1

ผสงอายตนแบบตามแนวพทธ: กรณศกษาหลวงพอวดบางเบด จงหวดประจวบครขนธ Elderly Prototype Based on Buddhist Way: A Case Study of Loung Por Wat Bang Bed in Prachuap Khiri Khan Province

พระมหากฤษฎา กตตโสภโณ พระมหาสนนท สนนโท

พระปลดระพน พทธสาโร ประเสรฐ ธลาว

สภทรชย สสะใบ คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

บทคดยอ บทความนมวตถประสงคศกษาผสงอายตนแบบตามแนวพทธ กรณศกษาหลวงพอวดบางเบด จงหวดประจวบครขนธ ใชการศกษาจากเอกสาร งานวจย การสมภาษณ และการลงพนกรณศกษาจรง ผลการศกษาพบวา ผสงอายตามแนวพระพทธศาสนา มหลกคดตามแนวพระพทธศาสนา ในเรองไตรลกษณ ความเปลยนแปลงของชวต สจจะ ทไมอาจเปลยนแปลงความจรงของชวตและโลกธรรม โดยในบทความนศกษาถงความเปนผสงอายของหลวงพอวดบางเบด จงหวดประจวบครขนธ ในฐานะเปนพระภกษในพระพทธศาสนาและเปนผสงอายตนแบบทมวตรปฏบตมงมนในกจและสงทท า คอการศกษา เพอเปนตนแบบใหกบคนอน ๆ ในคตทวาไมมใครแกเกนเรยน ดวยความอดทนเปนเวลากวา 8 ป จากการเดนทางเปนระยะทางไปกลบกวา 800 กโลเมตร ในการเดนทางในแตละครงจากการศกษาตงแตหลกสตรกอนปรญญาตร จนกระทงถงระดบปรญญาเอกในปจจบน รวมทงมงมนทจะน าความรไปพฒนาคนอนๆ ในฐานะเจาอาวาส เพอสรางศาสนทายาทตามกรอบการวจยทก าลงท าในระดบดษฎนพนธ เพอใหไดศาสนทายาทสบตอและรกษาพระพทธศาสนาตอไป ค าส าคญ : ผสงอายตนแบบ, วดบางเบด, จงหวดประจวบครขนธ Abstract

This article aims to study the elderly Buddhist model in a case study of Luang Por Wat Bang Bed in Prachuap Khiri Khan province. Documentary study, related research, interview and field studies were used for data collection. Results indicated that the elderly based on Buddhist way has followed a great deal of thought in the truth, the change of life, truth, and the truth of life that cannot be changed. This article studied the elderly status of Luang Por Wat Bang Bed in Prachuap Khiri Khan province. As an elderly Buddhist monk who is committed to education as a model for others through the image of education or in the motto that no one is too old to learn, he is being a good role of model for others with patience for eighth years to study for more than 800 miles per each trip in order to study from bachelor degree until doctoral degree. It is committed to gain

2

knowledge to develop other people through the temple as the abbot including religious followers who are ready to succeed and maintain the age of Buddhism.

Keywords: Elderly Prototype, Luang Por Wat Bang Bed, Prachuap Khiri Khan Province บทน า จากการทไดลงพนทไปส ารวจพนทเพอท ากจกรรมปฐมนเทศนสตของหลกสตรบณฑตศกษา เมอวนท 20 และ 23 สงหาคม 2561 ทวดบางเบด อ าเภอบางสะพานนอย จงหวดประจวบครขนธ โดยเปาหมายคอตองไปพบเจาอาวาส และเจาอาวาสเปนนสตหลกสตรการจดการเชงพทธระดบปรญญาเอก ในวย 73 ป ทถอวาเปนผสงอายและมประสบการณชวตทยาวนานและชอเรยกของทานคอหลวงพอก านน หลวงพอบางเบด หรอหลวงพอบรรยงค ซงในบทความนจะเขยนถงทานในฐานะททานเปนผสงอาย เปนพระ และเปนผเรยนหนงสอ ทอาจเรยกไดวาเรยนรตลอดชวต และทส าคญเปนการสรางตวอยาง ความเปนตนแบบผานการท าใหด สอดคลองกบแนวคดคดทวา “รอยหมนพนค าไมเทาหนงท าใหด” ดงพทธพจนทวา “ยถาวาท – ตถาการ - พดสอนอยางไร ท าอยางนน” ซงถอดความไดวาเปนผท าใหเหนดวยภาพเชงประจกษ เปนการปฏบตธรรมดวยการลงมอท า ในสวนขนตธรรม ความอดทน ผานการท าใหเปนแบบอยางดวยตวเอง บทความนจงเปนประหนงอตชวประวตศกษา เพอสดดความเปนผสงอายหลวงพอวดบางเบด ในความเปนตนแบบทงดงามและควรคาแกการจดจ า ชวตไมยาว แตความทรงจ านนยาว วธการสรางความทรงจ า คอการบนทก แบงปนเลาเรองเพอใหเกดความทรงจ าจากรนสรน จากเรองตนแบบ หรอการปฏบตตนทเปนแบบอยางของผสงอาย เขาท านองแกอยางมคาชราอยางมสข ไมไดแกเพราะกนขาว เฒาเพราะอยนานอยางทเปนค าลอเลยนเชงสพยอก ดงทเคยไดยนหรอคนหบอย ๆ จากทไดเดนทางและไปสมผสพนทวดบางเบด เมอวนท 20 และ 23 สงหาคม 2561 และกจกรรมปฐมนเทศรบนองนสตหลกสตรดษฎบณฑต กจพ 8 ระหวางวนท 29-31 ตลาคม 2561 ไดสมผสพนทจรง วธการเดนทาง ท าใหทราบวา หลวงพอวดบางเบดมความพยายาม มงมนทมเทตอสงทท าคอ “การศกษา” สกบอปสรรคดวยศรทธา วาท าได เปนผมก าลงใจทกลาแขงของผสงอายคนหนง การทมนษยหรอคนหนง ๆ จะสามารถท าอะไรหรอพฒนาตวเองได จะตองอาศยปจจยหรอสวนสนบสนนในหลาย ๆ อยางดวยกน สงทจะน ามาเขยนเลาจงอยากสะทอนคดความเปนผสงอายตนแบบ ทไมไดเปนผปวยตดเตยง ไมไดเปนผสงอายทสนอายขย แตเปนผสงอายทสรางความพรอมในการพฒนาตนเองอยางตอเนอง แมปลายทางจะมความตายเปน “หมดหมาย” แตกยงเพยร “ท า” ออกแรงกระท า เพอไปส “ธรรม” อนเปนเปาหมายหรออดมคตของชาวพทธทวไป พรอมกนนผวจยเชอไดเลยวาการเปนผลงมอท าเพอไปส “ธรรมะ” ตามแนวพระพทธศาสนายอมเปนเครองมอ เพอเปนคนตนแบบ ในการด าเนนชวตทควรน ามาเลาแบงปนเพอเปนแบบอยางในบทความนตอไป ความเปนผสงอายทปรากฏในพระพทธศาสนา พระพทธศาสนามแนวคดหลกการในเรอง “รตตญญ” ทหมายถงการเปนผรราตรนาน ดงปรากฏวาพระมหากสสปะไดรบการยกยอง (เอตทคคะ) วาผมประสบการณ หรอรราตรนาน หรอให

