ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELER N ...Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinin gelişen sektörün talepleri doğrultusunda eksikliklerinin giderilmesi ülkemizin

i

T.C

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİMİ ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI

ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELERİNİN MEVCUT DURUMLARI

VE

AÇILMALARINA ZEMİN OLUŞTURACAK KRİTERLERİN

BELİRLENMESİ

ANKARA 2006

ii

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI .....................................................................

Yardımcı Kaynak Kitapları Dizisi ...........................................................................................

EARGED Başkanlığının isteği üzerine 500 adet basılmıştır

ISBN: 957-11-2858-7

Yayın hakkı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığına aittir.

Kaynak gösterilerek iktibas edilebilir.

iii

ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELERİNİN MEVCUT DURUMLARI

VE AÇILMALARINA ZEMİN OLUŞTURACAK KRİTERLERİN BELİRLENMESİ

DANIŞMANLAR Yard. Doç. Dr. Melih TOPALOĞLU Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Ahmet TAYFUN Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi

KOORDİNATÖR

Ali AYTAŞ MEB. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı

ARAŞTIRMA GURUBU

Salim KIRDI (Turizm İşletmeciliği Uzmanı) MEB. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı

Bekir Sıtkı ÖZKÖK (Şube Müdürü) MEB. Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü

iv

ARAŞTIRMA ORTAK ÇALIŞMA GURUBU Ahmet AYDIN (Okul Müdürü) MEB. Afyonkarahisar Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Dr. Burhan KILIÇ (Okul Atölye Şefi) MEB. Afyonkarahisar Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Sedat ASLAN (Okul Müdürü) MEB. Kızılcahamam - Ankara Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Ümit ÇAĞLAR (Okul Müdürü Baş Yardımcısı) MEB. Kuşadası - Aydın Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Nuri EZBERCİ (Okul Müdürü) MEB. Zeytinburnu - İstanbul Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Kazım ŞENER (Okul Müdürü Yardımcısı) MEB. Zeytinburnu - İstanbul Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Alaattin Sarı (Okul Müdürü) MEB. Osmangazi - Bursa Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi

Mustafa ODYAKMAZ (Okul Müdürü) MEB. Çeşme - İzmir Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Erol BALCI (Okul Müdürü) MEB. Turgutreis - Bodrum - Muğla Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Kemal TOPALOĞLU (Okul Müdürü) MEB. Tekirdağ Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi

v

SUNUŞ

Ülkemizde hızla gelişme gösteren turizm sektörü Avrupa çanağında bir hayli adından

söz ettirmektedir. Sektörün alt yapı olarak gelişme göstermesi okullarımızın da sektöre ayak

uydurmasını gerektirmektedir.

Okullaşma çalışmalarının hızla devam ettiği ülkemizde turizm alanında, istihdam

edilecek yabancı dil bilen ara kademe nitelikli eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla açılan

Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinin gelişen sektörün talepleri doğrultusunda

eksikliklerinin giderilmesi ülkemizin bugünü ve geleceği açısından hayati önem arz

etmektedir.

Başkanlığımızca yapılan Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin Mevcut

Durumları ve Açılmalarına Zemin Oluşturacak Kriterlerin Belirlenmesi Araştırması ile

söz konusu okullarımızın bina, araç gereç ve uygulanmakta olan eğitim programlarının

uygunluğu değerlendirilerek varsa eksikliklerin giderilmesi için çözüm önerileri geliştirmek

ayrıca bu okulların açılmaları için belirlenmiş olan kriterlerin uygunluk düzeyini belirlemek

hedeflenmiştir.

Araştırmanın yapılmasına karar veren Bakanlığımız yetkililerine, örneklem kapsamına

alınan okullarımızın yönetici, öğretmen ve öğrencilerine ve yine araştırma kapsamındaki

öğrencilerin beceri eğitimi yaptıkları işletmelerin yöneticilerine, araştırmayı gerçekleştiren

Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Fakültesi Öğretim Üyeleri Sayın Ydr.Doç.Dr. Melih

TOPALOĞLU ve Yrd.Doç.Dr. Ahmet TAYFUN”a, Salim KIRDI ile Bekir SITKI ÖZKÖK”e

ve emeği geçen herkese teşekkür eder çalışmanın mesleki eğitime faydalı olmasını dilerim.

İbrahim DEMİRER

EARGED Başkanı

vi

ÖNSÖZ

Eğitimi destekleyen en önemli unsurlardan biri alt yapıdır. Alt yapı ise bina, okulun

açıldığı çevre ve eğitim materyalleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunların birbirlerini desteklemeleri halinde yetişen öğrencilerin sektörde yer tutabilecek bilgi ve beceri ile donatılması sağlanmış olacaktır.

Araştırmada; turizm sektörüne nitelikli ara kademe personel yetiştirilmesinde önemli

merkez olarak bilinen, Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinin mevcut durumları ve açılmalarına zemin oluşturacak kriterlerin belirlenmesinde ilgililere ışık tutacak bilgilerin sunulması amaçlanmıştır.

Bu araştırma sekiz bölümden oluşmaktadır; Birinci bölümde; Araştırmanın amacı, önemi ve kapsam ele alınmıştır. İkinci bölümde; araştırmanın modeli, evren, veri kaynakları ve işlenmesi ile kullanılan

istatistik teknikleri yer almaktadır. Üçüncü bölümde; Okul yöneticilerinden, okulların mevcut durumları yer almaktadır. Dördüncü bölümde;Okul yöneticileri, öğretmenler ve işletme yöneticilerinden elde

edilen bilgi ve görüşler yer almaktadır. Beşinci bölümde; öğrencilerin ve koordinatör öğretmenlerin işyeri uygulamasında

karşılaştıkları sorunlar bulunmaktadır. Altıncı bölümde;Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinin açılmalarına zemin

oluşturacak kriterlerin belirlenmesi ile ilgili bulgular yer almıştır. Yedinci bölümde; Döner Sermaye İşletmesi (DÖSE) ile ilgili mevcut problemler ve

gelen öneriler yer almıştır. Sekizinci bölümde ise bulgular ışığında sonuç ve önerilere yer verilmiştir.

Araştırmanın her kademesinde bizlerle beraber olan, yardımlarını esirgemeyen ve görüşlerinden faydalandığımız, EARGED Başkanı Sayın İbrahim DEMİREL’e,Başkan Yardımcısı Ayhan İPLİKCİ’ye araştırmayı koordine eden Sayın Ali AYTAŞ’a ve ortak çalışma gurubunda bulunan okulların yöneticileri ile yardımlarını esirgemeyen Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü personeline teşekkür ederiz. Araştırmanın, mesleki eğitim sistemimize ve turizm sektörü çalışanlarına katkı sağlamasını dileriz.

ARAŞTIRMA GURUBU

vii

İÇİNDEKİLER Sayfa

SUNUŞ ...……………………………………………………………………………... vÖNSÖZ ………………………………………………………………………………. viiİÇİNDEKİLER ………………………………………………………………………. viiiTABLOLAR LİSTESİ ……………………………………………………………….. xviiii

BÖLÜM – I

GİRİŞ

1.1. Problem …………………………………………………………………….. 1

1.2. Araştırmanın Amacı ………………………………………………………. 7

1.3. Araştırmanın Önemi ………………………………………………………. 8

1.4. Araştırmanın Sınırlılıkları ………………………………………………... 8

1.5. Sayıtlılar ……………………………………………………………………. 8

1.6. Terimlerin Tanımı …………………………………………………………. 9

1.7. Kısaltmalar ………………………………………………………………… 9

BÖLÜM – II

ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ

2.1. Araştırmanın Modeli ……………………………………………………….

11

2.2. Evren ………………………………………………………………………..

11

2.3. Veri Kaynakları ve Verilerin İşlenmesi …………………………………..

12

2.4. Kullanılan İstatistik Terimleri …………………………………………….

12

viii

BÖLÜM – III

ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELERİNDE MEVCUT

DURUMUN TESPİTİ

(Okul Yöneticileri)

Sayfa

3.1. Ceyhan - ADANA ……………………………………………….. 13 3.1.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………... 13 3.1.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………. 14

3.2. Seyhan - ADANA ………………………………………………... 14 3.2.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………... 14 3.2.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………. 15

3.3. AFYONKARAHİSAR ………………………………………….. 16 3.3.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………... 16 3.3.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………. 17

3.4. Sandıklı - AFYONKARAHİSAR ……………………………… 17 3.4.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………... 17 3.4.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………. 18

3.5. AKSARAY ………………………………………………………. 18 3.5.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………... 18 3.5.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………. 19

3.6. Çankaya - ANKARA ……………………………………………. 20 3.6.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………... 20 3.6.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………. 20

3.7. Kızılcahamam - ANKARA ……………………………………... 22 3.7.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………... 22 3.7.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………. 23

3.8. Yenimahalle - ANKARA ………………………………………. 24 3.8.1. Okulun Fiziki Yapısı …………………………………………….. 24

3.8.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ……………………........ 24

3.9. ANTALYA ……………………………………………………… 26 3.9.1. Okulun Fiziki Yapısı …………………………………………….. 26 3.9.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ……………………........ 26

ix

Sayfa

3.10. Alanya - ANTALYA …………………………………………… 28 3.10.1. Okulun Fiziki Yapısı …………………………………………….. 28 3.10.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ……………………........ 28

