1

OBAVEŠTENJE O POLAGANJU STRUČNOG ISPITA ARHITEKTONSKE STRUKE

2

Odredbama Zakona o planiranju i izgradnji objekata (“Sl.glasnik Srbije br.72/2009) propisano je da lica koja izrañuju tehničku dokumentaciju pored ostalih uslova moraju imati položan stručni ispit. Lica koja se pojavljuju u svojstvu odgovornog rukovodioca na grañenju, isto tako moraju imati položen stručni ispit. Stručni nadzor nad grañenjem objekata može da vrši lice ako ispunjava uslove propisane za radnike koji vrše izradu tehničke dokumentacije za objekte nad kojima se vrši stručni nadzor. Okvirni program za polaganje stručnog ispita sastoji se iz : I. Opšteg dela i II. Posebnog dela ispita. I. OPŠTI DEO ISPITA OBUHVATA 1. USTAVNO UREðENJE ZEMLJE 1. Pojam ustava i ustavnost 2. Republika Srbija (RS), kao država – karakteristike 3. Republika Srbija (RS), kao država – karakteristike 4. Slobode, prava i dužnosti grañana 5. Teritorijalna organizacija Republike Srbije (autonomne pokrajine,opštine) 6. Autonomne pokrajine – prava, dužnosti i organi 7. Opština – prava, dužnosti i organi 8. Organi Republike Srbije 9. Predsednik Republike Srbije 10. Skupština Republike Srbije (položaj, nadležnost, sastav) 11. Vlada Republike Srbije (izbor, sastav, nadležnost) 12. Organi uprave (na nivou , RS , autonomne pokrajine, opštine) 13. Organi Republike Srbije 14. Savezna Skupština (položaj, sastav, nadležnost) 15. Predsednik Republike – RS 16. Savezna vlada (izbor, sastav,nadležnost) 17. Sudovi i javna tužilaštva (vrste, nivo organizovanosti) 2. RADNI ODNOSI 1. Zasnivanje radnog odnosa (uslovi i način) 2. Rasporeñivanje radnika 3. Radno vreme 4. Odmori i odsustva 5. Zarade i naknade (kolektivni ugovori – predmet, zaključivanje) 6. Zaštita na radu 7. Odgovornost za izvršavanje radnih obaveza (povrede radnih obaveza, disciplinske

mere) 8. Disciplinski organi 9. Materijalna odgovornost radnika 10. Prestanak radnog odnosa 11. Zaštita prava radnika (pravo na prigovor, pokretanje radnog spora) 3. UPRAVNI POSTUPAK 1. Pojam upravnog postupka (predmet, upravni-državni organi pred kojima se vodi

postupak za razliku od sudskog, prekršajnog i drugih postupaka) 2. Načela upravnog postupka 3. Stvarna i mesna nadležnost 4. Stranka u upravnom postupku 5. Učesnici u upravnom postupku 6. Pokretanje upravnog postupka (po zahtevu stranke i po službenoj dužnosti)

3

7. Dokazivanje u upravnom postupku 8. Rešenje, sastavni delovi, rokovi za donošenje 9. Žalba i postupak po žalbi 10. Pojam konačnog, izvršnog, pravosnažnog rešenje 11. Izvršenje rešenja II. POSEBNI DEO ISPITA 1. Pismeno obrazloženje stručnog rada 2. Usmena odbrana stručnog rada 3. Provera znanja tehničkih propisa, normativa, standarda i drugih propisa iz oblasti

iz koje kandidat polaže ispit 1. Pismeno obrazloženje stručnog rada

Kandidati su dužni, da za polaganje stručnog ispita izrade glavni arhitektonsko grañevinski projekat (ili samo njegove delova), a na osnovu zadatka za projektovanje, dobijenom od strane Komisije. Ukoliko je kandidat učestvovao u izradi nekog glavnog projekta, kao projektant ili saradnik projektanta može od Komisije zatražiti saglasnost da mu se taj projekat prizna kao ispitni rad. Kandidati su dužni da predaju Pismeno obrazloženje u vidu kritičkog osvrta na priloženi ispitni rad u smislu usklañenosti sa Zakonima, propisima, normativimat itd., na max. 5 kucanih strana. Kandidati, diplomirani inženjeri arhitekture, inženjeri arhitekture i arhitektonski tehničari polažu ispit u skladu sa školskom spremom.