3

ความส าคญกบประสบการณทเกดมาพรอมกบอาย หรอความช านาญทเกดจากชวงเวลา อาจหมายถง ขนปรยต ขนปฏบตและพฒนาไปสขนปฏเวธ สความช านาญทมาพรอมกบประสบการณและการเรยนรเชงลกอยางแทจรง แตอกนยหนงพระพทธศาสนากยกยองหรอใหความส าคญกบค าวา “ผลงมอกระท า” ในความหมายคอเกดนาน รราตรนาน แตไมไดท าประโยชนสรางประโยชนสรางงาน หรอท าอะไรแกสวนรวมพระพทธศาสนากไมไดยกยอง ดงพทธพจนทวา “...บคคลผปรารภความเพยรอยางหนกมชวตอยเพยงวนเดยว กประเสรฐกวาคนเกยจครานและละทงความเพยรมชวตอยตง 100 ป...” (ข.อป. [ไทย] 33/231–240/486) หรอกรณผสงอายตนแบบอยางพระราธะ ทมาบวชเมอวยสงอายและพระพทธเจากยกยองเมอบวชแลววาเปนผ “วานอนสอนงาย” ถงจะสงอายกรกทจะเรยนรและพฒนาตนเอง ไมไดถอตววาเกดกอน มประสบการณมาก ดงนน แนวคดเรองผสงอายในพระพทธศาสนาจงเปนเรองของการยกยองผสงอายในฐานะบคคลส าคญของครอบครวดวย นอกจากนยงมแนวคดเรอง “สวสดการ” ผานผสงอายทเรยกวา “กตญญ” หรอหลกปฏบตตอผสงอายตามหลกทศ 6 ในเรองบพพการ แนวคดเรองการจดการทรพย ทปรากฏในหลกธรรมมกตถประโยชน ซงประกอบดวยหลกธรรม 4 ประการ คอ อฏฐานสมปทา อารกขสมปทา กลยาณมตตา และ สมชวตา หรอ เรยก ยอ ๆ วา อ อา กะ สะ แตทงน และทงนน พระองคกไดทรงอธบายเพมเตมไววา การหาทรพยไดมาก ไมไดแปลวาจะรวย ถาไมรจกเกบรกษา ไมรจกประมาณในใชสอยทรพย ดงนน พระองคจงทรงชแนะขยายความ วธการบรหารทรพย ไวใหอกชนหนง ซงกคอ พระคาถามหาเศรษฐ ขอสดทาย สมชวตา คอ การรจกประมาณ รทางเจรญทรพย และทางเสอมแหงโภคทรพย แลวเลยงชพพอเหมาะ ไมใหสรยสรายฟมเฟอย แตกไมใหฝดเคองจนตวเอง และครอบครวตองล าบาก โดยพระพทธเจาทานใหหลกการในการบรหารทรพยออกเปน 4 สวน คอ ใชหนเกา ใชหนใหม ฝงดนไว ทงลงเหว ดงนน ค าวาบรหารทรพยในแบบใชหนเกา ทงเหว จงมความหมายเปนการพฒนาคณธรรมเพอดแลคนทอยข างหลงโดยเฉพาะผสงอายหรอบพการชน การจดสวสดการแกผสงอายผานหลกการทางพระพทธศาสนาท าใหเหนขอคดทนาสนใจเปนประโยชนและใชไดจรง ดงนน แนวคด หลกการ และวธการปฏบตท ปรากฏในพระพทธศาสนาใหความส าคญกบความเปนผสงอาย นยหนงวางหลกค าสอนเพอใหเกดการปฏบต ทงในตวผปฏบตอนหมายถงลกหลาน และการปฏบตตอผสงอาย ดงปรากฏหลกการเพอความเขาในชวต หลกอนจลกษณะ หลกไตรลกษณ หลกแหงความจรงของชวต (โลกธรรม 8) หลกมรณานสต หลกคณคาแหงชวต (อทธบาท 4) เปนตน รวมทงสรางแบบตนแบบไว ดงกรณพระราธะ เพอใหเหนวาท าได มแบบอยางเคยท า รวมทงวางหลกการ ใหเปนระบบคดในเชงสงคม เพอพฒนาไปเปนสวสดการตอผสงอายตามทปรากฏในหลกพระพทธศาสนาดวย

ผสงอายกบสงทพงท าปลายทางเปนความสข โดยมความส าเรจเปนผลพลอยได ความส าเรจ กบอายคงไมใชปญหาและอปสรรคส าหรบการท า หรอเรมลงมอท า เกดค าถาม

วาจรง ๆ แลวผสงอายจ าเปนหรอไมทจะตองกลายเปนผตดบาน ตดวด “เลยงหลาน-เขาวดท าบญ” มกรณตวอยางในญปน ทกลาวถงคณยายวย 80 ป ท ชอ “วาดะ เกยวโกะ-WADA KYOKO” เรมตง

