24
٢٠٠٩/٧/٢٢ ﻣﻤﻮزیی ﺗ(١٢٢) ژﻣﺎرەرﻣﺎﻧﺎﻧﯽواﻧﯿﯽﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣﻧﺎﻣﻓﺘ ھ ﮔﺸـــﺘﯿﯽ ﺋــــﺎزادەوەیوﻛﺮدﻧ دەزﮔﺎی ﭼﺎپ و ﺑدرﺧﺎن" دەرﯾﺪەﻛﺎت "ﺑ زاﯾﯿﻨﯽ٢٠٠٩/٧/٢٢ ﻣﻤ ﭼﻮارﺷ(١٢٢) ژﻣﺎرەی ﻛﻮردی٢٧٠٩ رﻣﺎﻧﺎﻧﯽر ﺑراﻧﺒمﯽ ﻧﯚﯾ ﺳﺎ ﮔﺸﺖ ﻻوە دەﺗﺎﻧﮫﺎڕن وەﻛﻮ ﺋﺎشوﭘﺎش، ﻟر ﻻﭼدرﺧﺎﻧﯽ و ﻟwww.bedirxan.net [email protected] ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ دزەﯾﯽﺑﺎرەت ﺑك ﺳوەﯾ رووﻧﻜﺮدﻧوەودەﻛﺎﺗی ﺑ ﭘﺎﺳﭙﯚرﺗرﯾﺐ ﺋﺎﻛﯚ ﻏس دەزﮔــــﺎی ﺧــﺎك ﻛـ ﻟــوەﻨﯽ ﻣﯿﺴﺮی ﻧﺎﮔﺮ ﺷﻮ داﻧـــ٥٠٠٠ :ﺷـــﻜﺮاو ﻓﯚڕﻣـــﯽ داﺑ- داﻧ٤٦١٠ :ڕاوە ﻓﯚڕﻣـــﯽ ﮔـــ- ﻓﯚڕﻣﯽ- داﻧ٢٥٠ : ﻓﯚڕﻣﯽ ﺳـــﭙﯽ. داﻧ١٤٠:ڕاوەﻛﺎن:ﺷـــﻜﺮدﻧﯽ ﻓﯚڕﻣﻨﯽ داﺑ ﺷﻮز:ﻤﺎﻧﯽ، دھﯚك. رەﮔﺮ، ﺳﻠوﻟ ھ ﺳﺎڵ.٧٥ ﺗﺎ١٨ :ن. ﺗﺮ و ﻣﻨﺪەوار.ﺧﻮﻨﺪەوار و ﻧ: ﺧﻮ ﭘﯿﺸ ﺗﺎ٢٠٠٩/٧/١ : رۆژی راﭘﺮﺳﯽ ﻛﺮدن.٢٠٠٩/٧/١٩ ﻧﺠﺎﻣﯽ راﭘﺮﺳـــﯿﯿـــﯽ ﺋ *ﺑﻧﯿﺎﺷـــﻜﺮاوە، ﺗ"ﻓﯚڕم داﺑ٥٠٠٠" وەوﻣﯿـــﺎن داوەﺗس وەﻛـــ٤٦١٠ وەوڕاوەﺗ ﺳﭙﯽ ﮔﻓﯚڕﻣﯿﺶ ﺑ٢٥٠ وە،ڕاوەﺗ ﻓﯚڕﻣﯿﺶ ﻧ١٤٠ ﻧﯿﺎس ﺑ ﻛـــ٣٩٠٠ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽن وﺒـــﮋاردن دەﻛﺷـــﺪاری ھﺮ، ﺑس ﺑ٧١٠ ﻧﯿﺎﺷﺪار ﻧﺎﺑﻦ. راﭘﺮﺳﯿﯿ ﻛﺎم ﻟﯿﺴـــﺖﺑﺎرەت ﺑـــ * ﺳـــﻛﺎﻧﯽﻮ ﻟﯿﺴﺘﺮی، ﻟﺪەﺑﮋ ھ،٥٧ ، ﮔـــﯚڕان٥٤ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ،٥٩ ﺗﮕﻮزاری و ﭼﺎﻛﺴـــﺎزی ﺧﺰﻣﺗﯽﺗﯽ ﻛﯚﻣداﻟ ﺋـــﺎزادی و ﻋ(٥٤)ﻧﺠﺎﻣﺪا ﻟﯿﺴﺘﯽ ژﻣﺎرە، ﻟ٥٥ ٤٠٧ (٥٧) دەﻧـــﮓ، ﻟﯿﺴـــﺘﯽ٢٢٦٥ دەﻧﮓ،٦٥٠(٥٩) دەﻧـــﮓ، ﻟﯿﺴـــﺘﯽدەﺳﺖ دەﻧﮓ، ﺑ٥٨٧(٥٥) ﻟﯿﺴـــﺘﯽﻨﻦ. د ﻛﺎم ﻟﯿﺴﺖ زۆرﺗﺮﯾﻦﺑﺎرەت ﺑ * ﺳﻨـــﺎوە: ﻟﻛﺎرھ ﺗﻮوﻧﺪوﺗﯿـــﮋی ﺑی ﻓﯚڕﻣﯿـــﺎنواﻧـــﻧﺠﺎﻣـــﺪا ﺋس١٨٠٠ ﯿﺎﻧﻮاﯾوە، ﭘﻛﺮدۆﺗ(٥٤) ﻟﯿﺴـــﺘﯽ دەﻧﮕـــﺪەران ﻟـــﻨـــﺎوەوﻛﺎرھ ﺗﻮوﻧﺪوﺗﯿـــﮋی١٨٥٠(٥٧)ﻛﺎﻧﯽروەھـــﺎ ﻟﯿﺴـــﺘ ھس،١٤٠(٥٩) ﻟﯿﺴـــﺘﯽس، ﻛـــﻛﯚیﯾﺎن ﻟس. ﺋ ﻛـــ١١٠(٥٥) رﺷﻜﺮاوە ﺑ داﺑﻓﯚڕم ﻛ(٤٦١٠) ﮕﺎیﮋە ﺟﯿﺎ ﺟﯿﺎﻛﺎﻧـــﯽ ﻛﯚﻣ ﺗﻮ ﻛﻮردەواری.وەی ﺋﺎﯾﺎ ھﯿﻮاتﺑﺎرەت ﺑ * ﺳـــ ﺑـــﯚ دوایﻛﺎن ھ ﻟﯿﺴـــﺘ ﺑـــس(٢٧٠٠) ﻣﺪا وەﺒﮋاردن، ﻟ ھس ﺑ(١٢٠٠) ووە.م دراوەﺗ وەﻧـــﺪوەی ﺗﺎﭼﺑـــﺎرەی ﺋـــ * ﻟﺒﮋاردن ﺟﻛﺎﻧـــﯽ ھﻓـــﯚڕم،(٤٦١٠)ﻛﯚی دەﻛـــﺮێ٪١٠٠ ﻦ ﻟس دە(٤٥٠) ٪٧٥ س دە ﻛـــ(٨٠٠) ، دەﻛﺮێﺳﯿﺶ ﻟ(٩٠٠) ، دەﻛﺮێ، دەﺑﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟ ﻗﺴـــ٪٥٠ ﺳﯿﺶ ﻻﯾﺎن واﯾ١٧٥٠ روەھﺎ ھ. دەﺑ٪٢٥ ﺒﮋاردنوەی ﺋﺎﯾﺎ ھﺑﺎرەت ﺑ * ﺳس(٢٠٠٠) ،واو دەﺑس ﺑ(١٩٠٠) وـــﻓﯚڕم.(٣٩٠٠) ﻛﯚیتوەی ﺋﺎﯾﺎ دەﺳر ﺋراﻣﺒ * ﻟﺗﯽﻚ دەﺳﯾﻮە ﯾﺎن ﺧﻜﯽ ﻛﺒﮋاردن،ﻟﺗﺎﺗﺪووەﺑﯚھ ھس(٢٨٠٠) راﭘﺮﺳﯿﯿﻧﺠﺎﻣﯽﯾﻮەوﻜﯽ ﻛت ﺧ دەﺳ ﻻﯾﺎن واﯾﺳـــﯿﺶ ﻻﯾﺎن واﯾ(١١٠٠) ﺗﺎﻧﺪووە.ﺗﯽ ھ دەﺳوﺗﮕﻮزاری ﺋڵ زۆری ﺧﺰﻣ * ﻟت،ی ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺣﻜﻮﻣ دوو ﻣﺎﻧﮕـــتز دەﻛﺎ ﺣﻜﻮﻣﺗﯽ ﺣ ﺋﺎﯾﺎ ھﺎووردەوامﺷﻨم ﭼﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑس(٣٣٠٠) ﻓـــﯚڕم(٣٩٠٠) ﺑﻦ، ﻟس ﺑ(٦٠٠) وـــ وردیر ﺑوە.م دراوەﺗ وەﻧﺠﺎﻣﯽ راﭘﺮﺳـــﯿﯿﯾﺮی ﺋ ﺳـــﺳﺖ ﺑﺗﯽ ﻛﻮرد ھﯾﻦ، ھﺎوو ﺑﻜرراﻣﺒﺗﯽ دەﻛﺎت، ﺑرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﯿوە، ﺧﺎك و ﻧﯿﺸـــﺘﯿﻤﺎن و ﻧر وەﭘﺸـــﺖ ھ دەزاﻧ دەزاﻧﻦ ﺗﺎﻛﻮ، ﭼﻮﻧﻜـــ ﭼﯽ دەرراﻣﺒﺴـــﺘﺎش ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﺗﺮﺳـــﯽﯾـــﺎران و ﻣﻠﮫـــﻮڕان ﻣﮔﯿﺎن دڵ و ﺑرە، ﺑﯚﯾﺳـــو ﻓﯚڕﻣﺎﻧر ﺋراﻣﺒ ﺋﺎﻣﺎدەن ﻟوە، ﺑﯚﯾم ﺑﺪەﻧ وە راﺳﺘﮕﯚﯾﺎﻧرﭘﺮﺳـــﺎﻧﯽﺗﯽ ﺑﮕﺎی ﺧﯚﯾﻤﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑرﺗﯽ ھ ﺣﻜﻮﻣﻛﺎﻧﯽﺸـــﻧﮓ ﻛردەواﻣﯽ ﺑﻧﯿﺎر ﺗـــﻦ و ھـــوە ﺑﻜـــر. ﺋﺒﮋاردن ﻧی ھ ﺑﺎﻧﮕﻧﯿﺎ ﺑﯚی دواﯾﯽ ﺗو دوو ﻣﺎﻧﮕ ﺋـــ،وە ﺑﺒﮋاردن و ﺑﺮدﻧراﻣﯽ ھق دەرھورەﯾﻜﯽ ﮔوا ﮔﻮﻧﺎھوﺑﺠھﯿﺪان و ھﻨﯽ ﺷ ﺧﻮﻣﻮو ﺷﺘﻧﻔﺎل و ﺑﺎرزاﻧﯿﺎن و ھ دەﻗﯽ٢١ ل. ﻟ ﭘﯿﺮۆزەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜـــرەوە. ﺑﺨﻮ راﭘﺮﺳﯿﯿﻧﺠﺎﻣﯽ دوا راﭘﺮﺳﯽ دەزﮔﺎیﺒﮋاردن ھﺑﺎرەت ﺑدرﺧﺎن ﺳﻣﯚ ﺣﺎﺟﯽ ﻣﺒﯽ دوو ﻛﺘﯽ زارۆﻛﺎن ﻧﻮشﺸﻜوەی ﻧﻮێ دەﻛﺎتشوﺗواﻧﯽ،ر ﺟ ھر ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ھ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺎمﻻلﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎنﻚ ﻟرو ﺑﺴﺘزھﻣﺎل ﻣﺒﯽ "ﻛﻮرد وﻣﯽ ﻛﺘ ﭼﺎﭘـــﯽ ﯾ٢٠٠٨ ﺳـــﺎوەی ﻟ دوای ﺋرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ"یﺗﯽ ﺑﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻨﯿﯿ ﻧﮫﻧﺎﻣ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟرﮔﯽ دوو ﺑوﺟﺎرەﯾﺎن ﻟـــﺗﯽ ﻟﻮﺑﻨـــﺎن ﭼﺎﭘﻜـــﺮد، ﺋ وﻧﺎﻣ ﺟﯿﺎوازدا ﭼﺎﭘـــﯽ دووەﻣﯽ "ﻛﻮردو ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻟﻜﯽﻣﯽ "ﺑﺴﺘرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ" و ﭼﺎﭘﯽ ﯾﺗﯽ ﺑﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻨﯿﯿ ﻧﮫﯾﺎﻧﺪ وﭼﺎﭘﮕوە"ی ﺑﻣﻮو دﻧﯿﺎ ﻧﺎﮔﯚڕﻣ ھ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑی ﻛﻮردی.ﺒﺨﺎﻧﻮ ﻛﺘو دەﻛۆژاﻧ١٨ ل١٩٦٧ ،ﯽ ﭼﯿﻦڵ ﻗﻮﻧﺴﻮدﯾﻦ ﻟﻣﺎل ﻣﺤﯿەﺣﻤﺎن زەﺑﯿﺤﯽ، ﻛﺑﺪوﻟ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻋم ﺟﺎر ﺑﯚ ﯾﺮس ﺋﻮﻟﺴـــﯚن ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﭘﺮۆﻓﯿﺴـــﯚر ﺋﻪﻧﺪﺪی: ﺋﻪﮐﺎدﯾﻤﯿﺎی ﺳﻮﻠﯚف ﺋﻪﻣﻪ ﺑـــﺎوهڕی ﻣﻨﻪ، ﮐﻪ ﺷـــﯿﻌﺮی ﺋﻮهﯾﻪﮐﯽﻨﻪراﻧﻪ ﺑﻪ ﺷــــــﺖ ﺋـــﻪو ﺧﻮ دهﮐﺮﺴﻘﺎنﻨﻨﻪوه، ﮐﻪ ﺗﺎ ﺳـــﻪر ﺋ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﯿﺨﻮ ھﻪﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﻧﺎﻣﯚﯾﯽ ﮐﺮدووه. ﺑﯚﯾﻪ ﺳﻪﺧﺘﻪﮑﯽ ﻟﻪ ﮐﻮرد ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮ ﺑﯚ ﺑﯿﺮ ﺑﯚ ﺟﻪﻣﺎوهرﺖ. ﺷﯿﻌﺮهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺑﭽﻟﯽرھﺎﺗﯽ دەرﻣﺎﻧﺨﻮاردﻧﯽ ﺣﻠﻤﯽ ﻋ ژﻣﺎرەی داھﺎﺗﻮو ﺑ * ﻟرەوەدرﺧﺎن ﺑﺨﻮوە ﻟﻋﺴن ﺑﻻﯾرﯾﻒ ﻟﻧﮕﺎویرھﺎد ﺳزﯾﺰ وەﯾﺴﯽ و ﻓی ﻋﻮان ﺳﻤ * ﻟرﻟﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺶ دەﻛﺮری ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋۆ ﺷﺎﻧﯚﮔ * ﺋی ﻛﻮردﻻن و ﻛرﺳﻣﯿﺪ ﺑﯚزﺋ * ﭘﺮۆﻓﯿﺴﯚر ﺣﻮەﭼﻮوڕوە ﺑﻧﺪﯾﯿﺷﻜﯚﻣﻦ ﻣﯿﺴﺮی ﺑﯽ ﺣﻮﺳﭬﺎرﻧ * ﻛدرﺧﺎنﻜﯽ ﺑ دﯾﺪارری دراﻣﺎی ﯾﻮﺳﻔﯽ راﺳﺘﮕﯚ ﻟ * دەرھﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎزاﻧﯽ ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺧﻮرﻣﺎ * ﺳﺎرواریﻧﺪ ﻋﯿﺴﺎ ﺑرﻣﯿﺎدی ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ھﻮﻧ * ﺳﺎ(ﺋﺎرام) زﯾﺰﻟﯽ ﻋڵ ﺳﺎﻣﯽ ﻋك ﻟﯿ * دەﻣرﮔﺸﻤ ﺗﺎرای ﭘﻣﺎﻧرﻟ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪی ﭘ٢ ل١٤ ل١٢ ل٩ ل٥ ل

Badrxan 122

Embed Size (px)

DESCRIPTION

‫ﺟﺎر‬ ‫م‬‫ﻛ‬ ‫ﯾ‬ ‫ﺑﯚ‬ ‫ﻣﯚ‬‫ﻣ‬ ‫ﺣﺎﺟﯽ‬ ‫ﺒﯽ‬‫ﻛﺘ‬ ‫دوو‬ ‫زارۆﻛﺎن‬ ‫ﯽ‬‫ﻧﻮ‬ ‫ش‬‫ﺸﻜ‬‫ﭘ‬ ‫وەی‬‫ﻧ‬‫ﺑ‬ ‫ﻧﻮێ‬ ‫دەﻛﺎت‬ ‫ﺑ‬ ‫ﺑﺎرەت‬‫ﺳ‬ ‫ك‬‫وەﯾ‬‫رووﻧﻜﺮدﻧ‬ ‫وە‬‫ودەﻛﺎﺗ‬‫ﺑ‬ ‫ی‬‫ﻛ‬‫ﭘﺎﺳﭙﯚرﺗ‬ ‫رﯾﻢ‬‫ﺑﺪوﻟﻜ‬‫ﻋ‬ ‫ﺳﻤﻜﯚ‬ ‫ﺷﺎخ‬ ‫ﻟ‬ ‫ﺑﺮاﻛﺎﻧﯿﺪا‬ ‫و‬ ‫ﺧﻮﺷﻚ‬ ‫و‬ ‫داﯾﻚ‬ ‫ھﯿﺪو‬‫ﺷ‬ ‫ﺑﺎوﻛﯽ‬ ‫ك‬‫ﺗ‬‫ﻟ‬ ‫ﻣﻨﺪاڵ‬ ‫ﺗﺎرای‬ ‫ەزاق‬‫ﺑﺪوﻟ‬‫ﻋ‬ ‫ﺗﺎرا‬ ‫دﻛﺘﯚرە‬ ‫ﺳﯚ‬‫ﺣ‬ :‫ﺋﺎ‬ ‫رﮔ‬‫ﺸﻤ‬‫ﭘ‬ ‫ﺗﺎرای‬

Citation preview

Page 1: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

1

ھفتنامیكی رۆژناموانیی گشـــتیی ئــــازادە

دەزگای چاپ و بوكردنوەی "بدرخان" دەریدەكات

ژمارە (١٢٢) چوارشمم ٢٠٠٩/٧/٢٢ زایینیبرانبر ب خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

سای نۆیم

www.bedirxan.netبدرخانی و لسر الچ لموپاش، ل گشت الوە دەتانھاڕن وەكو ئاش[email protected]

موحسین دزەیی بارەت بك سوەیروونكردن

پاسپۆرتكی بودەكاتوە

ئاكۆ غریبــ دەزگـــــای خـــاك كــس ل

شونی میسری ناگرتوە

شــــكراو: ٥٠٠٠ دانــــفۆڕمــــی داب - ڕاوە: ٤٦١٠ دانفۆڕمــــی گــــ -فۆڕمی ســــپی: ٢٥٠ دان - فۆڕمی

.ڕاوە:١٤٠ دانگنفۆڕمكان: دابشــــكردنی شونی ھولر، سلمانی، دھۆك. رەگز: نر و م. تمن: ١٨ تا ٧٥ ساڵ. پیش: خوندەوار و نخوندەوار. رۆژی راپرسی كردن: ٢٠٠٩/٧/١ تا

.٢٠٠٩/٧/١٩ كنجامی راپرســــییــــی ئپب*تنیا دابشــــكراوە، "٥٠٠٠"فۆڕم ٤٦١٠كــــس وەمیــــان داوەتوەو ٢٥٠فۆڕمیش ب سپی گڕاوەتوەو تنیا ١٤٠ فۆڕمیش نگڕاوەتوە، ب س بكۆتایی ٣٩٠٠ كــــ لبشــــداری ھبــــژاردن دەكن و تنیا ٧١٠كس ب نخر، بپی

راپرسییك بشدار نابن. لیســــت كام بــــ ســــبارەت *لیستكانی لنو ھدەبژری، ،٥٧ گــــۆڕان ،٥٤ كوردســــتانی خزمتگوزاری و چاكســــازی ٥٩، ئــــازادی و عدالتی كۆمیتی ٥٥، ل ئنجامدا لیستی ژمارە(٥٤) ٢٢٦٥ دەنــــگ، لیســــتی(٥٧) ٤٠٧ دەنــــگ، لیســــتی(٥٩)٦٥٠ دەنگ، لیســــتی(٥٥)٥٨٧ دەنگ، بدەست

دنن. * سبارەت ب كام لیست زۆرترین نــــاوە: لكارھتووندوتیــــژی بئنجامــــدا ئوانــــی فۆڕمیــــان پكردۆتوە، پیانوای ١٨٠٠كس لیســــتی(٥٤) دەنگــــدەران لــــبكارھنــــاوەو تووندوتیــــژی ھروەھــــا لیســــتكانی(٥٧)١٨٥٠ لیســــتی(٥٩)١٤٠كس، كــــس، ئمیان لكۆی كــــس. (٥٥)١١٠(٤٦١٠)فۆڕم ك دابشكراوە بسر توژە جیا جیاكانــــی كۆمگای

كوردەواری. * ســــبارەت بوەی ئایا ھیوات بــــ لیســــتكان ھی بــــۆ دوای ھبژاردن، ل وەمدا (٢٧٠٠)كس ب ب و (١٢٠٠) كس ب نخر

وەم دراوەتوە. تاچنــــد ئــــوەی لبــــارەی * جببژاردن جكانــــی ھنب

لكۆی(٤٦١٠)فــــۆڕم، دەكــــرێ جب١٠٠٪ ج ن لس دە(٤٥٠)كدەكرێ، (٨٠٠) كــــس دەن ٧٥٪ سیش لدەكرێ، (٩٠٠) ك جبج ،دەب جبكانیان ج٥٠٪ قســــ سیش الیان وایروەھا ١٧٥٠كھ

.دەب جب٢٥٪ ج ل* سبارەت بوەی ئایا ھبژاردن ب كش تواو دەب، (٢٠٠٠) كس ب بــــ و (١٩٠٠)كس ب نخر

لكۆی (٣٩٠٠)فۆڕم. * ل برامبر ئوەی ئایا دەست خكی كیوە یان خك دەستی بژاردن، لتاتدووە بۆ ھخھراپرسییك(٢٨٠٠)كس ئنجامی الیان وای دەست خكی كیوەو (١١٠٠)كســــیش الیان وای خك

دەستی ھختاندووە. * لگڵ زۆری خزمتگوزاری ئو دوو مانگــــی كۆتایی حكومت، ئایا ھاووتی حز دەكا حكومت لكارەكانی بم چشن بردەوام (٣٣٠٠)كس ل(٣٩٠٠)فــــۆڕم بن، ب بــــ و (٦٠٠)كس ب نخر وەم دراوەتوە. ئگر ب وردی كنجامی راپرســـیییری ئســـ ست بتی كورد ھین، ھاووبكبرپرسیارییتی دەكات، برامبر ب خاك و نیشـــتیمان و نتوە، ك دەزان لپشـــت ھر وەمك چی دە، چونكـــ دەزانن تاكو ئســـتاش كوردستان ل برامبر نیـــاران و ملھـــوڕان مترســـی لســـرە، بۆی ب دڵ و بگیان و فۆڕمانر ئرامبب ئامادەن ل وە، بۆیم بدەنوە راستگۆیانبرپرســـانی خۆیتی لجگای می كوردســـتان برتی ھحكومبردەوامی ب تنگ كشـــكانی خكـــوە بـــن و ھـــر تنیا بانگشی ھبژاردن نب. ئگر ئـــو دوو مانگی دوایی تنیا بۆ ،وە ببژاردن و بردنرامی ھمدەرھق ورەیگ گوناھكی ئوا ب خونی شھیدان و ھبجو موو شتنفال و بارزانیان و ھئپیرۆزەكانی دیكـــ. ل ل٢١ دەقی

راپرسییك بخونرەوە.

ئنجامی دوا راپرسی دەزگای بدرخان سبارەت ب ھبژاردن

حاجی ممۆ دوو كتبی

نوی زارۆكان پشكش بنوەی

نوێ دەكات

بوتمنش ھر جوانی، ھر جوانی بۆ كوردستان مام

جالل

كمال مزھرو بستك لخاكی كوردستاندوای ئوەی ل ســـای ٢٠٠٨ چاپـــی یكمی كتبی "كورد و كوردستان ل بگنام نھنییكانی حكومتی بریتانیا"ی ل وتی لوبنـــان چاپكـــرد، ئوجارەیان لـــ دوو برگی نامگب جیاوازدا چاپـــی دووەمی "كوردو كوردســـتان لنھنییكانی حكومتی بریتانیا" و چاپی یكمی "بستكی خاكی كوردستان ب ھموو دنیا ناگۆڕموە"ی بچاپگیاند و

لمۆژان دەكوت نو كتبخانی كوردی.

مامۆستا عبدولەحمان زەبیحی، كمال محیدین لگڵ قونسوی چین، ١٩٦٧ ل١٨

جاركم

بۆ ی

پرۆفیســـۆر ئه ندرس ئولســـۆن ئه ندامی ئه کادیمیای سودی:

ئه مه بـــاوه ڕی منه ، که شـــیعری ئکلۆف ده کرـــت ئـــه و خونه رانه به شـــوه یه کی تایبه ت بیخوننه وه ، که تا ســـه ر ئسقان ھه ستیان به نامۆیی کردووه . بۆیه سه خته بیر بۆ جه ماوه رکی له کورد گونجاوتر بۆ

شیعره کانی ئه و بچت .

* ل ژمارەی داھاتوو بسرھاتی دەرمانخواردنی حلمی علی شریف لالین بعسوە ل بدرخان بخونرەوە

* ل نوان سمكی عزیز وەیسی و فرھاد سنگاوی* ئمۆ شانۆگری پیاوانی ئم ل برلین نمایش دەكرت

* پرۆفیسۆر حمید بۆزئرسالن و كشی كورد* كرنڤای حوسن میسری بشكۆمندییوە بڕوەچوو

* دەرھنری درامای یوسفی راستگۆ ل دیداركی بدرخان* ساكانی سازانی ئیسماعیل خورمای

* سایادی كۆچی دوایی ھونرمند عیسا برواری * دەمتقیك لگڵ سامی علی عزیز (ئارام)

رگشمتارای پمانرلكاندیدی پ

ل٢

ل١٤

ل١٢ ل٩ ل٥

Page 2: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

2

خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردیخرمانانی ی

2

ئاراستی سیمل نوان سمكی (عزیز وەیسی و فرھاد سنگاوی)دا دوو شـــین ســـمی رەش و جوان ن، لبژاردن دەكی ھكشـــبپقسان ســـمكی عزیز وەیسی وەك سمكی مۆدرن نونرایتی لیســـتكی دواكوتـــوو و گندەڵ فرھـــاد ســـمیكی دەكات، سنگاویش وەك سمكی كالسیك و تقلید و شۆڕشگر نونرایتی

لیستی گۆڕان دەكات .عزیـــز وەیســـی بـــ گۆرانـــی و وێ كۆتایی بدەیـــ ڕكـــپھ ،نب شۆڕشـــگری شڕعییتی فرھاد ســـنگاویش ب حماسی ت بـــرعیییی، شـــشۆڕشـــگیئویان دەداتوە، شۆڕشـــگیی كالسیك و دەبت بگۆڕت، ئمیشیان مودرن و دەبت بیگۆڕت، بابزانین كامیان ســـردەكون، سمكی عزیز وەیسی یان سمكی فرھاد

سنگاوی .باوەڕتان بت ئگر لو ھبژردندا ســـمكی فرھـــاد ســـنگاوی ســـركوت و بردمانوە پشتیوان ب خوا ھموو شـــتك دەگۆڕین، پش ھموو شـــتك ئو بینایی ئنجومنی پشتر ك پرلمان، تشـــریعی و تنفیـــزی حزبـــی عس بـــووە دەیگۆڕین، وەك لببرنامشماندا ھیـــ ھاوكات لگڵ مووچی پل تایبتییكان ی چـــ و مونـــی ما ا ند ئمكتبی سیاسی نیـــش كا ب حزكم دەكینوە، بۆ مووچـــش ژنانـــی ماوە ە و ینـــ ب ە دئـــوەی بـــۆ تـــك ف ر ە دلبردەم ژناندا بـــۆ نمنـــی كاركردن ل ماڵ دەرەوە، نـــبلوە رگـــش دەگریـــن چیتر ب پارە بزۆر ماندا ســـر وەیان ھیچ نییش بكـــرێ، ئداب ت، چونكی چـــاپ بھ رەنگراگیاندنی كناكانی كماوەیوشـــ ئو شـــتانیان بســـردا لـــ ئـــوەی وەك تدەپـــڕێ، رۆژنامی رۆژنامدا ل الپڕەیك و ب ناونیشـــانی ئوەی لیســـتی كوردستانی ل ھولر پارە بسر

ماندا دابشدەكات بوكردبۆوە . ب خوای سیرە، ئوەی گۆڕان، عید لم و شـــاھۆ سمام رۆســـتجیاتی سرۆككیان ل شون پی مام جالل وتار دەدەن و خۆشبختی

رادەگینن . خۆ ئگر ھیچیشمان پنكرا ئوە دەكرێ لـــ بۆنو كۆبوونوەكاندا لـــ جیاتـــی ئـــوەی لـــ ریزی پشـــوە رابوەســـتین ل پاشـــی پاشـــوە رادەوەســـتین و پیشانی خكـــی دەدەین، كـــ ئم گۆڕان لرەوە دەست پدەكین، سرۆكی پیاوكی ھنـــدە لیستكشـــمان سادەو ســـاكارە تماشـــا مكن وەك كاندیدـــك بـــۆ پرلمـــان لیســـتكی لســـرەوەی ناوی گـــۆڕان داناوە، ئو تنیا بۆ ئوە خۆی خستۆت لیستك بۆ ئوەی ھاووتیان دەنگ بو لیست بدەن، ئگرنا ئـــو زۆر لوە گورەترە خۆی بۆ ئندامی پرلمان كاندید

بكات . گوـــم لبوو ســـكرتری حزبكی چیی ری دەیگۆت قابیلفند نچجیـــاوازی نوان مـــن و مام جالل چیی، من سكرتری حزبم و ئویش

.ری حزبسكرتل كابرایان پرسی باوكت چ ئیشكی دەكات، گۆتی خام وەزیرە، گۆتیان وتبژی لیســـتی گۆڕان پاپشت ئنجومنی نھنـــی فرمانكی ب كان لنماییر دەر لوەزیران ب چی لوەرگیراوە، ك ندنی باخووەمی ئوەدا ل روونكردنوەیكدا دە بـــ پلی یكم ماســـترو

دكتۆراكم تواو كرد.

سمكۆ عبدولكریم

دەروازە

ئا: حسۆزانیویتـــی بدرخـــان *لقـــی ھولـــری ســـندیكای كوردستان رۆژنامنووســـانی ھبژاردن، تواوبوونی پاش پشـــانگای فۆتۆگرافی بۆ ئو وە، كدەكات دانســـقان نول كاتی بانگشی ھبژاردن

گیراون.* برادەركـــی رۆژنامنـــووس بب كـــردووە حـــازر خـــۆی ھفتنامی بسرنووسری بارزان، دەن دەســـتك جلی جوانیشـــی كیبـــوو، بـــم بقودرەتی قادر وەكو نورەدین

زەنگی ئـــو فوجئتن مرد و ئویش موفاجئن داخرا.

* لـــ گڕان و ســـۆراخی ئایا تنیا خكی ھولر مژووی دایكبوونیـــان"٧/١"ە بـــ لـــدیاركـــوت جگ لـــ عراق و كوردســـتان زۆربـــی وتانی خـــ لیـــج و ئـــو وتانی خوندەواریان نیی ھر"٧/١"ە. دەفتر وەرگرتنـــی"٤" پاش *برادەركـــی لالیـــن دۆالر ئیسالمی دەنگی ناڕەزایی برز بۆتوە و ھونرمندكی زۆری

زویر كردووە.* پـــاش ئـــوەی ھونرمندی

میللی"فاخیر ھریری" سرۆكی لیستی دەســـتوور سروودی بۆ لیستی كوردستانی و مسعود بارزانی وت لـــ نو خكاندا وبـــۆوە، چـــۆن دەبـــوا بیكك خۆی كاندیـــد بكات و لـــ دژی ئوی دیكـــ گۆرانی بـــۆ بـــ. برادەرـــك گوتی لرە ئاســـایی، الی ھریری وەكو ئمریـــكا وای، دەیزانی پوالنی" ھبژردراوی."جواد

.راق نییوەزیری ناوەوەی ع* ل شـــاری ھولر، لكاتی برادەركـــی ،كـــبارینخۆ

رۆژنامنـــووس لگڵ خاوەن تاكسییك دەبت مشتومیان، كاكی :دە كنووسرۆژنامسایق، ئو خۆباران چیی؟! .توە نیعمئ :ـــویش دەئلپاشان ھمان سایق تاكسی كنووســـرۆژنام لگـــڵ ئمجارەیـــان ســـردەكوێ، ل ســـووك بووملرزەیكی شـــاری ھولر دەدا، دیســـان :ـــدە كنووســـرۆژنامئـــرێ ئمشـــو بووملرزە بوو، ئمیان چیی؟ دیســـان سایقك دە: ئوەشیان ھر یرە، لراستی س ب .ترەحمنوان نیعمت و رەحمت كوجا

مرحبا!!!چندیـــن ئـــوەی پـــاش * ناشۆڕشـــگ شۆڕشـــگو فرە لیســـت لیســـتن بوون،

ھر وەكو ســـردەمانی زووی لھاتووە، كات پشمرگیك تسلیم دەبووەوە ئگر ھزار پیاندەگوتن: بان، كســـیش چی پشـــمرگایتی ل ئوە دەیانگوت: ھموویـــان بوون؟ ئوانی ئمـــۆش تبـــاخ. ســـنگر دەگـــۆڕن و لیســـت ئاغاكانیـــان الی دەگـــۆڕن عیار مغدوورین مئ دەن بیســـت و چوارو داوای رۆحی

شۆڕشگانی پشان دەكین.* پیرەژنك دەیگۆت: وەھی مونافس شتكی باش، ئوە نیی ل ترســـی لیستی شین، لیستی زەردو سوز ٢٤ سعات كاردەكن و شوو رۆژ خواردن لخۆیـــان و خواردنوەیـــان مئ رام كـــردووە، وەحـــ

.یقرەتدۆم

!؟ درخـان چ بـاسب ل ... یـاسھ

smko

bsat@

yaho

o.co

m

سازدانی: باوكی بنار* كورتیـــك لـــ ژیاننامـــی تـــارا

عبدولرەزاق؟ - تــــارا عبدولەزاق محمد "كچــــی شــــھیدی ســــركردە عبدولــــەزاق"ە، ل ســــای ركووك لشــــاری ك ١٩٧٩ لدایك بووە و ل ســــای ١٩٨٥ پیوەندییان كردووە ب خباتی "رگشمپ شاخ "باوكی بوو بلــــ ســــای ١٩٨٨ لــــ دوای كیمیاباران و ئ نفال كۆچیان كرد بۆ ئران برەو غریبی و ئاوارە بوون، تاوەكو راپرینی ی ١٩٩١، كلی كوردستان ساگتا ئوكاتی باوكی شھید بوو ل كركــــووك ئینجا گڕانوە

شاری ھولری درین. ل قۆناغی ناوەندی پیوەندی بــــ كۆمــــی خوندكارانی لــــ كــــردووەو كوردســــتان تواو زانكــــۆی ســــای ٢٠٠٧ ددان" كردووە"زانكۆی پزیشكی ل زانكۆی ھولری پزیشــــكی بــــۆ مــــاوەی ســــاك خولی ئستا تواوكردوەو مشــــقی لــــ وەزارەتــــی تندروســــتی ل نوســــینگی دكتــــۆر زریان تندروستی وەزیری عوسمان حكومتی ھرمی كوردســــتان

.ردەوامببــــای دەســــتی ئندامــــی ســــندیكای پزیشــــكانی ددان و ل ژنان بوژانوەی كۆمی شاری ھولر. كاندیدی لیستی

.كوردستانیی* بـــچ مبســـتك خـــۆت كاندیـــد

كردووە؟ - بۆ خزمت كردنی وتكم. گوندی توتم ل كدا ككات لبووین زۆرجــــار لگڵ باوكم بریندارەكانمــــان ســــردانی دەكرد، كمی دكتۆر كیش بوو، كــــ چند دكتۆرــــك ھبوون ژمارەیان ھكجــــار كم بوو، باوكم ھانی دەدام، ك بخونم و ببــــم ب دكتــــۆر و خزمتی پشمرگ بكم، بنی باوكم باوكم چونك ،جــــ ناییھپیاوكی رۆح پاك و مرۆڤكی گیانفیدابــــوو و ورەبــــرزی و خزمتی خكی زۆر المبست بوو، ئوەتا من بووم ب دكتۆر، بم ب خۆشــــحاییوە بارو دۆخك گۆڕاو و ئو خزمتی ك دەیكم حزدەكم فراوانتر بت و زۆرینی خك و چین و توژەكان بگرتوە، بواری تندروســــتی، كــــس و كاری شــــھیدان و ئنفال كراوەكان گنجان و ژنــــان، ك ئمیش پرلمانوە رــــگای ل ھر دەبت، بۆ ئو مبست خۆم كاندید كرد تا وەسیتی باوكم

بج بنم.* دەتانـــوێ لـــ پرلمـــان چی بۆ

خكی كوردستان بكن؟- دەمانــــوێ لــــ پرلمان داكۆكی بكین لسر داواكاری خكی كوردستان ب تایبتی ئــــو چینانــــی، كــــ خۆمی

تدا دەبینمــــوە، پردك بین داخوازییكانی لگیاندنــــی خكی بۆ دەست و حكومت جــــبیــــش بدەیــــن جوھبكرــــت، چاودربین لســــر حكومت بداواداچوون ھبت ك بموو شــــتكارەكاندا ھلشفافیت باسی لوە بكرت، ل پرلمان كار بۆ نھشتنی و یاســــایانتی و ئدالناعدەكین، ك لگڵ بارودۆخی ئمرۆی كوردستان ناگونجی و بیگۆڕین. ھرچی ل دەستمان بت ل چوارچوەی یاســــا بۆ و شھیدان و ھژارنشینكان ئنفالكراوان ئنجامی دەدەین.

تنیا رــــگا كبتوانم خزمت بــــ گــــل و نیشــــتیمان بكم پرلمانــــ، بۆی بــــ ن و پیمان دەدەم رگای كوردایتی و خــــاك خۆشویســــتی و نیشتیمان و نتوە ب ھمان بم، بــــردەوام باوكم ربازی بۆی خــــۆم كاندید كردووە بۆ ئوەی زۆرترین خزمت بكم.

* برنامـــی كارت لـــ پرلمانـــی داھاتوو چیی؟

كوردســــتانی لیســــتی -تســــلی ترو برنامیكی بوارەكان ھموو داڕشــــتووە دەگرتوە ئم زۆر باســــمان داوە بنیمــــان و كــــردووە ئولویاتی بكرت، جبجكارمان جبجــــ كردنی ئو بــــم چندین ،یــــرنامببرنامی ترھی ك من خۆم

پزیشــــكی ددانم بتایبتی بۆ منــــدان ك بشــــكی گرنگی بناغــــی كــــ كۆمــــگان، وتكمانن دەب ب شوەیكی تندروســــتی پروەردە بكرن

ئنفالكراوەكان و شھیدان و گنجان و ژنان كــــ ھیوادارم

كاریان لسر بكین. زاق نبدولھید عر كچی "شگئ *

بوایت" كاندید دەكرایت؟ - ئم پرسیارە زۆر دەكرت، بــــوە دەكم مــــن شــــانازی ھر بم شــــھیدم، كچك موە ئرەتایی ژیانمســــ للگڵ باوكم تكی كوردایتی بووین لــــ كاری ركخســــتن ل دواییدا پشــــمرگایتی و ئاوارەی ئران و بم تمنی، خشــــانر خۆبھ مھ كــــكارم كردووە ھرچۆن باوكیشم حزی ب پلــــو پای نكرد، ك لم دەپرسی باوە تۆ چیت م، بۆیرگشمی وت من پئمنیــــش پشــــمرگم، ئگر ئو پوانی، كــــ بۆ كاندید دانرابــــوون بــــ تایبتی ئم جــــارەی پرلمان لــــ من دا نبوایــــ ئوا وەكــــو چندین كسی دیك منیش داندەمزرام، ندانربو سختانم خۆشببكاندیدكرام، سربرزیی بۆ من تیشتوومھیدم و گش كچ كئو ئاســــتی. بۆی ب ھقی

خۆم و بنماكمی دەزانم...* دەتـــوێ چ بـــ ھاوڕیانی باوكت

بی؟ - من لرەوە دەموێ سوپاسی ئــــو برادەرانــــی باوكم بكم كــــ چــــۆن پشــــتر وەك برا بوون لگــــڵ باوكمدا ل دوای مھیدبوونیش مامــــی ئشــــبوون، ك بڕز كاك كۆسرەت یكــــك لوانــــ لــــ ھموو قوناغكانــــی ژیانماندا لگڵ ئم بوون ھمیش ھاندەرك

بــــووە بۆ ئــــوەی بگین ئو ئاستی ئستا، بم ب داخوە ئوان زۆر نین، بۆی ھیوادارم پروپاگندەی شــــوازەی ئم دایت نوبوونوەی ئمجارە بر دەوام بت، ئم نابت ئو كسانی ل رۆژە سختكانی ژیانی ھاوڕمان بوون ل بیریان لكم ئســــتا خكی بكین ،كان تووڕەنییــــو كورتییــــب كــــو لــــ دووركوتنوەی تووڕەی خك و دەســــت ئگر پیوەندییكان بتین تر بوونای ئم شتان روی ندەدا بۆی ئمش دەب نوبوونوە ل پیوەندییكانماندا ھبت

بردەوام پتوتر بت. لــــ لــــرەدا بۆیــــدەخوازم مینبری"بدرخــــان" بــــم و شــــانازم، كــــ كچی و عبدولەزاقــــم شــــھید باوكــــم وجاغ كوــــر نبووە، ھاوكاری و یارمتی ھمتی یانی باوكم، ببــــرام و ھاوڕكاك گــــورەم مامی تایبتی كۆســــرەت دەب ل ئاست ئو لپرسراویتییدا بم و ھردەم ل خزمتی ھاووتیان دابم و

سوپاس بۆ ئوەش .

تارا عبدولزاق كاندیدی لیستی كوردستانی:ئم ھرگیز چاكی كاك كۆسرەت لبیر ناكین

دكتۆرە تارا عبدولەزاق

تارای منداڵ لتك باوكی شھیدو دایك و خوشك و براكانیدا ل شاخ

رگشمتارای پ

Page 3: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

3

انـــی لـــئامادەكـــردن و وەرگئینگلیزییوە:

د. ئیســـماعیل محمـــد فھمی قرەداغی

سحدین یوسف كوڕی ئیوب ل ســــای "١١٣٧ یــــان ١١٣٨" ل تكریت لــــ خانوادەیكی كــــوردی بناوبانــــگ لدایك ناوچ ئوكات بووە، چونككوردنشینكان دەكشان برەو زۆربــــی بۆیــــ باشــــوور، خانوادە كوردییكان ل تكریت و دەوروبــــری ژیــــاون. پاش لدایك بوونی "ســــحدین" ب للرەو حی بكمابنســــوریا كۆچ دەكن و باوكی یوســــف واتــــا ســــحدین كوڕی ئیــــوب تكڵ ب كاری عسكری دەب لگڵ سوپای سوپاك باكوور، ك سوری ل

ل توركان دروست كرابوو.وابستی ناوی سحدین و

پرسیارك ئویش: what is ؟م: ئیســــالم چییــــكــــی

Islamســــحدینی ئیوبی یكك داكۆكیكارانی ئیسالم ل بوو لنــــوان "١١٣٧ تا ١١٩٣" ژیاوە. زۆر بــــاوەڕی ب خۆبختكردن ھبــــوو ل پناو ئیســــالمدا، ب مانای تكۆشــــان ل پناو پیرۆزییكانی و ئایین بھاو ئیسالم. دامزرنری دەوتی ل ككمیسر و ی ل یوبییئشڕكرەكانی سرسختترین خاچپرســــتكان، دژی سحدینی ئیوبی كوردكی عراقیی و دە ساڵ ل دیمشق ژیاوە و ل كۆشــــكی نورەدین فرمانەوایی كــــ زەنگــــی، ،"١١١٨- ١١٧٤" سوریا بووە لھروەھا سحدینی ئیوبی وانپاســــ ك بــــووە لكیتایبتییكانــــی "شــــركۆ"ی ككویــــش یئ مامی، كــــســــوپای ســــركردەكانی ل ل وانئ نورەدین زەنگی، كتایفی سوننی مزھب بوون و دەمارگرژ بــــوون بۆ ئھلی

یان " ل كو كۆمســــوننســــانی ١١٦٤ و ١١٦٧، ١١٦٨" تــــی فاتمی شــــیعدژی دەومزھب ل میسر شڕیان كرد و شركۆی مامی بووە وەزیری میسر، ل پاش مردنی شركۆ، سحدین ل میسر ل سای ١١٦٩ دەبتــــ كســــی یكم، بۆیــــ لــــ رــــگای خوتبی نوژی ھینی ھوی رووخانی دەوتی فاتمی دەدا، ئوەبوو ل سای ١١٧١ ب یكجارەكی بــــ كۆتایــــی ســــحدین تی فاتمی لانی دەوحوكم

میسر ھنا.حوكمــــی كۆتایــــی پــــاش فاتمییــــكان، نورەدین زەنگی ھویدا كۆتایی ب سحدین بھن و لنوی ببات، بم "سرسوڕمان كرداری ل ئای و رككوت" ئوكاتی تو پیالنی دژی سحدین دەگا

ل ناكاو نورەدین زەنگی مرد.پاش مردنــــی نورەدین زەنگی سحدینی ئیوبی پاشایتی خۆی لسر تختی حوكمانی میســــر راگیانــــد و دەوتی پــــاش راگیانــــد. ئیوبــــی راگیاندنــــی دەوتی ئیوبی سوپاكی نارد بۆ شڕ برەو یشتفریقیاو تا گباكووری ئشاری "قابس- qabs" سوپای دیكشی ناردبوو بۆ رزگاركردنی یمن، دوای مردنی لناكاوی نورەدین زەنگی ســــوپاكی بۆ رەوان سوریاش رزگاركردنی

كرد.ئــــو ھمــــوو ســــحدین ی رزگار كــــرد، بزەوییانــــتایبتی زەوییكانی "سوریا و فستین" ئویش پاش مردنی بردەوامیش زەنگی، نورەدین بوو ل جنگی ئوروپییكان، كان بمانن موســــالی ل كخاچپرستكان جنگی نوی

ناسراوە.توانــــی ســــحدین بۆیــــمملكتــــی قــــودس و ئــــو رزگار كنفیودا ئیماراتــــ

بكات، ك ل فستین بوون، بم نیتوانــــی بزووتنوەی ئیسماعیلییكان لنو برت، ئیســــماعیلییكان چونكــــ خت بووە و بنیان ســــشو ل شــــونكانیان تایبتــــی چیاكان توونــــدو تۆڵ بوون، بی للو ح م موســــبــــدەســــت دوژمنانی ئازاد كرد، ك زۆربیان ئمیری موسمان بــــوون و ندەھاتن ژر باری فرمانكانــــی ســــحدین، خۆشویستانی توانینی لشــــڕڤانكی ســــحدین گورەبوو لــــ پارزگاریكردن ل ئیسالم، پكھاتی سوپای تكبوویكی ســــحدین بــــوو، سرســــوڕھنر زۆر ئوەنــــدە تكییكــــی فــــراوان بوو، كــــ بریتی بوو لــــ نتوەكانــــی ئیســــالم، كان بــــرســــتخاچپ بۆیــــو ســــحدین ســــوپاكی ســــحدینیان ســــربازانی دەگوت:"ساراســــین" ب مانای "رۆژھتییكان" ك وشیكی یۆنانیی و بــــ مانای ئھلی ر بتی ناسراون و سرۆژھ

فرگی دینی محمدین.كردە ھرشــــكی سحدین "١١٤٠- ١١٨٧" ر رایموند لسمیری ترابلوس، ك پشــــتر دین بووە و لحی سھاوڕپاشان ھگڕاوەتوە و بگڵ

خاچپرستكان كوتووە.شــــڕی "حتین" ب شڕكی تواو یكالكرەوە دت ل نوان ئوروپییكان، و سحدین زیرەكی بھۆی لوەشــــیاندا لھاتوویــــی و تاكتیككانــــی ســــوپای دەریایــــی شــــڕی سحدین ســــركوت، لو كسایتی چندین شڕەشدا دیل گیــــران، لوروپــــی بئنوانیاندا "گای لوســــینیان و ریجینالــــد شــــاتیلون و لورد كراك" لگڵ سرپرشتیارانی مقدەسی، التین كنیســــی ئویــــش بووە ھــــۆی ئوەی

سلیم بت "لیشاری "ئورشسحدینی ئیوبی بكن.

پاش تســــلیمبوونی شــــاری "ئورشــــلی" ھرشكی توند و گورە ل الیــــن "ریتچارد دی شــــر" كرای سر شاری مبســــتی بــــ لیئورشــــوەرگرتنوەی، پاش كوشــــتن لنــــو زۆر كوشــــتاركی و و رۆمانســــییكان چیرۆكــــباســــی مژووییكاندا بكت

لوەكراوە.سحدینی ئیوبی بجۆرك دەركوت، ك پیاوكی بادەست و زاناو دانای سردەمی خۆی ر دوژمنانی و برامببووە، بتایبتــــی ئوروپییكانی ئو

.ردەمسخســــتكانی لــــ یكك سحدینی ئیوبی ئوەبوو، ك بــــ ڕق دوژمنانــــی خۆی ســــدان بكو نبزاندووە، حیسابی بۆ كردووە، ھروەكو رزی ل ریتچــــاردی ملیكی یكك كــــ نــــاوە، ئینگلیز رەكانی، بۆیركاب بووە لــــھرشــــكانی خاچپرستكان دۆڕان و نوشســــت تووشــــی

ھاتن تا كار گیشــــت ئوەی دەست توبك "عكا" شاری سوپای موســــمانان، ئوكات رككوتننامــــی توانــــدرا بپی بكرت، مــــۆر "لرم" ك ھاتــــووە، كــــوتنككرخاچپرســــتكان دەوتــــی ناوچیكــــی لــــ دەتوانــــن بچكۆالنــــ ل لواری "صور و یافا" بجوونــــوە، بۆی تا ھتای ئوروپییكان ناتوانن ئو شونان بگڕننوە سر

شونكانی خۆیان.سرچاوە:

ئــــو زانیارییان لــــ كتبی :الل ســــبیل فی "محاربــــون ریتشــــارد قلب االســــد وصالح الدیــــن االیوبــــي فــــي الحملة الصلبیة الثالثة"، صدر الكتاب

عام ٢٠٠١، الطبعة االولی.اسماء المؤلفین:

أ. ر.ه. گیب، م. سی. لیونزد. ای. جاكســــون، س. الیــــن پــــوول، ج. ریــــگان، جنــــی

رستۆن جونیوركولومبیا، جامعــــ صدارات

الطبعة االخیرة ٢٠٠٧".

