1337

เทคโนโลยสารสนเทศกบโลจสตกส (Information Technology and Logistics)

บณฑต ศรสวสด 1

Bandit Srisawaat1

1 อาจารยประจ าคณะเทคโนโลยอตาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร

บทคดยอ เทคโนโลยสารสนเทศส าหรบโลจสตกสเปนการน าระบบเทคโนโลยมาใชในการปรบปรงกระบวนการทางดานโลจสตกสและโซอปทานใหสามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพโดยมเปาหมายดงน 1) สนคาและบรการมการสงมอบไดรวดเรวมากยงขน 2) การไหลของสนคาตงแตปลายน าไปยงตนน าซงนนคอลกคาไดด 3) ระบบสารสนเทศจะตองปรบปรงการไหลของขอมลขาวสารจากลกคาไปยงผผลตสนคาจนถงผจดสงวตถดบไดอยางมคณภาพ 4) การน าระบบสารสนเทศมาใชตองสรางมลคาเพมในกจกรรมทเกยวของกบโลจสตกสและโซอปทานไดเปนอยางด 5) ตองสามารถชวยใหระบบโซอปทานมตนทนในกระบวนทงหมดลดลงโดยเฉพาะทเกยวกบสนคา คลงสนคา และการขนสงสนคา 6) ตองสามารถเพมศกยภาพคณภาพใหเหนอกวาคแขงไดทงในตวสนคาและกระบวนการผลต โดยในการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในงานดานโลจสตกสโดยสวนใหญจะมการแบงกลม 3 งาน ไดแก 1) การเคลอนยายวสดและผลตภณฑ เชน รถฟอรคลฟท, สายพานล าเลยง, ชนวางสนคาส าหรบวางพาเลท, ประตโลจสตกส เปนตน 2) การไหลของขอมลสารสนเทศ และ 3) การตดสนใจและวางแผนเชงโลจสตกส โดยงานสวนใหญจะมการน าเทคโนโลยทางดานระบบการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (EDI) และการวางแผนทรพยากรองคกรโดยรวม (ERP) เปนหลกเนองจากสามารถประยกตใชงานไดทง ระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการตดสนใจ (DSS) และระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (MIS) ทงใน เชน ระบบเทคโนโลยสารสนเทศส าหรบการบรหารคลงสนคา ซงประกอบดวย เทคโนโลยในการบงบอกและตดตามสนคา (Barcode/RFID), ระบบคลงสนคาอตโนมต, ระบบบรหารขอมล, เปนตน ค าส าคญ: เทคโนโลยสารสนเทศกบโลจสตกส / ระบบการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส / การวางแผนทรพยากรองคกรโดยรวม

Abstract Information technology for logistics is the introduction of technology to improve the logistics and supply chain processes, effectively and effectively As follows. 1) Products and services are delivered more quickly. 2) The flow of goods from the downstream to the upstream, which is a good customer. 3) The information system must improve the flow of information from the customer to the manufacturer to the supplier of quality raw materials. 4) The use of information systems must add value to activities related to logistics and supply chain. 5) It must be possible to reduce the cost of the entire supply chain, especially with respect to warehousing and shipping. 6) Must be able to enhance the quality of the product beyond the competition in both the product and the production process. By using information technology in logistics, most of them are divided into 3 groups: 1) Moving materials and products such as forklift truck, conveyor belt, pallet rack, logistics door etc. 2) Flow Information and 3) Logistics decisions and planning. Most of the work will involve the introduction of EDI and Enterprise Resource Planning (ERP). Decision Information Systems (DSS) and Information Management Systems (MIS), such as information technology systems for warehouse management. contain with Technology to identify and track products. (Barcode / RFID), automated warehouse system, data management system, etc.

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1338

Keywords: Information and Logistics / Electronic Data Interchange System: EDI / Enterprise Resource Planning: ERP บทน า ความรพนฐานส าหรบการเรยนการสอนในรายวชาเทคโนโลยสารสนเทศเพอการกระจายสนคา เปนการเรยบเรยงองคความรจากแหลงขอมลระบบสารสนเทศ และหนงสอทมความนาสนใจหลาย ๆ แหลงขอมล โดยมวตถประสงคเพออธบายความรพนฐานส าหรบเทคโนโลยสารสนเทศกบโลจสตกส ซงก าหนดขอบเขตในการรวบรวมองคความรดงตอไปน

1. ความหมายและความส าคญของสารสนเทศกบโลจสตกส (Meaning and importance of information and logistics)

2. บทบาทส าคญของโลจสตกสปจจบน (The Importance of Logistics of Current) 3. ระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการตดสนใจ (Decision Support Systems : DSS) 4. ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (Management Information System : MIS) 5. การปรบปรงประสทธภาพดวยระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (Improve efficiency with

information technology) 6. บทสรป (Brief) 7. เอกสารอางอง (References)