4

บรษทเปนของตวเอง สบเนองจากความฝนในวยเดก แตกลบทงมนเมอโตขน จนเวลาผานไปไดกลบมาท าธรกจในชวงสงวย จนกระทงส าเรจและกอใหเกดรายไดใหกบคณยายกวา 100 ลานบาทตอป จากกรณศกษานอายจงไมใชบทสดทายของการเรมตน ดงท Harland David Sanders ผกอตงไก KFC ทเรมตนธรกจในวย 65 ป และประสบความส าเรจ รวมไปถงภาพขาวทคณยาย Ingeborg Rapoport (2 September 1912/2455 – 23 March 2017/2560) ชาวเยอรมนวย 120 ปทจบปรญญาเอกจากมหาวทยาลย Hamburg ของเยอรมน หลงจากทหยดไปในชวงสงครามโลก เมอเกอบ 80 ป (Damien McGuinness, 2015) หรอภาพขาวพระครถาวรสงฆโสภณ สวณโณ (ดวงสวรรณ) เจาอาวาสวดประตเขยน จ.สงขลา ในวย 90 ป ทเขารบปรญญาพทธศาสตรบณฑต คณะพทธศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เมอเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2555 (Thairath online: Retrieved 2017-12-06) หรอคณยายกมหลน จนากล บณฑตวย 91 ป จาก จ.พะเยา บณฑตอายมากทสดในการเขารบพระราชทานปรญญาบตร หาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เมอวนท 9 สงหาคม 2560 (Thai PBS News: Online, Retrieved 2017-12-06) วยกบความส าเรจไมใชสงเดยวกนเสมอไป แตมนคอความมงมนและใสใจตอความส าเรจนน ในสวนพระพทธศาสนายกยอง “ผลงมอท า” มากกวาอาย ดงพทธพจนทวา “...บคคลผปรารภความเพยรอยางหนกมชวตอยเพยงวนเดยว กประเสรฐกวาคนเกยจครานและละทงความเพยรมชวตอยตง 100 ป...” (ข.อป. [ไทย] 33/231–240/486) ดงนน อายไมใชปญหาและอปสรรคตอการลงมอท า แตเบองหลงของความส าเรจเหลานนลวนตองเพมเตมดวยการ ขวนขวายหาความร และรกทจะท าเพอเพมความสข หรอสขใจทจะท า จงท าใหความส าเรจ หรอความปรารถนาจะส าเรจนนมาพรอมกบความสขดวยเชนกน ประโยคน าเปนวาทะของ Ono Jiro (ค.ศ.1925/2468-) ทวา “...มออาชพ คอคนทรกในงานทท าอยจากกนบงของหวใจ...” (ภทรพล เหลอบญช, 2559: 47) เปนนยามของ Jiro Sushi ชายอาย 90 ป อทศเวลาทงชวตเพอสงทรก (Jeff Gordinier, 2012) โดยผเขยนโยงเลาไปถงวนท “...บารค โอบามา แวะเยยมประเทศญปน 2 คน 3 วน อยางไมเปนทางการ นายกรฐมนตรญปน นายซนโซ อาเบะ ไดเชญบารค โอบามา ไปเลยงรบรองมอคาในนามของรฐบาลญปนทรานอาหารแหงหนง เพอแสดงการตอนรบดวยนาใจไมตรจากรฐบาลญปน รานอาหารแหงนนเปนรานอาหารชอดงขนาดทคนทวโลกไมมใครทไมรจก ตงอยในมหานครโตเกยว และความนาสนใจของรานอาหารแหงนกคอ มนมขนาดเลกเพยง 10 ทนง รบจองโตะทางโทรศพทเทานน และยงตองจองลวงหนาหลาย ๆ เดอนรานนชอวา ‘SUKIBAYASHI JIRO’ หรอ ‘ซชจโร’...”(ภทรพล เหลอบญช, 2559: 48) และบารค โอบามากเอยปากชมวา “นคอซชทดทสดในชวต” (ภทรพล เหลอบญช, 2559: 49) อะไรคอความพเศษทรานดงกลาวท าใหคนทวโลกรจก ดวยผลการรบรางวลมชลน 3 ดาว ถง 9 ปซอน โดยประเมนจากนกชมทวโลก ซงความส าเรจเปนสวนหนง และผเขยนกใหนยามไปสแนวทางความส าเรจทวา “....เคลดลบในการควารางวลทรงเกยรตมาจากบคคลทหลงรกในงานทท า และมงมนพฒนาความเปนมออาชพอยางไมหยดยงอยางคณป Ono Jiro นนเองครบ ทานเปนปรมาจารยแหงวงการซชทไดรบการยอมรบเปนตนแบบของเชฟท าซชทวโลก....” (ภทรพล เหลอบญช,2559 : 49) ซงผเขยนทมความรภาษาญปนไดถายทอดเรองราวชวตของคณปททงชวตท าซซขายนบตงแตเปดรานในวย 41 ป จนกระทงวยกวา 90 ป ท าในสงทรก พฒนาในสงทรกดวยความมงมนดงค าบอกเลาทคณปกลาวไวในแตละชวงเวลา “...ผมจะไมบอกใหคณตามหางานทรก ผมจะไมบอกใหคณออกเดนทางคนหาตวเอง เพอเจองานในฝน มน

5

ไมใชแบบนนเลย ผมจะบอกคณวา ถาเราเลอกงานดวยตวเองไปแลว เราตองรกในงาน งานนนเฉกเชนเดยวกบการแตงงาน ทคณตองมอบความรกใหกบผหญงสกคน...” หรอค าบอกเลาตอความส าเรจของซชทวา “...ของไมด ไมเสรฟใหลกคาเดดขาด จงใหสงทดทสดกบลกคาเพราะนนคอการรกษาศกดศรของอาชพของเรา...” (ภทรพล เหลอบญช, 2559: 49) ดงนน ความส าเรจตอความเปนจาวแหงซชของคณปจงไมไดเกดจากความบงเอญ หรอเกดจากชวงเวลาอยางเดยวแตเกดจาก “การเรยนรและการฝกฝน” รวมไปถงการคดคนพฒนาอยตลอดเวลา “...จงเงยหนามองไปบนทองฟาบอย ๆ แลวเฝาถามวาจะมวธไหนอกทดกวาขณะนขบคดมนซ าๆ วาจะท ายงไงใหดกวาเดม ?....” (ภทรพล เหลอบญช, 2559: 50) ซงแนวคดทปรากฏสะทอนใหเหนในความรกทจะท า และท าในสงทรก ยอมเปนหวใจของความส าเรจตองาน และการพฒนางาน แมงานนนอาจดไมไดสงศกด แตศกดของงานอยตรงทคณคาของงานนน ซงหากเทยบกบความส าเรจของคนอกมากมาย สวนใหญเกดจากความรกและพฒนามงมนทมเทใหจนเปนความส าเรจ ดงสตรความส าเรจในหลาย ๆ ขอของ JACK MA (ค.ศ.1964/2507) ผกอตงและประธานบรหารกลมบรษทอาลบาบา (Alibaba) และเศรษฐทรวยทสดในประเทศจน (Shiying, Liu; Avery, Martha, 2009) ใหนยามไววา “ยอมแพเทากบลมเหลว” ซงในทศนะของหมา มองวาการยอมแพ เปนความลมเหลวทเลวรายทสด ถาคณไมยอมแพ แตท าใหดทสด แมสดทายแลวจะไมประสบความส าเรจตามเปาหมาย แตคณกไดเรยนรอะไรบางอยาง โดยปจจยส าคญของการประสบความส าเรจคอการเรยนรจากความผดพลาด ซงหากมองความส าเรจของคนทวโลกท งรนกอนและปจจบน สวนใหญมาจากสวนผสมของความส าเรจในอดต ทมาผสมรวมกบปจจบน ประกอบดวยความมงมน ทมเท จนกลายเปนความส าเรจ ผลจากความรกในสงทท า จนกลายเปนมออาชพและรกษามาตรฐานอยางตอเนองดวยเชนกน ดงนน สงทยกมาตองการบอกวาขอเพยงรกทจะท าในสงทเปนความสข อายไมใชสงส าคญขอเพยงมงมนทจะท าใหประสบความส าเรจ

ภาพท 1 ภาพ Ono Jiro เจาของราน Sukiyabashi ในวนทใหการตอบรบอดตประธานาธบด Barack

Obama คราวแวะเยยมประเทศญปน 2 คน 3 วน เมอ มถนายน 2014/2557 อยางไมเปนทางการ นายกรฐมนตรญปน นายซนโซ อาเบะ ไดเลยงรบรองมอค าในนามของรฐบาลญปน (ภาพ: Online)