3.11. Gazipaşa - ANTALYA …………………………………………. 29 3.11.1. Okulun Fiziki Yapısı …………………………………………….. 29 3.11.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………… 30

3.12. Kaş - ANTALYA ……………………………………………….. 31 3.12.1. Okulun Fiziki Yapısı …………………………………………….. 31 3.12.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ……………………........ 31

3.13. Manavgat - ANTALYA ……………………………………….... 32 3.13.1. Okulun Fiziki Yapısı …………………………………………….. 32 3.13.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ……………………........ 33

3.14. Serik - ANTALYA …………………………………………….... 33 3.14.1. Okulun Fiziki Yapısı …………………………………………….. 33 3.14.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ……………………........ 34

3.15. Didim - AYDIN …………………………………………………. 34

3.15.1. Okulun Fiziki Yapısı …………………………………………….. 34 3.15.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………........ 34

3.16. Kuşadası - AYDIN ……………………………………………………….... 353.16.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 353.16.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………........ 35

3.17. Söke - AYDIN ……………………………………………………………... 363.17.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 363.17.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………........ 37

3.18. Ayvalık - BALIKESİR …………………………………………………….. 383.18.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 383.18.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 39

3.19. Edremit - BALIKESİR ……………………………………………………. 40

3.19.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 403.19.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 40

3.20. Gönen - BALIKESİR …………………………………………………….... 413.20.1. Okulun Fiziki Yapısı ………………………………………………………... 413.20.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ……………………………………. 41

x

Sayfa

3.21. Amasra - BARTIN ………………………………………………………… 433.21.1. Okulun Fiziki Yapısı ………………………………………………………... 433.21.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ……………………………………. 43

3.22. BİLECİK……………………………………………………………………. 453.22.1. Okulun Fiziki Yapısı ………………………………………………………... 453.22.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ……………………………………. 45

3.23. Bozüyük - BİLECİK ………………………………………………………. 463.23.1. Okulun Fiziki Yapısı ………………………………………………………... 463.23.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………..... 47

3.24. BOLU ………………………………………………………………………. 483.24.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 483.24.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 48

3.25. Mengen - BOLU ………………………………………………………….... 503.25.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 503.25.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 50

3.26. Osmangazi - BURSA …………………………………………………….... 513.26.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 513.26.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 52

3.27. ÇANAKKALE …………………………………………………………….. 533.27.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 533.27.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 53

3.28. Ilgaz - ÇANKIRI …………………………………………………………... 553.28.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 55

3.28.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 55

3.29. ÇORUM ……………………………………………………………………. 56


3.30. Akköy - DENİZLİ ………………………………………………………… 573.30.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 573.30.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 58

3.31. DİYARBAKIR …………………………………………………………….. 593.31.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 593.31.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 59

xi

Sayfa

3.32. Akçakoca - DÜZCE ………………………………………………………. 603.32.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 603.32.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 61

3.33. EDİRNE ……………………………………………………………………. 62

3.34. ERZİNCAN ………………………………………………………………... 623.34.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 623.34.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 62

3.35. ERZURUM ………………………………………………………………... 643.35.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 643.35.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 64

3.36. ESKİŞEHİR ……………………………………………………………….. 663.36.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 663.36.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 66

3.37. GAZİANTEP ……………………………………………………………… 673.37.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 673.37.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 67

3.38. GİRESUN ………………………………………………………………….. 683.38.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 683.38.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 68

3.39. HATAY ……………………………………………………………………. 693.39.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 693.39.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 70

3.40. Eğirdir - ISPARTA ………………………………………………………... 713.40.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 713.40.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 71

3.41. Yalvaç - ISPARTA ………………………………………………………... 72

3.41.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 723.41.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 72

3.42. Beşiktaş - İSTANBUL …………………………………………………….. 733.42.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 733.42.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 73

3.43. Küçükçekmece - İSTANBUL …………………………………………….. 753.43.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 753.43.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 75

xii

Sayfa

3.44. Zeytinburnu - İSTANBUL ……………………………………………….. 763.44.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 763.44.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 76

3.45. Çeşme - İZMİR …………………………………………………………… 783.45.1. Okulun Fiziki Yapısı………………………………………………………... 783.45.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 78

3.46. Foça - İZMİR …………………………………………………………….... 793.46.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 793.46.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 80

3.47. Konak - İZMİR ……………………………………………………………. 813.47.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 813.47.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 81

3.48. Menderes - Özdere - İZMİR …………………………………………….... 823.48.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 823.48.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 83

3.49. KAHRAMANMARAŞ ……………………………………………………. 843.49.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 843.49.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………... 85

3.50. Sarıkamış - KARS ………………………………………………………… 863.50.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 863.50.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 86

3.51. Cide - KASTAMONU …………………………………………………….. 873.51.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 87

3.51.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 87

3.52. İnebolu - KASTAMONU …………………………………………………. 88

3.52.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 883.52.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 88

3.53. KAYSERİ ………………………………………………………………….. 89


3.54. KIRIKKALE ………………………………………………………………. 913.54.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 913.54.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 91

xiii

Sayfa

3.55. KIRKLARELİ …………………………………………………………….. 933.55.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 933.55.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 93

3.56. KİLİS ………………………………………………………………………. 943.56.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 943.56.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 95

3.57. Karatay - KONYA ……………………………………………………….... 953.57.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 953.57.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 96

3.58. MALATYA ………………………………………………………………... 973.58.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 973.58.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 97

3.59. MARDİN …………………………………………………………………... 983.59.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 983.59.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 99

3.60. İçel - MERSİN …………………………………………………………….. 1003.60.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1003.60.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 100

3.61. Silifke - MERSİN …………………………………………………………. 1023.61.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1023.61.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 102

3.62. MUĞLA ……………………………………………………………………. 1043.62.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 104

3.62.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 104

3.63. Bodrum - Turgutreis - MUĞLA …………………………………………. 106


3.64. Datça - MUĞLA …………………………………………………………... 1073.64.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1073.64.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 107

3.65. Fethiye - MUĞLA …………………………………………………………. 1093.65.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1093.65.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 109

xiv

Sayfa

3.66. Marmaris - MUĞLA ……………………………………………………... 1113.66.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1113.66.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………... 111

3.67. Ortaca - MUĞLA …………………………………………………………. 1123.67.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1123.67.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 113

3.68. NEVŞEHİR ………………………………………………………………... 1133.68.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1133.68.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 114

3.69. Perşembe - ORDU ………………………………………………………… 1153.69.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1153.69.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ………………………………….... 115

3.70. RİZE ……………………………………………………………………….. 1163.70.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1163.70.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 117

3.71. Adapazarı - SAKARYA …………………………………………………... 1173.71.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1173.71.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 118

3.72. SAMSUN …………………………………………………………………... 1183.72.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1183.72.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 118

3.73. Gerze - SİNOP …………………………………………………………….. 1203.73.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 120

3.73.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 120

3.74. ŞANLIURFA ………………………………………………………………. 121


3.75. TEKİRDAĞ ……………………………………………………………….. 1233.75.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1233.75.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 123

3.76. TOKAT ……………………………………………………………………. 1253.76.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1253.76.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 125

xv

Sayfa

3.77. TRABZON ………………………………………………………………… 1263.77.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1263.77.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 127

3.78. UŞAK ………………………………………………………………………. 1283.78.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1283.78.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 128

3.79. YALOVA …………………………………………………………………... 1293.79.1. Okulun Fiziki Yapısı ……………………………………………………….. 1293.79.2. Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından …………………………………… 129

BÖLÜM – IV

OKUL YÖNETİCİLERİ, ÖĞRETMENLER VE İŞLETME YÖNETİCİLERİNDEN ELDE EDİLEN BULGULAR ve GÖRÜŞLER

4.1. GENEL BİLGİLER …..…………………………………………………… 1334.1.1. Kişisel Bilgiler ………………………………………………………………. 1334.1.2. Okul Binası İle İlgili Görüşler …………………………………………….. 142

4.2. PANSİYONU BULUNAN OKULLAR …………………………….…….. 1454.2.1. Öğrenci Pansiyonu İle İlgili Bilgiler ………………………………………... 145

4.3. PANSİYONU BULUNMAYAN OKULLAR ……………………………. 1464.3.1. Pansiyonu Bulunmayan Okullarla İlgili Bilgiler …………………………… 146

4.4. KONAKLAMA BÖLÜMÜ BULUNMAYAN OKULLAR ……………... 1474.4.1. Konaklama Bölümü Açılması ………………................................................. 147

4.5. EĞİTİM - ÖĞRETİM AMAÇLARI BAKIMINDAN ………………….. 149

4.5.1. Okulun Öğretmen - Eğitimci Kadroları ve Öğrenciler İle Yöre Hakkındaki Bilgiler ……………………………………………………………………… 149

4.5.2. Koordinatörlük Görevlerinde Son Beş Yılda Tercih Edilen Bölgeler ……… 1524.5.3. Öğrencilerin Staj Uygulamaları ve Çalışma Saatleri İle İlgili Bilgiler …….. 152

