phapmontinhdo.vnphapmontinhdo.vn/Uploads/files/1 BÀI PDF - WORD/02... · Web viewCái tâm có trách nhiệm rất quan trọng, tâm vinh dự rất quan trọng, đây là động

QUẦN THƯ TRỊ YẾU 360

TẬP MƯỜI HAI

Cái tâm có trách nhiệm rất quan trọng, tâm vinh dự rất quan trọng, đây là động lực nỗ lực của một người. Cái tâm có trách nhiệm này rõ ràng nhất chính là tâm hiếu thảo, “dĩ hiển phụ mẫu”. “nhân tri kì thiện”, nói như vậy thì chẳng có ai không đồng ý, đều cảm thấy như vậy là đúng, như vậy là thiện. Nhưng vì sao rất nhiều người biết là phải làm những việc này mà “nguy thân phá gia”, thân thể, đức hạnh của chính mình có vấn đề, sau đó lại để cho gia đình suy sụp lụn bại, gia đạo suy bại, thậm chí là chìm trong tai họa diệt vong? Chúng ta có thời gian hãy quan sát, suy ngẫm, phương hướng cuộc đời của mỗi người là như vậy, sao mà đến cuối cùng đều bị lệch lạc nhiều như vậy, thậm chí còn làm ngược lại? Ở đây chỉ ra một điều quan trọng, vì sao vậy? Chữ “tổ” này chính là từ xưa cho đến nay, khoảng thời gian dài cho đến nay tiếp xúc với việc học tập, “tổ tập phi kì đạo”; tiếp xúc với người, sự, vật, những thứ tiếp thu được là thiên lệch với đạo, nói rộng hơn là bị xã hội tiêm nhiễm, nói gần một chút thì sau khi ra xã hội, chịu ảnh hưởng của bạn bè. Trong Ngũ Luân thì cái luân bạn bè, đặc biệt là khi con người bước vào xã hội chịu sự ảnh hưởng vô cùng lớn. Có câu nói: “Sanh ta ra là cha mẹ, thành tựu cho ta là bạn bè”. “Gần gũi người lành như đi trong sương”. Một người đi trong đám sương buổi sáng sớm, không cảm nhận được hơi sương, hình như quần áo của chúng ta đều bị thấm ướt. Tuy không bị thấm nhanh, “tuy không ướt áo, nhưng sẽ thấm dần dần”, không thể nhận thấy đang tiếp nhận lượng nước này. Bạn bè cũng giống như vậy. Chúng ta thường xuyên tiếp xúc

1


với nhau, đức hạnh sẽ cắt gọt mài giũa, ảnh hưởng lẫn nhau, tánh xấu cũng sẽ ảnh hưởng lẫn nhau, đặc biệt là việc học tánh xấu rất nhanh. “Học điều tốt cả năm cũng chẳng đủ, học điều xấu một ngày cũng dư”. Đặc biệt, những thứ dục vọng này vừa học thì biết liền, còn học hiếu đạo ba năm cũng chưa chắc cắm được rễ. Điều này đáng để cho chúng ta phải thận trọng. Một người học tập như thuyền ngược nước, không thể giải đãi, phải hạ quyết tâm mới được.

Chúng tôi vừa nói: “Học hảo chung niên bất túc”. Thật ra là chúng ta học tập chưa chân thật dụng tâm, chưa chân thật hạ công phu, vẫn là biểu hiện trên hình tướng. “Tôi có nghe Kinh mà. Tôi có đọc Kinh mà”. Có nghe, có đọc, nhưng có nhập tâm hay không, có kì vọng vào bản thân của mình hay không? “Bất khả tu du ly dã”. Thật ra, chúng ta xem bản thân mình có hiếu học hay không bằng cách nào? Các vị nghĩ xem hiện nay trong cuộc đời này các vị khâm phục người nào, trong cuộc sống của các vị, các vị khâm phục ai nhất? Các vị nghĩ xong chưa? Giả như chưa nghĩ ra, vậy hãy nhanh chóng nghĩ. Giả như không có, thì “thấy người thiện, nên sửa mình”. Vẫn chưa nhập tâm. Nghĩ ra được rồi thì vấn đề thứ hai, xin hỏi chúng ta học được những ưu điểm nào từ nơi họ? Giả như không có, vậy thì sự khâm phục cũng chỉ là trên hình tướng mà thôi, chẳng phải cảm phục và cung kính chân thật từ nơi nội tâm. Chân thật cảm phục và cung kính thì làm sao có thể không hạ thủ công phu học theo họ được chứ. Con người quí ở chỗ có chí khí, không có chí khí thì tiến hai bước lùi ba bước. Chí khí là gì? Tại vì sao họ có thể nêu gương ngàn đời mà chúng ta lại thân bại danh liệt? Người ta có đức hạnh như vậy có thể làm gương cho hậu thế, ta làm sao có thể cam lòng đọa lạc chứ! Nói đến chí hướng này, sau đó xác thực là

2


phải noi theo. Những vấn đề này nhắc nhở bản thân chúng ta, không thể tự lừa dối mình. “Đệ Tử Quy” nói: “Gần người hiền, tốt vô hạn, đức tiến dần, lỗi ngày giảm”. “Tôi có đọc Kinh, tôi có thân cận người thiện”. Kết quả tôi hỏi thân cận “Đệ Tử Quy” đã làm được câu nào rồi, gần gũi với thiện tri thức thì đã học theo họ được điều gì rồi? Nhìn thấy được ưu điểm của họ thì thỉnh giáo họ, tiếp theo từng bước từng bước làm thế nào để noi theo. Nhất định phải học được, chân thật học tập thì phải công phu sâu mới được.

Chúng ta không cần nói đến thiện tri thức, chỉ nói cha mẹ của chúng ta. Chúng ta được sự che chở thương yêu của cha mẹ hơn hai mươi mấy năm, ưu điểm của cha mẹ chúng ta có học được chưa? Mọi người phải chăm học, phải khéo học. Giả như cái tốt của mọi người chúng ta thể hội chưa được, chưa tiến một bước để làm, còn điểm không tốt của mọi người đều ghi nhớ trong lòng, vậy thì quá phiền phức, học vấn càng ngày càng đi xuống, không tiến nổi. Vì vậy, ở đây nhắc đến người chúng ta chẳng ngừng tiếp xúc có phải là người có đức hạnh phải không, có phải là tư tưởng quan niệm chính xác hay không? Giống như nhà thơ Giả Đảo có nói: “Trạch giao như cầu sư”. Lựa chọn bạn tốt thì thận trọng giống như chọn thầy giáo vậy. Từ chỗ này chúng ta nhìn ra, người xưa thể hội được sự ảnh hưởng của bạn bè đối với đức hạnh của mình.

Tiếp theo là nói đến “Phu hiếu kính nhân nghĩa, bách hạnh chi đạo”. Hiếu thuận, cung kính, nhân từ, đạo nghĩa, đức hạnh như vậy đứng hàng đầu, quan trọng nhất. Một người chỉ cần thật sự chuyên tâm có thể “hiếu, kính, nhân, nghĩa”, họ là người thật sự có học vấn. Cho dù

3


họ chưa đọc được bao nhiêu Kinh Điển, nhưng họ chính là tấm gương tốt vì người diễn thuyết.

Thời gian nghỉ hè của chúng ta có mời được một vị nữ cao thủ hiến máu ở Đại Lục. Cô ấy hiến máu được xếp là cao thủ bên phái nữ. Mọi người xem “Thiên hạ phụ mẫu”, phỏng vấn chị Lưu Tô. Lần này tôi đi đến Cát Lâm có gặp được chị, là một người chí hiếu, rất nhân từ. Chúng tôi vừa tiếp xúc với chị liền bị đức hạnh của chị cảm hóa, bởi vì chị là người rất chân thật, tâm chân thành bộc lộ ra. Tấm gương như vậy thật là hiếm. Chúng tôi đã mời chị giảng cho sinh viên. Hơn nữa, càng về sau thì con cái, gia đình của chị càng lúc càng tốt. “Nhà tích thiện thì có nhiều niềm vui”. Chị ấy hiện thân thuyết pháp. Không chỉ là giảng cho sinh viên, cũng sẽ sắp xếp thời gian để cho chị ấy chia sẻ cho đại chúng chúng ta. Trăm nghe không bằng một thấy. Tấm gương như vậy rất quan trọng.

Tôi có quen một người bạn, anh ấy đang kinh doanh rất tốt trên thương trường. Khi anh ấy nghe mọi người nói Sư Trưởng vì văn hóa, vì chánh pháp, vô tư vô ngã thì anh chẳng tin. Anh nói: “Trên Thế Giới này, con người đều vì bản thân mình, đâu có người như thế”, anh ấy chẳng tin. Sau khi mọi người mời anh ấy nhiều lần, cuối cùng anh cũng miễn cưỡng đi nghe giảng. Anh ấy nói, lúc đầu, trong cái sân rộng bao la, anh ấy đứng phía sau cùng. Anh ấy nghe và nghe. Anh ấy nói: “Kì lạ thật, nghe được một lúc thì càng nghe càng tiến dần về phía trước”. Các vị xem, vô hình trung đức hạnh đó đã cảm hóa người ta một cách chẳng hay chẳng biết. Anh ấy là người giỏi tiếng Anh, Hoa văn thì không thông suốt, nói không được nhiều, thế mà nghe đến hiện nay thì có thể dùng tiếng Hoa để giảng văn hóa truyền thống cho mọi người.

4


Sau đó, những vị quan lớn nói với anh ấy: “Trước đây anh chỉ nói với tôi về việc kinh doanh, hiện giờ sao lại nói về giáo dục vậy?”. Anh ấy nói: “Việc đó không quan trọng bằng việc này”. Anh nói tiếp: “Nếu tôi dùng tiếng Hoa để nói về việc kinh doanh, tôi nói chẳng được, chẳng biết nói, nhưng nếu nói về văn hóa truyền thống thì tôi nói được”. Tôi nghĩ, có thể anh nói về văn hóa truyền thống thì được Tổ Tiên phù hộ cho anh ấy, linh cảm đặc biệt nhiều, nói về kinh doanh thì không có hứng thú. Vì thế, vì mình thì Tổ Tiên không phù hộ, vì tất cả mọi người thì Tổ Tiên mới phù hộ. Sau này, anh ấy nghe giảng thì hiểu được công việc của Sư Phụ đã làm, đã khâm phục, toàn tâm toàn ý hoằng dương văn hóa truyền thống.

Chúng ta xem, làm gương có quan trọng hay không? Vô cùng quan trọng. Vì thế xin thưa các vị học trưởng, chúng ta cũng phải là tấm gương của Malaysia chúng ta. Tôi nói nữ cao thủ về hiến máu của Malaysia hình như có một chút yêu cầu quá hà khắc đối với nữ học trưởng của chúng ta. Đương nhiên tôi có thể đóng vai diễn này có một chút khó khăn, bởi vì tôi e là nếu tôi đi hiến máu thì cô gái đó sẽ nói: “Tôi nghĩ hay là thầy đến để truyền máu thì tốt hơn”. Mọi người tùy phận tùy lực mà có thể làm lợi ích cho người khác, chúng ta không giữ lại chút nào, đem cho hết là được.

“Phu hiếu kính nhân nghĩa, bách hạnh chi đạo, nhi lập thân chi bổn dã” là nền tảng của việc đối nhân xử thế.

“Hiếu kính tắc tông tộc an chi”. Có tâm hiếu kính thì họ là con cháu hiền ngoan trong đại gia đình. Họ lôi kéo hết thảy những người

5


cùng thế hệ hiếu dưỡng cha mẹ, thế hệ sau sẽ hiếu kính thì gia đình này đâu có bất an.

“Tử hiếu phụ tâm khoan, gia hòa vạn sự hưng”. “Nhân nghĩa tắc hương đảng trọng chi”. Họ lại nói về nhân nghĩa, nhất định sẽ dồn hết sức lực để tạo phước ở quê hương. Quê hương đặc biệt xem trọng anh ấy, tôn trọng anh ấy, thậm chí lấy đó làm niềm vinh dự.

“Thử hành thành ư nội”, đức hạnh đã thành tựu rồi. Những lời giáo huấn này sẽ dao động nội tâm, tự nhiên lưu lộ trong lời nói hành vi của họ. “

“Thử hành thành ư nội, danh trứ ư ngoại giả hỹ”. Danh tiếng tốt sẽ tự nhiên chiêu cảm đến, bởi vì đức hạnh của họ đã làm lợi ích cho đại chúng.

“Mỹ danh tự nhiên tùy chi nhi khởi, nhược, bất đốc ư chí hạnh, nhi bối bổn trục mạt, dĩ hạm phù hoa yên, dĩ thành bằng đảng yên”. Sự chuyển ý này ở đây nối tiếp theo chính là lời căn dặn rất quan trọng. “Hiếu kính nhân nghĩa” là nền tảng đức hạnh căn bản rất quan trọng. Những điều này nếu chẳng cố gắng thâm nhập, vẫn không biết thực tế hạ thủ công phu ở chỗ nào.

Chí hành, “bất đốc ư chí hành”. Chữ “chí” này có thể là từ “hiếu kính nhân nghĩa” vừa được nói đến, là cái gốc này, nguồn gốc của đức hạnh này. Chữ chí hành này còn có một cách giải thích khác: “Hà vị chí hành viết dung hành”. “Dung” là rất bình thường, tầm thường, “chí hành” là đức hạnh rất cao. Thật ra là được tích lũy từ đâu? Chính là từ khởi tâm động niệm và mỗi lời nói hành động bình thường. Thực hiện

6


rồi thì đức hạnh của họ tự nhiên được nâng cao. Giả như chúng ta không chú ý tất cả những ý nghĩ của chính mình, cùng với rất nhiều chi tiết của cuộc sống, học vấn như vậy thì sẽ không vững chắc, thậm chí là trước mặt mọi người thì một kiểu, sau lưng mọi người thì một kiểu. Lúc có người thì giống như quân tử, khi không có người thì hành vi hoàn toàn khác, cho nên cổ nhân nói phải “thận độc”. Khi không có người thì cũng giống như lúc có người, phải lo sợ cảnh giác, nếu không vừa học thì học thành tấm da hai mặt: mặt trước một kiểu, mặt sau một kiểu. Vì sao lại học trở thành như vậy? Vẫn là cái tâm hư vinh làm mê muội, vẫn là không hiểu rõ “trên đầu ba thước có thần minh”. Làm sao mà lời nói hành vi không cẩn thận được chứ? Có người và không có người thì không như nhau là lừa mình dối người.

“Bất đốc ư chí hạnh”, chẳng bắt đầu từ căn bản, từ những chi tiết của cuộc sống. Nếu như chắc chắn làm đó là “bội bổn trục mạt”. Chữ “mạt” này là cành lá. không có rễ mà muốn cành lá sum suê, rậm rạp, cho nên biến thành “dĩ hạm phù hoa yên” (rơi vào trong sự phù phiếm), “dĩ thành bằng đảng yên”. “Hạm phù hoa” nghĩa là rơi vào trong sự phù phiếm, chính là tham danh, chạy theo danh. “Dĩ hạm phù hoa yên” là theo đuổi, có phe đảng. Vì lợi ích của phe nhóm sẽ không tốt.

“Phù hoa tắc hữu hư ngụy chi lụy”. Hư danh của con người, tâm phù phiếm khởi lên. Thật ra làm người rất mệt, có lúc phải giả vờ. Điều này thật sự là phiền phúc cho thân tâm. Người sáng suốt nhìn ra được, thật sự cảm thấy như vậy rất mệt, rất vất vả. Trước mặt và sau lưng mọi người, cái mặt nạ này phải luôn luôn kéo xuống. Quá vất vả! Mọi người

7


có xem qua tiết mục thay đổi gương mặt của Tứ Xuyên chưa? Trong chốc lát liền biến một ra một gương mặt. Có lúc nào biến sai không?

Phía trước vẫn còn một câu: “Hình thành ư nội”. Thật ra là trong Đại Học nói: “Thành ư trung, hình ư ngoại”, không nên làm cho học vấn phức tạp, chính là trái tim này. Đặc biệt là phục hồi tâm chân thành, phục hồi tâm hiếu thảo là đúng rồi.

“Bằng đảng tắc hữu bỉ thử chi hoạn”. Kết bè kết phái, tai họa gì vậy? Cuối cùng đã xảy ra tình huống là chó cắn nhau. Hoặc giả vì lợi ích phe nhóm, tự bản thân của những người cùng đảng phái cũng xung đột với nhau, chỉ cần không thể mất đi tự lợi. Trong quan hệ bạn bè thì rất khó có đạo nghĩa chi giao, liền trở thành bè phái.

“Thử nhị giả chi giới, chiếu nhiên trứ minh”. Giống như trong lịch sử nói hai điều này. Thậm chí trong khoảng thời gian cách họ không xa, có rất nhiều trường hợp như thế xuất hiện. Tuy là có nhiều trường hợp như vậy, “nhi tuân phúc xa tư chúng”, nghĩa là những người giẫm lên vết xe đổ rất nhiều. Trong lịch sử, tuy là sự nhắc nhở có rất nhiều, nhưng con người chẳng có sự cảnh giác cao để noi theo, để thực hiện. Đọc có nhiều hơn thì vẫn là những việc phạm trọng tội trong lịch sử. Các vị nói xem, có vị hoàng đế nào mà không đọc lịch sử? Vị nào cũng đều đọc, nhưng người không vi phạm hầu như là rất hiếm. Vì vậy có một người đọc sách có viết: “Hậu nhân ai chi nhi bất giám chi”. Thế hệ sau xem lịch sử cảm thấy rất đau lòng: “Những người này làm sao mà đáng thương vậy!”.

“Ai chi nhi bất giám chi”, bản thân không lấy đó làm gương. “Diệc sử hậu nhân nhi phúc ai hậu nhân dã”. Chúng ta không

8


lấy đó làm gương, chúng ta cũng đã phạm rồi, sau này thế hệ sau của chúng ta sẽ nói: “Những người này thật đáng thương!”. Cho nên, con người thật sự nếu không đi theo vết xe đổ thì không dễ dàng. Thật sự cần cái tâm cảnh giác lo sợ để lúc nào cũng quán chiếu bản thân mình, đặc biệt là bắt đầu từ suy nghĩ.

“Trục mạt di thâm”, những người bỏ phần chính lấy phần phụ là nhiều vô cùng, có thể là phong thái của thành phần trí thức lúc đó không được tốt.

“Giai do hoặc đương thời chi dự”. Tham danh, mê mẩn những mỹ từ tán thán.

“Muội mục tiền chi lợi cố dã”, bị lợi ích trước mắt làm mê mờ đi, không nhìn rõ tai họa ở sắp tới.

“Phu phú quý thanh danh”. Phú quý, danh tiếng tốt.

“Nhân tình sở lạc nhi quân tử hoặc đắc nhi bất xử”. Người đời đa số rất thích giàu sang, danh tiếng, nhưng quân tử có được rồi ngược lại là buông bỏ liền. Vì sao vậy? “Hà dã”, “ác bất do kì đạo nhĩ”, nghĩa là đạt được chẳng phải là do cách thức chính đáng. Người quân tử không làm như vậy, cái gọi là “phú quí do bất nghĩa thì coi như mây trôi”.

“Quân tử ái tài, thủ chi hữu đạo”. “Hoạn nhân tri tiến, bất tri thoái, tri dục nhi bất tri túc, cố hữu khốn nhục chi lũy, hối lận chi cữu”. Con người gian nan khổ cực chỉ biết tiến mà không biết lúc nào nên thoái lui. Giả dụ nói một người luôn bận rộn việc chạy theo danh lợi, bận lo sự nghiệp, có lúc cũng nên bình lặng lại để suy nghĩ về phương hướng mục tiêu. Thời gian bình lặng lại có thể là không có, mỗi ngày

9


đều bận rộn, bận đến cuối cùng xảy ra tình huống chỉ biết tiến mà chẳng biết thoái. Không biết tĩnh lặng lại, không biết suy nghĩ lại bao gồm “việc không tốt, chớ dễ nhận, nếu dễ nhận, tiến lui sai”. Biết được tốt, làm được tốt, không có cân nhắc năng lực của chính mình, những suy nghĩ khách quan này cuối cùng quá nhiều đáp án, tiến thoái đều khó. Điều này chính là “biết tiến mà không biết thoái”. Thậm chí có lúc thành đạt thì phải lui về ở ẩn, không nên háo danh, tham sự nghiệp.

“Tri dục nhi bấy tri túc”, chỉ biết thỏa mãn những ham muốn mà không biết đủ, không biết tiết chế, lúc này khống chế không được nữa.

“Cố hữu khốn nhục chi lũy, hối lận chi cữu”, chính là hối hận không kịp nữa, sẽ tự chuốc lấy điều nhục nhã.

Các vị phải thỏa mãn rất nhiều ham muốn, thậm chí có lúc còn nhìn xem vẻ mặt của người khác, phải đi nịnh bợ, có lúc người ta làm cho nhục nhã, người ta xem thường. Thí dụ như, các bạn trai đi tìm người yêu thì phải có khí phách của con trai, chứ không phải một bạn nam đang theo đuổi cô bạn gái giống như là xin người ta giúp đỡ, giống như trở thành đầy tớ của nhà cô gái. Như vậy thật sự chẳng có nhân cách của đàn ông con trai gì, nhìn thấy thì chẳng dám gật đầu chịu bừa. Thật sự khi các vị nhìn thấy những người có lòng tham cầu như vậy, làm ra những hành vi như vậy sẽ xem thường anh ta. Nói thật ra, người con gái đó có xem trọng anh ấy không? Không có. Vì vậy tục ngữ nói, “tự chuốc lấy nhục” cũng hợp lý.

“Năng tri túc giả, thiên bất năng bần, năng vô cầu giả, thiên bất năng tiện”. Người không cầu, không biết làm những hành vi tâng bốc, nịnh bợ thì phẩm đức sẽ tự nhiên cao.

10


“Năng tri túc giả, thiên bất năng bần”. Họ biết đủ thì luôn an vui, ông trời cũng chẳng có cách nào làm cho họ nghèo khổ.

“Năng vô cầu giả, thiên bất năng tiện”, “năng tùy ngộ nhi an giả”. Không nên cưỡng cầu, tùy duyên làm tròn bổn phận. “Thiên bất năng khốn”, thật sự trong sự tiến triển nhân duyên của cuộc đời chúng ta, có những lúc cảm giác là ta rất tủi thân, chính là cảm giác của từ “khốn” này.

“Hổ xuống đồng bằng bị chó khinh. Rồng gặp nước cạn, tôm bỡn cợt”. Nói thật ra, khi con người khởi lên ý nghĩ này thì học vấn của họ chẳng ra làm sao. Thật sự là như vậy. Vì sao vậy? “Nhất thiết phước điền, bất li phương thốn”. Phước phần và trí huệ đều không rời khỏi sự chủ tâm này, ai có thể gây khó khăn cho chúng ta. Vì vậy, con người một khi đã mong cầu quá đáng có thể đưa đến sự khốn khó nhục nhã. “Năng tùy ngộ nhi an”, nên an trú vào nhân duyên mà làm tròn bổn phận của mình, tự tại trong phước huệ.

“Ngữ viết: “Bất tri túc tắc thất sở dục. Cố tri túc chi túc, thường túc hĩ””. Một người chẳng biết đủ, cứ mãi chạy theo dục vọng, ngược lại sẽ mất đi những điều đã cầu, thậm chí những thứ mà họ đã có. Chúng tôi thấy, con người hiện nay cứ mãi đuổi theo danh lợi, cuối cùng thì sức khỏe suy yếu, thứ gì cũng chẳng mang theo được. Đây là do không biết đủ. Thậm chí là do chạy theo đồng tiền, gia đình chẳng được chăm sóc chu toàn, cuối cùng là vợ con ly tán. Đó là do chẳng biết đủ tạo thành. Thật ra, sự giàu sang của thế gian chúng ta phải nên lánh xa, mà lánh chẳng kịp, cớ gì mà hăng hái đi tìm cầu cho cả cuộc sống mất cân bằng chứ. Trong tâm, trong suy nghĩ chỉ có tiền, không nhìn

11


thấy tình người, không cảm thông được với những người chung quanh, như vậy thì không tốt. Cho nên, một người có thể “tri túc chi túc”, nghĩa là họ bằng lòng với cái họ đang có, họ luôn cảm thấy đầy đủ, vui sướng, thậm chí là tràn đầy tâm cảm ơn.

“Lam vãng sự chi thành bại, sát tương lai chi cát hung”, có thể lấy sự thành bại trước đây làm tấm gương.

“Tiền sự bất vong, hậu thế chi sư”. Điều này không chỉ là cuộc đời của chính mình, mà còn bao gồm lịch sử.

Một người cần phải có thái độ làm việc quan trọng. Chúng ta phục vụ trong đơn vị, nhất định phải truyền kinh nghiệm quý báu này lại. Những kinh nghiệm này sẽ trở thành tài sản quý báu cho đoàn thể. Giả như kinh nghiệm làm việc đã nhiều mà không truyền lại thì giống như việc đã sai lầm lại càng sai lầm hơn; nhân lực, vật lực, tài lực của cả đoàn thể sẽ bị tiêu hao rất nhiều, thậm chí rất nhiều kinh nghiệm sẽ bị lãng phí, như vậy là chúng ta không tận trung.

“Sát tương lai chi cát hung”, có thể đoán được điều lành dữ trong tương lai.

“Vị hữu can danh yếu lợi, dục nhi bất yếm, nhi năng bảo thế trì gia, vĩnh toàn phước lộc giả dã”. Câu này nói một cách chắc chắn. “Vị hữu” nghĩa là từ trước đến giờ chẳng có chạy theo danh lợi. Người không bị ảnh hưởng của dục vọng, có thể làm hưng thịnh cho gia tộc, giữ tròn phước lộc tìm không ra.

12


“Dục sử nhữ tào lập thân hành kỉ”. Cho nên chúng tôi hy vọng các vị đối nhân xử thế “tuân nho giả chi giáo”, tuân theo lời giáo huấn của Khổng Tử, của Nho gia.

“Lữ đạo gia chi ngôn”. Chữ “lữ” này nghĩa là tin tưởng làm theo, thực hành những lời giáo huấn của của Đạo gia.

Chân ngôn: “Cố dĩ huyền mặc xung hư vi danh dục sử nhữ tào cố danh tư nghĩa”. Chữ “nhữ tào” chính là các vị, triều nhà Hán lúc đó nói “nhữ tào” có nghĩa là “các vị”. Vừa nghĩ đến tên của mình thì lập tức nhắc đến nghĩa ở đằng sau cái tên.

“Bất cảm vi việt dã”, giống như cái tên này trở thành một tiêu chuẩn, lúc nào cũng nhắc nhở họ.

“Cổ giả bàn dư hữu minh”. Nói đến bàn dư hữu minh này liền nghĩ đến “thang chi bàn minh viết: Cẩu nhựt tân, nhật nhật tân, hựu nhật tân”. Chữ “bàn dư” này đều có khắc chữ để nhắc nhở bản thân.

“Kỷ trượng hữu giới”, bàn uống trà, gậy batoon đều có khắc chữ để nhắc nhở bản thân mình, sợ bản thân mình sẽ quên những lời giáo huấn quan trọng này. Luôn luôn nhắc nhở.

