ANALIZA ZAGROŻEŃ W PRACY RATOWNIKA MEDYCZNEGO

Praca licencjacka

• przedstawienie zagrożeń występujących w środowisku pracy ratowników medycznych, 

• analiza wypadków podczas pracy Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego SP ZOZ w Lublinie w latach 2009-2012.

Cele pracy

1) zabezpieczenie osób znajdujących się w miejscu zdarzenia oraz podejmowanie działań zapobiegających zwiększeniu liczby ofiar i degradacji środowiska;

2) dokonywanie oceny stanu zdrowia osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i podejmowanie medycznych czynności ratunkowych;

3) transportowanie osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;

4) komunikowanie się z osobą w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i udzielanie jej wsparcia psychicznego w sytuacji powodującej stan nagłego zagrożenia zdrowotnego;

5) organizowanie i prowadzenie zajęć z zakresu pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz medycznych czynności ratunkowych.

Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym(Dz.U. Nr 191, poz. 1410).

Zakres obowiązków ratowników medycznych wynikających z ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym [2]

Praca ratownika medycznego to:

• Stres

• Wysiłek fizyczny

• Obciążenia psychiczne

• Odpowiedzialność za zdrowie i życie innych

• Narażenie na różne warunki atmosferyczne

Specyfika zawodu [1,6]

Czynniki z jakim spotyka się ratownik podczas pracy możemy podzielić na dwie grupy:

1. Czynniki niebezpieczne, które działając nagle na pracownika mogą spowodować uraz, np. wypadek komunikacyjny, zakłucie igłą, agresja,

2. Czynniki szkodliwe i uciążliwe, rzutują negatywnie na efektywność pracy ratownika, obniżają jego koncentrację stwarzając większe zagrożenie wypadkami.

Identyfikacja zagrożeń [5,10]

• Czynniki szkodliwe: to czynniki, których oddziaływanie na pracownika prowadzi lub może

prowadzić do powstania choroby zawodowej lub innego schorzenia związanego z wykonywaną pracą.

• czynniki fizyczne np. hałas,• czynniki chemiczne np. substancje toksyczne,• czynniki biologiczne np. wirusy, • czynniki psychofizyczne np. obciążenia fizyczne,

• Czynniki uciążliwe: mogą prowadzić do dłuższej nieobecności pracownika z powodu choroby

lub obniżenia wydajności pracy, lecz nie prowadzą do trwałego pogorszenia zdrowia.

• Mikroklimat• Monotonia• Obciążenie psychiczne• Obciążenie statyczne• Oświetlenie• Wysiłek fizyczny

Czynniki szkodliwe i uciążliwe [10]

Identyfikacja zagrożeń [3,5]

Zagrożenie lub czynnik szkodliwy, uciążliwy,

niebezpieczny

Źródło zagrożenia Możliwe skutki

Agresywni pacjenci, osobypod wpływem alkoholu, narkotyków

Agresja słowna i fizyczna pacjentów lub osób trzecich

Urazy głowy, potłuczenie,pogryzienia, guzy, siniaki,ciężkie uszkodzenie ciała

Pogryzienie przezzwierzęta

Zwierzęta domowe, najczęściej psy Rany kłute i szarpane dłoni, nóg, utrata palców

Porażenie prądem Defibrylator, instalacje elektryczne Poparzenia, ciężkie uszkodzenie

ciała, w skrajnychprzypadkach śmierć

Przeciążenie układuruchu

Transport pacjentów , przenoszenie sprzętu medycznego i pacjentów

Zwyrodnienia i urazykręgosłupa, barku,nadgarstków, itp.

Przygniecenie Wypadek komunikacyjny, złe zabezpieczenie miejsca akcji i sprzętu,

drzwi

Zmiażdżenia, złamania, a nawet śmierć

Pożar., wybuch Wypadek komunikacyjny, zaprószenie ognia, pożar, butle z tlenem

Poparzenie termiczne najczęściej kończyn, a nawet

śmierć

Skaleczenia, zakłucia Igły, venflony, otwarte ampułki Zranienia dłoni, zakażenie materiałem zakaźnym

Zagrożenie lub czynnik szkodliwy, uciążliwy,

niebezpieczny

Źródło zagrożenia Możliwe skutki

Stres Działanie pod presją czasu, odpowiedzialność za ludzkie życie

Bezsenność, chorobawrzodowa, nerwice,

przenoszenie napięciana kontakty w domu, itp.

Substancje i preparatychemiczne

Środki do dezynfekcji,rękawice lateksowe, leki

i preparaty

Najczęściej podrażnieniaskóry i dróg oddechowych.

Alergie skórne i dróg oddechowych

Uderzenie o ruchome lub nieruchome przedmioty

Ruchome elementy wyposażenia karetki, sprzęt medyczny, drzwi,

szafki itp.