ความหมายและความส าคญของสารสนเทศกบโลจสตกส (Meaning and importance of information and logistics) ระบบสารสนเทศ (Information System) หมายถง ระบบทมการน าสารสนเทศมาใชประโยชนในรปแบบตาง ๆ เชน เพอการน าเสนอการท ารายงาน การตดสนใจ การวางแผน ท าใหการท างานภายในองคกรมประสทธภาพมากขนในทกระดบชน (ณฐพนธ เกษสาคร, 2560) ระบบสารสนเทศ (Information System) หมายถง ระบบ ของการจดเกบ ประมวลผลขอมล โดยอาศยบคคลและเทคโนโลยสารสนเทศในการด าเนนการเพอใหไดสารสนเทศทเหมาะสมกบงานหรอภารกจแตละอยาง (ไพฑรย ก าลงด, 2560) ระบบสารสนเทศ (Information System) หมายถง ระบบทมการน าคอมพวเตอรมาชวยในการรวบรวม จดเกบ หรอจดการกบขอมลขาวสารเพอใหขอมลนนกลายเปนสารสนเทศทด สามารถน าไปใชในการประกอบการตดสนใจไดในเวลาอนรวดเรว และถกตอง (พชย เหลองอรณ, 2548) ระบบสารสนเทศ หมายถง ชดขององคประกอบทท าหนาทรวบรวม ประมวลผล จดเกบ และแจกจายสารสนเทศเพอชวยการตดสนใจ และการควบคมในองคกร ชดขององคประกอบทท าหนาทรวบรวม ประมวลผล จดเกบและแจกจายสารสนเทศ เพอชวยการตดสนใจ และการควบคมในองคกร กจกรรม 3 อยาง คอ การน าขอมลเขาสระบบ (Input) การประมวลผล (Processing) และการน าเสนอผลลพธ (Output) ระบบสารสนเทศอาจจะมการสะทอนกลบ (Feedback) เพอการประเมนและปรบปรงขอมลน าเขา ระบบสารสนเทศอาจจะเปนระบบทประมวลดวยมอ (Manual) หรอระบบทใชคอมพวเตอรได (สกาวรตน โบไธสง, 2560) จากความหมายขางตนจงสามารถสรปความหมายของระบบสารสนเทศไดดงน “ระบบสารสนเทศ (Information System) หมายถง ระบบ หรอเทคโนโลยทมการน าระบบคอมพวเตอรมาประยกตใชในการรวบรวมขอมล การจดเกบ ประมวลผลขอมล และการน าเสนอขอมลโดยมวตถประสงคเพอรายงานผล การตดสนใจ การวางแผน และอน ๆ ทสามารถลดขนตอนและอ านวยความสะดวกใหงายตอการใชงานมากขนจากเดม ซงประกอบดวยกระบวนการ 3 กระบวนการ คอ การน าขอมลเขาสระบบ (Input) การประมวลผล (Processing) และการน าเสนอผลลพธ (Output) ระบบสารสนเทศอาจจะมการสะทอนกลบ (Feedback) เปนตน” ปจจบนการจดการโลจสตกสเปนเปาหมายส าคญทผประกอบการสามารถใชเปนแหลงทมาของความไดเปรยบในการแขงขน ทงในระดบธรกจและระดบประเทศ เนองจากดวยกระแสโลกาภวตนทสงผลใหมการแขงขนทางธรกจทรนแรงเพมมากขน และการเปดเสรทางการคาทมากขน สงผลใหภาคธรกจจงตองยกระดบความสามารถ

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1339

ในการด าเนนธรกจในทกวถทางทเปนไปได ทงการลดตนทนธรกจและสรางมลคาเพมใหมๆ เสนอลกคา การบรหารจดการกระบวนการน าสงสนคาจากผผลตถงผบรโภคตลอดหวงโซอปทาน ซงในการประกอบธรกจทวไป ผประกอบการจะค านงถงตนทนการผลตเปนหลกและพยายามหาวธลดตนทนการผลตใหต าลง เพอแขงขนกบคแขงรายอน ๆ ทอยในตลาด เนองจากการเพมราคาสนคาเพอรกษาระดบรายไดใหเทาเดมนน คอนขางจะเปนไปไดยากส าหรบลกษณะโครงสรางตลาดและภาวะทางการแขงขนในปจจบน (อมาพร มณเนยม, 2559) โดยเปาหมายของการจดการโลจสตกส สามารถสรปออกเปน 6 ขอดงน

1. ความรวดเรวในการสงมอบสนคา 2. การไหลลนของสนคา 3. การไหลลนของขอมลขาวสาร 4. การสรางมลคาเพมในกจกรรมทเกยวของกบความตองการของตลาด 5. ลดตนทนในสวนทเกยวกบด าเนนการเกยวกบสนคาและการดแลและขนสงสนคา 6. เพมศกยภาพและประสทธภาพของการแขงขน

ซงเหตผลหลกทตองน า Information Technology (IT) เขามาใชในระบบโลจสตกส คอ 1. โลจสตกสตองการความรวดเรวในการขนสงอยางถกตองแมนย า 2. ระบบโลจสตกสตองมการแลกเปลยนขอมลกนตลอดเวลา 3. สารสนเทศทถกตองและทนเวลาจะชวยกจการลดระดบสนคาคงคลงได 4. IT จะชวยเรองการปรบเสนทางและตารางเวลาขนสงใหเหมาะสม 5. ชวยเพมประสทธภาพการบรการแกลกคา 6. สามารถชวยลดคาแรงงานในการบรหารโลจสตกสได 7. ชวยเพมอตราการใชประโยชนจากปรมาตรในคลงสนคาได

(Kulachatr C. & Ayudhya, N.A. 2556)

ภาพท 1 แสดงความสมพนธของระบบสารสนเทศกบโลจสตกส (ทมา: ณฐพนธ เกษสาคร, 2560)

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1340

บทบาทส าคญของโลจสตกสปจจบน (The Importance of Logistics of Current) โลจสตกสเขามามบทบาทตอเศรษฐกจในทกภาคสวน ไมวาจะเปน ระบบเศรษฐกจของประเทศ ภาคธรกจทวไป ภาคการสงออก ภาคราชการภาคเกษตรกรรมรวมถงภาคสงคม ดงน

1. บทบาทและความส าคญของระบบโลจสตกสทมตอการพฒนาระบบเศรษฐกจของประเทศ 1) ชวยใหธรกจเกดประสทธภาพและประสทธผลในกระบวนการดานโลจสตกสและการจดการ

ซพพลายเชน 2) ท าใหธรกจปรบตวรองรบการเปลยนแปลงเปดเสรทางการคา 3) สามารถน าเทคโนโลยสารสนเทศและระบบการสอสารมาประยกตใชเพอชวยลดระยะเวลา

