Thôngtinsách

Tênsách:BangườithầyvĩđạiNguyêntác:TheSaint,theSurfer,andtheCEO

Tácgiả:RobinSharmaNgườidịch:NguyễnXuânHồngCôngtypháthành:TháiHàNhàxuấtbản:NXBDânTríTrọnglượngvậnchuyển:350gKíchthước:13x20.5cm

Sốtrang:356Ngàyxuấtbản:05/2013

Giábìa:79.000₫Thểloại:Kỹnăngsống

Thôngtinebook

Type+Làmebook:thanhbtNgàyhoànthành:15/05/2015

Dựánebook#119thuộcTủsáchBOOKBT

Ebooknàyđượcthựchiệnnhằmchiasẻchonhữngbạnkhôngcóđiềukiệnmuasách!

Cònnếubạncókhảnănghãymuaủnghộnha!

Thưviệnebookmiễnphíwww.Sachvui.com

Giớithiệu

Thưviệnebookmiễnphíwww.Sachvui.com

Câuchuyệnđặcbiệtvềcáchsốngtheonhữnggìmìnhmongmuốn.

“Tôiđãnếmtrảinhiềuthấtbạitronghànhtrìnhđiquanhữngthángngàycủamình.Thếnhưng,mỗichướngngạicuốicùngđềulạichínhlàmộtbànđạpđưatôigầnhơnnữatớichânlýtrongtâmkhảmvàcuộcđờitốtđẹpnhấtcủamình.

Chodùtôicóthuthậpđượcbaonhiêutàisảnvậtchấtđichăngnữathìcáithằngngườimàtôinhìnthấytrongtấmgươngphòngtắmmỗibuổisángvẫnynguyên-tôikhônghềhạnhphúchơnvàkhônghềcảmthấytốthơntínào.Suyngẫmnhiềuhơnvềthựctrạngcuộcsốngcủamình,tôibắtđầunhậnthứcđượcsựtrốngrỗngngaytrongtimmình.Tôibắtđầuchúýđếnnhữngtiếngthầmthìlặnglẽcủacontim,nhữngđiềuchỉdẫntôirờibỏnghềnghiệpmìnhđãchọnvàbắtđầuquátrìnhtìmkiếmtâmhồnmộtcáchnghiêmtúc.Tôibắtđầusuynghĩvềlýdotạisaotôilạiởđây,trênhànhtinhnày,vànhiệmvụcụthểcủatôilàgì.Tôitựhỏitạisaocuộcđờimìnhlạikhôngcótácdụngvàcầnphảithựchiệnnhữngthayđổisâusắcnàođểgiúpmìnhđiđúnghướng.Tôixemxétnhữngniềmtincốtlõi,nhữnggiảđịnh,vànhữnglăngkínhmàmìnhnhìnrathếgiới,vàtôitựcamkếtlàmsạchnhữnglăngkínhkhônglànhmạnh.”

“Cuốnsáchnàylàmộttácphẩmhưcấu.ĐâylàcâuchuyệnvềmộtngườiđànôngcótênJackValentinemàđườngđờicónhiềuđiểmgiốngvớitôi.Cócảmnhậnrấtkhôngđầyđủvớitưcáchmộtconngười,anhấylênkếhoạchtìmkiếmtrithứcđểsốngmộtcuộcsốnghạnhphúchơn,khoẻkhoắnhơnvàđẹphơn.”

Những“Câuhỏicuốicùng”làmộtđiềukì lạmàJackngheđượctừngườibệnhnhângiànằmcùngphòngvớianh-ôngCal.Chỉsaumộtbuổitốitròchuyệncùngông,Jackđãnhận thấynhữngsự thayđổiđangdiễn ra trongmình.Vàtừđây,chuyếnhànhtrìnhđếnRome,HawaiivàNewYorkcùngnhững khámphámớimẻmà anh học được từ ba người thầy vĩ đại trong

cuộcđờiđãgiúpanhtrảlờiđượcbacâuhỏimàchaanh-CalValentineđãnóitrướckhiôngquađời:

-TađãSỐNGmộtcáchKHÔNNGOANchưa?

-TađãYÊUTHƯƠNGchưa?

-TađãCỐNGHIẾNthậtnhiềuchưa?’

CuốnsổmàchaMike -người thầyđầu tiênởRomeđưachoJackđãđúckết10điềumàanhđãhọcđượctrongsuốtcuộchànhtrình:

1.Côngviệcchínhcủamọiconngườilàcôngviệcnộitâm.

2.Hãyxemcuộcsốngcủamìnhnhưmộttrườnghọcdạycáchtrưởngthành.

3.Hãythànhthậtvớichínhmình-cuộcsốngtốtđẹpnhấtlàcuộcsốngchânthật.

4.Hãynhớrằngchúngtathunhậnnhữnggìchúngtaphátra.

5.Chúngtanhìnnhậnthếgiớikhôngnhưchínhnómànhưchúngtanghĩ.

6.Hãysốngbằngtráitimcủabạn-trithứccủanókhôngbaogiờnóidối.

7.Hãyđắmmìnhtrongsựtòmòcủacuộcđờibạn.

8.Hãychămlochochínhbạn.

9.Hãyxâydựngnhữngkếtnốicủaconngười.

10.Hãyđểlạimộtdisản.

Vềtácgiả

RobinSharma làmột trongnhữngnhà cốvấnđược tin cậynhất thếgiớitrongviệclãnhđạocánhânvàtổchức.LàngườisánglậpTậpđoànSharmaLeadershipInternational,mộtcôngty tưvấnchuyêngiúpcác tổchứcpháttriểnnhữngnhânviênLãnh-đạo-Không-Chức-danh,cáckháchhàngcủaôngbaogồmnhiềucông ty trongdanh sáchFortune500nhưMicrosoft, IBM,GE,FedEx,BP,Nike,UnilevervàKraft,cũngnhưnhữngtổchứcnhưĐạihọcYalevàYPO.Trongmộtcuộckhảosátđộc lậpvềnhữngnhàcốvấnlãnhđạohàngđầu,RobinSharmaxếpthứ2,cùngvớiJackWelchvàRudyGiuliani.

Robincũng làđồng sáng lậpcủa960vets.com,một tàinguyênhuấn luyệntrực tuyếnđểgiúpcáccựuchiếnbinhMỹthànhcông trongviệchòanhậpvàocuộcsốngđờithường.Làtácgiảcủa9cuốnsáchbánchạynhấtnóivềkỹnănglãnhđạobaogồmnhữngcuốnsáchbomtấnTheGreatnessGuidevàTheMonkWhoSoldHisFerrari,sáchcủaRobinbánđượchàngtriệubảnởhơn55quốcgiavàđượcdịchsanggần75ngônngữ,khiếnôngtrởthànhtácgiảđượcđọcnhiềunhấttrênthếgiới.

Làmộtngườilàmtừthiện,SharmagiúpnhữngtrẻemkhókhănnhậnratiềmnănglãnhđạocủamìnhthôngquaQuỹTừThiệnRobinSharmaDànhChoTrẻEm.

CácsáchđãxuấtbảnởViệtNam:

-NhàLãnhĐạoKhôngChứcDanh

-BaNgườiThầyVĩĐại

-ĐiềuVĩĐạiĐờiThường

-ĐờiNgắnĐừngNgủDài

Mụclục

LỜICẢMƠNLỜIGIỚITHIỆU

1.NHỮNGKHỞIĐẦUMỚI

2.LÊNĐƯỜNG

VỊTHÁNH

3.KHÁMPHÁCÁCHTHẾGIỚITHẬTSỰVẬNHÀNH

4.SỐNGĐÚNGVỚIBẢNNGÃĐÍCHTHỰCCỦAMÌNH

5.ÔCỬAKÍNHMÀU

6.TRUYTÌMCĂNNGUYÊN

NGƯỜILƯỚTSÓNG

7.GẶPGỠBẬCTHẦYCỦATRÁITIM

8.ĐIVÀOCÕIHUYỀNBÍ

9.TRƯỞNGTHÀNHTỪBÃIBIỂN

10.LƯỚTSÓNGVÀTÌNHYÊUDÀNHCHOCHÍNHMÌNH

NỮCEO

11.NGƯỜICHOĐINHIỀUNHẤTSẼTHẮNG

12.TÌNHYÊULÀMỘTCÔNGCỤKINHDOANH

13.CONĐƯỜNGĐÍCHTHỰCĐITỚITHÀNHCÔNG

14.SỐNGĐÚNGVỚIKHÁTVỌNGVÀƯỚCMƠ

15.CỬANGÕĐITỚIMỘTCUỘCSỐNGTƯƠIĐẸP

VỀTÁCGIẢ

LỜICẢMƠN

Tôithật“cóphúc”vìcómộtđộingũhậuthuẫngồmnhữngngườibạn,giađìnhvàđồngnghiệp,nhữngngườiđãgiúptôitrongmọichặngcủacáihànhtrìnhmàtôigọilàđờingười.Họxứngđángnhậnđượcnhữnglờicảmơnsâusắcvàchânthành.Vàvìthếtôixinbàytỏlòngbiếtơncủamìnhtớitấtcảmọingườivìđãhỗtrợtôibướcđitrênconđườngcủariêngmình.

XinđặcbiệtcảmơntớinhómcủatôitạiSharmaLeadershipInternational.Tất cả cácbạnđều lànhữngconngười tuyệtvờivà tôi rất thích làmviệccùngcácbạn.

Xincảmơnnhữngkháchhàngcủachúngtôitrênkhắpthếgiớivìđãmờitôitớidoanhnghiệpcủacácbạnvớitưcáchlàmộtdiễngiảvềvaitròlãnhđạo,một huấn luyện viên, vàmột chuyên gia tư vấn.Cũng xin cảmơn nhữngkháchhàngcánhânđãtruyềncảmhứngchotôibằnglòngdũngcảmcủahọ,cũngnhưsựnhiệtthànhtrongviệckhámphánhữnglĩnhvựcmớicủacuộcsống.VàxincảmơnnhómTheMonthlyCoachvìđãnhìnragiátrịởnhữnggìtôitintưởng.

CảmơnKenBrovoning, người đại diện của tôi vì đã cảmnhậnđược tầmnhìncủatôirấtnhanh,vìđãnhìnthấunhữnggìtôiphảiđưara,vàvìđãlàmchomọiviệctrởthànhhiệnthực.

TôixincảmơnsựhỗtrợvànỗlựctuyệtvờicủacảnhómởNhàxuấtbảnHayHousetạiCalifornia.Tôithấymìnhthựcsựmaymắnđượclàmộttrongnhữngtácgiảcủacácbạn.

Tôisẽkhôngthểlàtôinếuthiếubạnbècủamình,nhữngngườiđãgiúpđịnhhìnhnên suy nghĩ của tôi và hậu thuẫn conđường tôi đi.Gửi anh trai tàinăngcủatôi,TiếnsĩSanjaySharman-mộtconngườitrànđầyýtưởng,sứcsángtạovàtìnhyêuthươngvôđiềukiện-anhkhôngthểbiếtemkínhtrọnganhđến thếnào.AnhvàSusan,ngườivợ tàinăngvàxuấtsắckhôngkémcủa anh, là những hìnhmẫu cho em trong nhiều việc.Những lúc em cầnnhất,cảhaianhchịđãđứngbênem,vàembiếtơnđiềunàymãimãi.CũngxincảmơncháuNeelvìđãluônđemlạiniềmvuichochú.

Tôixinbàytỏlòngkínhtrọng,tìnhyêuthươngvàlòngbiếtơndànhchoMẹtôi,Shashi,vàChatôi,Shiv.Connợchamẹrấtnhiềuvàbiếtơnmónquàmàchamẹdànhchocon-sựchỉbảo,tìnhyêuthươngvàsựủnghộ.Conbiếtchamẹđãlàmthậtnhiềuđiềuchocon.Ngườitavẫnnóichúngtalựachọnchamẹcủamình-mộttrongnhữngmónquàlớnnhấtcủađờiconchínhlàlựachọnđượccảchavàmẹ.

XinđặcbiệtcảmơnJillHewlett,cảmơnemvìtìnhyêu,trítuệvàsựủnghộlớnlaodànhchoanh.

Vàxindànhchocácconyêucủatôi,ColbyvàBiancanhữnglờicảmơntừtâmkhảmvìtấtcảnhữngmónquàmàcácconđãmangtớichobavàvìđãlàmchocuộcđờibangậptràntìnhyêuthươngvôbờbến.

LỜIGIỚITHIỆU

Cuốnsáchnàylàmộttácphẩmhưcấu.ĐâylàcâuchuyệnvềmộtngườiđànôngcótênJackValentinemàđườngđờicónhiềuđiểmgiốngvớitôi.Thôngquamộtloạtcuộcgặpgỡvớibangườithầyđặcbiệt,Jackpháthiệnramộttriếtlýmạnhmẽđểđịnhhìnhlạicuộcsốngvàtiếpcậnvậnmệnhcủamình.NhữngbàihọcJacktiếpthuđượcquachuyếnphiêulưuphithườngcủaanhấycũngsẽkhiếnbạntạoranhữngthayđổi tuyệtvời trongđờimình.Làmthếnàotôibiếtđượcđiềunày?Bởivìđóchínhlànhữngbàihọcđãbiếncảicuộcđờitôi.

Tôiđãnếmtrảinhiềuthấtbạitronghànhtrìnhđiquanhữngthángngàycủamình.Thếnhưng,mỗichướngngạicuốicùngđềulạichínhlàmộtbànđạpđưatôitớigầnhơnvớichânlýtrongtâmkhảmvàcuộcđờitốtđẹpnhấtcủamình.

Nhiềunămtrước,tôilàmộtluậtsư,theođuổisựthànhđạtvàtấtcảnhữngcámdỗvậtchấtđikèmvớinó,nghĩrằngđâychínhlàcuộcđờimình.Nhưngkhitôilàmviệctíchcựchơnvàđạtđượcnhiềuhơn,tôinhậnrarằngthựcsựchẳngcógì thayđổicả.Chodùtôicóthuthậpđượcbaonhiêutàisảnvậtchất đi chăng nữa thì cái thằng người mà tôi nhìn thấy trong tấm gươngphòng tắmmỗi buổi sángvẫny nguyên - tôi khônghề hạnhphúc hơnvàkhônghềcảmthấytốthơntínào.Suyngẫmnhiềuhơnvềthựctrạngcuộcsống củamình, tôi bắt đầu nhận thức được sự trống rỗng ngay trong timmình.Tôibắtđầuchúýđếnnhữngtiếngthầmthìlặnglẽcủacontim,nhữngđiềuchỉdẫntôinênrờibỏnghềnghiệpmìnhđãchọnvàbắtđầuquátrìnhtìmkiếmtâmhồnmộtcáchnghiêmtúc.Tôibắtđầusuynghĩvềlýdotạisaotôilạiởđây,trênhànhtinhnày,vànhiệmvụcụthểcủatôilàgì.Tôitựhỏitại sao cuộcđờimình lại không có tác dụngvà cầnphải thựchiệnnhữngthayđổisâusắcnàođểgiúpmìnhđiđúnghướng.Tôixemxétnhữngniềmtincốtlõi,nhữnggiảđịnhvànhữnglăngkínhmàmìnhnhìnrathếgiớivàtôitựcamkếtlàmsạchnhữnglăngkínhkhônglànhmạnh.

Trongsuốtgiaiđoạnbiếnđổiquyếtliệtnày,tôiđọcnhữngcuốnsáchvềtựlựccánhsinh,vềvaitròlãnhđạocánhân,vềtriếthọcvàduylinh.Tôithamgianhiềukhóahọcpháttriểnbảnthân.Tôithayđổichếđộănuống,lốisuy

nghĩ,vàhànhvicủamình.Cuốicùng,cáiconngườimàtôipháttriểnđếnlàmột con người đáng tin cậy hơn, hòa hợp hơn, và uyên bác hơn cái conngườitrướckiacủatôi.

Tôisẽlàngườiđầutiênnóivớibạnrằng,ởnhiềukhíacạnh,tôivẫnchỉlàmột kẻ nhậpmôn tronghành trình tự khámphá này.Đỉnh quả núi này làchânquảnúi tiếp theocủatôi,vàquátrìnhkhámpháconngườicủa tôi làmộtquátrìnhkhôngbaogiờkếtthúc.Ngaycảlúcnày,khitôiviếtranhữngdòngnày,tôivẫnđangdichuyểnquamộtgiaiđoạnbiếnđổicánhântoàndiệnkhácvàđánhgiálạinhữnggiátrịcơbảnnhấtcủamình,cùngvớicáchtôinhìnnhận thếgiới.Nhưng tôicốgắnghòanhãvớibản thân.Tôinhắcmìnhrằngtôiphảikiênnhẫnvàđừnghấptấpvộivàng.Mỗingàysẽmanglạisựrõrànghơn,chắcchắnhơn,vànhữnghạnhphúcmới.Vàvớitôi,đólànhữnggìcuộcsốngtươiđẹpđangmởranàymanglại.

Tôihyvọngcuốnsách3ngườithầyvĩđạinàysẽlayđộngbạnởmứcđộthậtsâu.Nếubạn thực sựmuốn“sởhữu” tài liệunày, thì tôi gợi ý rằng trongvòng24giờsaukhiđọcxongcuốnsách,bạnhãyngồixuốngvàchiasẻtriếtlýbạnhọcđượcvớiaiđómàbạnquantâm.Điềunàysẽ làmsángtỏhiểubiếtcủabạnvàhỗtrợviệckếthợpnhữngbàihọcvàocuộcsốngcủabạn.

Tôicũnghyvọngrằngbạnthấyvuikhivậndụngkiếnthứccủacuốnsáchnày.Đemmộtcảmnhậnrấttrẻthơvềnhữngđiềukỳdiệuvàniềmsaymêchonhữnggìbạnsẽkhámphátrênnhữngtrangsáchsauđâychínhlàmộttrong những cách tốt nhất để trở thành con người mà tôi biết bạn mongmuốn.Xincảmơnbạnđãdànhchotôiđặcânđượcchiasẻtácphẩmnàyvớibạn.Tôichúcbạncómộtcuộcsốngđầytriểnvọng,niềmvuivàbìnhan.Vàtôihyvọngrằngbạnsẽthựchiệnphầnviệccủamìnhđểgiúpxâydựngnênmộtthếgiớimới.

ROBINSHARMA

1.NHỮNGKHỞIĐẦUMỚI

“Tấtcảchúngta,chodùchúngtacólàcácchiếnbinhhaykhông,đềucómộtphânvuôngcơhộithỉnhthoảngxuấthiệnngaytrướcmắt.Sựkhácbiệtgiữamộtngườibìnhthườngvàmộtchiếnbinhlàchiếnbinhnhậnthứcđượcđiềunàyvàluôncảnhgiác,thậntrọngchờđợi,đểkhicáiphânvuôngcơhộinàyxuấthiện,anhtasẽchớplấy.”

-CarlosCastaneda

***

Tôichưabaogiờcảmthấyđauđớnnhiềunhưvậytrongcuộcđờimình.Bàntayphảicủatôirunrẩykhôngsaokiểmsoátnổi,vàmáutrànkhắpchiếcáosơmitrắngtinhcủatôi.ĐólàmộtsángthứHai,vàýnghĩduynhấtlấpđầyđầutôilàđâykhôngphảilàmộtngàyđángđểtôichết.

Khitôinằmbấtđộngtrongxehơicủamình,tôibịtácđộngbởisựimắngcủahiệntrường.Khôngmộtaitrongchiếcxetảivừavachạmvớitôirúmróđếnnhưvậy.Nhữngngườiđứngxemxúmđôngđỏtạihiệntrườngtrôngđầykhiếphãi.Vàgiaothônggầnnhưtắcnghẽnhoàntoàn.Tấtcảnhữnggìtôinghethấylàtiếnglásộtsoạttrênnhữngtáncâydọcbênđường.

Hai người đứng ngoài chạy lại, bảo tôi rằng lực lượng hỗ trợ đang trênđườngtớivàtôiđừngcóbấtkỳcửđộnggì.Mộttrongsốhọnắmtaytôivàbắtđầucầunguyện:“LạyChúa,xinhãygiúpngườiđànôngnày.Xinhãybảovệôngấy.”Chỉmấyphútsau,mộtđoànxecấpcứu,xecứuhỏa,vàxetuần tra cảnh sát vâykínhiện trường tai nạnvớinhững tiếng còi chói tai.Mọithứdườngnhưchậmlại,vàmộtcảmnhậnbìnhyênrấtlạlướtquatôikhicácnhânviêncứuhộbắtđầucôngviệccủahọmộtcáchbàibản,thểhiệnrõ tác phong làmviệc lúc khẩn trương.Tôi cảm thấymìnhnhưmột nhânchứng-nhưthểtôiđangđứngởmộtvịtrírấtcaophíatrênđểnhìntoànbộmọiviệcdiễnra.

Việctiếptheotôicóthểnhớđượclàmìnhtỉnhlạitrongmộtphòngbệnhtỏaramùichanhtươivàthuốctẩy.Tôisẽchẳngbaogiờquêncáimùiấy.Cơthể

tôiđượcquấntrongmấylớpbănggạc,vàcảhaichântôiđềubịnẹpcứng.Cánhtaytôiđầynhữngvếtbầmtím.

Ngườiđónchàotôilàmộtytátrẻtrungxinhđẹp.“AnhValentine!Tôithậtkhôngtinnổianhtỉnhlạiđược!Đểtôiđigọibácsĩ,”cônóitrongkhihấptấpbấmhệthốngliênlạcnộibộlắpngaycạnhgiườngtôi.

Khicôấykếtthúccuộcđàmthoại,tôirềnrĩ:“HãygọitôilàJack,”cốgắngtỏrabình thường trướcnhữnggì tôibiết làmột tình thếrấtnghiêmtrọng.“Tôiđangởđâuvậynhỉ?”

“AnhđangởBệnhviệnĐakhoaLakeview,anhJackạ.ĐâylàphòngChămsócĐặcbiệt.Anhbị tainạnvàotuầntrước.Nói thậtvớianh,anhrấtmaymắnmớicònsốngđấy.”

“Tôihả?”Tôibẽnlẽnhỏi.

“Ừm,”côytáđáplạibằngmộtnụcườimiễncưỡngtrongkhimắtnhìnlênnhữngbảngtheodõiởcuốigiườngtôi.“Anhbịhônmêsaukhibịmộtchiếcxetảikhôngmuiđâmphải.Nhânviêncứuhộđưaanhtớiđâykhôngtinrằnganhsốngđượcsauvụvachạm.Nhưngmàthôi,việcduynhấtanhcầnquantâmlúcnàylàđiềutrịkhỏinhữngvếtthươngkinhkhủngvàđôichânbịgãycủamình.Anhsẽổn thôi- tôinóirồi,anhđúnglàmộtngườicựckỳmaymắn.”

Maymắnkhôngphảilàtừtôigắnchomìnhnhưngtrongtìnhhuốngnày,tôicóthểhiểuýcôấy.Tôiđãrấtcóphướcmớicònsốngđược.

“Tạisaotôichỉcómộtmìnhtrongphòngnày?”Tôithắcmắckhinhìnxungquanh.“Tôiđâucóbậntâmnếucóthêmaiđócùngphòng.”

“Anhchỉvừamớitỉnhlạiđượcvàiphút,Jack.Hãynghỉngơivàdànhchútthờigianhítthởđi.Nhớnằmyên.Bácsĩcủaanhsẽtớiđâyngaythôi-ôngấycựckỳlolắngchoanh.”

***

Trongkhingàyhômđótrôidầnvàcảđoànbácsĩ,ytáxuấthiện,kiểmtrarồiđộngviêntôi,tôibắtđầuhiểuđượcđầyđủmứcđộnghiêmtrọngtrongvụtai

nạncủamình.Ngườiláichiếcxetảiđãchếtngaytứcthì,vàbácsĩcủatôithẳngthắnthôngbáochotôibiếtrằngôngấyđãnghĩtôichẳngbaogiờphụchồiýthứcđượcnữa.“Tôichưabaogiờthấymộttrườnghợpnàonhưthếnàycả,”ôngấynóirấtthậtlòng.

Nhưngngaylậptứctôinghĩtrongđầurằngchuyệnnàyxảyravìcólýdo.Mọithứxảyrađềucólýdo,vàtrongđờichẳngcógìlàngẫunhiêncả-tôibiếtbạnđãtừngnghenóiđếnđiềunàytrướcđó.Nhưngcánhântôiđiđếnchỗhiểurằngcáivũtrụkỳdiệunàycủachúngtakhôngchỉthôngminhđếnkỳlạ trongcơchếhoạtđộngcủanómàcònlàmộtnơirất thânthiện.Thếgiớinàymuốnchúngtacócuộcsốngtuyệtvờihơn.Nómuốnchúngtahạnhphúc.Vànómuốnchúngtachiếnthắng.

Mộtgiọngnóithầmlặngtrongnộitâm(lầnđầutiênxuấthiệntrongphòngbệnhđónhưngsẽtiếptụcanủitôitrongnhữngthờikhắckhókhănvàdễtổnthươngnhất của tôi) cho tôibiết rằngcógìđó lớn lao sắpxảy ravà rằngnhữnggìtôitrảiquatrongnhữngngàyvàtuầntớisẽkhôngchỉthayđổicuộcđờitôimàcònảnhhưởngđếncuộcsốngcủanhiềungườikhácnữa.Nóbảotôirằngnhữngđiềutốtđẹpnhấtcủatôisắpxuấthiện.

Tôi đoán rằng nhiều người trong chúng ta khôngnghe thấy giọng nói nộitâmthầmlặngnhưngrấtuyênbácnày.Sâuthẳmtrongtráitimmỗichúngtacómộtnơibiếthếtmọicâutrảlờichonhữngcâuhỏilớnnhấtcủachúngta.Mỗichúngtađềubiếtchânlýcủamìnhvànhữnggìcầnphảilàmđểtạoracuộcsốngphithườngchochínhmình.Hầuhếtchúngtađềuđểmấtmốiliênhệvớicáinguồntrítuệthuầntúytựnhiênnàybởivìcóquánhiềuthứồnàohuyênnáochiếmngựmỗingàycủachúngta.Nhưngtôipháthiệnthấyrằngkhitôicóđượcthờigianimlặng,tĩnhtạivàmộtmình,tiếngnóicủachânlýbắtđầucấtlên.Vàtôicàngtinvàosựchỉdẫncủanó,cuộcđờitôicàngtrởnênphongphú.

Đêmhômđó,khoảng9giờ30phút,cómộthộlýđẩychiếcxelăncủamộtbệnhnhânkhácvàophòng tôi.Tôi rấtvuivìcó thêmbạnvà lập tứcngócđầulênđểnhìnngườibạnmới.Đólàmộtônggià,cólẽkhoảng75tuổi.Ôngcómáitócbạctrắngrấtdàyvuốtngượcrasaurấtkiểucách.Trênmặtôngcónhữngđốmnâucólẽlàkếtquảcủanhiềunămdãidầunắnggió.Từvẻngoàiyếunhượcvàhơithởnặngnhọccủaông,tôiđoánrằngôngốmrấtnặng.Tôicũngnhậnthấyôngđangbịđaugìđó-ôngluônnhắmmắtvàkhẽrênkhianhhộlýchuyểnônglêngiường.

Saukhoảng10phút,vịkhách từ từmởmắt.Tôinhưbịmêhoặc:đôimắtôngxanhbiếc,toátlênvẻtinhanhvàsángquắckhiếnsốnglưngtôinổigaiốc.Tôilậptứccảmthấyngườiđànôngtrướcmặtmìnhcóchiềusâutrithứcrấthiếmhoitrongcáithếgiớiđầyrẫykhókhănvàhốihảnày.Tôicảmthấymìnhđangdiệnkiếnmộtbậcsưphụ.

“Chào anh,” ông khẽ lên tiếng với phong thái rất quý phái. “Có vẻ nhưchúngtasẽởđâycùngnhaumộtthờigian.”

“Vâng-đâykhôngphảilànơihayhonhấtđểcómộttốithứSáu,phảikhôngbác?”Tôitrảlờivớimộtnụcườiniềmnở.“CháutênlàJack,”tôinói,giơcaotaylênlàmđộngtácchào.“JackValentine.Tuầntrước,cháubịtainạnxehơivàkếtquảlàcháusẽphảinằmtrênchiếcgiườngnàymộtthờigian,cảngàynaycháuthấyrấtcôđơn,chonêncháurấtvuiđượcgặpbác.”

“Tôicũngvuiđượcgặpanh,Jack.TôilàCal.Tôiđãởbệnhviệnnày,quađủcác khoa, bảy tháng nay rồi. Tôi đã được khám, điều trị, và theo dõi cònnhiềuhơncảmứctôicóthểhìnhdungđược.Tôisợcáicáchtiếnhànhmọiviệcchotôi, tôisẽchẳngbaogiờđượcrakhỏiđây,”ôngnóikhẽ,đôimắtngướclêntrầnnhà.Ôngngừnglạimộtlúc.

“Tôivàođâyvìđaudạdày,chứngbệnhtôinghĩlàdotôiănphảigìđó.Sáungàysau,ngườitađưatôiđihóatrị.”

“Ungthưạ?”Tôihỏi,cốgắngtỏranhạycảmhếtmức.

“Vâng.Lúcbácsĩpháthiệnrabệnh,họthấyrằngnóđãlankhắpcơthểtôirồi.Chạycảvàophổi,vàoruột,vàgiờthậmchílêncảđầu,”ôngnóitrongkhi runrẩyđưa tayphảivuốtquamái tóccủamình.“Nhưngdùsao,”ôngtiếptụcvớivẻtrầmngâm,“tôicũngđãsốngmộtcuộcđờikháratròsovớihầuhếtmọingười.Tôi lớn lên trongnghèokhó, chỉ cómẹnuôinấng.Bàquảlàmộtphụnữcaoquý.”

“Mẹcháucũngvậy,”tôixenvào.

“Ngàynàotôicũngnghĩđếnmẹtôi,”ôngCalđáp.“Bàrấtnhạycảm,nhiệtthành, vàmạnhmẽnhư thépmới đúc vậy.Bà tin tưởng tôi hơnbất kỳ aikhác tôi từnggặp và khuyếnkhích tôi đặt ra nhữngmục tiêu lớn lao,mơ

nhữnggiấcmơvĩđại.Tìnhyêucủabàdànhchotôiđúnglàvôđiềukiện-vàđólàthứtìnhyêuđíchthựcduynhất,Jackạ.NólàmchotôinhớđếnnhữnggìVictorHugotừngviết:‘Hạnhphúctốithượngcủacuộcđờilàcóniềmtinrằngchúngtađượcthươngyêu.’Vàchàngtraiạ,tôithựcsựcảmthấyđượcngườiphụnữphi thườngđóyêu thương.Anhkhôngphiềnnếu tôichiasẻvớianhcâuchuyệncủatôichứ?”

“Khôngsaoạ,”tôiđáp.“Nóithậtlàcháuđangrấttòmò.”

“Haylắm.Chậc,tuổithơtôirấtđơngiảnnhưngvui.Mùahèthìtắmtruồngtrongmấycáivũngcònmùađôngthìngồitrướclòsưởicháyphừngphừngđểkểchuyệnvàđọcsách.Mẹtôidạytôibiếtyêusách.”

“Cháucũngrấtmêsách,”tôilêntiếng.“Cháuthậtsựkhôngthíchtrườnglớplắm,nhưngcháurấtmêsách.”

“Tôicũngynhưvậy.ĐúngnhưnhàtưtưởngvĩđạiJudahibnTibbonnhậnxétmộtcáchrấtsángsuốt:‘Hãybiếnsáchthànhbạnđồnghành.Hãybiếngiásáchthànhnhữngsânchơivàkhuvườnthúvị.’”

“Thậtlànhữnglờituyệtvời,bácCalạ.”

Ôngtiếptục.“Trườnghọckhiếntôiphátchán,nhưngtôilạitìmthấyhứngkhởi từ sách.Tôi sẽchẳngbaogiờquênmẹ tôinói rằngmộtý tưởngđọcđượctrongmộtcuốnsáchcókhảnăngthayđổicuộcđờitôi.Sựthậtlà,bàdạy như vậy, chúng ta không biết cuốn sách nào có chứa ý tưởng sẽ dẫnchúngtatớichỗthứctỉnh!Nhiệmvụcủatôi,bàthườngnóivớitôibằngtìnhyêuthấyrõ,làkhôngngừngtìmkiếmcuốnsáchđó;mộtkhitôitìmranó,tôisẽphảicócanđảmhànhđộngtheoýtưởngđóđểđemlạikếtquảchocuộcđờitôi.CậuJack,vìcậucũngthíchđọc,nêntôisẽchiasẻvớicậumộtcâutríchdẫnkhácvềsứcmạnhcủaviệcđọcsách.”

“Tấtnhiênlàđượcạ!”

‘“Muanhiềusáchhơnmứctacóthểđọckhônggìkháchơnlàtâmhồnđangtiếnđếnvôcùng,vàniềmđammênàylàđiềuduynhấtnângchúngtavượt

lêntrênbầythúsẽbịdiệtvong.’CâuđólàcủaA.EdwardNewton[1]:“Đólà tácgiảchúngtađãđượchọcởbậc trunghọc,Calnói tronglúcôngtrở

mìnhtrêngiường.

***

“Thếrồi,khi lớnthêmmộtchút, tôi tớimộthọcviệnquânsựđểđượcrènluyệnvàgiáodụcthêm.Mẹkhôngbaogiờmuốntôixanhà,nhưngtôinhậnđượchọcbổngvàđóthựcsựlàtấmvégiúptôithoátkhỏicảnhđóinghèo.Sauđó, tôivàođạihọc,vàởđó,ngayngàyđầu tiênở trường, tôiđãphảilòngmộtcôgái18tuổicómáitócvàngvànướcdatrắngtrẻo.Tôigặpnàngtronglớplịchsử,vàđóthựcsựlàtìnhyêusétđánh.Tôichỉbiếtchúngtôisinhrađểdànhchonhau.LạyChúa,tôiyêuGrace-nàngthậttrongtrắngvàtốtbụng.Tôikhôngthểhìnhdungracònngườinàotuyệtvờihơnđểcùngtôiđihếtcuộcđờinày.”

“MẹcháucũngtênlàGrace,”tôinhớlại.

“Cáitênrấtđẹp,cóphảikhông,Jack?”

“Vâng.”

“SaukhiGracevàtôikếthôn,chúngtôicómộtđứacon,đólàmộtthằngbé.Tôirấtyêuthằngnhỏ.Đólàmộtthờikỳrấtđặcbiệtchochúngtôi.Chúngtôi có niềm vui, tiếng cười, tình yêu - những thứ tuyệt vời nhất của cuộcsống. Thời gian đó, tôi cũng quyết định thử kinh doanh, bắt đầu vớimộtcôngtycungcấpgỗchonhiềunhàthầulớn.Lúcđóđúngthờiđiểmkinhtếphátđạtvàbùngnổxâydựng.Suốtnhiềunăm,tôikiếmracảtấntiền-hàngtriệuđôla,thậtthế-vàcuộcsốngmàGrace,contraichúngtôi,vàtôibắtđầucóquảlànhưrútratừmộtcâuchuyện.Nhưmơ,tôiphảinóivậy,”Calnói,lắclắcđầunhưthểchínhôngcũngkhôngtinnổi.

“Nhưng,khitôikiếmđượctiềnthìtôilạibịcôngviệccuốnđinhiềuhơn.Tôingàycàngsaonhãngvàítquantâmtớigiađìnhmình.Ngườitavẫnnóirằngkhi chúng ta đi qua cuộc sống, chúng ta phải tung hứng vô số những tráibóngkhácnhau.Mộtsốtráibóng,vínhưtráibóngsựnghiệpchẳnghạn,làmbằngcaosu.Nếuchúngtathảchúngxuống,chúngcókhảnăngnảybậttrởlại.Nhưngmộtsố tráibóng lại làmbằng thủy tinh-giađìnhchính lànhưvậy.Nếuchúng tabuông tráibóngđó,nókhôngquay lại.Đóchính làsailầmtôimắcphải.Tiềnkhiếnmọithứtrởnênphứctạpvàkhiếntôilạclối.Tôiđánhmấtkhảnăngnhìnnhậnnhữnggiá trị sâuvànhữngưu tiênđích

thựcnhấtcủamình.Tôicàngngàycàngxarờigiađìnhmìnhhơnlàxíchlạigầnhọ.Ngườigiàunhấttrênthếgiới,tôipháthiệnranhưvậy,khôngphảilàngườicónhiềunhấtmàlàngườicầnítnhất.Tôiđãmấtcảmộtthờigiandàiđểrútrabàihọcđó.Vàchàngtraiạ,tôiđãphảitrảmộtcáigiárấtđắtchonó.”

Tôilắngnghechămchúvàbịcuốnhúttheocâuchuyệncủangườiđànôngđang chia sẻ với tôi những trải nghiệm cuộc đờimình rất thẳng thắn.Tôicũnglớnlênmàkhôngcócha,chonêntôirấtthíchnghequanđiểmcủaCalvềtầmquantrọngcủamộtcuộcsốnggiađìnhvữngchắc.Tôimongmỏicómộtmối liênhệvớingườichamà tôichưabaogiờbiếtvà luôncảm thấyrằngcuộcđờimìnhthiếuđimộtmảngrấtlớnvìtìnhtrạngkhônghoànchỉnhnày.Tôi cũngcảm thấy thoángchútbuồndo thực tế làmặcdù tôi làmộtthanhniênkhátrẻ,nhưngtôivẫnchưagặpđượcmộtngườiphụnữtôicảmthấycóthểchiasẻcuộcđờimìnhvàbắtđầuxâydựngmộtgiađình.Đólàmộtkhaokhátmàtôichưahềnhậnratrướcđó.

“Nhưngdùsao,”Caltiếptục,sựnhiệtthànhcủaôngtuôntrào:“thờikỳkhókhăncũngđếnvớicôngviệccủachúngtôi,lúcnàochẳngvậy,vàtôitrắngtay.Tôikhôngnóimìnhmấtmộtsốtiềnvàmộtsốtàisảnđâunhé,Jack.Tôinói với cậu rằng chúng tôimất sạch chỉ trong vài tuần. Grace rất sốc vàkhôngnguôilolắngvềtìnhcảnhkhókhăncủachúngtôi.Nhưngchúngtôilànhữngconngườimạnhmẽ,vàchúngtôiđãcùngnhautìmcáchxâydựnglại.”

“Quymôkinhdoanhthuhẹplạirấtnhiều,Gracevàtôicũngsốnglốisốnggiảndịhơn.Đâycũnglàthờiđiểmchochúngtôinhìnlạimọithứđãxảyra.Thấtbạithườnggiúpchúngtathứctỉnhvàtrởlạivớibảnngãđíchthựccủamình.Dođó,ngaycảkhichúng tôikhônghề thoảimáivềkinh tếvàmốiquanhệ của chúng tôi vẫnđốimặt với những thách thức thì tôi cũngvẫntrưởng thành thêmrấtnhiềuvới tưcáchmộtconngười.Trên thực tế, tìnhcảnh bi đát lúc đó đã giúp tôi bắt đầu đi trên con đường tự khámphá vàtrưởngthànhcủabản thânmàtôivẫnđangđingàyhômnay.Nólàmthayđổicuộcđờitôihoàntoàn.”

“Thếchuyệngìxảyratiếptheo,bácCal?”tôihỏivớivẻquantâmrấtthànhthật,khônghềđểtâmrằngtrờiđãrấtkhuyavàđènđómtrongbệnhviệnđềuđãtắtcả.

“Tôitrởthànhmộttriếtgia,”mộtcâutrảlờirấtthẳngthắnvanglên.

“Mộttriếtgiaạ?Thếcòncôngviệccủabác?RồicònbácGracevàcontraicácbácnữa?”

“Triếthọcđơngiảncónghĩalà‘tìnhyêutrithức.’Nhữnggìtôiđangnóivớicậu,cậuJack,làtôithấyyêutrithứcchẳngkhácgìtôiyêuchínhcuộcsốngnày.Tôidànhcảngàytrờitrăntrởvềýnghĩacủacuộcsốngvàsuyngẫmvềnhữngvấnđềsâuxacủanó.Nhữngđiềumàtrướcđâyđãngốnkhánhiềuthời gian của tôi bắt đầu tỏ ra khôngmấyquan trọng.Buồn thay, khoảngcáchgiữaGracevàtôingàycàngxavàcuốicùngchúngtôilythân.Mộtsốngườitinrằngcácmốiquanhệđếnvớichúngtanhưnhữngnhiệmvụ.Mộtsốmốiquanhệkéodàivàituần,mộtsốdàicảđời-nhưngtấtcảchúngđềuxuất hiện để dạy cho chúng ta những bài học lớn có ý nghĩa thúc đẩy sựtrưởngthànhcủachúngtavớitưcáchlànhữngconngười.Tấtcảnhữnggìtôi biết là tôi học được nhiều từ quãng thời gian chúng tôi có với nhau.Nhưngthậtkhôngmay,nàngmangtheocontraiđicùng,vàtôikhôngbaogiờcònđượcgặplạihaingườinữa.Điềuđókhiếntôisuysụp,”ôngCalkể,giọngrunlên.“Mộtphầntrongtôichếtkhichuyệnđóxảyra.Tôivẫnkhôngsaothathứđượcchobảnthânvềnhữnggìtôiđãlàmkhiếnchocuộcsốnggiađìnhtanvỡ.VàlạyChúa,tôinhớcontraibiếtchừngnào.”

“Lầncuối tôinghetin,Gracechuyểnđếnvùngkhácvàcốgắngnuôinấngcontraichúngtôibằngnhữngnguồnlựceohẹpmànàngcó.Tôicốgắnggiữliênhệvớinàngvàgiúpnàngbớtkhókhăn,nhưngtôibiếttráitimnàngđãvỡnát,vàvốnrấtkiêuhãnh,nàngchẳngmuốnliêncangìtớitôi.Đâythựcsựlàsailầmlớnnhấtcủađờitôi,đểmấtgiađìnhmình.Vợvàcontraitôiđem lạicho tôinhữngkhoảnhkhắcvôcùnghạnhphúc,nhữngđiều tôiđãkhôngnhìnthấychotớikhiđãquámuộn.Nhưngnhữngsailầmlớnnhấtcủachúng ta cũng đem lại những bài học lớn nhất.Giờ tôi đã khôn hơn. Tôiđoánrađượcmánhlớithựcsựtrongcuộcsốnglàđưaranhữngtiênđoántừnhững nhận thức muộn màng trước đó để nhìn thấu được bản chất bêntrong.”

“Cáchnóihaylắm,bácCalạ.Nhữnggìcháuhiểutừnhữngđiềubácnóilàtrongcuộcđời,rấtcầnđểquákhứcủachúngtaphụcvụchochúngta.Cóphảithếkhôngạ?”

“Rất đúng.Chínhxácnhưvậy.Chẳng cógì sai khi phạm sai lầmcả - đó

chínhlàcáchconngườitrưởngthành.Chúngtasinhrađểphạmsailầm,vìsailầmmanglạisựtrưởngthành.Chúngtachỉkhôngnênlặplạicùngmộtsailầm.Hãybiếnmộtvếtthươngthànhtrithức,hoặc,nhưcậunói,hãyđểquákhứphụcvụchúngta.”

“Màthôi,saukhiGracevàcontraichúngtôirađi,đếnlượtmình,tôicàngđisâuhơnvàobảnthân,khépmìnhlạitrướcthếgiớisuốtnhiềunăm,vàtíchcựctựđánhgiávàchấtvấnbảnthân.Niềmđammêcủatôilàtheođuổiviệckhámpháxemtôilàaivớitưcáchmộtconngườivàtạisaocuộcsốngcủatôilạidiễnranhưvậy.Trongmộtthếgiớinơihầuhếtmọingườisốngởphíabênngoàithìtôilạisốngởbêntrong.Trongmộtthếgiớinơimọingườitrốntránhnhữngnỗisợhãicủahọthìtôilạilaovềphíachúng.Vànhữnggìtôinhìnthấyngaytrongnhữngphầnsâuthẳmnhấtcủamìnhthậtphithường.”

“Báccóthểchiasẻnhữngđiềubácnhìnthấyởbảnthânkhôngạ?”Tôiháohứchỏi,bámsátlấytừnglờicủaôngCal.

“Tôisẽđểcậutìmthấyđiềuđóchochínhcậu,contraiạ,”ôngđáplời,càngkhiếnchotâmtrạngtòmòmãnhliệtcủatôithêmsôisục.“Conbiếtkhông,tấtcảchúngtađềuphải thựchiệncôngviệcnội tạicủachínhmình.Đólàtráchnhiệmcaonhấtcủachúngta.Mụcđíchtrungtâmcủacuộcđờilàđánhgiábảnthânvàhiểuđượccáitôiđíchthực-cáibảnngãthậtsự-cùngtổngthểconngườimình.Biếtđượcthêmnhiềuvềbảnthânđểcóthểlàmđượchơn nữa cho thế giới chính là hành trình tối thượng. Thành công thật sựtrongcuộcđờilàmộtcôngviệcnộitại,conbiếtkhông?”

“Cháuhoàntoànhiểuạ.”

“Nhữnggìtôikhámpháđượclànhữngkhobáuquýgiánhấtmộtconngườisẽtìmrachínhlànhữngkhobáuẩnsâutrongtráitimhọ.Nhữngmónquàtuyệtvờinhấtcủacuộcđời lànhữngmónquànội tâmchỉđượché lộchonhữngngườicócanđảmnhìnxahơnbềngoàicuộcsốngcủamình.”

Tôimấtmộtlúcđểsuynghĩvềnhữnggìôngnói.“Thậtđángtiếc,bácCalạ,cháuchưabaogiờlàngườiphát triểnbảnthâncả.Cháulàmviệcchomộtcông ty quảng cáo, cho nên cháu suốt ngày ở trong thế giới của doanhnghiệp.Tấtcảđềunhằmkiếmtiềnvàtrôngsaochoổn.Cháukhôngtựhàolắmvớicáicáchthếgiớicủacháuvậnhành,nhưngcháuhọcđượccáchchơitròchơinày.Vàcháuchơikhátốt.Cháucómộtchiếcxehơicáucạnh,hayít

nhất là cháu đã từng cómột cái.Cháu cómột căn hộ ấm cúng và nhữngngườibạnchơiđược.Nhưngcuốimỗingày,cháuvẫnkhôngcảmthấyhạnhphúc,vẫncònthiếucáigìđó.Cháuthậtsựhiểunhữnggìbácđangnóivềchuyệnthànhcônglàmộtcôngviệcnộitâm.Nếucháucảmthấyổnvớibảnthânmình,cháubiếtcháusẽcảmthấytốthơnnhiềuvềcuộcsốngcủamình.Do đó, cháu có thể bắt đầu ‘công việc bên trong’ như lời bác nói từ đâuđây?”

“Concóthểbắtđầubằngviệckếtnốivớicáichếtcủamình,Jackạ.Nghĩvềcáichếtlàmộtsựkhẳngđịnhcuộcsốngrấtmạnhmẽ,conhiểukhông?”

“Thậtsao?”

“Chắcchắnnhưvậy.Chỉkhichúngtakếtnốithậtsâusắcvàtìnhcảmvớithựctếrằngcuộcsốngcủachúngtarấtngắnngủivàthờigiancủachúngtarấthạnchếthìchúngtamớicóthểsốngtrọnvẹn,vàlàmchomọithờikhắccủachúngtađềulànhữngkhoảnhkhắcđánggiá.Nếuconchỉcònsốngđượcmộtnăm,tacárằngconsẽsốngrấtkhácsovớilúcnày.Consẽquyếttâmsốngmàkhôngphảihốitiếc;consẽtậndụngmọicơhội;consẽmạohiểmmởrộngtráitimmìnhđểyêuthương;vàconsẽsốngvớitấtcảđammê,tậnhưởng,vàtậptrungvàonhữnggìđánggiá.”

“Tậptrungvàonhữnggìđánggiá,ýbáclàsaoạ?”Tôihỏi.

ÔngCaltừtừngồidậyvàvớilấycâybútchìnằmtrênchiếcbànbêncạnh.

“Hãysốngnhưcáibútchìnàyvàconsẽcómộtcuộcsốngtốtđẹp,”ôngnóibằngmộtgiọngrấttựtin.“Quánhiềungườitrongchúngtasốngnhưcâybútchìchưagọt.Chúngtacầnmàisắctrọngtâmcủamìnhvàsốnghếtmình-giốngnhưmộtchiếcbútchìđãđượcgọtsắcnhọn.Đâylàcáchconthiếtkếvàsauđótạodựngtrảinghiệmcuộcsốngphithườngchobảnthân.Nhàvăn

MichelEyquemdeMontaigne[2]nóithếnày:‘Kiệttácvĩđạivàrựcrỡcủaloàingười là sốnghếtmình.Tất cảnhữngđiềukhácđềuchỉ làđạocụvànhững thứ thêm thắtkhôngđángkểmà thôi.’Con thấyđấy, Jack,hầuhếtchúng ta sốngnhư thể chúng ta có toàn bộ thời gian trên cõi đời này.Tựchúngtaphủnhậnnhữngđammêcủamìnhvàchúngtatrìhoãnnhữnggiấcmơcủachúngta.Nhưngcuộcsốngthậtsựlàmộtmónquàdễvỡ,vànócầnchúngtasốngngaytừlúcnày.cảhaichúngtađềukhôngbiếtchúngtacòn

đượcbaonhiêucáingàymai.Xinhãytintavềđiểmnày.”

***

“Cháusẽ làmnhưvậy,” tôinói rấtchân thànhvàcảmthấynhữngbàihọcmìnhnhậnđượctừngườibạnmớinàylàrấtquantrọng.

“Hãytậptrungvàonhữnggìthậtsựcóýnghĩavớicuộcđờicon.Giờtađãgiàdặnvàkhônngoanhơn,tapháthiệnrarằngnhữnggìtatừngtintưởnglàlớnlaotrênthựctếlạilànhữngchuyệnrấtnhỏnhoi.Vàtấtcảnhữngđiềumà trước đây ta tin là nhỏ nhoi, những điều không đáng kể hóa ra lại lànhữngthứlớnlao-nhữngthứmàthựctếlạicóýnghĩanhất.”

“Nhưnglàmthếnàocháucóthểkếtnốiđượcvớicáichếtcủacháu?”

“HãytựhỏimìnhnhữngCâuhỏiCuốicùng,”câutrảlờirấtrõràng.

“NhữngCâuhỏiCuốicùngư?Cháuchưangheđến,bácCalạ.Bácđangnóiđến chuyện gì vậy?” Tôi ngồi dậy trên giường, hoàn toàn sững sờ trướcnhữnggìtôinghethấytừngườiđànôngkỳlạvàcóphầnbíẩnnày.

“Khiconnằmtrênchiếcgiườngchờchếtvàthởnhữnghơicuốicùng,sẽchỉcóbacâuhỏihiệnratrongtâmtrícon.ĐâylànhữnggìtagọilànhữngCâuhỏiCuốicùngcủamộtconngười.Vàvìchúngsẽlànhữngđiềuquantrọngnhất vào cuối đời con nên tại sao lại không mạnh dạn biến chúng thànhnhữngđiềuquantrọngnhấtcủaconngayngàyhômnay?”

“Nhữngcâuhỏiđólàgìạ?”Tôihỏi,cảmthấynhữnggìtôisắpnghecóthểthayđổicuộcđờimình.

“Chúngrấtđơngiản:‘Tađãsốngmộtcáchkhônngoanchưa?’‘Tađãyêuthươngchưa?’và‘Tađãcônghiếnthậtnhiềuchưa?’”

“Báccóthểgiảithíchtừngcâuđượckhông?”Tôiháohứchỏi.“Cháubiếtđãmuộnrồi,nhưngthôngtinnàythậtsựcóthểthayđổimọithứvớicháu.”

“Jack,mặcdùtacầnngủmộtchútnhưngtađánhgiácaosựnhiệtthànhcủacon.Rõràngtrongđầutathấyrằngconvàtacólýdođểgặpgỡnhau.Đóchínhlàcáchthứcthếgiớinàyvậnhành.Mọingườisẽđếnvớiconvàođúng

thờiđiểmconcầnhọchỏibàihọcmàhọxuấthiệnđểdạyconnhất.”

“Cháutinđiềuđó.”

“Thếgiớicủachúngtalàmộtnơirấtkhônngoan,vàcuộcđờicủachúngtamởratheomộtloạtnhữngquyluậttựnhiênmàkhôngcógìcóthểtuyệtvờihơnthế.Conngườichúngtanghĩrằngcuộcsốngcủachúngtabịchiphốibởinhữngsựkiệnngẫunhiênvàrằngnhữngngườiđếnvàđiđềuthuầntúydotìnhcờ.Sovớichânlýthìkhôngcòngìkhácnữa.Trongthếgiớichúngtakhônghềcósựhỗnloạn,chỉcótrậttự.Khônghềcósựtrùnghợp-khônghề.Cuộcsốngcủachúngtakhôngphảidovậnmayhaybấthạnh,màdomộtquátrìnhrấtthôngminhđượcvạchranhằmgiúpchúngtapháttriểnthànhcáibảnngãtốtđẹpnhất.”

“Làmsaobácbiếtđượcđiềunày?”

“Tachỉmớibiếtthôi.Vàconcũngsẽnhưvậy,”ôngCalquảquyếtnói.

“Tuyệtvời,”tôiđápvàchìmtrongsuyngẫm.

“Conđượcsinhrađểdànhnhữngmónquàtặngcủaconchothếgiới.Nhưngcáchthứclàtrướckhiconcóthểtỏasángnhưmộtconngười-ýtalàthựcsựtỏasáng-thìconphảithựchiệncáicôngviệcnộitâmmàtađãnóilúctrước.Conphải tìmcáchhiểubảnthân;conphảinhìnvàonhữngniềmtinhạnhẹpcủamìnhvàtáitạolạichúng.Vàconphảiphântíchđượcnhữnggiảthiếtsailầmmàconcóvềviệcconcóthểlàgì,cógì,vàlàmgìvớitưcáchmộtconngườiđểrồisauđóchỉnhsửalạichúng.Còncầnnhậnthứcđượcnhững cách phảnứng và hành động củamình trong những kịch bản khácnhaucủacuộcđờivàtáitạolạichúng.Vàconphảigiảiquyếtnhữngnỗisợhãicủamìnhvàvượtquachúng.Khiđóconcóthểmởrộngtráitimmìnhvàquan tâmnhiều tớihạnhphúccủangườikháchơn làhạnhphúccủachínhcon.Vàmột khi con làmđược như vậy, thật ngược đời là con sẽ trở nênhạnhphúc.”

“Nhưvậytấtcảđượcsắpxếp theomộtcáchrấtcóphươngpháp,” tôinói,tổngkết lạikiến thứcmìnhvừađược tiếpcận.“Thếgiớicó trật tựvàquyluậtriêng.Cháuđoánđiềuđầutiêncháuphảilàmlàhiểunhữngquyluậttựnhiênchiphốithếgiớiphảikhôngạ?”

“Phải,contraiạ,”ôngCalđáp,hàilòngthấyrõtrướcsựcởimởcủatôiđốivớitriếtlýcủaôngvềcuộcsống.“Mộtkhiconđểmìnhtuânthủtheonhữngquy luậtấy,consẽ tiếpcậnđượcsứcmạnhđích thựccủacon.Consẽ trởthànhmộtlựclượngcủatựnhiên,vàcuộcsốngcủaconsẽchuyểntừvịthếmột cuộc đấu tranh thànhmột cuộc sống dễ dàng và suôn sẻ. Con sẽ trởthành những gì con từngmơ ước. Rất tự nhiên, con sẽ đưa vào cuộc đờimìnhtấtcảnhữnggìtráitimconkhaokhátmàkhônghềtốncôngsức.Cuộcsốngcủaconsẽbắtđầuhoạtđộng,giốngnhưcóphépmàudẫndắt.”

Tôi lĩnhhộinhữnggìôngnóimột lúcrồimới lên tiếng:“Cháubănkhoănkhôngbiếtchínhxáccháunênbắtđầutừđâu.Cháuxinthúnhậnrằngđâylàmộtgiaiđoạnđấutranhđíchthựcđốivớicháu.Cháuthậtsựkhôngcònbiếtmìnhlàainữa,vàcháurấtnônnóngmuốnlàmchocuộcsốngcủamìnhtốtđẹphơn.Gầnđây,cháuvừachiataybạngái.Cháukhôngthểtiếptụccôngviệccủamình.Cháuchưabaogiờcónhiềutiềnvàocuốitháng,mặcdùcháucómứclươngkháổn.Vàdườngnhưsâuthẳmbêntrongcháuluôncókhátkhaomuốnsốngmộtcuộcsốnghoàntoànkhác.”

“Hãytinvàokhátkhaođó,contraiạ.”

“Saocơạ?” tôihỏi,khôngdámchắcrằngtôiđãngheđúngnhữnglờiôngnói.

“Hãy tin vào khát khaođó,” ôngCal nhắc lại. “Ta đã học được từ nhữngngười thầy củamình rằng chỉ khi chúng ta đi sâu vào những cảmxúc vàmongmuốnmàhầuhếtchúngtatìmcáchlảngtránhthìchúngtamớitìmranhữngcâutrảlờilớnnhấtchomình.Nhữngcảmxúccủachúngtachochúngtasựsángsuốt lớn laovà truyền tảikiến thức trong trigiác tiềm thứccủachúngta.Vàtrigiáctiềmthứccủachúngtachínhlàmắtxíchgắnkếtchúngtavớitrithứccủavũtrụ.Suynghĩcóýthứccủachúngtarấthạnchế,nhưngsuynghĩtiềmthứccủachúngtathìvôcùngvôtận.”

“Conbiếtkhông,hầuhếtchúngtaphủnhậnnhữngcảmxúccủamình.Xãhộidạychúng ta làmviệcđó.Từkhicòn rất trẻ,chúng tađãchia tayvớicáchcảmnhậncủachínhmình.Ngườitabảochúngtađừngkhóclóc,đừngcườiquáto,vàcảmthấybuồnhaythậmchícótâmtrạnggiậndữlàviệcrấtsailầm.Nhưngnhữngcảmxúccủachúngtakhônghềđúnghaysai-chúngchỉđơngiảnlànhữngcảmgiác,vàlàmộtphầnquantrọngtrongtrảinghiệmcủaconngười.Phủnhậnchúngchínhlàcáchconđanggiếtchếtmộtphần

conngườimình.Vànếucứtiếptụcnhưvậyconsẽđánhmấtmốiliênhệvớibảnngãđích thựccủamình.Consẽbắtđầusốnghoàn toànbằng lí trí,vàconsẽngừngcảmnhận.”

ÔngCal ngừng lạimột lúc và nhìn thẳngvàomắt tôi. “Ta sẵn sàng đánhcược,Jack,rằngtấtcảnhữngviệcconđanglàm,suốtcảngày,lànghĩ,nghĩvànghĩ.Tâmtrícủaconlàmộtcỗmáychạykhôngngừng,vàconkhônghềcósựbìnhyênbêntrong.Convừangừngsốngtrongkhoảnhkhắchiệntạivàcảmnhậnnhữnggìsốngđộngthậtsự-conquábậnrộnsốngtrongquákhứhoặctươnglai.Concóbiếtrằngtâmtríhiếmkhisốngtronghiệntạikhông?Nóluônlolắngvềquákhứhoặcnghĩđếntươnglai.Nhưngnhữngchuyệnđólạikhôngcóthật.Tấtcảnhữnggìcóthậtlàkhoảnhkhắcngaytrướcmắtcon.Đừngbỏlỡkhoảnhkhắcđó,bởivìđóchínhlànơichốncuộcsốngcủacon.”

“Quáđúng,”tôinhậnxét,kèmmộttiếngthởdài.Nhữnglờicủangườiđànôngnàyphảnánhđúngsựthật-tôicảmthấyđiềuđótrongcơthểmình.“Tấtcảnhữngđiềunàyđangbắtđầutrởnênvôcùngcóýnghĩa,”tôinói.“Cháuướcgìcóthêmnhiềungườiđượcnghenhữnglờiuyênbácmàbácđangchiasẻvớicháuvàmởmắtchohọ.Thếgiớisẽlàmộtnơitốtđẹphơnhẳn.”

“Họsẽhiểuđiềuđókhihọsẵnsàng.Ngạnngữxưanói‘Khitròsẵnsàng,thầysẽxuấthiện.’Chúngtađềubiếtrằngmìnhkhôngthểđẩychosôngtrôiđược.”

“Cháu đoán thế giới ngày nay còn quá nhiều điều hoài nghi.”Tôi trả lời.“Chúngtakhôngtinvàonhữnggiấcmơmàchúngtacónhưlúccònbénữa.Chúngtakhôngtinmìnhcósứcmạnhtạoracuộcsốngmàchúngtamuốn.Chúngtakhôngnghĩrằngchúngtacóthểtạorasựkhácbiệt thậtsựbằngnhữngđiềuchúngtalàm.”

ÔngCalgậtđầu.“Vàđóchínhlàlýdotạisaorấtnhiềungườitrongchúngtabịmắckẹt.Chúngtacósứcmạnhphithườngngaytrongchínhmình;chúngtachỉđểmấtsựkếtnốicủachínhmìnhvớisứcmạnhấy.Mộtphầnlýdochochuyệnnày là tâm lý sợ sệt.Những cơhội có sẵn cho chúng ta trongđờimìnhthựcsựrấtlớn.Nhữngđiềukỳdiệumàchúngtacótiềmnăngtạoratrongcuộcđờimình,mộtkhichúngtahòahợpđượcvớisứcmạnhcủa tựnhiên,làrấtlớn-thậtsựnhưvậy.Nhưngtiềmnăngnàycũngmangtheonónhữngtráchnhiệmnhấtđịnh...vàđiềunàykhiếnchúngtasợsệt.Chonên

chúngtakhôngtinvàochínhmình.Chúngtaphủnhậnsứcmạnhcủamìnhvà dựng lên những trở ngại cho việc đạt được cuộc sống phi thườngmàchúngtamongmuốncóđược.”

“Chẳngkhácgìchúngtatựhủyhoạichínhmình.Chúngtatrốnchạynhữngđiềumàchúngtamongmuốnnhất.”

“Chínhxácđólànhữnggìchúngtađanglàm.Chúngtagiảvờrằngchúngtakhôngbận tâm, và chúng ta hànhđộngnhư thể chúng ta không cógì đặcbiệt. Chúng ta nhắmmắt trước cách thức vận hành của thế giới, cho nênchúng takhông tinvàonhữngquy luật tựnhiênkiểmsoát thếgiớiấy.Vànhữngquy luậtnàychỉpháthuy tácdụng trongcuộcđờiconmộtkhicondànhtrọnniềmtinmàconcóvớitưcáchlàmộtconngườivàonhữngquyluậtấy.Chúngkhôngcó tácdụngnếuconkhông tinrằngchúngsẽcó tácdụng.Đểtiếpcậnđượccuộcsốngtuyệtvờinhấtcủamình,mỗingườitrongchúngtaphảicónhữngthayđổicănbảntrongtưduy.Quantrọnghơnnữa,chúngtaphảicónhữngthayđổicănbảntrongtâmkhảmcủamình.Vàđiềuđóbắtđầubằngviệctinvàonhữngquyluậtcủatựnhiênmàtađangnóivớicon.”

“Nhưvậytrướctiêncháucầntinrằngnhữngquyluậtnàycótácdụng-vàsauđóchúngsẽđúngnhưvậy?”

“Chínhxác.Điềunàycóphầngiốngnhư làmộtbếp lửa.Concầnchocủivàotrướckhiconcóđượchơiấm.Ngồitrướcmộtbếplửakhôngcócủithìkhông thể làm cho con ấm hơn được. Hầu hếtmọi người không tin - họkhôngcóniềmtinvàosựvĩđạicủavũtrụvàvaitròthúvịcủahọởtrongđó.Đó là lý do vì sao cuộc đời họ không hề có sự hấp dẫn.Đó là vì họkhông hiểu được cách thế giới vận hành, và cũng là vì họ không còn lànhữngthủlĩnhnữa.”

Tôibốirốivìnhậnxétđó.“Ýbáclàsaoạ?”

“Xuấtphátđiểmcủaquá trìnhkhaisáng,mộtmục tiêumàmọingườiđềucầnphấnđấu,chínhlàvaitròlãnhđạobêntrong.Vaitròlãnhđạocòncaoxahơnđiềumàgiớidoanhnhânvẫnthựchiệntrongcôngviệc.Vaitròlãnhđạo là tráchnhiệmcánhân,sự tựkhámphá,vàviệc tạo ragiá trị trên thếgiớinàybởi chínhnhữngconngườimàchúng ta trở thành.Cóquánhiềungườimất thời gian trách cứ người khác về tất cả những gì không như ý

trongcuộcđờihọ.Chúngtatráchcứvợchồngmìnhvìcuộcsốnggiađìnhkhôngêmấm;chúngtatráchcứcấptrênvìnhữngbựcdọctrongcôngviệc;chúngtatráchcứngườilạđitrênđườngcaotốcvìhọlàmchochúngtanổikhùng;chúngtatráchcứchamẹmìnhvìhọchochúngtaquáít.Tráchcứ,tráchcứ,tráchcứvàtráchcứ.Nhưngtráchcứngườikháckhônglàgìkháchơnlàbaobiệnchobảnthân.Tráchcứngườikhácvìchấtlượngcuộcsốnghiệnnaycủachúngtalàmộtcáchsốngrấtđángbuồn.Làmnhưthế,tấtcảnhữnggìchúngtađanglàmchínhlàchấpnhậnvịtrínạnnhân.”

“Thậtvậysaoạ?”

“Chắcchắnlànhưvậy.Bởivì,khisốngnhưthế,nhữnggìcơbảnconnóiđượclàrằngconkhôngcókhảnăngsốngcuộcsốngcủamình.Nhữnggìconnóiđượclà,đểcuộcsốngcủaconthayđổi,ngườivợcủaconphảithayđổihoặccấptrêncủaconphảithayđổihoặcnhữngngườiđilạitrênđườngcaotốcphảithayđổi.Đólàmộtcáchsốngbấtlực.Vaitròlãnhđạonằmởđâutrongcáitriếtlýsốngnhưthế?”ÔngCalnhậnxét,giọngcụcànglúccàngtolên theocảmxúccủamình.“Cáchduynhấtđểđưacuộcsốngcủacon tớicấpđộtiếptheolàhànhđộngnhưmộtthủlĩnhvànắmlấyvaitròlãnhđạothật sự đối với cuộc sống củamình. Lúc con nhìn vào gương và nói vớichínhmình,bằngquyếttâmcủachínhmình:‘Đểthayđổicuộcsốngcủata,taphảithayđổi’-đóchínhlàlúcconsẽlớnlênvàbướcquakhungcửasẽdẫnconđitớicuộcsốngtốtđẹpnhấtcủamình.”

“Cháuthắcmắctạisaolạinhưvậyạ?”

“Bởivì,Jackạ,đólàkhiconsẽnắmgiữcuộcđờimìnhtrongtay,”ôngCalnóimộtcáchsaysưa,taygiơcaotrongkhôngtrung.“Consẽnhậnlấytráchnhiệmnắmgiữsốphậnđãđượcdànhchocon.Consẽthôikhángcựlạicuộcđờicủamìnhvàchấpnhậnnó.Consẽhòamìnhvớinhữngquyluậtbấtbiếncủatựnhiênmàtađangchiasẻvớicon.Consẽlấylạisứcmạnhcủamình.”

ÔngCalngừnglạivànhìnsâuvàomắttôi.“Hãychỉngóntrỏcủaconvàota,contrai,”Ôngnói.

“Saocơạ?”

“Hãylàmđi,”ôngđáplạimộtcáchdứtkhoát.

Tôigiơtaylênvàchỉthẳngvàongườibạncùngphòngvôcùngkỳcụccủamình.

“Connhậnthấyđiềugì?”ônghỏi.

“Cháunhưbịlộttừngmảngda,”tôiđápmộtcáchthànhthực.

“Không phải, con trai ạ. Hãy suy nghĩ kỹ hơn, điều gì là điềumà tất cảchúng tađềucần làmnhiềuhơnnữakhichúng ta trảiquacuộcsống.Suyngẫmlàmẹcủatrítuệ,conbiếtmà.Đượcrồi,giờconđãgiơmộtngóntaychỉthẳngvàota,nhưngcònnhữngngóntaykhácthìđangchỉvàoai?”

TôisữngsờvìcáchchứngminhđơngiảnnhưngmạnhmẽcủaôngCal.Ýcủaôngrấtrõràng:Nếuchúngtadùngmộtngóntayđểchỉvàongườikhácthìchúngta lạicóđếnbangónkhácđangchỉvàochínhmình.Tôichiasẻnhậnxétnàyvớiông.

“Giờconđãhiểurồiđấy!”Ôngvuivẻkêulên.“Đừngtráchmócngườikhácvìmọiđiềuconkhôngthích trongcuộcđờimình.Hãynhìnvàogươngvàgiành lại tráchnhiệmvớichínhcuộcđờimình.Đó làcáchcon làmđểbắtđầuthayđổibảnthânvàbắtđầuvaitròlãnhđạocuộcsốngcủachínhmình.”

Tôimỉmcườivớiông.“Vâng,cháuđãrõbáctừđâuđếnrồi.”TôimấtmộtlúcđểchonhữngbàihọcvàsuynghĩuyênthâmcủaôngCalhòanhậpvớinhau.Sauđótôinói:“Báckhôngnghĩnhưđasốmọingười.”

“Tabiết.Đólàvìtanhìnthấyđượcnhiềuđiềuhơnđasốmọingười.Nhưngđókhôngphảilàvìtagiỏihơnbấtkỳaikhác-màđơngiảnchỉlàtađượcdạybởinhữngngườigiỏinhất,”ôngCalđáplạimộtcáchkhiêmnhường.

“Ýbácnóithếlàsaoạ?”

“Chà,điềuđólàmtanghĩđếnnhữnggìchađẻcủamônvậtlýcổđiển,Isaac

Newton[3],nói:‘Nếutôinhìnđượcxahơnnhữngngườikhácthìđólàvìtôiđứngtrênvaicủanhữngngườikhổnglồ.’Conthấyđấy,tamaymắncóđượcmột số chỉ dẫn tuyệt vời trong đờimình. Trí tuệ ta đang chia sẻ với conkhôngphảilàcủata.”

“Thậtvậysao?”

“Đúng.Tahọcđượctừbangườithầycủamình,baconngườivĩđạiđãthayđổicuộcđờita.Tamắcnợhọmọithứ.”

“Cháucóthểgặphọkhông?”Tôiháohứchỏi.

“Dĩnhiên là có thể - thực tế là sẽ sớmhơnconnghĩđấy.Họsẽ lànhữngngườigiảithíchchoconýnghĩacủanhữngCâuhỏiCuốicùngmàtađãnóiđếnlúctrước.Họsẽlànhữngngườithậtsựchoconnhữngcâutrảlờiconđangtìmkiếm.Họlànhữngnguồntốtnhấtmàtabiếtvềviệclàmmộtthủlĩnh đích thực của cuộc đờimình và sống hòa hợp với những quy luật tựnhiêncủathếgiớinghĩalàthếnào.Họlànhữngbậcthầy.Tachỉlàmộthọctrò.”

Đúng lúc đó, ôngCal bắt đầu ho.Cơn ho lúc đầu rất bình thường nhưngnhanhchóngtrởnêndữdội.Gươngmặtôngđỏlựng,vàmồhôichảyxuốngtránông.

“Chúaơi,bácCal!Đểcháugọiytánhé!”Tôihỏivớivẻlolắng.

“Đừng,takhôngsao,”ôngđáplại,thởphìphòvàtrôngtáimét.“Tathậtsựnghĩtacầnđingủmộtchút.Tahứarằngngàymaisẽlàmộtngàyrấttuyệtvờivớicon-thậmchícóthểsẽlàngàytuyệtvờinhấtcủacon.Cũngcóthểlàmộtkhởiđầumớicủacon,”ôngnói,đôimắtxanhbiếccủacụánhlênnhưnhữngvìsaotrongmộtđêmđônglạnhlẽo.