Urazy, najczęściej głowy i kończyn, przygniecenia,

złamania

Upadki Nierówne, śliskie podłogi lub schody, progi, ubytki w wykładzinie

Złamania, zwichnięcia, potłuczenia – najczęściej

kończyn

Wypadek komunikacyjny Pośpiech, nieostrożna jazda ambulansem, nieuwaga innych

kierowców, zmęczenie, stan techniczny karetki, złe warunki

pogodowe

Złamania kończyn,potłuczenia, obrażeniaciała, a nawet śmierć

Zagrożenia biologiczne Pacjenci, materiał zakaźny, środowisko pracy

Zapalenie wątroby, AIDS, gorączki, wysypki, zapalenia,

opryszczka

Zmienny mikroklimat Praca w terenie w zmiennych warunkach atmosferycznych

Przeziębienia, choroby – najczęściej układu

oddechowego

Identyfikacja zagrożeń [3,5]

Stosowane środki ochrony indywidualnej:

• ubranie ochronne,• obuwie ochronne,• okulary ochronne,• maski ochronne,• rękawice jednorazowe

Od początku edukacji medycznej, wpajana jest ratownikowi maksyma:

• Bezpieczeństwo własne jest najważniejsze!!!• Dobry ratownik to żywy ratownik!!!

Profilaktyka [7,8]

Ratownicy medyczni w zależności od wymagań pracodawcy muszą podlegać szkoleniom z

zakresu BHP oraz przeciwpożarowym.

Szkolenia te przeprowadzane są nie rzadziej niż raz na 3 lata.

Większość pracodawców ze względu na specyfikę zawodu przeprowadza je co 2 lata.

Profilaktyka [4,5]

• W pracy zostały wykorzystane dane dotyczące wypadków członków zespołów wyjazdowych pracowników Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego SP ZOZ w Lublinie w latach 2009-2012.

• W stacji pogotowia zatrudnionych było 205 ratowników medycznych (stan z 2012r.)

• Statystyki dotyczyły 21 zespołów wyjazdowych na terenie miast Lublina, Świdnika, Łęcznej, Kraśnika oraz okolicznych gmin.

Badania [5]

Obszar WSPR SP ZOZ w Lublinie [9]

Lata

Rodzaj zdarzenia 2009 2010 2011 2012W sumie zdarzeń/

% zdarzeń

Agresja 1 0 0 0 1 / 2 %

Przeciążenia układu ruchu

/urazy w trakcie transportu

1 5 4 7 17 / 33%

Uderzenie o element ruchomy

2 1 1 1 5 / 9 %

Upadki 3 2 3 2 10 / 20 %

Wypakdi komunikacyjne

0 2 4 3 9 / 18 %

Zakłucia 2 1 2 3 8 / 16 %

Inne 0 0 0 1 1 / 2 %

W sumie poszkodowanyc

h/%

poszkodowanych

9 / 18 % 11 / 22 % 14 / 27 % 17 / 33 % 51 / 100 %

Statystyki [5]

• W ciągu analizowanych 4 lat doszło do 51 zdarzeń w których brali udział ratownicy medyczni. Widoczna jest tendencja wzrostowa z upływem lat.

• Poszkodowani ratownicy stanowili 25% pracowników zatrudnionych w stacji.

Wnioski [5]

• Najczęściej dochodzi do przeciążeń układu ruchu, upadków, wypadków komunikacyjnych. Stanowią one 53% wszystkich zdarzeń.

Wnioski [5]

• Ważną grupę niepożądanych zdarzeń stanowią zakłucia, które narażają ratownika na ekspozycję na materiały zakaźne, gównie wirusy: HBV, HCV, HIV.

Dotyczyły 16% zdarzeń.

Wnioski [5,7]

• Najrzadziej dochodziło do zdarzeń o charakterze agresji ze strony poszkodowanych, świadków zdarzenia oraz ukąszeń i ugryzień. Zdarzenia te stanowiły 4% wszystkich przypadków.

• Ratownicy medyczni rozpoznają zagrożenia w środowisku pracy, lecz posiadana przez nich wiedza powinna być cały czas uzupełniana i doskonalona.

Wnioski [5,7]

• Tak duży procent niepożądanych zdarzeń wynika ze specyfiki zawodu, dlatego są trudne do wyeliminowania.

• Ratownicy medyczni to grupa zawodowa, którą możemy zaliczyć do grup obciążonych wysokim ryzykiem zawodowym. Świadczy o tym fakt, że ¼ wszystkich pracowników w stacji doznała urazów podczas pełnienia dyżuru w okresie 4 lat.

Wnioski [5]

1. Wiktor Fedorczuk, Krystyna Pawlas. Ryzyko zawodowe w pracy ratownika medycznego. HYGEIA public health. 2011, 46(4):437-441.

2. Ustawa z dn. 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Dz.U.06.191.1410 z późn. zm. z dnia 20 października 2006 r. 

3. Romanowska-Słomka I. Ocena ryzyka zawodowego ratownika medycznego. Opinie. Rozdział 5/2.G.1. Luty 2007. s. 1-10.

4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz. U. z 2005 r. Nr 116, poz. 972

5. Niepublikowane materiały wewnętrzne Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Lublinie

6. Lilianna Styka. Ewakuacja i transport poszkodowanego. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław, 2008, s.145-147

7. Kinga Kulczycka, Katarzyna Modzelewska. Wiedza ratowników medycznych dotycząca zagrożeń na stanowisku pracy, Pielęgniarstwo XXI wieku 2012 40(3), s.53-57,

8. Juliusz Jakubaszko. Ratownik medyczny. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław, 2007, s.1-9

9. http://www.pogotowie.lublin.pl/, 01.05.2013r., g.18:0010.http://wsse.krakow.pl/, 17.05.2013r., g.15:25

Bibliografia

Dziękuję za uwagę.