ด าเนนงานในขนตอนตาง ๆ ในระบบเศรษฐกจใหมประสทธภาพมากขน 4) ชวยเพมศกยภาพดานเศรษฐกจโดยกระบวนการดานโลจสตกสและเสรมสรางอ านาจ

แขงขนของธรกจเขาดวยกนใหเกดการประสานงานกนตอเนองในการสรางความพงพอใจสงสดแกลกคา บทบาทของโลจสตกสตอภาคธรกจ

2. บทบาทของโลจสตกสตอภาคธรกจ การน าเอาเทคโนโลยดานโลจสตกสมาใชในภาคธรกจ จะชวยใหภาคธรกจผลตสนคาออกมาขายแบบพอดตอความตองการของลกคา ท าใหตนทนการผลตต าจากการลดตนทนการจดเกบสนคาจากการผลตทเกนจากความตองการของลกคาและเพมขดความสามารถดานการแขงขน

3. บทบาทของโลจสตกสตอภาคสงออก การน าเอาเทคโนโลยดานโลจสตกสมาใชภาคการสงออก จะชวยใหสามารถจดการวตถดบและการเคลอนยายสนคาไปถงมอผบรโภคอยางมประสทธภาพ และสรางความนาเชอถอตอคคา สรางจดเดนทางการคาและเพมศกยภาพทางการแขงขน

4. บทบาทของโลจสตกสตอภาคราชการ การน าเอาเทคโนโลยโลจสตกสเขามาใชภาคราชการ จะชวยใหการกระจายงบประมาณไดอยางรวดเรว ซงจะเปนการบรหารงบประมาณอยางมประสทธภาพ ชวยตอบสนองการท างานแบบศยนการบรหารไดด

5. บทบาทของโลจสตกสตอภาคเกษตรกรรม การน าเทคโนโลยโลจสตกสมาใชกบภาคเกษตรกรรม สวนใหญใชในเรองการบรหารสนคา และการจดสงเขาสตลาดอยางมประสทธภาพ ลดความเสยหายของผลผลตจากการผลตเกนความตองการและการขนสงไมทนเวลา

6. บทบาทของโลจสตกสตอสงคม การน าเอาเทคโนโลยดานโลจสตกสมาใช ท าใหเกดผลก าไรและประสทธภาพกบธรกจในทกภาคสวนท าใหประชาชนไดบรโภคสนคาและผลตภณฑทดมคณภาพ ตนทนทต าลงท าใหธรกจมก าไรมากขน พนกงานมความมนคงในหนาทการงาน การขนสงกประหยดพลงงาน จะเหนไดวาการน าเอาเทคโนโลยโลจสตกสเขามาใชงานนมประโยชนทงทางตรงและทางออมตอทกภาคสวน แตวตถประสงคหลกของเทคโนโลยโลจสตกส กคอ การลดตนทนดานการจดการสนคาคงคลงและการขนสงเทานน (เตชต ธรรมกตตโชค, 2556) ดงนนจงเหนไดวาบทบาทของเทคโนโลยในโซอปทานและโลจสตกสในการด าเนนงานในโซอปทานสามารถทจะแบงเปน 3 กระบวนการส าคญ อนไดแก

1. กระบวนการจดซอวสด (Sourcing) 2. กระบวนการผลตสนคา (Make) 3. กระบวนการจดสงสนคา (Deliver)

โดยในแตละกระบวนการนมการด าเนนงานยอยไดแก 1) การตดสนใจ (Decision) 2) การสงตอขอมล (Data and Information) 3) การขนถายและการเกบรกษาผลตภณฑ (Material Handling and Storage)

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1341

เทคโนโลยไดเขามามบทบาทในทกกระบวนการยอยน (การตดสนใจ , การสงตอขอมล, การเคลอนยายวสด) เรมตงแตในการเคลอนยายวสดเทคโนโลยทใชในกระบวนการนไดแกเทคโน โลยทหมายถงอปกรณหรอเครองจกรทใชในการเคลอนยายวสด นอกจากนยงรวมถงเครองมอทใชในการตดตามและบงบอกสถานะของวสดไปจนถงผลตภณฑส าเรจ ในกระบวนการตอมาคอกระบวนการสงตอขอมลตาง ๆ เทคโนโลยทใชในกระบวนการนคอ เทคโนโลยทเกยวของกบการสอสารและเชอมโยงสวนตาง ๆ ขององคกรโดยการใชอปกรณทางคอมพวเตอรเขามามสวนชวย ซงถกเรยกโดยรวมวา Transactional information technology อนไดแก ระบบ ERP, EDI, XML และสดทายคอเทคโนโลยทใชชวยประกอบการตดสนใจเพอใหตดสนใจไดอยางถกตองและส าเรจตามจดมงหมายทตงไวไดแกระบบ APS (Analytical Planning and Scheduling) (โปรซอฟท คอมเทค, 2556) การน าเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชในงานดานโลจสตกส (Implementing the right technology to be used in the logistics.) เทคโนโลยมความหมายตามทระบไวในสารานกรมคอ แนวคดกวางๆในการน าความรและเครองทนแรงมาประยกต ใชเพออ านวยประโยชนในการควบคมหรอปรบสภาพใหเขากบสงแวดลอม โดยมนษยไดมการน าเทคโนโลยมาใชจะเรมจากการแปลงทรพยากรทมอยในธรรมชาตไปเปนเครองมอทเรยบงายในการอ านวยความสะดวกโดยชวยใหเกดความกาวหนาทางดานเศรษฐกจและอตสาหกรรมในทางดานโลจสตกสเทคโนโลยกเขามามสวนเกยวของอยางมากจนถอวาเปนปจจยทส าคญทสดตวหนงในการแขงขน เนองมาจากความพรอมของพลงการประมวลตนทนต าไดกอใหเกดการพฒนาการส าคญในศาสตรของการจดการโลจสตกส ความสามารถในการจดการขอมลประมาณมหาศาลอยางรวดเรวและแมนย าในชวง 35 ปทผานมาไดเปลยนแปลงวธการท าธรกจเกอบจะเรยกไดวาทงหมด เทคโนโลยเหลาน ถกเรยกซ าไปวาเปนการปฏวตอตสาหกรรมครงทสอง ความสามารถในการสงขอมลระหวางคคาในโซอปทานผานทางระบบแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกสถกน ามาใชงานอยางแพรหลายมากขนเรอย ๆ ในบรษทตาง ๆ ความสามารถทท าใหฝงชนสามารถเขาถงอนเตอรเนตไดเปนสงทจดประกายกระแสการซอสนคาจากบานส านกงาน และยงไมรวมถงการใชอเมลเปนหนทางในการสอสารกบเพอนและเพอนรวมธรกจทวโลก ระบบสารสนเทศระบบสอสารรวมกบฮารดแวรทเกยวของ ทถกน ามาใชในการจดการโซอปทานจะชวยในหลายบทบาทดวยกน อาจจะชวยเหลอกระบวนการตดสนใจ ชวยปฏบตการตดตามควบคมจดเกบและประมาลผลขอมล และชวยเหลอในการสอสารระหวางบคคล บรษท และ เครองจกร

