลมตาง ๆ โดยจดตงองคกรขน เรยกวา

สมาคมใหการปรกษาอเมรกน (American Counseling Association) ในป ค.ศ. 1973 อกทง

องคกรในกลมตาง ๆ และในมหาวทยาลย ในภาควชาจตวทยาและภาควชาสงคมสงเคราะหไดใช

การปรกษาแบบกลมแกกลมผสงอาย กลมมปญหาทางสงคมและพฤตกรรม กลมตดสราและกลม

ตดบหร (กาญจนา ไชยพนธ, 2541. 2549; สำนกพฒนาสขภาพจต, 2546) การปรกษาแบบกลม

ไดมการววฒนาการขนในเรองหลกเกณฑ กระบวนการใหการปรกษา เทคนคในการใหการปรกษา

ตาง ๆ ตามความมงหมายของกลมและปญหาของสมาชกกลมมากขน (Corey, 2008)

จำนวนสมาชกกลม : จอรจ และครสเตยน นกจตวทยา (George & Cristiani, 1990)

เหนวาการปรกษาแบบกลม เปนการรวมตวกนของสมาชกกลมตงแต 3 คนขนไป สวนผเชยวชาญ

การปรกษาแบบกลม แกลดดง (Glading, 1994) เหนวาการใหการปรกษาแกสมาชกทมปญหา

คลายคลงกน ควรมขนาดกลม 8-12 คน อยางไรกตาม ในยคของการพฒนาทางจตวทยาดวยการ

ปรกษาแบบกลมสมยใหม คอเรย (Corey, 2008) นกจตวทยาเหนวาขนาดสมาชกกลมในการปรกษา

มจำนวนเทาใดนนยอมขนอยกบปจจยสำคญตาง ๆ ไดแก ลกษณะของกลม ปญหาของกลม

และประสบการณของผใหการปรกษาในการกำหนดจำนวนและขนาดกลมตามวตถประสงคของ

การคำปรกษานน ๆ

ระยะเวลาของการปรกษา : แกรดดง (Glading, 1994) ผทรงคณวฒทางจตวทยา

เหนวา การปรกษาแบบกลมควรใชเวลาครงละ 60-90 นาท ในแตละสปดาห และควรใหการปรกษา

จำนวน 10 ถง 12 ครง สถานทและหองใหการปรกษาตองมความเงยบและมไวเพอกจกรรม

การใหการปรกษาแบบกลมโดยเฉพาะ ควรจดกลมในรปวงกลมเพอสมาชกกลมแตละคนจะไดแสดง

ความคดเหน มความรสกรวมกนและตระหนกในคณคาของการปรกษารวมกน สวน คอเรย (Corey,

2008) เหนวาระยะเวลาการใหการปรกษายอมขนอยกบลกษณะของกลม ปญหาของกลมและ

ความชำนาญของผใหการปรกษา ซงการปรกษาสปดาหละครงเปนแบบทใชกนในการใหการปรกษา

แบบกลมโดยทวไป แตสำหรบเดกหรอกลมวยรนสมควรใหการปรกษาถขนเปนสปดาหละ 2 ครง

โดยใชเวลาใหการปรกษาสน ๆ ไมใชเวลานาน สำหรบผใหญสมควรใหการปรกษาสปดาหละครง

ใชเวลา 90 นาท เปนเวลา 6 สปดาห


4) ∫∑∫“∑Àπâ“∑’Ë¢ÕßºŸâ „Àâ°“√ª√÷°…“

ผใหการปรกษามบทบาทหนาทสำคญในการใหการปรกษาแบบกลม มความจำเปน

ตองมความร ความเขาใจในกระบวนการและเทคนคของการปรกษาเปนอยางดในดานการสราง

ความสมพนธ (relationship) การสงเกต (observation) การกระตนความสนใจ (stimulation)

การใหกำลงใจและการสงเสรม (encouragement) โดยมบทบาทสำคญในการใหการปรกษาจงใจ

ใหสมาชกกลม ไดเหนถงปญหาตนเองทตองแกไข ซงสมาชกกลมมปญหาในเรมแรก และไมสามารถ

แกไขปญหาตนเองได จนกวาผใหการปรกษาจะใชเทคนคของกระบวนการใหการปรกษา เพอให

ผทจะเปลยนพฤตกรรมตระหนกรถงปญหาในพฤตกรรมเกาทเกดขน และมความพรอมในการ

เปลยนพฤตกรรมเกาไปสพฤตกรรมใหมทดกวา และไมยอนกลบสพฤตกรรมเดม (Corey, 2008)

นอกจากน ผใหการปรกษายงมบทบาทสำคญในการดำเนนการใหสมาชกกลม

มสวนรวมในการใหการปรกษาแบบกลม ซง คอเรย (Corey, 2008) ไดเสนอแนะและสรปบทบาท

หนาทของผใหการปรกษาทพงปฏบตไว ดงน

1) สรางความสมพนธภาพระหวางสมาชกกลม ใหมการรบฟง การแสดงความคดเหน

การแลกเปลยนประสบการณระหวางสมาชกกลมใหเกดความไววางใจตอกน และการเปดเผย

ความรสกระหวางสมาชกกลม

2) ปฐมนเทศใหสมาชกทราบถงวตถประสงค แนวทางปฏบตในการมสวนรวม

ในการรบคำปรกษา การรกษาความลบ และการแสดงความจรงใจเหนอกเหนใจซงกนและกน

3) สรางพลงกลมในการใหคำปรกษาทมความจรงใจ เปนกนเอง มความเชอมน

ไววางใจและเปนทยอมรบของสมาชกกลม

4) ผใหการปรกษาตองมทกษะสำคญในการฟง มความสนใจ และใสใจในความ

รสกนกคดของสมาชกทแสดงออก

5) ผใหการปรกษาแจงขนตอนในการใหคำปรกษาใหสมาชกทราบในขนตอนแตละขน

5) ∫∑∫“∑Àπâ“∑’Ë¢ÕßºŸâ√—∫°“√ª√÷°…“

สมาชกกลมมบทบาทสำคญตอการปรกษาแบบกลมทางจตวทยา จากการศกษา

ทางวชาการของ คอเรย (Corey, 2008) พบวาการแสดงออกทางพฤตกรรมของสมาชกภายในกลม

โดยธรรมชาตแลวม 4 ประเภท ไดแก พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (helping behaviour)

พฤตกรรมตอตาน (resisting behaviour) พฤตกรรมควบคมชกใยผอน (manipulating

behaviour) และพฤตกรรมเชงอารมณ (emotional behaviour) ซงสมาชกกลมควรมความเขาใจ

ในพฤตกรรมสมาชกกลมเหลาน เพอใหเกดความสมพนธของกลมและไดรบประโยชนจากกลม


บทบาทหนาทของผรบการปรกษาในการสรางความสมพนธพดคยกนระหวางสมาชก

สรางความไววางใจและการยอมรบกนในกลมเปนปฏสมพนธ ในการรวมกนแกไขปญหา

ของสมาชก เนลสน (Nelson, 1993) ไดเสนอแนวทางทเปนบทบาทหนาทสมาชกกลมไวดงน คอ

1) การตงใจรบฟง (deep listening) เปนการฟงโดยมความเขาใจสงทสมาชกกลม

ไดพดและพจารณาวาสมาชกกลมมความรสกอยางไร มความเหนอยางไร เปนการฟงทงเนอหา

และความรสกของสมาชก

2) การชวยใหสมาชกกลมไดพด (helping another to talk) สมาชกกลมตองชวย

ใหสมาชกกลมแตละคนไดพดและแสดงความคดเหนและความรสกโดยเปดเผย

3) การอภปรายพฤตกรรมทเปนปญหา (discussing problem or concerns) ของกลม

โดยสมาชกกลมไดอภปรายถงปญหาในพฤตกรรมตนเองและใหสมาชกกลมคนอนอภปรายถงปญหา

เดยวกนดงกลาวและวธการแกปญหา

4) การพดเกยวกบความรสก (discussing feeling) เปนการแสดงออกถงความรสก

ในปญหาของสมาชกกลม ซงมวธการแกไขอยกอนแลวหรอมวธการแกไขโดยแนวทางอน

5) การกลาวยนยน (confirming) เมอสมาชกกลมไดกลาวมาแลว จะใหสมาชกคนอน

ในกลมหยบยกขนพดกลาวอกครงเพอทบทวนเรองราวทเปนปญหาอกครงหนง

6) การวางแผน (planning) เปนวธการททำใหสมาชกมแผนในการแกไขปญหาหรอ

การปรบเปลยนพฤตกรรมใหมทดกวา

6) ¢—ÈπµÕπ·≈–‡∑§π‘§°“√„Àâ°“√ª√÷°…“·∫∫°≈ÿà¡

ในการดำเนนการใหการปรกษาแบบกลม ผใหการปรกษามบทบาทสำคญในการ

ใหการปรกษาแบบกลมในเบองตน เปนกระบวนการทชวยเหลอผรบการปรกษาทมปญหาคลายคลงกน

หรอมความตองการเปลยนพฤตกรรมทมลกษณะเดยวกน (Counseling Center, 2007) เปนการ

มงหมายใหผรบการปรกษาไดปรบเปลยนพฤตกรรมทดกวา โดยผรบการปรกษามโอกาสสำรวจ

ตนเอง แสดงความรสกและความคดเหน การเผชญหนา และรบการปรกษาจากผใหการปรกษา

หรอความเหนของสมาชกกลมทมความอบอน จรงใจ การยอมรบ ความเขาใจซงกนและกน

และมความไววางใจกน (Gladding, 1994; George & Christiani, 1990)

คอเรย (Corey, 2008) ไดอธบายถงขนตอนการดำเนนการปรกษาเชงจตวทยา

แบบกลม ซงประกอบดวย ขนตอนการจดกลม ขนตอนเรมตน ขนตอนการเปลยนแปลง ขนตอน

ดำเนนการ และขนตอนสดทายการยตกลม ดงน


1) ขนตอนการจดกลม : ผใหการปรกษาจะกำหนดประเภทของสมาชกกลม ลกษณะ

ของกลม การจดหาสมาชกกลมทมปญหาคลายคลงกน ขนาดจำนวนของกลม วตถประสงคของกลม

และหลกเกณฑขอบงคบของกลม

เวนคาเทซ (Venkatech, 2007) เสนอแนะขนตอนการจดกลมเปน 3 แนวทาง ดงน

คอ

1) ดำเนนการใหสมาชกกลมไดทราบเกยวกบกลม โดยคำแนะนำ ประกาศ

หรอปายโฆษณา

2) การคดเลอกสมาชกกลมทมปญหาในลกษณะคลายคลงกน

3) ทำใหสมาชกไดทราบถงวตถประสงค ปญหาของกลม วธการดำเนนการ

ของกลม และผลของการใหการปรกษาแบบกลม

2) ขนตอนเรมตน : เปนขนตอนของการปรบเขากบสภาวะของสมาชกกลมใหม

ความคนเคยกน และสมาชกไดเรยนรหนาทและวตถประสงคของกลม อยางไรกตาม ในขนตอนเรมตน

สมาชกกลมจะมความวตกกงวล (anxiety) และมความรสกวาตนไมปลอดภย (insecurity) ทำใหเกด

สภาพการปองกนตนเองและแรงตอตาน และเกดลงเลใจ (tentative) ในการเปดเผยตนเองมากนอย

เพยงใด และจะไมเปนทยอมรบของสมาชกกลมคนอน ๆ หรอเขาใจตนเองผดแปลกไปได จงตองม

พนฐานความไววางใจ ความคนเคยภายในกลม และความรบผดชอบของกลม (Corey, 2008)

ความไววางใจของสมาชกกลม การสรางความไววางใจภายในสมาชกกลม

เปนพนฐานสำคญของความเขาใจซงกนและกนในสมาชกกลม ทำใหเกดความเชอใจไมกอใหเกด

ปฏกรยาในทางลบ และเปนการสงเสรมใหความรวมมอระหวางสมาชกกลม การสรางความไววางใจ

ของสมาชกกลมจงเปนขนเรมตนทมความสำคญตอการดำเนนการใหการปรกษาใหเปนไป

อยางราบรนและตอเนอง (Corey, 2008)

ความคนเคยภายในกลม เปนการสรางสมพนธภาพระหวางสมาชกกลมใหรจก

คนเคยกนระหวางสมาชกดวยกน ทำใหเกดความเขาใจกนไมกอใหเกดปฏกรยาทตอบสนอง

ในเชงลบ สมาชกทเขารวมมความอบอนและรสกมความปลอดภย และใหความชวยเหลอซงกน

และกนอยางเปดเผยเปนกนเอง การสรางความคนเคยภายในกลมจงเปนพนฐานสำคญเรมตน

ในการสรางความสมพนธและความมนคงปลอดภยในการใหการปรกษากลมอยางมประสทธภาพ

อยางยง (Trotzer, 1989)

ความรบผดชอบของกลม เปนการพฒนาสมาชกกลมใหมการยอมรบตนเอง

และผอน ซง ทรอทเซอร (Trotzer, 1989) เหนวาการรบผดชอบนนไดรวมถงการยอมรบตนเอง

และความรบผดชอบตนเองในการแกไขปญหาเขาดวยกนเปนทางใหเกดการเปลยนแปลงในทางบวก

ตอการใหการปรกษากลม ดวยเหตน คอเรย (Corey, 2008) จงเหนวาความรบผดชอบกลม

มความสำคญและเปนบทบาทสำคญของผใหการปรกษาทตองทำใหเกดภายในกลม


3) ขนตอนการเปลยนแปลง : เปนระยะทสมาชกกลมเกดความวตกกงวล ความขดแยง

และการควบคม การทาทายผนำกลม และการตอตาน จงเปนบทบาทสำคญของผใหการปรกษา

ในการแกไขปญหาดงกลาว (Venkatech, 2007)

ความวตกกงวล จะเกดขนในขนตอนการเปลยนแปลงภายในความรสกของ

สมาชกมการปองกนตนเอง สมาชกกลมจะมความวตกกงวลและสรางคำถามในใจวาสมาชกคนอน ๆ

จะไมเขาใจตนเอง มความวตกกงวลในการแสดงออก การเปดเผยตนเอง และมความกลววา

การประเมนหรอการตดสนใจ การแสดงออกของตนเองอาจไมถกตองหรอสรางความเขาใจผด

แกสมาชกคนอน ๆ (Corey, 2008)

ความขดแยงและการควบคม ความขดแยงทกอใหเกดพฤตกรรมการแยกตว

ออกหางจากกลม การปดบงความรสกไว สมาชกจะมความรสกขดแยงดวยวธการตตงเสนอแนะ

คกคามสมาชกคนอนตลอดเวลา ทงนเปนพฤตกรรมทเกดจากความตองการแสดงตวเปนผนำ

การแขงขน การอวดรดวยการคกคาม เสนอแนะผอน โดยไมเตมใจทจะเปดเผยตนเอง และ

สรางสถานการณควบคมซงกนและกนระหวางสมาชกกลมดวยกน (Trotzer, 1989)

ความทาทายผนำกลม ผนำกลมมกตกอยในความสงสยของสมาชกกลมวา

ผนำกลมหรอผใหการปรกษามความรความสามารถทางวชาชพ และความรความสามารถ

จะชวยเหลอสมาชกกลมโดยการใหการปรกษาจรงหรอไม (Corey, 2008) จงมความจำเปน

ทผนำกลมหรอผใหการปรกษาตองใชการเผชญหนา ดวยวธการพดคยถงความรสกของผนำกลม

และแลกเปลยนแสดงความคดเหนระหวางสมาชกกลมและผนำกลมอยางเปดเผยหรอใหสมาชกกลม

แสดงความคด วพากษวจารณไดโดยตรง หรอการถามหรอใหตอบคำถามแสดงความคดเหนได

(Trotzer, 1989)

ความรสกตอตาน เปนความรสกสวนลกของสมาชกกลมในระยะเรมแรกทสมาชก

มความวตกกงวล ความลงเลใจ การสรางภมปองกนตนเองไมอยากเปดเผยตนเอง การหลกเลยง

การแสดงความรสกสวนลก ความรสกตอตานผนำกลม ทำใหเกดการไมอยากเขารวมกลมกบ

สมาชกกลมคนอน ๆ จงเปนบทบาทสำคญของผนำกลมหรอผใหการปรกษาในการใชการเผชญหนา

(confrontation) ดวยการยอมรบในความรสกตอตานของสมาชกกลมเปนพฤตกรรมตามธรรมชาต

ซงผนำกลมหรอผใหการปรกษาตองแสดงออกอยางเปดเผยใหรถงการใหการปรกษาเพอการ

แกไขปญหาของสมาชกกลมอยางจรงใจ เพอการแกไขปญหารวมกนโดยปราศจากความวตกกงวล

ไมลงเลใจ มความไววางใจกน มความคนเคยกน เปนกนเองในการแสดงความคดเหนอยางเปดเผย

(Corey, 2008)

4) ขนตอนดำเนนการ : เปนขนตอนของการดำเนนการทไดรวมประสบการณ

ในปญหาในดานตาง ๆ ทผานมาในขนตอนรเรมในการสรางความไววางใจของสมาชกกลม การสราง

ความคนเคยของสมาชกกลม การรบผดชอบของกลม และขนตอนการเปลยนแปลง ซงในระหวาง


การผานขนตอนเหลาน สมาชกกลมไดรวมความรสกสวนลกรวมเขากบกลมวาตนเปนสวนหนง

ของกลม เหมอนเปนการรวมความรสกของกลมเปนความคดเดยวกน และการนำผลไปสการเปลยน

พฤตกรรมของสมาชกกลมอยางแทจรง ซงเปนขนตอนสำคญของการใหการปรกษาแบบกลม

(Venkatech, 2007; Corey, 2008)

การใหการปรกษาในขนตอนการดำเนนการ นกจตวทยาคอเรย (Corey, 2008)

ไดเสนอแนะเทคนค ดงน

ความไววางใจและการยอมรบ : สมาชกในขนดำเนนการเกดความไววางใจ

ในระหวางสมาชกกลมดวยกนและผนำกลมหรอผใหการปรกษา ความไววางใจจงเปนปจจย

เชงประจกษในการมสวนรวมของสมาชกกลม และการยอมรบตามความเตมใจไมมทาทของ

การตอตานในความรสกนกคดทแสดงออกของสมาชกกลมอยางเปดเผย และมความจรงใจตอกน

ในการแกไขปญหา กอใหเกดปฏสมพนธซงกนและกนในความรสกทเปนสวนหนงของกลม ความรสก

สบายใจและมความปลอดภยในการเขากลม สมาชกกลมยอมรบโครงสรางของกลมและบทบาท

ของผนำกลมในการขนการดำเนนงานของกลม

การมสวนรวมในความรสก : สมาชกกลมจะมสวนรวมในความรสกของสมาชกอน

ในประสบการณทผานมา โดยมความสนใจและยอมรบในประสบการณทผานมาของสมาชก

ซงมสวนรวมในความรสกนน มความสงสาร ใหการสนบสนน ใหความอบอน ใหความเหนอกเหนใจ

และมความรสกรวมกนในการเผชญหนากบปญหาเหลานนเพอการแกไขปญหาทสมาชกมอย

ความคนเคยสนทสนม : ในขนตอนของการดำเนนการ ซงสมาชกกลมสราง

ความคนเคยสนทสนมกน จะใหความรวมมอกน มความตองการในการแกไขปญหา ซงเปนผลผกพน

ใหเกดปฏสมพนธระหวางสมาชกกลมในปญหาเดยวกนหรอคลายคลงทเปนภาระหนาทภายในกลม

ในการอภปรายปญหาของสมาชกกลมเพอแกไขปญหา

ความหวง : ความหวงของสมาชกกลมนำไปสการแกไขปญหาทมอยของสมาชก

ทไมสามารถแกไขไดในอดต ความหวงการเขากลมของสมาชกจงเปนวธการกอใหเกดความเชอมน

ในขนดำเนนการเพอนำไปสการเปลยนแปลงทดกวา ซงสมาชกจะไดผลประโยชนจากกลมมากทสด

หากเขาใจในสงทเปนความหวงสำหรบตนเองและสงทตนไดคาดหวงไวจากผอนกอนการตดสนใจ

เปนแรงจงใจใหเกดการเปลยนแปลงในการแกไขปญหาได

ความอสระในประสบการณ : ความแตกตางในประสบการณของสมาชกกลม

ประสบการณของสมาชกกลมแตละคนทแตกตางกน แตไมสามารถแกไขปญหาตนเองได ซงสมาชก

ทมประสบการณสงกวายอมเปนแนวทางของสมาชกทมประสบการณทตำกวาและนำไปใช

เปนแนวทางในการแกไขปญหาได


การระบายอารมณ : การระบายอารมณของสมาชกกลมดวยการแสดงความ

คดเหนเปนการคลายความรสกทเกบกดไว เพอไดระบายอารมณดวยการพด การแสดงออกอยาง

เปดเผยเปนการปลดเปลองทางอารมณในความรสกทมอย ซง แยลอม (Yalom, 2005) เหนวา

เปนการบำบดทางจตโดยการระบายอารมณความเครยดออกมาของสมาชกแตละคน เปนการ

แสดงออกทำใหไดเขาใจในประสบการณจากสมาชกและไดเปนพนฐานนำไปปรบการตดสนใจแกไข

ปญหาจากประสบการณทไดมา

การสรางปญญาขนใหม : การรบรหรอการเรยนรจากประสบการณเปนแรงจงใจ

กอใหเกดการเปลยนแปลง การเรยนรทางปญญา (cognitive) จงเปนสาระสำคญทประกอบดวย

การอธบาย (explaining) การทำใหกระจาง (clarifying) การแปลความหมาย ซงโครงสรางตาง ๆ

ในการเรยนรทางปญญามความสำคญตอการเปลยนแปลง การตดสนใจ และการแกไขปญหา

(Corey, 2008)