A. Odbrana rada A.1. Prostorna organizacija A.1.1. Analiza urbanističko-tehničkih uslovljenosti sa stanovišta:

- regulacije i nivelacije - spoljnjeg i unutrašnjeg saobraćaja (izvan i unutar parcele) - uslovljenost gabarita (ukoliko je ima)

A.1.2. Analiza ispunjenja urbanističko-tehničkih uslovljenosti po osnovu A.1.1. A.2. Prostorna kompozicija i oblikovanje A.2.1. Analiza urbanističko-tehničkih uslovljenosti po osnovu:

- Prostorno-kompozicionih i oblikovnih zahteva - Zahteva primene materijala i obrade spoljnih prostora i površina

A.2.2. Analiza ispunjenja urbanističko-tehničkih uslovljenosti po osnovu A.2.1. A.3. Funkcija A.3.1.Analiza projektnog programa investitora po osnovu funkcionalnih zahteva

(tehnologija) objekata A.3.2.Analiza izvršenja zahteva iz projektnog programa A.4. Konstrukcija A.4.1.Analiza konstruktivne koncepcije objekta A.4.2.Analiza sistema realizacije konstruktivne koncepcije (primenjeni materijali i

postupci realizacije) A.5. Obrada A.5.1.Analiza dela projektnog zadatka kojim se utvrñuje obrada projekta A.5.2.Analiza usvojene unutrašnje i spoljne obrade objekata sa stanovišta :

- grañevinske fizike - estetskih vrrednosti - troškova realizacije - vremena realizacije

A.6. Instalacije A.6.1.Analiza uslova priključaka na gradske komunalne mreže

4

A.6.2.Analiza projektnog zadatka investitora u delu koji se odnosi na instalacije. A.6.3.Analiza odabrane koncepcije instalacionih mreža i postrojenja u projektu sa

posebnim osvrtom na njihove meñusobne uticaje i postupke usklañivanja. A.6.4.Analiza uticaja arhitektonskog rešenja na racionalno rešavanje instalacionih

mreža i postrojenja A.6.5.Analiza uticaja grañevinskih elemenata objekata (konstrukcije, obrade i

dr.elemenata koji se proveravaju po osnovu grañevinske fizike) na rešavanje i dimenzionisanje instalacionih mreža i tela

A.7. Racionalnost A.7.1.Analiza uticaja urbanističko-tehničkih uslovljenosti i projektnog programa na

racionalnost objekata i uporedna analiza zahtevanih i ostvarenih površina (zapremina)

A.7.2.Analiza odnosa površina i to: - bruto: neto po etaži i za objekat u celini - neto korisnoj površini (bez saobraćajnih površina) za etažu i objekat u

celini - korisne glavne : korisnoj pomoćnoj površini (u stanu, na primer glavne

površine su sobe, a pomoćne:kuhinja, kupatilo, WC i ostava). A.7.3.Analiza odnosa neto korisne površine prema bruto izgrañenoj površini odnosno

zapremini. A.7.4.Upotrebna vrrednost korisnih površina (može li se povoljno organizovati

smeštaj nameštaja, odnosno opreme). A.8. Realizacija (izgradnja) A.8.1.Analiza tehničke dokumentacije po osnovu:

- potpunosti, obrañenosti i mogućnosti korišćenja u postupku realizacije objekta

- primene važećih propisa i standarda i mogućnosti nabavke primenjenih materijala, elemenata i postupka realizacije primenjenih materijala, elemenata i postupaka realizacije

- uticaja na ekonomičnost procesa realizacije (po osnovu broja različitih elemenata, složenosti zahtevanih postupaka i sl).

A.8.2. Analiza lokacije po osnovu mogućnosti organizacije gradilišta sa stanovišta: - pomoćnih objekta - skladišta i deponija - spoljnjeg i unutrašnjeg saobraćaja - sprovodljivosti poligone proizvodnje, odnosno izvršenja radova.

A.9. Ekonomičnost investiranja u objekat A.9.1. Analiza uticaja na ekonomičnost objekata sa stanovišta:

- lokacije i postavljenih urbanističko-tehničkih uslova - arhitektonskog, konstruktivnog i instalacionog rešenja - primenjenih materijala i postupka spoljne i unutrašnje obrade - primenjenih elemenata (grañevinskih, zanatskih i instalacionih) - moguće organizacije izgradnje objekata.

2. Tehnički propisi, normativi, standardi i drugi propisi Obzirom na brojnost tehničkih propisa, normativa i standarda, kao i zakona i podzakonskih akata koji regulišu projektovanje i izvoñenje radova i ostale odnose izmeñu učesnika u izgradnji objekata, izvršena je selekcija propisa, čija će se primena pri odbrani rada koristiti. Reč je o fundamentalnim propisima čija je primena prisutna u svakodnevnom radu kako projektanata tako i izvoñača radova, odnosno nadzornih organa.