1. การน าเทคโนโลยมาใชในการเคลอนยายวสดและผลตภณฑ ประเภทของอปกรณจดเกบและขนถายทมใชส าหรบสนคาทอยบนแพลเลต

1) การเคลอนยายแพลเลต 2) ระบบจดเกบและหยบเลอกอตโนมต 3) เทคโนโลยในการบงบอกและตดตามสนคา

a. บารโคด b. RFID c. GPS

2. การน าเทคโนโลยมาใชในการไหลของขอมลสารสนเทศ มดวยกน 4 ระบบดงน 1) ระบบการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (EDI) 2) ระบบสารสนเทศทวทงองคกร (ERP) 3) ระบบจดขายทางอเลกทรอนกส (EPOS) 4) ระบบการคาทางอเลกทรอนกส (E-Commerce)

3. การน าเทคโนโลยมาใชในกจกรรมการตดสนใจและวางแผนเชงโลจสตกส ระบบจดการโซอปทานโดยทวไปแลวจะเปนเครองมอสนบสนนและวางแผนปฏบตการระบบเหลานจะชวยใหบรษทวางแผนและจดการปฏบตการโลจสตกสผานทางการใชชดซอฟทแวรทบรณาการอยทวทงระบบ ซง

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1342

ชวยใหเกดความกาวหนาทางดานเศรษฐกจและอตสาหกรรม ในทางโลจสตกสเทคโนโลยกเขามามสวนเกยวของอยางมากจนถอวาเปนปจจยทส าคญทสดตวหนงในการแขงขน โดยแบงตามกระบวนการได 6 ระบบดงน

1) ระบบการวางแผนและการจดตารางอยางกาวหนา (APS) 2) ระบบการวางยทธศาสตรเครอขายโซอปทาน 3) ระบบการจดการคลงสนคา 4) ระบบพยากรณและจดการคลงสนคา 5) ระบบการวางแผนและควบคมการผลต 6) ระบบการวางแผนการขนสงและการกระจายสนคา

(โปรซอฟท คอมเทค, 2556) ระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการตดสนใจ (Decision Support Systems : DSS) ลกษณะการตดสนใจทางธรกจ การตดสนใจทางธรกจมลกษณะบางประการทเปนลกษณะเดนดงน 1. สามารถท าไดโดยล าพง หรอรวมกนตดสนใจเปนกลมไดในบางกรณทปญหาทเกดขนหรอผลจาก การตดสนใจนนอาจสงผลกระทบตอบคคลหรอหนวยงานมากกวาหนงหนวย เชน การตดสนใจ เกยวกบการน าซอฟตแวรการวางแผนทรพยากรองคกร (ERP) มาใชจะมผลกระทบตองานของ หลายฝาย ดงนนการตดสนใจทเกยวของกบการน าซอฟตแวรนมาใชควรจะเปนการตดสนใจเปน กลม 2. การตดสนใจอาจมวตถประสงคของการตดสนใจหลายประการทขดแยงกน เชน ในขณะทฝายคลง วตถดบตองการทจะจดเกบวตถดบใหมจ านวนนอยทสดเทาทจะเปนไปไดเพอหลกเลยงการจายคา วตถดบลวงหนากอนผลตเปนเวลานานและลดคาใชจายและพนทในการจดเกบ แตฝายผลตอาจ ตองการใหมจ านวนวตถดบมากเพยงพอเพอรองรบความตองการทางการผลตทอาจมขนเปน จ านวนมากโดยไมไดวางแผนไวลวงหนา 3. มแนวทางประกอบการพจารณาตดสนใจหลายทางเลอก เชน ส าหรบการตดสนใจเกยวกบการ สรางผลก าไรทเพมขนนน สามารถท าไดโดยการขยายตลาด ลดตนทนการผลต หรอ เพมสนคาหรอ บรการใหม เปนตน 4. เปนการตดสนใจแบบ “ลองผด-ลองถก” เนองจากในหลาย ๆกรณนน ปจจยหรอเงอนไขทเกยวของ กบปญหานนมจ านวนมาก และบางปจจยเปนปจจยทนอกเหนอความควบคมของผบรหารหรอองคกร เชน ปจจยเกยวกบสภาวะเศรษฐกจของประเทศ ซงท าใหการตดสนใจทางธรกจนนอาจจะ ตองเปนไปในรปแบบของการ ลองผด ลองถก เนองจากไมสามารถสรปทางเลอกทสมบรณแบบได สวนประกอบของ DSS สวนประกอบของระบบสนบสนนการตดสนใจสามารถจ าแนกออกเปน 4 สวนทส าคญไดดงน 1) อปกรณ ส าหรบระบบสนบสนนการตดสนใจ อปกรณสามารถแบงไดเปน อปกรณประมวลผล ไดแก คอมพวเตอร ไมวาจะเปน คอมพวเตอรพซ หรอ คอมพวเตอรแลปทอป อปกรณแสดงผล เชน จอภาพ และ เครองพมพ โดยส าหรบระบบสนบสนนการตดสนใจ อปกรณแสดงผลควรจะเปน อปกรณทมคณภาพและความละเอยดสงเนองจากขอมลและทางเลอกประกอบการตดสนใจอาจม รายละเอยดและรปภาพเกยวของ และอปกรณสอสาร ไดแก ระบบเครอขาย (Network) ทถกน าเขามาใชส าหรบเชอมกบระบบอน ๆ เชน ระบบสนบสนนการตดสนใจอาจมการไปดงเอาขอมลมาจาก ระบบประมวลผลการเปลยนแปลงบางระบบ 2) ระบบการท างาน ในการท างานของระบบสนบสนนการตดสนใจ ตองอาศยการท างานของ สวนประกอบส าคญ 3 สวนคอ