“Thậtsựtarấtvuivìđượcgặpcon,Jackạ,”ôngCalnóitiếp.“Nhưtanóiđấy,nócóýnghĩarấtlớn,mốiliênhệtuyệtvờimàchúngtađãtạoraấy.Tốinay,chúngtabướcvàocuộcđờinhauvìmộtlýdo.Đólàcáchthếgiớinàyvậnhành,”ôngnóivớimộtnụcườitrongkhitrởmìnhvàkéochănlênđếntậnvai,cườivớichínhmình.“Đólàcáchthếgiớinàyvậnhành,”ôngnhắclại.“Cuộcsốngthậtsựrấttuyệtvời.”

Cănphòngimlặngmộtlúc.

“Ồ,vànhântiện,contrai”ôngnóithêmrấtkhẽkhàng.“Tayêucon.”

2.LÊNĐƯỜNG

“Sốngtrongtâmnhữngngườiởlạicónghĩalàkhôngbaogiờchết.”

-ThomasCampbell

***

Sánghômsautôithứcdậyvớiánhnắngrựcrỡngậptràntrênkhuônmặt.Tôithấymìnhkhỏehơnnhiều,vàmặcdùtôibiếtsẽphảimấtmộtthờigiannữamìnhmớihoàntoànbìnhphụcnhưngtôiđãtìmthấymộtniềmhyvọngmới.Tôinhậnrarằng,chodùchuyệngìxảyrathìtôivẫnổn.

CuộctròchuyệntôiquagiữatôivàôngCal-mộtngườiđànôngkỳlạ-đãkhiếntôicảmnhậnđượcmộtniềmvuimàtôichưatừngtrảiquasuốtnhiềunăm.Trítuệvàtriếtlýcủaôngvềcáchcuộcsốngcủachúngtadiễnrathậtvôcùngấntượng.Vàtôirấtnónglòngmuốnônggiớithiệutôivớibangườithầy,nhữngngườiđãlàmthayđổicuộcđờiông.

Mặcdù tôinghĩcóphầnkỳcụckhiôngnóiyêu tôi lúcôngchuẩnbịngủnhưngtôichorằngđóđơngiảnchỉlàmộtthóiquenkháccủaôngđểsốngmộtcuộcsống tốtđẹphơn.Tôisốt ruộtmuốn tiếp tụccuộc tròchuyệnvàhọcthêmnhiềunữatừngườiđànôngmàtôinhanhchóngthấyvôcùngkínhtrọngnày.

“Chúcbácmộtbuổisáng tốt lành,bácCal,” tôinhiệt thành lên tiếngchàotrong khi vươn vai như một con mèo trên chiếc giường bệnh của mình.“Hômnaysẽlàmộtngàytuyệtvờicủachúngta,bácạ.”

ÔngCalđangngoảnhmặtvềphíakhácvàkhôngtrảlời.

“Này,bácCal,đã10giờrồi-đếngiờphảidậyrồi.Đừngđểcháuphảiquađókéobácdậyđấy,”tôinóigiọngbôngđùa.

NhưngôngCalvẫnkhôngnhúcnhích.Ruộtgantôichợtthắtlại,đầuóctôibắt đầu quay cuồng và tôi sợ điều tồi tệ nhất xảy ra. “Y tá!” tôi hét lên.

“Nhanhlên,tôicầngiúpđỡ.”

Baytáchạynhanhvàophòng.

“TôinghĩđãcóchuyệngìđókhôngổnvớibácCal!Tốiquabácấyvẫnổnchotớilúcbácấyho.Bácấynóivớitôilàkhôngsaonhưnggiờthìdườngnhưlàkhôngđúng.”

ÔngCalvẫnbấtđộngkhicácytáhướngvềphíaông.

“Tôimonglàbácấykhôngsao,”tôinóiđầylolắng.

“ÔngCalđirồi,”ngườiytálớntuổinhấttuyênbố.“Tôirấtlấylàmtiếc,”bàấynóithêmvớigiọngdịudànghơn.

“ÔngCalđãốmnặngtrongmộtthờigiandài,anhJackạ,”mộtytákhácgiảithích.“Bệnhungthưđãlankhắpcơthểôngcụvàchúngtôikhôngthểlàmđượcgìnữa.Ôngcụđãđềnghịđượcđưalênđâytốiqua-khôngai trongchúngtôibiếtvìsao.Đólànguyệnvọngcuốicùngcủaôngcụ.Chúngtôicũngthấyhạnhphúchơnvìđãthựchiệnyêucầuđó.”

“Ông cụ chỉ nói đã biết anh cách đây khá lâu và ông cụmuốn gặp anh,”ngườiytálớntuổinói.“ÔngCalluônlàmộtngườiđànôngđầybíẩn,anhbiếtđấy.”

“Tôibiết,”tôiđáp.Tôicảmthấymộtnỗibuồnthựcsựtronglòngkhimấtđimộtngườimàtôibiếtđãbướcvàocuộcđờitôinhưmộtthiênthần,dẫndắtcuộcđờitôiđitheomộthướngmớivàchỉrachotôisựkhỏiđầumới,điềumàtôimongđợibấynay.

“BácCallàmộtngườikỳlạ,”tôinóiđầykínhtrọng.“Tôikhôngthểtinbácấyđãrađi-chỉtrongmộtthờigianngắnbácấyđãthayđổitôibằngcáchthứcmàtôicũngchưanhậnthứcđầyđủđược.”

“Cuộcđờilàvậymà,”cảbaytácùngnóivậy,họnóicâunóicủangườivừaquađờirồimỉmcườivớinhau.

“ChúngtôiyêuquýôngCal,”mộtytánhắclại.“Mànày,”côấynóithêmtrongkhimộtytákhácphủtấmvảitrắnglênmặtôngCalvàđưaôngrakhỏi

phòng.“Ôngấygửilạichoanhmộtgóiquàvànhờchúngtôiđưachoanhvàosángnay.Cólẽtừtốiqua,ôngấyđãbiếtlàmìnhsẽrađi”côấykhẽnói,mắtrưngrưnglệ.“Đểtôiđưanóchoanh.”

Côytátrởlạisauvàiphútvàđưachotôigóiquàđượcbọcrấtđẹptronglớpgiấytrangtrícóhìnhnhữngđứatrẻđangbơivànôđùatrêncát.Nhữnghìnhảnhnàyđượcvẽtayvàtômàusáprấtthànhthạo.Chúngthậtkỳlạ.

“Tôicóthểmởquàmộtmìnhđượckhông?”Tôihỏicôytá.“Nóđượcdànhcho tôi và tôimuốn tựmìnhmởnó ra.Đó cũng là cách tôi tôn trọngbácCal.”

“Tấtnhiênlàđượcrồi,đừngngại!”Côấytrảlời.“ChúngtôiđềurấtbuồnvìchuyệncủaôngCalnhưnghãynóichochúngtôibiếtbấtkỳđiềugìanhcần.Chúngtôisẽchỉởngaydướisảnhchỗphòngcủaytáthôi.”

“Cámơn!”

Tôicẩnthậnmởgóiquàvàphảibócvàilớpgiấylụamớitớimónquàbêntrong.Vừanhìnthấynó,tôisửngsốttrướcnhữnggìmìnhthấy.

Batấmvémáybayđượcsắpxếpgọngàng,tấmnọchồnglêntấmkia.Nhìnkỹhơn,tôithấychúngđềulàvéhạngnhấtđiđếnbanơinổitiếngtrênthếgiới:Rome,HawaiivàNewYork.

Kèmtheonhữngtấmvélàmộtbảnđồcủatừngđíchđến,vớinhữnghướngđiđượcvẽnguệchngoạcbằngmựcđỏvàmộtdấuXđượckhoanhtròn,chỉtớivịtrímàtôichorằngtôicầntới.ThànhphầncuốicùngcủamónquànàylàmộtláthưviếttaycủabácCal.Thưviết:

Jackthânyêu!

Xinlỗivìđãrờibỏconđiquánhanhnhưvậy,contraiạ.Chabiếtmìnhsẽsớmrađi.Con làmộtngườiđànông tốt vớinhiều triểnvọngvàchabiếtrằngconsẽcóđượcmộtcuộcsốngvẻvang,thúvịvàthuậnlợi.Charađinhưngkhônghềcảmthấybuồnmàcựckỳhạnhphúcvàmãnnguyện.Conbiếtđấy,chađãsốngmộtcuộcsốngtốtđẹp,đượctậnhưởngnhữngbữatiệcdướiánhsaovànhữngkhoảnhkhắcđặcbiệtdướiánhmặttrời.

Chađãtừngđiquanhữnghốsâucuộcđờivàtrảinghiệmnhữngnỗibuồnsâusắc.Chacũngđãtừngbướclênđỉnhcaonhấtvàthấyhạnhphúchơnsovớimứcchacóquyềnđượchưởng.Đúngvậy, chađãmắcnhiều sai lầm.Nhưngcontraiạ,chalàmộtconngườithựctế-luônluônnhưvậy.Vìvậychanhậnrarằngmạohiểmvàthấtbạicònhơnlàkhôngdámmạohiểm.

Chabiếtrằnggiờđâyconđangđứngtrướcnhữngngãrẽcuộcđời.Mặcdùđâylàmộtkhoảngthờigiankhókhănkhicontìmkiếmcâutrảlờichonhữngcâuhỏilớnnhấtđờimình,nhưngconhãynhớrằngđâycũnglàthờikhắctuyệtvời.Conngườithứcngộnhấtkhisốngtrongnhữngđiềuhọchưabiết,vìđâychínhlànơimọichuyệnvàbấtkỳchuyệngìđềucóthểxảyra.Conhãymởlòngvớithếgiới,vànhưthếthếgiớisẽbắtđầumởlòngvớicon.

Chakhôngthểdạychocontấtcảnhữnggìconcầnbiết.Mặcdùchatrởnênkhônngoanhơntheomỗibướcđườngđời,nhưngcòncónhữngngườithầymàconcầnngồidướichânhọvàhọchỏitrítuệtuyệtvờicủahọ.Ngaysaukhi con hoàn toàn bình phục, cha hối thúc con hãy đến thăm họ. Họ lànhữngconngườinhiệttâmrấtđángkính.Mỗingườitrongsốhọđềukhámpháracáchtạonênmộtcuộcsốngđặcbiệt.Họđãđồngýsẽlàngườihướngdẫnchocon.

Chachoconbatấmvémáybay.ĐầutiênconhãytớiRome.Đitheohướngtrênbảnđồđểgặpngườithầyđầutiêncủacon.Tấtcảmọithứđãđượcthuxếp.Khiđãởđó,consẽtìmhiểuvềCâuhỏiCuốicùngthứnhất:“Mìnhđãsốngmộtcáchkhônngoanchưa?”Consẽtìmracáchđiềukhiểncuộcđờimìnhđểsốngsaochocaoquývàhiểubiếthơn.Từngườithầyđầutiênnày,consẽhọcđượctầmquantrọngcủaviệckhámpháranhữngmónquàởbêntrongcuộcđờiconđểconcóthểsốngthậtbìnhyênởbênngoài.Consẽhọcđượccáchđisâuvàobêntrong,vớitưcáchmộtconngười.

SauđóhãytớiHawaii.Ngườithầycongặpởđólàmộtnhânvậtrấtcátính.Nhưngconđừngđểbịđánhlừabởivẻbềngoàigiảndịvàcáchứngxửhàihướccủaôngấy.Đólàmộtbậcthầythậtsự.ÔngấysẽgiảithíchchoconmộttriếtlýtuyệtvờixungquanhCâuhỏiCuốicùngthứhai:“Mìnhđãyêuthươngthậtsựchưa?”Ởôngấyconsẽhọcđượccáchyêuchínhcuộcđờivàtừngkhoảnhkhắcxảyratrongđờicon.Ôngấysẽtruyềncảmhứngchocontrảinghiệmhạnhphúccủacon,sốngvớicảmxúcphiêulưutuyệtvời,vàmởrộngtráitimchomộthiệnthựchoàntoànmớimẻ.

Vàsauđó,đểhoànthànhquátrìnhthayđổicánhânmình,consẽtớiNewYork,ởđó,consẽgặpmộtngườithựcsựđặcbiệt,ngườisẽgiúpconđếnvớiCâuhỏiCuốicùngthứba:“Mìnhđãcốnghiếnthậtnhiềuchưa?”Vớingườithầynày,consẽđượcchỉdẫncáchđểtrởthànhmộtthủlĩnhtrênhànhtinhnày,khôngchỉtrongsựnghiệpmàcòntrongcuộcsốngcủacon.

Toànbộquátrìnhnàysẽmấtbatháng,nhưngchahứarằngvềcơbảnconsẽthayđổinhờnó.Làmthếnàochabiếtđượcđiềunày?Bởivìchacũngđãthayđổitừnhữnggìhọdạycha.Đừngđểchotháiđộcôngkíchngầmcóthểđangbắtđầutrỗidậytrongtâmtríconlúcnàylấnát.Cái tháiđộ taihạinàyluônxuấthiệnkhichúngtacóđượcmộtcơhộitrưởngthành.Nóchẳnglàgìhơn tiếngnóicủasựsợhãi.Vàđókhôngphải làchân lý.Đókhôngphảilàcon.Hãytinvàoquátrìnhmàchađangtrìnhbàyvớiconvớitấtcảtìnhyêuthươngđây.Hãygạtbỏmọiđắnđocủaconvềconđườngmàconsắpđinàyvàchỉviệcbướclênconđườngấyvớitháiđộtòmòcủamộtđứatrẻ,chỉcầnbiếtrằngkhibướcratừđầubênkia,consẽlàmộtconngườimới,hoặcchínhxáchơnlàkhácxavớiconngườithậtsựlúcnàycủaconnhưđãđượcsinhra.

Chaướcgìcó thểdẫndắtconđiquatoànbộquátrìnhnàynhưngđây làmột chuyến đi đơn độcmà con phải đimộtmình. Cho nên cha chúc conmạnh khỏe, con trai ạ.Cha chúc phúc cho con.Cha cầu nguyện cho conđượcthànhcông.Chadànhchocontấtcảtìnhyêuthươngcủamình.

Chacủacon

CalValentine

Đọcxongbứcthư,tôithựcsựbấtngờ.ÔngCalcóđúnglàngườichamàtôichưatừngbiếthaykhông?Baonhiêucâuhỏivẫnchưacólờiđápcứquanhquẩn trongđầuóc tôi.Ôngấyđãởđâu trong từng ấy năm?Tại sao ôngkhôngtìmcáchliênlạcvớitôi?Tạisaoôngkhôngnóivớitôiônglàaitrongnhữnggiờphútcuốiđời?Tôinênthươnghaynêngiậnôngvìđãbỏrơimẹcontôitrongtừngấynăm?Tôihoàntoànbốirối.Tôicảmthấynhữngvếtthươngxưalạitáiphát.Rồitôinhìnxuốnggóiquà,tựhỏiliệunhữngtấmvémáy bay có là thật và những lời hướng dẫn của ôngCal có đáng tin haykhông?Liệuhànhtrìnhmàôngấygợiýcóantoànkhông?

Nhưngsauđócómộtcáigìđótrongtôibắtđầuthayđổi.BácCalđãrấttửtế

vớitôitrongsuốtthờigianngắnngủigầnnhau.Tôicảmthấytấtcảnhữnggìôngmuốnlàmtrongnhữnggiờphútcuốicùngtrêncõiđờinày làgiúpđỡtôi,hướngdẫnvàdạybảo tôi.Tôicảmnhậnđược tìnhyêucủaôngvà tôibiết đó là sự thật.Mongmuốn của ông dành cho tôi là tôi hãy thực hiệnchuyếnđinày,vàtôicảmthấycầnphảilàmnhưvậy.Tôiđãphảivậtlộnvớinỗiđaucủamìnhtrongsuốtnhữngngàyqua-nhưngtôibiếtmìnhsẽổn.

Ngồimộtmìnhtrêngiườngbệnh,chỉcómộtđiềuluônchiphốinhậnthứccủa tôi:Lòng tin. Và tôi đã đúng. Khoảnh khắc này, tôi không phải hìnhdungramọithứngoàikianữa.Cuộcsốngcủatôiđangmởravàtôichỉviệctậnhưởngchuyếnđi.Trướckia, tôi đãdànhquánhiều thờigian tìmcáchthựchiệnnó-lậpkếhoạch,suyngẫmvàlolắng.Cuộcsốngđãchotôimộtcơhộituyệtvời,vàtôicảmthấythoảimáinắmbắtnó.Tôitựnhủvớimìnhrằngnếusuynghĩlàcáchtìmralờigiảiđápmàtôicầnđểtạonênmộtcuộcsốngtuyệtvờitôiluônmongmuốnthìgiờđâytôiđãcónhữngcâutrảlờiđó.

Một giọng nói trong tôi cất lên: “Cómột cách sống khác, Jack ạ.”Và nómạnhmẽhơnrấtnhiều.Sẽchẳngcóíchgìnếuchỉsuyngẫmtrongđầu-mọithứsẽđượcthựchiệnbằngcáchlắngnghesựmáchbảocủacontim.Đừngquábậnrộnvớiviệccốgắngmàhãybắtđầudànhthêmthờigianđểsống.Hãycóýđịnhgắnkếtcuộcđờiconvớisứcmạnhtựnhiênđangđiềukhiểnthếgiớinày.Cáccâutrảlờiconcầnđềunằmởđó.”

TôiđãtừngđọcmộtđoạntríchcủatriếtgiađángkínhAbrahamMaslow[4].Nhữnglờicủaôngấyvôcùngthíchhợpvớichuyếnđimàtôisắpthựchiện.Tôimuốnchiasẻchúngvớiquývị:

“Chúngtasợnhữngkhảnănglớnnhấtcủabảnthân...Chúngtanhìnchungđềuengạinhữnggìchúngtachỉthoángnhậnratrongnhữngkhoảnhkhắchoànhảonhất,trongnhữngđiềukiệnhoànhảonhất,vàonhữnglúccódũngkhíthậtlớn.Chúngtathíchvàthậmchícònrunlênkhichúngtanhìnnhậnbảnthânởnhữngthờikhắcđỉnhđiểmnhưvậyvàđồngthờichúngtacũngrùngmìnhtrướcsựyếuđuối,khiếpnhượcvàsợsệttrướcchínhnhữngkhảnăngấy.”

Khitôinhắmmắtlại,tôicảmnhậnđượcánhnắngtrênmặtvàtừngnhịpđậpcủa trái tim.Sâu thẳm trongmình, tôi hiểu rằng cuộc sống của tôi - cuộcsốngtốtđẹpnhất-đangđếnvớitôi.Tôicảmnhậnrằngsốphậnđangmang

lạichotôiđiềuđó.

VỊTHÁNH

3.KHÁMPHÁCÁCHTHẾGIỚITHẬTSỰVẬNHÀNH

“Nhữngngườisốngcaothượng,thậmchínếusuốtđờihọsốngẩndật, họcũngsẽkhôngsốngvôích.Luôncógìđótỏaratừcuộcđờihọ,mộtthứánhsángsoitỏconđườngđếnvớibạnbè,lánggiềngcủahọvàcólẽtớinhữngkỷnguyêntươnglaixaxôi.”

-BertrandRussell

“Hãynhớngườilàai,nàngnói.Ngườilàmộtbậcthầy.”

-AniesaThames

***

Thờitiếtđãbắtđầusangmùaxuân,còntôithìđangởRoma.Đólàmộtgiaiđoạntuyệtvời.Tôiđãbìnhphụchoàntoànsauvụtainạnvàchưabaogiờcảmthấykhỏekhoắnhơnthế.Tôicóbathángnghỉphépvàđãđểcănhộcủamìnhchomộtngườibạncũ thờiđạihọc thuêlạivàcôấykhông thể sungsướnghơnvớivậnmayđócủamìnhđượcnữa.Tôiđãkếtthúcmốiquanhệvớibạngáicũcủamìnhvà tôihạnhphúcnói rằngchúng tôichia taynhưnhữngngườibạn.Lầnđầutiênsaunhiềunăm,tôicảmthấyrấtổnthỏavớicuộcsốngcủamình.Vàtôiđãsẵnsàngchomộtchuyếnphiêulưu.

TrảinghiệmcủatôivớiCalchưabaogiờrờikhỏitâmtrítôi.Kểtừcuộcgặpkỳ lạ của chúng tôi, chưa có ngày nào tôi không nghĩ về ông và sự uyênthâmcủaôngítnhấtvàilần.Kiếnthứccủaôngấyănsâubénrễtrongtôi,vàkểtừngàyôngrađi,mỗingàyquatôilạicóthêmnhữngamhiểurấtmớimẻvềthếgiớiquanđộcđáocủaông.Tôipháthiệnrarằngônghoàntoànxứngđángvớiniềmtincủatôi:TấmvéhạngnhấtđiRomahoàntoànhợppháp,vàđúngnhưôngấyđãhứa,mọithứchochuyếnđiđềuđãđượcthuxếpvôcùngchuđáo.Calrõràngđãdànhrấtnhiềutâmhuyếtchoviệcthayđổiconngườitôivàđãrấtchúýlochomọichitiếtcủachuyếnđicómộtkhônghai

này.Giờđâytôicóthểcảmnhậnđượctìnhyêuthươngcủaôngdànhchotôi.

Mìnhkhôngthểtinnổi-mìnhđangởRoma,vớithờigiandưdả,vàkhôngcầnlolắngchuyệngìhếtngoàimộtcáibalôcùngvàibộquầnáobêntrong,tôinghĩ trongkhi thongthảbướcdọcnhữngđườngphốhẹptrảisỏiởkhuphốcổcủathànhphố.Trongkhôngkhícómùi thơmrấtdễchịukhiến tôimỉmcườivàthưgiãntrongmôitrườngmớimẻnày.Tôicảmthấynhưthểmìnhsinhra làđểcómặtởcáinơi lạ thườngnày,nơihành trình tựkhámphácủatôiđangbắtđầu.GầnnhưthểsốphậnđãcuốnCalvàocuộcđờitôi,vàsốphậnđãdẫntôitớicáinơimàtôiđangđứnglúcnày.Tấtcảnhữnggìtôicóthểlàmlàthậtsựsẵnsàngvàothờikhắcnàyvàmởrộnglòngmìnhtrướcbấtcứviệcgìsắpxảyravớitôi.Đâylàmộtcáchthứchoàntoànkhácvớitôi,hoàntoànxalạvớilốisốngcứngnhắcvàluôncókếhoạchsẵnvốnlàđặctrưngcủatôitrongquãngthờigiantrướckhixảyravụtainạnxehơi.

Thếnhưng,mộtphầntrongtôibiếtrằngcáchthứcmớimẻnàymạnhmẽhơnrấtnhiềusovớitrướcđây.Cuộcsốngcủatôigiờđâydườngnhưđangdẫndắt tôi,và tôi sẵnsàngnhận lấynhữngmónquàvà tậnhưởngnhữngđiềungạcnhiên.Cụthểhơnnữa,mọiviệcgầnnhưthểcónhữngbàntayvôhìnhhoặcmộtthếlựcvôhìnhđanghướngdẫntôiđivàocuộcsốngcaonhấtvàđíchthựcnhấtcủamình.Thậtsựrấtkhógiảithíchđiềunàycảmnhậnnhưthếnàovàothờikhắcnàycủacuộcđờitôi.Nhưngtôidámnóirằngtôicảmthấyhoàntoànthanhthảnvàcựckỳbìnhyên.

Tôiđiđếnchỗhiểurằngthếlựcnày,cáisứcmạnhvôhìnhnày,chínhlàsứcmạnhcủatựnhiên.Đóchínhlàthứsứcmạnhđãtạoracácvìsaovànhữngbuổihoànghôn.Nóvậnchuyểntrongmọithựcthểsốngvàhiệndiệnvớibấtkỳainhậnthứcđượcviệckhámphánóđểrồigắnmìnhvớichínhnó.

Tấtcảbắtđầuvớimộtlờicamkếtgạtbỏmọitấmrèmmàhầuhếtchúngtađãdựnglêntrướcthếgiớiquancủamìnhvàtìmrachânlý.Vàchânlýcàngrõrệthơnvớitôikhitôitiếnsâuvàochínhmình.Tôitinđóchínhlàvaitròlãnhđạo thậtsựvới tưcáchmộtconngười.Nókhônglàgìkháchơnmộtcuộctìmkiếmchânlýcủacánhânmỗingười-chânlývềnhữnggìchúngtatrảiquatrongquákhứvànhữnggìchúngtacóthểtrởthànhtrongtươnglai;chânlývềlýdotạisaochúngtalạiởđâyvàlàmthếnàochúngtatớiđượcnơichúng tađangcómặt.Khámpháchân lývàsauđódẫndắtcuộcsốngcủachúngtatheochânlýấychínhlànhữnggìgiúpchúngtatựdo.

Quanhữngtrảinhiệmvàbàihọccủariêngmìnhtrênđườngđời,tôiđãhiểurằnglãnhđạocuộcsốngcủamìnhcũngchính lànới lỏngviệcbấuvíu lấythựctại.Tấtcảchúngtađềucầntừbỏthóiquenđãthànhnghiệnnàyđểcóthểbiếttrướcđượcrằngcuộcsốngcủamìnhsẽtiếntriểnnhưthếnào.Mấuchốtcủavấnđềlàchúngtapháttriểnthànhcáibảnngãmạnhmẽnhấtcủamình(hoặcítnhấtcũngbắtđầuquátrìnhnày)đúngvàothờiđiểmchúngtadámtừbỏtoànbộsựkiểmsoátmàchúngtacứbámrịtlấymộtcáchsợsệt,vàmở lòng trướcmọikhảnăngmàvũ trụ tuyệtvờicủachúng tađemlại.Đâylàmộthànhđộngnhúnnhườngcaocảbởivìnóđòihỏichúngtaphảitừbỏniềmtinrằngchúngtabiếtđiềugìlàtốtnhấtchomình.Nóđòihỏichúngtanhậnrarằngnhữnggìchúngtanghĩlàcầnthiếttrongcuộcđờiđểlàmchochúngtahạnhphúccókhilạikhôngphảilànhữnggìchúngtathậtsựcần.Vàtôinóirằngviệcnớilỏngkiểmsoátnàylàmộthànhđộngnhúnnhườngcaocảbởivìtaphảiđểchocuộcsốngchạytheođúngquyluậtcủanó.Tôibiếtbanđầuđólàmộtcảmgiácđángsợ,nhưngtôinhậnthấyrằngởmặtkiacủanhữngcảmgiácsợhãi lớnnhất trong ta lạichính làvậnhội tuyệtvờinhấtcủachúngta.

Tôiđoánvấnđềchỉlàcầncóniềmtinrằngngaycảkhicuộcsốngcủachúngtakhôngdiễnrađúngnhưnhữngkếhoạchđãđượcchuẩnbịkỹlưỡngnhấtcủachúngtathìcuộcsốngấycũngsẽvẫndiễnrasuônsẻ.Vàvấnđềlàhãytinvàomột thànhcôngcaohơn,vượtxacảphạmvichúng tacó thểnhìn

thấyhiệnnay.ArthurShopenhauer[5]gầnnhưđãlàmđượcđiềuđókhiôngnhậnxét:“Mọiconngườiđềucoigiớihạntầmnhìncủachínhmìnhlàgiớihạn của thế giới.”Nhưng cómột số người không như vậy.Hãy thamgiacùngnhữngngườiđó.

***

TôiđitheonhữngchỉdẫncủaCalkhoảngmộttiếngthìtôiđếngầnmộtnơiđượcđánhdấu trênbảnđồbằngmột dấu “x”.Mảnhgiấyviết taynguệchngoạccủaôngnóimộtcáchđầybíhiểm:“Tìmôcửasổkínhmàuvàconsẽthấythếgiớiquanhữnglăngkínhmới.”Lúctôitiếptụcđitrênđường,tìmkiếmtòanhàđượcđánhdấutrênbảnđồvàtôinhìnthấythứkhiếntôingộpthở.

Trướcmặttôilàmộtgiáođườnglộnglẫy,vớinhữngcánhcửamởrộngvà

nhữngkhómhồngdọccácbậccấp.TiếngnhạcBaroque[6]vangratừlốicửa

chính,vànhữngâm thanh tuyệtvời tràn rađườngphố.Các trụcộtởphíatrước giáo đường đều được ốp đá và chắc chắn rồi, đứng sừng sững kiêuhãnhởkhutrungtâmchínhlàôcửasổkínhmàuđẹpnhấtmàtôitừngnhìnthấy.

Tôiđứngđờranhưkẻmấthồn,lắngnghetiếngnhạcvàđắmchìmtrongthờikhắc tuyệtvờiấy.Mắt tôibắtđầurưngrưng lệ, timtôibắtđầuđậpnhanhhơn,vàhaibàntaytôibắtđầurịnmồhôi.Cuộcsốngcủachúngta,tôinhậnranhưvậy,khônglàgìkháchơnmộtchuỗinhữngthờikhắc-nếubạnbỏlỡthờikhắcấy,bạnsẽbỏlỡcảđờimình.Maythay,tôiđãcóđủkhônngoanđểtậnhưởngcáithờikhắcđặcbiệtấy,cáithờikhắcmàbằngcáchnàođóđãgắnkếttôivớimộtthứcònlớnhơncảbảnthânmình.Cáicảmgiácmàtôicónhắctôinhớrằngtôikhônghềđơnđộc,vàrằngtôichưahềđiquahếtđờimình.NónhắctôivềcâuchuyệnDấuchânnổitiếngcủaMargaretFishback

Powers[7],trongđókểvềmộtngườiđànôngcógiấcmơrằngôngấynhìnthấymìnhđangđi trênmộtbãi biển cùngvớiChúa.Trênbầu trời lóe lênnhữngkhungcảnhtrongchínhcuộcđờicủangườiđànôngnày,vàvớitừngcảnh,ngườiấylạinhìnthấyhaicặpdấuchântrêncát.MộtcặplàcủachínhôngấycòncặpkialàcủaChúa.

Độtnhiênngườiđànôngnhậnramộtđiềurấtđángchúýtronglúcôngấyđangxemlạitấtcảnhữngkhungcảnhđờimình:Vàothờiđiểmkhókhănvàđaukhổnhấtcuộcđờiông,ôngchỉ thấyduynhấtdấuchâncủamình trêncát.NgườiđànônghỏiChúavềquansátnày,bàytỏtháiđộthấtvọngcủamìnhrằngôngấycảmthấycôđộckhiôngấycầncósựgiúpđỡnhất.Chúatrìumếngiải thíchrằng trongnhững thờikhắcđaukhổ,Ngườidẫnđườngchongườiđànông.

Tôiđangmảinghĩvềgiấcmơrấtđặcbiệtđãlàmthayđổicáchnhìnnhậnthếgiớicủangườiđànôngthìmộtgiọngnóikhỏekhoắnvanglêntừbêntronggiáođường:“Jack,conđãlàmđượcrồi!Rấtvuiđượcgặpconởđây!”

Mộttusĩchạyvộirađóntôi.Ôngấymặctrangphụctôngiáotruyềnthống,vớimộtchuỗihạttrêntaycòntaykiacầmmộtcuốnsáchcógắnmộtchiếcnơđỏtươi.Ôngthongthảbướcxuốngbậccấpvàdừnglạingaytrướcmặttôi,tươicười.

“Thứnàydànhchocon,Jack,”ôngấynói trongkhi traochotôimộtcuốn

sách.“Calbảotarằngconsẽđến.Tấtcảchúngtađềusẵnsàngchàođónconởlại.Tahyvọngconthíchmónquànày-nósẽlàcuốnnhậtkýđểconghichépnhữnghiểubiếtcủamình.Ghinhậtký làmột thóiquen rất tốtđể tựthayđổi,vàtabiếtrằngconsẽcónhiềuquansátđểghichéplạitrongsuốtthờigianconởlạiđây.”

“Conởlạiđâyư?”

“Đúng,anhbạntrẻcủata.Consẽởđâyvớitatạigiáođườngtrongvòngbốntuầntới.Tasẽlàhuấnluyệnviêncuộcđờicon,giúpcontiếpcậnđượcvớibảnngãcaonhấtvàtốtnhấtcủacon.Tasẽdạyconvềnhữngđiềunhưsốphận,tínhxácthựcvàliêmchính.Tasẽchoconthấylàmcáchnàotiếpcậnđược sứcmạnh đích thực của con và ta sẽ đưa con đến với tinh thần củachínhmình.Chúngtasẽcómộtquãngthờigiantuyệtvờicùngnhau!”Ôngấynóiđầynhiệtthành.

“Cảmơncha-nhưngnóithật,conchưathậtsựlàmộtngườitheođạo,”tôinóirấtthànhthực.

“Những gì ta phải dạy con chẳng liên quan gì đến tôn giáo. Làmột conngười tâm linh thật ra chính là làmmột conngườiđích thực.Đó chính làsốngtheonhữnggiátrịriêngcaoquýnhấtcủacon,sốngthậttheocáchconsống,vànhìnnhậnthếgiớitheomộtcáchthứcgiácngộvàtiếnhóahơn.”

“Vâng,conhoàntoànsẵnsàng,”tôiđáp,đặthànhlýxuốngđấtvàuốngmộtngụmnướctrongchainướccủamình.“Consẵnsàngchonhữngthayđổicủacuộcđờimìnhhơnlúcnàohết.”

“Tuyệtvời.Calđãđềnghịtathuxếpmọithứchocon,vàtarấtvuiđượclàmđiềuđó.Tasẽdạyconvềýnghĩacủacuộcsống.Tasẽgiảithíchchínhxáccáchđánhthứcnhữngtàinăngcaonhấtcủacon,cáchtiếpcậntrithứcsâuthẳmnhấtcủacon,vàcáchđểlạimộtdisản.Vềcơbản,tasẽchoconthấycách sống với tri thức là như thế nào - cách sống một cuộc sống khônngoan.”

“ĐâylàcâuđầutiêntrongnhữngCâuhỏiCuốicùng,”tôinhậnxét,vànhớlạibacâuhỏiquantrọngcủacuộcđờimàCalđãgiảithíchvớitôitrongbuổitốiđángnhớcủachúngtôiởbệnhviện.

“Đúngvậy.Tasẽcốgắngđểkhiđếnlúccontựhỏimình‘Tađãsốngmộtcáchkhônngoanchưa?’thìcâutrảlờicủaconsẽphảilà‘Chắcchắnlànhưvậy!’Tamuốnconsốngkhônngoanđếnmứcconsẽrađi thậthạnhphúc.ChàomừngcontớiRoma!”ÔngấynóivớitấtcảtìnhcảmvàsựnhiệtthànhcủamộtngôisaooperaItalia.“Thứlỗichotachưagiớithiệubảnthân-talàĐứcchaMichaelAntonioDiFranco.Bạnbègọi ta làChaMike,”ôngnóikèmtheomộtcáinháymắt.

“ConrấtvuiđượcgặpCha,thưaChaMike.ConrấtbiếtơnvềsựđóntiếpnồnghậucủaCha,”tôinóimộtcáchchânthành,cảmthấyhoàntoànthoảimáikhiđượclàmquenvớingườiđànôngnhỏbécógươngmặttròntrĩnhvàmáitócchảimượtvềphíasaunày.“ChacũngbiếtôngCalư?”

“Ồ,phảirồi.Chacủaconlàmộtngườiđànôngtuyệtvời,Jackạ.Mộtconngườirấtđặcbiệtởnhiềukhíacạnh.Ôngấykểchotanghemọichuyệnvềcon.Chodùlúcnàyconđãthànhmộtngườiđànôngtrưởngthành,contrôngvẫnynhưlúccònlàmộtcậubétrongbứcảnhôngấythườngmangtheobênmình.Đólàlýdotạisaotadễdàngnhậnraconngàyhômnay.”

“ConvẫnthấykhôngthểtinđượcrằngôngCalchínhlàchađẻcủacon.Chacóbiếttạisaoôngấylạirờibỏmẹconvàconkhông?Tạisaoôngấykhônghềtìmcáchliênlạcvớicon?Nếungườiđólàchacủacon,Chacónghĩlẽraôngấynênđitìmconkhông,”tôinóivớicơngiậndânglêntronglòng.“Mọingườichađềukhôngbaogiờquênconcáicủamình.”

“Takhôngbiếtnhiềuvề lýdokhiếnchamẹconchia tay.Tấtcảnhữnggìôngấykểchotalàôngấyvàmẹconchialìađôingảsaukhicôngviệccủaôngấyrơivàogiaiđoạnkhókhăn.Tanghĩrằngchacủaconbắtđầuhướngnộisaukhiôngấythấtthế,vàtừđócáchôngấytrảinghiệmthếgiớibắtđầuthayđổi.Tanghĩđếnmộtlúccảhaingườibọnhọnhậnrarằnghọđangđitheonhữnghướngkhácnhaunhưnhữngngườidưng.Calkểvớitarằngôngấyvẫnyêumẹcon,nhưng tađoán rằnghọđềubiếtmìnhkhông thểbướccùngtrênmộtconđườngnữa.Takhôngthểhìnhdungnổiđiềuđóđauđớnvớiconđếnmứcnào,Jackạ.Nhưngconcầnbiếtrằngchacủaconlàmộtngườiđànôngđángkính.Ôngấythậtsựrấtquantâmđếnmọingười-vàôngấyquantâmnhiềunhấtđếncon.”

“CảmơnChađãnóivớiconđiềuđó,”tôiđápkhẽ.Khicònnhỏ,tôiđãnhiềuđêmmấtngủtựhỏivềngườichacủamình.Ôngấykhôngcómặttrongcác

buổi hòa nhạcGiángSinh của tôi, những buổi tôi trình diễn ở trường, vànhữngtrậnđấubóngcủatôi...Tôicảmthấymộtchútanủikhibiếtrằngôngấythậtsựyêuthươngtôi.

“Chacủaconđặtcho tabiệtdanh ‘Vị thánh’vì tadànhcảđờimìnhsốngtheomộtcáchthứccaoquý,khônngoanvàchânthực.Ôngấybiếttatừrấtnhiềunămtrướckhihọcđượcnhữngbàihọcmàconsẽsớmbiết.Callàmộttriếtgiatheođúngnghĩađíchthựcnhấtcủatừnày.Ôngấyhamhọcvàrấtchuyên tâm làmchomình thêmuyên thâm.Vànhư tađềcập,đóchính làđiềutốtđẹpnhấtmàmộtconngườicóthểlàm.Concóbiếtrằngôngấyđãthựchiệnmộthànhtrìnhmàlúcnàyconđangbắtđầukhông?Hổphụsinhhổtử,”ôngấycười.“Nhântiện,tarấtvuivìcuốicùngconđãởđây.”

“Concũngrấtvuiđượcđếnđây,thưaCha.Nhưngnóithật,conkhôngchắclắmvềtoànbộchuyệnnày.Thậtlòngthìconphảithừanhậnrằngconcảmthấylolắng.Cóquánhiềuviệcdiễnrachỉtrongmộtkhoảngthờigianngắnngủi.”

“Tahiểu,Jack.Tahoàntoànhiểucon.Consắphọcnhữngđiềumớimẻ,chonênnhữngengạicủaconbắtđầuxuấthiện,dưới tâmlý lo lắngvàkhôngchắcchắn,đócũng làđiều tựnhiên.Nhưngconphải tin - rốt cuộc, tất cảnhữngchuyệnnàykhôngphảilàtintưởngư?HãytinrằngCalxuấthiệnkhiconcầngặpôngấynhất.Hãytinrằngconvàtagắnkếtvớinhauvìmộtlýdođặcbiệt.Hãytinrằngkhôngcónơinàotốtchoconhơnlànơiconđangcómặt lúcnày.Vàhãy tin rằng saubốn tuầnởđâyvới ta, con sẽcómộtcáchnghĩvàsốnghoàntoànmớimẻ.Chúngtacóthểthayđổicáchchúngtanhìn nhận thế giới chỉ trong khoảnh khắc.Một thay đổi duy nhất diễn ratrongmộtgiâyngắnngủicókhichínhlàtấtcảnhữnggìcầnđểđánhthứcmộtthựctạimớimẻchocon.”

“VậyChalàmộttrongnhữngngườithầyvĩđạimàchaconnóiđếnư?”Tôihỏitrongkhiôngấyvòngtayquangườitôivàdẫntôibướclênnhữngbậccấpcủagiáođường.

“Phải,hoàntoànđúng.Chacủaconthậtsựlàmộtngườituyệtvời.Tabiếtôngấyđãphạmsailầmtrongđời,chẳnghạnnhưviệckhôngtìmgặpconvàchoconthấytìnhyêucủaôngấy, nhưng ta chưa từnggặpmộtngườinàohoànhảonhưvậy.Điềukiệncủamộtconngườilàkhônghoànhảo,nhưngtađãhiểurằngchúngtathựcsựhoànhảotrongsựkhônghoànhảocủamình.

Nếukhôngcónhữngđiểmyếuthìchúngtachẳngcòngìđểcốgắng.Nhưnhữngngườitheothuyếtthầnbítừngnói:‘Conđườngchẳngcòngiátrịkhingươi đến đích.’ Đặc điểm kém-lý-tưởng của chúng ta thực tế chính lànhữngkhobáuquýgiágiúpmởranhữngcửangõđểtrởthànhnhữngmẫungườicaohơnsovớichúngtahiệnnay.”

Luậnđiểmcuốicùngnàykhiếntôichúý.LiệuChaMikecóđúngkhông?Tôinghĩvềhànhtrìnhcuộcđờimình-nhữngthửtháchtôiphảiđốimặtthờiniênthiếuvànhữngvavấptôigặptrongsuốtchặngđường;cảchuỗinhữngmốiquanhệbấtthànhcủatôi;vàsựthậtlà,chodùtôicốgắngđếnđâuthìdườngnhưtôivẫnkhôngtàinàotìmđượccôngviệcphùhợpvớiconngườimình.Có lẽ toànbộ tình trạngkhônghoànhảonày trong cuộcđời tôi lạihoànhảo-mọithứdiễnrachínhxácnhưnóphảivậy,vàcómộtkếhoạchlớnhơnnàođómàtôikhônghềbiết.Vàcólẽtấtcảnhữngđiểmkhônghoànhảocủatôivớitưcáchmộtconngườilạichínhlànhữngcơhộiđểtôitrưởngthành.Nhữngýnghĩnàylàmtôithưgiãnvàmanglạichotôicảmgiácnhẹnhõmngaylậptức.

“Sựkhônghoànhảođemlạiýnghĩachocuộcsốngcủachúngta,”ChaMiketiếp tục. “Nó trao cho chúng tamột nhiệm vụ trung tâm:Thực hiện hànhtrìnhngượctrởlạicáibảnngãnguyênsơvàlýtưởngnhưkhichúngtamớichàođời,vàkhaipháconngườiđíchthựccủachúngta.Nếukhôngvìnhữngnhượcđiểmrấtconngườicủachúngtathìsẽchẳngcónhiệmvụnộitâmđểlàmchochínhmình.Vàchínhnhiệmvụnộitâmnàynốikếtchúngtatrởlạivớitầmvóclớnlaocủariêngchúngta.Conbiếtđấy,Jack,đểcóđượcnhiềuhơnnhữnggìconmongmuốntrongcuộcđờimình,trướchếtconphảivượtxacáiconngườithậtsựcủamình.Đểthànhcông,thậtsựkhôngchỉlàlàmviệcnhiềuhơnnữa,màlàsốnghơnnữa.”

“Conhoàntoànđồngýchuyệnđó.Conthấyvôcùngmệtmỏikhicảmthấyrằng,chodùconcólàmviệcnhiềuđếnđâuvàchodùconcóthuthậpđượcbaonhiêutròvuithìvẫnchẳngbaogiờlàđủ.”

ChaMike dường như không hề ngạc nhiên trước cảm xúc của tôi. “Conkhônghàilòngvớicuộcsốngtrướcđâycủamình,phảivậykhông?”

“Vâng,hoàn toànkhông,” tôiđáp.“Thực tế,concòn thấyghétnó.Dườngnhưconchẳngbaogiờcóđượcniềmvui.Mọithứđềuhếtsứcnghiêmtrọngvàđơnđiệu.LạyChúa,conchưabaogiờnghĩcuộcsốnglạinhọcnhằnnhư

vậy,xinthúthựcvớichanhưvậy.”

“Chà,vậy thì,đểcómộtcuộcsốngmới, trướchếtconphảisuynghĩ,cảmnhậnvàhànhđộngnhưmộtconngườimới.Trongcuộcđời,rốtcuộcchúngtakhôngthậtsựcóđượcnhữnggìmìnhmuốn,chúngtacóđượcnhữnggìdànhchota.Cóđượcnhữngđiềumớimẻtrongcuộcđờicon,chẳnghạnmộtmốiquanhệmới,nhữngmứcđộthúvịmới,vànhữngtrảinghiệmmới,conphảibắtđầulàmnhữngviệcmới.”

“Chẳnghạnnhư?”

“Chẳnghạnnhưthậtsựbiếtrõnhữngđiểmyếucủamình.Đólàmộtđiểmkhởiđầuquantrọng; thựctế,đóchínhlànơi tabắtđầu.Khắcphụcnhữngđiểmyếucủaconlàmộttrongnhữnglýdocơbảnđểchúngtaởđây.Mụcđíchcuộcsốngcủachúngta,bằngnhiềucách,chínhlàchấpnhậnphầntămtốicủamìnhđểchúngtacóthểsốngbằngphầntươisáng.Tấtcảchúngtađềucónhữngđiểmmù-chúng tacần thừanhậnchúngvàmangchúngraánhsángnhậnthức,nơichúngsẽđượckhắcphục.Vàchúngtacầnđịnhhìnhlạinhữngniềmtinsailệchcủamìnhvàvượtquanhữngcảmxúcbịhạnchếcủamình.Nựccườilà,trongquátrìnhtiếntới,vềcơbảnchúngtalạithụtlùi-lùitrởlạithànhnhữngsinhvậtđẹpđẽvàhoànhảonhưlúcchúngtasinhra.”

ChaMikenhìnquanhgiáođườngvàmỉmcười.“Tatừnglàmộtkẻrấttầmthường,”ôngấythừanhận.“Tathậtsựkhôngquantâmđếnbấtkỳaingoàibản thânmình lúc ta còn trẻ. Trongmối quan hệ của ta với những ngườikhác,tấtcảnhữnggìtachútrọnglànhữnggìtanhậnđượctừhọ.Rồiđếnmộtngày,khitađanghọctậptạiPháp,tanhậnđượcmộtcúđiệnthoạithôngbáorằngemtrai của tavừabịgiết trongmộtvụnổ súng tạihộpđêm.Sựkiệnđóđãtànphátavàlàmthayđổimọithứ.Tabắtđầucầuxinđượcchỉdẫnvàcóđược lòngcanđảmđểvượtquaquãngđờiđó.Đãcónhữnglúccăng thẳng đến mức ta nghĩ đến chuyện tước bỏ mạng sống của mình.Nhưngtacàngcầuxin,tacàngnhậnrarằngcuộcsốngcủamìnhcóýnghĩavàrằng ta rấtcầncho thếgiớinày.Cuốicùng, tabắtđầunghiêncứu thầnhọcvà rồi cómặtởđâyvới tư cáchmột tu sĩ.Vàgiờđây, trongcácmốiquanhệcủamình,takhôngnghĩđếnnhữnggìtasẽđượctừaiđónữa.Thayvàođó,tấtcảnhữnggìtaquantâmlànhữnggìtacóthểchođi.Vàđiềuđó,anhbạncủataạ,làmchotatrởthànhmộtconngườirấthạnhphúc.”

Ôngngừnglạivàsauđólạinóito:“ChàomừngconđếnRoma!”

Tôi không thểkhôngphá lên cười trước cáchứngxử cóphầnkỳ cục củaông.

“Jack,đểtanóivớiconmộtchuyện:Nhữnggìconkhôngthừanhậnvềbảnthân lại thừa nhận chính con đấy,”ChaMike tiếp tục trong lúc chúng tôibướcvàosảnhchínhcủagiáođường.

“Conkhônghiểu.”

“Đúngnhưvậy.Nếuconkhôngthừanhậncáiphầntrongconvốnluôncảmthấyrằngconsẽchẳngbaogiờđủtốt,lấymộtvídụphổbiếnkhác,thìnósẽthừanhậnchínhcon.Nếuconkhông thừanhậnmộtphần trongmìnhvốnkhôngtintưởngvàonhữngngườikhác,thìnósẽnắmbắtchínhconvàđiềukhiển-rồisauđóhủyhoại-cuộcđờiconbằngnhiềucách.Điềunàyphảichođếnkhi tanhận ra thói íchkỷcủamình lúccòn trẻ thì tamớibắtđầuthayđổi.”

“Điềuđórấtcóýnghĩa.Conđangbănkhoăntạisaotừtrướcđếnnayconchẳngbaogiờhiểuđượcchuyệnnày.Conđoánmìnhquábậnrộnvớinhữngđiềutầmthườngcủacuộcsốngđếnmứcconbỏlỡmấtbứctranhlớnhơn,”tôinóivớivẻsuytư.

“Đólàđiềurấtthườngtình.Nhiềungườitrênthếgiớiđangmêngủvớichínhcuộcđờihọvàvớicảđiềukỳdiệunày,nhưnggiờconđãsẵnsàngđibướctiếptheo.Trướcđâyconchưasẵnsàngchobướcnày,nênnóchẳnghềxuấthiện.Nhưnggiờđây,đãđếnlúctiếpcậncáivĩđạicủachínhconvàsẵnsàngchocuộcsống tuyệtvờinhấtcủacon.Cuộcđờicủaconsẽkhôngdẫndắtconđếnđâynếunhưconchưachuẩnbịđầyđủchobấtkỳđiềugì.”

“Conđồngý.”

“Tốtlắm.Nhântiện,hầuhếtmọingườiđềuphủnhậnvànétránhviệcgắnkết với cái bản ngã tăm tối không được thừa nhận củamình. Những conngườikhônngoanbiếtrõnhữngphầnnàyhơncảnhữngphầnhọtrưngravớiđời.Chỉkhiconhiểuđượcnguyêntắcthenchốtnàythìconmớicóthểtìmthấy sự bình yên bên trong và lạc thú bên ngoàimà con xứng đáng đượchưởng.Bởivìchỉkhiconbiếtvàsauđóchấpnhận tấtcả cáibảnngãcủa

mìnhthìconmớithựcsựyêuchínhmình.Vàkhôngbiếtyêuchínhmìnhthìkhôngthểcóbìnhyên;vàkhôngcóbìnhyênthìkhôngcólạcthú.Nghịchlýthay, con càng khám phá phần trong sáng củamình với tư cáchmột conngườivàđểnótỏasángrathếgiớinàythìnhữngphầntầmthườngmàconmuốnchegiấukhỏichínhmìnhlạicàngbắtđầubộclộra.”

“Điềuđórấtđúng,”tôiđáp.“Conđãthấyđiềuđóxảyratrongcácmốiquanhệ thân thiết củamình.Chẳng hạn, con đã yêu và dành hết tình cảm củamình vào đó. Con biết quan tâm và sôi nổi hơn trước, nhưng sau đó thìnhữngchuyệnkhôngđâuvàođâucũngbắtđầuxuấthiện.Nóithậtlàchuyệnnàyxảyratrongmốiquanhệcuốicùngcủacon.ConcảmthấyyêuJanehơnmức con từng nghĩmình có thể như vậy.Một phần kỳ lạ trong con sốngcùngcôấy:Chúngconkhiêuvũhànggiờtrongbếpcủacôấyvàcùngnhauhátdướiánhtrăng.Chúngconkểchonhaunghenhữngbímậtsâukínnhấtcủamìnhchođếntậnkhuya,vàchúngconủnghộnhữngướcmơcủanhautheomộtcáchmàconchưabaogiờnghĩcóthểnhưvậy.Nhưngmọichuyệnkhôngtốtđẹpmãi,vìmộtlýdonàođónhữngđặcđiểmtồitệnhấttrongconlạixuấthiện,vàmọichuyệnthànhrốibeng.Conđoánchínhvìconcảmthấyquáantoànvớicôấy.Vàkhichúngtacảmthấyantoàn,dườngnhưcáibảnngãđích thựccủachúng tamớixuyênqua lớpáogiápxãhộimàhầuhếtchúngtađãtạodựngđểtrôngsaochoổnthỏatrướcthếgiớinày.”

“Hoàn toàn đúng, Jack ạ.Những gì con vừa nhận ra rất sâu sắc và ta chỉmuốnnóithêmrằng:Nếucontìmhiểucáchvậnhànhcủatựnhiên,consẽbiết cuộc sốngvậnhànhnhư thếnào.Nhữngquy luậtđiềukhiển tựnhiênchínhlànhữngquyluậtvậnhànhcuộcsốngcủachúngta.Chẳnghạn,conđãbaogiờnhậnthấyrằnglúcmặttrờichiếusángnhấtcũngchínhlàlúcbóngcủachúngtaxuấthiệnlớnnhấtchưa?”

“Đúngnhưvậy,”tôiđáp.

“Chà,điềuđóđúngvớichúngtavớitưcáchlànhữngconngười.”

“Ẩndụrấttuyệtvời,thưaChaMike,”tôitánthưởng.

“Khichúngtachưa thayđổibên trongchínhmình, tarấtdễ tinrằngmìnhtiếnhóarấtcaovàđangpháthuytốiđabảnthân.Khichuyệngìđótiêucựcxảyra,chúngtanghĩđólàlỗicủangườikhác.Nhưngthựcrađólàvìtấtcảnhữngniềmtinhạnhẹp,nhữnggiảđịnhsailầmvàhànhtrangtìnhcảmvẫn

giữchochúngta thật tầmthườngđềuđượcgiấukínởmộtnơi tămtốisâuthẳmbêntrongchúngta.Chúngta thậmchíkhôngbiếtnónằmởđó,điềukhiển cuộc sống của chúng ta và phá hỏng những ướcmơ của chúng ta.Chúngtabắtđầutinrằngchúngtarấtlýtưởngvềnhiềuphươngdiện.Chúngta tựhuyễnhoặcbản thânđểchúng takhôngphảiđốidiệnvớinhữngyếukémcủamìnhvànỗlựctinvàođiềuđó.Rấtcầncósứcmạnhnộitạithậtlớnđể thâmnhập sâuvào cái phần tăm tối vẫn làm cho chúng ta tầm thườngtrongcuộcđời.Rấtcầnsứcmạnhnộitạithậtlớnđểcócáinhìnnghiêmtúcvềcáchchúngtađangsốngvàthựchiệnnhữngchỉnhđốngiúpđưachúngtatrởlạiđúngquỹđạo.”

“Bằngcáchnàoạ?”

“Việcnhìnnhậnnhữngnhượcđiểmrấtconngườicủachúngtasẽkíchthíchnhậnthứcrằngchúngtaphảithayđổi,vàconngườiluôncóbảnnăngcưỡnglạisựthayđổi.Thựctế,trongnãobộchúngtahằnsâuýnghĩmuốnchúngtaduytrìnhữngnềnếpcủamình.Khoahọcđãchứngminhrằngnãochúngtacómộtbộphậnrấtcổxưađượcbiếtđếnnhưlàhạchhạnhnhân(amygdala)vốn luôn chuộng nề nếp và không thích bất kỳ thay đổi cá nhân nào.Nóchẳngtìmkiếmgìngoàisựantoànvàkiểmsoátbấtbiến.Xuhướngnàycóích cho tổ tiên tối cổ của chúng tavàgiúphọ tồn tạiở thờinguyên thủy,nhưngnókhôngcòngiúpíchchotatrongthếgiớihiệnnaynữa.”

“Vậy làm cách nào chúng ta khắc phục được xu hướng của phần não bộnày?”Tôihỏiđầytòmò.

“Tagợiý rằng, trêncơ sởmỗingày, conhãyđặt ra chomìnhmộtýđịnhthựchiệnnhữngthayđổimộtcáchcóchủý.Tađãhọcđượctừchínhcuộcđờimìnhrằngnhữngýđịnhcủatađịnhhìnhthựctiễncủata.Hãydạychonãocủaconrằngthayđổilàtốtvàhãykiêntrìmộtconđườngmàkhôngaikhácđitheo,xéttheocáchconthểhiệnvớitưcáchmộtconngười.”

Nóiđếnđây,ChaMikelàmmộtviệckhiếntôigiậtmình,vàsauđólàthíchthú.Ôngbắtđầuchạyquanhữngdãyghếtrốngtrongđạisảnhnơichúngtôiđang đứngvà biến vào trongmột gian phòngnhỏởmé bên.Chuyện tiếptheomàtôibiếtlàcakhúckinhđiểnMyWay(Conđườngcủatôi)củaFrank

Sinatra[8]vanglên,vàChaMikekhiêuvũđầyhạnhphúcvớihaimắtnhắmlại.Tôichỉbiếtđứngnhìnngườiđànôngnày,khôngdámchắcchuyệngì

thậtsựđangdiễnra.

Khibàihátkếtthúc,ChaMikemởmắt.“Tatừngrấtngạikhiêuvũ,”ôngnói.“Nhưngbâygiờtamênó!Nógiúptagiữchotráitimmìnhrộngmở.Nhữnggìtavừalàmlàchấpnhậnmộtrủiro,Jackạ.Tatừngsợkhiêuvũtrướcmặtngườikhác,còngiờtabiếnnóthànhmộtcáchđểđươngđầuvớitâmlýsợsệtcủamìnhvàxuađuổinhữngconquỷtrongta.”

“Thậtthúvị,”tôichỉcóthểthốtranhưvậy.

“Taliêntụctìmcáchđặttavàonhữngtìnhhuốngtháchthứcđểbuộctaphảikhắcphụcnhữngcảmgiácsợhãilớnnhấtcủamình.Chiếnlượcnàycótácdụngkỳlạ.Nhântiện,connghĩsaovềcácđộngtáckhiêuvũcủata?”ônghỏivớinụcườirạngrỡ.“LiệutađãsẵnsàngchochươngtrìnhMTVchưa?”

“Chưahẳn,”tôibậtcười.

“Toàn bộ những gì ta gợi ý là con hãy toàn tâm toàn ý thực hiện việc tựkhámpháliêntụcvàkhôngbaogiờngừngnghỉ.Đólàcáchduynhấtđểkhaiphá trọn vẹn phần tốt trong con, ta có thể nói như vậy. Đúng như Erich

Eromm[9]từngnói:‘Nhiệmvụchínhcủaconngườitrongcuộcđờilàsinhrachínhmình, trở thành thứmàmìnhcó tiềmnăngnhưvậy.’Vàkhiconlàmđiềuđó,cáchnhìnnhậnthựctiễntươiđẹpnhấtmàconcóthểcóđượcbắtđầumởrachocon.Điềunàylàchắcchắn.”

“Nhântiện,chaconthườngnóiđếnconvớitấtcảtìnhyêuthươngkhiôngấyởđây.Chonêntabiếtrõvàiđiềuvềcon.”

“Chẳnghạnchuyệngìạ?”

“Tabiếtrằngconthíchbơi lộikhicònbé.Tabiếtrằngconcónhữnggiấcmơlớnkhiconcòntrẻ.Vàtabiếtrằngconthíchsô-cô-la,”ôngnóitrongkhimóctừtrongtúiramộtthanhkẹo.“Đây,cắnmộtmiếngđi,”ônggiục.

“Cóvịngọtđắng,”tôinóikhichúngtôiđiquagiáođườnglộnglẫy.

“Phải, cũngnhư cuộc sốngvậy.Con thấy đấy, Jack, cuộc sống có cao vàthấp.Hầuhếtchúngtađềumắckẹttrongtấnkịchcủanó.Khimọichuyện

suônsẻ,chúngtacảmthấyhạnhphúc.Khimọichuyệnkhôngđâuvàođâu,chúng ta cảm thấy buồn chán.Đó làmột cách sống rất yếu đuối. Con sẽchẳngkhácgìmộtkhúccủitrôinổitheosóng.Conthayđổitheodòngnước:Lúcnàyconđangdichuyểntheomộthướng,sauđóconlạidichuyểntheomộthướngkhác.Cách thựchiệncuộcchơikhônngoanhơnhẳn làgạtbỏmọiđánhgiá.Hãyngừngquyđịnhthếnàythếkhácchonhữngtrảinghiệmcuộcđờimàhãyđơngiản làchấpnhậnchúngmàkhôngcầnphảnkháng.Bướctiếptheolàhiểurằngcuộcsốngkhônglàgìkháchơnmộttrườnghọcdạytatrưởngthành,vàmọithứxảyravớiconđềutuyệtvời.”

“Mọithứư?Hơikhóchấpnhậnđượcrằngcáichếtcủamộtngườithânyêuhoặcmấtđimộtmốiquanhệmangđếnhạnhphúclớnlaolạilàmộtchuyệntuyệtvời.”

“Chỉcónhữngsuynghĩhạnhẹpcủaconngườimớikhiếnchomộtviệctrởthànhđúnghoặcsai,”ChaMikeđáplại.“Mộtsựkiệntrongcuộcđờichúngtavềbảnchấtkhônghềđúnghaysai -nóđơngiản lànhưvậy.Nhưngdoconngườichúngtacóxuhướngkiểmsoátmọithứ,nênchúngtacứđiquyđịnhđúngsaichonó.”

“Hoặclàtốthoặclàxấu,”tôinóixenvào.

“Phải.Nhưngthựcsựkhônghềcónhữngchuyệntốt,cũngchẳnghềcósựkiệnnàoxấukhiconthậtsựhiểusâusắcvềcáchvậnhànhcủathếgiới.Mọithứxảyravớiconđơngiảnlàmộtcơhộiđểtrưởngthànhvàkhắcphụccáiphầntrongconvốnrấtcầnkhắcphục.Ngườikhônngoanhiểuđiềunàyvàsau đó nắm bắt lấy những cơ hội ấy để trưởng thành, hơn nữa thành conngườiđíchthựccủahọ.Vàđólàlýdotạisaotanóirằngcuộcsốnglàmộttrườnghọcdạytrưởngthành.”

Tôibănkhoănvềquanniệmnày,vẫnchưadámchắcvớitoànbộkháiniệmấy.Liệucóđúngcuộcsốngcủachúngtatrênthựctếđượcthiếtkếvìmụcđíchnàykhông?

ChaMike tiếp tục. “Hằngngày, khi conbước ra thếgiới, con thật sựđếntrường. Và cũng như trongmột trường học truyền thống, cómột chươngtrìnhgiảngdạyvớinhữngmônhọckhácnhaucungcấpnhữngbàihọckhácnhau.Mộtkhiconvượtquamộtmônbằngcáchhọclấybàihọccủanó,contiếptụcsangmônmới.”

“Vànếuconkhôngtiếpthuđượcbàihọc?”

“À,khiđóconphảihọclại-dĩnhiên,”ôngnóirấtnghiêmtúc.“Nhưthếgọilàphụchồi.Mọitrảinghiệmgiaocắtvớicuộcđờiconđềuxảyđếnvớiconđểdạyconbàihọcconcầnnhấtđểhọccáchvươntớinấctiếptheocủacuộcđờimình.Khitròsẵnsàng,thầysẽxuấthiện.”

“ÔngCalcónóivớiconnhưvậy,”tôinóikhẽ,cảmthấymộtnỗibuồndânglêndomấtđingườichamàtôichỉvừakịpbiết.

“Chínhtalàngườiđãnóivớiôngấyđiềuđó,”ChaMikeđáplạivớimộtnụcười.“Nếuconhiểuquá trìnhnàyvànhận racơhộicóđượcmộtbàihọctrongmọitìnhhuống,concóthểchuyểnsangmôntiếptheo.Vàkhiconrờikhỏimôncũ,concũngsẽrờikhỏicuộcsốngcũcủamìnhvì,thậtthúvị,mộtkhiconđãcóđượcbàihọcmìnhcần,loạingườihoặctìnhhuốngmàbàihọcđócóliênquanđếnsẽchẳngbaogiờtrởlạivớiconlầnnữa.Chuyệnnàygầnnhưthểchúngtalộtbỏlớpdacũmỗilầnchúngtacóđượcmộtbàihọcmới,vượtquamộtmônhọcmới,vàtiếptụcđitớinhữngphầntiếptheocaohơntrênchặngđườngđờicủamình.”

“Thậtlàmộtsựbốtrítuyệtvời,cáicáchmọithứvậnhànhấyạ,”tôinhậnxét.

“Chínhthế.Nhưngnếuconkhôngchấpnhậnbàihọcmàtrảinghiệmmangđếnthìcóthểnóiđólàvìconđổlỗichongườikháccóliênquanvìbấtkỳđiềugìxảyra,vàđãkhôngthấyđượcphầntrithứcmàconcósốđượchọc,tìnhhuốngấysẽtiếptụclặplạihoặctáihiệntrongcuộcđờiconchotớikhiconhiểuđượcnó.Vàconcàngbỏlỡnhiềubàihọcđượcđặtra thìmỗisựkiệnmangtheonhữngbàihọcấycàngtrởnênđauđớnvớiconchotớikhiconchịuđaukhổđếnmứclựachọnduynhấtcủaconlàtiếpnhậnnó.”

“Tuyệtvời -cáchvậnhànhcủa thếgiớiquả làphi thườnghơnsovớicontừnghìnhdung,”tôinóiđầyphấnkhích,cảmthấythoảimáihơnvớitriếtlýcuộcsốngkhácthườngmàtôiđangđượctiếpcậnnày.

“Phải,Jack,đúngnhưvậy.Nhữngquyluậttựnhiênđiềukhiểnmọithứnàysẽchẳngbaogiờlàmchúngtahếtngạcnhiên.Nhữnggìtađangnóiđâylàthếnày:Thựctạihiệnnaycủaconchẳnglàgìkháchơnmộtsựphảnchiếu

hoàntoànnhữngbàihọcmàconcầnhọcnhất.”

“Đúnglàmộtnhậnđịnhrấtmạnhmẽ,thưaChaMike.Mangtínhcáchmạng,thậtsựlànhưvậy.”

“Phải.Vàvìconhọcđược thêmnhiều từnhữnggìkhôngnhưýhơn là từnhữnggìnhưýtrongcuộcđờinêntoànbộnhữngđiềukhôngnhưýchínhlà

mộtmónquà.MiltonErickson[10] từng viết: ‘Cuộc sống sẽ chỉmang tớichobạnđauđớn.Tráchnhiệmcủabạnlàtạoraniềmvui.’Vìconkhámpháđượcnhiềuvềbảnthânquathấtbạihơnlàquathànhcôngnênhãyđểthấtbạilàmộtngườibạnmàcontrântrọngvàhọchỏi.Hãytạoraniềmvuitừthấtbại.”

“Chanói‘hãyđểthấtbạilàmộtngườibạn’nghĩalàsaoạ?”

“Chậc,mọiđiềuconthấyghétliênquanđếncuộcđờimình,mọiđiềukhiếnconkhóchịu,vàmọiđiềulàmchoconcăngthẳngđềulàmộtngườithầyrấtquantrọng.Nhữngđiều‘điểmtrúnghuyệt’củaconđềuchoconnhữngđầumốitốtnhấtvềnhữnggìcầnđểtrưởngthànhvàtiếnhóangaytrongchínhcon.Nhữngđiềuconkhôngthíchliênquanđếncuộcđờimình-nhữngkhóchịuvàcăngthẳngcủacon-đềukhônglàgìkháchơnnhữngphươngtiệnmang tới nhữngbàihọc con cầnhọcđểvượtquamônhọc conđang theođuổivàtiếptụcmônmới.”

“Làmnhưvậy,consẽtiếnsangphầntiếptheocủacuộcđờimìnhư?”

“Chínhxác.”

“Vậy tất cả những điều con không thích về cuộc đời mình thực tế lại lànhữngngười bạn tốt nhất vànhữngngười thầyvĩ đại nhất của conbởi vìchúnggiúpconđitớicáiđíchcủamình-cuộcsốnglýtưởngcủacon,”tôitổngkếtlại.

“Vàcáibảnngãcaonhấtcủacon.Tasẽnóithêmvềtoànbộchuyệnnàysau,nhưngbâygiờ,conchỉcầnbiếtrằngcuộcsốnglàmộttrườnghọcdạytrưởngthànhrấtphithườngvàmọithứxảyđếnvớiconđềurấtthiêngliêng.Đólàmộtsựsắpxếpkỳdiệu,thậtsựnhưvậy,cáicáchvũtrụthôngminhnàycủachúngtavậnhànhấy,”ChaMikenhậnxét.

Ôngngừnglạivànhìnsâuvàomắttôi.“Concócâuhỏinàokhông?”

“Chà, con thíchmộtvài ví dụvềquá trình tái hiện.Connghĩđiềunày sẽgiúpconnhậnraquátrìnhkhinóxảyđếntrongcuộcđờicon.”

“Chắc chắn rồi.Nếu bài học con cần học nhất ởmột giai đoạn nhất địnhtrongcuộcđờilàsựchấpnhận,concóthểthấyrằngcóvôsốnhữngngườikhiếnconphátkhùngxuấthiệntrongđờicon.Hoặc,nếubàihọccủaconlàbớtkiểmsoát,concó thể thấyrấtnhiềukẻ thíchkiểmsoátxuấthiệnhằngngày.ĐiềunàynhắctanhớđếnnhữnggìĐứcPhậtnóitừnhiềunămtrước:‘Hãyhìnhdung rằngmọiconngười trên thếgiớinàyđềuđã thứcngộ trừngươi.Họđều là thầycủangươi,mỗingườisẽ làmđúngnhữngđiềugiúpngươihọcnhẫn,tríhuệvàvịtha.”

“Quảlànhữnglờisiêuphàm-nhưngconngạcnhiênlàmộtgiáosĩlạitríchdẫnlờiĐứcPhật,”tôinói.

“Chà,Jack,cuốicùngthìcuộctìmkiếmcủaconcũngchỉlàtìmkiếmchânlý.Vàtấtcảmọitôngiáolớncủathếgiớiđềunóiđếncùngmộtchânlý.ChonênnếuĐứcPhậtđạttớimộttrithứcgiátrịđểchotachiasẻthìtacảmthấybuộcphảichiasẻđiềuđóvớiconthôi.”

“Cha trả lời thật hay,” tôi dí dỏm đáp, vỗ tay bắt chước một người dẫnchươngtrìnhtròchơitruyềnhình.

“Trởlạivớiquytrìnhtáihiện,”ChaMikenóitronglúcbắtđầusắpxếpmộtbóhoarựcrỡđãđượcđặttrênmộtchiếcbànnhỏởphíatrướcgianphòngchúng tôi đang cómặt. “Nếu conkhôngđủnhận thứcđểbiết rằngđây lànhữnggìđangxảyravàphủnhậntráchnhiệmcánhânvềvaitròcủachínhcontrongcáckịchbảnconđangđượcthamdựtrongcuộcđờimìnhthìkhiđónhữngloạingườinhưvậy-hoặctanênnóilànhữngthầygiáonày-sẽtiếptụcxuấthiệntrongcuộcđờicon.Họsẽtiếptụctáihiện,vàbằngnhữngcáchthứcđauđớnhơnnhiều,chotớikhiconhiểuravaitròcủamìnhvàcơhộicủamìnhđểtiếnbộlêntrongmỗitươngtác.”

“Vậyphảichotớikhiconđảmnhậntráchnhiệmthậtsựnàođótrongmọitrườnghợpcủacuộcđờimìnhthìconmớicóthểtrưởngthànhvàcuộcsốngcủaconmớicóthểcảithiện.Cóphảithôngđiệpthậtsựlàvậykhôngạ?”

“Phải.Vàkhiđó-đâylàphầnrấtthúvị-nhữngloạingườivàtìnhhuốngấysẽthôikhôngxuấthiệntrongcuộcđờiconnữa.”

“Tuyệtvời.Cựckỳtuyệtvời.”

“Chà,taphảithừanhậnrằngthựctếkhôngtrắngđenrõràngnhưthế.Mộtkhicontiếpthubàihọc,mộtvàiđiềucóthểxảyra.Nhữngloạingườinàycóthể thôixuấthiệnvới tầnsuất trướcđâybởivìhọđếnvớiconnhưnhữngthầygiáovàgiờcôngviệccủahọđãhoànthành.”

“Vâng.Khảnăngnữalàgìạ?”