ھاتن تا كار گیشــــت ئوەی دەست توبك "عكا" شاری سوپای موســــمانان، ئوكات رككوتننامــــی توانــــدرا بپی بكرت، مــــۆر "لرم" ك ھاتــــووە، كــــوتنككرخاچپرســــتكان دەوتــــی ناوچیكــــی لــــ دەتوانــــن بچكۆالنــــ ل لواری "صور و یافا" بجوونــــوە، بۆی تا ھتای ئوروپییكان ناتوانن ئو شونان بگڕننوە سر

ئــــو زانیارییان لــــ كتبی :الل ســــبیل فی "محاربــــون ریتشــــارد قلب االســــد وصالح الدیــــن االیوبــــي فــــي الحملة الصلبیة الثالثة"، صدر الكتاب الدیــــن االیوبــــي فــــي الحملة الصلبیة الثالثة"، صدر الكتاب الدیــــن االیوبــــي فــــي الحملة

د. ای. جاكســــون، س. الیــــن پــــوول، ج. ریــــگان، جنــــی

كولومبیا، جامعــــ صدارات

سیاستی (كسب)كردن !!!....یبع بووەت

بپی ئو تمنی ك خۆم ھم و بھۆی خوندنوەی بیرەوەری ھندێ لوانی ل پنجاكان و شســـتكان و ھشـــتاكان حزبایتیان كردووە و شـــتكیان لو ســـربردانی خۆیان گاوەتوە ئوكات (ئینتیما و عقیدە و حزبایتی)كردن لسرووی ھموو بسانی زۆر بكاندا بووە و كپیرۆزییئوەی گوبدات ھیچ برژەوەندییكی ك و رەوشـــناو ئ خســـی چۆتشل ھموو سردەمانكیش رژمكانی عراق تقسیرییان ل گرتن و سدارە نكـــردووە، وانئ راوەدونانـــی و توتوونســـاڵ ك مانـــگ و بـــبخۆشاردنوە و پرتوازەكردنی ماڵ و خزان و مناڵ و چشتنی ناخۆشترین گوزەران ل كونجـــی بندیخانكاندا و تنھـــا بـــۆ گیاندنـــی دووڕیانی مرگ و لسر گیرفانی خۆی رگای بدوال عیوە، (مھاتی بھاتوونئیسماعیل) ناســـراو ب (مال ماتۆڕ) دەگتـــوە بـــۆ ئوەی رژم شـــك نكات، ك ئو رۆكی گرنگ دەگێ ل ناو ركخستنكانی (پارتی) دت و چایخانیك دەكاتوە ھر بۆ ئوەی بتوان لم سووچدا ك تا سنوورك گومانی لنكرێ و لگڵ كســـانی وەكـــو (عونـــی یوســـف) و (جلیل ھۆشیار) و (جوھر غمگین) و زۆری تری ئندامانـــی حزبكی تاوتوی رۆژانی ركخستنكانی خۆیان بكات.

(بھادین نـــوری) لـــ بنمایكی مالزادەوە ل دەوروبری ئو دەڤری

ە و غـــ ا د ە ر قگڕەكی دەگاتی ( ە د ا لكـــر ا )لوێ و بغـــدا ـــكۆم بـــیســـتی و ا پد ( عی شـــیو ) لـــ بوونـــوە كـــی ی و نو خائـــم الچپـــی گڕەكـــ لگڵ (ســـالم) دایكی بـــ روحیتكی

(ئوممیتـــ)ەوە و (ماركســـیان)بـــرەو ب ركخســـتنكانی حزبكی دەدات و ھـــزار و یك راوەدوونان و چاو زەقكردنوەی پۆلیســـی نھنی و دڕاوكی پاراستنی پڕە كاغزەكانی كیـــش بیر لالدا دەدا و تۆزقابـــلززەتكانی گنجتی خۆی ناكاتوە و بـــ نان رەقی (حزب) لم بغدا- ،نـــژیـــان دەگوزەر ختـــی پایت ك لموو شـــتھ ی لمانـــئ كالپیرۆزتربـــووە و ما و ماڵ گڕاوە نو چینكانی (كســـب)كردنی بـــۆ

كۆمگا. ردی و بیرەوەرییبـــم نی ئـــپب ۆ لـــمـــئ ی كـــوشـــیرینانتا(شۆڕشی ســـرھدانوەی مژووی نـــوێ) و قوربانییكانـــی (ی.ن.ك) لـــ رووی ركخســـتنكانیان و گیان م حزبكانی ئر دەســـتی رۆسل وێ كوە دەردەكوە ئـــنینـــدەخوئمان چند خۆبخش و ئامادەباشی سفو نو چۆن ب قوربانیدان بوون وە لخۆبـــوردووی كوردبوونیان لدڕندەترین دەســـتی جرگی ناو تراق چوونی عردەمو سمی ئرژناو خباتی ركخســـتن و چكداری و تاقیكردنوە و بندیخان ئاشـــكرا و مانوە، ئكانیان تاقیكردۆتنیینھو زۆری تر ھمووی سروەری مژووی (حزبایتی) دەنخشن، ك خكانك چند ب شـــوقوە دەیانوانیی ئم گورەییی ئوان، بم حای حازر سیاســـتی (كســـب)كردن بو شوە (یبع) خۆبوردوەی جـــاران بۆتل خۆی رانابینكی حزبی لسھیچ كھتا داوا ل كســـكی سادەش بكات و پی ب وەرە ناو ركخســـتنكانی چاك دەزان ی من، چونكـــكحزب دەكات (كوە دەســـتپی بكموە واننھا ئتی ماوە)، تتی حزبایتاقنبت، ك ب پارە (سنگر دەگۆڕن) ئمشـــیان ھموو رۆژـــك نیی و ھیـــچ مبدەئكی حزبـــی بوونی تیا نیی، كوایـــ ئو رۆحیت ئوەندە كابۆتوە ھاووتی والكردووە ببای بب بالیدا نچ، ئم كارەساتكی حقیقیی كس بـــاوەڕی ب حزب و سیاستی میللتكی نمن، بم شوكر بۆ خوا ھشـــتا دنیا رۆشن و ئینتیمای نتوەیی ب تواوی ژەنگدار

نبۆتوە.

ەرو

ـــتـ

سحدینی ئیوبی و تكۆشان ل پناو خوداریچارد دی شرو سحدینی ئیوبی

لھرشی سیمی خاچپرستكاندا

نازم دبند

ھكاری سحدینی ئیوبی

Page 4: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

4

و دادگایانكی ئیند نموونرەدا چلدەخموە بیر.

كشـــی یكم:- ئحمد شخ علی خكی گوندی ماستاوە بوو ل ھولر دادەنیشت پیاوكی دەومند بوو،(شخ ی لماشـــرەحمان)ی برای داوای بكرد، (شـــخ ئحمد)كـــوڕی بچووكی بـــوو، باوكـــی الی ئو كۆچـــی دوایی كرد، سكاكیان پشكشی ئم كرد، ئمـــش للژن وامان بباش زانی بۆ چند رۆژك ســـكاكیان دوا بخین، تاكو ھردوو برا گواھی خۆیان بھنن، كاتی خۆی ل(دحمخ ئش)وەیرئبلگونـــدی (خرابدراو)جنیش بوو پاش ئوە ھاتبوون ھولـــر، بم نازانم باوكیان لشـــار یا ل دێ كۆچی دوایی

واھی دەرەكان ھاتن لگ كردبوو، كـــ كرۆژی دیاریكراو دووبارە دادگا كردندەســـتی پـــ كردەوە،(شـــخ رەحمان و شـــخ ئحمد)ھردووكیـــان لگڵ كشـــداری دانیشـــتنی دادگاییب مئبوون،(مـــال خالیدیش)ئیفادەی ھموو گواھیدەرەكانی وەرگرت ل پاشان شخ رەحمان و شـــخ ئحمدمان رەوانی دەرەوە كرد ل ئنجامی گفتوگۆ مالكان ھرسكیان دوای لكۆنوە بیاریاندا ت لوی دەكماشب(خ رەحمانش)كمای(شخ ئحمد)، شایانی باس(شخ ئحمد)پنجا ھزاری ل بانك ھبوو، ئمـــ جگل ئاشـــی ئاگـــر و كارگی سھۆڵ، ئوە بوو مامۆستایان واژۆی كۆتاییـــان كرد، منیـــش وەك چاودر

ئیمزام كرد.دووبـــارە ھردووكیانمان بانگ كردەوە ژوورەوە مامۆستاكان ب شخ ئحمدیان گـــوت: ك بپی شـــرعی ئیســـالم و گواھی گواھیدەرەكان تۆ بشـــ مای شـــخ رەحمانت لالی. شخ ئحمد ڕكابری كرد و گووتی ھیچم لال نییو

.نایدەممالكان خواحافیزییان كرد و رۆیشتن، بانگی شـــخ ئحمدم كرد و پم گوت: پیاوی بـــاش بو بشـــكی بدەرێ و لســـرت بۆت ماڵ، وتی بشـــمكوژن نایدەمـــ، منیـــش گوتـــم ناتكوژین، بم سزای قورســـت دەدەین، ك زانیم دەرئنجـــام ســـرپچی دەكات رەوانی بندیخانـــم كرد و شـــخ رەحمانیش

گڕایوە ھولر. ندیخانب ك لند رۆژد چحمخ ئشمایوە بب ئوەی كس بیبین، ئم پیاوە پیاوكی المـــل و كللرەق بوو، ئم لوكات ب(قامیشن)كپرمان بۆ بزیندانیان دەكرد، دروست رگشمپقامیشـــمان دەكشـــایوە بقد باری ھسترك قامیشـــمان لشخ ئحمد باركـــرد، ھربۆئوەی بتـــ ژر بار، كچی نی دەسلماند، رۆژك لگڵ شـــخ زەیی)بوچل عومـــری (مال ئحمد پدەكنین، مالعومر ب شخ ئحمدی گوت: ئم ب تۆ پدەكنین تۆ ب ك پدەكنیت؟ گوتی: منیش بئوە وت، كوەوە بـــۆم دەركنم، لدەكپ

پیاوكی زۆر رووقایم و ھق ندەرە.رۆژكیان چند شخكی دەشتی ھولر بۆ بردانی شـــخ ئحمـــد ھاتن الی (فارس باوە)، ك برپرســـی سربازی ناوچك بوو، منیش پشتر رووداوەكم بۆ كاك(فارس)باس كردبوو، كچی كاك فارس شخكانی لگڵ خۆیدا ھنا بۆ بـــارەگای دادگا، یكك لشـــخكان بتیشكی سوزی كاك فارس ھات منی ماچ كرد، منیش گوتم: من شخ ئحمدم نگرتـــووە و ھیچ داوایكم لســـری نییو كشـــم لگیدا نییـــ، بم ئو پیاوە لبیاری شـــۆڕش و ئایینی ئیسالمدا یاخیی، من رگرنیم ل ئازاد كردنی، تۆش لپرسراوی ناوچكیت و دەتوانیت ئازادی بكیت، ئوەبوو فارس باوە ئازادی كرد و شخ گڕایوە مای

خۆی لھولر، پاش دوو سعات شخ رەحمان ھاتـــ المان، بمنی گوت كاك لی چیتان كردەوە، منیش گوتم وەعیاشخ ئو پیاوان ھاتبوون چوون الی فارس بـــاوە، بریانـــدا و بردیانوە، گوتی تۆ زۆر پشتیوانی منت كردووە و قوربانت دەبم، دەبم، بسوپاست دەكرگایكم بۆ دابنـــی چی بكم، منیش ئو بیارانی ل دادگا لســـر شـــخ ئحمـــد دەرچووبـــوو لھریككیان ونیكـــم دای دەســـتی، ھی گرت و ك لیرۆیشت، دوای چوار رۆژ بروسكبارەگای بارزانی ھات، لبروســـككدا ھاتبوو، ك ھرچی ماڵ و حای شـــخ ئحمد ھی دەســـتی بسردا بگرن و ئاش و دووكانی دەســـت بسر بكرێ، وكاتئ ڵ پارەی بانكیشـــی،(كگـــلبانـــك ل ژـــر دەســـتی حكومتدا بوو)،منیـــش بروســـككم بـــردە الی فارس باوە و بروســـككی خوندەوە، گووتی ئو پیـــاوە چیەی زۆر درژە و برنادات، خبری(شخ یاخمان قد الی(ھاشـــم چووە ئحمد)دراو،ئـــو عقراوی)، ك ئوكات برپرسی یكمی دادگای شـــۆڕش بوو و بنووسراوك داوای لـــ دادگای ئم كـــرد، ك دەقی كشكیان بۆبنرین، دوای ماوەیكی بیان كۆتایی ھـــات بكشـــزۆر ك ك فلس بداتد یحمخ ئوەی شـــئشخ رەحمان، ئگرچی پارەیكی زۆری

لم الو لوال خرج كرد. شی بیست و سب

یبیرەوەر

عبدو پشدەریمنیـــش چنـــد رۆژ پـــوەی خریكبووم كاك ئیدریـــس" م وت، ك" پاشـــان بـــباشـــتر ئوەی خۆت بۆیت الی"مھدی ی پكرۆك وەزیر" و ئیشبازرگانی سجبجبكیـــت، وتی من حزناكم خۆم موداخل بكم، باشـــتر ئوەی ك ھر خۆت بچیت الی سرۆك وەزیر یا وەزیری رۆیشـــتم وە بوو كناوخـــۆ، ئیتر ئـــالی وەزیـــری ناوخۆ، كـــ ناوی"حاجی ھمزە"بوو، پیاوكی زۆر ھمن و مرۆڤ دۆســـت بوو و ل ھمانكاتدا ھیچ سری ل ئیـــش و كاری ئیـــداری و"رۆتیناتی" وەزارەتكی خۆی دەرندەچوو ئینجا ھر چۆنك بوو وەزیرم رازی كرد، بم وتی دەب بۆی و خۆشـــت"تفاھوم" ل گڵ قائیمقامی"كـــرەج" دا بكی، ئوكاتش قائیمقام راســـتوخۆ ســـر ب وەزارەتی ناوخۆوە بوو، نـــك ب"پارزگار" وەكو ھموو شارەكانی تر ئینجا منیش پم وت جنابی وەزیر ئگر من بتوانم تفاھوم و داوایم بۆچی بۆ ئڵ قائیمقام بكگلبم خزمتتان؟ ئویش وتی: باشـــ من ســـتا بوا"وەكیل وەزیر" ئم كوادەكـــتلفون بۆ ئو مبســـت قســـ لگڵ قائیمقام بكات، خۆشـــت ســـری لبدە بھرحاڵ گرامـــوە الی كاك ئیدریس، وتـــم وا دەڕۆم بۆ الی قائیمقـــام، بم حـــز دەكم كوا بتنیـــا نچم، چند ،دابن باشـــگكـــی تریشـــم لبرادەرچونك من شارەزای ئو قائیمقام بووم، خۆی ب ،كی ھیچ و پووچزۆر مرۆڤ كخزمی" ئایتوـــ" دەزانت، ك ئویش دژی ئمی، ئینجا كاك ئیدریس رایكی منـــی پســـندكرد و كاك عبدولوەھاب ئتروشـــی و كاك رەشـــید سندی و كاك دا ناردم، رۆیشتمگفازل ســـۆرانی لالی قائیمقـــام ئو منی دەناســـی، بم ئوانی تری ندەناسی، وتم من لالین جنابی وەزیرەوە ھاتووم و ئو خۆشـــی بھۆی"وەكیل وەزیرەوە" ئاگاداری جنابتی كردووە دەربارەی موچكانی ئم، كوا كم نكرتـــوە و لگڵ یكتردا تفاھم بكین، ئویش وتی مـــن ئو"چكانی بانـــك" مۆرناكم ئگر ھـــزار جاریش

وەزیـــر خۆی داوام ل بـــكات، ئوە بوو ك ئم پناھندەی كوردی دانیشـــتوانی كرەج دەبووای ھموو مانگ"چككانی بانكی میللی" كـــوا لالین قائیمقاموە موافقتیان لســـر كرابای، لزەمانی رژمی"شـــا" ش ھروابـــوو، ئینجا من ھر بخۆشی و مجامل قسم لگیدا دەكرد، ھڤاكانم ھیچ كامیان فارسیان ندەزانی قســـ بكن، پـــم وت ئمش وەكو ئوە خباتمان كردووە، ســـرۆكی ئم مال مســـتفای بارزانی كاتی خۆی دژی رژمی"شا" ی ئران شڕی كردووە، ئویش لوەمدا قسیكی زۆر ناشیرینی ب سرۆك بارزانی وت و قسكش ئوە بوو وتی"مال مســـتفا" نۆكری"شـــا"ی ئران بوو، كات ئوەی وت من ھیچ خۆم پ نگیـــرا، بدەنگكی زۆر تووڕەییوە وتم: دیارە تـــۆ زۆر ب ئدەبی، لداب و نریتی"مۆئدبانی"خكـــی ئران ھیچ شـــتك فرنبووی، لوانیـــ ك ھر ئرانی نبیت، بـــدرۆ خۆت بئرانی، ی" زۆر تووندیشـــم بكۆك"مســـتیمزەكی پش خۆماندا كشا وتم ئگر ئم خۆمـــان ب مـــرۆڤ بزانین ھرگیز ئامادە نابین، كوا پارەی موچ ل رگای تۆوە وەربگرین، ھر یكسر بب خوا حافیزی و شت ھاتین دەرەوە و ب ئانقست وەدا، لتووندی پ شمان زۆر بدەرگاكپش دەرگای دایرەكش پاسداری چكدار زۆر وەستابوون، ھیچ دنیاش نبووین ناكن، نامانگرن"توقیف"مان ك لوەی چونك براســـتی زۆر تووندیمان بكار ھنا ئیتر ھاتینـــوە الی كاك ئیدریس، قســـكمان بۆی باســـكرد، ئویش وتی دیارە ئیشكتان ھر بیكجاری خراپ كرووە؟ منیش وتم: كاك ئیدریس تۆ رازی دەبی ئگر ھاتوو یكك قســـی خراپی برامبر باوكت بكات؟ ئمش ھر وەكو تۆ مال مستفا ب باوكی خۆمان دەزانین، ك ،م باشرحاڵ كاك ئیدریس وتی پھببیانی سر لوەزیر بدەیت، عریزەیكی شكایتیش بنووس بۆ سرۆك وەزیر و ونشـــی ل بدە بـــ ئاغای"خومینی" ئینجا ئوە بوو شـــكایتكمان جگای خۆی نك ب تواوی گـــرت، بم ھر باش بـــوو قائیمقامكیان بب دادگایی كردن گوازتـــوە و قائیمقامـــی تازەیان نارد بۆ كـــرەج و ئمـــش موچكمان وەرگـــرت، ئـــو چیرۆكش دیســـانوە یســـتبو مر بژم كردەوە ھوا درككـــوا خونرانی بڕز تی بگن لوەی پناھندەی كـــورد چند دەردو مینتی

چشتووە ل خاكی ئراندا.پیوەندی تلفۆنیم لگڵ ســـفارەتی عراقدا ب فرمانـــی كاك ئیدریس پاش ئوەی كـــوا ل مانگی ٧ی ســـای ١٩٧٩ دا محمـــد ئمیـــن بگ ب نخۆشـــی شـــیرپنچ ل لندەن كۆچی دوایی كرد، جرەج نیشـــتك شـــی لكماڵ مندابوون، داوای گڕانوەیان كرد بۆ بغداد، ر لی ناوبراویـــش ھكرمت چونكـــ غدایـــان بردەوە تاكو لوە بۆ بندەنل ت ئینجا بردرخاك بســـپ مانی بسل

حوكمی خزمایتی محمـــد ئمین بگ لگـــڵ مندا ئوە بـــوو چووم الی كاك ئیدریـــس، ك بكو ھیـــچ نبت پارەی كری سفری فرۆكیان بۆ خرج بكات، وا ببوو كی ڕازی نكـــزانخ چونكترۆمبل بگڕتوە بغداد، ئویش وتی باشـــ كوا خۆت ل رگای ســـفارەتی عراقوە كاركـــی وا بك، ك ھر ئوان وا لی كو پارەیوە، ئنیان بكرەوان ر بیدەینین ھرجی دەكخ "ۆكی"فكرخۆیان وات ماڵ و مندای محمد ئمین بگ، منیش وتم یا كاك ئیدریس من چۆن دەتوانم ھروا ب ئاسانی پیوەندی بكم ب بایۆزخانی عراقوە، ئویش وتی: ھوبـــدە ل تلفۆنی گشـــتیدا ژمارەی پیوەنـــدی بدۆزییـــوە، یۆزخانـــباتلفۆنیان پوە بكـــ، بزانین ئنجامی ل و ئیشــــــت، منیش وتم: ئچی دەب ترسیدارە، بۆ من، چونكڕاستیدا زۆر مئگر كاربدەستانی خومینی بزانن كوا من پیوەنـــدی دەكم بـــ بایۆزخانی عراقوە چۆن رازی دەبن؟ لوانی بشم خن ناو"لیســـتی رەشـــوە" ئیتر پاش الینكانی"سلبی ھموو ھسنگاندنی و ئیجابی" بیارماندا، كوا روخســـتی پیوەندی كردنكم ل سرۆكی پناھندان وەربگـــرم، ك ھـــر خۆشـــی راوژكاری وەزارەتـــی ناوخۆ بـــوو، بھرحاأل من زۆر ھوـــم دا و لالین وەزارتی ناوخۆ روخســـتی پیوەندی كردنـــم وەرگرت، ھـــر ل الی خۆشـــیانوە تلفونم كرد بۆ"بایۆزخان" ی عراقی ھر یكسر"قایم باعمال"، ك ناوی"تۆفیق ئلجبوری" بوو لوكاتدا"بایۆز" كردم، لگدا قسی گۆڕابـــوو، بایـــۆزی تازەش"ئحمـــد حوسن ئلسامرایی" نھاتبوو بۆ تاران و ھر"تۆفیـــق ئلجبوری" لپرســـراوی ھموو ئیشوكارەكانی"بایۆزخان" بوو، ئینجـــا من ب تلفۆن خـــۆم ب"تۆفیق" ناســـاند، ئویـــش زۆر بگرمی چاك و دا كـــردم و وتی: من دوور بگچۆنی لدوور جنابت باش دەناسم و ئاگاداریشم كوا تۆ ل"كۆمیتـــی پناھندان" ئیش دەكی، منیش وتم ئستاش ھروا لووە تلفونـــت بۆ دەكم، وتـــی فرموو من ئامادەم ل خزمتتان بۆ ھموو ئیشك، منیـــش داوایكـــی خۆمم بۆ باســـكرد، ئویش زۆر ب گرمییوە وتی بسر چاو ھرچنـــدی گرەكتان"بلیت" تا بۆتانی بنرم، ئگر خۆشت تشریف دەھنی بۆ وەرگرتنی"بلیتكان" زۆر خۆشحاڵ دەبم، منیش سوپاســـم كرد، وتم: ببوورە خۆم ناتوانم بم التان، مـــن بیانی یكك دەنرم خزمتتـــان و"پنچ" بلیتمان بۆ وكاتوا ئند كرچوەبـــوو ھرە، ئبنپیوەندی"دبلۆماسی" لنوانی حكومتی عـــراق و ئراندا ھرمابـــوو، بم زۆر ب گـــرژی و ســـاردییوە لگـــڵ یكتر دوژمنایتییوە سیری ب دەجونوە، یـــك و دوویان دەكـــرد، ئینجا ھاتموە الی كاك ئیدریس و داوام لكرد، كوا ئو ل شـــۆفرەكانی خۆی یكك بنرت بۆ بایۆزخانـــ، تاكو بلیتكان وەربگرت،

ئویـــش وتـــی: زۆر باشـــو فرمانیدا ئاكرەیی" خۆی"غریب ب"شوفرەكانی" و ئـــو رۆیشـــتوو"بلیت"ەكانی ھنان و لگڵ"خزان"ەكی محمد ئمین بگدا خـــۆم رۆیشـــتم"فرۆكخان" و رەوانی بغدام كردنوە، كاك ئیدریســـیش باش بوو، كوا بپی توانا خۆی ھندێ پارەی بۆ خرج كردن، كاك ئیدریس خۆی پارەی دانراوی تایبتی نبوو، ئیتر پاش چند رۆژك دیسانوە"نجیب خانم" خوشكی مسعود محمد ك ژن خوشكی كاك علی عبدو و ل كرەج نیشتجی بوو داوای پارەی"كری فۆك" ی ھبوو و دەیویست، كوا بگڕتوە الی بـــرای خۆی، ئینجا كاك ئیدریس دیســـان ناچاری كردم كوا داوای"بلیتـــی فۆك" لـــ بالیۆزخانی عراق بكم، و ئوە بوو كوا ئویشمان ھـــر بھمان شـــوە رەوان كـــردەوە، بـــم ئوجارەیان كـــوا داوای"بلیت" م ی وتم كلجبـــوری" پتۆفیق ئ"كـــرد لحزدەكـــم چاومان بیكتـــر بكوت، ری گشتی"مصلحستی خبموەش بئالعام" منیش نمتوانی ھر بھمان كات بنـــی پ بدەم بۆ چـــاو پكوتن، پم وت خۆم ئـــاگادارت دەكموە، ئوە بوو ھاتموە الی كاك ئیدریس تاكو بزانی رای ئو چییـــ، ئویش زۆر پی خۆش، بوو وتی ئینشا خری تدای بۆ ھموومان، ھرچی زووتر ســـردانی بك، منیش وتم "یۆزخانبا"ۆموا خـــۆم بناتوانـــم ك ،ری دایر چاودژ ل میشـــھ چونكباشتر ئوەی ك ل"رستورانت" شونی ناسراو چاوپكوتنی لگدا بكم، ئینجا ھاتین ســـر ئوەی، كـــ ئگر"تاریق حكومتـــوە لالیـــن ئلجبـــوری" قســـكردن ھندێ بـــۆ راســـپردرابت مئ پناھندە، گڕاندنوەی دەربارەی چی وەم بدەینوە، جۆری داواكانمان چی بت باش؟ كاك ئیدریس رای خۆی وابوو، كوا ئم وات ســـركردایتی شـــۆڕش داوایكانـــی ئوجارەی خـــۆی زۆر گران نكات و تنیا ئوچند داوایی خوارەوە

بس، كوا بیخین برچاویان. ل ســـتوا ئك و حوكـــم زاتیی١- ئـــبڕوەدەبرت، پایتختـــدا ھولـــری

.مر دەستی ئژ نبیخ٢- روخستی پارتی"ئیجازەی حزب" مان بدەن، كوا ب ئاشـــكرا چاالكی سیاسی خۆمـــان بخینوە گـــڕ، وەكو حزبكی

ھاوپیمان لگڵ حزبی بعسدا.٣- گڕاندنوەی ھموو دھاتكانی كۆچ پكراو"مرحلین" بۆ سر جگاو رگای باب

و باپیرانی خۆیان. وجو ١٢ فوەی"تشـــكیل" ئـــكھاتنپحـــرەس حـــدودەی، كـــوا لـــ رگای ركوتننامی ئازاری سای ١٩٧٠ دا كرابوو ب بیار ئینجا بو شـــوەی قسكانمان لگڵ كاك ئیدریس ركخســـت و داواشی لكردم دەب ئو قسانمان زۆر زۆر نھنی بن، نابت ھیچ كســـك ل برادەرانمان ھستی پ بكن، منیش بنم دا، ك الی

ھیچ كس باسی ناكم، خۆشی ھروا.بشی نۆزدەھم

عبدو پشدەری: بكاك ئیدریسم وت چۆن پیوەندی ببایۆزخانی عراقوە بكم

علی حسن مستفا: بقد باری ھسترك قامیشمان لشخ ئحمد باركرد

علی حسن مستفا

دوای چنـــد رۆژكـــی دیك، پرۆســـی دەنگدان بۆ پرلمانی كوردستان ل ھر س شارەكی ھرمی كوردستان بڕوە دەچت. پشـــبینیش دەكرێ، ئارامترین و بـــ گرفتتریـــن رۆژ بت لـــ مژووی ھرچندە كوردســـتاندا. ھبژاردنـــی پیانوای كۆمگای ھندك بۆچـــوون كـــوردی و كۆمنی خكی كوردســـتان یشتۆتگشتا ھۆشیاری و ئاگاییان نھئو ئاستی ئم رۆژە ب كاتكی ئاسایی شـــك ب بـــ كوەربگـــرن و رەوشـــتپڕنین، بم ب پیی زۆرك نموونی مگای ئنیشـــانی داوە كۆم زیندوو ككۆمگایكی ھۆشـــیارە و حز ب ژیانی دیموكراسیان و مدەنی و خۆشگوزەرانی دەكات. لو سۆنگیوە دەتوانم گرنتی ئوە بدەم ھاوتیان ك پرسی ھبژاردن ئاریش ندروست و بكی تیوەك پرۆستپڕدەبـــت و ھیـــچ پرچكرداركی نا ئاســـاییش روونادات. دیـــارە ئو جۆرە خۆ ئامادەكردن و تگیشـــتن ل خۆڕا نھاتـــووە، بكو بشـــكی زۆری ئو ئاگایی و ھۆشیارییی خك بۆ سیستمی دەست و ئیدارە و دام و دامزراوەكانی حكومتی ھرم دەگڕتوە ك ل چند ســـای رابردوودا ب ھـــۆی تكبوونی كۆمـــگا بـــ دنیـــای دەرەوە. بگومان خانی دروستكردنی فرۆكگر ش لمئو كردنوەی چندان پشـــانگای جیا جیا بوون بكوە و تو كـــۆڕ و كۆبوونـــكلتووری بیانی و ناوچك توانیویتی وا ل ئاستی ھۆشیاری كۆمگا بكات برەو پشوە بچت و دنیا ب یك رەنگ زیاتر سیر بكات. لگڵ ئوەشدا تاك و كۆی خك ئامادەیی ئوەیان ھی ل نزیكوە ئاگاداری گۆڕان گورەكانی جیھان بن و بواشیان وای یكك ئامرازەكانـــی لـــدنیای ب گیشـــتن دیموكراسی و كراوە و مدەنی پرۆســـی ل چونك ،دەنگدانرگای ئو پرۆسیوە دەرگا دەتواندرـــت تازە ژیانی بڕووی نوـــی كوالتـــی و بكیتـــوە. ژیـــان ھبت ئمش ھر ئوەھا ب ئاســـانی نھاتۆت دی، بكو بشكی زۆری ئو دەستكوت و ئاكامی ئستا دەگڕتوە بۆ دابینكردنی ئاســـایش بۆ دانیشتوانی ھرـــم و پرۆســـی ئاوەدانكردنـــوە و خزمتگـــوزاری حكومـــت بـــۆ شـــار و شارۆچككانی ھرم و باشتركردنی ژیان و گوزەرانی ھاوتیانی كوردستان. لرەوە لوە دەگین ك دەنگدەری ئم ل كاتی ھبژاردنكاندا بئاگایان دەنگدەدات و و چی دەدات، بۆی كت دەنگ بدەشزانھبژاردنی ئمجارە جیای لگڵ ئمانی دیكـــ، چونك دەنگدەر بـــ ئاگایو لم رۆژەدا ئو لیست ھدەبژرت ك چند ساك خزمتی كردووە و رەوشی ژیانی ئابووری و شارســـتانی و مدەنی ئوی گۆڕیوە. بگومان ھرچندە ھی دەیوت ل رگی ب گمژە سیركردنی كۆمگا و كۆمنی خكی كوردستان بیانوت سۆز و سرنجی خك بالی لیستكیان رابكشن و وایان پناسدەكن ك ئمان تناگن و نازانن چاك و خراپی خۆیان لكجیابكنوە، بۆی دەیانوت بو كم سیركردنی خك ئو بای نچوونی نكانی دەنگدان بختیان بۆ سندوقھاوئســـتۆی كۆمگا و دەستوە، بس دەبت خـــك وریا بت و بم قســـ و ت و زۆر بتخنھ ناوزڕاندنانـــئاگایی و ھۆشیارییوە بچت ھبژاردن میشـــھ بدات ك و لیســـتو دەنگ بتاككانی كۆمگا ب كارەكتركی ئكتیڤ و باش ســـیری دەكات. دیارە دەنگدەری ھۆشیار لكاتی ھبژاردنكاندا مانایكی بژاردن دەدات كی ھپرۆســـ ورە بگئمجارە وەك جارانی پشوو ب ئتكت و سلیقیكی ئینسانی و نیشتیمانی و كوردستانیوە برەو سندوقكانی دەنگدان دەچت، جگ لمش دەنگدەر باش لوە دەگات دەنگی ئـــو وەرچرخانی گورە ل ھرمی كوردســـتان دنتـــ ئاراوە و كســـانی باش و نیشـــتیمان پـــروەر و مرۆڤ دۆســـت دەخات نـــو باخانی ش خۆ لستم جۆرە ھوە. ئمانرلپخوت و خۆڕاییوە نھاتووە، بكو ئو دەنگدەرە نوەی ئم ھرمی و دەزانت كام لیســـت دەتوانت خاك و حكومت و ب گر ت، بۆیزكانی بپارروەرییس مژە و بت گی بس پخۆی نـــادات ككلك. ھر ئوەش وایلدەكات ل رۆژی

دەنگداندا ھۆشیارییان دەنگ بدات.

دزارحسن

رای پشوەخت

Page 5: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

5

ووـژ

مـ

مام جالل .. بۆ مژوو

نیشـــتمان كـــمانگ نزیكـــی *دەالوندرتوە و خزمتدەكرـــت لالیـــن ھرچی كســـی یكم و دووەمـــی حزبی و حكومی، لالین ئوانش ك برژەوەندییان لگڵ و خزمتگوزاری .یھ دەســـت بن و پیماندان و باش دەكرێ و دەدرێ، ھاووتی دادەمزرندرت، مولیدە و پۆژەی كارەباو ئاووئاوەڕۆ ،پرســـرمھ قیرتاوكـــردن و ج بكونفیكونك ھموویـــان بج دەكرێ. دروســـتكردنی ریكالم و فلكـــس و چاپكردنـــی ونكان و بازارەكانـــی چیـــن و توركیاش شت ل كی چونك ،پرسرمھجوانـــكان وەكـــو موفاجئیكی شـــكردنی نقول بھاتـــووە. دابلقودی جوان و بـــ ريزو ماڵ بماڵ و گـــڕان ئوە كاركی ئســـتمو پویستی ب خرجی و كۆمك شت ھی، مگر حزب گورەكان بتوانن ش لوانل ن، جگی بكجبجقودی نوقكانیش نوسراوە "لیستی كوردســـتانی ٥٤و مسعود بارزانی ١٢" دیاری "مبندی سی"ی، ن، وەیان خۆی لك" و "پ، د، ك" ئخۆیدا لشـــڕە راگیاندن و پڕۆو زۆربی شت قزەوەنكانی دیكشدا باشترە خۆزگ دەستی كوردستان ببردەوامی ئاوا ب تنگ خكوە دەھات، چونكـــ ئمۆ، لھموو رۆژێ زیاتر بئاگاو وریاو ئاگادارە واشك چو خیشر بانگگئ

ئی دەكـــرێ، ل پاشـــان چی

دەكن؟!.كوردستان ل *یا مـــۆدە بۆتحـــزب كاندیدی ھی، یا دەستی بپـــی رەش، ئزموونـــكان دەست رەشكان ھیچ ناتوانـــن نھا لن و تبكنانوەو پشوی

خۆ ناشـــیرين كـــردن زیاتر ھیچی ترنیی، حزبی دەستیش كاندیدی خۆی ھی، ئندامی مبندو لق دەبن ب ئندام پرلمان و وەزیر، ھر ئوانش لپاشان خاننشین دەبن و دەبن ب ســـكرتری یكم، ھـــر ئوانـــ دەبن ســـفیر، ھر وانر ئر، ھملیۆن دەبن ب وانئپۆتۆكۆی ژر بژر واژوودەكن، پاش ئو وەزیفان "ئندامانی حزبی با" تا مردن ل ئیمتیازات و خۆشی و خۆشییكان ناكون و بخكیش بـــدەن. مـــن لـــن دەنگـــم پدەجگای"مام جالل و كاك مسعود" بـــام، دەمگۆت ئـــو "١٠٠" كاندیدە بـــا خۆیان بانگشـــی ھبژاردن بكن، بزانن وەكـــو ئو نونرەی "تحالف الكردســـتانی" ك ل بغدا خۆی ھبژاردبـــوو، ل ئنجامی وەیم شـــكان برزكردنی دەنگفئنجامـــكان راگینـــدرا "فنی كوڕی فن ك خـــۆی ھبژاردبوو ھیچ دەنگی نھنا"، التان ســـیر نبـــ تزویرنبـــووەو نكراوە، دەزانن ھۆكی چی بـــوو، ھۆكی ئـــوە بوو كخـــۆی نچووبوو بۆ دەنگدان. ئاخۆ دەب ل كوردســـتان

!...بشتی ئاوەھا، ھخۆزگ رۆژك دت ئوانی خۆیان ھدەبژرن ھر خۆیان بانگشیان بكردبـــا. برادەرك گوتـــی: دەنگ مك. لـــوەش ھـــر دەیبنوە، شـــوتم: چۆن؟ وتی: پارەی بانگل حزب وەردەگـــرن و ھیچ خرج ناكن و ك دەریش نچوون، دەن: غدریان لكردین و تزویریان كرد. یا بڕاســـتی عدالتی تدا نبوو. وەیـــان خراپتر، چونكئ وكاتئلپرسینوە مملكتك ل مادام نب و ھركس ب ئارەزووی خۆی و ب میزاجی شخســـی كار بكات، ھرواب بژی بانگشی ھبژاردن، ل كۆتایی دەمـــوێ بم و گریانم نمو تالل بدێ"توخوا مام جـــھی ئوەبوو ھر رۆژەی لشـــارو شارۆچكیك بانگشی ھبژاردن بكات"تنیا پرسیارەو ھیچی دیك نا

بۆ مژوو.

مــرۆ (١١٣)

حمید ئبوبكر بدرخان

تایبت ب بدرخاندوای ئـــوەی ل ســـای ٢٠٠٨ "كورد كتبـــی یكمی چاپی نامگب و كوردســـتان لـــحكومتـــی نھنییكانـــی لوبنان ل وتی بریتانیا"ی دوو ل ئوجارەیان چاپكرد، برگی جیاوازدا چاپی دووەمی نامگب كوردو كوردستان ل"حكومتـــی نھنییكانـــی یكمی چاپـــی و بریتانیا" "بســـتكی خاكی كوردســـتان ب ھموو دنیـــا ناگۆڕموە"ی ۆژانـــمل و بچاپگیانـــد كتبخانی نـــو تـــودەك

كوردی.كورد رووناكبیرانـــی لنـــو و عـــرەب و روس و فارس و تـــورك و ئینگلیز و میللتانی دیك كس ھی نووســـر و مژوونووس و رۆژنامنووس و دەتوانین بژین ئینسكلۆپیدیای كـــوردان "د. كمـــال مزھر" م و زۆر بـــو كـــ ناســـن ،بن ئاشـــنا برھمكانی یا لكۆر ھی كات بیوێ ســـرچاوەی بنووس شتك

دەكات ورەیـــو پیـــاوە گئســـرچاوەو ل نووسینكی

.نكاری دخۆیدا بئو پیاوە گورەی فریشتیو خوا ناردوویتی بۆ كورد، ئو زانا و دانای ك ژیانی خۆی بۆ كورد و كوردستان بخشی ئو ك پیاوەی، ك بیانیان نوژ بۆ كوردان دەكات "خوندنوە" بۆ ئوەی كورد بگات ب مرازی

خۆی "دەوت".نووسینكان لسر نووسین و ژیاننامی ئـــو زۆر زۆرەو لـــ ژمارەكانی بدرخان (ژ٩٦) ل ناودارانـــی كورد ب دوور و و نووسیوە لسرمان درژی لـــ چاپی یكمیش پش ھر نووسینك بدرخان "د. كمال ب سبارەت دواند مزھر"ی

.كبچاپكردنی كتكات چاپی یكمی كتبی "كورد نامگب و كوردســـتان لـــحكومتـــی نھنییكانـــی لوبنان چاپكرا ب ریتانیا" لبتیراژی "٢٥٠٠" دانو ب نرخی ك لزار دینار، زۆر٢٥" ھـــ"خونران و مژوونووســـانی

تووشی سرسووڕمان و شۆك بـــوون، ك لـــ كتبخانكان دەستناكوێ و تنیا الی ئو وێ كدەســـت دەك ســـانكپارەدارن و ھموویان لكییوە و نگیشت دەست خونران، بھرحاڵ لرەو لوێ چندین نووســـین و دیـــداری لگـــڵ ئنجامدرا، بدرخان دیســـان ك بوە دیدارشـــانازیی بـــ "PUKMEDIA" ھاوبشـــی بوكرایوە یكمینجـــار بۆ بـــ زمانی عرەبـــی بۆی "د. كمـــال مزھـــر" لـــ چاپی یكـــم دەـــ: "دەم ســـاڵ بـــوو تامـــزرۆی ئوەبـــووم نھنییكانـــی نامـــگبوەزارەتكانـــی ھنـــدەران و جنـــگ و موســـتعمرات و فۆكوانـــی و ھتـــد و دەزگا بریتانیـــا، فرمییكانـــی كوردستان، و كورد دەربارەی ر لچـــاوی خۆم بینیم، ب بســـدەی حفتاكانی كۆتایی ـــك لكوە یرابـــردوو ئـــھاندەرە سرەكییكانم بوو بۆ داواكردنی ســـاك تفروغی زانســـتی ل ئینگلترا، بم ك تردا، مامۆستایانی لناو دووانیان وەك من كورد بوون، من تاك كس بووم وەزارەتی خوندنی با ل عراق داواكی

رەت كردموە.كۆتایـــی لـــ ھروەھـــا لـــ :ـــشـــیدا دەكییشپپنا تر جاركی كۆتاییشـــدا دەبموە بر نقشی بردكی باوكی گورەی مژوونووســـی بدلیسی شرەفخانی كوردی و لزمان ئـــوی پای بندەوە زانایانی لـــ)) دەم: منیش پیاوچاك و دپـــاك و بوەج وردی بـــ زۆر دەپاڕمـــوە ل نووســـینكم وردببنوەو برچاو پشوییكیان ئگر ردانكی موەیشـــ وت بكبـــراوردی بكن. خـــۆ ئگر لسر لبیرچوونكم ھو

دەدۆزنوە ھر ب گات پكردن و تیڤز تشر لم نقۆزنوە، ن و بڵ بكـــگپیاوەتیـــم لپارچیكی چاكتر و بزگوڕكی تازەتر و پاكژبۆم پین بكن)).

"بستكی كتبی لپشــــكی خاكــــی كوردســــتان بھموو فرھاد ناگۆڕمــــوە"، دونیا عونــــی نقیبی ســــندیكای كوردستان، رۆژنامنووسانی دە: منیش ئوەی دەیم بۆ "مژوو"ی دەگموە، وابزانم ١٩٨٢بوو، ســــای ھاوینــــی كاتك كتبــــ بنرخكی د. بناوی كــــ مزھر، كمال "مژوو"ــ كوت بردەســــتی خونــــدەواران، ھــــر لگڵ كبم ســــاتی بینینی كتكیزوو زانیــــم د. كمــــال لــــ چ ونیی ئــــو روانگیكوە ھبژاردووە ك لسر برگی كتبك دەبینرێ، بۆی كاتك ب میشھ كمدا كرفسلفرزم دەزانی لم سفرانمدا ســــردانی برای خۆشویست خوالخۆشبووان: (دارا تۆفیق و خسرۆ تۆفیق و مال جمیلی رۆژبیانی و مامۆستا مسعود محمدو ھروەھا برای بڕزم د. كمال مزھر، ك بھیوام ژ بكات)، كنــــی درمخوا تدوای دەرچوونــــی كتبكــــی

ئنجامم بغــــدا بۆ "مژوو" دابوو، ئوەبوو بۆچوونكی خۆمم دەربــــارەی ھبژاردنی ونی ئاماژە بۆكراو لســــر برگــــی كتبكــــ بــــ دكتۆر

گوت...ل شونكی دیك فرھاد عونی دە: قۆناغی دوای "نسكۆ"ش تاكۆ رۆژانی ئمۆ ھدەگرێ بیرەوەری الپـــڕەی چندەی بتـــام و چژ، چ لـــ بغداو بنووسموە، كوردستان ل چ نمایـــی كاكر ربم لبـــرگام ك "نزەنگ بدولع" بم كتڕەی ئدووالپ نادات ل

زیاتری بۆ بنووسم...كمال :ـــدە كۆتاییـــدا لمزھر توانی شیعركی باوكی ك بدۆزتوە خوالخۆشبوو ل ژمارە (٢٢)ی سای دووەمی گۆڤـــاری (ھاوار) كـــ ل ١ی تمووزی سای ٣٢ ل دیمشق دەرچووە بئیمزای "الوی كورد

."ونی - كۆیع -بھیواین :ـــدە ھروەھـــا د.كمـــال ھر ســـاغ و تمن درژب، خرمانی "مژوو"یشی

ھر برەكتدا...جی ئاماژەی، كتبی "بستكی خاكی كوردستان بھموو دونیا ناگۆڕموە" لـــ ئامادەكردنی

.ینزەنگ بدولع

كمال مزھر چاپی یكمی كتبی (بستكی خاكی كوردستان بھموو دونیا ناگۆڕموە)ی چاپكرد

مام جالل سرۆك كۆماری عراقی فیدرال رایگیاند داھاتی نوتی راقلی عكانی گكھاتكوردستان بۆ پ

باوكی لۆزان (٢٠٠٩/٦/١) دووشـــم رۆژی ل رو ڕەســـمكی كم ون و شكۆدار ھاوكات لگڵ ئاھنگی تپڕبوونی (٣٤) ســـاڵ بسر (یكیتی دامزراندنـــی یادی نیشتمانی كوردستان ) (نوتی كوردستان) ل ھردوو كلگی و (تـــاوك) ێ ل ( قق تتـــ)رگای بۆڕیـــ نوتییكانوە بۆ بندەری (جیھان) ی توركی ھنـــاردەی بازاڕەكانی دەرەوە

كرا. ئامـــاژەی پ وەی گرنگئـــرەوانكردنـــی لـــ بكیـــن

(نوتـــی كوردســـتان) ھموو لگڵ ك گربستانی، ئم كۆمپانیا بیانیی جیھانییكان بسترا بوو لالین حكومتی ھرمـــی كوردســـتان وەزیری فیـــدرال عراقـــی نوتـــی نایاسایی ب (شھرســـتانی) دادەنـــا بدەســـتووری دژ و كوت میدانی جبجكردن و ھوكانیان پووچكرایوە .

ناردنـــ دەرەوەی نـــوت لم لـــ خۆیدا بارودۆخـــ خۆی پیامكی گرنگ بۆ ھموو ئو الین و كســـانی ك تا پش ئازادی عراق نوتی پرۆسی

عراقیـــان ب نوتـــی عرەب دەزانـــی و دەیانگـــوت (نوتی عـــرەب و عرەبـــ) كوردیان لـــم ســـامان سروشـــتییی بشـــكردبوو، بـــ خـــۆی م ســـامانشـــی كـــورد لبجینۆسایدو تنھا سروشتییلـــ ناوبـــردن و كاولكردنـــی وەی گرنگكوردستان بوو، ئ ندو پچوانی بـــ ئمۆ بشوەیكی كنگییھاوســـ بوو ب م سامانگۆڕا، ئ دیكخر و خۆشی و خۆشگوزەرانی ـــراق بلی عمـــوو گبۆ ھ

ھموو پكھاتكانییوە .كم ژووییم دوانـــل لـــونكـــی ســـرۆكی عراقی فیـــدرال بڕـــز (مـــام جالل تابانی) لبـــردەم كناڵ و رانمیدیاكانی جیھان زۆر بوو دسۆزان پاراستنی یكیتی خاكی عراق و سروەرییكی دوای كـــردەوەو دووپـــات كردنوەی قوفلی ھناردەكردنی نـــوت بـــ ھـــاوكاری بڕز (مســـعود ھرم ســـرۆكی بارزانی) ئامـــاژەی بوە كرد، كـــ نوتی كوردســـتان خرو بـــرو داھاتكی بـــۆ ھموو گلـــی عراق بـــ جیاوازی، لدوانكانی بڕز مام جالل تابانی جیاوازییكی گورەی ھبـــوو لگـــڵ لدوانكانی عرەب شـــۆڤنییكانی پش

پرۆسی ئازادی عراق.(نوتـــی دەرەوەی ناردنـــئامانجـــی دوو كوردســـتان) گورەی مژوویی دەستبركرد، یككیان: ئم بیرو بۆچوون نا رەبن عالیل ی، كیانجببرامبـــر شـــۆڤنیكانوە كورد لكدانوەیـــان بۆ دەكرا پووچكرایـــوە، گوای كورد

دەیوت جیابتوە !!دووەمیان: جـــاران خرو برو سروشتیی م سامانداھاتی ئو كاولكـــردن و پیالنگـــی ھگیرساندنی جنگی ھاڕەری شڕی ھگیرســـاندنی وەك عراق نوان ســـای ھشت و ئـــران و داگیركردنی كوت بكاردەھات . ك بوو بمایی نھامتـــی و رووخانـــی ژر تم وخانـــی ئابـــووری ئـــ

دەومندە.

لھاتبـــوو وای تاڕادەیـــك زاری خۆیان لراق بكی عخ سروشتیی م سامانبوونی ئھدەردەبـــی، ك بووەت مایی

شڕو گچڵ !!!!!ئمۆ ل ســـایی دســـۆزی لســـرووی میللتكمـــان ھموویـــان برز (ســـرۆكی داھاتی توانرا عراق) كۆماری سروشـــتیی ســـامان ئـــم ھۆیـــوە بـــو بكاربـــت، لسرتاسری خزمتگوزاری

.تم وئكلگی ھـــردوو ل رۆژاننوتی (تق تق) و (تاوك) زیاتر ل (١٠٠) ھزار برمیل لـــ دەرەوە، تـــردردەن مســـاڵ رۆژانـــكۆتایـــی ئزیاد دەكرت بۆ (٤٥٠) ھزار برمیل، ل كۆتایی ســـای (٢٠١٢) برھمـــی ئـــم دوو كگی رۆژان بپی زانیاری دەگات نوت شـــارەزایانی

(یك ملیۆن برمیل).ناردن دەرەوەی نوت لالین حكومتی ھرمی كوردســـتان جاركی دیك بۆ ھموو دنیای كـــتلماند كـــورد میللســـدەیوت ب ئاشتی بژی و ژیانی پكوە ژیانی ئاشتیانی دەوت ل عراقكـــی فیدرالی ئازادی ھرمی حكومتی یكگرتوو. كوردســـتان ل ھناردەكردنی نوتی كوردستان بۆ بازاڕەكانی جیھـــان پیەوی ئـــم ماددە ل ی كردووە، كدەستووریان

دەستوور چسپاوە . ژووییم رووداوە مت ئپیرۆزب ـــراق بلی عمـــوو گھ لتایبتی ل حكومتی ھرمی

كوردستان و گلی كورد .

حمید بدرخان كات دیاری پشكش ب د. كمال مزھر دەكات، بغدا ٢٠٠٣

Page 6: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

6

ئیوب رەزاھمت و ونكانی پرۆســـی و پرلمـــان ھبژاردنـــی سرۆكایتی ھرمی كوردستان گواھـــی حقیقتـــك دەدەن، خكانی كســـا چنـــد كپوە خونـــی دیموكراتخـــواز دەبینن، ئویـــش ھنگاوەكانی دیموكراســـیتی كوردیی برەو برجســـت بوون و بدیھاتن، ئیـــدی ئگـــر ئـــم ھنگاوە دەرئنجامی پســـتانی دەرەكی یاخود ھردووكیان پكوە بت.

من لـــو بـــاوەڕەدام ك ھموو ت لوتدار دەیانزی دەسھ حزب بارگرانی بارتقـــاو ژیر دەرچـــن، ھاوپیمانكانیـــان وەی، كتی دوای ئـــتایب بـــھـــردوو ال بتواوەتـــی نیت ســـافبوون برامبر ب یكتری دوای بستنی ئیتیفاقی ستراتیژی نوان ھردوو ال، ك ســـرجم خا تاریك و گوماناوییكانی نوان ھـــردوو گـــورە حزبی

رووناك و رەواندەوە.بجۆرك بۆیان جخت بووە، ك ســـوڕی داھاتووی دەست و حوكمانـــی ھر ل دەســـتی

خۆیاندا دەمنتوە. بۆی دەیانوت خۆیان ب فیعلی قوارەی خۆیان تاقی بكنوە بۆ ئوەی بزانن ك وەزنی ئینتخابی

و جماوەرییان لــــ ناو خكدا ب كوێ گیشتووە، ب تایبتی كند ســــاچ وەی كدوای ئــــدەنگی رەخنــــو ناڕەزایی لرە و لــــوێ ل ناوچــــ جیاوازەكانی ھرمی كوردستاندا برزدەبتوە و دروســــتبووە، پاش كمبوونی ھمتی میدیایی ل ری سایت ســــربخۆكاندا، رۆژنامــــ و من"گومانیان" الی بڕای مانئھردوو حزب دروســــت كردووە، ك رەنگ ھندك لشعبییتی ــــت، بدەســــت داب خۆیــــان لتایبــــت ل رــــزی"ی، ن، ك" دا. بۆی بۆی دەچم ك قراركی ناوخۆیــــی درابــــت بــــۆ ئوەی بچت نــــاو ھبــــژاردن بدوور لو لیســــت و تواوكری خۆیان زانیوە، بتایبت پاش راكشانی ژمارەیكی زۆر ل كادیرانی ئو حزبان بۆ ناو رزەكانی ھردوو حــــزب، وەك ئــــوەی ل حزبی زەحمتكشاندا بم دوایی روویدا،

ب شــــكی زۆری زەحمتكشان چوونــــ ناوریزەكانــــی پارتــــی دیموكراتــــی كوردســــتان وچند ســــاك لموبریش كۆملك حزبی ســــركردەی پشمرگی كوردستان دیموكرتی سۆســــیال

ھاتن ناو ریزی"ی،ن،ك"ەوە. كواب پرۆژەیك و برنامیكی پش وەخت ھبووە بۆ الواز كردنی ھاوپیمانكان پارتـــ تنانت بجیا ل الیـــن ھردوو حزبوە ب تریبی لگڵ ھوی ھریك ل ھـــردوو حزب بۆ راكشـــانی ئندامانـــی ھردووكیـــان بۆ ناو ریزەكانی ئوەی تر. ئو ھوی ك گربســـتی ستراتیژی رایگرت بـــ شـــوەیك ئیتـــر كادیرانی ھریك لدوو حزبك لوی تر

وەرنگیرێ ب ھیچ شوەیك. بژاردنم ھئ وەی كـــم ئبپر بایـــخ دەكات و وای لدەكات ك گوژمووتینـــی زیاتر و چاالك تربت، ئـــو رەھندە ھرمی و جیھانییی، ك ونكانی پمان گیشتوە ئویش كۆمی پرۆسی لناوچیكدا كـــ ،بژاردنھھموویـــان و بڕوەچـــوون گـــۆڕان و دەرئنجامی باشـــیان بۆ ھـــزە نیارەكانی دەســـت تۆماركردووە. یاخود ئنجامكانی گواھـــی گۆرانكـــی گورەیـــان

.كردووە، بۆ نموونسترجبحزبی دەعـــوە، كـــ باكی ناو فیدراســـۆنی عراقی یكگرتووی شیعیی و توانی ل ھبژردنكانی عراقدا پارزگاكانی ئنجومنی برەی حوكم لـــ ژر پی گورە ئیســـالمی ھزی"ئنجومنـــی بســـرۆكایتی "بـــا عراقی عبدولعزیز حكیم دەربنت و سرجم باكانی تری ناوحزبی ندامت و ئنك بشـــكدەعوە تترەكانی بگڕنتوە ناو حزبی دەعوە ب ســـرۆكایتی مالیكی، بـــ جورـــك مالیكی وا پشـــت پاش ئســـتوركردووە"بتایبت

زگا" كدە پار وتنی لركســـدەیوت سرۆكایتی ئیئتیالف بۆ حزبی دەعوە بت، ل ھبژاردنی نونرانی ئنجومنی داھاتووی

عراقیدا.ھبژاردنكانی ترەوە لالیكی ســـرۆكاتی ئمریـــكا، بـــاراك ئۆبامای ھنای ســـر كورســـی بڕەچك مرۆڤكی ك حوكم، مو ئ ســـتو رەش پفریقییئ ورەترین گۆڕانخۆیدا گ خۆی لل بدەستترین دەوتی دنیادا و جاركی تر حزبـــی دیموكراتی گڕایوە ســـر حوكـــم پاش دوو خولی دەســـتی كۆمارییكان و برژەیكی برچاوگرانی ژمارەی دەنگـــدەران بـــۆ خاتـــری حزبی

دیموكرات.ھبژاردنكانـــی ھروەھـــا لوبنـــان جاركی دواییـــی ئم ی لیستی"ئلمســـتقبل" دی لوبنانی برسرۆكایتی"ســـعد

ئلحریری" مخـــول كردەوە بۆ پكھنانـــی حكومتـــی لوبنانی ك حزبك دەســـتی عسكری بـــ ھیـــچ شـــوەیك لگـــڵ ـــكانی حزبوربازییتواناســـكـــ لالین بـــراورد ناكرت، ســـوریاو ئرانـــوە پشـــتگیری لدەكرت و چند مانگك لموبر ب كاتژمركدا چنـــد لماوەی زەبـــری تفنگ ھمـــوو لوبنانی

كۆنترۆكرد.ھروەھا ھبژاردنی سرۆكایتی ناو پگی"چاكسازەكان"ی ئران رژمی كۆماری ئیســـالمی بھز كرد، ب جۆرك ك مترســـی بۆ سر دەســـت و رژمی حوكمی ئیمامی فقی دروستكردووە ھموو كۆمـــاری ئیســـالمی ھژانـــدەوە خستویت گژاوی دەست و تا یكم بۆ ،ردەوامب ئســـتاش جارە كاری لو شوەی لوەتای گیرسانی ئینقالبی ئیسالمی لھ

سای ١٩٧٩ ل ئراندا رووبدات. بژاردنھ ـــكۆم ئم ونای ك نـــتییمـــی و نیودەورھجمـــاوەری كوردســـتان ل ری بیستنی تلفیزیۆنوە شاشی پشـــتگیریكی پانرو بووەتـــ و پارتز بـــۆ ئھ وی بعنم ،كوردســـتانیان سیاســـییكـــ چندین ســـا پاشـــكۆن و لـــ پراوـــزی ھـــردوو حزبی دەستداردا دەژین ب سیستمی رازیكردن و برامبر بدەستكوتی مانگانو پدانی چند پۆســـتكی دیاریكـــراو لـــ حكومتـــ یك كوردســـتانداو یككانی لدوای چند كورسییكی یكالنكرەوە

ل پرلمانی كوردستاندا.بۆی دەبینین ك كۆم حزبكی كوردســـتانی ك باوەڕیان و ھزرو فیكرو بۆچوونیان تواو ل یكتری جیاوازن یك دەگرن و یك لیستی یكگرتوو پكدنن بناوی لیستی خزمتگوزاری و چاكسازی" لرەدا دەب ئـــم پرســـیارە بكین ئو

پنھان چیی، ك وادەكات كۆمی ئیســـالمی و یكگرتووی ئیسالمی بھموو قوارە و فیكرو بۆچوونی ئیسالمی خۆیانوە لگڵ حزبی سوسیالیســـت و زەحمتكشاندا

بچن ناو یك لیستوە. ئایا غیری خواستی ئۆپۆزسیۆن و بدیھنانی گۆڕانكاری دەب چی

بت.ئایا ھوك نیی بۆ قوتاربوونیان لـــ ھیمنـــی ھـــردوو حزبی دەست، ئایا دروستبوونی بوا بخۆ بـــوون نییـــ، تپڕاندنی ب یوەســـت بوونیـــان نییـــپھژموونگـــری ھـــردوو حزب، م لیســـتئ و باوەڕەدام كمن للـــ ھبژاردنكانی ئنجومنی نیشتیمانی عراقیشدا ب لیستكی جیاواز بچت ناو ھبژاردنوە، ئزموونـــی رووەشـــوە لـــم یكگرتووی ئیسالمی كوردستانیان لبر چاوە، ك ب لیستكی جیاواز

بشداری ھبژاردنكانی"٢٠٠٥"ی عراقیان نیشتیمانی ئنجومنی نـــج كورســـیان لكـــردووەو پئنجومنی نیشـــتیمانی عراقیدا مسۆگر كرد ل كاتكدا ك ھموو حزب قایـــل نبوون، كـــ چوار كگرتوو لی كورســـی بدەن بـــژمارەی كورسییكانی ھاوپیمانی سركوتن ئمش كوردستانی، ئیســـالمی یكگرتووی بـــۆ بوو ت، بمان بیردابھ كوردستان لتایبت ك رۆژبرۆژ ئندامیان و ل ئیسالمیی م حزبوادارانی ئھزیادبوون دای و ئویش بھمان شـــوە گلییان لـــ نونراتیان تی كوردی، چونكدەس ل یھ دراوە لك كورسییان پنھا یت

ھاوپیمانی كوردستانیدا.بـــم ئنجامكانـــی ھبژاردن سبارەت بم لیست "خزمتگوزاری و چاكسازی" و لیست نیارەكانی تری"كوردستانی" ئوانی ك وەك كند ســـاكخراو و چحزب و ربوونیـــان ھیـــ، رژەكانیـــان گۆڕانكی ئوا بت، ھرجۆرك تبب وە، كتوناكوتۆیان لئ ت لگۆرینی حوكم و دەس مایھرمی كوردستاندا، رەنگ وەزن و حجمـــی خۆی نمایـــش بكات و كوردستانی لیســـتی برامبر بدەستبنت، زیاتریش كورسی بم ناتوانـــت یكالكرەوەبت

لناو پرلمانی كوردستاندا.لیستی كوردستانی و ل پشتییوە یكتی و پارتـــی، خوندنوە و تسوركی نزیكیان ھی سبارەت سیاسیان، قوارەی لیستو بو بم ئو لیستی كبووەت جی مترسی لیستی كوردستانی لیستی گۆڕان بسرۆكایتی نوشیروان دروشـــمی گۆڕانی ب فا كمسترووی دەســـتی كوردیـــدا برز كردەوە وەك سركردەكانی دەن زۆرینـــی جماوەری ســـلمانی بانگشـــی ئواندایو لگـــڵ گۆڕینی دەست دەكن و باوەڕیان

یت ھدەســـتی دەس گرتن بب دوور ل كردەیی سربازییوە ھروەك دكتۆر شـــاھۆ ســـعید ناولیستی ب فرمی قســـكری چاوپكوتنكـــدا لـــ گۆڕانـــپـــی وتووم، ئـــوان وات گۆڕان بارتقی ھموو كموكوڕییكانی دەســـت دەدەن بشانی ھردوو ،یان وایتدار، پحزبی دەســـك ئوان ئۆپۆزسیۆنی حقیقین، دكتۆر شاھۆ ل وەمی پرسیاركمدا لگڵ پیوەندییان ب سبارەت حكومتی عراقیدا و ئایا لالین لدەكرت؟ پشـــتگیریان بغداوە وتی ك ئوان وەك لیســـت ھیچ پیوەندییكیان لگڵ حكومتی بغـــدادا نییـــ، بكـــو ئوان چاوەڕوانـــی بســـتنی پیوەندی لگڵ بغدا پاش ھبژاردن وەك وەی بكانی دی، ئموو لیستھ ك وەیئ شاكرنجس الموە دروشمكانی لیســـتی گۆڕان زۆر

نزیك ل دروشـــمكانی سرۆك ســـرۆكایتی لكاتی ئۆبامـــا بالموە ئوەی بم ئمریكا، ســـرنج راكشـــراوتر بوو پاش چاوپكوتنم لگڵ دكتۆر شاھۆ ل یـــكچوونو لعید ئـــســـچاكســـازی و دژایتـــی گندەی بڕوەبـــردن خزمتگـــوزاری و بانگشـــی لبرنامـــی ھبژاردنی نوان لیســـتی گۆڕان واتو لیســـتی كوردســـتانی. كھردوو ال بنی "گۆڕان دەدەن، بـــم جیاوازییك لـــ "جۆری

.دای كگۆڕان"ـپشـــبینی دەرەنجامی ھبژاردن كاركی دروســـت نیی ب تایبت كاندا چونكدیموكرات تـــو ل رەنگ حقیقـــی دیموكرتیتـــی گۆڕانكاری زەبـــالح و چاوەڕوان لنكراوی لبكوتوە، بم من لو باوەڕەدام، ك لیستی گۆڕان ئنجامكـــی زۆر باش بدەســـت بنت، ك رـــژەی نیارانی تری زیاتربت، كوردســـتانی لیستی بم دیسانوە ناتوانت ئوەندە كورسی ل پرلمانی كوردستان بۆ خۆی مسۆگربكات دەنگكی یكال كرەوە و بتاكرەوەی بیارەكانی نھا"أللت ت، بـــمـــان برلپلیستی"خزمتگوزاری ئگر ھم" قومبلیكـــی چاكســـازی" و وەك بتقنتـــوە ھبـــژاردن ئوەی گۆڕان ركالمی بۆ دەكات، ئـــو كات بیكگرتنـــی ھردوو لیست كوتلیكی نیاری ب ھز بۆ لیســـتی كوردســـتانی دروست دەبت، ئـــم یكگرتنش كاركی ســـخت دەبـــت، چونكـــ لو باوڕەدام ك لیســـتی ھاوپیمانی كاربكن بۆ دیســـانوە راكشانی كانی ناولیستی چوار حزبپارتكوردستانییك بۆ ھاوپیمانییكی نوێ و ناچار دەبت بشـــی زۆرو ند ســـاچ ی كیمانانو پئ جبج دابـــوون حزبانی بو بكات، لو باوڕەدام ك ئم كارە

ســـربگرت، ئوكاتش لیستی گـــۆڕان بتنھا لناو پرلماندا دەمنتوە دەنگك چند لگڵ چونك دیسانوە لیستی توركمانی و مسیحی ھاودەنگ و ھاوپیمان دەبن لگڵ لیستی كوردستانی وەك چندین سای رابردوو، ب تایبت پاش ب "كوتا" كردنی توركمان و بم كوردستان، مسیحیكانی بتئكید دەنگكی بستراو دەبت.گو تینی ھمتكانی ھبژاردن بتایبت ھمتی لیستی گۆڕان بـــالی دكتـــۆر فوئاد معســـوم ئندامی مكتبی سیاسی یكتی نیشتیمانی كوردستان، ك ئستا رانی میحـــوەری سرپرشـــتی وەیو شو بنھا ریكالمدەكات تنییـــ بانگھشـــتی بـــۆ دەكن، لگـــڵ ئـــوەی، كـــ ئینكاری نـــاكات رەنگـــ چنـــد دەنگك بدەستبنن، بك گواھی ئوە لیســـتی كوردستانی ل دەدات ك

تواوی ھزی خۆیدای و یكتی نیشتیمانی كوردســـتان زۆرینی مســـۆگر ســـلمانی دەنگكانی ئوەی ھبژاردن لكاتی دەكات كـــوای كـــردووە الینگرانی ئو ل ســـلمانی لیســـت خۆیـــان ئودیموكراتییی بكـــن نمایش فراھمی كوردی دەســـتی كھاووتیانـــی بـــۆ كـــردووە كوردستان، دكتۆر فوئاد معسوم I.TV"ڵگل چاوپكتنكـــدا ل" تلفزیۆنی"ئلعـــراق" دەت ھرچنـــدە الینگرانی لیســـتی گۆڕان پشـــلكاری دەكن، بم ئم"ی.ن.ك" ھزەكانی ئاسایش و پۆلیســـمان ئاگاداركردوەتوە، ك رگریان لنكـــن بۆ ئوەی

پشوی دروست نبت. ســـعدی ئحمد پیـــرە ئندامی مكتبی سیاسی، جخت لسر دەكاتوە و بھزی لیستكیان ناوی دەبات ب لیستی خزمتگوزاری و ئاوەدانی، پرۆژەكانی حكومتی وتمی كوردســـتان و دەسكرھ كـــورد ب سیاســـییكانی گلی نموون دەھنتوەو دەت ئوەی ك پـــرۆژە و دەســـكوتكانمان نابینت بابچت الی دكتۆر چاوی

بگۆڕت.ئمانـــ نموونیكن ل قســـی برپرسانی لیســـتی كوردستانی. تا ئستا ھوســـتی دەستی ئـــوەی بۆنی كـــورد ئســـتای پرۆسی بیانوت ك لنایت، ھبژاردن ب ئاقاركی وادابرن، ك دووربت لـــ ریتم و ئامانجی خۆی، من پموای ك بڕوەچوونی پرۆسی ھبژرادن ب شوەیكی دیموكراتانو دوور ل خروقات و تزویر لـــ ١٠٠٪ ل برژەوەندی تایبت ب ،تی كوردیدایدەسپاش ئوەی كـــ ركخراوی مافی رەخنیان مرۆڤ چند جارـــك ئاراستی دەستی كوردی كردووە ل دۆســـیی پشـــلكاری ماڤی مرۆڤ، بۆی پویست ك دەستی بـــۆ جوانكردنی كاربكات كوردی ونای خۆی ل برامبر كۆمگای كدا، لكات تیدا، لـــو دەونكوردستان و عراقدا ھزی نوێ و

پشتیوانی نوێ دەركوتوون.بم ئوەی جگای مترسیی لم كردنوەی السایی ھبژاردندا، ك ،یو كـــردەوە توندوتیژانئئنجامكانی ئاشكراكردنی پاش ھبژاردنی سرۆكایتی ل ئران راگیندران و توندوتیژی سراپای تارانی پایتختی گرتوە، لوەش خراپتـــر ئوەی، كـــ ھزەكانی پۆلیس و ئاسایش خۆپیشاندەران باریش ترســـناكترین داپۆسن، ئـــو تیرۆریســـتكان وەیـــئخرقـــ ئـــ منیی بقۆزنـــوە و تیرۆریســـتی كردەوەیكی چند رلھ بـــدەن، چونكـــ ئنجام ئســـتاوە چندین تۆڕی میدیایی خۆیان بیانـــی تلفزیۆنـــی و ئامادەكـــردووە بۆ گواســـتنوەی پشـــوی بـــ دنیـــادا، بپـــی ییم لزموونـــی كاری رۆژنامئبغداو ھولر و پرۆسی ئازادیدا و بۆمبـــاران كردنـــی ســـنووری میدیایی م گردبوونكوردستان ئ

.الش نییب بمـــن لـــرەدا خكانی نـــاڕازی مم بگرە دەنگم دەختاوانبار ناكپاڵ دەنگی ســـتم لكراو و مافی خۆپیشاندان دەبت فراھم بكرت بـــۆ ھركـــس و كۆمك دەنا دیمكراســـییت یانی چی؟ بم ل مئ ك ،وەدایل كشـــكدەژین، كوردستانك كوردستاندا بـــ عراقـــوە و بـــ دەوتی نیـــار چـــواردەوری تنـــراوە. ئیدی بیار ل دەســـتی دەستی كوردی و ئۆپۆزســـیۆنی تازە لجولی ئایا ،دایكبووندایـــل ب یان رووبڕووبونوە یكمی ئاژاوەو شء كۆتایی دت یاخود

ب ئاشتی؟ھرچی سبارەت ب سرۆكایتی تئكیدی بـــ ئوا كوردســـتانماوەی ســـرۆكایتی بارزانی بۆ وە بتكی نوێ دووبارە دەبخولجیاوازییكی زۆر لگڵ نزیكترین ركابری بۆ پۆستی سرۆكایتی

د. كمال میراودەلی.

ی ئازادرا

پویست دەستی كوردی كاربكات لپناو جوانكردنی ونای خۆی لبرامبر كۆمگای نودەوتیدا

Page 7: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

7

حاجی ممۆلالیـــك ١٩٧٠ ســـای ســـرەتای بۆ مـــن خۆش نبـــوو، دەبـــوو خۆم بۆتاقیكردنوەی بكلۆریای ششمی ئامادەیی ســـاز دەم و لالیكی دیكوە منیش یكـــك بووم لوانـــی لناو قوتابیـــان و رزەكانـــی پارتیش"بای م.س" لسر ملكچی نكردنم بۆ ھندێ بیاری حزبی وشك و برینگی بارەگا رەق و تقكان و برەو ناتبایی ملمالنی ناشریف لگڵ برادەرەكانم چووبووم و لو كش و ھوای ناھموارەشـــدا، بیانـــی ١١ی ئـــازاری بســـر داھات و ئمـــی جاللـــی- چ لـــ قوتابیان چ ل حـــزب تارادەیكی زۆر تووشـــی بربرەكان و چاو ل ســـۆركردنوە بگرە ئشـــكنجو لـــدان و راونان و برادەرانی"پارتی بووین. خۆشاردنوە بتایبتی بارزانی" –ســـركرداییتی ئوانی ل نـــاو قوتابیان بوون، زۆر جگرمان، برامبتوند و رەق بوون ب و دەمئـــ لیـــل"، كعدی خســـ"لببووە برپرســـیاری لقـــی كركووكی یكتـــی قوتابیانـــی كوردســـتان ھر ھموویـــان پشـــتر لالیـــن ئموە ناسرابوون و من خۆم برادەرایتییكی گرم و گوڕم لگڵ بشكیان ھبوو، ر لكتریـــش بووین ھتا خزمی یھسعدی عبدو و سعدی فرحان و عبدو تۆفیـــق و محمد عباس و ئكرەم منتك و ئكرەم عزیز و حسام برزنجی و زۆراب برزنجی و رەفعت عبدو و قھار سادق و سالح نوری ك ،زیز و زۆرانی دیكو موحســـین ع ك لماوە رۆژبیـــر نناوەكانیانم لرۆژان ئم خۆمان نكوتین ئازاردان و راونانی ئـــوان، ك تارادەیكی زۆر لالمان ناسراو بوون زۆرجاران دەیان برزدەكرایوە، لســـر راپۆرتیـــان

بم بۆ مژوو دەـــم ھموو جارك لگڵ"جمیل رەنجبر" ئو راپۆرتانم بۆ حزب برز ندەكردەوە و دوو بدوو وان ھاتنچی ئـــوتانـــدن، كدەمانفپشوە و ئم پاشكشـــمان پكرا، زۆر منداكارانـــ كوتنـــ وزەمان و بناحق لـــ چندان برادەری ئمیان داو چنـــد جارـــك بۆ من دانیشـــتن ك لـــم بدەن، بـــم ســـر كوتوو نبـــوون. ھتاكو دواجار لـــ رگای ســـعدی فرحان داوام لكرا لگیان كاربكم و لیان بچم پشوە، منیش لسر فشـــاری كسوكارم و بۆ ئوەی بتوانم بچم تاقیكردنوەكانی ششـــی ئامادەیی"تاقیكردنوەی وەزاری" دەبوو ھنگاوبنم یاخود دەســـت ل خوندن ھگرم. من تنیا راپۆرتكم لســـر ئامادەبوونی خۆم بۆ كاركردن ل رزی یكتی قوتابیانی كوردســـتان، لگڵ لقی قوتابیان ك رحان چوومعدی فسئو بوو بركوت سعدی خلیل یش لوێ بوو، پشوازییكی ساردیان كردم و ســـیرم كرد دەیانوێ لكۆینوەم ك بوەیر شـــھن، بـــدا بكگلكۆنترۆی خۆم كرد و چندی ھویان پ كم پـــنووســـراو دا وەك پاكانـــبكنوە و لـــ دواجار زۆر تووڕە بووم و بدشكاوی ھستام و سعدی خلیل لگم ھستاوە دەستی لملم كرد و وتی ئم ل رگی فالن منیار نھنییكانی ركخســـتنكانی ئوەمان وەرگرتووە، من بـــرادەران رازی دەكم ك واز ل تۆ بھن و منیان بردە ژووركی ب تنیا و

خۆیان لگڵ یكتری كۆبوونوە.لدـــی خۆم وتم، ب پی خۆم ھاتووم و ئوان دەیانێ ریسوا و شرمزارم بكن، بۆی بیارم دا ئگر زیندانیشم نیازیش بووم خۆمی لوەی بن، ئبكنبان دەكم، بۆ جاركی دیك بانگیان كردموەو ماوەی ھفتیكیان بۆ دانام، ئگر ھموو نھنییكانی قوتابیان و ر لولھ كانیـــان: لاللییحزبی"جپش دادەنم باشـــ وەرم دەگرن، ئوا خۆم ئۆبای خـــۆم ھدەگرم و ئوان بگرن، ك سانوكناتوانن دەســـتی ئگرەكیانـــ ئازارم بـــدەن. منیش ھر خواخوام بوو ھر لو شون دەربازبم، بۆی دەرچووم و ھتا تكبوونوەی ھردووال بركوتیش خۆم نیشـــانی ئو برادەران نـــدەدا، زۆر ب وریایی قوتابخانـــم و دەرەوە ھاتووچـــۆی دەكرد، رۆژانی تاقیكردنوەش بوریای ھسوكوتم دەكرد و شتك سبارەت بم نرووی ندا، بم لالین برادەرەكانی

گۆرینم، ك دەچووم ناویان و لگیان دەدام، ك الریان لدادەنیشتم پتك و پمن فۆرمی پاشگزبوونوەم ل خباتی چند ســـای خۆم بۆ برادەرانی نوێ پكردۆتـــوە. چنـــد رۆژـــك لگڵ "جمیـــل رەنجبر" و تكای برادەرانی دیك تاك تاك دانیشـــتم و ب ئاگایی خۆم لو تۆمتان بـــۆ روون كردنوە تاكو چنـــد مانگگ"جمیل رەنجبر" ھات ماـــوە و پكوە دانیشـــتین و داوای ل بووردنی لكردم و بۆیان ساغ بۆتوە ك و ك چوون الی قوتابیانی پارتی و نھنییكانیـــان دركاندووە و وتی غدرمان ل تۆ كردووە، ئم ھر ھاوڕێ وخۆشویستی یكترین نوانمان

ئاسایی بووەوە..ھموو پشوویكی ھاوینان من كركاری خانووبـــرەم دەكرد، ئـــو ھاوینش رۆژانـــ تاقیكردنوەكانـــی بـــرەو دەچووم میدان بۆ كاركردن، بم ئو ســـا زۆر بزەحمت ھتا كركاریش ھمـــوو رۆژـــك دەســـت ندەكوت، چونك خككی ئجگار زۆری گوندەكان ك بســـموو كشـــارو ھ رژابوونـــئاسانی كاری دەست ندەكوت. رۆژك كارم دەســـت كوت دووھفت دەســـت بتاڵ بـــووم. تاكو رۆژكیان ل رگی برادەكـــی مندایم كـــ ناوی"عورفان" بوو لگڵ كورەچییكان كاری دەكرد، لگڵ خـــۆی بردمی بۆ كاری كرپووچ باركردنی ناو قبـــ و لۆری، رۆژی یكـــم بجەجـــ ھتا عســـر كارم پكـــرا و وەك چۆلكی باڵ شـــكاوم ل ھاتبوو، ئوارە كـــ گڕاموە ماڵ نمدەتوانی بتواوی ھنگاو بھاوم و بۆ دووھفت لسر ج كوتم و دایكم ركتم بكات. ھخزم دەبووای رۆژاندەمی خۆئامادەكردن بۆ پشكش كردنی ی وەرگرتنـــی زانكۆكان ھات كمامئو سا دیسانوە یكم سای دەست پكردنی"قبوڵ مركزی"دەستی پ كرد، من ناوم ل زانكۆی موس دەرچوو بوو، ك خوندن تیدا پنج بوو ل كۆلجی پروەردە بشی ئینگلیزی وەرگیرابووم، ،نج ســـاو پم بـــوو لســـتم ئپســـیرم كرد زانكۆی"مستنسری" تازە دەكراوە، بـــم خوندن ب پارە بوو، ئوەش بۆمن ندەكرا..ناچار لرگای برادەرە كۆنكانـــی یكتی قوتابیانی كوردستان، بتایبتی"شاسوار جالل" ھانیـــان دام، ك بچم لكۆلیژی ئادابی وانامشـــی كوردی" بغدا"بزانكۆی بو مامكم دووبارە پشـــكش بكم، ب ئاســـانی وەرگیـــرام، بـــم بارو

گوزەرانـــی ژیانمان یكجـــار نالبار بوو، باوكم ك ئو دەم وەك"بوسانی" كركاری ئیـــدارەی محلـــی ھولر بوو، موچكی"٩" دینـــار بوو لبر خاتری چوونی مـــن بۆ بغدا درژەدان ب خوندنكـــم، ماوەمانی بردەوە گوند و خانووەكی خۆمانی بكرێ دا تاكو بژوی ھاتووچۆی من دابین بكات. ھرگیز ل بیرم ناچت، بۆ كاتی دیدەنی لژنی بشـــی كوردی. ك ل ئومدی كۆلیجی یاسا دەســـتم شوشتبوو، كھمـــوو خۆزگو ھیوایكـــم بوو. ھیچ پارەكمان نبوو من ســـرفی بكم ھتا لماـــی مامـــم و ئامۆزایكانم داوای قرزمان كرد، ئوانیش لترسی ئوەی پمان ندرتوە ھیچ ھاوكارییان نكردم و ناچار دایك دسۆزەكم"بنكویكی "١،٢٥٠" بوو، بـــی ھســـیمی" ژناندینارك و دوو سدو پنجا فلس فرۆشتی و پ سفرم كرد، ك ئركی نرین"١٣" درھم بـــوو بۆ بغدا، لگڵ ھندكی دیك مســـرەفی چـــوون و گڕانوەم بۆ دابین كرا. جـــگای خۆیتی لرەدا سربردەی ئو برادەرە دسۆزەشم"سدقی ئامدی"، ك چاوكی كور بوو، بم زۆر بســـلیق و ورد كوڕكی جوامر بوو بـــاس بكـــم، ھرچنـــدە خۆی دەرچووی بشی زانســـتی بوو، بم ،نشی كوردی بخوبزی دەكرد لحلگڵ من ھات بۆ بغـــدا و بیكوە چووین كۆلیجی ئاداب ل خاتون، من لگڵ موعیدەكی خۆم، دیدەنی كرام و ھر لوێ ھوای وەرگیرانیان پدام، ئو دەم دكتۆرە"پاكیزە رەفیق حیلمی" ســـرۆكی بشـــی كـــوردی و لژنی وەرگیران بوو، خواســـتی ئو برادەرەم ك وەرنعات یوت و وتی دوای س پالم. من و ســـدقی ب ئومدەوە چندی كاتمان ھبوو چووینوە گڕەكی میدان و لوێ خواردنكی"فۆگ"، ك برنج و ھندێ شلی بسركرابووـ ب ٢٥ فلس خوارد، بۆكاتـــی دیایكرا و ھاتینوە و یكسر چووین ژوورەكی"د. پاكیزە" و سدقی خواستی خۆی پشكش كردو وتی: كوڕم ئمـــ ناتوانین دەرچووانی زانســـتی وەرگرین، بـــم لبر زۆر گوتنی ئم"د. پاكیزە" خان وتی سركی نی بدەنوە،"ســـدقی"یش ل دیكم وە، وەمی دایی برد، وەناو نھئگر حز بكی ھموو رۆژێ ســـرت ل دەدەمـــوە. د. پاكیـــزە زۆر لمان تووڕە بوو، بدەنگی برز دەری كردین و و ھر ئو رۆژە بیكوە گڕاینوە

ھولر. بشی بیست و نۆ

ییر

كبونا

رو

حاجی ممۆ : برادەرانی "پارتی – سركردایتی بارزانی" بتایبتی ئوانی ل ناو قوتابیان بوون، زۆر توند و رەق بوون برامبرمان

خوندنوەی الپڕەكان... ئو رۆژو شوانی لبیرم ناچنوە

گوزەرانـــی ژیانمان یكجـــار نالبار بوو، باوكم ك ئو دەم وەك"بوسانی" كركاری ئیـــدارەی محلـــی ھولر " دینـــار بوو لبر خاتری چوونی مـــن بۆ بغدا درژەدان ب خوندنكـــم، ماوەمانی بردەوە گوند و خانووەكی خۆمانی بكرێ دا تاكو بژوی ھاتووچۆی من دابین بكات. تاكو بژوی ھاتووچۆی من دابین بكات. ھرگیز ل بیرم ناچت، بۆ كاتی دیدەنی لژنی بشـــی كوردی. ك ل ئومدی كۆلیجی یاسا دەســـتم شوشتبوو، كھمـــوو خۆزگو ھیوایكـــم بوو. ھیچ پارەكمان نبوو من ســـرفی بكم ھتا لماـــی مامـــم و ئامۆزایكانم داوای قرزمان كرد، ئوانیش لترسی ئوەی پمان ندرتوە ھیچ ھاوكارییان نكردم و ناچار دایك دسۆزەكم"بنكویكی "١،٢٥٠دینارك و دوو سدو پنجا فلس فرۆشتی و پ سفرم كرد، ك ئركی نرین"١٣" درھم بـــوو بۆ بغدا، لگڵ ھندكی دیك مســـرەفی چـــوون و گڕانوەم بۆ دابین كرا. جـــگای خۆیتی لرەدا دیك مســـرەفی چـــوون و گڕانوەم بۆ دابین كرا. جـــگای خۆیتی لرەدا دیك مســـرەفی چـــوون و گڕانوەم

سربردەی ئو برادەرە دسۆزەشم"سدقی ئامدی"، ك چاوكی كور بوو، بم زۆر بســـلیق و ورد كوڕكی جوامر بوو بـــاس بكـــم، ھرچنـــدە خۆی دەرچووی بشی زانســـتی بوو، بم ،نشی كوردی بخوبزی دەكرد لحلگڵ من ھات بۆ بغـــدا و بیكوە چووین كۆلیجی ئاداب ل خاتون، من لگڵ موعیدەكی خۆم، دیدەنی كرام و ھر لوێ ھوای وەرگیرانیان پدام، ئو دەم دكتۆرە"پاكیزە رەفیق حیلمی" ســـرۆكی بشـــی كـــوردی و لژنی وەرگیران بوو، خواســـتی ئو برادەرەم ك وەرنعات یوت و وتی دوای س پالم. من و ســـدقی ب ئومدەوە چندی كاتمان ھبوو چووینوە گڕەكی میدان و لوێ خواردنكی"فۆگ"، ك برنج و كاتمان ھبوو چووینوە گڕەكی میدان و لوێ خواردنكی"فۆگ"، ك برنج و كاتمان ھبوو چووینوە گڕەكی میدان

فلس خوارد، بۆكاتـــی دیایكرا و ھاتینوە و یكسر چووین ژوورەكی"د. پاكیزە" و سدقی خواستی خۆی پشكش كردو وتی: كوڕم ئمـــ ناتوانین دەرچووانی زانســـتی وەرگرین، بـــم لبر زۆر وتی: كوڕم ئمـــ ناتوانین دەرچووانی زانســـتی وەرگرین، بـــم لبر زۆر وتی: كوڕم ئمـــ ناتوانین دەرچووانی

گوتنی ئم"د. پاكیزە" خان وتی سركی نی بدەنوە،"ســـدقی"یش ل دیكم وە، وەمی دایی برد، وەناو نھئگر حز بكی ھموو رۆژێ ســـرت ل دەدەمـــوە. د. پاكیـــزە زۆر لمان تووڕە بوو، بدەنگی برز دەری كردین و و ھر ئو رۆژە بیكوە گڕاینوە تووڕە بوو، بدەنگی برز دەری كردین و و ھر ئو رۆژە بیكوە گڕاینوە تووڕە بوو، بدەنگی برز دەری كردین

جوانی و ناشرینیی ھبژاردنكان لو رۆژەوە ك ســـرۆكی ھرمی كوردستان رۆژی بـــ تمووز/یۆلیـــۆی ٢٥ی رۆژی سرۆكایتییكی و پرلمانی بژاردنھھرمی كوردســـتان دیاری كرد و كۆمسیۆنی ر لندی كرد، ھسكان پبژاردنی ھباپرۆسی وەرگرتنی ناوی قوارە و لیستكان و كاندیدەكانی سرۆكایتیی ھرم و پاشان پدانی ژمارە و ئینجا راگیاندنی دەســـپكی ھمتكانـــی بانگشـــ و پروپاگنـــدە و ركالم بۆ لیست و كاندیدەكان، دەكرێ بین تا نووســـینی ئـــم وتـــارە ھبژاردنكانی ق لھو ب ینمون و ككوردســـتان دەگمئاھنگكی دیموكراســـیی جژنئاسا دەچت، پشتر ھردوو ســـیناتۆری ئمریكایی جۆن مكین و جۆزف لبرمان ل نامیكیاندا بۆ ھریك ل سرۆكی ھرمی كوردستان و سرۆك وەزیرانی ھرم بڕاشكاوی ئاماژەیان بوە كردووە كـــ "لم مانگـــدا وات (٢٥ی حوزەیران/یۆنیـــۆ تـــا ٢٥ی تمووز/یۆلیۆ) ھموو دنیا چاودریی ھرمی كوردســـتانی عراق دەكات و ئگـــر توانرا ھبژاردنكی دیـــودەر (شـــفاف) و ئازاد و ئـــارام بڕوە ببرت، ئوە ھرمی كوردستان پشتیوانی و ئمریكا گلی ھمیشییی دۆستایتییكی مســـۆگر دەكات"، لم ماوەیدا میدیاكانی جیھان زۆر ببایخوە و بجوانی ئاماژەیان بو شـــوازە جـــوان و تازانی بانگشـــی ھبژاردنـــكان ل كوردســـتان كـــردووە، ندەنی لتی لوســـرقولئی شرۆژنامـــراپۆرتكیدا باســـی لوە كردووە ك "شوازی داھنران" ل بانگشـــكانی كوردســـتاندا ھیـــ، خۆشـــبختان تا ئســـتا كمترین توندوتیژی ل ھمتكانـــدا روویان داوە، ببراورد لگڵ وتانی تردا كمترین سكای

لكاری لشیاسایی و پكۆمسیۆن و لژنی بای ئاسایشی ھبژاردنكان تۆمار كراون، مام جالل ســـعوود كـــو كاك مدوو ســـركردەی بـــای عراقـــن و كوردســـتان جوانتریـــن لـــ دوو بانگشكاریی نموونی ی ن ســـییا ا كر یمو دو ھبژاردنكانـــن بپچوانـــی ئـــوەی نیـــارەكان لیســـتدەیـــن، بكـــوو لو

ھمتی گڕان و بانگشـــكردندا وەك دوو پیـــاوی تـــواو دەوتی دیـــارن و رەفتار و لدوانكانیان ئوپڕی كلتووری دەوتی و بوابوون بدیموكراســـییتیان پوە دیارە، گوند و شار و شارۆچك كی گشتی لوەیشبو باژەكانی كوردستاندا لیست و كاندیدەكان بئازادی بانگشـــ دەكـــن و الینگرانیش بئازادی لیـــان كۆ دەبنوە، ســـركردە و كان لرۆك لیستر و ســـنرپرس و نوبلدوانكانیانـــدا ھیواخوازی ئـــوەن ك تا دوای راگیاندنـــی ئنجام كۆتایییكانیش ھمان كشـــوھوا و بارودۆخ بردەوام بت، خۆ ئگر ئـــوە روو بدات و ئنجامكانیش ئـــو فرەڕەنگی و فرەدەنگییانـــی پوە دیار بت، بگومان كوردستان جوانترین نموون و ئزموونی دیموكراســـی پشانی دنیا دەدات و خكی كوردستان دەتوان بۆ مژوو شانازی ب تی و پارتیش ككو رۆژەوە بكات و یبـــ"لیستی كوردستانی" بۆ پرلمان دابزیون و میدیاكان ب"حزبی دەستدار" ناویان دەبن و بھق خاوەن و پارزەری دەستكوتكانی ئمـــۆی ھرمی كوردســـتانن و ســـرۆك بارزانیـــش ك ســـرۆكی ئســـتای ھرم و بھزترین و دیارترین كاندیدە بۆ ســـرۆكی داھاتـــوو، جوانترین نموونی دەســـتدار ل رۆژھتی ناوەڕاســـت پشـــان دەدەن و دیموكراســـیترین دوو حزبی شوڕشگی نو

دەست بناوچك دەناسنن.وەك لـــ ســـرەتاوە گوتـــم تـــا ئســـتا و جـــوان كوردســـتان ھبژاردنكانـــی كمونی ل ناوچكـــدا، پم واب ئوەی لم پرۆسیدا ناشـــرین تنیا دیمنی ئو الینگرە چك ل قد و كالشینكۆف بدەست و تزابـــژ و جامشـــكنانن، ك ناوبناو كوردســـاتوە ســـتالیتی تلڤزیۆنی لبنموونی پشلكاری پشانیان دەدا شوان ل ســـلمانی بئۆتۆمبلكانیان بحورمتی برامبر خك و شقام و پۆلیسی ھاتوچۆ و یاســـاكانی ھاتوچـــۆ دەكن، ھیـــوادارم نموونیـــان لم پرۆســـیدا رۆژ برۆژ روو

لكمی و نمان بت. ،ڤارنك ،خۆشـــیی ،ژنبژاردن جھ ،روەرییرۆژی ســـ ،ی دیموكراتییمـــگ ،شـــاندانی جیاوازییـــئـــازادی پرۆژی برۆژی مومارەســـی مافی ھاووتیی، رۆژی پشـــاندانی جوانترین جوانییـــ، بۆی ھر كس و الین و لیست و قوارەیك ك ھوی شواندن و ناشـــیرینكردنی ئم جوانییانی ك بخ قۆی كوردســـتان دەدات، ھمئ

دەنگ پندان ناشیرینی بكن.

برھم علی

خه كی خه باتگ و ئازادیخوازی كوردستان!ئه ندام و الیه نگره تكۆشه ره كانی حزبی

دموكراتی كوردستانی ئران!له رۆژی ٢٢ی پووشپه ڕی ئه مسایشدا، ســــه ره ڕای ھه ڕه شــــه و گوشــــاری ئۆرگانــــه ھــــز و له ڕاده بــــه ده ری به كرگیراوه كانی كۆماری ئیســــالمی ، وه مدانه وه تان به بانگه وازی ده سته ی به ڕوه به ریی یادی بیســــت ســــاه ی شــــه ھیدكرانی ربه ری مه زنی گــــه ل، دوكتور قاســــملووی نه مر، نیشــــانه ی رزدانانتانه بۆ خه بات و تكۆشانی ئه م ربه ره مه زنه و له ھه مان كاتدا دژایه تی و بزاری ده ربینه له تیرۆریزمی كۆماری

ئیسالمیی ئران.یه كگرتوویی ب ونه ی ئوه به داخستنی دووكان و بازاڕه كان، ھاتنه سه ر شه قام به جلوبه رگی كــــوردی ، كه كوه رگرتن له ره نگی ئاویی ئاســــمانی ، نه ھاتنی گوندنشــــینه خۆشه ویســــته كان لــــه و رۆژه دا بۆ شــــاره كان، ھه كردنی ئای س ره نگی كوردستان، كووژاندنه وه ی چرای ماه كانتان بۆ ماوه ی ٣ خوله ك و ســــه ره نجام به كرده وه یی كردنی ناوی ئه و شــــه قام و مه یدانانه ی، كه به ناوی د. قاســــملووی ربه ر ناودــــر كراون، جــــگای رــــز و قه درزانینــــی حزبــــی دموكراتــــی كوردســــتانی ئران و لــــه ھه مان كاتدا نیشــــانه ی سووربوونتان له پشتیوانیكردن له م حزبه خه باتكاره و

ئامانجه كانیه تی.ھاونیشتمانه به ڕزه كان!

یه كگرتوویــــی ئوه لــــه م حه ره كه تــــه مه ده نــــی و ژیرانه یــــه دا ھیوابه خشــــی دواڕۆژكــــی روون بــــۆ گه لی كــــورد و په یامكی قورس و قایمــــه بۆ دوژمنان و نه یارانــــی گه له كه مان كــــه بگومــــان شــــوندانه رییه كانی ئه م حه ره كه تــــه له داھاتوودا زیاتر ره نگ ده داتــــه وه و

ده رده كه وێ .ســــه ركه وتنی به رچاوی گه له كه مــــان له م پانۆرامایــــه دا له یه كگرتوویــــی و ئازایه تــــی و بوریی ته ك ته كی ئــــوه گای ئازادی دا بوو و ده بانی رخه باتگئه م یه كگرتوویی یــــه وه ك گلنه ی چاو بپارزین، چون له داھاتووشدا ره مزی ھه ر سه ركه وتنكمان له یه كگرتوویی و

یه كیزیدایه .ئمه له حزبی دموكراتی كوردستاندا له سه ر ئه و باوه ڕه ین، كه ده كرێ و ده بوای بوونی بیری جیاواز و فره چه شن له كۆمه گای كوردستاندا، پكه وه ھاوكار و ھاوخه بــــات بین له پنــــاو ھنانه دیی كۆمه گایه كی ئازاد و به ختیار و ھه ر ئه م ھاوكاری و یه كگرتوویی یــــه ش ده توان

. ره مزی سه ركه وتنمان بله ھه رمی كوردســــتانیش ســــه ره ڕای كۆبوونه وه ی گشتی له بنكه ی ده فته ری سیاسی به به شداریی كادر و پشمه رگه و بنه ماه كانی حزب، نونه رانی الیه نه

سیاســــییه كانی ھه مــــوو به شــــه كانی كوردستان و كۆمه ك له كه سایه تییه سیاسی و رۆشــــنبیرییه كانی كوردستان كه لــــه م روڕه ســــمانه دا رزیان لــــه خه بات و تكۆشانی قاســــملووی نه مر

گرت.ھه روه ھا لــــه بنكــــه ی ناوه نــــدی ٣ی كوردســــتان، له شــــاره كانی ھه رمی كوردســــتان: ھه ولر، سلمانی و كه الر یادی ئــــه م ربــــه ره ھه كه وتــــووه ی گه له كه مــــان كرایــــه وه و چه ندیــــن كه ســــایه تیی سیاســــی و زانســــتگایی قسه یان له سه ر رۆی دوكتور قاسملوو لــــه خه باتی رزگاریخوازانه ی كــــورددا

كرد و ئه م خه باته یان به رز نرخاند.لــــه ده ره وه ی وتش چه ندین كــــۆڕ و كۆبوونه وه و ســــمینار به به شــــداریی به ڕــــز ســــكرتری گشــــتیی حــــزب و كه سایه تییه سیاسییه بیانی ، ئرانی و كوردستانییه كان به ڕوه چوون، كه له باس و بابه ته كانیاندا تیشكیان خسته سه ر رۆی سیاسی و دیپلوماسیی دوكتور قاســــملوو و ھه وه نونه ته وه یی كانی ئه م ربه ره ئاشــــتیخوازه و جاركــــی دیكــــه داوایان له ده وه تی ئوتریــــش و كــــۆڕ و كۆمه ه مۆڤدۆســــته كان كــــرد په روه نده ی ئه م تیرۆره بخه نه به باس و ربه رانــــی رژیمی كۆماری ئیســــالمی وه ك بیارده رانی ئه م تاوانه به دادگای نونه ته وه یی بناسنن و به سزای كرده وه

جینایه تكارانه كه یان بگه یه نن.ده فته ری سیاســــیی حزبی دموكراتی كوردســــتانی ئران، ھه زاران ســــو و ســــپاس ده نرێ بۆ ئــــه و كه ســــانه ی ته نانه ت به كرده وه یه كی بچووك لــــه به ســــه ركه وتن گه یاندنی بانگــــه واز ی ده ســــته ی به ڕوه به ریی بیســــته مین ســــایادی تیرۆركردنی ربه ری شه ھید دوكتور قاســــملوودا ھاریــــكار بوون و پیرۆزبایی ئه م ســــه ركه وتنه له ھه موو ئه و كه ســــانه ده كا كه به ئیحساسكی پــــاك و ئازایی یه كی ب ونه وه ھاتنــــه مه یدان و ئه م سه ركه وتنه یان ده سته به ر و تۆمار كرد و ھه روه ھا سپاسی ئه و كه س و الیه نانه ده كا كه به شدارییان له كۆڕ و كۆبوونه وه كانی بیسته مین ســــایادی

دوكتور قاسملووی شه ھیددا كرد.ده فته ری سیاســـیی حزبی دموكراتی كوردســـتانی

ئران ١٣٨٨/٨/٢٣

سوپاسنامه ی ده فته ری سیاسیی حزبی دموكراتی كوردستانی ئران له په یوه ندی له گه ڵ به ڕوه چوونی سه ركه وتووانه ی بیسته مین سایادی تیرۆركرانی دوكتور قاسملووی نه مردا

Page 8: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

8

تایبــــت محمــــد، ھــــوراز ببدرخان

لـــ ،٦/٢٨ دوانیـــوەڕۆی نودەوتـــی فۆكخانـــی ـــك لـــوە كۆممانییســـلفیلمســـاز ھونرمندانـــی شـــداریكردن لســـتی ببمبخولكی راھنـــان و پرەپدانی ھونری ســـینما و تلفزیۆن ل دیمشقی پایتختی سوریا،

بڕكوتن.ھۆی چاوەڕوانی ل فۆكخانی ســـلمانی پ لـــ پرســـیار و ھیـــواو دڕاوكـــ و پكنیـــن بوو، ترســـی فیـــن و بچووكی كشكی خۆبارین، و ۆكف

پكنیناویتر كردبوو.نودەوتی فۆكخانـــی لســـوری ھاوڕی ھونرمندمان (ندیم ئادۆ) چاوەڕوانمان بوو، لووە برەو (گۆشـــی ئایین) بڕكوتین، ببوورن مبســـتم ل (ركـــن الدین) بـــوو، لناو ھندك ل ھاوڕیاندا قسكردن ب كوردی پتی بۆ ئوەی كس ل قســـكانمان تنگات ببووە یككـــی تر ل خۆشـــییكانی

گشت زانستییكمان.. ل ،بدووان عك شـــاخرۆژتكســـییكدا پی وتم:( ھاوڕم بوان ئم شۆفرە، ژمریارەكی لوەبوو مبستی كارناكات))،

عدادی تكسییك وەستاوە.ركن الدیـــن ناوچیكی برزە، شی زۆری شام دیارە. لوەی بل٦/٢٩ یكمین رۆژی خولكمان مۆنتاژ. ب دەستیپكرد سرەتا د. ایھـــاب، پســـپۆڕی بـــواری برنامسازی بوو، بشی زۆری ئلجزیرە كنای مۆنترەكانی ل سردەســـتی ئو پـــروەردە بوون، د.ایھاب جگـــ ل كاری مۆنتـــاژ و وانبژی ســـرقای ســـریال مۆســـیقای دانانـــی تلفزیۆنییكانـــ و ھروەھا سیناریۆی نووســـینی خریكی ریكالم بوو، وەك خۆی دەیگووت سیناریۆی بۆ زیاد ل (٤٠٠) ریكالم

نووسیوە..ســـرەتا مـــژووی مۆنتـــاژ و و گشـــكردن قۆناغكانـــی تیۆرەكان، دواتریش شوازەكان و ئامرە بكارھاتووەكان..ھتد، بشـــی كۆتایی وانـــی مۆنتاژ بریتی بوو ل ناساندن و چۆنیتی برنامیكی چنـــد كاركردنی گرنگ، ك بۆ تلفزیۆن و فیلم وانن. لنركاردەھو درامـــا ب(ئڤیدلكوید- ئاڤتر ئیڤیكت- ل ھر ئودیۆشف..ھتد) ئدۆب رۆژەكانی سرەتاوە ھودان بۆ دەستخستنی كتب و فیلم خولیای سرجم ھاوڕیان بوو، ناوەندی كلتوری روسی پشانگای كتبیان بداشـــكاندنوە، كردبـــووەوە شـــانگاكورەی پكی گشـــبتایبت بوو ب سینما. كاتك ك چووین ئو بش تاڕادەیك خكی كم لبوو كتبكی زۆریش دانرابـــوو (ھریك الی خۆیوە دەمك بوو چاوەڕوانی ئوەبوو ســـرچاوەی كۆمك رۆژك ل ت، چونكوزانستی دەستبك

و دەستخســـتن كوردســـتان پیداكردنـــی كتبـــی زانســـتی ســـینما لســـر بتایبـــت قورســـترە) شـــت ھمـــوو لوەك بیكـــوە ھموومـــان ئوەی ھنگوینمان ل كونداردا

دۆزیبتوە ھرشمان بۆ كتبكان برد، لمـــاوەی كمتـــر ل دە دەقیقدا كتبخانكمان نابوەبن و زیاد لكریدەســـتمان و ھدواتر كـــی، كتبمان (٢٠-٣٠)بۆ چند كتبخان و ســـنتری فیلم رۆشتین و بشكی زۆر لو ب كدەم ی، كـــویســـتیانپدوایاندا وین دەستمان خستن..

لسرەتای جبر) (د.ســـمیر ســـانی حفتاكاندا ل رووسیا خوندنی تواوكردووە و دكتۆرای ل ونگرتنی سینماییدا ھبوو، خۆی لـــ زانكۆكانـــی ئوروپا ،مـــژە و بۆ چانســـی ئبوانبۆ پشووی ھاوینی ھاتبووەوە ختانخۆشـــب و دیمشـــق ئكادیمیای نودەوتی سوری، مئ ی كـــكادیمیایـــو ئئـــخولكمـــان لخوند، داوایان لكردبوو ك وانی ونگرتنمان

پبت..سرەتا ئو ب كۆمك پرسیار سبارەت ب چۆنیتی كاركردنی كرد، دواتر ھاتدەستی پ مئل شوازی پرســـیاركردن سر چۆنیتی كامراو بكارھنانی ،می ئ رانو ئامنانی ئكارھبھر زوو تگیشت ئم لرووی

تیۆرییوە الوازیـــن و تنانت پویســـت وەك زۆرجاریـــش رانو ئاممانتوانیوە سوود لنكاریان لـــرە ك وەربگریـــن، كو زۆرجاریش بت، بدەكرپ

ھ بكارمانھناون..دواتر چووە ناو بواری زانســـتی ماتماتیـــك و كیمیـــا و فیزیای كامـــرا و رووناكـــی و جـــۆری جیاوازییـــان و كامـــراكان بكارھنانـــی چۆنیتـــی و ھریكیان. جی خۆیتی ئوە بم زۆرینـــی زانیارییكان بۆ ئم نوێ و ســـودبخش بوون. كاتكی باشـــی دا ب رووناكی و بكارھنانـــی رووناكـــی و ئو بارەت بی ســـگرنگان ـــخاجـــۆر و چندتـــی رووناكی و شـــوازەكانی كارپكردنیـــان و كاریگریی درامییكانی رووناكی

و..ھتد، باسكرد.دواتریـــش ھمـــای كـــرد بـــۆ كچون لـــی جیـــاوازی و لخانوان ونگرتنی ســـینمایی و ســـرەڕای مئ تلفزیۆنیدا. گرنگ خاكی چند باسكردنی لســـر ھاوـــزە و شـــتر و

فلتر.خولكمان سعات (٩)ی بیانی ئبوعودەی پدەكرد، دەســـتی ی، كو مینی پاسری ئشـــۆفھاتوچۆی خولكی پدەكردین، ھـــات بـــیانیـــان (٨,٣٠) ئبئوەی بھـــۆی شـــونماندا،

ل تادرەنگ لشـــوان زۆرك دواجاریش و دەماینوە دەرەوە ،شـــوق بـــۆ كدەھاتینـــوە دادەنیشتین و كاتمان بگانوەی ی ككۆمیدیان وقیفـــوە مئرۆژانـــ بســـرماندا دەھات و چند یارییك وەك ب ورت و

..ھتد، بسردەبرد.ھندـــك جاریش قســـكانمان وەو دەھاتنـــجـــدی دەبوونـــســـر الوازی بواری فیلمسازی و ئاستنگكانی بردەم پشكوتنی ئـــم ھونـــرە و جارجاركیش و دۆخبژاردن و ئباســـی ھ ی، كگیر و نا سروشتییناج بوو و رۆژانكوردســـتان ھ لب ھۆی پیوەندیمان ب ھاوڕێ دەمانبیست، كســـوكارەوە، و

ماتوملولی دەكردین.لگڵ وانیكی نودا (ھونری دراما و نووســـینی ســـیناریۆ)

مامۆستایكی تازەمان بینی.زیكـــرا)ی گورە (ســـمیر ئو دەرھنـــری ســـوری و عرەب بـــوو، ئویـــش ھونرمندكی رۆشـــنبیركی و بئزمـــوون رەخنگر بوو، خاوەنی بوانامی ماجستر بوو ل وتی رووسیا،

خاوەنی چندین فیلم و ختی فیستیڤا سینمایی ناوخۆیی و

جیھانییكان بوو. مئی بوان وەی كھاوكات لدەگوت، لشاشی سینماكانوە فیلمكی نوـــی بناوی (عالقات عام) وە نمایشدەكراو ھروەھا فیلمكی ونگرتنی ســـرقای

تریش بوو. ل ئاگاداربوو ھونرمندكـــی رەوشی كورد و واقعی كۆمیتی سیاســـی كوردســـتان، بگشتی رەخنگربوو كســـكی خۆشی بـــوو، كـــندانرمو ھونلـــبئاشكرا قســـی ب داوودەزگا بـــ دەوت دیكتاتۆرییـــكان وتكـــی خۆشـــییوە، بم وەك خۆی دەیگوت گشتن بوەی بتوانت ب ئازادی قســـبكیت (٣٠)ســـاڵ ل می زیاد لرھب

تمنیتی.ئو جگـــ ل ھونـــری دراما و وانی ســـیناریۆ، نووســـینی ھموو پوتین. دەرھنانیشـــی بیانییك ب پرسیاركی تازەوە ـــی وانھۆ خـــۆی دەكرد بـــوتنوەدا و دەیخســـتین بردەم پرسیاری سیر. بیانییك ھات و دوای بیانی باش یكسر وتی

(BBC) یناكو لشـــ ندوكســـك لگڵ چاوپكتنیان بناوی (خاتوو زەنگن) برپرسی یكك لـــ ركخراوەكانی ژنان كرد، ئو باسی كوشتنی ژنانی رووی لسر شـــرەف، دەكرد دەكـــردە من و پی دەوتم ھوراز تـــۆ كۆمناســـیت خوندووە، بۆچـــی كۆمگای كـــوردی ژن ببیانـــووی شـــرەف دەكوژن، دوای ئوەی چنـــد ھۆكارم بۆ دەستنیشـــان دەكرد ل روانگی كۆمناســـییوە، بم ویستی زانین الی ئو ل وەمكانی من زیاتر بوو، بۆی ھمان پرسیاری ل شـــوان و ســـاالر و رزگار و سروەریش دەكرد، تا زۆرترین وەمی دەســـت نكوتای وازی

ندەھنا..لوـــوە ھاتـــ ســـر باســـی بـــ دژ توندوتیـــژی ئـــوەی ژنـــان دەكرت ببتـــ بابتكی گرنگ و ســـرەكی بۆ نووسینی ســـیناریۆ و دروستكردنی فیلم، ئـــو چند جارك ئـــو رایی خۆی بۆ دووبـــارە دەكردینوە، كـــ چیرۆك لۆكاییـــكان بۆ ســـینما گرنگیـــان زۆر زیاترە وەك لو بابتانی، ك رۆژاوا لـــ كارەكانیاندا دەیخن روو، چیرۆك وەبوو كســـتی لبمناو كۆمیتییكانی ســـادەو ژیانی خۆتان لوە گرنگترە دوای ھندك فلســـف و فنتازیای یوەندی بپ ون، كفیكری بكژیانی مرۆڤی كوردییوە نبت.

دوای نیو ســـعات لـــم جۆرە دەكـــرد دەســـتی گفتوگۆیانـــبـــ خوندنـــوەی كورتیلـــو كورتـــ چیرۆك، بمبســـتی ـــت دراما لوەی چۆن دەكرئكورتیل چیرۆككـــدا بدۆزینوە دەستنیشانی ھی فیكری بكین، چۆن دەربھنیـــن، كارەكتـــر یان ئاراست بكین، كچیرۆكلسر ئو ھ فیكرییوە چۆن چیرۆككی تازە دروست بكین، بم شـــوەی پرســـیار و وەم

دەستی پدەكرد.دوا نیوەڕۆ، ك لـــ ئكادیمیا خنجیالنكمـــان پاســـ بـــ گر ل ماـــوە، دەھاتینوە شـــوان عتوف و ساالر سوتان شڕە شیعریان دەكرد و ئمش

قاقا پدەكنین.. می ئككیان گروپی شوقوشك پكھاتبووین ل (من – كرمانج – شـــاخوان – ب میواندارتی نـــدە لرچمیـــن، ھرزگار ئنبـــوو) ئمـــش شـــوقكی شوان، شـــوقكی لبرامبر ك پكھاتبوون لـــ (كامران - ســـروەر – ھاوڕێ - شوان) و ناوبژیوانی ساالر بورتمانكرد. دوای ملمالنیكـــی ســـخت و و وتڵ ئـــگـــن لژخایـــدرقورســـانی ساالر بۆی دادەناین ورتنواندن و بب مـــدەبوو ئگوزارشـــتی لبكیـــن، دواجار گروپی ئم ب جیـــاوازی یك خاڵ دۆڕاندمـــان، وەك كرمانج ئیوت ئاخر ســـاالر گیان (ئای

بۆ ھالم شـــیرین ھالم) چۆن دەكرت ب ئیشارەت، دۆڕاندمان و ســـرجمی برادەرانمـــان بۆ

خوانی نیوەڕۆ دەعوەت كرد. بۆ شوق دەگیشتینوە كاتك و ماندووبوویـــن تاڕادەیـــك ھندكمان دەخوتین تا ئوارە و ھندكـــی تریشـــمان حزی گـــڕان وایلدەكـــردن بـــۆن و نشـــارەزایان بگڕن ل پناو بینینی زۆرترین شوندا. ئواران (مقھای كۆبوونوەمان شونی ل موێ بۆ ئرەوزە)بوو، ئـــدەچوو، شـــعب چایخانـــی زۆرك مۆدرنتر، بم شعب لرۆشـــنبیران و ھونرمندانی

شام ھرلوێ دادەنیشتن.ل كۆتاییدا ھریكو سیناریۆی نووسی، خوندییوە، گفتوگۆی دەســـتكاری كـــرا، لبـــارەوە كاركردن بـــۆ ئامادەكرا كـــرا، لسری، لوماوەیدا ھریكو سیناریۆیكی كورتی تواوكراوی ئامـــادە بۆ كاركردن ب ھاوكاری

مامۆستا سمی زیكرا نووسی.لیكك لـــ رۆژەكانی وانی دەرھنانـــدا پكـــوە لـــ گڵ ئزموونكی ســـیری مامۆستا (كامـــران جمال)مـــان كـــرد،

بناوی (نورەس).دووبـــارە و كۆتایـــی دوای گفتوگـــۆی ســـیركردنوە، جگ ی ئاماژەیبارەوە كرا، جل ك، كبینییند تبوونی چھ لئو پی وابوو كارەك كمك بۆ تگیشتن ئاۆزە، بم بگشتی دەستخۆشـــی ل كامران كرد و پرۆفیشناڵ كاركی ب كارەكی موەش بۆ ئنـــاوزەد كرد، ئـــ

مایی خۆشحای بوو..ڕۆژك برل گڕانوە سردانی (كۆمـــگای گوندی شـــام) مان كـــرد، لـــوێ ســـردانی چند و كلتـــووری مۆزەخانیكـــی كۆمیتی و سیاســـیمان كرد، شـــونی چووینـــ ھروەھـــا ونگرتنـــی زنجیـــرە درامـــای (باب الحارە) و ل نزیكوە ئو ر كردەوە، كسمان بنانشوونی زنجیرە دراماكان و فیلم و

كلیپی ل ون دەگیرا..بســـركوتوویی خولكمان بروانامـــی ھـــات، كۆتایـــی ئاھنگی دەرچوونمان وەرگرت، گرایـــن، بـــۆ دەرچوونیـــان

ھاتینوە ..لــــ كۆتاییشــــدا ســــوپاس بۆ كاك (عیماد ئحمــــد) جگری ســــرۆك وەزیران، كــــ بدەم وە ھات، سوپاسی بمانداواكپایانمان بۆ مامۆســــتا جعفر و كاك فوئادی مجید میسری، كــــ ھــــوڵ و بدواداچوونــــی ئوان نبوای رەنگ نبوو ئم گشت زانســــتیی بكرای. جی خۆیتی، وەزارەتی رۆشنبیری، بڕوبرایتی ھونری سینما، كناــــكان، كادریــــی خۆیان ل م جۆرە خوالنرن بۆ ئبنپناوی پرەپدان و گشــــدان ب ھونری فیلمســــازی و كاری

تلفزیۆنی.

تگشــــ

بدرخان لنو فیلمسازانی كورد ل دیمشقفیلمسازان زۆر سوودیان لم خول بینی ك حكومتی ھرمی كوردستان ھاوكاری كردبوون

لسر داواكاری چند ھونرمندكی فیلمساز، بڕز"عیماد ئحمد" جگری سرۆكی حكومت، بیاریدا لســـر بودجـــی حكومتی ھرم ئو ھونرمندان ل وتی ســـوریاو ل ئكادیمیای

نودەوتی سوری بشداری ل خولكی راھنان و پرەپدانی بواری سینما و تلفزیۆندا بكن. – بدووان عمال – شاخران جتان – كامساالر ســـو) :شـــدار بریتی بوون لندانی برمھونرزگار ئمین – شـــوان عتوف – ھوراز محمد – ســـروەر محمد – ھاوڕێ بھجت – كرمانج قادر – سروەر محیدین). ئم ئكادیمیای پكوە لگڵ چند ناوەند و پیمانگایكی راگیاندن و یوەندییرەبی بۆ پیمانگای عپ):بریتین ل ناوە، ككھیان پكادیمیایم ئكان ئگشتیی یوەندییپگشتییكان – پیمانگای عرەبی بۆ راھنانی راگیاندن – پیمانگای عرەبی بۆ مسل نودەوتی و دیبلۆماسییكان – كۆمی نودەوتی بۆ پیوەندیی گشتییكان"IPRA" – كنای ئلجزیرە و یوەندییتی بۆ پیمانگای پادشایپ - R.T دان – ناوەندیرەپنان و پزیرە بۆ راھلجناوەندی ئ – RFI" – GEORGE MASON UNVERSITY" رەنســـیتی فودەوی نناكان – كگشـــتیی

www.sia-sy.com .(تیودەوی مۆنتیكارلۆی نناك

فیلمسازانی كورد لنو ھونرمندانی سوریدا

Page 9: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

9

رۆژنامــــی ژمــــارە"١٢١" لــــبرــــز، "بدرخــــان"ی ــــبدوع بڕــــزم بــــرای پشــــدەری ل بشــــی ھژدەمی یادەوەرییكانیدا گانــــوەی نووسیویوتی"موحســــین دزەیی كاتــــی خــــۆی زەمانی شــــا بپاسپۆرتی ئرانی وات پاسپۆرتی مزەوەر رۆیشــــتبوو بۆ لندەن ئینجــــا خــــۆی لگــــڵ ترمی

پیرۆزی سرۆك بارزانی ھاتوە ئران".

جابۆ كاك عبدو پشــــدەری و ھقیقتی مژوو ب پویستم مبخ وەیروونكرن ئم زانی

برچاوان. بدوكاك ع ك و پاسپۆرتئنبوو، ســــاخت دەكات باسی بكو پاســــپۆرتی فرمی ئران بوو و لالین حكومتی ئرانوە دەرچووبــــوو، لــــ حوزەیرانی و پاســــپۆرتی ١٩٧٦ دا بســــال خزمــــت بارزانیدا چووم بۆ ئمریــــكا و ئــــو بڕزانش یاوەری بوون"مسعود بارزانی، د. نجمدیــــن كریم، ســــیھاد

بارزانی".ئو پاسپۆرت بۆ ئوە نبوو پی وكاتئ ندەن، چونكل بچم

خانوادەكم لــــ ئران بوون، دوای كۆچــــی دوایــــی بارزانــــی گڕاموە پاســــپۆرت بھمان

ئران.دوای شوڕشــــی ئیسالمی ئران، خكی ئــــران بب رەزامندی ســــفربكن، نیاندەتوانــــی ســــ مانگ دوای كۆچی دوایی بارزانــــی ویســــتم بــــ ھمان بم ســــفربكم، پاسپۆرت كاك لگــــڵ نبــــوون، رازی عبدو پشــــدەری ســــردانی بم كرد، دائیرەیكمان چند ســــوود بوو، دوایی"لیســــ بپاس"وات"دیكۆمنتی دەربازبوون " مان وەرگــــرت، باۆزخانی بریتانیا ڤیزەی ندەدا، پاشان ڤیــــزەی ئمانیــــام وەرگرت و ساك لوێ گیرم خوارد و داوای

پنابرتیــــم كرد ل نیســــانی travel document ١٩٨٠بــــئــــم لنــــدەن، بــــۆ چــــووم روونكردنوەیم ب پویست زانی و زۆر ئاساییش، ك خباتگو شۆڕشگ ب ھندك بارودۆخدا ب پاسپۆرتی ساختش سفر

بكات.لگڵ رزم بۆ ھموو الیك

travel document تبینـــی: ی مافی مرۆڤ لوتنامـــككن رالیل

ژنڤ ئیمزای لسر كراوە.موحسین دزەیی

ھاوین ھواری سحددین- ھولر

یەر

ەواد

ی

ی مافی مرۆڤ لوتنامـــككن رالیل

ئو ھموو بنی سن بك بناوێ، ی

كات تماشـــای لیســـتی ئو بنان دەكی ك ھر الینكی ھبژاردنكانی لـــ بشـــدار كوردســـتان ئامادەیان كردووە، دا نییی: ھیچ گومانـــی تدەئمجارەیـــان كوردســـتان یك لكاتكدا ،ننام تدا كشی كوردستان كشی ئوەندە زۆرە، ك ئگر لیستك خۆی ب تنیا ھموو دەنگكان بن و ھرچی ل كوردستان ھی، ل حكومت و پرلمان بكوت ژر دەستی، ئوا ناتوان ھموو كشـــكان

چارەسر بكات.لیست بشداربووەكان خۆشیان ئو راســـتیی دەزانن ھموو ئو بنانیان پ جبج ناكرێ، ك ل چند الپڕەیكدا ب وردی ك دەبوە و ختنووسیویانترخان بـــۆ باشـــیان كاتكی بكوێ فریـــا بۆئـــوەی بكات بیانخونتـــوە، تنانت ئو الینانی رەخنش ل دەست دەگرن و وەكو ئۆپۆزسیۆن خۆیان دەناسنن، لیستی بنكانیان زۆر لـــ قبارەكـــی خۆیـــان

گورەترە.دیموكراتییكانی تـــو لــالین و پــارت میشھ دنیا، بشدارەكانی تییسایك و

ھــــبــژاردن، بــــــنــــكــی ئوتۆ گرنگی ــــــادە ــــــام ئ ك دەكـــــن، و ربكاریگكار ل خك ــــات بــۆ ــــك بدەنگی ئوەی ــــدەن، ـــ ب پلھمانكاتدا حــــســــابــــی ئوەش دەكن نب ئـــم

جبت،بتوانرێ جك بجۆرببكرێ، ئگر جبجش نكرێ، ئوە خكك چند رگایكیان نیان دەڕژ :وانل ،ردەستبل ،كتحكوم) و جـــادە ــر س (كمانرلپ ،ــ ــك ســرۆك یــان ل ـــن، لسر كــار الدەبدەنگیان دواتر ھبژاردنكانی ــ نــــادەن و دەیــانــنــــرنــوە پھۆكاری دەبــ ــان ی ــوە، ــا مججنكردنی ئو بنانیان پاساوی و بكرتوە روون بۆ ب واتا دەوێ، باوەڕپكریان ــ، ھــاووتــی ــر جــۆرــك ب ھوت دیموكراتییكان وشیارن و ئوەندە ل مافی خۆیان دەزانن، ینیان پك بسن كھن كبدات و لسر كورسی دەستیش

دانیش حوكمیان بكات.مـــاوەی چند ســـای رابردوو، كرانوەی بھۆی كوردستان لزیاتـــر و پیدابوونـــی چنـــد راگیاندنی دەزگایكی و كناڵ تارادەیك ئازاد و ھندێ ھۆكاری تر. خكی كوردســـتان ئوەندە وشـــیار بوونتوە، ك بشك لـــ مافكانی خۆیـــان بزانن و ئمجارەیان ئگر ئو بنانی لكاتی ھبژاردن پیان دەدرت ج بجـــ نكرت، بجۆرك ل جۆرەكان دەنگ برزبكنوە بر ھیچ نن، ھكی نو قبو ل ردەســـتدایبوەندەیان لئھبژاردنكانی دواتر نچن بۆ دەنگدان و بشـــداری ھبژاردن ك وەش روونت ئبن، ھكنكمی بشداریكردنی ھاووتیان ل ھبژاردن، ل میسداقییتی

ھبژاردنكان كمتر دەكاتوە.بھر حاڵ. خكی كوردســـتان دیـــوە، مینتـــی ئوەنـــدە خوازیاری ئوەی بشـــكی ئو بنانی پـــی دراون ل الین الینـــ جیاوازەكانوە بۆ دوای بكرن، جـــبج ھبژاردن، ئگر ھمووش نب بشـــكی

.ر رازییھ ،ب

بشدارەكانی تییسایك بشدارەكانی و تییسایك و

سنگر زراری

(٢٦) ببا ھ

محموود سعیدلناوچی باكدا:

ھاتمـــ ١٩٦٠/٨/٨دا لـــباك"گ"ســـنوورەكی ناحیـــی باكـــوورەوە لـــسنووری برادۆست"سیدەكان"و ئران ل رۆژھتـــوە قزای ی ناودەشت و لو ناحیرانی زای رانیی قباشوورەوە ناوچرواندز"دیانا"، رۆژئـــاواوە لزۆر یـــناوچ ئـــم مژووی كۆنـــو دەگڕتـــوە بۆ كاتی

داگیركردن. ئم ناوچی شانۆیك بوو بۆ شڕو شۆڕ و لناویدا لنوان و"قیاســـرە"و رووســـكان جنگی لـــ عوســـمانییكان وتتا كمی جیھانـــی ھكیژردەستی رووسكان، ك ئو دھاتانی ئم ناوچیان ھموو

سووتاند. ھتا شۆڕشـــی شـــیوعییكان لسای ١٩١٧دا ھزی رووسكان

لم ناوچیدا كشای دواوە. لم ناوچدا ھندێ شونواری كۆن ھی، وەكو پردی پاشای كۆر لســـر رووباری شـــخ نزیكـــی دی"چۆمان مســـتفا ئاغـــا"، ھروەھـــا لپشـــتی ناوپـــردان، شـــونكی دـــی لناوچی"ســـكری كـــۆن رەمـــز ســـكران"ھندك یـــھ كـــۆن نووســـینی و ھكنراوە لناو ئو بردانی

دەوروپشتی. یھ ی، كپیرۆزان نو شولل حاجی ئۆمران گۆڕســـتانی شـــخ محمد پیدەن"شخ باكیان". لناوچی باكدا، گورەترین شـــاخ و برزترین لھمـــوو شـــاخ لوتكـــی ،سارۆستكوردستاندا شاخی حك پیدەن"ھگورد". ژمارەی یـــم ناحیدانیشـــتوانی ئـــلســـای ١٩٥٧دا چواردە ھزار كـــس بوو، نرومـــ نزیكی یكسان بوون. ھموو موسمانن

و لسر مزھبی شافیعی. خانووەكانیـــان دوو نھۆمـــی، تاقمی ســـرەوە بۆ نووستن و دانیشتنی خۆیان، ھی خوارەوە بـــۆ مڕو ماتیانـــ، زۆربی

دانیشتوانی ئم ناوچی ئاژەی و دەكرد، بختیان بڕومامھاوینان روودەكن كوستان و شـــاخكانی دەوروپشتیان لو ناوچـــی لوەڕگادا رەشـــماڵ

ھدەدەن. عشـــیرەتی ناوچیدا لـــم باـــك دادەنیشـــت، ك چوار

دەستن: ١- مال شرەفی ل"٢٦"گوندی سرۆكیان بوون، جنیشـــتمســـتفا ئاغا شـــخ محمد

ئاغای تدا دادەنیشت. ٢- دەستیكی دیك: سرۆكیان "ی"ئایندر ئاغا لخدری عوم لـــ نزیكـــی دادەنیشـــت، بوبوونتـــوە، دـــدا "١٢" ك یر ھشـــیرەتی كۆچـــع مانن"بولی بابولی" ئیدەپدانیشـــتوانی قـــزای رانین، بم بۆ لـــوەڕگا ب ھاوینان ل باـــك ناوچی دەچنـــھاوینھواری حاجی ئۆمران، ،یـــك"٧٦"دبا ناوچـــی رۆست، ،ورەترینیان"گگگرتك، زینۆ شـــخ، دەربند، خالن، رایات، حاجی ئۆمران،

گزن، دلژە، وەش". :یم ناوچنی ئپیاوماقوو ل

لدی خالن عالئددین شخ بڕزو پیاوكی دادەنیشـــت، ئایینی بـــوو، زۆر بناوبانگ بوو لبرچاوی ئو خالنی، ك نزیك ب ســـنووری عراق

بوون. شـــخ عوبیدو شخ كمال می زینۆ دادەنیشـــتن، ئدل ،ددینـــالئخ عمامـــی شـــكوڕەكی ناوی مستفای، زۆر

مرۆڤكی بڕزو چاالك بوو. مین علی ئاغای رایات سرۆكی

دەستی شوە زۆری بوو. مستفا ئاغای شـــخ محمد ئاغا لدی وەالش دادەنیشت، سرۆكی دەستی مال شرەفی بوو، ب پیـــاو ماقوونی ئم

ناوچی دەژمردرا.قادر ئاغا میرزا سعید، لدی ل دەستی دادەنیشت، رۆست مال شرەفی بوو لدی رۆست

دادەنیشت. حم ئمین ئاغا ناوپردان، ئم پیاوەش ل فرقی مال شرەفی كوڕەكی"حســـن بـــوو، ئاغا"ی نـــاوە. ناوچی باك تایبتمندییكـــی زۆر گرنگی ستراتیژییوە، لڕووی یھبـــو پیی پاـــی داوە بپاڵ ســـنووری ئرانـــوە، ھموو ی، كشیرەتانو عك ئساكۆچر بوون و دەڕۆیشتن خاكی ئرانـــوە بۆ لوەڕگا، لپاش ئوە ك رەزامندی ئرانییكان

وەردەگیرا. لو ســـای ك من برپرسیار بووم لم ناوچیدا عشیرەتی باك ب سرۆكایتی مینی

علـــی ئاغای رایات و شـــخ كوڕەكی و زینـــوێ بدوعمستفا. لگڵ عشیرەتی ئاكۆ ل رانی ب سرۆكایتی عباس ئاغای مامند ئاغا رككوتنیان كردبوو، كـــ ھموو بیكوە بچن ناوچی بارزان، لكاتكدا ك لنوان عشیرەتی ھركی و زبارییكان لناوچی زباردا

شڕ ھگیرسابوو. ناوچكی باك بۆنی خونی لدەھـــات و ئاگـــر لناوچی گەكی ھگیرســـا زبارەوە

گیشت باك. لم بینـــدا قائیمقامی رواندز و ھركی یارمتـــی لژرەوە ســـورچی و دەستی محمودی خلیف ســـمدی دەدا لدژی عشیرەتكانی بارزانییكان، دەوروپشـــتی باكیش ھموو ھســـتان ســـرپ و خۆیان ئامادەكرد ب چكوە ب باكدا بارزانییكان لسر و تپڕن بكنـــوە، یانـــی بۆ شـــڕی عشائیر تاقمك لسر بارزان دەكنـــوە، تاقمك لســـر

زبارییكان. قائیمقامی رواندز ب سحییتی خۆی و ئیتیســـاكردنی لگڵ ربازی گشتی، كحاكمی ســـئوســـا ئحمد ساح عبدی بوو، ســـوپای ھنای ناوچی باكوە، لگڵ ھزی سیار و خریك بوو دینا گ بگرت، لخۆڕایی چونك ھیچ باعسكی نیشتیمانی و كوردایتی لگۆڕێ خسی لی ششنھا كبوو تن ی، كشیرەتانو عینی ئمابل ناوچی موس دادەنیشتن و ئو عشیرەتانی ك ل لیوای

ھولر دادەنیشتن. ئم بابت زۆر گرنگ بوو، من ھوم توانایكموە بھموو دەدا شڕ بكوژنموە، چۆن و

بچ شوازكی بڕوەبردن. ھولر پارزگاری كاتدا لم محموود"بوو، ك"عالئددین لیوا روكن ئیجازەی وەرگرتبوو و رۆیشتبوو بۆ ئوروپا، وەكیلكی ھبـــوو لھولر"عبدولقادر حیدەری"، ك چاودری ئیداری بوو، وا دیاربـــوو ھرچییك قائیمقامی رواندز دەستنیشانی بكردبووای ئویش پشـــتگیری دەكرد، ئیتر منك بڕوەبری ناحی لگڵ ئـــم قائیمقام و وەكیلی پارـــزگارەدا دەب چی عالئددین كـــردی خوا بكم. تلفۆنی یكســـر ھاتـــوە بـــۆ من كرد و وتـــی: من ك بۆ مۆـــت رۆیشـــتم لناوچی باك و روانـــدز ھیچ نبوو، ئم چیی تم بگین، منیش وتم: قوربان بتلفۆن ناتوانم ھیچت بۆ باس بكم، حزدەكم تشریف بكیت بۆ"گ"كابرا زۆر بوای ب من ھبوو، ھات

بۆ گو وتی: دەموێ چند كسك ل سرۆك عشیرەتی

باك ببینم. یاریدەدەری ئمن و یاریدەدەری شـــورتی نارد، كـــ بچن ئو نن بـــۆ گبھ رۆكانســـلپاش دوو ســـعات ھاتنوە موتســـریف جنابی وتیان: ،ن بۆ گنای مـــن ئدەعوبیدوتان شـــخ چـــۆن لـــ ئســـتا گرتـــووە، مئئاواش ل ،دایپسخانحدەكن و دەمانگرن. عالئددین محموود تووڕەبوو، شپقكی كردە سری و وتی: كوابوو من ئســـتا دەچم پیوەندی لگڵ حاكمی سربازی گشتی دەكم، ئمان یاقببوون و شرت بت ئستا دەیكم ب ھسوكوتی راســـتی، وا بـــۆم دەركـــوت .قر ھسقائیمقامی رواندز للوكاتدا مـــن ھمدایو وتم: جنابـــی موتســـریف ئـــم ،ساسی نییو ئ سئ قسانمنیـــش بڕوەبـــری ناحیم و خـــاوەن بۆچوونـــی خۆمم، دەموـــت ھموو شـــتكت بۆ روون بكموە. بم دەب خۆم و خۆت بین، لبرئوەی ئو پۆلیســـ و ئمن یاریدەدەری قائیمقام بوون، دەســـتی دارو وانرچاوی ئبمویســـت لن

قس بكم. ھر من قسكم كرد ئمری كرد یاریدەدەری پۆلیس و یاریدەدەری ئمن رۆیشـــتن دەرەوە، تنھا مـــن و موتســـریف لژووری ماینوە. ناحیـــ بڕوەبری وتم: قوربان ئوان درۆ دەكن، كســـیان ندیوە، چونك ئو پیاوان ھموو خاوەنی ئخق و رەوشـــتی چاكـــن و قســـی نایت، بدەمیانـــدا ســـووك مســـلك عبارەت ل شڕە پشتگیری تاقمك عشـــایر، زبارییكان دەكات و یارمتیان دەـــن ئمانـــش دەدەن، باك"یارمتی ئمش"ئاكۆ، یارمتی بارزانییكان دەدەین، توت بكت و حكومر بگئبینوە وەكو دووبرا، ك بشڕ بچاوكی و ئاشـــتوایی بن ب مبســـت و یاسا تماشای رەوشـــكیان و ناخۆشـــی بكرت، وابزانم ئاو بم ئاگرەدا

دەكرت. ئینجا روخستی من بدەن ئستا دەچـــم بۆ"دەربنـــدی رایات و ناوچـــی ناوەندە"مـــن پیان ئوە داوای موتسریف دەم دەكات و دەیوـــت قســـتان لگدا بكات، لو باوەڕەداین ئوە ھیچ كسكتان ناگیرن و راناگیرن، بنم بدێ جنابی موتسریف، ك تۆ ھیچ جۆرە لگـــڵ لپرســـینوەیكیان

نكیت ئگر ھاتن.

ئـــوەی لپـــاش بـــم ئگـــر بـــ قســـی جنابت نجونوە لجیاتی فرقیك سرباز"١٠"فرق داوا بك و چی

.قتیت ھدەكموتســـریف ب قسكی من ســـتی كرد و وتی: ھناعقبۆ لگڵ بڕوەبری پۆلیسی عبدولقادر ناوی ك ھولر، بزانـــم چی نجـــدی نبـــوو

دەكیت. دەستبج رۆیشتم بۆ دەربندی چایخانكـــی لـــ رایـــات، مستفا ســـلمانی بڕوەبری پۆلیس ك پیاوكی عرەب بوو لـــوێ دام نا خـــۆم و پیاوك نـــاوی مســـتفا بـــوو، برای چووین خۆشبوو رەشۆخوال كدارانو چموو ئناوەندە، ھناوەندە قـــدی شـــاخی بـــبوون و ب دووربین ســـیریان دەكـــرد، ك نزیـــك بووموە، ل چكدارەكان مســـتفا كوڕی شخ عوبیدو لگڵ مینی علی ئاغا برەو پیرم ھاتن و ھاتوویت، بۆچی كاك وتیان: دەتوت ئمش وەك جنابی عوبیدوال بگیرین، وتم: كاك مین ،یدوخ عوبفا شمستئاغا و سلمان نبی بۆ"حاجی لگـــم ئۆمران"بفرمـــوون دەچین بۆ گ قسی خۆتان الی موتســـریف بكن، بم قســـی پیاوان نك قســـی ھلـــق و ملـــق. لـــدوای قســـكردن ئگر موتسریف ھرجۆرە لپرسینوەیكی كرد لـــدژی ئوە ب شـــرتی خوا منیش لگڵ ئوە چك ھگرم

و دوای ئوە دەكوم. ئگر حكومتیـــش وەك برای وە لینب وترژەوەنـــد كب ك عشیرەتانی، ئم بینی ب بینوەو وتۆتك ناكۆكی دادوەر و یاســـاییوە ھمـــوو ئو كشـــانی چارەسركرد، ئوا مانای ئوەی من دسۆزی ئوەم و ناموت خون بژت. ك ئو قســـانم كـــرد ھموو وتیان بسرچاو، ئم لگڵ تـــۆ دین بۆ گ، بم ئی میللت ئگر ئم شـــتكمان لم مئ تۆی بســـرھات كاك محمد، ك بڕوەبری موا ئوە، ئنـــبك یگ

دەڕۆین. وتنك م پیاوە باشانئ ب ڵ مـــن و ھاتینگــــــگا لرچایخانكـــی دەربند لگڵ عبدولقادر نجدی بڕوەبری ،گ ر ھاتینولپۆلیسی ھبم لڕگا بم پیاوانم گوت: قســـی جوان و ماقول بكن، ھر شـــتك و یا فیكرەیك، یا رەخنیكتان ھی بجوانی

دەری ببن.بشی نۆیم

محمود سعید: قائیمقامی رواندز لژرەوە یارمتی ھركی و سورچی و جماعتی محمودی خلیف سمدی دەدا لدژی بارزانییكان

رونكردنوەیك سبارەت ب پاسپۆرتكی من

بكات.پنابرتیــــم كرد ل نیســــانی

موحسین دزەیی

Page 10: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

10

دوای ھاتنـــی وەفدك لـــ ھونرمندانی و پایتخـــت ھولـــری بـــۆ ئمانـــی نمایشكردنی چند چاالكییك، ھیوا سوعاد ب داوەتنامیكی فرمی بانگھشتی وتی ئمانیـــا كـــرا و وەك تاقـــ دەرھنری "مری "پیاوانی ئشـــانۆگ وێ بكورد لبشداری ل فســـتیڤاكی شانۆیی كرد، ئو جگ لو بشـــداری كردنان چندین پرۆژەی جبج كردووەو بنی چندی و چاالكییاندراوە، دەربارەی ئ ش پدیك

ھیوا سوعادمان دواند...تایبت ب ھونری بدرخان* ماوەیك ســـرقای ب گشـــتكردن بۆ ئمانیـــا و ھنانی ســـتافی ئمانی بۆ ئرە، ئو ئاوگۆڕیی رۆشنبیریی ل كووە دەستی پكرد و تا ئستا چیتان كردووە و

چیش دەكن؟- لــــ ســــرەتادا دیاربوو حز و ئــــارەزووەك ھبــــوو ل وتی ئمانیــــا، كــــ كۆنتاكت لگڵ گشــــتی و كوردستان ب راق بعبرنامی ئوان بكن، تایبتی وەبــــوو لبــــوو، ئخۆیــــان ھ"ئیحســــان ھونرمند رــــگای عوســــمان"ەوە پیوەندیمان پوە كرا، سرەتا فستیڤاك سازكرا ك شانۆگرییك ب چوار زمان و دیدگای جیاواز (كوردی، عرەبی، پشــــكش ئینگلیزی) ئمانی، كرا، ئوەبوو ئو فستیڤامان ســــازكرد و بشداریمان تداكرد، ئوان ئاســــتی ھونریــــان لرە بینی، ئیشكی ئم زیاتر ھانی دان، ك لگڵ ئمــــ كاربكن، ئوەبــــوو وەفدكی دیكیان ھات بــــۆ ئوەی ركوتنــــك بكین، ركوتنكمــــان كــــرد لگیان،

مئ وانی ئگرر لدواتر ھــــشــــانۆ جیھانی پیمانــــگای بپیمانگای لگڵ ناســــنراین، جیھانی شــــانۆ وتووژمان كرد، ئوانیش زۆریــــان پ خۆش بوو ك ھاندەری ئمــــ بن، ئوەبوو داوەتنامیكیان دواییــــ بــــو ئاراســــتی ئم كــــرد بۆ ئوەی شانۆیی وەرزكی ل بشــــداری كــــی ئافرەتانوەرز ین كــــبكبــــوو، ھرجــــارەی لــــ وتك ك دەكن، بانگ شانۆگرییك ،دا دەبینی تزیاتر ئافرەت رۆ موجارە كوردیان بانگ كرد، ئئ "مری "پیاوانی ئشــــانۆگ بــــبشــــداریمان كرد، كــــ ھردوو ئكتری ئافرەت "كڤاڵ سدقی و شــــو نامۆ عزیز" بشداری تدا دەكن و ل ٧/٢٢ و رۆژانی دواتر ل برلین نمایــــش دەكرێ، ئو وە بوو، كرئبش لدواخستنھۆكی شانۆییمان دەستنكوت، چونك ل ئمانیا بۆ نمایشــــی دەب بر ھیــــچ نشــــانۆیی ھشش مانگ زووتر ھۆی شانۆیی ی كو ھۆئــــ دابین بكــــی، ش وەرمانگرتووە زیاتر بمــــئھــــاوكاری بــــرادەرە ئمانكان بــــوو، بۆی ئــــاوا زوو ب ماوەی مانگك ئو ھۆمان دەستكوت، شــــانۆگرییك ل "٢٢"ی مانگ و رۆژانــــی دوایی نمایش دەكرێ، ئیتر ھــــر لڕــــگای پیمانگای ب ئمیان شــــانۆوە جیھانــــی سرپرشتیاری شانۆی گنجان و مندان ناساند، لگڵ ئوانیش دانیشتین و ركوتین ك گنجان

و مندانــــی ئم بشــــداری لو فســــتیڤان بكن، ك ل وتی ئمانیــــا دەكــــرێ، ئوانیــــش ،یكی جیھانییان ھســــتیڤافپارســــاڵ ل رۆژھتدا ئرانیان داوەت كردبوو، ئوســــاڵ گوتیان یكك دەنرین بۆ كوردســــتان و عراق تا یكك لوێ ھبژرن، ئمــــ ھودەدەیــــن باشــــترین شانۆگری گنجان ل كوردستان لو فستیڤادا بشداری بكات، ھروەھــــا لرــــگای پیمانگای جیھانــــی شــــانۆوە كۆنتاكمــــان شانۆی سرپرشــــتیاری لگڵ پككوتكان كرد، ك ب ھقیقت شــــتكی زۆر سیر و زۆر برچاو ھبوو لــــوێ، ئویش ئوانی كموكوڕییان و پككوتــــن كھیــــ ل لــــش و الر و ھۆش و ســــن بھ وانزاكیرەیــــان، ئنمایشكردنی شانۆیی و مۆسیقی، ئوانیش ئامادەیی خۆیان دەربی بن ل كوردســــتان وۆرك شۆپ بكنــــوە بۆ ئــــو پككوتانی كوردستان، ك بھرەی ھونرییان ھیــــو بانگھشــــتیان بكن بۆ وتــــی ئمانیا، ل ســــرووی ھمووشیانوە پاپشتی پیمانگای جیھانی شانۆ بوو بۆ كردنوەی لقكــــی پیمانگا لــــ ھولری پایتخت ك ئمش دەسكوتكی یكجار زۆرە، چونك بڕای ئوان كورد ئگر لو زروف بۆی نلوێ كیانكی سیاسی بۆ خۆی دروست بكا، ھوبدا كیانكی رۆشنبیری بۆ خۆی دروســــت بــــكا لرگای رۆشنبیرییكانییوە نووسینگدەتوانــــ رۆــــی قونســــویتی ،سیاسی و رۆشــــنبیریش ببین دەب بوو ئامۆژگارییــــك مئئمش ب نزەری ئیعتبار وەری

بگرین. لـــ كـــورد * مســـلی ئندامبوونـــی

پیمانگای جیھانی شانۆ بكوێ گیشت؟- ئســــتا گیشــــتین قۆناغكی باش، ل ســــرەتای سای نوێ كۆنفرانســــی پیمانگای جیھانی انســــو كۆنفل ،یشــــانۆ ھئندامــــی نــــوێ وەردەگیرــــن و لوانی ھندك ئندام داببن، لبرئــــوەی مرجــــی ئنــــدام بوونیان تدا نمن، ئیتر ئوە زۆریان بنكی ،انســــكۆنف انســــو كۆنفل داویــــن، كپمســــلی ئم ببنــــ پش و پاپشتی ئمانیا و فڕەنساشیان

بۆ مسۆگر كردووین.ســـتافك ئســـتا پـــش ماوەیـــك * ـــیری ھۆكان ھاتـــن ســـمانـــئ لـــشـــانۆییكانی ھولریان كـــرد بۆ ئوەی كموكوڕییكانیان چارەسر بكن، چییان

كرد و گیشتن كوێ؟- ئــــو برادەرانــــی ك ھاتن بۆ ئــــرە، كارل بوو ك بڕوەبری ھونری ئۆپرای كۆن، ھروەھا مارك كــــ بڕوەبری تكنیكی وانرای پۆتســــدام بوو، ئئۆپھاتن ھۆكانی پایتختیان بینی، ئوەبوو رككوتن لسر ھۆی میدیا ئیش بكن، ك شیاوترین ھۆ بۆ ئوەی ئوانیش بتوانن نمایشی خۆیانی تدا بكن، ئیتر نخشی كۆتاییان داناوە، "٢١"ی واو دەبت كخشن و مانگئو بۆمانی دەنرن، ئوان گوتیان ب دوو رگا ئیــــش دەكین، یان

وە نیوە بینوەتا چاكی دەكئئمانیا پارەكــــ نیوەی نیوە، بیخات ئستۆی خۆی، نیوەكی تریش كوردستان، یانیش گوتیان ئم بۆ خۆمان چاكی دەكینوە و نمایشــــی خۆمانی ل دەكین، جلیشتان بۆ بلوپك كندھدیــــن، ئمــــ گوتمــــان جارێ نخشكمان بۆ بنرن بزانین چۆن دەب، لرە لگڵ برپرســــانی خۆمان باسی لسر دەكین، ئیتر ئو باس تۆزك دوامان خستووە تا نخشــــك دەگات دەستمان و لوش ھر تچوونكی، بی لگڵ پیمانگای جیھانی شــــانۆ باسی تكنیك و رووناكیمان كرد، نیمچ بنكیان پ داوین ھر ل رگای كارلــــوە، ك دیزاینی ئرەی كردووە و ھۆكانی بینیوە ،كانمان چییداویستییو بزانی پبخۆڕایی ئوانیــــش ئوەی بۆ

ھندك شتمان بۆ دابین بكن.لگـــڵ كۆنتاككانـــت تنھـــا بـــۆ *

ئمانیای؟- ك ل ئمانیاش بووم، پیان گوتم باش بۆچی كۆنتاكت تنھا لگڵ ئمانیای، كۆنتاك كردن لگڵ ئمانیا شــــتكی ئوەندە ئاســــان نیی، یاخــــود وتكی رمی لش مئ م نییوەندە كئبكین، ئمانیا خاوەنی دەیھا نووسر و دەرھنر و فیلسووفی نــــاوداری جیھانییــــ، ئوەتــــا "...گۆت بســــكاتۆر، "برخت، ھر ل برلین ٣٠٠ ھۆی شانۆیی ندە لمزۆر دەو كتو ،یھ تی لتایبری و ببواری ھونــــبواری شــــانۆ، ٣ ھۆی ئۆپرای ،یرای ل٣ گروپــــی ئۆپ ،یلك ئو شت دەگمن ل جیھاندا، دەب ئمــــ زۆر شــــانازی بوە

بكین، ك وتكی وەكو ئمانیا ئــــاوا ئامادەی بــــ ھۆكانمان بۆ چا بكاتوە و وۆرك شــــۆپمان بۆ بكا، ئستا ئوان ئامادەییان ھی ئم ھر چ كسك بنرین بۆ ئوێ بۆ وۆرك شۆپ و بینینی شانۆیی نمایشكردنی و شانۆیی لوێ، بــــۆ دابینكردنــــی ھۆڵ و پشــــتگیری كردنمان، ئوە خۆی ل خۆیدا دەســــتكوتكی یكجار گورەی دەب شانازی پ بكین پش ئوەی ســــی ل بكینوە، موەش ئئــــ بم ســــرباری پیوەندیمان كردووە لگڵ گروپی ئیرتیجالی ســــویدی و برادەرانی ھۆنداو ئوەتا شــــانۆگریمان ناردووە ل ئران نمایشــــكراوە و ئوانیش دن بۆ ئرە، ئیتر ئوەی دەستی یارمتی بۆ درژ كردبین، یاخــــود ئــــوەی ئامادەیی خۆی نیشان داب تنســــیقمان لگڵ بكا، ئم لگیمــــان كردووە، ھتا بــــ برادەرانی دەرەوەشــــم گوتووە ئوان خۆیان سرپشــــك بــــن، ئــــوەی لــــ برژەوەندی شانۆی كوردیی با پمان بن و نش ببموە و ئشپ ننبیھپشــــوە بۆ ئوەی رككوتنیان میــــن و بتوانین ئڵ بكگــــلوەكو شانۆكاری كورد سوود لو

ئزموونانی دەرەوە وەربگرین.* ئی بۆ مســـلی وۆرك شۆپات چیتان

ل برنام دای؟- دوای ھبــــژاردن ھودەدەین بكین، ھولر ل كۆنفرانسك ك زیاتر ھونرمندە جیھانییكان بشــــداری تدا بكن، بۆ ئوەی بزانین چــــی بكین بۆ شــــانۆی كــــوردی و ھۆــــكان، دوای ئو "كی ئیڤرتۆن" ك سرپرشتیاری ل ننجــــان و منداشــــانۆی گ

وتی ئمانیــــا ئامادەیی خۆی ك لكرەو یئ تنیشــــان دا بنوەكانی برتۆڵ برخت ك كوڕی كچی برخت ب ل شاری ھولر وۆرك شۆپ ســــازبكات، خكی نیشانداوە، خۆیان ئامادەیی تر ئیتــــر ئوە دەخینــــ برنامی خۆمان و بپــــی توانای خۆمان ردەوام دەبب و وۆرك شۆپانئ روەھــــا داوایان كــــردووە كو ھكۆمك گنج بنرین بۆ ئوێ، ئوانی سرپرشــــتی شــــانۆی منــــدان و گنجــــان دەكــــن بۆ ئوەی لوێ بشداری ل "وۆرك شۆپكان" بكن، لم نزیكانش "وۆرك شۆپك" ل شاری ھولر دەكرێ، ك پیمانگای گۆت پی ھدەست، ئویش ب ھاوكاری ئمو پیمانــــگای گۆتی، ئو لســــر زۆربیــــان كارانــــش

.ی وەزارەتی رۆشنبیرییبودج یكانی خۆت دەبنھا ئیشـــبۆچـــی ت *

ئمانیا؟- ئــــو كۆنتاك ك لــــ رگای دروست شــــانۆ بڕوەبرایتی بووە، سرەتای پرۆژەك بیرۆكی ئم بوو لگڵ برادەرانی ئوێ، كــــ شــــانۆگرییك بــــ چوار زمان پشــــكش بكرێ، ئوەبوو بشداریمان كرد و ھاوكاریمان كردن ھر ل نووســــین و گكردنی بیرۆك، ئوەبوو من ب شخسی داواكرام، تا ئستا داواكارییكان نھاتــــووە بــــۆ بڕوەبرایتی شــــانۆ، كــــ ب یككمــــان بۆ بنــــرە، بــــۆ شخســــی خــــۆم ھاتووە، ھر ل خیاللی ئوەش ك بینیــــان مامــــم لگیان چۆن، پیمانگای جیھانی شانۆ داوەتیــــان كردم بۆ شــــانۆگری دووەم، لوــــش گوتم ئوجارە ویســــتو پ یی لكی دیكخئوان بن، چونكــــ داوایان كرد جاركی دیك بچینوە بۆ ئوەی زیاتر لسر مسلی پیمانگای جیھانی شانۆ و وۆرك شۆپكان قس بكین، بم پیانماگیاند یوەندییو پئــــ گوتــــم دەبــــفراوانتر ب و خكانكی تر بن بۆ ئــــرە و ئوانیش ببینن ئرە چۆن، ئینجا دەتوانین ئیشكان فراوانتر بكین، بم خۆ ئگر پیوەندی لگڵ منیش كراب، من بڕوەبری ھونری شانۆم، ھر دەب لگڵ یــــك كس بكرێ، پسپۆڕییتی شانۆ لو شارە من لی برپرسیارم تیدا، ل ھموو دنیاش پیوەندی وای ھر لگڵ كسی یكمی شونك دەكرت، ئگر یككی دیك بڕوەبر با، ،و بیانكردبایڵ ئگل یوانلئگر ھونرمندكی زۆر بتوانا ،ك باییاخود ئیدارییــــ بایــــبۆی ئو شــــتان زیاتر ئیدارین، شت ئیدارییكانیش زیاتر لگڵ كنمی ئیداری شوكســــی یك چوومر مــــن نــــت، ھــــدەكرپــــش مــــن "مامۆســــتا ئحمد ســــاالر، عبدولــــی حمجوان، كڤاڵ ســــدقی، س ھونرمندی تییــــرایوەبڕو بلــــ دیكــــ ،چوون كی دیكگروپ ،چوونــــمنیــــش وەكو ئوانــــی تر، بم كتییرپرسیاریب لبرئوەی زیاتر كوتۆت ئســــتۆی من بۆ

جاری دووەمیش دووبارە بۆوە.

یی ھونر

چاالك

نینجام دەگئ ری بۆژەی ھونندین پمانیا چئ ند ھیوا سوعاد لرمھون

پرۆفیسۆر حمید بۆزئرسالن: كشی كورد .. پشكۆی فرامۆشكراوی ڕۆژھتی ناوەڕاستبدوجاتی عن

و سۆســـیۆلۆگ كتبـــی نوتریـــن مژوونووســـی كورد پرۆفیســـۆر حمید بۆزئرسالن بھاری ئمساڵ ل پاریس بـــ زمانی فرەنســـی بناوی (كشـــی كورد: پشكۆی فرامۆشكراوی ڕۆژھتی ناوەڕاست) بوكرایوە. ئم كتب ھم و نوێ سۆســـیۆلۆژی خوندنوەیكی ھم ســـنتزكی تازەی بۆ پرسی كورد لناو گژەنـــی ڕووداوەكانی ڕۆژھتی وەیمشـــب كـــبكت ناوەڕاســـتدا. دابشكراوە. پشكی (ال: ١—١٦). دواتر كتبك دابشی سر (٥) فسی جیاواز كراوە. فسی یكم: ڕوانینك بۆ سر پرســـی ئمۆی كـــورد٢٠٠٨-٢٠٠٩. لم فســـدا نووسر ســـرەتا باسی ئو

گوڕانكاریی نویان دەكات، ك بسر پرســـی كورددا ھاتوون و چـــۆن فزای پرسك دووبارە چاالك بۆتوە و پانتایی شارنشینی لگڵ خۆیدا گرتۆتوە (ال: ١٧-٢٤). فسی دووەم: ل ئیمپراتۆریاكانوە ســـم فگیرەكان. لناج تبۆ دەوگڕاوتوە سر سدەی نۆزدەھم و باسی میدییكان، سوارەی حكوردیی شۆڕشو سیاســـتی ســـوتان عبدولحمید و ســـانی دوای جنگی یكمی جیھانی و ١٩٣٦-٣٨ ،١٩٣٠ ،١٩٢٥ شۆڕشـــكانی و كۆماری مھابـــاد دەكات (ال: ٢٥-٤٧). فسی ســـیم: ڕادیكالیزم، شۆڕش و ســـركوتكردنوەكان ل فـــزای كوردی دا ١٩٥٨-٢٠٠٣. لم فســـ بشـــنیی باسی شۆڕشی ئیلوول، بووژاندنوەی

ھستی نتوەیی ل توركیا ل كۆتایی ســـانی پنجایكان، ھرەسی ١٩٧٥، ككڕی پارتیزانی دوای ١٩٧٥، پشـــو ڕادیكالیزمی كورد لـــ توركیا ١٩٧٩-١٩٩١، بازنیكـــی نوـــی مژوویـــی، كوردستان ل شۆڕشی ئیسالمی و جنگی عراق-ئران، بیســـت و نۆیم شۆڕشی ل ،(ككریالیـــی پباتی گخ) كورددایكبوونی ناوچیكی سربخۆ و شڕی براكوژی. دواتر باسی كوردەكانی ئران ككباتی پمـــی و خدەورانی خات لدەكات لـــ ســـانی نـــوەدەكان دا (ال: ٤٨-٨٤). فسی چوارەم: نادیارییكانی م. باسی دووبارە بكدەی بیست و یسكوردستانیكردنوە و ب عراقیكردنوە، حقیقـــت و ســـنووری حكومتی دوو

حیزبیـــی كورد، پرســـی كركـــووك و قۆناغـــی جنگی دووەمین ئاســـایش، ئنجامكانی لـــ توركیـــا، گریالیی جنگی نوی گریالیی، كوردەكانی ئران ل دەورانی ئحمدی نژاد، قامیشـــلۆ ٢٠٠٤ ل باس سرەكییكانیتی (ال: ٨٥-١١٣). فسی پنجم: سیستمی دەوتی، سیستمی ناوچیی و كشی كورد. باسی زەبروزەنگ و فرەچشنیی بوونی فزای كورد و تنگژەكانی ناسیۆنالیزمی كورد باســـدەكات (ال: ١١٤-١٣١). دەرئنجـــام بشـــی لـــ ھورەھـــا .(١٣٢-١٣٦)پاشكۆیكانیشدا. كرۆنۆلۆژیا (ال: ١٣١-١٥٧)، بیبلیۆگرافیای ھبژاردە (ال: ١٥٨- كان، كمك١٦١). دواجاریش زاراوە و چتیدا ناوی ڕكخـــراوەكان و كورتیكی

دیارەكان دەخات تییسایی كژیاننامڕوو (ال: ١٦٢-١٦٩). ماوەت ســـر ئوەی بم سوپاس كاك حمید بۆزئرسالن بۆ

خۆت و بۆ دیاری دەستتان.

دیمنك ل شانۆگری "لچاوەڕوانی باراندا"

"مری "پیاوانی ئشانۆگ ك لندیم

Page 11: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

11

ئوە چ زەمانك تووشی ھاتووین؟ زۆر سیرە ھتا ئمۆشی لگدابت زۆرجار ك رم دەكوت دایرەی نفووس و رك دەچمـــ ژووری ژمارە"14"كابرایكـــی لی تائستا نازانم ناوی چیی؟ خكی كویـــ؟ ھركـــ چاوی بمـــن دەكوێ و ب دەستی ھكر كورســـییسلدكتۆر دكتۆر بخرھاتنكی گرمم دەكاو بپل ئیشكانم رادەپڕن و زۆرجار پویســـت بوە بووە بچم ژوورەكانی رە بوەســـتی وتووم: لو پئ ،دیكـــبۆ جبجدەكم ئیشـــكانت ئســـتا و دمـــوە. منیش ن دكتـــۆرم و تنھا ككی ئاســـایی نازانم من بمامۆستایتـــدەگا؟! ھمووجـــارێ نوقـــی لدەم دەبارێ، ك دە:"ئی كاك دكتۆر چۆنی؟ ئحواـــت؟ ماوەتـــان؟" تبیعتكی حیزانم نیی حز ب شـــكانوەی كس

م ناخۆشم، پناكم كـــ ە ر مب ا ر بتریـــق بخۆیـــدا خۆم ل وە، بۆیتبگوورە نابم و بدەم گشـــوە بزەیكی باشم پیدەم:"زۆر و سوپاســـت دەكم، ئـــی تـــۆ توخـــوا ئحوات؟ چۆنـــی؟ ماوەتان". بڕاستی رۆژكیان ســـیرە. چوون یك ل ئو

ریكبـــوو كۆتایی بخ .نژیانم ب

ر چووبوومـــفســـ كیـــان بـــرۆژكركووك، لكۆنكدا دەگڕام ك مای ھاوڕیكی سردەمی پیمانگا بیكوە بوویـــن، بنم پدا بچم ســـردانی، ئو ناونیشـــانی ل ئـــوم وەرگرت، ب زەحمـــت چووموە ســـری، چند كۆنكم كردو لھر كۆنك ئوەندەی پرسیاری ئو ھاوڕیم ل دەكردن، كس نیدەوت ئوە مایانـــ، لو كۆنی رك بۆی رۆیشـــتم و بھمووی شش ردەمی، لب مك مابوو بگوت ماحكۆنكی دیكـــوە گنجك بدواموە بوو، بشـــوەیكی ئاساییم وەرگرت، چونك ھیچـــم لخۆم شـــك ندەبرد، ئو گنج مۆبایلكی بدەستوە بوو، ئستاش مۆبایلی لگوی نكردەوە، تا ئو رادەیی پش ئوەی بگم بردەم مای ئو ھاوڕیم ھر ئوەندەم زانی ســـیارەیكی ســـوپر كراون ل تكم كر شۆســـتســـمن ل رایانگرت، كدەڕۆیشـــتم، ب پل پـــروزێ دابزین نـــام و بویان بۆ ھجـــارێ شـــاو ب ڕانوەرگ قلق و مست و پقۆو شچ ندی ھـــاوارم دەكرد: ئرچرم، ھســـبـــۆ وام لدەكن؟ من ناتانناســـم؟ من چیم كردووە؟ گویان ب قســـكم ندا، وتی:"كوڕین سو چواركك لكتا یوازی لبنن ئوە ھونیی؟!!" یككیان وتی:" ك دە ئـــوە برای نیی، ئی شورت ھر شـــورت نیی؟". وتی:" نا، "و ھیـــچ برای نیییو كوڕە تاقانئـــ وتی:"ئینجا برای نیی ســـوكر ئھ ."وە نزیكیك لیتی پخـــۆ ئامۆزای ،و كوڕە ئامۆزاشـــی نییوتی:"كورە ئدەی بـــا راكین"تا ب غـــاردان خۆیان كوتای ناو سیارەكو ب تڕناش بۆی دەرپڕین، ھـــر ئوەندە ئاگام لخۆم بوو، ئو ھاوڕیم ك دەرگا دەكاتوەو دەمكات لپب م دەبینوەیو شـــبناو سیارەكی و برەو نخۆشخانم وە لئاگا ھاتمـــب كاتـــ .نـــدەڕفنخۆشخانی كۆماری كوتووم، كاتك بۆ لكۆینوە ئفسركی پۆلیس ھاتالم و وتی:"تـــۆ دوژمنداری؟". وتم:"نخر". وتی:"ناخۆشـــیت لگڵ كسدا ھی؟". وتم:"ئوە بۆ دووساڵ دەڕوا، یكمجارە ردان ھاتبوومو شـــارەو بۆ سئ مبالی ئو ھاوڕیم، كچی تووشـــی ئو چتان بووم". وتی:"چند كس بوون" ســـكوتیان وتی:"ســـرو وتم:"چوار" چۆن بـــوو؟" وتم:"ناتوانم و نازانم چۆن وەســـفیان بكـــم، ھرچواریان خۆیان بوون، دوژمندار دیاربوو دەمامكدابوو، ب ھ وایانزانی من دوژمندارەكیانم" وتی:"دواشـــت تۆ داوای چـــی دەكیت؟ دەتوێ چی بی؟" وتم:"من داوا لسر كس تۆمار ناكم، چونك كس ناناسم، بم ئـــوەی جی ئاماژەی گوناھی من ك بچم پیاوی كوشتبكابرایمن ب چییو بدوای ئوەوە بن بمكوژن، ھر خوا

."رزگاری كردم، ھیچی ترم نیی ی دەســـتی لرەكدەفت رەكفســـئنزیـــك كردموەو وتـــی: دە لخوارەوە ئیمـــزای بك. ب دەســـتكی لرزۆكوە

ئیمزام كرد.

تنــــز

شاخوان علی حمد

عدنان موفتی سرۆكی پرلمانی كوردستان پشوازی ل وەفدكیمكتبی سكرتاریتی ڕكخراوی الوانی سردەم دەكات

راگیاندنی پرلمانی كوردستان ٢٠٠٩/٧/١٩ رۆژی نیــــوەڕۆی پــــش پرلمانی ســــرۆكی موفتی عدنان تایبتیی لنووســــینگی كوردستان خۆی لتالری پرلمانی كوردستان پشوازیی لوەفدكی ڕكخراوی الوانی

سردەم كرد.

لدیداركدا ســــرەتا وەفــــدی میوان ڕكخراوەكیان چاالكییكانــــی كارو بۆ ســــرۆكی پرلمــــان ڕوونكردەوە لســــر ڕاپرســــی كلبــــواری بشــــداریكردنی گنــــج لدەســــت و ڕاپرســــی لســــر ھبژاردندا كار

لچندیــــن تائســــتاش و دەكــــن ناوچی جیاجیای ھرمی كوردستاندا لوانــــ ھولرءروانــــدزو ھریــــرو چۆمــــان زنجیرەیك ۆرك شــــۆپیان

ئنجامداوە.لالین خۆیوە عدنان موفتی سرۆكی

دەستخۆشیی كوردســــتان پرلمانی لكردن كخۆبخشــــان كار دەكن و داوای لكردن چاالكییكانیان فراوانتر بكن بۆئوەی گنج زیاتر ڕۆی خۆیان لپرۆســــی بیاردان و سیاســــتدا ببینن، ھروەك وتی: گنجان و الوان بنمای ھموو گۆڕان و پشكوتنكن و پویست گنجان سوود لئزموونی نوەكانــــی پش خۆیــــان وەربگرن و توانیان بۆ دەست بابتیان بت و ئوەیان لبرچاو بت كئوانی ئستا لدەســــتن ڕۆژك لڕۆژان وەك ئوان گنج بوشــــون و ئوەش گر ڕۆژك لڕۆژان بگن دەســــت ش و ڕەخنپ نوە دوەی دوای ئن

لئوەش دەگرن.پرلمانی سرۆكی ھرلدیدارەكدا لگرنگیــــی باســــی كوردســــتان ھبژاردنــــكان كــــردو بھنگاوكی گرنگــــی بــــرەو دامزراندنی كۆمی مدەنــــی لكدایــــوەو وتــــی: خك دیموكراسیی ڕۆشنبیری بھبژاردن بھزتــــر دەبت، ھــــروەك ھانیدان

لسر پۆژەكانیان بردەوام بن.پاشــــان وەفدی میــــوان دوای ئوەی سوپاسی ســــرۆكی پرلمانیان كرد بۆ ئو پشوازییو روونكردنوانی، دەرئنجامی چند ڕاپرسییكیان لسر بشداریی گنجان لپرۆسی سیاسی لپرلماندا خــــك ھبژاردنی و

پشكش بسرۆكی پرلمان كرد.

ھمتكانی بانگشی ھبژاردن ل دەڤری بادینان

فوئاد باپیرلدرـــژەی چاالكییكانـــی لیژنـــی بۆ ھلبـــژاردن بانگشـــی بـــای لیستی كوردستانی و سرۆك بارزانی ل ناوچـــی بادینان ســـعات ١١ ی ٢٠٠٩/٧/١٨ رۆژی نیـــوەرۆی پـــش لكۆبوونوەیكـــی فراوانـــدا لگل چین و توـــژە جیاجیاكانی شـــاری زاخۆ ھردوو برزان مسرور بارزانی ئندامی مكتبی سیاســـی پ.د.ك و سعدی ئحمد پیرە ئندامی مكتبی سیاســـی ی.ن.ك لدوو وتاردا گرنگی ھلبژاردنـــی ئمجـــارەی پرلمان و بـــۆ جماوەری ســـرۆكی ھرمیان

ئامادەبوو روونكردەوە.كۆبوونكـــ بئامادەبوونـــی ئـــازاد بـــرواری ئندامی مكتبی سیاســـی پ.د.ك و جمـــال یوســـف ئندامـــی شـــیرین و ی.ن.ك ســـركردایتی ئامـــدی ئندامی كۆمیتـــی ناوەندی پارتی وحازم یوسفی نونری ی.ن.ك نونری برواری ئحمد لقاھیرەو ی.ن.ك لئلمانیا و برپرســـی لقی زاخۆی پارتی و برپرســـی ملبندی زاخۆی یكیتی و برپرسی ملبندی موســـل بروەچوو سرەتا برپرسی لقی پارتـــی بناوی لـــق و ملبند بخرھاتنی ئامادەبووانی كرد، پاشان مســـرور بارزانـــی لوتاركدا ورای برز نرخاندنی خبات و تكۆشـــان و قوربانیدانی خلكی زاخۆ كلسنگری پشوەی خبات بووین سالوو رزی

ھردوو سرۆك تالبانی و بارزانی و ســـركردایتی ھردوو حزب و لیستی

كوردستانی بخلكك راگیاند.بارزانـــی بھلبـــژاردن ســـبارەت داھاتووی خباتی رایگیاند: قۆناغی ببیاری گرـــدراوە میللتكمـــان ئـــوەو دەنگـــی ئـــوە لســـندوقی بزانن ك گرنگـــ لبـــژاردن، بۆیھشایســـتی دەنگی ئوەیـــو ك ئو دەســـكوتانی ھناوەتـــدی و كش وەی ماویشزێ و ئدەتوانی بیانپار مت، وتیشـــی: بۆ ئندەســـتی ببســـركوتنی پرۆســـكو نیشاندانی ئاستی پشكوتنی دیموكراسی لھموو شتك گرنگترەو داواشی لالینگرانی لیستی كوردستانی و ركابرەكانیشی كـــرد خۆیان لتوندوتیـــژی البدەن و بسركوتنی ھبژاردن سركوتنی

گلی كوردو دیموكراسی بزانن.ســـبارەت بگـــۆڕان و گۆڕانكاریش وەی روونكـــردەوە، كزیان ئـــڕبگـــۆڕان و چاكســـازی پرۆســـیكی بردەوامی ژیانو پویست گۆڕانكاری لخزمت خلكی دابت بم ئوانی كئمرۆ بۆ چواشكردن باسی گۆڕان دەكـــن حق لیان بپرســـین كاتك لبرزترین پلی دەست بوون بۆچی

گۆڕانیان ندەكرد.لوتكیـــدا بارزانـــی مســـرور كئاراســـتی جماوەری زاخۆی كرد باســـی لو مترســـیانش كرد كتا لدەسكوتكانمان ڕەشھ ئمۆش

دەكـــن لوانـــ ھشـــتا ماددەكانی دەســـتوور بتواوی جبج نبوون لوانـــش مـــادەی ١٤٠ و گرانوەی ھرەشـــی و دابـــراوەكان ناوچـــتیرۆریـــش، ك مترســـیی بۆســـر ھموو جیھان كوردستانیشی ل بدەر نیی، بۆیـــ ببیریھنانـــوە ك بۆ ترســـیانو موەی ئرووبوونرووبپویستیمان ب سركردایتییكی بھز ھی و داواشـــی لكـــردن ئم تبایی و یك ریزیی لنـــاو میللتكمان و نوانـــی ھردوو حزبـــی خباتگر دەسكوتكان چونك بپارزن، یھ

.یباییو تمی ئرھبپاشان سعدی ئحمد پیرە لوتیكدا خباتی خكی زاخۆی برز نرخاندو وتی: ئم زاخـــۆ تنھا بپردی دەالل و ئیبراھیم خلیل ناناســـین، بكو (بۆســـل)ش گوندی بقوربانیدانی ئوە دەناسینوە، ك تنھا گوندكو

.یھیدی ھ١٠٠ ش زیاتر لكردو لپشـــكوتنكان باسی دواتر ١٩٩١ لسای پشـــترو روونیكردەوە جیھـــان و دەوروبر ماملیان لگل ھرم لســـنووری مرۆیی بوو، بم ب بیاری حكیمانی ســـركردایتی سیاسی كوردستان و ھردوو سرۆك كســـتا مامبانی و بارزانی ئتالسیاسییو چندن كۆنسلگری وتانی گورە لھولر كراونتوە، ئمش كرڤی ھرمی ل بواری نودەوتی

برز كردۆتوە .

ســـبارەت بئاوەدانیش ئوەی ببیر مئ وە، كـــنایـــئامادەبـــووان ھ ـــر ٣ ئابلۆقژكـــی زۆر لتاماوەیوتكی ئـــوەش لگـــل دابووین خۆمـــان ئاوەدانكردۆتوە، وتیشـــی: جیاوازی نوان شاری زاخۆو شارەكانی تری كوردستان و گشكردنیان لسالی ١٩٩١ و تائمـــۆ باشـــترین بگی ئاوەدانیی لكوردستان و راشیگیاند: ١٠٠ نخۆشـــخانیكی یاریشـــببكرت دروســـت لزاخۆ قرەولیی و ئو كۆلیژانشـــی ئیســـتا لزاخۆ ھن بنواتی دروستكردنی زانكۆیك لو شـــارە ناوبردو وتیشی: بھولی نونرانتـــان لبغدا بیـــارە زاخۆ عراق، وشـــكانی بنـــدەری تبكر سرا وایزاخۆ وەك ب مبۆ ئ چونك

ل باشووری عراق .پاشـــان ھردووئندامـــی مكتبـــی پاراســـتنی دەسكوتكان سیاسی بۆ ماومان كانـــی كنانی مافو وەدیھداوایـــان لئامادەبـــووان كـــرد دەنگ لیستی كوردســـتانی بدەن، چونكببرنامی لو بابت بھزی رەسن و بپالپشتی جماوەر جبج دەكرت.

بۆئوەشـــی ھرمكمان لدەستكی ئمین دابـــ و لالی ن كســـكوە ككخۆی ی ت، كتی بكررایننولئندازیارانـــی دامزراندنـــی ئـــم ھرمو ناسراوە لسر ئاستی ناخۆو جیھان داوایان كرد بۆســـرۆكی ھرم

دەنگ ببڕز مسعود بارزانی بدەن.رەشید درین پشـــمرگی سردانی

سندی كردرۆژی پاشـــنیوەرۆی ٢:٣٠ ســـعات ٢٠٠٩/٧/١٨ ھڤال سعدی ئحمد پیرە ھاوڕێ لگل جمال یوســـف ئندامی سركردایتی و حازم یوسفی نونری ی.ن.ك لقاھیـــرەو ئحمد برواری نونری ی.ن.ك لئلمانیاو ھردوو برپرسی ملبندی زاخۆو موسل و چند ھڤالكی تر لشـــاری زاخۆ سردانی رەشـــید سندی پشـــمرگی درین و كسایتی ناســـراوی ناوچی زاخۆو كوردســـتان و ھاوڕی پشمرگایتی ھڤال مام جالل لشۆڕشـــی ئیلول كردو لو ســـرداندا دیاری تایبتی ســـرۆك تابانی پشكشی ناوبراو

كرد.پاشان پشمرگی درین رەشید سندی ستایشی رۆلی ھڤال مام جاللی كرد لشۆڕشـــكانی كوردستان و خباتی ئـــو و سوپاســـی پشـــمرگایتی دیاریشی كردو بدیارییكی بنرخ و

لیاد نكراوی وەسف كرد.شایانی وتن رەشـــید سندی دەرچوو كۆلژی ســـربازی عراقـــو لگل ئیلـــوول شۆڕشـــی دەســـپكردنی پیوەندی بشۆڕش كردووەو چندین پلی پشمرگایتی بیوە تا جگری

برپرسی مكتبی عسكری.

یالك

چا

Page 12: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

12

بوكراوەیكی ھونریی گشتیی لگڵ بدرخان دەردەچھونریبسرپرشتی: مسعودی مال ھمزە

[email protected]ژمارە ٣٣ - ١٢٢ - چوارشمم ٢٠٠٩/٧/٢٢ی زایینی

خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردیخرمانانی ی

12

ئودیوی شتكان ھر ك باس لودیوی شـــتكان دەكین، بیرمان بۆ كۆمك شتی ر لت، ھرە دەچمیر و سسسیاست و گمكانی، كاراكترانی ناو دەقكـــی ئدەبی...ھتد، بم ئوەی لـــرە گرنگـــ و دەموێ كانودیوی شـــتم ئباســـی بكلـــ ھونر، بۆ نموونـــ ك فیلم یا درامـــا و یا گۆرانییك برھم دێ بینری كورد نازان ئو كارە چۆن كراوە و لودیوی كارەك چی ،رایكام پشـــتی ك روویداوە، لوانشـــ چندین شتی خۆش و ،روویداب نو شـــوناخۆش لبم ئایا ك ھســـتی پ دەكا و باســـی دەكا، یان ھونرمندك ،نم دەھرھـــك بمرھب كوای ئـــو ھموو مســـروفات و ماندووبوونـــی دەیكا، كچی تۆمارگاكان و كسانی نا برپرس زۆر ب ســـانایی و ل ماوەیكی سیش نیین و كمدا كۆپی دەككلپرسینوەیان لگڵ بكاو ب پی

یاسا سزای بدا. ك بوو لشوەی باســـمكرد بئخاكانـــی ئودیوی شـــتكان، نالی ندان لرمم ئایا ھونبمادییكیوە چی دەكن لو دیوی ھونـــرەوە، ئوە خاك و دەكرێ لسری ، ســـتین ە بو راســـت خـــۆ نـــد م ر ن ھوخۆیتی مافی و پارەداربـــبۆ ھونرەكی پارە پیداكردن ،نـــرب بكانـــك بـــم ،تـــو ولـــھموومان كنیـــن ا ز ە دئوەی كـــ ئبدەن پـــارە پیدا ناكا ھونرە، بـــم ھندێ جار ھونرمندەكان لـــ پنای كاری ھونری و لو بـــە پارەیی بۆ وەریانگرتووە ھونرییكان كارە شـــت دەكن و بـــۆ برژەوەندی

تایبتی خۆیان بكاری دنن. نموونیـــك چنـــد لـــرەدا دەخمڕوو، كـــ حزیش دەكم ھریـــك لـــ ئـــوەی خونر رای تایبتی خۆی لـــ برامبر

نموونكان بخاتڕوو:ھونرمندك دەبـــ بۆچـــی *ل پنـــای ســـیناریۆی فیلمكی بجھ دووبـــارە ســـینمایی ئـــو و بكاتـــوە كیمیابـــاران ی كیمیاویـــان بكۆمپانیایانـــ باش و ب راق فرۆشـــتبوو بع

تاوان بیانخاتڕوو..!؟* بۆچی دەب دەرھنركی شانۆیی بڕوەبرایتـــی دەرەوەی لـــشانۆ داوای یارمتی ل وەزارەتی دواتریـــش و بـــكا رۆشـــنبیری نووســـراوەكی ھر بچتوە الی

بڕوەبرایتی شانۆ..؟!* بۆچـــی دەبـــ دەرھنركـــی سینمایی ك دەكرت بڕوەبری بڕوەبرایتی سینما خزان و كـــوڕە خزوورەكی ب دەرھنر

دابمزرن؟!* بۆچی دەبـــ دەرھنركی برا موسمان ل درامایكیدا "٤" دەفتر دۆالر تنھا بۆ ریكالمكردن وەربگرێ دراماك ك لركتر ئقی ھو ھ

ل نیو ملیۆن دینار تپڕ نكا!؟ كی بندرمھون بۆچی دەبـــ *ئزموون و ریش ســـپیكر لناو ری كوردی بۆ "٧٥٠٠" دۆالر لھونشخسیتی خۆی بدا و پداویستی

شونك بفرۆش؟!* بۆچـــی دەبـــ ھونرمندـــك ك خۆی بعســـی بووە، ئســـتا ناز بســـر خك بكاو ب ئو

بعسیان ناھن ئیش بكم!؟* بۆچـــی دەبـــ گۆرانیبژـــك كـــ ھشـــتا ســـیدی یكمـــی ئندامی تبكر بونبۆتـــوە، لـــ ھســـنگاندن لیژنـــی

برنامیك؟!ئـــو بۆچییانـــ وەمی ھموو یكك ســـیفتكی ھیو خۆی ل ھونرمندە كوردەكان، بم بۆچی وادەكن و ھونر بكاردنن

بۆ ئوكارە ئوە نازانم!

پرۆفیشناڵ

مسعودی مال ھمزە

ل كشكی خمناك و جیاوازدا كرنڤای حوسن میسری بڕوەچوو

ئـــا: مســـعودی مـــال ھمـــزە- سلمانی

ب ئامادەبوونـــی خاتوو ھرۆ ئیبراھیم ئحمد خانمی یكمی عـــراق و جماوەركی برچاو ل ھونرمندان و رۆشـــنبیران و شاعیران و رۆژنامنووسان و خزم و كس و دۆستی ھونرمند حوسن میسری، ئوارەی رۆژی لـــ ٢٠٠٩/٧/٨ ممچوارشـــھۆی تالری ھونری شـــاری ســـلمانی ب بۆنـــی چل رۆژ تپڕبوون بسر كۆچی دوایی ھونرمندی دەرھنر حوسن میســـرس دەزگای چاپمنـــی خـــاك كرنڤاـــی حوســـن

میسری سازكرد.لـــ ســـرەتای كرنڤاكدا ندیخان بگروپی دەفـــی دەربدەفوە ل دەرگا ھاتن ژوورەوە دەفیان نمایشـــی و چندیـــن

پشكشی ئامادەبووان كرد. دواتر فیلمكی دیكۆمنتی لسر حوســـن ھونرمند ژیانـــی میســـری نمایشـــكرا، ك تیدا وستگكانی ژیانی میسری زۆر ر لجوانی خرابووە روو، ھبژیانی گنجی و گڕەكی شوان و كتبخانكـــی ماـــوەی و ئاھنگی بیكگیشتنیان لگڵ چیمن خانی خزانی و دراماو كاری ھونـــری و كســـایتی

خۆی.دواتریش ل الیـــن ئندامانی خـــاك درامـــای بشـــی شـــانۆگرییك پشكش كرا، لـــو شـــانۆگرییدا وـــای ئـــوەی بشـــكی زۆر لـــو حیوارانی بكارھاتبوو بریتی بوون لـــ حیـــواری كارەكانی میسری، بم لگڵ ئوەشدا چندین جار باسیان ل غیاب و

ئامادەیی میسری كرد و ئوەش ھموو ھۆكی خمبار كردو

خست گریان. ش بوو، كرییو شانۆگر لھیارۆی كوڕە تاقانكی حوسن میســـری ب پایســـكیل بسر تختی شـــانۆ ســـووڕایوەو

ھۆكی خمبار كرد.دوابـــدوای ئوانیـــش تیپـــی شانۆی ق، ك ل كركووكوە زمانی رســـھ ب ھاتبوون، "كـــوردی، عرەبـــی، توركی" شانۆگرییكیان پشكش كرد و داواشـــیان كرد ئامادەبووانی ھۆك رگا بدەن بۆ ســـاتك میسری لگڵ خۆیان ببنوە بیكـــوە و كركـــووك و شوان گڕەكی پیاســـیكی سینما دلشـــاد و شونكانی

دیكی شاری كركووك بكن.جـــی ئاماژەیـــ ھـــر لـــو

زۆر ژمارەیكی كرنڤاـــدا لـــ ھفتنامـــی بدرخـــان بســـر میوانـــان دابش كرا، الپڕەیی چوار پاشكۆیكی كتایبت ب كرنڤای میســـری لخۆ گرتبوو، ك ل ئامادەكردنی مسعودی و بدرخان "حمید مال ھمزە" بوو، تیدا چندین بابتـــی گرنـــگ و ژیاننامی میســـری تدا بوكرابووەوە و ل كرنڤاكشـــدا ل الین

چیمن خانی خزانی حوســـن تایبتی سوپاســـی میســـری

بدرخان كرا. وەی ماوە بگوترێ میسری لئسای ١٩٥٢ ل گڕەكی شوانی شاری كركووك لدایك بووەو وتـــی ٢٠٠٩/٥/٣١ بكر لـــسكتی دڵ مائاوایی لدۆستان و ھڤان و چیمنی خزانی و یارۆی تاقان كـــرد و لگردی

ئابخی شاری سلمانی نژرا.

دەزگای خاك كی ھی بۆ شونی حوسن میسری ؟!!

تایبت ب بدرخان- سلمانی ٢٠٠٩/٥/٣١ وەی لـــدوای ئـــو دەرھنـــر ھونرمنـــدی برپرسی بشـــی درامای خاك ب سكتی میســـری حوسن دڵ دوامائاوایی ل دۆســـتان و ھاوڕیانی كرد، وەكو بدرخان بزانین ك بپویســـتمانزانی دەزگای خاك دوای میسری كدادەننوە ل شونی ئو تا كار بكا، لو بارەیوە ئاكۆ غریب بڕوەبـــری گشـــتی دەزگای لدوانكی ل خاك چاپمنی تایبـــت ب بدرخـــان گوتی: م كب وەتان پم ئزدەكحئو بۆشاییی حوسن بۆ ئمی دروست كرد، پمان پ نابتوە، ئـــوە برینك وا بئاســـانی ساڕژ ناب چونك قو، ھتا ئستا ئم ئوەندەی ب ئازاری رۆیشتنی حوسنوە دەنانین لـــوە نكردۆتوە، بیرمـــان ك بشـــی دراما بدەین دەست وەی لســـتا ئس، تاكو ئك

ك وەیین، ئبیك مانیاخ پكر چھ جـــارێ دەمانوێ گوكانی حوسن لسر مزو كورسی دابنینوە و دەستكاری شناچپ نكین، شونكی دەستكاری بشی دراما بكین و دایبنین وەكو ج نزرگیك و بۆ سوكنایی دی خۆمان، ئو دەستكاری بھینوە نشـــونكیـــن، بم لـــ برامبر ،رە ناوەستوە ھونوەشدا ئئ كمان نییشتا پرۆژەیم ھب كی دیكچ برادەر وەی كبۆ ئدەیوێ ئیش بكا، ھشتا ھیچ پۆژەیكمان نیی و بیریشمان ل نكردۆتوە، نازانین چۆن دەب، ھندێ پرۆژەی حوسن ھیـــ لوانی پـــش ئوەی بیر بكینـــوە ھودەین ئو پرۆژانی حوسن ب شوەیك ل شوەكان جبج بكین و بۆی تحقیـــق بكین، لدوای ئوەش ك نازانم كی بیر لوە دەكینـــوە، ك چۆن بشـــی دراما بشوەیكی تر بخینوە گـــڕ، لوەش ناچـــ لدوای كی دیككن بتوانین یحوســـبنین و بیكین ب لپرسراوی بشـــی دراما، بقـــد ئوەی ین، كك ئیش بكوەیشـــبھر ھونرمندك بیوێ ئیش بكا ئم چۆن كۆمكی بكین و

.بمی ھرھین بوابكلـــ وەمـــی ئو پرســـیارەی

ئایـــا نابـــ ئـــو درامایانی كـــ برھمی دەھنـــن ئگر خراپتر ب ناب ،بباشتر نلوەی حوســـن، ئاكۆ گوتی: من بۆی باســـی ئـــوەم كرد، جـــارێ ھیچ بیرمـــان ل كـــ ،وەیرئبل نكردۆتـــوە، ھشـــتا زۆر زووە بـــۆ ئوەی ئم ھم شـــونكی حوسن پبكینوە، دیك كسكی بناتوانین شوەیك بھیچ كئوە بكین، ھشتا زۆر زووە

ینوە بكبیر ل موەی ئبۆ ئبشـــی دراما ب شوەیكی تر دابنینوە، چونك حوسنیش ك بشی درامای گرت دەست، نگـــژەو كۆمت كۆم بكشوە گیشت ئوە، ھنگاوی زۆری بی، برادەری زۆر ھاتن و ل بشی دراما ئیشیان كرد، تنیا حوسن بوو، ك مایوە و توانی ئو ماوە دوور و درژە لگمانا بمنتوە و ئیشكانی خۆی بكا، بۆی قوڕس بگڕی

یككی وا بدۆزیوە، دەب ئو كس وەكو حوسن خۆی بت، ئم حوسنمان ندۆزییوە و بانگمان نكرد بین وەرە دراما بك، حوسن خۆی لرە خۆی سپاند ك دراما بكا، لبرئوە ئستاش ھروا بیر دەكینوە و دەشمانوێ ھروا ئیش بكین.

جی ئاماژەی دەزگای چاپمنی خاك و تلفزیۆنی خاك یكم تلفزیۆنی كوردین، ك بشی تایبـــت ب درامایـــان ھب و میســـریش یكم لپرسراو و برپرسی بشی درامای كوردی

بوو.

ئاكۆ غریب: ئو بۆشاییی

حوسن بۆ ئمی دروست

مان پكرد، پنابتوە

ل كرنڤای حوسن میسری سلمانی ٢٠٠٩/٧/٨

ئاكۆ غریب

Page 13: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

13

یر

ونھ فرەجوی سحشۆر دەرھنری درامای یوسف و یارانی ئشكوت لدیداركی بدرخان

دوای ئـــوەی ل ژمارەی رابردوو بنمان پـــدان كـــ ژمارە لـــدوای ژمـــارە دیداری ھریك ل ســـتافی كاری درامای "یوسفی راستگۆ"تان بۆ بوبكینوە، لو ژمارەیدا فرەجوی سحشۆر دەرھنری ھردوو زنجیرە درامای "یارانی ئشكوت و یوسفی راســـتگۆ"مان دوانـــدووە، ئـــو دەربـــارەی كارەكانی خۆی و برھمی ســـینماكارانی

كورد بۆ بدرخان قسی كرد...ئا: تیمی بدرخان- تاران* لكوێ ھاتووی دنیاو لكیوە ئاشنای

دنیای ھونر بووی؟- ســــای ١٩٥٦ ل شاری قزوین لدایــــك بوومــــ، لــــ تمنی توە ھاتووینییشت نۆ ساھتواوكردنی دوای لــــ تــــاران، قۆناغــــی دواناوەندییــــوە وەك ئكتر رۆم ل شــــانۆدا دیوە و ل چند شــــانۆگرییكدا رۆی لوانش ھبــــووە، ســــرەكیم دەقیانووس، حسار "شــــانۆیی لــــ حســــاردا، شــــوی ئاخر، پیاوی عمل، ئیوبی پغمبر" دیــــارە ژمارەیان زۆرەو ئســــتا ھموویانــــم لبیر نماوە. دواتر ل سای ١٩٨٢ ب شوەیكی جدی ماوە و لناو كاری ســــین ھاتمچند فیلمكدا رۆم بینی، وەك: "فین ل شودا، مرۆڤ و چك، گۆڕكن، ئیوبــــی پغمبر" و

چند فیلمكی تر.لسای ١٩٩٢وە ھتاكو ئستاش وەك دەرھنر كاردەكم. یكمین دەرھینانی شــــانۆییم كارك بوو بنــــاوی "ئیوبــــی پغمبــــر" و كارەم كرد بدواتر ئــــ ەوە ك "٤٠" ئلقی پنــــج دراماییكی دەقیقیــــی لــــ دوای ئــــو كارە زنجیرە درامای یارانی ئشكوت و ئســــتاش خریكــــی زنجیرەی درامــــای "حزرەتــــی یوســــف"م

تواوكردووە.* ســـرەتا دەقی ئیوبـــی پغمبرت بۆ شانۆ ئامادە كرد دواتر چۆن بوو بیارتان دا دەقكی ك بۆ شـــانۆ نوسراوە ئامادەی

كیت بۆ تلفزیۆن؟ئــــو دەقــــ ئامــــادەم كــــرد بۆ تلڤیزیۆن و بوو ب دراماییكی پنج ئقــــی چیرۆككی دوورو درژی ھبوو زۆریش جیاواز بوو

لگڵ ئو دەقی، ك بۆ تختی شانۆم نووسیبوو.

ئایا ئو درامای سركتوو بت ســــرنجی بینران بۆالی خۆی را بكشت ل سردەمی خۆیدا زۆر باش بوو توانای ژمارەیكی زۆر

بینر بۆ خۆی رابكشت.تنانت كاتكــــش وەك دەقكی شــــانۆیی نمایشــــم كــــرد ھــــر پشوازییكی گرم و باشی لكرا.

* كوات ئنجامی باشی"ئیوبی پغمبر" كردی بتوانی دەســـتبدەیتوای لبـــوو كـــكاركـــی قـــورس و گـــورەی وەك"اصحاب الكھف" كـــ زنجیرەیكی ھژدە ئقیی

بوو؟ - خــــودی ئیوبــــی پغمبــــر باشــــبوو، زۆر ئزموونكــــی زۆرەی ك زموونو ئروەھا ئھوەك ئكتر و دەرھنر ل شانۆ ھمبوو یارمتیدەركی باشــــبوو بۆم دیارە لو كارەشدا راوژكار و یارمتیــــدەری بــــ ئزموونم

ھبوو.* تا چند دەستكاری چیرۆك ئسكت

كردبوو لـــ درامای "اصحـــاب الكھف" دا، چونك ئـــوەی ئمـــی دیمـــان دەقاودەق چیرۆكـــی "اصحاب الكھـــف" نبوو. بكو

گۆڕانكاری گلكی تیا ئنجام درابوو؟- لسدا شســــتی چیرۆككدا گۆڕانــــی تیا كــــراوە، وەك خۆی ئیشــــم تیا نكردووە. كسایتی ناوەتتم ھتازەو جوزئیاتی تایبناوی، ك ل چیرۆك ئسییكدا

.نیی* چنـــد راوژكارت ھبـــوو لو كارەدا و بگشـــتی ماوەی ونـــ گرتنكی چندی

خایاند؟- بگشــــتی ســــاڵ و نیوكــــی

خایاند.* وەك نووســـر و دەرھنری دراماك تا

چند ل ئنجامی كارەكت رازی بووی؟- ب كاركی باش و سركوتووی

ر نابنرچی دەرھگدەزانم، ئبباش قســــ لسر كاری خۆی بكات، چونك تووشــــی كش و گرفتــــی تر دەب، بــــۆ كارەكانی ئایینــــدەی و ل جــــگای خۆیدا دەمنتوە و پشكوتن بخۆیوە نابین و شكســــت دنــــ. بم بپی ئاماری رۆژنامكان لالین رەخنگرانــــوە و خونــــران كرا، رەنگكی زۆری لشوازییپ

كاركی باش بووبت.* چـــۆن بـــوو بیارت دا لـــ دوای یارانی ئشـــكوت دەســـتت بۆ چیرۆكی حزرەتی یوســـف برد و بیـــارت دا بیكیت دراما؟

چی وایلكردیت ئم چیرۆك ھبژریت؟- مــــن بگشــــتی چیرۆككانــــی شموایقورئانم زۆر خۆشدەوێ و پباشــــترین چیرۆككانی مژووی ناو چیرۆككانــــی مرۆڤایتــــی چیرۆكانی، ئو ھر ،قورئانك خوای گــــورە ل قورئانكی خۆیدا ھناونی، بۆی بۆ من زۆر جیاوازی نیی ل نوان چیرۆككی وەك چیرۆكی حزرەتی یوســــف تادەگاتــــ گورەییــــوە بــــو چیرۆككانی موســــا و عوزەیری نبی بــــو بچووكی و كورتییی خۆیوە. ھموو ئمانی خاوەن تایبتمنــــدی خۆیانن ل ھموو دنیاشــــدا ككیان لوەردەگیرێ. میللت و قومییت ناناســــن و تایبتیــــش نیــــن بفرھنگكی ھمــــوو بــــۆ دیاریكــــراوەوە، كسكو سنوورریشیان دیاریكراو نیی ب ســــردەمكی تایبتوە ســــردەمكاندا لھموو دەكرێ ككیان لــــوەر بگیرت. ھرگیز كــــۆن نابن ئگر باش دروســــت پشــــوازییان بــــاش بكرــــن ســــوودمندبن، و لدەكرــــت ،نیی دیاریكراویان مژووییكی خودی ســــورەتی یوسف ھزار و دەخوندرتوە، دساچوارسبرداشتی لدەكرت و راڤی نوی بۆ دەكرــــت و ھرگیز كۆن نابن. زنجیــــرەی حزرەتی یوســــفیش ھروای، بۆ ھموو میللتكانو بــــۆ سردەمكانیشــــ و دەكرێ

ھموو الیك ككی لوەربگرین.* تا چند دەستكاری چیرۆك ئسییكت

كردووە؟دەســــتكاریم بچووكتریــــن - لــــھ تنانــــت نكــــردووە، شم بكانی ناو سیناریۆكبچووكئایتی قورئان بردووەت پشوە. وەیر ئگشتی ھ ب كچیرۆكك قورئان وتوتی و ھیچم پاش و

پش پنكردووە. بم خۆم چنــــد رووداوكم تیا ل دروســــت كــــردووە، چونكــــالینی كگادا چیرۆكندێ جھدراماتیكی زۆر الوازە دەبت ئیشی

تیابكرت.لــــ ھندــــك لــــ كتبكانــــی راستانی توخمی ئاسمانییكاندا ،مكی تریاندا كندھ زۆرە و ل

دەب ســــر لنوێ بنووسرتوە تا ئــــو جگایی كــــ ئیماكانی ھی. واقیعی چیرۆكك ك خۆی ھی و ل ھندێ جگادا ككمان لشتی تر وەرگرتووە، پمان زیاد

كردووە. ر سیناریۆكسك كارت لندماوەی چ *

كردووە؟دەســــتپكردنی لكاتــــی -كاتــــی بــــۆ لكۆینــــوەوە ئامادەبوونی چوار سای خایاند. * ل كیكوە ونگرتنی دراماك دەستی

پكردووە و چند درژەی دەخاین؟- ســــاڵ و نیوكــــ دەســــتمان پكردووە و ســــاكی تــــر تواو دەبت. سرجمی كارەكش چل و

.یینجا دەقی پقشت ئھ* كاستی پرۆژەكت چند كس؟

- ٢٢٠ ئكتر بــــس دیالۆگیان ھیــــو رۆیان دیــــارە. ھزاران وەك كۆمبــــارس لــــ پرۆژەكدا

كاردەكن. ی یوسف و كبژاردووە بۆ رۆت ھك *

بۆ رۆی زولخا؟

لــــرە كــــ یوســــف ئــــو -دانیشتووە"ئاغای مستفا زەمانی" ئوەش زولخای"خانمی كتایۆن ریاحــــی" مجیدی میــــر فخرای كاری دیكــــۆرو جــــل و بــــرگ و ئكسســــواری ئنجامداوە، كاری یارانی ئشــــكوت ھــــر ھی ئو بوو. بس كاری دیكۆرەكی ساڵ

و نیوكی خایاندووە.* ئـــو ســـرچاوە مژووییانـــ ككـــت

لوەرگرتوون بۆ ئم درامای چین؟مژووییانن، ســــرچاوە _ئو ك ل میسردان، ككم ل كتبی تفســــیر وەرگرتووە و ھروەھا زیاتر لــــ پنجا كتبی مژوویی و دەیــــان رۆمانــــم خوندۆتوە و ھموویم ل رگــــی قورئاندا

براورد كردووە.

* جعفـــری دھقـــان، كـــ لـــ یارانی ئشـــكوتدا رۆـــی كســـایتی یكمی دووبـــارە لرەشـــدا دەبینـــی دراماكـــی ھاوكاریت دەكات و رۆی ھاوسری زولخا دەبینـــ. چۆن بوو بیارتـــدا بۆ ئم كارە

ككی لوەربگریت؟ ند ســــاوەی چر ئــــبــــل -چنــــدە دەزانــــم و دەیناســــم بتوانایو لــــ زمانی یكتریش تدەگین، بۆی لرەشدا جاركی

تر پكوە كاردەكین.* بۆچی لیك كاتـــدا ھم بڕوەبری برھمـــی ھـــم نووســـر و دەرھنـــری كارەكـــی، پتوانیی قورســـاییكی زۆرت شتووشی ك رشـــان و رەنگس تودەك

و گرفتیش بیت؟لــــ یك رچی قورســــگئ -كاتدا ھم بڕوەبــــری برھم و ھم دەرھنر و ھم نووســــر بیت بم ئوە تا ئستا لكاتی ونگرتنی كارەكدا من سیناریۆم ب دەستوەی و دەستكاری دەكم و تا ئستاش زۆر باش ئیشكمان كردووە. ھم خرایی ئیشكمان تــــی كارەكم چۆنیھــــ باشــــو ھــــم پشــــكوتنی كارەكمان لــــكاری ھمــــوو گروپك زۆر باش، پیوەندی نوان كسكان. یوەندیم بن پسمن ئ یركسكسوە نیی ھر كسو خریكی ناكات پویست خۆیتی، ئیشی

من بم چیبكین.* ئگرچـــی درمـــای حزرەتـــی یوســـف پرۆژەیكی گورەی و ھشـــتا زۆر ماوە بۆ تواو بوون، بم پم خۆش بزانم كار و

پرۆژەی ئاییندەت چیی؟- ئگــــر زیندووبــــم حزدەكم م بزرەتی موسا بكچیرۆكی ح

دراما.* رات لسر برھمی سینماكارانی كورد

چیی؟- ئو چند كارەی، ك تائستا

دیوم زۆر شایستو باشن.* رات لســـر فیلمكانی مستفا عقاد

چیی و كارەكانی چۆن دەبینی؟- دەرھنركــــی زۆر گــــورە و جیھانی ك بداخوە .جیھانییسینما ل چند مانگی رابردوو ئم ھونرمندە گورەیی لدەستدا،

برھمكانی زۆر مزنن و جگای شانازین. ئو لبرنامی دابوو دراما، بكات ژیانی سحددین

بم ئفسوس ك نیانھشت. نتۆنی كوین چییی ئر رۆســـرات ل * توایدا؟ ئایا پر موختار و رسالعوم لتاچند توانیوییتی ئو دوو رۆ بباشی

برجست بكات؟ كانیــــم زۆر پمن گشــــت رۆ -جوان ئو ئكتركی زۆر بتوانا بوو بــــاش دەرەقتــــی رۆكان ھاتبوو. من پشتر باوەڕم ندەكرد كی رۆژئاوایی بتوانندرمھونموسمان كســــایتییكی رۆی ببین، بم ئنتۆنی كوین ئو رۆنــــی زۆر ب باشــــی بینی و

زۆریش سركوتووبوو.* دوا وتت؟

- ھــــواڵ بــــدەن فیلمســــازانی خۆتــــان پبگینن و بایخ بدەن

ب كلتووری خۆتــــان، ب ھموو جۆرــــك یارمتــــی فیلمســــازە ئوەی بــــۆ بدەن، الوەكانتــــان ئوانیــــش بتوانــــن كاربكن. من كوردم و شــــانازی بكوردبوونی

خۆموە دەكم.تبینی: ئـــو دیدارە لســـای ٢٠٠٦ لمیانی گشتكی دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان بۆ شاری سینمای تاران ل وتی ئران لكاتی ونگرتنی درامای"یوســـفی راستگۆ"ســـازدراوە، لبر گرماو گرمی بابتك بپویستمانزانی

دیدارەك وەك خۆی بوبكینوە.

كوردم و شانازی ب كوردبوونی خۆموە دەكم

دیمنك ل دیاداری دەرھنر فرەجول سحشۆر لگڵ تیمی بدرخان، تاران ٢٠٠٦دەرھنری درامای یوسفی راستگۆ فرەجول سحشۆر

Page 14: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

14

پرۆفیسۆر. ئه ندرس ئولسۆنوه رگانی: ڕزگار شخانی

ئـــه م ئولســـۆن، ئه ندـــرس گوتـــاره ی وه ک دوا گوتـــه بۆ کتبی ''ده ن مانگ ئاوا بووه '' نووســـیوه ، که ڕزگار شخانی له بـــاره ی ژیـــان و ئه زموونی شاعیری گه وره ی سود ''گوننار ئکلۆف''ـه وه نووســـیویه تی و به زنجیره له ڕۆژنامه ی ھه ولر

بوده کرته وه .زتر له ٤٠ ســـاڵ به سه ر مه رگی گوننار ئکلۆفدا تپه ڕیوه ، که ســـای ١٩٦٨ کۆچی دوایی کرد. ھیچ شـــتک ئـــه وه ناگه یه نت بایه خدان به م شـــاعیره کـــه م بووبته وه ، که به شـــوه یه کی یه کالکـــه ره وه له ماوه ی چـــوار ســـودیی شـــیعری ده یـــه دا نوکـــرده وه . به پچه وانـــه وه ، ئکلـــۆف پایه ی خـــۆی وه ک پشه نگی مودرنزمی سودیزمان قایـــم کردووه . خونـــه ری نوێ ڕوویان لی کردووه ، به تایبه تی له نو بگانـــه و نه وه ی نودا، لـــه نونه ته وه ییشـــدا زتـــر بووه به به شـــک له ڕبازکی ددانپداھنراو. ئه م پشـــوازییه چۆن دیـــاره و ئمه ئه مۆ چۆن

ئکلۆف بخونینه وه ؟ئه وه ی کـــه خه ک له دیوانـــه به راییه کانی ئکلۆف له سانی ١٩٣٠ دا، د ره نگ له ســـه ر زه وی ،(١٩٣٤) پشـــکه ش و (١٩٣٢)دووچاریان بوون، ته نیا خواستی نوبوونـــه وه نه بـــوو، به کو فره الیه نی و تایبه تمه ندی بوو. دیارکه وت، شـــاعیرک لره دا که گوی سووک بوو بۆ شیعری ئه و ڕۆژئاوا، له ئکسپریمنت ئارتوور ڕامبـــۆ، دادا و میراتی ماالرمـــ-ی ســـتفان دوای ته رجوومه کرد و ناساندنی. زتر له وه ی که خۆی ده یویست ددانی پدا بنت، له ژـــر کارتکردنی قووی ســـورڕیالیزم و ت. س. ئلیۆتدا بوو. ھاوکات زوو بینرا که ھونه ری ئه و له گرفتکی زۆر خۆییه وه ھاتووه : چۆن شـــیعر له و شتانه ی بوشه ن [که به وشه ده رنابدرـــن] دابھنرت؟ چۆن ده توانرت گۆڕانی شته به ئاسته م دیاره کانـــی ژیان بـــۆ نو زمان بگواسترنه وه ؟ چۆن ده توانرت شه ڕی نوان شـــته ناکۆکه کانی ژیان به رجه سته بکرن؟ ئکلۆف بـــه دوای کلیلکـــی ســـیحری، زمانکـــی ســـه ره تایی نھنیدا

ده گه ڕا. ئه مه ب بایه خ نییه که کاتک ئکلۆف لـــه قۆناغکی گرینگدا ١٩٢٩- ٣٠ گواســـتییه وه بۆ پاریس، خه ونی ھه بوو، که ببته کۆمپۆســـیتۆر. مۆسیقا و ته ســـه ووفی ڕۆژھه تیشن، که دوو سه رچاوه ی گرینگی ئه ون بۆ

نووسین.

ئـــه وه ی کـــه ئه مـــۆ جگـــه ی دوای ، سه رســـوڕمانه Folkhemmet کـــه ئـــه وه ی [ماـــی گـــه ل](١)ی ســـودی تا و ھه وه شنراوه ته وه ڕاده یه ک کۆچکردنیش سودی کردووه به

فره کولتووریی کۆمه گه یه کـــی زۆر ڕه نگینتـــر، ئـــه و ڕه ھه نده کۆمه یه تییه یه له نووسه رایه تیی گۆشـــه گیرک ئکلۆف ئه ودا. بـــوو، قـــه ت لـــه م کۆمه گـــه خۆشـــگوزه رانه گه رموگـــوڕه دا ئاسووده نه بوو، که سۆسیال- دیموکراته کان له سانی ١٩٣٠دا

ده ستیان به ڕکخســـتنی کرد و جه ختیان له ئـــه رک، پاکژی و به ھای ھاوبه ش ده کـــرده وه . له دیوانی Non serviam [خزمه ت ناکه م] له ســـای ١٩٤٥ دا، دت و ڕه خنـــه ی تونـــد ئاڕاســـته ی

و ئایدیۆلۆگیکراو به سودکی دوژمنی ژیان ده کات، که تاکانه

و بسووده کانی په ڕگیر کرد.

''من نامۆیکم له م وته دابه م ئه م وته نامۆ نییه له مندا !

من خه کی ئه م وته نیمبـــه م ئه م وته وه ک ئه وه ی لـــه مای

خۆی بت له ناخمدا ڕه وتار ده کات!''

دژی ڕه خنه یـــه ی لـــه م زۆر کۆمه گـــه ی خـــۆ، وه زه ی لـــه له ئکلـــۆف ئه زموونه کانـــی به رلین، له ســـه ره تای سانی نازیزمـــه وه و گه شـــه ی ١٩٣٠وه رگرتبـــوو. ئه و ته ســـه ووفه تایبه ت به خۆیه ی بۆ پاکیزه ی ده ره وه ی ناکۆکه کانی ژیان، که ئه و له دیوانه سه ره کییه که یدا، [گۆرانیـــی (١٩٤١) Färjesångته نانه ت ده ریده برت. که شتی] ئه وه یش تیرکی ئاڕاسته کراوه ، ئه وه ی که ئه و له پاشه کییه که دا "totalitära narkos“ بـــه [به نجی توتالیتـــه ری](٢) ناوی ده بات. ئکلـــۆف زوو خۆی له ھه موو شـــتکدا ده ناســـته وه ، که ئایدیۆلۆگیی بـــاو، په ڕگیر و داخـــی ده کات: له گـــه ڵ جوو، الپ، بگوناح. له کۆتاییشدا له شیعره کانی به رزه کانی شیعره دیوان له سانی ١٩٦٠ دا: له گه ڵ کورده که و میره کورکراوه که دا. ده کرت به م شوه یه ببینرت، که چۆن ئه و شته ی که له ئاسۆیه کی ته ســـکی ســـودییه وه زۆر جار وه ک شتکی کوفه یی [نائاسایی/ ناکۆمه یه تـــی و ســـه یر] خواســـتی - تیگه یشـــتراوه ئکلۆف که خۆی لـــه ده ره وه ی پکھاته ی کۆمه گه بگرت- ھات تا مانایه کی کۆمه یه تیی ته واو یه کالکه ره وه ی ھه بت. ئه وه ی که له ڕوانگه ی ناوخۆیی سودییه وه جیاواز بوو، ئســـتا بـــووه به خاـــی پوه نـــدی، ئه قه یه کی زۆر گرینـــگ بـــۆ گفتوگۆیه کی ســـنووره کاندا . ده ره وه ی زۆر ئه و کۆچه ر و ســـه پانه نیگه ران و به گه قه ت له سود ماکی ئاشـــکرای نه بوو، الی بماڵ و په ڕاگه نده کان - به وشه کانی-

ماکی نوی دۆزییه وه .پم وایه ، زۆر باش ده کرت ئه م شوازانه ی خوندنه وه ی گوننار ئکلـــۆف، یه کتری بگرنـــه وه . ته سه ووفی ئه و له شوه ی پاکیزه له پشـــت ھه موو سیســـتمکی وشـــکی ئایینی و باوه ڕدارییه . به م له نووســـینه کانیدا وایش ده کات، ھه میشـــه گۆشـــه گیری به مه یـــش و ده وروژنـــت مه ترســـیی ئه وه ده بت، که به کافر و بباوه ڕ تی بگه یشترت. ئه و ســـرووش له زنجیره یه ک دابونه ریتی جوداوه وه رده گرت، بودایی، ته ســـه ووفی، تاویی، له م ئه و [عیرفانی]. گنوستیکی

ڕوانگه یـــه وه ، که جیاوازییـــه ده به زنـــت کولتوورییـــه کان و ته واو به رپه چی ســـه ر بـــه ال بوون ده داتـــه وه ، پـــاک نییه . ئه و که سه ی له شـــیعری ئه ودا

ڕووی ل ده کرت ھه ر به ڕاستی تۆکی گه ردوونییه: ئه و که سه یه ئاماده یه گوێ بگرت. ئه و که سه ی قسه یش ده کات له بنی بنه وه ی ھه ڕه می کۆمه گه یـــه. چونکه ، وه ک ئه و گوتوویه تی ''ســـۆفی زه وی''. له سه ر مرۆڤه نزمترین ئه مه ئه وه ، ئه م ئه رکه ســـه خته ده خاته ئه ســـتۆی خـــۆی، که ''زکی ببه ھا/ زک که شت ببه ھا ده کات/ زه که ، ھه موو

جۆره زک!''، بدۆزته وه .ئه مـــه بـــاوه ڕی منـــه ، کـــه شـــیعری ئکلـــۆف ده کرـــت ئه و خونه رانه به شـــوه یه کی تایبه ت بیخوننه وه ، که تا سه ر ئســـقان ھه ســـتیان به نامۆیی کردووه . بۆیه ســـه خته بیر بۆ جه ماوه رکی له کورد گونجاوتر بۆ شـــیعره کانی ئـــه و بچت . به تایبه تیـــش بۆ شـــیعره کانی دوایی، لـــه وێ ئکلۆف ''میری

کـــوردان'' ئمگیـــوون ده کاته که ســـی ســـه ره کی و منی

شـــیعره که ، که ئـــه و به ته واوی ته سه ووفی خه یایـــی خـــۆی و کۆمه یه تی نامۆیی یه کتریـــدا لـــه

ده تونته وه :

میر ئمگیوونمیرکی کوردی

به ند له ڤالچرنئـــه م گـــی تۆیـــه ھـــی

ئاخافتنه :پاکیزه ی که ھیچی نییه

که عه ده مــی ھه یه .ڕۆحم پی گوتمدژیان ڕاپه ڕم!

ئه گه ر ھه نووکه سه ریشمبه مخکی ده روازه دا بدرت.من خه یام ھه ر الی تۆیه

ئه ی پاکیزه ی ئاور و عه ده م.

ئه ندـــرس ئولســـۆن: ئه ندامی ســـویدییه . ئه کادیمیـــای پرۆفیســـۆری زانستی ئه ده به له شاعیر، ســـتۆکھۆلم، زانکۆی

ڕه خنه گر و ئکلۆفناسه .١- ترمکی سیاسییه . سوسیال-دیموکراته کانی ســـود له سای ١٩٢٨ دایانھنا. ئاماژه یه بۆ

کۆمه گه یه کی دادپه روه ری خۆشگوزه ران.٢- ده سته واژه یه که ئکلۆف دایھناوه . ئاماژه یه بـــۆ بـــه کۆمه کردنـــی کۆمه گه ، که تیـــدا

تاکه که س و مرۆڤی ته نیا په ڕگیر ده کرێ*وەرگ لیك كاتدا بۆ رۆژنامی ھه ولرو بدرخانی ناردووە، وەل پش چند رۆژك

رۆژنامی ھولر بوی كردۆتوە.

پرۆفیسۆر ئه ندرس ئولسۆن ئه ندامی ئه کادیمیای سودیئه مه باوه ڕی منه ، که شیعری ئکلۆف ده کرت ئه و خونه رانه به شوه یه کی تایبه ت بیخوننه وه ، که تا سه ر ئسقان ھه ستیان به نامۆیی کردووه . بۆیه سه خته بیر بۆ جه ماوه رکی له کورد گونجاوتر بۆ

شیعره کانی ئه و بچت .

كلچریدرخان دەردەچڵ بگل كی رووناكبیریی گشتییوكراوەیب

سرپرشتیاری كلچری بدرخان:[email protected] :عروفەحمان مبدولع

ستاف: سعدول نووری، جوھر شخانیب ھاوكاری راوژكاری رووناكبیریی دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان: د.ھیمداد حوسن

ژمارە ٥٤ - ١٢٢، چوارشمم ٢٠٠٩/٧/٢٢ی زایینی

ئه مۆ گوننار ئکلۆف بخوندرتوەئندرس ئولسۆن: زتر له ٤٠ ساڵ به سه ر مه رگی گوننار ئکلۆفدا تپه ڕیوه ، که سای ١٩٦٨ کۆچی دوایی کرد. ھیچ شتک ئه وه ناگه یه نت بایه خدان به م

شاعیره که م بووبته وه

ئکلۆف ''میری کوردان'' ئمگیوون ده کاته که سی سه ره کی و منی شیعره که ، که ئه و به ته واوی ته سه ووفی خه یایی خۆی و نامۆیی کۆمه یه تی له یه کتریدا ده تونته وه

رزگار عبدو (رزگارشخانی)لدایكبووی: ١٩٦١،ھولر

دەستپك: حفتاكان

چاپكراوەكانی: - زەویتان بۆ دەژەنم، شیعر سود ١٩٨٤.

- ش وبار، شیعر، سود ١٩٨٧.

- ئتنۆگرافیای شـــیعری سودی، برگی یكم، وەرگــان لــ سـویدییـوە، چ١،

سـوید، ٢٠٠٥.- ئتنۆگرافیای شـــیعری سودی، برگی یكم، وەرگــان لــ سـویدییـوە، چ١،

- داستـانـی فــاتیـمـ، گوننــار ئكـلۆف، شــــیعــر، وەرگـــــان لــ ســــویدییـوە،

سـوید، ٢٠٠٥.- دیوان لســـر میر ئمگیـــوون، گوننار ئكلۆف، شیعر، وەرگان ل سویدییوە،

سوید، ٢٠٠٦. - رنیشـــاندەر بۆ ناخـــی زەوی، گوننـار ئكلۆف، شیعر، وەرگان لـ سویدییوە،

سوید، ٢٠٠٧.

گوننار ئكلۆف

انیشخ

ار رزگ

Page 15: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

15

نۆڤلت (١٤)

خرەندەكانی سنوور من ب شـــوەیك خۆم پیشـــانی پاســـوانك دا، وەك ئوەی ھواكی خۆشم لبیستب، دونیایك بیرەوەری خۆش و ناخۆشم ل دوڕ چاوەكانی پیرەمرد بینی، بۆ ساتك ھستمكرد خۆی لبیر چۆتوە، وا ھات بر چاوم وەك ئوەی ل ژووركی بارەگاكانی راگیاندن دانیشـــتبین، نیگا پ ل بڕائتكانی پیرەمرد، فنكاییكی بئندازەی خســـت دەروونموە، ھر ل فنكیی ھوای ئوارە ھاوینییكانی سر كانییكی نو بارەگاكمان دەچوو، كس ل گرتووخانك نیدەتوانی حرفكانی نوان چاوەكانمان بخونتوە، پیرەمرد بئوەی ھیچ ئیادەیكی بسر خۆیوە كم لكانی توند دەســـتمی دەگوشی، ئاوڕچورچولۆچ نجدەســـت و پ ب ،ماب

پاسوانك دایوە، بر لوەی قسیك بكم، ئو خرا پمی وت :-- ئوە دكتۆر، عیاق، بس زمانی عڕەبی ...

من ھردوو دەستم بۆ پاسوانك برز كردنوەو سوپاسم كرد، ئوەندەشم پوت، كـــ دكتۆر داوای جانتاكی دەكا، بۆ ئوەی ب جیھاز فحســـم بكا . ھندەی نبرد بخرا جانتاكیان ھنا . دكتۆر داوای لكردم لبر دەمی، لســـر پشت راكشم،

پیرەمرد ئامری فحسكی یكمجار ل سر دم دانا، لسرخۆ پمی وت :. شككی قووڵ ھیناسھ --

خودایـــ ! چ دووبارەبوونوەیكی ســـیر روودەدا ؟ بۆچـــی دەب ژیان پ ب لو ،وە ببینچاوی خۆی ب نی دیمو كاتل یھ ؟ ك كچووانیجۆرە رووداوە لیا رووداوكی تووشـــب، ب زەینی داب ك ل شـــونكیك و ل زەمنكیك، ئو دیمن و رووداوە دووبارە ببنوە، من ك دكتۆر رەحیمم بســـر ســـرموە بینی، وامھستكرد ژیان ھر ھمووی ل خونكی دووپاتكراوە دەچ . تاك جیاوازییك ل دووبارەبوونوەی ئو دیمن، شونك بوو، لو سات بیرم لوە دەكردەوە، تۆ بی دكتۆریش ھمان دیمن كۆنكی نو ئو چادرەی بتوە بیر ك تایبت بۆ ئو ھدرابوو، ل چاوە ســـقامگیرو ئارامكانی، ل رەفتارە ھواش و سنگینكانی، بۆم دەركوت، ك ئوەی ئســـتا روودەدا بۆ ئویش جگی سرسووڕمان، بم ش روویدابكیكجار تو حائ دەدا كك خۆی وا نیشانی من نوەیھیچ ش ب. پیرەمرد زۆر ب ھمنی ئامرەكی گواســـتوە سر زگم، چند جاركیكش داوای

لكردم ھناسی قووڵ ھبكشم، دووس سرە پنجی ل سكم دا : -- لرە ئازارت ھی ؟

. ب ،ب -- دكتـــۆر وەك ئـــوەی ھمان دیمنی ئو جارەی شـــاخی ھاتبتوە بیر، ل ناكاو ھردوو چاوی ل نو فرمســـكدا خنكان، خرا ب پشـــتی دەســـتی، فرمسككانی تدەكشسك ھفرم ك لپۆلی منیشدا شستو جنســـتمكرد لوە، ھینس نتمدا در روومسترە و بترە قق وچاوەكانمدا دەبنن ل ە پپ رەوەو بســـ

خوارێ، دكتۆر ك دیمنی فرمسككانمی بینی، خۆی پانگیراو و وای نیشاندەدا ككانی خۆی ئازاد كردن، ئســـكویش فرمئھر خریكی فحسكردنی من، جاركیك ب چاو تیگیاندموە، ك من و ئو ب ھیچ شـــوەیك یكتر ناناسین، منیش دنییام یبپرسم كتیشم زانی لفرس ب . بران نھیچ نیگ كردەوە ك

چۆن گیراوە، كچی پمی وت :-- گرنگ نیی چۆن گیراوم، گوێ مدەرێ .

ئم ب زمانی عڕەبی لگڵ یكدی دەدواین، لوە دنییابووین ك ھیچ كس تمـــان ناگا، ئو كاتش كـــ پارچ كاغزكی

: مبكی بۆ رەخسا پلر نووسی، ھسكی لناو شتدەرھ-- حكومتی عیاق زۆر شونی كیمیباران كردووە، دەیان ھزار

.... یكوژراوو بریندار ھ خرا قســـكانی خۆی گۆڕی و ھاتوە سر نخۆشیكی من و

پمی وت : و دەرمانانئ ورەت ئیلتیھابی كردووە، دەبی گتۆ ریخۆ --

بۆ ماوەی مانگك بكار بھنی .. رم خستدانیشتم و س نیشت دەرگاكت ر لو ھكواندەستی پاس م دایكتراچ نوان چۆككانموە، ئو رۆژەم ھاتوەبیر ك چۆن ل ئوارەیكی ساردوسی دۆی (دەراو) من و چند ھاوڕیك ل دەوروبری ســـۆپا دارەكی ژووركی بارەگاكمان دنیشـــتبووین، ل دەرەوە بفركی خســـت باریبوو، ئگر ئیشكی زۆر گرنگمان نبوایـــ، ندەچووینـــ دەرەوە، وەختكـــی زۆرمان ب گفتوگۆی جیـــددی دەبردە ســـر، رۆژانش ھندێ كاتمان ب گمی مشككان دەدا، ك ل دەیان كون و درزی ژوورەكمانوە دزەیان دەكردو ب بن دەســـت و قاچماندا رەتدەبوون و بازبازنیان دەكرد، ئو مشكان وەك ئوەی ل چاوی ئارام و توڕەنبوونی ئمدا شارەزا بووبن، ب بـــر چاومانوە بر لوەی نرەو مكانیان جووت ببن، دەكوتن ســـمایكی شتان، دواتر ب زمانیان روخساری یكتریان دەلستوەو ئیدی دەگیشتن قۆناغی ئامزلیكگرتنكـــی بھزو لیكتر ندەبوونوە تا ب الدا دەكوتن . (ئاســـۆ)ی ھاوڕم شـــوان لبر سفاو مڕوای مشككان نیدەورا بب(كیس خو) بنوێ، لوەش زیاتر ناچار دەبوو زنجیری كیســـ خوەك تا توقی ســـری ببا، زۆرجار وەككیس خداخان ل دەگرت، لوت و ئۆقرەی ندەكنوی لش خوەیو شـــبش دەھات دەرەوە، تا بیانی شڕی لگڵ مشككان دەكرد، ل ھمووی سیرترو كۆمیدیاتر ئوەبوو، شـــوكیان ئو برادەرەمان بیاردەدا فك ل مشككان بكا و لو ناوەیان دوور بخاتوە، ل نیوەی ئو شـــوەدا ل نزیك كون سرەكیكی ھاتوچۆی مشككاندا خۆی مات دەكا، گوێ ل چرپی ھاتنیان دەگرێ، ھر مشكك ! نمیاو، میاو، میاو دەیترس و ب پشیل دەكا بخۆی ل ،نردەربوێ ســـبییئم ل دەنگی پشیل ئاسای ئو ب ئاگا ھاتین، ك گوی ل پست پستی ئم بوو،

یكسر بۆ المان ھات و چوارمشقی بۆمان دانیشت و وتی :-- میاووووووووووووووووووو . بدەنگ نبن ئوەش دەخۆم !!

من ئو شـــوە خۆشـــانم ب ئش و ئازاری ھناوم دەبردەسر، ئو شوی میاو ن بژخایكی توندو درچپ پـــ تاڵ و ناخۆش كرد، ل و برادەرانمیاوەشـــم لنو زگمدا ھات و ل پلوپۆی خســـتم، ھموویانم لنو جگادا ھساندەوەو خرا المپكیان پكرد، ھســـتمدەكرد لنو خۆیاندا مشـــتومیان بوو ل سر ئوەی چۆن بو شـــوە خۆیان بگینن دكتۆرو لو دۆخ رزگارم بكن، لالوەش ئازاری سكم فشـــاركی ئوتۆی بۆ دەھنام، ك نمدەزانی خۆم ب كوی ژوورەكدا بكم، جارێ لســـر پشت و جارێ لسر سك دەكوتم، جارێ جستم دەبووە بازنیی دوایین سات ك گیانمی داگرتبوو، دەتوت لرادەیب كشو جارێ راست راست، ئوەختكانی ژیانمدا دەژیام، گیشتم ئو قناعت ك دەب ب ھر نرخك ب لو رم لس وە، كبرد و كردم ی سۆپاكدەســـتم بۆ دەریچ پل ،ئازارە رزگارم بكورەی ئاگرەك نزیك كردەوە، توند ل پشتوە بۆ دواوە رایانكشام، من ئیدی ئاگام لخۆم نمابوو، وەختك چاوم ھنا، خۆم لنو كۆشی ئاسۆی ھاوڕم بینییوە، كم لئاوڕ ژ ببووم، كم، وڕوگبگـــت و بارو دۆخمدەتوانی لیر بوو نمســـپتنیشـــت خۆم دایوە، (ســـرۆ) و دكتۆر (ئبو گۆران) لسر چۆك دانیشتبوون،

بزەیكیان بۆم كردو دكتۆر پمی وت :-- سرۆ گوتی وابزانم سران مردووە ! ئوە چیت ؟

یاندۆتفرداپۆشراوە خۆی گب و دونیا بوە، بو نیوە شرۆ بو كات زانیم سئ دكتۆر، ئبو گۆران دەستكی لسكم داو یكسر نخۆشیكمی دەستنیشانكردو وتی

:. تئیلتیھابی ریخۆ --

بو شوە دەرزییكی لدام، دوو دەست گوالجیشی پدام و وتی :-- رۆژێ ســـ دان لو گوالجان دەخۆیت، ئســـتاش ئیساحت بك، تا بیانی

.ئازارت نامین

بدوكاروان ع

خالید عوسمان تھا ك دەژین، كر زەوییــــســــل مــــئشتكان ب شوەیكی برنامدار پۆلن شــــمركی ئكخراون و ئكراون و ركاریان لســــر بكین، ندۆزراوەكان بدۆزینــــوە و زیاتر و باشــــتر ركیان م كارەش دەخوازرێ بین، بۆ ئــــبخشوەیكی ترتیبی فۆرم دۆزراوەكان یان برھستكان، ئوانی كاریان بۆ نكراوە، رك بخین و فۆرمی نویان لدروســــت بكین، تا ئندازە و واتا و سوودبخشیی بو فۆرمان ببخشین. ئگرچی تا ئســــتا فۆرمگلكی زۆر م رەنگن، بــــر زەویدا ھــــســــل بن، كلی تــــر ھھــــا فۆرم گملیۆنتا ئســــتا فۆرمۆل نكرابن و كاریان لسر نكراب، ك رەنگ ل ئایندەدا

كاریان بۆ بكرێ.ل راستیدا وەھا مزەندە دەكرێ ئایندە سیرو سمرە و ترسناك و رچشكن و باو وەالنری چمك چقبســــتوو و فۆرم كۆنبــــاو و بكك و ب ھز و ب سوودەكان بت، بونیادی فۆرمی رۆمان و سینماو چیرۆك، ھمان ئو فۆرمانن، ك لژیاندا ھن و واقیعكی تین، كھادار و جیــــاوازی مرۆڤایبشــــون و پایكی دەگمــــن و جیاواز و ئاۆز ب مرۆڤ دەبخشن و دەیكن بو بوونوەرەی، ك خۆبدەســــتوەدانی نگتیــــڤ قبوڵ نــــاكات، بو پیی بوونوەری ھۆشــــیار و پابند بوای ب پرەســــندنی زنجیرەی ژیانی سر

.یزەوی ھ ورە بكان چ بچووك بن یان گفۆرمــــرگی تكامولییوە ئندازەدار دەبن، ھر ئــــم رگ تكامولییشــــ ناو و وتاو و سوود ب فۆرمكان دەبخشت و گۆڕان و پرەسندنیشــــی لســــر بونیاد دەنرێ، بۆ نموون فۆرم گیریی ل دەنك حبكدا، یاخود كورســــیكدا ب رگــــی پكوە بســــتان، یاخود دەبت، توخمكانوە تككردنوەی م كردارە بڕوای من دەكرێ ئب ب ككرۆك یان گوھری راستییكانی ژیان ل كی گۆڕانش كردارمئ ت، كدابنرچنداتی و چۆنییتی، وەك چۆن ئو راستیی ل مرۆڤیشدا برجست دەبت و باشــــترین نموون و دەومندترین و ســــلمنرترین فۆرمــــی تكامولی ،تییتی بۆ چۆنیندایچ گۆڕاو لــــبو پیی مــــرۆڤ ھگری زۆرترین و ھم جۆرترین توخم و ل ھمووشیان ئاۆزتر و پــــ نھنیترە، بتایبتیش مشكی مرۆڤ، ك سرجم نھنیكانی

ژیان و گردوونی ھگرتووە.گرنگترین راســــتی ل ژیانــــی مرۆڤدا، بوونی پیوەندیی، پیوەندییكانیش زۆرن و ھم جۆرن، بم الی من چوار پیوەندی كرۆكی فۆرم و واتاكانی ژیان

پكدنن:یكمیان: پیوەندی نوان توخمكانی ،ی خانكھاتپ ك وەك لزو رەگن

یان ھر مادەیكی دیكدا.دووەمیــــان: پیوەندی نــــوان رەگزە جیاوازە پكھنرەكان وەك ل رەگزە پكھنرەكانی حب، یاخود كورســــی

یاخود مرۆڤ. ــــوان فۆرمیوەندی نمیان: پیســــپكھاتووە رەگز جیاوازەكان ل یك مرۆڤدا، وەك پیوەندی نوان مرۆڤ و

حب، یاخود مرۆڤ و كورسی.چوارەمیشیان: پیوەندی نوان مرۆڤ و مــــرۆڤ، وەك پیوەنــــدی نوان ژن و پیــــاو، كوڕ و بــــاوك، كوڕ و دایك، خوشــــك و برا، خوشــــك و خوشك،

خوشك و برا...ھتد. ،ویســــتتمی و پكی حگۆڕان كردەی یمان كاتیشــــدا گۆڕان ھھ م لب یوەندییپ لــــ ڕەشــــو ھ تیڤگنسروشــــتیی نگتیڤكان دەكات، ئم جۆرە گۆڕانش گر بســــر سروشتدا كارەسات سروشتییكان، وەك بت، وەك دەبــــت، زیانبخــــش ئــــوا (بوملرزە، با و تۆفــــان، زریان....

ھتد).یاخود ئگر بســــر مرۆڤــــدا بت، ھراســــانی دەكات و زیانكی گورەی معنــــوی لــــدەدات، وەك گۆڕانــــی

ناسروشتی و ناڕكی تاككانی كۆمگا ی كوڕ كچ بخۆشــــیانیوەندی نپ)باوكوە، كــــ ل پراوزكردنی باوكی دەب ســــترجلیدا ب گند و نامپاب ی قوتابی بگارانــــیوەنــــدی بو پ

مامۆستاكیوە...ھتد).رژدبوونی نووســــر و زانــــاو داھنر نونووســــین و نوكردنوە لســــر و ســــردەمیانو ئــــازاد نووســــیندا، لیك كاتدا ھۆشــــداریی بــــ گۆڕان و كار كردنیشــــ بــــۆ گــــۆڕان، ك بۆ خۆی پرۆســــیكی ســــخت و ئاۆز و پــــ دەردەســــریی و بورییكــــی عریفھــــۆش و م پشــــتیوانیكراو بو نزانراوە. مرجیــــش نیی داھنر پیاوچاك یا نونــــری ھمووان بت، جیاوازییب ك ،سوەندە بكو ئبپۆزەیتیڤــــ ســــخت و معریفییكی ســــیمبو جیاواز و دیمنسازە لوان لو ل تگیشتن و پگیشتن و ئامراز و ئامانجــــ زیندووەكانی مرۆڤایتی، وەی، كك ئــــســــموو كھ ر لب میشخشیوە و ھناویدا بپ خۆی لل مشــــكیدا جیا نابتوە و دەرخستن ك لوەیشــــ ت بت دەخوازو رواشــــوە شایســــتكان رام بكات و ببت بــــ پانــــر و ھلومرجك بۆ زیاتر تگیشــــتن و كاركــــردن گشــــبینی و بوا بوونكی گومانكاران ب ئایندە، گرتووە، كی ھو راســــتیانئــــ كزۆر ل كشــــو ناتگیشــــتووەكانی مرۆڤ چارەســــردەكات، زۆر ل بوا حتمییكانــــی بوادارانــــی توندڕۆش ھدەوەشنتوە، بمش دەروازەیكی دیك بۆ رەفتار و ژیان و پیوەندییكانی مرۆڤــــی ئایندە وا دەبــــت. زەمن و شونی یۆتۆپی ئندشی نووسر، یان ھونرمنــــد ل خۆڕایی گ نابت، رییكاریگ ئــــو رەنگدانوەی بكو جدەلیی معریفیانی، ك ل دیاردە سروشتی و ژیانی و كۆمیتییكاندا برھست دەكون، ئندش و دیدیی نووسر، یان ھونرمند بشك لو یرەی، كشــــاراوە جوان و س بوونبۆ خۆی راســــتییكی سیرەو بشكی ھۆشــــیاری مرۆڤایتــــی بــــ خۆیوە

خریك كردووە.بۆچوونكی وەھا بۆی ھی رەوك بۆ نزیكبوونوە ل لۆژیكی معریفی و بیركردنوەی تا ڕادەیكی زۆر دروست و رتچوو، ك پی وای ھموو رابردوو و ئستامان ل پناوی ئایندەی، ئو ئایندەیــــی، ك رەنگ وەمی متی ژیان و بوونی ھگرتب، ك ب عقی ئم ســــردەمی ئم ب ئاســــانی و دوور ل گریمانــــ، وەم ندرتوە، ك ،نیوە ناگواتای ئ مــــم ئبدەرككردن و كاركردنكی جدی لالین

.كرابوە نمرۆڤ ب ،ناشــــكرێ و ھیچ لۆژیكیــــش نییچاوكــــی كــــم یاخود پشــــتگوكاری زانســــتییكانی وتدەســــتك سیری مرۆڤایتی بكرێ، ك زۆربیان ھگری تۆوی وەمكانــــن، بم ب گرمی و

پگیشتوویی زەمن نب ناتروكن.شــــتكی ســــیر نادركنم، ئگر بم رەنگ ئایندە پیوەندی راســــتقینی نوان زەوی و ئاســــمان مرۆڤ و خواو ل ئاشكرا بكات، چونك ندانی دیكچئایندەیكی دووردا فۆرم ونكانی زادەی كانی مــــرۆڤ فۆرمۆشــــكییتوانا م ندازەی خۆیان وەردەگرن و بدەبن و ئشوەیك ل شوەكانی ئاشكرا دەبن، ئوەش تسوری مرۆڤ بۆ پیوەندی و شــــت و دیاردەكان دەگــــۆڕێ و زیاتر دەیخات بازنی ھبوونكی زیندوو و كاراو راست قینو ھاتووچۆی بردەوام

ل پناو زیاتر گڕان و ئاشكراكردن.كواتــــ دەكــــرێ بین ئاینــــدە ھزو پناو ھیــــوای مرۆڤایتیی و قۆناغی

.ی مرۆڤقینوەی راستدروستكردنئــــوەی، ك لــــ ژیانی ســــر زەویدا و ناشــــك بســــریدا دەســــتمان بۆت كۆســــپ لبردەم ویستی ژیانی پــــرۆژە داھنرانــــو راســــتقینو مرۆڤایتییــــ باو سروشــــتی و فرە ئاواتخوازو ھنگاوكی وەك تواناكان پشبینكراو بۆ نزیكبوونوە ل (بایی و جۆرك ل نمریی) و كمكردنوەی تی رەھای مــــردن، یاخود بدەســــچمككی دیك (ئامادە بوونكی كاراترو درــــژ خاینتر)، بریتییــــ ل (ھزی

ئستم).واتا بواتا وشــــییكی (ئســــتم) كارك، ك ل توانــــادا نب، یاخود نكــــرێ، بــــم، بگڕانــــوە بــــۆ بۆمان مرۆیــــی عقی پرەســــندنی ھی گومــــان ل (رەھایی دەســــتی ئســــتم) بكیــــن، بو پیــــی بۆی

ھیــــ، (نكراوەكان) ببــــن (بكراو) و وكات(زانراو)، ئ ببن ب (زانراوەكانن)ئستم، ھدەوەشتوە و تگیشتن كانی مرۆڤیش لیوەندییو ئاست و پئاستكی برزترو جوانتر و گونجاوتر

دەبت.ئگرچی ھوەشــــاندنوەی چمك و ئستم كاركی (ئســــتم) دەستی نییــــ، بــــم دژوارە و گر بشــــبت رژەیی دەبــــت، بم ئــــوەی جی ئاسودەییمان ئســــتا ب دنیاییوە، پرۆســــی ل روخســــارەكانی رواژاو عقی ل رادەبدەری معریفی و مرۆڤی و ژیری و ھۆشیاریدا برجست دەبن، ب تایبتیش ل (كــــرداری دۆزینوەو چارەســــریدا)، ك ئمیان بھایكی گــــورەی ھیــــو دەكرێ لــــ جیاتی ھوڕنی بھــــوودە، ئم چك زیندوو ب وە، كتی بگرگج خشو ھیوابپچوانی (رەوتی جســــت بتای و خۆبدەستوەدان) بیری لدەكرتوە و

كاری بردەوامی بۆ دەكرێ. (وەیینك كردن، خۆ ســــكخۆ ب)ك ئمش ئنجامك مرۆڤ ب ھو نزانیی و وازھنان دەیگات، ك دەكرێ ب پیكرك بچونرێ، ك ل كانزایكی عادی و بكك و نخشیكی سقت

.دروستكرابھۆشیاربوون و دەرككردن ب فۆرمكانی فیانلســــوەی فبــــوون و وردبوونلیان، رەنگ تگیشتنكت ل بارەی (گمی فۆرمكان) پی ببخشــــرت، ك بتوانیت زانســــتییان لكدانوەیان بۆ بكیت، ك ل زۆربــــی بارەكاندا یوانو ل دایكردنیشی تدەرنرلسل برامبریاندا دەستوەســــتان بیت، بم گرنگ ئوەیــــ ب ئومد نبیت و خۆت ندەیت دەســــت ھزری وەھمی دەركوتن نــــزۆرك، نابابتیانــــی م فۆرمانی ئوەی ژیرانــــكدانــــو لسیحركی ب ھاوتای توانای شاردراوەی مشــــكی مرۆڤ دەنونن، ك دەكرێ بۆ ئایندەیكی جیاواز و باو نائستم، یاخود ھر ھیچ نب نیمچ نائستم بكرێ ب بنچینی لكۆینوە و كاری

گورەو ورد و پ بایح.جی گومان چمكــــی حیكایتئامزی فندەمینتالیســــتی گانوەكاریــــی ،ســــتیاربھ ھنــــدە زانســــت دژە بتوان دەرك ب (ســــیحری تواناكانی شك)بكات، (ســــیحری تواناكان) بمویستی ســــنووربزنان و كردنوەی (دەرگای ژووری ســــیمبول چــــاالك و بككــــكان)، كــــ دوای ئنــــدازە و قوارەی وەرگرتــــن، دەبن ب ئامرازی یاردیدەدەر بۆ دۆزینوەی (ھاوشوەكان) یاخود (لك نزیككانیان)، ك ئوانیش (سیمبو رواتبخش و دروستكر و تیان لزیندوی زیندووەكانــــن)، كــــزیندویتی و ئامادەبوونی كارای مرۆڤ قیشتنی توانای عگو باشتربوون و پ

.شكی مرۆڤدایو م

سیحری تواناكانی

رلچ

ك

Page 16: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

16

عومرکه من له دۆزه خی تۆدا ، ھه ده برژێ سه رووی بام عومرکه من له به رچنه ی تۆدا ، داده که وێ سوی دم

عومرکه من ، من له چاوه ڕوانی تۆدا و تا ب السی ئۆقره م پیر ده بگ

چنگه گره ی خۆشه ویستیم ،به دیواری ب ھه وای ڕۆژه کانتا سه رده که وێ

ئاخه ر ئه ی(با)، فیرقه ت نه بووی، شه ش ده ری ئومدت گرتم!به فر نه بووی، له غه زه بی خوازمسانا، به کوی سه ھۆت بردم!ئاگر نه بووی، وه ک دۆزه خیان، به کوفاری جه ھه نه مت بردم!

بۆران نه بووی، به ھه ناری داوه ریوی، سوه ری ڕه شپۆشت بردم!نارنج بوویت و مه می به رزه چی کچان ئه ی با

نارنج بوویت و مه وجی ئاوی چوونی کچان ئه ی با نارنج بوویت و نیشتیمانی ھه رم ئه ی با

نارنج بوویت وحه ژمه تی نان ئه ی با نارنج بوویت وخودای عیشق ئه ی بانارنج بوویت و چۆمی ئاگر ئه ی با

نارنج بوویت و به نارنج چووی ئه ی بانارنج بوویت و به ئاونه ی خاشکراو چووی ئه ی بانارنج بوویت و به چه رداخی تووتن ڕۆشتی ئه ی با

که تۆ ڕۆشتی له ودیو ئه و ھه موو چوونه وه به شی ته نیایی چۆڵ

ی دامخوا په روانه و گوبه شی نه جات ، له به ر خنکان

له پیر ئاوا ، خوا قه یاغی وه ک قه یاغی نوحی دامئاخه ر ئه ی با ، منک چیبکه م ، له به ر عیشقکه جریوه ی ھه موو دنیام تیا خ بوو بته وه و

که فینی ھه موو دنیام تیا خ بوو بته وه !ئا خه ر ئه ی با ، ئه ی نارنجی په ریان

منک چیبکه مکه ھه میشه ھه شاخاوی ناو زه مه نم !

که ھه میشه وه کوو پایز ، تاسه باری ڕووتبوونه وه ی گه کانم !که ھه میشه گژه نی خه م په رتم ده کا و

که ھه میشه له سازانی کۆنه نیشتیمان وله په رتبوونی ڕه نگ و عیشق باڵ ده کشم !

ب ، منک چیبکه مکه چۆله که به گووفتی ئواره باخان ، به ته وس دێ

منیش له ته ک دنیا به ته وس دمکه قه تاری ڕی خه رمانه ، به ته پ ونم به ھاوار دێ

منیش له ته ک دنیا به ھاوار دم !منک چیبکه م ھه ر تۆ بیکه ته نیایی شه تم ده کا و

وه ک سبه ران به وه نه وشه شین ده گم !وه ک مه می به رزه چی سنگ

چاو به باخی په نجه وچاو به ئاگردا ده گم !ئاگر نه بووی ئه ی با

ئاگریش بای ،بۆ ژیان ھه ر دۆزه خی تۆم نیشان ده کرد !

به فر نه بووی ئه ی با

خۆ به فریش بای ئه ی بای ھاوڕێ

ئه ی بای ده ڤه ری به خه ووزئه ی بای ئالووده به دایکم

ئه ی بای (ساه کانی سازان)له ودیو چاخی فیرقه ته وه

من ھه ر ھه ر ده ربه ندی سه ھۆبه ندی ئوه م به ماڵ ده کرد !

ھه ر دۆزه خی ئوه م به ماڵ ده کرد !وای له چوونتان (نارنج)ی من وای له چوونتان

له من چوونتانمه رگی ھه موو په روانه یه که به ژه ھر !

له من چوونتان مه حشه ری ھه موو ماسییه که به قوالپ !

له من چوونتان داوه رینی ھه موو سه ده کانی به ھاره له ژیان !

له من چوونتان وشک بوونی

ھه موو ھه ناره سووره کانی حیکمه ته له ده م وجود !له من چوونتان

داخستنیھه موو کتبه سه ماوییه کانی خوایه له مه خلووقان !

له من چوونتان ئاشنابوونی دڕک و خاره به ال نزار !

له من چوونتان په یکی ژه ھره به ئواره له من چوونتان

باری فیرقه تکی گران و تاقانه یه ئایه تی مه رگه به ته جوید

گۆمیھه راسانی ماسییه کانی پکه نینه !

(لم) که ناری ته مه نکه ،شلۆق به نه وڕه سی ڕه شپۆش !

له من چوونتان ھه په سرانی ئاونه ی کۆسته به ب ده نگی !

ده م پکردنی یووسفه به گیا !ئاژه نبوونی شووژنه به گیانی قه ه م !

که تۆ ڕۆشتی ئه ی (نارنج)ی به رزه چن خوا سه فه ری قه بره کانی یاره ی ھه بژارد و

له گه ڵ مندا ھاته سه نگه ری ئه م حوزنه ده یزانی من له حه وشه ی ئه م ته نیاییه دا ده ستم ده فی حه وت زکران سوور نا کا و

ده یزانی من ته ن

له قه وه ی ئه م حوزنه نایه م !من به ته نیا

ئه مبه ر و ئه و به ری ئه و به حره م بۆ ناکرێ !من به ته نیا

پاسی ئه و ھه موو گوه به ڕۆژه م بۆ ناکرێ ، له چۆله که !من به ته نیا

خکردنه وه ی پایزه گه یئه و حه وشه یه م بۆ ناکرێ !

من به ته نیائه و ھه موو کوه کورانه ی

دابانم بۆ ناکوژرێ !من به ته نیا

ئه و ھه موو مه رکانه شکاوانه م پ ڕاست نابته وه !من به ته نیا

له نزای ئه و ھه موو جۆگانه ده رناچم !من به ته نیا

له مه کری ئه و ھه موو ئه سترانه ده رباز نابم !ده یزانی من له قه وه ی ئه و حوزنه نایه م

من به ته نیا تۆڕم پۆڕی ئه و ناگرێمن به ته نیا به م په نجه ره شینانه وه الوالوه کانی الی ئه وم پ ناگیرێ !به م سه به ته چکۆنه ی بزه مه وه

! ناب خ خه نه رانی دوای بزه ی ئه وم پگوخوا ده یزانی ب تۆ ، من چه ن ب تۆ ده بم !

وای له چوونت ، ده ش ب من مه رگی چه ن ھه ساره ی پوه بووب !؟

ده ش ب من ، سارای چه ن سبه ر به ئاگر چووب !؟! حووجره ی چه ن دڵ ، به ڕووخان و به سووت چوو ب

ده ش ، ماورانی چه ن شه کره چامه ی پوه ب و! وه بوو ببه ژه ھراوی بوونی چه ن ڕووباری پ

وای له چوونت (نارنج)ی من وای له چوونتده ش عه مره ی ئه م فیرقه ت و دابانه ت(پخاوس)یی چه ن دره ختی باخه کانی ! وه بوو بکۆنه باخی چوار باخی پ

ھه تیووبوونی چه ن چۆله که و

ماڵ ورانی چه ن ژووان و! وه بوو بخامۆش بوونی چه ن ئاگری پ

وای له چوونت (نارنج)ی من وای له چوونتده ش پاش تۆ ،

ھه فینی چه ن پۆله گه ی پایز و! وه بوو برانی پکشانی چه ن ئه ست

ھه ژانی چه ن جۆگه له و!وه بوو ببه قه تماغه بوونی چه ن ئاسمانی پ

وای له چوونت گوه که ی من وای له چوونتتۆ به چوونت (سه رچنار)ت

به خه رمه نی ئاگره وه به کوێ به خشی ؟تۆ به چوونت

قاقا و دی ئیسماعیلت ،به شیعره وه به کوێ به خشی ؟تۆ به چوونت ، گۆڕ وخاک و

حوجره ی ( مه حوی )ت به کوێ به خشی ؟ڕۆژه کانی من و ساه کانی خۆتت به کوێ به خشی ؟ئاخه ر ئه ی یار ،چه تری گوفت به باران به و بژه

ئه مه ڕی چ غافبوونکی تاریک وبه ربوونه وه بۆ ناو چ شوکی بوغرابوونه

خۆ ون کردن له ئاونه کانی به ر ھه تاوی عیشق خۆ ون کردن له گوه سۆسه نه کانی ڕووتبوونه وه وخۆ ون کردن له تریفه سه وزه کانی به یه ک بوون و

وه ک ھه ساره خۆ شاردننه وه ،له شه وی کۆنه کانی عه شقخۆ شاردنه وه له په یامی شه مامه مه م

له ھه ناری تنۆکه سوور ،له دۆپه ی ئۆمه ت خوقن ،له غه زه بی شیعری تووڕه ،

بی ئه ی یارڕۆژه کانی من و ئاگره کانی الی خۆت

له ژر کام به رچنه ی ھه وژه دا ، به حه شار برد ؟!به رچنه ی ئه وھه موو ماچه ت ، دا به ئاوی کامه چه م و کامه ڕووبار؟!که روشکه ی ئه و ھه موو ژووانه ت ، به قه تاری کام ڕه شه با سپارد؟!

ب ئه ی یار ،ھه ی باخه یاربۆ مه رگی من ،

ده ستت له ته ک چ مه رگکدا تکه ڵ کردووا به سانا

منت کرد به سه کۆی جه نگی ، قابیل و ھابیلی ناو خون ؟!به قه و زه ی چۆماوی وشک ،

به ھه ناری وشکه ی باخه پیره کان ،به چۆله که ی الڵ و به په روانه ی که ڕ و

به بازی نه زۆکی فین !ئه ی یار ، یاری باخ یار ب ب

نیشتیمانی چ شیعرێ تر ، چۆله که کانی له خشته بردی !سه وزایی چ سه ر چ تر ، سوه کانی به خه تان بردی !

چ پیرییه ک ، جوانی پ دۆڕاندی وچ جوانیيه ک ، پیربوونی ال شیرین کردی ؟

خۆ له مندا سه د به رابه ری ھه ساره پیری ھه بوو ! خۆ له مندا سه د به رابه ری جه ھه نه م ئاگر ھه بوو !

، ه م خۆ له مندا سه د به رابه ری قهبشه ن قه ه م ھه بوو !

خۆ له مندا سه د به رابه ری کانییه کنیشتیمان ئاو و کانی ھه بوو !

خۆ له مندا سه د به رابه ری دیوانسه د به رابه ری باران ، شیعر ھه بوو

ئیتر ئه ی یار به گووفتی کبه ر ھه یوانی منت به به رد چنی و

به گووفتی ک ، عه ینه مه لی منت به ژه ھر کووشت ؟خۆ له مندا ، ئاگری تۆ

سه د به رابه ری پیری بوو !خۆ له مندا له ززه تی تۆ سه د به رابه ری لی بوو !

ئیدی چما ، وه ک نیشتیمان به فه تاره ی ڕه نگ وخونت بردم !

ئیدی چما وه ک جاڕه گوڵ له بۆراندا

به فه تاره ی ھه وه رینت بردم !ئیدی چما

سوی دونت ، به ئاوا دا وھه ناری دوت ، ھه دایه ناو

جه نجای زانکۆیه که وه !ئیدی چما

ژیانت به کۆی ڕیشۆه یه که وه فان !به ھارت به کۆی ده مه داسکه وه فان !

ئیدی چما (نارنج)ی من ئیدی چما

ســاه کانی ســازان

ئیسماعیل خورمای - پایزی ٢٠٠٥ - ئه مانیا

وریا عومر ئمینخریكی دەرس وتنوەی خۆم بووم...لپـــ دەرگا كرایـــوە و بڕوەبری قوتابخانـــ دەركوت، دوو پۆلیســـی توەی بئـــ دوایا، ب كـــدار لـــچژوورەوە یا دەســـتی لســـركلوونی دەرگاك ھگرێ...بدەنگكی نووساوی

كزۆلكوە وتی:- مامۆستا ب زەحمت.

ك ئم دیمن سامناكم بینی ...تۆقیم. ھموو گیانم س بوو...ھناسم تنگ بوو. گرووم وشـــك بوو...بیرم چوو ك من لبردەم قوتابییانم ...جوی خۆڕاگرتنم ل دەست بزی و ب دەنگكی

برز وتم:-من..!؟ بۆ..!؟..چیم كردووە..!؟

بڕوەبر ھیچ دەنگی نكرد . لوەكانی ھنای یك و ئاوڕكی دواوەی دایوە و

سیركی كردموە.نمزانی چی بكم ؟ چی بم.؟.سیركی

قوتابییكانم كرد وەك پنایان بۆ برم. ئوانیش واقیـــان وڕمابوو، ماتییكی قورس بای كشـــابوو ب ســـریانا . لسرو ســـیمای ھر یكیاندا ھزار پرســـیار بـــدی دەكرا. چـــارم نبوو ...تباشـــیرەكی دەســـتمم فێ دا و پشیان كوتم. بڕوەبر تا بردەرگا بڕـــی كردیـــن. زیلكی پـــ پۆلیس

وەستابوو ..و. راپچیان كردم.ویســـتم لیان بپرسم، لسرچی و بۆ كوم دەبن، بم زمانم بسترابوو، چندی كردم ھیچم بۆ نوترا. چندی كـــردم نمتوانی ھۆیك بدۆزموە بم ھرگیز .وەبـــئ لســـر یوانللھمـــوو ژیانمدا توخون سیاســـت نكوتووم . ناخۆشـــیم لگڵ كس نبووە. ھرگیز ناوی دەستم ب چاك تبردووە...مس نو خراپ الی ك نرا. تا پۆلیسخاندەھ نبوو بۆم ھھر ئم جۆرە بیرانم دەكردەوە. لوێ

منیان خســـت ژووركوە و دەرگایان پشـــت دەرگاك رما داخست. لســـل

دارك ھپسررابوو.ماوەیكی بسرا چوو نمزانی زۆر بوو ھات م لكی رەشـــتام، كابراییا كژوور، دەفتركی ب دەســـتوە، كین و پیســـیی ل دەتكا..زەردەخنیكی گرژاویی تای تگرتم و لی پرســـیم :

- تۆ مامۆستا (...)ی؟- بـــ... - كاكا. دەمك بردەوام دەنگوباســـی تۆمان پـــ دەگا، ك تۆ ھاوكاری لگـــڵ چتكان دەكیت و. قسكم پ بی و وتم: - چتی چی و ھاوكاریی چی!؟ بۆ خاتری خودا. ئوە من نیم . ھرگیز من نیم . من كابرایكی ب دەخم. ھیچ پییوەندیكم ب ھیچ الینكوە نییـــ و ...ب تووڕەیییوە وتی: - بـــا ن تۆ و نـــ ئم ھیالك نبین .ئم قسانت ھیچ پارە و پوول ناكن ..ئم ئاگاداری ھموو شتكین ...لسرت ئیســـپات بووە. ناوی ئو كسانمان بۆ ب ھاوكارییان لگدا ئكیت..ھر ئمۆ و ئستا دەچیتوە ناو ماڵ مندای خۆت. ھزار ســـوندم

بۆ ب خوا و نامووس خوارد ســـوودی نبوو..قیژاندی بسرما: - ئوە ھی نۆكـــری ھیچوپووچینـــ ..كی دەبن وتنن ؟ و ...كی واز دەھپیاو؟؟ كب ندانی بازاڕی و دەســـتی بۆ دارەكجو شـــمرچی لربووە گیانم..ھبرد و ب .یقیژاند. بو ئالی كرد..ئھ ال بھمن نمدەزانی چی بم. دوای ئوەی تر داركاریی كردم و ھموو گیانی گواندم. دەرچوو و دەرگاكی لـــ دوای خۆیدا

كلیل دا.نزیك رۆژئاوابوون بوو...تینوو . برسی . لدەســـت ئازار و خمی منداكانم ئتالموە و حجمینم نمابوو. دەرگا كرایـــوە، دوو پۆلیس ھاتن راپچیان ی لیندیخانو بكردم بـــۆ ناو ئـــ كندیخانبوو. ب كپشت پۆلیسخان دایر منیـــان پای دەھات..ھـــجمـــ كی ساردی ناخۆش دای بژوورەوە بۆنلووتما...لناو غبغبی بندەكانا گژ بووم . ســـرم ســـووڕا . برچاوم

تاریك بوو و. بووراموە.ك ھاتموە ھۆش خـــۆم. بندییكان ل ژوور سرم بوون و دەوریان دابووم

...دیـــان داموە . ئـــاو و خواردنیان كی نـــام...و . ئیتر بـــووم ببۆ ھ رۆژ ھات رۆژ چوو تا بوو ب... وانلپنجم...بیانییكی بوو ...ناوی من ڕیم و چوومچ راپبانگ كرا. وەك ك

پش و وتم: - ب منم.- منیان بردە الی ئفسركی سرشان ر چووینرە. ھـــســـتئ چنـــراو بژوورەوە ئفســـرەك یكسر ل برم ھســـا و بۆم ھات. زەردەخنیكی رماوی رووی داگرتبـــوو، زۆر بشـــناسكی پشوازیی كردم. تۆقی ل گدا كردم . دەستكی خست سر شانم و وتی: - فرموو ..دانیشـــ . ب خرھاتیت..

فرموو مامۆستا...فرموو.- منیـــش دانیشـــتم . نخت ســـری خۆی لقاند و لگـــڵ خۆیا بۆندی و ماوەیـــك تم رامـــا و ئنجا وتی: - مامۆستای بڕز . من داوای تۆم كردبوو بی لگتدا پك بم بكو دەرســـی تایبتی ب كوڕەكـــم بیتوە . ئو خواگرتووەی رامسپاردبوو ب شتكی تر

تگیشتبوو.ھولر ١٩٧١

بشیرییات ... ئاوا ئژیاین

یكلچر

Page 17: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

17

یـــ

اسسی

كمال محدین ئاسایشـــی نتوایتی ھر گل و نتوەیـــك خۆی دەبینتوە ل پاراســـتنی ھمنـــی و ئارامی و پاكســـازی رەگـــز و زوبان و مـــژوو و كلتـــوور و جوگرافیاو باری ئابـــووری و كۆمیتی و خونـــدەواری و تندروســـتی و پیشسازی و ھزی برگری ئم

.وەیتل و نگ رانمســـم جك لریواتا ھالسنگ و پككوت بت، مانای نتوایتی ئاسایشـــی وەیئدەكوت مترسی و وت ب گل قیرانكی وندەك نیشتیمان و دژوارو پ ل ھژاری و ژردەستی

.گانبلكوردســـتان دەبـــ بۆیـــو پایبـــرز ئنجومنكـــی بڕزان سرۆكی ل دەستدار ھرمی كوردســـتان و سرۆكی ئنجومنی نونرانی كوردستان ھرمی حكومتی ســـرۆكی و كوردســـتان و ســـرۆكی ھموو حزب كوردستانییكان و نونری وەزارەتـــ پیوەندیـــدارەكان و ســـرۆكی زانكۆكانی كوردستان و باســـكردن بـــۆ پكبـــت، لســـر بیاردان لكۆینوەو ك خانـــی لـــم ھریـــك پیوەندیـــدارن بـــ پاراســـتنی ئاسایشـــی نتوایتـــی كورد، دەب ئنجومنش ئـــو بۆی ت لتی بۆ دابنریاســـای تایبنونرانی ئنجومنـــی رگای

كوردستان. نتوایتی ئاسایشـــی چونككوردیـــش لـــم بۆچوونانـــی بدەرنیـــن، و دوور ســـرەوە كو ناســـكتر و دوژمندارو ببكســـترە لزۆر ل نتوەكانی

دەوروپشتی. دەرەوەو لـــ الوە لـــزۆر بمستی كوردســـتان ناوەوەی ســـامان دەستبســـرداگرتنی زۆرەكی ل"نوت و گاز و ز و جیوە و ئاسن...."و بكارھنانی تودەك ی، ككگرنگ نشوناوەڕاســـتی ھرمی رۆژھتی ناوەڕاســـت و رژەی دانیشتوانی ك ل ٣٠-٣٥ ملیۆن زیاترەو بۆ پاڵ سنگی نوان عرەب لگڵ میشـــھ ران،كئ توركیـــاو نوانیان گرژو ئاۆزە، سرەڕای كش مژوویی ھتا ھتاییكی نوان شیعو سوونن لعراق و

.كناوچلبـــر ھمـــوو ئـــم ھۆیانی تـــدەو رۆژانـــ ســـرەوە زلھـــزەكان و توركیـــا و ئران و سوریاو ســـعودیاو ئیسائیل سرقای راوژكردن و پیالندانانن بـــۆ چۆنییتی مســـۆگركردنی بۆخۆیان، كوردســـتان گلـــی ئگر نیانتوانی لناوی ببن، ل یكـــم رۆژی دروســـتكردنی دەوتی عراق و دانانی ملیك فیسڵ ب پاشای عراق لالین ئینگلیـــزەكان ببـــ رەزامندی كورد لوكاتوە ملیك فیسڵ ئینگلیزەكان، ك داوای كرد لـــكوردستانی باشوور بخن سر عراق بۆئوەی دەوتی عراق بتوان خۆی رابگرت و بردەوام لبر ئمـــش لژیـــان بـــســـامان نوتییكی كركووك و موســـ و نزیكی كوردســـتان لســـنووری"ئرانی، فارســـی، شـــۆڤن"دوژمنانی توركیـــای عرەب ئوەبوو لسر پداگرتنی كوردســـتانی فیســـڵ ملیك باشـــوور خرای ناو نخشـــی عراقـــی دروســـتكراو لالیـــن

ئینگلیزەكان. ھنگاوی لیكـــم ھروەھـــا رست و كۆنوە پتن تحكومپرســـتكی یاســـین الھاشمی ی ١٩٣٥ دەســـتكرا بـــســـالناردنی ســـدەھا خزانی عرەب بۆ ناوچكانی دیالو موســـ و كركووك بنیازی بعرەبكردنی دایوتیان تن ك ،م ناوچانئیك حكومتكانی ھربۆیش لســـر عراق یكی لـــدوای ئم ربـــازە دوژمنكارییی كورد یشـــتنردەوام بـــوون تا گبـــئوپری شۆڤنییت و درندایتی دژی كـــورد و كوردســـتان لل

رۆژانی دەستی تاوانبار و خوا نناسی سدام حوسن.

ھرچندە باســـكمان باســـی نتوایتی ئاسایشی پاراستنی ڕەیند الپم چلـــ كوردە، ك ویستكو پوەو بتگای نابج زانكۆكانی كوردستان زۆر ب لوردی و فراوانی و تروتســـلی لكۆینـــوەی بـــۆ بكرـــت و الین باش و خراپكانی لگڵ خۆمان و دۆست و نیارەكانمان دەستنیشان بكرن و چارەسری راست و گونجاویان بۆ دابنرت، ئمش رگی ئوەمان لناگرت لپكی برنجنـــد ســـچ ك ،دژوار و گرنگ م باسئ بدەین

:وانل١- لـــ یكـــم رۆژی روخانی حوســـن ســـدام دیكتاتـــۆر و ھاتنـــی ھـــزی دەرەكـــی بۆ ناوخاكی عراق و دروســـتبوونی ئنجومنـــی دەســـت"مجلس مریـــكاوە بن ئالیـــالحكم"لسرۆكایتی"گارنر و برایمر"و ب ئندامتی نونرانی شیعو سووننو كورد و ھندێ الینی ب سر ھمچشنیی سیاسی ئمریكاو ئینگلیـــز لم رۆژگارە ـــراق كخت و دژوارەی عســـھمـــوو ســـامان و ســـروەری كوتبووە ژر دەستی ئمریكاو ئینگلیـــز "مجلـــس الحكم"لژر فشـــار و نیـــاز خراپـــی ھندێ تدەو تدار لنی دەســـالیزلھزەكان و حكومت شـــۆڤنی و بكرستانی ناوچپ و كۆنكـــم زانینی ھـــزە كوردییكان و دیموكراتخوازەكانـــی عـــراق بیاریدا ك پكھاتی گلی عراق بریتیی ل شیعو سووننو كورد، تمنی درژایی بـــ لكاتكدا باســـی عراق حكومتكانـــی ئم چشـــن پكھات نكراوەو راق للی عوترواوە گ میشھكورد و عرەب و كمایتییكان پكھاتووە، پاشـــترین بگش كۆماری بگی"٣"دەســـتووری ١٤ی شۆڕشـــی پـــاش عـــراق تممووزی نمر ك دەت "كورد و عرەب ھاوبشن ل عراق" باسی شیعو سوونن ناكات، ھروەھا رككوتنكی ١١ی ئازاری سای دوای دەســـتوورەكانی و ١٩٧٠عراقیش بھیچ جۆرك باســـی

شیعو سووننی نكردووە. چســـپاندنی پكھاتـــی گلی و سووننكورد و شیعراق بعدوو مترســـی زۆر گورەو زلی ئاسایشی لسر دروستكردووە

نتوایتی كورد. مترسی یكم ئوەی ك كورد ل پلی دووەمی پكھاتی عراق بووە ب پلی ســـیم، مترسی دووەمیـــش ئوەیـــ كـــ ھیچ بایخـــك ببوونی نتوایتی

ندراوە. وەی كل راقدا جگـــنـــاو علپداگرتن لســـر دابشـــكردنی گلی عـــراق لنوان مزاھیبی دینی"شیعو سوونن" لخۆیوە ھودان بۆ قوكردن و بردەوام پدانی دووبرەكی نوان شیعو ســـوونن كـــ تنھا بـــ زیانی دیموكراتی مراق و رژلی عگ

فیدراییكی تواو دەبت. لرە پرسیارك لخۆمان دەكم؟ ئایا كورد ل دەرەوەی"شـــیعو سوونن"ی ھموو الیك دەزانن لی كورد لشـــی زۆری گب ككوردســـتانی عراق ســـووننن برچاویشـــیان ژمارەیكـــی و شیعی، كوات دانانی نخشی پكھاتی گلی عراق ب"شیعو ســـووننو كورد" نخشـــیكی خراپ و پ ل مترسیی لسر كورد، نتوەیـــی ئاسایشـــی دەبت بردی بناغی دووبرەكی م ســـوان ئنكـــدادان لو پالینـــ، رەنگـــ ھنـــدێ جار شیعو سووننش ركبكون دژی ھروەكو كـــورد داخوازییكانی ئستا ل ئنجومنی نیشتیمانی ســـتانوھ ئـــم عـــراق دنـــ رگامـــان و كشـــكی ماددەی"٢٢"لســـر ھبژاردنی یگركووك باشترین بناو كلگـــڵ ھوـــدان بـــۆ گۆڕانی دەستوور، لگڵ وەزعی ئستای

...موسئمش تنھا بـــ زیانی گلی عراق ب كورد و عرەبییوە تواو دەبت، رەنگ رژم دیموكراسی و فیدراییكشمان ببت قوربانی ئـــم كارە ناڕەوای. ب ئگر فرزكردنی رەنگكانی پكھاتی گلی عراق ب"شیعو سوون و كورد" لجیاتی"كورد و عرەب" ب فشاری بگانو دوژمنانی كورد بووبت، ك مترسییكی دژواری ئاسایشی لسر دروستكردووە نتوەیی كورد دەبینین لماوەی پنج سای رابردوو خۆمان زۆر مترسی گورەمان دروستكردووە نتوایتی ئاسایشـــی لسر كورد ل كوردستان، وا لخوارەوە یندەخ ترسیانو مندێ لھكاربدەســـتانی برچـــاوی

كوردستان وھاووتیان:١- دەنگدانی نونرانی كوردستان ل ئنجومنی نونرانی عراق ھبژاردن بگی"٢٣"ی لسر لناو كركووك ب چشـــنك، ك كـــوردو عـــرەب و توركمان وەكو یك ئاماریان بۆ بكرت و ھریكیان ل ٣٠٪ دەستیان ھبت، بالی ئم قت و قت رازی مئ نونرانی دەبواینبن لســـر ئـــم ماددەی، ھیچ نبوای دەیانتوانی دەنگ ندەن، ھروەكـــو كورد دەنگـــی ندا بۆ دانانی ملیك فیسڵ ب پادشای مدەنگدانی ئ راق، چونكـــعلسر ئم ماددەی كارەساتكی گورەبوو رەنگ پاش ٢٠-٣٠سای دیك پمان بن نونرانی كورد تیان كردووە لخیان تم بابل

كشی كركووك. ب رەنگ زەخت و فشـــارمان لســـر بووب، بۆ سرخستنی ئنجومنی لـــ ماددەی ئـــم نونرانـــی عراق، بـــم بۆچ شانك لســـری ئم بشكت خـــۆ ببـــ دەنگدانـــی ئمش و سووننھۆی شیعب ماددەك

سردەكوت. ٢- لوكاتـــی كاربدەســـتانی حوســـنیی ســـلمانی شاری دروســـتكرد تایبتیـــان بناوی"حوسنیی شھید المحر اب" زۆر ل ســـووننكانی عراق و وت عرەبییكان راستوخۆو ناڕاستوخۆ گلیی و گازاندەیان ل ئیـــرادەی كوردســـتان گرت، ھندكیان ئمیان تاوانباركرد، ك لژر فشاری ئران دەمانوێ شـــیع یـــن بكوردســـتان بكئـــم تائســـتاش مزھـــب، ئارادای، ئوەی لـــ ناڕەزاییراســـتی بت دەبوایـــ ئم كارە لالیـــن ئنجومنی نونرانی كوردستان بیاری لسر بدرابا پش دروستكردنی، چونك كاركی سادەو ئاسان نییو راستوخۆش كار دەكات سر ئاسایشی كورد و پیوەندی نـــاو مزھبكانی

ئیسالم. رابـــردوو لمانگـــی -٣ باس"ھاتع بڕز"محمـــوود چنـــد پـــاش و كوردســـتان لگـــڵ كۆبوونوەیـــك لپرسراوانی كوردستان گڕایوەو بنیدا ك وەزعی كوردســـتان لگـــڵ وتانی عـــرەب باس بكات و پشـــتیگریمان ل بكات، بم بداخـــوە چاومان بھیچ ھاتنكی دەركـــوت نكوت، تنھـــا بۆئوەبوو ك ژمارەیك ل فســـتینی ئاوارەكانی ل ن، چونكنشین بككوردستان جوت عرەبكان ك ژمارەیان ٢٣

وت ھیچیان بخۆیان ناگرن. لڕۆژی ٢٠٠٩/٧/١٢ ل میدیاكانی وە كوكرایرەبی بكوردی و ع١٣٠٠٠ ســـزدە ھزار فستینی

دەھنن كوردستان. ئگر ئـــم بیـــارە خوانكات ئـــوا ھیكی راســـت بت، ترسییم ل ورەو پكجار گیلسر ئاسایشی نتوەیی كورد دەكات كوردستانیش ھرمی و بشك لم كش ئاۆز و تمن

درژ و دوایی نھاتووە. ھاودەردو میشـــھ مئ بغمی ھمـــوو مرۆڤكی ئاوارەو ئـــم لھمـــوو لقوماویـــن دنیایـــ چونكـــ خۆمـــان تام

دیوەو ئاوارەییمـــان چـــژی و بـــرا بتایبتـــی چشـــتووە، كـــ فســـتینییكانمان، ماوەیكی یكجار زۆرە لقوماوو دەربدەرن و شایستی یارمتی و جگیركردنن ل وت عرەبی و

.ككانی ناوچئیسالمییئومد یارە"كـــب ئـــم رەنگدەكم راســـت نبت" بیاركی نودەوتـــی و ھمـــ الیـــن بـــت، ئمریكا و ئیســـائیل و دەوتی فســـتینی و ھندێ پاپشتی عرەبییكان تو ل

جبجكردنی دەكن. ئمی كورد زۆرجار داغ كراوین و تا ئستاش زۆر لو برینانمان ساڕژ نبوون، بۆی دەب ھموو تاككی كـــورد تا دەســـتدارە بڕزەكانمان ئم بیارە ئگر راســـت داوای ھوەشاندنوەی ر راســـتیش نییگوەو ئنبكروونكردنوەیكـــی ویســـتپ تی چونكتایبت، بر بدرسلئم چشن بیاران دەستووری نین و مترســـی دەخن ســـر ئاسایشی كوردستان و زۆر قسی

دیك ھدەگرێ.٤- وەك ل میدیاكان باس دەكرت بتـــواوی عنكاوە ناوچـــی ســـنووردار و پرژین كراوە پاش ئاوەدانكردنوەی بشـــوەیكی زۆر مۆدـــرن، بووە ب ناوەندی كۆبوونوەی برا مسیحییكان و كسی دیك بۆی نیی زەوی یان خانوو لـــم ناوچی وەربگرت یا بپارەی خۆی دەست كوت، خۆم بیســـتوومو ئاگاداریشـــم كـــ جنابی مام جـــالل و كاك مسعود ب ھموو توانایكیانوە مســـیحییكانیان برا یارمتی لســـر بردەوامیشـــن داوەو ئـــو ھاوكارییانیان، ھروەھا حكومتـــی ھرمی كوردســـتان خۆیانـــو مافـــی ئمـــش دەربدەركـــراون، لقومـــاوو بم كۆكردنوەیان ل عنكاوە ســـنوورداركردنی بمجـــۆرەو ناوچك سدەھا پرسیارو بۆنی بدواوە دت و رەنگ مترســـی دروســـت بكات لسر ئاسایشی

ئستاو دواڕۆژی كوردستان. ھوستی الیكمان ھموو -٥ نـــحـــزب و الی نـــدێ لـــھدەستدارەكانی توركیا دەزانین برامبـــر گلی كورد و وشـــی كورد و كوردســـتان، ك چندە دژی ھموو ماف و دەســـتكوتی كوردن، بوەش نوەســـتاون و ھمیشـــ لھـــوڵ و تقالدان بۆ لناوبردنی كورد ب سدەھا جـــۆری ھمچشـــنیكی لم و دامزرانـــدن ھونیـــان دروستكردنی قوتابخانو زانكۆی توركین ل كوردستان، ك ھموو كلتوور و مژوو و زمانی توركی تـــدا دەخوندرێ و ســـانش قوتابییـــكان دەبن توركیا تا ب وتكیان ئاشـــنایان بكن جۆریـــان پمیوەنـــدی ھو پ نڵ الیگـــن لدروســـت دەكپیوەندیدارەكانـــی دژ بكورد، ب ئوەی ھستی پبكن ئمش

یھ گـــورەی مترســـییكی قوتابییكانمان دواڕۆژی لسر و بگومان ئاسایشی نتوایتی

.نژكورد دەھبۆ ئم دروستكردنی نموونش كۆلژی قوتابخانی"ئیشـــق- ئیشـــق"ە، بۆی پویســـت بیر وەو دەرگا واتبكر تم بابل

نكرت بۆیان. ٦- لـــڕووی بـــاری ئابـــووری پویستمان ب پداچوونوەیكی ورد و قـــووڵ ھی لـــ میدانی و ئاژەـــداری و كشـــتووكاڵ دواكوتوو بیت تا پیشسازی بـــ خـــم و تكبیركردنیـــن، ســـدەھا ھزار كسمان بكارن و مووچ وەردەگرن و ســـدەھا دھاتیش چۆڵ و برەكراون، دەبـــ ل ئاســـتكی زۆر برز و یشم كری ئورە چارەســـگبكرت، قســـی نـــاو رۆژنامو میدیـــاكان و كۆڕ و كۆبوونوەی ب ئنجـــام ھیچ ســـوودكیان نبووە، تائســـتا لماوەی ٤-٥سای رابردوو ب مالیین دۆالر خرجكراوە تائســـتاش گۆشت و میوەو ســـوزەمان ل دەرەوە بۆ دت، ھروەھـــا ل میدانی پیشسازی و تكنلۆجی ھموو وت لدەرەوەی پویستییكان بۆمان دت بـــ نرخكی گران و

جۆركی خراپ و قرچۆك. ئمش بـــووە بھـــۆی ئوەی پشـــت ئســـتووریمان ب تنھا سرچاوەی نوت ب ھر رۆژك ئم ســـرچاوەی نما یا لگڵ كارەساتك ناوەندی حكومتی رووبدات ئوە گلی كورد تووشی گورەترین برسییتی و ھژاری دەبت و ئاسایشی گل و نیشتیمان ك، كیراننـــاو ق تـــودەكھتـــا ھتایـــ رزگاری نابت، واتا با روو بكین كشتووكاڵ و ئاژەداری و كاری پیشسازی و كارگی دارتاشی و ئاسنگری و دروستكردنی قوماشی ژن و پیاو و پو دروستكردنی كل و پلی

ناوماڵ و.. ٧- رۆژانـــ گومان ل دەســـت بسراگرتنی خۆراك و دەرمانی خراپ و مژوو بسرچوو دەبت، ك ل ئـــران و توركیاو وتانی عرەبی بۆمان دت، بم تائستا تاوانبارەكان سزا نادرن، بكو و كاك لندسووتاندنی ھ بخراپان بۆ برچـــاوی خك، ئوی دیك بدزییوە دەچتوە جار ھنـــدێ بـــازاڕەكان، ناو خراپان م خـــواردن و دەرمانئدەبن ھۆی مردن و نخۆشبوونی زۆر خـــك ئمـــش تاوانكی گورەیـــ، پویســـت لســـر وەزارەتی داد و داواكاری گشـــتی بدەن و تاوانبارانتوندی ئـــبدادگاو ب ئاشكرا دادگایی بكرن و ســـزای خۆیـــان وەربگـــرن و دەرەوەش كۆمپانیاكانی خاوەن ســـزا بدەن، ك كای خراپمان بۆ دەنرن، ھروەھا ب نیسبت كۆمپانیاكانـــی چیـــن و وتانی دەرەوە ك كلوپلـــی رزۆك و خراپ و ب تمنمان بۆ دەنرن

تویان دەكم كارانئـــ چونكخانی بشداریكردن ل تاوان.

زۆری بشـــی تائســـتا -٨زانكـــۆكان قوتابخانـــو نكوتوونت ســـر شـــقامی خوندنـــی زمـــان و مـــژوو و جوگرافیاو كلتووری كوردی، بۆیدەب یكتی قوتابیانی كوردستان و مامۆســـتایانی كوردســـتان و الین پیوەندیدارەكان بجددی بدەنوەو تـــباب لم ئاوڕك مـــژووی كـــورد و كوردســـتان و جوگرافیایایـــی وتكمـــان بـــ تروتســـلی بخوندرێ، باپیرانمان و باب شـــونكانی بخرنـــ برچاوی نوەی تازە، تـــا بزانن لـــ كوردســـتان واتا پش ھموو دنیا كشـــتووكاڵ و ئاژەڵ بخوكردن و دروستكردنی خانوو ھاتۆت برھم، ھروەكو كوردستان ئشـــكوتكانی لو گوندی"جرمو"لـــ چمچماڵ دەردەكوـــت ئمانـــ ھمووی دەبن ھۆی پاراســـتنی ئاسایشی دەب بۆیـــ نتوایتیمـــان، بیانپارزین و خوندنیان لسر

بكرت و ب دنیایان بناسنین. نـــدێ لـــ٩- نـــاوە نـــاوە ھلپرســـراوەكانمان بانگشـــی نھشـــتنی چكـــداری دەكن و دەن: خباتی ئستامان خباتی ش بووەتمت، ئكداری ناوچتووڕەیی ســـاردبوونوەو ھۆی ھزی پشـــمرگی كوردستان، ب ھیچ كاتك ئم شڕخوازی و تووندوتیژیمان ھنبژاردووە، ھموو جارك بۆ خۆ پاراســـتن لخۆمان و مافكانمان دەستمان داوەت چك و شـــۆڕش، بالی ئم تـــا قوارەیكی سیاســـی ســـقامگیری تـــواو مســـۆگر نكیـــن بۆ كورد و كوردســـتان فرامۆش چكـــداری خباتـــی ناكرت، واتا بانگشی نمانی م قۆناغكـــداری لـــكاتـــی چمترسی لسر ھست و سۆز و برگری پشكرگ دروست دەكات مترسی تدەب راستوخۆش و لسر ئاسایشی نتوایتیمان، ینبك یشم بانگئ ناب بۆیدروشم و ھوســـتی كورد لم قۆناغـــدا، لكاتـــك ك داوای لبووردن دەكـــم لھموو ئو الینانـــی ك نـــاوم لنو ئم باس ھناون لم دگران نبن، چونكـــ ئســـتا گلی كـــورد و كوردستان ب ربازكی دوورودرژ و ناســـك تدەپڕت و دوژمنی ،زۆرە، دۆستیشـــی زۆر نییـــبۆی ســـنگ و قورسایی پری دەكات، رەنگكاری ل شوولمئـــو بۆچوون و مترســـیانی لسرەوە باسم كردوون راست و مھانا دەب بن، بۆیدروست نبر جنابی"سرۆك تابانی و بارزانی"و ئنجومنی نونرانی كوردســـتان كـــ بایـــخ بدەن ئنجومنی دروســـتكردنی بـــئاسایشی نتوایتی كورد وەك باســـمان كردووە، لســـرەوە وەی ئاسایشـــی كوردی لبۆئ

مترسی رزگار بكن.

ئاسایشی نتوایتی كورد لئستۆی"ئنجومنی نونران و سرۆكی ھرمی كوردستان"ە، با بیپارزن

شاندی نقابی محامینی عراق بۆ برگریكردن ل پشمرگ فلستینییكان، ك "وەسفی تل" سرۆك وەزیرانی ئوردنیان كوشت، دانیشتووەكان پشمرگكانن، راوەستاوەكان كمال محیدین، نونری پارتی، عبدولەزاق حدیسی، نونری بعس، حوسن جمیل نونری حزبی وەتنی

دیموكراتی، عبدولەزاق سافی نونری حزبی شیوعی عراقی، قاھیرە، ١٩٧٣

Page 18: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

18

نی وئرشیف

ئو ونانی پاش تمنك، یادەوەرییكانیان دەگنوەل ئرشیفی: كمال محیدین

١٩٦٤ - گوندی وەرت عید لدین و د. خالد سمال محیغریب، ١٩٨٢ كم راق لری عسكقی عرەج مولحمین فدئمدین، محمال محیك

بئامادەبوونی سركردەكانی پارتی و حكومت، ابراھیم میرانی، گوتاری حزب دەخونتوە، بغدا، نورۆزی ١٩٦٩

ئیبراھیم ئحمد، عماش وەزیری برگری، عبدول سلوم وەزیری راگیاندن، نورۆزی ١٩٦٩ ١٩٥٧ ر ئاغا - كۆیی حاجی تۆفیق، شازاد تۆفیق، كانی ئۆمبدولسوەد، عكاك ئ مامۆستا عبدولەحمان زەبیحی، كمال محیدین، سمكۆ فتحول لگڵ قونسوی چین، ١٩٦٧

كمال محیدین، روشدی شریف، ئمانیا ١٩٦٩ ئیبراھیم سابیر، سالح سعدی، رەشاد كریم، شانی پارتی دیموكراتی كوردستان ل كۆی، ١٩٥٦ ئاھنگی نورۆزی خانقین، ١٩٥٨

ئاھنگی نورۆزی بغدا، ١٩٥٩ محمدی حاجی تاھیر، كمال محیدین، محمد علی نورەدین، قادر حاجی تاھیر، ھشتاكان

حوسن جمیل، فیسڵ حبیب خیزەران، لوئی سعدی، سامی محجوب، كمال محیدین، عبدولەزاق سافی، زەكی جمیل حافیز، وەفدی نقابی محامینی عراق بۆ كۆبوونوەی محامینی عرەب ل دیمشق، ١٩٨٨

عدنان نقشبندی، محمد سائیب، جمیل دزەیی، سیروان جاف، فازیل سعید، محمد محدین، كمال محیدین، ئحمد دزەیی، ئندامانی پارتی ل كۆلژی حقوق، بغدا، ١٩٦٠

ئاھنگی نورۆزی خانقین، ١٩٥٨

د. خالد سعید قس بۆ لیژنی ناوچی كۆیو كادیرەكان دەكات، ١٩٥٧

Page 19: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

19

كرۆ

یــد

ئرسالنی مام وسوولدوای چاالكییكانی چایخانی گرتنـــی و دوبـــز حســـۆوی ھولرو – كركـــوك رـــگای دارەخورما لـــ گردبوونوەیان خـــك لنـــاو ئاوازەیـــان رۆژلدوای رۆژ ل زدەبووندابوو ھولر دەشـــتی لگوندەكانی دەگۆترا(كۆمـــرە) پیا بووینو سرۆكی بوویت مســـتفا مال كورد برگری ل ھژاران دەكن (دەرـــن دەبی كورد حوكمی زاتی بدریت ). ژمارەی پشمرگ لو سنوورە بشكی برچاو بی چك بوون بم ل زدە بووندانبوون تانزیك ٤٠كس دەبوون . میری ھســـت ب مترســـی دەكات و بیاریدا ھرشـــیان بكات سر، بۆی ھیزك ل (حرس القومی)، ك بریتی بوو ل (٤٢) ئۆتۆمبل روو لـــ دارەخورمـــا دەكن و ل كۆتایی مانگی چـــواری١٩٦٢ سرلبیانی ھرش دەكن سر برامبردا ل .رگشمپ ھزی مام وســـوو ھیزەكـــی خوی دە م شـــوینانل ولپ ســـ كات ریب بال غ ت: ( منزردایدەمپلك ل سر بژینگ بسر، پلكی تر خلیف محمدوحاجی ی ترلرگشمند پرەسول وچمھدییوە ب ئۆتۆمبلی عزیز ننرینداری دەگن كحوســـدەرماناوا ل دەربندی برانبر چغمیرە و عاال دادەمزرن، پلـــی ســـیمیش مام وســـوو ل ھاوســـنگرەكانیان لگڵ زۆرگی ئصحاب دادە مزرین و مام وســـو پیان دە تا ھزی دوژمـــن زۆر نزیـــك نبتـــوە نن، چونكـــوەشـــدەســـت ن ڕوومانروب نبـــردی یكم شـــرم ل دوژمن مكن چۆكی خۆتان ببستن و ب ترس شڕ بكـــن، بم رەســـولی حاجی عبدو و ھاووتییك بناوی حسن رەسول عدێ بر لوەی خوازراو شـــونی بگات دوژمن دەردەچ دەست ل تفنگكیان و دوژمن وریـــا دەبتوە برەو پشتر ناڕوات ناچار مام وسوو ھرشـــیان بو دەكات و ئو رۆژە دوای پدەكات، دەســـت شـــڕ ب دوژمن ،قارەمانان شڕكی شكاوی ل كاتكدا ك دوو الشی جدەھلت، بـــ كوژراوەكانی و دەكات ناچاری پاشكشـــی دوو ئۆتۆمبل، ك بریتی بوون ل(جیپی ســـربازی و زیلك) و ھروەھا دوو تفنگی ئینگلیزی و تكتریۆفك و جیھازكی السلكی، رگشـــموتی پدەســـك تدەب رگشمرەی پب ردییبو نول .دوو برینداری ســـووكیان دەبپدەگات، ھوایان لدوبزەوە ك حكومـــت بیانی ب ھزكی گورە ھرشـــیان دەكات ســـر پویستچارەی خۆیان بكن مام

وسو بیاردەداتئوارەی ئــــو رۆژە برەو گوندی و لمان شو ھ جاســــتان دەچگوندی جاستان كۆدەبنوەو چند كســــكی تــــر دن نــــاو ریزی پشــــمرگ. ھمان شو سابیر كاك شین و شــــیخ و چ ند پ.م تر ل مركزی سربشــــاخ دەدەن و چند پولیسك بریندار دەبن. درەنگانی شو بڕێ دەكون بــــرەو بســــتان. رۆژی دوایی دوژمن ب نیازی تۆســــندنوە بۆ سركوتكردنیان فرقی چواری ســــربازی بــــ پاپشــــتی تانك وزریپوش و تۆپخان و كۆمك بسرپرشتی عرەب چكداری حــــرەس و عــــواس شــــیخ قومییكانــــی ئحمد فحمیش دەخات پایان لرگی دوبزەوە پالماری خۆی قرەچووغ برەو دەست پدەكات و دەكون وزەی تۆلــــی لــــ و ھاووتیــــان شكستكیان، زۆر ل گوندەكانی ناوچكــــ تان دەكــــن و دواتر ركانپ گوند دەیسوتنن،یكم دەســــوتندرێ دواتر گابرەك و دەرمانا و وتــــا دەگات ٢٠گوند، رژــــم روڕەشــــی زۆرداری خۆی بكردەوە ســــلماند. رۆژی دوای رگشــــمپ و پۆلئ ڕەكشــــ

قارەمان ل رگــــی ددەوانوە دەچنــــ گوندی قشــــقی گورە لــــ لوــــش ٧-٥-١٩٦٢ولــــئنجامی شر و پكدادان ل بانی كی قارەمان بیرگشمپ شققناوی (قادر سلمان) شھید دەبت شــــقق شــــریفی ئحمــــد و دوژمن، زیانــــی ،برینداردەبــــ كیتر بك دەكــــوژرێ و یرەبعدیل دەگیری حكومت ب تكشكاوی دەكشتوە دوورۆژدواتر حكومت ھرش دەكات گوندی سابالغ بم شڕ روونادات. دوای ماوەی چند رۆژــــك دەكونــــ ركخســــتنی ھزەكیان و ل چوارچوەی یك لقدا ركی دەخن و (حاكم محمد تعید)دەبســــ یابــــ ســــاح لپرسراوی سیاســــی لق و (مام دەكرتــــوە دزەیــــی) وســــوو فرماندەی سربازی لقك ومال غریب و بورھان، اغاو جوھر قادر ســــیان و محمــــوود بنزین دەكرن ســــرپل و مام سابیر و عزە گورگــــ مفاریزی بارەگای لقكی مام وســــوو پكدەھنن. ھــــر لوكاتــــدا زۆر قارەمــــان وچاونترســــی تــــر رو ئازین و بیســــتان دەكــــن وەك : علی و علی ئحمدحاجی تكتریوف خال سید كاك و.. لماوەی ٦-١٩٦٢تا مانگی٤-١٩٦٤ زۆر چاالكی تــــر كراب فرماندەی مام وســــو لوان: ل ٨-١٩٦٣ جاشــــكانی -٩ ن لك دەكویزە چــــچل ھ١٩٦٣ جاشكانی دولبكرە دوای گیرانی رەبیكانیان چك دەكرن، كســــوكاری زۆربیــــان كــــپشــــمرگكانی لگڵ مام وسو بوون، لمانگی ١١-١٩٦٣ حكومت ھرشدەكات دیدەوان و دوشیوان تان دەكن، مالعاصین و عوال ئاغاو ســــعید حاجی مســــتفا میرەكان و پشــــمرگیكی تری ت بھید دەبن وحكومقارەمان شزیانكی زۆر دەشــــك ل ھمان مانگ ئاگربســــیك بۆ ماوەی ١٣ روژ دروست دەب، بم گفتوگۆ بــــ ئنجام دەب میــــری ھرش دەكات بۆ كانی بزرەو دەیسوتینبرنگاریان رگشــــمپ ھــــزی دەبنوەو دەستیان لدەوەشینن، ل ئنجامدا علی ھینی و پنج ١٩٦٤ ن لجاشی زیباری دەكوژرل میرزاغــــا ئاھنگی نورۆز یاد دەكرتوە ھروەھا چند شڕك لسنووری دەشتی كۆی و چیای باواجی ھیب سوتان ل یكك بی للد چحمئ رانو شــــل ی دەكوژرێ و لخستنی كچكڕبسنووری دیگل ھر دەرەنجامی ئو شران علی برنۆی دگل و تاقمك پشمرگی تر پیوەندیان ١٩٦٤ لــــ وســــووەكرد... بمام دووبــــارە لقك گوڕانی تیدا كراو پاشــــماوەیك و ركخرایــــوە دووبرەكی ســــریھدا بشكی زۆر ل ھزی پشمرگ پرینوە كســــنزان گوندەكانــــی بــــۆ وعسكرو بنو بنگردو. مام وسو و دكتــــۆر خالید ھــــاوڕێ بوون، بــــم نیاتوانــــی ھاوبیر بن، ھرچنــــدە بروســــكی ســــرو ھاتبوو، ك مام وسو نپڕیتوە و ل رگی كاك فارس باوە بوی ھناردرابوو، بم پڕیبوونوە. سرەڕای چند ڕۆژك مانوە مام وســــو ناتوانــــت بیرو بــــاوەرە ھاوڕیانی پسند بكات، بۆی بیر ل چارەیــــك دەكات دوای دابان لو كۆم نوی و مشتومكی زۆری ناوخۆی بیار دەدات خۆی

ســــردانی بارزانی بــــكات و بم جۆرە بۆ بینینــــی بارزانی برەو بارزانی دەكوترێ سنگسر ب دیتنی مام وسوو زۆر خۆشحاڵ دەب دەیان تفنگ و بیكی باشی م رازی نابب ،تی دەداتیارمب گڕانوەی بۆ دەشتی ھولر، داوای لدەكات ل ناو قوتابخانی خۆی ھزەكــــی رانی ئاكــــۆی دەچنــــ دوایــــی دامزرنــــت چوارقوڕنــــ. مام وســــوو بیار ،چی بارزانی دەرنقسدەدات لبرزۆ باوەڕكی ھگری چونكبوو، لخۆبــــووردن رەوشــــتی زۆرجار دەیوت كادیری كوردپروەر ئو كســــی ھوبــــدات لگڵ پگیاندنی لــــ خوپگیانــــدن كات، چونكغی نكادیری تر درھموانــــو ھــــی كوردســــتان ھموومانی پدەویت لالیكی تر برپرسیارەتی لقكی ھولر درا ب كاك فارس باوەی ھاوسنگری. لرەوە قوناغكــــی نوێ بڕووی مام وسوو كرایوە ئیتر ئو تنیا پشمرگو شورشگركی ناوچی نبوو بكو بۆ ھموكوردســــتان گشتی بباتدابوو بۆ كورد بخل وە بۆیكانییریتموو داب ونھ كــــی قوولــــی فیكــــری لگوڕانشــــھیددا دروست بوو، ھروەھا گۆڕا پشمرگكانیش پكھاتی ناوچــــی و شــــۆن زۆر لــــكوردستان، پشمرگی بۆ دەھات لوان كــــ دواتر زۆر قارەمانیان ل دروست بوو بگرە چند كسیان خۆیان بۆ كاروانی گلكیان فیدا كرد، وەك: عوســــمان مســــتفا ناســــراو ب خا دوە مســــتفا سعید، واحدكۆیی و زاھیركۆیی فواد و ســــحی عبــــدە خەو . مولــــود ئاغای قــــدزەو علی ھرۆی و عباس عبدو و علی ئســــعد و عوبــــد عزیــــزو مالحســــن ســــورچی وحاجی جحــــو پیــــرۆت و قادرمولود مامسنی و زەردەو قادرقوت و. عومــــر مال رەفعــــت و مغدید محمد رەشاش و كریم عزیزە كۆر و علی خورشید زۆری نبرد بــــ داخــــوە پتــــای خۆخۆری كوردستانی گرتوە ھاوسنگرانی مان ونمان لوولی تڤنگكانیان بكــــن لدوژمــــن پترلــــوەی لبراكانیــــان گرت. لــــرەوە مام وســــوو ل زۆرینی شــــڕەكانی رگن و پشدەر و مسنووری بیتوبشــــدارببوو، ســــورداش و زۆرجاریش رۆ ســــرەكییكان رگشمو و پردەســــتی ئسل فیداكارەكانــــی دەشــــتی كاكی بكاكییكی ھولر توماردەكرا، ل شڕە بناوبانگكان دەتوانین ئاماژە بھندكیان بكین وەك: یكـــم ھنـــگاو مـــام وســـوو پكداپـــرژان و شـــڕی نـــوان (ئیسماعیل بلباس عشـــیرەتی ئاغـــای بلباس) و عشـــیرەتی

ئاغـــای ئاكۆ(عبـــاس سركبكان)رادەگرێ وب فرمانی ئیدریس بارزانی ناوبژیوانیان بۆ دەكات و زیرەكی وقســـزانی مام ھـــردوال متمانـــی وســـوو عزیز موقـــدەم ،شـــرادەكعقـــراوی ســـردانی دەكات بۆ یـــاری بارزانی بیاندنـــی بگگواستنوەیان بۆ سرسیان، زۆر میراودەلیـــش ئاغاكانـــی لـــھبوو، بارەگایان وشـــوینلچندین بـــارەگای دیكش لوێ ھبوو، لوان: عیزەددین قرەو نجمددینی برای ھروەھا موالزم تاریق كركووكی بارزانی دەیزانی نیازی حكومـــت چی؟ بۆی ئم ھزانی ل سرسیان كۆدەكردەوە .ل٣-٣-١٩٦٥مام وسوو ھزەكی دەچن سرســــیان ل مانگی ٩-١٩٦٥ حكومت ھرش دەكات بر ئاسۆس و سرسیان ل دەربند رمكانی گرت و لردەكۆزو گتابئاسۆس ھزی مام وسوو گمارۆ دەدرن و تاس رۆژدرژە دەكشت و پشــــمرگ چۆكدادەدات و شڕ پیتاك ناتوانرێ بــــم دەكن، بۆی ندریتینیــــان بگمقوتبارزانــــی ب بروســــكیك داوای دەكات، چونگیان لكشــــپاشبری كوەڕەش گیرابو و ئوان. ھزی مام وســــوو دەبت ھزكی شڕ لھرشونك گورزوەشن ھبت بــــرەو رووی دەچن وەك قشــــلی خســــتنك: برچــــاو سنگسر، شڕەكانی سنووری ٢٧-٤-١٩٦٦ ل ومرگتا پشدەر بۆ شــــڕی زۆزك و ھندرن داوا دەكرن، لم شڕەدا ك زۆربی دامابون ل زەكانی ســــنورەكھوبردەوامبوونــــی برەنــــگاری گیشــــتنی مام وســــوو، ھموو پوەرەكان دەگــــۆڕێ و ھیوایكی نوێ دروست دەكاتوە باشترین و پیروزترین نوســــین لمبارەیوە باسكی سرۆكی ھرم مسعود ب شــــاھیدی خودی بارزانییــــدوژمنوە، چونك خۆڕاگری ھزە ی مام وسوو بكسیی٣٥تا٤٠ك ك ســــلماند، الینكی ھموو ر مرۆڤ بخــــوازێ چۆك بگئشــــڕە لــــم ئاســــندادەدات بناوبانگتریــــن لیوای ســــوپای ســــعید (لیــــوای عــــراق عمۆ)تسلیمی ئیرادەی پۆیینی نوشی تۆبو ك دەب رگشمپدەبات لم شڕە، دوژمن تا سر رگشمم پتیزی زۆزك ھات، بب ھزك و چككی سادە چۆكی دادا مــــام وســــوو برینداردەبپبۆجاری ســــیم و سابیر ئمین ئحمد و خادوە و ئســــعد ســــورچی و قادرقوتــــ و عومر علیاوە بسووكی بریندار دەبن و علــــی بنــــاوی شــــھیدك علیاوەیی. حكومت دوای شكانی گفتوگۆ كرد ل زۆزك دەستی ب لگڵ شۆڕش. لدوای سالی ١٩٦٦ وە زۆر شــــڕی دیكــــی وەكــــو بلقامیش و پردی ژاراوە و ماكۆك و كوەڕەش و قرەسرد و چیای سارا و شــــڕی سورداش و دەیان روویدا، ك ڕی دیكشــــ سووك

ی، ككقارەمان مام وسوو و لقب قــــوارە نزیــــك بتالیرنك دەبوون ل ھیــــچ كامیان روویان وەرنگا و قارەمانان شــــڕ و ھاوڕــــی كوردســــتان ئوینــــی ھمیشییان بوو، گرنگترین شڕ تا ئــــم ماوەی لدانی قدزێ و دەیــــان برەنگار بونــــوەی تری ن بوو، كستستڕی بوەك شلــــو شــــڕەدا رگــــی گشــــتی داخست –قدزیان بستستن و لــــ بیانــــی تا ئوارە شــــڕ بردەوام بوو و پشمرگ (نوری یشتڕەدا گم شر)لحاجی ئۆمكاروانی شھیدان و مام وسووش تیدا بریندار بوو، لگڵ لدانی قدزێ و دەیان برەنگاربوونوەی تــــر. بر لــــ ســــای ١٩٧٠ برز تالیۆن لی ئامر بپل وە بكرایدوای بیانــــی ١١ی ئــــازاری ١٩٧٠ كرایــــ ئامر ســــری لــــ فوجی پاســــوانی ســــنووری قدزێ و ڕانی. ل كارەسات نگریسكی ١٩٧٥ ئـــاوارەی ئیـــران بوو، لســـای ١٩٧٦ گواســـترانوە بۆ شاری ھمدان و لدوای ساك مانوە ل ئۆردوگاكانی پنابران ل رەبـــت و جھروم، ســـای ١٩٧٨ب دەستپكردنوەی شۆڕشی گون بوو ب كادیركی چاالك و ركخستنوەی پنابران بنیازی بشداربوونیان ل شۆڕشی نۆێ چكـــی ھگرتنـــوەی و پشمرگایتی، چند سردانكی كاك (ئیدریـــس بارزانی) كرد و لگـــڵ (عبدولەحمان حاجی علی و محمد مـــال تاھیر و ملو خدان سعدی گورە و زۆر پنابری تر بیاریاندا بگرنوە پاڵ ھیزی پشمرگ و بۆ ئمش

دەبوای بنھنی ل ئران دەربچن و بگن سنووری توركیا، بم ب ھۆی زمان لدانی پنابركی پیاوی ساواكی ئران دەستگیركراو ماوەی ٢ مانگ ب سر و شون بوو، تا ب ھوكی زۆری كاك ی لكمائیدریس بارزانی بندەست ساواك رزگاری بوو، بم كی لچاو شـــكنجر ئژ لـــدەســـتدا، ھروەھـــا ســـاواك خستیی ژر چاودری ناچاری و كرد، ل دەغق ھاتوچۆی لـــ١٩٧٩ دوای سركوتنی شۆڕشی ئران گڕایوە كوردستانی ئران و ل شاری نغدە نیشتجبوو و چكی شڕەفی ل شان كردەوە و مقڕی ل ئـــوردوگای زیوە دانـــا، دوایی گواســـترایوە بۆ ئالوتان و خدرئاوای پیرانشھر، ئمجـــارەش ھروەكـــو جاران سرەڕای پیری و نخۆشییكانی بوو، بوە رازی نســـانح ب زینداب پشـــمرگوە پۆلك ران و لســـنووری حاجی ئومئۆمرانیان حاجی سربازگی توپبـــاران كـــرد و لـــ ڕگای كورت زۆر تووشی گڕانوەش شڕ بوون لگڵ جاشكان، تا دەرئنجام ل سای ١٩٨٥ ھیچ وەكو جســـتیی توانایكـــی پیویستی نما و چاوەكانی برەو كزی چوون و دوو جار تووشـــی جتی دڵ ھات تا سرئنجام ل شـــوی ٢٠لسر ٢١ \٢\١٩٨٩ ل غریبـــی و ئاوارەیی كوچی دوایی كرد و گكۆكی مام وسوو ل پاڵ ملۆی ئامۆزای و سلیمی برازای ل گۆڕستانی نغدە –

پیرانشھر ب خاك سپیردرا.بشی دووەم و كۆتایی

كورتیك لژیانی شھید مام وسوو دزەیی

مام وسوو دزەیی

پرسو سرەخۆشی* بناوی دەزگای چاپ و بوكردنـــوەی بدرخان رەخۆشی لو سپرســـمعروف بھـــرام بڕز دەكیـــن بھـــۆی كۆچی دوایی "حاجی معروف"ی باوكیانوە. ل خوای گورە خوالخۆشبوو داواكارین ب بھشـــتی برین شاد

بكات

دەزگای نـــاوی بـــ *پرســـو بدرخـــان مامۆستا ل سرەخۆشی دەكین خورشـــید علی ب ھۆی كۆچـــی ناوادەی ك كچییوە، "ئاشـــتی" دتزن كارەساتكی ب كۆچـــی دوای كـــرد، لداواكارین گـــورە خوای

ئم دواكۆستیان بت.

كازم عومر دەباغرۆژی پنجشــــم كاتژمــــر دووی دوای نیــــوەرۆ ركوت ٢٠٠٩/٧/١٦ بــــ قرچی گرما ب مبســــتی بشــــداریكردن ل یرسی مامۆستا پشتیوان خالــــد ســــردۆ رووم كردە گراجــــی كۆیــــ بۆ ئــــوەی

كات بچم .كۆی برەوشاری پیاوك ناوگراج یشــــتمگلتنیشت كۆستركی مۆدیل كۆن وەستابوو. ھاواری دەكرد كۆی ب كۆستر ب ساردەوە.

منیش ھوەستیكم كرد وتم ئم كۆســــترە كۆن و سارد،

كوجامرحبا!!!

بۆ دنیابوون برەو كۆسترەك ئمی گۆڕان!!! ــــك لرفنــــد نچــــووم چچاوەڕی دانیشــــتبوون ناوی چووم رۆیشتنیان دەكرد كاتناو كۆســــترەك ل راســــتیدا زۆر ســــارد و خۆشبوو. لبر خۆموە گوتم براستی شتكی سیرە ئم كۆسترە كۆن ئم

ساردییی ھبت!!!نفــــرەكان پكنین و وتیان. ئــــم تماشــــای مامۆســــتا پنجرەی پشت ل بكبۆریشوفرەكوە ھاتۆت ژوورەوە. ك لیرمكرد بۆڕییســــ كاتســــاردكرەوەی چایخانكوە راكشراوە. زۆر پكنیم و وتم گۆڕان. راست یمراستی ئ ب .وەیڕدەیان وت گۆڕان ب كباشــــ ئی ئگر ئم گۆڕان

!!!ی چی گۆڕانت ئبن رەككۆست ل مئ ھردوای دابزیم و ســــواری قمریكی تكسی مۆدل نوێ بووم. وتم باش بوو دەســــتخرۆ نبووم ئم ســــاردیی خۆشــــییكی كاتیی شــــتی كاتی ھتاسر

!!!نیی

پیرۆزبایی وەرگرتنـــی ببۆنـــی پۆستی جگری بڕوبری گشـــتی ھاتوچۆی ھرمی پیرۆبایـــی كوردســـتان ل"عمید عبدولقادر عزیز ئیبراھیم گی" دەكین، كارەكیدا لـــ ھیواین ببردەوام ب و داوای تمن

درژی بۆ دەخوازین.بدرخان

Page 20: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

20

بدولئا: ھوشیار ع ھونرمنـــدی نمـــر ناوی"عیســـا كوڕی حوســـن"ە، ل ســـای ١٩٣٣ز لـــ یكك ل گوندەكانـــی دەڤری"بـــرواری ژری"ی دھـــۆك لدایكبـــووە، قۆناغی ســـرەتایی شـــاری لـــ قوتابخانی"فـــالح"ی لـــ ر لند ھرمواوكـــردووە، ھونت موســـمنداییـــوە حـــزی ل گۆرانی وســـتران، داوە كاتری ھوەوە سزەشـــی لو حئ

زیری" لعید ئاغای جخۆشبوو"ســـخوالسووریاوە ل شـــارۆچكی"عیندوەر"ەوە ب قاچاغ ل رگای زاخۆوە دەھات شـــاری موســـ میوانی مای مامی عیســـای دەبوو، شوان خزمكانی ھونرمند دەوریان لدەدا و ئویش گۆرانی دەگوت، خوالخۆشـــبوو ســـعید ئاغای جزیـــری دەنگكی خۆش و بـــرز و برفرەی ھبـــووە، كاریگرییكی زۆری لســـر ھونرمند برواری ھبووە،

ی ١٩٥٨ دەســـتی بســـا نـــد لـــرمھونتۆماركردنی گۆرانییكانی ل ئسگی كوردی بغـــدا كردووە، یكم گۆرانی خۆی بناوی "مدینای"ی لگڵ خوالخۆشبوو"محمد عارف جزیری" ب دووقۆی تۆماركردووە، محمـــد عارف یكم كس بـــووە ئامری ناوەتباكووری كوردستان ھ مبووری لتباشوورو بكارھناوەو پاشان عیسا برواری بكاریھناوە. ھونرمنـــد دەنگكی كوورو بندی ھبووە، دەنگكی چیایی، تۆنی دەنگی بندبوو، توانای ئوەی ھبوو بۆماوەی ٥-٦سعات گۆرانی ب، ل الوك بناوبانگكانی"وەسمر،ئسمر"بوو، الوك دەشتانی،

چووم كلھ، خرج و سیابند"سیامند" ك خۆی ئاوازی بۆ دانابوو، لبستكانیشی و بارانـــا، زەمبیل فرۆش، ك یارگـــژ نۆك ،ھـــاری گوتییبڵ گوگی لدوو قۆ بـــخوالخۆشـــبوو بشداری فیســـتیڤاكانی ناوەوەو دەرەوەی كردووە، ل ســـای ١٩٧٢ لگـــڵ ھونرمندان گوبھـــار و محمد عارفـــ جزیری چوونتـــ دەرەوەی وت ببۆنی جژنی نورۆز ل لوبنان ئاھنگیان گاوە، ل سای ١٩٧٧ چووەت بریتانیاو رەنســـا و توركیا و بولغاریا و یۆنان، لففرەنسا لگڵ گوبھار ختیان پدراوە.

ژنـــی ١٩٥٧ ســـای لـــ ھونرمنـــد

ناوی"كریـــم" بـــ ھناوە،"٢"دووكـــوڕی و"حوســـن" لگـــڵ"٩" كچیشـــی لپاش بجماوە، خوالخۆشـــبوو ل سای ١٩٧٠ خاننشین كراوە، ئو دۆست و ھڤانی، ك لگڵ برواریدا دۆستایتییان بتین بووە ئمانبوون محمد عارف، علی مردان، تاھیر تۆفیق، رەســـول گردی، نســـرین م دووانشان، ئھار، عیشبروان، گوشب دوو قۆـــی گۆرانییان لگـــڵ گوتووە، شھید دكتۆر نافیع ئاكرەیی، جگرخون، سادق بھائددین، دكتۆر بدرخان سندی، باكووری گلكی دیك، ھونرمند ل"٢٠"ی

تمووزی سای ٢٠٠٢ كۆچی دوایی كردووە.

بی كت

خوندنوە

لسایادی كۆچی دوایی ھونرمند "عیسا برواری" دا

)ی تمموزی ژمارە (

خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردیخرمانانی ی

20

بی كت

خوندنوە

فرھنگی ناوو ناتۆرەناوو نازناو ناوو ناتۆرەو سووك كردنی ناو

لناو زمانی ئمدا وە، كتزیاتر دووبــــارە بكر و راســــتییچ ل بــــئكوردستانكی ئم كوردە بدرژایی مژووی لورژی ل خون و فرمســــك و ھنســــك و سكۆبردن و ئاخ و حژمت و خفت ھمیش گۆڕەپانی جلیت بازی ئم ل كردوویان بردوویانــــ و بــــووە. خواردوویانو ئپاشــــا ج پنجی رق و كینی خۆشیان، ك ل ھیچ فرھنگكا بر چاوناكوێ، بج ھشتووە خۆ ئگر بۆیشــــیان لواب ھیچ نكویان ل سوتاندن و برژاندن یان كرابوەی پكردووەو ئو روخانــــدن و تۆقاندن نو كوتبت بردەســــت و چاو و ســــمتی ئــــارەزووی

.ھاروھاجیان كردوویان ی كورد، كرە پیرۆزانرە ئازیزو ھھ و شتل كی "وت روحح"زمان تییم دڕندایوی ئرشاب وتۆتككی بوو. گردەبت ســــا ســــری ھداب چندین ســــدە" دەستی خراوەت بین قاقای. نخت ھناسی بردۆت ئۆكســــژین"ی ژیانیان ل"ج دەســــت ب دابقات، كی ویستبتی بكوت پیەوك و لغلغ ھولی سر شتانی كامل بین و شیرازە پچراندنیان داوە...! ھر سرەتاتكیكی وەك لگڵ مژووا بك، راستی ئم راستیانت بۆ ئاشكرا تر دەبت. ئاوڕێ ل میدیا ئاوڕێ ل"ساسان" ئاوڕێ ل قۆناغكانی"ئموی و عباسی و مغۆلی و قاجاری و عوسمانی"...و . و تا دەگیت ئم رۆژە دژوارە و ھرە پرشان ئینجا ئزانیت ئم زمانی ئم ب چ شوازكی نفرەت ل كراو فرمانی خنكاندن و ل ســــدارەدانی دراوە...! بــــۆ چونك دوژمن زۆرباش وە كی بۆ شی بووەتو راســــتییئبپارزی كوردەك ،بھ رشتگئســــرباری خاك"ئافرین ل كراو"ە ی" بووە، بۆیكر"زماننیا ھی تك ویان بالس ناوە و شم خۆیان لرۆژو رۆژیان لسر شو داناوە. بۆ تفروتووناكردن وشالن و بزڕكاندنی ھوــــن و ھویری ئــــم زمان ھرە نــــازداری كورد پتان ســــیرنب، ئمیان من نایم و مژوو وای دەگتوە. وانیی لم قســــانی منیش شیعركی روتبت و بس...!! نازانم چیتر ماوە بم كوردستان بم"زمان" بنگینی نكراب. بدووریش بی تری كشتا زۆر پالن و پیالن و وردە حسزانن ھمل"ناوبردن"ی ئم زمان پاش رۆژ بیخات بردەست و

چاوان...!! تی زمانشــــاییار بتی دۆســــت و نشــــایم ببدەمراســــتك خۆی گلی لو خون شات و پاتانی "تۆپی"زەمان زاردانــــدوژمنــــی، زیواڵ كــــردووە، ھلــــی داوە، بم ھر نڕوخــــاوەو نتواوەتوە، ھر "رق ئســــتوورتر" بووەو ھر "بسد شیتان" و سر ھلقنش ل كوردایتی خــــۆی نكوتووە. با دواش كوتب چونك ژیان ویست بووە، ئو زمانی ك خو ب "مرگ"ەوە ئبنی ئمۆش نا سبی ھر گیان ئداو

ك لالئبت.بم میللت مندا ســــا وەختی ب وشی "نا...ن �"ەوە زمانی بپژێ و لمردن نپرینگتوە چ ھزێ ھی ل ناوی بــــرێ. ب ل پال ئم ھموو ئازار و جربزیو ژانشدا، لم زمانی ئم رووی پاكی خۆی ل شارستانییتی مرۆڤایتی سركش وەرنگاوە و ل قاوغی تنگبرەی خۆیدا، كروشكی نبستوە، من الم وای ئال و گۆڕدابــــووە، ك ردەوام لكــــو بب ر تاكتی، ھی مان و بوونیرە قوكی ھیش رازمئئاوڕدانوەیكی قوچاخان بسر ئم باسی مندا ئم حقیقت ئاشــــكرا دەكات حقیقتــــی دان و وەرگرتن. تكچژان و بخششــــی بردەوام، بــــم ل قالبكی

خۆمانی مرۆڤانی كورداندا...سرباری جوان و ھزو جۆشی زمانكیش خۆی. بۆنا! كورد ھــــر بۆ نموون گر بزانین ل ناو"لنســــان "و ساناكردن و ناووناتۆرەدا بپی گراماتیكی زمان زەوقی شاعیرانی خۆی و ترو تســــی دیالكتكانی چی

دەكاو چۆنی بۆ دەڕوات.ئم باســــی لــــرەش ســــردەمان بوو لــــ كللی یوم تــــا وردە وردە كردم بب جمانی لدابــــووم و ح خۆی ل ر چاو، كبی لریكوە ســــادەو فینكۆلخۆیدا نیشــــتیكی كی مژوویی لم زمانمان بۆ واز دەكاتوە، ك كورد"نتوە"ی و ھموو رەگ و دەمار و بنكی نتوەیكی سربخۆی ئم رۆژھتوە لتك

خۆیدا ھگرتووە. بشی دووەم

تبینی: ئم نووسین پشكییكی مامۆستا محمود زامدارە، ك بۆ كتبی "فرھنگی ناوو ناتۆرە"ی نووسیوە.

عبدولوەھاب شخانی

خوندنوەی بدرخان ی لو نكۆ موومــــان روونالی ھ دابگستاشی لتا ئ ناكرێ، ك كردن و برشــــیفنئ كورد باجی بدیكۆمنت نكردنی شت مژوویی و ئوەش دەدا، خۆی بگنامكانی زیانكی گورەی ب كورد گیاندووە، ئگینا وەكو لكۆران باســــی لوە دەكن لوانــــ نیی ھیچ میللتك بقد كورد شــــتی دەربارە نووسرا نامگب تی لــــتایب بــــ ،بــــ م ئایا كتاندا، بكانی ونیینھئو بگنامانی دەســــت كوتووە و ئرشــــیفی كردووە؟ ھندك جار وامان لدێ ممنوون بین ب دەســــت بردان لــــو بگنامانــــ، تنھا بۆ ئــــوەی بگنام كوردییكانی خۆمان دەست بكوت و ئرشیفیان بكیــــن، جی دتنگیی تا ئســــتا تــــی كوردســــتان بیــــری لحكومبۆ ئرشــــیفخانیك دامزراندنی وە، لكردۆتن نامانــــگو بئكاتكدا ئوان ل ئمی تاك باشتر گرنگی ئــــو بگنامانــــ دەزانن، یانكردووە؟ نازانم! كم بۆچی نبحكومت بیر ل كاركی وا نكاتوە ناچارین پنا برینبر ھز و توانا كان، كســــییك تاك و كاركردنئوەشــــیان ھر كاركــــی پیرۆزە، ك لریھ وە زیاتر كپیــــرۆزی ل"د. نجاتی عبدو ل فڕەنسا و نوزاد علی ئحمد ل ســــوید و د. كمال مزھر ل بریتانیا" ھوی كۆكردنوەی بگنامكانی تایبت ب كورد دەدەن و چاپی دەكن. جی خۆیتی ئاوڕی جــــدی ل ھریك لوان و ھاوشــــانانیان بدرتوە، گر ھیچ نب پویســــت لســــر حكومتی ھرمی كوردســــتان وابكا ھریــــك لوان خۆیــــان ترخان بكن بۆ ئو بگنامان، ئگرچی وەك ئاگادارم ئوان شــــو و رۆژیان لســــریك داناوە بۆ ئــــو كارە، بم با خۆمان ب ئــــاگا نكین، ئــــوە ژیانــــ و گوزەرانــــی دەوێ، بر ھیچ ننی خۆ ھــــكــــورد گوتپویستیان ب بە پارەیك ھی بۆ تركردنی زگی خۆیان، ئوە باسی خۆشــــی و گشــــت و گڕان ناكم، وەندەی لوان ئدەزانم ئــــ چونكخمــــی كارەكی خۆیــــان دان، نیو ئوەنــــدە ل خمی خۆشــــییكانی ژیان نیــــن، بكــــو دۆزینــــوە و ئوان بۆ بگنامیك چاپكردنی ،وتنركخۆشی و سورەترین دگكوای پویست ئاوڕی جدی لو برا چۆن بدەینوە، ناســــانماندوونئوان خمی ئرشیفی كوردییان با ئمش خمــــی ئوانمان ب، ئاخر كی رەوای لكۆر و ئرشیفیستك بگنامیكــــی یكجــــار گرنــــگ بدۆزتوە، كچی لسر ئركی خۆی كمادیی نالی یدا لچاپی بكاو تزەرەرمند ب، یان دەزگایك بۆچی كی بداتیند داننھا چچاپ بكاو ت ی، ككر ماندوو بوونرامبب للوانیــــ ئو چند دانی بشــــی بخشین و بدیاری دانی ئوان نكا

ب ھاوڕكانیان. بدەم، چونك و باسژە بوێ درنام مكجار ككی یشوەی باسمكرد بئل موعانات و ئش و ئازارەكانی ئو باســــمكردن، خۆزگ ك یــــبرایاندەخــــوازم ھریك لوان تمنیان ب ن لو كاری چاكتر بك ژبــــدر نتو دیكۆم نامگرشیفكردنی بئ

كوردییكان.ئوەی دەموێ لرەدا باسی لوە بكم ھوكی جدی و جوامرانی "نوزاد

علی ئحمــــد"ە، ئویش كتبی " پارتی دیموكراتی كوردستان لنوان كوتك و تسلیم بووندا"ی، ك ئو ڕەیی لی "١٢٨" الپدوو تو ل بكتالین دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان لــــ چاپخانی رۆژھتی

شاری ھولر چاپ كراوە.نوزاد ھر ل پشــــكی كتبكیدا نووســــیویتی: پم سیرە تا ئستا حزبی كوردی بیری لــــ دامزراندن و ئرشیفكردنی خباتی كوردایتی تایبتیــــش بــــ نكردۆتــــوە، شــــوەیك بــــ دۆكیۆمنتــــكان بپارزرن ك نووســــر و لكۆر سوودیان ل ببینن و خكی تریش بتوانن سردانی ئو سنترە یاخود بنكی بكن تا بچاوی خۆیان ئو تایبتیش ب ببینن، نتاندۆكیۆمپویست خوندكارانی خوندنگاكان

سردانی ئو شونان بكن"...ال٣.گومانــــی نــــاوێ ھر لو بشــــی پشــــكییكیدا دتنگی نوزادمان بۆ دەردەكوێ ل برامبر نبوونی

ئو بنكیی باســــی لوە چونك ،قیشی نییدەكا، ناھ

ل ر بچكی نووســــوكوفــــرە ئكتبخانی مان بگڕێ و دیكۆمنت بدۆزیتوە، كچی حكومتی ھرم و ھردوو حزب بادەستكش نتوانن بنكیكی وا بكنوە، كچی ئامادەبن ب سدان ملیۆن دینار ل فستیڤای ب مانا و گشتی می خواردنوە و

شوانی سوور سرف بكن. خۆی ل خۆیدا ئوە پرسیارە، بم ك وەمی ئو پرســــیارە دەداتوە یشــــو كمخۆری ئخ و خۆی بدەزان؟ نازانم! ئو قسیش مانای ك نادا، چونكوبوونی ھیچ ھن ،یك ھوند ھوال چوالو لــــلبۆ نموون راگیاندنی ئرشیفی شار ل ســــوید لالین دەزگای بدرخان وانلــــی، ئدرخان عو دكتــــۆر بجی دخۆشین، بم شانازییكی بۆ حكومتــــی ھرــــم و وەزارەتی بكو ناگڕتــــوە، رۆشــــنبیری ل ك یــــوانبۆ ئ كشــــانازییدسۆزی خۆیان بۆ ئرشیفی كوردی

ئو ھون دەدەن.ھروەھا نووســــر ل پناسی ئم "بم كتر نــــاوی "ئژدا و لبكت ل بریتیی بم كتئ) :دەنووســــدوو بیاننامــــی پارتی دیموكراتی كوردســــتان، ك یككیان ب زمانی ١٩٦١/١٢/٢٤ رۆژی و رەبییــــعدووەم بیاننامــــی و دەرچــــووە بــــ زمانــــی كوردییــــ و رۆژی ٣-دانــــدراوە، لســــر ١٩٦٢/٣/٤ی یكمیان بریتیی ل بیاننامیكی

دووەمیش سركردایتی، كۆمیتی روونكردنوەیك چند ل بریتییل مكتبی سیاســــییوە، ھردوو بگنامكــــ لــــ مانگی مایســــی ١٩٦٢ ل الین ركخراوی ئوروپای پارتــــی دیموكراتی كوردســــتان لكتبی "ملزەم" قبارە فولسكابدا چــــاپ و بوكراوەتــــوە و ھردوو دەســــتخت بــــ بگنامكــــش لسر ستنسل نووســــراوەتوە و پاشــــان وەكو دەردەكوت ب رۆنیۆ م لبو كتشــــراوە، مــــن ئــــراككتبخان شخسییكی كاك عومر شخمووس ل ســــتۆكھۆم بینی و پاش ئیزن وەرگرتن سوپاسی دەكم، ك رگای پدام فۆتۆكۆپی بكم....

ال٥). ل پناســــی ئو كتبشدا بۆمان دەردەكوێ، ك ئگر ھوڵ و گڕان ھب ئوا كسانك ھن بگنامو بخانكت كانیان لكوردیی نتدیكۆمپاراستووە، خۆیان شخسییكانی بم ئوەش پویستی ب ھوڵ

ھی بۆ كۆكردنوە و سر لنوێ لــــ چاپدانوەیان ب شــــوەیكی جوان، تا نــــوەی ئمۆش ب ئاگا ی جاران و لو رووداوانــــبن لن ردەمی زوو روویانداوە، چونكســــنكۆی لوە ناكرێ دونی ئمۆ و بیانی و ئایندەمان بۆ دروست دەكا، ئگینا ئگر نزانین كورد ل دوندا چی كردووە و چی بســــرھاتووە، چۆن ئمــــۆ كاربكیــــن و رەوی بر ھیچ نكاركردنمان بزانین، ھدەتوانین لری ئو بگنامانوە دوژمنــــی و دۆســــت ھوســــتی خۆمانمان بۆ روون بتوە و بزانین پالن و پیالن و برنامیان برامبر

كورد چیی و چی بووە؟! كبكت ناونیشــــانی پیــــی بو ســــرنجاكش و جی پرســــیارە، نووسر لزانان ھر ل ناوەرۆكی كتبكیــــدا بــــاس لــــ چۆنیتی و كــــبكت نــــاوی ھبژاردنــــی و راســــتگۆیان دەكاو ھۆكارەكانی بب ھیــــچ مبســــتك چۆنیتی ناولنانی كتبكی شی دەكاتوە، بوەی لوكاتــــدا پارتی دیموكراتی ھردوو نوان كوتبووە كوردستان برداشــــی كوتك و تسلیم بوون، بۆیشــــ نووســــر ئو ناوەی بۆ

ھبژاردووە. لدوایین پرەگرافی نووسینی خۆی ل كتبكدا نوزاد لژر ناونیشانی :ۆ، ئایندە"دا دەنووسمئ ،ندو"" بــــ خوندنــــوە و تاوتوكردن و ،ینامگم دوو بوە لوردبوونلرووداوەكان بجۆرك خۆیان نمایش

دەكن، ھــــر دەی ئمۆی، پاش زیاتر ل ٤٥ ساڵ شانۆی دەستی ناوەند ك خۆی ل نتوەی ســــر دەســــتی عرەب دەبینتوە ھمان دەق نمایش دەكات، ل شــــانۆكدا دەرھنــــر ھمان كرســــتو میتۆد تنیــــا كاردەكات، رووناكــــی و ئكتــــرەكان و كاراكتــــر نــــاوی

گۆڕاون....."ال٨كوای ھروەكو ل ســــرەتای ئو نووسیندا ئاماژەم پداو نوزادیش لــــ كتبكیــــدا بروونی باســــی یشتن لگھۆكار بۆ ت كردووە، تاكھوستی دۆست و دوژمنكانمان ئو خی پوا دەبا باین، كنامانگببدەین، بۆچی كورد خۆراكی گالنی تر ب، دەبا ئمش سوود وەرگرین بســــرمان كارەســــاتانی لــــو ھاتووە، نك تنھا ب كارەســــاتی دڕندان و جرگبــــ ناویان برین و كیشــــیان لیزموون و وانھیچ ئ

وەرنگرین و فرنبین!دوا بــــدوای ھمــــوو ئمان دەقی ھــــردوو بیاننامك وەكو خۆی و بب دەستكاری و برنووسی ئمۆ ل كتبكدا بوكراوەتوە، تنھا نامگب بینی دەكرێ لوەی تئعرەبییكدا چند وشــــیك ھن ك نووسر لیان دنیا نیی و ھی بژردا ھناون و ل پشكییكش لبرئوەی كــــ پداوە، ئاماژەی ،كان دەســــتنووس بووننامگببۆی ئــــو وشــــان روون نبووە و

لوانی ھ یان راست بن.نوسخی كتبكشــــدا كۆتایی لئۆرجینالی ھردوو بگنام وەكو خــــۆی لگڵ كتبكــــ چاپكراوە و بگنامــــ كوردییك كۆتاییكی بشــــیعرك ھاتــــووە، كــــ دەقی شیعرەك باس ل خبات و بڕەنگاری و برگری كوردان ل خۆیان و خاك

و نیشتمانیان دەكا.تا ئــــرە ئوەی خســــتمڕوو دەقی ناوەرۆكــــی كتبك بــــوو، ئوەی مبستم قسی لسر بكم ھوڵ و ماندوبوونی بــــرای ئازیزم نوزاد علی ئحمدە، چونك ئوە یكم ھوی ئو نیی لو بوارەدا، بكو ھر ئو بوو "٧" ژمارە ل "٩" ژمارە ونكی رۆژنامی خباتی دۆزییوە و ل دووتوی كتبكدا ل بنكی ژین

ب چاپی گیاند.ل راســــتیدا بینینی ھر كتبكی وا جی دخۆشیی و ئو كتبان خۆیان پمان دەن چیتر خم مخۆن شوكر بۆ خوا ئمی كوردیش كسانكمان ل ھكوتووە كاردەكن و ل خمی وابكانن، كنامگوەی بدۆزینو مادام كاروانك دەستی پكردووە و خریك دەكوت رێ، دەبا ئمش بــــ ھموومان رگ خۆشــــكر بین و ل ردەوام ببــــ و كاروانبــــۆ ئبرەویشدا ب، خۆشمان ب قرزار و شرمزاری ئوان بزانین ك ھموو ھوكیان بــــۆ ئو كارران ترخان كردووە، لسرووی ھموویان "د. نــــوزاد علی نجاتی عبدو و ئحمد"، چونك بڕاســــتی تاسر ئسقان سرسامم ب كاركردنكانی تمنیان ھیوایــــی بــــو ئوان، درژب و ھر ل خزمتی ئرشیف و

مژوو و ئدەبی كوردیدا بن.ئــــوەی ماوەتــــوە لــــرەدا بیم دەستخۆشــــیی لــــ نــــوزاد علی ئحمد، بردەوامی ئویش جگای دخۆشــــیی، لــــ پــــاڵ ئوەشــــدا دەستخۆشــــی لــــ دەزگای بدرخان م كدەك و دەزگایانموو ئــــو ھھوی ب چاپ گیاندنی ئو جۆرە

كتبان دەدەن.

پارتی دیموكراتی كوردستان لنوان كوتك و تسلیم بوونداھوكی دیكی نوزاد علی ئحمد بۆ ب ئرشیفكردنی بگنام كوردییكان

بۆ دەردەكوێ ل برامبر نبوونی

ئو بنكیی باســــی لوە چونك ،قیشی نییدەكا، ناھ

ل ر بچكی نووســــوكوفــــرە ئكتبخانی مان بگڕێ و دیكۆمنت

بم ئوەش پویستی ب ھوڵ

ھی بۆ كۆكردنوە و سر لنوێ لــــ چاپدانوەیان ب شــــوەیكی جوان، تا نــــوەی ئمۆش ب ئاگا ی جاران و لو رووداوانــــبن لن

Page 21: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

21

یاس

سی

راگیاندراوك ل میدیاكانوەكوردستان ل كشــــكی ئازاد و دەكات ك ممئارامدا رۆژی شــــ٢٠٠٩/٧/٢٥ ھبژاردنی سرۆكی ھرم و پرلمانی كوردســــتان ھاووتیانیش ئنجامــــدەدات، مافی خۆیان ب ئازادان بشداری ئو پرۆس دیموكراسیی بكن و ئمــــش وەك دەزگاكانی چاپ و بوكردنوەو گۆڤار و رۆژنامو رەوای مافی بــــ ھفتنامكان

خۆمــــان دەزانین ك دەنگ بدەین و پــــاش راوژكردن ســــبارەت بم مســــل چارەنووسسازەدا دنیاین گشت لیستكان بوپڕی ھســــت بــــ مســــئولییتوە دەڕوانن پۆســــكو ب دیدكی ھاوچرخان مام لگڵ مافی دەنگــــدەر و ھمــــوو توژەكانی دەكن، كــــوردەواری كۆمگای بۆی ئمی دەزگاكانی راگیاندن

ك لخوارەوە واژوومان كردووە دەنگ ب لیستی كوردستانی ژمارە ٥٤ و مســــعود بارزانی ژمارە ١٢ دەدەیــــن. بھیوایــــن كۆمگای كوردەواریــــش بــــ ویژدانــــوە بچن بــــۆ بردەم ســــندوقكانی دەنگــــدان، بنیازی پاراســــتن و پشخستنی دەستكوتكانی گل

و نیشتیمان.

سدیق حسن شوكریسرنووسری كوردستان راپۆرت

عارف قوربانیسرنووسری ئاسۆ

جواد قادرسرنووسری ھولر

بھجت ھروریسرنووسری ئڤرۆ

حمید ئبوبكر بدرخانسرنووسری ھفتنامی بدرخان

فوئاد سدیقسرنووسری گۆڤاری گون

ئنجامی دوا راپرسی دەزگای بدرخان سبارەت ب ھبژاردن

:كنجامی راپرسییشیكاری ئ شكراو: ٥٠٠٠ دانفۆڕمی داب ڕاوە: ٤٦١٠ دانفۆڕمی گ - - فۆڕمی ســــپی: ٢٥٠ دان -

.ڕاوە:١٤٠ دانگفۆڕمی ندابشــــكردنی شــــونی ھولــــر، فۆڕمــــكان: رەگز: دھۆك. ســــلمانی، نر و م. تمن: ١٨ تا ٧٥ ساڵ. پیشــــ: خوندەوار و

نخوندەوار. كــــردن: راپرســــی رۆژی

٢٠٠٩/٧/١ تا ٢٠٠٩/٧/١٩. ئنجامــــی بپــــی *٥٠٠٠"فۆڕم "كراپرســــییتنیــــا دابشــــكراوە، وەمیــــان ٤٦١٠كــــس وەو ٢٥٠فۆڕمیش بداوەتــــسپی گڕاوەتوەو تنیا ١٤٠ ل نگڕاوەتوە، فۆڕمیش ب س بكۆتایی ٣٩٠٠ كبشداری ھبژاردن دەكن و تنیــــا ٧١٠كس ب نخر، بپی راپرســــییك بشدار

نابن. * ســــبارەت ب كام لیست لنــــو ھدەبژــــری، لیستكانی كوردستانی ٥٤، خزمتگوزاری ،٥٧ گــــۆڕان و چاكســــازی ٥٩، ئازادی و تی ٥٥، لیتی كۆمدالعژمارە(٥٤) لیستی ئنجامدا ٢٢٦٥ دەنــــگ، لیســــتی(٥٧) ٤٠٧ دەنگ، لیســــتی(٥٩)٦٥٠ لیســــتی(٥٥)٥٨٧ دەنــــگ،

دەنگ، بدەست دنن. * ســــبارەت ب كام لیست تووندوتیــــژی زۆرتریــــن بكارھنــــاوە: ل ئنجامدا فۆڕمیــــان ئوانــــی یانوایــــپ پكردۆتــــوە،

دەنگــــدەران ل ١٨٠٠كــــس لیســــتی(٥٤) تووندوتیــــژی ھروەھــــا بكارھنــــاوەو كس، لیستكانی(٥٧)١٨٥٠ لیستی(٥٩)١٤٠كس، (٥٥)١١٠ لكۆی ئمیــــان كــــس. (٤٦١٠)فۆڕم ك دابشــــكراوە بسر توژە جیا جیاكانی

كۆمگای كوردەواری. * ســــبارەت بــــوەی ئایا ھیوات ب لیستكان ھی بۆ دوای ھبژاردن، ل وەمدا (٢٧٠٠)كــــس بــــ بــــ و (١٢٠٠) كس ب نخر وەم

دراوەتوە. ئــــوەی لبــــارەی *بنكانــــی تاچنــــد جــــبج ھبــــژاردن دەكــــرێ لكۆی(٤٦١٠)فۆڕم، ٪١٠٠ ــــن لس دە(٤٥٠)كجبج دەكرێ، (٨٠٠) كس دەن ٧٥٪ جبج دەكرێ، ٪٥٠ لــــ كســــیش (٩٠٠) ،دەب جبج قسكانیان ھروەھا ١٧٥٠كسیش الیان .دەب جب٢٥٪ ج ل وای* ســــبارەت بــــوەی ئایا ھبژاردن ب كشــــ تواو ب س ب(٢٠٠٠) ك ،دەبو (١٩٠٠)كــــس بــــ نخر

لكۆی (٣٩٠٠)فۆڕم. * ل برامبــــر ئوەی ئایا كیوە دەســــت خكــــی دەســــتی خــــك یــــان بــــۆ ھختاتــــدووە ئنجامی لــــ ھبژاردن، ٢٨٠٠)كس )كراپرســــییالیان وای دەست خكی (١١٠٠)كســــیش كیــــوەو الیان وای خك دەستی

ھختاندووە.

* لگڵ زۆری خزمتگوزاری ئــــو دوو مانگــــی كۆتایی حكومت، ئایا ھاووتی حز دەكا حكومــــت لكارەكانی بم چشــــن بردەوام بن، س ب(٣٩٠٠)فۆڕم (٣٣٠٠)كلب و (٦٠٠)كس ب نخر

وەم دراوەتوە. بــــ وردی ســــیری ئگر كراپرســــیی ئنجامــــی كورد ھاووتــــی بكیــــن، برپرسیارییتی ب ھست دەكات، برامبــــر ب خاك وە، كتو نیشــــتیمان و ندەزان لپشت ھر وەمك چی دە، چونكــــ دەزانن ستاش كوردستان لتاكو ئبرامبر نیاران و ملھوڕان رە، بۆیســــترســــی لمبــــ دڵ و بگیــــان ئامادەن فۆڕمان ئــــو برامبر لبدەنوە، وەم راستگۆیانبۆیــــ لجــــگای خۆیتی برپرسانی حكومتی ھرمی ردەوامی بب كوردستان بتنگ كشــــكانی خكوە بن و ھر تنیا بانگشی ھبژاردن نب. ئگر ئو دوو مانگی دوایی تنیا بۆ مرامی ھبژاردن و بردنوە ورەیكی گوا گوناھئ ،بدەرھق ب خونی شھیدان و ئنفــــال ھبجــــو و موو شــــتبارزانیــــان و ھ

.پیرۆزەكانی دیكتبینی:

ئــــم راپرســــیی لالیــــن و دەزگای چاپ تیمكانــــی درخان لوەی بوكردنــــبشارەكانی "ھولر و سلمانی

و دھۆك"ئنجامدراوە.

ب توانج

Page 22: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

22

بی كت

راڤكردن

دەمتقیك سبارەت بكتبی "فریادڕەس لنوان مھدی و عیسادا"ی سامی علی عزیز

بشی یكم

سامی علی عزیز (ئارام)

Page 23: Badrxan 122

٢٠٠٩

/٧/٢

٢ زی

موم

ی ت(١

٢٢ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧٠٩

نیانا

رمخ

23

یــت

گش

ئازاد ھولری ب پی دوا لكۆینوەی پزیشكی ئوە بدیار كوتووە ك ئوانی نخۆشی خمۆكیان ھی زیاتر منداكانیان تندروســــت نییو بــــاری دەروونی و لــــش و الریان تــــواو نیی لداو پشیمانكان پزیشكی كار لسر"٥٠٠"

نخۆشی ژن و پیاو كراوە، ك ئاخۆ بۆی .ی چی بــــھۆكارەكــــ دەبــــخمۆكی كار ل پروەردەو ســــكس دەكات. چونك سكس تندروستییكی

باشی دەوت. پــــاش لكۆینوە و راپرســــی و دوا سرنجی لكۆروان دەریان خستووە

.:ك م ر یــــان لن مۆكــــی لــــ١- خرەنگدانوەی"ئرنی" دەب، ل كاتی

جووت بوون"كرداری سكس".٢- خمۆكــــی دەبت ھــــۆی ئوەی بشــــوەیكی كمندا نتواندرێ

ئاسایی پروەردە بكرت.

٣- خمۆكــــی خانوادەیكی الواز و تنندروســــت دم و ناترخم تك

برھم. مانگان كموو تاكر ھســــ٤- لسردانی پزیشــــكی دەروونی بكات و ھموو ئو شتانی پیوەندی بوەوە

.یھن یھ

ئایا خمۆكی كار ل پروەردەو سكس دەكات

ئفندی كوسۆر ر لكان، برخـــی عوســـمانییچ لجنگی یكمی جیھاندا، ئفندییكی بســـاچوو كچكـــی تـــڕ و بـــڕی خنجیالنـــی كـــوردەواری ھنا میلو

.(زۆرەملب) تۆبزیبئفندی دوولنـــگ و چاكتی لبرە، كی سووری بســـچاو، ف ك لینع ما كی لریتی، شیرس ینگ لگو

بدارێ وەكردووە.دـــی زۆر لـــ ژنك پیســـ و ناوری دەستوور و حوڕییتی بدات نبادا حز

.كی تر بكا و بیباتی لژنكش ك چاوی ب ئفندی دەكوێ

لالی لـــ عزرایل ، ە ینتر شـــیر ناكوا لمش جگ كاركردندا ب لـــبنـــاو و كارە

بساچووە. ك ئفنـــدی جا بیانیان بۆ دائیرە پویستی دەچوو، ئامادە ـــما لقاپـــی و دەكـــرد حوشـــی لسر ژنـــ كلیل ئـــداو لگڵ كلیلكـــی خۆیا ئبرد، تاكو ھوارێ ئھاتوە، دەھاتـــوە كـــ لـــ بـــر ژوورێ ھموو شت دەستی شـــیرەكی ئـــدا

ما و ھری ئكشـــا و بـــای ئدا و ئیـــوت: ئمی من نیكـــوژم نامرێ، سری چندەھا كسم پلداوە. حكومت ب واســـیتی من حكومت، ئگر من نبم چ حددیتی ئیشوكاری پ بكرێ و سركشان لناوبرێ، ھتد، ماوەیك بم حا لناوماڵ گی دەخوارد، ژنی لترسان ل قولینچكك خۆی وك دنا و ئلرزی و بوای دەكرد، مبســـتی كس ژنبوو ب مرەدا ئندیش لفئبترس و نوری حز حزۆك بكات و

دی بس باوت سر ئفندی.تا جارك دزك بھر جۆرێ بت خۆی (غاف) غافر و ژن كوشح شتھاوبوو خـــۆی كوتـــا ژوورێ، چاوەنواڕی ھلی دەكرد كوا دەستك ب ماكدا بنی و بیبـــات، ئس قـــزا ئفندی وە و ھاتی دەرگای ھات و كردییقتژوورێ، كابرای دزەش خۆی حشـــاردا ل پنای شتك، تاكو دەرفتی دەبی و ھ، چونك مئیوس بوو ب ھاتنوەی ئفندی لماڵ بـــردن، ن ئفندی و ن ژن ئاگایان لـــدزە نیی، ئفندی بونی جاران دەســـتی دا شـــیرەك و دەســـتی كرد ب درۆ و دەلسك و ھڕ و گیڤ بۆ الی شون دزە چوو بشیری مر ئخوە، دزەش وتـــی نرووتییشكی منی كردیی و ھات بمكوژی و سرم پلدا، دەســـتی بچـــاوی وەنا و وتی: ندی لفدەرێ، ئ ڕییھولولولو، راپترسان كوت و ب ھۆش بوو شیرەكی لدەســـت پڕی و بـــووە دوو پارچ و پ ردی و بیالمانع وتی ككســـف

بن خۆشی ریت.پاش ماوەیـــك ژن ھات الی ئفندی

راستی كردەوە و وتی: ئفندی

وەقی تت بچندیتۆ بیك ھولولولو

پانتۆڕت پ كرد ل گووفسی سۆرت كوت خوار

شیرت شكا ب یكجاروام زانی ئسكندەری نمزانی ك قووندەری

ئا: د. عبدول علیاوەیی

ل قس خۆشكانیمال محمدی علیاوەیی

مال محمدی علیاوەیی

محمد كریم نانوا- لـــ رۆژانـــی نبوونی و قاتوقیدا. ل رۆژانی تنگانو ئسن پشـــویدا، رۆژانی ب گاتوفشـــی جنابیان پرلمان و حكومتی ھرمی كوردســـتان دەھات. دەیگوت: حكومـــت و پرلمان چی، .رمانش زۆر ب ،تۆزوبایشـــانازییوە بـــ بكـــو

شكرەكی دیكتاتۆری بغدای دەیگوت"من دەكردەوە كاوژ بیستووە. كوردیم بنشـــتی بـــم حكومتـــی كوردیـــم

نبیستووە".لم روانگوە جنابیان پشتی لـــ زدی بـــاب و باپیران و ھاوڕەگـــزو ھاونیشـــتمانی

خۆی دەكرد، دەیگوت: كوردســـتان ئاگری تبڕبت

.كروكۆی دابمركیك زلـــ پووشـــكی منی تدانیی، بپل سرومای مـــزات دەكرد، خاریج خۆت

بگرە واھاتم.ئوخۆشـــی خۆشـــی ب ل بـــوو تیایدا بوو"ئـــو" جدەستب چونكی خاریج، ســـمی پـــاك دەتراشـــی، خناوكـــی ل مـــل دەكرد، زوفـــی بزمـــاری و ردنـــی ھی بردەداوە، سكسوكی واھبوو بـــ فرمی ل دادگا

گویان دەسمی.

گـــوارەی بشـــانازییوە تدەكردو خۆی پ بادەدا.

ئوســـا دۆالر ب قیمت بوو داپۆشـــیبوون، عیبوعاری دۆالر لـــ ســـتاكم ئبـــھاوســـنگی .زینـــدابجارانی نمـــاوە، جنابیان ئـــم وتی لژـــر باجی ئاكنجیی پڕاگندەو تیایدا كووڕدەبتوە. كاتی دەســـت ھیوا ،ندەم نـــان "..."لھی لالیـــن"..." نیانوە

تۆكراون.ناچاردەب سان، دتوە بۆ دتوە سیر ك كوردستان. ل وەدای، جنابیان نازوفیز لسر پرلمان و حكومتی ھرمی كوردســـتان دەكات. چونك ب بۆچوونی بڕزیان لبرئوەی پشتی ل داب و نریتی بـــرزی میللتكی كردووە و شانازی بكلتووری گوایـــ دەكات، بگانـــوە جنابیـــان بوویت مرۆیكی

خـــۆی پشـــكوتنخواز، كچی ،دەزانـــ ب"پیتۆل" ك ل سیپارەی دەكۆتوە. بڕزیان كاروپیشی"س.."ان بووە، لســـر ئم حاش گلیی و گازاندە ل حكومتی ھرمی كوردســـتان دەكات، بـــرزی پلوپایـــی داوای

وەزیفی دەكات. خۆڕاگری تكوشرو خكی پارزەری و مـــرم ھئـــخونـــی دەســـتكوتكانی شھیدانی بزاڤی رزگاریخوازی كورد و كوردستان و جماوەری راپڕیوی كوردستان ب ھیچ و نزان و پاشكوتوو ل قم

دەدات. ل لبرئـــوەی جنابیان دەخوازی ھاتۆتوە، خاریج جمـــاوەر و حكومـــت لـــ پشـــوازیدا ھپـــڕن ھلكسمای لپش بكن، :وەیئ سیرتر لھمووی وەك ئـــوەی بی جنابیان بن تـــم وكـــی ئـــخبنازوفیز ب زمانكی شتی گانزمانی ب تی دەم لـــوپ كڵ كوردییگل ،دەكوتـــ وا دەزان ،شدەككی ھت

ل مرم ھرۆشـــنبیرانی ئگوی گادا خوتوون، ئاگایان .چ باس و خواس دنیا نیی لكاك گیان تۆ كـــ بڕاكردن ھاتوویتوە بۆ كوردســـتان. وت بخربیوە. سدجار

.تی خۆتوبم ئم نازوفیز و خۆبزل زانیـــن و منتبازیت ل پای

چی؟.ئاخر لرۆژانـــی قاتوقیدا، چت پشـــكش بـــ خكی تاكو كـــردووە كوردســـتان حكومت و جماوەر شانازیت

پوە بكن.رزو ئوپـــڕی لگـــڵ -تقدیرم بۆ ئـــو بڕزانی تاراوگـــ خبات لـــ كـــدەكن، بۆ ناساندنی میللتی ھرمی حكومتـــی و كورد جیھـــان، بـــ كوردســـتان ھروەھا ریسواكردنی ھموو ھبووە دەســـتیان ئوانی نفالكـــردن و زیندە بئ لچاكردن و كیمیا بارانكردنی

كوردستان.- بم ئاخ خ. لبر نازوفیزو ریكتبازان، ختبازی منمن

.ڵ دەبچرمان كس

حیكایتی شار ... منتبازی

دارا محمد علی ئـــم ســـرەكی ئامانجـــی جگـــر بـــۆ نووســـینم گۆشـــكان و دایك و باوك و پروەردەكارانـــ، چی ل نو زاندا، چی لماڵ و خاو و خخوندنگاكاندا. و قوتابخان

ئینجا بۆ تۆش!!!برھمك ھـــركارو دەم: رۆحـــی گیانـــی لـــ كـــبوونوەركی و بھرەمنـــد وەكو پیـــرۆزی پپوولیـــی "منـــداڵ" ســـرھدا، دەبت ئوپڕی رـــزی لبگیرت و ھانبدرت بۆ كاری باشـــتر و ئگر مئ چونكـــ چاكتر. داكۆكی و پیشـــتگیریمان لو كرد، كۆمگا نـــو توژەی چینـــی منـــداڵ"ە، واتـــ"كئم كۆمگایكی راســـت و دروست بنیات دەنین و خای پشكوتنی ئم كۆمگایش

ئا لرەداو ل"منداڵ"ەوە دەست پدەكات!!!

بـــۆ كنســـب "ھونـــر ژیانـــی منـــداڵ" لـــ ھندێ منـــداڵ" حاتدا"ھونـــری خۆی دەڕســـك و دەچت نو ئو بچكۆالنیوە ـــد ئو ردە. كگپـــاك و ب دەروونپیتی ل برائت و راســـتی ب"منـــداڵ دروســـتی. و ستی لربسب كوەربووندایك دەبت و بسربستیش ناخی خـــۆی دەكاتوە و رازو كانی كجوان ســـتزو ھحپن ل جمووجۆی رەنگایی ئمانش كـــ خودی خۆی، پیوەســـتترە ب نـــاخ و دڵ دەروونی منداوە و لســـر بت، پانتایك تۆمـــار ھر دت ئو حاتان ب ھوەس و بۆچوونی خۆی تۆمار یاخود

...شنیگاریان بۆ دەكھیچ كات گمت ب منداكت

نیـــت كـــ چنـــد ھلكی ھاكزایی و ســـادە و رەمكی "ئاـــۆز" و ھندێ"جـــاران" ســـرەتای یـــا ،شـــدەكدركاندنی نھنییكانی ناوەوەی

..وەرە پیرۆزەیم بوونئبۆی پت دەـــم: ب ھندی وەربگرەو پشوازییكی نرم و نیانی ل بك. پشوازیك پی بت ل جوانی"ھست و سۆز و رز" گر ب پچوانوەش ھسوكوت بكیت و وەمی ندەیتوە، ئـــوا منداكت دەشـــكتوە، نـــاوەوەدا للی دوورنیی دەپووكتوە،

بكات ب نخۆشی!!!پچوانوە"ھونـــر" بـــیارمتی باوك و دایك دەدات لپـــروەردە و گشـــكردنی و بـــرەو ئاقاركـــی راســـت و دروســـتی رەپـــش دەكات. تبۆ حا كیشرییچارەسدەروونییكانـــی ئم مندا و دووری دەخاتـــوە ل ھموو ئاۆزییكانـــی و الســـاری ژیان. ھروەكو چۆن"زانستی خســـتووە، دەری نـــوێ" ك"میوزیك جۆركی دیكی بۆ نخۆشی ھندێ چارەسری تایبت بـــ مرۆڤـــدا، لـــنخۆشـــییكانی"دەروونی-

سایكۆلۆژی"!!برای من ھونری"نیگاركشی" لم یـــھ رۆـــی ھمـــان

بوارەدا!!!

لیادیش نكن ھونرمندانی گـــورە ھنـــ، كاریگـــری ھونـــری منداییان لســـر بووە و سوودیان لم ھونرە خاسمن وەرگرتووە ھایبئیـــش لـــ الینی"بوـــر" كردنیاندا. بتایبت لســـر شوەكاری ھونری ئاســـتی وانـــل تـــازە و"مۆدـــرن" وەكـــو ھونری"رووتلكی- ئبســـتراكت" و ھونـــری و

ھیدیكش!بھرەمندە "ئــو نا ك ــ ــ ـــ. ك ـــی ـــۆالن ـــك ـــچ بدواڕۆژی ھــونــرمــنــدــكــی

!دەرناچلدەشـــبت ئایكـــی برز و شكۆداری گل و نیشتیمانكی لسر ئاســـتی ئو بھرە و ھونرەی، ك ئم بوونوەرە پیرۆزە ل ژیانیدا ھیبژاردووە

و خزمتی پدەكات.

نیـــت كـــ چنـــد ھلكی ھونری منداڵ و چند پیڤك...ھاكزایی و ســـادە و رەمكی "ئاـــۆز" و ھندێ"جـــاران" ســـرەتای یـــا ،شـــدەكدركاندنی نھنییكانی ناوەوەی

بۆی پت دەـــم: ب ھندی وەربگرەو پشوازییكی نرم و نیانی ل بك. پشوازیك پی بت ل جوانی"ھست و سۆز نیانی ل بك. پشوازیك پی بت ل جوانی"ھست و سۆز نیانی ل بك. پشوازیك پی

و رز" گر ب پچوانوەش ھسوكوت بكیت و وەمی لیادیش نكن ھونرمندانی لیادیش نكن ھونرمندانی ندەیتوە، ئـــوا منداكت

Page 24: Badrxan 122

ژمارە (١٢٢)ی تمموزی ٢٠٠٩/٧/٢٢خرمانانی ٢٧٠٩ی كوردی

24

راوژكاری مژوو: د. عبدو علیاوەییراوژكاری زمانوانیی: د.وریا عومر ئمینراوژكاری رووناكبیریی: د. ھیمداد حوسن

راوژكاری كــلتــووری: خالید جوتیارراوژكاری ھونری: محمد زادە

بشی كۆمپیوتر: ئیـوب یوسـف ئبوبكـر

ناونيشان:كوردســـتان، ھولر، شقامی ئاراس،

باخانی سردارینۆرماڵ: ٠٦٧٩ ٢٥١ ٠٦٦

مۆبایل: ٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٩٦٤ +سلمانی، باخانی رەحیمی مال علی

مۆبایل: ٨٥٥٤ ١٥٩ ٧٧٠ ٩٦٤ +

بدرخان یكم ھفتنامی ئھلی ئازادە، دوای راپڕین ژمارە سفری ل ٢٠٠٠/١٠/٢٢ ل سلمانی دەرچووەو ھموو ٨ و ٢٢ی مانگك دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان ل باشووری كوردستان دەریدەكات

خاوەن ئیمتیازو بڕوەبری برپرس:حمید ئبوبكر بدرخان (٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٠)

بڕوەبری نووسین:عبدولەحمان معروف (٠٧٥٠٤٦٣٨٥٤١)

ستافی كارا:حســـن یاســـین، نـــازم دبنـــد، كازم عومـــر دەبـــاغ، ھمـــن جمیل،ھوراز محمد، محمد فتاح، مسعودی مال ھمزە، حسیب بابۆی.

نخشساز:ئاسۆ حسن ئحمد (٠٧٥٠٤٤٧١٨٢١)

[email protected]

سرپرشتیاری سایت: فرھاد باپیر - ئمانیا

المیكر