ขอผกพนการเปลยนแปลง : ในการเปลยนแปลงสมาชกกลมตองมความเชอมน

ในการเปลยนแปลง แตความหวงวาจะมการเปลยนแปลงนนไมเพยงพอ สมาชกกลมตองตดสนใจวา

จะเปลยนอะไรและจะเปลยนอยางไร จงตองมแผนงานในการดำเนนการแกไขปญหา และมขอผกพน

ทสมาชกตองยอมรบวาตองการความชวยเหลอในการเปลยนแปลงเพอแก ไขปญหานน

ขอผกพนจงเปนเครองมอในการเปลยนแปลงแกไขปญหาทเกดขน (Corey, 2008)

การเปดเผยตนเอง : การเปดเผยตนเองของสมาชกกลมทำใหสมาชกกลม

เปนตวของตวเองมากขน การพดเกยวกบปญหาของตนเองอยางเปดเผย ทำใหไดรบประโยชนจากกลม

คอ ไดรบรปญหาทางอารมณของตน เปนการลดการปองกนตนเอง อกทงกอใหเกดความไววางใจ

ในการใหความชวยเหลอซงกนและกนในการแกไขปญหาทเกดขน

การเผชญหนา : เปนการแสดงออกโดยมความจรงใจอยางตรงไปตรงมา

ในลกษณะทเปนการหยงรไมไดมการขเขญบงคบ ทำใหสมาชกแกไขปญหาของการตอตานหรอ

การทาทายของสมาชกกลม เพอใหสมาชกกลมรบผดชอบตอปญหาของตนเอง อนเกดจากปฏกรยา

สะทอนกลบจากสมาชกภายในกลม การเผชญหนาจงชวยใหสมาชกมความเขาใจซงกนและกน

เกดการยอมรบการเรยนรและยอมรบความชวยเหลอ ทำใหเกดการยอมรบและไววางใจกนมากขน

การปอนคำถามกลบ : เปนบทบาทของผนำกลมหรอผใหการปรกษาใชเปน

กลยทธในการสรางสมพนธภาพภายในกลม โดยสมาชกคนหนงตงคำถามขน ผนำกลมหรอผใหการ

ปรกษาจะไมตอบคำถามเอง แตจะปอนคำถามกลบใหสมาชกคนอนตอบหรอปอนคำถามกลบไปให

สมาชกทตงคำถามเปนผตอบเองวามความคดหรอความเหนอยางไร (Claiborn, Goodyear &

Horner, 2002) วธการดงกลาวเปนการสรางพนฐานในการสงเสรมการเรยนรระหวางสมาชกดวยกน

และเกดปฏกรยาภายในกลมไดอยางมประสทธภาพ (Moran, Stockton & Wittngham, 2004)


5) ขนตอนสดทายและการยตกลม : เปนขนตอนการใหการปรกษาทสนบสนน

ใหสมาชกสามารถแกไขปญหาภายในกลมได เพอสมาชกนำไปใชในการแกไขเปลยนแปลงพฤตกรรม

ทดกวาภายนอกกลม จงเปนบทบาทและหนาทของผนำกลมหรอผใหการปรกษาทจะชวยใหสมาชก

มการวางแผนเพอการเปลยนพฤตกรรมและสมาชกตองดำเนนการตามแผนทวางไว ตลอดจนการ

ชวยเหลอสนบสนนใหกำลงใจในการแกไขปญหาใหลลวงสำเรจไปไดกอนมการยตกลม (Corey, 2008 :

Haslam & lawrence, 2004)

เวนคาเทซ (Venkatech, 2007) เหนวาในขนตอนสดทายและการยตกลมเปน

การสรปการรวมกลมและการเรยนรจากประสบการณในการเขากลมและสมาชกกลมอาจมความรสก

กงวลจากการทตองออกจากกลม อยางไรกตาม สมาชกตองมการวางแผนเพอการเปลยนแปลง

พฤตกรรมจากการทสมาชกไดเขากลมในการเรยนรพฤตกรรมและปญหาตาง ๆ ตงแตขนตอนแรก

และนำไปปรบใชภายนอกกลม ซงผนำกลมหรอผใหการปรกษามบทบาทสำคญในการสนบสนน

ใหมการเปลยนพฤตกรรม

7) µ—«Õ¬à“ß°√–∫«π°“√„Àâ°“√ª√÷°…“·∫∫°≈ÿà¡

นกจตวทยา (Corey, 2008) เหนวา การใหการปรกษาแบบกลมสามารถเปนพนฐาน

นำมาประยกตใชในการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางจตวทยาในดานตาง ๆ ดงนน เพอใหผอานเขาใจ

กระบวนการ ขนตอน และมแนวทางนำไปประยกตใชในการแกไขปญหาพฤตกรรมเฉพาะ และ

เสรมสรางคณลกษณะทพงประสงคตาง ๆ ผเขยนจงขอยกตวอยางงานวจยทไดทดลอง ประยกตใช

กระบวนการใหการปรกษาแบบกลม เพอแกไขปญหาพฤตกรรมสบบหรของนกศกษา และเสรมสราง

ความฉลาดทางจตวญญาณและความฉลาดทางอารมณ ดงรายละเอยด ตอไปน

7.1 การใหการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม เพอแกไขพฤตกรรมสบบหร

ของนกศกษาตามแบบจำลองขามทฤษฎ

ตามวตถประสงคของการใหการปรกษานน ซงตามแบบจำลองขามทฤษฎ

(transtheoretical model) เปนกระบวนการในการใหการปรกษาทางจตวทยาในการเปลยน

พฤตกรรมทมลกษณะเฉพาะท ใหผทจะเปลยนพฤตกรรมไดเปลยนพฤตกรรมตามขนตอน

การเปลยนแปลง โดยการผลกดนใหผทจะเปลยนพฤตกรรมมความพรอมในการเคลอนไปแตละขน

ตงแตขนกอนการพเคราะหไตรตรองจนถงขนการรกษาสภาพ เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมจากขนหนง

ไปสอกขนหนงในแตละขนตามขนตอนของการเปลยนแปลงเปลยนพฤตกรรม (Prochaska,

Norcross, 2007; Carlo, Diclemente, & Scott, 2007) ไมวาจะดวยวธการใดหรอการใหการ

ปรกษาแบบกลม (group counseling) หรอรายบคคล (individual counseling) ตามแบบจำลอง

ขามทฤษฎ (Jonsdottir, Geirsdottir, & Sveinsdottir, 2004)


ในการใหการปรกษาแบบกลม บคคลทจะเปลยนพฤตกรรมตองมความพรอม

(readiness) ความสมครใจและความเตมใจ (willingness) ในการเปลยนพฤตกรรมตามขนตอน

การเปลยนแปลงจากขนหนงไปสอกขนหนง (Prochaska, Norcross, 2007; Carlo, Diclemente,

& Scott, 2007) โดยมขนตอนการใหการปรกษาตามแบบจำลองขามทฤษฎ ดงน

7.1.1 ขนตอนคดเลอกกลม

การใหการปรกษาแบบกลมเปนการใหการปรกษาแกสมาชกทมปญหา

พฤตกรรมทมปญหา ในเรองทคลายคลงกน ตวอยางเชน พฤตกรรมการสบบหรตองเปนบคคล

ทมพฤตกรรมการสบบหรดวยกน แมลลน (Mallin, 2002) เหนวาในการใหการปรกษาแบบกลม

คณลกษณะของกลมเปนเรองสำคญ จำตองคดเลอกสมาชกทมพฤตกรรมการสบบหรและมปญหา

อยางเดยวกนโดยใชมาตรวดพฤตกรรมการสบบหรของ เคจ (CAGE questionnaire of smoking)

ซงเปนผลงานการศกษาวจยของนกวชาการ (Lairson, Harrist, Martin, Ramby, Rustin & Swint,

1996) เพอใหไดลกษณะของสมาชกกลมทมปญหาพฤตกรรมการสบบหรทคลายคลงกน

การใหการปรกษาแบบกลมตามแบบจำลองขามทฤษฎตามผลงาน

การศกษาวจย (Jonsdottir, Geirsdottir, & Sveinsdottir, 2004) ในการเปลยนพฤตกรรมการสบบหร

เปนการศกษาแบบกงทดลอง ในการใหการปรกษาแบบกลมกบผปวยโรคปอดจากการสบบหร

จำนวน 85 คน กลมละ 10-15 คน และใหการปรกษาเฉพาะกบผปวยทมความพรอมและสมครใจ

เทานน การใหการปรกษาเพอเปลยนพฤตกรรมการเลกสบบหรตามแบบจำลองขามทฤษฎใชเวลา

30 ถง 60 นาท และมการตดตามผลทกสปดาหโดยทางโทรศพท

ผลงานการศกษาวจย (Department of Nursing Studies, 2005)

ในการศกษาการเลกพฤตกรรมการสบบหรของผปกครอง เปนการศกษาเชงกงทดลองมกลมทดลอง

และกลมควบคมโดยการใหการปรกษาแบบกลมตามแบบจำลองขามทฤษฎและใชเวลาใหการปรกษา

30 นาท ในเวลา 1 เดอน และตดตามผลทางโทรศพทภายหลงจากหนงสปดาหและมการทดสอบผล

กอนการทดลองและหลงการทดลอง

7.1.2 ขนเรมตนดำเนนการ

การดำเนนการใหการปรกษาแบบกลมตามแบบจำลองขามทฤษฎ

ดงกลาว ผใหการปรกษาตองมความร ความเขาใจในกระบวนการและเทคนคของการใหการปรกษา

เปนอยางดในดานการสรางสมพนธภาพ (relationship) การสงเกต (observation) การกระตน

ความสนใจ (stimulation) การใหกำลงใจและการสงเสรม (encouragement) โดยมบทบาท

ทสำคญในการใหการปรกษาจงใจใหผซงจะเปลยนพฤตกรรมไดเหนถงปญหาของพฤตกรรมตนเอง

ซงผทจะเปลยนพฤตกรรมในระยะเรมแรกจะไมรและไมเขาใจพฤตกรรมทเปนปญหา จนกวาผให

การปรกษาจะใชเทคนคของกระบวนการใหการปรกษาตามโปรแกรมของแบบจำลองขามทฤษฎ


(Jonsdottir, Geirsdottir, & Sveinsdottir, 2004) เพอใหผทจะเปลยนพฤตกรรมตระหนกถง

ปญหาในพฤตกรรมเกาทเกดขน และมความพรอมในการเปลยนพฤตกรรมเกาไปสพฤตกรรมใหมทดกวา

นอกจากน ผใหการปรกษายงมบทบาทสำคญในการดำเนนการใหผทจะ

เปลยนพฤตกรรมการไดผานขนตอนการเปลยนแปลงแตละขนตามแบบจำลองขามทฤษฎ

(Canadian Pharmacists Association, 2006) โดยผจะเปลยนพฤตกรรมตามแบบจำลอง

ขามทฤษฎในการใหการปรกษาแบบกลมตองมความสมครใจและความเตมใจ (willingly) ดงนน

ผใหการปรกษาจงมบทบาทในการเสรมสรางความพรอม (readiness) แกผจะเปลยนพฤตกรรม

อนเปนสาระสำคญในการเปลยนพฤตกรรมตามแบบจำลองขามทฤษฎ (Prochaska & Norcross, 2007)

ดวยการสรางการยอมรบและความเชอมนไววางใจ (trust and acceptance) การแสดงความรสกรวมกน

และความเอาใจใส (empathy and caring) ความคนเคยใกลชด (intimacy) การมความหวง

(hope) การระบายอารมณ (catharsis) การมขอผกพน (commitment) มความรบผดชอบ

(responsibility) ความรสกปลอดภย (security) ในการปรกษาแบบกลมเบองตน (Haslam &

lawrence, 2004)

7.1.3 ขนตอนการใหการปรกษา

1) ขนกอนการพเคราะหไตรตรอง

ในขนกอนการพเคราะหไตรตรอง (pre-contemplation) เปนการ

ใหการปรกษาเพอการยกระดบจตสำนก ททำใหผจะเปลยนพฤตกรรมไดเขาใจและเรยนรขอเทจจรง

ในปญหาพฤตกรรมจากขอมล ขาวสาร แนวความคดและการแนะแนวทสนบสนนการเปลยน

พฤตกรรมใหม โดยวธการของการสงเกต การเผชญหนา การตความ การซกประวตบำบด

การผอนคลายความรสก (dramatic relief) เปนการใหการปรกษา

ททำใหอารมณในทางลบจากประสบการณทผานมาใหหมดไปโดยวธการละครบำบด การปลดเปลอง

ความโศกเศรา การแสดงบทบาทสมมต

การประเมนสงแวดลอมใหม (environmental reevaluation)

เปนการใหการปรกษาททำใหไดรบรผลสะทอนจากสงคมวาพฤตกรรมทเปนปญหาเปนการทำลาย

สงแวดลอมและบคคลใกลชด เปนการกระตนใหสำนกรบผดชอบตอสงคมและคดเลกพฤตกรรมเกา

โดยการฝกฝนใสใจในขอมล (empathy training documentaries) ถงพษภยของปญหาพฤตกรรม

ทเปนปญหา


2) ขนการพเคราะหไตรตรอง

ขนการพเคราะหไตรตรอง (contemplation) เปนการใหการ

ปรกษาดวยการใหประเมนตนเองใหม เพอใหผจะเปลยนพฤตกรรมตระหนกวาการเปลยนพฤตกรรม

มความสำคญเปนเอกลกษณสวนหน งของบคคลโดยวธการสรางความชดเจนในคณคา

การจนตนาการ ประสบการณทางอารมณทแกไขได

3) ขนการตระเตรยมการ

ขนการตระเตรยมการ (preparation) เปนการใหการปรกษา เพอ

ปลดปลอยตนเองและกระตนใหกำหนดวนแนนอนเลกพฤตกรรมเกาทเปนปญหาในวนสำคญ

โดยการทำขอตกลงผกพนทจะเลกสบบหรโดยใชกระบวนการตดสนใจและสญลกษณบำบด

4) ขนการกระทำ

ขนการกระทำ (action) เปนการใหการปรกษาในการจดการเสรมแรง

เพอเปนกำลงใจแกผเปลยนพฤตกรรมทงการใหรางวลเมอมการเปลยนพฤตกรรมไปในทางบวก

และมการงดรางวลเมอมการเปลยนพฤตกรรมในทางลบ เปนการใหการเสรมแรงภายใน

และภายนอก (overt and covert reinforcement) และการใหรางวลแกตนเอง

สมพนธภาพในการชวยเหลอ (helping relationship) เปนการ

ใหการสนบสนนทางสงคมเพอสนบสนนการเปลยนพฤตกรรมโดยวธการใหการสนบสนน โดยบคคล

ผใกลชดผเปลยนพฤตกรรม หรอผบำบด (therapeutic alliance) ผใหการปรกษา (counseler)

การสนบสนนทางสงคม (social support) การใหความชวยเหลอโดยกลมเพอน (self-help

groups)

การสรางเงอนไขตอตาน (counter conditioning) เปนการทำ

พฤตกรรมอนทเหมาะสมทดแทนพฤตกรรมเกาทไมด เชน การผอนคลาย การลดความเคยชน

การยนยนขอผกพน การสรางความรสกในทางบวกใหกบตนเอง การใชมอทำกจกรรมอน

แทนพฤตกรรมเกา

การควบคมสงกระตน (stimulus control) เปนการหลกเลยง

สงกระตนทกอใหเกดพฤตกรรมการสบบหร โดยวธการกำหนดสงแวดลอมของตนเอง (restructuring

one’s environment) การหลกเลยงสถานททมความเสยงสง (avoiding high risk cues)

สวนการปลดปลอยทางสงคม (social liberation) จะใชกบทกขนตอน

การเปลยนแปลงเปนการทำใหรวาบรรทดฐานทางสงคมเปนตวกำหนดการพฤตกรรม เปนตนวา

การไมสบบหร โดยวธการใหสทธของผไมสบบหรในการเรยกรองตามขอกฎหมาย (advocating for

rights of repressed) การใหอำนาจ (empowering) การใหนโยบายการแทรกแซง (policy

intervention) การจำกดพนทในการสบบหรไมสบบหรในทสาธารณะ


5) ขนการรกษาสภาพ

ขนการรกษาสภาพ (maintenance) เปนการใหการปรกษาในการ

จดการเสรมแรงเพอเปนกำลงใจแกผเปลยนพฤตกรรมทงการใหรางวลเมอมการเปลยนพฤตกรรม

ไปในทางบวกและมการงดรางวลเมอมการเปลยนพฤตกรรมในทางลบ เปนการใหการเสรมแรง

ภายในและภายนอก (overt and covert reinforcement) และการใหรางวลแกตนเอง

สมพนธภาพในการชวยเหลอ เปนการใหการสนบสนนทางสงคม

เพอสนบสนนการเปลยนพฤตกรรมโดยวธการใหการสนบสนนโดยผบำบด (therapeutic alliance)

ผใหการปรกษา (counseler) การสนบสนนทางสงคม (social support) การใหความชวยเหลอ

โดยกลมเพอน (self-help groups)

การสรางเงอนไขตอตาน เปนการทำพฤตกรรมอนทเหมาะสม

ทดแทนพฤตกรรมเกาทไมด เชน การผอนคลาย การลดความเคยชน การยนยนขอผกพน การสราง

ความรสกในทางบวกใหกบตนเอง การใชมอทำกจกรรมอนแทนพฤตกรรมเกา

การควบคมสงกระตน เปนการหลกเลยงสงกระตนทกอใหเกด

พฤตกรรมการสบบหร โดยวธการกำหนดสงแวดลอมของตนเอง (restructuring one’s

environment) การหลกเลยงสถานททมความเสยงสง (avoiding high risk cues)