4.5.4. Yeni Uygulamaya Başlanan Müfredat İle İlgili Bilgiler …………………… 1534.5.5. İlk Ataması Yapılan Öğretmen Yeterliği ve Atama Şekli İle İlgili Bilgiler ... 155

4.5.6. Mezunların Alanlarında Çalışma Durumları ………………………………... 1574.5.7. Bütün Üniteleri Tamamlanmayan Okulların Eğitim - Öğretime Açılması … 159

xvi

BÖLÜM – V

5.1. ÖĞRENCİLERİN ve KOORDİNATÖR ÖĞRETMENLERİN İŞYERİ UYGULAMASINDA KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR …………….. 161

BÖLÜM – VI

A.O.T.M.L.’NİN AÇILMALARINA ZEMİN OLUŞTURACAK KRİTERLERİN BELİRLENMESİ

6.1. YER İLE İLGİLİ KRİTERLER …………………………………………. 171

6.1.1. A.O.T.M.L.’nin Açılacağı Yer İle İlgili Bilgiler ……………………………. 1716.1.2. Yerli ve Yabancı Ziyaretçi Sayıları, Turistik Değerler, Öğrenci Potansiyeli . 1736.1.3. Yöre Halkının Turizme Bakışı ……………………………………...………. 1746.1.4. Yer İle İlgili Diğer Kriterler ………………………………………………… 175

6.2. BİNA İLE İLGİLİ KRİTERLER ………………………………………… 1766.2.1. A.O.T.M.L.’nin Binaları İle İlgili Bilgiler ………………………………...... 1766.2.2. Atölye Genişliği …………………………………………………………….. 1806.2.3. A.O.T.M.L.’nin Arsasının Büyüklüğü Hakkındaki Bilgiler ………………... 1816.2.4. Bina İle İlgili Diğer Kriterler ……………………………………………...... 183

6.3. EĞİTİM - ÖĞRETİM İLE İLGİLİ KRİTERLER ……………………... 1856.3.1. A.O.T.M.L.’nin Kapasiteleri …………………….…………………………. 1856.3.2. Sınıf, Atölye, Laboratuarlardaki Öğrenci Mevcutları .……………………... 1856.3.3. Diğer bölümlerde Olması Gereken Öğrenci Sayıları ………………………. 1886.3.4. Uygulama Atölyelerinde Usta Öğretici Çalıştırılmasının Gerekliği ……….. 1886.3.5. A.O.T.M.L.’nin Öğrencilerinin Okul Merkezi ve Çevresinde Staj Yapması . 189

6.3.6. A.O.T.M.L.’de İkili Öğretimin Uygunluğu ………………………………… 1896.3.7. Eğitim – Öğretim İle İlgili Diğer Kriterler ………………………………….. 189

6.3.8. İşletmeye Staja Gelen Öğrencilerle Karşılaşılan Sorunlar …………….......... 1926.3.9. Yeni Uygulamaya Başlanan Müfredat Hakkındaki Görüşler ………………. 193

6.3.10. Bağlı Bulunan Genel Müdürlükten Beklentiler ve Eleştiriler ………………. 194

xvii

BÖLÜM – VII

DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ (DÖSE) İLE İLGİLİ

MEVCUT PROBLEMLER VE ÖNERİLER

7.1. EKONOMİK KONULAR ve DÖSE YASASI BAKIMINDAN ………… 1977.1.1. DÖSE’de Sözleşmeli Personel Çalıştırılması ………………………….…… 1977.1.2. İşletmeler Dairesi Başkanlığından ve Maliye Bakanlığından Harcamalar

İçin İzin Almakta Çekilen Sıkıntılar ………………………………………... 1987.1.3. Günlük 3 Saatlik Fazla Mesai Uygulaması …………………………………. 1997.1.4. Okul Yöneticilerinin Tamamının Fazla Mesaide Bulunması ……………….. 1997.1.5. DÖSE Yasasının A.O.T.M.L.’ne Uygun Olmayan Yönleri ……………....... 2007.1.6. Okulların Uygulama Oteli ve Faaliyette Bulunan Diğer Ünitelerine Göre

Sınıflandırılması ve Fiyatlandırılması ……………………………................. 2017.1.7. İşletme Ünitelerinin Fiyatlandırması ………………………………………... 2027.1.8. Ödenek Yetersizliğinden Karşılanamayan Giderler ………………………… 2037.1.9. Okulda DÖSE İle İlgili Mevcut Uygulamalar ………………………………. 204

BÖLÜM – VIII

SONUÇ ve ÖNERİLER

8.1. Sonuç …………………………………………………………………………. 207

8.2. Öneriler ………………………………………………………………………. 211

KAYNAKÇA……………………………………………………………………….... 217

EKLER ……………………………………………………………………………..... 219

xviii

TABLOLAR LİSTESİ

T. NO TABLO ADI SAYFA1 CEYHAN-ADANA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………........ 14

2 SEYHAN-ADANA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………. 15

3 AFYONKARAHİSAR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………… 17

4 SANDIKLI-AFYONKARAHİSAR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER 18

5 AKSARAY A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………. 19

6 ÇANKAYA-ANKARA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………….. 21

7 ÇANKAYA-ANKARA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER 22

8 KIZILCAHAMAM-ANKARA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …... 23

9 KIZILCAHAMAM-ANKARA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ……… 24

10 YENİMAHALLE-ANKARA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …..... 25

11 YENİMAHALLE-ANKARA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ……….. 26

12 ANTALYA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………. 27

13 ANTALYA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ………………………….. 27

14 ALANYA-ANTALYA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………... 29

15 GAZİPAŞA-ANTALYA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………… 30

16 GAZİPAŞA-ANTALYA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………………………………………………………………………. 30

17 KAŞ-ANTALYA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………… 31

18 KAŞ-ANTALYA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……. 32

19 MANAVGAT-ANTALYA A.O.T.M.L.’DE KADROLU VE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………………………………………………………………….. 33

20 SERİK-ANTALYA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………… 34

21 DİDİM-AYDIN A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………….. 35

22 KUŞADASI-AYDIN A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………….. 36

23 SÖKE-AYDIN A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………… 38

24 AYVALIK-BALIKESİR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………… 39

25 AYVALIK-BALIKESİR A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ……………. 40

26 EDREMİT-BALIKESİR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………. 41

27 GÖNEN-BALIKESİR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………. 42

28 GÖNEN-BALIKESİR A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER .. 42

29 AMASRA-BARTIN A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………… 44

30 AMASRA-BARTIN A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ………………… 44

xix

T. NO TABLO ADI SAYFA31 BİLECİK A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………. 46

32 BOZÜYÜK-BİLECİK A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………… 47

33 BOZÜYÜK-BİLECİK A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER . 47

34 BOLU A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………………….. 49

35 BOLU A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ………………………………... 49

36 MENGEN-BOLU A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………… 50

37 MENGEN-BOLU A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER …………………… 51

38 OSMANGAZİ-BURSA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………….. 52

39 ÇANAKKALE A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………… 54

40 ÇANAKKALE A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ………………………. 54

41 ILGAZ-ÇANKIRI A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………... 55

42 ILGAZ-ÇANKIRI A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER …………………… 55

43 ÇORUM A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………….. 57

44 AKKÖY-DENİZLİ A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………. 58

45 DİYARBAKIR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………… 60

46 AKÇAKOCA-DÜZCE A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………… 61

47 AKÇAKOCA-DÜZCE A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ ……………………….. 61

48 ERZİNCAN A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………. 63

49 ERZİNCAN A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ………………………….. 63

50 ERZURUM A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………. 65

51 ERZURUM A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………... 65

52 ESKİŞEHİR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………… 66

53 ESKİŞEHİR A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ …………………………………... 67

54 GAZİANTEP A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………….. 68

55 GİRESUN A.O.T.M.L.’DE KADROLU VE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………………………………………………………………………. 69

56 HATAY A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………….. 70

57 HATAY A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ……………………………... 70

58 EĞİRDİR-ISPARTA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………... 71

59 YALVAÇ-ISPARTA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………….. 72

60 YALVAÇ-ISPARTA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ………………... 73

61 BEŞİKTAŞ-İSTANBUL A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………. 74

62 BEŞİKTAŞ-İSTANBUL A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER …………….

74

xx

T. NO TABLO ADI SAYFA63 KÜÇÜKÇEKMECE-İSTANBUL A.O.T.M.L.’DE KADROLU VE GÖREVLENDİRMELİ

İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………………………………………………………….