“Phủ ngưỡng sát yên”, giống như lúc nào nhìn thấy liền nhắc nhở bản thân mình, ngẩng đầu lên đã nhìn thấy, cúi đầu xuống cũng nhìn thấy. Tuyệt vời nhất là nằm mộng cũng nhìn thấy.

“Dụng vô quá hành”, sau khi dùng sẽ nhắc nhở cho mình, giúp cho bản thân mình không tạo lỗi lầm.

13


Hôm nay cũng vừa chuẩn bị xong những tấm giấy dán nhỏ, trên đó có viết một số câu Kinh, chút nữa mọi người lấy một tấm nhé. Chúng ta học rồi thì thực hành ngay, đem những câu Kinh này nên dán ở đâu để ngẩng đầu lên hay cúi đầu xuống đều nhìn thấy, lúc nào cũng đều nhìn thấy để nhắc nhở bản thân mình. Mọi người rút một cách thành tâm, chí thành cảm thông, sẽ rút được trúng câu có thể nhắc nhở chúng ta.

“Huống tại kỷ danh”. Cổ nhân làm như vậy là để nhắc nhở bản thân, huống chi là tên của các vị cũng là hàm chứa những nghĩa lý này, việc nhắc nhở càng đạt được hiệu quả. “Khả bất giới chi tai”.

Tiếp theo là sự mong đợi vào con của họ.

“Phu vật tốc thành tắc tật vong”. Các vị còn trẻ không nên nôn nóng cầu thành tựu.

“Vãn tựu tắc thiện chung, hậu tích bạc phát. Triêu hoa chi thảo, tịch nhi linh lạc, tùng bách chi mậu, long hàn bất suy, thị dĩ đại nhã quân tử ác tốc thành, giới khuyết đảng dã”.

“Khuyết đảng” này là điển tích ở trong Luận Ngữ. Có một em bé đến hỏi Khổng Tử, còn chuyển lời một một số chuyện cho Khổng Tử nghe. “Khuyết đảng” nghĩa là đứa trẻ đồng hương với Khổng Tử. Mọi người liền hỏi Khổng Tử: “Em bé này có phải là rất hiếu học, cầu tiến phải không?”. Phu Tử trả lời: “Tôi quan sát, cháu đó chẳng phải đến thỉnh cầu giúp đỡ chuyện học vấn. Lúc cháu ngồi đều ngồi ở chỗ người lớn, lúc đi đều đi phía trước người lớn. Cháu đó chẳng phải đến cầu học vấn. Cháu đó rất muốn nhanh chóng lớn lên, giống như người lớn vậy”. Đứa trẻ đó liền nói: “Con muốn lớn lên, lớn lên con có thể ngồi ở

14


chỗ của người lớn, con sẽ làm được rất nhiều rất nhiều việc”. Đó là tâm trí chưa hoàn thiện, muốn nhanh chóng giống như người lớn vậy. Đây là tâm lý muốn nhanh chóng trưởng thành. Từ cách ngồi, cách đi của đứa bé, Khổng Tử liền nhìn ra được. Đúng là người có đức hạnh, từ những chỗ vi tế này Ngài có thể nhìn thấu được tâm lý của đứa bé này.

“Nhược Phạm Cái đối Tần khách, chí Vũ Tử kích chi, chiết kỳ uy kê, ác kỳ yểm nhân dã”. Cha của Phạm Cái là Phạm Vũ Tử. Có một hôm, Phạm Cái về nhà thưa với cha: “Thưa cha, hôm nay có khách nước Tần đến thăm. Kết quả là khách nước Tần hỏi một số vấn đề, những vị quan lớn ở ở bên cạnh không trả lời được, con thì trả lời được” (các vị quan lớn không nói gì, anh thanh niên này liền giành phần trả lời hết các câu hỏi). Cha của anh vừa nghe xong liền đánh cho anh một trận ra trò, đánh đến gãy cây trâm cài tóc của anh ấy. Cha của anh vì sao nổi giận như vậy? Bởi vì anh ta “yếm nhân dã”. Chữ “yếm” này nghĩa là người giỏi áp đảo người khác, thậm chí là hạ thấp uy tín người khác. “Không thành vấn đề, tôi biết, các vị quan này chẳng biết”. Sự kiêu căng này trổi dậy thì phiền phức rồi. Mọi người xem, đánh như vậy mới nhớ được, có đúng không? Cha mẹ hiện nay vừa nhìn thấy: “Ây da, con tôi thật là giỏi, ngay cả người lớn cũng không bằng con”, vậy thì phiền phức rồi. Vì vậy, tìm một người không ngạo mạn trong thanh niên thời nay là chuyện không phải dễ dàng. Việc này có thể liên quan với thái độ của cha mẹ, đặc biệt là khi chúng vừa bắt đầu phạm sai lầm thì lập tức dạy bảo chúng, thì cả đời chúng cũng không quên. Sau khi trưởng thành rồi muốn dạy thì không dễ dạy.