6

สถานการณของผสงอายในจงหวดประจวบครขนธ ในสวนของการศกษาเกยวกบผสงอายในจงหวดประจวบครขนธ จากการส ารวจ ขอมล

ผสงอาย ในประจวบครขนธ ซงเปนจงหวดหนงภายใตแผนยทธศาสตรการเตรยมความพรอมส าหรบผสงอาย ซงไดมการจดการและดแลผสงอายโดยหนวยงานราชการและหนวยงานภาคทเกยวของ เพอสงเสรมใหเกดการขบเคลอนเกยวกบผสงอายในมตทหลากหลาย เชน การจดสรางโรงเรยนผสงอาย การจดบานพรอม เปนสถานรองรบผสงอายในวยเกษยณ ในทดนของกรมธนารกษ หรอการทเทศบาลเมองหวหน ผดไอเดยน าผสงอายรวมสรางสสนใหชวต แตงกายชดนกเรยนยอนวยเขารวมโครงการโรงเรยนผสงอายวลยวยหวาน หลกสตรพฒนาคณภาพชวตผสงอาย ภายใตค าขวญ “แกอยางรคา ชราอยางมศกดศร” ท าการเปดหองเรยนอยางเปนการทางการ โดยปรากฏวามนกเรยนทอายมากทสด คอ 85 ป

ภาพท 2 โรงเรยนวยหวาน ของจงหวดประจวบครขนธ ภาพสะทอนการจดการผสงอายใหมศกดศร

และคณภาพชวตตามแนวพทธ ทจะพงเกดขน (ภาพ: ออนไลน)

นอกจากนยงมงานวจย ทเกยวของอาท ในงานของรองศาสตราจารยณฐสรางค บญจนทร และคณะ (2559) เรอง “สภาวการณสขภาพและการมสวนรวมของผสงอายและคนในชมชน พนทต าบลหนองพลบ อ าเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ” โดยในงานวจยเปนการพดคยผานสถานการณของผสงอายหรอผปวยระยะสดทายในชมชน ความเปนอย ความสมพนธในครอบครว หนวยงานทใหความชวยเหลอ ขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางในการดแลผสงอายระยะสดทาย โดยนยหนงเปนการศกษาอกนยหนงเปนการใหขอมลตอสถานการณในองครวม หรองานของ กฤตเดช มงไม (2561, 50-65) ความชกและปจจยทมความสมพนธกบภาวะซมเศราของผสงอาย ในอ าเภอทบสะแก จงหวดประจวบครขนธ ผลจากการศกษาครงน แสดงใหเหนวาเจาหนาทมหนาทเกยวกบสขภาวะ ควรใหความส าคญกบปจจยทส าคญ ไดแก ความเพยงพอของรายได สมพนธภาพในครอบครว แรงสนบสนนทางสงคม และการมสวนรวมในกจกรรมของชมชน และน าไปใชในการวางแผนปองกนและควบคมการเกดภาวะซมเศราของผสงอาย เพอชวยลดการเกดภาวะซมเศราในชมชน

ในงานของ ปยากร หวงมหาพร (2561 1-10) เรอง “ปจจยทน าไปสการเปนอาสาสมครดแลผสงอายทบาน” โดยในงานไดเลอกจงหวดประจวบครขนธ เปนหนงใน 5 จงหวดของการวจย ทพบวา “อาสาสมครดแลผสงอายทบาน” ทแสวงหาลกษณะผท างานทเนนการเสยสละ ท างานจนเปนทยอมรบ เปนตน หรอในงานของ บญน า กลนนรนดร วชร จนดาวฒนวงศ (2559) ผลของโปรแกรมการวางแผนจ าหนายผสงอายโรคหลอดเลอดสมองโดย การมสวนรวมของทมสหสาขาวชาชพ โรงพยาบาลประจวบครขนธ ทศกษาพฒนาเพอสรางโปรแกรมการวางแผนจ าหนายผสงอายโรคหลอดเลอดสมอง และศกษาผลของโปรแกรมการวางแผนจ าหนายผสงอายโรคหลอดเลอดสมองโดยการมสวน

7

รวมของทมสหสาขา วชาชพ ตอระดบความสามารถในการปฏบตกจวตรประจ าวนของผสงอาย อตราการเกดภาวะ แทรกซอนของผสงอาย ความพงพอใจของญาต/ผดแล และทมสหสาขาวชาชพ ในการศกษาแมจะเปนการศกษาเฉพาะกลม แตนยหนงกเจาะไปทผสงอายเพอแสวงหาความรและน าไปสการปองกน ในกลมผปฏบตงานในความหมายคอเพอไดชดและเครองมอในการปฏบตงานส าหรบผสงอายดวยเชนกน ตารางท 1 ขอมลสถตผสงอายในจงหวดประจวบครขนธ

ป 2556 2557 2558 2559

1.1 จ านวนครวเรอนทงหมดในจงหวด 225,070 235,107 241,921 248,179 1.2 จ านวนประชากรทงจงหวด 520271 525107 534719 539,534 1.3 จ านวนประชากรสงอาย 60 ปขนไป 67958 71451 74051 76,728 1.4 ผสงอายทยงตองท างานหารายไดเลยงตนเอง/ครอบครว

25752 23712 26607 30,353

1.5 จ านวนผสงอายชวยเหลอตวเองไมได ไมมคนดแล ไมมรายได และสมควรไดรบความชวยเหลอ

269 148 514 -

ทมา: ส านกงานสถตจงหวดประจวบครขนธ

จากตารางท 1 จะสะทอนใหเหนสถานการณของผสงอายในจงหวดประจวบครขนธ นยหนงยงตองมการเขาบรหารจดการ อกนยหนงเปนการสะทอนคดเพอสอใหเหนวาอยางไรเสยความเปนผสงอาย ยงจะตองบรหารจดการและสงเสรมใหเกดกลไกเพอการบรหารจดการใหเกดประโยชนอยางสงสด อนจะเปนแนวทางรวมและแนวทางหลกในการบรหารจดการองครวมดวยเชนกน

8

ภาพท 3 ส านกสถตจงหวดสมทรปราการกบแนวทางในการจดการและบรหารผสงอาย ในจงหวด ประจวบครขนธ (ทมา: ส านกงานสถตจงหวดประจวบครขนธ, 28 สงหาคม 2561)