75

64 ZEYTİNBURNU-İSTANBUL A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………. 77

65 ÇEŞME-İZMİR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………... 79

66 FOÇA-İZMİR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………….. 80

67 KONAK-İZMİR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………….. 82

68 MENDERES-ÖZDERE-İZMİR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ….. 83

69 MENDERES-ÖZDERE-İZMİR A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER …….. 84

70 KAHRAMANMARAŞ A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………... 85

71 KAHRAMANMARAŞ A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ……………… 85

72 SARIKAMIŞ-KARS A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ ……………………………………… 86

73 SARIKAMIŞ-KARS A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER … 86

74 CİDE-KASTAMONU A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………. 87

75 CİDE-KASTAMONU A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ……………….. 87

76 İNEBOLU-KASTAMONU A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……… 89

77 İNEBOLU-KASTAMONU A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER …………. 89

78 KAYSERİ A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………… 90

79 KIRIKKALE A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………... 92

80 KIRIKKALE A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMEN ……………………………… 92

81 KIRKLARELİ A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………. 93

82 KIRKLARELİ A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ……………………….. 94

83 KİLİS A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………………... 95

84 KİLİS A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ………………………………… 95

85 KARATAY-KONYA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………….. 96

86 MALATYA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………. 98

87 MARDİN A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………………. 99

88 MARDİN A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER …………………………….. 99

89 İÇEL-MERSİN A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………… 101

90 SİLİFKE-MERSİN A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………. 103

91 SİLİFKE-MERSİN A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …... 103

92 MUĞLA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………….. 105

93 BODRUM-TURGUTREİS-MUĞLA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………………………………………………………………………….

106

94 DATÇA-MUĞLA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………... 108

xxi

T. NO TABLO ADI SAYFA95 DATÇA-MUĞLA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER …………………… 108

96 FETHİYE-MUĞLA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………… 110

97 MARMARİS-MUĞLA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………... 112

98 ORTACA-MUĞLA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………… 113

99 NEVŞEHİR A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………. 114

100 PERŞEMBE-ORDU A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………… 116

101 RİZE A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………………… 117

102 ADAPAZARI-SAKARYA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………. 118

103 SAMSUN A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………… 119

104 SAMSUN A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………. 119

105 GERZE-SİNOP A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………... 120

106 ŞANLIURFA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………….. 122

107 ŞANLIURFA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ………………………... 122

108 TEKİRDAĞ A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………… 124

109 TOKAT A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………………... 126

110 TRABZON A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ……………………….. 127

111 UŞAK A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER …………………………….. 128

112 YALOVA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ………………………… 130

113 YALOVA A.O.T.M.L.’DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ……………………………. 130

114 ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN CİNSİYETLERİ …………………………………………….. 133

115 ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN YAŞ GURUPLARI …………………………………………. 133

116 ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN GÖREVLERİ ………………………………………………... 134

117 ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN MESLEKİ KIDEMLERİ ……………………………………. 134

118 ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN A.O.T.M.L.’DEKİ GÖREV SÜRELERİ …………………… 135

119 ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN ÖZEL SEKTÖRDE MESLEKİ DENEYİMLERİ ………….. 135

120 ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN ÖZEL SEKTÖR TECRÜBE SÜRELERİ …………………... 136

121 ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN YURT DIŞI TECRÜBELERİ ……………………………….. 136

122 A.O.T.M.L.’Sİ MÜDÜR VE VEKİLLERİNİN BRANŞLARI ……………………………………… 137

123 MÜDÜR BAŞ YARDIMCILARININ BRANŞLARI ……………………………………………….. 137

124 TEKNİK MÜDÜR YARDIMCILARININ BRANŞLARI …………………………………………... 138

125 KOORDİNATÖR MÜDÜR YARDIMCILARININ BRANŞLARI ………………………………… 138

126 MÜDÜR YARDIMCILARININ BRANŞLARI …………………………………………………….. 139

127 ATÖLYE ŞEFLERİNİN BRANŞLARI ……………………………………………………………... 139

128 BÖLÜM ŞEFLERİNİN BRANŞLARI ………………………………………………………………. 140

xxii

T. NO TABLO ADI SAYFA129 KADROLU ÖĞRETMENLERİN BRANŞLARI …………………………………………………… 140

130 A.O.T.M.L.’LERDE GÖREVLENDİRMELİ MÜDÜR, MÜDÜR YARDIMCISI VE ÖĞRETMENLERİN BRANŞLARI …………………………………………………………………. 141

131 SON BEŞ YIL İÇİNDE ÖĞRETMENLERİN GİRDİKLERİ DERS ÇEŞİDİ DAĞILIMI …….. 142

132 EĞİTİM VERİLEN BİNANIN A.O.T.M.L. OLARAK YAPILIP-YAPILMADIĞI ……. 142

133 OKUL BİNASININ AMACA UYGUN YAPILMASI ……………………………………………… 143

134 OKUL A.O.T.M.L.’Sİ OLARAK YAPILIP-YAPILMADIĞI ……………………………………… 143

135 OKULUN BİNASI OLARAK FAYDALANILAN YER HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER ………….. 143

136 OKUL BİNALARININ BULUNDUĞU ARSANIN YETERLİĞİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER … 144

137 OKUL BİNASI İLE UYGULAMA OTELİNİN KONUMLARI …………………………………… 144

138 A.O.T.M.L.’YE AİT OLMAYAN BİNALARIN EĞİTİME UYGUNLUĞU ……………………... 144

139 ÖĞRENCİ SAYISINA GÖRE PANSİYONUN YETERLİĞİ ……………………………………… 145

140 PANSİYONLAR İÇİN AYRILAN ÖDENEĞİN YETERLİĞİ …………………………………….. 145

141 A.O.T.M.L.’Sİ İÇİN ÖĞRENCİ PANSİYONUNUN GEREKLİ OLUP-OLMADIĞI (PANSİYONU OLAN OKULLAR) …………………………………………………………………. 145

142 ÖĞRENCİLERİN A.O.T.M.L.’SİNİN BULUNDUĞU MERKEZDEN GELİP GELMEDİKLERİ .. 146

143 ÖĞRENCİ PANSİYONUNUN GEREKLİLİĞİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER …………………… 146

144 A.O.T.M.L.’Sİ BÜNYESİNDE UYGULAMA OTELİ AÇILMASININ GEREKLİLİĞİ …………. 147

145 A.O.T.M.L.’SİNİN BULUNDUĞU MERKEZDE ÖĞRETMEN EVİNİN BULUNUP-BULUNMADIĞI …………………………………………………………………………………….. 147

146 ÖĞRETMEN EVİ MÜDÜRLERİNİN BRANŞLARI ………………………………………………. 148

147 ÖĞRETMEN EVİ MÜDÜR YARDIMCILARININ BRANŞLARI ………………………………… 148

148 ÖĞRETMENLERİN SAYISAL YETERLİLİĞİ HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ ………………………………………………………………………………………… 149

149 USTA ÖĞRETİCİ KADROSUNUN BULUNMASI HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ ………………………………………………………………………………………… 149

150 İLKÖĞRETİMDEN GELEN ÖĞRENCİLERİN BİLGİ YÖNÜNDEN YETERLİKLERİ ………… 149

151 İLKÖĞRETİMDEN GELEN ÖĞRENCİLERİ HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN DEĞERLENDİRMELERİ …………………………………………………………………………… 150

152 ÖĞRENCİLERİN TURİZM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞMA İSTEKLERİ ……………………………. 151

153 YÖRE HALKININ TURİZME BAKIŞI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER …………………………… 151

154 A.O.T.M.L.’Sİ BULUNAN BÖLGELERDE TESİS SAYISININ YETERLİĞİ …………………… 151

155 ÖĞRENCİLERİN OKULUN BULUNDUĞU MERKEZDE STAJ GÖRMESİNİN UYGUNLUĞU 152

156 STAJ ÇALIŞMA SAATLERİNİN UYGUNLUĞU …………………………………………………. 152

157 ÖĞRENCİLERİN OKULUN BULUNDUĞU MERKEZDE STAJ GÖRMESİNİ

UYGUN BULMAYANLARIN NEDENLERİ …………………………………………………… 153

xxiii

T. NO TABLO ADI SAYFA158 YENİ UYGULANMAYA BAŞLANAN MÜFREDAT HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİN

DAĞILIMI (ÖĞRETMEN) ………………………………………………………………………….. 153

159 İLK ATAMASI İLE GELEN ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİKLERİ HAKKINDA YÖNETİCİ GÖRÜŞLERİ …………………………………………………………………………… 155

160 ÖĞRETMENLERİN İLK ATAMA ŞEKLİ HAKKINDA YÖNETİCİ GÖRÜŞLERİ…………….... 159

161 MEZUNLARIN ALANLARINDA ÇALIŞMA DURUMLARI HAKKINDA YÖNETİCİ GÖRÜŞLERİ ………………………………………………………………………………………… 157

162 BÜTÜN ÜNİTELERİ TAMAMLANMAYAN OKULUN EĞİTİME AÇILMASI ………………… 159

163 STAJ DÖNÜŞLERİNDE ÖĞRENCİLERDE KAYBOLAN VE KAZANILAN DEĞERLERİ HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ …………………………………………. 161

164 KOORDİNATÖR ÖĞRETMENLERİN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ ………………………………………………………………… 164

165 KOORDİNATÖR ÖĞRETMENLERİN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR HAKKINDA KOORDİNATÖR ÖĞRETMENLERİN GÖRÜŞLERİ ……………………………………………... 165

166 YERLEŞİM MERKEZİ DIŞINDA Kİ KOORDİNATÖRLÜK GÖREVLERİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ ………. 168

167 KOORDİNATÖRLÜK HİZMETLERİNDE ÖDENEN HARCIRAH VE YOLLUKLARIN YETERLİĞİ HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ ………………………….. 169

168 STAJYER ÖĞRENCİLERİN ALMIŞ OLDUKLARI ÜCRETLERİN YETERLİLİĞİ KONUSUNDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ ………………………………………. 169

