65
ALLERJİK RİNİT Doç Dr Dane Ediger Uludağ Ün.Tıp Fakültesi Alerjik Göğüs Hastalıkları

ALLERJİK RİNİT

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ALLERJİK RİNİT. Doç Dr Dane Ediger Uludağ Ün.Tıp Fakültesi Alerjik Göğüs Hastalıkları. Kursun amaçları. Bu derste bir Göğüs Hastalıkları uzmanının alerjik rinit hakkında bilmesi gerektiğini düşündüğümüz klinik ve pratik bilgiler aktarılacaktır. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: ALLERJİK RİNİT

ALLERJİK RİNİT

Doç Dr Dane Ediger

Uludağ Ün.Tıp Fakültesi

Alerjik Göğüs Hastalıkları

Page 2: ALLERJİK RİNİT

Kursun amaçları

• Bu derste bir Göğüs Hastalıkları uzmanının alerjik rinit hakkında bilmesi gerektiğini düşündüğümüz klinik ve pratik bilgiler aktarılacaktır.

• Alerjik rinit başlı başına bir antite olmasının yanı sıra astıma olan etkileri yönünden de ele alınarak, bu konuda geçerli olan ARIA rehberi ana hatlarıyla özetlenecektir.

Page 3: ALLERJİK RİNİT

Sonunda…• Katılımcılar,• Burun anatomisini ve rinit semptomlarını tanımaları ve rinit

sınıflaması ile ayırıcı tanısını• Alerjik rinitin sıklığını ve ekonomik yükünü• Astımla ilişkisi ve astıma etkisini• Alerjik rinitin tetikleyicileri ve alerjenleri• Alerjik rinitin patogenezini• Alerjik rinite eşlik eden durumlar olan astım ve kronik rinosinüziti• Alerjik rinitin tanı yöntemlerini ve ağırlığını saptamayı• Alerjik rinit tedavisindeki ilkeleri, ilaç tedavisi ile basamak tedavisini• Spesifik alerjen immünoterapisinin alerjik rinit tedavisindeki yerini

öğrenmiş olacaklardır

Page 4: ALLERJİK RİNİT

Tarihçe- İlk tanımlamaJohn Bostock, Med Chir Trans, 1819; 10: 161

“Her yıl haziran ayının başında veya ortasında başlar…..Başta ağırlık duygusu ve gözlerde dolgunluk …. Bunu burnun irritasyonusonrası hapşırma atakları izler…. Hapşırmalara göğüste baskı hissi ve solunum güçlüğü eklenir….’

Page 5: ALLERJİK RİNİT

Burun Anatomisi

Page 6: ALLERJİK RİNİT

Tanımı• Alerjik rinit (AR) burun mukozasında IgE-aracılıklı bir inflamasyonun

varlığında, burnun alerjenle karşılaşma sonrası ortaya çıkan ve kendiliğinden veya tedaviyle gerileyen semptomlarla karakterize alerjik hastalığıdır

Normal Alerjik rinit

Page 7: ALLERJİK RİNİT

Sıklığı

• Diğer alerjik hastalıklar gibi genetik geçişi vardır ve çevresel faktörlerle ortaya çıkar

• AR’in prevalansı tüm dünyada bölgeye ve yaşa göre değişmekle birlikte %3-40 arasında olup prevalansının artış gösterdiği bildirilmiştir

• Mortalitesi olmamakla birlikte hastanın sosyal yaşamını, okul ve iş performanslarını etkilemektedir ve ekonomik yükü fazladır

Page 8: ALLERJİK RİNİT

≥20%10-20%<10%

Alerjik rinit prevalansı: 13-14 yaş- ISAACStrachan et al, Pediatr Allergy Immunology 1997

