AİLEDE, OKULDA VE TOPLUMDA İNSAN İLİŞKİLERİ

AİLEDE, OKULDA VE TOPLUMDA İNSAN İLİŞKİLERİ

AİLEDE İNSAN İLİŞKİLERİ

Aile toplumun en küçük ve en temel birimidir. Aileyi toplumsal bir sistem, toplumsal bir birim, toplumsal bir birlik, grup, insan topluluğu olarak tanımlayan sosyologlar olduğu gibi, toplumsal bir kurum olarak tanımlayanlar da vardır.


Bireyin gelişiminde ve eğitiminde önemli bir işlevi olan aile, iletişim bakımdan da çok önemlidir. Çocukların iyi bir gelişme gösterebilmeleri anne-baba ile çocuklar arasında “etkili bir iletişim”in kurulmasına bağlıdır.


Ancak aile, ülkeden ülkeye, kültürden kültüre farklılıklar gösterdiği gibi, aynı ülke içinde de kentten kırsal kesime, ekonomik duruma ve yörelere göre de farklılıklar gösterir. Bu nedenle ailenin kesin ve evrensel tanımını yapmak, sosyolojik, coğrafik ve ekonomik farklılıklar göz önüne alındığında pek olası görülmemektedir.


Prof. Dr. Birsen Gökçe’nin tanımı ise şöyledir; “Aile, anne-baba-çocuklar ve tarafların kan akrabalarından meydana gelmiş ekonomik ve toplumsal bir birliktir.”


Aile - İçi İletişim; İletişim, tüm canlılar özellikle de insanlar arasında yüzyıllardan beri süre gelen temel bir olgudur. İnsanlar zaman içinde daha etkili iletişim araçları ,yöntemleri becerileri geliştirmektedirler. Bireyin gelişinde ve eğitiminde bir çok görevi ve işlevi olan aile, iletişim bakımından da çok önemli bir kurumdur. Çünkü çocukların iyi bir gelişme gösterebilmeleri için anne-baba çocuklar arasında etkili bir iletişim kurulması gerekmektedir.


Etkili bir iletişim, aile üyelerinin karşılıklı olarak birbirlerinin düşüncelerini ve duygularını anlamalarını sağlar, işbirliği, yardımlaşma ve paylaşma davranışlarına yol açar, çocukların gelişmesi için uygun bir ortam oluşmasına neden olur. İyi bir iletişimin gerçekleştiği aile ortamında çocuklar daha özerk ve bağımsız bir kişilik geliştirirler.


İletişim, aile sisteminin işleyişinde ve işbirliği, karar verme gibi işlevler için gereklidir. Aileler ile yapılan çalışmalarda da iyi iletişimin bulunduğu ailelerde, ile ilişkilerinden sağlanan doyumu daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır. İyi bir iletişim ailede kişilerin birbirlerine daha iyi tanımalarına, kaynakların kullanımda beraberin sağlanmasına, davranışlarda koordinasyona, amaçların belirlenmesine, kişilerin kendilerine ve diğer kişilere saygı duymalarına olanak sağlamaktadır.


Ailede Eşler Arası İletişim: Ailenin temeli karı-koca arasındaki

ilişkidir. Sağlıklı bir ilişki, iki kişinin bilinçli olarak, düşünüp taşınıp, sorumluluk içinde aldığı karara dayanır. Sağlıklı ilişki içine giren bireyler, diğerini değerli ve onurlu görür, onu olduğu gibi kabul eder bu kişiler kendi sınırlarının farkındadırlar, sürekli etkileşim ve dayanışma halinde olmaktan çekinmezler, olgun insanlardır.


İki olgun insan anne-baba olmaya karar verdiği zaman, davranışlarıyla olgun insan modelini çocuklarına gösteririler. Bu kişilerin kendilerine ve diğerlerine saygıları vardır. Çocuk yetiştirmeyi dünyanın en sorumlu görevi kabul ederler. Böyle anne-babanın kurduğu aile içinde yetişen çocukların gereksinimleri doğal olarak karşılanır. Çocuklar bu güven ve sevgi ortamı içinde kendi benliklerini bulabilmek için değişik deneyimlere girebilme cesareti gösterirler.


Bu aileler de çocuklar, anne-babanın kendi gereksinimlerini gidermek aracı olarak kullanılmazlar. Sağlıksız ailelerde ki mutsuz anne ve mutsuz baba ise kişisel becerileri ve girişimleri kendi gereksinimlerini karşılayamadıkları için, gereksinimlerini karşılamada çocuklarını araç olarak kullanırlar çocukların kendi gereksinimleri ve kişisel gelişimsel potansiyelleri böyle anne-babalar için önemli değildir. Bu tür ailelerde çocuklar gelişemezler ve kendi kişiliklerini bulamazlar.

AİLEDE İNSAN İLİŞKİLERİAilede Anne-Baba ve Çocuklar Arası İletişim: Anne-Babanın ve aile içindeki diğer bireylerin

çocukla olan iletişimi ve etkileşimi çocuğun aile içindeki yerini belirler. Aile çocuğun ilk sosyal deneyimini edindiği yerdir.

Çocuğa yöneltilen davranış ve ona karşı takınılan tavır, bu ilk yaşantıların örülmesinde büyük önem taşır. Sosyal uyum üzerindeki çalışmalar, ailenin çocuk üzerindeki ilk etkilerinin son derece önemli olduğunu kanıtlamıştır. Evlerinde yakın bir ilgiye ile demokrasinin birleştiğini gören çocuklar, en etkin, özgür ve arkadaşlarıyla ilişkilerinde en başarılı çocuklar olmaktadırlar.


Ailede İletişim Sorunları, Nedenleri ve Çözüm Önerileri:

Aile-içi iletişim çok önemli olduğu halde yeterince üzerinde durulmayan bir konudur. Yaygın olarak görülen iletişim biçimi “gereksinme iletişimi” denilen durumdur. Bu iletişim durumunda, iletişimi belirleyen etmenler günlük gelişen gereksinimlerdir. İletişim kodları da buna uygun sözcük formatlarıdır.

AİLEDE İNSAN İLİŞKİLERİ• Yemekte ne olduğu,• Çocukların okuldaki durumları,• Günlük olayların kısa notları,• Telefon faturaları ya da beklenmeyen olaylar

kısa konuşmalarla aktarılırken, birlikte olunan zamanın çoğunu TV izlemek, TV program yorumları, gündemdeki konuların kısa değerlendirilmeleri ev içi iletişim mesajları olmaktadır.


Daha derinlerde yer alan beklenenler, düş kırıklıkları, geleceğe ilişkin duygular, insanlar arasındaki olumlu ya da olumsuz iletiler günlük iletişim içinde kendine yer bulmamakta, bu nedenle de mesajlar örtülmekte, duygular sessizce geçiştirilmektedir. Aile-içi iletişiminin düşük yoğunluğu, sıklığı, azlığı giderek insan arası ilişkileri de zayıflatmaktadır.

AİLEDE İNSAN İLİŞKİLERİBütün bunların çözümü,

• Ev içinde eşitlikçi,• Sosyal rolleri arkadaşça yumuşatan ,• Aile disiplini kimseyi yaralamadan kurup yürüten,• Anlayışlı,• Şefkatli,• İlkeli bir aile yapısını kurup sürdürebilmektedir.

Eşler arasında ki anlayış ve davranış bütünlüğü iletişimi güçlendirerek çocukların sosyal rollerin benimsemelerine yol açar. Böylece aile – içi iletişimde aile dışındaki iletişimde doğru bir temele oturmuş olur.

OKULDA İNSAN İLİŞKİLERİ

Okulda insan ilişkilerinin niteliğini geliştirmek örgüt olarak okulların varoluş nedenleridir. Bu doğrultuda okulların kendilerine bazı yasa ve yönetmeliklerle yüklenmiş olan örgütsel, yönetsel ve eğitsel amaçları vardır. Okulda insan ilişkilerinin amacı, tüm ekibi sosyal, ekonomik, politik açılardan yöneltebilmek için takım çalışması yapmaya güdülemek olarak ifade edilebilir.

OKULDA İNSAN İLİŞKİLERİOkul yönetimi, okulun iç öğeleri olan;

• Öğretmen, • Öğrenci, • Eğitici olmayan personel

dış öğeleri olan;• Aileler, • Ticari kuruluşlar, • Baskı grupları• Merkez örgütü


İşbirliği yaparak her kesimi için, sağlıklı ve sürekli insan ilişkileri ile okul kültürü ve iklimi oluşturmaya çalışmalıdır. Okulda insan ilişkilerini

• “yönetim-öğrenci ilişkileri ” • “öğretmen-öğrenci ilişkileri ”• “öğrenci-öğrenci ilişkileri ” • “okul-çevre-öğrenci ilişkileri ” olmak üzere değişik

boyutlarda ele almak mümkündür. Bu beş grup arasında kurulan ve sürdürülen ilişkilerin niteliği, okullarda verilen eğitimin niteliği ve öğrencilerin akademik başarıları üzerinde olumlu etkiye sahiptir.

OKULDA İNSAN İLİŞKİLERİOkul yönetimi ve öğretmenlerin, öğrencilerle etkili bir

iletişim ve ilişki kurabilmeleri için aşağıdaki konulara dikkat etmeleri gerekmektedir.

1. Güven (Trust): Akademik olduğu kadar diğer sosyal, duygusal ve

davranışsal sorunları olan öğrenciler, okul yönetimi ve öğretmenlerin bu sorunları çözmede onlara yardımcı olabileceklerini ve sorunlarını onlarla kolaylıkla paylaşabileceklerini hissetmelidirler. Öğretmenler ise sürekli kendilerine güvenebileceklerini hissettirmeli ve onlara sürekli geri bildirimde bulunmalıdırlar. Öğrencilerde güven duygusu, okulda onlar için güvenilir bir eğitim ve öğretim ortamının oluşturulması ve her öğrencinin kendini her yönden güven içinde hissetmesi ile mümkün olur.

OKULDA İNSAN İLİŞKİLERİ2. İsbirliği (Cooperation):

Okulda kendini güven içinde hisseden öğrenci, öğretmeni, okul yönetimi ve arkadaşları ile işbirliği yapabilir. Etkili bir ilişki için, okul yönetimi, öğrenci ve öğretmenler arasında takım çalışmasına gereken önem verilerek sürekli bir işbirliği yapılmalıdır.

3. Beceriler/Yeterlik (Skill/competence): Okulda, öğrencilerin akademik başarıları; çalışan tüm eğitici olan ve olmayan personelin sahip oldukları nitelik ve becerilere bağlıdır. Bunlar arasında nesnel kararlar verebilme, kibarlık, duyarlılık, mizah, empati, zor şartlarda öğretebilme becerilerini sayabiliriz. Bu nitelikleri ölçmek güçtür. Bunlardan bazıları gözlenebilir niteliktedir. Ancak bu nitelik ve becerilerin kazanılması ve öğretmenlerde aranması gerekmektedir.


4. Esneklik (Flexibility): Sınıfta sürekli ve etkili bir eğitim-

öğretim verebilmek için öğretim yöntemlerinde esneklik gereklidir. Öğretmenler ders işlerken güç anlarda sınıfın havasına bakarak ders işlemeli ve kullanacakları öğretim yöntemini belirlemelidirler.

TOPLUMDA İNSAN İLİŞKİLERİ

Toplum hayatında insan ilişkileri önemli bir yer tutar. Bu ilişkiler, belli kurallara dayanır. Bukuralların bir kısmı hukuka, bir kısmı örf ve adetlere bir kısmı da inançlara dayalıdır.


İnsan ilişkilerini belirleyen kurallar bilinip uygulandığı oranda; insanlar, medeni ve seviyeli bir toplum meydana getirmiş olurlar. Böyle bir ortamın oluşması sonunda insanlar haz ve gurur duyarlar.


Toplumda Dikkat Edilmesi Gereken Genel Kurallar:

Bir toplumun oluşmasında ve gelişmesinde, o toplumu meydana getiren insanlar arasındauygulanan görgü kurallarının önemli bir yeri vardır. Genel görgü kurallarına uyma zorunluluğu yoktur. Yani hukuken suç sayılmaz. Ancak, toplum genel görgü kurallarına uymayanlara cahil, bencil, kaba, saygısız gibi sıfatlarla tanımlar ve kınar.


İnsanlar, toplum içinde bir arada yaşamak zorunda olduğuna göre, davranışlarında da göz önünde bulundurmaları gereken kurallar vardır. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz.


• Hoşgörülü ve iyimser olmak;• Olgun bir kişiliğe sahip olmak için çaba

göstermek;• Eleştiriyi yerinde ve zamanında yapmak;• Giyime önem vermek, giysinin mevki yer ve

zamana uygun olmasına özen göstermek;• Başkalarını rahatsız edici davranışlardan

sakınmak;


• Verilen sözü tutmak;• Ziyaretin kısa ve zamanlı olmasına özen

göstermek;• Oturuş ve kalkışlarda hareketlere özen

göstermek;• Gerektiğinde özür dilemesini bilmek;• Özel konuşma yapanların yanına gitmemek;• Uygun olmayan el ve sözlü şakalardan

kaçınmak gibi.