สวนการปลดปลอยทางสงคม จะใชกบทกขนตอนการเปลยนแปลง

เปนการทำใหรวาบรรทดฐานทางสงคมเปนตวกำหนดการพฤตกรรม โดยวธการใหสทธของผอน

ในการเรยกรองตามขอกฎหมาย (advocating for rights of repressed) การใหอำนาจ

(empowering) การใหนโยบายการแทรกแซง (policy intervention) การจำกดพนทหามไวใน

ทสาธารณะ

7.1.4 ผลการประยกตใชการใหการปรกษาแบบกลมตามแบบจำลองขามทฤษฎ

ผลการประยกตใชการใหการปรกษาแบบกลมตามแบบจำลองขามทฤษฎ

ในการวจยเชงทดลองเพอเปลยนพฤตกรรมสบบหรของนกศกษาพบมการเปลยนพฤตกรรมการสบบหร

ของนกศกษาในกลมทดลองในการใหการปรกษาแบบกลมตามแบบจำลองขามทฤษฎในขนตอน

การเปลยนแปลง กระบวนการเปลยนแปลง ดลยภาพในการตดสนใจและสมรรถนะสวนตน

หลงการทดลองสงกวากอนทดลองและกลมควบคมอยางมนยสำคญทางสถต (p < .000) ซงจากการ

ทดลองดงกลาว ชใหเหนวา

1) เทคนคและกลยทธตาง ๆ การใหการปรกษาแบบกลมตามแบบจำลอง

ขามทฤษฎในขนตอนการเปลยนแปลงและกระบวนการเปลยนแปลง มความสมพนธกนและ

มอทธพลตอการเปลยนพฤตกรรมการสบบหรของนกศกษาหลงการใหการปรกษาแบบกลม ทำให

นกศกษาไดเปลยนพฤตกรรมการสบบหรลดลง สงกวากอนไดรบการปรกษาและกลมควบคม

ซงในขนกอนการพเคราะหไตรตรอง ผเปลยนพฤตกรรมทไมรถงปญหาพฤตกรรมตนเองและไดรถง


ปญหาพฤตกรรมการสบบหรคดจะเปลยนพฤตกรรมในขนการพเคราะหไตรตรองและกำหนด

วนเลกสบบหรในขนการตระเตรยมการ โดยไดเลกหรอลดการสบบหรตามวนทกำหนดเลกสบบหร

ในขนการกระทำและการปองกนการยอนกลบมาสบบหรใหมในขนรกษาสภาพ จงเหนวาการปรกษา

แบบกลมเปนพนฐานการเปลยนพฤตกรรมตามแบบจำลองขามทฤษฎมเทคนคและกลยทธตาง ๆ

เปนกระบวนการททำใหมการเปลยนพฤตกรรมตามขนตอนจากพฤตกรรมเกาไปสพฤตกรรมใหมทดกวา

จากการทดลองชใหเหนวาหลงการใหการปรกษาแบบกลมตามแบบ

จำลองขามทฤษฎในขนตอนการเปลยนแปลงในกลมทดลองหลงการทดลองไดเปลยนพฤตกรรมการ

สบบหรลดลงสงกวากอนการทดลองและกลมควบคมอยางมนยสำคญทางสถต (p < .000)

2) การเปลยนพฤตกรรมการสบบหรดวยการใหการปรกษาแบบกลม

ตามแบบจำลองขามทฤษฎมกลยทธในกระบวนการเปลยนแปลง ดวยการกำหนดวนทแนนอนในการ

เลกสบบหรโดยการทำขอตกลงผกพนตนเองและไดเลกพฤตกรรมการสบบหรตามวนทกำหนดไว

ในขอตกลงผกพนและมการวางแผนทแนนอนชดเจนวาเมอเลกสบบหรมแผนการปองกนการยอน

กลบมาสบบหรอกดวยวธใดเพอทำใหบคคลทจะเปลยนพฤตกรรมการสบบหรไดเสรมสรางความ

เชอมนในสมรรถนะสวนตนโดยการไดรบการปรกษาและขอเสนอแนะในการเปลยนพฤตกรรม

กระบวนการดงกลาวนเปนกระบวนการสำคญนำไปสการเลกพฤตกรรมการสบบหรได

นอกจากน กลยทธสมพนธภาพการชวยเหลอ การจดการเสรมแรง

การกระทำเงอนไขตอตานและการควบคมสงกระตน ตามกระบวนการเปลยนแปลงทำใหบคคล

ผจะเปลยนพฤตกรรม มการปองกนการยอนกลบมาสบบหรอก คงไวซงพฤตกรรมใหมตามแนวทาง

การใหการปรกษาตามแบบจำขามทฤษฎอยางเปนรปธรรมได จงเหนไดวาหลงการทดลอง

ใหการปรกษาแบบกลมตามแบบจำลองขามทฤษฎในกลมทดลองผเปลยนพฤตกรรมการสบบหร

ไดเปลยนพฤตกรรมการสบบหรลดลงสงกวากอนการทดลองและกลมควบคมอยางมนยสำคญ

(p < .000)

7.2 การใหการปรกษาแบบกลมในการเสรมสรางความฉลาดทางจตวญญาณ

และความฉลาดทางอารมณ

การใหการปรกษาแบบกลมเปนพนฐานสำคญนำมาประยกตใชในการเสรมสราง

ความฉลาดทางจตวญญาณ (SQ) และความฉลาดทางอารมณ (EQ) ของมนษย (Nelson, 1993)

ซงความฉลาดทางจตวญญาณ เปนการเสรมสรางความฉลาดภายใตพลงจตในระบบประสาท

ของสมองภายในเปนศนยกลางของเชาวหรอความฉลาด แสดงออกถงการเปนตวตนมนษยทใช

แกปญหาในการดำรงชวต กอใหเกดการสรางสรรค การเปลยนแปลงกฎเกณฑ การปรบเปลยน

สถานการณ พฤตกรรมการคด การเรยนร ความรสก ความเขาใจ และความเหนอกเหนใจ เหนคณคาชวต

(Zohar & Marshall, 2000) การมความฉลาดทางจตวญญาณสงยอมสามารถเขาใจตนเอง

จากภายในสภายนอกในการประเมนประเดนตาง ๆ ไดอยางถกตองในการแกไขปญหามากกวาผอน


(Nelson, 2010) ซงประกอบดวย การคดวจารณญาณ (critical existential thinking) การสราง

ความหมายบคคล (personal meaning production) การตระหนกรความจรง (transcendental

awareness) และการเปดกวางจตสำนก (conscious state expansion)

สวนการใหการปรกษาความฉลาดทางอารมณเปนการเสรมสรางความสามารถ

ของบคคลในการรบรและเขาใจอารมณตนเองและความรสกผอน เปนการจดการควบคมอารมณตนเอง

และสงทเกยวของกบตน เพอสรางแรงจงใจแกตนเองในการบรหารจดการอารมณ หรออารมณ

ทเกดจากความสมพนธตาง ๆ ได (Goleman, 1998) สรางแรงกระตนความสมพนธระหวางบคคล

การสรางสรรคการทำงานและการดำรงชวตอยางเปนสข (Mayer, Salovey, & Caruso, 2000)

ซงประกอบไดแก การตระหนกรตนเอง (self-awareness) การคมอารมณตนเอง (self-regulation)

ทกษะทางสงคม (social skill) การเขาใจความรสกผอน (empathy) และ แรงจงใจ (motivation)

การใหการปรกษาแบบกลมในการเสรมสรางความฉลาดทางจตวญญาณและ

ความฉลาดทางอารมณ ใหแกสมาชกทมความพรอม (readiness) ความสมครใจและความเตมใจ

(willingness) และมความเชอมน มขนตอน ดงน

7.2.1 ขนตอนคดเลอกกลม

การใหการปรกษาแบบกลมเปนการใหการปรกษาแกสมาชกทมปญหา

พฤตกรรมคลายคลงกน เปนตนวาพฤตกรรมการเรยนของนกศกษา ซงคณลกษณะของกลมเปนเรองสำคญ

จำตองคดเลอกสมาชกทมเกรดการเรยนตำใกลเคยงกนในลกษณะการเรยนทไมแตกตางกน โดยการ

คดเลอกดวยวธการใหตอบคำถามในพฤตกรรมการเรยนและเกรดการเรยน และทำการคดเลอกกลม

ดวยวธการสมกระจายทางสถตตามจำนวนของสมาชกทตองการใหการปรกษา

7.2.2 ขนเรมตนดำเนนการ

การดำเนนการใหการปรกษา ผใหการปรกษาตองมความร ความเขาใจ

ในกระบวนการและเทคนคของการใหการปรกษาเปนอยางดในดานการสรางสมพนธภาพ

(relationship) การสงเกต (observation) การกระตนความสนใจ (stimulation) การใหกำลงใจ

และการสงเสรม (encouragement) โดยมบทบาททสำคญในการใหการปรกษาจงใจใหผซง

จะเปลยนพฤตกรรมไดเหนถงปญหาของพฤตกรรมตนเอง ซงผทจะเปลยนพฤตกรรมในระยะเรมแรก

จะไมรและไมเขาใจพฤตกรรม จนกวาผใหการปรกษาจะใชเทคนคของกระบวนการใหการปรกษา

ตามโปรแกรม (treatment) ของการเสรมสรางความฉลาดทางจตวญญาณและความฉลาด

ทางอารมณ (Wigglesworth, 2003) เพอใหสมาชกตระหนกรในพฤตกรรมทดกวา

นอกจากน ผใหการปรกษายงมบทบาทสำคญในการเสรมสราง

ความพรอม (readiness) และความเชอมน (trust) แกสมาชก อนเปนสาระสำคญในการ

เสรมสรางความฉลาดทางจตวญญาณและความฉลาดทางอารมณ (Wigglesworth, 2003) ดวยการ

สรางการยอมรบและความเชอมนไววางใจ (trust and acceptance) การแสดงความรสกรวมกน


และความเอาใจใส (empathy and caring) ความคนเคยใกลชด (intimacy) การมความหวง

(hope) การระบายอารมณ (catharsis) การมขอผกพน (commitment) มความรบผดชอบ

(responsibility) ความรสกปลอดภย (security) ในการปรกษาแบบกลมเบองตน (Corey, 2008)

7.2.3 เทคนคการใหการปรกษาแบบกลมในการเสรมสรางความฉลาด

ทางจตวญญาณและความฉลาดทางอารมณ

การใหการปรกษาแบบกลมในการเสรมสรางความฉลาดทางจตวญญาณ

และความฉลาดทางอารมณเปนใหการปรกษากลมสมาชกในขนความฉลาดทางจตวญญาณและ

ความฉลาดทางอารมณ มขนตอนการดำเนนการ ดงน

1) ขนตอนเบองตน

ในเบองตน ผใหการปรกษาสรางความสมพนธกนระหวางสมาชกกลม

และสรางพลงกลมในการรวมกจกรรมพฒนาความฉลาดทางจตวญญาณ ความฉลาดทางอารมณ คอ

(1) ผใหการปรกษาชแจงถงวตถประสงคของการเขารวมกจกรรม

ตามโปรแกรมเพอพฒนาความฉลาดทางจตวญญาณ ความฉลาดทางอารมณ และใหกลมสมาชก

เขาใจการเสรมสรางความฉลาดทางจตวญญาณและความฉลาดทางอารมณโดยการชวยเหลอซงกนและกน

(2) ผใหการปรกษาชแจงใหสมาชกทราบถงหลกเกณฑ กฎ ขอบงคบ

ระยะเวลาในการเขารวมกจกรรมการพฒนาความฉลาดทางจตวญญาณ ความฉลาดทางอารมณ

สปดาหละกครงรวมทงสนกครง ครงละกนาทในทก ๆ ของวนใดของทกสปดาห อกทงรายละเอยด

ตาง ๆ ในการเขารวมกจกรรมตามโปรแกรม

(3) การสรางความสมพนธและความคนเคยระหวางสมาชกดวยกน

การใหสมาชกแนะนำตนเองเพอใหเปนทรจกคนเคยระหวางสมาชกผเขารวมกจกรรม

(4) การสรางความไววางใจและการยอมรบระหวางสมาชกดวยกน

เกยวกบความฉลาดทางจตวญญาณ ความฉลาดทางอารมณ เพอแลกเปลยนความคดเหนและ

การรกษาความลบของเพอนสมาชกในการเขารวมกจกรรม

(5) การสรางบรรยากาศทดมความเปนกนเองในการเขารวมกจกรรม

เพอใหสมาชกทเขากลมกลาแสดงความคดเหน กลาแสดงความรสกเกยวกบพฤตกรรมตาง ๆ ทผานมา

ใหทกคนไดรบฟงเพอปรกษาแกไขปญหาซงกนและกน

(6) การสรางพลงกลมในการพฒนาความฉลาดทางจตวญญาณ

ความฉลาดทางอารมณ เปนเรองสำคญทตองรวมมอกนชวยเหลอซงกนและกนดวยความจรงใจ

สมาชกกลมตองสนใจและตงใจฟงโดยเปดโอกาสใหเพอนสมาชกทกคนไดพด แสดงความคดเหน

และความรสกและไดรถงปญหาทคลายคลงกนจนเกดความไววางใจระหวางสมาชกดวยกน


2) ขนตอนการดำเนนการ

การดำเนนการในการปรกษาแบบกลมเปนพนฐานการสรางพลงกลม

ตามกลยทธและเทคนคในขนของความฉลาดทางอารมณ และความฉลาดทางจตวญญาณ ดงน

(1) ในขนความฉลาดทางอารมณ

การใหการปรกษาในขนความฉลาดทางอารมณทำใหสมาชก

สามารถรบรและเขาใจอารมณตนเองและความรสกผอน เปนการจดการควบคมอารมณตนเอง

และสงทเกยวของกบตน เพอสรางแรงจงใจแกตนเองในการบรหารจดอารมณหรออารมณทเกดจาก

ความสมพนธตาง ๆ ได (Goleman, 1998) การสรางแรงกระตนความสมพนธระหวาบคคล

การสรางสรรคการทำงานและความสำเรจในชวตอยางเปนสข (Mayer, Salovey, & Caruso, 2000)

และเปนตวเรงเสรมความสำเรจในชวต ความสำเรจในการศกษา ในหนาทการงาน อนประกอบดวย

การตระหนกรตนเอง (self-awareness) การคมอารมณตนเอง (self-regulation) ทกษะทางสงคม

(social skill) การเขาใจความรสกผอน (empathy) และแรงจงใจ (motivation) คอ

การตระหนกรตนเอง : เปนการใหการปรกษาและการแนะแนว

ในการปรบเปลยนอารมณและความรสกในทางบวก เปนความสามารถสวนตนในการรความรสก

นกคดตนเองทแทจรงเพอเปนแนวทางในการบรณการความรสกของคนอนเปนกลยทธทำใหเขาใจ

และเรยนรความรสกและอารมณตนเอง ในการประเมนตนเองและปรบ และความเชอมนตนเอง

ในการปรบความรสกและอารมณใหเขากบสถานการณ

การควบคมอารมณตนเอง : เปนการใหการปรกษาและการแนะแนว

ในการควบคมอารมณตนเอง หรอการปรบเปลยนอารมณทสบสนรนแรง และปรบตวเขากบ

สถานการณทเปลยนแปลงไปในเหตการณตงเครยดและรนแรงได การควบคมอารมณตนเอง

จงเปนการควบคมสถานการณทเกดขนโดยการควบคมอารมณตนเองจากความวตกกงวล ความผดหวง

ตกใจ หรอความกลว ความรนแรง ความตงเครยดทเผชญหนา และปรบตวเขากบสถานการณทเกดขน

เพอหาทางแกไข

ทกษะทางสงคม : เปนการใหการปรกษาและการแนะแนว ในการ

ใหขอมลใหเกดทกษะทางสงคมในการจดการความสมพนธกบผอนไปในทศทางทตองการ มทกษะ

ในการสอสารความสมพนธกบผอน เปนความสามารถทรถงการรบผดชอบตอสงคมในแงดและ

รจดการความขดแยงทเกดขน มความเขาใจสถานการณนนเปนกลยทธทำใหการมองโลกในแงด

ในการสอสารความสมพนธกบผอนไปในทศทางทตองการอยางมทกษะ ในลกษณะความเปนผนำ

ในการเปลยนแปลงหรอการประสานงานเพอทำงานรวมหรอความรวมมอหรอการทำงานเปนทม


การเขาใจความรสกผอน : เปนการใหการปรกษาและการแนะแนว

ในการเขาใจความรสกของผอนเมอมการตดสนใจในสงใด ๆ เพอความสมพนธกบบคคลอนและ

การรวมมอกบบคคลอนในการทำงาน เพอบรรลความสำเรจทตงใจไว การเขาใจความรสกผอน

จงเปนเรองการรและเขาใจความตองการของผอน และปรบตวเขาความรสกนน ในการดำเนนการ

เพอความสำเรจตามวตถประสงคในการดำเนนการใหเปนไปโดยตลอด จงเปนตวเชอมตอจากภายใน

ไปสภายนอกในการดำเนนการสเปาหมายทกอยาง

แรงจงใจ : เปนการใหการปรกษาและการแนะแนวแรงผลกดน

จงใจใหเกดประโยชน และความสำเรจในการนน เปนการสรางแรงจงใจตนทยดมนในเปาหมาย

เพอประโยชนบรรลตามวตถประสงคทตงใจไว แรงจงใจจงเปนตวเรงเราทมอทธพลตอการ

แสดงพฤตกรรมของมนษย เปนพลงสำคญของความฉลาดทางอารมณจากภายในมาสภายนอก

ดวยการกระทำในกจกรรมตาง ๆ เพอความสำเรจตามความมงหมายแหงชวต

(2) ในขนความฉลาดทางจตวญญาณ

ความฉลาดทางจตวญญาณเปนความฉลาดภายใตพลงจต

ในระบบประสาทของสมองภายใน เปนศนยกลางของเชาวหรอความฉลาด แสดงออกถงการเปนตวตน

มนษยทใชแกปญหาในการดำรงชวต ซงการมความฉลาดทางจตวญญาณสงยอมสามารถเขาใจตนเอง

จากภายในสภายนอกในการประเมนประเดนตาง ๆ ไดอยางถกตองในการแกไขปญหามากกวาผอน

ซงประกอบดวย การคดวจารณญาณ (critical existential thinking) การสรางความหมายบคคล

(personal meaning production) การตระหนกรความจรง (transcendental awareness)

และการเปดกวางจตสำนก (conscious state expansion) กลาวคอ

การคดวจารณญาณ : เปนการใหการปรกษาและการแนะแนว

ในการวเคราะห สงเคราะหใชความคดไตรตรองความหมายหรอวตถประสงคหรอการดำรงอย

ตามหลกความเปนจรงและสงตาง ๆ มความร ความเขาใจและสามารถประเมนแยกแยะได

ไมวาปรากฏการณนนจะเกดขนในชวต เปนการใชสมาธ หรอวจารณญาณในการวเคราะห

การประเมนขอมลทรวบรวมจากการเรยนรหรอเกดขนจากการสงเกต ประสบการณ การสะทอนเหตผล

หรอการเชอมตอสอสาร นำไปสขอสรปทนาเชอถอมากขนจากความฉลาดทางจตวญญาณ

การเสรางความหมายบคคล : เปนการใหการปรกษาและ

การแนะแนวใหมความสามารถในสรางเปาหมาย วตถประสงค ทงทางมโนจตและประสบการณ

ทางกายภาพของสรรพสงรอบขาง อนสะทอนถงความฉลาดทางจตวญญาณ เปนกลยทธทำให

สามารถกำหนดวตถประสงคและเปาหมายในชวต และแผนการดำเนนการ อกทงเปนการแนะแนว

ใหกำหนดวตถประสงคและเปาหมายชวตทจะมขนในอนาคต


การตระหนกรความจรง : เปนการใหการปรกษาและการ

แนะแนวใหมความสามารถในการรบรและเขาใจภายในมตจตวญญาณ (spiritual dimension)