จากภาพท 3 มการวางแนวทางเพอศกษาสภาพปญหาในองครวมเกยวกบสถานภาพของผสงอายในจงหวดประจวบครขนธ รวมทงพยายายามเขาไปจดการสรางระบบใหผสงอายเขาถงการใหบรการในนามภาครฐ รวมไปถงการจดสวสดการใหไดมคณภาพมาตรฐานเหมาะควรกบผสงอาย รวมทงสรางกลไกรวมในการเขาไปพฒนาระบบสขภาวะของผสงอายดวยเชนกน และสงเสรมใหผสงอายเขามามสวนรวมกบกจกรรมในองครวมของผสงอายดวยเชนกน ดงนน หากพจารณาในองครวมทงในสวนตาราง และแผนภาพทปรากฏเกยวกบผสงอายในจงหวดประจวบครขนธก าลงไดรบการบรหารจดการโดยภาครฐและหนวยงานทเกยวของ ซงจะขยายและเตบโตเปนกลไกรวมในการสงเสรมสขภาวะส าหรบผสงอายในจงหวดประจวบครขนธตอไปได ความเปนตนแบบของผสงอายตามแนวพทธ เมอยอนกลบมาทกรณศกษาคอหลวงพอวดบางเบด ในฐานะผสงอาย รวมทงเปนพระภกษในพระพทธศาสนา ในการเขยนบทความน ประสงคถอดรหสความเปนบคคลเชงปจเจก เพอสะทอนความเปนตนแบบทอยในตวบคคล รวมทงจะยกใหเปนกรณศกษาในการสรางบทบาทในการดแลและสงเสรมผสงอายดานสขภาวะทางกายและจตดวยเชนกน จากการทไดไปสมภาษณหลวงพอวดบางเบด ดวยตวเอง เมอวนท 20 และ 23 สงหาคม 2561 และเมอ 29-31 ตลาคม 2561 โดยไดลงส ารวจพนท ทงระยะทใชในการเดนทางและคาใชจาย รวมไปถงทตงของวด ท าใหไดขอสรปเกยวกบหลวงพอบางเบดในฐานะผสงอาย วามความมงมน อดทน และเปนแบบอยาง ซงจะไดน ามาเปนกรณศกษาเทยบเคยงใหใหเหนวา จตทมนคง ฝกความอดทน และการรกษาสขภาวะทด เปนรปแบบหนงทพงท าในการด าเนนชวตของผสงอาย ทควรคาแกการน ามาเปนกรณศกษาได ดงน

ภาพท 4 คณะผเขยนกบการเกบขอมลและสมภาษณเจาอาวาสวดบางเบด จงหวดประจวบครขนธ ภายใตแนวทางเสรมสรางสขภาวะทางจตเพอเปาสเปาหมาย (ภาพ: คณะนกวจย, 24 สงหาคม 2561)

1. เจตนาในการท าตนใหเปนตนแบบ หมายถง ปณธาน หรออดมคต ในการท าตนใหเปนตนแบบ ดงพทธพจนทวา “ยถาวาท ตถาการ-พดอยางไร ท าอยางนน” หรอในความหมายอาจอธบายไดวาภาพหนงภาพ มคามากกวาค าสอน หลวงพอวดบางเบด ไดกระท าตนใหเปนแบบอยาง ท าใหเหนวาเปนคนท าจรง มงมนทมเทจรง ดงนน การทหลวงพอวดบางเบดศกษาหาความร จงมความหมายเปน

9

การเรยนเพอพฒนาตนเอง บนฐานคดทวา “ไมมใครแกเกนเรยน” ทงจะยงใหเปนแบบอยางแกลกหลาน หรอภาพจ าแกลกหลาน เพราะการทคนหนงคนจะมอายยนนานไดเกนกวา 70-80 ปนบเปนเรองยากอยแลว การศกษาในวยสงอาย ยงเปนเรองยากยงขนไปอก นอกจากนจะตองถกตงค าถามวา หลวงพอเรยนไปท าไม เรยนไปเพออะไร เพราะคนสวนใหญจะเหนวาการเรยนเปนเงอนไขส าคญกจรง แตวยหลวงพอบางเบด ไมนาจะเปนวยเรยนแลว หรอเรยนแลวจะมประโยชนอนใด ในความเขาใจของคนทวไป จงท าใหเหนวาจรง ๆ แลว การเรยนรตลอดชวต จงเปนเปาหมายของชวตตามแนวพทธ เพอพฒนาคณภาพชวตและการเรยนร ซงกลยาณมตรเพอนรวมเรยนของทานสวนใหญกสะทอนอารมณและความรสกอยางนนดวย ดงปรากฏทวา

“....ผมเดาวา ทานตองการศกษาและนาความร ประสบการณ มาใช และเลาตอใหลกหลานฟงวา ไปเรยนแลวไดอะไร ? ถงแก กยงเรยนเพอเปนตนแบบ ใหลกหลาน ไดเหนเปนภาพเชงประจกษ ทงเปนการยนยนดวยการกระทาแทนคาพดวา คนแกๆ จะเรยนไดอยางไร คาวา เรยนจบ ดร. อาจไมใชสงสงสดของชวต แตการทผสงอายเรยนจนกระทงสาเรจถอวาเปนสงหนงของชวตททาไม ไดมากคนนก และทสาคญอยบานนอก นอกจากนบคลกภาพของทานยงเปนท เกรงขามของประชาชนในพนท ทงยงเคารพทานมาก...”

(สมภาษณ A, 24 สงหาคม 2561)

“...การเดนทางทแสนทรหด (ระยะทาง) ความอดทนเปนเลศ ไมพดใหคนไดรบความลาบากใจ มวธการทจะเขาหาครบาอาจารยโดยมการวางแผนมาเปนอยางด อะไรทตองทาอะไรทผานเลยได ไมปลอยใหเสยสถานการณนนๆ เชนความรบผดชอบตอชวโมงเรยน คาเทอมใครเหนรอยยมของพอหลวงกานนแลว ทกทานบอกไดวานแหละยมสยามของจรง...”

(สมภาษณ B, 25 สงหาคม 2561)

ภาพท 5 หลวงพอวดบางเบด กบบทบาทของผสงอายในวยกวา 70 ป กบการเรยนหนงสอ เพอเปนแบบอยางใหแกลกหลานภายใตแนวคดไมมใครแกเกนเรยน หรอรอยหมนค า ไมเทาหนงท าใหด (ภาพ: พระมหาสนนท สนนโท, ดร.)

10

“...หลวงพอบรรยง ทานมบคลกทเงยบขลมตามแบบฉบบของกานนโบราณ เวลาทานพดมกมวาทศลปทกนใจ มความใผร อดทน และมความพยายามในการทจะจรรโลงพระศาสนาใหเจรญรงเรอง โดยการสอนเดก ๆ ใหยดมนในหลกของศาสนา เปนตนแบบของความมงมนและอดทน สวนในเรองการศกษาทานมความมงมน บากบน อดทน ทงในการเดนทางมาไกลมาก จากบางสะพานนอยมาอยธยา และตองตงใจในการศกษาในระดบปรญญาเอก ซงไมใชเรองงาย ๆ เลยสาหรบผสงอายแบบน แคการเดนทางอยางเดยวกลาบากมาแลว…”

(สมภาษณ D, 25 กนยายน 2561)

