Upload
ulfah
View
65
Download
6
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Alt solunum yolu enfeksiyonlarında yeni etkenler. Dr. Haluk Çokuğraş İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi. Epidemiyoloji. Dünyada her yıl
Citation preview
Alt solunum yolu enfeksiyonlarında yeni etkenler
Dr. Haluk Çokuğraş
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Epidemiyoloji Dünyada her yıl <5 yaş 10.5 milyon çocuk ölüyor! %18’inden pnömoniler sorumlu Ülkemizde “0” yaş grubunda bebek ölümlerinin
%48.4’ü, 1- 4 yaş grubunda çocuk ölümlerinin %42.1’i pnömoni nedeniyle.
ASYE “0” yaş grubu ölümlerde 2. sırayı, 5 yaş altı çocuk ölümlerinde 1. sırayı almakta
Sağlık Bakanlığı-1998
Toplum Kökenli Pnömoniler
TKP’in % 37’si çocukluk çağında
Etkenler % 20 – 60 belirlenemez.
Hastalık olguların % 8 – 30’unda “karışık”
infeksiyon biçiminde
“Yeni etkenler...”
İnsan metapneumovirüsleri Kuş gribi SARS (Coronavirüsler)
İnsan metapneumovirüsleri İlk kez 2001 yılında solunum sistemi
hastalığına yol açan bir etken olarak tanımlanmıştır .
Alt solunum yolu enfeksiyonları içerisindeki sıklığı % 1,5-% 24.
Preterm doğmuş süt çocukları mortalite ve morbidite açısından en riskli grup
Van den Hoogen BG, Nat Med 2001;7:719-24
Principi N, Clin Microbiol Infect 2006; 12(4):301-8.
Hastalık spektrumu ve epidemiyolojik özellikleri büyük ölçüde RSV’ye benzer: Basit soğuk algınlığı Krup Bronşiyolit Pnömoni Reaktif havayolu
hastalığı
HMP ile infeksiyon daha çok kış ve erken ilkbahar aylarında.
Hospitalize edilen 668 çocuğun %4’ünde etken olarak HMP virüslerini gösterilmiştir.
Mullins JA, et al. Human metapneumovirus infection among children hospitalized with acute respiratory illness. Emerg Infect Dis. 2004;10-700-5.
Klinik semptomlar ve radyolojik bulgular diğer alt solunum yolu infeksiyonlarından farksız.
Sıklıkla yaşamın ilk bir yılında Daha sonraları reinfeksiyonlar da olabilmektedir. Risk faktörleri (RSV gibi)
Prematürite, BPD, Konjenital kalp hastalığı, Küçük yaş
Tanı: PCR, multiplex rapid viral test, virüs izolasyonu
Tedavi: Semptomatik Gerektiğinde oksijen tedavisi ve mekanik
ventilasyon uygulanabilir.
Coronavirüsler: Coronavirüsler antijenik ve genetik
özelliklerine göre 4 farklı gruba ayrılırlar. Genellikle soğuk algınlığı gibi hafif
solunum yolu infeksiyonlarından sorumludurlar.
SARS
İlk kez Kasım 2002’de Guangdong’da (Çin) bir tür atipik pnömoni salgını.
Etkenin coronavirüsler olduğu daha sonraları saptanabilmiştir (SARS-CoV).
Bu salgında, 1 yılda 8000’den fazla kişi SARS nedeniyle kaybedilmiştir.
Mortalite erişkinlerde daha yüksek (%10 ) Hastalık çocuklarda ise daha hafif. Kronik hastalığı olanlarda, diabetlilerde,
kalp hastalığı olanlarda ve yaşlılarda infeksiyon % 50 oranında ölümcül.
Krilov LR.. Curr Opin Infect Dis. 2004;17(5):391-5.
Leung C, et al. Severe acute respiratory syndrome in children. Pediatrics. 2004;113:535-43.