Page 9: ALLERJİK RİNİT

1-Çocuklarda 7-17 yaşlarında 6 yıl arayla

- rinit %15’ten %22’ye artmış

Ulrik et al, Allergy 2000

2- Erişkinlerde 15-41 yaşlarında 8 yıl arayla

- rinit %25’ten %32’ye artmış

Linneberg et al, J Allergy Clin Immunol 2000

Genelde IgE duyarlanmayla ilişkili

Rinit sıklığının artışı

Page 10: ALLERJİK RİNİT

Astım Rinit

• Astım, rinite sıklıkla eşlik eden ve mortalitesi bulunan bir komorbidite olup ikisi birlikte “tek havayolu tek hastalık” kavramı ile tanımlanırlar

Page 11: ALLERJİK RİNİT

ARIA

• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA)” adlı kanıta dayalı bir kılavuz yayınlanmıştır

Page 12: ALLERJİK RİNİT

– Klinisyenlerin AR hakkında bilgisini artırmak– AR’in astıma etkisini vurgulamak– Tanı ve tedavide kanıta dayalı düzenleme

yapmak– Hastalığın tedavisinde basamaklı tedavi

yaklaşımını önermek

ARIA Amaçları

Page 13: ALLERJİK RİNİT

Rinit- Klinik

• Burun akıntısı (rinore)• Burun tıkanıklığı

(nazal obstrüksiyon)• Burun kaşıntısı• Hapşırma

• Alerji yanı sıra başka rinit nedenleri de bulunmaktadır

Page 14: ALLERJİK RİNİT

Rinit sınıflandırması

• İnfeksiyöz• Viral • Bakteriyel• Diğer infeksiyöz

ajanlar• Alerjik• İntermitan• Persistan• Mesleksel (alerjik, nonalerjik)• İntermittan• Persistan• İlaca bağlı• Aspirin• Diğer ilaçlar

• Hormonal• Diğer nedenler• Atrofik• Emosyonel• Gıdalar• Gastoözofageal reflü• İrritanlar• NARES (Nonallergic rhinitis

with eosinophilic syndrome)

• Sebebi bilinmeyenler

Page 15: ALLERJİK RİNİT

Rinit ayırıcı tanısı

• Nazal polipler• Mekanik faktörler• Septum eğriliği• Adenoid hipertrofisi• Yabancı cisim• Koanal atrezi• Tümörler (Benign,

Malign)

• Granülomlar• Wegener’s gr.• Sarkoid• İnfeksiyöz• Siliya defektleri• Serebrospinal burun

akıntısı

Page 16: ALLERJİK RİNİT

Rinoskopi• Rinit yakınmalarına neden

olabilen diğer durumlar ayırıcı tanıda göz önünde bulundurulmalı

• Kronik yakınmalı hastalar diğer tanılar yönünden anterior ve posterior rinoskopik muayeneleri yapılmak üzere Kulak Burun Boğaz Uzmanı tarafından değerlendirilmelidir

Alerjik rinit Akut rinit Kokaine bağlı rinitKronik rinosinüzit

Page 17: ALLERJİK RİNİT

Eski sınıflama• 1-Mevsimsel: İlkbahar, yaz mevsimlerinde ortaya çıkar (polen ve küf

alerjenleri)

• 2-Perennial: Yıl boyu sürer; (ev tozu akarları, küf, hamamböceği, ev hayvanı alerjenleri)

• 3-Mesleksel: İş ortamında karşılaşılan maddelerle temas sonrası ortaya çıkar; (lateks, izosiyanatlar vb. )

• Eski AR sınıflamasının güçlük yarattığı durumlar– Hastaların yıl boyu veya mevsimsel semptomları ayırt edememesi– Bazı polene alerjk hastaların semptomlarının nisandan eylüle kadar

uzun sürebilmesi– Kapalı ortam alerjenleriyle tüm yıl ancak farklı düzeylerde karşılaşılması– Hastaların çoğunda hem polen hem kapalı ortam alerjen duyarlılığının

bir arada bulunması

Page 18: ALLERJİK RİNİT

• 1-İntermittan (aralıklı) – Haftada 4 günden az veya – Yılda 4 haftadan az

• 2-Persistan (devamlı) – Haftada 4 günden fazla ve – Yılda 4 haftadan uzun

Yeni sınıflama

Page 19: ALLERJİK RİNİT

Alerjik rinitin ciddiyeti ve sınıflaması

‘4’ rakamı anahtardır

HAFİF

Normal uyku veGünlük etkinlikler/spor etkilenmezNormal iş/okul ortamıSemptomlar yoğun değil

