KEYNESIZM VS. MONETARYZM

Agata Sady Łukasz Wiślicki

Magda Subda Paulina Wyszyńska

Plan prezentacji

1. John Maynard Keynes.

• Życiorys

• "Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza."pieniądza."

2. Milton Friedman.

• Życiorys

• "Rola polityki pieniężnej."

3. Podsumowanie.

Ogólna teoria zatrudnienia,

procentu i pieniądzaprocentu i pieniądza

John Maynard Keynes

John Maynard Keynes (1883-1946)• Urodził się w Anglii

• Studia ekonomiczne pod kierunkiem A.C.Pigou, A. Marshalla

• 1915-1919 - praca w Ministerstwie Skarbu

• II wojna światowa – czołowy doradca gospodarczy rządu

• Redaktor czasopisma Economic Journal

• Twórca Międzynarodowego Funduszu • Twórca Międzynarodowego Funduszu

Walutowego, Międzynarodowego Banku

Odbudowy i Rozwoju

• Jego poglądy wywarły decydujący wpływ

na rozwój myśli ekonomicznej

w latach 30–60 XX wieku

„Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza”

• Główne dzieło

• Opublikowane w 1936r. (wydanie polskie 1956r.)

• Reakcja na Wielki Kryzys lat 1929-1933

• Własna wizja gospodarki

• Krytyka zasad liberalizmu gospodarczego, poparcie interwencjonizmu państwowego

Keynes a „szkoła klasyczna”

• Szkoła klasyczna: obejmuje Ricardo, J.Milla, ich poprzedników a także następców np. J.S.Milla, A.Marshalla, F.Y. Edgewortha, A.C.Pigou

• Teoria klasyczna: • Teoria klasyczna: � Rozpatruje skrajny przypadek – pełnego zatrudnienia, braku

bezrobocia;

� Prawdopodobieństwo wystąpienia pojedynczego przypadku niewielkie;

� Wprowadza wiele założeń, ograniczeń (niezgodnych z rzeczywistym stanem gospodarczym)

� Kwestionowanie „niewidzialnej ręki rynki”

Keynesowska „Ogólna teoria”

• przeciwstawienie się teorii klasycznej –> gospodarka nie musi osiągać pełnego zatrudnienia w równowadze

• Ogólne zastosowanie• Ogólne zastosowanie

• bardziej rzeczywista

• Rozwiązanie wielu przypadków, problemów gospodarczych

• Interwencjonizm państwowy

Wady kapitalizmu wg Keynesa:

• niezdolność do realizowania pełnego

zatrudnienia

• dowolny i niesprawiedliwy podział bogactwa

i dochodów

Nierówności ekonomiczne a wzrost gospodarczy

• Za nierównościami:

Inne teorie: oszczędności głównie zależą od bogaczy, odoszczędności bogaczy zależy bogactwo kraju, więczróżnicowany podział majątku sprzyja wzrostowi kapitału

Rosnąca skłonność do oszczędzania (malejąca do konsumpcji)

wzrost kapitałuwzrost kapitału

• Przeciw nierównościom:

Keynes: postulaty innych teorii są poprawne tylko przywarunku pełnego zatrudnienia, to równomierny podziałmajątku sprzyja wzrostowi kapitału

Malejąca skłonność do oszczędzania (rosnąca do konsumpcji)

wzrost kapitału

Redukcja nierówności ekonomicznych

Nierówności w majątku i dochodzie mogą być usuwane przez opodatkowanie podatkami bezpośrednimi bezpośrednimi (dochodowym i spadkowym) grup zamożniejszych, przy jednoczesnym zwiększaniu świadczeń społecznych na rzecz grup biedniejszych.

Nierówności a Keynes.

• zauważalne nierówności są zbyt duże.

• potrzeba jasno ustalonych reguł bogacenia się oraz potrzebę zmniejszenia stawek, o jakie gra się toczy.

„.. wzrost bogactwa nie tylko nie zależy,

jak się powszechnie przypuszcza, jak się powszechnie przypuszcza,

od wstrzemięźliwości bogaczy,

ale jest raczej

przez nią hamowany.”

Pewien zakres nierówności

• działalność ludzka wymaga motywacji i własności

prywatnej bogactwa

• dzięki zarabianiu pieniędzy • dzięki zarabianiu pieniędzy mogą zostać zaspokojone

„niebezpieczne skłonności ludzkie”

Efektywność oszczędności.

• rozmiar efektywnych oszczędności jest wyznaczany przez wielkość inwestycji

• niższa stopa procentowa zachęca do inwestycjiinwestycji

• obniżenie stopy w stosunku do krzywej krańcowej efektywności kapitału do punktu pełnego zatrudnienia.

Konsekwencje

• przychód z dóbr trwałych pokrywa koszty pracy plus marża na ryzyko i koszty jego zarządzania

• „eutanazja rentiera”• „eutanazja rentiera”

Polityka gospodarcza

• państwo powinno dążyć do zwiększania zasobów kapitału

• system podatków bezpośrednich

• zwiększanie skłonności do inwestycji i • zwiększanie skłonności do inwestycji i konsumpcji

Kapitalizm a socjalizm.

• wolność osobista• brak własności prywatnej • wolność osobista

• zwiększenie wydajności gospodarczej

• „barwności i różnorodności” życia

• zachowywanie tradycji

• innowacyjność i eksperymentalność

• brak własności prywatnej

• łamanie ogólnych tradycji społeczeństwa

• brak „różnorodności i barwności życia”

• szkodliwość sposobu walki z bezrobociem

Milton Friedman

Rola polityki pieniężnej

Milton Friedman (1912-2006)

Urodził się 31.07.1912 w Nowym Jorku

Edukacja:• Studiował ekonomię i matematykę na Rutgers

University (uniwersytecie stanowym w New Jersey).• Doktoryzował się na Uniwersytecie

w Chicago.• Profesor uniwersytetu w Chicago• Profesor uniwersytetu w Chicago

Praca:• Komitet Zasobów Narodowych• Narodowe Biuro Badań Ekonomicznych• Departament Skarbu

Zmarł w 16.11.2006 r. w San Francisco

Milton Friedman (1912-2006)

-> Jeden z najwybitniejszych ekonomistów XX wieku.

-> Krytykował Keynesa.

-> Był współzałożycielem Mont Pelerin Society stowarzyszenia, broniącego zasady wolnego rynku przed interwencjonizmem państwowym.

-> Był jednym z współtwórców monetaryzmu, którego -> Był jednym z współtwórców monetaryzmu, którego przedstawiciele uznają inflację za zjawisko głównie pieniężne, spowodowane nadmierną emisją pieniądza; zalecają dostosowanie emisji pieniądza do tempa wzrostu gospodarczego i prowadzenie polityki propodażowej.

-> Doradzał m.in. Margaret Thatcher i Ronaldowi Reganowi.

-> Obrońca i propagator wolnego rynku oraz gospodarki wolnorynkowej.

-> Ojciec założyciel tak zwanej Chicago Boys School.

Nagroda Nobla 1976

W 1976 r. Milton Freidman

otrzymał Nagrodę Nobla

w dziedzinie ekonomii

za dokonania w zakresie

analizy konsumpcji, historii i teorii monetarnej,

oraz za pokazanie złożoności polityki stabilizacji.

Wybrane publikacje• Essays in Positive Economics (1953)

• A Theory of the Consumption Function (1957)

• Capitalism and fredom (1962)

• A Monetary History of the

United States 1867–1963

(wspólnie z A.J. Schwartz, 1963)

• Free to choose (wspólnie z Rose Friedman, 1980)

Złote myśli

„Inflacja jest tą formą podatku,

którą można nałożyć bez ustawy."

„Jeśli płacicie ludziom za to, że nie pracują, a

każecie im płacić podatki gdy pracują, nie

dziwcie się, że macie bezrobocie.”

„Rządowe rozwiązanie problemów są zwykle

równie złe jak sam problem."

Poglądy

• Wolny rynek jest najlepszym gwarantem praw i swobód jednostki. Wspiera wartości takie jak: wolność wyboru, podejmowania wyzwań oraz ryzyka.

• Zwolennik wolnej konkurencji sprzeciwiał się ingerencjom państwa w gospodarkę,które jedynie mogą zaszkodzić, które jedynie mogą zaszkodzić, zakłócając naturalną grę sił rynkowych.

• Rynek jest najlepszym regulatorem nie tylko życia gospodarczego, ale i społecznego.

• Z natury dysponuje mechanizmami stabilizacyjnymi, które sprawiają, że po każdym wstrząsie samoczynnie powraca do równowagi.

Dlaczego wg Friedmana w latach 30-50 wśród

większości ekonomistów panowało

przekonanie o nieefektywności polityki

pieniężnej?

• Wielki Kryzys -> dotychczasowe rozwiązanie okazało sie zawodne,

• Według ówczesnych uczonych polityka • Według ówczesnych uczonych polityka monetarna nie dawała rozwiązań – skłaniano się ku polityce fiskalnej.

Jaką rolę spełniał pieniądz w ciągu tych 20 lat?

• UTRZYMANIE STÓP PROCENTOWYCH NA NISKIM POZIOMIENISKIM POZIOMIE

Jakie były przyczyny zmiany tego stanowiska i

odrodzenia wiary w „moc polityki pieniężnej” w

latach 60.?

• Badania nad przyczynami Wielkiego Kryzysu

Dowód siły polityki

monetarnej

Odrodzenie wiary w „moc polityki

pieniężnej” w latach 60.

• Zarzuty dla polityki fiskalnej

- Wydatki reagują z opóźnieniem

na zmiany koniunkturalne,na zmiany koniunkturalne,

- Polityka taniego pieniądza jest

zawodna i wywołuje presję inflacyjną.

• Dwa zadania których nie jest w stanie spełnić polityka monetarna:polityka monetarna:

1. Utrzymanie stopy procentowej na danym poziomie

2. Utrzymanie stopy bezrobocia na danym poziomie

Dlaczego wg Friedmana polityka pieniężna

nie może w długim okresie utrzymywać

stopy procentowej na wybranym poziomie?

FED chce utrzymać stopy na niskim poziomie

FED będzie nabywał papiery wartościoweFED będzie nabywał papiery wartościowe

Cena papierów wzrośnie, dochód przez nie przynoszony spadnie

Wzrasta globalna ilość pieniądza

-> stopy procentowe przez pewien czas będą na niższym poziomie

-> szybsze tempo wzrostu podaży pieniądza zachęca do wydatków

-> wzrost dochodu podniesie skalę preferencji płynności i zwiększy popyt preferencji płynności i zwiększy popyt

na pożyczki

-> wzrost cen -> zmniejszenie realnej ilości pieniądza zmiana polityki pieniężnej

Wniosek długookresowy:

Wzrost podaży pieniądza

Wyższe stopy procentoweWyższe stopy procentowe

Polityka pieniężna a długookresowy

spadek bezrobocia

Sposób na utrzymanie wyższego poziomu zatrudnienia niż stopa naturalna

Ciągłe zwiększanie tempa inflacji

Ludzie mając w pamięci wzrost cen kształtują na tej podstawie swoje oczekiwania

Zwiększenie podaży pracy

Co to jest naturalna stopa bezrobocia?

->Stopa bezrobocia, która odpowiada stanowi równowagi w strukturze realnych stawek płac,

-> Naturalna stopa bezrobocia w gospodarce rynkowej nigdy nie jest równa zero.

Naturalna stopa bezrobocia

Friedman twierdził, iż występowanienaturalnej stopy bezrobocia powiązane jest zniedoskonałościami rynku pracy i jegoniedoskonałościami rynku pracy i jegoodstępstwami od modelu doskonałejkonkurencji

Jakie cele może realizować

polityka pieniężna?