“Phu nhân hữu thiện tiên bất tự phạt”, thông thường con người có thiện hạnh rất hiếm chuyện chẳng khoe khoang bản thân mình.

15


“Hữu năng giả quả bất tự căng”. Người có năng lực cũng rất hiếm khi tự kiêu. “Căng” có nghĩa là ngạo.

“Phạt tắc yểm nhân”, tự mình khoe khoang là hạ thấp uy tín người khác, làm cho mọi người ở chung quanh giống như xấu hổ không còn chỗ để trốn, hình như là thua kém các vị nhiều lắm.

“Căng nhi lăng nhân”, kiêu căng ngạo mạn, lấn áp người khác, thái độ sống như vậy sẽ chiêu cảm điều gì? “Yểm nhân giả nhân diệc yểm chi”. Các vị làm giảm uy tín người khác, khi gặp được cơ hội thì người ta cũng sẽ làm giảm uy tín lại.

“Lăng nhân giả diệc lăng chi”. Người kiêu ngạo thì người ta cũng sẽ kiêu ngạo với chúng ta giống như vậy. Có một câu cách ngôn nói là: “Bộ bộ chiếm tiên giả, tất hữu nhân dĩ tễ chi”. Việc gì cũng giành trước tiên, nhất định có một ngày sẽ bị người ta ép trở lại. “Sự sự tranh thắng giả”, việc gì cũng tranh giành trước tiên, muốn khoe tài, hiếu thắng. “Sự sự tranh thắng giả, tất hữu nhân dĩ tòa chi”, mọi người nhìn thấy chẳng vừa ý, sau lưng sẽ gây rắc rối cho các vị, cho nên “Mãn chiêu tổn, khiêm thụ ích”.

Tiếp theo là nêu lên một thí dụ: “Cố tam khích vi lục ư tấn”. “Tam khích” là chỉ ba anh em đều là ngạo mạn, kết quả đều bị sát hại. Đây là tai họa do thói kiêu ngạo chiêu cảm đến.

“Vương thúc phụ tội ư châu”. “Vương thúc” là đã vi phạm cách xử thế, chiêu cảm tai họa đến.

“Bất duy căng thiện tự phạt, hiếu tranh chi cữu hồ, cố quân tử bất tự xưng, phi dĩ nhượng nhân, ác kì cái nhân dã”. “Bất duy căng thiện

16


tự phạt, hiếu tranh chi cữu hồ” nghĩa là họ đã chiêu cảm những tai họa đến, bởi vì “căng thiện tự phạt” và “hiếu tranh” tạo thành sai trái, lỗi lầm. Cho nên quân tử chẳng tự khoe khoang, tự ca ngợi mình. “Phi dĩ nhượng nhân”, không chỉ thái độ của họ khiêm nhượng. “Ác kì cái nhân dã”, quân tử rất phúc hậu, họ chẳng bao giờ làm mất uy tín người khác, không dùng thế lực áp đảo người khác, họ rất mềm mỏng, như vậy mới là quân tử. Lời nói đều muốn chiếm lợi thế, đều muốn chèn ép người, đều muốn người ta chấp nhận, không chấp nhận không được, đây không phải là phong cách của người quân tử.

“Phu năng khuất dĩ vi thân, nhượng dĩ vi đắc, nhược dĩ vi cường, tiên bất toại hĩ”, “nhu nhược thắng cang cường”. Biết nhường nhịn chính là có sự độ lượng, ngược lại có thể được. Tại sao vậy? Lượng lớn thì phước lớn, có thể nhường nhịn thì tiêu tai họa, phước càng lớn. Người chịu khuất phục thì mới có thể minh oan, cho nên điều này là dạy cho họ không nên kiêu ngạo, phải chịu khuất phục, phải biết nhún nhường, khiêm nhượng, phải biết uyển chuyển, phải có thái độ khiêm nhường.

Được rồi, thời gian đã hết. Hôm nay giao lưu với mọi người đến chỗ này. Lần sau chúng ta tiếp tục thảo luận cho xong những lời dạy bảo trong gia đình. Quyển sách này rất đặc sắc, mọi người về nhà có thể xem lại vài lần. Cám ơn mọi người!

A Di Đà Phật!

17

Documents

phapmontinhdo.vnphapmontinhdo.vn/Uploads/files/1 BÀI PDF - WORD/02... · Web viewCái tâm có trách nhiệm rất quan trọng, tâm vinh dự rất quan trọng, đây là động