5

B.1. Zakon i prateći propisi B.1.1. Zakon o planiranju i izgradnji (Sl.glasnik RS br. 72/2009) B.1.2. Pravilnik o sadržini i načinu izdavanja grañevinske dozvole: 4/2010-20 B.1.3. Pravilnik o sadržini i načinu izrade tehničke dokumentacije za objekte

visokogradnje (“Sl. glasnik RS” broj: 15/2008 od 06.02.2008.godine) B.1.4. Pravilnik o sadržini i načinu vršenja tehničke kontrole glavnih projekata: Sl.

glasnik RS, broj 13/98-294 B.1.5. Pravilnik o sadržini, obimu i načinu izrade prethodne studije opravdanosti i

studije opravdanosti za izgradnju objekata: Sl. glasnik RS, broj 80/2005-18 B.1.6. Pravilnik o projektu izvedenog objekta, odnosno tehničkoj dokumentaciji i o

izdavanju odobrenja za izgradnju i upotrebne dozvole za objekte čija je izgradnja završena bez grañevinske dozvole(Službeni glasnik RS, br. 79/2006 od 22.09.2006. godine)

B.1.7. Pravilnik o sadržini i načinu voñenja stručnog nadzora: 7/2010-145 B.1.8. Pravilnik o sadržini i načinu voñenja knjige inspekcije i grañevinskog dnevnika:

Sl. glasnik RS, broj 105/2003-2 B.1.9. Pravilnik o obrascu i sadržini legitimacije urbanističkog i grañevinskog

inspektora i vrsti opreme koju koristi inspektor: 86/2009-42 B.1.10.Pravilnik o izgledu, sadržini i mestu postavljanja gradilišne table: 4/2010-20 B.1.11.Pravilnik o uslovima, načinu i postupku ustupanja izgradnje objekata: Sl.

glasnik RS, broj 25/97-502 B.1.12.Pravilnik o izgledu i sadržini službenog znaka i postupku zatvaranja gradilišta:

79/2009-17 B.1.13. Pravilnik o kriterijumima za odreñivanje naknade u postupcima legalizacije,

kriterijumima za objekte za koje se ne može naknadno izdati grañevinska dozvola, kao i o sadržini tehničke dokumentacije i sadržini i načinu izdavanja grañevinske i upotrebne dozvole za objekte koji su predmet legalizacije: 89/2009-49, 5/2010-39

B.1.14. Pravilnik o sadržini i načinu osmatranja tla i objekta u toku grañenja i upotrebe: Sl. glasnik RS, broj 13/98-296

B.1.15.Pravilnik o opštim uslovima o parcelaciji i izgradnji i sadržini, uslovima i postupku izdavanja akta o urbanističkim uslovima za objekte za koje odobrenje za izgradnju izdaje opštinska, odnosno gradska uprava: Sl. glasnik RS, broj 75/2003-1

B.1.16.Pravilnik o sadržini informacije o lokaciji i o sadržini lokacijske dozvole: 3/2010-47

B.1.17.Pravilnik o uslovima, programu i načinu polaganja stručnog ispita u oblasti prostornog i urbanističkog planiranja, izrade tehničke dokumentacije i grañenja: 4/2010-20

B.1.18.Pravilnik o načinu, postupku i sadržini podataka za utvrñivanje ispunjenosti uslova za izdavanje licence za izradu tehničke dokumentacije i licence za grañenje objekata za koje odobenje za izgradnju izdaje ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina, kao i o uslovima za oduzimanje tih licenci: Sl. glasnik RS, broj 114/2004-2

B.1.19. Pravilnik o uslovima i postupku za izdavanje i oduzimanje licence za odgovornog urbanistu, projektanta, izvoñača radova i odgovornog planera (Sl. glasnik RS, br. 116/2004 i 69/2006 od 18.08.2006.godine)

B.1.20. Uredba o kriterijumima i postupku za utavrñivanje visine naknade po osnovu konverzije prava za lica koja imaju pravo na konverziju uz naknadu: 4/2010-4

B.1.21. Pravilnik o sadržaju elaborata o ureñenju gradilišta (Službeni glasnik RS, br.31/92).