“Cáchhànhxửcủanhữngngườinàycóthểthayđổimạnh,vàrấtbấtngờ,họsẽ trở thành những con người tốt bụng nhất, đáng yêu nhấtmà con từnggặp.”

“Làmthếnàohọcóthểthayđổingaylậptứcnhưvậyạ?”

“Mộtcáchgiảithíchlà,khithayđổitừchỗtráchcứhọ,nhưđasốchúngtacóxuhướnglàmvậytrongnhữngtìnhhuốngnhưthế,sanghoànthiệnbảnthânvàdọnsạchnhữngchướngngạicầndọndẹpbêntrongcon,conđãtạoramột không gian chohọ trở thành những bản ngã tốt nhất của họ trongnhữngtìnhhuốngtrướckiakhiếnhọtỏrakhókhăn.Conngườicănbảnđềutốtđẹp,conbiếtđấy.Vànếucondànhchohọtìnhcảmnhânáivàhiểubiếtvô điều kiện thay vì công kích và tráchmóc, họ không thể không đáp lạibằngnhữngcáchthứccaocảvàgiácngộhơnsovớihọvẫnthườnglàm.Khigặptìnhyêuthươngđíchthựcvàsựquantâmsâusắc,khôngconngườinàocó thể dửng dưng.Bóng tối đều biếnmất khi ra ánh sáng.Một cách giảithíchkháclàthếnày:Chúngtakhiêuvũvớitừngngườivàvớitấtcảnhữngngườiquantrọngvớichúngtatrongcuộcđờimình.”

“Ôi,lạikhiêuvũnữarồi,”tôinóivàbậtcười.

“Lầnnàykhác.Đâylàđiệunhảycủamốiquanhệvàchúngtađềuphảithựchiện.Concó thểvẽmộtbiểuđồcủađiệunhảymàcon thựchiệnvới từngnhânvậtquantrọngtrongcuộcđờiconnếuconmuốnthậtsựhiểurõnó.Lấyvídụrằngngườiphụnữconhẹnhòbảocondọnsạchđĩabátsaukhicácconăntối.Điềunàycóthểkhơidậyđiệunhảy.Phảnứngcủaconcóthểlàcảm

thấybịcôấykiểmsoáthoặcthấykhóchịu.Sauđócôấynhậnramìnhđãquáđà,chonênbướcnhảycủacôấycóthểlàcảmthấycólỗivàxấuhổvìđãlàmtổnthươngcon,điềucôấyxemnhưlàsựgiậndữ.Vàcứnhưvậy-haiconthựchiệnmộtđiệunhảyrấttinhtếvớilầnlượttừngbướcphảnứngtiếpliềnnhaumàcácconthậmchíkhônghềnhậnra.Mỗingườicácconlạinhấn những cái nút của người kia, vốn không là gì hơn chính những tổnthươngcũtừquákhứchưahềđượcgiảiquyếtvàchữalành.Thựctế,hầuhếtnhữngvếtthươngnàyđềutừthờiniênthiếuvàchẳngliênquangìđếnngườiđangởbênconlúcnày.”

“Trongnhiềumốiquanhệ,điệunhảytươngtựlặplại trongnhiềuthậpkỷ.Vàvìcảhaibênđềukhôngnhậnthứcđượcnó,vàkhôngcócamkết thựchiệncôngviệchoànthiệnbêntrongvốncầnđểnhậnratìnhtrạngđangxảyra,nênnócứ tiếp tục.Giờđâymới là luậnđiểm tamuốnnói:Concó thểthayđổitoànbộđộnglựccủabấtkỳmốiquanhệnàođúngvào thờiđiểmcon ngừng nhảy. Chừng nào con nhận ra rằng điệu nhảy đã bắt đầu, hãyngừngngayđộngtácconluônthựchiện-chỉcầnđừngnhậpcuộcmàhãychọnmộtconđườngcaohơn.”

“Concầnlàmđiềuđónhưthếnào?”Tôihỏi.

“Chà,trongkịchbảntavừađưarachocon,chỉcầntrướckhiconcóphảnứngthôngthườnglàtỏrakhóchịukhicảmthấybịkiểmsoát,hãynắmbắtsuynghĩcủamìnhvàchọnmộtphươngáncaohơn.Mỗilầnconđịnhthựchiện cách hànhxử tự hại bản thân cũ rích củamình, hãy đưa ra lựa chọnkhôn ngoan hơn.Khi con làmđược điều này, nguồn năng lượngmà cáchhànhxửcũđãkhốngchếconsẽđượcchuyểnhóa thànhmộtsứcmạnhcánhân tích cực. Và mỗi lần con làm được điều này, thực tế con sẽ tạo ranhữnglộtrìnhmớitrongbộnãocủamình,từđómởđườngchonhữngcáchhànhxửmớixuấthiệntrongcuộcđờicon.Đâylàcáchtốtnhấtđểtrởnênmạnhmẽhơnvớitưcáchmộtconngười-chỉcầnlựachọnlấyphảnứngkhảdĩcaonhấtvàđằmthắmnhấttrongmọitìnhhuống.Sẽđếnlúcnódễdànghơn,vàkếtquảsẽrấtđángngạcnhiên.

“Chonêntrongkịchbảnmàchúngtađangthảoluận,thayvìcảmthấykhóchịuvớibạngáicủamình,conhãytựkiểmđiểmbảnthânmìnhvànhậnrarằngcôấythậtsựkhôngđịnhkiểmsoátcontínàocả.Connhậnrarằngconchỉđang tưởngnhầm rằngbạngái củamìnhcócáchứngxửápđặtgiốngnhưmẹconvẫnthườnglàmvớicon.Nóicáchkhác,tâmtrạngkhóchịumà

concảmnhậnđượckhôngphảilàvớingườibạngáihiệntạicủamình,màchỉlàđiềuconchưahềgiảiquyếtđượcvớimẹcủacon.Bạngáiconđềnghịcondọnbátđĩachỉđơngiảnlàmộtsựkiệnđưacontrởlạithờiniênthiếu.Connhậnrađiềunày,vàbằngcáchnhưvậy,conchấmdứtđiệunhảy.Vàkhiconchấmdứtnhảycùngaiđó,họsẽphảilàmgìnào?”

“Chậc,họkhôngthểnhảymộtmình,phảivậykhôngạ?”Tôiđoán.

“Chínhxác.Chonênbằngcáchthayđổiứngxửcủacon,họnhấtthiếtphảithayđổiứngxửcủahọ.Đólàlýdotạisaosẽhayhơnnhiềunếucontựthayđổichínhmìnhchứkhôngphảilàlãngphínănglượngvàoviệccốtìmcáchthayđổingườikhác.Vàđólàlýdotạisaonhìnracơhộitrưởngthànhtrongmọitìnhhuốngcủacuộcđờimìnhvàsauđóthựchiệntráchnhiệmcánhânchứkhôngphảitráchcứngườikhácthựctếlạilàcáchtốtnhấtđểtácđộnglàmchongườikhácthayđổi.”

“NhữnggìChavừachiasẻvớiconsẽthayđổicácmốiquanhệcủacon!”Tôithốtlên.

“Vàdĩnhiênsẽcónhữngtìnhhuốngtrongđóđốitáccủaconđãlàmđiềusailầm,”ChaMiketiếptục.“Trongnhữngtìnhhuốngnày,chỉcầnnhớrằngcáchgiảitrừnỗisợhãichínhlàtìnhyêuthương.Khiconlùibướctrướcmộtngườiđanghànhxửcaynghiệt,consẽthấythựcralàhọđangcầncongiúpđỡbởivìhoặclàhọthấysợhãihoặctrongsâuthẳmhọthấytổnthương,khiđóconcóthểdễdàngdànhchohọtìnhyêuthương.Đừngbaogiờquênrằngngaytrướckhibấtkỳaiphảnứngbằngtháiđộgiậndữhoặcbằngmộthìnhthức ít nhân ái hơn, họ đều đã từng bị tổn thương.Đó làmột điểm quantrọng.Nhữngngườitỏragiậndữđềulàmvậybởivìhọbịtổnthương.Họcầnsựquantâmcủacon-khôngphảisựlênáncủacon.Hãynhớ,khicondànhchohọtìnhnhânáimàmọiconngườiđềucầnđến,cáibảnngãtốtđẹpnhấtcủahọsẽxuấthiệnbởivìconđãtạoramộtnơiantoànchocáibảnngãấytỏasáng.Khiconthayđổi,nhữngngườikhácsẽtựđộngthayđổibởivìcondànhchohọchỗđểbộclộ.”

***

NhữnggìChaMikenóivớitôicựckỳthuyếtphục.Vàđiềuđóhoàntoàncóýnghĩa.Càngsuyngẫmluậnthuyếtcủaôngvềcáchthếgiớivậnhành,tôicàngthấyquytrìnhtáihiệnvẫnluôndiễnrasuốtcuộcđờitôimàtôikhông

hềbiết.Tôiđãtrảiquanhữngtrảinghiệmvàtiếpxúcvớinhữngconngườinhưvậyhếtlầnnàyđếnlầnkhác.Chẳnghạn,tôicứtheođuổinhữngkháchhàng luônhứahẹnnhữnghợpđồng lớnnhưng thựcchất làchẳngbaogiờthựchiệnđược,khiếnchotôivôcùngthấtvọngvàtiêutốncủacôngtycảđống tiền.Tôidườngnhưcũngđãgặpkhông ítnhữngngười tôicảmthấykhiếm nhã với tôi - thường tất cảmọi người tôi tiếp xúc trongmột ngàydườngnhưđềusẵnsànggâychuyệnvàcó tháiđộ tiêucực.NếunhữnggìChaMikevừanóilàđúngthìđâykhôngphảilànhữngsựkiệnngẫunhiên.Thayvàođó, chúng làmột phần trongkịchbảnđượcviết ra cho tôi,mộtphầncủamộtngôitrườngdạytrưởngthànhmàtôiđangtheohọctừlúcchàođời.Vàlýdoduynhấtnhữngngườinàytiếptụcxuấthiệnvànhữngsựkiệnnày tiếp tục lặp lại làvì tôivẫnchưa tiếp thubàihọccuộcđờimà tôicầnphảihọc.

Tôibắtđầunghĩkỹhơnvềnhữngngườiđã từngxuấthiện trongcuộcđờitôi.Vìmộtlýdonàođó,tôicứtheođuổinhữngcôbạngái,mongmuốnmộtmốiquanhệsâuhơnmức tôi sẵnsàng.Khihọcàngquan tâmvà thểhiệntìnhcảmvớitôi,tôicàngtrởnênxalánh,vìsợđánhmấttựdocánhânmàtôichorằngmộtmốiquanhệthânmậtthậtsựsẽgâyra.Cólẽ,chỉlàcólẽ,điềunàycứtiếpdiễnvìmộtlýdo-đólàcómộtbàihọctôicầnhọctrongcáikịchbảncứtáihiệnsuốtcuộcđờitôi.

Bàihọcấylàgì?Cólẽđãđếnlúctôiphảimởlòngvàđểchonhữngngườikhácbướcvào.Đãđếnlúctôiphảitrởthànhmộtconngườikhác,tốtbụnghơn,nhânáihơn.Phảichăngtôiđangthựchiệnlạimộtmẫuthứcmàtôitiếpnhậnmộtcáchvôthứctừmốiquanhệcủachamẹmình?Chà,cólẽđãđếnlúctôicầnchấmdứtviệctỏrasợhãiviệcmìnhsẽmấttựdovàhiểurằngniềmvuiđíchthựctrongcuộcđờichỉxuấthiệnkhinóđượcchiasẻvớiaiđóbạnyêuquý.

Tôichưabaogiờthựchiệnviệctựphênày.Trongđờimìnhtôichưabaogiờdànhthờigianđisâuvàxemxétnhữngđặcđiểmvàcáchứngxửtiêucựccủamình.Điềunàygiốngnhưthựchiệncôngtácđiềutra,đemlạinhậnthứcchonhữngphầnbịsaonhãngcủachínhtôi.Nhưnggiờđây,tôicóthểthấyrằngđâylàmộttrongnhữnghoạtđộngquantrọngnhấtmàmộtngườicóthểthựchiện.Mộtngườivốnkhôngthậtsựbiếtvềbảnthânsẽchẳngbiếtgìcả.Vàcólẽchínhvìvụtainạnbithảmmàtôibuộcphảihướngvàobêntrong.

Khicuộcsốngsuônsẻvàổnthỏa, tôinhậnrarằng,chúngtacóxuhướng

sốngởmộtcấpđộhờihợt.Khicuộcsốngtrởnênkhắcnghiệtvàchúngtatrải quamột cuộckhủnghoảng, chúng ta luônđi tới chỗxemxétnội tâmmình.Vànhưvậytôinghĩrằngnhữngnhàthầnbívàcáchiềnnhâncủaquákhứđãđúngkhihọnhậnxét rằngnhững khó khăn lớnnhất của cuộcđờithựctếlạilànhữngphúclànhlớnnhất,vìchúnggiúpchúngtathêmsâusắcvàđưachúngtađếnvớimộttrảinghiệmsốngrộnghơn.Thấtbạiluôndẫntớiđộtphá.

Càngsuynghĩ,tôicàngthấyrõnhữngmôthứcvẫntáidiễntrongcuộcđờimình.Dườngnhưtôiđãlôicuốnrấtnhiềungườivàocuộcđờimình,nhữngngườithểhiệnmọiviệctheomộtcáchthứcthườnglàmtổnthươngcảmxúccủatôi.Cólẽmọiviệcdiễnranhưvậybởivìtôicầnhọcmộtbàihọccuộcđời.Cólẽ,nhưtôinhậnxét,chângiátrịcủatôicầncảithiệnvàtôiphảiđónnhậnmọithứbớtvịkỷhơn.

Độtnhiên,cáiphầnhoàinghitrongtôilêntiếng,bănkhoănkhôngrõcuộcsốngcóthậtsựvậnhànhnhưthếkhông.CólẽChaMike,vốnlàngườicóýtốt,hơi ảo tưởng,giỏinêu ranhững luận thuyếthấpdẫnnhưngxa rời thếgiới thựctiễn.Thếrồi trongý thứctôi lạibật lênhaichữ:Lòngtin.Trongsâuthẳmtâmhồnmình,tôibiếtrằngôngấyđãnóisựthật.Vàđólàtấtcảnhữnggìtôithậtsựcầnbiết.

“Đượcrồi,anhbạntrẻ,”ChaMikelên tiếng,đánhtan trạngtháimơmàngcủatôi.Ôngcầmlấybalôcủatôivàdẫntôibướclênmộtcầuthangtròn.“Mộtngàynhưthếlàđủrồi.Đetachỉchoconphòngcủacon-tabiếtconsẽthíchkhungcảnhởđó.PhòngnhìnthấyhếtcảthànhRome.Banđêm,concóthểngắmnhữngngôisaobăng.Đâysẽlànhàcủacontrongmộtthángtới.Ồ,taquênmất,đểtađưachoconchìakhóa.”

ChaMiketraochotôimộtchiếcchìakhóavàngcógắnkèmmộtmiếngkimloạivàsauđódẫntôivàophòngkhách.Đólàmộtgianphòngnhỏ,đồđạcsơsàinhưngvôcùngsạchsẽ.Mộtbôngcúcđồngtiềnduynhất-loàihoacủahạnhphúc-nằmtrongchiếcbìnhbạctrênkệđầugiường.VàđúngnhưChaMike đã hứa, khung cảnh thật ấn tượng.Khi tôi quay lại để cảm ơnChaMikevì sựhàophóngcủaông, tôi nhận raôngđã rời đi.Sauđó tôi nhìnmảnhkimloạigắnkèmchìakhóa.Cómộtcâutríchkhắctrênđó.Nộidungnhưthếnày:

“Nhữngconquỷduynhất trênthếgiớichínhlànhữnggìđangchạytrong

timchúngta.Đólànơicuộcchiếncầndiễnra.”

-MahatmaGandhi

4.SỐNGĐÚNGVỚIBẢNNGÃĐÍCHTHỰCCỦAMÌNH

“Chúngtacóthểdễdàngthathứchomộtđứatrẻsợbóngtối.Bikịchthậtsựcủacuộcđờilàkhimộtngườilớnsợánhsáng.”

-Plato

“Đằngsautấtcảnhữngđiềunhìnthấyđượcđềuẩnchứagìđólớnlaohơn;mọithứchỉlàmộtconđường;mộtcánhcổng,hoặcmộtôcủasổmởramộtđiềugìđókhác.”

-AntoinedeSaint-Exupéry

***

Tôingủsayhơnbấtkỳgiấcngủnàotôiđãcótrongcảmộtthờigiandàivàmơmộtgiấcmơtuyệtvời-rằngtôilạilàmộtđứatrẻ,đầyvuisướng,hammê,vàngây thơ.Tôiđangnhảychân trần trênmộtbãicỏởmộtvùngnúinhỏ,xungquanhlànhữngđỉnhnúiphủtuyếtvànhữngthunglũngtoànhoa.Tôicóthểnghethấytiếngnhữngđứatrẻkháccườiđùatrongkhitôinhảy,saysưatrongsựkỳthúcủakhoảnhkhắcấy.Lòngtôithấyhạnhphúc,tâmtrítôitĩnhlặng,vàtôihoàntoànbìnhan.

Tôichoàng tỉnhdomộtbàn taydịudàngđang laygọi tôi.ChaMikeđangđánhthứctôidậy.Ôngđangmỉmcười,vàđôimắtônglonglanhkhiôngbàytỏlòngbiếtơnvìmộtbuổisángtuyệtvờiởngoàikia.

“Thêmmộtngàytuyệtvờinữa,Jackạ,”ôngnói.“Chúngtađừngbỏlỡdùchỉmột khắc.Ta có rất nhiều điềumuốn chia sẻ với con.Tại sao con lạikhôngsẵnsàngvàgặptadướinhàchứ?Chúngtacóthểănđiểmtâmthậtnhanhvàngồitròchuyệnởbậctamcấpđằngtrước.”

“Tuyệtvời,”tôiđáp.“SaucuộcnóichuyệnvớiChangàyhômqua,concóvàicâuhỏirấtmuốnhỏiCha.”

“Rấttốt,”ChaMikeđáp.

Thậtsựlàmộtbuổisángtuyệtđẹp,vàbậc tamcấpgiáođườnglàmộtnơituyệtvờiđểngồitròchuyện.Mùihươnghoahồngphảngphấtquanhchúngtôi,vàviệcnhìnngắmtấtcảmọingườiđilạitrênphốcànglàmtăngthêmmốiliênhệcủatôivớithànhphốRomecổkính,nơirấtnhiềutrithứccủathếgiớiđượcsángtạora.

“NgàyhômquaChanóivớiconrằngcuộcsốnglàmột trườnghọctrưởngthành, thưaChaMike.Mọingườivàmọi trảinghiệmđếnvớichúng tađểdạychúngtabàihọcchúngtacầnhọcnhấtởthờiđiểmcụthểđócủacuộcđời. Chúng ta có thể nhận thức được hành động này của tự nhiên, hoặcchúngtacóthểnhắmchặtmắtlại,vàlàmnhưvậy,chúngtatiếptụclặplạinhữngsailầmcủaquákhứchotớikhinỗiđaulớnđếnmứcchúngtakhôngcólựachọnnàokhácngoàithayđổi.”

“Đúckếthaylắm,”ChaMikenóitrongkhinhẩnnhaănmộtmiếngbánhmỳmới ra lò có phết phomátGorgonzola. “Sớmmuộn cậu học trò cũng trởthànhthầygiáothôi,”ôngấynóithêmđầykhíchlệ.

“Chà,conđangthắcmắc,liệucóphảitấtcảmọingườiđềuphảitheođúnggiáotrìnhmàchađãnóiđếnkhông?Ýconlà,mỗingườitrongchúngtađềuphảihọcnhữngbàihọcnhưnhauvàtiếpnhậncácmônhọcnhưnhautrongngôitrườngtrưởngthànhnàyphảikhôngạ?”

“Câuhỏirấthay,Jack.Ởđâyvới ta,consẽ rất tiếnbộ-chắcchắn lànhưthế,”ChaMikenóitrongkhichúngtôithưgiãntrongnắng.Đólàmộttrongnhữngngàymà,chodùmặttrờichóichang,thìngườitavẫncóthểnhìnthấymặttrăngtrênbầutrờitrongxanh.

“Đểtrả lờichocâuhỏicủacon, tấtcảmọingườivà từngngười trênhànhtinhnàyđềucómộtgiáotrìnhkhácnhaudànhchohọ-đólàquátrìnhhọctậpriêngbiệtchotừngngười.Nhữngbàihọctacầnhọctrongđờimình,cóthểrấtkhácvớinhữngbàihọcmàsốphậnđịnhsẵnchocon.Giáotrìnhcủatacóthểđượcvạchrađểdạytabiếtgiảmbớtcôngkíchvàbiếtchấpnhậnhơn.Vànhữngbàihọccuộcđờicủatacóthểdạytabiếtchođinhiềuhơn,quênđicảmgiácthiếuthốn,vứtbỏnhucầukiểmsoát,vàchấpnhậndòngchảycủacuộcđời.”

“Mặtkhác,”ChaMiketiếptục,“giáotrìnhcủaconcóthểđượcthiếtkếđể

dạyconbiếtthoátkhỏilýtrícủamìnhvàsốngtheotráitimnhiềuhơn-sốngđúnglúcvàcảmnhậnchứkhôngphảichỉsuyngẫm.Nócóthểlàviệcphảivứtbỏ thái độbảnngã trung tâmvànhữngcânnhắcxungquanh sự cạnhtranh-hãyhếtlòngquênmìnhgiúpđỡngườikhác.Conđườnghọctậpcủaconcó thể lànhìnracái tốt trongmọingườichứkhôngphảichỉ tập trungvàonhữngđiểmyếucủahọ.Nóthậmchícóthểlànhậnbiếtgiátrịcủachínhconvàđừngđểbấtkỳaikhiếnconcảmthấythấpkém.”

Thậtsâusắc,tôinghĩ.Cứnhưthểngườiđànôngnàybiếtrõnhữngvấnđềsâukínnhấtvànhữngđấutranhnộitâmriêngtưnhấtcủatôi.Cáchôngấytrìnhbày thật rõ ràngvàdễhiểu.Mẹ tôi cũng cókhảnăng tương tự - rấtnhiềuviệcbàlàmxuấtpháttừtrựcgiáccủabà.Bàbiếtrõmìnhcầnphảilàmgìtrongbấtkỳtìnhhuốngnàovàhoàntoàntintưởngvàođiềunày.Nếutôiluônđưaralựachọncủamìnhdựatrênlítrívàlôgic,thìtôicảmthấyrằngmẹtôiluôndựatrênnhữngdựcảmsâusắcvàkhônngoanhơn.

“Trongbấtkỳtrườnghợpnào,”ChaMiketiếptụctrongkhimiệngvẫnđầybánhmỳ,“thì tấtcảnhữnggì ta thậtsựmuốn truyềnđạtngàyhômqua làmỗisựkiệnvàmỗiconngườibướcvàocuộcđờichúngtađềucómộtlýdonàođó.Hãynhớ,khônghềcósựtrùnghợpngẫunhiên.Thếgiớilàmộtcỗmáyrađakhổnglồ,chuyênpháthiệnnhữngnhucầutrưởngthànhcủachúngtavàsauđógửichochúngtanhữngconngườivàsựkiệntươngứngđểthúcđẩysựtrưởngthànhnày.Điểmuyênthâmliênquanđếnviệcnàylànhữngngườixuấthiệntrongcuộcđờitachínhlànhữngtấmgương,phảnchiếucảnhữngphầnsángnhấtvàtốinhấtcủachínhchúngta.”

“Chanóinghiêmtúcchứ?”Tôihỏi.

“Phải.Consẽkhôngthểnhìnthấyphẩmchất tuyệtvờicủangườikháctrừphiconbiếtphẩmchấtđóởchínhmình.”

“Cóthểlànhưvậyạ.Consẽkhôngthểnhậnrađiềugìđólàtốtởaiđónếunhưconkhônghềbiếtđólàgì.”

“Chínhxác.Nếuconchưatừngthấytrứngcámuốitrôngnhưthếnàothìconkhôngthểnhậnranótrênđĩathứcăncủangườikháctạimộtbuổidạtiệc.Tương tự,nếuconkhôngnhận ra tàinănghoặcnét tíchcựcnàođó trongchính mình thì con không thể nhìn thấy điều đó ở người khác. Nếu conkhôngbiết thựcsựyêu thươngngườikhác là thếnào, thìconsẽkhôngcó

cáchnàobiếtđượckhinàoaiđóthểhiệntìnhyêuvớicon.Nếuconkhôngcótàinăngcánhân-chẳnghạntríthôngminh-thìconsẽkhôngthểđánhgiáđượcnóởngườikhác.Nhìnthấyđiềugìđóvĩđạiởngườikhácchínhlànhìnthấysựvĩđạingaytrongchínhmình.Tacầnnóirằngnguyêntắcnàycũngđúngvớicảnhững tínhcách tiêucựcmàconkhông thểchịuđượcởngườikhác.”

“ÝChalàsaoạ?”

“Chà,”ChaMikeđáp, “đểconnhận thấymộtngườikhácđangcó tháiđộgiậndữthìtrướchếtconphảibiếtgiậndữthậtsựlànhưthếnào.Đểcongọiaiđólàđanggiậndữthìtrongchínhconphảicósựgiậndữ.Đểconnhậnraaiđólàíchkỷthìconphảicóchútíchkỷtrongmình.Đểcongọiaiđólàhấpdẫn,thìconcũngphảicómặthấpdẫn.Mặtkhác,sẽkhôngcócáchnàođểconcó thểnhậnranhữngđặc tínhnày.Toànbộcuộcsốngchẳnglàgìhơnngoàisựphảnchiếu.Nhưmộtchiếcmáychiếuphimkhổnglồ,chúngtachiếurathếgiớibênngoàixungquanhchúngtachínhconngườichúngtaởthếgiớibêntrong.Chúngtatậphợpnhữnggìchúngtaphảnchiếu.”

“Rấtthúvị,”tôiđáplại.“Chacóthểchoconmộtvídụnhanhkhôngạ?”

“Dĩnhiênrồi.Giảsửconđangởtrongmộtcửahàngbăngđĩa.Concómặtởmộttrongnhữngcửahàngchophépconnghenhữngđĩanhạcmớinhất,vàconđangthưởngthứcnhữnggiaiđiệuconđangnghe.Độtnhiên,mộtnhânviêncủacửahàngđitớichỗconvàyêucầuconkhôngđượcnghequánhiềunhưvậy.Ôngấyđềnghịrấtlớntiếngvàkhiếmnhã.Nếuconphảnứngbằngcáchquátlạiôngta,thìvớitađiềuđócónghĩalàtrongconcógìđócầnphảixemxétvàkhắcphục.”

“Nhưng ông ta thô lỗ với con kiamà!”Tôi kêu lên. “Con có gây chuyệnđâu.”

“Jack,conkhôngthểcógìđótừchỗchẳngcógìcả.Tấtcảnhữnggìcóthểnảysinhtừconđềulànhữnggìởtrongchínhcon-rốtcuộc,conkhôngthểcósốtcàchuatừmộtquảchanhđược.Thựctếngườiđànôngnàynhậnđượcsựgiậndữtừcondođiểmtrúnghuyệtcủaconcónghĩalàngaybêntrongconsựgiậndữđãtồntạitừtrước,phảikhôngnào?”

“Conphảithừanhậnrằngcáchgiảithíchđórấtthuyếtphục.”

“Chonênngườiđànôngnàychỉkhơi lênphầngiậndữcủacon.Nếuconkhônghiểuthựctếđóthìnósẽtiếptụcnắmbắtcon.Tâmtrạnggiậndữđóthựcchấtvẫnhiệndiệntừtrướckhiôngtabướcvàocuộcđờicon-đóchínhlànhữnggìtagọilàđiềukiệnsẵncó.Concầnnhìnrađiềuđóvàchịutráchnhiệmvớinóchứkhôngphảilàtráchcứôngta.Ôngtachỉlàmộttácnhân.

NógiốngnhưtriếtgiangườiPhápAntoinedeSaint-Exupéry[11]từngviết:‘Khôngmộtsựkiệnnàocóthểđánhthứctrongtamộtkẻxalạmàchúngtahoàntoànkhôngbiết.Sốngchínhlàđượcsinhratừtừ.’Chonêncáchnhìnnhận sự việc trong cửa hàng âm nhạcmột cách thông suốt chính là xemngườinhânviênbánhàngkhiếmnhãnàylàmộtmónquàlớn.Cócảmộtcơhộiđểtrưởngthànhvàpháttriểntừtìnhhuốngnàynếuconkhônngoan.Vớicáchhànhxửkhiếmnhãcủamình,ôngtađãđưacontớimộtphầncủachínhconvốnvẫnđượcgiấukíntrướcnhậnthứccủacon.”

ChaMikehítmộthơivà tiếp tục.“Carl Jung[12] từngviết rằng: ‘Mọi thứkhiếnchúngtakhóchịuvớingườikhácđềucóthểdẫnchúngtatớiviệchiểuvềchínhmình.’Giờđây,hãycóđủcanđảmvàchínchắnđểtiếnhànhcôngviệcnộitạicầnđểgiảiphóngcơngiậnsẵncócủaconvàchuyểntâmtríconsangmộtkhônggianyêuthương.Đóchínhlàmụcđíchmàtấtcảchúngtađềucầnnhắmtới-khônggìngoàitìnhyêuthươngthuầntúy.Bởivìmộtconngười trànngậpyêuthươngsẽnhìnthấyyêuthươngtừnhữngngườixungquanh.Tabiếtđâykhôngphải làmộtquá trìnhcó thể thựchiệnmộtcáchnhanhchóng-nólàmộtýtưởngđểphấnđấu,vàthậmchívớinhiềungười,cókhiphảimấtđếncảđờiđểthoátkhỏitâmlýgiậndữvàsợhãiđểbiếtyêuthương và bao dung với những người xung quanh. Thực tế, đây chính làhànhtrìnhcuộcđời-tìmranhữngkhuvựcyếuđuốicủachúngtavàkhắcphụcchúngđểcuốicùngchúngtacóthểtìmthấycáibảnngãtốtnhấtcủamình.Đâylàconđườngduynhấtphảiđinếumụcđíchcủaconlàtìmthấysựbìnhyênvàtựdovĩnhhằng.Khôngcólựachọnnàokhác.”

***

Độtnhiên,ChaMikeđứngdậyvànói:“Gắnglênnào.Hômnaylàmộtngàyvui vẻ.Chỉ họcmàkhông chơi khôngphải là cáchhay.Tavừaphát hiệnthấyrằngtựkhámphávàtrưởngthànhchỉđượcthựchiệnmộtcáchtốtnhấttrong tinh thần vui vẻ và phiêu lưu - cuộc sống quá ngắn ngủi để ta phảinghiêmtúctháiquá.Hômnay,chúngtasẽđóngvaidukhách.Tamuốnđưa

con tớiĐạihý trườngvàmột sốdanh thắngnổi tiếngkháccủaRome.Vàbuổitrưa,chúngtasẽđidãngoại.TathậmchícònmangtheocảmộtítrượuvangItaliachocon,”ôngấynóikèmtheomộtcáinháymắt.

Nóixong,conngườikỳdiệuthuộcgiớituhànhnàybướcxuốngnhữngbậctamcấpcủagiáođường,ngửinhữngđóahồngtronglúcđixuống.Tôinhanhchóngtheoông.Tôibiếtrằngtấtcảnhữngđiềuôngdạyđềuđangdẫntôivềnhà.

Mỗingàyquađi, tôicànglúccàng thấykính trọngChaMike.Ônglàmộtconngười vĩ đại, ông cho tôi nhữnghiểu biết sâu sắc về cuộc đờimà tôichưahềđượcnghenóiđến,vàdạytôicáchcóthểnângcuộcsốngcủamìnhlêncấpđộcaonhất.Nhưngđiềuquantrọnghơn,ôngấytốtbụng.Ônghiểubảnchấtconngườivàtôicảmthấyônghiểutôi.Ôngbiếtrằngkhichúngtacàngbướcraánhsáng,nhữngphầntămtốicủachúngtathậtsựxuấthiệnvàmộtphầntrongchúngtatìmcáchcưỡnglại,muốnbámlấynhữngcáchnghĩ,cảmnhậnvàhànhđộngxưacũ.Khichúngta tiếngần tới tìnhyêu thươngnhất, thìnhữngsựsợhãi lớnnhấtcủachúng ta trỗidậy.ChaMikeđã trìumếnhỗtrợtôikhitôilàmtheotriếtlýcủaôngvàtiếnvềphíacuộcsốngtươiđẹpnhấtcủatôi.Ôngnhắcchotôinhớđếnsựvĩđạicủamìnhvàsứcmạnhmàmỗi người và tất cảmọi người trong chúng ta đều cóđểđịnhhình sốphậncủamìnhởmọithờikhắccủacuộcđời.Quãngthờigiantôiởbênôngtôithấymìnhthậtmaymắn.

Mộtbuổisáng,khichúng tôingồiănsángởmộthành langnằmbêncánhtráicủagiáođường,ChaMikenóimộtđiềukhiếntôingạcnhiên.Đólàtuầnthứhaitôiởcùngông,vàtôicảmthấyrấthạnhphúcvớitấtcảnhữngtiếnbộmàtôiđạtđượcnhờnhữngýtưởngvàcôngcụôngchiasẻvớitôi.Mộtsựbìnhyênnộitâmsâuthẳmđãdầnhìnhthànhtrongtôi,vàtôibắtđầunhìnratấtcảnhữngđặc tính tầmthườngcủamìnhvàchấpnhậnchúng:Mộtkhíacạnhtămtốicủatôicầnđượckhắcphụcđểcáiphầntốtđẹpcóthểtỏasáng.Tôicảmthấyhạnhphúcvàsungtúchơnhẳnsovớitôitrướcđâyvàbắtđầutinrằngthếgiớinàycủachúngtathậtsựđangdiễnratheomộtkếhoạchlớnhơn,mộtkếhoạchđãthuhútđượcsựquantâmcủatôi.Tôiđangtrởthànhmộthọctròvữngvàngtrongngôitrườngtrưởngthànhcủacuộcsốngvàdầnlộtbỏnhữngcáchthứcxưacũcủamìnhgiốngnhưmộtconsâubướmlộtbỏcáikéncủanókhinótrởthànhbướm.

“Chabiếtkhông,ChaMike,”tôihânhoannóikhicắnmộtchiếcbánhsừng

bònónghổi:“việctựkhắcphụcnàythậtsựcótácdụng.Conluônnghĩrằngviệcnàychỉphíthờigian.Nhưngconphảithừanhậnrằngconthậtsựcảmthấynhữngthayđổikỳdiệungaytrongchínhmình.”

“Kháiniệmtựkhắcphụcvớitathậtngớngẩn,”ChaMikeđáptrongkhiđămđămnhìnthànhphốvẫncònsayngủ.“Nóhàmýrằngconngườibịhỏnghócvàcầnđượcsửachữa.Nhưngchẳngcógìvượtquađượcchânlý.Chẳngcógìcả!Mỗingườitrongchúngtađềuhoànhảoxétởcốtlõicủamình-chúngtachỉcầnnỗlựcvượtquacáctầnglớpđểquaylạivớichínhcáiphầnhoànhảocủabảnthânmình.”

“Connghĩrằngvớitưcáchmộtgiáosĩvàlàhuấnluyệnviêncuộcđờicủacon,tấtcảnhữnggìChalàmlàkhuyếnkhíchconcảibiếnbảnthân,sốngcaothượnghơn,và tồn tạimột cáchkhônngoanhơn - làmmột conngười tốthơn, tử tế hơn và nhân ái hơn.Vậy có gì sai với khái niệm tự khắc phụcchứ?”Tôihỏi.

“Nhưthếlàsai-đóchínhlàcáisai,”ChaMikeđáplạivớisựquảquyếtlớnhơn,giọngôngđầysaysưa.“Hànhtrìnhcuộcđờikhôngphảilàkhắcphụcbảnthân,Jackạ.Thayvàođó-vàđiểmnàycựckỳquantrọng-nólàghinhớ bản thân.Nhữngngười trongchúng ta tìm rađượccuộc sống tốt đẹpnhất và bày tỏ những mong muốn trong lòng mình đều phải đi trên conđườngkhámphábên trong,chứkhôngphải thayđổibênngoài.Mụcđíchthậtsựtrongđời là tựkhámphá:bộclộcáibảnngãtốtnhất trướccáibảnngãhiệncóvàsauđónhìnnhậnthếgiớiquamộtnhãnquanmớitrongquátrìnhấy.”

“Nhưngnếukhôngcóaicầncảibiến,thìtạisaothếgiớilạitệnhưvậy?Tạisaovẫncònnhữngcáixấutrênđờinày?Tạisaovẫncóchiếntranh,nhữngngườivôgiacưvànhữngđứatrẻchếtđói?Tạisaovẫncóthùhậnvàquáítyêuthương?”

“Từtừnào,Jack.Tấtcảnhữnggìtađangnóilàkhôngcóaicầncảibiếndựatrênnhữnggìđanglàchínhhọ.Cáikiểutưduyđóchỉlàmchongườitacảmthấycólỗihơnsovớinhữnggìhọlàm.Chẳnghạn,con,anhbạntrẻcủata,vốnđãrấthoànhảo.”

“Thậtsao?”

“Phải.”

“VậythìtạisaoconphảiởđâylàmhọctròcủaCha?”

“Đểtựkhámphá-chứkhôngphảitựkhắcphục,”ôngnhấnmạnh.“Đólàlýdotạisaochúngtacómặtởđâytrênhànhtinhnày.Đólàmộtnétđặcbiệtrấttinhtế,nhưnglàmộtđiềuquantrọng.Tasẽkhôngbảoconthayđổihoặccảibiếnhaybắtđầuhànhđộnggiốngnhưaikhác.Tachẳngbaogiờlàmnhưthếvớicon.Toànbộ trọng tâmcủa ta trongsuốt thờigianchúng taởbênnhaulàgiúpconbộclộcáibảnngãthậtsựcủacon,chochínhconlầnđầutiênbiếtvềchínhbảnthânconmình.Conđườngmàconđangđinàykhôngphảilàmộthànhtrìnhtớimộtmảnhđấtxaxôinàođó.Thayvàođó,nódẫncon trở lạimột nơi con đã từng biết nhưng con quênmất, khimà nhữngngườixungquanhconcuốnconrờixacáibảnchấtcủacon.Thựctế,đâylàmộtchuyếnđitrởlạinhà,trởlạicáivĩđạivàhoànhảotựnhiênmàconđã

có từ lúcconmớisinh ra.T.S.Eliot[13]nói rất rõđiểmnàykhiôngviết:‘Chúngtakhôngđượcngừngkhámphá.Vàkếtquảquátrìnhkhámphácủachúngtasẽlàđiđếnnơichúngtabắtđầuvàđócũnglàlầnđầutiêntabiếtrõvềnơiđó.’”

***

“Quảlànhữnglờirấtcóýnghĩa.”

“Vàlànhữnglờirấtchínhxác,”ChaMikelưuý.“Cuộcsốngthậtsựchẳnglàgìngoàimộthànhtrìnhtrởlạinhà.Conbiếtđấy,Jack,sựvĩđạicủamộtconngườikhônglàgìkhácngoàiviệckhámphánhữngtàinănghọđãđánhmấttrongquátrìnhtrưởngthành.Sốngcuộcsốngtốtđẹpnhấtthậtsựchínhlànắmbắtlạinhữnggìconđãtừbỏ.”

“Mộtcáchnhìnnhậnrấtrõràng,”tôinói.

“Đúngvậy.Khicònbé,connhậnthứcđượctấtcảnhữngtàinăngcủamình.Conngâythơvà thuầnkhiết.Convôcùngsángtạovàcựckỳsaymê.Trítưởngtượngcủaconkhônghềbiếtđếnmọiranhgiớivànhữnggiấcmơcủaconkhônghềbịgiớihạn.Continngườikhácvàcóniềmtinvàochínhmình.Conkhônghềcónhucầumàngườilớnchúngtacó:Phánđoántấtcảmọithứ.Conbộclộcáibảnchấtđíchthựcnhấtcủamìnhmàkhônghềsợbịtrả

thù,vàconthoảimáiđểchophầntốtđẹpcủamìnhtỏasáng.Consốngtrọnvẹnvàtậnhưởngmọimónquàgiảndịmàcuộcsốngcủamỗichúngtađềuđặnmanglạichochúngta.Conthíchnhữngbôngtuyếtvànhện,cahátvàmơmộng,mộtcáiômthậtchặtvàmộtcốcsô-cô-lanóngbốchơinghingút.Thếgiớithậtphongphú,mộtnơivớinhữngkhảnăngvôtận,vàmộtđốitácluônsẵnsàngchosựthànhcôngthậtsựcủacon.Nhưngsauđócóchuyệnxảyra.”

“Chuyệngìạ?”Tôinhấnmạnh.

“Chà,nóitrắngrathìconphạmphảimộttội.Thựctếlàconphạmphảitộinghiêmtrọngnhấtmàbấtkỳconngườinàocũngcóthểphạmphải.”

Tôicảmthấykhôngthoảimái.ChaMikenhìntôivớivẻcựckỳnghiêmtúc,và nói: “Con bắt đầu phản bội sống đúng với bản ngã đích thực... chínhmình. Con không thừa nhận cái bản ngã đích thực củamình để mua lấynhữngniềmtincủabộlạc.”

“Bộlạccủacon?”

“Phải,Jackạ.Xãhộichínhlàbộlạccủacon.Conthấyđấy,conbắtđầuchấpnhậnniềmtincủangườikhácvềcáchthếgiớinàyvậnhànhvàbảnchấtvaitròcủacontrongđó.Conđóngsậpmọicảmxúctươiđẹpcủaconvàbắtđầusốngtheolýtrí-dànhcuộcđờimìnhlýgiải,phánxét,vàlolắngchứkhôngphải bỏ qua, nhảymúavà chơi đùa.Con trở thànhkẻ ba phải - suy nghĩ,hànhđộngvàđiềukhiểnbản thânmình theonhữngcách thứckhôngphảichính con lựa chọnmà là sự lựa chọn của những người xung quanh con,chẳnghạnbốmẹcon,cácthầycôgiáo,vàbạnbè.Vàcứthếquátrìnhxãhộihóanày thắng thếvàcáivĩđạicủa riêngconbắtđầubịche lấp.Con làmnhữnggìconđượcbảo,hànhđộngnhưconđượchướngdẫn,vànghĩ theocáchngườikhácdạyconnghĩ.”

“Vàkhilàmthế,conbắtđầusốngtrongmộtcáihộpnhỏ,”tôinóithêm.

“Chínhxác.Saukhiconchết,sẽcóvôkhốithờigianđểnằmtrongmộtcáihộp nhỏ... Vậy thì tại sao lại phải sống trong hộp khi con vẫn còn đangsống?”

“Hayquá,”tôiđáplại,đãhiểurahìnhảnhtrựcquanmàvịthầyrấtuyênbác

củatôivừavẽra.“Nhưngchắcchắnchakhônghềnóirằngchamẹdạyconcáicáchứngxửvàcótráchnhiệmởđờilàsai.Haychathấycóvấnđềvớinhữngôngthầyưakhuônphépvànhữngngườilớnthíchđặtranhữnggiớihạn?”

“Đúng và sai.Dĩ nhiên, chamẹ là những thủ lĩnh và người chỉ dẫn khônngoanchoconcáicủahọ làđiềurấtquantrọng.Khôngcókhuônphépvànhững ranh giới lànhmạnh,một đứa trẻ sẽ bịmất phươnghướng.Nhưngcuộc sống thì luôn cân bằng - và đó làmột trong nhữngnguyên tắc quantrọngnhấttacóthểdạycon.Chắcchắn,mộtđứatrẻcầnđượcdạydỗđểbiếtthếnàolàhànhxửđúng,vàđươngnhiênmộtđứatrẻcầnđượcdạyvềnhữnggiớihạn.Mộtsốgiớihạnđưarachocáchhànhxửcủamộtđứatrẻlàrấtcầnthiết,nhưngbấtkỳgiớihạnnàoápđặtchotinhthầncủamộtđứatrẻthìlạikhôngnhưvậy.”

“ConhiểuýCharồi.”

“Tacóthểmượntrảinghiệmthờithơấucủaconmộtlúcđượckhông?”

“Chắcchắnrồi,ChaMike,”tôinóivàđứngdậykhỏighế.

“Tacárằng,sautuổilênbahoặcbốn,phầnlớncáchconđiềukhiểnbảnthânđượctiếnhànhrấtđơngiảnđểlàmchomẹhoặcchaconhoặcthầygiáocủacontựhàovềcon.Mọiđứatrẻđềucầnyêuthươngvàmongđượctánthành,chonênconbắtđầuphảnbộichínhmìnhvàhànhxửtheonhữngcáchgiảtạo nhằmmục đích làm cho những người con yêu thương cảm thấy hạnhphúc.Continrằngcáchtốtnhấtđểbảođảmtìnhyêuthươngcủahọlàhànhxửnhưhọmuốnconlàmvậy.Thayvìhátđếnráchphổingaytrongsiêuthịvàđểchocáitôiđíchthựccủaconđượcbộclộtrướcthếgiới,conlạihátkhekhẽđểchomẹcủaconkhôngcảmthấyxấuhổvàkhóchịuvớicon.”

“Vàtừđótrởđiconluônhátkhekhẽ,nóinăngýtứ,”tôiđáplại,cảmthấycựckỳbiếtơnsựuyênthâmmàtôiđangđượcnghe.

“Phải.Thoreau[14]từngnóigìnhỉ?‘Hầuhếtmọingườirađivớiâmnhạcvẫncònởtrongchínhhọ’”

***

“Ông ấy cũng nói: ‘Nếumột con người không theo đúng nhịp đi của cácđồngđộicủamình,cólẽđólàvìngườiđónghemộttaytrốngkhác.Hãyđểanhtabướctheotiếngnhạcmàanhtanghethấy,dùlạcđiệuđếnđâu’”tôitiếplời,trongđầunhớđếnnhữnglờicủatriếtgiangườiMỹvĩđạimàtôiđãphảitìmhiểucuộcđờiôngkhicònđihọc.

“Rất hay,”ChaMike nói với đôimắt khép lại, chìmđắm trong kiến thứctruyền tảiquanhững lời thâmthúymà tôivừachia sẻ.“Chúng tacầnchophéptấtcảnhữngngườixungquanhchúngtađượclàcáibảnngãđíchthựccủahọ.Chúngtaphải,nhưcongợiý,đểmọingườidiễuhànhtheonhịpcủachínhhọvàđểhọcảmthấykhiởquanhchúngtahọđượcantoànlàchínhhọ.Đóchínhlàtìnhyêuvôđiềukiện-làmộtngườikhuyếnkhíchniềmđammê,tìnhyêuvàgiấcmơcủamọingười-thậmchínếuconkhôngđồngývớihọ.Vànhững lờinóimạnhmẽmàconvừachia sẻkhiến tanghĩđếnmộtngạnngữtiếngPhạncổthếnày:‘Xuânqua,hạđivàxuânlạiđến.Vàbàiháttôiđịnhhátvẫnchưađượccấtlên.’Hầuhếtmọingườiđềurađikhibàihátcủacuộcđờihọkhônghềđượchátlên.Họkhôngsốngcuộcđờituyệtvờimàhọmuốn.Vàđiềunàykhôngchỉlàmộttổnthấtrấtlớnvớichúngta-mànócònlàmộttổnthấtrấtlớnđốivớithếgiới.”

ChaMike nhấp tách cappucino củamình, sau đó nói tiếp. “Khi chúng tasống cuộc đời tốt nhất củamình, cuộc sống đích thực của chúng ta, cuộcsốngthựcsựcủachúngta,chúngtađạtđếnsựvĩđạinhấtcủamình.Vàkhichúng ta thểhiện theocáchnàyvới thếgiới, thếgiới sẽcó lợinhờnhữngđiềuchúngtalàm.ĐúngnhưnhữnggìPaoloCoelho,tácgiảcuốnsáchphithườngNhàgiảkim(TheAlchemist)đãviết:‘Thếgiớisẽtốtlênhoặcxấuđitùythuộcvàoviệcliệuchúngtatrởnêntốthơnhayxấuđi’.”

“LạyChúa!Đólàmộtcáchthậthayđểnhìnnhận,”tôiđápđầynhiệtthành.

ChaMiketiếptục.“Tiếcthay,hầuhếtmọingườichẳngbaogiờnhậnrađiềunày.Họchẳngbaogiờnhậnrarằngcuộcsốngcủahọcóýnghĩarấtnhiềuvớithếgiới-họphảicócanđảmtrởthànhconngườiđíchthựccủamình.Vàvìthế,cuộcsốngđãtừngrấttuyệtvờicủahọtrởthànhmộttròchơiđốchữ.Cóquánhiềungườitrongchúngtakhôngsốngtheocáchđíchthựcvớichínhmình.Chúngtasốngcuộcsốngcủamẹ,củacha,haythậmchícủalinhmục,chứkhôngphảicócanđảmsốngcuộcsốngcóýnghĩaduynhấtvớichúngta.Vớita,đólàmộttộilỗicựclớn.”

“ConđãhiểuýCha,thưaCha,”tôiđápđầykínhnể.

Ôngtiếptụcbàigiảngcủamình.“Thayvìmơướctrởthànhmộtphihànhgiahaymộtnhàthơhoặcmộtchínhkhách,tasẵnsàngđánhcuộcrằngkhicon lớn lên, conchấpnhận trở thànhgìđómà thầygiáocủaconbảoconrằngnhưthếthựctếhơn.Thayvìđượcthựcsựlàmìnhvànóinhữnggìconthậtsựmuốnnóitrongbấtkỳtìnhhuốngnào,conbắtđầuđeochiếcmặtnạxãhội,rồinghĩ,cảmnhận,vàhànhđộngtheonhữnggìngườikhácbảoconlàcách thíchhợpđểnghĩ,cảmnhậnvàhànhđộng.Conbắtđầuphủnhậnchínhmình.Contrởthành‘Mộtkẻgiảvờvĩđại.’Vềcơbản,conkìmnénthểhiệnchínhmìnhvàđánhmấttiếngnóicủamình.”

“Đúngnhưvậy,”tôithừanhận.

“Khikhôngthểhiệnbảnthânvàchânlýcủamình,conđánhmấttiếngnóigiúpthểhiệncáitôiđíchthựccủaconvớithếgiới.Vàmộtconngườikhôngtựthểhiệnlàmộtconngườikhôngcótựdocánhân.Mộtconngườikhôngthựcsựthểhiệnbảnchấtcủamìnhtrướcthếgiớicũngtrởthànhnhữnghìnhảnhtưởngtượngthuầntúy,vôhìnhtừnhữngcáitôithựcsựcủahọ.”

“Conđãphạmlỗitựphảnbộichínhmình,”tôiđồngý,thểhiệnrằngtôiđãhiểurõ.

ChaMikegậtđầu.“Vàconcàngđánhmấthìnhảnhvềsựvĩđạitựnhiêncủamìnhvàconngườithựcsựcủamình,thìconcàngtrởthànhmộtkẻkhôngphảilàcon.Vàconcànghànhđộngnhưthế,còncàngđánhmấtsựtôntrọngchínhmình.Cáigiátrịcủariêngconbắtđầuphôiphaitheonhữngcáchthứcrất sâuxa.Và từngngày trôiqua,cáiphầnsâu thẳmnhấtcủaconbắtđầukhéplạivàcắtđứtliênhệvớiconngườiđíchthựccủacon.Chúngtaquênmấtrằngmộtcuộcsốngtuyệtvờilàmộtcuộcsốngđíchthực.Nhưlờithisĩ

DavidWhyte[15]đãnói:‘Tâmhồnthàthấtbạivớichínhcuộcđờimìnhcònhơnlàthànhcôngvìcuộcđờikẻkhác.’Vàchúngtaquênmấtchânlýnày.Điềuđógiếtchếtmộtconngười,Jackạ.Mộtphầncủahọbắtđầuchết.”

***

“Vậytạisaochúngtalạilàmđiềuđó.Vàtạisaochúngtakhôngkhắcphục

vấnđề?”Tôihỏi.

“Vìsợhãi.Trướchếtchúngtasợsốngkhácđi.Chúngtamuốnphùhợpvớibộlạccủamìnhvàlàmộtphầncủacộngđồng.Trongthếgiớicủachúngta,cómộtgiátrịrấtlớnđặtvàoviệclàmnhữnggìmìnhlàmvànghĩphảigiốngnhững người xung quanh đang nghĩ.Bạn bè ta sẽ nghĩ gì nếu ta đi conđườngriêngcủamìnhvàkhôngtheođúngđườngcủahọ?Chúngta tựhỏinhưvậy.HàngxómsẽnghĩgìnếunhócJohnnymuốntrở thànhmột thisĩthayvìmộtbácsĩ?Chamẹchúngtasẽtựhỏinhưvậy.Vàkhinghĩnhưthếnày,vớitưcáchlàchamẹ,chúngtađóngvaiChúatrờitrướccuộcsốngcủaconcáimình,mộtđiềurấtđángbuồnvớibấtkỳconngườinào.Thayvìtintưởngcontrẻvàtạoramộtmôitrườngantoànđểchophépcáibảnngãtốtnhấtcủachúngpháttriểnthìchúngtalạibảovớicontrẻnhữnggìchúngnênlàmkhichúnglớnđểchúngcóthểgâyấntượngvớinhữngngườihàngxóm.Chânlýcủavấnđềlàcácbậcchamẹlàmthếvìtâmlýsợhãicủachínhhọ.Chamẹbảoconcáimìnhrằngchúngphải làmbácsĩhoặcluậtsưhaykếthônchomônđănghộđốibởivìbảnthânhọsợhọthấtbạinếunhưconcáimìnhkhôngtrởnên‘thànhđạt’theođúngđịnhnghĩavềthànhđạttrongxãhộicủachúngta.”

“Nhưngthếnàolàthànhđạt?Vớita,thànhđạtchẳnglàgìhơnsốngcuộcsốngcủamìnhtheođúngcáichânlývànhữngnguyêntắccủariêngmình.Nógắnchặtvớinhữnggiátrịnóilêncáiphầntốtđẹpnhấtngaytrongcon,bấtkểáplựcbênngoàicủaxãhộinhưthếnào.Thànhđạtlàsốngcuộcsốngcủacontheoquytrìnhsángtạovànhậnranhữnggìlàquantrọngnhấtvớicon-khôngphảilànhữnggìquantrọngnhấtvớibấtkỳaikhác.Đólàcáchsốngcủanhữngnhânvật rất cóảnhhưởngvềmặt tinh thầnđãhiệndiệntrênTráiđấtnàytrướccon.Vàđólàgợiýcủatadànhchocon.Hãytintavềđiềunày.Chỉriêngđiềuuyênthâmnàythôi,nếuđượctíchhợpvàomọingười và từng con người, sẽ khiến cho con được sốngmột cuộc sống phithường.”

ChaMikengừng lời,nhìn lên trờimột lúcnhư thể tìmkiếmsựchỉdẫn từthiênđường,vàsauđónóitiếp.“Lýdothứhaichúngtaphảnbộichínhmìnhvàvaymượnlốisốngcủangườikháclàvìchúngtasợcáiphầntốtđẹpcủamình.”

“Chanóithếnghĩalàsaoạ?”

“Jack, từng con người trên hành tinh này đều có sứcmạnh ngủ yên ngaytrongchínhmình lớnhơnhẳnnhữnggìchúng tacó thể tưởng tượng.Nếuchúngtabiếtđượcmìnhvĩđạivàhùngmạnhnhưthếnàothìchúngtasẽthậtsựtônthờchínhmìnhhằngngày.Chúngtasẽtớibànthờcuộcđờimìnhvàliêntụctônvinhchínhmình.Chúngtasẽhoàntoànyêukínhbảnthânvàsẽlànhữngngườihùnghoặcthầntượngcủacuộcđờimình.Chúngtasẽkhôngcónhữngnỗisợhãichúngtacó,vàchúngtakhônggiớihạnbảnthântheocách chúng ta làm. Nhưng buồn thay, sức mạnh chúng ta có ngay trongchínhmìnhcũngkhiếnchúngtasợ.Tàinăngvĩđạicũngđikèmvới tráchnhiệmthậtlớn.Ởcấpđộrấtsâubêntrongchínhmình,chúngtabănkhoănliệuchúngtacóthểđiềukhiểnđượctiềmnănglớnlaotồntạitrongmìnhhaykhông,vàchúngtasợtộilỗimàchúngtasẽcảmthấynếuchúngtakhôngđiềukhiểnđượchaylãngphísứcmạnhtựnhiêncủamình.”

“Chonênchúngtaphủnhậnnó,”tôinhậnxét.“Vàlàmnhưthế,phánđoáncủaconsẽlàchúngtacũngphủnhậnsốphậncủachínhmình.”

“Rất cừ, anh bạn Jack.Rất cừ,”ChaMike tỏ ra vô cùng ấn tượng với sựthamgiacủa tôivàocuộc tròchuyện.“Chúngtarơivàonhữnggìcácnhàtâmlýhọcgọilàphủnhận.Đâylàmộtcơchếứngphómàmọiconngườiđềuvậndụngđểtránhcảmthấynỗiđaucủachânlý.Nhữnggìtấtcảchúngtalàmlàtạoramộtcâuchuyệnhoặcthậmchísửdụngngônngữmạnhmẽhơn-chúngtanóidốivềchuyệngìđóvàsauđóchúngtađánhlừatưduycóýthứccủamìnhvàtinrằngđólàsựthật,chodùtâmhồncủachúngtabiếtđólàlờinóidối.”

“Ôitrời.”

“Phủ nhận hoạt động ở cấp độ ngay bên dưới tư duy có ý thức, cho nênchúng ta thậmchíkhôngbiếtmìnhđang làmđiềuđó.Đúng,nhưconnói,chúng ta phủ nhận cái phần tốt đẹp của mình. Nhưng sự thật bi thảm làchúngtacũngphủnhậncáiphầnxấuxacủamình.Tấtcảchúngtađềucócáiphầngiấukínnày,cáibảnngãtốitămmàtađãámchỉtrongmấyngàyqua-một phần của chúng tamà ta khôngmuốn thừa nhận, vì làm như vậy sẽkhiếnchúng tacảm thấyxấuhổ.Đây làcáiphần trongchúng tavốn luôncảm thấyganhghét khi người khác thành công; luôn tìmcáchđầu cơkhingườikháccónhucầu;luôntỏtháiđộcôngkíchkhilẽrachúngtanênbàytỏtìnhyêuthương;luônhànhxửtheocáchkiểmsoátkhilẽrachúngtanênhànhxửtheocáchhỗtrợ;vàluôncảmthấycạnhtranhkhilẽrachúngtanên

thấyrằngtấtcảchúngtađềugắnkếtvàkhimộtngườitrongchúngtachiếnthắng, tấtcảchúng tađều thắng.Mọiconngườiđơn lẻ trênhành tinhnàyđềucómộtphầnmàchúngtachegiấutrướcthếgiới.Trongcuộctìmkiếmvôđịnhnhằmtỏrahoànhảo,chúngtagóighémnótrongmộtcáihộptối.Thựctế,chúngtaphủnhậnsựtồntạicủanóvàlàmnhưthế,chúngtaphủnhậnmộtphầncủachínhmình.”

“Convẫnđangsuyngẫmvềquanniệmnàykhánhiềukể từ lúcconởvớiCha,”tôinói.

“Tốtlắm,Jack.Nhưngcònhơnthế.Bởivìchúngtaphủnhậnmộtphầncủachínhmình,chúngtacóthểkhôngbaogiờsốngtrọnvẹn.Thểhiệnvaitròlãnhđạotrongcuộcđờimìnhrấtcầncósứcmạnhnộitạiđểchấpnhậnmọiphầncủachínhcon,nhữngphầnlàmconhàilòngvàcảnhữngphầnkhông.Mộtkhiconlàmđược,consẽđánhgiáđượcbảnthângiúpgắnkếtconvớicuộc sống tốt nhất của conmột cách nhanh chóng. Con sẽ trở thànhmộtchỉnhthểhoànchỉnhlầnnữa-vàtrởthànhmộtchínhthểhoànchỉnhchínhlàtrởnênkhỏekhoắn.Nhưngrấtítngườilàmnhưvậy.Quádễkhiphủnhậnnhữngphầnkhônghoànhảocủachúngta,đểthểhiệnbảnthântrướcthếgiớimộtcáchhoànthiệnvàđểđeochiếcmặtnạhoànhảo.Vàthậmchíchodùsâuthẳmtrongchúngtabiếtđólàđiềudốitráthìchúngtavẫncứlàmđiềuđó.”

“VậycónghĩalàquanniệmphủnhậnmàChavừanóiđếnkhiếnchochúngtamắckẹttrongsựdốitrá?”

“Chínhxáclànhưvậy.Đóchínhlàýnghĩacủaphủnhận-nóidốichínhconđểnétránhsựđauđớnkhiphảithừanhậnsựthật.Ởmộtmứcđộthậtsâu,concóthểmấtđisựchínhtrực.Chắcchắn,conbiếtcáchnóinhưaiđócósựchínhtrựccao,vàcontựnhủvớimìnhrằngconlàmộtngườitốtcónhữngchuẩnmựcđạođứccao.Nhưngnếu thật sựchân thậtvớibản thân,có thểconsẽbắtđầunhìnthấysựphủnhậncủamình.Concóthểbắtđầuchúýđếnbấtkỳlúcnàoconnóiranhữnglờidốitránhonhỏhoặccắtbỏnhữnggóckhuất đạo đức. Con thuyết phục bản thân rằng con tuyệt đối trung thực -nhưngcóđúngvậykhông?Vàconnghĩkhôngainhậnra,nhưngsẽcóngườinhìnthấymọiýnghĩ,hànhđộngvàcảmxúc.Vàcáingườiđóchínhlàcon.”

“Tấtcảmọingườitrongchúngtađềucómộttâmhồntrongmìnhbiếtrõlàmmộtconngườicaothượng,tửtếvàđángyêunghĩalàthếnào.Tấtcảchúng

tađềucómộtnơisâuthẳmtrongmìnhbiếtnhưvậy.Khiconlàmgìđósaitrái,concó thể tìmcáchđánh lừamìnhbằngviệcbiệnbạchchonhữnggìconlàmởmộtcấpđộcóýthức.Concóthểtạoratoànbộcâuchuyệnrằngthế giới không liêm chính và con là nạn nhân. Con có thể xây dựngmộttrườnghợprằngngườikhácphảichịutráchnhiệmchonhữnggìhọlàmvớiconvàconhànhđộngnghiệtngãvớihọđểdạychohọmộtbàihọc.Nhưngtráchnhiệmcủaconkhôngphảilàmộtcảnhsátcủavũtrụnày.Côngviệccủaconlàthểhiệnnhưmộtthủlĩnhtrongchínhcuộcđờicủaconbằngcáchtiếpnhậnnhữngbàihọcmàngôitrườngtrưởngthànhđanggiảngchocon,vàlàmnhưvậysẽgiúppháttriểncáitôitốtnhấtvàchânthựcnhấtcủacon.”

“Vâng,”tôinói,cốgắngtiếpthutấtcảđiềunày,“liệucócôngbằngkhinóirằngcuộcchiếnnàylàmộttrongnhữngcuộcchiếnvềsựxácthựckhông?Haychínhxáchơn,đâylàmộttrậnchiếncủasựliêmchính-vìkhichúngtahànhđộngtheonhữngcáchthứckhôngđồngđiệuvớiconngườiđíchthựccủachúngtathìchúngtakhôngcònliêmchínhnữa?”

“Chắcchắnnhưvậy,Jack.CómộtquanniệmcựckỳmạnhmẽmàtagọilàLỗhổngLiêmchính.Nóiđơngiản,lỗhổnggiữaconngườiconởbêntrong,haylàcáibảnngãthậtsựcủacon,vớicáchconthểhiệnrangoài,haycáibảnngãxãhộicủacon,cànglớnthìconsẽcàngcảmthấykhônghạnhphúc

trong cuộc đời.NhưAshleyMontagu[16] từng nhận xét nhiều năm trước:‘Thấtbạicánhânsâu thẳmnhấtmàconngườiphảichịucấu thànhbởi sựkhácbiệtgiữanhữnggìngườitacókhảnăngtrởthànhvớinhữnggìthựctếngườitatrởthành.’Conthấyđấy,lýdochínhkhiếnhàngtriệungườitrongthế giới của chúng ta ngàynay có sự khó chịu tinh thầnmàhọ luônphảimangtheomìnhchínhlàdoLỗhổngLiêmchính.Họđangphảnbộichínhmìnhvàkhôngđểchocáibảnchấtđíchthựccủahọthểhiệntrướcthếgiới.Vànhữngphầnsâuthẳmnhấtvàtốtnhấtcủahọchắcchắnbiếtnhưvậy.”

***

“Mẹconthườngdạycon:‘Jack,conngườiconnóitođếnmứcmẹkhôngthểngheđượcnhữnggìconđangnói’,”tôinói.

“Mẹconlàmộtngườiphụnữkhônngoan.Vàbàấyđúng-tấtcảchúngtaphảiđểchocuộcđờimìnhtựnóilêntiếngnóicủamình.Conngườiconvàcáchconthểhiệntrongcuộcsốngnóilêntấtcả.Vàconcầntrungthựcvới

chínhmình,nếukhôngnósẽkhốngchếcon.”ChaMikenóivàsauđócười.

“Saochalạicười?”

“Bởivìthếgiớivậnhànhvớitríthôngminhtuyệtđỉnhvàcáchsắpxếpcủavũ trụhoànhảođếnmức ta chỉ có thể cười cái cách chúng ta, nhữngconngười,nghĩrằngmìnhkiểmsoátđượctoànbộmọithứ!Ýtalà,hãyquansátcáchtoànbộthếgiớinàyđượcbàitrí.Hãynghĩvềđiềuđómộtphút,”ôngnói,mắtôngnhìnxoáyvàotôi.“Concóđủtiềmnăngvànóđangngủsâutrongchínhcon.Concónhữnggiátrịnhấtđịnhmàconyêuquýnhất.Concónhữngcáchsuynghĩ,cảmnhậnvàhànhđộngnhấtđịnhvốnlàmộtphầncủanhữnggìkhiếncontrởnênriêngbiệttrênhànhtinhnày.Concónhữngđammêvàsởthíchriênglàmchoconhạnhphúc.VàcảnhữnggiấcmơchocuộcđờiconđượcgiảimãsâutrongADNcủacon.Tấtcảnhữngthứnàylàcáckhíacạnhcủacáitôiđíchthựccủacon.Vàkhicontừbỏviệcsốngmộtcuộcđờiphảnánhđượcnhữngkhíacạnhcủacái tôiđích thựcnày -bằngviệc không thể hiện với thế giới, không làm những gìmình thích, khôngsống theonhữnggiá trịquan trọngnhấtcủamình,khôngcảmnhậnnhữngcảmxúccủamình,haykhôngnóisựthậtcủamình-condầndầnkhép“cánhcửa”lại.Giátrịriêngcủaconmấtđi,vàtâmhồnconbắtđầuteotóp.Consẽthườngxuyênphảichịuđựngnhữngnỗibấthạnh.Concóítnănglượnghơn,sứcsángtạocủacongiảmsút,vàconkhôngcònđammê.”

“Vậysựkhóchịumàconcảmthấychínhlàmộtmónquà,”tôinói,suyluậnramộtýnghĩalớn.

“Conthậtthôngminh,”ChaMikenóivàvỗtayđầytựhào.“Chínhlànhưvậy!Tất cả sựkhônghài lòngconcảm thấy thật sựkhông làgìkháchơncuộcsốngtốtnhấtcủacon-sốphậncongõcánhcửacuộcsốnghiệntạicủacon.Nỗiđauconcảmnhậnđượcởsâuthẳmbêntrongchínhlàtinhthầncủaconđangmáchbảocon thức tỉnhvàquay trở lạiđúngđườngđi - trởnênđồng dạng và xác thực và hãy làm con người đích thực của con. Như

HermannHesse[17]đãviếttrongcuốnDemian:‘Mỗiconngườichỉcómộtthiênhướngđíchthựcduynhất-tìmđườngtớichínhmình...Nhiệmvụcủahọlàkhámphásốphậncủachínhmình-khôngphảilàmộtsốphậnvõđoán-vàsốngtrọnvẹnchonóvàngaytrongchínhbảnthân.Mọithứkhácchỉlàsựtồntạicóthể,mộtnỗlựclảngtránh,mộthìnhthứcquaytrởlạivớinhữngý tưởng của đại chúng, tuân theo và sợ hãi cái phần thực chất của riêng

mình.’Điềuđángbuồn làhầuhếtmọingườiđềukhôngchúýđếnsựkhóchịu,sựvônghĩa,sự lệ thuộcbêntrongđã tồntại trongchínhhọ,sựnhắcnhởcủavũtrụnhằmđánhthứcvàkhámphánhữngcáibảnngãtốtnhấtcủahọnày.Họtinrằngsựbấthạnhcủahọlàđiềutựnhiên.”

“Vậy làmcáchnàoconđiềuhòađược thếgiớibênngoàivới thếgiớibêntrongcủamình?”Tôithắcmắc.

“ConcầnbắtđầucóýthứcthựchiệnviệcthuhẹpLỗhổngLiêmchínhmỗingày, Jack ạ. Làmnhư vậy, con sẽ cải tạo được con người đích thực củamình.Vàkhiđiềuđóxảyra,sựvĩđạisẽlantỏaramọihướngcủacuộcđờicon.”

“Concầnbắtđầutừđâu?”

“Trướctiên,concầnđisâuvàobêntrongvàbắtđầuquátrìnhtự tìmhiểuchínhmình.Tựhiểuchínhlàxuấtphátđiểmcủaviệcconkhámpháragiátrịcủabảnthânmình.Hãykhámphánhữnggiátrịlớnnhấtcủacon,xácđịnhcáchconthậtsựmuốnthựchiệncuộcđờimình,vànghĩvềnhữnggìlàmconhạnhphúc.Hãy làm rõnhững tiêu chuẩn con cảm thấymình cầnđể sốngcuộcsốngcủamình,đểđúngvớichínhmình,sauđókhớpnốivớicáchconxuấthiện trên thếgiớinàynếunhưconđã thậtsựsuynghĩ,hànhđộngvàcảmnhậntheonhữngcáchchânthực.Tấtcảsẽnhưthếnào?Consẽkhôngcònphảichịuđựngnhữnggì?Consẽkhôngthựchiệnnhữnghànhđộnggì?Vàconsẽcóýthứclựachọnloạibỏnhữngconngườinàorakhỏicuộcđờimình?”

“Thậtlànhữngcâuhỏithúvị,”tôinhậnxét.

“Tagợiýrằngconcầnviếtranhữnggìconpháthiệnđượctronghànhtrìnhmà tanóivớicon trongngàyđầu tiênconởđâyđểconcó thểhình thànhmộtcuộcđốithoạivẫnđangtiếpdiễnvớichínhmình.Đốithoạivớibảnthânlàviệclàmrấtquantrọng,bởiđólàcáchđểconhiểuđượcconthậtsựlàai.Sauđó,bướctiếptheolàhànhđộngmỗingàyđểbộclộcáitôiđíchthựcvớithếgiới-lấpđầyLỗhổngLiêmchính.Hãybắtđầusốngcuộcđờicủamìnhtheođúngnhữngchuẩnmựccủariêngcon.”

“LấpđầyLỗhổngLiêmchính,”tôinhắclại.