ดงนน ภาพรวมสงทส าคญทสดคอการสรางภาพตวอยางดวยการเปนผลงมอปฏบต มความส าคญและมความจ าเปนตอการเรยนการสอน เจตนารมณของการเปนตนแบบ จงเกดขนและลงมอท าใหดอยางทปรากฏ 2. พลงทางใจกบความมงมน หมายถง การทคนหนงคน มก าลงใจอนแรงกลา จะกระท า หรอปฏบตสงใดอยางตอเนอง อาจใชค าวา ศรทธาในสงทเชอวาเมอด าเนนการหรอท าแลวจะท าใหเกดผลดในสงทตวเองตองการและปรารถนา การทพระพทธเจามงมนเปนเวลา 6 ป เพอบรรลเปาหมายสงสดตามแนวพระพทธศาสนา การทพระนางมหาปชาบดโคตม เพยรมงเพอบวชเปนพระภกษณในพระพทธศาสนา การทพระปณณะ เพยรเพอไปเผยแผในเมองทคนดราย หรอการทพระราธะ เพยรเพอขอบวช และเมอบวชแลว ไดมงมน จนกระทงไปสการศกษาสงสด หรอบรรลธรรม นบวาเปนความมงมน การทหลวงพอบางเบด เปนพระหลวงตารปหนง แตไดตงปณธานผานความเพยรพยายามจากวนเปนเดอน จากเดอน เปนป จากปเปนหลายป แมจะจนกระทงวาระสดทายของชวต กจะสรางเปนคณปการทนาจดจ า หรอตนแบบของสงคมได ในการเพยรพยายามศกษา เปนผสงอายทใหความส าคญกบการเรยน เปนการศกษาตลอดชวต การทหลวงพอวดบางเบดเรมเรยน ในวยเกษยณ คอกวา 60 ป โดยเรมเรยนในหลกสตรประกาศนยบตรการบรหารกจการคณะสงฆ (ปบ.ส) ทตองใช เวลาเรยนในหลกสตร 1 ป จากนนศกษาตอในระดบปรญญาตรในหลกสตรพทธศาสตรบณฑต (พธ.บ .) สาขาวชาการจดการเชงพทธ ทตองใชเวลาศกษาตลอดหลกสตรเปนเวลา 3 ปครง โดยประมาณ และเรยนปรญญาโท ในสาขาเดยวกนทตองใชเวลาเรยนอยางนอย 3 ป จนกระทงปจจบนเรยนในระดบปรญญาเอก และผานไปเกอบ 2 ป โดยสงทเนองกบการศกษาคอ มคาใชจาย มการเดนทางระยะไกล ทงการนงรถไฟ รถทวร และเดนทางคนเดยวตลอด ถามวาแปลกไหม คงไมแปลก แตกรณผสงอายเกนกวา 70 ป คงเปนเรองยงยากพอสมควร และทส าคญเปนเรองของความมงมน ทมเท เพราะผเขยนเคยเดนทางเทา และรถโบก เพอไปและกลบยงวดบางเบด ยงสามารถซมซบและสะทอนใหเหนถงอารมณความยากล าบาก และทส าคญตอง “มงมนทมเท” จงจะผานพนและกาวขามความยากล าบากดงกลาวได ดงทมผใหขอมลเชงทศนะทวา

“...หลวงพอวดบางเบด ทานเคยเปนอดตกานน แหนบทอง ชาวบานจงศรทธา เคารพ เลอมใสทาน เปรยบดงเสมอนพอหลวง ทชาวบานเรยกกน ทานเดนทางมาเรยน กวา 500 กม. ซงทกครงทมา ทานจะเกบขอมล ทกครงทไป และมกเดนทาง ไปแตละท ไมซากน ทานไป มาเกอบทกวด ในอยธยาแลวโดยรวมเดนทางไปกบ เพอนนสต…บคลกภาพทขยน เมอไดรบมอบหมายงานกทางานสงดวยตนเอง ตาม

11

ความรความสามารถอนสะทอนถงความม งมนทมเท ในงานนนดวยตนเอง นอกจากนยงมนสยรกการอานสะสมความรขอมลอยตลอดเวลา...ถาไมตดกจ ทางวด หรอปวย ทานจะมาเรยน...แมจะเดนทาง ไปกลบ 1,000 กม. และเรยนแค 2 คาบ ทานกจะมาหรอ แค มาเรยน 1 วนทานกจะเวลา เรยกเกบเงนการกศล ทานก ทาหนกนะครบ สรป แก หรอ หนม ไมสาคญ แตสาคญทโอกาส วาใครเลอกทจะรบ การศกษา” เงน กสาคญ ความมานะ ก ตองมาก ความอดทนตองม เงนตองถงทกสงนคอโอกาสครบ พรอมแรงผลกดน...”

(สมภาษณ A, 24 สงหาคม 2561)

“....หลวงพอกานนบรรยงค สมยเรยนปรญญาโทใชเวลานานกวาผอน 3 ปสงงานไมทน เพราะพบกบอบตเหตรถควารกษาตวหลายเดอน ในชวงรถควาอาการสาหสคอหมนตองใสปลอกคอเฝอกออนอยหลายเดอน ใครกวาหลวงพอบางเบดถอดใจเลกเรยนแลว ธรรมดาแลวสมยเรยนตองจบการศกษาในป 2559 แตตองมาจบพรอมกนกบผมในป 2560 เทากบใชเวลานานกวา 9 ป จนกระทงปจจบน นบวาเปนผทมความมงมนและความอดทนเปนเลศ ทงแรงกายและใจ..."

(สมภาษณ A, 19 ธนวาคม 2561)

ภาพท 6 หลวงพอวดบางเบด ในฐานะผสงอายกบการเรยนรเทคโนโลย และสถานรถไฟหวยสก อ าเภอบางสะพานนอย จดเรมตนของการเดนทางไปและกลบ เพอการศกษาเรยนรตลอดชวตในระยะเวลาหลายปทผานมา (ภาพ: พระมหาสนนท สนนโท, 12 ธนวาคม 2561)

3. การท าตนไมใหเปนภาระหรอสวนเกน คณลกษณะอยางหนงทเปนบคลกภาพของหลวงพอวดบางเบด หากมองวาการอยวด หรอการอยเฉย ๆ คงเปนความสขสดทายของชวต ดวยความทรจกทานเปนการสวนตว จะพบวาทานเองเปนคนขเกรงใจคน และในความเกรงใจ จงแสดงออกดวยการเลอกรบการชวยเหลอในบางกรณ อกนยหนงกเปนการสะทอนวาเทากบก าลงสงเสรมใหเปนแบบอยางของ “ผสงอาย” ทตองมศกดศรความเปนมนษยในตนเอง มสทธทจะเลอกรบ หรอไมรบ ยอมเปนสทธอนพงกระท าได เพอสะทอนใหเหน “ศกดศร” ของผสงอาย นบเปนเกยรตทจะตองกลาวถง นบเปนคณปการทควรคาแกการจดจ าอนปรากฏอยในวถการด าเนนชวตของหลวงพอวดบางเบดดวยเชนกน

