1

Afrikaans Siklus 4

Week 1 Week 2

Maandag (3 1 Augustus) Maandag (7 September)

Dinsdag (1 September) Dindag (8 September)

Woensdag (2 September) Woensdag (9 September)

Donderdag (3 September) Donderdag (10 September)

Vrydag (4 September) Vrydag (1 1 September)

Geagte ouers

Let asseblief daarop dat die werk slegs vir die leerders is wat nog nie terug is by

die skool nie as gevolg van gesondheids redes.

Moet nie te veel werk op een dag doen met u kind nie, oefen die dag se werk in

voordat jul le vooruit werk.

Al le werk moet asb. in n boek of bladsy gedoen word in lopende skrif.

Dit is elke ouer en leerder se eie verantwoordelik om al die werk onder die knie te

kry by die huis, sodat die leerders goed voorbereid is vir die assesserings toetse.

Dankie vir jul le harde werk.

Groete

Gr.3 Personeel

2

Lees die volgende storie.

Piet Retief verjaar

Marnus hardloop na die posbus. Hy is vanoggend vroeg uit sy bedjie. Sy hondjie,

Snuffels het langs sy bedjie geslaap op die matjie. Katie die katjie het op haar

pootjies na die kombuis toe gehardloop. Marnus is opgewonde. Sy maatjie Piet

Retief verjaar een van die dae. In die posbus is n kaartjie.

Marnus se hartjie klop vinnig van pure opgewondenheid. Sy handjie bewe skoon.

Ja, daar is n kaartjie. Voor op die koevert in groot letters staan daar:

Marnus kom na my partytjie

Marnus maak die koevert oop en lees die kaartjie, daar staan: Jy word

uitgenooi na my partytjie. Daar gaan koek en tertjies wees in bordjies. Perdjies

om op te ry en eendjies om te voer. Al die maatjies gaan heerlike speletjies

speel Marnus se gunsteling speletjie is waar hy geblinddoek word en dan moet

hy die stertjie van die perdjie op die regte plek plak.

Marnus glimlag breed, jy sien net wit tandjies. Hy sien so uit om na Piet

Retief se verjaarsdag partytjie te gaan. Dit is sy beste maatjie van

kleuterskool af.

Die windjie ritsel deur die blare en Marnus begin al die slapies aftel na die

heerlikste partytjie.

3

Verkleinwoorde -jie

As ‘n woord op ‘n d of t eindig skryf ons net ‘n -jie agter aan.

Byvoorbeeld, perd - perdjie tert - tertjie

Lys van verkleinwoorde

Verkleinwoorde -tjie

As ‘n woord op ‘n l, r, n, a, e, i, u, y eindig skryf ons net ‘n -tjie

agter aan.

Lys van verkleinwoorde:

d - woorde

eend - eendjie

potlood - potloodjie

vriend - vriendjie

hand - handjie

hond - hondjie

wind - windjie

brood - broodjie

kind - kindjie

eiland - eilandjie

woud - woudjie

t - woorde

prent - prentjie

koerant - koerantjie

voet - voetjie

mat - matjie

kat - katjie

soldaat - soldaatjie

maat - maatjie

hout - houtjie

kaart - kaartjie

olifant - olifantjie

Woorde wat op ‘l’ eindig

lepel - lepeltjie

appel - appeltjie

skool - skooltjie

tafel - tafeltjie

borsel - borseltjie

Woorde wat op ‘r’ eindig

lekker - lekkertjie

vloer - vloertjie

eier - eiertjie

spier - spiertjie

syfer - syfertjie

Woorde wat op ‘n’ eindig

skoen - skoentjie

trein - treintjie

toon - toontjie

seun - seuntjie

lemoen - lemoentjie

Woorde wat op ‘a’ eindig

baba - babatjie

ouma - oumatjie

oupa - oupatjie

Woorde wat op ‘e’ eindig

meisie - meisietjie

horlosie - horlosietjie

vakansie - vakansietjie

Woorde wat op ‘i’ eindig

vlooi - vlooitjie

trui - truitjie

laai - laaitjie

Woorde wat op u eindig

vrou - vroutjie

skreeu - skreeutjie

leeu - leeutjie

Woorde wat op y eindig

party - partytjie

sny - snytjie

4

Verkleinwoorde -etjie

By die eenlettergreep woorde wat op ‘n -ng eindig, kry die woord ‘n -etjie

agteraan.