“Đúng-hãychânthực,hãysốngthật,vàlàchínhmình.Vàlúcconlàmnhưthế,lòngtựtrọngcủaconsẽpháttriểnmạnh,vàconsẽgiảiphóngđượcmứcđộtựtincựclớn.Conthậmchísẽkhôngbiếtđiềugìđangxảyra,vìtoànbộđiềunàysẽdiễn raởmộtcấpđộ tiềm thức rất sâu.Nhưngconsẽbắtđầuthấynhữngthayđổilớntheocáchconđangthựchiệnkhicáitôixãhộicủacontrởthànhhìnhảnhphảnchiếutronggươngchocáitôiđíchthựccủacon.Consẽcónhiềunănglượngvôkểvàsẽthấyrằngconsángtạohơnhẳn.Consẽthấyrằngconcólạcthúvàbìnhyênsâutrongchínhmình.Việcthànhthậtvớichínhmìnhnângcuộcđờicon lênmộtcấpđộhoàn toànmớivàđánhthứccáibảnngãtốtđẹpnhấtcủacon.Từquanđiểmsiêuhình,khiconhàihòađượcthếgiớibênngoàivớithếgiớibêntrongmình,vũtrụsẽthổinhữnglàngiódướiđôicánhcủaconvàđưacontớinhữngkhobáucủanó.”

ChaMikeđứnglên.“Hãygặptaởsảnhlớnvàosángmailúc7giờ.Tacầnchoconxemmộtthứ,”ôngnóivớivẻđầybíẩn.“Hômnaythếlàđủ.Tađãchoconrấtnhiềuđiềuđểsuyngẫm,chonêntađoánrằngconnênvềphòngvàghichépmộtchút.Hãyghilạinhữnggìconvừahọcđượctừtavànhữnggìconkhámpháđượcvềbảnthân.Tabiếtcáchlàmnàysẽcóíchnhấtchoconđấy.”

Nóixong,ôngquayđi,đểlạitôivớitâmtríngậptrànnhữngsuynghĩvàmộtcảmgiáchyvọngmàtôichưatừngbiếtsuốtnhiềunăm.

5.ÔCỬAKÍNHMÀU

“Mứcđộ tưduyđưabạn tớinơibạnđangcómặtchứkhôngđưabạn tớiđượcnơibạnmơước.”

AlbertEinstein

“Cómộtgãkhổnglồđangsayngủtrongmỗiconngười.Khigãkhổnglổđóthứcgiấc,nhữngphépmầusẽxảyra.”

FrederickFaust

***

“Đivới ta.Tamuốnchoconxemmột thứ,”ChaMikenóikhiôngvà tôigặpnhausánghômsau.

Tôi theo ông trong khi ông bước tới chính giữa sảnh lớn nhất của giáođường.Ôngchỉlênôcửakínhmàuvốnlàđiểmnổibậtvôcùnglộnglẫycủatoànbộkhônggiannày.Mặttrờichiếuquanhữngmảngmàukhácnhaucủaôcửa,tạonênmộtcâycầuvồngkhiếnchogianphòngngậptrongmộtthứánhsánglunglinh.

“Từngngườivàtấtcảmọingườitrongchúngtađềunhìnthếgiớiquaôcửakínhmàucủariêngmình,Jackạ.Cuộcđờiconcóthểthayđổimộtkhiconthậtsựhiểuđiềunày.Tađãlàmđượcnhưvậy.”

“Thậtsao?”

“Đúng.Chúngtanhìnthếgiớikhôngnhưnóvốncómàtheocáchtanhìn,”ChaMikenhậnxét.“Mỗingườitrongchúngtabướcvàothếgiớimỗingàyvànghĩrằngcáchchúngtatrảinghiệmthếgiớitrướcchúngtachínhlàtrảinghiệmcủachânlý.Nhưngđúnghơnđó làkhisựngạomạncủachúngtabộc lộ và thái độ phủ nhận của chúng ta xuất hiện. Chân lý ở trong tìnhhuốngnào cũngmangmàu sắc củaô cửakínhbên trong chúng ta, có tácdụngnhưbộlọccủachúngtatrướcthếgiới.Vàcũngnhưlớpkínhtrênkia

tiếpnhậnánhsángđếnvớinóvàtômàuánhsángấy,mọiniềmtin,sựsợhãi, giả định, và thiên kiến chúng ta mang theomình sẽ tô màu cho trảinghiệmcủachúngta.Chúngtanghĩchúngtađềunhìncuộcđờiquacặpmắtgiốngnhau,nhưngkhôngphảivậy.Đólàmộtsựdốitrárấtlớnmàchúngtađánhlừachínhmìnhphảitinnhưvậy.Mỗingườitrongchúngtanhìnnhậnthếgiớiquanhữnglăngkínhhoàncảnhcủariêngmình,vốnđượcđịnhhìnhbởinhữngtrảinghiệmriêngcótrongcuộcđờichúngta.Vàvìkhôngaitrênhànhtinhnàycónhữngtrảinghiệmgiốnghệtnhaunênkhôngaitrênhànhtinhnàycónhữngtrảinghiệmriêngvềbấtkỳtìnhhuốngnào.Cuộcsốngcủaconđemlạiýnghĩahoàntoànmớikhiconthậtsựhiểurađiềunày.Đâylàmộttrithứcrấtquantrọngmàtadànhchocon,Jackạ.”

“Đólànhữngkiếnthứctuyệtvời.Conđoánconchưabaogiờthoátrakhỏisuynghĩcủachínhmìnhvàtựhỏixemliệunócóphảnánhchânlýmộtcáchchínhxáchaykhông,”tôithừanhận.

“Mỗi người trong chúng ta nhìn nhận thế giới qua bộ kính lọc của riêngmình,thểhiệnchokhuônmẫutâmhồncủachúngta.‘Ôcửakínhmàucủatâmhồn’nàytômàucáchchúngtanhìnnhậnthếgiớivànhữnggìchúngtatin.Việclãnhđạođượccuộcsốngcủachúngtađòihỏitanhậnrarằngcáchchúngtanhìnnhậnthếgiớikhôngnhất thiết làmộtsựphảnánhđíchthựccác sự thật.Chúng takhôngphải lúcnàocũngnhìnmọiviệcdiễn ra theocáchchúngtanghĩnhưvậy.”

“Đólàmộtsuynghĩrấttáobạo,thưaCha,”tôinhậnxét.“Kiểusuynghĩnàylàmconcảmthấykhôngdámtinrằngnólàđúng.Nókhiếnconlolắng.”

“Rấttốt,Jack.Conlạicảmthấysợhãi,đólàmộtphảnứngtựnhiêncủaconngườixuấthiệnkhichúngtađiđếnchỗnghĩhoặclàmgìđómớimẻtrongđờimình.Vàsợhãiđượcbộc lộdướidạngcăng thẳng.Mộtkhiconnhậnthứcđượcquátrìnhtựnhiênnày,nỗisợhãisẽkhôngcònchếngựconđượcnữavàconsẽvượtquanó.Cáchtốtnhấtđểgiảiphóngnỗisợhãicủaconlàcảmnhậnvàtrảinghiệmnó-chấpnhậnsựsợhãivàđừngcưỡnglạinó.Chỉcầnngồi lạivớinỗi sợhãi củaconvàcố gắng chìmvàonó.Khi con làmđượcnhưthế,sẽcómộtđiềukỳdiệuxuấthiện:Nỗisợhãicủaconsẽbiếnmất.Nhưnghãynhớrằngsợhãichẳnglàgìngoàimộtcảmgiác-nókhôngcóthật.Đừngbaogiờtrốnchạynỗisợhãicủamình;hãyluônchạyvềphíanó.Nơinỗisợhãilớnnhấtcủacontồntạichínhlànơisựtrưởngthànhvĩđạinhấtcủaconhiệndiện.Vàvìmụcđíchcủađờingười là trưởng thành

nênhãynắmchặtlấycơhộituyệtvờimàsựsợhãiđemlại.Nhưtađãtừngnói,mọi chuyện con sợ hãi đều cho conmộtmảnh đất rấtmàumỡ để tựkhámphábảnthân.”

“Nhưngcóthậtsựđúnglàmọingườivàmỗingườichúngtađềunhậnthứcthựctiễncủamìnhtheomộtcáchkhôngchínhxáckhông?”Tôihỏi.

“Takhôngnóirằngtấtcảchúngtađềunhìnnhậnthếgiớikhôngchínhxác-đôikhinhưvậy,nhưngđôikhinhữnggìchúngtanghĩđangxảyralạiphảnánh đúng sự thật.Quan điểm của ta chỉ đơn giản là để thay đổi cuộc đờimình,conphảithayđổi.Vàmộttrongnhữngcáchtốtnhấtđểlàmviệcđólàhãyhiểumộtsựthậtđơngiảnlàchúngtanhìnnhậnthếgiớikhôngnhưbảnthânnó,màtheobảnthânchúngta.”

Nóixong,ChaMikedẫn tôi trở lại phòngmìnhvàđể tôiở lạimộtmình.Tâmtrítôiquaycuồngvớitấtcảnhữnggìtôivừatiếpthutrongmộtkhoảnhkhắc ngắn ngủi như vậy. Có quá nhiều thông tin để lĩnh hội. Tôi đang ởRome,đượcmộtgiáosĩdạydỗbằngcáchchiasẻvớitôimộtthếgiớiquancóthểcáchmạnghóamọilĩnhvựccuộcsốngcủatôinếutôilĩnhhộiđượcnó.

Tôithậtsựcảmthấysợkhitôinghĩvềnhữnggìvịgiáosĩkỳlạnàynói.Đểsốngcuộcđờimình theođúngnhữngniềmtinmớimẻnàycónghĩa là tôiphảinhìnthếgiớiquamộtcặpmắthoàntoànmới,vàrấtítngườimàtôibiếttrênthếgiớinàytừngsốngnhưthế.Nhưngkhitôiđămđămnhìnrangoàithànhphốvớinhữngvì sao lấp lánh trênbầu trời rực rỡcủa thànhRome,mộtsựbìnhyênsâuthẳmhơnbấtkỳthứgìtôitừngbiếtdânglêntrongtôi.Vàmộttừduynhấtlóelêntrongtâmtrítôi:Niềmtin.

***

Trongmấytuầnqua,tôiđãquenvớimộtlộtrìnhrấtthúvịtạithánhđường:ThứcgiấclúcbìnhminhvàngồithiềnvớiChaMiketrongkhoảngmộtgiờ.Phươngpháprènluyệnnàycựckỳkhókhănvớitôilúcmớiđầu,nhưngchỉsauvài ngày,một sứcmạnhnội tại bắt đầu trỗi dậy trong tôi, và việc tậpluyệntrởnêndễdànghơn.Tôithậmchícònbắtđầuthayđổinhanhhơnvàthựchiệnởmộtcấpđộhoàntoànmới.Tôibắtđầubớtđồngnhấtsuynghĩcủamìnhvà tiếp cậnmột cấp độ nhận thức cao hơn.Trong sâu thẳmcủamìnhtôibiếtrằngtôiđanglàmộtconngườitrưởngthànhmàtrướcđâytôi

chưahềbiết.Hơnbaogiờhết,tôiđồngývớiquanđiểmcủaChaMikerằngconđườngmà tấtcảchúng tađềuđinàykhôngphải làđểcải thiệnvàcốgắngtrởthànhmộtaiđókhác,chẳnghạnnhữngngườihùngcủachúngta.Thayvàođó,tôicảmnhậnsâusắcrằnghànhtrìnhcuộcđờinàythậtsựđểkhaipháconngườithậtsựcủachúngta.Đólàmộtquátrìnhghinhớ.Nhưngtôichưatinđiềunày-thựctếtôimớichỉbiếtvềnó.

Saubuổithiềnđịnhsángsớm,ChaMikevàtôiănđiểmtâmqualoavớihoaquảvàngũcốcrồiđidạotrongvườnởphíasauthánhđườngnơiôngdànhnhiềugiờgiảnggiải vàdạy cho tôi hiểunhữngbài họcvề cách sốngmộtcuộcsốngkhônngoanvàcaoquý.Thỉnhthoảng,ôngthểhiệnsựuyênbáccủamìnhdướidạngnhữngbàithuyếtgiáo,đứngbêncạnhmộtkhómhồngrấtđẹpvànóivớitấtcảsựsaysưavànhiệtthànhkếtnốivớinơisâuthẳmnhất trong tim tôi.Cónhữnghômkhác,ông lại thưgiãnhơnvàkhiến tôicườisuốttrongkhiôngbộclộkiếnthứcphithườngvớitôidướidạngnhữngcâuchuyệnhàihước.

Mỗibuổitối,tôilạitrởvềcănphòngxinhxắncủamìnhvàmởtoangcáccửasổ,nhìnlênbầutrờivàthấylớndầnvớikiếnthứccủamình.Mỗingày,tôilạicónhữngthayđổilớntrongcáchtôinhìnnhậnthếgiớivàtronghiểubiếtcủamìnhvềcấutrúccủavũtrụtuyệtvờicủachúngta.Tôinhanhchóngđiđến chỗ hiểu rằngmỗi người chúng ta đều cómối liên hệ.Cómột chuỗinhữngsựkiệndườngnhưngẫunhiêntrongcuộcđờichúngta,mặcdùhầuhếtchúngtachưabaogiờnhậnrađiềunày.Tấtcảnhữngđiểmtrongcuộcđờichúngtađềuđượcnốivớinhau,vàmọithứxảyravớichúngtađềuxảyravìmộtlýdogìđó.Cuộcsốngthậtsựlàmộttrườnghọctrưởngthành,vàmỗitìnhhuốngtrongcuộcđờichúngtalạithúcđẩysựtrưởngthànhcánhâncủachúngtanếuchúngtacóýthứctìmkiếmvàsauđósốngtheođúngbàihọcđượcnêura.

Bàihọctrongcuộcđờicủachúngta,nhưtôinhậnthức,đềucóvẻđẹpphithường của nó. Những nỗi buồn đau giúp chúng ta trưởng thành và dẫnchúng ta tớicuộcsống tốtđẹphơn, trongkhinhững thờikhắc tốtđẹpchochúngtathấytoànbộmọikhảnăngcủamìnhvàđemlạichochúngtanhữnghạnhphúcxứngđáng.Vàtôicũngnhậnrarằngchẳngcógìthậttốthaythậtxấutừngtồntạicả.

6.TRUYTÌMCĂNNGUYÊN

“Bạncóíchchomọingườiđếnmứcnào,bạnsẽđượchạnhphúcnhưthế?’

-KarlReiland

***

Một buổi sáng,ChaMike ngồi với tôi trênmột chiếc ghế băng trong khuvườnum tùmphía sau cửahậu của thánhđường.Đây lànơiôngđãdànhnhiềuthờigianchiêmnghiệmtrongimlặngvàcầunguyện.

“Hãytinrằngvũ trụnày làmộtnơi rất thân thiện,”ôngbảo tôi.“Thếgiớithậtsựmuốnconchiếnthắng.Hãytừbỏsuynghĩhạnchếmàhầuhếtchúngtavẫnsốngdướinótrongnhữngnămthángđẹpnhấtcủađờimình,vàhãychọnlấytháiđộtòmò.Consẽthấyrằngnếuconsốngtheocáchnày,thìmộtsứcmạnhlớnlaohơnchínhbảnthânconsẽdẫncontớicuộcsốngtuyệtvờinhấtcủamìnhmỗingày.Nóiđúnghơn là con sẽđượcdẫn tớiđúng thiênhướngcủamình.”

“Conthườngtựhỏinhiệmvụthậtsựcủacontrongcuộcđờilàgì,thưaChaMike.Sâuthẳmtronglòng,conluônbiếtrằngmỗichúngtađềucógìđóđặcbiệtnênchúngtamớihiệndiệnởthếgiớinàyđểthựchiện,”tôinói.

“Đâylàmộtbàihọclớn:Bíquyếtcủađammêchínhlàmụcđích.Mộtkhicontìmrathiênhướngcủamình-cáisựnghiệpbắtbuộcmàconcóthểtraogửicuộcđờimình-tráitimconsẽbắtđầucấttiếnghát,vàconsẽcóđammê,sứcmạnhvàsựbìnhyênnộitâmhơnhẳnconcóthểhìnhdung.Khámphámộtgiấcmơlớnlaomàconcóthểsốngcuộcđờimìnhtheođósẽđemlạichoconsứcmạnh,độnglựcvànănglượnglớn.Mộtgiấcmơlớnđemlạichoconhyvọng, Jackạ.Hãy luôn tập trunghằngngàybởivì con sẽbiếtđíchxácmìnhđượctraonhiệmvụgìtrêncõiđờinày.”

“Tuyệtvời.”

“Một trongnhữnglýdochínhđểkhámphávàxác lập tầmnhìnriênghay

mộtnhiệmvụtrọngtâmchocuộcđờimìnhchínhlàtậptrungvàonhữngưu

tiêncaonhấtcủacon.NhưEdwardG.Bulwer-Lytton[18]nói:‘Ngườithànhcônghơnnhữngngườikháclàngườisớmnhậnthứcđượcmụctiêucủamìnhvàcóthóiquenđịnhhướngsứcmạnhcủamìnhvìmụctiêuđó.Ngaycảmộttàinăngthiênbẩmcũngchỉlàkhảnăngquansáttốtđượccủngcốbằngsựchuyênchúcủamụcđích.Nhữngngườibiếtquansátmộtcáchthậntrọngvàquyếttâmmộtcáchkiênđịnhđềucóthểtrởthànhthiêntài’.”

***

“Conchưabaogiờnghĩvềtàinăngtheokiểunày,”tôitrầmngâm.

“Tấtcảchỉlàtậptrungvàonhữngmụctiêucaonhất,”ChaMikeđáp.“Khiconbiếtđiềugì làquantrọngnhất trongcuộcđờimình, thìconcóthểlựachọnxemmìnhcầnlàmgìvàkhôngcầnlàmgì.”

“Hayquá.”

“Vàkhi con tìm ra thiên hướng cơ bản của cuộc đờimình,” ông tiếp tục:“khôngcónghịchcảnhnàocóthểkhốngchếđượccon,chodùnóghêgớmđếnđâu.Xácđịnhrõmộttầmnhìnriêngchocuộcđờimìnhlàcáchtốtnhấtvàduynhấtđểvượtquanhữngvấnđềvà làmchomình thỏamãn tối đa.DanhhọaDaVincicũngnóinhưvậykhiôngnhậnxét:‘Nếubạngắnđượclộtrìnhcủamìnhlênmộtvìsao,bạnsẽcóthểđiềukhiểnđượcbấtkỳcơnbãonào.’”

“Conthấyđấy,Jack,nhucầusâuthẳmnhấttrongtráitimconngườilànhucầusốngvìđiềugìđócaohơnbảnthânmình.Tấtcảchúngtađềucómộtkhaokhátđượcthểhiệntrêncõiđờinàytheocáchtạorasựkhácbiệtsovớicuộcsốngcủanhữngngườikhácvàgắnkếtchúngtavớimộtmụcđíchvượtramọigiớihạncủacuộcđờimình.Tấtcảchúngtađềucósựthèmkhátrấtcon người làmuốn được biết vào lúc cuối đờimình rằng chúng ta khôngsống vô nghĩa. Khoảnh khắc con tìm ra thiên hướng củamình,mục đíchchínhcủamình,sốphậncủamình- là lúcconsẽbướcvàomộtcáchsốnghoàntoànmới.Consẽkhôngcònbậntâmđếnchuyệnkiếmtiềnhayđượcnổitiếnghoặcleocaotrênbậcthangdanhvọng,màconsẽbắtđầuquantâmđếnviệcthựchiệnnhiệmvụtạoramộtthếgiớimớivàlàmchonótrởthànhmộtnơiđángyêuhơn.Vàđólàkhicáiphầntốtđẹpnhấttrongconbắtđầu

cảmthấyhạnhphúc,ởmộtmứcrấtsâu,consẽcảmthấytốthơnvềbảnthânvớitưcáchmộtconngười.Consẽbắtđầucảmthấymãnnguyện,rằngcuộcđờicủamìnhcóýnghĩa.Vàđâylàlúccuộcđờiconthậtvĩđại.”

“Thậttuyệt,”tôiđáp.

“Đểtagiảithíchrõhơnnhé:Khiconchuyểntừchỗbịépbuộcsangchỗsống theocamkếtphụcvụngườikhác, cuộcđờiconchắcchắnsẽcựckỳthànhcông.”

“Làmthếnàocontìmđượcvậnmệnhnàycủamình?”

“Conthậtsựkhôngtìmrađượcvậnmệnhcủamình,Jackạ-nósẽ tìmracon.”

“Thậtsao?”

“Phải.Concàngphụchồiđượccáitôiđíchthựccủamình,vậnmệnhcủaconsẽcàngmởrộngtrướcmắtcon.Nhưtađãnóivớicon,anhbạntrẻcủataạ,chỉcầntiếptụcthựchiệnnhiệmvụnộitâmcủamình-đóchínhlàđiềuquan

trọngnhất.NhưtriếtgiaHàLanBenedictdeSpinoza[19]nói:‘Hãylàchínhchúngtavàhãytrởthànhcáichúngtacóthể,đóchínhlàmụcđíchduynhấttrongđời’.Concàngtìmđượccáibảnngãcơbảncủamìnhvàthểhiệnnóvớithếgiới,consẽcàngtiếnsâuvàodòngchảycuộcđời.Vàlàmnhưvậy,vậnmệnhcủaconsẽtìmđếncon.”

Tôitỏtháiđộhoàinghi.“Chỉđơngiảnvậythôisao?”

“Phải, đúng là như thế,”ChaMike trả lời. “Chỉ cần kiên nhẫnvà cởimở

hơn.ThomasMerton[20]cũngnóirõđiểmnàykhiôngnhậnxét:‘Chúngtacónhữnggìchúngtatìmkiếm.Nóluônhiệndiện,vànếuchúngtadànhthờigianchonó,nósẽtựtìmđếnchúngta.’Concàngbiếtvềconngườithậtsựcủamình,consẽcàngthấyrằngmìnhcóđủsựuyênbác,sứcmạnhvàkhảnăngmà conmongmuốn suốt cả đòi.Con đã là con ngườimà con luônmongướcđượcnhưvậy.Conchỉcầnbiếtđiềuđó.Vàkhiconlàmđược,consẽcóthểtiếpcậnđượcnhữngcơhộidànhchocon.Chỉcầntiếptụcđisâuhơnvàtựthayđổimình.Vàhãytiếptụctintưởngvàmởlòng.”

***

ChaMikengừnglạimộtlúcrồinóitiếp.“Jack,conđãhoànthànhmọiviệcởđây.Conlàmộttrongnhữnghọctròxuấtsắcnhấtcủata.Nhưngthờigianchúng tabênnhauđãhết.Conđãởvới tabốn tuần,vànhững thayđổi tanhìnthấyởconrấttuyệtvời...nhưngnhữnggìtuyệtvờinhấtvẫncònchưatới.Tachỉmớigieonhữnghạtmầmtrongconvàchúngchỉmớinhúlên.Tarấthânhạnhđượcgặpcon,contraicủangườibạnthânCalcủata.Consẽlàmđượcnhiều cho thếgiới nàyvà tỏa sáng, ta tin chắcnhưvậy.Hãy làchínhmình,Jack.Hãytìmkiếmchânlý-vàhãyluôntintưởng.”

Nóixong,ChaMikeômchặtlấytôi.Sauđóôngquayđidứtkhoátvàđiquavườnvàothánhđườngvốnđãlànhàcủaôngtrongbaonhiêunăm.Mặttrờichóingời,còntôithìđứngcạnhmộtkhómhồng,ngẫmlạibốntuầnquavànhữnggìtôiđãtrảinghiệm.TôinghĩđếnnhữnglờicủanữvănsĩngườiMỹLouisMayAlcott:

“Xaxatrongánhnắnglànhững

khátvọngcaonhấtcủatôi.

Tôikhôngthếvớitớichúng;nhưngtôicóthể

tìmkiếmvànhìnthấyvẻđẹpcủachúng,tinvào

chúngvàcốgắngtheođuổichúng.”

Từsâutronglòngmình,tôicảmthấymìnhthậtsựđangđitrênconđườngcủamình.

NGƯỜILƯỚTSÓNG

7.GẶPGỠBẬCTHẦYCỦATRÁITIM

“Trongngươicómộtngọnbấcchờđếnlúctrởthànhngọnđèncủatâmhồnngươi.Khingọnlửanộitâmnàycháysáng,ngươisẽcảmnhậnđượcsựvĩđạithứctỉnhtrongđờimình”

-BradfordKeeney

“Thêmmỗinămtôisống,tôilạicàngtinrằngsựphíphạmcuộcđờinằmởtìnhyêuchúngtakhôngchịutraođi,nhữngsứcmạnhchúngtakhôngchịusử dụng, sự thận trọng ích kỷ chẳng thách thức gì cả, và bỏ lỡ cả hạnhphúc.”

-MaryCholmondeley

***

Mắttôichưabaogiờnhìnthấymộtcảnhtượngđẹpnhưvậy.Trướcđâytôiđãtừngđếnnhiềubãibiển,nhưngbãibiểnnàynổibậthơntấtthảy.TrôngnógiốngnhưmộtlátcắtnhỏbécủacõiNiếtbàn.Vàvìthế,khitôitrảtiềnchongườiláixe,tôibảoanhtarằngtôiđãtìmthấyđườngvềnhà.

“Anh có chắc chắn nhưvậy không, anhbạn?”Anh ta hỏi. “Chúng ta còncáchthịtrấngầnnhấthàngdặmđường,vàđâylàbãibiểnbiệtlậpnhấttrênđảo này. Tôi có thể quay trở lại đây đón anh sau vài tiếng nữa nếu anhmuốn.”

“Khôngcần...nhưngcũngxincảmơn,”tôiđáp.“Tôicócảmgiácởđâytôisẽổnthôi.Vũtrụlàmộtnơirấtthânthiện,anhbiếtđấy,”tôinóithêmkèmtheomộtnụcườiranhmãnh.

Ngườiláixechỉbiếtđămđămnhìntôi,lắclắcđầu,vàphóngđi.

Tôi không hề nhìn thấy bóng dáng ai cả, nhưng điều đó chẳng hề gì.Tôichậmrãitìmđườnglầntừđườngcáixuốngđếnbãicátvàcởidépra.Khungcảnhđẹpmêhồn:Đạidươngphảnchiếumộtmàuxanhngănngắt;bãicátmịnmàngvà trắngphau;cònmặt trờinhưvuốtvecơ thể tôivàkhiến tôicảmthấy thật thanhbình.Tôingồixuống, thầmcảmơn tấtcảnhữngmónquàđangbắtđầuđếnvớicuộcđời tôikể từcuộcgặpgõcủa tôivớiCal -ngườichacủatôi-vàituầntrước.

Saukhoảng20phúttắmnắngmộtcáchkhoankhoái,tôinhậnthấycógìđóchuyểnđộngởcuốibãitắmxaxa.Khitậptrunghơn,tôicóthểnhìnthấyđócóvẻlàmộtngườiđangthựchiệnmộtđiệunhảygìđótrêncát.Haibàntayngườiđóvỗvỗ,haiđầugốigõgõ,cònđầuthìlắclư.Tôicảmthấysợ.Ởđâytôichỉcómộtmìnhvàtôicảmthấylochosựantoàncủamình.Thếrồicógìđórất tuyệtvờixảyra.Từniềmtin lóe lên trong tâmtrí tôi,và tôinhớ lạinhữnggìChaMikeđãnóivớitôilúcởRome:“Đằngsaumỗinỗisợhãicủacon,consẽkhámpháravậnmệnhcủamình.”Tôichìmsâuvàochínhmìnhvà tìm thấymột sự can trườngmớimà tôi ngày càng tiếp cậnđượcnhiềutrongbốntuầnquakhitôikếtnốivớisứcmạnhcủamình.Sauđó,tôimạnhdạntiếnvềphíabóngngười.

Khitôiđếngầnhơn,tôinhìnthấyngườiấyrõhơn.Anhtavẫnđangcửđộngrấtkỳquái,như thểđang lênđồng,vàdườngnhưanh takhôngnhận thấykhôngchỉcómìnhanhtatrênbãibiểnnữa.Tôiđếngầnanhtanhưnganhtavẫncứtiếptụcvũđiệucủamình.Cuốicùng,anhtaphávỡsựimlặngvàmởchoàngmắt.

“Chàomừngđếnvớibãibiểncủatôi,Jack.Điềugìkhiếncậulâuđếnthế?”Anhtahỏivớinụcườilộhếtcảhàmrăng.

Tôicứngđờngười.Làmsaongườiđànôngnàylạicóthểbiếtđượctêntôichứ?Niềmtinlạilóelêntrongtâmtrítôilầnnữa.

“Anhbiếttêntôiư?”Tôihỏi,đầyngạcnhiênvàvẫncóphầnsợsệt.“Bằngcáchnàovậy?”

“Phải, tôibiếtrõ têncậu-Calđãkểvới tôivềcậu.Ôngấyđúnglàngườituyệtvời.Vàanhbạnạ,ôngấyrấtđángđểkếtbạn.”

“Anhkếtbạnvớibốtôiư?”tôithắcmắcvẻkhôngtin.

“Ồ,rấthay,vôcùngthúvị-chẳngcógìphảilolắngcả,”anhtanói,tayvuốtmồhôitrênngực.

Tôingắmnghíanhânvậtbíẩnnàymột lúc trongkhianh tangẩngmặtvềphíamặt trời.Tôiđoánanhấykhoảng45 tuổi.Nướcdaanhấymàuđồnghunvàcơthểanhấygầnnhưtrongtrạngtháihoànhảo,vớinhữngcơbắpcuồncuộnnổivồngbêndướilớpdamềm.Đôimắtanhấymàubiếc,cònmáitóc thìvàngóngdophơidướinắng.Anhchỉđeođúngmộtchiếcvòngcổbằngvỏốcvàmặcchiếcquầncộcvảinylontảtơidườngnhưcóđủcảbảysắccầuvồng.

“Tên tôi làMoe.Moe Jackson,” anh ấy nói trong khi chìa tay ra. “ChàomừngcậuđếnHawaii.Đâylàbãibiểncủatôi-nơitốtnhấttrênhònđảonàyđểlướtsóng,vàtôicóbãibiểnnàychoriêngmình.Ngườidânđịaphươngnóiởđâybịmaám,chonênchẳngbaogiờtôicóbạnđồnghành.Vớitôithếrấttốt,”anhấykéodàigiọng.“Tôilướtsóngởđâysuốtngày,chỉmộtmình,mộthoạtđộngcựchợpvớitôi.”

“Anhlàvậnđộngviênlướtsóngư?”Tôihỏi.

“Cậuđoánđúngrồi,cậuem,”anhấyhàohứngđáp.“Calcũngvậy.Ôngấyrấtgiỏimônnày-chẳngkémcạnhgìtôi,”anhấycườitoetoét.

“Thếanhvừalàmgìvậy?Cáiđiệunhảylúcnãyấy?”

“À,tôichỉvuivẻmộtchútthôi.Tôikhoáinhảy-nógiữchotôitrongdòngchảycuộcđờivànhắctôiđừngquantrọnghóamọiviệc.”

“Trongdòngchảycuộcđờiư?”

“Chắcchắn,”Moenói.“Tôisốngtừngkhoảnhkhắcđờimình.Tôidànhtrọnchoviệcsốngvớimộttrạngtháimỹmãnliêntục.Tôicốgắnghiệndiệntrọnvẹntrướcmọiđiềudiễnravớitôi.Quákhứđãqua-từlâurồi.Chonêntriếtlýcủatôilànhưthếnày:Tôichẳngbaogiờđểchongàyhômquacủamìnhảnhhưởngđếnngàyhômnay.”

“Vậycòntươnglaithìsao?”Tôihỏi.

“Tươnglaikhôngcóthật,anhbạnạ.Nóchỉlàảogiácchừngnàotôicònbậntâm.Điềuduynhấttôithậtsựchútâmlàniềmvuithútrongmỗiphút.Tôisốngtheodòngchảyvàđónnhậnmọithứkhichúngđến.Tôitheocontimcủamình.Vàtôiyêuđiềuđó!”Anhấynóiđầynhiệt thành.“Đây,thứnàydànhchocậu,”anhấytiếplờikhitraochotôimộtphongbìmàanhlấyratừtúiquầncộc.“Hãyđọcnộidungbêntrongđi.”

Tôilôiramộtmảnhgiấynhàunhĩvàđọcnhữngdòngchữtrênđóthậtcẩnthận.Nộidungviết:

“Ngàythường,hãyđểtôinhậnrabạnlàkhobáu.Đừngđểtôibỏquabạntrongcuộctìmkiếmmộtngàymaihiếmhoivàhoànhảonàođó.Cóngàytôisẽthọcnhữngmóngtaymìnhvàođất,hayvùimặtmìnhxuốnggốihoặcduỗidàithânmìnhhoặcgiơtaylêntrờicaovàmongmuốnbạntrởlạihơnbaogiờhết.”

-MaryJeanIron

“Tôi đoán điều đó đúng,” tôi nói vẻ trầm ngâm. “Quá nhiều người trongchúngtathanphiềnrằngkhôngcóđủthờigiantrongđời,nhưngchúngtalạilãngphíquánhiềuthờigianchúngtađãcó.Vàchúngtadànhcảđờiđểsănđuổicáihũvàngkhótìmthấynày,chỉđểpháthiệnrarằngnhữngkhobáutuyệtnhấtcủachúngtachínhlànhữngkhobáuđơngiảnnhấtmàchúngtaluôncónhưnglạichẳngbaogiờbiết.”

“Cậuhiểurồiđấy,”Moenói,gậtgậtđầuđồngý.“Hầuhếtmọingườiluônlaotớithếgiớitưởngtượngnàymàhọnghĩsẽgiảiquyếtđượctấtcảnhữngvấnđềcủahọvàkhiếnchohọvuisướng.Họtựnhủvớimìnhrằng:‘Mộtkhitađạtđượcviệcnàyhayviệckia,tasẽhạnhphúc.’Nhưngtôitinrằnghạnhphúckhôngphảilàmộtnơichocậutìmđến-nóchínhlàtrạngtháinộitạidocậutạora.Bấtkỳaicũngcóthểhạnhphúc-nócósẵnchomọingườivàcósẵnngaylúcnày.Chúngtachỉcầndừnglạivàchúýhơntớinhữngkhobáuđangcóxungquanhchúngta.Chonênlúcnàytôisốngtrọnvẹncuộcsốngcủamình.Mắt tôimởto.Tôiđã thức tỉnh.Tôiyêumọikhoảnhkhắccủacuộcphiêulưuvĩđạinày.”

“Thếanhsốngởđâu?”Tôihỏivẻtòmò.

Anhấychỉvềmộttúplềutranhnhonhỏởrìabãibiển,nơibờbiểnnhôra

nhưmộtngóntay.Cómộtkhuvườnnhỏđầyhoabêncạnhlều,vàmộtchiếcxeđạpcũkỹhangỉdựabênhông.

“Đólàlâuđàicủatôi,Jackạ,nhàtôiđấy.Vàtôiyêunó!”Anhấynóiđầytựhào.

“Thậtthúvị,”tôiđáp,khôngbiếtcầnphảinghĩgì.

“Cònhơncả thúvịấychứ-phảinói làhoànhảo.Tôichẳngcógìphải lolắng,khôngailàmphiềntôi,vàtôiởngaybêncạnhnhữngconsóngkhiếncho tim tôi rộn ràng. Tôi đang ở thiên đường. Chào mừng cậu tới thiênđường!Đâysẽlànhàcủacậutrongbốntuầntới.”

“Nghetuyệtđấy.Tôibiếttôiđangđượchưởngmộtđiềuthậttuyệtvời,”tôiđápkèmmộtnụcười.

“Mọiviệcđãđượcsắpđặtsẵnchocậu,”Moetiếptục.“Cậuđãbiếtrồi,tôitinchắcnhưvậy.Vàtôisẽrấthạnhphúcvìcócậulàmbầubạn.TôisẽdạycậumọiđiềuvềCâuhỏiCuốicùngthứhai.”

“Mìnhđãyêuthậtsựchưa?”Tôinhớlại.

“Cậunóiđúng.”

“Tuyệt.Nhưng lúcnày, anhMoe, rất thành thậtvới anh, tôi cần tập trungvàocôngviệcnội tâmcủamìnhhơn làyêuđương.Tôiđang trải quaquátrìnhtrưởngthànhbêntrongnênmọiyếutốcủacuộcđờitôidườngnhưđềuđangthayđổi.Toànbộôcửakínhmàucủatôiđangbiếncải,xinnóivívonnhưvậy.”

“ChaMikeđãdạycậuđiềuđó,tôibiết.Mộtconngườituyệtvời,”Moenóithànhthực.

“AnhcũngbiếtChaMikeư?”

“Dĩnhiên.Ôngấy làbạn tôiđãnhiềunăm-mặcdùôngấy rất sợnước,”ngườibạnmớicủatôibậtcười.“Tôikhônglàmsaolàmchoôngấyđếngầnvántrượtđược,chodùtôitìmcáchgì.Uổngphí,”anhấynhúnvai.

“Nhântiện,đểtrảlờiýcủacậu,”Moetiếptục,“cónhiềukiểutìnhyêu:tìnhyêunhụcdục,yêubảnthân,yêugiađình,vàyêucuộcsốngcùngnhữngđiềukỳdiệucủanó.Tìnhyêucuốicùngtrongsốnàylànhữnggìcậuvàtôisẽđểtâmđến,bạnạ.Côngviệccủachúngtasẽlàmởrộngtráitimcậuđểcậucóthểmởlòngvớicuộcsốngvànhữngđiềuthúvịcủanó.Tôidámcácậuchưabaogiờmơđếnviệccómộthuấnluyệnviêntìnhcảmchoriêngmình,phảikhông?”

“Một huấn luyện viên tình cảm ư? Tôi chưa bao giờ nghe đến khái niệmnày.”

“Đúng,tôibiết,”Moenói.“Nghehơisến,nhưngCalmuốnnhưthế.Ôngấyđãsắpxếpkhóađàotạocuộcsốngnàychocậuvàđềnghịchúngtôilàhuấnluyệnviêncủacậu.Ôngấythậtsựmuốngiúpcậu,Jackạ-ôngấythậtsựyêuthươngcậu.Nhưnghãyđểtôinóitiếp.Tôiđãtìmracáchsốngmộtcuộcsốngphonglưuvàthúvị.Ýtôilàthậtsựphonglưuvàthậtsựthúvị.Tôilàngườihạnhphúcnhấtmàtôibiết,ởđây,trênbãibiểnvắngvẻnày.Tôithứcgiấcmỗi sángvới niềmvui sâu thẳm trong lòng.Tôi lướt sóng.Tôi nhảymúa.Tôivẽsuốtbuổisáng,cókhiđến tốikhuya, tôingắmnhìnnhữngvìsaokhibuồnngủ.Tôilàmthơkhimặttrờilặn.Tôicảmthấymìnhlàngườigiàucónhấtthếgiới.Vàđiềutuyệtvờilàtôithậtsựkhôngkhácgìcậu.Cậucóthểcónhữnggìtôicó-nếucậumuốnvậy.”

Moenóitiếp.“Tấtcảdiễnrakhitôingừngsốngcuộcđờimìnhtheolýtrívàbắtđầumởrộngtráitim.Đóđúnglàmộtbíquyếtthậtsựchotôi.NhàtâmlíhọcngườiThụySĩCarlJungtừngnóithếnày:‘Nhãnquancủabạnsẽtrởnênrõràngkhibạnnhìnvàotráitimmình.Ainhìnrangoàithìchỉnằmmơ.Ainhìnvàotrongmớithứctỉnh’”

“Đó lànhững lời thậthayho,” tôinói,cảmthấymộtsựbìnhyênvà thoảimáixâmchiếmmìnhkhitiếpnhậnnhữnglờinày.“Chà,thậttuyệtđượcgặpanh,Moe Jackson.Tôi thật sựmongđợiquãng thờigian chúng taở cùngnhau,”tôinóiđầytintưởng.

“Hay lắm!”anhấynói.“Jack, tôinghecậunói rằngcậuđangở tronggiaiđoạncảibiếnsâu.Tốtlắm-Đólànơitốtnhấtđểsốngtrênđời.Tôibiếtcólúcnócó thểđángsợ,nhưngchỉcầncậugiữ tâmmình thật thoảimái.Đóchính là thờikhắcquan trọngnhất trongcuộc sốngcủa cậu... chođến lúcnày.Thựctế,tôidámcárằngsaukhicậuởcùngChaMike,tráitimcậuđã

bắtđầumởrộngtrướcsựuyênbácnộitạicủachínhcậu.”

“Anhnóiđúng.Tôiđangtiếpthunhữnghiểubiếtmàtôichưatừngcótrướckia-vàtôikhôngthậtsựdámchắcchúngđếntừđâu,”tôinhậnxét,hyvọngđượcnghechỉdẫn.

“Cậuđangthoátkhỏilýtrícủamìnhvàtiếnsâuvàotâmhồn,nơicómọicâutrảlờichocậu.Sốngtheolýtrí tứclàchơichoantoàn.Cậucốgắngphánđoánmọiviệc.Cậulênkếhoạch,lolắngvàcảmthấybuồnbựcvớiquákhứ,hiệntạivàcảtươnglaicủamình.Cậudànhnhiềuthờigianphântíchnhữnggìcó thểvàsẽxảyrađếnmứccậubỏ lỡviệcsốngcuộcsốngmàcậucầnsống.Cáchlýtưởngđểhọchỏitừcuộcđờilàchấpnhậnmọikhoảnhkhắcdànhchocậu-vàcậukhôngthểlàmđượcđiềuđónếucậucứloanhquanhvớinhữngsuynghĩcủamình.”

Moetạmngừngmộtgiây,sauđótiếptục.“Tôicũngthườnggiốngnhưcậu,Jackạ,sốngtheolýtrí.Thựctế,tôicũnglàmnghềnhưcậu.”

“Làmquảngcáoư?”

“Đúng,quảngcáo.CậuđãnghenóiđếnMJGroupInternationalchưa?”

“Dĩnhiên.Làmộttrongnămcôngtyquảngcáohàngđầutrênthếgiới.Trụsở đặt tạiChicago, 23 văn phòng trên khắp thế giới, hàng trăm triệu đôladoanhthumỗinăm.”

“Cậucóđoánđượcailàngườisánglậpranókhông?”Moehỏi.

“Khôngcầnphảinóivớitôi!”Tôiđáp.“MJchínhlàanh,MoeJacksonphảikhông?”

“Đúng.”Anhấycườitươi.

“Thật không thể tin nổi. Thật sao?” Tôi không thể tin rằng nhân vật lướtsóngmàtôiđangchuyệnphiếmcùngnàylạitừnglàmộttrongnhữngbộóctiếp thịnổi tiếngnhất trên thếgiớichỉcáchđâymột thậpkỷ.Công tycủaanhấyđiđầutrongnhiềusángkiếncải tiếnvàkhét tiếngvớinhữngchiếnthuật tàn nhẫn và quan điểm chiến thắng bằng mọi giá. MJ GroupInternational làmột công ty đẳng cấp thế giới, và rất khó biết được rằng

ngườiđànôngtrôngcựckỳbìnhthảnđangđứngtrướcmặttôitrênbãibiểndiễmlệnàylạilàngườinhưanhấynói.

“Tintôiđi,đúngnhưvậyđấy,”Moeđáp.“Conđườngđitớithànhcôngcủatôi rất nhanh.Dường như tôimó tay ra vàng khi tôi làm kinh doanh.Tôikhông thểdừng lại suốtnhiềunăm,kiếmrahàng triệubạc trongquá trìnhđó.Tôicógiácquanthứsáumáchbảochobiếtnêntiếnlênphíatrướcnhưthếnào.Ởtuổi40,tôicómọitàisảnvậtchấtmàbấtkỳngườinàotrênthếgiớicủacậucũngđềumơước:Máybayriêng,mộtcănnhàởCaymans,mộtnơinữaởAspen,mộtcặpxePorschesthờithượngtrongnhà,vàmộtcôvợkhảái.Vàsaubaonhiêunămdànhrađểchạytheođồngtiền,danhvọngvànhữngtiếngtunghônhưthế,hãyđoánxemtôiđãpháthiệnrađiềugì?”

“Kểchotôingheđi,”tôiđềnghịtrongkhinhìnsâuvàomắtMoe,lúcnàyđãngậpnétbuồnrầuvàhốihận.

“Tôi hiểu rằng tôi vẫn chỉ nhìn thấy chính cái con người xuất hiện tronggươngmỗibuổisáng.Tôivẫncảmthấyđúngcáchmìnhđãcókhitôiđóivàthấtbại.Tôivẫnthấynhữngconquỷvàphùthủyámảnhmìnhkểtừlúccònlàmộtđứatrẻ.Tôivẫncónhữngniềmtinhạnhẹpvềbảnthânvànhữnggìtôicóthểtrởthành.Chonêntôihiểurằngchodùthếgiớibênngoàicủatôitrôngcómỹmiềuđếnđâuthìchínhnhữnggìbêntrongmớilàquantrọng.Vànếuthếgiớibêntrongcủacậuhỗnđộnvàkhônglànhmạnhthìcậusẽchẳngthuđượcgìởthếgiớibênngoàiđểkhiếnchocậuthấyhạnhphúc.Mặtkhác,nếuthếgiớibêntrongcủacậulànhmạnhvàhoànchỉnhthìnhữngđiềuđơngiảnvàcơbảnnhấtởthếgiớibênngoàisẽngậptràntráitimvàtâmhồncậu.Nhữngkhobáu lớnnhấtcủacuộcsống thậtsự lànhữngkhobáubên

trong,bạncủatôiạ.NhưEmerson[21]nói:‘Khôngcómộttráitimgiàucó,tàisảnchỉlàmộtgãănmàyxấuxí’.”

“Tôi học được điều đó khi tôi hướng vào bên trong,” tôi trầm ngâm nóithêm.

“Chúngtathuthậpđượcbaonhiêukhôngthànhvấnđề,chẳngcógìcóthểtạorabấtkỳsựthiếuhoànchỉnhnàomàchúngtacảmthấybêntrongmình.Làconngười,tấtcảchúngtađềucónhữnglổhổngbêntrongmìnhcầnđượclấpđầy.Mộtsốngườitrongchúngtacónhữnglỗhổngdochínhchamẹlànhữngngườikhôngquantâmđếncácnhucầutìnhcảmkhichúngtacònnhỏ

tạora;mộtsốkháclạicónhữnglỗhổngdonhữngngườibạnhọcthiếulòngtrắcẩnkhôngnhìnthấygiátrịđíchthựccủachúngtatạora...Vàchúngtalớnkhôn thànhngười lớn,chúng ta tìmkiếmmộtcáchvô thứcnhữngconngườivàđiềukhácđểlấpđầycáclỗhổngcủamình-đểhoànchỉnhchúngta.Và khi chúng ta không làmđược, chúng ta chuyển sang tìmkiếmgiảipháptiếptheo.Đólàmộtcuộcsănđuổikhôngcóhồikết,vànólàmchúngtakhôngcósựbìnhyênbêntrongmình.”

“Vậygiảipháplâudàilàgì?”TôihỏikhiMoevàtôiđibộdọcbãibiển,cảmnhậnmộtcơngiónhẹdịudàngvuốtvekhuônmặtmình.

“Hướngnội,”câutrảlờivanglên.“Hãylàmbấtkỳđiềugìcầnđểhoànthiệnmình.Hãylấpđầynhữnglỗhổngcủacậu.Vàhãynhớrằngcánhcổngđitớisựmãnnguyệnmởvàotrong,khôngphảimởrangoài.Đólàlýdotạisaoưutiênđầutiêncủamọiconngười,tôicóthểnóivậy,đềulàthựchiệnnhữngnhiệmvụbêntrong,côngviệcnộitâmmàcậuvừanóitới.”

“Mộtcáchnhìnnhậnrấtthúvị,anhMoe.”

“Đúngvậy.Hướngnộicónghĩalàcậuxácđịnhnhữngđiềuđangcảntrởcậuhiểurằngcậuthậtsựtuyệtvờiđếnmứcnào.”

“Chẳnghạnnhữngniềmtinkhôngđúng,nhữnggiảđịnhsailầm,nhữngnỗisợhãivànhữngthiênkiếncánhân,”tôingắtlời.

“Phải,nhữngthứđóvànhiềuthứkhác.Bằngcáchxửlýnhữngthứnàymộtcáchrấtthật,khiđócậucóthểcảmthấytốthơnởthếgiớibênngoài.Cậucànglàmsạchđượcthếgiớibêntrongcủamìnhthìthếgiớibênngoàicủacậucàngđẹp.”

“Tấtcảđềubắtđầutừbêntrong,”tôitổngkết.

“Phải,”Moeđáp.“Vàmộttrongnhữngyếutốchínhcủanhiệmvụnộitâmấylàmởrộngtráitim.Mởrộngtráitimcậuchínhlàsốngvớitìnhyêu-mởrộngtrướcnhữngkhảnăngcủaconngười,vữngtinvàosựpháttriểnhoànhảocủacuộcđờicậu,vàsốngsôinổihơn.Hãybắtđầusốngtheosựkỳdiệucủacuộcđờicậu,Jackạ-hãyhiệndiệnvớitấtcảsựtuyệtvờixungquanhcậu.Vàvớimộtchútrènluyện,cậusẽlàmchủđượcnhữngkỹnăngnày.

NhưHelenKeller[22]nói:‘Chẳngngườibiquannàokhámpháđượcnhữngbíẩncủacácvìsao,haygiươngbuồmđếnđượcmộtmiềnđấtmới,haymởramộtthiênđườngmớicholinhhồnconngười.’Hãycanđảmhơnvớicuộcsốngcủacậu-đólànhữnggìđãcótácdụngvớitôi.Mởrộngtráitimcủacậucũngchínhlàtintưởngnhữngbảnnăngcủacậuthườngxuyênhơnvàcởimởvớinhữngđiềutuyệtvờiđandệtcuộcsốngcủachúngta.Đóchínhlàcáchcậuchàođónnhữngđiềubấtngờvàsẵnsàngtrướcmọiphépmàuđangchờđợicậu.”

***

“Tôikhôngbiếtliệumìnhcótinvàocácphépmàukhông.Tôiđãcởimởvớimọichuyệnhơnlúctrước,nhưngviệctinvàophépmàuvớitôithậtkhôngdễ,”tôithừanhận.

Vừalúcấy,Moebắtđầuchạy.Mớiđầu,chỉlàchạychậmchậm,nhưngsauđóanhấybắtđầuchạynướcrút.“Hãytheotôi!”Anhấyhướngdẫn.

Tôicũngbắtđầuchạy,thamgiavàotrảinghiệmnàyvàtintưởngrằngsẽcóđượcmộtbàihọcgìđótừnó.

Moedẫnđườngdọctheobãibiểntrongkhoảng15hoặc20phút,hoàntoàngiữimlặngvàchỉtậptrungvàomụctiêucủaanhấy:Mộttriềnđồiphủcátởcuốibãibiển.Cuốicùng,khianhấyđếnđích,tôicũngbắtkịpanhấy.Mồhôichảytràntrênmátôi,vàtôicốlấylạinhịpthở.

“TôicóthểthấycóquánhiềuthứcănkiểuItalia,”Moeđùakhichỉvàoconđườngdẫntớilốilênđồi.

“Chúngtađangđiđâuđây?”Tôihổnhển.

“Cậusẽbiếtthôi,”anhấyđáp.

Trênđỉnhđồi làmộtcáigòcỏmọcrậmrạp.Từvị trínày, tôicó thểnhìnthấynhữnghònđảokhác,nhữngcontàuchạyngangqua,vànhữngcấutrúcsanhôđẹpmêhồn.

“Hãynhìnđằngkiaxem,”Moenóitronglúcchỉtớicáigìđócóvẻnhưlà

mộtphếtíchcổcáchđómộtquãng.

“Thứgìvậy?”Tôihỏi.

“Chà,”Moeđáplạitrongkhinghịchmộtcáivỏsòtrongchuỗihạtkỳlạcủamình:“mớinhìncóthểhơigiốngphếtíchlịchsửhaymộtloạtbứctườngvàđườngđisơkhai.Nhưngtôisẽkểchocậunghecâuchuyệnrấthayvềnhữnggìcậuđangnhìnthấy.Nếucậubayđượclênphíatrênnhữngphếtíchấy-đượctạorabởinhữngcưdânxaxưacủaHawaiitừnhiềunămvềtrước-cậusẽpháthiệnđượcđiềumàcácnhànghiêncứukhoahọcgầnđâytìmthấykhihọkhảosátditíchnàytừtrêntrựcthăngvàmáybay.”

“Tôivẫnđangngherấtchămchúđây,”tôiháohứcnói.

“Cáicóvẻnhưlàmộtloạtlốiđivàbứctườngngẫunhiênấythựctếlạilàmộttậphợpnhữngđườngcaotốcvàhệthốngvôcùngphứctạpvàtinhvinằmởnềnmóngcủamộtnềnvănminhrựcrỡkhinhìnởmộtgócđộcaovàhoànchỉnhhơn.

“Mấuchốtthậtsựlàthếnày,”Moegiảithích.“Khicậunhìnmọithứtừmộtgócđộcaohơn,cậucóthểnhìnthấyrằngnhữngthứcóvẻkhôngliênquanđếnnhauthựctếlạicóliênquan.Vàvớitôi,đólàmộtphépmàu.Cậuthấyđấy, một phépmàu không là gì khác ngoài một sự thay đổi tư duy giúpchúngtanhìnthấymọithứtheomộtcáchmới.Bằngcáchleolênđỉnhđồinày,cậucóthểnhìnthấymọithứkháchơnlúcởdướithấp.Vàbằngcáchliên tụcmở lòng trướcviệcnhìnnhậncuộcsốngcủacậu theonhữngcáchmới,rốtcuộccậusẽnhìnthấynhữngphépmàuđangdiễnra.Cậucàngcởimở,cậusẽcàngnhìnthấyđượcrằngnhiềuđiềutưởngnhưkhôngliênquanđãdiễnratrongsuốtcuộcđờicậuchínhlàmộtphầncủamộthệthốngkếtnốilớnhơn.Đâychínhlànhữnggìtôixemlàphépmàu.”

Sauđó,Moenằmxuốngđất.Chỉtrongvàigiây,anhấychốngđẩyvớimộtnhịpđộrấtnhanh.

“Giờthìanhlạiđanglàmgìvậy?”Tôihỏivớigiọngđầyngạcnhiên.

“Chỉđểgiữdángthôi,”anhấyđáp.

Anhấytiếptụcbàigiảngcủamìnhtronglúcmồhôiđầmđìatrêntrán.“Jack,

ngoàikiacónhiềuđiềuđangđợicậu.Nóhơnhẳnnhữnggìcậucóthểđoánđược.Chìakhóalàniềmtin.”

Lại làdanhtừđó.Tôibiếtmìnhphải tinrằngmọi thứxảyravới tôi trongquákhứ,vàxảyravớitôitrongtươnglaiđềulàmộtphầncủamộtchươngtrìnhđãđượcsắpxếphoànhảođểdẫn tôi theoconđườngcủasốphậnvàchânlýtốicao.

“Đừngsống theo lý trí,”Moenói.“Cậuđã thửphươngphápsốngnhư thếrồi,vànóđưacậuđếnđâunào?”

“Tôivẫnnhưmắckẹt,thậmchísaunhiềunămrồi,”tôithừanhận.

“Cólẽđãđếnlúccómộthệthốngmới,sốngnhiềutheotráitimcủacậuhơn.Hãyyêuthươngnhiềuhơn,vàtôihứarằngnhữngcánhcổngbằngvàngmởramột thếgiớihoàn toànmới sẽchàođóncậu.Mộtkhi cậubắtđầu sốngcuộcsốngcủamìnhtrọnvẹntừnơisâuthẳmnhấttrongcậuvàyêuthươngconngườimình,mọithứsẽthayđổitốthơnhẳn.Hãysốngcuộcđờicủacậunhưlàmộtsựchiêmnghiệmvềtìnhyêu-yêuthươngnhữngngườikhác,yêuthương chính cậu, và yêu thương thế giới này.Đó là những gì tôi thật sựđangtrìnhbày.”

“Làmthếnàoanhhiểurađiềuđó?Câuchuyệncủaanhlàgì,Moe?”

“Tất cả chúng ta đều cómột câu chuyện, phải không?Chà, cuối cùng tôicũngquyếtđịnhtừbỏcuộcsốngcủamìnhbởivìnócàngngàycàngvượtrangoàitầmkiểmsoátcủatôi.Tôitừbỏmọithứtôicóvàngaodukhắpthếgiớivớimộtcáibalôtrongvàinăm.Tôigặpnhữngconngườithúvịvàđắmmìnhtrongnhữngnềnvănhóakhácnhau.Tôitớinhữngbuổihộithảovềsựtrưởng thànhcánhânvàdànhhàng tháng trời sốngmộtmình tronghoangdã. Tôi học cách ngồi thiền ở Ấn Độ và phải lòng môn lướt sóng tạiAustralia.Khitôithayđổibảnthân,tôiđiđếnmộtđiểmnơitôibắtđầutìmthấynhữngcâu trả lờichocáccâuhỏi lớnnhấtcủađờimình.Tôibắtđầutrưởngthànhthànhmộtconngườihoàntoànmớitheonhiềucách.Sauđó,trongmộtlầntới thamquanhònđảokỳdiệunày, tôipháthiệnrabãibiểnnày.Khiđótôitìmđượcngôinhàcủamình.Tôicảmthấyđâychínhlànơimìnhthuộcvề.Vàtôiởđâykểtừlúcđó.”

“Thậtkỳdiệu.”Tôinghĩmộtlúc,sauđócấttiếnghỏi,“Ởmộtmìnhđểtìm

kiếmbảnthâncóquantrọngkhông?”

“Không, không hề,”Moe đáp lại. “Thực tế, sốngmộtmình suốtmột thờigiandàicóthểlàmộthìnhthứctrốnchạykhỏinhữnggìcầnđượcnhìnnhận.Gầnnhưnócóthểlàmộtdạngsaonhãngtrướcviệcđisâuvàonhữnggìthậtsựcầnkhắcphục.KhitôiởẤnĐộ, tôigặpnhiềutusĩmàtôinghenóiđãdànhnhữngnămthángtốtđẹpnhấtcủađờihọđểsốngmộtmình,títtrêncácđỉnhnúi,chỉvẻnvẹnvớimộtchiếckhốvàmộtbátgạomàthôi.Tôi chưabaogiờnghĩnhữngconngườinhưthếđềuđượcgiácngộ.”

“Điềuđókhiếntôingạcnhiên.”

“Chà,rấtdễbìnhthảnngồimộtmìnhtrênđỉnhnúichẳnglàmgìngoàiviệcsuyngẫm.Vàkhônghềkhókhănđểcảmthấyhạnhphúcvàhoàntoànthoátkhỏi căng thẳng khi cậu chỉ có riêngmình và không còn ai khác ở xungquanhgâykhóchịuvàgợiranhữngvấnđềsâuthẳmcủacậu.Vớitôi,trưởngthànhđếntừviệcsốngtrongthếgiớithực.Chúngtakhámpháxemmìnhlàtuýpngườinàotrongmốiquanhệvớingườikhác.Theokinhnghiệmcủatôi,chỉkhinhữngngườikhácởxungquanhthìchúngtamớibiếtđượccáibảnngãđíchthựccủamình.Tôisẽchocậumộtẩndụ.Giảsửcậuđặtmìnhhoàntoàntrơtrọi trongmộtcái thùngmàutrắng.Khônghềcócửasổcũngnhưcửaravào-chỉcócậuthôi.”

“Vâng,tôiđanghìnhdungnhưthế,”tôinóivớihaimắtnhắmlại.

“Tốt.Giờcậuđãnhìnthấynhữnggìtôiđangnóitớichưa?Khôngcóbấtkỳthứgìkhácđểcậuđốichiếuvớibảnthân,cậukhôngthểbiếtđượcnhiềuvềmình.Chỉcómộtmìnhcậutrongcáithùng.”

“Tôinhìnthấychínhxácnhữngđiềuanhđangnói.Tôicầnnhữngthứkháctrongcáithùngđóđểtôisosánhvớichínhmình.”

“Chà,tôikhôngbiếtliệusosánhcóphảilàtừđúngkhông,nhưngcậuđangđiđúngđường.Nếu tôibỏmộtcáiván trượtvàochiếc thùngđócùngvớicậu,giờsẽcómộtmốiquanhệ.Cậucóthểquansátcáivántrượtvàsauđónhìnnhậnbảnthân.Giờđãcócáchđểcậutiếpnhậnthôngtinvềbảnthân,trongmốiquanhệvớicáivántrượt.Cậucóthểnhậnthấyrằngmìnhcaohơncáiván,hoặcthôngminhhơn,hoặclàcậuhoạtđộnghơn.Chonênchỉtrongmốiquanhệ,chúngtamớicóthểđiđếnchỗhiểuvềmình.”

“Quanđiểmrấthay,”tôiđáp.

“Hãyđưaẩndụđóvàothảoluậnvềtusĩvàbátgạonhé.Títtrênđỉnhnúi,tusĩkhônghềcómốiquanhệgì.Vànhưthế,khônghềcósựtrưởngthànhvàtự khám phá thật sự.Nhưng khi chúng ta đưa ông ấy trở lại với thế giớithật...”Moetrìnhbày.

“Ôngấyởtrongmốiquanhệvớinhữngngườikhác,”tôixenvào.“Ôngấycóthểnhìnnhậnbảnthânkhisosánhvớingườikháctrênthếgiới.”

“Đúng.Vàkhiôngấysốngvớiđời,những thăng trầmcủa thếgiớisẽ làmchoôngấyphảiứngphótheonhữngcáchnhấtđịnh.Nếuaiđócưxửtệvớiôngấy,ôngấycóthểnổiđiên.Cơngiậnbộclộrakhônglàgìngoàimộtcơhội để chữa lành vết thương sâu hơn.Nếu có gì đó khiến ông ấy sợ, đâychínhlàmộtcơhộikhácđểhọcthêmđiềugìđóvềchínhôngấy,vàkhilàmnhưvậy,nhậnthứccủaôngấysẽđượcnânglêncấpđộcaohơn.Nếumộtthửtháchôngấytrảiquakhiếnôngấythấtvọng,thìnósẽtạoramộtphươngtiệnkhác choôngấyđemnó trở lại với chínhmìnhvà tìm ranhữnggìởngay trongchínhôngấycầnđượccủngcốvàcải thiện.Cậucó thấysốngtrongthếgiớithựctại,đilàm,thanhtoáncáchóađơn,vàtrảinghiệmthânphậnconngườilàcáchduynhấtđểtiếntớisựgiácngộkhông?”

“Có.Tôiđãhiểurõđiềuđó.Nhưngnhưthế,tôihyvọnganhkhôngphiềnđểtôihỏicâunày,tạisaoanhlạisốngmộtmình?”

Moechìmvàoimlặng.Saukhisuynghĩcâuhỏicủatôimộtlúc,anhấymỉmcười.“Mộtýrấthay.Tôikhôngbiếtcâutrảlờichocâuhỏiđó,Jackạ.Tấtcảnhữnggìtôicóthểnóilàtôibiếtrằngtôiđangởđúngnơitôimuốnở.Tôiđãsốngvớithếgiớinàycảđờimìnhrồi,vàgiờconđườngcủatôidẫntôitớinơinày.Ýđịnhcủatôilàtiếptụcởđây,nhưngcuộcsốngcủachúngtadiễnra theonhữngcáchvượt rangoàiýmuốncủa chúng ta.Aibiết đượcmộtnămnữatôisẽởđâu?Tôiđangtậnhưởngcáinơitôiởlúcnày.Tôichỉchúýđếnthờikhắchiệntại,mởratấtcảnhữngkhảnăngvàtiềmnăng.Lòngtôicảmthấyhạnhphúckhiởđây.Trừkhitráitimtôimáchbảovớitôiđiềugìkhác,cònkhôngđâysẽvẫnlànơitôiở.”

TôikhônghoàntoànthỏamãnvớicâutrảlờicủaMoe,nhưngtôikhôngép

anhấy.NgườiđànôngcóvẻđẹpnhưchàngAdonis[23]vànétbìnhthảncủaĐứcPhậtnày rõ ràngbiếtđiềugìđómà tôikhôngbiết.Trong tâm trí tôi,khônghềcómảymaynghingờrằnganhấyđangsốngtheomộttriếtlýđượckhaisánghơntôirấtnhiều.

***

ChotớikhigặpChaMikechỉvài tuầntrước,cuộcsốngcủatôichỉ làmộtmớhỗnđộn.Nhờlĩnhhộivốnhiểubiếtđộcđáocủaông,cuộcđờitôiđangcấtcánhbaylên.TôilàaimàdámphánxétcáchsốngcủaMoechứ?Đúng,cáchtiếpcậncủaanhấyrấtđộcđáo.Nhưngnếutấtcảchúngtađềuchỉsốngtheo suy nghĩ thông thường của số đông thì xã hội chúng ta sẽ vẫn chìmtrongđêmtrườngtrungcổ.Chínhnhờnhữngtưduytáobạovàmớimẻcủanhững người biết nhìn xa trông rộng trong thế giới chúng ta nênmới cónhững tiến bộ.Và trên hết, những gìMoe đang dạy cho tôi đều rất có ýnghĩa.

“Jack,tôivừachiasẻcảtấnkiếnthứcvớicậutrongngàyhômnay-tôihyvọngnócóích,”Moenói.“Nhưngchúngtasẽcórấtnhiềuđiềuđểthảoluậntrongmộtthángtới.Vàtrongthờigiancậuởđây,cậusẽởlạinhàkháchcủatôi.”

“Nhàkháchư?”Tôithắcmắcvìkhôngnhìnthấycôngtrìnhgìkhácngoàitúplềucủaanhấytrênbãibiển.

“Phải-nóởđằngkia,”Moeđáptrongkhichỉ tayvềmộtchiếcgiườngcũkhunggỗkêngayphíasau“lâuđài”củaanhấy.

“CậusẽngủdướibầutrờisaotrongthờigianởHawaii.Sẽvôcùngtuyệtvờivớicậu.”Nóixong,Moebướcxuốngbãibiển,vớlấyvántrượtvàlaovàonhữngconsóng.

8.ĐIVÀOCÕIHUYỀNBÍ

“Điềukhôngbaogiờquaytrởlạichínhlànhữnggìlàmchocuộcsốngngọtngào”

-EmilyDickinson

***

KhiMoevàtôiănsángvớiđuđủvàcamtrênbãicátvàosánghômsau,tôicảmthấyvôcùngtòmò.Vìthếtôiđãđềnghịanhấychiasẻmộtvàichitiếtvềchủđềtìnhcảm.

“Cuộcđờitôiđượcbiếnđổikhitôibắtđầulàmtheocontimmình,”anhấybắtđầukể.“Làmtheocontimcủamìnhlàđiềurấtquantrọngbởivìnóchứađựngmộtsự thôngminhcaohơnhẳn trí thôngminhchứađựng trongđầucậu.Tiếpcậnđượctrithứccủatráitimgiúpgắnkếtcậuvớitrithứclớnhơncủathếgiớivàmởtoangcánhcửađivàotráitimcủavũtrụ.Tôikhôngcóýtỏrahuyềnbí,nhưngđólànhữnggìtôithấyđúng.Tôihoàntoàntinvàotrithứcmàtráitimtôiđưarachotôi.”

“Nhưvậytôicầnsốngtheocontimmình?”

“Không,thựctếđólàmộtsựcânbằng-mộtmốiquanhệđốitác.Đểsốngcuộcsốngcaonhấtcủamình,haytôicóthểnóilàtốtđẹpnhất,bíquyếtlàphảicótráitimvàkhốióckếthợphàihòavớinhau.Mộtsốngườisốnghoàntoàn theo con tim của họ - đó thuần túy là tình cảm và cảm xúc.Nhữngngườinày thườnggặp rắc rối trong thếgiới thực,chẳngkhácgìnhữnggãkhờ lụy tình phân định rất kém và không nhận biết được thực tế. Nhữngngườikháclạisốnghoàntoàntheođầuóc-họquálýtrívàlôgíc,khôngcònchỗchotrựcgiácvàđammêchỉdẫnhọ.”

“KiểunhưnhânvậtSpocktrongloạtphimtruyềnhìnhStarTrekđâymà.”

“Đúngvậy,Jackạ,đólàmộtvídụrấtđúng.VàcũngnhưSpock,nhữngcáthểnhưthếlạnhlùngnhưđá.Tôitinrằngcuộcsốnglàphảibiếtcânbằng:

Đểchokhốiócvàtráitimkếthợpthànhmộtbộđôi,haynhữngngườibạnđời của nhau. Hãy sống sao cho khôn ngoan nhưng tốt bụng, lãng mạnnhưng không kém phần thực tế, can đảm nhưng chu đáo, có trách nhiệmnhưngđầyđammê.Cầnnỗlựcvàthờigianđểđạtđượcsựcânbằngnày-chínhtôivẫnphảivậtlộnvớiđiềunàytrongrấtnhiềungày.Nhưngvớicamkếtvàsựkiêntrì,rồinósẽđến.”

“Làmthếnàotôimởrộngtráitimmìnhđược,Moe?Tôithậtsựmuốncảmnhậnnhiềuhơnvàkhámphániềmvuitrongcuộcsống,sốngvuivẻvàhạnhphúchơn,”tôinói.“Cảmgiáccủatôilàcuộcđờitôisẽmởramộtkhitráitimtôimởrộng-nhưlờianhnói-nhưngbảotôimởrộngtráitimmìnhthìcóphầngiốngnhưlàbảotôichuyệnphiếmvớianhbằngtiếngHawaii.Tôikhôngbiếtphảibắtđầutừđâu.”

“Tôihoàntoànhiểucậu,”Moeđápvớinhữnggìtôicảmnhậnđượclàmộtsựthấucảmthựcsự.“Tôiđãtrảinghiệmtìnhtrạngtươngtựkhitôitiếntheolộtrìnhcủamình.Vàđólàlýdotạisaotôitrởthànhngườithầyhoànhảochocậu,nếucậukhôngphiềnkhi tôinóinhưvậy.Chúng tadạynhữnggìchúngtacầnhọcnhất,vàbàihọclớnnhấtcủađờitôilàlàmchonhữngmónquàcủatráitimluônsẵncóvớichínhmình.Vàtôihọcđượcnhiềuđếnmứctôicóthểchiasẻvớicậu.Thựctế,tôinhớđếnmộtcâuchuyệnxưanóivềnhữnggìnằmngaytrongtráitim.Tôikểvớicậuđượckhông?”

“Xincứtựnhiên.”

“ỞphươngĐông, từ nhiều nghìn năm trước, người ta tin rằngmỗi ngườitrênTráiĐấtđềulàmộtvịthần.Nhưngconngườilạmdụngsứcmạnhcủamình,chonênĐấngTốicaomớiquyếtđịnhlấyđisứcmạnhđó.Sauđónảysinhvấnđềlàngàisẽgiấuphépmàu-nguồngốccủatoànbộtàinăng,tiềmnăngvàdanhtiếngcủaconngười-ởđâu.Vịthầnthứnhấtnói‘Saobệhạkhông đào một cái hố sâu trên mặt đất và bỏ phép màu vào trong đó?’‘Không’,Chúatrờitrảlời:‘rốtcuộcsẽcóngườiđàođủsâuvàtìmranó.’Vịthần thứhaikhiđó lên tiếng. ‘Thầncómộtý,’ôngấynói. ‘Saokhôngbỏnguồngốcsứcmạnhcủa loàingườinày lên trênđỉnhnúicaonhất?’Chúatrờilạitừchối.‘Khôngđược.Sẽcóngườileođượclênđỉnhnúicaođóvàtìm thấynó.’Cuối cùng,vị thần thứba tâu: ‘Vậynếubệhạbỏphépmàuxuốngđáyđạidươngsâunhấtcủathếgiớithìsao?’Chúatrờitrảlòi:‘Khôngổn,sẽcóngườilặnđượcxuốngđạidươngvàpháthiệnranó.’Chúatrờikhiđóngừnglạivàsuyngẫm.Saumộtlúc,ngàiranhmãnhnói:‘Tađãcócách.

Tasẽđặtnguồngốccủasứcmạnhphithường,sựkỳvĩvàvinhquangnàyvàongaytrongtimcủamỗingườiđànông,đànbàvàđứatrẻtrênTráiđấtnày,đểhọsẽchẳngbaogiờnghĩđếnviệctìmởđó.’”

“Mộtcâuchuyệnthậtthúvị,”tôinói.