ตามปรากฏการณทเกดจรง การรความเปนจรงจงอยกบการตระหนกรและประสบการณในสวนกลาง

ของจตวญญาณความฉลาดของตวเองภายใตเปาหมายขอบเขตของความมงหมายทไดบรณการ

ของแตละบคคล เปนความสามารถในการตระหนกรความจรงภายในจตสำนก เปนความฉลาด

ทางจตวญญาณ จงเปนกลยทธทำใหจตวญญาณในเชงลกในการรบรความจรง การปรบตวเขากบ

สถานการณ และดำเนนการใหเปนจรงในสถานการณนน และการแนะแนวใหฝกความคดตนเองใหรบร

สงทเปนจรง การยดหยนตามสถานการณทเกดขน

การเปดกวางจตสำนก : เปนการใหการปรกษาและการ

แนะแนว ใหมความสามารถในการเขาถงดลพนจของตนเองอยางเปนกลางและบรสทธใจเพอความ

ถกตองตามสถานการณรอบขางทเปลยนแปลงไป เปนการมองเหนการณไกลและรบรประสบการณท

เกดขนเพอดำเนนการตามเปาหมายของความฉลาดทางจตวญญาณ เปนกลยทธทำใหมจตสำนกการ

รอบร ดวยจตสำนกทเปนกลางบรสทธ ในการใชเหตผลและการตดสนใจ เพอการเผชญหนา ในการ

แกไขปญหาในสถานการณนน ๆ

7.2.4 ผลการใหการปรกษาแบบกลมในการเสรมสรางความฉลาดทางจต

วญญาณและความฉลาดทางอารมณ

การปรกษาแบบกลมเปนพนฐานสำคญในการประยกตใชในการเสรมสราง

ความฉลาดทางจตวญญาณ (SQ) และความฉลาดทางอารมณ (EQ) ซงจากการศกษาวจยเชงทดลอง

การใหการปรกษาแบบกลมสอดแทรกกลยทธและเทคนคกลไกของความฉลาดทางจตวญญาณ

และความฉลาดทางอารมณไดผลวานกศกษาในกลมทดลองการปรกษาแบบกลมดงกลาว มความฉลาด

ทางจตวญญาณ ความฉลาดทางอารมณ และพฤตกรรมการเรยนไปในทางทดกวาและสงกวา

กลมควบคม

8) ∫∑ √ÿª

การใหการปรกษาแบบกลมไดถกนำมาปรบใชในการดำเนนการเปลยนพฤตกรรม

ดวยการสอดแทรกกลยทธและเทคนค (treatment) ตาง ๆ ดงตวอยางทกลาวมาแลว อกทงนำมา

ปรบใชตามวตถประสงคในดานตาง ๆ ทางจตวทยาได การปรกษาแบบกลมจงเปนกระบวนการ

พนฐานทจดขนเพอชวยเหลอบคคลปกตทมปญหาในลกษณะทคลายคลงกนและมจำนวนสมาชก

ไมมากเกนไป สมาชกกลมมปฏสมพนธกนมสวนรวมแสดงความคดเหน รวมความรสก เขาใจตนเอง

และสามารถแกไขปญหาตวเองได โดยการมสวนรวมและสนบสนนการแกไขปญหาพฤตกรรม

โดยผใหการปรกษา จงเปนกระบวนการเพอการเสรมสราง ปรบเปลยนพฤตกรรม การปองกนและ

การเยยวยาทางจตวทยา


ผใหการปรกษาแบบกลมมบทบาทสำคญในการใหการปรกษาจงใจใหสมาชกกลม

ไดเหนถงปญหาตนเองทตองแกไขซงสมาชกกลมมปญหาในเรมแรกและไมสามารถแกไขปญหาตนเองได

จนกวาผใหการปรกษาจะใชเทคนคของกระบวนการใหการปรกษาเพอใหผทจะเปลยนพฤตกรรม

ตระหนกรถงปญหาในพฤตกรรมเกาทเกดขน และมความพรอมในการเปลยนพฤตกรรมเกาไปส

พฤตกรรมใหมทดกวา สวนผรบการปรกษาทเปนสมาชกมบทบาทหนาทในการสรางความสมพนธ

พดคยกนระหวางสมาชกและสรางความไววางใจและการยอมรบกนในกลมเปนปฏสมพนธในการ

รวมกนแกไขปญหาของสมาชกในการเปลยนพฤตกรรม

การดำเนนการใหการปรกษาแบบกลม เปนขนตอนการจดกลมกำหนดประเภท

ของสมาชกกลม ลกษณะของกลม การจดหาสมาชกกลมทมปญหาคลายคลงกน ขนาดจำนวน

ของกลม วตถประสงคของกลมและหลกเกณฑขอบงคบของกลม กอนขนตอนเรมตนตองให

สมาชกกลมมความคนเคยกน และสมาชกไดเรยนรหนาทและวตถประสงคของกลม อยางไรกตาม

ในขนตอนเรมตน สมาชกกลมจะมความวตกกงวล และมความรสกวาตนไมปลอดภย ทำใหเกด

สภาพการปองกนตนเองและแรงตอตาน และเกดลงเลใจในการเปดเผยตนเองมากนอยเพยงใด

และจะไมเปนทยอมรบของสมาชกกลมคนอน ๆ หรอเขาใจตนเองผดแปลกไปได จงตองมการ

สรางพนฐานความไววางใจ ความคนเคยภายในกลม และความรบผดชอบของกลม

ในขนตอนการดำเนนการเปนขนตอนของการดำเนนการทไดรวมประสบการณ

ในปญหาตาง ๆ ทผานมาในขนตอนรเรมในการสรางความไววางใจของสมาชกกลม การสรางความคนเคย

ของสมาชกกลม การรบผดชอบของกลม และขนตอนการเปลยนแปลง ซงในระหวางการผานขนตอน

เหลาน สมาชกกลมไดรวมความรสกสวนลกรวมเขากบกลมวาตนเปนสวนหนงของกลมเหมอน

เปนการรวมความรสกของกลม เปนความคดเดยวกน และนำผลไปสการเปลยนพฤตกรรม ของสมาชกกลม

อยางแทจรง ซงเปนขนตอนสำคญของการใหการปรกษาแบบกลม สำหรบขนตอนสดทายเปนขนตอน

การใหการปรกษาทสนบสนนใหสมาชกสามารถแกไขปญหาภายในกลมไดและวางแผนเพอให

สมาชกนำไปใชในการแกไขเปลยนแปลงพฤตกรรมทดกวาภายนอกกลม


กาญจนา ไชยพนธ. (2549). การใหคำปรกษาแบบกลม (Group counselling). กรงเทพฯ :

โอ.เอส. พรนตงเฮาส.

กาญจนา ไชยพนธ. (2541). การใหคำปรกษาแบบกลม. ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน.

สำนกพฒนาสขภาพจต. (2546). คมอการใหคำปรกษาขนพนฐาน. นนทบร : กระทรวงสาธารณสข.

Canadian Pharmacists Association. (2006). Helping your patients quit smoking.

Retrieved September 10, 2006, from http://www.cancer.ca/tobacco/

Carlo, C., Diclemente, C. C., & Scott, W. C. (2007). Stages of change : Interactions

with treatment compliance and involvement. Baltimore Country :

University of Maryland.

Corey, G. (2008). Theory and practice of group counseling. CA : Tomson Learning.

Counseling Center. (2007). What is group counseling. Retrieved September 9, 2006,

from http://www.counsel.ufl.edu/base.asp?include=groupCounseling.inc

Department of Nursing Studies. (2005). A randomized controlled trial of an

individualized motivational intervention on smoking cessation of

parents of sick children : A pilot study. Applied Nursing Research,

18 (2), 178-181.

George, L. R., & Christiani, S. T. (1990). Counseling theory and practice. NJ :

Prentice Hall Inc.

Gladding, S. T. (1994). Counseling a comprehensive profession. NJ : Prentice Hall.

Gladding, S. T. (1998). Effective group counseling ERIC/CASS digest. Retrieved

August 20, 2007, from http://wwwericdigests.or/1994/group.htm

Goleman, D. (1998). Working with emotional intelligence. New York : Bantam.

Haslam, C., & lawrence, W. (2004). Health-related behavior and beliefs of

pregnant smokers. Health Psychology, 23, 486-491.

Jonsdottir, H., Geirsdottir, T., & Sveinsdottir, K. (2004). Multicomponent

individualized smoking cessation intervention for patients with lung

decease. Journal of Advanced Nursing.



Lairson, D. R., Harrist, R., Martin, DW., Ramby, R., Rustin, TA., & Swint, JM. (1996).

The CAGE. J. Drug Education. 22, 337-352.

Mayer, J. D., Salovey, P, & Caruso, D. R. (2000). Models of emotional intelligence.

In R. J. Sternberg (Ed.). Handbook of Intelligence. Cambridge, England :

Cambridge University Press.

Mallin, R. (2002). Smoking cessation : Integration of behavioral and drug therapies.

Charieston, South Carolina : Medical University of South Carolina.

Nelson, E. A. (2010). Spiritual intelligence. Grand Rapids, Michigan : Baker Books

Publishing Group.

Nelson, R. J. (1993). Practical counseling skills : A psychological skills approach

for the helping professions and for voluntary counsellors. London :

Holt Rinehart.

Ohlsen, M. (1977). Group counseling. (2nd. ed.). Chicago : Holt Rinehart and

Winston. Inc.

Prochaska, J. O., & Norcross, J. C. (2007). Systems of psychotherapy :

A transtheoretical analysis. (6th. ed.). CA : Thomson Brooks/Cole.

Prochaska, J. O., Norcross, J. C., & Diclemente, C. C. (1994). Changing for good. NY :

Avon Books.

Shertzer, B., & Stone, S. C. (1981). Fundamentals of counseling. Boston : Houghton

Mifflin Company.

Trotzer, J. P. (1989). The counselor and the group : Integrating theory, training,

and practice. Indiana : Accelerated Development.

Venkatech, S. (2007). Group counseling. Retrieved September 26, 2007, from http://

changingminds.org/articles/articles/group.counseling.htm

Wigglesworth. C. (2012). The twenty-one skills of spiritual intelligence. New York :

Select Books.

Xiao, J. J., & Wu, J. (2006). Encouraging behavior change in credit counseling :

An application of the transtheoretical model of change (TTM).

Tueson, Arizona : University of Arizona.

Zohar, D. & Marshall, I. (2004). SQ : Spiritual caplital : Wealth we can live by.

San Francisco : berrett-Koehler Publisher.


การปรกษาเชงจตวทยาครอบครว

1) §«“¡À¡“¬¢Õß§√Õ∫§√—«

ครอบครวเปนสถาบนทางสงคมแหงแรกทมนษยสรางขนจากความสมพนธทมตอกน

เปนสถาบนหลก และเปนสถาบนแรกในการพฒนาคน

สำหรบความหมายของคำวา ครอบครว ตามนโยบายและแผนงานในการพฒนา

สถาบนครอบครว (สำนกงานปลดสำนกนายกรฐมนตร. 2541 : 6) ไดระบไววา ครอบครว คอ

“กลมบคคลทมความผกพนกนทางอารมณและจตใจในการดำเนนชวตรวมกน รวมทงการพงพงกน

ทางสงคมเศรษฐกจและมความสมพนธกนทางกฎหมาย หรอทางสายโลหต ครอบครวบางครอบครว

อาจมลกษณะทเปนขอยกเวนบางประการจากดงกลาวกยอมได” ซงขอยกเวนอาจหมายรวมถง

ครอบครวทมสมาชกขามชวงอายอาศยอยดวยกน เชน ปยา ตายาย อาศยอยกบหลาน เปนตน

นอกเหนอจากการเปนครอบครวเดยว ซงทประกอบดวย พอแม ลก และครอบครวขยาย

ซงนอกจากจะมพอแมลกแลว อาจมปยา ตายาย และญาตอาศยอยรวมอยดวย

ทกชวตในครอบครวตางปรารถนาชวตครอบครวทมความสข โดยจะตองมความรก

ความอบอนระหวางกนและกน โดยพฤตกรรมทแสดงความรก ความอบอนนน ตองมลกษณะตาง ๆ

ดงตอไปน (Eric Fromm, อางองใน สายสร จตกล. 2540 : 15-23)

1. ตองเอาใจใสดแล และเอออาทรกน

2. ตอง “รจก” คนทเรารก

3. ตองเคารพกนและกน

4. ตองมความรบผดชอบ

5. ตองมความไววางใจกนและกน

6. ตองใหกำลงใจกนและกน

7. ตองใหอภยกนและกน

8. ตองรจกสอสารในครอบครว

9. ตองใชเวลาดวยกนอยางมคณคา และมคณภาพ

บทท 5


10. ตองมการปรบตวตามภาวะทเปลยนแปลงของบคคลในครอบครว

11. ตองรจกหนาทในครอบครว และชวยเหลอกนและกน

12. มความใกลชดทางสมผสดวย

ลกษณะทง 12 ประการดงกลาวขางตน เปนลกษณะสำคญทแสดงออกถงความรก

ทจะเพมความอบอนและความผกพนแกสมาชกในครอบครว

อยางไรกตาม จากสภาพสงคมและเศรษฐกจในปจจบน ไมวาจะเปนสภาพครอบครว

ทมทงครอบครวแตกแยก ขาดความอบอน ตางคนตางอย สมาชกครอบครวบางคนตดยา

หรอเสพสารเสพตด ขาดความรก ความใกลชด ทำใหครอบครวไมเขมแขง ออนแอ ความกดดน

ตาง ๆ เหลานอาจเปนสาเหตประการหนงของปญหาสงคมในปจจบน

2) «ß®√™’«‘µ§√Õ∫§√—«

ตาราง 1 วงจรชวตครอบครว

ระยะตาง ๆ ภารกจทสำคญ วธปฏบตเพอใหบรรลภารกจ

1. เปนผใหญเตมตว

2. แตงงานและสราง

ครอบครวใหม

3. ครอบครวทมลกเลก

แยกตวจากครอบครวเดม

อทศตนใหกบครอบครวใหม

ตอนรบสมาชกใหม (ลก)

เขาสครอบครว

ก. เปนตวของตวเองและ

เปนอสระจากครอบครวเดม

ข. สรางความสมพนธลกซง

กบบคคลใหม

ค. ทำงานสรางฐานะ

ก. สรางความสมพนธแบบ

สาม-ภรรยาทเหมาะสม

ข. ปรบความสมพนธทมกบ

ครอบครวเดมและเพอนฝง

เพอชวยใหคสมรสอยในระบบ

ครอบครวใหมอยางมความสข

ก. ปรบความสมพนธระหวาง

สามและภรรยาเพอตอนรบ

สมาชกใหม (ลก)

ข. ปฏบตหนาทใหเหมาะสมกบ

บทบาทของพอแม

ค. สงเสรมความสมพนธ

ระหวางเครอญาตกบลกของตน


ระยะตาง ๆ ภารกจทสำคญ วธปฏบตเพอใหบรรลภารกจ

ตาราง 1 (ตอ)

4. ลกโตเปนวยรน

5. ลกแยกไปจากครอบครว

6. สบนปลายของชวต

สงเสรมใหลกมความเปนตว

ของตวเอง

ยอมรบการแยกจากไปของ

สมาชกเกา (ลก) และ

การเขามาของสมาชกใหม

(เขย-สะใภ)

ยอมรบการเปลยนแปลงไป

บทบาทของตน เนองจาก

ยางเขาสวยชรา

ก. ปรบความสมพนธระหวาง

พอแมและลก เพอใหวยรน

เปนอสระจากครอบครว

มากขน

ข. หนกลบมาใหความสนใจ

ในคสมรสและอาชพการงาน

อกครงหลงจากทไดทมเทใหลก

มาเปนเวลานาน

ค. ดแลพอแมซงยางเขาส

วยชรา

ก. สรางความสมพนธ

แนนแฟนกบคสมรสของตน

ข. ปรบความสมพนธทมตอลก

ใหเปนแบบผใหญตอผใหญ

ค. ตอนรบเขย-สะใภ และ

หลานเขาสครอบครว

ง. ยอมรบความเสอม

สมรรถภาพทคอย ๆ เกดขน

รวมทงการจากไปของพอแม

ก. จดการกบความสญเสย

(การตายของคสมรส ญาต

พนอง เพอนฝง) ขณะเดยวกน

กเตรยมตวเตรยมใจสำหรบ

วาระสดทายของชวตตนเอง


วงจรชวตครอบครวน ชวยใหแตละครอบครวไดนำไปสำรวจครอบครวตวเอง

วาในแตละระยะไดดำเนนการภารกจในแตละระยะสมบรณมากนอยเพยงใด พรอมเสนอแนวทาง

วธปฏบตใหบรรลภารกจในแตละระยะ

ระยะท 1 เปนผใหญเตมตว

ระยะท 1 เปนผใหญเตมตว แยกตวจากครอบครวเดมเปนตวของตวเองและเปนอสระ

จากครอบครวเดมสรางความสมพนธลกซงกบบคคลอนทำงานสรางฐานะ แตบางครอบครว

มลกษณะตรงขามกบทกลาวมา คอ พยายามผลกดนใหลกกาวสความเปนผใหญเรวเกนไป โดยทลก

ยงไมพรอม เชน พอแมตองการใหลกทยงเรยนไมจบออกไปหางานทำเพอชวยจนเจอครอบครว

หรอใหแตงงานออกไปเพอไมใหเปนภาระกบครอบครวอก การออกจากบานเรวเกนไปโดยไมพรอม

จะทำใหลกรสกถกปฏเสธ รสกขมขน และโกรธ เกดเปนการตดขาดทางอารมณ (emotional cut off)

ซงจะทำใหความสมพนธระหวางพอแม-ลก มปญหาอยเปนเวลานานกได

สงสำคญในระยะนคอ การชวยใหครอบครวมความสมพนธทเหมาะสมกบลกแบบ

“ผใหญตอผใหญ” สงเสรมใหลกมความเปนตวของตวเอง รบผดชอบตนเองไดอยางเตมท และพรอม

ทจะรบผดชอบครอบครวใหมของตนในอนาคต ชวยใหลกแยกออกจากครอบครวได โดยไมเกด

การตดขาดทางอารมณ ชวยใหลกมความผกพนทเหมาะสมกบครอบครวเดมของตน เพอสามารถ

สรางความผกพนทเหมาะสมกบครอบครวใหมไดตอไป การจากครอบครวเดมไปดวยความสมพนธทด

จะชวยใหลกนำประสบการณและความทรงจำทดเกยวกบครอบครวเดม รวมทงคานยมและแบบอยาง

ของพอแมไปใชในครอบครวใหมของตนในอนาคต นบเปนการถายทอดคณคาแหงชวตจากคนรน

พอแมไปสรนลก และรนหลานตอไปไดอยางด

ระยะท 2 แตงงานและสรางครอบครวใหม

ระยะแตงงานใหมโดยทยงไมมลก เปนเวลาทคสมรสจะเรยนรจกกนและปรบตวเขาหากน

ไดดทสด ทงนเพราะยงไมมภาระและความเครยดจากการทตองเลยงดลก แมวาในปจจบนคสมรสใหม

มแนวโนมทจะแยกออกไปตงครอบครวใหมมากขนกตาม แตคสมรสสวนใหญยงคงอยกบพอแม

ในระยะแรก โดยเฉพาะผทมความจำกดทางเศรษฐกจ

การอยรวมกนเปนครอบครวใหญ อาจทำใหการใชชวตในฐานะคสมรสมปญหา ถาไมม

ขอบเขต (boundary) ทชดเจนระหวางคสมรสใหมกบเครอญาตของแตละฝาย เครอญาตอาจเขามา

ยงวนวายกบชวตของคสมรสใหมมากเกนไป โดยคสมรสใหมไมกลากำหนดขอบเขตทตนเองตองการ

ทงนเพราะความเกรงใจ หรอความรสกวาตนยงตองพงพงครอบครวเดมอย บางครงขอบเขต

ทไมชดเจนน เกดเนองมาจากความผกพนทมากเกนไปกบครอบครวเดม และไมไดรบการแกไข

ใหเหมาะสมในระยะท 1 เชน ผชายทมความผกพนกบแมมาก เมอแตงงานแลวกยงไปขลกอยกบแม

จนไมมเวลาใหภรรยา เปนตน


คสมรสสวนใหญมกจะเขามาอยในครวเรอนของพอแมฝายหญง พอแมฝายชาย

อาจรสกวาตนเองถกตดขาดจากลกชาย โดยเฉพาะแมอาจมความรสกสญเสยเกดขน สวนลกชายเอง

กอาจมความผกพนกบครอบครวเดมของตนนอยลง จนดเหมอนวาครอบครวใหมนมาแทนท

ครอบครวเดม ปญหาประเภทแมผว-ลกสะใภ อาจเกดขนไดถาคสมรสไมจดการความสมพนธทม

กบพอแมของแตละฝายเหมาะสม และปญหานจะทำใหครอบครวใหมขาดการประคบประคองทควร

ไดรบจากเครอญาตและอาจมผลเสยตอคนรนหลานตอไป

การแยกครวเรอนออกไปอยอยางอสระเปนทางเลอกทด ตราบเทาทครอบครวใหม

ยงคงความสมพนธเหมาะสมกบครอบครวเดม คสมรสหลายคมปญหา “ตดขาดทางอารมณ”

จากครอบครวเดม นนคอ แยกออกไปโดยไมยงเกยวหรอตดตอกบครอบครวเดมเลย การตดขาด

แบบนนมกทำใหเกดผลเสยตอหลายฝาย เชน ครอบครวใหมจะขาดการชวยเหลอจากครอบครวเดม

ในยามจำเปน และครอบครวเดมซงพอแมกำลงเขาสวยสงอาย กขาดการดแลและเอาใจใสทควร

ไดรบจากลก นอกจากนคนรนหลาน (ลกของครอบครวใหมทกำลงจะเกดมา) กจะขาดความสมพนธ

กบปยา ตายาย ทง ๆ ทความสมพนธแบบนนเปนประสบการณทดและมคณคา ถาไดรบการสงเสรม

ใหเกดขนอยางเหมาะสม

ระยะท 3 ครอบครวทมลกเลก

ระบบความสมพนธจากทเคยมเพยงสองคน (dyad) เปลยนมาเปนสามคน (triad)