169 A.O.T.M.L.’Sİ AÇILACAK YERİN NÜFUSU …………………………………………………….. 171

170 A.O.T.M.L.’NİN AÇILACAĞI VE YAKIN ÇEVREDE OLMASI GEREKLİ BEŞ YILDIZLI İŞLETME SAYISI …………………………………………………………………………………… 171

171 A.O.T.M.L.’NİN AÇILACAĞI VE YAKIN ÇEVREDE OLMASI GEREKLİ DÖRT YILDIZLI İŞLETME SAYISI …………………………………………………………………………………… 172

172 A.O.T.M.L.’NİN AÇILACAĞI VE YAKIN ÇEVREDE OLMASI GEREKLİ ÜÇ YILDIZLI İŞLETME SAYISI …………………………………………………………………………………… 172

173 A.O.T.M.L.’Sİ AÇILACAĞI YERDE OLMASI GEREKLİ BELEDİYE BELGELİ İŞLETME SAYISI ……………………………………………………………………………………………….. 172

174 A.O.T.M.L.’NİN AÇILACAĞI YERE VE YAKIN ÇEVRESİNE GELEN YABANCI TURİST SAYISI ……………………………………………………………………………………………….. 173

175 A.O.T.M.L.’NİN AÇILACAĞI YERE VE YAKIN ÇEVRESİNE GELEN YERLİ TURİST SAYISI ……………………………………………………………………………………………….. 173

176 A.O.T.M.L.’NİN AÇILACAĞI YERDE TURİSTİK DEĞERLERE YAKINLIĞI (YÖNETİCİ) ….. 173

177 A.O.T.M.L.’NİN TURİSTİK DEĞERLERE YAKINLIĞI (ÖĞRETMENLER) …………………… 174

178 YÖRE HALKININ TURİZME BAKIŞI ……………………………………………….. 174

179 YER İLE İLGİLİ DİĞER KRİTERLER HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİN DAĞILIMLARI ……….. 174

xxiv

T. NO TABLO ADI SAYFA180 A.O.T.M.L.’NİN ULAŞIM KOLAYLIĞININ ÖNEMİ …………………………………………….. 176

181 A.O.T.M.L.’NİN YERLEŞİM MERKEZİNE UZAKLIĞININ ÖNEMİ ……………………………. 177

182 A.O.T.M.L.’Sİ YAPILIRKEN DÜŞÜNÜLMESİ GEREKLİ ÜNİTELER …………………………. 177

183 A.O.T.M.L.’Sİ YAPILIRKEN DÜŞÜNÜLMESİ GEREKLİ ÜNİTELER HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ ………………………………………………………………… 178

184 A.O.T.M.L.’DE EĞİTİM–ÖĞRETİM AMAÇLI TAMAMLANMASI GEREKLİ ÜNİTELER 179

185 A.O.T.M.L.’NİN EĞİTİM–ÖĞRETİME BAŞLAMASI İÇİN TAMAMLANMASI GEREKLİ ÜNİTELER …………………………………………………………………………………………... 179

186 OKULUN YERLEŞİM MODELİ …………………………………………………………………… 180

187 A.O.T.M.L.’NİN ATÖLYE GENİŞLİĞİ ……………………………………………………………. 180

188 A.O.T.M.L.’NİN ÖĞRENCİ BAŞINA DÜŞEN ATÖLYE GENİŞLİĞİ …………………………… 180

189 A.O.T.M.L.’NİN YAPILACAĞI ARSA BÜYÜKLÜĞÜ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER …………... 181

190 A.O.T.M.L.’NİN ARSASININ ALANI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER …………………………….. 182

191 A.O.T.M.L.’NİN BİNA İLE İLGİLİ DİĞER KRİTERLERİ ………………………………………... 182

192 A.O.T.M.L.’DE ÖĞRENCİ SAYISI ………………………………………………………………… 185

193 A.O.T.M.L.’DE İDEAL SINIF MEVCUDU (ÖĞRETMEN) ……………………………………….. 185

194 A.O.T.M.L.’DE İDEAL SINIF MEVCUDU (İDARECİ) …………………………………………… 186

195 A.O.T.M.L.’NİN ATÖLYE ÖĞRENCİ SAYISI ……………………………………………………. 186

196 A.O.T.M.L.’DEKİ LABORATUARLARDA ÖĞRENCİ BAŞINA DÜŞEN İDEAL ALAN ……… 187

197 ATÖLYE VE UYGULAMALI DERSLERDEKİ İDEAL ÖĞRENCİ SAYISI (ÖĞRETMEN) …… 187

198 A.O.T.M.L.’DE DİĞER BÖLÜMLERDE OLMASI GEREKEN ÖĞRENCİ SAYISI ……………... 188

199 USTA ÖĞRETİCİ ÇALIŞTIRILMASI GEREĞİ …………………………………………………… 188

200 ÖĞRENCİLERİN STAJLARINI BULUNDUĞU MERKEZDE YAPMASI ………………………. 189

201 A.O.T.M.L.’DE İKİLİ ÖĞRETİM …………………………………………………………………... 189

202 A.O.T.M.L.’DE EĞİTİM - ÖĞRETİM İLE İLGİLİ DİĞER KRİTERLER ……………………….... 189

203 İŞLETMELERE STAJA GELEN ÖĞRENCİLERLE KARŞILAŞILAN SORUNLAR (İŞLETME YÖNETİCİLERİ) ……………………………………………………………………… 192

204 YENİ UYGULAMAYA BAŞLANAN MÜFREDAT HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER (YENİ MÜFREDATA GÖRE DERSE GİREN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ) ……………............... 193

205 BAĞLI BULUNAN GENEL MÜDÜRLÜKTEN BEKLENTİLER VE ELEŞTİRİLER …………… 194

206 DÖSE İŞLETMESİNDE SÖZLEŞMELİ PERSONEL ÇALIŞTIRILMAMASI ……………………. 197

207 MALİYE BAKANLIĞI VE İŞLETMELER DAİRESİ BAŞKANLIĞINDAN HARCAMALAR İÇİN DÖSE İŞLETMESİNE İZİN ALMAKTA YAŞANAN SIKINTILAR………………………... 198

208 DÖSE İŞLETMESİ ÇALIŞMALARINDA 3 SAATLİK FAZLA MESAİ UYGULAMASI ………. 199

xxv

T. NO TABLO ADI SAYFA209 DÖSE İŞLETMESİ ÇALIŞMASINDA BÜTÜN OKUL YÖNETİCİLERİNİN FAZLA MESAİDE

BULUNMASI ……………………………………………..

199

210 DÖSE YASASININ A.O.T.M.L.’NE UYGUN OLMAYAN, ÇALIŞMALARI AKSATAN VE YENİDEN DÜZENLEME YAPILMASI GEREKEN KISIMLAR …………………………………. 200

211 UYGULAMA OTELİ VE FAALİYETTE BULUNAN DİĞER ÜNİTELERE GÖRE SINIFLANDIRILMASI VE FİYATLANDIRILMASI ……………………………………………… 201

212 UYGULAMA OTELİ VE FAALİYETTE BULUNULAN DİĞER ÜNİTELERİN HİZMET FİYATLANDIRMASININ YAPILACAĞI BİRİM …………………………………………………. 202

213 ÖDENEK YETERSİZLİĞİNDEN KARŞILANAMAYAN GİDERLERİN ÇÖZÜMÜ ……………. 203

214 DÖSE UYGULAMALARI İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE ÖNERİLER (MESLEK DERSİ ÖĞRETMENLERİ) ……………………………………………………………... 204

1

BÖLÜM – I

GİRİŞ

Eğitim kendisini etkileyen faktörlerle beraber yenilenmek, değişim gösterip günün teknolojik ve anlayış farklılıklarına ayak uydurmak ihtiyacı hisseder. Bu değişim sürecinin en önemli göstergeleri ve yol göstericileri ise araştırma ve planlamadır. Bütün sektörlerde araştırma ve planlama yapılmadan yatırım ve üretim yapılırsa, atıl kapasiteli tesisler veya ihtiyaç fazlası malzemeler üretilmiş olur. Eğitilmiş insan gücü üretimi fazlası stok yapılamayacağına göre ekonomiye bir yük olarak yetişir ve istihdam fazlalığı oluşturur. Her sektörde olduğu gibi turizm sektöründe de tesis yatırımlarında ve ara kademe insan gücü eğitiminde araştırma ve planlama yatırımdan önce gelmektedir. Turizm sektöründe ülkemiz her geçen gün kendisinden daha fazla söz ettirmektedir. Bu söz ettirme, ülkemizi kendisine rakip gören ve turizm sektöründen bize göre çok fazla gelir elde eden ülkelerde olmakla birlikte cari açığımızın büyük bölümünün bu sektör gelirlerinden kapatılmaya çalışılması turizmin önemini daha da ön plana çıkarmaktadır.