“Cậu thấyđấy,Jack, trái timcủacậuchứađựngnhiều tri thứcvà tàinănghơncậunghĩrấtnhiều.Cậucóthểnghĩrằngtrítuệcủamìnhcómọicâutrảlời-Cậucóthểtưởngtượngrằngnếucậuchỉviệcthuthậpthêmthôngtinvàhọchỏinhiềuhơn,cậusẽchiếnthắngtròchơicủacuộcđời.Vàcậucóthểtinrằngnếucậuchỉcầnnghĩranhữnggìkhôngcótácdụngtrongcuộcđờicậu thì cậu sẽ biết cách làm chomọi việc có tác dụng trở lại. Nhưng tôikhôngnghĩrằngđólàcáchcuộcsốngvậnhành.”

“Tôicầnhướngvàotráitimmìnhthêmnữaphảikhông?”Tôiđoán.

“Thêmrấtnhiều,”Moenóivớigiọngrấtthảnhthơi.“Nhưngxinhãyhòanhãvớichínhmình.Conđườngtừtráitimđếntráitimkhônghềngắn.Nócóthểmấthàngtuần,hàngtháng,hoặcthậmchíhàngnămtrờiđểmởrahoàntoàn.Điềuchínhyếulàcậuđiđúngđường.”

“Vàchínhxácthìtôithựchiệnđiềuđónhưthếnào?”

“Giờcậuđãđiđúngđườngrồi,”Moeđáp.“Cậucóđủcanđảmtớiđâyvàtìmtôi,điềuđóđãchotôithấyrằngcáichỗởbêntrongcậuđãsẵnsàngđểchotráitimđaukhổcủacậuđượcchữalành.”

TôibiếtýMoelàgìkhianhấynhắcđếntráitimđaukhổcủatôi.Tôicảmthấytấtcảmọingườitrênthếgiớinàycủachúngtađềucómộttráitimđaukhổ vào lúc này hay lúc khác.Tôi không chỉ nói tới trái timđau khổ khichúngtamấtmộtaiđóchúngtayêuthương-ýtôilànhữnglúcchúngtađaukhổkhichúngtabắtđầunhậnrarằnggiấcmơcủachúngtađãphainhạtvànhữngkhátkhaosâuthẳmnhấtcủachúngtachẳngbaogiờđượcthựchiện,khichúngtanhìnthấyhiệntrạngthếgiớicủamìnhvànhữnggiátrịkhôngmấytốtđẹpđiềukhiểnnó,vàkhichúngtađánhgiáthấpbảnthântrongcuộcsống và giảm thiểu số phận của mình. Tôi nghĩ đến những gì Benjamin

Disraeli[24]từngnói:“Cuộcsốngquángắnngủi,khôngthấmvàođâu.”

Moetiếptụcnói.“Bãibiểnnàylàmộtẩndụtốtchocuộcsốngcủacậu,Jackạ.Cuộcsốnglàmộtbãibiểnxétởnhiềukhíacạnh.Nóphảnánhmộthànhtrìnhvớinhữngphầntoàncátcũngnhưnhữngkhuvựcđágậpghềnh,vànócónhữngkhúcquanhcũngnhưnhữngđoạnthẳngtắp.Cólúccậunhìnthấynhữngconsóngvỗtungtóekhicậuthứcgiấcvàobuổisángvàcảmthấycơnthịnhnộcủađạidương;lúckháclạivôcùngbìnhyênvàkhôngcómộtthứgìgợnlên.Vìtôiđãsốngkhánhiềutrênbãibiểnnày,tôihiểurằngnhữngquyluậtcủacuộcsốngthậtsựkhônglàgìkháchơnnhữngquyluậtcủatựnhiên.Hãytìmhiểucáchtựnhiênvậnhànhvàcậucóthểhìnhdungracuộcsốngvậnhànhnhưthếnào,ởcấpđộđíchthựcnhấtcủanó.”

ChaMikecũngđãdạytôiđiềunày.

“Tôi sẽ cho cậumột ví dụ,”Moe nói. “Tôi đã có nhiều đêmmộtmình ởngoàibãibiểnnày.Cólúctôithứctrắngsuốtđêm,chỉhítthở,suyngẫmvàđắmmình trong sựuynghi củanơinày.Tôi chưabaogiờhết ngạcnhiêntrướcvẻ rực rỡ củabuổi bìnhminh luônxuất hiệnngay sau thời khắc tốinhấtcủabuổiđêm.Vàđiềuđócũngđúngvớicuộcsốngcủachúngta.Mỗingườivàmọingườitrongchúngtađềuphảichịuđựngbóngtối-nhưngnóluôn tan đi, và ánh sáng luôn trở lại. Thực tế chính vào lúc cậumắc vàonhữngvấnđềcủamìnhnhấtlạilàkhicậuđếngầnvớigiảiphápnhất.Vàkhicậuđangtrảiquanhữngnỗiđausâunhấtthìsựbìnhyênlớnnhấtcủacậulạiđangtiếnvềphíacậu.”

Tôi chưabaogiờnghĩ về cuộc sốngvới nhãnquannhư thếnày.SựuyênthâmcủaMoecósựlịchlãmvàcaođẹpnhấtđịnhvàrấtgiốngvớinhữnglờidạymàChaMikeđãâncầnchiasẻvớitôi-cảhaingườiđềunóiđếnmộttríthôngminhsiêuviệtcủathếgiớinơichúngtađangsống.Theocảhaivịthầynày,cuộcđờimỗiconngườidườngnhưdiễnratheomộtkếhoạchchínhxác-mọichuyệnxảyravìcólýdo,vàcuộcđờikhônglàgìkháchơnmộtmónquàkỳlạ.

“Giờđể tôichocậumột lờikhuyên thiết thực,Jacknhé.Một trongnhữngđiềuđầu tiên cậu có thể làmđểkết nối lại với trái timmình làkích thíchnhững đammê đã chết ngay trong cậu.Hãy bắt đầu làm những việcmà,trướckia,đãtừngđầyắptráitimcủacậu.Hãybắtđầulàmnhữnggìphùhợpvớiđứabéđầynhiệthuyếttrongcậuvàlàmchocậucườinhiềuđếnmứcthắtcảbụng.Hãykhámphálạinhữnggìlàmcậuxúcđộngvàkhiếncậurơinướcmắt-sauhết,nơikhiếnchocậurơinướcmắtchínhlànơivũtrụmuốncậu

tìmđến.”

“Tôithắcmắctạisaotôilạimấtquánhiềuthờigianđếnvậyđểtớiđượcnơitôiđãtrảinghiệmmộttìnhyêudànhchochínhcuộcsống.Nóithậtvớianh,anhMoe,tôicảmthấykhôngvuivìtôiphảimấtnhiềunămđếnvậy,”tôinóitrongkhiánhmắtnhìnxuốngcát,vàtrongtôingậptràncảmgiáchốitiếc.

“Đừng tráchmócmình nữa, Jack.Như tôi đã nói với cậu lúc trước - cậuđangởđúngnơicậucầnđến.Đừngnghingờconđườngcủamình,vàhãytậnhưởngnơicậutìmtới.Mọithứxảyđếnvớicậutrênđườngđiđềutấtyếunhưvậy.ởđây,chìakhóalàchấpnhận.Lúcnày làmột thờikhắcđặcbiệttrongcuộcđờicậu-hãytậnhưởngnó.Cậuđanglấylạicuộcsốngbanđầucủamình - cuộc sống có ý nghĩa với cậu trước khi những điều khác xenvào.”

ĐộtnhiêngươngmặtMoebiếnthànhmộtnụcườitoetoét.“Đãđếnlúccậulạiđượccónhữngniềmvuicủacuộcsống,”anhấynói.“Khitôicònlàmộtđứabé,bamẹtôi thườngbảo tôi rằngmắt tôichiếusáng.Họbảo tôi rằngthựctếtrongmắttôicótialấplánh.Giờtôinhìnthấynhữnggìhọnói:Mộtđứatrẻđangvuichơiluôncóđôimắtchiếusáng.”

“Chà,tôicũngtừnglàmộtđứatrẻrấthoạtbát.”

“Tôimuốncậulấylạitialấplánhấy.Vàkhicậulàmđược,tráitimcậusẽrộngmởthêmvàbắtđầumáchbảochocậuchânlýcủanó.”

“Tôirấtmongđiềuđóxảyra,Moe.”

“Nósẽxảyra.Lờikhuyêncủatôidànhchocậulàhãybắtđầulàmnhữngviệckhiếncậuhạnhphúcnhất.Hãytheođuổihạnhphúccủacậu,vàbắtđầuthựchiệnnhữngviệcđãtừngkhiếntráitimcậucấtlêntiếnghát.Khichúngtalớnlên,chúngtađánhmấtkhảnăngnhìnnhậnnhữngđiềutừnglàmchochúngtaphấnkhích.”

“Tôithậmchíkhôngnhớnổinhữngđammêcủamìnhlàgìnữa,”tôibuồnbãthừanhận.

“Không sao cả. Chúng sẽ lại tìm thấy cậumột khi cậu bắt đầu tìm kiếmchúng,”Moeanủitôi.“Hãyhỏichínhmìnhnhữngcâuhỏi,vìviệctựchất

vấnmìnhmột cách sáng tạo sẽ gợi ra nhiều câu trả lờimà cậu đang tìmkiếm.Hãyhỏimìnhnhữngcâuhỏinhư:‘Trướckiamìnhđã làmnhữnggìkhiếnmìnhcảmthấyhài lòngvớibản thân?’hoặc: ‘Nếumìnhkhôngphảilàmviệc,mìnhsẽdànhthờigiannhưthếnào?’Vàtôicũnggợiýrằngcậunênbắtđầulắngnghenhiềuhơn.”

“Nghegìcơ?”

“Nghenhữngtiếnggọibêntrong,Jackạ.Hãychúýhơntớinhữnglờinhắcnhởthầmlặngvàdịudàngcấtlêntừnhữngnơisâunhấttrongcậu.Chúngluônởđó,chúngcótiếngnói,vàchúngđòiđượclắngnghe.Cậubiếtchúngkhi cậu còn làmột đứa trẻ - hãy nhận biết chúng trở lại với tư cáchmộtngườitrưởngthành.”

“Tôiđãrờixađiềunàyđếnmứctôisợrằngmìnhđãđểmấtbấtkỳsựgắnkếtnàovớiphần sâuhơnnàycủachính tôi.Tôibiếtmìnhđãbếquan tỏacảngvà tôi thật sựsống theo lý trí.Nhưng tôi sẵnsàngbắtđầu lắngnghenhữngtiếnggọibêntrongmàanhnóitớinày.”

“Tuyệtvời,”Moeđáp. “Ýđịnhbắtđầu lắngnghecon timcủacậu làmộtbướctiếnlớnđểkhaimởnóvàđượclợitừnhữngmónquàlớnlaomànósẽphảidànhchocậu.Chỉriêngnhữngýđịnhcũngđãnhưnhữngconsónglớntrànquavũ trụ,và tấtyếuchúngsẽquay trở lạivàmang theonhữngmónquàtuyệtvời.Chỉcầntiếptụclắngnghevàquansát.”

“Jack,hãynhớrằngtráitimchúngtanóivớichúngtaởnhữngkhônggiantĩnhlặngcủacuộcđờichúngta.Hãydànhthờigianđểngồilạivàsuyngẫmvềmọiviệc.Vàhãytinrằngsẽđếnlúcmọithayđổicậuđangmongmuốnsẽxuấthiệntrongcuộcđờicậu.”

“Vũ trụ làmột nơi rất thân thiện,” tôi nói thêm, nhắc lại những gì đã trởthànhmộtcâuthầnchúvớitôikhitôitiếnvàonhữngvùngnướcchưađượcbiếtđếncủađờimình.

“Cậungộrarồiđấy,ngườianhemạ.Nhớtintưởngrằngnósẽổnthỏa,chodùđiềugìxảyra,thìthựctiễnmớimẻcủacậusẽtiếnvềphíacậu.Nócũng

giốngnhưnhữnggìnhàthơSufiRumi[25]đãnóitừnhiềunămtrước:‘Hãygõcửavàniềmvuibêntrongcuốicùngsẽmởtoangôcửasổvàngórađể

xemaingoàiđó.’Nhữnglờinhắcnhởnàysẽdẫncậutheonhữnghướngnhấtđịnh-chúnglàtiếngnóicủatráitimcậudẫndắtcậuđitheohướngcủasốphận.Hãycanđảmbướcvàonơibíẩncủacuộcđờimình,vàcậusẽtiếnlênvữngvàngtrênconđườngcủamình.”

“Bướcvàonơibíẩnư?Cáchnóiđóthậthay,Moe.”

“Chà,tôinghiệmtrongđờimìnhrằngđiềuduynhấtcậucóthểtrôngmongởđời lànhữngđiềukhôngngờ.Phépmàucủacuộcđờicậusẽxuấthiệnkhicậudámbướcvàosựbíẩncủanó.Chúngtađềucầndành thêmthờigiantrongthếgiớikỳdiệumàcuộcsốngcủachúngtađịnhnhưvậy.Tôirấtthích

cáchnóicủaT.H.Huxley[26]vềđiểmnày:‘Hãyngồixuốngtrướcthựctạinhưmộtđứabéconvàhãysẵnsàngtừbỏmọiđịnhkiến.Hãykhiêmnhườngđitớibấtcứđâuvàbấtkỳvựcthẳmnàomàtựnhiêndẫndắt,hoặcbạnsẽchẳnghọcđượcgìcả’”

***

Nóixong,Moengồibệtxuốhgbãibiểnvàrahiệuchotôilàmtheoanhấy.Anhấybắtđầuđắpmộttòalâuđàicát,vớinhữngthápcanhvàmộtcâycầubằngvỏ sò.Anhấy im lặng làmviệcmột lúc.Cuối cùng, anh ấy tiếp tụccuộcthảoluậncủachúngtôi.“Tráitimcủachúngtamuốnchúngtatựdo,”anhấynóikhithựchiệnnhữngthaotáccuốicùngtrêntácphẩmnghệthuậtcủamình. “Một trong những khát khao lớn nhất của con tim chúng ta làmuốnchúngtathànhnhữngnhàthámhiểm,duhànhquacuộcsốngvớimộttâmthếngạcnhiênvàkínhsợ-nhưngsẽkhôngnhưvậynếuchúngtakhépmìnhtrướcnhữngkhảnăngcủacuộcsống.Chúngtathậtsựcầntừbỏtấtcảnhữngđịnhkiếncủamìnhxemcuộcsốngcủachúngtaphảinhưthếnàovànhữnggìphảilàmđểkhiếnchúngtahạnhphúc.Tôithậtsựcốgắng‘khiêmnhườngđitớibấtkỳđâuvàbấtkỳđiềugìtựnhiêndẫndắttôitới.’Tôilàaimàđòiquyếtđịnhcuộcsốngcủamìnhchứ?”

“Mộtcáchnóirấtsâusắc,Moe.Anhrõràngđãsuynghĩrấtnhiềuvềchủđềnày.”

“Nhiềucảmxúcthìđúnghơn,”Moetrảlời.“MộtcáchnóithậmchícònsâusắchơnvềđiểmnàylàcủaAlbertEinstein,ngườitừngnhậnxét:‘Điềutuyệtvờinhấtchúngtacóthểtrảinghiệmlàsựbíẩn.Nóchínhlànguồngốccủa

tấtcảnghệthuậtvàkhoahọcđíchthực.Ngườixalạvớicảmxúcnày,khôngcònbiếtngạcnhiênvàsữngsờ,thìchẳngkhácgìđãchếtvớihaimắtnhắmchặt’”

“Vậychúngtasốngtrọnvẹnnhấtkhichúngtasốngvớitâmthếngạcnhiênvàkínhsợ.Nghegiốngnhưmộtcáchsốngrấttựdo,”tôinói.“Chỉcầnmởlòngvớinhữngbíẩncủanó.Tôinghĩtôicóthểlàmđượcđiềuđó.”

“Cáchhoạtđộngvớitưcáchmộtconngườinhưthếnàysẽcólúctạoracảmgiácsợhãi-điềuđórấttựnhiên.Nhưnghãycảmnhậnnhữngnỗisợđó,vàhãy thựchiệnnó.Chỉcầnđónnhậnnỗisợcủacậuvàđểchonó trànqua.Cuối cùngnó sẽ trôi qua.Đây là chìa khóa thật sựvềđiểmnày:Đểcuộcsốngcủacậutuyệtvờihơn,niềmtincủacậuphải lớnhơnnỗisợhãi.Chỉkhicậucóniềmtinvàothựctếrằng,nhưcậunói,vũtrụlàmộtnơirấtthânthiệnvànólớnhơnhẳnmọinỗisợhãitróibuộccậu-chỉkhiđócuộcsốngtươisángnhấtcủacậumớilêntiếng.Niềmtincủacậuvàothựctếrằngthếgiớinàykhiếncậuquantâmnhưnglạithườnggửitớinhữngphépmàumangdángdấpnhữngkhókhănphải lớnhơnhẳn tâm lýsợnhữngkhókhănđóhủyhoạicuộcđờicậu.Niềmtincủacậuvàosựthôngminhcủavũtrụphảilớnhơnnhiềusovớinhữngnỗisợrằngcậucôđộc.Cómộtkếhoạchlớnhơnnhiềuđangmởra,vàcậuphải tinvàonó.Mộtkhicậu làmđượcnhưvậy,hạnhphúccủacuộcđờicậusẽđượcphépxuấthiện.”

Moegãi bụngvàvươnvai. “Nhân tiện, quay trở lại quanđiểmcủa tôi vềviệcphụchồinhữngđammêcủacậu,” anhấynói. “Khi chúng ta lớn lêntrongnhữngmôi trườngnơikhôngcónhiềuquyền tựquyết cánhân -nóicáchkhác,khichúngtađượcdạybảonhữnggìcầnphảilàm-chúngtađánhmấtsự liênhệvớinhữngkhaokhátđích thựccủa trái timmình.Chúng tađánhmấtmối liênhệvớinhữngsởthíchcủamìnhvànhữngđiềulàmchotrái timtarộnràng.Chúngtađánhmấtcảmxúcvềnhữnggìchúngtayêuthích,vàkhiđóchúngtatrởthànhnhữngngườilớnkhôngbiếtnhữngkhátkhaođíchthựccủamìnhlàgì.Kếtquảlà,chúngtakhôngbiếtlàmcáchnàođểkhiếncontimmìnhrộnrãvàtậnhưởngtrảinghiệmđượcsốngtrọnvẹn.Vànhưvậy, nhữngđammê thật sự của chúng ta bị chônvùi trong chínhchúngta.”

“Bịchônvùiư?”

“Phải.Tôikhôngbiếtcậucóhiểuđiềunàykhông,Jack,nhưnghọasĩđáng

kính JamesMcNeillWhistler đã từng học tập tạiHọc việnQuân sựWestPoint.Khingồitrongmộtlớpcôngtrình,giáoviênbảosinhviênvẽmộtbứctranhmôtảmộtcâycầu.Whistlerđãvẽmộtcầuvòmbằngđátuyệtđẹpvàcó thêmhaicậubékhoankhoáingồicâucá trênđó.Giáoviênhướngdẫnthấyhaiđứatrẻtrongbứctranh,tỏrabựctứcvàcáukỉnhbảoWhistlerphảitẩybỏchúngkhỏichiếccầu.Whistlervẽlạibứcpháchọa,lầnnàychohaiđứa trẻ ngồi trên bờ sông. Giáo viên càng khó chịu hơn nữa và hét bảoWhistlerphảitẩybỏbọntrẻkhỏibứctranh.Whistlerlàmtheo,nhưngtrongbảnphácthảocuốicùng,ônglạichohìnhảnhhaicậubévàonhưngbằngchitiếtkhiếnchogiáoviênrùngmình.”

“Whistlerđãlàmgì?”

“Ôngấyvẽhaitấmbiamộnhỏởtriềnsông,cóghitênhaiđứatrẻtrênđó.”

“Tôihiểuthâmýrồi,”tôinói.“Khichúngtađánhmấtsựliênhệcủamìnhvới trái tim,chúng ta sẽđánhmất luôncả sự liênhệvớiđứa trẻ linhhoạtngaytrongchúngta.”

“Đúngvậy,Jack.Vàchúngtacầnphảirènluyệnrấtnhiềuđểkếtnốilạivớinhữngthứchúngtatừngmất,phụchồilạinétsắcsảocontrẻcủachúngta.Vàsựthựclàchúngtacầnnỗlựcrấtnhiềuđểlạibiếtrõchúngtathậtsựlàai.”

“Nỗlựcnhưthếnào?”

“Lạilàcải thiệnbêntrong.Hãybắtđầubằngviệchằngngàysuyngẫmvềnhữngđiềulàmchocậuhạnhphúc.Chẳnghạn,nhữngmụctiêugìkhiếnchocậutràntrềnănglượngvàmỉmcười?Hãyviếttấtcảra,vìviệcghilạinhữngsuy ngẫm củamình ra giấy làm cho cậu hiểu sâu thêm về chúng.Đây lànhữngkhátkhaocủatráitimcầnphảiđượcthựchiệnnếucậumuốntạora

mộtcuộcsốngphithường.XinđượcdẫnlờicủaJosephCampbell[27]:‘Nếubạn theođuổi hạnhphúc củamình, bạnđãđặtmìnhvàomột lộ trìnhvẫnluônhiệndiệnởđó, chờđợibạn,vàcuộc sốngmàbạncần sốngchính làcuộc sống bạn đang sống. Khi bạn nhận ra điều đó, bạn bắt đầu gặp gỡnhữngngườicómặttrêncánhđồnghạnhphúccủabạn,vàhọmởcửachobạn.Tôinóihãytheođuổihạnhphúccủabạnvàđừngsợ,vàcửasẽmởraởnơibạnkhôngbiếtrằngchúngsẽmởra’.”

“Quảlàmộtcáchnóirấtsâusắc,”tôinhậnxét.

“Đúngvậy.Khi cậu theođuổi nhữngkhát vọng của trái timvà lắngnghenhữngkhaokhátcủacáitôiđíchthựccủamình,rấtnhiềukhảnăngsẽmởravàcậusẽbướcquamộtngưỡngcửađểbướcvàomộtthựctạihoàntoànmới.Những trùnghợpđầyýnghĩabắtđầuxảy ra - chẳnghạn,côngviệc thíchhợpvớicậusẽđếnvàođúngthờiđiểm.Dườngnhưcậusẽcómộtphépmàu,thuhútnhữngconngườiphùhợpvànhữngcơhộitốtnhấtđếnvớicuộcđờimình.Nhưngnhữngđiềunàysẽkhônglàgìngoàisựkhẳngđịnhtừthếgiớimàhiệncậuđangởtrênconđườngđúngđắncủamình.”

KhiMoenói,mộtconsóngmạnhđậptungtóelênbờđávàbắnlênchúngtôitoànbộsựtươimátcủađạidương.Tôicảmthấykhóchịuthayvìkhoankhoái,nhưngMoebắtđầucườiphálên.

“Haha,tuyệtthật.Thêmnữađinào!”Anhấythétlênvớiđạidươngnhưmấthếtlýtrí.Sauđóanhấytiếptụcchiasẻ.“Việcngừngcuộcđấutranhcũngthậtsựrấtquantrọng,”anhấylưuý.

“Anhnóithếnghĩalàsao?”tôihỏi.

“Hãyngừngđấutranhvàbắtđầusống.Đấutranhdungdưỡngcăngthẳng,vàcăng thẳng là ràocản lớnđốivớiviệc sốngkhoankhoái, thoảimái,vàsuônsẻ -những trạng tháicậucầnsống trongđóđể thuhútcuộcsống tốtnhấtđếnvớimình.Khitôivẫnđanglàmcôngviệckinhdoanh,tấtcảnhữnggìtôinhìnthấychỉlànhữngconngườitranhđấu,xôđẩyvàbonchen.Cóquánhiều thứchúng tađanglàm vàkhôngcònđủ thờigianchochúng tađangsống.Cácquyluậtcủatựnhiênkhôngvậnhànhtheocáchđó.Đểtrồngmộtbônghoa,khôngcầnphảiđấutranhhaybonchen-nócứthếdiễnra.Đólàmộtdiễnbiếntựnhiên,đángyêu.Tìmcáchthúcépchohoamọcgiốngnhưlàgiếtchếtnó.Vàđólạichínhlànhữnggìchúngtacóxuhướngthựchiệntrongđờimình.Cậukhôngthểthúcépđạidương,Jackạ.Cậucầnđểnótựlưuchuyển.Vànếucậukhônghiểuđiềunàyvàcậutiếptụctranhđấuthìvềcơbảncậuđangđingượcvớinhữngquyluậtcủatựnhiênđấy.”

“Hãy sống trong tâm thế củamột người bình thản chấp nhận, thuận theonhữnggì cuộc sốngcó sẵn cho cậu.Đừngcưỡng lại cuộc sốngcủamình,làmchohạnhphúccủamìnhphụthuộcvàomọithứtheomộtcáchthứcnhất

định.Đólàconđườngđểlàmchủ:Táchrờihẳnvớimọikếtquả.Đừngđểnhữngthờikhắcđẹpnhấtcủađờicậutrốnchạykhỏicậu.Hãythoátkhỏitìnhtrạngtranhđấuvàthâmnhậpvàonguồnnănglượngđangthậtsựđiềukhiểnthế giới. Chính nguồn năng lượng tạo ra đại dương hùngmạnh ngoài kiacũngtạoracậu.Chonên,thayvìcưỡnglạinó,hãykếthợpvớinó-đừngcốxoayxở để đạt đượcnhữnggì cậumuốn trongđời nữa.Một trong nhữngnghịchlýcủathếgiớilà:Nhữngthứcậutheođuổisẽkhôngbaogiờđếnvớicậu.Cậucàngbớtlolắngvềcáchcuộcsốngcủacậudiễntiếnthìcuộcsốngcủacậusẽcàngdiễnrasuônsẻ.”

“Vâng,anhMoe,tôihiểurồi.Tôiđoánmìnhcầnchấmdứtsốngcuộcsốngđiêncuồngmàtôiđangsống.Tôicầnthoátkhỏitìnhtrạngtranhđấuvớinóvà chỉ cần thích nghi với những gì đang diễn ra - hiểu rằngmình đang ởchínhnơimìnhphảiở.Tôiđoánnhữnggìanhthậtsựmuốnnóivớitôilàtôicầnchấmdứtviệc tìmcáchđiềukhiểncuộc sốngcủamìnhvàchỉviệcđitheonó, tin tưởng rằngchodùhiện tạinónhư thếnào thìnócũng làmộtphầntrongmộtkếhoạchlớnhơndànhchotôi.”

“Đúngvậy.Cuộcsốngcủacậu,cuộcsốngcủatôi,cuộcsốngcủamọingườiđềurấtđẹp.Chúngtachỉkhôngbiếttạorathờigianđểtiếpnhậnđiềuđó.Đólà lý do tại sao rất cần sống chậm lại. Tại sao chúng ta lại luôn hổi hả?Chúngtađangchạyđếnchỗnàochứ?”

“Tôichưabaogiờthậtsựnghĩvềđiềunày.Nhưnganhnóiđúng.Chỉcáchđâyvàituần,cuộcsốngcủatôichẳnglàgìhơnmộtcuộcđuadài.Điềubuồncườilàtôibắtđầunhậnrarằngtôithậmchíkhôngbiếtvạchkếtthúcởchỗnào.Tôiđangchạyđuavìmụcđíchchạyđua.Cólẽtôiđangcốtỏrabậnrộnđểđượcxemlàngườiquantrọng.”

Moegậtđầu.“Đócólẽchínhlàmộtphầncủavấnđề.”

“Tôinghĩ tôicũngđang làmnhưvậyđểhoàn thiệncái tôivà lấpđầymộttrongnhữnglỗhổngbêntrongmàanhnóiđến.”

“Rấtcóthể.Nhưngvấnđềthậtsựlà,Jackạ:Hãytậnhưởngquátrìnhnày,những diễn biến tuyệt vời của cuộc đời cậu.Hãy sẵn sàng nhiều hơn chocuộcsốngcủacậu-hãythểhiệnđầyđủhơnvàtậnhưởngmọikhoảnhkhắc.Đómớithậtsựcóýnghĩa,cảconđườngbaogiờcũngtốthơnđoạnkết.”

Moenóiđúng.Cuộcsốngchínhlàmộtloạtnhữngkhoảnhkhắc.Nếutôibỏlỡchúng,tôisẽbỏlỡcảcuộcđời.Đãđếnlúctôithayđổihẳn.“Giờkhicầnthayđổichínhmìnhvớitưcáchmộtconngười,tôikhôngnêncốgắngquánhiềuvàquáhốihảđểcóthểnhanhchóngthayđổichừngnàotốtchừngấyphảikhông?”

“Mộtcâuhỏirấthay.Tôisẽlạihỏi:‘Thếnàolànhanh?’Cuộcsốnglàmộtquá trình, Jack ạ.Vànó cũngđầynhữngnghịch lý.Đây làmộtnghịch lýnữa:Khiđiquánhanh,thựctếcậulạilàmchậmquátrìnhcủamình.”

“ChaMikecũngdạytôiynhưthế.”

“Chà,ôngấyđúng.Việccốthúcđẩyquátrìnhcảibiếncánhâncủacậusẽđẩycậulùivềphíasau.Cậucầndànhchotrithứccủacậumộtkhoảngtrốngđểthở.Họchỏi, làmtheovàsauđósống-đóchínhlàconđườngcủabậcthầy.”

“Họchỏi,làmtheovàsauđósốngư?”

“Phải.Khihọchỏibấtkỳkỹnăngnào,đặcbiệt làkỹnăngsốngmộtcuộcsốngdựatrênviệcyêulộtrìnhcủacậuvàsốngtrọnvẹntừngkhoảnhkhắc,đólàmộtquátrìnhbabướcđểđạtđếnsựlàmchủ.Trướctiêncậuhọcnhữnggìcậucầnhọc,nhữngđiềucóthểhoànthànhnhờđọcnhữngcuốnsáchphùhợpvềkỹnăngcậumuốnnắmgiữ.Sauđócậucầnđểchokiếnthứclắnglạivà thâm nhập vào cuộc sống của mình. Điều này xảy ra bằng cách trảinghiệmnhữnggìcậuđãhọchỏitrongphòngthínghiệmmỗingày.Đóchínhlàphần‘thựchành’trongcôngthức.Mộtkhiđiềuđódiễnra,vànócóthểmấtnhiềuthờigian,cuốicùngcậusẽđiđếnphần‘sống’củacuộcđờimình.Đóchính lànơinhữngbậc thầy sống.Họkhông cố sống, họ chỉ sốngmàthôi.Vàhọkhôngcốhiệndiệntrọnvẹn,họchỉviệcsống.”

“Anhcónhữngýtưởngthậtsựthúvị,Moeạ.Sâusắcmộtcáchđơngiảnởnhiềukhíacạnh.”

“Vàđơngiảnmộtcáchsâusắc.Tôisẽnóivớicậumộtcáchkhácđểdiễnđạtnhững gì tôi vừa dạy cậu. Có bốn giai đoạnmột người phải trải qua khichuyểntừviệcsốngnhưmộtkẻnhậpmônsangsốngnhưmộtbậcthầy.Thứnhất là giai đoạn không hoàn chỉnhmột cách vô thức. Đáng buồn là đâychínhlàgiaiđoạnhầuhếtchúngtasốngcuộcđờicủamình.Tronggiaiđoạn

mởđầunày,chúngtakhôngbiếtnhữnggìchúngtakhôngbiết.Chúngtavôthức-chúngtamơhồvềconngườithậtcủamìnhvàcuộcsốngcủachúngta.Nhưngmộtkhichúng tamởmắtvà thứcdậybằngcáchnhận lấy tráchnhiệmgìđóvềcuộcsốngcủamìnhvàsángtạorasốphậncủamình,chúngtachuyểnsanggiaiđoạnhailàkhônghoànchỉnhcóýthức.Ớđây,chúngtapháttriểnnhậnthứcvềnhữnggìchúngtakhôngbiết.”

“Nói cách khác, chúng ta nhận thức được sự không hoàn chỉnh củamìnhtrongcáchchúngtasốngcuộcsốngcủamìnhphảikhông?”

“Chínhxác.Mộtkhiđãởđây,nếuchúngtavẫnnhậnthứcđượcvàtiếptụchoànthiệnconngườibêntrongcủamình,chúngtasẽđitớigiaiđoạntiếp:hoànchỉnhcónhậnthức.Nơinàycóđặctrưnglànhữngkếtquảtuyệtvờibắtđầuxuấthiệntrongcuộcsống.Chúngtachủđộngtạoramộtsựtồntạiphi thường.Vấnđềduynhất làchúngtavẫnđangcốgắng.Đóvẫnlàđấutranh.”

“Vàđiềuđódungdưỡngchoáplực,”tôixenvào.

“Phải.Chúngtagiỏimộtcáchcóýthứctrongcáchchúngtathựchiệncuộcsốngcủamình.Đólàmộtnơirấttốtđểsống,nhưngkhôngphảilàmộtnơithậtsựvĩđại.Tấtcảchúngtađềucầnkhátkhaođạttớigiaiđoạncuốicùngvàcaonhất-hoànthiệnvôthức.Giaiđoạnnàytrongcuộcsốngchínhlàgiaiđoạnlàmchủ.Vànókhôngcònliênquanđếnchuyệnhọchaylàmthêmnữa-nóchỉđơngiảnlàsống.”

“Tôihiểurồi,”tôinói.“Tôithíchcáchanhgiảithíchquátrìnhnày.Nhưthếđólàhànhtrìnhcuộcđờimàtấtcảchúngtađềunênhướngtớiphảikhông?”

“Với tôi thìđúngvậy.Nhântiện,điềuquantrọngcậunênbiết làhãybìnhtĩnh.Hãythưgiãn,anhbạn.‘Cứtừtừthìkhoaimớinhừ’,ngườidânởđâythườngnóinhưvậy.‘Tốcđộhoànhảo,contraicủata,làsốngởđó,’tácgiả

uyênbácRichardBach[28] đãnói nhưvậy.Đãđến lúc ‘sốngởđó’ trongcuộcđờicậurồi.”

SauđóMoebướcvào“lâuđài”củaanhấyvàdọnrabữatrưagồmbánhkẹpcá thuvàhoaquả tươi.Chúng tôi im lặngngồi ănkhoảngmột tiếng, tiếpnhậnvẻđẹpcủakhônggianmêhồnnàyvàtậnhưởngánhnắngđanghônlên

gươngmặtchúngtôi.

“Đúng.Sốngbằnglýtrívàxarờicontimcủamìnhlàmộtcáchsốngcựckỳcăngthẳng,anhbạnạ,”cuốicùngMoelêntiếng,vẫnnhìnrađạidương.“Đókhông phải là một cách sống tao nhã. Có một cách tốt hơn nữa để trảinghiệmconđườngđờicủamình.Cólẽcáchtốtnhấtđểdiễnđạtlànhưthếnày:Hãy chuyển từviệc cốgắngkiểm soát cuộc sống của cậu thànhviệcluôntòmòvềcuộcsốngcủacậu.”

“Vàđiềuđócóýnghĩalàgì?”

“Thayvìcốtìmcáchbiếtvàsuyđoánmọithứ,hãysốngvớisựtòmòvềtấtcả. Cậu không phải biếtmình sẽ ở đâu saumột năm nữa - cậu thậm chíkhôngphảibiếtcậusẽlàmviệcgì trongmộtthángtới.Hãytừbỏnhucầumuốnbiếtvềmọithứ,vàhãychuyểnsangtháiđộtòmòmàtấtcảchúngtađều cần.Chỉ cần sống.Hãy sống đúng thời điểmvớimọi sứcmạnh cuộcsốngcủacậu,vàhãytậnhưởngmónquàcủahiệntại.Nhữngkhobáutrongcuộcđờicậusẽxuấthiệnchỉkhicậuthậtsựmởlòngvớichúng.”

“Nhưngchắcchắnanhkhôngđịnhnóirằngtôikhôngcầnlàmbấtkỳđiềugì.Ýtôilà,làmthếnàochúngtatạoramộtcuộcsốngphithườngnếukhônghềcốgắngtínào?Anhkhôngthểbảotôirằngviệcđặtracácmụctiêu,lậpkếhoạchvànỗlựclàsailầmđúngkhông?”

“Rấthay.Tấtcảlàmộtsựcânbằng,phảikhông?Tấtcảmọithứcậuđềcậptớiđềuxuấtphát từ trongđầu,vànhư thếrất tốt.Giờ,vớicậu,đãđến lúcmang theo trái tim. Hãy thôi tìm cách kiểm soát cuộc sống của mình vànhữngcáchthứccủatựnhiên.Cậukhôngbiếtđiềugìtốtnhấtchocậu.Cậuthựcsựkhônghềbiết.”

“Tôiđoántríthôngminhcủamìnhkhôngthểmạnhhơntríthôngminhđangvậnhànhthếgiớiđược,”tôithừanhận.

“Rấthiểubiết,Jack.Chonênhãymởlònghơnnữa.ởngoàikiacócảmộtthếgiớilớnhơnrấtnhiềusovớinhữnggìcậubiết.Hãysốngvớitháiđộtòmò.Hãysốngvớitháiđộkínhsợ.Hãysốngvớitháiđộngạcnhiên.”

Tôithấythíchnhữnglờiđó.

“Hãy bắt đầu nhận thức và có ý thức hơn,”Moe tiếp tục. “Hãy tìm kiếmnhữngmanhmối,xácđịnhnhữnghìnhmẫu,vàkếtnốicácđiểmlại.Hãytìmkiếmsựđồngbộvàvậnmay,vàhãybiếtrằngnhữngtrùnghợptuyệtvờinàykhông làgìhơnchínhcuộcsống tuyệtvờinhấtcủacậuđangđếnvớicậu.Cậucóthểrènluyệnnhậnthứcbằngcáchchúýhơntớinhữnggìđangdiễnraquanhcậu.Hãylưutâmnhiềuhơntớivũđiệucủacuộcsống.Chẳnghạn,khicậuđilàm,thayvìsavàocuộcđộcthoạinộitâm,hãyrènchotríóccậubiết phát hiệnnhữnggì đangdiễn raở thếgiới bênngoài.Hãychúýđếnmàusắccủabầutrờivàhìnhdạngcủanhữngđámmây.Hãyquansátnhữngchiếclárơitừtrêncâyxuốngvàhãycảmnhậnánhnắngấmđangvờntrêngươngmặtcậu.HãycảmnhậnbànchâncủacậuđangtiếpxúcvớiĐấtMẹ.Tôi thậmchí còngợiýcậuhãybắtđầuchúý tới cách timcậuđập.Bằngcáchrènluyệnmìnhbiết lưutâmhơn,cậusẽthoátkhỏilýtrícủamìnhvàchuyểnsangkhíacạnhtìnhcảm.Cậusẽtrảinghiệmviệcsốngmỗingày.Vàcậusẽcónhiềuđiềuthúvịhơn.Mộtcáchmạnhmẽhơnnữađểthoátkhỏilýtrícủamìnhvàđivàocontimvàcơthểlàchỉviệc...thoátkhỏilýtrívàđivàocơthểcậu.”

“Hả?”Tôihỏivàthựcsựbổirổì.

“Mộttrongnhữngcáchhiệuquảnhấtđểthoátkhỏilýtrívàthoátkhỏitấtcảnhững mách bảo của tinh thần luôn ngăn cản chúng ta sống theo đúngkhoảnh khắc hiện tại là dành nhiều thời gian hơn trong chính cơ thể củachúngta.”

“Làmthếnàotôilàmđượcđiềunày?”

“Hãychúýtớinhữngcảmxúccủacơthểcậu,”câutrả lờivanglên.“Vàonhữngngàylýtrícủacậulấnátmạnhmẽ,hãyhỏichínhmình‘Tacảmthấynhư thế nào?’ ‘Những cảm xúc gì đang diễn ra trong cơ thể ta lúc này?’‘Ngực ta có cảm giác thắt lại hay chân ta có co giật hoặc tim ta có đaukhông?’Kỹthuậtnhonhỏnhưnghiệuquảnàysẽlậptứcgiúpcậuthoátkhỏilýtrícủamìnhvàdẫncậuvàotráitimcủacậu.Vàkhicậusốngtheocontimnhiềuhơn, cậu sẽnhận thấy rằngcậuđang tậnhưởnghành trìnhcuộcđờicủamình.”

“Đócũnglàlúcquátrìnhđấutranhkếtthúc?”Tôinóithêm.

“Thậtsựđúngnhưvậy.Cậuthậtsựkhôngphảiphánđoánmọithứ,Jackạ.

Nhưthếlàcậubịnhữngnỗisợhãikhốngchế.Cuộcsốnglàmộtcuốntiểuthuyếtbíẩnchứađựngcâuchuyệncuộcđờicủacậu.Còngì là thúvịnếucậubiếtnóbắtđầuvàkếtthúcnhưthếnàotrướckhicậuđọcđếnđoạnkết?Điềugìsẽxảyranếuaiđónóichocậubiếtvềkếtcụccủamộtbộphimhấpdẫnmớiratrướckhicậuđixemnó?”

“Tôisẽchẳngcònthấyhứngthúnữa.”

“Đúngvậy.Nhưcậunói:‘Vũtrụlàmộtnơirấtthânthiện,’vàchodùđiềugìxảyrathìnóvẫnđangxảyravìnhữngđiềutốtđẹpnhất.Sốphậncủacậusẽmởranhưnótấtphảithế.Hãytậnhưởnghiệntại.Hãysốngthậttrọnvẹn.Hãysốngcuộcsốngđích thực.Hãysống thậtvuivẻ.Hãy sống từ tậnđáylòng.Cuộcsốngsẽtựchămchútchochínhnó.”

“Bàihọchômnaynhưthếlàđủrồi.Chúngtađilướtsóngthôi!”

Nói xong,Moe Jackson, triệu phú-thiên tài quảng cáo biến thành tay lướtsóngđàngđiếmbậtdậy,vớlấyvántrượtcủamìnhvàlaorabiển.

9.TRƯỞNGTHÀNHTỪBÃIBIỂN

“Quytrìnhcủacuộcsốngnênlàsựrađờicủamộtlinhhồn.Đâylàthuậtgiảkimcaosiêunhất,vànóminhchứngchosựhiệndiệncủachúngtatrênTráiđất.Đâychínhlàkhuynhhướngvàphẩmchấtcủachúngta”

-HenriFredericAmiel

***

HaituầnđầutiênsốngvớiMoelànhữngngàykỳlạnhấtcủacuộcđờitôi.Chúngtôidậysớm,ănsángvớihoaquảtươi,sauđódànhvàigiờđibộdọcbãibiểntrongkhianhấychiasẻtrithứccủaanhấyvềviệcmởrộngtráitimvàcảmnhậntìnhyêuđốivớicuộcsống.Tôicảmthấyrấtcócảmtìnhvớiconngườituyệtvờinày.Anhđãdạytôinhữngphươngthứccủatráitimvàgiátrịcủaviệcsốngvuivẻ,tựphátvàsinhđộnghơn.Tôingưỡngmộnhữnggì anh ấy đã làm - rời bỏ thế giới vật chất để theo đuổi khúc tâm ca củamình.Và tôi kính trọngmẫungườimà anh ấyđãđạt đến.CũngnhưChaMike,Moehòanhã,tốtbụngvàđầytìnhyêuthương.

“Mộttrongnhữngcáchtốtnhấttôithấycầnsốngtheotráitimcủacậunhiềuhơnnữalàthayđổitừchỗtráchcứsangbiếtyêuthương,”Moebắtđầunóivới tôivàomột sángnọ trongkhi tắmnắng trênbãibiển. “Việc trở thànhmộtconngườinhânáihơnsẽmởrộngtráitimcậurấtnhiều.Hãychúýhơnđếncáchcậuđốixửvớinhữngngườikhác.Hãydành thêmthờigiannhìnvàonhữngthếmạnhcủahọchứđừngbậntâmđếnnhữngnhượcđiểm.Hãynhớrằngvàogiờphútcuốicủađờimình,cậusẽchẳngbaogiờhốitiếcvìđãsốngnhưmộtconngườinhânáinhấtmàcậubiết,haynhưmộtaiđóbiếttintưởngmọi người và dành cho họ tình yêu thương vô điều kiện.Vào thờikhắcđó,cậuchỉcóthểthấyrằngđóchínhlàđiềutốtnhất,mãnnguyệnnhấtmàcậuđãlàm.Hãychủđộngvàcóýthứchơntrongtìnhyêuthươngvàsựâncầncậudànhchonhữngngườikhác,cậusẽlàmchotráitimcủacậuthêmmạnhmẽ.Đâylàmộtkỹthuậtrõrệtgiúpxâydựngcáccơtim,nhưnglạidễdàngbịbỏqua.”

“Nhưng biết quan tâm hơn lại không phải là sống theo lý trí ư?” Tôi hỏi

trongkhibổmộtquảdưahấutrênchiếcghếgỗtrongkhuvườncủaMoe.

“Câuhỏirấthay.Điềuđóvừađúnglạivừasai.Biếtquantâmhơnthựcsựdiễnratronglýtrí,nhưngnólạigiúpcậubắcmộtcâycầutớitìnhcảm.”

“Vậykhiđólàmthếnàotôicóthểtạodựngđượcsựquantâmđếnviệclàmộtconngườinhânáihơn?”

“Chà,một trongnhữngđiều tôihay làmchính làsuyngẫmvềviệc làmộtconngườinhânáinhưtôimuốn.”

“Thờigianqua,tôiđãnghenóinhiềuvềviệcsuyngẫm.Nólànhưthếnào?”Tôithắcmắc.

“Suyngẫmchínhlàsửdụnglýtrícủamìnhvàkhảnăngtưởngtượngcủanóđểtạoramộtcuộcsốngnộitâmtốthơn,”Moeđáp.“Nóchínhlàbiếthìnhdungracáchcậusốngtrongnhữnghoàncảnhnhấtđịnh.Suyngẫmđượctôđiểmnhờsứctưởngtượng-khônggìkháchơnchínhlàsựtậptrungvềmặttinh thầngắnvớiquá trình thayđổicánhân.Nhưngkhi thựchiệnđiềuđómộtcáchthườngxuyên,thựctếcậusẽmởranhữngconđườngmớiđitớitrítuệcủacậuvàlàmtâmhồncậumềmmại.Cậucũngsẽbắtđầutiếpcậnđượctìnhyêutrongchínhcậu.Mụcđíchcủacậulàsốngnhânáihơntrênthếgiớinày,phảikhông?”

Tôigậtđầu.“Đúngvậy.”

“Tuyệtlắm.Vậykhicậuthứcgiấcvàobuổisáng-vàtôimuốncậuthửđiềunàytrongvàingàytới-hãytìmmộtnơiyêntĩnhdọcbãibiểncủachúngtavàngồitrongtưthếthậtthoảimái.Sauđó,hãynhắmmắtlạivàbắtđầuhítthởthậtsâu.Hítthởđúngcáchchínhlàsốngchođúngcách,vàhítthởchậmnhưngsâusẽgiúpcậubìnhtĩnh.Nósẽgiúpcậuthoátkhỏilýtrívànhậpvàothểxácmình,vàotâmhồnmình.”

“Nhưvậynhữnglờihuyênthuyêncủatâmhồntôisẽmấtđi?”

“Dĩnhiênrồi.Giờhãyởlạiđâyvớitôi,Jack.Khicậucàngthưgiãnthìcậusẽcàngcởimởtrướcnhữnggợiý.Đâychínhlàlúccậucóthểbắtđầuviếtlạicáchcậuhànhxửtrongđờimìnhvàtạoramộtkhuônmẫuchoviệclàmmộtconngườinhânáihơn.ởtrạngtháinày,gầnnhưcậusẽtrởthànhmột

kiếntrúcsưkiếntạobảnvẽýtưởngcủamình.Vàmộtkhibảnvẽđóhoànthànhtrênnềntoànlàtrítưởngtượngcủacậu,thếgiớibênngoàicóthểbộclộtheođúngvớithiếtkếriêngcủacậu.”

“Cáchdiễngiảirấthay,anhMoeạ.Nhưvậynếutôisuyngẫmhằngngàyvàvẽranhữngbứctranhsốngtửtếvàâncầnhơntronglýtrícủamìnhthìtôisẽbiếnnóthànhhiệnthựcđược?”

“Cậu sẽ không thể làmkhác được - đó làmột trong nhữngquy luật quantrọngnhất của tựnhiên.Hãy suyngẫmvềcáchcậumuốnđốixửvớimọingườitrongcuộcđờicậu,Jackạ.Trênthựctế,hãynhìnnhậnbảnthânkhiđanghànhđộngmộtcáchnhânáihơntrongnhữngtìnhhuốngkhókhănvẫnthườngxuyênxảyđếnvớicậu.Cậucũngcóthểthựchiệnnhữngsuyngẫm‘mởlòng’,chẳnghạntưởngtượngtráitimcậulàmộtđóahoa,vàkhiđóhãynhìnnónởbungvàlantỏatìnhyêucủanóravũtrụ.”

“Rấtrõràng.”

“Thựchiệnbàitậpnàyhằngngàysẽgiúpcậuchuyểntừchỗchêtráchvàtìmlỗiởnhữngngười quanhmình sangnhìnnhậnhọvới điểmmạnh củahọ,bằngtháiđộnhânáivàtìnhyêuthươngchânthật.Cậusẽcóthểnhậnrasựtrongsángcủahọ,vàyêuquýconngườithậtcủahọ.Mộtcáchquantrọngnữađểmởlònglàbiếtgiúpđỡ.Chiếnlượcnàycũngchỉlàlẽthường,nhưnglẽ thườngcó làgìkháchơnnhữngđiềubình thườnghiệnnay,”Moebìnhluậntrongkhichỉnhlạikínhrâm.

“Tôiđồngý.Tôi từngnghemộtdiễngiảnóirằngnhữngđiềudễ làmnhấtcũnglànhữngđiềukhôngdễlàmnhất.”

“Rấtđúng.Cậucóthểtạoranhữngbướcnhảylượngtửtrongtìnhcảmcủamìnhbằngcáchbiếtphụcvụngườikhác.Cậubiếtkhôngcách tốtnhấtđểgiảmđinhữngkhổđauchochínhmìnhlàgiảmkhổđauchongườikhác.Cậucàngchânthànhgiúpđỡnhữngngườikhácthìtráitimsẽcàngđậptheomộtnhịpmới.Cậucàngdànhchongườikhácýđịnhchân thànhnângđỡcuộcsốngcủahọlênmộtmứccaohơnthì thếgiớisẽcàngbanthưởngchocậubằngcáchnângđỡcậu.Việcấykhônghềkhó-chỉcầncócamkếtvàhiểucách nó vận hành. Và tôi nhấnmạnh rằng giúp đỡ để mong được tưởngthưởngthìkhôngthậtsựlàgiúpđỡ.AntoinedeSaint-Exuperyđãnhậnxétrấtđúngkhiviết:‘Tìnhyêuthậtsựbắtđầuởnơikhôngmongnhậnlạiđiều

gì.’Hãysuynghĩvềđiềuđó,Jack-khicậumởlòngmìnhvớingườikhácvàchânthànhgiúpđỡhọ,điềuđógiúpcậucảmthấythếnào?”

“Tôicảmthấyrấtvui,”tôitrảlờitrongkhinghĩđếnnhữngtrườnghợphiếmhoitrướcđâykhitôibiếtquantâmhơnđếnhạnhphúccủangườikhácchứkhôngphảilợiíchcủacánhânmình.

“Đúng.Mỗi lầncậu làmđượcgìđó tốtđẹpchongườikhác-vàđiểmnàythậtsựquantrọng-cậukhôngchỉcải thiệncuộcsốngcủahọ,cậucòncảithiệngiátrịcủachínhbảnthân.Cậucàngvìngườikhác,cậucàngcảmnhậnvềbảnthânmìnhtốthơnởcấpđộcănbản.Lòngtựtrọngcủacậusẽtănglênvàcậusẽcảmthấytốthơnvềbảnthânmìnhvớitưcáchmộtconngười.Vàởcấpđộsâuthẳmbêntrong,cógìđósẽbắtđầuthayđổivàpháttriển.Cậucóbiếtđólàgìkhông?”

“Không.”

“Đólà lòngtựtrọngcủachínhcậu, là tìnhyêucậudànhchochínhmình.”Moenhấpmộtngụmnước trongbiđôngvàchìa cho tôi. “Uốngmột chútkhông?”

“Không,cảmơnanh.Tôivẫnbìnhthường.”

“Cáigìcủatôicũnglàcủacậu,Jacknhé.”

Tôihiểuýanhấylàgì.

“Tôidámcácậunghĩtôichưabaogiờrờikhỏibãibiểnnày,phảikhông?”Moehỏi,chuyểnhướngcuộctròchuyện.

“Tôicóbănkhoănvềđiềuđó.Nhưngđây làmộtnơi rất tuyệt - tôikhôngngạcnhiênnếuanhchưabaogiờrờikhỏiđây.”

“Chà,đểtôikểchuyệnnàyvớicậu.MỗisángthứSáu,bạntôilàSamanthalại ghé qua đây bằng chiếc xe tải khôngmui của cô ấy, và chúng tôi vàotrongthịtrấn.Chúngtôidànhthờigiancònlạicủabuổisángnấuăntạikhulưutrúdànhchonhữngngườivôgiacư.Đólàmộttrongnhữnghoạtđộngquantrọngnhấtđờitôi-nótăngthêmýnghĩachocuộcđờitôivàlàmchotôicảmthấymình làmột thànhviêncócốnghiếnchoxãhội. ‘Hạnhphúc

đếntừviệchiếndângcuộcđờimìnhđểgiúpđỡngườikhác’-tôiđãđọcvềquanniệmđótrongnhiềucuốnsách,nhưngkhitôibắtđầusốngnhưthế,tôinhậnrangườikhácchínhlàkhoảntiềnchúngtatrảchoviệctồntạitrênhànhtinh này.Xin hãy nhớ rằngbàn tay biết chìa ra nómới đúng làm sao.Cánhântôitinrằnggiúpíchvàtốtbụngvớingườichínhlàbàntaythunhận,vàchođisẽbắtđầuquátrìnhnhậnvề.”

“Vậykhitôivềnhà,tôicầnchúýhơnđếnviệcgiúpđỡngườikhác,”tôinóivới anh ấy. “Vớibạnbè củamình, tôi có thểkhôngđơn thuần chỉ làmộtngườibạnvàthậtsựnghĩvềviệcsẵnsànggiúphọkhihọcầntôinhất.Tôicóthểdànhchútthờigianmỗituầnđểlàmtìnhnguyệnhoặcphụcvụcộngđồng.Tôicóthểhỗtrợnhữngngườitôiquantâmđểđạtđượcgiấcmơcủahọvà sốngchochân lýcaonhất củahọ, chứkhôngphảibận tâmxem tôiđược gì từ việc đó. Tôi có thể tập cách sống cho đi bằng việc thực hiệnnhữnghànhđộngâncầnvàyêuthươngnhữngngườilạgặptrênphố.Sẽrấtthúvịkhi trả tiền lệphí cầuchongườiởngay sau tôikhiđiquacầu trênđườngđilàmmỗingày.Sẽrấttuyệtkhimuamộttáchcàphêchoaiđótạiquántôithườngxuyêntới.Sẽrấtvuikhichiasẻthêmvềbảnthânmìnhvớinhữngngườixungquanh- tôicó thểđểhọchen lên trướcmìnhkhibị tắcđườngvàcườinhiềuhơnmỗingày.Tôithậtsựcảmthấygiátrịcủađiềunày,anhMoeạ.”

“Đó lànhữngý tưởng tuyệtvời -đặcbiệtviệcủnghộnhữngướcmơcủangười khác và thực hiện những việc làm tốt cho những người xa lạ. Làmđượcnhữngđiềutốtchomọingườimỗingàynghecóvẻlàmộtchiếnlượcđơn giản, nhưng đó làmột trong những điều tất cả chúng ta thường quênkhônglàm.Tôiluôntinrằngmộtcuộcsốngcaocảđượcđokhôngphảibằngsốthậpkỷmàbằngthànhtích.Nhưngtôicầnnóirằngchođếngiờ,cáchtốtnhất tôiđếnđượcnơi tôicó thể thểhiệntìnhyêuthươngvôhạncủamìnhdànhchongườikhácchínhlàđếnđượcnơitôithểhiệntìnhyêuthươngvôhạnchochínhmình.Jack,tôihứarằngcuộcsốngcủacậusẽthayđổisangmộtnơihoàntoànmớinếucậuthựchànhnghệthuậtyêuthươngbảnthân.”

“Tôi thật sựmuốn yêu thươngmình hơn nữa,” tôi nói. “Cho nên anh nóirằngtôikhôngthểdànhtìnhyêuthươngchongườikhácnếutôikhôngcảmnhậnđượctìnhyêuđíchthựcdànhchochínhmìnhphảikhông?”

Anhấygậtđầu.“Đúng.Yêuthươngbảnthânchínhlànhiênliệuđểthúcđẩythayđổicánhânvàgiúpcậutrởthànhmộtconngườinhânáihơnvớingười

khác.”

“Trongmấyngàyqua,tôiđãnghĩrấtnhiềuvềviệcyêuthươngbảnthân,anhMoeạ.Tôinghĩtôiđãyêuchínhmình,nhưngtôicàngđisâuhơn,tôicàngnhận ra rằng có rất nhiều phần trong tôimà tôi phủ nhận. Tôi nghĩ trongchínhmìnhcósựgiậndữrấtlớnđốivớimộtvàiviệcđãxảyratrongcuộcđời tôi. Và tôi chỉmới nhận thức được nó và cách nó thấm sâu vàomỗitươngtácmàtôicóvớinhữngngườikhác,cũngnhưcáchtôisốngvớichínhmình.”

“Chà,cậucầnvượtquađiềuđó.Hầuhếtchúngtađềucósựgiậndữmàtakhônghềcảmthấyvàtrútnórathếgiới,làmméomómọiviệcchúngtalàmvàconngườichúngta.Nóthậmchícònlôikéongườikhácvàocuộcsốngcủachúngtavànhữngngườinàycũngthểhiệnsựgiậndữcủahọkhihọcóliênhệvớita.Chonêncậucầngạtbỏtháiđộgiậndữlàmxơcứngtráitimcậu;sauđócậucầnvượtquacảmgiácbuồnchánkéotheosau.Tiếpđến,cậucầnvượtquasựsợhãivàhốitiếcvốnlànhữngtầngnấctiếptheobaophủtráitimcậu.Vàchỉkhiđócậumớicóthểtìmthấysựthathứcầncóđểtiếnlên.Cậubiếtrằngthathứlàmộtviệccậulàmchochínhmình,phảikhông?”

“Thậtvậysao?”

“Phải.Toànbộnhữngnỗiđautrướckiacủacậuvẫnchưađượcbỏquavẫnđènặng trênvai cậu, ghìmcậuxuốngkhi cậu cốgắng sống tiếp.Khi cậuthựchiệnviệckhắcphụcbên trong liênquan tớiviệcvượtquanhữngnỗiđauđóbằngcáchcảmnhậncơngiậncủachínhmìnhvàsauđótrảinghiệmnỗibuồnđangdiễnrađểđiđếnchỗthathứ,cậusẽhấtbỏđượcnhữngconkhỉđeobámtrênlưngnày-mộtlầnvàmãimãi.Mộtgánhnặngkhủngkhiếpđượcgỡbỏ,mộtsựnhẹnhàngmớimẻbướcvàothếgiớicủacậu,vàkhiđócậucóthểtiếntớivàđemánhsángcủamìnhravớithếgiới.Hãynhớ,cậukhôngthểđitớibướcthứhaikhivẫncònmộtchânởbướcthứnhất,vàmắckẹttrongnhữngvếtthươngcủaquákhứchínhlàmắckẹtởbướcthứnhất.Hãytiếnsâuhơnnữa,Jackạ,vàgiảiphóngquákhứcủamình.Sớmmuộncậusẽ tớibước thứhai, rồi thứba.Cuốicùngsẽđếnmộtngàycậuvề tớinhà.”

“Vàhànhtrìnhcuộcđờisẽthậtsựlàchuyếnđivềnhà,”tôinói.“ChaMikeđãdạytôiđiềuđó.”

“MộtlầnnữaChaMikenóiđúng.TôicũngrấtthíchnhữnggìMarkTwainnói:‘Thathứlàmùihươngcủahoaviolettỏaratrêngótchângiẫmnátnó’,”Moenóivàcườitươi.

“Ôi,thậthay!”Tôinhiệtthànhđáp.

“Cậuthấyđấy,Jack,thathứkhôngphảilàbỏquanhữnggìaiđólàmvớicậutrongquákhứ-nóchính làchấpnhậnđiềuấyvànhậnrarằnghọchỉ làmđaucậubởivìhọđangởmộttrạngtháisợsệtnàođó.Khitôithựchiệnviệcthayđổibêntrongmìnhbằngcáchchấpnhậnđiềugìđókhiếntôiđautrongcuộcđời, tôi thườngđọcKinhXinơnthanhthản,nộidungthếnày:‘Chúabanchoconsự thanhthảnđểchấpnhậnnhữnggìconkhôngthể thayđổi,lòngcanđảmđểthayđổinhữnggìconcóthể,vàtrítuệđểnhậnbiếtsựkhácbiệt’”

“Đólàmộtcáchsốngrấttiếnbộ,anhMoe-nhìnnhậnaiđólàmanhđaunhưlàkẻđangsốngtrongtrạngtháisợsệt.”

“Nhưngtôithấyđiềuđóđúng.Trongcuộcđời,hoặccậuởtrongtrạngtháiyêuthương...”

“Hoặctrongtrạngtháisợsệt,”tôingắtlời.

“Đúng,saocậubiếtđiềuđó?LạiChaMikephảikhông?”

“VẫnlàChaMike,”tôimỉmcười.

“Chà,ôngấybiếtrõmìnhđangnóigì.Nếucậukhônghànhđộngxuấtpháttừtìnhyêuthươngdànhchongườikhác-vàngườiđócóthểlàbấtkỳaitừmẹcậuđếnmộtngườixalạ-thìcậusẽhànhđộngdosợhãi.Chonênaiđólàmcậuđauvìhọsợhãiởmộtcấpđộrấtsâu.”

“Tôinghĩmộtvídụsẽgiúptôiởđiểmnày,anhMoe.Đâylàmộtkháiniệmrất tinhvivà tôi thấykhó tiếp thuvàođầu,” tôi thừanhận, trongkhicùngtắmnắngvớianhấytrêncát.

“Khônghềgì.Giả sửcậuđangđiềuhànhmộtdoanhnghiệpvàmột trongnhữngnhânviêncủacậulấytrộmcủacậurấtnhiềutiền.”

“Điềuđóthậtkhóthathứ.”

“Nhưnganhtalàmviệcđóvìsợhãi,chonêntạisaocậulạikhôngthểthathứchoanhtachứ?”

“Anhtahànhxửvìsợhãinhưthếnàochứ?Cáigãđãlấytiềncủatôiấy!”

“Mộtngườihoặcsẽhànhxửxuấtpháttừtìnhyêuthươnghoặcvìsợhãi,cóđúngkhôngnào?”Moehỏimộtcáchchâmbiếm.“Sợhãikhôngnhất thiếtphảilàsợchosựantoàncủacánhân.Đólàmộtdạngsợhãi.Cónhiềudạngkháckhôngchếchúngtaởnhữngcấpđộkhácnhau.Chúngtacóthểsợbịlợidụng.Chúngtacóthểsợbịxemlàngungốc.Chúngtacóthểsợbịbỏrơi.Chúngtacóthểsợkhôngcónơinươngtựa.Chúngtacóthểsợbịphảnbội.”

“Vậythìnỗisợnàocóthểlàđộngcơchohànhviăncắpnàytừvídụcủatôi?”Tôihỏi,cảmthấytòmòtrướctriếtlýmàtôiđangnghe.

“Nócóthểlànỗisợbịtúngthiếu-cóthểngườiđókhôngnhậnthứcđượcrằngthếgiớicủachúngtathậtsựcựckỳgiàucóvàsựgiàucócủanótuônchảytrongcuộcđờikhingười ta thoátkhỏinỗisợrằngmìnhkhôngcóđủmọithứ.Cóthểanhtacóniềmtinbénrễrấtsâurằngmìnhkhôngthểsốngmộtcuộcsốngsungtúcnếuanhtalàmviệcchămchỉvàứngxửlịchthiệpvớimọingười-chonênanhtaăncắptiềncủacậu.Hoặccóthểanhtasợkhôngđủkhảnănglàmmộtconngườivàlàmnhânviêncủacậu-chonênanhtasợbịsathải.Anhtacầntiềnđểnuôisốnggiađìnhmình,chonênanhtaăncắptiềncủacậu.Hànhvicủaanhtarõrànglàsaitrái,vàcáchhànhxửcủaanhtakhôngthểthathứ,nhưnganhtađangsợhãi.Anhtathấykhiếpsợ,vàđiềunàyxảyraởmộtcấpđộtâmlýrấtsâu.Cậucótrừngphạtmộtđứatrẻkhiếpsợkhông?”

“Không,tôinghĩlàkhông.”

“Chà,cậusẽlàmgìnào?”Moehỏi.

“Tôisẽdànhchođứatrẻđósựyêuthương-tôihỗtrợnó,anủinó,vàgiúpđỡnó.”

“Chínhxác.Vàđóchínhlànhữnggìcậucầnlàmvớingườiđãđánhcắptiền

củacậu.Cậuthathứchoanhta,giúpđỡanhta,vàchoanhtathấytìnhyêuthươngcủamình.”

“Tôithểhiệntìnhyêuthươngvớianhtaư?”Tôihỏivẻkhôngtin.

“Phải,lýtưởnglànhưvậy.Vànếucậulàmđược,cậuđanghànhxửởmộtcấpđộgiácngộvàsứcmạnhcánhâncựckỳcaosiêukhiếncuộcđờicậuthậtsựlàniềmvui.Ởtrạngtháinày,nhữngkhobáukỳdiệunhấtsẽtìmđếnvớicậumỗingày.Trongtrườnghợpgãkẻcắpcủachúngta,chíít,cậucầnthathứchoanhtanếucậumuốntiếnvềphíatrướctrongcuộcđờimình.Vượtquađượcviệcanhtalàmcậuđau,chấpnhậnrằngmọiviệcđãxảyra,vàsauđógạtbỏnókhỏihệthốngcủacậulàđiềurấtquantrọng.Đểthựcsựtiếnvềphíatrước,cậuphảiđểnóquađivàhiểurằngsựcốnàymangtheonómộtmónquàtươngứngnàođó.Cómộtcơhộivàmộtbàihọctrongnỗiđaumàcậuphảichịu-hãytiếpnhậnbàihọcvàtiếntới.”

“Cuộcsốnglàmộttrườnghọcdạycáchtrưởngthành,phảikhông?”

“Thậtsựlànhưvậy,”Moeđáp.

“Tôi cần thực hiện việc gạt bỏmà anh vừa nói đến nhiều hơn nữa bởi vìdườngnhưtôilặplạinhữngđiềungườikhácđãlàmvớitôitrongquákhứ-nógiốngnhưmộtsựámảnh.Nókhiếntôichánngánvàhútcạnnănglượngcủa tôi.Đôikhi, tôi chỉmuốnđingủvàquênhếtmọiviệcmà tôi thấy lolắng,”tôitâmsựthànhthực.

“Tôicócảmgiácrằngcậuthậtsựkhôngbiếtcậuhạnhphúcđếnnhườngnào,Jack ạ. Tôi khuyên cậu hãy nhìn nhận những điều tốt đẹp trong cuộc đờimình.Điềuđólàmchotôinhớđếnmộtcâungạnngữxưathếnày:‘Tôithankhócbởivìchântôikhôngđigiàychotớikhitôinhìnthấyngườikhônghềcóchân’”

Nhữnglờiđógâyấntượngvớitôi.Tôicảmthấycảmxúcdânglêntrongtôi.

“Cuộcsốngcủachúngtacóthểthayđổikhichúngtanhậnthứcrõhơnvềtấtcảnhữngđiềutíchcựcmàchúngtasốngcùng,”Moetiếptục:“khichúngtabắtđầusốngvớitầmnhìnrộnghơnvàhiểurõhơnvềchânlý.Vìthếrấtítngườitrongchúngtathậtsựbiếtchânlývềcuộcsốngcủamình-chúngtamắc kẹt trong những câu chuyện của chínhmình.Như chúng ta vừa thảo

luận, chúng tabị kẹt trongnhữngđiềuxảyđếnvới chúng tamột, hai haymườinămtrước.Jacknày,cáchđâynhiềunăm,tôicũngthườngmấtcảngàytrờilolắngvềnhữngđiềungườikháclàmvớimình.Tôilàmchoviệcbéxéra to.Tôinghĩvềviệctrả thùvàkhiếnchonhữngngườiấyphải trảgiávìnhữnggìhọđãlàmvớitôi.Đólàmộtcáchsốngrấtnhỏnhen,tôisẽnóivớicậuvềđiềuđó.”

“Tôithậtsựrấtgiốngnhưanhtrướckia.Tôicũnglàmynhưthế,nhưngtôinghĩtừbâygiờmìnhsẽsuynghĩlạivềmọichuyện.”

“KhổngTửtừngnói:‘Trướckhingườiđịnhtìmcáchtrảthù,tốtnhấtlàhãyđàohaicáihuyệt’”Moecười.

“Quáhay,anhMoe.Chúaơi,chúngtatựnghiêmtrọnghóamọiviệc!Chúngtađềuchỉbiếtnghĩđếnbảnthânnênchúngtaluôncoimìnhlàtrungtâmcủavũtrụ.Chúngta tựphỉnhphờmìnhtinrằngnhữngrắcrốicủachúngta lànhữngrắcrốilớnnhấtvàduynhấttrênđờinày.Nhưngchúngtađâucóquantrọngnhưchúng tanghĩvậy,phảikhông?StephenHawking,nhàvật lývĩđại,từngnóirằngchúngtasốngtrênmộthànhtinhrấtnhỏcủamộtngôisaocỡtrungbìnhnằmtrongrìangoàicủamộttronghàngtrămnghìntriệuthiênhà.Tôithậtsựthấynhữngvấnđềvàthấtbạicủachúngtađâucógìlàlớn.Chúngtachỉtồntạitrênhànhtinhnàymộtquãngthờigianrấtngắn,nhưngchúngtalạinghiêmtrọnghóađiềuđó.”

“Phải,đúngnhưvậy,”Moe tán thành.“Tấtcảchúng tađềucầnphát triểntháiđộtrântrọngnhiềuhơnđốivớinhữngmónquàtrongđờimình.Vàbằngcáchtrântrọngnhữnggìlàtốttrongđờimình,nhữngđiềutốtđẹpđósẽtăngthêm.”

“Bằngcáchnào?”

“Hãynghĩvềmặtkinhtếhọc:Khithứgìđólêngiá,chẳnghạnngôinhàcủacậu,điềugìxảyravớinó?”

“Chậc,nóirằngthứgìđólêngiánghĩalàgiácảcủanótănglên.Nócàngcógiátrịhơn.”

“Đúngrồi.Vậynhữnggìcậutrântrọngtrongcuộcđờimìnhcũngynhưvậy:Nếucậutrântrọngbìnhminh,nósẽtrởthànhmộtphầngiátrịhơnnữacủa

cuộcđờicậu,vàcậusẽgắnthêmgiátrịchonó.Nếucậutrântrọngbạnbèmình, tìnhbạncủahọsẽ thêmgiá trị,vàđiềuđócànggiá trịhơnvớicậu.Nếucậutrântrọngsứckhỏecủamình,nósẽcàngcógiátrịtrongcuộcđờicậu,vàcậusẽthấynóthêmquantrọng.”

“Ôi,đúnglàmộtcáchnhìnnhậnmọiviệcrất thôngminh,” tôinhiệt thànhnhậnxét.