İNTERMİTTAN<4 gün/haftaveya < 4 hafta/yıl

PERSİSTAN>4 gün/hafta ve >4 hafta/yıl

ORTA-AĞIR

Bir veya fazlası varsaUyku düzensizliğiGünlük etkinlikler/spor etkilenmişİş/okul etkilenmişSemptomlar yoğun

Page 20: ALLERJİK RİNİT

• I-Alerjenler• İç ve dış ortam

aeroalerjenleri (ev tozu akarları, ev hayvanları, böcekler, polenler ve küf mantarları)

• II- Mesleksel tetikleyiciler• Lateks • Uçucu kimyasalların

solunduğu meslek ortamlarında

Page 21: ALLERJİK RİNİT

Tetikleyiciler

• III- İç ve dış ortam hava kirliliği• Dizel gazları IgE oluşumunu ve alerjik

inflamasyonu arttırabilme potansiyeli taşımaktadır. Hava kirliliği rinit semptomlarını artırmaktadır

• Sigara ve kokular iç ortam, ozon, nitrojen oksit ve sülfür dioksit dış ortam kirleticilerdir

• IV- Aspirin • Aspirin ve diğer NSAİ ilaçlar rinit ve astıma

neden olabilir

Page 22: ALLERJİK RİNİT

ÖYKÜBurun akıntısıBurun tıkanıklığıHapşırma/kaşınma

Çoğu günler >1 saat süreyle>2 semptom varsa

RİNİT

Hapşırma Nöbet halinde Nadir

Burun akıntısı Sulu, Kıvamlı mukus Anteiyor ve posteriordan Posteriordan

Kaşıntı Var Yok

Burun tıkanıklığı Değişken Ciddi

Diürnal değ. Gündüz daha kötü Gündüz devamlı Gece düzelir Gece daha kötüKonjonktivit Sıklıkla var Nadir

HAPŞIRANLAR

Sneezers/runners

BURNU TIKANANLAR

Blockers

ALERJİK RİNİTTE KLİNİK

Page 23: ALLERJİK RİNİT

Alerjik Rinitin Mekanizması

Page 24: ALLERJİK RİNİT

Polenler nasıl burun yakınmalarına neden olur?

1- Polenler göz, burun ve akciğerlere girerek immun sistemde duyarlanmaya neden olur

2- Polene karşı spesifik antikor üretilir

3- Antikor dokudaki mast hücresine bağlanır

4- Polenler vücuda tekrar girdiklerinde antikora bağlanarak mediatör salınımını başlatır

Alerjik reaksiyon tetiklenmesi ile burunda hapşırma, akıntı, tıkanıklık yanı sıra göz ve astım semptomları da gelişebilir

Page 25: ALLERJİK RİNİT

AR mekanizması

Nonspesifik nazal hiperreaktiviteAlerjik inflamasyon

(IgE aracılıklı)

Alerjen

RİNİT SEMPTOMLARI

İrritanlar

Page 26: ALLERJİK RİNİT

‘Minimal persistan inflamasyon’

• Persistan AR’te çok düşük düzeyde alerjen teması devam ettiğinde hastada semptom olmasa bile nazal mukozada inflamasyon bulunmaktadır

• Minimal persistan inflamasyon nedeniyle tedavi ilkelerinde inflamasyonun varlığının esas alınması önerilmektedir

Page 27: ALLERJİK RİNİT

Alerjik rinite eşlik eden durumlar

AstımKronik rinosinüzit

Konjonktivit

Page 28: ALLERJİK RİNİT

Eşlik eden durumlar Astım

• Epidemiyolojik çalışmalar astım ve rinitin bir çok hastada birlikte bulunduğunu göstermiştir

• Rinit genelde astımdan önce başlamaktadır ve AR astım için bir risk faktörüdür

Page 29: ALLERJİK RİNİT

Burun ve havayolu mukozaları FarklarI-Burunda yoğun kan dolaşımı olup

damarlanmada değişimler yoğun burun tıkanıklığına neden olmaktadır

Trakea ve bronşlarda ise düz kasların uyarılması astımdaki bronş spazmıyla sonuçlanır

II- Havayolu yeniden yapılanması (remodelling) astımda rastlanan bir bulgu iken rinitlilerde bulunmaz

III- Epitelyal dökülme bronş mukozasında görülürken burun mukozasında rastlanmamaktadır

Page 30: ALLERJİK RİNİT
Page 31: ALLERJİK RİNİT

Burun ve havayolu mukozaları Benzerlikler• Patofizyolojik çalışmalar astım ve rinit

arasındaki birlikteliği desteklemektedir: hem nazal hem de bronşiyal inflamasyonda

• Aynı inflamatuvar hücreler (mast hüresi,eozinofiller,Th2 lenfositler)

• Pro-inflamatuvar mediatörler (histamin, Cys LT),

• Kemokinler ve adhezyon molekülleri etkilidir

Page 32: ALLERJİK RİNİT

Burun ve havayolu mukozaları Benzerlikler• Rinitli hastalarda nazal alerjen verilmesi

havayolu aşırıduyarlılığına

• Endobronşiyal alerjen verilmesi bronkospazma (astım yanıtına) neden olmaktadır

• Kontrol altında olmayan rinit astımı kötüleştirmektedir

Page 33: ALLERJİK RİNİT

• Alerjik rinitin optimal tedavisi beraber bulunan astımı düzeltebilir

• AR’in erken tedavisinin astım gelişmesini önleyebileceği ya da astımın şiddetini azaltabileceği düşünülmektedir, ancak bu konuda da veriler yetersizdir

Page 34: ALLERJİK RİNİT

Tek havayolu tek hastalık

• Bu bulgular üst ve alt solunum yollarının inflamatuvar süreçlerden birlikte etkilenen ve birbirlerini etkileyebilen tek bir antite olarak algılanmasını sağlamıştır

Sonuç olarak tanıda rinit veya astım düşünüldüğünde hem üst hem alt solunum

yolları araştırılmalıdır

Page 35: ALLERJİK RİNİT

Atopi varlığı akut ve kronik RS için hazırlayıcı faktördür

Steroid bağımlı astım

Sinüs patolojisi

Orta şidette astım

%100

Kronik Rinosinüzit

%88

Sinüs patolojisiAstım

%39

Eşlik eden durumlar Kronik rinosinüzit (RS)

Page 36: ALLERJİK RİNİT

Nazal mukoza ödemi

Sinüs ostiumlarının tıkanması

Mukus retansiyonu

İnfeksiyon gelişimine eğilim

Alerjik Rinit

Sinüzit

Page 37: ALLERJİK RİNİT

“Kronik rinosinüzit/nazal polipozis’’ kriterleri:

Hastalığın süresi >12 hafta

1- Burun ve sinüslerde inflamasyonu gösteren iki veya daha fazla semptom;

Tıkanıklık/ konjesyon

Akıntı: önden veya geniz akıntısı

Yüz ağrısı/ bası hissi

Koku alma duyusunun kaybolması

VEYA

2-Endoskopik bulgular;

Polipler

Orta meatustan mükopürülan akıntı

Orta meatusta ödem/ mukozal tıkanıklık

VE/ VEYA

3-Paranazal sinüs tomografi bulguları;

Ostiomeatal kompleks ve/veya sinüslerde mukozal değişiklikler

EPOS Document position paper EAACI 2005

Eşlik eden durumlar Kronik rinosinüzit

Page 38: ALLERJİK RİNİT

• Alerjik rinit ve astımlılara büyük oranda ancak genelde daha hafif şiddette eşlik etmektedir

• Yoğun polen alerjeni ile artan – Gözlerde kaşınma– Kızarma– Sulanma– Göz kapaklarında ödem bulguları vardır

Eşlik eden durumlar Alerjik konjonktivit

Page 39: ALLERJİK RİNİT

Alerjik rinit

tanı ve ciddiyetin değerlendirilmesi

Page 40: ALLERJİK RİNİT

AR tanısıRUTİN

ÖyküGenel KBB muayenesiAlerji testleri

Cilt testleriSerum spesifik IgE

EndoskopiRijitFleksibl

RadyolojParanazal sinüs BTMR

Nazal sekresyonSitoloji

ÖZEL TESTLERNazal karşılaşma (challenge)

AlerjenLizil aspirin

Mukosiliyer fonksiyonNazal mukosiliyer klirensSiliyer vuru frekansıElektron mikroskopi

Nazal havayolu değerlendirmesiNazal inspiratuvar zirve akımıRinomanometri (anterior, posterior)Akustik rinometri

OlfaksiyonNitrik oksit ölçümü

Page 41: ALLERJİK RİNİT

Öykü ve KBB muayenesi

• Klinik öykü AR’in – Tanısı– Ağırlığını değerlendirme– Tedaviye yanıtı belirlemede önemlidir

• Burun muayenesi – Hafif intermittent rinitte normal olabilir– Persistan riniti olan tüm hastalara muayene

yapılmalıdır– Anterior rinoskopi sınırlı bilgi verir– Uzman tarafından nazal endoskopi yapılması

faydalıdır

Page 42: ALLERJİK RİNİT

Alerji Tanısı• Deri testleri:

• Alerjik hastalıkların tanısında IgE aracılıklı reaksiyon gösterilmesi esastır

• Standardize genel aeroalerjenlerle uygulanır

• Bu testler alerji uzmanı tarafından yapılıp yorumlanmalıdır

• Oral antihistaminik kullanan hastalarda yanıt yetersiz bulunur

• Serum spesifik IgE deri testlerine göre daha düşük duyarlıktadır

• Total IgE ölçümünün tanı değeri sınırlıdır

Çoklu prick test

Prick deri testi

Page 43: ALLERJİK RİNİT

- Mendil?

HAP

ŞUUUUU!

Tedavi

Page 44: ALLERJİK RİNİT

Alerjenden kaçınmaMümkün

olduğunda uygulanmalıdır

İmmünoterapiEtkililik

Uzman önerisiHastalığın doğal

seyrini değiştirebilir

İmmünoterapiEtkililik

Uzman önerisiHastalığın doğal

seyrini değiştirebilir

İlaç tedavisiGüvenlikEtkililik

Kolay kullanım

Hastanın eğitimiDaima yapılmalıdır

MALİYETCerrahi yöntemler

Endikasyonu olan hastalarda

Page 45: ALLERJİK RİNİT

Alerjenden kaçınma

Tekstil ürününde bulunan ev tozu akarları

Nevresimlerin 60 C de sık yıkanması ve

Alerjen geçirgen olmayan kılıf

Page 46: ALLERJİK RİNİT

Alerjik Rinitte İlaç Tedavisi

Page 47: ALLERJİK RİNİT

İlaçlar

Persistan rinitte düzenli ilaç tedavisi endikasyonu vardır

• 1- H1-antihistaminler: oral, intranazal, intraoküler• 2- Kortikosteroidler: intranazal, oral, intraoküler• 3- Kromonlar: intranazal (ülkemizde yok), intraoküler, oral • 4- Dekonjestanlar: oral ve intranazal ve H1-reseptörle

antagonistiyle kombine • 5- Lökotrien resepör antagonistleri: oral• 6- Antikolinerjikler: intranazal (ülkemizde yok)

Page 48: ALLERJİK RİNİT

• Kortikosteroidler• Antilökotrienler

• H1-antihistaminikler• Alfa-adrenerjik agonistler

(dekonjestan)

• Beta agonistler

hem rinit hem de astımda

rinitte

astımda

Page 49: ALLERJİK RİNİT

AR’de ilaç kullanım yolları • Oral alınan ilaçlar

– Olumlu yan: • Tüm hedef organlara etkisi vardır

– Olumsuz yan: • Etkinliği daha az• Sistemik yan etkiler

• İntranazal yolla – Olumlu yan:

• Hedef organa yüksek konsantrasyon• Minimal sistemik yan etki

– Olumsuz yan: • Her bölge için lokal tedavi uygulanması gerekir • Bazı hastalarda da intranazal uygulamada burun içi dağılım eşit

olmamaktadır

Page 50: ALLERJİK RİNİT

Hapşırma Burun akıntısı

Burun Tıkanıklığı

BurunKaşıntısı

Göz semptomları

H1-Antihistamin Oral İntranazal İntraoküler

++++0

++++0

++0

+++++0

++0+++

Kortikosteroid İntranazal +++ +++ +++ ++ ++

Kromon İntranazal İntraoküler

+0

+0

+0

+0

0++

Dekonjestan İntranazal Oral

00

00

+++++

00

00

Antikolinerjik (intranazal) 0 ++ 0 0 0

Antilökotrienler 0 + ++ 0 ++

Rinitte farmakolojik tedavinin semptomlara etkisi

Page 51: ALLERJİK RİNİT

Erişkinlerde rinit tedavisinde kullanılan ilaçların kanıt gücü

Mevsimsel Perennial

Alerjen kaçınma D

H1-Antihistamin Oral İntranazal İntraoküler

AAA

AA

Kortikosteroid İntranazal Oral

AA

A

Kromon İntranazal İntraoküler

AA

AA

Dekonjestan

Dekonjestan +Antihistamin (oral) A A

Antikolinerjik (intranazal) A

Antilökotrienler A

Spesifik immünoterapi Subkutan İntranazal Sublingual

AAA

AAA

Page 52: ALLERJİK RİNİT

Alerjik rinitte basamak tedavisi

Page 53: ALLERJİK RİNİT

Alerjik rinitin ciddiyeti ve sınıflaması• Rinitin şiddetini belirlemede astım ve atopik dermatiti gibi objektif kriterler bulunmamaktadır

‘4’ rakamı anahtardır

HAFİF

Normal uyku veGünlük etkinlikler/spor etkilenmezNormal iş/okul ortamıSemptomlar yoğun değil

İNTERMİTTAN<4 gün/haftaveya < 4 hafta/yıl

PERSİSTAN>4 gün/hafta ve >4 hafta/yıl

ORTA-AĞIR

Bir veya fazlası varsaUyku düzensizliğiGünlük etkinlikler/spor etkilenmişİş/okul etkilenmişSemptomlar yoğun

Page 54: ALLERJİK RİNİT

Hafifİntermittan

Orta-Ağırİntermittan

HafifPersistan

Orta-AğırPersistan

Oral H-1 blokerİntranazal H-1 blokerve/veya dekonjestan

Oral H-1 blokerİntranazal H-1 bloker ve/veya dekonjestanİntranazal steroid (kromon)

Persistan rinitse 2-4 hafta sonra kontrol et

Yanıt var Yanıt yok 1 ay tedavi Basamak çık

İntranazal steroid

2-4 hafta sonra kontrol et

Yanıt var Yanıt yok

Basamak düş Tanıyı gözden geçirTedavi 1 ay Tedavi uyumsuzluğu?

İnf. vd. nedenler?

1- İntranazal Steroid dozunu arttır2-Kaşıntı/hapşırık varsa Oral H-1 bloker ekle3-Burun akıntısı varsa ipratropium ekle4-Burun tıkanıklığı varsa dekonjestan veya kısa süreli oral steroid ekle

Yanıt yok

Cerrahi

Konjonktivit varsaOral H-1 bloker, İntraoküler H-1 bloker, İntraoküler kromon (veya salin) ekle

Spesifik İmmünoterapi Düşün

*Herhangi biri

* Herhangi biri

Alerjen korunma önlemleri

Page 55: ALLERJİK RİNİT

Alerjenle Spesifik İmmünoterapi

• Alerjene bağlı IgE-aracılıklı reaksiyon bir multi-organ hastalığı olarak görülmelidir

• SİT’i bir organ hastalığının tedavisinden çok alerjen duyarlılığının tedavisi gibi düşünmelidir

• Bir çok astımlı hastanın eşlik eden rinit veya rinokonjonktiviti bulunmakta ve SİT ile tüm hedef organlar tedavi edilmektedir

Page 56: ALLERJİK RİNİT

Alerjenle Spesifik İmmünoterapi

• Subkutan immünoterapi alerjik hastalığın seyrini değiştiren bir tedavidir

WHO ve EAACI rehberi• Subkutan immünoterapi (SCIT)

– Optimal aşı dozu ve uygun biyolojik ünitelerin kullanımı, majör alerjen miktarının optimal olması önerilmektedir

• Yüksek dozlu sublingual immünoterapi (SLIT) – Özellikle akar ve polen duyarlı rinit; konjonktivit ve/veya astımı

olanlarda– İlaç tedavisi ile hasta tam rahatlamıyorsa– SCIT’le sistemik reaksiyon gelişmişse veya – Hasta injeksiyonu reddediyorsa önerilebilir– SLIT’in erişkinlerde ve çocuklardaki güvenliliği çok sayıda

çalışmada gösterilmiştir

Page 57: ALLERJİK RİNİT

Olgu örneği-1

• 25 yaşında kadın hasta • Yakınma ve öykü: Burunda akıntı, kaşıntı, hapşırma

atakları, zaman zaman gözlerde kaşıntı sulanma• Bu yakınmalar her sene nisan ayında ortaya çıkıyor ve

haziran sonuna kadar 2 ay sürüyor• Geçen yıl ilkbaharda düzenli ilaç kullanmış ancak

yakınmaları tam baskılanmamış• İlk kez bu sene pikniğe gittiği gün göğsünde baskı hissi

duymuş• Hapşırıklar sabahları 15-20 kez oluyor• Açık havada burun akıntısı ile bir paket mendili

tüketebiliyor

Page 58: ALLERJİK RİNİT

Olgu örneği-1• Tanı: Yapılan prick deri testinde çimen poleni, tahıl

polenleri, ev tozu akarına karşı alerjik bulundu • Hastanın polene bağlı persistan alerjik riniti var• Tedavi: • 1- Korunma: İlkbaharda zorunlu haller dışında açık

havada bulunmaması önerildi• 2- İlaç: İntranazal steroid profilaktik olarak başlanıyor• Rinit ataklarında oral veya intranazal antihistaminik

öneriliyor• 3- Alerji aşısı: Önceki yıl ilaç kullanmasına rağmen

semptomları devam etmiş bu nedenle polenle spesifik immünoterapi düşünülebilir

Page 59: ALLERJİK RİNİT

Olgu örneği-2

• 20 yaşında erkek hasta • Yakınma ve öykü: Gözlerde, burunda, kulak ve

damakta kaşıntı, hapşırma ve burun akıntısı • Bu yakınmalar kedisi olan arkadaşına gittikten

15 dakika sonra ortaya çıkıyor ve 2 saatte düzeliyor

• Yakınmalarda mevsim farkı yok, kedi olan eve her gittiğinde tekrarlıyor ve kediyle aynı odada bulunmasa bile ortaya çıkıyor

• Her atak daha uzun sürüyor ve kuru öksürük de yakınmalara ekleniyor

Page 60: ALLERJİK RİNİT

Olgu örneği-2• Tanı: Yapılan testlerde kedi alerjenine karşı güçlü

pozitiflik saptanıyor• Hastanın kediye bağlı persistan alerjik riniti bulunuyor• Tedavi: • 1- Korunma: Arkadaşını sık ziyaret ediyor ve kedi

uzaklaştırılamıyor• 2- İlaç: İntranazal steroid ve intraoküler sodium

kromoglikat profilaktik olarak başlanıyor• Rinit ataklarında intranazal antihistaminik öneriliyor• 3- Alerji aşısı: yakınmalar ilaçla kontrol altına alınabildiği

için bu aşamada düşünülmez• Ancak temas azaltılamadığı için yakınmalar ilaçla kontrol

edilemezse yapılabilir

Page 61: ALLERJİK RİNİT

Olgu örneği-3• 35 yaşında erkek hasta, beden eğitimi öğretmeni • Yakınma ve öykü: Burunda tıkanıklık, sık sık yüzde ağrı,

koyu kıvamlı akıntı, sabahları hapşırma atakları, eforla nefes darlığı ve hırıltı atakları

• Burun yakınmaları mevsim farkı olmaksızın 10 yıldır devamlı var, burun bazen tam tıkanıyor ve koku alması azalıyor

• Nefes darlığı yeni başlamış, ayda 4-5 kez olmuş • Okulda tozlu ortamlarda da hapşırıyor• Tanı: Ev tozu ve depo akarlarına karşı duyarlılık bulunuyor • Solunum fonksiyon testi FEV1 beklenenin %85’i

Page 62: ALLERJİK RİNİT

Olgu örneği-3

• Hastanın akara bağlı orta-ağır şidette persistan alerjik riniti ve hafif persistan astımı mevcut

• Tedavi: • 1- Korunma: Evde ve iş yerinde toz önlemleri• 2- İlaç:

– İntranazal steroid başlandı, lüzum halinde oral / intranazal antihistaminik

– İnhaler steroid 400 mcg budesonid ve lüzum halinde çabuk etkili beta-agonist

– Hastanın kontrolde yapılan SFT’de FEV1 beklenenin %110’u ölçüldü

• 3- KBB muayenesi: Septum deviasyonu, alerjik rinit ve kronik sinüzit bulgularıyla sinüzit tedavisi verildi. Tedavi sonrası deviasyon ameliyatı önerildi

• 4- Alerji aşısı: İzole akar duyarlılığı nedeniyle düşünülebilir. Hastanın ilaç tedavisi ve önlemlerle izlemi sonrası karar verilir.

Page 63: ALLERJİK RİNİT

• 1-AR, sık görülmesi, yaşam kalitesini, iş/okul yaşamını etkilemesi, ekonomik boyutu, astımla ilişkisi, sinuzit ve konjonktivit gibi diğer klinik durumlarla olan birlikteliği nedeniyle önem taşır

• 2- AR astım için bir risk faktörü olarak kabul edilmelidir

• 3- AR’in yeni sınıflandırması “İntermittan” (aralıklı) ve “Persistan” (devamlı) olarak, ağırlığı ise hafif ve orta/ağır olarak yapılmaktadır

• 5- AR tedavisi; alerjen korunma önlemleri, ilaç tedavisi ve alerjen immünoterapisi şeklinde kombine olup, ilaç tedavisi ağırlığına göre basamak tedavisi şeklindedir

ARIA Özet

Page 64: ALLERJİK RİNİT

• 6- Hastanın normal yaşamını sürdürebilmesi için çevre ve sosyal şartlar düzenlenmelidir

• 7- Persistan AR olan hastalar astım varlığı yönünden , astım hastaları da rinit varlığı yönünden sorgulanmalıdır

• 8- Üst ve alt solunum yolunun birlikte tedavi edilmesi ideal yaklaşımdır

• 9-Gelişmekte olan ülkelerde tedavinin maliyeti ile ilgili stratejiler oluşturulmalıdır

ARIA Özet (devam)

Page 65: ALLERJİK RİNİT

TEŞEKKÜR EDERİM