เมอมสมาชกใหมเขามาในครอบครว ความเครยดอาจเกดขนไดถาคสมรสไมไดเตรยมตวมาอยางเพยงพอ

สำหรบบทบาทและภาระในฐานะพอแม ปญหาทพบบอยในระยะนคอ การแบงหนาทและความ

รบผดชอบในการเลยงดลก รวมทงการสรางความสมพนธใหมกบคสมรสดวยกนเองและกบลก

ในตางประเทศการแตงงานในปจจบนเปนแบบ companionate marriage คอ หญง

และชายแตงงานดวยความรสกรกใครชอบพอกน และใชชวตคอยางมสทธคอนขางเทาเทยมกน

ตางจากการแตงงานในสมยกอน (traditional marriage) ททำไปดวยเหตผลเชงเศรษฐกจ และ

ชายมอำนาจสงสดในบาน อยางไรกตาม เมอมลกดเหมอนความสมพนธของชายหญงจะกลบเปน

แบบสมยกอน (Cowen และ Cowen 1985) โดยหญงตองทำงานหนกทงงานบานและงานเลยงลก

และชายไมไดชวยเหลอเลย แมในบางครอบครวสามจะชวยเหลองานบานบางกตาม แตกเปนเพยง

สวนนอย ภาระสวนใหญยงตกอยกบภรรยาซงมกจะตองทำงานนอกบานดวย ผลทตามมากคอ

ความขนของหมองใจ และความขดแยงกนระหวางคสมรส เพราะภรรยาจะมความรสกวาถกเอาเปรยบ

สามไมมนำใจและขาดความรบผดชอบ ความสมพนธระหวางคสมรสจะแยลง ภรรยาอาจเกดปญหา

ทางอารมณ เชน เปนโรคซมเศรา และสามกอาจใชเวลาอยนอกบานมากขน เพอเลยงความขดแยง

ทำใหเกดปญหาอน ๆ ตามมา เชน การนอกใจภรรยา เปนตน


การทแมตองเลยงลกโดยทพอไมคอยมบทบาทนน ทำใหเกดปญหาหลายอยาง เชน

ลกตดแมมากเกนไปและเมอโตขนอาจไมยอมไปโรงเรยน การไมไดใกลชดพอ ทำใหพฒนาการ

ทางอารมณและสงคมของเดกไมสมบรณเทาทควร เดกจะขาดความมนคงในตนเอง ขาดทกษะในการ

เขาสงคมและการแกปญหาตาง ๆ ในเดกชายอาจมการพฒนาเอกลกษณทางเพศผดปกต เนองจาก

ใกลชดแมมากเกนไปและไมไดเรยนรพฤตกรรมทเหมาะสมของเพศชายจากพอ สวนพอกขาดความ

มนใจในการเลยงลกจงทำตวหางเหน ผลทตามมากคอ ความผกพนระหวางพอ-ลกกลดลง เกดการ

เขาพวกกนระหวางแม-ลก และพอถกกดกนออกไปใหอยคนเดยว

ในหลายครอบครว ความสมพนธระหวางคสมรสอาจแยลงเพราะตางฝายตางไมมเวลา

ใหกนอยางเพยงพอ แนนอนทวาเวลาอยรวมกนกยงเปนสงจำเปนสำหรบสมพนธภาพทดของ

ทงสองฝาย ถาภรรยาใชเวลาเลยงลกมากไป ดแลลกอยางไมขาดตกบกพรอง แตไมมเวลาใหสามเลย

สามกอาจรสกถกทอดทง ความรสกนจะทำใหความสมพนธกบลกและภรรยาแยลง ในอกแงหนง

ถาทงคตางกทมเทใหลกจนไมมเวลาใหกนและกน ความรสกรกใครสนทสนมทเคยมในระยะท 2

กจะจดจางลง ชวตเตมไปดวยภาระ ไมมโอกาสทจะมความสขตามประสาคสมรส ความพงพอใจ

ในชวตคจะลดลง และเกดปญหาได ความสมพนธทไมดระหวางพอแมจะทำใหการเลยงดลก

และการขดเกลาทางสงคม (Socialization) เปนไปอยางบกพรอง

นอกจากสภาพครอบครวและวธการเลยงดลกจะมอทธพลตอพฒนาการของเดกแลว

ตวเดกเองกมความสำคญดวย ลกทมปญหากมกจะทำใหครอบครวมปญหา เดกทมพนอารมณ

แบบเลยงยาก (difficult temperament) จะทำใหพอแมหงดหงดใจ การปฏบตหนาทในฐานะ

คสมรสและในครอบครวโดยรวมจะแยลงดวย

การวจยพบวา การเปลยนแปลงวงจรชวตจากระยะท 2 ไปสระยะท 3 มกจะทำให

ความพงพอใจ ในชวตสมรสนอยลง ภรรยาจะมความรกและนบถอตนเองนอยลง สงทสำคญในการ

ชวยเหลอครอบครว ในระยะนกคอ ชวยใหสามและภรรยาแบงหนาทและภาระงานทเพมขนไดอยาง

เหมาะสม เพอใหมเวลาและพลงงานเพยงพอทจะดแลความตองการของตนเองและคสมรส มทกษะ

ในการเลยงลก และชวยใหพอมบทบาทในการเลยงดลกมากขน

ระยะท 4 ลกโตเปนวยรน

ระยะนลกมการเปลยนแปลงหลายอยางทงทางรางกาย สตปญญา อารมณและสงคม

ทงยงมภารกจทางพฒนาการหลายประการทตองทำใหสำเรจ โดยเฉพาะการสรางเอกลกษณทมนคง

และความเปนตวของตวเอง (autonomy) ครอบครวกมภารกจทางพฒนาการทตองกระทำเชนกน

นนคอ ครอบครวตองปรบเปลยนกฎระเบยบ บรรทดฐาน คานยม และความคาดหวงใหเหมาะสม

ตองมการตกลงประนประนอมกบวยรนในเรองทมความเหนขดแยงกนได ถาทำในจดนไมไดกจะเกด

ความตงเครยดภายในครอบครว และสงผลเสยถงการพฒนาบคลกภาพของลกและการสราง

ความสมพนธภายในครอบครวซงเปนสงจำเปนตอสขภาพจตทดของวยรน


เมอลกเขาสวยรน ความผกพนแนนแฟนทเคยมกบพอแมจะลดลง ลกจะเรมหางจาก

ครอบครวและไปสรางความผกพนใหมกบผอน เชน เพอนฝงและคร เปนตน การสรางความผกพนใหมน

เปนสงจำเปน เพราะจะทำใหวยรนมโลกทศนทกวางขน มประสบการณในการอยรวมกบผอน

และทสำคญคอ มความเปนตวของตวเอง ไมตองพงพงครอบครวมากเกนไป

การศกษาในตางประเทศ พบวา เดกวยรนมกมอารมณและความรสกแปรปรวนไดงาย

รอยละ 40 ของเดกอาย 14-15 ป เคยมความรสกเศรา อยากรองไห และอยากอยคนเดยว

รอยละ 20 รสกวาตนเปนคนไมมคา และรอยละ 8 เคยมความคดอยากตาย การศกษาใน

นกเรยนมธยมตนในกรงเทพมหานคร จำนวน 1,264 คน โดยใชแบบสอบถามอาการซมเศรา

The Children’s Depression Inventory (CDI) ฉบบภาษาไทย พบวา รอยละ 75.4 รสกไมมใครรก

รอยละ 22.6 มความรสกเศรา และรอยละ 0.8 เคยคดฆาตวตาย ความแปรปรวนทางอารมณ

ประกอบกบความตงเครยดหลายประการทำใหวยนมปญหาพฤตกรรมและอารมณเพมขน

กวาในวยเดก อยางไรกตาม วยรนสวนใหญพฒนาไปสวยผใหญไดเปนอยางด

สตปญญาของวยรนพฒนามากขนกวาวยเดก ความสามารถในการคด วเคราะห

หาเหตผลมมากขน ความชางคด ชางสงสยในกฎระเบยบ บรรทดฐานและคานยมของครอบครว

โรงเรยนและสงคม บวกกบความรสกทรนแรงในวยนทำใหเกดชองวางระหวางวย (generation gap)

ความสมพนธระหวางวยรนกบผใหญโดยเฉพาะพอแมจะมความตงเครยดสง บางครงวยรนจะแสดง

พฤตกรรมแบบตอตานไมเชอฟง (negativism) ดถกความคดเหนของพอแม และไมตองการใหพอแม

เขามายงวนวายเรองของตน แตบางทวยรนกทำตวเหมอนเดกเลก ๆ ทตองการใหพอแมสนใจ

การเปลยนแปลงในสมพนธภาพแบบนมกเกดขนบอยในชวตประจำวน จนทำใหพอแมเกดความ

สบสน ไมรวาจะปฏบตตอลกอยางไรด อยางไรกตาม การวจยพบวา วยรนสวนใหญยงคงนบถอ

บรรทดฐานและคานยมของพอแม ปฏบตตามกฎระเบยบของครอบครว และมความสมพนธกบ

พอแมในเกณฑด

ขณะทลกกำลงเขาสวยรน พอแมกกำลงเขาสระยะวกฤตของชวตทเรยกวา midlife

crisis การชวยเหลอครอบครวในระยะนจงมความจำเปนอยางยง เปาหมายสำคญคอชวยใหพอแม

ควบคมพฤตกรรมของลกใหอยในขอบเขต มการอบรมระเบยบวนยทสมควร ไมตงหรอหยอนเกนไป

และใหโอกาสลกพฒนาความเปนตวของตวเองอยางเพยงพอ ทงหมดนจะเกดขนไดเมอพอ-แม-ลก

มความสมพนธทดตอกนและมเวลาใหกนอยางเพยงพอ การใชเวลารวมกนจะทำใหแตละคนรจกกน

มากขน สามารถแบงปนความรสกนกคด ประสบการณ และความใฝฝนทตนม ทำใหเกดความผกพน

แนนแฟนขนในครอบครว ปญหาวกฤตทเกดขนในปจจบนกคอ ในขณะทลกกำลงตองการพอแม

พอแมกไมมเวลาใหลกเพราะกำลงอยในชวงชวตทตองกอรางสรางตว ความขดแยงในความตองการ

ของคนสองรนน เปนสงทเกดขนตามปกตในวงจรชวต อยางไรกตาม ในการชวยเหลอครอบครว

จำเปนตองชวยใหครอบครวตระหนกถงผลกระทบดงกลาวและชวยใหครอบครวสามารถบรหารเวลา

ไดอยางถกตอง


ระยะท 5 ลกแยกไปจากครอบครว

ในระยะนลกเตบโตเปนผใหญและแยกออกไปตงครอบครวของตนเอง หรอไมกออกไป

อยตามลำพงเพอการงานหรอการศกษาตอ ระยะนเปนสงทเพงเกดขนในวงจรชวตของสงคมยคใหม

ในอดตครอบครว ไมตองเผชญกบสภาพ “รงราง” (empty nest) เชนปจจบน เพราะครอบครว

มกมลกหลายคน และลก ๆ กมกจะอยกบครอบครวแมจะแตงงานไปแลวกตาม แตในสงคมยคใหม

ครอบครวมลกนอย และลกมกจะแยกครวเรอนออกไปเมอแตงงาน ความกาวหนาทางการแพทย

กทำใหมอายยนกวาแตกอน ระยะนจงกลายเปนระยะทยาวนานยงกวาระยะอน ๆ

การทลกจากไปอาจทำใหพอแมรสกวาเหวและถกทอดทง หลายคนทำใจไมได

และพยายามยดลกเอาไวดวยวธตาง ๆ แมซงมความใกลชดลกมากกวาพอ อาจเกดปญหาทางจตใจ

เชน ซมเศรา หรอเจบปวย ทางกายโดยหาสาเหตไมได เมอลกเหนพอแมมปญหากไมกลาแยก

จากครอบครวไป เชน ลกบางคนอาจหยดโครงการไปศกษาตอตางประเทศ หรอหยดแผน

การแตงงานไวกอนจนกวาพอแมจะอาการดขน

เมอลกแยกจากไป สามภรรยากตองมาอยดวยกนตามลำพงอกครงหนง บางคอาจรสก

อดอดทตองมาอยใกลชดกนมากขน ความขดแยงทเคยถกซอนไว หรอรอยราวทลกเคยชวยประสานไว

อาจมาถงขนแตกหก ทำใหการหยารางเกดขนบอยในระยะน ผชายเมอหยารางไปแลวกอาจ

แตงงานใหมเพราะตองการคนดแล สวนผหญงมกไมคอยแตงงานใหมเพราะไมตองการมภาระ

เหมอนทเคยเปนมาในอดต

ชายและหญงเขาสระยะนดวยความรสกทแตกตางกน แมเคยทำหนาทเลยงดลก

โดยไมทำงานนอกบานดวย อาจเกดความรสกดอยคา เพราะไมไดมความสำเรจทางการงานทนาภาคภมใจ

เหมอนผหญงททำงานนอกบาน แตผหญงหลายคนอาจภมใจทตนเลยงดลกจนเตบโตเปนฝงเปนฝา

ไปได และเขาสระยะนดวยความสข เพราะรวานเปนโอกาสทจะไดพกผอนและทำสงทตนอยากทำ

มานานโดยไมตองมภาระในการเลยงดอก

ผชายในวยนอาจรสกเสยดายเวลาในอดตทตนไมไดใกลชดครอบครว เพราะมวยงอยกบ

อาชพการงาน แมจะมเวลามากขนในระยะนเนองจากอาชพมความมนคงแลวกตาม แตลกกเตบโต

ออกจากบานไปแลว และไมมโอกาสจะเขามาใกลชดสนทสนม เหมอนตอนเปนเดกไดอก

ความสมพนธกบภรรยากอาจมความหางเหน เมอตองมาอยดวยกนตามลำพงอกครง กอาจรสก

เหมอนเปนคนแปลกหนา ผชายหลายคนเรมแสวงหาการดแลเอาใจใสจากคนภายนอก เชน

ไปมความสมพนธกบหญงทอายนอยกวา เปนตน

การเปลยนแปลงทเปนภาระอกประการหนงในชวงนกคอ การเจบปวยและเสยชวต

ของเครอญาตทสงอาย เมอหยดจากการเลยงลก สามภรรยากจะตองมาคอยดพอแมทกำลงเขาส

วยชราและตองการการดแลเปนพเศษ ระยะนอาจมความเครยดจากเรองคาใชจายในการรกษา

พยาบาลซงแพงขนอยางมากในปจจบน


แมวาจะมความเครยดหลายอยาง แตระยะนกเปนโอกาสดทจะเรมตนชวตอยางม

ความสขขน เพราะภาระในการเลยงลกหมดไป การเงนคลองตวขนเพราะลกกพงตนเองไดแลว

เวลาวางมากขน แตละคนมโอกาสทจะแสวงหาประสบการณใหม ๆ หรอทำในสงทตนเองชอบ เชน

ไปทองเทยวยงทตาง ๆ เปนตน ทสำคญคอ ระยะนเปนโอกาสทจะสรางความสมพนธกบคสมรส

ใหดขน สรางความรสกเปนเพอนทจะพงพาอาศยกนในวยชรา ซงจะมาถงในระยะตอไป

ระยะท 6 สบนปลายของชวต

ครอบครวในระยะนตองเผชญกบปญหาหลายอยาง ทสำคญคอ การเกษยณอาย และ

การสญเสยบคคลใกลชด

การเกษยณอายทำใหเกดความเครยดสำหรบผไมไดเตรยมตวมากอน หลายคนอาจเกด

ความรสก ไรคณคา ไมมประโยชน และไมเปนทตองการของใคร สภาพทไมมงานทำ ไมมโอกาส

สรางผลงานและไรซงตำแหนง ทำใหความมนคงในตนเองและเอกลกษณของบคคลสนคลอนได

ความสมพนธกบคสมรสจะแยลง และอาจเกดปญหาทางอารมณตามมา

การสญเสยญาตพนองและเพอนฝงจะเกดขนบอยในระยะน และจะเปนเครองเตอนวา

บนปลายชวตของตนเองกกำลงจะมาถงในไมชาเชนกน ในบรรดาการสญเสยทงหมดทอาจเกดขนนน

การเสยชวตของคสมรสทำใหเกดความเครยดมากทสด โดยทวไปผชายสญเสยภรรยา จะมปญหา

ในการปรบตวมากกวาผหญงทสญเสยสาม ทงนเพราะผชายขาดการดแลเอาใจใสทเคยไดรบจาก

ภรรยา และไมสามารถจะดแลตนเองไดด ในขณะทผหญงสามารถดแลตนเองไดดกวา เพราะเคยทำ

หนาทดแลผอนมาตลอดเวลา

สขภาพทไมดในวยนจะเกดปญหาทางเศรษฐกจได ทงนเพราะรายไดลดลงเนองจาก

เกษยณอาย รางกายเสอมถอยและความสามารถทางสตปญญาทลดลง (เชน สมองเสอม หรอ senile

dementia) ทำใหความมนคงทางจตใจลดลงดวย ผสงอายหลายคนมความวตกกงวล ซมเศรา และ

มพฤตกรรมถดถอย ความกลววาจะถกลกหลานทอดทงอาจทำใหผสงอายพยายามรกษาอำนาจ

ของตนเองเอาไว เชน ผทมตำแหนงผบรหารในระดบสงอาจไมยอมสละตำแหนงใหลกชาย ทงทตน

กไมสามารถบรหารงานได เพราะเกรงวาตนเองจะกลายเปนคนไรความหมายและไมมใครสนใจ

แมจะมปญหาหลายอยางแตระยะนกอาจนำมาซงประสบการณทด โดยเฉพาะ

ประสบการณกบคนรนหลาน ผสงอายหลายคนกลายเปนปยา ตายาย ทหลาน ๆ โปรดปราน

การเลยงหลานในระยะนจะเปนไปอยางผอนคลาย ตางจากการเลยงลกในอดตซงเตมไปดวยภาระหนก

การชวยเหลอครอบครวในระยะนกคอ ชวยใหผสงอายมความหนกแนนทางจตใจและ

เตรยมพรอมทจะรบสถานการณตาง ๆ เชน การเจบปวยและความสญเสยทจะเกดขน มการดแล

สขภาพและการจดการเงนทด สนบสนนใหผสงอายทำตนใหเปนประโยชน โดยใชประสบการณ

ในอดตของตนมาชนำคนรนตอไป ในการชวยเหลอดแลผสงอายนนสงคมจะตองมบทบาทดวยเชนกน

การจดใหมบรการดานตาง ๆ เชน บรการทางสขภาพ และการจดใหมทพกอาศยอนเหมาะสม

ในกรณทไมสามารถอยกบครอบครวได เปนสงทจำเปนอยางยงในปจจบน


คณสมบตทจะชวยใหครอบครวทำหนาทไดอยางมประสทธภาพ สามารถจดการไมให

ความเครยดทเกดขนนนรนแรงจนกลายเปนวกฤตการณ มดงน

- มการจดองคกรภายในครอบครว (family organization) อยางเหมาะสม

- มความสมดลระหวางความเปนอสระและการพงพากน

- มขอบเขตระหวางรน (generational boundary) ทชดเจน

- สมาชกในครอบครวมความรสกมนคง และมความภาคภมใจในครอบครวของตน

- มการสงเสรมใหสมาชกพงตนเองได และมความนบถอตนเอง

- รจกมองสงตาง ๆ ในแงด (ใช reframing)