“Tôichorằngýnghĩathậtsựlàthếnày:Sốngtrongtrạngtháiluônluônvàmãimãibiếtơnsẽ làmcho trảinghiệmcuộcsốngcủacậu thêmgiá trịvàđánggiá.Cáchcậunhìnnhậnthếgiớisẽthayđổi-cậusẽđượchưởngnhữngniềmvui thíchnhỏnhoicủacuộcsốngvà tậnhưởngnhữnghạnhphúc rấtnhỏmàmỗingàyđemlại.Cậuphảirènluyệntháiđộbiếtơnthườngxuyênhơn.Vàlàmnhưthếchínhlàmộtcáchnữađểmởrộngtráitimvàtrântrọngcuộcsốngcủacậu.Rèn luyện tháiđộbiếtơnmỗingàychính là rèn luyệntìnhyêuthươngmỗingày.”

“Vậytôicóthểrènluyệntháiđộbiếtơnnhưthếnào?”Tôihỏi.

“Mộttrongnhữngđiềutôilàmmỗingàylàtrântrọngđồăncủamình.Trướcmỗi bữa ăn, tôi thầm nói lời cảm ơn chân thành vì bữa ăn tối sắp đượcthưởng thức: Tôi cảm ơn những người nông dân đã trồng ra sản phẩm,nhữngngườingưdânđãbắtcátôm,vànhữngthươngnhânvìđãmangtớichợ.Và tôicảmơnthếgiớivìđãcho tôiđặcâncóđược thứcăn trênbàntrongmộtthếgiớinơihàngtriệutriệuconngườikhôngcóđủthứcănđểăn.Đâylàmộthànhđộngđơngiản,nhưngnósẽtạoranhữngthayđổirấtsâutrongcậu.Hãytintôivềđiềunày.”

“Ngherấtthuyếtphục.Tôichorằngbằngviệctrântrọngthứcăncủamình,anhlàmtăngthêmgiátrịcủanótrongcuộcđờianh,vàanhbắtđầuthôiđónnhậnnómàchẳngcầnsuyxétgì,phảivậykhông?”

“Đúngvậy.Vàkhithựchiệnnghithứcnày,tráitimtôirộngmởvàtôithấythếgiới làmộtnơi rất tươiđẹp.Như tôiđãnói lúc trước, làmđiềunàysẽgiúpcậubắtđầucóđượctầmnhìnrằngmìnhthậtsựmaymắnđếnthếnào.”

“Rấthay,”tôiđáp.“Ởnơinàycủathếgiới,chúngtathậtsựkhôngnhậnrachúngtađượchưởngnhiềuđếnthếnào.Chúngtakhôngđểtâmđếnnhữngmaymắncủamình.”

“Phải.Tôirất thíchviếtradanhsáchnhữngthứlàmtôihạnhphúc.Chúnggiúptôitậptrungvàonhữngđiềutốtđẹptôicótrongcuộcđời.”

“Mộtdanhsáchhạnhphúclàsao?”

“Đơngiảnlàmộtbảnghichéptấtcảmọiviệc,chodùnhỏđếnđâu,màtôithấythíchvềcuộcsốngcủamình.Tôiviếtrasựthậtlàtôisốngtrênbãibiểnnày.Tôiviếtrasựthậtlàtôiđangrấtkhỏemạnh.Tôiviếtrasựthậtlàtôilàmộtngườikhiêuvũgiỏi.Tôighilạisựthậtrằngtôiđingủdướinhữngvìsaomỗitối.Và,nhưtôinói,tôinhớrằngmìnhrấtmaymắnkhicó thứcănđểchovàobụngmỗingày.Cònrấtnhiềuđiềunữa.Ýnghĩađơngiảnlàthếnày:Mỗingườivàtấtcảmọingườitrongchúngtađềucórấtnhiềuđiềuđểbiếtơn,nhưnghầuhếtchúngtalạichúýđếnnhữngthiếuthốnhơnlàdưthừa.Vàđiềuthúvịlà,chúngtacàngchúýđếnnhữnggìtốtđẹpvềcuộcsốngcủamình,thìchúngtasẽcàngthuhútđượcnhữngđiềutốtđẹp.”

“Còncáchnàokhác tôicó thể thựchiệnđể tạora tháiđộbiếtơnkhông?”Tôithắcmắc.

“Tôi thực sự khuyên rằng cậu hãy cầu nguyệnmỗi ngày.Việc này khôngliên quan gì đến tôn giáo cả - đó là công việc của cá nhân cậu. Lời cầunguyệntôinóicótấtcảmọithứliênquanđếntháiđộbiếtơn.Hãytạoramộtlời cầu nguyện ngắn gọn nhưng đầy tình cảm, thể hiện được thái độ trântrọngchânthànhcủacậudànhchotấtcảnhữnggìcậucó.Hãyđọclờicầunguyệnđótrướctiênvàobuổisángvàcuốicùngvàobuổitối.Mộtlầnnữa,kếtquảcậuthấysẽrấtấntượng.”

Moenhìntôimộtlúcrồinóitiếp.“Jacknày,nhữngđiềutôiđangnóivớicậucóthểhơikỳcục.Nhưngquantrọnglàtácdụngcủachúng.Ồ,cóhaicáchnữađểthậtsựtạodựngđượctháiđộbiếtơncủachínhmình.Mộtlàgửiđinhữngláthưtình.”

“Nhưngtôihiệnchẳngyêuaicả.”

“Khôngcầnphảiyêu.Nhữngláthưtìnhnàylàmộtdạngkhác-chúngkhôngphảithểhiệnmốitìnhlãngmạn,chúngthểhiệntìnhyêuconngười.Đâylàmộtvídụ.Giảsửcậurangoàiăntốivàbữaănrấtngon.Sánghômsau,tôigợiýcậuhãygửimột‘láthưtình’chongườiđầubếpnóirằngcậurấtthích

bữaăncủaôngấyvàkhentàinăngxuấtsắccủaôngấy.Ôngấysẽcảmthấyhạnhphúc.”

“Vàtôicảmthấytuyệtvời.”

“Đúngthế.Điềunàysẽlàmtănggiátrịbảnthâncủacậu,cậusẽcảmthấytốthơnvớichínhmình,vàcậusẽcảmthấyhạnhphúchơntrongcuộcsống.Nếucậu đưa xe đi bảo dưỡng, và người sửa xe cho cậu làm việc rất chuyênnghiệp,hãygửimột ‘lá thư tình’ tới sếpcủaanh tavàbảochobàấybiếtrằngcậuhàilòngvớidịchvụvàđánhgiácaosựâncầncủangườinhânviênkia.Khiliêntụcđểýđếnmọingườicậucóthểgửiđinhữngláthưnhưvậy.Thựctế,tôigợiýrằngkhicậuvềnhà,cậuhãyrangoàivàmuamộtbọc100hoặc thậm chí 200 tấm bưu thiếp. Tôi luôn để ý đến những tấm thiếp cónhữngtríchdẫnhayhoặcnhữngthôngđiệpđầycảmhứngghibêntrên.Khitôitìmthấynhữngcâutôithích,tôimuathậtnhiều.Sauđó,bấtcứkhinàoaiđólàmgìtốtchotôi,họnhậnđượcthưtìnhcủatôi.”

“Nhưnganhítkhirờikhỏibãibiểnnày,anhMoe.”

“Chà,suốtmấytuầnqua,tôiởđâyvớicậu-bởivìtôicónhiệmvụgiúpđỡcậu,nhưtôiđãhứavớiCallàtôisẽlàm.Nhưngnóichungcứvàingàytôilạivàothịtrấn.Vàkhitôiđi,tôiluônsănlùngnhữngcơhộibàytỏlòngbiếtơncủamình.”

“Anhđãnóirằngcómộtcáchthứhainữa.”

“Phải.Côngcụcuốicùngđểthểhiệnlòngbiếtơnlàdànhchomọingườicậugặpmộtmónquà.”

“Nhưthếrấttốnkém,”tôithànhthậtnhậnxét.

“Ýtôikhônghẳnlàmộtmónquàchínhthức,”Moenói.“Nócóthểđơngiảnlàdànhchoaiđócậugặpmộtnụcườithậtsự.Nócóthểnghĩalàdànhchoaiđómộtcáiômhaymộtlờikhenchânthànhtrongmộtthếgiớinơichúngtaquênmất tầm quan trọng của những lời khen ngợi thành thật.Cậu có thểtặng cho ai đómột bông hoa tươi từ vườn nhàmình haymột chiếc bánhnướngnónghổicậuvừanướngxong.Thậmchílắngngheaiđóvớisựchútâmhoàntoànvàmộttráitimrộngmởcũnglàmộtmónquàsẽlàmxúcđộngmọingườimàcậukhôngthểhìnhdungnổi.”

Moenhíchlạigầntôi.Anhấybắtđầunhìnsâuvàomắttôi,vớimộtnụcườihòanhãtrêngươngmặt.Anhấykhôngnóigìmàchỉnhìnvàomắttôivớiđộtậptrunghoàntoàn.

Saumộtlúc,cógìđórấtkỳlạxảyra.Tôicảmthấynhưthểcógìđótronglồngngựcmởbung.Tôicũngcảmthấyđúngcáicảmgiácthoảimáivàanlànhmàtôiđãcảmnhậnđượckhicònlàmộtcậubéđượcmẹômvàolòngtrướckhiđingủ.

“Anhđanglàmgìvớitôithế?”TôihỏiMoe.“Tôicónhữngcảmgiácrấtkỳlạ.”

“Tôiđanglàmnhữnggìtôiluôncốgắnglàmkhitôiởcùngngườikhác,Jackạ.Tôi đanggửi cho cậu tìnhyêu thương.Trái tim tôi rộngmở, và tôi chỉđangtrântrọngtoànbộconngườicậu.Tráitimtôiđangnóichuyệnvớitráitimcậu, và cậuđangcảmnhậnđượcđiềuđó.Khi chúng ta tương tácvớingườikhác,córấtnhiềuthứkhácđangdiễnravượtxakhảnăngnhậnthứccủachúngta.”

“Thậtkỳdiệukhicảmnhậnđượctoànbộtìnhcảmanhgửichotôi,”tôiđáp.

“Tôibiết,”Moenói.“Đâylàmónquàlớnnhấttôidànhchocậu.”

SauđóMoetiếnđếnvàômchặtlấytôi.Tôinhậnthấymắtanhấyngânngấnnước.“Cậulàmộtngườitốt,Jack,”anhấynói.“Tôicầunguyệnchocậusẽlĩnhhộiđượctấtcảnhữnggìcậuđanghọcvàpháthuyđượcnó.Thếgiớicủachúng ta rấtcầnnhữngconngườibiếtquan tâm, thấuhiểuvànhânáihơn.Cậucóthểlàmộtthủlĩnhchonhiềungườinếunhưcậutrởthànhmộthìnhmẫucủanhữngphẩmchấtnàytrongchínhcuộcđờicậu- tôichỉbiếtnhư vậy thôi. Hãy tin vào sự thật là cậu càng dành tình yêu thương chongườikhácthìcậucàngcảmthấytìnhyêuthươngdànhchochínhmình.Vàhãy tin rằngcậucàngmởrộng trái tim,cuộcsống tốtđẹpnhấtcủacậusẽcànghiệnrõtrướccậu.”

Moe bắt đầu đi xuống biển. Sau đó, anh ấy nhúngmột chân xuống nướctrướckhiđixuốngsâuhơn.Chỉmộtlátsauanhấyđãbơirấtnhịpnhàngvànhìnvềphíachântrời.Tôicóthểnghethấyanhấycườivàhátvangtrongkhikhỏanước.Khitôiquansátngườithầythôngminhnàytậnhưởngmón

quàcủathờikhắcấy,cógìđósâubêntrongtôibắtđầuthayđổi...vàvìlýdonàođó,tôibắtđầukhóc.

10.LƯỚTSÓNGVÀTÌNHYÊUDÀNHCHOCHÍNHMÌNH

“Chỉkhichúngtaquêntoànbộkiếnthứccủamìnhthìchúngtamớithựcsựbắtđầuhiểu.”

-HenryDavidThoreau

***

Mộttuầnsau,tôitiếnsâuvàotâmhồnmìnhhơnhẳntrướcđây.Giờđây,tôiđãkếthợpnhuầnnhuyễnkhôngchỉnhữngbàihọccủaMoemàcảtrítuệcủaChaMike,vànhữngthayđổiđangxảyratrongcuộcđờitôithậtsựrấtđángngạcnhiên.Nhữngtriếtlýtôihọcđượcthựcsựcótácdụng,mặcdùmộtsốđiềudườngnhưhơihuyềnbí.Tôicóthểcảmthấymìnhđangbiếnđổivớimộtnhịpđộnhanhhơntôicóthểtưởngtượng.Tôithậtsựđangbắtđầukếtnốivớimộtbảnngãcaohơnvànhìnnhậnthếgiớiquamộtcặpmắtmới,nhưChaMikeđãkhuyếnkhíchtôilàmvậy.Khôngchỉnhưthế,tôicòncảmthấyhạnhphúchơntrước,vàmộtcảmgiácbìnhyênbắtđầuhìnhthànhtrongtôi.Tình yêu là thứ gì đó trước kia tôi thật sự không cảm nhận được, ít nhấtkhôngnhưthếnày.Giờtôiđangtrảinghiệmnó-khôngphảitrongmốiquanhệvớingườikhác,mặcdùtôibiếtnóđangđến,màlàtrongmốiquanhệvớichínhmình.

“Cậuđangtrởthànhmộtvậnđộngviênlướtvángiỏi,Jackạ,”Moebảotôivàongàyđầutiêntrongtuầncuốicùngchúngtôiởbênnhau.Anhấyđãgiúptôihọcmônthểthaomàanhấyrấtyêuthích,vàgiờđâyanhấyđầytựhàovềhọctròcủamình:“Cậulàmộttàinăngthiênbẩm,cậubiếtkhông?”

“Mônnàyđãtrởthànhniềmđammêcủatôirồi.Tôithấymìnhnhưmộtđứatrẻkhilướtsóngcùnganh.Quáưthúvị.Cảmơnanhrấtnhiềuvìđãchỉdạytôimônnày,”tôinóivớianhấy.

“Khôngcógì.Trướckhichúngtađùavớisóngngàyhômnay,tôimuốnnóithêmmộtchútvềtìnhyêubảnthân.Tôiđãchiasẻrấtnhiềukiếnthứcvớicậutrongbatuầnqua,vàrõrànglàmọiviệcthựcsựđangthayđổivớicậu.”

“Nhữnggìđangdiễnravớitôiđúnglàphépmàu,anhMoeạ.Tôithậtsựrấtbiếtơnanh.”

“Khôngcógì.Đólànhữnggìtôicómặtởđâyđểthựchiện.Mụcđíchsốngcủacậulàgìnếunhưcậukhôngthểgiúpđượcaikhác,phảikhôngnào?”

“Vâng.”

“Nhân tiện,cậu làmrất tốt.Cậucó thểphát triển tìnhyêubản thân,”Moetiếptục:“bằngcáchsửdụngkhônkhéothứngônngữcậulựachọnđểmôtảchínhmình.Vốntừvựngchúngtasửdụngrấtquantrọng.Nếucậukhôngnóiđượctrôichảykhitựthoạivàlựachọnnhữngngôntừhaychocuộcđốithoạinộitâmcủacậuthìcậukhôngthểđốixửtốtvớingườikhácđược.Cậudànhchomìnhtìnhyêucànglớnthìcậusẽcósẵntìnhyêudànhchongườikhác-giờcậuđãhọcđượcđiềuđó.Cậukhôngthểbanphátthứcậukhôngcó,phảikhông?”

Tôiđồngtình:“Đúngvậy.”

“Chonênchìakhóa làhãynhớrằngcậusởhữutìnhyêungaytrongchínhmình.Khiđó,vàchỉkhiđó,cậumớiởtrongvịthếbanphátchotấtcảnhữngngườiquanhmình.Nhữnggìtôiđangnóinghĩalà:Hãytốtvớichínhmình.Hãythậtsựtốtvớichínhmình.Hãyđốixửvớibảnthânnhưthểcậuchínhlàngườihùngvĩđạinhấtcủamình.Vàmộtcáchđểbắtđầulànóilờihayvớichínhmình.Nhữngngôntừchúngtasửdụngcósứcmạnhrất lớn,Jackạ.Cómộtnguồnnănglượngcụthểgắnliềnvớimỗilờinóichúngtasửdụng.”

“Thậtsao?”

“Phải.Mọithứtrênthếgiớinàyđềulànănglượngcả.Cậucóhọcvậtlýhồitrunghọckhôngthế?”

“Thậtsựlà tôicóhọc.Tôihọcvàimônkhoahọcbởivì lúcđótôinghĩsẽvàotrườngy.”

“Tuyệtlắm.Vậyđểtôihỏicậu:Tấmvánđangnằmởđâycóthậtsựlàmộttấmvánkhông?”

Tôicảmthấybốirối.“Chà,đúngnhưvậy...phảikhôngnhỉ?”

“Hãynhớ,trởlạivớicácquyluậtvậtlý.Mọithứmắtthườngnhìnthấyđượcthậtsựlà...”

“Nănglượng!”Tôibuộtmiệng.

“Chínhxác.Tấmvánnàykhônglàgìkháchơnnhữngphầntửhạnguyêntửdichuyểnvớimộttốcđộnhanhkhủngkhiếp.Vànhữnghạthạnguyêntửấy,như lời bất kỳnhàvật lýnào có thểnóivới cậu, không làgì kháchơn lànănglượng.Trongmắtconngười,tấmváncủacậulàmộtvậtđặc.Nhưngnókhôngphảinhưvậy-đólàảogiáccủacuộcsống.”

“Vậymọithứtrênthếgiớinàykhônglàgìkháchơnlànănglượng,”tôitrầmngâm.“Tôibiếtđiềuđóđúng,vàquádễđểquênmấtthựctếnày.Anhnóiđúng.Chúngtanhậnlấyảogiácrằngcácvậthữuhìnhlànhữnggìbanđầucóvẻnhưthế.”

“Đúngthế,”Moeđáp.

“Vànhữngtừngữchúngtalựachọnđểsửdụngcũngchẳnglàgìkháchơnlànănglượngphảikhông?”

“Chắcchắnrồi.Cũngnhưmọiýnghĩchúngtanghĩchínhlàmộtmớnănglượngmàchúng tagửi ra thếgiới,nhữnglờichúng tanói lànhữngsứgiảtruyềntin.”

“Chínhxácýanhlàsao?”

“Tôikhôngmuốnquánặngvềkỹthuậtởđây,nhưngchúngtasốngtrongcáimàcácnhàvậtlýgọilàvũtrụtoànảnh,cónghĩalànhữnggìchúngtagửiđisẽquaytrởlạidướidạngtươngtự.Nếuchúngtanghĩđếnnhữngsuynghĩvềthiếuthốnchẳnghạn,chúngtasẽkhiếnchocuộcsốngcủamìnhthiếuthốnhơn bởi vì những ý nghĩ ấy không là gì khác hơn nguồn năng lượng, vàngườilàmsaocủachiêmbaolàmvậy.Nếuchúngtanghĩđếnnhữngýnghĩsợsệt,nhữngtìnhhuốngđángsợsẽxuấthiện.Đólàlýdotạisaolãnhtụvĩ

đạiMahatmaGandhi[29]nói:‘Tôisẽkhôngđểbấtkỳaiđiquatâmtrí tôivớiđôichânnhớpnhúa’”

“Anhcóthểgiảithíchthêmmộtchútkhông?”tôiđềnghị,cảmthấyrấtcuốnhútvớiluậnđiểmnày.

“Đượcthôi.Mộtýnghĩvềsựthiếuthốn,chẳnghạnTôichẳngbaogiờcóđủtiền,vàthậtkhótrởnêngiàucócómộtnănglượngnhấtđịnhvàcótốcđộrungđộngcủacáchạthìnhthànhnênýnghĩnày.”

“Tôihiểurồi.”

“Vàchúngtabiếtquamônvậtlýrằngmọithứrungđộngcùngmộttốcđộsẽhútnhau.”

“Vâng.”

“Chonênnhữngýnghĩcậunghĩ thựctếgiốngnhưnhữngthỏinamchâm,hútvàocuộcsốngcủacậunhữngconngườivàsựkiệnphùhợpvớichúng.”

“Anhnghiêmtúcchứ?”Tôihỏi,sữngsờvìtiếtlộnày.

“Đúngvậy.Rấtkỳlạ,phảikhông?Ýnghĩcủachúngtathựctếhìnhthànhnênmộtlờitiêntritựbiếnthànhhiệnthực.Nếuchúngtanghĩthếgiớilàmộtnơikhanhiếmthìđóchính là thực tếmàchúngtasẽ tạora.Nếuchúngtanghĩ rằngchúng takhôngđángyêuvàkhôngaimuốnsốngcùngchúng tanếuhọthậtsựkhámphárachúngtalàaithìkhiđóchúngtasẽchẳngbaogiờtìmđượcngườibạntâmgiaomàchúngtamongmỏi.Nếuchúngtachorằngcuộcsốngnhọcnhằn, thì thếgiớisẽgửichochúng tamộtcuộcsốngnhọcnhằn.”

“Thật sự rất đặc biệt.Như thếmỗi lần tôi nghĩ về những gì không thànhtrongcuộcsốngcủamình,thìthựctếlàtôiđanglàmchomọiviệcthêmtệ.”

“Đúngthế?’

“Vàmỗilầntôitậptrungvàonhữnggìtôikhôngthíchtrongcuộcsốngcủamìnhthìthựctếlàtôiđangngăncảnnhữnggìtôimongmuốn.”

“Chínhxác.Cậucóthấyrằngýnghĩcủachúngtathậtsựhìnhthànhnênthếgiớicủachúngtahaykhông?Nhữnggìcậutập trungvàotrongcuộcsốngcủamìnhsẽpháttriển,nhữnggìcậunghĩđếnsẽmởrộng,vànhữnggìcậu

chuyênchúđếnsẽquyếtđịnhsốphậncủacậu.Điềunàykhôngđơnthuầnchỉlàmộtmớbiệtngữmangtínhkíchthích.Nhữnglờinàyđềudựatrêncácquyluậtcủatựnhiênvàthựctiễnkhoahọc.”

“Đâykhôngchỉlàcáchsuynghĩtíchcựcthôiư?Tôinghĩanhđãnóivớitôirằngsuynghĩtíchcựcvềcơbảnlàkhônglànhmạnh-giờanhlạinóikhôngphảinhưvậy.”

“Chà,tôikhôngnghĩnórànhmạchtrắngđennhưcậuvừanói,Jackạ.Cònnhiềuđiềukhácliênquannữa.”

“Chẳnghạnlàgì?”

“Nhữngcảmxúcchẳnghạn.Suynghĩtíchcựcthậtsựkhônglànhmạnhnếunócónghĩarằngthayvìnhìnnhậncáchcậucóthểcảmnhậntrongmộttìnhhuống thử thách thì cậu lại phủ nhận nó và ‘nghĩ những suy nghĩ hạnhphúc’,”Moeđáp,lặplạinhữnggìChaMikeđãdạytôitrongsuốtthờigiantôisốngởRome.

Anhấytiếptục.“Đểtốtchosứckhỏetinhthần,chúngtanênchosuynghĩcủamìnhtrảinghiệmmọicungbậccảmxúc.Làmnhưvậylàmộtphầncủaviệcchấpnhậnvàyêuthươngtấtcảchúngta;nócũnggiúpngănchặnkhôngđểcảmxúclàmtănggánhnặngmàchúngtaphảimangtheomìnhtrongsuốtcuộc đời. Thêm vào đó, những cảm xúc đa dạng giúp chúng ta mở rộngnhữngcánhcửađivàonhậnthứclớnhơnvàđemlạinhữnghiểubiếtsâusắchơn.Nhưngmộtkhicậuhoàntấtmộtcảmxúcđếntậncùngcủanó,điềumàmọicảmxúcđềucó,thìkhiđóchắcchắnchẳngcógìsaikhitìmkiếmđiềutốtđẹptrongtìnhhuốngnày.Trênthựctế,đólàđiềukhônngoanduynhấtcậunênlàm.”

“Tạisaovậy?”

“Trướchết,bởivìtrongmọitìnhhuống,luôncócáihay-mọithứxảyđếnvớichúngtađềumangtheocơhộitrưởngthànhvàpháttriểnthànhnhữngcáibảnngãtốtđẹpnhấtcủachúngta.Thứhai,bởivìđâylàcáchduynhấtđểsốngmộtcuộcsốngbìnhyênvàhạnhphúc.Vàthứba,bởivì,nhưtôinóivớicậu,ýnghĩcủachúngtagiốngnhưnhữngthỏinamchâm,hútvàocuộcsốngcủachúngtanhữngconngườivàtrườnghợpphùhợpvớichúng.Hãytậptrungvàophầntíchcựcvàđólànhữnggìcuộcsốngcủacậusẽnhưvậy.

Hãyluyệnchomìnhbiếttậptrungvàocáimặttíchcựctrongmọitìnhhuống-vàluônnhưthếnếucậuđủnỗlựctìmkiếmnó.”

“Ýnghĩcủachúngtahìnhthànhnênthếgiớicủachúngta.Điềuđórấthay.”

“Vàtôicũngnênlưuýrằngnhữngbứctranhcậutạorangaytrongthếgiớinộitâmcủamìnhkhôngthểlàmgìkháchơnlàtựbộclộởthếgiớibênngoàicủacậu.Tôigọiquátrìnhnàylàmôtảrangoài.Bêntrongsẽluôntrởthànhbênngoàicủacậubởivìmọithứđềuđượctạorahailần:Lầnthứnhấttrongtưduycủacậuvàlầnthứhailàtrongthựctiễn.Bấtkỳhìnhảnhnàomàcậuhìnhdungra,nếuđượctậptrunghàngngàytrongmộtgiaiđoạnđủdài,chắcchắnsẽxuấthiệnởthếgiớibênngoàicủacậu.Hãyhìnhdungbảnthânmìnhlàmộtngười tự tin,đángyêuvà tốtbụng,vàđóchính lànhữnggìcậusẽpháttriểnthành.Hãytưởngtượngrằngcậuhạnhphúc,khôihàivàgiàucóvớimộttráitimtrẻthơ,vàđósẽlànhữnggìcậutrởthành.Đóchínhlàmộtcôngcụrấttuyệtmàtôibiếtsẽcógiátrịrấtlớnvớicậutrênconđườngmàcậuđangđi.”

“Bâygiờ,anhMoe,trướckhianhđisâuvàocuộcthảoluậnthúvịvềthếgiớikhông làgìkháchơnngườinăng lượng,vềnhữngquy luậtvật lýnàyanhcó.”

“Đượcmà.Vìýnghĩcủachúngtađịnhhìnhthếgiớinênngôntừcủachúngtacũngvậy.Điềuquantrọnglàcậucầnthậntrọngvớinhữnglờicậunói-không chỉ với nhữngngười khácmà cònvới chính cậu.Nếu cậu sử dụngnhữngngôntừtíchcựcvàđầysứcmạnhthìcậusẽtrởnêntíchcựcvàmạnhmẽ.Cậucũngsẽảnhhưởngđếnmọingườitheonhữngcáchsâusắchơnlàcậucóthểtưởngtượngđược.”

SauđóMoebắtđầuđidọcbãibiển.Hômđólạilàmộtngàytuyệtvờinữa,ánhnắngnhảynhótdọcbờbiển,tạonênmộthiệuứngkỳdiệu.

“Đinào!Cậucònchờgìnữa?”Moehỏi,bỏlạichiếcvántrượt trêncátvàthẳngtiếnvềtúplềunhỏcủamình.“Tôicóthứmuốnchocậuxem.”

Chúngtôiđitrongimlặng,nhưngtrênmặtMoenởnụcườitrongkhianhấybước đi dọc bờ biển, lúc dưới nước lúc trên bờ trong khi tiến về đích đãchọn.Tôicảmthấymộtsựthíchthúrấtlớnởngườiđànông“đơngiản”này.Anhấychẳngcógìnhiều,nhưnganhấylạicórấtnhiều.

***

KhichúngtôiđếnlềucủaMoe,anhấychuivàotrongmộtlúc.“Đợimộtlátnhé,Jack.Cậusẽthíchthứnày,”anhấynóimộtcáchkhôihài.

ChỉvàigiâysauMoexuấthiện,cầmtheomộtthứgìđórấtkỳcụctrêntay.Đólàmộttấmvánlướtsóngđãbịchặtbỏcảhaiđầu.

“Thứnày từng là tấmván lướtsóng tôiyêu thích,”anhấynói.“Giờnó làbảngtừngữcủatôi.”

“Bảngtừngữlàsao?”Tôihỏivớivẻcựckỳtòmò.

“Đây,hãynhìncáinày,”anhấyđáptrongkhilậttấmvánlênđểlộramộtloạttừngữđãđượckhắctaytrêngỗ.“Nhưtôivừanói,ngôntừcósứcmạnh.Hãysửdụngnhữngtừđúngvàcuộcsốngcủacậusẽthayđổi.Cậusẽcósứcmạnh,sựtựtincủacậusẽtănglên,vàcậusẽkhámpháramộtmứcđộyêuthươngbảnthânmàcậuchưabaogiờbiếtmìnhcó.”Anhấychỉlêntấmván.“Tôiđọcnhữngtừnày,thậtchậmvàto,mỗibuổitốitrướckhiđingủ.Bàitậpbuổitốinàymởrộngtráitimtôivàkếtnốitôivớisựvĩđạibêntrongcủatôi.Đây,Jack.Hãyđọcđi.”

Tôinhìnnhữngtừngữtrêntấmvánvàđọctừngtừthậtto,chậmrãivàtựtin:“Hòa hợp. Bình yên. Tốt bụng.Hạnh phúc.Vui vẻ.Uyên bác. Sức sống.Chânlý.Yêuthương.Sungtúc.Thathứ.Cânbằng.Canđảm.”

“Giờhãynhắclạitừcuốicùngvàlàtừquantrọngnhất,”Moenói.

“Tìnhyêu,”tôiđáp.

“Hãyduytrìbàitậpnàythườngxuyên.Nóthậtsựsẽlàmthayđổicậu.Cậusẽcảmthấy thêmyêu thươngbản thânvànhữngngườikhác.Cậusẽnângcaoýthứccủamình.Vàcậusẽtiếptụcmởrộngtráitimmình.”

“Đâylàmộtkỹthuậtrấtmớimẻ,anhMoe.Tôirấtthíchnó.Aidạychoanhvậy?”

“Cậubiếtkhông, Jack, tôicànghiểuvềchínhmình thì tôicàngnhận thức

đượcrằngmọi thứtôi thậtsựcầnbiếtđể tạoramộtcuộcsốngphi thườngđềunằmởngayđây,”anhấynói,chỉthẳngvàotimmình.“Dĩnhiên,nhưtôiđãnóivớicậu,đólàmộtsựcânbằng.Lýtrícóthểchocậunhữnghiểubiếttuyệtvờigiúplàmchocậumạnhmẽvàkếtnốicácđiểmnằmdọcđườngđờicủacậu-nhưngtôiphảinóirằngnóthậtsựkhôngsánhđượcvớitríthôngminhvàsựuyênbácnằmtrongtráitimcậu.Kỹthuậttôivừachiasẻvớicậunàykhôngcótrongcuốnsáchnào.Nóđếnvớitôivàomộthômkhitôiđangsuyngẫm,phươngpháptôivẫndùngđểmởrộnglòngmình.Cậubiếtkhông,tôicàngthâmnhậpsâuvàođóvà tôicàngcảmthấy tìnhyêu thươngdànhchochínhmình-vàthếgiới-thìvũtrụdườngnhưcàngbanchotôitrítuệ,chânlývànhữngýtưởngkỳdiệuvềmộtcuộcsốngphithường.Tôikhôngsaogiảithíchđược-chỉlànóđếnvớitôinhưvậy.”

“Tôiđoáncónhữnglúctôithấysợviệctintưởnghoàntoànvàocontimcủamình,”tôithúnhận.“Tôiđãmấtrấtnhiềuthờigiantrongđờiđểtinnhữnggìlýtrícủatôimáchbảorằngđólàcáchnghĩ,cảmnhậnvàhànhđộngđúng.”

“Vàđiềuđócómanglạichocậucuộcsốngmàcậuluônmongmuốnkhông,Jack?Chiếnlượcđócóthậtsựđúngnhưlờihứahẹncủanókhông?”

“Khônghề,”tôithừanhận.

“VậythìcólẽđãđếnlúccậunêndànhthêmthậtnhiềuniềmtinvàotráitimcủamìnhJackạ.Vàcólẽ,việccậuđanglàmđểmởrộngtráitimmìnhchínhlànhữnggìcậucầnđểđitớigiaiđoạntiếptheocủaconđườngcậuđangđi.”

“Chà,tôihiểurồi,”tôiđáp.“Tôiđoánnóchỉlànỗisợhãicủatôi.Tôikhôngmuốnbịtổnthương,vàtôikhôngmuốnlàmcuộcsốngcủamìnhbịđảolộn.Tôichorằngnhữnggìtôithậtsựengạilàtiếptụcmắcthêmsailầm.”

Moeđặttaylênvaitôiđểanủitôi.“Mộtsailầmchỉlàmộtsailầmnếucậulặplạinó,”anhấynói.“Lầnthứnhất,nóchỉlàmộtbàihọchay-cậubiếtnhưvậy.Hãyhòanhãvớichínhmình.Cậuđanglàmrấttốt.Đâylàvấnđềlớnmàcậuđangbướcvào.Chỉcầnbảođảmrằngnhữngsailầmcủaquákhứkhônglàgìkháchơnlànhữngmónquàtuyệtvờiđếnvớicậuđểđưacậutớinơicậuđanghiệndiện lúcnày.Mỗimộtvấnđề thách thứccậu trongquákhứđềuđượcvũtrụnghĩrađểnângcậulêntầmnhậnthứcmới.Nhữngthấtbại,tranhđấu,vàchịuđựngđềugiúpchúngtacởimởhơnbởichúngđượcgửitớichochúngtađể.Chẳnghạn,nỗiđaucũnglàmộtmónquà.”

Tôikhôngdámchắcmìnhcóngheđúnglờianhấykhông.“Nỗiđaucũnglàmộtmónquàư?”

“Dĩnhiênlànhưvậy.Nólàmchúngtathêmsâusắcvàgiớithiệuchúngtavớiconngườiđíchthựccủamình.Ngườithờicổđạitinrằngnhữngngườiphảichịuđaukhổnhấttrênđờichínhlànhữngngườihạnhphúcnhất.”

“Tôikhôngnghĩđượctạisaolạinhưvậy.”

“Bởivìnỗibuồnđòihỏichúngtaphảinỗlựcrấtnhiều,”Moeđáptrongkhigọtmộtquảcam.

“Thậtư?”

“Đúng-nóđưachúngtađếnvớikỳquancủacuộcsốngmàkhôngnhưvậythìchúngtasẽbỏlỡ.Mộtcuộcsốngkhôngcónhữngthấtbại làmộtcuộcsống hời hợt. Để trải nghiệm trọn vẹn cuộc sống củamình, cậu phải trảinghiệmcảnhữnglúcthănglẫnlúctrầm-khiđócậusẽbiếtsốngthậtsựlàthếnào.Nỗiđaukhôngphảilàthứxấu,cậubiếtkhông.Trênthựctế,tôitinrằngnỗiđauđếnvớichúng tađểnângcuộcsốngcủachúng ta lêncấpđộtiếptheo.”

“Tôichưabaogiờnghĩtheocáchđó.”

“Vàtôitinrằngnhữngngườichịuđựngnhiềuđaukhổlànhữngngườiđượchưởngnhiềuđiềulớnlaohơntrêntráiđấtnày.Cuộcsốngmộtngườicàngnhiềuđaukhổ thìmắtngườiđócàngnhìn rõchân lý.Cậu thấyđấy, Jack,khổđaugiúptăngcườngsứcchịuđựng.Đaukhổdẫntớikhảnăng.Đaukhổlàmchúngtathêmsâusắcvàchochúngtathấychínhmình.Đaukhổđem

lạisựtrưởngthànhchoconngười.TôithíchlờicủaThomasCarlyle[30]nóirằng: ‘Nghịch cảnh là đám bụi kim cương do Thượng đế tạo ra khi đánhbóngđồ trang sức củangài.’Cậu làmộtmónđồ quý, Jack ạ.Mọi ngườitrongchúngtatrênhànhtinhnàyđềulàmộtmónđồquý,tồntạivìmộtmụcđíchcaocả.Tôiướcmongcóthêmnhiềungườihiểuđượcchânlýnày.”

“Tôicũngnhưvậy,”tôiđápvẻtiếcnuối.

“Mọithứxảyravớichúngtađềulàmộtphầncủamộtthiếtkếrấtlớnvàlànguyênliệuđưavàomáyxay-nótăngthêmmàusắc,lờivănvàchiềusâuchocuộcsốngcủachúngta.Cuộcsốngdễdàngthậtsựlàcuộcsốnghòihợt.Vàdođó,chúngtakhôngnênsợnghịchcảnh,chúngtanênômlấynó.Như

lờiAristotle[31]nói:‘Vẻđẹpcủatâmhồntỏasángkhimộtngườibìnhtĩnhchịuđựnghếtbấthạnhnàyđếnbấthạnhkhác,khôngphảibởivìngườiđókhôngcảmthấychúngmàvìanhtalàbậcanhhùngvĩđại’.”

Moeimlặng,nhìnrađạidương.“Đượcrồi,trởlạivớilờikhuyêncủatôivềviệc biết yêu thương chính mình.Một cách rất hay khác để thực sự yêuthương chính bản thânmình là bảo đảm rằng có thật nhiều hoạt động tựchămsócmìnhtrongsuốtcuộcđời.”

“Cáchoạtđộng‘tựchămsóc’làthếnào,anhMoe?”

“Đâylànhữngđiềucậulàmđểchocậucảmthấycậuyêubảnthânnhiềuthếnào.Tôiđangnóiđếnnhữnghoạtđộngnhưthườngxuyênxoabópthưgiãnhoặcdànhthờigianmỗituầnngắmnhữngvìsaolấplánhtrênbầutrời.Tôiđangnóiđếnnhữngviệcnhưchophépmìnhănnhữngđồănngonbởinhưthếcơthểcậusẽluônkhỏemạnh.Vàtôiđangnóiđếnviệcchỉđọcnhữngcuốnsáchhaynhấtvànghethứâmnhạcthúvịgiúpchotinhthầnchúngtathănghoa.Tựchămsóc-đólàmộttrongnhữngchìakhóachínhđểđi tớitìnhyêuthươngdànhchochínhmình.”

Moecầmlấymấymiếngcamvàđưachỗcònlạichotôi.“Đây,đâylàcủacậu.Tôimuốnchiasẻnămbàitậptựchămsócmàtôitừngsửdụngđểgiữchotôithăngbằng,thưgiãn,vàvuivẻ.Đượckhông?”

“Dĩnhiênrồi.”

“Thứnhất,thayđổitừphứctạpsangđơngiản.”

“Xinhãynóirõthêm,”tôiđềnghị.

“Chúng ta sống trongmột thế giới phức tạp, vàmỗi chúng ta đều cómộtcuộcsốngphứctạp.Chúngtacàngchuyểntừtồntạisangthựchiệnthìcuộcsốngcủachúngtacàngtrởnênphứctạp,dẫnđếnmấttrậttự,hỗnloạn,vàcăngthẳng.Hãyluôntiếnvềhướngđơngiản-hãyluôntựhỏimình‘Làm

cáchnàođểkhiếnchocuộcsốngcủamìnhđơngiảnhơn?’Đólàmộtcâuhỏicựckỳmạnhmẽ.Hãy thận trọngvớibất kỳđiềugì xuất hiệnđể làmchocuộcđờicậuthêmphứctạp-từmộtmốiquanhệkhókhănđếnviệcđặtmuathêmbáo.Một trongnhữngnguyên tắc tổ chức tạodựngnênbất kỳ cuộcsống tuyệt vời nào là thế này: ‘Đơn giản hóa, đơn giản hóa và đơn giảnhóa.’Cuộcsốngcủatôirấtđơngiản,Jackạ.Vàkếtquảlà,nórấttuyệtvời.Nó rất ổn và vừa phải - đúng cách tôi thích. Không điện thoại di động.Khôngthưrác.Khôngtruyềnhình.Mọithứđơngiản.”

“Nghecâuđókhiếntôicócảmgiácthanhthản,”tôinhậnxét.

“Khitôicònlàmviệctronggiớiquảngcáo,tôithậtsựđãlênkếhoạchchotừngphútcủacuộcđờimình.Tôivạchsẵnthờigianhọphànhvàthờigianđểhoànthànhcácdựáncôngviệc.Tôilênkếhoạchkhitôinghỉngơivàkhitôithựchiệncáccuộcđiệnđàm.Tôilênkếhoạchgiờgiấcchínhxácđểlàmviệcvớihuấnluyệnviênriêngcủamìnhvàthờigianđểtôiliênhệvớibạngái.Tôithậmchílênkếhoạchcảkhitôingủvàăntheotừnggiờ.”

“Nghecựckỳphứctạp,thậmchítheotiêuchuẩncủatôi.”

“Cựckỳlàtừrấtthíchhợp.Khôngcóthờigiantựtrôichảy.”

“Làsaocơ?”

“Tựtrôichảylàmộttrạngtháisốngkhicậunhậnthứcđượcthờiđiểmhiệntại.Mọi tếbào trongcậuđều thamgiavào thờiđiểmcậuđangsống.Này,chẳng có gì sai khi cậu lên kế hoạchmỗi tuần, đừng hiểu sai ý tôi nhé -nhưngchớđểkếhoạchcủacậuchếngựcậu.Tấtcảcầnmộtsựcânbằng,phảikhông?”

“Suốtcuộcđời.”

“Đúng.Chonênhãydànhkhônggian-vàthậtnhiềukhoảngtrống-đểtậnhưởngnhữngkhoảnhkhắcquýgiácủacuộcđời.Hãydànhthờigianthưởngthứcnhữngniềmvuigiảndịcủathếgiới,vìchúngkéodàihơnhẳnnhữnglạcthútốnkém.Đừngbậnrộntheođuổinhữngniềmvuilớnlaođểrồibỏlỡnhữngcáinhỏnhoi.Cậubiếtđấy,sâu thẳmbêntrong, tôi tinrằnghầuhếtchúngtađềukhôngthậtsựsợchết.”

Điềunàykhiếntôingạcnhiên.“Thậtsao?”

“Đúng.Tôitinrằngphầnlớnchúngtasợkhôngđượcsốngthựcsựhơnlàsợchết.”

“Rấtýnghĩa,”tôitrầmngâmđáp.

Moetiếptụcbàigiảngcủaanhấyvềnhữngphươngphápđểđổimớivàlàmsâusắcbảnthânchúngta.“Bàitậptựchămsócthứhaitôikhuyếnkhíchcậuđưavàocuộcsốngcủamìnhlàghichéphằngngày.Cuộcsốngcủacậurấtđángsống,phảikhôngnào?”

“Dĩ nhiên là vậy. Tôi thấy tự tin về điều đó vào lúc này hơn hẳn so vớitrước.”

“Rấttuyệt.Vàvìcuộcsốngcủacậuđángsốngchonênnócũngđángghilại.Mỗibuổisángtrướckhiđilướtsóng,tôidànhthờigianghilại‘nhậtký’củamình.Tôiviếtvềcâuchuyệnđờimìnhvàcáchnódiễnra.Tôiviếtvềnhữngkhátkhaomàtôivẫnchưathựchiệnđượcvàcangợinhữngthắnglợimàtôicóđược.Tôiviếtvềnhữnggìlàmtôihạnhphúcvànhữnggìlàmtôibuồn.Tôiviếtvềnỗiđaucủamìnhvànêurõnhữngbàihọctôi tiếpthuđượctừnhữnggìkhiếntôitổnthươngtrongquákhứ.Cógìđórấtkỳdiệukhithổlộlòngmìnhramộttranggiấytrắngmỗibuổisáng.Nógầnnhưthểtôicóthểtáitạolạicuộcđờimìnhmỗingày,vàđemnhìnnhậncủamìnhvềcuộcsốnglýtưởngthểhiệnlêntấmvoanthựctiễnmỗilầnmặttrờilên.Thậttuyệtvờikhi biết rằngmỗi ngàymới lạimang theo nó cơ hội để bắt đầumột cuộcsốnghoàntoànmới.”

“Anhcóthậtsựtinđiềuđókhông,Moe?”

“Có, tôi tin.Khôngphảimấtđếncả thánghaycảnămhaymột thậpkỷđểthayđổicuộcđờicậu-điềuđódiễnrachỉtrongmộtkhoảnhkhắc.Nódiễnralúccậucócamkếtcơbảntừnơisâuthẳmnhấttrongchínhcậurằngcậusẽkhôngchấpnhậnsốngtầmthườngnữa,vàdànhhếttâmsứcđểsốngcuộcsốngđãđịnhsẵnchocậu.”

“Cuộcsốngtốtđẹpnhấtcủatôi.”

“Cậuhiểurồiđấy.”

“Tôichorằnganhnóiđúng.Lựachọnđóchỉmấtmộtgiâyđểđưara.”

“Đúng,”Moeđồngý.“Vànếunóđượcđưaratừsâuthẳmtrái timcậuthìtrongcậusẽcógìđó thayđổi.Cậukhôngcònchấpnhậncáchmìnhđangsốngnữa,vàcậusẽtựđộngnângcaonấcthangcuộcsốngvàđặtramộtloạttiêuchuẩnmớichochínhmình.Nhưngcómộtvấnđề làcậuchỉmấtmộtphútđểthayđổicuộcđờimình,nhưngcậuphảimấthàngtháng,hàngnămthậmchílàhàngthậpkỷđểduytrìcuộcsốngtốtnhấtcủacậu.Nógiốngnhưtrongphòngtậpthểdục:Mộtkhicậumuốncơthểmìnhhoànhảonhất,cậuphảiduytrìnhữnggìcậuđãtạora.”

“Tôihiểurồi.Vậyhãynóithêmchotôivềviếtlách.Tôiđãnghekhánhiềuvềviệcnày.”

“Đólàmộtcáchrấthayđểkhámphánhữngnơisâukínnhấtcủachínhcậuvàgiảiphóngnhữngnănglựccaonhấtcủacậu.Chẳnghạn,hànhđộngviếtláchchophéptôigạtbỏbấtkỳlolắngnàoquấyrốitâmtrítôivàgiúptôiđạttớinhữnghiểubiếtsâusắclàmchocuộcsốngcủatôithêmphongphú.Ghichéplàmchotôitrởthànhmộtngườitưduyrànhmạchhơnvàđemlạichotôi năng lượngkhi tôi kết hợphài hòa cuộc sốngbênngoài củamìnhvớicuộcsốngnằmbêntrongtôi.Ghichépchotôinơiđểtròchuyệnvớichínhmình,vàkhilàmthế,tạodựngkhảnăngtựnhậnthứclớnhơnvàtạorathêmkhảnăngtựbiếtmình.Ghichépchotôimộtphươngtiệnđểnắmbắtmọiýtưởngcủatôivàghilạiđểxemxétvềsau.Hãylàmthửđi,Jack,vàcậusẽbắtđầutrảinghiệmnhữnglợiíchmàtôivừanói.”

“Vậylàtôinênviếtranhữngsuynghĩcủamình?”

Lướtsóngvàtìnhyêudànhchochínhmình

“Chậc,thựctếtôigợiýrằngcậunênbắtđầuthóiquennàybằngcáchdànhthờigianmỗibuổisángđưaý thứccủacậuvàonhững trangsổcủamình.Hãygạtbỏtấtcảmọithứđangtạoranỗisợhãivàthấtvọngtrongcuộcđờicậu.Hãythổlộmọiđiềuđanghuyênthuyêntrongtâmtrícậu,vàhãygiảiphóngnónhưmộtdòngchảyýthức.Hãyghilạitấtcảnhữngcảmxúcđếnvớicậu.Chỉcầncậubắtđầuviếtvàduytrìviệcviết,khôngcầnnhấcbútlênkhỏi tranggiấy.Và sauđódừng lại khi cậuđãhiểu rõvà cảm thấymìnhđượcgiảiphóng.Bàitậpnàysẽcótácdụngkỳdiệuchosựbìnhyêntrong

tâmtrícủacậu,chosứcmạnhbêntrongcủacậu,vàchocuộcsốngtốtđẹpnhấtmàcậuđangkhaiphá.”

“Rấttuyệt.Ghichépthậtsựngherấtthúvị,anhMoe.”

“Đúngnhưthế.Chỉcầncậubắtđầuviếtranhữnggìđangdiễnraởthếgiớinộitạicủacậuvàomỗibuổisáng.Hãyviếtvềtấtcảnhữngkíchthíchcủacậu.Vàmộtkhinhữngđiềutiêucựcđãđượcdẹpbỏ,hãynêurõnhữnggìtíchcựctrongcuộcđờicậuvàngaytrongtâmhồncậu.Tôicũnggợiýrằngcậu nên viết về những giấc mơ lớn lao của mình và những gì tôi gọi làNhữngmụctiêucaocảcủacậu.”

“Mụctiêucaocảlàgì?Tôithíchthuậtngữđó.”

“Đâylànhữngkhátvọnglớnnhấttronglòngcậu,nhữngkhátvọngsẽtiếpsứcchosựtrưởngthànhcủacậuvàđịnhhìnhcậu.Hãyviếtvềconngườicậuvàtuýpngườicậuthíchmìnhtrởthànhnhưvậy.Chỉcầnviếtthoảimái-khingàythángquađi,cậusẽtiếnsâuhơn.Tôicũngđềxuấtrằngcậuhãytrảlời,bằngcáchviếtra,nămcâuhỏimỗisáng.Nhữngcâuhỏibuổisángnàysẽchỉmấtvàiphútđểtrảlời,nhưngchúngsẽgiúpcậusẵnsàngchothànhcôngrấtlớntrongcảngày.”

“Nhưngnhữngcâuhỏiđólàgìvậy?”

“Câu thứnhất là: ‘Mìnhsẽsốngngàyhômnaynhư thếnàonếumìnhbiếtđây là ngày cuối cùng củamình?’Câu hai là: ‘Mình phải biết ơn điều gìtrongđờimình?’”

“Câuđórấthayvìnógiúptạodựngtháiđộbiếtơn,”tôiđáp.

“Đúngvậy.Câubalà:‘Hômnaymìnhcóthểlàmgìđểgiúpcuộcsốngcủamìnhtrởnênđặcbiệt?’Câubốnlà:‘Mìnhcóthểlàmgìđểngàyhômnaythậtsựthúvị?’Vàcâuhỏithứnămlà:‘Làmthếnàomìnhcóthểgiúpaiđóngàyhômnay?’”

“Thóiquennhonhỏnàysẽcóíchchotôi?”

“Cựckỳhữuích.Việchỏichínhmìnhnhữngcâuhỏinày,vàsauđótrảlờichúngmỗibuổisángsẽgắnkếtcậuvớitrithứcsâuxanhấtcủacậu.Vàtri

thứcđósẽngấmvàomỗiphútcònlạitrongngàycủacậu.Cậusẽtrởnêntốthơn với những người cậu yêu thương và làm việc cùng, thậm chí với cảnhữngngườiđitrênphố.Đólàmộtthóiquenrấtcótácdụng.”

“AnhMoe,tôihyvọnganhkhôngphiềnkhitôinóiđiềunày,nhưngdườngnhưcóvôkhốithứtôicầnlàmmỗingàyđểtạoracuộcsốngtốtđẹpnhấtcủamình.Tôicảmthấybịnhấnchìm.Vàlàmthếnàoaiđócóđủthờigianđểlàmđượctấtcảnhữnggìanhgợiý?Tôicòncócôngviệc.Tôicóbạnbè.Tôicónhữngnhiệmvụphảihoànthành.”

“Đúng lắm, Jack.Đây lànhữngý tưởngchocậuxemxét.Chúngđãđượckiểmchứngvàchúngcó tácdụng.Hãy thửnghiệm từngđiều trongsốđó.Hãysẵnsàngchomọikhảnăngchúngmang lại.Vàkhicậuđãkhámphátừngđiềutrongsốđó,hãylựachọnnhữngcáchlàmphùhợpnhấtvớicậuvàbiếnnóthànhmộtphầntrongcôngthứcđểcóđượcmộtcuộcsốngtuyệtvời.Vàđólàmộtđiểmcựckỳquantrọng.Đểbảođảmrằngnhữngviệclàmnàyđượcthựchiện thườngxuyên,cậuphải làmchochúngtrở thànhmộtphầncuộc sốngcủamình.Cậukhôngbaogiờđi làmmàkhông tắmrửavàcạorâu,phảikhông?”

“Dĩnhiênlàđúngvậy.”

“Đólàvìnhữngthóiquenấyđãđượctíchhợptronglịchtrìnhhàngngàycủacậu.Chúngtrởthànhđiềukiệntrongcuộcsốngcủacậunênchúngđượcthựchiệnmột cáchbảnnăng.Cậucần làm tương tựvớinhững thóiquen thíchhợpnhấtvớicậu.”

“Vâng.Điềuđórấtcóýnghĩa,”tôiđáp.

Moegãi bộngực trầnvà sauđóngáp. “Bạnơi, hômnay tôi cảm thấy rấtthoảimái.”

“Tôicũngvậy.”

“Bàitậptựchămsócthứbatôimuốnchiasẻvớicậulàbàitậpvềgiaiđoạnbình yênmỗi ngày.Cậu phải dành thời gian để có đượcmột khoảng tĩnhlặngmỗingày.Cậunợđiềuđóvớichínhcậu.”

“Khitôicònnhỏ,mẹvàtôithườngdànhthờigiantrongsựtĩnhlặngvàim

ắngcủa rừng, chỉ đi dạo thôi.Tôivẫnnhớđiềuđó làmcho tôi thấyhạnhphúcnhưthếnào,”tôinhớlại.

“Tĩnhlặngchínhlànhưvậy.Nóchínhlàquãngthờigiancậudànhramỗingàyvàhàngngàyđểngồitrongimlặngvàtĩnhtại.Imlặnglàthợphụcchếtuyệtvờicủatựnhiên,mởramộtkhônggiantrongcuộcsốngcủachúngtađểgắnkếtvớicáibảnngãtốtđẹpnhấtcủachúngta-nólàmộtliềuthuốcbổchữalànhchúngtavàvuốtvetâmhồnchúngta.Dànhthờigianngồitrongim lặngmỗi ngày sẽ củng cố cậu với tư cáchmột con người và đem lạinhữngkếtquảtuyệtvờichocuộcđờicậu.Hãychìmvàoimlặngmỗingày-cậusẽtrởranhưmộtconngườimớimẻ,vớisựtựtinmớivànhữngýtưởngcaohơn.”

Moelùanhữngngóntayquamáitócvàngcủamình.“Chúngtasốngtrongmột thếgiớivớiquánhiềuồnàovàkhôngđủ im lặng.Rấtquan trọngđể

dànhthờigianmỗingàygiữimlặngvàtĩnhtại.NhưBlaisePascal[32]từngviết:Tôipháthiệnrarằngtoànbộsựbấthạnhcủaconngườixuấtphát từmộtthựctếduynhất,rằnghọkhôngthểgiữimlặngtrongphòngcủahọ.”

***

“Nóirấthay,”tôinhậnxét.

“Bàitậptựchămsócthứtưlàgiaotiếpvớitựnhiên,”Moetiếptục.“Làmnhưvậy,chúngtacóthểhướngcuộcsốngcủamìnhvàobêntrongvàkếtnốivớinhữnggìquan trọngnhất -chúng tasẽ tiếpcậnmộtphầnbảnngã lớnhơnvàkếtnốivớivũtrụ.Chẳnghạn,tôithấyrằngrađạidươngngoàikia,chỉcótôivàtấmváncủamình,gợichotôinhớrằngmìnhkhôngbaogiờcôđộc.Điềuđókhiếntôitựdovàcởimở.Mộtcuộcsốngkhôngcónhữnggiaiđoạnđịnhkỳtheotựnhiênchỉlàcuộcsốngnửavờimàthôi.”

“Tôi thật sự rất thíchđibộ trong rừng.Tôikhôngbiết tại sao tôi lạidừngthóiquenđó.Tôinghĩdocuộcsốngbậnrộnhơnnêntôiđãđánhmấtnhữngthóiquennhư thế.Tôichưabaogiờ thật sựnghĩchúng lạiquan trọngvớihạnhphúccủatôiđếnvậy.Giờthìtôiđãhiểu.”

“Tốtlắm,Jack.Tựnhiênsẽlàmộtngườibạnlớncủacậu,vàcậuxứngđángcómộtngườibạnnhưthế.Đượcrồi,bàitậptựchămsócthứnămlàchăm

sóccơthểcậu.Cơthểcậulàmộtthánhđiện-đólànơitinhthầncủacậutrúngụ,lànhàcủacậu.Đểthểhiệnkhảnănglãnhđạocuộcsốngcủamìnhvàtạoracuộcsốngmàtôibiếtlàcậumuốn,rấtcầnđốixửtốtvớicơthểmình.Khicậuchămchútcơthểmình,cậusẽchămchútđếncuộcsốngcủacậu.”

“Thậtsao?”

“Chắcchắn.Bằngcáchchămchútđếnkhíacạnhthểchất,cậusẽcómộtsựđầu tư tuyệtvờichochất lượngvà tuổi thọcuộcsốngcủamình.Sống lâucòncóýnghĩagìnữanếucậukhôngtậnhưởngnóbằngviệccảmthấykhỏekhoắn,mạnhmẽvàsungsướng?”

“Rấthay.Vậyanhlàmnhữngviệcgìđểchămsóccơthểmình,anhMoe?”

“Chà,mộttrongnhữngviệcquantrọngnhấtmàtôilàmlàtậpthểdục.Tôichạy dọc bãi biển này mỗi buổi sáng. Tôi lướt sóng suốt ngày. Và buổichiều,nóichung tôi thườngđibộmộtquãngđườngdàihoặc tậpmộtchútyogaở trênđỉnhváchđákia,”anhấynói, taychỉvàomộtbờđácóvẻcókhungcảnhấntượngởphíatrên.“Nhữngngườikhôngchịudànhthờigiantậpthểdụcthìắtsẽphảidànhthờigianchobệnhtật,cậubiếtđấy.”

Quanđiểmđóthậtsựgâyấntượngvớitôi.

“Chà,chúng takhônghiểuviệcgiữđượcsứckhỏe tốtquan trọngnhư thếnàochoviệctạoramộtcuộcsốngtươiđẹp.Khichúngtacòntrẻ,chúngtahysinhquánhiềusứckhỏeđểtheođuổitiềntài.Vàđếnkhichúngtagiàvàkhônngoanhơn,chúngtathayđổitháiđộ-chúngtasẵnsànghysinhmọithứtàisảncủamìnhthậmchíchỉđểcómộtngàykhỏemạnh.Nhưngkhiđóđãquámuộn.Đừngđểđiềuđóxảyravớicậu,Jack.Xinhãyhiểurằngcóđượcsứckhỏetốtcựckỳquantrọng.Đólàmộtviệclàmquantrọngtrongquátrìnhlãnhđạocánhân,vàlợiíchcủanósẽcóảnhhưởngđếnrấtnhiềulĩnh vực khác trong cuộc sống của cậu. Cậu sẽ có thêm năng lượng, tâmtrạngcủacậusẽ tốthơn,cậusẽ sáng tạohơn,cậusẽcó lòng tự trọngcaohơn,vàcậuthậmchísẽthấyrằnggiấcngủcủamìnhđượccảithiện.”

“Anhnóiđúng,anhMoe.Tôihoàntoànđồngývớianh.Vềchuyệnnàythìtôihứavớianh-tôicamkếtsẽgiữgìnsứckhỏecủamình.Tôithậtsựcóthểhiểuđiềunàyquantrọngđếnthếnào.”

“Tôicũngbảođảmrằngtôichỉlàmnhữngđiềutốtnhấtchocơthểcủamình.Chếđộdinhdưỡngtốtcựckỳquantrọngtrongviệctạoramộtcuộcsốngkỳdiệu.Chỉănnhữngthứcănngonnhấtlàmộtmónquàtôidànhchomình.Đólàmộtbiểuhiệncủasựtựtrọng.Ănthứcănkémchấtlượnglàmộtđiềukinhkhủngvớibảnthân.Tôinhậnđịnhrằng,ởcấpđộcốtlõi,bấtkỳailàmđiềunàythườngxuyênđềucầnphảiyêuthươngchínhhọnhiềuhơnnữa.”

“Rấtcóýnghĩa.”

“Chắcchắnrồi.Nếucậuthậtsựyêuthươngbảnthânmình,làmsaocậucóthểăngìkháchơnlànhữngđồănngon?Ănngonthậtsựlàmộtdấuhiệucủasựtựtrọng,vànólàmtăngtìnhyêudànhchobảnthân.”

“Anhthườngănnhữngloạithựcphẩmgì,anhMoe?Từlúctôiởđây,dườngnhưchỉtoànthấyhoaquảvàrau.”

“Nhữngthứđơngiản,chẳnghạnthựcphẩmtươi,hợpvớitôinhất.Tôithíchhoaquảtươi,cậubiếtrồiđấy,vàtrênđảonày,tôicómaymắnđượchưởngmộtnguồncungdồidào.Tôiănhàngtấnrauquả,vàtôilàmộtngườimêcá.Thỉnhthoảngtôicũngăncácloạithịt,nhưngtôicốgắngkhôngtháiquátheohướngnàocả.”

“Mọithứđềuphảicânbằng.”

“Rấtđúng,Jack.Đólàchìakhóathậtsự.Ồ,mộtđiềunữatôilàmchocơthểmìnhlàxoabóp.Tôicómộtngườibạnghélạihằngtuầnđểxoabópchotôi.Việcđólàmchocơthểtôimềmmại,tănglưuthôngmáu,vàgiúptôiởtrongtrạngtháitốtnhất.Cậuđãbaogiờxoabópcơthểchưa,bạncủatôi?”

“Thựctếlàchưabaogiờ.”

“Hãy cố gắng thực hiện việc đó thườngxuyên.Trên thực tế, tôi xinnhấnmạnhviệcnày.Cậusẽthấyrằngnógiúpchocậuthưgiãn,tràntrềsinhlực,vànhìnchunglàcảmthấymãnnguyệnvớibảnthân.Đólàmộthànhđộngtuyệtvờinữacủaviệcyêu thươngbản thânvàđốixử tốtvớichínhmình.Saurốt,cuộcsốngquángắnngủinênkhôngthểkhôngdànhchomìnhthậtnhiềuyêuthươngđược.”

***

NhữngngàycuốicùngởvớiMoechúng tôidành thờigianđể tròchuyện,lướtsóng,bơivàchơiđùavớinhau.

TôichưabaogiờgặpmộtngườigiốngnhưMoeJackson,và tôicảmnhậnđượcrằngtôisẽchẳngbaogiờgặpđượcaikhácnhưvậynữa.cảanhấyvàChaMikeđềulànhữngkhobáuthậtsự:Nhữngconngườikhỏemạnh,thôngminhvàmạnhmẽvớitráitimcaocảvàtinhthầnlớnlao.

HômtôirờiHawaiiđiNewYork,Moeđitớichỗtôinằmdàitrênbãibiển,ngắmnhìnnhữngđámmâytrôingangtrênbầutrờixanhtrong.

“Tôisẽnhớcậu,Jackạ,”anhấynói.

“Tôicũngsẽnhớanh,anhMoe,”tôiđáp,cảmthấymộtnỗibuồnsâuthẳmtronglòng.

“Thôiđược,bạnạ,đãđến lúccậu lênđường.Hãygiữ liên lạc - tôimuốnthấyngôisaocủacậutỏasáng.Tôibiếtcậusẽlàmđượcnhữngviệclớnlaovàtạoramộtcuộcsốngthậtsựhấpdẫnchochínhcậu.Này,vànếucậucảmthấycầndànhmộthaituầnlướtsóng,cậubiết‘lâuđài’củatôichínhlàcủacậu,”Moemỉmcườinói.

Chúngtôiômlấynhau,vàsauđótôibắtđầuđitớichiếctaxiđangđợitôiởcuốibãibiển.

“AnhMoe,”tôinóikhiquayngườilại:“cảmơnvìđãrấttuyệtvời.”

“Khôngcógì.Nào,nếucậukhôngphiền,tôivàchiếcváncủatôicầncómộtcuộchộingộvớisóngbiển.”

Nóixongcâuđó,vậnđộngviênlướtsóngvớitâmhồncủamộtđứatrẻlaoxuốngbiểnvàđuổitheoniềmhạnhphúccủamình.

NỮCEO

11.NGƯỜICHOĐINHIỀUNHẤTSẼTHẮNG

“Tôikhôngbiếtsốphậncủabạnsẽthếnào,nhưngcómộtđiềutôibiếtrõ:Nhữngngườiđượchạnhphúcthựcsựlànhữngngườitìmcáchvàbiếtcáchphụcvụngườikhác.”

-AlbertSchweitzer

“Hãy tưởng tượng rằngmục tiêu sốngduynhất củabạnchính là vìhạnhphúccủabạn-khiđócuộcsốngtrởthànhmộtthứđộcácvàvôcảm.Bạnphảihướng tớiđiềumà tri thứccủanhân loại, trí tuệvà trái timcủabạnmáchbảo:Rằngýnghĩacủacuộcsốnglàphụcvụnguồnsứcmạnhđãđưabạnđếnthếgiớinày.Khiđó,cuộcsốngmớilàmộtniềmvui”

-LeoTolstoy

***

Trong lòng tôi luôncómộtvị tríđặcbiệtdànhchoNewYork.Đó làmộttrongnhữngthànhphốluônởtrongtráitimtôi,chodùtôiđitớiđâu.Tôimêloạibánhquẩythơmngonbàybántrêncácphố,cùngvớimónbánhmỳkẹpxúcxíchdàydặngiúptôitiếtkiệmđượckhánhiềutiền.Tôikhoáinhữngtòacaoốcđồsộđemlạichothànhphốdángvẻkỳvĩ.Tôithíchcáinhịphốihảcủathànhphốnăngđộngnày.Nótruyềncảmhứngchotôimơnhữnggiấcmơ lớn lao hơn và bước những bước dài hơn. Tôi chỉ đến đó có vài lần,nhưngluôncócảmgiácthíchquaytrởlại.

Chuyếnbay từHawaii rấtvui.Chỉcóvàingười trongsốchúng tôingồiởkhoanghạngnhất, và tất cả chúng tôi đều là bạnbèvì chúng tôi đã cùngnhaubayvượtTháiBìnhDương.Khi tôiđãkháquenvớimấyngườingồicùngdãyghế,tôibắtđầuchiasẻmộtsốbàihọcmàtôitiếpthuđượctronghaithángqua.TôikểvớihọvềthờigiantôiởRomecùngvớiChaMike,vànhữnggìôngấydạytôivềviệcsốngthậtsựlàmộtconngười.Tôinhắclại

nhữnglýluậncủaôngấyvềcáchvậnhànhcủathếgiớinhưlàmộttrườnghọcđểchúngta trưởngthành,vànhữngthửtháchchúngtagặpphải trongcuộcđờitrênthựctếlạilànhữngcơhội-nếuchúngtacóđủtrítuệđểnắmbắtchúng.TôithảoluậnvềkháiniệmLỗhổngLiêmchínhvàviệcchúngtađãphảnbộichínhmìnhkhichúngtakhôngthậtsựlàchínhchúngta.Vàtôichia sẻhình ảnhô cửakínhmàumang tính ẩndụvàviệc ápdụngnhữngkínhlọcđểchúngtanhìnnhậnthếgiớicủachúngtaquađónhưthếnào.

Tôicũngnóivớinhữngngườibạnmớicủamìnhvềngườibạnđặcbiệt,MoeJackson,vậnđộngviênlướtsóngkỳlạmàtôicảmnhậnlàmộtbậcthầyởthờibuổinày.Tôihélộnhữnggìanhấynóivớitôivềviệcsốngbằngtìnhcảm.Tôicũngchiasẻnhữngsuynghĩcủaanhấyvềnhữngbíẩncủacuộcsốngvàcáchanhấymuốngạtbỏsựkiểmsoátmàđaphầnchúngtacứbámlấy,đểkhámphánhữngkhobáuđích thực cóýnghĩa cho cuộc sốngcủachúngta.Vàtôicũngnóivớihọnhữngbàitậptựchămsócrấtthúvịcủaanhấyđểthayđổibảnthânvàtạoracáibảnngãtốtđẹpnhấtcủachúngta.

“Anhnênviếtmộtcuốnsách,”ngườiphụnữtrẻngồicạnhtôinóirấtthànhthực.“Tôicárằngnósẽrấtănkhách.Cả thếgiớinàyđangphải tìmkiếmnhữngtri thứcnhưthếnày-và thếgiớisẽ làmộtnơi tốtđẹpvàđángyêuhơnnếumọingườiđềusốngnhưvậy.Emnghĩthếgiớisẵnsàngchomộtsựthayđổilớn.”

“Tôi sẽ sẵn sàng đón nhận những gì diễn ra trong đời tôi, và nhìn nhậnnhữngphépmàuxuấthiện,”tôiđáp,vậndụngthêmtriếtlýcủaMoevềcuộcsống.“Tấtcảluônvậnhànhtheocáchtấtyếunhưthế,”tôitiếplờivớimộtnụcườiranhmãnh.

KhimáybayhạcánhxuốngNewYork,nhữngchỉdẫncủaCalđưatôithẳngtớitrungtâmcủakhutàichínhvàđếnmộttrongnhữngtoànhàvănphòngnổitiếngnhấtcủathànhphố.Đólàmộtđịachỉđặcbiệt,làtrụsởcủanhữngtậpđoànquốctếvànhữngcôngtyđẳngcấpthếgiới.Tôicảmthấyhơingợpkhibướcvào thangmáy lên tầng53,nơi tôi sẽgặpngười thầyhướngdẫntiếptheomàchatôiđãchọnchotôi.TôiđãgặpChaMike,mộtvịThánhxéttheo cách ông nhìn nhận và sống cuộc sống cao cả củamình.Tôi đã gặpMoeJackson,mộtcôngtửhàohoađãdạytôivềnhữngvấnđềcủatráitimvàtầmquantrọngcủaviệcbìnhtĩnhvàthảnhthơi trướcmọikhoảnhkhắctrongthếgiớicủatôi.Giờtôicócảmgiácmìnhđãtiếpthunhữngbàihọcsẽgiúp tôi thúcđẩy sựnghiệpvàđịnhhướngnghềnghiệpcủamình lênmột

cấpđộhoàntoànmới.Timtôibắtđầuđậpnhanh,vìtôibiếtrằnggiaiđoạncuốicùngtrongchuyếnphiêulưucủatôisắpbắtđầu.

Cửathangmáymởra,vàtôibướcvàodãyvănphòngkiểucáchnhấtmàtôitừngthấy.Gócnhìntừnhữngôcửasổchạydàitừsànđếntrầnnhàthậtấntượng, đồ đạc đều rất lịch lãm và hợp thời trang.Mới chỉ 7 giờ 45 phút,nhưngnhữngngườiđànôngđiển trai trongnhữngbộvestmay rấtđẹpvànhữngngườiphụnữkiềudiễmtrongnhữngbộđồcôngsởđãđilạitấpnậpvớisựtựtinthấyrõvàmộtmụctiêurấttậptrung.

“Jack,chàomừnganhtớiNewYork!”MộtgiọngnóingọtngàonhưngtựtinvanglênởphíacuốimộthànhlangdàicóbàitrínhữngbứcđiêukhắcNhậtBảnvàtácphẩmnghệthuậtcủathổdânchâuMỹ.

Khitôiquayvềphíatiếnggọi,tôinhìnthấymộtngườiphụnữđẹpmêhồnmặcbộvestcôngsởđenđắt tiềnđang tiến thẳngvềphía tôi.Mái tócđenmượt,búigọnghẽ,nướcdatrắnghồng,khuônmặttoátlênvẻnhiệtthành,cònđôimắtcủacôthìlấplánhánhcười.Vànụcườikia-quảlàcósứchútthuầnkhiếtmạnhđến1000watt.

Khicôtiếnđếngầntôihơn,tôicảmnhậnđượcmộtsứcmạnhkỳlạtoátratừcô.Tôikhôngbiếtvìsaolạicócảmgiácấy,chỉbiếtđúnglànhưvậy.ĐólàmộtthứcảmgiáctôiđãtừngcótrướckiakhigặpmộtminhtinhHollywoodtrênphốhoặcmộtvậnđộngviênnổitiếngtạisânbay.Ngườiphụnữnàylàtuýp người khiến cả gian phòng ngừng lại khi cô ấy bước vào - tôi biếtkhôngcónhiềungườinhưcôấy.