1.1. Problem

Turizm sektörünün içinde bulunduğumuz Avrupa çanağında 1980 yılı sonrası teşvik yatırımları ile büyük ilerleme gösterdiği ve bulunduğu coğrafyada tesis bazında ilk sıralarda yer aldığı yapılan çeşitli araştırmalardan anlaşılmaktadır. Turizm sektöründe böylesine gelişmelerin olduğu ülkemizde eğitim veren kurumlarında kendisini sektörün beklentileri doğrultusunda yenileyerek üretim malzemesi olan öğrencilerini sektöre sunmak mecburiyetindedir. Bakanlığımızın üretim malzemesi olan öğrencileri sektörün kabullenememe sebepleri olarak öncelikle şunlar akla gelmektedir. 1. Üretim sektörün istediği normlarda değildir, 2. Sektör ucuz işgücü temin etme yoluna gitmektedir. Sektörün beklentisi olan iyi yetişmiş elemanları ilgili eğitim kurumları yetiştiremez ise, sektör ister istemez açığını başka kaynaklardan karşılama yoluna gidecektir. Ucuz işgücü temini düşüncesi ile sektör açığını niteliksiz eleman istihdam ederek gideriyorsa o zaman da her türlü esnaftan işyeri açmak için kalfalık ve ustalık belgesi sorulan yasanın neden bu sektör için sorulmadığı anlam taşımaktadır.

Mesleki Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından 1999 yılında

Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğünün isteği üzerine Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin eğitimlerinin yeterliliklerini ölçmek amacıyla “Turizm Sektörünün Ara Kademe İnsan Gücü İhtiyacı ve Turizm Eğitimi Araştırması”nı yapmıştır. Aynı Genel Müdürlüğün isteği üzerine;

1. Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin açıldıkları yerlerin uygunluğunun belirlenmesi,

2

2. Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin açılacakları yerler ile ilgili kriterlerin (turizm potansiyeli, sektörün durumu, öğrencilerin beceri eğitimi imkanları vb.) ve bina-tesis özelliklerinin tespit edilmesi,

3. Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinde verilen eğitimin sektörün

taleplerine uygunluk düzeyinin belirlenmesi, Hususları göz önünde bulundurularak “mevcut okulların durumlarının

iyileştirilmesi ve Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin açılma kararlarına alt yapı oluşturulması” konularının araştırılması Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığından talep edilmiştir.

Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin Yapısal Olarak Genel Durumu Türkiye’nin turizm potansiyelini gören zamanın yöneticileri 1961-1962 eğitim-öğretim

yılında eğitimli personel yetiştirilmesi kararını vererek alanla ilgili okullaşmayı başlatmıştır. Okulların çoğalarak eğitim ihtiyacının karşılanması amacı yanında, turizm işletmecileri de eğitimli ara kademe eleman ihtiyaçlarının karşılanması için Milli Eğitim Bakanlığının ilgili birimlerinden talepte bulunmaya başlamıştır. Bu alanda okullaşma hızlı bir seyir göstermiş ve 2004 yılına gelindiğinde A.O.T.M.L. sayısı 79’a ulaşmıştır. Bu okullarda eğitim alan kız-erkek toplam öğrenci sayısının 18.217 olduğu, bunların 35 tanesinde uygulama otelinin bulunduğu ve toplam yatak kapasitesinin ise 2676 olduğu bilinmektedir. 2002 yılında TC. Sayıştay Denetçilerinin yapmış oldukları denetim raporunda ise 32 okuldan 25 tanesinin döner sermaye işletmesinin bulunduğu, bunlardan 18 tanesinin denetlendiği ve denetleme raporlarında ise bir kısım bulgulara ulaşıldığı görülmektedir.

Okullaşmada sayının 79’a ulaşmasında kemiyet ve/veya keyfiyet uygulamalarının

olma ihtimalinin söz konusu olabileceği denetleme raporu ile gözler önüne serilmiştir. Açılan bu okulların öğretmen, alt yapı, donanım bina yeterliliği, coğrafi konumlarının dikkate alınmadığı tespit edilmiştir. Bu okullarda en az iki bölüm olduğu ve toplam beş dalda ara kademe eleman yetiştirildiği bilinmektedir.

Bu Bölümler; 1. Servis, 2. Resepsiyon, 3. Mutfak, 4. Kat Hizmetleri, 5. Seyahat Acenteciliği bölümleri olarak eğitim-öğretim verilmektedir. Okullaşma ve verilen eğitimin yanında, sektörde de büyük eksiklikler ve anlayış

farklılıkları olduğu yapılan araştırmalarda görülmektedir. Hem EARGED olarak yapılan araştırmada, hem de diğer kurum veya kişilerin yaptığı araştırmada çok çarpıcı rakamlar ortaya çıkmaktadır.

Sektöre yönelik yapılan araştırmalardan, bölümlere göre 1989 ve 1993 yıllarında

yapılan iki araştırma (Turizm Bakanlığı ve Uluslar arası Çalışma Örgütü) neticesinde konaklama işletmelerinde çalışan personelin yüzde 89’u, restoran işletmelerinde çalışan personelin yüzde 95’i ve seyahat acentelerinde çalışan personelin yüzde 75’inin turizm

3

eğitimi almadığı açıklanmıştır. Yapılan başka bir araştırmaya göre, (Hacıoğlu, 1985) üniversite düzeyinde turizm eğitimi almış kişilerin sadece yüzde 6’sının turizm sektöründe çalıştığı tespit edilmiştir. Yine bu araştırmacının (Hacıoğlu, 1991) 1990 yılı için tahmininde yüzde 20’sinin sektörde çalıştığı iddia edilmektedir.

Turizm sektöründeki nitelikli ve ara kademe personel yetersizliğine, turizm

eğitimindeki diğer sebepler de neden olabilir. Bu sebepler şöyle sıralanabilir; 1. Turizm eğitimi politikası ve planlamasındaki yetersizlik, 2. Turizm sektörü ile turizm eğitimi veren kurumlar arasında işbirliği yetersizliği, 3. Turizm sektörüne yönelik insan gücü planlamasına önem verilmemesi, 4. Turizm eğitimiyle ilgili kurumlar arasında entegrasyon ve koordinasyon eksikliği, 5. Eğitimcilerin nitelik ve nicelik açısından yetersizliği, 6. Araştırma yapılmadan alt yapı eksikliğine rağmen okulların çeşitli sebeplerden

dolayı açılması, 7. Turizm eğitimi veren kurumlardaki tesis, eğitim araç ve gereçlerinin yetersizliği, 8. Eğitilmiş personelin yasal himaye altına alınmaması, (METARGEM, 2000) Türkiye’nin turizm potansiyeli bakımından her türlü imkan ve şartlara uygun olduğu,

sadece iklim yönünden olmayıp turizm çeşitlendirmesi yönünden de bir çok alternatiflere sahip olduğu yetkililer tarafından defalarca izah edilmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre ülkemiz turistik belgeli tesis sayısı bakımından oldukça ileri sayıya ulaştığı, belediye belgeli tesis bakımından da yeterli sayıya ulaştığı tahmin edilmektedir.

Bunlardan turistik belgeli tesislerin yatak kapasitelerinin tamamının değişik turizm çeşitlendirmeleri ile doldurulmaları gerekmektedir. Yani yıllık doluluk oranları mevsime göre değil yılın tamamına yayılmalıdır.

Okullarımızın bölgelere göre dağılımı ise şöyledir;

Sıra No

Marmara Bölgesinde (Okulun Bulunduğu Merkez)

1 Bilecik-Merkez 2 Bilecik-Bozüyük 3 Bursa-Osmangazi 4 Çanakkale-Merkez 5 Edirne-Merkez 6 İstanbul-Beşiktaş 4 İstanbul-K.Çekmece 8 İstanbul-Zeytinburnu 9 Kırklareli-Merkez 10 Sakarya-Adapazarı 11 Tekirdağ-Merkez 12 Yalova-Merkez TOPLAM

(12 adet okul bulunmaktadır.)

12

4

Sıra No

Ege Bölgesinde (Okulun Bulunduğu Merkez)

1 Aydın-Didim 2 Aydın-Kuşadası 3 Aydın-Söke 4 Balıkesir-Ayvalık 5 Balıkesir-Edremit 6 Balıkesir-Gönen 7 Denizli-Akköy 8 İzmir-Konak 9 İzmir-Çeşme 10 İzmir-Foça 11 İzmir-Menderes 12 Muğla-Merkez 13 Muğla-Bodrum 14 Muğla-Datça 15 Muğla-Fethiye 16 Muğla-Marmaris 17 Muğla-Ortaca 18 Uşak-Merkez TOPLAM


18

Sıra No

Akdeniz Bölgesinde (Okulun Bulunduğu Merkez)

1 Adana-Ceyhan 2 Adana-Seyhan 3 Antalya-Merkez 4 Antalya-Alanya 5 Antalya-Gazipaşa 6 Antalya-Kaş 4 Antalya-Manavgat 8 Antalya-Serik 9 Hatay-Antakya 10 Isparta-Eğirdir 11 Isparta-Yalvaç 12 Mersin-İçel 13 Mersin-Silifke TOPLAM


13

5

Sıra No

Karadeniz Bölgesinde (Okulun Bulunduğu Merkez)