Giyinme Konusunda Dikkat Edilmesi Gereken Genel Kurallar:

Toplumsal hayatın her alanında, her sosyal faaliyette, insanlar, giyim kuşamlarıyla kabul görürler.Çalışanların iş yeri şartlarını dikkate alarak giyinme zorunlulukları vardır. Bir maden işçisinin, bir servismemurunun ve bir öğretmenin kıyafetinin farklı olacağı doğaldır. Kıyafet iyi bir tavsiye mektubudur.Sözünden esinlenerek, insanlar; görgülü, zevkli, nazik, kültürlü ve ağır başlı vb. izlenimleri karşı tarafayansıtacak şekilde giyinmeye özen göstermelidirler


• Kadın ve erkek kendisine uygun kıyafet seçmelidir

• Kıyafet seçerken kişinin yaşı, fiziki yapısı, cinsiyeti, mesleği gibi hususlar dikkate alınmalıdır.

• Giydiği elbise, gömlek, kravat, ayakkabı, şapka gibi eşyalar arasında uyum sağlanmalıdır.

• Sökük, yırtık, ütüsüz elbise, boyasız ayakkabı giyilmemelidir.

• Çalıştığı iş yerinde sade giyinmeye özen göstermelidir.


• Önemli toplantılarda; toplantının yerini, zamanını ve özelliğini dikkate alarak uygun kıyafetle gidilmelidir.

• Misafir karşılama veya kabul etme sırasında da uygun kıyafet seçip giyinmelidir.

• Otel, kamp, spor alanı ve tatil köyü gibi yerlerde de toplumu rahatsız etmeyecek uygun kıyafetler giyinmelidir.

• Bulunduğu yer veya toplumun kabul etmeyeceği kıyafetleri giyinmekten kaçınmalıdır.


Karşılama, Selamlaşma ve El Sıkma Konularında Uyulması Gereken Genel Kurallar: Selam; yaş, cinsiyet ve makam durumuna göre saygı ve incelik ifade eden bir davranıştır. Küçüğün büyüğü, Aynı yaşta olanların birbirlerini selamlamaları sevgi ve saygının bir ifadesi olarak değerlendirilir.


• Selamlaşma sırasında abartılmış konuşma ve davranışlardan kaçınmak gerekir.

• Devlet büyüklerine (cumhurbaşkanı, başbakan, bakan, vali gibi) karşı bir saygı ifadesi olarak yolda geçerken veya karşılaşılan herhangi bir yerde baş eğilerek selam verilir. Aynı şekilde törenlerde

de bayrağımız, ayakta selamlanır.


• Selamlaşma; baş eğilerek, el kaldırılarak, şapka çıkartılarak olduğu gibi sözle de olur. Birisiyle sabah karşılaşıldığında , günaydın, akşam karşılaşıldığında iyi akşamlar, seyahat sırasında karşılaşıldığında iyi yolculuklar demek suretiyle selamlaşılabilinir.

• Gerek ilk tanışmada ve gerekse selamlaşma sırasında, özellikle erkeklerin dikkatli olması gerekir. Bayan elini uzatmadıkça, erkeğin elini uzatması hoş karşılanmaz.


• El sıkışmada, üst makamda bulunanların veya yaşlıların önce el uzatmaları, bunu gören alt makamlarda olan bayan veya bayların ellerini uzatarak tokalaşmaları genel görgü kurallarındandır.

• Selamlanan kişinin yanında bulunanlar, selam vereni tanımasalar bile, selamlanan kişi ile birlikte selam almaları nezaket kuralıdır. Ancak, içten gelen nezaket makbuldür. Bu nedenle selamlaşmaların nazik hareketlerle yapılması değer taşır.


• Erkeğin bayanı; gencin yaşlıyı; kıdemsizin kıdemliyi; gelenin orada bulunanları; ayrılanın ayrıldığı yerde kalanları selamlaması gerekir.

TEŞEKKÜRLER…

Documents

AİLEDE, OKULDA VE TOPLUMDA İNSAN İLİŞKİLERİ