1) Może nie dopuścić, do tego aby sam

pieniądz stał się źródłem wstrząsów gospodarczych.

2) Może zapewnić gospodarce stabilny fundament. Co w2) Może zapewnić gospodarce stabilny fundament. Co wdalszej perspektywie prowadzi do stabilizacji cen, a tozapewnia zaplecze pod długofalowy wzrostgospodarczy.

3) Może się przyczynić do równoważenia poważniejszychzakłóceń w systemie gospodarczym.

Jakie wielkości mogą regulować

władze pieniężne?

Władze monetarne powinny oddziaływać na wielkości takiejak:

• Kursy walut (w przypadku kursu stałego należy uwzględnićpewien margines błędu, czyli część upłynnionego rynku,który to pozwoli po części dostosować się do posunięćktóry to pozwoli po części dostosować się do posunięćbanków centralnych z za granicy).

• Poziom cen (jako najważniejszy czynnik)Próba regulowania poziomu cen, najprawdopodobniej samaprzyczyni się do powstania zakłóceń gospodarczych.

• Ilość pieniądza (jako najlepsze kryterium)

Jakie wielkości mogą regulować

władze pieniężne?

Najczęściej popełnianym błędem przez władze

pieniężne, jest fakt przyjmowania jako

bezpośredniego kryterium wielkości takich jak:bezpośredniego kryterium wielkości takich jak:

• Stopy procentowe x

• Bieżąca stopa bezrobocia x

Jak należy prowadzić politykę

pieniężną wg. Friedmana.

Władze monetarne powinny:• Unikać gwałtownych zmian w polityce pieniężnej.

• Podążać we właściwym kierunku, polityka może• Podążać we właściwym kierunku, polityka możebyć prowadzona w dobrym kierunku, lecz możebyć przeszacowana lub nawet zastosowana zopóźnieniem.

• Władze monetarne często nie uwzględniająopóźnień pomiędzy swoimi działaniami, co możebyć przyczyną prowadzenia złej polityki.

Recepta Friedmana na

prowadzenie polityki pieniężnej

• Realizowanie stałego wzrostu

określonej wielkości pieniężnej.

• Przestrzeganie przez władze monetarne zasady, iż

nie dokonujemy gwałtownych przeskoków w polityce.

• Utrzymywanie tempa wzrostu podaży pieniądza na tym samym poziomie co realnego produktu narodowego brutto. Wtedy inflacja sama zniknie.

Recepta Friedmana na

prowadzenie polityki pieniężnej

• Zasilanie gospodarki właściwąilością pieniędzy, odpowiadającąrozmiarom popytu na niego.Gdy bowiem zasoby pieniądza rosną zbyt szybko prowadzito do inflacji, jeśli zaś zbytnio kurczą się, może spowodowaćto do inflacji, jeśli zaś zbytnio kurczą się, może spowodowaćto recesję.

• Stabilne tempo wzrostu podaży pieniądza pobudza czynnikitakie jak: przedsiębiorczość, pomysłowość, wynalazczość,intensywną pracę.

• Stabilność stopy wzrostu masy pieniądza stwarza równieżwarunki sprzyjające stabilności gospodarczej.

Podsumowanie

Keynesiści Monetaryści

• Niestabilny sektor prywatny• Bezrobocie przymusowe• Skuteczność polityki fiskalnej• Pieniądz ma charakter

• Destabilizująca rola państwa• Bezrobocie naturalne• Polityka monetarna• Pieniądz ma charakter • Pieniądz ma charakter

endogeniczny• Władze monetarne zwiększając podaż pieniądza mogą podwyższyć poziom zatrudnienia

• Pieniądz ma charakter egzogeniczny• Poziom cen zależy do podaży pieniądza• Zwiększenie podaży pieniądza,przewyższające długookresowa stopę wzrostu gospodarczego implikuje wyłącznie wzrost poziomu cen.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ ☺☺☺☺DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ ☺☺☺☺