By woorde waar ‘n kort klinker (a, e, i, o, u) voor die klanke staan (l, n, r, m)

verdubbel die medeklinker aan die einde en -etjie kom agteraan.

Lys van verkleinwoorde wat eindig op -ng

Lys van verkleinwoorde wat eindig op ‘n kort klinker:

ding - dingetjie

tang - tangetjie

long - longetjie

wang - wangetjie

gang - gangetjie

tong - tongetjie

sprong - sprongetjie

kring - kringetjie

slang - slangetjie

ring - ringetjie

kar - karretjie

stem - stemmetjie

sin - sinnetjie

blom - blommetjie

brul - brulletjie

hen - hennetjie

dam - dammetjie

vel - velletjie

vin - vinnetjie

som - sommetjie

stam - stammetjie

ster - sterretjie

Maandag (Week 1)

1. Soek drie verkleinwoorde in die storie wat eindig op -jie, asook drie

verkleinwoorde wat eindig op -tjie.

2. Kyk na die woorde in die kolom, skryf die woorde neer wat verkleinwoorde

is.

tamatie handjie tentjie meisie broodjie

voetjie tannie woudjie koffie dankie

3. Kyk na die volgende sinne en verander die woorde wat geonderstreep is na

verkleinwoorde.

Byvoorbeeld: Ons praat van n groot hond maar n klein hondjie.

a. Ons praat van n groot tent en n klein ________.

b. Ons praat van n groot olifant en n klein _________.

5

c. Ons praat van n groot kind en n klein _________.

d. Ons praat van n groot hoed en n klein _________.

e. Ons praat van n groot fout en n klein _________.

4. Skryf die volgende sinne oor in jou klaswerkboek deur om die woorde wat

geonderstreep is te verander na verkleinwoorde.

a. Marnus se maat, Piet Retief verjaar amper.

b. In die posbus is daar n kaart vir Marnus.

c. Die hond en die kat speel al te lekker saam in die tuin.

d. Daar het n grys olifant in die woud gestaan.

e. Daar was n prent van n soldaat by die partytjie.

Dinsdag (Week 1)

Lees weer die storie: Piet Retief verjaar.

1. Skryf die volgende woorde in hul verkleiningsvorm. Onthou om na die laaste

klank van die woord te kyk.

a. lepel e. leeu

b. vloer f. kraai

c. meisie g. oupa

d. party h. lemoen

2. Skryf die volgende sinne oor en onderstreep die regte verkleinwoord in die

hakies.

a. My klein sussie se een (skoenkie/skoentjie) het weggeraak.

b. Marnus het die (partytjie/partykie) vreeslik baie geniet.

c. Die (voëltjie/voëlkie) het net een (eierkie/eiertjie) in haar nes.

d. Piet Retief het n nuwe (treintjie/treinkie) gekry vir sy verjaarsdag.

e. Die naweek was ons by die dieretuin en ek het die klein (leeukie/leeutjie)

gevryf.

3. Kyk na die woorde in die kolom, skryf die woorde neer wat n -tjie agteraan

sal kry. Onthou om na die laaste klank van elke woord te kyk. Bv. tamatie

tamatietjie

tamatie hand party meisie brood

kas seun woud lekker appel

6

Lees die volgende storie.

Zoë neem deel aan die koor

Zoë het sterk longetjies. Sy is gekies vir die

skool se koor. Al die maats staan in die

gangetjie en wag vir hul beurt om op die

verhoog te gaan om te sing. Die maats staan

in n kringetjie, almal met hul wit jassies aan

met n stringetjie krale om elke arm.