“Jack,” cô ấy nói rất nhã nhặn khi tiến đến và bắt tay tôi: “Tôi là TessWelch,CEOcủacôngtymôigiớinày.Chaanhlàmộtngườibạnthâncủatôi.”

“Vậy ư?” Tôi lẩm bẩm, vẫn còn mê mẩn trước vẻ ngoài và nguồn nănglượngkỳlạtỏaratừcôấy.

“Đúngnhưvậy.Tôirấtnhớông,”côấyngừnglại.“Vàtôirấtbuồnvìmấtmátcủaanh,”côấydịudàngnói.“Ngaytrướckhiôngquađời,ôngđãdặntôirằnganhsẽđến.Ôngấyđãsắpxếpmọiviệcởđâychoanh.LạyChúa,chắcchắnôngvôcùngyêuanh.Nhântiện,mọiviệccủaanhthếnào?”

“Chà,mấythángquarấttuyệtvời,”tôiđáp.“ThờigiancủatôiởRomebổíchđếnkhôngngờ,phảinóithànhthậtlànóđãthayđổicáchtôinhìnnhậnthếgiới.VàHawaiicũngkỳdiệu.Tấtcảcứnhưmộtgiấcmơ.Toànbộcuộcđờitôiđãthayđổihoàntoànvềnhiềuphươngdiện.”

“Nhưthếkhôngphảilàtệ,phảikhôngJack?TừnhữnggìtôingheđượcquaCal,đãđếnlúcanhsẵnsàngcómộtsốthayđổitoàndiện,”côấynóiđầyvẻthôngcảm.

“Đúngnhưthế,côWelch,”tôitrảlờimộtcáchtrịnhtrọng,cảmthấykhôngđượcthoảimáicholắmvớimôi trườngsang trọngxungquanh.Tôichẳngmặcgìngoàiquầnsóoc,áophôngvàđôixăngđancũkỹthânquen,cùngvớicáibalôkhóakhoáctrênvai.

Côấymỉmcười.“CứgọitôilàTess.Mọingườiquanhđâyđềugọinhưvậy.Nhân tiện, tôi rất vui vì anhđãđếnđây.Tôiđãđặt cho anhmộtphòngởMorgan,mộtkháchsạnthờithượngthậtsựmàtôirấtthích.Đừngngạigìcả.TôiđãhứavớiCal sẽhết lòng chămsóc anh, và tôi luôngiữ lời hứa củamình.”

“Vậychúngtasẽtậptrungvàovấnđềgìtrongbốntuầnsắptới,Tess?”

“Tôisẽlàhuấnluyệnviêngiúpanhhiểurõvềcôngviệc,vaitròlãnhđạovàtàisảncuộcđờicủaanh-tôisẽdạyanhvềCâuhỏiCuốicùngthứba.”

“Làmcáchnàophụcvụthậtnhiềuphảikhông?”Tôinhớlại.

“Đúng.Tôisẽdạyanhcáchsốngmộtcuộcsốngcóýnghĩa;cáchchuyểntừviệctheođuổithànhcôngsangtạoraýnghĩa lâudài;cáchthểhiệnnhữngkhátvọngtronglòngmìnhtrênphươngdiệnvậtchấttrongkhitạodựngsựmãnnguyệnvềmặttinhthần;vàcáchnhậnratiềmnăngcủaanhtrongcôngviệcvàtrởnêncaothượng.Vàtôisẽchoanhthấytầmquantrọngcủaviệctạoragiátrịvàlýdotạisaomụcđíchchínhtrongkinhdoanhlạilàhếtmìnhphụcvụngườikhác.”

“Đâychínhlànhữnggìtôicầnhọcởgiaiđoạnnàycủacuộcchơi,”tôiđáp.“Suốtmấytuầnqua,tôiđãhọcđượcnhiềuvềthànhcôngnộitâm-giờtôicảmthấymìnhsẵnsàngđưamộtsốkháiniệmấyvàocôngviệccủamình.Tôinghĩtôiđãcómộtsốlựachọnchưađúngtrênconđườngsựnghiệpcủa

mình,vàtôithậtsựcảmthấyrấtkhôngmãnnguyệntrongcôngviệc.”

“Cuộcsốngliênquanđếnnhữnglựachọn,Jackạ.NhưAlbertEinsteinnói:‘Cóbaonhiêungườimắcvàonhữngthóiquenthườngnhậtcủahọ:phầnthìtêliệt,phầnthìkhiếphãi,phầnthìlãnhđạm?Đểcómộtcuộcsốngtốtđẹphơn,chúngtaphảiduytrìviệclựachọncáchchúngtasống’”

“Mộttríchdẫnrấthay.Tôithíchcâunói‘Chúngtaphảiduytrìviệclựachọncáchchúngtasống.’Tôichorằngđólànhữnggìtấtcảchúngtađềucầnlàmvớitưcáchconngườitrongmọikhoảnhkhắccủađờimình-duytrìviệclựachọnsuynghĩvàhànhđộngtốtđẹp.”tôinóiđầytriếtlý,tựgâyấntượngchomìnhbằngsựuyênthâmđãbắtđầubộclộtừchínhmìnhtrongnhữngtuầnqua.

“Anh hoàn toàn đúng. Và những lựa chọn chúng ta thực hiện trong từngkhoảnh khắc của mình cuối cùng lại cấu thành hình thức cuộc sống màchúngtatạorachochínhmình,”Tessnóitronglúcchỉvàomộttờinthạchbảnđượcđóngkhungrấttrangnhãtrongphòngkhách.“Đâylàmộtcâutrích

cònhayhơnnữacủa triếtgiakinhdoanhPeterKoestenbaum[33]:‘Mộtsốngười tài năng hơn những người khác.Nhưng tất cả chúng ta đều có khảnăngtrởthànhvĩđại.Sựvĩđạiđếnnhờnhậnrarằngtiềmnăngcủachúngtachỉbịgiớihạnbởicáchbạnlựachọn,cáchbạnsửdụngsựtựdocủamình,mứcđộquyếttâmcủabạn,mứcđộkiêntrìcủabạn-tómlại,bởichínhtháiđộcủabạn.Vàtấtcảchúngtađềuhoàntoàntựdotrongviệclựachọntháiđộcủamình’”

“Hayquá,”tôiđáp,gậtgậtđầuvàcũnghyvọngrằngcôấykhôngchúýđếnnhữnghạtcát-mónquàlưuniệmhạnhphúctừHawaii-màđôidépcủatôiđểlạitrênnềngỗsángbóng.

Tesstiếptụccuộcthảoluậncủachúngtôi.“Chúngtathậtsựcầnduytrìviệclựa chọn cách chúng ta sống ở từng khoảnh khắc trong ngày,” cô ấy nói.“Chúngtaphảiduy trìviệchỏichínhmình: ‘Nhữnggìmìnhđang làmlúcnàycóphảilàcáchsửdụngthờigianvàtàinăngtốtnhấtchưa?’Mỗikhoảnhkhắccuộcđờichúngtađềulàkhoảnhkhắccủachânlý.Dựavàonhữnggìanhchọnlựatrongtừngkhoảngkhắc,anhhoặcsẽtrưởngthànhnhưmộtconngườihoặcteotóplại.Anhlàai lúcnàykhônglàgìkháchơnlàtổnghòacủanhữnglựachọnmàanhđãthựchiệntừngàyanhmớichàođờichođến

tậnhômnay.Nhờnhữnglựachọncủamình,anh thựcsựsẽquyếtđịnhsốphậncủaanh.”

“Nhữngkiếnthứcrấtuyênthâm,Tessạ,”tôiđáp.

“Nhữnglựachọngiúpquyếtđịnhsuynghĩmàanhthườngnghĩ,nhữngconngườiởxungquanhanh,nhữngcuốnsáchmàanhđọc,vànhữnghànhđộnganhthựchiệnđịnhhìnhlênchínhanhvàxácđịnhcuộcsốngcủaanh.Anhtạo ra cuộc sống mà anh nhìn thấy trước mắt mình - chứ không phải aikhác.”

“Tôiđồngý.Vàtôiphảihoàntoànchịutráchnhiệmvềnó,”tôinóimộtcáchtự tin,nhắc lại tri thứccủaChaMike.“Điềuđó làm tôinhớđếnnhữnggì

nhàvănRudyardKypling[34]từngviết:‘Chúngtacó40triệulýdođểthấtbại,nhưngkhôngcólấymộtlờibàochữa’”

“Câunóihaylắm,Jack.Khiphủnhậnbấtkỳtráchnhiệmnàovớicuộcsốngcủamìnhbằngcáchđổtộichongườikhác,anhđãđemsứcmạnhcủamìnhchonhữngngườiđó,vàtôi tinchắcgiờanhbiếtrõđiềunày.Khitráchcứđiềugìđóxảyđếnvớianhtrongquákhứhoặcnhữngviệckhônghaytrongcuộcđờianh,anhđãmanglạisứcmạnhchonhữngsựkiệnấy.Vìkhianhtráchcứ rằngnhữngbấthạnh trongcuộc sốngcủaanh làdonhữngngườikhácthìsựthậtlàanhđangnóirằnghọđịnhhìnhsốphậncủaanhvàhọlànguyênnhânchonhữnghoàncảnhhiệntạicủaanh.Vànhưthếkhôngcóýnghĩagì.”

“Tôichínhlànguyênnhâncủamọithứtrongđờimình,”tôithừanhận.“Tôipháthiệnrađiềuđósaunhữnggì tôiđãhọcđượctrongtámtuầnqua.Tôichorằngtháchthứcvớitôichínhlànhậnrađiềunày,nhưngtráchnhiệmcủatôilàphảicânbằngnóvớinhucầusốnghòanhãvớibảnthân.Tôithậtsựkhôngmuốnbắtđầutrừngphạtmìnhvìtấtcảnhữngsailầmtôiđãmắcphảisuốtdọcđườngđờicủamình.”

“Quanđiểmrấtkhônngoan.Đólàmộtsựcânbằng.”

“Nhưngtôicũngcầnrấtthựctế,”tôinóithêm.

“Đúng.Và thực tế đến từ việc nhận lấy trách nhiệm.Mọi hoàn cảnh đều

khônghềđịnhramộtconngười,Jackạ,chúngbộclộmộtconngười.Quanđiểmcủatôilà:Tôinghĩrằngđãđếnlúcanhphảigiànhlạiquyềnchămchútchocuộcsốngcủaanh.Tôinghĩanhđãsẵnsàngđòihỏinhiềuhơnvềchínhmình,sốngtheonhữngtiêuchuẩncócảmhứnghơn.”

“Nhữngtiêuchuẩncócảmhứnghơnư?”

“Vâng.Đãđến lúcJackValentinebắtđầuhànhđộngnhưmộtngườihoànhảovàtrởthànhngườinhưvậy.Đây,hãyđọccâunày,”Tessnóitrongkhiđưachotôimộtthứcóvẻnhưlàmộttấmdanhthiếp.“Tôigiữthứnàytrongvícủamình,vàtôiđọcnómỗilầntôimởra-thứnàygiúptôiluôntậptrungvàonhữnggìtôimuốncuộcsốngmìnhđạtđến.Nào,hãyđọctolên.”

“Mộttrongnhữngtrảinghiệmđángbuồnnhấtcóthểđếnvớimộtconngườilàkhihọnhận thứcđược rằng tócmìnhđãbạcvàdamìnhđãnhănnheo,mìnhsắpkếtthúcmộtcuộcđờikhôngmấyhữuích,nhưngsựthậtlàsuốtcảcuộcđời,ngườiđóchỉsửdụngđượcmộtphầnrấtnhỏcủađờimình.-V.W.Burrows.”TôingướcnhìnTessvớivẻngạcnhiên, thậtsựcảmthấysựtácđộngcủanhữnglờimàmìnhvừađọc.

“Có thấynhữnggì tôi đangnóikhông, Jack?Cuộcđời thật sựngắnngủi.Lúcnày là lúcnângcaonhữngchuẩnmựccủaanhvềkháiniệmmộtconngười.Hãychothếgiớithấyanhthậtsựlàai.Vànếukhôngphảilúcnày,thìkhinàonữa?”

Câuhỏicuốicùngđóthậtsựvangvọngtrongtôi.Cứnhưthểđầutôibịgiậtngượclạivàsứcmạnhcủacâuhỏixôtôivavàobứctườngkínhcủaphòngkhách trangnhã.Tôi luônné tránh làmnhữngđiều tôicần làmđể thựcsựthànhcôngtrênthếgiớinàychotớikhiđãmuộn.Tôitựnhủvớimìnhrằngtôisẽđithêmmộtdặmđườngvàtrởthànhmộtsiêusaotrongcôngviệckhitôicóthêmthờigian.Tôi tái thiếtmốiquanhệcủamìnhmộtkhi tôiđượcthăngtiến.Tôicảithiệncuộcsốngcủamìnhkhitôicóthêmtiền.

Nhưngkiểusuynghĩấykhônghềcótácdụngvớitôitínào-nókhôngphùhợpvớinhậnthứcmớimẻcủatôi.Tôithậtsựcầnđưacuộcsốngcủamìnhlêncấpđộcaonhất.Khôngphảinămsau.Khôngphảithángtới.Khôngphảituầntới.Màlàngaylúcnày.CuộcsốngcủatôiđãđượccảibiếnquachuyếnthămChaMikevàquaquãngthờigianởvớiMoe.Cáchtôisuynghĩ,hànhđộng,vàcảmnhậnnhữngngàynàykhẳngđịnh rằng tôi làmộtconngười

mới.Nhưng tôibiết rằng trong tôivẫncònnhiều thứđểkhámphá.Nhiềuhơnnữa.Tôiphảinângchuẩnmựccủamìnhvàcamkếtđitrọnconđường.Tôicóthểkhôngcònlùibướctrướcsựvĩđạicủamìnhnữa-tôinợđiềuđó

vớiChaMikevàMoe.Tôinghĩvềnhữnggì triếtgiaBaltasarGracian[35]

từng nói: “Người khôn ngoan luôn làm ngay những gì kẻ ngốc làm cuốicùng.”

Tesscắtngangýnghĩcủatôi.“Anhbiếtđấy,Jack,quádễbịrơivàocáibẫycủamộtcuộcsốngtầmthường.

Nếuchúng takhôngchịu tráchnhiệmvềcuộc sốngcủamìnhvà tácđộngđếnnóthìcuộcsốngcủachúngtasẽcócáchtácđộnglạichúngta.Vàkhiđóngàykéodàithànhtuần,tuầnbiếnthànhtháng,vàthángtrởthànhnăm.Khi chúng ta chưa kịp nhận biết thìmọi thứ đã kết thúc! Tôi nghĩ chính

Nietzsche[36]làngườiđãtháchthứcchúngtachấmdứtviệcsốngcuộcsốngnhưthểnólàmộttainạndobấtcẩn.Chúngtacầnchỉhuyvàdẫndắtcuộcsốngcủamìnhtheonhữnghướngmớinếuchúngtamuốnsựthànhcôngcóýnghĩa.Chúngtacầnpháttriểnnhữngthóiquentốthơnvànghĩnhữngýnghĩlớnlaohơn.”

“Tôiđangthayđổirấtnhiềuthóiquencủamình.”

“Quátuyệtvời!Thóiquencủachúngtatạorachúngta.Vànhữnghậuquảdonhữngthóiquenxấuthườngkhôngxuấthiệnchotớinhiềunămvềsau,chonênchúngtakhôngcònchúýđếncáchtiếnhànhcuộcsốngcủamình.Gàluônvềchuồngđểngủ,cáhồiluôntrởvềnơimìnhsinhrađểđẻtrứng.”

“Saocơ?”

“Mọihànhđộng luôncóhậuquả- luônnhưvậy.Hãy làmnhữngđiều tốtcho chínhmìnhvà người khác trong cuộc đời anh, và nhữngđiều tốt đẹpchắcchắnsẽđếnvớianh.Đốixửkhôngrasaovớibảnthânvàrơivàocáibẫycủanhữngthóiquenxấu,anhchắcchắnphảitrảgiá.Chodùanhcótìmcáchphỉnhphờbảnthânmìnhnghĩgìthìgàvẫncứvềchuồngđểngủ.”

Tesstiếptụcnóitrongkhiđiđilạilạitrongđạisảnhnơichúngtôivẫnđangđứng.“Thànhtíchcốtlõitrongsựnghiệpvàtrongcuộcsốngđềuliênquanđếnviệcgiatăngtráchnhiệmcánhân.Nóliênquanđếnviệcgiữlờihứamà

anhđãđưa ra với chínhmình.Rất cần tôn trọngnhững lời hứavới chínhmìnhđểsốngmộtcuộcsốngdanhgiá.Sựvĩđạiởmộtconngườichủyếulànóinhữnggìchúngtasẽlàmvớitưcáchconngười,vàsauđólàmnhữnggìchúngtanóichúngtasẽlàm.Đâylàđiềuđơngiản,nhưngphầnlớnchúngtaquênmấtnótrongcáithếgiớiđiênkhùngmàchúngtađangsống.”

“Saukhichịutráchnhiệmtrọnvẹnvềcuộcsốngcủatôivàtôntrọngnhữnglờihứacủamình,tôinênnghĩvềđiềugìkhác?”

“Hãyquantâmđếnnhữngngườiởxungquanhanh,Jackạ,đólàđiềuquantrọngnhất.Thậtlòngquantâmđếnmọingười.Làmnhữngđiềubấtngờchohọ,vàdànhchohọmộtphầncủachínhmình.Tấtcảchúngtatrongthếgiớilàmănđềucầnchấmdứtviệcchỉbậntâmchuyệnthànhcônghoặcpháttàihayđượctrọngvọng-chúngtacầnquantâmnhiềuhơnđếnviệcsốngtốt.Đólàtâmđiểmsẽđưachúngtađếncuộcsốnglýtưởngcủamình.Tôithấybuồnkhinhìncáchhoạtđộngcủanhiềungười trong lĩnhvựckinhdoanh.Lúcnàocũngchỉlà‘Việcnàycólợigìchotôi?’,đóđúnglàmộtcáchthậtsựthiểncậnđểgâydựngmộtsựnghiệp.”

“Đó chính là cách tôi thường làm trong công việc,” tôi nói với cô ấy.“Nhưnggiờkhôngcònnhưthếnữa.Đókhôngphảilàcáchtôisẽlàmmọiviệckhitôitrởvềnhàtừđây.Tôicũngmuốnnhânvănhơntrongcáchthểhiệnvaitròmộtdoanhnhân.”

“Tuyệt vời.Chỉ khi anh cởi bỏ bộ áo giápmà hầu hết chúng tamặc suốtngàyvàbộclộkhảnăngbịtổnthương,sựcởimởvàsựquantâmthìcuộcsốngcủaanhmớitiếnđếnthiênđường.Nhữngthủlĩnhgiỏinhấtđềuphơibàynhữngđiểmyếucủahọ-họthànhthậtvàngườitayêuquýhọvìđiềuđó.Sốngcởimở,tửtế,vàphùhợptrongcôngviệclàmộtlợithếsosánhlớnvàothờibuổinày.Nóthậtsựsẽgiúpanhtránhđượcsựcạnhtranhvàcủngcốlòngtrungthànhởkháchhàngcủaanh.”

“Thậtvậykhông?”

“Chắcchắn-bởivìkhôngmộtailàmnhưvậynữa!”Côấynóimộtcáchsaysưa.“Nhưngtấtcảnhữngthủlĩnhgiỏiđềubiếtđiềunày.Anhsẽhạnhphúchơnrấtnhiềukhianhhọcđượccáchsốngchânthậtvớimọingườixuấthiệntrongcuộcđờianhvàxâydựngnhữngmốiquanhệđặcbiệtvớihọ.Hãycởibỏtâmthếtựvệvàhãydànhsựquantâmthậtsựdànhchongườikhác.Đây

sẽlàmộttrongnhữngquyếtđịnhhaynhấtmàanhtừngđưara,Jackạ.”

“Tôithậtsựchưahềsốngvìnhữngngườixuấthiệntrongcuộcđờitôi,Tessạ.Tôicảmthấybuồnkhinghĩvềcáchtôiđốixửvớinhữngngườikhác.”

“Nếuanhchohọthấyrằnganhtrântrọnghọ,họsẽtrântrọnganh.Hãydànhcho họ tình yêu thương và sự quan tâm, và họ sẽ dành choanh tình yêuthươngvàsựquantâm.Hãyhỏivềhyvọng,ướcmơ,khátvọngcủahọ,vàhọsẽlàmtươngtựvớianh.Cuộcsốngvĩđại-cảtrongcôngviệcvàởgiađình-đượctạodựngtrênnhữngmốiquanhệvĩđại,anhbiếtmà.”

“Điềuđóthậtcóýnghĩa.”

“Anh cóbiết rằngbằng chứngkhoahọcgầnđâyđã cho thấy rằng trườngđiệntừtạorabởitráitimconngườithựctếmạnhgấp5000lầntrườngđiệntừdotrínãoconngườitạorakhông?”

“Tôikhôngbiết,”tôiđáp,rấtngạcnhiêntrướckiếnthứccủangườiphụnữxuấtchúngnày.

“Điều này được diễn giải, theo bằng chứng khoa học, là:Người ta có thểcảmnhậnđượctrườngđiệntừđótừcáchxaanh5đến10bướcchân.Anhcóhiểupháthiệnnàyquantrọngđếnthếnàokhông?”

“Ngườikháccóthểcảmnhậnđượcchịcóquantâmđếnhọhaykhông,dođóhọthậtsựcóthểbiếtliệutronglòngchịcóquantâmnhiềunhấtđếnhọhaykhông.Thậtkỳdiệu.”

“Chínhxác.Điềuđócónghĩalàchodùanhnghĩmìnhthôngminhđếnđâuthìanhcũngkhôngthểgiảvờquantâmđược.Anhcóthểnóinhữnglờianhmuốn,nhưngtrừphianhthậtlònggiúpđỡkháchhàngcủamìnhvàlàmchocuộcsốngcủahọtốthơn,nếukhônghọsẽkhônglàmănvớianh-họsẽcảmnhậnđượcrằnganhkhôngchânthành.Thànhcôngtrongkinhdoanhđếntừlòngtin,Jackạ.Ngườitacầntinrằnganhmuốngiúphọ.Nếucólòngtinthìcácdịchvụcủaanhsẽtựbánchạy.”

“Cóđúnglàlòngtinquantrọngđếnvậykhông?”Tôihỏi.“Ýtôilà,tôiđãnghenóirằngnhữngthứnhưchấtlượnghànghóa,mứcdịchvụ,vàcảitiếnmớilànhữnggìthậtsựlàmnênthànhcôngtrongkinhdoanh.”

“Lòngtinchínhlàkhởiđiểmcủatấtcả.Ngườitalàmănvớingườimàhọtintưởng.Giảsửanhbịđộtquỵ,xinChúathứlỗi.Liệuanhđếngặpmộtbácsĩphẫuthuậtmàanhtintưởnghoàntoànhaymộtbácsĩrấtcótiếngtămnhưnglạikhôngđángtincậy?”

“Tôitìmtớingườitôitintưởng,chừngnàotôicòncảmthấyngườiđólàmviệctốt.”

“Dĩnhiênlànhưvậy,”Tessnói.“Lòngtinlàlợithếtuyệtđốimàvịbácsĩphẫuthuậtcó,vàđólànềnmóngchomọimốiquanhệlàmănvữngchắc.Khôngcólòngtin,kháchhàngtươnglaicủaanhsẽkhôngmuahàngtừanh,cáccộngsựcủaanhsẽkhônglắngngheanh,vàgiađìnhcùngbạnbèanhsẽrờixaanh.”

“Lòngtinlàchìakhóa,”tôikhẳngđịnh.

“Thựcsựlànhưvậy,Jackạ.Khôngcónó,cácmốiquanhệcủaanhchẳnglàgì kháchơn lớpvỏ củanhữnggì thật sự là chúng.Và anhduy trìmột tàikhoảnniềmtinvớitấtcảmọingườitrongcuộcđờianh.Bấtcứkhinàoanhtương tácvớiaiđó,anhhoặcđược thêmtiềnvào tàikhoảnđóhoặc là rúttiền từđó.Mỗi lầnanh thựchiện trọnvẹnmộtcamkếtcủamình,mỗi lầnanhdànhmộtphútđểnói‘cảmơn’,mỗilầnanhthểhiệnsựquantâmthậtsựđếnaiđó,vàmỗilầnanhchânthànhgiúpđỡngườikhácđềulàmộtkhoảntiềnanhđượcnhậnthêmvàoquỹcủamình.”

“Vàmỗilầntôiđặtmìnhlêntrướcnhấtlàmộtlầnrúttiền.”

“Vâng.Mỗi lần anh không làm được những gì anh nóimình sẽ làm, saonhãng việc gọi lại một cuộc điện thoại, nói xấu ai đó sau lưng họ, hoặckhôngphânphốimộtsảnphẩmchấtlượngcao,anhđềurúttiềncảđấy.Tiềnanhđượcthêmhànglàmsâusắcthêmmốiquanhệ,trongkhicáckhoảnrúthằngngàypháhoạinó.Vàđiềuthúvị làkhianhcóthậtnhiềutiềnđầutưvàotàikhoảnniềmtinđó,anhcóthểrútrarấtítmàchẳngthànhvấnđềgì.”

“Giốngnhưlàtôicótíndụng.”

“Hoặcbảohiểmchitrội,”Tessnóivớinụcườidịudàng.“Vànócótácdụngnhưthếnàytrongcuộcsốngriêngtưcủaanh.Giảsửlàanhđanghẹnhòvới

mộtngườiphụnữđặcbiệt.Anhluônđóncôấyđúnggiờvàonhữnglầnhẹn,anhluôngọichocôấykhianhnóianhsẽgọi,anhdànhchocôấysựquantâmvàchămsóc,vàanhgiúpcôấykhicôấyđềnghịanhgiúpđỡ.Nóicáchkhác,anhcótíndụngtốttrongtàikhoảnniềmtinđó.Vậynếuanhphảihủybỏmộthaibuổihẹnbởivìcómộtvấnđềkhẩncấpnảysinhtrongcôngviệc,anhnghĩphảnứngcủacôấysẽrasao?”

“Côấyvẫnthấyổn.Tôinghĩcôấythôngcảmtôinếutìnhhuốngkhẩncấpnảysinh.”

“Đúngrồi,nhờtấtcảnhữngkhoảntiềngửimàanhđãthựchiện.Giờchúngtathayđổikịchbản:Giảsửanhđãtạothànhtiềnlệlỡhẹn,anhkhônghềgọichocôấykhianhhứasẽgọi,vàanhquênvàidịpkỷniệmquantrọngcủahaingười.”

“Tôihìnhdungrabứctranhrồi-tôiđãrúttiềnquánhiềuđâymà.”

“Vâng.Giờ,mộthômanhgọichocôấyvàbảocôấyanhcầnhủyvàicuộchẹnsắp tớimàanhđãbố trídomộtkhủnghoảngnàođó trongcôngviệc.Anhđoánphảnứngcủacôấysẽthếnào?”

“Cólẽcôấysẽchẳngấntượnggì.Thựctế,nếucôấyđặtnặngvấnđềthìthậmchícóthểlàcôấyđầuhàngvàcắtđứtquanhệ.”

“Anh hiểu rồi đấy. Cho nên anh có thấy rằng tất cả chúng ta cần thườngxuyêngửitiềntrongtàikhoảnniềmtincủamọingườimàchúngtacóquanhệkhông–khôngchỉtrongđờisốngkinhdoanhmàngaytrongđờisốngcánhâncủachúngtanữa?”

“Vâng,tôithấyrồi.Vàcáchrấthayđểlàmđiềuđólàbiếtquantâmvàtốtbụng,phảikhông?”

“Chính thế, Jack ạ.Sựquan tâm thíchđángvà lòng tốt thật sự rất có sứcmạnh -đặcbiệt trongmôi trườngkinhdoanh,nơimọingườiquábậnđếnmứcquêncảcáchđổixửtốtvớimọingười.Tôitìmkiếmmọicơhộiđểnóivàchođồngnghiệpcủatôithấyrằngtôiyêuquýhọ.”

“Chịnóivớiđồngnghiệpcủamìnhchịyêuquýhọư?”

“Phải.Vàthậtsựlànhưvậy.Tôiluônnghĩvềhọ.Nhữngngườinàyđãdànhnhữngnămthángđẹpnhấtcủađờihọđểgiúptôigâydựngcôngtynày.Tôitrântrọnghọvìđiềuđó.Thànhcôngcủahọlàthànhcôngcủatôi,vàthấtbạicủahọcũnglàthấtbạicủatôi.”

Sau đóTess chắp tay lại theo tư thế chào truyền thống của ngườiẤnĐộtrong khi cô ấy đứng ở chính giữa khu vực phòng đợi. Những nhân viêntrông rất lịch thiệp vẫn qua lại, và tôi có thể nhìn rõ đường chân trời củaNewYorkquanhữngcửasổlớn.TưthếcủaTessdườngnhưkhôngphùhợpvớinhữnggìxungquanhcôấy,chonêntôihỏicôấyđanglàmgìvậy.

“TôihọcđượccáchnàykhitôicómộtchuyếncôngtáctớiĐôngNamÁvàinămtrước.ĐâylàcáchngườidânẤnĐộchàonhau,”cônóivàchắphaitaylạivớinhau.

“Namaste.”

“Nghĩalàsao?”

“Nónghĩa là, ‘Tôi trân trọngnhữnggì tốt đẹpvà caoquýnhấtbên trongbạn.’Đókhôngphảilàmộtcáchchàoaiđórấttuyệtvờisao,Jack?Liệuanhcóhìnhdungđượcanhcảmthấycuộcđờimìnhnhưthếnàovànhữngngườikhácsẽcảmnhậnvềanhnhưthếnàonếumỗilầnanhgặpaiđóanhlạitônvinhnhữnggìtốtđẹpnhấtvàcaoquýnhấttronghọkhông?Giờtôikhôngnóirằnganhcầnthựchiệnnghithứcnày-nhưnganhcóthểdễdàngthểhiệntìnhcảmmộtcáchthầmlặngmỗilầncóaiđóđingangcắtquaconđườngcủaanh.Nhưkhoahọcđãkhẳngđịnh,ởmộtcấpđộvôhìnhrấtsâu,ngườitacảmthấyýchímàbạndànhchohọ.Vàđiềunàykhiếnhọđốixửvớibạntheocáchphảnánhnhữnggìtốtđẹpnhấtbêntrongchínhhọ.”

“Điềunàypháthuy tácdụng thậtkỳdiệu,” tôiđáp, lĩnhhộinhữnggìbậcthầykinhdoanhnàyđangnóivới tôivềcáchquảnlýmộtcuộcsốngnghềnghiệpphithường.

“Chonênkhianhgặpaiđó,chỉcầndànhmộtgiâyvànhắcmìnhtrântrọngmặt tốt bên trong họ.Hãy luôn nâng giá trị của họ lên và luôn coi họ lànhữngconngườivĩ đại.Điềuđó sẽ tạo ramột sựkhácbiệt sâu sắc trongcáchhọđốixửlạivớianh.Vàanhsẽcảmthấymãnnguyệnhơntrongcôngviệcvàtrongtoànbộcuộcsốngcủa.Anhbiếtđấy,khitôibướcngangqua

cácđồngnghiệpcủatôiởđây,tôiluônthầmcangợirằnghọthậttuyệtvời.Vàđiềuđólàmnênmộtthếgiớikháchẳnxétvềmốiliênhệcủachúngta.”

Mộtnhânviênlễtântrẻtrungănmặcrấthợpmốtbướcvào.“ChịTess,cómộtcuộcgọicựckỳquantrọngchochịtừGenevaởkênhsố1.EmbiếtchịđãyêucầukhôngquấyrầytrongkhichịgặpôngValentine,nhưngcólẽcóchuyệngìđókhẩncấp.”

“Khôngsao,Summer-tôisẽnhậncuộcgọitrongvănphòngcủatôi,”Tessâncầntrảlời.“Jack,chúngtôiđangthuxếpmộthợpđồnglớn,vàmọiviệchơichệchchoạc.Chotôi15phút,vàtôisẽtrởlạingay.Tronglúcđó,hãynghỉngơivàthậtthoảimái.CôSummerđâysẽmangchoanhmộtlynướccamtươinếuanhmuốn.Rấtxinlỗianh.”

KhiTessbướcdọc theohànhlang, tôingồixuốngđể tập trungýnghĩcủamình.Mắttôitìnhcờnhìnđếnmộtcuốnsách,nhanđềDanhmụctrítuệ.ĐólàmộtkhotàngnhữngcâutríchdẫnhaydotiểuthuyếtgiavĩđạingườiNgaLeoTolstoybiênsoạn.Tôimởcuốnsáchvàđọccâutríchđầutiênđậpvàomắtmình.Mặcdùđólàmộtcâunóiđơngiản,nhưngnórấtcóýnghĩavớitôi:

“Cuộcđờirấtngắnngủi.Đừngquênnhữngđiềuquantrọngnhấttrongđời,hãysốngchongườikhácvàlàmnhữngđiềutốichohọ.”

12.TÌNHYÊULÀMỘTCÔNGCỤKINHDOANH

“Giữlấyvàngbạc,nhưnghãychochúngtôitrítuệ.”

-NgạnngữẢ-rập

***

“Jack,mộtngườichỉcóthểởmột tronghai trạngtháitạibấtkỳ thờikhắcnào:Sợhãihoặcyêuthương,”Tessnóivớitôikhicôấytrởlạisaucuộcđiệnđàmcôngviệccủamình.

“AnhMoeđãdạytôiđiềuđóởHawaii,”tôiđáp.

“Tôiđoánanhấysẽlàmvậy.Moelàmộtngườicựckỳthôngthái.Hãytinnhữnggìanhấydạyanh.”

Tôingạcnhiên.“ChịbiếtMoeư?”

Tessgậtđầu.“Anhấylàmộtngườibạntuyệtvờicủatôi.Nhântiện,đúnglà,trongbấtkỳthờikhắcnào,anhcũnghoặcsốngtrongsợhãihoặcsốngtrongyêuthương.Vàtôikhôngchọnsốngcuộcđờimìnhtrongsợhãivìnóhạnchếtôivàcuộcsốngmàtôichuyêntâmtạora.Mọithờikhắccủamọingày,lựachọncóýthứccủatôiđềulàyêuthương.Vàđólàmộttrongnhữngbímậtsâukínnhấtchothànhcôngcủatôi.

“Tìnhyêunhưlàmộtchiếnlượckinhdoanh.Mộtcôngcụtuyệtvời,Tessạ,mộtcôngcụtuyệtvời.”

“Anhbiếtđấy,Jack,anhcóthểcómọithứmìnhmuốntừcuộcsốngkhianhchútâmgiúpđỡnhữngngườiquanhmìnhcóđượcmọithứhọmuốntừcuộcsống.”

“Tôithíchđiềuđó.”

“Cuộcsốngcủatôithayđổikhitôicómộtquyếtđịnhđơngiảnvàđặtramộtchuẩnmựcmớichobảnthân:Trởthànhngườichuđáonhấtmàtôibiết.Hãycốgắngđặtrachuẩnmựcđầycảmhứngđóchochínhanhvàxemxemđiềugìxảyra.Đólàđiềuduynhấttrongcuộcsốngcủatôimàtôigắncho‘chínhsáchkhôngngoạilệ’.Chodùchuyệngìcanthiệpvàothìtôisẽluônđặtgiátrịđólêntrênhếtthảy.Tôirấtchútâmtrởthànhngườichuđáonhấtmàtôibiết-gầnnhưthểtôiđãviếtđiềuđólêntráitimmình.”

Tesshítmộthơi thậtsâuvà tiếp tục.“Côngtynày tạorahơnmột tỉđô ladoanh thuvàonămngoái.Nhưngđiều làm tôihạnhphúchơnnữa lànhìnthấy thànhcôngcủanhữngngườiđànôngvàphụnữ tạonêncông tynày.Khi họ trưởng thành thông qua công việc họ làm, tôi cũng trưởng thànhthànhmộtconngười.Việcnhìn thấynhânviêncủamình trở thànhnhữngthủlĩnhvànhữngconngườihạnhphúckhiếntôicảmthấyhạnhphúchơnbấtcứthứgìkhác.Nhữnggìthậtsựtruyềncảmhứngchotôilàthấyvănhóacủacôngtychúngtôipháttriểnthànhnơimọingườithựcsựlàsốmột,nơilàm việc an toàn để mọi người đều được làm người. Tôi càng thấy mãnnguyệnvớichấtlượngcácmốiquanhệcủatôivớinhânviên,kháchhàng,vàđốitáccungứnghơnlàsốtiềnmặttrongtàikhoảnngânhàngcủatôi.”

“Tuyệt!Chịhoạtđộngtheomộtbộtiêuchuẩnkinhdoanhrấtkhác,”tôinhậnxétvớitháiđộtrântrọngthậtsự.

“Tôibiết,”Tesstrảlời.

Sauđócôấylấytừtrongtúiáovestcủamìnhramộtchiếchộpvàngvàmởra.

“Đây,”côấynóikhiđưachotôimộttấmthiệp:“hãyđọccâunày.Danhvịcủatôichomọingườibiếttôiđạidiệnchocáigì.”

TấmdanhthiếpcủaTessđượcdậpnổichữbạcbêntrên,chỉnhìnnótôicũngbiếtrằngnórấttốnkém.Têncủacôấyxuấthiệntrêncùng,vàbêndướilàchứcdanhcủacôấy.Nóđượcviếtnhưthếnày:“C.L.O.”

“C.L.O.nghĩalàsao,chịTess?TôicứtưởnglàC.E.O.”Tôithắcmắc.

“C.L.Olàviếttắtcủa“ChiefLoveOfficer”(GiámđốcTìnhyêu).”côấynóivàcườivang.“Dĩnhiêntôichỉdùngloạithiệpnàytrongnhữngtìnhhuống

đặcbiệt-tôicócảdanhthiếpthôngthườngtrongvănphòng.Nhưngthựctếlà,ởđâytạicôngtynày,tôixemvaitròcủamìnhnhưGiámđốcTìnhyêu.Tôiởđâyđểchonhómcủamìnhthấytôiquantâmvàyêuthươnghọ.”

“Rấtđộcđáo,”tôichỉbiếtnóivậy.

“Tôibiếtvậy-cólẽđólàlýdotạisaotôilàngườihạnhphúcnhấtmàmìnhtừngbiếtởmộtkhuvốnchỉthấyhầuhếtđộingũquảnlýcấpcaonhấtkhôngvui vẻ, không mãn nguyện, và rỗng không. Anh có biết rằng một trongnhữngbài thuốchiệunghiệmnhấtmàcácbácsĩ tâmlýkêđơnchonhữngnhà lãnhđạodoanhnghiệp tìmđếnhọ trong trạng thái stresschính là liềuthuốctìnhbạnmỗingàykhông?”

“Nghiêmtúcchứ?”

“Phải.Anhbiếtđây,Jack,hầuhếtnhữngnhàlãnhđạonàysốngcuộcsốngcủamìnhtrongthápngà-họdànhthờigianđểsốngmộtmình.Vàkếtquảlàcáinhucầurấtconngườilàtấtcảchúngtađềucóchomộtmốiquanhệvớimộtcộngđồngkhônghềđượcthỏamãn.”“Dođócácbácsĩtâmlýbảohọrangoàivàkếtbạnphảikhông?”

“Gầnnhưvậy.Họbảonhữngnhà lãnhđạorangoàivà làmbạnvớingườikhác, quan tâm đến phúc lợi của người khác, cười đùa và kể những câuchuyệnvớinhữngngườihọcùnglàmviệcvàcùngsống,vàmởrộnglòngmìnhchongườikhác.Vàthếlàcótácdụng.Tấtcảđãđượcviếtratrongmộtbàibáorấtthúvịcónhanđề“Khoảnhkhắcconngườitrongcôngviệc”xuấthiệntrêntờTạpchíkinhdoanhHarvard(HarvardBusinessReview).”

“Tuyệtquá,Tess.Vàcáchthựchiệnquáưđơngiản.”

“Đúngnhưvậy.Chonên,để tốtchosựnghiệpcủaanh, trướchếtanhhãyđốixửthật lòngvớimọingười.Hãyquantâmnhiềuhơnđếnviệclàmsâusắccácmốiquanhệhơnlàlobánhàng...vàdoanhsốsẽtựđộngđến.Thànhcông lớn trong kinh doanh thật sự liên quan đến những mối liên hệ conngười.”

“Chínhxácthìcácmốiliênhệconngườilàgì?”

“Đólànhữngmốiquanhệgắnkếtchúngta,conngườivớiconngười.Các

mốiliênhệconngườixuấthiệnkhichúngtathậtsựcốgắngphụcvụngườikhácvàtạorasựkhácbiệttrongcuộcsốngcủahọ-khichúngtahọccáchgiaotiếptừtráitim,nóirachânlýcủamình,vàchânthànhlàmngườilắngnghebiếtđồngcảm,hiểurõnhữngngườichúngtađanglắngnghevớinỗlựcđểhiểuhọ.Nếumuốnphát triển sựnghiệpcũngnhư trở thànhmộtngườilãnhđạothìgiaotiếplàmộtviệcrấtquantrọng.”

“Rấtthúvị,Tessạ.Mộttrongnhữngmụctiêumóitôiđặtrachomìnhlàtrởthànhmộtngườigiaotiếpgiỏi.Tôithậtsựmuốnthựchiệnmộtnỗlựcđặcbiệtđểchomọingườithấyrằngtôiyêumếnvàhiểuhọ.Tôibiếtđiềunàysẽgiúptôitrongsựnghiệpcủamình.”

“Vâng.Vàđólàviệcđúngđắnđểlàm.Nhưanhđãbiết,chúngtakhôngtồntạilâutrênhànhtinhnày.Tạisaolạikhônglàmchothờigiancủachúngtaởđâytrởnênđánggiábằngcáchlàmchonhữngngườixungquanhchúngtavui?Hãytròchuyệnthậtgiỏi.”

“Ýchịnóithếlàsao?”

“Mộttrongnhữngbàihọcquantrọngnhấttôihọcđượctrênđườngđờicủamìnhlàmộtcuộcsốngvĩđạikhônggìkháchơnlàmộtloạthộithoạituyệtvời.Thànhcôngkinhdoanhđếntừviệccónhữngbuổiđàmthoạisâusắcvớiđồngnghiệp,kháchhàng,và thậmchíkháchhàng tương lai củachúng ta.Nếuchúngtangừngthamgiavàonhữngcuộcđốithoạinày,chúngtasẽthấtbạitrongkinhdoanh.Thànhcôngtronggiađìnhđếntừviệccónhữngcuộctròchuyệnýnghĩavớingườibạnđờivàconcáichúngta.Đánhmấtnhữngcuộcđốithoạinày,chúngtasẽđánhmấtgiađình.Vàthànhcôngbêntrong-thànhcôngvớitưcáchmộtconngười-liênquanđếnmộtcuộcđốithoạiliêntụcvớicáibảnngãcaonhấtcủachínhchúngta.Đánhmấtcuộcđốithoạiđó,anhsẽđánhmấtchínhmình.”

“Quảlàmộtsựhiểubiếttuyệtvời.”

“Cảmơnanh,Jack.Quánhiềungườitrênthếgiớicủachúngtangàynaylidịchínhhọ.Họquábậnrộntheođuổidanhvọngvàsựtunghôđếnmứcbỏcảviệcđốithoạivớichínhmìnhởcấpđộsâuthẳmbêntrong.Anhbiếtđấy,một trongnhữngđiềuquan trọngnhấtmàbấtkỳ thủ lĩnhnàocũngcó thểlàmlàphải làmchobảnthânsâusắc.Anhcàngsâusắc,anhsẽcàngnhậnthứcđượchànhtrìnhcuộcđời làgì.Vàanhcànghiểubiết thìanhsẽcàng

nhậnrarằngthànhcôngchínhlàtạorasựkhácbiệttrênthếgiới.Ồ,điềuđómanglạimộtđiểmquantrọngnữa,”Tessnói thêm.“Nếuanhmongmuốnchứng tỏ sự giàu có trong cuộc sống và thành công trong sự nghiệp củamình,anhcầntrởthànhmộtngườitạodựnggiátrị.”

“Thếlàsao?”

“Nhữngngườithànhđạtsiêuhạngtrongcuộcđờidànhthờigiancủahọtậptrungvàoviệctạoravàxâydựnggiátrịchứkhôngphảikiếmtiền.Họtìmcáchlàmgiàuchongườikhác,vàhọsốngđểcảithiệnthậtnhiềungườicóđặcquyềnlàmănvớihọ.Họđưachínhhọthoátrakhỏiphươngtrìnhvàtồntạivìngườikhác,bằngnhiềucách.Nghịchlýlàchínhhọlạilànhữngngườithànhcôngvàgiàucónhất.”

“Thậtsao?”Tôihỏi.

“Đúngnhưvậy.Đểcónhiềuhơntrênthếgiớinày,anhphảichongườikhácnhiềuhơn.Đóchỉlàmộttrongnhữngquyluậtsốngvĩnhhằng.”

“Tôiđãnghenóirấtnhiềuvềnhữngquyluậtđó.”

“Chà,quátốtrồi,”Tessmỉmcười.“Hãyluônhỏichínhmìnhnhữngcâuhỏi:‘Làmthếnàomìnhlàmtănggiátrịchongườinày?’và‘Làmthếnàomìnhcóthểphụcvụthếgiới?’Anhsẽđượctưởngthưởngbằngsựsungtúccực

kỳ.MartinLutherKingJr[37]đãnói rõđiềuđókhiôngnói: ‘Câuhỏidaidẳngvàgấpgápnhấtcủacuộcsốnglàbạnđanglàmgìchongườikhác?’”

“Thậtlànhữnglờimạnhmẽ,”tôinhậnxét.

Tessbắtđầuđidọchànhlangdài.“Jack,”côấynói,“mờitheotôi.”

Tessdẫntôivàomộtgianphònglớnvớisàngỗsángbóngvàcảloạtghếtựabọcdakêbênnhữngchiếcbànthủytinh.Trêntườnglànhữnggiáđầysách.Tôixemcáctítsách:NghệthuậtsốngcủaEpictetus;NhữngsuyngẫmcủaMarcusAurelius;ThinkandGrowRick(13nguyêntắcnghĩgiàu,làmgiàu)củaNapoleonHill.Thậmchícócảmộtcuốnsáchnhỏcó tiêuđề rất lạ làNhàsưbánxeFerrarikhiếntôimỉmcười.

“Đây làphònghọccủacông tychúng tôi,”Tessnóikhi rótchomìnhmộttáchtràthuốc.“Anhmuốndùngmộtchútkhông?Hươngvịrấttuyệtvớimậtong.”

“Vâng,”tôiđáp.

“Nhântiện,phòngnàylànơitấtcảchúngtôiđếnđểsuynghĩ.Nhữngngườithànhđạtnhất trongkinhdoanhdànhrấtnhiều thờigianđểsuyngẫm.Vàmộttrongnhữngđiềuhọnghĩđếnnhiềunhấtlàlàmcáchnàohọcóthểlàmtănggiátrịchonhữngngườihọphụcvụ.Anhbiếtđấy,hầuhếtmọingườiđềulàmsaiđiềunày,”Tessnhậnxét.

“Thậtvậysao?”tôihỏi.

“Vâng. Mục đích sống không phải là được hạnh phúc. Đó là một trongnhữngcáchsốngvịkỷnhấtmàngườitacóthểhìnhdungra,vàđólànguồngốccủanhiềuvấnđềtrênthếgiớingàynay.Cộngđồngtoàncầunàysẽthayđổinếuchúngtangừngsuynghĩvềhạnhphúccánhâncủamìnhvàbắtđầunghĩvềsựphụcvụchungcủachúngta.Nóicáchkhác,thếgiớisẽthayđổinếuchúngtabắtđầutrởnêntháiquá,khôngphảivớiviệchạnhphúchơn,màvớiviệccógiátrịhơn.Đểđạttớicấpđộtiếptheocủacuộcđời,Jackạ,câuhỏikhôngphảilà:‘Làmcáchnàotacónhiềuhơnnữa?’Câuhỏithậtsựnênlà: ‘Làmcáchnàota thểhiệnđượcnhiềuhơnnữa?’Hãyngừngmongướcrằngcuộcsốngsẽdễdànghơnvàhãymongướcrằnganhsẽ tốt hơn,chuđáohơn,vàtốthơn.Hãyngừngmongướcítgặpcácvấnđềhơnvàhãyướccóđượctrítuệlớnhơn.Anhbiếtđấy,hạnhphúclàmộtsảnphẩmphụ,vànóđếnvớinhữngngườikhôngtìmkiếmnó.”

“Đólàmộtnghịchlýphảivậykhông?”Tôinhậnxét.

“Vâng, đúng là như vậy, theo nhiều cách. Tôi thật sự nghĩ rằng chúng tacàngtìmkiếmhạnhphúcvàthànhđạt,nósẽcàngchạyxachúngta.Hạnhphúcvàthànhđạtlànhữngsảnphẩmphụkhôngđượcdựtínhtrướcnhưngtất yếu sẽ đến củamột cuộc sống được dùng để tạo ra giá trị cho nhữngngườikhác.Hãylàmđiềuđó,vàmọithứkhácsẽđâuvàođấyđúngnhưnóphảivậy.”

“Nhưthếhầuhếtcácdoanhnghiệphiệnnayđềusai.Mụctiêukhôngphảilàkiếmtiền...”

“Màlàtạoraýnghĩa,”Tessngắtlời.“Mụctiêucơbảncủakinhdoanhlàđểgiúpnhữngngườianhphụcvụtìmraýnghĩa,niềmvui,vàthànhcônglớnhơntrongcuộcsốngcủahọthôngquanhữngsảnphẩmvàdịchvụmàanhdànhchohọ.Dĩnhiên,kiếmtiềnlàrấtquantrọng,nhưngnókhôngphảilàđộnglựccơbảnnếuanhtìmkiếmthànhcôngđíchthực.Nhữngcôngtylàmănđượcđềutậptrungvàolợinhuận;nhữngcôngtythànhcôngthìtậptrungvàomục tiêu caohơn củamình - tạo ra nhữngkết quả lớn lao chokháchhàngcủamìnhvàtạorasựkhácbiệttrongcuộcsốngcủahọ.”

“Đâylàlầnđầutiêntôiđượcnghenhữngđiềunhưvậy.”

“Hãyxem, tôi làmkinhdoanhđểkiếm tiền - xinđừnghiểu sai ý tôi.Tôikhôngphảilàmộtngườilýtưởnghóavàkhôngbiếtgìvềcáchthếgiớithậtsựvậnhành.TôicóbằngMBAtừTrườngKinhdoanhHarvardvàbằngTiếnsĩtừStanford.Tôidànhphầnlớncuộcsốngtrưởngthànhcủamìnhởđây-tạiPhốWall,và tôichơi tròchơikinhdoanhởcấpđộcaonhất.Tiềnmuađượctựdoởmứcđộnàođó,tôibiếtnhưvậy.Điềutốtnhấtanhcóthểlàmđểgiúpngườinghèotrênthếgiớinàylàbảođảmrằnganhkhôngphảilàmộttrongsốhọ.Vànóithật,Jackạ,cánhântôikiếmracảnúitiền-hàngtriệutriệu là chắc chắn.Anh đạt đếnmức anh thật sự không biếtmình có baonhiêutiền;khiđóchẳngcònlàmộtvấnđềnữa.Tôicóthểcóbấtkỳthứgìtôimuốn,bấtkỳkhinàotôithích.Nhưngvớitôi,tiềnchỉlàmộtphươngtiệnđểnắmbắt,mộttấmphiếughiđiểmmàthôi.”

“Đểnắmbắtcáigìchứ?”

“Lượnggiátrịtôitạora.Tôithấyrằngtôicàngtạoranhiềugiátrịtrênthếgiớinàythìtiềnbạcdườngnhưcàngchảyvàocuộcđờitôi.Tiềnkhôngcòngiátrịthựcchấtnữa,phảikhông?”

“Tôichorằngchịnóiđúng.Nóchỉlàgiấymàthôi.”

“Đúngvậy.Toànbộtiềnchỉlàbiểutượngcủamộtsựtraođổigiátrị.Vớitôi,nóchỉcógiátrịkhitôiphânphốigiátrịcủamình.Vớitôi,nóchỉlàmộttiêuchuẩnsosánh,chẳnglàgìhơn,cũngchẳnglàgìkém.Chonênýtôilàthếnày:Tiềnrấtquantrọng,nhưnghoàntoànkhôngphảilàđộnglựcchínhcủatôi.Tiềnkhôngphảilànhữnggìlôitôirakhỏigiườnglúc5giờsáng,vàkhôngphảilànhữnggìthúcéptôiphảiđổimớivàlàngườicừnhấttrênthế

giớitrongmọiviệctôilàm.Tôithàđượctrảbằngphầnthưởngtinhthầnthayvìphầnthưởngtiềnbạc,vìchúnglàmchotôicảmthấyổnvớibảnthânmìnhhơn.Tôibiếtýnghĩacủamìnhkhôngphảiđếntừtiềnmàđếntừsựphụcvụ.Tôisốngđểgiúpngườikhác.Đólànhữnggìthựcsựthúcđẩytôi-mộtcảmnhậnvềnhiệmvụvàýnghĩa,khôngphảitiềnbạcvàphầnthưởngvậtchất.Vàđólànơirấtnhiềucôngtykhácđisai-họtậptrungnhiềuvàoviệctíchcóptàisảnhơnlàgiúpđỡngườikhácthựchiệngiấcmơcủahọ.”

SauđóTessdẫntôitớivănphòngcủacôấy.Đólàmộtcănphòngrấttrangnhã,bàitrítheomộtphongcáchtốigiảnhiệnđại.Tầmnhìntrôngratoànbộthành phố.Những bức ảnh chồng và ba người con của cô ấy được treo ởkhắpmọinơi.

“Anh Jack, hãy thử sống theo những lời củaWoodrowWilson[38]: ‘Bạnkhôngởđâyđểkiếmsống.Bạnởđâyđểlàmchothếgiớiđầyđủhơn,vớitầmnhìnrộnghơn.Bạnởđâyđểlàmgiàuchothếgiớivàbạnsẽtựnghèođinếubạnquênmấtmụcđíchđó’.”

“Thậtlànhữnglờisâusắc.”

“Vàkhianhphụcvụngườikhác,hãylàmviệcđónhưngđừngmongđượctưởngthưởng.Nếuanhgiúpngườikháctrongcôngviệc,chodùđólàviệcgiúpmộtđồngnghiệpcốgắnghọcmộtquytrìnhmáytínhmớihayphụcvụmột khách hàng bằng việc làm người đó sửng sốt vì sự sẵn lòng của anhnhằmquảquyếtsảnphẩmcủamìnhchínhlànhữnggìngườiđócần,hãylàmviệcđóvớiniềmvuithuầnkhiếtlàđượcchođi.Chođivớiýđịnhnhậnvềkhôngthậtsựlàchođi,đólàmuabán-vàngườitacóthểcảmnhậnđượcđiềuđó.Hãychođểgiúpđỡthậtsự,vàhãyhànhđộngnhưmộtthủlĩnhđầytớ.Đólàcáchanhsẽđạtđếnsựvĩđại.

“Mộtthủlĩnhđầytớnghĩalàgì?”

“Nhữngthủlĩnhcừnhấtchínhlànhữngthủlĩnhđầytớ.Tấtcảnhữnggìhọquan tâm là phục vụ cử tri của họ. Cuộc đời của họ phản ánh cảm quannhiệmvụ-đólànhữnggìthúcđẩyhọvàtiếpnhiênliệuchongàythángcủahọ.”

“Đólàmộtcáchsốnglýthú!”tôinóiđầyphấnkhích.“Tìmkiếmmộtnhiệm

vụmàbạn có thể cốnghiếnhếtmình, và sauđódành trọn thờigian triểnkhainhiệmvụđó.”

“Chínhxác,”Tessđáp.HãynghĩvềMahatmaGandhi,NelsonMandela,vàMẹTeresa,cũngnhưnhữngthủlĩnhtôngiáovĩđạinhấttronglịchsử.Tấtcảđềulànhữngthủlĩnhđầytớ,vàtấtcảđềutậntụyvìmộtsựnghiệplớnhơnbảnthânhọ-mộtnhiệmvụ.”

“Vànhiệmvụnàycầnđểphụcvụngườikhác,phảikhôngạ?”

“Phảinhưvậy.Nhưnganhkhôngphảiquyếttâmbiếncảithếgiớithìmớilàsốngvớicảmquannhiệmvụ.Yêucầucủaanhcóthểchỉlàphụcvụkháchhàngcủamìnhtrongcôngviệcvớitháiđộyêuthương,mựcthước,vàmộtcamkếtmạnhmẽnhằmtạoragiátrị trongcôngviệccủahọ.Mụcđíchđókhôngkémphầncaoquýsovớithayđổithếgiới.Thậmchínếucôngviệccủaanhlàquétđườngphốhaynhặtrácthìanhvẫncóquyềnlựachọnlàmviệcvớimộtcảmquannhiệmvụvàquytắcphụcvụ,nhìnnhậnnónhưmộtcơhộiđểlàmchocộngđồngtrởthànhnơitốtđẹphơn.Khônghềcócôngviệcnhỏmọn,Jackạ.MahatmaGandhitừngnóirõđiềunàykhinhậnxét:‘Việcbạnphải làmkhôngmấyquantrọngchẳnglàgìcả,hãylàmviệcđóhếtmứccóthể,hãydànhchonósựquantâmvàchúýcủaanhnhưanhdànhchođiềuanhcoilàquantrọngnhất.Chínhnhữngđiềunhỏnhoiđólạilàcáiđểđánhgiábạn’.”

“Quanđiểmrấttuyệt,Tessạ.”

“VàchínhMẹTeresalàngườinói:‘Đừngđểaitìmđếnconmàkhôngthấyhạnhphúcvàtốtđẹphơn’.”

“Nhữnglờiquáhay.”

“TôicũngthíchlờicủaWilliamPenn[39],ngườiđãnói:

‘Tôirấtmuốnđihếtcuộcđờinhưngchỉmộtlầnthôi.Dođó,nếucóbấtkỳhảotâmnàomàtôicóthểthểhiện,hayđiềugìđótốtđẹpmàtôicóthểlàmchobấtkỳai,hãyđểtôilàmđiềuđóngaylúcnày,chứđừngtrìhoãnhoặcphớtlờnó,vàtôisẽkhôngđiquaconđườngnàylầnnữa.’Mộtkhianhsốngtheotriết lýnày,nósẽthayđổirấtnhiềuđểtốthơn- tôihứavớianhđiều

này,”Tessnóimộtcáchnồngnhiệt.

“Đólàmộttrongnhữnglýdotôimêcôngviệc,”côấytiếptục.“Tôicóthểhoànthànhmộttrongnhữngnhucầusâuxanhấtcủamọiconngườithôngquacáchtôilàmviệc.”

“Đólàgì?”

“Nhucầu tựsiêunghiệm.Tấtcảchúng tađềucómộtkhátkhaomạnhmẽtrongmình,ởmộtmứcđộcơbản,làtạorasựkhácbiệttrênthếgiới.Tôitintấtcảchúngtađềuđượclậptrìnhđểđónggópchothếgiớitheocáchriêngcủamình-điềuđónằmtrongbảnchấtditruyềncủachúngta.Vớimộtsốngười,việcđólàdẫndắtđấtnướctớitựdovàtácđộngđếncuộcsốngcủahàngtriệungười;vớinhữngngườikhác,đólạilàquétdọnđườngphốhoặclàm việc tại quầy thanh toán của một cửa hàng tổng hợp tiện dụng địaphương.Nhưtôinói,khôngcómụctiêunàotốthơnhoặcđángchochúngtatrântrọnghơnsovớimụctiêukhácnếunhưnóđượcthựchiệnbằngtấtcảtấmlòngvàýthứcvềnghĩavụcủachúngta.ĐúngnhưnhàtưtưởngJohn

Ruskin[40]đềcập:‘Ngườiyếuđuốinhất trongchúngtacũngcótàinăng,tuy có vẻ tầm thường, riêng biệt của người đó và khi được sử dụng thíchđángsẽlàmộtmónquàchochínhnòigiốngcủangườiđó’.”

“Tôicảmthấynhữnglờinóingaytrongtimmình,”tôinóirấtchânthành.

“Đólàvìnhữnglờiấynóivớinhữnggìtốtđẹpnhấttronganh,Jackạ.Chânlýcủanhữnglờinàyvangtớivùnghiểubiếtbêntronganh.Nhucầusâunhấtcủa trái timconngười,khianh tiếpcậnđượcnó, lànhucầuđượcsốngvìđiềugìđóquantrọnghơnchínhchúngta.Anhcóthểkhôngnhậnrađiềuđólúcnày.AnhcóthểcảmthấykhôngdễngheđiềuđóbởivìgiấcmơcủaanhlàkiếmđượccảnúitiềnvàmuamộtcănnhàởCaymans.Hoặcanhcóthểbỏqualuậnđiểmnàytrongmộtthếgiớichỉchútrọngvàoviệc‘tìmraSốmột.’NhưngJackạ,tôiphảinóivớianhrằnganhcàngtiếpcậnđượcchânlýcủaýnghĩacuộcsống,vàanhcàngthấmsâuvàotrítuệtựnhiêncủamìnhthìchânlýsẽcàngkhôngthểnétránhđược:Mộtcuộcsốnghoànhảođượctạorakhibạnphụcvụmộtcáchhoànhảo.Anhcànghoànthiệnbêntrongvớitưcáchmộtconngườithìanhsẽcàngthấyrõthếgiớitheomộthướngrấtkhác.Anhsẽkhôngvướngvàonhucầukiếmthậtnhiềutiềnđểnhữngngườikhácphảitôntrọnganh.Anhsẽtậptrungvàonhiệmvụcaocảhơncủamìnhđếnmức

lòngtựtrọngcủaanhsẽlấnáttấtcả.Tấtcảchúngtađềulànhữngthủlĩnhtrêntráiđấtnày-đóchínhlàđặcquyềncủachúngta.”

SauđóTesschỉvàomộtcâutríchđượcmộtnghệnhâncótaynghềkhắctrựctiếplênmặtbàncủacôấy.

“Hãyđọccâunày,”côấynói.“Nógiúptôitậptrungvàomỗibuổisáng.Cólúctôiđọcnhữnglờinày,vàsauđónhắmmắtlạiđểcảmnhậnchúngđangđượchútvàotimtôi.Mộtcáchchiêmnghiệmrấthay,vànótạoramộtấntượngtuyệtvờivềcáchtôisống.”

Nhữnglờiấynhưsau:

“Hạnhphúcđếnvớibạntrongđờitươngxứngvớimứcđộbạngiúpíchchothếgiới.”

13.CONĐƯỜNGĐÍCHTHỰCĐITỚITHÀNHCÔNG

“Cái chết không phải làmấtmát lớn nhất trên đời.Mấtmất lớn nhất lànhữnggìchếtngaytrongchúngtakhichúngtacònsống.

-NormanCousins

***

Khichúngtôingồixuốngmộtchiếctrườngkỷbọcdađặttrongvănphòngcôấy,Tessnói:“Anhkết thúcsựnghiệpcủamìnhởchỗnàokhôngquantrọng-màchínhlàhànhtrìnhanhđãthựchiệnđểtớiđượcnơiđómớilàmchoanhthànhngười.Phầnthưởngđíchthựccủamộtcuộcsốngxứngđángkhôngnằmởnhữnggìanhthuđượctạicuốiconđườngcủamình,màlàanhtrởthànhcáigìmộtkhianhđếnđượcnơiđó.”

“Rấtthúvị,”tôinhậnxét.

“Chínhquytrìnhcủacuộcđờianhmớilàchìakhóachocuộcsốngcủaanh,chứkhôngphải làviệccuốicùnganhnghỉngơiởđâuvàocuốimỗingày.Thànhcông thậtsựkhôngnằmởviệcđạtđượccácmục tiêucủaanh-nónằmởnhữngbiếncảicủacánhânvànhữngthayđổibêntrongýthứcxảyranhưlàkếtquảcủaviệctiếntớicácmụctiêucủaanh.Tàinăngkhôngphảilàlàmchomụctiêuấyxảyra,màchínhnhữnggìđạtđếnmụctiêucụthểấymớilàmnênconngườianh.Vànóithật,tôitinrằngchỉcóhailýdođểlàmkinhdoanh.”

Tôiđợicôấynóitiếp.

“Thứnhất,nhưtôiđãđềcập,đểtạoragiátrịchongườikhácvàđểcónhữngđiềutốtđẹplớnhơnnữa;vàthứhai,đểtrưởngthànhthànhmộtconngười.Hãyhiệnthựchóaconngườithậtcủachúngvà,bằngcáchấy,làmlànhvớichínhchúngta,”côấynói.

“Khicuốicùngchúngtakhámpháraconngườithậtsựcủamình,chúngtasẽlàmlànhvớichínhmìnhư?”

“Đúng.Đâylàcáchtốtnhấtđểsốngmộtcuộcsốngsungtúcvàbìnhyên.”

“Rấtcóýnghĩa,Tess.Cólẽnhiềutranhđấucủaloàingườichúngtaxảyravì cái phần sâunhất của chúng ta biết rằng chúng ta đangphảnbội chínhmìnhbằngviệckhôngsốngcuộcđờimìnhtheođúngtiềmnăngcaonhất.”

“Chínhxácnhưvậy.Chúngtađánhmấtrấtnhiềusựtrântrọngdànhchobảnthânkhichúngtakhônghiệnthựchóađượctiềmnăngconngườicaonhấtcủamình.Chúngtanghĩsẽmấtnhiềunănglượngđểlàmcôngviệccảithiệnbêntrongvốncầnđểsốngcuộcsốngtốtđẹpnhấtcủamình,cảtrongcôngviệclẫnởnhà-thựctếlàsốngtầmthườnglạicàngtốnnănglượnghơn.”

“Tôiđồngýnhưvậy.”

“Khôngcầnphảinghingờ rằngviệcphủnhậnnhữnggiấcmơcủa anhvàxemthườngconđườngcủacuộcsốngtốtđẹpnhấtcủaanhlàcựckỳhaotổn.Khôngsốngđúngvớichínhmìnhtiêuhaorấtnhiềunănglượng.”

“Được rồi, tôi nghenóivềxuấtphátđiểmcủa chị.Tôi cảm thấy cuộc tròchuyệnnàyrấtcócảmhứng,Tess.Tôithậtsựnhìnthấytầmquantrọngcủaviệcyêu thươngngườikhácvà tạoranhữngkếtnốinhânbản.Tôisẽcamkết,ngayởđâyvàngay lúcnày, trở thànhmộtngườisốngnhiềuvìngườikhác.Vàtôicũnghứavớichịrằngtôisẽbắtđầunhìnnhậnbảnthânnhưmộtngườitạodựnggiátrị.Tôisẽtạodựngsựnghiệpcủamìnhkhôngphảidựatrênnhữnggìtôicóthểnhậnđượctừngườikhácmàlànhữnggìlàmchotôicảm thấy tốthơnđốivới sựnghiệpcủamình.Tôicũngsẽbắtđầusốngởmộtcấpđộcaohơnnhiều.”

“Rấttuyệtđấy,”côấyđáp,hàilòngthấyrõvớinhữnglờinóicủatôi.

“Nhưnghãyđểtôiphảnbiệnvấnđềsốngvìngườikhácmộtlátnhé.Tôitinchắcchịsẽđồngýrằngcómộtsốngườithậtsựtànnhẫnvàhènhạởngoàikia.”

“Tôiđồngýrằngcómộtsốkẻngoàikiacócáchhànhxửtànnhẫnvàhènhạ.”

“Vâng, tôihiểusựkhácbiệt rồi.Nhưngkhichịgặpnhữngngườiđó,chắc

chắnchịkhôngthểluônnhânái.”

“Tôiluônchọncáchsốngnhânái,Jackạ.Đólàchuẩnmựctôisốngcuộcđờimình,vànócóhiệuquảvớitôi.Nhưng-vàđâylàmộtđiểmrấtquantrọng-sốngnhânáikhôngcónghĩa là sốngyếuhèn.Mộtconngườikhônngoanluônbiếtkếthợptìnhthươngvớilòngcanđảm.”

“Ồ?”

“Đúng.Đólànguyêntắctôisốngtheo.Đôikhicótìnhhuốngchothấyrằngtôicầnthểhiệntìnhyêuthươngcủamìnhthôngqualòngtrắcẩn,vàcólúcchúnglạiđòihỏitôiphảicanđảm.Mọingườithườngphạmsailầmkhitinrằngsốngyêuthươngcónghĩalàanhphảichịuthuangườitavàđểchohọgiẫmđạplênanh.Khôngphảinhưvậy.Tôiyêuquýbảnthânmìnhđếnmứcchưabaogiờđểđiềuđóxảyra.Nếuaiđóvượtquagiớihạncủatôi,tôiđểchohọbiếtđiềuđóbằngmộtcáchnhânáinhưngmạnhmẽ.Tôinóitheomộtcáchkhông‘chạmnọc’họnhưngđểchohọbiếtrằngtôisẽkhôngthểbịđốixử tệ.Vànhư thế, tôikếthợp lòng thươngvới sựcanđảm.Anhbiếtđấy,Jack,chúngtadạychomọingườicáchđốixửvớichúngta.”

“Chúngtaư?”

“Chắcchắnrồi.Nếuaiđótrongcuộcđờianhđổixửtệbạcvớianh,khônghềcótháiđộtôntrọngxứngđángvớianh,thìbằngcáchnàođótôicóthểquảquyếtvớianhrằnganhđãchophépđiềuđóxảyra.Có lẽkhi lầnđầutiênhọthôlỗvớianh,anhđãkhôngthểđịnhramộtranhgiớivàkhôngnóichohọbiếtrằngđiềuđólàkhôngthểchấpnhậnđược.Vàthấtbạinàydạychohọbiếtrằnghọcóthểtiếptụccáchhànhxửthiếutôntrọngcủahọ.”

“Nhưvậymỗiconngườitrongcuộcđờitôiđềuđượcdạycáchứngxửvớitôitheocáchtôiđểchohọứngxửvớimìnhư?”

“Đúnglànhưvậy.Cầnbảođảmrằnganhđượcđốixửbằngsự lịch thiệp,quantâm,yêuthương,vàđólànhữnggìanhsẽnhậnđược.Chophépmọingườigiẫmđạplênmình,vàchínhanhsẽgiáodụchọkỹthuậtđóvàkhiếnchohọduytrìtiêuchuẩnthấpkémnày.”

“Tôihiểu.”Tôinghĩmộtlúc.“Vàchịnghĩsaovềcạnhtranh?Chịlàmởmộttrongnhữnglĩnhvựccạnhtranhnhấttrênthếgiới-cácdịchvụtàichính-và

chịrõràngrấtthànhcông.Làmcáchnàomộtngườirấtnhânáicóthểpháttriểnđượctrongthếgiớicủachúngta?Liệutôicóthểthànhcôngthậtsựnếutôikhôngcốgắngchiếnthắng?”

“Thựctế,nếuanhchỉtìmcáchchiếnthắng,tôicóthểbảođảmvớianhrằnganhsẽkhônghề thànhcông,”Tessnóivàbật cười. “LàCEOcủa tổchứcnày,tôiphảinghĩvềthịphầnvàluônđểmắtđếnsựcạnhtranh.Đólàmộttấtyếu trongnềnkinh tếmàchúng tađanghoạtđộng.Nhưngcáchđâynhiềunăm,saumộtnămnghỉphépđểrongruổiđivòngquanhthếgiớicùngvớigiađìnhmình,tôibắtđầumởrộngốngkínhmàtôinhìnnhậnthếgiớiquađó.Thếgiớiquancủa tôi thayđổimạnh trongchuyến thahương tựđặt rađó.”Côấymỉmcười.