1 Bartın-Amasra 2 Bolu-Merkez 3 Bolu-Mengen 4 Çorum-Merkez 5 Düzce-Akçakoca 6 Giresun-Merkez 4 Kastamonu-Cide 8 Kastamonu-İnebolu 9 Ordu-Perşembe 10 Rize-Merkez 11 Samsun-Merkez 12 Sinop-Gerze 13 Tokat-Merkez 14 Trabzon-Akçaabat TOPLAM


14

Sıra No

İç Anadolu Bölgesinde (Okulun Bulunduğu Merkez)

1 Afyonkarahisar-Merkez 2 Afyonkarahisar-Sandıklı 3 Aksaray-Merkez 4 Ankara-Çankaya 5 Ankara-Y.Mahalle 6 Ankara-Kızılcahamam 4 Çankırı-Ilgaz 8 Eskişehir-Merkez 9 Kayseri-Melikgazi 10 Kırıkkale-Merkez 11 Konya-Karatay 12 Nevşehir-Merkez TOPLAM


12

6

Sıra No

Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde (Okulun Bulunduğu Merkez)

1 Diyarbakır-Merkez 2 Erzincan-Merkez 3 Erzurum-Merkez 4 Gaziantep-Şahinbey 5 K.Maraş-Merkez 6 Kars-Sarıkamış 4 Kilis-Merkez 8 Malatya-Merkez 9 Mardin-Merkez 10 Ş.Urfa-Merkez TOPLAM


10

GENEL TOPLAM

79

1. Akdeniz Bölgesi - Adana-Seyhan - Antalya-Merkez - Antalya-Alanya - Isparta-Eğirdir TOPLAM

56 Yatak Kapasitesi 200 Yatak Kapasitesi 120 Yatak Kapasitesi 48 Yatak Kapasitesi 424 Yatak Kapasitesi

2. Marmara Bölgesi - Bursa-Osmangazi - İstanbul-Beşiktaş - İstanbul-Zeytinburnu - Tekirdağ-Merkez - Yalova-Merkez TOPLAM

86 Yatak Kapasitesi 72 Yatak Kapasitesi 120 Yatak Kapasitesi 72 Yatak Kapasitesi 130 Yatak Kapasitesi 480 Yatak Kapasitesi

3. Ege Bölgesi - Aydın-Kuşadası - İzmir-Çeşme - İzmir-Konak - İzmir-Menderes - Muğla-Merkez - Muğla-Bodrum - Muğla-Fethiye - Muğla-Marmaris - Denizli-Akköy TOPLAM

200 Yatak Kapasitesi 70 Yatak Kapasitesi 11 Yatak Kapasitesi 90 Yatak Kapasitesi 40 Yatak Kapasitesi 160 Yatak Kapasitesi 105 Yatak Kapasitesi 64 Yatak Kapasitesi 72 Yatak Kapasitesi 812 Yatak Kapasitesi

7

4. Karadeniz Bölgesi - Bolu-Merkez - Bolu-Mengen - Kastamonu-Cide - Kastamonu-İnebolu - Ordu-Perşembe - Samsun - Trabzon-Akçaabat - Bartın-Amara TOPLAM

70 Yatak Kapasitesi 25 Yatak Kapasitesi 30 Yatak Kapasitesi 36 Yatak Kapasitesi 50 Yatak Kapasitesi 14 Yatak Kapasitesi 104 Yatak Kapasitesi 80 Yatak Kapasitesi 409 Yatak Kapasitesi

5. İç Anadolu Bölgesi - Afyon-Merkez - Aksaray-Merkez - Ankara-Y.Mahalle - Ankara-Çankaya - Kayseri-Melikgazi - Nevşehir-Merkez - Tokat-Merkez TOPLAM

32 Yatak Kapasitesi 50 Yatak Kapasitesi 112 Yatak Kapasitesi 60 Yatak Kapasitesi 66 Yatak Kapasitesi 72 Yatak Kapasitesi 27 Yatak Kapasitesi 419 Yatak Kapasitesi

6. Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi - Diyarbakır-Merkez - Erzurum TOPLAM

72 Yatak Kapasitesi 60 Yatak Kapasitesi 132 Yatak Kapasitesi

GENEL TOPLAM İSE 2676 Yatak Kapasitesi olarak faaliyet göstermektedir.

Araştırmanın başladığı tarihte Mersin-Merkezde bulunan 200 yatak kapasiteli uygulama oteli öğretmen evi olarak kullanılmak üzere ilgili birime devredilmiştir.

Bu araştırmanın problemi Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin mevcut durumlarının, açıldığı yerlerin verilen eğitime uygunluğunun ve açılmalarına zemin oluşturacak kriterlerin belirlenmesidir. 1.2. Araştırmanın Amacı

Bu araştırma; Türkiye’de eğitim-öğretim faaliyetini sürdürmekte olan ve turizm sektörüne ara kademe eleman yetiştiren, Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin kuruldukları yerlerin uygunluğunu belirlemek, açıldıkları yerler ile ilgili kriterleri (Turizm

8

potansiyeli, sektörün durumu, öğrencilerin beceri eğitimi imkanları vb.) ve bina-tesis özelliklerini belirlemek, bundan sonra açılacak olan ilgili okulların yerlerinin hangi kriterler doğrultusunda belirleneceği hususlarında rehberlik etmeyi amaçlamaktadır,

Bu amaca ulaşmak için aşağıdaki sorulara cevap aranacaktır; 1. Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin mevcut fiziki durumu nedir? 2. Bu okulların açıldıkları yerlerdeki turizm işletmelerinin sayısı,iş ve personel

durumları nasıldır? 3. Bu bölgelere okullar açılırken hangi kriterler göz önüne alınmıştır? 4. Bu okullardan mezun olanlara istihdam imkanı ne derecede sağlanmaktadır?

1.3. Araştırmanın Önemi

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğüne, Kız Teknik Öğretimi Genel Müdürlüğüne bağlı okullar ile, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan Milli Eğitim Bakanlığına devir edilen turizm otelcilik meslek kursları (TUREM), özel otelcilik ve turizm meslek liseleri, sektöre ara kademe eleman yetiştiren resmi ve özel kursların açılması ve marjinal fayda sağlanması açısından, sayılan bütün bu kurumların açılmasında rehberlik etmesi beklendiğinden bu araştırma önemlidir.

1.4. Araştırmanın Sınırlılıkları

Araştırmanın sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak üzere aşağıda belirtilen sınırlamalar yapılmıştır.

1-Araştırma MEB. Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü bünyesinde 79 merkezde faaliyet gösteren Anadolu otelcilik ve turizm meslek lisesi ile sınırlıdır.

2-Araştırma kapsamındaki okulların bulunduğu yerlerdeki turizm işletmelerinin yöneticileri, okulların yönetici ve meslek dersleri öğretmenleri ile sınırlıdır.

1.5. Sayıtlılar

Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanmasına yönelik olarak aşağıdaki sayıtlılar yapılmıştır.

1. Araştırma kapsamına alınan Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinde görev yapan okul yöneticileri, okulların bulundukları merkezlerde faaliyet gösteren tesis yöneticileri ile ilgili örneklem evreni temsil etmektedir.

2. Bilgi toplama aracı olarak kullanılan bilgi formları ve anketlerin kapsamları, turizm işletme yöneticileri, okul yöneticileri, bu okullarda görev yapan meslek dersleri öğretmenleri ve üniversitede öğretim elemanlarından oluşan uzman bir ekip tarafından kontrol edilerek geliştirildiği için geçerlidir.

9

3. Bilgi formları ve anketler, seçilen örneklem gurubuna test edilerek gerekli düzeltmeler yapıldığı için geçerlidir.

4. Anketi cevaplandıran deneklerin tümü, anketleri cevaplandırmada samimi ve gönüllüdürler.

1.6. Terimlerin Tanımı

BAKANLIK : Milli Eğitim Bakanlığı GENEL MÜDÜRLÜK : Milli Eğitim Bakanlığı Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel

Müdürlüğü

1.7. Kısaltmalar

EARGED : Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı

A.O.T.M.L. : Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Lisesi

DÖSE : Döner Sermaye İşletmesi

TUREM : Turizm Eğitim Merkezleri

MEB : Milli Eğitim Bakanlığı

AB : Avrupa Birliği

T.M.L. : Ticaret Meslek Lisesi

K.M.L. : Kız Meslek Lisesi

E.M.L. : Endüstri Meslek Lisesi

11

BÖLÜM – II

ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ Araştırmanın amacına yönelik bu bölümde; araştırmanın modeli, evren ve örneklemi,

veri toplama teknikleri ve çözümleme yöntemleri açıklanmaktadır.

2.1. Araştırmanın Modeli

Araştırma için, Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı Anadolu otelcilik ve turizm meslek liseleri ve bu okulların bulunduğu merkezlerdeki turizm işletmesi taranmıştır. Bu yönüyle araştırma, belgesel tarama türünden bir çalışmadır. Diğer taraftan, bu okulların mevcut durumları, öğrencilerin staj uygulamalarındaki problemleri ve döner sermaye işletmelerinde aksayan yönleri belirleme amacıyla 2004-2005 öğretim yılında bu okullarda görev yapan yöneticiler, meslek dersleri öğretmenleri ve işletme yöneticilerinin görüşleri alınmıştır. Söz konusu gurupların görüşleri ve önerileri doğrultusunda araştırma rapor yazılmıştır. Bu yönüyle araştırma betimsel bir nitelik taşımaktadır.

2.2. Evren Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin mevcut durumlarının tespiti ve yeni açılacak okullara kriter belirlemek amacıyla araştırmanın evreni;

• Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı Anadolu otelcilik ve turizm meslek liseleri,

• Bu okullarda yöneticilik görevinde bulunanlar,

• Bu okulların meslek dersleri öğretmenleri,

• 3308 Sayılı Kanun çerçevesinde beceri öğretimi için anılan okullardan öğrenci kabul eden işletme yöneticileridir.

Bu araştırmanın birinci evreni, 2004-2005 eğitim-öğretim yılında Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak faaliyet gösteren 79 adet Anadolu otelcilik ve turizm meslek lisesi müdür ve müdür yardımcılarıdır. Mevcut durumun tespiti amacıyla (TABLO – 1, TABLO – 2) ve anket formu (FORM – A) istenmiştir. İkinci evrenini yine bu guruplardan okullarda görev yapan meslek dersleri öğretmenleri oluşturmaktadır. Staj uygulamalarındaki karşılaşılan sorunlar ve DÖSE yasası ile ilgili bilgiler (FORM – B)’de istenmiştir.

Araştırmanın üçüncü evrenini işletme yöneticileri oluşturmaktadır. Okullarda verilen turizm eğitiminin sektör açısından değerlendirmesi amacıyla staj uygulamasındaki öğrencilerin problemlerini yansıtan bilgiler (FORM – B)’de istenmiştir.

Evrenin tamamı Örneklem olarak alınmıştır.

12

2.3. Veri Kaynakları ve Verilerin İşlenmesi Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin mevcut durumlarını ve yeni açılacak okullara kriter belirlenmesi amacıyla; adı geçen okulların yönetici bilgi formları (TABLO – 1, TABLO – 2), literatür taraması ve AB. Ülkelerindeki örnekleri de incelenerek yeni niteliklerin belirlenmesine yardımcı olacak bilgi ve değerlendirmelere ulaşılmaya çalışılmıştır.

Araştırmanın ikinci aşamasında 8 okul müdür, müdür yardımcıları, bu okullarda görev yapan meslek dersleri öğretmenleri ve okulların bulundukları merkezde faaliyet gösteren işletme yöneticilerine anketlerin test edilmesi amacıyla (FORM – A, FORM – B) pilot uygulama çalışması internet aracılığı ile uygulanmıştır. Uzmanlar tarafından test edilmiş ve gerekli düzenlemeler yapılmıştır.

Bilgi formları ve anketlerdeki bazı soruların cevaplandırılmasında ve değerlendirilmesinde basit istatistik yöntemleri kullanılmıştır.

Araştırma çalışma gurubu ile araştırma süresince internet ortamında bilgi alış-verişi gerçekleşmiş ve çalışmalara katılmışlardır.

Örnekleme uygulanan anketler posta yolu ile yapılmış olup gelen bilgiler tablolaştırılmıştır. Anketlerde açık uçlu sorulara verilen cevaplar kaydedilerek tekrarlanan görüş ve değerlendirmelerin frekansları hesaplanmıştır.

Tablo ve formlara ait bilgisayar çıktıları ayrı ayrı hazırlanmış ve araştırmanın amaçları doğrultusunda tablolaştırılıp yorumlanarak araştırma raporu hazırlanmıştır.

2.4. Kullanılan İstatistik Teknikleri Araştırma kapsamına alınan guruplara uygulanan bilgi formları ve anket formları sonucu elde edilen veriler, frekans ve yüzdeler şeklinde hesaplanarak tablolarda gösterilmiştir.

13

BÖLÜM – III

ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELERİNDE MEVCUT DURUMUN TESPİTİ

(Okul Yöneticileri)

3.1. Ceyhan - ADANA

3.1.1. OKULUN FİZİKİ YAPISI Okul 17.000 m² arsa üzerine kurulmuş olup 1989 – 1990 eğitim – öğretim yılında

hizmete girmiş ve kendi binasında eğitim vermektedir.

Okulda 10 derslik, 3 idari oda, 2 laboratuar, 1 kütüphane, 8 wc, 1 depo, 1 mutfak, 1 uygulama atölyesi, 3 otel odası ve 11 yatak kapasitesi bulunan konaklama bölümü, 60 kişilik restoran ve 60 kişilik çok amaçlı salon bulunmaktadır. Halka açık üniteler bulunmamaktadır. Uygulama birimlerinde sadece uygulama dersleri işlenmekte, satış işlemi yapılmamaktadır.

Uygun bir konaklama odası veya odaları yoktur. Odaları kullanıma uygun değildir ve müşteri kabulü yapılamamaktadır. Mutfak dizaynı ve yeterli donanımı bulunmamaktadır. Kapasite yetersizliği mevcuttur. Öğrencilerin kalabileceği okula ait pansiyon bulunmamaktadır.

Öğrencilerin tamamının kendi bölgelerinden geldikleri ifade edilmiştir. Diğer bölgelerden gelebilecek öğrenciler pansiyonları bulunmadığı için okulu tercih etmemektedirler. Bölgelerini bilmeden tercih edenler ise kayıt yaptırmadığı ifade edilmiştir.

Yakın mesafelerden kayıt yaptıranlar ise servisle gelip gitmektedirler. Ayrıca günlük geliş-gidiş mesafesinde olmayanlar ise ev tutmak zorunda kalıyorlar.

Konaklama bölümü gereklidir. Eğitim – öğretim faaliyetini kitap ağırlıklı ve konular geldikçe katta bulunan 3 (uygulama) odasında gerçekleştirmekteler. Okulun bulunduğu merkezde öğretmen evi bulunmaktadır.

Binanın yerleşim merkezine uzaklığı takriben 5 km. dir. Servisle gelemeyenler zorluk çekmektedirler.

Okulda sadece Servis bölümü ile ilgili eğitim verilmektedir. Mutfak ve Kat Hizmetleri bölümü de açılabilir.

Fiziki donanım olarak yeterli değildir. Meslek derslerine yönelik atölye malzemeleri eksik. Uygulama oteli bulunmamakta, yetersiz mutfak, restoran uygun değildir, öğrenci pansiyonu gereklidir.

14

3.1.2. EĞİTİM – ÖĞRETİM AMAÇLARI BAKIMINDAN Okulda kadrolu görev yapan idareci ve öğretmenlerin branşlara ve sayılara göre

dağılımları aşağıdaki tabloda görüldüğü gibidir.

TABLO 1 CEYHAN-ADANA A.O.T.M.L.’DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER

Sıra No Branşı Okuldaki Görevi Adedi 01 Tarih Müdür 1 02 Turizm - Otelcilik Müdür Yrd. 1 03 Turizm - Otelcilik Öğretmen 2 04 Muhasebe Öğretmen 1 05 Sekreterlik Öğretmen 1 06 İngilizce Öğretmen 3 07 Coğrafya Öğretmen 1 08 Tarih Öğretmen 1 09 Matematik Öğretmen 1 10 Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmen 1

TOPLAM

13

Okulun; 1 adet Ev Ekonomisi ve Beslenme gurubu, 1 adet Bilgisayar, 3 adet Otelcilik -

Turizm gurubu, 1 adet Beden Eğitimi, 1 adet Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, 1 adet Felsefe gurubu, 1 adet İngilizce, 1 adet Türkçe dersi branşlarında norm kadro olmasına karşılık öğretmen eksiği bulunmaktadır.

Usta öğretici kadrosu bulunmamaktadır

Genelde okulun öğrencileri; Adana, Antalya, Belek, Kemer, Side, Manavgat, Bodrum, Kuşadası merkezlerinde staj yapmaktadırlar.

Merkezde yeterli tesis bulunmadığından mezun öğrencilerin çok azı okulun bulunduğu merkezde çalışmaktadır, diğerleri daha çok turistik yörelerde (Antalya) çalışmaktadır.

Okulda sadece servis bölümü mevcuttur. Hazırlık 54, 9/A 23, 9/B 21, 10/A 24, 11/A 21, 11/B 24 olmak üzere Toplam 167 öğrenci bulunmaktadır.

Mevcut atama yönetmeliği ve atama şekli uygundur.

3.2. Seyhan - ADANA

3.2.1. OKULUN FİZİKİ YAPISI Okul 750 m² arsa üzerine kurulmuş olup 1989 - 1990 eğitim - öğretim yılında hizmete

girmiş ve kendi binasında eğitim vermektedir.

Okulda 10 derslik, 8 idare odası, 1 bilgisayar laboratuarı (yetersiz), 1 kütüphane, 1 Depo, 1 mutfak, 1 uygulama atölyesi, 26 uygulama oteli odası, 52 yatak bulunmaktadır.

15

Okul ilköğretimden alınmadır ve lise için yetersizdir. Okul bahçesi 400 m²’olduğundan, bahçe yetersizdir. Üç okul yan yana bulunmaktadır, teneffüsler ve dersler çakışmaktadır, gürültüden ders yapılamamaktadır. Spor yapılacak alan yoktur,

Documents

ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELER N ...Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinin gelişen sektörün talepleri doğrultusunda eksikliklerinin giderilmesi ülkemizin