Juffrou is baie trots op hul le. Sy gee sommer n sprongetjie van blydskap as

haar koor maats so mooi sing. Aan die einde van die optrede gee sy vir elke

maat n soentjie op die wangetjie. Dit is vir die maats n groot dingetjie

omrede die koor sowaar wenners is!

Woensdag (Week 1)

1. Soek vyf woorde in die storie wat eindig met -etjie en skryf hul le neer.

2. Skryf die volgende woorde in hul verkleiningsvorm. Onthou om na die eind

klank/klanke van die woorde te kyk.

a. ding e. kar

b. slang f. som

c. wang g. hen

d. kring h. brul

3. Kies die regte woord tussen die hakkies.

a. (wangetjie/wangekie) d. (ringetjie/ringekie)

b. (vel lekie/vel letjie) e. (gangejie/gangetjie)

c. (stemmekie/stemmetjie) f. (damejie/dammetjie)

4. Skryf die volgende sinne oor en verander die woorde wat geonderstreep is

na hul verkleiningsvorm toe. Onthou om na die eind klank/klanke van elke

woord te kyk.

a. Zoë se boetie het n ring opgetel in die pad.

b. Die maats in die koor het almal in n kring gestaan.

c. Na die vertoning het Zoë n blom ontvang van haar pa af.

d. My boetie het die eerste ster in die lug gesien gisteraand.

e. By die dam het ons n klein slang gesien in die water in seil.

7

Lees die volgende storie:

Storietyd Reuse en towerwater

Mamma lees vir Sandra en Wian n storie.

Eendag lank, lank gelede was daar twee ruim huise met groot tuine. Daar het

twee groot reuse gewoon. Dit was twee seuns, Theuns en Neels. Die reuse het

altyd gekreun en gesteun dat die aarde dreun. Hul le was lelike reuse met lang

neuse, maar die reuse het nie skade gedoen nie.

Die reuse het troeteldiere gehad wat tiere was. Dit was nie gewone tiere

nie, hul le het miere en muise geëet. In die tuine was daar ook twee uile en

drie duiwe. Hul le het in die bome gewag om die muise te vang. Die duiwe, tiere

en uile wou die muise vang! Die reuse moes vinnig n plan beraam.

In die woude naby die huise was daar fonteine. Naby die fonteine het bosluise,

koeie, leeus en vlooie gewei en water gedrink. Die water was towerwater! Die

reuse het eendag met hul le fietse na die fonteine toe gery. Hul le kuiwe het in

die wind gewaai en hul le broeke se pype het gewapper. Hul le het baie vinnig

oor die heuwels gery, oppad na die fonteine toe. Die reuse het van die fonteine

se water geskep en terug gevat na die huise toe. Die tiere het van die

water gedrink en in poue verander! Die reuse was verbaas, maar gelukkig was

die muise nou veilig, teen die tiere! Die ander diere wat die muise vang het

stil-stil verdwyn.

8

Meervoude: Spelreël 1 Klanke met 2 of 3 vokale

Die woord meervoud beteken meer as een.

Woorde met 2 of 3 vokale: (oe, ou, ei, ui, ie, eu, aai, ooi, oei, eeu)

In die meervoud kry die woord ‘n --e of --s aan die einde.

Ons lees en spel dit in lettergrepe: bv. boek -- boe/ke

Onthou as ‘n woord op ‘n “f”eindig dan in die meervoud vorm

verander dit na “we”, bv. brief – briewe

Lys van meervoude:

boek -- boeke

huis -- huise

mier -- miere

brief -- briewe

duif -- duiwe

leeu -- leeus

kous -- kouse

draai -- draaie

kraai -- kraaie

seuns -- seuns

heuwel -- heuwels

trein -- treine

koei -- koeie

kuif -- kuiwe

vlooi -- vlooie

woud -- woude

meeu -- meeue

deur -- deure

Lettergreepverdeling

Lettergreepverdeling (Let/ter/greep/ver/de/ling)

Spelreël 1 Klanke met 2 of 3 vokale

Lettergreepverdeling beteken dat ons ‘n woord opbreek.