“Jack,anhđãnghemộtsốnguyêntắctổchứctôikiếntạonêncuộcsốngmớicủamình.Tôisẽchiasẻvớianhthêmmộtnguyêntắcnữacóliênquanđếncâu hỏi của anh về cạnh tranh:Đểanh thắng thì không cần ai làmngườithuacả.Hiệnnayđólàmộtviệckhótiếpthuvớinhiềungườichúngtatrongthếgiớikinhdoanh.Xétchocùng,thậmchíkhicònlàtrẻconchúngtađãđượchuấnluyệnphảicạnhtranhđểgiànhlấynhữngnguồnlựckhanhiếm.Chúngtađượcdạyphảiluônlàngườixuấtsắcnhấttronglớphọcvàđượckhuyếnkhích làngườidẫnđầu trongcácmôn thể thaochúng ta thamgia.Chúng ta liên tụcbị so sánhvớinhữngngườikhácmàchúng tađượcnóirằnggiỏihơn,thôngminhhơnvànhanhhơnta.Nhữnggìđiềunàymanglạilàtạoramộtđịnhkiếnvềtìnhtrạngkhanhiếm,vàchúngtabắtđầutinrằngthếgiớithựcsựlàmộtnơicónhữngnguồnlựchạnchế.Nếuchúngtakhôngtốtnghiệpởtốpđứngđầulớp,chúngtasẽkhôngthànhcôngtrongsựnghiệpcủamình.Nếuchúngtakhôngchiếnthắngtrongcácmônthểthao,chúngtasẽchẳngbaogiờnếmtrảivịchiếnthắng.Giờđâylàmộtsuynghĩsailầm-

chẳngđiềugìcóthểvượtquachânlý.TriếtgiaRumi[41]đãnóirõđiểmnàykhiôngnhậnxét:‘Đừnglàgiọtnước.Hãytrởthànhđạidương.’”

“Câuđókhiếnlưngtôisởngaiốcđấy,Tess.”

Côấytiếptục.“Vàsuynghĩsailầmnàysinhratâmlýsợhãi-nỗisợrằngthếgiớinàykhôngcóđủchotấtcảmọingườichúngtathànhcôngvượtxanhữngkỳvọngđiênrồnhấtcủamình;sợrằngchúngtasẽđánhmấtnhữnggì chúng taphảivật lộnmới tíchgópđược; sợ rằngchúng takhôngxứngđánggiữlấynhữnggìchúngtacó.Vànỗisợnàytạoramộttìnhhuốngthú

vị:Chúngtacàngsợrằngmìnhsẽthuanếuchúngtagiúpngườikhácthắngthìchúng ta lạicàngnhậnđược íthơn.Chúng tacàngcốgắng tích trữ thìchúngtacàngđẩysựdưdậtdànhchochúngtaraxa.”

“Làmsaolạinhưthếđược?”

“Bởivìsuynghĩcủachúngtađịnhhìnhthựctiễncủachúngta-quanniệmcủachúngtaquyếtđịnhtrảinghiệmcủachúngta.Nếutấtcảnhữnggìanhnghĩđếnchỉ là có tất cảmọi thứchomìnhvàkhônggiúpngườikhácđạtđượcgiấcmơcủahọthìkhiđóanhsẽtruyềnnỗisợhãicủamìnhrathếgiới.Vànhữngtưduyđầysợhãiđósẽtạorathựctiễncủaanh,chonênanhsẽsốngmộtcuộcsốngthiếuthốn.”

“Ýchịmuốnnóirằngbằngcáchchỉnghĩvềchúngtavàcốgắngsởhữumọithứ,thựctếchúngtasẽthuaphảikhông?”

“Đúngvậy.Hơikhótin,phảikhông?Đâylàchìakhóa-mọingườitrênhànhtinhnàyđều liênhệvớinhau.Chúng tađượccắt ra từ cùngmột tấmvải.Toàn bộ những gì sự cạnh tranh làm được là tiếp sức cho ảo tưởng rằngchúng tahoàn toàn tách rờinhau,điềuđókhiếnchomỗichúng ta rấtnhỏnhoi.Khichúng tahoạtđộngởmộtmứccaohơnvàbắtđầunhìn thấysựliênkếtcủamọi thứ,chúng tasẽđều thắng.Thếgiới thắng.Khimụcđíchchính của anh là làm giàu cho người khác và hỗ trợ họ khi họ phát triểnthànhconngườimàsốphậnhọđãđịnhsẵn,anhtruyềnnhữngtưduyphongphúravớithếgiớichứkhôngphảilàphátđisựsợhãi.”

“Vànhư thế thếgiớimang lạichocuộcsốngchúng tasựdưdả,” tôi trầmngâm.

“Chínhxác.Sựthậtlàthếgiớicủachúngtachưabaogiờcónhiềucơhộisẵncóchonhữngngườitìmkiếmchúng.Tấtcảchúngtađềucóthểchiếnthắng.Vànếutấtcảchúngtacùngbắttaynhau,trongtinhthầnhợptácvàđoànkết,thìkhiđócảthếgiớisẽtrởthànhmộtnơitốtđẹphơnđểsống.Nhưngviệcliêntụctìmcáchhạgụcđốithủsẽdẫnđếnáplựclớn-anhrơivàocáibẫythànhtíchvàbắtđầunghĩrằnganhsẽchỉđượcngưỡngmộnếuanhchiếnthắng.Điềuđó tạo ramộtmô thứchànhđộng thúvị trong cuộc sống củachúngta.”

“Đólàgì?”

“Chúngtatrởnênámảnhvớiviệcvượtlênnhữngngườikhác.Chúngtatrởthành những con thú xiếc, biểu diễn với hy vọng nhận được lời khen từngườikhác.Chúngtađặtgiátrịcủabảnthânvàoviệcnhậnnhữnglờikhenngợitừnhữngngườichúngtachúývàdođó,chúngtatiếptụcthúcépmìnhmộtcáchkhôngthươngtiếc.Nhưngchẳngcógìcóthểđủkhichúngtasốngnhưthếnày.Chúngtađạtđượcmộtmụcđíchlớnnhưnglạibậnrộnleolênchiếcthangthànhđạttưởngtượngnênchẳngthểtậnhưởngđượcthànhtích.Chẳng có gì đủ cho chúng ta khi chúng ta có kiểu niềm tin như thế này.Chẳngcógìlàđủbởivìchúngtaphảilàsốmột.”

“Nghegầnnhưlàchủnghĩatoànhảovậy.”

“Chínhxáclànhưvậy.Chúngtacốgắngtrởnênhoànhảo.Vàchúngtahủyhoạitâmhồnmìnhtrongchínhquátrìnhấy.”

“Vâng.Vậygiảipháplàgì?”

“Hãytintưởngvàthưgiãnhơnnữa.”

ChaMikecũngbảotôihãytintưởngnhiềuhơn-vàMoecũngvậy.Họđềutinrằngvũtrụlàmộtnơirấtthânthiện,vàchodùđiềugìxảyđếnvớichúngtakhichúngtatrảinghiệmcuộcđờimìnhthìnóđềusẽdiễnramộtcáchtốtđẹp.Thựctế,dườngnhưtôicàngchấmdứtviệctranhgiànhđiêncuồngcủamìnhvàcàngtintưởngrằngthếgiớivậnhànhtheocáchmongchotôithànhcôngthìthếgiớisẽcàngtraonhiềuphầnthưởngcủanóchotôi.Thúvịthật...Tôicàngchođi,tôicàngnhậnđượcnhiều.Bằngnhiềucách,tôimuốnnhữngquyluậtcủathếgiớimàChaMikevàMoeđãdạytôiphảibộclộtrướckhitôiápdụngchúng-tôikhôngnhậnthấyrằngtôiđãápdụngchúngtrướccảkhichúngbộclộravớitôi.

Tấtcảđềulàlòngtin.Tintưởngvàocấutrúctinhvicủathếgiớivàvàokếhoạch rất thông minh dành cho cuộc sống của chúng ta. Cuộc sống củachúngta,nhưtôihọcđược,đượcthiếtkếđểpháthuytácdụng.Chúngtachỉcầnthoátrakhỏiconđườngcủachínhmình.Tôicàngnghĩvềđiềunày,tôicàngnhậnrarằngđâylàmộtđiềurấtkỳdiệu.

“Sợcạnhtranhlàmchochúngtacảnhgiácvớinhữngngườikhác,Jackạ.Đókhôngphảilàcáchlàmviệchaysống.Sợthấtbạisẽđóngchặtsứcsángtạo

củachúngta,hạnchếnhữngcơhộicủacuộcđờichúngta,tạoranhữngáplựcrấtlớn,vàkhiếnchocơthểchúngtacăngthẳng.Chonênrấtnghịchlýlàcạnhtranhthựctếlạihạthấpmứcđộchúngtathểhiện,chứkhôngphảinângcaolên.Giảipháprấtđơngiảnthôi:Chỉtậptrungvàoviệcsốngtốtnhấtcóthể.Khiđó,điềuduynhấtanhphảisosánhvớibảnthânlàconngườitrướckiacủamình,cáibảnngãcũcủaanh.Hãyluônkiểmnghiệmconngườianhvànơianhmuốnsống.Hãyluôntiếnlênphíatrướctronghànhtrìnhcánhânđượcgọilàcuộcđời.”

“Tess, tôi cần thành thậtvới chị.Tôi sợ rằngnếu tôikhôngcạnh tranhvànắmlấymọicơhộikinhdoanhđểchiếnthắngthìtôisẽlàkẻthấtbạinặngnề.Triếtlýchịđangchiasẻngherấthaynhưng,rấtthànhthậtvớichị,dườngnhưnókháduytâm.”

“Cảmơnanhđãrấtthànhthật,Jack.Tôigâydựngtoànbộcơngơinàynhờápdụngsơsơtriếtlýcùngthắngnày-vàcôngtygiờđâytrịgiáhàngtriệuđôla.Anhcầnphảithậtsựtintôirằngđiềuđósẽcótácdụng.Cũngcầngiữtrong đầu rằng trong cả trăm, nếu không nói hàng nghìn năm,mọi ngườitronggiớikinhdoanhvẫnhoạtđộngtheolốitưduycạnhtranhdựatrênsựsợhãinhưthếnày.Vàhãynhìnxemnóđưachúngtađếnđâuvớitưcáchmộtcộngđồngtoàncầu-hãynhìnxemthếgiớithếnào,vàtìnhtrạngthiếuquantâmvàyêu thươngnữa.Anhbiết rằngnếuchúngtacứ làmmọiviệctheocáchnày,chúngtasẽchỉnhìnthấykếtquảyhệtmàthôi.”

“Đúng.”

“Chonênđểthayđổi thếgiới,mỗichúngtaphải thựchànhmộthìnhthứclãnhđạocaohơnvàlàmmọiviệctheocáchkháchẳn.Đâylàmộtcơhộirấtlớnchoanh,Jackạ-anhcóthểlàmộtthủlĩnhtrênthếgiớinày,theocáchriêngcủaanh,bằngviệckhôngchạytheosốđôngvàhànhđộng từmộtvịthếyêu thươngchứkhôngphải sợhãi.Nếuanh thâmnhậpvào thị trườngcủamìnhvàdànhhếtmìnhđểphụcvụmộtcáchchânthành,tạoracácgiátrị,xâydựngcácmốiquanhệ,vànhữngkếtquảcùngcólợichomọingườitrongmọitrườnghợp,thìcuộcsốngcủaanhchắcchắnsẽthayđổi.Cácquyluậtcủa tựnhiênluônđiềukhiểncáchcuộcsốngdiễnra-hãyquansát tựnhiênvàanhsẽthấycósựkhẳngđịnhrấtrõnhữnggìtôiđangnóiđây.Khichúngtalàmviệctrongsựđoànkết,sẽcónhiềuthứhơnchomọingười.Đólàbàihọclớnnhấtchonhữngngườilàmkinhdoanhngàynay.Vànếuchúngtakhônghiểuđiềuđó,thếgiớisẽtrởthànhmộtnơicònhỗnloạnhơnnữa.”

Tess nhónmột lát chanh trên đĩa trong chiếc khay bạc đặt trên tủ ngangtrongphòngvàthảvàolynước.

“Đây,dànhchoanh.Nướcrấttốtchonão.”

“Thậtkhông?”

“Dĩnhiên rồi.Thực tếnógiúpanhnghĩ rànhmạchhơn,đặcbiệt lúccăngthẳng.Nócũnglàmộttrongnhữngcáchhiệuquảnhấttôibiếtđểgiữnănglượngởmứccao.”Côấynhấpmộtngụmnước trong ly củamình. “Nhântiện,tôimuốntổngkếtvàiđiểmtrướckhitôiphảiđihọp.”

“Tôithậtsựđãtiếpthuđượcrấtnhiềutrongbuổisángnay.Tôirấtbiếtơnvềthờigianchịdànhchotôi,Tessạ.”

“Tôirấtvuigiúpđượcanh.”côấyđáp.“Chỉcầnluônchiasẻnhữnggìtôidạyanhvớingườikhác.Thếgiớicủachúngtacầnthayđổi,vàanhcóthểlàmộtchấtxúctácmạnhđểbiếncảinhữngngườikhác.”

“Vâng.”

“Tàisảnđánggiánhấtcủatôikhôngphảilàmộtthứvậtchất,anhbiếtđấy,”Tessnóithêm.

“Tôikhôngngạcnhiênvềđiềuđó.”

“Nhữnggìgiátrịnhấtvớitôichínhlàdanhdựcủatôi.Chưabaogiờtôihếtngạcnhiênvềcáchmọingườilàmviệctrongnhiềuthậpkỷđểtạodựngmộttiếng tốt, sauđó lại làmgìđóngớngẩn,vàchỉ trongchớpmắt,đánhmấtdanhdựcủamình.Làmnhưthế,họmấtkhảnăngtiếnhànhkinhdoanhtheonhiều cách.Anh thấy đấy, Jack, anh không thể đặtmột bảng giá lên việcnhậnlạicáccuộcđiệnđàmcủaanh.Hãyduytrìtiếngtốt.Đừngbaogiờlàmgì để lại tì vết cho danh dự củamình.Hãy sống và làm việc với sự liêmchính.”

Một trongnhữngkênhđiện thoại trênchiếcbànđượcbài trígọngàngcủaTesssángđèn.

“Ồ,chắclàcuộchọpcủatôi.Xinlỗivìđiềunày,Jacknhé-nóđãđượclênlịchtừhơnmộttháng,vàtôikhôngthểhoãnđược.Đây,hãycầmdanhthiếpnày,”côấynóinhanh.“Đóchínhlàkháchsạnnơianhsẽlưutrú.Láixecủatôisẽđưaanhtớiđó,vàanhcóthểsắpxếpổnđịnh.Tôibiếtanhchắc rấtmệtsauchuyếnđi.Chúngtađãđềcậprấtnhiềuchuyệntrongmộtthờigianngắn,chonếnmấyngàytớisẽrấtthúvịchoanh.Tôiđãthuxếpchọnmộttrongnhữnghướngdẫnviêncừnhấtởthànhphốnàyđểdẫnanhđichơi.Tôisẽliênlạctrongvàingàytới.Sốđiệnthoạicủanhàtôiởmặtsautấmthiếp-hãygọichotôinếuanhcầnbấtkỳthứgì.”

SauđóTesstiếnlạivàômlấytôithậtnhanh.

“Anhcừ lắm,Jack.Tôibiếtđây làmột thờiđiểmthayđổivớianh,nhưngđừnglolắngvềđiềugì.Trựcgiáccủatôibảotôirằnganhđangởđúngnơianhcầnởtrênđườngđờicủamình.Hãytiếptụcvàanhsẽổn.”

Nóixong,TessWelsh,CEOsiêuhạng, sảibước rakhỏiphòngvàđixuôitheohànhlang.

14.SỐNGĐÚNGVỚIKHÁTVỌNGVÀƯỚCMƠ

“Ngườiđángkhinhnhấttrênthếgiớilàngườicókhảnăngnhìnnhưnglạikhôngcótầmnhìn.”

-HellenKeller

Vàingày tiếp theo thật tuyệt - vàđángnhớ.Tôihọcđược rất nhiều trongmấytuầnquađếnmứctôibiếttôirấtcầntônvinhchínhmìnhvìsựtrưởngthànhcủatôi.Tôiđãtớithămcácphòngtrưngbàynghệthuậtvàbảotàng,ăn tối tại những nhà hàng đẳng cấp thế giới, và xem hai vở kịch

Broadway[42]từchỗngồihạngnhấttrongnhàhát.TessWelshđểýđếnmọiviệc,vàthuxếpchotôiđượcđốixửnhưmộtônghoàng.Côấyđúnglàmộtngườiphụnữrấttốt.

Bốnngàysaucuộcgặpđầutiêncủachúngtôi,côấygọichotôi.“Chàoanh,Jack,”côấynói.“TôisẽgặpanhtạiCôngviênTrungtâmngàyhômnayđểchúng ta có thể cùngđi bộvài giờ.Cómột sốbài học rất hữu íchmà tôimuốnchiasẻvớianh.”

Mộttiếngsau,chúngtôiđãđibộquacôngviên,nơicórấtđôngcưdânNewYorkđangtậnhưởngnhữngđiềuthúvịởnơiđặcbiệtnày.MặttrờirựcrỡchiếusánggươngmặtchúngtôikhiTesstiếpnốiphầncôấytạmdừngvàingàytrướcđó.

“Jack,nếuanhthậtsựnghiêmtúcvềviệcbộclộnhữngkhátvọngtrongtimmình,cónămbướcđơngiảngiúpanhtheođuổikhátvọng.Hãytintôitrongviệcnày-nhữngbướcnàygiốngnhưmộtphépmàu,”côấyquảquyếtvớitôi.

“Tôirấtmuốnnghe,”tôiháohứcnói.

“Bướcđầutiênlànóirõràngtầmnhìn.Trướckhianhcóthểnóiranhữnggìanhkhaokháttrongđời,anhphảigọitênđượcnhữnggìanhkhaokháttrongcuộcđờimình.”

“Mộtcáchtrìnhbàyrấthay.”

“Anhcàngmangđượcsựrõràng,màusắc, tìnhcảmvàđộsắcnét tớichomụcđíchmàanhđangvẽlêntrongtrítưởngtượngcủamìnhthìkhảnăngnósẽxảyratrongthếgiớibênngoàicủaanhcànglớn.Anhphảixácđịnhđượccácmụctiêucủamình-chúngkhônglàgìkháchơnnhữngýđịnh,vànhữngýđịnhcủaanhquyếtđịnhthựctạimàanhtạora.Tôinhậnthấycựckỳhữuíchkhinói rõđược tầmnhìn trêngiấy.Việcgánnhữngngôn từgiàuhìnhảnhchokhátvọngcủamìnhgiúptatruyềnnhựasốngchonó.”

“Thậtvậysao?”

“Chắcchắn,”câutrảlờirấttựtinvanglên.

“Vâng,làmđiềuđórấtdễ.Tiếptheolàgì?”

“Bước thứhai làphát triểnchiến lượccủaanh,”Tessnóivới tôi. “Nhữngcôngtyđẳngcấpthếgiớilànhữngcôngtycócácchiếnlượctàitình.Anhphảihọccáchhoạchđịnhchiếnlượctrongcuộcsốngcủamình.Luônnghĩxemcuộcsống tốtđẹpnhấtcủaanhsẽnhư thếnàovàanhmuốngì trongtươnglailýtưởngcủamình.Sauđóbiếntầmnhìnđóthànhmộtchiếnlượcđểthựchiệnnó.”

“Tôirấtmuốncómộttươnglailýtưởng.”

“Anhsẽcó,Jackạ.Chiếnlượccủaanhthậtsựchínhlàkếhoạchhànhđộngcủaanhđểlấpkínkhoảngcáchgiữatầmnhìnvàkếtquả.Nóchínhlàcôngthức chiến thắng để kết nối những giấcmơ với hành động của anh.Khátvọnganhmuốnthểhiệntrongcuộcsốngbắtđầutừchínhhìnhảnhtrongtrítưởng tượng.Trongkhi đó làmột điều rất đẹp thìmục tiêu lại là biến nóthànhmộtkếtquảhữuhình-nếukhông,ýnghĩalàgìnào?”

“Tôiđồngý.Mơtưởngchẳngbaogiờđưatađiđếnđâucả.”

“Đúng vậy. Làmmột thủ lĩnh trong sự nghiệp của anh chính là phải chủđộng.Chonênđiềuquan trọng làanhphát triểnmộtchiến lượchằng tuầnchonhữnggìanhsẽlàmđểnốiliềntầmnhìnvàkếtquảcuốicùngmàanhmongmuốn.Mộtgiấcmơlớnlaothểhiệnthànhnhữngphânkhúcđãđượcquảnlýsẽcàngdễthựchiệnhơn.”

“Nócũngbớtđáng sợhơn,” tôinói. “Tôi thấy rằngkhimộtmục tiêuquálớn,nóthườngkhiếntôisợtớimứctôikhôngdámthựchiệnbướcđầutiên.”

Tess gật đầu. “Tôi đã trải qua điều đó trong đờimình.Cho nên hãy biếnnhữngýđịnh lớn thànhnhữngphầnnhỏ.Làmnhư thế,sự tiếnbộcủaanhcàngthêmlịchlãm,vàanhsẽbớtphảivậtlộnhơn.”

“Hiểurồi.Bướcthứbalàgì?”

“Hìnhthànhmộthợpđồngvớichínhmình.Tạoramộtthỏathuậnvớibảnthânnóirõnhữnggìanhđịnhlàmvàkhinàoanhlàmviệcđó.Innóratừmáytínhvàđóngdấulênđóđểtrôngnóthậtchínhthức.Tôithậmchícònkýđểnócótínhràngbuộc,giốngnhưđólàmộthợpđồnglàmănlớnvậy.”

“Cógiá trị thật sựgì trongviệchình thànhmộthợpđồngvới chínhmìnhkhông?”

“Khỏiphảibàn.Nóđem lạimộtcấu trúc tráchnhiệmrấtquan trọng.Anhthấyđấy,Jack,khôngcótráchnhiệmcánhân,rấtdễrờixacamkếtlàmchogiấcmơcủamìnhthànhhiệnthực.Khôngcómộtcấutrúcđểbảođảmrằnganhsẽchịutráchnhiệmgiữlờihứacủamìnhtrongviệcthểhiệnkhátvọngthìrấtdễđểmọithứtrôiđi.CórấtnhiềugiấcmơthuichộttrênbànvẽchỉvìQuyluậttừbỏýđịnhnày.”

“Đólàgìvậy?”

“Quyluậttừbỏýđịnhnóirằngthờigiancàngtrôiđisaukhianhđãđặtramộtmục tiêu thìanhcàngkhôngchắc thổisinhkhívàonóvà làmchonóthànhhiệnthực.Khichúngtađặtramộtmụctiêu lúcđầu,chúngtacóxuhướngtràntrềphấnkhíchvàhyvọngvềnhữngkhảnăngtươnglai.Nhưngngày tháng qua đi, cuộc sống trôi chảy, và những niềm tin hạn hẹp củachúngtacũngtanbiến.Giọngnóiphêphánbêntrongchúngtabắtđầulêntiếngvànêu ramột loạt lý dobiệnbạch choviệc tại saomục tiêunày sẽchẳngbaogiờthànhcông.Thờigiancàngtrôiđi,chúngtacàngsaonhãngbởinhữngvấnđềcấpbáchchúngtaphảixửlý-sớmmuộngiấcmơcũnglụitànnhanhchóng.Hãyhìnhdungxemliệuanhcóthựchiệnđược5%nhữngý tưởng lớn lao mà anh có trong đời, không chỉ vì thành công trong sựnghiệpmàcảthànhcôngtrongcuộcsốngcủaanh,haykhông.”

“Tôiđangsốngởmộtmứcđộhoàn toànmới,” tôinhận thứccóphầnbẽnlẽn.

“Ýtôichínhlànhưvậy.Tôiluôntinrằngnhữngngườithànhđạtnhấtchẳngbaogiờtừbỏmộtýtưởngmớimẻmàkhôngcóhànhđộnggìđóđểthúcđẩynó.ChonênđểngănchặnQuyluậttừbỏýđịnhkhônglàmảnhhưởngđếnnhững khát vọng của trái timmình, anh phải tạo dựngmột cấu trúc tráchnhiệmtrongquátrìnhmàtôiđangchiasẻvớianh.Anhphảibốtrímộtsốphương tiệnđểduy trì tráchnhiệmcánhân trongviệc theođuổiđếncùngnhững kế hoạch anh lập ra. Cách tốt nhất tôi biết làmờimột huấn luyệnviên.”

“Tôiđãngherấtnhiềuvềcáchuấnluyệnviêntrongthờigiannày.”

“Tôi biết rõ như vậy,” Tess đáp. “Tôi làm việc với một huấn luyện viênchuyên nghiệpmỗi tuần trong suốt hai năm qua, và cô ấy giúp tôi tạo ranhững thayđổisâusắc trongcuộcsống.Côấykhôngchỉ làngườiủnghộnhiệtthànhluônhếtlờicangợinhữngthànhcôngcủatôimàcònlàmộtđốccôngnghiêmkhắc,bắttôiphảigiữlờivàlàmnhữnggìtôinóimìnhsẽlàm,đúngthờihạnmàtôinóitôisẽlàmviệcđó.Kếtquảtôinhìnthấytrongcuộcsốngcủamìnhđãđềnđápchokhoảnđầutưtôithựchiệnvớisựhỗtrợcủacôấylớngấpnhiềunhiềulần.”

“Nếutôikhôngthểthuêmộthuấnluyệnviênthìsao?”

“Chà,vậythìcáchtốtnhấttiếptheolàhìnhthànhmộtliênminhquânsư.”

“Tôichưarànhkháiniệmđólắm,”tôithừanhận.

“Mộtliênminhquânsưkhônglàgìhơnmộtmốiquanhệđốitáccùngthắngmàanhhình thànhvớimộthoặchaingườicócùngmụcđíchđểgiúpbiếnnhữnggiấcmơthànhhiệnthực.”

“Tôithíchcáchdiễnđạtđó.”

“Đâylàcáchtôigợiýanhpháthuyýtưởngnày.Hãydànhthờigiangặpgõmỗituần,vàtiếpxúcvớicácthànhviêncủaliênminhcàngsớmcàngtốt-gặpvàobuổisángsớmlàrấtquantrọng,vìnóthểhiệncamkết.Hãybắtđầu

cuộc gặpmặt bằng cách điểm lại những khát vọng và mục đích màmỗingườiđặtrachochínhmình.Sauđóthảoluậnnhữnggìđangtiếntriểnvànhững gì chưa.Quan trọng nhất là hãy xem xét những bản hợp đồng vớichínhmìnhvàchịutráchnhiệmchonhữngtiếnbộmàmỗingườihứahẹnsẽthựchiện.Đểcáchnàypháthuyhiệuquả,điềuquantrọnglàmỗithànhviêncủanhómphảibiếtrằnghoàntoànantoànkhinóithậtlòngmìnhvàtrungthực.Nếuanhnóianhlàmgìđótrongtuầntrướcnhưnganhlạikhônglàmđược,cácthànhviêncủaliênminhcầncónghĩavụnhắcchoanhnhớviệcnày.Cóthểthựchiệntheocáchvừacanđảmvừayêuthương.”

“Quảlàmộtýtưởnghay-nóquáđơngiản,nhưngcótácdụng.”

“Vớitôi,thểhiệnnhữngkhátvọngcủatráitimlàmộtviệcnghiêmtúc.Tôikhôngvuichơikhiđếnlúcphảitạoranhữngkếtquảlớnlaotrongđờimình.Tôimuốnsốngcuộcsốngtốtđẹpnhất,chonêntôichơiđểthắng.Quytrìnhnămbướcmàtôichiasẻnàyrấtcótácdụng.”

“Vâng,vậybướcmộtlàxácđịnhtầmnhìn;bướchailiênquanđếnlậpchiếnlược;bướcbađòihỏitôiphảicóhợpđồngvớibảnthânvàtạodựngmộtcấutrúc tráchnhiệmđểbảođảmrằng tôi làmnhữnggìmìnhnói sẽ làm.Tiếptheolàgìnhỉ?”

“Bướcbốnlàđánhgiá.Tôiluôntinrằng,trongkinhdoanhcũngnhưtrongcuộcsống,nhữnggìkhôngđánhgiáđượcsẽchẳngbaogiờnắmbắtđược.Côngviệccủachúngtacónhiềusốđođểliêntụcgiámsátvàđánhgiásựtiếnbộcủachúngta.Khitôikhởinghiệpcôngtynày,tôicómộttriếtlýđơngiản.Tôilấymứcchuẩntheonhữngcôngtytốtnhấttrênhànhtinhnàyvàcómộtbứctranhrấtrõràngvềcáchhọvậnhành.Vàsauđó,thậmchídùchúngtôikhỏinghiệpởquymôrấtnhỏ,chúngtôivẫndànhtrọnchoviệcđiềuhànhnóhằngngàynhưmột trongnhữngcông tyđẳngcấp thếgiới.Buổi sáng,chúng tôi họp nhanh và có cuộc trò chuyện để nhắc cho mình nhớ rằngchúngtôimuốnxâydựngcôngtythànhcáigì.Vàcuốingày,chúngtôiđánhgiánhữnggìmìnhđã làm,xétvềkếtquả, sovớiý tưởng.Giờanhcó thểhìnhdungrađiềugìsẽxảyranếuanhđemchiến lượchoạtđộngnàyvàocuộcsốngcủamìnhrồichứ?Điềugìxảyranếucuốimỗingày,anhdànhra10hoặc15phútđểđánhgiáxemmìnhđãsốngnhưthếnàosovớitầmnhìn

anhđặtrachomình?BenFranklin[43]viếtvềviệcvậndụngcáchlàmnàymỗi tối trong tự truyện nổi tiếng của ông, cuốn sách anh rất nên đọc.

Franklinhứavớimìnhrằngôngsẽ thựchiệncuộcđờimình theo13phẩmchất-13quyluậtsống,nếuanhmuốngọinhưvậy.Sauđómỗibuổitối,ôngtìmvềmột chỗyên tĩnhvà suyngẫm thật kỹvề cáchôngđã làm, cóđốichiếuvới13phẩmchấtnày.”

“Nóicáchkhác,ôngđánhgiákếtquảcủamìnhtheotầmnhìncủaôngmỗingày.”

“Đúng.Vànhờlàmthế,ôngngàycàngnhậnthứcrõnhữnggìcótácdụngvànhữnggìkhông.Quátrìnhtựkiểmnghiệmnàylàmchoôngcóýthứcvàchủđộnghơn.Bằngcáchthựchiệnnghithứcđánhgiámỗiđêmnày,ngàyhômsausẽ luôn tốthơnhôm trước,vàôngcó thể tạodựngmộtcuộcsống lớnlao.”

“Rấtthúvị.”

“Anhthấyđấy,Jack,khôngcógìsaikhimắcsailầmtrongcuộcsốngcả.Sailầmlànhữngngười thầy tuyệtvời.Chúngđemlạimảnhđấtmàumỡnhấtchosựtrưởngthànhcủacánhân.Nhưngcứmắcphảinhữngsailầmnhưcũtrong suốt cuộcđờimình thì lại cógì đókhôngổn.Điềuđó thểhiện tìnhtrạngthiếuhoàntoànsựtựnhậnthứccũngnhưtháiđộươngngạnhkhôngchịuhọchỏitừlịchsửcủacánhânanh.Toànbộquanniệmvềcuộcchơilàhọchỏitừquákhứcủaanh.Hoặccólẽmộtcáchhayhơnđểdiễnđạtlàthếnày:Hãyđểquákhứcủaanhphụcvụchoanh.Biếnnhững thấtbại trongquákhứthànhthắnglợitrongtươnglai.Nếuanhkhôngngừngđánhgiáviệcmìnhlàmđượcgìsovớinhữngmụctiêumàanhđặtrachomìnhthìkhiđóviệcchỉnhsửasẽđưaanhtớicuộcsốngtốtđẹpnhấtcủaanhmàkhôngmấtthờigian tínào.Đó lànhữnggìđưa tôiđếnvớibước thứnămvàcũng làbướccuốicùngtrongmôhìnhhoàntấtnhữngkhátvọngcủatráitimmình.”

“Tôihiểurõrồi,chịTess.”

“HãyănmừngnhữngKhoảnhkhắcTựhàocủaanhđi.”

“Nghĩalàsao?”

“NhữngKhoảnhkhắcTựhàolànhữngthờiđiểmtrongtuầnkhianhgiànhđượcmộtthắnglợixétvềmứcđộtiếnbộcủakhátvọngcụthểmàanhđangthựchiện.Mộttrongnhữnglýdocơbảnchúngtađểmấtcảmhứngvàđam

mêcủamìnhnhằmhiện thựchóacácmục tiêuchính làdochúng tadànhnhiềuthờigiantậptrungvàonhữnggìkhôngcóhiệuquảhơnlàchonhữnggìcóhiệuquả.”

“Tôithườnglàmnhưthế,”tôithừanhậntrongkhichúngtôiđibộdọclốiđicótrồngcây.

“Tôibiếtnhưvậy, Jackạ,nhưng thực sự rất cần tônvinh sự tiếnbộ.HãydànhmộtthờigiannhấtđịnhmỗituầnđểghilạinhữngKhoảnhkhắcTựhàocủaanh.Hãychiasẻchúngvớicácthànhviêntrongliênminhquânsưcủaanh.Hãykhoekhoangmộtchút-điềuđósẽgiúpanhthêmđộnglựcvànănglượngkhianh tự tinđi theogiấcmơcủamình.Vàđiểmnày thật sựquantrọng:Hãytậnhưởngcuộchànhtrìnhkhianhnhíchdầnvềphíanhữngmụctiêucủamình.Hãyănmừngnhữngthànhcôngnhonhỏ-chúngsẽbơmđầyvào timanhsựphấnkhỏivàniềmvuivìnhữngmónquàsắp tới.Khianhnhậnravàhiểurõgiátrịnhữngthắnglợinhonhỏcủamình,độnglựcrấtlớnsẽđượctạoravàlàmchoanhthêmmạnhmẽvàthậmchíthêmcamkếtvới

giấcmơtối thượngcủamình.HaroldMelchert[44]giải thíchđiềunàynhưthếnày:‘Hãysốngmỗingàynhưthểbạnsắptrèolênnúicao.Thỉnhthoảngngướcnhìnđỉnhnúisẽgiúpghinhớmụctiêutrongtâmtrí.Cóthểquansátthấynhiềucảnhđẹptừmỗicaođiểmmới.Hãytiếp tục leo lên, từ từ thôi,hãy tậnhưởng từngkhoảnhkhắcđiqua;vàcảnhquannhìn từđỉnhnúisẽgiốngnhưmộtcaotràocủacuộchànhtrình’”

“Thậtlànhữnglờiđầyýnghĩa.”

“Đúngnhưvậy,”Tess tán thành.“Jack,hãy thườngxuyênnóivềnhữngýđịnhvàkhátvọngcủaanh.Hãytuyênbốchocảthếgiớibiết.Hãynóichogiađìnhvàbạnbèanhvềnhữnggìanhmuốncó,muốnlàmvàmuốnsống.Anhcàngnóivềnhữnggìanhmuốn,anhsẽcàngcónhữnggìmìnhmuốn.”

“Tạisaolạinhưvậy?”

“Bởivìanhcàngnóivềnhữngkhátvọngtừtráitimmình,chúngsẽcàngtrởthànhnhậnthứccủaanh.Anhsẽbắtđầunhìnthấynhữngcơhộitrướcđâylàvôhình.Anhsẽhìnhthànhnhữngmốiliênhệmớitrongtâmtrívànhìnnhậnnhữngkhảnăngcủacuộcđờimìnhtừmộtcaođiểmcaonhất.”

“Vâng.Tiếptheosẽsao?”tôihỏi.

“Để làmchocảquá trìnhnàypháthuy tácdụng,anhphảinhớ rằng thànhcôngnằmởviệcthựchiệnnó,”Tessđáplời.

“Ởviệcthựchiệnư?”

“Vâng.Lýdotạisaorấtnhiềudoanhnghiệpthấtbạilàbởivìhọyếutrongkhâu thực hiện.Họ không xây dựng đượcmột phương pháp để thực hiệnmọiviệc.Họcóthểcóchiếnlượcrấthay,nhưnghọlạikémtrongtriểnkhaichiếnlượcấy.Côngtycủachúngtôiđứngđầuthịtrườngvìchúngtôilàmđượcnhiềuviệchơnlàchỉmơnhữnggiấcmơlớnlao-chúngtôicónhữngbướctiếnlớn.Chúngtôimạnhbạotrongviệcthựchiệnmọiviệc.Vàtôicầnnói thêm rằng chúng tôi làm được nhiều hơn là chỉ thực hiệnmọi việc -chúng tôi thực hiện những việc đúngđắn.Như ‘tay tổ’ về quản lý Peter

Drucker[45] từngnhậnxét: ‘Chẳngcógìvôdụngbằngviệc làm thậthiệuquảnhữngviệclẽrakhôngnênlàmtínào’”

“Hayquá,”tôimỉmcườinói.

“Chúng tôi rất chú trọng tập trung vào những việc then chốt, những hoạtđộngmànghiêncứucủachúngtôichothấysẽđưachúngtôitớinơichúngtôiđãlênkếhoạchphảitới.”

Điện thoại di động của Tess reo vang. “Tôi rất xin lỗi, Jack,” cô ấy nói:“nhưngtôiđangchờcuộcgọinàytừTokyo.Anhkhôngphiềnnếutôingheđiệnchứ?”

“Khôngsaođâu.Chịcứtựnhiênđi.”

Côấynhanhchóngnóivớingườigọicôấysẽgọilại,vàsauđóquaysangtôi. “Jack, tôi cầnquayvềvănphòng.Chúng tôiđang thựchiệnmộtmónquànữachocộngđồng,vàtôiphảitậphợpđộingũcủamìnhđểbànchiếnlược.”

“Vàtriểnkhai,”tôinhắc.

“Anhnóiđúng.Nhântiện,chúngtavừađiquatấtcảnhữnggìtôimuốnnói

ngàyhômnay.Tạisaoanhkhôngtậnhưởngnơinày,vàtôisẽgặpanhvàongàymai.Anhlàmộtsinhviênxuấtsắc,vàtôibiếtanhsẽlàmđượcnhữngviệc lớn lao.Cal sẽ vô cùng tự hào về anh, Jack ạ.Xin hãy biết cho nhưvậy.”

“Cảmơnchị,Tess.”

***

SaukhiTessđi,tôingồidướimộtbóngcâyvànghĩvềnhữnggìcôấyvừadạytôi.Tôisuyngẫmvềtầmquantrọngcủaviệchiệnthựchóamọiviệc,vàcốgắngtươngthíchnóvớichỉdẫncủaMoevềviệcsốngtrongsựbíẩncủachínhnó,mởlòngvớitấtcảmọikhảnăng.

Tôinhậnrarằngthànhcôngtrongcuộcsốngchínhlàmộtsựcânbằng.Sốngtrongsựbíẩnmàkhôngcầnthựctiễnvàcócácbướcđểlênkếhoạchvàsauđóthựchiệngiấcmơcủamìnhchẳnglàgìkháchơn‘sựthờơtinhthần’vàmột sự thoái thác. Và, dành thời gian lên kế hoạch, tổ chức và tập trungchẳnglàgìkháchơnlàcốgắngkiểmsoátmọithứ.Bằngcáchlàmviệcvàsốngnhưthếnày,sẽchẳngcóchỗchonhữngkhảnăngmàcuộcsốngphảiđemlạiđểđankếtchínhchúngvàocuộcsốngcủachúngta.

Mộtlầnnữa,tôikhôngthểkhônglưuýđếnthựctếnày:Cuộcsốngchínhlàcânbằng.

15.CỬANGÕĐITỚIMỘTCUỘCSỐNGTƯƠIĐẸP

“Hãyđểmọingườiquétdọntrướccửanhàhọvàcảthếgiớisẽsạchsẽ.”

-MẹTeresa

***

NhữngtuầnởcùngTesstrôiđirấtnhanh.NhưChaMikevàMoetrướcđó,côấytỏrakhôngchỉlàngườicựckỳthôngminhvàsángtạomộtcáchphithườngxétvềtưduy,màcôấycònlàmộtconngườithậtsựrấttốt.

Nhữngngườitốithậtsựcóthểthànhcôngtrongkinhdoanh,tôinhậnranhưvậy.

Suốtnhững tuầnởcùngnhau,Tessđãcủngcốnhucầusốngnhânhậuvàbiếtyêuthươngtronglĩnhvựckinhdoanh.Côấynhấnmạnhrằngxâydựngquanhệlàrấtcầnthiết,vàrằngtôiphảitoàntâmtoànýlàmtănggiátrịchonhữngngườikhác-vàchocảthếgiớinóichung-nếutôimuốnthểhiệnsốphậnmìnhvàtậnhưởngthànhcôngđíchthực.Côấynóivớitôivềtầmquantrọngcủanhữngtháiđộtốt,thóiquenđúnggiờ,vàsựtaonhãcủaconngườinhưlànhữnglợithếchiếnlược,vàsaysưanóivềnhucầuchomọidoanhnhânđượcthểhiệnvaitròlãnhđạonếuchúngtahyvọngcảithiệntìnhtrạngcủathếgiới.

Khichúngtôithưgiãntrongvănphòngcủacôấyvàomộtbuổichiềungậptrànánhnắng,côấytraochotôimộtphongbì.Tôithậtsựrấtmuốnmởnóra,nhưngrồithấtvọngkhichẳngtìmthấygìngoàimộtmảnhgiấymàungàngàtrốngtrơnbêntrong.

“Tôikhônghiểu,Tess.Chẳngcógìviếttrêngiấycả.”

“Jack,hômnaylàngàycuốicùngchúngtaởcùngnhau.Tôivừatặngchoanhmộtmónquàrấtđặcbiệtđểcảmơnanhvìđãdànhmấytuầnquavớitôi.”

“Tôivẫnkhônghiểuýnghĩacủamảnhgiấytrốngtrơnnày.”

“Tốinay,trướckhiđingủ,tôimuốnanhthựchiệnmộtnghilễthiêngliêng.Hãylấymảnhgiấytrắngtrơnnàyravàviếtlạicâuchuyệncuộcđờianhlênđó.Hãyviết,càngsúctíchcàngtốt,anhmuốncuộcđờimìnhtrởnênnhưthếnào.Hãyxáclậpýđịnhnàyvàthểhiệnnótrêngiấy.Hãyviếtvềnhữngkhátvọngtừtâmkhảmmìnhvàsựkhácbiệtanhhyvọngtạođượctrênthếgiớinàynhưkếtquảcủaconngườimàanhđangpháttriểnthành.Vàsauđó,hãyviếtvềdisảncủaanh.”

“Ýchịlàgìkhinóiđếndisản?”

“Nhữngnhucầurấtconngườisâuthẳmnhấtchínhlànhucầuđượcsốngvìđiềugìđóquantrọnghơnbảnthânmình.Sựvĩđạicủamộtconngườixuấthiệnkhianhdànhtrọnvẹnbảnthânchomộtviệc:sốngvìmộtsựnghiệplớnlaohơnchínhmình.Trongnhữngthờikhắcyêntĩnhtốinay,tôimuốnanhtựhỏimìnhxemanhmuốncuộcđờimìnhlàvìcáigì-sauđóhãyviếtracâutrảlời.Hãysuyngẫmxemdấuấnanhđểlạiphíasautrôngsẽnhưthếnào,vàhãynghĩxemcácthếhệtiếpnổianhsẽnhớvềanhnhưthếnào.Anhcầncómộttầmnhìngìđóvàmơvềdisảncủamình-hãytintôi,Jack,điềuđósẽgiúpanhrấttậptrungvàkhiếnchotráitimanhngậptrànhyvọng.”

“Vâng,tôisẽlàmbàitậpnàytốinay.”

Tess vòng tay ôm lấy tôi và hôn lên má tôi. “Tôi phải gặp gỡ vài đồngnghiệpdướinhà,”côấynói.“Anhcómuốnđicùngtôikhông?”

“Tôirấtsẵnlòng.ChịTess,tôithậtsựđượctậnhưởngthờigianởbênchị.Chịđãchiasẻnhữnghiểubiếttuyệtvờimàtôibiếtsẽgiúpíchchotôitrongsựnghiệpvàtrongcuộcsống.Cảmơnchịrấtnhiều.”

“Khôngcógì,Jack.Chỉcầnbảođảmrằnganhtiếptụcnhữnggìtôiđãdạyanh.Hãylàmộtnguồnsángtrênthếgiớinày,mộtngườidẫnđườngcủatrítuệởmộtnơikhôngđángtincậy,mộtnhàtruyềngiáochothayđổivàyêuthương ở bất kỳ đâu anh tới. Nếu anh tác động được lên cuộc sống củanhữngngườikhácvàlàmộtthủlĩnhnhờcáchanhsốngcuộcsốngcủamình,khiđóthờigiancủatôivớianhtrênthựctếmớiđượcbỏramộtcáchxứngđáng.”

“Cảmơnchị,”tôixúcđộngnói.

Chúngtôiimlặngđithangmáyxuốngtầngtrệt.Tôicảmthấychúngtôiđềurấtbuồnkhiphảichiataynhau.

***

KhiTessvàtôibướcraconphốnhộnnhịp,tôinhìnthấymộtcảnhtượngkỳlạ.CómộtchiếcSUVmàuvàngtươiđanglaothẳngtớichỗchúngtôi.Còixekêuinhỏi,vàcómộttấmvántrượtcũkỹđượcchằngbuộctrênnó.Chiếcxephanh rít lênđểdừng lại ngay trướcmặt chúng tôi, và tôi sững sờkhinhìnthấyngườingồibêntrong.

ChínhlàMoeJacksonvàChaMike.

“XinchàoJack!”Họcùngđồngthanhkêulên,cườirạngrỡnhưhaicậubécontrongtiệcsinhnhật.

“Trôngcậuthậttuyệt!”Moekêulên.

“Ôitrời!”Tôinói.“Haivị lànhữngngườicuốicùngtôimongđượcgặpởthànhphốNewYorkđấy!”

HọnhanhnhẹnnhảyrakhỏichiếcSUVvànồngnhiệtômhôntôi.SauđóhọquaysangTess.

“Nàycưng,”Moetrìumếnnói.“Sẵnsàngđichưanào?”

“Bangườiđangđịnhđiđâuvậy?”Tôihỏi,hếtsứctòmò.

“Chúngtôisắpđoàntụ,Jackạ,”ngườibạnlướtsóngcủatôiđáp.“Chúngtôiđiănmừngthànhcôngcủamình.Đâylàmộtnghithứcchúngtôithựchiệnmỗilầnchúngtôilàmđượcmộtsựcảibiến.”

“Mộtsựcảibiếnư?”

“Chắcchắnrồi!Cảbachúng tôiphốihợpcùngnhauđểdạycậunhữnggìcậucầnhọc.Chacậulàbạncủachúngtôi,vàchúngtôiđềurấtvuiđượclàmviệcvớicậu.Cậulàmộtconngườirấtđặcbiệt.”Moengừnglạivànhìntôi

trìumến. “Nhưng Jack ạ, trước đây chúng tôi đã làm việc này với nhữngngườikhác.Vàchúngtôitintấtcảmọingườiđềuđặcbiệt.Hàngnăm,mộthọctròđượcgửitớichochúngtôi.Vàhàngnăm,chúngtôilạichiasẻtriếtlývàtrithứccủamìnhvớimộtngườikhác,chứngkiếnhọthayđổitrướcmắtchúngtôi.”

“Đólàđiềutuyệtvờinhất!”ChaMikereolênkhiôngrồmáynhưmộttayđuaxe.“Khihọctròcủachúngtôithànhcông,chúngtôicũngthànhcông.Bằngcáchgiúpnhữngngườikháctrưởngthànhđúngvớicáibảnngãtốtđẹpnhấtcủahọvàsauđórangoàivàtácđộngđếnthếgiới,chínhchúngtôicũngtácđộnglênthếgiới.”

“Đólàdisảncủachúngtôi”Tessbổsung.

Sauđó,khicảbabậcthầyđươngđạiđãổnđịnhchỗngồitrongchiếcSUV,họimlặngmộtlúc.

Cuốicùng,ChaMikelêntiếng.“Chúcconmaymắn,Jack.”

“Tôirấtyêucậu,anhbạn,”Moenói.

“Hãyđểlạimộtdisản,”Tesshướngdẫn.

SauđóMoenhoàingườivàbậtradiolên.MộtgiaiđiệuBeachBoysxưacũvanglêntrongloa.

“À,rấtgiốngthếnày,”tôinghethấyanhấynóikhichiếcSUVbắtđầulănbánh,cảbangườivẫytôi,cườitươivàháttheoradio.

Độtnhiên,họdừnglại.ChiếcSUVlùilại.

“Ồ, tôi suýtquên.Thứnàychocậu, Jack.Đó là thứ tất cảchúng tôi cùngthựchiện,”Tessnói trongkhi traocho tôimộtcáihộpđượcgóighémrấtlịchlãm.“Chúngtôihyvọngnósẽgiúpcậusuốtđườngđờicủamình.Vàkhi cậu cầnmột lời chỉ dẫn vào những thời điểmkhó khăn, chúng tôi hyvọng cậu có thể nghĩ đến chúng tôi và nhớ lại ba tháng qua. Cuộc sốngkhônglàgìhơnlàmộtcuộcphiêulưutuyệtvời,cậubiếtđấy.Vàcuộcsốngcủacậuchỉmớibắtđầu,bạncủatôiạ.”

Nóixong,chiếcsuvlạilănbánh,vàcảbavịthầylỗilạcđixadần,tayvẫychàotôimộtlầnnữa.Tôinghĩmìnhđangmơ.

Tôibướctớimộtcôngviêngầnđóvàngồixuốngcạnhmộtkhómhồng.Ánhnắngsưởiấmgươngmặttôivàmùihươngthơmlàmtinhthầntôibaybổng.Tôicảmthấybuồn-hànhtrìnhkỳdiệucủatôivớibangườithầytuyệtvờiđãkết thúc,vàgiờ tôichỉcònmộtmình,ở lạiđểứngdụngnhữnggì tôihọcđược và lan tỏa thông điệp của họ theo cách riêng củamình. Tôi thật sựmuốnnhậnraconngườiđíchthựccủamình,vàtôicảmthấyvôcùngquyếttâmsốngcuộcsốngcủamình theonhững triết lýcủahọ.Điềuquan trọngnhất, tôicảmthấynhucầu-màtôichưabaogiờ thấytrướcđó- tạorasựkhácbiệtvàđảmnhậnphầnviệccủamìnhgiúpxâydựngmộtthếgiớilànhmạnhvàhạnhphúchơn.

Tôicúixuốngvàmởchiếchộpra.Bêntronglàmộtcuốnsổbọcda,mộtbảnsaonguyênxicuốnsổChaMikeđãđưachotôivàobuổiđầutiênchúngtôigặp nhau. Tôi mở trang đầu tiên ra. Tim tôi bắt đầu đập rộn khi tôi đọcnhữnggìviếttrênđó.Nộidungnhưthếnày:

CỬANGÕĐITỚIMỘTCUỘCSỐNGTƯƠIĐẸP

#1:Côngviệcchínhcủamọiconngườilàcôngviệcnộitâm.Mỗingày,hãylàmgìđócóýnghĩađểlàmsâusắcchínhmình.Đểcóthêmthờigianchocuộc sốngmàbạn thực sựmuốn, trước tiên bạn phải trở thành con ngườiđíchthựccủamình.

#2:Hãy xem cuộc sống củamình nh ưmột trườnghọc dạy cách trưởngthành.Mọithứbạntrảinghiệm,cảđiềutốtvàthửthách,đềuxảyđếnvớibạnđểdạybạnbàihọcmàbạncầnhọcnhấtởgiaiđoạncụthểđótrongquátrìnhtiếnhóavớitưcáchmộtconngười.Hãyhiểuchânlýnày,vàhãyluôntựhỏimình: “Conngười hoặc tìnhhuốngnàyđại diện cho cơhội gì”xét về sựtrưởngthànhcủacánhânbạn.Đâylàmộtnguồnrấtlớnchosựbìnhyênbêntrong.

#3:Hãy thành thật với chínhmình - cuộc sống tốt đẹp nhất là cuộc sốngchânthật.Đừngbaogiờphảnbộichínhmình.Hãylộtbỏcáimặtnạxãhộivàhãycócanđảmthểhiệncáitôithậtsựcủabạnravớithếgiới.Thếgiớisẽcànggiàucóhơnvìđiềuđó.

#4:Hãynhớrằngchúngtathunhậnnhữnggìchúngtaphát ra.Cuộcsốngbênngoàicủachúngtakhônglàgìkháchơnmộthìnhảnhphảnchiếucuộcsốngbêntrongcủachúngta.Hãysoisángphầntốitămcủamình.Hãynhậnthứcvềnhữnggiảđịnhsailầm,nhữngniềmtinhạnhẹp,vànhữngnỗisợhãiđangkhiếnchobạnnhỏmọn,vàthếgiớibênngoàicủabạnsẽthayđổi.

#5:Chúngtanhìnnhậnthếgiớikhôngnhưchínhnómànhưchúngtanghĩ.Hãybiếtrằngchânlýtrongbấtkỳtìnhhuốngnàocũngđượcsànglọcquanhữngôcủakínhmàucủariêngbạn-bốicảnhriêngcủabạn.Hãylausạchnhữngôcửa,vàbạnsẽ làmsạchcuộcsốngcủamình.Khiđó,bạnsẽnhìnthấychânlý.

#6:Hãysốngbằngtráitimcủabạn-trithứccủanókhôngbaogiờnóidối.Hãylàmtheonhữnglờithúcgiụcthầmlặngcủatráitimbạn,vàbạnsẽđượcdẫndắtđitheosốphậncủamình.

#7:Hãyđắmmình trong sự tòmòcủacuộcđời bạn.Khi từbỏviệckiểmsoát,bạnsẽtạoramộtkhônggianchonhữngkhảnăngthâmnhậpvànhữngkhobáutuôntrào.

#8:Hãychămlochochínhbạn.Hãylàmgìđómỗingàyđểbồidưỡng trítuệ,cơthểvàtinhthầncủabạn.Đâylànhữnghànhđộngrấtquantrọngcủalòngtựtrọngvàyêuthươngbảnthân.

#9:Hãyxâydựngnhữngkếtnốicủaconngười.Hãyhiếnmìnhchoviệclàmsâusắcthêmnhữngmốiliênhệvớimọingườixungquanhbạn.Tậptrungvàoviệcgiúpngườikhácđạtđượcgiấcmơcủahọ,vàquantâmhơntớiviệcphụcvụhếtmìnhchứkhôngphảilàtựhàilòng.Bạnhiệndiệnởđâyđểlàmgiàuchothếgiớinày,vàbạnsẽphảnbộichínhmìnhmộtkhibạnquênmấtchânlýnày.

#10:Hãyđểlạimộtdisản.Khátvọngsâuthẳmnhấtcủatráitimconngườilànhucầuđượcsốngvìmộtsựnghiệplớnhơnchínhbảnthânhọ.

Tôinhắmmắtlạivàlĩnhhộitrithứctôivừađọc.Mộtcảmgiácbìnhyên,vàsauđó làhạnhphúc,ngập tràn trong tôi.Tôi cảm thấy rấtbiếtơnkhoảnhkhắcnàyvàtrọnvẹnđắmmìnhtrongnó.

Sauđó, tôibuôngcuốn sổxuốngvàđứng lên,giơ tay lên trời.Đó làmột

ngàyrấtrạngrỡvàđángsống.

VỀTÁCGIẢ

RobinSharmalàmộttrongnhữngnhàtưtưởnghàngđầucủathếgiớivềvaitròlãnhđạotrongkinhdoanhvàtrongcuộcsống.Ônglàtácgiảcủanhiềucuốn sách, trong đó có cuốn sách ăn khách số 1 thế giớiNhà sư bán xeFerrari;cuốnsáchkếtiếpcũngrấtănkháchTrítuệlãnhđạocủanhàsưbánxeFerrari;TrítuệgiađìnhcủavịsưbánxeFerrari;Bắtđầutừbêntrong.Sharmacũngđikhắpthếgiớilàmdiễngiảchínhchocáctổchứcchuyênvềbồidưỡngnhữngnhàlãnhđạoởmọicấp.Kháchhàngcủaôngbaogồmcảcác công ty trong danh sáchFortune500 nhưMicrosoft, GeneralMotors,IBM,FedEx,vàNortelNetworks,cũngnhưnhữnghiệphộinghềhàngđầu.

Từnglàmộtluậtsưcóhaibằngvềluật,trongđócóbằngthạcsĩluật,RobinSharmalàCEOcủaSharmaLeadershipInternational(SLI),mộtcôngtyđàotạorấtđượckínhnểchuyêncungcấpmộtloạtdịchvụvàsảnphẩmđểgiúpnhânviênnhậnratiềmnăngcaonhấtcủahọnhằmđạtđượcnhữngkếtquảcánhânvàchuyênmônphithườngtrongbốicảnhthayđổikhôngngừng.

SLIcũngthựchiệnChươngtrìnhhuấnluyệncuộcsốngRobinSharma,mộtquy trình huấn luyện vô cùng hiệu quả giúp các cá nhân và nhóm doanhnghiệpbiếtcáchtạoracuộcsốngcánhânhọmuốntrongkhitrởthànhsiêusao trong côngviệc.SharmaLeadership International còn có chương trìnhHuấnluyệnviênhàngtháng-mộtcâulạcbộsách/CDcủatháng,nơiRobinđích thân lựa chọnmột tác phẩm làm thay đổi cuộc đời giúp thúc đẩy sựtrưởngthànhcủaquývịvàlàmphongphúcuộcsốngcủaquývị.Ôngsẽgửichoquývị30ngàymộtlầnđểliêntụccảithiện.

Đểbiếtthêmthôngtin,xinghétrangwww.robinsharma.com

HẾT

[1]A.EdwardNewton(1864-1940):Tácgiả,nhàxuấtbảnvànhàsưutậpsáchnổitiếngngườiMỹ.ÔngcũnglàtácgiảcủacuốnsáchnổitiếngTheAmenitiesofBookColletingandKindredAffections.[2]MichelEyquemdeMontaigne(1533-1592):Mộttrongnhữngnhàvăn

PhápcóảnhhưởngnhấtởthờikỳPhụcHưng.Montaigneđượcxemlàngườiđã đưa tiểu luận thànhmột thể loại văn học. Tác phẩmTiểu luận (1572-1592)tổnghợp107bài tiểu luậncủaôngvềxãhội,chính trị,yhọc,nghệthuật... làmột trongnhữngcuốnsáchlớnnhất làmthayđổihệ thốngquanđiểmphươngTây(ND).[3]IsaacNewton(1642-1727):Nhàvậtlý,nhàthiênvănhọc,nhàtriết

học,nhàtoánhọc.Ôngđượccoilàmộttrongnhữngnhàkhoahọcvĩđạivàcótầmảnhhưởnglớnnhất.[4]Abraham(Harold)Maslow(1908-1970):NhàtâmlýhọcngườiMỹ,

đượcbiếtđếnquamôhìnhnổitiếngThápnhucầuvàđượccoilàchađẻcủatâmlýhọcnhânvăn(ND).[5]ArthurShopenhauer(1788-1860):NhàtriếthọcngườiĐức,nổitiếng

vớitácphẩmTheWorldasWillandRepresentation.Lýthuyếtsiêuhìnhcủaông là nền tảng chonhững tác phẩmvề tâm lý, đạođức,mỹhọc saunày(ND).[6] Nhạc Baroque: Nhạc theo phong cách nghệ thuật Baroque - một

phong cách nghệ thuật bắt nguồn từ thời kỳ PhụcHưngÝ, sau đó lan raPháp,châuÂuchotớicuốithếkỷXVIII.NhạcBaroquetiêubiểucóthểkểđếnnhạccủaBach,Handel,Pachelbel,Vivaldi...lànhữngbảnnhạctốtchobộnãovàtrínhớ(ND).[7]MargaretFishbackPowers(1900-1985):Nhàthơ,nhàvănngườiMỹ

cónhiềutácphẩmđượcxuấtbảntừcuốithậpniên1920chođếnthậpniên1960.Nhữngnăm1930,bànổi tiếng lànữtácgiảviếtquảngcáođượctrảlươngcaonhấtthếgiới(ND).

[8] Francis Albert “Frank” Sinatra (1915 - 1998): Ca sĩ, diễn viên nổitiếngngườiMỹ(ND).[9]ErichFromm(1900-1980):Nhàtâmlýhọcxãhội,nhàxãhộihọcvà

triếtgianhânvănngườiĐức(ND).[10]MiltonHylandErickson(1901-1980):NhàtâmthầnhọcngườiMỹ

chuyênvềliệuphápthôimiênyhọcvàliệuphápgiađình.ÔnglàChủtịchsánglậpcủaHiệphộiThôimiênLâmsàngMỹvàlàthànhviêncủaHộiTâmthầnhọcMỹ,HộiTâmlýhọcMỹ,vàHộiBệnhhọcTâmlýMỹ(ND).[11]AntoineMarie Jean-BaptisteRogerdeSaint-Exupéry, thườngđược

biếttớivớitênAntoinedeSaint-ExupéryhaygọitắtlàSaint-Ex(29/6/1900-mấttíchngày31/7/1944).LànhàvănvàphicôngPhápnổitiếng.ÔnglàtácgiảcủacuốnsáchnổitiếngHoàngtửbé(ND).[12] Carl Gustav Jung (1875-1961): Bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý học

ngườiThụySĩ.Ôngđượccoilànhàtâmlíhọchiệnđạiđầutiênchorằng:Tinh thầncủaconngười lànền tảngcủamọi tôngiáo.Tuykhôngphải làngườiđầutiênnghiêncứuvềgiấcmơnhưngchínhnhữngphátkiếnlớnlaocủaông trong lĩnhvựcnàyđã làmnên tên tuổi củaông tronggiới tâm lý(ND).[13]ThomasStearnsEliot(1888-1965):Nhàthơ,nhàviếtkịch,nhàphê

bình văn học ngườiAnh gốcHoaKỳ đoạt giảiNobelVăn học năm1948(ND).[14]HenryDavidThoreau(1817-1862):Nhàvăn,nhàthơ,nhàtựnhiên

học,nhàsửhọc,nhàtriếthọc,nhàđịahìnhhọcmẫumựcngườiMỹ.Ônglàmột trongnhữngngườiđi tiênphong theo thuyếtTiênnghiệmvà tíchcựcthamgiaphongtràokhángthuế,bãinô(ND).[15]DavidWhyte(sinhnăm1955):ThisĩngườiAnh.Tácphẩmnổitiếng

củaôngTrái timđánh thức: Thơ ca và việc giữ gìn bản ngã ở nướcMỹthương mại (The Heart Aroused: Poetry and the Preservation of Self inCorporateAmerica)đứngđầucácbảngxếphạngsáchbánchạytạiHoaKỳ(ND).[16]Montague Francis AshleyMontagu (1905-1999): Nhà nhân chủng

họckiêmnhànghiêncứukhoahọcnhânvănngườiMỹgốcAnh,mangdòngmáuDoThái.Ônglàngườiphổcậpnhữngchủđềnhưchủngtộcvàgiớitínhcùngmốiquanhệcủachúngvớichínhtrịvàpháttriển(ND).

[17]HermannHesse (1877-1962):Lànhà thơ,nhàvănvàhọa sĩngườiĐức.Năm1946,ôngđượctặnggiảiGoethevàgiảiNobelVănhọc(ND).[18]EdwardGeorgeEarleLyttonBulwer-Lytton(1803-1873):Chínhtrị

gia,nhàthơ,nhàviếtkịchkiêmtiểuthuyếtgiangườiAnh(ND).[19]BenedictdeSpinoza(1632-1677):Nhà triếthọcngườiHàLangốc

DoThái.Ôngđượccoi làmột trongnhữngnhàduylívĩđạinhấtcủa triếthọcthếkỉXVII.[20]ThomasMerton(1915-1968):NhàvăntheochủnghĩathầnbíCông

giáongườiMỹ.Ôngviếthơn70cuốnsách,chủyếuvềduylinh,côngbằngxãhộivàchủnghĩahòabình.ÔngđitiênphongtrongviệcđốithoạivớicácnhânvậttâmlinhnổitiếngcủachâuÁ,nhưĐứcĐạtLaiLạtMa,nhàvănNhậtBảnD.T.SuzukivàThiềnsưViệtNamThíchNhấtHạnh(ND).[21]RalphWaldoEmerson(1803-1882):Nhàviếttiểuluận,nhàthơ,triết

gianguờiMỹ,vàcũnglànguờiđiđầutrongphongtràotựlựccánhsinhvàtriếtlýsiêuviệt(ND).[22]HelenAdamsKeller(1880-1968):Nhàvăn,nhàhoạtđộngxãhộibị

mù-điếcngườiMỹ(ND).[23]Nhânvậttrongthầnthoại,làngườiyêucủathầnVệnữ(ND).[24]BenjaminDisraeli (1804 - 1881):Thủ tướng, nghị sĩ, chính trị gia

ĐảngBảothủ.ÔnghailầngiữcươngvịThủtướngAnh.ÔngđóngvaitròtrungtâmtrongviệctạoraĐảngBảothủhiệnđại(ND).[25]JalaiUddinRumi(1207-1272):NhàthơthầnbíBaTưthếkỷXIII.

TênôngđượcđồngnhấtvớiSufi,mộthọcthuyếtthầnbícủaHồigiáonhằmhướngtớisựhợpnhấtthầnbívớiThượngđế.Giớihọcgiảngàynaycoiônglàmộttrongcácnhàthơlớnnhấtcủamọithờiđại,tácphẩmcủaôngđượcsosánhvớitácphẩmcủaDantevàShakespeare.[26]ThomasHenryHuxley (1825-1895):Nhà sinh vật học ngườiAnh,

ngườirấtủnghộhọcthuyếttiếnhóacủaCharlesDanvin.Ônglàngườinghĩrathuậtngữ‘bấtkhảtri’đểmôtảquanđiểmcủaôngvềthầnhọc(ND).[27]JosephJohnCampbell(1904-1987):Nhàthầnhọc,nhàvănvàgiảng

viênngườiMỹ,nổitiếngvớicôngtrìnhvềthầnhọcsosánhvàtôngiáososánh.Tácphẩmcủaôngrấtđồsộ,baohàmnhiềukhíacạnhvềtrảinghiệmcủaconngười.Triếtlýcủaôngthườngđượctổngkếtquacâunói:“Hãytheo

đuổihạnhphúccủabạn.”(ND).[28]RichardBach(1936-):NhàvănngườiMỹ,tácgiảcủacuốnsáchbán

chạynhấtnhữngnăm1970-JonathanLivingstonSeagull(ND).[29]MahatmaGandhi(1869-1948):AnhhùngdântộcẤnĐộ.Ôngđã

chỉđạocuộckhángchiếnchốngchếđộthựcdâncủaAnhvàgiànhđộclậpchoẤnĐộ.Trongsuốtcuộcđời,ôngphảnđốitấtcảcáchìnhthứckhủngbốbạolựcvàđềxướngnguyênlíbấtbạolựctrongđấutranh(ND).[30]ThomasCarlyle (1795-1881):Triếtgia,nhàvăn tràophúng, sửgia

kiêmgiáoviênngườiScotland(ND).[31]Aistotle:Nhàtriếthọc,nhàgiáodục,nhàkhoahọccóảnhhưởnglớn

laovớinềnvănminhphươngTây,ôngđượccoilàmộttrongnhữngnhàtriếthọcHyLạpquantrọngnhất(ND).[32]BlaisePascal(1623-1662):Nhàtoánhọc,nhàvậtlý,nhàsángchế,

nhà văn và triết gia người Pháp.Ông có những đóng góp quan trọng chonghiên cứu các chất lưu, và làm rõ những khái niệm về áp suất và chânkhông(ND).[33] Tiến sĩ Peter Koestenbaum: Người sáng lập và Chủ tịch của PiB

(PhilosophyinBusiness)vàViệnKoestenbaum,cótrụsởtạiStockholmvàLosAngeles.Ônglàngườiđưatriếtlývềvaitròlãnhđạođếnvớigiớidoanhnhântoàncầu(ND).[34] RudyardKypling (1865 - 1936):Nhà văn, nhà thơAnh, đoạt giải

NobelVănhọcnăm1907(ND).[35] Baltasar Gracian (1601 - 1658): Nhà văn, nhà triết học, linhmục

ngườiTâyBanNha.[36]FriedrichWilhelmNietzsche(1844-1900):Nhàthơ,nhàphêbình,

nhàtriếthọccổđạingườiĐức(ND).[37]MartinLutherKing(1929-1968):Mụcsư,nhàhoạtđộngdânquyền

ngườiMỹ, gốcPhi và là người đoạt giảiNobelHòa bình năm1964.ÔngcũnglàmộttrongnhữngnhàlãnhđạocóảnhhưởnglớnnhấttronglịchsửHoaKỳcũngnhưlịchsửđươngđạicủaphongtràobấtbạođộng(ND).[38]ThomasWoodrowWilson(1856-1924):TổngthốngHoaKỳthứ28

(ND).

[39]WilliamPenn (1644 -1718):Doanhnhânbấtđộng sảnngườiAnh.ÔngcũnglàtriếtgiavàlàngườisánglậpTỉnhPennsylvania,thuộcđịaBắcMỹcủaAnh.Làngườiủnghộthốngnhấtthuộcđịa,PennkêugọithànhlậpmộtLiênminhcácthuộcđịacủaAnhtạinơisaunàytrởthànhHợpchủngquốcHoaKỳ.NhữngnguyêntắcdânchủmàôngđịnhratrongKhungChínhphủ Pennsylvania chính là nguồn cảm hứng cho bản Hiến pháp Hoa Kỳ(ND).[40]JohnRuskin(1819-1900):NhàphêbìnhnghệthuậthàngđầuởAnh

thờiVictoria.Ôngcũnglàngườibảotrợnghệthuật,họasĩ,mộtnhàtưtưởngxãhộivàmộtnhânvậtbácái(ND).[41]Mawlānā Jalāl-ad-DīnMuhammadRūmī (1207 - 1273): Nhà thần

học,nhàthơviếtbằngtiếngBaTưcủaHồigiáoMậttông,mộttrongnhữngnhàthơvĩđạinhấtmọithờiđại(ND).[42]Broadway:SânkhấuBroadwayhayquengọiđongiảnlàBroadway,

làhệthốngbaogồm39nhàhátchuyênnghiệp(500ghếtrởlên,lớnnhấtgần2000ghế)nằmrảirácởTheatreDistrict,Manhattan,NewYork.Broadwaylàđịađiểmdu lịchhấpdẫncủa thànhphốNewYork.Theohiệphộibiểudiễn Broadvvay (The Broadway League) năm 2007-2008, sân khấuBroadwayđãbánđượckhoảng973triệuUSDtiềnvé.[43] Benjamin Franklin (1706-1790):Một trong những người lập quốc

nổitiếngnhấtcủaHoaKỳ.Ônglàchínhtrịgia,nhàkhoahọc,tácgiả,thợin,triếtgia,nhàphátminh,nhàhoạtđộngxãhội,nhàngoạigiaohàngđầu.Ôngcũnglàngườiđãphátminhracột thulôivàlàngườisớmđềxướngvềsựthống nhất của các thuộc địa.Các nhà sử học gọi ông là “NgườiMỹ đầutiên.”(ND).[44]Nhânvậthưcấuđượctríchdẫnrấtnhiều(ND).[45]PeterF.Drucker(1909-2005):Nhàvăn,giáosư,cốvấnquảnlývà

“nhàsinhtháihọcxãhội”chuyênkhámphácáchconngườitổchứcchínhmìnhvàtươngtáctheohướngmộtnhàsinhtháihọcquansátvàphântíchthếgiới sinhhọc.Drucker trực tiếp có ảnhhưởngđếnnhiều lãnhđạocủanhiều tổ chức trong nhiều lĩnh vực của xã hội như IBM, Intel, Procter&Gamble,ChữthậpĐỏ,vàmộtvàichínhphủcủacáctổngthống(ND).