12

4. ปฏบตธรรมเพอธรรมดวยวธการ “ท า”ใหดเชงประจกษ หมายถง คนทวไปปฏบตธรรม อาจเปนเพยงปฏบตภาวนาวธ ในวดหรอในศาสนสถาน แตเมอพจารณารวมกบหลวงพอวดบางเบด จะเหนวาการปฏบตธรรมของทานเปนการผสานกบการปฏบตวธในการด าเนนชวต เปนการเจรญ “อทธบาท 4” ขนสง หมายถง การใชความพยายามเปนเครองมอหรอกลไก ของการปฏบต ดวยการลงมอ เปนการปฏบตดวยชวตและการเรยนร เปนการเจรญอทธบาทขนสงทตองอาศยความปรารถนาขนสง จดเปนขนฉนทะ เปนเครองก าหนด หรอก าหนดพฤตกรรมในองครวมทเรมตงแต (ฉนทะ) คอความปรารถนาทจะศกษาหาความรใหเปนแบบเปนอยาง จากนนกมความพยายาม (วรยะ) อตสาหะในการศกษา เพยรในการเดนทาง ในการแสวงหารถยนต ในการนงรถไฟ นงรถประจ าทางจากทหนงไปอกทหนง ทตองสอดคลองกบเวลา การรอคอย และการเดนทางไกล (จตตะ) ทแสดงถงความมงมน (วมงสา) วาการเรยนจะเปนผลท าใหเกดผลดในเรองภาพจ าสรางแรงจงใจแกคนอน ๆ อกจ านวนมาก การปฏบตดงกลาวเปนการปฏบตธรรมทมากกวานงภาวนาท าใหเปนภาพเชงประจกษ สรางภาพจ า และใชการศกษาเพอพฒนาตวเองดวยการศกษาในวยกวา 70 ป เปนเรองทควรคาแกการจดจ า อยางนอยเปนภาพจ าและแบบอยางใหกบลกหลาน วาหลวงพอ หลวงป เจาอาวาส หลวงพอก านน ทเปนค าเรยก จะเขาท านองแกอยางมคา ชราอยางเปนสข นบเปนความทรงจ ารวมทเปนประโยชนในการสรางสรรคภาพลกษณเกยวกบผสงอายได

ภาพท 7 หลวงพอวดบางเบด ในฐานะผสงอายกบบทบาทการเปนนสตขณะท าวจย

ลงพนทวจยเกบขอมล สะทอนถงผสงอายกบการเรยนรตลอดชวต (ทมา: พระมหาสนนท สนนโท, ดร., 14 ธนวาคม 2561)

5. สดดความมงมนในสงทท าตอหลวงพอวดบางเบด บทความนเขยนดวยเจตนารมณเพอสดดและสบปณธานความเปนผสงอายตนแบบทมบคลกภาพในแบบไมใชผสงอายตดบาน ตดวด หรอตดเตยง แตเปนผสงอายในแบบตดสงคม หมายถงสงคมทางการศกษา และพยายามใชการศกษาเปนฐานเพอแสดงออกซงความงดงามอนเปนแบบอยางทนาจดจ า รวมไป ถงเปนการกลาวถงวาผสงอายจ านวนมากไมวาจะเปนผพน ทมงมนสรางงานจนกระทงประสบความส าเรจในการเปนผผลต KFC ทเปนอาหารของชาวโลก ยายวย 120 ชาวเยอรมน ทแมหยดเรยนไป 80 ป นบแตสงครามโลก กกลบมาเรยนหนงสอจนกระทงจบการศกษาในประเทศไทย หลวงพอวย 90 ป และยายวย 80 ป กบการเรยนหนงสอ ทปรากฏหนาหนงสอพมพ นยหนงบคคลเหลานคอภาพอนนาจดจ า เปนแบบอยาง ทตองใชทงแรงใจ แรงกาย และความศรทธาตอศกยภาพของตนเองในวยเกษยณ หรอในวาระสดทายของชวตกไม

13

ปาน การเขยนนตองการสะทอนและส อให เหน วาความม งม นมความหมายอยางไรในทางพระพทธศาสนา และการทคนหนง ๆ มความมงมน นบเปนปคลาธษฐาน แบบอยางและตนแบบทควรคาแกการจดจ าเปนส าคญ หลวงพอบางเบด ก าลงพฒนาตวเอง และสรางตวดวยมงมนอดทน เพอไปเปนตนแบบตนอยางในดานการศกษาทเรยกวาไมมใครแกเกนเรยน รวมทงเปนพระภกษตนแบบในเรองการพฒนาตนเองตามแนวพทธศาสนา และเปนตนแบบอยางชาวพทธ คอเปนชาวพทธและน าหลกธรรมทางพระพทธศาสนามาเปนกรอบในการคด ในการกาวเดนและใชชวตอยางเหมาะสม กระทงขบเคลอนพฒนาตนไปสเปาหมายเปนส าคญดวย ดงนน บคลกภาพ ความมงมน การสรางศรทธาสการปฏบตตนใหไปสเปาหมาย นบเปนความส าคญอยางยงยวด ทคนคนหนงจะกระท า หรอบ าเพญได เพอใหเหนถงความเสยสละ ความมงมนในแรงใจ แรงศรทธาทจะกระท าสงใดสงหนงหรออยางใดอยางหนงจนกระทงปรากฏผลออกมา สรปความเปนตนแบบวถพทธ ความเปนตนแบบของผสงอาย อาจมหลายแนวทาง หลายคนอาจเปนปราชญ ทมความรเฉพาะเรองในเรองนน ๆ จนเปนตนแบบตนอยางกบประสบการณทยาวนานผานมา รวมไปถงหลายคนอาจมแนวทางในดานการดแลเรองสขภาวะ จนกลายเปนผสงอายทสขภาพกายด สขภาพจตแจมใส แตกรณหลวงพอวดบางเบดจดไดวา เปนตนแบบในความเปนนกบวชในพระพทธศาสนา ทน าหลกค าสอนทองพระพทธศาสนามาปฏบตใหเกดขนในตนเอง เปนความมงมน ตงใจ รวมทงกระท าตนใหเปนแบบอยาง ดงท ผศ.ดร.พเชฐ ทงโต ไดเขยนเปนกลอนสะทอนบคลกภาพของหลวงพอวดบางเบดไววา “พอก านน ทงบางเบด ประเสรฐนก เคยไดทก ถามไถ ไยศกษา ทานบอกเรยน “เปนตวอยาง” ทศนาใหโลกา เหนผเฒา เขายงเรยน” (สมภาษณ B, 25 สงหาคม 2561) ภาพจ าอนเปนแบบอยาง เกดจากฐานของจตทเปนกศล อนจะเปนตนแบบและตนอยาง ในความพรอม เมอสอบถามทานทานจะพดหลาย ๆ ครงวา อยากเปนแบบอยาง อยากพฒนาคน อยากพฒนาศาสนาทายาท ความปรารถนาดของทาน ยอมเปนฐานในการพฒนาสงคม ชมชน และองคกรศาสนาในองครวมได ทงเปนผสงอายตามแนวพทธ ทจะตองเปนผมประสบการณ มทกษะการใชชวต รวมไปถงมความโดดเดนในเรองการบรหารชวตดวยพทธธรรม และด าเนนชวตจนเปนแบบอยางทควรคาแกการจดจ า จนน าไปเปนแบบอยางในการด าเนนชวตไดดวยเชนกน ผสงอายตองเขาใจชวต มมมคดทเหมาะสมในการด าเนนชวตใหเปนสข ภาพทตองการสรางจงเปนภาพทเปนกศล เปนแบบอยางทด และความเปนผทพรอมดวยกลยาณธรรม ทท าใหเขาใจสงทกระท า และสงผลเปนความอดทน มงมนเพอจะท าภาพจ าของชมชน สงคม นบวาจะเปนประโยชนอยางแทจรง ภาพหนงภาพมความหมายเปนการสงเสรมใหเกดภาพจ าและภาพลกษณ ตอความเชอและสงเชอทจะเกดขนในชมชนและสงคม ดงนน ความปรารถนาของหลวงพอวดบางเบด ยอมจะเปนแบบอยางผสงอาย ในการจดการและวางตวเองใหเปนประโยชนตอสงคมไดอกแบบหนง ความเปนผสงอายในหลวงพอวดบางเบด ทเปนพระภกษในพระพทธศาสนา ใชหลกคดความอดทนตามมาเปนฐานในการประพฤต ยอมเปนเครองยนหยด ตอสขภาวะตามแนวพทธ ขบเคลอนหลกค าสอนดวยการลงมอท าใหด เทากบเปนการสบทอด รกษาค าสอนของพระพทธศาสนาดวยการลงมอท า น าใหด สอนดวยการไมสอน แตท าใหดเปนตวอยางทปรากฏในหลวงพอวดบางเบด จงหวดประจวบครขนธดวยเชนกน