- มความยดหยนในบทบาท

- สมาชกสามารถประนประนอมกนในขอขดแยงและความตองการของแตละฝาย

- สอสารกนอยางมประสทธภาพ

- อทศตนใหแกกน และสามารถใหการประคบประคองทางอารมณแกกนและกนได

- เคารพนบถอซงกนและกน และตระหนกถงคณคาของกนอยางแทจรง

- มโอกาสใชเวลารวมกน

- มการนบถอศาสนาอยางแนนแฟน

- มความสมพนธทดกบระบบอน ๆ นอกครอบครว

ทงหมดนเปนลกษณะของครอบครวทเขมแขง สามารถเผชญกบภาวะเครยดได

โดยทไมทำใหหนวยครอบครวแตกสลาย

3) §«“¡À¡“¬¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“§√Õ∫§√—«

การปรกษาเชงจตวทยาครอบครว หมายถง กระบวนการใหความชวยเหลอครอบครว

ทงครอบครวไมเฉพาะสมาชกคนใดคนหนง ทถกกลาววามพฤตกรรมทมปญหาเพราะถอวาครอบครว

เปนระบบ ๆ หนง ปญหาทเกดขนในระบบครอบครวจงเปนของสวนรวมและเปนความรบผดชอบ

ของทกคนในครอบครวทจะตองรวมมอกนหาทางแกไข โดยความชวยเหลอของผใหการปรกษาทม

คณสมบตสวนตวและวชาชพทเหมาะสม เพอทจะใหครอบครวอยในสภาวะทสมดลย และทำหนาท

ของครอบครวอยางมประสทธภาพ อนเปนแนวทางทจะพฒนาสมาชกในครอบครวใหมความเปนตว

ของตวเอง สามารถสอสารไดด และสามารถสรางสมพนธภาพและปรบตวไดดทงในครอบครว

และสงคมภายนอก (เมธนนทร ภณชน. 2539 : 21)

การปรกษาเชงจตวทยาครอบครวจงเปนการรวมเอาบคคลทมความผกพนกนในฐานะ

เปนครอบครวเขามารวมดวย เปนการใหการปรกษาทงครอบครวไมใชผทถกระบวามปญหา

ครอบครว ในทน หมายถง บคคลทมความใกลชด ซงไดแก พอแม สาม หรอภรรยา ลก ญาตพนอง

และอาจรวมถงเพอนฝงดวย การปรกษาเชงจตวทยาครอบครวไมไดเปนเพยงการนำคนทงครอบครว


มานงพรอมกน และใหความชวยเหลอโดยการใชเทคนคตาง ๆ เทานน แตการใหคำปรกษาครอบครว

เปนแนวความคดทพฒนามาอยางเปนระบบ ทำใหเกดความเขาใจใหม ๆ เกยวกบพฤตกรรม

ของมนษย เปนแนวคดทแตกตางไปจากเมอกอนทมองวา ปญหาอยทภายในตวบคคลและตองแกไข

เฉพาะบคคล การใหการปรกษาครอบครวมองวา ปญหาอยทภายนอกตวบคคล คอ ทบรบท

(context) หมายถง ทกสงทกอยางทอยแวดลอมบคคล และบรบททสำคญทสดของบคคล คอ

ครอบครว ดงนน การนำครอบครวมารวมในการใหคำปรกษาจงเปนสงทสำคญอยางยง

เปาหมายของการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว คอ การสรางบรบทแหงครอบครว

ขนใหมใหมกฎ โครงสราง และระบบความสมพนธทเหมาะสมกวาเดม ผใหคำปรกษาไมไดมงทจะ

ทำใหเกดการเปลยนแปลงเฉพาะผทถกระบวามปญหา แตจะชวยใหทงครอบครวทำหนาทไดด

กวาเดม เปาหมายเหลานจะเปนจรงไดกตอเมอ มการชวยเหลอใหครอบครวเปลยนแปลงวถปฏบต

ทไมเหมาะสมในดานตาง ๆ ในดานการสอสาร การแกไขความขดแยง การแกไขการปฏสมพนธ

ภายในครอบครวเอง และกบระบบภายนอก เชน เครอญาต เพอนฝง และททำงาน เปนตน

4) §«“¡ ”§—≠¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“§√Õ∫§√—«

ครอบครวเปนสงแวดลอมแรกของบคคลประสบการณและความสมพนธในครอบครว

เปนสงทมอทธพลตอความรสกนกคด การมองโลก การมองตนเอง และการพฒนาบคลกภาพ

ตลอดจนการกำหนดคณภาพความสมพนธทบคคลจะมกบผอนในอนาคตอกดวย นอกจากบคคล

จะอยภายใตอทธพลของครอบครวแลว ตวบคคลเองกมอทธพลตอครอบครวดวย ในขณะเดยวกน

ความสมพนธระหวางบคคลกบสมาชกในครอบครวจงเปนความสมพนธสองทาง มการโตตอบกนไปมา

(reciprocal relationship)

เมอบคคลมพฤตกรรมทเปนปญหา การแกไขทบคคลเพยงอยางเดยว อาจไมไดผลด

เทาทควร เพราะไมไดคำนงถงบรบททงหมดทเขาใชชวตอย โดยเฉพาะอยางยงครอบครว จงม

ความจำเปนทจะตองใหคำปรกษาครอบครว เนองจาก

1. พฤตกรรมทเปนปญหา ไมไดเกดขนมาเองตามลำพง แตเกดขนมาในบรบท

โดยเฉพาะครอบครว

2. บรบทเปนตวกำหนดวา พฤตกรรมจะเปนเชนไร และเปนตวปรบเปลยนพฤตกรรม

รวมทงทำใหพฤตกรรมนนสนสดหรอดำเนนอยตอไปกได ผใหคำปรกษาสามารถเขาใจปญหา

ของผรบบรการไดดยงขน ถาสามารถมองภาพรวมคอมองความสมพนธทมกบครอบครวและ

ใหครอบครวเปนหนวยทสำคญของการใหคำปรกษา การใหคำปรกษาจงไมเพยงแตใหผรบบรการ

เลาเรองราวทเกดจากความคด ความรสกของตนเพยงฝายเดยว แตจำเปนตองไดยนเรองราว

จากสมาชกครอบครวคนอน ๆ พรอมทงสงเกตปฏสมพนธระหวางสมาชกในครอบครวทเกดขนดวย


โดยการพบทงครอบครวนนเอง จงถอวาสมาชกทกคนมสวนรบผดชอบตอปญหารวมกน ปญหาไมได

อยทคนใดคนหนง ไมมใครถกตำหนวาเปนผกอปญหาขน เพราะการมองปญหาไมไดมองในลกษณะ

เหตผล แตมองในลกษณะวงจรทมการโตตอบกนไปมา (feedback loop) ผรบบรการและครอบครว

ตางกมสวนทำใหเกดปญหาดวยกนทงสองฝาย การใหคำปรกษาครอบครว เปนแนวคดทใหความ

สำคญกบบคคลและครอบครวคขนานกนไป ใหคำปรกษารวมกน (parallel approach) ชวยเหลอ

ทกคนไปพรอม ๆ กน ไมมใครถกทอดทง ทกคนมโอกาสไดรบความชวยเหลอ เปนการชวยเหลอ

บคคลในบรบท ไมใชดงออกมาจากบรบท และใหคำปรกษาแตเพยงลำพง เพราะการทำเชนนน

เปนการใหคำปรกษาในสถานการณสมมต ในชวตจรงบคคลไมไดอยโดดเดยวตามลำพงแตอยใน

บรบท และบรบททสำคญกคอครอบครว ดงทไดกลาวมาแลว เปาหมายของการใหการปรกษาจงอยท

ครอบครวเปนหลก ผใหคำปรกษาจะตองวเคราะหวา ในครอบครวมปฏสมพนธใดบางทไมเหมาะสม

และจะใหความชวยเหลอดวยวธการใดเพอใหครอบครวทำหนาทไดดขน ทงนถอวาเมอครอบครว

ทำหนาทไดด ปญหาของผทถกระบวามปญหากจะดขนดวย

5) ·π«§‘¥‡°’Ë¬«°—∫§√Õ∫§√—« จะยดกรอบแนวคด 3 ประการ ไดแก

1. ลกษณะทเปนพลวต (dynamic) หมายถง ครอบครวมคณสมบต มชวตในฐานะ

ทเปนหนวยพนฐานของชวต นนคอ มกจกรรมการเปลยนแปลงและการเคลอนไหวตาง ๆ มการเกด

การเตบโต การพฒนาอยางมทศทาง มความทกขความสข มการเรมตน การถดถอยและการสนสด

แตละครอบครวตางกมรายละเอยดบนหนาประวตศาสตรของตนเองโดยเฉพาะ ซงแตกตางไปจาก

ครอบครวอน ๆ อยางมากมาย

2. ครอบครวในลกษณะทเปนระบบ (system) หมายถง ครอบครวเกดจากการ

รวมตวของบคคลเขาดวยกนเกดเปนระบบใหม คอ ระบบครอบครว ซงประกอบดวยหลายระบบยอย

ไดแก ระบบยอยของบคคล ของสามภรรยา ของพอแม และของพนอง ภายในระบบยอยจะบงบอก

ถงตำแหนงของสมาชกทมความสมพนธกนกบตำแหนงอน ๆ เมอหนวยยอยมการเปลยน ยอมสงผล

ตอหนวยยอยอน ๆ และระบบทงระบบมการเปลยนแปลงไปดวย ในทำนองเดยวกนการเปลยนแปลง

ของระบบรวมกจะสงผลกระทบตอหนวยยอยแตละหนวยเชนกน ดงนน การเขาใจครอบครวอยางลกซง

กตองพจารณาสมาชกแตละคน และความสมพนธระหวางสมาชกนนกบสมาชกอนภายในครอบครวดวย

ระบบครอบครวจดเปนระบบกงปด ซงชใหเหนวา ครอบครวไมไดอยโดดเดยว แตจะมการแลกเปลยน

ขอมล ขาวสารกบสงแวดลอมอยตลอดเวลา ครอบครวจงมการเปลยนแปลงอยเสมอ บทบาทของ

สมาชกครอบครวจะไดรบผลกระทบจากระบบตาง ๆ ภายในสงคม เชน ระบบชมชน ระบบโรงเรยน

ระบบสถาบนศาสนา และระบบอน ๆ


3. เปนแหลงรวมบคลกภาพทมการปฏสมพนธ (interacting personality) หมายถง

การทครอบครวมสมาชกมากกวา 1 คนมาอยรวมกน ทำใหเกดความเชอมโยงของสภาพตาง ๆ

ทสมาชกเปนอย และกำลงกระทำอย ซงแตละคนกยงถอวา มลกษณะเฉพาะเปนของตนเอง

ครอบครวจงไดรบผลกระทบจากสมาชกทงในปจจบนและในอนาคต การปฏสมพนธภายใน

ครอบครวมลกษณะการโตกลบไปกลบมา และมกฎควบคมชวตครอบครวอยทงทเปนสากล ยอมรบกน

ทวไปในทกสงคม กฎทถอปฏบตเฉพาะกลมชนและกฎพเศษเฉพาะครอบครว กฎเหลานแมวาเปนสง

ทมองไมเหน แตสามารถสงเกตรปแบบไดจากการวเคราะหวธการ เมอสมาชกมการปฏสมพนธตอกน

การทำความเขาใจการปฏสมพนธจะตองคำนงถงบรบทดานสงคมและวฒนธรรมเขาดวยกน ภายใต

เงอนไขตาง ๆ ของสงคมใหญ ทงนเพราะสงเหลานเปนตวชนำ และบงคบใหสมาชกในครอบครว

มการตอบสนอง

6) ·π«§‘¥æ◊Èπ∞“π¢Õß°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“§√Õ∫§√—«

การปรกษาเชงจตวทยาครอบครวมแนวคดพนฐานอยบนทฤษฎระบบ ดงน

1. เนนกระบวนการทเกดขนภายนอกจตใจมากกวาภายในจตใจ เพราะปญหาตาง ๆ

เกดขนในบรบท จะตองวเคราะหบรบทรวมไปดวยในการใหความชวยเหลอ

2. เพงเลงทระบบทงหมดไมใชเฉพาะหนวยยอยบางหนวย มองความสมพนธระหวาง

หนวยยอยในระบบ มองและชวยเหลอบคคลรวมไปกบครอบครวดวย

3. มองปญหาแบบวงจรไมใชมองแบบเสนตรง

4. สนใจวาปญหาดำเนนอยไดอยางไร และมบทบาทอยางไรในครอบครว

5. มงทการเปลยนแปลงพฤตกรรมมากกวาความเขาใจตนเอง

ทฤษฎในการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว มมากมายหลากหลายทฤษฎ เรมจาก

ทฤษฎระบบซงเปนทฤษฎทมอทธพลมากในการทำความเขาใจปรากฏการณทางสงคม โดยเฉพาะ

ในหนวยสงคมทซบซอน เชน ครอบครว ทฤษฎโครงสราง ทฤษฎแนวมนษยนยม สาระสำคญของ

แตละทฤษฎจะมความเกยวเนองสบตอกนมา แตโดยสวนใหญการใหการปรกษาครอบครวมแนวคด

ทสำคญวา ผใหคำปรกษาจะตองมองปญหาในลกษณะทเปนระบบ (systemic หรอ circular) และ

วางกลยทธเพอแกไขปญหาทเกดขน สวนความทกขยาก ความเจบปวดหรอการแสดงออกสวนบคคลนน

ถกมองวาเปนเครองวดอณหภมของการปฏบตหนาทในครอบครว พฤตกรรมทผดปกตอนเนองมาจาก

สมาชกคนใดคนหนงในครอบครวนน เปนตวบงบอกถงความไมสงบภายในครอบครว ดงนน ในการ

ใหการปรกษาครอบครว ผใหคำปรกษาจงมงไปทผลลพธตาง ๆ ของรปแบบการสอสารภายในครอบครว

และแนวคดทสำคญอกประการหนง คอ ความเปนกลาง เปนแนวคดทสรางรากฐานของทฤษฎโดยรวม

ในเรองความเปนกลางเกยวกบการใหการปรกษา (Counseling neutrality) ซงเปนการแยกผให


คำปรกษาออกมาจากการถกดงเขาไปสการประสาน และการโตแยงกนในครอบครว ตลอดจน

การใหเวลาแกผใหคำปรกษาเพอประเมนพลงเคลอนไหวภายในครอบครว ในความเปนกลางนน

ผใหคำปรกษาจะตองไมแนะนำวาครอบครวเปนอยางไร แตกลบเปนวาชวยใหครอบครวพฒนา

ความสามารถทจะหาทางแกปญหาใหกบตนเองได

7) ≈”¥—∫¢—Èπ„π°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“§√Õ∫§√—«

ลำดบขนในการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว มดงตอไปน

1. ขนเตรยมความพรอม ประกอบดวย การสมภาษณเพอสรางสมพนธภาพเพอชแจง

จดมงหมายของการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว เพอรวบรวมขอมลเบองตน เพอประเมนครอบครว

เพอกำหนดสมมตฐานในการบำบด และเพอกำหนดวน เวลา และสถานทในการใหคำปรกษา

ครอบครวครงตอไปน

1.1 การสมภาษณ

เปาหมายทสำคญของการสมภาษณ มดงน :

1) เพอสรางสมพนธภาพ และสรางการเปนพนธมตรกบสมาชกครอบครว

และใหคำปรกษาโดยยอมรบตามทเขาเปน รบฟงความคดและความรสกของทก ๆ คนดวยความเคารพ

ดวยความเขาใจและใหการยอมรบตามทเขาเปน

2) เพอชแจงจดมงหมายของการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว ระยะเวลา

ในการใหคำปรกษา วน เวลา และสถานทในการใหคำปรกษา และการรกษาความลบของผรบ

คำปรกษาและของสมาชกครอบครว ซงเปนจรรยาบรรณวชาชพของนกใหคำปรกษา

3) เพอรวบรวมขอมลเกยวกบประวตของผรบคำปรกษาและบคคลท

เกยวของ โดยรบฟงเรองราวตาง ๆ จากผรบคำปรกษา และสมาชกครอบครวหรอผทเกยวของทละคนฟง

ดวยความใสใจกบมมมองของแตละคนในการเสนอปญหาหรอเรองราวตาง ๆ เพอจะไดรวบรวม

ขอมลตาง ๆ ทเกดขน ตลอดทงสงเกตและรบรเกยวกบสมพนธภาพระหวางสมาชกแตละคน

เพอเปนประโยชนตอการกำหนดสมมตฐานทคาดวา จะเปนไปไดเกยวกบเรองราวตาง ๆ ทเกดขน

เพอเปนขอมลประกอบการกำหนดวถทางในการใหคำปรกษา

1.2 การประเมนครอบครว :

เพอประเมนครอบครวเกยวกบบทบาทของสมาชกครอบครว ปฏสมพนธ

ระหวางสมาชกครอบครว การสอสาร ความผกพนทางอารมณ การตอบสนองทางอารมณ การแกไข

ปญหา การเผชญความขดแยงทเกดขน สมพนธภาพระหวางสมาชกครอบครว ตลอดทงบคลกภาพ

ของผรบคำปรกษาโดยการสมภาษณ การเขยนแผนภมครอบครวโดยผใหคำปรกษาจะเปนผเขยน


แผนภมครอบครวทไดจากการสมภาษณเกยวกบประวตครอบครว การใชแบบประเมนการทำหนาท

ครอบครว และหรอการใชแบบทดสอบทางจตวทยา เชน การวาดภาพครอบครว การวาดภาพ

“บาน ตนไม และคน” เปนตน

1.3 การกำหนดสมมตฐานในการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว

เพอกำหนดสมมตฐานหรอแนวทางหรอวถทางทคาดวา จะเกยวของ

จะเปนไปได และจะเปนประโยชนตอการใหคำปรกษา โดยผใหคำปรกษาจะประมวลขอมล

ทไดจากการรวบรวมขอมลเกยวกบประวต และเรองราวตาง ๆ ของผรบการปรกษาและบคคล

ทเกยวของ และขอมลทไดจากการประเมนครอบครวทไดจากการตอบแบบประเมน หรอการทดสอบ

ทางจตวทยา มากำหนดแนวทางหรอวถทางในการใหคำปรกษาตอไป

1.4 การกำหนดวน เวลา และสถานทในการใหคำปรกษา

เพอนดวน เวลา และสถานทในการใหคำปรกษาในแตละครง จะชวย

ใหผรบคำปรกษา และสมาชกครอบครวไดเตรยมตวและเหนความสำคญของการมารบคำปรกษา

อยางตอเนอง จนกวาจะสนสดหรอยตการใหการปรกษา

2. ขนการใหการปรกษา ประกอบดวย 3 ระยะ คอ ระยะแรกของการใหคำปรกษา

ระยะกลางของการใหคำปรกษา ระยะสนสดหรอยตการใหคำปรกษา ดงสาระสำคญตอไปน

2.1 ระยะแรกของการใหคำปรกษา (The Early Phase of Therapy)

2.1.1 เปาหมายของระยะแรกของการใหคำปรกษา คอ เพอตรวจสอบ

สมมตฐานทไดจากการสมภาษณ และจากการประเมนครอบครวในขนเตรยมความพรอมวา

สอดคลองกบสภาพปญหาและเหตแหงปญหาตามความเปนจรงหรอไม อยางไรกตาม สมมตฐาน

ทกำหนดจากขนเตรยมความพรอมกอาจจะปรบเปลยนได หากมขอมลตาง ๆ ใหม ๆ เพมขน ทงน

เพอใหสอดคลองกบเรองราวตาง ๆ ของผรบคำปรกษามากทสด

2.1.2 ศกษาสภาพปญหาทเกดขนในครอบครว และเหตแหงปญหา

ครอบครว ซงสวนมากจะเกยวของกบประเดนตาง ๆ ตอไปน

1. สภาพปญหา : สภาพปญหาสวนมากทครอบครวประสบ

2. เหตแหงปญหาทครอบครวประสบ ความออนแอและสภาวะ

วกฤตในครอบครว สวนมากเกดจากสาเหตทสำคญ ๆ เชน ความไมพรอมของบดามารดา โดยเฉพาะ

การมจตใจทไมมนคง มปญหาทางอารมณ มปญหาสขภาพทางกาย มอายนอยตอนมบตรธดา

หรอมชองวางระหวางวยระหวางบดามารดา และบตรธดามปญหาทางสงคม ปญหาดานความร

และความสามารถในการประกอบอาชพ หรอปญหาอน ๆ


8) ‡∑§π‘§æ◊Èπ∞“π (Basic Techniques) ∑’Ë ”§—≠ Ê ∑’Ë “¡“√∂π”¡“„™â

ในระยะแรกและทก ๆ ระยะของการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว ผใหคำปรกษา