a. ชดค าสงของระบบสนบสนนการตดสนใจ ซงท าหนาทในการจดการ ควบคมการพฒนา จดเกบ และเรยกใชแบบจ าลองการตดสนใจ รวมถงการอ านวยความสะดวกในการโตตอบ ระหวางระบบกบผใช

b. ฐานแบบจ าลองการตดสนใจ เปนสวนทรวบรวมแบบจ าลองทางคณตศาสตร และ แบบจ าลอง ในการวเคราะหปญหาซงโดยสวนใหญแลวจะถกพฒนาใหเขา

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1343

กบปญหาและการตดสนใจ ส าหรบงานใดงานหนง และส าหรบองคกรใดองคกรหนงโดยเฉพาะ

c. ฐานขอมล การท างานเกยวกบฐานขอมลของระบบสนบสนนการตดสนใจจะเปนในลกษณะ ของการรวบรวมขอมลทเกยวของมาเกบไวเพอใหการคนหาเปนไดอยางรวดเรวมากกวาทจะ เปนการบนทกและปรบปรงขอมลทเกดขนกบการท างานในแตละวน

3) ขอมล ขอมลเปนสวนส าคญทจะชวยในการประกอบการตดสนใจ ถาขอมลทสนบสนนการตดสนใจ ไมมคณภาพเพยงพอ กจะไมสามารถสนบสนนการใชงานไดอยางเหมาะสม 4) บคคลากร โดยเฉพาะอยางยงผใชงานโดยตรงของระบบสนบสนนการตดสนใจจะเปนผทมสวน ส าคญในการพฒนา DSS ตงแตการก าหนดปญหาและความตองการและการจ าลองตวแบบการตดสนใจ คณลกษณะของ DSS ระบบสนบสนนการตดสนใจทดควรมคณลกษณะดงตอไปน

a. งายตอการเรยนรและใชงาน เนองจากผใชงานระบบสนบสนนสวนใหญจะเปนผจดการระดบกลางขนไปซงมเวลาจ ากดในการศกษาและตดตามความรใหม ๆ ทางดานเทคโนโลย ดงนนหากระบบทพฒนาขนนนซบซอนและมขนตอนมากในการใชกจะไมสามารถสนบสนนการท างานของผบรหารไดอยางมประสทธภาพ

b. สามารถโตตอบกบผใชไดอยางรวดเรว เนองจากในการประเมนทางเลอกระบบสนบสนนการตดสนใจอาจตองมการรบขอมลบางอยางจากผใชแลวน าไปประมวลผลและอาจมการรองขอขอมลเพมจากผใชแลวน าไปประมวลผลอก ท าซ า ๆ ไปจนกวาจะสามารถประเมนทางเลอกท เหมาะสมได ดงนนระบบสนบสนนการตดสนใจควรจะมความรวดเรวในการโตตอบกบผใช

c. มขอมลและแบบจ าลองส าหรบสนบสนนทเหมาะสมและสอดคลองกบปญหา เนองจากปญหาแตละปญหาภายใตสถานการณทเหมอนหรอตางกนลวนตองการขอมลและตวแบบการตดสนใจทตางกน

d. สนบสนนการตดสนใจแบบกงโครงสรางและไมมโครงสราง ซงแตกตางจากระบบสารสนเทศส าหรบการจดการทผลตรายงานทเปนประโยชนตอการตดสนใจในระดบทไมซบซอนและมโครงสรางทคอนขางชดเจน

e. มความยดหยนตอความตองการของผใช เนองจากลกษณะของปญหามความไมแนนอน และคอนขางซบซอน ดงนนระบบสนบสนนการตดสนใจทดควรจะมความยดหยนเพอรองรบความตองการทคอนขางหลากหลายได

ระบบสนบสนนการตดสนใจเปนกลม (Group Decision Support System) เนองจากการตดสนใจในองคกรธรกจในหลาย ๆ ครงไมไดเกดจากการตดสนใจจากบคคลเพยงคนเดยว แต ในหลาย ๆ ครงการตดสนใจนนเปนการตดสนใจรวมกนของทมงานใดทมงานหนง ระบบสนบสนนการ ตดสนใจแบบกลมจงถกพฒนาขนเพอใหเกดการประสานงานและแลกเปลยนขอมลกนระหวางสมาชก ภายในกลมอยางมประสทธภาพ ซอฟตแวรและระบบทจะชวยในการสนบสนนการตดสนใจเปนกลมท ด จะตองมสวนชวยในเรองของการแชรขอมลสารสนเทศระหวางบคคลในกลม และชวยในเรองของการจด กลมความคด รวมถงอาจชวยในการสนบสนนสงเสรมใหมการระดมสมอง (Brainstorming) กนระหวาง บคคลในกลม ซอฟตแวรทชวยงานในระบบสนบสนนการตดสนใจเปนกลมไดแก

1. Electronic questionnaires ส าหรบชวยในการส ารวจความคดเหนของผทเกยวของผานระบบอเลกทรอนกส

2. Electronic Brainstorming tools เปนเครองมอทชวยในการระดมความคดเหนผานระบบ อเลกทรอนกสซงจะชวยใหสมาชกแตละคนสามารถระดมความคดเหนไดในเวลาเดยวกน เกยวกบหวขอเรองทก าลงประชมอยนน

3. Idea organizers เปนซอฟตแวรทชวยอ านวยความสะดวกในการจดโครงสราง และสงเคราะห แนวคดทสมาชกในกลมแตละคนน าเสนอระหวางทก าลงระดมความคดกน

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1344

4. Tools for voting or setting priorities จดใหมวธการตาง ๆ ส าหรบการลงคะแนนเสยง การ จดล าดบความส าคญ และเทคนคการใหน าหนกแบบตาง ๆ ในการก าหนดระดบความส าคญ ในการลงคะแนนเสยง

5. Policy formation tools จดใหมการสนบสนนอยางมโครงสรางตอขอตกลงทก าลงพฒนาขนมา ใหอยในรปของนโยบายทเปนลายลกษณอกษร

6. Group dictionaries ท าการจดเกบเอกสารทเปนขอตกลงเกยวกบนยามศพทตาง ๆ ของค าพด และค าศพททมความส าคญตอโปรเจค

ประโยชนของ GDSS ระบบสนบสนนการตดสนใจกลมโดยมการน าซอฟตแวรตาง ๆ ขนตนเขามาชวยในกจกรรมตาง ๆ ส าหรบ การตดสนใจเปนกลม มประโยชนดงน

1. ชวยในการเตรยมความพรอมในการประชม รวมถงการจดเตรยมขอมลและสารสนเทศทเหมาะสม ในการประชม ซงสงผลในเรองของการเพมประสทธภาพและประสทธผลของการท างานเปนกลม ลดเวลาในการตดสนใจ และจ านวนครงของการประชม

2. สรางบรรยากาศในการรวมมอกนระหวางสมาชก 3. สนบสนนการมสวนรวมและกระตนการแสดงความคดเหนของสมาชก 4. ชวยในเรองของการจดล าดบความส าคญกอนหลงของปญหา 5. มหลกฐานการประชมแนชด (วนชย ขนต, 2554)

ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (Management Information System : MIS) สารสนเทศเพอการบรหาร (Management Information System : MIS) คอ ระบบทใหสารสนเทศตามทผบรหารตองการ เพอสนบสนนท างานใหมประสทธภาพ โดยจะรวมทงสารสนเทศจากภายในและภายนอก สารสนเทศทเกยวของทงในอดตและปจจบน รวมทงทคาดวาจะเปนอนาคต ระบบ MIS จะตองใหสารสนเทศภายในชวงเวลาทเปนประโยชน เพอใหผบรหารสามารถตดสนใจในการวางแผน การควบคม และการสงการไดอยางถกตอง การตดสนใจบางระดบ อาจอยในกรอบกฎเกณฑทระบไวแลวคอนขางแนชด ตามสถานการณตาง ๆ ภายใตเงอนไขทก าหนดไวลวงหนา ทเรยกวา “Programmed Decision” การตดสนใจของผบรหารระดบสง ไมมการก าหนดแนวทางไวลวงหนา ผบรหารทมระดบสง ยงมภาระในการตดสนใจมากขนผลการตดสนใจ จะสะทอนโดยตรงตอความส าเรจของหนวยงานนน ๆ ดงนน ขอมลจงเปนพนฐานส าคญ ทจะชความถกตองของการตดสนใจ ทท าใหงานบรรลผลส าเรจไดอยางมประสทธภาพ (efficiency) และ ประสทธผล ( effectiveness ) (อนรทธ โชตถนอม, 2552)

ภาพท 2 แสดงบทบาทของบคลากรทใชระบบสารสนเทศ (MIS) (ทมา: อนรทธ โชตถนอม, 2552)

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1345

โดยพนฐานของระบบ MIS แลว จะเปนระบบทสามารถสนบสนนขอมลใหผบรหารทง 3 ระดบ คอทงระดบตน ระดบกลาง และระดบสง ซงจะใหรายงานทสรปสารสนเทศทรวบรวมจากฐานขอมลทงหมดขององคกรโดยจดประสงคหลกของรายงานจะเนนใหผบรหารสามารถมองเหนแนวโนมและภาพรวมของสถานการณในปจจบน รวมทงสามารถควบคมและตรวจสอบผลงานของระดบปฏบตการดวย ความแตกตางของการใชสารสนเทศเพอการบรหารในการใชงานของแตละบคคล

1. ฝายบรหาร 1) เปนครงคราว: สรป/แนวกวาง 2) มองไปในอนาคต: ไมมก าหนดเวลาตายตว 3) ตองการขอมลเพมเตมจากภายนอก

2. ฝายปฏบตการ 1) งานประจ า : ก าหนดเวลาสม าเสมอ 2) ขอมลภายในองคกร : ขอมลรายละเอยด 3) ขอมลในอดต : ขอมลเฉพาะเรอง

ตวอยางของระบบของ MIS 1. ระบบเงนเดอน 2. ระบบบรหารเวลาการปฏบตงาน 3. ระบบสรรหาบคลากร 4. ระบบการฝกอบรม 5. ระบบการประเมนผลงาน 6. ระบบควบคมสนคาคงคลง 7. ระบบภาษมลคาเพม 8. ระบบวเคราะหงาน

ลกษณะระบบของ MIS ทด 1. สนบสนนการท างานของระบบประมวลผลและการจดเกบขอมลรายวน 2. ใชฐานขอมลทถกรวมเขาดวยกน และสนบสนนการท างานของฝายตาง ๆ ในองคกร 3. ชวยใหผบรหารระดบตน ระดบกลาง และระดบสง เรยกใชขอมลไดตามเวลาทตองการ 4. มความยดหยน และสามารถรองรบความตองการขอมลทเปลยนแปลง 5. ตองมระบบรกษาความลบของขอมล และการจ ากดการใชงานของบคคลเฉพาะผทเกยวของ

เทานน ปจจยทจะไดจากระบบสารสนเทศในระดบบรหาร

1. มระบบงานพนฐานครอบคลมทกชนดงานในองคกร 2. มผเชยวชาญและนกวเคราะหในการวเคราะหระบบงาน 3. ผบรหารสามารถใชระบบสารสนเทศเปนเครองมอประกอบการบรหารและตดสนใจ 4. มเจาหนาทส าหรบปรบปรงขอมลสารสนเทศใหเปนปจจบน

บทบาทของผบรหารและผปฏบตงานเกยวกบ MIS 1. ก าหนดสารสนเทศทตองการ (What) โดยพจารณาจากลกษณะงานหรอหนาทของหนวยงาน 2. พจารณาเวลา (When) ทตองใชสารสนเทศนน เพอทจะก าหนดเวลาในการรวบรวมประมวล

และจดท ารายงานใหสอดคลองกบเวลาทตองการ 3. ทราบวาจะหาสารสนเทศไดทไหน (Where) จะเปนแหลงขอมลจากภายในหนวยงานหรอ

ภายนอก 4. เขาใจวาท าไม (Why) จงตองมสารสนเทศนน การเกบขอมลโดยไมทราบถงเหตผลและความ

จ าเปนอาจน าไปสการเกบขอมลผดประเภท หรอการมขอมลมากเกนไปและไมไดน ามาใช 5. ทราบวาผใช (For whom) สารสนเทศคอใคร เพอจะไดจดท ารปแบบในการน าเสนอให

เหมาะสม

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1346

6. จะใชเครองมออะไร (How) ในการเกบรวบรวม ประมวล รกษาสารสนเทศ 7. สามารถเขาใจความหมายของสารสนเทศทหามาได 8. สามารถด าเนนการหรอปฏบตงานไดอยางเหมาะสม โดยอาศยการพจารณาจากสารสนเทศทม

อยหรอทไดมา 9. ใชสารสนเทศอยางถกตองตามกฎหมายและอยางมจรยธรรม

ประโยชนของสารสนเทศ MIS 1. ดานประสทธภาพ (Efficiency)

1) ท าใหการปฏบตงานมความรวดเรว 2) ชวยในการเขาถงขอมลขนาดใหญไดอยางรวดเรว 3) ชวยใหการตดตอสอสารเปนไปไดอยางรวดเรว 4) ชวยลดตนทน 5) ชวยใหการประสานงานระหวางฝายตาง ๆ เปนไปไดดวยด

2. ดานประสทธผล (Effectiveness) 1) ชวยในการตดสนใจ สงผลใหการด าเนนงานบรรลวตถประสงคได 2) ชวยในการเลอกบรการทเหมาะสม 3) ชวยในการปรบปรงคณภาพของสนคา/บรการใหดขน, ท าไดถกตองและรวดเรวขน, ตรงกบ

ความตองการของผรบบรการไดดขน 4) ความไดเปรยบในการแขงขน โดยมการน าสารสนเทศมาใชในการบรหารจดการงานแบบ

ใหม เชน a. E-Government b. E-commerce c. Knowledge Management

ดานคณภาพชวตการท างาน ซงท าใหประหยดทรพยากร และเพมคณภาพของงาน ทสงผลใหผเกยวของเกดความสขกบการท างาน การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศ มการน าสารสนเทศมาใชในการประยกตใชหลายดาน เชน การใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานส านกงาน

1. งานจดเตรยมเอกสาร 2. งานกระจายเอกสาร 3. งานจดเกบและคนควาเอกสาร ส าหรบงานวชาการหรองานวจย

ความลมเหลวของ MIS 1. ผบรหารไมเหนความส าคญ 2. สารสนเทศทได ไมชวยการบรหารงาน เพยงแตถกใชควบคมงานประจ าวนเทานน 3. การสราง MIS อาจใชตนทนสงเกนความจ าเปน เชน ใชเครองคอมพวเตอร โปรแกรมประยกตท

มราคาสง เปนตน (อนรทธ โชตถนอม, 2552) บทสรป (Brief) เทคโนโลยสารสนเทศส าหรบโลจสตกสอาจกลาวไดวาเปนการน าระบบเทคโนโลยทประกอบไปดวยวทยาศาสตร และคอมพวเตอรมาใชในการปรบปรงกระบวนการทางดานโลจสตกสและโซอปทานใหสามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพโดยการน าระบบสารสนเทศมาใชในงานดานโลจสตกสนน ตองสามารถชวยใหเปาหมายทวางไวดขนจากเดมทงในเรอง 1) สนคาและบรการมการสงมอบไดรวดเรวมากยงขน 2) การไหลของสนคาตงแตปลายน าไปยงตนน าซงนนคอลกคาไดด 3) ระบบสารสนเทศจะตองปรบปรงการไหลของขอมลขาวสารจากลกคาไปยงผผลตสนคาจนถงผจดสงวตถดบไดอยางมคณภาพ 4) การน าระบบสารสนเทศมาใชตองสรางมลคาเพมในกจกรรมทเกยวของกบโลจสตกสและโซอปทานไดเปนอยางด 5) ตองสามารถชวยใหระบบโซอปทานม

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1347

ตนทนในกระบวนทงหมดลดลงโดยเฉพาะทเกยวกบสนคา คลงสนคา และการขนสงสนคา 6) ตองสามารถเพมศกยภาพคณภาพใหเหนอกวาคแขงไดทงในตวสนคาและกระบวนการผลต ในการพฒนาประเทศและระบบเศรษฐกจของประเทศไทยปจจบนรฐบาลไดมการมงเนนประเดนการพฒนาในการน าระบบสารสนเทศทางดานโลจสตกสมาใช หลก ๆ 5 สวน ซงไดแก 1) ภาคธรกจทวไป จะชวยใหภาคธรกจผลตสนคาออกมาขายแบบพอดตอความตองการของลกคา ท าใหตนทนการผลตต าจากการลดตนทนการจดเกบสนคาจากการผลตทเกนจากความตองการของลกคาและเพมขดความสามารถดานการแขงขน 2) ภาคการสงออกสนคา จะชวยใหสามารถจดการวตถดบและการเคลอนยายสนคาไปถงมอผบรโภคอยางมประสทธภาพ และสรางความนาเชอถอตอคคา สรางจดเดนทางการคาและเพมศกยภาพทางการแขงขน 3) ภาคราชการ จะชวยใหการกระจายงบประมาณไดอยางรวดเรว ซงจะเปนการบรหารงบประมาณอยางมประสทธภาพ ชวยตอบสนองการท างานแบบศยนการบรหารไดด 4) ภาคการเกษตร โดยมกใชเรองการบรหารสนคาและการจดสงเขาสตลาดอยางมประสทธภาพ ลดความเสยหายของผลผลตจากการผลตเกนความตองการและการขนสงไมทน เวลา และ 5) ภาคสงคม ท าใหเกดผลก าไรและประสทธภาพกบธรกจในทกภาคสวนท าใหประชาชนไดบรโภคสนคาและผลตภณฑทดมคณภาพ ตนทนทต าลงท าใหธรกจมก าไรมากขน พนกงานมความมนคงในหนาทการงาน การขนสงกประหยดพลงงาน โดยจะเหนไดวาการน าเอาเทคโนโลยโลจสตกสเขามาใชงานนมประโยชนทงทางตรงและทางออมตอทกภาคสวน แตวตถประสงคหลกของเทคโนโลยโลจสตกส คอ การลดตนทนดานการจดการสนคาคงคลงและการขนสงเทานน การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในงานดานโลจสตกสโดยสวนใหญจะมการแบงกลม 3 งาน ซงไดแก 1) การเคลอนยายวสดและผลตภณฑ 2) การไหลของขอมลสารสนเทศ 3) การตดสนใจและวางแผนเชงโลจสตกส โดยงานสวนใหญจะมการน าเทคโนโลยทางดานระบบสารสนเทศทวทงองคกร (ERP)เปนหลกเนองจากระบบ ERP ในปจจบนมความสามารถบรหารจดการไดทงองคกร และระหวางองคกรไดอยางมประสทธภาพและสามารถประยกตใชงานไดทง ระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการตดสนใจ (DSS) และระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (MIS)ทงใน การเคลอนยายวสดและผลตภณฑ การไหลของขอมลสารสนเทศ และการตดสนใจและวางแผนเชงโลจสตกส และทส าคญยงสามารถออนไลนในระบบอนเตอรเนตสามารถท างานไดทงในและนอกสถานท

เอกสารอางอง ณฐพนธ เกษสาคร . (2560 ) . สารสนเทศเ พอการจดการโลจส ตกส บทท 1 [Online]. Available:

https://www.scribd.com/doc/153952720/สารสนเทศเพ-อการจดการโลจสตกส-บทท-1 [2560, มถนายน 25].

เตชต ธรรมกตตโชค. (2556). บทบาทของโลจสตกสทม ตอเศรษฐกจและองคกร [Online]. Available: http://it.beezab.com/บทบาทโลจสตกส/ [2560, มถนายน 25].

โปรซอฟท คอมเทค. (2556). การน าเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชในงานดานโลจสตกส [Online]. Available: http: / / old. prosoftgps. com/ ArticleInfo. aspx?ArticleTypeID= 80&ArticleID= 3425 [25 6 0 , มถนายน 25].

พชย เหลองอรณ. (2548). ความหมายของระบบสารสนเทศ [Online]. Available: http://www.thaigoodview. com/library/teachershow/bangkok/pichail/it01/itsystem.htm. [2560, มถนายน 25].

ไพฑรย ก าลงด. (2560). โลจสตกสและโซอปทาน [Online]. Available: https://drive.google.com/file/d/ 0B7fwnosD_yGyZjVyOFFKeEhNYW8/view [2560, มถนายน 25].

วนชย ขนต. (2554). ระบบสารสนเทศเพอการตดสนใจ (Decision Support System) [Online]. Available: http://www.bus.tu.ac.th/usr/wanchai/is201/ [2560, มถนายน 26].

ส ก า ว ร ต น โ บ ไ ธ ส ง . ( 2560). ร ะบบส า รสน เทศ [ Online]. Available: https://docs.google.com/ presentation/d/1SnNX6a473EFMXnMJfSjEDFKaSF5bVxC8oCxgXFZtSN0/edit#slide=id.p. [2560, มถนายน 25].

อนรทธ โชตถนอม. (2552). การใชเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารงาน (MIS) [Online]. Available: http://www.wbi.msu.ac.th/file/635/doc_43.ppt [2560, มถนายน 26].

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence

1348

Kulachatr C. & Ayudhya. N.A. ( 2 5 5 6 ) . Chapter 1 2 : IT in Logistics [ Online]. Available: https://www.slideserve.com/melaney/chapter-12-it-in-logistics [2560, มถนายน 26].

อมาพร มณเนยม. (2559). บทท 1 ความรพนฐานการจดการโลจสตกสและโซอปทาน [Online]. Available: https://sites.google.com/site/nasiclogistics2016/bth-thi-1-khwam-ru-phun-than-sahrab-kar-cad-kar-lo-ci-sti-ks-laea-so-xupthan/khwam-sakhay-khxng-lo-ci-sti-ks-laea-so-xupthan [2560, มถนายน 26].

The 4

th Ka

mphae

ng Ph

et Ra

jabha

t Univ

ercity

Natio

nal C

onfer

ence