B.1.22. Posebne uzanse o grañenju (Službeni list SFRJ, br.18/77)

6

B.1.23. Pravilnik o uslovima za planiranje i projektovanje objekata u vezi sa nesmetanim kretanjem dece, starih, hendikepiranih i invalidnih lica (»Sl.glasnik RS«, br.18/97)

B.1.24.Odluka o minimalnim garantnim rokovima za pojedine vrste izgrañenih investicionih objekata, odnosno izvedenih radova na tim objektima

B.1.25.Zakon o standardizaciji (Sl.list SRJ br.30/96, 59/98 i 70/2001. ) B.1.26.Zakon o zaštiti na radu (Službeni glasnik RS, br.42/91, 53/93, 67/93, 48/94,

42/98 ). B.1.27. Pravilnik o opštim merama zaštite na radu za grañevinske objekte namenjene

za radne i pomoćne prostorije (Službeni glasnik SRS, br.29/87) B.1.28. Pravilnik o zaštiti na radu pri izvoñenju grañevinskih radova (Službeni glasnik

RS, br.53/97) B.1.29. Zakon o zaštiti od požara (Službeni glasnik SRS, br.37/88, 53/93, 67/93,

48/94 . B.1.30. Zakon o eksplozivnim materijama zapaljivim tečnostima i gasovima (Službeni

glasnik SRS, br.44/77, 45/85, 18/89, 53/93, 67/93, 48/94). B.1.31. Pravilnik o tehničkim normativima za zaštitu visokih objekata od požara

(Službeni list SFRJ, br.7/84). B.1.32.Pravilnik o tehničkim normativima za sisteme za ventilaciju ili klimatizaciju

(Službeni list SFRJ, br.38/89). B.1.33. Pravilnik o tehničkim normativima za skloništa (Službeni list SFRJ, br.55/83). B.1.34. Zakon o osnovama zaštite životne sredine (Službeni glasnik SRJ, br.24/98). B.1.35.Zakon o zaštitI životne sredine (Službeni glasnik RS 135/2004.). B.1.36.Uzanse o grañenju (Sl.list SFRJ br.18/77). Izabrati članove:

1,2,3,,4,5,6,7,8,16,22,23,24,27,28,34,42,52,95,96. B.2. Tehnički propisi i JUS-ovi Tehnički propisi odnosno pravilnici o tehničkim merama i uslovima odreñuju

minimum i maksimum tehničkih uslova za pojedine oblasti radova kojima se tretirala predmetna materija. Projektanti odnosno izvoñači radova moraju poštovati zahteve tehničkih propisa, u protivnom čine privredni prestup koji tereti kako preduzeće tako i odgovorno lice koje nije poštovalo zahteve

tehničkih propisa. Tehničke propise koji se navode u ovom obaveštenju treba tako savladati da se o njihovoj konkretnoj primeni može razgovarati prilikom odbrane rada i to:

B.2.1. Pravilnik o tehničkim merama i uslovima za nagibe krovnih ravni (osnovni pokrivači) (Sl.list SFRJ br.26/69 i 32/69).

B.2.2.Pravilnik o tehničkim normativima za izgradnju objekata visokogradnje u seizmičkim područjima (Sl.list SFRJ br.31/81 i 29/83).

B.2.3.Pravilnik o tehničkim merama i uslovima za beton i armirani beton (proučiti odredbe Pravilnika koje se odnose samo na sopstvene delova betona, tehnologiju spravljanja ugrañivanja, nego beton (Sl.list SFRJ br.51).

B.2.4.Pravilnik o tehničkim normativima za projektovanje i izvoñenje radova na temeljenju grañevinskih objekata (Sl.list SFRJ br.34/74).

B.2.5.Pravilnik o tehničkim merama i normativima za ugljovodonične hidroizolacije krovova i terasa (Sl.list SFRJ br.26/69).

Jugoslovenskim standardima se utvrñuje: - namena, svojstvo i karakteristike kvaliteta proizvoda - fizička i hemijska svojstva materijala - dimenzije, oblik i trajnost - tehničke i druge karakteristike itd.

B.2.6. JUS U.C2.100 : 2002. – izračunavanje površina i zapremina objekata u oblasti visokogradnje i JUS U.C2.100 : 2002. – standardi performansi u gradnji.

7

B.2.7. Pravilnik o tehničkim merama i uslovima za izgradnju stambenih objekata po sistemu modularne koordinacije (Sl.list SFRJ br.26/69).

B.2.8.Pravilnik o tehničkim normativima za skloništa (Sl.list SFRJ br.55/83). B.2.9.Pravilnik o tehničkim merama i uslovima za toplotnu tehniku u grañevinarstvu

(Sl.list SFRJ br.3/80). B.3.0.Pravilnik o tehničkim merama i uslovima za zvučnu zaštitu zgrada . B.3.1. Pravilnik o tehničkim merama i uslovima za liftove . LITERATURA

- zakon o planiranju i izgradnji - priručnik za polaganje opšteg dela stručnog ispita za inženjere i tehničare

Komisija će sve kandidate, pismeno obavestiti da li je prijava primljena ili odbijena, obaveštavajući ih istovremeno o načinu i rokovima uplate troškova ispita.

Beograd, oktobar 2010.godina