ตองใชทกษะ หรอเทคนคพนฐานทใชในการปรกษาเชงจตวทยารายบคคล และการปรกษา

เชงจตวทยาแบบกลม ไดแก

(1) การฟง

(2) การใชคำถามปลายเปด

(3) การสะทอนความรสก

(4) การทวนคำหรอขอความ

(5) การใหกำลงใจ

(6) การตความเพอใหกระจางในปญหา

(7) การแสดงบทบาทสมมต

(8) การสนทนาโดยใชเกาอวางเปลาใหเปนตวแทนของคสนทนา และการสลบบทบาท

(9) การสอสารทประสทธภาพ โดย

- ใชการสอสารทสอดคลองกน หรอรบกน หรอไปดวยกน

- การสอสารโดยใชสรรพนาม “ฉน” หรอ “ชอเลน” หรอ “ชอตนเอง”

เพอแสดงความรบผดชอบในคำพดของตน และไดสมผสความรสกตนเอง

(10) การสรปการสนทนาเปนระยะ ๆ

(11) การสรปสาระสำคญ ๆ กอนยตการใหคำปรกษาในแตละครง

9) ·π«§‘¥∑’Ë ”§—≠∑’Ë „™â „π°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“§√Õ∫§√—«¢Õß‡«Õ√å®‘‡π’¬ ´–‡∑’¬

(Virginia Satir)

ซะเทย เปนคร นำขอดของทฤษฎตาง ๆ มาผสมผสาน นอกจากสนใจระบบ

และโครงสรางของครอบครวแลว เธอหนมาใหความสนใจกบการพฒนาสวนบคคล ใชกจกรรม

เปนเทคนคในการบำบดรกษา มงเนนใหสมาชกแตละคนเกดการเปลยนแปลงภายใน เพมคณคา

เพมความภาคภมใจในตนเอง เธอพบความสมพนธระหวางความภาคภมใจกบการสอสาร เธอให

ความสำคญกบครอบครว อทธพลของการเลยงด กระบวนการสอสารและผลของความเครยด

แนวคดทสำคญ

1. 3 บคคลแรกในชวต (The Primary Triad)

พอ แม ลก 3 บคคลแรกในชวต เปนแนวความคดพนฐานทสำคญ การรบรโลก

ครงแรกเกดขนในครอบครว กลายเปนโลกสวนหนงทมาจาก Primary Triad : พอ แม และลก

กลายเปนเครองมอแรกในระบบครอบครว และมอทธพลมากตอระบบครอบครว


พอแมไดสอนใหรถงกฎระเบยบของการกระทำ ลกไดเรยนรกฎระเบยบของ

ครอบครว เกยวกบความปลอดภย, เกยวกบรางกายของลก, ความรกทไดรบ และมความรก พอแม

คาดหวงและพดเสมอวาลกควรทำอยางไร แสดงการยอมรบ หรออาจลงโทษ ลกษณะเฉพาะของลก

จะมผลมาจาก Primary Triad การเหนคณคาในตนเอง เปนสวนประกอบทสำคญในอนดบแรก

ของการพฒนา

ลกจะไดเรยนรจากสงใหมทจะเขามาในชวต ไมวาจะเปนความทกข, ความเจบปวด,

รวมทงความไมเหนดวย และในทสด กฎระเบยบทไดรบการยอมรบในครอบครว กจะกลายเปน

คณคา การอบรมสงสอน และหลาย ๆ สงกจะหลอหลอมใหเปนสวนประกอบทสำคญในความ

เปนมนษย

เมอมองลงไปในระดบบคคลในครอบครวแตละบคคล เราสามารถมองบคคลแตละ

บคคลประกอบดวย 3 สวน คอ ตวเอง (Self) ผอน (Other) สภาพแวดลอม (Context)

พอ แม

ลก

Primary


สวนสขาว บงบอก หรอแสดงถง รจก เขาใจ ยอมรบ หรอ OK สวน สดำ บงบอก

หรอแสดงถง ไมรจก ไมเขาใจ ไมยอมรบ หรอ NO OK

สขาวทงสามสวน แสดงวา รจก เขาใจ ยอมรบ หรอ OK กบ ตวเอง (Self) ผอน

(Other) สภาพแวดลอม (Context) สำหรบสมาชกบางคนในครอบครวอาจจะมสดำบางสวน หรอ

ทงสามสวน นนแสดงใหเหนถงการไมรจก ไมเขาใจ ไมยอมรบ หรอ NO OK กบ ตวเอง (Self) ผอน

(Other) สภาพแวดลอม (Context) ผใหคำปรกษา หรอครอบครวตองชวยกนทำใหสมาชกคนนน ๆ

พฒนามมมอง หรอทศนะในการใชชวตใหม สเปาหมาย I am OK and You are OK ชวตตนเอง

กจะมความสข คนรอบขางกจะมความสข ครอบครวกจะมความสข

2. วงกลมทมระดบชน (The Mandala : SELF)

วงกลมทมระดบ หรอ Mandala เปนอกสงหนงทซะเทยไดแสดงใหเหน

สวนประกอบภายในและภายนอก มผลตอการกระทำของบคคล พฤตกรรม ความคดและ

สภาพรางกาย ปกตมนไมแสดงใหเหน แตเปนความรสกของตนเอง หรอตนเองรบรได

ความสมบรณของแตละบคคล ความตองการรบร ไดพจารณาและไดสำรวจ

โดยเฉพาะอยางยงเมอเรารบรสงทยากลำบาก หรอสถานการณทตองบงคบใหเลอกในเวลาใด

เวลาหนง เราจะเหนไดชดในสวนของภายนอก สวนภายในหรอภมหลงเราอาจละเลยหรอมองขาม

Mandala ของตนเอง ในขณะทเรามความคดทแตกตาง ทมอทธพลตอชวตทงภายในและภายนอก

เราจะพยายามปรบศนยกลางในวงกลมของเรา ใหเราเฝาสงเกตตนเอง

โครงสรางของ Mandala เปลยนแปลงได มการเพม หรอลบวงกลมบางวง

Mandala ทำใหเราเหนชวตของตนเอง ซงม 8 องคประกอบ ดงน

1. รางกาย (Physical)

2. สตปญญา (Intellectual)

3. อารมณ (Emotional)

4. กระตนความรสก (Sensual)

5. การปฏสมพนธ (Interaction)

COUNTS OTHER OUT

COUNTS SELF OUT

COUNTS OUT BOTH

SELF & OTHER

COUNTS OUT SELF, OTHER, AND CONTEXT

(Satir, Banmen, Gerber and Gomori, 1991 : 23)

เราสามารถมองบคคลในรปของสภาพแวดลอม (Context), ตวเอง (Self) และ ผอน (Other)

Self

Context Other

S

C O

S

C O

S

C O

S

C O


6. ทเกยวกบโภชนาการ (Nutritional)

7. ทเกยวกบสภาพแวดลอม (Contextual)

8. จตวญญาณ (Spiritual)

(Johanna Schwab 1990 : 85)

The Self

The Body The Intellect The Emotions The Senses The Interactional The Nutritional The Contortual The Spirtunal

วงท 1 เปนสวนของรางกายและระบบภายในรางกาย ไมวาจะเปนกระดก กลามเนอ

อวยวะภายใน การหายใจหรอเกยวกบระบบหมนเวยน เปนความแตกตางของระบบทไปดวยกน

เปนการทำงานทสวยงามและมคามากของรางกายและระบบภายใน ถาเราสามารถเขาใจแตละสวน

ของรางกาย จะเปนขอมลทเราจะนำไปประยกตใชได เมอเหนอย หว เครยด หรอมสญญาณ

บางอยางเตอนใหเราตองดแลตวเองเปนพเศษ

วงท 2 เปนสวนของเชาวนปญญา เปนสวนของการรบรจากสมอง บอกใหเราทราบ

เกยวกบขอมลภายใน ทเรามความคดและใหความหมายแกสงนน เราควรไดรบรถงความดเลศในการ

เรยนรของสมองของเรา

วงท 3 จะบอกถงอารมณของเรา ความรสกของเรา เราสามารถจำไดและรบรได

ความรสกของเรา เราสามารถควบคมไดอยางไร เราสามารถสงตอไดอยางไร ความรสกจะแสดง

อณหภมในปจจบน ความรสกจะบอกหรอแสดงความมคณคาในตวเอง

วงท 4 แสดงใหเหนประสาทสมผสทง 5 ของเรา เปนเงอนไขของอวยวะภายใน

เปนอสระทจะทำใหเราไดเหน ไดฟง ไดสมผส ไดรสชาต ไดกลน ซงบรรจภายในตวเราอยางสวยงาม


วงท 5 แสดงถงความสมพนธของบคคลในโลก เรามปฏสมพนธเปนธรรมชาตหรอไม

เราจะประเมนคณภาพของความสมพนธไดอยางไร เราไดพฒนาจนกลมกลนดวยตวเราเองหรอดวยผอน

เปนเรองของสมาชกในครอบครว ทำใหเราสนก ตลก มอารมณขน ผอนมชวตชวาและมความสข

วงท 6 เกยวกบโภชนาการ การกนและการดมเขาไปในรางกาย ทานเขาใจความตองการ

ของรางกายของทานหรอไม ปจจบนมงานวจยทแสดงถงความสมพนธระหวางการกน การดม

และความรสกและการกระทำ

วงท 7 เกยวกบสงแวดลอม การไดเหน ไดฟง สมผส อณหภม แสงสวาง ส

คณภาพอากาศ ชองวางในชวต และงาน แตละสวนมความสำคญในชวต

วงท 8 เกยวกบจตวญญาณ เปนตวแทนของความสมพนธในชวตของเรา เราไดใช

จตวญญาณสมพนธเกยวของกบชวตประจำวน

ในแตละสวน แสดงใหเหนความแตกตางของภาระหนาท อยางไรกตาม ในตวเรา

ไมมสวนไหนททำหนาทดวยตวมนเอง ทกสวนมความสมพนธกบสวนอน ๆ อกทางหนงสามารถ

พดไดวา บางสวนมผลตอสวนอนทงหมด ภาพทเหนจะแตกตางกน แตเราตองทำใหเปนหนงเดยว

ถาเรามความรเพมขน พฒนาและสรางสรรค กสามารถเปนงานทดในการดแล

สขภาพของตวเองทงหมด ดงน

1. ดแลรางกายของเราอยางด ใหความสนใจ ออกกำลงกายเปนประจำ

2. พฒนาสตปญญาของเราผานการเรยนร เราเรยนรจากสงรอบ ๆ ตวเรา

ชวยกระตนความคด หนงสอ การกระทำ ประสบการณเรยนรและโอกาสทจะสนทนากบผอน

3. คนเคยกบความรสกของเรา

4. พฒนาประสาทสมผส เรยนรการดแล และใชเปนสงสำคญในตวเรา

5. พฒนาการแกปญหาทสอดคลองกน เปนธรรมชาต พฒนาการลงรอยกน

6. เรยนรอาหารทรางกายตองการ จดเตรยม สำหรบรางกายแตละคน

7. เตรยมบรรจลงในชวต งานทพบเหน ไดฟง อณหภม แสง ส คณภาพอากาศ

และทวางทจะสงเสรมชวตใหเตม

8. รบรความหมายการมชวต แสดงใหเหนความเตมและพลงชวต

3. ภเขานำแขงของซะเทย (The personal lceberg of the Satir Model)

บคคลเปรยบเสมอนนำแขงทลอยอยในนำ สวนทโผลพนนำใหเราเหนเปนเพยง 1

ใน 10 สวนของทงหมด คอ พฤตกรรมทแสดงออกใหเราเหนได สวนทอยใตผวนำมถง 9 ใน 10 สวน

ทเราไมสามารถมองเหน ไดแก ความรสก (Feeling) การรบร (Perception) ความคาดหวง

(Expectation) ความปรารถนา (Yearning) และตวตน (Self)


ภเขานำแขงของซะเทยน จะชวยใหสมาชกของครอบครวโดยเฉพาะพอแม

ไดหนกลบมาพจารณาตนเอง วเคราะหตนเอง วเคราะหสมาชกในครอบครว พอแม ลก

ถงพฤตกรรมของตนเองทแสดงออกมาในครอบครว ใหสมาชกในครอบครวไดสมผส ไดเหนทอย

เหนอนำ 1 ใน 10 ซงพฤตกรรมเหนอนำ 1 ใน 10 สวนน มาจากแรงผลกดนใตผวนำ สวนทอยใตนำ

9 ใน 10 สวน อนประกอบดวย ความรสก (Feelings) การกระทำอยางน การสอสารอยางน อารมณ

ความรสกอยางไร เราจะไดเขาใจตวเอง เขาใจสมาชกในครอบครวมากขน ลกลงไปกวานนอกกคอ

ความรสกเกยวกบความรสก (Feelings about feelings) ตนเองเคยเสยใจมากกบคนพดโกหก

ในอดต พอจบไดวาสามหรอลกพดไมจรงหรอปดบงบางเรอง เรากจะโกรธหรอเสยใจมากกวาปกต

หลายเทา ใหอภยสามและลกไมได ลกลงไปอก คอ การรบร (Perceptions) คนเรารบรเรองราว

ตาง ๆ ทงดและไมดสะสมไวตลอดเวลา เมอเรามารบรสงใหม ๆ ทดและไมด สอดคลองหรอ

ไมสอดคลองกบการรบรเดมของเรา ถาเราไมมสต ไมรเทาทนเรากจะมปญหากบคนในครอบครวได

ถาวเคราะหลกลงไปอกกคอ ความคาดหวง (Expectations) สามกคาดหวง ภรรยากคาดหวง

ลกกคาดหวง ความคาดหวงของแตละคนในครอบครวมไมเหมอนกน ถาคาดหวงมากไป สงไป

ไมสอดคลองกบความเปนจรง กจะกอใหเกดความขดแยงในครอบครวไดงาย สมาชกในครอบครว

จงตองมาตรวจสอบความคาดหวงของกนและกน ใหมนเหมาะสมและเปนไปได สวนความปรารถนา

(Yearnings) ตวตน (Self “I am”) กเชนเดยวกน


4. ทาทการสอสาร (Communication Stances)

ทาทการสอสาร เปนเทคนคทจะชวยใหผรบการบำบดและสมาชกครอบครว

ไดตระหนกรหรอรบรถงความสำคญของการสอสารทมประสทธภาพ และเรยนรทจะสอสาร โดยใช

คำพด ทาทาง นำเสยง ตลอดทงความรสกใหสอดคลองกลมกลนกน ซงจะชวยใหเกดสมพนธภาพ

ทดระหวางสมาชกในครอบครว สำหรบรปแบบของการสอสาร จำแนกเปน

การสอสารทไมมประสทธภาพ ซงไดแก

(1) การกลาวโทษผอน หรอชางต หรอตำหนผอน (Blamer)

- ภายนอกดเสมอนมอำนาจ ภายในรสกโดดเดยวไมประสบความสำเรจ

ความภาคภมใจในตนเองตำ

(2) การยอมรบผอนตลอดเวลาเพอตองการจะเอาใจผอนเพยงเพอใหผอนพอใจ

(Placater)

- ภายนอกเสมอนใหบรการ ภายในไมมคณคาถาไมไดดแลผอน

- ความภาคภมใจในตนเองตำ “ฉนอยากใหใครรกฉน เขาใจฉน”


(3) การยดตดแนนกบกฎเกณฑและเหตผลมากเกนไปโดยไมสนใจความรสก

ของคนอน (Super-reasonable)

- ภายนอกเสมอนฉลาด ภายในไมมนคง ออนแอ

- คณคาในตนเองตำ

(4) การใชถอยคำทขาดความจรงจง ไมเขาเรองกน ไมตรงกบปญหาหรอเรองราว

ทเกดขน ชอบแสรงทำเปนไมเขาใจ และเปลยนเรองทกำลงถกเถยงหรอสนทนาโดยไมสนใจวา

ใครจะคดอยางไร (Irrelevant)

- ภายนอกดเสมอนเกดขนเองตามธรรมชาต ภายในไมมใครแคร ไมมใครใสใจ

มความเหงา ขาดจดมงหมาย คณคาตนเองตำสด

- บคคลประเภทน ชอบทำเปนไมเขาใจ ถกเถยง วพากษวจารณ


ในการใหการปรกษา ผใหคำปรกษาจะตองเปดโอกาสใหผรบคำปรกษา

และสมาชกครอบครวไดฝกและเรยนรเกยวกบการสอสารทมประสทธภาพ โดยใชคำพด ทาทาง

การแสดงออกและความรสกทสอดคลองกนและสมพนธกบเหตการณทเกดขน ในลกษณะนจะเรยกวา

เปนลกษณะของคนเขาใจคน (Congruent) เปนการสอสารทมประสทธภาพ

- ภายนอกสมดล ภายในรสกด คณคาในตนเองสง

10) ‡∑§π‘§À√◊Õ‡§√◊ËÕß¡◊Õ∑’Ë ”§—≠„π°“√ª√÷°…“‡™‘ß®‘µ«‘∑¬“§√Õ∫§√—«

1. การทำแผนภมครอบครว/แผนทครอบครว (genogram/family map)

1) การทำแผนภมครอบครว (Genogram) ขอมลทไดจากการสมภาษณครอบครว

จะชวยใหทราบเบองหลงของสมาชกครอบครวแตละคน ขอมลตาง ๆ เกยวกบครอบครว

สภาพอารมณ ความผกพนทางอารมณ ความรสกทสมาชกมตอกนและกน กฎเกณฑของครอบครว

ฯลฯ ขอมลดงกลาวขางตนนสามารถนำมาทำแผนทครอบครว เพอศกษาความสมพนธของครอบครว

อยางนอย 3 รน (Generation) หรอ 3 ชวอายคน

ผใหคำปรกษาเชงจตวทยาครอบครวจะตองทำแผนภมครอบครว/แผนท

ครอบครว ซงจะชวยใหเหนภาพเบองหลงของสมาชกแตละคน สามารถตรวจสอบการไหล

ของกระบวนการทางอารมณของครอบครวทเกดขนในแตละรนได


2) การทำแผนทครอบครว (Family Maps)

แผนทครอบครวมลกษณะคลายจโนแกรม (Genogram) เปนแผนทททำใหเหน

ภาพโครงสรางของครอบครวอยางนอย 3 รน คอ รนปจจบนของผรบคำปรกษา รนบดามารดา

และรนปยา ตายายของผใหคำปรกษา โดยแผนทครอบครวนผใหคำปรกษาจะเปนผเขยนแผนท

ดงกลาวโดยนำขอมลทไดจากการสมภาษณเกยวกบประวตและเรองราวในชวตครอบครวของ

ผรบคำปรกษา ซงจะครอบคลมรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบบดามารดา ปยา ตายาย พนองของผรบ

คำปรกษาเชน ชอ อาย อาชพ การศกษา วนทแตงงาน วน เดอน ป เกด ศาสนา เชอชาต งานอดเรก

จำนวนบตรธดา สมพนธภาพระหวางสมาชกครอบครว ความรสกทแตละคนมตอกน ตลอดทง

กฎระเบยบ ความเชอ เหตการณสำคญ ๆ ในชวต และความลบในชวตของสมาชกแตละคน

ตวอยางของการทำแผนภมครอบครวและแผนทครอบครว ดงตอไปน

สญลกษณทใชในการทำแผนทครอบครว

แทน เพศชาย แทน เพศชาย ตดสงเสพตด

แทน เพศหญง แทน เพศหญง ตดสงเสพตด

, แทน เสยชวต

แทน แตงงานเมอ พ.ศ. 2525

M 2525

ลกสาว คนแรก อาย 18 ป

ลกชาย เปนลกคนท 2 อาย 16 ป

ลกสาว คนท 3 เปนลกทขอมาเลยงอาย 10 ป

16 18 10


เสน 3 เสน แทน รกผกพนกนมาก

เสน 2 เสน แทน รกกน

แทน ขดแยงกน

แทน หางเหนกน

แทน รกกน แตขดแยงกน

แทน รกกนมาก แตขดแยงกน

แทน ชายและหญง พบรกกนในป 2540

และอยดวยกน โดยไมจดทะเบยนสมรส MET 2540

ภาพท 1 แผนทครอบครวหรอแผนภมครอบครว

30

18 16


จากแผนภมครอบครว ทำใหทราบวา พอกบแมของผรบการบำบดแตงงาน

ใน พ.ศ. 2525 มลกสาวคนแรกในป พ.ศ. 2527 มลกสาวคนท 2 ในป พ.ศ. 2529 และลกชาย

ในป พ.ศ. 2532 พอกบแมมความใกลชดกนมากแตชอบทะเลาะกน แมมความใกลชดสนทสนม

กบลกทกคนด โดยเฉพาะลกชายคนเลกจะมความใกลชดกนมากกวาพสาวทง 2 คน สวนพอ

จะมความใกลชดกบลกสาวมากกวาลกชายซงมกจะเกเรทำใหเกดความขดแยงกบพอมาก ตอมาในป

พ.ศ. 2540 พอไดพบรกกบผหญงคนหนง ซงมความใกลชดสนทสนมกบพสาวของพอมาก

และมลกสาวดวยกน 1 คน ซงพอรกและผกพนมาก จงทำใหพอเกดความขดแยงกบแมและตา

เปนอยางมาก เนองจากตารกและผกพนใกลชดกบแมมาก

2. การตงคำถามเวยน (Circular questioning)