İki-on günlük bir kuluçka döneminden sonra ağır solunum yetersizliği ile sonlanan hızlı gidişli bir solunum yolu infeksiyonu ortaya çıkmaktadır.
Tanı: PCR Bugün için spesifik
bir tedavi yoktur. Oksijen takviyesi ya
da mekanik ventilasyon tedavide yararlı olabilmektedir.
Kuş gribi etkeni (H5N1) İnfluenza virüsleri antijenik özelliklerine göre A, B,
ve C tiplerine ayrılırlar. A tipi insanlarda ve hayvanlarda, özellikle ciddi
hastalığa neden olur ve pandemiler yapabilir. A virüsleri iki yüzey glikoproteinine, hemagglütinin
(H) ve nöraminidaza (N) göre alt tiplere ayırılırlar. B tipleri sadece insanlarda; B ve C tipleri daha hafif
bir hastalıktan sorumludurlar
Meissner HC. Reducing the impact of viral respiratory infections in children . Pediatr Clin N Am. 2005;52:695-710.
A tipi virüs H ve N yüzey glikoproteini,
epidemiyolojik özellikler ve patogenezle ilişkili.
H glikoproteini virüsün respiratuar epitele tutunmasına ve viral replikasyona neden olur.
N glikoproteini enfekte hücrelerden olgunlaşmış virüs salınmasını kolaylaştırır.
A tipi virüsler Özellikle kuşlar arasında,
ayrıca atlar, domuzlar ve insanlarda da yayılabilmektedirler.
Kuşlar influenza virüslerinin doğal rezervuarlarıdır.
H5N1 virüsü Avian(kuşlara ait) influenza Yaklaşık yüzyıldan beri bilinmekte İlk insan vakası 1997’de Kuşlar-Kümes hayvanları-İnsanlar İnsan-İnsan geçişi yok (?) 1917, 1957, 1968’deki insan influenza
pandemilerinde kaynak kuşlar mı ?
Kuşlardan insana H5N1 virüsünün bulaşması ilk kez 1997’de Hong Kong’da
Bu salgında 18 kişide infeksiyon, 6’sı ölmüş. 2004’ün başlarında Uzak Doğu ülkelerinde
kuş gribine rastlanmış ve 100 milyon kuş itlaf edilmiştir.
2004’ün son aylarında ikinci bir salgın.
Larkin M. Avian Flu: sites seek to respond and reassure. Lancet Infect Dis. 2005;5(3):141-2.
Van Bölgesinde Avian İnfluenza Vakaları
Prof. Dr. Ahmet Faik ÖNER
Başlangıçta ve en anormal düzeydeki laboratuar bulguları
Hasta 1 Hasta 2 Hasta 3 Hasta 4
Hasta 5
Hasta 6 Hasta 7 Hasta 8
Hasta 9
Hasta 10
Hemoglobingr/dl
15.414
159,8
13,39,2
10,57,9
11,99,9
1310,6
12,410
13,59,7
12 11.8
WBC X103/mm3
1,21
1,921,16
1,71,14
3,01,41
7,13,16
4,41,28
4,32,2
3,32,1
8,2 5,6
Lymphocyte X 103/mm3
0,6 1,1 0,55 1,4 2,1 1 1,6 1,4 2,6 2,2
PLT x103/mm3
7161
9065
4744
15389
26455
8776
125110
12675
234 232
ALTU/l
8 44186
104159
1831
1853
2245
2342
2225
12 15
ASTU/l
30 3381238
399776
50135
43141
50169
72179
107129
25 19
GGTU/l
1551
818
8 1013
1213
57
LDHU/l
677 40327482
21025218
11381914
6862559
6042633
11343240
19372232
420 410
CKU/l
52 34294500
30954200
690750
3451396
4742236
2974649
95200
82 144
AmilazU/l