Ons fokus vandag op die klanke: (oe, ou, ei, ui, ie, eu, aai, ooi, oei,

eeu)

Ons lees en spel dit in lettergrepe: Bv. boek -- boe/ke

Lys van lettergrepe:

boek -- boe/ke

huis -- hui/se

draai -- draai/e

kreeun -kreeu/ne

kous -- kou/se

mier -- mie/re

kraai -- kraai/e

brief -- brie/we

duif -- dui/we

heuwel -- heu/wels

trein -- trei/ne

woud -- wou/de

meeu -- meeu/e

koei -- koei/e

deur -- deu/re

kuif -- kui/we

vlooi -- vlooi/e

9

Meervoude: Spelreël 2 Dubbelvokaal klanke

Die woord meervoud beteken meer as een.

Dubbelvokaal klanke: (aa, ee, uu, oo)

In die meervoud val die een dubbelklank (vokaal) weg en staan dan

aan die einde van die woord as ‘n “e”.

Lys van meervoude

Lettergreepverdeling (Let/ter/greep/ver/de/ling)

Spelreël 2 Dubbelvokaal klanke

Lettergreepverdeling beteken dat ons ‘n woord in klankdele

opbreek.

Ons fokus vandag op die dubbeklanke: (aa, ee, uu, oo)

Lettergreepverdeling is gewoonlik net voor die medeklinker.

Lys van lettergrepe:

haas -- ha/se

plaas -- pla/se

haan -- ha/ne

straat -- stra/te

saal -- sa/le

blaar -- bla/re

veer -- ve/re

peer -- pe/re

leer -- le/re

been -- be/ne

muur -- mu/re

skuur -- sku/re

vuur -- vu/re

droom -- dro/me

toon -- to/ne

boom -- bo/me

roos -- ro/se

stroom -- stro/me

haas -- hase

plaas -- plase

haan -- hane

straat -- strate

saal -- sale

blaar -- blare

veer -- vere

peer -- pere

leer -- lere

been -- bene

muur -- mure

skuur -- skure

vuur -- vure

droom -- drome

toon -- tone

boom -- bome

roos -- rose

stroom -- strome

10

Meervoude: Spelreël 3 Enkelvokaal klanke

Die woord meervoud beteken meer as een.

Enkelvokaal klanke: (a, e, i, o, u)

In die meervoud verdubbel die medeklinker en die woord kry ‘n --e

by.

Lys van meervoude

Lettergreepverdeling (Let/ter/greep/ver/de/ling)

Spelreël 3 Enkelvokaal klanke

Lettergreepverdeling beteken dat ons ‘n woord opbreek.

Ons fokus vandag op die enkelklanke: (a, e, i, o, u)

Lettergreepverdeling kom nou tussen die twee medeklinkers.

Lys van lettergrepe:

kat -- kat/te sak

-- sak/ke

klip -- klip/pe

bek -- bek/ke

bril -- bril/le

blom -- blom/me

pen -- pen/ne

sin -- sin/ne

tak -- tak/ke

bak -- bak/ke

bus -- bus/se

klas -- klas/se

pot -- pot/te

stok -- stok/ke

mot -- mot/te

bos -- bos/se

hut -- hut/te

skop -- skop/pe

kat -- katte

sak -- sakke

klip -- klippe

bek -- bekke

bril -- brille

blom -- blomme

pen -- penne

sin -- sinne

tak -- takke

bak -- bakke

bus -- busse

klas -- klasse

pot -- potte

stok -- stokke

mot -- motte

bos -- bosse

hut -- hutte

skop -- skoppe

11

Donderdag (Week 1)

1) Soek 5 werkwoorde uit die storie uit en skryf hul le neer.

2) Soek 5 selfstandige naamwoorde uit die storie uit en skryf hul le neer.

3) Voltooi die volgende tabel deur die woorde in die storie te gaan soek:

a.) Haal vyf meervoud woorde uit die storie uit wat eindig op -e.

b.) Haal drie meervoud woorde uit die storie uit wat eindig op -s.

c.) Haal twee meevoud woorde uit die storie uit wat eindig op -we.

a.) Meervoude wat

eindig op -e

b.) Meervoude wat

eindig op -s

c.) Meervoude wat

eindig op -we-

4) Gee die volgende woorde se meervoude.

a.) reus -- b.) fontein -- c.) muis --

d.) heuwel -- e.) woud -- f) leeu --

5) Skryf die volgende sinne oor en verander die woorde wat geonderstreep is

na meervoude.

a) Daar is twee huis in ons straat wat groen geverf is.

b) Die reus was baie vriendelik teenoor die muis.

c) In ons boomhuis bly daar baie uil en n duif.

d) Ek het gehoor dat tier baie muis eet.

Vrydag (Week 1)

1) Verdeel die volgende woorde in lettergrepe.

a) towerwater -- c) muise -- e) poue -- g.) gelukkig

b) reuse -- d) koeie -- f) bosluise -- h.) oppad

2) Skryf die woorde oor in jou klaswerkboek en doen die volgende:

Gee vir elke woord n meervoud.

Gee die lettergreepverdeling van elke woord.

Woord Meervoud Lettergreepverdeling

woud woude wou/de

heuwel

koei

fontein

bosluis

kraai

12

Lees die volgende storie:

Die groot brand

Werner het baie hase. Waar Werner gaan, gaan die hase saam. Werner is baie

lief vir sy hase, hy het foto s in rame van sy hase. Sy hase slaap saam met die

hane in die skure.

Een aand het daar n groot brand uitgebreek in die skure. Werner was baie

bekommerd oor sy hase. Gelukkig het Gerhard se pappa kom help om die vure

te blus. Hul le het op die mure gestaan en vir twee ure lank die vlamme geblus.

Werner het sy bene lam geskrik toe hy hoor van die brand. Hy het net bly

dink dat hy nooit weer onder die bome by die strome met sy hase gaan kan

speel nie. Hy dink nie eers aan die hoenders met hul le mooi vere nie. Hy dink nie

aan die bome met die pere naby die stroom nie, hy dink nie eers aan die skape

nie.

Gelukkig word die vuur geblus en net die rook trek in die lug op. Werner

hardloop na die skure op sy pantoffels se sole. Daar sien hy die hase, skape en

die hane. Hul le staan veilig by die drade naby die straat. Werner is so bly hy

trippel rond op sy tone Hoera! Hoera! My hase is veilig, skree Werner.

13

Maandag (week 2)

1) Gee die volgende woorde se meervoude.

a) boom d) stroom g.) foto

b) haas e) vuur h.) vlam

c) draad f) peer i.) sool

2) Skryf die volgende sinne oor en verander die woorde wat onderstreep is na

meervoude.

a) Daar is twee, rooi roos in ons tuin naby die hek.

b) Die skaap lê lekker onder die groot boom.

c) In ons boomhuis is daar baie haas wat groen blaar eet.

d) Werner het twee been asook tien toon.

e) Die boom in ons tuin het baie lekker peer wat ons kan eet.

3) Verdeel die volgende woorde in lettergrepe.

a) plase c) rose e) blare g.) boomhuise

b) strome d) pere f) bene h.) verander

4) Skryf die volgende woorde oor in jou klaswerkboek en doen die volgende:

Gee vir elke woord n meervoud.

Gee die lettergreepverdeling van elke woord.

Woord Meervoud Lettergreepverdeling

skool skole sko/le

beer

draak

meneer

sprinkaan

kraan

brood

14

Lees die volgende storie:

Die uitstappie

Die voëltjies het hard geleer die kwartaal. Hul le het pragtige sinne met penne

in hul boeke geskryf. Juffrou Nes het besluit hul le kan op n uitstappie gaan.

Hul le gaan na die bosse waar daar plat klippe lê naby die stroom.

Al die voëltjies loop met stokke. Hul le kap die takke wat in hul le pad is weg

met die stokke. Orals vlieg motte en vlinders rond in die bosse. Die een voëltjie

het twee blomme agter sy een oor gesit. Naby die stroompie klim die voëltjies

die klippe soos trappe, hul le speel al te lekker!

Juffrou Nes haal potte en panne uit die sakke wat sy gebring het. Sy gaan

vir die voëltjies visse braai. Sy draai die proppe van die bottels af en skink

koeldrank in die glase vir elke voëltjie. Hul le almal eet heerlik saam. Ons moet

weer terug vlieg skool toe, sê Juffrou Nes. Die voëltjies sê baie dankie vir

Juffrou Nes vir die wonderlike dag. Vanaand gaan hul le heerlik slaap!

15

Dinsdag (Week 2)

1) Gee die volgende woorde se meervoude.

a) klip c) blom d) mot

b) bos d) pen e) vis

2) Skryf die volgende sinne oor en verander die woorde wat onderstreep is na

meervoude.

a) Juffrou Nes het vergeet om al les in die sak te pak.

b) Die juffrou is baie slim met som.

c) Die voëltjies het lekker met die stok en tak gespeel.

d) In ons skool is daar baie vis, kat en mot wat saam met ons leer.

e) In die oggende voordat ons klas toe gaan pluk ons eers vir ons juffrou

mooi blom.

3) Verdeel die volgende woorde in lettergrepe.

a) hutte c) bokke e) stokke g.) oggend

b) blomme d) penne f) katte h.) wonderlike

4) Skryf die volgende woorde oor in jou klaswerkboek en doen die volgende:

Gee vir elke woord n meervoud.

Gee die lettergreepverdeling van elke woord.

Woord Meervoud Lettergreepverdeling

trap trappe trap/pe

bek

drom

klip

dam

klas

vissie

16

Lees die volgende storie

Lana en die stukkende venster

By Lana se skool is daar n stukkende venster. Dit is

die venster heel agter in die klas en dit is vir drie dae

al stukkend. Niemand weet hoe die venster gebreek

het nie. Dit was stukkend toe Lana en haar maats

een oggend by die skool aankom.

Ons moet uitvind wie die venster gebreek het, sê Lana vir haar maat, Kayla.

Dan kan ons vir die hoof gaan vertel sodat hy die vensterbreker se ouers kan

inroep. Gedurende pouse soek Lana en Kayla vir enige iets wat vir hul le kan sê

wie die vensterbreker is. Hul le kry toe n vuil verfkwas met wit verf aan. Dit

lê op die gras.

Aha! sê Lana. Ek dink die vensterbreker is n

kunstenaar. Hier is sy verfkwas. Hul le soek verder en

Kayla sien toe n stukkie gebreekte hout eenkant lê.

Aha! sê Kayla. Ek dink die vensterbreker het n

houtbeen. Hierdie stukkie het afgebreek toe hy vinnig

moes wegkom.

Lana kyk op teen die muur bokant die stukkende

venster en sien vuil voetspore. Aha! sê Lana. Ons vensterbreker het soos

Spiderman teen die muur uitgeklim en oor die dak van die skool weggehardloop!

Nou het ons hom! Ons moet net vir die hoof sê om te soek vir n kunstenaar

met n houtbeen wat teen mure kan uitklim.

Na pouse kom Meneer Fourie, die skoolhoof, in hul le klaskamer in. Ek is jammer

dat die stukkende venster nog nie reggemaak is nie, sê hy vir die kinders. Die

man wat die dakke van die skool vir ons moes verf, het die venster gebreek.

Hy sê die houttrappie van sy leer het gebreek en hy het teen die muur

probeer vastrap om nie te val nie, maar toe het hy teen die venster

gestamp en dit gebreek. Ons sal dit vanmiddag laat regmaak.

17

Meervoude en verkleinwoorde: Opsomming van reëls

Reëls vir die skryf van

meervoude

Koekeloerboek bl. 7-8

Reëls vir die skryf van verkleinwoorde

Koekeloerboek bl. 9-11

Wanneer ‘n woord slegs een

klinker/vokaal

(a, e, i, o, u) in het, verdubbel

jy die medeklinker na hom en

voeg ‘n -e by.

kat - katte hen - henne

vis - visse tros -

trosse

hut - hutte

Wanneer ‘n woord op -t of -d eindig, voeg ons

slegs ‘n -jie aan.

Byvoorbeeld:

hond - hondjie kat - katjie

hoed - hoedjie tent - tentjie

Wanneer daar ‘n dubbeklank

(aa, ee, oo, uu) is, val die een

weg en jy voeg -e by.

baan - bane skool - skole

vuur - vure been - bene

muur - mure haas - hase

peer - pere droom - drome

boom - bome veer - vere

As ‘n woord op ‘n klinker eindig voeg slegs -tjie

by.

baba - babatjie meisie - meisietjie

trui - truitjie vrou - vroutjie

party - partytjie

As ‘n woord NIE ‘n kort klinker in het nie en

EINDIG op l, n, r voeg ons slegs -tjie by.

paal - paaltjie trein - treintjie

skoen - skoentjie lepel - lepeltjie

spier - spiertjie eier - eiertjie

Wanneer ‘n woord 2 of 3

klinkers/vokale

(oe, ei, ui, eu, ei, ou) of ‘n

diftong

(eeu, ooi, aai, oei, y) bevat,

voeg jy slegs ‘n -e of -s by.

boek - boeke koei - koeie

huis - huise vlooi -

vlooie

deur - deure kraai -

kraaie

leeu - leeus seun - seuns

Ons voeg -etjie agteraan ‘n woord wat ‘n kort

klinker in het en wat eindig op l, m, r, n. (Onthou

om eers die medeklinker te verdubbel)

kar - karretjie

stem - stemmetjie

sin - sinnetjie

blom - blommetjie

brul - brulletjie

18

As ‘n woord op 2 medeklinkers

eindig, voeg ons net ‘n -e

agteraan om die meervoud te

vorm.

Wolk - wolke

tert - terte

Wanneer ‘n kort woord eindig op -ng eindig, voeg

ons -etjie by.

ding - dingetjie

ring - ringetjie

slang - slangetjie

kring - kringetjie

Wanneer ‘n woord op ‘n -f eindig,

verander die -f na ‘n -w en voeg ‘n

-e by.

wolf - wolwe golf - golwe

brief - briewe kuif -

kuiwe

Wanneer ‘n woord ‘n kort klinker het, gevolg deur

2 medeklinkers, voeg jy slegs -pie by.

wurm - wurmpie skulp - skulpie

alarm - alarmpie skelm - skelmpie

vorm - vormpie palm - palmpie

Wanneer ‘n lang woord eindig op -ng val die ‘g’ weg

en ons voeg ‘n -kie by.

(‘n Gogga en ‘n koning kan nie langs mekaar staan

nie.)

horing - horinkie toring - torinkie

kussing - kussinkie piesang - piesankie

koning - koninkie

opvoering - opvoerinkie

Woorde wat eindig op f, g, k, p, s kry slegs -ie by.

golf - golfie koek - koekie

stoep - stoepie groep - groepie

fiets - fietsie

Woorde wat ‘n dubbelklank in het

(aa, ee, uu, oo) die een klinker/vokaal val weg en -

ie kom op die einde by.

aap - apie streep - strepie

knoop - knopie kraak - krakie

week - wekie stoof - stofie

19

Selfstandige naamwoorde

‘n Selfstandige naamwoord, is enige iets waaraan jy kan vat/voel en of wat jy kan

sien.

Byvoorbeeld

Die kat lê op die bank.

Die kind eet roomys.

Daar staan ‘n boom voor ons huis.

My ouma en oupa ry ‘n klein motor.

Onthou ‘n selfstandige naamwoorde kan in die meervoud en verkleiningsvorm

geskryf word.

Woensdag (Week 2)

1. Soek in die storie vir vyf selfstandige naamwoorde, verander dan die

selfstandige naamwoord in die meervoud vorm en na n verkleinwoord.

Selfstandige

naamwoord

Meervoud

Verkleinwoord

skool skole skooltjie

2. Kies die regte meervoudsvorm wat in die hakies is.

a. Lana en Kayla is goeie (maats/mate).

b. Daar was baie vuil (voetspoore/voetspore) teen die muur.

c. In die klaskamer was daar drie (vensters/vensterse) wat gebreek het.

d. Op die gras het daar vier (stuke/stukke) hout gelê.

e. Lana se dorp is baie klein en ver weg vanaf die (berge/berger).

20

3. Kies die regte meervoudsvorm vir die volgende woorde.

Byvoorbeeld. a. maat maats

Woord

Meervoud

a. maat maats mats

b. muur mure muure

c. been bene beene

d. koning konins konings

e. stuk stukke stuke

f. dag dage dae

Donderdag (Week 2)

1. Soek in die storie vir vyf selfstandige naamwoorde, verander dan die

selfstandige naamwoord in die meervoud vorm en na n verkleinwoord.

(Dit moet woorde wees wat jy nog nie gebruik het nie.)

Selfstandige

naamwoord

Meervoud

Verkleinwoord

been bene beentjie

2. Kies die regte verkleinwoord wat in die hakies is.

a. Dit is die (vensterkie/venstertjie) heel agter in die (klasie/klassie).

b. Lana kyk op teen die (muurtjie/muurjie) bokant die stukkende venster en

sien vuil voetspore.

c. Kyk! Hierdie (stukkie/stukie) hout het afgebreek.

d. Ons soek n kunstenaar met n (houtbeenkie/houtbeentjie).

e. Die (vensterkie/venstertjie) was stukkend toe Lana en haar

(maatjies/maatkies) een oggend by die (skoolkie/skooltjie) aankom.

21

3. Verander die volgende meervoude na verkleinwoorde toe.

Byvoorbeeld: voetspore voetspoortjies

(Onthou voetspore is meer as een daarom is dit voetspoortjies ook meer

as een maar in die verkleinwoord.)

a. mure d. bene

b. maats e. dakke

c. skole f. klasse

Vrydag (Week 2)

Lees die volgende storie.

Die beeldskone prinses

Netta se ouma lees vir haar n mooi storie. Dit gaan oor

n koninkie wat nie in n paleis gewoon het nie, maar in n

woninkie langs n torinkie in die middel van n klein bossie.

In die torinkie was daar n beelskone prinses toegesluit.

Sy was vasgemaak aan haar enkel met n kettinkie. Daar

was n beloninkie vir die persoon wat die prinses kon red.

Naby die torinkie was daar n vreeslike kwaai eekhorinkie wat die torinkie bewaak

het. Die prinses het n gunsteling kussinkie gehad wat sy altyd by haar gehou het.

Op n dag het die koninkie die eekhorinkie verslaan met n dorinkie en die prinses

gered. Dit was vir haar n seëninkie om ten einde laas uit die torinkie gered te

wees.

1. Soek in die storie vir vyf selfstandige naamwoorde, verander dan die

selfstandige naamwoorde na n meervoud en na n verkleinwoord.

Selfstandige

naamwoord

Meervoud

Verkleinwoord

koning konings koninkie

22

2. Onderstreep die selfstandige naamwoorde in die volgende sinne.

Verander nou die selfstandige naamwoord na n meervoud asook die

verkleinwoord daarvan.

Byvoorbeeld

In die toring was daar n beeldskone prinses.

toring torings torinkie

prinses prinsesse prinsessie

a. Die koning het die eekhoring verslaan.

b. Die beeldskone prinses het in die groen bos gewoon.

c. Daar was n swaar ketting om haar enkel vasgemaak.

d. Die groot beloning was aan die koning gegee.

e. n Klein bruin eekhoring het naby aan die hoë toring gewoon.

3. Skryf die regte verkleinwoord by die regte sin.

naampie armpie besempie oompie stroompie wurmpie

a. My hand is voor aan die deel van my liggaam. armpie

b. Die teenoorgestelde van tannietjie.

c. Ek skryf dit voor op my boeke.

d. Ek vee die huis met dit uit.

e. n Ander woord vir n klein riviertjie.

f. Die diertjie kan sydraadjies spin.