การตงคำถามเวยน เปนเทคนคทเนนถงความสมพนธระหวางคนในครอบครว

ทำโดยใชวธตงคำถามเพอทจะแสดงถงความรสก และทศนคตทแตกตางกนของแตละคน

ในครอบครวเกยวกบสถานการณหรอความสมพนธในครอบครวนน ๆ ชวยใหครอบครวมองเหน

ถงพลวตตาง ๆ ทมตอกนในครอบครว ความเกยวพนของปญหาซงชวยปองกนมใหใครคนใดคนหนง

มองวา ปญหาทเกดขนนนเปนปญหาของใครโดยเฉพาะ ทงนเพราะปญหาทกปญหานนอาจเกดมาจาก

ผลกระทบของสงอน ๆ กยอมเปนได ซงจะชวยใหผรบคำปรกษามความเขาใจถงความเปนไปของ

สมาชกคนอน ๆ และผใหคำปรกษากจะทราบไดวา แตละคนมทศนคตอยางไรเกยวกบปญหา

ในครอบครว

ประเดนสำคญของการตงคำถามเวยนกคอ การคนหาหลกการ (Premise) ของ

ระบบครอบครว หลกการนเปนความเชอทยอมทรบกนในครอบครวและฝงรากลกอยในระดบ

จตใตสำนก (out of the reach of conscious mind) หลกการนเปนคณคาของครอบครวททำให

คนในครอบครวประพฤตปฏบตในการคบหาสมาคมกนอยางทเปนอย ซงคนในกลมจะตองพยายาม

ตงสตใหไดวาสงนคออะไร โดยคำถามของผใหคำปรกษาจะมงคนหาถงสงเหลาน เพอใหมองเหนถง

ความสมพนธของคนในครอบครว

3. เทคนคเชอกความสมพนธ (Ropes)

เสนเชอกจะนำมาใชแทนสมพนธภาพระหวางสมาชกครอบครว เสนเชอกแตละเสน

จะมความยาวประมาณ 5 เมตร และจำนวนเสนเชอกจะมจำนวนเทากบจำนวนสมาชกในครอบครว

ของผรบคำปรกษา โดยจะผกเชอกไวทเอวของผรบคำปรกษา และปลายของเสนเชอกแตละเสนผรบ

คำปรกษาจะนำไปผกตดกบสมาชกครอบครวคนอน ๆ ทก ๆ คน โดยระยะหางของเสนเชอกระหวาง

สมาชกแตละคนจะบงบอกวาผรบการบำบดใกลชดหรอหางเหนจากสมาชกครอบครว คนนน ๆ

อกทงความตงหรอหยอนของเสนเชอกจะบงบอกถงความตงเครยดหรอความใกลชดสนทสนม

ระหวางผรบคำปรกษา และสมาชกครอบครวคนนน ๆ นอกจากน เงอนปมของปลายเชอกทผกแนน

เปนเงอนตายหรอเพยงผกไวหลวม ๆ จะแสดงถงความปรารถนาหรอความตองการของผรบ


คำปรกษาทแสดงใหเหนวา สมาชกทอยปลายเชอกแตละเสนนน ผกพนใกลชดหรอหางเหน หรอ

มความสำคญกบผรบคำปรกษามากนอยเพยงใด และผรบคำปรกษามความรสกอะไรอยางไร

กบสมาชกคนนน ๆ

4. เทคนคปฏมากรรม (Sculpture)

การปนเปนเทคนคทจะชวยใหทราบถงเหตการณ และความสมพนธระหวาง

สมาชกครอบครว ความรสกของสมาชกแตละคนทมตอกน โดยแสดงออกตามรปทปน

ในการใชเทคนคการปนน ผบำบดจะใหดนนำมนแกผรบคำปรกษา (และหรอ

สมาชกครอบครว) โดยใหผรบคำปรกษาปนสมาชกครอบครว รวมทงตวผรบคำปรกษาดวย และ

ใหปนดวยวา แตละคนกำลงทำอะไร

เมอผรบคำปรกษาปนเสรจ ผใหคำปรกษาจะใหผรบคำปรกษาเลาเกยวกบรปทปน

และผใหคำปรกษาจะแปลผลจากรปทปน โดยพจารณาจากรปลกษณะทปน ระยะหางระหวาง

สมาชก สหนา ทาทาง สายตา และกจกรรมทแสดงออก ซงจะบงบอกถงอารมณ ความรสก ของผรบ

คำปรกษา ตลอดทงอารมณ ความรสกของผรบคำปรกษาทมตอสมาชกแตละคน สมพนธภาพ

ระหวางสมาชกครอบครว ความผกพนใกลชดสนทสนมหรอหางเหนระหวางสมาชก ตลอดทงการม

กจกรรมรวมกนระหวางผรบคำปรกษากบสมาชกครอบครวคนอน ๆ

ขอมลตาง ๆ ทผใหคำปรกษาไดจากการแปลผลรปทปน จะเปนขอมลทจะชวย

นำรองในการสนทนากบผรบคำปรกษาเพอจะไดทราบรายละเอยดตาง ๆ ทจะนำมาใชประกอบ

การใหคำปรกษาตอไป อยางไรกตาม ผใหคำปรกษาจะไมแปลผลจากรปทปนใหผรบคำปรกษาทราบ

(ผองพรรณ เกดพทกษ. 2545)

นอกจากน เทคนคการปฏมากรรม (Sculpting) นนยงสามารถใชไดกบการให

สมาชกครอบครวแสดงทาทางตาง ๆ เพอแสดงลกษณะของสมพนธภาพทเกดขนจรงในครอบครว

ตามการรบรของสมาชกคนใดคนหนงหรอมากกวา สมาชกทกคนทำตวเองราวกบดนเหนยวทใช

ในการปนสงตาง ๆ เพออำนวยความสะดวกใหกบสมาชกทไดรบบทบาทใหเปนผปนหรอปฏมากร

(sculptor) ทำหนาทปนแตงทาทางของคนอน ๆ ตามการรบรของผนน ในกระบวนการน เหตการณ

ตาง ๆ ในอดตและรปแบบของพฤตกรรมตาง ๆ ทกระทบตอครอบครวจะถกนำมาปนเพอใหสามารถ

รบรไดอยางเปนรปธรรมมากขน ยกตวอยางเชนในครอบครวซงพอตดรายการโทรทศนมากและไมให

ความเอาใจใสตอลกชายเลยซงเปนเหตการณในอดต แตลกชายซงขณะนโตแลวและจำไดวาตวเอง

ไมไดรบการเอาใจใส รสกถกทอดทงอาจจะจดรปปนออกมาดงน พออาจถกจดใหนงใกลกบวตถอะไร

สกอยางซงเปนสญลกษณของโทรทศน แลวลกชายคนน แยกไปนงหางออกไปอยมมใดมมหนง

ของหอง เมอปนเสรจแลวจะไดภาพนงจำลอง (Still life portrait) ภาพนงจำลองนจะชวยใหสมาชก

ครอบครวและผใหคำปรกษาเหนภาพทชดเจนของความสมพนธภายในครอบครว การใชเทคนค

ประตมากรรมตองอาศยขนตอน 4 ขนตอน และบทบาทประกอบ ดงตอไปน


การเลอกเหตการณหรอฉากทจะเสนอ ผใหคำปรกษาจะชวยสมาชกครอบครว

ทไดรบมอบหมายใหเปนผปนในการเลอกเหตการณหรอฉากการเลอกตวละคร (role players)

เพอแสดงการสรางงานประตมากรรมซงผปนจะทำหนาทในการจดสมาชกแตละคนวางตำแหนง

เฉพาะทมความหมาย หลงจากปนภาพทจำลองเสรจแลว ทงผปนและสมาชกคนอน ๆ ออกจากบทบาท

ทถกปนนน แลวมารวมกนอภปรายถงประสบการณ ความรสก และการหยงร (insight)

ทเกดขนจากการรวมกจกรรมประตมากรรมนน (เมธนนทร ภณชน. 2539 : 104-105)

5. เทคนคการมองมมมองใหม (Reframing)

เปนเทคนคหรอวธการทใหสมาชกครอบครว มองสมาชกคนใดคนหนง หรอปญหา

ทเกดขนในภาพทแตกตางจากเดม โดยใหสมาชกเปลยนความคดใหม หรอมองในกรอบ หรอในแงมมใหม

หรอเปลยนการมองใหม เปลยนสงทคดสงทรบรเกยวกบเหตการณตาง ๆ ทเกดขน ใหมเหตผล

มากยงขน ทำใหเขาใจเหตการณนน ๆ ไดดยงขนและเปนไปในทศทางบวก หรอสรางสรรคมากยงขน

การมองภาพใหมจงทำใหสมาชกครอบครวมองปญหาในแงมมใหมทไมเคยมองมากอน ซงจะชวยให

สมาชกครอบครวสามารถปรบตวใหเขากบสมาชกคนอนหรอปญหาทเกดขนไดดยงขน เชน

“เดมมองการกระทำของแมวา ชอบเขามายงเรองสวนตว” กใหเปลยนความคดหรอมองการกระทำ

ของแมเสยใหมวา “แมเปนหวงลก จงคอยซกถามเรองสวนตวของลก”

6. เสนลวดประสบการณ (the wire experience)

จดประสงคเพอใหบคคลไดมโอกาสยอนกลบไปดประสบการณในอดตทแตกตางกน

ชวงใดชวงหนง ทเกดความตงเครยด หรอชวยชวตทผานมา โดยใชเสนลวดเปนอปกรณ เสนลวด

มคณสมบตออน ยดหยนได ดดไดงาย คงรปอยในสภาพทเราตองการได อาจใชเสนลวดทมสแตกตาง

กนกได ตดใหมความยาว 9 ฟต แจกใหคนละ 1 เสน ขอรองใหแตละคนมองเสนลวดของตนเอง

เสนลวดจะเปนตวแทนของชวงชวตแตละคน หรอเปนตวแทนชวงชวตทงหมดของบคคลกได

ตวอยางเชน ชวง 10 ปทผานมา ชวงทเกยวพาราส (The courtship period) ชวงปของการแตงงาน

ชวงเวลาทมลกคนแรก หรอชวงอน ๆ อยางไรกตาม ทำใหเราไดเหนความแตกตางของประสบการณ

ในชวงชวตทผานมาหลงจากทำเสรจแลว จดกลมของสมาชกใหแตละคนไดเลาเรองราวประสบการณ

ของตนเองผานเสนลวด เพอจะไดเกดประสบการณในการเรยนรรวมกน


11) µ—«Õ¬à“ßÀπ—ß ◊Õ·≈–·∫∫øÕ√å¡µà“ß Ê

หนงสอแสดงความยนยอมเขารบการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว

วนท.......................เดอน..................................................พ.ศ. .......................................

ขาพเจา...................................................................อาย............ป กำลงศกษาชน................................

อยบานเลขท……………..ถนน.............................ซอย..........................ตำบล..........................................

อำเภอ.......................................จงหวด..................................รหสไปรษณย..........................................

หมายเลขโทรศพท (บาน).....................................................(มอถอ).....................................................

ขาพเจายนยอมเขารบการใหคำปรกษาจาก.....................................................................

เปนผใหคำปรกษา และในการใหคำปรกษาครงนจะไมมการเปดเผยขอมลสวนตวของขาพเจา

โดยปราศจากความยนยอม เวนแตไดรบการยนยอมจากขาพเจา หรอมการเปดเผยตามทกฎหมาย

กำหนด เพอการวนจฉย รกษา ฟนฟสมรรถภาพ

ลงชอ.........................................................

(......................................................)

ผรบคำปรกษา

คำยนยอมของผปกครอง

ขาพเจา.........................................................ผปกครองของ............................................

❑ ยนยอมใหเขารบคำปรกษา

❑ ยนยอมใหมการบนทกเสยงในขณะใหคำปรกษา

❑ ยนยอมใหมการจดบนทกเปนลายลกษณอกษรในขณะใหคำปรกษาและถายภาพ

ลงชอ.........................................................

(......................................................)

ผปกครอง

ลงชอ.........................................................

(......................................................)

ผใหคำปรกษา

ลงชอ.........................................................

(......................................................)

พยาน


แบบประเมนทกษะเบองตนในการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว

ชอผถกประเมน.....................................................................................................................................

วนทประเมน..........................................................................................................................................

สงทประเมน ถกหลกการแลว ขอเสนอในการปรบปรง

ทกษะการสรางสมพนธภาพ

- การเปดการสนทนา

- การแนะนำตนเอง

- การแนะนำผชวยผนำกลม

- การเชญสมาชกใหแนะนำตนเองตอกลม

ทกษะการใสใจ

- การใชสายตา

- ทานงและการโนมตว

- การใชคำพด

- การใชนำเสยง

ทกษะการใหขอมล

- การใหความหมายและความสำคญ

ของการใหคำปรกษาครอบครว

- การใหขอมลเกยวกบเปาหมายของครอบครว

- การใหขอมลเกยวกบเวลาและสถานท

ในการพบกลม

- การใหขอมลเกยวกบเรองบทบาทของ

ผนำกลมและผชวยผนำกลม

- การใหขอมลเกยวกบประโยชนทไดจาก

การเขากลม

- การใหขอมลเกยวกบสทธของสมาชก

ในครอบครว

- การใหขอมลเกยวกบความเสยงในการ

เขารวมกลม


ความคดเหนเพมเตม.............................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ลงชอ..........................................ผประเมน

(.......................................)

สงทประเมน ถกหลกการแลว ขอเสนอในการปรบปรง

- การใหขอมลเกยวกบเทคนคการใหคำปรกษา

ครอบครวตามทฤษฎเวอรจเนย ซะเทย

เทคนคทใช

- แผนทครอบครว

- การสมผส

- เสนลวดประสบการณ

- การสรางมมมองใหม


แบบบนทกการปรกษาเชงจตวทยาครอบครว

วน เดอน ป ทบนทก..........................................................................เวลา............................................

สถานท................................................................................ชอผใหคำปรกษา.......................................

ชอผขอรบคำปรกษา 1. ....................................................................................................................

2. ....................................................................................................................

3. ....................................................................................................................

4. ....................................................................................................................

รายละเอยดในการประเมนครอบครว (ขอมลจากการสมภาษณเบองตน)

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ปญหาของครอบครว

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

แนวทางในการชวยเหลอของผใหคำปรกษา

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

สรปผลของการใหคำปรกษา

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ลงชอ...........................................ผใหคำปรกษา

(..........................................)



กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2540). คมอการใหบรการปรกษาทางโทรศพท. กรงเทพฯ :

ม.ป.ล.

ดวงใจ กลานตกล และคณะ. (2530). เทคนคการใหคำปรกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

จน แบรร. (2538). คมอการฝกทกษะการใหคำปรกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ประดนนท อปรมน และลดดาวรรณ ณ ระนอง. (2533). “การใหบรการปรกษาในงานแนะแนว”.

ในเอกสารการสอนชดวชาเทคนคการปรกษาเบองตน หนวยท 1-8. หนา 1-15.

กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

โพธพนธ พานช. (2544). การอบรมเชงปฏบตการ “การใหคำปรกษาครอบครว” การศกษาเดก

และครอบครว. ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา. คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เมธนนทร ภณชน (2539). การใหคำปรกษาครอบครวเบองตน. ภาควชาการแนะแนว

และจตวทยาการศกษา. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วชร ทรพยม. (2533). ทฤษฎและกระบวนการใหบรการปรกษา. กรงเทพฯ : ภาพพมพ.

ศภวด บญวงศ. (2544). เอกสารประกอบการฝกอบรมเชงปฏบตการเรองการใหคำปรกษา

ครอบครว. ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา. คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร. กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2546).

กจกรรมกลมสำหรบครอบครวทมเดกเสพหรอตดยาเสพตด. กรงเทพฯ : โรงพมพ

ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำกด.

. (2549). โปรแกรมพฒนาศกยภาพเยาวชนและครอบครวไทยยคไซเบอร

ในสถานศกษา. (เอกสารอดสำเนา).

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย. (2544). เอกสารประกอบการอบรมเชงปฏบตการหลกสตร

ทฤษฎและเทคนคการใหคำปรกษาสำหรบนกจตวทยาแนะแนว. (อดสำเนา).

อมาพร ตรงคสมบต. (2541). จตบำบดและการใหคำปรกษาครอบครว. พมพครงท 2. บรษท

เฟองฟาพรนตง จำกด กรงเทพฯ.


Burnard, Philip. (1992). Counseling Skills Training : A Sourcebook of Activities for

Trainer. London : Kogan Page.

Hansen James C. (1994). Counseling : Theory and Process. Boston Altyn and Bacon.

Peterson, J. Vincent and Nisenhoz Bennard. (1995). Orientation to Counseling. 2 ed.

Massaohusetts : Altyn and Bacon.


คณะผจดทำ

∑’Ëª√÷°…“

นายกมล รอดคลาย เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นายภาสกร พงษสทธากร หวหนาศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพ

การศกษาขนพนฐาน

รองศาสตราจารยนงลกษณ ประเสรฐ ประธานพฒนาหลกสตรกลมแนะแนว

โครงการยกระดบคณภาพครทงระบบ

ตามแผนปฏบตการไทยเขมแขงของคณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย และศนยเครอขาย

ทวประเทศ พ.ศ. 2553-2555

¡“§¡·π–·π«·Ààßª√–‡∑»‰∑¬

ดร.กมล รอดคลาย นายกสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

รองศาสตราจารยนงลกษณ ประเสรฐ ทปรกษาสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

รองศาสตราจารย ดร.เรยม ศรทอง ทปรกษาสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

ผชวยศาสตราจารย ดร.นรนาท แสนสา อปนายกฝายวชาการ

ผชวยศาสตราจารยกรกฎา นกคม อปนายกฝายกจกรรม

ดร.สมศกด สดากลฤทธ ประธานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

อาจารยวไลวรรณ ใจแกว กรรมการกลาง

อาจารยกาญจนา ภวรวรรณ กรรมการกลาง

อาจารยธญสมร คเชนทรเดชา ผชวยนายทะเบยน

ผชวยศาสตราจารยเจษฎา บญมาโฮม กรรมการ

อาจารยปยพรรณ พนทรพย เลขาธการ

อาจารยพชนพร สมานมตร สาราณยกร


§≥–ºŸâ‡¢’¬π/ºŸâ‡√’¬∫‡√’¬ß

รองศาสตราจารย ดร.มลลวร อดลวฒนศร ขาราชการบำนาญ

ผชวยศาสตราจารย ดร.โพธพนธ พานช สถาบนบณฑตพฒนศลป

ผชวยศาสตราจารย ดร.สนทนา วจตรเนาวรตน สำนกประกนคณภาพการศกษา

มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม

อาจารยเพญประภา ซยกระเดอง โรงเรยนขอนแกนวทยายน 2 (สมาน สเมโธ)

∫√√≥“∏‘°“√

รองศาสตราจารยนงลกษณ ประเสรฐ

อาจารยวไลวรรณ ใจแกว

อาจารยธญสมร คเชนทรเดชา

อาจารยพชนพร สมานมตร

การใหคาปรกษา

การใหคาปรกษ

า

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน


สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

Documents

การให คําปรึกษา · 2019. 6. 27. · การแนะแนวมากขึ้น สามารถนำ ... กิจกรรมที่ 1 จัดทำหลักสูตรและประชุม