14

กตตกรรมประกาศ ในการเดนทางไปวดบางเบดเมอวนท 20 และ 23 สงหาคม 2561 และไปรวมงานบ าเพญกศลศพแม ดร.สวฒสน รกขนโท ท จงหวดชมพร และลาสดวนท 29-31 ตลาคม 2561 โดยในแตละครงนบเปนความทรงจ าจาก “น าใจ-ไมตร” เมอลงจากรถ แมคาหนาถนนไดถวายนมหนงกลอง ประหนงยนยนวาหนทางยงอกไกล 18 กโลเมตร ตดน าดมหรอเครองดมไวกด เดนไปไดเลกนอยหนมใหญเจาของรถแมคโครตกดนรบสงตอไปถงหวยสก เมอถามวธการเดนทางตอไป หนมนอยเจาของรานกวยเตยวกอาสาพรอมน าพามอเตอรไซคคชพบงไปยงปลายทาง วงไดสก 7-8 กโลเมตร จากหวยสก กมรถยนตวงตามมาพรอมบบแตรเปนสญญาณ วาเปลยนมาขนรถน จะไปวดบางเบด น าอาหารไปถวายหลวงพอวดบางเบด จงถงวดปลายทางในทสด ถงวดในทสด ตอนกลบ กใชรถโบก พรอมกบน าใจของหนมนอยมอเตอรไซค ทก าลงจะไปหาเพอน ในระยะกโลเมตรท 5 จากวด จากนนกเจอมอเตอรไซคอกทานหนงทวงเพอไปในทอดท 2 ระยะทาง ท 5-9 กโลเมตร โดยประมาณ จากนนจงมรถใหญจอดถามโดยไมไดโบก วาไปไหน บอกปลายทางไปวาจะไปเพชรเกษมสองหนมใหญเจาของรถบรรทกจงเรยกขนรถพรอมจดจอดเพอไปยงถนนเพชรเกษมและไปตอยงชมพร เปนสนสดการเดนทางใกล เพอน ามาเปนสวนหนงในการเขยนบทความ การศกษาผสงอายตนแบบ รวมทงศกษาแนวคดทางพระพทธศาสนากบการดแลผสงอายตามแนวพทธ ภายใตโครงการวจยเรอง “กลไกการขบเคลอนศกยภาพขดความสามารถของผสงอายโดยบรณาการหลกพทธธรรม” โดยม ศ.ดร.บญทน ดอกไธสง เปนหวหนาโครงการวจย โดยไดรบทนมงเปาประจ าปงบประมาณ 2560 ของส านกงานคณะกรรมการการวจยแหงชาต และทส าคญผสงอายตนเรอง หลวงพอวดบางเบด จงหวดประจวบครขนธ ทเปนสวนหนงของขอมลส าคญตอการเลาเรองผสงอายตามแนวพทธดงปรากฏ

บรรณานกรม กฤตเดช มงไม. (2561). ความชกและปจจยทมความสมพนธกบภาวะซมเศราของผสงอาย ในอ าเภอทบ

สะแก จงหวดประจวบครขนธ. วารสารการพยาบาลและการศกษา . 11(1): (มกราคม-มนาคม): 50-65.

ณฐสรางค บญจนทร, สมจนต เพชรพนธศร, สมชาย วรภรมยกล, กวนารตน สทธสคนธ และอดลย พงโต. (2559). การศกษาสภาวะการณสขภาพและการมสวนรวมในชมชนของผสงอายและประชากรกอนวยสงอาย ทมตอการจดสรางศนยเรยนรและพฒนาสขภาวะผสงอายแบบครบวงจรและบรบาลผปวยระยะทาย มหาวทยาลยมหดล. รายงานการวจย. คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล.

บญน า กลนนรนดร และวชร จนดาวฒนวงศ. (2559). ผลของโปรแกรมการวางแผนจ าหนายผสงอายโรคหลอดเลอดสมองโดย การมสวนรวมของทมสหสาขาวชาชพ โรงพยาบาลประจวบครขนธ .วารสารสมาคมพยาบาลแหงประเทศไทยฯ สาขาภาคเหนอ. 22(1): 63-75.

ปยากร หวงมหาพร. (2561). ปจจยทน าไปสการเปนอาสาสมครดแลผสงอายทบาน. วารสารวชาการศรปทม ชลบร. 14(3): 1-10.

15

ภทรพล เหลอบญช . (2559). วงตามฝนยงไงกชนะ : 8 วธ วงควาฝนสไตลคนญปน . กรงเทพฯ : You2morrow.

สมภาษณ พระครพศษฎประชานาถ. วดอนทาราม จ.สมทรสงคราม, สมภาษณ เมอ 29 ตลาคม 2561. พระมหาอ านาจ อจฉรยเมธ. วดคบางหลวงอนกจวธร จ.ปทมธาน, สมภาษณ เมอ 29 ตลาคม 2561. พระมหาสนนท สนนโท,ดร. วดสคนธาราม จ.พระนครศรอยธยา, สมภาษณ เมอ 29 ตลาคม 2561. พระเอกลกษณ อชโต. วดอนทาราม จ.สมทรสงคราม, สมภาษณ เมอ 29 ตลาคม 2561. พระสมหบรรยงค ปญญโณ วดบางเบด จ.ประจวบครขนธ, สมภาษณ เมอ 29 ตลาคม 2561. ผศ.ดร.พเชฐ ทงโต, คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, สมภาษณ เมอ 29 ตลาคม 2561.