42 117466
172176
69156
105139
73176
244769
124175
60
Başlangıçta ve en anormal düzeydeki laboratuar bulguları
Hasta 1 Hasta 2 Hasta 3 Hasta 4
Hasta 5
Hasta 6 Hasta 7 Hasta 8
Hasta 9
Hasta 10
PTSec
32 14,315
14,815,2
12,213
13,514
1416
1215
13,613,9
14 13
aPTTSec
101 50,267,2
48,355,8
30,844
35,139
3440
42,551
36,140
32 30
D-dimerMg/dl
5.45.8
5,257,9
3,57,85
18,130
2,118
1,87,2
1,22,65
33,4
0,5 0,4
FibrinogenMg/dl
37 220210
177165
286176
329167
349256
297183
274142
371 376
Ferritin ng/ml 1500 1500 1500 217 NA 1500 77
TriglyseridMg/dl
94 78265
NA 122219
188244
Oxygen saturation
67 42 57 88 89 99 99 86 99 99
Fatma Koçyiğit 31.12.2005
Fatma Koçyiğit 3.1.2006
Hülya Koçyiğit 31.12.2005
Hülya Koçyiğit 2.1.2006
Ayşegül Özcan 2.1.2006
Saat 22.00
Ayşegül Özcan 3.1.2006
Saat 08.00
Ayşegül Özcan 5.1.2006
Ayşegül Özcan 6.1.2006
Ayşegül Özcan 21.1.2006
Ayşegül Özcan 23.1.2006
Yusuf Tunç 2.1.2006
Yusuf Tunç 5.1.2006
Yusuf Tunç 22.1.2006
Fatma Özcan 10.1.2006
Fatma Özcan 11.1.2006
Fatma Özcan 12.1.2006
Fatma Özcan 14.1.2006
Muhammed Özcan 10.1.2006
Muhammed Özcan 16.1.2006
Muhammed Özcan 20.1.2006
Muhammed Özcan 23.1.2006
Yusuf Özcan 2.1.2006
Yusuf Özcan 4.1.2006
Yusuf Özcan 8.1.2006
Yusuf Özcan 15.1.2006
Yusuf Özcan 23.1.2006
Yaşayan vakalar (6) Ölen vakalar (4)
Yaş (Yıl) 8 (3-18) 13,5 (11-15)
E/K 3/3 1/3
Altta yatan hastalık 0 0
Semptom başlangıcı-yatış arasındaki süre
4,1 (1-10) 8,5 (8-10)
Yatıştaki BK 4700 (3000-7100) 2305 (1200-4400)
Yatışta lenfopeni 2/6 4/4
Yatışta trombositopeni 2/6 4/4
Başlangıç-Oseltamivir arasındaki süre
5,1 10
CK Başlangıç ve pik 275/1415,4 1762/2747
Başlangıç ve pik LDH 1054/2073 1853/4002
Prognostik faktörler
Tanı Erken dönemde kültür Hızlı tanısal testler (ELISA) Hemagglutinasyon inhibisyon testleri
Tedavi Oseltamivir Bakteriyel spektrumu kapatacak şekilde AB Kortikosteroid IVIG Şok tedavisi Mekanik ventilasyon
İnfluenza tedavisi Zanamivir: İnhale, profilakside yeri yok; >7
yaş (10mg bid) Oseltamavir: Oral, profilaktik kullanılabilir;
>1 yaş (30-75 mg bid) Amantadine: Oral; profilaktik kullanılabilir;
>1 yaş 5 mg/kg (maks.150 mg) Rimantadine: Amantadine gibi, profilaktik
kullanılmaz.
Klinik Seyir Mortalite %40 Ölenler >10 yaş Ölüm nedeni pulmoner yetersizlik Prognozda önemli bulgular
Tedavide gecikme LDH,CK düzeyleri Lökopeni, lenfopeni, trombositopeni
Kuş gribinin henüz insandan insana bulaştığı gösterilememiştir.
Tedavide solunum desteğinin sağlanması esastır.
Antiviral ajanlar olan oseltamivir ve zanamivir, erken başlanıldığında hastalığın seyrine etki edebilmektedir.
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER...